BRUZZ actua - editie 1566

#1566

Rubrieknaam

WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMSBRUSSELSE MEDIA VZW

Draai me om NL

Rubrieknaa

m

FR

21 – 27 | 4

| 2017 WEEKBLAD, #1566 EEN FLAGEYPLEIN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUS 18, SELSE MEDIA AFGIFTEKANT 1050 ELSENE, VZW, OOR BRUSSEL X, P303153

EN

#1566

AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X P303153

19 25 | 04 | 2017

ES À B RUXE

LLES | OUT A ND AB OUT

IN BRU SS

Draai me

Rubriekna

am

WEEKBLAD,

EEN UITGAVE VAN VLAAMSBRUSSELSE MEDIA VZW AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL P303153 X

EL | VO S SOR TI

om

LEV EN IN DE STA D | NIE UW S | ACH TER GRO ND & O PIN IE

JAN

ELS

MULD

ER

‘Op Brusse l kan je kankerblijven Heerlij en. k’

XL FESTIVAL STUFF. VINCEN BEEC KMAN CHRISTOP HE SERMET ELZO DURT AMBROSE AKINMUSI RE ETTORE SCOL A

DANSAERT

Hunkert STRAAT naar jong bloed ESCAPE

SpelletjesROOMS voor grote kinderen

© SASKIA

K

L E V E N I N D E STA D | N I E U W S | AC H T E R G R O N D & O P I N I E

VANDERSTICHELE

BRUZZ | RUBRIE

19 - 25 | 04 | 2017

UIT IN BRUSS

O Brus where ar sels, t thou?

ALICE VAN DEN ABEEL DIRK SNAU E WAERT RAPHAËL CRUYT

1

JAN MULDER ‘Op Brussel kan je blijven kankeren.

Heerlijk’

DANSAERTSTRAAT

Hunkert naar jong bloed ESCAPE ROOMS

Spelletjes voor grote kinderen

© SASKIA VANDERSTICHELE

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

LUCAS VARGIU, KUNSTBERG

“Skaten in de straten van het bruisende, kosmopolitische Brussel maakt je een beetje dronken. Er zijn wel te weinig skateparks. Gelukkig openen vrienden binnenkort Le Byrrh and Skate, een nieuw skatepark achter het Zuidstation. Liefst van al skate ik aan de Kunstberg. Mijn tattoos zijn geen project. Ik laat ze zetten door mensen die ik waardeer. Tien jaar geleden kwam ik van Mons naar Brussel. Binnenkort open ik met mijn vriendin de 100% vegan nespresso bar Lucifer lives. Zeer blij dat ik dat in Brussel mag doen.�

3

Inhoud

COLOFON

10

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België 30 euro per jaar.

OPLAGE 62.609 exemplaren.

16

Hendrik Vuye: "Belangenconflicten zijn niet uitgeput"

DE VERHALEN

16

Mijmeren met Jan Mulder

20

De staat van de Dansaertstraat

"Als ik Brussel binnenrijd, ben ik gelukkig"

Hunkeren naar jong bloed

LOS VAN DE TIJD

26

Superkick tegen de klok

34

Sodom aan de Zenne

ADVERTEREN?

Ineke Le Compte, Ute Otten: sales@bruzz.be, 02-650 10 63

FLITS

Geluidsnormen

Escape rooms veroveren Brussel

Homoseksualiteit in de stad

ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

BRUZZ | VOORAF

Klaus Van Isacker WEEKBLAD

Steven Van Garsse (chef) EINDREDACTIE

Karen De Becker ART DIRECTOR

Heleen Rodiers LAY-OUT

Ruth Plaizier KERNREDACTIE

20

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Hilke Andries, Michaël Bellon, An Devroe, Wauter Mannaert, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Thomas Verbeke FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele DISTRIBUTIE Ute Otten

RUBRIEKEN

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van EPC (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

03

Chou de Bruxelles

04

Edito

12

In beeld

31

Michaël Bellon

37

Nick Trachet

38

Enfant Terrible

40

Big City

34

32

Intro

H

et was augustus 1983 in Lokeren. Ik had als piepjong journalist een interview met Johan Verminnen die er speelde op de Lokerse Feesten. Johan deed al heel vlug wat Johan nog altijd doet: de ruimte vullen met liefde voor zijn stad Brussel: ‘Mijn Brussel, ‘k zit in je binnenzak, een warme jas, je binnenstad’. Ik woonde toen in Gent, schreef een ongetwijfeld scherpzinnig stuk over de muzikànt Verminnen, Brussel kon mij gestolen worden.

Maar het was wel met die klassieker van Johan in mijn hoofd dat ik mij niet zo lang daarna aanbood op de nationale redactie van de krant waarvoor ik toen werkte. In Brussel, op de Jacqmainlaan. Fleetstreet van België toen nog, met de redacties van Le Soir, La Dernière Heure en Het Laatste Nieuws netjes naast elkaar.

De eerste weken waren een schok. Ik kwam terecht in een stad waar je in het verkeer, toen al, geen kant uit kon. Over de Leopold II-laan stond een vuig viaduct, waaronder het stadsweefsel veretterde. Waar Charly De Pauw en zijn politieke vrienden van de Noordwijk hun eigen betonnen achtertuin hadden gemaakt.

Waar de gangsterbendes van Haemers en Kapllan openlijk feestten met de Brusselse beau monde waaronder een Brusselse ex-premier die werd veroordeeld voor corruptie. Een stad, bovendien, die bestuurd werd door een burgemeester die niet meer aanspreekbaar was na 11 uur en een eerste schepen die openlijk uitpakte met zijn professionele carrière als… buitenwipper. Warme binnenstad? Mmmm, neen.

Maar gaandeweg begon de kracht van de stad mij te vatten. Die bruisende erfenis van Brel, Magritte en Horta. Kuifje! En Toots en Anne Teresa De Keersmaeker die de hoofdstad uitdroegen tot aan het einde van de wereld. De Hoogstraat en het Vossenplein, Nand Buyl en Kris Lomme onder het lekkende dak van de KVS. Marc Didden, Dominique Deruddere, Josse Depauw en mijn stadgenoot Arno die aan de bar van de Archiduc de schoonste madammen binnendeed. Als Oostendenaar besefte ik plots dat Brussel niet het doorslagje-zonder-zee van mijn fiere badstad bleek, maar dat het net andersom was. Warme jas? Mmmm, ja! Mijn haat-liefdeverhouding met de stad was geboren.

En nu ben ik dus, na twintig jaar journalistieke omzwervingen, sinds kort terug. Ik moet vaststellen dat er nog niet veel veranderd is. In het verkeer kan je nog altijd geen kant op, het viaduct is dan wel weg, maar de tunnels zijn decennialang verwaarloosd. Politieke zetbazen hebben nog altijd zonder schroom grote delen van de stad in eigen wingebieden verdeeld, en zitten verstrikt in een wirwar van vzw’s en intercommunales. Er is een burgemeester die nog steeds op zijn minst diffuus en arrogant bestuurt, zonder blijk te geven van enige visie op stadsontwikkeling en integratiebeleid. En er is een Brusselse regering die qua bestuurlijke transparantie ver achter de bezemwagen van het Europese peloton aan fietst.

Maar terzelfder tijd is het ook nu weer de stad van Roméo Elvis en Stromae, van Bonom, van de KVS en Bozar en het Kaaitheater. De AB! Het is ook de stad waar hardwerkende politici aan de basis, in de gemeenten, heel goed bezig zijn, met wél een visie op samen leven en werken in een kosmopolitische stad. Maar die de slechte communicatie en dus perceptie van de stad Brussel en het gewest als een molensteen rond hun nek hebben hangen.

‘Het fluisteren van de tijd, wordt de adem van de geschiedenis.’ Het is een prachtige zin uit de jongste roman van Julian Barnes, Het tumult van de tijd. Het gaat over de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj. Sjostakovitsj heeft zijn hele leven, noodgedwongen, mee geheuld met het terreurregime van Stalin en nadien Chroetsjov, maar ging er altijd van uit dat zijn persoonlijke reputatie als stalinist uiteindelijk de waan van de dag zou overleven. Quod non. Als je blijft volharden in de boosheid, komt het nooit goed.

Dit mag niet gebeuren met Brussel, hoofdstad van België en Europa, zetel van de NAVO. De stad moet denken aan zijn plaats in de geschiedenis. Het is er trouwens het moment voor. Een stad en haar bewoners hebben de bestuurders die ze verdienen. Welaan, in 2018 en 2019 komen er 2 verkiezingsjaren aan. Bruzz zal meekijken. Brussel, je zit in mijn binnenzak.

BRUZZ | VOORAF

Brussel, je zit in mijn binnenzak

PS: Sjostakovitsj stierf, uitgeteerd van spijt, aan longkanker.

— KLAUS VAN ISACKER, HOOFDREDACTEUR BRUZZ

5

Edito

BRUZZ | VOORAAN

Beste lezer Voilà, hier zijn we dan: het gloednieuwe stadsmagazine. Een jaar na de lancering van het nieuwe Bruzz, dat als naam intussen gemeengoed is geworden in de stad. Een nieuwe frisse lay-out, een andere vorm ook en vooral een écht en dik magazine.

Bijna twintig jaar geleden vond al eens een grondige transformatie plaats toen streekkrant stadskrant werd. De krant heeft in die relatief korte periode gigantische stappen gezet. Er

“U kunt elke week rekenen op de scherpste opinies, de boeiendste reportages en interviews en ook het beste van wat Brussel cultureel te bieden heeft” kwam een ‘top of mind’ cultureel magazine bij en een website die vandaag als newswire ‘incontournable’ is .

Vorig jaar fuseerde het blad met radio en televisie. Bruzz is sindsdien honderd procent ‘crossmediaal’. De samenwerking tussen de vier media is compleet, met respect voor de mediumspecifieke eigenheid.

Een en ander heeft ook dit blad van inhoud en aanzicht veranderd. De krant had vroeger het rijk voor zich. Er was voor de Brusselse actualiteit nauwelijks aandacht in de nationale Nederlandstalige media.

6

Deels door de staatshervorming en door de vaststelling dat de Brusselse smeltkroes een laboratorium is voor de rest van het land, is de interesse voor Brussel bij nationale media enorm toegenomen. Dat is een goede zaak.

Hierdoor, maar ook door de opkomst van online – die onstopbare stroom aan informatie, is voor ons de noodzaak ontstaan om nog dieper te graven, om nog meer duiding te geven bij het reilen en zeilen in deze boeiende, maar soms ingewikkelde stad. Het is een rol die we, met het nieuwe wekelijkse stadsmagazine dat u in handen heeft, met nog meer verve willen spelen.

En dan is er het cultureel meertalige magazine, al jaren een unieke speler in het Brusselse medialandschap. Er is ons gevraagd om het te laten opgaan in een eengemaakt stadsmagazine. Dat was voorwaar geen makkelijke opdracht, omdat het kosmopolitisch cultuurminnend publiek deels anders is dan dat van de actuakrant dat ook verbindend wil werken naar de Vlaamse Brusselaars.

We hebben daar, zo denken we, de ideale formule voor gevonden: een magazine met twee voorkanten, zodat iedereen er zijn gading in vindt. Alleen in het midden geeft dat even een vreemd gevoel. Maar, geloof ons, dat went snel.

We wensen u veel leesplezier toe en u kunt van onze kant elke week rekenen op de scherpste opinies, de boeiendste reportages en interviews en het beste van wat Brussel cultureel te bieden heeft.

— STEVEN VAN GARSSE, CHEF WEEKBLAD

Flits

Vaartkapoen geeft Sint-Jozef groen Het Molenbeeks gemeenschapscentrum De Vaartkapoen wordt helemaal in het nieuw gestopt. Het renovatie-nieuwbouwproject laat ruimte voor een groene doorsteek tussen de Pastorijstraat en de Sint-Jozefstraat. — DANNY VILEYN

O

m de groene doorsteek te kunnen realiseren, gaan er drie huizen links van de Vaartkapoen in de Sint-Jozefsstraat en één pand in de Pastorijstraat tegen de vlakte. Dat moet de smalle straat ademruimte geven en wat groen in een wijk die daar om schreeuwt. Collegelid Pascal Smet (SP.A): “We moeten niet alleen investeren in veiligheid, maar ook in cultuur en kwalitatieve publieke ruimtes, want ook die verhogen de sociale cohesie in de stad.

Ook dit is een kanaalplan.”

DJ LEFTO De concertzaal, waar de bekende dj Lefto wiens stedenreeks op Canvas loopt - kind aan huis is, wordt grondig aangepakt. Er komt een polyvalente hangar met glazen gevel en een

nieuw groot café met terras en onthaal. Het hele project kost 5,5 miljoen euro. De grootste hap komt van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) komt er van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), 1,1 miljoen euro van Europa en 1,1 miljoen euro van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Smet hoopt de eerste steen te kunnen leggen in 2019.

Midden vorig jaar kwam de VK in zwaar onweer terecht toen de werkingssubsidies werden geschrapt. Er steeg toen een golf van onbegrip op, ook in het licht van het grootscheepse renovatieproject. Minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) lag toen onder vuur, maar heeft de VK toen opgepikt via het Brusselfonds waarvoor hij ook bevoegd is.

Zo moet de nieuwe VK in de Sint-Jozefstraat eruitzien.

Akkoord over bredere Fraiteurbrug

© MBHG-DML, WWW.IRISMONUMENT.BE

De gemeente Elsene heeft met spoornetbeheerder Infrabel een protocolakkoord afgesloten over de verbreding van de Fraiteurbrug, een belangrijke flessenhals voor de mobiliteit in de universiteitswijk.

De Fraiteurbrug verbindt de Plein- en de Triomflaan met het Kerkhof van Elsene over de sporenbundel tussen station Etterbeek en de Deltasite. De smalle brug bezorgt alle weggebruikers kopzorgen. Voetgangers beschikken er slechts over minimale voetpaden, en de rijweg is zo smal dat de bussen op lijn 71 elkaar niet comfortabel kunnen kruisen. Fietsers zijn helemaal aan hun lot overgelaten.

De brug, gebouwd in 1899, was sowieso aan renovatie toe, en zou in één beweging ook worden verbreed. Daarvoor hebben de gemeente Elsene en spoornetbeheerder Infrabel, eigenaar van de brug, een protocolakkoord gesloten.

Het is de bedoeling om de bestaande brug te behouden voor het bus- en autoverkeer.

Langs beide zijden moeten er uitbreidingen komen van drie meter breed voor voetgangers en fietsers. De gemeente is bereid het project mee te financieren en trekt daarvoor 500.000 euro uit. Schepen van Openbare Werken Romain De Reusme (PS) wil ook het gewest bij het project betrekken. (LV)

BRUZZ | VOORAAN

Ook grondige renovatie concertzaal

177mio © CLAAR - WAW

177 miljoen euro zou het de Brusselaars in het duurste scenario kosten om alle gastoestellen voor te bereiden op het verdwijnen van het Nederlandse ‘laagcalorische’ aardgas in 2030. Tegen dan moeten alle toestellen aangepast zijn aan aardgas uit andere landen, dat minder verdund, ‘hoogcalorisch’ gas is.

7

Flits

Eigenaars Heyvaertwijk broeden op woonprojecten

Autohandel in het nauw

BRUZZ | VOORAAN

Strengere regels, dalende inkomsten en de stijgende vastgoeddruk zetten de autohandelaars in de Heyvaertwijk aan het denken. “We zouden dom zijn om onze eigendommen niet om te bouwen tot woningen.” — LAURENT VERMEERSCH

I

n de Heyvaertstraat heerst altijd een drukte van belang. Potentiële kopers keuren carrosserieën, helpers tellen hun fooi en opleggers lossen en laden auto’s tot op de voetpaden.

Tot wanhoop van de buurtbewoners is het nooit echt rustig in de wijk. Maar volgens veel handelaars is het te rustig. “We schatten dat de omzet bij onze leden het voorbije jaar gedaald is met gemiddeld dertig procent,” zegt Christopher Rahi, autohandelaar en woordvoerder van de sectorfederatie. Via de haven van Antwerpen werden vorig jaar 290.000 occasiewagens verscheept. In 2012 was dat nog meer dan 500.000.

De autohandel verliest dus terrein. De eerste schuldige is volgens Rahi het cashverbod dat de federale regering invoerde in 2014. Het plafond voor betalingen in contanten werd toen verlaagd tot 3.000 euro. “We verliezen klanten aan Nederland en Duitsland, waar die beperking niet bestaat,” klinkt het. “We moeten regelmatig transacties weigeren. Dat doet pijn voor een handelaar.”

DALENDE VRAAG Maar er is meer aan de hand. De vraag in West-Afrika, de belangrijkste afzetmarkt voor onze afdankertjes op vier wielen, is de laatste jaren gedaald om verschillende redenen. De regio werd getroffen door een uitbraak van ebola in 2014 en in Nigeria heerst een politieke malaise. Verschillende landen verhoogden ook de invoerrechten of voerden restricties in op de ouderdom van de voertuigen.

Daarnaast voelen de autohandelaars zich niet langer welkom in de wijk. “We voelen de druk van de gemeenten Anderlecht en Molenbeek, en van het gewest,” zegt Rahi. De taksen

8

stijgen, en het wordt steeds moeilijker om de nodige vergunningen te krijgen. “De meeste milieuvergunningen lopen af in 2020 of 2021,” zegt Rahi. “Dan is het hier gedaan voor onze handel.”

“De meeste milieuvergunningen lopen af in 2020 of 2021. Dan is het hier gedaan voor onze handel” CHRISTOPHER RAHI AUTOHANDELAAR EN WOORDVOERDER VAN DE SECTORFEDERATIE

De sector bezint zich over haar toekomst. Die ligt ongetwijfeld elders. Waar is echter nog niet duidelijk. De al lang aangekondigde roll-on-roll-offterminal in de voorhaven komt maar moeizaam van de grond. De procedures lopen nog. In Brussel blijven is de eerste optie, omdat de meeste klanten hier aankomen, ofwel via de luchthaven of het Zuidstation. Maar het is niet de enige mogelijkheid. “De Haven van Brussel heeft niet het monopolie,” klinkt het. “Elders zouden we onze kosten kunnen drukken. We bekijken ook opties in Vlaanderen, Wallonië en zelfs Nederland.”

De handelaars zien de verhuizing ondertussen niet langer als een probleem, maar als een opportuniteit. De voorbije jaren hebben vooral publieke spelers al enkele woonprojecten opgestart die de wijk een nieuw elan moeten geven en stilaan springt de privésector mee op de kar. Deze week ligt bijvoorbeeld een vergunningsdossier voor de afbraak van een voormalige autoloods en bouw van 43 appartementen op de tafel van de overlegcommissie in Molenbeek. De aanvraag is ingediend door projectontwikkelaar SF & Partners.

De woningen worden verkocht aan Citydev, de voormalige Gomb.

VERBOUWEN De autohandelaars, meestal eigenaar van hun pand, zijn niet blind voor de vastgoeddynamiek en willen zich graag ook ontpoppen tot ontwikkelaars en hun eigendom valoriseren.

“Boven de garages staan nu veel woningen leeg,” aldus nog Rahi. “Concrete projecten zijn er bij mijn weten nog niet, maar veel handelaars spelen met het idee om hun eigendom te verbouwen tot woningen, of tot handelsruimtes voor activiteiten die beter zijn aangepast aan de binnenstad. We zouden dom zijn om het niet te doen. De vraag naar woningen is groot en er is niet veel plaats meer over om te bouwen in Brussel. Dit lijkt ons niet het moment om te gaan verkopen.”

Vorig jaar werden 290.000 occasiewagens geëxporteerd. In 2012 waren er dat nog meer dan 500.000.

© SASKIA VANDERSTICHELE

‘Veiligheid gaat voor’

Busje komt zo

De tweetaligheid van de Brusselse politie blijft afnemen. Dat is in strijd met de taalwet, maar het wordt door de vingers gezien omdat er anders niet voldoende politieagenten overblijven om de veiligheid te garanderen. — ISA LEMAITRE

D

e taalwetgeving schrijft een tweetalige Brusselse politie voor, maar in de praktijk blijken veel agenten niet te voldoen aan die taalvereisten.

Statistieken die Vlaams parlementslid en deelstaatsenator Karl Vanlouwe (N-VA) opvroeg aan zijn partijgenoot en minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon tonen aan dat de tweetaligheid de laatste jaren in alle Brusselse politiezones is afgenomen. Het percentage personeelsleden dat een bewijs van tweetaligheid bezit, daalde van 69,06 procent in 2006 naar 60,98 procent in 2015. Een kleine veertig procent van de Brusselse politie is dus niet in staat is om zowel in het Frans als in het Nederlands een gesprek te voeren en een pv op te stellen.

Grootschalige aanwervingen in 2012 gingen gepaard met een scherpe daling van het percentage tweetaligen bij de Brusselse politie.

“Het is eerder uitzonderlijk dat mensen bij aanwerving al een brevet van tweetaligheid bezitten. Normaal leggen nieuwe personeelsleden binnen het jaar een test af bij Selor, maar de voorgaande jaren zijn er veel mensen aangeworven die daarna nooit een brevet behaalden,” zegt Gino Eliano, HR-directeur politiezone Marlow. In die politiezone Marlow behaalde minder dan de helft van het personeel zo’n taalbrevet. Dat blijkt uit personeelsstatistieken van april 2017 die onze redactie kon inkijken. Vooral de kennis van het Nederlands blijkt er problematisch. Terwijl 95,05 procent van de 101 Nederlandstaligen beschikt over een geschikt brevet Frans, voldoet slechts 34,03 procent van hun 429 Franstalige collega’s aan de taalvereisten.

Julie Mampuy van de politiezone Brussel West bevestigt dat beeld: “De tweetaligheid neemt af bij beide taalgroepen, maar we merken dat er vooral een tekort is aan Nederlandstalige collega’s. Daardoor moeten mensen die in het

Nederlands een klacht willen indienen soms langer wachten, maar we zorgen er wel voor dat er altijd iemand aanwezig is die Nederlands spreekt.” Ook de woordvoerders van andere politiezones bevestigen dat hun dienst zo georganiseerd wordt dat agenten zowel Franstaligen als Nederlandstaligen in hun moedertaal helpen.

De Brusselse politie dwingt de wettige verplichting tot tweetaligheid niet af met sancties of overplaatsingen. Een taalpremie moet de werknemers motiveren om het vereiste taalniveau te behalen. “Als we iedereen overplaatsen die de tweede taal niet machtig is, dan blijven er niet voldoende politieagenten over in het Brusselse,” zegt Yves De Smet, woordvoerder van politiezone Marlow.

Om het taalniveau van hun personeelsleden op te krikken, organiseren de meeste politiezones tijdens de diensturen vrijwillige taallessen Nederlands en Frans. De zone Marlow is daarvan afgestapt: “Het bleek moeilijk te zijn voor het personeel om zich vrij te maken voor taallessen. Mensen die bijvoorbeeld nachtdienst hebben, mogen de ochtend erna geen taallessen volgen die meetellen als diensturen.

De achterstand die ze daardoor oplopen, werkt demotiverend. We zijn daarom opnieuw overgestapt op het oude systeem van gefinancierde avondlessen, waarbij verplaatsingen en lesuren meetellen als diensturen,” zegt Eliano.

Jan Jambon gaf vorig jaar aan dat de afweging tussen veiligheid en tweetaligheid als Vlaams-nationalist niet eenvoudig is: “Door het invoeren van strengere sancties kom ik in conflict met de veiligheid,” zei de vicepremier in de Kamer. “Ik kan moeilijk zeggen dat er in Brussel te weinig mensen op het terrein staan omdat een groot aantal geen tweetaligheidsattest heeft. Ik vraag dan ook begrip voor de situatie.”

Adieu filmstudio’s De vroegere Sonart Studio’s in de Huibrechtstraat in Sint-Pieters-Woluwe worden over enige tijd verbouwd tot school. In de jaren zestig en zeventig maakte de BRT/RTB er tv. Daarna gebruikte het Ritcs het modernistische gebouw uit de jaren dertig als campus Sonart.

Voor de filmstudio’s in hun originele staat verdwijnen, organiseert de gemeente er een artistiek traject, samen met GC Kontakt. Op zaterdag 22 april wordt het startschot gegeven.

Enkele Sonariens, mensen die nog in het gebouw gewerkt of gestudeerd hebben, geven rondleidingen en vertellen hun verhaal. (HUB)

BRUZZ | VOORAAN

Minder tweetaligen bij Brusselse politie

Er komt dan toch geen elektrisch treintje in de voetgangerszone, wel een elektrisch busje.

Dat zegt Brussels schepen van Mobiliteit Els Ampe (Open VLD). De MIVB doet binnenkort een voorstel hierover aan de stad Brussel.

“Aanvankelijk stootte onze verzoek voor zo’n busje op een nee bij de MIVB,” zegt Ampe.

Daarom ging ze zelf op zoek naar een alternatief in de vorm van een treintje. “Nu hoor ik dat de MIVB toch met een elektrisch busje wil rijden in die zone. Het busje zal stapvoets rijden en is in de eerste plaats bedoeld voor mensen die slecht ter been zijn of die zwaar geladen zijn.” (HUB)

Kunstcargo raakt door Turkse grens De Finse artiest Assi Pulkkinen bedacht voor het Fins Cultureel Instituut voor de Benelux het kunstproject Street View (Reassembled) in het kader van Mobile Home 2017. Daarvoor liet hij brokstukken verzamelen van een stukgeschoten pand in Syrië. De ruïnes worden bij ons hertimmerd tot een confronterend (t) huislozenkunstwerk. Na een blokkade passeerde de truck dit weekend de Turkse grens. De cargo gaat de boot op en meert over veertien dagen in Antwerpen aan. Daarna is het te zien in Brussel, Amsterdam, Malmö,... (JMB)

9

Flits

Hendrik Vuye (ex-N-VA) heeft twee pistes klaar om de Brusselse geluidsboetes onderuit te halen

BRUZZ | VOORAAN

‘Belangenconflicten zijn niet uitgeput’

“Het is juridisch perfect mogelijk voor de Vlaamse regering om nog een derde en zelfs vierde belangenconflict in te roepen tegen de Brusselse geluidsnormen.” Dat zegt parlementslid en professor Staatsrecht Hendrik Vuye. Het belangenconflict loopt deze week af. De tweekoppige fractie Vuye en Wouters (ex-N-VA) legt daarnaast een wetsvoorstel op tafel om de Brusselse boetes ongedaan te maken. — MATHIAS DECLERCQ

V

uye stapte vorig jaar samen met Veerle Wouters uit de N-VA en voelt zich duidelijk bevrijd in zijn rol als onafhankelijk Kamerlid. “Ik vraag mij af wat Belgische politieke partijen met 70 miljoen euro dotatie per jaar aanvangen gezien de gebrekkige kennis waarmee ze in dit dossier optreden,” steekt Vuye van wal. “Neem nu de termijnberekening van het belangenconflict.

Toen Wallonië belangenconflict na belangenconflict inriep om de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde te verhinderen, telde het de parlementaire recessen niet mee. Bij de huidige belangenconflicten zou het reces van kerst, krokus én de paasvakantie dus kunnen afgetrokken worden. Dan zou het belangenconflict nog een pak langer kunnen doorlopen.”

Maar ook al loopt het tweede belangenconflict van Vlaanderen tegen Brussel af - volgens de ene op 20, volgens de andere op 22 april, een oplossing is volgens Vuye niet in zicht. “Een echte oplossing kan alleen vervat zitten in een federale vliegwet. Het is ondenkbaar dat die er nu komt. Een tijdelijke oplossing lijkt ook niet meteen in de maak. Premier Michel trekt het dossier dan wel naar zich toe, ik heb de indruk dat hij dat eerder doet om te temporiseren, net als bij andere dossiers zoals de vennootschapsen meerwaardebelasting.”

JURIDISCH MOGELIJK

© ID MAITRISE

10

Kan het Brussels Gewest dan na 20 april luchtvaartmaatschappijen beboeten? Niet als Vlaanderen nóg een belangenconflict inroept.

“Dat is juridisch perfect mogelijk,” zegt Vuye.

Vlaanderen kon de twee voorgaande belangen-

conflicten inroepen, omdat het gewest en de gemeenschap officieel twee rechtspersonen zijn, een strategie die de Vlaamse regering toen al letterlijk overnam van de Vuye-fractie. Maar volgens Vuye zijn er nog mogelijkheden. Hoe dat concreet in zijn werk moet gaan, wil Vuye nog niet kwijt. “Laat de regering deze keer eerst maar zelf haar werk doen. Met enige creativiteit kunnen die belangenconflicten zelfs tot in het oneindige gerekt worden.”

De andere optie is dat Brussel en Vlaanderen het overleg voortzetten zonder belangenconflict, maar ook dan is een structurele oplossing nog lang niet in zicht.

Grond van de zaak is dat Brussel autonoom eigen geluidsnormen kan uitvaardigen. En dat de federale regering of het Vlaams Gewest daar geen speld kunnen tussenkrijgen. Vuye zal een wetsvoorstel op tafel leggen dat het mogelijk moet maken om de Brusselse boetes ongedaan te maken. Hij maakt hiervoor gebruik van juridische spitstechnologie.

SLOTENMAKER De Brusselse regering legt administratieve boetes op, geen strafrechtelijke. Ze doet dat niet voor niets. Voor strafrechtelijke boetes geldt het principe van overheidsbevel, niet voor administratieve boetes. “Vergelijk het met een slotenmaker. Als die op vraag van de overheid een deur openmaakt, kan hij niet strafrechtelijk vervolgd worden voor inbraak. Hij handelt immers in opdracht van de regering,” legt Vuye uit.

Dat principe geldt niet voor administratieve boetes. “Daarom legt onze fractie een wetsvoorstel op tafel dat het principe van overheidsbevel moet uitbreiden naar administratieve boetes. Zo zal Brussel niet langer luchtvaartmaatschappijen kunnen beboeten die eigenlijk

“Met enige creativiteit kunnen die belangenconflicten tot in het oneindige gerekt worden” HENDRIK VUYE PARLEMENTSLID EN PROFESSOR STAATSRECHT

gewoon de richtlijnen van de federale regering volgen, die door Belgocontrol worden opgelegd.”

Vuye rekent op de steun van de Vlaamse partijen om het wetsvoorstel goed te keuren.

“We hebben een meerderheid in de Kamer, het kan dus perfect. Het vergt vijf minuten politieke moed om de luchthaven van Zaventem te redden. Het credo van deze federale regering is altijd maar ‘jobs, jobs, jobs’. Wel, hoog tijd dat ze toont dat ze het meent.”

12

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

Turks vuur

Š BELGA DURSUN AYDEMIR

Zondagnacht slibde de Haachtsesteenweg en andere straten in Schaarbeek dicht met joelende Turken. De ja-stem voor het referendum in Turkije had het gehaald. Ruim zeventig procent van de Turken in de eurohoofdstad schaart zich achter meer bevoegdheden voor de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.

Twintig procent meer dan in eigen land dus. Rellen en messteken tegen Koerden zoals eind maart aan de Turkse ambassade in Brussel, bleven gelukkig uit tijdens het vreugdevuur.

13

De week

Terugblik op het nieuws

Ecowijk

School in tabaksdepot

45.000

De gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe begint aan de bouw van een nieuwe ecowijk. Die komt er tussen de scholen Parc Schuman en La Charmille. Het project omvat onder meer twee nieuwe scholen en dertig passiefwoningen.

De oude tabaksopslagplaats aan de Picardstraat in Molenbeek wordt een schoolgebouw met ruimte voor recreatie en sport. Dat gebeurt niet op vraag van een specifiek onderwijsnet. De bouwpromotor Kairos neemt het initiatief en contacteert zelf partijen die een school zouden kunnen uitbaten, Nederlandstalig of Franstalig.

In 2016 hebben de verzamelde Brusselse politiediensten 45.000 pv’s opgesteld met behulp van verplaatsbare Lidar-flitspalen. Dat meldt Brussel staatssecretaris voor Verkeersveiligheid Bianca Debaets (CD&V). Vooral in Vorst en Anderlecht werden veel hardrijders betrapt.

Waarom het luchthavendossier bijna onontwarbaar is

BRUZZ | DE WEEK

Botsende belangen

Deze week loopt het tweede belangenconflict af, en kan de Brusselse regering vliegmaatschappijen beboeten die de strikte Brusselse geluidsnormen overschrijden. Het dossier is er al jaren één van botsende belangen. Dat is deze keer niet anders.

— BRAM VAN RENTERGHEM - ILLUSTRATIE PETER DHONDT

D

e kans dat premier Michel (MR) tegen donderdag een oplossing heeft, is gering. Het luchthavendossier zit, zoals dat heet, in een politieke knoop.

Maar welke touwtjes met welke tegengestelde uiteinden zitten in dat kluwen? Bruzz ontwart er drie.

EERLIJKE SPREIDING VERSUS BEVOLKINGSDICHTHEID

Vlaamse partijen spreken vooral over een eerlijke spreiding, waarbij iedereen die deelt in de lusten, ook een stukje van de lasten draagt, dus ook de Brusselaars. Zo pleitte oud staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe (CD&V) onlangs nog opnieuw voor “een spreiding op basis van wat de natuur ons oplegt”. Dat betekent: altijd tegen de wind opstijgen en landen, ook al is dat dan soms boven Brussel.

“Onzin,” zegt Adel Lassouli, woordvoerder van Brussels minister voor Mobiliteit Céline Fremault (CDH). “We moeten de vliegtuigen net over de dunbevolktste gebieden sturen, zodat zo weinig mogelijk mensen hinder ondervinden van het lawaai. De woningen van

14

de getroffenen kunnen we dan isoleren, zoals in Nederland.”

ECONOMIE VERSUS LEVENSKWALITEIT

De Brusselse regeringspartijen benadrukken meer het belang van levenskwaliteit en nachtrust dan de Vlaamse partijen. Die laatste hameren vooral op het economische belang van de luchthaven, met honderden jobs die verloren dreigen te gaan wanneer luchtvaartmaatschappijen vertrekken door de boetes.

Maar de afweging tussen economie en levenskwaliteit dwingt ook de MR zelf, de enige Franstalige partij in de federale regering, in een spagaat. Enerzijds is het een partij van ondernemers, die ‘jobs, jobs, jobs’ creëren, onder meer door zoveel mogelijk vluchten toe te laten. Anderzijds willen de kiezers, die vooral in de Oost- en Zuidrand van Brussel wonen, graag in stilte van hun tuin of terras genieten.

Niet verwonderlijk dus dat de MR zo lang mogelijk heeft geprobeerd de hete aardappel door te schuiven.

Nochtans heeft de partij wel degelijk een eigen

Door de verschillende belangen zitten politieke partijen in een communautaire spagaat.

mening inzake geluidsoverlast. In het Brusselse verkiezingsprogramma van de MR van 2014 staat te lezen dat “om geluidsoverlast van de luchthaven te beperken, de Brusselse geluidsnormen zoals opgenomen in het Besluit, effectief moeten worden toegepast”.

LOKAAL VERSUS NATIONAAL

Waarbij we bij het laatste touwtje komen, met de lokale politiek aan het ene en de nationale politiek aan het andere uiteinde.

Het conflict tussen de zes Brusselse MR-burgemeesters en de nationale MR, die aan zijn drie Vlaamse regeringspartners én ondernemers moet denken, is daar maar één aspect van.

“Wat voor de MR geldt, geldt ook voor de

Weinig controle

White Star

Huizen goedkoper

Het aantal huisvestinginspecteurs is sinds 2011 gedaald van twaalf naar zeven. Hierdoor blijft er onvoldoende tijd over om behalve de controles na klachten ook regelmatig spontane controles uit te voeren. Minister van Huisvesting Fremault (CDH) wil vier extra inspecteurs aanwerven.

Het financieel geplaagde White Star greep naast een licentie voor de hoogste amateurklasse en 1B. Via het Belgisch Arbitragehof voor de Sport (BAS) probeert het alsnog een licentie voor het seizoen 2017-2018 te behalen.

De prijzen van woonhuizen nemen af. Dat blijkt uit cijfers van de Notarisbarometer. In Brussel zet de prijsdaling bij woonhuizen zich al twee kwartalen op rij door, waardoor de prijs van een gemiddeld huis nu zes procent lager ligt dan begin 2016, op gemiddeld 415.715 euro.

PIERRE STEENBERGHEN van de Nationale Groepering van Taxibedrijven hoopt dat het taxiplan van Brussels minister Pascal Smet (SP.A) er nu snel komt.

BRUZZ | DE WEEK

Brusselse taxibedrijven houden nauwelijks het hoofd boven water

Vlaamse partijen die in de Brusselse regering zitten,” zegt Carl Devos, politicoloog aan de Universiteit Gent. “De Open VLD en de CD&V zitten in een communautaire spreidstand, met een Vlaamse en federale vleugel die het ene wil, en een Brusselse die voor het tegenovergestelde pleit.”

En dan zijn er nog de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018, waarbij in Brussel de Nederlandstalige en Franstalige kopstukken vaak op één lijst staan. “Een te harde opstelling van de Vlaamse partijen op nationaal niveau, bemoeilijkt de lijstvorming op gemeentelijk vlak,” zegt Emily Vanhaute, politicologe aan de ULB. “Daarom denk ik dat ook de CD&V en de Open VLD dit dossier over de gemeenteraadsverkiezingen heen zullen proberen tillen. Net zoals de MR.” Met nog een reeks belangenconflicten (zie p.

10) in de schuif, is dat scenario niet ondenkbaar.

15

Spreektijd

Mijmeren met Jan Mulder

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Als ik Brussel binnenrijd, ben ik gelukkig’

16

Jan Mulder 45 jaar weg uit, maar nog altijd weg van Brussel

BRUZZ | DE VERHALEN

Bijna vierhonderd kilometer is het van zijn thuis, een dorpje in de buurt van Groningen, naar Brussel. Jan Mulder legt de rit zo goed als wekelijks af. Heen en terug. Om commentaar te geven op televisie, maar ook om ex-ploegmaats zoals Paul Van Himst terug te zien en voeling te houden met ‘zijn’ stad.

— FILIP VAN DER ELST EN LAURENT VERMEERSCH, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

17

Mijmeren met Jan Mulder

V

an 1965 tot 1972 liep Jan Mulder in de spits bij het grote Anderlecht. De Nederlander scoorde 91 doelpunten en won vier landstitels. “De helft van mijn ploeg is al dood,” mijmert de bijna 72-jarige columnist. “Jean Trappeniers, Jean Cornelis, Martin Lippens, Laurent Verbiest, Wilfried Puis, Jacky Stockman,…

Zolang ik kan, blijf ik naar Brussel komen.

Voorbij Breda denk ik al: ‘Ik ben er bijna, nog even doorbijten.’”

U komt intussen al meer dan vijftig jaar naar Brussel. Kan de stad u nog verrassen?

BRUZZ | DE VERHALEN

JAN MULDER: Steeds meer. Ik ben dol op Brussel.

Ik weet niet echt waarom, al heb ik hier natuurlijk wel een groot deel van mijn jeugd doorgebracht. Ik was 19 toen ik hier aankwam.

In zekere zin is Brussel mijn geboorteplaats. En letterlijk die van mijn zonen.

Brussel is een probleemstad, maar dat vind ik net zo aantrekkelijk. Je kunt erop blijven kankeren. Neem nu die tunnels, dat komt niet goed. Ik stoof daar vroeger altijd met mijn autotje door, maar die staan nu echt op instorten.

Letterlijk, de stukken vallen eruit. Als ze daaraan moeten werken, wordt deze stad helemaal ontoegankelijk. Het verkeer is nu al een probleem: ik moest onlangs naar een wedstrijd van Anderlecht. Ik vertrok hier uit het hotel in het centrum om halfvijf, en ik was om kwart over zes in het stadion. Gewoon hilarisch is dat. Maar voor alle duidelijkheid: dit is geen gemopper, dit is een liefkozing. Het hoort bij deze stad.

Brussel is vaak moeilijk te begrijpen voor buitenstaanders. Had u dat probleem ook toen u hier aankwam?

MULDER: Voor mij was het vrij gemakkelijk. Ik

had mijn droomtransfer naar Anderlecht gerealiseerd, ik werd daar perfect opgevangen.

Ik was geen asielzoeker die de taal niet kent.

Gek genoeg komt het Gronings dialect een beetje overeen met dat van het Pajottenland.

Ze begrepen me dus wel, op één of andere manier. Dat schepte een band.

Ik hoor mensen nog altijd graag plat Brussels praten.

Waar woonde u destijds?

MULDER: In Koekelberg, vlak bij de Basiliek. In

die tijd gaven de clubs nog geen riante villa’s cadeau aan hun spelers. Ik kon er wel eentje kopen, maar ik wou liever in een appartement wonen. Dat woord alleen al vond ik schitterend.

Ik kwam uit het verre Groningen naar de stad, ik wou hoog boven de stad kunnen uitkijken.

Nu heb ik daar wel spijt van: je kon toen nog voor een habbekrats van die art-nouveauhuizen kopen in de Europese wijk of aan de Louizalaan. Schitterende huizen, maar toen zag ik die niet staan.

18

“Ik vind die claim van Vlamingen om van Brussel een tweetalige stad te maken nogal absurd” JAN MULDER COLUMNIST

Wat zegt u tegen landgenoten die niet moeten weten van Brussel?

MULDER: Dat ze even moeten doorbijten.

Nederlanders hebben de neiging om bij Antwerpen te stoppen. Dat komt ook door de vrees voor de Franse taal. Als je hier Nederlands spreekt, beginnen ze soms in het Engels.

Spreekt u Nederlands in Brussel?

Als u nu naar Brussel komt, zoekt u dan nog nieuwe plekken op of gaat u naar vertrouwde locaties?

MULDER: Wel, ik heb me de jongste jaren laten

leiden door een boekje van Marc Didden, Een gehucht in een moeras. Fantastisch boek, echt een bron van genot. Alleen door het te lezen word je al helemaal ondergedompeld in Brussel.

Naar aanleiding van zo’n hoofdstukje ga ik weleens naar Sint-Gillis of Schaarbeek. Vroeger dacht ik dat het daar niet pluis was, maar Marc Didden wijst me er dan op dat het daar net heel leuk kan zijn. De liefde voor de stad spat echt van de pagina’s.

Hebt u de indruk dat u Brussel echt kent?

MULDER: Niet echt goed. Maar ik heb hier wel zeven jaar intensief gewoond, was een fervent restaurantganger en dook na een wedstrijd weleens het nachtleven in. Zo leer je ook wel wat kennen.

MULDER: Nee, ik vind die claim van Vlamingen om van Brussel een tweetalige stad te maken nogal absurd. Er wonen hier 50.000 Vlamingen, en een miljoen Frans- en anderstaligen. Ik spreek graag Frans, ik vind het een leuke taal.

Hier vlak bij het Muntplein was eens een feestje voor de Vlaamse feestdag, veel te nadrukkelijk allemaal. Spreek Frans in Brussel, wat maakt het je uit? Laat staan dat we over een afscheiding zouden spreken. België doormidden delen?

Laat maar zitten. En je moet Vlaanderen al helemaal niet bij Nederland gaan voegen.

Voelt u tegenwoordig nog de spanning als u naar een voetbalwedstrijd kijkt?

MULDER: Totaal niet. Als Anderlecht speelt, hoop ik dat ze winnen, maar eigenlijk maakt het me niet echt uit. Ik ga zelden nog in het stadion kijken. Ik ben een columnist, een schrijver, ik zie het allemaal veel beter als ik via tv kijk. Maar ik mis de sfeer van een vol stadion soms wel.

Waar vond u de beleving het mooiste?

Deden uw ploeggenoten dat ook?

MULDER: (gedecideerd) In het Astridpark.

MULDER: Nee, neem nu mijn land- en ploegge-

Gevoelsmatig zal dat altijd zo blijven. Ik heb er gespeeld toen je nog echt in het park speelde, je kon de bomen achter het doel zien staan. Nu is het zo’n dertien-in-een-dozijnstadion, maar het ligt wel nog op dezelfde plek. Ik rijd er nog graag naartoe. Eerst in de buurt errond, en dan de Theo Verbeecklaan inrijden, dat voelt als thuiskomen. Heel veel clubs bouwen nieuwe stadions langs de snelweg en ver van de stad.

Maar die achterban, die omgeving, die ben je kwijt. Let op, die moderne stadions kunnen ook wat hebben, maar dat mooie, zachte verleden en heden tegelijk is weg. Het is veel meer een soort verzekeringsgebouw. Liefst nog met de naam van een bank of een automerk erop.

noot Robbie Rensenbrink: een goede speler, maar die ging nooit de stad in. Die kende alleen maar Groot-Bijgaarden. Dat vond ik zonde van de tijd. Mij hadden ze geen huis in de Rand moeten aanbieden. Ik vond het heerlijk toen ik voor het eerst naar Brussel kwam, met de auto langs de A12. Die heuvels die je dan zag opdoemen, met nog niet zoveel flatgebouwen erop: Brussel zag er echt fantastisch uit. De stad is veranderd, maar het gevoel is nog hetzelfde.

Als ik Brussel binnenrijd, ben ik gelukkig.

Moest u continu handtekeningen uitdelen als u op restaurant zat?

MULDER: Nee, het viel toen wel goed mee met

het stardom. Ik kon redelijk anoniem in het restaurant zitten. Wel veel meisjes van me moeten afslaan natuurlijk (lacht). De roem was in die tijd vrij betrekkelijk hoor. Anderlecht was wel een topclub, maar de gemeente Anderlecht was toch heel verschillend van Brussel. Ik speelde vier keer kampioen met Anderlecht, maar ik heb nooit met een beker op de Grote Markt van Brussel staan zwaaien. Wij hadden een optocht naar het gemeentehuis van Anderlecht, waar Henri Simonet burgemeester was. Anderlecht wordt altijd geassocieerd met Brussel, maar het publiek komt van elders.

Brussel is naar mijn gevoel niet echt een voetbalstad.

Klinkt een beetje als het Eurostadion dat men hier wil bouwen…

MULDER: Ach ja, ik snap dat Anderlecht op een

gegeven moment moest nadenken over een nieuw en groter stadion. Dat ze er nu even zijn uitgestapt, lijkt me vooral tactiek. Maar ik vind het best zoals het nu is, van mij mogen ze gewoon in Anderlecht blijven. Als Anderlecht ergens anders speelt, dan valt er toch heel groot stuk van mijn band met de club weg.

Hoe zou u uw huidige band met Anderlecht omschrijven?

MULDER: Ik kom er nog regelmatig en loop dan

Michel Verschueren tegen het lijf. Hij is al een

eeuwigheid met pensioen, maar toch heeft hij daar nog ergens een bureautje. Als hij mij ziet, roept-ie ‘Eighty-five!’, als verwijzing naar zijn leeftijd. ‘Gefeliciteerd Michel,’ zeg ik dan.

Mensen zoals hij, Paul Van Himst en ikzelf ook wel, dat zijn toch wel een beetje bewaarders van de geschiedenis. Voetbal is traditie, en het is leuk dat dat een klein beetje in de hoofden blijft.

MULDER: Er zit wel iets in, maar dat kun je niet echt verloochenen noemen. Dat hangt ook gewoon af van de kwaliteit van de spelers. En soms valt het best nog wel mee: ik was vorige week op Anderlecht (in de Europa League tegen Apoel Nicosia, red.), en dat was een halfuur lang weergaloos mooi voetbal hoor. Hanni en Tielemans bijvoorbeeld zijn goeie, pure Anderlechtspelers. Niet wanhopen, zeg ik dan.

En het voetbal is sowieso enorm veranderd: je kunt niet meer alleen met oogstrelende passes met buitenkantje-voet strooien, zoals Van Himst en ik dat deden. Het gaat veel te snel en het is vooral veel te hard geworden. Je moet snel omhoog springen of je bent een been kwijt. Het is bijna misdadig.

Het is een totaal hysterische sport geworden. Dat komt door de commerciële belangen die op het spel staan, en door de slechte arbitrage. En je kunt het de scheidsrechters niet eens verwijten, want het gaat gewoon veel te snel om het nog goed te kunnen volgen. Deze sport zou geholpen worden door een grote schoonmaak: alles weer volgens de spelregels.

BRUZZ | DE VERHALEN

Sommige supporters vinden dat Anderlecht zijn huisstijl verloochent. Paars-wit werd altijd geassocieerd met techniek, en Club Brugge, dat waren de vechters. Is dat verschil vervaagd?

Hoe zat het met uw technische bagage? Was de spits Jan Mulder eerder een pianospeler of een pianosjouwer?

MULDER: Toch eerder een pianospeler. Maar geen

Chopin, eerder harde rock (lacht).

Zou u meekunnen in het huidige Anderlecht?

MULDER: Gemakkelijk! Me niet gaan beledigen

Jan Mulder - geboren op 4 mei 1945 in Bellingwolde (Groningen) - tekent in 1965 een contract bij RSC Anderlecht. Hij blijft er tot 1972 - speelt vanaf 1972 voor de Amsterdamse club Ajax - wordt in 1975 door een knieblessure medisch afgekeurd - sinds 1978 columnist - veel gevraagd voetbalanalist

“De Theo Verbeecklaan inrijden, dat voelt als thuiskomen” JAN MULDER COLUMNIST

(lacht). Ik was een type Teodorczyk: doelpunten maken, dat is het enige dat telt in het voetbal.

Niet dat ik alleen tevreden kon zijn als ik zelf scoorde: mijn vrouw en ik waren op de eerste plaats supporters. Ik speelde voor RSCA, niet voor mezelf. Zo’n type clubspelers bestaat ook niet meer, sinds het allemaal zo commercieel is geworden. Ik at in het stadion, ik kende de vrouw die het eten maakte, ik kende heel veel supporters en zat altijd in het café tegenover het stadion, van oud-doelman Henri Meert. Als we verloren, was ik triest voor die mensen en voor mezelf. Dat bestaat niet echt meer. Maar ik begrijp het wel: als ik 15 miljoen euro per jaar zou verdienen bij Manchester City, zou ik ook wel tevreden in het leven staan.

19

In de stad

BRUZZ | DE VERHALEN

De staat van de Dansaertstraat

Designerstraat hunkert naar jong bloed 20

BRUZZ | DE VERHALEN

De Dansaertstraat heeft het steeds moeilijker om haar reputatie als designerstraat hoog te houden. Heel wat ontwerpers zijn in de loop der jaren vertrokken uit de buurt. De survivors vechten voor hun voortbestaan. Kan de opening van het MAD, het mode- en designcentrum, het tij keren? — BETTINA HUBO, FOTO’S IVAN PUT

21

De staat van de Dansaertstraat

BRUZZ | DE VERHALEN

D

e Dansaertstraat was niet altijd hip en trendy. In de jaren tachtig was het nog een arme, grauwe straat.

Tot eerst Jenny Meirens naar de buurt kwam met Japanse designerlabels en vervolgens Sonja Noël er haar winkel Stijl opende, met jonge Belgische mode.

Hun aanwezigheid lokte ontwerpers naar de wijk. “Op een gegeven moment waren hier wel twintig Belgische ontwerpers actief,” vertelt Noël.

Ondertussen zijn vele van hen uit de buurt verdwenen. Mademoiselle Jean, Mieke Cosyn, Azniv Afsar, Nicolas Woit, Le Fabuleux Marcel, Christa Reniers, Christophe Coppens, Johanne Riss en recentelijk nog Marianne Timperman en Maureen Declerck. “Sommigen zijn gewoon gestopt, anderen zijn van huis uit gaan werken of naar een andere buurt verhuisd,” zegt Linda Van Waesberge, mode- en Dansaertkenner.

Tegenwoordig heb je in het eerste deel van de Dansaertstraat, het stuk tussen de Ortsstraat en de Oude Graanmarkt, geen enkele ontwerper meer en nog slechts twee, drie onafhankelijke winkels. De rest zijn – meestal Franse – ketens.

Van Waesberge: “De Dansaertwijk is zo’n gehypete buurt. Logisch dat daar ketens op afkomen.”

Sommige ketens zijn ook alweer weg. Na Diesel hield Replay het enige tijd geleden voor bekeken. In de plaats zou daar nu Scotch & Soda komen, een Nederlandse merk. Ook het Franse Zadig & Voltaire sloot onlangs de deuren.

Opvallend is de opmars van de horeca in dit stukje straat. De nieuwe Franse gerant van hotel Pacific wil de bar-ontbijtruimte omvormen tot een echt Parijs café, met een toog aan de straat.

En twee huizen verderop, waar vroeger kleermaker Orlans zat, gaat in september een ginbar open.

Ook achteraan in de Dansaertstraat, richting kanaal, blijven geen modeontwerpers meer over. De laatste, Aleksandra Paszkowska van Y-dress, verkoopt momenteel uit omdat ze naar de Vlaamsesteenweg verhuist.

STERKHOUDERS Het middendeel dan, tussen de Oude en Nieuwe Graanmarkt. Daar zitten nog enkele sterkhouders: Stijl en Hatshoe, de pionier van de designerschoenen, alsook de doorgewinterde ontwerpsters Annemie Verbeke, Carine Gilson en Sabeth en het brillenmerk Theo.

Maar ook dit deel staat onder druk van de ketens. Het prachtige pand dat Annemie Verbeke achttien jaar lang huurde, is verkocht en Verbeke moet weg. Een grote Franse optiekketen zou haar plaats innemen.

Voorts is het afwachten wie het pand op de hoek zal betrekken waar tot voor kort Marc Jacobs in zat. Het wordt nu gebruikt door tijdelijke pop-upstores. Deze winter verkocht Lidl er gedurende enkele dagen skikleding.

22

“Ik blijf in de Dansaertwijk. Waar zou ik anders wel naartoe moeten?”

ANNEMIE VERBEKE ONTWERPSTER

En dan is er opnieuw de affaire-Cos. Twee jaar geleden vroeg eigenaar-promotor Hibert een bouwvergunning om het pand in de Dansaertstraat waarin het restaurantje Au Fond gevestigd was te mogen verbinden met de grote winkelruimte van feestjurkenontwerpster Johanne Riss op de Nieuwe Graanmarkt. Beide ondernemers werden uitgezet. Bedoeling van Hibert was immers om één grote winkel te maken voor het Zweedse merk Cos. Onder leiding van Sonja Noël zette de buurt een grote No-Cosactie op touw. De stad Brussel en later ook het gewest weigerden vervolgens de bouwvergunning.

Maar de eigenaar heeft ondertussen een aangepaste bouwvergunning ingediend. Sonja Noël volhardt in haar verzet. “Ik blijf opkomen voor de onafhankelijke winkels en ontwerpers.

Als de twee panden verbonden mogen worden, dan komt er plek voor een grote ketenwinkel.

Zo schep je een precedent. Er zijn hier al genoeg kleine winkels van ketens. Ze jagen de huren de hoogte in. De huurprijs van een pand stijgt dan meteen van bijvoorbeeld 1.500 naar 5.000 euro. Als die keten weer vertrekt, zakt de huur niet. Voor een jonge ontwerper is het niet meer te betalen. Het is dus onomkeerbaar.” Ze hoopt dan ook dat de stad op haar standpunt blijft. “Tegen een privéverhuurder die aan een keten verhuurt, kan de stad niets beginnen.

Hier kan ze wel ingrijpen. Niemand heeft behoefte aan een tweede Nieuwstraat.”

Toch hangen er deze keer geen anti-Cosposters in de straat. De vorige actie lokte immers ook negatieve reacties uit. Alsof de handelaars zelf wilden bepalen wie wel en wie niet welkom was in de Dansaertstraat. Bovendien is er nu verdeeldheid. Er zijn ook handelaars in de straat die vinden dat de twee panden lang genoeg hebben leeggestaan en dat Cos mogelijk een nieuw publiek zal aantrekken.

NIET JAMMEREN Daarom tekent de handelaarsvereniging Downtown Dansaert geen formeel protest aan.

“Sowieso heeft het comité zich na de aanslagen voorgenomen om te stoppen met jammeren over alles wat tegenzit en het positieve van de

en veel te veel ketens. Er zijn daar nauwelijks nog ontwerpers. Het was ook mijn publiek niet meer, te veel blingbling.”

Annemie Verbeke daarentegen blijft wel verknocht aan de Dansaertwijk. Nu ze weg moet uit haar huurpand, steekt ze binnenkort de straat schuin over. “Waar zou ik anders naartoe moeten? De Zavel, Guldenvlies of Brugmann?

Het publiek daar is veel te Franstalig. Mijn belangrijkste cliënteel blijft de Vlaamse vrouw.

Bovendien ben ik gehecht aan mijn collega’s hier. De survivors zijn niet talrijk, wij moeten blijven.” Maar ook zij betreurt dat jonge ontwerpers hun plek niet meer vinden in de straat vanwege de hoge huren. “Je moet behoorlijk kapitaalkrachtig zijn om het als jonge ontwerper met een eigen winkel te redden. Je hebt geld nodig voor de productie van de collectie, voor de huur, voor het personeel.”

POLITIEK Vraag is of de opening van het MAD een kentering zal kunnen teweegbrengen? Alle handelaars en ontwerpers zijn enthousiast en trots over de opening van het mode- en designcentrum in hun buurt. “Het gebouw is magnifiek en de expo’s en workshops die er zullen plaatsvinden, zullen zeker een nieuwe stroom bezoekers en creatievelingen naar de buurt loodsen,” zeggen ze in koor.

Maar hier en daar klinkt ook een bedenking. Dat het een politiek project is bijvoorbeeld. Het MAD werd opgericht door de stad Brussel en het gewest. Voorzitter is Brussels PS-schepen Philippe Close. “Probleem is dat er te weinig geluisterd wordt naar de sector,” vindt Sonja Noël.

“Nu ik op de Kolenmarkt zit, draai ik in één zaterdag de omzet die ik ginds in een maand haalde”

MAD-directrice Alexandra Lambert over HOGE HUREN: “Het zijn niet alleen de hoge huurprijzen en speculatie die ervoor zorgen dat jonge ontwerpers nog moeilijk in de Dansaertstraat terechtkunnen. De fysieke boetiek is een ingewikkeld concept geworden en niet meer vanzelfsprekend. Er zijn andere verkoopsmanieren zoals de webwinkel.”

COS: “Ik zou ook liever zien dat Cos zich niet pal tegenover het MAD vestigt en zo mee profiteert van onze aanwezigheid en het imago van de Dansaertstraat. Het merk zou best wat risico mogen nemen en zich bijvoorbeeld aan het kanaal vestigen.”

MAD: “Het MAD is geen politiek initiatief. Het is mijn project waarvoor ik steun gezocht heb bij verschillende publieke overheden. Dat was nodig omdat we veel willen doen: promotie, advies aan ondernemers, werkgelegenheid stimuleren, onderzoek.

Onze financiering is bijna volledig publiek. Logisch dus dat de privé een minderheid vormt in de raad van bestuur.”

BRUZZ | DE VERHALEN

buurt te benadrukken,” zegt Carine Lauwers.

“De Dansaertwijk is een gemengde buurt geworden, er zijn nu ook veel artisanale ondernemers, van bakkers en slagers tot stoffeerders. Die mix is goed, maar er zijn te weinig jonge, vernieuwende ontwerpers. We hebben met het comité geprobeerd om in het achterste deel van de Dansaertstraat meer atelier-boetieks te krijgen, maar dat is niet gelukt.” Zelf ontwierp Lauwers jarenlang collecties die bij Stijl verkocht werden, vervolgens had ze een eigen zaak in de Sleutelstraat waar ze vooral bruidsjurken maakte. Nu naait ze maatjurken uitgaande van één basispatroon en deelt ze een atelier-boetiek in de Vlaamsesteenweg. Zo houdt ze de kosten beperkt.

Ontwerpers naar de Dansaertstraat krijgen, is één ding, ze in de wijk houden een ander.

Enkele weken geleden verhuisde Natacha Cadonici, die vijf jaar een winkel had in de Arteveldestraat, naar de Kolenmarkt. Dat heeft volgens haar alles veranderd. “Ik zit hier nu in een aangename voetgangerszone, tussen gelijkgestemden. Ginds was veel verkeer, de straat was vuil en onaangenaam. Ik draai nu in één zaterdag de omzet die ik daar in een maand haalde.” Verhuizen naar de Dansaertstraat, net om de hoek, heeft ze niet overwogen. “Te duur

NATACHA CADONICI ONTWERPSTER

Ook is er verbazing over het feit dat het zo groot geworden is. Het centrum is een fusie van de kleine vzw’s Modo Brussels en Designed in Brussels, maar ondertussen werkt er al twintig man en zijn er forse middelen. “Wij hadden destijds een piepklein budgetje,” zegt Linda Van Waesberge, die vroeger voor Modo werkte.

“Onze functie was simpel: de Brusselse ontwerpers steunen. Het MAD heeft een hele waslijst aan opdrachten en ambities, te veel om op te noemen.” Of zoals Annemie Verbeke het badinerend vertolkt. “Straks zijn er hier meer coaches dan stylisten.”

MAD Brussels Het mode- en designcentrum op de Nieuwe Graanmarkt gaat open op 20 april. Gedurende het feestweekend kan de openingsexpo Occupation: Designer gratis bezocht worden.

Ook de handelaren uit de buurt vieren mee. Ze verwelkomen hun nieuwe buur met witte vitrines, foto’s van de MAD-werf en eigen initiatieven.

Info: mad.brussels

23

Opinie

Forum & lezersbrieven

Privéfeest Delhaize in park van Laken

BRUZZ | DEBAT

‘Geld gaat voor op publiek belang’

© SASKIA VANDERSTICHELE

Supermarktketen Delhaize wil haar 150-jarige bestaan vieren met een groot personeelsfeest in het park van Laken. ‘Voor het grote geld moet het publieke belang altijd wijken,’ reageert publiekeruimteactivist Gerben Van den Abbeele. — SARA DE SLOOVER

D © ILIA VDAS

GERBEN VAN DEN ABBEELE ACTIVIST

24

e van oorsprong Brusselse supermarkt plant een vierdaags festival voor haar 15.000 personeelsleden.

Tussen 17 en 20 juni wordt het park tussen de Dikkelindenlaan en de Wildejasmijnlaan een feestzone met partytenten, podia en foodtrucks, alleen toegankelijk voor medewerkers van Delhaize en genodigden. Voor het feest met voorbereiding en afbraak is een periode van ruim drie weken voorzien, van 5 tot 27 juni.

“Het is een patroon dat je overal terugziet: zodra een bedrijf of handelaarsvereniging openbare ruimte wil inpalmen, gaat de politiek voor de bijl,” reageert sociaal werker en activist Gerben Van den Abbeele, drijvende kracht achter onder meer CanalPARK aan de Ninoofsepoort, Picnic The Streets, allerlei fietsacties en de pleidooien om het koninklijk domein van Laken openbaar te maken..

“Als burgers openbare ruimte willen innemen daarentegen worden hen stokken in de wielen

“Grote bedrijven hebben voor mij een veel te grote impact op de besluitvorming” GERBEN VAN DEN ABBEELE ACTIVIST

PROTESTPICKNICK “Bovendien meet de overheid met twee maten en twee gewichten. In Gent kreeg vastgoedbedrijf AG Real Estate de toelating voor een privéfeest op een drijvend ponton aan de Graslei. Dat ponton veroorzaakte schade aan de kades, en die is nog altijd niet hersteld. Als gewone burger word je meteen terechtgewezen als je schade veroorzaakt, en vaak zelfs voor de rechter gedaagd.”

“Ik ga zelf al vijf jaar niet meer winkelen in supermarkten. Grote bedrijven hebben voor mij een veel te grote impact op de besluitvorming.

Een deel van een park tijdelijk innemen, is wat dat betreft maar het tipje van de ijsberg.”

“Ook als de supermarktketen in ruil voor het gebruik van het park geld zou doneren aan goede doelen, blijf ik tegen. Als grote bedrijven – en ik viseer hier zeker niet alleen Delhaize, eerder bedrijven als Engie en Electrabel – minder belastingen zouden ontwijken, kon de overheid zelf de rol van herverdeler spelen. Dit is de omgekeerde logica.”

Het koninklijk domein van Laken ligt naast het park. Van den Abbeele zat mee achter het idee om er een protestpicknick te organiseren.

“Daar gaat het om een park dat honderden jaren geleden in handen kwam van een rijke familie, in het geval van Delhaize gaat het om dolgedraaid kapitalisme. Maar in beide gevallen geldt: sommigen hebben het geld, en dus de toegang, anderen niet.”

lezersbrieven@bruzz.be El Bachiri

Marcel Sel

Bruno Floré uit Wetteren (Bruzz 1565) ridiculiseert volstrekt onterecht de argumenten die Kristien Hemmerechts en Mohamed El Bachiri aanvoeren om onze tolerantie te nuanceren en in historisch perspectief te plaatsen.

Ik geloof KU Leuven-professor Kristien Hemmerechts als ze beweert in 1988 na haar echtscheiding als dertiger uit bepaalde kringen te zijn geweerd. Nog in 1996 werd Johan Van Hecke, de toenmalige CVP-voorzitter, onder druk gezet om af te treden nadat was uitgelekt dat zijn huwelijk was gestrand en hij overspel had gepleegd.

Ik geloof Kristien Hemmerechts als ze stelt dat mensen veelal geneigd zijn om zich te conformeren aan de groep waartoe ze behoren. Elke dag stel ik hetzelfde vast en, neen, ik ben geen socioloog.

Ik geloof Mohamed El Bachiri wanneer hij zegt dat ook in de westerse samenleving vrouwen voor enkele decennia niet zonder hoofdbedekking het huis verlieten.

In de jaren zestig tot tachtig kwamen mijn oma’s nooit op straat zonder hoedje of sjaaltje.

Lachwekkend zijn niet de argumenten van Kristien Hemmerechts en Mohamed El Bachiri, maar wel de vergelijking die Bruno Floré maakt met de boerka. Evenmin als de denkbeeldige boerkini’s van afgelopen zomer aan zee, heb ik nog nooit, zelfs niet op de markt van Kuregem, een moslima in boerka gezien. Misschien lopen die wel massaal rond op de markt van Wetteren?

Geert Leenders, Jette

Ik vind het vreemd dat u een forum biedt aan de populist pur sang Marcel Sel (Bruzz 1565). Hij noemt zich graag ‘echte Belg’ en schermt wat met zijn talenkennis à la groot voorbeeld en oppergod Olivier Maingain en dat het maar allemaal ‘satire’ was, maar hij is in wezen een vileine, platte franskiljon, dus een racist. Ben benieuwd naar zijn eerste Pan. Carlo Pollart, Leuven

La Poste

In Brussel kunnen we moeilijk spreken van De Post (bpost), wel van La Poste.

Ik ben woonachtig in Brussel, baat een B&B uit in Vlaanderen (Zwalm) en krijg vaak reclameboodschappen uit Vlaanderen, ééntalig Frans.

Bpost doet nu net hetzelfde. Ik krijg een aanbod “Devenez le commerce le plus connu de votre région.” Naar ik begrijp, wil bpost me helpen om klanten te werven. Ze zijn wel goed bezig naar hun eigen klanten toe.

Echt verwonderen doet het me niet. Ik kom regelmatig in het postgebouw aan het De Brouckèreplein, waar ik slechts zelden een postmedewerker aantref die Nederlands begrijpt. Onlangs, voor de zoveelste keer, antwoordt de bediende me in… het Engels. “I speak French and English,” zegt de vriendelijke mevrouw fier. “I come from Canada.” Ik heb voor de zoveelste keer aangeboden een taallesje te geven om toch een beetje Nederlands bij te brengen.

Maar La Poste heeft daar geen oor naar.

Freddy De Pauw, Brussel

BRUZZ | DEBAT

gestoken. Soms vraag ik me af voor welk team de overheid nu eigenlijk speelt.”

“Ik vind het heel vreemd dat privébedrijven publieke ruimte gebruiken voor privédoeleinden. Ik zie het algemene belang niet. Een ander voorbeeld zijn de handelaars op het Sint-Katelijneplein. Die kregen probleemloos vergunningen om terrasjes op het plein te installeren, op een plek die dient als ontmoetingsplaats voor jongeren uit de buurt,” zegt Van den Abbeele.

“Bedrijven moeten altijd heel weinig betalen bij deals om de openbare ruimte in te palmen.

Toen VTM een tijd geleden een pop-uprestaurant plaatste op het Muntplein, stond de Stad Brussel er zelf in voor de organisatie. Ze ziet zulke evenementen als reclame voor de stad.”

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd.

De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

25

Samenleving

Escape Rooms veroveren de stad

SUPERKICK

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

tegen de klok

Met de inrichting van chiquere escape rooms in Brussel tegen de zomer, raakt het spelaanbod in een stroomversnelling. Nu al telt de stad vijftien ontsnappingskamers op zeven adressen. Benen we de noorderburen bij?

— JEAN-MARIE BINST, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

D

enk vooral niet aan Dutroux bij het woord ‘ontsnappingskamer’. Escape room of voluit real life room escape, ook al eens exit game genoemd, is een teamspel voor minstens twee personen. De deelnemers worden opgesloten in een kamer, met een thema. Bedoeling is om aan de hand van raadsels, puzzels, attributen en aanwijzingen - van een meeglurende camera - een code te doorbreken. De opdrachten volgen elkaar op. Wie alles goed doet, krijgt uiteindelijk de deur ontgrendeld. Dat moet binnen een vaste tijd – meestal een uur. In elke kamer komt een constante terug: de tijdsklok die irriterend verder tikt. Een ding is zeker, je kent elkaar als je binnengaat en mogelijk op een andere manier als je buiten raakt.

NIEUWE HYPE Nederland gaat prat op een aanbod van bijna vierhonderd escape rooms en iedere maand komen daar nieuwe bij. Goed voor een theealternatief, bedrijfsteamuitje of pittige clubavond, roepen de oranjejongens. Een slimmerd of twee claimde meteen informatieve websites met locatie-overzichten (escaperoomnederland.nl en all-escaperooms.nl). Bij ons is er nog niet zo lang escapegamesbelgium.be, waar de rooms zich op bekendmaken. Vlaanderen en zeker Wallonië halen de hype maar mondjesmaat binnen. Het aanbod in Brussel, dat als eerste een escape room opende in 2013 - het jaar dat de eerste escape room ook in Nederland het

26

daglicht zag - breidt zich volop uit. In enkele jaren zijn al zeven aanbieders van het spel actief in de stad. In de zomer zouden dat twintig themakamers moeten zijn: van het geheime lab en het ruimteschip tot de gevangeniscel. Er is ook een eventbureau The Cube, dat in een hangar een gelijksoortig teambuildingspel organiseert voor zeven tot honderd man, met als thema: een groot laboratorium. Niet echt een escape room in de strikte zin, maar het komt aardig in de buurt.

Waar draait het om in het spel? In de eerste plaats denkwerk. Puzzels oplossen, aanduidingen volgen, verbanden leggen,.. Het vraagt om overleg binnen een erg kort tijdsbestek. Gevolg: het wordt een snel botsen van emoties als schrik, prikkelbaarheid, stress, welbehagen, blijdschap, verslagenheid en euforie. Wees gerust, er is ook veel positiefs aan. Het leidt tot eendracht, want de groep moet nu eenmaal samenwerken om de slotcodes te onmaskeren.

Anders blijft het hele team gevangen, na de deadline. En wie weet wat er dan gebeurt? Vult de kleine ruimte zich met rook? Gaat het licht dan uit? Loopt de kelder onder?

ONTSTAAN Het op serial games gebaseerde concept ontstond in 2004 met de Crimson Room van Takagism in Japan, maar Budapest kreeg de eer van de eerste echte ontsnappingskelder in 2009. Heel krakkemikkig-simpel toen: een vieze kelder met hang- en cijfersloten die

opengingen met codes. Het werd een schot in de roos bij de Hongaren en kreeg navolging.

Toch boekten de eerste rooms in Londen en Barcelona in 2011 niet meteen succes. Het was pas met HintHunt in 2012 in hartje Londen, dat de intrigerende ontsnappingskamer een fenomeen werd. “Zo erg zelfs dat de hype in de ranking van must sees and to do’s boven de Big Ben of Buckingham Palace aangestipt stond.

Wat vreemd, maar begrijpelijk is als iedereen vijf sterren begint te posten na zijn leuke tijd in de escape room,” zegt Julien Vandenitte, wiens kompaan de eerste zaak in Brussel opende in 2013.

HintHunt startte van Parijs (2013) tot Bangkok franchises met rooms die een veel mooiere scenografie hadden en meer technologische

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Escape rooms: ontsnappen dankzij logisch denken en teamwerk

snufjes, dan de eerste generatie escape rooms van de Hongaren. Zo is Escape Hunt als eerste zaak in Brussel begonnen, eerst nog onder Benelux-franchise van een Franse groep. Nu komt de derde generatie eraan, met een concept van nog meer effecten en themakeuzes. Zo bouwt Enygma drie tot vier nieuwe kamers bij, een verdubbeling voor het toch al gevarieerde aanbod in de Vijfhoek.

GAMIFICATION

TERESA DE LA HERA CONDE-PUMPIDO DOCENTE

schappen, heeft een student wel een paper gemaakt: De nieuwste gamification sensatie: escaperooms. Maar zijn docente Teresa de la

Hera Conde-Pumpido kon zich niet aansluiten bij de discoursanalyse. “Het concept escape room heeft niets vandoen met gamification,” stelt ze. “Dat is het toepassen van spelstrategieen in een niet-spelsituatie. Bedoeling ervan is om op een ludieke manier van houding te veranderen, zoals lifestyle, andere voeding, leren sporten,… En als je in een escape room binnenstapt, zit je meteen in het spel.

Al kan samenspelen wel werken voor teambuilding, maar dat is wat anders – en wel een onderzoek waard op het vlak van onderwijs en psychologie.”

“Escape rooms zitten eerder in de categorie van serial games, een spel dat een reeks doelen voor ogen heeft. Zoals het specifiek aanleren van (beroeps)vaardigheden, bijvoorbeeld samen

▲

Wetenschappelijk onderzoek over escape rooms in Europa is er nog niet. Aan de universiteiten van Brussel en Leuven wordt gesteld dat het maar om een spel gaat, en dus (nog) geen onderzoek behoeft. Aan de Universiteit Utrecht, bachelor Communicatie- en informatieweten-

“Samenspelen kan werken voor teambuilding en dat is een onderzoek waard op het vlak van onderwijs en psychologie”

27

Escape Rooms veroveren de stad

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

▲

oplossingen bedenken in een stresssituatie.

Dat neemt niet weg dat er zich een interessante evolutie ontwikkelt rond escape rooms.

En dat wetenschapslui met de tijd casussen zullen zoeken om een interessante analyse te maken van het spel. Voorlopig blijft het onderzoekswerk echter uit.”

Dat de spelers vriendengroepjes, studenten, collega’s, families en toeristen zijn, die speciaal de escape rooms in de wereld, en dus ook Brussel afreizen, maakt dat de teamleden geen vreemden voor elkaar zijn.

Ook voor schoolreizen worden escape rooms populairder, merken we in Brussel. Daar is de grens tussen louter amusement en kennismaken met leer- en denkprocessen al wat nauwer. “Als we met de tijd zullen zien dat er meer aan de hand is, dan gewoon betalen voor een speluurtje, dan zullen wetenschappers het onderwerp wel oppikken om er een analyse van te maken. Na het spel kan de leerkracht vragen stellen over omgaan met problemen, stress, denkpuzzels, gedrag. Kan allemaal interessant zijn,” zegt De la Hera Conde-Pumpido.

Onze test Tijd om enkele Bruzz-teams op te sluiten in een escape room. Goed voor een uurtje koudwatervrees, rugrillingen, kippenvel, zweetvijvers en denkwerk tegen de tijdsklok. Bangelijk spannend.

Adressen Chamber Challenge Kasteleinstraat 69, Elsene 0472-650.603 www.chamberchallenge.be 2 kamers: The Lab, The Boudoir

Enygma Albertinaplein 3, Brussel 02-512.96.37 www.enygma.be 3 kamers (binnenkort 6): Sherlocked, Mr Fogg’s Residence, Mayan Temple

Escape Hunt Livornostraat 13, Elsene 02-850.15.10 www.brussels.escapehunt.com 3 kamers: Ontvoering in de opera, Misterie in de Kanaalpub, De roof van Manneken Pis

60 minutes Sint-Jansstraat 37, Brussel 02-880.03.70

28

www.60minutes.be 1 kamer: De kamer van Manneken Pis

Escape Prod.

Stoofstraat 69, Brussel 0474-192.661 www.escapeprod.com 1 kamer: The Dalton’s Escape

Let me Out Vrijheidsplein 3, Brussel 0483-719.596 www.letmeout.be 3 kamers: Spaceship, Prison, Alice in Wonderland

Quarantine Sint-Jansstraat 45 0471-753.917 www.liveescapegames.be 2 kamers: The Maffia, Resident Evil

Deelnemer Len (niet op de foto) over zijn ervaring in Enygma: “Out-of-the-boxdenken, in groep samenwerken en actief bezig zijn, het is een heerlijke alternatieve activiteit.”

Monter als vrijwilligers zijn, testte een bataljon Bruzz-medewerkers enkele Brusselse escape rooms om de belevingsfactor aan special effects, sfeer en ervaring bij de pols te voelen. Echte freaks van

escape rooms pakken dat aan door evenwichtige teams samen te stellen: een brononderzoeker, een themaspecialist, een perfectionist, een leidersfiguur, een bedachtzame maar kritische monitor, een

introverte denker die ingenieuze oplossingen aanreikt,… de som van de diversiteit maakt de sterkte.

Wij stuurden ‘maagdelijke’ collega’s zonder ervaring met ontsnappingskamers. Want de organisch groeiende dynamiek binnen een team dat opgesloten wordt, kan evenzeer tot verrassende resultaten leiden. En wat bleek?

Webmaster Sandra: “Het was niet altijd makkelijk om alle informatie bij elkaar te brengen, maar zodra we op dreef waren, lukte het beter.

Het spel geeft je adrenaline, omdat je tegen de tijd raadsels moet oplossen en codes doorbreken. Angst kwam er niet aan te pas.”

Uiteindelijk heeft ze met haar groep van zes toch veel gelachen en de hersenen hard laten kraken. Ook marketingmedewerker Ute en stagiair Quentin ervoeren, bij hen in detective-outfit, dat je zeer alert moet zijn voor de uitleg van de gamemaster. Quentin: “De groepssfeer wordt meteen versterkt, omdat je samen opdrachten moet uitwerken.

Lachbuien komen als vanzelf, als je soms niet weet waar je naar op zoek bent. Met tien seconden resterend op de klok lukte het ons toch om uit de kamer te ontsnappen.”

En daar gaat het tenslotte toch om. Al is een uurtje bangelijk opgesloten zitten in een duistere kamer, zoals de ploeg van newsmanager Kim overkwam, ook wel akelig.

Kim: “Voor de claustrofoben

onder ons, bleek deze ruimte wat eng, maar gaandeweg bemachtigden we meer zaklampen. Toch is dit spel een hele verademing tegenover een avond tv of achter je pc zitten. De tijd vliegt voorbij, terwijl je actief

“Dit spel is een hele verademing tegenover een avond tv of achter je pc zitten” KIM NEWSMANAGER BRUZZ

de ruimte aftast.” Het team rond webredacteur Len slaagde ook in de escape-opdracht. Len: “Vooral in de laatste minuten, als de oplossing binnen handbereik ligt, maar de juiste tips onvindbaar blijken, speelt de stress wel op. Maar out-of-the-box-denken, in groep samenwerken en actief bezig zijn, is een heerlijke alternatieve activiteit.”

Kortom, iedereen was laaiend enthousiast. “De voldoening achteraf is zaligmakend.” “Er twee seconden voor het einde uitgeraakt zijn, geeft je een hele avond een goed gevoel.” “Het bracht ons als team nauwer samen.” Het bleek duidelijk dat de totaalbeleving van de groep de belangrijkste prikkels gaf om zich te amuseren, met of zonder de adrenalineopstoot.

Michaël Bellon

woensdag 5 april, 13u

De Bruzz-redactie “Anderen teren op een dieet van notenmix en neusspray.

Alleen de walnoten blijven liggen”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/laptopia

Voor het Flageygebouw en het gelijknamige plein hebben de medewerkers van Bruzz geen oog. De latten van de luxaflex houden overtollig zonlicht en werkelijkheid zonder nieuwswaarde buiten. Zolang er nergens breaking news-kreten klinken, wisselen de journalisten alleen een blik van verstandhouding met hun computer, waarvan ze het al zwaar geërodeerde toetsenbord verder verslijten.

Een journalist is een medium. Hij moet niet alleen met zijn onmiddellijke omgeving, maar met de complete kosmos in verbinding staan. Door zijn hoofd passeren onophoudelijk boodschappen van allerlei zenders, die bij zoveel mogelijk ontvangers moeten terechtkomen. Daartoe staat het integrale gamma communicatiemiddelen tot zijn beschikking. Dus Flageygebouw of Hol van Pluto: een redactie is in essentie een geïntegreerd stelsel van kabelbanen en kladblokjes, van stekkerdozen en fluostiften. De langeafstandsprinter reageert plichtsgetrouw maar ingehouden op het commando van een medewerker die zich voorlopig niet laat zien. Het whiteboard propageert plannen voor de toekomst, terwijl een stapel oude Bruzz-exemplaren de plannen uit het verleden verteert. “De kranten niet terugleggen = billenkoek” leest het dwingende opschrift boven de bakjes met de nationale dagbladpers. Voor comic relief zorgen ook enkele zonevreemde elementen: emotioneel verwaarloosde planten die desondanks nooit klagen, een pluchen tijger in een onnatuurlijke houding, een papieren vlaggetje van Union Saint-Gilloise dat elke illusie van objectieve verslaggeving doorprikt.

De schizofrene spreidstand tussen print en online die elke redactie aanhoudt, wordt weerspiegeld door een vreemde mix van analoog en digitaal: een

staafje Pritt wordt achter de hand gehouden voor het geval meer geavanceerde vormen cut and paste het laten afweten. Overbevraagde smartphones functioneren complementair aan de vaste telefoons uit een vorig technologisch tijdperk. De snoeren volgen de bochten waarin de redacteurs zich wringen om de andere kant van de lijn de gewenste quotes te ontlokken.

Al die hoogwaardige informatieverwerking kost natuurlijk energie. Dus heeft iedereen ergens tussen twaalf en vier recht op een zoektocht naar een middaglunch waar eigenlijk geen tijd voor is.

Ondertussen worden op de redactie de koffiemokken en waterglazen doorlopend gegangbangd.

Sommige maniakken eten appels, anderen teren op een dieet van notenmix en neusspray. Alleen de walnoten blijven liggen. Centraal staat de blauwe blob van Sip Well. Een excuus om even de kont te lichten, en mentaal uit de impasse te geraken die al schrijvend of monterend was ontstaan. Want elke journalist weet: om productief te kunnen neerzitten moet je ook onproductief kunnen rondlopen.

Tot datzelfde spel van autistische concentratie en efficiënte tijdverspilling hoort ook het schakelen tussen gewijde stilte en geanimeerde redactiegesprekken. Bruzzbuzz ontstaat vooral wanneer een terugkeerder verslag doet van zijn tour op het terrein, iemand een dossier aftoetst bij een collega, of klaagt over een bron die maar niet terugbelt. Een krant maken is individualistisch groepswerk. De nette rijen bureaus op de redactievloer verdoezelen een ondoorgrondelijk organisch proces. De looplijnen op het vast tapijt tonen het netwerk van losvaste allianties dat dagelijks de kolommen en autocues vult.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Onze columnist trekt elke week naar een plek die tot de verbeelding spreekt

31

Cultuur

Bonte versus Bonté

Beursschouwburg en Les Brigittines doen aan huizenruil Vier dagen lang gaan Beursschouwburg en Les Brigittines op zoek naar ‘de artistieke taalgrens’. ‘Eenmaal we onze eigen identiteit achterlaten, kunnen we de vraag stellen: hoe belangrijk die identiteit is.’

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

— MATHIAS DECLERCQ , FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

D

e vraag is of die artistieke taalgrens bestaat, want artistiek directeurs Tom Bonte en Patrick Bonté - what’s in a name? - zijn er alvast van overtuigd op meer gelijkenissen dan verschillen te zullen botsen.

Waar komt dit idee vandaan?

PATRICK BONTÉ: Eerst en vooral komt het voort uit een wederzijdse interesse die al jaren bestaat. Ik volg Beursschouwburg al lang op de voet en ga veel naar hun voorstellingen kijken.

Ik denk dat Tom en ik een zekere onuitgesproken common ground hebben in onze visies voor Beursschouwburg en Les Brigittines. Ondanks het feit dat wij bij Les Brigittines meer gefocust zijn op dans en choreografie, hebben we ook al vaak dezelfde artiesten geprogrammeerd.

Danseressen zoals Lisbeth Gruwez of Marlène Monteiros Fretias, theatermaakster Miet Warlop, choreograaf Arco Renz: allemaal kunstenaars die door een van onze twee huizen opgemerkt en voorgesteld werd, om erna op het podium van de andere te belanden.

TOM BONTE: De Beursschouwburg heeft wel al enige ervaring met uitwisselingen. Onder de noemer ‘Friendly Takeover’ hebben we al een cultuurcentrum in het Duitse Essen overgenomen, en onlangs ook korter bij huis CC Westrand in Dilbeek. Maar dat kwam altijd alleen van onze kant. Grappig toch dat we eerst een nationale en een gewestelijke grens zijn overgestoken, en dat nu pas binnen Brussel zelf doen. Ook al gaat het voor mij om een mentale grens tussen wat dan klassiek de Franstalige en de Nederlandstalige gemeenschap wordt genoemd.

Antwoorden jullie eens op je eigen vraag: bestaat die artistieke taalgrens?

BONTÉ: In de dagelijkse realiteit zijn er natuurlijk

verschillen. We vertegenwoordigen in theorie

32

een ander publiek: er zullen meer Franstaligen naar Les Brigittines gaan en Nederlandstaligen naar Beursschouwburg. We worden ook gesubsidieerd door twee verschillende gemeenschappen (Les Brigittines ook nog door de Stad Brussel, red.). Maar ik zie dat taal geen breuklijn vormt in Brussel. Ik zie evenveel vrije en uitdagende producties in de Nederlandstalige als in de Franstalige cultuurhuizen.

BONTE: Het interessantste aan dit experiment is vooral dat we gaan kijken hoe gemakkelijk het is om even in andermans schoenen te staan, om even van identiteit te wisselen. Eenmaal we onze eigen identiteit achterlaten, kunnen we pas de vraag stellen: hoe belangrijk is dat nu eigenlijk, die identiteit?

“Kunst moet doen twijfelen aan het eigen Grote Gelijk” TOM BONTE BEURSSCHOUWBURG

Geen betere stad dan Brussel om de fluïditeit van identiteit te onderstrepen?

BONTE: Inderdaad. Je ziet deze stad zodanig snel

evolueren en met haar het concept van identiteit. Je kan daar op twee manieren naar kijken.

Enerzijds zoals Vlaanderen maar ook Wallonië naar Brussel kijken: met wantrouwen en angst en de reflex om halsstarrig vast te houden aan de eigen identiteit. Maar binnen Brussel zie je de andere beweging: er lopen hier heel veel jonge mensen rond van wie de identiteit volop in de maak is en dus ook gestoeld wordt op veel meer factoren. Wat is trouwens een Brusselaar? Dat is

de facto iemand die hier woont. Je hoeft hier niet geboren te zijn. Dat maakt Brussel de interessantste, maar ook de meest geïsoleerde stad in heel België.

BONTÉ: Bovendien hebben Brusselaars een oude geest en een typische vorm van bonhomie, een soort aangeboren goedaardigheid en openheid naar de ander. ‘De ander’, die leer je in Brussel al van kinds af aan kennen. Kijk maar bijvoorbeeld naar de straatnamen, die in twee talen te lezen zijn. Die geven al aan dat er ‘een ander’ is, dat die ook belangrijk is, dat je met anderen moet rekening houden. Ik wil Brussel daarvoor bedanken, voor die aanwezigheid van de ander.

Ook al leidt het soms tot schizofrenie (lacht).

Hoe evalueren jullie het kunstenlandschap in Brussel?

BONTÉ: Er is eenvoudigweg een onwaarschijnlijk

groot en divers aanbod. Als je per capita het cultuuraanbod uitrekent, dan kom je aan een heel straf gemiddelde.

BONTE: Maar nog straffer is dat al die zalen ook vol zitten. Je mag dan wel in een straf aanbod voorzien, als er geen afname is, ben je bezig met fictie.

En wat Brussel op het Europese toneel betreft: we waren al in concurrentie met Berlijn voor de titel van hoofdstad van de dans, maar als het op beeldende kunsten aankomt, zijn we al 5 à 10 jaar hét Europese epicentrum. Het gaat gigantisch hard in Brussel, dat zie je ook aan de vele galerijen en internationale kunstbeurzen die naar Brussel trekken.

Tom Bonte, u hebt ook zeven jaar in de Vooruit in Gent gewerkt. Waar ligt voor u het grootste verschil?

BONTE: Het Brusselse publiek: dat kom je nergens anders tegen. Al hebben andere Vlaamse steden ook een heel groot en divers cultuuraanbod, je werkt er willens nillens toch voor een relatief homogeen, blank en rijk publiek. In Brussel is dat ondenkbaar. Dat was een van de grootste uitdagingen toen ik naar Brussel kwam: mijn identitaire begrenzingen achter mij laten.

Dat is een werk van lange adem, want ook Beursschouwburg komt uit een traditie van blanke, hoogopgeleide mensen. Maar dat wordt hoe langer hoe minder houdbaar, zeker in Brussel. Je botst tegen zoveel verschillende culturen aan die deel uitmaken van deze stad. Er zijn ook geen minderheden meer. En dus ook geen meerderheid. Voor mij is dat toch wel dé uitdaging van de toekomst, om een gepast antwoord te verzinnen op die maatschappelijke evoluties. De cultuur- en mediawereld zal daar nog tientallen jaren mee zoet zijn.

Welke rol moet kunst daarin spelen, in het verzoenen van al die culturen en identiteiten?

BONTE: Dat klinkt een beetje als de vraag: ‘Kan

kunst de wereld redden?’ Mijn antwoord daarop is redelijk radicaal: neen. We hebben al gezien

dat politiek of economie de wereld niet kan veranderen, het is misplaatst te denken dat kunst dat wel zou kunnen. Wat kunst wél kan doen, is je blik op de wereld veranderen, waardoor mensen zelf kunnen veranderen. In het allerbeste geval is kunst een eyeopener, een manier om dingen te relativeren. Kunst moet doen twijfelen aan het eigen Grote Gelijk: meer mogen we niet ambiëren.

BONTÉ: Daar ben ik het helemaal mee eens.

Dingen structureel veranderen moet op een ander niveau gebeuren, maar daarvoor moet de politiek wel uit haar stellingen kruipen. In de tussentijd slaan wij in haar plaats wel bruggen, met bescheiden projecten zoals deze. Ze mogen ons dankbaar zijn (lacht).

B-SWAP: An Artistic Identity Swap (19-22/04) Op 19 en 21 april verhuist het hele Beursschouwburgteam, keukenen schoonmaakpersoneel inbegrepen, naar het kunstencentrum Les Brigittines aan Kapellekerk. Les Brigittines neemt dan weer op 20 en 22 april de telefoon op in het gebouw in de Ortsstraat in het centrum van de stad. Beide cultuurhuizen trekken met een staalkaart van hun eigen programmatie, maar ook met gezamenlijke voorstellingen even de artistieke

taalgrens over om zo elkaars publiek beter te leren kennen.

Maar de handen worden ook in elkaar geslagen voor een grote gezamenlijke productie, waarbij choreograaf Jan Martens met veertig onbekende Brusselaars aan de slag gaat om er een dansvoorstelling uit te puren. Op de slotdag van het festival worden de prijzen uitgereikt voor de Brusselaars die via het stadsspel BXL-SWAP op de één of andere manier zelf van identiteit ruilden en culmineert het festival ook in een groot gemaskerd bal.

Meer informatie op www. beursschouwburg.be of www. brigittines.be

“Brusselaars hebben een oude geest en een typische vorm van bonhomie” PATRICK BONTÉ LES BRIGITTINES

Patrick Bonté (links) en Tom Bonte. “Ik zie dat taal geen breuklijn vormt in Brussel. Ik zie evenveel vrije en uitdagende producties in de Nederlandstalige als in de Franstalige cultuurhuizen,” zegt Bonté.

Geschiedenis

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Homoseksualiteit in Brussel

Dupont. Hij verdedigde in 2015 zijn doctoraat over de geschiedenis van de homoseksualiteit in België tussen 1850 en 1950 aan de universiteit van Antwerpen. Dat onderzoek vertaalde hij naar een hoofdstuk in het boek Verzwegen Verlangen, over de geschiedenis van homoseksualiteit in België van de middeleeuwen tot nu.

Ook al kon Brussel zich aan die eeuwwisseling qua grootte en grandeur niet meten met Berlijn, Londen of Parijs, het stond wel te boek als een plek waar de stadslucht extra vrij maakte. De liberale grondwet van het jonge koninkrijk België stond garant voor persvrijheid en een verregaande vrijheid van meningsuiting.

Daardoor voelden niet alleen politieke vluchtelingen zich welkom in Brussel, maar ook homoseksuelen. Want, in tegenstelling tot Groot-Brittannië, Duitsland of Nederland, was seks tussen mensen van hetzelfde geslacht niet strafbaar in België. Wat een vrije burger in zijn privévertrekken deed, hoe immoreel dan ook, was geen zaak van de Belgische wetgever.

Brussel was in de negentiende eeuw een veilige plek voor vrijbuiters, maar ook voor homoseksuelen.

VERBORGEN

SODOM

© UITGEVERIJ VRIJDAG

aan de Zenne Aan het einde van de negentiende eeuw was Brussel lang niet de hyperdiverse plek van vandaag.

Toch had de stad toen al een bijzondere uitstraling voor homoseksuelen. — TIM DEVRIESE

L

oop je vandaag achter het beursgebouw, tussen de wafelkramen en straatzangers, dan zou je niet meteen vermoeden dat die plaats een van de belangrijkste cruisingplekken van negentiende-eeuws Brussel was. De openbare toiletten die er stonden, waren een trekpleister voor homo’s, die er seks zochten. Volgens de Indicateur des Urinoirs, een toilettengidsje van rond 1910, waren die urinoirs overdag nog netjes, maar na middernacht waren het vooral ‘des gens des affaires de derrière’ die ze frequenteerden.

Het was niet de enige plek in de Brusselse benedenstad die populair was bij homo’s, of pederasten zoals ze toen werden genoemd. De

34

toiletten in de kleine steegjes rond de huidige Grasmarkt waren bijzonder populair, het lommerrijke Warandepark en het Ter Kamerenbos waren - en zijn nog steeds - geliefde zones voor sekstoeristen. De parel aan de cruisingkroon waren in het fin de siècle de blitse Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen. Prostituees en toevallige passanten pikten er elkaar aan de lopende band op.

Vandaag is van die geschiedenis weinig te merken. De huidige homobuurt, die zich vooral rond de Kolenmarkt situeert, ontstond pas veel later. “Onderzoek over homoseksualiteit in België voor het ontstaan van de beweging in 1953, bestond nauwelijks,” zegt Wannes

Omdat homo’s zo zwaar werden bestraft in Duitsland en Groot-Brittannië, is er veel juridisch bronnenmateriaal dat hun bestaan en ook hun geschiedenis bewijst. Aangezien de wetgeving in België minder streng was, bestaan er weinig bronnen die een echte aanwezigheid bewijzen, ook niet in de jonge hoofdstad Brussel. Daardoor blijft een groep mensen, die vaak een leven in de schaduw moesten leiden, verborgen voor de geschiedenis.

“Aangezien grootstedelijkheid en homoseksualiteit historisch met elkaar verweven zijn, leek het evident dat de kans het grootst was om de sporen van een vergeten homoseksueel verleden het makkelijkst te reconstrueren op basis van de Brusselse casus,” zegt Dupont.

“De politie bekampte homoseksualiteit wel degelijk actief, zolang dat binnen haar mogelijkheden lag en voor zoverre die seksualiteit gebeurde in de openbare ruimte,” zegt hij.

Duponts hoofdstuk in het boek staat bol van saillante details over losbandige toiletbezoeken, schandalen in hoge burgerlijke kringen en de exploten van dubieuze sujetten in de Brusselse benedenstad. En over de onmacht van de Brusselse politie.

Het Brusselse politiekorps was gewoon niet opgewassen tegen de steeds sneller groeiende bevolking. De zedenbrigade van de stad Brussel stelde bijvoorbeeld niets voor. Berlijn telde in 1914 zo’n 200 zedenagenten, Parijs zelfs 240.

Brussel moest het stellen met ‘zes uitgebluste ouderlingen’. Die konden moeilijk alle toiletten en parken onderzoeken die de stad rijk was.

Ondanks de bloeiende subcultuur van homo’s en lesbiennes in Brussel, die er vrijer door het leven konden gaan dan in het buitenland, was hun situatie toch precair. “Ik zou niet zeggen dat de politie zonder meer ‘amateuristisch’ was tijdens de late negentiende en de vroege

twintigste eeuw, maar wel dat ze kampte met een gebrek aan de nodige capaciteit en van homoseksualiteit derhalve geen prioriteit maakte. Van tolerantie spreken is in deze dus misleidend,” zegt Dupont.

Homo’s werden wel degelijk vervolgd en hun aanwezigheid was op zijn zachtst gezegd ongewenst. De liberale zedenwetgeving werd na de Tweede Wereldoorlog teruggeschroefd en de politie kreeg een krachtig mandaat om homobars te sluiten en homo’s op te pakken.

Die pink scare, naar analogie met de heilige schrik voor communisten, vormt het verdere onderzoek van Dupont, die daar nu aan de Amerikaanse universiteit van Yale aan werkt.

De Brusselse benedenstad barstte eind negentiende eeuw uit haar voegen. De bevolking bleef stijgen en de goede trein- en tramverbindingen die de stad met de rest van het land verbonden, leidden tot een anoniem komen en gaan van mensen. Dupont haalt een anekdote aan van een apotheker die in 1864 betrapt werd op onzedelijk gedrag met WANNES DUPONT een jongeling in een UNIVERSITEIT ANTWERPEN schouwburg. Het bleek om Jozef Mellaerts te gaan, burgemeester van de Antwerpse gemeente Borgerhout. Hij was naar Brussel gereisd om daar in relatieve anonimiteit zijn seksualiteit te kunnen vieren, ver weg van zijn gemeente.

De groeiende economie trok steeds meer werkkrachten aan, die het platteland en zijn mores verlieten om zich in de grootstad te vestigen. Een nieuw soort mens was geboren: de vrijgezel. Dupont linkt de industriële revolutie en de opkomst van de vrijgezellencultuur in grootsteden expliciet aan de bloeiende homoseksuele cultuur. Er was gewoon meer infrastructuur dan op het platteland om andere lotgenoten te ontmoeten.

“Onderzoek over homoseksualiteit in België voor 1953, bestond nauwelijks”

SCHEMERZONE Homoseksuele relaties speelden zich af in de schemerzone tussen wat wettelijk en betamelijk was. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de belangrijkste homobars, in de volksmond smalend ‘geelgieterijen’ genoemd en volgens getuigenissen waren er dat wel wat, in het prostitutiemilieu te vinden waren. Vooral de volkswijken rond de kaaien van Sint-Katelijne en de Marollen waren populair.

Verzwegen Verlangen Het boek Verzwegen Verlangen verschijnt op 19 april bij uitgeverij Vrijdag en kost 24,95 euro.

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

“Vicia faba is de tuinboon die Pythagoras hartsgrondig haatte”

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

De lentegroentjes beginnen op te duiken op de markt. Tijd voor een mijmering over de loop van de seizoenen.

Hoe was het vroeger, toen de mensen nog afhankelijk waren van hun eigen kweek? Toen ons land nog grotendeels ‘ruraal’ was en de boertjes nauwelijks produceerden voor geld? Toen ze bedruipend leefden, niet uit keuze, maar omdat de omstandigheden dat oplegden?

De laatste oogsten waren binnen in oktober of zo.

Het varken werd in november geslacht, de slachtmaand, omdat een zwijn anders het schaarse eten van de mens opat en de temperaturen laag genoeg zakten om vlees te bewaren zonder het te moeten voederen. Ik hoorde dit ooit op de televisie verwoorden door een Russische vrouw van het schiereiland Kola in Rusland: “In de zomer bereiden we ons voor op de winter,” zei ze. “En in de winter doen we niets.” Ze lachte er niet eens bij.

En dan werd het voor de landman uitkijken naar het nieuwe groen. Hongersnood loerde om de hoek, terwijl de voorraden langzaam terugliepen. Met wat werden ze het eerste blij? Met wat wilde kruiden die langs de bermen groeiden, met de botten van de bramen en de scheuten van de meidoorn? Het paaslam werd rond nieuwjaar geboren. Drie maanden later kon men dan van het eerste nieuwe vlees genieten.

Vandaag zijn paprika’s, tomaten en courgetten er het hele jaar door, eender van kleur en smaak als altijd. Er zijn geen seizoenen meer. De appels liggen altijd even hard te glimmen. Maar wie de recente weken op de markt rondloopt, merkt toch een verschil.

Voor de jonge groente van eigen bodem is het nog wat vroeg, ook al zijn er al asperges en nieuwe aardappelen te krijgen, vaak gekweekt met grondverwarming of onder glas. Onze stadsgenoten met zuidelijke connecties laten groente komen uit Spanje en Italië, waar het nu al volop lente is. En daar verandert de dynamiek van de marktganger.

Plots zie je meer energie, meer passie bij het besnuffelen van het aangeboden eten. Bijna gehaast graaien de mensen door de bak jong plantaardig voedsel. Met wat zon op de markt was er verleden week heel wat aandacht voor de tuinbonen en voor de nieuwe artisjokken.

Tuinbonen, dat was lang geleden. En net die zijn de

bonen die écht van hier komen, Europees dan toch.

De grote meerderheid van bonenvariëteiten (en soorten) komt immers oorspronkelijk uit Amerika, zoals zoveel van ons eten. Deze niet. Vicia faba is de tuinboon die Pythagoras hartsgrondig haatte, op zo’n manier dat hij ze taboe verklaarde voor zijn volgelingen. Het is ook geen makkelijk voedsel. Er zit veel in tuinbonen dat slecht is voor de mens.

Het is algemeen geweten dat rauwe bonen giftig zijn, tenzij misschien de jonge erwtjes. Bonen bevatten kwalijke alkaloïden en ook nog oligosacchariden die in onze darmen zorgen voor melomane momenten. Er zijn heel wat waarschuwingen tegen bonen, en toch is dat nu net ons oervoedsel.

Wat aantoont dat er geen ideale voeding voor de mens bestaat. De mens eet wat hij kan, waar en wanneer het kan.

De peulen die ik op de markt ontmoette, waren soms wel veertig centimeter lang. Ik liet een stapel in mijn tas scheppen en bleek met meer dan een kilogram thuis te komen. Eenmaal in de keuken ben ik ze beginnen te doppen. Dat is niet zo lastig, maar wanneer dat karwei achter de rug is, blijft er van je kilootje slechts 250 gram over. Je houdt er maar beter rekening mee, wanneer je verse tuinbonen koopt.

Tenzij je ze niet stante pede wil gaan opeten, is het best de boontjes eerst te blancheren. Je zet een grote pot met water op en wanneer die kookt, gooi je de gedopte bonen erin. Wanneer het water weer ziedt, tel je een minuut of twee. De traditie zegt dat je hier geen zout bij moet doen omdat de vliezen van de bonen anders hard worden. Dit zou ook een fabeltje kunnen zijn. Zorg gewoon dat je erg jonge peulen koopt, waarvan het schilletje rond de bonen zelf nog erg groen is.

Na twee minuten schep je de bonen uit het kookvocht en gooi je ze in ijskoud water om helemaal af te koelen. Zo kan je ze desnoods een paar dagen bewaren in de koelkast. Het afkoelende kookwater begint al snel helderrood te kleuren. Er zijn dus ook daar chemische reacties die doorgaan, ook na het koken. Maar de giftige stoffen zijn nu uit ons eten verwijderd.

De bonen kunnen dan gesudderd worden met wat ajuin, laurier en spekjes. Het is een maaltijd op zich, maar wat rijst hierbij is feestelijker, de witte rijst naast de frisgroene bonen. Smakelijk.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Tuinbonen

37

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Ik ben cafébaas, programmator en ook madame pipi B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Arthème Gliksman Bezieler van theatercafé Le Jardin de ma Soeur

38

Ik run dit etablissement al een kwarteeuw. Destijds kwam ik niet rond als acteur en moest ik er een tweede job bijnemen. Zo werd ik associé van Madame Georgette in Le Jardin de ma Soeur. Dat was toen een cercle privé. Mijn vader was er vaste klant en ik vergezelde hem weleens.

Madame Georgette overleed in 1996. Van haar heb ik veel geleerd, bijvoorbeeld de omgang met klanten. In die tijd was ik namelijk niet zo sociabel. Samen hebben we van Le Jardin eerst een pianobar en vervolgens een theatercafé gemaakt. De allereerste voorstelling was een monoloog, geschreven door mijn vader. Ik speelde Netteke, een verslonsde huisvrouw.

Inmiddels ben ik toe aan mijn 23ste seizoen. Het programma is nog altijd een combinatie van eigen voorstellingen en externe producties, een mix ook van Franse chanson en verhalen. Begin jaren 2000 heb ik het een tijdlang ook in het Nederlands geprobeerd, maar er kwamen te weinig toeschouwers. Het Vlaamse theatercircuit was toen nog erg gesloten.

De Vismarkt is nu een hippe bobowijk. Dat was vroeger anders. Ik ben opgegroeid in Schaarbeek, maar als kind kwam ik soms naar de restaurants in deze buurt. De wijk had toen een volkse, niet al te beste reputatie. Geen buurt waar je alleen moest rondlopen, vond mijn moeder.

Mijn jeugd was enigszins ongewoon. Ik ben een kind van de zonde. Mijn ouders waren niet getrouwd en zijn later ook nooit getrouwd. Toen we midden jaren negentig de kans kregen om het hoekhuis te kopen waarin Le Jardin de ma Soeur gevestigd is, hebben we elk een etage uitgekozen, alle drie boven elkaar.

Mijn vader was bibliothecaris en is later zelf gaan schrijven. Mijn moeder werkte als directiesecretaresse bij een Amerikaanse bank. Zij is later gaan schilderen.

Allebei waren ze fervente verzamelaars, mijn vader van meubelstukken, mijn moeder van antiek aardewerk. Soms leek het een wedstrijd tussen hen.

Zelf ben ik op mijn negende begonnen met verzamelen: porselein, stoffen.

Mijn vader is een kleine twee jaar geleden overleden.

Hij was meer een vriend dan een vader. Bijna dertig jaar hebben we samengewerkt, ook in het café. Hij schreef theaterteksten, maar lapte ook de ramen als het nodig was.

Ik ga de zaak nu wel anders aanpakken. Ik heb het niet willen doen zolang mijn vader leefde, want hij wilde alles klein en discreet houden, ver weg van alle commercie. Ik wil dat ook, maar het is niet meer mogelijk. Op de dagen dat er geen voorstelling is, komt er veel te weinig volk naar het café. Er zijn minder habitués en er komen ook minder mensen uit pure nieuwsgierigheid binnen. Er wordt trouwens ook minder gedronken. Vroeger had ik wel twaalf soorten champagne in de aanbieding, nu nog één.

Er moet dus iets veranderen. Le Jardin de ma Soeur zal zichtbaarder worden, met een terras op de Vismarkt. In de winter zal er theater zijn, in de zomer alleen café. Dat is een stuk duidelijker voor de klanten.

Ik ga ook weer samenwerken met een vennoot. Het zal mij wat meer vrijheid geven. Zoals het nu gaat, is het geen leven meer. Ik doe alles in mijn eentje. Ik ben cafébaas, programmator, regisseur en ook madame pipi. Alleen van mijn poezen, Gaspar en Mariëtte, krijg ik wat steun voor de pr.

Dat harde werken is jarenlang een houvast geweest, zeker in de moeilijke periode na de dood van mijn man. Maar nu is het tijd om me weer af en toe te laten verrassen door het leven.

— BETTINA HUBO

© SASKIA VANDERSTICHELE

Arthème Gliksman (55)

volgde een acteursopleiding aan het Brusselse Conservatorium. Sinds begin jaren negentig baat hij het theatercafé Le Jardin de ma Soeur uit op de Vismarkt (Brandhoutkaai). Hij woont al ruim twintig jaar boven de staminee.

STEL ZELF JE VRAAG EN STEM OP BRUZZ.BE

Ik zie in Brussel veel meer Z-platen rondrijden dan vroeger, hoewel de wetgeving strenger is geworden.

Hoe komt dat?

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

JAN UIT JETTE De groenomrande Z-platen die je in het straatbeeld ziet, zijn handelaarsplaten of proefrittenplaten, die respectievelijk met ‘Z’ en ‘ZZ’ beginnen.

Autoverkopers die het afgelopen jaar minstens twaalf auto’s verkochten, kunnen een handelaarsplaat aanvragen voor auto’s die ze aan de voorraad onttrekken om bijvoorbeeld reclame te voeren. De voertuigen mogen dan zowel voor beroeps- als privéverplaatsingen worden gebruikt.

Garagehouders, die herstellingen doen en geen auto’s verkopen, kunnen proefrittenplaten aanvragen om niet-ingeschreven voertuigen te testen en te verplaatsen. Ze betalen hier geen verkeersbelasting op, maar mogen de auto’s niet gebruiken voor privéverplaatsingen of vervoer van goederen. Ook autoverkopers kunnen die proefrittenplaten aanvragen.

“In België zijn zo’n dertigduizend commerciële platen in omloop,” zegt Philippe Decrock, woordvoerder van Traxio, de Belgische confederatie van de autohandel. “Aangezien tien procent van de Belgische garages zich in het Brussels

Hoofdstedelijk Gewest bevindt, schat ik dat een drieduizendtal nummerplaten in handen is van Brusselse garagisten.”

Joost Kaesemans, directeur communicatie bij automobielfederatie Febiac ontkent dat de wetgeving strenger is geworden: “De wetgeving is sinds jaar en dag onveranderd, maar het ziet ernaar uit dat de DIV wijzigingen zal doorvoeren om misbruiken tegen te gaan.”

Niet iedereen gebruikt de Z-platen waarvoor ze dienen. Zo bestaat er al jaren een lucratieve handel in de groene nummerplaten. Garagisten verhuren de nummerplaten, hoewel dat strikt verboden is, aan malafide autoverkopers. Die proberen zo hun handel verborgen te houden voor de fiscus. “Ze gebruiken de Z-plaat om de tweedehandsauto’s te laten keuren. De auto’s worden daarna op de grijze markt verkocht zonder een spoor na te laten voor de fiscus. De nummerplaat

Niet iedereen gebruikt de Z-platen waarvoor ze dienen. Zo bestaat er al jaren een lucratieve handel in de groene nummerplaten.

traceert terug naar de eigenaar, die vaak niet weet aan wie het kenteken werd verhuurd,” zegt Decrock.

Daarnaast wordt een Z-plaat huren soms ook opgedrongen aan mensen die hun tweedehandsauto willen laten keuren.

Dure oplichterij, klinkt het bij de Groepering van erkende ondernemingen voor autokeuring en rijbewijs Goca: “Soms vraagt men 100 tot 150 euro om een plaat te huren,” zegt woordvoerster Marie De Backer.

De praktijken vinden buiten het domein van de keuring plaats, waardoor alleen de politie bevoegd is om ertegen op te treden.

Iets wat ze strenger moeten doen, vindt Decrock. (IL) VOLGENDE WEEK Wat is er aan de hand met de Brusselse fonteinen? Vele werken al jaren niet meer of verkeren in een miserabele toestand.

sterke

ONDERNEEMSTERS

Femmes

ENTREPRENEURES FORTES

a BXL

Gratis netwerkmomenten en inspirerende mentortrajecten voor Brusselse onderneemsters. Événements de réseautage gratuits et parcours de tutorat exaltants pour entrepreneuses bruxelloises.

www.sterkeonderneemsters.be

Sterke Onderneemsters in BXL is een initiatief van Markant vzw, i.s.m Artemis Brussel, KBC Brussels, UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel en Evolvero, met steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en 1819.

in BXL

#1566

Rubriekn

aam

WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMSBRUSSELSE

MEDIA VZW AFGIFTEKAN TOOR BRUSSEL X P303153

Draai me

Rubriekn

aam

NL

UIT

IN B RU

SSE

21 –

L | VOS

WEEKBLAD,2 7

SOR

TIE

| 4 |

FLAGEYPLEINEEN UITGAVE 2 0 1 7 #1566 AFGIFTEKANTOOR VAN 18, 1050 ELSENE, VLAAMS-BRUSSELSE

S À BRU

BRUSSEL

XEL

LES

#1566

Draai

EEN UITGAVE VAN VLAAMSBRUSSELSE MEDIA VZW AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL P303153 X

AND

19

ABO

UT

IN B RU

SSE

- 25 | 04

| 2017

LE VE N

IN

DE

ST

AD

| N IE UW S | AC

LS

ESCAPE

© SASKIA

BRU

ZZ | RUB

RIE

JA N M U

LD ER

‘Op Brusse l kan je blij ven kankeren .

Heerlijk’

DA NS AE

RTS TRA

Hunkert naa r jong bloed

AT

ESC AP E

RO OM S

Spelletjes voor grote kinderen

© SASKIA VANDERSTI

CHELE

&

VANDERSTICHELE

VZW,

me om

OP IN IE

MULDER

SpelletjesROOMS

voor grote kinderen

1

21/03/17 15:54

HT ER GR ON D

JAN

‘Op Brussel kan je blij kankeren. ven Heerlij k’ DANSAERTSTRAAT

Hunkert jong bloednaar

ALICE DIRK VAN DEN SNAUWA ABEELE RAPHAË L CRUYTERT

MEDIA

X, P303153

Rubrieknaam

WEEKBLAD,

| O UT

XL FESTIVAL VINCEN STUFF. BEECKMAN CHRISTOPHE SERMET ELZO DURT AKINMUSIRE ETTORE SCOLA

AMBROSE

O Bru ssels, where art tho u?

SOIBXL-advert-BRUZZ-105x142.indd 1

om

FR EN

LEVEN IN DE STA D | NIEUW S | AC HTERG ROND & OPI NIE

K

19 - 25 | 04 | 2017

Geef een tweede leven aan je oude fiets*. Breng hem binnen in één van onze Recypark!

RE

zaterdag 22 april

Cycle

zondag 23 april Openingsuren, adressen & toegangsvoorwaarden op www.netbrussel.be *Elektrische fietsen worden ook aanvaard.

© 2017 Chaudfontaine is a gedeponeerd merk van MMJ.

Smaakt naar meer DANK JE WEL NATUUR!

1,5 €

BTW incl.

BON

2€

BTW incl.

BON

1€

BTW incl.

Bij aankoop van 1 multipack Chaudfontaine Natuurlijk Mineraalwater Plat 1,5Lx6 of x8.

Bij aankoop van 1 multipack Chaudfontaine Bruisend Natuurlijk Mineraalwater 6x1,5L of Licht Bruisend 6x1L.

Bij aankoop van 1 multipack Chaudfontaine Fusion Citroen of Chaudfontaine Fusion Pompelmoes & Cranberry 6 x 500ml.

Enkel geldig in België en in GHL. Onmiddellijk aftrekbaar aan de kassa. Eén bon per gezin en niet cumuleerbaar met andere promoties. Geldig tot 31/5/2017

Enkel geldig in België en in GHL. Onmiddellijk aftrekbaar aan de kassa. Eén bon per gezin en niet cumuleerbaar met andere promoties. Geldig tot 31/5/2017

Enkel geldig in België en in GHL. Onmiddellijk aftrekbaar aan de kassa. Eén bon per gezin en niet cumuleerbaar met andere promoties. Geldig tot 31/5/2017

(255)5449000009944(3901)015 BERICHT AAN DE HH. HANDELAREN: deze bon geldt enkel bij aankoop van het vermelde product. Coca-Cola European Partners Belgium sprl/bvba behoudt zich het recht voor de terugbetaling te weigeren bij gebrek aan voldoende aankoopbewijzen. Bonnen terug te sturen voor 31/08/2017 naar p/a HighCo DATA Benelux nv, Kruiskouter 1 - 1730 Asse voor controle en terugbetaling. Niet cumuleerbaar met andere promoties. © 2017 “Chaudfontaine” is een gedep. merk door MMJ. V.U.: Coca-Cola European Partners Belgium sprl/ bvba – Etienne Gossart - Bergense Steenweg 1424 - 1070 Brussel.

Ondernemingsnummer: 0425071420

(255)5449000009937(3900)002 BERICHT AAN DE HH. HANDELAREN: deze bon geldt enkel bij aankoop van het vermelde product. Coca-Cola European Partners Belgium sprl/bvba behoudt zich het recht voor de terugbetaling te weigeren bij gebrek aan voldoende aankoopbewijzen. Bonnen terug te sturen voor 31/08/2017 naar p/a HighCo DATA Benelux nv, Kruiskouter 1 - 1730 Asse voor controle en terugbetaling. Niet cumuleerbaar met andere promoties. © 2017 “Chaudfontaine” is een gedep. merk door MMJ. V.U.: Coca-Cola European Partners Belgium sprl/ bvba – Etienne Gossart - Bergense Steenweg 1424 - 1070 Brussel.

Ondernemingsnummer: 0425071420

(255)5449000009920(3900)001 BERICHT AAN DE HH. HANDELAREN: deze bon geldt enkel bij aankoop van het vermelde product. Coca-Cola European Partners Belgium sprl/bvba behoudt zich het recht voor de terugbetaling te weigeren bij gebrek aan voldoende aankoopbewijzen. Bonnen terug te sturen voor 31/08/2017 naar p/a HighCo DATA Benelux nv, Kruiskouter 1 - 1730 Asse voor controle en terugbetaling. Niet cumuleerbaar met andere promoties. © 2017 “Chaudfontaine” is een gedep. merk door MMJ. V.U.: Coca-Cola European Partners Belgium sprl/ bvba – Etienne Gossart - Bergense Steenweg 1424 - 1070 Brussel.

Ondernemingsnummer: 0425071420

DB373067D7

BON

Bel gratis !

MEER

natuurlijke gezondheid & verzorging

0800 20 950

voorheen

e 2 VOOR

DAN

AR 50 JA G IN E R VA R

1 EURO* Olie Specialist in

Bezoek ons op REVA, Flanders Expo

VAN 20 TOT 22 APRIL 2017 - STAND F2.06

SERVICE

24/24 - 7/7

Op alle Oliën en Vetzuren van De Tuinen en Holland & Barrett.

Combineer zelf.

VOOR ELKE TRAP EEN OPLOSSING

BEZOEK ONZE SHOWROOMS TE WAREGEM, WEMMEL & BATTICE VRIJBLIJVENDE OFFERTE / BEZOEK

www.comfortlift.be | sales@comfortlift.be Comfortlift Orona is een onderdeel van Liften Coopman NV | Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem DB371866D7

* Goedkoopste product voor €1.

Bezoek één van onze winkels of hollandandbarrett.be Aanbiedingen zijn geldig van 18 april t/m 7 mei 2017 DB372152D7

DB373100D7

DB374215D7

SICLI nv is de Belgische leider in brandbeveiliging (brandblussers, brandweermateriaal, detectiesystemen, blussystemen,…). Sinds 1925 zijn we aanwezig op de Belgische markt.

Voor de expansie van ons bedrijf zijn wij op zoek naar volgend profiel (m/v):

De gemeente Tervuren is op zoek naar een (m/v):

Regionale Vertegenwoordiger

planner toezicht en onderhoud

voor de regio Brussel (1030 - 1140 - 1200) & Asse - Zellik - Grimbergen - Vilvoorde

Je maakt de planning van de toezichters van de gemeentelijke infrastructuur op en volgt het verloop ervan op. Hierbij hou je rekening met de aard en de bezetting van de infrastructuur en de beschikbare middelen. Daarnaast sta je in voor het kwalitatief onderhoud en gebruik van de infrastructuur en de materialen. Je geeft uitleg aan de gebruikers op een klantgerichte wijze.

D4 – contract van onbepaalde duur – voltijds

Functie: • Je zorgt door actieve prospectie voor de realisatie van de commerciële objectieven • Je bouwt langetermijnrelaties op met het gevestigd cliënteel • Je werkt vanuit jouw woonplaats en rapporteert aan de Sales Manager • Je adviseert onze klanten over ons gamma (producten, systemen, diensten) en realiseert rechtstreekse verkopen en laat je hiervoor bijstaan door de technisch-commercieel afgevaardigde • Je werkt op basis van een bediendestatuut met ongelimiteerde commissieverloning.

Profiel Je hebt minimum 3 jaar relevante werkervaring (opstellen van planningen) die je kan aantonen met een attest. Je bent vertrouwd met specifieke wetgeving over o.a. veiligheid en interne procedures en je hebt een basiskennis van het gebruik van machines en materiaal. Je werkt graag samen met collega’s en je bent klantgericht ingesteld. Bovendien ben je een betrokken medewerker die kwalitatief en correct handelt.

Profiel: • Je bent tweetalig Nederlands / Frans • Je genoot een technische of commerciële opleiding of gelijkwaardig door verkoopervaring • Je hebt ervaring in de verkoop van goederen en diensten in een B to B markt • Je werkt zelfstandig in jouw sector en werkt samen met de binnendiensten om je zakencijfer te realiseren • Je bent woonachtig in de sector en beschikt over een voertuig • Je hebt een vechtersmentaliteit en houdt van prospecteren.

Aanbod Een tewerkstelling in een moderne en dynamische werkomgeving.

De minimum brutomaandwedde op niveau D4 aan 0 jaren geldelijke anciënniteit: € 2310,51.

Sicli nv zorgt voor een grondige opleiding, een uiterst gevarieerde en aantrekkelijke functie met grote verantwoordelijkheden en een competitief salaris met extralegale voordelen.

DB373166D7

Interesse? Stuur dan jouw cv naar cm@sicli.be of per post naar SICLI nv, t.a.v. dhr. Michot, Merlostraat 1 te 1180 Brussel.

Beroepservaring opgedaan bij een andere overheid wordt volledig meegerekend voor de geldelijke anciënniteit. Relevante beroepservaring opgedaan in de privésector of als zelfstandige wordt maximum voor 6 jaar meegerekend voor de geldelijke anciënniteit.

Extralegale voordelen zoals maaltijdcheques, terugbetaling openbaar vervoer, fietspremie, hospitalisatieverzekering …

Aanleg contractuele wervingsreserve voor een periode van 2 jaar met mogelijkheid tot verlenging.

ons op Facebook!

De vzw Warlandis (Odon Warlandlaan 209, 1090 Jette) zoekt voor het woonzorgcentrum “Warlandis” (m/v):

Interesse?

Stuur uiterlijk op 19 april 2017 je sollicitatiebrief met cv en een attest dat minstens 3 jaar relevante ervaring aantoont naar hrm@tervuren.be of per brief t.a.v. het college van burgemeester en schepenen, Markt 7a bus 2 in 3080 Tervuren.

Kinesist op zelfstandige basis Facebook.com/streekpersoneel.be

Meer informatie kan je opvragen via de personeelsdienst: tel. 02 766 52 42 – hrm@tervuren.be

DB371330D7

DB374570D7

Interesse?

Gelieve uw curriculum vitae te mailen naar martine.lemmens@warlandis.be of telefonisch contact op te nemen (02/428 00 00).

DB337975A7

Diensthoofd Algemeen Secretariaat en Archief A1-A3 - Voltijds - Contractueel

Je taken: • Je leidt de dienst Algemeen Secretariaat en Archief en coacht een team van 6 medewerkers • Je hebt affiniteit met de werking van het gemeentelijk apparaat.

Als diensthoofd zorg je voor een kwaliteitsvolle voorbereiding van de besluitvorming • Je bent verantwoordelijk voor de uitwerking van een modern document- en archiefbeheer • Je ondersteunt en adviseert het afdelingshoofd Interne Zaken voor de afwerking van onderwerpen en dossiers gerelateerd aan het eigen taakdomein.

Je profiel: Je bezit ofwel een masterdiploma, ofwel een diploma van het universitair onderwijs of een diploma van het hoger onderwijs van twee cycli dat gelijkgesteld werd met universitair onderwijs.

Een job in de veiligheid?

Klaar voor de toekomst!

Procedure: Je slaagt voor een aanwervingsexamen. (Schriftelijk examen op 30 mei en mondeling jurygesprek op 12 juni).

G4S zoekt dringend:

Bewakingsagenten (m/v) om ons team op Brussels Airport te versterken

Interesse? Stuur je cv en sollicitatiebrief samen met een kopie van je diploma, via e-mail IOM@overijse.be, naar het college van burgemeester en schepenen, Begijnhof 17, 3090 Overijse of overhandig alles aan de onthaalbalie op hetzelfde adres, waar je een ontvangstbewijs krijgt. Solliciteren kan ten laatste op 9 mei 2017. De postdatum, maildatum of de datum van het ontvangstbewijs geldt als bewijs.

Enkel iets voor mannen? Zeker niet! Hou je van een verantwoordelijke job in een boeiende omgeving? Ben je alert, diplomatisch en klantvriendelijk? Dan is deze job zeker iets voor jou!

Meer info? Kijk voor de volledige functiebeschrijving op onze website www.overijse.be/ vacatures. Je kan ook steeds terecht bij de personeelsdienst op het nummer 02 785 33 40 of via IOM@overijse.be.

Solliciteer via www.g4s.be/vacatures

Wij werven aan op basis van competenties en talenten, ongeacht leeftijd, geslacht, origine, gender, afkomst, geaardheid, handicap, …

DB363092C7

Aut. SPF. de l’Int. - Verg. FOD. Binn. Zaken 16.1066.11 (05.05.2012)

www.overijse.be

DB373161D7

We bieden je: • Een boeiende, uitdagende functie met veel afwisseling en een grote werkzekerheid • Een bezoldiging overeenkomstig de weddeschaal en ervaring (brutomaandwedde niveau A1a-A3a: min. € 2.987,26 - max. € 5.256,76) • Minimaal 33 vakantiedagen, maaltijdcheques (€ 8), gratis hospitalisatieverzekering, terugbetaling openbaar vervoer woon-werkverkeer (75%), fietsvergoeding en 2de pensioenpijler.

VOORDEELBON € 19,99 I.P.V. € 37,98

D

Rondreis met Vlaamse gids

Afreisdata :

Wanneer de Bijbel en klassieke muziek elkaar ontmoeten

Istrië (Kroatië ) & Slovenië

e Bijbel en in het bijzonder het passieverhaal zijn voor de meeste klassieke componisten een eindeloze bron van inspiratie geweest voor heel wat schitterende muziekstukken. Het leven van Jezus Christus in het bijzonder diende vaak als thema met als absoluut hoogtepunt de passies het vertellen. van Bach die he et lijden van Christus ve ertellen.

8 fijne dagen

18 OKTOBER & 1 NOVEMBER 2017

€899,-/pp ( vliegreis Brussels airlines inbegrepen )

4****-hotels, volpension & excursies inbegrepen INFODAG: dinsdag 25 april om 15.00u stipt in het Blauwe Vogel-auditorium.

Gratis toegang, wel even reserveren aub.

Bestel ook onli online ne op www.dezeweek.be www.dezeweek.be/religieusklassiek e/religieusklassiek (gratis thuisgeleverd) thuisgeleverd

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 • meer info: www.deblauwevogel.be

bij aankoop van beide cd-boxen samen

DB370200C7

EXTRA VOORDEEL

Reisfamilie Carlier

19,99 i.p.v. 37,98

OB68436

3 cd-box

2 cd-box

9,99

17,99

i.p.v. 24,99

i.p.v. 12,99

Haal met deze voordeelbon beide cd-boxen ‘RELIGIEUS KLASSIEK’ bij Standaard Boekhandel voor € 19,99* i.p.v. € 37,98 of bestel online op www.dezeweek.be/religieusklassiek

LEES & VOLG STEPS MAGAZINE

CHECK WWW.

.BE

& SCHRIJF JE IN OP ONZE NIEUWSBRIEF!

*Actie zonder aankoopverplichting. Extra voordeelbonnen via www.dezeweek.be/religieusklassiek.

Winkelprijs Standaard Boekhandel €37,98 voor beide cd-boxen samen. Uw voordeel €17,99. Actie geldig zolang de voorraad strekt, t.e.m. 20/05/2017. Niet cumuleerbaar met andere kortingen en/of promotionele aanbiedingen. Bij uitputting van de promotie kan u reserveren voor afhaling op een latere datum. Deze aanbieding is niet geldig op de voorraad op de winkelvloer tegen de gewone handelsprijs, noch op de webshop van Standaard Boekhandel.

DB372986D7

Bestel nu een traplift en betaal 0% btw *! thyssenkrupp Encasa verjaagt de winter en brengt de lente in uw huis, met haar verfrissende voorjaarsactie: BESTEL een traplift tussen 15/03/2017 en 30/04/2017 en betaal GEEN BTW*.

DB335414A7

NIET TE MISSEN

L EN T E AC TIE

Meer nog, haalt u uw thyssenkrupp traplift in huis, dan bent u zeker van: • Duitse degelijkheid en kwaliteit • Maatwerk rechtstreeks van de producent • Service 24/7, altijd nabij • Comfort en veiligheid op de trap!

Vraag een vrijblijvende offerte en een ‘testrit’ bij een klant in uw buurt.

Bel gratis

0800 26 672

Ontvang uw gratis informatiepakket

www.tk-traplift.be * Aanbod onder voorwaarden, zie www.tk-traplift.be/actie

DB363024C7

NIVEA DEODORANT

bad- en douchecrème diverse varianten 750 ml

diverse varianten voor hem en haar deospray 150 ml of deo roller 50 ml

(1 l = 3.19)

2.39

(1 l = 9.60/28.80)

BALKONBAK MET OPHANGSYSTEEM

bloempot Campana zwart 30 cm

terra of antraciet kunststof 20x50 cm

1.36

40 cm

2.49

1

4

44

79

DAMES SPORT BH

diverse varianten polyamide/polyester/ elastaan maten S-XXL

Lipton Ice Tea frisdrank diverse varianten 500 ml (1 l = 1.30)

PEPSI OF 7UP FRISDRANK diverse varianten (1 l = 1.10)

0.65

500 ML

299

055

KUNST GRAS

NATUUR ZEEMLEDER

BLOEMPOT GRANIET LOOK

raamwisser 3-in-1 diverse kleuren incl. sprayflacon

Ø 38 cm 5.96

2

3

realistische en luxe uitvoering 100x200 cm

14

perfecte kwaliteit ca. 48x33 cm

kunststof Ø 30 cm

200x220 cm 240x220 cm

STUNTPRIJS

749

9.95 11.95

decoratie vlinder diverse varianten metaal, 30 cm

0.59

40 cm

1.29

NIET VAN ECHT TE ONDERSCHEIDEN

79

96

DEKBED OVERTREKSET diverse dessins zwart/wit, katoen kussensloop: 60x70 cm 140x220 cm

diverse prints katoen/elastaan lang maten S-XXL

299

1.99

95

DAMES SHIRT

HEGRON ZONNEBRAND sierkussen met tekst diverse varianten kussenhoes: katoen vulling: polyester

2.79

BEKIJK NU DE FOLDER OP WWW.ACTION.BE

diverse varianten spray of milk, 200 ml bijv. Factor 20 (1 l = 9.95)

Factor 30 Factor 40 Factor 50

2.79 3.49 3.95

(1 l = 13.95/17.45/19.75)

199

Wilt u altijd op de hoogte blijven van acties en nieuwe producten?

Meld u dan aan voor de nieuwsbrief op www.action.be/nieuwsbrief.

WEEKACTIE! WEEKACTIE! DAMES JUMPSUIT

diverse uni kleuren polyester maten S-XL jumpsuit diverse prints polyester maten S-XL

4.79

slippers diverse kleuren met brede band maten 36-41

2.29

INTEX SPEELPARADIJS

SOLAR LED TUINLAMP

249x191x109 CM

2

incl. glijbaan, waterval, spuitbloem, dinosaurus en 6 opblaasballen 216 liter capaciteit wandhoogte 16 cm

warm wit of colour changing

22

50

VARO GRAS-/HAAGSCHAAR incl. snellader en twee snijbladen 7.2 volt LI-ION

47

BLOEMPOT JONGEN OF MEISJE

bloempot jongen of meisje met rugtas metaal 28x16x56 cm

met kruiwagen metaal ca. 35x20x40 cm

7.96

379

1695

WATERBALLON POMP

KINDER ONDERGOEDSET

incl. 100 waterballonnen

556 WERCKMANN GEREEDSCHAPSKOFFER

o.a. Frozen of Minions katoen/elastaan maten 92-122

kunststof 50x25x23.5 cm rolmaat 5 meter

1.39

BELLENBLAAS MACHINE diverse kleuren mechanisch vis

187

2

5

99 bubble bellenblaas diverse kleuren 1 liter

0.64

49

GASBARBECUE MET 3 PITTEN op wielen 102x49x97 cm

IDEAAL VOOR TERRAS EN CAMPING

7995

barbecue gereedschapset deluxe zwart, RVS 3-delig

3.49

Zet- en drukfouten voorbehouden.

1

79

Aanbiedingen geldig van woensdag 19 april t/m dinsdag 25 april 2017

Kijk voor al onze aanbiedingen op www.action.be DB372980D7