BRUZZ actua - editie 1661

#1661 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

08 | 05 | 2019

DE STAD MAAKT HET BEESTJE

STADSINSECTEN ZIJN KLEINER, MAAR VLIEGEN VERDER

© BART DEWAELE

ARCHITECT FILIP CANFYN

‘Politici moeten keihard durven te zijn’

HIPPE HORECA BANT CASH

‘Digitaal is het nieuwe normaal’

FINANCIËLE STEUN VOOR BRUSSELSE ONDERNEMERS

GENIET VAN TALRIJKE PREMIES OM UW ACTIVITEITEN TE BOOSTEN!

CV

eshop

ONTDEK WAT NIEUW IS OP WWW.PREMIESKMO.BRUSSELS

BXEE 4168-000 - Annonce BRUZZ-FR-NL-290x215.indd 2

05/04/2019 13:10

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

GAËLLE ( 63 ) , SINT-MARTINUSKERKSTRAAT, GANSHOREN "Na mijn carrière in het leger ben ik naar Afrika vertrokken.

Daar was ik safari- en jachtgids.

Ik richtte olifanten af in Kame-

roen. Door Boko Haram ben ik moeten vertrekken. Het werd te gevaarlijk. Nu verzamel ik blikjes met mijn ezels. Een job die ik zelf

gecreëerd heb. Ik krijg een euro per kwartier en mag maar twee uur per dag werken boven op mijn uitkering. We doen 5.000

km per jaar. Ik, Voyou en mijn twee andere ezels. Als ik met pensioen ben, vertrek ik terug.

Naar Zuid-Afrika."

8 MEI 2019

I

3

Mis niets van de verkiezingen in Brussel

Inhoud

Spreektijd

Filip Canfyn 'Brussel is een bastaardkind'

Reportage

12

Op stap met een insectenspotter

'Op het platteland is het maar een doodse bedoening' 18

WOENSDAG

15 MEI

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

06

In beeld

08

De week

NOG MEER BRUSSEL BIJ BRUZZ debat en beantwoorden ze al uw vragen.

Elke werkdag tussen 12 en 14u.

Lees de VERKIEZINGSSPECIAL , volgende week bij BRUZZ magazine.

Wegwijs in de Brusselse politiek Kandidaten & analyses

BRUZZ radio

Mis niets van de verkiezingen in Brussel.

Vergelijk de standpunten van de verschillende partijen over tien belangrijke thema’s dankzij de BRUZZ-KIESWIJZER. Vanaf maandag BRUZZ.be

Lees alles over de verkiezingen in Brussel in de KIESSPECIAL van BRUZZ. Volgende week BRUZZ magazine

Elke middag gaan twee politici live met elkaar in

Kijk naar het Grote Verkiezingsdebat van BRUZZ vanuit het Brussels parlement en zie hoe de Vlaamse en Brusselse kopstukken debatteren over mobiliteit & milieu, veiligheid & netheid, werk & wonen, cultuur & welzijn en onderwijs.

Vanaf 8 mei BRUZZ tv

Edito

EDITO

Vijf voor twaalf — STEVEN VAN GARSSE

Cashloos betalen wordt de norm 16

10

Onderwijs

24

Enfant Terrible

26

Nick Trachet

27

Beeldspraak

28

Big City

Pride Parade Samen met Zelda van For All Queens blikt BRUZZ vooruit op de Pride Parade en het FAQ! Pride-programma.

Volgende donderdagnamiddag BRUZZ radio

Deus:

Twintig jaar The Ideal Crash De redactie loodst u in acht dagen richting The Ideal Crash.

Wie al eens een bus neemt in het Noordstation kan er niet naast kijken.

In de kelders van het CCN-gebouw leven transmigranten in erbarmelijke omstandigheden. Ze verblijven er droog en beschut, maar het is er vuil en chaotisch, de hygiëne laat er te wensen over, en als de transmigranten niet op de smalle matrasjes liggen, dolen ze doelloos rond in het station en de buurt errond.

Dat is voor niemand goed. Niet voor de vaak Afrikaanse migranten. Maar ook niet voor de mobiliteit in onze stad. De tochtige en donkere haltes waren de afgelopen decennia al geen toonbeeld van klantvriendelijkheid.

Vandaag is het er nauwelijks te harden. We moeten het zeggen zoals het is: het is er een vuile, stinkende bedoening.

De bus nemen naar het Noordstation zal de komende weken niet meer kunnen.

Zowel De Lijn, als nu ook de MIVB heeft beslist om er geen halt meer te houden.

De chauffeurs hebben het gehad. Vinden het er onveilig en vuil. Je kan hen geen ongelijk geen.

In het dossier van de Noordstation tonen de Brusselse en de federale politiek zich op zijn smalst. Op de kap van transmigranten en de gebruikers van het openbaar vervoer, worden paraplu’s opgestoken, hete aardappels doorgegeven en bedenkelijke politieke spelletjes gespeeld.

Iedereen ziet van kilometers ver dat dit probleem alleen opgelost kan

worden door samen naar oplossingen te zoeken, ieder binnen zijn eigen verantwoordelijkheid. Dat schrijven we niet alleen nu, maar schreven we ook al maanden geleden. Vandaag is er nog geen sikkepit veranderd.

Om te beginnen moet de federale minister voor Asiel en Migratie een geschikte opvangplek vinden, liefst niet te veraf, zodat de sans-papiers in menselijke omstandigheden hun dagen en nachten kunnen doorkomen.

Vervolgens moet de lokale politie er de orde herstellen. Tot slot moet er dringend een plan komen voor een beter beheer van CCN-gebouw, een verantwoordelijkheid van de eigenaars (Brussels Gewest en AXA).

Dat alles in nauw overleg met de openbaarvervoersmaatschappijen en de ngo’s die zich over de transmigranten ontfermen.

In het dossier van het Noordstation komen twee van de belangrijkste thema’s van de komende Brusselse verkiezingen samen: migratie en mobiliteit. Op beide thema’s zijn de laatste jaren belangrijke bakens verzet: er is de verplichte inburgering die er staat aan te komen, en de geesten rijpen dat Brussel het gerust met minder auto’s kan doen.

Dus ja, Brussel is op de goede weg.

Maar rond het Noordstation moet er snel een oplossing komen. Want met zulke toestanden kunnen we onmogelijk de verkiezingen in.

BRUZZ | VOORAF

Samenleving

“Rond het Noordstation moet er snel een oplossing komen.

Zo kunnen we onmogelijk de verkiezingen in”

Volgende week in BRUZZ magazine.

8 MEI 2019

I

5

In beeld

6

I

8 MEI 2019

BRUZZ | DE WEEK

Nieuwe wind(molens)

Š SASKIA VANDERSTICHELE

Een jongeman plaatst een nieuw windmolentje langs het kanaal in Molenbeek. De eerste kleurrijke molentjes werden daar geplaatst in 2005. Ondertussen zijn ze uitgegroeid tot een symbool van de gemeente en de nieuwe wind die er waait. Hoge molens vangen echter veel wind en de plastic wieken raken regelmatig beschadigd. Ze worden drie tot vier keer per jaar vernieuwd. Een atelier in de buurt levert ze aan.

8 MEI 2019

I

7

De week

Terugblik op het nieuws

Irisfeest

Zonder gas

704

Meer dan 100.000 mensen vieren de 30ste verjaardag van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de 150ste verjaardag van de tram tijdens het Irisfeest. De Electro Night en het 100% Made in Belgium-concert brengen bijna 15.000 mensen samen op het Paleizenplein.

Zo’n 180 gezinnen in de Sint-Denijswijk in Vorst zitten een hele tijd zonder gas door een lek in een waterleiding, waardoor installaties als gasketels en gasmeters schade kunnen oplopen. Daarom wordt de gasaansluiting onderbroken. Sibelga installeert douches op het Sint-Denijsplein voor de getroffen buurtbewoners.

Om tegemoet te komen aan het nijpende gebrek aan fietsstallingen in Brussel zal het Gewest voor het einde van deze maand 704 nieuwe fietsnietjes installeren.

Fietsnietjes zijn buizen die aan beide uiteinden in de grond verankerd zitten zodat de fiets ertegen kan leunen en goed vastgemaakt kan worden.

WAAROM HET AANMODDEREN BLIJFT AAN HET NOORDSTATION

Zwartepieten voor gevorderden BRUZZ | DE WEEK

Amper een half jaar na de vorige crisis stopt De Lijn opnieuw niet langer aan het Noordstation. De situatie in en rond het station is een gevolg van politieke versnippering en een gebrek aan migratiebeleid. Iedereen wijst elkaar met de vinger. — KRIS HENDRICKX

A

fgelopen weekend weigerden de chauffeurs van De Lijn om nog te stoppen aan de bushalte onder het Noordstation. Te onveilig en niet hygiënisch, vinden de chauffeurs. We zitten daarmee opnieuw in dezelfde situatie als in november vorig jaar. Ook toen sloegen de chauffeurs alarm, waarop De Lijn, gesteund door Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA), de halte een tijdlang sloot. Ook de MIVB-bussen stoppen er niet meer.

Na een portie zwartepieten voor gevorderden kwam er vorig jaar dan toch een soort oplossing uit de bus: er zouden bijkomende inspanningen komen voor de netheid en de busterminals zouden opgefrist worden. Maar wie met een buschauffeur praat, zal horen dat de situatie ook de voorbije maanden problematisch bleef.

Eén belangrijke reden voor de knoop is het beleid dat de federale regering de voorbije jaren voerde. Hoewel er tot zevenhonderd transitmigranten tegelijk aan het Noordstation verble-

8

I

8 MEI 2019

ven, weigerde staatssecretaris Theo Francken (N-VA) steun aan een structuur waarmee die groep wordt opgevangen. Zo’n centrum inrichten zou alleen maar meer migranten aantrekken, stelde de staatssecretaris, die vooral vond dat de politie de migranten moest oppakken en afschrikken.

Het Gewest besloot dan maar op eigen houtje zo’n centrum te financieren, in Haren, ver van het centrum. Maar de capaciteit van het centrum volstaat niet om de hele populatie aan transitmigranten op te vangen. Vandaag ontbreken enkele honderden slaapplaatsen én blijft het station in tegenstelling tot vroeger ’s nachts ook open, omdat het Gewest besliste in het CCNgebouw een ‘rustruimte’ te openen.

Resultaat: enkele honderden migranten blijven rond het station hangen, waar ze naast een dak boven het hoofd ook de voedselbedeling (door vrijwilligers) en wifi vinden.

Zowel het Gewest, de burgemeesters, De Lijn als het burgerplatform dat vluchtelingen ondersteunt,

De donkere ruimte in het Noordstation is onttrokken aan sociale controle en vormt een magneet voor migranten. © PHOTONEWS

wijzen naar het federale niveau voor een oplossing. Ze vragen om een of meerdere onthaal- en oriëntatiecentra waar de migranten terechtkunnen. Franckens opvolger Maggie De Block (Open VLD) kondigde al aan dat ze de situatie zou oplossen.

Bij het ter perse gaan was het nog niet duidelijk welke vorm die oplossing zou aannemen. Een opvangcentrum ziet ze alvast niet zitten. “Ik ga geen onthaalcentrum openen voor mensen die geen asiel aanvragen,” klonk het op de VRT.

SLECHT ONTWORPEN TERMINAL Een tweede aspect van de huidige malaise is de ongelukkige inrichting

van de busterminal onder het Noordstation. De donkere ruimte is onttrokken aan sociale controle en vormt dan ook een magneet voor migranten die in het station bijvoorbeeld geen toiletten vinden.

De inrichting van de terminal is zo ongelukkig dat De Lijn er ook los van de transitmigranten helemaal vanaf wil en de terminal naar het Noordplein voor het station (aan de zijde van het centrum) wil verplaatsen.

Wat de situatie - met een understatement - niet makkelijker maakt, is het institutionele kluwen rond de kwestie. Het federale niveau mag met Maggie De Block dan bevoegd zijn voor migratie, elk denkbaar ander beleidsniveau

Geen misbruik

Werkloosheid

Knokpartij

Het gesprek tussen de ouders van het vierjarige meisje uit de gemeenteschool in Schaarbeek, rond wie heel wat commotie is ontstaan wegens vermeend kindermisbruik, en de wetsdokter van het parket werpt vruchten af. De ouders geloven dat hun dochter niet is misbruikt. De school gaat maandag weer open.

De werkloosheidsgraad in Brussel bedraagt eind april 15,5 procent. Dat is het laagste niveau voor de maand april in 26 jaar, meldt het Brusselse arbeidsbemiddelingsbureau Actiris. Het gaat om de 54ste opeenvolgende daling van de werkloosheid in Brussel.

De politie van de zone Montgomery pakt woensdag 21 personen, onder wie twintig minderjarigen, op na een knokpartij op het Sint-Antoonplein in Etterbeek. Het zou gaan om rivaliserende bendes uit verschillende gemeenten.

Als Europese hoofdstad is Brussel veranderd van provinciestad tot min of meer normale stad BRUZZ | DE WEEK

FRÉDÉRIC NICOLAY , horeca-ondernemer (in ‘Le Soir’)

Cartoon

Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

heeft ook wel wat in de pap te brokken. Het Brussels Gewest omdat het bevoegd is voor de openbare netheid rond het station én omdat het nog even eigenaar is van het CCN-gebouw boven de busterminal. Ben Weyts (N-VA) als Vlaams voogdijminister voor De Lijn. En burgemeester Bernard Clerfayt (Défi) als burgemeester van de gemeente waarin het Noordstation zich bevindt.

Zodra het Maximiliaanpark in beeld komt, komt daar ook nog Brussels burgemeester Philippe Close (PS) bij. Vijf gezagsniveaus en vijf verschillende partijen, op enkele weken van de verkiezingen.

U begrijpt het al: voor liefhebbers van zwartepieten is dit smullen.

8 MEI 2019

I

9

Onderwijs

Brede Scholen in Brussel willen meeschrijven aan de hervormingen van de VGC

‘Laat het ons meebeslissen’ Een netwerk tussen scholen, gezinnen en vrijetijdsorganisaties uit de buurt, dat is wat Brede Scholen in Brussel trachten te zijn. De Vlaamse Gemeenschapscommissie stuurde een hervormingsnota uit, maar de Brede-Schoolcoördinatoren trekken aan de alarmbel. “Ons doel is hetzelfde. Maar de aanpak kan volgens ons beter.” — STEFANIE NIJS BRUZZ | DE VERHALEN

K

10

inderen leren al heel wat op school, maar ontwikkeling stopt niet na de lesuren.

Niet ieder kind vindt de weg naar de muziekschool of jeugdbeweging, waar nochtans talenten, vaardigheden en vriendschappen gesmeed worden. De Brede School wil daar iets aan doen door gezinnen, scholen en vrijetijdsorganisaties met elkaar te laten versmelten tot één groot buurtnetwerk. Vooral voor kansarme kinderen ligt de drempel naar de kunstacademie of sportclub op die manier een stuk lager. Ook voor ouders kan het een eerste stap zijn naar voorzieningen als Kind & Gezin.

Brede Scholen bestaan nog niet heel lang in Brussel. In 2012 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) een eerste oproep, na een aantal geslaagde proefprojecten. Zowel scholen als gemeenten konden, onder een aantal voorwaarden, een Brede School opbouwen en daarvoor aanspraak maken op subsidies. Ondertussen zijn er bijna dertig Brede Scholen in het Gewest.

De VGC wil de Brede Scholen opnieuw hervormen en schreef daarvoor in 2017 een hervormingsnota uit. Bedoeling is om letterlijk elk kind de kans te geven zich zo breed mogelijk te ontplooien, en daartoe moeten alle scholen uiteindelijk Brede School worden. Nu zit nog niet iedere school in zo’n netwerk. De gemeente zou daarom in de toekomst optreden als

I

8 MEI 2019

facilitator voor een gemeentelijk Brede-Schoolnetwerk. Op scholen zelf wordt een leerkracht aangeduid als Brede-Schoolverantwoordelijke, die de eerste drie jaar ondersteuning kan krijgen vanuit het Onderwijscentrum Brussel (OCB).

UITDOVEND VERHAAL “Het voorstel kwam echt out of the blue,” zegt Evi Frans, Brede-Schoolcoördinator in Sint-Jans-Molenbeek.

Vanuit de gemeentelijke vzw Molenketjes is zij degene die alle partners van de Brede School Molenbeek samenbrengt. Ze betreurt dat er aan de nota geen gezamenlijke denkoefening voorafging. “Op het terrein klonk dan ook veel protest.

Nochtans hebben we hetzelfde doel voor ogen: voor elk kind een Brede School.”

Alleen moet dat doel anders bereikt worden. De financiering op gemeentelijk niveau leggen, is riskant, meent Frans. “Te afhankelijk van de goodwill van een schepencollege. Als die niet meewillen, is er al geen coördinatie.” De scholen krijgen bovendien geen extra uren voor een Brede-Schoolverantwoordelijke. “Er is wel ondersteuning van het OCB, maar ook die valt na drie jaar weg.

Scholen zitten nu al op hun limiet, door het lerarentekort en de soms moeilijke gezinsomstandigheden van hun leerlingen. Als daar nog eens extra werklast voor Brede Scholen bijkomt, dreigt dat een uitdovend verhaal te worden,” aldus Frans.

De Brede-Schoolcoördinatoren

“Als je ieder kind op een Brede School wil krijgen, dan moet het budget verhogen” EVI FRANS EN MARIANNE SWERTS BREDE-SCHOOLCOÖRDINATOREN

hebben daarom zelf een alternatief uitgewerkt. Daarin worden BredeSchoolnetwerken opgebouwd per buurt, en niet per se binnen gemeentegrenzen. Het netwerk zal altijd bestaan uit meerdere scholen.

Spilfiguur is de Brede-Schoolcoördinator, die scholen en partnerorganisaties op elkaar afstemt. In iedere school komt bovendien een BredeSchoolverantwoordelijke, het aanspreekpunt voor dat lerarenteam.

Die moet daarvoor minstens deels worden vrijgeroosterd.

BUDGET MOET OMHOOG En wat mag dat kosten? “In de nota van de VGC zijn nooit bedragen genoemd. Maar ons voorstel zou een stuk duurder zijn,” zegt Frans. “Het is ook moeilijk te becijferen,” vult Marianne Swerts aan, Brede-Schoolcoördinator in Laken. “De kostprijs hangt voor een groot stuk af van hoeveel mensen je moet aanstellen en wat hun anciënniteit is. Dat kan sterk variëren.” In ieder geval moeten de middelen omhoog: “Als je ieder kind op een Brede School wil krijgen, dan moet het budget verhogen,” zeggen Frans en Swerts. “Indien mogelijk niet alleen met geld uit Onderwijs, maar ook vanuit Welzijn en Gezin, en Cultuur, Jeugd en Sport.”

Een initiatief van Brede School: in vijf naschoolse ateliers in de Molenbeekse school Paloke werd een labyrint gebouwd voor op de speelplaats. © BREDE SCHOOL

Op dit moment toetsen de Brede-Schoolcoördinatoren hun voorstel af bij de verschillende partijen. “De eerste gesprekken verliepen alvast positief. Maar het is afwachten wat de verkiezingen brengen. In ieder geval moeten we na 26 mei snel aan het werk met die hervorming, want in augustus 2020 moet het nieuwe subsidiesysteem van kracht zijn,” vervolgt Frans.

“We hopen dus dat we na de verkiezingen mee aan tafel mogen zitten.”

Het belang van Brede Scholen staat voor de coördinatoren buiten

Voor meer informatie kunt u terecht op de Facebookpagina Brede School Brussel via www.facebook.com/ BredeSchoolBrussel/.

kijf. “Onderzoeksresultaten zijn er helaas nog niet, bij deze een warme oproep aan de universiteiten,” zegt Swerts. “Maar kijk naar Ezelsoor, onze boekenkaftdag in het begin van het schooljaar. In Laken zijn er dit jaar maar liefst 180 gezinnen naar GC Nekkersdal afgezakt. In de eerste plaats komen die voor het gratis kaftpapier. Maar uiteindelijk schrijven veel kinderen zich ook in voor watergewenning of de kunstacademie, waar ze anders wellicht niet naartoe zouden gaan. Dan zie je wat voor een impact de Brede School kan hebben.”

Voor een sociaal Brussel en een solidair Vlaanderen Ik stem alleszins vi ’n straffe Brusseles!

Effectieven Vlaams Parlement 1 Hannelore Goeman 2 Alan De Bruyne 3 Zeynep Balci 4 Mohammed Khazri 5 Jérémy Celen 6 Ans Persoons

En ik stem oek vi aa !

Goe man !

Robert Delathouwer

Lijstduwer opvolgers Vlaams Parlement

Ah non peut-être!

Hannelore Goeman Lijsttrekker Vlaams Parlement

Liste/Lijst

32

Opvolgers Vlaams Parlement 1 Fahim De Leener 2 Patricia Rodgrigues Da Costa 3 Anaïs Maes 4 Hicham Van Borm 5 Anne-Sophie Vanneste 6 Robert Delathouwer

Spreektijd

Filip Canfyn over politieke onmacht en verkavelingsverslaving

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Vlaanderen ge als vuilnisbak’

Filip Canfyn: “Ik kom ook in het weekend naar Brussel, naar de Zuidmarkt, of naar Bozar. Enig Dansaertgedrag is mij niet vreemd.”

12

I

8 MEI 2019

bruikt Brussel Geen betonstop, geen rekeningrijden, geen statiegeld. Auteurarchitect Filip Canfyn stelt vast dat we er niet meer in slagen om ons systeem om te gooien. “Politici willen enkel crowdpleasen.”

— LAURENT VERMEERSCH, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

Vlaming. Ik kom hier al sinds 1983, toen ik begon te werken bij Groep Planning, het huidige Sum. Brussel heeft mij nooit losgelaten en het is een onvoorstelbaar boeiende stad, maar ik ben het beu om dat te moeten uitleggen aan mensen die de stad niet begrijpen.

BRUZZ | DE VERHALEN

F

ilip Canfyn was achtereenvolgens architect, aannemer, projectontwikkelaar en directeur stadsontwikkeling in Kortrijk. Vandaag begeleidt hij complexe bouwprojecten in het onderwijs. Daarnaast is hij ook schrijver van zowel romans als non-fictieboeken. Zijn laatste publicatie gaat over onze onmacht om iets te doen aan onze problematische ruimtelijke ordening en de daaruit voortvloeiende energie- en mobiliteitsproblemen.

Canfyn woont nog steeds in Kortrijk, maar als ervaren pendelaar is hij ook een bevoorrecht observator van de problematische relatie tussen Vlaanderen en de hoofdstad. “In de trein zie ik veel mensen opstappen in Zottegem en Denderleeuw,” vertelt hij. “Bewoners van verkavelingsvlaanderen die hier komen werken om hun vrijstaande woning te kunnen betalen, maar met de stad lachen. Terwijl Brussel hun verkavelingen financiert, vonden veel Vlamingen dat Trump gelijk had: het is een hellhole. In Denderleeuw stappen intussen veel Afrikanen op.

Ex-Brusselaars die middenklasse willen worden op hun manier en hier nog een zaak hebben, maar hun kinderen elders willen opvoeden.”

Uw nieuwe boek bouwt verder op ‘Het Syndroom van verkavelingsvlaanderen’ uit 2014, maar u bent vandaag veel pessimistischer dan toen.

CANFYN: Onze problemen op het vlak van ruimtelijke ordening, mobiliteit en energie zijn alleen maar groter geworden. Als we al praten over energie gaat het enkele over de productie, nooit over de consumptie.

En als we het hebben over mobiliteit, gaat het over investeringen, maar wie durft eindelijk eens te raken aan de salariswagen? We moeten ondertussen zoveel omgooien, dat we niet meer durven. We leggen bladeren op de hondenstront, maar hij ligt er nog altijd en hij stinkt meer en meer. Ik zie geen oplossing. Zelfs de betonstop, die nog niet snel genoeg kwam, is ondertussen afgevoerd. Ook een kilometerheffing of statiegeld blijven politieke fictie. Nobody dares, nobody cares.

Van politici moeten we volgens u niet veel verwachten. Ze vielen ten pooi aan het ‘populiberalisme’.

FILIP CANFYN: Vaak wel, zeker toen ik nog een hond had. Nu blijf ik al eens vaker hangen om nog ergens naartoe te gaan, of spreek ik met mensen af bij mijn favoriete Griek aan het Zuidstation. Maar ik kom ook in het weekend naar Brussel, naar de Zuidmarkt, of naar Bozar, Passaporta … Enig Dansaertgedrag is mij niet vreemd (grijnst). Ik ben nu eenmaal een hoogopgeleide

CANFYN: Politici willen enkel crowdpleasen, maar in een stad moet je soms keihard zijn. Voorrang geven aan zacht vervoer, dat vergt politieke moed, want je gaat sommige mensen ongelukkig maken. Ik heb mij serieus geërgerd aan de discussie over de voetgangerszone in Brussel. Bij de invoering van de eerste verkeersvrije zone in Brugge - dat was in de jaren zeventig! - gooiden handelaars met

▲

Snelt u als pendelaar ook steevast snel naar huis na het werk?

8 MEI 2019

I

13

Filip Canfyn

▲

tomaten naar de burgemeester omdat ze dachten dat de handel ging doodbloeden. Een jaar later boden ze met champagne hun excuses aan omdat de handel floreerde als nooit tevoren. We durven niet meer te zeggen dat we verkeerd bezig zijn en worden nergens nog getriggerd om op lange termijn te denken. Natuurlijk is het makkelijker om verder te doen.

Everybody happy, behalve dan de onderlaag. Maar de gele hesjes zetten we weg als casseurs, dan hoeven we er geen rekening mee te houden.

Wordt het draagvlak om iets te doen aan de salariswagen niet stilaan groter?

CANFYN: Op een lezing stelde ik onlangs de volgende vraag: stel dat we op de dag dat we begonnen met salariswagens beslisten om mensen uit te betalen in drank en sigaretten in plaats van met een auto en een tankkaart? Destijds zou dat nog niet zo’n gek idee geweest zijn. Zouden we dat dan nog in stand houden?

Maar het is onbespreekbaar. Kijk ook naar de manier waarop Groen wordt afgeschilderd als een belastingpartij.

Ik heb nog nooit voor de groenen gestemd, maar hoe goor is dat?

Salariswagens kosten ons 4 miljard per jaar, terwijl we maar 200 miljoen spenderen aan schoolinfrastructuur en evenveel aan sociale huisvesting.

Er is geen geld hoor je dan, maar we betalen vooral belastingen om onze eigen incentives te financieren. We zouden onder meer alle energiesubsidies en renovatiepremies kunnen afschaffen, want enkel wie geld heeft om te investeren kan daarvan profiteren. We organiseren liever onterechte incentives dan dat we onze fiscaliteit echt te herdenken.

Geeft de huidige klimaatbeweging geen nieuwe hoop? De jonge generatie kan ouderen aan het denken zetten.

CANFYN: Ik heb meer hoop in de grootouders die meestappen, want de kinderen, met alle respect, die worden weggelachen. Je voelt de mensen week na week aftellen tot er nog maar honderd betogers over zijn.

Dat is het cynisme van onze maatschappij. We gaan lacherig om met dingen die ons confronteren met onszelf. Dat is ook onze volksaard: we doen ook nog altijd of we geen kolonies gehad hebben, niet in Rwanda geweest zijn. We verwijzen graag naar Scandinavië, maar anders dan in Vlaanderen stellen ze zich daar 14

I

8 MEI 2019

BOEK Filip Canfyn Waarom ruimte, energie en mobiliteit problemen zullen blijven Uitgeverij Gompel&Scavina, 2019

In Brussel hebben burgers de voorbije jaren toch dingen in beweging gezet: zonder protest hadden we vermoedelijk nog geen autovrije Anspachlaan of schoolstraten.

CANFYN: Dat klopt, maar er moet

zoveel gebeuren. De hefboom ontbreekt om het systeem echt te veranderen. Ik geloof niet dat burgers dat alleen kunnen. Kijk naar huisvesting. Community Land Trust en cohousing zijn mooie initiatieven, maar de impact blijft verwaarloosbaar. Een van de fundamentele problemen in Brussel en andere steden is het dalende aandeel eigenaars, in combinatie met een problematische huurmarkt. Er zijn veel onbetaalbare woningen en ook veel slechte, en soms zijn ze allebei tegelijk. De groep die niet meer kan kopen, komt op de huurmarkt terecht en verdringt de volgende groep naar slechtere woningen enzovoort. Zelfs in Kortrijk heb ik grote ogen getrokken: woningen met buitenkeuken onder een golfplaten dak en vier slaapkamers waarvan er twee op zolder enkel met een klimkoord toegankelijk zijn … Dat is een potentiële bom voor de onderklasse, de gele hesjes, net zoals de files de bom zijn voor de middenklasse, de groene hesjes. We hebben veel meer sociale woningen nodig.

Het probleem is dat we geen huisvestingsbeleid hebben, maar een vastgoedbeleid. Ons onderwijs en onze gezondheidszorg zitten nog redelijk goed, maar wonen hebben we helemaal overgelaten aan de private sector.

“We hebben geen huisvestingsbeleid, maar een vastgoedbeleid” FILIP CANFYN AUTEUR-ARCHITECT

armoede in de stad is bijzonder in Europa. In Parijs, Rome of Amsterdam kunnen gewone mensen niet meer wonen. Neem het prestige van Europa weg en Brussel is echt een hellhole.

Die armen kosten meer dan ze opbrengen volgens bepaalde politici, maar in Brussel zien we dat zij electoraal wel belangrijk zijn.

Vandaar het succes van het model-Moureaux in Molenbeek en het bestaan van de baronieën. De gemeenten zijn politiek gezien nog dorpen, waar de burgemeesters inspelen op hun eigen electoraat.

Daarnaast zit je ook nog met Europa en Vlaanderen en Wallonië.

Niemand wil zeggen dat hij of zij Brussel wil, maar tegelijk wil niemand het kwijt. Brussel is een bastaardkind en dan is het moeilijk.

U verwijst naar de drie toekomstscenario’s van Abou Jahjah: de stad als getto, versterkte burcht of echte smeltkroes. Waar gaan we naartoe?

“We betalen vooral belastingen om onze eigen incentives te financieren” FILIP CANFYN AUTEUR-ARCHITECT

CANFYN: Zijn intelligente boek De stad is van ons bleef volgens mij ondergewaardeerd. Ik krijg rillingen van zijn juiste scenario’s en durf niet te voorspellen wat het wordt. We zullen moeten kiezen: willen we echte steden en dorpen, of een algemene flou artistique en blijven we alle miserie concentreren in Brussel en Antwerpen? Vlamingen gebruiken Brussel als vuilnisbak en verwijzen er dan naar als excuus om niets te veranderen. En ondertussen komen ze elke dag hun centen ophalen om toch in ‘landelijk’ Vlaanderen te kunnen blijven wonen.

De Brusselse superdiversiteit heeft een nieuwe identiteit gecreëerd, maar zal die volstaan om tot echte interactie, laat staan solidariteit te komen?

CANFYN: Ik ben geen believer zoals

Brussel probeert de middenklasse aan te trekken en vooral vast te houden, maar we zien dat de stad steeds dualer wordt, met concentraties van armoede en rijkdom. Hoe kunnen we dat omkeren?

CANFYN: Het aandeel van de middenklasse wordt steeds kleiner omdat de groep armen groeit. De Brusselaars blijven niet arm, maar wie opklimt en wegtrekt, wordt wel voortdurend vervangen door nieuwe armen. Wie verweesd in België terechtkomt, trekt meestal naar Brussel. Die concentratie van

Eric Corijn, maar de diversiteit is een feit, daar kunnen we niet buiten. Het probleem is dat velen elke persoon van vreemde origine nog altijd zien als iemand die op onze kosten leeft.

Filip Canfyn Geboren in 1959 Studeerde ingenieur-architect in Leuven Architect bij Groep Planning 1983-1993

Werkte vervolgens als aannemer, projectontwikkelaar en directeur stadsontwikkeling voor de stad Kortrijk

Auteur van romans zoals Lysboa (lyssabon) en non-fictieboeken zoals het Syndroom van Verkavelingsvlaanderen

Quod non. Dat moet er echt uit.

Solidariteit bestaat echter niet meer. Dat heeft te maken met het verdacht maken van de Gutmensch. Als beleefd rechts één ding kapot gemaakt heeft, is het dat.

U bent ingenieur-architect en werkte in de vastgoedsector, maar in uw boek zitten ook veel inzichten uit andere domeinen. Waar komt die brede blik vandaan?

CANFYN: Ik was altijd kritisch voor mijn eigen vak. Ik vond architectuur te bekrompen, te vrijblijvend. Als aannemer heb ik moeten leren wat commerce was en als projectontwikkelaar botste ik na een tijd op een andere beperking. Projectontwikkeling is nog geen stadsontwikkeling en op een bepaald moment wil je naar dat niveau. Het was vooral mijn periode als ambtenaar in Kortrijk die mij geleerd heeft om dieper op de dingen in te gaan. Toen heb ik als het ware gedoctoreerd. In plaats van over vastgoed ging het over huisvesting, een essentiële stap. Dat is zoals de stap zetten van auto’s naar mobiliteit. We hebben toen de armste straat van de stad gerenoveerd. Honderdtien woningen voor het eerst voorzien van stromend water en isolatie, zodat de energierekening lager werd dan de huur. Maar politici huldigen liever een nieuwe woontoren in.

BRUZZ | DE VERHALEN

als samenleving wél echt in vraag.

Kopenhagen is enkel fietshoofdstad kunnen worden omdat het zichzelf grondig in vraag heeft gesteld en niet andersom.

Met uw column ‘Steen en been’ op architectura.be bent u ook actief als architectuurcriticus. Worden er interessante dingen gebouwd in de hoofdstad?

CANFYN: Er zijn heel wat kleine inspanningen, maar door de band genomen blijft de vastgoedarchitectuur domineren. Ik zie het niet goedkomen met die nieuwe bankzetel, bijvoorbeeld (wijst naar de nieuwbouw van BNP Paribas Fortis, red.). Er zijn wel heel wat goeie renovaties, maar ik vind Brussel niet meteen een boeiende architectuurstad. We zouden in eerste plaats moeten inzetten op de renovatie van al die uitgewoonde oude woonwijken, maar hoe wil je dat aanpakken met negentien gemeenten? De Citroëngarage, dat kan nog wel iets worden. Daar kijk ik naar uit.

8 MEI 2019

I

15

Samenleving

‘No cash’ doet intrede in Brusselse horeca

TOCK

© SHUTTERS

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Zo hoef ik niet elke avond mijn geld te tellen’ In Nederland en Scandinavië is het schering en inslag en in Brussel duiken ze nu ook op: de hippe horecazaken die een ‘no cash’-politiek hanteren. “Officieel mag ik geen contante betalingen weigeren, maar het spaart me zoveel tijd en energie uit,” zegt Jens Crabbé, eigenaar van koffiebar Mok. — BETTINA HUBO

Z

aterdag 11 mei is het Digital Payment Day, een nieuw initiatief van Febelfin. Met dit evenement hoopt de federatie van de financiële sector consumenten en handelaars over de streep te trekken om zoveel mogelijk betalingen digitaal te laten verlopen, met een betaalkaart of smartphone dus. “We voeren geen war on cash,” zegt Isabelle Marchand, woordvoerster van Febelfin. “Maar digitaal is het nieuwe normaal en we willen zoveel mogelijk mensen meekrijgen.”

België loopt volgens haar flink achter op het vlak van digitaal betalen. “Hier wordt nog altijd 63 procent van de aankopen contant betaald. In Nederland is dat 45 procent en in Zweden maar vijftien procent.”

De Belgische achterstand is te wijten aan de houding van zowel de

16

I

8 MEI 2019

consument als de handelaar, zegt Marchand. “Voor veel consumenten is het nog altijd een gewoonte om geld af te halen aan de bankautomaat en daarmee naar de winkel te gaan. Ook is er schroom om kleine aankopen met de kaart te betalen.

Terwijl de tijd dat de handelaar extra kosten mocht aanrekenen als je onder een bepaald bedrag je kaart gebruikte, definitief voorbij is.”

Anderzijds zijn er nog te veel handelszaken zonder betaalterminal.

Marchand: “In vergelijking met de rest van Europa zit ons land in de staart van het peloton.” Ook in Brussel zijn er nog genoeg cafés, snacks, bakkers, restaurantjes en andere kleine handelszaken die alleen contant geld aanvaarden. “Die handelaren willen we een zetje geven om een digitaal alternatief aan te bieden.”

“We verbieden het niet helemaal. We gaan een dakloze met wat kleingeld zijn koffie niet ontzeggen” JENS CRABBÉ UITBATER KOFFIEBAR MOK

Bij Mok is contant geld ongewenst. “In een maatschappij waar cash only perfect legaal is, vind ik dat wij ook ons punt mogen maken,” zegt eigenaar Jens Crabbé © SASKIA VANDERSTICHELE

Jens Crabbé, die koffiebar Mok uitbaat in de Dansaertstraat, heeft alvast geen zetje meer nodig. In de Mok is contant geld ongewenst.

Cards only, zo krijgt de klant te horen. “Alles digitaal doen bespaart mij zoveel tijd, energie en kopzorgen,” zegt Crabbé. “Het gaat sneller en het vergemakkelijkt de financiële administratie. Ik heb een perfect overzicht over wat er binnenkomt.

Bovendien hoef ik niet elke avond mijn geld te tellen en uit te zoeken waarom de kassa niet klopt, want met cash heb je altijd vergissingen.”

De veiligheid is een bijkomend argument. “Waar cash is, liggen dieven, overvallers en afpersers op de loer. Dit is Brussel. Contant geld is trouwens ook onhygiënisch.”

Een meevaller is dat de kosten van elektronisch betalen voor de handelaar flink gedaald zijn. “Toen ik met mijn eerste koffiebar in Leuven begon, was het vijftien cent per transactie. Toen deed ik er niet aan mee. Nu is het drie cent. Voor die kleine kosten kan ik niet telkens iemand naar de bank sturen.”

digitaal. We hebben alleen nog een heel klein beetje wisselgeld voor mensen zonder kaart of die op het eind van de maand enkel nog wat cash over hebben.” De apotheek is de afgelopen jaren nog slechts één keer overvallen. De buit was minimaal.

DIGITALE ONGELETTERDHEID

Nochtans mag het officieel niet, cash geld weigeren. Het is immers een wettig betaalmiddel, zo staat in de Europese wetgeving. Crabbé is er zich van bewust. “Wij verbieden het ook niet helemaal. Een dakloze met wat kleingeld of een klant zonder kaart zullen we zijn koffie niet ontzeggen. Maar voor het overige houden we vast aan ons principe, we zijn daar redelijk hard in.”

Het levert af en toe pittige discussies op in de koffiebar. “Soms krijgen we van klanten het verwijt dat we kapitalistisch zijn en de banken op deze manier bevoordelen.

Maar zonder bank, zou er geen Mok zijn. En anders zouden we het cash geld ook naar de bank brengen.”

Crabbé vindt het overigens onbegrijpelijk dat het wettelijk wel toegelaten is om alleen cash te aanvaarden. “Terwijl iedereen weet dat sommige handelaren op deze manier een deel van hun inkomsten buiten het zicht van de fiscus proberen te houden. In een maatschappij waar cash only perfect legaal is, vind ik dat wij ook ons punt

“De economische inspectie doet er niet moeilijk over, het is immers een natuurlijke evolutie” LIEVEN CLOOTS JURIDISCH ADVISEUR UNIZO

mogen maken. Ik kies voor een moderne en transparante manier van zaakvoering en werk daarom met een witte kassa en elektronische betalingen. Het is een professionalisering van de horeca.”

Mok is niet de enige Brusselse horecazaak die op deze manier werkt. Ook bij café De Markten bijvoorbeeld, is contant geld ongewenst. ‘Gelieve te bestellen en te betalen met de betaalkaart aan de toog,’ staat te lezen op de menukaart. Fooien kunnen wel cash, in de fooipot.

Ook in andere sectoren duikt de ‘no cash’-politiek op. Het administratief centrum van de stad Brussel dringt er sterk op aan dat de burger een betaalkaart meebrengt en er zijn ondertussen ook apotheken waar contant geld geweerd wordt. De apotheek in de Lakense Drootbeekstraat bijvoorbeeld. ‘No cash’ vermeldt het groene neonkruis op de gevel. “We doen het om één reden, de veiligheid,” zegt apotheker Kris Goossens. “Tachtig à negentig procent van de klanten betaalt nu

8 MEI 2019

BRUZZ | DE VERHALEN

In de volledig geautomatiseerde 24/7 Carrefour die volgende maand opengaat op de Grasmarkt zal er helemaal geen wisselgeld meer zijn. Digitaal is de enige optie.

“Perfect legaal, want dit nieuwe type Carrefour is geen klassieke winkel,” zegt woordvoerster Siryn Stambouli. “Je bestelt op voorhand of via een scherm in de zaak en wacht tot de bestelling uit de automaat komt. Het is dus eerder een afhaalpunt.”

Wat vindt middenstandsorganisatie Unizo van deze ‘no cash’evolutie? “Elke handelaar moet het voor zichzelf uitmaken, afhankelijk van zijn publiek. In een café met een jong, hip imago past het om te kiezen voor digitale betaling. In elk geval doet de economische inspectie er niet moeilijk over bij controle, het is immers een natuurlijke evolutie,” zegt juridisch adviseur Lieven Cloots.

Unizo is voorstander van elektronisch betalen en steunt dan ook het wetsvoorstel van CD&V om alle handelaren te verplichten een digitaal alternatief aan te bieden.

“Dat betekent niet dat elke bakker een betaalterminal moet installeren.

Je kan hem ook wijzen op de andere digitale betaalmogelijkheden.”

Tegelijkertijd zijn er nog altijd consumenten die van contanten houden, stelt Unizo vast. “Ouderen bijvoorbeeld. Dus moet er ook een goed werkend cashsysteem blijven bestaan, met voldoende betaalautomaten. Dat is nu niet het geval in Brussel.”

Ook consumentenorganisatie Test Aankoop pleit voor keuzevrijheid bij het afrekenen. “Het is het goed recht van een handelaar om te willen dat zijn klanten digitaal betalen, maar wij vinden dat de consument de keuze moet hebben.

Uit onze recente enquête blijkt dat een op de drie nog altijd de helft van zijn aankopen cash betaalt. Niet iedereen heeft trouwens een smartphone of zelfs maar een kaart, je moet de digitale ongeletterdheid niet onderschatten.”

I

17

Reportage

Op stap met insectenspotter Bart Hanssens

‘Een kadaverke zouden ze hier goed kunnen gebruiken’ BRUZZ | DE VERHALEN

Waar kijkt u vooral naar als u door Brussel loopt? Mensen?

Gebouwen? Voertuigen? Voor Bart Hanssens is het antwoord eerder: insecten. We trokken met hem de stad in en belden met experts over hoe het zespotige volk zijn eigen urban lifestyle ontwikkelt. “Het platteland is maar een doodse bedoening, ook voor insecten.” — KRIS HENDRICKX, FOTO’S BART DEWAELE

18

D

e tuin van Bart Hanssens instappen is een belevenis.

Waar u en ik een gazon zouden aanleggen, oogt de groenstrook achter zijn huis in Evere meer als een overwoekerd stuk braakland. Braakland van een verrassende diversiteit wel, waar hier en daar ook een betonnen standbeeld uitsteekt. “Mijn vrouw doet elk jaar een beeldhouwcursus, dus komt er jaarlijks een beeld bij,” vertelt Hanssens met een grijns.

De rest van de tuin, die doorloopt naast een soort atelier, is een Brusselse jungle van inheemse planten, waar we onder meer hop, varens, klimop, rozen en verschillende mossoorten aantreffen. Achter het atelier is de variatie nog groter, met onder meer sleedoorn en de stekelige akkerdistel, wellicht de eerste plant die u er zelf zou uitgooien. De hobbyist niet. “Die distel heeft een fantastische bloem met veel nectar, bijen en hommels smullen ervan.”

Een feestmaal voor insecten, daar draait het hier vaak om. Het geldt voor de akkerdistel, maar ook voor Hanssens’ tuin in zijn geheel.

Achteraan de groene oase legde hij bijvoorbeeld een houtwal aan met snoeiafval, de facto een soort Brusiliatoren, maar dan voor zes- en

I

8 MEI 2019

achtvoetigen. En de sleedoornstruik heeft dan weer veel weg van een tentoonstelling van verschillende lieveheersbeestjes. De liefhebber toont ons de twee-, tien- en zestienpuntige versie, net als het roomvleklieveheersbeestje. “Maar hier zie je ook de Aziatische variante, erg vraatzuchtig en een exoot.”

MICROMIGRANTEN De tuin van Hanssens is een mooi voorbeeld van een Brusselse biotoop, een mix uit tuin en wildernis in een gebied dat ook een warmte-eiland is, zelfs hier in Evere aan de buitenrand van het gewest.

Voor insecten is het een erg rijke omgeving, veel rijker dan het gemiddelde platteland, merkt Hanssens. “Daar vind ik eigenlijk niets meer. Intensieve landbouw verstoort daar het meeste insectenleven.” Hij weet waarover hij spreekt. Op waarnemingen.be meldde hij ondertussen al bijna 10.000 dieren, verdeeld over bijna 2.000 soorten. Ruim 80 procent daarvan waren insecten.

De insecten die Hanssens’ tuin bevolken zijn typische Brusselaars: vaak de zoveelste generatiemigranten uit een ver buitenland. Dat geldt niet enkel voor sommige lieveheersbeestjes in de tuin. Hanssens neemt

“Niets is zo rijk als een ruigte waar niemand naar omkijkt” BART HANSSENS INSECTENSPOTTER

ons mee naar de zolderkamer.

Onderweg passeren we de stofzuigende poetsvrouw. “Ze doet al mijn insecten dood,” mompelt de liefhebber.

Op de zolder – de enige kamer met poetsverbod – toont hij ons de gemarmerde trilspin, die zenuwachtig begint te tollen zodra Bart zijn web aanraakt. “Een exoot, ja. De stad trekt allerlei soorten aan die van warmte houden. Vooral insecten uit het zuiden voelen zich hier goed.

Binnen geldt dat zeker sinds er centrale verwarming is. Voor inheemse soorten moet je vaak al in weekendhuisjes gaan kijken waar minder verwarmd wordt.”

METROMUG Dat stadsinsecten en aanverwanten vaak exoten zijn die van warmte houden zal u wellicht niet verbazen.

Opmerkelijker is dat insecten – net als andere dieren – hun levensstijl ook kunnen aanpassen aan het leven in de stad. Dat fenomeen is zelfs het onderwerp van een recent boek: Darwin in de stad van Menno Schilthuizen. Op meeslepende wijze vertelt de Nederlandse evolutiebioloog erin hoe muggen, stadsduiven, brugspinnen en witvoetmuizen er op hun eigen wijze omgaan met de stedelijke omgeving.

BRUZZ | DE VERHALEN

De tiprouwvlieg, na even zoeken te vinden tussen het groen in de voetgangerszone.

â–² 8 MEI 2019

I

19

Vénus de Willendorf - moulage - coll. musée du Malgré-Tout © Musée du Malgré-Tout

Ontdek meer dan 140 musea met 1 pas.

Te koop in de deelnemende musea of op www.museumpas.be

© Elzo Durt - MIMA museum

Insecten in de stad

▲

“Als landbouw kleinschaliger en ecologischer was, zou ook het platteland net zo insectenrijk kunnen zijn als vroeger” MENNO SCHILTHUIZEN EVOLUTIEBIOLOOG

niets van merken ‘tot de wijzers des tijds lange tijdperken hebben doen verstrijken’.

DE STAD GEEFT JE VLEUGELS De ontelbare voorbeelden van stedelijke evolutie en aanpassing tonen enkele patronen. Het voordeel voor insecten die van warmte houden is er één van. Verder doen ook mobiele zesvoeters het beter in de stad. Die trend geldt bijvoorbeeld tussen soorten. Zo zijn kevers zonder vleugels sneller de pineut in de stad dan kevers met vliegvermogen, bleek uit onderzoek van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. Die vaardigheid staat die laatste namelijk toe om de kloof tussen de verschillende versnipperde leefgebieden te

overbruggen. Maar ook binnen één soort kan de mobiliteit evolueren, zoals de waterjuffers van daarnet tonen.

In het algemeen worden stadsinsecten ook wat kleiner dan hun plattelandscollega’s. Een warmere omgeving is voor een groter exemplaar immers lastiger dan voor een compacter diertje. Die regel heeft meteen ook een uitzondering: als de grootte bijdraagt tot meer mobiliteit – denk aan grotere vleugels – dan zijn stadsinsecten net groter dan hun collega’s uit bos en veld.

Terug naar Bart Hanssens. Na een uitgebreid tuin- en zolderbezoek trekken we met de insectenminnaar richting centrum, meer bepaald naar de kersverse stukjes voetgangerszone op de Anspachlaan. Exact een

jaar geleden werden de eerste groenperkjes er aangelegd boven de gewelven van de oude Zenne. In de plantsoentjes vinden we (inheemse) olmen, gazon en een hele rits bloemen en planten die vooral gekozen lijken voor hun stabiele en robuuste karakter.

“Het is hier een beetje triestig, hé?” Zo rijk als de tuin van Bart Hanssens is aan insecten, zo pover blijkt de nieuwbakken voetgangerszone. De insectenman moet al erg diep in de perkjes buigen om hier en daar een verdwaalde tiprouwvlieg te vinden. Het tafereel intrigeert blijkbaar, want voorbijgangers blijven af en toe staan om de scène gade te slaan. “Bent u van de groendienst?” wil een dame op leeftijd weten. “Weet u misschien waarom ze verdorie het gazon met bloemen en al gemaaid hebben? Ik kijk op dat groen uit en nu zijn de bloemen weg!”

GROENE SPAKEN Het gebrek aan microleven in de voetgangerszone verwondert Hanssens niet echt. “De planten zijn er nog maar net en dit zijn natuurlijk ook erg versnipperde stukjes groen.

Op termijn wordt het hier waarschijnlijk wel beter. Kijk, daar in het 8 MEI 2019

▲

Een sprekend voorbeeld is dat van de Londense metromug, die evolueerde van een soort met winterslaap en een dieet van vogelbloed naar een soort die geen seizoenen meer kent en zich voortaan laaft aan metropassagiers. De Londense metromug verschilt ondertussen zelfs genetisch al naargelang de metrolijn. Muggen stappen nu eenmaal niet over. Of wat te denken van stadsduiven die een steeds donkerder verenkleed krijgen om zo de metaalvervuiling in hun lichaam te neutraliseren?

We moeten niet eens tot Londen voor voorbeelden. Waterjuffers in Belgische steden bleken onlangs heel wat meer uithoudingsvermogen te hebben dan hun plattelandscollega’s. De logica? Stadsexemplaren moeten vaak veel langere afstanden overbruggen tussen waterplassen.

Een van de punten die Schilthuizen maakt, is dat die evolutie veel sneller kan gaan dan Charles Darwin, de peetvader van de evolutieleer, ooit voor mogelijk hield. Enkele decennia volstaan vaak al om significante verandering te zien, vaak ook op DNA-vlak.

Darwin daarentegen zag evolutie nog als een fenomeen waar mensen

BRUZZ | DE VERHALEN

Insecten spotten op zolder bij Bart Hanssens: “De enige plek waar mijn poetsvrouw niet mag komen. Ze doet al mijn insecten dood.”

I

21

Campus Brussels Master’s Event 18 May 2019

UM Campus Brussels, Tervurenlaan 153, 1150 Brussels

www.maastrichtuniversity.nl/events/ campus-brussels-masters-event

OPLEIDINGSBEURS BOURSE DE LA FORMATION 23.05.2019 TRAINING FAIR

Alles over werk en Nederlandstalige beroepsopleidingen in Brussel Tout sur l’emploi et les formations professionnelles en néerlandais à Bruxelles Everything about work and vocational training in Dutch in Brussels

www.opleidingsbeurs.brussels GEORGANISEERD DOOR

- ORGANISÉE PAR - ORGANIZED BY

MET DE STEUN VAN

- AVEC LE SOUTIEN DE - WITH THE SUPPORT OF

V.U. /E.R. Steef Corijn – Antwerpselaan 26 – 1000 Brussel – 03/2019

Ik zoek.

Ik vind mijn opleiding.

Tour & Taxis 10.00 - 16.00

Insecten in de stad

▲

gazon zit toch al wat witte klaver.

Als ze niet te snel maaien, levert dat straks bloemetjes op.”

Behalve geduld zijn er ook andere methodes om het insectenleven te stimuleren. “Een kadaverke, dat zouden ze hier kunnen gebruiken,” zegt Hanssens mijmerend. “Sommige insecten ruiken dat van kilometers afstand. In mijn eigen tuin begraaf ik weleens een dode mol uit het Moeraske. Dat is altijd prijs.”

Als je het wat structureler bekijkt, moet ook de stadsplanning anders, zegt Hanssens. “We hebben het nu vaak over groene gordels in en rond de stad. Maar wat het stadsleven nodig heeft, zijn groene spaken, die diep tot in het centrum doordringen en er de biodiversiteit verhogen. En in die spaken mogen we gerust wat verwilderde gebieden laten. Niets is zo rijk als een ruigte waar niemand naar omkijkt.” Ruigte, het is een woord dat Hanssens vaak en graag gebruikt.

De situatie in de voetgangerszone herinnert er meteen ook aan dat de stad niet per se een lachertje is voor insecten. “De warmere stad is op zich al moeilijk voor veel insecten en nu versterkt de klimaatopwarming dat effect ook nog eens,” bevestigt Wouter Dekoninck, insectenkundige

“De warmere stad is op zich al moeilijk voor veel insecten en nu versterkt de klimaatopwarming dat effect ook nog eens” WOUTER DEKONINCK INSECTENKUNDIGE

en conservator bij het Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen.

Zijn collega-bioloog Hans Van Dyck (UCL) wijst op nog een ander stadsfenomeen dat zesvoeters parten speelt: de massale lichtvervuiling, die zowel dag- als nachtdieren in de war brengt. De spectaculairste illustratie daarvan was wellicht nog de finale van het EK voetbal in Frankrijk in 2016. De stadionverlichting was de nacht voor de match blijven branden, met als resultaat dat vele duizenden gamma-uilen – een nachtvlindersoort - de weg naar het lege stadion vonden, lezen we in Darwin in de stad. Het resulteerde in de bekende beelden, onder meer van een nachtvlinder die landt op gezicht van de huilende Ronaldo.

Met onze experts richtten we de blik de hele tijd op stadsinsecten.

Maar onlangs was er ook beroerd nieuws voor de hele – vliegende – populatie. Duits onderzoek toonde dat de totale biomassa van vliegende insecten spectaculair afnam de voorbije 27 jaar, met liefst 75 procent. Dramatisch nieuws, ook voor de mens die voor veel eetbaars afhankelijk is van wilde bestuivers.

Zonder insecten geen appel, courgette of kersen op ons bord.

INSEKTENSCHWUND Is de situatie in de stad even erg? De experts zitten met dezelfde vraag, zo blijkt. “Er zijn in de stad sowieso minder soorten en aantallen insecten dan daarbuiten,” meent Van Dyck.

“Maar hoe die aantallen er evolue-

BRUZZ | DE VERHALEN

Bart Hanssens in zijn tuin in Evere: verrassende diversiteit vermomd als een overwoekerd stuk braakland.

ren, daar weten we amper iets over door het gebrek aan langetermijnstudies.” De kans dat de afname er kleiner is dan in landbouwgebied lijkt alvast reëel. Analisten kijken immers vooral naar pesticidegebruik en landversnippering als oorzaken voor de afname.

Evolutiebioloog Schilthuizen wijst erop dat de Insektenschwund, zoals de Duitsers de terugval noemen, niet onomkeerbaar is. “Als landbouw kleinschaliger en ecologischer was, zou ook het platteland net zo insectenrijk kunnen zijn als vroeger,” mailt hij ons.

Kleinschalig en ecologisch, het brengt ons terug naar ons vertrekpunt, de wilde tuin van Bart Hanssens, walhalla voor het urbane insect. Bart neemt ons mee naar een muur waar klimop woekert. “Hier heb ik een klimopbladroller gespot.

Dat was toen nog de enige waarneming in België, naast een exemplaar op de citadel van Luik,” vertelt hij met een bescheiden glimlachje. De mot in kwestie is uitheems - inburgerend’ heet dat op de website waarnemingen.be – houdt van warm en kan een aardig stukje vliegen. Een stadsinsect, bedenken we, dat het in Brussel helemaal kan maken.

8 MEI 2019

I

23

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Mijn verhaal is niet zwart-wit Anne-Sophie ‘Anso’ Opara, illustrator

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

In mijn boek krijgt Mira, een meisje uit een gemengd gezin, een broertje of een zusje. Het is een herkenbare, alledaagse situatie. Het verhaal gaat niet dieper in op multiculturaliteit, maar het toont wel de diverse realiteit. Als kind zag ik geen personages die op mij leken. Enkel witte jongens en meisjes. Ik wilde daarom ook blond haar en blauwe ogen hebben. Pas in mijn tienerjaren heb ik mijn Afrikaanse identiteit omarmd. Het blijft een zoektocht om mijn twee identiteiten te verzoenen.

Ik heb geen gemakkelijke jeugd gehad. Ik zat in een problematische opvoedingssituatie, waar geweld aan te pas kwam. Toen ik zeventien was, ben ik geplaatst. Ik heb een poos geen contact meer gehad met mijn ouders. Ik moest al vroeg voor mezelf zorgen, ook financieel. Als student had ik een leefloon. Nu kom ik thuis weer langs. Ik probeer de goede kanten te zien. Ik begrijp dat mijn vader zelf met geweld te maken heeft gehad in zijn jeugd en ben dankbaar voor de creativiteit en de ondernemersgeest die ik van hem meegekregen heb. Mijn verhaal is dus niet zwart-wit, maar mijn trauma moet nog helen. Ik werk via therapie aan mijn mentale gezondheid. Mijn boek toont een ideale gezinssituatie zoals ik die zelf gewild zou hebben.

Als kind tekende ik al veel. Mijn moeder werkte in een papierfabriek en bracht schetsboeken en tekenpapier mee. Mijn Diddl-muizen waren heel geliefd in de klas. Ik las ook veel stripverhalen en werkte zelf verhalen uit. Ik ben blij dat mijn eerste boek er nu is en intussen zelfs opgenomen is in de collectie van Muntpunt. Al heb ik het zelf laten drukken, want ik heb nog geen uitgeverij. Ik zou graag nog boeken maken met hetzelfde hoofdpersonage. Mijn artiestennaam Anso? Die heb ik niet zelf

gekozen. Mijn vrienden noemen me zo.

Als illustrator rol ik van de ene opdracht in de andere. Voor JES, het stadslabo voor kinderen en jongeren, werkte ik aan de ontwikkeling van een spel. Voor EUphoria, de afrofuturistische musicalfilm van het platform Black Speaks Back, ontwierp ik posters en setdecoratie. Zo kwam ik met mijn werk ook in Bozar terecht. Ik geef workshops aan kinderen of maak portretten. Organisaties of particulieren nemen geregeld contact met me op of ik stel me zelf kandidaat als er een oproep is via Facebook. Ik kies wat mij interesseert en krijg het liefst carte blanche.

Omdat het moeilijk is om enkel van illustratiewerk te leven, werk ik ook in een school. Ik verzorg er de voor- en naschoolse opvang.

Ik ben opgegroeid vlak bij de site van Thurn & Taxis en hing er vaak rond met vriendinnen. Te chillen, quoi. Het park was toen nog niet aangelegd, er waren nog geen zitbanken. Het is een van de plekken in de stad die mij blij maken, net als de prachtige art-nouveauhuizen. Wat me stoort in Brussel? Catcalling, op straat aangesproken en lastiggevallen worden door jongens. Al woon ik nu met mijn vriend in het kalmere Leuven, ik voel me nog altijd thuis in het multiculturele Brussel. Mijn twee zussen en mijn broertje zijn er ook nog.

Ik heb nog veel plannen. Ik droom van een graphic novel en een eigen kledinglijn. Daar wil ik hard voor werken. Of zoals Drake zingt: ‘Started from the bottom, now we’re here.’ Alles wat met Afrika en de Afrikaanse diaspora te maken heeft, inspireert mij. Volgend jaar wil ik voor de tweede keer naar Nigeria reizen. Ik heb nog tijd om daar ook iets uit te bouwen.

— TOM VAN BOGAERT

Anne-Sophie ‘Anso’ Opara (25) studeerde in 2017 af aan de LUCA School of Arts in Gent met haar kinderboek ‘Mira. Mama is zwanger’. Ze combineert als illustrator persoonlijk werk met freelanceopdrachten. Ze heeft een Nigeriaanse vader en een Belgische moeder. Ze groeide op in Laken. facebook.com/ansoillustrations/ en instagram.com/helloimanso/

24

I

8 MEI 2019

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

8 MEI 2019

I

25

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Vissoep De internationale vakbeurs voor vis-, schaal- en schelpdieren is dit jaar aan haar 27ste editie toe. Wat krijg je als je de volledige beurs overziet? Vissoep!

Er zijn deze week meer dan 29.000 professionele bezoekers op de Heizel, De meeste uit het buitenland.

Paleis 3 wordt nu ook ingenomen door de beurs, waardoor bijna alles vol zit.

Er houden bijvoorbeeld zeventig nationale en regionale paviljoenen hun kraam open, dit jaar ook Busan (Korea), Guyana, Oeganda en Tanzania.

De internationale handel in vis, schaal- en schelpdieren neemt toe.

Zestig miljoen ton (levend gewicht equivalent) wordt geëxporteerd, een groei van 245 procent ten opzichte van 1976, of van 8 miljard dollar tot 143 miljard dollar. Het succes van die handel kan worden toegeschreven aan de toenemende populariteit van zeevoedsel. De consumptie steeg gemiddeld van 9 kilogram per persoon in 1961 naar 20,2 kilogram per persoon in 2015. De consumptie wordt verwacht nog verder

te stijgen met 20 procent in 2030.

Dat is een fenomenale mix van dier- en plantensoorten uit de zee. Het verschil met veeteelt is dat het hier om véél meer soorten gaat. Waar een vleeshandelaar een diersoort of tien moet kennen om zich niet belachelijk te maken in zijn beroep (plus nog wat wild), moet een beetje visboer toch honderd soorten kunnen herkennen.

Die soorten zijn erg ongelijk verdeeld: van haring of kabeljauw kun je honderd ton op een trip ophalen, met soms nauwelijks een andere

markt, van kwaliteit, van grootte ...

Dat probleem is niet nieuw. Ook in oude tijden, toen een man alleen met zijn bootje uitvoer en ‘s avonds van zee weerkeerde, bracht hij een collectie mee van visjes, krabben en schelpen.

Als de duurste en grootste verkocht waren aan de heren uit de stad, dan bleef er nog wat over voor het eigen gezin. En wat maak je van een bont gezelschap zeebeesten? Vissoep.

Ik heb er mij even in verdiept en er bestaan verbluffend veel parallellen tussen de vissoepen in

“Waar een vleeshandelaar een diersoort of tien moet kennen, moet een beetje visboer toch honderd soorten herkennen” vissoort ertussen. Maar in de gemengde visserij zoals in de Noordzee – bijvoorbeeld - is dat anders, daar zijn er al makkelijk een tiental verschillende soorten vis in één “sleep”. Elke soort is anders van prijs, van

Europa. Ik vond: Aalsuppe (Hamburg), aziminu (Corsica), bisque (Frans), bouillabaisse (Provence), bourride (Provence), bouilleture (Anjou), brodetto (Adriatische Zee), bacciuco (Ligurië),

baldeirada (Portugal), chaudrée (Charente-Maritime), cotriade (Bretagne), cullen skink (Schotland), eel soup (Engeland), fiskesuppe (Bergen, Noorwegen), kakavia (Griekenland), labskaus (Baltische Zee), marmitako (Baskenland), matelote (Gironde, Normandië), pochouse (Bourgondië), solyanka (Rusland), schchi (Rusland), sorropotún (Cantabrië), ttoro (Baskenland), waterzooi (Vlaanderen), zarzuela (Spaanse oostkust).

Laten we eens een Europese doorsneevissoep maken: laat ajuin, look, selder, prei, venkel, paprika … aanstoven in boter/olijfolie. Als de groenten halfgaar zijn, giet je er een fles wijn op (wit of rood), kruiden met peper, saffraan, zuring, zout, laurier, cayennepeper, cognac (of pastis), peterselie.

Aardappelen meekoken! Vijf à tien minuten voor de aardappelen gaar zijn, de vissen met koppen en graten erbij doen en pocheren tot het vlees loskomt, afwerken met room, peterselie, gebakken broodkruim en serveren met toast en look.

Ook als je maar een derde van alle ingrediënten gebruikt is dit lekker. Kies zelf maar uit. Met alle koppen en graten er nog in, heb je veel langer plezier dan met een gewone oplepelsoep uit het restaurant. En daarom is het een maaltijd.

Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

VACATURE

Lerian (www.lerian.be) is een dynamische talenschool met kantoren in Antwerpen, Brussel, Gent en Luik. Al meer dan 20 jaar biedt Lerian een waaier van kwaliteitsvolle taaldiensten aan bedrijven aan.

Voor de regio Brussel werft Lerian dynamische, gemotiveerde en creatieve freelance taaltrainers Nederlands aan

TAAK het geven van privé, duo- en/of groepsopleidingen (drie tot zes cursisten) aan volwassenen in professionele context.

De opleidingen zijn functioneel en interactief met focus op communicatie.

AANBOD - Een freelance contract met degelijke vergoeding, een job vol uitdagingen in een multiculturele omgeving - Een doorgedreven opleiding door onze pedagogen, didactische onder-

steuning met inhouse ontwikkelde syllabi - Een zeer goed geoliede organisatie.

Samen met de planner stel je zelf je uurrooster samen in functie van je beschikbaarheden

Geïnteresseerd?

Mail je cv naar conny. awouters@lerian.be.

We ontmoeten je graag voor een gesprek!

Tot binnenkort.

Beeldspraak

Punten aftellen naar de zomer

Eurosong

1987. Eurovisiesongfestival: overwinning van Johnny Logan. © PHOTONEWS

Wie denkt dat bingewatchen een recent verschijnsel is, vergeet hoelang we pakweg dertig jaar geleden voor het scherm zaten, toen we nog méér tijd te verspillen hadden. Op winteravonden kon je in die tijd sowieso weinig anders doen dan nietsvermoedend naar Hoger Lager of The Cosby Show kijken.

De uitdaging bestond er vooral in om ook het beperkt aantal zomerdagen dat een mensenleven telt zoveel mogelijk te vergooien aan vergetelijke rotzooi op de televisie.

Dat lukte natuurlijk het best als je van sport hield.

De helaasheid der dingen manifesteerde zich het best wanneer je onder

invloed van lauwe River Cola en drie rollen Mentos de ontwikkelingen volgde in zowel de eerste ronde van het gemengd dubbel op Roland Garros, de overgangsrit tussen Bordeaux en Pau in de dopingkaravaan van Frankrijk, als de kwalificaties in het turnen op de Olympische Spelen in Seoel. Wanneer iemand dan eind augustus de bekende klacht formuleerde dat de vakantie weer veel te rap voorbij was gevlogen, kon je alleen maar schuldbewust wegkijken.

Hoe dan ook, de training voor de zomerse tv-marathon begon al rond Pasen, wanneer je ondanks

de toenemende temperaturen binnen in de zetel plaatsnam voor integrale epossen over Mozes of Ben Hur. En de grote test volgde op de avond van het Eurovisiesongfestival, dat toen nog niet uit de kast was gekomen, maar juist samen met de tv-set en het gezin gold als hoeksteen van de in vredelievend gezang verenigde West-Europese samenleving.

Wie dat Songfestival kon uitzitten met de puntentelling erbij (22 landen die elk in 2 talen 12 punten verdelen zijn goed voor een reeks van 528 getallen, of het equivalent van tien afleveringen Hoger Lager), was klaar voor het

gravel, de groepsspurt en de gelijke leggers.

Helaas kan ik dit jaar niet kijken naar het Songfestival, omdat Netanyahu graag zou willen van wel. Daarom heb ik even de mogelijkheid onderzocht om bij wijze van vervangprogramma een retroparty te organiseren, met een integrale heruitzending van een van de oude festivaledities die op YouTube te vinden zijn.

Helaas is de uitkomst van dat onderzoek negatief.

Zelfs een geoefend ironicus zal bevestigen dat Songfestivals met het jaar minder heruitzendbaar worden.

Neem bijvoorbeeld dat van 1987, dat in Brussel plaatshad omdat Sandra Kim het jaar voordien had verklapt dat je bij twijfel over het geslacht van Franse woordjes de ‘la’ (zoals in ‘la vie’) stiekem een beetje als een ‘le’ kon uitspreken. Wie niet gelooft in vooruitgang, moet eens terugkijken naar de donkere beelden die toen vanuit de Heizelpaleizen zijn uitgezonden. Veel méér dan op deze foto was er drie uur lang niet te zien. Het enige dat bewoog op het podium was een onheilspellende lasergolf die pulseerde tussen een piramide en een buitenmaats schaakbord - vaste waarden in de decorbouw van de jaren tachtig. Verder had het Atomium speciaal voor de gelegenheid een van zijn bollen afgevaardigd, die te midden van al die kosmische chaos op elk moment van de helling kon rollen. De noodkreet van de wit weggetrokken Johnny Logan in zijn geëpauletteerd ruimtepak kreeg uiteindelijk de meeste punten.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Elke week voorziet Michaël Bellon een oude persfoto van een nieuw onderschrift

— MICHAËL BELLON

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/beeldspraak 8 MEI 2019

I 27

COLOFON

Big City

BRUZZ

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be DISTRIBUTIE

De Nieuwe Graanmarkt en het Koningsplein: elk 750 meter van de Grote Markt.

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Kim Verthé, Steven Van Garsse NIEUWSMANAGEMENT

Bram Van Renterghem, Sara De Sloover, Mathias Declercq CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx REDACTIE

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

De Nieuwe Graanmarkt en het Koningsplein liggen exact even ver van het stadhuis, op één lijn zelfs. Toeval?

28

MARK UIT BRUSSEL

V

an enige coïncidentie durven we niet te spreken, maar een meetmethode kunnen we wel hanteren om de bewering te staven als zouden Nieuwe Graanmarkt, Stadhuis en Koningsplein even ver van elkaar liggen. Laten we niet in een rechte vogelvlucht, maar langs het bestaande stratenparcours deze locaties aandoen. En wat zien we?

We komen inderdaad tot een verrassende vaststelling. Vertrekkend aan het Koningsplein kan je na 750 meter het Stadhuis op de Grote Markt bereiken. Er zijn natuurlijk verschillende wegen, maar we namen de Kunstberg tot Kantersteen en via de monumenten van koning-ruiter Albert I en koningin Elisabeth slaan we de Sint-Jansstraat in tot het gelijknamige plein, en verder via de Violetstraat tot de Hoedenmakersstraat, om te stranden op de hoek tussen de Karel Bulsstraat en de Grote Markt, waar het Stadhuis staat.

Ook 750 meter is het van de Grote Markt, via de Boterstraat, de Taborastraat en langs het Beursgebouw tot de Anspachlaan en verder de August Ortsstraat in. Om verderop na de Dansaertstraat te belanden bij de Nieuwe Graanmarkt, 750 meter dus. Beide promenades duren tussen zeven en acht minuten, als je de

I

8 MEI 2019

verkeerslichten negeert (wat uiteraard niet de bedoeling kan zijn).

Maar al even opmerkelijk en ‘toevallig’ komen we van de Grote Markt - via de Gasthuisstraat en Keizerlaan - na 750 meter uit bij de Zavelkerk. En een andere ster volgend, stranden we ook na 750 meter bij de Kapellekerk, vertrekkend van het Stadhuis en de Grote Markt (uit 1440).

EEN MIRAKEL Even hoopten we een verklaring te vinden bij hoogleraar historische cartografie Bram Vannieuwenhuyze, doctor in de geschiedenis, maar zijn proefschrift ‘Brussel, ontwikkeling van een middeleeuwse stedelijke ruimte’ laat ons op onze honger.

Pure luxe is wel dat de professor voor ons toch de tijd nam om het ‘toeval’ van antwoord te dienen. “Ik heb snel het boek Bruxelles Néoclassique van Christophe Loir (ULB-hoogleraar en dé referentiespecialist in de stedenbouwkunde van de 18de eeuw, red.) opengeslagen, en daarin de kadertekst over de Nieuwe Graanmarkt gelezen. Die is overigens van de hand van Xavier Duquenne, een andere kenner van het 18de-eeuwse Brussel. In elk geval ben ik niets tegengekomen over een eventuele symmetrie tegenover het Koningsplein. Ook op

het ontwerpplan van architect Nivoy uit 1786 wijst niets in die richting.”

“Voor zover genoeg informatie beschikbaar is over het ontwerp van de Nieuwe Graanmarkt uit de 18de eeuw en het Balieplein op de Coudenberg (zo al benoemd in 1125, red.), waarop later het Koningsplein werd aangelegd, kan dat niet gelinkt worden aan de aanleg van de middeleeuwse Grote Markt.”

Zelf durven we wel af te leiden bij de reeks vogelvluchtplannen of beeldkaarten van koninklijk cartograaf Jacob van Deventer - die voor de Spaanse vorsten Filips II en Karel V in onze contreien werkte hoe de drie wijken zich tot elkaar verhouden. Maar gezien de Nieuwe Graanmarkt en het Koningsplein van de 18de eeuw dateren, kan niets verklaard worden met de kaart van het hertogdom Brabant met Brussel, die Van Deventer in 1536 voorgelegd heeft aan de Raad van Brabant.

Bijgevolg vertrouwen we op een Franse collega-journalist en humorist, Paul Guth, die definieerde dat ‘het toeval een lekenvorm voor het mirakel is’. Want van een zuiver, onvermijdelijk of planmatig toeval kan hier inderdaad geen sprake zijn.

Blijft nog de ‘kans’ op een ‘oorzakelijk toeval’: een oorzakelijk toeval is een gevolg van een (onbewuste) opzet uit het verleden. Maar dat ‘ingeleid toeval’, moet dan wel door iemand mee in het graf zijn genomen.

— JEAN-MARIE BINST

VOLGENDE WEEK Wat zit er allemaal verborgen achter de gevel van Wetstraat 16?

Jean-Marie Binst, Filip De Rycke, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Vera Tylzanowski, Roan Van Eyck, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Véronique Rubens, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Tom Zonderman VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier KALENDER UIT

Sam De Ryck VERTALING

John Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke, Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à/Send event details to VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

6

Meld nieuws

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

ALLES VAN TELENET VOOR

30

€

Ultrasnel internet en 4G

PER MAAND 5 MAANDEN LANG

DIT JAAR ZIJN WE ALLEMAAL ULTRASNEL. Wil jij in Brussel ook een recordtijd neerzetten bij het surfen, thuis en onderweg? Voeg je bij de kopgroep, word Telenet en geniet van ultrasnel internet en 4G. Bel ons op 0800 66 360 en wij zorgen voor alles!

WE BOOSTEN DE STAD.

TELENET.BE/BRUSSEL

DB598333D9

Aanbieding geldig van 05/11/2018 tot en met 23/06/2019 in postcodegebieden in Brussel waar Telenet beschikbaar is. Een maandelijkse korting wordt toegekend op de eerste 5 aanrekeningen na activering zodat je gedurende 5 maanden slechts de hierboven vermelde promoprijzen betaalt. Na afloop van de promoperiode betaalt u de normale prijs. Aanbieding enkel geldig bij het aangaan van een overeenkomst voor: Internet Fiber 200* + Telenet TV, of Internet Fiber 100* + Telenet TV + Freephone Europe, of Internet Fiber 200* + Telenet TV + Freephone Europe, of Internet Fiber 200* + Telenet TV + Freephone Europe + ongelimiteerd bellen (vast en mobiel) + 4G. Internet dient steeds een nieuwe dienst te zijn. De korting vervalt steeds bij verandering naar een ander product. Aanbieding niet cumuleerbaar met andere acties en promoties. *Telenet biedt fiber tot de node aan, lokaal distributienetwerk in kabel. De vermelde downloadsnelheid is theoretisch, de werkelijke snelheid kan beïnvloed worden door verkeer op het internet en andere technische factoren. Telenet-netwerkbeheer is van toepassing. Meer info, zie telenet.be/internetgebruik.

V.U.: Telenet bvba • Liersesteenweg 4 • 2800 Mechelen • België • btw BE0473.416.418 • RPR Antwerpen, afdeling Mechelen.

DB597837D9 DB598883D9

Jong dynamisch koppel voor de uitbating van een trendy ingericht restaurant Enkel betaling huur (kosten incl. woning).

Zijn jullie gemotiveerd en klaar voor een nieuwe uitdaging?

Neem telefonisch contact op

lucdufour@outlook.be

DB597964D9

Op zoek naar een job in eigen streek?

CB10870

Te Knokke

GEZOCHT

Kijk dan snel in deze krant of op

streekpersoneel.be

werkt voor jou DB488014C8

DB597838D9

DB374215D7

DB598201D9

DB598691D9

› Account Manager Real Estate › Account Manager Trends Top › Brand Manager Le Vif

mijntoekomstbijroularta.be

DB374216D7

BESIX Arbeider algemene wegenbouw - Corporate communication Expert - Hoofdwerfleider HSE Adviser / Preventieadviseur (Wall - Lux) - IoT and AI integrator - Projectleader Smart Buildings COBELBA Atelierchef voor metaalconstructies - Werfopzichter (junior & senior) PEREMANS Aankoper - Calculator - KVM coördinator - Projectleider - Werfleider VANHOUT Aankoper

initiatief van

Zondag 19 mei 2019 van 10 tot 17 uur

OPENWERVENDAG.BE

OOK ZOT VAN DE

BOUW?

DB599206E9 10069RLM

De gemeente Tervuren is op zoek naar een (m/v):

Schooldirecteur GITO Tervuren Voltijds - contract onbepaalde duur (voor onmiddellijke indiensttreding, met aanleg werfreserve) Profiel voor deze functie Wij zijn op zoek naar een directeur die graag samenwerkt, zeer betrokken is en kwalitatief handelt. Je bent houder van een masterdiploma of ermee gelijkgesteld met bewijs van pedagogische bekwaamheid. Je hebt minimum 3 jaar relevante professionele ervaring in het onderwijs en je hebt een rijbewijs B. Je hebt kennis van de relevante regelgeving en bent vertrouwd met de sector.

Uw

personeels-

Administratief Medewerker Omgeving & Wonen Voltijds - contract onbepaalde duur (voor onmiddellijke indiensttreding, met aanleg werfreserve)

advertentie

Samen met de omgevingsambtenaren beheer je de omgevingsaanvragen (voorbereiding & afhandeling via het digitale loket). Tot je job behoren alle taken die hierop betrekking hebben vanaf het informeren tot het verlenen van een omgevingsvergunning en het updaten van betrokken digitale registers. Met ruimtelijk inzicht lees en interpreteer je bouw-, verkavelings- & bestemmingsplannen en je verwerkt wet- en regelgeving hierover.

hier?

Profiel voor deze functie Je bent houder van een diploma hoger secundair onderwijs of bent laatstejaars met zicht op het behalen van dit diploma en je wenst in een dynamisch team te integreren. Je werkt zelfstandig en correct binnen de vooropgestelde termijnen en procedures. Je bent sociaalvaardig, assertief, klantvriendelijk en je werkt graag in team. Voorkennis van Microsoft Office-pakket, omgevingswetgeving en stedenbouw/milieu onderwerpen zijn een meerwaarde.

contacteer ons snel op

Interesse?

Stuur voor beide functies uiterlijk op 15 mei 2019 je sollicitatiebrief, cv, kopie van de diploma’s en nodige getuigschriften en uittreksels naar hrm@tervuren.be of per post t.a.v. het college van burgemeester en schepenen, Markt 7a, bus 2, 3080 Tervuren.

www.poolstok.be

rrs@roularta.be of 051 26 67 89 DB597426D9

Vragen?

Voor verdere informatie betreffende deze vacatures verwijzen wij graag naar onze website: www.tervuren.be/ondernemen-en-werken/werken/vacatures of neem contact op met de personeelsdienst, tel. 02 766 52 45 - e-mail: hrm@tervuren.be.

DB555930J8

BMOOI GERENOVEERDE OB IN LANDELIJKE OMGEVING GROENSTRAAT 12

Bergen – Trondheim – Tromso – Lofoten – Noordkaap ‐ Kirkenes Groepsreis met Blauwe Vogel‐begeleiding vanuit Brussel

Afreis : Zondag 19 januari 2020

Nieuw!

treekse nu met rechts lucht Blauwe Vogel-v naar l vanuit Brusse egen !

Bergen / Noorw

12 superfijne dagen v.a. €2.090,-

Bereken zelf snel uw aktekosten op het internet

(vliegreis & volpension inbegrepen !)

www.notaris.be

Een idee van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat

NOORDERLICHTCRUISE !

Infodag : Donderdag 23 mei om 15.00 uur in ons auditorium. ( gratis toegang, wel even reserveren aub ) Luikersteenweg 62 Sint-Tr uiden Tel. 011/705.500

meer info:

www.deblauwevogel.be

DB598224D9

GALM.-TOLLEMBEEK

DB047284

OPENBARE VERKOPINGEN

Woonh., grond & dl van naastl. perc. bouwgr., 15a 72ca. K.i. woonh. 1.142e. EPC : 397 kWh/m2. Gel. in eff. overstromingsgev. geb. A. VLRO (art. 5.2.1) : Vg, sted. best. vlgns gew. pl. ”Halle-Vilvoorde-Asse” van 7/3/1977 : dls Wglk (tot 50m v/a de rooilijn) & dls Ag (rest), Gdv, Gvkr, verv. Vv. TE KOOP ONLINE : BIDDIT. BE - REF. 153369 START OP : 13/05/2019 OM 13 : 00 U EINDIGT OP : 21/05/2019 OM 13 : 00 U BIEDEN VANAF : E 440.000 ............................................................................................................................

Notaris Nathalie STADSBADER eunbee@notariaatgalmaarden.be 61002890 ............................................................................................................................