BRUZZ actua - editie 1628

Rubrieknaam

#1628 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

05 | 09 | 2018

‘Neem eens een Bijbel ter hand’ VUB-HOOGLERAAR JEAN PAUL VAN BEN D EGEM Z WAAIT AF

© BART DEWAELE

OPINIE

‘Het Zoniënwoud is geen bouwgrond’

CHIQUE FASTFOOD PALMT SINT-KATELIJNEPLEIN IN

Het einde van het klassieke restaurant

NICK TRACHET OVER DE EENHEIDSWORST

2018–2019 JULIAN HETZEL KATE MCINTOSH ROSAS & TG STAN PHILIPPE QUESNE ESZTER SALAMON LAURE PROUVOST MILO RAU/NTGENT METTE INGVARTSEN MICHIEL VANDEVELDE BENJAMIN VANDEWALLE FAUSTIN LINYEKULA/NTGENT LAILA SOLIMAN & STACY HARDY JAN LAUWERS & NEEDCOMPANY CULLBERG BALLET & DEBORAH HAY THIRD SPACE/LOTTE VAN DEN BERG PICHET KLUNCHUN & CHEN WU-KANG ANNE TERESA DE KEERSMAEKER/ROSAS BRUNO LATOUR & FRÉDÉRIQUE AÏT-TOUATI ICTUS, COLLEGIUM VOCALE GENT & SUZANNE VEGA GUY CASSIERS/TONEELHUIS & ARSENAAL/LAZARUS

> kaaitheater.be

IMAGE: JOSH, FROM THE SERIES WILL THEY SING LIKE RAINDROPS OR LEAVE ME THIRSTY © 2014 MAX PINCKERS

KaaiAd BRUZZ 180606.indd 1

30/05/18 10:12

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

NATHAN JOËL, NAAMSEPOORT

“Het leven van een artiest wil ik leven,” zegt Nathan Joël (23). “Nu zit ik in de wereld van het grafisch ontwerp, maar ik sta open voor alles. Als kind wou ik al schilderen, tekenen en films maken. Met een aantal jonge mensen willen we een videospel in futuristische cyberpunksfeer ontwerpen. Het bijzondere aan het spel is dat er vragen gesteld worden over onze huidige maatschappij en de toekomst. Op school krijg je structuur aangeleerd, maar je leert niet echt iets creëren.”

5 SEPTEMBER 2018

I

3

Inhoud

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

FLITS 07

Veiligheid

RWDM experimenteert met gezichtsherkenning

26

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, sales@bruzz.be, 02-650 10 61 DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be © SASKIA VANDERSTICHELE

ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs WEEKBLAD

Steven Van Garsse (chef)

DE VERHALEN

COORDINATIE UIT

Gerd Hendrickx EINDREDACTIE

Karen De Becker VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman

12

12

Spreektijd

16

Patrimonium

20

Brussel kiest

MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Hilke Andries, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Roel Daenen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Luc Joris, Tom Peeters, Jasmijn Post, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry FOTOGRAFEN

Jean Paul Van Bendegem gaat met emeritaat

Justitiepaleis: renovatie zonder einde

Vijf jonge kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen leggen hun ambities bloot

20

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele ILLUSTRATOREN

Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Wide Vercnocke, Jurgen Walschot Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à / Send event details to

VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels

RUBRIEKEN

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

"Dit magazine staat ook online issuu.com/bruzz.be"

© BART DEWAELE

03

Chou de Bruxelles

05

Edito

08

In beeld

24

Opinie

31

Celia Ledoux

32

Enfant Terrible

35

Nick Trachet

36

Big City

Edito

LOS VAN DE TIJD Ondernemen

Een nieuwe trend in restaurantland: fastcasualdining

Leren is een feest

© SASKIA VANDERSTICHELE

16

En de winnaar van de eerste schooldag is ... Bart De Wever. Het is inderdaad de burgemeester van Antwerpen en de N-VA-voorzitter die bij het begin van het nieuwe schooljaar - opnieuw - met de aandacht is gaan lopen. Eerst verkoopt hij CD&V-onderwijsminister Hilde Crevits een flinke mep, zegt daarna dat het niet zo bedoeld was, maar dat hij graag de volgende onderwijsminister wil leveren, en hij komt er - opnieuw - mee weg. Nochtans zou de eerste schooldag geen politiek gevecht mogen zijn, maar een feest: een feest omdat het komende schooljaar - opnieuw - honderdduizenden kinderen en jongeren de kans krijgen om het beste uit zichzelf te halen. En toch.

We leven in een van de rijkste regio's ter wereld, maar het fenomeen van de lege brooddoos is - opnieuw - een onderwerp. In een regio met zoveel geld zou het niet mogen dat kinderen naar school trekken zonder thuis eerst een boterham en een kop warme chocolademelk te krijgen. Het zou ook niet mogen dat de kinderen op de middag ontdekken dat hun brooddoos leeg is. Het is zo in Antwerpen en het zou heel vreemd zijn mocht het niet zo zijn in Brussel. Kind en Gezin berekende onlangs dat de kinderarmoede overal stijgt. En laten we eerlijk zijn: er zijn wel degelijk scholen en individuen die tegen de lege brood-

doos vechten.

Over de oorzaken van de kinderarmoede was Kind en Gezin formeel: acht op de tien gevallen worden beïnvloed door de tewerkstelling, het inkomen, en het opleidingsniveau van de ouders. Het is met andere woorden een complex probleem. Er zijn straatarme moeders en vaders die zich het eten uit de mond sparen opdat hun kroost geen honger zou lijden. En er zijn er die net voldoende hebben en er niet in slagen om hun kinderen het nodige te geven. Die ouders op voorhand veroordelen, is al te gemakkelijk. Het fenomeen is ook niet nieuw, maar de kansarmoede neemt wel toe. De liberale coryfee Annemie Neyts vertelde ooit dat ze als staatssecretaris voor het Brussels Gewest in de jaren 1980 sociale huurders bezocht samen met een paar medewerkers. Eén van de medewerkers vond het vreemd dat sociale huurders geld hadden voor een kleuren-tv. Neyts zelf vond daar - terecht - niets vreemds aan.

Het zou mooi zijn als de kranten van 3 september 2019 kunnen koppen met 'Lege brooddozen zijn verleden tijd' zodat geen kinderen met honger kampen en ze bij de les kunnen blijven. Want kinderen die met een lege brooddoos naar school trekken, dat mogen we als samenleving nooit aanvaarden. — DANNY VILEYN

BRUZZ | VOORAF

26

© PHOTONEWS

5 SEPTEMBER 2018

I

5

Flits

Nieuws heet van de naald

SLIMME CAMERA’S SCANNEN VOETBALSUPPORTERS

Wie een abonnement neemt voor de wedstrijden van RWDM, moet een foto uploaden.

RWDM experimenteert met gezichtsherkenning

D

e Brusselse traditieclub RWDM experimenteert dit jaar voor het eerst met abonnementen op basis van gezichtsherkenning. Het doet dat in samenwerking met technologiebedrijf Zetes dat de kaarten produceert en de testfase begeleidt.

Wie via de website een abonnement koopt, wordt vanaf nu gevraagd een foto te uploaden. Op die manier kunnen slimme camera’s, die de club liet opstellen aan de ingang van het stadion, detecteren of de persoon die het abonnement laat ontwaarden daadwerkelijk de eigenaar is van de kaart.

De club wil er in de eerste plaats voor zorgen dat fans in de toekomst minder lang moeten aanschuiven bij de ticketcontrole. De camera’s zijn in staat om tientallen supporters tegelijk te scannen. Daarnaast moet het supporters ook onmogelijk maken om abonnementen onderling aan elkaar door te geven. Revolutionair? Misschien, maar het roept toch een aantal vragen op. En niet alleen bij de RWDM-fans. Is dit systeem aangepast aan de nieuwe privacywetgeving, beter bekend als GDPR, die in mei van kracht werd? En wat gebeurt er met de foto’s die aan de abonnementen worden gekoppeld?

© BRUZZ

Advocaat Edward Huyghe is verbonden aan het kantoor deJuristen in Gent. Hij is niet meteen gerustgesteld. “Als supporter zou ik mij toch zorgen maken. Nergens wordt duidelijk aangegeven wie er toegang tot je foto heeft en waar die wordt opgeslagen. De privacyverklaring is opgesteld door Zetes, terwijl de club daar zelf voor verantwoordelijk is. Bovendien kan je enkel een Engelse versie raadplegen, waardoor sommige supporters niet goed weten waar ze aan toe zijn.”

die door niemand anders consulteerbaar is. Op het einde van het seizoen worden alle afbeeldingen verwijderd.

Daarnaast is het voor de supporters belangrijk om te weten dat dit slechts een testfase is. Het gaat hier om toezichtscontrole in plaats van toegangscontrole. Dat wil zeggen dat er niemand geweigerd zal worden op basis van wat de camera’s registreren. Daarvoor moet er eerst een aanpassing komen van de voetbalwet. Van een bigbrothergevoel is dus absoluut geen sprake.”

GEEN BIGBROTHERGEVOEL

> Wie meer wil weten over de introductie van gezichtsherkenning bij RWDM kan terecht op bruzz.be. Daar verschijnt deze week een reportage over dit nieuwe systeem.

Vincent Messiaen van Zetes weerlegt de argumenten van Huyghe, maar geeft wel toe dat er ruimte is voor verbetering. “De foto’s worden opgeslagen in een interne databank

BRUZZ | VOORAAN

In samenwerking met technologiebedrijf Zetes voert voetbalclub RWDM een heel seizoen lang testen uit met abonnementen op basis van gezichtsherkenning. Het is daarmee een van de eerste Europese clubs die experimenteert met de technologie. Advocaat Edward Huyghe vraagt zich af of dit systeem niet in strijd is met de nieuwe privacywetgeving. — GODFRIED ROELANT

Fietsen door de tijd Brussel is al 150 jaar een fietsstad.

Dat is het uitgangspunt van een tijdelijke tentoonstelling in het Archief en Museum voor het Vlaams leven in Brussel (AMVB). — LAURENT VERMEERSCH Velomuseum opent op 22 september in de lokalen van het AMVB op de Arduinkaai. Er zullen objecten, foto’s en affiches te zien zijn die tonen hoe het was om te fietsen in Brussel door de jaren heen. “We hebben bijvoorbeeld een oude koninklijke fiets kunnen lenen,” zegt Kathleen De Blauwe van het AMVB. Daarnaast zal de pop-upexpo

interviews tonen van mensen die vertellen over hun fietservaringen in de stad. “We kijken naar de fiets als vrijetijdsbeleving, maar zeker ook als middel voor dagelijkse verplaatsingen.”

Daarnaast worden fietsfilms en documentaires geprogrammeerd in samenwerking met Muntpunt en komen er fietsrondleidingen door de

Fietsen op de Tervurenlaan in 1943. © PHOTONEWS

stad. Op het menu ook workshops fietsherstelling, georganiseerd door Cyclo in

een tijdelijk atelier in het midden van de expo.

De tentoonstelling loopt tot

eind januari. > Meer info via velomuseum.brussels

5 SEPTEMBER 2018

I

7

8

I

5 SEPTEMBER 2018

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

Advocaatgeneraal waarschuwt

Š BELGA

Het nieuwe gerechtelijk jaar werd maandag zoals gebruikelijk ingeluid met de mercuriale van advocaat-generaal AndrĂŠ Henkes van het Hof van Cassatie. In zijn toespraak maakte Henkes brandhout van de plannen van minister van Justitie Koen Geens om een Brussels International Business Court op te richten, een Engelstalige handelsrechtbank voor internationale geschillen. Vooral de financiering en onafhankelijkheid van de geplande rechtbank baren hem zorgen, maar hij heeft ook vragen bij het nut.

Voorts had de advocaat-generaal het over de bitcoin. Volgens Henkes moeten de Belgische en Europese overheden dringend werk maken van een regelgeving over bitcoins en andere cryptomunten.

5 SEPTEMBER 2018

I

9

De week

Terugblik op het nieuws

Bar Eliza

Zwemmen

1 mio

Volgende zomer kan Bar Eliza andermaal het paviljoen en de kiosk gebruiken in het Elisabethpark. Leefmilieu Brussel kan de verbouwingswerken niet in de zomer, maar pas in de winter van 2019 opstarten.

Océade beleeft zijn tweede beste zomer ooit.

In vergelijking met de vorige grote vakantie waren er zo’n 17 procent meer bezoekers.

Ondanks het succes moet Océade op 30 september dicht. De Brusselse regering beloofde een zwemvijver op dezelfde locatie, maar die komt er niet.

De Brusselse regering maakt een miljoen euro vrij om een vijftigtal schoolstraten in te richten in het hele gewest. Daarmee komt ze tegemoet aan een van de eisen van de Burgerbeweging Filter Café Filtré over de luchtkwaliteit op Brusselse scholen.

Alle gemeenten mogen subsidieaanvragen indienen.

BRUZZ | DE WEEK

NIEUWE COMENIUSSCHOOL DOET HET ANDERS

‘We willen de leerlingen weer goesting geven’ Net als vele lagere scholen gaan ook steeds meer Nederlandstalige secundaire scholen in Brussel op zoek naar nieuwe lesmethodes. Zo kiest de gloednieuwe Comeniusschool voor ‘zelfsturend leren’. “Op die manier willen we de motivatie van de leerlingen versterken,” zegt directrice Barbara De Groot. — BETTINA HUBO

H

et Nederlandstalig secundair onderwijs is uitgebreid met twee nieuwe scholen. In Anderlecht verbouwde de vzw Sint-Goedele de oude kerk van Scheut tot Tienerschool, een school voor jongeren van tien tot veertien jaar. Leerlingen van het vijfde en zesde lager zitten er samen met tieners van de eerste graad van het middelbaar, dit om de overgang van lager naar middelbaar te verzachten.

In Koekelberg, op de voormalige HUB-site, ging de nieuwe Comeniuscampus van het Gemeenschapsonderwijs open, met kleuterklassen, en lager en secundair onderwijs.

Barbara De Groot, directeur van de secundaire school, mocht maandag een kleine honderd nieuwe leerlingen van het eerste middelbaar begroeten. Ze zullen op een ‘vernieuwende’ manier les krijgen.

10

I

5 SEPTEMBER 2018

De Groot is een jaar bezig geweest met de voorbereidingen van de nieuwe school. “We wilden iets anders, het mocht geen klassieke school zijn,” zegt ze. Haar belangrijkste doel was: een methode vinden om de motivatie van de leerlingen te versterken. “Veel leerlingen zijn gedemotiveerd.

Daardoor is er veel schooluitval. De vraag was dus: hoe pakken we het aan, zodat ze weer goesting krijgen.”

De Groot verdiepte zich in wetenschappelijke literatuur en ging ook kijken bij verschillende scholen in Vlaanderen en Nederland, onder meer bij het Vathorst College in Amersfoort, een grote inspiratiebron. Zo kwam ze uit bij ‘zelfsturend leren’. “De leerlingen krijgen hun eigen leerproces in handen.”

Hoe werkt het? Om te beginnen zijn er in het nieuwe schoolgebouw geen traditionele klaslokalen gemaakt. Alle leerlingen van het eerste middelbaar zitten in één grote

leerruimte, met verschillende soorten tafeltjes en zithoeken. Daar werken ze vooral zelfstandig achter hun laptop. “Klassikale lessen zijn verleden tijd,” zegt De Groot. “Alles gebeurt via de digitale leeromgeving Canvas. Daar krijgen onze leerlingen aan het begin van de lesweek hun doelstellingen, die ze tegen het midden of het einde van de week behaald moeten hebben. Ze mogen vervolgens zelf bepalen wanneer ze aan welke lessen werken.”

Hulp kunnen de scholieren vragen aan elkaar, want samenwerking wordt ten zeerste gestimuleerd, of aan de leerkrachten die in de leerruimte rondlopen. “Ook de rol van de leerkrachten is anders. Ze zijn meer coaches, die feedback geven.”

Voor ze aan een opdracht beginnen, moeten de leerlingen zelf inschatten hoe vlot ze de leerstof onder de knie denken te krijgen. Zijn ze wandelaar, jogger of hardloper?

“De wandelaars krijgen extra uitleg van de leerkracht in een van de instructielokaaltjes,” zegt De Groot.

DOMEINEN IN PLAATS VAN VAKKEN De opdeling in de klassieke vakken is verdwenen. “Wij werken met domeinen. Wiskunde, techniek, wetenschappen en aardrijkskunde zijn samengevoegd tot mens en wetenschap. Alle talen zitten gebundeld in het domein mens en communicatie. Bepaalde begrippen keren immers terug in verschillende vakken. Zo duikt het begrip ‘schaal’

Nazitattoo

Ambassade VS

Vooruitgangscoalitie

De MIVB ontslaat een buschauffeur nadat foto’s waren opgedoken waarop de nazitattoos van de man te zien zijn. Volgens gelijkekansencentrum Unia is dat ontslag gerechtvaardigd en geen vorm van discriminatie. De man werkte 26 jaar voor de MIVB, maar hield de tattoos al die tijd verborgen.

De Verenigde Staten annuleren dan toch de aankoop van het voormalige AXA-hoofdkwartier aan de Vorstlaan in Watermaal-Bosvoorde. De VS wilden het gebouw slopen voor een nieuwe hyperbeveiligde ambassade.

De regering stak stokken in de wielen door het oude pand te beschermen.

PS-voorzitter Elio Di Rupo wil na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober en de federale en regionale verkiezingen van mei 2019 samenwerken met Ecolo en Défi. Zijn coalition de progrès wil een antwoord bieden op de MR en de CDH die niet met PS in zee willen gaan.

Er zou wat meer fierheid mogen zijn over Brussel BRUZZ | DE WEEK

BAS SMETS landschapsarchitect en ontwerper herdenkingsplek terreurslachtoffers (in ‘De Standaard’)

Cartoon

Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

Een grote leerruimte vervangt de traditionele klaslokalen bij Comenius. © SASKIA VANDERSTICHELE

op in wiskunde en techniek, maar ook in aardrijkskunde. Het is belangrijk het verband te zien.”

De leerlingen hoeven in het eerste jaar niet meteen te kiezen tussen Latijn en moderne wetenschappen. “Behalve de 28 uur basisvorming zijn er een aantal opties: Latijn, STEM, ICT en media, creatief talent, taal en expressie. Tot Kerstmis mogen de jongeren van al die opties proeven. Pas daarna maken ze hun keuze. Veel leerlingen weten immers niet waar hun talenten liggen.”

Omdat Comenius behalve vernieuwend ook een warme school wil zijn, begint elke schooldag met een kringgesprek. “Dat gebeurt dan wel in kleine groepjes, tien leerlingen en een leerkracht.”

5 SEPTEMBER 2018

I

11

Spreektijd

BRUZZ | DE VERHALEN

Jean Paul Van Bendegem

12

‘Neem eens een Bijbel ter hand’ I

5 SEPTEMBER 2018

— DANNY VILEYN, FOTO’S BART DEWAELE

A

ls pendelaar heeft Van Bendegem duizenden keren de gang tussen de metro en het treinstation Brussel-Centraal afgelopen. Eén avond was hij echt bang. “Het was hartje winter, na een avondcollege en toen ik van de metro naar de trein stapte, was er net voedselbedeling.

Er weerklonk een hels kabaal, ik had de indruk dat niet alleen de honden blaften, er werd druk gegesticuleerd en er was chaos. Ik dacht: hier stap ik niet door, moet ik de politie bellen? Maar toen zei ik tot mezelf: ‘Denk eens goed na Jean Paul, die mensen zijn bezig met eten te bemachtigen en te verorberen, die interesseren zich niet voor jou, dit is de veiligst mogelijke situatie.’ Dit is een van de ervaringen die me geleerd hebben goed te kijken en situaties in te schatten. Waarmee ik niet gezegd wil hebben dat er geen onveilige situaties zijn. We moeten niet flauw doen.”

Van Bendegem mag dan een hoogleraar zijn met een staat van dienst om u tegen te zeggen, hij beseft, zo vertelt hij, hoe precair dat is. “In diezelfde gang van het Centraal Station heb ik een paar keer aan een medereiziger gevraagd: ‘Hoe groot is de afstand tussen u en die mens daar, denkt ge?’ Die mens was een van de vele bedelaars, de zogenaamde vierdewereldmensen.

Ik kreeg een verbaasde blik als antwoord. Ik heb toen gezegd: zoveel (laat een afstand van dertig centimeter zien, red.). Ik kan daar over zes maanden ook zitten te bedelen. Ik heb het in mijn eigen omgeving meegemaakt.”

U bent een volbloed Gentenaar, maar hebt 33 jaar in Brussel gewerkt. Hoe goed kent u Brussel?

In de loop der jaren heb ik in en rond Brussel ook mensen leren kennen en ik word weleens gevraagd om een tentoonstelling te openen.

Dat zijn gedroomde gelegenheden om Brusselaars en cultureel Brussel te leren kennen. Ik ben blij dat ik 33 jaar in Brussel heb mogen werken, anders had ik de stad nooit gekend.

Net zoals veel Fransen en Britten Parijs en Londen niet kennen.

Vlamingen zijn hierop geen uitzondering.

Ik vind dat Brussel in de loop der jaren stukken tweetaliger is geworden. Onlangs stapte ik een café binnen en bestelde un café,

“Gent en Antwerpen hebben hun stadsdichters, waarom hebben we geen stadsfilosofen?”

Wanneer is de kentering gekomen?

VAN BENDEGEM: Tussen

JEAN PAUL VAN BENDEGEM FILOSOOF/WISKUNDIGE

2004 en 2009 was ik decaan van Letteren en Wijsbegeerte en als ik na een dag vergaderen om 17 uur de deur van mijn kantoor achter me dichttrok, zat het me soms heel hoog. Als ik dan de trein had genomen naar huis was de avond van mijn vrouw om zeep geweest, want ik zou uren aan een stuk gezaagd hebben. Daarom liep ik de Waversesteenweg af tot Matonge en dan de Kleine Ring over naar het Centraal Station. Zo heb ik verschillende buurten leren kennen. Als de afstand korter dan vijf kilometer is, dan stap ik. Dat lukt gelukkig nog.

omdat ik ervan uitging dat er geen Nederlands werd gesproken, maar de kelner, duidelijk een Franstalige riep naar zijn collega achter de toog: ‘een koffie’.

Mijn Frans is trouwens niet zo goed als ik zou willen, maar dat heeft alles te maken met mijn werkomgeving. In instellingen als de VUB is de tweede taal Engels. Maar Frans is wel degelijk de tweede landstaal en bovendien een heel mooie taal. En dan moet ik me ook nog eens verontschuldigen

U bent, net zoals Etienne Vermeersch, filosoof én een publiek figuur.

Maar wat is dat eigenlijk een filosoof? Na 33 jaar moet het lukken om een sluitende definitie te geven.

VAN BENDEGEM: (moet heel erg lachen) Eerst en vooral leeft een filosoof net zoals alle mensen in een bepaald tijdvak. Ik ga ervan uit dat filosofen over vijftig jaar zullen zeggen: aan het begin van de 21ste eeuw stelden filosofen zich die en die vragen, hadden ze die en die projecten, maar dat is nu niet meer aan de orde. Filosofen moeten volgens mij niet op zoek naar eeuwige waarheden, de geschiedenis van de filosofie is een slagveld van mislukte pogingen daartoe. De academische filosofie is ondertussen heel gespecialiseerd geworden, terwijl de nood aan filosofen die in de maatschappij staan heel groot is. Als ik een lezing geef in Vlaanderen, dan hebben mijn toehoorders er geen idee van dat mijn werk aan de universiteit van een heel andere aard is dan mijn lezingen. Aan de universiteit ben ik bezig met nadenken over de vraag of er een geschikte logica te bedenken is voor het ontwerpen van eindige modellen van oneindigheid. Ik maak deel uit van een internationaal netwerk, ik publiceer in academische tijdschriften. Er wordt van vakfilosofen een academische stijl verwacht en je moet je houden aan formats, anders kom je er niet in.

Gelukkig hebben we ondertussen publieke filosofen, zelfstandige denkers zoals Tinneke Beeckman, Maarten Boudry en Alicja Gescinska.

Gent en Antwerpen hebben hun stadsdichters, waarom hebben we geen stadsfilosofen? Het probleem is dat we geen mecenassen hebben om die mensen te betalen. Dat idee van stadsfilosofen is niet zo gek, het zou het oppakken zijn van een verloren gegaan gebruik van dorpsfilosofen.

De dorpsfilosoof werd door sommigen weliswaar beschouwd als iemand die er niet helemaal bij was, maar voor anderen was hij wel degelijk een referentiepunt. Vandaag zijn het filosofen als Beeckman, Boudry en Gescinska die columns schrijven en debatten animeren.

U bent wiskundige én filosoof. Valt dat te verzoenen?

VAN BENDEGEM: Boven de ingang van de Academie van Plato stond ▲

JEAN PAUL VAN BENDEGEM: Om uw vraag te beantwoorden moet ik u

eerst vertellen welke kranten ik lees.

We zijn geabonneerd op De Morgen en De Standaard. Ons abonnement op De Morgen heeft wortels in het verleden, ik heb er ooit een aandeel van gekocht toen de krant bijna failliet was en ik ben zo vriendelijk geweest om mijn geld niet terug te vragen toen de krant verkocht werd aan Christian Van Thillo. Ik vind het nog altijd een sympathieke krant. De Standaard is heel erg geëvolueerd in de goede zin, ze steekt De Morgen regelmatig langs centrumlinks voorbij. Sinds een aantal jaren hebben we ook een abonnement op Le Soir. Als Jambon & Co een uitspraak doen over Molenbeek wil ik ook een andere klok horen. In Le Soir leer ik Brussel ook maatschappelijk kennen, als ik De Morgen en De Standaard lees, heb ik de indruk dat er in Brussel alleen maar politici en ambtenaren rondlopen.

Ook ik heb lang zo gedacht.

tegenover onze Duitstalige landgenoten.

BRUZZ | DE VERHALEN

“Mocht het waar zijn dat het niveau van de studenten jaar na jaar achteruitgaat, dan zou de VUB bevolkt worden door bavianen, ik verzeker u dat dat niet zo is.”

Professor Logica en Wetenschapsfilosofie Jean Paul Van Bendegem gaat na 33 jaar VUB met emeritaat, maar hij heeft aan spitsheid nog niets verloren.

5 SEPTEMBER 2018

I

13

Jean Paul Van Bendegem

▲

gebeiteld: wie geen meetkunde kent, heeft hier niets te zoeken. Mag ik met een bon mot antwoorden? Ik hou van filosofie voor de vragen en van wiskunde voor de antwoorden. Het is pas recentelijk dat de wiskunde en de filosofie hun eigen weg zijn gegaan.

Als het van sommige werkgeversfederaties afhangt moet ook de universiteit meer en meer voorbereiden op de arbeidsmarkt.

VAN BENDEGEM: Dat is gevaarlijk.

Niet weinig jonge mensen die universitair geschoold zijn, komen later in een leidinggevende positie terecht. Dat betekent dat zij de maatschappij mee zullen vorm geven.

Van zulke mensen mogen we verwachten dat zij breed gevormd zijn, dat zij nadenken over thema’s die niet tot hun vakgebied JEAN PAUL VAN BENDEGEM behoren. De FILOSOOF/WISKUNDIGE universiteit moet volwaardige leden van de maatschappij afleveren. Trouwens een veel verzorgder taalgebruik wie breed gevormd is, kan zich later hebben dan autochtone, ze beseffen gemakkelijker specialiseren dan de hoe belangrijk goed en verzorgd omgekeerde weg. spreken is. Ten tweede stel ik vast De universiteit levert trouwens diploma’s af die rechtstreeks toegang dat er een overwicht is aan vrouwelijke studenten. Dat verheugt mij geven tot de arbeidsmarkt, zoals een oprecht. Dat betekent dat er diploma rechten, geneeskunde of generaties zelfstandige vrouwen ingenieur. Maar een filosoof die aankomen die een culturele omslag klaar is voor de arbeidsmarkt? zullen bewerkstelligen die niet van Ik moet u zeggen dat er wel bovenuit opgelegd wordt. degelijk werkgevers zijn die zich interesseren voor filosofie. Zo ben ik door Jef Colruyt uitgenodigd om voor U werkt 33 jaar aan de VUB en bent de kaderleden van Colruyt te 35 jaar logebroeder. In die periode is spreken. Het paste niet in een Vlaanderen ontzuild. U gaf dit jaar de opleidingsprogramma en ik mocht Sint-Thomaslezing aan het Hoger praten over ‘waarmee ik bezig was’.

Instituut voor Wijsbegeerte van de Jef Colruyt wou zijn mensen meer KU Leuven. bieden dan direct bruikbare kennis.

VAN BENDEGEM: Ik kom uit een tijd Hulde in deze aan Jef Colruyt. waarin verzuiling troef was, je wist waar je stond en je had duidelijke vijanden, en dat had zeker zijn Vergelijkt u eens de student van voordelen. Maar de schaduwen van dertig jaar geleden met die vandaag. de verzuiling zijn er nog en die VAN BENDEGEM: Als ik sommigen kunnen zwaar wegen. Ik heb zestien mag geloven gaat het niveau van de jaar in commissies van het Fonds eerstejaars er jaar na jaar op voor Wetenschappelijk onderzoek achteruit. Als dat zo was, dan was de (FWO) gezeten. Voor de vergadering VUB anno 2018 bevolkt door bavianen, ik kan u verzekeren dat dat stonden wij als filosofen van Gent, Leuven, Antwerpen en Brussel niet zo is. Het gemiddelde niveau gezellig onder elkaar te keuvelen. van de studenten is hetzelfde

“Ik heb Brussel leren kennen door heel veel te stappen: van de VUB via Matonge tot aan het Centraal Station”

BRUZZ | DE VERHALEN 14

gebleven, maar de spreiding van de gausscurve is groter. Dat heeft te maken met de democratisering van het hoger onderwijs, vroeger kwamen de studenten beter voorbereid naar de universiteit. Nu is de instroom breder.

Ik zie twee duidelijke trends, Twintig jaar geleden zakten de meeste allochtone studenten voor hun examens, niet omdat ze dom waren, maar omdat ze zich niet konden uitdrukken in het Nederlands zoals het hoort op een examen aan de universiteit. Zoveel jaar later stel ik vast dat veel allochtone studenten

I

5 SEPTEMBER 2018

Soms waren er zelfs hoogstaande filosofische discussie, en ik vind dat zeer goed. Maar als we de vergaderzaal binnengingen en er lag 100 euro op tafel moest ik er mijn vinger op leggen, anders was dat geld al weg.

Ook de vergaderingen van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR) voor de verdeling van de fondsen van het Bijzonder Onderzoeksfonds (BOF) van de Vlaamse regering lieten duidelijk zien dat, als het op geld aankomt, de verzuiling niet voorbij is. Daar was het de grote twee, Leuven en Gent, tegen de middelgrote twee, Brussel en Antwerpen.

Maar u mocht wel de Sint-Thomaslezing geven.

VAN BENDEGEM: Ja, ik heb het mogen meemaken dat ik gevraagd was voor de Thomaslezing aan de KU Leuven, voor KU Leuven de Heilige Thomas.

Het waren de studenten die me voorgesteld hadden en van de academische overheid heb ik carte blanche gekregen. Ik heb dat naar goed vermogen gedaan en het is ook goed overgekomen.

Als oude vrijzinnigen mij zeggen: we hebben strijd geleverd tegen het Vaticaan en nu die achter de rug is, komt de islam eraan, dan is mijn antwoord: ‘Dacht je nu echt dat er aan die strijd een einde zou komen?’

Ook binnen het christelijke kondigen zich nieuwe tendenzen aan. Had je mij twintig jaar geleden op het creationisme gewezen, dan had ik gezegd dat dat een typisch Amerikaanse ziekte was met een paar extreme protestanten in een paar dorpen in Nederland. Maar er is dus meer. Ik ben ervan overtuigd dat de verschillende levensbeschouwingen elkaar zullen blijven aftasten.

U ben zelf gelovig opgevoed. Dat helpt om de evolutie te begrijpen.

VAN BENDEGEM: Ik heb een ongelooflijk cadeau gekregen, ik ben opgevoed in twee levensbeschouwingen. Langs vaders kant was de familie protestants gereformeerd, langs moeders kant diep katholiek.

Thuis werd ik gereformeerd opgevoed. In principe ging het over dezelfde God, maar bijwijlen stonden ze lijnrecht tegenover elkaar. Voor mijn grootmoeder langs moeders kant was Maria Hemelvaart een hoogdag, langs vaders kant was Maria gewoon een vrouw die niet op te stijgen had. Wij gingen op

15 augustus dan maar naar Sluis om inkopen te doen, want daar waren de winkels open. Ik ben dus nooit opgevoed met dé waarheid.

Ik heb me een breuk gelachen met het incident rond de brief van Paulus aan de Efeziërs (die onlangs tijdens een misviering op tv was te horen, red.). Mijn eerste reactie was: allez, er is nog eens een bijbel vastgepakt, opengeslagen en ze zijn verwonderd over wat erin staat. Als protestant ben ik opgevoed met de Bijbel, dat was een studieboek. Ik ben van kindsbeen af aan opgegroeid met de ambiguïteiten, de tegenspraken en de soms duidelijke zaken die in de Bijbel staan. De brief van Paulus aan de Efeziërs kan je niet verkeerd lezen: de vrouw moet onderdanig zijn aan de man.

Is het geen verlies dat jonge mensen de Bijbel niet meer kennen?

VAN BENDEGEM: Ik vind dat een verlies, ik merk dat eerstejaars niet

staat, het is geraas. Hoe kan dat boek zoveel mensen beïnvloed hebben? We moeten ook teksten blijven lezen waar we niets willen mee te maken hebben.

Ik heb altijd gezegd: je zit weliswaar aan de VUB, een vrijzinnige universiteit, maar bekijk ook eens de Bijbel, het is een sleutelboek van onze cultuur. Als je wil weten waar we vandaan komen, moet je het boek kennen. En voor alle duidelijkheid: ik heb het niet over het christendom als de wortels van onze beschaving, en dat het christendom zou moeten vermeld worden in de Europese Grondwet en blablabla. Foert daarmee.

U bent ook logebroeder.

VAN BENDEGEM: Wat ik waardeer in de loge is de toegenomen openheid, het kan nog beter, maar er is een evolutie. Ik ben nu 35 jaar bij de loge, de redenen waarom het een discreet genootschap geweest is, zijn

volledig legitiem zoals tijdens de Tweede Wereldoorlog, en er is een generatie die daar terecht op wijst.

Maar in navolging van mensen als Leo Apostel pleit ik ervoor dat mensen die het zich kunnen permitteren zich outen als logebroeder. Ik geef lezingen voor een breed publiek over wat vrijmetselarij is en heel vaak is er op het einde van de avond een toehoorder die rechtstaat en zegt: ‘Is het dat maar ?’ Ja dus, het zijn mensen die om de week of om de twee weken samenkomen, zotte kleren aantrekken en afspreken om op een waanzinnige manier met elkaar om te gaan en altijd in rechte hoeken lopen. En als er dan wordt gevraagd of dat geen tijdverlies is, dan zeg ik ja, maar het is toch fantastisch dat dat anno 2018 kan.

Natuurlijk is het niet nutteloos, ik ben er voor een deel gevormd. Ik ben een diplomaat tot in de kist, in de loge heb ik geleerd voor mijn mening uit te komen.

Hoe kijkt u aan tegen het rechts populisme dat steeds meer terrein wint?

VAN BENDEGEM: Met een groeiende bezorgdheid. Hier lokaal zitten we nog goed, en ik hoop oprecht dat in mijn thuisstad Gent met de gemeenteraadsverkiezingen het samenspelen tussen rood en groen standhoudt. En als Groen de grootste wordt met een groene burgemeester is dat voor mij ook geen probleem.

Tot nog toe is N-VA nog geen succes geweest in Gent. Ook Vlaams Belang is nooit een succes geweest. Hoe dat komt, weet ik niet. Ik weet alleen dat vanaf de komst van de socialisten, Gilbert Temmerman gevolgd door Frank Beke en Daniel Termont, er altijd ingezet is op ‘de zwakkeren eerst’. Als de zwakkeren eerst aan bod komen, dan wordt het geheel, de samenleving of de stad er beter van.

BRUZZ | DE VERHALEN

meer in staat zijn om een middeleeuws schilderij te lezen, heel de iconografie is verloren. Ik heb jarenlang in het eerste college logica een quiz georganiseerd. Ik las een mooi erotisch tekstfragment voor en de eerstejaars moesten raden waaruit het kwam. Meest gegeven antwoord: de Kamasutra. Ik zei: dat is helemaal niet slecht, maar dit is de Bijbel. Het Hooglied is een van die prachtige gezangen waar de bruidegom de bruid bezingt.

Er is een groot contrast tussen de Bijbel en de Koran. De Koran is uniform, de Bijbel is een stilistisch groots boek met poëzie, gezangen, spreuken, verhalen. En al die prachtige beelden die wij vandaag niet meer kunnen gebruiken. Ja ik vind het jammer. Net zoals studenten vandaag ook zouden moeten kennismaken, weliswaar onder dichte begeleiding, met het fragment over Entartete Kunst in Mein Kampf.

Het is complete waanzin die daar

Uw studenten van lang geleden praten nog altijd over het raadsel van de bus: er stappen vijf mensen in een lege bus, drie haltes verder stappen er zeven uit.

VAN BENDEGEM: Eigenlijk is het een mop: er komt een lege bus aan, er stappen vijf reizigers in.

Drie haltes verder stappen er zeven uit.

Jean Paul Nog eens een halte Van Bendegem verder stappen er twee geboren op 28 maart 1953 reizigers in zodat de in Gent bus opnieuw leeg is.

Het is het verhaal van in 1976 licenciaat in de een vader die aan zijn wiskunde aan de Rijksuniversiteit Gent zoontje probeert uit te leggen wat negatieve in 1979 licenciaat in de getallen zijn, maar de wijsbegeerte in Gent man gebruikt de is logebroeder sinds 35 jaar verkeerde vergelijking. is stichtend lid van SKEPP Ieder normaal mens is sinds 1983 doctor in de vraagt zich af: hoe is wijsbegeerte en doceert in het mogelijk dat er Gent, Antwerpen en de VUB zeven mensen publiceert in 1997 ‘Tot in der afstappen als er maar eindigheid’, zijn jongste uit vijf in zitten en terecht.

2017 heet ‘Verdwaalde stad’ Ik gebruikte de mop om studenten wiskunde uit te leggen dat ze, als ze later voor de klas staan, heel goed moeten opletten met vergelijkingen en analogieën.

Negatieve getallen leg je best uit aan de hand van een lift: je vertrekt op de gelijkvloerse verdieping (0), je duwt op het knopje van de vijfde verdieping (plus 5), je duwt op min twee (min zeven), om het gebouw te verlaten moet je twee verdiepingen naar omhoog (plus 2).

5 SEPTEMBER 2018

I

15

Patrimonium

De onmogelijke restauratie van het Justitiepaleis

Renovatie zonder einde BRUZZ | DE VERHALEN

Na vijftien jaar aanmodderen is er opnieuw een studiebureau aangesteld voor de renovatie van het Justitiepaleis. Toch zou de renovatie nog aanslepen tot 2040. “Dit is ongelooflijk slecht beheer van publiek geld.” — LAURENT VERMEERSCH

V

16

I

5 SEPTEMBER 2018

het wachtwoord kwijt waren en konden ze het programma niet in.”

De anekdote zegt iets over de onwaarschijnlijke saga die de renovatie van het Justitiepaleis geworden is. In elk geval is de eerdere belofte van minister Jan

aannemer echt aan de slag kan.

Voor het eerst sinds jaren is wel een belangrijke stap gezet. “Er is een studiebureau aangesteld, dat is al iets,” zegt Van Dessel. “De opdracht is toegewezen aan het architectenbureau Karel Breda. Dat

“Als we het gebouw nog verder laten verkommeren, stort het in” JOHAN VAN DESSEL ARCHITECT

Jambon (N-VA), bevoegd voor de Regie der Gebouwen, om nog dit jaar met de werken te beginnen niet meer haalbaar. Door de zware procedure duurt het waarschijnlijk nog een paar jaar voor een

renoveerde eerder onder meer de Basiliek van Halle en de Zavelkerk.

Sommigen beweren dat hij gekozen is omdat hij zou aanleunen bij de N-VA, maar ik denk dat hij gewoon de goedkoopste was. Wettelijk

moeten ze de goedkoopste kiezen.”

Al is goedkoop relatief in dit dossier. Volgens Jambon zou de totale restauratie 100 miljoen euro kosten. Volgens Luc Hennart, voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg is minstens 300 tot 400 miljoen nodig. “Dat lijkt mij een meer realistische schatting,” zegt Van Dessel. “De werken aan de koepel hebben drie miljoen euro gekost. Je moet naar de schaal van het gebouw kijken, maar ook naar de staat ervan. Sinds de Tweede Wereldoorlog is er nooit iets aan gedaan. De stenen zijn opgehangen aan ijzeren draagbalken, maar die zijn al honderd jaar aan het roesten.

Wie goed kijkt, kan al delen zien doorhangen. Als we het gebouw nog verder laten verkommeren, stort het in. De hele structuur moet vernieuwd worden met inox en ook een groot deel van de stenen moet vervangen worden.”

Van Dessel leerde de structuur van het gebouw kennen toen hij de

▲

orige maand was de renovatie van het Justitiepaleis nog eens in het nieuws. De stellingen, die er al staan sinds 1987, zouden misschien kunnen verdwijnen in 2032. De rehabilitatie van de binnenkant zou daarna nog duren tot 2040. Cijfers om van te duizelen.

De timing houdt bovendien geen rekening met onverwachte tegenslagen. In het verleden ontbraken die nochtans niet, getuigt architect Johan Van Dessel van bureau Arter. Hij overzag begin jaren 2000 de succesvolle renovatie van de koepel. “Na die eerste opdracht mochten we het hele gebouw opmeten,” vertelt hij. “Ik heb daar een ploeg opgezet. Acht mensen zijn twee jaar bezig geweest met alles te meten en die gegevens te verwerken in een computerprogramma opgelegd door de Regie der Gebouwen. Toen ik jaren later een plan wilde opvragen, bleek dat ze bij de Regie

De stellingen staan er al dertig jaar en moeten nog standhouden tot 2032.

BRUZZ | DE VERHALEN

© PHOTONEWS

© PHOTONEWS

5 SEPTEMBER 2018

I 17

▲

koepel renoveerde. Het leek er lang op dat hij de verdere renovatie zou mogen doen, maar dat liep niet van een leien dakje. Een keerpunt was de beslissing van het Brussels Gewest om het gebouw te beschermen, in 2001. “Dat was een slimme politieke daad,” zegt Van Dessel. “Het kost niets en Brussel kreeg inspraak. Maar als je ziet hoe het allemaal gelopen is, zou je dat eigenlijk ongedaan moeten maken.”

SABOTAGE

BRUZZ | DE VERHALEN

Door de bescherming moeten alle renovatieplannen het fiat krijgen van de Brusselse Commissie voor Monumenten en Landschappen.

Toen Van Dessel en zijn team begonnen aan de tweede fase ging het fout. “We mochten van de Commissie niet stukje bij beetje renoveren zonder masterplan en historische analyse, urgentiemaatregelen … Logisch, maar dat zat niet in onze opdracht.”

De situatie leidde tot een impasse tussen de architect en de Regie. Via een taskforce werd gepoogd om de verschillende partijen op één lijn te brengen, maar die viel na een tijdje plat. Onder meer door verschillende personeelswissels bij de Regie.

Paul Colot, de laatste conservator van het Justitiepaleis, ging met pensioen. Sindsdien is er geen conservator meer.

Tussen de Regie en de Commissie zou het ook niet meteen goed komen. “De federale Regie kon het niet hebben dat de regionale

Commissie de les kwam spellen,” aldus Van Dessel. “Toen de Regie een deel van de daken wilde laten herstellen, heeft de Commissie de werken laten stilleggen omdat er geen toelating was. Het is daarom dat de stellingen er nog staan. Het verhaaltje dat de stellingen het gebouw ondersteunen is nonsens.”

Daarnaast getuigt Van Dessel ook over een interne strijd bij de Regie der Gebouwen. “Dossier bleven soms jaren liggen,” klinkt het.

“Waarom wist ik ook niet. Achteraf hoorde ik dan dat de verantwoorde-

“Brussel kan het niet betalen en België bestaat niet meer of is niet geïnteresseerd” JOHAN VAN DESSEL ARCHITECT

lijke directeur wilde worden van een nieuwe dienst die zelf de renovatie zou doen. Behalve een gebrek aan middelen is er dus ook sprake van onwil en mogelijk zelfs sabotage.”

Bovendien kwamen enkele topambtenaren van de Regie in het vizier van het gerecht. “Jarenlang was de Regie God in de aannemerswereld. Zij kregen cadeaus omdat ze lucratieve opdrachten konden geven. Zeker toen ze nog konden werken met rechtstreekse aanbesteding. Ze waanden zich boven de wet omdat ze weinig controle kregen. De laatste jaren is daar wel verandering in gekomen.”

Ondertussen bleef de renovatie jarenlang aanslepen, tot Van Dessel in 2012 een brief kreeg dat de samenwerking werd stopgezet.

“Ergens ben ik wel blij dat ik ontslagen ben. Ze kunnen mij niet meer verantwoordelijk stellen als er een steen naar beneden valt. Daar was ik echt bang voor.”

IDEEËNWEDSTRIJD

Ook binnen zijn er mankementen en is het behelpen in afwachting van grondige werkzaamheden.

18

I

5 SEPTEMBER 2018

© PHOTONEWS

Jaren terug is ook veel tijd verloren gegaan met de discussie over de toekomst van het paleis. Een internationale ideeënwedstrijd leverde tal van out-of-the-boxplannen op, maar die verdwenen in een lade en in 2016 besliste de regering om de gerechtsfunctie te behouden.

“Die hele wedstrijd was belachelijk,” zegt Van Dessel. “Net als het voorstel van architect Jean-Michel Jaspers (oprichter van het architectenbureau Jaspers-Eyers, red.) om er winkels en horeca in onder te brengen. Daar zit een logica achter: hij verhuurt zelf verschillende gebouwen aan justitie en heeft er dus belang bij dat die diensten nooit terugkeren naar het Justitiepaleis.”

Ook afbreken is geen optie voor Van Dessel. “Het is misschien geen mooi gebouw, maar het is indrukwekkend. Een beetje zoals de piramides. Dit gebouw maakt van Brussel een grootstad. Het is een overdreven, maar belangrijk symbool voor een belangrijke ontwikkeling in onze maatschappij: dat de rechtspraak van de mens komt en niet langer van God. Onze maatschappij is het aan zichzelf verplicht om dat gebouw te herstellen.”

Na al die jaren weet Van Dessel ook hoe hij de renovatie zou aanpakken. “Ik zou alles afbreken wat Poelaert niet gebouwd heeft. Het gebouw had oorspronkelijk verschillende binnenkoeren, maar die zijn volgebouwd. Dat maakt het gebouw een donker labyrint. Als we al die dingen afbreken, krijgen we een veel lichter gebouw.”

Behalve voor de belangrijkste rechtbanken kan er ook plaats gemaakt worden voor een museum.

De koepel kan uitgespeeld worden als toeristische attractie. “Kort na de oorlog kon je als bezoeker naar boven voor 5 frank. We hebben daar documenten van teruggevonden.”

Het grootste obstakel blijft de financiering. “Brussel kan het niet betalen en België bestaat niet meer of is niet geïnteresseerd,” aldus de architect. “Het zou goedkoper zijn om alles in één keer te renoveren, maar het budget ontbreekt.” Dus wordt de opdracht in stukjes geknipt.

Ondertussen betaalt de overheid miljoenen aan huurgelden om delen van justitie elders te huisvesten.

Daarnaast zijn er de aanzienlijke onderhouds- en beheerskosten van het gebouw. Ook de ondertussen verouderde stellingen vragen onderhoud.

“De bovenste heeft de Regie uiteindelijk zelf kunnen kopen, maar de onderste worden nog altijd gehuurd. Voor de aannemer die ze gezet heeft is dat een levenslange rente. Dat is ongelooflijk slecht beheer van publiek geld.”

De toestand van het pronkstuk van architect Joseph Poelaert verslechtert jaar na jaar. Onderaan een foto uit 2013, boven uit 2017.

BRUZZ | DE VERHALEN

© PHOTONEWS

© PHOTONEWS

5 SEPTEMBER 2018

I 19

Brussel kiest

‘Op onze leeftijd mogen we nog wat naïef zijn’ BRUZZ | DE VERHALEN

Vijf jonge kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen

Cassandra Vet ( SP.A), Frederik Ceulemans (Open VLD), Anton Schuurmans (CD&V), Suzanne Ryvers (Groen) en Gilles Verstraeten (N-VA): jong en verkiesbaar op 14 oktober.

20

I

5 SEPTEMBER 2018

F

rank Vandenbroucke, Margaret Thatcher, Bart Somers, Hillary Clinton en Jean-Luc Dehaene. Dat zijn de politieke voorbeelden van achtereenvolgens Cassandra Vet (29, SP.A), Gilles Verstraeten (28, N-VA), Frederik Ceulemans (29, Open VLD), Suzanne Ryvers (29, Groen) en Anton Schuurmans (29, CD&V). De namen van die vijf Brusselaars kunnen kiezers op zondag 14 oktober voor het eerst tegenkomen in het stemhokje in Elsene, Anderlecht, Brussel-Stad, Sint-Gillis en Schaarbeek, want zij zijn kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Die laatste gemeente is het politieke strijdtoneel van CD&V’er Schuurmans, een ingeweken Limburger uit Hamont-Achel, die werkt voor de koepel van sociale organisaties beweging.net (het vroegere ACW). De passie voor politiek kwam bij hem bovendrijven tijdens zijn studententijd in Leuven.

“Door mijn engagement in de studentenraad leerde ik heel wat mensen kennen. Op een dag vroeg iemand me mee naar een jongerencongres van CD&V. Ik hield van de sfeer tijdens de discussies en ben snel daarna lid geworden.”

ALMA MATER

5 SEPTEMBER 2018

▲

Het verhaal klinkt de anderen bekend in de oren. Ook bij hen sloeg het politieke vuur in de pan aan de Alma Mater. Voor Ceulemans, Vet en Ryvers stond die in Brussel.

Alleen Verstraeten volgde het voorbeeld van Schuurmans door in Leuven te gaan studeren. Als West-Vlaming is dat al een hele prestatie, lacht hij. “Je hebt twee soorten West-Vlamingen. Zij die op hun veertiende al weten dat ze daar

BRUZZ | DE VERHALEN

Politicus of politica. Het staat bij jonge Brusselaars niet meteen met stip op één in de categorie droomjobs. Toch vond BRUZZ vijf twintigers die zich op 14 oktober voor het eerst verkiesbaar stellen. “Politiek is nog steeds de enige weg om iets te veranderen en dat willen wij ook écht doen.” — GODFRIED ROELANT, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

hun hele leven willen blijven wonen en de anderen die de kustprovincie te klein vinden en naar een grote stad trekken. Dat is meestal Gent, maar ik ga graag tegen de stroom in en koos voor Leuven om uiteindelijk verliefd te worden op Brussel.”

Een jobaanbieding als medewerker van een Brits Europees parlementslid leidde Verstraeten naar de hoofdstad en wat later naar de N-VA. “Een logische beslissing voor mij, want de N-VA wil als enige komaf maken met de huidige institutionele millefeuille waar de tijd is blijven stilstaan. Mijn overtuiging dat België nood heeft aan een efficiëntere staatsstructuur betekent echter niet dat ik mij geen Belg kan voelen. Dat doe ik wel, net zo goed als ik ook Vlaming of Brusselaar ben. Het is zaak om in onze hoofdstad al die identiteiten in harmonie met elkaar te laten bestaan en te zoeken naar wat ons als Brusselaars verbindt.”

Suzanne Ryvers (Groen) en Cassandra Vet (SP.A) legden een gelijkaardige weg af, maar kozen bewust voor een andere partij. “Ik deed ervaring op als jobstudente op het kabinet van voormalig Brussels minister Bruno De Lille en ging daarna werken voor Schaarbeeks schepen Adelheid Byttebier,” zegt Ryvers. “Het was leerrijk om te zien hoe het wereldje werkt en hoe je samen rond een tafel tot een akkoord komt. Omdat Groen dat altijd probeert te doen met een positief verhaal, schaarde ik mij achter die partij.”

Vet neusde al een tijdje rond bij de jongsocialisten van Animo en was actief op de Brusselse speelpleinen voor ze een master in de politieke wetenschappen behaalde aan de VUB. Een job als speelpleinverantwoordelijke bij de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) was dan ook een logische stap.

“Op de speelpleinen heb ik zelfvertrouwen gekweekt en talenten ontdekt waarvan ik niet wist dat ik ze had,” vertelt ze. “Je wordt er geconfronteerd met ongelijke kansen en dat is het domein waar ik mij op wil toeleggen. De manier waarop ik dat wil doen, verbindt mij met het socialisme. De overheid en ook de gemeenten moeten goed nadenken over de keuzes die ze maken. Fiscale gunsttarieven voor bedrijfswagens zijn maatregelen die ongelijkheid in de hand werken. We kiezen beter voor thema’s die iedereen aanbelan-

I

21

Vijf jonge kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen

▲ BRUZZ | DE VERHALEN

gen. Luchtkwaliteit bijvoorbeeld. Ik denk dat armere mensen daar meer het slachtoffer van zijn doordat zij in wijken wonen waar auto’s vaker door razen.”

Voor Frederik Ceulemans (Open VLD), die afstudeerde als interieurarchitect aan Sint-Lukas in Schaarbeek, was de politieke trigger niet gelijkgezinden vinden, maar wel de complete chaos in de stad. “Het Liedtsplein is een jungle van auto’s.

Ik dacht: wat is dat hier allemaal?

Altijd wilde ik Brussel begrijpen door er zorgvuldig naar te kijken, wat uiteraard samenhangt met mijn studiekeuze. Het is mij nog niet gelukt, maar ik stel vast dat niemand daar echt in slaagt. Ik denk dat mijn politiek engagement daar ergens ontstaan is, tussen de observatie en frustratie in.”

Onder de vlag van de Open VLD timmert hij aan de weg naar boven.

In dat blauwe bastion maken ronkende namen als Dewael, De Croo en De Gucht al jaren de dienst uit. In Brussel zijn Vanhengel en Gatz dan weer incontournable. De doorgroeimogelijkheden lijken beperkt, maar Ceulemans, die ook jongerenvoorzitter is in Brussel, weerlegt die gedachte. “Er bestaan veel clichés over VLD’ers, alsof het allemaal fils à papa’s zijn die elke dag een hemdje dragen. Dat is natuurlijk niet zo. Ik heb het gevoel dat de jeugd voldoende kansen krijgt. Er waren behalve ik nog twee of drie geïnteresseerde generatiegenoten en die waren onmiddellijk welkom.”

BURGERACTIVISME Het kwintet is begeesterd door politiek en dat is eerder de uitzondering bij een publiek met minder dan dertig levensjaren op de teller. “De politiek heeft de laatste decennia een slechte reputatie gekregen door de vele schandalen. Politici worden vereenzelvigd met zakkenvullers en hebben een saai en stoffig imago,” analyseert Verstraeten.

“Het blijft in de politiek ook regelmatig wachten op Godot. Niets lijkt vooruit te gaan en dat pikken jongeren niet meer,” merken de vrouwelijke kandidaten Vet (SP.A) en Ryvers (Groen) op. “Daarom kent het burgeractivisme een steile opmars en zijn die initiatieven goed op weg om de traditionele politiek in de toekomst nog meer naar de kroon te steken. Kijk naar de protesten op het 22

I

5 SEPTEMBER 2018

Sint-Katelijneplein van een paar jaar geleden tegen de plaatsing van terrassen op het plein, of de acties aan de scholen op vrijdag die de slechte luchtkwaliteit aan de kaak stellen. Het biedt ontevreden burgers een uitstekend alternatief om beleidsmakers onder druk te zetten.”

Open VLD’er Ceulemans knikt, maar plaatst wel een kanttekening.

“Voorlopig blijft de politiek het geijkte pad om iets te veranderen. En dat willen wij ook écht doen. Zo moet er een kader komen waarbinnen al de verschillende Brusselkes met elkaar interageren. Dat klinkt misschien een beetje naïef, maar dat is de luxe van onze leeftijd. De kunst bestaat erin om burger en politicus in elkaar te laten overvloeien.”

Net die proef neemt Anton Schuurmans op de som door de Schaarbekenaar zoveel mogelijk bij zijn plannen te betrekken. Met een zelfgebouwde maquette rijdt de CD&V’er rond in de gemeente en gaat hij op zoek naar ‘de grootste gemene deler’.

CASSANDRA VET

‘ We moeten kiezen voor thema’s die iedereen aanbelangen’ 29 jaar Master in de Politieke Wetenschappen VUB, Master Globalisering en Ontwikkeling UA Verantwoordelijke ondersteuning VGC-Speelpleinen bij het Onderwijscentrum Brussel. Vanaf 1 september onderzoeks- en doctoraatsassistent inclusieve financiële ontwikkeling aan de UA Plaats 32 op de lijst van de PS-SP.A in Elsene

“Het is een verzameling van ideeën. Ik toer ermee door de straten en vraag iedereen wat ze ervan vinden. Het staat symbool voor de manier waarop ik aan politiek wil doen. Door te spreken met de mensen, ook wanneer ze het oneens zijn met mij, en pas na overleg een beslissing te nemen. Er bestaan geen simpele oplossingen voor complexe problemen. Sommige partijen vergeten dat weleens, maar we moeten nu eenmaal compromissen sluiten. Op dat vlak ben ik misschien een echte tsjeef, maar dat beschouw ik als een geuzennaam.”

De meeste van zijn ideeën verspreidt CV&V’er Schuurmans ook online. Zo lanceert hij sinds 15 augustus, zestig dagen voor de verkiezingen, iedere dag een voorstel op Facebook. “Het is een dankbaar kanaal omdat het zo doelgericht is en met het grote voordeel dat je verschillende berichten na elkaar kan posten. Dat is nodig, want gemiddeld onthoudt iemand een boodschap pas na twintig keer communiceren. In dat opzicht schiet

FREDERIK CEULEMANS

‘De stad heeft een kader nodig waarbinnen de verschillende Brusselkes met elkaar interageren’ 29 jaar Diploma interieurarchitect Sint-Lukas in Schaarbeek Werkt op architectenbureau Fast Forward in Brussel, Fabrieksstraat 11 Plaats 31 op de lijst van VLD-MR in Brussel-Stad

de klassieke folder tekort.”

Het gebruik van sociale media is anno 2018 goed ingeburgerd.

Potentiële kiezers bij de vleet, maar daar staat een onophoudelijke stroom aan dikwijls destructieve commentaar tegenover. “Soms moet je even slikken als je bepaalde reacties leest. Je mag daar geen energie insteken, maar onbewust doe je dat toch,” zegt Vet. “Er zijn altijd mensen die op zulke platformen met modder gooien. Ik denk dat ik daar wel tegen gewapend ben.

Live and let live, zeker?” zegt Ryvers filosofisch.

Gilles Verstraeten (N-VA) is de enige die tijdens zijn campagne al de nodige bagger moest lezen. “De reacties zijn overwegend positief, maar af en toe gebeurt het dat iemand de pedalen verliest.

‘Retourne en Flandres, chez toi,’ krijg ik weleens naar mijn hoofd geslingerd. Maar goed, dat is ook allemaal weer snel vergeten.”

Liberaal Ceulemans hoopt het nooit te moeten meemaken. “Als ik zou zeggen dat ik daar niet wakker

ANTON SCHUURMANS

‘Ik ben misschien een echte tsjeef, maar dat beschouw ik als een geuzennaam’ 29 jaar Master in de politieke wetenschappen aan de KU Leuven Werkt bij koepel voor sociale organisaties beweging.net, het vroegere ACW Plaats 17 op de lijst van CD&V-CDH in Schaarbeek

BRUZZ VOLGT BRUZZ volgt deze vijf kandidaten in aanloop naar 14 oktober ook met een cameraploeg.

Het resultaat daarvan kan je na de verkiezingen zien op BRUZZ TV en BRUZZ.be.

van lig, dan zou ik liegen. Gelukkig is het mij onbekend, want op een bepaalde manier wil ik toch wel geliket worden.”

BESCHEIDEN AMBITIES Een dikke maand voor de verkiezingen blijft Suzanne Ryvers (Groen) voorzichtig met het uitspreken van ambities. “Na 14 oktober zou ik graag mijn steentje bijdragen aan de uitbouw van Sint-Gillis als fietsvriendelijke gemeente.”

Ook Vet schuwt de grote woorden nog even. “Ik wil mij inzetten om de taalgemeenschappen dichter bij elkaar brengen vanuit een moderne visie op meertaligheid. Op termijn kan dat misschien beter door de oversteek te maken naar het Gewest, maar dat is nog lang niet aan de orde.”

Verstraeten hoopt dat de N-VA in Anderlecht vooruitgang boekt. Met een verdubbeling van het aantal gemeenteraadsleden (van twee naar vijf) zou hij in de zevende hemel zijn.

“Fantaseren doe ik daar niet over. Bij een minder resultaat zal ik net zo

hard werken vanuit de oppositie.”

Dat is wat ook VLD’er Ceulemans aan zichzelf heeft beloofd. “Als de uitslag tegenvalt, dan moet je dat aanvaarden en er alles aan doen om de volgende keer beter te scoren.”

In het appartement van Schuurmans (CD&V) heeft het bidprentje van de overleden ex-premier Jean-Luc Dehaene een prominente plaats gekregen. Maar van een gelijkaardig parcours als ‘de loodgieter’ droomt hij voorlopig beter niet. In juli raakte bekend dat Défi een voorakkoord heeft met Ecolo-Groen. Het kartel CD&V-CDH kreeg de bons.

“Dat was een moeilijk moment en toen heb ik me meermaals afgevraagd of het het wel allemaal waard is,” blikt Schuurmans terug.

“Vrienden en familie hebben mij door die moeilijke periode geholpen.

Als ik niet verkozen raak, hoop ik dat de mensen zich mij achteraf herinneren als iemand met goede ideeën en vooral zelf gaan nadenken hoe ze van Schaarbeek een betere plek kunnen maken.”

UNITED MUSIC OF BRUSSELS NEW SEASON HIGHLIGHTS SEPTEMBER 2018 EXPO

05 SEPTEMBER ’18 — 14 OCTOBER ’18

OBJETS AMBIGUS

CONTEMPORARY JEWELLERY, A PASSION MUSIC

08 SEPTEMBER ’18

UNITED MUSIC OF BRUSSELS

Free Musical Tour The Belgian National Orchestra, la Monnaie and BOZAR join forces again.

MUSIC

15 SEPTEMBER ’18 — 19:00

ORGAN NIGHT FEVER

B. FOCCROULLE & S. SANCHIS, BL!NDMAN SAX, OCTOPUS CHAMBER CHOIR, F. FILIDEI, A. VON HAUSSWOLFF, ...

EXPO / CINEMA

19 SEPTEMBER ’18 — 06 JANUARY ’19

CHRIS MARKER

MEMORIES OF THE FUTURE LITERATURE

19 SEPTEMBER ‘18

“I’M THE STRANGER”

Sinan Antoon, Asmaa Azaizeh & Breyten Breytenbach EXPO / ARCHITECTURE

21 SEPTEMBER ’18 — 11 NOVEMBER ’18

SUZANNE RYVERS

‘Ik denk dat ik gewapend ben tegen mensen die met modder gooien’ 29 jaar Master in de politieke wetenschappen aan KU Leuven, Master in de journalistiek Odisee Brussel Werkt op kabinet van Schaarbeeks schepen voor Nederlandstalige Aangelegenheden en Cultuur Adelheid Byttebier (Groen) Plaats 3 op de lijst van Groen-Ecolo in Sint-Gillis

GILLES VERSTRAETEN

‘ De N-VA wil als enige partij komaf maken met de huidige institutionele millefeuille’ 28 jaar Studeerde Rechten aan KU Leuven en VUB Medewerker N-VA in Brussels parlement, hoofdzakelijk bij parlementslid Liesbet D’Haene Plaats 1 op de lijst van de N-VA in Anderlecht

BRUSSELS URBAN LANDSCAPE BIENNIAL 2018 (BULB) EXPO

21 SEPTEMBER ’18 — 20 JANUARY ’19

BEYOND KLIMT

NEW HORIZONS IN CENTRAL EUROPE, 1914-1938 EXPO

21 SEPTEMBER ’18 — 20 JANUARY ’19

KLIMT’S MAGIC GARDEN (VR) Part of the exhibition Beyond Klimt THEATRE & DANCE

21 & 22 SEPTEMBER ‘18

TAHA

Amer Hlehel & Amir Nizar Zuabi (Palestine) MUSIC / AGORA / LAB

27 SEPTEMBER ’18 — 30 SEPTEMBER ’18

NUITS SONORES & EUROPEAN LAB BRUSSELS

PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN BRUSSEL PALAIS DES BEAUX-ARTS BRUXELLES Rue Ravensteinstraat 23 1000 Brussels +32 2 507 82 00 / bozar.be

DISCOVER MORE WWW. BOZAR.BE

Opinie

Forum & lezersbrieven

lezersbrieven@bruzz.be Net als wij maakt Jonas Wille (BRUZZ 1627) zich zorgen om het opdringerige autoverkeer, de luchtvervuiling en de slechte fietsaccommodatie in Brussel. Maar daaruit de conclusie trekken dat fietsen “onzinnig” is, is het cynisme voorbij. Het is net het decennialange misprijzen voor de actieve weggebruiker dat ons in deze situatie heeft gebracht. Bovendien zijn de argumenten van mijnheer Wille onjuist. Internationaal onderzoek heeft al meermaals aangetoond dat de gezondheidsvoordelen van fietsen ruimschoots opwegen tegen de nadelen, zoals vervuiling en het risico op ongevallen. Bovendien blijkt uit buitenlandse voorbeelden dat de verkeersveiligheid voor fietsers én voetgangers toeneemt wanneer er meer fietsers op de baan zijn - safety in numbers, zo wordt het fenomeen genoemd. En dan hebben we het nog niet gehad over

© PHOTONEWS

BRUZZ | DEBAT

Fietsen

de enorme maatschappelijke kosten die gepaard gaan met de toenemende vervoersarmoede, luchtvervuiling en congestie. Fietsen is dus niet onzinnig: wat onzinnig is, is de verkeersveiligheid inroepen om fietsen te ontmoedigen.

Pieter Fannes (in naam van 1030/0), Schaarbeek

Ledverlichting Technologiefederatie Agoria pleit keer op keer voor de uitrol van

nieuwe technologieën zonder stil te staan bij de gevolgen voor gezondheid en welzijn. De zomer is amper voorbij of Agoria staat daar alweer, nu met een pleidooi voor meer ledstraatverlichting. In 2016 waarschuwde de Hoge Gezondheidsraad dat ledlicht schadelijk is voor het netvlies in het oog en ook de biologische klok verstoort. In recente jaren volgden dezelfde waarschuwingen van de Nederlandse Gezondheidsraad, het Franse gezondheidsagentschap Anses, Public Health England, de American Medical Association en ga zo maar door. Veel mensen ervaren ledlicht als onaangenaam, fel, agressief en krijgen er oog- en hoofdpijn van. Overal ter wereld regent het klachten na de plaatsing van ledstraatverlichting, onder meer omdat het een kille sfeer schept en ook tot slaapproblemen leidt daar waar het felle en moeilijk af te schermen licht de huizen binnenschijnt. Het risico is groot dat men de nieuwe lampen ook gaat uitrusten met “slimme” sensoren, dat wil zeggen: zendantennes met een draadloze verbinding die onze straten en huizen met elektromagnetische straling zullen verzadigen. Een studie in 2017 gepubliceerd in Scientific Advances toont trouwens aan dat ledverlichting globaal gezien niet tot de beloofde energiebesparing heeft geleid, maar wel tot méér lichtvervuiling. Ledlicht is weer zo’n een pseudo-ecologische innovatie die in werkelijkheid meer kwaad doet dan goed. Er is geen enkele goede reden om te raken aan de mooie ‘gouden gloed’ van onze huidige lampen.

Fien De Kuyper, Elsene

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@ bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

24

I

5 SEPTEMBER 2018

Nieuwe bouwprojecten zijn volgens Mario Ninanne nefast voor de ecodiversiteit in het Zoniënwoud

‘Bouwen aan de rand van het bos, is bouwen ìn het bos’ Steeds meer bouwpromotoren hebben hun oog laten vallen op terreinen aan de rand van het Zoniënwoud. Het Plan voor Duurzame Ontwikkeling doet weinig om dat in te dijken. “Aan dat plan is niets duurzaams,” zegt Mario Ninanne van Bruxelles Nature. “Alleen woningen bouwen telt nog.”

N

a de hervorming van het Brussels Wetboek voor Ruimtelijke Ordening, het opleggen van richtplannen en de goedkeuring in alle stilte van het Plan voor Duurzame ontwikkeling kunnen we maar één ding vaststellen: de verdedigers van de natuur komen er bekaaid van af. Dat zegt Mario Ninanne van Bruxelles Nature.

“Vanaf vandaag is alles mogelijk en alles legaal. De talrijke (juridische) acties van buurtbewo-

ners tegen vastgoedprojecten in de rand van het Zoniënwoud breken ons zuur op. De milieujuristen van het Gewest hebben hun werk uitstekend gedaan.”

“Het aantal vastgoedprojecten stijgt met een razende snelheid.

Het lijkt wel of ze snel in kannen en kruiken moeten zijn voor de volgende Brusselse regering, in de zomer van 2019, aantreedt. Er worden pro forma openbare onderzoeken gehouden, waarvan de uitkomst al op voorhand

© PHOTONEWS

vastligt,” oordeelt Ninanne.

“Monsterprojecten die niet door de beugel kunnen worden na openbaar onderzoek gedownsized, maar krijgen niettemin een vergunning van het Gewest. Hier en daar wat appartementen minder, of een verdieping eraf. Er is maar één dogma: de komst van honderdduizend nieuwe bewoners in de volgende tien jaar laat de bouw van woningen overal toe.”

“De jongste maanden zien we een accumulatie van bouwprojec-

Het Plan voor Duurzame Ontwikkeling leert ons volgens Ninanne bovendien het volgende: - Bouwtoelatingen op het plateau van de Vorsterie, dat deel uitmaakt van de Speciale Beschermingszone van Natura 2000 - Een voorstel voor een overstap-

“Er worden pro forma openbare onderzoeken gehouden, waarvan de uitkomst al op voorhand vastligt” MARIO NINANNE BRUXELLES NATURE

parking aan de Welriekende Dreef, in dezelfde zone als waar Oak Tree zal bouwen - Urbanisatievoorstellen in de bosrand van Witte Vrouwen in Sint-Pieters-Woluwe - Het voorstel om van Rood Klooster een recreatieve zone te maken - Voorstel voor ‘iconische torens’ in de Woluwevallei - Het voorstel om van het station van Bosvoorde, inclusief het Tournay Solvay-park, een ontwikkelingspool te maken - Het voorstel voor de verbreding van de Ring aan het Laarbeekbos “De realisatie van al die projecten aan de rand van het bos betekent geheid een achteruitgang van de ecodiversiteit,” stelt Ninanne. “De inkapseling van het woudmassief zal ongetwijfeld leiden tot het einde van het ecosysteem van het Zoniënwoud, van de Speciale Beschermingszone van Natura 2000, een site die ingeschreven is als Unesco Werelderfgoed.”

En Natura 2000? “Dit Europees project van natuurgebieden beschermt in principe het Zoniënwoud inclusief de bosrand.

Dat is niet onlogisch: bosranden zijn essentieel voor het behoud van fauna en flora. Maar wat zien we in Brussel? De niet-bebouwde zone is al teruggebracht van honderd naar dertig meter.

Bovendien volstaat het om het dak wat te vergroenen, wat vleermuiskastjes te plaatsen en de vergunning wordt zo afgeleverd.”

“Zelfs bij Leefmilieu Brussel zitten de ambtenaren met de handen in het haar. Ze krijgen een spreekverbod opgelegd en moeten slaafs uitvoeren wat de politiek beslist. Het enige wat altijd terugkomt is: woningen, woningen en nog eens woningen. Zelfs de gemeente Watermaal-Bosvoorde, met een Ecolo-burgemeester, laat vastgoedprojecten toe. Kijk maar naar de Silexweg.”

“En dit alles op een moment dat er een Beheersplan voor het Zoniënwoud staat aan te komen. Begrijpe wie begrijpen kan,” besluit Ninanne.

5 SEPTEMBER 2018

BRUZZ | DEBAT

ten in niet-bebouwde delen aan de rand van het Zoniënwoud.”

Ninanne geeft een overzicht: - Tenreuken: vijf gebouwen - Woudmeesterlaan: verkaveling in zes percelen om hoge gebouwen neer te zetten - Van Horenbeeklaan: twee grote blokken - De reconversie van het Axagebouw en de afbraak van een kantoorgebouw om er vier gebouwen neer te poten, goed voor 270 woningen - Twee grote appartementsblokken in de Bezemhoek, tussen het Natura 2000-gebied van het Zoniënwoud en het Natura 2000-gebied van het Vorsterieplateau - Het Rood-Kloosterkasteel: een project voor de bouw van een grote blok in bosgebied, tussen twee Natura 2000-gebieden, en in de onmiddellijke omgeving van het natuurreservaat van het Rood Klooster - Het Oak Tree-project aan de Welriekende Dreef op de grens van Oudergem en Overijse: een groot hotel met kantoren en appartementen - Droh’me (een drama!): de oude hippodroom van Bosvoorde wordt een recreatiegebied en een sportcentrum

I 25

Ondernemen

Nieuwe trend ‘fastcasual’ krijgt er voet aan de grond

‘Sint-Katelijne is een wijk voor foodies geworden’

26

I

5 SEPTEMBER 2018

— TIM SCHOONJANS, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

S

rant combineren met een kwaliteitsvolle keuken en zo inspelen op de verlangens van de klanten. Geen Brussels, wel een wereldwijd fenomeen. “Het geeft klanten een leuke ervaring, een restaurantgevoel en een rekening die betaalbaar blijft,” legt Peter Van Praet, de jonge oprichter van spaghettizaak Bavet uit, die een vestiging op het Sint-Katelijneplein heeft. “Je eet voor een bedrag tussen 12 en 20 euro.

Dat is een psychologische grens.

Wordt het duurder, dan kom je in de buurt van de prijs die je op restaurant betaalt. Bij ons is de gemiddelde besteding bijvoorbeeld 15,50 euro per persoon.”

MARKETINGJASJE Uitbaters van fastcasualrestaurants benaderen ‘op restaurant gaan’ duidelijk anders dan hun traditionele voorgangers. “We analyseren wat de noden van de mensen zijn, specialiseren ons in één bereiding en steken dat in een leuk marketingjasje,” zegt Van Praet. “We houden rekening met de prime cost – de personeelskosten en food and beverage – om voldoende marge te houden, en baseren daar ons model op. Ook is het belangrijk dat maaltijdleveran-

▲

int-Katelijne, dat is het plein met de meeste sterren van Brussel, zo zei de volksmond eind jaren tachtig, een periode waarin Brussel eveneens de hoofdstad van de gastronomie was. “Je had toen François, La Sirène d’Or en wij,” vertelt Freddy Devreker, intussen 77 en eigenaar van La Belle Maraîchère.

“En om de hoek had ook La Huitrière begin jaren tachtig een ster. Het waren hoogdagen. Nu is alles overgenomen. Samen met Bij den Boer en Jacques zijn wij wellicht de laatste Belgen.”

Devreker zag de buurt veranderen. “Ik heb het restaurant eind 1973 mee opgestart. Dit was toen een heel gezellige wijk. Echt Brussels, zeer volks. Tot de jaren negentig kwamen in de buurt tot 2.500 mensen op een avond eten.

Dat is allemaal verdwenen. De klandizie is veranderd, en sinds een aantal jaar ook het soort zaken.”

De indruk van Devreker klopt, ‘echte’ restaurants met een uitgebreide kaart en een chef die à la minute werkt, maakten de afgelopen jaren plaats voor onder meer fastcasualconcepten, die de snelle bediening van een fastfoodrestau-

5 SEPTEMBER 2018

I

27

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

De buurt rond het Sint-Katelijneplein groeit uit tot een plek waar ‘fastcasual’ voet aan de grond krijgt. Die nieuwe restauranttrend houdt het midden tussen fastfood en ‘casual dining’ en verdringt de traditionele restaurants. Begin oktober is het de beurt aan topchef Sergio Herman om er een luxefrituur te openen. Maar niet iedereen is even tevreden met die evolutie.

Voor maar €50 zit je een jaar lang naast die knappe gast op de tram

VERNIEUW NU JE SCHOOLABONNEMENT VOOR MAAR €50 OP GOEASY.MIVB.BE 18 JAAR OF OUDER? STUUR ONS DAN EERST JE SCHOOLATTEST VIA SCHOOL.MIVB.BE

▲

AVANT LA LETTRE Maes schat dat die trend de komende vijf jaar zeker zal standhouden. Als je de expansie van een zaak als Bavet ziet, zou dat kunnen kloppen. De spaghettizaak opende net een nieuwe vestiging in Elsene, begin volgend jaar volgt de Kastelijnwijk, en ze zijn nog op zoek naar nieuwe opportuniteiten. “Er is een kanteling in de markt,” zegt Peter

Van Praet van Bavet. “Traditionele horeca krijgt het moeilijker en onze kwaliteit wordt beter omdat we ons specialiseren. Volgens mij kunnen zaken als de onze nog lang blijven bestaan.”

Zo is er viswinkel De Noordzee, die rond de eeuwwisseling kleinere gerechten begon aan te bieden en zo een fastcasualconcept ‘avant la lettre’ was. “Achteraf zou je dat inderdaad kunnen zeggen,” stelt eigenaar Wouter Vermeulen. “Het was een aanvoelen. Ons succes is

zien of iets in orde is. Zeker de oudere generaties, maar ook jongere mensen.”

Maar niet alleen de fastcasualrestaurants, die de lat op het vlak van kwaliteit hoog genoeg willen leggen, bepalen de nieuwe eetcultuur. Groepen investeerders nemen restaurants over, waardoor het niveau nivelleert. Ook zij spelen in op de moeilijkere realiteit in de horeca, maar kiezen ervoor op andere zaken te besparen. “Ze beginnen hier een beetje zoals het

“Deze buurt is de buik van Brussel. Ze heeft altijd garant gestaan voor kwaliteit.

Dat moet zo blijven” WOUTER VERMEULEN DE NOORDZEE

dat we iets anders doen dan de anderen. We zijn de enige met vis en dat slaat aan.”

“De buurt trekt de laatste jaren een ander publiek, internationaal en jonger,” stelt Vermeulen vast. “Je ziet hier de hele wereld voorbijkomen. We hebben uiteraard ook een Brussels publiek en dat moet je niets wijsmaken. Dat publiek weet wat het wil eten. Fijnproevers, ja, die meteen

Îlot Sacré,” stelt Freddy Devreker vast. “Je ziet steeds meer van die panelen opduiken waarop ze uitpakken met lunches voor 16 euro.

Hoe kan dat als je met vis werkt?

Welke kwaliteit is dat dan?”

“Ze zijn ook al bij mij gekomen,” geeft Devreker toe. “Maar de zaak overnemen was te duur. Als ze genoeg op tafel leggen, ben ik weg.

Alles is te koop. Een Engelsman wou

alles veranderen en een pizzazaak beginnen, maar dat is niet doorgegaan. Als het hier verkocht is, beginnen we opnieuw, maar dan buiten het centrum. Hier is het niet meer te doen. De voetgangerszone, de mobiliteit … Het is zeer moeilijk geworden om in het centrum te komen en dat is een ramp.”

TYPISCHE FRIETGERECHTEN Dat houdt kwaliteitszaken niet tegen om zich in de buurt te vestigen en er te blijven. Je kan er vlees halen bij Dierendonck, charcuterie bij Le Comptoir de Tom, kaas bij La Crèmerie de Linkebeek, brood bij Charli, champignons bij Champigros, vis bij De Noordzee … Die laatste zou net als Dierendonck leveren aan luxefrituur Frites Atelier van Sergio Herman, die begin oktober opent. Daar zouden behalve een frituur ook tafeltjes komen waar typische gerechten worden geserveerd die niet zonder frieten kunnen.

“Ook ik heb horen waaien dat wij zouden leveren,” zegt de baas van de vishandel met een glimlach. “We zullen nog zien hoe zich dat ontwikkelt.”

“Ik denk dat de komst van die zaken een goede evolutie is. Het is niet goed als er niets beweegt, zoals bij die restaurants die overgenomen worden door groepen. Daar heb ik mijn twijfels bij. Deze buurt is de buik van Brussel. Ze heeft altijd garant gestaan voor kwaliteit. Dat moet zo blijven.”

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

ciers als Uber Eats en Deliveroo het eten kunnen leveren. Dat gaat niet met steak-friet. Daar kan je niet van tussen, want die zaken zullen blijven groeien.”

De invoering van de zogenoemde witte kassa is zeker medeoorzaak van de opkomst van de fastcasualconcepten. Alles moet aangegeven worden, de ruimte om er de kantjes af te lopen is verdwenen. Heel wat zaken moeten vechten om te overleven en dan is het zoeken naar oplossingen. “Restaurateurs moeten vandaag ondernemers zijn,” zegt Christophe Maes (43), medevennoot van Foodservice Network en verantwoordelijke van Food Inspiration België. “Mensen zijn niet meer tevreden met een brasseriekeuken zonder beleving waar ze 75 euro voor moeten betalen.”

“Wat de horecasector op dit moment bijzonder maakt, is dat er veel beweging en professionalisme is,” oordeelt Maes. “Het wordt een professionele sector, terwijl men vroeger soms maar wat deed.

Men is creatief, zoekt oplossingen.

Fastcasualconcepten kan je als een positieve uitwas van de witte kassa zien.”

Die nieuwe zaken spelen ook in op veranderende eetmomenten.

Vandaag wordt er niet meer enkel geluncht en gedineerd. Dat merk je op het Sint-Katelijneplein. Of je er nu om 11 uur of 16 uur langsloopt, er zijn altijd wel mensen aan het eten. En dat mag dan weer niet te lang duren. “De tijd op restaurant moet een beleving zijn,” zegt Maes.

“Dat is vandaag zeer belangrijk. En die is er in de buurt rond het Sint-Katelijneplein. Het is leuk daar te vertoeven.”

“Sint-Katelijne is een wijk voor foodies geworden, en dat zal volgens mij nog uitbreiden. Eataly komt er bijvoorbeeld nog bij, weliswaar aan de Beurs. Er is een grote concentratie van zulke eetconcepten en dat maakt deze wijk zeer interessant.”

“De klandizie is veranderd, en sinds een aantal jaar ook het soort zaken,” zegt Freddy Devreker van La Belle Maraîchère.

5 SEPTEMBER 2018

I

29

X A M AXI 2019 8 1 0 2 Jaarate

liers - H

er f

tie - K stvakan

erstvak

antie

n chrijve r s n i e n i Onl pt e m b e e s 5 1 vanaf er info: Me max.be i x a c j . www VOOR KINDEREN EN JONGEREN

VAN

2,5 TOT 16 JAAR

3 x open voor iedereen 15/9 16/9 www.

Open Monumentendag Opening BiestebroekBis Opendeur academie

academieanderlecht .be

- Za. 15/9 en zo. 16/9: Open Monumentendag 2018 3 evenementen: Frotteren - Bladeren en kruiden - Rond Sint-Guido, door de afdelingen Kunstambachten. (Meer info zie website) - Za. 15/9 om 14 u.: Opening BiestebroekBis, de nieuwe Spontane Actie Zone van VZW Toestand. Kom dat zien, het wordt gezellig!

- Za. 15/9 van 10 tot 17 u.: Ateliers van de 15 afdelingen van de academie in werking. Onze deuren staan voor je open!

Ontdek de 15 afdelingen: Beeldatelier voor kinderen van 6-11 jaar / Beeldatelier voor jongeren van 12-17 jaar / Beeldende kunsten, vanaf 18 jaar: Beeldhouwen en ruimtelijke kunst / Fotokunst / Grafiekkunst / Grafisch ontwerp en illustratie / Mediakunst (Audiokunst - Digitale fabricatie - Videokunst) / Keramiek / Schilderkunst / Tekenkunst / Kunstambacht restauratie-conservatie, vanaf 18 jaar: Glas-in-lood / Hout-meubel / Polychromie / Schilderen / Smeedwerk / Steen-beeld / Textiel

Breng familie, vrienden en kennissen mee! Tot dan! inschrijven voor dit academiejaar kan nog tot 30/9 Dapperheidsplein 17 - 1070 anderlecht - info@academienaderlecht.be

de rinck

gemeenschapscentrum

MAMBELE I YOOTH I ONEtED I MASALA

FrIday

18:00 - 03:00 FREE ENTRANCE

21 SEP 18 Kumiko

Aalststraat 7, 7, Rue d’ ALOST 1000 BXL

Celia Ledoux Wekelijkse column

Tout seul

Hij staat op de fietsstrook te sukkelen met een looprek. De strook is niet afgesloten en wagens scheren hem voorbij. Op het voetpad kan hij wellicht niet lopen door de kasseien. Kan ik helpen? Ça va, mompelt hij wanhopig. Hij moet naar het ziekenhuis.

Nondedju, denk ik even. Hulp aanbieden is makkelijker als die onnodig blijkt. Mijn auto staat vlakbij. Op het voetpad kijken mensen toe, ik vraag een van hen een stoel. “Ik ken hem wel,” zegt ze met gevouwen armen die haar gedacht al tonen. “Hij woont hier.

Al zijn geld naar …” Ik hoor het niet, het zal wel “café” zijn. Hij ruikt nochtans niet naar drank. “Hij moet naar het ziekenhuis,” zeg ik.

“Wie gaat dat betalen?” Zou ze politica zijn? “Voor die doe ik niks meer!”

“Bon,” zeg ik. Ik moet me inhouden, hij woont hier. Iets later schuifelen we een kwartier lang over de twee meter tot de portierdeur. “U moet toch nergens zijn?” vraagt hij. “Neen,” lieg ik, want hij forceert zich. “Neem uw tijd.” Het looprek hangt half uit de koffer. Het zal moéten werken.

Tijdens de rit zijn mijn gedachten verdeeld. De route, voorzichtig rijden om zijn beleefd kermen te beperken. Wat smalltalk: “Best ver voor u, he?” “Neenee,” piept hij, “ik moest maar tot de tram.” De tram is dertig meter verder. Had hij hulp gekregen? Genoeg tijd bij het instappen van een ongeduldige chauffeur op een strak schema?

Zijn nylon sportbroek verraadt contouren van een rond staketsel op zijn knie, aan zijn dunne pols is een reep spieren operatief weggehaald. Halverwege de rit grijpt hij naar zijn buik van de pijn. Aan deze oude man is veel gesleuteld. Ik draai het raam open. De geur van armoede is persistent. Op een beter moment pakt hij het flesje Cola Zero in de drankhouder, het is leeg.

Ik moet bijna lachen. Had hij ervan gedronken?

Aan het ziekenhuis is er nog amper een kermend hoopje mens over.

Een verpleegster helpt ons. Hij heeft een afspraak op urologie. Zijn stoma is verstopt, zegt hij pas nu.

“Geen wonder dat u veel pijn heeft.”

Ik neem haar terzijde, leg uit wat ik zag. “Il disait qu’il est tout seul,” zegt ze. Er is meer nodig dan een

afspraak urologie. Ze zal zien wat ze kan doen.

De dag lang blijft hij me in gedachten. Brusselse anonimiteit is heerlijk als je haar kan dragen. De Federatie voor Huisartsen klaagde dit voorjaar misstanden aan in haar Zwartboek Geestelijke Gezondheidszorg. Consultaties bij huisartsen betreffen steeds vaker mentale klachten. Armoede, fysieke en mentale klachten vermengen zich.

Ook deze man, wiens buurvrouw zo hard deed, zal wel geen gemakkelijke klant zijn. Onze toekomst hangt aan draadjes van één welwillende verpleegster dik.

De artsen klagen over communicatiekloven tussen gespecialiseerde zorg en huisarts, over versnippering van bevoegdheid en ondervoorziening. Een stuk of zes bevoegde ministers in Brussel, veel initiatieven, heel weinig beschikbaar gemaakt geld of structurele hulp. Mensen glippen constant tussen dat warrige net vol gaten. En zo sukkelt Brussel verder.

Het Zwartboek passeerde als een schip in de nacht. Maar met een klein beetje ongeluk vertelt het uw of mijn toekomst.

5 SEPTEMBER 2018

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

CELIA SCHIET MET SCHERP

I 31

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Emotie doorgeven, daar draait het om Jean-Louis Rassinfosse jazz-contrabassist

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Op mijn tiende ben ik begonnen met gitaarles, bij een privéleraar die zot was van Django Reinhardt. En ik had ouders die dolgraag naar ritmische muziek luisterden, zoals de swing van Glenn Miller, én die trouwens ook heel goed konden dansen. In zekere zin klonk mijn kindertijd al als jazz …

Toen ik twintig was, kocht ik mijn eerste contrabas.

Ik herinner me nog goed dat ik ze ergens in het raam van een huis te koop zag staan, voor 3.000 Belgische frank. De vrouw van de eigenaar was heel blij om verlost te zijn van dat ding dat te veel plaats innam (lacht). Eigenlijk heeft een contrabas iets van een groot uitgevallen gitaar: ze zijn allebei in vier kwarten gestemd, dus ik was er snel mee weg. Na zes maanden oefenen woonde ik al jamsessies bij, in Elsene toen.

Daar ontmoette ik andere muzikanten, en voilà, een jaar later had ik mijn eerste plaat op zak. Achteraf gezien is het allemaal heel snel gegaan. Het waren ook andere tijden: begin jaren zeventig waren de mensen nog niet zo met bestaanszekerheid bezig, en ik was zelf nooit materialistisch ingesteld.

Een sleutelfiguur voor mijn muzikale ontwikkeling was zeker de pianist Charles Loos. Hij had in Berkeley jazz gestudeerd, en kende meer de ‘sophisticated jazz’, à la Thelonious Monk. Maar ik had de ervaring. Dat zorgde voor een complementariteit, we hebben vele jaren samen gespeeld. Elkaar ‘opgetild’ zeg maar.

De contrabassist een schaduwfiguur bij jazz? In de beginjaren van de jazzgeschiedenis had hij zeker een meer ondersteunende rol, maar dat is onder invloed van enkele technisch begaafde spelers sterk veranderd.

Ik heb zelf een vijfde, hogere snaar geplaatst op mijn contrabas, waardoor ik ook melodieën kan spelen. Ik zing zelf heel graag, en soms wil ik ook mijn bas doen zingen, het opent andere mogelijkheden. Het geheim van goeie jazz zit overigens in het samenspel, de dialoog. Het is bij uitstek een collectief gebeuren, het gaat over helpen en geholpen worden, over aandacht

hebben. Dat is ook een levensfilosofie voor mij … Ik ben ervan overtuigd dat de jazzgroep een mooi model is voor de maatschappij, en snap niet dat niet meer jazzmuzikanten de politiek zijn ingegaan (lacht).

Op mijn 24ste kwam ik via een gemeenschappelijke vriend in contact met trompettist Chet Baker. Dat heeft mijn leven compleet omgegooid. Hij hoorde me spelen en vroeg me mee op tournee in Sicilië. Ik moest toen nog een jaar legerdienst doen. “OK,” zei hij, “but I will call you in ten months, when your service is over.” En zo geschiedde. Daarna zijn we jaren samen op tournee geweest. Chet was ook iemand die ontzettend goed kon luisteren, hij stond vaak bij mijn instrument met de oren gespitst om daar op het juiste moment op in te pikken. Wat ik mij van hem vooral herinner waren zijn hoge concentratie, en zijn ronduit obsessionele liefde voor muziek. Een hoogtepunt in mijn carrière was een concert met hem, Toots Thielemans en Philip Catherine. Ook door de combinatie van de verschillende persoonlijkheden: Toots eerder extravert, bavard, soms letterlijk in gesprek met het publiek, en Chet net extreem timide. Maar als ze hun instrument bovenhaalden, ontstond er bij allebei meteen een magie. Ik krijg nog kippenvel als ik eraan denk. Hoe langer ik bezig ben, hoe meer ik vind dat het daar echt om draait, om het doorgeven van emotie. En door jarenlang te spelen beschik ik nu over de techniek om wat ik voel almaar beter en directer te delen met het publiek.

Ik heb veel gereisd, maar kwam altijd graag terug in Brussel, de stad van mijn roots. Mijn gedroomde plekken hier zijn natuurlijk sterk gelinkt aan de muziek, zoals café l’ Archiduc, indertijd dé ontmoetingsplek voor jazzmuzikanten van alle generaties en windstreken. Of de Grote Markt. Daar hebben we ooit een jazzy versie gebracht van Brels Bruxelles, voor achtduizend man die uit de bol gingen. Onvergetelijk!

— PATRICK JORDENS

Jean-Louis Rassinfosse (66)

woont in Schaarbeek en is een coryfee in de jazzwereld. Zijn internationale carrière omspant 45 jaar, en hij heeft ruim 130 cd’s op zijn actief. Hij speelde met Chet Baker en Toots Thielemans, en stond mee aan de wieg van de jazzafdeling van het Brussels Conservatorium. Op 8 september concerteert hij op het Toots Jazz festival in Terhulpen (www.jazzlahulpe.be).

32

I

5 SEPTEMBER 2018

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

5 SEPTEMBER 2018

I

33

BB_ad_BRUZZ_215x142_180727.pdf

1

2/08/18

10:37

27.09.18 14U — 23U

BRUSSELS FREE STUDENT FESTIVAL

NIEUWE LOCATIE

TOUR & TAXIS

LE 77 BLU SAMU THECOLORGREY ALIA B2B MAMBELE MENSCH ERGER JE NIET VITESSE HARING LIVE DANNY BLUE & THE OLD SOCKS KIOSK RADIO SOUNDSYSTEM INDIGO MANGO DE RAND RED STAGS ALP EMRE LIVE VERY DISCO CHANNEL DK

BRUSSELBROST.BE

ZO K IES JE STRAKS DE JUISTE OPLEIDING KOM NAAR ONS INFOMOMENT

ZATERDAG

08/09 10-13 UUR

MEER INFO OP SYNTRABRUSSEL.BE

018_Syntra_advertentie_215x142,5mm.indd 2

14/08/2018 17:32

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Oorlogscuisine Vier jaar lang werd het toerisme in Vlaanderen gedomineerd door de herdenkingen van de Groote Oorlog. Binnen goed twee maanden, op 11 november, is dat afgelopen, dan is het einde van de vijandigheden meer dan honderd jaar geleden. Maar de gevolgen van de oorlog zijn nog altijd merkbaar, ook in de keuken.

In Duitsland ging er vanaf 1914 behoorlijk wat onderzoek naar nieuwe voedingstechnologie om de voortdurende honger bij de Duitse bevolking te stillen.

Die honger zou trouwens blijven duren – met nóg een oorlog – tot 1960, wanneer de zogenoemde Fresswelle, de vreetgolf, het land overspoelde. De grote porties taart vandaag in Duitsland, het deftiges Fressen, zijn daar nog altijd getuige van.

Een blijvend resultaat van dat onderzoek, naast tal van Erzatsprodukten die grotendeels weer zijn verdwenen, is de oesterzwam. De allereerste instructies voor het kweken van deze nu toch vrij gedistingeerde garnituur staan in een Duitse wetenschappelijke publicatie uit 1917. Echt

gegroeid voor corned beef, het vlees dat eeuwig goed blijft en voor een vullende hap op de boterham zorgt.

Wie vandaag door Duitsland trekt, kan zich verwonderen over de grote hoeveelheden Wurst in blik die er te koop liggen. Eerst dacht ik dat het om blikken met worstjes erin zou gaan,

“Er bestond nog geen plastic, dus die ballonnen werden gemaakt uit koeiendarm” Britse soldaten tijdens de Afrikaanse Boerenoorlog (1899). Maar het gebruik van blik bleef voornamelijk beperkt tot militaire middens.

In de loopgraven kregen Britten dagelijks corned beef op zak en dat verveelde op den duur stierlijk. Om wat afwisseling te vinden, ruilden ze hun rantsoen achter het front bij de plaatselijke boeren, die op het einde van de oorlog met gigantische voorraden bewaarvoedsel achterbleven: een Manna!

Vooral in West-Vlaanderen is er zo een ware devotie

maar neen: het blik IS de worst, ’t is te zeggen: het blik neemt de rol over van de darm, als omhulsel voor de vulling. Dat heeft oorspronkelijk alles met luchtvaart te maken.

De Duitsers waren meester in het bouwen van zeppelins: stijve bestuurbare luchtschepen waarmee ze Londen, Hull en andere belangrijke steden vanuit de lucht gingen bombarderen, een volledig nieuwe vorm van oorlog voeren. Die zeppelins werden zwevend gehouden met waterstofgas in een

twintigtal ballonnen per luchtschip. Er bestond nog geen plastic, dus die ballonnen werden gemaakt uit het lichtst mogelijke luchtdichte materiaal. Dat bleek koeiendarm te zijn. De schoongemaakte darmwanden – bestaande uit collageen – werden gewoon met water aan elkaar geplakt en gedroogd. Dat werkte behoorlijk. Men had wel rond de 250.000 koeien nodig om één zeppelin te bouwen, en Duitsland heeft er daarvan ongeveer 130 ingezet tijdens de oorlog. Dat gaf een vreselijke knauw aan de voedingsindustrie, die darmen nodig had voor de worst. Dus werd Duitsland veroordeeld tot metalen worsten. Staal was minder schaars dan darm. En die blikworst is er tot op vandaag gebleven.

Natuurlijk werd niet enkel koeiendarm gebruikt voor worst. Er waren ook varkens.

Toen de voedingssituatie echt slecht begon te lopen, beval de Berlijnse overheid dat nog slechts één soort worst, voor iedereen gelijk, mocht worden gemaakt en twee keer per week verkocht (die worst ging wel in vier kwaliteiten, maar kom). Op 13 november 1916 deed de Einheitswurst er zijn intrede, andere steden zouden volgen. Wij hebben vandaag geen eenheidsworst meer, maar de uitdrukking is wel gebleven. Smakelijk.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

oorlogsvoedsel en strikt genomen de eerste vleesvervanger.

De Eerste Wereldoorlog was ook het moment waarop blikvoedsel populariseerde, en dan in de eerste plaats corned beef. Blikjes bully beef, zoals het vette gemalen vlees in blik oorspronkelijk heette, zaten al in de ransel van de

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

5 SEPTEMBER 2018

I

35

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Heeft Brussel een luchtalarm en hoe vaak wordt dat getest?

“Het sirenenetwerk dat het luchtalarm verving, is nooit ingezet,” zegt Yves Stevens van het crisiscentrum.

DOMINIK UIT ELSENE

B

ij het federaal crisiscentrum gebruiken ze niet de term luchtalarm - die aan de oorlog doet denken - maar sirenenetwerk. Twintig jaar geleden werd er in België een dergelijk netwerk uitgebouwd rond Seveso-bedrijven (waarvan één in Brussel) en nucleaire sites. In totaal waren er 570 sirenes die konden afgaan, net als andere sirenes, die ook boodschappen konden omroepen. Omgeroepen boodschappen hadden als nadeel dat ze niet goed verstaanbaar waren als de wind uit de verkeerde richting kwam of bij te veel achtergrondlawaai. “Het sirenenetwerk werd nooit ingezet tijdens reële noodsituaties, wel werd het regelmatig getest,” vertelt Yves Stevens van het crisiscentrum.

Gelukkig maar dat ze nooit werden gebruikt, het betekent dat het nooit nodig geweest is.

Een klein jaar geleden is het crisiscentrum begonnen met BE-Alert, een systeem dat gebruikmaakt van de nieuwste informatietechnologieën. Burgers kunnen

Sinds vorig jaar bestaat BE-Alert, een alarmeringssysteem waarmee de overheid mensen kan verwittigen bij een noodsituatie.

gealarmeerd worden met een sms of met een gesproken bericht. Zo’n bericht kan ook op de vaste lijn, en wie wil, kan per e-mail verwittigd worden als er gevaar dreigt.

kunnen verwittigd worden dat er zich iets in hun woonplaats heeft voorgedaan als ze geregistreerd zijn,” zegt Stevens.

In Brussel zijn er ondertussen vijftien van de negentien gemeenten ingeschreven bij BE-Alert. Als er zich een noodsituatie voordoet in de vier resterende gemeenten kan de Hoge Ambtenaar (die de vroegere gouverneur vervangt) het systeem in werking stellen. Sinds BE-Alert een klein jaar geleden begon, is het systeem 31 keer gebruikt, waarvan één keer in Brussel, bij de brand in de Milcamps-wafelfabriek in Vorst.

Ook een burgemeester, gouverneur of minister kan Be-Alert activeren,

AUTOMATISCH VERWITTIGD Met BE-Alert kunnen niet alleen mensen in de omgeving van Seveso-bedrijven, maar in heel het land verwittigd worden. Mensen die zich in een gevarenperimeter bevinden en een gsm op zak hebben worden automatisch verwittigd.

Iedereen die zich registreert, kan op zowel het werkadres als het thuisadres bericht krijgen. “Mensen die bijvoorbeeld in Brussel werken,

om een bericht uit te sturen naar iedereen op wie de noodsituatie impact heeft. Zo kunnen inwoners op een snelle manier de nodige aanbevelingen krijgen, zoals ramen en deuren sluiten bij een brand.

Ondertussen hebben al 400.000 mensen ingetekend bij BE-Alert. Wie nog niet geregistreerd is, kan dat doen via de website be-alert.be.

— DANNY VILEYN

VOLGENDE WEEK Waarom is de Congreskolom niet toegankelijk voor het publiek?

Vroeger konden de mensen tot aan de top klimmen.

Volwassenenonderwijs met pit • Cours pour adultes • Adult education español

Deutsch

Nederlands*

italiano

français

12 talen *

*

Nederlands

English

Néerlandais

Português

-

*

Polski

Dutch

Ontdek ook onze cursussen ICT, www.cvomj.be

.

www.cvomj.be

www.cvomj.be

-

VGT

www.cvomj.be

WIN je

JAAR JAAR

25 jaar kleine prijzen, grote glimlach slakkengel regeneratief 50 ml

XL keukenpapier 100 vel 30x25 cm

Squishamal pluche knijpdier met clip-on haak

1 l = 29.00

bonbedrag terug

JAAR

H+S kaars

Candra kaars 19x7 cm

rustiek twisted diverse kleuren 7x9 cm

1.78

7x14 cm

1.28 3-laags

145

159

muurverf

dames/heren sokken dekbedovertrekset

1 l = 1.00

10 liter

zwart polyester/ katoen/ elastaan maten 35-46

diverse dessins hoge kwaliteit gestoomd voor extra zacht gevoel renforce 100% katoen 140x220 cm

200x220 cm 240x220 cm

Candra kaars 13x7 cm

Candra kaars 8x7 cm

1.28 13.95 17.95

0.84

heren vest

gewatteerde voorkant navy of zwart polyester maten s-xl

7 paar

995

249

breigaren maximum

Australian sweatvest Haribo zwart, navy of grijs Hip Hip Hooray polyester/katoen

diverse kleuren acryl 283 gram

084

895 30 stuks

dames: maten s-xl heren: maten s-xxl

795 Denver trolley speaker

incl. microfoon en oplaadbare batterij

1 kg = 5.56

rolgordijn

verduisterend, ecru of taupe incl. thermo coating 80x150 cm

USB- en AUX-ingang microSD card slot FM-radio

484 gram

120x150 cm

7.95

295

269

595

Vileda twist&go vloersysteem

Ferm combitool

4-seizoenen dekbed

Li-ion, 8V met LED incl. accessoires variabele toerentalregeling 2 jaar garantie

met een eenvoudige draai aan de steel uit te wringen wasbaar op 60 graden

795

3995

joggingbroek

5.95

je bonbedrag terug

in verrassingsei met geluid 8.5 cm

bekijk de video op action.com

398

1395

WIN

Hatchimal glitter

998

140x200 cm

1495

17.95

JAAR JAAR

JAAR

Het is feest bij Action, want wij bestaan 25 jaar ! Dat vieren we samen met jou.

Wie in de periode van woensdag 5 tot en met dinsdag 18 september één of meerdere aankopen doet, maakt kans om het aankoopbedrag volledig terug te verdienen.

En je maakt ook nog eens kans op € 250,shoptegoed.

Aanbiedingen geldig van woensdag 5 september t/m dinsdag 11 september 2018 Altijd op de hoogte blijven van acties en nieuwe producten met onze nieuwsbrief. Meld u aan op action.com/newsletter

200x200 cm

Meedoen is heel eenvoudig!

1. Bewaar je kassabon na de aankoop bij een Action winkel.

2. Ga naar de actiewebsite action.com/25 en voer daar de gevraagde gegevens in.

Kijk voor de actievoorwaarden op action.com/25

www.action.com

BEVL - Alle prijzen zijn in Euro. Zet- en drukfouten voorbehouden.

wit of cremewit voor ca. 70-80 m2

199

DB374215D7

JURIST (LEUVEN) Adviesverlening Gerechtelijke en administratiefrechtelijke procedures

LANDMETER

PROJECTLEIDER HOUSING FOR ZERO ENERGY (LEUVEN) Coördinatie Europees project (H4.0E) Testen en demonstreren van betaalbare nul energie woningen in Europa

EXPERT BRANDWEER

(LEUVEN)

(PIVO ASSE)

Opmetingen en grensbepalingen voor Onderhandelen in investeringswerken functie van grondaankopen of onteigening

Dagelijks beheer van het oefencentrum en leiden van de operationele cel Ontwikkelen, organiseren en evalueren van praktijkopleidingen

ELEKTROTECHNIEKER

ONDERHOUDSELEKTRICIEN

(PROVINCIE VLAAMS-BRABANT) Onderhoud van de elektrische installaties van het provinciaal patrimonium Doorvoeren van verbeteringen aan de elektrische installaties, rekening houdend met de huidige technologieën

(PISO TIENEN) Onderhoud elektrische installatie Logistieke ondersteuning aan de elektrische installaties, rekening houdend met de huidige technologieën

BESTUURSDIRECTEUR (LEUVEN) Verdere uitbouw van een dynamisch en modern personeelsbeleid Begeleiding en mee vorm geven van een digitaal provinciebestuur

DIRECTEUR ADJUNCTPROVINCIEGRIFFIER (LEUVEN) Leiden van de stafdiensten (communicatie, griffie, juridische dienst en IDPB)

INFORMATIECOACH (LEUVEN)

FACILITY MANAGER (LEUVEN) Aansturen van 20-tal medewerkers Gebouwbeheer provinciehuis, overheidsopdrachten

ANALIST-PROGRAMMEUR WEBTOEPASSINGEN (LEUVEN) Ontwikkelen van webtoepassingen Functionele en technische analyse

ICT MEDEWERKER (PIVO ASSE)

Ondersteuning efficiënt omgaan met informatie Projectmatig werken

Aanspreekpunt voor digitaal platform en hulp bieden aan scholen bij ontwikkelen van tools voor lessen Bijstaan van klanten op vlak van ICT

TECHNISCH ASSISTENT PROEFVELDWERKING

DESKUNDIGE ONDERZOEK EN BEHEER

(HERENT)

(PAMEL)

Vlaams-Brabant zoekt:

MENSEN MET PIT 750 medewerkers zetten zich elke dag in voor een Vlaams-Brabant waar het prettig wonen, werken en leven is. Draag jij graag bij aan een betere samenleving? Dan ben jij de collega die we zoeken.

Wij bieden aan:

Interesse?

• Maaltijdcheques • Gratis woon-werkverkeer (openbaar vervoer) of fietsvergoeding • Hospitalisatieverzekering • Extra-legaal pensioen voor contractuelen • Ruime opleidingsmogelijkheden • 35 vakantiedagen • Glijdende werkuren

Inschrijven kan t.e.m.

14 september 2018 via www.vlaamsbrabant.be/vacatures

Proefveldwerking witloof en innovatieve teelten

Onderzoek (Pamel) Proefveldwerking en voorlichting biologische teelt aardbeien en kleinfruit

Meer info? www.vlaamsbrabant.be/vacatures

(LEUVEN) Financiële controle van subsidies en overheidsopdrachten Ondersteuning beleidsrapportering

PROJECTMEDEWERKER BOS / BOSCONSULENT (GAASBEEK) Boseigenaars bijstaan en ondersteunen Duurzaam bosbeheer DB536213H8

Kwaliteiten van mensen zijn belangrijker dan geslacht, leeftijd, seksuele geaardheid, handicap, etnische afkomst en nationaliteit.

DESKUNDIGE FINANCIËN

DB374216D7

WIJNHUIS NICOLAUS ZOEKT: Verkopers (M/V) met passie voor wijnen

Naargelang uw uitvalsbasis worden projecten

• U bent enthousiast en ondernemend U hebt plezier in de omgang met mensen

toegekend. Stabiele opdrachtgever met goede

We bieden:

prijsafspraken.

Interesse? Bel dhr Hartman 0494 61 27 98 of contacteer via info@nicolaus.be

Bel Stefaan op 0485/801848 of stuur uw CV /

een exclusief product training en begeleiding doelgerichte klantenwerving werk in eigen regio en op afspraak DB533635H8

De gemeente Tervuren is op zoek naar een (m/v):

Interesse? bedrijfsgegevens naar svandevy@gmail.com

DB536617H8

•

ZELFSTANDIG INSTALLATEUR VENTILATIE voor Installaties en/of onderhoud

Schooldirecteur GITO Tervuren Voltijds - contract onbepaalde duur (voor onmiddellijke indiensttreding, met aanleg werfreserve) Je bent houder van een masterdiploma of ermee gelijkgesteld met bewijs van pedagogische bekwaamheid.

Uw

Schooldirecteur GBS Tervuren Voltijds - vervangingsovereenkomst (voor onmiddellijke indiensttreding, met aanleg werfreserve)

personeels-

Je bent houder van een diploma professionele bachelor of ermee gelijkgesteld met bewijs van pedagogische bekwaamheid.

advertentie

Beide functies kunnen ook opgesplitst worden in 2 halftijdse betrekkingen

hier?

Profiel voor beide functies Je hebt minimum 3 jaar relevante professionele ervaring in het onderwijs en je hebt een rijbewijs B. Je hebt kennis van de relevante regelgeving en bent vertrouwd met de sector. Wij zijn op zoek naar een directeur die graag samenwerkt, zeer betrokken is en kwalitatief handelt.

Interesse?

contacteer ons snel op

Stuur uiterlijk op 5 september 2018 je sollicitatiebrief, cv, kopie van de diploma’s en getuigschriften, een uittreksel uit het strafregister (max. 1 jaar oud), nationaliteitsbewijs (Belg of onderdaan van een lidstaat van de Europese Unie of van de Europese Vrijhandelsassociatie behoudens door de Vlaamse regering te verlenen vrijstelling); uittreksel uit de geboorteakte; kopie van het rijbewijs B naar het college van burgemeester en schepenen, Markt 7a, bus 2, 3080 Tervuren.

rrs@roularta.be of 051 26 67 89 DB486303C8

Voor verdere informatie betreffende deze vacatures verwijzen wij graag naar onze website: www.tervuren.be/ondernemen-en-werken/werken/vacatures of neem contact op met de personeelsdienst, tel. 02 766 52 42 e-mail: hrm@tervuren.be.

DB534792H8

Vragen?

www.poolstok.be

Advertentie DB501395D8

Super geliefde rondreis met onze Vlaamse gids.

Alle hoogtepunten: LA, San Francisco, Grand Canyon, Las Vegas, …

Infodag: do 27 sept.

om 15.00u. in ons auditorium

(gratis toegang, wel even reserveren, aub)

2 afreisdata 2019

11 mei en 1 september Reisfamilie Carlier

gen: 16 fijne da

90en/p €3.3 s inbegrep

p

Vliegrei

ANTIQUAIR ZOEKT VOOR 2 ANTIEKWINKELS

Alle kwaliteitsbeelden, Chinese vazen, klokken, bronzen…

HOGE PRIJZEN, CASH GELD VRIJBLIJVENDE SCHATTING

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 meer info: www.deblauwevogel.be

0494 26 21 47

ostantix@hotmail.com

Like us op

Facebook!

Facebook.com/ streekpersoneel.be DB486307C8

“Weer veilig de trap op, ook mijn partner”

Met een traplift van thyssenkrupp blijft uw trap beloopbaar voor iedereen Vraagt u zich af of uw trap nog beloopbaar is nadat een traplift is geinstalleerd? Een logische en veelgestelde vraag.

Natuurlijk bent u bezorgd of uw partner, uw kleinkinderen of andere bezoekers zelf nog veilig de trap op en af kunnen.

Bij thyssenkrupp nemen wij die bezorgdheid weg.

Een veilige trap voor iedereen is onze hoogste prioriteit.

Unieke technologie Door de unieke en gepatenteerde ASL-draaitechnologie draait de stoelzitting van de Flow Swing traplift met de trap mee. Hierdoor maakt hij optimaal gebruik van de beschikbare ruimte en zet hij zich gedurende de hele rit in de meest aangename positie voor u.

En ook als de lift niet wordt gebruikt, neemt deze maar weinig plaats in. Dus wie op eigen kracht naar boven of

naar beneden wil, ondervindt nauwelijks hinder.

Past in ieder interieur Door het hedendaagse design valt de traplift niet op in uw interieur. Bovendien is de installatie maar een paar uur werk. Breekwerk komt daar niet bij aan te pas.

U ontvangt nu € 650 korting*!

In september ontvangt u € 650 korting bij aankoop van een Flow Swing traplift!

Vraag vandaag nog een vrijblijvend bezoek aan van

een thyssenkrupp adviseur en bekijk samen hoe de traplift er in uw huis uitziet en welke subsidies mogelijk zijn. Bel gratis naar

0800 26 100 of voer uw gegevens in op

tk-traplift.be Aarzel niet en vraag vrijblijvend ons documentatiepakket aan. * Actie onder voorwaarden, zie tk-traplift.be DB536509H8

USA: WESTKUST !

DB534438H8