Jordi Calvera-Master of Architecture-Project Ecovillage Inti Urcu

project ecovillage Inti Urcu Berg van de Zon

afstudeerverslag Jordi Calvera Montagut 10102013

betrokkenen motivatie

10.10.2013

inhoudsopgave

01 shug sumak kawsay 02 ishcay problematiek

afsluiting steengroeven en verwoestijning randgebied hoofdstad Quito inheemse cultuur samenwerking met de inheemse gemeenschap

03 quimsa

geschiedenis van de plek

Jordi Calvera Montagut

de nieuwe grondwet uit 2008 de ecovillage theoretisch model

vallei Mitad del Mundo en berg katekilla bestaand monument inheemse gemeenschap CarcelĂŠn Mitad del Mundo

05 pichca ontwerp

ontwikkelingsplan

landschappellijk concept

stedenbouwkundig concept

steengroeve plein

bestaande kavels: huasipungos

steengroeve buurt

getrapt systeem van collectiviteit woning

monument Berg van de Zon theater

conclusies bronmateriaal

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

04 chusco opgave

Afstudeercomissie Chris Scheen (mentor)

architect en docent AvB Amsterdam

Christien Klaufus

architect TU Eindhoven Culturele Antropologie UvA PhD in Antropologie Universiteit Utrecht

Ahmed el-Shafei

architect AvB Amsterdam PhD in Architectuur Universiteit van Parijs

Toegevoegde commissieleden Herman Kerkdijk

architect en docent AvB Amsterdam

Rik van Dolderen

architect en docent AvB Amsterdam

Adviseur vernieuwbare energiebronnen en bioclimatische architectuur Iñaki Urkía Lus

architect Escuela de Arquitectura Universidad de Navarra

Jordi Calvera Montagut

betrokkenen

Academie van Bouwkunst Amsterdam Studierichting Architectuur

10.10.2013

Afstudeerplan Jordi Calvera i Montagut

Adviseur inheemse gemeenschap Carcelén Mitad del Mundo Gustavo Vásquez

architect Universidad Central del Ecuador

Afstudeerproject

Ecovillage Inti Urcu Berg van de Zon

Gonzalo Garay voorzitter defensoría del Barrio Santo Domingo San Antonio de Pichincha

raadlid inheemse gemeenschap Carcelén Mitad del Mundo medeoprichter project ecovillage

Academie van Bouwkunst Amsterdam Studierichting Architectuur

Ignacio Balestra architect UBA Buenos Aires medeoprichter project ecovillage

Jordi Calvera i Montagut Dapperplein 32 1093GS Amsterdam 06 19930363 jordi_cal@hotmail.com

Contactpersonen Fernado Lugmaña María Loor

voorzitter inheemse gemeenschap Carcelén Mitad del Mundo contactpersoon Presidencia República del Ecuador

Met speciale dank aan Externe adviseurs Mireia Calvera Montagut en Carlos Lafarga Priego Annabel Rodríguez Arrebato Jasper Eustace Victor López Cabra Jairo Ojeda Castillo Janita Stoel Susanna Aparicio Lardiés en Juan Alonso

Jeaneth Coque

secretaria técnica del Proyecto Qhapaq Ñan Ecuador Instituto Nacional de Patrimonio Cultural, Quito Ecuador

Peter Bijvoet

adviseur theater akostiek en techniek

Rick Bruins

adviseur bamboe constructies

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Project Ecovillage

10.10.2013

motivatie

Dit afstudeerproject is een onderzoek naar een alternatief model voor peri-urbane groei in LatijnsAmerika in het algemeen en in Ecuador in het bijzonder in verbondenheid met het territorium.

Met territorium wordt hier bedoeld de ruimte waar natuur en cultuur in elkaar overgaan.

Territorium In dit onderzoek wordt ingegaan op kleinschalige vormen van territoriale zeggenschap in de periurbane zone rond de metropool Quito in Ecuador.

Ecologisch gezien kwetsbaar gebied, cultureel gezien kansrijk gebied vanwege de nieuwe grondwet uit 2008 en het toerisme in de streek.

De metropool wordt beschouwd als een bioregio van netwerken waarin kleine duurzame gemeenschappen - of ecovillages - de verantwoordelijkheid nemen voor het territorium die ze bewonen. 1 Op deze manier kunnen ze anticiperen aan de behoeften van de metropool om daaruit hun bron van inkomsten te kunnen genereren.

Dit met de nadruk op vier duurzaamheidstrategieën die de ecologische stad volgens de Territorialistische School van de Italiaanse stedenbouwkundige Magnani kenmerken: 1 Het waarderen van de plaatsspecifieke eigenschappen zoals identiteit, locale kennis, natuurlijk en cultureel erfgoed; 2 De versterking van het locale bestuur door een hoger graad van participatie van burgers in besluitvormingsprocessen; 3 De lokale verankering van werkgelegenheid; en

Als casestudy voor dit onderzoek is gekozen voor de inheemse gemeenschap Carcelén Mitad del Mundo die zich bevindt op de Equinoctiale vallei in de periurbane zone ten Noorden van Quito waar de Evenaar ligt.

Interessant aan deze gemeenschap is dat de oorspronkelijke bewoners - de huasipungueros - die door de landbouw hervormingswet uit 1964 een stuk grond hebben gekregen uit het landgoed waar ze in precaire arbeidsvoorwaarden werkten. Naast deze oorspronkelijke huasipungueros zijn nieuwe bewoners bijgekomen die geen stuk grond of woning bezitten.

De inheemse gemeenschap heeft zich weten te organiseren als een geregistreerde inheemse gemeenschap waardoor ze een juridisch persoon zijn geworden en andere wetten volgens de nieuwe grondwet voor ze gelden.

De ecovillage In deze context staat de ecovillage voor existentiële overtuigingen van sociale aard, waarbij het vooral gaat om de duurzaamheid van het leven op deze planeet. De essentie hiervan is aan de ene kant het inheems oermodel van het leven in gemeenschap en aan de andere het leven in harmonie met de natuur kenmerkend voor de levensopvattingen van deze inheemse gemeenschappen.

Op het moment dat de inheemse gemeenschappen volwaardige opzettelijke duurzame gemeenschappen zullen worden, zullen ze niet meer afhankelijk zijn van de economische situatie van het land. Ze zullen een hoger niveau van zelfvoorzienendheid en duurzaamheid bereiken en zullen streven naar een haalbare utopie: de ecovillage.

Met dit onderzoek wordt bewezen dat dit een haalbaar alternatief voor peri-urbane groei is om een beter toekomstperspectief aan kleinschalige duurzame gemeenschappen te bieden door middel van bottom-up nieuw lokalisme initiatieven.

Amsterdam, 10 oktober 2013

4 Het bewaren van contextspecifieke evenwichten tussen mens en milieu. 2 1 2

Jordi Calvera Montagut

Aan deze verstedelijkingsprocessen die door de globalisatie de homogenisering van territoria, culturen en consumptiemodellen bevordert, zit merkwaardig genoeg geen echte duurzaamheid visie achter. Een ding is duidelijk geworden en dit is dat het huidige model niet voor onbepaalde tijd in de toekomst kan worden voortgezet.

Casestudy

Dehaene M., Vandenbroeck P.; ‘De klein stad als gelokaliseerde utopie’; in Oase, Over territoria, nr. 80, blz. 85.

Idem, blz. 84.

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

In een wereld waar de huidige verstedelijkingsprocessen het ecologische evenwicht dreigen te vernietigen, is het duidelijk geworden dat er nieuwe modellen en alternatieven dienen te worden onderzocht in het kader van het verstedelijkingsdebat.

shug

10.10.2013

01

3

sumak kawsay

In de grondwet uit 2008 Hoofdstuk II Rechten Artikel 14 staat er verder: het recht van de bevolking om te leven in een gezonde omgeving ecologisch in balans die de duurzaamheid en het goede leven - sumak kawsay garandeert. Vervolgens wordt in dit Hoofdstuk Artikel 71 erkend: De natuur of Pacha Mama, waar het leven zich vermenigvuldigt en zich realiseert, heeft het recht dat haar bestaan integraal wordt gerespecteerd, met herstel van haar levenscyclus, structuur, functies en processen. Elk mens, gemeenschap, volk of nationaliteit mag van de publieke autoriteiten vereisen dat de rechten van de natuur worden nagekomen. 6

Indrukwekkend in deze verklaring is de kans die de sumak kawsay biedt om een nieuw ontwikkelingsmodel op te bouwen in harmonie met de natuur.

De Aarde is door de actie van de mens een zieke planeet geworden, de klimaat verandering is daar een voorbeeld van. De planeet zal niet veel langer de destructieve handelingen van de mens kunnen doorstaan. Waarschijnlijk zullen er in de komende jaren grote veranderingen in de wereld plaats moeten vinden in een zoektocht naar nieuwe duurzame alternatieven voor het leven op deze planeet.

Ecuador heeft met de grondwet uit 2008 de weg aangewezen die in de nabije toekomst op de Aarde zal moeten worden gevolgd.

Kichwa voor een.

Asamblea Constituyente; Constitución de la República del Ecuador 2008; Gaceta constituyente; Ecuador, 2008. Verteling JCM. 5 Idem.

6 Idem.

7 Idem.

3

4

Jordi Calvera Montagut

De sumak kawsay of het goede leven wordt het principe dat naar een nieuw ontwikkelingsbeleid leidt.

Dit nieuwe ontwikkelingsbeleid wordt gedefinieerd in de grondwet uit 2008 als het georganiseerde, duurzaam en dynamisch geheel van de economische, politieke, sociaal-culturele en milieu systemen die het bereiken van het goede leven garanderen. 7

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

In 2008 na vele jaren van politieke conflicten in Ecuador werd onder de regering van president Rafael Correa door het parlement een nieuwe grondwet voor Ecuador afgekondigd. In de preambule van deze grondwet wordt er beweerd: Wij, het soevereine volk uit Ecuador… nemen de beslissing om een nieuwe manier van leven van burgerlijke samenleving op te bouwen in diversiteit en harmonie met de natuur, om het goede leven te bereiken, de sumak kawsay… 4 Sumak betekent in het kichwa - een van de Inheemse talen uit Quitu: het oude Ecuador precolumbiaans - goed. Kawsay betekent leven. Sumak kawsay, het goede leven wordt, in deze preambule vervolgens gedefinieerd als: een samenleving die de waardigheid van de mensen en gemeenschappen respecteert; een democratisch land, betrokken met de LatijnsAmerikaanse integratie – droom van Bolívar en Alfaro-, de vrede en de solidariteit met alle volken van de Aarde.5

10.10.2013 Een zelfvoorzienende nederzetting is een gemeenschap waarin alle functies van het leven zoals wonen, voedsel provisie, energiebehoefte, ambachtswerk, recreatie, sociale leven en handel geheel aanwezig zijn in evenwichtige verhoudingen. Dit betekent niet dat deze gemeenschappen geïsoleerd van de omgeving staan, maar dat deel uitmaken van een groter geheel: de samenleving.

De samenwerking tussen ecovillages zou het mogelijk kunnen maken dat de samenleving in de toekomst zou kunnen bestaan uit ecovillages die met elkaar verbonden zijn in netwerken.

Op menselijke schaal refereert aan het aantal bewoners van de gemeenschap, de mate waarin elke bewoner voelt dat hij of zij invloed heeft op het richting geven aan de gemeenschap.

Waar de menselijke activiteiten schadeloos geïntegreerd zijn in de natuurwereld impliceert het ideaal van gelijkheid tussen de mens en andere vormen van leven. De mens poogt niet de natuur te domineren, maar zoekt zijn plaats daarin. In de praktijk leidt dit principe tot de cyclische benadering van de natuurbronnen: het gebruik van de vernieuwbare energiebronnen, het recyclen van de afvalstroom en het vermijden van giftige en schadelijke stoffen.

8

De gezonde ontwikkeling van de mens betekent eveneens een gebalanceerde benadering om aan de menselijke behoeften te voldoen. Fysieke, emotionele, mentale, culturele, sociale en spirituele behoeften die niet alleen op individueel niveau plaatsvinden, maar ook op het niveau van de gemeenschap als geheel.

Leven in harmonie met de natuur en met anderen, met speciale aandacht op het voorkomen van isolement en sektarisme De interactie met de omgeving staat hier centraal.

Die succesvol voortgezet kan worden voor onbepaalde tijd in de toekomst impliceert het principe van duurzaamheid en forceert een soort eerlijkheid. Een ecovillage mag niet steunen of zich laten financieren met activiteiten die in conflict zijn met dit principe ergens anders in de wereld. Het betekent volledige toewijding aan de non-exploitatie van andere delen van de wereld.

Dit zijn de vijf theoretische principes waaraan de ecovillage als theoretisch model dient te voldoen.

Dit model past in de geest van de grondwet uit 2008, het destilleert de essentie van de principes die verwerkt zijn in deze grondwet. De ecovillage is een georganiseerd, duurzaam en dynamisch geheel van economische, politieke, sociaal-culturele en milieu systemen die garanderen het bereiken van het goede leven. Een eerlijke manier van leven waar - niet meer dan noodzakelijk is - uit de natuur wordt gehaald.

De ecovillage is een duurzaam alternatief voor het leven in harmonie met de Aarde.

Gilman R.; ´The Eco-village Challenge´ uitgegeven in Living together IC#29.

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Het is in deze context waar het theoretisch model ecovillage bij hoort. Een ecovillage kan worden gedefinieerd als een zelfvoorzienende nederzetting op menselijke schaal waar de menselijke activiteiten schadeloos geïntegreerd zijn in de natuurwereld op een manier die de gezonde ontwikkeling van de mens bevordert en die succesvol voortgezet kan worden voor onbepaalde tijd in de toekomst. 8

Jordi Calvera Montagut

de ecovillage theoretisch model

ishcay

10.10.2013

02

9

problematiek

natuur

Volgens de grondwet uit 2008, wordt het recht van de bevolking erkend om te leven in een gezonde omgeving ecologisch in balans die de duurzaamheid en het goede leven - sumak kawsay - garandeert.

Uit onderzoek is gebleken dat door de exploitatie van de steengroeven, het aantal silicosis gevallen bij de bevolking uit dit gebied ver boven het gemiddelde uitsteekt en de levensverwachtingen veel lager is.

Nadat de nieuwe grondwet werd afgekondigd, werd een steengroeve aan de rand van de nederzetting van de inheemse gemeenschap gesloten met de economische gevolgen die dat op de bevolking heeft gehad.

In de vallei als gevolg van de niet duurzame exploitatie van de natuurbronnen - zowel de steengroeven als de houtkool industrie - heeft er een ernstig probleem van verwoestijning opgetreden.

Randgebied hoofdstad Quito De inheemse gemeenschap dreigt te worden opgeslokt door de ongebreidelde groei van de hoofdstad Quito met zijn stadsuitbreiding en infrastructuurplannen. Het belangrijkste van deze infrastructuurplannen is van de As Manta-Manaos.

Deze as zou de Ecuadoraanse stad en de stad Manta aan de Stille Oceaan verbinden met de Braziliaanse stad Manaos in de Amazonie als nieuwe handelsroute.

Dit zou inhouden het bouwen van een zes baans autosnelweg met zwaar verkeer.

cultuur

9

Kichwa voor twee.

Door de botsing der beschavingen dreigt het gevaar dat de oeroude inheemse cultuur uit dit gebied voorgoed verdwijnt. Het kichwa – een van de drie officiële talen in Ecuador die wordt gesproken in het onderzoeksgebied – staat op het punt te verdwijnen.

Hoewel ouderen uit de inheemse bevolkingsgroepen nog steeds deze taal spreken, kunnen de jongeren dit niet meer. Dit zou kunnen betekenen het uitsterven van zowel de Kichwa taal, als de hele oeroude inheemse cultuur.

In het herinrichtingsplan wordt een standpunt ingenomen ten opzichte van deze problematiek.

Er worden aannames gedaan over de verschillende mogelijke scenario’s in de toekomst, om op deze feiten te kunnen anticiperen, mogelijke alternatieven te kunnen voorzien en deze in het ontwerp op te nemen.

Jordi Calvera Montagut

Afsluiting steengroeven en verwoestijning

Inheemse cultuur

Samenwerking met de inheemse gemeenschap Uniek aan het plan is dat de samenwerking al een invloed heeft gehad op de inheemse gemeenschap.

Voor deze tijd maakte de gemeenschap onderdeel van het metropolitaanse district Quito en was onderhevig aan de ongebreidelde groei van de metropool en zijn infrastructuur plannen.

Sinds de bevolking inmiddels erkend is als een geregistreerde inheemse gemeenschap op grond van haar indiaanse etniciteit, vindt besluitvorming plaats in openbare vergaderingen waarbij nog steeds de wetten gelden die gebaseerd zijn op oeroude kennis, de kosmologie van de Andes en in harmonie leven met de natuur.

In de nieuwe grondwet van Ecuador is in 2008 het recht verankerd te leven in een gezonde omgeving die ecologisch in balans is. Hierop kan wat Carcelén betreft geen inbreuk worden gemaakt door plannen op een hoger planniveau.

Haar gebieden zijn bovendien niet te onteigenen, met als gevolg hiervan heeft de gemeenschap het plan voor een nieuwe autosnelweg weten te stoppen en zijn ze in gesprek met het ministerie van publieke werken om gezamenlijk aan een geschikt alternatief te komen. Zonder deze nieuwe grondwet zou de gemeenschap geen schijn van kans hebben gemaakt.

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Een nieuwe manier van leven van burgerlijke samenleving op te bouwen in diversiteit en harmonie met de natuur, om het goede leven te bereiken, de sumak kawsay… wordt verklaard in de grondwet.

De werkelijkheid in Ecuador in het algemeen en het gebied gekozen voor dit onderzoek in het bijzonder - de vallei waar San Antonio de Pichincha ligt – staat in conflict met de richtlijnen op de nieuwe grondwet.

In de context van het onderzoek zijn er drie aspecten die de problematiek op dit gebied kunnen beschrijven.

6M

10.10.2013

E1

an ta

evenaar bia lom a Co Norte r r a a Ib E35 merican a Pan

vallei Mitad del Mundo

economisch centrum

0

vallei Cumbayá Tumbaco

E3 5

E28

E35

historisch centrum

Jordi Calvera Montagut

Quito Noord

vallei de Nayón

ven tha luch

E35

gemengde bestemming Calderón

5 E3

vallei Los Chillos

gemengde bestemming Quitumbe

vallei Conocoto

1:400.000 Qhapaq- Ñan monumento Mitad del Mundo onderzoeksgebied Lulumbamba bestaande hoofdwegen

yaquil E30 Gua

stadsgroei metropool Quito naar de nabij lager gelegen valleien

E3 Pan 5 Cuen am eric ca Per ana ú Sur

nieuwe geplande hoofdwegen evenaar

distrito metropolitano de Quito

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

E28 El C oca Perú

Quito Zuid

3506 inwoners/ km² 3506 inwoners/ km² 3506 inwoners/ km² renta per cápita US$ 30.300 cápita US$ 30.300 renta perper cápita US$ 30.300 0 mrenta NAP m NAP 0 m0NAP

Nederland NL Nederland NL 16.730.632 inwoners Nederland NL

16.730.632 inwoners 37.354 km² inwoners 16.730.632 37.354 km² 37.354 km² 447,9 inwoners/ km²

447,9 inwoners/ km²

447,9 inwoners/ km²

Jordi Calvera Montagut

10.10.2013 52°22’23’’ N EE 52°22’23’’ NNederland 04°53’32’’ hoofdstad uit04°53’32’’ hoofdstad uituit Nederland hoofdstad Nederland 790.654 inwoners 790.654 790.654 inwoners 219 km² inwoners km² 219219 km²

Amsterdam AMS 52°22’23’’ N 04°53’32’’ de E Quito UIO San Francisco San Francisco de hoofdstad uitZNederland 00°15’00’’ 78°35’00’’ W Quito UIO 00°15’00’’ Zuit 78°35’00’’ hoofdstad Ecuador W 790.654 inwoners hoofdstad uit Ecuador inwoners 2192.239.191 km² 2.239.191 324 km² inwoners 3506 inwoners/ km² 324 km² 6900 inwoners/ km² renta per cápita US$ 30.300 6900 inwoners/ km² cápita US$ 2.840 0 mrenta NAP per rentam per cápita US$ 2.840 2850 boven zee spiegel 2850 m boven zee spiegel

Nederland NL Ecuador EC 16.730.632 inwoners 15.223.680 inwoners Ecuador EC 37.354 km²

283.561 km²inwoners 15.223.680

447,9 inwoners/ km² 283.561 km² 52,5 inwoners/ km² 52,5 inwoners/ km²

Quito Quito

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Amsterdam AMS Amsterdam AMS Amsterdam AMS 52°22’23’’ N 04°53’32’’ E

metropool Quito

inheemse gemeenschap

monument evenaar

au

to s

ne

lw eg

geregistreerde inheemse gemeenschap

assemblĂŠe geregistreerde inheemse gemeenschap

bestuur geregistreerde inheemse gemeenschap

onderdeel van de etnische nationaliteit Kitu-Kara

DW ET ON GR

geregistreerde inheemse gemeenschap

autosnelweg alternatief ingeleverd bij het ministerie door de geregistreerde inheemse gemeenschap

au

to s

ne

lw eg

Grondwet 2008 hofdstuk 4 Rechten van de gemeenschappen, volkeren en etnische nationaliteiten artikel 57.4. De eigendom behouden van hun gebieden die onvervreemdbaar, onverdeelbaar en niet te onteigenen zullen zijn

ontwikkelingsplan geregistreerde inheemse gemeenschap

vertaling JCM

geschiedenis van de plek

Uit het vooronderzoek bleek dat er in de omgeving van de berg Katekilla - de Berg van de Zon- binnen een straal van 50 km- een aantal archeologische overblijfselen zich bevinden uit de precolumbiaanse tijd. Deze overblijfselen vormen met deze berg als centrum een geometrisch stelsel dat de Kosmos weerspiegelt, namelijk de schijnbare beweging van de Zon: de solstitia en de equinoxen.

Op de top van de berg werd rond het jaar 700 n.

Chr. een zonnekalender gebouwd dat de exacte positie van de Evenaar met indrukwekkende precisie markeert. Deze berg heeft daardoor een grote symbolische waarde in de inheemse kosmologie.

Er worden daar verschillende ritueele ceremonies gehouden die te maken hebben met de bijzondere lichtinval op de Evenaar.

Toch blijft de Katekilla -de Berg van de Zon-, zijn symbolische betekenis en zijn historische functie als ruimtelijke organisator onbekend voor de bevolking.

10

Daarentegen is in deze vallei in de jaren 80 van vorige eeuw een monument op de Evenaar gebouwd dat een massa toeristische attractie is geworden.

Zoals dit op de beelden te zien is, klopt dit niet helemaal. Dit monument staat ongeveer 250 meter ten Zuiden van de Evenaar op het einde van de hoofd as van de stad San Antonio de Pichincha.

In het jaar 1964 is er in het land een landbouw hervormingswet van kracht gegaan. Dankzij deze wet hebben de inheemse medewerkers die in heel slechte arbeidsvoorwaarden bij verschillende landgoederen -of in het Spaans haciendas- arbeid verrichtten een stuk grond gekregen -huasipungo genoemd-. Zo is het ontstaan de verkaveling van de inheemse gemeenschap. Elke familie bezit een kavel waar langs de historische as wordt bewoond en aan de achterkant landbouw wordt gepleegd en dieren worden gegroeid.

Kichwa voor drie.

Quito

pyramiden CochasquĂ­

Pambamarca

10.10.2013

10

Jordi Calvera Montagut

archeologische site zonnenkalender

quimsa

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

berg Katekilla

03

10.10.2013

berg Katekilla

aansteken van het nieuwe vuur op de lente equinox

aansteken van de heilige tabak op de lente equinox

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Jordi Calvera Montagut

ritueele ceremonies

10.10.2013

bestaand monument

monument op de evenaar

monument op het eind van de hoofd as stad

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Jordi Calvera Montagut

markering evenaarlijn?

10.10.2013

inheemse gemeenschap Carcelén Mitad del Mundo vallei Mitad del Mundo 1:30.000

bestaande verkaveling huasipungos 1:10.000

fam

izue

ilie c

MONUMENT

fam

ilie

fam

te

hipa

ntas i

isa

ilie l

fam

ilie

- MANTA

San Antonio de Pichincha

RIV

IER

VIL

LO R

ITA

BERG Inheemse gemeenschap Carcelén Mitad del Mundo

fam i mor lie ales fam i gua lie ñun a

ara

maz

azb

and

a

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Ciudad Mitad del Mundo

QUITO AUTOWEG

evenaar breedtegraad 00˚00’00”

ilie v

fam

KATEKILLA

Jordi Calvera Montagut

landbouw hervormingswet uit 1964

chusco

10.10.2013

04

11

opgave

Als afstudeerproject is een strategisch plan ontwikkeld, waarmee de noodlijdende inheemse gemeenschap een toekomstperspectief wordt geboden en waarmee ze zich teweer kan stellen tegen de groei van de metropool.

11

historische as Qhapaq Ă‘an

De naam Berg van de Zon synthetiseert deze twee uitgangspunten waarop het plan is gebaseerd: aan de ene kant de Berg als symbool van de verbondenheid van deze mensen met de grond -de Aarde- en aan de andere kant de Zon, als symbool van de inheemse kosmologie -of visie van de Kosmos- die vandaag nog leeft bij deze inheemse gemeenschap.

Dit gebeurt in dit plan door een veelzijdige benadering van de ontwerpopgave, leidend tot een dynamische samenhang tussen landschappelijke, stedenbouwkundige en architectonische ingrepen.

Kichwa voor vier.

kavel -huasipungo- familie Chipantasi

vulcano Kayambe zichtbaar vanuit de vallei

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

gemeenschap park

In mijn herinrichtingsplan voor deze gemeenschap wordt op grond van haar inheemse etniciteit de kans geboden om een plan te realiseren dat op specifieke wijze de verbondenheid van de bevolking met haar territorium versterkt.

Dit plan is een onderzoek naar een alternatief model van duurzame peri-urbane groei in de vorm van een ecovillage -of zelfvoorzienende gemeenschap- die verankerd is op het territorium, als gebied waarin natuur en cultuur in elkaar opgaan.

Jordi Calvera Montagut

Hoog in de Andes gebergte van Ecuador tussen de besneeuwde vulcano’s, in de Vallei Mitad del Mundo, ligt de nederzetting van de inheemse gemeenschap CarcelÊn Mitad del Mundo aan de voet van de berg Katekilla. Deze nederzetting dreigt te worden opgeslokt door de ongebreidelde groei van de hoofdstad Quito.

10.10.2013

workshops inheemse gemeenschap antropologische fotografie technieken vertrekpunt van het ontwerp

bloemen

afval

afval

omsluiting

kinderspellen

eten aan het voetbalveld

bouwafval

voetbaltoernooien

basketbaan

rommel

sporten in familie

cactusvijgen

de steengroeve

de berg de

vervuiling milieu

mingas

rivier omgelegd brug loopt gevaar de

mijn

afval

woonkamer

mijn

mijn

mijn

slaapkamer

mijn

pluimvee

slaapkamer

smal

en

klein

kippen

badkamer heel

klein

buiten een rommel

cavia’s

uitzicht

groot huis

veel ramen

workshops uitgangspunten programma

vol met ratten heffen

stof

dronkenlappen

alleen maar afval gooien

uitzicht

de

berg huisje

alle huizen uit San Antonio

zichtbaar

zo groen de bomen

goed verzorgd

en dit

tuin

schoon en opgeruimd

volley

kinderspellen

deze

omsluiting

in het weekend

deze deur

rivier

vroeger was de schoon... nu is vervuild

de berg

mijn

slaapkamer mijn bed

de bomen zijn dood

mijn

ze vernielen de berg

de bomen

mijn

mijn

huis

keuken daar eten we

vitrines om alles op te bergen

kamer

mijn kamer is

de keuken de leidingen zijn zichtbaar en er is geen opberg de tafel ruimte de bank en het huis het bed naast elkaar is niet

mijn kamer heeft een eigen badkamer heeft alles

af

groep 03 03 Paola Paola Tapa, Tapa, Rosa Rosa Mera Mera en en Yadira Yadira Rodríguez Rodríguez groep

kinderspellen

toiletten landschap ruimte om te delen met familie en vrienden

gemeenschap

bomen

zijn mooi

zaal af

de is niet

straten

kiosk

grote voetbalveld om te genieten met buren en vrienden

bomen afval

zonder bestrating

sporten

groep 04 04 Estela Estela Guamanzara, Guamanzara, Manuel Manuel Cabascango, Cabascango, María Fiallos en Santiago Chipantasi groep

de bergen voetbalveld voetbaltoernooien

kinderspellen grondaarde straatklinkers baseball

basketbaan

stof

voetbalveld

spelen

stof is schadelijk voor de gezondheid

etenverkoop

bomen

groen gras

volwassenen bezig kinderen spelen

voleybaan

houten vuur

paarden

bergen

rivier

vervuild

zwembad met koud water

bouwafval

septic tank

drugs en alcohol

steen

de

zaal af

is niet

instortingsgevaar

ingebroken

de

mijn

brug

vervuilde rivier

woningnood

alle vruchten en fruiten

multifunctionele zaal gemeenschap

rivier vervuild

vruchtbaar grond

groene gebieden citroenen oogsten

de

brug

een schone rivier om te zwemmen

zwembad mooie met koud water toeristen op de Katekilla

aan het instorten

strekdam

huis

de deur stort in het van mijn vader waar ik woon

binnen is een puinhoop alles ligt opgestapeld

afval

heuvel La Marca

de vulaan Pululahua

ruim

te groot voor mij

ik hou van het model de trappenhuizen en het zwembad

dakpannen op de berg tuin

dit huis is niet af

van betonblokken hou ik niet van

uitzicht

dit huis is niet

af

het is niet mooi

stof is schadelijk

mijn huis ruim huis stof gemak ecologisch huis beveiliging elektriciteit bekabeling met planten en dieren bestrating gevaarlijk ondergronds veiliger

om inbreken te voorkomen

ruimte om te

mijn tuin zaaien en oogsten mijn slaapkamer dit is het huis is smal houtenvuur de slaapkamer van waar ik werk... mijn dochter is klein waar ik toezicht houd

de keuken van

mooie kleuren

van

heuvel Jarata ingezaaid veld en de heuvel

landschap

gevaar van overstromingen

onveilig

ondergrondse waterbronnen

bouwafval

woningnen aan de rivier

het huis is niet

huis

de buitenkant mooi mijn bed, mijn keuken volleybalbaan en mijn kast

op het instorten

la Mitad del Mundo toeristische plek

elektrische beveiliging

huisnummer eigen huis

gevaar hangjongeren

afval

beveiliging

omsluitingsmuur

trappenhuizen mooi gebouwd

voetbaltoernooien

afval

strekdam

blauwe ramen mooie kleuren bomen elektrische deuren en schaduw

groep 05 05 Carmen Carmen Mera, Mera, María María Cabezas Cabezas en en Susana Susana Chipantasi groep

meer bevolking

planten en bomen

bergen

mijn neefjes

eten aan groene gebieden heuvel Katekilla zonneklok bestrating de schaduw toiletten straten van grondaarde afval voetbalveld bestrating gemeenschap condominia chirimoya boom de zonnekalender geschikt vervoer het park bomen en schaduw meer huizen

bergen

niet zichtbaar

huis steen mooi ditvind ik niets hout en uitzicht dakpannen aan de rivier

op de berg

groot

omsluiting

dakpannen

groep 02 02 Karla Karla Carrera, Carrera, Rosa Rosa Changoluisa Changoluisa en en Mónica Miquinga groep

autos

door de

mooi

kleine ruimte voor een gezin van vijf keuken, woonkamer en slaapkamer afgescheiden met een laken

waar mijn zoon slaapt, de rest van de kinderen slaapt met mij

gras, supirrosa en rivierkeien

ecologisch

de huizen van steen het miduvi hout en ruim huis dakpannen

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

landschap

Jordi Calvera Montagut

groep 01 01 Cecilia Cecilia Guamanzara Guamanzara en en Nataly Nataly Cabascango Cabascango groep

Het concept van dit herinrichtingsplan is een ontwikkelingsplan gebaseerd op twee concrete voorstellen: verbetering van de bestaande kleinschalige landbouw geïntegreerd met de directe woonomgeving en rurale toerisme als nieuwe bron van inkomsten, zodat de gemeenschap een hoger niveau van zelfvoorzienendheid bereikt.

Dit ontwikkelingsplan zal door de inheemse gemeenschap ingeleverd worden bij de gemeente, die verplicht is om ze te helpen wat betreft infrastructuur en voorzieningen.

Landschappelijk concept Het landschappelijk concept is gebaseerd op het hydraulisch plan. Dit plan houdt in: het herstellen van de vervuilde rivier, het herleven en het uitbreiden van het bestaande irrigatiesysteem om een hogere landbouw productiviteit te bereiken en om de verwoestijning en de erosie aanwezig in het gebied tegen te gaan.

Met als middel het toepassen van low-tech duurzame technieken die door de bewoners zelf te bouwen en te onderhouden zijn, zoals een hydraulisch ram pomp om het water berg omhoog te brengen.

Stedenbouwkundig concept Het stedenbouwkundig concept is gebaseerd op een periferisch spreiding van de voorzieningen in verbondenheid met het territorium. Het bestaande park, een centrum voor vernieuwbare energieën en het Qhapaq Ñan museum -de historische as waarlangs de gemeenschap ligt- en de nieuwe steengroeve buurt. Het gaat om verspreiden voorzieningen territorium gebonden die elkaar versterken en een geheel van de gemeenschap maken.

pichca

12

ontwerp

Op de lijn van het geometrische stelsel dat de Kosmos weerspiegelt en die de gemeenschap doorkruist wordt een museum toegevoegd. Dit museum is opgedragen aan de Qhapaq Ñan -als historische as waarlangs de gemeenschap is georganiseerd. Er worden de archeologische resten die te vinden zijn in de gemeenschap tentoon gesteld. Deskundigen schatten dat er ongeveer 20 archeologische resten per vierkante meter te vinden zijn op het gebied.

De fysieke connecties worden versterkt door de aanwezigheid van rurale toerisme hutten langs de fietspaden en watersloten die de kavels tussen historische as en berg as omsingelen. Ze staan langs de irrigatie landbouw grond die bij het bestaande woonerf in de kavel of huasipungo hoort en worden een nieuwe inkomstenbron voor elke huishouden.

In het plan is ter plaatse van de voormalige steengroeve een toeristisch centrum gepland dat een deel van het toerisme van het bestaande monument aantrekt en dat de toegangspoort vormt tot een educatieve route naar de berg Katekilla. Dit centrum wordt de nieuwe socio-economische motor van de gemeenschap, met het hergebruiken van de steengroeve als symbool voor een nieuw begin.

De terrassenbouw is de bouwmethode dat zorg voor de organische wijze waarop de bebouwing verankerd wordt met de aarde. Deze terrassen volgen de vorm van de berg en maken het mogelijk om op de berg te bouwen. Op deze manier worden ze de overgang van landschap naar stedenbouw en van stedenbouw naar architectuur, omdat de bebouwing onderdeel of schakels zijn van deze terrassen.

Deze bouwmethode houdt in het duurzaamheidprincipe dat wat uit de grond -uit de berg- wordt gehaald, wordt gebruikt om daarmee ter plaatse te bouwen.

Steengroeve plein Het toeristisch centrum omvat een monumentaal gebouw dat het verloop van de zonnebaan op de Evenaar tijd/ruimtelijk zichtbaar maakt. Het gebouw functioneert tevens als gemeenschaphuis. Er is een marktplein aan verbonden en een openluchttheater waar traditionele dansgroepen optreden.

Het steengroeve plein is georganiseerd langs twee assen: De fysieke as monument- marktplein staat op het verlengde van de hoofd as van de stad als tegenpool van het bestaande monument.

De symbolische as monument- openluchttheater staat voor de verbinding met de piramiden van Cochasquí, het inheems in de traditionele dansen die ze presenteren en de muziek die ze spelen.

Uit de schema’s is de afscheiding te zien tussen interne en externe routing en de multifunctionaliteit van de verschillende ruimtes bij verschillende evenementen.

Context In dit stedenbouwkundig concept van perifere spreiding van de voorzieningen in verbondenheid met het territorium wordt de bestaande verkaveling -of huasipungos- de connectie tussen de twee tegenpolen: het gemeenschap park voor intern gebruik en de steengroeve buurt gericht aan de bezoekers.

Het wonen tussen twee polen van collectieve betekenis gebeurt in de bestaande woonerven.

Iedere woning heeft mogelijke uitgangen naar twee verschillende werelden: het park of de steengroeve.

Iedereen woont op deze manier een bijzondere plek in de gemeenschap in relatie tot deze centra.

Steengroeve buurt

Getrapt systeem van collectiviteit De terrassenbouw bepaalt in dit ontwerp tevens het zoneringprincipe. Het gaat om een getrapt systeem van collectiviteit. Als een nederzetting is zijn een aantal elementen die met elkaar worden verbonden, zijn de elementen in dit geval vier huizen die een collectief plein met elkaar delen op het kruispunt tussen de horizontale en de verticale verbindingen.

De terrassen zorgen er zowel voor de horizontale verbinding -toegankelijk voor voertuigen-, zoals voor de verticale verbindingen door de ingebouwde trappen die de verschillende niveaus van collectiviteit met elkaar verbinden. Maar ook door hoogteverschillen zorgen ze er ook voor scheiding of verbinding tussen deze niveaus. Hoge hoogteverschillen scheiden, lage hoogteverschillen verbinden zoals in het schema te zien.

Woning De woning als schakel van de terrassenbouw is de laatste stap van de overgang van landschap naar stedenbouw naar architectuur.

Op deze manier wordt de steengroeve buurt een berg dat een gebouw is, en een gebouw dat een berg is, afhankelijk van de perspectief vanuit het wordt gekeken.

De woning zorgt voor de integratie tussen wonen, werken, landbouw en toerisme om territorium en bebouwing zowel productief als cultureel met elkaar te verbinden.

12

Kichwa voor vijf.

10.10.2013

05

Monument Berg van de Zon De inspiratie voor dit gebouw komt in eerste instantie uit de apacheta dat te zien op de beelden. Een apacheta is een stapel stenen dat de oorspronkelijk bewoners van Zuid-Amerika als offers meenamen als ze verschillende heilige plekken -zoals vulkanen, bergen, meren, watervallen o.a.- bezochten.

Het monument wordt de poort naar de heilige berg Katekilla waar de Zon twee keer per jaar precies loodrecht op de oppervlakte van de Aarde staat en op die dagen om twaalf uur in de middag de schaduw nul voor een kolom is.

De apacheta staat als symbool dat iedere bewoner van de inheemse gemeenschap zijn steen kan bijdragen aan de bouw van dit gebouw als offer aan de heilige berg, zoals deze berg in de inheemse Andes kosmologie wordt beschouwd.

De vorm is de synthese van Berg en Zon. Berg van steen neemt de vorm uit de topografie over, de zonnekoepel wordt met zonnelicht gevuld. Op deze manier wordt dit gebouw de verbinding van de inheemse gemeenschap met de Kosmos.

De kosmische schaal als vierde schaal niveau naast het landschappelijk, stedenbouwkundig en architectonisch.

Dit monumentaal gebouw maakt het verloop van de zonnebaan op de evenaar tijd/ ruimtelijk zichtbaar.

De droge astronomische gegevens kunnen met behulp van een 3D-programma in een ruimtelijk model worden vertaald. Met dit model kan het gebouw zo worden geperforeerd dat het zonlicht binnen in zijn kern op bepaalde momenten van het jaar invalt gedurende de solstitia en equinoxen en als een zonnekalender functioneert.

Theater De inheemse gemeenschap heeft een inheems dansgroep die al heel wat danswedstrijden heeft gewonnen. Vaak bij deze wedstrijden zijn meer dan 40 dansgroepen die deelnemen.

Het theater betekent voor de inheemse gemeenschap -naast een mogelijke bron van inkomsten- de verbinding met het inheems, door de traditioneel dansen die ze daar presenteren en door de muziek die ze daar spelen.

De vorm van het theater komt uit de terrassenbouw die overgaat in de zonwering bamboe kap. Het behoorlijk groot theater wordt op deze manier helemaal geïntegreerd in het terrassen landschap en daardoor in verhouding de menselijke maat wordt gebracht. Berg en Zon, steen en bamboe. De tribune en twee podia zijn uit de steen gehaakt. De keuze voor bamboe staat voor het symbool van de Andes blaasinstrumenten gemaakt uit dit materiaal.

Jordi Calvera Montagut

Concept herinrichtingsplan

Aan het bestaande gemeenschap park langs de historische as worden er de voorzieningen toegevoegd die aanwezig zijn in elke dorp en dat de gemeenschap nog mist, zoals een school, een medisch centrum, een bibliotheek o.a. Het zijn voorzieningen gericht aan de gemeenschap.

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Als vooronderzoek ben ik meerdere keer naar de inheemse gemeenschap geweest om basismateriaal te verzamelen en om in samenspraak met de bevolking de richting voor de planvorming te bepalen.

Bij de planvorming speelt vooral de factor werkgelegenheid een belangrijke rol. Als gevolg van de nieuwe grondwet uit 2008 is de steengroeve aan de rand van de nederzetting gesloten vanwege gezondheid en veiligheid redenen.

Om het verlies aan inkomsten te compenseren wordt met het plan uitgegaan van een tweeledige aanpak.

Verbetering van de bestaande kleinschalige landbouw geïntegreerd met de directe woonomgeving en rurale toerisme als nieuwe bron van inkomsten.

Om toeristen over de hele wereld aan te trekken wordt gebruik gemaakt van de nabijheid van de berg Katekilla die al sinds mensengeheugenis de markering van de Evenaar is en ook van het bestaande monument. Maar dan op een kleinere rurale schaal dat respectvol met het leven in de gemeenschap omgaat.

herbebossingsplan 1:40.000 den

2 1 3

agrarische grond 1:40.000

natuur

adu

aqu 3m gte

hoo nb

sch il 2 aq uad bes u taan ct naa r de i rrig bestaa atie n sys de teem

ver

ngs

water reservoir

t en

el

tels

jk

geli

mo

ngs

loeii

bev

als

we

nieu

loeii

bev

loo

2

3

water en landbouw 1:20.000

Jordi Calvera Montagut

t

sloo

iing

vloe

n be

leve

her

3 he r 4 ui stellen tbre iden bestaa nd bes taan e irrig a de i rrig tie syst atie e sys em teem

oir

erv

res

ater

nw

ot e

gslo

eiin

evlo

ct 1 leve

lsel

gste

eiin

gemeenschappelijke gebieden

Vil lo

rita

huasipungos gebieden inheemse bewoners boven buurt

her

waterrad

evlo

nb

leve

her

er

ivi

er

ild

rvu

ve

huasipungos 1:40.000 len

tel

ers

1h

10.10.2013

geregistreerde inheemse gemeenschap

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

s

ngo

hua sipu b n iend oven b gos uu a la Pam rt pa

ipu

hac

uas

ove

3 la n STE dbouw ENG g RO rond g EVE e BUU bonde nw RT onin gen

2

en

nd

gro

hac hua s bo ipung iend ven bu os urt a Ca r la A celĂŠn nto nia

2 la n bov dbouw en b g uurt rond h

ouw

ndb

e la

berg

1

1 la n hua dbouw sipu g ngo rond s be gebo ned n en b den w uurt onin g

et d

id m

dhe

n

ege

gemeenschap gebieden 1:40.000

bon

gsw

din

rbin

n ve

en e

slot

3

ver

plan

ings

oss

rbeb

ngs

n la

nte

epla

en b

om

ne b

riv ier

gebied gemeenschap CarcelĂŠn Mitad del Mundo

2 he

hto

toc

1 au

ontwikkelingsplan

huasipungos gebieden inheemse bewoners beneden buurt

rga ng

1

geregistreerde inheemse gemeenschap Man

M

M

an

ta

Qha

mi o

nd

pu

Jordi Calvera Montagut

Kate

nio

lu

heta

aal

mijlp

cent

rum

mijlp

bare

mijlp

aal

ener

gieë

n

apac

heta

aal

centrum voor vernieuwbare energieën

voorzieningen nieuw 1:40.000

rum

mijlp

aal

apac

heta

vern

ieuw

bare

mijlp

aal

plan v

LA KIL

isch

KA TE

UUR T

OEV STE ap

toer

ism

e

aal

mijlp

TAMBOS ROUTES steengroeve buurt

40 tamwonin mon bos prgen m ojec et m thea umen icro t t mar ter bedr ktpl ijven ein

tam bovebos pr nbuu ojec t ge rt m

eens

dansgroep oefenruimte

chap

N Q-Ñ A che

ta m

ijlp

apa

aal

che

nie

ta m

ijlp

are

ene

ES

jen

SR E OS

N

T FIE

rale

mu

jen lpa

ta m

chadansg war roe mis p oe hki fen dan ruim sgr te oep

uwb

B

deri

mij

ijlp

ver

M TA

shil rale

hulp pos t ers o mu lstitiu m li seo jn d apa che e sit ta io

om

apa

tam ben bos p ede roje nbu ct urt gem ee

aal

aal

al

nsc

hap

toe

rism

e

40 tamwonin mo bos gen the nume projecmet m icro ma ater nt + m t bed rktp icro rijv lein bed en rijv FIETSROUTES en

TAMBOS EN steengroeve buurt tam bov bos p enb roje uur ct gem t

een

dansgroep oefenruimte

sch

ap

toe

rism

e

rgie

apa

ën

che

ta m

ijlp

aal

centrum voor vernieuwbare energieën

rist

ENG R

erije n

nsch

mijlp

dans chaw wink groe el ar m p oe ishk wi i dafenrui nkel nsgr mte oep heta

EB

HUA SIP UNG TES

tam benebos pr denb ojec uurt t ge mee

aal

toer

ism

e

ener

gieë

n

apac

heta

mijlp

shild

rale

wink zwem el bad

zom

heta

cent

dansgroep oefenruimte

OU

e hu lppo st erso mus lstitiu m lij eo n apac de heta sitio

ent

apac

steengroeve buurt

aal

heta

ieuw

isch

um

apac

apac

vern

ische

med

mon

apac

heta

bio

log

n+

SR

mu

oir

plei

OS

histo

Ñan

NG

HU BA ASIP RR UN IO AR GOS RIB A

murale

shilderi

erv

murale

dans chaw wink groe el ar m p oe ishk wi i dafenrui nkel nsgr mte oep

jen

aal

res

paq-

GA

BO

b v2

che

nt z

che

ond mon thea umen t mar ter ktpl ein

mijlp

apac

PAR K

NG OS

rale

zom

alv n au eld tos 2 ba winkan el

water

Qha

ER

e hu lppo st erso mus lstitiu m lij eo n apac de heta sitio

ent

TAM

bad

toe

wink zwem el bad

OV

n

v1

em

bos

isch

um

m park bo ho huis toile stel tten vo ho etb

e zw

apa

cen

aan

isch

tam

ische

med

mon

gr

apac ale heta voetbbask scho mijlp etalveld en aal ol + 1 + handba crèc apac obsta lba hita wink he kelbaan + gem nn mijlp el eens gemee an + zo kin ekale aal nder chap nsch dersp ap ellen ta

erijen

bio

log

n+

elle

shild

oir

plei

v2

aal

alsp

inte

ute

mu

Ñan

+ za

mijlp

rale

erv

paq-

NG

HU BA ASIP RR UN IO AR GOS RIB A

b

heta

mu

res

eek

gemeenschap park

v1

shild erijen

alv n au eld tos 2 ba winkan el

water

Qha

GA

IPU

rale

mu

m park bo ho huis toile stel tten vo ho etb ute

ER

n

shild

gr

apac

ioth

jen

elle

apac ale heta voetbbask scho mijlp etalveld en aal ol + 1 + handba crèc apac obsta lba hita wink he kelbaan + gem nn mijlp el eens gemee an + zo kin ekale aal nder chap nsch dersp ap ellen ta

gemeenschap park

OV

aal

alsp

inte

bibl

HU BA ASIPU RR IO NGOS AB AJO

shilderi

+ za

mijlp

sb

log

mu

me

erb

AN QH A risc PAQ he a -Ñ s

AN Q-Ñ he a s

APA QH

histo risc

heta

HUA S

eek

PAR K

apac

ioth

erije n

bibl

HU BA ASIPU RR IO NGOS AB AJO

bio

dis

onu

trum

ij

uto

me

+m

aal

n

ta m

deri

par ap np

lein

ijlp

elle

che

cho

na

oir

end

K

K

le s

ta m

lsp

apa

lpa ol + al crè apa chit che zon a mijlp nek eengemee alen aal der sch nsc ap ta hap par mbo huis k to hos tel ilet t e n hou te

erv

-Ña

che

zaa

gem

rres

paq

k+

gra

wate

Qha

apa

hee

erijen

gem

verkeer nieuw 1:40.000

heid

vekeer bestaand 1:40.000

een

grenzen gemeenschap

sch

privé toegangsweg onbestraat

liot

inte

een

privé toegangsweg bestraat

gem

grenzen gemeenschap

n

verbindingen ecovillage met toeristische tambos onbestraat

bib

k

privé toegangsweg onbestraat

sch

binnenstraat onbestraat

shil

privé toegangsweg bestraat

te

dwarsverbinding onbestraat binnenstraat bestraat

binnenstraat bestraat

ot

dwarsverbinding geasfalteerd

APA

weg naar de Katekilla bestraat dwarsverbinding bestraat

gr

Quito

weg naar de Katekilla onbestraat

QH

Corredor Vial Oriental vía expresa

Corred

Cordova Galarza hoofd verbinding Quito

Quito

Cordova Galarza hoofd verbinding Quito

or Vial

Qhapaq-Ñan onbestraat historische as

T OU

Orienta

Qhapaq-Ñan bestraat historische as

e shild

i

mural

asqu

Qhapaq

i

ap

Pom

- Ñan

asqu

l autosn

Pom

lah

ua

Inheemse gemeenschap Carcelén Mitad del Mundo

elweg

Inheemse gemeenschap Carcelén Mitad del Mundo

mijlp

aal

centrum voor vernieuwbare energieën

master plan 1:40.000

cultuur

rurale toerisme en Andes kosmovisie 1:20.000

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

n

nto

- Ña

killa

nA

ucho rumic

nio

Kate killa nieu w rura e luch th le ro ute aven

Sa

nto

paq

nA

en watervall

Sa

KATEKILLA

Qha

paq

- Ña

n

ta

ta

an

10.10.2013

ontwikkelingsplan

10.10.2013

landschappelijk concept

verwoestijning en erosie

biologische zwembad bestaande waterreservoir benedenbuurt

herleving irri

roject p r e i v i len r herstel

bestaande waterreservoir en sloot

bebossing in de omgeving

uitbreiding irrigatiestelsel 2

gatiesloot

ram pomp aquaduct

waterreservoir ecovillage

waterreservoir bovenbuurt uitbreiding irrigatiestelsel 1

ram pomp aquaduct

waterrservoir centrum vernieuwbare energieĂŤn waterradden en aquaduct

low-tech en duurzaam

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Jordi Calvera Montagut

water en landbouw

10.10.2013

stedenbouwkundig concept

bibliotheek

Jordi Calvera Montagut

murale schilderijen

perifere spreiding voorzieningen

gemeenschap park

beneden buurt

beneden buurt

winkel

murale schilderijen

gemeenschap park

medische hulppost

territorium

steengroeve buurt

kinder spellen

winkel

fabriek

school

voetbalveld 1

waar natuur en cultuur in elkaar opgaan

basketbaan

winkel

museum Qhapaq Ñan

tambo gemeenschap hotel

winkel waterreservoir

2470

2475

2460

2455

2465

5

242

0

graad

00002

2410

winkel

2405

murale schilderijen

mar

lein

ktp

park vernieuwbare energieën zonnekalender

permacultuur centrum

um muse aq-Ñan Qhap

00002

nieuwe situatie

N

1:1000 1:8000

graad

km

5

243

243

2440

15

’00’’

dte

breee

’00’’

dte

30

r 1,89

20

2400

de steengroeve: de nieuwe motor

bestaande situatie

km breee

±

aa even

r te ea

th

24

24

monument

2395

r 1,89

aa even

2445

oefenruimte dansgroep

boven buurt

2450

oefenruimte dansgroep

boven buurt

en

id

m

ra py

2,94 km

houten auto’s baan

ment

murale schilderijen

monu

km

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

winkel

wc

voetbalveld 2

dte

graad

’00’’ 00002

murale schilderijen medische hulppost

wc

2400

winkel breee

N

graad

dte

id

graad

m

en id

± en

zonnekalender km 1,89 aar km even 1,89 aar even’’ ’00

00002

30 ±

km 30 km

00002

’00’’

2395

N

winkel

winkel winkel

fabriek fabriek

Jordi Calvera Montagut

wc

school school

basketbaan basketbaan

kinder kinder spellen spellen

winkel winkel

medische medische hulppost hulppost

winkel winkel

monument

murale schilderijen murale schilderijen

24 15

24 20

lein ktp

r te ea th

murale schilderijen murale schilderijen

2460 2450

2445

2440 243 243

5 0 242 5

10.10.2013

mar

bibliotheek bibliotheek

2455

km ’00’’ 1,89 00002 aar km graad even ’00’’ 1,89eedte 00002 aar bre graad even breee

dte

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

km

um muse aq-Ñan Qhap

winkel winkel

m

breee

bibliotheek basketbaan

murale schilderijen

school tambo gemeenschap hotel

winkel winkel

houten auto’s baan houten auto’s baan

ra py

ra py

1:1000

r 1,89 aa even

voetbalveld 1 voetbalveld 2

wc

winkel winkel

dte

1:1000 1:4000

ment

monu

2,94 km

zonnekalender zonnekalender

kinder spellen murale schilderijen

waterreservoir waterreservoir

breee

2475

permacultuur permacultuur centrum centrum

2460

2475 2470

2470 2465

2465

5

242

houten auto’s baan

murale schilderijen murale schilderijen

2450

2460 2455

2455

0 243

ktp 5

242

mar

5 243

mar 0

20

2440

24 5

15

r te ea er t ea th

243

24

th 2445

15 20 243

monument monument

24

2440

24

2445

2410

2405

2400

2395

murale schilderijen murale schilderijen

tambo gemeenschap tambo hotel gemeenschap hotel

2450

2410

2405

2400

2395

um an -Ñ muse aqm u hap use -Ñan Qm aq Qhap waterreservoir

voetbalveld 1 voetbalveld 1

breee

2470

murale schilderijen

dte

2475

permacultuur centrum

ment 2,94 km monu ment 2,94 km

winkel

monu

winkel

voetbalveld 2

winkel

voetbalveld 2

winkel

parque, huasipungos y barrio de la cantera

fabriek

m

en id

±

30

km

graad

00002

’00’’

km

N

1,89 aar even

ra py

contexto barrio de abajo 2465

2410

2405

ktp

lein lein

de steengroeve: de nieuwe motor nivo 00

nivo 01

10.10.2013

steengroeve plein

nivo 02

umen t 2,94 km

mon

r 1,89 km

00 graad breedt

aa even

° 02‘

Jordi Calvera Montagut

00“

monument

monument

24

15

rampo

mp aq uadu ct

monument

et

toil

beheer

et

toil

20

mar ktp

mar ktp

mar ktp

lein

lein

lein

24

ir 3

rvo

e res ter wa

ir 3

rvo

e res ter wa

ir 3

rvo

e res ter wa

r te ea

th

t

ra py

2430

uí

sq ha

89 km

2435

c Co

nh ide

m

aar 1, even

2425

0k m 2e tia lsti

so

2445

±3

2440

as

N

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

ark

gm

sla

op

de steengroeve de nieuwe motor theater

theater

10.10.2013

steengroeve plein

theater te im ru

ed

de

on

tij

de

waterreservoir

zonnekalender gebied

de

rg ro n

ds

marktplein

waterreservoir

marktplein

plein gebied

monument

monument

zonnekalender

zonnekalender

zonnekalender

markt gebied

tijdelijk kleedruimte gebied

omloop gebied

zonnekalender gebied

muzikanten gebied

dansers gebied

Jordi Calvera Montagut

as 1

as 1

monument

tribune gebied

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

omloop gebied

on waterreservoir

2

as 1

as

rg ro n

ds

marktplein

le ek lijk

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Jordi Calvera Montagut

10.10.2013

bestaande kavels: de huasipungo

10.10.2013

bestaande kavels familie gua単una

familie morales

familie mazazbanda

00

1a20

Jordi Calvera Montagut

weg K

N

p4

familie lara

familie isa

familie chipantasi

familie vizuete

huasipungos

atek il

la

p1 1a400

agrarisch gebied zonder irrigatie

p3 1a400

p3

tambos project hutten

tambos project hutten

p2

agrarisch gebied met irrigatie

winkel

p4 1a400

murale schilderijen project

medische post

p1

bibliotheek

historische as rurale toerisme hutten 1a200

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

p2 1a400

Jordi Calvera Montagut

bouwem met de steen uit de berg

landschap

10.10.2013

terrassenbouw

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

gebouwen stedenbouw

berg

architectuur

terrassen

overgang

steengroeve buurt

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Jordi Calvera Montagut

10.10.2013

getrapt syteem van collectiviteit

m bibliotheek

10.10.2013

getrapt syteem van collectiviteit basketbaan

horizontale verbinding

winkel

fabriek

school

hoge verschillen scheiden

kinder spellen

voetbalveld 1

winkel

medische hulppost

winkel

murale schilderijen

hoogte verschillen tambo gemeenschap hotel

winkel

wc

voetbalveld 2

ra py

en

±

30

km

2470

2475

2465

5

5

242

0

243

243

2440

2445

2450

2460

2455

houten auto’s baan

km

murale schilderijen

ent 2,94

id

m

monum

9 km

r 1,8

’ 02’00’

ad 000

te gra

breeed

Jordi Calvera Montagut

20

2410

waterreservoir

15

2405

winkel

monument

mar

ein

ktpl

murale schilderijen

2400

zonnekalender

permacultuur centrum

2395

eum n mus q-Ña pa Qha

lage verschillen verbinden 9 km

’ 02’00’

r 1,8

aa even

ad 000

te gra

breeed

collectief landbouw grond buurt

privé woning

collectief landbouw grond buurt

01 02

privé woning

plein kluster horizontale verbinding

privé woning

04

plein

privé woning verticale verbinding privé

03

N

verticale verbinding privé

collectief landbouw grond buurt

collectief landbouw grond buurt

verticale verbinding

01

lage verschillen verbinden

hoge verschillen scheiden

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

winkel

aa even

r

te ea

th

24

24

terrassen slapen

wonen

terrassen

werken

Jordi Calvera Montagut

10.10.2013

schakel terrassenbouw

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

werken slapen

terrassen

woning

toerisme

KATEKILLA

MONUMENT Ciudad Mitad del Mundo

ve rb

ind

ing

San Antonio de Pichincha

KATEKILLA PORTAAL

Inheemse gemeenschap Carcelén Mitad del Mundo

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

R VIL

LOR ITA

BERG

RIVIE

evenaar breedtegraad 00˚00’00”

10.10.2013

poort tot de berg van de zon

Jordi Calvera Montagut

monument berg van de zon

10.10.2013

monument berg van de zon

23,5°

lstic e

12:00

win te

r so

equinox

olst er s zom

ice

zonnekalender

23,5°

16:30 8:30

berg Katekilla

monument

noord- zuid doorsnede vallei zon posities om 12:00 uur

west- oost doorsnede vallei zon posities zonopkomst, 12:00 uur en zon on-

morfologisch model eq ws

eq ws

zs

as 02

hemel hemisphere

ruimtelijk model

Amsterdam breedtegraad 52° N

Quito breedtegraad 00° N

eq

eq ws

zs

as 02

ws

zs

eq ws

zs

as 02

as 02

zs

as 02

breedtegraad 00° 01’03”

breedtegraad 00° 01’03”

breedtegraad 00° 01’03”

breedtegraad 00° 01’03”

breedtegraad 00° 01’03”

as 01

as 01

as 01

as 01

as 01

verhoging inval hoek zonnekoepel

steen gebouw constructie

omloop uit de berg + constructie in steen

berg van de zon

Jordi Calvera Montagut

monument

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

evenaar

berg Katekilla

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

cĂşpula del Sol dentro del Cerro de piedra Jordi Calvera Montagut

10.10.2013

Jordi Calvera Montagut

10.10.2013

berg van de zon

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

theater

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Jordi Calvera Montagut

10.10.2013

10.10.2013 ho

ofd

ve rke e

rs

tro

om

Jordi Calvera Montagut

overgang terrassenbouw bamboe kap

nt en ik a m uz en ers

ika uz m

da ing ut on tsl

h

sc

te im

u gr

sla

op

ting ontslu ouwers h toesc

n

m diu rs po nse da

m diu n po tiste ar

e to

ting ontslu ouwers h toesc

m te diu an po uzik m

rs we u o

m

0m

50

17

rs we

m

ers uw

m

iek hn e tec imt ru

iek hn e tec imt ru

o

ch

es to

ting ontslu ouwers h toesc

te uim gr sla op

m

0m

50

39

ers uw

en

ing ut on tsl

te im

m ten diu an po uzik m

e to

ers uw

o

h sc

r

loe

sv

n da

sc

e to

ers

da

tin gm

u gr sla op

te im

u gr

sla

on tsl u

op

rs we

u ho

toe ontslu sch ouw ting ers

ns

toe ontslu sch ouw ting ers

uz ik

toe ontslu sch ouw ting ers

an ten

nt en

muziek concert 1250 toeschouwers

situatie 03: unplugged

optreden dansgroep met live muziek begeleiding akoestische situatie 03: unplugged toneelstuk theater concert 950 toeschouwers voor/ 950 toeschouwers

m 00

5

39

ho

to

c es

0m

65

22

e to

sc

u ho

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

situatie 02: plugged in

akoestische situatie 02:begeleiding plugged in optreden dansgroep met live muziek voor 1250+toeschouwers muziek concert dans 1250 toeschouwers

ns

situatie 01: plugged in

concert met dansvloer voor 125001: toeschouwers akoestische situatie plugged in

1a5

00

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

bamboe constructie N

Jordi Calvera Montagut

10.10.2013

10.10.2013 Jordi Calvera Montagut

fragment

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

fragment 1a20 omtmoeting bamboe constructie met tribune uitgehaakt in de steen

Relatie van dit onderzoek met de projectlijn in Ecuador Het lijkt me duidelijk dat het project in Ecuador niet zal kunnen worden gebouwd zoals het in dit academisch project is gepland. Wat ik belangrijk vind is: Ten eerste, dit project heeft al een impact gehad op de inheemse gemeenschap omdat ze nu een geregistreerde gemeenschap zijn geworden en er andere wetten voor ze gelden die ze beter beschermen. Ten tweede, wil ik mijn afstudeerplan gebruiken om de mensen uit de gemeenschap te laten zien wat mogelijk zou kunnen zijn. Het plan biedt deze mensen een toekomst perspectief. Ten slotte, heb ik het project via een van de adviseurs van de president uit Ecuador ingediend bij het ministerie van woningbouw om een subsidie aan te vragen voor sociale woningbouw voor de mensen in de gemeenschap die geen woning hebben. Het ministerie heeft aan mij al doorgegeven dat ze ge誰nteresseerd zijn in het plan. Dit zou een goede start kunnen zijn voor het bouwen van een deel van het ontwerp en daarmee de start van een nieuwe fase voor de inheemse gemeenschap.

Amsterdam, 10 oktober 2013 Jordi Calvera i Montagut

10.10.2013 Jordi Calvera Montagut

Als conclusie wil ik nog zeggen dat dit afstudeerplan een onderzoek is in het kader van het duurzame verstedelijkingsdebat naar een alternatief model van duurzame peri-urbane groei. In dit geval in de vorm van een ecovillage -of zelfvoorzienende gemeenschap- die verankerd is op het territorium, dus in verbondenheid met de plaats die ze inneemt op de Aarde en met de inheemse Andes cultuur oorspronkelijk uit dit gebied en zijn huidige bewoners. In dit opzicht is het gelukt om door de specifieke gegevens uit deze plek een heel specifieke ecovillage te ontwerpen.

De waarde van dit onderzoek is het hebben kunnen vertalen van het utopische idee van een zelfvoorzienende gemeenschap in een aantal concrete voorstellen die een zekere kans van slagen hebben binnen de gegeven context.

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

conclusies

10.10.2013

Aguilar A.G., Ward P., Smith C.B. Sr.; Globalization, regional development and mega-city expansion in Latin America: analysing Mexico City’s peri-urban hinterland; Cities 20 no.1; February 2003.; Elsevier Science Ltd., VK, 2003.

Gose P.; House rethatching in an Andean annual cycle: practice, meaning and contradiction; American Ethnologist, Journal of the american ethnological society, volume 18, issue 1, blz. 39-66, februari 1991; ISI Journal Citation Reports, VS, 1991.

Asamblea Constituyente; Constitución de la República del Ecuador 2008; Gaceta constituyente; Ecuador, 2008.

Moya A.; Ethnos. Atlas etnográfico del Ecuador; Editorial Ecuador, Quito, Ecuador, 1997.

Burgos Guevara H., Del Pino Martínez I., Jara Chávez H. e.a.; Quito prehispánico; TRAMA Ediciones, Quito, Ecuador, 2008.

Dawson J.; Ecovillage. New frontiers for sustainability; Green Books, Devon, VK, 2006.

Dehaene M., Vandenbroeck P.; ‘De klein stad als gelokaliseerde utopie’; in Oase, Over territoria, nr. 80, blz. 81-93.

Ford L.R.; A new and improved model of latin american city structure; Geographical Revieuw, volume 86, no.3, blz. 437-440 juli 1996; American Geographical Society, VS, 1999.

Ford L.R.; Latin american city models revisited; Geographical Revieuw, volume 89, no.1, januari 1999; American Geographical Society, VS, 1999.

Gilbert A.; The latin american city; LAB, Latin American Bureau, VK, London, 1998.

Gilman R.; ‘The Eco-village Challenge’ in Living together; uitgave van de Context Institute; zomer 1991 IC#29, pp 10.

Ogburn D.; Power in stone: the long- distance movement of building blocks in the Inca Empire; Ethnohistory, volume 51, nr. 1, winter 2004, blz.

101-135; Duke University Press, American Society of Ethnohistory, VS, 2004.

Ramon G.; La vivienda andina: espacio,simbolismo y ritualidad en Cangahua; Cultura, Revista del Banco Central del Ecuador, vol. VII, nr. 21a, januari-april 1985; Imprenta Mariscal, Ecuador, Quito, 1985.

Salomon F.; Los señoríos étnicos de Quito en la época de la Incas; Instituto Metropolitano de Patrimonio, Quito, 2011.

Urkia Lus I., Urkia Lus S.; Energía renovable práctica; Editorial Pamiela, Pamplona, Spanje, 2005.

Walsh C.; Development as Buen Vivir: Institutional arrangements and (de)colonial entanglements; Development, 2010, 53, blz. 15- 21; Society for International development, VS, 2010.

Ypeij A., Zorn E.; Taquile: A peruvian tourist island struggling for control; European revieuw of latin american en caribbean studies, 82, april 2007, blz.

119-128; Amsterdam, 2007.

afstudeerverslag project Inti Urcu: Berg van de Zon

Bang J. M.; Ecovillages. A practical guide to sustainable communities; New Society Publishers, Gabriola Island, Canada, 2005.

Radcliffe S.A., Laurie N., Andolina R.; Reterritorialised space and ethnic political participation: indigenous municipalities in Ecuador; Space & Polity, vol.6 no. 3, 289-305, 2002; Carfax Publishing, VS, 2002.

Jordi Calvera Montagut

bronmateriaal