Robbert jongerius landscape architecture

Robbert Jongerius Nationaal Rivierpark Niederrhein Waterretentie in de Nederrheinse Laagvlakte Anne de Vrieslaan, 3902 GL, Zeist 0627060108 robbertjongerius@gmail.com https://nl.linkedin.com/in/robbertjongerius Landschapsarchitect

Amsterdam Academy of Architecture Graduation Projects 2015-2016

Landscape Architecture

Robbert Jongerius Nationaal Rivierpark Niederrhein Waterretentie in de Nederrheinse Laagvlakte

In Europa wordt verwacht dat de klimaatsverandering doorzet en de schade bij rivieroverstromingen in 2050 is verviervoudigd. Dit vraag om een tijdige en structurele ingreep in de stroomgebieden van de grote Europese rivieren. Om het overstromingsrisico te verlagen is er in Nederland al na het hoogwater van 1995 gekozen voor rivierverruiming in plaats van dijkverhoging. Door op veel plekken de dijk te verleggen hebben de Nederlandse rivieren meer ruimte gekregen.

Ondanks het succes van het Ruimte voor de Rivier-project is de Rijndelta nog steeds niet veilig. Uit recent onderzoek blijkt dat de meeste rivierdijken niet aan de veiligheidsnormen voldoen. De normen zijn verhoogd en het faalmechanisme ’piping’ is meegenomen in de berekeningen. Het gevolg is dat Nederland weer een kostbare dijkverzwaringsronde staat te wachten. Daarnaast blijkt er groot gevaar voor rivieroverstroming in Nederland vanuit de Duitse Niederrhein door de zeer slechte staat van de Duitse dijken net over de grens.

Nationaal Rivierpark Niederrhein.

De Niederrheinse Laagvlakte, tussen Duisburg en Stadsregio Arnhem - Nijmegen is hét sleutelgebied voor de hoogwaterproblematiek in Nederland en het Duitse Ruhrgebied. De 18.000 hectare aan potentiele retentieruimte in het gebied kan leiden tot een waterstandsverlaging van een halve meter in de Rijn én de dijken in het gebied moeten er massaal op de schop. Het resultaat van een dergelijke ingreep is dat Nederland minder intensief de dijken hoeft te versterken en dat het Duitse Ruhrgebied en de Rijndelta waterveilig worden.

Nationaal Rivierpark Niederrhein is dé structurele oplossing voor de lange termijn. Een landreservering van deze omvang is echter bijna ondenkbaar. Daarom krijgt het rivierengebied tussen Duisburg en Stadsregio Arnhem - Nijmegen de status ‘Nationaal park’. Dit trekt meer bezoekers en investeerders naar het gebied, wat leidt tot een financiële impuls en door de status kan voorkomen worden dat deze gebieden bebouwd raken.

Het Nationaal Rivierpark Niederrhein is functioneel, recreatief, natuurlijk én innovatief. De enorme schaal van het project is een kans om grote ruimtelijke agenda’s te adresseren en te integreren in het parkontwerp.

De vier agenda’s; waterveiligheid, ecologie, recreatie en energie leveren de bouwstenen voor het park.

De doelstelling van het project is een energieneutraal, recreatief natuurpark binnen een stelsel van klimaatbestendige dijken dat de stedelijke regio’s Duisburg en Stadsregio Arnhem – Nijmegen met elkaar verbindt en beschermd.

Het rivierpark bestaat uit 13 retentiegebieden die over een periode van dertig jaar gefaseerd ontwikkeld gaan worden. Retentiegebied Schenkenschans, gelegen op de Nederlands-Duitse grens, is het pilotproject. De bouwstenen van het parkontwerp worden hier getest en het grensproject symboliseert de samenwerking tussen Nederland en Duitsland die tot de voltooiing van het park in 2050 stand houdt.

Het park wordt integraal ontworpen vanuit ruimtelijke kwaliteit, de omgeving én waterveiligheid. De ervaring in proces, ontwerp en uitvoering die in Nederland bij het Ruimte voor de Rivier-project is opgedaan kan bij dit project worden ingezet. Ook is er een betere forecasting van tijd en budget. Het totale project start met een gedeeld masterplan, concrete bouwstenen en een heldere doelstelling: Een aantrekkelijk rivierpark tussen Duisburg en Stadsregio Arnhem – Nijmegen.

Graduation date 31 10 2016

Commission members Lodewijk van Nieuwenhuijze (mentor) Jana Crepon Patrick McCabe

Additional members for the examination Peter Lubbers Roel Wolters

Robbert Jongerius Arnhem

Ijssel

Nederrijn Zevenaar

waal

Lobith

< Pilotproject Nationaal Rivierpark Schenkenschans Emmerich Nijmegen Kleve

Niederrhein Rees

Wesel

Xanten

Rheinberg

Duisburg

Masterplan: Nationaal Rivierpark Niederrhein Nieuwe watergang

rivierstrandjes

Stuwcentrale

Overlaat Turbinedam electriciteitsnetwerk

Emmerich Schenkenschans bassin

Recreatiehaven Klimaatbestendige Park dijk (1:100.000)

Parkentree

Parkentree

Agrarisch eiland 1:250

Griethauser Altrhein

Kleve Landschapsontwerp voor het pilotproject Nationaal Rivierpark Schenkenschans

Ooijbos op oude rijngeul

Zomerdijk 1:250

Landscape Architecture Extra afwateringsgeul graven

Verbreden stroomgeul

Verdinden van de Altrhein met de hoofdstroom

Afgraven 150m brede afwateringsgeul

Schenkenschans

Multifunctionele ‘bolle’ steunberm

Fase 1: Afgraven van de Griethauser Altrhein.

Aanleggen van een nieuw dijkenstelsel

Natuurlijk ‘hol’ talud

1:3

1:2 1:2

Versterken van de Winterdijk met grond die vrijkomt uit de stroomgeul

1:4

MHW +8m +6m

Nieuw dijklichaam Bestaand dijklichaam Fase 2: Aanleggen van een nieuw dijkenstelsel.

Inlaat (dempel in de dijk)

Betonnen steunconstructie Binnendijks

Brugverbinding over de drempel

Rijn

Duiker 1:2

1:6

1:2 1:8 MHW

+8m +3m

Fase 3: Aanleg van de overlaat.

Overlaat Afwateringsgeul met zijstroom Klimaatbestendige winterdijk

Breed uitstroomgebied in de hoofdstroom

Schenkenschans

Eindfase: retentiegebied Schenkenschans.

Robbert Jongerius

De klimaatbestendige parkdijk is een scherpe grens tussen cultuurland en natuurpark.

Vanaf de turbinecentrales kun je dicht bij de schepen komen.

De bassins worden markante landschapsobjecten; markante vluchtheuvels met grandioze uitzichten over de Rijn.

Landscape Architecture

Het graven van een extra afvoergeul is een kans om de relatie tussen fort Schenkenschans en de rivier te herstellen.

Schenkenschans wordt een mytische trekpleister en knoop in het recreatieve netwerk van Nationaal Rivierpark Niederrhein .

Robbert Jongerius Risico 2000 verwachte jaarlijkse schade - euro’s

Schiedam Feyenoord

Rotterdam

Rijndelta

€ 87.000.000

Ridderkerk Dordrecht

Zaltbommel

Gorinchem Tiel

Rijndelta Nijmegen

Niederrhein

Duisburg

Niederrijn

Keulen Bonn

Du

Koningswinter

e

its

Koblenz

Mittelrhein

DUITSE EIFFEL

L

FE

Middenrijn

Mullhein

Linx

Main € 49.000.000

Wesel

Dusseldorf

EI

€ 360.000.000

€ 49.000.000

SLEUTELGEBIED Rood: potentiele retentieruimte; gebieden die zijn in de afgelopen 200 jaar bedijkt, maar onbebouwd zijn gebleven.

Moezel Main

Mainz

Moezel

Oppenheim Worms Mannheim Speyer

Obenrhein Bovenrijn

€ 87.000.000

Kehl

Altbrels Neurenburg Rheinfelden

Alpenrijn

49.000.000

Alpenrhein

Verwachte jaarlijkse schade bij een overstroming langs de Rijn en de Niederrhein als steutelgebied in de hoogwaterproblematiek.

Stein

Overzicht van de stroomruimte van de Rijn van bron tot Noordzee.

Amsterdam Academy of Architecture

Architects, urbanists and landscape architects learn the profession at the Amsterdam Academy of Architecture through an intensive combination of work and study. They work in small, partly interdisciplinary groups and are supervised by a select group of practising fellow professionals.

There is a wide range of options within the programme so that students can put together their own trajectory and specialisation.

With the inclusion of the course in Urbanism in 1957 and Landscape Architecture in 1972, the Academy is the only architecture school in the Netherlands to bring together the three spatial design disciplines under one roof.

Some 350 guest tutors are involved in teaching every year. Each of them is a practising designer or a specific expert in his or her particular subject. The three heads of department also have design practices of their own in addition to their work for the Academy. This structure yields an enormous dynamism and energy and ensures that the courses remain closely linked to the current state of the discipline.

The courses consist of projects, exercises and lectures. First-year and second-year students also engage in morphological studies. Students work on their own or in small groups. The design

projects form the backbone of the syllabus.

On the basis of a specific design assignment, students develop knowledge, insight and skills.

The exercises are focused on training in those skills that are essential for recognising and solving design problems, such as analytical techniques, knowledge of the repertoire, the use of materials, text analysis, and writing. Many of the exercises are linked to the design projects.

The morphological studies concentrate on the making of spatial objects, with the emphasis on creative process and implementation. Students experiment with materials and media forms and gain experience in converting an idea into a creation.

During the periods between the terms there are workshops, study trips in the Netherlands and abroad, and other activities. This is also the preferred moment for international exchange projects. The Academy regularly invites foreign students for the workshops and recruits wellknown designers from the Netherlands and further afield as tutors.

Graduates from the Academy of Architecture are entitled to the following titles: Architect, Master of Science; Urbanist, Master of Science and Landscape Architect, Master of Science.

Landscape Architecture

Architect, Master of Science Urbanist, Master of Science Landscape Architect, Master of Science