BRUZZ actua - editie 1569

#1569

Rubrieknaam

WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

Draai me om

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

10 | 05 | 2017

L E V E N I N D E S TA D | N I E U W S | AC H T E R G R O N D & O P I N I E

SAUNA GESPREKKEN

Kris Cuppens geeft zich bloot

DOMINIQUE DERUDDERE

OVER AMERIKAANS AVONTUUR

‘Het gaat niet snel genoeg in L.A.’ PIETER LAGROU (ULB) BEZOEKT EUROPAMUSEUM

‘De donkere kanten zijn niet weggestopt’

© SASKIA VANDERSTICHELE

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

AZER, GROTE MARKT

Azer uit Pakistan vult zijn dagen met selfiesticks verkopen op de Grote Markt. Hij brengt er zes tot zeven per dag aan de man. Nooit aan Aziatische toeristen. Een selfiestick kost 5 euro.

3

Inhoud FLITS COLOFON

06

"Brussel wordt een aandachtspunt"

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België 30 euro per jaar.

OPLAGE 62.609 exemplaren.

ADVERTEREN?

Ineke Le Compte, Ute Otten: sales@bruzz.be, 02-650 10 63 ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens

Directeur Odiseehogeschool

12

DE VERHALEN

Dominique Deruddere is terug

"Soms zou ik de blauwe lucht in L.A. willen inruilen voor de grijze regen van Brussel"

16

Eurostadion

20

Huis van de Europese Geschiedenis

Wat liep er mis?

Geen beaat, triomfalistisch verhaal

HOOFDREDACTIE

Klaus Van Isacker WEEKBLAD

BRUZZ | VOORAF

Steven Van Garsse (chef) CONCEPT

Piet De Loof, Pieter Claerhout, Rosalien Eggermont EINDREDACTIE

Karen De Becker ART DIRECTOR

Heleen Rodiers LAY-OUT

Ruth Plaizier KERNREDACTIE

20

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Hilke Andries, Michaël Bellon, An Devroe, Wauter Mannaert, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Thomas Verbeke, Jurgen Walschot FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele DISTRIBUTIE Ute Otten VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

26

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

28

28

32

LOS VAN DE TIJD Vrije tijd

Skatepark voor ketjes met en zonder ervaring

SERIE Zweet het uit

Vijf weken lang saunagesprekken Deze week: acteur en filmmaker Kris Cuppens in debat op zijn Fins

Kunst aan kanaal

Jonge galerijhouders verkikkerd op rauw Brussel

Intro

32

RUBRIEKEN 03

Chou de Bruxelles

05

Edito

08

In beeld

24

Opinie

31

Michaël Bellon

34

Enfant Terrible

36

Big City

37

Nick Trachet

Schot in het ijle Van onstandvastigheid kan men N-VA-voorzitter Bart De Wever niet beschuldigen. In een recent boek over de Vlaamse Beweging heeft hij zijn plannen voor een confederaal België nog eens uit de doeken gedaan. Die zijn op enkele details na exact dezelfde als de plannen die de N-VA al in 2013 heeft voorgesteld.

De hoofdstad komt hiermee opnieuw in de spotlights. Vooral de splitsing van de sociale zekerheid geeft in Brussel een apart verhaal. De Brusselaars zullen tussen twee systemen moeten kiezen, een Vlaams of een Waals.

De Vlaamse regering heeft hiervoor de sokkel al ontworpen: de Vlaamse sociale bescherming, voorheen de Vlaamse zorgverzekering.

Een echt succesverhaal is dat niet. De Vlaamse sociale bescherming kampt in Brussel met een dalend aantal leden.

Misschien staat het een los van het ander, maar de Brusselaars krijgen niet dezelfde waar voor hun geld. Ze betalen evenveel als de Vlamingen, maar krijgen er niet dezelfde service voor in ruil.

En er is een kaper op de kust: de Brusselse sociale bescherming, een gelijkaardig, door Brussel gefinancierd systeem.

Daarvoor is de Zesde Staatshervorming verantwoordelijk. Die heeft een hele reeks typische gemeenschapsbevoegdheden bij de Brusselaars gelegd. De kinderbijslag om er één te noemen. De Zesde Staatshervorming heeft het land verder willen splitsen, maar daar is ook Brussel versterkt

uitgekomen. Wie dat wil terugdraaien, gaat in tegen de richting die is ingeslagen.

Om nog een andere reden lijken de confederale plannen van de N-VA een schot in het ijle. De Wever maakt zo goed als tabula rasa. Radicale hervormingen zijn goed om mee in de media te komen, maar zolang België België is, blijven ze vooral voer voor de discussiefora en leveren ze wat spitante quotes in de kranten. En misschien wat electorale winst.

Er zijn in dit land te veel checks and balances: elke kleine hervorming zal moeten worden afgekocht met een compromis. Op het einde van de rit blijft er van de radicale hervorming zo goed als niets meer over.

Voor de Brusselse N-VA-afdeling is het intussen balanceren op een slappe koord.

Om de Brusselaars te overtuigen van de voordelen van een confederaal België is veel moed en overtuigingskracht nodig.

N-VA kopman Johan Van den Driessche deed afgelopen weekend een verdienstelijke poging in Le Soir.

Maar ook hij kan er niet onderuit dat de Brusselaar met verschillende identiteiten door het leven gaat. Gespierd nationalisme kan je dat niet noemen.

En waarom zou de Brusselaar kiezen voor het avontuur van het N-VA-confederalisme? Tenzij hem dat wordt opgedrongen.

Dat is misschien niet helemaal ondenkbaar, maar de democratische legitimiteit is dan wel écht zoek.

BRUZZ | VOORAF

12

— STEVEN VAN GARSSE

5

Flits

Joris Rossie wordt algemeen directeur van Odisee

‘Brussel kan duwtje in de rug gebruiken’ Joris Rossie wordt de nieuwe algemeen directeur van hogeschool Odisee. “Ik wil Brussel, de enige echt internationale stad van ons land, opnieuw populair maken bij jonge mensen.”

BRUZZ | VOORAAN

— BETTINA HUBO

J

oris Rossie volgt Mia Sas op, die onlangs met pensioen ging na een onderwijsloopbaan van veertig jaar. Hij is geboren in Gent, maar woont al elf jaar in Koekelberg, aan Zwarte Vijvers. Hij studeerde geschiedenis, internationale politiek en behaalde ook een MBA aan Vlerick. Rossie begon zijn carrière bij uitwisselingsorganisatie AFS, ging later werken in de cultuursector (onder meer bij Cultuurnet) en was de afgelopen jaren gedelegeerd bestuurder van Oxfam wereldwinkels. Op zijn vijftigste maakt hij de overstap naar het onderwijs. Vanaf 1 juni wordt hij de baas van de zes Odiseecampussen, die verspreid zijn over Brussel, Aalst, Gent en Sint-Niklaas.

U hebt geen ervaring in het onderwijs, wel met grote organisaties. Klopt het dat een school besturen meer en meer op een bedrijf leiden begint te lijken, met leerlingen en studenten als klanten?

evalueren en bijsturen indien nodig.

De minister vraagt ook om te rationaliseren.

We willen daarom samenwerken met de Erasmushogeschool en proberen zo complementair mogelijk te zijn, meer nog dan nu het geval is. Dat creëert mogelijk de ruimte voor nieuwe innovatieve opleidingen bij ons.

Afgelopen week spraken de universiteiten van Leuven en Antwerpen hun bezorgdheid uit over de te witte aula’s. De voorgestelde remedies waren halalmaaltijden en meer begeleiding. Hoe wilt u deze kwestie aanpakken?

ROSSIE: Ik deel zeker hun bekommernis. In de

buurt waar ik woon, zie ik dagelijks meer dan genoeg unused talents. Halalmaaltijden aanbieden, kan helpen, maar er is meer nodig.

De link met het secundair onderwijs moet versterkt worden. Ook moeten we rolmodellen blijven inzetten, dat werkt goed. En op de lange termijn moeten we er op deze hogeschool zeker proberen voor te zorgen dat meer mensen met een migratieachtergornd leerkracht worden.

Wat ziet u als uw grootste uitdaging voor de komende jaren?

ROSSIE: Ik ben natuurlijk de directeur van zes

“In de buurt waar ik woon, zie ik dagelijks meer dan genoeg unused talents” JORIS ROSSIE NIEUWE ALGEMEEN DIRECTEUR ODISEE

campussen, maar Brussel wordt zeker een aandachtspunt. De stad kan een duwtje in de rug gebruiken. De aanslagen en de terreur hebben zich hier laten voelen. We merken dat nu nog op de infodagen, waar minder volk op afkomt. Ik wil proberen om Brussel opnieuw populair te maken bij jonge mensen, anders wordt de kloof met Vlaanderen alleen maar groter. Brussel is ook een fantastische plek om te studeren, en dat zeg ik als geboren Gentenaar. Het is de enige echt internationale stad van het land.

JORIS ROSSIE: Ik zou die vergelijking niet

meteen maken. Odisee heeft, als non-profitorganisatie, toch wel veel bredere doelstellingen dan winst maken. Ook zijn we verplicht aan de Vlaamse belastingbetaler om zo efficiënt mogelijk te werk te gaan.

Er zijn bij Odisee al veel mensen met een ruime onderwijservaring. Ik denk dat het interessant is om daar iemand aan toe te voegen die over de muurtjes kijkt. Ik wil bijvoorbeeld proberen om nog meer studenten naar de bedrijven te krijgen en hen ervaring op de werkvloer te laten opdoen. En vice versa: bedrijven kunnen een grotere rol spelen in de hogeschool.

Hebt u ook al nieuwe opleidingen in gedachten voor Odisee?

ROSSIE: Twee jaar lang was er een opleidingen-

stop, nu is er weer een opening. Dat zullen we zeker bekijken. Sowieso moet je als school, net als in een bedrijf, je aanbod voortdurend

6

© WIKIMEDIA

Tachtig schapen begrazen Thurn & Taxis Op 20 mei organiseert Leefmilieu Brussel een feest rond Parckfarm in Molenbeek. Voor die gelegenheid zal herder Hugo O uit Gooik in het park neerstrijken met tachtig schapen. Hij blijft er tot de 21ste en brengt er ook de nacht door. Voor Leefmilieu Brussel is het een experiment. Mogelijk zullen de schapen in de toekomst de maaimachine vervangen. “Dat zou betekenen dat ik het park drie keer per jaar een week lang door een grote kudde zou laten begrazen,” zegt O, die eerder herder was in Frankrijk en Zwitserland. “Nu testen we of het goed werkt en hoe veilig het is.” HUB

© GEURST EN SCHULZE

Scholenbouw in Schaarbeek

Tweelingschool in Grote Bosstraat

Het bekende visrestaurant La Marie-Joseph op de Vismarkt sluit op 21 mei, na bijna vijftig jaar. Eigenaar Philippe Niels, die enkele jaren geleden nog bekroond werd als hofleverancier, behoudt wel zijn wijnwinkel aan de overkant en zijn restaurant Canterbury in Elsene. HUB

BRUZZ | VOORAAN

Marie-Joseph stopt na bijna vijftig jaar

De plannen voor twee gloednieuwe gemeentelijke basisscholen aan de Optimasite in de Daillywijk in Schaarbeek zijn klaar. In 2018 beginnen de werkzaamheden. — STEVEN VAN GARSSE

D

e Nederlandstalige gemeentelijke basisschool De Kriek opende er enkele jaren geleden al met containerklassen. Dat was een primeur, omdat de gemeente Schaarbeek voor het eerst sinds lang weer Nederlandstalig onderwijs aanbood.

Nu zijn de plannen klaar voor twee nieuwe schoolgebouwen op die plek: een Franstalige en een Nederlandstalige, aangevuld met een polyvalente ruimte in een achterliggend gebouw. De plannen zijn van de hand van architectenbureau Java (Brussel) en Geurst & Schulze (Den Haag). Er kunnen op termijn 230 Franstalige en 220 Nederlandstalige kinderen naar school gaan.

Het oude gebouw van Optima (niets te maken met het failliete Optima, red.) dat al lang als schoolgebouw dienstdoet, gaat tegen de vlakte.

Daar komt een nieuw gebouw, net als op het braakliggende terrein, waar zich nu de Nederlandstalige containerklassen bevinden.

Daarmee zal het aanzicht van de Grote

Bosstraat grondig wijzigen.

De schoolgebouwen worden met een overdekte passerelle verbonden met de achterliggende gebouwen. Die blijven staan. Zo bijvoorbeeld de oude hondenkennel van de politie, die verbouwd wordt tot een polyvalente ruimte.

“We bekijken deze week op een werfvergadering hoe we de huidige school met containerklassen zo goed mogelijk kunnen laten functioneren tijdens de werkzaamheden,” zegt schepen van Onderwijs Adelheid Byttebier (Groen).

In 2018 wordt alles bouwklaar gemaakt. De nieuwbouw zou tegen september 2021 klaar moeten zijn.

Schaarbeek heeft nog meer scholen in aanbouw. Deze tijd wordt de laatste hand gelegd aan de nieuwbouw van een Nederlandstalige en Franstalige basisschool op de Van Oostsite. Schepen Byttebier: “Die school wordt eind dit jaar opgeleverd. We beginnen er dan een pop-upschool en in september 2018 starten we er volwaardig.”

Schoolkapel krijgt nieuwe functie De renovatie van de straatkapel (1911) van het Institut Saint-André langs de Boondaalsesteenweg in Elsene is bijna rond. Al in 1997 wou de school de kapel in eclectische stijl renoveren, maar het duurde tot 2014 voor de werkzaamheden konden beginnen.

De kapel werd ontwijd, zodat er andere functies mogelijk werden. Dat was nodig voor het Institut Saint-André, dat kampte met plaatsgebrek. De benedenverdieping bestaat nu uit twee zalen: een eetzaal voor het lager onderwijs en een tweede zaal, de salle de socialisation, die kan dienen voor integratiebevorderende projecten. Daarvoor komt er een oproep naar vzw’s, die voorstellen kunnen doen voor initiatieven die daarbij aansluiten.

De nieuwe bovenverdieping wordt een turnzaal voor het secundair en lager onderwijs. De kapel wordt ingehuldigd op 20 juni. JMB

© GEURST EN SCHULZE

7

In beeld

8

BRUZZ | DE WEEK

Gare Maritime Het voormalige goederenstation op de site van Thurn & Taxi’s, de zogenaamde Gare Maritime, wordt momenteel grondig gerestaureerd.

De golfplaten die de wanden bedekten zijn weggehaald. In de plaats komt opnieuw glas. Het houten onderdak is schoongemaakt. De stalen structuur, met sierlijke art-nouveaumotieven, wordt gezandstraald en daarna herschilderd. Tegen het einde van dit jaar zou het complex, opgetrokken in de beginjaren van de 20ste eeuw, zijn architecturale luister moeten hebben teruggevonden. Eigenaar Extensa denkt ondertussen verder na over de toekomstige invulling van het geheel. Dat is goed voor een vloeroppervlakte van maar liefst 4 hectare. Š SASKIA VANDERSTICHELE

9

De week

Terugblik op het nieuws

Kunsthart

Brouwerij

18.500

Het Frans medisch bedrijf Carmat vindt het Sint-Pietersziekenhuis in de Marollen de ideale kandidaat voor een transplantatie met een kunsthart. De kans is dus reëel dat het ziekenhuis het eerste wordt in België dat een transplantatie uitvoert met een volledig autonoom kunsthart.

Brouwerij ‘Hendrix’ in Sint-Gillis verandert van naam. Brouwerij de Halve Maan in Brugge heeft al een bier dat ‘Straffe Hendrik’ heeft en vindt dat beide namen te veel op elkaar lijken.

Hendrix wordt brasserie ‘L’Annexe’.

In Sint-Agatha-Berchem werd vrijdag de nieuwe hockeyschool Boost voorgesteld. De school wil met een gepersonaliseerde benadering de combinatie sport en studie naar een hoger niveau tillen. Goedkoop is de opleiding niet.

Kinderen met enige hockeyervaring kunnen zich vanaf het derde leerjaar voor 18.500 euro per jaar inschrijven.

Regeringspartijen verdeeld over aanpak salariswagens

BRUZZ | DE WEEK

Abo boven op auto Grote bedrijven die een auto aanbieden als verloning zouden ook een fiets of abonnement op het openbaar vervoer op tafel moeten leggen. Werkgeversorganisaties steigeren, maar ook de meerderheidspartijen zitten niet helemaal op dezelfde golflengte. — LAURENT VERMEERSCH

H

et is al vaak gezegd en geschreven: bedrijfswagens, nog altijd populair wegens fiscaal aantrekkelijk voor bedrijven, dragen bij tot de files in en rond Brussel. Wie gratis rijdt, is immers niet geneigd om zich anders te verplaatsen.

Om het autogebruik terug te dringen, broedt de federale regering al enige tijd op een mobiliteitsbudget. Volgens het voorstel dat momenteel op tafel ligt, zouden werknemers die een wagen krijgen als deel van hun loon in de plaats een cashvergoeding krijgen.

Tot nader order is er echter nog onenigheid binnen de federale meerderheid over de concrete uitwerking van dat mobiliteitsbudget.

Ondertussen werkt ook het Brussels Gewest aan een maatregel om het aantal salariswagens te verminderen. “We kunnen niet blijven wachten op de federale regering en nemen onze verantwoordelijkheid op het vlak van luchtkwaliteit en mobiliteit,” zegt minister van Leefmilieu Céline Fremault (CDH).

Brusselse bedrijven met meer dan honderd werknemers zouden boven op een salariswagen ook een abonnement op het openbaar vervoer of een fiets moeten aanbieden. De maatregel is van toepassing op 38.000 werknemers die vandaag een firmawagen hebben en zou volgend jaar van kracht worden.

10

Het Brusselse voorstel leidde vrijdag meteen tot felle reacties. Werkgeversorganisaties vinden het ongehoord dat hun leden zouden opdraaien voor de extra kosten.

“Het is goed dat de regering nadenkt over mobiliteitsoplossingen, maar jammer genoeg schuift ze de rekening van haar oplossingen altijd door naar een ander,” zegt Floriane de Kerckhove van Agoria, de federatie van technologiebedrijven. “Een verhuisfirma bellen wordt zo op termijn nog de goedkoopste oplossing om het Brusselse mobiliteitsprobleem op te lossen.”

EIGEN REGELING Daarnaast weerklinkt ook de vraag waarom Brussel werkt aan een eigen regeling boven op de federale.

Minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) benadrukt dat bedrijven zullen kunnen kiezen tussen de twee systemen. Ofwel bieden ze het federale mobiliteitsbudget aan. Dat kost hen niets. Ofwel houden ze vast aan de bedrijfswagen, maar dan moeten ze daarbovenop ook andere verplaatsingsopties aanbieden.

Werkgeversorganisaties steigeren, maar ook binnen de meerderheid is het laatste woord nog niet gezegd. Open VLD, die ook federaal mee in de regering zit, deelt de vrees voor

Het voorstel moet werknemers ertoe aanzetten de auto minder te gebruiken voor het woon-werkverkeer.

economische schade en het doembeeld van wegtrekkende bedrijven.

De liberalen pleiten daarom voor een huisvestingsbonus. Bedrijven zouden dan kunnen kiezen tussen een wagen, het mobiliteitsbudget, of een tussenkomst in de huisvestingskosten van de werknemer. Zo moedigen we mensen aan om dichter bij het werk te wonen, waardoor de files afnemen, luidt de redenering.

Fundamenteel in de discussie is het woord keuze. Open VLD wil niet weten van een verplichting voor de bedrijven. Minister Fremault had het ook over een mogelijkheid, terwijl haar collega Smet het ziet als een verplichting.

Het lijkt erop dat de verschillende meerderheidspartijen in hun communicatie elk hun eigen interpretatie geven aan een tekst die ze nochtans al voorlopig hebben goedgekeurd.

Geluidshinder

Burgerkabinet

Subsidies

In tegenstelling tot naburige gemeenten, steeg het aantal omwonenden dat vorig jaar last ondervond van Brussels Airport in Schaarbeek en Evere wél. Dat is een gevolg van het atypisch baangebruik tijdens renovatiewerken in Zaventem na 22 maart.

Het burgerkabinet over Brussel, een initiatief van Vlaams minister voor Brussel Sven Gatz (Open VLD) heeft twaalf beleidsaanbevelingen voorgelegd aan de minister. Bij de finale bijeenkomst in het Vlaams Parlement kwamen meer dan honderd burgers bijeen.

Elf Brusselse jongerenprojecten die diversiteit hoog in het vaandel dragen, worden daarvoor beloond met subsidies door Vlaams minister van Jeugd Sven Gatz (Open VLD). Het gaat om organisaties zoals voetbalclub BX Brussels, koepelorganisatie D’Broej en vluchtelingenorganisatie Minor-Ndako.

ROLAND CRACCO (INTERPARKING) klaagt dat de voetgangerszone tot halflege parkeergarages leidt in het centrum (in ‘La Libre Belgique’)

BRUZZ | DE WEEK

Een stad is als een menselijk orgaan: het moet voldoende water krijgen om te kunnen overleven

Cartoon Wauter Mannaert

© ELKE VANOOST

Het kan ook dat het federale politieke spel zijn schaduw werpt over de gewestregering.

Open VLD verdedigt de federale ambities, SP.A en CDH, federaal in de oppositie, benadrukken de slagkracht van het gewest tegenover de federale inertie.

In het parlement onderstreepte Fremault nog dat het voorstel veel ruimer is. Het gaat in wezen om een aanpassing op de verplichting voor grote bedrijven om een intern mobiliteitsplan op te stellen en hun werknemers aan te zetten om de auto te laten staan. De zogenaamde bedrijfsmobiliteitsplannen zijn ingevoerd in 2004 en wierpen al hun vruchten af: het aandeel van de auto in het woon-werkverkeer is bij de betrokken bedrijven gedaald met 15 procent.

Bedoeling is het nieuwe besluit, na eventuele aanpassingen, definitief goed te keuren tegen de zomer.

11

Spreektijd

BRUZZ | DE VERHALEN

Verloren zoon Deruddere is (even) terug

Dominique Deruddere

Dominique Deruddere - Geboren in 1957 in Turnhout - Debuteerde als regisseur in 1987 met Crazy Love - In 2000 Oscarnominatie voor Iedereen Beroemd - Zijn jongste film, Flying Home, is van 2014

12

‘Ik mis soms het grijze weer in Brussel’ BRUZZ | DE VERHALEN

Ongeveer een maand wist hij onder de radar te blijven, maar de terugkeer van Dominique Deruddere naar ‘zijn’ Brussel kon niet langer onopgemerkt blijven.

De regisseur van de Oscargenomineerde klassieker Iedereen Beroemd (2000), maar evengoed van Firmin (2007), is back in town voor een nieuwe film. The Chapel moet een psychologische thriller worden over de Koningin Elisabethwedstrijd in de stijl van het meesterlijke Black Swan.

— MATHIAS DECLERCQ, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

▲

13

Verloren zoon Deruddere is (even) terug

▲

E

BRUZZ | DE VERHALEN

erst neemt Deruddere de tijd om Brussel na tien jaar te herontdekken.

Zijn camaraderie met Marc Didden, Arno en Josse De Pauw druipt nog van de muren in bruine cafés zoals Au Daringman, maar nu hij op het punt staat om de kaap van de 60 jaar te ronden slaat Deruddere ons aanbod af om daar ons gesprek op gang te trekken. Hij is eerder benieuwd naar de hippe koffiezaken die de Dansaertstraat en de Vlaamse Steenweg rijk zijn, de straten waar hij als Dansaert-Vlaming avant la lettre 25 jaar van zijn leven sleet. Wanneer ik hem vertel dat het zelfs voor een huidige Brusselaar moeilijk is om helemaal mee te zijn met de zaken die daar elke maand wel van eigenaar en concept wisselen, spreekt zijn glimlach boekdelen. Een glimlach die tijdens ons gesprek in de Walvis - dat heb je met koffiebars: die sluiten te vroeg – meermaals uitmondt in zijn kenmerkende schaterlach.

4 1

De reden van uw terugkeer is een nieuwe film, na Flying Home (2014). Wat mogen we verwachten van The Chapel?

DOMINIQUE DERUDDERE: De film speelt zich af

in het jaar 1989, wanneer een pianiste de finale

“Antwerpen is gezellig en aangenaam, maar het blijft toch meer een Vlaamse provinciestad” DOMINIQUE DERUDDERE REGISSEUR

van de Koningin Elisabethwedstrijd bereikt. Ze hokt met de andere finalisten samen in de befaamde Muziekkapel in Waterloo, maar daar worden de stress en de isolatie haar stilletjes aan te veel.

Het wordt een psychologische thriller, een beetje in de stijl van Black Swan (een Amerikaanse psychologische thriller uit 2010, geregisseerd door Darren Aronofsky, red.), maar met een heel ander verhaal. Over de acteurs kan ik nog niet te veel kwijt, buiten dat je geen gigantische namen moet verwachten.

Een actrice van 22 vertolkt de hoofdrol: die van een Ierse pianiste die al op jonge leeftijd naar Amerika trekt om daar te gaan studeren aan het bekende conservatorium The Julliard School in New York.

Tiens, ik bemerk een parallel. Ook u koos er tien jaar geleden voor om uw droom na te jagen in Los Angeles.

DERUDDERE: Juist, hoewel ik vooral gelijkenis-

sen zie met mijn zonen, die op jonge leeftijd mee zijn verhuisd naar Los Angeles en het daar nu ook op eigen benen proberen te maken.

Mijn ene zoon Vic is 25 jaar en behalve een fervent surfer ook camera-assistent. Mijn andere zoon Louis is een componist die zich wil toeleggen op filmmuziek. Regisseur worden, neen, dat willen ze niet, daarvoor hebben ze te veel gezien bij hun vader denk ik.

En daar ben ik blij om (lacht).

En toch: een Amerikaanse film is er nog niet van gekomen.

DERUDDERE: Dat klopt. Ik ging er oorspronkelijk

voor een jaar naartoe, omdat ik carte blanche kreeg om een film te maken met onder meer de Amerikaanse actrice Ashley Judd. Wat toen gebeurde, kon niemand voorspellen. Op 20 augustus 2008 ben ik aangekomen, als ik het me goed herinner, en letterlijk de dag erna brak een van de langstdurende stakingen binnen de filmsector uit. Alles werd acht maanden lang on hold gezet, en dat net in het jaar van de

U hebt nog een ander project op stapel staan: een documentaire over Will Tura.

DERUDDERE: (kijkt verrast op) Dat is nog niet

officieel, dus daar kan ik nog niets over zeggen.

Maar een verlengd verblijf in België behoort tot de mogelijkheden, ja.

Hoe voelt het, uw terugkeer naar Brussel? Is de stad veel veranderd?

DERUDDERE: Het is niet zo dat ik hier tien jaar

niet meer geweest ben, maar het klopt, het doet telkens weer deugd. We hebben lang in de Dansaertstraat gewoond, toen het nog een ruigere buurt was en dus ook betaalbaar. Het is mooi om te zien wat er allemaal aan restaurants, cafés en winkels is bijgekomen. En koffiebars! Ik heb de indruk dat de jeugd soberder leeft, gezonder ook. Voor alle duidelijkheid: ik vind dat zeer oké.

De spannendste zone vind ik de Kanaalzone, die snel evolueert. Ik ga er joggen tot aan het park van Laken, en je ziet zo wat er nog allemaal mee kan gebeuren. Heel interessant is dat. Ook heb ik het gevoel dat Molenbeek, ondanks de internationale perceptie, heel aangenaam geworden is. In het algemeen vind ik de stad minder grimmig en gezelliger geworden. Rustiger ook.

Te rustig, volgens sommigen. Het centrum maakt grote veranderingen door, met de invoering van de voetgangerszone en het bijhorende circulatieplan, maar veel handelaars zijn daar niet enthousiast over.

DERUDDERE: Dat kan ik wel goed begrijpen. Hoe

die voetgangerszone er nu bijligt: dat is abominabel. Even abominabel als vier jaar geleden, maar zonder auto’s. Het is heel bizar dat er niet meteen meer groen en terrassen zijn aangelegd. Eerlijk: het is redelijk gênant als je hier als buitenstaander aankomt. Op dat vlak kan Brussel nog wel wat leren van L.A., een gigantisch uitgestrekte stad, maar de wijken zitten daar zó goed in mekaar en zijn mooi verzorgd.

zeker aan Vlaamse kant, is inderdaad erg hoog.

Er zijn een pak meer regisseurs in Vlaanderen.

Bovendien worden ze heel goed ondersteund door bijvoorbeeld Flanders Image en het Vlaams Audiovisueel Fonds. Zij weten die films goed in de internationale markt te zetten. Toen Iedereen Beroemd in Venetië vertoond werd, kraaide daar geen haan naar, laat staan dat er iemand van het ministerie zich ermee zou bezighouden. Vandaag is dat gelukkig heel anders.

Hebt u nooit het idee gehad dat u misschien iets te vroeg bent vertrokken?

Brussel kreeg natuurlijk ook af te rekenen met een veel ingrijpendere gebeurtenis. Hoe hebt u zelf de aanslagen van 22 maart beleefd?

DERUDDERE: Ik was toevallig hier toen het

gebeurde en daar ben ik heel blij om. Ik had het niet kunnen verdragen om zo ver weg te zijn van de mensen zijn die ik liefheb als er zoiets dramatisch gebeurt. Het was verschrikkelijk, maar ik vind wel dat Brussel heel goed gereageerd heeft. Het zegt veel over de weerbaarheid van de mensen hier. Wat mij wel stoort, is dat de media er te lang en te veel aandacht aan blijven besteden. Dat is koren op de molen van wie ons dat aangedaan heeft. Zij zoeken de publiciteit op om angst te creëren.

Nogmaals, het is verschrikkelijk wat er gebeurd is, maar toch: er vliegen hier niet voortdurend vliegtuigen over om ons te bombarderen, zoals in andere regio’s.

Dat niet, maar een jaar later staan er wel nog altijd tanks en militairen op elke straathoek.

DERUDDERE: Héél raar is dat. Mijn vrouw is daar

erg van geschrokken. Het geeft haar altijd het gevoel dat het onveilig is of zou zijn. Ik heb veel respect voor de militairen, maar als er iets staat te gebeuren, zullen ook zij het niet kunnen tegenhouden. In L.A. is de politie stevig bewapend, maar de eerste militair moet ik daar nog tegenkomen.

De Belgische films doen het heel goed.

Had u verwacht dat u na de nominatie van Iedereen Beroemd in 2000 zo snel zou worden opgevolgd door Michaël Roskam en Felix Van Groeningen?

DERUDDERE: Eerlijk gezegd niet. Ik heb wel

zwaar gesupporterd, Michaël Roskam is tijdens de Oscars bij mij komen logeren. De kwaliteit,

“De spannendste zone vind ik de Kanaalzone, die snel evolueert” DOMINIQUE DERUDDERE REGISSEUR

DERUDDERE: Soms wel, maar mijn moment was

gekomen, ik wou die uitdaging aangaan. Dat moeten Vlaamse regisseurs ook doen. We mogen niet lui of zelfingenomen worden, want nog al te vaak eindigt de levensloop van een film aan de grenzen van Vlaanderen. Hoe goed die film ook is, het blijft héél moeilijk om een film internationaal te verdelen, maar dat moet wel de ambitie blijven.

Hoe zit het met uw eigen ambitie: wat wilt u absoluut nog realiseren in uw carrière?

DERUDDERE: Ik heb nog véél projecten liggen. Ik

wil minstens nog de vier à vijf scenario’s die klaarliggen, verfilmen. Gelukkig is het beroep van regisseur lang vol te houden. En The Chapel is volgens mij het beste scenario dat ik ooit geschreven heb. Zolang dat gevoel blijft, denk ik niet aan stoppen. En nog eens een goeie Vlaamse film, ja, dat zie ik wel zitten.

BRUZZ | DE VERHALEN

financiële crisis. Het gesukkel begon toen en zeker binnen de sector van de independent films werd zwaar bespaard. In de media wordt daar dan wat meewarig over gedaan, maar dat was binnen de filmsector een sociaal drama in het genre van Renault-Vilvoorde hier, moet je weten.

De film in kwestie is uiteindelijk afgesprongen en sindsdien raakte ik een beetje verzeild in wat ze daar de development hell noemen. Gelukkig heb ik Flying Home nog kunnen doen in 2014, een film die is aangekocht door Universal en wereldwijd is uitgebracht. Dat geeft wat ademruimte. Toch gaat het niet snel genoeg voor mij. Gelukkig ben ik er nu met The Chapel opnieuw heel dichtbij.

Dat klinkt bijna alsof u een terugkeer naar België overweegt.

DERUDDERE: Ik moet toegeven dat we nu en dan

rondkijken naar een appartement, nu onze kinderen in L.A. meer op eigen benen staan.

Het zou eerder een va-et-vient zijn tussen L.A. en Brussel. Dat mooie weer in L.A. begint soms ook op uw tits te werken, geloof mij. Dan sta je ’s morgens op en zie je: ’t is weer 25 graden en de lucht is wéér blauw (lacht). Mijn vrouw schiet mij dood, maar ik mis soms het grijze weer in Brussel. Dat kan ook heel mooi zijn.

U zou uw plaats opnieuw kunnen innemen tussen wat soms een beetje lacherig de Dansaert-Vlamingen wordt genoemd.

DERUDDERE: Haha, maar dat bestond vroeger

ook al hoor, alleen was de term toen eerder ‘Dansaertist’. Zulke opmerkingen komen vooral van mensen die met jaloezie kijken naar anderen die wél in een stad wonen. Zoals Antwerpenaren (schaterlacht). Grapje uiteraard, want ik vind Antwerpen echt een heel mooie stad. Gezellig en aangenaam, maar het blijft toch meer een Vlaamse provinciestad. Geef mij maar Brussel. Maar ‘alle respect voor Antwerpen’: zet dat er zeker bij, anders ga ik ruzie krijgen.

15

De knoop

BRUZZ ontwart

In 2014 lagen alle kaarten goed voor het Eurostadion. Zowel de Brusselse, Vlaamse als federale regering verklaarde zich akkoord voor een voetbalstadion op parking C, geschikt voor wedstrijden van het EK voetbal 2020. Vandaag is het project met een geweigerde bouwvergunning verder weg dan ooit.

Wat liep er mis? BRUZZ vond vijf verklaringen.

— BRAM VAN RENTERGHEM, INFOGRAFIEK PETER DHONDT

Oude politiek

BRUZZ | DE VERHALEN

Dat het Eurostadion de belastingbetaler wel degelijk iets zal kosten, de aard van de erfpacht, de 608 kamers die naast het stadion komen en ‘op de toeristische markt worden aangeboden’: het zijn zaken die het publiek pas na lekken en onderzoekswerk te weten kwam, wat weinig bevorderlijk is voor het draagvlak.

Huurders krabbelen terug

In een brochure uit 2014 stelt de Belgische voetbalbond nog dat het Eurostadion de vaste honk wordt van RSC Anderlecht en de Rode Duivels. Zowel Anderlecht als de voetbalbond komt daar nu op terug, waardoor de bestaansreden van het Eurostadion grotendeels wegvalt.

België

De Brusselse regering die een nationaal stadion wil bouwen op Vlaamse grond die eigendom is van de stad Brussel: daar moesten moeilijkheden van komen. Een site binnen het Brussels Gewest, zoals de vlakte waar nu het Koning Boudewijnstadion staat en waar al tram- en metrolijnen lopen, was wellicht makkelijker geweest. Maar daar plant de Brusselse regering al shoppingcenter Neo, dus was het zoeken naar een andere locatie.

De buurtweg

Parking C werd het meest geschikt bevonden, maar daar school een adder, of eerder een oude buurtweg onder het asfalt. Tegenstander van het stadion grepen hun kans, en beweerden de voetweg nog te gebruiken, wat tot maanden vertraging leidde. Pikant detail: de stad Brussel zette de afschaffing in 1965, 1991 en 2001 in gang, maar diende het dossier nooit officieel in.

Ruimtelijke ordening

Nu de buurtweg – behoudens beroepsprocedures – is afgeschaft, lijkt het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) de voornaamste spelbreker. Dat GRUP uit 2011 stelt dat, om de Rand ‘leefbaar, groen en Vlaams te houden’ er op parking C niet te veel kantoren en recreatie mogen komen. Volgens Grimbergen, de gemeente waar parking C ligt, overschrijdt het Eurostadion de oppervlakten voor allebei, waarop het de bouwvergunning weigerde.

16

BRUZZ | DE VERHALEN

EUROSTADION wat liep er mis?

▲

Lees op de volgende pagina welke partijen gebaat zijn bij het Eurostadion en welke het project liever een stille dood zien sterven.

17

De knoop

BRUZZ ontwart

Eurostadion ▲

BRUZZ | DE VERHALEN

Voor Ghelamco De Ieperse bouwgroep Ghelamco is vanzelfsprekend de eerste die baat heeft bij de realisatie van het stadion.

Daarbij gaat het niet alleen over toekomstige winsten, zoals de opbrengst van de 608 kamers die het in het innovatiecentrum kan verhuren. Het bedrijf investeerde de afgelopen jaren in architecten, studiebureaus, advocaten en archeologische afgravingen, kosten die het niet kan terugvorderen als het de vergunningen niet krijgt.

Tegen Van een kans geven tot honderden bezwaarschriften

Vanhengel & Courtois De openingsmatch van het EK 2020 in een stadion dat er dankzij hen is gekomen. Het klinkt de voetballiefhebbers Guy Vanhengel (Open VLD) en Alain Courtois (MR) vast als muziek in de oren. Maar ook electoraal zou het de twee geen windeieren leggen. Succes zal vele vaders kennen, maar als onbetwistbare voortrekkers in dit dossier, zullen zij de pluim op hun hoed kunnen steken.

Met voetbal zijn geld en stemmen te verdienen 18

© ID TIM DIRVEN

Grimbergen Burgemeester Marleen Mertens (CD&V) liet bij aanvang weten het project een kans te willen geven. Maar de honderden bezwaarschriften maakten al snel duidelijk dat er weinig electorale winst te halen valt uit het Eurostadion. Met de

gemeenteraadsverkiezingen op komst, doen zij en zeker coalitiepartner Groen er alle voordeel bij dat het project op vergunningen strandt. Ook buurgemeente Wemmel sloot zich eerder aan bij het protest tegen het Eurostadion.

Alexandre Van Damme Voetbalclub Anderlecht zou vaste huurder worden voor het Eurostadion. RSCA-voorzitter Roger Vanden Stock en zijn neef Philippe Collin hadden daar in oktober 2015 zelfs een beginselakkoord over getekend. “Dik tegen de zin van nieuwe zakelijke directeur Jo Van Biesbroeck,” zegt een bron dicht bij het dossier.

“Sindsdien doet hij er alles aan om de deal tegen te houden.”

Dat wordt deels als een onderhandelingstactiek gezien, om de huurprijs naar beneden te halen, maar er spelen ook andere motieven mee. “Van Biesbroeck is de rechterhand van InBev-topman Alexandre Van Damme,” zegt de bron.

“En die wil de club voor een zo laag mogelijke prijs kopen. Dat wil zeggen: zonder groot stadion dat de club doet groeien.”

Bart Verhaeghe

Ironisch genoeg lopen de belangen van Anderlecht-man Jo Van Biesbroeck en Club-Brugge voorzitter Bart Verhaeghe gelijk. Ook hij wil geen voordeel voor rivaal Anderlecht, in de vorm van een groot, modern stadion ‘betaald met staatssteun’. Sinds hij de sterke man is bij de voetbalbond, klinkt het daarenboven dat de Rode Duivels niet daar, maar in de verschillende stadions in het land hun thuiswedstrijden zullen spelen.

Daardoor verdwijnt de noodzaak tot het Eurostadion, alsook tot de 60.000 vierkante meter kantoor- en bedrijvenruimte. Die staat in rechtstreekse concurrentie met Uplace, even verder op de nu al verzadigde Ring, die geen drie nieuwe projecten (met nog Neo) kan dragen.

N-VA

17

18

NEW SEASON ONLINE © Gaëtan Chekaiban

EARLY BIRD PROMOTION

- 40%

©

Danny Willems

TILL 15.05

Junior Mthombeni

De buurtweg op Parking C, op het grondgebied van Grimbergen, moet verdwijnen voor het Eurostadion.

De bouw van het Eurostadion op Grimbergse en dus Vlaamse grond, is een vervelende zaak voor de N-VA. Op internetfora heeft haar achterban het immers voortdurend over de uitbreiding van de olievlek Brussel, en vragen mensen zich af in welke taal men de bezoekers zal aanspreken op de site, wie de politie zal aansturen, enzovoort. Dat het dan nog eens om een stadion gaat waar de Rode Duivels in zullen spelen – in de Franstalige pers steevast omschreven als stade nationale – is hen een extra doorn in het oog.

Hommeles dus in de electorale achtertuin van Ben Weyts (N-VA), die als Vlaams minister van Mobiliteit prompt weigerde twee stukjes gronden af te staan die zijn administratie eerder aan Ghelamco beloofd had. Dat deed hij net op de dag dat Ghelamco een studie presenteerde waaruit bleek dat het Koning Boudewijnstadion niet te renoveren is, een piste die de N-VA altijd naar voren schoof.

Zo raakte ook die boodschap ondergesneeuwd, en is het Eurostadion op parking C nog even ver weg.

WWW.KVS.BE #WEAREHERE #WHEREAREYOU

Geschiedenis

Een museum voor en over Europa

Professor Pieter Lagrou (ULB) over Het Huis van de Europese geschiedenis

‘Geen beaat, triomfalistisch verhaal’

© EUROPEAN UNION 2017 SOURCE EP DOMINIQUE HOMMEL

Tien jaar na de lancering heeft Het Huis van de Europese geschiedenis zijn deuren geopend in het Leopoldspark.

“Een moeilijke oefening, dat museum,” zegt professor geschiedenis Pieter Lagrou (ULB), “maar het Europees Parlement is er toch maar mooi in geslaagd.”

— DANNY VILEYN

20

BRUZZ | DE VERHALEN

Het museum focust op de twee wereldoorlogen en het interbellum. © EUROPEAN UNION 2017 SOURCE EP DOMINIQUE HOMMEL

N

PIETER LAGROU ULB-HISTORICUS

gekozen was voor de renaissance en het humanisme, dan zit je duidelijk in het antiklerikale kamp. Dan zeg je dat de geschiedenis begonnen is toen het dominante vertoog van de katholieke kerk in vraag gesteld werd.

Laat je de geschiedenis van Europa daarentegen beginnen in de middeleeuwen, dan schrijf je een christelijk verhaal. Het voorbeeld bij uitstek van zo’n begindatum is 506 met de doop van Clovis, de eerste katholieke koning van de Franken.

Maar is de keuze voor de Franse Revolutie of de Eerste Wereldoorlog niet evenzeer ideologisch?

LAGROU: Nee, het Europees project is een

© BDW

De geschiedenis van Europa begint volgens de makers pas echt in 1789, de Franse Revolutie. Is dat niet heel dichtbij? Aanvankelijk viel de keuze zelfs op de Eerste Wereldoorlog. Kunt u zich daar in vinden?

PIETER LAGROU: De keuze van de begindatum is

ideologisch. Dat is altijd zo geweest in de debatten over de geschiedenis van Europa en precies dat moet je vermijden. Stel dat er

politiek project en moet dat ook zijn. Europa staat niet voor een christelijk of antiklerikaal patriottisme, maar voor een grondwettelijk, constitutioneel patriottisme waarin ideologie, religie en identiteit geen plaats hebben.

Met het Grondwettelijk Verdrag dat die keuze in steen moest beitelen, is het in 2005 wel misgelopen. Franse en Nederlandse kiezers hebben het verworpen.

LAGROU: Dat klopt, maar dat lag niet aan de

grondwet, maar aan de preambule waarin het net ging over geschiedenis en identiteit. Ik vind nog altijd dat ook Turkije erbij hoorde. In 1981, toen Griekenland toetrad tot de EU, was Turkije een rijpere democratie dan Grieken-

▲

a de museumboom van de jongste twee decennia telt de wereld 55.000 musea. In China bijvoorbeeld zijn er nu 3.000 tegenover 800 in 1980 en een goede 2.000 in het jaar 2000.

Het was de Poolse professor Pawel Machcewicz die de cijfers opdiepte tijdens een lezing voor geschiedenisstudenten aan de ULB over het gewijzigde concept van musea. Machcewicz bezigde de terminologie van de Canadees Duncan Cameron om de evolutie te duiden: musea zijn geëvolueerd van tempels voor de elite naar forums voor het brede publiek. Die evolutie heeft ertoe geleid dat historici de scène moeten delen met scenografen en politici. Met de boom, ook van historische musea, hebben politici ontdekt dat ze hun macht en invloed kunnen aanwenden om hun visie op de geschiedenis door te drukken. En dat politici daar zeer ver in gaan mocht Machcewicz op een pijnlijke manier ondervinden in Gdansk (zie kaderstuk: Wat een museumdirecteur lijden kan).

Maar ook in landen met een zeer lange democratische traditie is die bemoeienis er volgens Machcewicz. Machcewicz bezocht samen met zijn gastheer professor Pieter Lagrou Het Huis van de Europese Geschiedenis daags voor de opening. Wij vroegen aan Lagrou wat hij denkt van de opzet en de keuzes van het museum.

“25 jaar geleden was het volstrekt onmogelijk geweest een gedeeld verhaal van de twintigste eeuw te vertellen”

21

Een museum voor en over Europa

▲

BRUZZ | DE VERHALEN

land. Met de komst van Erdogan zijn we uiteraard in een ander verhaal beland.

We moeten wel goed weten waarover we het hebben. Willen we in de gegeven economische omstandigheden politiek relevant blijven, dan kan dat alleen op Europees niveau. Alleen Europees kunnen we een vuist maken tegen de internationale financiële markten. Een natiestaat die vandaag een eigen koers wil varen, wordt op de knieën gedwongen en vernederd.

Legt u eens uit waarom de Eerste Wereldoorlog en de Franse Revolutie politieke keuzes zijn en geen ideologische.

Wat heeft u als mens en als historicus het meest getroffen?

LAGROU: De Eerste Wereldoorlog is neutraler

LAGROU: De zaal waar het menselijk oorlogs-

dan de Franse Revolutie. Heel Europa, op Nederland en Zwitserland na, was erbij betrokken. Maar ik begrijp best dat er voor 1789 gekozen is, anders waren de wereldoorlogen al te dominant geweest in het museum.

De kritiek op 1789 zou kunnen zijn dat de datum al te gallocentrisch is: voor de Fransen is werkelijk alles begonnen met de Franse Revolutie. Die heeft wel een universele dimensie. Het is wel degelijk de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens die afgekondigd werd. Het is de geboorte van de moderne politiek, zoals in de eerste zaal van het museum getoond werd. De napoleontische oorlogen hebben de idee dan uitgedragen over heel Europa. De Europese staten wilden uiteraard niet ad infinitum onder Franse heerschappij leven, maar ze wilden politiek wel worden zoals de Fransen. In 1789 is er ‘iets’ gebeurd, waarin wij ons blijvend herkennen: de individuele rechten en de volkssoevereiniteit, wat niet het geval is met de veroveringen van Julius Caesar, Karel de Grote en Karel V.

leed met beelden van Duitse vluchtelingen, Sovjetkrijgsgevangenen, een Nederlandse vrouw in de hongerwinter en Joden die uitgeroeid worden, is samengebracht. Een eerste reactie kan zijn: wat een mishmash, maar dat is ten onrechte. We moeten ophouden het menselijk leed op een nationale morele weegschaal te leggen. De gemeenschappelijke noemer is de impact op de individuele burger.

Oorlog is pure ellende, het discours dat oorlog de sterkste geesten laat openbloeien, is nazipropaganda (zie ook het kaderstuk: Wat een museumdirecteur lijden kan).

Wat de expo doet, is ook het leed erkennen van de twaalf miljoen Duitsers die na de oorlog

“In 1789 is er ‘iets’ gebeurd, waarin wij ons blijvend herkennen” PIETER LAGROU ULB-HISTORICUS

En toch zijn de wereldoorlogen, niettegenstaande 1789, de industriële revolutie en de periode na 1945, heel dominant. Een collega-journalist schreef dat hij zich in een oorlogsmuseum waande.

LAGROU: Een van de grootste uitdagingen was

om geen beaat, triomfalistisch verhaal te vertellen over de Europese staten die na een halve eeuw ellende in elkaars armen gevallen waren dankzij Europa, dat alleen maar pais en vree heeft gebracht. Dat zou onuitstaanbaar

22

geweest zijn. Europa heeft terecht de donkere kanten van zijn geschiedenis niet willen verzwijgen. Dat die periode zo dominant overkomt, ligt ook aan de emotionele impact van de oorlogsbeelden. Er is een overvloed aan oorlogsmateriaal, maar hoe beeld je vrede uit?

Op de voorlaatste verdieping staan er onder andere een Cinquecento en een salon in oranje skai, die vloekende kakofonie, oogt speels en frivool en is een plezier om naar te kijken, maar de emotionele impact is nihil als je die met de oorlogsbeelden vergelijkt.

© EUROPEAN UNION 2017 SOURCE EP DOMINIQUE HOMMEL

Wat een museumdirecteur lijden kan Polen heeft in de historische stad Gdansk sinds 24 maart zijn eigen Museum van de Tweede Wereldoorlog. Het museum is het grootste ter wereld, maar het is al omstreden van bij de conceptnota net geen decennium geleden. De rechts-nationalistische regering wil de geschiedenis zoals die verteld wordt in het museum herschrijven. Professor Pawel Machcewicz die in 2008 een contract voor tien jaar kreeg als museumdirecteur, is aan de deur gezet.

Ook dit is Europa.

Machcewicz bekleedde vorige week The International Chair for the history of the second World War aan de ULB. Zijn lezing The battle for Museum of the Second World War in Gdansk is een bloedstollend verhaal, waarvoor professor Pieter Lagrou ook historici uit Gent, Leuven en Luik mocht verwelkomen.

De Tweede Wereldoorlog maakte in Polen 5,5 miljoen slachtoffers, van wie 300.000 militairen. Het

museum in Gdansk koos ervoor om de oorlog door de ogen van de burgerslachtoffers te laten zien. Die invalshoek konden rechtse journalisten en historici niet smaken. Ze verweten de board van historici (veertig man sterk) de heldenmoed van de soldaten te negeren, onpatriottisch gedrag en ook het verwijt ‘vazallen van Brussel’ kregen ze naar het hoofd geslingerd. De kopman van de Recht en Rechtvaardigheid-partij

haalde in korte tijd in publieke speeches drie keer zwaar naar het museum uit. “Het museum komt er om de nationale identiteit teniet te doen,” zo luidde het. Het museum werd de inzet van een fel debat over het verleden, de politieke toekomst en zijn plaats in Europa. Het museum in Gdansk laat zien hoe WO II een continent - Europa - en de hele wereld veranderde.

Samen met de Brusselse scenografen van Tempora koos het museum ervoor om niet de nadruk te leggen op het multimediale, maar om zoveel mogelijk artefacten te verzamelen. In de permanente collectie zijn tweeduizend voorwerpen te zien, maar het museum verzamelde er veertigduizend, waarvan een derde giften. “Een unieke

Zal Europa met dit museum de harten veroveren?

LAGROU: Uiteraard niet. Maar het Europees

De industriële revolutie als aanloop naar de twintigste eeuw.

ervaring,” volgens Machcewicz. De voordracht die Machcewicz hield aan de ULB was bij momenten ijzingwekkend, maar er was ook humor als het over België ging. Met het Legermuseum in het Jubelpark sloot hij de beste deal van zijn leven: in ruil voor een Pools soldatenkostuum en twee vleugels van een Mig kreeg hij een tank en een kanon. Zoals verwacht, leidden ook sommige artefacten afzonderlijk tot zware kritiek. Zoals de pijp van Jozef Stalin, waarmee hij de Sovjetgrenzen aanduidde op de Jalta-conferentie. De pijp wordt reclame voor het communisme genoemd.

Het museum heeft 110 miljoen euro gekost, zonder Europese subsidies, want een vraag daarnaar zou opnieuw tot controverses leiden. Het werd op een historische site

gebouwd. Ooit, in 1945, nog een dichtbevolkte wijk, maar bij het beleg van Gdansk helemaal vernietigd. Het museum kreeg de volle steun van Donald Tusk, huidig Europees president en toen eerste minister in Polen. Van de conceptnota in 2008 tot vandaag waren er heel de tijd bedreigingen, maar vandaag is Recht en Rechtvaardigheid aan de macht en is Machcewicz, wiens contract tot 2018 liep, aan de deur gezet. Het museum kon door een gelukkige samenloop van omstandigheden toch openen. De huidige minister van Cultuur zette op een nacht een fictief museum op zijn website, met later de melding dat het niet rationeel was om twee musea te hebben. Hij wou met andere woorden Machcewiczs museum sluiten, maar

Parlement laat met dit museum zien dat het in staat is een gemeenschappelijk verhaal te vertellen in een gemeenschappelijke (beelden) taal met alle beperkingen die dat met zich meebrengt. De stakeholders zijn 736 parlementsleden uit 28 landen waar 24 verschillende talen gesproken worden. 25 jaar geleden was het volstrekt onmogelijk geweest een gedeeld verhaal van de twintigste eeuw te vertellen, alleen al tussen de landen van het Oostblok, West- en Zuid Europa. Dit is een ongelooflijk moeilijk project, waar je heel wat kan op aanmerken, maar het Europees Parlement is er toch maar mooi in geslaagd.

En dat is een pluim die ook de historici die aan het project meegewerkt hebben op hun hoed mogen steken.

HET HUIS VAN DE EUROPESE GESCHIEDENIS Het Huis van de Europese geschiedenis is gevestigd in het Eastmangebouw, Belliardstraat 135, 1000 Brussel. Het museum is alle dagen van de week geopend.

Van maandag tot vrijdag van 9 uur tot 18 uur, op maandag van 13 uur tot 18 uur en op zaterdag en zondag van 10 uur tot 18 uur. De toegang is gratis. Er zijn 500 tablets waarmee de bezoekers in 24 talen audio-visuele informatie krijgen, dus ook in het Nederlands. Bij ieder voorwerp een tekstje in de 24 talen plaatsen was immers onbegonnen werk.

Meer informatie op www.historia-europa.ep.eu

BRUZZ | DE VERHALEN

have en goed moesten achterlaten toen ze uit hun dorpen en steden verjaagd werden.

Reageren met: ‘Eigen schuld, dikke bult’ is gemakkelijk. Die mensen waren niet individueel verantwoordelijk voor de oorlog. Het is onze plicht hun leed te erkennen, het bespreekbaar te maken, maar dat betekent niet dat we hun leed gelijkstellen met dat van de Polen in Warschau, de Russen in Leningrad of de Joden in Auschwitz.

Pawel Machcewicz, directeur van het Museum van de Tweede Wereldoorlog in Gdansk, werd aan de deur gezet. © BART DEWAELE

volgens de wet moesten er drie maanden verstrijken tussen de beslissing en de sluiting: dat gaf Machcewicz de kans om het museum klaar te stomen.

Machcewicz: “Dit gaat over pluralisme en onafhankelijkheid van de wetenschap. De kritiek kan samengevat worden als: het museum is te Europees, te

universalistisch, te pacifistisch en te kosmopolitisch. Critici voerden zelfs het argument aan dat oorlog een positieve ervaring kan zijn. Na de opening op 24 maart lokte het museum in twee weken 20.000 bezoekers. Als de minister van Cultuur zijn belofte houdt moet 90 procent van het huidige

museum (5.000 vierkante meter groot) op de schop.

Machcewicz denkt dat het museum in zijn huidige vorm nog wel een paar maanden open blijft, wat een jonge historica de uitspraak ontlokte: “Ik vraag mijn vriend alvast een citytrip naar Gdansk te boeken.”

DV

Opinie

Forum & lezersbrieven

Kritiek op hervorming van minister Pascal Smet

‘Taxiplan zal bloedbad veroorzaken’

BRUZZ | DEBAT

“Het leven van 2.500 families staat hier op het spel,” oordeelt de jonge taxi-ondernemer Elie Umukunzi.

© SHUTTERSTOCK

Het nieuwe taxiplan van minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) zal heel wat taxichauffeurs hun baan kosten. Dat zegt Elie Umukunzi, eigenaar van een taxibedrijf met negen werknemers.

Volgens de jonge ondernemer blijft de minister doof voor de argumenten van de sector. — LAURENT VERMEERSCH

D

e minister wil licenties persoonlijk maken. Sommige chauffeurs denken dat ze daarmee het groot lot gewonnen hebben, maar ze beseffen niet wat de gevolgen zijn. Er zijn meer chauffeurs dan taxi’s en er zullen er nog meer bijkomen. Werklozen genoeg. Er zal nog minder werk zijn, terwijl veel chauffeurs nu al moeite hebben om rond te komen. Het aantal chauffeurs in loondienst zal verder dalen.

24

Chauffeurs zouden voor verschillende platformen kunnen rijden, maar waar gaan ze daarvoor tijd vinden? Ze rijden nu al zes of zeven dagen per week. Ze moeten kunnen slapen ook.”

“In plaats van het licentiesysteem te veranderen, zou de minister beter eerst werk maken van een performante administratie die kan helpen om de sector te professionaliseren.

Met opleidingen boekhouding en personeels-

management bijvoorbeeld. De realiteit is dat de administratie vandaag al overwerkt is en niet eens in staat is om voldoende controles uit te oefenen. Een nieuw plan invoeren zonder een hervorming van structuren uit de jaren stilletjes, dat is om problemen vragen.”

“We moeten Uber niet verbieden, maar het moet opereren binnen het wettelijk kader zoals bijvoorbeeld Taxi Verts. Omgekeerd moeten de telefooncentrales principes zoals

“Wij moeten sterven, we kunnen alleen nog onderhandelen over de manier waarop” ELIE UMUKUNZIE TAXI-ONDERNEMER

2.500 families staat hier op het spel. Ik heb ook al eens met eieren gegooid, maar dat is omdat de meesten van ons niet beter weten en niemand naar ons luistert. Sommigen hebben wel een diploma, maar dat wordt hier niet erkend en daardoor hebben ze weinig kansen op de arbeidsmarkt. Elke keer als we durven te betogen, krijgen we de volgende dag af te rekenen met extra controles van de politie. Tot onze bandenspanning toe. Wij worden monddood gemaakt.”

“Het ergste is dat de minister zelfs niet wil praten over zijn plan. Hij verkondigt overal dat hij met de sector heeft overlegd, maar hij heeft ons alleen geïnformeerd. Aan de principes van zijn plan wil hij niet meer raken, terwijl die zijn opgesteld door het kabinet zonder overleg met mensen op het terrein. Wij moeten sterven, we kunnen alleen nog onderhandelen over de manier waarop.”

lezersbrieven@bruzz.be Zuhal Demir Alhoewel ik meer van een krekel hou dan van Demir, wat Eric Catsberg (lezersbrieven BRUZZ 1568) over haar allemaal zegt, keur ik af. Zuhal Demir en àlle Vlamingen mogen zich best wat meer bemoeien met Brussel (stad en gewest). Zonder vooral geldelijke hulp van de Vlamingen kan Brussel niet overleven. Haal de Vlaamse pendelaars weg en de helft van de horeca wordt veroordeeld tot de bedelstaf.

Maar ik ga wel akkoord dat er best wat meer warmere acties uit Vlaanderen richting Brussel mogen gestuurd worden. En waarom zou ‘tante Zuhal’ zich niet mogen amuseren tussen de Franstaligen? Ze is toch staatssecretaris voor àlle Belgen?

[Uit het etymologisch woordenboek: “moeye” betekende in het middelnederlands zoveel als “tante”, “spookachtig wezen”, “schoonmoeder”, “heks”. Maar deze koosnamen zijn niet toepasselijk op hogervermelde personen].

Hugo van Ransbeeck, Dendermonde

Respect

Naar aanleiding van de controverse over een omstreden vergadering van het Vlaams Belang in De Markten (bruzz.be 26/04/2017) wil het gemeen-

schapscentrum graag het volgende verduidelijken.

Wij zijn allesbehalve gelukkig dat De Markten onder druk wordt gezet om activiteiten als die van 26 april toe te staan. Voor dit soort beslissing hangt ons huis volledig van de overheid af, met alle gevolgen van dien. Sommigen voelen zich geroepen om zich te profileren. Zij die zich met hart en ziel inzetten om de missie van het centrum uit te dragen, blijven evenwel in de kou staan.

De cultuurpactwet dateert van 1973, de actie Extreem Rechts Nee Bedankt van 2006. De Markten heeft deze visies steeds onderschreven. Dat we de ander respecteren, is voor ons vanzelfsprekend, daar wijken wij niet van af.

De Markten streeft onophoudelijk naar kwaliteit en diversiteit.

Met grote zorgvuldigheid programmeerden wij vorig jaar 7.000 activiteiten voor 80.000 bezoekers met evenveel meningen, steeds wakend over het open en respectvol karakter.

Wij kijken uit naar jullie volgende bezoek, in de overtuiging samen te bouwen aan de stad van morgen.

Isolde Boutsen, voorzitter Anne-Sophie Van Neste, oud-voorzitter en lid van de Raad van Bestuur Nora De Kempeneer, centrumverantwoordelijke

BRUZZ | DEBAT

de beoordeling van chauffeurs integreren.

Uber beweert dat het de files wil oplossen, maar vindt blijkbaar dat dat niet kan met de bestaande taxi’s die drie vierde van de tijd wachten op een klant. Neen, ze brengen elke dag extra limousines naar Brussel vanuit Vlaanderen en Wallonië. Ze willen gewoon geld verdienen.”

“Onze sector wordt al te gemakkelijk weggezet als een maffia, maar dat is oneerlijk. Natuurlijk zijn er cowboys in onze sector, maar er zijn veel meer eerlijke taxichauffeurs. Die zijn vaak de enige kostwinner in hun gezin. Het leven van

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69.

Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd.

De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties.

Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)?

ELIE UMUKUNZI TAXI-ONDERNEMER

Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be.

De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren.

Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

25

Vrije tijd

Skaten voor ketjes met en zonder ervaring

Het Klein Eiland in Anderlecht wordt dé plek voor skaters. Na Planet Park opent nu ook Byrrrh and Skate er een zaal vol rampen en grindrails. Het wordt een plek voor doorgewinterde skaters én voor ketjes uit de buurt.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

— TIM SCHOONJANS, FOTO’S IVAN PUT

26

V

orig jaar kwam Byrrrh and Skate terecht in Anderlecht, na eerdere projecten in Molenbeek en Sint-Lambrechts-Woluwe. Die verhuizing gebeurde in samenwerking met Citydev en Entrakt (een bedrijf dat een nieuwe invulling geeft aan leegstaande panden, red.), in een gebouw van 17.000 vierkante meter, op het Klein Eiland. “Daar installeren we sinds september ons skatepark,” zegt Selim Mahdhi (34), lid van het eerste uur.

De grote opening is gepland voor juni, al was er het voorbije weekend al een evenement, gesponsord door kledingmerk Levi’s, waarmee Byrrrh and Skate in zee ging.

“Ook in Anderlecht blijven we ‘Skate voor iedereen’,” zegt Mahdhi. ‘Ketjes uit de buurt betalen maar twee euro toegang in plaats van vijf. Zo halen we hen naar onze zaal en kunnen ze anderen ontmoeten. Daarom nemen we ook deel aan sportinitiatieven van de gemeente, om ons te laten kennen en interesse op te wekken.

Skaters zullen er hun ding kunnen doen en op woensdag, zaterdag en zondag zullen we initiaties organiseren. Maar we gaan nog verder, we willen de hele skatecultuur promoten. Om die reden zullen er af en toe ook concerten plaatsvinden of tentoonstellingen van fotografen. Het wordt meer dan een skatepark.”

Het is geen toeval dat Byrrrh and Skate zich op die manier positioneert. Iets verder in de straat ligt Planet Park, ook een plek om tricks uit te voeren op allerlei rampen. Mahdhi ziet verschillen tussen beide. “We hebben niet de pretentie om concurrenten te zijn, we willen geen klanten afsnoepen van Planet Park. Zij zijn meer gericht op rolschaatsers, denk ik. Een skater of rolschaatser ziet meteen welk park aan hem is aangepast. We hebben dezelfde filosofie, maar doen het op onze eigen manier.”

“Skaters zijn er genoeg, los van de hypes.

Dankzij onze connecties zullen er ook wel Vlamingen en Walen afzakken. Het skatepark zal ook evolueren, zodat mensen het niet beu worden. In de zomer willen we op het terrein

naast de zaal ook een bowl bouwen, een gesloten ramp. En we zouden graag apéros skateboard organiseren, net als de apéros urbains.”

TOEKOMSTIGE SCHOOL De buurt waar de zaal ligt, rond het kanaal, wordt de komende jaren ontwikkeld. Dan is het niet evident om een skatepark te behouden. “Er is ons gezegd dat we zeker drie à vier jaar kunnen blijven. Ons gebouw zou later een school worden. Ik hoop dat onze aanpak en onze inzet voor jongeren ons de kans geven om na die periode hetzelfde te doen op een andere locatie.”

“Ons doel is om erkend te worden als skatepark. Scholen en jeugdhuizen weten dat ze welkom zijn bij ons. Daar gaat het over. Sport is goed voor de fysieke en mentale gezondheid, leidt tot ontmoetingen en creëert banden. Daar willen we met Byrrrh and Skate aan bijdragen.”

“Byrrrh and Skate ontstond vijf jaar geleden toen een groep Brusselaars op zoek ging naar een plaats om binnen te skaten,” blikt Mahdhi terug. “Het regent nu eenmaal veel in België, Ons eerste project in Anderlecht was afgelopen nog voor het was begonnen, omdat het gebouw werd afgebroken. Snel vonden we een nieuwe plek in Molenbeek, vlak bij Thurn & Taxis. We

“Skaters zijn er genoeg, los van de hypes” SELIM MAHDHI BYRRRH AND SKATE

SKATEZALEN Byrrrh and Skate, Grondelsstraat 152, 1070 Anderlecht www.facebook.com/byrrrhandskate/ Planet Park, Tweestationsstraat 150, 1070 Anderlecht www.facebook.com/planet.park.bxl/

Byrrrh and Skate opent nieuwe skatezaal in Anderlecht

Nooit meer skaten in de regen

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

konden er een pand huren van de gemeente.

Het skatepark was in een vroeger gebouw van wijnmerk Byrrh. Daar komt onze naam vandaag, al schrijven wij het wel met drie r’en.”

Byrrrh and Skate in Molenbeek was een plek voor doorgewinterde skaters, maar stond ook open voor ketjes uit de buurt. Om iedereen te laten kennismaken met skaten, waren er initiatielessen. Helaas eiste de gemeente het gebouw na een jaar weer op. De skaters stonden op straat. “We verhuisden naar Sint-Lambrechts-Woluwe, waar we via Citydev in de oude studio’s van RTL terechtkwamen.

Die zijn bekend als de piramide, wij doopten ze om tot de Byrrrhamide.”

“De gemeente vond dat het gebouw niet aan de veiligheidsnormen voldeed en dus moesten we ook daar na een jaar weg.” En zo vond Byrrrh and Skate weer onderdak in Anderlecht.

27

Saunagesprekken In debat naar Fins voorbeeld

ZWEET

Kris Cuppens bloot over samenleven

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

het eens uit Vijf weken laat journalist Jean-Marie Binst zijn gasten aan het woord vanuit de sauna. Een ruimte waarin iedereen zich letterlijk bloot geeft aan de andere. Met de kleren aan de haak zijn taboes geen optie meer. De vrije debatcultuur bij uitstek, zoals de Finnen het ooit bedachten.

Kris CUPPENS Isabelle MAISTRIAUX Dag BOUTSEN Jacques DE RIDDER Els AMPE

‘Anderen omarmen is niet genoeg’ — JEAN-MARIE BINST, FOTO IVAN PUT

28

Vanop de handdoek willen we weten of omgang met elkaar in de stad te sturen valt. “Een samenleving moet ontmoetingen organiseren.

Acties alleen zijn onvoldoende. Er blijven cultuurhuizen met een drempel overeind. Van een cultuurtempel kan maar gesproken worden als er ook mensen van allochtone origine naartoe stromen. Ook bij het schoolfeest en het oudercontact merk je dat zij niet bereikt worden. Al durf ik wel te hopen. De komst van Michael De Cock in de KVS is een lichtpunt, het zal een ander theaterhuis worden, ten goede. Ik liep er al een dramaturg van allochtone origine

KRIS CUPPENS ACTEUR EN FILMMAKER

tegen het lijf. Waar krijgen zij elders hogere kaderfuncties? En ik - bevooroordeeld - die dacht dat het de security man van de KVS was.”

“Ik ben uit het Schaarbeek van Nols (FDF/PRL) vertrokken, dertig jaar terug, na een inbraak in mijn auto. En wat kwam ik in Molenbeek tegen? Nog ergere problemen. Moureaux (PS) was er burgemeester en gaf een vrijgeleide aan wie in zijn plaatje paste. De afschuwelijke verhalen die ik van de ketten hoorde, toen ik theatercursus gaf, zijn nog steeds dezelfde.

Meer nog, ze zijn vertienvoudigd. Wie heeft die situatie onderhouden?”

DRINGENDE AANPAK Iemand moet het oplossen. Hebben we een 9/11 nodig om schouder aan schouder te staan, schreef Cuppens in onze stadskrant vijf jaar geleden. En toen kwam 22/3. Is hij een visionair? Cuppens: “Eigenlijk heeft het nog verbazingwekkend lang geduurd. Iedereen zag het aankomen. Ik wil de situatie in Brussel niet vergoelijken, maar kijk eens in welke toestand die gastjes moeten leven. Ze overleven op straat, vallen overal buiten, worden wat beziggehouden, op school en elders. Als je dat extrapoleert uit Molenbeek naar heel Brussel, en dan nog de bevolkingsaangroei in een kwarteeuw tijd erbij neemt, dan is de toestand alleen maar geëxplodeerd. Het wordt een titanenwerk om het hiaat aan achterstand te helpen inhalen. De jeugd is niet mee, omdat we hen niet helpen en de weg tonen.”

“Wanneer worden er eens keuzes gemaakt, afgestemd op het echte samenleven. Zoals de dringende aanpak van het Franstalige onderwijs, dat stiefmoederlijk wordt behandeld met alle gevolgen van dien? Toen ik architectuur

“Niet uw mobiele sauna, maar een grote sauna voor honderd mensen, dat hebben we elke week in elke gemeente nodig” KRIS CUPPENS ACTEUR EN FILMMAKER

ging studeren was mijn visie over ruimte ‘De villa van Krimson’ uit Suske en Wiske, terwijl anderen al wat anders gezien hadden. Ik moest zelf de sprong maken om mijn perspectief te verbreden. Gelukkig hebben mensen me de weg gewezen, door me als tiener progressieve films te laten zien, me te prikkelen voor geschiedenis, voor Frans. Zo moet ook iemand die Brusselse jeugd bij de hand nemen, zeg ik.

Uit onwetendheid zullen ze alleen nooit vinden hoe theater, muziek en cultuur verrijkend werken.”

Als we vragen of het lukken zal om ontmoetingen te bewerkstelligen, blaast Cuppens: “Dat is alleen mogelijk als je de (semi)publieke ruimte – niet alleen de stedelijke, maar ook de taligheid, de scholen - goed organiseert. Niet uw mobiele sauna, maar een grote voor honderd mensen, dat hebben we elke week in elke gemeente nodig. En laat de burger er met de politici praten in hun blote kont, zodat je geen partijkleur ziet.”

“Als architect mag ik zeggen dat er veel te weinig caféterrassen in de stad zijn. Dat is nog zo’n plek voor ontmoeting: die cultuurvermenging moet ook op het terras van het theehuis mogelijk gemaakt worden. Als iedereen het kunstencentrum Recyclart als referentie neemt, dan zeg ik ja – mooi. Maar dat is maar één plekje in de stad, en zoals al die toffe: verscholen.”

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

M

et zijn diploma architectuur op zak kijkt acteur en filmmaker Kris Cuppens (rechts op de foto) anders tegen de stadsbeleving aan dan de doorsneeartiest. Op zijn achttiende (in 1980) strandde hij uit Limburg in Brussel. Hij bleef er.

In Schaarbeek, waar hij zijn zonen van acht en elf leert omgaan met hun stad, kan Cuppens zich niet ontdoen van een protectionistische reflex tegenover Brussel. Op het warmst in de sauna, openen zich de poriën van zijn huid, door Brussel gelooid.

Cuppens: “Ik heb een dubbelhartige houding tegenover deze stad. Het is een experimentele vrijplaats, misschien een voorbode van wat de wereld ooit wordt. Alleen is dat nog niet uitgeklaard, er werd nog geen model voor gevonden. Zowel politici, organisaties als burgers blijven zoekende hoe ze zich in de stad moeten verhouden tegenover de verscheidenheid aan culturen, de bevolkingsaangroei of de verkeersproblematiek.”

Jongeren en migranten komen naar Brussel wonen voor de multiculturele mix. Is dat concreet te vatten? “Als we hier mislukken, zullen we het elders ook niet maken. Hier zou een model kunnen ontstaan van hoe mensen in een stedelijke context met elkaar kunnen omgaan. Alleen blijft het wachten op oplossingen die worden aangereikt. Al zeg ik hiermee niet dat de overheid van geen hout pijlen weet te maken, of een visie zou missen en de stad aan haar lot zou hebben overgelaten. Maar de stilstand stuit me tegen de borst. Dat politici het voorstel van een openluchtzwembad van Pascal Smet (SP.A) durfden weg te lachen, getuigt van een visie die Brussel decennia verlamd heeft. Dat de aanpak van verkeersproblematiek amper steun vindt, is nog zo een rem. Voor velen is minister Smet te voortvarend. Wel, ik denk dat hij de enige is – op Els Ampe (Open Vld) na, - die wat in beweging zet, na voorgangers van het niveau Jos Chabert en Brigitte Grouwels (CD&V). Niet alleen in feiten, maar ook naar ideeën. Waar moet de stadsjeugd met al zijn testosteron naartoe? Geef ze skaterampen, pingpongtafels, geef ze dat zwembad. Hen wat doorsturen, naar Huizingen en Hofstade, om ze daar opnieuw te weren, heeft geen zin.”

“Brussel is een experimentele vrijplaats, misschien een voorbode van wat de wereld wordt”

“Wat in New York de samenleving bijeenhoudt zijn precies die vele publieke plaatsen als squares, basketbalterreinen in wijken, en heel brede trottoirs, Gevolg: mensen komen elkaar tegen. En wat wordt de leuke gespreksaanleiding: een kindje in de kinderwagen, een hond.

Toen Kompany zijn café aan de Grote Markt opende, wist ik het al: met een groot tv-scherm richten mensen zich niet naar elkaar. De zaak was snel gesloten. Maar als alle voetballers met hun gigantische salaris alle braakliggende terreinen zouden opkopen en er ketten laten shotten, goed georganiseerd zoals toen zij de kans kregen… dan organiseer je het dorpsgevoel in de zin van samenhorigheid in de grootstad. Mijn kritiek is: je kan de problemen niet blauwblauw laten. Gewoon anderen omarmen is niet genoeg. Je moet het verdorie organiseren, en de pers moet daar blijven op hameren. Kom. Geef me die berkentakjes eens.”

De ‘hete’ momentopnames vonden plaats in de saunatruck Firefit, een sociaal kunstwerk van Dida Zende, die speciaal voor honderd jaar onafhankelijkheid van Finland naar Brussel is overgebracht.

BRUZZ-Zweet het eens uit staat in het teken van Sweating for Europe een sociaal project van het Fins Cultureel Instituut voor de Benelux, in samenwerking met het Goethe-Institut Brüssel, Alliance Française de Bruxelles-Europe met steun van EUNIC-Brussel, Bozar, e.a.

29

Week van de Opvoeding Doe mee in Brussel GRATIS PHOTOBOOTH 17 MEI Vind ons op woensdag 17 mei voor een gratis fotobooth met je kinderen. Haal je beste smoel boven en ga samen op de foto: al lachend, huilend, etend... Je krijgt je foto’s dadelijk mee naar huis. Wij doen ons best om je ondertussen te laten blozen.

Waar?

Muntpunt* Munt 6 1000 Brussel www.muntpunt.be Wanneer?

Woensdag 17 mei van 12 tot 18 uur

BRUSSEL

* In Muntpunt is er nu ook het Brussels buggypunt. Nood aan een buggy? Check it out op www.vgc.be/brussels-buggypunt!

Michaël Bellon

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

Zaterdag 30 april, 21.15u

“Brueghel zelf was hier nog bordenwasser”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia

W

aar zijn de slagers als je ze op basis van een illustere straatnaam verwacht? De rue des Bouchers is duidelijk niet meer wat ze in de tijd van Johan Verminnen ook al niet meer was.

Er is wel nog overal sprake van Viandes, maar die vlezekes hebben over het algemeen te lang op de grill gelegen. Mixed grill is namelijk - naast Pepsi, spaghetti carbonara en Tabasco - een van de Specialités belges die hier worden aangeprezen op de geplastificeerde menukaarten, die verder voorzien zijn van foodpornografische foto’s, duidelijke maar al herhaaldelijk aangepaste prijzen, en vlaggetjes met de driekleur die onze terroir in de verf zetten. De salmonellastandjes met gedroogde zeevruchten zijn ook al verleden tijd, maar je kan wel nog altijd mosselen krijgen, of paella met de mosselen van gisteren.

In een zijstraat staan twee koks met toques een sigaretje te roken. Het is een van de eerste redelijk warme avonden van het voorjaar. Buiten eten kan dus als je je jas aanhoudt. De omgewoelde kasseien doen misschien anders vermoeden, maar deze straat is al sinds tijden autoloos, en dat heeft de horeca nooit kwaad gedaan. Het gaat wel voortdurend bergaf met deze straat, maar dat ligt in haar aard. Een groot deel van de klandizie is zelfs weggezakt naar de Grétrystraat, waar pizzeria’s de aandacht van het bord afleiden met de rechtstreekse uitzending van Inter-Napoli. De eer hoog houden is een taak voor Taverne Du Passage, Aux Armes de Bruxelles, l’Ogenblik, Chez Vincent, Scheltema en Le Marmiton.

Toch is er aan opkomst is geen gebrek. De dwaze fietser die denkt dat de Beenhouwersstraat een goede binnenweg is, moet uit het zadel. Hoe komt het dat mensen in de tourist trap blijven trappen? Ik ken muizen die sneller rechtsomkeert maken als hen verdachte hoeveelheden cholesterolverhogers worden voorgezet. Welke zichzelf respecterende reisgids laat na te waarschuwen voor dit anachronisme van de

Belgische gastronomie? Of valt aan de duik in de fuik niet te ontkomen? Hoe kleiner de straten, hoe authentieker Brussel gaat lijken. Hier liggen de fundamenten van ons aangepraat bourgondisch verleden. Brueghel zelf was hier nog bordenwasser. En de massa heeft altijd gelijk. Hoewel ze op de terrastafeltjes duidelijk kunnen zien dat hier niets uitzonderlijks te bikken valt, staat Chez Leon een lange rij toeristen te wachten tot er zo’n tafeltje vrijkomt. Lang kan dat laatste trouwens niet duren, want de gesprekken van de gedesillusioneerde disgenoten vlotten toch niet echt.

Op de hoek met de Predikherenstraat is door de leegstand wat ruimte om een stap opzij te zetten en bij zinnen te komen. Een koppel praat na over de rekening die ze zojuist hebben betaald. Met in hun mond de typisch Belgische lolly die ze daarbij kregen om de pijn te verzachten. Maar boeiend is vooral de groepsdynamiek bij een stel uitgebluste toeristen dat gestrand lijkt op enkele meter van het doel dat de reisleider nochtans op voorhand had vastgelegd. Ze vinden het gereserveerde restaurant niet meteen.

Of willen ze niet geloven dat het gaat om het restaurant waar ze nu voor staan? Dat laatste lijkt het geval, want plots krijgt een rabatteur in de gaten dat dit de groep moet zijn die was aangekondigd. Hij reageert zeer alert op deze meevaller, door in vloeiend Portugees ‘Portugal, Portugal’ te roepen, en zo een band te smeden met de toeristen die naar we mogen aannemen uit Portugal komen. Maar ‘Portugal Portugal’ blijkt voor zijn ogen uiteen te vallen in vertwijfeling.

Slechts vier Portugezen reageren op zijn wenk en stappen de zaak binnen omdat ze honger hebben, en geen zin meer om nieuw groepsoverleg te beginnen. Maar de rest van het gezelschap verzamelt zijn laatste krachten om nee te zeggen en zo de rest van hun avond nog enigszins te redden. Ook al worden de groepsleider en een paar groepsleden hierdoor voor schut gezet. Een enthousiaste Facebookpost levert deze reisanekdote wellicht niet meteen op.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Rue des Bouchers

31

Kunst

Galerieën naar rauwere wijken

‘Molenbeek klinkt goed bij mijn publiek’ B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Veel galerieën zien het chique Elsene of de Zavel nog altijd als de place to be. Maar er zijn er ook die de ongepolijste kant van de stad opzoeken: de kanaalbuurt of hartje Molenbeek.

32

— BETTINA HUBO, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

D

e hoogste concentratie galerieën in hedendaagse kunst vind je op de grens Elsene-Ukkel. Daar zijn de internationaal vermaarde galerieën van Xavier Hufkens en Almine Rech gevestigd, maar je hebt er sinds kort ook Rivoli, een verbouwd winkelcentrum uit de jaren zeventig waar een vijftiental galeristen samenzit.

Ook de Zavelwijk blijft een galeriebuurt. Drie jaar geleden namen Tim Wouters en Patrick Waldburger van de nog jonge galerie Waldburger Wouters hun intrek in de Regentschapsstraat 67, in het monumentale pand met achterhuis waar voorheen de kantoren en drukkerij van uitgever Bruylant waren gevestigd. Waldburger Wouters kreeg er het gezelschap van vier vooraanstaande galeristen: twee Brusselse, Cathérine Bastide en Jan Mot, de Antwerpse grande dame Micheline Szwajcer en een duo uit Parijs. Vijf galerieën onder één dak, het was een nieuw en ambitieus project dat flink wat media-aandacht kreeg, ook internationaal.

Inmiddels blijft er van de oorspronkelijke club nauwelijks nog iemand over. Cathérine Bastide gooide het over een andere boeg en nam een time-out, Micheline Szwajcer stopte als galeriste, Jan Mot verkoos zijn onafhankelijkheid en trok naar de Kleine Zavel en ook de ene helft van het Parijse duo hield het voor bekeken. In de plaats kwam onder meer de prestigieuze galerie Dvir uit Tel Aviv, maar er was de laatste jaren ook leegstand. Dat komt volgens eigenaar Natascha Van Deun omdat zij de lat hoog legt bij de selectie van nieuwe huurders. Voor Wouters en zijn compagnon werd de onzekerheid te groot.

Onlangs besloten ook zij om te vertrekken. “De internationale perceptie van de plek veranderde

nadat de eerste galeristen waren weggetrokken. Bovendien was de huurprijs tamelijk hoog. In het begin, met de andere vier samen, was die prijs zeker gerechtvaardigd. Dankzij de aanwezigheid van gevestigde waarden als Jan Mot en Micheline Szwajcer kwamen de juiste mensen over de vloer, ook curatoren, al wist je niet precies voor wie de bezoekers nu eigenlijk kwamen,” zegt Wouters. “Maar het laatste anderhalf jaar was de dynamiek wat weg.” Toen de eerste drie jaar van hun contract voorbij waren, beslisten ze om de huur niet te verlengen. “We hebben onze rekening gemaakt en zelf een pand aangekocht.”

Dat ligt in een totaal andere buurt. Waldburger Wouters zit sinds enkele weken op de drukke Antwerpselaan, aan IJzer, tussen de Afrikaanse verkopers van bakbananen en andere exotische specialiteiten. De keuze van de plek is volgens Wouters eerder toevallig. “We zochten vooral een betaalbaar pand,” zegt hij. “Maar het plaatje klopt wel. Wij zijn toch meer een outsider. Hier zitten we in een veel rauwere omgeving, aan het kanaal en vlak bij Molenbeek. In de Regentschapsstraat waren de bezoekers nogal bourgeois en gesetteld. Ons publiek is vooral jong en internationaal. Vlak bij Molenbeek zitten, klinkt goed, dan ben je cutting edge. Een beetje zoals Harlem in New York.”

Natuurlijk mist hij ook wel de gezelligheid van de gezamenlijke ruimte in de bovenstad.

“Maar helemaal alleen zitten we hier nu ook

Waldburger Wouters verhuisde zopas van de Regentschapsstraat naar de Antwerpselaan in de benedenstad.

Tim Wouters: “We zochten vooral een betaalbaar pand.”

weer niet. Het Kaaitheater is vlakbij en ook de galeries Argos en Greta Meert. Bovendien zal de Parijse verzamelaar Frédéric de Goldschmidt binnenkort om de hoek op de Handelskaai zijn collectie hedendaagse kunst etaleren.”

Wie eerder al de rafelige kant van de stad opzocht, zijn Paul en Suzy Kusseneers.

Drieënhalf jaar geleden verhuisden ze hun galerie met jonge hedendaagse artiesten van het Antwerpse Zuid naar de Molenbeekse Menenstraat, een zijstraat van de Gentsesteenweg.

Daar namen ze hun intrek in een oude mosterdfabriek, 650 vierkante meter groot, die tot voor enkele jaren gebruikt werd door Syrische opkopers van oud textiel.

SCHOENENDOOS “In Antwerpen hebben we jarenlang gehuurd,” legt Paul Kusseneers uit. “Toen we in Brussel op

Kusseneers Gallery

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

zat jarenlang op het Antwerpse Zuid maar week uit naar Molenbeek. “Overal ter wereld trekken galerieën naar problematische wijken,” zegt Paul Kusseneers.

zoek gingen naar een kooppand stonden we voor de keuze: een piepkleine schoenendoos in een gehypete buurt uptown of een mooie, grote ruimte in een betaalbare buurt in de benedenstad, Molenbeek bijvoorbeeld. Ons kapitaal was immers beperkt.” De keuze was gauw gemaakt. “Om als galerist goede dingen te doen, heb je ruimte nodig. Als je mensen naar je galerie wilt krijgen, moet er iets te zien zijn.

Mensen verplaatsen zich niet voor vier kleine werkjes.”

Het echtpaar transformeerde het achterliggende pakhuis tot een ruime, lichte, witgeschilderde expositieruimte. Aan de voorkant geen opvallende vitrine, maar een gevelbrede zwarte, stalen poort. De galerie valt hierdoor nauwelijks op in het straatbeeld. “Ik heb nooit problemen in de straat, behalve dat de garagepoort soms geblokkeerd is. Ik voel me hier erg thuis. Alleen jammer dat de cultuurdienst van de gemeente geen enkele interesse heeft, terwijl we toch al even bezig zijn.”

Van toevallige passanten moet hij het op deze locatie niet hebben, erkent hij. “Maar van toevallige passage moet je het als galerist per definitie niet hebben. Een galerie is maar waard wat haar kunstenaars waard zijn. Je kan

in de chicste buurt zitten, als je geen interessante kunst hebt, komen de mensen niet. Je moet zo goed mogelijk programmeren en op je eigen poten staan. Zo vind je een publiek dat je volgt waar je ook gaat.”

Zijn keuze voor Molenbeek past volgens hem ook in een internationale trend. “Overal ter wereld zijn galerieën, in navolging van hun kunstenaars, naar problematische wijken getrokken. Denk aan Chelsea in New York of East End in Londen. Ik ben in deze buurt voorlopig nog alleen, maar er hoeft maar één klinkende naam, Xavier Hufkens bijvoorbeeld, een project te beginnen en binnen de kortste keren zijn hier tien galerieën.”

“Je kan in de chicste buurt zitten, als je geen interessante kunst hebt, komen de mensen niet” PAUL KUSSENEERS GALERISTE

Vanhaerents wil kunstscene downtown op de kaart De Vanhaerents Art Collection in de Anneessensstraat neemt het voortouw om de galerieën en kunstencentra van de benedenstad in de schijnwerpers te zetten. “Er zijn de laatste jaren misschien enkele galeristen uit de benedenstad vertrokken, maar er zijn ook artistieke labo’s, galerieën en kunstencentra bijgekomen,” zegt Walter Vanhaerents. “Ik denk aan het MIMA, het MAD en de nieuwe galerieën in de kanaalzone en de Bloemenhofbuurt.

Downtown heeft veel te bieden op het vlak van hedendaagse kunst.”

Om de aandacht op de kunstscene van de benedenstad te vestigen, lanceert Vanhaerents binnenkort de speciale facebookpagina DTA brussels. Voorts komt er een postkaart met een parcours van de artistieke exporuimtes downtown en is er een gezamenlijk event in voorbereiding. “We willen samen dingen doen, maar ieder behoudt zijn identiteit.”

33

Enfant Terrible

34 © SASKIA VANDERSTICHELE

Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Het is een privilege om als holebi hier te wonen Ik zit zowat op twee stoelen tegelijk. Ik woonde periodes in Italië en in België. Ook mijn studies deed ik een beetje verspreid. Nu woon ik in Schaarbeek en wil ik niet meer weg uit Brussel.

Ik kreeg de kans om een tijdje in Moskou als leerkracht te werken. De Russische cultuur en zijn inwoners waren, op zijn zachtst uitgedrukt, heel erg verschillend van de Europese cultuur. Vooral door de ogen van een holebi, die geconfronteerd wordt met antipropagandawetten en censuur. Ik mocht er tegen mijn leerlingen niets over zeggen en het onderwerp niet aankaarten tijdens mijn lessen. Het waren zes maanden waarin ik mezelf niet kon zijn. Ik heb toen veel vrouwelijke studentes met smoezen moeten afwijzen. Door als holebi even in een land met zo’n conservatieve visie geleefd te hebben, raakt het onderwerp me des te harder. Die ervaring zette me zo aan het denken dat ik, toen ik terug in België was, met dit onderwerp aan de slag wilde. Ik kom uit een zeer geëngageerd nest en koos uiteindelijk, ondanks mijn theaterdiploma, voor de sociale sector. Dat rechtvaardigheidsgevoel heeft altijd al in mij gezeten.

Als bij wonder kon ik aan de slag bij het Regenbooghuis. Ik ben aangesteld als educatieve medewerker. Ik werk rond seksuele gezondheid, vragen over prostitutie, drugsgebruik en alles wat te maken heeft met religie en homoseksualiteit. Rond die thema’s organiseer ik ontmoetingen, lezingen, activiteiten en conferenties. Het grootste deel van mijn tijd begeleid ik holebi’s die gevlucht zijn wegens hun geaardheid.

Het project heet Rainbows United en verschillende Brusselse organisaties ondersteunen het. Via sociaal werkers en folders die we in asielcentra verspreiden, vinden ze hun weg naar mij. Ik help ze met de voorbereiding van hun gesprek met de Dienst Vreemdelingenzaken, ik heb contact met hun advocaat en hun maatschappelijk assistent. Volgens het verdrag van Genève kan iemand asiel aanvragen

als die behoort tot een groep die gediscrimineerd wordt in het thuisland. Dat kan bijvoorbeeld zijn omdat je een vrouw bent, gedwongen wordt om te trouwen, maar ook omdat je als holebi gevaar loopt.

België heeft een goede reputatie op vlak van holebitolerantie tegenover vluchtelingen. Onder meer daarom zijn er zo’n 1.200 personen per jaar die om die reden asiel aanvragen in ons land. De tweetaligheid speelt ook een grote rol voor bijvoorbeeld de Afrikaanse bevolking, maar ik zie ook veel Syriërs en Irakezen.

Kameroeners vormen maar liefst de helft van de asielaanvragers.

Ik hoorde verhalen over verkrachtingen, over onmenselijke dingen, maar met de tijd heb ik geleerd om die verhalen van me af te laten glijden en ze niet mee naar huis te nemen. Ik ben geen psycholoog, al neem ik natuurlijk wel mijn tijd om naar hun verhaal te luisteren. Sommigen durven zelfs niet tot hier te komen. Dan zoek ik hen zelf op. Alles hangt af van hun sociale klasse, hun land van herkomst, hun leeftijd. Elk verhaal is anders.

De baseline van het Pride festival van dit jaar is Crossing Borders. Het focust helemaal op dit thema.

We mogen best wel trots zijn op wat een stad als Brussel doet voor de rechten van holebi’s. Er zijn heel wat organisaties die zich met dat thema bezighouden.

Ook de Belgische politiek is zeer open en tolerant voor holebirechten. We voelen ons enorm gesteund, ook op financieel vlak. Er is door de jaren heel veel geëvolueerd. We hadden een eerste minister die homo is, als dat geen voorbeeld is.

Ikzelf was twintig jaar toen ik me geout heb. Mijn familie, zowel de Italiaanse als de Belgische kant, heeft die outing heel positief onthaald. Ondertussen ben ik gelukkig getrouwd met een Marokkaanse man. En besef ik maar al te goed wat een privilege het is om als holebi in België te wonen.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Oliviero Aseglio Educatief medewerker Regenbooghuis

— HILKE ANDRIES

Oliviero Aseglio (30)

Geboren in Namen, zoon van een Italiaanse vader en een Belgische moeder. Werkt in het Regenbooghuis waar hij de rechten verdedigt van holebi’s die gevlucht zijn uit hun thuisland en hier asiel aanvragen.

Evenenement: Pride Festival, Crossing Borders, van 3 tot 21 mei 2017

35

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be Het beeld van de bisschop op de Grote Markt is niet verdwenen, maar werd onlangs gerestaureerd.

De beelden op de daken van de Grote Markt vertellen een verhaal. Dat van de bisschop was zelfs de ontknoping van een mop. Waarom is dat beeld verdwenen? SIEG UIT SCHAARBEEK

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

W

e kunnen onze lezer geruststellen: het beeld van Sinterklaas is niet gestolen of gekidnapt of vermorzeld, het was gewoon aan restauratie toe. Het neemt eerstdaags zijn rechtmatige plaats boven op het huis van de marktkramers ‘In den Vos’ weer in.

Rasechte Brusselaars zullen het beeld wel gemist hebben, want het maakt inderdaad deel uit van een eeuwenoude mop. Na een telefoontje naar historicus Paul De Ridder merkt die op zijn pc in Firenze dat het beeld er inderdaad niet meer staat. De Ridder, ondertussen gepensioneerd, kent het verhaal al van in zijn kindertijd. De Ridder: “Boven op het Brouwershuis, links van het stadhuis, staat een edelman die wijst naar een ambachtsman aan de overkant van de Grote Markt, op het pand rechts van het Broodhuis. Met de vingerwijzing schuift de edelman de verantwoordelijkheid voor een zwangere vrouw van zich af. De ambachtsman laat zich niet intimideren en wijst op zijn beurt met gestrekte arm naar de bisschop, en niet zomaar een bisschop, maar naar Sinterklaas met een schare kindjes aan zijn voeten die hij gered heeft.” Het is wel mooi natuurlijk dat de edelman de schuld probeert af te wentelen op de gewone man, maar die gewone man kaatst de bal terug naar de andere helft van de elite, de clerus.

APPARTEMENTEN TE KOOP

VERMEERSCH CONSTRUCT

© SHUTTERSTOCK

De Ridder heeft geen geschreven bronnen om zich op te beroepen, maar hij vermoedt dat de mop al heel oud is. De Ridder: “De bedenker van de mop moet kennis gehad hebben van de middeleeuwse maatschappij met de drie standen: adel, clerus en burgerij. In de negentiende eeuw was die kennis al niet meer wijdverspreid. Ik vermoed dus dat de mop van voor de negentiende eeuw dateert, maar zeker ben ik niet. Het blijft tenslotte een mondeling overgeleverd volksverhaal.”

De drie beelden dateren in ieder geval van na het bombardement van Brussel door de

LAAG ENERGIE APPARTEMENT Zaventem, Kerkstraat 38, nieuwb., kleinsch. proj., best. uit 2 appt. en gelijkvl. met 3 park., fietsb. & individ. keld., in centr. Zaventem, nabij kerkpl., woonopp.

75 m2, hall, woonruimte met geïnstall. keuken, wc, 1 grote slaapk. & 1 badk., groot terr., E-peil tss. 20 & 30. Rechtstr. van aannemer.

Te bespr. op afspraak.

Info : 02/582.75.09, GSM : 0475/45.63.50, E-mail : secr@vermeerschconstruct.be

troepen van Lodewijk XIV in 1695, de meest vernietigende ramp die de stad ooit heeft meegemaakt. Ook In den Vos ging tegen de grond. Dit huis met houten voorpuntgevel kwam halverwege de vijftiende eeuw in het bezit van de gilde der marktkramers. Die gilde gaf er medio zeventiende eeuw een stenen gevel aan.

Na het bombardement werd het in 1699 heropgebouwd.

— DANNY VILEYN VOLGENDE WEEK

Hoe komt Matonge aan zijn naam?

MULTIFUNCTIONELE WONING TE KOOP

VERMEERSCH CONSTRUCT

MULTIFUNCTIONELE WONING St.-St.-Woluwe, nieuwb., halfopen beb., kortbij centrum, grond 2a59, voll. zuidg., woonopp. 168m2, best. uit : polyv. ruimte (of garage), woonruimte, keuken, hall, wc (GV), 1ste V. : 3 slpk., badk., 2de V. : 40 m2 flat met badk. & woonruimte of 2 slpk. met badk., 2 buitenterrassen GV & 1ste V., E-peil tussen 20 & 30. Kan ook voor kangoeroewoning of meergezinswoning.

Te bespr. op afspraak.

Info : 02/582.75.09, GSM : 0475/45.63.50, E-mail : secr@vermeerschconstruct.be

Nick Trachet

Koffie “Essentieel bij koffie is de fermentatie. Dat gebeurt in de ingewanden van een geit”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

Kennen jullie de mythe van de ontdekking van de koffie? In heel wat boeken over koffie wordt ze herhaald en gekopieerd. Een Abessijnse (nu Ethiopische) geitenhoeder uit de tijd van Karel de Grote ontdekte dat zijn dieren begonnen te dansen en springen wanneer ze de vruchtjes van de koffieboom hadden gegeten. Het waren verder gedisciplineerde geiten, dus er was iets aan de hand. Kaldi, want zo heette die herder, ging met zijn verhaal naar de abt van een klooster vlakbij. De vrome man experimenteerde wat met de koffiezaden (wij zeggen bonen, maar dat zijn ze eigenlijk niet). Hij brandde ze in het vuur, loste ze op in water en vond zo een drankje waarmee de monniken in zijn klooster de hele nacht konden bidden en zingen.

Halleluja.

Ik heb daar nooit wat van geloofd. De zaden/bonen van de koffieboom zijn ongebrand niet slecht, een beetje moeilijk verteerbaar misschien, maar het effect van de cafeïne is al volop aanwezig in ongebrande koffie. Waarom zou iemand die dan branden? Bij branden vermindert juist het cafeïnegehalte. Verder werd er van de koffiebessen ook al wijn gemaakt in die tijd. Wie haalt het in zijn hoofd om te branden? Zo van: “Niet slecht, maar hoe zou dat smaken als ik die bonen in de fik steek?” Wie doet zoiets? Mocht dat een klassieke onderzoeksmethode zijn, dan zouden we wel meer verkoolde voeding kennen.

Maar onlangs kocht ik het nieuwste boek van Elisabeth Luard: Squirrel Pie (and other stories). Het gaat over reizen over heel de wereld en het eten dat daar gemaakt wordt, in tien artikels. Het laatste is gewijd aan Amhara in Ethiopië. En daar kwam voor mij de Aha-erlebnis. Luard bezocht het eiland in het meer van Tanna, waar koffie origineel zou zijn geboren, maar merkte ook op dat het verhaaltje van de herder en de monnik niet kon kloppen.

Essentieel in de productie van koffie, voor hij wordt gebrand, is de fermentatie, het proces waarin koffie wordt omgezet door gisting, enzymen en bacteriën.

Er is een plek waar dat prompt gebeurt: in de ingewanden van een geit.

En omdat woestijnbewoners altijd op zoek zijn naar brandstof, werden vuurtjes gestookt met… geitenkeutels. Keutels die vol onverteerde koffiebonen zaten. Bij het uitvegen van de as van zo’n vuur moet iemand ooit op een boontje zijn gaan kauwen en Jeetje, dat was lekker zeg! Door de – gedeeltelijke - verbranding van de boon waren de zuren in de koffie getemperd, de bruiningsreactie (maillard) gaf een betere smaak. De cafeïne werd gedeeltelijk behouden. Het heerlijke spul werd toegevoegd aan de kruidenthee die ze al dronken, en zo doen Ethiopiërs dat vandaag nog.

De Arabieren hebben het recept van koffie verspreid over de hele wereld. Het was hun handelsproduct en over geitenkeutels zwegen ze wijselijk. Men kan de bessen ook laten fermenteren zonder geiten.

Gewoon in de zon.

Een vies verhaal?

Koffie werd een koloniaal product en de meest gedronken niet-alcoholische drank op aarde. De voornaamste plantages liggen vandaag in Latijns-Amerika, maar ook in Indonesië. Daar werd het oude procedé opnieuw ontdekt, niet met geiten, maar met civetkatten. Die wilde dieren kwamen ‘s nachts van de bessen snoepen in de plantages. In hun uitwerpselen ontdekte men bijzonder lekker gefermenteerde koffiebonen.

Vandaag worden die geëxporteerd als kopi luwak, de duurste koffie ter wereld!

Misschien iets voor de geitenhouders in dit land?

Als de prijs van de geitenkaas niet goed is, kunnen ze misschien diversifiëren door voor de koffiebranche te werken? Smakelijk.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Brussel en de wereld culinair ontdekt

37

E.R/V.U.:S.I.B.P - Rue de la Chapelle 17 Kapellestraat - Bruxelles 1000 Brussel

EEN MOEDERDAG OM VAN TE HOUDEN

KIJK OP ACTION.BE

WEEKACTIE! WEEKACTIE! WEEKACTIE! ZOMER SPEELGOED

COZZI KINDER SNEAKERSOKKEN

waterpistool incl. 6 ballen, Intex opblaaskrokodil, kunststof kruiwagen of Écoiffier kiepwagen met accessoires

diverse varianten katoen/polyester/ elastaan maten 23-38

299 LED PARTYVERLICHTING 50 lampjes, warm wit of kleur voor binnen en buiten 14.8 meter

SPAGHETTI TOP diverse kleuren katoen/elastaan maten S-XXL short maten S-XL

met quilt patroon 29x22x7.5 cm

toilettas diverse prints 23x14.5x9 cm

2.49

3 PAAR

UITZOEKEN

DAMES TOILETTAS

099

377

TROLLEY KAST

SPECTRUM TUINHOUTBEITS

6-STANDEN TUINSTOEL grijs of blauw aluminium frame

waterbasis weerbestendig donkerbruin 2.5 liter

met 3 MDF planken zwart of wit metalen frame 60x83x29 cm

(1 l = 1.31)

2.99

5

92

KOGEL BARBECUE

Model no. 871125289871

169

328

BADSCHUIM OF DOUCHEGEL

FIGENZI GEUREN

diverse geuren

op wielen rooster Ø 45 cm hoogte 78 cm

blokwitter 12 cm

0.89

eau de parfum of eau de toilette diverse varianten 15 ml

(1 l = 2.25)

(1 l = 46.00)

169

STUNTPRIJS

1495

KUSSEN EN DEKEN IN 1

jersey hoeslaken wit of off-white katoen/polyester

diverse dessins 50x50 cm/ 140x200 cm

90x200 cm 90x220 cm 140x200 cm 180x200 cm 180x220 cm

16

95

KUSSEN UIT TE VOUWEN TOT DEKEN

houtskool starter metaal Ø 16 cm

3.99

BLUETOOTH BOOM SPEAKER diverse kleuren incl. laad- en auxkabel 3 watt

595

2.29 2.49 3.49 3.99 4.49

5

PET STAR VLOOIENDRUPPELS

JONGENS/HEREN SWEATSHORT

voor katten of honden 6-pack

LOUNGESET BOGOTA

MOEDERDAGTIP

8-DELIG

diverse varianten katoen maten 98-140/M-XXL

bevat géén Diazinon

29

KOFFIEMOKOF DESSERTSET

279

1395

3

95

koffiemokset: 8-delig of dessertset: 14-delig

069

jongens t-shirt maten 98-140 Pinky vlooienband

2.29

1.49

antraciet kunststof incl. kussens

14900

Aanbiedingen geldig van woensdag 10 mei t/m dinsdag 16 mei 2017 Wilt u altijd op de hoogte blijven van acties en nieuwe producten?

Meld u dan aan voor de nieuwsbrief op www.action.be/nieuwsbrief.

tafel: 51x61x37.5 cm hoekdeel: 65x125x64 cm bankdeel: 75x125x64 cm

ZOMER

MODE‘17

299

heren teenslippers maten 41-46

0.99

BEKIJK NU DE FOLDER OP WWW.ACTION.BE

Zet- en drukfouten voorbehouden.

750 ML

,7(.

IEDERE ZONDAG OPEN

STUNTVERKOOP Tuinmachines & tuinmeubelen Fietsen & elektrische f ietsen

nu in alle f ilialen ! !

Elektrische f ietsen Renf ietsen

Trekkingf ietsen

Kinderf ietsen

Fiets en sportkledij

Fitness

Gokarts en traptractors

Zwembaden & jacuzzi’s

Loungesets

Tuinmeubelen

Mountainbikes SPARTA

BATAVUS

UNION

Grasmaaiers Gereedschap en compressoren Maandag OPEN:

9u00 - 18u30

Wij accepteren

Roermond - Heerlen - Venray - Eynatten

ANDERE WINKELS GESLOTEN

Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag

Kaulille

Stnwg op Kl.Brogel 71

Leopoldsburg

Tunnelstraat 53

9u00 9u00 9u00 9u00 9u00 10u00

-

18u30 18u30 18u30 18u30 18u00 17u00

Rotem

Haagstraat 45

Hasselt

Bijvennestraat 1

ECOCHEQUES

Zitmaaiers

Kettingzagen &

Bosmaaiers Heggenscharen

25 MEI

DONDERDAG HEMELVAART

AL ONZE FILIALEN GEOPEND

Dormaal/Zoutleeuw

Eynatten

Venray

Grote Steenweg 9

Eupener Straße 83

Keizersveld 19a - 21

Aarschot

Heerlen

Roermond

Ter Heidelaan 41

Beersdalweg 95

Daalakkerweg 28

www. ,7(.

011 44 71 00

.be

013 711 24 29

Acties zijn geldig van 10 mei 2017 tot en met 28 mei 2017 of zolang de voorraad strekt! Wijzigingen in prijs en model, evenals druk- en zetfouten voorbehouden.

DB380044D7

DB374215D7

Klaar voor een nieuwe uitdaging?

DYNAMISCHE UITBATERS GEZOCHT

Surf snel naar www.mijntoekomstbijroularta.be

OB67811

VOOR REGIO HALLE-DWORP

DB343753A7

Bent u…

• Communicatief ingesteld en klantvriendelijk?

• Energiek, verantwoordelijk en zelfstandig?

• Klaar om deel uit te maken van een succesverhaal?

VG.1004/B

Lees dan verder, want wij groeien en zoeken…

... gedreven mensen die na een interne opleiding en met voldoende coaching het vertrouwen krijgen en de leiding nemen van een perfect uitgerust en modern service station • echte professionals die er met ons kunnen voor zorgen dat klanten ons binnenkort voor de vijfde keer verkiezen tot beste merk vanwege ons sterk concept met dito prijsbeleid, klantvriendelijkheid, ruim assortiment en doordachte promoties.

SOLLICITEER NU VIA WWW.LUKOIL.BE EN WIE WEET… staat u binnenkort als LUKOIL-exploitant van één van onze 250 tankstations in de Benelux oog in oog met onze bestaande klanten en overtuigt u nieuwe klanten van ons sterk verhaal. Want LUKOIL is een ijzersterk en succesvol A-merk in zijn sector, met een uniek shopconcept en een doordachte brandstofstrategie.

Reageer vandaag, want LUKOIL, één van ’s werelds grootste private energiegroepen met sterke groeiambities in West-Europa en de rest van de wereld, is op zoek naar u.

DB380237D7

DB381586E7

HIER VOND IK DE IDEALE MIX

Een job in de veiligheid?

Klaar voor de toekomst!

Wij zijn op zoek naar gemotiveerde collega’s Momenteel zijn we op zoek naar(m/v): (m/v):

G4S zoekt dringend: Aut. SPF. de l’Int. - Verg. FOD. Binn. Zaken 16.1066.11 (05.05.2012)

Bij OCMW Leuven werk je op de beat van jouw leven. Met een jobinhoud vol variatie en schwung en een gezond work-life ritme. Ook eigen initiatief en moves moedigen we voluit aan. Je komt terecht op een moderne werkvloer waar je collega’s live zorgen voor een vrolijke en warme noot. Bovendien werk je lekker dicht bij huis aan het welzijn van heel wat Leuvenaars.

Nieuwe job? Nieuw geluid!

Overtuig ons van jouw talenten! Check onze website voor meer informatie en solliciteer online tot en met dinsdag 16 mei 2017 via http://jobs.ocmw-leuven.be

Meer info? Bel 016 24 82 82. www.ocmw-leuven.be DB379846D7

Bewakingsagenten (m/v) om ons team op Brussels Airport te versterken Enkel iets voor mannen? Zeker niet! Hou je van een verantwoordelijke job in een boeiende omgeving? Ben je alert, diplomatisch en klantvriendelijk? Dan is deze job zeker iets voor jou!

Solliciteer via www.g4s.be/vacatures

DB363101C7

Denk je bij jezelf: de zorg, daar zit muziek in?

Romantische Rijn- & Moezelcruise!

VOORDEELBON € 16,99 I.P.V. € 24,99

Gezellige, Vlaamse sfeer aan boord!

(type MD-065 USB 2.0)

• • • •

Leest identiteitskaarten voor belastingopgave en overheidsformulieren Leest en schrijft 25 geheugenkaarten en SIM-kaarten, bankpassen enz…

USB 2.0: overdrachtssnelheden tot 480 Mbps Overbrengen van foto’s, muziek, video’s en documenten naar of van je pc (Inclusief USB 2.0-kabel) • Compatibel met alle besturingssystemen en oudere USB-standaarden • Tot 10 jaar garantie

¤599

volpension & autocar vanuit (rechtstreekse vliegreis inbegrepen!) vlaanderen inbegrepen!

✁

KAARTLEZER VOOR IDENTITEITSKAARTEN EN GEHEUGENKAARTEN

6 fijne dagen

INFODAG: donderdag 18 mei om 15u

afreis 2017:

in het Blauwe Vogel-auditorium.

(gratis toegang, wel even reserveren, aub)

wo. 11 oktober Reisfamilie Carlier

Bestel ook online op www.dezeweek.be/cardreader (gratis thuisgeleverd) Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 • meer info: www.deblauwevogel.be

Uw voordeel

DB378953D7

€8

16,99

OB68580

i.p.v. 24,99

*Actie zonder aankoopverplichting. Extra voordeelbonnen via www.dezeweek.be/cardreader.

Adviesprijs leverancier € 24,99. Uw voordeel € 8. Actie geldig zolang de voorraad strekt, t.e.m. 03/06/2017. Niet cumuleerbaar met andere kortingen en/of promotionele aanbiedingen. Op = op. Deze aanbieding is niet geldig op de voorraad op de winkelvloer tegen de gewone handelsprijs, noch op de webshop van Standaard Boekhandel.

Haal met deze voordeelbon ‘ALL-IN-ONE KAARTLEZER’ bij Standaard Boekhandel voor € 16,99* i.p.v. € 24,99 of bestel online op www.dezeweek.be/cardreader DB380517E7

LEES & VOLG STEPS MAGAZINE

CHECK WWW.

.BE

& SCHRIJF JE IN OP ONZE NIEUWSBRIEF! werkt voor jou

OB67609

Kijk ook op streekpersoneel.be

DB337860A7

Op zoek naar een job in eigen streek?

DB337869A7

BON

BOEKEN MARKT

GRATIS BOEK

BRUSSEL

GRATIS TOEGANG

PALEIS DER ACADEMIËN / HERTOGSSTRAAT 1 10u – 18u

Kom langs op de Boekenmarkt en ontvang GRATIS ÉÉN BOEK aan de infobalie bovenop uw aankoop.

Naam

E-mail

10u – 18u

WOE

DO

VRIJ

ZAT

ZON

MEI

MEI

MEI

MEI

MEI

10 11 12 13 14

Ja, ik wil een gratis boek ontvangen en via e-mail op de hoogte worden gebracht van boekenmarkten, uitgaven en interessante acties van Uitgeverij Lannoo.

Gratis boek bovenop aankoop – gratis boek is afhankelijk van aanbod – 1 bon per persoon/kasticket.

De actie is niet cumuleerbaar met andere acties of kortingen.

VERNIEUWD AANBOD — KNALPRIJZEN MEER INFORMATIE OP WWW.LANNOO.BE DB378884D7