A. GASOL
T. BLANCH
J.A. LABARI
ΜΙΑ ΠΑΡΑΞΕΝΗ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ Ο θείος Όττο εμφανίστηκε ξαφνικά στο σπίτι του Ιούλιου και του Βερν κρατώντας ένα απόκομμα εφημερίδας. Η Αλέξια εξαφανίστηκε! τους ανακοίνωσε. Ο Ιούλιος διάβασε το απόκομμα μένοντας άφωνος!
Μου έστειλε ένα κρυπτόγραμμα και αυτό το μήνυμα!
Ανιψιέ μου! Μόνο εσύ είσαι ικανός να τη βρεις!
Η είσοδος Ο Ιούλιος Βερν αναφέρει στο βιβλίο του Ταξίδι στο κέντρο της Γης πως η είσοδος για το κέντρο της γης βρίσκεται στην Ισλανδία και συγκεκριμένα στο στόμιο του ηφαιστείου Snæfellsjökull.
ΟΥΑΟΥ! Ο πυρήνας της Γης βρίσκεται σε βάθος μεγαλύτερο από 6.000 χιλιόμετρα.
Τρυπώντας από’ τη μια άκρη ως την άλλη Αν κάναμε μια τρύπα από τη μια μεριά του πλανήτη ως την άλλη, θα χρειαζόμασταν λίγο παραπάνω από 40 λεπτά για να διασχίσουμε την απόσταση.
Κρυπτόγραμμα Είναι ένα μήνυμα γραμμένο σε κώδικα. Αποκωδικοποίησε το μήνυμα της Αλέξια!
Ακτινογραφία της Γης Φλοιός Είναι το εξωτερικό στρώμα της Γης και αποτελείται από πετρώματα. Σε αυτό το στρώμα υπάρχει άφθονο οξυγόνο, πυρίτιο, μαγνήσιο και αλουμίνιο.
Πυρήνας Χωρίζεται στον εξωτερικό πυρήνα, που αποτελείται από σίδηρο και νικέλιο, και τον εσωτερικό, που πιθανότατα αποτελείται από σίδηρο. Μανδύας Βρίσκεται ανάμεσα στον φλοιό και τον πυρήνα. Αποτελείται απο ορυκτά μεταλλεύματα και χωρίζεται στον ανώτερο και κατώτερο μανδύα.
Σε τι μοιάζουν η Γη κι ένα κρεμμύδι; Και τα δύο αποτελούνται από πολλά στρώματα!
ΒΟΉΘΕΙΑ!
Κοντεύω να λιώσω! Υπολογίζεται πως η θερμοκρασία στο κέντρο της Γης ξεπερνά τους 6.000 βαθμούς. Σχεδόν ίδια θερμοκρασία μ’ αυτή του Ήλιου.
Μάντεψε: Ένα μέρος που δεν το έχει επισκεφτεί κανείς Μέχρι τώρα οι άνθρωποι έχουν εξερευνήσει τον θαλάσσιο βυθό, το διάστημα, όλες τις γωνιές του πλανήτη εκτός από... τον πυρήνα της Γης! Επειδή δεν μπορούμε να τον προσεγγίσουμε, αυτό μας εμποδίζει να μάθουμε πώς ακριβώς είναι.
Αν στο κέντρο της γης θέλεις να φτάσεις απ’ το στόμα του ηφαιστείου πρέπει να περάσεις
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ Το κρυπτόγραμμα τους άφησε με το στόμα ανοιχτό! Η Αλέξια βρήκε την είσοδο για το κέντρο της γης! φώναξε ο Ιούλιος. Νόμιζα πως αυτή η ιδέα δεν ήταν παρά ένας μύθος! Όπως και να ’χει, ας μη χάνουμε άλλο χρόνο, τους προειδοποίησε ο θείος Όττο. Πρέπει να πάμε να τη βρούμε!
Σπηλαιολόγος
Παλαιοντολόγος
Εξερευνώ σπήλαια και υπόγειες κοιλότητες.
Ερευνώ τη ζωή στη Γη μέσα από τη μελέτη των απολιθωμάτων και των σκελετών.
Κράνος και φακός
Σουγιάς
Ζώνη Αναρρίχησης Γάντια
Προστατευτικά γυαλιά
Φωτογραφική μηχανή
Πνευματικό τρυπάνι*
Σκοινί
Γουόκιτόκι
Σφυρί
Σκοινί σκαρφαλώματος και γάντζοι
Μεγεθυντικός φακός Πινέλα
Γάντια Καλέμι
Λαστιχένιες μπότες
Σακίδιο
Φτυάρι για το σκάψιμο
Έχουν διαφορετικό πάχος για την απομάκρυνση του χώματος
* Λειτουργεί με
Γαλότσες
συμπιεσμένο αέρα και χρησιμοποιείται για να απομακρύνει πολύ σκληρά επιφανειακά στρώματα
Αφιλόξενες σπηλιές και σπήλαια
Η πρώτη αρχαιολόγος Η αγγλίδα Kathleen Kenyon (19061978), από τις πρώτες γυναίκες επαγγελματίες αρχαιολόγους, θεωρείται πρωτοπόρος γιατί έκανε επιστημονικές ανασκαφές για τη νεολιθική περίοδο.
Ο Edouard Martel (1859-1938) ίδρυσε την πρώτη Γαλλική Εταιρεία Σπηλαιολογίας. Εξερεύνησε περισσότερα από 1500 σπήλαια και σπηλιές σε όλο τον κόσμο. Ανάμεσα στις ανακαλύψεις του είναι και τα Σπήλαια του Δράκου στη Μαγιόρκα.
Αρχαιολόγος
Γεωλόγος
Αναλύω αρχαίους πολιτισμούς μέσα από τα κατάλοιπά τους, δηλαδή τα ίχνη τους, που βρίσκουμε στις ανασκαφές.
Καπέλο
Μέτρο Χάρτες
Φωτογραφική μηχανή
Ημερολόγιο Καρότσι
Φτυάρι Μακρύ παντελόνι, κατά προτίμηση με τσέπες
Γυαλιά
Χάρτες
Σκαλιστήρι
Αλφάδι
Άνετο σακίδιο πλάτης, αδιάβροχο και ελαφρύ Γάντια
Φωτογραφική μηχανή Μεγεθυντικός φακός Πυξίδα με κλινόμετρο
Ορειβατικές μπότες Ξέστρα
Πάσσαλοι για την οριοθέτηση της ανασκαφής
Σκούφος
Χρωματιστά μολύβια
GPS Οδοντικά εργαλεία
Ερευνώ πώς σχηματίστηκε η Γη, την προέλευση και τη δομή της.
Σκαλιστήρι εξερεύνησης με πολύ μυτερή άκρη
Σακουλάκια για τα δείγματα
Μα τι κοινό έχουν αυτοί οι δύο; Ερευνούν το παρελθόν μέσα από τη μελέτη της Γης.
Από γιατρός, παλαιοντολόγος Κυνηγός απολιθωμάτων Στα δώδεκά της, η αγγλίδα Mary Anning (1799-1847) ανακάλυψε το απολίθωμα ενός Ιχθυόσαυρου ενώ έπαιζε με τον αδερφό της. Από εκείνη τη στιγμή και μετά έγινε μια παθιασμένη και έμπειρη παλαιοντολόγος.
Ο σκωτσέζος James Hutton (1726-1797) εγκατέλειψε το επάγγελμα του γιατρού για να αφιερωθεί στη γεωλογία και να αποδείξει τις θεωρίες του σχετικά με την ιστορία της Γης.
ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ Ο Ιούλιος και ο Βερν ξεκίνησαν την καινούργια τους περιπέτεια πάνω στον Τραγάνα, ένα τζιπ που είχε κατασκευάσει ο θείος Όττο, χρησιμοποιώντας για βάση μια σακαράκα και ανταλλακτικά που είχε βρει σε απόσυρση. Σίγουρα λειτουργεί αυτό το σαράβαλο; ρώτησε ο Ιούλιος ακούγοντας το μηχάνημα να μουγκρίζει. Ο θόρυβος ήταν τόσο εκκωφαντικός που ο Βερν αποφάσισε να φορέσει ωτοασπίδες.
Ε ξ ά τ μ ισ
Σ Α Ν Ά Γ Α ΤΡ Δ ω μ ά τ ιο του Ι ο ύ λ ιο υ και του Βερν
η Χ ε ιρ ισ τ ή
ρ ιο
Δ ω μ ά τ ιοίο υ του θε Όττο
Μ π ά ν ιο
ιδ έ ς Σ π ε ιρ ο ε ι ν τρυπά
Κ ο υ ζ ίν α
α Εξάρτημ ν γ ια τ η σ η Ρόδες απομάκρυν ών ε ιδ ικ έ ς τ ω ν π ε τ ρ γ ια τ ζ ιπ Μηχανο
σ τ ά σ ιο
Τρύπες! Η γεώτρηση στη χερσόνησο Κόλα είναι η μεγαλύτερη τρύπα του κόσμου και βρίσκεται στη Ρωσία. Οι επιστήμονες αποφάσισαν να κάνουν αυτή τη γεώτρηση για να μπορέσουν να συγκεντρώσουν περισσότερες πληροφορίες για τον φλοιό της Γης. Τρυπούσαν το έδαφος για 24 χρόνια ώσπου έφτασαν σε βάθος 12.000 μέτρων. Οι κακές γλώσσες λένε πως αυτό το φρεάτιο οδηγούσε στην κόλαση! Το σίγουρο είναι πως χάρη σ’ αυτό το πείραμα οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το νερό διατηρεί την υγρή του μορφή ακόμη και σε μεγάλος βάθος.
Και οι Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποίησαν ένα πείραμα γεώτρησης, που το ονόμασαν Σχέδιο Mohole. Σκοπός των επιστημόνων ήταν να συγκεντρώσουν δείγματα από τον φλοιό της Γης, κάνοντας μια τρύπα στον ωκεανό απέναντι από τη Γουαδελούπη, στο Μεξικό.
Το πείραμα κόστισε τόσο ακριβά που αναγκάστηκαν να σταματήσουν, παρόλο που είχαν κατορθώσει να φτάσουν σε βάθος μεγαλύτερο από 180 μέτρα κάτω από τη θάλασσα.
Ένας ωκεανός κάτω από τον Μανδύα! Καναδοί επιστήμονες ανακάλυψαν έναν ωκεανό τριών δισεκατομμυρίων ετών κάτω από τον Μανδύα της Γης. Το περίεργο είναι πως δεν αποτελούνταν από νερό σε υγρή μορφή, αλλά από ένα σπάνιο ορυκτό που μοιάζει με σφουγγάρι. Το ορυκτό αυτό διατηρεί το νερό στο εσωτερικό του και παίρνει υγρή μορφή σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Στη Γερμανία βρίσκεται η γεώτρηση KTB, η πιο βαθιά στον κόσμο. Πρόκειται για μια εκσκαφή εννέα χιλιομέτρων κάτω από τη γη, στην οποία εργάστηκαν γύρω στα 120 άτομα. Κατά τη διάρκεια του πειράματος εμπλουτίστηκαν τα στοιχεία σχετικά με τη θερμοκρασία των πετρωμάτων και τις σεισμικές δονήσεις. Αλλά η έλλειψη χρημάτων είχε ως αποτέλεσμα το έργο να σταματήσει.
Πώς είναι ο ήχος στο κέντρο της Γης; Σύμφωνα με τους επιστήμονες της γεώτρησης KTB, ακούγονται αντίλαλοι και τριξίματα.
Η Γη: Μια πηγή ενέργειας Εάν εκμεταλλευόμασταν τη θερμότητα που διατηρείται στο εσωτερικό του πλανήτη, θα μπορούσαμε να έχουμε μια εξαιρετική πηγή ενέργειας. Κάποια κράτη, όπως η Ιαπωνία και ο Καναδάς, έχουν κατασκευάσει εγκαταστάσεις για την εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας.
ΌΤΑΝ Η ΓΗ ΤΡΈΜΕΙ Ο Ιούλιος συμβουλεύτηκε τον χάρτη και παρατήρησε τον ορίζοντα. Πρέπει να φτάνουμε! Να σταματήσουμε για να βάλουμε καύσιμα. Ο θείος Όττο ετοιμάστηκε να κατεβεί από το όχημα, αλλά την ίδια στιγμή η γη άρχισε να τρέμει δυνατά! Σεισμόοος! φώναξε ο Ιούλιος γραπώνοντας το ντουλαπάκι του συνοδηγού. Μπροστά τους, ο δασικός δρόμος που διέσχιζαν έμοιαζε να ανοίγει στα δύο. Ο Βερν κάλυψε τα μάτια του: Δεν πρόκειται να γλιτώσουμε με τίποτα!!!
Τι κάνουμε σε περίπτωση σεισμού; 1. Κράτα την ψυχραιμία σου.
2. Απομακρύνσου από παράθυρα, γυαλιά, καθρέφτες ή βιβλιοθήκες.
4. Προφύλαξε το κεφάλι σου.
Κουτί πρώτων βοηθειών για σεισμούς Π απ ού τσ ια Φα κό ς κα ι μπ ατ αρ ίε ς Μ πο υκ άλ ι με νε ρό
Κινητό τηλέφωνο
3. Βρες καταφύγιο κάτω από ένα σταθερό τραπέζι.
5. Μη σου περάσει καν απ’ το μυαλό να πάρεις το ασανσέρ.
Τι είναι μια σεισμική δόνηση; Είναι οι αναταράξεις στον φλοιό της Γης. Ένα ταρακούνημα της Γης συνήθως διαρκεί λίγο, όμως η ένταση διαφέρει. Οι σεισμικές δονήσεις άλλοτε είναι ήπιες κι άλλες φορές πολύ δυνατές και απότομες.
Μπουφάν Κουτί πρώτων βοηθειών
Είναι γνωστές και ως «Εγκέλαδος», «Σεισμοί» ή «δονήσεις της Γης».
Φα γη τό
Πώς προκαλούνται οι σεισμοί; Πανεύκολο! Αρχικά χρειάζεται να συγκρουστούν δύο τεκτονικές πλάκες. Μόλις συμβεί αυτό, παράγεται πολλή ενέργεια που παίρνει τη μορφή κυμάτων κι έτσι προκαλεί το τρέμουλο της Γης.
Επίκεντρο ή επιφανειακή ζώνη που βρίσκεται πάνω από την εστία του σεισμού.
Σεισμικά κύματα που εξαπλώνονται. Εστία ή σημείo μέσα στη Γη, απ’ όπου ξεκινά ο σεισμός.
Τεκτονικές πλάκες που μετακινούνται.
Μετρώντας την ένταση του σεισμού!
2 ρίχτερ μόλις που τον καταλαβαίνεις
Σεισμός μεγέθους 8 ρίχτερ στην πόλη...
5,4 ρίχτερ - δυνατός σεισμός που μπορεί να προκαλέσει ζημιές στα κτίρια
Η κλίμακα ρίχτερ μετρά την ενέργεια που παράγεται από την κίνηση της Γης.
Βορειοαμερικανός σεισμολόγος που αποφάσισε να βρει τον τρόπο μέτρησης των σεισμών από το επίκεντρό τους.
Σεισμογράφος Πρόκειται για ένα εργαλείο που ανιχνεύει και καταγράφει τις δονήσεις και τις κινήσεις των τεκτονικών πλακών.
Βαρίδι με γραφίδα. Όταν δεν κάνει σεισμό, παραμένει ακίνητο. Αυτά τα σχεδιάκια λέγονται «σεισμογράφημα» και είναι η γραφική απεικόνιση της έντασης των σεισμικών δονήσεων.
4,5 ρίχτερ - κάνει τα αντικείμενα να κουνιούνται
6,5 ρίχτερ - σεισμός τόσο δυνατός που μπορεί να καταστρέψει και πόλεις
7,3 ρίχτερ - εξαιρετικά ισχυρός σεισμός που εξαπλώνεται για εκατοντάδες χιλιόμετρα
Charles Francis Richter (1900-1985)
Βάση που ακουμπά στο έδαφος και μετακινείται κατά τη διάρκεια ενός σεισμού.
3,5 ρίχτερ ήπιος σεισμός
8 και 9 ρίχτερ - σεισμοί που προκαλούν τρομερές καταστροφές
Inge Lehman (1888-1993) Δανέζα σεισμολόγος που το 1936 απέδειξε πως η Γη δεν ήταν κενή στο εσωτερικό της όπως πίστευαν ως τότε. Η επιστήμονας αυτή εξήγησε ότι στο κέντρο της Γης υπήρχε ένας εσωτερικός συμπαγής πυρήνας.
Το ένστικτο των ζώων Οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει πως τα ζώα είναι ικανά να αντιληφθούν τον σεισμό πριν συμβεί. Μέσω των αισθήσεών τους, νιώθουν αλλαγές και κινήσεις που δεν μπορεί να αντιληφθεί ο άνθρωπος και τα προειδοποιούν για τους κινδύνους.
Περιστρεφόμενο τύμπανο με ρολό χαρτιού.
ΟΥΑΟΥ! Η φυγή των ζώων Οι Έλληνες διηγούνται πως το 337 π.Χ. ποντίκια, ερπετά και άλλα ζώα εξαφανίστηκαν από κάποια πόλη, αρκετές μέρες πριν χτυπηθεί από τον σεισμό.
Μέχρι τώρα ποτέ δεν έχει συμβεί σεισμός 10 ρίχτερ.
ΜΗΝ ΞΥΠΝΉΣΕΙΣ ΤΟ ΗΦΑΊΣΤΕΙΟ! Ο Τραγάνας απέφευγε τους βράχους και τις ρωγμές που είχε προκαλέσει ο σεισμός, με αποτέλεσμα ο Βερν να ζαλιστεί τόσο πολύ που δεν μπορούσε να κρατήσει τα μάτια του ανοιχτά. Και δεν είχαν φτάσει καν! Το ηφαίστειο Σπορακί! Ο Βερν έδειξε το βουνό που υψωνόταν μπροστά τους. Μια πυκνή στήλη μαύρου καπνού έβγαινε από τον κρατήρα του. Μα τον Ήφαιστο! Αδύνατον να μπούμε από το άνοιγμα του ηφαιστείου την ώρα της έκρηξης! Ο Βερν ανατρίχιασε!
Η καταστροφή της Πομπηίας Το 79 μ.Χ η βίαιη έκρηξη του Βεζούβιου είχε ως αποτέλεσμα να θαφτεί εντελώς η πόλη της Πομπηίας, μέρος της πόλης Ερκολάνο και άλλες πόλεις που ήταν κτισμένες στον κόλπο της Νάπολης. Ο Βεζούβιος θεωρείται το πιο επικίνδυνο ηφαίστειο του κόσμου.
Ένα μυθιστορηματικό ηφαίστειο: Snaefellsjökull Πρόκειται για ένα πανέμορφο ηφαίστειο καλυμμένο με παγετώνα, που βρίσκεται στην Ισλανδία. Έχει ύψος 1450 μέτρα και είναι ανενεργό από τον 13ο αιώνα. Είναι το ηφαίστειο απ’ όπου ο Ιούλιος Βερν διάλεξε να ξεκινήσουν Το ταξίδι στο Κέντρο της Γης ο καθηγητής Otto Lidenbrock, ο ανιψιός του Axel και ο ισλανδός ξεναγός Hans.
Αμπέλια και περιβόλια Η Έτνα βρίσκεται στη Σικελία και παρά τις περιόδους ανάπαυσης είναι ενεργό ηφαίστειο εδώ και 3000 χρόνια. Οι εκρήξεις δεν είναι πάντα επικίνδυνες, γι’ αυτό και γύρω από το ηφαίστειο υπάρχουν αγροτικοί πληθυσμοί που ασχολούνται με την καλλιέργεια αμπελιών και λαχανικών, χάρη στη γονιμότητα του ηφαιστειακού εδάφους.
Τι είναι αυτό που ξεχύνεται; Ένα θερμό σύννεφο αερίων που φτάνει τους 500 βαθμούς Κελσίου καi διατρέχει τις βουνοπλαγιές με ταχύτητα που φτάνει τα 100 χιλιόμετρα την ώρα.
Ο θεός της φωτιάς Ο Ήφαιστος θεωρούνταν θεός της φωτιάς και της μεταλλουργίας. Κατά τη διάρκεια των Ηφαιστείων, που γιορτάζονταν προς τιμήν του στις 23 Αυγούστου, έριχναν ζωντανά ψάρια στη φωτιά.
Ηφαίστεια που επηρεάζουν το κλίμα Το ηφαίστειο Ταμπόρα στην Ινδονησία, ακόμη ενεργό, είναι δυστυχώς γνωστό για την τρομερή έκρηξη τον Απρίλιο του 1815, με χιλιάδες νεκρούς και καταστροφικές συνέπειες για το κλίμα της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής.
Αμάν! Τοξικά αέρια.
Ηφαιστειακές βόμβες Πρόκειται για πέτρες μεγαλύτερες από 60 χιλιοστά, στρογγυλεμένες ή αιχμηρές, που προέρχονται από την ψύξη της λάβας και με την εκτόξευσή τους μπορούν να φτάσουν εκατοντάδες μέτρα μακριά.
Λιθάρια (Lapilli) Είναι μικρά πετρώδη κομματάκια με μέγεθος από 2 έως 60 χιλιοστά, που δημιουργούνται με τη στερεοποίηση του μάγματος.
Λάβα
Ένα ηφαίστειο μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς Το βουνό Φούτζι, το πιο ψηλό της Ιαπωνίας (3.776 μ.), θεωρείται ιερό βουνό από τον 7ο αιώνα. Η τελευταία του έκρηξη χρονολογείται το 1803, αν και ανάμεσα στο 2000 και τις αρχές του 2001 έγιναν αισθητές αρκετές δονήσεις κάτω από το ηφαίστειο, σε βάθος 15 χιλιομέτρων, αν και ήταν μικρής έντασης. Από το 2013 αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς.
Είναι το μάγμα χωρίς αέρια που ψύχεται στην επιφάνεια, στερεοποιείται και σχηματίζει έναν καταρράκτη λάβας. Μπορεί να καλύψει επιφάνεια αρκετών χιλιομέτρων.
Ερευνώντας την ηφαιστειακή οργή Η Jess Phoenix, βορειοαμερικανίδα γεωλόγος και ηφαιστειολόγος, έχει αφιερωθεί στη μελέτη των ενεργών ηφαιστείων και των φυσικών καταστροφών σε όλο τον κόσμο.
ΟΥΆΟΥ!
Το όρος Όλυμπος είναι το πιο μεγάλο ηφαίστειο που γνωρίζουμε έως τώρα και βρίσκεται στον Άρη.
Μάγμα Είναι ένα μείγμα από λιωμένα πετρώματα και αέρια, με θερμοκρασία που ξεκινά από 700 βαθμούς Κελσίου και φτάνει μέχρι τους 1200. Βρίσκεται αποθηκευμένο σε έναν θάλαμο στο εσωτερικό της Γης και βρίσκει διέξοδο από τον κρατήρα, μέσω μιας ηφαιστειακής καμινάδας.
ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΊΟ ΔΕΙΝΟΣΑΎΡΩΝ Ο Ιούλιος και ο θείος Όττο αφιέρωσαν λίγο από τον χρόνο τους για να ρίξουν μια ματιά στον χάρτη, μήπως και βρουν κάποια άλλη είσοδο. Στο μεταξύ, ο Βερν βγήκε από το όχημα για να τεντώσει λίγο τις πατούσες του και να ξεπιαστεί. Μόλις που είχε κάνει μερικά βήματα όταν... Γκντουπ! Έπεσε με τα μούτρα στο έδαφος, αφού είχε σκοντάψει πάνω σε ένα τεράστιο κόκαλο... ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΥ!
Οι πρώτοι δεινόσαυροι; Εμφανίστηκαν πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια.
Πότε εξαφανίστηκαν; Πριν από 65 εκατομύρια χρόνια. Ο λόγος; Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη ξεκάθαρη απάντηση, αλλά πολλοί απ’ αυτούς πιστεύουν οτι εξαφανίστηκαν εξαιτίας ενός μετεωρίτη που συγκρούστηκε με τη Γη.
Τι περίεργο...
Απολιθώματα!
Στην Ασία ανακάλυψαν έναν από τους μικρότερους δεινόσυρους, τον Μικροράπτορα. Οι ενήλικες είχαν 42 έως 83 εκ. ύψος και ζύγιζαν μόλις ένα κιλό. Το πιο απίστευτο είναι ότι είχαν τέσσερα φτερά!
Είναι υπολείμματα φυτών ή ζώων του παρελθόντος που έμειναν θαμμένα κάτω από στώματα χώματος (ιζήματα) και ύστερα από μια αργή διαδικασία ορυκτοποίησης μετατράπηκαν σε πέτρωμα. Χάρη στην ανακάλυψη των απολιθωμάτων, οι παλαιοντολόγοι μπορούν να μελετήσουν τη μορφή της πρωτόγονης ζωής, την εξέλιξη και την εξαφάνιση των διαφόρων ειδών που κατοίκησαν τον πλανήτη. Τα πιο παλιά απολιθώματα που έχουν βρεθεί είναι τριών δισεκατομμυρίων χρόνων.
Διάσημοι δεινόσαυροι
Τρικεράτωψ Είχε τρία κέρατα, τεράστιο σώμα κι έμοιαζε πολύ με τους ρινόκερους. Όπως κι αυτοί, ο Τικεράτωψ ήταν φυτοφάγο ζώο και κατανάλωνε τεράστιες ποσότητες φαγητού για να διατηρήσει το βάρος του, που έφτανε τους 8 τόνους.
Διπλόδοκος Έφτανε τα 27 μέτρα! Σαν φυτοφάγο που ήταν, τρεφόταν με φυτά και χόρτα.
Τυραννόσαυρος Ρεξ Ήταν τόσο άγριος και αιμοβόρος, που μόλις οι γείτονές του τον έβλεπαν το έβαζαν στα πόδια τρομοκρατημένοι. Ζύγιζε επτά τόνους και είχε κάτι δόντια σαν ξυράφια.
Γιουταράπτορας Το σώμα του ήταν καλυμμένο με φτερά, ενώ με τα νύχια του κομμάτιαζε τη λεία του πανεύκολα!
Ιχθυόσαυρος Σύμφωνα με απολιθώματα που βρέθηκαν, ο Ιχθυόσαυρος διέσχιζε τις θάλασσες όλου του πλανήτη και ήταν ικανός να κολυμπά με ταχύτητα 40 χιλιομέτρων την ώρα. Κρίνοντας από την εμφάνισή του, λένε πως είναι ο προπάππους του δελφινιού.
Αποθέσεις απολιθωμάτων Στην έρημο Γκόμπι, στη Μογγολία, μια επιστημονική αποστολή ανακάλυψε κρανία και σκελετούς δεκατριών δεινοσαύρων. Εντόπισαν ακόμη φωλιές με απολιθωμένα αυγά.
Η Γιούτα στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ένα μέρος ζεστό και με πολύ νερό, γι’ αυτό κι εκεί σύχναζαν δεινόσαυροι και σαυρόποδα. Η έρημος της Γιούτα είναι γεμάτη από απολιθώματα τέτοιων ζώων.
Στην Κουένκα της Ισπανίας, κατά τη διάρκεια εργασιών για την κατασκευή μιας σιδηροδρομικής γραμμής, οι εργάτες εντόπισαν γύρω στα 8.000 απολιθώματα σαυρόποδων και άλλων άγνωστων ζώων, της ίδιας οικογένειας με τους δεινόσαυρους, ηλικίας 8.000 ετών.
Υπάρχουν απολιθώματα δεινοσαύρων σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και στην Ανταρκτική!
ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΓΗΣ! Παντού υπήρχαν ίχνη ζώων αλλά και... πρόσφατα ίχνη από μπότες! Οι πατημασιές εξαφανίζονταν πίσω από κάτι θάμνους που έκρυβαν την είσοδο μιας σπηλιάς. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου, μάλλον πρόκειται για μια από τις άλλες εισόδους προς το ηφαίστειο Σπορακί, τους εξήγησε ο θείος Όττο. Και αυτές οι πατημασιές μπορεί να ανήκαν στην Αλέξια. Κι έτσι λοιπόν ανέβηκαν πάλι στον Τραγάνα και άφησαν το σκοτάδι της σπηλιάς να τους καταπιεί.
Ούτε φαγητό ούτε ύπνος; Οι ομάδες των σπηλαιολόγων οργανώνουν κατασκηνώσεις όπου αφήνουν εργαλεία, οξυγόνο και προμήθειες για τις μέρες πριν ξεκινήσει η αποστολή τους.
Σπηλαιοθέματα Είναι οι διάφορες μορφές που παίρνουν τα ορυκτά όταν διαλύονται στο νερό που μπαίνει από τις ρωγμές στα σπήλαια. Εκτός από τους σταλακτίτες και τους σταλαγμίτες συναντάμε και άλλες περίεργες μορφές που μοιάζουν με κολώνες, κοράλλια και κουρτίνες...
Εξερευνώντας το εσωτερικό των σπηλαίων! Το σπήλαιο Βορόνια στον Καύκασο βρίσκεται σε βάθος μεγαλύτερο από 2000 μέτρα κάτω από τον φλοιό της Γης. Η διεθνής αποστολή από σπηλαιολόγους διαφόρων εθνικοτήτων κατάφερε να την εξερευνήσει μέχρι τα 2.190 μέτρα.
Το Σπήλαιο του Ανέμου στην Τενερίφη έχει μήκος περίπου 18 χιλιόμετρα. Είναι η μεγαλύτερη ηφαιστειακή σήραγγα στην Ευρώπη και μια από τις μεγαλύτερες στον κόσμο. Αποτελείται από στοές που χωρίζονται σε τρία επίπεδα, μοιάζοντας έτσι με πραγματικό λαβύρινθο από υπόγεια τούνελ.
To σπήλαιο Χανγκ Σον Ντονγκ στο Βιετνάμ είναι το μεγαλύτερο γνωστό σπήλαιο του κόσμου. Έχει ανακαλυφθεί μια έκταση περίπου πέντε χιλιομέτρων με χώρους που φτάνουν σε ύψος τα 200 μέτρα. Στο εσωτερικό του εντοπίστηκε όχι μόνο μια ζούγκλα μοναδικής ομορφιάς αλλά και μαργαριτάρια!
Απίστευτα σχήματα Οι σταλακτίτες είναι μικρά σωματίδια ορυκτών ανακατεμένα με το νερό που μπαίνει από τις σχισμές των σπηλαίων. Στο εσωτερικό των σπηλαίων τα σωματίδια αυτά στερεοποιούνται και με το πέρασμα του χρόνου σχηματίζονται σταλακτίτες, που κρέμονται σε διάφορα σχήματα.
Μακαρόνι;;; Έτσι ονομάζονται ορισμένοι σταλακτίτες! Έχουν στο κέντρο τους ένα κενό απ’ όπου στάζει το νερό στο έδαφος. Είναι σχεδόν διάφανοι και μπορεί να φτάσουν σε ύψος το ένα μέτρο.
ΟΥΆΟΥ!
Μεγαλώνουν 10 εκατοστά κάθε χίλια χρόνια.
Απίστευτο!
Σιφόνια Μερικές φορές οι σπηλαιολόγοι συναντούν πολύ στενές στοές γεμάτες νερό, που τους εμποδίζουν να προχωρήσουν πιο βαθιά στα σπήλαια. Τότε αναλαμβάνουν δράση οι σπηλαιοδύτες, ειδικοί και στη σπηλαιολογία αλλά και στις καταδύσεις!
Όταν ένας σταλακτίτης και ένας σταλαγμίτης φτάσουν στο σημείο να ενωθούν, σχηματίζουν μια στήλη. Κάποιες μάλιστα είναι πολύ εντυπωσιακές! Η στήλη στην Αίθουσα του Κατακλυσμού στο σπήλαιο Nerja της Ισπανίας φτάνει τα 32 μέτρα ύψος!
Φρεάτια Σε κάποιες περιπτώσεις τα σπήλαια είναι προσβάσιμα μέσω φρεατίων. Όπως συμβαίνει με το φρεάτιο του Sarlaak στον Καναδά, το οποίο δεν έχει ακόμη εξερευνηθεί. Το ίδιο και το πιο βαθύ πηγάδι της Ισπανίας, στην Καντάμπρια, είναι υπο εξερεύνηση για να βρεθεί αν συνδέεται με στοές ή φρεάτια.
Σταλαγμίτες Οι σταγόνες που πέφτουν από τους σταλακτίτες στο έδαφος σχηματίζουν τους σταλαγμίτες, που μεγαλώνουν προς τα πάνω.
ΤΈΧΝΗ Οι θάλαμοι του σπηλαίου ήταν τεράστιοι, το έδαφος όμως ήταν ανώμαλο εξαιτίας των καθιζήσεων και από τους σταλαγμίτες που υπήρχαν σε διάφορα σημεία. Ο Τραγάνας μόλις που μπορούσε να περάσει και, αν συνέχιζαν έτσι, θα προκαλούσαν ζημιές στο εσωτερικό του σπηλαίου. Θα συνεχίσουμε με τα πόδια, είπε ο θείος Όττο κι ετοίμασε ένα σακίδιο με τα απαραίτητα. Ο Ιούλιος πήδηξε έξω από το όχημα και φώτισε τους τοίχους του σπηλαίου. Ήταν γεμάτοι με ζωγραφιές! Βλέπω άλογα, μαμούθ, ελάφια και... ένα πουλί;;; Ο Ιούλιος γύρισε έκθαμβος να κοιτάξει τον Βερν κι έμεινε σκεπτικός. Από την περισυλλογή του τον έβγαλε ο θείος Όττο, δείχνοντας έναν σταλαγμίτη με πολύ περίεργη κορυφή. Ο σκούφος της Αλέξια!
Βραχογραφίες Είναι η πιο πρώιμη έκφραση τέχνης που γνωρίζουμε. Έχουν ανακαλυφθεί ζωγραφιές που έγιναν πριν από 40.000 χρόνια. Ο προϊστορικός άνθρωπος αναπαριστούσε μορφές ζώων και σκηνές κυνηγιού πάνω στους τοίχους των σπηλιών όπου έβρισκε καταφύγιο.
Ζωγραφίζοντας με τα χέρια Ζωγράφιζαν με μπογιές που έφτιαχναν από κάρβουνο, άργιλο, αίμα ζώων, αλεσμένα φυτά, χώμα, ρετσίνι από τα δέντρα και άλλα υλικά. Τις μορφές των ζώων τις σχεδίαζαν κάποιες φορές με ξυλαράκια ή πινέλα φτιαγμένα από τρίχες ζώων ή απλώς με τα χέρια τους.
Μυριάδες χέρια! Το σπήλαιο των χεριών βρίσκεται στην Παταγωνία, στην Αργεντινή. Για να τις ζωγραφίσουν, οι πρωτόγονοι άνθρωποι έβαζαν τις παλάμες τους πάνω στον βράχο κι έπειτα τις κάλυπταν με χρώμα.