BOVATINfo 2012-1 by bovatin

2012/1

Bond van aannemers van tegelwerken in Nederland

Al 200 cursisten voor XXL training!

Afspraak is afspraak bij Zwarthoed Kirry

Maximale dekking, ook buiten!

PTB-COMPAKTUNA速 komt naar Nederland!

Vakblad voor de tegelspecialist

Stofarme TZP 500 en TZP 502F vervangen KM Flex More en KM Flex Fix Plus

Kiwitz gaat voor het besteâ&#x20AC;Ś samen met u! Daarom kiezen we nu voor verbeterde recepturen van de KM Flex More en KM Flex Fix Plus tegellijmen. Die worden vervangen door de TZP 500 en de TZP 502F: lijmen met dezelfde sterke eigenschappen als hun voorgangers. Met de lichtgewicht TZP 500 gebruikt u minder kiloâ&#x20AC;&#x2122;s per m2. De TZP 502 F is universeel toepasbaar en heeft een snelle uitharding. Het grote verschil: de nieuwe lijmen zijn stofarm en daardoor nog prettiger te verwerken. Uitstekend nieuws dus!

Telefoon E-mail Internet

Afdichtingsproducten Tegelzettersproducten Beton- en morteltechnologie Vloer- en wandsystemen

+31 (0)315 270 620 info@kiwitz.nl www.kiwitz.nl

ONDERDEEL VAN DE KIWITZ GROEP

Maak het waar. Met Kiwitz.

Kwartaal Voorwoord

agenda

In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelzetbranche. Uw regiovergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda! En natuurlijk vermelden wij hier de data van BOVATIN-evenementen, bijzondere vergaderingen en werkbezoeken van bestuursleden. Wanneer het gaat om besloten bijeenkomsten, dan staat dat bij het agendaitem. NB Wilt u een evenement bezoeken? Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator! za. 12 mei:

dagelijks bestuur BOVATIN

wo. 23 mei:

algemene ledenvergadering Aannemersfederatie

wo. 13 juni:

hoofdbestuur BOVATIN

za. 30 juni:

dagelijks bestuur BOVATIN

wo. 21 maart:

hoofdbestuur BOVATIN

wo. 5 september: hoofdbestuur BOVATIN wo. 12 december: algemene ledenvergade ring Aannemersfederatie wo. 19 december: hoofdbestuur BOVATIN za. 16 juni:

Zet ’m in uw agenda! Jaardag BOVATIN

De bestuursvergaderingen zijn besloten, maar u kunt als BOVATIN-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen (mail en adressen zie elders in deze BOVATINfo). Uw vraag kan dan bij de rondvraag behandeld worden. Is uw vraag wat langer/ complexer, en hebt u ’m op papier? Mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, bovatin@bovatin.nl, dan kunnen we uw mail aan de agenda toevoegen en vooraf rondzenden.

Beste collega’s, Zaken doen draait om vertrouwen. Al sta je een kar met boodschappen af te rekenen – de caissière vertrouwt erop dat je eerst netjes afrekent en pas dan de supermarkt verlaat. En dat je er niet met een spurt vandoor gaat, en dan bij aanhouding uitlegt dat je sowieso geen geld had. Als je steelt, dan word je aangepakt. En toch gebeurt iets dergelijks momenteel ongestraft in de bouw: veel gespecialiseerde aannemers werken in opdracht van een groot bouwbedrijf, en gaan zelf failliet omdat zo’n grote opdrachtgever bij een eigen faillissement ‘ineens’ niet meer kan uitbetalen. Bijzonder daarbij is dat wij als gespecialiseerde aannemers vaak te maken hebben met inkoopvoorwaarden van deze bouwbedrijven waarin wij geacht worden rekening te houden met een betalingstermijn van 60 of zelfs 90 dagen. Dus of we het maar even willen voorschieten. Wat mij betreft kan dit niet meer. Vertrouwen is mooi, (hoe was het spreekwoord ook al weer), maar bind je kameel vast… In de particuliere sector gelden vaak andere regels: betaling 20% vooraf, 60% bij aanvang van het werk, en 20% bij voltooiing. Misschien is er voor deze twee systemen nog ergens een tussenvariant, maar in ieder geval – we moeten proberen om iets te vinden zodat we enerzijds op onze partners kunnen blijven vertrouwen, en anderzijds goed blijven slapen. Wat dat wordt – er zijn genoeg mogelijkheden. Misschien wel een bancair depotsysteem, zoals wanneer je privé een hypotheek neemt voor een verbouwing. En misschien zijn er in overleg met de banken nog wel andere oplossingen denkbaar. Of kan mede namens ons tussen de Aannemersfederatie en Bouwend Nederland een afspraak gemaakt worden over een betalingsformule waarbij het risico – en het vertrouwen - netjes tussen opdrachtgever en opdrachtnemer verdeeld wordt. Iemand van het vasteland zei ooit in Engeland: ‘Dat stomme links rijden moet hier echt een keer ophouden, en ik ga daar vandaag mee beginnen.’ En zodoende, misschien kost dat me wat werk, maar – ik ga niet meer in op betalingsvoorwaarden die mij een eenzijdig risico opleveren. Wie verstandig is, doet met me mee – want een opdrachtgever die er te veel belang bij heeft om laat te betalen, daar is iets mee. Die opdracht wil je niet, of, zoals onze collega Ferry van Geffen in een eerdere editie van dit blad opmerkt: ‘Iets dat te mooi is om waar te zijn, is dat meestal ook.’ Is het vertrouwen dan zo ver uit de samenleving verdwenen? Kunnen we onze opdrachtgevers dan niet meer vertrouwen? Natuurlijk wel. Ik ben en blijf een optimist, en ik blijf zaken doen op basis van vertrouwen. En op basis van zelfvertrouwen. Dus, ik blijf investeren, ook in opleidingen. Ook dat is vertrouwen. Maar, als iemand enorm aan het lijnen is, dan moet je ’m geen taart voorzetten. Mij ook niet. Of in ieder geval, niet te lang. Ik wens u goede zaken, Mede namens het BOVATIN-bestuur, Gerard Reus, voorzitter

Colofon BOVATINfo is een periodieke uitgave van Bovatin: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in mei, augustus, oktober en januari van het aansluitende jaar. Oplage: 3000 exemplaren per jaar. Voor informatie: Abonnementen: Bondsbureau, tel. (0548) 53 85 05 Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws: Remus F.P.M. Aussen, tel. (010) 435 22 70 of 06 – 242 70 953, e-mail redactie@bovatin.nl Druk en grafische verzorging: Elma Multimedia B.V., Postbus 18, 1720 AA Broek op Langedijk, tel. (0226) 33 16 00, fax (0226) 33 16 01, e-mail info@elma.nl, www.elma.nl

Foto omslag: ©Rose di Paestum A - www.trend-vi.com

Goed dat ik er niet alleen voor sta K캐k voor projectbegeleiding, info en tips over al onze afbouwproducten op www.omnicol.info

We bl캐ven verbeteren.

OMNICBE0357_adv Bovatin.indd 1

29-03-11 14:58

In deze editie 5 10

Ed Zwarthoed: ‘Afspraak is afspraak in Volendam!’ Guy de Baerdemaeker: ‘PTB-COMPAKTUNA® komt naar Nederland!’

13 15

IPC-innovatietraject: in afwachting van…

20 21

BOVATIN-jaardag op 16 juni, u komt toch ook?

Willem den Ouden: ‘Ik maak het mooi, of ik maak het niet!’

Keramiek op balkons en terrassen: 100% lijmcontact nóg belangrijker!

Na de eerste tien XXL-trainingen…

XXL Training

Er was de gedachte om trainingen te verzorgen voor ervaren tegelzetters die zich wilden bekwamen in het stellen van grootformaattegels. De Vereniging Lijmen en Kitten ondersteunde het initiatief, en vorig jaar werd de training door de beide organisaties goedgekeurd. 200 tegelzetters doen hebben zich al opgegeven! Op pagina 23 een verslag van de training in het Schönox trainingscentrum.

Nieuws en website 26 Ontslaan van medewerkers:

soms kun je niet anders…

29 31 33

Duurzaam ondernemen, ook in de tegelbranche!

Lezers schrijven Cees Pille nieuwe beleidsmedewerker VVVF en VLK

‘Living Wall’ genomineerd voor Noord-Hollandse innovatieprijs

35 37

Mapei 75 jaar

Zwarthoed

Volendam is een fenomeen. Je kunt het niet over Zwarthoed-Kirry hebben zonder dat je het over Volendam hebt. En op pagina 5 blijkt dat je het met directeur Ed Zwarthoed niet over zijn bedrijf kunt hebben zonder dat de muziek ter sprake komt.

Waterdichting, ontkoppeling en geluidsreductie in één product

Informatie voor de professional 39 Het geschil 39 Oplossing ‘het geschil’ Bovatinfo 2011-4 43 Ik ben dan wel geen tegelzetter, maar… 47 SGAT-nieuws 44 Schouten Zekerheid: Alpe d’HuZes 6 & 7 juni 2012 48 Nuttige informatie voor BOVATIN-leden

100% dekking

Buitenterrassen hebben het zwaar: temperatuurswisselingen, vorst, en als er dan ook nog sprake is van zware belasting… Wilfried Brouwer (BASF/ PCI) legt op pagina 21 uit hoe schade voorkomen kan worden

DE EERSTE IN DE MARKT! DUBOKEUR OP ONS TEGELLIJMSYSTEEM

Het keurmerk voor duurzame bouwproducten

CN 97

Premium egaliseermiddel stofarm

CM 90 EasyFlex PLUS stofarm

CE 35

Voegenbreed WD stofarm

Henkel Nederland B.V. Brugwal 11 - 3432 NZ Nieuwegein - Tel.: 030 - 607 34 79 - www.ceresit.nl

Tekst: Remus Aussen; foto’s: Remus Aussen/Kirry

Ed Zwarthoed:

‘Afspraak is afspraak in Volendam!’ Volendam is een fenomeen. Ook onder tegelzetters wordt vaak over ‘die Volendammers’ gesproken. En of het nu gaat om het toeristische vissersdorp, de enige plaats van deze omvang met een team in het Betaald Voetbal, of over de thuishaven van opvallend veel succesvolle tegelzetbedrijven en muzikanten, er is iets bijzonders met Volendam. Met de verklaringen uit het gemiddelde geschiedenisboek kom je eigenlijk niet zo ver. Is het de Volendamse identiteit, is het simpelweg eigenzinnigheid, noodzaak of gewoon toeval dat er zoveel succesvolle tegelzetbedrijven uit Volendam komen? Zwarthoed-Kirry is zo’n bedrijf. Opgericht als tweemansbedrijf, en inmiddels – dwars door moeilijke economische omstandigheden heen – uitgegroeid tot een bedrijf dat zo’n 25 medewerkers telt. Www.kirry.nl, zo staat ook op de site, is een tegelzetbedrijf ‘uit Volendam’. Maar, op 9 maart is het nieuwe bedrijfspand geopend… in Edam. Is dat wennen? Volendam, broedplaats voor ondernemerschap Op de dag van dit interview werd nog volop gewerkt aan de inrichting van het nieuwe pand. Ed Zwarthoed, directeur van het in ’94 opgerichte bedrijf, gaat me voor naar zijn werkkamer. Maar onderweg passeren we, centraal opgesteld in het kantoor, een behoorlijk uitgebreid en professioneel drumstel. Het ziet er bespeeld uit. ‘Gaan we het wel over hebben!’ zeg ik in het voorbijgaan. We hebben het al vrij snel over Volendam en over wat toch die Volendamse identiteit is. Immers: wie je bent, waar je vandaan komt, dat heeft ook invloed op welke keuzes je als ondernemer maakt. ‘We zijn hier enorm competitief!’ begint Ed. ‘En –

wat de één doet, dat wordt nogal eens door de ander overgenomen. Iedereen zat hier vroeger in de visserij en de handel. Mensen verdienden hier ook al vrij aardig. Toen een paar mensen hier zo rond 1920 eenden fokte voor de verkoop, duurde het niet lang of iedereen deed dat. Maar toen brak er een ziekte uit, en zat iedereen van de ene op de andere dag zonder geld… Zoiets ‘vormt’ een samenleving. Dus, iedereen zorgde er vanaf dat moment voor dat ze hun zaken ook écht voor elkaar hadden, dus ook voor als het eens tegenzat. En dat zie je nu overal in terug. Dus, we doen alles het liefst zonder leningen of hypotheken, doen elkaar nog steeds een beetje na, houden elkaar ook goed in de gaten – in positieve zin. Toch houden we onze zaken redelijk voor onszelf, we vertellen niet breeduit hoe goed

Ed Zwarthoed: ‘Als je het nu goed doet, dan heb je bestaansrecht. Blijf investeren!’ we het hebben. Kijk maar hoe het gaat in de muziekwereld. We hebben de drie J’s, Nick en Simon, Jan Smit, maar hoog daarbovenuit torent voor iedereen in Volendam Piet Veerman (the Cats, red.). Maar dat zeggen WIJ tegen elkaar, en ook tegen hem, maar HIJ mag het NOOIT tegen ons zeggen. Want dan zou ‘ie naast z’n schoenen lopen, en dan krijgt ‘ie de wind van voren. Ja, het luistert nauw… Nog iets waar we hier een gewoonte van maken: afspraak is afspraak. Heel anders dan in Amsterdam, daar vinden ze ons misschien wel boertjes, maar deze ene gewoonte vinden ze toch wel erg prettig…’ ‘Ja, we zijn dus competitief, maar dat weerhoudt ons er niet van dat we elkaar het succes ook gunnen. Ik heb bijvoorbeeld

Een haag van ballonnen bij de opening...

veel bewondering voor hoe iedere ondernemer zijn zaak toch weer op een geheel eigen manier weet op te bouwen. En hoe ieders identiteit zichtbaar is in zijn zaak. We opereren immers in dezelfde branche, maar we presenteren ons toch allemaal nét even anders. En zo heeft iedereen zijn eigen plaats op de tegelmarkt veroverd!’ Wanneer je Volendam tegenover Marken ziet liggen – katholiek tegenover protestants – dan zou je verwachten dat er tussen die steden, naar goed Nederlands gebruik, een spanning is. Maar nee, die spanning is er juist met het eveneens katholieke Edam. ‘Ja, daar moest in een ver verleden de Volendamse bevolking naar de kerk, toen er hier nog geen kerk was,’, weet Ed Zwarthoed, ‘Edam, dat was de ‘grote stad’, en de grootstedelijke dames en heren aldaar eisten dat de Volendammers achterin de kerk gingen staan. Want als je toen de hele week in de vis werkte, dan rook je dat ook in het weekend, en daar stoorden zij zich aan. En dat zette tussen Volendam en Edam de zaken een beetje op sdcherp, zeg maar.’

Van Volendam naar Edam ‘Hoe ik begonnen ben? Ik ben afgestudeerd elektricien… m’n oudere broer wilde namelijk niet dat ik in de metselklas zou komen. Maar elektricien, dat was m’n vak gewoon

bovatinfo

niet. En in ’82 was het crisis, dus vroeg mijn vader een keer aan een kennis, Klaas Veerman, of ik niet bij hem in zijn zaak wat kon komen doen. En zo stond ik in vrij weinig tijd in te wassen en te opperen. En ik vond het geweldig, dat vrije leven! Op mijn 19e reed ik zelf rond met een autootje, en ik werd opgeleid ‘aan de zaak’. Degene die me het vak leerde die gaf trouwens – zeer on-Volendams! – soms complimenten over m’n werk. En dat werkte, want hij had een man of 9 lopen, allemaal onder de 20, en binnen een jaar kon ieder van ons zelfstandig werken. Zo ben ik opgeleid, en zo leidde ik later ook op. Dat betekent: niet je leerlingen alleen laten opperen, maar het samen doen, en zorgen dat ze meteen en zo veel mogelijk kunnen tegelen, dat maakt het werk voor hen ook leuker! Het mooie is – ik kom nu natuurlijk minder op de werkvloer dan vroeger, maar mijn bedrijfsleider, Peter Tol, die pakt het precies zo aan.’

‘Wat zetten we voor het raam…?’ Na een paar werkgevers kwam de overstap naar het zelfstandig ondernemerschap. ‘Mijn eerste werkgever kwam te overlijden, en daarmee ontstond de mogelijkheid om voor mezelf te beginnen. Ik wilde dat toch al graag. Ik dacht, ik geef mezelf één jaar, ik nam een paar jongens aan, ik kreeg de eerste opdrachten, ik kocht een loods… Edam is

de vierde bedrijfslocatie. Ja, wel de eerste buiten Volendam, en dat was ook best een dingetje, zeg maar… Maar we kregen steeds meer ‘kopers keuze’-nieuwbouwprojecten, dus we moesten een ruimte hebben om die mensen te ontvangen. En we kwamen steeds weer langs dit pand, ’t stond al een paar jaar leeg. Eigenlijk waren we niet van plan om een showroom te beginnen, maar goed, dan heb je zo’n pand, en wat zet je dan voor het raam…? Verhuren wilden we eigenlijk niet, dus ach, dan zetten we maar tegels in de etalage…’ En zo ontstond een bijzonder fraaie showroom, want ‘tegels voor het raam’ dekt nou niet precies de lading. Op de dag van het interview werd nog de laatste hand aan een tegelopstelling in de showroom gelegd, en werden er tussen Ed Zwarthoed en een paar medewerkers in zangerig Volendams wat plaagstootjes uitgedeeld – maar onder een grap en een grol werd er wel even vastgesteld dat een hoek opnieuw gemaakt moest worden, want in tegelwerk bestaat er niet zoiets als ‘best goed’. En zeker niet in een showroom. ‘Na dat besluit diende de volgende vraag zich aan: wie gaat die showroom bemensen? Om een lang verhaal kort te maken: mijn vrouw Gery en haar collega Annelies werkten als boekhouders bij de buurman, maar nu eh, hier. En ze combineren dat met

boekhouding. Perry is nu verkoper, maar hij draait ook mee in de werkvoorbereiding. En ik, ach, ik hang een beetje tussen de bedrijven in… Peter Tol, Dennis de Wit en Erwin Schilder zijn de ‘ploegleiders’, en zij sturen een vaste kern van 25 man aan. Ja, dat is echt een ideale ploeg, met hart voor de zaak, met oog voor wederzijds belang. Ik denk dat we hier echt een ‘poldermodel’ hebben: er is ruimte voor nieuwe ideeën, iedereen heeft zijn inbreng. En we hebben ook een perfecte samenwerking met onze leveranciers, zoals bijvoorbeeld Tegelhuis Nederland.’

Volendams tableau ‘Wat ik zelf mooi vind? Dat kan zó veel zijn… Ik word echt niet alleen enthousiast van dure concepten, soms is een eenvoudige tegel of sanitaircombinatie schitterend… Ook daarin blijf ik 100% mezelf, want een klant zou het zó doorhebben als je een stukje staat op te voeren. Het past niet bij mij, bij ons. Dus als ik iets niks vind, dan zeg ik het ook. En straks met die showroom, dan gaan we pas écht los in de particuliere markt. Hebben we veel zin in! Hier komt een MOSA ‘shop in shop’- opstelling, natuurlijk een ruimte voor de 3D-studio, en er is sowieso voldoende ruimte voor de nodige proefopstellingen, zodat mensen ook kunnen ‘voelen’ wat er allemaal mogelijk is’ Achter de receptie hangt een levensgroot tegeltableau met een historische foto uit

Geen familie op het tableau achter de receptie. ‘Maar deze foto laat wel zien waar we vandaan komen!’

Volendam. ‘Nee, er staan geen voorouders op. Maar deze foto laat wel zien waar we vandaan komen, en waar we van gemaakt zijn!’ Op de foto: kinderen, die met zichtbaar plezier – maar wel in de sneeuw – bezig zijn met het verwerken van de vis.

Investeren in de toekomst ‘We hebben dan straks wel een mooie showroom, maar we blijven ook intensief samenwerken met Aad Hillenaar van ViSoft, zeg maar hét 3D-showroomprogramma. Zijn we 8 jaar geleden al mee begonnen: wij geven steeds aan wat we nodig hebben en wat er beter kan, en ViSoft maakt het, we helpen elkaar verder. Is echt ideale programmatuur om klanten te laten zien wat er in hun woning mogelijk is met welke tegels, en in welke verbanden. En het

wordt nu echt een geïntegreerd systeem! Dus, geen geknip meer met Excel: het gehele werkproces, van 3D-presentatie tot werkvoorbereiding en het vervolg doen we met behulp van die software! En – je hebt altijd je eerdere projecten paraat, ook visueel. Kijk, je kunt als tegelzetbedrijf ook afwachten. Want vooraan lopen betekent namelijk wel dat je moet investeren, in geld maar ook in tijd. Maar vraag je ook af wat het voor de toekomst van je bedrijf betekent als je afwacht, als je NIET investeert. Dat begint al bij goed gereedschap. Ga er maar van uit: als je het nu goed doet, dan heb je bestaansrecht. Blijf investeren!’ Investeren – en dan in het bijzonder zijn tijd - doet Zwarthoed ook in het BOVATINinnovatietraject. ‘Zo’n project, goed dat

Links: Ruimtebesparende opstelling, dus volop keuze Onder: Moderne opstellingen ter inspiratie van de klant

TGA is een samenwerkingsverband van tegelzetbedrijven voor tegelzetbedrijven. De missie van TGA is ‘tegelzetters meer te laten verdienen’

Maak kennis met dé groothandel in tegels!

TGA realiseert dat door • het bundelen van inkoopkracht • het bieden van toegang tot een breed assortiment aan tegels en tegel-gerelateerde producten. TGA • autonome organisatie • 100% eigendom van tegelzetbedrijven • toegang tot een breed assortiment • scherpere inkoop • geen afname verplichtingen • gratis proeﬂidmaatschap

Meer informatie: raadpleeg www.tgategels.nl of maak een afspraak door contact op te nemen met TGA via info@tgategels.nl of 030-6703279 Postbus 128, 3554 ZJ De Meern

Samen sterker! www.tgategels.nl

Ruim 15.000 m 2 eigen opslagcapaciteit

Maak kennis met dé groothandel in tegels! Direct uit voorraad leverbaar

Nieuwste trends uit o.a. Spanje en Italië Ruim 2000 m 2 showroom met wand- en

vloertegels in Sneek en Groningen

Lorentzstraat 19 Sneek • 2Diamantlaan 2 Groningen Ruim 15.000 m eigen opslagcapaciteit

www.juliusvdwerf.nl

Direct uit voorraad leverbaar Nieuwste trends uit o.a. Spanje en Italië

Verspreid tussen de opstellingen een aantal zitjes met terminals

BOVATIN dat aanpakt, mooi om dat samen met andere bedrijven te doen. Ook daar ben je lid voor. Ik hoop dat het allemaal doorgang kan vinden (informatie over de subsidietoekenning zou bij het ter perse gaan van dit blad bekend moeten zijn, red.), maar sowieso moet er het nodige veranderen in het vak. Het tegelvak is namelijk zwaar. En wat zorgt daarvoor: dat je zes keer met die grootformaattegel in je handen staat, voor het aftekenen en knippen of boren van uitsparingen voor leidingen en elektra. Dat kan slimmer, en daar gaan wij wat voor ontwikkelen! En de ondergrond, die kan ook anders. Lichter materiaal en een betere logistiek. Het werk kan echt op een

manier gedaan worden die je rug langer heel houdt!’

Techniek Verder nog tips voor de collega’s? ‘Het is in ons vak best wel eens zo dat je ergens op een werk komt, en dat je twijfelt over wat je aantreft. En op het moment dat je begint met je werk, ben jij voor het vervolg verantwoordelijk. Dus, fotografeer wat je aantreft, en – als de ondergrond niet naar je zin is, haal er iemand bij. We hadden een keer een groot werk, het ging om een showroom. Tussen de zuilen in die ruimte moesten we vloervakken van 8 x 8 meter leggen. De aannemer zou de vloer nog afsmeren. Maar, …Steeds meer 3D-tegels…

de betonijzers en de vloerverwarmingsbuizen waren zichtbaar aan de oppervlakte. De lijmfabrikant kwam erbij, en gaf aan dat hij hier hoogstens linoleum, maar zeker geen tegels zou leggen. De technisch adviseur van BOVATIN, Piet Bakker, kwam ook tot de conclusie dat tegelwerk zonder aanvullende maatregelen hier onverantwoord was, tenzij de aannemer de garantie zou overnemen en hier ook zijn handtekening voor zou zetten – wat hij de aannemer overigens niet zou aanraden. Dat gebeurde natuurlijk ook niet, en toen is alsnog de vloer opgehoogd, en is op de belangrijkste drukpunten tussen de zuilen een mat geplaatst. O, en nog een tip: geef speciale aandacht aan de afvoer in badkamers! Het afvoerputje is vaak een verzamelplaats van zwakke plekken… sowieso is er daar weinig dikte, vanwege het afschot. Heel vaak bevindt in een eengezinswoning de meterkast zich hemelsbreed onder dit schrobputje, vanwege de standleidingen. En loopt ook de aardedraad vlak langs dit putje, wat ook weer een mogelijk breukvlak oplevert veroorzaakt. Breng daar een extra matje aan, en gebruik een afvoer met membraan, zoals de CarroDrain. En, als je een kit gebruikt, kies er één die het in principe ‘levenslang’ volhoudt, zoals de ‘Sealtack’ van SABA.’ En toen kwam eindelijk het drumstel ter sprake. Dat er een band ‘De Kirry’s’ bestaan heeft, opgericht als grap, en dat oom Jaap Zwarthoed daar tot zo’n 3 jaar terug, tot zijn 75e in gespeeld heeft. Dat erg veel neven muzikant zijn, en dat Ed zelf met zo ongeveer alle bekende Volendammers gespeeld heeft. De ochtend vloog voorbij… En zo kwam het dat de naam ‘Kirry’ helemaal niet ter sprake kwam. Maar iedereen in Volendam en omgeving schijnt te weten dat de grootvader van Ed Zwarthoed een hondje had. Een hondje dat nogal eens wegliep, zodat men hem regelmatig, ‘kirrykirrykirry…!’ roepend, door de straten zag lopen. En zo kwamen een complete familie, een band en een tegelzetbedrijf aan hun naam.

Aan de telefoon... Guy de Baerdemaeker:

‘PTB-COMPAKTUNA komt naar Nederland!’ ®

PTB-COMPAKTUNA® is een Belgische producent van bouwspecialiteiten, waaronder mortels en tegellijmen. De producten worden ontwikkeld en geproduceerd in de fabriek te Zwijnaarde bij Gent. De geschiedenis van het bedrijf gaat terug tot 1957; toen werd het bedrijf opgericht te Merelbeke. PTB-COMPAKTUNA® was één van de eerste producenten in België van speciaalproducten voor bouw en industrie. In de beginjaren werd voornamelijk faam gemaakt met het product COMPAKTUNA®, nog altijd de n° 1 in België in zijn productcategorie. Aan de telefoon is Guy De Baerdemaeker, commercieel directeur, en verantwoordelijk voor de expansie in Nederland: „Alhoewel de Nederlandse markt momenteel een moeilijk moment doormaakt, maken we met onze producten, en onze heldere manier van zaken doen het verschil. De goede prijs/kwaliteit verhouding en onze no-nonsense commerciële politiek worden sterk gewaardeerd.” Wat is het verschil tussen de Nederlandse en de Belgische markt? „De Nederlandse markt staat meer open voor innovatieve producten die een meerwaarde bieden voor de tegelzetter. Zo wordt een snelle tegellijm en een snelle vloeibedtegellijm relatief meer verkocht via onze Nederlandse dealers. Wat me opvalt, is dat een Nederlander mondiger is, en deze zal dan ook sneller technisch advies vragen voor het project waar hij op dat moment bezig is. Iets waar we trouwens graag aan meewerken, het gaat immers om kwaliteit! Als

bovatinfo

producent word je getest op je vermogen om met goede oplossingen en producten te komen. In veel gevallen ervaren we dit ook wel een beetje als een soort toelatingsexamen van onze nieuwe klant, die op die manier wil testen of we inderdaad een waardevolle en betrouwbare partner kunnen zijn. En - we slagen voor dat examen! Keer op keer is dit een uitdaging, die je als bedrijf verplicht tot het uiterste te gaan, en je grenzen te verleggen. Het gebeurt ook regelmatig dat marktvragen ons inspireren tot het brengen van nieuwe producten en oplossingen.”

Kun je daar een voorbeeld van geven? „De vraag om grootformaat tegels op een traditionele manier te plaatsen, op een cementen dekvloer met vloerverwarming, heeft ons geïnspireerd om een specifieke werkwijze te promoten. Hierbij wordt de plaatsingsmortel P.T.B.-EGALCOL aangemaakt met een oplossing bestaande uit 1 deel COMPAKTUNA® met 3 delen water. Hierdoor wordt de plaatsingsmortel flexibel, en krijg je een lijm met de eigenschappen van het niveau C2 volgens de EN 12004. Zo krijg je met producten die standaard beschikbaar zijn bij onze dealers,

Commercieel directeur Guy de Baerdemaeker: ‘De handel zit niet te wachten op bijkomende producten, wel op betere en meer universele producten!’

Het bedrijfspand van P.T.B.- COMPAKTUNA®, gevestigd te Zwijnaarde

een specifieke oplossing met een zeer goede prijs/kwaliteitsverhouding.’ Ook onze supersnelle tegellijm FLEXcement® RAPID, met een uitstekend standvermogen is ontwikkeld na een duidelijke vraag van onze klanten in de renovatiemarkt.” Hoe ziet PTB-COMPAKTUNA® de verder ontwikkelingen in tegellijmen? „In samenhang met de ontwikkelingen in de tegelsector, verwachten we ook verdere evoluties in de tegellijmen. Zo is er een trend naar dunnere, volkeramische tegels met allerhande motieven van natuursteen tot hout, en met alle soorten

prints. De tegelsector gaat hiermee de concurrentie aan met natuursteen en parket, en hiermee wordt gewerkt aan versterking van het marktaandeel van de tegelsector. In de renovatiesector worden we regelmatig geconfronteerd met specifieke aanvragen voor verlijming op diverse ondergronden. In veel gevallen is de tegelzetter op zoek naar producten en oplossingen die toelaten efficiënt te werken en een tijdsbesparing te realiseren. Verder dienen we als fabrikant er steeds voor te zorgen dat het productassortiment niet te breed wordt. De handel zit niet te wachten op bijkomende producten, wel op betere en meer universele producten.”

De producten van PTB-Compaktuna®, zoals deze FLOWBED®lijm, worden ontworpen met oog voor de trends op tegelgebied.

Hoe worden jullie producten verdeeld in Nederland? „Als producent streven we ernaar onze producten te verdelen via de betere lokale dealer, die de nodige service kan verlenen. We willen de dealers zo goed mogelijk opleiden en informeren over onze producten en de verschillende toepassingen. Hiertoe maken we gebruik van productfilmpjes om de aandacht te vestigen op de details die het verschil maken. In onze vestiging in België beschikken we overigens over ruime mogelijkheden voor opleidingen en demonstraties.” Maar Gent is voor de meeste Nederlandse tegelzetters niet naast de deur… Komt u ook bij de mensen langs? „Wat wij graag doen: wanneer een lokale dealer aangeeft dat hij bijvoorbeeld tien tegelzetters op een bepaalde dag op bezoek krijgt, dan verzorgen wij graag een presentatie en instructie. En natuurlijk geven we bij projecten advies op maat. En daarvoor heeft die Nederlandse tegelzetter ons dus ook al gevonden!” En als iemand meer wil weten over P.T.B.COMPAKTUNA®? „Een telefoontje naar 0032 – 9 221 1116 of een mailtje naar info@compaktuna.be volstaat, en wie nu alvast meer wil weten over onze producten, die kan terecht op www.compaktuna.be!”

ONS SEIZOENSPRODUCT VAN HET VOORJAAR

WATERDICHT Met het Servoﬂex DMS 1K Plus SuperTec afdichtingsysteem maakt u van opdrachten waterdichte projecten. ❱ Flexibel en scheuroverbruggend ❱ Hechtende dichtlaag onder tegelwerk ❱ Bijzonder zuinig en standvast ❱ Snel droog, na 3 uur geschikt als ondergrond ❱ 1-component zonder vezels ❱ Voor binnen, buiten en onder water ❱ Met testrapport

Kiesel Benelux Provinciënbaan 11, 5121 DK RIJEN Tel. +31 161 244600, Fax +31 161 240466 www.kiesel.nl · info@kiesel.nl

IPC-innovatietraject: in afwachting van… Het was een drukke decembermaand voor Remus Aussen en Piet Bakker. Want, begin januari moest de aanvraag voor het Innovatie Prestatie Contract (IPC) bij AgentschapNL, de subsidieverstrekker, binnen zijn. Na diverse bijeenkomsten met de deelnemende bedrijven en adviesorganisatie Syntens resteerde het schrijf- en rekenwerk. En dat was een flinke klus. In januari ging een gedetailleerde aanvraag plus planning en plan van aanpak van zo’n 50 A4-tjes richting de subsidieverstrekker, plus een cijfermatige onderbouwing van flink wat Excel-rekenbladen. Rond de periode dat dit blad verschijnt, zal vermoedelijk het besluit vallen over dit project met een totale omzet van zo’n 1,5 miljoen, waarvan een belangrijk deel uit subsidie bestaat. De overige investeringen worden door de bedrijven – deels tegelzetbedrijven, deels machine- en gereedschapsbouwers, deels bedrijven die elders in de bouw actief zijn – gedaan. Kwaliteit centraal In het verleden was de datum van binnenkomst van de aanvraag bepalend; in september/oktober zijn enkele veranderingen in de subsidieregels doorgevoerd en werd de kwaliteit van de aanvraag het belangrijkst. Voor het BOVATIN-bestuur stond echter vast dat innovatie in de tegelbranche nodig was, dus de opdracht aan Bakker en Aussen was duidelijk: ‘Ga voor de hoogste kwaliteit!’ En zo werd een behoorlijk doorwrochte aanvraag ingediend, compleet met uitgewerkte plannen voor zes collectieven van in totaal 17 bedrijven, ondersteund door diverse Hogescholen en Universiteiten.

Rol van BOVATIN? Je kunt je afvragen of zo’n innovatietraject wel de rol is van een brancheorganisatie… „Nou, dat MOET je je zelfs afvragen,” vindt BOVATIN-voorzitter Gerard Reus: „Er gaat immers ook van de Bond flink wat tijd en dus geld in zitten. En wij hebben het ons

ook afgevraagd. Primair zijn we er immers voor de belangenbehartiging van de leden en van het product ‘tegels’. Bij ‘gewoon’ innovatie was dat vraagteken misschien nog wel een punt geweest ook, maar de innovaties die we nu gaan aanpakken zijn echt van levensbelang voor de gehele branche: zowel voor de gezondheid van de tegelzetters als voor de toekomst van het product. Los van de crisis hebben we immers ook te maken met een behoorlijke concurrentie van andere afwerkingen!” Projectleider Piet Bakker: „De bedrijven geven samen vier belangrijke redenen aan om mee te doen: het werk moet lichter en gezonder, we willen meer werk aan kunnen nemen maar daarbij wel voldoen aan de (ARBO)wetgeving, en – niet onbelangrijk – we willen het tegelvak aantrekkelijker maken voor jongeren. En dat laatste doe je niet met een leuke campagne, maar door het werk écht aantrekkelijker – dus gezonder en afwisselender – te maken.”

Wat gaat er geïnnoveerd worden? Welke innovaties gaan de deelnemende bedrijven aanpakken: • Veilig en verantwoord tegelwerk aan buitengevels • Prefab-tegelwerk • Verantwoord tillen en aanbrengen van grootformaattegels • Gerobotiseerd tegelzetten • Gebruiksvriendelijk gereedschap zonder fijnstof • Logistiek op de bouwplaats Rode draad in de vernieuwingsoperatie is enerzijds het bedenken van nieuwe productcombinaties (tegelwerk en gevelisolatie, slimmer gereedschap waarmee stofvrij gewerkt kan worden) , en anderzijds het beperken van sjouwen en tillen. Dit laatste door apparatuur, slimmere logistieke oplossingen, door andere vloertypen te creëren, of door tegelwerk ‘vóóraf’ te doen. Hoe? Dat blijft voorlopig nog even ‘onder de pet’, want – eerst willen de collectieven aan het werk. Een ding is duidelijk: de bedrijven hebben er zin in. En zien ook volop mogelijkheden om er geld mee te verdienen. „En, met deze voorlopers in de frontlinie, wordt uiteindelijk de hele branche er beter van – inclusief de fabrikanten!”, weet Gerard Reus. „Ook vanuit de fabrikanten – zowel de lijmfabrikanten als van Mosa en Wedi - is er volop belangstelling en medewerking! Ze zijn dan wel geen MKB-bedrijf en kunnen dus geen subsidie ontvangen, maar ze zien net zo goed het belang van het project!”

En nu? „En nu? Afwachten… Naarmate de dagen wegtikken, merk ik wel dat ik er een beetje onrustig van word… ,” aldus Remus Aussen. „Stel je voor, al dat werk, ook van die bedrijven… Ik houd maar voor ogen dat als de subsidie NIET zou worden toegekend, er nog steeds een prima plan van aanpak

Projectleider Piet Bakker heeft tijdens één van de werksessies de collectieve doelen samengevat. ‘Go or No Go’ – ook op dit moment zeer actueel - staat er op het scherm…

ligt. En de bedrijven staan allemaal klaar om ermee aan het werk te gaan. Maar zo’n subsidie zorgt er wel voor dat je kennis en ondersteuning kunt inkopen van TNO en

van de TU Delft en Eindhoven. En dat je als bedrijf je uren nog een beetje terugverdient – los van de winst die natuurlijk iedereen wil maken door zijn product te vermarkten.

Maar, eerlijk gezegd… we hebben er alle vertrouwen in. Er is immers een goed stuk voorbereiding gedaan, en het zijn innovaties die gewoon keihard nodig zijn!” De volgende bedrijven nemen deel aan het project: • Gevelsupport BV • Tegelzettersbedrijf Marcelis • Tegelzetbedrijf Zwarthoed-Kirry BV • Tegelzetbedrijf Loomans BV • Tegelzetbedrijf Ben van der Rijst • VAB Afbouw BV • IKOB-BKB • Tegelzetbedrijf L. Pol • Hilhorst Sanitair & Tegels BV • Tegelzetbedrijf en Tegelhandel Wijen BV • Limburg tegelwerken BV • Tegelzetbedrijf Oostborg BV • Tegelzetbedrijf Dieleman BV • Tegelzetbedrijf Keijsper & Reus BV • Klop Innovaties BV • Van Dijk Werktuigbouw • Tegelzetbedrijf Grifhorst BV

In het kader van de verdere uitbouw van onze marktpositie in de Benelux en voor de realisering van onze ambitieuze doelstellingen zoeken we op korte termijn een

specialist toepassingstechniek v/m voor de sector tegels en bouwmateriaal Op basis van een gekwalificeerde opleiding en meerjarige beroepservaring beschikt u over een grondige kennis op het gebied van tegels zetten, stukadoren en bouwmaterialen. De omgang met de gebruikelijke MS-Office-toepassingen en klantenmanagementsystemen is voor u vanzelfsprekend. Na een uitvoerige inwerkperiode in de toepassingstechniek van onze producten ligt er een afwisselende baan voor u open: Flexibel, volhardend en dynamisch zult u onze vakhandwerkende klanten begeleiden. Met vakkennis en zelfverzekerd optreden adviezen en scholingen geven, presentaties verzorgt u samen met onze buitendienst, welke u ook gaat ondersteunen. De bereidheid, om veel onderweg te zijn, is daarom een wezenlijke voorwaarde voor deze taak naast uiteraard uw spreekwoordelijke kennis van de Nederlandse, Duitse (noodzakelijk) en Franse (wenselijk) taal. Uw standplaats ligt centraal in de regio Benelux. In aanvang zult u veelvuldig aanwezig zijn op onze researchen productievestiging in Witten. We verheugen ons op uw uitgebreide sollicitatiebrief en CV met vermelding van uw salarisvoorstelling en de vroegst mogelijke beschikbaarheidsdatum.

bovatinfo

OM GEGRONDE REDENEN ARDEX is een sinds tientallen jaren succesvol, concernvrij, middelgrootbedrijf in de bouwmateriaalindustrie. We ontwikkelen, produceren en verkopen hoogwaardige speciale bouwmaterialen. Door nauwkeurige klantoriëntering en consequente merken- en distributiepolitiek hebben we nationaal en internationaal een uitstekende reputatie opgebouwd. Wereldwijd realiseren wij met ca. 1.800 medewerkers meer dan 450 miljoen euro omzet in 36 firma’s. Onze hoofdzetel is Witten (D). ARDEX GmbH Afdeling Personeelszaken Friedrich-Ebert-Straße 45, D-58453 Witten Postadres: Postfach 61 20, D-58430 Witten personalabteilung@ardex.de www.ardex.com

Foto’s: Remus Aussen/bruikleen W. den Ouden Tekst: Remus Aussen

Willem den Ouden:

‘Ik maak het mooi, of ik maak het niet!’ Bij het woord ‘innovatie’ wordt vaak aan ‘jong’ gedacht. Want, wie jong is, kijkt nog fris tegen de zaken aan, en dan bedenk je nog eens wat. En vaak is dat ook zo: de gemiddelde I-Phone APP wordt geprogrammeerd door een puber. Die er vervolgens geen miljonair van wordt, maar er wel lekker aan verdient. Toch zie je in Tv-programma’s als ‘Het beste idee van Nederland’ veel oudere dames en heren. Die blijkbaar nog behoorlijk fris zijn. Hoe zit dat eigenlijk in de tegelbranche? We spreken degene die in Nederland met 47 jaar misschien wel – wie hoger biedt, stuur AUB een mail! – het langst in het vak zit: de heer Willem den Ouden, van Tegelzetbedrijf W. den Ouden uit Venhuizen. Het gesprek zou gaan over de traditie in het vak. Maar het ging over verandering en innovatie. En over lezen & schrijven. Willem en Annemarie den Ouden. Wie doet er nu het echte werk?

Samen kunnen lezen, schrijven… en rekenen ‘Ja, ik ben gestart op mijn 14e. Bij Bal & Den Ouden (mijn vader!), een bedrijf in Rotterdam met zo’n 30 werknemers. Daar heb ik het vak geleerd. In de praktijk, van de tegelzetters die daar werkten. Nee, ik was niet iemand voor de schoolbanken. Nooit geweest ook. Dat had een reden: ik ben, zoals dat heet, behoorlijk dyslectisch. Nu heb je dyslexie in veel vormen. Nou, ik kan wel lezen, maar schrijven moet je mij echt niet laten doen. Dus (met een knipoog, red.) mijn vrouw doet zeg maar het ‘echte’ werk, en ik de rest. Maar zij was dan ook al ondernemer voordat ik het was; zij had een telemarketingbedrijf. Of ik me schaam voor het feit dat ik slecht kan schrijven? Nee, en ik maak er ook geen geheim van. Ga er maar van uit dat heel veel mensen dyslectisch zijn, en dat veel mensen die lees- of schrijfproblemen hebben ook in de bouw terechtkomen. Dus we bevinden ons in goed gezelschap! (in Nederland heeft 1,5 miljoen mensen problemen met lezen en/of schrijven, red.). En gelukkig weten mensen er tegenwoordig ook meer van, en hebben ze er begrip voor. Maar het doen van de test voor bijvoorbeeld een veiligheidscertificaat is dan weer lastig. Dat kan alleen schriftelijk. Een collega die trouwens vragen heeft over dyslexie, die kan altijd contact met me opnemen.’ ‘Maar het heeft me uiteindelijk nooit gehinderd in mijn werk, ook niet sinds ik voor mezelf werk. Mijn vrouw maakt de offertes op basis van de gegevens waarmee ik thuiskom. Ik vertel dan hoe de opdracht er uitziet, wat de meters en prijzen zijn, en

NATUREâ&#x20AC;&#x2122;S FINEST

SELECTED BY MICHEL OPREY & BEISTERVELD

Showroom Vianen

De showrooms en showtuinen van Michel Oprey & Beisterveld Middels 2 prachtige showrooms en showtuinen in Echt en Vianen biedt Michel Oprey & Beisterveld een totaalconcept van een compleet assortiment waarbij de keuzemogelijk-heden nagenoeg onbeperkt zijn. Michel Oprey & Beisterveld kent drie specialistische afdelingen: Indoor, Outdoor en Slabs. De bijzondere collectie vloeren wandtegels is verzameld binnen de afdeling Indoor. De afdeling Outdoor omvat een ongekende sortering constructieve en decoratieve natuursteenproducten voor gebruik in alle mogelijke soorten tuinen en parken. Afdeling Slabs omvat een uitgebreide selectie plaatmaterialen.

De Limiet 21A 4131 NR Vianen Tel: 030 2417000

Havenweg 18 6101 AB Echt Tel: 0475 417000

Achter de Brinken 6 9462 RH Gasselte Tel: 0599 564655

www.mo-b.nl

dan zet zij het op papier. Want, als je het één niet zo goed kunt, dan krijg je meestal iets anders juist weer wel ‘cadeau’. Zo heb ik toevallig een extra goed ruimtelijk inzicht meegekregen, dus ik kan – al zeg ik het zelf prima een tegelpatroon uitzetten, ik zie het gewoon meteen voor me. En ik zag bijvoorbeeld ook ooit een fout in de bouwtekening van een ronde boog in een ziekenhuis – nee, ik zeg niet welk! - en de architect was maar wat blij dat ik het tijdig ontdekte… Ik denk dat ik gewoon op een andere manier kijk. Ik zie andere dingen.’

Het gejaag ‘Ik heb er nu 28 jaar als ondernemer opzitten, de eerste 19 jaar heb ik in loondienst gewerkt.’, vertelt de heer Den Ouden. ‘Tsja, nu doe ik het wel wat rustiger aan. Ik ben een paar jaar geleden aan mijn rug geopereerd, en toen dacht ik echt dat het werk voor mij afgelopen was. Maar ik kon vrij snel weer verder. Toch heeft het me wel op het spoor gezet van de innovatie: je denkt noodgedwongen in oplossingen. Oplossingen om gezond te werken. Hoewel het grootste probleem in de bouw misschien wel het gejaag en gejacht is. Man, als ik zie hoe jongeren in ons vak het hebben… hoge tijdsdruk, lage prijzen, dure kinderen, hoge

lasten… Het valt niet mee om gewoon een redelijk aantal uren te maken en daar dan een redelijk inkomen mee te verdienen. En zolang iedereen mee doet aan de grote race, creëren we samen de problemen. Nou, dat gejacht – al zou ik het kunnen of moeten, dan liet ik me nóg niet gek maken. Uiteindelijk heb je toch jezelf ermee. Het leuke is: als ik bij een particulier aanbel, dan zie ik vaak aan ze dat ze blij zijn dat ik wat ouder ben. M’n leeftijd geeft me een mooi aureooltje van vakmanschap… en gelukkig kan ik dat dan ook waarmaken, natuurlijk. Ik leg het ook uit: ik doe het goed of ik doe het niet. Wat betekent dat ik er liever voor eigen kosten een paar uur of desnoods een dag langer over doe, als dat een betere kwaliteit oplevert. En juist dat levert me dus zéér tevreden klanten op. En ook méér klanten, want zo werkt dat. Het meeste werk krijg ik dan ook via-via. Terwijl ik vaak ook voor andere bedrijven werk, maar dan vragen ze blijkbaar toch steeds weer naar ‘die oudere man’.

De eerste tegelmachine…

(die van het ‘echte werk’) de kroketten op tafel. ‘Eet nou maar mee, er is genoeg!’ En tussen twee (het kunnen er ook drie geweest zijn…) kroketten door haalt de heer Den Ouden wat herinneringen op aan de uitvindingen die in de loop van jaren het licht gezien hebben. ‘De tegelzetmachine? Ik heb de eerste zien werken, een jaar of 40 geleden. Daar klapte je dan zo’n grote plaat natuursteen mee tegen de muur, om ‘m vervolgens meteen naar beneden te zien zakken… En de eerste poederlijm? TROEP was het! Uitvindingen worden nooit in één keer gedaan, er zijn altijd een paar mislukkingen nodig. Ik heb natuurlijk nog meegemaakt dat tegels in de cement gelegd werden. Maar ik verlang echt niet meer terug! Ik heb nu voor alles de juiste lijm. Ik ben daar heel precies in, en ik gebruik verschillende merken voor verschillende werken. Nee, ik ben niet getrouwd met één merk, zoals ze van tegelzetters nogal eens zeggen!’ In de bergruimte staat een restemmer pastalijm DTA 220 van COBA gebroederlijk naast de Supercol 686 van Eurocol en de Technostuk 2-12 van het Italiaanse Technokolla.

‘Ja, je maakt wat mee…’ Terwijl we net de ontwikkeling van het traditionele gereedschap van de tegelzetter wilden gaan bespreken, zet echtgenote Annemarie

‘Leuke projecten? Het zijn er zó veel… Wat me nu zo te binnen schiet: de kunstwerken van de gevangenis in de Spaanse Polder

Voor iedere toepassing een ander merk…

‘Zelf ontwikkeld, speciaal voor de verwerking van natuursteen!’

…en de adresgegevens. Nee, geen website… Een stuk gereedschap voor iedere toepassing. (Rotterdam, red.), en dit zwembad. Je kunt het op de foto’s denk ik niet zien, maar alles is met een tweecomponenten-coating afgewerkt. Ik heb die coating daar zelf aangebracht, man, dat luistert zo nauw... Maar het bad is nog steeds perfect dicht, heb ik me laten vertellen! O, de Schipholtunnel was ook een mooi project. Je ziet me daar met die snor, en mijn haar had ook een andere kleur…. Vooral een mooi project vanwege de collegialiteit en de samenwerking, de gezelligheid: je werkte dag en nacht, je at allemaal samen, ook ‘s avonds… ik woonde toen tijdelijk in Friesland. Dus we maakten het gezellig.’

‘Ja, dat was in ’89, de renovatie van de Schipholtunnel. Dag en nacht doorwerken!’

bovatinfo

Over innovatie: ‘Voor innovatie heb je een lange adem nodig. Een uitvinding gebeurt zelden in één keer. Maar de mensen die uitgelachen worden omdat ze met iets aan komen zetten dat al mislukt tijdens de demonstratie, die zijn wel degelijk belangrijk. Want daarna komen ze met de verbeterde versie, en misschien nog wel eens. Maar iemand die met zijn uitvinding poot aan de grond wil krijgen in de tegelbranche, die moet één ding doen: goed luisteren naar de werkvloer. Wie in het vak zit, kan jou precies vertellen wat wel en wat niet werkt!’ Maar wordt er dan niet iets te vaak of te snel beweerd dat iets niet werkt? ‘Dat is zo. Een gemiddelde tegelzetter besteedt zijn geld

niet aan zijn gereedschap. Misschien ben ik dan geen gemiddelde tegelzetter…! Zullen we mijn bus eens bekijken?’, vraagt Den Ouden met een fijn glimlachje…

Geen gemiddelde bus Tegelsnijders in alle typen en formaten. Spanen met de meest uiteenlopende vormen. Te veel om op te noemen. De toch niet klein uitgevallen Mercedes zit – nog zonder bouwmaterialen – al aardig vol. ‘Ik vind goed gereedschap belangrijk, goed gereedschap draagt bij aan de kwaliteit van je werk. Ik geloof niet dat ik daar nou veel nieuws mee vertel. Maar je moet ook voor jezelf zorgen: na al die jaren zijn

‘Met zo’n coating moet je héél precies zijn!’

Zoveel is zeker .. Als het om inloopdouches gaat, hoeft u geen compromissen te sluiten. Kies voor de innovatieve kwaliteitsproducten „Made by Schlüter-Systems“. Zo bereikt u perfect op elkaar afgestemde systeemcomponenten uit één hand.

DI-LINE-D

® -KER Schlüter

natuurstee fvoer met Lineaire a Themascholingen in Arendonk (kostenloos)

2-daagse opleidingen in Iserlohn (Duitsland)

23.03.2012 13.04.2012 18.05.2012 28.09.2012 19.10.2012 23.11.2012

28.03. + 29.03.2012 14.06. + 15.06.2012 05.11. + 06.11.2012

Balkons en terrassen BEKOTEC / BEKOTEC-THERM Afdichting en ontkoppeling Balkons en terrassen BEKOTEC / BEKOTEC-THERM Afdichting en ontkoppeling

‘…en het schijnt nog steeds prima in orde te zijn!’ bijvoorbeeld mijn polsen behoorlijk versleten,’ gaat de heer Den Ouden verder. ‘Dus dan bedenk je een oplossing. Zo heb ik een kleiner schuurbord gemaakt, en dat zorgt ervoor dat ik mijn polsen minder belast. Ja, dat had ik misschien eerder moeten doen.’ Den Ouden voegt er een waarschuwing aan toe: ‘Als je je polsen niet voelt, dan ben je met zulke dingen nog niet bezig! Goed dus dat jullie als BOVATIN met dat innovatieproject bezig zijn…’ Voor één bijzonder stuk gereedschap is nog geen naam. ‘Ik heb het jaren geleden gebouwd, voor de verwerking van natuursteen in cement. Op de foto zo je hoe het apparaat werkt.’ Al blijft hij altijd kritisch op nieuw gereedschap. ‘Denk maar aan dat tegelstoeltje. Met het principe is niks mis, maar er mist nog iets. Door ermee te werken duw je namelijk jezelf opzij, en dat kan de bedoeling niet zijn.’

Schlüter-SysteemVerwerker Schlüter-SysteemVerkoper Schlüter-SysteemVerwerker

Geïnteresseerd? U kunt ons bellen op het nummer 026 / 32 74 290 of een e-mailbericht sturen naar benelux@schlueter.de. Wij hopen u binnenkort te mogen begroeten!

Schlüter-Systems

Innovaties voor grenzeloos doucheplezier Schlüter ®-KERDI-LINE: Lijnafvoergoot & rooster- / framesets, tegeldrager Schlüter ®-KERDI-SHOWER: Onderbouwelement en hellingsplaat Schlüter ®-SHOWERPROFILE: Wandaansluit- en afschotprofiel

Op het gereedschap staat ‘Opa’. ‘Ja, dat is een beetje mijn eretitel geworden, zo noemen ze me op de bouw… Klinkt leuker dan ‘ouwe’, daar heb ik het niet zo op. Al moet ik zeggen dat ik het nóg mooier vind hoe ze me in Duitsland aanspreken, als ik daar aan het werk ben. Zeg nou zelf, ‘Herr Fliessenmeister’ klinkt toch wel, of niet? Ik dacht eerst dat ze me in de maling stonden te nemen…’ Schlüter-Systems KG · D-58640 Iserlohn · www.schlueter-systems.com BeNeLux bureau · Schlüter-Systems KG · Schotelven 28 · B-2370 Arendonk Tel. vanuit Ned. 026 / 32 74 290 · e-mail: benelux@schlueter.de

BOVATIN-jaardag op 16 juni, u komt toch ook? Hebt u zich al aangemeld voor de BOVATIN-jaardag? Dit jaar vindt de jaardag plaats op zaterdag 16 juni, in Hotel Hilversum – De Witte Bergen, Rijksweg 2, 3755 MV Eemnes, www.hoteldewittebergen.nl Het programma: Vanaf 9.30 uur bent u welkom, en staan koffie en gebak voor u klaar. Van 10.30 – 13.00 uur vindt de jaarvergadering plaats (en voor wie niet bij de vergadering aanwezig zijn, met de BOVATIN-bus naar Laren om daar van het winkelaanbod te genieten), Na de lunch vertrekt u met de bus naar het Instituut voor Beeld & Geluid, en hebt u de gelegenheid om daar de Nederlandse omroephistorie van dichtbij te bekijken – of zelf mee te doen in de ‘Beeld en Geluid Experience’. Vanaf 17.30 tot 0.00 uur volgen het borreluurtje en het diner, en er kan natuurlijk gedanst worden… De agenda van de jaarvergadering wordt ter plekke bekendgemaakt. Twee onderdelen kunnen we alvast melden: Henry Meijdam van de Noord-Hollandse onderwijsinstelling ESPEQ wil graag met u van gedachten wisselen over de vergrijzing in het vak en over hoe we de instroom kunnen bevorderen. Als voorbereiding op het IPC-innovatietraject (zie elders in dit blad) willen de projectleider Piet Bakker en de deelnemende bedrijven graag met u rond de tafel over nieuw te ontwikkelen gereedschap: wat werkt wel, wat werkt niet aan de bestaande gereedschappen en apparaten? Welke voorwaarden stelt u, wat zou u wel of niet aanschaffen? En hoe denken uw medewerkers erover? Alleen met uw inbreng beschikt de branche straks over de juiste ‘tools’ – en worden ze ook gebruikt…! U kunt zich aanmelden via het formulier dat u per post ontvangen hebt, of per mail: bondsburo@bovatin.nl. Geef dan AUB even aan met hoeveel personen u komt, en of u blijft overnachten.

Kortom: graag tot ziens op 16 juni in Eemnes! De feestcommissie plus het BOVATIN-bestuur.

bovatinfo

Hier hebben de weersomstandigheden en temperatuursverschillen vrij spel. Iedere holte onder tegels kan zeker op een buitenterras uiteindelijk tot schade leiden! Tekst: Wilfried Brouwer, foto’s: BASF/PCI

Keramiek op balkons en terrassen: 100% lijmcontact nóg belangrijker! Typische schadebeelden

Vorstschade en het afbreken van stukken Met keramiek kunnen op balkon of terras mooie resultaten worden van tegels zijn typische schadebeelden op bereikt. Maar de levensduur en het prestatievermogen worden bebalkons en terrassen, vooral na strenge winpaald door het vakmanschap van de tegelzetter. ters. De keramiek ligt dan op vele plaatsen los en kan relatief gemakkelijk verwijderd Vaak is er sprake van een sterke belasting. Vooral bij continue natte worden. Als er niet alleen sprake is van situaties, wisseling tussen vorst en dooi, en bij wiel- en puntdrukbeloopverkeer maar er ook belasting is door lasting. De tegelzetter moet vermijden dat holle ruimtes onder de (winkel)wagens, zoals in winkelcentra of opslagruimtes, dan kunnen tegels of platen tegels ontstaan. Want anders kan vorstschade optreden of kunnen scheuren gaan vertonen. hoeken en kanten afbreken. Over het algemeen wordt er vanuit gegaan dat holtevrij kan worden De oorzaken Beide soorten schadebeelden, ontstaan door verlijmd door toepassing van de buttering-floating methode. Dat betemperatuursveranderingen of door wieltekent dat niet alleen op de ondergrond, maar ook op de achterkant belasting, lijken op het eerste oog niets met elkaar te maken te hebben. Maar de oorzaken van de tegel de mortel wordt opgekamd. zijn dezelfde: holle ruimtes onder de tegels!

Een tegelzetter weet dat de butteringfloating methode noodzakelijk is. Maar als hij een dun- of middenbedmortel met de lijmkam op de ondergrond aanbrengt en hij de tegels er alleen maar ‘op legt’, dan kan hij er nooit zeker ervan zijn dat de mortelrillen volledig ingedrukt worden. Dit neerleggen op de mortel gebeurt vaak onder tijdsdruk. En, het niet goed aandrukken van de tegel kan de oorzaak zijn van het ontstaan van holle ruimtes onder de tegels. Als deze holle ruimtes aan de rand van een tegel ontstaan, is de kans groot dat de tegel breekt zodra er mechanische belasting optreedt. Buiten is het bovendien moeilijk te voorkomen dat oppervlaktewater onder de tegels komt. Als de tegels of platen op een goed verdichte dekvloer onder afschot worden gelegd, dan wordt de drainagewerking door de dichte laag ongewild sterk beperkt. Het ingedrongen water blijft in de holle ruimtes onder de keramiek staan en er ontstaat vorstschade.

aanbrengen van keramisch tegelwerk’ dat een 100% lijmcontactvlak nodig is bij grootformaat tegels (vanaf 40x40 cm), dunne tegels (onder 8 mm dikte) en bij buitentoepassingen of zwaar belast tegelwerk. ‘Dit is te realiseren door middel van de buttering-floating methode in combinatie met een dunbed- of middenbedlijm. Bij deze methode de ondergrond voorzien van een gerild lijmbed en de achterzijde van de tegel met een gesloten lijmlaag. Tevens kan voor het verkrijgen van een 100% lijmcontactvlak gebruik worden gemaakt van een vloeibedlijm. Het lijmcontactvlak gedurende de werkzaamheden regelmatig controleren en zo nodig de werkwijze aanpassen.’

Vloeibedlijmen Met de gebruikelijke dun- en middenbedmortels kan niet altijd een holtevrije verlijming met de buttering-floating methode worden gegarandeerd. Ook niet als de tegellijm door toevoeging van dispersie flexibel is.

Nederland: Bovatin/VLK De Bovatin vermeldt in haar ‘Voorwaarden en richtlijnen voor het verantwoord

Met de nieuwste vloeibedmortels werd echter een type tegellijm ontwikkeld die de

Met vloeibedmortels (hier gebruikt: de PCI Nanoflott Light, C2ES1) wordt een prima dekking bereikt.

buttering-floating methode voor het verlijmen van groot formaat tegels op vloeren vervangt. Want de op de ondergrond opgekamde rillen vloeien onder de gelegde tegels en platen dicht. Bij het plaatsen blijven de rillen nog behouden. Pas als door een schuivende beweging druk wordt uitgeoefend, vloeien de rillen dicht tot een holtevrij lijmbed. Een voorwaarde is wel dat voldoende mortel wordt opgekamd, zodat eventuele oneffenheden van de ondergrond of de platen opgevangen worden. Door de kunststoftoevoeging is ook buitentoepassing mogelijk. Temperatuurswisselingen worden door de goede hechting tussen ondergrond en mortel evenals tussen mortel en keramiek opgevangen.

Voor meer informative: Wilfried Brouwer, Senior Business Manager PCI Benelux, www.basf-cc.nl/PCI reageren: redactie@bovatin.nl

Belangrijk, ook bij de buttering-floating methode (hier gebruikt: PCI Rapidflott, C2F S1): tegel aandrukken!

Rectificatie Op de achterzijde van het jaarboek Bovatin 2011-2012 staat een advertentie van de Vereniging Lijmen en Kitten (VLK). De leveranciers van tegellijmen worden in de publicatie genoemd, maar per abuis is het verkeerde webadres van PCI vermeld. De website van PCI is www.basf-cc.nl/PCI.

bovatinfo

Foto’s en tekst: Remus Aussen

Na de eerste tien XXL-trainingen… Plannen blijven nooit lang plannen bij BOVATIN. Er was de gedachte om trainingen te verzorgen voor ervaren tegelzetters die zich wilden bekwamen in het stellen van grootformaattegels. De Vereniging Lijmen en Kitten ondersteunde het initiatief, en vorig jaar werd de training door de beide organisaties goedgekeurd. Mosa levert de tegels, Rubi en de lijmfabrikanten treden, samen met BOVATIN’s technisch adviseur Piet Bakker, op als docent. Maar was er ook interesse bij de bedrijven en, niet te vergeten, bij de tegelzetters zelf…?

Volop belangstelling Er was natuurlijk vooraf gecheckt of er belangstelling was bij de tegelzetbedrijven. En die was er. Maar zou die ook daadwerkelijk tot inschrijvingen leiden? ‘Daarover kunnen we kort zijn,’ lacht Piet Bakker. ‘We hebben op dit moment ongeveer 200 inschrijvingen. Dan mag je zeggen dat de

tegelzetters in Nederland hun vak absoluut serieus nemen! En er schrijven zich nog steeds bedrijven in…

Cursusinhoud ‘Kijk, deze cursus is bedoeld voor ervaren tegelzetters. We leren deze vakmensen dus ook niet hoe ze tegels moeten zetten,

dat kunnen ze al. Nee, we gaan in op wat er goed- en wat er goed mis kan gaan met XXL-tegels. Maar vooral leggen we uit hoe je er een mooi resultaat mee bereikt, hoe je tevreden klanten krijgt en houdt. En we laten wat nieuwe gereedschappen zien, we demonstreren de effecten van verschillende lijmtypen en verlijmingsmethoden. Hechting, daar gaat het om. En de ene of de andere kam, lijm of techniek – mits goed toegepast - kan het verschil zijn!’ Ook tijdens deze cursusdag, vandaag bij het Schönox-trainingscentrumk in Alblasserdam, wordt gewerkt met de materialen van ‘het huis’. De technisch adviseurs van Schönox, Gert Jan Modderman (Noord-Oost) en Theo van Schaik (Zuid-Oost), ondersteund door Stephan Kamp (technische dienst), treden op als gastheer en als instructeurs. Jaap Westhoff (RUBI) doceert gereedschapskeuze en –gebruik. Cursusleider Piet Bakker behandelt theorie, voorschriften en klantcommunicatie. Ton Goossens van Mosa is eveneens bij de training aanwezig: ‘Het is een prima gelegenheid om weer wat mensen te leren kennen! En, zoals ik al verwacht had – ik kan meteen de nodige vragen over de tegels zelf beantwoorden!’

Foutje, één jaarsalaris

Op bezoek bij Schönox in Alblasserdam. De vloer en de tegel worden door één van de mannen van Schönox opgekamd, de helft van de tegel volgens de Butteringfloating methode.

De tevredenheidsscores van de deelnemers aan de cursus zijn behoorlijk hoog: tevreden over de lesstof, over de docenten en over de methodieken – al is het voor een aantal wel weer even wennen om in de schoolbanken te zitten. ‘Ja, het is voor een groot deel theorie!’, bevestigt Bakker. ‘De praktische handelingen hoeven we ze hier echt niet te laten oefenen, deze vaklieden hebben maar een half woord nodig. Maar de theorie, dat zijn wel een hoop halve woorden!’ In feite krijgen de tegelzetters in één dag de theoretische kennis mee om

Het leven van een tegelzetter is al zwaar genoeg

Coba kent als geen ander de bomvolle werkdag van de tegelzetter. Vroeg opstaan. Voorbereiden. Sjouwen maar. Egaliseren. Snijden. Lijmen en voegen. Alles in een hoog tempo. Dineer dan maar eens romantisch tot aan het toetje. Kies daarom Coba. EĂŠn en al gemak voor de echte vakman. Een duidelijk en overzichtelijk assortiment lijmen voegproducten. En de noodzakelijke toebehoren. Je ziet meteen wat je nodig hebt en hoe je het gebruikt. Coba levert snel. Denkt mee over kwaliteitsproducten. Geeft doortimmerd projectadvies ĂŠn tien jaar projectgarantie. Kijk, zo wordt het leven een stuk minder vermoeiend. Meer weten? Ga naar coba.nl of bel 0318-671800. Coba afbouwproducten. Makkelijk zat.

zelf een afgewogen oordeel te kunnen vellen over ondergrond, te gebruiken lijmen, lijmtechnieken, gereedschap en tegels. ‘Of dat belangrijk is? Je moet als tegelzetter erg goed weten wat je doet. Vergeet niet, je staat er soms in je eentje voor, namens jouw bedrijf. Heb je het juiste materiaal? Is de vloer ‘tegelklaar’? Een foutieve beslissing kan een werkgever zo maar in één dag jouw jaarsalaris kosten…’

Na nu Er kan nog steeds ingetekend worden; in overleg met bedrijven en docenten worden data en locaties bepaald. Hoe zat het ook al weer met de kosten: in de CAO is geregeld dat uw werknemers recht hebben op twee scholingsdagen. Als u uw werknemer geen cursus laat volgen moet u uw werknemer toch deze dagen vergoeden en mag hij deze dagen als vrije dagen beschouwen. De cursuskosten bedragen € 250,00 per persoon. Maar u kunt daar als bedrijf ook weer de nodige vergoedingen voor ontvangen: € 160,00 voor verlet € 113,50 voor de cursus Dus totaal € 273,50. De administratie voor deze vergoedingen wordt, nadat u zich opgegeven hebt, voor u geregeld. Bedrijven kunnen zich aanmelden via: bovatin@bovatin.nl, dan krijgt u de toelichtingsbrief en een formulier over de mail.

Boven: Het resultaat: rechts 95% dekking, links niet. Midden: De mannen zijn misschien iets te warm aangekleed voor de theorielessen… maar de aandacht is er niet minder door. Onder: Piet Bakker licht nog eens het belang van het ‘opstookprotocol’ toe

Tekst: Remus Aussen Foto: AFNL

Ontslaan van medewerkers: soms kun je niet anders… Járen bouw je als ondernemer aan je team. Je selecteert talenten aan de poort van de opleidingen, jij en je ervaren medewerkers leren ze de kneepjes van het vak. Je zorgt dat ze in de jaren na hun schooltijd ook hun vak bijhouden en trainingen volgen. En dan… is het 2012. En waarschuwt je financiële man je dat de kosten omlaag moeten. Je personeelskosten, welteverstaan. ‘Ja, maar als die ene offerte nou goed uitpakt…’, breng jij er nog tegenin. ‘Dan heb je nog steeds twee man te veel. Je hebt geen werk voor ze. Ga zo door, en over een half jaar kun je niemand meer betalen. Ook jezelf niet.’ Je stelt het onvermijdelijke zo lang mogelijk uit. Dan ga je rekenen. En bereid je de onvermijdelijke mededeling aan het personeel voor. Als het echt niet anders kan: hoe selecteer je? Wat is de procedure? Hoe vertel je het je ploeg? Hoe vertel je het die twee medewerkers? En hoe zorg je dat zo’n ontslagronde zowel voor jouw bedrijf als voor die medewerkers volgens plan verloopt? Truus Remkes (Aannemersfederatie Nederland) weet hoe lastig zo’n ontslagronde voor een ondernemer is. ‘Gelukkig weten de BOVATIN-leden ons te vinden. We hebben ook al diverse bedrijven door zo’n periode heen geholpen.’ In het kort: de regels Even de regels. Hoe kun je ‘inkrimpen’? Een werkgever kan een arbeidsovereenkomst pas opzeggen als het UWV een ontslagvergunning heeft verleend. Dus ook in de periode dat de ontslagaanvraag nog loopt, kun je de arbeidsovereenkomst niet opzeggen. En heeft de werkgever geen ontslagvergunning op het moment dat hij de arbeidsovereenkomst opzegt, dan kan de werknemer binnen zes maanden een beroep op de nietigheid/ongeldigheid van het ontslag.

bovatinfo

Dit kan ertoe leiden dat de werkgever verplicht is het loon door te betalen. Dit is dus wat koste wat het kost bij een ontslagprocedure NIET moet gebeuren. En dat hoeft ook niet. Meestal zal het UWV namelijk wel een ontslagvergunning afgeven als de werkgever kan aantonen dat bijvoorbeeld: • De medewerker slecht functioneert (vastgelegd in bijvoorbeeld functionerings- en beoordelingsgesprekken – houdt u die trouwens wel eens?);

Truus Remkes en Martin van der Veen: ‘Hoe goed je met je bedrijf zo’n periode als dit doorkomt, hangt sterk af van je ondernemersvaardigheden!’ • De medewerker niet (meer) geschikt is voor de functie of langer dan twee jaar arbeidsongeschikt is; • En, in deze periode natuurlijk aan de orde, er bedrijfseconomische redenen zijn en het bedrijf met minder personeel moet gaan werken. Sowieso is (meestal) geen ontslagvergunning nodig: • Tijdens een proeftijd; • Als er sprake is van ontslag op staande voet (waar dan wel zwaarwegende redenen voor moeten zijn, zoals bijvoorbeeld gevaarlijk handelen, diefstal, dronkenschap, bedrog); • Of – en dat komt steeds vaker voor – wanneer werkgever en werknemer het eens worden over beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

Beëindigingovereenkomst „Wanneer je als werkgever en werknemer overeenstemming kunt bereiken over vertrek, dan is dat natuurlijk prima”, vindt Truus Remkes, senior beleidsmedewerker

bij de Aannemersfederatie. „Je legt dan een aantal afspraken vast in een beëindigingovereenkomst. Het kan dan gaan om zaken als een eventuele ontslagvergoeding of terugkeergarantie als er weer werk is, het deel kunnen blijven nemen aan de (collectieve) zorgverzekering, enzovoorts. Van de werknemer wordt verwacht dat hij op zoek gaat naar nieuw werk; onder bepaalde voorwaarden blijft er voor de werknemer dan namelijk ook recht op WW.”

lies voor de ontslagen medewerkers tijdens de eerste maanden na ontslag dan ook vaak beperkt. „En dan kun je al een hoop goodwill verwerven door bijvoorbeeld een aantal maanden het inkomen aan te vullen tot het oorspronkelijk inkomen.” Sowieso is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ook de medewerkers weten waar ze aan toe zijn, zodat zij niet gaan onderhandelen vanuit onzekerheid. „Dan wordt het altijd duurder!”

Maar hoe begin je, wanneer duidelijk wordt dat je mensen moet gaan ontslaan? „Weet je, in 2009 waren er al de nodige bedrijven die meteen in zwaar weer terechtkwamen, en toen heb ik in onder andere de metselbranche enkele bedrijven begeleid. Ten eerste: je medewerkers weten net zoveel als jijzelf. Zij zien en voelen toch ook dat er minder werk is, of dat het ‘minder’ gaat? Het is zaak om zo veel en zo lang mogelijk gelijk op te trekken. Dus, roep ze bij elkaar, en leg uit hoe het er voor staat, en dat je maatregelen moet nemen. Vertel ze ook wanneer je een besluit neemt over hoeveel en wie – en laat daarbij zo min mogelijk tijd verstrijken. Je bent ondernemer, maar ook leidinggevende: deel ook je zorgen en je gevoel over de situatie. Leg als je dat van plan bent, ook uit dat als het tij keert, je mensen weer terug wilt nemen, en dat je je bij je keuze voor ‘wie wel, wie niet’ zult laten leiden door het afspiegelingsprincipe: een verdeling over de leeftijden. Dus een gelijk aantal 20ers, 30ers, enzovoorts. Per leeftijdscategorie geldt dan het ‘laatste er in, eerste er uit’-principe. Zo voorkom je, in lijn met de wetgeving overigens, dat je uitsluitend jongeren zou moeten ontslaan. Tijdens zo’n eerste informatiebijeenkomst kun je ook aangeven dat je benieuwd bent of er medewerkers zijn die over zo’n beëindigingsovereenkomst zouden willen praten. Dat moet je dan vervolgens natuurlijk in een persoonlijk gesprek doen.”

Maar daarna? „Veel medewerkers gaan nog steeds voor zo’n beëindigingsovereenkomst. Voor veel mensen is dit ook de kans om ‘voor zichzelf’ te beginnen, maar – je moet reëel zijn. Op dit moment is er sprake van een behoorlijke verdringing op de arbeidsmarkt, en werken zelfstandigen uit de Oost-Europese landen voor minimumprijzen. Je moet echt wat in huis hebben om nu nog voor een redelijk uurtarief te kunnen starten, en dan moet het ook nog om het ‘luxe’ werk gaan. Als het om ‘gewone meters’ gaat, staat de prijs erg onder druk.”

Ondernemersvaardigheden… „Hoe goed je met je bedrijf met name zo’n periode als dit doorkomt, hangt sterk af van je ondernemersvaardigheden. Niet alleen van je vakmanschap als tegelzetter. Je capaciteiten op het gebied van bedrijfsvoering, acquisitie en leidinggeven, de relatie die je met je medewerkers opgebouwd hebt, zulke zaken tellen mee. Misschien is dit wel dé tijd om tijd in je ondernemersvaardigheden te steken, om toch eens die cursus te volgen… gebruik ook de tijd die je overhebt, goed! De Aannemersfederatie onderzoekt op dit moment de mogelijkheden om cursussen op het gebied van ondernemersvaardigheden te faciliteren, zodat deze voor lage kosten aan de leden van de deelnemende organisaties kunnen worden aangeboden.”

Dan maar ZZP-er?

…maar je hoeft niet alles zelf te weten!

In de Wet Walvis ( Wet Administratieve Lastenverlichting en Vereenvoudiging In Sociale verzekeringswetten) is vastgelegd dat de grondslag voor de uitkering het totale loon inclusief reiskosten en -uren is. Reiskosten vervallen, en zo is het inkomensver-

„Maar je bent niet voor niets lid van de BOVATIN – en dus indirect van de Aannemersfederatie. Voor personele kwesties kun je dus bij Martin van der Veen en mij terecht. Voorbeeldbrieven, achtergrondinformatie bij procedures, model-beëindi-

Sinds 1 maart: WMCO veranderd Sinds 1 maart 2012 geldt (wijziging Wet Melding Collectief Ontslag WMCO) dat, wanneer er tijdens een ontslagronde met één of meer medewerkers een beëindigingovereenkomst wordt afgesloten, deze ook gemeld moeten worden bij de vakbond en bij het UWV – wanneer er in totaal meer dan 20 medewerkers dienen te vertrekken. Hiermee wil de wetgever voorkomen dat, wanneer er bijvoorbeeld 18 medewerkers ontslagen worden en er vier met een beëindigingsovereenkomst vertrekken, deze organisaties niet betrokken hoeven te worden

gingovereenkomsten, een voorbeeld-aanvraag voor een ontslagvergunning, dit soort zaken staan op het besloten gedeelte van www.aannemersfederatie.nl. Een inlogcode kun je als lid aanvragen via de website. Ons telefonisch advies is gratis, als het echt een zaak wordt, dan zal er een advocaat aan te pas komen en kost het geld. Maar als ik je nou vertel dat het zelden zover komt als je ons er BIJTIJDS bij betrekt? Vergis je niet, wij zijn goed op de hoogte van wat er speelt, we zitten aan tafel tijdens de CAOonderhandelingen, kennen de vakbond, we hebben onze contacten. We weten dus ook wat de betekenis is van al die weten CAOteksten, hoe ze ontstaan zijn, hoe men ze bedoelt en wil toepassen. Met alle respect, maar over die kennis beschikt een gemiddeld advocatenkantoor niet!”

Vraag tijdig advies, laat je niet leiden door emoties… Nog een paar laatste adviezen? „Nou, in ieder geval: houd er rekening mee dat een ontslagvergunningaanvraag bij UWV tijd kost, in principe een week of acht. Die ontslagvergunning is daarna maximaal 9 weken geldig! Houd een dossier bij, want als er een bezwaarprocedure komt, dan zal hoor en wederhoor toegepast worden. Ontslag wegens ziekte kan niet, tijdens ziekte wel. Alleen zal dan in de regel de opzegtermijn pas ná de ziekte ingaan.”

Remkes: „Eén gouden vuistregel: neem alleen een advocaat als het loont, als de kosten in verhouding staan tot de kwestie en het bedrag dat daarmee gemoeid is. In zo’n situatie is het belangrijk om je niet te laten leiden door negatieve emoties in de trant van ‘ik laat me niet kennen’, want dan ben je altijd te duur uit. Al begrijp ik heel goed dat je er in zo’n periode behoorlijk alleen voor staat als ondernemer, dus nogmaals – betrek ons er tijdig bij, al is het maar

om even te sparren. Wat hier binnenkomt, blijft vertrouwelijk.” Kortom: of het nou crisis is of niet – het blijft belangrijk om een goede werkgever te zijn. Ook tijdens een ontslagronde. Zoals werknemers ook de plicht hebben om, ook dan, goede werknemers te zijn. En wanneer zaken op een zakelijke, professionele en soms zelfs plezierige manier ‘in der minne geschikt’ kunnen worden tijdens een kop

koffie of een glas, dan is het resultaat altijd beter dan wanneer daar advocaten en rechters aan te pas komen. Al is het soms goed om even een derde naar het onderhandelingsresultaat te laten kijken.

Voor informatie: Truus Remkes of Martin van der Veen. remkes@aannemersfederatie.nl of vanderveen@aannemersfederatie.nl Tel. 030- 634 35 36

Tekst: Remus Aussen

Duurzaam ondernemen, ook in de tegelbranche! Op 19 januari kwamen, op uitnodiging van de Aannemersfederatie, 50 MKB-ondernemers van vier brancheorganisaties bijeen voor de aftrap van het project ‘Duurzaam Ondernemen, de sleutel tot succes’. Onder hen hadden zich ook een aantal ‘voortrekkers’ van de BOVATIN aangemeld, namelijk de tegelzetbedrijven Oostbörg, Marcelis, J.M. van Woudenberg en Van de Bilt. BOVATIN-secretaris Chris van Herpen begeleidt de groep. Planeet of Pegels? Het reclamespotje van één van de landelijke energieleveranciers is zo gek nog niet: een keurig geklede theoreticus legt aan een dame uit hoe belangrijk duurzaamheid is voor de ‘Planeet’, en een (karikatuur van een) MKB-aannemer legt uit dat het uiteindelijk om de ‘Pegels’ gaat. De aannemer maakt het onderwerp praktisch: Maatschappelijk verantwoord Ondernemen (MVO): mooi, maar wat levert het op. De insteek van ‘Duurzaam Ondernemen, de sleutel tot succes’ is ook een praktische. Het project is gestart door Syntens en TNO;

doel is vanzelfsprekend om het MVO te stimuleren, maar daarbij is voor de MKB-ondernemers – zeker in deze tijd – van belang waar er niet alleen kansen voor de branche liggen om duurzaam te werken, maar ook wat het de bedrijven aan harde euro’s kan opbrengen.

Beleid maken Inmiddels zijn er een tweetal werksessies geweest, en op 27 april vond de slotsessie plaats. Voor de tegelbranche geldt dat de vier bedrijven, samen met BOVATIN, bepalen in welke richting er ontwikkelingsmogelijkheden liggen. Daarbij staat

overigens zowel de mens- als de milieukant centraal. Hetgeen (en dan is het mooi dat twee van de lidbedrijven ook deelnemen in het IPC-traject, want daarin komt dit onderwerp volop aan bod!) betekent dat ook gezond werken een belangrijke rol speelt. Volgens Chris van Herpen is het weliswaar extra werk voor de deelnemende bedrijven, maar bewijzen ze hiermee zichzelf en de branche absoluut een dienst: ‘Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is niet alleen een kwestie van geld, gezondheid of milieu, het wordt steeds meer een voorwaarde voor tegelzetbedrijven om bepaalde werken te mogen doen. Of je nu een kleine of een grote ondernemer bent – opdrachtgevers, en zeker opdrachtgevers bij de (semi-) overheid stellen steeds vaker MVO-eisen aan bedrijven waar zij werk aan uitbesteden. Dat geldt voor de grote bouwbedrijven, voor hun opdrachtnemers, maar ook voor de gebruikte materialen, gereedschappen en werkwijze!’ In een volgende E-nieuwsbrief leest u meer over de slotsessie van 27 april.

NIEUW! FLEXcement® RAPID wit

ONFOR C

S1 E N 120

C C22 FTTEE

FLEXcement® RAPID wit heeft een extra goed standvermogen. De tegels zakken niet af.

POLYTECHNISCH BEDRIJF COMPAKTUNA®

FLEXcement® RAPID wit heeft een snelle uitharding die toelaat de ruimte na 3 uur te betreden en in te voegen.

FLEXcement® RAPID wit is bijzonder geschikt voor het verkleven van natuursteenplaten en tegels.

Ontdek al onze bouwspecialiteiten op www.compaktuna.be Industriepark - Zwijnaarde 6 | 9052 Gent | +32 9 221 11 16 | www.compaktuna.be

Lezers schrijven ‘Zo maar’ twee toekomstige vaklieden – of niet? Welk bedrijf gaf u uw eerste kans als beginnend tegelzetter? Deze jongens zijn eind augustus op het SPT in ‘s Hertogenbosch gestart met de BBL opleiding tegelzetten. Deze werkstukken hebben ze gemaakt nadat ze in 6 maanden de basisvaardigheden hebben geleerd. Voor de goede orde: het betreft hier wel zetwerk, dus er is niet voor de gemakkelijkste weg gekozen. ‘De voetballer’ is gemaakt door Maickel Wilhart, eerstejaars-leerling. De ronding wordt gemaakt door Kevin Henskens, eveneens een eerstejaars leerling.

zich wellicht de ingezonden brief van Cees van Arendonk, directeur van Bouw Educatie Groep Zuid-Oost Brabant. Ik hoop dat het bij het ter perse gaan van dit blad inmiddels wél gelukt is. En anders lopen we het risico dat we deze jongens voor de branche kwijtraken. En daar zou ik niet trots op zijn… Chris van Herpen Secretaris BOVATIN, Voorzitter SPT ‘s Hertogenbosch

De ronding en de voetballer komen voor als toets op niveau 3. Hiermee wil ik aangeven dat het opleiden via een SPT zijn vruchten afwerpt. Immers, bij een individueel bedrijf komen de leerlingen zelden aan zetwerk toe. Het is de kracht van een SPT om de jongens dit vakmanschap mee te geven. Laatst kreeg ik van een bedrijf de opmerking dat de opdrachten voor niveau 3 niet meer van deze tijd zijn, dan wel niet te maken zijn, omdat de studenten niet meer met specie (zetwerk) om kunnen gaan. Ik hoop dat deze jongens laten zien dat het wel degelijk mogelijk is als ze er maar de ruimte voor krijgen. Overigens – nog wel even een uitdaging voor de branche. Deze en andere jongens krijgen we op dit moment vanuit de SPT’s niet uitgeplaatst bij onze bedrijven. U herinnert

Nieuwsbrief met ledeninformatie (goed) ontvangen? Hebt u de E-nieuwsbrief niet ontvangen? Check dan svp de ‘spam-box’ van uw E-mailprogramma. Ook op G-mail blijft wel eens wat in de filter achter. U kunt dat checken wanneer u G-mail via uw browser opent. Niet gevonden? Of leest uw computer de nieuwsbrief niet goed? Stuur dan een mailtje naar

redactie@bovatin.nl en wij nemen contact met u op!

AQUAFIN

vochtwering.german Made ap ETAG pr -02 ov 2 ed

uw waarborgzegel tegen vocht achter tegelwerk ...en alle andere constructies in de bouw

SCHOMBURG B.V. • postbus 343 • NL-7900 AH Hoogeveen • tel: 0528-267171 • fax: 0528-267288 • info@schomburg.nl • www.schomburg.nl

Cees Pille Nieuwe beleidsmedewerker VVVF en VLK Cees Pille is per 1 januari 2012 in dienst getreden bij de VVVF. Hij is aangesteld als branchecoördinator lijmen en kitten voor de VLK en als issuemanager voor branchebrede thema’s voor de VVVF, in het bijzonder voor Duurzaam Ondernemen en Technologische Innovatie. Cees Pille (1970) heeft een studie Economie aan de Erasmus Universiteit gevolgd en was werkzaam bij VNO-NCW, laatst als directeur van Jong Ondernemen. Daarvoor was hij verantwoordelijk voor de belangenbehartiging en het ledencontact met bedrijven in de Rotterdamse regio. Ook heeft hij gewerkt als secretaris van FOA, het samenwerkingsverband van FOSAG en NOA. Het bureau van de VVVF werkt voor de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF), de Vereniging van de

Nederlandse Verfgroothandel (VVVH) en de Vereniging Lijmen en Kitten (VLK). De VVVF en VLK zijn verheugd, dat zij een ervaren verenigingsprofessional hebben kunnen aantrekken, die affiniteit heeft met de afnemersmarkten. Met hem zullen zij de kansen en uitdagingen op brancheniveau verder oppakken. De branchecoördinator is het eerste aanspreekpunt voor de leden van VLK. De thema’s die spelen bij lijmen kitbedrijven zijn duurzaamheid,

ketensamenwerking, kwaliteit, normering, veiligheid, gezondheid en milieu. Tegelzetterbedrijven kunnen met hem contact opnemen met vragen over de VLK of over ontwikkelingen in de lijmen en kittenbranche. In een volgende editie gaan we dieper met de heer Pille in op zijn werkzaamheden voor de branche.

‘Living Wall’ genomineerd voor Noord-Hollandse innovatieprijs Richard Keur visualiseert de badkamer met materialen naar keuze

In editie 2011-2 las u over de opening van de 3D-studio van het tegelzetbedrijf Keijsper-Reus van BOVATIN-voorzitter Gerard Reus. En inmiddels is het ‘Living Wall’-concept genomineerd voor de NoordHollandse Innovatieprijs! Wie tegels heeft uitgezocht en een idee voor keuken, kamer of badkamer in het hoofd heeft, kan het resultaat op de muur geprojecteerd zien met tegels en patroon naar keuze. Genoemd bedrijf heeft de primeur in de Benelux. Het concept, gebaseerd op de software van ViSoft, is mede gerealiseerd door de Vrije Universiteit.

Elke natte ruimte waterdicht met Mapei Mapei biedt de volgende waterdichtingsystemen: 1- Voor keramiek 2- Voor natuursteen 3- Voor moza誰ek 4- Met snelle producten kit

Mapesil AC voeg

Keracolor FF keramische tegels lijm

Keramastic/Keraflex Maxi S1 waterdichting

Mapegum WPS gipsplaat kimband

Mapeband PE120

kit

Mapesil AC voeg

Keracolor FF/Ultracolor Plus keramische tegels lijm

Keraflex Maxi S1 waterdichting

Mapegum WPS

cementdekvloer

Topcem Pronto aanbrandlaag

Topcem Pronto/Planicrete betonnen ondergrond

Mapei 75 jaar Tweede Mapei bos opgestart op Nationale Boomfeestdag Op de allereerste lentedag is in natuurgebied De Borkeld, nabij het Twentse Markelo, de eerste fase aangeplant van het 2e Mapei Green Innovation Bos. 75 kinderen van 3 basisscholen uit Markelo, Goor en Hengevelde creëerden zo een beschutte oversteekplaats voor dieren in het natuurgebied. Het bos is betaald uit de verkopen van zeer emissie-arme lijmproducten van Mapei. Samen met klanten en Burgemeester Jeroen Goudt van Gemeente Hof van Twente, plantte namens Mapei Nederland Maarten jan Leppink een drietal eiken. Ellen Eeftink, onder andere bekend van Idols 2005, zong samen met de kinderen het Boomfeestlied en plantte daarna zelf ook een boom. Met de aanplant van het bos is op de boomfeestdag een begin gemaakt met de aanleg van een groene verbindingszone tussen twee natuurgebieden tussen Rijssen en Markelo. Dit kleinschalige, gevarieerde gebied, biedt een leefmilieu aan veel verschillende dieren.

Mapei Nederland zet zich al enkele jaren in voor Stichting de Nationale Boomfeestdag door een percentage van alle verkochte zeer emissie-arme producten (EC1), te doneren. Hiermee worden Mapei Green Innovation Bossen gerealiseerd. Het eerste Bos werd in 2011 nabij Hertme (Borne) aangeplant. Green Innovation is een term, die binnen Mapei aangeeft, welke initiatieven zij ontplooit op gebied van ecovriendelijker werken. Voorbeelden hiervan zijn de EC1 producten, transport met de trein waar mogelijk, het hergebruik van gerecycled grondstoffen en de ontwikkeling van producten die minder stof produceren tijdens productie en verwerking.1

Snelle ecologisch verantwoorde renovatiesystemen van Mapei op Renovatie 2012 Op de beurs Renovatie (6-8 maart Brabanthallen, ‘s Hertogenbosch) toonde Mapei Nederland snelle renovatiesystemen tonen, welke zijn gebaseerd op de Green Innovation technologie van Mapei. Snelheid betekent: snelle droging en uitharding, snelle begaanbaarheid. Green Innovation betekent: zeer emissie-arm (EC1), stofarm (Low Dust), voorkomen van schimmelvorming onder vochtige omstandigheden (BioBlock®) en vuilafstotend (DropEffect®). oor groot onderhoud van natte ruimten toont Mapei haar Tegelsysteem. Hierin zijn BioBlock®, Dropeffect®, Low Dust, EC1 en snelheid verenigd. Snel en schoon werken zijn begrippen die hier naar voren komen en de verwerker helpen om tot een pri-

ma resultaat binnen de gestelde termijnen te komen. BioBlock en DropEffect zorgen voor een langere levensduur van voegen en maken ze onderhoudsongevoelig. Producten die Mapei hier toonde zijn: Mapesilent (contactgeluidsreductie in de ondervloer),

Topcem Pronto (snelle dekvloer), Planitop Fast 330 (wandreparatie), Eco Prim Grip (sneldrogende EC1 voorstrijk voor tegel over tegel), Low Dust poederlijmen en een ruime keuze aan DropEffect® en BioBlock®- voegen in vele kleuren in combinatie met kitten in dezelfde kleuren. Mapei is hoofdsponsor van de nationale Boomfeestdag. Van elke verkochte kilo producten met Green Innovation technologie, doneert zij een percentage voor het aanplanten van blijvend bos in Nederland. Mapei Nederland is gevestigd in Almelo. Actueel nieuws vindt u op www.mapei.nl

Mapei relaties bezoeken wijk Roombeek in Enschede In het kader van het 75 jarig bestaan werd op 29 februari een ontvangst georganiseerd voor Mapei relaties uit de bouwmaterialenhandel. Na een bezoek aan Mapei Nederland werden de bouwgeoriënteerde gasten rondgeleid door de architectuur van Roombeek en Twentsewelle te Enschede. Na het welkomstwoord in het Kennisoverdrachtscentrum van Mapei Nederland te Almelo, gaf directeur Maarten jan Leppink een lezing met als thema Veerkracht. Centraal hierin stond hoe Enschede het failliet van de textielindustrie en de vuurwerkramp te boven kwam en hoe Mapei Nederland de bouwcrisis gaat overleven. Ten aanzien van het laatste concludeerde Leppink dat ‘Mapei haar groei moet vinden in het bereiken van bestaande en nieuwe doelgroepen met innovatieve, duurzame oplossingen in

systemen en producten, samen met haar business partners’. Vervolgens ging het per bus naar de wijk Roombeek te Enschede. Tijdens een rondleiding werd uitgelegd hoe de nieuwe wijk in 10 jaar opnieuw is opgezet door Pi de Bruin na de allesvernietigende vuurwerkramp. Er was ruime aandacht voor het particulier opdrachtgeverschap in de wijk en de nieuwe architectuur evenals de integratie van de overgebleven textielfabrieken als industrieel erfgoed. Na de rondgang werd het

Mapei start 75 jaar festiviteiten met opera AIDA Op 9 februari jongsleden zijn de festiviteiten in het kader van het 75 jarig bestaan van Mapei begonnen. De wereldwijde aftrap vond plaats in het Teatro alla Scala in Milaan met een uitvoering van AIDA. Ook Nederlandse gasten waren hier van de partij. Voor Mapei Nederland is daarmee de eerste stap gezet naar een jaar vol activiteiten die geheel in het kader staan van dit jubileum. Onlangs bereikte Mapei ook een andere mijlpaal, door met haar omzet door de 2 miljardgrens te breken, een groei van ca 10% t.o.v. 2010. Mapei heeft een lange traditie met LaScala, het beroemdste theater van Italië. Zij was op alle fronten betrokken bij de renovatie en de uitbouw van het gebouwencomplex met bouwchemische producten en keramische, parket- en vloerbedekkingslijmen. Ruim 25 hoogwaardige producten werden in 2004 ingezet om het theater in oude luister te herstellen. Daardoor was het theater een prima locatie voor het verjaardagsfeest van de onderneming. Ruim 700 gasten uit de gehele wereld waren naar Milaan gekomen voor de opera AIDA. De volgende dag was er ruim de tijd voor rondleidingen door de analystische en ontwikkelingslaboratoria,

bovatinfo

een ontmoeting met de familie Squinzi en een bezoek aan de grootste productielocatie van Mapei. Mapei Nederland zet de feestelijkheden dit

Met Mapei op bezoek in de wijk Roombeek museum Twentsewelle bezocht, waar directeur Kees van der Meiden uitleg gaf over het ontstaan van het museum en de opzet van de collectie in de voormalige textielfabriek Rozendaal. De dag werd geëindigd in een voormalige textielvilla te Haaksbergen, Restaurant De Blanckenborgh met een sterrenproeverij. Deze culinaire afsluiting vormde een mooie gelegenheid om de dag en het jubileum te evalueren.

jaar voort gedurende de beurzen waar zij aan deelneemt (Renovatiebeurs, Parket- en Woninginrichtingsvakdagen, Architect@ work) en de evenementen (Green Innovation Mountainbike Tour, Nationale Boomfeestdag en UCI Wereldkampioenschap Wielrennen in Limburg). Daarnaast trekt zij er op uit met klantengroepen in Nieuwbouwprojecten in Twente en referentiebezoeken in Italië.

700 gasten van Mapei zagen de ‘AIDA’ van Giuseppe Verdi, in het Teatro alla Scala te Milaan…

Mapei introduceert Low Dust egalisatie: Ultraplan R Als promotor van producten die het werken gezonder, minder arbeidsintensief en schoner maken, heeft Mapei in haar Green Innovation productengamma een nieuw product toegevoegd: Ultraplan R. Ultraplan R, met de R van Reductie, is een egalisatie welke binnen toepasbaar is voor laagdikten van 3 – 10 mm. Door de Low Dust technologie wordt de stofproductie tijdens het uit de zak gieten en het mengen drastisch beperkt met wel 90%. Ultraplan R is leverbaar in een handzame verpakking van 22 kg op pallets van 880 kg. Met een Green Innovation product als Ultraplan R, werkt Mapei aan duurzaamheid door middel van het actief aanplanten

van Nederlands bos, samen met de Nationale Boomfeestdag. Van elk Green Innovation product gaat een percentage naar de aanplant van dit bos. In 2011 werd een Mapei Green Innovation bos gerealiseerd bij Hertme. In 2012 vindt aanplant plaats bij Markelo. Noot voor de pers: voor meer informatie kunt u contact opnemen met marketing@ mapei.nl of tel. 0546 – 83 60 40 Saskia Baas

Tekst en foto: BASF/PCI

Waterdichting, ontkoppeling en geluidsreductie in één product Met de nieuwe, flexibele matten Pecilastic U maakt PCI het mogelijk de werkvoortgang tijdens nieuwbouw en renovatie sterk te bespoedigen. De producent van tegellijmsystemen en bouwchemische producten biedt de verwerker een multitalent, dat na het verlijmen zorgt voor ontkoppeling, waterdichting en ook voor geluidsreductie: de geluidsreductie is 8 dB volgens de Duitse normering. Na gebruik van de mat klinken geluiden ook veel minder ‘hol’. En al kort na het aanbrengen van de mat kan keramiek of natuursteen worden verlijmd. PCI Pecilastic U kan niet alleen in droge en natte binnenruimtes, maar ook buiten, zoals op balkons en terrassen, worden toegepast. De mat is bestand tegen chemische belasting. Door de unieke opbouw van de mat kan deze ook op nog relatief vochtige ondergronden worden aangebracht, zoals op dekvloeren zodra deze beloopbaar zijn en op anhydrietvloeren bij een vochtgehalte tot 2%. Verder is toepassing op gemengde ondergronden en bijvoorbeeld houtspaanplaat mogelijk.

Niet alleen levert de eenvoudige verwerking van de scheuroverbruggende mat een tijdsbesparing op. De mat heeft ook een structuur die het lijmverbruik reduceert. Dit betekent een extra besparing aan lijm (tussen de 30 en 50%!) en arbeidstijd. PCI, onderdeel van BASF, staat voor tegellijmsystemen en bouwchemische producten voor bouwprofessionals. Zij omvatten het gehele lijmproject, van primers, egalisatiemortels, waterdichtingssystemen en XPS-hardschuimplaten tot

tegellijmen, voegmortels en kitten. Aangevuld met bouwchemische producten, zoals aangiet- en betonreparatiemortels, kleurstoffen, vezels, ontkistingsoliën en reinigingsmiddelen. Een uitgebreid assortiment, gebaseerd op de nieuwste technologische ontwikkelingen, biedt dus voor elke toepassing een geschikt product. Voor informatie: www.basf-cc.nl/PCI

Als beste getest door T&O*

*Tim & Onno

| SCHÖNOX KIM- EN HOEKAFDICHTINGSET voor natte ruimtes | Alles wat je nodig hebt voor optimale bescherming van keramisch tegelwerk tegen vocht.

I I I

| Let´s stick together | www.schoenox.nl |

Het geschil In deze rubriek wordt de praktijk van de bevindingen van IKOB-BKB en Keurhuis Nederland van de expertises onder de loep genomen. In elke editie staat er een probleem uit de praktijk omschreven. Tot de nieuwe editie van de BOVATINfo verschijnt (met daarin de oplossing of uitkomst) kunt u zelf over de praktijksituatie nadenken. Met behulp van de uitvoeringsrichtlijn voor het aanbrengen van tegelwerk (URL 35-101) kan ieder geval worden opgelost. Het geschil: voegbreedte In de vorige editie van de BOVATINfo was een analyse van de expertises van IKOB-BKB en Keurhuis Nederland opgenomen. De meeste geschillen ontstaan vanwege de esthetische eigenschappen van het tegelwerk. Dat is ook logisch, het tegelwerk vervult immers ook de rol van het verfraaien van een ruimte en meestal wordt het goed aangebracht. In 2012 zal dit ook zeker niet veranderen. In ‘Het Geschil’ worden daarom achtereenvolgens drie SGOT-expertises behandeld met daarin de onvlakheid, hoogteverschillen van aangrenzende tegelranden en de voegbreedte in de hoofdrol. Vaak is er weinig vastgelegd in overeenkomsten met betrekking tot de tegelgroep en de voegbreedte die van toepassing is. Het helpt de aannemer in tegelwerken om dit wel te vermelden. Vaak is de oplossing voor deze problemen namelijk juridisch, en niet technisch!

Foto A: verloop voegbreedte.

Foto B: verloop voegbreedte.

Nieuwbouwwoning Achtergrondinformatie: Bij een nieuwbouwwoning is een geschil over de voegbreedte van het tegelwerk. Er is geen voegbreedte overeengekomen tussen de opdrachtgever en de gespecialiseerde aannemer in tegelwerken. De gemiddelde voegbreedte is 2 mm.

Meting Op aangeven van de opdrachtgever is op een drietal plaatsen (de plaatsen waarover discussie bestaat) de voegbreedte afwijking bepaald: Meting 1: Voeg evenwijdig aan de gevel van de woning (foto A*). Het gemeten breedteverschil bedraagt hier 3mm. Meting 2: Voeg evenwijdig aan de hal (foto B*). Het gemeten breedteverschil bedraagt hier 1,6mm. Meting 3: Voeg evenwijdig aan de keuken. Het gemeten breedteverschil bedraagt hier < 1mm. * op de foto’s is het verloop van de voegen niet goed te zien vanwege de kleurnuances op de tegels, de foto’s geven wel een goed beeld van de situatie en de betreffende tegelgroep. Vraag:Voldoet de tegelvloer?

Tekst & foto’s: ing. J.R. van der Eeze, technisch manager IKOB-BKB

Oplossing ‘Het Geschil’ Bovatinfo 2011-4 Vorige keer: In de vorige editie werd een schadegeval behandeld van een vloer in een showroom. Het betreft een vloer van zeer grote oppervlak (>500m2). Na enkele jaren is er een schade opgetreden aan het vloertegelwerk. Diverse vloertegels hebben losgelaten. Onze vraag: wat was hier mis? Oplossing: Het probleem is ontstaan vanwege grote spanningen in de gehele vloerconstructie. Dit kan door een hygrische - of thermische lengteverandering of een doorbuiging van de gehele vloerconstructie zijn. Dus, verwerking: Conform paragraaf 4.4. van URL 35-101 dient de juiste verwerkingstechniek te worden gehanteerd. Voor tegels > 30x30 cm is dit buttering floating verlijmen. Op

Multifunctioneel, zuinig, stofarm

Sopro FKM XL d be

Vlo ei

d be

Du n

S1 Multiflexlijm

lis

Ega

er en

Mi d

ONDE R IJZ

tot

W stofar Tot

Minder Stof*

sto

INIG

NIE U

*dan traditionele Sopro dunbedlijm zonder toeslag

extra variabel: 4-in-1-Receptuur extra licht: tot 60 % zuiniger* extra stofarm: tot 90 % minder stof* extra standvermogen: voor grootformaat drooggeperste tegels op wand en vloer extra zeker: C2 TE S1

Verkoop Sopro Nederland BV Kruyderlaan 21a 路 3431 BM Nieuwegein Telefoon +31 (0) 30 60 50 214 路 Telefax +31 (0) 30 60 50 896 路 www.soprobv.nl

De Betere Bouwchemie

de foto’s is heel duidelijk te zien dat er geen lijm op de tegel is aangebracht voor dat deze geplaatst is. Er is dus geen sprake van buttering floating. Bij soortgelijke schadegevallen is nooit gewerkt met buttering floating. Bij het hanteren van de juiste verwerkingstechniek, in dit geval buttering floating, is kans op dit schadebeeld nihil. Het opnemen van dilataties is geen oplossing ter voorkoming van dit schadebeeld als er geen dilataties in de ondergrond aanwezig zijn. Verder is te zien dat de lijm in lange banen is aangebracht. Bij een het voldoende invleien van de tegels zal deze structuur minder goed zichtbaar moeten zijn. De tegels zijn dus niet goed in de lijm gedrukt (ingevleid) maar op de lijm gelegd. Inbedding: De inbedding is niet voldoende conform URL 35101. Voor vloertegelwerk geldt een minimum van 80% dat gelijkmatig is verdeeld over het oppervlak. Sommige fabrikanten houden in verwerkingsvoorschriften een percentage aan dat kleiner is dan 80%, tot wel 65%. Dit kan bij simpele werken tot een goed resultaat leiden. In de verwerkingsvoorschriften van de Bovatin, VNL en IKOB-BKB wordt dit echter niet geadviseerd.

Conclusie: De gespecialiseerde aannemer in tegelwerken is het eerste aanspreekpunt bij schade aan het tegelwerk. Hanteer daarom de juiste verwerkingstechniek bij vloertegelwerk! Pas buttering floating toe als het moet. Vlei de tegels goed in. Zorg voor een voldoende inbedding en blijf voldoende binnen de open-tijd en zoek de grenzen hiervan niet op. Tekst & foto’s: ing. J.R. van der Eeze, technisch manager IKOB-BKB

Lijmafdruk op losgekomen tegels

Noot: Bovendien geldt voor een verwerking met buttering floating een percentage van minimaal 95%. Tegellijmen: De tegellijmen voor een vloertoepassing zijn voorzien van CE-markering of KOMO-keur volgens NEN-EN 12004 en BRL 1011. De cementgebonden poederlijmen worden gemarkeerd als ‘C’. De hechtsterkte wordt getest volgens NEN-EN 1348 op keramische tegels type B1a (wateropneming ≤ 0,5%). Hierbij worden de proefstukken vervaardigd met aangemaakte lijm van 5 minuten oud en wordt een gewicht van 2 kg gedurende 30 seconden aangebracht op een trekkop van 50x50 mm. Het resultaat is een waarde van een lijm die zeer ruim binnen de open tijd is verwerkt en waarbij de tegel zeer goed is ingevleid. De open tijd wordt getest conform NEN-EN 1346. Dit wordt echter altijd gedaan met een keramische tegel type BIII (wandtegel, wateropneming 15 +- 3%). Het toetscriteria is de hechtsterkte. Doordat de tegel meer water opneemt heeft deze dus meer opzuigend vermogen waardoor de uitkomst hoger ligt dan bij een vergelijkbare test met een type B1a of B1b tegel! Dat de minimale hechtsterkte van poederlijmen typen C1 en C2 dus resp. 0,5 N/mm2 en 1,0 N/mm2 bedraagt is gemeten in een ideale situatie (voldoende inbedding en 5 minuten open-tijd). Wat de afname van de strekte is bij het verwerken van vloertegels (typen B1a of B1b) na 5 minuten open-tijd is (bij IKOB-BKB) niet bekend.

Lijmsporen op de dekvloer.

Kitvoeg als dilatatie.

Ik ben dan wel geen tegelzetter, maar… In deze kwartaalcolumn graaft Remus Aussen (51), de hoofdredacteurvan BOVATINfo,wat in het vak van de tegelzetter. Hebt u een onderwerp waar hij eens in mag graven? Mail het naar redactie@ bovatin.nl! Ook als u op deze column wilt reageren, natuurlijk.

Ondernemersangst? Beter van niet… Nee, aanbesteden is momenteel geen feest. Er tegenaan lopen dat er zowel in de zakelijke als particuliere markt ‘vrije jongens’ rondlopen die voor bijvoorbeeld € 10,- per meter een lastige klus aannemen, daar word je niet vrolijk van. Zeker niet als je hoort dat er zelfs BOVATIN-collega’s zijn die de schouders en de prijzen steeds lager laten hangen. In feite – dan geef je het op. Natuurlijk, je moet verder. Maar is het slim? Hoe kom je weer van die lage prijs af? Kun je het er voor doen? Kun je er kwaliteit voor leveren, of doe je het ‘minder voor minder’? Hoe kun je je tien jaar garantie dan waarmaken? Ik weet dat het naïef is om te adviseren ‘niet te laag te gaan, omdat je je collega’s mee naar beneden sleurt’. En toch… Laat de brancheorganisatie voor je werken. BOVATIN promoot kwaliteit, en laat op subtiele en minder subtiele wijze zien wat er mis kan gaan als Beun de Blindplakker de klus klaart: in dit blad, op internet, in andere media. Alleen, of samen met de Aannemersfederatie. Laat wie voor een belachelijke prijs tegelwerk eist, maar ervaren dat ook voor de klant geldt dat een prijs die te mooi is om waar te zijn, dat ook is. Slecht nieuws heeft een hoge omloopsnelheid. En de vakman zorgt vervolgens wel met ‘echt’ tegelwerk dat de branche zijn goede reputatie houdt. Kijk, ik koop mijn vuilniszakken bij voordeelzaken. Mij een zorg als ze niet van topkwaliteit zijn. Maar als ik iets koop waar ik een belangrijk deel van mijn leven van wil genieten, hoe slim

ben ik dan als ik wel een fors bedrag aan tegels besteed, en dan vervolgens de laagste prijs wil voor het werk – met het risico dat degene die verantwoordelijk is over een maand nergens meer te vinden is? En, als jij als tegelzetbedrijf (het gebeurt echt!) door een groot bouwbedrijf verplicht wordt om voor jouw werk via een aangewezen uitzendbureau blind mensen in te huren, hoe verstandig ben je dan als je dat ook doet? Wat doe je met je kwaliteit, met je garantie, met je beslist te verwachten faalkosten? Ik kan slechts voor mijn eigen ondernemerschap spreken, maar – áls ik dan om moet vallen, dan wel graag op mijn eigen manier. Tijdens de XXL-training, zo hoorde ik, schrokken een aantal tegelzetters eigenlijk een beetje van Piet Bakkers’ talloze foto’s van wat er zoal mis kan gaan met tegelwerk: „Ik durf straks geen tegel meer te zetten!” Ik zag Piet glimlachen: „Nee, dat hoeft niet, want jou gaat dit straks niet meer overkomen. Jij weet hoe het moet. Die jongens zonder opleiding, van € 10,- per meter, DIE moeten zich zorgen maken…” Ik ben benieuwd hoeveel herstelwerk van té goedkoop tegelwerk er na de huidige crisis is. Ik ben bang dat daar straks voor de vakman best wat aan te verdienen is. O, voor ik het vergeet – vullen jullie de digitale ‘showroommonitor’ nog even in? Ook als het nu niet zo goed gaat? Kunnen we namelijk over één, twee jaar met een beetje geluk tevreden terugkijken. De link staat in de laatste BOVATIN E-nieuwsbrief!

www.bovatinverzekeringsdienst.nl

Bovatin Verzekeringsdienst Alpe d’Huzes 6&7 juni 2012 Anderen faciliteren en inspireren om Goed, Gelukkig en Gezond te kunnen leven met kanker. Opgeven is geen optie! Alpe d’HuZes is het wielerevenement waarbij deelnemers op 6 en 7 juni 2012 individueel of in teamverband zes maal op één dag de Alpe d’Huez beklimmen om geld op te halen voor het Alpe d’HuZes onderzoeksfonds bij KWF Kankerbestrijding.

De eerste editie van de actie in 2006 zorgde al voor een opbrengst van ruim 370.000 euro. In 2007 fietsten ze meer dan 1 miljoen euro bij elkaar. In 2008 werd het recordbedrag van ruim 3,6 miljoen euro opgehaald en in 2009 bijna 6 miljoen. Maar liefst 12,1 miljoen was het eindbedrag in 2010 terwijl het fantastische eindbedrag van Alpe d’HuZes 2011 20,1 miljoen euro was!

Antistrijkstokbeleid De Stichting Alpe d’HuZes hanteert een strikt antistrijkstokbeleid wat betekent dat alle giften voor 100% naar het onderzoeksfonds gaan. Afgelopen jaren werd met dit geld het onderzoeks- en revalidatieprogramma A-CaRe gestart, waarmee kankerpatiënten beter en sneller kunnen herstellen. Een belangrijk en uniek onderzoek dat revalidatie voor alle kankerpatiënten binnen handbereik moet brengen.

BOVATIN Verzekeringsdienst steunt Alpe d’HuZes! Ook BOVATIN Verzekeringsdienst steunt graag dit goede doel en doet dat via Team

bovatinfo

ATOS. Voor elke autoverzekering (privé of zakelijk) die wordt afgesloten, doneert BOVATIN Verzekeringsdienst €25,- aan dit team (deze actie geldt tot en met mei 2012). Team ATOS bestaat uit 3 runners en 6 fietsers. Allemaal hebben ze hun eigen reden om te fietsen of te lopen voor het KWF. 1 op de 3 mensen krijgt kanker en net als vele anderen hebben zij ook dierbaren verloren aan deze ziekte of zijn er mensen in hun omgeving die hiertegen aan het vechten zijn. Hieronder de motivaties van een aantal teamleden: Dirk-Jan Zethof: ‘ Als je door kanker getroffen wordt heb je niets te willen of te kiezen. Je moet knokken en hopen dat je het geluk hebt te overleven.’ Carl Wilting: ‘Kanker is een niet menswaardige ziekte. Het ‘vreet’ aan je. Kanker overvalt je. Het lijkt niet bij je te horen, maar wordt werl een onderdeel van je. Het sloopt je.’ Ingrid Schouten: ‘ In mijn directe omgeving zijn al best wat mensen overgestapt naar een wereld die wij nog niet kennen; misschien is het daar wel mooier en beter. Maar de weg erheen was vreselijk. Een ziekte die je je ergste vijand niet gunt heeft ze er gebracht. Ze waren te jong, te nodig en er nog niet aan toe. Ze worden gemist. Dagelijks!’ Sietse Bergstra: ‘ Net terug van Alpe d’HuZes 2011 werd na de zomer bij mijn moeder een kwaadaardige hersentumor geconstateerd. Ongeneeslijk. Toen heeft de strijd voor mij een persoonlijk karakter gekregen. Ik heb van dichtbij meegemaakt hoe mijn moeder in 4 weken van kerngezond via de rollator uiteindelijk in de rolstoel is beland. Onbegrijpelijk!’ Jaap Vermeulen: ‘ Directe aanleiding voor mijn deelname is de hersentumor die eerder dit jaar bij mijn vrouw is geconstateerd en

waarvan geen genezing mogelijk is. Ik maak nu van heel nabij mee dat kankerpatiënten een nog veel grotere inspanning moeten leveren, niet alleen lichamelijk maar vooral ook emotioneel. Daarbij valt elke inspanning van gezonde mensen in het niet.’ Patrick de Jong: ‘Dat deze ziekte gestopt moet worden is duidelijk. Team ATOS zet zich hiervoor in, zodat er onderzoeken gedaan kunnen worden om deze ziekte te stoppen. Tijdens de rit zullen er weer een hoop kaarsjes gaan branden in de diverse bochten voor diegenen die overleden of aan het vechten zijn. Zij mogen niet opgeven en wij daarom ook niet!’ Voor meer informatie over team ATOS zie: http://deelnemers.alpe-dhuzes.nl/teams/atos/ teamactions.aspx

Stijgende premies autoverzekering Zoals bekend, stijgen komend jaar de premies van de autoverzekering. Doordat wij onze autoverzekeringen collectief kunnen inkopen, kunnen wij u een scherpe premie bieden. Uiteraard met uitstekende polisvoorwaarden. Een korting die tot wel 40% kan oplopen in vergelijking met uw huidige autoverzekering!

Steun team ATOS en daarmee de strijd tegen kanker! Sluit uw autoverzekering dus af bij BOVATIN Verzekeringsdienst. Op deze manier heeft u niet alleen een voordelige en goede autoverzekering, maar steunt u ook het goede doel! Besparen op uw zorgverzekering kan nog steeds! Bespaar niet alleen op de premie van uw au-

www.rako.eu

Het enige wat u hoeft te doen is het collectiviteitnummer van BOVATIN (207068885) door te geven aan Zilveren Kruis Achmea. Ook kunt u uw polisnummer aan ons doorgeven via info@BOVATINverzekeringsdienst.nl. Dan zorgen wij voor de rest.

NEW 24â&#x20AC;&#x2DC; HOURS COLOR SYSTEM

Bent u verzekerd bij Zilveren Kruis Achmea? Zet dan uw zorgverzekering over naar de collectiviteit van BOVATIN Verzekeringsdienst. Uw verzekering blijft exact hetzelfde alleen betaalt u 7,5% minder premie op de basisverzekering en 10% minder premie op uw aanvullende verzekering.

At right time and at right place: ceramic tiles with style and technical know-how!

toverzekering; ook op uw zorgverzekering kunt u nog steeds flink besparen!

Tip 1: Mijn Polismap Overzichtelijk uw verzekeringen inzien? Meldt u dan gratis aan voor Mijn Polismap. U krijgt uw eigen persoonlijke login code zodat u te allen tijde makkelijk online uw verzekeringen en premies kunt inzien! Tip2: Gratis verzekeringscheck Zeker in deze tijden is het goed om uw verzekeringen regelmatig te laten nakijken op onder- of oververzekering en natuurlijk of u niet te veel premie betaalt! BOVATIN Verzekeringsdienst maakt gratis een analyse van uw huidige verzekeringen en kijkt meteen of u ook op uw premie kunt besparen. Wilt u uw verzekeringen eens goed na laten kijken door onze experts? Stuur dan een kopie van al uw verzekeringspolissen naar (postzegel is niet nodig): BOVATIN Verzekeringsdienst Antwoordnummer 90172 3009 AT Rotterdam Vragen of heeft u hulp nodig? Harry Hentenaar komt graag bij u langs om met u mee te kijken. Bel dan 010-2884444 om een afspraak met hem te maken. Mailen kan uiteraard ook naar info@bovatinverzekeringsdienst.nl #33ccff logo (web color)

@bovatinVD additional Twitter web colors:

Erkenningsregeling Vrije vestiging Tegelzettersbedrijf Als gevolg van de wijzigingen in de Vestigingswetgeving worden er door de overheid geen specifieke eisen meer gesteld aan het vakmanschap van tegelzettersbedrijven. Dus iedereen, ook wanneer men niet beschikt over de benodigde ondernemers- en technische vaardigheden, kan een tegelzettersbedrijf beginnen!

Grote onduidelijkheid omtrent kwaliteit Het gevolg van de vrije vestiging is grote onduidelijkheid voor de opdrachtgever omtrent de kwaliteit die een tegelzettersbedrijf te bieden heeft. Onduidelijk voorwaarden en kwaliteitscriteria zijn derhalve troef. De kans op teleurstellingen en onoplosbare geschillen is groot.

Erkenningsregeling als oplossing Het is dus in het belang een “keurmerk” voor de kwaliteit van tegelzettersbedrijven te hebben. Teneinde het vakmanschap in de branche te behouden en nog verder te bevorderen heeft de Bond Van Aannemers van tegelwerken In Nederland (BOVATIN) daarom een Erkenningsregeling in het leven geroepen. De uitvoering van deze regeling ligt in handen van een aparte stichting: de Stichting Gespecialiseerde Aannemers Tegel- en natuursteenverwerking (SGAT).

Algemene ondernemersvaardigheden en bedrijfstechniek Om in aanmerking te komen voor erkenning dient de leiding van het bedrijf niet alleen te beschikken over algemene ondernemersvaardigheden, maar dient er ook te worden voldaan aan specifieke eisen van bedrijfstechniek en kennis van materialen en aanbrengtechnieken.

Opleiding en arbeidsomstandigheden Voorts wordt jaarlijks gecontroleerd of erkende bedrijven hebben voldaan aan de opleidingsverplichtingen voor het personeel op grond van artikel 35B van de Bouw-CAO en de eisen voortvloeiend uit de ARBO- en milieuwetgeving. Ook van de bedrijfsleiding wordt verwacht dat zij regelmatig de speciaal voor hen door SGAT opgezette cursussen en trainingen volgen.

Technische eisen, algemene voorwaarden en geschillenregeling De door S.G.A.T. erkende bedrijven dienen te werken op basis van het European Technical Report N300, hanteren de algemene voorwaarden van de BOVATIN, lossen klachten op conform de voorgeschreven Code Klachtenbehandeling en laten eventuele geschillen beslechten door de Stichting Geschillenoplossing Tegelwerken (SGOT).

Controle op werken in uitvoering Periodiek worden ook werken in uitvoering van de erkende bedrijven door inspecteurs bezocht. Naar aanleiding van deze bezoeken worden er gerichte aanwijzingen en verwerkings- en opleidingsadviezen gegeven om de kwaliteit van het uitgevoerde tegelwerk op een nog hoger niveau te brengen.

Waaraan is een Erkend bedrijf te herkennen? Nadat is gebleken dat men nog steeds aan alle eisen voldoet wordt aan een Erkend bedrijf jaarlijks een Erkenningscertificaat voor het betreffende jaar verstrekt. Daarnaast ontvangt men ook jaarlijks een schildje waarop is vermeld dat men voor het betreffende jaar is erkend. Bij het secretariaat is bovendien een lijst verkrijgbaar van de erkende bedrijven.

Erkenning staat voor kwaliteit en zekerheid Voor de opdrachtgever biedt Erkenning de zekerheid dat het betreffende tegelzettersbedrijf serieus bezig is met kwaliteit, nieuwe ontwikkelingen op de voet volgt en uiteraard werkt met goed opgeleid en gemotiveerd personeel. De werkzaamheden worden uitgevoerd op basis van de meest recente technische inzichten zoals neergelegd in de Nederlandstalige versie van het European Technical Report N300. Mochten er in de uitvoering desondanks toch problemen ontstaan, dan worden deze op professionele wijze, zonodig via SGOT, opgelost. Voor meer informatie:

S.G.A.T. Postbus 85, 7460 AB Rijssen Tel. (0548) 53 85 05 • Fax (0548) 53 85 01 E-mail: sgat@sgat.nl • Website: www.sgat.nl

SGAT nieuws Met IKOB-BKB er achter, staat zeKerheID VOOrOp KOMO-procescertificatie Gespecialiseerde aannemers: Dakdekken Leidekken Zink- en Koperwerk Tegelwerk Na-isolatie Metselen Lijmen Voegen Overig: Buitengevelisolatie Afbouw Betonreparatie Energielabels + maatwerkadvies Systeemcertificatie: ISO 9001 en 14001 VCA*/** Erkenningen: Bouwgarant SGAT Projectinrichting

IKOB-BKB: De certificeerder van het huis.

IKOBKB

Certificering biedt uw bedrijf veel mogelijkheden. Zeker in deze tijd. Het is voor uw opdrachtgevers het signaal dat u aan de aanbestedingseisen (STABU) kunt voldoen. En een bedrijf dat keurmerken kan overleggen, onderscheidt zich in de markt. Bovendien staat u juridisch sterker en zijn uw medewerkers beter gemotiveerd om hun werk kwalitatief goed uit te voeren. Meer weten over certificering? Of over de aantrekkelijke combinaties van KOMO- en ISO/VCA-certificering? Informeer dan vrijblijvend bij IKOB-BKB.

IKOB-BKB BV Postbus 298 3990 GB Houten Tel. 030 - 635 80 60 info@ikobbkb.nl www.ikobbkb.nl

Gecertficeerde erkende bedrijven van de SGAT november 2011 Bedrijfsnaam Hilhorst-Surtec Tegels & Sanitair BV Jan Groen Tegelzetbedrijf B.V. Keijsper-Reus B.V. Rijvo Tegelhandel BV SVK Tegelwerken BV Tegel-Installatiebedrijf Joma Tegelzetbedrijf Ceramics BV Tegelzetbedrijf Oostbörg BV Tegelzetbedrijf Westland / Huizen V.o.F. Tegelzettersbedrijf & Tegelhandel Wijen Tegelzettersbedrijf Marcelis BV Tegelzettersbedrijf Mutsaars BV

Plaats Kerkrade Bleiswijk Alkmaar Purmerend Alkmaar Kerkrade Rotterdam Vleuten Huizen Nederweert H’veld-Giessendam Vught

Bedrijfsnaam Tegelzettersbedrijf W. Penders Troost Tegelzetters V.o.F. Van Vugt Tegelwerken VOF Tegelzetbedrijf K. & J. Dieleman Tegelzettersbedrijf Rongen V.o.F. Den Adel Tegelwerken BV Tegelhuis C.G. van den Boogaard Tegelwerken Heijblom V.o.F. Tegelzetbedrijf Zwarthoed-Kirry BV Tegelzettersbedrijf Van Putten BV Tegelzetbedrijf Dumont Tegelzettersbedrijf Loomans BV

Plaats St. Joost Zaandam Rhoon Terneuzen Venray Molenaarsgraaf Wijk bij Duurstede Someren-Eind Volendam Houten Akersloot Someren

Aspirant erkende bedrijven van de SGAT Bedrijfsnaam Asschert Tegel & Sanitair – Tegelzetbedrijf Tegelhuis Van de Stelt

Plaats Neede Werkendam

Nuttige info voor Bovatin-leden Secretariaat

Afdelingssecretariaten

Ledenadvies

Bondsburo Bovatin Postbus 85, 7460 AB Rijssen Bezoekadres: Karel Doormanstraat 2, 7461 ER Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01 e-mail: bondsburo@bovatin.nl website: www.bovatin.nl

Noord-Holland

Bovatin Bondsbureau (voorlichting)

Hoofdbestuur

P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop telefoon (0172) 21 60 84 fax (0172) 21 04 61 mob. 06-53281208

Voorzitter:

G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon (072) 511 08 99 mob. 06-22916752 fax (072) 564 70 52 e-mail: reus.ga@gmail.com

Secretaris:

C.H. van Herpen Het Erp 9, 5388 CN Nistelrode telefoon (0412) 61 16 29 mob. 06-52654912 e-mail bovatin@bovatin.nl

Penningmeester:

J. van Haaren Maria Gorettistraat 141, 6462 XP Kerkrade telefoon (045) 5354713 fax (045) 542 21 64 mob. 06-53387342 e-mail: vaha242@planet.nl

Bestuursleden:

J. Börger Den Hamstraat 9A, 3451 BM Vleuten telefoon (030) 677 24 21 fax (030) 677 55 83 G. Hilhorst Wiebachstraat 28, 6466 NG Kerkrade telefoon (045) 544 45 42 fax (045) 544 09 73 J.G. Kol jr. Rutherfordstraat 25, 2014 KA HAARLEM telefoon (023) 510 10 18 e-mail info@kolstegelzetbedrijf.nl G.C. Kremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon (0524) 22 15 96 e-mail gccremer@hotmail.com

Juridisch adviseur:

K. Scholten Westerwerf 2 1911 JA Uitgeest mob. 06-53681859

Zuid-Holland Midden-Nederland

Oost+Noord-Nederland

G.C. Cremer Europaweg 28, 7742 PH Coevorden telefoon (0524) 22 15 96 e-mail gccremer@hotmail.com

Zuid-Nederland

P. de Jong Cambreur 8, 5171 SJ Kaatsheuvel telefoon (0416) 27 33 29 fax (0416) 27 33 29

bovatinfo

Bovatin/Technisch advies

Bovatin/BJD Advies

G.A. Reus Raadhuisstraat 18, 1829 BV Oudorp telefoon (072) 511 08 99 e-mail: reus.ga@gmail.com

Mededelingen landelijk secretariaat B. Bekhuis Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05

Techniek-Materialen-Gereedschappen P. Verlaan Valkenburgerlaan 14, 2771 DA Boskoop Tel. (0172) 21 60 84

Redactieadres Bovatinfo

Adviezen op gebied van: • Opstellen van een ondernemingsplan • Kostenbewakingssystemen • Financieringsplan • Opstellen exploitatieprognoses • Opvolgingsproblematiek • Etc.

Mededelingen Hoofdbestuur

Ambtelijk secretaris:

Bovatin Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01

Tarief € 70,- per uur. Kort telefonisch advies: kosteloos

Remus F.P.M. Aussen, Aussen communicatie & management Dwarsbleekstraat 4, 3134 EC Vlaardingen, telefoon (010) 435 22 70 mob. 06 – 242 70 953 www.aussen.nl e-mail redactie@bovatin.nl

Hoofdredactie, advertenties en nieuws diversen

P.J. Bakker Zuiderplantsoen 40, 1621 MA Hoorn telefoon (0229) 29 92 40 mob. 06-51764118 fax (084) 229 31 48 e-mail bovatin@bovatin.nl

Informatie betreffende keurings commissie:

Bovatin Bondsbureau (advies)

Kort telefonisch advies: kosteloos Tarief € 70,- per uur. Algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen • Tegels • Lijmen • Hulpmiddelen-materialen • Verwerkingsmethoden • Etc. Advies aanvragen via Bondsbureau: 0548 - 538505 Adviseur: P.J. Bakker

Redactiecommissie

Mr. T. Zanen Beukendreef 11, B-2920 Kalmhout België telefoon (0032) 36853187 fax (0032) 36853186 e-mail tzanen@hotmail.com mob. 06-20616770 G. ten Bolscher Postbus 85, 7460 AB Rijssen telefoon (0548) 53 85 05 fax (0548) 53 85 01

Kosteloos via telefoon: (0548) 53 85 05 fax: (0548) 53 85 01 e-mail bondsburo@bovatin.nl Voorlichting op gebied van: • Cordares (SFB) • Sociale Verzekeringen • CAO-bepalingen • Loonkosten • Overige verzekeringen • Bedrijfsschade • WA verzekeringen • Etc.

Postbus 85, 7460 AB Rijssen Telefoon (0548) 538 505 Fax (0548) 538 501 e-mail redactie@bovatin.nl

Tarief € 70,- per uur. Incasso: no cure no pay (zonder geschil) via tel: (00) 32 36 85 31 87 (tussen 20.00 uur en 22.00 uur) fax: (00) 32 36 85 31 86 Mob. 06-20616770 e-mail: tzanen@hotmail.com Juridische Advisering en Procesvertegen woordiging (ook bemiddeling advocaat): • Arbeidsrecht • Contractenrecht • Incasso • Huurkwesties • Soc. Verzekeringen • Subsidies • Vergunningen • Leasing • Productaansprakelijkheid • Juridische Doorlichting • Etc.

S.G.A.T. Stichting gespecialiseerde Aannemers in het verwerken van keramische- en natuur steen tegels (zie secretariaat Bovatin) Postbus 85, 7460 AB Rijssen

Voor bouwprofessionals

Waterdicht is waterdicht Compleet assortiment afdichtingssystemen voor n Badkamers en douches n Balkons en terrassen n Zwembaden n Kelders en gevels

PCI Tegellijmsystemen en bouwchemische producten

www.basf-cc.nl/PCI

Elke klus een meesterwerk

eurocol

lijmen, voegen, egaliseren Voor het maken van een meesterwerk zijn naast talent, kennis en een creatieve geest ook perfecte materialen en een professionele uitvoering van groot belang. Forbo Eurocol heeft de juiste producten en geeft graag de adviezen die nodig zijn om, met elkaar, uw klus tot een meesterwerk te maken. Bel ons, wij staan voor u klaar en tonen u graag ons talent.

Forbo Eurocol BV Industrieweg 1-2, Postbus 130, 1520 AC Wormerveer T +31 (0)75 627 16 00, F +31 (0)75 628 35 64, E info.eurocol@forbo.com, www.forbo-bonding.nl

eurocol â&#x20AC;&#x201C; the strong connection