BRUZZ actua - editie 1636

Rubrieknaam

#1636 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

31 | 10 | 2018

24 UUR in de

ROSSE BUURT

© KEVIN VAN DEN PANHUYZEN

BRIGITTE GROUWELS WIL GROOTSE INFOCAMPAGNE

‘Vertel de Franstaligen hoe fors Vlamingen investeren in onderwijs’

DE BELG IN BREL

‘Hij was provocateur, poseur en bleef uiteindelijk een franskiljon’

Baromètre_2017_Affiches.indd 13

19/10/2017 11:58:29

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

ELIJAH REID, GRAANMARKT

In mijn tienerjaren leefde ik in Ethiopië, maar ik ben geboren in Londen. Ik was altijd al into music. Thuis speelde mijn moeder altijd muziek en mijn vader was dj. Toen ik in de middelbare school zat, schreef ik songs en bracht demo’s uit op de nationale Ethiopische radio. Op de unief studeerde ik muziek. In die periode ontmoette ik Mulatu Astatke, the father of Ethio-jazz. Ik begon met hem te spelen. Drie jaar was ik zijn gitarist. In mei speelde ik in de Botanique met hem. Ik ben Belg en wil hier in België blijven om verder met mijn muziek bezig te zijn en te studeren.”

31 OKTOBER 2018

I

3

Inhoud

COLOFON

16

BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

FLITS

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer, (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

07

Samenleving

Opvangcentrum transmigranten open tot in de lente

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, sales@bruzz.be, 02-650 10 61

RUBRIEKEN

DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

03

Chou de Bruxelles

Jo Mariens

05

Edito

HOOFDREDACTIE

08

In beeld

24

Opinie

25

Celia Ledoux

Gerd Hendrickx

30

Enfant Terrible

EINDREDACTIE

32

Beeldspraak van Michaël Bellon

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier

33

Nick Trachet

KERNREDACTIE

34

Big City

ALGEMENE DIRECTIE

Kristof Pitteurs WEEKBLAD

Steven Van Garsse (chef) COORDINATIE UIT

Karen De Becker VORMGEVING

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Roel Daenen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Jasmijn Post, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden KALENDER UIT

Sam De Ryck VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry FOTOGRAFEN

DE VERHALEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Heleen Rodiers ILLUSTRATOREN

Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Wide Vercnocke, Jurgen Walschot

12

Interview

14

Brussel kiest

16

Reportage

22

Interview

Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à / Send event details to

VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels

22

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Dit magazine staat ook online issuu.com/bruzz.be

© SASKIA VANDERSTICHELE

Brigitte Grouwels: 'We mogen niet in slaap vallen'

Tien prioriteiten van het nieuwe bestuur

Twee redactrices leefden 24 uur in de rosse buurt

Régine Feltkamp roept juristen op om voor duurzaamheid te gaan

Edito

LOS VAN DE TIJD Muziek

28

Literatuur

Thijs Delrue zocht de Belg in Jacques Brel

Jérôme Colin (RTBF) schrijft over het 'ware slagveld'

© KEVIN VAN DEN PANHUYZEN

12

Frisse tegenzin Plus que cela change, plus que cela reste la même chose. Het was met frisse tegenzin dat Catherine Moureaux maandag een rood-blauwe coalitie aankondigde voor Sint-Jans-Molenbeek.

De liberale oud-burgemeester Françoise Schepmans spreekt van een coalitie van de 'stabiliteit', terwijl Catherine Moureaux het een coalitie van de 'verandering' noemt. Twee weken na de verkiezingen is er al geen sprake meer van een dieprode coalitie. Moureaux is door de radicaal-linkse PTB/PVDA en de groenen van Ecolo brutaal herinnerd aan de definitie van politiek als de kunst van het haalbare.

Het is duidelijk dat Catherine Moureaux als dochter van haar vader Philippe door het stof moest. Het is haar eerste mandaat als burgemeester, maar ze moest op haar communiezieltje - excusez le mot - beloven dat ze niet aan cliëntelisme zou doen en dat haar troepen zich zouden gedragen. In de normale mensenwereld heet zoiets een intentieproces. Zeker omdat de PS de jongste zes jaar op de oppositiebanken gezeten heeft. Achter de eis voor een goed bestuur steekt vaker een calimerocomplex: want gij zijt groot en ik ben klein en dat is niet eerlijk. Het bewijs?

Moureaux heeft samen met de liberalen wel een integriteitscode opgesteld - gebaseerd op het linkse Barcelona. Die eisen voor goed bestuur waren voor radicaal-links en de groenen gewoon een

excuus om zonder gezichtsverlies niet mee te besturen.

De PTB/PVDA van Molenbeek wil niet (mee)besturen, toch niet als ze niet de absolute meerderheid heeft. Maar waarom? Politologen en filosofen zijn het niet eens over de ware aard van het beestje, sommigen zeggen dat het programma van de PTB/PVDA fel lijkt op dat van de socialistische BSP/PSB uit de jaren 1960, anderen menen te weten dat dat maar schijn is en dat de partij nog altijd een broeinest van marxisme-leninisme is. Nu de partij de deur dichtgeslagen heeft, zullen we ook de komende jaren niet te weten komen of ze in een meerpartijencoalitie kan functioneren.

Maar misschien is de reden voor de weigering prozaïscher: in mei 2019 zijn het verkiezingen voor de gewesten, het federaal en het Europees niveau.

Machtsdeelname is in het licht van die verkiezingen niet belangrijk. Het volk van Molenbeek moet geduld oefenen.

PTB en Ecolo hebben Catherine Moureaux hardhandig in de armen van Françoise Schepmans geduwd. Schepmans is al tevreden dat de MR er weer bij is, maar voor Moureaux staat er veel op het spel. Ze moet de komende zes jaar laten zien dat ze de baas is in Molenbeek en met een uitgesproken sociaal beleid kiezers teruglokken van de PTB/PVDA. Boeiende tijden in het verschiet. — DANNY VILEYN

BRUZZ | VOORAF

26

© BART DEWAELE

31 OKTOBER 2018

I

5

DOE MEE! GA NAAR BRUSSELHELPT.BE Eet samen spaghetti met Brusselaars uit jouw buurt of ga zelf achter de kookpotten staan. Steun Brussel Helpt en doe mee aan de grootste spaghettislag ter wereld, op 1 december 2018. De volledige opbrengst van Brussel Helpt 2018 gaat naar TADA (ToekomstATELIERdelAvenir).

Flits

Nieuws heet van de naald

STAD BRUSSEL VERLENGT HUUR MET ZES MAANDEN

Opvangcentrum transmigranten open tot in de lente Het opvangcentrum voor transmigranten aan de Haachtsesteenweg in Haren blijft open tot in de lente. De verlenging van het huurcontract voor het gebouw staat op het programma van de volgende gemeenteraadszitting van de stad Brussel. — BETTINA HUBO hebben, met tachtig bedden.

Meer middelen voor voeding en dergelijke hadden we niet,” zegt Mehdi Kassou van het Burgerplatform. “De opvang gebeurde volledig door vrijwilligers.”

Geleidelijk kreeg het Burgerplatform wat meer giften. “Zo konden we uitbreiden. In maart vingen we tweehonderd mensen per nacht op in het gebouw,” aldus Kassou.

Eind april, na de sluiting van de winteropvang, ging ook Porte d’Ulysse dicht.

Maar het transmigrantenprobleem rond het Noordstation bleef spanningen veroorzaken. Uiteinde-

In Porte d’Ulysse is er plaats voor driehonderd mensen. © BELGA

lijk besliste ook het Gewest in actie te komen. Porte d’Ulysse ging in juni weer open, ditmaal met plaats voor driehonderd mensen. Het Burgerplatform kreeg vanaf dan 130.000 euro per maand om twaalf voltijdse personeelsleden te betalen voor het beheer van het opvangcentrum. Het geld is afkomstig van het gewestelijke budget voor daklozenopvang. Tot midden volgend jaar is

Zoniënwoudtapijt in Abu Dhabi

Bus 71 krijgt eigen bedding op Kleine Ring Ter hoogte van het Troonplein is begonnen met de aanleg van een busbaan in twee richtingen op de Regentlaan. Daarmee hoeft bus 71 zich straks niet meer te mengen met het autoverkeer op de Kleine Ring.

Na het weren van het gros van het autoverkeer uit de Elsensesteenweg, moet die nieuwe ingreep een ritje met bus 71 een stukje vlotter maken. De bussen richting binnenstad zullen al aan de Naamsepoort de Kleine Ring oversteken en als het ware in

het Burgerplatform van deze steun verzekerd. Nu verlengt Stad Brussel ook het huurcontract.

Momenteel vangt het Burgerplatform elke nacht zo’n driehonderd mensen op in Haren, tweehonderdvijftig bij families en zeventig in tijdelijk leegstaande appartementen.

“En dan slapen er nog vijftig à honderd mensen op straat,” zegt Kassou.

BRUZZ | VOORAAN

H

et snel groeiende aantal transmigranten in het Maximiliaanpark zette de Stad er vorige winter toe aan een gebouw in Haren ter beschikking te stellen. De Stad huurde het gebouw, een voormalig kantoorgebouw met de naam Blue Star, van de gewestelijke ontwikkelingsmaatschappij Citydev. Het Burgerplatform voor steun aan de vluchtelingen en de ngo Dokters van de Wereld mochten er een deel van de transmigranten de nacht laten doorbrengen. “In december 2017 begonnen we in Porte d’Ulysse, zoals wij het centrum gedoopt

© BRUSSEL MOBILITEIT

tegenrichting naar de Hertogstraat rijden. Ze vermijden zo het drukke verkeer aan Troon. “Dit is bedoeld om de stiptheid van bus 71 te verbeteren,” zegt Inge Paemen van Brussel Mobiliteit.

De aanleg zou nog een tweetal maanden duren. Voor de busbaan moeten enkele parkeerplaatsen wijken.

Erlangs zal een tweede bomenrij geplant worden, parallel met de bestaande bomenrij.

De huidige ventweg wordt dan weer een fietspad in twee richtingen. De werf is dan ook een onderdeel van het plan om overal op de Kleine Ring de fietsfaciliteiten gevoelig te verbeteren.

LV

Het Louvre in Abu Dhabi heeft een nieuwe lading permanente aanwinsten gekregen, waaronder vier wandtapijten uit de reeks Jachten van Maximiliaan (van Oostenrijk, Habsburgse hertog van Brabant).

Het tapijt behoorde het nationaal erfgoed (collectie Louvre) in Parijs toe. Het karton voor het tapijt wordt toegeschreven aan Bernard van Orley (tussen 1528 en 1533), hofschilder van Keizer Karel, of Jan Cornelisz Vermeyen.

Het werk stelt de jacht in september voor, naar tafereleninterpretaties in het Brusselse Zoniënwoud, jachtdomein van de Habsburgers. Omdat Keizer

Karel vanuit Spanje met zijn troepen richting Gent (1539) wou afreizen om er de revolte te verslaan, vroeg hij toestemming tot ‘doortocht’ aan de Franse koning. Om François I hiervoor te bedanken schonk de keizer achteraf de indrukwekkende wandtapijtenreeks, vervaardigd in een Brussels atelier. JMB

31 OKTOBER 2018

I

7

8

I

31 OKTOBER 2018

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

Twee oorlogskinderen

Š SASKIA VANDERSTICHELE

De joodse advocaat Simon Gronowski (links) moest als kind uit de trein springen om aan Auschwitz te ontsnappen. Na de oorlog bleef hij als enige van zijn gezin over. Beeldend kunstenaar Koenraad Tinel (rechts) groeide op als zoon van een nazigezinde flamingant.

Zes jaar geleden vonden ze elkaar en ontstond er een diepe vriendschap, die uitmondde in een boek. Hierdoor geĂŻnspireerd vroeg gemeenschapscentrum De Zeyp in Ganshoren aan Tinel om een sculptuur te maken. Het werd Embrace, een stalen kunstwerk dat een eerbetoon is aan de moeder van Gronowski, die haar kind destijds uit de trein duwde. De sculptuur kreeg een plek vlak bij de Basiliek. De inhuldiging, vrijdag, was voor beide oorlogskinderen, ondertussen een flink eind in de tachtig, een gelegenheid om hun ongewone vriendschap nog eens te vieren.

31 OKTOBER 2018

I

9

De week

Terugblik op het nieuws

Tour de France

Zomertoerisme

112.772

De Franse WorldTourploeg AG2R rijdt de Ronde van Frankrijk met het 525-fietsmodel van Eddy Merckx. De Tour start in Brussel met Eddy Merckx als centrale gast, vijftig jaar na zijn eerste Tourzege.

Statbel ziet het aantal toeristische overnachtingen in Brussel stijgen met negen procent tussen de maanden juli 2017 en juli 2018.

Met 622.287 overnachtingen in Brussel in juli jongstleden, lijkt de negatieve impact van de terreuraanslagen van maart 2016 voorbij.

De Brusselse politie stelt de eerste zes maanden van dit jaar 112.772 inbreuken vast voor overdreven snelheid. Dat zijn er 10.000 minder dan in dezelfde periode vorig jaar. In de categorie boetes met een overdreven snelheid tussen de 21 en 30 kilometer per uur te snel, stijgt het aantal boetes wel met 3.000.

AUTOHANDEL BLIJFT IN HEYVAERTWIJK

Bye Bye roro BRUZZ | DE WEEK

De langverwachte roll-on-roll-offterminal (roro) in de Voorhaven is afgevoerd. Het ziet er dan ook naar uit dat de Heyvaertwijk de komende jaren de draaischijf blijft voor de verkoop van tweedehandsvoertuigen.

— LAURENT VERMEERSCH

V

orige vrijdag verwees de Haven van Brussel het plan om een roro-terminal te bouwen in de Voorhaven definitief naar de prullenmand.

Die langverwachte terminal moest het mogelijk maken om aftandse auto’s per schip te vervoeren naar Antwerpen. Zo hoopte het Brussels Gewest komaf te maken met de overlast van de autohandel in de Heyvaertwijk.

Ondanks jaren van onderhandelen en financiële beloftes van het Brussels Gewest hapten de autohandelaars niet toe. Dat is geen verrassing voor Olivier Mahy (MR), schepen van Stedenbouw in Sint-Jans-Molenbeek. “De handelaars zijn zelfstandigen die hun eigen zaak in handen willen houden,” zegt de schepen die zelf al jaren ijvert voor het vertrek van de handel. “Het ligt moeilijk dat één operator het beheer op zich neemt.” Bovendien beleeft de sector onzekere tijden. De meeste handelaars verkiezen hun vertrouwde situatie boven een

10

I

31 OKTOBER 2018

Af- en aanrijdende opleggers vol auto’s wurmen zich dagelijks door de straten van de Heyvaertwijk. © SASKIA VANDERSTICHELE

sprong in het onbekende.

Minister-president Rudi Vervoort (PS) onderstreept dat de autohandel langzaam achteruitboert. Op termijn zal die uit zichzelf verdwijnen of in elk geval tot veel kleinere proporties herleid worden, is de redenering. “Ondertussen zet de regering haar inspanningen voort om de levenskwaliteit in de buurt te verbeteren,” zegt woordvoerster Lidia Gervasi, die verwijst naar een lopend wijkcontract, maar ook een zogenoemd stadsvernieuwingscontract en de opmaak van een Richtplan van Aanleg voor de wijk.

De verschillende plannen zijn

goed voor een investering van een slordige 37 miljoen euro. “De impact daarvan blijft echter beperkt omdat het Gewest tegelijk nog milieuvergunningen toekent aan autohandelaars,” zegt Mahy. “Dat is een verkeerd signaal en een slecht gebruik van overheidsmiddelen. De vergunningen stopzetten zou veel meer veranderen in de wijk dan de investeringen. Nu kan het nog twintig jaar duren vooraleer de buurt heropleeft.”

Bovendien is moeilijk te voorspellen of de sector effectief verder zal krimpen. “Vandaag gaat het slecht omdat de export naar West-Afrika moeilijker is geworden,

maar morgen kan de geopolitieke situatie daar veranderen,” aldus nog Mahy. “Of de handelaars kunnen nieuwe afzetmarkten vinden. Met de komst van de lage-emissiezone zullen de komende jaren wellicht heel wat nieuwe auto’s in aanmerking komen voor de export. Dat biedt kansen voor de sector.”

VOLGENS HET BOEKJE De vraag is ook of Mahy en andere pleitbezorgers van een meer voluntaristische aanpak straks nog aan zet zullen zijn in de betrokken gemeenten (Anderlecht en Molenbeek), en na de verkiezingen eind mei ook in het Gewest. Dat stelde in

Tiener met wapen

Bruxell’Air-premie

EHBO

Een agent van het Brusselse Bikersteam merkt aan metrostation Thieffry een vijftienjarige jongen op met een vuurwapen. Een patrouille doet een huiszoeking bij de tiener en vindt het sinds 2015 ‘geseinde’ wapen en 95 kogels. De jongen is toevertrouwd aan de jeugdrechter.

Wie zijn vervuilende wagen moet wegdoen door de lage-emissiezone in Brussel, krijgt daar wellicht niet meer automatisch een vergoeding voor. De Brusselse regering beslist om die Bruxell’Air-premie te koppelen aan een inkomensplafond.

Wie zijn rijbewijs wil halen in het Brussels Gewest moet vanaf 1 november ook een EHBO-opleiding volgen. Elk jaar zullen er zowat 20.000 opleidingen gegeven worden. Ook een risicoperceptietest maakt deel uit van de vernieuwde rijopleiding.

Als maatschappijen vliegtickets voor 25 euro blijven verkopen, hoe kunnen ze dan alle personeelsleden van onderaannemingen op een menswaardige manier vergoeden?

SANDRA LANGENUS, BRUZZ | DE WEEK

vakbondsafgevaardigde bij Aviapartner (in ‘De Standaard’)

Cartoon Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

de loop van de lopende legislatuur zijn doelstellingen bij. Noodgedwongen, omdat de handelaars een verplaatsing niet zien zitten, en omdat er momenteel weinig juridische basis is om een milieuvergunning te ontzeggen als de betrokken handelaar volgens het boekje werkt.

Tegelijk gaan ook steeds meer stemmen op om de handel eerder te omkaderen dan te verjagen. De autohandelaars bieden immers kans op werk voor kortgeschoolden en zijn mogelijk een rem op de gentrificatie van de kanaalzone. De verzoening van huisvesting en werkgelegenheid is tenslotte de hoofddoelstelling van het gewestelijke kanaalplan.

31 OKTOBER 2018

I

11

Interview

Brigitte Grouwels wil vijftig procent meer Nederlandstalige scholen

‘We mogen niet in slaap vallen’ BRUZZ | DE VERHALEN

Brussels parlementslid Brigitte Grouwels (CD&V) broedt op een grote campagne in het Frans en het Engels om de Brusselaars te laten zien hoeveel de Vlaamse Gemeenschap investeert in onderwijs. “De anderstalige ouders zijn heel tevreden over het Nederlandstalig onderwijs, maar in het stemhokje kiezen ze Franstalig en dat frustreert,” zegt Grouwels die een draagvlak wil creëren voor het fors bijbouwen van Nederlandstalige scholen. — DANNY VILEYN, FOTO BART DEWAELE

D

e uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen is al bij al niet slecht voor de Vlaamse Brusselaars, maar het politieke landschap is wel grondig hertekend. Groen steekt met kop en schouders boven de andere partijen uit, terwijl CD&V verliest in Molenbeek en in symboolgemeente Anderlecht zelfs geen gekozene meer heeft.

Positief is dat we de komende zes jaar vijf schepenen hebben, waar we er de voorbije zes jaar maar vier hadden. In Ganshoren hebben we constructief oppositie gevoerd en dat heeft gerendeerd. In Jette hebben we zelfs drie gekozenen.

Buurtschap is geen leeg begrip: waarom geen buurtgrootouders die op woensdagnamiddag kinderen uit de wijk bijhouden? Waarom zouden werkende koppels altijd een beroep moeten doen op grootouders ver buiten Brussel?

Afgaand op het resultaat van Groen: heeft CD&V op de juiste thema’s ingezet?

Brussel heeft in tegenstelling tot Vlaanderen overtuigd links gestemd.

GROUWELS: De groene thema’s zitten

Hoe kijkt u aan tegen de resultaten en welke conclusies trekt u voor de gewestverkiezingen?

BRIGITTE GROUWELS: Ons resultaat is nog zo slecht niet, het is zelfs goed.

We hebben weliswaar twee gemeenteraadsleden minder dan in 2012, maar je moet per gemeente kijken hoe de lijst gepresteerd heeft. We stonden in de meeste gemeenten op de lijst van onze ‘zusterpartij’ CDH die zwaar achteruitgegaan is, behalve in gemeenten waar de partij een burgemeester heeft. In andere gemeenten zoals Schaarbeek en Molenbeek zijn we mee ten onder gegaan.

12

I

31 OKTOBER 2018

in het DNA van CD&V, lang geleden al spraken wij over het rentmeesterschap, we moeten de aarde in een betere staat doorgeven aan de volgende generatie dan we ze gekregen hebben. Onze mensen zijn hier volop mee bezig. Joris Pochet, verkozen in Jette, was bijvoorbeeld verslaggever van een rapport hoe het federale niveau en de gewesten moeten samenwerken om de luchtkwaliteit te verbeteren. Maar goed, het zijn de groenen die met die thema’s worden geïdentificeerd.

We hebben ook heel erg ingezet op nabijheid en de gezelligheid in de wijken en dat gaan we blijven doen.

GROUWELS: En dat verontrust ons.

De PS is niet afgestraft, de PTB die heel dicht bij de mensen staat – wat op zich goed is - piekt en ook de groenen, die toch ook eerder links zijn, hebben het goed gedaan. De reden voor onze bezorgdheid? Die partijen besteden weinig aandacht aan de middengroepen. Middengroepen die nota bene Brussel blijven verlaten, terwijl de instroom van nieuwe middenklassengezinnen te klein is.

De middeninkomens zijn het enige middel tegen dualisering. Wij zijn net als links voor sociaal beleid, maar daarbovenop willen wij ook inzetten op sociale mobiliteit.

Mensen moeten gestimuleerd

worden om hogerop te geraken, ze mogen niet hulpbehoevend blijven.

Jonge tweeverdieners en eenpersoonshuishoudens verlaten Brussel ook omdat vastgoed te duur is.

GROUWELS: Er moeten veel meer betaalbare koopwoningen op de markt komen. Sociale woningen aan de ene kant en exclusieve privéwoningen aan de andere kant helpen ons niet vooruit. Toen City.dev destijds communiceerde dat het duizend woningen in tien jaar gebouwd had, heb ik gezegd dat dat er duizend per jaar moeten zijn. Als je jonge mensen aan het begin van hun carrière in de stad kan houden, zullen ze zich engageren en mee strijden voor een leefbare, evenwichtige, stabiele stad. Middenklassengezinnen die het goed hebben, kunnen sociaal zwakkeren mee omhoog trekken. De rijken kijken niet om naar de sociaal zwakkeren.

Het totaal aantal Nederlandstalige gekozenen is weliswaar toegenomen, maar de bobo’s kijken neer op al wat Vlaams heet. Is alles koek en ei voor de Vlaamse Brusselaar?

GROUWELS: Er is zeker vooruitgang geboekt wat de kennis van het Nederlands aangaat. Ik heb ooit een

BRUZZ | DE VERHALEN

de kinderen die in het Nederlandstalig onderwijs schoollopen wel Franstalig. Dat geldt ook voor jongeren die al mogen stemmen: ze komen na de schooluren in een Franstalige omgeving terecht en stemmen Franstalig.

Die ouders rechtstreeks aanspreken, zou erover zijn, maar ik vind dat er een grote campagne moet komen in het Frans en het Engels om de Brusselaars te informeren dat Vlaanderen fors investeert in het onderwijs. Als het stemmenaantal van de Vlamingen in Brussel toeneemt, kunnen we in Vlaanderen een draagvlak creëren om scholen bij te bouwen voor dertig procent van de Brusselaartjes, ik ben daar zeer voor.

En ik ben ervan overtuigd dat ik mijn collega’s daarvan kan overtuigen.

Herinner u: het is dankzij Franstalige campagnes van Hugo Weckx, veertig jaar geleden, dat veel Vlaamse scholen gered zijn met de toestroom van Franstaligen.

Hoe beoordeelt u de prestaties van deze regering? En van uw opvolger op mobiliteit en openbare werken. lelijke campagne gevoerd (Minder Frans, meer Brigitte, red.) die kwaad bloed gezet heeft, en die ik nu niet meer zou voeren. Ik was zo kwaad na discussies in het parlement waar tweetaligheid Frans-Arabisch best bespreekbaar was, maar waar Frans-Nederlands werd weggelachen.

Het Nederlandstalig onderwijs heeft ondertussen zijn vruchten afgeworpen. Ik neem heel veel de bus en ik hoor jongeren van alle kleuren onder elkaar Nederlands spreken. Tien jaar geleden was dat niet het geval. Maar we mogen ons niet in slaap laten wiegen, we zijn er nog bijlange niet.

In de openbare ziekenhuizen en aan de loketten in het gemeentehuis is het zeker niet overal zoals het hoort, er is zelfs een achteruitgang in de gemeentebesturen, dat zeggen ook de taalrapporten van de vicegouverneur. In het volgende regeerakkoord moet er opnieuw een hoofdstuk gewijd worden aan de tweetaligheid. Met de nadruk op de tweetalige dienstverlening.

In de taalwetgeving staat bijvoorbeeld dat in de gemeentelijke administraties vijftig procent van het leidinggevend personeel Nederlandstalig moet zijn en vijftig procent

“De rijken kijken niet om naar de sociaal zwakkeren” BRIGITTE GROUWELS BRUSSELS PARLEMENTSLID

Franstalig, maar ze moeten wel allemaal tweetalig zijn. Dat is lang correct toegepast, maar wordt sinds kort losgelaten. Van het personeel moet een kwart Nederlandstalig zijn, ook dat wordt met de voeten getreden. ‘We vinden ze niet,’ hoor ik dan. Wel, dan moeten de gemeentelijke diensten aantrekkelijk gemaakt worden in de wetenschap dat Nederlandstaligen meertalig zijn en gemakkelijk elders aan de slag kunnen. Voor de Franstaligen moeten er meer taallessen komen.

De vraag naar lessen Nederlands was na de eerste campagne van Actiris fors toegenomen. Er is wel degelijk belangstelling.

Gemeenteraadsverkiezingen geven geen zuiver beeld van het aantal Vlaamse stemmen. Met de gewestverkiezingen volgend jaar zijn het zuiver Vlaamse of Franstalige lijsten.

Wat verwacht u?

GROUWELS: Ik maak me zorgen, want procentueel gaan de Vlaamse kiezers er niet op vooruit. In sommige gemeenten wel, in andere wordt een forse achteruitgang genoteerd. Maar we kunnen het ons niet permitteren om achteruit te gaan. Als dat gebeurt, zullen er in Vlaanderen stemmen opgaan om minder in Brussel te investeren en zullen de Franstalige Brusselaars nog meer dan vandaag benadrukken dat we oververtegenwoordigd zijn met onze zeventien parlementsleden.

Die vrees is niet nieuw.

GROUWELS: We moeten ook stemmen kunnen halen bij anderstaligen. De tijd dringt. Het is een frustratie die leeft bij gekozenen van verschillende partijen: Vlaanderen zorgt voor twintig procent van de plaatsen in het onderwijs, maar in het stemhokje kiezen de ouders van

GROUWELS: Minister-president Rudi Vervoort en de regering in het algemeen hebben het er goed vanaf gebracht. Vervoort heeft één keer een zware steek laten vallen: met de aanslagen op 22 maart 2016 was hij onzichtbaar, hij heeft de communicatie overgelaten aan de burgemeester van Brussel. Ik ben blij dat Vervoort positief wil samenwerken met Vlaanderen, maar om samen te werken moet je met twee zijn.

Ik heb tot nog toe gezwegen over mijn opvolger Pascal Smet, maar ik ben geshockeerd over zijn houding.

Had ik de vergunning van tram 9 niet afgeleverd, dan was die nog niet klaar, omdat Smet zeker een en ander had willen wijzigen. Maar in openbare werken is het zo dat, als je altijd de originele auteur wil zijn van een project, je niets gedaan krijgt.

Die dossiers nemen zoveel tijd in beslag dat je moet voortbouwen op het werk van je voorganger. Dat heb ik destijds als opvolger van Smet wel gedaan.

Het dossier voor een rechtstreekse tram naar Thurn & Taxis was klaar, maar volgens Smet er moest een skytrain komen, de fantasie kon eens te meer niet op. Maar zijn project was niet becijferd, het mijne wel. Nu is er vijf jaar tijd verloren komt er toch ‘ooit’ een tram.

31 OKTOBER 2018

I

13

Brussel kiest

Tien prioriteiten van het nieuwe bestuur BRUZZ | DE VERHALEN

Een officieel akkoord tussen de nieuwe meerderheid van PS, Ecolo-Groen, Change.Brussels en Défi in de stad Brussel komt er pas na de herfstvakantie. In afwachting van een beleidsplan voor de komende zes jaar, ging BRUZZ al op zoek naar de tien dingen die concreet voor ú zullen veranderen met dit nieuwe stadsbestuur. Van duurder parkeren tot een stiller centrum.

© PHOTONEWS

— MATHIAS DECLERCQ, ILLUSTRATIE JURGEN WALSCHOT

Een winkelcentrum op de Heizel – Met Philippe Close als burgemeester lijdt het geen twijfel dat Neo I, het winkelcentrum met indoorrecreatiepark en woningen op de Heizelvlakte, er komt. Maar volgens de groenen is er wel een principeakkoord om het project waar mogelijk nog aan te passen. Er zouden sociale woningen en scholen kunnen bijkomen, maar vooral de gevreesde verkeersknoop moet ontward worden. Het tweede deel van het project, met groot congrescentrum en viersterrenhotel, is met een horizon van 2024 voorlopig nog toekomstmuziek.

Geen cumul meer – Met allemaal partijen in de meerderheid die de decumul intern al goedgekeurd hebben, zal niemand uit het schepencollege nog zijn of haar taak combineren met een zitje in het parlement. Tot de gewestverkiezingen van 2019 kan iemand als Karine Lalieux (PS) nog schepen blijven, daarna zal ze een keuze 14

Fabian Maingain, lijsttrekker Défi.

I

31 OKTOBER 2018

moeten maken. De groene lijsttrekker Benoît Hellings neemt alvast afscheid van het federaal parlement om eerste schepen te worden. De hervorming inzake goed bestuur wordt voortgezet in overleg met de oppositie.

Een Nederlandstalige school – Al in 2014 vond toenmalig schepen Ans Persoons een gebouw in de Zennestraat, maar in de volgende legislatuur moet de eerste Nederlandstalige basisschool in de Vijfhoek echt openen. Met de rentree van Persoons in het schepencollege en de focus die de PS legt op stedelijk onderwijs mag er geen excuus zijn om het project niet rond te krijgen. Vraag is wel of de nieuwe meerderheidspartijen hun eis kunnen waarmaken om de bevoegdheid over Nederlandstalig Onderwijs weg te halen bij de eentalige Faouzia Hariche (PS).

Andere circulatie rond voetgangerszone – Het absolute

Benoit Hellings, lijsttrekker Ecolo. © PHOTONEWS

stokpaardje van de groenen is het aanpassen van het huidige verkeersplan rond de centrale lanen. Het sluipverkeer moet uit de wijken geweerd worden door een circulatieplan met knips en verkeerslussen, naar Gents model. Aan de perimeter of de verdere aanleg van de voetgangerszone in het centrum wil niemand nog raken.

Duurder parkeren – De liberalen van MR-Open VLD voerden nog maar enkele maanden geleden een nieuw parkeerbeleid in. Inwoners konden daarbij een derde bewonerskaart aanvragen, maar ook de algemene tarieven om te parkeren werden goedkoper. De linkse oppositie schreeuwde toen

al moord en brand, omdat ze het autogebruik in het centrum van de stad net wil ontmoedigen. In het programma van Change.Brussels staat zelfs dat bovengronds parkeren in de Vijfhoek helemaal verboden moet worden voor niet-inwoners. Dat voorstel is voor de PS misschien te radicaal, maar dat op straat parkeren opnieuw duurder wordt en het aantal bewonerskaarten naar beneden gaat, staat zo goed als vast.

Meer autovrije pleinen – Dat het Bockstaelplein in Laken gedeeltelijk autovrij wordt, staat al vast. De helft van het plein zou onder de liberalen parking blijven, maar dat zou weleens kunnen

Ans Persoons, lijsttrekker Change.Brussels.

BRUZZ | DE VERHALEN

© PHOTONEWS

Philippe Close, lijsttrekker PS. © PS

veranderen onder deze meerderheid. Veel bewoners zijn immers niet tevreden met de auto’s op wat een echte ontmoetingsplaats kan zijn in hartje Laken. Vraag is dan wel waar de auto’s naartoe moeten, want er is wel degelijk een tekort aan parkeerplaatsen in de wijk.

Ook in het centrum zou het De Brouckèreplein volledig autovrij kunnen worden. In het huidige ontwerp is nog plaats voor twee passages voor auto’s, maar dat is niet naar de zin van de groenen.

het meest frappant bij de invoering van de voetgangerszone. Bij deze legislatuur moet de inspraak van bewoners in álle beleidsdomeinen versterkt worden. Er komen wijkraden waar vertegenwoordigers met loting worden aangeduid.

Het ‘gemeentelijk burgerinitiatief’ moet een nieuw beleidsinstrument worden. De nieuwe meerderheid belooft dat bewoners voortaan van in het begin bij grote stadsprojecten betrokken zullen worden – en niet pas wanneer alle beslissingen al genomen zijn

Meer inspraak voor bewoners – De vorige legislatuur zorgde voor ware trauma’s op het gebied van burgerparticipatie, nog

Prioriteit voor fietsers en kinderen – ‘Een stad op kindermaat’, ‘een leefbare stad’.

De luchtkwaliteit verbeteren door

de autodruk te verminderen was een speerpunt in de campagne van de groenen. De vorige meerderheid startte op de valreep nog een proefproject op met schoolstraten waar de auto geen plaats meer heeft, maar verwacht wordt dat er ook echte fietsstraten komen. Er moet alvast enkele versnellingen hoger geschakeld worden met het aanleggen van veilige fietspaden.

Een stiller centrum – Dat Philippe Close een fan is van evenementen in de publieke ruimte, is een understatement. Maar ook hij ziet intussen in dat, zeker op de voetgangerszone, overdaad schaadt. Change.Brussels wil zelfs

een stilteambtenaar aanstellen, maar vooral een betere spreiding over het grondgebied van evenementen moet de geluidsoverlast verminderen en de netheid voor bewoners verbeteren. Ook de houdbaarheid van Winterpret in het centrum staat ter discussie.

Meer sociale woningen – Als de liberalen de burgemeester hadden geleverd, was er een stop op de bouw van sociale woningen gekomen in het centrum. De PS verdedigt het tegenovergestelde idee, al zal de focus van deze meerderheid ook vooral liggen op de renovatie van huidige sociale woningen om ze kwalitatiever en energiezuinig te maken.

31 OKTOBER 2018

I 15

Wel en wee in de rosse buurt

Altijd een beetje nacht Wie met de trein naar Brussel komt, vangt ter hoogte van het Noordstation een rauw stukje stad op. In de Aarschotstraat bekijken nieuwsgierige klanten de sekswerkers die achter de ramen hun lichaam tonen.

BRUZZ bracht 24 uur door op de grens van Schaarbeek en Sint-Joostten-Node. “We wisten dat dit geen gemakkelijke buurt was, maar dit hadden we niet verwacht.”

— JASMIJN POST EN VERA TYLZANOWSKI FOTO’S KEVIN VAN DEN PANHUYZEN

8.40 UUR ‘s Ochtends in het Noordstation.

Een onophoudelijke stroom mensen komt de trein uit, op weg naar kantoor in de Noordwijk. Een jongeman eet nog snel een chocoladekoek voor hij aan zijn werk begint. Ook aan de achterkant van het station begint de werkdag. In de Aarschotstraat trekken sekswerkers hun ondergoed recht, schikken hun haar goed en installeren zich op een hoge barkruk. Met de benen gekruist wachten ze op de eerste

16

I

31 OKTOBER 2018

klanten van de dag. De rosse buurt in Brussel strekt zich uit over een viertal straten. Behalve de bekende Aarschotstraat, zijn er ook carrés: de benedenverdiepingen van woonhuizen in de Plantenstraat, de Weidestraat, de Rivierstraat en de Linnéstraat. Ook daar bieden vrouwen achter de ramen hun seksuele diensten aan.

10.00 UUR In een kort kleedje, jarretels en gouden schoenen met hoge hakken

laat Michelle ons binnen in haar carré in de Linnéstraat, Schaarbeek.

Ze is bijna zestig, en werkt al ruim dertig jaar in de wijk. Haar golden retriever Cappuccino ligt achter het raam in zijn mand te slapen. Ze wijst naar het eenpersoonsbed met de pluchen handboeien aan de spijlen. “Ga maar zitten, het is proper.” Ze trekt haar gordijn dicht, gaat op een trapje zitten en vertelt hoe ze geen moment aarzelde toen ze deze kamer kon huren in Schaarbeek. Uit buurgemeente

Sint-Joost-ten-Node is ze naar eigen zeggen gevlucht. “Ik had een carré op de hoek van de Linnéstraat en de Weidestraat, waarboven ik ook woonde. Maar er was altijd gedoe,” vertelt ze. Ruzie tussen dealers over de plek waar ze hun drugs verkopen. Haar klanten durfden niet meer te komen. Heel anders dan enkele decennia geleden, toen ze er zelf nog pintjes dronk met collega‘s na een lange werkdag. Ook nu staat op de beruchte straathoek een groepje mannen zich te vervelen.

BRUZZ | DE VERHALEN

Reportage

Fabian Drianne, sociaal assistent bij belangenvereniging Espace P, kan er met zijn verstand niet bij. “Op nog geen honderd meter van het commissariaat staan er op klaarlichte dag mensen drugs te dealen in alle openbaarheid. Er zijn geen regels in Sint-Joost-ten-Node.”

12.44 UUR

▲

In de Plantenstraat in Sint-Joost staat het gefluit van de vogels in schril contrast met het gebruikte condoom naast de menselijke drol

op het voetpad. In een vitrine staan op een kartonnen bordje met zwarte stift de letters SM. De gordijnen zijn nog gesloten. Hoge zwarte laarzen staan aan de andere kant tegen het kozijn geleund. De voorbijgangers kijken er niet van op. Halverwege deze straat konden Jonas en Sarah uit Aalst goedkoop een huis op de kop tikken. “We wisten natuurlijk wel dat we niet de makkelijkste buurt van Brussel hadden gekozen,” zegt Sarah als ze thee en zelfgebakken koekjes op tafel zet. “Maar dit

31 OKTOBER 2018

I

17

Wel en wee in de rosse buurt

▲ BRUZZ | DE VERHALEN

hadden we niet verwacht. Elke dag komen mensen hier vuil dumpen.”

Jonas windt zich op over de straffeloosheid die in de straat lijkt te heersen. “Ik heb het gemeentebestuur van Sint-Joost gevraagd hoeveel GAS-boetes er vorig jaar zijn uitgeschreven voor sluikstorten.” Hij haalt de brief van de gemeente tevoorschijn. In 2014 werden ruim driehonderd inbreuken vervolgd, laat hij zien. In 2017 slechts 65 en vorig jaar 122. Terwijl sluikstorten elke dag gebeurt, 365 dagen per jaar.

Ook nu staan er twee zetels en een weggegooid kinderstoeltje tussen de vuilniszakken op de stoep. Maar daarvan is hier binnen niets te zien.

Hoewel het nog licht is, zijn de rolluiken van de woonkamer gesloten. “We willen niet te veel opvallen in de straat. Daarom ook knappen we onze gevel niet op.”

Een man laadt net enkele winkeltassen van de Lidl uit zijn auto. De vrouwen achter de ramen kijken toe. Er hangt een rokerige geur in de Dupontstraat, een restaurant in de buurt is aan het grillen. Op een terras eten mensen een broodje. De 46-jarige Hicham wacht ons op voor zijn huis. Hij is hier opgegroeid, en heeft de buurt zien veranderen. “Alle anciens zijn vertrokken,” zegt hij. Als hij hier niet zoveel familie en vrienden had, zou hij zelf ook verhuizen. Tussen Rogier en het Noordstation is alles opgeknapt, maar de Brabantwijk is volgens hem vergeten. “Il y a tout le temps le bordel. Ik kan zelfs de ramen van mijn appartement niet overdag openen, omdat er dan te veel vliegen binnenkomen. Ze komen af op het vuil dat op straat ligt.”

“Ik vluchtte uit in Sint-Joostten-Node.

Er was altijd gedoe” MICHELLE AL DERTIG JAAR IN HET VAK

“We renoveren onze gevel niet.

Anders vallen we te veel op” JONAS EN SARAH BEWONERS PLANTENSTRAAT SINT-JOOST

loert naar de vrouwen. Hij moet een keuze maken.

Marie opent de deur van haar carré aan het begin van de straat. Ze is de kopvrouw van de sekswerkersvereniging Utopsi. In de benedenverdieping van het pand staat een sofa, een bed en bevindt zich een badkamer. “Je mag hier roken,” zegt ze met een sigaret in haar mond.

Haar stem verraadt dat zij er niet voor het eerst eentje opsteekt. Ze vertelt over de gloriedagen van de buurt, toen wijkagent Willy regelmatig een ronde deed, Marokkaanse families tijdens de ramadan voedsel uitdeelden, en met Kerstmis alles mooi was gedecoreerd. Vanaf de rellen in de jaren 1990 veranderde dat. De grimmige sfeer zette heel wat eigenaren ertoe aan hun panden te verkopen. De nieuwe huisbazen deelden de woningen op in kleine studio’s, om er zoveel mogelijk geld uit te slepen. Het verbaast haar niet dat er zoveel mensen op straat rondhangen. “Er wonen heel grote families op een kleine oppervlakte, soms doen ze zelfs hun behoefte op straat.”

Marie maakt zich zorgen om ons, in de ‘gevaarlijkste wijk van Brussel’.

Ze loopt heen en weer en zwaait met haar armen. “Wees voorzichtig vannacht. Niemand kent je hier. De mensen op straat zullen denken dat jullie van de politie zijn, of journalisten.” Onlangs nog vond ze een machete op straat. Ze toont de foto van het enorme mes op haar smartphone. Het is niet voor niets

16.00 UUR In de Linnéstraat in Sint-Joost-tenNode loopt de werkdag stilaan ten einde. Ambtenaren en andere werknemers stappen terug naar het Noordstation. Hun aktetassen, maatpakken en fijne hoge hakjes zijn van een andere wereld dan de jarretels en het kanten ondergoed van de sekswerkers achter de ramen.

Ook de leerlingen van de kunsthumaniora Sint-Lukas gaan naar huis.

De kartonnen kokers waarin ze hun werk bewaren, steken uit hun rugzak. Drie arbeiders trekken een halve liter bier open. In de Linnéstraat rijdt een dure, grijze auto traag voorbij. De chauffeur is een zakenman in een grijs maatpak. Hij 18

I

31 OKTOBER 2018

Groezelige straten, een vergeten wijk, waar het nooit helemaal rustig wordt .

dat Michelle verderop in de straat voorzorgsmaatregelen heeft genomen, sinds in juni de jonge Nigeriaanse prostituee Eunice werd vermoord, . Ze torent hoog boven ons uit op haar hakken, als ze een gigantische knuppel boven haar hoofd in de lucht heft. “Als iemand mij iets doet, doe ik iets terug.”

20.20 UUR

veilige seks, het leven in de wijk en persoonlijke verzorging. “Er is een verschil van dag en nacht.”

Hij verwijst naar de driemaandelijkse bijeenkomst met de belangenverenigingen, de politie en gemeente in Schaarbeek, en de prostitutieambtenaar. Emir Kir (PS), de burgemeester van Sint-Joost, weigert elk overleg. Bovendien bestaat er in Schaarbeek een prostitutiereglement. Daar staat in dat vrouwen een conformiteitsattest moeten hebben, en dat er maar één persoon per raam werkt. Ook zijn er eisen over hygiëne, en betalen sekswerkers belasting aan de gemeente.

In Sint-Joost daarentegen, heerst volgens hem ‘totale anarchie’. “De enige regel die daar bestaat, is dat de gemeente ramen mag sluiten als er grote evenementen zijn, zoals een

braderie.” Het lijkt erop dat Kir de prostituees liever kwijt is dan rijk.

Verderop in de straat wil Kir vanaf 1 januari 2019 een groot aantal carrés laten sluiten. Sekswerk gaat volgens hem niet samen met de nieuwe crèche die onlangs is geopend in de Linnéstraat. Prostituees en bewoners houden hun hart vast. Repressie zal er volgens hen alleen voor zorgen dat de vrouwen hun werk op straat moeten doen.

00.28 UUR Bij het bordje SM in de Plantenstraat in Sint-Joost-ten-Node zijn nu de paars-roze neonlichten aangestoken.

Voor het huis van Jonas en Sarah passeren in een kwartier tijd meer dan dertig voetgangers. Twee van hen ritsen hun gulp open om te plassen, twee andere rochelen op ▲

De bomen die voor de basisschool in de Schaarbeekse Broederschapstraat staan, verliezen hun eerste blaadjes.

Hier werken geen prostituees. Joost en Sophie kochten in deze straat vijftien jaar geleden een huis, waar ze wonen met drie kinderen. In de keuken staat een grote schaal met vijgen uit eigen tuin. De rails in de verte maken een hoog, piepend geluid als er een trein passeert, maar

de reggaeton die buiten uit een auto schalde, is hier niet te horen. Het is hier goed toeven, vindt Joost. Hij is een stuk optimistischer dan Jonas en Sarah, en ziet wel dat Schaarbeek en Sint-Joost-ten-Node verschillen. “Er is inderdaad een kloof tussen hier en daar. Dat zie je ook aan de huizen.

De gemeente Schaarbeek heeft ons een paar jaar geleden verplicht om de gevel te renoveren. Deden we dat niet, dan moesten we maandelijks 56 euro per strekkende meter betalen.” Hij noemt het mopperend een wurgtaks, maar het resultaat is wel dat de huizen in de gemeente Schaarbeek er netter uitzien.

In het kantoor van Espace P merkt ook sociaal assistent Fabian Drianne op dat de gemeenten erg verschillen. In zijn kantoor ligt de tafel vol met informatiefolders over

31 OKTOBER 2018

I

19

▲

straat. Ruim twintig auto’s passeren stapvoets. “Het valt nu nog mee,” zegt Jonas. “Als vrienden op bezoek komen, geeft Google vaak aan dat hier file staat.” In de verte klinkt een sirene, dichterbij een toeterende auto. Een vrouw tikt op het raam om de aandacht van een voorbijganger te trekken. Om 04.25 uur tellen we opnieuw. Nog slechts vier voetgangers passeren gedurende vijftien minuten, en nog altijd meer dan twintig auto’s. Er klinken gierende

remmen in de verte. Dichterbij komt muziek uit een stilstaande auto.

Toch is het in vergelijking met andere nachten rustig. “Soms staat de muziek zo luid dat onze ramen trillen,” herinnert Jonas zich. “Maar we horen ook vechtpartijen.” Hij heeft weleens bloedvlekken op straat aangetroffen. Regelmatig staan dealers voor de deur luid te praten.

Onlangs nog overviel hij ze door plotseling de deur open te trekken.

“Sorry, chef,” zeiden ze toen.

08.03 UUR Op het terras van Dream Bar dat uitkijkt op de Brabantstraat zitten drie mannen bier te drinken.

Arbeiders in blauwe overalls komen een huis uit. In een geparkeerde auto ligt een man te slapen. Een vader fietst met hoge snelheid door de straat, de fiets van zijn zoontje is met een stang verbonden. Bij de overvolle vuilnisbak wachten blikjes cola te tot ze worden opgeruimd. Een medewerker van Net Brussel luistert op

zijn telefoon naar het nieuws, terwijl hij een koffie drinkt op het terras van Café Questo dat nooit sluit. Binnen wisselen de serveersters van wacht.

De munten tikken op de toog als een van hen de kassa telt. Een dakloze zwaait wild met zijn armen als een ander zijn bed opbreekt. Kalm zoekt de tweede man de beste stukken karton uit, voordat de straat wordt aangeveegd. Bruxelles s’éveille, maar de nacht is nooit helemaal weg in dit vergeten stukje stad.

Eén wijk, twee reglementen

D

straten dicht bij de nieuwe crèche vanaf januari 2019 moeten worden gesloten. Ook dat reglement werd aangevochten. Op dit moment is er volgens de politie aan de kant van Sint-Joost-ten-Node geen reglement waar ze op kan terugvallen bij controles.

BRUZZ | DE VERHALEN

e prostitutiebuurt achter het Noordstation bestaat maar uit een paar straten. Toch geldt er in dezelfde straat soms een ander reglement, omdat daar de grens ligt tussen Schaarbeek en Sint-Joost-ten-Node.

Even terug in de tijd: in 2009 stelden de burgemeesters van de gemeente Schaarbeek en Sint-Joost-ten-Node samen met het parket, de politie, belangenverenigingen Utsopi en Espace P een prostitutiereglement op. Daar staat in aan welke voorwaarden de ruimte en de sekswerker moeten voldoen om de activiteiten te mogen uitvoeren. Dat reglement trad in 2011 in beide gemeenten in werking, maar algauw besliste de burgemeester van Sint-Joost-ten-Node, Emir Kir (PS), de ramen ‘s nachts te sluiten. Hij wilde daarmee een aantal problemen, zoals illegale onderhuur en meisjes zonder papieren, oplossen.

Het reglement werd aangepast, maar zonder overleg met de gemeente of de sector. Een aantal sekswerkers stapte naar de Raad van State om het nieuwe reglement aan te vechten.

Toen ze wonnen, werd het aangepaste prostitutiereglement vernietigd. De gemeente Sint-Joost-tenNode stelde daarop een nieuw reglement op. Daar staat in dat de carrés in de

Links Sint-Joost, rechts Schaarbeek.

Inwoners van Schaarbeek moeten hun gevels renoveren.

Burgemeesters reageren Bernard Clerfayt, burgemeester van Schaarbeek: “Ik heb gekozen voor het Antwerpse model: een zichtbare vorm van prostitutie die we tolereren, maar waar we veel administratieve controles uitvoeren. Emir Kir wil een andere politiek voeren, en de prostitutie verdrijven uit de wijk.

Hij is begonnen panden op te kopen: de gemeente heeft daar veel middelen voor, want het is een rijke gemeente. Op termijn zal hij daarmee

sekswerkers naar Schaarbeek verjagen. De afspraak is dat er in beide gemeentes geen ramen bij zouden komen, zo staat dat ook in het reglement uit 2011.

Mijn vrees is dat als er ramen worden gesloten in Sint-Joost-ten-Node, de vrouwen op straat terechtkomen, waardoor hun werk gevaarlijker wordt. Er zullen nog altijd carrés zijn, maar ze zullen niet langer als handelszaak gezien worden, waardoor de politie er ook geen controles meer mag uitvoeren zonder huiszoekingsbevel.”

Emir Kir, burgemeester van SintJoost-ten-Node: “Ik wil een echte woonwijk van de buurt maken. Om dat te doen, investeren we massaal. Ik denk aan de heraanleg van het SintLazarusplein, een nieuwe crèche en kinderopvang.

We hebben elf panden opgekocht om er woonhuizen van te maken, en er volgen er nog vijftien.

Ik ben niet tegen prostitutie, maar ik wil van Sint-Joost geen hoofdstad van de mensenhandel maken. Ik heb op

verschillende manieren geprobeerd het probleem aan te pakken: door een afgesloten straat in te richten naar voorbeeld van Antwerpen, maar ik kreeg daarvoor geen financiering voor het Gewest. Toen heb ik geprobeerd de ramen ‘s nachts en op zondag te sluiten, maar de sector werkte dat tegen.

Ik heb allerlei voorstellen gedaan. Maar als plan A en B niet werken, gaan we naar plan C: opkopen en sluiten. Ik ben niet bevoegd voor prostitutie, ik ben alleen verantwoordelijk voor de veiligheid van de bewoners.”

Lees ook het interview met hoofdinspecteur Johan Debuf op www.bruzz.be 31 OKTOBER 2018

I

21

Interview

Rechtsregels kunnen breekijzer zijn voor duurzame samenleving

Juristen, word wakker!

De juridische wereld is afwezig in het duurzaamheidsdebat, constateert VUB-professor en advocaat Régine Feltkamp. “Dat moet dringend veranderen.

Ons economisch recht is nog altijd volledig gebaseerd op het liberaal model van winstbejag.”

BRUZZ | DE VERHALEN

— BETTINA HUBO, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

22

N

I

a het uitbreken van de financiële crisis begonnen sommige economen de paradigma’s van de op kapitalistische leest geschoeide economie – groei, winstbejag – ter discussie te stellen. Sindsdien is de economische wetenschap in beweging. Ook de sociologen, historici, psychologen en andere humane wetenschappers gingen zich in het duurzaamheidsdebat mengen.

Ze wezen erop dat de pollutie, de uitputting van grondstoffen en de groeiende inkomensongelijkheid dringend aangepakt moeten worden.

Van de kant van de juristen bleef het al die tijd echter stil. Terwijl juist zij meegeholpen hebben aan de financiële constructies die aan de basis lagen van de bankencrisis.

Régine Feltkamp, die aan de VUB privaatrecht en economisch recht doceert en partner is bij Modo Advocaten, vindt dat de juristen dringend hun rol te spelen hebben in het duurzaamheidsdebat. Daarom organiseert ze, samen met collega Gerrit Hendrikx, een lezingenreeks van de vakgroep Privaat en Economisch Recht over de relatie tussen recht en duurzaamheid.

RÉGINE FELTKAMP: De overheden zijn

Schiet de wetgever tekort in het duurzamer maken van de maatschappij en moeten de juristen het overnemen?

Sommige juridische basisprincipes zijn dus tegelijk heilzaam en schadelijk voor een duurzame maatschappij?

31 OKTOBER 2018

inderdaad soms niet snel genoeg in het maken van nieuwe regels.

Juristen kunnen hen daarop wijzen.

Zo besliste een rechter in Den Haag dat de Nederlandse overheid sneller maatregelen moet nemen om de CO2-uitstoot tegen te gaan. In ons land loopt een gelijkaardige klimaatzaak. En vorige week oordeelde de Brusselse rechtbank van eerste aanleg dat Vlaanderen binnen een jaar een luchtkwaliteitsplan moet hebben.

Maar wij willen ons niet zozeer met nieuwe normen en regelgeving bezighouden, wij willen vooral kijken wat er nu al kan gebeuren.

Jullie willen de bestaande rechtsregels langs de lat van de duurzaamheid leggen?

FELTKAMP: Ja, we willen nagaan hoe

het recht gebruikt kan worden om een transitie naar een duurzame samenleving te bewerkstelligen en waar het bijgeschaafd moet worden.

Minister van Justitie Koen Geens is momenteel volop bezig met wetboeken te herschrijven.

De vraag is: doet hij dat met een duurzaamheidsbril op?

Régine Feltkamp: “We willen nagaan hoe het recht gebruikt kan worden in de transitie naar een duurzame samenleving.”

FELTKAMP: Inderdaad. Wij noemen

dat het pharmakon-gehalte van het recht, naar het Griekse woord voor medicijn, dat zowel geneesmiddel als gif betekent. Neem de vrijheid van ondernemen, een basisprincipe van het recht. Het betekent dat je mag doen wat je wil, mits de activiteit niet indruist tegen de openbare orde. Die vrijheid is nodig voor innovatie en creativiteit, maar leidt soms tot excessen als milieuschade, aantasting van de gezondheid. Je kan dan de vraag stellen of het begrip openbare orde niet uitgebreid moet worden.

U zegt: de waarden van onze maatschappij veranderen, het recht moet dus volgen?

FELTKAMP: Ons recht is de vertaling

van de principes van de Franse revolutie: vrijheid, gelijkheid en broe-

derschap, hoewel je broederschap en gelijkheid veel minder terugvindt in de regels. Een liberale ideologie dus.

Zo is ons economisch recht nog steeds een vertaling van het kapitalistische liberale model. Je ziet dat in de Europese regelgeving, waar de nadruk nog altijd op economische groei ligt. Terwijl er steeds meer kritiek komt op de economie waarin alles draait om groei en winst.

Winstbejag zit vandaag ingebakken in ons recht?

FELTKAMP: Een vennootschap heeft

als doel winst te maken voor de aandeelhouders. Daarmee onderscheidt ze zich van andere rechtspersonen. Het is de toetssteen voor alle beslissingen van de bestuurders. Of het nu om aanwervingen, ontslagen of nieuwe activiteiten gaat, altijd moeten de bestuurders handelen in

LEZING De eerste lezing vindt plaats op 8/11 om 17.45u in Greenbizz Meer info: www.vub.ac.be/events/2018/ het-pharmakon-gehaltevan-het-economisch-recht

tot maatschappelijke ongelijkheid: veel huishoudens steken zich in de schulden om dure gsm’s en andere onnodige producten te kopen. Je kan dus overwegen om reclame juridisch meer in te perken. Sommigen vinden dat paternalistisch, maar het is de discussie waard.

We hebben het nu vooral over het economisch recht gehad. Zijn er nog andere rechtsgronden waarop een beroep kan gedaan worden voor een duurzamere samenleving?

FELTKAMP: Zeker, het Europees

Een idee voor Filter Café, de beweging die in Brussel ijvert voor propere lucht?

FELTKAMP: Als in Nederland een

stichting de overheid op grond van het mensenrechtenverdrag kan aanklagen omdat ze niet genoeg maatregelen neemt om de CO2-uitstoot te beperken, is het ook in Brussel denkbaar dat je de overheid op die basis voor de rechter daagt.

BRUZZ | DE VERHALEN

Verdrag voor de Rechten van de Mens bijvoorbeeld. In de Nederlandse klimaatzaak werd de overheid gedwongen tot een actiever klimaatbeleid op basis van het recht op leven, vervat in het mensenrechtenverdrag.

Of je gebruikt het aansprakelijkheidsrecht?

FELTKAMP: Dan moet je een fout,

het belang van de vennootschap, in functie dus van de winst voor de aandeelhouders. Maar er gaan stemmen op om ook de impact op andere stakeholders mee te laten tellen, de werknemers, de leveranciers, de omgeving.

Hoe kan je via het recht de sociale ongelijkheid verkleinen?

FELTKAMP: Dan kom je al gauw uit bij

het fiscaal recht. Je kan vermogenswinsten belasten of de successierechten verhogen, want via erfenissen wordt de ongelijkheid overgedragen van de ene generatie op de andere.

Maar ook in het vennootschapsrecht zijn aanpassingen mogelijk: nu vloeit alle winst terug naar de beperkte groep van aandeelhouders, terwijl er vaak bespaard wordt op de diegenen die zorgen voor de productie, de werknemers.

Zelf houdt u een lezing over reclame.

Welke rol speelt reclame in het duurzaamheidsdebat?

FELTKAMP: We zeggen altijd dat de

“Vrijheid is nodig voor innovatie en creativiteit, maar leidt soms tot excessen als milieuschade” RÉGINE FELTKAMP ADVOCAAT EN VUB-PROFESSOR

banken de financiële crisis hebben veroorzaakt. Dat klopt, maar er is natuurlijk ook een groot probleem van overconsumptie. We leven niet meer in een systeem van vraag en aanbod, maar andersom, van aanbod en vraag. Ondernemingen creëren een aanbod, dat is de vrijheid van onderneming. Om dat aanbod aan de man te brengen, gebruiken ze reclame. Dat is toegelaten, al zijn er enkele beperkingen. Je mag mensen dus aanzetten tot aankopen, tot overconsumptie. Daar kan je natuurlijk vragen bij stellen. Temeer omdat het leidt tot een grotere afvalberg, uitputting van de grondstoffen, meer transport en ook

schade en een oorzakelijk verband aantonen. Dat zal niet simpel zijn.

Bovendien is het huidige aansprakelijkheidsrecht iets vreemds. Het zegt: doe maar op, je mag schade berokkenen, je moet alleen achteraf betalen.

Sommige ondernemingen calculeren dat risico gewoon in. Neem de dieselfraude. Blijkbaar was het voordeliger voor de Duitse autoproducent om de schade te vergoeden dan om het hele automodel te herzien.

Hoe komt het dat de juridische wereld zich zo lang afzijdig hield van de hele discussie?

FELTKAMP: Ik weet het niet. Omdat ze

het te druk hebben en niet meteen zien wat de discussie op korte termijn voor hen oplevert? Of omdat ze denken dat de problematiek hun expertise niet betreft? Nochtans is het hun rol om een gepast kader te scheppen voor maatschappelijke veranderingen en zijn ze ook als mens betrokken bij de problematiek. Reden genoeg om deel te nemen aan het debat.

31 OKTOBER 2018

I

23

Opinie

Lezersbrieven

lezersbrieven@bruzz.be

I

31 OKTOBER 2018

Reportage

Tous lespolkets Alle ketjes yglot polyglottes Hoe wordt mijn kind meertalig?

Perfecte tweetaligheid? Neen, dat bestaat niet. Toch zijn er manieren om kinderen vlotter talen te laten leren, en Brussel biedt daar veel kansen voor. Experts suggereren meteen ook hoe het onderwijs, zeker in Brussel, daarop kan inspelen.

— STEFANIE NIJS EN SARA DE SLOOVER, FOTO’S IVAN PUT

20

B

russel is officieel een tweetalige stad, met de wettelijke verankering van het Nederlands en het Frans. Als internationale hoofdstad heeft het bovendien inwoners die in honderden talen communiceren. Op straat is Frans doorgaans de voertaal. Engels is de facto de tweede meest gebruikte taal.

Dat lijkt wel de ideale context voor wie zijn of haar kind twee of nog meer talen wil leren. Dat je er jong mee moet beginnen, is bijna een evidentie, maar hoe doe je dat als vader of moeder? Als de ouders allebei een andere moedertaal hebben, kan elke ouder van jongs af zijn of haar taal met de kinderen spreken. Eentalig Nederlandstalig gezinnen worstelen met de vraag hoe zij dat moeten aanpakken. Onderdompelen in het Frans door hen naar een Franstalige school te sturen, lijkt een optie. Alleen: hoe leren ze dan goed Nederlands schrijven? Dus toch maar een Vlaamse school, ten koste van het Frans?

“Er is geen magische oplossing,” zegt professor Laurence Mettewie, expert meertaligheid aan de Universiteit van Namen. “Het hangt ervan af wat je met die tweede taal wil doen. Wil je haar vooral kunnen spreken onder vrienden, of wil je net een heel goede lezer worden?”

Mettewie gooit meteen ook een andere illusie aan diggelen: “Perfecte

I

tweetaligheid bestaat niet.” Professor Alex Housen, expert meertalig onderwijs aan de Vrije Universiteit Brussel, beaamt dat. “Een tweetalig kind is niet twee eentaligen in één.

De woordenschat per taal zal iets minder zijn dan die van een eentalig kind. Maar als je beide talen optelt, is de woordenschat van dat tweetalige kind wel veel rijker. Een eentalige kent niets in de andere taal.”

Een paar mythes armer dus. Rest de vraag naar een goed recept voor een meertalige opvoeding. In alle mogelijkheden ziet professor Mettewie twee sleutelwoorden: “Zorg voor een leuk en regelmatig contact met de andere taal. Je kan naar een anderstalige school gaan, al dan niet met een immersieproject, naar de jeugdbeweging, op vakantie gaan in die andere taal, filmpjes en tv kijken.”

Dat wil niet zeggen dat het allemaal spelletjes moeten zijn.

“Wel leren kinderen taal het beste als ze het leuk vinden. Volwassenen ook, trouwens,” zegt Mettewie. “In Brussel heb je daar bovendien een fantastisch aanbod voor, met sportactiviteiten en culturele centra in beide talen.”

“Er is geen magische oplossing voor tweetaligheid.

Het hangt ervan af wat je met die tweede taal wil doen”

dan weer een duidelijk advies (zie ook kaderstuk p22): “In het huidige onderwijsaanbod stuur je je kind het best naar een Franstalige school, met immersieonderwijs in het Nederlands.”

In zulke immersiescholen krijgen de kinderen een deel van de lessen in het Nederlands, mogelijk al vanaf de derde kleuterklas, en tot maximaal zeventig procent van de tijd. “Op die manier komt de thuistaal nog genoeg aan bod. Ze leren bovendien lezen en schrijven in de twee talen,” zegt Housen.

LAURENCE METTEWIE

eerste jaar secundair onderwijs voor maximaal twintig procent van de lessen. Brussel is daar geen uitzondering op, met bovendien maar twee immersiescholen (KA Etterbeek en Meertalig Atheneum Sint-Pieters-Woluwe, red.), evenveel als in bijvoorbeeld Turnhout.”

Housen houdt dan ook een pleidooi voor meer Nederlandstalig immersieonderwijs in Brussel.

“De angst, vooral tegenover het Frans, regeert nog altijd. Directeurs willen alles op alles zetten voor het Nederlands. Frans binnenhalen in de lessen lijkt dan een verkeerd signaal.

Intuïtief is dat heel aannemelijk, maar onderzoek toont aan dat de aanwezigheid van de thuistaal, bijvoorbeeld Frans, net helpt om de tweede taal, hier het Nederlands, aan te leren.”

BRUSSEL IS SINT-NIKLAAS NIET

UNIVERSITEIT NAMEN

IMMERSIE Voor Nederlandstalige gezinnen die zowel spreekvaardigheid als geletterdheid in de twee talen belangrijk vinden, heeft Housen

Franstalige immersiescholen in Brussel zijn echter erg in trek en kampen met wachtlijsten en plaatsgebrek. “Er is niet alleen het algemene tekort aan onderwijsplaatsen in de hoofdstad, ook leerkrachten vinden die in de immersietaal kunnen lesgeven is een probleem,” zegt Mettewie.

En in de omgekeerde richting: zijn er mogelijkheden om een kind naar een Nederlandstalige school sturen met immersie in het Frans?

“Immersie is aan Nederlandstalige kant beperkt. Het kan pas vanaf het

Laurence Mettewie. © B.BROLET (UNAMUR)

24 OKTOBER 2018

krachtig signaal kunnen geven door bepaalde thuistalen een plaats te geven in het curriculum.

Bovendien is de thuistaal, om het in marketingtermen uit te drukken, de unique selling proposition van de migrant, het is één van de vaardigheden waarmee hij of zij zich kan onderscheiden op de arbeidsmarkt. Hij kan zaken doen met Dubai, Sint-Petersburg ... en heeft ook toegang tot de culturen en gebruiken die gepaard gaan met die talen.

De eerder gegoede Brusselaar denkt nogal snel dat Engels een lingua franca is in Brussel. Dat is misschien zo in zijn of haar kringen, maar op straat in bijvoorbeeld Molenbeek is dat alleszins niet

Die thuistaal brengt ons bij een andere Brusselse realiteit, want maar 6,9 procent van de leerlingen in het Nederlandstalig onderwijs spreekt thuis alleen maar Nederlands. Een vijfde spreekt Nederlands en nog een andere taal, zo leren cijfers van de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel.

“Er is een probleem in het Nederlandstalig onderwijs,” zegt Housen. “We doen nog steeds alsof we lesgeven aan kinderen uit pakweg

“Stuur je kind naar een Franstalige school, met immersieonderwijs in het Nederlands” ALEX HOUSEN VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL

Sint-Niklaas, een homogene, van huis uit Nederlandstalige groep. De realiteit is natuurlijk heel anders.”

Om met die taaldiversiteit om te gaan, pleit Housen voor meer thuistaal in de klas. En niet alleen het Frans, maar ook bijvoorbeeld het Turks of het Arabisch. Dat dat voor veel mensen een brug te ver, beseft hij. “Nochtans toont buitenlands wetenschappelijk onderzoek aan dat dat net een heel groot positief effect heeft.”

“Eerst en vooral gaat de verwerving van het Nederlands erop vooruit als je die thuistaal toelaat,” zegt Housen. “Om een tweede taal goed te leren, is het belangrijk om je eerste taal goed te beheersen: lezen, schrijven, spreken. Geletterdheid dus. De typische Marokkaanse of Turkse migrant is vaak niet geletterd. Hun kinderen lopen een achterstand op, terwijl een kind uit de Franstalige middenklasse thuis wel verhaaltjes leest en briefjes schrijft in het Frans.”

“Maar daarnaast creëren lessen in de thuistaal een positief klimaat om Nederlands te leren. Kinderen krijgen het signaal dat hun thuistaal belangrijk is, waardoor ze veel opener staan tegenover een nieuwe taal. Dat wordt nog versterkt als je de Nederlandstalige kinderen ook lessen in een andere taal, zoals het Turks, laat volgen. Dan staan zij eens in de schoenen van de migrantenkinderen. En contact met een andere belangrijke cultuurtaal, hoe beperkt ook, heeft ook voor autochtone kinderen alleen maar voordelen.”

Het belang van een moedertaal kan moeilijk onderschat worden, ook emotioneel. Daarom is thuis een andere taal dan de eigen moedertaal spreken, af te raden. “Sommige Turkse ouders proberen thuis met hun kinderen Frans te spreken, om hen vooruit te helpen,” zegt Housen.

“Dat is geen goed idee. Als ouder spreek je best de taal waarin jij je het vlotst kan uitdrukken. Want een emotionele band creëer je ook door taal.”

Toch kan iedere ouder helpen om de talenkennis van een kind bij te spijkeren. “Op speciale momenten,” suggereert Housen. “Voorlezen kan je perfect in de andere taal doen, ook al ben je die zelf niet helemaal machtig. Je bent dan even iemand anders, een verteller of een personage. Dat maakt het aannemelijker voor een kind.”

24 OKTOBER 2018

BRUZZ | DE VERHALEN

BRUZZ | DEBAT 24

het geval. Maar goed, hoe meer talen, hoe meer vreugde en we nemen het Engels er graag bij in het onderwijs als het op termijn kan leiden tot meer openheid tegenover meertaligheid en dus ook de thuistalen.

Toch verslikten we ons in onze koffie bij het lezen van het artikel. Meer bepaald bij de volgende stelling van Alex Housen: “De typische Marokkaanse of Turkse migrant is vaak niet

96,17 procent, die van Marokko 69,43 procent (bron Unesco). Dat is de stand van zaken wat de nieuwkomers uit deze landen betreft. De tweede, derde generatie die hier school heeft gelopen, is vaak even geletterd als u en ik.

Er zijn natuurlijk ook heel wat nieuwkomers die niet of amper kunnen schrijven of lezen. Die proberen wij (en veel andere organisaties) zoveel mogelijk te overtuigen om alfabetiseringscursussen en taalopleidingen te volgen.

Met succes, de dochter van een van de vrouwen die in ons vrouwenhuis Dar al Amal zo’n cursus volgde, heeft het zelfs tot minister geschopt. Wie om zich heen kijkt, beseft dat dergelijke geletterde en mondige Turkse of Marokkaanse migranten bij de huidige generatie geen uitzonderingen zijn.

Hilde Desmedt en de werking meertaligheid van Foyer

▲

Dat academici pleiten voor meertalig onderwijs in Brussel kunnen we alleen maar toejuichen (BRUZZ 1535).

Foyer was op dat vlak een pionier in België en was de eerste om ook effectief meertalig onderwijs te organiseren. Dat project werd jammer genoeg in 2011 door de overheid stopgezet, maar nog steeds blijft meertaligheid één van de belangrijkste pijlers van onze werking. Met een groot deel van wat er gezegd wordt door de experten die aan het woord komen in de reeks over meertaligheid in BRUZZ zijn we het dus eens.

En wat we tot elke prijs moeten en willen vermijden is dat men voorstanders van meertalig onderwijs tegen elkaar gaat uitspelen om het bij de (pseudo)eentalige status quo in het onderwijs te houden.

Dat ons publiek van nieuwkomers, anderstaligen en migranten soms wordt opgevoerd als reden om het onderwijs eentalig te houden ‘want ze hebben het al moeilijk genoeg met het Nederlands’, is voor ons onaanvaardbaar. Dat publiek is vaak zelf vragende partij voor onderwijs in het Nederlands en het Frans, het verhoogt ook hun kansen op de arbeidsmarkt, de sociale cohesie in hun stad, enzovoort. Je krijgt aan geen nieuwkomer uitgelegd dat meertalig onderwijs in Brussel amper bestaat en zelfs bij wet verboden is. Tot daar zitten we dus op dezelfde lijn.

Over de rol van het Engels als derde taal kan gediscussieerd worden. Engels is vanuit economisch oogpunt een belangrijke taal, maar het is lang niet de enige. Bovendien stuit de uitgesproken voorkeur voor Europese talen

menig migrant tegen de borst.

Al te vaak worden zij geconfronteerd met het feit dat hun thuistaal (zelfs wanneer het om economisch niet onbelangrijke talen gaat) als minderwaardig wordt beschouwd. Nochtans zijn alle taalkundigen het erover eens: geen taal is meer waard dan een andere. Italiaans of Engels is niet ‘beter’ voor de ontwikkeling van een kind dan Pasjtoe of Arabisch. Het onderwijs zou op dat vlak een

BRUZZ | DE VERHALEN

Meertaligheid

I

geletterd.” Hopelijk was dat een verspreking, want ze getuigt van een stereotiep, achterhaald beeld van dé migrant. We hebben het hier namelijk over ouders met schoolgaande kinderen, niet over de eerste generatie arbeiders die we vijftig jaar geleden op Foyer mochten ontvangen. Even enkele feiten: de geletterdheidsgraad van Turkije is

21

Rechtzetting

In ons verkiezingsnummer van 17 oktober 2018 (BRUZZ 1634) sloop een foutje. We schreven in het artikel over Oudergem dat de MR-Open VLD met bijna tien procent “een opvallende stijger” is. In werkelijkheid stond de MR in 2012 op de Lijst van Burgemeester Gosuin. Ze haalden toen drie verkozenen op die lijst (van de 24 verkozenen).

Ze zijn nadien allemaal naar Défi overgestapt.

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

Celia Ledoux Wekelijkse column

CELIA SCHIET MET SCHERP

De palavers lopen en de verkiezingscommentaren blijven. Wat wil je?

Herschikte coalities, Brussel dreef van Vlaanderen af, florerend politiek engagement na decennia democratisch nihilisme. Keek ik als enige met popcorn hoe de PS nauwelijks werd afgestraft, Franstaligen massaal op Nederlandstaligen stemden, wit Ganshoren een zwarte burgemeester koos? (De eerste! In Brussel! Hoera!

Tot in de New York Times! Amper een paar decennia te laat om niet gênant te zijn!) En tja, Kir en Maingain bleven zitten. Er zijn nog zekerheden.

Dé duidelijke lijn zat elders. Er werd vrouw gestemd. 339 vrouwen, 48,8 procent van de gekozenen. Een Brussels record en bijzonder hoog Belgisch percentage. Die campagnevoerende vrouwen rukten niet gewoon op, maar vormden de matchmomenten en grote emoties. De triomf van een Ans Persoons, die haar countering van Mayeurs corruptie wreekte door solo met burgerlijst de stadhuismeerderheid in te walsen. De schok voor een Cieltje Van Achter, die een spectaculaire vaart verwachtte, maar met N-VA op zeven zetels strandde in

alle gemeenten. Pijnlijk genoeg: geen enkele voor haarzelf. Op de stoep van een medekandidaat, zei ze, stond de volgende dag een oude zetel. Volgens haarzelf door de linkse stembusuitslag, maar misschien gunde een brave ziel hen een achtste zetel. Outsiders als een Lotte Stoops, die vanuit het politieke niets met een onverkiesbare plaats zichzelf het stadhuis in kegelden puur op burgerbasis, bij haar het Lakens bewonersinitiatief Au Bord de L’Eau. De bitterzoete topscore van Els Ampe, die toch de meerderheid aan zich zag voorbijgaan, staat garant voor een tweede seizoen: ze aast vast op een gewestplaats. Dan zwijgen we nog over Catherine Moureaux en haar juichende aanhang die Theo Francken andermaal lyrisch deed tweeten over dansende moslims, soumission en vrouwenrepressie.

Zoveel vrouwen, en toch. Is nog niet de helft van de gekozenen gejubel waard? Van dat recordaantal gekozenen werd er bovendien maar eentje burgemeester en die verving godbetert een andere vrouw. Als de sjerpen zelfs bij verdomd goede

vrouwenscores boven het glazen plafond hangen, is de overwinning voor de democratie dan niet eerder lauw?

Ik hoor het protest al. Een claim om oneerlijk voordeel? Eerder een oneerlijke situatie aangeklaagd.

Gloednieuw onderzoek toonde de zoveelste handicap voor politica’s: ze krijgen minder Vlaamse media-aandacht dan mannen en dan prietpraat over leeftijd, gezin of kinderen.

Vrouwen hebben pas honderd jaar stemrecht en moeten geduldig zijn?

Ze wachten verdorie al meer dan tweeduizend jaar. Moeten ze zich maar competent tonen? Aha. Caesars vrouw moet weer eens boven alle verdenking staan. Maar boven luie en incompetente mannelijke politici hangt geen vergrootglas.

Wanneer krijgen we echte democratie? Als vrouwen geen bovenmenselijke competentie en alomtegenwoordigheid móeten tonen. Als ze zo feilbaar zijn als mannen in alle kleuren en gezindten en toch de macht krijgen die het volk hen aanreikt. Wanneer ze - eindelijk behandeld worden zoals politici.

31 OKTOBER 2018

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

De sjerp, de matchmomenten en het glazen plafond

I 25

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Muziek

Thijs Delrue doorkruist land en liedjes van herdachte chansonnier

De belgitude van Brel

Voor het eerst sinds Johan Anthierens in 1999, schrijft een Vlaming een boek over Jacques Brel. ‘Brel, de Belg’ is een ‘tour d’horizon’ langs de Belgische standplaatsen, liedjes en commentaren van de chansonnier die veertig jaar geleden overleed. Van Zandvoorde tot Luik, van de Place Sainte-Justine tot het Paleis voor Schone Kunsten. — MICHAËL BELLON

26

I

31 OKTOBER 2018

T

hijs Delrue is ex-journalist van Sporza en inmiddels voltijds schrijver, vooral van sportboeken (onlangs nog het boek van veldrijder Sven Nys, Winnaars hebben een plan).

Maar nu begeeft hij zich eerder op het terrein van zijn vader Dries Delrue – kenner van het Franse chanson. En op het terrein van zijn geboortestreek, want Delrue is afkomstig uit het West-Vlaamse grensdorp Rekkem, waar het Frans alomtegenwoordig is, net als

destijds in het wat verderop gelegen Zandvoorde, waar Brels vader, de Franstalige Vlaming Romain Brel, vandaan kwam voor hij zich in Brussel vestigde.

“Niet dat Brel één van ons is, of zo,” nuanceert Delrue meteen. “In het hoofdstuk over zijn roots kan je trouwens lezen dat men er in Zandvoorde niet zo van wakker ligt dat de Brels daarvandaan komen.

Maar Brel heeft zijn Vlaamse achtergrond natuurlijk gecultiveerd.

Voor mij is dit boek vooral een soort

BOEK Brel, de Belg, Thijs Delrue, Borgerhoff & Lamberigts, 326 blz., 24,99 euro Delrue signeert het boek op 1 en 4 november op de Boekenbeurs

Toch bent u erin geslaagd aan al die boeken en films nog een wezenlijk boek toe te voegen.

laatste Belgische concert op 15 november 1966 in het Paleis voor Schone Kunsten maakte hij in De Munt nog de succesvolle musical L’Homme de La Mancha, later de films die geen succes waren, en daarna was hij weg naar de Markiezen.

THIJS DELRUE: Het mocht niet zomaar

Jacques Brel schudt prinses Paolo de hand in oktober 1968 bij de première van L’Homme de La Mancha.

een biografie zijn. Daarom is het boek toegespitst op de belgitude van Brel. Niet door zijn handel en wandel in België minutieus na te gaan, maar wel door na te gaan hoe hij worstelde en dweepte met die belgitude.

Echte Brel-freaks weten natuurlijk al zo goed als alles over Brel, maar het boek biedt voor elke liefhebber wel een samenvatting of introductie over zijn relatie met België. Verschillende chansons bieden daarvoor een goede kapstok en laten ook toe in te gaan op zijn stilistische kenmerken.

U schrijft wel dat het moeilijk te achterhalen is wat Brel nu precies dacht. De liedjes zijn geen manifesten waar hij uren over nadacht, en in de interviews sprak hij zichzelf ook weleens tegen.

© PHOTONEWS

eerbetoon aan mijn jeugd en mijn ouders. Mijn vader heeft aan moederszijde Waalse wortels, en door hem waren er thuis voortdurend chansons te horen. Maar zijn favoriet was wel Georges Brassens.

Hoewel hij Brel een geweldig performer vond, had mijn vader – die naast francofiel ook cultuurflamingant was ten tijde van Leuven Vlaams – soms moeite met de persoonlijkheid van Brel, die toch ook een provocateur en poseur kon zijn en uiteindelijk wel een franskiljon bleef. Wat niet wegneemt dat

DELRUE: Met Filip Jordens (Jordens toert met een hommage aan Brel, red.), die als klankbord diende voor het boek, heb ik een lang gesprek gehad met Brels dochter France, die met de Fondation Brel ook achter het boek staat. Zij is artistiek een enorme fan, maar is niet blind voor zijn gebreken en demystificeert hem ook. “Als je wil schrijven over Brel, moet je eigenlijk aan jezelf denken,” zei zij. Het probleem met grote artiesten is de interpretatie achteraf door mensen die zich in het werk en de persoonlijkheid verdiepen alsof het een buitengewoon speciale man betrof. Terwijl ook Brel een mens is als u en ik, die zichzelf kon tegenspreken of van mening veranderen.

Toch had hij een bijzondere persoonlijkheid. Hij leefde hard en aan een aantal principes bleef hij trouw.

DELRUE: Door naar Parijs te gaan heeft hij zijn gezin in Brussel emotioneel in de steek gelaten, daar moeten we eerlijk over zijn. Maar het katholieke bourgeoismilieu deed hem wellicht te vroeg trouwen, en hij is driehonderd procent voor zijn droom gegaan, hoewel hij in Parijs ook drie, vier jaar zwarte sneeuw heeft gezien. Die overtuiging dat je je dromen moet volgen, belichaamde hij als geen ander. En als de droom voorbij was, stopte hij ermee. Na zijn

“Ik denk dat Brel het multiculturele Brussel van nu wel omarmd zou hebben” THIJS DELRUE AUTEUR

U wijdt een heel hoofdstuk aan Brussel, dat ook in de rest van het boek heel aanwezig is. Maar veel sporen heeft Brel hier niet achtergelaten.

DELRUE: Het standbeeld op het Oud Korenhuis vind ik wel geslaagd. Ik denk dat Brel het multiculturele Brussel van nu wel omarmd zou hebben, hoewel hij soms verrassend conservatief uit de hoek kon komen.

Hij was ook de eerste Brusselse beroemdheid die zijn naam gaf aan een metrostation. Voor de rest valt het inderdaad tegen. Ooit pleitte een actiegroep voor een echte Place Sainte-Justine (de verzonnen plaatsnaam in Brels Bruxelles, red.) maar dat is er niet van gekomen.

Met het plakkaat op het woonhuis in de Diamantlaan in Schaarbeek had men meer kunnen doen.

Een opvallende opmerking in uw boek: Brel, die uitvoerig de cafés en restaurants van Brussel, Knokke, Luik en Parijs bestudeerde, was niet per se een stadsmens.

kind. Veel meer in de natuur dan op de Markiezen, waar hij voor zijn dood naartoe trok, kan je niet zitten.

Brel romantiseerde Vlaanderen, maar koeioneerde het ook.

DELRUE: Tot in Parijs dweepte hij met Vlaanderen. Zijn voorliefde voor de weidse, grijze landschappen was ook authentiek en Le plat pays noemde hij een Vlaams liedje, en geen Belgisch. Toch bevat ook Le plat pays Latijnse elementen Avec de l’Italie qui descendrait l’Escaut/Avec Frida la Blonde quand elle devient Margot. Die mengeling van Romaans en Germaans vond hij essentieel.

Dieptepunt in de relatie was de rel rond het nummer op zijn laatste plaat ‘Les F(lamingants)’, die het pittige predicaat ‘Nazis durant les guerres et catholiques entre elles’ meekregen.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

ik bij het schrijven een beroep heb kunnen doen op mijn vaders onmetelijke archief van artikels, boeken en beeldmateriaal.”

DELRUE: Zijn moeilijke verhouding met Vlaanderen begon met Les Flamandes, waarin hij de Vlamingen eigenlijk niet wilde schofferen, maar een voor hem bekend decor koos om een algemene parochiale bekrompenheid te schetsen. Maar Les F was een artistiek minderwaardig nummer, waarmee hij zich wilde mengen in een kwestie waar hij naar mijn gevoel weinig van begreep. Als je je zo profileert als Vlaming, maar weinig moeite doet om een woordje Nederlands te spreken en geen empathie toont voor de ontvoogdingsstrijd die aan de gang is, dan mag zo’n rel niet verbazen. Al valt er ook iets voor te zeggen dat jezelf Vlaming voelen niet per se staat of valt met de taal, en was zijn waarschuwing voor extreem flamingantisme niet ongegrond.

Hebt u zelf een lievelingsnummer?

DELRUE: Ik noem graag Jef, omdat daar veel in zit. Brussel – aangezien het over mosselen en frieten gaat – maar vooral de lofzang op de mannelijke camaraderie, die voor Brel zo belangrijk was.

DELRUE: Hij hield van de sociale kant, kon met iedereen praten, maar was net zo goed nostalgisch naar zijn jeugd, naar de eindeloze fietstochten die hij toen maakte tijdens zijn vakanties aan de kust. Le plat pays, de torens van Brugge en Gent en de poëzie van Emile Verhaeren waarmee zijn leraar dweepte – dat zijn dingen die blijven hangen bij een 31 OKTOBER 2018

I

27

Literatuur

Romanschrijver Jérôme Colin over het ware ‘slagveld’

‘Sluit pubers niet uit’ Al vijftien jaar neemt Jérôme Colin als rondrijdende taximan interviews af voor het cultuurprogramma ‘Hep Taxi!’ van La Deux (RTBF). Nu zijn tweede roman ‘Het slagveld’ in het Duits, Roemeens én Nederlands is vertaald, mag hij een blik in de achteruitkijkspiegel werpen.

— JEAN-MARIE BINST, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

H

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

ep Taxi! is een concept dat bij de Franstalige tv-kijker in België aanslaat. Jérôme Colin voerde er al een driehonderdtal gasten in op, onder wie maar een beperkt aantal Nederlandstalige gasten, zoals filmregisseurs Nabil Ben Yadir en Stijn Coninx, en acteur Matthias Schoenaerts. Deze week is Veerle Baetens te gast in de taxi waarin Jérôme Colin als chauffeur heel intimistisch het gesprek stuurt over het wel en wee van de actrice. Waar komt die gesluierde aandacht voor la culture flamande op RTBF vandaan?

“Het is een vreemde realiteit dat de beide cultuurgemeenschappen lichtjaren van elkaar verwijderd liggen, als je de openbare zenders bekijkt,” zegt Jérôme Colin.

“Nochtans zijn er genoeg Nederlandstalige zangers en rappers die in Wallonië toeren. Aan de andere kant geldt hetzelfde: wie heeft het in het Nederlands over de Waalse topartiesten en muziekgroepen van dit moment? Instellingen als de KVS zijn de uitzondering, door zeer multicultureel te programmeren.

Waarom informeren we elkaar binnen ons land zo traag, of niet?

Om over de Fransen nog te zwijgen, die sluiten zich compleet af van wat in België op cultuurvlak gebeurt.”

Uw tweede roman, ‘Le champ de bataille’ bij Allary Editions, met al negenduizend verkochte exemplaren, werd pas vertaald. Het appelleert aan de terreuraanslagen in Parijs en Brussel, en het mogelijke effect op jongeren.

28

I

31 OKTOBER 2018

JÉRÔME COLIN: Mijn boek is via een

ommetje, de Nederlandse uitgever De Bezige Bij, hier geraakt. Net zoals Tom Lanoye via Frankrijk tot bij de Franstalige Belgische lezer is geraakt. Ik beken dat het geduurd heeft tot schrijfster Lize Split in het Frans werd vertaald dat ik haar naam leerde kennen. En toch voel ik me ten volle Belg, van hier tot aan de zee. Oostende, het strand en Ensor … Het is allemaal ook mijn

eind 2018 nog bestaan: mensen – welke ook – nachten laten slapen in een park? De burger staat hierin veel verder dan zijn politiek kader. Hij neemt die mensen mee naar huis om ze een bed en wat huiselijkheid te gunnen. En hoe reageert de overheid daarop? De Franstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel spreekt zich uit over journalisten die onderdak hebben durven te geven aan transmigranten

“Als er geen burgerinitiatieven waren, dan bewoog er niets in Brussel” JÉRÔME COLIN JOURNALIST EN AUTEUR

cultuur als Belg. Waarom hebben Vlamingen dat niet als ze het over Brussel en het zuiden van het land hebben? Waar komen die tegenstellingen vandaan?

Misschien omdat de identiteit van Brussel velen ontsnapt?

COLIN: Het is zeker zo dat de nieuwe Brusselaars de stad een smoel hebben gegeven, een nieuwe cultuur.

Maar de politiek volgt die realiteit niet, of althans veel te traag. Inclusie blijft een niet toegepast woord. Als er geen burgerinitiatieven waren, dan bewoog er niets in Brussel. Dan was er geen enkele modernisering en actualisering. Kijk maar naar het Maximiliaanpark. Hoe kan zoiets

uit het Maximiliaanpark. Anouk Van Gestel (hoofdredactrice Marie Claire, red.) en Myriam Berghe (Femmes d’Aujourd’hui, red.) moeten zich voor de correctionele rechtbank nu verantwoorden voor ‘mensensmokkel’. In welk systeem leven we in Brussel?

U hebt het niet zo voor de hoofdstad.

COLIN: Hoegenaamd niet. Ik ben ook direct na mijn studententijd gevlucht naar het platteland. Na mijn werkuren aan de Reyerslaan schiet ik de stad uit. Brussel interesseert me alleen om zijn cultuuraanbod, in brede zin. De stad heeft niets aantrekkelijks, behalve misschien het karakter van enkele wijken, zoals

Matonge – enkel goed voor een uurtje of twee wandelen en dan weer weg. De politiek houdt zich hier vooral bezig met ‘geen keuzes’ te maken. Er wordt maar wat aangemodderd in Brussel, elke wereldevolutie en jongerenambitie ten spijt.

Politiek is bevreemdend, staat ver van elke verbeelding. En zelfs ver van elke realiteit en van wat mensen willen. Politiek is te traag voor de huidige maatschappij, te afstandelijk, te archaïsch. Ze kan niet meer mee, laat staan dat ze iets concreets voor zich ziet. Politiek heeft niets meer gemeen met de samenleving.

Daarom haal ik in Hep Taxi! nooit een politicus binnen, alleen de ruime cultuurwereld. De media focussen al genoeg op de politiek, op uitspraken en gezichten van politici. En cultuur moet het onderspit delven voor het snelle politieke nieuws, welke inhoudswaarde dat ook heeft.

In ‘Het slagveld’ heeft u het over de identiteitscrisis van de puberende jeugd. Het vader-zoonconflict rond spijbel- en ander gedrag.

COLIN: Het is iets wat zoveel gezinnen meemaken, de conflictsituatie tussen opvoeding thuis en op school, met de kinderen daartussen. Ik heb dat familieverhaal in Brussel geplaatst, met de terreuraanslag in metrostation Maalbeek als ondertoon. Jongeren krijgen een kader aangeboden in hun opvoeding, en daar moeten ze zich naar schikken als ze in de volwassenenwereld willen treden. Maar wat (school)gemeenschappen niet begrepen hebben, is dat men de

BOEK Het slagveld, uitgeverij De Bezige Bij, 192 blz., 19,99 euro, e-book 12,99 euro

grenzen van dat kader moet mogen aftasten. Het is door er af en toe uit te treden en te kijken wat botst en anders is, dat men na een tijd het positieve van de contouren kan waarderen. Het is niet erg dat jongeren zich uit dat kader vechten.

Een kind heeft recht op een eigen zoektocht naar een identiteit, en de school houdt dat tegen.

Kan een school ‘buiten de lijntjes lopen’ wel toelaten?

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

COLIN: Dat is net het soort generalistische opvoeding dat al een halve eeuw vasthoudt aan een nog ouder verleden in onderwijscultuur. Het onderwijssysteem houdt de jongeling tegen om zijn of haar identiteit te ontdekken. En in sommige gemeenten zie je nog ergere dingen. Een gemeente die geen jeugdhuis inricht of toestaat.

Wat wil dat zeggen? Denkt men dat jongeren een jeugdhuis willen om te kunnen snuiven? Nee, het is een plek waar ze onder leeftijdsgenoten creatief kunnen zijn, discussiëren, musiceren, initiatieven ontwikkelen, ideeën aftoetsen. Niets dan waardevolle dingen.

Als uw boek iets van uw eigen ervaringen inhoudt, dan liep de relatie toch niet zo rooskleurig met de grillen van puberende kinderen.

Jérôme Colin °1974, theater- en filmstudies in Parijs, journalistiek in Brussel begon bij Radio 21 met Rock a gogo en lanceerde mee Pure fm.

presenteert dagelijks Entrez sans frapper bij La Première (RTBF radio). sinds 2003 animator-taximan van Hep

Taxi! voor La Deux (RTBF tv) twee romans: Evitez les péages en Le champ de bataille, net vertaald

COLIN: Mijn kinderen zijn nu 18, 17 en 15, en het is bijna voorbij. En ja, ik heb een tijd gehamerd op kennis van alle vakken en het afwerken van taken, met alle heisa en spanningen vandien. Mijn controle op hen was extreem. Tot ik inzag dat ‘naar school gaan’ erbij hoort op die leeftijd. En dat ik ook niet met alles akkoord ga van die school, maar dat dat aanvaard moet worden naast je eigen idee. Pas toen ik de controle zelf losliet, hebben ook zij het begrepen. Ze weten wat ‘het systeem’ van hen verwacht, volgen de klas, en weten dat dat maar één soort kader is, en niet het enige en laatste voor hun leven. Plots loopt het wel beter. Maar het probleem is dat de samenleving en het onderwijssysteem niet mee zijn met de gsm- en zapgeneratie. De beroepen van over twintig jaar bestaan nog niet, en toch wordt geen kind voorbereid op de snelle veranderingen die hen te wachten staan. Het oude onderwijsliedje wordt doorgezongen, hoe ver het ook achterop holt op de noodwendigheden om de jeugd voor te bereiden.

31 OKTOBER 2018

I

29

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Ik kan niet anders dan geven Arlette Brus, grafisch kunstenaar

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Als ik om vier uur ’s morgens opsta, heb ik verschillende beelden in mijn hoofd. Ik ga meteen naar mijn computer en open een leeg blad in Photoshop. Op dat moment voel ik wat ik wil creëren. Ik maak een schets van een bloem, een vogel, een menselijke figuur. Dan begin ik mijn kleuren te mengen. Ik werk heel lang aan de textuur en de dégradés, de overgangen tussen de kleuren. Dat doe ik allemaal met de muis. Iedereen verklaart me gek (lacht). Ik kan moeilijk stoppen. Voor ik het besef, begint het avondjournaal al. Als ik iets doe, doe ik het heel intensief. In drieënhalf jaar tijd heb ik zo honderdvijftig werken gemaakt. Ik laat ze drukken bij een goede drukker, die weet hoe belangrijk kleuren voor mij zijn.

Toen ik in Hongkong en Maleisië woonde, heb ik me verdiept in traditionele Chinese schildertechnieken. Ik moest eerst de grote meesters kopiëren voordat ik eigen werk mocht maken. Met borstels van paardenhaar leerde ik met natuurlijke kleuren op heel dun rijstpapier te schilderen. Dat moet razendsnel gebeuren, want anders maak je een vlek.

Je moet weten hoeveel water en inkt je juist nodig hebt. Kunst zit in de familie, want mijn moeder, Germaine Brus, was een bekroonde Antwerpse kunstschilderes. Ze had een heel levendige stijl met sterk coloriet.

Bij mijn werken schrijf ik steevast een korte tekst.

Ik doe het zo graag dat ik intussen ook losse verhalen schrijf. In het Frans, want dat vind ik poëtischer en lichter. Net als bij mijn kunst wil ik iets moois scheppen. Het bijzondere is dat ik dyslectisch ben.

Boeken lees ik niet, want na een paragraaf zit ik in een andere wereld. Over negatieve zaken schrijf ik niet. Ik wil enkel de mooie momenten onthouden. Ik

ben te gevoelig. Ik ben ook iemand die graag mensen helpt. Ik kan niet anders dan geven.

Als vrouw van een diplomaat leefde ik in de schaduw van mijn man. Ik klaag niet, want ik heb veel kunnen reizen, veel culturen en mensen leren kennen, veel talen geleerd. Maar ik mocht bijvoorbeeld niet gaan werken en had geen eigen salaris. Nu heb ik mijn eigen naam terug en kan ik gaan en staan waar ik wil.

Toen ik tien jaar geleden terug in België was, heb ik me ingeschreven bij een interimbureau. Ik wilde in drie jaar tijd nog zoveel mogelijk jobs uitoefenen. Ik verkocht onder meer tickets bij Anderlecht en was secretaresse bij werkgeversorganisatie Agoria.

Mijn echtgenoot heb ik leren kennen in het Middelheimpark. Hij was toen nog archeoloog. We zijn heel verschillend, maar vormen a real team. Bob heeft net onder het pseudoniem Roger Vendam een boek bij een New Yorkse uitgeverij gepubliceerd over het chaotische eerste jaar van president Donald Trump. Het is voor hem een fulltimejob geworden om Trump te volgen en te analyseren. Ik heb het boekomslag gemaakt. Je ziet een eigenaardig personage met een enorm ego in troebele wateren verkeren.

Brussel is niet de mooiste stad, maar wel erg divers, internationaal en open voor kunst. We hebben een appartement met voldoende licht en kijken momenteel uit op de werken op de Reyerslaan. Het openbaar vervoer is vlakbij. Ik ga graag naar het Maison des Femmes. Spijtig dat de bokslessen niet doorgaan - ik was blijkbaar de enige kandidate – maar ik doe wel aan zumba. Dansen is een artistieke uiting van gevoelens. Ik heb geen behoefte meer aan reizen.

Vroeger verhuisde ik om de drie à vier jaar, nu blijf ik waar ik ben. — TOM VAN BOGAERT

Arlette Brus (71) maakt met haar computer kleurrijke kunstwerken, die ze geregeld exposeert. Ze schrijft ook teksten. Haar man is oud-ambassadeur Robert Vandemeulebroucke. Ze woonden tijdens zijn diplomatieke carrière in vier verschillende continenten en zijn nu thuis in Schaarbeek.

30

I

31 OKTOBER 2018

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

31 OKTOBER 2018

I

31

Beeldspraak

Elke week voorziet Michaël Bellon een oude persfoto van een nieuw onderschrift

Bloem ter dood veroordeeld te B.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Chrysant

Grote Markt van Brussel: chrysantenverkoop voor het Allerheiligenfeest. © PHOTONEWS

32

I

31 OKTOBER 2018

Geen terrassen. Geen toeristen. Gewoon een plein dat eraan herinnert dat de Grote Markt oorspronkelijk niet alleen voor toeristen was bedoeld. Dat je er ook achteloos, desgewenst zelfs in rechte lijn overheen kon wandelen onderweg naar ergens anders.

Er is op deze novemberdag lang geleden hoogstwaarschijnlijk ook maar één fototoestel aanwezig. Vierduizendhonderdentwee minder dan vandaag gemiddeld het geval is. Dat toestel staat gericht op in ijzeren emmers verzonken boeketten, die voor een florissant groepsportret poseren onder het toeziend oog van pakweg Lowette Vankeirsbulcke. Zij heeft de bloemen, zegge rond een uur of vijf die ochtend, vanuit een Vlaams oord aan de Ninoofse-

steenweg genre Itterbeek, naar hier gekard. De dame met de chrysanten - goed van klompen voorzien, en dressed to the occasion in medelevend zwart - zit nu op haar klapstoel te wachten op een eerste klant.

Dit geruisloze beeld dateert nog uit de tijd van de stille foto, maar ook op het zicht is duidelijk dat naburige nabestaanden met zin voor traditie en postume luister zich nog niet in rouwstoet voor de kraam staan te verdringen.

Toch staat helemaal links op de foto nog een gelijkaardig praalkraam met concurrerende chrysanten, opgesteld in de richting van het volk dat de Boterstraat uitkomt. Neemt die de gelovigen voor zijn rekening die zo meteen de Sint-Niklaaskerk uitkomen, terwijl Lowette rekent op wie van de Madeleinekerk en

verder naar de benedenstad komt afgezakt?

Wie was het die ooit uitgerekend de chrysant bij uitstek geschikt achtte voor het verzachten van onze rouw in de kou, en de bloem zo veroordeelde tot de dodenherdenking op Allerzielen? En wat doen sindsdien de overblijvende chrysanten, in de toch niet zo onaanzienlijke periode tussen de zelf ook behoorlijk eindige Allerzielen van nu en die van volgend jaar?

Als kind hoorde ik iemand die het eventueel kon weten eens zeggen dat chrysanten lelijk zijn. Ik heb er daarom dan maar lang net hetzelfde over gedacht, ook al leek het me met name voor de onlangs overledenen wel andermaal een hard oordeel, zo net nadat ze hun laatste oordeel meenden te hebben gehad. De bolle bloemkroon doet inderdaad wat denken aan de protserige coiffure van oude dametjes - van een ander slag dan Lowette dan wel - die net van een flamboyante kapper komen. Maar ondertussen mag ik die topzware, voluptueuze verschijning wel.

Chrysanten zijn in dat opzicht de hortensia’s van de winter.

Deze foto is er dan ook zo één waarbij de toenmalige fotograaf moet hebben verzucht dat zijn baan nog geweldiger ware geweest, mocht het fotografisch procedé ook het reproduceren van kleur mogelijk hebben gemaakt. Vandaar misschien dat Lowette ook niet meteen enthousiast poseert. Zij zag het nut niet van een foto die haar koopwaar haar opmonterende essentie zou ontnemen, en alleen de grauwe kleur van de kasseien en de gevel van het Broodhuis recht zou doen.

Helaas ontbreekt ons vandaag dan weer het procedé om de vrouw te laten weten hoeveel mensen zich op deze dag toch weer aan haar verrezen bloemen vergapen.

— MICHAËL BELLON

Nick Trachet Brussel en de wereld culinair ontdekt

September-oktober, het seizoen van de noordzeegarnaal. Nu moeten we ze eten, tot ze zich gaan verstoppen in de diepte wanneer het water koud wordt. Er zijn er veel dit jaar, en de restaurants zullen een voorraad aanleggen om de twee grote klassiekers van de Belgische keuken de krevetkroket en de tomatkrevet te kunnen blijven aanbieden. Diepgevroren, uiteraard. U kunt dat ook doen: kopen, pellen, inpakken en invriezen maar!

Ik kreeg een vreemde uitnodiging. Hij kwam van visit.brussels. Of ik mee in een jury wou zitten om de beste garnaalkroketten van Brussel te kiezen. Nu ben ik in principe tegen gastronomische wedstrijden. Eten klaarmaken is géén competitie, maar een daad van liefde. Maar anderzijds wou ik het wel weten. Ik heb wat met garnaalkroketten.

Zelfs de Fransen geven toe dat garnaalkroketten typisch Belgisch zijn. In Frankrijk wordt er nauwelijks gevist op grijze garnaal, de kaviaar van de Noordzee. En als ze het doen, eten ze ze vaak ongepeld. De luiaards! De kleine noordzeegarnaal is een absolute smaakbom.

Voorwaarde is dat ze erg

vers zijn, of snel diepgevroren na te zijn gepeld.

Aan de basis van dit evenement lagen enkele collega’s die, net zoals ik, vaak vragen krijgen in de stijl van “waar kan je in Brussel de beste … eten?”

Omdat het antwoord op die vragen erg persoonlijk is, werd deze wedstrijd georganiseerd ter informatie van iedereen. We verschenen op een maandagochtend met negen eetschrijvers in restaurant Comme chez soi, dat zijn keuken ter beschikking stelde (maan-

punt van kritiek. Goede garnaalkroketten worden niet noodzakelijk in onafhankelijke restaurants in elkaar geknutseld. Net zoals uw geliefde patissier niet noodzakelijk al zijn pateekes zelf maakt, zo bestaan er ook gespecialiseerde bedrijfjes, vaak viswinkels, die uitstekende garnaalkroketten maken en dan verkopen aan restaurants. Maar die mochten niet meedoen.

De twijfel bekroop me. Wie ben ik om vaklui te beoordelen op hun werk?

“Eten klaarmaken is géén competitie, maar een daad van liefde” dag is sluitingsdag). Vader Pierre Wynants zat de jury voor. Hoe gevoelig een en ander ligt, merk je omdat eerst vijfentwintig restaurants zich hadden ingeschreven, maar vier zich terugtrokken en één niet kwam opdagen. Ze moesten hun vulling meebrengen en ter plekke paneren en klaarmaken, kwestie van zeker te zijn dat het om zelfgemaakte kroketten ging. Hier zit al een eerste

Zou ik wel alle subtiele verschillen kunnen onderscheiden? Verder is het zoals wijn proeven: vooral niet doorslikken, wil je de eindmeet halen. Het bleek niet eens zo ingewikkeld. Bij de eerste twee kroketten bleef er nog twijfel. Bij de vijfde vonden we het allemaal een beetje teleurstellend. Ik had andere herinneringen aan echt lekkere garnaalkroketten.

De één had met visbouillon

gewerkt, wat de smaak verandert. De andere had garnalenbisque, compleet met cognac, in de kroketten gestoken. Hoeft ook weer niet. Nog één wou origineel doen en had filodeeg gebruikt. Sorry, maar dat is niet wat je verwacht bij het woord kroket. En toen kwam nummer tien op tafel en plots ging er een opgelucht “aha!” door de jury. Dit was hem! En inderdaad, de tien volgende, ook al waren er schatjes bij, haalden dit niveau niet meer. Witte rook kwam uit het restaurant aan het Rouppeplein.

De winnaar werd, verwonderlijk genoeg, een absolute nieuwkomer die bijna niemand van het gezelschap al had bezocht: Fernand Obb Delicatessen in de Taminesstraat 26 in Sint-Gillis. Het is dus een winkel en (afhaal) restaurant zonder witte tafelkleden of kristallen wijnglazen. Daarenboven zijn ze nog maar een paar maanden open! De zaak wordt nu zo overspoeld met garnaalamateurs dat ze de verkoop moeten beperken.

De andere kant van de roem.

Men zegt dat dit niet de laatste keer is. In de toekomst zullen we nog het label ‘beste garnaalkroket van Brussel’ mogen uitreiken. Persoonlijk hoop ik dat de echte garnaalkroketspecialisten dan ook mogen meedoen.

Smakelijk.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Garnaalkroketten

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

31 OKTOBER 2018

I 33

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Waar waren de kleine begraafplaatsen in Brussel die later verhuisd zijn naar de grote stadsbegraafplaats in Evere? > Philippe uit Herent

A

Het herdenkingsmonument voor Vliegeniers op de stadsbegraafplaats.

© PHOTONEWS

l in 1874 koopt de stad Brussel in Evere 30 hectare (uitgebreid tot 38 ha, red.) voor de aanleg van een hoofdbegraafplaats,” zegt Bruno Berghmans, verantwoordelijke voor de vier begraafplaatsen van Brussel (Evere, Laken, Haren en Neder-Over-Heembeek). “Tot dan had Brussel drie begraafplaatsen, afhankelijk van drie parochies. De parochie van Sint-Goedele had een begraafplaats in Sint-Joost-tenNode. De Kapellekerk beschikte over eentje in Sint-Gillis. En de parochie van Sint-Katelijne had een dodenakker in Sint-Jans-Molenbeek.”

Trouwens, de site in Molenbeek is de enige van de drie die nog bestaat.

Brussel lag oorspronkelijk vol kleine kerkhoven, rond kerken, Het dateert echter uit de periode van de Oostenrijkse Nederlanden, dat keizer Jozef II (1741-1790) de aanleg van begraafsites buiten de stadsmuren voorschreef. En wel om hygiënische redenen en om de Kerk de loef af te steken. De verlichte keizer-koster zorgde voor veel moderniserende staatsregelgeving om de Kerk onder de knoet te krijgen. Door de grote cholera-uitbraak in Brussel van 1866 was er zeker nood aan hygiëne.

Een bijkomende reden van de stad Brussel om een grote, niet-confessionele begraafplaats in Evere aan te leggen was dat de kerkhoven geen plaats gunden aan protestanten of

joden, tenzij achter een muurtje op een aanpalend terrein. Vandaar die nieuwe grote stadsbegraafplaats.

Daar kon ‘democratisch’ plaats gegund worden aan atheïsten en andere niet-katholieke burgers. Al bracht dat wel wat discussie met zich mee, over het recht op beheer van die site. “De nieuwe begraafplaats in Evere werd meteen gelinkt aan het concept van een landschapspark,” aldus nog Berghmans. “Met brede lanen en veel groen ontwierp architect Louis Fuchs een wandelparadijs.”

Zo krijgt de site veel militaire ereperken, waaronder een Herdenkingsmonument voor Vliegeniers (1950) en bergt de site personeels-

leden van de grote brand van de Innovation (1967). En vond ook Brahim Abdeslam, terrorist van de aanslagen in Parijs hier zijn laatste rustplaats. Ook bekende burgers rusten hier: van volksliedcomponist François Van Campenhout tot Napoleons hofschilder David, van wie het lichaam uit de begraafplaats van Sint-Goedele is overgebracht. “In totaal zijn ongeveer negenhonderd grafzerken uit de drie parochiebegraafplaatsen verhuisd naar Evere,” onthult Berghmans.

— JEAN-MARIE BINST

VOLGENDE WEEK Sinds wanneer is er prostitutie in de Aarschotstraat?

DB374215D7

Mettler-Toledo is een wereldwijde organisatie, gespecialiseerd in meetapparatuur. Voor onze zetel in Zaventem zijn we per direct opzoek naar twee extra

kalibratiemedewerkers (voltijds).

Wat gaat u doen?

In deze job verzorgt u het onderhoud en de certificering van pipetten. Het is iedere keer uw taak om te zorgen dat onze apparatuur weer in perfecte staat wordt afgeleverd.

Een gedegen interne opleiding zal ervoor zorgen dat u hiervoor de kennis in huis hebt.

winkelbediende bij Lidl,

Zaventem is als gastvrije en veelzijdige gemeente een aantrekkingspool voor Vlaanderen en heel België.

Medewerker centrale aankoopdienst

iets voor jou?

Functie We zijn op zoek naar een nieuwe, voltijdse administratief medewerker die deel wil uitmaken van een klein maar gemotiveerd team dat instaat voor een efficiënt beheer van de centrale aankoopdossiers binnen de Gemeente Zaventem.

Wie zoeken we?

• U beschikt over een opleiding op secundair niveau of gelijkwaardig niveau verkregen door werkervaring; • U beschikt over een technisch inzicht, bent handvaardig en hebt oog voor kwaliteit; • U vindt het leuk om zelfstandig te werken, binnen een team van collega's; • U heeft een voldoende beheersing van de Nederlandse of Franse taal.

• U beschikt over enige kennis van de Engelse taal.

Profiel - Je bent stressbestendig - Je kan je snel de relevante wetgeving en procedures eigen maken - Je kan vlot overweg met de computer - Ervaring op een aankoopdienst, economaat of logistieke dienst is een pluspunt Aanbod - Weddeschaal: C1-C3 (min. 1927,37 euro – max. 3527,59 euro bruto) - Voltijdse functie in contractueel dienstverband - Extralegale voordelen

Wilt u graag reageren of meer informatie?

Neemt u dan contact op met Stefaan Raveyts, Service Manager, telefoon +32 (0)2334 0278. Uw cv kunt u richten aan Mettler-Toledo N.V.; afdeling Personeelszaken, Leuvensesteenweg 384, 1932 Zaventem. Of per e-mail aan: personeelszaken@mt.com.

Interesse?

Neem een kijkje op www.zaventem.be Bezorg uiterlijk op zondag 4 november 2018 jouw cv en motivatiebrief aan het college van Burgemeester en Schepenen.

WORD COLLEGA #METTLER-TOLEDO

gifom cvba zoekt: CHAUFFEURS • • • •

solliciteer op

IN BIJBEROEP m/v

rijbewijs B, C of D 2 dagen of enkele 1/2 dagen vrij per week hoofdberoep (min. halftime) of huisman/huisvrouw of gepensioneerd graag onder de mensen

werkenbijlidl.be

Geïnteresseerd ?

Mail naar operations@gifom.be We kijken uit naar uw reactie !

DB547379I8

DB555108J8

Dan bieden we u een toffe bijverdienste in eigen streek !

DB547370I8

DB555103J8

district manager bij Lidl,

iets voor jou? solliciteer op

werkenbijlidl.be

DB555457J8

Wij bieden bij u?

Een degelijke verloning, een contract voor onbepaalde duur en een passend pakket van extralegale voorwaarden.

DB553225J8

Celebrations X-mas tree

215 gram 1 kg = 12.51

269 onze nieuwe weekactie Superfinn toiletblok diverse varianten 51 gram 1 kg = 12.55

Ziki heren boxer diverse prints katoen/elastaan maten xs-xxl

kussenhoes stripe/rose

Jama Fruits abrikozen of vijgen

diverse kleuren polyester 45x45 cm

gedroogd 200 gram 1 kg = 6.45

2-pack

329

dames onesie

breigaren

diverse prints polyester maten s-xl

diverse kleuren en varianten met baby topper - 70 g - 105 m of 100% wol - 100 g - 150 m

164

7.95

LED projector sneeuwvlok

textielschaar of haaknaalden

diverse functies met timer outdoor

1.49

bekijk de video op action.com

nieuw

195

598

Hot Wheels race rally

242

995

broek of shirt, zwart of wit polyester/elastaan maten s-xxl

babypop Sophie of poppen eetstoel

diverse kleuren katoen/polyester/ elastaan maten 35-46

Figenzi 6-delig, Nature 5-delig of Spa Winter 3-delig

5.95

thermo kleding

drop down challenge, race rally of mega rally incl. Hot Wheels auto's

badstof sokken

diverse giftsets

LED kerstverlichting 140 lamps warm wit of multicolor indoor/outdoor

1495

LED lichtslinger 10 gloeilampen met veren, 10 bollen met pailletten

129

babypop: diverse varianten, met geluid, 40 cm poppen eetstoel: incl. accessoires

3 paar

395

298

249

Denver hoofdtelefoon jersey hoeslaken zwart

met noise cancelling

2424

2.29

LED strip

diverse kleuren katoen/polyester 90x200 cm

warm wit eenvoudig in te korten

60x120 cm

229

kinder thermo kleding broek of shirt maten 92-170

90x220 cm 140x200 cm 180x200 cm 180x220 cm

1.49 2.49 3.49 3.99 4.49

10 meter

579

Aanbiedingen geldig van woensdag 31 oktober t/m dinsdag 6 november 2018.

Altijd op de hoogte blijven van acties en nieuwe producten met onze nieuwsbrief. Meld u aan op action.com/newsletter

1495 www.action.com

BEVL - Alle prijzen zijn in Euro. Zet- en drukfouten voorbehouden.

064

woondeken 150x200 cm

DB553226J8

OPENBARE VERKOPING

BTWEE WOONHUIZEN

KOOP 1 : HUIS, KAREL MARTELSTRAAT 45

DB501395D8

BRUSSEL

ENIGE ZITDAG (geen hoger bod mogel.) : donderdag 15 november 2018 te 14 uur in het Vredegerecht (2e kanton) te Brussel, Poelaertplein 3 bus 5. ............................................................................................................................

Geass. Not. LENS & ABBELOOS, T 02 251 51 39 61002537 ............................................................................................................................

Rondreis met Vlaamse gids

ANTIQUAIR ZOEKT

SCHAARBEEK

Ecuador & Kleine Galapagos

VOOR 2 ANTIEKWINKELS

Alle kwaliteitsbeelden, Chinese vazen, klokken, bronzen…

2 afreisdata: 30 mei & 5 september 2019 Infodag: wo 14 nov. 2018

15 fijne dagen:

¤3.290 alles inbegrepen

om 15u in ons auditorium Ontdek deze reis van A tot Z & maak kennis met uw gids gratis toegang, wel even online reserveren www.deblauwevogel.be

0494 26 21 47

ostantix@hotmail.com

gekad. sect. E nr 89/S/P0000, opp. 42ca. K.i. 914e.

Deels verh., deels vrij. Blanco bodematt. dd 28/09/ 18. Elektr. inst. dd 18/7/18 : nt conf. EPB dd 17/7/ 18 : 468kWh/m2 (glvl), 702kWh/m2 (1e), 590kWh/m2 (2e ), 1.389kWh/m2(3e ). Bez. maan. 29/10, 12/11 v.

16u-17 u. 30, dins. 6/11 v. 14u-15 u. 30 en woens.

7/11 v. 16-17 u. 30. Woonzone, vg (1), gvg (2), gdv, gvv. Mog. stedenbouwk. inbreuk betreff. de onderverdeling in appart. Meer inlicht. ter studie. (15793-2-1)

Reisfamilie Carlier

Luikersteenweg 62 • 3800 Sint-Truiden • Tel. 011 70 55 00

OPENBARE VERKOPING

BOPBRENGSTHUIS

BESTAANDE UIT 5 APPARTEMENTEN (SLECHTS 4 VERGUND) AUGUSTE LAMBIOTTESTRAAT 141

gekad. sect. B nr 448/K/3P0000, opp. 95ca. K.i. e 2.007. Bouwj. 1937. Gedeelt. verh., gedeelt vrij. Gemengd zone, vg., gdv, gvv. Blanco bodematt. dd 26/ 10/17. Elektr. inst. 18/7/18 : nt conf. EPC dd. 18/7/ 18 : 385kWh/m2(glvl), 226kWh/m2 (1e), 240kWh/m2 (2e ), 243kWh/m2(3e ), 1.015kWh/m2(4e ). Bez. vrij.

19/10 v. 16 u. 30-18 u., dins. 23/10, 6/11 v. 16 u. 3018 u. en zat. 27/10 v. 16 u. 30-18 u. Meer inlicht. ter studie.

ENIGE ZITDAG (geen hoger bod mogelijk) : donderdag 8 november 2018 te 14 uur in het Vredegerecht (1e kanton) te Schaarbeek, Koningsstraat 271-273 (1578-3-2-1) ............................................................................................................................

Geass. Not. LENS & ABBELOOS, T 02 251 51 39 61002536 ............................................................................................................................

Eerst kopen en dan lenen?

De vraag van de kip en het ei.

Probeer vóór u koopt al een akkoord te krijgen bij uw bank.

Vraag eventueel een verkoopovereenkomst met opschortende voorwaarde, d.w.z. de verkoop gaat dan niet door als de kredietinstelling geen lening toekent. De verkoper moet hier natuurlijk mee instemmen.

“Ik zie Storesquare als een grote online etalage.”

Olijf

Al 1.000 lokale handelaren hebben de stap naar e-commerce gezet. Nu jij nog?

www.storesquare.be Een initiatief van

DB047274

gekad. sect. F nr 201/E/3P0000, opp. 75ca. K.i.

1.046e. Deels verh., deels vrij. Blanco bodematt. dd 25/05/18. Elektr. inst. 17/7/18 : nt conf. EPB dd 17/7/18 : 237kWh/m2 (glvl), 269kWh/m2 (1e), 236kWh/m2(2e ), 505kWh/m2(3e ). Bez. dins. 23/10, zat. 27/10, maan. 29/10 en woens. 7/11 van 14u-15 u. 30.

KOOP 2 : HUIS, STEVINSTRAAT 22

DB554475J8

HOGE PRIJZEN, CASH GELD VRIJBLIJVENDE SCHATTING

DB498901D8

HALLO BRUSSEL! Brussel is een unieke wereldstad die barst van ideeën en creativiteit. Hierdoor is het een ideale voedingsbodem voor bedrijven. En om de Brusselse ondernemers nog sneller én beter vooruit te helpen, breidt Telenet uit.

Natuurlijk nemen we het snelste internet met ons mee. En nog veel meer.

Cédric Marchand Marcelle Hazim

Les comptoirs du cachemire

Cellia personal shopping

MET TELENET BUSINESS HAALT U NIETS DAN KWALITEIT BINNEN. • • • • •

Geniet van het snelste internet.

Bel mobiel en vast zonder tellen.

Tv om naar uit te kijken.

Een klantendienst van hoge kwaliteit.

Laat u inspireren door de Digitale Versnelling.

DB554791J8

BEL ONS OP 0800 66 253 OF SURF NAAR TELENET.BE/BXLBUSINESS

DB374216D7

De gemeente Tervuren is op zoek naar een (m/v):

Schooldirecteur GITO Tervuren Voltijds - contract onbepaalde duur (voor onmiddellijke indiensttreding, met aanleg werfreserve)

ISS Catering vertegenwoordigt wereldwijd met trots het horecaconcept ‘Welkin Meraki’ ontworpen door sterrenchef Benoit Dewitte. Voor onze eersteklasrestaurants hartje Brussel zijn wij op zoek naar enthousiaste, gemotiveerde, ervaren en dynamische horecamedewerkers die graag mee op avontuur willen gaan. We hebben JOU nodig om dit succesverhaal verder uit te bouwen.

Doel van de functie De schooldirecteur neemt efficiënt en doelgericht leiding in de onderwijsinstelling. Hij/zij staat in voor de optimale werking ervan met het oog op het behalen van de doelstellingen conform het pedagogisch project, de leerplannen en het schoolwerkplan. De schooldirecteur bereidt voor, adviseert en is de uitvoerder van het gemeentelijk onderwijsbeleid. Hij/zij geeft uitvoering aan de reglementaire bepalingen opgelegd aan de onderwijsinstelling.

De schooldirecteur bewaakt de kwaliteit binnen de onderwijsinstelling en verhoogt het beleidsvoerend vermogen.

Dynamische, ervaren barman/-vrouw (daguren)

Profiel voor deze functie Je bent houder van een masterdiploma of ermee gelijkgesteld met bewijs van pedagogische bekwaamheid.

Je hebt minimum 3 jaar relevante professionele ervaring in het onderwijs en je hebt een rijbewijs B. Je hebt kennis van de relevante regelgeving en bent vertrouwd met de sector. Wij zijn op zoek naar een directeur die graag samenwerkt, zeer betrokken is en kwalitatief handelt.

Gemotiveerd en servicegericht zaalpersoneel (daguren) Ervaren maître d’hôtel (daguren) Creatieve sous-chef met organisatietalent (daguren)

Interesse?

Wij hebben voor jou een boeiende job bij de nummer 1 in facilitaire dienstverlening met een contract van onbepaalde duur na een positieve inloopperiode. Gratis hospitalisatie- en groepsverzekering.

Vragen?

Interesse? Solliciteer zo snel mogelijk via www.issjob.be of neem contact op met Jill Christiaens op het telefoonnummer 03 800 56 01 of via jill.christiaens@be.issworld.com

Voor verdere informatie betreffende deze vacatures verwijzen wij graag naar onze website: www.tervuren.be/ondernemen-en-werken/werken/vacatures of neem contact op met de personeelsdienst, tel. 02 766 52 42 e-mail: hrm@tervuren.be.

DB554483J8

www.issjob.be

VERANTWOORDELIJKE LOGISTIEK EN STOCKBEHEER FUNCTIE: Je krijgt de eindverantwoordelijkheid over het dagelijks beheer van onze logistieke divisie.

Na een grondige analyse en evaluatie van de logistieke flow neem je het initiatief om het bestaande proces te verbeteren.

Het proces van inkomende en uitgaande goederen is bij jou in goede handen.

Daarnaast volg je de aankooporders en bevoorrading van dranken, koffieapparaten en toebehoren, onderhoud en herstellingen op.

Je controleert de aankoopvoorwaarden tussen de aankoopbon en de gefactureerde prijzen en vergelijkt alles met de ingegeven prijzen in ons systeem.

Je zorgt voor een optimaal FIFO-voorraadbeheer (First In, First Out), je bepaalt de locatie en linkt de juiste barcode aan ieder artikelnummer.

Dankzij jouw zin voor nauwkeurigheid maak je probleemloos aankooporders aan.

Dankzij jouw accuraatheid is de stock 100% correct.

De controle van het onderhoud van vrachtwagens, materiaal en gebouwen behoort tot jouw takenpakket.

Daarnaast stel je, samen met de eindverantwoordelijke en de Algemeen Directeur, de distributierondes op.

Ten slotte controleer je alle L&D-activiteiten: picking, hoeveelheden, laden en lossen van vrachtwagens, magazijnbeheer, werkverdeling, enzovoort.

PROFIEL: Op jouw cv pronken enkele gelijkaardige werkervaringen.

Jouw collega’s kijken op naar jouw aanpak, communicatieve skills en oog voor detail.

Je hebt geen probleem met wijzigende uurregelingen.

Je beheerst het Nederlands en voldoende Frans.

AANBOD: Je komt terecht in een aangenaam familiebedrijf met korte communicatielijnen. We bieden je een veelzijdige, fulltime job en een loon dat volledig beantwoordt aan je kennis en ervaring. Daarnaast kan je rekenen op een toffe werksfeer, een hecht team van een 40-tal loyale collega’s en een schat aan sterke merken.

Interesse? Stuur je motivatiebrief met cv naar: marc@dekeyzer-drinks.be. Zodra we overtuigd zijn van je kwaliteiten gaat je sollicitatiegesprek door bij De Keyzer zelf.

Meer info nodig? Bel naar (02) 511 20 00 of (0473) 24 45 01.

DB554085J8

Al drie generaties lang staat ons familiebedrijf aan de top van de drankensector. We beschikken over een ruim gamma aan dranken van topkwaliteit. Ons geheim? Correcte prijzen, een prima service en betrouwbare levertijden.

Zowel Vlaamse, Waalse als Brusselse klanten rekenen op onze diensten. Onze slogan luidt “Uw rijk in dranken”. Door ons blijvend succes zijn we voor onze afdeling in Zaventem (SintStevens-Woluwe) op zoek naar een (m/v):

www.poolstok.be

DB554916J8

Stuur uiterlijk op 15 november 2018 je sollicitatiebrief, cv, kopie van de diploma’s en getuigschriften, een uittreksel uit het strafregister (max. 1 jaar oud), nationaliteitsbewijs (Belg of onderdaan van een lidstaat van de Europese Unie of van de Europese Vrijhandelsassociatie behoudens door de Vlaamse regering te verlenen vrijstelling); uittreksel uit de geboorteakte; kopie van het rijbewijs B naar het college van burgemeester en schepenen, Markt 7a, bus 2, 3080 Tervuren.

Chef-gerant/Coördinator met organisatietalent (daguren)

7 EENGEZINSWONINGEN

BELANGRIJK BERICHT!

TE SINT-STEVENS-WOLUWE - KARENBERG

• U BENT WERKZOEKENDE, DEELTIJDS WERKZOEKENDE, GEPENSIONEERD, LANGDURIG ZIEK, STUDENT, ...

• U BENT ROKER EN WENST TE STOPPEN MET ROKEN

NOG SLECHTS 1 WONING TE KOOP

ROOKSTOPBEGELEIDINGSPROGRAMMA IN GROEP • EEN PSYCHOLOGISCHE BENADERING • EEN MEDISCHE BENADERING (NICOTINEVERVANGENDE PRODUCTEN)

VOLLEDIG GRATIS! De sessies gaan door tijdens de dag in het Jules Bordet Instituut, Waterloolaan 121 te 1000 Brussel

WHAT YOU SEE IS

CONTACTEER ONS ZO SNEL MOGELIJK: 0496 17 03 80 (tussen 9.00 en 18.00 uur op weekdagen)

WHAT YOU GET

LAGE-ENERGIEWONING SLEUTEL-OP-DE-DEUR

info@vermeerschconstruct.be - www.vermeerschconstruct.be

Met de steun van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van Brussel-Hoofdstad DB551142J8

ASSESTEENWEG 25-29 - 1740 TERNAT - TEL. 02 582 75 09 - FAX 02 582 79 24

DB555552J8

Wonen tegen de Europese hoofdstad Brussel in een landelijke omgeving

e-mail: tabak.team.bordet@skynet.be