BRUZZ actua - editie 1596

Rubrieknaam

#1596 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

13 | 12 | 2017

‘ER ZIT EEN SYSTEEMFOUT IN HET BRUSSELS VERKEER’ FIETSERSBOND MIKAËL VAN EECKHOUDT © SASKIA VANDERSTICHELE

Neem gerust een trein later naar huis.

Meer

treinen in en rond Brussel

Sinds 10/12 is er een nieuwe dienstregeling met meer treinen en betere aansluitingen.

Neem dus gerust een trein later naar huis na je dagje shoppen als je maar niet kan kiezen welke schoenen je wil. Of neem een trein vroeger naar huis als je je nieuwe schoenen zo snel mogelijk wil showen.

Kijk snel op nmbs.be

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

PREMANAND ( 58 ) , SINT-DENIJSPLEIN VORST

Premanand komt uit Mauritius en woont al sinds 1989 in Brussel. Hij werkte in hotel Méridien, maar na twaalf jaar kwam er een einde aan de samenwerking. “Ik deed er mijn werk heel graag. Daarna werkte ik nog in hotels in Canada, en de Verenigde Staten. Ik wou zelfs op een cruiseboot werken.” Tot hij terugkwam naar Brussel, want daar wonen zijn drie kinderen. “Ik volg een cursus informatica om mijn kansen op werk te vergroten, maar op mijn leeftijd zal dat niet evident zijn. Ik solliciteer vaak, maar krijg vaak geen antwoord. Dat is erg frustrerend.”

3

Inhoud

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, sales@bruzz.be, 02-650 10 61

07

FLITS

Stedenbouw

Miljoenen voor openbare ruimte rond Zuidstation

DE VERHALEN

16

12

Spreektijd

16

Reportage

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs

Mikaël Van Eeckhoudt, directeur Fietsersbond: 'Geef fietsers 1 euro per kilometer’

Mannelijke luxesekswerkers in de hoofdstad

WEEKBLAD

Steven Van Garsse (chef) COORDINATIE UIT

Gerd Hendrickx EINDREDACTIE

Karen De Becker, Geert Van der Hallen VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman

LOS VAN DE TIJD

MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Hilke Andries, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Roel Daenen, Céline Emmerechts, Luc Joris, Tom Peeters, Jasmijn Post, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden VERTALING

24

Trends

29

Film

30

Tentoonstelling

Johan Arblaster, Martin McGarry FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele ILLUSTRATOREN

Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Wide Vercnocke, Jurgen Walschot Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à / Send event details to

Iedereen gelijk voor de mode: genderneutrale kledij

Langspeelfilm van Patrick Van Antwerpen opnieuw uitgebracht

Edgard Tytgat, schilder in de schaduw van de groten

VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

RUBRIEKEN

12

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

08

In beeld

20

Opinie

22

Enfant Terrible

27

Michaël Bellon

33

Nick Trachet

34

Big City

Edito

30

24

Maar liefst 45.000 Catalanen kwamen naar Brussel afgezakt om hun steun te betuigen aan de afgezette minister-president Carles Puidgemont.

Puidgemont verblijft in Brussel omdat hij na het organiseren van een referendum dreigde in de gevangenis te belanden. De Catalanen hebben alzo van Brussel de zichtbare politieke hoofdstad van Europa gemaakt en dat is een goede zaak voor alle democraten in heel Europa. Politiek gaat niet alleen over het beheer van een vrijhandelsruimte, politiek gaat over een wij tegen een zij, niet als vijanden maar als legitieme tegenstanders, ook als het over de staatsinrichting gaat.

Dankzij de media-uitstraling waarvoor de hoofdstad van Europa garant staat, heeft heel de wereld geweten dat er 45.000 Catalanen betoogd hebben in de hoofdstad van Europa. Maar dat blijkt een overdrijving. De Catalaanse nieuwssites Villaweb en El Nacional schreven dat de Catalaanse openbare televisie en radio amper verslag uitbrachten over de betoging, uit angst voor sancties uit Madrid.

Censuur heet zoiets. Is dat het Europa dat wij willen?

In Catalonië gaat het bovendien niet over een akkefietje of politici die proberen elkaar vliegen af te vangen.

Een regio die onafhankelijkheid claimt, is een serieuze aangelegenheid. Een aangelegenheid die niet door

bureaucraten kan beslecht worden, maar door politici. En waarover verslag moet worden uitgebracht.

Na de betoging bedankte Puidgemont ook de Belgische en Brusselse politie voor het vlekkeloze verloop van de betoging. Dat is een opsteker voor de Brusselse politie die een paar weken geleden onder vuur lag na uit de hand gelopen rellen aan de Lemonnierlaan.

Diezelfde politie ging tijdens de betoging wel uit de bocht toen ze een van haar voertuigen liet tooien met een Catalaanse vlag. Maar Pilar Ayuso González, Europees parlementslid, die in Spanje lid is van de Partido Popular van premier Mariano Rajoy, ging met 180 per uur uit de bocht door minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) een 'neofascist' te noemen.

Het voorval met de vlag kan direct verticaal geklasseerd worden.

Brusselaars durven weleens te klagen over de meer dan negenhonderd betogingen die ieder jaar door de stad trekken. Maar ze zijn ook een voorrecht: de Brusselaar zit op de eerste rij als verenigingen of individuen op straat komen. Zo moet de vraag gesteld worden: hoe lang kan Europa nog blijven beweren dat de Catalaanse kwestie - met politiegeweld, verkozen politici in de gevangenis - een intern-Spaanse aangelegenheid is? Is dat het politieke Europa dat wij willen?

BRUZZ | VOORAF

Wij tegen zij

— DANNY VILEYN

5

Flits

Nieuws heet van de naald

STEEDS MEER ARBEIDSMIGRANTEN UIT SUBCONTINENT

Evere in trek bij Indiërs

Veel Indiërs zijn actief bij bedrijven in de IT-sector.

BRUZZ | VOORAAN

© SHUTTERSTOCK

In vijftien jaar tijd is het aantal Indiërs in het Brussels Gewest meer dan verviervoudigd. Het gaat onder anderen om jonge mannen die in de IT-sector werken. Velen van hen wonen in de Noordwijk en in Evere. — LAURENT VERMEERSCH

I

n de schaduw van andere, meer zichtbare of reeds bekende demografische evoluties, zijn de Indiërs aan een opmars bezig in Brussel. Dat blijkt uit cijfers van het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA). Het aantal

inwoners met de Indiase nationaliteit zat begin de jaren 2000 rond de zeven- tot achthonderd. Jaar na jaar komen er echter meer Indiërs en in 2016 werden er bijna vierduizend geteld.

De meeste Indiërs komen hier tijdelijk werken en keren dan terug naar hun land of zetten elders hun carrière verder. Al sinds 2004 voeren Indiërs onafgebroken de lijst aan van Belgische werkvergunningen voor niet-Europeanen, voor de Marokkanen, Japanners en Amerikanen.

Ongeveer de helft van hen komt in Brussel terecht.

Opmerkelijk is ook de verspreiding van de Indiërs in Brussel. Zoals veel andere internationale groepen vestigen ze zich graag in de Europese wijk en in de buurt van de Louizalaan, maar ook de Noordwijk en Evere blijken in trek.

De voorkeur voor die minder voor de hand liggende buurten is volgens het BISA te verklaren door de aanwezigheid van heel wat technologiebedrijven. “In Evere vinden we een belangrijke IT-sector,” klinkt het. “En de luchthaven van Zaventem en de bedrijvenzones van Diegem zijn vlakbij.”

Veel Indiase migranten worden gerekruteerd door bedrijven in de technologische sector. En in tegenstelling tot sommige andere groepen, vestigen Indiërs zich bij voorkeur vlak bij hun werkplaats.

Raad van State vernietigt benoeming griffier Brussels parlement Patrick Vanleemputten is officieel griffier in het Brussels parlement af. De Raad van State heeft zijn benoeming vernietigd.

Vanleemputten werd in 2015 aangesteld als griffier, maar de procedure die daartoe leidde, kwam meteen onder vuur te liggen van de N-VA, Groen en Ecolo. Dat de vacature slechts een tiental dagen openstond, stuitte de drie oppositiepartijen tegen de borst. Joëlle Rosenoer, die zich destijds ook kandidaat stelde voor de functie, trok naar de Raad van State, die haar nu gelijk geeft.

Opmerkelijk is dat de Raad

6

van State eigenlijk geen probleem heeft met de benoemingsprocedure van Vanleemputten. Eerder zou de Raad al gesteld hebben dat die correct was verlopen, wordt aan onze redactie gemeld. Wel zou de keuze voor Vanleemputten onvoldoende gemotiveerd zijn. “Een klassieke fout,” klinkt het achter de schermen.

advocaat die zich over de zaak ontfermde, heeft volgens haar een ‘lamentabel’ palmares. “Het is niet de eerste keer dat hij steken laat vallen,” zegt Dhaene aan BRUZZ. “Ik weet niet van welke partij die man lid is, maar ik merk wel dat de PS, het CDH en

LAMENTABEL Volgens Brussels parlementslid Liesbet Dhaene (N-VA) had de vernietiging van Vanleemputtens benoeming vermeden kunnen worden. Maar de

Patrick Vanleemputten

de MR hem de hand boven het hoofd houden. Dit is een schoolvoorbeeld van hoe Brussel niet zou moeten zijn: niet transparant, niet objectief.”

De kwestie wordt normaal woensdagmiddag besproken door het Bureau van het Brussels parlement. Behalve Dhaene wenst niemand van het Bureau op het arrest te reageren. “Omdat de zaak nog lopende is, is enige terughoudendheid aangewezen,” aldus Annemie Maes (Groen). In afwachting van een besluit neemt Michel Beerlandt, voordien adjunct-griffier,

de taken van Vanleemputten over.

Dhaene roept alvast op om een nieuwe benoemingsprocedure voor de functie van griffier op te starten.

Gebeurt dat niet, dreigt het parlement in een juridische rompslomp te verzanden, aldus het parlementslid. Of Vanleemputten zelf opnieuw in aanmerking kan komen? “In principe wel,” zegt ze. “Het punt is niet dat hij slecht werk leverde. Maar het zou in zijn voordeel spelen mocht hij als beste kandidaat naar voren komen uit een onafhankelijke, objectieve procedure.” KEN DEMOL

Daarkom wordt (weer) winkel

Miljoenen voor openbare ruimte rond Zuidstation Het gewest wil de komende jaren flink investeren in de openbare ruimte rond het station Brussel-Zuid. Daarvoor kan het rekenen op geld van Beliris (2,3 miljoen euro), aangevuld met stedenbouwkundige lasten en het geld dat uiteindelijk niet naar het metrostation Grondwet gaat. — LAURENT VERMEERSCH

D

e NMBS plant nog altijd een verdere renovatie van de perrons in het station Brussel-Zuid. Van andere, grote investeringen is tot nader order echter geen sprake. Het gewest moet daarom inzetten op de verbetering van de openbare ruimte en de zichtbaarheid van het station. Dat zei minister-president Rudi Vervoort (PS) in de commissie Territoriale Ontwikkeling van het Brussels parlement.

Om die ambitie waar te maken, kan het gewest alvast rekenen op federale steun. Via Beliris, het fonds voor de verfraaiing van de hoofdstad, zal dat niveau immers 2,3 miljoen euro uittrekken om de omgeving van het Zuidstation aan te pakken.

Dat bedrag wordt aangevuld met wat ontwikkelaars in de buurt aan stedenbouwkundige lasten betalen. Het grote kantoor- en woonproject Victor zou bijvoorbeeld 13 miljoen euro moeten opbrengen.

Tot slot zou ook een deel van het geld dat was uitgetrokken voor het nieuwe metrostation Grondwet geïnvesteerd worden in de openbare ruimte. Dat project is afgeslankt omdat het plan om de trams op de Fonsnylaan ondergronds te brengen, is afgevoerd. Daarover is echter nog geen beslissing genomen door de gewestregering.

Voorlopig is het nog wachten op de concrete plannen voor de stationsomgeving. Die zijn immers nog niet helemaal uitgewerkt. “De bedoeling is om de aanblik van de openbare ruimte en de perceptie van de gebruikers te wijzigen,” aldus Vervoort.

Volgens de minister-president is het ook de bedoeling om al in de loop van 2018 enkele voorlopige ingrepen te doen. Ook tijdelijke evenementen behoren tot de mogelijkheden. Ook belooft hij dat buurtbewoners en –verenigingen zullen worden gehoord.

Over de mogelijke invullingen van de grote ruimtes onder de sporen tussen het station en de kleine Ring is nog geen duidelijkheid. Vervoort wees erop dat Infrabel hier om brandveiligheidsredenen een box-in-the-boxstructuur eist (om dezelfde reden is ook de toekomst van Recyclart onzeker, red.). De lokale overheden zijn niet geneigd om een dergelijke investering, geschat op tientallen miljoenen euro, te doen. “Een samenwerking met de privé moet zeker worden onderzocht.”

Vervoort gaf nog mee verheugd te zijn over de beslissing van de NMBS om haar kantoren op termijn te verhuizen naar de Fonsnylaan. De spoorwegen onderzoeken nu of dat kan in en dus met behoud van (een deel van) het historische postgebouw daar. Dat is de “geprivilegieerde optie” voor het gewest, aldus de minister-president.

Als de verhuizing van de NMBS rond is, zal de spoorwegmaatschappij haar gebouwen en terreinen tussen de Barastraat en de Frankrijkstraat verkopen. Volgens het masterplan voor de Zuidwijk krijgt dat huizenblok in de toekomst een woonfunctie. Het gewest is kandidaat om zelf minstens een deel van de grond te kopen voor ontwikkeling.

BRUZZ | VOORAAN

© BART DEWAELE

PLAN IN DE MAAK OM STATIONSOMGEVING AANTREKKELIJKER TE MAKEN

Daarkom, het vroegere Vlaams-Marokkaanse Huis aan de Wolvengracht, wordt verbouwd tot winkel. Eigenaar Immoveld heeft daartoe een bouwvergunning aangevraagd. Het voormalige artiestenverblijf op de tweede verdieping wil hij omvormen tot woning.

Het historische gebouw op nummer 18 van de Wolvengracht was oorspronkelijk een theaterzaal. Théâtre La Gaîté zat erin tot in 1982. Daarna deed het achtereenvolgens dienst als discotheek en platenwinkel, tot de Vlaamse Gemeenschap in 2006 besliste om het pand te huren en te verbouwen tot Vlaams-Marokkaans Huis. Na een lang aanslepende verbouwing ging Daarkom in 2011 open, maar het Huis kwam nooit echt van de grond. In 2016 telde de Vlaamse regering 1,4 miljoen neer om het peperdure huurcontract met Immoveld te beëindigen.

Daarkom is ondertussen bezig aan een doorstart, onder de naam Darna, op een veel kleinere locatie in de Steenstraat. HUB

Startschot ontwikkeling Josaphatwijk De Maatschappij voor Stedelijke Inrichting (MSI) van het Brussels Gewest heeft een overheidsopdracht uitgeschreven voor de realisatie van de eerste bouwfase van de nieuwe duurzame wijk Josaphat. Die komt op een voormalig goederenstation op de grens van de gemeenten Schaarbeek en Evere.

Via de procedure moet tegen september 2019 een ontwikkelaar worden aangeduid voor de bouw van maar liefst 66.000 vierkante meter. Het gaat grotendeels om woningen, de helft marktwoningen en de helft publieke, zowel sociale woningen als appartementen voor middeninkomens.

Verder is er plaats voor enkele buurtwinkels en professionele ruimtes.

Kandidaat-ontwikkelaars moeten expertise hebben ‘in de ontwikkeling van complexe en omvangrijke stadsprojecten’, met inbegrip van aanleg van publieke ruimtes. De toekenning gebeurt via een zogenaamde concurrentiedialoog. LV

7

In beeld

8

BRUZZ | DE WEEK

Ziekenverhuizing

Ruim honderd patiĂŤnten van de ziekenhuizen Edith Cavell in Ukkel en Leopoldpark in Etterbeek zijn afgelopen weekend met ambulances overgebracht naar het nieuwe hospitaal van de Chirec-groep langs de Triomflaan in Oudergem. Het nieuwe ziekenhuis heeft vijfhonderd bedden en vierde zaterdag al een eerste geboorte. Op de twee verouderde sites blijft alleen een polikliniek bestaan.

De resterende vierkante meter zijn verkocht aan enkele ontwikkelaars. Die willen de voormalige ziekenkamers en operatiezalen ombouwen tot woningen. Š BELGA

9

De week

Terugblik op het nieuws

Melding radicalisering

Catalanen

45

Het OCMW van Brussel stapt naar het Grondwettelijk Hof tegen de wettelijke verplichting om radicalisering te melden. Sociaal werkers zijn verplicht het parket in te lichten wanneer er signalen zijn over radicalisering.

OCMW-schepen Ahmed El Ktibi (PS) vreest voor sancties tegen sociaal werkers die nalaten dat te doen.

Met 45.000 manifestanten zakken de Catalanen donderdag af naar de Europawijk om aandacht te vragen voor de politieke crisis in hun regio.

Ex-minister-president Carles Puigdemont sluit de rangen.

Met bijna 20 procent meer geregistreerde gevallen in een jaar tijd stijgt het aantal groepsverkrachtingen in Brussel van 38 tot 45. Na vier jaar van dalende cijfers in België noteert de federale politie ook stijgingen in Waals-Brabant (van 2 tot 10) en Antwerpen (van 18 tot 41). In de provincies Luik en Oost-Vlaanderen keert de trend.

BRUZZ | DE WEEK

WAAROM HET EUROSTADION GEDOEMD WAS OM TE MISLUKKEN

Geen EK-voetbal voor Brussel Brussel is niet langer gaststad voor het EK-voetbal 2020. België slaagt er niet in om het beloofde Eurostadion uit de grond te stampen. BRUZZ ziet drie redenen waarom. — BRAM VAN RENTERGHEM

> ECONOMISCH Nog voor de bouwvergunning voor het Eurostadion was aangevraagd, krabbelden de vaste huurders Anderlecht en de voetbalbond al terug. Niet zo verwonderlijk voor wie de economische belangen kent.

Zo staat Anderlecht te koop.

Eerst wilde Alexandre Van Damme, een van de rijkste Belgen, de club zo goedkoop mogelijk kopen, dus zonder groot stadion dat de club groot en duur zou maken. Daartoe liet hij stroman Jo Van Biesbroeck de onderhandelingen met Ghelamco stopzetten, en kwam Anderlecht terug op een eerder ondertekend beginselakkoord.

Nu Van Damme niet langer geïnteresseerd is als koper, zijn de ogen gericht op Anderlecht-aandeelhouder Johan Beerlandt. Die wil enkele minderheidsaandeelhouders rond zich verzamelen om de

10

voetbalclub te kopen. Maar als sterke man bij bouwfirma Besix was hij in 2014 een van de drie kandidaten om het Eurostadion te bouwen.

Hij verloor het pleit van concurrent Ghelamco, en zal nu niet geneigd zijn die concurrent een plezier te doen door in het Eurostadion te gaan spelen.

En dan is er nog Bart Verhaeghe, voorzitter van Club Brugge, ondervoorzitter bij de voetbalbond en de man achter Uplace.

Hij stelde voor om net niet in het Eurostadion, maar in de verschillende stadions in het land de thuiswedstrijden van de Rode Duivels te spelen, waardoor de noodzaak voor het Eurostadion verdween, en daarmee ook de vele tienduizenden vierkante meter kantoor- en bedrijfsruimte die in concurrentie staan met zijn eigen nog te bouwen winkelcentrum.

> POLITIEK In 2014 steunde zowel de Vlaamse, federale als Brusselse regering samen met de Duitstalige gemeenschap een stadion op parking C. Maar met de verkiezingen van 25 mei 2014 veranderden de verhoudingen. Vooral het soortelijk gewicht van de N-VA nam toe. De partij trad toe tot de federale regering, verdriedubbelde bijna het aantal zetels in Vlaanderen en bezette daar sleutelposities zoals sport en mobiliteit.

En de N-VA ziet een tweetalig, nationaal stadion op parking C als een uitbreiding van de ‘olievlek Brussel’, en dat in de electorale achtertuin van Ben Weyts (N-VA).

Die weigerde als Vlaams minister van Mobiliteit prompt twee stukjes grond af te staan die zijn

administratie eerder aan bouwheer Ghelamco had beloofd.

Daarenboven bleef het mobiliteitsconvenant ongetekend op zijn bureau liggen. Daardoor werd een set van maatregelen die de mobiliteitshinder rond het stadion moesten beperken niet in rekening gebracht, waaronder een nieuw op- en afrittencomplex betaald door Ghelamco.

Dat premier Charles Michel (MR) zijn partijgenoot Alain Courtois niet te hulp schoot, moet ook in dat licht gezien worden. Met de N-VA sloot hij immers een pact, waarin het communautaire voor vijf jaar in het vriesvak verdween, ten voordele van het socio-economische. En in tegenstelling tot Pandora, houdt hij die kist liever goed dicht.

Schumanplein

Netanyahu

Gevecht in metro

Vincent De Wolf (MR), burgemeester van Etterbeek, ziet de plannen niet zitten van de winnende architectenbureaus voor de aanleg van het Schumanplein. Hij wil naar de Raad van State stappen. Elsene, Sint-Joost en Brussel-Stad vrezen voor extra verkeersdrukte.

Goed 250 betogers komen maandag bijeen om de aanwezigheid in Brussel van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu te veroordelen. Netanyahu werd uitgenodigd door Federica Mogherini, de hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlandbeleid, voor een informeel gesprek.

Bij een vechtpartij in metrostation Bockstael in Laken vallen een dode en twee zwaargewonden.

De vechtpartij vindt zondag iets na 22 uur plaats.

Er zijn een tiental personen bij betrokken. Het station blijft maandagochtend op politiebevel nog gesloten voor verder onderzoek.

TRUDO DEJONGHE,

sporteconoom KU Leuven, over de beslissing van de UEFA om het EK voetbal 2020 niet in België te laten plaatsvinden (op Radio 1)

© PHOTONEWS

Cartoon Wauter Mannaert

BRUZZ | DE WEEK

Gérard Linard, voorzitter van de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB), en Koen De Brabander, CEO van de KBVB op een persconferentie vorige week: “Als voetbalbond lijden we gezichtsverlies.”

Waarom nog een ‘nationaal’ stadion bouwen? Dat is iets uit een koloniaal verleden

> INHOUDELIJK Dat het Eurostadion er niet komt, is echter niet te reduceren tot ‘politieke onwil’. Een jaar lang regende het immers negatieve adviezen, gebaseerd op studie en expertise. Daarin keert één argument steeds terug: het project is te groot.

Want in het Eurostadion wordt niet alleen gevoetbald. Omdat het project de belastingbetaler niets mocht kosten, moest bouwheer Ghelamco op zoek naar andere inkomsten, in de vorm van tienduizenden vierkante meter te verhuren kantoor- en bedrijfsruimte, en een innovatiecampus met zeshonderd kamers. Dat alles is ook zonder voetbalmatch goed voor ruim twaalfduizend bezoekers per dag - het equivalent van een evenement in Paleis 12. Dat kan de Ring, die pas vanaf 2019 verbreed wordt, niet slikken.

11

Spreektijd

BRUZZ | DE VERHALEN

Fietsersbond-directeur Mikaël Van Eeckhoudt

‘De hoofdstad wordt beheerd als een familiale kmo’ Fietsers moeten een kilometervergoeding van minstens een euro krijgen, onze hoofdstad wordt bestuurd als een familiale kmo en de Brusselse organisatie maakt een degelijk mobiliteitsbeleid onmogelijk. Voor een uitgesproken mening over de hoofdstadmobiliteit zijn we bij Fietsersbond-directeur Mikaël Van Eeckhoudt aan het juiste adres.

— KRIS HENDRICKX, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

A

ls we na ons gesprek naar de lift stappen, weidt Van Eeckhoudt nog wat uit over zijn blitse fietstas, een model dat niet echt als fietsaccessoire te herkennen is.

“Ik probeer er vooral niet als een

12

fietser uit te zien. Fietsen moet in de eerste plaats iets normaals zijn.” Het typeert de geboren Brusselaar, die geen zin heeft in een stellingenoorlog tussen automobilisten en zwakke weggebruikers. “We zijn niet tegen de auto. Soms kan je niet zonder. Maar het zijn er vandaag wel te veel.”

BRUZZ | DE VERHALEN

MIKAËL VAN EECKHOUDT: Brussel kent een gigantische verkeersdrukte op een gebrekkig verkeersnet. De voorbije jaren is die drukte alleen maar toegenomen. Ook het aantal fietsers is toegenomen. Tegelijk is de infrastructuur niet verbeterd, waardoor je onvermijdelijk meer

problemen krijgt. Dan heb ik het nog niet eens over de ontbrekende fietspaden.

Ook de kruispunten zijn vaak slecht ingericht. Daar lijden ook autobestuurders onder. Als ik zelf met de auto rondrij, vind ik het niet aangenaam in Brussel.

De directeur van de Fietsersbond heeft een auto?

VAN EECKHOUDT: (Glimlacht) Ik heb

veel auto’s, ik huur namelijk. Waar ik woon in Sint-Gillis is een eigen auto meer een probleem dan een oplossing. Het mobiliteitsprobleem raakt dus niet alleen de fietser. Er

▲

De zwakke weggebruiker had het de voorbije weken hard te verduren in Brussel: in Schaarbeek kwam een journaliste om en er werd een brutaal vluchtmisdrijf gefilmd, verschillende fietsers raakten levensgevaarlijk gewond. Wat zeggen die ongevallen over het hoofdstadverkeer?

13

Mikaël Van Eeckhoudt

▲

wordt niets, maar dan ook niets gedaan aan de autodrukte. Het reclamebudget van de autolobby is gigantisch en we blijven maar nieuwe auto’s kopen. De krachtige maatregelen die we zouden moeten nemen, kennen we al twintig jaar, maar ze blijven liggen.

Wat zijn die krachtige maatregelen voor betere en veiligere mobiliteit?

BRUZZ | DE VERHALEN

VAN EECKHOUDT: Een ervan is dat een

stad leesbaar moet zijn voor haar gebruikers. Daarom moet je van buiten de stad al tonen waar de auto zijn plaats heeft. Voor voetgangers in de stad is dat nu meestal duidelijk: er is een voetpad. Voor fietsers is dat veel minder helder, waardoor ze sneller hun plan zullen trekken. Dat leidt tot wrijvingen met autobestuurders, want die hebben de indruk dat fietsers van overal komen en zich niet aan de regels houden. Maar kijk eens naar de infrastructuur: die is helemaal op maat van de auto en ook nog eens gebrekkig. Het is dus geen toeval dat je die ongevallen ziet gebeuren. Er is een systeemprobleem.

Hoe organiseer je die leesbaarheid?

VAN EECKHOUDT: Als ik naar Berlijn of

Hamburg ga, weet ik vanop de snelweg al: ‘Straks moet ik iets betalen, daar kan ik mijn auto parkeren en op de trein of S-Bahn overstappen.’ Dat is gezond verstand.

Je moet Brussel zien als een metropool, ook al is dat in Vlaanderen nog een politiek taboe. Wie uit Antwerpen of Gent komt, moet twintig kilometer op voorhand weten waar hij met zijn auto naartoe kan, of hij nog tot op twintig meter van de Beurs raakt. In de hele stad moet duidelijk zijn wat de plaats is van de auto, via communicatie, via borden, via knippen in de verkeersstromen.

Ook daar moet je keuzes maken.

Welke keuzes? Met informatie alleen ontwar je de mobiliteitsknoop toch niet?

VAN EECKHOUDT: Neen, het is een

waaier. De slimme kilometerheffing is een andere noodzakelijke maatregel. We moeten opnieuw de juiste prijs betalen voor onze mobiliteit. Het hele fiscale stelsel rond de bedrijfswagen doet vandaag alles teniet wat gedaan wordt rond mobiliteit in België. Ik zou dat hele systeem in vijf tot zes jaar afbouwen

14

en tegelijk fors investeren in alle mogelijke alternatieven. Je begint met quick wins, die snel resultaat geven. Circulatieplannen zijn zo’n middel. De stad Brussel heeft die liggen in haar lades, ik heb ze gezien.

Zo’n plan bepaalt hoe het verkeer door de overheid wordt geleid. Een lussenplan is een voorbeeld van zo’n plan.

Als je meer mensen op de fiets wil krijgen, moet je vervolgens ook aan de infrastructuur werken. Wij pleiten voor fietsroutes. Die moet je bekijken als tramlijnen: als er tien centimeter sporen van zo’n tramlijn ontbreken, kan je die niet uitbaten. Hetzelfde geldt voor een fietsroute. Eén obstakel op je weg is genoeg om de fiets niet te pakken, of het nu een drukke gewestweg is, een spoorlijn of een vies kruispunt.

We hebben toch gewestelijke fietsroutes?

VAN EECKHOUDT: Op papier, ja, maar

die zijn maar voor vijftig tot tachtig procent gerealiseerd. Nochtans kost het niet zoveel om overal signalisatie aan te brengen. Niet alleen borden, maar ook markeringen op de grond, want fietsers rijden niet zo (steekt neus in de lucht). Kies daarbij kleurencodes en bedenk een systeem dat een kind van twaalf kan begrijpen. Momenteel krijg je een combinatie van letters en cijfers

geen prioriteit. Hij focust meer op het befietsbaar maken van de gewestwegen, waar hij tachtig kilometer gescheiden fietspaden belooft. Het wordt nu tijd dat die er tenminste komen, want aankondigen blijkt makkelijker dan realiseren.

Je ziet nogal wat cowboys rondrijden: hardrijders, wildparkeerders en bestuurders die het begrip richtingsaanwijzer niet lijken te kennen. Ligt dat aan de stadsbevolking of lokt het mobiliteitsbeleid dat uit?

VAN EECKHOUDT: Goeie vraag. Het

gedoe met de paaltjes aan de Gentsesteenweg is in dat verband boeiend (de aannemer die paaltjes wou plaatsen werd weggejaagd door de handelaars, red.). Het gewest wil niet meer doen dan de bestaande regels afdwingen, maar de handelaars liggen dwars en willen het wildparkeren behouden. Dan denk ik dat we een deel van de bevolking helemaal niet mee hebben. Want de fietscultuur in Brussel is anders dan die in Gent, Brugge of Antwerpen.

Daar heb je meer fietsers en is het dan ook ingeburgerd.

Laten we even bij die Gentsesteenweg blijven. De overheid moet daar nu al twee keer een nederlaag lijden.

Eerst wordt er jaren dubbel geparkeerd en wordt amper opgetreden door de politie. Als het gewest de

“Er zit een systeemfout in het Brusselse verkeer” MIKAËL VAN EECKHOUDT DIRECTEUR FIETERSBOND

en moet je een ingenieursdiploma hebben om het te snappen. Steek een miljoen euro in fatsoenlijke markering en het is in anderhalf jaar in orde. Waar er plaats is, kan je er een fast lane van maken: een brede strook waarop fietsers altijd voorrang krijgen. Automobilisten die er toch rijden beboet je driedubbel.

Waarom sleept het dan al vijftien jaar aan?

VAN EECKHOUDT: Mobiliteitsminister

Pascal Smet vindt die fietsroutes

situatie wil aanpakken met infrastructuur, is het weer het deksel op de neus. Wat gaat daar fout?

VAN EECKHOUDT: Ik citeer Pascal

Smet: ‘Iedereen is bevoegd, maar niemand verantwoordelijk.’ Wat hier ontbreekt is een duidelijke autoriteit met een duidelijke boodschap. De handelaars hebben daar te maken met de politie, met de gemeente én met het gewest. Die mensen weten waarschijnlijk niet eens dat hun winkel langs een gewestweg ligt. Als dat gewest dan handelt, komt de

gemeente sussen: ‘Ik zal voor je zorgen beste handelaar, want jij zal voor mij stemmen volgend jaar.”

Zo wijzen in Brussel de spelers voortdurend naar elkaar.

Steeds meer mensen vinden dat je dat moet vereenvoudigen en ook ik hoor daarbij. Ik heb na dit gesprek trouwens een afspraak met Boris Dilliès, burgemeester van Ukkel.

Die behoort tot de jonge garde van de MR. Aan Franstalige zijde zijn zij de eersten die willen meedenken over een eenvoudiger gewest.

VAN EECKHOUDT: Ja. De PS daarente-

gen is tegenwoordig de meest conservatieve partij in Brussel aan Franstalige kant.

Kan je met de huidige Brusselse structuur een efficiënt mobiliteitsbeleid uittekenen?

VAN EECKHOUDT: Onmogelijk. Je kan

niet binnen dezelfde oppervlakte een gewest en negentien gemeenten hebben, met twintig verschillende agenda’s. Als burger van deze stad verwacht ik iets anders. Er moet een gewestelijk mobiliteitsbedrijf komen. Iets zoals Brussel Mobiliteit, maar dan met minder focus op de auto. Er is nu wel een fietscel, maar die is hopeloos onderbemand en in die omstandigheden kan je geen mirakels verwachten.

Laat je inspireren door buitenlandse voorbeelden: Londen heeft zijn Transport for London, Berlijn zijn Verkehrsverbund Berlin-Brandenburg. Telkens zijn dat organisaties die de mobiliteit in de brede regio regelen.

Als er conflicten zijn tussen het gewest en de stad is het vaak ook tussen Pascal Smet en Els Ampe, de liberale schepen van Mobiliteit van de stad. Hoe schat u haar beleid in?

VAN EECKHOUDT: (Zucht) Ik kan haar

amper volgen. De ene dag is ze voor de auto, de andere dag voor de fiets.

Hoe kunnen wij als ietserbond ons werk doen als we geen vat hebben op het beleid omdat er geen visie is? Ik heb het haar gevraagd: ‘Els, toon mij eens je mobiliteitsvisie.’ ‘Ah, maar ik heb die geschreven hoor.’ Nooit iets van gezien.

Ze beloofde onze redactie ook een overzicht van de 26 kilometer fietspaden die ze gerealiseerd heeft

MIKAËL VAN EECKHOUDT

en op een persconferentie aankondigde. Wij wachten nog steeds.

twintig procent was. Dat is toch geen succesverhaal?

- 39 jaar

VAN EECKHOUDT: Omdat dat overzicht

VAN EECKHOUDT: Ik zeg soms dat die

niet bestaat. Ampe zegt voor de camera’s dat ze in dialoog treedt met de fietsers. De fietscommissie komt om de drie of vier maanden samen met de stad, maar ze komt nooit opdagen. We spreken hier toch over een gemeente van 180.000 inwoners, de hoofdstad. Brussel is een multinational, die beheerd wordt als een familiale kmo (schudt het hoofd).

extra fietsers er gekomen zijn ondanks het fietsbeleid. Er is geen gedragen noemenswaardig fiets- en mobiliteitsbeleid in het gewest.

Vervoort heeft Good Move (een proces om tot een duurzaam mobiliteitsplan te komen, red.) gelanceerd samen met Smet, maar uit goede bron weet ik dat hij dat niet echt steunt. Waar zijn de maatregelen naar die betere mobiliteit? Met de huidige infrastructuur kan je geen sterke groei verwachten. De mensen die nu fietsen zijn guerillafietsers en assertieve fietsers, voor de bijna-fietsers van vandaag moet je meer doen.

Ik word er hier soms moedeloos van.

Ik zie heel veel mooie plaatjes en communicatie, maar dat volstaat niet.

- vader van twee

Zit er geen fundamentele fout in het Brusselse mobiliteitsbeleid? Een beleid willen voeren dat alle vervoersmodi evenveel wil stimuleren, ook de auto?

VAN EECKHOUDT: Ja, daar knelt het

schoentje. Je moet op een bepaald moment durven te raken aan de eigen auto. Let wel: de Fietsersbond is niet tegen de wagen, maar wel tegen de uitwassen van het privégebruik. Eigenlijk zou je elke fietser die je ziet moeten bedanken: ‘Dank je om mijn file niet te verergeren.’

Maakt u dat eens concreet.

Hoe moet die fietser beloond worden?

VAN EECKHOUDT: Verhoog de

fietsvergoeding drastisch, van maximaal 23 cent vandaag tot minstens 1 euro per kilometer.

Dan wordt het tastbaar en ook leesbaar: Woon ik op vijf kilometer van mijn werk? Dat is elke dag 10 euro die erbij komt, een goede 200 euro per maand.

Beter nog zou zijn om die vergoeding op het niveau van de auto te brengen. Salariswagens betekenen nu een voordeel in nature van 500 euro per maand. Zet daar een fietsvergoeding van 2,5 euro per kilometer tegenover, dan kom je met tien kilometer per dag aan hetzelfde bedrag. Dat is niet schandalig hoog, maar niet meer dan eerlijk. Want autobestuurders betalen nu ook helemaal niet voor de maatschappelijke kosten die ze veroorzaken: verkeersslachtoffers, ziektes door luchtvervuiling …

U sprak eerder over de groei van het aantal fietsers. Maar de voorbije jaren kroop het aandeel van de fiets in Brussel naar een zestal procent, terwijl de doelstelling jarenlang

Er wordt nu weer veel over een algemene zone 30 gepraat in het gewest. Is dat geen handige oplossing voor het fietsbeleid? In zo’n zone moet je geen aparte fietspaden meer aanleggen, want de auto’s rijden traag genoeg.

VAN EECKHOUDT: Maar we weten dat

die zone 30 niet werkt, omdat er geen inrichting is. Kijk naar de hele Vijfhoek, die nu al zone 30 is. Als ik als automobilist een boulevard voor me heb en die is zone 30, dan is het aartsmoeilijk om niet te snel te rijden. Daarnaast moet je dan ook voor echte handhaving zorgen.

Gescheiden fietspaden zijn dus niet overal nodig?

VAN EECKHOUDT: Neen. In het

middeleeuwse centrum is het niet noodzakelijk. Daar gaat het erom minder auto’s op straat te hebben, zodat het aangenaam en veilig wordt.

Minder autoverkeer en ook minder geparkeerde auto’s. Ik ben er in dat verband voorstander van om bovengronds parkeren te verbieden in een straal van 400 of 500 meter rond openbare parkings. Zo komt die ruimte vrij. Ik hoor vaak dat de bestaande parkings toch niet vol zitten.

Vandaag morsen we met openbare ruimte in de stad. De kostbare vierkante meter waarmee we niets doen, behalve er een openluchtparking van maken tegen een bespottelijk laag tarief, dat is niet meer van deze tijd. De Zuidlaan

- Geboren in Brussel, woont in Sint-Gillis - 2006-2010 Jurist bij Bozar - 2011-2014 Adjunct-directeur bij BIP, het Brussels bezoekerscentrum - 2014 tot vandaag Directeur Fietsersbond - Docent Europese en Belgische instellingen aan IHECS - Hobbyfotograaf onder de naam Mikaël Falke, www.mikaelfalke.com

bijvoorbeeld, waar de Zuidfoor komt: een schande. Eigenlijk is dat best een mooie laan. Maar wie kijkt nog naar de gevels of de oude bomen daar?

De laatste jaren is de elektrische fiets aan een opmars bezig. Zijn die snellere fietsen geen risico in het stadsverkeer?

VAN EECKHOUDT: Je moet de kracht van

zo’n tweewieler weten te beheersen.

Zeker in het begin kan dat een aanpassing zijn. Maar elektrische fietsen zijn toch vooral een fantastische hefboom voor duurzame mobiliteit, zeker op de Brusselse hellingen.

Moet er extra beleid zijn rond elektrische fietsen?

VAN EECKHOUDT: Maak ze aantrekkelij-

ker. Als iemand die zich graag een groen imago aanmeet een Tesla koopt, mag die tot 5.000 euro aftrekken van de belastingen, maar bij een elektrische fiets mag een particulier dat niet.

Dat is oneerlijk.

“Els Ampe heeft geen mobiliteitsvisie” MIKAËL VAN EECKHOUDT DIRECTEUR FIETERSBOND

Reportage

Geld trekt seks en sekswerkers aan

Luxe-escortboys veroveren de stad In Brussel zijn vele honderden mannelijke sekswerkers aan het werk. De nichegroep van luxepayboys groeit.

“Bij de minste twijfel of negatieve ervaring komt de klant op de zwarte lijst,” getuigt een van hen.

— JEAN-MARIE BINST, ILLUSTRATIE CHARLOTTE VAN HACHT

E

en op de vijf sekswerkers in ons land is een man. In Brussel zou dat zelfs een op de drie zijn. Dat betekent dat er zo’n 1.000 tot 1.700 mannen actief zijn in de prostitutie in de hoofdstad, de toevallige en tijdelijke passanten-sekswerkers niet meegerekend. Over hun werk- en leefomstandigheden is weinig bekend. Vooral mannelijke luxe-escorts zijn een blinde vlek. Ze zijn er, want het financiële hart van Brussel, met zijn Europese instellingen en multinationals, trekt seksverkeer aan.

“Brussel staat hier voor alle duidelijkheid niet alleen in,” zegt onderzoeker Maarten Loopmans van de KU Leuven (zie kaderstuk). “Het is eigen aan elke financiële en economische grootstad in Europa, dat geld seks en sekswerkers aantrekt.

Je ziet het van Londen en Parijs tot Stuttgart en Zürich.” En als de vraag naar betaalde seks er is, willen velen ervan meesnoepen. Daar gaan ze soms ver in. “Als ik uit de kosten voor mijn vliegtuigticket en mijn hotelkamer raak, vlieg ik over van Barcelona of Berlijn naar Brussel,” geeft een mannelijke escort toe.

16

Mannelijke tippelaars zijn te vinden in de Europawijk, Louizawijk, aan Terkamerenabdij ..., maar mannelijke escorts die zich tot de hogere inkomensklasse richten, zijn niet op straat te vinden. Ze vallen niet ten prooi aan pooiers. Zich prostitueren blijkt hun eigen keuze en met de komst van dating- en escortsites is de stap naar een leven als luxepayboy een stuk gemakkelijker geworden.

Zij zijn er vooral voor de rijkeren en hun diensten zijn duurder dan die van de tippelaars.

“Toch betekent dat niet dat die

het er discreet aan toegaat, is belangrijk voor mij. Ook is de kans kleiner dat er een gevoel van verliefdheid opduikt dan bij een vrouw. Dat gebeurt vaker: als je een soort van vertrouwensrelatie opbouwt met een vrouwelijke prostituee, loop je het risico dat die vrouw je wegkaapt bij je gezin. Dat is niet de bedoeling.

Mannen die jaren in het vak getraind zijn, hebben ook minder taboes.”

DISCRETIE EN VERTROUWEN Per beurt vraagt een luxe-escortboy rond de driehonderd euro, in plaats van de gangbare honderd tot honderdvijftig euro. Een uitgaansnacht of -weekend levert zo’n man vermoedelijk meer dan duizend euro op. Een ruwe schatting leert dat er meer dan honderd miljoen euro omzet per jaar wordt gegenereerd in deze niche.

Klanten ronselen als sekswerker is strafbaar, maar klant zijn en toestemming krijgen voor seks van een meerderjarige zijn niet verboden. Peter*, topambtenaar bij de Europese administratie, boekt via het internet weleens een van die sekswerkers. Zijn gezin woont en leeft nog in zijn thuisland. Hij doet het hier met mannen om op ‘veilig’ te spelen, zegt hij. “Mannen, met wat jaren ervaring in escortwerk, zijn voor een groot stuk veiliger dan vrouwen,” oordeelt Peter. “De garantie dat

“Luxetarieven veronderstellen luxe, al kan die sekswerker zelf heel arm zijn” MEDEWERKER INFO4ESCORTS

HUISVESTING

▲

Peter ontvangt de escortboys in zijn riante appartement in het groen, want veelal hebben de sekswerkers geen vast adres waar ze hun diensten aanbieden. Vaak wordt afgesproken in een hotel, de klant betaalt de kamer dan. Al zijn er payboys die hun eigen plekje huren, in de buurt van potentiële klanten, want zo’n thuisadres geeft vertrouwen aan de klanten.

Goedkoop is dat niet, rond de Louizalaan en achter Berlaymont in de Europawijk kost een flat een aardige duit: achthonderd tot ruim duizend euro is geen uitzondering. Sommigen nemen daarom hun toevlucht tot de goedkopere bovenste verdieping van een oud herenhuis.

De vele trappen tot boven moeten de klanten er maar bij nemen.

Maar wat als de huisbaas in de gaten heeft wat er gebeurt in zijn eigendom? “Ik moest acht maanden elders onderdak zoeken toen er waterschade was in het gebouw waar ik huurde, en dus ook in mijn flat,” reageert een gedupeerde escortboy. “De huisbaas lichtte me op, vermoedelijk omdat hij wist wat mijn ‘activiteiten’ waren. Ik was verplicht de huishuur te blijven betalen tot de verzekeringspapiermolen en herstellingswerken achter de rug waren. Dat was te nemen of te laten. Al die tijd moest ik onderhuren bij een vriend. Dat kostte me 65 euro per dag dat ik de kamer gebruikte.”

Door hun precaire werk ontsnappen de Brusselse sekswerkers niet aan de malafide praktijken van huisjesmelkers.

In de Lakensestraat achter De Brouckère, in de Spoormakersstraat of in de Noordstraat achter het parlement bijvoorbeeld zijn huizen vol kamers met badkamer, die te huur zijn voor bijzonder hoge dagprijzen. “Wie als klant in hartje Brussel werkt of woont, komt liever langs op een adres wat verder weg in een andere gemeente als Elsene, Etterbeek of Sint-Gillis,” vertelt een jonge man die in verschillende wijken heeft gewoond en ontvangen. Het is als de vos die ‘s nachts nooit binnen de kilometer van zijn nest op prooien jaagt.

Vast adres of niet,

BRUZZ | DE VERHALEN

jongens of mannen in luxe leven,” klinkt het bij de site Info4escorts. “Het geld is makkelijk en snel verdiend, maar is even snel weer uitgegeven. Er zijn meer sukkelaars en armen die hun lichaam verkopen dan mannen die er rijk van worden en blijven. Ook blijft het zwartwerk, maar dat werkt voor een stuk verslavend.”

Sex in the city

▲

veiligheid is belangrijk voor de sekswerker én voor de klant. Op commerciële escortpagina’s zijn veelal professionele escortes te vinden, maar hoe maak je die betrouwbaarheid waar?

“Een schuilnaam, altijd veilige seks en correcte, directe cashontvangsten,” zegt een escortboy die in de Europawijk werkt. “Ik hou naamfiches bij van de klanten. Daar komt alles op wat ze te me vertellen. Over hun job, woonplaats, gezinssituatie, uitgaansleven, interesses, alles waarover ze loslippig worden. Op die manier speel ik op veilig. Bij de minste twijfel of negatieve ervaring komt de klant op de zwarte lijst.”

Ook dekken payboys zich soms in door sexting-berichtjes die ze van de klant krijgen, bij te houden. De grootste vrees van elke ‘eerbare’ klant is dat zijn seksfolietjes wereldkundig zouden worden gemaakt. “Sowieso is de eerste regel dat je alert moet zijn voor dubieuze klanten,” geeft een van hen nog mee.

BRUZZ | DE VERHALEN

SNEL GELD Het segment van de mannelijke sekswerker mag dan onderbelicht zijn, de belangrijkste reden waarom ze ervoor kiezen, is snel veel geld verdienen. “Mijn alleenstaande moeder moet iedere maand vijfhonderd euro betalen voor levensnoodzakelijke medische hulp voor mijn broertje met diabetes,” vertelt een ingeweken jongeman, die zich op de seksmarkt heeft gegooid. “Alleen ik kan hen helpen. Voor mij is de keuze snel gemaakt. Mijn buitenlands kappersdiploma geldt niet in dit land. Ik zou me kunnen omscholen en bijvoorbeeld een maquillagecursus volgen, maar die kosten

“Zwart geld is gauw verdiend, maar het is even snel weer uitgegeven” MEDEWERKER INFO4ESCORTS

handenvol geld. Als ik de beste scholing wil krijgen, kan dat oplopen tot 8.000 euro. Werk vinden als vreemdeling vraagt veel inspanning in deze stad.” Dan maar klussen in de seksindustrie. “Het gros content stellen in tien minuten tijd, zonder veel blabla,” zegt hij.

Zelfs buitenlanders met een hoger diploma kiezen voor de seksindustrie. “Mijn masterdiploma is hier niet erkend, dus moet ik met halve academiejaren, gezien de moeilijkheid van het Nederlands, blijven voortstuderen,” stelt John*, een Angelsaksische dertiger die zijn diensten aanbiedt op de seksmarkt. “Ander freelancewerk combineren met snel verdienen moet dus wel, al ben ik zeer selectief.”

Maar niet elke sekswerker gebruikt het geld om te studeren of de familie te helpen. Een Belgische escortboy financiert er zijn reizen mee. “Als ik onze vriesmaanden als toerist kan overbruggen ten zuiden van de evenaar, bijvoorbeeld in Australië, zit het snor. Met een extra ‘werkstop’ in Hongkong lukt zo’n leven wel,” zegt de dertiger, intussen geroutineerd in het vak. “Ik heb geen andere job en wil gewoon veel en ver kunnen reizen. Dit sekswerk is de enige manier om dat mogelijk te maken. Voor minder dan mijn vraagprijs doe ik het niet, zo maak ik mijn eigen selectie van wie kapitaalkrachtig genoeg is. Bovendien ben ik mijn prijs waard: ik ben geen Braziliaantje van twintig jaar, dat snel slordig werk aflevert.” * De namen in de reportage zijn schuilnamen, om de privacy van de geïnterviewden te beschermen.

Weinig onderzoek naar mannenprostitutie Wetenschappelijk onderbouwd onderzoek blijft zo goed als onbestaand voor de thematiek van mannelijke prostitutie. Vooral over de zogenoemde luxe-escortboys is weinig bekend.

De kennis over mannelijke prostitutie in Brussel is beperkt, zeker als het gaat over het luxesegment. De sociale sector gebruikt die term liever niet, want veel luxeprostituees leven in armoede. De organisaties die sekswerkers helpen, bereiken hen - op een enkele uitzondering na - niet.

Professor Maarten Loopmans (KU Leuven) is nog niet rond met zijn historische geografie van de prostitutie, met onderzoek naar

18

mannelijke sekswerkers en hun migratietrajecten.

Over onderzoekswerk in het algemeen rond die problematiek is hij duidelijk: “Escorts worden onterecht genegeerd in academisch onderzoek, zeker de mannen. Naar high class escorts is helemaal geen onderzoek bekend en zeker niet bij mannelijke sekswerkers. Bovendien is ook internationaal rond mannelijke escorts weinig gepubliceerd.”

Tien jaar terug wou Loopmans een

en ander wel in kaart brengen, maar toen waren mannelijke escorts nog niet zo actief op internet.

Het Brussels Observatorium voor Preventie en Veiligheid heeft zich wel over de seksindustrie in Brussel gebogen, maar het beperkt zich vooralsnog tot de algemeenheden. Het bracht de (vooral vrouwelijke) straatprostitutie in kaart, en hield in 2015 een studiedag. Voor Brussel-Stad ging de aandacht vooral naar overlast en veiligheidspreventie voor burgers, zoals in de Alhambrawijk in de buurt van de KVS. Een eenzijdige focus menen hulpverleners, die vooral medische en sociale hulp als prioriteit zien.

Vzw’s als Alias (voor Brussel), Boys Project en Espace P, hebben wel een goed ontwikkelde werking op het terrein. Het jaarrapport 2016 van vzw Alias geeft voor de hele groep aan mannelijke sekswerkers in Brussel weer van welke origine ze zijn. Van het tweehonderdtal bevraagden bleek de helft nieuwkomers. Oost-Europa en Noord-Afrika vertegenwoordigen ruim vijftig procent. Dan volgen Latijns-Amerika (9,8 procent), België (8,3 procent) en de rest van Europa (ook 8,3 procent).

Maxime Maes van Alias erkent het gebrek aan onderzoek en informatie.

“De combinatie luxe-escort én man blijft op wetenschappelijk vlak onderbelicht,” zegt hij. JMB

Opinie

Forum & lezersbrieven

Voor mobiliteitsexpert Guillaume Servonnat is er meer nodig dan alleen een parkeerapp

‘Er moet één parkeerbeleid komen’

BRUZZ | DEBAT

De net voorgestelde nieuwe parkeerapp waarmee je op om het even welke plek in Brussel kunt betalen, is een heel goed initiatief, zegt mobiliteitsexpert Guillaume Servonnat. Maar het bijbehorende gezamenlijke parkeerbeleid hinkt achterop. Het gewestelijke parkeerbeleidsplan is nog altijd niet van kracht, en is intussen behoorlijk verwaterd. — SARA DE SLOOVER

20

D

eze week stelt het Gewestelijk Parkeeragentschap parking. brussels een nieuwe parkeerapp voor, die het straatparkeren in het gewest moet vergemakkelijken. Als de Brusselse gemeenten die nog geen lid zijn van het parkeeragentschap willen meedoen, zullen bestuurders voortaan met één systeem overal in Brussel kunnen betalen.

Een app die duidelijk vaststelt in welke parkeerzone je je bevindt, en welk tarief je daar moet betalen, kan Guillaume Servonnat, mobiliteitsconsultant bij Espaces-Mobilités, alleen maar toejuichen.

“Parking.brussels had alleen een heel beperkte app, waarop je enkel de openbare parkings terugvond.”

Toch kampt de nieuwe app volgens Servonnat met hetzelfde probleem dat ook elders in het Brusselse parkeerbeleid opduikt, namelijk dat gemeenten vrijwillig kunnen kiezen of ze zich inschrijven in het nieuwe betaalplatform of niet.

“Gemeenten konden eerder ook al kiezen of ze zich wilden aansluiten bij het gewestelijke parkeerbeleidsplan of niet. De meeste gemeenten wilden hun autonomie behouden, en nog altijd zijn er maar zes lid van het Parkeeragentschap.”

“Er is constant gebakkelei tussen schepenen en gewest over de parkeertarieven en de verdeling in zones. Het gewest vraagt de gemeenten om hun mening, maar daar blokkeert het. Resultaat: het parkeerbeleidsplan, dat van start

logische en coherente indeling in ‘sectoren’ van 150 hectare, over de gemeentegrenzen heen, schiet niet veel meer over. Gemeenten wilden zones binnen hun eigen grenzen, of hebben bijvoorbeeld zones gecreëerd rond transporthubs als

“De mobiliteit moet beter, zeggen de gemeenten, maar zodra we over parkeren praten, steigeren de burgemeesters” GUILLAUME SERVONNAT MOBILITEITSEXPERT

had moeten gaan op 1 januari 2017, is nog altijd niet in voege,” zegt Servonnat.

VERWATERD Het oorspronkelijke beleidsplan is intussen bovendien serieus verwaterd, zegt Servonnat, die meerdere parkeerplannen mee heeft opgesteld, zowel voor het Gewestelijk Parkeeragentschap als voor de gemeenten. “Van de

metrostations. Zo moedig je inwoners van de andere kant van de gemeente aan om de auto te nemen naar de metrohalte. Dat is totaal tegenstrijdig met een parkeerbeleidsplan.”

“Realistisch gezien,” zo denkt Servonnat, “zal het nog tien tot twaalf jaar duren voor alle gemeenten zich aangesloten zullen hebben bij het Gewestelijk Parkeeragentschap, en vooraleer het gewest dus

alle betalingen zal beheren. Er wordt nu gemeente per gemeente onderhandeld, en dat kost tijd.”

Als je weet dat een op de drie auto’s in Brussel op zoek is naar een parkeerplaats, maakt dat meteen duidelijk dat één gewestelijk parkeerbeleid een grote impact zou kunnen hebben op het (auto) verkeer.

“Gemeenten hebben altijd de mond vol dat ‘de mobiliteit moet verbeteren’, maar zodra we over parkeren praten, steigeren de burgemeesters. Maar het is duidelijk dat zodra bewonerskaarten duurder worden, en gezinnen niet meer bijna gratis twee of drie wagens op de openbare weg kunnen stallen, dat grote effecten zou hebben,” oordeelt de mobiliteitsexpert.

Veel gemeenten hebben bovendien archaïsche systemen, die meer kosten dan nodig. “We gaan er nog te vaak van uit dat gemeenten hun parkeerbeleid niet uit handen willen geven omdat het een melkkoe zou zijn. In werkelijkheid leggen ze er vaak geld op toe.”

SCANCAR Het gewest kan de gemeenten aanzetten om toe te treden tot parking.brussels door hen de

lezersbrieven@bruzz.be Gevangenis

Relschoppers

Ik ben aanwezend beambte geweest in de gevangenis van Vorst. Naar aanleiding van de opinie van Katrien De Koster (BRUZZ 1593) geef ik u mijn mening over de stille degradering van de tucht in de Belgische strafinrichtingen die al jaren gaande is. Inderdaad wordt het gezag van het bewakingspersoneel stilaan vervangen door de oerwoudswet. Ziedaar het resultaat van deze wantoestand.

Marc Vanden Steene, Anderlecht

‘Relschoppers deels afkomstig uit Vlaanderen’. Die titel kopte BRUZZ online op 27/11 haast fier, maar die is zwaar misleidend, zelfs op het vileine af: dat zijn allemaal Franstaligen die gewoon toevallig in Vlaanderen wonen, meer niet. Uw woordje ‘afkomstig’ moest dus zijn: ‘wonend’. Hun ouders werden aangetrokken door de stilaan beruchte ‘sociale’ treinlijn Brussel-Aalst-Gent, de opgepakte minderjarigen kwamen allemaal uit die aanliggende gemeenten. Ze hebben niets vandoen met Vlaanderen, noch met de taal, verkiezen naar het nochtans slechte Franstalige onderwijs in Brussel te blijven gaan, maar nu door hun streken in de stad worden ze door sommigen plots als ‘Vlaams’ bestempeld, naargelang het uitkomt.

Bovendien, wat zal er gebeuren áls zij ooit moeten voorkomen denkt u? Een Brusselse Franstalige rechter zal hen vrolijk vrijspreken.

Want Vlamingen zijn toch zulke racisten, n’est-ce pas?

Bruno Floré, Wetteren

Theo Francken

© MARC GYSENS

nieuwste technologieën te laten ontdekken, meent Servonnat daarom.

“Een parkeerwacht controleert driehonderd auto’s per dag, een ‘scancar’ haalt er wel vijfduizend. Die efficiënte technologie maakt het ook veiliger voor de parkeerwachters. Er zijn buurten in Molenbeek (dat lid is van het Gewestelijk Parkeeragentschap, red.) waar de parkeerwachten nu niet passeren omdat ze er fysiek bedreigd worden. De huidige medewerkers zouden dan omgeschoold kunnen worden om die technologie te beheren en controles effectiever te maken. Eén keer per dag controleren werkt immers niet voldoende ontradend.”

Maar als de zachte aanpak niet werkt, moet minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) misschien ook wetgeving inzetten om het parkeerbeleid in het hele gewest te stroomlijnen.

“Als gemeenten niet mee willen doen, moet het gewest misschien het beheer van het wegennet overnemen bijvoorbeeld – al lijkt me dat gecompliceerd –, een andere financiële deal sluiten, of desnoods boetes heffen als de gemeente de deadline om lid te worden van het Parkeeragentschap niet haalt.

Gemeenten moeten snappen dat ze niet alles op hun eilandje kunnen blijven doen.”

GUILLAUME SERVONNAT MOBILITEITSEXPERT

Tijdens het interview (BRUZZ 1593) met Theo Francken antwoordt de staatssecretaris op de vraag of de N-VA na 2019 in de Brusselse regering zal zitten met: “We zullen dat nog moeten zien. Dat zijn strategische overwegingen waarover de partijvoorzitter (Bart De Wever, red.) beslist.” Als ik het goed begrijp, is het de partijvoorzitter die vanuit het Schoon Verdiep in Antwerpen bepaalt hoe de Brusselse gewestregering eruit zal zien. Elke dag leert een mens iets bij over de werking van de democratie.

Geert Leenders, Jette

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

In de advocatuur voel ik mij vaak te hippie

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Charlotte Campo Mensenrechtenactiviste en stagiaire strafrecht Vechten tegen sociaal onrecht zat mij van jongs af aan in het bloed, ik wilde altijd de zwakkere beschermen.

Toen ik in de kleuterklas zat, organiseerde ik een spreekuur voor gepeste kindjes en ging ik daarna remediëren met de pestkoppen (glimlacht). Op mijn zesde al zei ik dat ik advocate zou worden.

Toch heeft het ernaar uitgezien dat ik in de danswereld zou terechtkomen. Als puber maakte ik deel uit van een semiprofessionele dansgroep, en zelfs tijdens mijn bachelor Rechten ben ik heel intensief blijven dansen. Dans was mijn passie én mijn beste therapeut, ik kon er al mijn gevoelens en gedachten in kwijt. Later heb ik in yoga gelukkig een alternatief gevonden. Ik zou een minder goeie advocate zijn, mocht ik niet regelmatig yoga beoefenen.

Ik heb geen doordeweeks parcours gereden richting advocatuur. Na mijn studies had ik een enorme afkeer van recht, omdat het mij allemaal te veel om de regeltjes draaide. Ik miste de maatschappelijke inbedding. Daarom begon ik een Europese master in mensenrechten en democratisering. Een fantastische ervaring, ik vond er mijn oorspronkelijke motivatie terug.

Daarna heb ik drie jaar gewerkt bij instanties die zich inzetten voor mensenrechten, onder meer bij Human Rights Watch hier in Brussel. Daar hielp ik bij een rapport over de toegang tot justitie voor migrantenvrouwen, waarvoor ik tientallen vrouwen ondervraagd heb die slachtoffer waren van extreem huiselijk geweld. Uit dat rapport bleek dat zij nauwelijks hulp vonden in ons rechtssysteem, vaak door hun precaire administratieve status. Die getuigenissen hebben me opnieuw heel hard doen beseffen hoe belangrijk het werk van een advocaat kan zijn.

Een goeie advocaat kan letterlijk levens veranderen, en daarom ben ik met veel overtuiging aan de slag gegaan als asiel- en migratieadvocate. Tot ik het aanbod kreeg om in West-Afrika te gaan werken voor

het Mensenrechtencommissariaat van de Verenigde Naties, echt ‘an offer I couldn’t refuse’. Vanaf dag één was ik er de gelukkigste mens ter wereld, ik had me nog nooit zo thuis gevoeld. Hoe dat kwam? Ik weet het niet, misschien door de grote solidariteit tussen de mensen daar. Wanneer ik weer een of andere tropische ziekte had opgedaan, ging er geen dag voorbij of iemand uit mijn wijk kwam vragen hoe het met mij ging. Die spontane zorg voor elkaar, dat zijn wij hier grotendeels kwijtgeraakt. Maar ik wil het ook niet overromantiseren, er valt daar natuurlijk nog veel te doen. Op het vlak van holebirechten bijvoorbeeld, waar ik me in moeilijke omstandigheden zwaar voor geëngageerd heb, en waar nog altijd een groot taboe op rust.

Sinds maart ben ik terug in België om mijn stage advocatuur af te maken. Nu specialiseer ik me in het strafrecht, en verdedig ik vaker de misdadigers dan de slachtoffers. Ik geloof echt dat ik een betere mensenrechtenverdediger kan zijn door me ook het verhaal van de misdadiger toe te eigenen. Als strafpleiter leer je meer dan wie ook om de mens te (durven) zien achter de crimineel. En intussen blijf ik mijn mensenrechten–DNA trouw, vanaf januari ga ik aan de slag bij de vzw INTACT, ter verdediging van vrouwenrechten.

De minder leuke kanten van mijn werk? Er lopen veel grote ego’s rond in de advocatuur, het is wel wat een machowereld. Ik voel mij hier vaak te hippie (lacht). En ja, het is dagelijks lange uren kloppen, voor een hongerloontje. Stage in de advocatuur is soms een beetje slavernij, hoe boeiend ook.

Gelukkig zit ik in Brussel, sinds jaar en dag mijn droomstad. Brussel, dat is de wereld in het klein, en mijn liefde voor de wereld vind ik terug in Brussel. Ik zou nergens anders in België willen wonen. Of ik een favoriete plek heb? Heb je nog een uur? Het zijn er tientallen (schatert)! — PATRICK JORDENS

Charlotte Campo (30)

22

opgegroeid in Leuven, woont sinds 2011 in hartje Brussel. Na vijf jaar Rechten aan de KU Leuven, specialiseerde ze zich in mensenrechten. Ze werkte onder meer bij Human Rights Watch en voor de Verenigde Naties in West-Afrika. Momenteel rondt ze haar stage advocatuur af aan de balie, waar ze zopas werd uitgeroepen tot meest verdienstelijke stagiaire van het jaar.

© SASKIA VANDERSTICHELE

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Trends

Nieuw Brussels label Alexa Fairchild lanceert genderneutrale kledij

Iedereen gelijk voor de mode B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Steeds meer moet het hokjesdenken rond gender en seksualiteit plaatsmaken voor een vrijere, zeer persoonlijke invulling. De diversiteit zegeviert.

De modewereld springt op de kar. – ELIEN HAENTJENS

24

I

n jobadvertenties duiken naast de m en de v ook de x’jes op, de eerste gemeenschappelijke toiletten doen hun intrede en in de Verenigde Staten doet een petitie de ronde om op de applicatieformulieren voor de universiteit de optie nonbinary toe te voegen. Ook in de modewereld verdwijnt het hokjesdenken en maakt het plaats voor meer diversiteit.

Met haar coming-out zette het Belgische topmodel Hanne Gaby Odiele niet alleen de modewereld op haar kop. Door openlijk te vertellen hoe ze als intersekskind (vrouwelijk langs buiten, en mannelijk langs binnen, red.) geboren werd, leverde ze een enorme bijdrage aan het maatschappelijke debat dat momenteel rond gender en seksualiteit heerst.

“Net als bij het hele #metoo-verhaal willen mensen niet langer zwijgen. Er is een culturele shift aan de gang, waarbij oude machtssystemen de duimen moeten leggen voor een nieuw streven naar gelijkheid,” vertelt trendwatcher Kate Stockman.

“Vooral jongeren willen zijn wie ze zijn, en willen dat iedereen erbij kan horen. Daarbij vragen ze zich onder meer af of het per se nodig is om een gender te kiezen. Ze willen vrij zijn om zich op elk moment te kunnen

uiten over hoe ze zich voelen. Soms man, soms vrouw, soms geen van de twee of iets onbestemds ertussenin.

Al wil dat niet zeggen dat er nu plots meer transgenders zijn bijvoorbeeld.

Het bewustzijn wordt alleen groter, en het wordt meer zichtbaar.”

Een van de eerste statements in de modesector zag Stockman in 2015 bij het beroemde Londense warenhuis Selfridges. “Verspreid over drie verdiepingen had Selfridges van over de hele wereld uniseks collecties bijeengezocht. Ook het mannelijke en vrouwelijke personeel droeg hetzelfde, waardoor ze inwisselbaar werden. Met dat Agender-project gaf Selfridges een belangrijke maatschappelijke tendens aan. Al bleef het bij een eenmalig statement, en is er in het aanbod niet veel meer van te merken,” vertelt Stockman.

Ook de termen veranderden in de loop der jaren. Terwijl vroeger het woord uniseks weleens viel, is dat nu vervangen door genderloos en genderneutraal. Terwijl uniseks kledij zowel voor mannen als vrouwen bestemd was, vallen die specificaties bij de term genderloos helemaal weg. Het verschil met genderneutrale kledij zit hem in het feit dat die wel specifiek ontworpen is voor vrouwen of mannen, maar

Alexa Fairchild (rechts) opent een webwinkel met kleding die mannen en vrouwen kunnen dragen.

Andere voorbeelden van genderneutrale kledij zijn te vinden bij ontwerper Martin Margiela, het merk Vetements of bij Arket, de nieuwste telg van de H&M-familie.

© SASKIA VANDERSTICHELEN

nadien evengoed door het andere geslacht kan worden gedragen.

“Iemand die de uniseks kledij al heel snel opnam in zijn filosofie, is de Belgische ontwerper Martin Margiela. Meer recentelijk traden de mensen van Vetements in zijn

voetsporen door vanuit een overtuiging van vrijheid rond gender meer oversized en daardoor genderloze stukken te ontwerpen. Door die waarden intrinsiek te omarmen, lieten ze ongetwijfeld een frisse wind door de modewereld waaien.

“Jongeren vragen zich af of het per se nodig is om een gender te kiezen” KATE STOCKMAN TRENDWATCHER

rok aan en bracht Pepsi een fictieve protestmars met model Kendall Jenner - en dochter van transgender Caitlyn Jenner - in beeld. Als bedrijven zich zulke zogezegd geëngageerde boodschappen toe-eigenen, slaat dat nergens op en krijgen ze de wind al snel van voren.

Zo moest Pepsi zijn filmpje uit de ether halen,” zegt Stockman.

“Als de modewereld de maatschappelijke tendensen dus louter gebruikt vanuit commercieel eigenbelang, dan werkt dat niet. Een goed voorbeeld van een breed merk dat de grenzen ook laat vervagen, is Arket, de nieuwste telg in de H&M-familie. Al is het nog te vroeg om cijfers te hebben over hoeveel mannen nu een stuk in de vrouwenafdeling kopen, en omgekeerd.

Voorlopig is het niet duidelijk hoe groot deze niche is.”

MAN IN PONCHO

Specifiek voor Brussel was Sonja Noël van boetiek Stijl trouwens een van de eersten om de beweging te omarmen,” vertelt Stockman.

Net aan die diepere drijfveren schort er meer dan eens iets. “De afgelopen jaren hebben verschillende

grote bedrijven de sociale beweging rond genderneutraliteit misbruikt, uit commerciële overweging. Zo stuurde Chanel enkele met plakkaten protesterende vrouwen de catwalk op, liet Louis Vuitton Jaden Smith, de zoon van Will, poseren met een

Al zijn er ook meer en meer voorbeelden van merken waarbij het genderneutrale verhaal wél ontstaan is vanuit een echt engagement, en het dus tot de kern van hun DNA behoort. Zo vertelde Coralie Barbier, mevrouw Stromae, eerder dit jaar in BRUZZ hoe ze zelf in de mannenafdeling shopt én voor hun label Mosaert niet per se een onderscheid wil maken tussen kledij voor mannen en vrouwen, maar net wil

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

© SUZANNE RENSINCK

spelen met de mix tussen de twee.

Ook het gloednieuwe Brusselse label Alexa Fairchild maakt daarin een zeer bewuste keuze. “Onze kleren zijn in eerste instantie ontworpen voor vrouwen, maar een man kan ze ook perfect dragen. Zo zal een poncho er bij een man meer cool uitzien, en bij een vrouw wat chiquer. Of hebben we een meer baggy model van onze lederen jassen die ideaal zijn voor mannen, maar bijvoorbeeld ook graag worden gedragen door mijn zus,” vertelt Alexa Fairchild. “Net als mijn zus zijn er heel wat lesbiennes en homo’s die zich niet comfortabel voelen bij het huidige winkelaanbod, en de opdeling in een mannen- en vrouwenafdeling. Daarom willen we een lans breken voor het afschaffen van die te strakke opdeling.”

Meer algemeen wil Alexa Fairchild waarden als vrijheid en onbevreesdheid promoten. Die behoren tot de kern van de Belgisch-Amerikaanse familie die achter het label zit. “Het gevoel van vrijheid, zonder angst jezelf kunnen zijn en in je dromen geloven, zijn voor ons erg belangrijke waarden, die nauw verbonden zijn met surfen, paardrijden en de natuur. Maar ook met Brussel, want we voelen ons goed in de stad en zien veel mensen die zich onbezorgd uitdrukken. Sommigen, zoals Stromae, worden zelfs gevierd om die uitdrukkingsvrijheid,” vertelt moeder Erin Fairchild. “In de collectie vertaalt zich dat niet alleen in genderneutrale stukken, maar ook de seizoenen en de leeftijd van de klanten spelen bij ons geen rol.

Daarom hebben we niet met echte modellen gewerkt, maar heeft onder anderen mijn moeder geposeerd.”

Met haar logo verwijst Alexa Fairchild naar de oorspronkelijke inwoners van de Verenigde Staten.

Het moet het symbool worden van een nieuwe gemeenschap, een soort nieuwe stam die waarden als gelijkheid en vrijheid hoog in het vaandel draagt.

“We willen dat niemand zich uitgesloten voelt, en iedereen gewoon zichzelf kan zijn. Tegelijk willen we alles bespreekbaar maken, zowel the good, the bad als the ugly.

Ook de genderkwestie, want we zijn ervan overtuigd dat die samenhangt met een grotere evolutie van onze menselijke soort,” besluit Erin Fairchild.

25

Wintervoordelen met Paspartoe!

Ga voor Brusselse warmte, gezelligheid en solidariteit met de nieuwste wintervoordelen.

Ruil je punten om bij Muntpunt!

Rit op de schaatsbaan

-10 punten

-10

Deken punten voor Samusocial

-30 punten

Combi-concert Brussels Philharmonic op 6 januari 2018

-10 punten

â‚Ź 5 gift voor Les Gazelles de Bruxelles

Heb je nog geen Paspartoe?

Haal hem vandaag nog!

Te koop in Muntpunt, BOp en de 22 Brusselse gemeenschapscentra.

Ontdek nog meer voordelen op

www.paspartoebrussel.be

Michaël Bellon

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

woensdag 6 december 10u

Onnatuurlijk natuurlijk: ik ben op de tram gaan zitten om op de tram te zitten, en niet omdat ik op een bepaald tijdstip op een bepaalde plek moet zijn. Afwezig is dus die lichte spanning die normaal gepaard gaat met een tramrit omdat je er op tijd op en af moet zien te geraken, en in de tussentijd met allerlei kleine ongemakken wordt geconfronteerd.

De luxe van een nog leeg rijtuig, waar je de zitjes voor het uitkiezen hebt, heeft ook al weinig te maken met de strijd om minimaal comfort die je in een overvol exemplaar moet voeren. Dat ik opstap aan het beginpunt van de tramlijn is dan ook evenzeer uitzonderlijk. Dat er geen term bestaat om de tegenhanger van ‘terminus’ aan te duiden is geen toeval. Op het moment dat je er opstapt heeft een tram doorgaans al een voorgeschiedenis achter zich waarin jij je alleen maar even kan in- en uitschrijven. Het is dan ook een misvatting te denken dat je ooit de tram neemt. De tram neemt jou.

De tijd van de gammele tram is wel al een poos voorbij. Wat nu door de stad sjeest, zijn soepele, door een onverstoorbare krachtbron aangedreven vaartuigen, die je zelfs in slaap zouden kunnen wiegen. De fysische krachten waaraan je als passagier in een tram onderworpen bent, zijn inmiddels minder bruut dan die in de metro. Het is ook best amusant om achteraan in die gelede monovolume toe te kijken hoe het eerste rijtuig steigerend zijn weg door de bochten zoekt, en hoe de daaropvolgende wagonnetjes vlotjes dat spoor volgen.

Het effect van dit nieuwverworven comfort valt niet te onderschatten, omdat het de tramreiziger, die tot de laagste strata van de straat behoort, toch enige status verleent.

Prettig om gadeslaan is ook de licht autistische, maar fascinerende stoelendans van passagiers die hun zitje zoeken. In de recente tramstellen zijn die zitjes in uiteenlopende richtingen opgesteld. Daardoor wordt behalve het ongedwongen gevoel niet in het gelid te staan, ook de illusie gecreëerd dat je als reiziger een positie kan kiezen die overeenkomt met je persoonlijkheid en gemoedstoestand. Maar dat ene bepaalde zitje moet dan wel in één onopvallende, schijnbaar ongeïnteresseerde, maar goed geoefende oogopslag

worden gelokaliseerd en ingenomen. En uiteindelijk is het eindresultaat van die collectieve kieskeurigheid heel erg voorspelbaar. Eerst worden de zeteltjes op ruime afstand van elkaar ingenomen. Ostentatief één stoel tussen jezelf en je medepassagier laten is not done, tot op het moment dat het niet anders meer kan. Ook dan schaam je je nog voor je onsympathieke afstandelijkheid, die je ervan weerhoudt gewoon gezellig naast iemand te gaan zitten. Maar je weet tegelijk dat ook je medepassagiers de bewaarde afstand en daarmee gevrijwaarde bewegingsvrijheid heimelijk kunnen appreciëren.

Niet dat het veel uitmaakt, want twee minuten later moeten ook de laatste vrije zitjes worden ingenomen, en kom je alsnog dicht tegen elkaar te zitten. Dat neemt niet weg dat ook in die laatste fase nog zwaarwichtige sociologische thema’s kunnen spelen. Je ruimtelijke positionering ten opzichte van bepaalde medereizigers kan namelijk iets zeggen over je houding tegenover mannen en vrouwen, je mededogen voor daklozen, of je tolerantie ten aanzien van luidruchtige kinderen. Neutraal of onbewogen is je schijnbaar gesloten houding in de tram nooit.

Zo heb ik mijzelf, als solitaire, allerminst tactiele witte hetero met een zeer beperkte aanleg voor grensoverschrijdend gedrag, al weleens durven over te geven aan het verrassend weldadige gevoel dat je kan ervaren, wanneer de patserige tienerjongen die aan halte Masui is opgestapt, achteloos met zijn knie tegen de jouwe rust, omdat zijn verschillende culturele achtergrond hem een genereuzer concept van de persoonlijke ruimte rond het lichaam heeft cadeau gedaan. Net als de warme momenten waarop iemand zijn zitplaats afstaat, of even zijn MOBIB-kaart toevertrouwt aan iemand die dichter bij het ontwaardingssysteem staat, is zoiets een nauwelijks zichtbare vorm van verbondenheid, die aangeeft hoe tegenstrijdig onze houding tegenover menselijk contact in deze rijdende capsules van gedwongen samenzijn wel is.

Amen.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Tram 7 en 93

“Het is een misvatting te denken dat je ooit de tram neemt. De tram neemt jou”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia

27

De mivb wenst u een goede reis naar 2018

mivb.brussels

Film

DVD Dubbel-dvd Patrick Van Antwerpen, Vivement ce soir + vijf kortfilms, uitgegeven door Cinematek, 21 euro www.cinematek.be

Oeuvre Patrick Van Antwerpen ingeblikt

Uit het leven gegrepen Tegelijk poëtisch en vol Belgische humor, zo zijn de tijdloos frisse kortfilms van Brusselaar Patrick Van Antwerpen. Zijn enige langspeelfilm was echter nooit in de grote bioscoop te zien.

Cinematek doet de regisseur nu alle eer aan met een dvd-uitgave. — JEAN-MARIE BINST

I

n 2015 begon Cinematek honderd oude films te digitaliseren. Dat gebeurde ook met het filmoeuvre van Brusselaar Patrick Van Antwerpen (19441990). Van Antwerpen behoorde tot de eerste studenten van de Elsense theaterschool INSAS. Hij amuseerde er zich met acht millimeter fictiefilms te maken.

Later maakte hij kortfilms op 35 millimeter, vertrekkend van een toneelsituatie, gekaderd in één tijd en één plaats: het soort ironische en surrealistische situatieschetsen waarin ook Samuel Beckett uitblonk. Ontegensprekelijk liet Van Antwerpen zich beïnvloeden door de slapstickkomedies van de Franse filmregisseur Jacques Tati.

De kortfilms Le Banc, La baraque, L’Autobus, L’Air du large, Un joli petit coin, Rue de l’arbre unique werden in het voorprogramma van bioscoopzalen gedraaid door Belga Film en Ciné Vogue. Het deel van de ticketverkoop dat hij hiervoor kreeg, bleek voldoende om de montagekosten en acteurs te betalen. Studie- en productiekompaan Daniel De Valck heeft hem van nabij gevolgd: “In de kortfilms Le Banc (1971) of L’Autobus (1973) werd vertrokken van wat er zich op één plek kon afspelen,” zegt De Valck. “De amateur- en toneelacteurs werden in beeld gebracht en hadden het over koetjes en kalfjes, zoals dat op straat gebeurt

© CINEMATEK

“Voor de film ‘Vivement ce soir’ werd vier weken gedraaid in een winkel in Kraainem” DANIEL DE VALCK STUDIEGENOOT

als mensen voor het eerst met elkaar aan de praat raken, terwijl ze samen hetzelfde beleven.”

“De bus of tram die niet tijdig passeert, het was en is van alle tijden,” blikt De Valck terug. “Met L’Autobus raakte Van Antwerpen op het filmfestival van Moskou binnen. Ik reisde er met hem naartoe. De Russen vonden de kortfilm een supergoeie kritiek op het kapitalistisch systeem van openbaar vervoer dat niet werkt.

Moskou zelf gaf ook inspiratie aan Van Antwerpen. Hij stond er versteld van de lege rekken en het beperkte aanbod in de warenhuizen.

Weer thuis gebruikte hij die ervaring om de langspeelfilm Un supermarché, later omgedoopt tot Vivement ce soir (1985) te regisseren. De film hekelt het overaanbod in het grootwarenhuis. Dezelfde acteurs als eerder kwamen samen in deze tableau vivant. Er werd vier weken gedraaid in een winkel in Kraainem, als een soort documentaire die de winkelbedienden en kopers observeert. Wat er gebeurt, is vaak hilarisch: zo besluit iemand om op restaurant te gaan omdat er te veel ingrediënten moeten gekocht worden om een spaghettigerecht te bereiden. Na de opnames werden stemmen op de film gezet.”

“Patrick had een neus voor acteurs,” zegt De Valck. “Yolande Moreau (°1953) was nog jong in zijn langspeelfilm, maar haalde later drie Césars, en werd een ster dankzij films als Le fabuleux destin d’Amélie Poulain van Jean-Pierre Jeunet en Le tout nouveau testament van Jaco Van Dormael.”

Dat de film Vivement ce soir na de eindproductie nooit in zalen werd vertoond, is te wijten aan een ongelukkige afspraak. Het was de bedoeling om de film te draaien als openingsfilm van een nieuwe filmzaal op het Fernand Cocqplein.

Maar na zes jaar gebakkelei kwam het filmzalencomplex er toch niet.

Vreemd, want de kortfilms van Van Antwerpen zijn wel overal in zalen vertoond, van Oostende tot Charleroi. De langspeelfilm zit nu in het distributiecircuit, maar een vertoning in Brussel of elders is voorlopig niet geprogrammeerd.

29

Expo

Tentoonstelling over Edgard Tytgat in M - Museum Leuven

‘Een voetballer met pleinvrees’ Edgard Tytgat, dat zijn carrousels en volkse taferelen. Een schilder om wie je niet heen kan, maar die toch in de schaduw van de groten blijft. M - Museum Leuven lanceert de Brusselaar met een groots opgezette expo van de grote verteller van verhalen. — DANNY VILEYN Vanop zijn ziekbed in Brugge keek Tytgat naar buiten. Vermoedelijk is dat de reden waarom hij vaak dergelijke taferelen schilderde.

A

ls Edgard Tytgat (1879-1957) zijn eerste stappen in de kunstwereld zet - we schrijven begin 20e eeuw - is Sint-Martens-Latem een van de belangrijkste culturele plekken in België, en telt de hoofdstad een aantal gerenommeerde galerieën waar leden van de Latemse school, zoals Permeke, Van de Woestijne en De Saedeleer, graag exposeren. Tytgat keek evenwel met een nuchtere blik naar het spektakel van zij die het maakten en niet maakten. Hij vond dat er maar een vijftiental grote kunstenaars waren en die noemt hij dan nog niet (allemaal) bij naam.

Hij hield vooral van Hippolyte Daeye, een Gentenaar die het nooit echt gemaakt heeft. De mens Gustave De Smet kon hij wel smaken, maar zijn werken niet. Van Spilliaert en Evenepoel hield hij heel veel. Historica Klara Rowaert, die in de catalogus van Herinnering aan een geliefd venster een biografie van Tytgat heeft geschreven: “Tytgat hield er een eigen kunstfilosofie op na, volgens hem prees de pers die kunstenaars de hemel in die goed lagen bij de bourgeoisie, met kunstwerken die de bourgeois graag ophing in zijn salon.”

Tytgat mag dan een enorm oeuvre met meer dan vijfhonderd schilderijen en een paar duizend

30

aquarellen, etsen en gravures nagelaten hebben, hij behoort niet tot de kunstenaars van wie het horen van de naam vandaag spontaan een paar doeken voor de geest haalt. En als hij al gekend is, is het als schilder van volkstaferelen, van paardjesmolens en kermissen. Toch was Tytgat geen vrolijke Frans: cocurator en scenarist Gust Van den Berghe noemt de carrousels de droom die nooit mocht zijn. Tytgat schrijft over het kinderlijke dat hem wordt aangewreven, over wat hij zich herinnert - hij schrijft hilarisch over zijn eerste seksuele aanrakingen met de huismeid - hij is met andere woorden heel erg bezig met zijn eigen kindertijd, maar niet altijd onbevooroordeeld positief.

Curator Peter Carpreau: ”Het verhaal van de paardjesmolen bijvoorbeeld is intriest. Als vijfjarige komt hij op een dag voorbij een paardjesmolen. Hij heeft voor het eerst een bruin kostuumpje aan.

Maar de kleine Edgard valt van de paardjesmolen en moet in allerijl naar huis gebracht worden, waar de dokter vaststelt dat hij het niet zal halen, dat hij zal sterven. Hij ziet vanop zijn sterfbed hoe zijn moeder het kostuumpje waarop hij zo trots is aan de buurvrouw geeft voor haar zoontje dat even oud is. De zogezegde doodsstrijd duurt

Euphrasie poseert voor de eerste maal (1941).

maanden, ten einde raad draagt een resem vrouwen hem mee in een processie door Brugge - waar zijn ouders een paar jaar gewoond hebben - waarop hij wonderbaarlijk geneest. Je moet je voorstellen wat dat als kleine jongen betekent: je valt van een paardjesmolen en je wordt opgegeven. Dat is dan de connotatie met het schilderij waar hij vanop zijn bed naar spelende kinderen kijkt.”

“Het is misschien kort door de bocht, maar hier ligt wellicht de

kiem voor het venster dat telkens weer opduikt,” zegt Van den Berghe.

“Terwijl hij door het venster kijkt, drinkt hij een kommetje geitenmelk.

Zelfs zijn haar was al in een engelencoupe geknipt. Zelf herinnert hij zich niets van Brugge, alleen de processie is hem bijgebleven.” Lieflijk en meedogenloos tegelijk, dat is Tytgat volgens Van den Berghe. Tytgat schildert heel erg filmisch en dat was de reden om scenarist Van den Berghe aan te trekken.

EDGAR TYTGAT

zelf, maar de bouw ervan vorderde te snel: de voordeur van de woning bevindt zich drie jaar lang drie meter boven de begane grond (zie foto), tot de straat eindelijk aangelegd wordt. Voor Van den Berghe staat het onafgewerkte huis van Tytgat voor zijn oeuvre.

Uitspraken over de persoonlijkheid van Tytgat willen de curatoren niet doen. “We staan aan de voet van een berg,” zegt Van den Berghe beeldend, “Tytgat lijkt wel een voetballer met pleinvrees.”

De titels die Tytgat geeft aan zijn werken vormen een apart verhaal.

Soms zijn ze humoristisch, soms vertellen ze niet wat er te zien is, wel wat eraan voorafging of wat erna komt. ‘Kijk maar beste kunstliefhebber, er staat niet wat er staat.’ Het schilderij De tragische herhaling is hier een mooi voorbeeld van. Op het doek is een messenwerper te zien en een vrouw. De titel vertelt de afloop, niet het schilderij.

SCABREUS

Tytgat tekende zijn huis aan de Terkamerenstraat zelf. De aanleg van de straat liet echter een tijd op zich wachten.

Tytgat was ook de schilder die zijn klassiekers kende en er zonder moeite in slaagde om verschillende stijlen door elkaar te gebruiken. Tytgat tilt waargebeurde verhalen uit zijn dagboek naar een hoger niveau in zijn schilderijen. Met soms ronduit verrassende resultaten.

Carpreau: “Tytgat vertelt hoe hij op een dag samen met zijn moeder bij zijn grootoom op bezoek gaat, een excentriekeling die voor de gelegenheid uitgedost is in een Lodewijk XV-pakje. De grootoom, die in een groot huis in een park woont, speelt klavecimbel, een instrument waarop hij tafereeltjes

(C) KONINKLIJKE MUSEA VOOR SCHONE KUNSTEN VAN BELGIË, ARCHIEF VOOR HEDENDAAGSE KUNST IN BELGIË (C) SABAM BELGIUM 2017

“De carrousels van Tytgat zijn de droom die nooit mocht zijn” GUST VAN DEN BERGHE COCURATOR

uit de periode van Lodewijk XV heeft laten schilderen. Hij speelde Mozart, zo herinnerde de volwassen Tytgat zich. Achteraf is er dan een schilderij Mozart en de bohemers. Je ziet een huifkar met bohemiens en opeens komt daar Mozart tussenwandelen - met een fluit. Je krijgt een explosie van betekenissen.”

Tytgat werd geboren in Brussel, woonde ten tijde van zijn val van de paardjesmolen in Brugge, maar kwam alras terug naar Brussel, waar hij in Watermaal-Bosvoorde, Vorst en Sint-Lambrechts-Woluwe woonde. Het huis aan de Terkamerenstraat in Woluwe tekende Tytgat

Preuts is Tytgat allerminst - getuige zijn schier eindeloze serie naakten - zijn werk is af en toe ronduit scabreus. Met Markies de Sade wil Carpreau hem niet onmiddellijk vergelijken, maar hij hanteert wel dezelfde filosofie om de autoriteit van bevolkingsgroepen naar beneden te halen door gigantische overdrijvingen. Hij laat die bevolkingsgroepen het tegenovergestelde doen van wat de goegemeente van hen verwacht. Een mooi voorbeeld hiervan is Huit dames, een onuitgegeven erotisch boekwerk, waarin acht dames de identiteit van de speelkaarten - vier boeren, vier dames - moeten aannemen. De dames zijn archetypen: onschuld, liefde, lust of afgunst. Het kaartspel tussen twee geestelijken, twee broeders beslist over hun lot. Is dat dezelfde schilder van de kinderlijke, volkse doeken? Carpreau: “Huit dames werpt niet alleen een licht op de complexe vertelstructuur bij Tytgat, het bevat ook een voorraad aan beelden en motieven die we zien terugkomen in zijn volledige oeuvre.”

Zestig jaar na zijn overlijden krijgt Tytgat een grote expo met 75 schilderijen. Meer dan verdiend volgens Carpreau en Van den Berghe. Eindelijk weg uit de marge.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

van 8 december 2017 tot en met 8 april 2018 in M - Museum in Leuven: www.mleuven.be.

31

IK LOOP MEE KOBRA HAMIDI GEBOREN IN IRAN IN 1983 MET AFGHAANSE NATIONALITEIT EN IN BELGIË SINDS DRIE JAAR. “Ik woon momenteel in Molenbeek met mijn vier kinderen en loop al anderhalf jaar bij Les Gazelles de Bruxelles. Ik loop omdat ik veel van sport hou. Ik loop hier graag en vaak want in Iran was dat helaas niet mogelijk.”

brusselhelpt.be

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Straks zijn de eindejaarsfeesten er weer. Dan eten we het geweld de wereld uit en drinken we tot er wereldvrede heerst. Maar moeten we ook weer origineel en trendy zijn?

Lokaal voedsel is trendy. Volgens minstens één supermarktketen moeten we Belgetariër worden. Belgisch eten dus. Vlamingen kijken dan al wat afkeurend, die zouden liever VLeganist zijn.

Dat snijdt diep tegen onze aard in. Wij Belgen leven in een klein land, dus met een groot buitenland. Daarenboven liggen we naast het culinaire walhalla dat Frankrijk heet, je weet wel, waar God gaat eten als hij trek heeft.

Wij zijn - net als Engeland - nooit meer zelfvoorzienend geweest op het gebied van voedsel sinds pakweg de late Oudheid. Wij leven in een industrieel land op een kruispunt van wegen, geen strooisel van eilandjes of moeilijk bereikbare bergvalleien. Particularismen zijn ons dus eerder vreemd.

De Vlaamse houding tegenover voedselproductie is ingegeven door dat internationale standpunt. Vlaamse producten ruiken dan ook meer naar de winst van aandeelhouders dan naar terroir. “Ik ga Amerika veroveren,” jubelt een jonge ondernemer in de krant. Of hij een goed product maakt, is blijkbaar van geen tel.

Wie de wereld ziet als zijn marktplaats, maakt geen ‘streekproducten’.

Ten zuiden van Samber en Maas ligt er nog wel een ‘afgelegen’ gebied, er lopen daar nu ook wel snelwegen door, maar in de mentaliteiten is die afzondering nog merkbaar. Dat is de reden waarom in de Gaume, het plateau van Herve of de Ardennen nog meer lokale specialiteiten te vinden zijn dan in het noorden.

Producten die gemaakt zijn voor de eigen kring, en als er een Brusselaar langskomt, mag die er natuurlijk ook van kopen. Dat denken heeft de Waalse voedingsindustrie beïnvloed, met meer variatie, een grotere bescheidenheid en kleinschaligheid, en meer aandacht voor bio, terroir en andere labels. Wat is er ook mis met een ondernemer die voldoening haalt uit een eerlijk en smakelijk product, en waarvan hij nog redelijk kan leven ook? Voldoening is ook een vorm van verloning. Hoe liever ik iets doe, hoe minder geld ik daarvoor moet ontvangen.

Rijk zijn zit in onze bovenkamer.

In andere landen is eten van eigen bodem vanzelfsprekend. Italianen wantrouwen alles wat niet uit Italië komt. Fransen beseffen vaak niet eens dat zij ‘vreemde’ producten consumeren, ze vinden een Franse oorsprong evident. Ik keek ooit in een Parijs’ biercafé aan tegen stomverbaasde blikken toen ik op een flesje Kwak aantoonde dat dat bier niet uit Frankrijk kwam. Hadden ze nog nooit bij stilgestaan.

Britten verplichtten voor hun intrede in de Common Market nog alle importeurs een labeltje op hun producten te plakken, waar in dikke letters foreign made op stond, als was het een waarschuwing.

Wij, op ons grondgebied van een postzegel groot, hebben daar nooit van wakker gelegen.

Integendeel: wat van ver komt, lijkt beter: poulet de Bresse, Weinachtsstollen uit Saksen, sopressa uit Vicenza. Op Winterpret in Brussel worden producten aangevoerd uit Albanië en Mongolië, meer dan uit Alveringem of Tourinnes-Saint-Lambert.

Maar kijk voor de feesten toch maar liever eens rond op een boerenmarkt of lokale specialiteitenwinkel. Zo nauw steekt het uiteraard niet. Volgens een Amerikaanse website van locavoren - en de Amerikanen vonden de lokale trend uit - heet lokaal wat van minder dan 400 mijl (640 km) ver wordt aangevoerd. Voor ons dus van ergens tussen Hamburg en Cherbourg. Smakelijk.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Lokaal

“Volgens minstens één supermarktketen moeten we Belgetariër worden.

Belgisch eten dus”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

33

Big City

EXPO De fototentoonstelling van Henk Van hellem Vrouwen kloppen aan de tempelpoort loopt nog tot 14 april 2018 in het Belgisch Museum van de Vrijmetselarij, Lakensestraat 73, 1000 Brussel.

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

De vrijmetselaarstempel, met links het altaar, in de Lakensestraat in Brussel.

WIKIMEDIA - FREECOMMONS

Hoe zit het met de vrijmetselarij in Brussel?

Zijn er nog veel actieve loges?

MATTHIAS UIT SINT-PIETERS-WOLUWE

B

ehoorlijk wat. In Brussel zijn er maar liefst tussen de zestig en de zeventig loges actief, zo rekende VUB-historicus Jeffrey Tyssens BRUZZ eerder dit jaar voor. En in die loges schuilen er heel wat verschillen. Zo zijn er mannenloges, vrouwenloges en gemengde loges.

Bovendien zijn niet alle loges erkend door de Grand Lodge of Londen: in België is alleen de Reguliere Grootorde erkend. Dat maakt dat negentig procent van de loges in Brussel geen erkenning heeft.

De grootste loge in Brussel is het Grootoosten van België.

Henk Van hellem is er een van de logebroeders. Waarom is iemand anno 2017 logebroeder?

34

“Mijn woensdagavond is heilig voor mij, dan ontmoet ik mijn broeders en ook de broeders en zusters van andere loges van de woensdag,” zegt Van hellem.

“Heel de avond heeft iets ritueels: eerst samen eten aan een lange tafel, dan de zitting en ter afsluiting de bar. Pas als je een tijdje verhinderd bent, voel je hoe noodzakelijk dit alles is.”

Maar waarom precies?

Van hellem: “Waar het op aankomt, is de andere te leren kennen. Trachten te begrijpen wat de andere denkt, voelt, heeft meegemaakt. Zonder het ermee eens te zijn. Zonder het te veroordelen. Elke oprechte overtuiging is de moeite om te aanhoren. Voor mij is dit meer dan noodzakelijk in de intercul-

terele samenleving van vandaag.”

FABRIEKJES Dat er in Brussel zoveel loges zijn, heeft ook te maken met de hoofdstedelijke functie. De koepelstructuur van verschillende obediënties is hier gevestigd.

Vroeger waren er weinig loges met veel leden, nu zijn er veel werkplaatsen met weinig leden.

Brusselse loges hebben doorgaans geen eigen lokalen, maar komen bijeen in wat je maçonnieke fabriekjes kunt noemen. De Lakensestraat is de bekendste, maar niet de grootste. In de Peterseliestraat zitten 52 werkplaatsen, goed voor 3.000 vrijmetselaars die de negen tempels zes dagen in de week vullen.

De meeste broeders en zusters in ons land zijn in meer of mindere mate vrijzinnig, al zijn er ook vrijmetselaars die een katholieke, joodse, protestantse of moslimculturele achtergrond hebben.

Het Grootoosten behoort trouwens tot de Latijnse variant, die te vinden is in landen waar de strijd met de katholieke Kerk het grootst was. Dat geldt ook

voor de gemengde loges le Droit Humain en Lithos, de mannenloge Grootloge van België en de Vrouwengrootloge, die zoals de naam doet vermoeden, alleen vrouwen ontvangt.

De erkende Reguliere Grootloge is behoudend en gevoelig voor een religieuze invulling. “Om tot de Reguliere Grootloge te behoren, moet je in principe geloven in een persoonlijke god en de onsterfelijkheid van de ziel zoals de Constitutie van Anderson, de basistekst van de Grand Lodge of Londen, het voorschrijft,” geeft Van hellem nog mee.

De eerste Nederlandstalige loge in Brussel dateert van 1932.

Vandaag zijn er elf Nederlandstalige loges in Brussel. Een derde van de leden komt uit de hoofdstad, twee derde uit de Rand. De loges die het meest nieuwe leden mogen begroeten, zijn de gemengde loges, vooral Le Droit Humain.

— DANNY VILEYN

VOLGENDE WEEK Klopt het dat concerten in Vorst Nationaal huizen kunnen doen trillen?

NIET ALLE JOURNALISTEN HEBBEN SUPERKRACHTEN* *www.fondspascaldecroos.org/steun

Meeting: Zondag 17 december 2017, 14u-17u (ontvangst om 13u30, inclusief receptie)

BOB DE BRABANDERE, voorzitter Vlaams Belang Brussel - 19 DOMINIEK LOOTENS, Fractievoorzitter VB in het Brussels Parlement SÉBASTIEN CHENU, Frans Volksvertegenwoordiger (FN) TOM VAN GRIEKEN, Nationaal voorzitter Vlaams Belang

NH Hotel, Grasmarkt 110, Brussel

Vlakbij Centraal Station, Metro 1 & 5 en Parking Grote Markt Inschrijven via brussel@vlaamsbelang.org telefonisch op het nummer 02 582 91 75

LIVE RADIO VAN 7U TOT 10U

1190

VORST

WOE

20/12 Kom volgende week naar de Abdij van Vorst, Sint-Denijsplein, tussen 7u en 10u, voor koffie, live radio vanuit de BRUZZ-bus, en een koek van de warme bakker. Volg de Ronde van Brussel in ons magazine, online, op social media en op televisie

Wij brengen de pralines mee Zorgt u voor de koffie?

Tot

€1000

korting*

Ontdek onze kerstactie bij de aankoop van uw thyssenkrupp traplift Kerst wordt uniek bij thyssenkrupp: als u een traplift in de maand december aankoopt, kan u tot wel 1000 euro korting genieten!* Ontdek er alles over tijdens het bezoek van onze adviseur!

Meer nog, voor Kerst maken we het graag extra gezellig.

Een heerlijk pralientje bij een lekker kopje koffie… da’s het ideale recept voor een fijn gesprek.

DB458445L7

0800 26 672 (gratis) www.tk-traplift.be Ontvang uw gratis informatiepakket

DB458443L7

Meer kerstsfeer voor minder geld

kerstmandje of kersttas

kerstboomhanger

069

199

lurex kersttafelkleed

geurkaars

teppanyaki grillplaat

placemat 30x45 cm

theelichten 75-pack

240-lamps

diverse varianten vilt

diverse varianten glas 12x6.5x9 cm

met rits diverse kleuren acryl maten m-xxl

7.96

396 damessjaal diverse varianten in diverse maten

polyester 150x210 cm

0.79

uitzoeken

diverse geuren ca. 30 branduren, 9x8 cm

092

Duracell batterijen

Thermolate skihandschoenen

Inari servies

549 kerst voorraadpot kerstman of sneeuwpop aardewerk, 14x15x25 cm

299 diverse varianten

1995

new bone kwaliteit, o.a. petit four schaal Ø 10 cm

soepkop 400 ml dinerbord Ø 26 cm

12-pack

met anti-aanbaklaag, 1800 Watt

0.95 1.59 1.99

12-pack 144 gram

skisokken

Maroussia eau de toilette

diverse kleuren maten 35-46 maten 23-38

100 ml

2.99

1 l = 84.40

metaal/glas zwart, wit of rood Ø 24 cm

695 make-up palette oogschaduw of highlighter

6-delig

124

lantaarn

0.88

084 Candy Canes

299 LED kaars, 7x9 cm

1 kg = 4.79

495

sneeuwpop, rendier of kerstman 40 cm

2.69

495 diverse kleuren polyester maten xxs-xl

695 70 cm

379 alkaline AA of AAA

heren trui of vest

Dymond RGB LED strip 150 LEDs, uitgebreide afstandsbediening, eenvoudig in te korten, zelfklevend

5 meter

069 Guess Seductive eau de toilette 75 ml 1 l = 199.33

14.95

249

1495

LED kerstdorp met muziek

kerstschort

diverse varianten 19x18x20 cm

diverse varianten 70x80 cm

ovenwant en pannenlap

0.99 cadeautip

2 paar

329

844

www.action.com Aanbiedingen geldig van woensdag 13 december t/m dinsdag 19 december 2017

1249

199

BEVL - Alle prijzen zijn in Euro. Zet- en drukfouten voorbehouden.

warm wit of multicolor voor binnen en buiten 100-lamps

41 cm

LED kerstverlichting

DB374216D7

Cartoon van de week Het gemeentebestuur van Hoeilaart wil overgaan tot de aanwerving van (m/v):

1 Bibliotheekmedewerker ‘Mediawijsheid’

Door AAaRGh…

(deeltijds 30,4u/38u)

Niveau C1-C3 (0,8 FTE) • contract onbepaalde duur • brutomaandwedde: min. € 1.511,64 - max. € 2.766,69.

Jouw functie: • Je verzorgt het onthaal en beantwoordt de vragen van de bezoekers in de bibliotheek teneinde een vlotte, correcte en klantvriendelijke dienstverlening te verzekeren • Je wordt ingeschakeld bij de voorbereiding en organisatie van activiteiten in het kader van mediawijsheid.

Aanwervingsvoorwaarden: • Houder zijn van een diploma hoger secundair onderwijs • Slagen in een selectieprocedure (schriftelijke en mondelinge proef).

1 Verantwoordelijke Kinderdagverblijf

(deeltijds 19u/38u) DB434453I7

Niveau B1-B3 (0,5 FTE) • contract bepaalde duur (vervanging, 1/03/2018-31/08/2018) • brutomaandwedde halftijds: min. € 1.206,24 – max. € 2.032,48.

Jouw functie: De verantwoordelijke staat in voor de organisatie en leiding van een erkend en gesubsidieerd kinderdagverblijf. Hij/zij draagt mee de verantwoordelijkheid voor de strategische en pedagogische aansturing, kwaliteit, administratieve procedures en opvolging en coaching van de kinderbegeleidsters/ logistieke hulp.

Aanwervingsvoorwaarden: • Houder zijn van een diploma dat toegang geeft tot niveau B.

Hobbit Hotel***

Diplomavoorwaarden: Raadpleeg de lijst van mogelijke kwalificatiebewijzen op de website van Kind en Gezin door de volgende link in de adresbalk van de browser te plakken: http://www.kindengezin.be/ kinderopvang/sector-babys-en-peuters/personen-in-de-opvang/kwalificaties-en-attesten/default.jsp • Slagen in de selectieprocedure (mondelinge proef).

Hobbit Hotel*** is een hotelformule met een vijfentwintigtal kamers die zich voornamelijk richt op de zakenmarkt en haar gasten een schitterende kwaliteit/prijs-verhouding biedt.

Voor de exploitatie van de vestiging te Zaventem zijn wij momenteel op zoek naar een (m/v):

Wij bieden: Wedde volgens barema, maaltijdcheques (€ 8), terugbetaling openbaar vervoer woonwerkverkeer en fietsvergoeding. Voor meer informatie en een functiebeschrijving kan je terecht op 02/658 28 47, via personeelsdienst@hoeilaart.be of www.hoeilaart.be/vacatures.

Zelfstandig hoteluitbater DB458835L7

Interesse? De kandidatuurstellingen met cv (en kopie van je diploma) worden verwacht ten laatste op 29 december 2017 om 16 uur voor de functie van Bibliotheekmedewerker ‘Mediawijsheid’ en ten laatste op 8 januari 2018 om 16 uur voor de functie van Verantwoordelijke kinderdagverblijf.

Je brief is gericht aan het college van burgemeester en schepenen, Jan van Ruusbroecpark, 1560 Hoeilaart.

Je kan deze ook komen afgeven op het secretariaat (gemeentehuis). Solliciteren kan ook via e-mail: personeelsdienst@hoeilaart.be.

enste?

ouwbare bijverdi

Aanbod • Een volledig uitgerust hotel (geen eigen investering vereist) en een duidelijk omschreven formule.

• De nodige professionele ondersteuning om succesvol te opereren.

• Bewezen omzetten.

• Een inkomen bestaande uit een percentage van de logiesomzet en de volledige omzet van de ontbijten en andere horeca-activiteiten.

• Gratis ruime woonst.

Schrijf je in op www.promokoerier.be

Interesse?

Mail uw kandidatuur met motivatie en c.v. naar Performa vof t.a.v. Hubert Vanroy, e-mail hubert.vanroy@skynet.be. Tel. 0496/40.29.51

Wij contacteren jou danny

DB459376L7

Cuba!

12 fijne dagen:

¤1.790

Rondreis met Blauwe Vogel-begeleiding vanuit Brussel Vliegreis, excursies, NL-talige gids & volpension inbegrepen

Uw personeelsadvertentie hier?

✆

Profiel • U hebt de ambitie om als zelfstandig ondernemer een hotel uit te baten en de wil om te slagen.

• U bent gastgericht, hebt een HBO werken denkniveau en beschikt over een basis talenkennis.

• U hebt gevoel voor perfectie.

• U bent praktisch ingesteld en houdt van de afwisselende werkzaamheden verbonden aan de uitbating.

• U kunt vlot en efficiënt plots opduikende problemen oplossen.

• Uw partner steunt u in uw ambitie en is bereid u een helpende hand toe te steken.

4 afreisdata 2018: 12 april 1 & 22 mei 17 juni 7 oktober (+€200)

Reisfamilie Carlier

contacteer ons snel op rrs@roularta.be of 078 35 33 01

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 • meer info: www.deblauwevogel.be DB337970A7

DB456853K7

DB459252L7

Zoek jij een betr

Opdracht • U zorgt voor een aangenaam verblijf in het hotel door middel van een vriendelijk onthaal.

• U verstrekt uw gasten een verzorgd en verkwikkend ontbijt.

• U bouwt aan een blijvende relatie met uw gasten om ook op lange termijn de hotelbezetting te verzekeren.

• U legt proactief contacten om de bezettingsgraad te verbeteren • U organiseert de noodzakelijke poetsbeurten.

• U houdt het hotel technisch in orde zodat uw gasten kunnen rekenen op goed functionerende toestellen en nutsvoorzieningen.