BRUZZ actua - editie 1623

Rubrieknaam

#1623 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

L E V E N

I N

D E

S TA D

|

N I E U W S

|

A C H T E R G R O N D

&

O P I N I E

04 | 07 | 2018

‘Knijp de ziel van de stad niet dood’

BRUSSELS

BY N IGHT met JAN

H AUTEKI E T © IVAN PUT

JEROEN MARCKELBACH VERLAAT HET VLAAMS-AFRIKAANS HUIS

‘Brussel is toch wel erg living together but very apart’

MARK ELCHARDUS, EVER MEULEN EN MAGALI DE REU

‘Gewoon lekker met de auto rijden?

Dat kan hier niet meer’

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

DANIEL WILBERZ, BOZAR

“Als jongen stond ik altijd naar de acteursfoto’s in de vitrines van de cinema’s te staren. Ik droomde ervan om acteur te worden, maar mijn Franse moeder en mijn Duitse vader vonden dat een te onzeker bestaan. Ze hadden gelijk. Ik bouwde een mooie internationale carrière als headhunter uit en was een bekend amateuracteur in het Brusselse. Toen ik zag dat Claudia Cardinale naar het Brussels International Filmfestival kwam, twijfelde ik niet. Ik zag haar voor eerst in Il gattopardo en was meteen verkocht. Nu zit ik hier naast mijn idool, terwijl ze een sigaretje rookt. Fantastisch!”

4 JULI 2018

I

3

Inhoud

DE WEEK

COLOFON BRUZZ

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

08

ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Rest van België: 20 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393, BIC: BBRU BE BB van Vlaams Brusselse Media vzw.

Buiten België: 30 euro per jaar.

OPLAGE : 62.609 exemplaren.

Uitgelicht

Belfius ziet lokale belastinginkomsten wegdeemsteren

ADVERTEREN?

Marthe Paklons, sales@bruzz.be, 02-650 10 61 DISTRIBUTIE

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

28

ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs

© IVAN PUT

WEEKBLAD

Steven Van Garsse (chef) COORDINATIE UIT

Gerd Hendrickx EINDREDACTIE

Karen De Becker

© PHOTONEWS

VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director), Ruth Plaizier KERNREDACTIE

Jean-Marie Binst, Gerd Hendrickx, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman MEDEWERKERS

Nicolas Alsteen, Hilke Andries, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Roel Daenen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Luc Joris, Tom Peeters, Jasmijn Post, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Benjamin Tollet, Georges Tonla Briquet, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden

LOS VAN DE TIJD 24

Serie

28

Kleurrijke burgemeesters

VERTALING

Het WK in Brussel: een Belgische tussenpaus

Deel 1: Guy Cudell

Johan Arblaster, Martin McGarry FOTOGRAFEN

Bart Dewaele, Ivan Put, Saskia Vanderstichele ILLUSTRATOREN

Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Wide Vercnocke, Jurgen Walschot Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à / Send event details to

VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Steven Van Garsse, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

"Dit magazine staat ook online issuu.com/bruzz.be"

RUBRIEKEN 03

Chou de Bruxelles

05

Edito

06

In beeld

22

Opinie

23

Wedstrijd

27

Celia Ledoux

31

Nick Trachet

32

Enfant Terrible

34

Big City

16

Edito

DE VERHALEN Op stap met

14

Samenleving

16

Reportage

21

Stadsinrichting

Een nachtelijke zomerwandeling met Jan Hautekiet

Jeroen Marckelbach, coördinator van het Vlaams-Afrikaans Huis Kuumba, neemt afscheid

Drie verstokte autorijders bezingen hun liefde voor de vierwieler

De middenberm van de Kleine Ring bij de Anderlechtsepoort wordt een plein

© SASKIA VANDERSTICHELE

Autostad Het is een schrijnende vaststelling.

Brussel is voor zijn mobiliteit zo afhankelijk geworden van zijn tunnels dat een grondige renovatie, met een sluiting, volstrekt onmogelijk is.

Tenminste dat was wat jaren gedacht is.

In de vorige bestuursperiode was de Brusselse regering al zinnens om de Leopold II-tunnel aan te pakken. Hij voldoet immers niet aan de Europese veiligheidsnormen. Een brand in de kilometerslange tunnel bijvoorbeeld, of een kettingbotsing zou meteen een ramp betekenen met onnoemelijk veel menselijke en materiële schade.

Maar de toenmalige minister van Openbare Werken, Brigitte Grouwels (CD&V), vreesde een verkeersinfarct, en vervolgens een electorale mokerslag, en tilde de renovatie dan maar over de verkiezingen.

Er kan van de huidige minister van Openbare Werken Pascal Smet (SP.A) veel gezegd worden, maar niet dat hij in dit dossier geen moed heeft getoond.

De broodnodige renovatie van Leopold II is, as we speak, bezig. En het verkeersinfarct? Dat lijkt, volgens de eerste berichten, uit te blijven.

Daarmee is veel gezegd over de mobiliteit in de hoofdstad. Brussel is een autostad. Met dank aan Expo 58 en de golden sixties. En dat zal niet zo snel veranderen. Een radicale omslag zal er niet komen.

Maar de tunnelrenovatie toont ook aan

BRUZZ | VOORAF

10

10

dat alternatieven wél mogelijk zijn. De hoop is zelfs dat pendelaars én Brusselaar de alternatieven zullen smaken en de overstap zullen maken naar fiets, openbaar vervoer of telewerk.

Uiteindelijk zijn we allemaal gewoontedieren. Een tikkeltje lui nog op de koop toe. Misschien kan deze werf de pendelaars en Brusselaars doen beseffen dat het ook met minder auto kan.

Als we over een klein jaar de regering zullen evalueren, zullen we wellicht vaststellen dat er op het vlak van mobiliteit weinig is gebeurd. Dat er heel veel geld is gevloeid naar de automobiliteit.

De renovatie van de tunnels zal zoveel geld en energie hebben opgeslorpt dat de kosten voor de aanleg van een nieuw fietspad erbij verbleken.

Dat is jammer en het strookt niet met het STOP-principe, met de broodnodige modal shift: prioriteit aan Stappen, Trappen en Openbaar vervoer, dan pas Personenwagens.

Maar aan de andere kant geeft dat ook kans om in een volgende legislatuur écht in te zetten op een autoluwe stad.

De tunnelrenovatie kon niet nog eens worden uitgesteld.

Het debat is open: hoe komen tot een Brussel met vijf à tien procent minder autoverkeer? Dat zou al heel wat zijn.

Laat daar de volgende gewestverkiezingen over gaan.

— STEVEN VAN GARSSE

4 JULI 2018

I

5

6

I

4 JULI 2018

BRUZZ | DE WEEK

In beeld

Lumumbaplein Generaties herschrijven het geschiedenisleed. Na een standbeeld ‘Au-delà de l’espoir’ (Freddy Tsimba) en een muurfresco ‘Porte de l’Amour’ krijgt Matonge, de grootste Congolese wijk buiten Afrika, eindelijk een Patrice Lumumbaplein. Niet de gemeente Elsene, wel de stad Brussel doopte een straathoek aan de ingang van de Naamsepoort - achter de metrohalte - om tot dat plein.

Waarmee de eerste democratisch verkozen premier van Congo, die vermoord werd in 1961, postuum vaderlandse en broederlijke eer werd betoond. JMB > Lees ook p14 © BART DEWAELE

4 JULI 2018

I

7

De week

Terugblik op het nieuws

Informatiebladen

Acht jaar cel

Sint-Lambrechts-Woluwe is veroordeeld voor overtreding van de taalwet. De Franstalige en Nederlandstalige gemeentelijke infobladen verschillen te veel, zeker inzake cultuur. Burgemeester Olivier Maingain (Défi) vindt dat hij hiermee ‘gepersonaliseerd’ informeert. Voor de aanwerving van een Nederlandstalige cultuurbeleidscoördinator stelt wel hij strengere voorwaarden.

Drie Brusselse jongeren die in augustus 2016 een taxichauffeur beroofden en in elkaar sloegen, zijn veroordeeld tot acht jaar cel.

De taxichauffeur was meer dan vier maanden arbeidsongeschikt.

1,8 mio De Brusselse vzw Renobru, die huizen renoveert, heeft een ‘onverklaard’ deficit van meer dan 1,8 miljoen euro. Ondanks het gebrek aan transparantie besliste het College om een miljoen in de vzw te injecteren. De oppositie is verbolgen.

BELFIUS ZIET LOKALE BELASTINGINKOMSTEN WEGDEEMSTEREN

BRUZZ | DE WEEK

Is er nog geld voor openbare werken?

Normaal volgen de gemeentelijke investeringen het ritme van de zesjaarlijkse verkiezingen, maar in de negentien Brusselse gemeenten was dat de voorbije zes jaar niet zo. De gemeenten hebben onder druk van de bevolkingsexplosie zes jaar aan een stuk geïnvesteerd. Dat blijkt uit de jaarlijkse cijfers van de studiedienst van de Belfiusbank. — DANNY VILEYN

A

ls de gemeenteraadsverkiezingen eraan komen, kan je er gif op innemen dat er wegenwerken zijn.

Dat is zo in Brussel, dat is ook zo in Vlaamse steden en gemeenten.

Maar hieruit besluiten dat de investeringen naar het einde van de bestuursperiode toenemen, klopt niet. Althans niet de voorbije zes jaar in de negentien Brusselse gemeenten samen.

De oorzaak is de demografische groei met investeringen in scholen en crèches. Onderwijsinvesteringen staan dan ook met stip op één, openbare netheid op twee en algemeen bestuur op drie.

De Brusselse gemeenten hebben het begrotingsgewijs niet slecht gedaan de voorbije zes jaar, ze hebben in 2018 stuk voor stuk een begroting in evenwicht. Dat is mede te danken aan de gulheid van de Brusselse regering en aan de onroe-

8

I

4 JULI 2018

rende voorheffing die in een aantal gemeenten fors gestegen is, gemiddeld van 2.750 naar 2.917 gemeentelijke opcentiemen. Dat de Brusselse regering de gewestelijke onroerende voorheffing van één procent heeft afgeschaft, is deels tenietgedaan door de gemeenten.

De aanvullende personenbelasting daarentegen is gemiddeld gedaald van 6,6 procent naar 6,45 procent.

Of dat de komende jaren zo laag zal blijven, is zeer de vraag. Lokale besturen voelen de maatregelen van de federale regering aan den lijve. De indexsprong in 2015 heeft de stijging van de loonkosten van de lokale besturen beperkt, maar de taxshift heeft de federale en de lokale - die er een afgeleide van zijn - belastinginkomsten doen dalen.

Belfius spreekt zelfs van een geleidelijke uitholling van de belastbare basis en de specialist openbare besturen voorspelt een

De Brusselse gemeenten besteden 306 euro per inwoner aan veiligheid, berekende de studiedienst van Belfius.

daling van de inkomsten van de personenbelasting van 8 tot 10 procent. Dat is niet niets: de personenbelasting maakt negentien procent uit van de gemeentelijke ontvangsten. De inkomsten namen met 2,4 procent toe de voorbije jaren, uitgenomen dit jaar, van 2017 naar 2018 namen de inkomsten maar met 0,3 procent toe.

Omdat de lokale investeringen goed zijn voor 35 procent van de overheidsinvesteringen waarschuwt Belfius voor een tekort aan lokale middelen. Heel concreet luidt de vraag: zal de infrastructuur nog onderhouden en gemoderniseerd worden? Indien niet, vreest Belfius voor de neerslag daarvan op de

economie en een tanende aantrekkingskracht van België.

UITGAVEN De Brusselse gemeenten geven veel meer uit voor politie en OCMW dan Vlaanderen en Wallonië. En dat heeft zo zijn oorzaken. Brussel telt 31,8 leefloners per 1.000 inwoners, Wallonië 18,1 en Vlaanderen 5,6.

De toename van het aantal leefloners heeft twee oorzaken: de vluchtelingencrisis en de hervorming van de werkloosheidsuitkeringen met de uitsluiting van langdurig werklozen en de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen. Wie geen of minder geld krijgt uit de kas van de werkloosheid, klopt aan bij het OCMW.

Stenengooiers Twee tienerjongens bekennen dat ze vorige week stenen gooiden naar de treinen bij het Noordstation, met chaos tot gevolg. Meerderjarigen krijgen normaal voor een dergelijk misdrijf vijf tot tien jaar cel. De jongeren kunnen voorlopig beschikken.

Gevangenissen

Na twee weken gaan de vakbonden door (nog minstens tot 5 juli) met stakingsacties in de federale gevangenissen, waaronder die van Brussel. Twistpunt is de minimale dienstverlening.

Woonwagenpark De politie ontruimt het kamp van een tiental woonwagens en wat hutjes dat op een privéterrein is opgebouwd in de Dantestraat in Anderlecht. De bewoners waren toen al vertrokken. Ze hadden er autowrakken gedumpt.

Ongeveer tweederde van de migranten komt uit de EU. Arbeidsmigratie is het motief VUB-DEMOGRAAF PATRICK DEBOOSERE BRUZZ | DE WEEK

ontkent dat er in Belgie een migratiecrisis is (in ’De Morgen’)

Cartoon Wauter Mannaert Kim Duchateau en Wauter Mannaert wisselen elkaar af voor hun kijk op de week

© PHOTONEWS

En dan is er de hoge toelage aan de politiezones, al is de groei van die toelage ondertussen onder controle.

Van de gemeentelijke uitgaven gaat ruim vijftien procent naar de politiezones. Zo besteden de Brusselse gemeenten 306 euro per inwoner aan veiligheid, Vlaanderen 153 euro en Wallonië 135 euro.

Dat heeft minder met politieke keuzes te maken dan met de aard van de gebieden, het stedelijke Brussel, het semiverstedelijkte Vlaanderen en het nog deels rurale Wallonië. En daar komt nog bij dat er boven op de 1,1 miljoen inwoners iedere werkdag 350.000 pendelaars hun brood komen verdienen. Dat is ook in centrumsteden zo, maar in mindere mate.

4 JULI 2018

I

9

Reportage

I

4 JULI 2018

erk raek ster Fini laan Max

10

lphe Ado n

‘Knijp de ziel niet dood’

lei ierp Rog

Zomernacht met ‘Brusselaar’ Jan Hautekiet

Met Jan Hautekiet als spreekwoordelijke lantaarn trekken we de avond in.

‘Van de Nord no de Midi’, en terug. Net als de stad op dit traject, kantelt de radiomaker en muzikant van energiek naar rustmodus, en terug. “Er is geen andere stad de naam stad waardig.”

— JEAN-MARIE BINST, FOTO’S IVAN PUT

rijen gale rtus ube

Mun in

tple Stal adla

ingr

ns

esse

e Ann

iks

-Gor Sint

laan

pach

Ans

rs

Beu

n

plei

kère

rouc

De B an

zijn de gevels te veel veranderd.

“Langs de ooit levendige Alhambrawijk heeft zich nu de prostitutie geïnstalleerd. Die verschuiving van sociale klassen die elkaar raken, is in mijn ogen positief. Als het organisch evolueert, vind ik het leefbaar.”

Als kind woonde Hautekiet aan de Koning Soldaatlaan in Anderlecht, letterlijk in de schaduw van het Astridpark. “In huis hoorden we getier bij elke goal, maar pas ‘s avonds vernamen we op de televisie wie gescoord had. Vlakbij, in de Dokter Jacobsstraat, liep ik school in wat vandaag de ‘school van Lukaku’ heet. Van thuis tot Dilbeek lagen alleen velden. Daar moesten we door om bij café Sleutelplas te geraken, aan de Ninoofsesteenweg,” vertelt hij. “Die stadsverruiming heeft vernieuwend gewerkt. De Vijfhoek heeft een omgekeerde inwonersverschuiving gekend. Het levendige heeft zich verplaatst naar Schaarbeek, Sint-Gillis, het Dudenpark in Vorst, waar jongeren zich nestelen. De Vijfhoek is voor de helft verworden tot het terrein van een andere klasse van bewoners.”

Dat zal Hautekiet nog meer dan verwacht opvallen, als we De Brouckère voorbij zijn. Het begin van de Adolphe Maxlaan blijft voor hem nog wat herkenbaar. “Als twintiger al zag ik hier peepshows en sekscinema’s. De Marivaux was dé bioscoop.

Maar heel de mercantiele sfeer van de boulevard is verdwenen. De werken – ik weet niet waarom dat hier allemaal blijft duren – doen er geen goed aan. Toen de bladen Het Laatste Nieuws, De Standaard, La Dernière Heure en Pourquoi Pas? hier nog adres hielden, bruisten de cafeetjes anders wel van de perslui. Mijn vader werkte bij Het Laatste Nieuws, zo leerde ik de wijk goed kennen.”

BRUZZ | DE VERHALEN

-H Sint

I

▲

k kom eraan,” sms’t Hautekiet, in november 63 jaar en lang niet toe aan pensioengedoe, al strooien de media al lovertjes. Wat later loopt hij parmantig het lege Rogierplein op.

Als een milord uit de meezinger Van de Nord no de Midi, van bard Jan De Baets (circa 1900). Maar dan zonder redingote en hoge hoed, wel in pak. In de late bloedzon, onder de opaalwitte, stalen boleet van architect Xaveer de Geyter, vraagt Hautekiet: “Wat is dat eigenlijk voor een ding?”

De site oogt al voor acht uur ’s avonds desolaat. Het oud-Ketje beaamt het. En als we opstappen, wijst hij meteen: “Kijk, dát is Brussel,” met het oog op de rondhollende plastic smoothiebekers en de solitaire straatvuilnisbak die uitpuilt.

“Zou dat in Parijs ook zo zijn?” vraagt de Leuvense filoloog retorisch.

“Hier, rond het Noordstation heb ik de transformatie meegemaakt, ten tijde van VDB en Charly De Pauw (respectievelijk politicus en immomagnaat, red.). Van een groezelig hoerenkwartier rond een vuil station, werd het een wijk vol hoogbouw voor administraties en bedrijven. De grote diversiteit in de stad wordt erdoor geaccentueerd. Op een voorschootgrote oppervlakte heeft Brussel ontzettend veel variatie meegemaakt, van stedenbouw en mensen tot samenlevingsvormen en ‘gevoel’. Er is geen andere stad de naam stad waardig, in al haar onvolmaaktheden, diversiteit, charme en onverstaanbaarheid.

Alleen Oostende tipt wat aan die variatie. Je hoeft niet in Brussel te wonen om deelgenoot te zijn van dat intense gevoel.”

We steken de Kleine Ring over en laten Hautekiet kiezen: Nieuwstraat, Adolphe Maxlaan of Jacqmainlaan.

De Brusselkenner gaat voor de middelste optie, want in de andere

4 JULI 2018

I

11

Met Jan Hautekiet de Brusselse nacht in

BRUZZ | DE VERHALEN

▲

Hautekiet kan het nog allemaal aanwijzen: “Dancing La Frégate, waar Michel Demaret (voor hij in 1993 burgemeester werd, red.) nog buitenwipper was. Cinéma ABC met zijn seksfilms. The English Bookshop Waterstone’s, waar ik een New York Times van twee tot drie dagen oud kon vinden. Zo’n dikke krant droeg je als een trofee.”

Mijn gids van dienst wil slalommen via de Nieuwbrug, om naar de Finisterraekerk in de Nieuwstraat te gaan. Onderweg vertelt hij nog hoe hij een collega neen, hij noemt geen namen tijdens de middaglunch uit een sekstent zag stappen. Aan de kerk omarmt hij - op vraag van de fotograaf - de façade. “Kijk eens hoe vreemd de Finisterrae in die huizenrij staat.”

“Je lijkt hier op Fifth Avenue te staan. Ja, zo’n transformatie van de stad doet me aan New York denken, toen ik er in de jaren 1980 kwam.

Die hele kerk beleef ik dankzij de persoon van pastor Staf Nimmegeers, die op allerhande passanten insprak. Dat was nog eens ‘Brussel’.

New York heeft ook die relatieve kleinschaligheid aan ruimte, waarin zoveel nationaliteiten samenleven.

Brussel werd totaal ingepalmd door de grote multiculturaliteit. Ik ben geneigd dat een rijkdom te noemen, maar beken dat ik het niet durf.

Omdat ik te weinig geconfronteerd word met de realiteit ervan.”

Als we de Noordgalerij passeren, is hij verbaasd dat de kleinhandel er nog standhoudt. “Mooi!” Nu naar De Brouckère. “Herinner jij je die Anspachfontein nog, die nu achter de Vismarkt staat?” dist hij op.

WAT EEN CHAOS Op het terras van hotel Métropole geven een jazz-zangeres en een pianist het beste van zichzelf voor geen tien man. “Triestig, dat lege terras, hoe kan zo’n zaak overleven?” zucht Hautekiet. En daarna: “Wat een chaos, die straatwerken.

Ik begrijp dat ze nodig zijn, en wellicht is het doordacht, maar er schort toch veel met de communicatie. Hoe weet je nu waar je passeren kan of niet, en voor hoelang? Wellicht is er urbanistisch sterk over nagedacht, waarom dit autovrij kan zijn of worden en hoe, maar duidelijk is het me niet. Wil de stad terrassen en handel, of een breed soort Ramblas? Waarom 12

I

4 JULI 2018

Jan Hautekiet 19/11/1955 Studeerde piano en kamermuziek aan de Academie van St.-Pieters-Woluwe Studeerde taal- en letterkunde, filosofie en audiovisuele communicatie aan de KU Leuven 1978 begint bij BRT 1- radio 1983 start mee Studio Brussel op 2002 Overstap naar Radio 1 Muzikant, werkte met Paul Louka, Jean Blaute, Eric Melaerts, Philip Catherine, Wigbert, Patrick Riguelle Vele beheersmandaten, waaronder voorzitter van Sabam

“Ik ben geneigd multiculturaliteit een rijkdom te noemen, maar beken dat ik het niet durf” JAN HAUTEKIET RADIOMAKER

communiceert de stad niet ter plekke over die transformatie?”

Aan café Métropole blijft Hautekiet nostalgisch plakken.

“Vroeger stond er een piano. Het was geen free podium, maar ik heb er nog met Rick de Leeuw op gespeeld. We hebben hier uren gesleten met Patrick Riguelle, Arno en Jan Goossens. Hier ontmoette Arno voor het eerst Marc Moulin (1942-2008, componist en RTBF-radioproducer, red.), en ik zag dat het meteen koekenbak was, zo goed schoten die mannen met elkaar op.

In 1996 was hier de epische vergadering van Sabam, waar de oude en nieuwe generatie in de clinch gingen.” Als hij omkijkt, zucht hij. “De grandeur van dit plein is weg. De buurt zat vol bioscopen en platenzaken, als Maison Bleu. En zeggen dat ik in de Gaité Last tango in Paris heb gezien. Hoe staat die Daarkom er nu bij, zonder uitleg over wat er komt? De stad communiceert niet met haar burgers.”

Op het Muntplein denkt de muzikant in Hautekiet aan de legendarische eerste openluchtfestivals. “Brussel is een raar gegeven.

Het stuwt je denken en geeft impulsen. Met Mallemunt schreef Jari Demeulemeester (oud-directeur AB, red.) geschiedenis. Hij leerde ons alles ontdekken. Ik zag hier blueszangeres Bonnie Raitt voor het eerst, veertig jaar later komt ze terug (in het Rivierenhof in juli, red.). Er waren plekken waar je naartoe gezogen werd: de Beursschouwburg, met toen al wat nu crossover heet.

Het Koninklijk Circus met Béjarts balletgezelschap. Zijn studio hier verderop was de backstage van de AB. Raymond zag ik in een theaterstuk van Marc Didden. En Vorst

Nationaal was de eerste echte rocktempel. Led Zeppelin, Little Feat, The Daily Brothers en in 1972 Buddy Miles, de drummer van Jimi Hendrix.

Fenomenaal, wat er in Brussel allemaal passeerde.”

Hautekiet wil een ommetje maken langs de Koninginnegalerij.

“Het blijft hét pareltje van de stad, met klassiekers als Mokafé en De l’Ogenblik (Prinsengalerij), en handel als die hoedenzaak en handschoenenwinkel. Wie koopt daar eigenlijk nog?” Onze fotograaf, zo blijkt, die er al enkele petten heeft gekocht.

“De eerste foto’s voor de publiciteit van Studio Brussel zijn in 1983 aan de Vaudeville genomen, toen was de galerij al een visitekaartje voor de stad.” Dat de Grote Markt ooit een parking was, geeft hij ook graag mee, terwijl de maan blinkt boven enkele straten met toeristen.

Net als zijn passages in brasserie Cirio en kroeg A la Bécasse – “hoe kwamen we daar buiten?” - fonkelt de jongeling in de radionestor.

Op het Beursplein schaart een nachtelijke straatartiest de passanten om zich heen. “Je merkt zo dat mensen zich deze plek toe-eigenen en hier iets willen doen. Maar de stad pikt die actie niet op. Waar blijft het antwoord op die beweging? Een McDonald’s Bourse en wat rommelige hoekpleintjes spelen niet in op wat de burger aanreikt.”

Onze VIP-gids wil naar de Archiduc. “Was dat je tweede thuis?” vragen we aan de Leuvense student die buiten studietijd naar Brussel afzakte. “Neen, maar hier is wel veel gebeurd,” en hij legt zich languit in de rendez-vouszetels. “Het Brussels Kamertoneel, de Marnix in de Kartuizersstraat, Pol’s Jazz Club (van Pol Lenders, red.) en café Floréo: er was zoveel dat aanzoog, en alle soorten van publiek. En wat wil de stad nu? Als het de bedoeling is om van de centrumlanen iets prestigieus te maken, en het sociale niveau naar boven te tillen, goed. Maar ik ben geneigd te geloven dat noch dat, noch een soort Ramblas, in de maak is. Er blijft nog heel veel werk aan de winkel aan dit stadsdeel.”

De Sint-Goriks-piétonnier vindt hij wel heel geslaagd. “Hier was niets, een lege markthal en nu is het een plekje dat sprankelt van jeugdige gezelligheid. Wat verder aan het Bloemenhofplein is nog zo een ‘eiland’, of aan het kanaal, bij De Walvis.” En weer zien we maar

LIEFDE VOOR MUZIEK Voorbij Fontainas gaan zijn ogen open. “Ik moet bekennen dat ik hier heel lang niet meer gelopen heb. Een mens stapt naar een bestemming in de stad, maar kijkt niet rond. Ik ben blij dat ik dit alles rustig overdoe.“ Voor Anneessens en om de hoek, terug, via de Stalingradlaan, herkent hij muziekwinkels. “Bij Vandergucht haalde ik bladmuziek. Al mijn instrumenten, van keyboards tot gitaren, kocht ik bij zaak Parys-Flore.

Dat hier nog een Pêle Mêle is, zal wel volk aantrekken, maar het zal niet baten om veel in beweging te zetten.

Ik geef toe dat ik niet op een terras van een Marokkaans theesalon ga zitten, al is dat spijtig, want er hangt wel sfeer. We zullen morgen in deze stad niet meer meekunnen, als we

maar twee of drie talen meer spreken of begrijpen. Zoveel is duidelijk.“ Ik geef toe dat de sociale media - zowel professioneel en privé - ons nestelen in een nieuw analfabetisme dat ons ver van de mens en de buurman houdt. Het multimediale is een virtuele wereld. Van het Noord naar het Zuid stappen, is het leven zien en beleven. Ook al behoort die Zuidwijk geen mens van toen meer toe, bevestigt Hautekiet nog.

Onze compagnon wil helemaal te voet terug, langs de Stalingradlaan.

Waar de florissante groothandelszaken in textiel van het Zuidpaleis de dienst uitmaakten, hangt nu desolaatheid. “Het Rouppeplein heeft vier hoeken vol parkeerplaatsen en de fontein is niet verlicht,” zucht de stadsminnaar. ”Je ziet de kansen die gemist worden om dit plein met zijarmen supervibrerend te maken.“ Restaurant Comme chez Soi kent hij. “Eenmaal geweest met Dirk De Prins, oud-hoofdredacteur van Deze week in Brussel (BRUZZ van

“Het zou jammer zijn die lagere klasse uit de stad te persen” JAN HAUTEKIET RADIOMAKER

voor 1999, red.). Met onder anderen Johan Verminnen mochten we iedere maand De Prins vergezellen als compensatie voor het redactiewerk dat we gratis aanleverden.”

De muziekwinkels zijn verdwenen aan deze achterkant van de Beurs.

“Grootketens en de internethandel hebben die kleine muziekwinkels de loef afgestoken. Al zullen muzikanten er op zoek naar blijven gaan.“ Verwonderd gaapt hij naar één overeind gebleven jeugdvitrine in de Zuidstraat: La Maison du Miel, 1887. ”Hier kwamen mijn ouders hun honing halen,” geeft hij zeemzoet mee tegen middernacht.

“Dergelijke overlevers geven karakter aan de stad. En toch heb je die paradox. Als je een buurt - als Fontainas en Anneessens – te veel opwaardeert, trek je misschien wel het vermogen aan, maar knijp je de ziel van de stad dood. Het oogt wel verloederd, maar ik zou het erg vinden als ze de lagere klasse uit de stad persen.”

4 JULI 2018

BRUZZ | DE VERHALEN

honderd meter ‘verandering’, dan valt het weer stil. “De nachtwinkels pakken het verkeerd aan, met hun neon. Dat bepaalt de sfeer, die unheimlich koel is. Neen, bedankt.”

I

13

Samenleving

Afrika is een enorm continent met veel conflicten. Slagen jullie erin om de politieke spanningen buiten de deur te houden?

Jeroen Marckelbach vertrekt bij Vlaams-Afrikaans Huis Kuumba

‘Het Vlaams is bij ons geen fetisj’ BRUZZ | DE VERHALEN

Na negen intense jaren zoekt Jeroen Marckelbach, coördinator van het Vlaams-Afrikaans Huis Kuumba, nieuwe horizonten op. “Kuumba is een van de weinige publieke plekken die volledig gewijd zijn aan de Afrikaanse gemeenschap. Dat maakt de mensen hier trots.”

14

— BETTINA HUBO, FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

H

et cultuurseizoen loopt ten einde, maar in het Vlaams-Afrikaans Huis, gelegen in Matonge, is de bedrijvigheid nog niet stilgevallen.

Vanmiddag komen veertig vrouwen uit Tienen langs voor een Congolese maaltijd en een wandeling door de wijk. Voorts is er het WK voetbal, dat extra volk naar het ontmoetingscafé trekt. Tussen de bedrijven door moet Marckelbach ook nog alles in gereedheid brengen voor de jaarlijkse inleefreis naar Congo, die over twee weken begint.

Kuumba, Swahili voor creativiteit, ontstond in 2009. Net daarvoor was er al een eerste - mislukte - poging om met Vlaams geld een Vlaams-Afrikaans Huis op te richten.

Marckelbach mocht de doorstart maken. Hij toverde een oude bakkerij in de Vredestraat om tot café met achterliggend zaaltje voor muziekworkshops, expo’s, debatten en lessen Lingali, Swahili en Nederlands. Toen Kuumba daar midden 2015 plots weg moest, begon hij gewoon opnieuw, wat verderop aan de Waversesteenweg.

Nu is het tijd voor iets anders. Na de zomer vertrekt Marckelbach voor Broederlijk Delen naar Oost-Kasaï in Congo. “Ik heb het gevoel dat ik hier gegeven heb wat ik te geven had.”

I

4 JULI 2018

Een Vlaams-Afrikaans Huis, is dat nog van deze tijd?

JEROEN MARCKELBACH: Goeie vraag.

Er zijn historische redenen. Het Huis is destijds opgericht op verzoek van de Congolezen. Velen noemen de koloniale periode nog altijd de ‘époque des Flamands’. De Congolezen in de koloniale tijd waren vooral

“Elke Afrikaanse gemeenschap krijgt bij ons de kans om zich te uiten” JEROEN MARCKELBACH COÖRDINATOR KUUMBA

in contact met de lagere Belgische ambtenaren en de missionarissen, meestal Vlamingen. Veel ouderen kennen de uitdrukkingen Godverdomme en Pas op hé nog. Na de onafhankelijkheid vonden de Congolezen moeilijker aansluiting bij

de Vlamingen door de taal. In die zin is Kuumba een voorportaal van de Vlaamse gemeenschap. Maar het Nederlands is bij ons geen fetisj.

Onze werking is tweetalig.

De jongere generatie Congolezen staat veel kritischer tegenover het koloniale verleden. Lopen zij warm voor het Vlaams-Afrikaanse verhaal?

MARCKELBACH: Onze stamgasten zijn meestal wat ouder. Maar we doen ook veel projecten met jongeren. De jonge generatie Congolezen staat negatief tegenover het koloniale verleden. Terecht. Maar het is geen generatieconflict. De jongeren zijn gewoon radicaler, activistischer.

Is het gelukt om behalve de Congolezen ook andere Afrikanen naar het Vlaams-Afrikaans Huis te halen?

MARCKELBACH: De laatste jaren komen er ook veel Senegalezen.

Zij zijn, na de Congolezen, het talrijkst in Matonge. Voorts krijgen we veel Guineeërs over de vloer. Wij hebben zelf projecten georganiseerd rond Nigeria, Togo, Benin en Mozambique. Elke Afrikaanse gemeenschap krijgt bij ons de kans zich te uiten. Wij willen vooral een ontmoetingsplek zijn. Want in Brussel is het heel erg: living together but very apart.

MARCKELBACH: In het begin kwamen hier bijna uitsluitend Congolezen.

Zij hadden er moeite mee dat we ook projecten deden met Rwandezen. Ze probeerden Kuumba te claimen. Maar daar wij hebben nooit aan toegegeven. Dit is niet het huis van de Congolezen. Met de jaren is het veel verbeterd. Je ziet het tijdens het WK. Iedereen stond hier vorige week te supporteren voor Senegal.

Vinden de Vlamingen de weg naar Kuumba?

MARCKELBACH: Onder onze vaste bezoekers zijn zeker Vlamingen, net zoals er Franstalige Brusselaars en Eurocraten zijn. Maar de meeste Vlamingen komen in groepsverband, zoals straks die vrouwen uit

Is het niet zo dat zij Matonge als een curiosum zien?

MARCKELBACH: Ze komen uit nieuwsgierigheid, maar wat is daar mis mee? Vroeger leverden de traditionele gidstochten door Matonge weleens conflicten op met de wijk. De mensen in de buurt voelden zich bekeken. Je moet hier inderdaad niet met een groep van 25 of meer rondlopen en je bezoekers er maar op los laten fotograferen.

Onze gidsen zijn allemaal van Afrikaanse origine, ze gaan op wandel met kleine groepen en proberen de clichés te doorbreken.

Matonge staat flink onder druk.

Zullen de Afrikanen op den duur

“Er is een manifest gebrek aan investeringen in Matonge” JEROEN MARCKELBACH COÖRDINATOR KUUMBA

Jeroen Marckelbach 41 jaar

MARCKELBACH: De Congolezen en andere Afrikanen hebben hier nooit gewoond. Ze leven in Molenbeek of Anderlecht. Matonge is hun living, de plaats waar ze elkaar ontmoeten, iets drinken, uitgaan. En ja, de wijk staat flink onder druk van de Europese instellingen, de huurprijzen, de gentrificatie kortom. Om die reden zijn wij drie jaar geleden ook moeten vertrekken uit ons pand in de Vredestraat.

Krijgt de buurt genoeg steun van de gemeente Elsene?

MARCKELBACH: Absoluut niet. De burgemeester overwoog twee jaar geleden zelfs even om de naam Matonge te vervangen door Quartier des Continents. Er is een manifest gebrek aan investeringen in de wijk.

De buurt ligt er vaak vies bij. En in

studeerde journalistiek maakte in 2008 een fietsreis naar Kinshasa

de plaats van het verkeer weg te halen uit de Elsensesteenweg had men beter een stuk van de Waverse verkeersvrij gemaakt. Nu zijn de trottoirs daar veel te smal, zeker in het weekend als Afrikanen uit Frankrijk, Nederland en Duitsland op bezoek komen. Matonge is een begrip in de buurlanden.

Sinds dit weekend is er wel een Lumumbaplein aan de Naamsepoort.

MARCKELBACH: Het is een initiatief van de stad Brussel, op Brussels grondgebied. Elsene wilde het niet.

Natuurlijk is het een politieke stunt van de PS van Brussel-Stad. Maar toch, dat er nu eindelijk aan de poort van Matonge een Lumumbaplein is, is symbolisch niet te onderschatten.

Ons land speelde destijds immers een rol in de defenestratie van de Congolese premier. Het is een erkenning van de Congolese gemeenschap en het zal Matonge versterken.

Bent u nog altijd de enige vaste kracht in Kuumba?

sinds 2009 coördinator van Kuumba

MARCKELBACH: Ik doe het samen met een heleboel vrijwilligers, die koken, poetsen, gidsen en taallessen geven.

Het is een avontuurlijke job, maar ook zwaar. Hopelijk krijgen we volgend jaar structurele subsidies van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, zodat er iemand bij kan komen. Nu zijn er alleen subsidies uit Vlaanderen. Die zijn bedoeld om de Vlamingen te laten kennismaken met de superdiversiteit van Brussel.

Maar we hebben ook een regionale werking: we ondersteunen Afrikaanse organisaties, we zijn een ontmoetingsplaats, we doen buurtwerk. Als we volgend jaar geen subsidies van de VGC krijgen, moeten we dat afbouwen. Dat zou jammer zijn, want het heeft jaren gekost om het vertrouwen van de Afrikaanse gemeenschap te winnen.

BRUZZ | DE VERHALEN

uitwijken naar een andere plek in de stad?

Tienen. De interactie tussen een groep Vlaamse plattelandsvrouwen en onze Afrikaanse stamgasten levert vaak mooie taferelen op.

U hebt de Afrikaanse gemeenschap heel goed leren kennen door deze job. Heeft het u veranderd?

Jeroen Marckelbach: “Ze zeggen dat ik verafrikaniseerd ben.”

MARCKELBACH: Wat me bij Afrikanen zo aanspreekt, is hun openheid, hun humor, dynamiek en creativiteit. Ze klagen niet en leven in het moment, soms misschien iets te veel. Volgens hen ben ik verafrikaniseerd met de jaren. Ik weet niet of dat zo is, maar ik ben zeker flexibeler geworden.

4 JULI 2018

I 15

BRUZZ | DE VERHALEN

Reportage

EVER MEULEN

MAGALI DE REU

MARK ELCHARDUS

BEKEND VAN zijn illustraties in onder meer Humo en The New Yorker

BEKEND VAN haar uitspraak dat ze het gemekker van fietsers beu is

BEKEND VAN zijn scherpe meningen als professor sociologie op rust

LEEFTIJD

LEEFTIJD

RIJBEWIJS SINDS WOONPLAATS

72 1971 Sint-Lambrechts-Woluwe

WAGENPARK Chevrolet Corvair 3.6 benzine 6-cilinder (boxer) uit 1960 Oldsmobile 98 5.0 benzine V8 uit 1949 Audi TT 1.8 benzine 4 cilinder in één lijn uit 1999 Audi A3 3.2 benzine V6 uit 2005

16

I

4 JULI 2018

RIJBEWIJS SINDS WOONPLAATS WAGENPARK Opel Astra 1.6 cdti 4-cilinder uit 2016

28 2014 Elsene

LEEFTIJD RIJBEWIJS SINDS WOONPLAATS WAGENPARK Audi Q3 2.0 benzine 4-cilinder uit 2016

71 1971 Schaarbeek

Drie autofreaks over rijden in Brussel

‘Mijn grote liefde is niet meer van deze tijd’ BRUZZ | DE VERHALEN

En of het kan verkeren. Enkele jaren terug was de auto heer en meester in deze stad. Nu zijn automobilisten halve criminelen, hinderlijke elementen in de strijd voor een leefbare stad. Hoe kijken de chauffeurs zelf naar deze ontwikkelingen? Drie verstokte Brusselse autorijders vertellen hun verhaal. “Die schoolpoortacties? Heel egoïstisch.”

— BRAM VAN RENTERGHEM, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

W

vorm, die kleuren, en dat helemaal volgens je eigen smaak. In een goeie autostoel en met je favoriete muziek rijden naar waar je wil, dat is fantastisch. Dat zoiets bestaat.”

Oud-VUB-professor Mark Elchardus is minder lyrisch over auto’s, maar noemt zichzelf zonder schroom autoverslaafd. “Als ik de afgelopen vijf jaar vijf keer de tram of de metro heb genomen, zal het veel zijn.

Buiten de spits is de auto nog altijd comfortabeler dan het openbaar vervoer. En sneller. Het verveelt me enorm aan een halte te moeten wachten op een tram.”

Bij dat openbaar vervoer als alternatief voor haar auto heeft copywriter en twintiger Magali De Reu bedenkingen. Nochtans is ze bereid om toegevingen te doen, uit noodzaak weliswaar. “Vroeger reed ik heel veel in Brussel, maar hoe

langer hoe meer laat ik de auto aan de kant. Ik ben de stilstand kotsbeu, en parkeren is een ramp. Maar het openbaar vervoer is evengoed een bron van frustratie. Zo is de NMBS om te janken. Het biedt geen

“Diesel is iets voor bestel- en vrachtwagens.

Met dat vreselijke geluid” EVER MEULEN TEKENAAR

convenience, geen gebruiksgemak zoals bijvoorbeeld Uber dat doet. Om van de vele stakingsdagen nog maar te zwijgen. De MIVB vind ik wel goed, ik neem binnenkort zelfs een abonnement. Al is het wel een aanpassing om tijdens een etentje het uur in de gaten te moeten houden, en niet te kunnen vertrekken wanneer ik dat wil.”

Voor Ever Meulen is de drempel om de bus te nemen nog iets hoger.

“Het openbaar vervoer … Wat een afgang! De metro is nog te doen, maar de bus? Als ik me niet goed aan een stoeltje vasthoud, word ik er van de ene naar de andere kant gezwiept. En dat op mijn leeftijd.

Neen, dan neem ik liever mijn Corvair, een fantastische wagen die zich met één vinger laat besturen.

Maar aan het eind van de straat sta ik al stil. Zo word ik gedwongen om 4 JULI 2018

▲

ie al eens de auto neemt, moet tegenwoordig over stalen zenuwen beschikken.

Boze ouders die elke week de straten afzetten, rijstroken ter breedte van een fietspad, stukken asfalt die plots voetgangerszone worden en wegenwerken. Overal wegenwerken.

Terwijl je gefrustreerd staat aan te schuiven, blaffen fietsers je daarbij voortdurend af – is het niet ter plekke, dan wel in de kolommen van een of andere krant. Men zou zich kunnen afvragen waarom iemand in godsnaam nog met de auto rijdt.

“Autorijden is een enorme luxe,” zegt Ever Meulen. Hij is tekenaar, maar ook fervent autoliefhebber, en exposeert deze zomer samen met een andere ‘cartist’ - Patrick van der Stricht - zijn prachtige autotekeningen in Autoworld. “Dat comfort, die

I

17

Drie autoliefhebbers aan het woord

▲

het openbaar vervoer te nemen. Er is gewoon te veel volk op de baan.”

L’enfer, c’est les autres, nietwaar.

Dat denkt de toerist, die klaagt over de vele toeristen op z’n vakantiebestemming. En dat denkt de autorijder, die het liefst alle andere chauffeurs op de trein, tram of bus ziet. Net of we zelf geen deel van het probleem zijn.

BLIJF THUIS

BRUZZ | DE VERHALEN

Zo voelt Ever Meulen het niet aan.

“Ik ben een thuisblijver, iets wat gelukkig makkelijk kan als tekenaar,” zegt hij. “Maar de mensen vandaag, die willen voortdurend weg zijn. Ze vervelen zich. Ik heb dan ook één advies: blijf thuis. Doe daar iets zinnigs.” Elchardus geeft wel toe dat hij als autogebruiker mee verantwoordelijk is. “Voor afstanden onder de twee à drie kilometer neem ik de auto niet. Maar de opmerking dat ik deel ben van het probleem is niet helemaal onterecht. We zitten in een overgangssituatie. Het is duidelijk dat het zo niet verder kan. Misschien moeten we weer gaan fietsen. Ik fietste vroeger altijd, tot ik van Jette naar Etterbeek moest voor mijn werk, wat net te ver is voor de fiets.

Nu durf ik niet meer te fietsen. Het verkeer is te bedreigend.”

Ook Ever Meulen fietst liever niet meer. “Ik heb mijn bekken gebroken vorig jaar en zit niet meer stevig in het zadel,” zegt hij. “Met al die hellingen is fietsen in Brussel daarenboven een heel karwei.”

De elektrische fiets dan maar? “De oplossing,” oordeelt Elchardus.

“Zalig,” stelt De Reu. De fiets als oplossing. Als zelfs verstokte autorijders het al zeggen.

En als je dan toch een wagen nodig hebt, kun je gebruikmaken van autodeelsystemen zoals Cambio.

“Dat is me te onpersoonlijk,” zegt de autominnende Ever Meulen.

“De keuze voor een wagen is iets heel individueels. Het is kiezen voor een prachtig voorwerp dat na meer dan honderd jaar bestaan geëvolueerd is tot een perfect instrument.

Een instrument dat lang aan mijn zijde blijft.”

Cambio blijkt veeleer de jeugd te verleiden. “Mijn twee zonen hebben geen auto, en gebruiken het, maar ikzelf vind het moeilijk om een rit op voorhand te plannen. Het is makkelijker als je je auto onmiddellijk ter beschikking hebt,” geeft Elchardus toe. De Reu ziet er de

18

I

4 JULI 2018

voordelen wel van in en durft zichzelf een fan te noemen. “Niemand heeft een auto constant nodig.

Dat je eigen wagen het grootste deel van de dag stilstaat, is eigenlijk onzinnig. Hetzelfde met de bedrijfswagen. Waarom is dat in godsnaam nodig?” Zegt zij die er zelf een heeft.

“Dat is omdat ik twee jaar geleden nog in Sint-Gillis-Waas woonde, zeg maar het hol van Pluto.

Nu woon ik in Brussel. En als de lease voorbij is, neem ik geen nieuwe auto meer.”

“Missie geslaagd,” zou minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) zeggen. De Reu: “Mja. Maar soms moet je de auto nemen, en dan mag het je niet compleet onmogelijk gemaakt worden.” Daar heeft ze een punt volgens Elchardus. “Het discomfort dat gecreëerd wordt voor de automobilist is groter dan het comfort dat gecreëerd wordt voor fietsers, het openbaar vervoer en de voetgangers, zegt hij. “Ik ben bepaald niet onder de indruk van wat men voor fietsers gedaan heeft.

Die paar witte strepen zijn ruim onvoldoende.” “Inderdaad, de huidige situatie kent geen winnaars,” stelt De Reu. Ever Meulen heeft begrip voor de beslissingen van Smet, maar populair maakt die zich er niet mee.

“Pascal Smet… Ik heb veel vrienden in de autowereld, en die kunnen zijn naam niet horen,” lacht hij.

“Smet heeft er geen goeie reputatie, want hij doet er alles aan om het de auto zo moeilijk mogelijk te maken.

Maar dat is zijn taak, hij moet ervoor zorgen dat de stad leefbaar blijft. Daarvoor is geen andere oplossing dan de auto terug te dringen, vrees ik.”

Tijd het autopanel te onderwerpen aan een snelle vragenronde.Graag jullie mening over vijf actuele thema’s.

Nummer één: de lage-emissiezone, die vervuilende auto’s gefaseerd de stad uit weert.

DE REU: Een goede zaak.

ELCHARDUS: Noodzakelijk. Brussel is

erg vervuild.

EVER MEULEN: Ik ben daar met mijn

oldtimers zeer ongelukkig mee.

Antwerpen mag ik bijvoorbeeld al niet meer binnen (In Brussel krijgen oldtimers ouder dan dertig jaar een uitzondering, red.). Maar het kan gewoon niet anders. Auto’s stinken en vervuilen.

Twee: de acties van Filter Café Filtré, waarbij ouders de straat aan de schoolpoort afsluiten.

“Het openbaar vervoer is evengoed een bron van frustratie” MAGALI DE REU COPYWRITER

DE REU: Heel egoïstisch. Mensen kunnen niet meer door, of moeten langs andere straten, die zo juist meer verkeer te slikken krijgen. Het de mensen ongemakkelijk maken, vind ik allesbehalve constructief.

ELCHARDUS: Mochten ze hun kinderen niet met de auto naar school brengen, dan zou het probleem al deels opgelost zijn.

Drie: diesel of benzine.

EVER MEULEN: Diesel is iets voor bestel- en vrachtwagens. Met dat vreselijke geluid.

ELCHARDUS: Mijn vorige wagen was

Vijf: de zelfrijdende auto.

een Audi A4 diesel. Die hoorde je nauwelijks hoor. Én ik had een groot koppel (trekkracht, red.). Nu rij ik met een benzine. Omdat die minder fijn stof uitstoot.

DE REU: Ik heb een diesel omdat ik vaak lange afstanden doe.

DE REU: Een goede zaak. De files

Vier: de maximumsnelheid van 50 kilometer per uur in de Leopold II-tunnel.

EVER MEULEN: Ridicuul. Kinderachtig.

ELCHARDUS: Absurd. Ik snap dat echt

niet. Eerst dacht ik dat het was omdat de tunnel op instorten staat (lacht). Maar blijkbaar is het de bedoeling dat dat blijft.

“Autorijden is altijd een beetje rock-’n-roll.

Ik doe het zeer graag” MARK ELCHARDUS OUD-VUB-PROFESSOR

zullen korter worden omdat de computer de afstanden beter kan inschatten. Ongevallen worden zo vermeden.

ELCHARDUS: Voor utilitair vervoer zoals pakjesleveringen, is dat zeker nuttig. Voor mij persoonlijk hoeft dat niet. Ik heb plezier aan het rijden.

Een gevoelig punt, inderdaad.

De zelfrijdende auto mag dan wel een droom zijn voor de onkundige chauffeur, het is een nachtmerrie voor de autofiel, die met zijn auto een relatie heeft als een ruiter met zijn beste paard. De kans bestaat

Mark Elchardus: “Buiten de spits is de auto nog altijd comfortabeler dan het openbaar vervoer.”

immers dat binnenkort alleen de computer nog mag rijden van de verzekering. En dan is het gedaan met de auto zelf de sporen te geven.

“Kan me niet meer schelen.

Dat is voor na mijn tijd,” schertst Ever Meulen.

“Dat scenario is inderdaad best mogelijk en ik zou zo’n verbod betreuren. Misschien dat er landen zich daarop gaan profileren, als vakantiebestemming. ‘Bij ons mag je wel nog rijden’,” voegt Elchardus er lachend aan toe.

Want daarover zijn ze het eens: autorijden is plezant.

De Reu: “Je concentreren op de baan, aan niet veel anders kunnen denken. Met een muziekje erbij …

Rijden is top.”

Elchardus ervaart het ware rijgenot vooral op de buitenlandse wegen. “Een rit naar het Pajottenland of naar de Ardennen, dat is best aangenaam, maar het is pas als ik met vakantie in het buitenland ben, dat ik denk: dat is nog eens echt rijden. In het westen van Spanje, zowat evenwijdig met de Portugese grens, is er een bijna lege snelweg. Daar heb je nog het volle genot van het rijden. Ook het schakelen bijvoorbeeld. Ik heb nu een automaat, maar in de bergen zet ik hem in versnelling. De motor beluisteren en op het juiste moment schakelen, dat is een plezier. Ik heb ook enkele compilaties met road-muziek, uiteraard met een prominente plek voor Bruce Springsteen, maar ook de Beach Boys staan erop. Autorijden is altijd een beetje rock-’n-roll. Ik doe het zeer graag.”

Ever Meulen: “Ik vond autorijden lekker (maakt stuurbeweging).

Het rijden, het schakelen, het gevoel vooruit te gaan. Van een variërend landschap genieten vanachter een ouderwets dashboard. In die sfeer heb ik mijn hele leven graag gereden. Het geeft een soort … ik durf het bijna niet te zeggen, een soort vrijheid. Maar het is achterhaald. In Wallonië heb je nog baantjes om te snorren, dat is een plezier. Maar de liefde voor de auto is bekoeld door de onmogelijkheid van het rijden in de stad (beteuterd).

Nu beperk ik me tot het occasionele ritje, en neem ik deel aan rondritten voor oldtimers: gaan wandelen met de auto noem ik dat.

Gewoon lekker rijden gaat niet meer. Mijn grote liefde is niet meer van deze tijd.”

4 JULI 2018

I

19

Een levenslange romance, een coup de foudre of een bewogen affaire ...

Brussel doet menig hart sneller slaan.

Hoog tijd om de liefde te bezegelen. Waar wacht je nog op?

NEEMT GIJ BRUSSEL TOT UW WETTIGE ECHTGENO(O)T(E)?

Vier op 11 juli de liefde voor Brussel tijdens een groot, onvergetelijk trouwfeest.

Geef zelf je jawoord aan de stad, neem deel aan de festiviteiten en sluit samen met De Kreuners het feest af.

M E E R I N F O : W W W. B R U S S E LT R O U W T. B E

1 1 . 0 7 . 2 0 1 8 VA N A F 1 2 : 0 0 G R O T E M A R K T G R AT I S

Stadsinrichting

Hoop voor middenberm

Op de centrale berm van de Kleine Ring bij de Anderlechtsepoort mogen buurtbewoners duizend vierkante meter ruimte zelf invullen.

Op langere termijn zou er een nieuw plein komen ter hoogte van tramstation Lemonnier. — LAURENT VERMEERSCH, FOTO BART DEWAELE

H

et stuk Kleine Ring tussen Lemonnier en de Ninoofsepoort is het eerste dat werd uitgerust met brede, bidirectionele fietspaden, maar aan de ruime centrale berm werd tot nu toe niet geraakt. De enige ingreep die gebeurde, was de plaatsing van parkeermeters. Zo werd de grootste wildparking van Brussel de facto gelegaliseerd. Tot groot ongenoegen van enkele buurtbewoners.

Verschillende comités pleiten al enkele jaren voor een herwaardering van de zone, met meer plaats voor recreatie en groen. Een heraanleg is echter niet voor meteen, onder meer omdat de komende jaren een grote metrowerf gepland is aan Lemonnier. Een park zou bovendien een probleem zijn voor de Zuidfoor die er elke zomer neerstrijkt.

Onder druk van de comités zal het Brussels Gewest nu wel enkele tijdelijke ingrepen toestaan. “We hebben een akkoord met Brussel Mobiliteit om drie zones in te richten tot een soort tijdelijk park, samen goed voor duizend vierkante meter,” zegt Miguel Lyssens-Danneboom van comité Porte d’Anderlecht. Het gewest financiert het project.

Er hoeven geen parkeerplaatsen te verdwijnen. “Hoewel uit de eerste vaststellingen blijkt dat de parkeerzone gemiddeld voor veertig procent leegstaat, hebben we geen zin in een zoveelste polemiek met autogebruikers. Er kan al veel plaats gewonnen worden door de parking een beetje beter te organiseren.”

De drie zones zijn bovendien nu al gedeeltelijk autovrij. Het gaat om een stuk berm ter hoogte van de voormalige joodse school. “Hier mocht om veiligheidsredenen al niet geparkeerd worden,” aldus Lyssens-Danneboom. De twee andere zones liggen vlak aan de Anderlechtsepoort. “Daar willen we het

bestaande sportterrein opwaarderen, en de ruimte boven het rioolmuseum, waar ook niet geparkeerd mag worden.”

De verschillende zones worden verbonden door een dreef onder de bomen. Over de concrete invulling is nog geen duidelijkheid. “We willen zoveel mogelijk bewoners betrekken en niet iedereen is vertegenwoordigd in de betrokken comités,” klinkt het nog.

Afgelopen zondag konden mensen de zones alvast verkennen tijdens een groot buurtfeest. Er was een kleine rommelmarkt en buren boden zelfgemaakte hapjes en muntthee aan in een picknickzone.

Kinderen konden zich uitleven met knutsel- of tekenopdrachten en een

voetbaltornooi van BX Brussels.

De gewestadministratie zou binnenkort een bureau moeten aanstellen om de bewoners te begeleiden bij de verdere uitwerking van de tijdelijke herinrichting. Eind augustus, na de Zuidfoor, zou het project dan concreet moeten worden.

TOOTS THIELEMANS Over de plannen op langere termijn is ondertussen al een beetje meer duidelijkheid, althans toch voor het stukje middenberm bij het tramstation Lemonnier. In tegenstelling tot eerdere plannen zou dat uiteindelijk blijven bestaan.

In plaats van Lemonnier te vervangen door een nieuw tram- en metrostation bij het kruispunt met

Ninoofsepoort

de Stalingradlaan, komt daar enkel een nieuw metrostation, Toots Thielemans genaamd. Via een ondergrondse gang wordt dat verbonden met het tramstation Lemonnier. Het oudste ondergrondse station van Brussel wordt wel (opnieuw) omgebouwd.

Volgens de plannen die nu voorliggen – te raadplegen op metro3.be – zal Lemonnier volledig ondergronds gaan. De tramtunnel zou een stukje worden verlengd richting Anderlechtsepoort, met een nieuwe toegangshelling voorbij de Kazernestraat. Op die manier komt ruimte vrij om de centrale berm plaatselijk om te bouwen tot een plein. Daarop komt een nieuwe toegang tot het station. Dankzij nieuwe zebrapaden kan het plein bovendien een verbindende rol spelen tussen het stukje Kuregem rond de statige Luchtvaartsquare, en de Anneesenswijk. Wie hier vandaag van de ene naar de andere kant van de Kleine Ring wil, moet behalve zoeken naar een oversteekplaats, ook een heus hindernissenparcours doorlopen vol geparkeerde auto’s, hobbelige kasseien en een tramhelling als barrière. Op deze stedenbouwkundig helende ingreep is het wel wachten tot ... 2027.

BRUZZ | DE VERHALEN

Buurt krijgt pleintjes tussen parkings

Tijdelijk park aan Kleine Ring bij de Anderlechtsepoort

Slachthuislaan

Anderlechtsepoort Poincarélaan Zuidlaan

Bergensesteenweg

Lemonnier

Luchtvaartsquare Metro Toots Thielemans Brussel-Zuid

Op het buurtfeest zondag konden buurtbewoners de nieuwe zones, goed voor duizend vierkante meter, al verkennen.

4 JULI 2018

I

21

Opinie

Forum & lezersbrieven

Bewoners Zaterdagplein lusten nieuwe kunstinstallatie niet

‘Geef ons onze kasseien terug’

BRUZZ | DEBAT

Twee weken geleden verscheen er onverwachts een nieuw kunstwerk op het Zaterdagplein, TactileRiver. De bewoners zijn er niet over te spreken. “Het piepkleine pleintje is gemassacreerd,” zegt Benoît van Innis, zelf kunstenaar en bewoner van het plein. — BETTINA HUBO

22

T

actileRiver of ‘streelrivier’ is een constructie van oranjerode panelen, die bijna het hele plein innemen, met daarop een wandelstrook van glasplaten. De catwalk moet een rivier voorstellen. In de glasplaten zitten ledlampjes waarmee het effect van bewegend water wordt nagebootst, in verschillende kleuren. Door de ingebouwde sensoren reageert de digitale rivier bovendien op voetstappen.

De maker is Benoît Joveneau, een Brusselaar die zich tot dusver vooral heeft beziggehouden met podiumkunsten en evenementen, en die er al langer van droomde om het water van de Zenne via een digitale ingreep opnieuw een plaats te geven in de stad. Met de handelaarsvereniging LakenBegijnhof, een nieuwe, nog kleine organisatie, bereikte hij een akkoord om de installatie te plaatsen op het Zaterdagplein. De handelaars hoopten dat het tot meer passage zou leiden op het pleintje.

De digitale rivier werd op 21 juni feestelijk ingewijd door de Brusselse schepenen Marion

I

4 JULI 2018

© BRAL

Lemesre (MR) en Els Ampe (Open VLD). De stad betaalde immers 50.000 euro, een flink deel van de totale kostprijs. De installatie blijft minstens drie maanden staan, maar wordt mogelijk permanent.

Dat willen de omwonenden tot elke prijs vermijden. Benoît van Innis schreef ondertussen namens de bewoners een protestbrief, die uitgehangen werd op de gevel van het gebouw op nummer dertien. ”Wij wisten van niets,” zegt hij.

“Het wijkcomité was niet op de hoogte en er was ook geen bouwaanvraag, terwijl de burger daartoe wel verplicht is voor elke kleine aanpassing. Plots stond het voor onze neus, een mastodont.”

Hadden ze Van Innis als kunstenaar gevraagd om een werk voor het pleintje te ontwerpen, dan zou hij gezegd hebben: het heeft

geen zin. “Dit is een piepklein plein met bomen en terrassen. Het heeft geen kunstwerk nodig. Geef ons gewoon onze kasseien terug.”

De installatie werkt volgens Van Innis ook niet naar behoren. “Elke dag zit de kunstenaar er nog aan te prutsen, puur amateurisme. Hij wil de Zenne nabootsen, maar de Zenne heeft hier nooit gelopen.

Bovendien is de installatie afschuwelijk lelijk, een onding, een affront. Dat hiervoor 50.000 euro overheidsgeld gebruikt wordt, is een schande als je weet hoe hard de culturele verenigingen in de stad moeten vechten voor subsidies.”

Maar valt er over smaak en kleur wel te twisten? “Zeker wel,” zegt Van Innis. “Als kunstenaar in de stad heb je heel veel verantwoordelijkheid. Ik heb ook kunstintegraties gedaan in publieke gebouwen.

“De enige oplossing is: in de container en weg ermee” BENOÎT VAN INNIS KUNSTENAAR

© TWITTER ELS AMPE

In het metrostation Maalbeek bijvoorbeeld. Daar hebben we, met veel respect voor de omgeving, vier jaar aan gewerkt, samen met de architecten. Het resultaat is er ook naar. Het is een leefbaar station geworden dat de Brusselaars mooi vinden.”

DE STAD IS GEEN PRETPARK Volgens Van Innis bepaalt de streelrivier ondertussen het hele leven van de bewoners. “We staan op en zien dat gigantische oranje platform, ‘s nachts schijnt het felle blauwe licht binnen in onze appartementen. Het is een

Win

lezersbrieven@bruzz.be Opgesloten Mijn straat ‘Zonder zorgen’ (Rue Sans Souci) is compleet afgesloten van de andere wegen in de buurt.

Ze is anderhalve kilometer lang en nergens kan je rechts afslaan.

Geïmproviseerde verbodstekens beletten dat plots. Vroeger (zie groen tracé) kon je gewoon om de hoek naar de Troonstraat rijden. Dat is nu afgeschaft. De Troonstraat is zeer belangrijk voor onze buurt. Van daaruit hebben we een verbinding met de Belliardstraat die ons naar de snelweg naar Leuven en naar

Namen brengt. In het rood: de omweg die we nu moeten doen om bij de Troonstraat te geraken. Het is pure Kafka en niet ecologisch. Komt erbij dat ze de straat (Goffin) die tussen onze straat en de Troonstraat ligt van richting hebben veranderd. Wat is het nut van twee evenwijdige straten die gelijk oplopen, zonder onderlinge verbinding? De schepen van Mobiliteit van Elsene ziet er geen graten in. Op Facebook - Ixelles/ Elsene… par ses habitants… pour ses habitants - denkt men er anders over. Sylveer Vanholme, Elsene

SPELREGELS VOOR LEZERSBRIEVEN: Mail uw bijdrage naar lezersbrieven@bruzz.be. Schrijven kan naar BRUZZ-Brieven van Lezers, Flageyplein 18, 1050 Elsene; faxen naar 02-226.45.69. Vergeet niet uw adres te vermelden, ook in e-mails: zonder het adres van de afzender beschouwen we een brief als anoniem, en wordt hij niet gepubliceerd. De maximumlengte van een bijdrage is 2.500 tekens, inclusief spaties. Wilt u graag een langere, meer uitgewerkte opiniebijdrage schrijven (max. 5.000 tekens)? Neem dan eerst contact met ons op voor overleg via lezersbrieven@bruzz.be. De redactie mag lezersbrieven redigeren of weigeren. Moties, - manifesten of

BRUZZ | DE VERHALEN

omzendbrieven worden niet (in deze rubriek) opgenomen.

Schepenen Els Ampe en Marion Lemesre (links achter Ampe) bij de inhuldiging van het kunstwerk.

aanslag op ons privéleven.”

“Ik hou van Brussel, maar ze moeten dringend stoppen met van de stad een pretpark te maken om zo meer toeristen te lokken. Brussel moet zijn authenticiteit behouden.

Wij willen niet in Disneyland wonen.”

De bewoners willen de handelaarsvereniging, die mee het initiatief nam voor het kunstwerk, niet met de vinger wijzen. “Die vereniging is onervaren en bestaat voornamelijk uit de twee restaurants die sinds een jaar op het pleintje gevestigd zijn. Wij zijn heel blij met de komst van die fijne horecazaken.

Ze zijn een beetje naïef geweest.”

De voorzitter van de vereniging, tevens eigenaar van een van de restaurants, is blijkbaar ook geschrokken van het resultaat en hij vroeg Van Innis intussen om het kunstwerk te ‘verbeteren’. “Maar er valt niets te verbeteren. De enige oplossing is: in de container en weg ermee.”

Wedstrijd

Win een wandeling langs de Brusselse street art In een jaar tijd zijn er in Brussel heel wat muurschilderingen opgedoken die stof deden opwaaien.

Wie zijn die artiesten? Hoe zijn de muurschilderingen gemaakt?

Dankzij BRUZZ mogen tien duo’s die Brusselse street art ontdekken. In het kader van Brussel Danst op woensdag 11 juli 2018

loodst gids Eric De Jonge zijn publiek langs een reeks seksueel getinte muurschilderingen en bloederige taferelen.

Zin in winnen? Stuur voor vrijdag 6 juli 2018 14 uur een mail naar win@bruzz.be met als onderwerp Wandeling Brussel Danst.

De tien winnaars worden via mail verwittigd. > De wandeling begint op 11/7 om 14 uur en duurt anderhalf uur > De winnaars moeten zich om 13.45 uur aanmelden bij het vertrekpunt Kanal > Gratis drankje bij aankomst op de Grote Markt

© PHOTONEWS

4 JULI 2018

I

23

Sport

SERIE

BRUSSEL & HET WK een bijzondere geschiedenis Enrique Buero, WK 1930 Joe Maca, WK 1950 B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

> Rodolf Seeldrayers, WK 1954

Jules Rimet reikt de wereldbeker in 1954 uit aan de Duitser Fritz Walter.

Rodolf Seeldrayers is de man met de wandelstok.

Een Belgische Hoewel de Wereldbeker voetbal Brussel zelf nooit aangedaan heeft, hebben onze hoofdstad en enkele opvallende Brusselaars toch een bijzondere rol in de WK-geschiedenis gespeeld. Drie weken lang leggen we de banden tussen Brussel en het WK bloot. In deze laatste aflevering een portret van de enige Belgische voorzitter van de Wereldvoetbalbond FIFA. — KURT DESWERT

E

s gab Fritz-Walter-Wetter tijdens de finale van het WK 1954 in het Zwitserse Bern: aanhoudende regen met een zompige bodem tot gevolg. Volgens een Duitse voetbalmythe - die vermoedelijk in het leven werd geroepen om te verdoezelen dat er na de wedstrijd injectienaalden in de West-Duitse kleedkamer werden gevonden waren het die weersomstandigheden die de doorslag gaven in de

24

I

4 JULI 2018

zege van de Mannschaft tegen het ongenaakbaar gewaande Hongarije van Ferenc PuskĂĄs.

Aanvoerder Fritz Walter was de grote bezieler van de overwinning. Hij ontving de wereldbeker uit de reumatische handen van de tachtigjarige Jules Rimet (1873-1956). Die was nochtans net FIFA-voorzitter af. Zijn opvolger stond tijdens de ceremonie naast de Duitse kapitein: Brusselaar Rodolf William Seeldrayers (18761955), de enige Belg die ooit het hoogste FIFA-ambt bekleedde en een van de grootste sportpioniers van zijn tijd.

Het was nog tijdens de wereldbeker, op een congres dat eveneens in Bern plaatsvond, dat Rimet na 33 jaar de voorzittershamer van de Wereldvoetbalbond doorgaf. De voetbalwereld was sterk aan het veranderen. Het WK in Zwitserland was de eerste wereldbeker die live uitgezonden werd op tv, de Europese clubs broedden op een eigen internationale bekercompetitie en nauwe-

WK VOETBAL van 14 juni tot 15 juli 2018

tussenpaus de Belgische voetbalbond.

In 1897 sloten Rodolf en Fritz zich aan bij Racing Club de Bruxelles, dat toen in Ukkel aan de velodroom van Longchamps speelde. De toekomstige FIFApresident bleek een heuse homo universalis op sportvlak. Hij werd Belgisch kampioen op de 110 meter horden en was kapitein van de voetbalploeg van de ULB, waar hij rechten studeerde.

Jarenlang zou hij een advocatenkantoor houden aan de Louizalaan, op een steenworp van waar hij in de jaren 1890 had leren voetballen. Bij Racing maakte hij

KUNSTFAMILIE

deel uit van het elftal dat in 1900, 1901 en 1902 Belgisch landskampioen werd. Gelijktijdig speelde hij er ook hockey en cricket - hij zou trouwens international worden in die sport. En tussendoor roeide hij ook nog eens bij de Cercle des Régates de Bruxelles. In 1923 zou hij de Waterloo Golf Club oprichten.

Als jurist zou Seeldrayers jarenlang enorme diensten bewijzen aan de Belgische voetbalbond en al gauw ook aan het Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité (BOIC). In 1920 zat hij mee in het organisatiecomité van de Olympische Spelen in Antwerpen. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij voorzitter van het BOIC.

Seeldrayers werd geboren in Düsseldorf toen zijn vader, kunstschilder Emile Seeldrayers (1847-1933), er studeerde aan de Kunstacademie. Het gezin, met ook nog broer Fritz, die een succesvol art-nouveau-architect zou worden, verhuisde daarna naar Brussel. Daar richtte Seeldrayers senior de Ixelles Football Club op - later Sporting Club de Bruxelles - waar zijn beide zoons hun opwachting maakten. De club was geen lang leven beschoren, maar werd in 1895 met Rodolf en Paul Hamesse (de architect van onder meer de Ultieme Hallucinatie en het Pathé Palace) als afgevaardigden wel een van de oprichters van

Bij de FIFA, waar hij vanaf 1914 gelijktijdig met Rimet - zijn opwachting maakte, werd hij geleidelijk aan belast met de behandeling van de meest heikele dossiers, zoals de reglementering rond het profvoetbal, dat overal de kop aan het opsteken was.

DE BAD COP Toen Rimet in 1921 FIFA-voorzitter werd, groeide Seeldrayers snel uit tot zijn vaste rechterhand.

Meestal speelde hij de bad cop ten opzichte van Rimet, de good cop.

Volgens de Fransman kwam Seeldrayers vaak grof over, maar

Seeldrayers kwam vaak grof over, maar dat was slechts een doelbewuste pose om zijn slag thuis te halen was dat slechts een doelbewuste pose om zijn slag thuis te halen tijdens de vele technische en administratieve commissies. Rimet beschreef hem als ‘een fluwelen hand in een ijzeren handschoen’.

En dat was ook wel nodig: wheelen en dealen in de Belgische en internationale sportwereld was in Seeldrayers’ periode bepaald geen wandelingetje in het park.

In eigen land kreeg hij als voorzitter van de voetbalbond af te rekenen met behoorlijk wat interne tegenkanting en vooral ook de groei van de (dissidente) Vlaamse voetbalbond, die tijdens de Tweede Wereldoorlog openlijk met de Duitsers zou collaboreren. Ook bij de FIFA sluimerde het collaboratie-

Rodolf Seeldrayers (links), samen met Jules Rimet bij het 50-jarige jubileum van de FIFA. B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

lijks een week voor het FIFA-congres was in Bazel de Europese voetbalunie UEFA boven de doopvont gehouden. Rimet keek de regionalistische tendensen met lede ogen aan. Hier werd hij te oud voor ...

Er waren aanvankelijk een aantal kandidaten voor de opvolging van de Fransman, maar zowel de Brit Arthur Drewry als de Zwitser Ernst Thommen trok zich terug toen bleek dat Seeldrayers zich kandidaat had gesteld en dat voor slechts twee jaar. De vitaliteit van de 78-jarige vicevoorzitter viel nog altijd op. Die had hij naar eigen zeggen te danken aan het golfen.

Gezien zijn leeftijd werd Seeldrayers zonder meer als tussenpaus beschouwd. Hij was hoegenaamd geen revolutionair.

Net als Rimet stamde hij uit een ander tijdperk: een periode waarin voetbal nog louter een vrijetijdsbesteding was voor de ‘betere klasse’.

Als ooggetuige had hij zelf een groot deel van de Belgische voetbalgeschiedenis van zeer nabij meegemaakt en helpen vormgeven.

gevaar. Op een bewogen congres in 1941 slaagde Seeldrayers er ternauwernood in om een coup van de Italiaanse en Duitse voetbalbond af te wenden. Met tegenzin zou hij later de herintrede van de beide bonden in de FIFA-stal aanvaarden.

Zijn carrière als FIFA-voorzitter duurde nauwelijks anderhalf jaar.

Maar zijn mandaat bleek bij nader inzien wel druk gevuld. Ze omvatte een wereldbeker, het vijftigjarige jubileum van de FIFA en bovenal de komst van de eerste Europacupcompetitie, die even voor zijn overlijden van start ging. Die competitie had overigens bijna zijn naam gedragen. De initiatiefnemers, een groep die verzameld was rond de Franse sportkrant L’Équipe, trachtten de voorzitter immers te paaien om groen licht te geven voor de nieuwe competitie door ze naar hem te vernoemen.

Maar Seeldrayers bedankte voor de eer. De nieuwe Europabeker was geen competitie van ‘mondiaal belang’ volgens hem. Hij hielp wel om ze gerealiseerd te krijgen. Op een speciaal bijeengeroepen vergadering maande hij de kersverse UEFA aan om de organisatie van het tornooi op zich te nemen. De Coupe des Clubs Champions Européens was daarmee geboren. Even later, in oktober 1955, overleed Seeldrayers. De grote sportpionier werd begraven op het kerkhof van Elsene.

4 JULI 2018

I

25

- OPENINGSACTIE -

GRATIS GLAZEN bij aankoop van een montuur*

Vanaf 5/7 ook betaalbare brillen in City 2.

Hans Anders City 2 Nieuwstraat 123 - 1000 Brussel Ma - Za van 10u tot 19u (Vr van 10u tot 19u30)

*Voorwaarden in de winkel.

Actie geldig t.e.m. 14/7/2018.

Een bril kost je vaak veel geld. Te veel vinden wij. Daarom ijveren we al meer dan 30 jaar voor eerlijke prijzen. Want bij ons zijn betaalbare brillen een basisrecht. Voor iedereen. En dus ook voor jou.

Ja, het kan anders.

Celia Ledoux Wekelijkse column

CELIA SCHIET MET SCHERP

Een dag schouders, afgetekende vette spieren, een iron-pumping marcelleke. Ik zal me de wolk van tristesse om hem heen wel inbeelden?

Troosteloze potjes rijstpap, yoghurt, vlees: allemaal proteïne.

De politica die je hartelijk begroet. Ze kent elke Nederlandstalige Brusselaar. Er zijn er zo nog, denk je.

Waarom is er nog geen ‘burgemeesteresse’ in Brussel zoals Femke Halsema in Amsterdam? Hoelang nog?

De barista die de schrijver-cineast bedient die hier altijd zit.

Hier, het ene Aziatische restaurant waar altijd Aziaten zitten te eten.

Een vrouw stommelt een café uit. Ze draagt een Rode-Duivelsshirtje en -hoedje, haar grijzende haar in een paardenstaart, waarom kijkt ze zo verloren in het niets?

De kleuter die je zag groot worden: aan de borst van zijn moeder, leren lopen op de centrale lanen, nu scharrelend om haar ouders. Je denkt aan jouw kind. Wat maakt haar anders? Dat kostbare paspoort?

Het gebouw dat ik mis als een mens.

De laatste avond op de dakverdieping elk nachtelijk uitzicht over de stad indrinkend: Atomium, Stadhuis,

lanen, mijn stad. Het zicht dat al schrijvend weer eens opsteekt. Het is bijna half weg en voor de zoveelste keer denk ik: laat het zo. Open. Een stuk lucht midden in onze stad, als een symbool, een ademteug.

De twee studenten die koffiezetten, me lachend verwelkomen zoals elke keer en me een beetje thuis laten voelen. De beste macchiato van de stad.

De vrouw met het kind die ik van ergens ken, maar van waar ook weer, we knikken. De man die in de vuilnisbak kijkt, ik aarzel te lang om hem iets toe te stoppen en heb dan spijt. De andere die zelf komt, aandringt, per dag roder wordt, is hij wel gezond? - ondanks je irritatie.

De nachtelijke massa van mooi, luid, te opdringerig. De stad raast als de branding en de stad schreeuwt. De vrouw slapend op een matras voor de Beursschouwburg. Het mollige handje rijzend naast haar, het zo herkenbare gebaar van een baby die zijn moeder zoekt. Je stopt en legt wat geld. Het is niet genoeg, het is nooit genoeg.

En Samusocial is verdorie afgeslankt. Ze zijn Brusselaars, zoals zij allemaal, zoals u en ik.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Een man met groene ogen en grijzend haar die geeuwt in de ochtendzon.

Een dozijn kinderen die me verschrikt aankijken. Ze durfden iets niet te zeggen, besef ik pas twintig passen verder.

De kasseien, altijd scheef gelegd, ook recht slecht voor je hakken.

Een man met een meisje aan zijn hand. Ze praten met plezier, spelen bijna een choreografie al stappend.

Er fluit een merel. De gek, zich in deze betonnen jungle verstoppen.

Wil hij niet in Laken of aan Koekelberg tussen de parkieten zitten?

Vijf mannen op een terras in de ochtendzon. Benen gekruist aan de enkels, werkbroeken met vuile witte T-shirts, allemaal, houding en kleren in uniform. Te huur per dag.

Allemaal witblond. De nieuwe inwijkelingen zijn blond. De verkoopster van de lingeriewinkel: exuberante kleren, sixtiesbril, kinderwagen. Ze roept naar me van de overkant. Altijd die mengeling van extravert en verlegen.

Een hond blaft naar iedereen. Ik zet me schrap wanneer ik voorbijstap, maar hij zwijgt.

Aan de kassa een man met enorme

4 JULI 2018

I

27

SERIE

Kleurrijke burgemeesters BRUZZ | DE VERHALEN

BRUZZ duikt de geschiedenis in met portretten van enkele kleurrijke burgemeesters.

We beginnen met Guy Cudell. © PHOTONEWS

S Motard & feminist GUY CUDELL

Guy Cudell (1917-1999) is ongetwijfeld de meest kleurrijke Brusselse burgemeester ooit.

Erudiet, én een man van het volk, die zich niet te goed voelde om voor het oog van tv-camera’s met prostituees te onderhandelen over buurtproblemen. Een man van de wereld die zijn links-progressief gedachtegoed nooit is afgevallen. Het waren andere tijden. — DANNY VILEYN

28

I

4 JULI 2018

int-Joost-ten-Node, de armste gemeente van het land, met een burgemeester die ondanks die beperkte oppervlakte nationale bekendheid genoot. En nog altijd niet vergeten is. Toen huidig burgemeester Emir Kir (PS) zes jaar geleden de sjerp mocht omgorden, ging hij bloemen neerleggen op het graf van Cudell en in 2013 wijdde de KVS nog een toneelstuk aan Cudell met de sprekende titel On s’occupe de vous?

Het was de tijd toen politici nog niet verdacht waren als ze zich persoonlijk over het lot van gewone mensen ontfermden. Beleid en dienstbetoon liepen naadloos in elkaar over.

Sint-Joost is een unieke gemeente die dankzij Cudell een plaatsje in de geschiedenisboeken verdient.

Sint-Joost was de eerste Belgische gemeente met gemengd onderwijs.

Sint-Joost was de eerste gemeente met vrouwelijke politieagenten.

Sint-Joost was de eerste gemeente met een allochtone politieagent.

Guy Cudell was ook zijn leven lang een feminist en een voorvechter om abortus uit het strafrecht te halen. Cudell was burgemeester, volksvertegenwoordiger, senator, minister en staatssecretaris. En niet onbelangrijk: een erg zichtbare voorzitter van de openbare vervoersmaatschappij MIVB. Op 24 juni 1984 werd Guy Cudell ontvoerd. Een inwoner van zijn eigen gemeente, een 36-jarige arbeider die zich tekortgedaan voelde door de maatschappij en het niet meer zag zitten, sprong in de auto van de burgemeester-senator in de Kindermansstraat in Elsene toen Cudell zijn auto startte. Hij dwong hem, revolver tegen de slaap, om naar Genval te rijden. In Terhulpen werd Cudell geblinddoekt, een sparadrap voor de

Historica Els Witte over machtige burgemeesters

‘Een baron is een baron, waar dan ook’

© PHOTONEWS

“De Brusselse burgemeesters zijn niet meer baron dan hun collega’s in de Vlaamse grote steden.” Zo oordeelt historica Els Witte, die tekst en uitleg geeft bij deze reeks. Wat is dan het geheim van een burgemeester die decennialang aan de macht blijft?

— DANNY VILEYN volgens Witte ook een spil in wat vandaag burgerparticipatie heet. Hij of zij moet in dialoog gaan met hoger opgeleiden die burgerverenigingen oprichten en de activiteiten coördineren. Het is ook het kiesstelsel dat de burgemeester van oudsher dicht bij de bevolking brengt.

In België is de burgemeester geen ambtenaar zoals in Nederland, maar wordt hij verkozen. Maar dat een burgemeester eeuwig zou kunnen blijven zitten, is een illusie, het hangt ook van de bevolkingssamenstelling af.

Witte: “De positie van de burgemeester is onderhevig aan demografische veranderingen en de gemeenten gaan

“Cudell wou alles weten, hij kon het niet verdragen dat iets aan zijn aandacht ontsnapte” JULES SPOOREN EX-SCHEPEN

Ganshoren.

Ooit was het anders, maar de macht van de burgemeester is niet meer wat ze ooit geweest is. Er zijn de hogere overheden - voornamelijk het gewest die bevoegdheden overnemen en overleg eisen. “De burgemeesters hebben weliswaar nog een vinger in de pap, maar het veiligheidsbeleid, de bevoegdheid par excellence van burgemeesters, is ondertussen naar de zes politiezones getransfereerd,” zegt Witte. “Voor cultuur en onderwijs, zijn ook de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Communauté française bevoegd en voor urbanisme en ruimtelijke ordening heeft dankzij de wijkcontracten ook

‘s Nachts om één uur verscheen Cudell op het balkon van zijn huis, de massa sympathisanten, rode roos in de hand, juichte hem toe. Zijn relaas was niet gespeend van humor. En de reacties logen er niet om. Toen Cudell vertelde dat de machine weleens gehaperd had tijdens zijn opsluiting, riep een flauwe plezante vanuit het publiek ‘Ja, de wasmachine’. Met algemene hilariteit als gevolg. Cudell zou het scenario zelf kunnen geschreven hebben, zoals die keer dat hij de onveiligheid in het Kruidtuinpark minimaliseerde met de woorden dat er nooit iets gebeurde in het park: ‘Sauf qu’on a deposé un homme en état de cadavre.’

Cudell was een meester in het

understatement. En als het nodig was in het overstatement.

Voormalig schepen Jules Spooren (SP.A) moest onlangs nog aan Cudell denken. “Weet je wanneer? Toen de Franse president Macron een jonge gast de levieten las omdat hij hem met ‘Manu’ had aangesproken. Ik dacht: Cudell zou dat niet gedaan hebben, hij zou op die gast toegestapt zijn en zou hem de hand geschud hebben.”

Spooren was zeventien jaar lang Vlaamse schepen, eerst onder Cudell, later onder Cudells opvolger Jean Demannez. Dat Spooren aan Cudell moest denken toen hij het incident met Macron op televisie zag, zegt veel: de 46 jaar dat Cudell aan het

▲

mond. In het Waalse Tellin werd hij vastgebonden op een bed, zijn ontvoerder maakte hem wijs dat hij midden in de Ardense bossen zat en dat roepen geen zin had. Er werd een forse som losgeld geëist.

De juiste omstandigheden van de ontvoering werden nooit volledig opgehelderd, maar hij zou zich zelf, zo vertelde hij, met een ijzeren staafje dat aan een stoel naast zijn bed bengelde, bevrijd hebben uit zijn handboeien. De buren van het huis in Tellin belden de rijkswacht. Zijn thuiskomst ging gepaard met een persconferentie die uitgroeide tot een mediashow met tientallen journalisten die aan de lippen van superentertainer Cudell hingen.

voorop. Sint-Joost is een laboratorium gebleken. Na Cudell is Jean Demannez burgemeester geworden, maar het multiculturele Sint-Joost heeft de eerste burgemeester van Turkse origine.”

Deze historische minireeks van BRUZZ gaat alleen over mannen. Opvallend vindt Witte dat de doorbraak van vrouwelijke burgemeesters anno 2018 al bij al beperkt is gebleven. Tegenwoordig zijn er twee: Françoise Schepmans in Molenbeek en Dominique Dufourny in Elsene. Zij werden voorafgegaan door Andrée en dochter Martine Payfa in Bosvoorde, Magda De Galan en Corinne de Permentier in Vorst en Michèle Carthé in

het gewest een voet tussen de deur. Ook aan de intercommunales zijn bevoegdheden afgestaan, maar dat laatste is een lange traditie.”

Daar staat tegenover dat de ‘officieuze’ Conferentie van Burgemeesters nog altijd springlevend is en het Brussels parlement niet weinig burgemeesters telt.

Maar blijft de kwalificatie ‘baron’ en ‘baronnie’ overeind? “Brussel telt kleine en grote gemeenten, we hebben rijke en arme gemeentes, en op het vlak van bevolkingssamenstelling zijn er grote verschillen,” zegt Witte. “Maar we hebben wel een aantal grote gemeenten op een kluit. Misschien komt de benaming daarvandaan, maar de Brusselse burgemeesters zijn niet meer baron dan burgemeesters in grote Vlaamse steden.”

En dan is er de ergernis van (sommige) Vlamingen omdat de Vlamingen karig bedeeld zijn in de gemeentes: “Die Vlamingen vergeten dan gemakshalve dat de Brusselse gemeenten een pasmunt waren in de Brusselwet. De quasi-pariteit in de Brusselse regering wordt gecompenseerd door gemeenten waarin alleen de democratische krachten spelen.” Met andere woorden one man, one vote of liever: elke kiezer één stem.

Niet alleen mannen mogen stemmen.

BRUZZ | DE VERHALEN

B

aronnen worden ze genoemd - door de Vlamingen, de absolute heersers over hun gemeente die er niet voor terugdeinzen om stokken in de wielen te steken van hogere overheden die op hun erf komen. Maar sommigen waren wel heel populair. Edmond Machtens bijvoorbeeld, de burgemeester van Sint-Jans-Molenbeek, die veertig jaar aan de macht bleef of de burgemeester van Sint-Joost-ten-Node, Guy Cudell, die 46 jaar aan het hoofd van de gemeente stond en geliefd was bij burgerman en prostituee. Op zijn begrafenis luidde het uit de mond van de Congolezen van Sint-Joost: ‘Il était comme un père pour nous.’ Een burgervader.

En de titel burgervader is niet toevallig, zegt historica en ererector van de VUB Els Witte die in de jaren 1970 OCMW-raadslid en gemeenteraadslid was in Sint-Joost. ”Burgemeesters moeten, anders dan ministers, benaderbaar zijn voor alle groepen in de gemeente en contacten onderhouden met de verenigingen die groepen inwoners vertegenwoordigen.

Van een burgemeester wordt verwacht dat hij hulp en raad verstrekt. Natuurlijk evolueert dat in de tijd, het contact met de bevolking verloopt nu ook via de sociale media.”

Een goede burgemeester is

4 JULI 2018

I

29

Kleurrijke burgemeesters: Guy Cudell

misleiden, ze dachten dat hij een hazenslaapje deed, maar hij hoorde alles en wist perfect wanneer hij het volgende agendapunt moest aankondigen. Een zeer attachante persoonlijkheid.”

HONDERD PER UUR Na zijn ontvoering verscheen Guy Cudell op het balkon van zijn huis, rode roos in de hand.

30

▲

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

© PHOTONEWS

roer stond van de één vierkante kilometer die Sint-Joost groot is, genoten politici nog aanzien, zeker als ze zich tussen het volk begaven en geen newspeak verkochten of bijvoorbeeld de schuld op Europa staken. Cudell is, zo weet Spooren, maar één keer bang geweest om de verkiezingen te verliezen, dat was bij de opkomst van het FDF in de jaren 1970. “Toen bleek dat hij toch gewonnen had, zuchtte hij diep en liep rood aan.”

Het communautaire was echt Cudells ding niet, hij zat ermee verveeld, ook toen zijn eigen partij de francofone toer op ging. “Cudell was een echte internationalist, tijdens de Algerijnse burgeroorlog heeft hij Algerijnen naar Sint-Joost gehaald,” vertelt Spooren. “Ik heb me al vaker afgevraagd hoe hij zou omgegaan zijn met de migratie vandaag.”

Vanuit de noordoostwijk, het chique gedeelte van Sint-Joost, hebben de flaminganten wel gestookt tegen Cudell, zo herinnert Spooren zich. “Ten onrechte. De Nederlandstalige politici sloten zich aan bij de sterkste, en dat was de PS, er zat altijd een Nederlandstalige in de gemeenteraad, een PS’er.” Niet dat Cudell de grote vriend van de Vlamingen was, het stak zelfs dat de Nederlandstalige gemeenteschool het beter deed dan de Franstalige.

Maar, zo zegt Spooren, als je iets vroeg en het lag binnen zijn mogelijkheden, dan kreeg je het. “Hij wou wel alles weten, hij kon het niet verdragen dat iets aan zijn aandacht I

4 JULI 2018

ontsnapte. Hij werkte dag en nacht voor zijn gemeente, het enige pleziertje dat hij zichzelf gunde, waren diners in chique restaurants.”

Sint-Joost is al decennialang arm, het zijn de kantoren en de hotels die geld in het laatje brengen. Dat de Noordwijk volgebouwd is met kantoren, is Cudell weleens verweten, maar hij maakte van de nood een deugd. “Zelfs na al die jaren begrijp ik nog altijd niet hoe Cudell er keer op keer in slaagde om eindjes aan elkaar te knopen,” zegt Spooren. Hij was altijd mee met zijn tijd, maar de komst van de computer was voor hem een drama. “Hij kon niet meer mee,” zegt Spooren, “Hij was dan ook al een oude man.”

HAZENSLAAPJE Voormalig staatssecretaris Robert Delathouwer (SP.A) leerde Cudell kennen toen hij nog voor de splitsing van de BSP/PSB in 1978 als jonge ket voorzitter was van de Brusselse tweetalige jongsocialisten. “Ik had het geluk dat ik moest spreken tussen Guy Cudell en Henri Simonet in. Was ik niet tussen die twee

kleppers geplaatst, dan was de zaal leeggelopen naar het cafetaria. Maar ik had dat blijkbaar niet slecht gedaan. Cudell, die mijn vader kende, stapte daarna op hem toe om hem te feliciteren met zijn zoon.”

Cudell was een zeer zichtbare voorzitter geweest van de MIVB, daarna was Hervé Brouhon (PS) even voorzitter en daarna acht jaar Gust De Winter (toenmalige PVV). “Toen ik me aan het personeel ging voorstellen, vroegen ze me keer op keer: Vous êtes le successeur de Guy Cudell?” zegt Delathouwer. “Ze hadden Gust De Winter niet opgemerkt. Als Cudell een functie aanvaardde, ging hij ervoor. Als hij als MIVB-voorzitter een klacht kreeg over een bushokje in slechte staat, ging hij zelf kijken. Ik heb Cudell als voorbeeld genomen toen ik voorzitter werd. Ik ben ook altijd zoveel mogelijk op het terrein geweest.”

Cudell was voorzitter van het Museum van de Tram toen Delathouwer voorzitter van de MIVB was.

Tijdens vergaderingen, zo vertelt Delathouwer, deed Cudell vaak zijn ogen dicht. “Velen lieten zich

“Cudell was zo vergroeid met de politiek dat hij te lang is blijven zitten, een fout die velen maken” ROBERT DELATHOUWER VOORMALIG STAATSSECRETARIS

Ook Leo Camerlynck heeft Cudell gekend als voorzitter van de MIVB. Als woordvoerder van de openbare vervoersmaatschappij heeft hij hem een paar keer moeten vergezellen naar bijeenkomsten waar, zo vreesde Cudell, niet alleen Frans, maar ook Nederlands en Engels zou worden gesproken. En zo gebeurde. “In de Europese wijk was er op een avond een vergadering waar Cudell inderdaad een paar vragen kreeg in Engels. Ik moest die voor hem vertalen. De vergadering liep uit en Cudell bood me aan om me naar huis in Ukkel te brengen. Zijn chauffeur, een vrouwelijke politieagente, moest achteraan plaatsnemen, ik zat naast Cudell die met meer dan honderd per uur over de Brugmannlaan scheurde. Een andere keer, ik zat opnieuw naast hem, vroeg Cudell aan de politieagente hoe het mogelijk was dat een bepaalde straat in Sint-Joost eenrichtingsstraat was. De vrouw antwoordde schuchter dat hij dat beslist had.”

Camerlynck zegt dat Cudell hem altijd hoffelijk behandeld heeft.

“Toch is het niet iemand met wie ik bevriend zou kunnen zijn,” zegt hij.

“Cudell was honderd procent politicus, permanent bezig met de vraag: hoe kom ik over?” En hij speelde dat spel meesterlijk. “Toen een groep motards een bezoek bracht aan de metrostelplaats Delta, liet Cudell op zich wachten. Maar opeens kwam er nog een motard aangereden, helemaal in het zwart gekleed, zoals de bepaald niet zachtzinnige motards die op Cudell wachtten. Toen hij zijn helm afzette bleek het Cudell zelf te zijn.”

Voor Delathouwer is Cudell iets te lang burgemeester gebleven. “Hij was zo vergroeid met de politiek dat hij te lang is blijven zitten, een fout die velen maken: Richard Beauthier als burgemeester van Ganshoren, Victor Guns, de laatste Vlaamse burgemeester van Sint-Agatha-Berchem en minister Jos Chabert,” besluit Delathouwer.

VOLGENDE WEEK ROGER NOLS

Nick Trachet Brussel en de wereld culinair ontdekt

S

oms koop ik onbesuisd al iets als onderwerp voor mijn columns, en als ik daar niet direct inspiratie bij krijg, kan het lang blijven liggen. Als bij toeval stootte ik op een emmertje pekelvlees: een kilogram Canadees rundvlees in pekel met aromaten en additieven. Dat is hier wel erg zeldzaam en dus wou ik er zeker eens mee experimenteren. Toen ging ik op zoek naar recepten …

Dat viel tegen! Ja, droog gezouten corned beef is een soort cultvoedsel voor Ieren overal in de wereld. In de Joodse eetcultuur, zeker in New York, wordt graag uitgepakt met pastrami: gezouten en gekruid rundvlees, dat vaak ook nog eens gerookt wordt. Hier vind je het in de winkels van Roemenen, want het woord en het product pastrami is van oorsprong Roemeens. Ook de Turken kennen pastırma, gekruid en gedroogd vlees, maar ook dat is droog gezouten, door het in te wrijven met grove zoutkorrels (corned) en het vocht te laten uitzweten.

Pekelvlees, de naam zegt het zelf, is nat gezouten. Stukken vlees worden met voldoende zout in een vat aangedrukt en met een gewicht belast. Het vlees komt onder te staan en opgegoten met een volume verzadigde pekel. Dat heeft het nadeel dat het altijd in een ton moet worden bewaard, maar het voordeel dat het vlees niet in contact komt met de lucht.

Vooral vet vlees zal bij het drogen rans worden. De vetlagen bewaren veel beter onder pekel.

Tenzij? Hier en daar in de Caraïben.

Opmerkelijk, maar als je in eilandgemeenschappen terechtkomt, ook in die delen van Latijns-Amerika die wel op het vasteland liggen, maar in het diepste van hun ziel altijd eilanden zijn gebleven, dan vind je daar recepten die zo zijn weggelopen uit de kombuis van de oude zeilschepen. Droge bonen, pekelvlees, droge vis, ajuinen en … zuurkool. Ik weet niet wat jullie denken van een

“Vroeger was pekelvlees standaardkost op zeereizen, militaire campagnes en ontdekkingsexpedities” Vroeger was pekelvlees standaardkost op zeereizen, militaire campagnes en ontdekkingsexpedities. Het vlees bewaarde lang zonder veel zorgen. Maar met de verbeterde logistiek was dat niet meer nodig, er kwamen ook blikjes! En pekelvlees is uit zo goed als alle keukens verdwenen.

tropennacht met zuurkool en spek bij 35 graden Celsius en honderd procent relatieve luchtvochtigheid? Ik heb het meegemaakt en ik herinner het mij vandaag nog levendig.

Op sommige plekken leeft de traditie van het pekelvlees verder.

In Paramaribo, maar ook bijvoorbeeld in New Orleans. De

twee plekken liggen elk aan een extreem eind van het Caribisch gebied, maar met een recept dat er bijzonder gelijkaardig uit ziet.

Laat bruine bonen weken gedurende een nacht. Zet ze op in ruim water en kook ze een uur, met een grote ajuin erbij en laurier (of gebruik een blik of twee bruine bonen).

Laat ajuin en scherpe peper samen smelten in smout (zegt de Cajun) of palmolie (zegt de Surinamer) en doe er selder (Cajun) of tomaat (Suri) bij. Look over persen. Gestampte pimentkorrels erbij (die heten lontai voor de Nederlanders, Jamaica-piment voor de rest van de wereld). Deze onrijpe vruchtjes van de Pimenta dioica (een boom uit de Mirtefamilie) vormen een kenmerkende specerij, typisch voor de Caraïben. Een van de weinige specerijen die niet Aziatisch zijn.

Doe in de ketel de bonen erbij en water of kippenbouillon. Dan komt het zoutvlees aan de beurt, dat ontzout werd door het eerst in ruim water te laten koken en dan het water nog eens te verversen en verder te koken.

‘Uitkoken’ noemen ze dat. Snij het in dobbelstenen en hop in de ketel. Lang en traag laten pruttelen. Rijst bij serveren. In Suriname heet dat BB met R (bruine bonen met rijst), in Louisiana ‘New Orleans Red Beans and Rice’.

Rum inschenken, piratenliederen zingen en genieten.

Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

BRUZZ | DE VERHALEN

Pekelvlees

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Schrijven is de beste remedie tegen verveling Vincent Cuvellier Jeugdschrijver/boekhandelaar

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Ik ben schrijver geworden op het moment dat ze me van school stuurden, op mijn zestiende. Ik was een slechte leerling, verveelde me te pletter. Het enige waar ik echt plezier in vond, was in opstellen schrijven, verhalen verzinnen. Schrijven was en is nog steeds de beste remedie tegen verveling. Toen ik zeventien was, heb ik meegedaan aan een literaire wedstrijd en de eerste prijs was de publicatie van je manuscript. Maar mijn boek bevatte te veel seks en geweld, ik heb me nog heel hard moeten weren om het gepubliceerd te krijgen.

Daarna heeft het lang geduurd voor ik weer iets degelijks op papier kreeg, of voor uitgeverijen interesse toonden. Ik werd een man van twaalf stielen en dertien ongelukken. Op een moment zat ik zo diep dat ik een voettocht van zeshonderd kilometer heb gemaakt, een soort pelgrimage van Bordeaux tot in Brest. Nadien dacht ik: waarom zou ik dat avontuur niet neerschrijven? Ik heb mezelf toen twee jaar gegeven en zo is mijn eigenlijke echte debuut geboren: Kilomètre zéro, mijn eerste roman voor kinderen. Daarna ging het in stijgende lijn, gelukkig, want ik kan je verzekeren, ik heb zwarte sneeuw gezien om te geraken waar ik nu ben.

Ik heb een heel directe schrijfstijl, die grenst aan l’écriture automatique. Ik schrijf zoals ik denk en praat.

Waarschijnlijk is het daarom dat mijn boeken zo aanslaan bij jonge lezers. En ik neem kinderen altijd au sérieux.

Eigenlijk is het simpel: ik doe mijn zin als ik schrijf, en ik gun hen de vrijheid om er hun zin mee te doen. Kinderen voelen dat.

Als mijn schrijverschap toch op niets was uitgedraaid, was ik allicht een boekenwinkel begonnen. Maar dan als een verzuurde verkoper, die zijn ware droom nooit had kunnen waarmaken. Nu ik kan leven van mijn boeken is mijn tweedehandswinkel een soort plezierige en intensieve hobby. Als kind in Brest besteedde ik mijn eerste zakgeld vaak in tweedehandszaken, aan strips, en ik stond ook

geregeld op de rommelmarkt om mijn afdankertjes te verkopen. Le sens du commerce zat er dus al van jongs af in.

In mijn tweedehandszaak ‘Les Gros Mots’ bied ik bewust alleen boeken aan waar ik zelf van hou. Soms komen hier Japanse toeristen me om le Petit Prince vragen, maar dat boek verkoop ik niet, ik vind het gewoon niet goed. Punt.

Le petit Nicolas van Goscinny en Sempé daarentegen, dat wel. Ik schuim talloze Pêle-Mêle-winkels en rommelmarkten af om mijn persoonlijke coups de coeur te vinden, vaak ook in het buitenland. Mijn aanbod gaat terug tot in de jaren veertig van de vorige eeuw, maar je vindt hier ook recente publicaties.

Zes jaar woon ik nu in Brussel en ik heb er geen moment spijt van. Twintig jaar geleden was ik hier al eens gestrand, door mijn toenmalige vriendin, en toen voelde ik mij hier ook meteen thuis. Wat veelbetekenend is, want ik heb al minstens in tien verschillende steden gewoond: in Rennes, Nantes, Lyon, Grenoble … Wat me zo bevalt? Ik hou van le système D in Brussel, ‘D’ staat voor se débrouiller, se démerder (je plan trekken, red.). Als je hier bijvoorbeeld tijdelijk een appartement zoekt, krijg je via via meteen iets geregeld. In Frankrijk niet, alles is er overgeïnstitutionaliseerd. En plus, ik woon in de buurt van Flagey en in tegenstelling tot wat mensen denken is dat een eerder volkse buurt. Het contact met de mensen is hier simpel, warm. Ik ben bevriend met de schoenmaker, kruis de loodgieter op café, en krijg bokslessen van mijn Marokkaanse buurman. Soms waan je je in een dorp. Een stedelijk dorp wel, met de nodige hardheid ook. Ik wil het niet mooier voorstellen dan nodig, en ik erger me ook vaak aan de vuiligheid, het verkeer. En het meest van al aan het gebrek aan burgerzin van sommige Brusselaars. Mensen die de kassière in de supermarkt niet eens meer begroeten, komaan zeg! Maar misschien is dat een breder maatschappelijk probleem. En dat leidt ons te ver (lacht).

— PATRICK JORDENS

Vincent Cuvellier (48) is afkomstig uit Brest. Hij debuteerde als auteur op zijn zeventiende. Zes jaar geleden installeerde hij zich in Brussel, vorig jaar opende hij in Elsene ‘Les Gros Mots’, een tweedehandszaak in kinderliteratuur. Zijn boeken zijn uitgegeven bij Gallimard en in het Nederlands vertaald.

32

I

4 JULI 2018

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D © SASKIA VANDERSTICHELE

4 JULI 2018

I

33

Big City

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Ooit waren er plannen (en zelfs realisaties) van een vervoersnetwerk van Bpost door buizen in de metrotunnels. Is hiervan nog iets te zien? RUTGER UIT DENDERMONDE

B

ij de bouw van de Brusselse metro werd inderdaad ook werk gemaakt van een postbedelingssysteem op basis van perslucht. Dat is echter nooit gebruikt en ondertussen helemaal ontmanteld.

De beslissing om een metro te bouwen in Brussel kwam er omdat de vele trams zich vanaf het einde van de jaren vijftig steeds vaker hopeloos vastreden in het explosief groeiende autoverkeer. Dezelfde vaststelling gold even goed voor de postbedeling in de hoofdstad.

“De bestelwagens van de post ondervonden steeds meer hinder om de post zonder problemen rond te brengen in het centrum van

Brussel,” klinkt het in Metrovisie, een MIVB-boek over de metro.

“Daarom werd besloten de metro uit te rusten met postkokers.”

Het ging om buizen waardoor capsules met brieven vervoerd konden worden met perslucht.

Londen was halverwege de 19e eeuw de eerste stad met een systeem van buizenpost en ook andere grootsteden zouden daarna dergelijke netwerken ontwikkelen.

Ook grote bedrijven, ziekenhuizen en supermarkten hebben de techniek toegepast.

Het was de postadministratie die besliste om tegelijk met de bouw van de metro pneumatische postbuizen aan te leggen. Zo wilde ze het sorteercentrum Brussel X,

De plannen om de brievenpost via een buizensysteem in de metro te vervoeren, zijn een stille dood gestorven.

© BRUSSEL STEDELIJKE ONTWIKKELING

destijds gelegen aan het Zuidstation, verbinden met het postkantoor Brussel 1 bij De Brouckère via de Noord-Zuidas.

Langs de metrokoker tussen Sint-Katelijne en Schuman zouden brieven gaan zoeven tussen Brussel 1 en het kantoor Brussel 4, gelegen aan de Kortenberglaan.

Per as zouden twee kokers geïnstalleerd worden, één per rijrichting. De buizen hadden een diameter van zestig tot tachtig centimeter en moesten om de twintig seconden een capsule met post verplaatsen met een snelheid van veertig kilometer per uur.

De postbuizen werden slechts gedeeltelijk gerealiseerd en uiteindelijk stierf het project een stille dood. “Er zijn wel enkele testen gedaan, maar het systeem is uiteindelijk nooit in gebruik genomen,” vertelt MIVB-woordvoerster An Van hamme. Vandaag zouden er ook geen overblijfselen meer van te zien zijn. “De buizen zijn allemaal weggehaald, zo’n twintig jaar geleden.”

— LAURENT VERMEERSCH VOLGENDE WEEK Waar komt de naam Buda-brug vandaan?

GEEN ZIN IN VOETBAL? SPEEL DAN BRUZZ BUITENSPEL! De zomerwedstrijd die helemaal niets met voetbal te maken heeft. Vanaf 18 juni in BRUZZ magazine en op BRUZZ.be.

Ga naar BRUZZ.be en win deze week vrijkaarten voor ADAM en het Atomium!

R E M M S u 70 10 .201

30.06

ro rdag e p A zate 2u

zomers

jn

op

Op initiatief van het college van burgemeester en schepenen van Anderlecht V.U. MARCEL VERMEULEN - 1 RAADSPLEIN - 1070 ANDERLECHT

Summer1070_PubBruzz.indd 1

h D et

elke 5u tot 2 van 1

.2018

9.09 8 -> 2

ap p

erh eids plein 31/05/18 11:36

DB374215D7

HET GEMEENTEBESTUUR VAN HULDENBERG werft aan (m/v):

VOLTIJDS DIRECTEUR Voor het nieuwe pakjessorteercentrum in Neder-Over-

Operations Manager Preparation

Voor de gemeentelijke basisschool Sint-Agatha-Rode

Als directeur van de Gemeentelijke Basisschool Sint-Agatha-Rode, Leuvensebaan 299 te 3040 Sint-AgathaRode ben je verantwoordelijk voor de organisatie van een kwaliteitsvol onderwijs voor 145 kinderen van het kleuter- en lager onderwijs. Je geeft leiding aan en begeleidt het onderwijzend- en beleidsondersteunend personeel. Je staat in nauw contact met het schoolbestuur, met de leerlingen en met hun ouders.

Technisch Deskundige

Je bent Belg of onderdaan van de Europese Unie Je geniet de burgerlijke en politieke rechten Je hebt op de uiterste inschrijvingsdatum een dienstanciënniteit van minstens 4 jaar verworven in het onderwijs als lid van het personeel van het kleuter-, lager of basisonderwijs Houder zijn van een rijbewijs B is een pluspunt.

De betrekking van directeur zal worden aangeboden aan de kandidaat die het beste resultaat behaalde in de selectieproef. De geslaagde kandidaten worden opgenomen in een wervingsreserve met een geldigheidsduur van 3 jaar.

Een uitdagende voltijdse betrekking met het oog op een vaste benoeming (proefperiode van 2 volledige schooljaren) Mogelijkheden voor persoonlijke ontwikkeling in een zeer aangename werkomgeving Wedde volgens de wettelijke barema’s van het onderwijs. programma kan je raadplegen op de website

of aanvragen bij de personeelsdienst.

• • •

DB522344F8

career.bpost.be

Meer informatie via DB521348F8

Uw personeelsVoor het plaatsen en onderhoud van sectionale poorten en dockproducten

Interesse?

Contacteer Didier SCHILTZ 02 464 48 14 didier.schiltz@tecsi.be

hier?

Jouw profiel: • Jong en dynamisch • Interesse in techniek • Diploma technisch secondair onderwijs elektriciteit • Ervaring niet noodzakelijk • Rijbewijs: B Wij bieden: • Goed loon • Contract van onbepaalde duur • Inhouse opleiding

contacteer ons snel op rrs@roularta.be of 051 26 67 89 DB486145C8

werkt voor jou

Op zoek naar een job in eigen streek?

Kijk ook op streekpersoneel.be

CHAUFFEURS

OB67609

1 TECHNICUS

Profiel: ervaring in kleine herstellingen aan daken. Naargelang uw uitvalsbasis worden projecten toegekend. Stabiele opdrachtgever met goede prijsafspraken Interesse?

Bel Stefaan op 0485/801848 of stuur uw CV / bedrijfsgegevens naar svandevy@gmail.com

advertentie

DB521591F8

TECSI zoekt

ZELFSTANDIG DAKWERKER voor Dakontmossing

DB337869A7

WIJ ZOEKEN (deeltijds) WONENDE IN DE REGIO ROOSDAAL, LENNIK, DILBEEK, ALSEMBERG OF BRUSSEL

Naargelang uw uitvalsbasis worden projecten toegekend. Stabiele opdrachtgever met goede prijsafspraken.

Bel Stefaan op 0485/801848 of stuur uw CV / bedrijfsgegevens naar svandevy@gmail.com

DB525004F8

Interesse?

DB523171F8

ZELFSTANDIG STUKADOOR voor Kelderdichting en Injectie/afwerking Je bent stukadoor of kan bewezen ervaring voorleggen. Naargelang uw uitvalsbasis worden projecten toegekend. Stabiele opdrachtgever met goede prijsafspraken.

Interesse?

Bel Stefaan op 0485/801848 of stuur uw CV / bedrijfsgegevens naar svandevy@gmail.com

ANTIQUAIR ZOEKT VOOR 2 ANTIEKWINKELS

Alle kwaliteitsbeelden, Chinese vazen, klokken, bronzen…

DB525042F8

ZELFSTANDIG INSTALLATEUR VENTILATIE voor Installaties en/of onderhoud

DB501395D8

> Voor het besturen van kleine bussen voor schooldiensten (vrouw, man, gepensioneerde, zelfstandige, arbeider) > Rijbewijs categorie “D” of bereid zijn het te behalen, mag vanaf 18 jaar. > De bus blijft bij de chauffeur.

Bellen: AUTOCARS LEUNENS / E-mail: leunens.nv@skynet.be 02 356 67 58 - Gsm 0476 44 53 84

DB525056F8

Solliciteer nu

Interesse? Stuur je sollicitatiebrief met curriculum vitae, een uittreksel uit de geboorteakte, een kopie van alle diploma’s en getuigschriften, een uittreksel uit het strafregister, de attesten van dienstanciënniteit, eventueel naar het College van een kopie van het rijbewijs B en een nationaliteitsbewijs aangetekend Burgemeester en Schepenen van Huldenberg, Gemeenteplein 1 te 3040 Huldenberg.

DB523060F8

SCORE 8.2/10

Bekende tophotel Riu Montego Bay***** Ultra all inclusive!

12 zonovergoten dagen vanaf:

€1.390/pp

afreizen in 2019: +€100

vliegreis, & Vlaamse hostess inbegrepen Reisfamilie Carlier

5 afreisdata

8 & 29 nov 2018 6 dec 2018 10 jan & 7 feb 2019

HOGE PRIJZEN, CASH GELD VRIJBLIJVENDE SCHATTING

0494 26 21 47

ostantix@hotmail.com

Luikerstwg. 62 • St-Truiden • tel. 011 705 500 meer info: www.deblauwevogel.be

Candra geurtheelichten

diverse geuren 24-pack

092 onze nieuwe weekactie zomerdecoratie

ster plateau met theelichthouder incl. stenen en schelpen, 34.5x4 cm of stolp met vogel glas 11.5x20 cm

Rexona deospray

lantaarn met gevlochten touw 20x20x32 cm

diverse varianten 150 ml 1 l = 9.27

kunststof servies diverse kleuren bekers set/6, borden set/6, schaaltjes set/6 of bestek set/18

4.99

Australian kinder joggingbroek grijs, navy of zwart polyester/katoen maten 110-152

sweatvest

5.95

uitzoeken

199 Gillette Venus scheermesjes wegwerp

139

078

kinder rugtas

klaptafel lichtgewicht

Frozen, Minions of Paul Frank 35x26x11 cm

gevulde etui 19-delig

aluminium 75x55x70 cm

2.99 camping lantaarn

2.77 6-pack

249

379

luchtbed 2-persoons of mummie slaapzak

Batiste droogshampoo

luchtbed ca. 137x191x22 cm slaapzak 225 cm

995

pluche dagboek

1.38

diverse varianten 200 ml

deco solarlamp color changing, metaal diverse varianten ca. 17x13x18 cm

1 l = 14.95

449

Hotel Royal luxe baddoek

50x100 cm

wit, licht grijs of antraciet gekamd katoen, 550 gsm 70x140 cm

2.28

nieuw

967

299

257

heren zwemshort

Cozzi kinder boxershort

Bestway zwembad

diverse kleuren polyester met koord sluiting 2 steekzakken en 1 achterzak

diverse varianten katoen/elastaan maten 98-152

398 Cillit Bang reiniger keuken- of badkamerreiniger 450 ml

305x76 cm

strandbal, zwemband of zwembandjes

1 l = 3.09

0.88 met filterpomp

239

4700

Denver DAB+ radio

dames canvas gympen

digitale en FM radio werkt met DAB+ en DAB band III voorprogrameren van 10 zenders blacklight display

diverse kleuren maten 36-41

139 Froyak reishanddoek diverse kleuren 100x50 cm

waslijn met 10 knijpers 190-240 cm

1.77 130x70 cm

2.87

299

1895

199

177

Aanbiedingen geldig van woensdag 4 juli t/m dinsdag 10 juli 2018 Altijd op de hoogte blijven van acties en nieuwe producten met onze nieuwsbrief. Meld u aan op action.com/newsletter

www.action.com

BEVL - Alle prijzen zijn in Euro. Zet- en drukfouten voorbehouden.

2-pack