Brielle 450 jaar vrijheid

Briellenaer_Special

23-02-2022

16:26

ANNO 2022

Pagina 1

Brielle 450 jaar vrijheid

Speciale uitgave Briellenær Februari 2022 #38

Briellenaer_Special

23-02-2022

13:53

Pagina 2

2 inhoud + colofon

INHOUD VOORWOORD Burgemeester Gregor Rensen van Brielle. Doe open de poort. En vier met ons mee!

PROGRAMMA 450 jaar vrijheid!

HISTORIE 450 jaar vrijheid... Feest in Brielle!

UITGELICHT Bevrijdingsfestival Brielle Everyone Klok gieten Molendag Muziek bevrijdt Perpetuum Mobile Vestingstedendagen

COLOFON UITGAVE Bastion X Communicatie Partners Nauwe Sloopje 1b | 3231 BW Brielle T 0181 417111 | info@bastionx.nl www.bastionx.nl FOTO MEISJE COVER Framed by Yes COPYRIGHT Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder vooraf gegeven toestemming van de uitgever. Aan deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend.

DISCLAIMER De afbeeldingen zijn afkomstig van vele bronnen. De redactie heeft getracht de herkomst van de foto’s te achterhalen.

Er is nadrukkelijk toestemming gevraagd aan de verstrekker van de foto’s voor het gebruik. Het is nooit de intentie van de redactie geweest om bewust zonder toestemming van de maker, foto’s waarop copyright rust, (ongevraagd) te publiceren.

Doe open de poort!

En vier met ons mee!

Briellenaer_Special

23-02-2022

13:54

Pagina 3

voorwoord 3

Het is zover! Het jubileumjaar 2022 van de gemeente Brielle is begonnen. We vieren en herdenken een heel jaar lang. Daar is ook alle aanleiding toe. Dit jaar is het namelijk 450 jaar geleden dat de watergeuzen de stad Den Briel binnenvielen en het gezag van de Spaanse Koning afzweerden. Dat gebeurde op 1 april 1572.

Het vormde een keerpunt in de net begonnen strijd om onafhankelijkheid, die nog bijna 80 jaar zou gaan duren. Vanuit Brielle regen de militaire en politieke successen zich aaneen en werd het zaadje gelegd voor het latere Nederland.

Niet voor niets mag onze stad zich de Eersteling der Vrijheid noemen. We zijn daar trots op!

Het programma van activiteiten, evenementen en bijeenkomsten die dit jaar in Brielle plaatsvinden treft u aan in deze speciale bijlage van de Briellenaer. Door tal van vrijwilligers, verenigingen en organisaties is de afgelopen jaren gewerkt aan de voorbereiding van dit jubileumjaar. Met steun van de stichting Brielle 2022 en de stichting Eersteling der Vrijheid. Het resultaat mag er zijn.

Het is zeer indrukwekkend wat er dit jaar aan bijzondere, nieuwe activiteiten op de rol staat.

Daarnaast zijn er ook nog de ons vertrouwde evenementen, die dit jaar een bijzonder tintje hebben. Niet alleen in Brielle, maar ook in Vierpolders en Zwartewaal.

Er is voor elk wat wils. Jong en oud hebben iets te kiezen. Op het gebied van cultuur, historie, mode, erfgoed, sport, muziek, theater en film.

Er is dus genoeg te beleven. De Sint-Catharijnekerk zal vele keren het middelpunt vormen, maar ook de Bedevaartskerk, het BREStheater, de Gaffelaar, ’t Dijckhuis en de openbare ruimtes, de wallen en bastions en de pleintjes zullen het podium vormen voor al die activiteiten. Het wordt een jaar om nooit meer te vergeten!

Ik hoop en verwacht dat u Briellenaren massaal zult deelnemen aan het jubileumjaar. Te beginnen op 1 april en het weekend daarna. Nodig uw familie en vrienden uit om naar Brielle te komen en mee te doen. En verwelkom ook de vele bezoekers die onze gemeente dit jaar voor een bezoek of langer verblijf zullen aandoen. Onze voortreffelijke horeca, onze unieke winkels en honderden vrijwilligers staan klaar om zowel inwoners als bezoekers zeer gastvrij te ontvangen.

Het motto van Brielle is dit jaar “Doe open de poort!”. U bent van harte welkom!

Gregor Rensen, Burgemeester van Brielle

Briellenaer_Special

23-02-2022

13:55

Pagina 4

4 historie

450 jaar vrijheid...

Feest in Brielle!

In Den Briel begon het, 450 jaar geleden. Hier werd Nederland geboren.

Op 1 april 1572 werd de stad verlost van de Spanjaarden.

450 jaar vrijheid, dat is nogal wat. Dit wordt groots gevierd. Onze vrijheid is ook in deze tijd een groot goed. Gastvrijheid is hier óók onderdeel van, in de vestingstad Brielle is iedereen welkom. En zéker op 1, 2 én 3 april aanstaande.

Briellenaer_Special

23-02-2022

13:56

Pagina 5

historie 5

1

2

‘Op 1 april verloor Alva zijn bri(e)l’. Een bekend rijmpje voor de Briellenaar, dat verwijst naar 1 april 1572. Op die dag, 450 jaar geleden, hebben de Watergeuzen het stadje Brielle ingenomen op de Spanjaarden met de kreet in naam van Oranje, doe open de poort! Je kunt het toeval noemen of het moest zo zijn.

De Watergeuzen waren mannen uit alle lagen van de bevolking en zwierven al geruime tijd op zee. Ze waren op de vlucht voor de Spaanse overheersing, die geen religieuze vrijheid wilden en niet-katholieken vervolgden. In 1572 verbood Elizabeth I, de Engelse koningin, de Watergeuzen nog langer in de Engelse havens te verblijven. Ze zetten koers naar Noord-Duitsland, maar moesten door een storm uitwijken.

Op 1 april 1572 voer de vloot, onder leiding van Willem Bloys van Treslong, de Maasmond in en legde in Brielle het anker uit.

Admiraal Lumey en Bloys van Treslong eisten van het stadsbestuur de overgave van de stad. Omdat het antwoord van het stadsbestuur uitbleef, rammeiden de watergeuzen met een scheepsmast de Noordpoort. Het stadsbestuur gaf zich over. Brielle werd bevrijd van de Spanjaarden en kon zich “Eersteling der

Vrijheid” (Libertatis primitiae) noemen.

Het was dus op die dag dat de Spaanse opperbevelhebber Alva “zijn Brielle” heeft verloren. Het is een belangrijk moment in het verloop van De Tachtigjarige Oorlog. Brielle is hiermee namelijk de eerste vrije stad van de Nederlanden.

En dit historische feit van nationale betekenis wordt door de bevolking op 1 april nog steeds jaarlijks gevierd.

Een historische vestingstad De geschiedenis is in ‘Den Briel’ nog steeds voelbaar. Sterker nog, wist je dat Brielle in de Nederlandse top 10 van steden staat met de meeste monumenten per inwoner? Het is vrijwel onmogelijk om alle bezienswaardigheden en monumenten in een dag te bekijken.

Mocht je meer willen weten over de geschiedenis van Brielle, dan is het Historisch Museum Den Briel een absolute aanrader. Ook kun je op pad met een van de stadgidsen, die levendig alles kunnen vertellen over de rijke historie van de vestingstad.

Briellenaer_Special

23-02-2022

13:57

Pagina 6

6 historie

3

De Noordpoort In de schatkamer voor geschiedenis, is te vinden in het Historisch Museum Den Briel, wordt meer verteld over de dag dat Brielle haar vrijheid verworven heeft.

Je beleeft de historie op een bijzondere manier, met verhalen over die tijd.

Mocht je de geschiedenis echt willen beleven, dan kun je ook meteen een bezoek brengen aan de restanten van de Noordpoort. De Noordpoort is de plek waar de Watergeuzen zichzelf toegang tot de stad Den Briel verleenden en de stad 'in naam van Oranje' werd veroverd.

Oftewel, de plek waar de Briellenaren hun vrijheid terugkregen. Het maakt een wandeling door de stad magisch, waarbij je op verschillende plekken even terug gaat in de tijd.

De Nymph Net als dit jaar, was het ook in 1872 een groot feest. Ter ere van de vrijheid werd namelijk, na 300 jaar bevrijding, De Nymph onthuld door Koning Willem III. Een bronzen beeld ontworpen door J. Ph. Koelman. Het beeld van een uit zee opkomende nimf symboliseert de nieuw verworven vrijheid van 1572.

Zij pronkt midden op het Asylplein, met haar linkerhand wijzend naar de Maasmond, waar de geuzen vandaan kwamen en met in haar rechterhand de vlag van prins Willem van Oranje.

Op haar sokkel staat de wapenspreuk van Brielle: Libertatis Primitiae, oftewel Eersteling der Vrijheid.

Toch was Brielle niet alleen een stad van vrijheid, maar ook van intolerantie.

De Bedevaartskerk is een plek waar nog steeds elk jaar vele bedevaartgangers naartoe trekken, om de Martelaren van Gorcum te herdenken. Want nadat de Watergeuzen op 1 april 1572 de Spanjaarden met harde hand hadden verdreven, werd op 9 juli van datzelfde jaar een groep van negentien gevangengenomen geestelijken uit Gorcum opgehangen in de turfschuur van een klooster net buiten Brielle. Dit gebeurde in opdracht van de geuzenadmiraal Lumey, nadat de geestelijken geweigerd hadden het eigen geloof af te vallen.

Zaligmakend was die tijd dus niet, want diezelfde geuzen, de bevrijders, hingen andersdenkenden op.

Briellenaer_Special

23-02-2022

13:59

Pagina 7

historie 7

5

4

5

Vrijheid, toen en nu Zo kunnen vrijheid en intolerantie naast elkaar bestaan, zoals we vandaag de dag ook nog meemaken. In Brielle speelt vrijheid ook nu een belangrijke rol.

Vrijheid vraagt om verdraagzaamheid, verscheidenheid en verbondenheid.

Als we het nu hebben over vrijheid, dan spreken we in onze huidige samenleving over de rechten van de mens en dat je mag zijn wie je bent als individu. We hebben onze eigen vrijheid, maar dat botst soms met het collectief. Want wat gebeurt er als je niet achter de huidige coronamaatregelen staat?

Er geldt een verbod op discriminatie en haatzaaien, maar de vrijheid van meningsuiting is een groot goed in ons land. Hoe gaan we daarmee om? Zoals ook toen, hebben we discussies over geloofsovertuigingen. Is jouw vrijheid hetzelfde, of even veel waard als de vrijheid van de ander?

7

De protestantse elite vond tijdens de Tachtigjarige Oorlog een manier om andersdenkenden te verdragen, zonder ze voor vol aan te zien. Zo verboden ze katholieken om deel te nemen aan de politiek of naar een eigen, publieke, kerk te gaan.

6

In de jaren daarvoor waren het juist katholieken die protestanten vrijheden ontzegden en vervolgden.

Mensen zijn geneigd om altijd op zoek te gaan naar gelijken, maar wanneer kun je spreken van gelijkwaardigheid?

Hoe zorg je voor een samenleving waar geen angst of onbegrip is voor geloof of cultuur, huidskleur, een handicap of een andere geaardheid?

Dit is de reden dat Brielle haar vrijheid op 1 april nog zo groots viert. Omdat het gevoel van vrijheid immer actueel blijft.

We blijven praten over de geschiedenis, omdat we ervan kunnen leren en ervoor kunnen zorgen dat het niet nog eens gebeurt. De gemeente Brielle zet zich dan ook in voor verdraagzaamheid en verbondenheid. Iedereen mag iets anders denken, doen of geloven.

Er komen nieuwe mensen, nieuwe culturen en andere geloven, maar we zijn verbonden in vrijheid voor iedereen.

In naam van Oranje...

Doe open de poort!

Doe open de poort. Met deze beroemde woorden wordt het startschot gegeven voor een bijzonder jaar vol feestelijke

activiteiten. Stichting Brielle 2022, Stichting Eersteling der Vrijheid én de gemeente Brielle zijn druk bezig met de planning van de activiteiten rondom het jubileumjaar. De evenementen, klein en groot, starten op 1 april en zullen duren tot en met 10 december 2022.

Het gehele jaar zijn er activiteiten voor jong en oud die in het teken staan van 450 jaar (gast) vrijheid; cultuur, educatie, muziek, sport, voorstellingen, tentoonstellingen, kinderspelen en historische markten.

Een belevenis voor iedereen. We heten je welkom en openen de poort.

Afbeeldingen 1 De Nymph op het Asylplein 2 Zicht vanaf de Dom op de vestingstad 3 De restanten van de Noordpoort 4 Zicht vanaf de vesting 5 Gemeentewapen en gevelsteen 6 Expositie Martelaren van Gorcum 7 Spanjaarden en Watergeuzen

Briellenaer_Special

23-02-2022

15:57

Pagina 8

8 programma

Programma 450 jaar vrijheid BEKNOPT OVERZICHT JUBILEUM EN ANDERE EVENEMENTEN 2022

Kijk voor het complete evenementenoverzicht en meer informatie op www.beleefbrielle.nl JANUARI | FEBRUARI Permanent... het gehele jaar

Martelarenfietsroute

Locaties: Brielle, Gorinchem en Dordrecht.

Een fietsroute die de gedwongen tocht van de Martelaren van Gorcum in juli 1572 volgt en belangrijke plekken in Gorinchem, Dordrecht en Brielle aandoet.

Zie IZI Travel en www.geboortevannederland.nl/ontdek.

Vanaf februari

Het zwaard van Bloys Locatie: film op social media Creëren en vertonen van een film over het terughalen van het beroemde zwaard van Bloys van Treslong.

MAART 22 maart - 18 april

Schoolprogramma Lumey Locatie: Historisch Museum Den Briel Schoolprogramma Lumey n.a.v. project “Het zwaard van Bloys”.

24 maart

Officiële opening herdenkingsjaar Locatie: St-Catharijnekerk Officiële landelijke en Brielse opening van het herdenkingsjaar 2022. Deze besloten bijeenkomst wordt georganiseerd door gemeente Brielle en het Samenwerkingsverband 1572-gemeenten.

27 maart

Willem Junior Locatie: BREStheater Jeugdtheatervoorstelling over onze Vader des Vaderlands.

27 maart

Matthäus Passion Locatie: St-Catharijnekerk Vertolking van de beroemde Matthäus Passion van J.S. Bach.

Georganiseerd door Collegium Vocale Briela.

Vanaf eind maart

Geuzen- en Martelarenroute Locatie: van 1-aprilmonument tot Bedevaartskerk Een permanente bezinningsroute van het 1 april-monument naar de Bedevaartkerk via 24 citaten over vrijheid en verdraagzaamheid.

Van maart tot december

Fotoproject “De straat van mijn grootouders”

Locaties: Diverse plekken in Brielle, Vierpolders en Zwartewaal Tientallen historische foto’s van begin 20e eeuw te bewonderen op de huidige locaties. Met info via QR-code. Kijk en vergelijk.

APRIL Van april t/m oktober

Tentoonstelling “Geboorte van Nederland” Locatie: ’t Dijckhuis in Vierpolders, de St-Catharijnekerk in Brielle en De Gaffelaar in Zwartewaal.

Een tentoonstelling over de historische gebeurtenissen in 1572 en de actualiteit rond de waarden van toen en nu: vrijheid, verdraagzaamheid, verbondenheid en verscheidenheid.

1 april - 10 september

Buitententoonstelling molen Locatie: Molen “Vliegend Hert” Buitententoonstelling over de molens die sinds 1300 in Brielle hebben gestaan.

1 april - 10 december

Tentoonstelling Glassgo Locatie: Martinuskerk Zwartewaal Tentoonstelling over “vrijheid” aan de hand van glasobjecten van Ida Scheijgrond. Over mensen die gestorven zijn voor vrijheid, over vogels als ultiem beeld van vrijheid.

1 april

1-aprilviering Locatie: binnenstad Brielle Kranslegging bij het monument, het openluchttheater “Om de sleutel van de stad”, bewoners in historische kledij, straatgroepen, Geuzenbier, muziek en de stad in historische sfeer...

Briellenaer_Special

23-02-2022

15:58

Pagina 9

programma 9

2 april

2 april bestaat niet Locatie: binnenstad Brielle Historische en maritieme markt, kinderactiviteiten, kinderrad, Geuzenkermis, historische muziekgezelschappen en Shanty-korenfestival.

3 april

MEI 4 - 8 mei

Bevrijdingsfestival Locatie: diverse plaatsen in de binnenstad Programma: zie pagina 12 of www.bevrijdingsfestivalbrielle.nl

14 mei

Muziekproject Réalta Locatie: Raadszaal stadhuis The Land of Song combineert binnen het muziekproject Réalta muziek met beeld en verhalen, uitgevoerd door Brielse muzikanten, verhalenvertellers, beeldmakers en gastmuzikanten.

6 mei

Gezelligheid en sfeer in de Brielse Binnenstad

Muziekavond Bevrijdingsfestival

Locatie: Binnenstad Brielle Historische en maritieme markt, kinderactiviteiten, kinderrad, Geuzenkermis en muziekgroepen.

Locatie: Markt Brielle Een jaren 40-45 muziek/dansavond op de Markt in Brielle.

15 mei

Dorpsontbijt Locatie: ’t Dijckhuis Vierpolders Ontbijten met en ontmoeten van dorpsbewoners van alle leeftijden en achtergronden.

13 mei

1 - 3 april

Gieten 6e luidklok Locatie: bij de toren van de St-Catharijnekerk Opbouw oven. Gieten, uitpakken, inhijsen en eerste luiding klok.

Informatie, muziek en lekkernijen.

5 april

De aanval van de Spanjaarden afgeslagen Locatie: St-Catharijnekerk Openbare bijeenkomst van Historische Vereniging de Brielse Maasmond over de mislukte aanval op 5 april 1572 en de rol van Rochus Meeuwiszoon daarin.

Groot Dictee, Rotary Locatie: St-Catharijnekerk Test je spellingskunsten bij de 14e editie van het Groot Dictee met als thema “450 jaar vrijheid”, geschreven door Klaas Schipper en voorgelezen door Admiraal Lumey.

Met de opbrengst worden lokale goede doelen gesteund zoals de 1 april vereniging, het museum en nog vele anderen!

Locatie: binnenstad Brielle Za.: stap in een schilderij, portret Lumey. Zo.: portret Lumey, rondleiding depots.

24 april

Venetia’s air (muziek en theater) Locatie: St-Catharijnekerk Venetia, een schoonheid uit de 17e eeuw, inspiratiebron voor kunstenaars. Voorstelling door LUKKA over vrijheidsdrang, schoonheid en jaloezie. Met muziek van o.a. Dowland, Hume, Byrd, Ferrabosco.

29 april - 1 mei

Foodtruckfestival Locatie: ’t Bleijkers Bolwerk Brielle Muziek, food en drinks op een van de mooiste plekjes van Brielle.

Start: Bastion VII Theaterspektakel op 3 historische monumentale locaties met een vertelling via toneel, dans en zang.

22 mei

Vestingloop Brielle

Opening Bedevaartseizoen 2022

Locatie: Rochus Meeuwiszoonweg Gezellig hardloopevenement voor alle leeftijden. Met parcoursen van 1-10 kilometer door en buiten Brielle.

Locatie: Bedevaartkerk (Rik) Opening met een pontificale hoogmis.

Lady’s Night

14 mei

9 - 10 april

Museumweekend

21-22 mei

Theaterspektakel “Perpetuum mobile”

14 mei - 2 september Buitententoonstelling “Torpedisten/Sloepenloods” Locatie: Sloepenloods, Maarland NZ Historische foto’s met begeleidende teksten over de geschiedenis van het korps Torpedisten en de Sloepenloods in Brielle.

14 mei

Geuzendrive Locatie: ’t Dijckhuis Vierpolders 3 bridgedrives op 3 dagdelen door 3 verenigingen: BV Vierpolders, BV Brogilo en BV Kleiburg. Voor alle inwoners van Voorne aan Zee. Aankleding geheel in het teken van 1572: een waar spektakel.

25 mei

Locatie: binnenstad Brielle Feestelijke avond met muziek in de straten, gezelligheid en prachtige aanbiedingen voor alle ladies.

JUNI 3 - 11 juni

Sportweek Vierpolders Locatie: diverse locaties in Vierpolders Alweer de 53e editie! Diverse activiteiten voor jong en oud, o.a.

MudRun, vlooienmarkt, beachvolley, vlotje varen, sportspektakel.

Iedereen is welkom! Plezier gegarandeerd!

Briellenaer_Special

23-02-2022

15:59

Pagina 10

10 programma

12 juni - 28 augustus

Programma 450 jaar vrijheid BEKNOPT OVERZICHT JUBILEUMEVENEMENTEN 2022

Tentoonstelling “Het Huis Oranje-Nassau in Brielle en op Voorne-Putten” Locatie: Historisch Museum Den Briel De tentoonstelling geeft met geschilderde, gedrukte en betekende portretten een overzicht van de stadhouders/prinsen van Oranje, hun echtgenotes en de koningen en koninginnen die Brielle en Voorne-Putten hebben bezocht.

25 juni

Vier podia in de polder Locatie: diverse plekken in Vierpolders Een culturele avond op diverse (buiten)podia in Vierpolders, incl. een kindervoorstelling en muziek in ’t Dijckhuis.

AUGUSTUS 8 - 13 augustus

Jeugdwielertour Locatie: Brielle en omgeving 40e editie waarin 180 kinderen zes dagen fietsen door de regio en ondertussen allerlei activiteiten doen.

16 - 18 augustus

Speelstad

Locatie: Prikkevest Allerlei activiteiten voor kinderen vanaf 6 jaar (zoals knutselen, hutten, klimmen, klauteren en, bij mooi weer, waterglijbaan).

19 augustus

Openluchtbioscoop Locatie: Prikkevest Een film voor jeugd en een film voor volwassenen.

JULI 20 augustus

9 juli

Nationale Bedevaart 2022 Locatie: Bedevaartskerk Op 9 juli 1572 vermoordden Watergeuzen 19 religieuzen in Brielle, grotendeels uit Gorinchem afkomstig, de zgn. Martelaren van Gorinchem. Tijdens de Bedevaart o.l.v. bisschop mgr. Van den Hende worden zij herdacht.

Brielle Everyone Locatie: Prikkevest Muziekfestival voor en door Briellenaren. Met zaterdagmiddag focus op jongeren met o.a. de kickoff van Brielle’s got talent: een zoektocht naar lokaal podiumtalent.

SEPTEMBER Vanaf september

22 juli - 7 augustus

Magic Circus

Locatie: Evenemententerrein 30 juli

Brielle Blues Locatie: 3 podia in de binnenstad, ‘t Swarte Schaep (Maarland NZ), De Hoofdwacht (Markt) en ‘t Vervolg (Turfkade).

16.00 uur: start 30 jarig jubileum, Gospelconcert in St-Catharijnekerk.

17.00 - 23.00 uur: Festival (9 bands).

‘Mainstreet Blues’ door bluesduo.

Maquette vesting Brielle Locatie: Stadhuis Permanente tentoonstelling van maquette over de vesting Brielle.

Datum opening volgt.

2 september

Indian Summer Blues Locatie: Brielsche Aap 1Afsluiting van het 30e jubileumjaar Stichting Brielse Bluesdag.

Een gezellige avond. Lekkere muziek met hapje/drankje. Gratis voor sponsoren/vrienden. Kaartverkoop voor belangstellenden.

31 juli

30e Editie Brielle Blues Locatie: 3 podia in de binnenstad, ‘t Swarte Schaep (Maarland NZ), De Hoofdwacht (Markt) en ‘t Vervolg (Turfkade).

14.00 - 22.00 uur: 12 bands.

Mainstreet Blues’ door verschillende bluesduo’s. www.brielleblues.nl

2 - 4 september

Rock-festival

Locatie: veld bij Breezze Vr.: Nederlandstalig. Za.: Legends of Rock. Zo.: Woodstock.

Foodtrucks. De ultieme Rockervaring met de beste Rock- en Classis klappers in één weekend!

Briellenaer_Special

23-02-2022

16:00

Pagina 11

programma 11

3 september

Muziekproject Réalta Locatie: Parochiekerk H.H. Martelaren van Gorcum, Nobelstraat 12 The Land of Song combineert binnen het muziekproject Réalta muziek met beeld en verhalen, uitgevoerd door Brielse muzikanten, verhalenvertellers, beeldmakers en gastmuzikanten.

3 september

Licht-klassiek concert Locatie: St-Catharijnekerk Licht-klassiek concert door Sinfonia Rotterdam o.l.v. Conrad van Alphen met verrassende cross-overs.

10-11 september

Nederlandse Vestingstedendagen Locatie: Binnenstad, vestingwallen Ridderspelen, kanonniers, gildes, schutterijen, ambachtslieden, muziek, troubadours, kunstmarkt, orgeldag, pompoenmarkt.

OKTOBER 1 oktober

Korenfestival Locatie(s): Op vijf plekken in de binnenstad Optredens van allerlei koren uit het land. Publiek is van harte welkom.

Locatie: Molen ‘t Vliegend Hert Ambachtelijke markt met allerlei natuurproducten. Molen geopend.

Expositie.

17 september

Jumbo Big Band Festival Brielle Locatie: Markt Een jaarlijks swingend jazzevenement waar 4 big bands strijden om de Jerry van Rooyen Big Band Prijs. Daarnaast bijzondere gastoptreden(s).

Locatie: Vesting Brielle De Brielse middenstand showt de leukste en mooiste kleding!

Locaties: Honky Tonk, Het Vervolg, ’t Kont van het Paard en LetS DenS Drie dagen, vier locaties, vier optredens per avond. Vr.: Tribute.

Za.: Coverbands. Zo.: Blues 24 september

Wandelevenement Locatie(s): In en rond Brielle Wandeltochten met diverse afstanden door en om Brielle, langs bijzondere historische locaties en dwars door een kerk.

30 oktober

Brielle’s got talent Locatie: BREStheater Talentenjachtshow voor jongeren tot 25 jaar.

8-9 oktober

Paddeltje

Locatie(s): Op diverse plekken in de binnenstad Wandelavontuur en openluchttheaterspektakel voor kinderen van de groepen 5-8 van de basisscholen langs markante punten, waarbij sketches gespeeld worden rond “vrijheid” en “historie” aan de hand van het boek “Paddeltje” van Johan Been.

15 oktober

Muziekproject Réalta Locatie: St-Catharijnekerk The Land of Song combineert binnen het muziekproject Réalta muziek met beeld en verhalen, uitgevoerd door Brielse muzikanten, verhalenvertellers, beeldmakers en gastmuzikanten.

23 oktober

Brielle Yourself Locatie: DukdalfBRES en BREStheater Jeugdfestival vol actie, plezier en entertainment.

23 - 25 september

Geuzenpop

Locatie: St-Catharijnekerk Een avondvullend muziekprogramma rond het thema “bevrijding en vrijheid” met werken uit de tijd van de 80-jarige oorlog, overdag een scratch met toegankelijke muziek over vrijheid en diverse optredens.

6 oktober

Brielle’s got Fashion

10 september

Ambachtelijke molenmarkt

29 oktober

Muziek bevrijdt!

24 - 28 oktober

Sport- en cultuurweek Locaties: DukdalfBRES Voor leerlingen van de basisscholen allerlei leuke activiteiten.

DECEMBER 5 december

Maskerade

Locatie: Markt en binnenstad Een typisch Brielse traditie, elk jaar op 5 december om 19 uur.

Briellenaren gaan verkleed en gemaskerd de straat op, met het doel om veelal op humoristische wijze bepaalde misstanden in Brielle uit te beelden. De Brielse Maskerade is opgenomen op de lijst Immaterieel Erfgoed van UNESCO. 10 december

Eindmanifestatie Locatie: St-Catharijnekerk 10 december: Dag van de rechten van de mens. Dus Brielle-lezing.

Maar ook slotmanifestatie met allerlei activiteiten en veel muziek.

Motto: verbinden in vrijheid voor iedereen!

16 - 18 december

Kerst in Brielle

Locatie: Vestingstad Brielle Kerstmarkt, goede horeca en de gezellige sfeer van de vestingstad...

Briellenaer_Special

23-02-2022

16:01

Pagina 12

12 evenementen...

Muziekavond Bevrijdingsfestival Vr. 6 mei ’22

450 jaar vrijheid...

Events uitgelicht! ’Doorspelen om te leven’, was een bekend gezegde in de oorlog. Engelstalige muziek was uit den boze en ook dansen was niet toegestaan. Van 19.00 24.00 uur is er een jaren ’40-’45 dans- en muziekavond, de meest bekende liedjes en muziek wordt leven in geblazen. Verschillende live bands op de Markt zorgen ervoor dat de voetjes van de vloer gaan!

Vrijdag 6 mei 2022 | 19.00 - 24.00 uur Markt, Brielle | www.bevrijdingsfestivalbrielle.nl Volledige programma Woensdag 4 mei Dodenherdenking herdenkings/bevrijdingsconcert Donderdag 5 mei Diverse activiteiten, lopers uit Wageningen Vrijdag 6 mei Onthulling monument, diverse activiteiten Muziek avond op de Markt Zaterdag 7 mei Rondrit over Voorne & Putten Parade Zondag 8 mei Mockbattle, naspelen van de bevrijding van Brielle op het Scharloo Woensdag 4 tm zondag 8 mei Kampementen geopend ter bezichtiging, op gezette tijden!

Briellenaer_Special

23-02-2022

16:01

Pagina 13

...uitgelicht 13

Molendag

Brielle Everyone

Za. 10 september ’22

Za. 20 augustus ’22

Van Brielle Everyone tot Brielle’s got talent... Voor kinderen en jongeren staat dit najaar vol van leuke activiteiten waar je je eigen talenten kan ontdekken en/of laten zien, of je door te laten inspireren. In de zomer starten we met een kick off van Brielle’s enige echte talentenjacht tijdens muziekfestival Brielle Everyone. In de weken erna kun je jezelf laten coachen of workshops volgen op en buiten school.

Tijdens Brielle yourself trakteren we je op een dag vol spektakel en entertainment en als je wil kun je jouw ontdekte talent aan alle Briellenaren laten zien tijdens Brielle’s got talent.

Zaterdag 20 augustus | Prikkevest Zondag 23 en zondag 30 oktober ’22 | BREStheater www.kunstencultuurbrielle.nl

Muziek bevrijdt Za. 29 oktober ’22

Drie verenigingen, Big Band en percussieband Libertatis Primitiæ, Sint-Catharijne Cantorij en Christelijk gemengd koor Canticum Novum, hebben met elkaar hun muzikale krachten gebundeld!

Samen zoeken zij de verbinding door het organiseren van een bijzondere muzikale avond voor alle Briellenaren en inwoners uit de directe omgeving.

Muziek Bevrijdt is een avondvullend programma. Ervaar het thema bevrijding en vrijheid door middel van muziek.

Tijdens deze avond hoor je muziekwerken ten tijde van de tachtigjarige oorlog, scratch met toegankelijke muziek over vrijheid en overige optredens die binnen dit thema passen.

De avond wordt op zaterdag 29 oktober 2022 in de Sint-Catharijnekerk gehouden en is voor het publiek gratis toegankelijk.

29 oktober 2022 | avond St-Catharijnekerk | www.beleefbrielle.nl

Al eeuwen heeft Brielle één of meer molens binnen haar grenzen. Het malen van graan tot meel, om brood te bakken, is altijd een eerste levensbehoefte.

Eigen molens binnen de stadsgrenzen waren dus belangrijk om onafhankelijk en daarmee vrij te zijn. In die zin was Brielle dus zelfs al langer dan 450 jaar een vrije stad, want de eerste bekende molens dateren van begin 1300.

Reden voor de Brielse Molenstichting om een expositie te organiseren door middel van een drietal spandoeken rondom de molen, die vanaf 1 april 2022 te zien zullen zijn. Onderwerp zijn de molens die in het verleden in Brielle hebben gestaan.

Molen ’t Vliegend Hert is bijzonder en zeker een bezoekje waard. De molen heeft namelijk drie zolders. Een maalzolder, een steenzolder en een opslagruimte. De molen te bezichtigen en ook van binnen te bewonderen. Je hebt een schitterend uitzicht op de omringende stadswallen en de stad. Op zaterdag 10 september - Monumentendag volgt dan ook een ambachtelijke markt met allerlei natuurproducten.

Standhouders die ambachtelijkeen/of natuurproducten verkopen kunnen hun belangstelling nog melden op info@vliegendhert.org.

Zaterdag 10 september ’22 | overdag Molen | www.beleefbrielle.nl

Briellenaer_Special

23-02-2022

16:02

Pagina 14

14 evenementen...

Brielle eeuwig in beweging Za. 21 + zo. 22 mei ’22

450 jaar vrijheid...

Events uitgelicht!

Nederlandse Vestingstedendagen Za. 10 + zo. 11 september ’22

Brielle is twee dagen lang het unieke decor van een grote happening: de Nederlandse Vestingstedendagen, een jaarlijks terugkerend evenement georganiseerd door de Vereniging Nederlandse Vestingsteden. Dit spectaculaire evenement in een historische setting trekt jaarlijks vele duizenden bezoekers. Ridderspelen, kanonniers, schutterijen, ambachtslieden, troubadours, gildes en prachtige oude schepen geven de vestingstad een weekend lang een heel ander uiterlijk. Historische gebeurtenissen worden nagespeeld en velen zijn gekleed in de klederdracht van toen.

Samen met de vele vertegenwoordigers uit de andere vestingsteden van de Vereniging Nederlandse Vestingsteden maakt Brielle er een geweldig historisch spektakel van. Twee dagen lang gaan de poorten open en kunt u zich wanen in een historische vesting.

Zaterdag 10 + zondag 11 september 2022 | overdag Binnenstad en vestingwallen | www.beleefbrielle.nl

Vrijheid betekent vrede, respect, jij en ik, heldhaftigheid, eenwording, identiteit en daadkracht. Vrijheid is iets om te koesteren en bij stil te staan. De Culturele Stichting Voorne neemt je op 21 en 22 mei graag mee met hun project.

In het project “Perpetuum Mobile”, Brielle eeuwig in beweging, worden diverse aspecten uit het verleden en heden in de vorm van toneel, dans en zang op drie verschillende locaties in Brielle voor het voetlicht gebracht. Het publiek volgt samen met Capirussa de locaties in chronologische volgorde tot en met de climax aan het einde. De komende maanden zullen we steeds meer vertellen over de unieke samenwerkingen en prachtige scenes.

Meewerkende organisaties zijn: • Dansvereniging Brinio o.l.v. Francis Geuring • Maiteli Levy danssolo • Libertatis Primitiae o.l.v. Aad Schrooten en Rita Schrooten • Promskoor van de muziekverenigingen Sint Radboud en Libertatis priimitiae • Popkoor Tintunes o.l.v. Lauwrens van der Leer • Muziekvereniging De Volharding • De Bachfreunde o.l.v. Nigel Hudson • Martijn Hop en Suzanne de Jonge als operazangers • Maerlant Collectief als rappers • Hans Jansen - klassiek gitarist • Amber van de Berg - Sopraan • Briels Beiaardkoor o.l.v. Peter Moree en Jeanette Posma • Gidsengroep in de rol van Capirussa, die het publiek van de ene naar de andere locatie brengt.

Zaterdag 21 en zondag 22 mei | www.culturelestichtingvoorne.nl

Briellenaer_Special

23-02-2022

14:01

Pagina 15

...uitgelicht 15

Gieten van de zesde luidklok

Vr. 1, za. 2 en zo. 3 april ’22

1 april 2022 gaat een speciale dag worden in Brielle. Dan vieren we namelijk 450 jaar vrijheid. Op 1 april 1572 bevrijdden de watergeuzen Den Briel als eerste stad van Nederland van de Spanjaarden. Hier werd geschiedenis geschreven. Die van vrijheid. En dat vieren? Dat gaat groots gebeuren!

Gieten Een van de bijzondere activiteiten die zal plaatsvinden is het gieten van de zesde luidklok op 1 april. In nauwe samenwerking met de gemeente Brielle en de 1 april vereniging, laat het Briels Klokkenluiders Gilde (BKG) dit uitvoeren door Klokken- en kunstgieterij Reiderwald. Simon Laudy is de enige klokkengieter in Nederland die dit nog op locatie doet.

De oudste klok van de Sint-Catharijnekerk, de ‘Katrin’, werd in 1482 onder aan de toren gegoten. En net zoals toen, zal ook dit kleinere zusje van Katrin onder aan de toren worden gegoten. Een mooie traditie!

De luidklok krijgt de toepasselijke naam ‘vrijheidsklok’.

Daarnaast heeft het gilde een unieke mobiele beiaard laten bouwen. De mobiele versie ziet er heel anders uit dan het grote carillon van de Brielse Dom. De in totaal vijftien klokken hangen aan een lange balk en worden beroerd met metalen en houten kloppers. Het geheel is gemonteerd op een kar met twee houten wielen, waarmee de klokkenluiders door Brielle kunnen trekken! Samen met muzikale begeleiding en een heus monnikenkoor zal het gieten van het hete brons in de klokkenmal door deze beiaard worden begeleid.

Tijdens de gieting wordt er door het BKG uitgebreid verteld over het gietproces. Heel interessant dus! Wanneer het gietproces is voltooid en de klok een etmaal heeft kunnen afkoelen, wordt de klok op 2 april 2022 uitgepakt. Hierna

wordt deze voor het eerst aangeslagen. Dat is een spannend moment, omdat dan duidelijk wordt of Simon Laudy de klok de juiste toon heeft meegegeven. Op 3 april wordt de nieuwste klok via de luiken in de toren naar boven gehesen en wordt, samen met de andere klokken, geluid! Zo kan heel Brielle genieten van deze bijzondere aanwinst.

Boven in de toren Met het gieten van de klok gaat er een langgekoesterde wens in vervulling. Maar ken je de informatie achter de andere vijf luidklokken al? Boven in de toren hangen naast de Katrin, met een gewicht van 4380 kg, ook de Concordia uit 2010 met een gewicht van 1095 kg, de Crans uit 1744 met een gewicht van 845 kg, de Barbara uit 2010 met een gewicht van 590 kg en tot slot het lichtste klokje, de Bakker uit 1773 met een gewicht van 363 kg. De vrijheidsklok zal een harmonieuzer samenspel mogelijk maken.

Actieve luiders De naam Briels Klokkenluiders Gilde (BKG) doet vermoeden dat het om een hele oude vereniging gaat. Maar, niets is minder waar. Toen de gilden hun bloeiperiode beleefden bestond er namelijk nog geen klokkenluidersgilde. Het luiden van klokken werd gedaan door de koster of de torenwachter met eventuele helpers. Het Briels Klokkenluiders Gilde is op 26 juni 1999 officieel geïnstalleerd door de toenmalige burgemeester van Brielle, mevrouw van der Kluit-de Groot.

Het gilde was daarvoor al een aantal jaren actief geweest.

Tegenwoordig is het BKG een vereniging met meer dan 40 actieve klokkenluiders!

Vrijdag 1 tm zondag 3 april | overdag Binnenstad | www.brielsklokkenluidersgilde.nl

Briellenaer_Special

23-02-2022

13:52

Pagina 16

16 sponsors

Met dank aan Brielle

De vestingstad heeft natuurlijk nog veel meer te bieden. Historische panden, winkeltjes, galeries, restaurants, hotels, terrassen, campings, musea en een haven en een directe verbinding naar het Brielse Meer. In de directe omgeving kun je prachtige wandel- en fietstochten maken. En niet te vergeten, er is altijd wat te doen. www.beleefbrielle.nl