BNL Magazine #2-2018

Juni 2018

Klimaatakkoord

Sectortafel Gebouwde Omgeving

Cao

De onderhandelaars in beeld

Bouwagenda

Status topsector bouw

2 | BNL | Juni 2018 |

INHOUD

in dit nummer

12

KIES VOOR BOUWEN

16

ANALYSE

LIBELLE ZOMERWEEK

INSTROOMCAMPAGNE

VERKIEZINGSPROGRAMMA’S Meer ... >

Meer ... >

BNL is het verenigings­magazine van Bouwend Nederland.

EN VERDER ...

vereniging, ontwikkelingen in de sector en onderwerpen die van

4

In het magazine is informatie te vinden over activiteiten van de belang zijn voor de bedrijfsvoering van de leden.

De inhoud geeft invulling aan de missie van de vereniging, namelijk het binden, boeien en verenigen van de leden.

Wilt u reageren? Stuur een mail aan: a.nieuwenhuis@bouwendnederland.nl.

BOUW IN BEELD

6

KLIMAATAKKOORD

10

VEILIGHEID

14

BOUWAGENDA

19

TOEKOMST VAN MOBILITEIT

20

INNOVATIE

22

DAG VAN DE BOUW

24 Omslag: Ron Wullems van Elshout Breda in het gemetselde riool onder Breda.

Foto: René van den Burg

CAO

27

REGIOKATERN

INHOUD | Juni 2018 | BNL | 3

MAXIME VERHAGEN

KIES VOOR BOUWEN!

39

KWARTAALCIJFERS ADVIESDESK

VEEL VRAGEN OVER NIEUWE CAO Meer ...>

In april maakten minister Van Nieuwenhuizen (IenW) en Ollongren (BZK) bekend dat de bouw de status van topsector krijgt. Dat is de verdienste van Bernard Wientjes en het team achter de Bouwagenda. Er komt een eigen innovatiecentrum, waar bouwondernemers, universiteiten, onderzoekscentra én opdrachtgevers samen kijken naar de uitdagingen waar we voor staan. Want als we bijvoorbeeld duizend woningen per dag willen verduurzamen – en dat moeten we – dan moeten we dat slim doen. Slimmer, en grootschaliger, dan we deden.

Slim en grootschalig, dat is ook het punt dat ik heb

32

gemaakt aan de klimaattafels en Diederik Samsom.

Isoleren, faseren en innoveren zijn de sleutelwoorden om

INNOVATIE

de klimaatdoelen te halen. Nu zijn we wel van de oplos-

10 MANAGEMENTVRAGEN AAN…

heid om het economisch verstandig te doen.

TROTS EN VAKMANSCHAP

genomen van de inventiviteit van de bouw. En die van

ADVIES

jaarlijkse bouwfeestje nog steeds op zoveel belangstelling

VAKGROEPEN

Dat geeft ook hoop voor de instroom in onze sectoren.

COLUMN EBRU UMAR

'jegaathetmaken.nl' goed zijn, is er nog altijd een tekort

BOUWMENSEN

week, om aan alle moeders en grootmoeders uit te leggen

ONMISBAAR

en infra. Ik heb daar een hoop leuke gesprekken gehad

VERENIGING

eettafel thuis over het werken in de bouw zijn gegaan.

BNL IN DE MEDIA

Meer over de Bouwagenda vindt u op debouwagenda.com,

35 36 39 41 43 44 45 47 53

singen, maar willen daar wel de tijd voor én de mogelijkZaterdag 2 juni hebben 71.000 mensen weer kennisde installateurs en constructeurs. Ik vind het fijn dat dit mag rekenen.

Want hoewel de resultaten van onze instroomcampagne aan mensen. Daarom stonden we ook op de Libelle Zomerwat voor mooie banen en carrièrekansen er zijn in de bouw en weet zeker dat vervolgens enkele gesprekken aan de

over instroom op jegaathetmaken.nl en over de Dag van de Bouw op debouwmaakthet.nl/dagvandebouw

BOUW IN BEELD GAASPERDAMMERTUNNEL Tussen de spoorlijn Amsterdam-Utrecht en de ­rivier de Gaasp wordt sinds 2015 gebouwd aan de langste landtunnel van Nederland, de Gaasperdammer­tunnel.

Het project is onderdeel van de weguitbreiding tussen Schiphol, Amsterdam en Almere.

De drie kilometer lange tunnel krijgt vijf buizen die ruimte bieden aan elf rijstroken.

In de Gaasperdammertunnel ligt lichtgekleurd asfalt.

Het speciale asfalt reflecteert het licht van de auto’s en van de LED-lampen in de tunnel. Hierdoor is twintig procent minder verlichting nodig.

Op de tunnel wordt een groot park aangelegd dat de wijken van Amsterdam Zuidoost met elkaar verbindt.

OPDRACHTGEVER RIJKSWATERSTAAT UITVOERDER IXAS (CONSORTIUM VAN BALLAST NEDAM, FLUOR, HEIJMANS EN 3I INFRASTRUCTURE PLC.) OPLEVERING 2021 MEER INFORMATIE BOUWENDNEDERLAND.NL/GAASPERDAMMERTUNNEL Foto | René van den Burg

6 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Karl Bijsterveld

KLIMAAT

BOUWSECTOR BENUT GROTE

ALLEEN MET DE JUISTE RANDVOORWAARDEN

Nog voor de zomer moet het nationaal Klimaatakkoord op hoofdlijnen klaar zijn. Ook voor de gebouwde omgeving wordt de laatste hand gelegd aan voorstellen om de CO2-uitstoot in 2030 met bijna de helft terug te dringen ten opzichte van 1990.

Waar Nederland eerst jarenlang achterbleef op klimaatgebied, wil

die hij terugverdient door lagere of wegvallende energielasten.

het kabinet dat we nu koploper in Europa worden. Aan ambitie

Bij verhuizing gaat deze ‘schuld’ niet mee, maar gaat de nieuwe

ontbreekt het dan ook niet in het Klimaatakkoord: in 2030 moet er

eigenaar door met afbetalen. Grote uitdaging is het vinden van een

49 procent minder uitstoot van broeikasgassen zijn ten opzichte

werkbare juridische grondslag. Gebouwgebonden financiering is

van 1990. “In het Klimaatakkoord werken overheden, maatschap-

een nieuw fenomeen.”

pelijke organisaties en bedrijven daarom nauw samen om er echt een succes van te maken”, vertelt voorzitter Ed Nijpels.

DUURZAME WARMTE

De Gebouwde Omgeving is een van de vijf zogenoemde sector-

Schaalvergroting speelt eveneens een rol in de werkgroep

tafels binnen het Klimaatakkoord, naast bijvoorbeeld Industrie,

­Duurzame warmte: want hoe verwarm je miljoenen woningen

Mobiliteit en Landbouw. Voor elke tafel is een CO2-reductie­

als je straks geen aardgas meer mag gebruiken? Volgens Nijpels

opgave in 2030 afgesproken; voor de Gebouwde Omgeving is dat

kunnen we het ons niet veroorloven om in te zetten op een enkele

3,4 Mton. Nijpels: “Het Energieakkoord heeft nog niet geleid tot

vorm van duurzame energie. “Het is én/én”, benadrukt hij. “Er

grootschalige verduurzaming in de gebouwde omgeving. Met het

komen vijf grote windmolenparken in de Noordzee. En in het

Klimaatakkoord willen we een grote stap vooruitzetten.”

Regeerakkoord is afgesproken dat er nog eens zeven bijkomen.

SCHAALVERGROTING

Maar we moeten ook inzetten op bijvoorbeeld meer zonneenergie, wind op land, geothermie, biomassa en getijdenenergie.

Opschaling speelt dan ook een belangrijke rol binnen de verschil-

Geen enkele vorm kun je van tevoren uitsluiten.”

lende ‘werk- en taakgroepen’ voor de Gebouwde Omgeving. Zo

Op grote schaal verduurzamen, vraagt ten slotte om een stevige

onderzoekt een werkgroep hoe je verduurzaming op wijkniveau

regie bij de uitvoering. Nijpels: “Daarom is in een bestuurs­

kunt organiseren. Het accent ligt op de ‘bloemkoolwijken’: circa

akkoord tussen het kabinet en de drie medeoverheden afge-

150 wijken in Nederland die op systematische wijze zijn gebouwd

sproken dat dertig regio’s het Klimaatakkoord gaan uitvoeren. Zij

in de jaren ‘50 tot ‘70. Juist omdat ze erg op elkaar lijken, ligt een

maken ­Regionale Energie en Klimaatstrategieën (REKS). Hierin

identieke verduurzamingsaanpak voor de hand.

werken provincies, gemeenten, waterschappen intensief samen.

Een andere werkgroep kijkt naar verduurzaming van het corporatie­

­Netbeheerders hebben al hulp aangeboden.”

bezit. Nijpels: “Corporaties spelen met circa 2,3 miljoen woningen een cruciale rol in de verduurzaming van de gebouwde omgeving.

Maar voor het zover is, is er begin juli de presentatie van het

De sector bestaat uit een relatief beperkt aantal spelers, waardoor

Klimaatakkoord op hoofdlijnen. In de zomer rekent het Planbureau

je sneller kunt verduurzamen.”

voor de Leefomgeving dit door. Daarna werken alle partijen het

De betaalbaarheid is volgens hem nog wel een discussiepunt. “Een

uit tot concrete plannen van aanpak, die samen het definitieve

deel van de corporaties zegt nu te weinig middelen te hebben door

Klimaatakkoord vormen. Nijpels: “De uitvoering begint formeel

de Verhuurderheffing. Een besluit over die heffing is straks een

volgend jaar. Maar uiteraard belemmert niets de bouwsector om

politieke afweging van het kabinet en de Tweede Kamer.”

nu al aan de slag te gaan!”

WOONLASTENNEUTRALE FINANCIERING Misschien helpen maatregelen uit de taakgroep Financiering en normering, de corporaties straks ook. Die groep buigt zich over financiële oplossingen die verduurzaming van de gebouwde ­omgeving mogelijk moeten maken.

Ook voor de miljoenen particuliere woningeigenaren zijn nieuwe financieringsconstructies van belang. Een kansrijke oplossing is gebouwgebonden financiering. Nijpels: “Een particuliere eigenaar heeft baat bij ontzorging. Met een gebouwgebonden financiering kan hij zijn woning betaalbaar verduurzamen. Denk aan een lening

>

Foto | Christiaan Krouwels

KLIMAAT | Juni 2018 | BNL | 7

KANSEN KLIMAATAKKOORD Volgens voorzitter Ed Nijpels biedt het Klimaatakkoord kansen om de gebouwde omgeving grootschalig te ­verduurzamen. Bouwend Nederland is eveneens positief, maar pleit wel voor een aantal harde randvoorwaarden om die schaalvoordelen te verzilveren.

VOOR ONDERNEMERS

VOOR DE ONDERNEMER DIE MET NIEMAND TE VERGELIJKEN IS

Jij weet precies waar het om draait in jouw branche. Daardoor ben je in staat om je te onderscheiden van je concurrenten. Een zakelijke gesprekspartner, die snapt wat je bezighoudt, maakt voor jou het verschil.

Zeker als het erop aan komt. Daarom delen wij onze branchekennis met onze adviseurs. Want wie goed begrijpt wat de impact van een schade is en je zo snel mogelijk weer ‘in business’ krijgt, is onmisbaar.

VOOR ONDERNEMERS

KLIMAAT | Juni 2018 | BNL | 9

Foto | Anke Bot

>

JUISTE RANDVOORWAARDEN

Bouwend Nederland pakt die handschoen graag op. Het is een van de deelnemers aan de Sectortafel Gebouwde ­Omgeving, en denkt bij de werktafels intensief mee over oplossingen. De brancheorganisatie is blij met de kansen van een Klimaatkoord. Helen Visser, programmamanager duurzaamheid bij Bouwend Nederland: “Door schaalvoordelen en een voorspelbare continue marktvraag ziet de bouwsector een potentiële kostenreductie van 30 miljard euro, 3,4 Mton CO2-reductie in 2030 en een goede opstap naar een CO2-neutrale gebouwde omgeving 2050.”

Maar om deze schaalvoordelen te verzilveren en de CO2-doel-

stelling te halen vindt Bouwend Nederland het toevoegen van een realistische uitvoeringsagenda aan het Klimaatakkoord van essentieel belang; inclusief een innovatieprogramma onder de vleugels van de Bouwagenda.

Visser: “We missen in de voorstellen namelijk een vertaling naar samenhang en uitvoering. De marktcondities om de ambities waar te maken zien we nog te weinig terug.”

NA-ISOLATIE NOODZAKELIJK zich sterk voor drie essentiële onderdelen. Als eerste een

GEFASEERDE AANPAK LANGS TWEE LIJNEN

betere balans tussen energiebesparing/isoleren en duurzame

Als laatste is een gefaseerde aanpak noodzakelijk. Visser:

opwekking. Visser licht toe: “Het accent in de discussies aan

“Omdat momenteel de kosten de baten overstijgen om

de Klimaattafel ligt op de transitie van aardgasgebruik naar

alle woningen CO2-neutraal te maken, willen we tot 2030

Binnen zo’n uitvoeringsagenda maakt Bouwend Nederland

duurzame energie. Hierdoor krijgen steeds meer woningen

inzetten op het woonlastenneutraal opschalen van de

lage temperatuursystemen. Maar als je woningen met zulke

verduurzaming van de woningvoorraad. Dit gebeurt met

systemen comfortabel wil verwarmen, is goede isolatie

bestaande technieken en – deels als zeer innovatieve –

nodig; anders zitten bewoners straks in de kou. Dit vereist

woningconcepten. Daarmee wordt het CO2-reductiedoel voor

­na-isolatie van alle woningen gebouwd voor 2012, dus

2030 ruimschoots gehaald.”

vrijwel de gehele woningvoorraad.”

Visser besluit: “Parallel daaraan zetten we de komende jaren

INDUSTRIËLE AANPAK Bouwend Nederland pleit binnen de uitvoeringsagenda ook voor een industriële verduurzamingsaanpak voor woningtypes die veel voorkomen in de bestaande voorraad. Visser:

zwaar in op verdere innovatie en dichten tot 2050 het gat tussen lasten en opbrengsten verder. Zo kunnen we de hele gebouwenvoorraad tegen geringe meerkosten CO2-neutraal

maken.”

•

“Uit een studie van ECN/TNO blijkt dat met het huidige verduurzamingstempo de woningvoorraad pas rond 2263 CO2-neutraal is. Daarmee halen we de ambities niet.”

Volgens Bouwend Nederland is zicht op zo’n opschaling van

Meer informatie

het marktvolume en een continue vraag, zelfs dé ­voorwaarde voor marktpartijen om te investeren in CO2-neutrale

Meer over het Klimaatakkoord vindt u op

­voorzieningenpakketten per woning- en gebouwtype. Visser:

bouwendnederland.nl/klimaatakkoord en

“Ook is het een voorwaarde voor innovatie van duurzame

www.klimaatakkoord.nl.

producten en industrialisatie van productieprocessen.

Denk aan gestandaardiseerde dak- en gevelelementen en

Zelf aan de slag als duurzame aanbieder? Kijk op

­gerobotiseerde productiestraten.”

bouwendnederland.nl/duurzame-aanbieder.

10 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Rob van Elewout

VEILIGHEID

"RI&E IS VOOR ONS EEN RISICO-INVENTARISATIE EN EVALUATIE

Ieder bedrijf met personeel in dienst heeft

Plan van Aanpak

de verplichting een risico-inventarisatie en

Maar bij het slechts in kaart brengen van risico’s

­evaluatie (RI&E) te maken en bij te houden.

blijft het niet. Er moet ook naar gehandeld

In de Gedragscode is eveneens vastgelegd dat

worden. Zodra er risico’s niet voldoende zijn

leden van Bouwend Nederland verplicht zijn

gedekt binnen het bedrijf – of dat nu om een

zich aan wettelijke voorschriften op het gebied

schone werkomgeving of een goede muis gaat –

van veiligheid te houden. Om die reden geeft de

dienen bedrijven met een Plan van Aanpak aan

BNL Academy workshops op het gebied van de

te geven wat er aan het risico gedaan wordt en

RI&E. Wout Bikker, werkvoorbereider en project-

op welke termijn. Via het invoersysteem wordt

leider bij het Rotterdamse bedrijf Speebouw,

men zelf herinnerd aan de tijdlijn van het Plan van

volgde deze cursus en ziet de noodzaak ervan:

Aanpak. Bikker: “Dat maakt je bedrijf inzichtelijk.

“Het geeft ons een goed beeld van welke risico’s

Eigenlijk is een RI&E voor ons een goede spiegel.

ons personeel loopt en hoe die in te perken zijn.’’

Negen van de tien gevaren liggen voor de hand, maar bij een risico-inventarisatie en evaluatie

“

Je gaat ervan uit dat je personeel onder veilige en gezonde omstandigheden werkt.

”

Eind april volgde Bikker de workshop in Schiedam

komt ook die tien procent – de voorbeelden die ik

Drukke tijden

via de BNL Academy. Een jaar of zes geleden

eerder gaf – aan het licht. Dat zijn van die risico’s

Nu de workshop RI&E erop zit, kan Bikker met

volgde hij dezelfde cursus. Maar toch acht Bikker

waar je niet vaak bij stilstaat.”

een gerust hart verder met het voorbereiden en

het goed om dit bij te houden. “Het aspect

begeleiden van projecten. Voor Speebouw zijn

veiligheid is in de bouw alleen maar belangrijker

Theorie naar praktijk

geworden. En dat is natuurlijk terecht’’, merkt hij

Naast dat er wordt uitgelegd hoe het maken

van locatie – het zat eerst in de Spaanse Polder

op. “Een RI&E moet altijd actueel zijn. Het is niet

van een RI&E precies in zijn werk gaat en wat

in Rotterdam – en timmert flink aan de weg.

zo dat als je de risico’s eenmaal in kaart hebt

het belang ervan is, gaat de cursus van de BNL

“Er komen veel nieuwe projecten voor ons aan.

gebracht, het werk erop zit.”

Academy een stapje verder. Zo wordt de opgedane

Het is dus behoorlijk druk, maar daar klagen we

theoretische kennis direct toegepast. Zo kon

uiteraard niet over. Het is fijn dat we weer in de

Bikker direct het geleerde in de praktijk brengen.

goede jaren zitten.”

Van muisarm tot gevaarlijke stoffen Tijdens de workshop leerde Bikker samen met

“Binnen een speciaal programma voor het maken

andere cursisten uit de bouwwereld met welke

van een RI&E konden we gelijk aan het werk.

gevaren en risico’s het personeel te maken kan

Welke gevaren zijn voor ons bedrijf van toepas-

krijgen en hoe deze risico’s te beperken of zelfs

sing? Hoe ga je met die risico’s om? Het is een

te voorkomen zijn. En dat gaat verder dan het

prettige manier van leren. Gelijk doen.’’

dragen van een helm. “Het is bedrijfsbreed, dus

het drukke tijden. Het bedrijf verhuisde onlangs

•

Meer informatie Meer over de campagne Bewust Veilig vindt u op

het kan de receptioniste zijn die een muisarm

Veiligheid voorop

kan krijgen of een kantoormedewerker met

Binnen de inventarisatie en evaluatie van de

rugklachten. En vanzelfsprekend zijn de risico’s

­risico’s wordt vanzelfsprekend onderscheid gemaakt

BNL Academy

voor het uitvoerend personeel op de bouw anders.

tussen de gevaren. Niet ieder risico heeft namelijk

BNL Academy biedt leden de cursus ‘Veiligheid:

Zij werken soms met gevaarlijke stoffen of op

dezelfde impact. Voor Speebouw, gevestigd op

van moeten naar willen’ en ‘Veiligheid: spreek

hoogte. De RI&E leert je om alles tot in de puntjes

bedrijventerrein Rotterdam Noordwest, ziet het

elkaar aan’, ook InCompany. Kijk voor de mogelijk-

in kaart te brengen. Het is ontzettend compleet’’,

er goed uit, kon Bikker na afloop concluderen.

heden op bnlacademy.nl.

vindt Bikker.

“Gelukkig wel’’, lacht hij. “We hebben geen acute

“

Het is een prettige manier van leren. Gelijk doen.

”

www.bewustveilig.com

gevaren of risico’s waar we direct iets aan moeten

Ledenvoordeel

doen. Er zijn wel wat aandachtspunten, maar die

Bouwend Nederland biedt leden aantrekke-

zijn niet van dien aard dat we onmiddellijk actie

lijke korting op de aanschaf van persoonlijke

moeten ondernemen. Dat is fijn om te weten. Kijk,

­beschermingsmiddelen. Alle voordelen vindt u op

je gaat er ook vanuit dat het in orde is en dat je

www.bouwendnederland.nl/pbm.

personeel onder veilige en gezonde omstandigheden werkt. Maar het is goed om dat bevestigd te zien’’, concludeert Bikker. “Daarom is het goed om de RI&E-cursus zo nu en dan te blijven volgen.

Het houdt je als bedrijf scherp, ook op de niet alledaagse risico’s.”

Contactpersoon Charles Verheyen Beleidsadviseur Veiligheid & Arbo c.verheyen@bouwendnederland.nl

Foto | René van den Burg

GOEDE SPIEGEL"

“

Negen van de tien gevaren liggen voor de hand, maar bij een RI&E komt ook die andere tien procent aan het licht.

”

VEILIGHEID | Juni 2018 | BNL | 11

12 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Jan Willem Kommer

LOBBY

HANDENVOL MUNITIE VOOR DE GBIO’S Monnikenwerk, dat kun je de analyse van de verkiezingsprogramma’s en collegeprogramma’s gerust noemen. Maar het levert zeer waardevolle informatie voor bouw- en infraoverleggen met de gemeenten.

Eerst de verkiezingsprogramma’s…

een groot deel van een gemeente. Maar partijen

Natuurlijk wil Bouwend Nederland weten wat dat

vinden het blijkbaar belangrijker om met het oog op

werk heeft opgeleverd. “Er zijn 580 verkiezings-

e-bikes en speed pedelecs fietspaden toekomst­

programma’s doorgevlooid om te kijken of de

bestendig te maken. Dat kwam tenminste in

punten daar in terugkomen”, zegt beleidsmede-

54 procent van de programma’s terug.”

werker Martijn Verwoerd. “Een enorme hoeveel-

Opvallend punt is ook woningbouw. Dat was

heid werk die zeer interessante, soms ook erg

hét gespreksonderwerp in de aanloop naar de

verrassende maar absoluut nuttige informatie

gemeenteraadsverkiezingen. Toch ontbreekt het

heeft opgeleverd.”

realiseren van voldoende plancapaciteit in meer

Op infragebied bijvoorbeeld. In de komende jaren

dan de helft van de verkiezingsprogramma’s.

Ook wel eens punten aangedragen voor de

moeten er zo’n 4000 bruggen en viaducten

lobby en benieuwd wat daar mee is gebeurd? De

worden vervangen. Toch staat in maar 40 procent

Dan de college-akkoorden

analyse van de verkiezingsprogramma’s maakt

van de verkiezingsprogramma’s dat achterstallig

Opname in een verkiezingsprogramma geeft

dat haarfijn duidelijk. Alle inbreng van de leden

onderhoud moet worden ingehaald. En slechts 22

overigens geen garanties voor de toekomst.

is ondergebracht in een aantal thema’s en sub­­

procent noemt het terugdraaien van de bezuini-

Wat dat betreft bieden college-akkoorden meer

thema’s. 42 punten heeft dat opgeleverd en die

gingen op infra onderhoudsbudgetten. “Bijzonder”,

houvast. Later dit jaar wordt nog een analyse van

zijn, als input voor hun verkiezingsprogramma’s,

vindt Martijn Verwoerd. “We hebben in Alphen aan

die overeenkomsten gemaakt, als alle colleges zijn

doorgegeven aan de programmacommissies van

den Rijn kunnen zien wat een enorme impact het

geïnstalleerd. Dan wordt ook duidelijk of zaken die

de lokale politieke partijen en fracties.

heeft als een brug er maanden uit ligt. Dat raakt

in de verkiezingsprogramma’s nog algemeen bleven, concreter zijn ingevuld. Een sterke regierol van de gemeente bij het realiseren van de CO2-neutrale gebouwde omgeving bijvoorbeeld.

Die is in 61 procent van de programma’s wel

genoemd, maar hoe die verduurzamingsopgave dan concreet moet worden aangepakt, werd nergens aangegeven.

Munitie voor de GBIO’s De analyses leveren zeer waardevolle informatie op voor de adviseurs Markt en Overheid in de regio’s, vindt ook Hessel Heins-Wunderle, Regiomanager van regio Randstad Zuid. “Met die informatie kunnen we de gemeentelijke bouw- en infraoverleggen nog doelgerichter en concreter maken, proberen beleid en besluitvorming zodanig te beïnvloeden dat onze leden er veel baat bij hebben.”

De overleggen zijn structureel, ze vinden tweemaal per jaar plaats. Samen met lidbedrijven die veel in die gemeente werken, praat de adviseur Markt en Overheid met de wethouders Verkeer & Vervoer en Ruimtelijke Ordening & Wonen over zaken die relevant zijn voor de branche én voor de gemeenten. Zoals woningbouw, infra, maar ook inkoop en aanbesteding. “Dan is het heel belangrijk om te weten wat het beleid van die gemeenten op die vlakken is. Zien we bijvoorbeeld dat er op punten wel ambities zijn maar nog geen concrete invulling, dan kunnen we de gemeente helpen met voorstellen. Zijn er wel

LOBBY | Juni 2018 | BNL | 13

Foto | René van den Burg

concrete plannen, dan kunnen we kijken of we

dat traject aanpakt. Bouwend Nederland heeft

Meer informatie

wellicht kunnen versnellen. En zijn er wel ambities

daar een zetel in de programmaraad die de

Meer over de inzet van Bouwend Nederland in

genoemd maar helemaal geen plannen opgesteld,

energietransitie aanstuurt en we weten dat die

aanloop naar de Gemeenteraadsverkiezingen

dan gaan we aan wat jasjes trekken.”

gemeente een stapje verder is dan Den Haag.”

2018 vindt u op:

Zo profileert de branche zich als partner voor de

bouwendnederland.nl/kiesvoorbouwen.

Helpende hand voor de Hofstad

langere termijn en niet als partij die het slechts

In Den Haag stond de energietransitie uiteraard

om eigen belang en quick-wins gaat. Dat wordt

in de verkiezingsprogramma’s. Een college en een

gewaardeerd. En het loont. De Hofstad heeft

collegeakkoord was er bij het eerste GBIO na de

gevraagd of de bouwers kunnen aangeven wat

verkiezingen nog niet, maar het overleg is daar

volgens hen gasloos bouwen voor invloed heeft

niet met de wethouders maar met de directeuren

op kabels en leidingen en het maaiveld. “We

Stadsbeheer en Stedelijke ontwikkeling en het

grijpen dat aan om samen met de leden te kijken

hoofd ingenieursbureau; mensen van de inhoud

naar wat ze als uitdagingen zien en wat ze vinden

dus. “Zij hebben aangegeven dat de gemeente een

dat de gemeente daarin zou moeten doen”, zegt

programma voor de energietransitie heeft opge-

Heins-Wunderle. “Uit het gesprek dat we dan

steld en concreet aan de slag wil met Moerwijk

weer met de gemeente gaan voeren kunnen heel

en Mariahoeve. Wij hebben ze meegegeven om

mooie concrete acties voortkomen.”

dan eens een kijkje te nemen hoe Drechtsteden

“

"Zijn er wel ambities genoemd maar helemaal geen plannen opgesteld, dan gaan we aan wat jasjes trekken."

”

•

14 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Eva van Beveren

BOUWAGENDA

INNOVATIECENTRUM GEEFT BOUW TOPSECTORSTATUS Officieel mag de bouw geen topsector gaan

Maxime Verhagen, voorzitter Bouwend ­Nederland:

Doorpakken met de Bouwagenda

heten, de exportcomponent binnen de bouw

“Iedereen heeft dagelijks met onze sector te

Een aantal Roadmaps die vanuit de Bouwagenda

en infra is daarvoor te gering. Maar ondanks

maken. Of je nu woont in een nieuwbouw- of

zijn geformuleerd, staan hoog op de politieke

dat de bouw zich officieel niet mag scharen

in een oudere woning, of je nu rijdt over de

agenda. In het klimaatakkoord neemt de

onder de andere negen topsectoren, mag zij wel

rijkswegen of met de trein reist. Alles wat je ziet,

verduurzaming van de gebouwde omgeving een

gebruik gaan maken van alle faciliteiten die

wordt door onze leden gebouwd en onderhouden.

prominente plaats in. En ook klimaatadaptatie

horen bij deze status. Deze trofee heeft

We hebben met elkaar zo’n 7,5 miljoen woningen

en het aardbevingsdossier zijn prioriteiten in het

Bernard Wientjes na één jaar Bouwagenda

om te verduurzamen en 4.000 bruggen en

regerings­beleid. Hoe kan je dat goed en slimmer

weten te bedingen bij het Rijk.

tunnels die onderhoud nodig hebben, dus dan

doen en hoe moet je dit technisch inrichten?

kan je op je vingers natellen dat ons dat niet

Bernard Wientjes, voorzitter van de Bouwagenda,

lukt zonder hier slim over na te denken. Met de

heeft het momentum van één jaar Bouwagenda

Bouwagenda en met het aanstaande innovatie-

gepakt om gezamenlijk een intentieverklaring te

centrum wordt een enorme boost gegeven aan de

ondertekenen dat een TKI-Bouw noodzakelijk is

innovatiekracht van de bouw- en infrasector en

om deze en verdere maatschappelijke opgaven

daar hebben we allemaal baat bij.”

aan te kunnen pakken. Met deze intentie­verklaring

Wanneer wordt gekeken naar de grote maat-

geven zowel ministeries, Bouwend Nederland,

schappelijke opgaven waar we nu voor staan,

UNETO-VNI en grote opdrachtgevers aan dat de

De overheid heeft ook groot belang bij een sterke

speelt de bouw een belangrijke rol. Om deze

bouw topprioriteit heeft. Deze eensgezindheid is

en innovatieve bouw- en infrasector. Het eco­-

opgaven te kunnen realiseren zijn innovatieve

revolutionair te noemen.

nomisch belang is enorm groot, kijk alleen al naar

oplossingen nodig. Overheid, kennisinstellingen

het aandeel in werkgelegenheid.

en bedrijfsleven investeren daarom in een Bouwen Techniek Innovatie Centrum (BTIC).

BOUWAGENDA | Juni 2018 | BNL | 15

Foto | René van den Burg

Financiering kennisontwikkeling

Bedrijven of consortia kunnen met (moeilijke)

Meer informatie

Met de komst van een TKI-bouw, een Top­­

vragen terecht bij dit innovatiecentrum. Het BTIC

Meer over de Bouwagenda vindt u op

consortium voor Kennis en Innovatie speciaal

helpt hen deze technische vragen beter te

bouwendnederland.nl/bouwagenda en

toegespitst op de bouw en infra, kunnen

formuleren naar de wetenschap en deze door

debouwagenda.com.

bedrijven en kennisinstituten een beroep doen

te zetten naar een kennisinstituut. Andersom

op de TKI-toeslag; een financiële stimulerings­

kunnen zij technische kennis ontsluiten zodat de

regeling voor R&D-investeringen vanuit de over-

bouw hier zijn voordeel mee kan doen.

heid. Wanneer bedrijven of (wetenschappelijke) kennisinstituten investeren in kennisontwikke-

Operationeel

ling, betaalt de overheid een deel van de rekening.

Het belangrijkste doel en de eerste opdracht van

Het doel van deze toeslag is het stimuleren van

het BTIC is om ervoor te zorgen dat de kostprijs

de samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven

van de verduurzaming van de gebouwde

en kennisinstituten. Het gaat hierbij om tientallen

­omgeving dusdanig verlaagd

tot honderden miljoenen euro’s.

kan worden en voor een groot deel

One-stop-shop

uit energiebesparing gefinancierd kan worden.

Daarnaast wordt er ook een ‘bouw en technologie

Hoe het BTIC en het innovatie­programma precies

innovatiecentrum (BTIC)’ opgezet, ter bevordering

zullen worden vormgegeven, zal in de loop van

van innovatie in de bouw en infra. Door kennis­

2018 worden uitgewerkt. Het streven is om op

ontwikkeling te ontsluiten via één instituut ontstaat

1 januari 2019 een eerste opzet van het centrum

er een directe dialoog tussen wetenschap, opdracht-

operationeel te hebben.

gevers, overheid en bouwers. Op die manier ontstaat

•

veel meer slagkracht op innovatiegebied.

De Ministeries van EZK, BZK en IenW, TNO, 4 TU.Bouw, Vereniging Hogescholen, NLingenieurs, UNETO-VNI en Bouwend Nederland onder­tekenden op 6 juni de intentieverklaring voor de oprichting van het BTIC. Voor het bereiken van de doelstellingen van de Bouwagenda is innovatie een voorwaarde.

De grote maatschappelijke uitdagingen als klimaatverandering, energietransitie en uitputting van onze grondstoffen vragen nieuwe en soms disruptieve oplossingen.

Overheden, kennis­instellingen en marktpartijen in de bouw- en technieksector gaan hun krachten bundelen om te komen tot langjarige kennisprogramma’s. Om de kennisprogramma’s tot stand te brengen en uit te voeren gaan partijen samen werken in het Bouw en Techniek Innovatiecentrum (BTIC).

Twee kwartiermakers, Peter Paul van ‘t Veen van TNO en Henk Visscher van het samenwerkings­verband 4TU.Bouw, gaan met de partners nader vorm geven aan het BTIC.

Contactpersoon Tom van Eck Beleidsadviseur Innovatie t.vaneck@bouwendnederland.nl

16 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Marije Rispens

INSTROOM

WERKEN IN DE BOUW

LIBELLE-LEZERESSEN Tienduizenden moeders, oma’s, zussen en juffen maakten kennis met de veelzijdigheid van de bouw tijdens de Libelle

Photobooth Bouwend Nederland had twee stands op de Libelle

Zomerweek van 21 tot en met 27 mei. Bouwend Nederland

­Zomerweek. Het Libelle-thema van de zomerweek was

was daar aanwezig met photobooth in een Tiny House,

Disco Love. Eén stand was geheel ingericht in de sfeer van

een Heel Holland Bouwt-tent en met meer dan vijftig

het thema. Onderdeel van deze stand was een Tiny House,

aannemers. Voorzitter Maxime Verhagen werd geïnterviewd

waar vrouwen een polaroidfoto konden laten maken. De foto

op het hoofdpodium. Het doel: werken aan beeldvorming

was omlijst met symbolen uit de bouwsector. “Er zijn drie-

en instroom. “Opeens zagen moeders een sector waar hun

duizend foto’s gemaakt met gemiddeld twee mensen erop,

kind meer dan welkom is.”

dus hangen we als bouwsector nu op superveel koelkasten in Nederland!” Bij de stand waren dagelijks verschillende

De vrouw in het gezin adviseert het vaakst over beroeps-

aannemers aanwezig om over het bouw- en infravak, de

keuzes en opleidingen. Dus als deze ‘influencers’ een goed

arbeidsmarkt en hun eigen bedrijf te vertellen.

beeld krijgen van werken in de bouw- en infrasector, zullen ze gezinsleden eerder wijzen op een carrière in de bouw. Met

Vogelhuisje

dat idee in het achterhoofd vormden Anne de Jonge, beleids­

De andere stand was een workshopruimte, waar mede­

adviseur Onderwijs & Arbeidsmarkt, en de opleidingsbedrijven

werkers en leerlingen van Bouwmensen zes keer per dag een

in regio oost een mooi plan: Bouwend Nederland moest

workshop gaven in het maken van vogelhuisjes. Vrouwen

vertegenwoordigd worden op de Libelle Zomerweek. De Jonge

mochten boren, timmeren en schuren en werken met

was één van de organisatoren. “Het begon als een wild plan,

bijvoorbeeld rioleringspijpjes en draden. “De inrichting van de

maar het werd een groot succes. De vrouwen wilden heel graag

tent was geïnspireerd op 'Heel Holland Bakt. Wij hadden daar

het gesprek met ons aan gaan. Het viel op hoeveel moeders

'Heel Holland Bouwt' van gemaakt, met speciale schorten

bezorgd waren dat hun kind 'maar' naar het vmbo ging.

en een ‘meesterbouwer’ van de dag. Gedurende de week

Eén moeder was zelfs in tranen, toen ze van een aannemer

hebben we 1.400 vogelhuisjes gemaakt. Het was een leuke

hoorde dat haar zoon in de bouw juist erg welkom is met zijn

en aantrekkelijke manier om het gesprek over de bouw te

vmbo-techniekopleiding. Dat hoorde ze voor het eerst.”

beginnen.”

INSTROOM | Juni 2018 | BOUWENDNL | 17

Foto | René van den Burg

ENTHOUSIAST Mannenberoep

wilden ook zelf gaan adverteren in de Libelle, omdat ze zagen

Die gesprekken waren leerzaam voor beide kanten. Aanne-

dat de lezeressen een goede doelgroep zijn. Zonder de aanne-

mers realiseerden zich dat op de Libelle Zomerweek een hele

mers en Bouwmensen was dit experiment trouwens nooit zo

nieuwe doelgroep voor meer instroom aanwezig was, maar

goed gelukt. Door hen was de sfeer fantastisch!”

ook dat er nog veel te winnen is op het gebied van beeldvorming. “Het stereotype beeld van de bouw is nog steeds dat

Omscholen

het een fysiek zwaar mannenberoep is en dat de mogelijk-

Er is met meer dan 82.000 bezoekers van de Libelle Zomer-

heden ongeveer ophouden bij timmerman, metselaar en stra-

week gesproken en de actie kreeg veel aandacht in de media

tenmaker. In de stand lieten de aannemers een beroepengids

en zelfs in de politiek. De week leverde ook duizenden mail-

zien met wat er allemaal nog méér mogelijk is. Vaak wisten

adressen op, om de Libelle-lezeressen op de hoogte te houden.

de vrouwen die we spraken niet eens wat infra betekent en

“We spraken ook veel lezeressen met vragen over omscholing.

wat civiele techniek is. Wij konden ze vervolgens van alles

Zij of hun partner hadden bijvoorbeeld zelf een achtergrond

uitleggen over digitalisering en duurzame inzetbaarheid. Maar

in grafische vormgeving en hadden nog nooit gedacht aan de

ook bijvoorbeeld dat je met een civiele techniekopleiding later

mogelijkheid om met die vaardigheid in de bouw aan de slag te

mee kunt bouwen aan een brug. Dat wij concreet werken aan

gaan. De eerste contacten zijn in ieder geval gelegd!”

de klimaatdoelstellingen. Dat we ook creatieve mensen nodig hebben, en zo nog veel meer.”

Disco Love Vijftig aannemers van grote en kleine bedrijven waren

Meer informatie Meer over de instroomcampagne 'Je gaat het maken' vindt u op bouwendnederland.nl/instroom

verspreid over de Libelle Zomerweek aanwezig. “Elke dag was een feestje”, vertelt De Jonge. “De aannemers waren enthousiast over de stands. Juist een keer niet met machines, maar in VT Wonen-stijl. De aannemers droegen felle roze en blauwe jacks die pasten in het Libelle-thema Disco Love.

Men begreep waarom we dit aan het doen waren. Sommigen

•

Contactpersoon Anne de Jonge Adviseur Onderwijs & Arbeidsmarkt ae.dejonge@bouwendnederland.nl

‘Zijn dynamische lijnen geven sensualiteit en status’ Laurens van den Acker - Directeur Industrial Design Renault

De Renault MÉGANE Estate: design voor extra passie in je leven Laurens van den Acker is Directeur Industrial Design bij Renault. En de man achter onze designfilosofie. Geïnspireerd door het leven, vormgegeven in een bloem.

Waarbij elk bloemblad symbool staat voor een fase in het leven. Zo is het design van de Renault MÉGANE Estate voortgekomen uit de levensfases ‘Love’ en ‘Work’.

Scherpe, strakke lijnen en een brede, stoere schouderlijn geven hem sensualiteit en status. Perfect voor wat extra passie in je leven.

Ontdek meer over ‘Love’, ‘Work’ en de designfilosofie op renault.nl/design.

renault.nl/design

BEDRIJFSVOERING | Juni 2018 | BNL | 19

Tekst | Dyantha van Rooij - Desloover

ONDERZOEK NAAR VERVOER VAN PERSONEN EN GOEDEREN

MOBILITEIT 2030

Dat er veel ontwikkelingen gaande zijn in de

HOE ONTWIKKELT MOBILITEIT ZICH EN WAT

wereld van de mobiliteit is een understatement.

KUNNEN WE ERMEE?

Zelfrijdende auto’s, elektrisch vervoer, deel­

De Argumentenfabriek is begin dit jaar door

auto’s, blended gebruik van openbaar vervoer;

Bouwend Nederland benaderd om het eerste deel

het is er al of het komt eraan. Wat betekenen

van het onderzoek te begeleiden. In dat deel staat

deze ontwikkelingen en hoe kunnen we daar als

de vraag centraal: hoe zal mobiliteit zich ontwik-

bouwwereld het beste op inspelen? Biedt het

kelen tot 2030? Experts uit allerlei geledingen

kansen of juist bedreigingen?

zijn in tien bijeenkomsten bevraagd en daaruit

Pik signalen tijdig op en speel in op veranderingen.

worden nu vier toekomstscenario’s gedestilleerd.

EN NU…?

Jan Jacob Beelaerts van Blokland is beleids­

In het tweede deel wordt samen met de leden van

Het onderzoek is dus nog in volle gang en na

adviseur Infrastructuur bij Bouwend Nederland

Bouwend Nederland een antwoord gezocht op de

de zomer zullen de scenario’s gepresenteerd en

en hij vertelt ons alles over het onderzoek dat

vraag: wat vinden we van deze scenario’s en wat

uitgebreid besproken worden met ondernemers

hij momenteel laat uitvoeren.

kunnen we hiermee als organisatie en als gehele

in de sector. Beelaerts van Blokland hoopt dat dit

sector?

onderzoek bedrijven alert maakt op de kansen en bedreigingen van de toekomst. “Ik adviseer

Zowel op verjaardagsfeestjes als aan de directietafel gaat het regelmatig over de trends op het

VIER SCENARIO’S

bedrijven om de signalen op te pikken en tijdig in

gebied van mobiliteit. Voor Jan Jacob Beelaerts

Om te komen tot een duidelijk beeld van de

te spelen op veranderingen. Zie dit onderzoek als

van Blokland was het moment gekomen om

toekomst zijn dus experts geraadpleegd. Zeker-

een cadeautje en doe er je voordeel mee!”

uitgebreid onderzoek te laten doen naar de

heden en onzekerheden zijn in kaart gebracht,

mobiliteit van de toekomst: “Ik merkte dat er veel

zoals de bevolkingsgroei en overheidsbeleid.

Meer informatie over de Argumentenfabriek

onderwerpen langskwamen aan de gesprekstafel,

Binnenkort zullen de vier toekomstscenario’s

http://www.argumentenfabriek.nl/

maar dat ze niet met elkaar in relatie werden

die hieruit volgen gepresenteerd worden, maar

gebracht. Hoe verhoudt het een zich tot het

­Beelaerts van Blokland geeft alvast een voor-

Uitkomsten of meepraten?

ander en wat moeten wij daarvan vinden? Neem

proefje: “In het eerste scenario blijft alles zoals het

Benieuwd naar de uitkomsten van het onderzoek

bijvoorbeeld de elektrische auto’s: moeten bouw-

nu is. In het tweede doen we alles tegen betaling.

of meepraten in het tweede deel?

bedrijven daar rekening mee houden en op welke

In het derde neemt de technologie de lead en

manier dan?”

gaat data een grotere rol spelen. En in het vierde scenario ontstaat een nieuw systeem waarbij transport gedeeld wordt.”

Contactpersoon Jan Jacob Beelaerts van Blokland Beleidsadviseur Infrastructuur j.beelaerts@bouwendnederland.nl

•

20 | BNL | Juni 2018 |

INNOVATIE

WATERBOUW

Tekst | Marije Rispens

INNOVATIE | Juni 2018 | BNL | 21

Foto | René van den Burg

Aannemingsbedrijf Stienstra en Van der Wal is ­gespecialiseerd in waterbouwwerken, zoals wal­beschoeiingen en damwanden. Om de zwaarste werkzaamheden te verlichten, vindt Gerrit Stienstra zelf regelmatig innovatieve hulpmiddelen uit. Inmiddels gebruikt het bedrijf al meer dan tien zelfontwikkelde trilblokken en klemsystemen.

Van jongs af aan sleutelde Gerrit Stienstra met techniek. Dat begon met zelfgemaakte ­gemotoriseerde skelters en brommers. “Ik deed spelenderwijs veel ervaring en materiaalkennis op. Toen ik in het bedrijf van mijn vader en zijn compagnon ging werken, vond ik het meteen leuk om dingen uit te vinden die het werk sneller, makkelijker en veiliger maken. Oplossingen die ervoor zorgen dat tijd­rovende en risicovolle aspecten van de waterbouw lekkerder doorlopen”, vertelt Stienstra.

ZANDLAGEN

Dus bedacht Stienstra, inmiddels mede-eigenaar van het bedrijf, verschillende losse hulpstukken voor hijskranen. “Bijvoorbeeld trilblokken die planken door de zandlagen heen kunnen slaan, zodat we niet meer vooraf grond hoeven weg te spuiten. Vroeger was je bij het aanbrengen van damwanden daarmee uren in de weer, met ons systeem is dat bij de meeste zandlagen niet meer nodig.”

MEERPALEN

Het zeulen met kettingen voor het verwijderen en plaatsen van meerpalen in havens, was ook zo’n struikelblok. “We hebben nu hydraulische klemmen onder een trilblok bedacht, waardoor een kraan het werk doet, in plaats van wij. Daardoor kan veel sneller gewerkt worden.”

TEKENING

Inmiddels ontwikkelde Stienstra trilblokken voor verschillende werkzaamheden. Een houten palenrij in het water heeft namelijk een andere slagkracht en een ander toerental nodig dan stug materiaal als beton. “Vroeger begon ik gewoon met het bouwen van een machine, tegenwoordig denken we er eerst uitgebreid over na. Dan volgt een tekening en bouwen we de machine op uit snijpakketten ijzer, die we weer in elkaar lassen. Door de oplossingen is het werk lichter, loopt het proces lekkerder en heeft iedereen er meer plezier in.”

•

WOPLOSSINGEN

22 | BNL | Juni 2018 |

PROMOTIE

DAG VAN DE BOUW 2018 De Dag van de Bouw werd dit jaar voor de dertiende keer georganiseerd en trok 71.000 bezoekers. In totaal waren 130 bouwplaatsen geopend voor het publiek variërend van zorginstellingen tot sluizen, van renovatiewerk tot de aanleg van rivierlandschappen, en dat van Groningen tot in Limburg. In een aantal grote steden werd de Dag van de Bouw voor de tweede keer in samenwerking met de Dag van de Architectuur georganiseerd.

5

bijzondere openingen door het hele land Groningen - Groninger Forum - 1 Nieuwegein - Beatrixsluis - 2 Ooijen-Wanssum - Gebiedsontwikkeling - 3 Rotterdam - Fenixloods - 4 Zenderen - Innovatief zorghotel -5

"Herboren"

"Na enkele jaren van crisis is de bouw herboren

71.000

en dat laat ze vandaag op 130 locaties zien."

Maxime Verhagen, voorzitter Bouwend Nederland,

bezoekers

opende de Dag van de Bouw 2018 bij de Fenixloods in Rotterdam.

13e

Dag van de Bouw

130

bouwplaatsen, van zorginstellingen tot sluizen, van renovatiewerk tot de aanleg van rivierlandschappen, en dat van Groningen tot in Limburg.

PROMOTIE | Juni 2018 | BNL | 23

Foto's | René van den Burg, Stan Geerdink, René van der Kloet, Alwin Koops, Erik Peters

"Samenwerking" "Het is indrukwekkend om te zien wat

samenwerking in de keten mogelijk maakt, van tekentafel tot realisatie."

Paul Rijpstra, voorzitter VNconstructeurs:

Toplocaties in bezoekersaantallen 6.000 Technische Kontaktdagen, Almere 3.861 Amphia Ziekenhuis, Breda 3.273 Groninger Forum, Groningen 3.000 Stationsgebied, Driebergen 2.500 Maankwartier, Heerlen 2500 Stationsgebied, Utrecht

130 bouwplaatsen

"Verbeelding"

"Deze dag spreekt enorm tot de verbeelding.

Wie wil er nou niet werken in een sector die zoveel technische kennis en innovaties benut."

Jaco Uittenbogaard, directeur Aannemersfederatie Nederland:

"Veelzijdig"

"De innovatiekracht van de bouw en t­ echniek is vandaag goed zichtbaar.

Geweldig dat zoveel ouders en hun kinderen zijn gekomen om te ervaren hoe veelzijdig het werken in onze sector is."

Erik van Engelen, Uneto-VNI

Meer informatie over de Dag van de Bouw: debouwmaakthet.nl/dagvandebouw Contactpersoon Diny van Hal Projectmanager Dag van de Bouw d.vanhal@bouwendnederland.nl

24 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Eva van Beveren

CAO

De werknemers- en werkgeversorganisaties in de bouw en infra hebben half april een onderhandelingsresultaat bereikt over een nieuwe cao. De lonen gaan structureel met 5,35 procent omhoog en bedrijven en vakbeweging zetten zich gezamenlijk in om nieuwe werknemers aan te trekken. Ook is afgesproken extra maatregelen te treffen voor meer veiligheid op de bouwplaats. De nieuwe cao heeft een looptijd van 21 maanden en geldt tot 31 december 2019. Maar wie waren er allemaal betrokken bij de totstandkoming van deze cao?

TEAM CAO-ON René Hofsté

Arno Snellen

Hans Crombeen

George Raessens

Hegeman Bouwgroep

Gebr. Snellen

FNV Bouw & Wonen

Heijmans

De onderhandelingsdelegatie

Door de Aannemersfederatie

Ik was de delegatieleider namens

Als voorzitter van de onderhande­

namens Bouwend Nederland was

Nederland (AFNL) was ik gedele-

de werknemers vanuit de FNV. De

lingsdelegatie van werkgevers

een afspiegeling van de gehele

geerd namens de werkgevers. Het

onderhandelingen gingen in de

(namens Bouwend Nederland en

bouw- en infrasector, van groot tot

was voor mij de eerste keer dat ik

eerste rondes heel stroef omdat

AFNL) gaf ik allereerst sturing en

klein én landelijk gespreid. Ik zat er

deelnam aan de onderhandelingen.

er niets werd afgesproken. Daarna

leiding maar zat ik soms ook met

namens de sector bouw

Persoonlijk had ik gehoopt meer

zagen we iets van beweging naar

alleen de vakbonden aan tafel,

midden en vanuit het

vernieuwing te bereiken maar het

elkaar toe en in ronde zes was er

waardoor we sneller meters konden

oosten van het land.

woord ‘vernieuwing’ werkt als een

steeds meer vertrouwen aan het

maken. Wat heel bijzonder en

Tijdens de onderhande­

rode lap bij de bonden. Zij zien daar

ontstaan waardoor ik het gevoel

uniek was, waren de verkennende

lingen kwamen de bonden

alleen maar een verslechtering van

kreeg dat we snel tot een cao

gesprekken voorafgaand aan de

met een pakket van

de cao. De vernieuwde tekst - die

zouden komen. We hebben echt

onderhandelingen; gesprekken in

eisen die zij puntsgewijs wilden

overigens nog niet klaar is - is blijk-

wat gehad aan de verkennende

informele sfeer waar dieper werd

­behandelen. Wij wilden juist een

baar vernieuwend genoeg. Ondanks

gesprekken vooraf. Die hebben

ingegaan op bepaalde onderwerpen,

package deal. Dat verschil maakte

de goede sfeer, de constructieve

zeker een bijdrage geleverd in het

waar tijdens de onderhandelingen

onderhandelen best lastig. Je zit

gesprekken en het behaalde

begrijpen van waarom mensen iets

geen tijd voor is. Dat heeft in ieder

toch met r­ asonderhandelaars

resultaat, heb ik toch regelmatig het

willen. Daar mochten we absoluut

geval bijgedragen aan een stukje

tegenover je. Op een gegeven

gevoel gehad dat we mijlenver van

niet onderhandelen. Er zat zelfs

sfeer en vertrouwen onderling en

moment hebben we elkaar de

elkaar zaten. Want; ‘Hoewel feiten

iemand bij die erop toezag dat dit

daarmee een positief effect gehad

­gelegenheid gegeven om punten toe

voor beiden gelijk zijn, blijken feiten

niet gebeurde.

op het verloop van de onderhande­

te lichten en vragen te beant-

voor beiden anders te lijken’.

lingen. Zelfs toen er aan het eind

woorden. Hierdoor werd al snel

nog een klein conflict over de tekst

consensus bereikt op een aantal

was.

onderwerpen, en daar hebben we als werkgeversdelegatie verder de aandacht op gericht.

CAO | Juni 2018 | BNL | 25

Meer informatie

BNL Academy

Meer over het onderhandelingsresultaat van

BNL Academy biedt leden de cursus

de cao Bouw & Infra, inclusief het webinar,

‘Aan de slag met … de cao Bouw & Infra’,

vindt u op bouwendnederland.nl/cao.

ook InCompany. Kijk voor de mogelijkheden op bnlacademy.nl.

DERHANDELINGEN Gijs Lokhorst

Sjors Pol

Ton Borst

Alfred Boot

CNV Vakmensen

Gebroeders Pol

AC Borst Bouw

Voorzitter BACA

In alle bescheidenheid, ik doe al

Ik maakte onderdeel uit van de

Ik heb voor de derde keer meege-

De BACA – Beleidsadviescommissie

vanaf 1999 mee aan de onder-

werkgeversdelegatie en vertegen-

daan aan de cao-onderhandelingen.

Arbeidsverhoudingen – is formeel

handelingstafel en geen enkel

woordigde daarbinnen de sector

Dat gebeurt niet vaak want het is

adviseur van het Bestuur en

cao-proces is hetzelfde. Ik kijk

Infra klein. Mede door specifieke

elke keer een enorm traject qua tijd.

daarnaast sparringpartner voor de

goed naar de samenstelling van

trainingen en ondersteuning

Als vertegenwoordiger van de B&U

onderhandelingsdelegatie. De BACA

delegaties; wat voor invloed kan

vanuit Bouwend Nederland, zijn

bedrijven uit de sector bouw midden

wordt vertegenwoordigd door een

dat hebben op het proces. Daar

we de afgelopen jaren als team

heb ik geprobeerd deze groep zo

dwarsdoorsnede van Bouwend

ben ik altijd heel scherp op omdat

steeds hechter geworden en

goed mogelijk te vertegenwoor-

Nederland, dus uit alle regio’s, groot

dat cruciaal is voor de eventuele

vullen we elkaar goed aan. Ook de

digen. En dat kan best lastig zijn

en klein, bouw en infra en onder-

uitkomst. Door mijn ervaring herken

werknemerszijde is voor ons een

omdat er regionaal verschillende

nemers en specialisten. In de rol

je bepaalde situaties en weet je

vertrouwde groep. Sommigen zien

belangen spelen. Betrokkenheid bij

van sparringpartner buigen wij ons

daar beter mee om te gaan. In deze

elkaar wekelijks. Daardoor krijg je

je achterban is daarom essentieel.

zowel over inhoud als proces.

onderhandelingen is het positieve

toch een andere vorm van samen-

Maar ook betrokkenheid vanuit

Wij hebben ons, samen met

sentiment mij het meest bijgebleven.

werking. Maar dat wil niet zeggen

de leden. Ik zit daar immers niet

de onderhandelingsdelegatie,

De wil om tot een cao te komen

dat we geen pittige discussies

voor mezelf. Er is wel een toename

inhoudelijk (op cao-gebied) heel

in een tijdgeest waarin daaraan

konden voeren of kritisch waren op

van deelname van de achterban

goed voorbereid. Maar de onder-

getwijfeld werd. De werkgevers

elkaar. Het onderhandelingsproces

zichtbaar maar het kan altijd beter.

handelingen verliepen anders dan

hebben lef getoond. Daar heb ik ze

duurde lang, maar daardoor begreep

Daarom roep ik iedereen op een

gedacht. De meeste inhoudelijke

ook in uitgedaagd.

je de andere kant van de tafel wel

volgende keer nog actiever te zijn.

onderwerpen zijn met rust gelaten.

beter en had je meer begrip voor

Want het draait juist om de infor-

De uitkomst is vooral van financieel

elkaar. Dat vond ik mooi om te zien.

matie die vanuit de leden komt.

belang. De BACA is hier uiteindelijk

Die nemen wij mee naar de onder-

gelukkig mee. Het past bij de tijd en

handelingstafel.

de fase waar de sector in zit. Door de grote drukte is er bij de bouw en infra nu geen behoefte aan grote vernieuwings­slagen, maar juist aan vaart maken. En dat ademt dit contract ook.

•

Contactpersoon Erik Tierolf Beleidsadviseur Cao Bouw & Infra e.tierolf@bouwendnederland.nl

GRAAFSCHADE VOORKOMEN WE SAMEN Voldoe jij aan de Richtlijn zorgvuldig grondroeren?

05

UITVOERINGS FASE

INSTRUCTIE & EVALUATIE

De Check & Go kaart is door het KLO (Kabel- en Leiding Overleg) ontwikkeld voor de hele graafketen om de implementatie en toepassing van de nieuwe CROW Richtlijn 500 zorgvuldig grondroeren te versnellen. Deze richtlijn geeft aan wat elke schakel in de graafketen moet doen om graafschade te voorkomen. Het KLO ziet dat de richtlijn nog veel te weinig door de sector wordt toegepast en wil daar verandering in brengen.

Sinds 1 januari 2017 is de nieuwe CROW Richtlijn 500 ‘Schade voorkomen aan kabels en leidingen’ van kracht. Deze moet door alle partijen in de graafketen worden toegepast. De richtlijn is door de sector zelf opgesteld en beschrijft voor elke fase - van initiatief tot aan gebruik - welke verantwoordelijkheid de initiatiefnemer, ontwerper, grondroerder of netbeheerder heeft en wat hij of zij moet doen om graafschades te voorkomen.

04

WERK VOORBEREIDING FASE

WERKINSTRUCTIES & GRAAFMELDING

03

ONTWERP FASE

MAATREGELENPLAN LOKALISEREN

02

ONDERZOEKS FASE

ORIËNTATIE & INVENTARISATIE

01

INITIATIEF FASE

TIJD & BUDGET

Check & Go kaart De Check & Go kaart is een praktisch document en bestaat uit vijf kaarten die aaneengeschakeld de fasen van de CROW 500 weergeven. Op iedere kaart staat een handige checklist waarmee je kunt nagaan of jij volgens de richtlijn hebt gewerkt en of de andere partijen dat ook hebben gedaan. De vijf kaarten kunnen ook van elkaar worden losgemaakt en verdeeld. Alles aangevinkt? Draag jouw kaart dan over aan de verantwoordelijke van de volgende fase.

Deel informatie, werk samen, stel vragen en geef advies. Want samenwerking in de keten is cruciaal om graafschade te voorkomen.

De Check & Go kaart is onderdeel van de KLO campagne ‘Graafschade voorkomen we samen!’ Een exemplaar van de kaart treft u in de sealverpakking bij deze BNL-uitgave aan en is daarnaast gratis te downloaden op de KLO-Actiepagina (www.kabelenleidingoverleg.nl/ actiepagina).

Het KLO is een platformsamenwerking van de belangrijkste koepelorganisaties van netbeheerders, grondroerders en de beheerders van de ondergrond.

Het KLO werkt samen met de wetgever, het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, de toezichthouder Agentschap Telecom en het Kadaster aan het voorkomen van graafschade.

Bouwend Nederland is actief lid van het KLO. Daarnaast ondersteunt Bouwend Nederland haar leden met De Bouwend Nederland WION Helpdesk.

U kunt hier terecht met vragen over de nieuwe wet WIBON en de CROW Richtlijn 500 ‘Schade voorkomen aan kabels en leidingen’.

Ook selecteren wij hier principiële schadeclaims en voeren we kansrijke rechtszaken om tot voor leden gunstige jurisprudentie te komen. Kijk op www. bouwendnederland.nl/helpdesk-wion voor meer informatie of bel 020 301 86 27.

REGIO KATERN NOORD | Juni 2018 | BNL | 27

REGIO NOORD

CARLA EILERING-FUHLER FUHLER WEGENBOUW B.V.

TACHTIG IS PRACHTIG

Vijf jaar geleden bestonden we met het bedrijf 75 jaar. We

BIJEENKOMSTEN

BOUWENDNEDERLAND.NL/REGIOS/REGIO-NOORD

zaten middenin de crisis en vonden we het niet gepast een feestje te vieren. Nu zijn we tachtig geworden en dat vieren we. Want tachtig is prachtig.

Onze opa was een echt handelsmannetje en begon meer

Datum

JUNI 26 26

Bestuur afdeling Friesland Contactgroep Personeel en Financiën

JULI 4 5 6 7 11

Slotbijeenkomst Bedrijfskundige Innovaties in Aardbevingsbestendige Bouw (BIAB) Bestuur afdeling Groningen Commissie Platform Infra Familiedag afdeling Friesland Netwerkbijeenkomst met partners afdeling Groningen

dan tachtig jaar geleden als transportbedrijf, met enkel een muilezel en kar. Het eerste document van een aangenomen werk stamt uit 1938. Toen zijn vier zoons in het bedrijf kwamen groeide het bedrijf gestaag. In 1988 werd het bedrijf in tweeën gesplitst. Onze oom nam met twee zoons het transportbedrijf over en onze vader de aannemerij en zandwinning.

We zijn trots en dankbaar op onze vader, die altijd in oplossingen bleef denken. Hoe moeilijk hij het soms ook

SEPTEMBER 6 Themabijeenkomst afdeling Friesland 11 Bestuur afdeling Friesland 11 Bijeenkomst ‘Veiligheid in de infra’ 12 Regiobestuur 13 Thema avond JBN Kern Friesland 13 Bestuur afdeling Drenthe 19 Bestuur afdeling Groningen 20 Ronde tafelbijeenkomsten cao 25 Commissie Platform Infra Noord 25 Contactbijeenkomst Platform Infra Noord 27 Rondetafelbijeenkomsten cao 28 Cursus ‘Aan de slag met de cao’

had. Met vertrouwen is hij er altijd weer bovenop gekomen.

OKTOBER 2 Basistraining Personeel en Organisatie, deel 1 4-6 Meerdaagse excursie JBN Kern Friesland

we nu staan. Dat hebben we te danken aan opa, met zijn

Zijn slogan luidde dan ook “alles komt goed”. En dat was ook echt zo. Een familiebedrijf is niet altijd even makkelijk maar als iedereen zijn eigen taken heeft, zit je niet in elkaars vaarwater en kan je elkaar aanvullen.

Tijdens het jubileum werd ons bedrijfsterrein tijdelijk omgedoopt tot festivalterrein inclusief foodtrucks waar we eindigden met een groots personeelsfeest. Want we zijn enorm trots op ons team en dat moet ook zeker gevierd worden. Daarnaast zijn we dankbaar voor waar ondernemers­geest, die is overgebracht van generatie op generatie. Daarom vieren we zowel heden als verleden. We hopen dat we bij het honderdjarig bestaan een uitnodiging van onze kinderen krijgen, als vierde generatie!

28 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Valerie Kort

REGIOKATERN NOORD

SLIMME AANPAK NODIG

VEILIGE EN DUURZAME SCHOLEN IN GRONINGEN

Een samenwerkingsverband van TNO, Bouwend

suggesties en ideeën, worden kansen benut om

Deze publicatie maakt duidelijk dat er voldoende

Nederland, UNETO-VNI, BNA, VNconstructeurs

duurzame oplossingen te realiseren binnen tijd en

mogelijkheden en ruimte binnen de bestaande

en BuildinG heeft een slimme aanpak ontwikkeld

budget.”

aanbestedingsregels bestaan om gezamenlijk tot

voor veilige en duurzame scholen in Groningen.

een optimaal eindresultaat te komen en tegelijk

Sander Wubbolts, regiomanager Bouwend

TIJDWINST EN DUURZAME AANPAK

Nederland Regio Noord, overhandigde in april

Op dit moment krijgen partijen in de bouwkolom,

markt. Deze publicatie biedt concrete voorbeelden

de publicatie ‘Naar een slimme aanpak voor

zoals architecten, constructeurs, bouwers en

en kan op deze manier een impuls geven aan het

Scholenbouw in Noord-Nederland’ aan Bé

installateurs, maar moeizaam inzicht in welke

scholenbouwprogramma. De publicatie roept op

Schollema, voorzitter van de stuurgroep onder-

bouwopgaven wanneer op de markt komen.

om in gesprek te gaan met de markt om zo een

wijshuisvesting aardbevingsgemeenten.

Innovatieve oplossingen uit de markt krijgen op

duurzame aanpak vorm te geven.

deze manier weinig kans. Bovendien is het proces

slim om te gaan met de beperkte capaciteit in de

De noodzaak van deze aanpak is volgens Sander

om in aanmerking te komen voor een opdracht

OVER DE PUBLICATIE

Wubbolts gelegen in twee zaken. “Ten eerste is

iedere keer weer net anders. Dit leidt tot kostbare

TNO heeft samen met Bouwend Nederland,

de bouwopgave in Groningen sterk versnipperd:

procedures en onnodig tijdverlies.

UNETO-VNI, BNA, VNconstructeurs en BuildinG

de negen individuele gemeenten en 20 school­

diverse activiteiten ontplooid om nut en noodzaak

besturen zien ieder project als eenmalig en uniek

Een slimme aanpak helpt om zo snel mogelijk en

van een andere, meer op samenwerking gerichte

en volgen hun eigen aanpak. Dat is een begrijpe-

met behoud van kwaliteit en een goede afwerking

aanpak voor het voetlicht te brengen. Hiervoor zijn

lijke werkwijze. Tegelijkertijd is de opgave groot en

duurzame scholen te creëren. Meer onderlinge

niet alleen opdrachtgevers geconsulteerd, maar

is er een dreigend capaciteitstekort op de markt.”

samenwerking speelt daarin een centrale rol.

hebben ook partijen uit de bouwkolom aange-

Een slimme aanpak waarin innovaties zoveel

Samenwerking tussen gemeentes en schoolbe-

geven wat zij nodig hebben.

mogelijk benut worden is van belang. Volgens

sturen onderling en samenwerking met de markt.

Sander Wubbolts kan dit niet opgelost worden

Marktpartijen denken graag mee over oplossingen

zonder de markt te betrekken in de plannen:

voor de bouwopgave. Innovaties uit de markt

Download

“Door partijen uit de bouwkolom voor te bereiden

vinden zo makkelijker hun weg naar de realisatie

Download de publicatie op:

op projecten en vroegtijdig te vragen om hun

en dit kan leiden tot opschaling en kostenreductie.

bouwendnederland.nl/aanpak-scholenbouw

•

Van links naar rechts: Paul van Bussel, BNA; Bé Schollema, wethouder Loppersum en voorzitter stuurgroep onderwijs­­huis­vesting aardbevingsgemeenten; Sander Wubbolts, Bouwend Nederland; Joram Nauta, TNO.

REGIO KATERN NOORD | Juni 2018 | BNL | 29

Foto | René van den Burg

OP UNIEKE SCHAALGROOTTE WERKEN AAN DE TRANSITIE-AMBITIE

IN 2040 ENERGIE NEUTRAALWONEN IN DRENTHE Een energieneutrale Drentse woonomgeving in

en UNETO-VNI ingeschakeld om een versnelling

2040. Dat is het doel van de Expeditie Energie-

op gang te brengen onder marktpartijen. Want

Charles Hussels en Kees Vianen

jezelf aansluiten is natuurlijk één ding, iets

Over de Expeditie

­daadwerkelijk realiseren een tweede. Daarom

De Expeditie naar energieneutraal wonen in

vragen we dit versnellingsteam de ideeën van de

Drenthe is geen wedstrijd, want ieder mag in zijn

tot bedrijven en gemeenten: steeds meer

markt verder te brengen en ervoor te zorgen dat

eigen tempo op weg naar het einddoel. Maar

partijen sluiten aan en dat leidt al tot mooie

er concrete projecten plaatsvinden.”

de deelnemers aan de expeditie hebben wel

neutraal Wonen die eind 2016 in de provincie Drenthe van start is gegaan. Van particulieren

resultaten. Maar hoe kunnen marktpartijen nog meer bijdragen aan de ambitie? Dat is de versnellingsopgave voor Kees Vianen, adviseur duurzaamheid bij Bouwend Nederland.

Kom hier leren en creëren!

woningcorporaties, particuliere woningbezitters,

grijpen die er op het gebied van verduurzaming

milieuorganisaties en marktpartijen werken dus

liggen in de regio. “Bedrijven kunnen hier prachtige

gezamenlijk aan deze transitie.

teren met en leren van nieuwe toepassingen.

De beweging die in Drenthe gaande is, is uniek

Marktpartijen zitten al vanaf de start van een

in Nederland. Nog niet eerder werd er op zo’n

project aan tafel en kunnen een eigen visie

grote schaal gewerkt aan de transitie ambities.

ontwikkelen op energieneutraal wonen. Dat is,

Kees Vianen is in de regio Noord dagelijks bezig

samen met de ervaring die hier opgedaan kan

om de bestaande woningvoorraad te verduur-

worden, een unieke kans”, aldus Vianen.

provincie Drenthe als de aangesloten gemeenten

Geen praatclub, toch een bijeenkomst

en ruim 100 partners. Dat maakt dat de vonk snel

Hoewel het versnellingsteam absoluut geen

overspringt. In het eerste jaar hebben we er al voor

praatclub wil zijn, organiseert het op 25 juni een

gezorgd dat het verbruik van fossiele brandstoffen

bijeenkomst voor marktpartijen. Diederik Samsom

in Drenthe met 6 procent omlaag gebracht is.”

komt vertellen wat bedrijven kunnen doen op het

Versnelling van de markt

Drentse woonomgeving in 2040. De gemeenten,

Vianen roept marktpartijen op om de kansen te

opdrachten uitvoeren en tegelijkertijd experimen-

zamen. Hij vertelt: “Er is draagvlak bij zowel de

één gezamenlijk einddoel: een energieneutrale

gebied van de energietransitie. Hij geeft tevens advies hoe bedrijven kunnen acteren op het

De expeditie is een initiatief van de provincie

klimaatakkoord. Vianen: “Een mooie gelegenheid

Drenthe. Charles Hussels van de provincie:

voor bedrijven om actief met hun ideeën aan de

”Begin 2018 hebben we Bouwend Nederland

slag te gaan!”

•

www.energieexpeditiedrenthe.nl

Grijp de kansen die hier in Drenthe liggen op het gebied van verduurzaming!

Contactpersoon Kees Vianen Adviseur Duurzaamheid Bouwend Nederland Regio Noord kees.vianen@bouwendnederland.nl

30 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Eva van Beveren

REGIOKATERN NOORD

Foto | Anke Bot

WIE KIEST ER VOOR BOUWEN? Nog voor de zomer van 2017 startte Bouwend

Ook na de gemeenteraadsverkiezingen is

Nederland een grootschalige campagne rondom

‘bouwinput’ geleverd zodat formateurs de bouw

de Gemeenteraadsverkiezingen 2018. In elke

kunnen meenemen in de coalitieakkoorden.

gemeente werd input geleverd bij de makers

Parallel daaraan zijn de verkiezingsprogramma’s

van de verkiezingsprogramma’s om de bouw

geanalyseerd, om inzicht te krijgen in hoeverre

op de politieke agenda te zetten. Ook werd een

partijen ‘bouwminded’ zijn en waar de gaten

speciale brochure opgesteld om bekendheid te

liggen. “Deze uitkomsten worden later mee­

geven aan ‘het geluid van de bouw’, organi-

genomen in de masterclasses met (nieuwe)

seerden afdelingen dialoogsessies waarin

wethouders en hun ambtelijke ondersteuning”,

(aanstaande) wethouders en raadsleden in

vertelt Valerie Kort, adviseur Bouw en infra van

gesprek gingen met leden en werd in alle drie

het regiokantoor Noord van Bouwend Nederland.

de provincies een Tiny House in de vorm van

“Met deze masterclasses willen we de relatie met

een microappartement ingezet om bij media en

de ‘bouw- en infrawethouders’ versterken en het

publiek aandacht te vragen voor de stand-

belang van de bouw laten ‘landen’. Op dit moment

Meer informatie

punten van de bouw.

worden ook de coalitieakkoorden geanalyseerd.

Meer over de inzet van Bouwend Nederland in

Datgene wat wij onderbelicht vinden, krijgt aandacht

aanloop naar de Gemeenteraadsverkiezingen

bij de volgende gemeentelijke bouw- en infra­

2018 vindt u op:

overleggen die wij voeren met de wethouders.”

•

bouwendnederland.nl/kiesvoorbouwen.

+

–

Opgenomen in verkiezingsprogramma’s regio Noord

Onderbelicht in verkiezingsprogramma’s regio Noord

+ Toekomstbestendige en veilige fietspaden; zowel goed

– Ondergrondse infra in relatie tot de toekomst. Gemeenten

voor het toerisme als voor de CO2-uitstoot.

zullen hun verantwoordelijkheid moeten pakken en in overleg met de netbeheerders tot een gestroomlijnd proces moeten

+ Prestatieafspraken met woningbouwcorporaties.

komen om de energietransitie kans van slagen te geven.

+ Kansen bieden aan lokale en regionale bedrijven in

– Inzicht in onderhoud van civiele kunstwerken, wat door

aanbestedingen om lokale werkgelegenheid te stimuleren. + Minder regels, betere bereikbaarheid en werken aan een klantgerichte cultuur binnen de gemeente.

de crisis heeft stilgelegen.

– Scholenbouw (afgezien van de Groningse gemeenten met aardbevingenproblematiek). In de afgelopen maanden kan door een nieuwe landelijke regelgeving nu ook het school­-

+ Stimuleren van Social Return; regionaal is hier al behoorlijk wat

bestuur mee-investeren. Voorheen was dit alleen de gemeente.

aandacht voor maar gemeentes zullen dan wel dezelfde voorwaarden moeten hanteren. In Friesland is dit al

– Schaalvergroting en integrale aanpak van verduurzaming van

gezamenlijk opgepakt. Bouwend Nederland blijft wel kritisch

de gebouwde omgeving, denk aan wijkaanpakken voor

op de uitvoerbaarheid van de eisen die gesteld worden.

verduurzaming in plaats van elke woning afzonderlijk benaderen.

+ Het nemen van de regie in de verduurzaming van de gebouwde omgeving; juist lokaal ligt er een hele belangrijke rol bij gemeenten op gebied van verduurzaming. Door de grote hoeveelheid aanbieders hebben particulieren behoefte aan een betrouwbare afzender. Die regierol moet de gemeente pakken.

REGIOKATERN OOST | Juni 2018 | BNL | 27

REGIO OOST

ROBERT TER HOEK ADVISEUR EUROPESE ZAKEN EN BEDRIJFSPENSIOENFONDS BOUW

Thom Grevengoed

BIJEENKOMSTEN

BOUWENDNEDERLAND.NL/OOST

KNOP OMZETTEN EN LOSLATEN

Vanaf het jaar 2000 ben ik weer actief in de bouwsector.

Het is een mooie en 'no nonsense'-wereld, daar hou ik van.

Vanaf 2005 was ik met veel plezier regiomanager voor Bouwend Nederland regio Oost. Het rechtstreekse contact met de lidbedrijven ga ik het meest missen evenals de gesprekken met wethouders en gedeputeerden.

Datum

JULI 2 2 11

Algemene ledenvergadering Afdeling Zuid West Veluwe Algemene ledenvergadering Afdeling Lingestreek Zomerborrel Afdeling Zwolle/Genemuiden

SEPTEMBER 17 Algemene ledenvergadering Afdeling Noord/Oost Overijssel 25 Algemene ledenvergadering Afdeling Veluwestreek 26 Algemene ledenvergadering Afdeling Stedendriehoek/Salland

Als ik terugkijk vond ik de dialoogsessies rondom de Provinciale Statenverkiezingen en gemeenteraads­ verkiezingen hele leuke en goede bijeenkomsten.

Ondernemers vertelden hier hun eigen verhaal, waardoor we het geluid van de sector direct konden laten horen aan gemeentes en provincies. Met een groep ondernemers uit Oost-Nederland zijn we eens naar het Haagse Binnenhof getogen om daar – in een keet – in gesprek te gaan met Tweede Kamerleden. Uiteraard is ook de hele crisistijd mij bijgebleven. Wat ik mooi vind, is de snelheid van herstel en de veerkracht van de sector. En de Dag van de Bouw, waar we laten zien wat voor mooie dingen we gezamenlijk maken, zie ik als een pure vorm van positieve marketing.

Het is nu tijd voor verandering. Ik ga voor Bouwend Nederland in Europa in gesprek met Europarlementariërs en diverse Europese bouworganisaties om te kijken waar we als Bouwend Nederland invloed kunnen uitoefenen en het verschil kunnen maken. Daarnaast ga ik me bezighouden met het bedrijfspensioenfonds voor de bouw.

Wat niet verandert, is dat ik bij alles in gedachte houd: wat heeft onze achterban eraan?

28 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Rob van Elewout

REGIOKATERN OOST

Foto | René van den Burg

TECHNOVA COLLEGE: VISITEKAARTJE VAN DE REGIO

EDES CONSORTIUM GAAT VOOR LANGDURIGE SAMENWERKING Techniek wordt zichtbaar

Innovatie als epicentrum

Het imago van technische opleidingen

De naderende oplevering van het Technova

Een hulpstuk daarbij is de innovatieve ruimte

verandert. De sector is niet alleen maar ‘vieze

College – onderdeel van het ROC A12 – is

van duizend vierkante meter. Het wordt zo’n

handen’ en ‘vroeg uit de veren’. Het gloednieuwe

een reuzensprong in die ontwikkeling, vindt

beetje het epicentrum van de technische ontwik-

Technova College in Ede, waar momenteel

­Hazeleger. “Het schoolgebouw was gedateerd.

keling in de Edese regio. Een echte proeftuin

de laatste hand aan wordt gelegd, laat dat

Maar dit nieuwe onderkomen is écht een

waar iedereen mag en gaat zien wat techniek is

vanaf het nieuwe schooljaar zien. Letterlijk. Het

visitekaartje. Straks wordt techniek letterlijk

en hoe het evolueert en vernieuwt. Bedrijven en

gebouw van de mbo-opleiding wordt transparant,

zichtbaar. Als je erlangs fietst of rijdt, ontkom je

studenten komen in die ruimte letterlijk samen

zichtbaar en uitnodigend. Met een nieuw

er niet aan. Dat doet wat met de beeldvorming

om te werken aan innovaties van de toekomst.

onderkomen moet de regio de technische sector

en zorgt voor een vliegwieleffect.”

omarmen. Joop Hazeleger van Knooppunt

Bedrijfsleven dichterbij

Techniek weet wat daarvoor nodig is: een ijzer-

Voortdurende vernieuwing

sterke band met de regio en het bedrijfsleven.

Het Technova College wordt momenteel afge-

meent Hazeleger. “Het onderwijs, dus niet alleen

rond en naar verwachting is de officiële opening

technische opleidingen, loopt vaak achter de

Met zijn Knooppunt Techniek wil Hazeleger de

in oktober dit jaar. Een Edes consortium van

feiten aan. Wanneer er een nieuwe opleidings-

instroom op technische opleidingen verhogen.

bedrijven, waaronder Bouwbedrijf Kreeft en

richting wordt ontwikkeld, ben je zo’n zeven jaar

Dit doet de organisatie door tussen het onder-

Bruil Bouw, heeft zich langdurig aan het project

verder voordat de eerste student zijn diploma

wijs en het bedrijfsleven – er is een samenwer-

verbonden. “Dat is mooi en bijzonder’’, vindt

haalt. Dat kunnen we ons niet veroorloven.

king met zo’n tachtig ondernemers in de regio

Hazeleger. “Zij blijven betrokken als het gaat om

Daarvoor is het essentieel dat het bedrijfsleven

Ede – te opereren. Zo organiseert hij allerlei

onderhoud én de verdere ontwikkeling van het

dichterbij studenten komt te staan. De relatie

activiteiten rondom het technisch onderwijs,

gebouw en de opleiding. Het Technova College

met de regio, in ons geval is dat veel mkb, is

zoals de Bouw Inspiratie Dag, die samen met

wordt op die manier geen museum, maar is aan

ontzettend belangrijk. Dat zit hier – dankzij

de afdelingen Veenendaal en Zuid-West Veluwe

voortdurende vernieuwing onderhevig.”

de samenwerking met de afdeling Zuid-West

En dat is precies wat de sector nodig heeft,

werd georganiseerd en waar zeshonderd basis-

Veluwe van Bouwend Nederland – wel goed.

scholieren kennis met techniek konden maken.

We kennen elkaar en gunnen elkaar veel.”

We kennen elkaar en gunnen elkaar veel.

Het is essentieel dat het bedrijfsleven dichterbij studenten komt te staan.

•

REGIOKATERN OOST | Juni 2018 | BNL | 29

Tekst | Eva van Beveren

KENNISMAKEN MET BOUW EN INFRA Eind mei bezochten zeven enthousiaste ­tweedejaarsstudenten van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) Nikkels bouwbedrijf in Twello. “Na de presentaties over ons familie­ bedrijf en onze manier van werken, vertelde ook onze stagiaire Melisa over haar ervaringen binnen het bedrijf”, vertelt Emiel Nikkels, planvormer bij Nikkels. “Hierna lieten we onze vernieuwde en verduurzaamde werkplaats zien waardoor we nu volledig zelfvoorzienend zijn in warmte en stroom. Onze andere stagiaire Mike nam de groep vervolgens mee de bouwplaats op, waar wij 68 woningen realiseren.”

Voor veertien eerstejaarsstudenten Civiele ­Techniek van de HAN, startte hun b­ ouworiëntatie­dag in de collegebanken. Dusseldorp Infra, Sloop en Milieutechniek uit Arnhem gaf uitleg over het bedrijf en werk waarna één van de stagiaires haar stage-ervaringen deelde. “Met deze dag

Nikkels bouwbedrijf organiseert nu al zo’n vijf

Ook bij Dusseldorp waren de reacties van de

proberen wij studenten én mogelijk toekomstig

jaar bouworiëntiedagen. “Ook uit eigen ervaring

deelnemers louter positief. De Beijer: “Iedereen gaf

personeel enthousiaster te maken voor een vak in

weet ik dat een bedrijfsbezoek veel meer nieuwe

aan het mooi te vinden om het vak in de praktijk

de techniek”, vertelt Stef de Beijer, vestigingsleider

informatie en indrukken geeft dan wanneer je

te zien en te beleven. Dan ziet alles er toch weer

bij Dusseldorp. “Met zo’n dag speel je jezelf toch

alleen in de schoolbanken blijft zitten”, vertelt

anders uit. Daarnaast hadden we geluk met

in de kijker.”

Nikkels. En dat bleek ook wel uit de reacties van

het weer, wat een rond­leiding altijd nog mooier

Na het college ging de groep langs bij het Arnhemse

de deelnemende studenten; “een leerzame dag”,

maakt.”

project ‘Groot onderhoud Geitenkamp fase 2’ waar

“zowel de uitleg op kantoor over de processen als

riool en bestrating worden vervangen. Tijdens een

op de bouwplaats waren top” en “het heeft mijn

Binnen Nikkels is er veel aandacht voor de jeugd.

rondgang over het werk, maakten studenten ook

beeld van het werk van een bouwteam positief

“Wij vinden dat de jeugd de toekomst is. Op

kennis met de opdrachtgever, de gemeente Arnhem.

veranderd”.

jaarbasis hebben wij gemiddeld negen mbo- en hbo-stagiaires binnen het bedrijf,” aldus Nikkels.

“Zij gaan aan de slag als rechterhand van de uitvoerder, op de bouw zelf of op kantoor bij de IT-afdeling, de administratie of werkvoorbereiding.

Het opleiden van jonge mensen tot vakbekwame collega’s zit in onze genen. Wij zijn al jarenlang een opleidingsbedrijf en hebben nu 24 leerlingen vanuit Bouwmensen aan het werk. Velen zien we na hun opleiding weer bij ons terug.”

Ook bij Dusseldorp zijn veel stagiaires, afstudeerders of trainees te vinden. “Momenteel hebben wij drie mbo en vier hbo-stagiaires, zes afstudeerders en twee trainees,” vertelt De Beijer. “Mogelijk komt dat door bouworiëntatiedagen, techniekdagen of uitleg op scholen over ons bedrijf en vak. Maar of dat echt de reden is, is lastig te zeggen. Wat vooral belangrijk is, is dat je hier als bedrijf actief aan mee moet doen. Het is in het belang van de toekomst en continuïteit voor onze hele branche.”

•

30 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Marije Rispens

REGIOKATERN OOST

Foto | René van de Burg

In de vorige editie van de BNL vroeg Rieneke

nu doen veel meer partijen dat, maar wij hebben

van werken meer creativiteit en passie uit mensen

Leusink van Ter Steege Groep aan Dura Vermeer

daar al vroeg de organisatie op aangepast. Wat

dan wanneer je ze van bovenaf commando’s

Hengelo: “Wat vinden jullie de toegevoegde

wil de professionele klant precies qua huisvesting,

geeft. En het maakt het werk gewoon ook veel

waarde van een familiebedrijf?” Henk Pluimers,

design en constructie? We hebben bedrijfs­

leuker.”

algemeen directeur van Dura Vermeer Bouw

kundigen en architecten aangenomen die goed

Hengelo, weet wel drie toegevoegde waarden:

naar de klant luisteren en vragen kunnen beant-

TOEKOMST

langetermijnvisie, een platte organisatie en

woorden. Destijds was dat een forse vernieuwing,

Volgens Pluimers is het vooral belangrijk om

betrokkenheid.

maar inmiddels is de afdeling helemaal geïnte-

gezamenlijk het bedrijf toekomstbestendig te

greerd.”

maken. “In het begin was het moeilijk om de

Henk Pluimers werkt zijn hele leven al voor

organisatie in beweging te krijgen, maar nu rolt

familie­bedrijven en de laatste 32 jaar bij Dura

CREATIEVELING EN TECHNEUT

Vermeer in Hengelo. “Je weet hier voor wie je

Ook na de crisis bleef Dura Vermeer Bouw Hengelo

verbaasd als er weer een wijziging in de processen

werkt en voelt je meer betrokken. Medewerkers

zich verder ontwikkelen. Er kwam aandacht voor

komt. Ze weten dat we ons continu moeten

vinden het bijzonder dat Job Dura zelf in de raad

ketensamenwerking, voor horizontaal organiseren

aanpassen om toekomstbestendig te blijven.

van bestuur zit en heel toegankelijk is. Die korte

en voor het werken in zelfsturende teams.

Ook nu ontwikkelingen als automatisering en

lijnen zijn een grote meerwaarde. Een andere

“Die teams organiseren zelf hun projecten van

robotisering voor de deur staan.”

meerwaarde is het nadenken van generatie naar

ontwikkeling tot oplevering, zonder tussenkomst

generatie. Ook in de toekomst moet het bedrijf

van managers. Alle betrokkenen – ontwikkelaars,

voortgezet kunnen worden.”

uitvoerders, creatievelingen en techneuten –

NIEUWE AFDELING

zitten in dat team. We zijn onlangs bijvoorbeeld

het wiel door. Medewerkers zijn ook niet meer

•

De volgende 'In gesprek met ...'

begonnen met de bouw van een nieuw onder-

Voor de volgende BNL vraagt Henk Pluimers

Door die langetermijnvisie begon Dura Vermeer

komen van Unilever op het universiteitsterrein in

aan Wim Oude Wolbers van bouw­

Bouw Hengelo al vóór de crisis met de ontwik-

Wageningen. In een maand tijd wist het team met

onderneming Oude Wolders uit Borne:

keling van het bouwbedrijf van de toekomst.

de klant een plan te maken dat meteen uitge-

Hoe is het om met verschillende generaties

Destijds begon dat met het opzetten van de

voerd kon worden. Hiermee onderscheiden we

binnen het familiebedrijf leiding te geven?

afdeling Klant en Markt. “Aandacht voor de klant,

ons als bouwer. Tegelijk haal je door deze manier

REGIOKATERN RANDSTAD NOORD | Juni 2018 | BNL | 27

REGIO RANDSTAD NOORD TROTS NIELS DOODEMAN

REGIOVOORZITTER

Thom Grevengoed

UITSTRALEN

BIJEENKOMSTEN

BOUWENDNEDERLAND.NL/RANDSTADNOORD Datum

JUNI 27 27 27 27 27 28 29 29

Excursie Infraplatform Waternet en BBQ Voorlichting Bouwnu.nl en review marketing Regio Noord Holland Themabijeenkomst Afdeling Midden Holland Meewerkend partner overleg Regio Noord Holland Bestuursvergadering Afdeling ‘t Gooi Boottocht Afdeling IJmond-Kennemerland Tocht op de Capodistra - Jachthaven Almere Poort Afdeling ‘t Gooi Jaarexcursie Afdeling Amersfoort

JULI 3 9 9

Soos met spreker Afdeling NHN Bestuursvergadering ab Afdeling NHN Bestuursvergadering db Afdeling NHN

In deze tijd worden de opleidingshengels weer in de vijver uitgeworpen. Bedrijven en opleidingsinstituten doen hun best om jongeren voor hun bedrijf of branche te interesseren. Een lastige uitdaging!

Ze investeren in relaties, in open dagen en in voorlichtings­ materiaal, kosten noch moeite worden gespaard om aantrekkelijk te zijn voor de nieuwe instroom. De bouwsector heeft ook te kampen met een personeelstekort.

Op dit moment betreft dit tekort met name timmerlieden, elektriciens, loodgieters, softwareontwikkelaars, lassers,

AUGUSTUS 28 Bestuursvergadering Afdeling ‘t Gooi 29 Bestuursvergadering Afdeling Utrecht

snijders en leidinggevenden op financieel gebied.

SEPTEMBER 6 Ledenbijeenkomst Afdeling ‘t Gooi 6 Reguliere vergadering Afdeling Veenendaal 10 Bestuursvergadering Afdeling Amersfoort

als minder innovatieve branche en lage verdiensten. Het

11 12 12 12 13

Bestuursvergadering Afdeling Midden Holland Bestuursvergadering ab Afdeling NHN Bestuursvergadering db Afdeling NHN Themabijeenkomst Afdeling Amsterdam Bestuursvergadering Afdeling NoordWest Utrecht

13 17 18 19 20 20 20 22 22 24 25 26 27

2e Contactbijeenkomst Afdeling NHN Bestuursvergadering Afdeling IJmond-Kennemerland Ronde tafel cao in regio Utrecht (reservedatum 17 sept) Marktdag Samen Slimmer 2018 Najaarsvergadering afdeling Utrecht Bestuursvergadering Afdeling Zaanstreek-Waterland Seminar Afdeling ‘t Gooi Jaarfeest JBN WF Sportief uitje incl. aanhang JBN Duinstreek Ledenvergadering Afdeling Amersfoort Regiobestuursvergadering met afdelingsvoorzitters Excursie Infraplatform Schiphol Bestuursvergadering Afdeling Amsterdam

28

Excursie Afdeling NoordWest Utrecht

OKTOBER 1 Ronde tafel cao Noord-Holland (reservedatum 4 okt) 3 Themabijeenkomst Afdeling Midden Holland 5 Dagje uit met partners Afdeling Veenendaal

De bouw staat bij het grote publiek zeer onterecht bekend imago en het lage zelfbeeld van de sector zijn onterecht en moet worden bijgesteld. De bouw is namelijk momenteel een van de meest innovatieve sectoren. Kijk maar eens hoe er twintig jaar gelden gebouwd werd en wat we tegenwoordig presteren: energie neutrale gebouwen zijn de norm in nieuwbouw, energieleverende woningen komen eraan en er worden met 3D-printers betonnen woningen gemaakt.

Ook BIM (Building Information Modelling) wordt meer regel dan uitzondering. Daarnaast biedt de cao een prima beloning.

In de bouw liggen volop kansen voor iedereen. Met kwalitatief goede programma’s en slimme promotionele acties kunnen opleidingscentra meer leerlingen binnenhalen. Ook modern en aantrekkelijk werkgeverschap kan een stimulans zijn om meer mensen de bouw in te krijgen.

Iedere verbetering begint bij jezelf. Wij, als werkgevers en opleidingsinstituten, moeten trots zijn op onze sector en die trots uitstralen. Gezamenlijk moeten we laten zien dat werken in de bouw cool is!

28 | BNL | Juni 2018 | REGIOKATERN RANDSTAD NOORD

Tekst | Jan Willem Kommer

ONWEERSTAANBAAR Regio Randstad Noord maakt serieus werk van de instroom. Kijk maar naar Bouwbazen en de Bouwinspiratiedag.

voor hun school of de directe leefomgeving te

Veenendaal had een Complimentenmuur bedacht,

bedenken”, zegt Daniella Traa, ambtelijk secretaris

gebaseerd op de oude vertrouwde automatiek.

van de afdeling Amersfoort.

Een prachtig idee maar omdat het niet was uitgewerkt, zat een nominatie er niet in.

Bouwbazen beleefde dit jaar de derde editie. Een

Daniella Traa: “We willen jongeren er bewust

succes dus, anders zou de herhaling er niet zijn.

van maken dat werken in de bouw meer is dan

Maar er zijn in drie jaar tijd ook wel wat dingen

timmeren, metselen of straten leggen; dat er

veranderd. Vanuit de afdelingen Veenendaal en

een heel traject is, van planontwikkeling tot en

Utrecht hebben zich ook scholen aangesloten bij

met ontwerp, realisatie en beheer. De kinderen

Bouwbazen. En anders dan bij de eerste twee

moeten dus ook verschillende stappen doorlopen,

edities richt het event zich niet meer op ROC

van brainstormsessies en moodboards tot en

Je kunt op je honderdste verjaardag natuur-

en mbo. “Die jongeren hebben al een richting

met financiële onderbouwing. Daar worden de

lijk de champagnekurken laten knallen op een

gekozen en we willen juist leerlingen die dat nog

inzendingen ook op beoordeeld.”

IJsselmeer-cruise, maar je kunt ook kiezen voor

niet hebben gedaan enthousiast maken voor de

een feestje met meer diepgang. Een evenement

bouw”, verklaart Daniella Traa.

Twee succesvolle ­initiatieven die dit jaar weer op herhaling gingen.

gericht op de instroom in de Bouw bijvoorbeeld.

Geen CSV dus bij vijf genomineerden die hun idee op 6 juni in poppodium Fluor in Amersfoort

Dat is waar afdeling Amersfoort e.o. voor koos

VAN A TOT Z

toen in 2016 de bijzondere mijlpaal werd bereikt.

Aan Bouwbazen 2018 deden vooral de eerste

opslag/werkplek van De Baander als winnaar.

Met hulp van jongerencommunicatiebureau Coen

en tweede klassen van praktische mavo’s mee,

De Amersfoortse school voor praktijkonderwijs

werd Bouwbazen gelanceerd; een ontwerp­

en ook de onderbouw van twee Technasia. Tien

won met hun creatieve en goed uitgewerkte idee

wedstrijd voor middelbare scholen. “Die dagen

inzendingen waren er in totaal, onder meer eentje

de Gouden Hamer. Én een cheque van 3.000 euro

we met Bouwbazen uit om het beste bouwidee

van het CSV. De Christelijke Scholengemeenschap

om te helpen het project ook echt te realiseren.

mochten pitchen voor de jury. Die koos de mobiele

REGIOKATERN RANDSTAD NOORD | Juni 2018 | BNL | 29

Foto's| René van den Burg

GAVE EVENTS BOUWINSPIRATIEDAG De Dag van de Bouw is prachtig maar voor de echte bouwbeleving is meer nodig dan met de handjes op de rug over de bouwplaats lopen, vonden ze bij de afdeling Veenendaal. Zelf doen, dán ervaar je het pas. En ziehier, voor het vierde jaar op rij organiseerde de (infra)bouwers in Veenendaal op de dag vóór de Dag van de Bouw, de Bouwinspiratiedag. “We doen dat samen met de afdeling ZuidWest Veluwe en Knooppunt Techniek”, benadrukt Pascal Arts van Kelderman Bouw de saamhorigheid in Food Valley als het gaat om jeugd enthousiast maken voor techniek. “We moeten kinderen eerst warm maken voor techniek in zijn algemeenheid; in welke sector precies ze uiteindelijk terecht komen zien we dan wel.” Dus was er naast Bouw en Infra ook voor onder meer architectuur, installatietechniek en afbouwplek op het tijdelijke bouwterrein in Veenendaal-centrum. “We hebben dat ingericht met verschillende thema’s; ‘Creëren, ontwerpen en construeren’ en ‘Decoratie, bouwen en onderhouden’ bijvoorbeeld.

“We moeten kinderen eerst warm maken voor techniek in zijn algemeenheid; in welke sector precies ze uiteindelijk terecht komen zien we dan wel.”

Binnen die thema’s zijn allerlei activiteiten te doen, zoals landmeten, een gereedschapskistje timmeren, een wand behangen, computertekenen.”

VEEL ANIMO Leerlingen van een aantal basisscholen werkten op 1 juni de activiteiten in zo’n twee uur in parcours­­vorm af. Daarna bracht dezelfde bus die ze ophaalde, de kids weer terug naar school en werd een nieuwe lading leerlingen afgeleverd. Drie van zulke shifts maakte een totaal van zo’n 580 kinderen. Dat is de helft van het aantal aan­­meldingen, want de Bouwinspiratiedag blijkt razend populair bij de scholen en de leerlingen van groep 7 en 8. Dat zijn de kinderen waar het event zich tot nu toe op heeft gericht maar mogelijk wordt de focus verlegd naar groep 6 en 7. “In groep 8 staat vaak al vast of het na de basisschool een theoretische of praktische leerweg wordt binnen het beroepsonderwijs”, zegt Pascal Arts. Ouders zijn vaak zeer bepalend in die keuze. Vandaar dat de Bouwinspiratie Bouwplaats een dag later ook open is. Zo kunnen op de Dag van de Bouw ook de ouders op een actieve manier kennis maken met techniek. Ze lopen dan geen parcours maar bekijken en doen wat ze leuk lijkt.

Goed nieuws voor de GWW-bedrijven: vooral de minigraafmachines bleken 2 juni weer zeer populair bij de pappa’s!

•

30 | BNL | Juni 2018 | REGIOKATERN RANDSTAD NOORD

Tekst | Jan Willem Kommer

Foto | René van den Burg

JONG BOUWEND NEDERLAND:

"NETWERKEN EN GROEIEN" Jong bloed; iedereen wil het, de bouwen infrasector voorop. Ook Bouwend Nederland aast op verjonging. Niet acuut, maar geleidelijk en doorlopend; om de boel fris en gezond te houden.

Jong Bouwend Nederland is de vijver waaruit ‘de grote broer’ put.

Leden van Jong Bouwend Nederland (JBN) zijn lang niet alleen maar jongelingen, legt Ruben Heezen uit. “De leeftijd varieert van zo’n 25 tot 40 jaar”, aldus de Adviseur Overheid & Markt bij regio Randstad Noord. “Belangrijker dan de leeftijd is echter dat het mannen en vrouwen met potentie en ambitie zijn. Werkvoorbereiders, uitvoerders en dergelijke die het in zich hebben om later een managementfunctie te bekleden of directeur te worden.”

Persoonlijke ontwikkeling

Word lid!

In JBN worden de leden eigenlijk klaargestoomd

Anders dan in de andere regio’s zijn er in

voor het grote werk. Ze bouwen een netwerk

Het is goed dat de

op met toekomstige collega-bedrijven, wonen

verschillende afdelingen

thematische bijeenkomsten bij en volgen inhoudelijke trainingen. “Dat is één van de grote verschillen met Bouwend Nederland”, zegt Ruud Veld, voorzitter JBN in de regio Randstad

binnen Bouwend Nederland een eigen visie hebben.

­Randstad Noord ook nog drie JBN-kernen actief; Duinstreek, Gooi- en Vechtstreek en West-­ Friesland. Elk met een eigen identiteit en eigen activiteiten die altijd op een hoge opkomst kunnen rekenen. “De sociale samenhang in de kernen is erg goed”, zegt Ruud Veld. “En voor de kosten

Noord. “Wij leggen nadruk op de persoonlijke

hoeven ze het ook niet te laten. Voor honderd

ontwikkeling van de individuele leden. We bieden

euro per jaar ben je JBN-lid en kun je gratis naar al

management­trainingen, van financieel bedrijfs-

onze bijeenkomsten en evenementen.

matig tot meer gericht op de ontwikkeling van de

Zijn er enthousiaste mensen onder de veertig

zachte kant.” Als voorbeeld noemt hij de lezing van waterpolocoach Robin van Galen die de JBN’ers

Meepraten en meebeslissen

uitlegde hoe je een team smeedt en van dat team

Niet alleen de inhoudelijke programma’s zijn

een goed team maakt.

anders. “Ik denk dat we de stem van de jongeren

jaar binnen je bedrijf die willen bijdragen aan de branche en zichzelf willen ontwikkelen, zorg dat zij zich aanmelden bij JBN!”

•

in de bouwsector laten horen”, aldus Ruud Veld.

“Het is goed dat de verschillende afdelingen binnen Bouwend Nederland een eigen visie hebben”, vindt Ruben Heezen. “Ook als die op punten afwijkt van die van het hoofdbestuur.

Niet alleen om te horen

Het is belangrijk om ze de mogelijkheid te bieden

wat er wordt gezegd maar om mee

die input te geven.” Die structuur is er, laat Ruud

te praten en mee te beslissen.

Veld weten. “We hebben als JBN regio Randstad Noord een zetel in het regiobestuur van Bouwend Nederland en als landelijke JBN een zetel in het algemene bestuur. Niet alleen om te horen wat er wordt gezegd maar om mee te praten en mee te beslissen. Op die manier biedt JBN haar leden de mogelijkheid om bij te dragen aan de ontwikkeling

Meer info over Jong Bouwend Nederland

van deze geweldige sector.”

bouwendnederland.nl/jong-bouwend-nederland

REGIO RANDSTAD ZUID

BIJEENKOMSTEN

BOUWENDNEDERLAND.NL/RANDSTADZUID Datum

JUNI 25 26 27 28

Bestuursvergadering afdeling Bouwend Rijnmond JBN Bouwgedrag op de kaart Build your future infra Bestuursvergadering afdeling Drechtwaard

JULI 17

Bestuursvergadering afdeling Midden Zuid-Holland

AUGUSTUS 28 Kick off minor SEPTEMBER 3 Bestuursvergadering afdeling Bouwend Rijnmond 6 Bestuursvergadering afdeling Drechtwaard 11 Bestuursvergadering afdeling Midden Zuid-Holland 13 Training werving en selectie afdeling Midden Zuid-Holland 19 JBN Excursie Maastunnel thema omgevingsmanagement 24 Bestuursvergadering Regio Randstad Zuid 24 Bestuurdersoverleg Regio Randstad Zuid n.t.b. Bestuursvergadering afdeling Duin- en Rijnstreek n.t.b. Afdelingscafé afdeling Duin- en Rijnstreek OKTOBER 4 Basistraining Personeel en Organisatie

REGIOKATERN RANDSTAD ZUID | Juni 2018 | BNL | 27

FRANK SLOOTEN ADVISEUR ONDERWIJS & ARBEIDSMARKT

JE BENT DE DOELGROEP NIET

Op de A13 reed ik langs een groot reclamebord met een advertentie over leerbanen voor jongeren. Eerst dacht ik: ‘wat goed dat er leerbanen worden aangeboden’. Maar mijn tweede gedachte hield mij langer bezig. ‘Hoeveel ­jongeren van 16 jaar rijden er eigenlijk op de snelweg langs dit ­reclamebord?’

Met de instroomcampagne van Bouwend Nederland liepen we tegen dezelfde vraag aan. Hoe bereiken we de jongeren die we de baankansen in de bouw en infra willen laten zien?

Wij denken dat we jongeren kunnen bereiken via scholen, regionale voorlichtingsevenementen en social media. Maar dat laatste communicatiekanaal heeft iets geks, je ziet het namelijk alleen als je tot de doelgroep behoord.

Ben je tussen de 14 en 18 jaar oud en woon je in Rotterdam dan heb je waarschijnlijk al een paar keer de vlog van Kaj Gorgels over de bouw in Rotterdam gezien. Maar de d ­ ocenten, leermeesters of de ouders van deze jongeren hebben waarschijnlijk nog nooit gehoord van Kaj Gorgels, laat staan zijn laatste vlog gezien.

Dit maakt de instroomcampagne soms wat onzichtbaar en leden of stakeholders vragen regelmatig waarom ze de campagne niet zien. Het antwoord is dan, ‘omdat de campagne zich op jongeren richt’. Maar volgens mij kan je beter een campagne hebben die alleen wordt gezien door de doelgroep dan een campagne die door iedereen wordt gezien, behalve de doelgroep. Gelukkig is het reclamebord langs de A13 inmiddels weg.

Bekijk het filmpje van Kaj Gorgels op jegaathetmaken.nl/watch_this/

28 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Hans Smit

REGIOKATERN RANDSTAD ZUID

Ruim de helft van je vacatures invullen door een open dag te organiseren. Zo simpel? Ja, eigenlijk wel.

Het typeert de aanpak van Zwiep Vermeulen, commercieel directeur van de Vermeulen Groep uit Hazerswoude: creatief ontwikkelen, strak organiseren en vervolgens flexibel uitvoeren.

ZWIEP VERMEULEN, VERMEULEN GROEP

"WE WILLEN EEN VITAAL EN Vermeulen huivert nog als hij aan die open

het bedrijf met 180 vaste medewerkers en voor

Mede om de positie van kleine en middelgrote

dag terugdenkt. “Het was zó koud! De koudste

seizoenpieken is er een flexibele schil van zo’n

bedrijven in Bouwend Nederland te versterken, is

zaterdag met gevoelstemperaturen van min

100 mensen.

Vermeulen onlangs ingegaan op de uitnodiging om tot het algemeen bestuur toe te treden. “Wij

twaalf. We hadden een roadshow gemaakt, waarin we al ons materieel werkend presen-

Vermeulen: “We sluiten veel integrale contracten

nemen als bedrijf bewust deel aan veel commis-

teerden. Ondanks de kou kwamen er ruim 500

met Rijkswaterstaat (RWS) voor een periode

sies en werkgroepen. Niet alleen als directieleden,

mensen uit de regio kijken naar wat wij zoal doen.

van maximaal vijf jaar. Om effectief te kunnen

maar ook vanuit ons management. Natuurlijk

Dat vond ik zo fantastisch. We hebben de gasten

samenwerken, beoordelen we elkaars prestaties

doen we dat ook om nauw betrokken te kunnen

met warme chocomel en vervoer met taxibusjes

ook. Wij scoren bijna een negen op de schaal van

zijn, maar ik vind ook dat de infra een steviger

naar hun parkeerplaatsen extra verwend. Een

tien, maar we blijven streven naar verbeteringen. Het

geluid mag laten horen. De nadruk ligt, ook bij

paar maanden later zien we dat we zo’n 13 à

is heel goed om te zien hoe RWS positief reageert

Bouwend Nederland, vooral op ontwikkeling en

14 mensen hebben aangenomen die op die dag

op onze feedback. Zo werk je samen permanent

bouw en dan komt de infra er nog eens achteraan.

waren geweest. Ze hebben al ons materieel en

naar betere prestaties.” Vermeulen kwam dankzij

Met onze inbreng willen we de stem vanuit onze

de opstallen gezien, maar ook hoe wij werken en

deze contracten redelijk ongeschonden uit de crisis.

vakgroep beter laten horen.”

met elkaar omgaan. Dat geeft bij mensen toch de

“Wegen zijn onderdeel van het economisch verkeer

doorslag om voor ons te kiezen.”

en dus blijft dat werk wel doorlopen, maar we

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)

hebben wel te maken gehad met bezuinigingen. Het

staat hoog in het vaandel van de Vermeulen

achterstallig onderhoud wordt nu weer ingelopen.”

Groep. Het familiebedrijf sponsort zowel lokale

De Vermeulen Groep viert in april 2019 haar

als nationale projecten. Vermeulen hierover: “We

45-jarig bestaan. Het familiebedrijf profileert zich

zijn zelf een sportieve familie en dan komt het

als allround opdrachtnemer voor onderhoud en beheer van infrastructuur en openbare ruimte.

Over andere aanbestedingen is Vermeulen zorge-

sponsoren van een tennis- of voetbalvereniging al

Opdrachtgevers zijn onder andere het Rijk, de

lijker. “Ik heb dat laatst nog eens bij onze Provincie

snel langs. Bij de Leiden Marathon verzorgen we

Provincie, Gemeentelijke overheden en B2B-

aangekaart: het is voor ons als groot mkb-bedrijf

al jaren de afzettingen en in 2019 zijn we voor

organisaties. In de praktijk komt het neer op het

lastig mee te doen aan openbare aanbestedingen.

het eerst hoofdsponsor. Daar hebben we wel even

onderhoud van (snel)wegen, deze wegen vrij

Zelfs als specialist is het soms bijna onmogelijk om

over moeten nadenken, hoor. Maar we willen een

maken bij ongelukken of vorst, onderhoud van

aan alle eisen te voldoen. Ik kreeg groot gelijk, maar

actief en vitaal bedrijf zijn. Onze mensen hebben

openbaar groen en verkeerstechniek. Dat is vooral

of hier verder iets mee wordt gedaan? De rol van

te maken met zwaar werk, stress, lange dagen,

in de regio Haaglanden, maar Vermeulen werkt

onderaannemer past ons minder, want dan kunnen

onregelmatigheid. Daarom stimuleren we ontspan-

verder landelijk. Drie Vermeulens (broer Albert,

we veel minder toegevoegde waarde leveren dan

ning en sportiviteit. En dat werkt, want aan zo’n

zus Elizabeth en Zwiep) vormen de directie van

we in huis hebben. Dat willen we niet.”

marathon en de bijbehorende wandeltocht doen steeds meer enthousiaste medewerkers mee. Daar ben ik als werkgever hartstikke trots op.”

Zwiep Vermeulen kijkt naar voren: “Op een congres over gladheidsbestrijding liep ik tegen iemand van TNO aan. We zijn nu met partijen in gesprek of we gladheidsbestrijding deels kunnen robotiseren. We denken daarbij aan een zelfrijdende strooiwagen of aan een robot die bijvoorbeeld een busbaan strooit. Het is zwaar en vermoeiend werk voor onze medewerkers en een robot wordt niet moe.”

•

Foto | René van den Burg

ACTIEF BEDRIJF

REGIOKATERN RANDSTAD ZUID | Juni 2018 | BNL | 29

ZIJN"

30 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Dyantha van Rooij-Desloover

REGIOKATERN RANDSTAD ZUID

Foto | René van den Burg

ROTTERDAMS VAKCOLLEGE DE HEF START MET PROFIEL BOUW, WONEN EN INTERIEUR

"WE ZWEMMEN TEGEN DE STROMING IN" De afgelopen jaren kozen steeds minder

Bouwwereld geeft carrièreperspectief

en onderwijsinstellingen. Onze leerlingen

jongeren voor een technische opleiding. Nu

Op RVC De Hef scharen ze zich volledig achter

krijgen nu een ‘AanDeBak-garantie’: als ze hun

de markt aantrekt is er een groot tekort aan

de campagne. Waar veel scholen de afgelopen

diploma behalen krijgen ze een leerwerkbaan

vaklieden. Op het Rotterdamse Vakcollege De

jaren hun technieklokalen sloten vanwege het

aangeboden. Dat werpt z’n vruchten af: in het

Hef zien ze langzaam een kentering: vakman-

teruglopende leerlingenaantal, zwemt deze

nieuwe schooljaar starten 16 leerlingen met de

schap wordt weer gewaardeerd. Volgens afde-

school tegen de stroming in en start juist met de

opleiding.” vertelt Doeland.

lingsleider Iko Doeland dus hét moment om het

opleiding in het schooljaar 2018-2019. Doeland:

profiel Bouw, Wonen en Interieur nieuw leven in

“Onze vmbo-school staat in Rotterdam Zuid en

Samenwerking tussen onderwijs en bedrijven

te blazen. “Komend schooljaar starten we met

daar heerst de nodige problematiek. Leerlingen

Komende jaren hoopt Doeland tientallen

16 leerlingen!”

komen soms uit een lastige thuissituatie en ze

vaklieden af te leveren bij bouwbedrijven. “Het

verlangen naar een goed leven. Een economische

zou mooi zijn als er een nauwere samenwerking

Dat men denkt dat werken in de bouwwereld

opleiding lijkt hen aantrekkelijk, maar wat ze

komt tussen het onderwijs en het bedrijfsleven.

niet bijzonder populair is, weten we allemaal.

vergeten is hun toekomstperspectief. Biedt de

Dat leerlingen soepel kunnen overstappen

Het imago van ‘hard werken voor weinig’ schrikt

opleiding die ik kies ook uitzicht op een goede

van het klaslokaal naar hun werkplek. Ik wil

veel jongeren af en zij kiezen eerder voor een

baan met zekerheid op een inkomen? Daarom

bedrijven dan ook uitnodigen om open te staan

economische opleiding. Wat ze vaak niet weten

starten wij juist weer met een technische oplei-

voor bedrijfsbezoeken en gastlessen, zodat wij

is dat de arbeidsperspectieven in de bouwsector

ding, omdat goed vakmanschap in de toekomst

leerlingen een goed beeld kunnen geven van de

erg goed zijn. Reden voor Bouwend Nederland

heel veel waard is.”

carrièrekansen in de bouw.”

regionale initiatieven de campagne ‘Je gaat het

Opleiding met baangarantie

Kijk ook op jegaathetmaken.nl voor de landelijke

maken in de bouw’ te starten. Doel: jongeren

Om leerlingen over de streep te trekken wordt er

instroomcampagne van Bouwend Nederland.

laten kiezen voor een opleiding in de bouw en

zeer veel zorg besteed aan loopbaanoriëntatie

infra.

in de onderbouw. Onder het credo ‘ervaren,

om samen met opleidingsbedrijven, scholen en

bezoeken en ontmoeten’ probeert Doeland bij leerlingen een aha-erlebnis te bewerkstelligen.

“Daarnaast hebben we in mei in Rotterdam een

Meer informatie Iko Doeland Afdelingsleider Rotterdams Vakcollege De Hef I.Doeland@rvcdehef.nl

convenant getekend met een aantal bedrijven

Vakmanschap wordt weer gewaardeerd; hét moment om weer te starten met het BWI-profiel.

•

REGIOKATERN ZUID | Juni 2018 | BNL | 27

REGIO ZUID

PIERRE HOBBELEN DIRECTEUR BESTUURDER THUISVESTER

Thom Grevengoed

SAMENWERKEN KAN EFFICIËNTER

BIJEENKOMSTEN

BOUWENDNEDERLAND.NL/ZUID Datum

MAART 19

Economisch debat mobiliteit (dialoogsessie m.b.t. gemeenteraadsverkiezingen

JUNI 25 26

Ledenbijeenkomst Infra Zeeland (Sociëteit Infra Zeeland) Overleg Opleidingsbedrijven – Regiobestuur Zuid

JULI 2 3 4 4 5 6 9 12 12 10

In 2015 is door 111 partijen zoals gemeenten, de Provincie, kennisinstituten, bouwers en opdrachtgevers de Brabantse deal ondertekend, met de ambitie om in 2050 de Brabantse

Zomerbijeenkomst Afdeling Brabant Mid-West Vergadering Regiobestuur Zuid Bouwplatform Brabant Bestuur Afdeling Brabant Mid-West Bouwplaatsbezoek Afdeling Zeeland Masterclass voor woon wethouders Brabant Bestuur Infra Limburg Bestuur Afdeling Limburg Bouwcafé (ledenbijeenkomst) Afdeling Limburg Brabants Overleg corporatie-bouwers – presentaties werkgroep

AUGUSTUS 14 Bestuur Afdeling Zeeland 21 Bestuur Afdeling Limburg SEPTEMBER 6 JBN bijeenkomst over bedrijfsopvolging 11 Bestuur Afdeling Brabant Mid-West 12 Bestuur JBN regio Zuid 13 Bouwcafé (ledenbijeenkomst) Afdeling Limburg 13 Contactgroep Personeel Limburg 18 Bestuur Infra Brabant 20 Masterclass voor woonwethouders Zeeland 20 JBN excursie 24 Ledenbijeenkomst Infra Zeeland (Sociëteit Infra Zeeland) 24 Bestuur Infra Limburg 25 Bestuur Afdeling Oost Brabant e.o.

25 Workshop Ziekteverzuim vanuit BNL Academy 25 Bestuur Afdeling Zeeland 27 Start Basistraining P&O n.t.b. Masterclass voor woonwethouders Limburg n.t.b. Masterclass voor infrawethouders Limburg OKTOBER 1 Bestuurdersbijeenkomst Regio Zuid 2 Bestuur Afdeling Limburg 2 HBO Bouw & Infra Award

woningvoorraad energieneutraal te hebben. Omdat deze groep nogal breed is, zijn wij met een kleinere groep van bouwers en woningcorporaties op het onderdeel proces­ innovatie verder gegaan. We staan voor een grote opgave met elkaar. Daarom moeten we efficiënter gaan werken, elkaars kennis delen en deze op een juiste manier bij elkaar brengen om tot betere technische oplossingen en innovaties te komen.

Om dit verder vorm te geven zijn wij – Bouwend Nederland en Thuisvester – met vijf bouwers en woningcorporaties om de tafel gaan zitten om te kijken naar nieuwe vormen van samenwerking. Daar is ook Aedes (vereniging voor woningcorporaties) bij aangehaakt. Alle betrokkenen zagen hier direct de meerwaarde van waardoor inmiddels de vastgoedmanagers en vastgoeddeskundigen van de deelnemende bouwers onlangs van start zijn gegaan met een bestuurlijke opdracht die begin juli zal worden gepresenteerd. Uitgangspunt hierbij is de Aedes CO2-agenda: een routekaart die met behulp van verschillende scenario’s bepaalt hoe corporaties

eind 2050 CO2-neutraal kunnen zijn. Bouwers en corporaties werken nu gezamenlijk een aantal scenario’s uit om tot de beste oplossingen te komen.

In essentie denk ik dat we in de hele bouwkolom veel ­efficiënter met elkaar kunnen samenwerken. Dat heeft allemaal te maken met vertrouwen. Daar ontbreekt het nog weleens aan. De duurzaamheidsopgave is aanzienlijk en ik geloof dat dit alleen door samenwerking goed kan worden aangepakt. Met deze concrete opdracht bekijken we of het gezamenlijk ook handiger en efficiënter kan en of we tot betere oplossingen komen.

28 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Petrick de Koning Foto | René van den Burg

REGIOKATERN ZUID

PEEL EN MAAS BASEERT WOONVISIE OP CONCRETE CIJFERS

GROEI ?

KRIMP OF De gemeente Peel en Maas in Noord-Limburg

CONCRETE MUNITIE BIEDEN

OOG VOOR DE TOEKOMST

ligt volgens de provincie en landelijke over-

Tegelijkertijd zien de inwoners de voorzieningen

In onze ogen is het belangrijk om de woonvisie

heid in een krimpregio. De inwoners van de

in hun buurt teruglopen en de bouwactiviteiten

op deze feiten te baseren. Daarom zijn deze

­verschillende dorpskernen voelen dat echter

stokken. Driessen. “De gemeente krijgt dus

cijfers ook besproken in de dorpsoverleggen en

anders. Maar voor het bepalen van de woon-

verschillende signalen. Zij kan geen beleid maken

aangeboden aan de wethouder. “Niet omdat er

visie heeft de gemeente meer nodig dan een

op gevoelens van burgers alleen. De wethouder

per se veel gebouwd moet worden. Wel om goed

gevoel van burgers. Met de hulp van Bouwend

heeft concrete munitie nodig om een woonvisie

te kijken hoe we in Peel en Maas op basis van

Nederland achterhaalde Gerald Driessen de

met groeiplannen bij de provincie en landelijke

de echte situatie de behoefte aan (toekomstige)

feiten: per saldo is er groei en dus ruimte voor

overheid te verdedigen. Ze trekken daarbij het

woonruimte goed kunnen invullen. Daarbij kun je

woningbouw.

liefst op met andere gemeenten uit de regio.”

dan denken aan herontwikkeling van bestaand vastgoed of gerichte nieuwbouw.”

De gemeente Peel en Maas loopt voorop als

GEVOEL ONDERBOUWEN

het gaat om zelfsturing. Ze willen weten wat er

Het is dus de uitdaging om het gevoel van de

KNOWHOW BENUTTEN

bij inwoners leeft. Burgers in de diverse kernen

burgers te onderbouwen met concrete cijfers.

Volgens Driessen onderstreept dit traject het

praten in overleggen bijvoorbeeld mee over de

Daarom zocht Driessen contact met

belang van samenwerking tussen burgers en de

vorming van de gemeentelijke woonvisie. Ook

Bouwend Nederland. “Mijn vraag was: zijn er

gemeente om zaken voor elkaar te krijgen. “Zo

Gerald Driessen van Bouwbedrijf Driessen is

cijfers die de woningkrimp waar iedereen het

bouw je samen aan een breed draagvlak voor de

betrokken bij het overleg in zijn dorp Kessel. Hij

over heeft, ontkrachten? En die waren er.

woonvisie. De informatie over groei was een van

vertelt: “Vanwege de krimp wil de gemeente niet

Bouwend Nederland kwam terug met cijfers die

de middelen die de gemeente helpt om een even-

bouwen voor leegstand en dat is logisch. Als

ons idee bevestigden. Per saldo is er sprake van

wichtige visie op woningbouw te ontwikkelen.

inwoners hebben we echter het idee dat er geen

groei. Vooral door de komst van arbeids-

Daarbij hebben we dankbaar gebruik gemaakt

krimp is. Alleen al omdat er ook nieuwkomers zijn,

migranten en vluchtelingen die zich blijvend in

van de knowhow van Bouwend Nederland. Zij

zoals arbeidsmigranten en vluchtelingen.”

onze regio vestigen.”

weten meer dan je denkt.”

•

Tekst | Rob van Elewout

REGIOKATERN ZUID | Juni 2018 | BNL | 29

Foto | René van den Burg

SOCIAL SUPPORT VAN BOUWEND NEDERLAND STAAT ALTIJD KLAAR

"WERKGEVERS HEBBEN ZORGPLICHT"

Niemand hoeft zijn of haar problemen aan de grote klok te hangen.

Soms gaan zaken in het leven niet zoals

weg. Wat Bloemendal betreft is die service een

proberen op te lossen. Zonder dat daar allerlei

gepland en gebeuren er dingen in de privé-sfeer

absolute uitkomst. “Een groot deel van iemands

instanties tussen komen.”

die er in kunnen hakken. Om werknemers van

sociale leven vindt plaats op de werkvloer. Het

Volgens Bloemendal is het een voorbeeld van hoe

bedrijven aangesloten bij Bouwend Nederland

mes snijdt daardoor aan twee kanten. Enerzijds

goed de dienst vanuit Bouwend Nederland werkt.

een duwtje in de goede richting te geven, is de

wil je als bedrijf dat werknemers het naar hun zin

“Het heeft veel voordelen. Zowel de werknemer

dienst Social Support in het leven geroepen.

hebben en zich thuis voelen. Anderzijds willen we

als werkgever worden ontzorgd. Iemand heeft

Deze helpt werknemers bij het vinden van de

natuurlijk dat ze duurzaam inzetbaar zijn. Iemand

in zijn hoofd meer ruimte om zich op zijn werk

juiste begeleiding en biedt een helpende hand.

die niet lekker in zijn vel zit, functioneert ook

te richten, wat vaak een belangrijke afleiding

Annette Bloemendal, coördinator van het Arbo-

minder. Daar wil je iemand bij helpen. Ik vind dat

is. En op de lange termijn groeit de loyaliteit.

ServiceCentrum van Heijmans, is ­ambassadeur

we als werkgever die zorgplicht hebben, het hoort

En nog belangrijker: niemand hoeft zijn of haar

van Social Support en ziet de meerwaarde:

bij goed werkgeverschap.”

problemen aan de grote klok te hangen. Wat

“Het is snel, adequaat en laagdrempelig. Social Support wekt vertrouwen.”

besproken is tussen Social Support en de mede-

Vertrouwen groeit

werker wordt niet met de werkgever gedeeld. Het

Heijmans maakt sinds tien jaar gebruik van Social

is aan diegene zelf.”

De service is er voor werknemers die problemen

Support. Met resultaat. “Medewerkers voelen zich ­

in de thuissituatie hebben. Denk aan echt-

steeds meer gehoord. Dat wekt wederzijds

Geen rompslomp

scheidingen, financiële problemen of ziekte van

vertrouwen. Dat wij van Social Support gebruik

De afdeling Social Support wordt geleid door

partners of kinderen waardoor het leven een stuk

kunnen maken, helpt ons allebei enorm. Het werkt

Fred Bimbergen, die nauw samenwerkt met

zwaarder kan worden. Voor sommigen kan het

praktisch, gericht op wat iemand nodig heeft”,

het ArboServiceCentrum van Heijmans. Werk-

een flinke drempel zijn met anderen daarover te

vervolgt Bloemendal. Iemand die bijvoorbeeld

nemers kunnen zelf bepalen via welke weg zij

praten.

een stapel ongeopende rekeningen op tafel heeft

een hulpvraag indienen. Bloemendal: “Zonder

liggen, heeft dat niet voor niets. “Diegene komt er

papieren rompslomp en allerlei voorwaarden.

Goed werkgeverschap

niet meer uit. Wat Social Support doet, is zelf die

Gewoon rechtstreeks contact. Ik heb nog niemand

Social Support neemt die hobbel zoveel mogelijk

stapel rekeningen oppakken en zoveel mogelijk

gesproken die hier niet blij mee is.”

•

30 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Petrick de Koning

REGIOKATERN ZUID

Foto | René van den Burg

DE BOUWUITDAGING

GROEP 7 EN 8 GAAN UIT HUN DAK Waarom wachten tot de middelbare school om

hun toekomst”, legt Boukje uit. Om de diversiteit

hun kinderen en raakten zo ook bij het project

kinderen enthousiast te maken voor de bouw?

van de bouwsector op een leuke manier onder de

betrokken.” Hoewel de kinderen hun fantasie de

“Dat is helemaal niet nodig”, vond Boukje

aandacht te brengen, ontwikkelde ze de bouw-

vrije loop konden laten, moesten ze wel rekening

Pennings van Pennings Bouw uit Zaltbommel.

uitdaging ‘Uit je dak’. Een uitdaging die helemaal

houden met praktische zaken zoals de deuren en

Voor leerlingen van groep 7 en 8 van de basis-

in lijn ligt met de landelijke campagne ‘Je gaat het

de trap. “In zes weken hebben de teams het hele

school ontwikkelde zij de bouwuitdaging ‘Uit

maken’ van Bouwend Nederland.

proces van idee tot een complete maquette op

je dak’.

schaal doorlopen en de resultaten waren even Hamer en zaag

verschillend als fantastisch.”

Als mede-eigenaar van een bouwbedrijf voelt

Boukje werkte haar idee uit met Wilma de Wolf

Boukje de verantwoordelijkheid om de bouw, en

van Bètatech Services. En toen ze het plan aan

Op de kaart

techniek in de bredere zin, onder de aandacht

Basisschool De Bron in Bruchem voorlegde, kon

Boukje kijkt tevreden terug op de ­bouwuitdaging.

van de jeugd te brengen. “De crisis zorgde voor

ze aan de slag. “Bij de bouw denken kinderen

“Leraren werden tijdens het project steeds

uitstroom en beïnvloedt ook de populariteit

vaak nog aan een hamer en een zaag, maar er is

enthousiaster en zien de voordelen van de bouw-

van techniekopleidingen. Nu de markt aantrekt,

natuurlijk veel meer. Om dit te laten zien, nemen

uitdaging. Ze kunnen verschillende vakken in het

missen we goed opgeleide, enthousiaste mensen.

we kinderen mee in het bouwproces. We dagen

project kwijt, van handvaardigheid tot rekenen.

Daarom is het zo belangrijk al vroeg te laten zien

ze uit om in een team een extra verdieping op hun

Ze zagen zelfs kansen om andere sectoren onder

wat de kansen in de bouw zijn.”

huis te ontwerpen. Zo ervaren ze zelf wat daar

de aandacht te brengen.” Voor Boukje is het

allemaal bij komt kijken.”

belangrijkste dat de bouw nu goed op de kaart

Aandacht voor diversiteit

staat bij leerlingen en ouders. “Ze hebben een

“We ontvangen bijvoorbeeld vmbo-leerlingen

Van idee tot afwerking

beter beeld van de veelzijdigheid van onze sector

om te laten zien wat er binnen een bouwbedrijf

De opdracht startte met het inmeten en op

en hopelijk kiest een aantal voor een toekomst in

allemaal gebeurt. Maar ook kinderen in de laatste

schaal tekenen van hun eigen kamer. “Dat is best

de bouw. Ze zijn welkom!”

klassen van de basisschool maken al keuzes voor

lastig en vraagt rekenwerk. Veel ouders hielpen

•

32 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Eva van Beveren

INNOVATIE

“Met een 3D-laserscanner meten wij snel en nauwkeurig gebouwen en installaties”, vertelt Jack Koster, manager bij Ingenieursbureau Vicoma Engineering in Velsen. “3D-laserscannen bestaat al meer dan tien jaar, dus dat is niet zo vernieuwend. Wat wij er juist mee doen en hoever wij daarin doorgaan, dat maakt het een innovatief concept en daarmee lopen wij voorop in deze technologie.”

Wanneer in een bestaande situatie iets moet worden

kunnen we het 3D-model ook aanpassen aan een as-built

ingemeten of aangepast, zet Vicoma de 3D-laserscanner in;

situatie. Zeer bruikbaar voor aannemers die as-built moeten

een instrument dat door middel van laserstralen de gehele

opleveren én voor beheerders die zo het meest actuele over-

omgeving - de XYZ-coördinaten - snel en nauwkeurig kan

zicht hebben, wat als basis kan dienen voor hun meerjaren

inmeten. Deze scans worden op meerdere plekken uitge-

onderhoudsplan.”

voerd, waarna de losse laserscans aan elkaar gekoppeld worden. “Zo krijgen we de hele omgeving in de vorm van een puntenwolk in beeld”, legt Koster uit. “Wat het nu bijzonder

Voordelen

Naast het beperken van faalkosten en de snelheid en nauw-

maakt, is dat we deze puntenwolk modelleren wat resulteert

keurigheid van het verzamelen van data is het ook erg veilig

in de meest actuele situatie van een gebouw of installatie

om op deze manier te meten. “Je kan op afstand meten,

in een 3D-model. Wanneer dit de basis wordt van je verdere

waardoor niets en niemand wordt gehinderd”, legt Koster uit.

ontwerp, heb je bijna geen faalkosten in de uitvoering.”

“En omdat je de hele omgeving meepakt, beschik je over heel veel data en hoef je niet meer terug te komen.” Andere voor-

BIM

delen zijn het meten van onregelmatige vormen, waardoor

Aan het 3D-model voegt Vicoma nog allerlei data toe zoals

gebreken in beeld worden gebracht en het toevoegen van

materiaalsoort en profieltypes. Zo ontstaat een compleet

kleur om de 3D-puntenwolk visueel aantrekkelijker en beter

BIM-model. Een voordeel hiervan is dat het model ook online

herkenbaar te maken. “Wij breiden het concept steeds meer

beschikbaar is voor de aannemer en andere stakeholders.

uit”, besluit Koster. “De laatste ontwikkeling is vooral gericht

“Maar daar stopt het niet mee”, vervolgt Koster. “Indien nodig

op het oppakken van grote tot zeer grote projecten.”

GEEN FAALKOSTEN IN DE UITVOERING

•

Foto | René van den Burg

INNOVATIE | Juni 2018 | BNL | 33

Jack Koster

“Besparen op premie of investeren in preventie? Wat levert ons uiteindelijk meer op?”

Met inzicht in uw risico’s maakt u de juiste keuzes.

U wilt schade zo veel mogelijk voorkomen. Hiervoor heeft u goed zicht op uw risico’s nodig.

Meeùs Bouw & Infra helpt u hier graag bij. Tijdens het hele bouwproces staan we voor u klaar.

Met preventietips, verzekeringsadvies op maat en efficiënte schadebehandeling. Als lid van Bouwend Nederland profiteert u bovendien van unieke verzekeringsoplossingen.

Meer weten? Maak dan een afspraak met een adviseur van Meeùs Bouw & Infra.

Meeùs Bouw & Infra 088 34 34 530 bouweninfra@meeus.com

meeus.com/bouweninfra

BEDRIJFSVOERING | Juni 2018 | BNL | 35

Tekst | Eva van Beveren

1

MANAGEMENTVRAGEN AAN PETER MEERMAN

Het beste advies ooit gekregen

Voor directeur Peter Meerman voelt zijn bedrijf

6

Medewerkers motiveren

Ik heb in de afgelopen 32 jaren zoveel goede

Haafkes Veldwachter uit Deventer, dat hij tien

is een kwestie van…

adviezen gekregen. Neem vaker afstand, hak een

jaar leidt, als een echt familiebedrijf. Met het

Je eigen passie aanstekelijk maken.

probleem in behapbare stukken, wees blij met

moederbedrijf Haafkes in Goor, is men al meer

kleine successen en zeg eens vaker nee.

dan honderd jaar actief in verbouwingen, reno-

2

Mijn grootste angst als manager/directeur Een ernstig ongeluk op de bouwplaats.

3

7

vaties, restauraties en nieuwbouw. Bijzonder zijn de vele vaste klantrelaties én het werken

Mooiste project

in bouwteams bij nagenoeg elk project. In

ooit bij betrokken

2018 gaat Haafkes Veldwachter een record-

De nieuwbouw van Schoneveld Breeding te Wilp

omzet halen en ook het aantal medewerkers

en de herontwikkeling van hun huidige locatie

groeit gestaag mee.

in Twello. Bij dit bedrijf worden kamerplanten gekweekt en veredeld. Op de huidige locatie worden de kassen gesloopt om plaats te maken

De belangrijkste eigenschappen voor succes

voor 9 energieneutrale woningen. Op de nieuwe

als manager/directeur in de bouw

locatie komt naast de nieuwe kassen ook een

Organiseer goede mensen om je heen en blijf

inspiratie- en educatiecentrum. Vanaf het aller­

als coach en leider dicht bij je mensen staan.

eerste schetsontwerp wordt het plan continu

Beschouw je medewerkers als familie en behandel

bijgeschaafd waardoor je een optimaal eind­

ze zoals je zelf behandeld wilt worden. Zorg dat

resultaat krijgt.

je op de hoogte bent en blijft van de laatste en belangrijke ontwikkelingen. Initieer of haak aan bij initiatieven die de jeugd laat kennismaken met de

in de bouw

meer samen met andere bedrijven en sta open voor andere manieren van leidinggeven.

4

Het meest trots op tot nu toe Mijn gezin, kinderen en kleinkinderen.

5

8

Meest overschatte ontwikkeling

bouw. Zij zijn de toekomst van onze sector. Werk

Dat de crisistijd in de bouw voorbij is. We hebben een groot tekort aan goede vakmensen. Door de energietransitie is er heel veel personeel nodig om woningen energiezuinig te maken. Daarnaast moeten er enorm veel nieuwe woningen bijkomen en worden materialen en grondstoffen schaars.

9

De belangrijkste ontwikkeling

Het lastigste aan

voor de toekomst van de bouw

management in de bouw

Betaalbare woningen en gebouwen met een zeer

Verwachtingsmanagement en maar hopen dat de

laag energieverbruik. Er wordt nu teveel aange-

klant precies begrijpt wat jij bedoelt.

stuurd op de bouw van grote (gezins)woningen.

De hoge pieken en de diepe dalen van de bouw-

Luister eens naar de behoeftes van de jeugd en de

sector.

ouderen die langer zelfstandig willen wonen. Waar willen zij graag wonen? Er is een groot tekort aan kleine en betaalbare woningen, terwijl deze relatief makkelijk te bouwen zijn. Daarnaast kan je deze

10

Mijn motto als manager

nieuwe woningen op relatief eenvoudige wijze

Plaats jezelf nooit op een voetstuk, iedereen is

extra isoleren waardoor installaties nauwelijks

even belangrijk. Elke schakel is van belang om tot

nodig zijn.

een succesvol eindresultaat te komen.

•

36 | BNL | Juni 2018 |

Tekst | Hans Smit

TROTS

RON WULLEMS SLEEPTE ZIJN BEDRIJF ELSHOUT BREDA DOOR DE CRISIS

“GEEN AANNEMER, MAAR “Er bestaat geen horizon. Je ziet hem, maar onderweg ernaartoe gebeurt er van alles. Dat is het mooie van ondernemen. De crisis heeft ons geraakt, het heeft ons armer gemaakt, maar ook verrijkt. Zo kijk ik graag naar de dingen: naar voren kijken. Achterom kijk je alleen om te zien of je je werk goed hebt gedaan.”

TROTS | Juni 2018 | BNL | 37

Tekst | Foto | René van den Burg

PROBLEEMOPLOSSER” Verbreding

Scherp houden

koos voor de wegenbouw. Een stage bij

slecht moment omdat we eigenlijk nog maar

zoeken en aannemen van wat gecompliceerder

Gebr. Van Kessel werd een 28-jarig dienst­

weinig vlees op de botten hadden. Ik moest

werk. “We krijgen het meeste werk onderhands

verband. In 2007 kocht hij op zijn vijftigste

persoonlijk bijspringen om aan de financiële

en dat betekent dus dat de opdrachtgever het

Wegenbouwmaatschappij Elshout, beter

verplichtingen te kunnen voldoen, daar word je

ons gunt; die mag je nooit teleurstellen. Daarom

bekend als Elshout Breda. “Toen ik instapte

wel inventief van. We deden toen wat iedereen

houd ik mijn mensen altijd scherp. Ik zeg dan:

stonden de omzet en orderportefeuille van het

deed, vissen in een te kleine, bijna lege vijver.

“Ook al heb je een zware dag gehad, kijk toch

GWW-bedrijf op een laag pitje. Het bijzondere

Bij Gebr. Van Kessel had ik kennis opgebouwd

even achterom voordat je wegrijdt. Zie je iets,

was dat we de opdrachtgevers binnen de

in diverse disciplines. Mijn zoon en ik besloten

dan fix je het. Je accepteert bij je thuis ook geen

kortste keren weer aan ons konden binden.

om onze bescheidenheid aan de kant te gooien

nieuwe keuken met een krasje. Zo kijkt onze

Daaruit bleek dat we in de regio

en de opgedane kennis te gebruiken om ander

opdrachtgever ook naar jouw werk.”

goed bekend stonden.”

soort werk aan te nemen. We zijn vooral op

Ron Wullems (61) was als boerenzoon vaak op het landbouwbedrijf van zijn vader, maar hij

En toen kwam de crisis. “De crisis kwam op een

zoek gegaan naar problemen waar opdracht­ gevers mee zitten en die op te lossen. Zo

De (bij)scholing sloot weer goed aan bij het

EMVI pur sang

Een van de bijzondere werken is de restauratie

hebben we diverse kruisingen veiliger gemaakt

van een gemetseld riool in de binnenstad van

of miljoenen kubieke meters water verpompt

Breda. Wullems: “Eigenlijk is restauratie en

om vissen te redden. Het re-linen van duikers

metselwerk geen discipline van ons en er waren

onder ­provinciale wegen; je kunt het zo gek niet

ook specialistische bedrijven uitgenodigd om een

bedenken of we proberen het op te lossen.”

aanbieding te maken. Dankzij onze contacten

Kennis binnenhalen

met de gemeente mochten wij ook inschrijven.

We kregen het werk gegund op basis van ons

De ondernemer Wullems noemt het ‘bijblijven’

EMVI-plan. Daarin beschreven we niet alleen de

voor een kleiner bedrijf als Elshout Breda

technische oplossingen, maar ook hoe we het

'cruciaal'. “Dat is onder andere de reden waarom

werk in de drukke binnenstad wilden inpassen,

ik als bestuurslid actief ben bij Bouwend

inclusief de uitgebreide veiligheidsmaatregelen

­Nederland, maar ook bij VNO-NCW. Zo kan ik

voor de vakmensen die een jaar lang vijf meter

kennis vergaren en delen met mijn achterban en

onder de grond moeten werken. Dit vond ik

binnen mijn bedrijf. Ik heb leren luisteren naar

nou een EMVI-aanbesteding pur sang. Hij was

hoe anderen tegen dingen aankijken en met

vanuit het hart van ons bedrijf geschreven en

welke oplossingen zij komen. Het kost tijd en ik

niet door een ingehuurde jurist.”

werk zes dagen per week, maar het levert ons wel toegevoegde waarde op. Iedereen kent ons en wij kennen bijna iedereen.”

Scholing opwaarderen

Te vroeg

Zoon Ronson (25) treedt waarschijnlijk in 2019 toe tot Elshout Breda met de bedoeling zijn vader straks op te volgen. “Ik vind het eigenlijk

Tijdens de crisis maakte Wullems gebruik van

nog veel te vroeg. Ik ben pas 11 jaar met het

de anticyclische opleidingen (“Bouw door, leer

bedrijf bezig en moet er niet aan denken om

verder”) die door Bouwend Nederland werden

terug te treden. Maar ja, de jeugd is de toekomst

aangeboden. “Dat zorgde ervoor dat ik mijn

en die ligt achter de horizon!”

mensen tegen beperkte kosten kon bijscholen en jonge mensen kon opleiden. We hebben drie winters al onze mensen hier op het bedrijf op cursus gehad en dat heeft er onder andere voor gezorgd dat we niemand hebben moeten ontslaan. Achteraf kun je wel zeggen dat de crisis ons sterker en slimmer heeft gemaakt. We zijn een hechter team geworden.”

•

Bouwend Nederland Adviesdesk Eén loket voor al uw vragen

Be

U kunt bij ons terecht voor vragen over: • Cao-zaken • Sociale zekerheid • Ketenaansprakelijkheid • Arbeidsrecht • Geschillen met opdrachtgever, leverancier of onderaannemer • Algemene voorwaarden

U kunt uw vraag ook per e-mail stellen, dan krijgt u in de meeste gevallen uiterlijk op de volgende werkdag een reactie.

lo n 079 op s -3 25 252 0

• Oplevering • Verborgen gebreken • Meer- en minderwerk • Advies en klachten over aanbestedingen • Procedures Raad van Arbitrages

Tweedelijns dossierbehandeling à € 110,- per uur na schriftelijk akkoord.

Uw collega’s beoordelen onze juridische ondersteuning met een 8!

Onze adviseurs en juristen staan klaar om u met raad en daad te ondersteunen.

079 - 3 252 250 op werkdagen van 9:00 - 12:30 en van 13:15 - 17:00 uur advies@bouwendnederland.nl - www.bouwendnederland.nl/advies

Tekst | Hans Smit

ADVIES | Juni 2018 | BNL | 39

Foto | Anke Bot

CIJFERS Q1 2018 ADVIESDESK BOUWEND NEDERLAND

VEEL VRAGEN OVER NIEUWE CAO

De Adviesdesk van Bouwend Nederland ligt

Actueler

op koers met het adviseren van leden en

Hij benadrukt dat juist dit soort gegevens

niet-leden. Dat blijkt uit de cijfers van het

zullen bijdragen aan nog betere service van de

eerste kwartaal van dit jaar. Een kleine 2.500

adviesdesk. “Nogmaals, het is nog te vroeg,

personen en bedrijven legden contact met

maar je kunt je voorstellen dat je de inzet van de

vragen van sociale en bouw- en aanbestedings-

afdeling of de voorlichting per regio aanpast naar

rechtelijke aard. Als deze trend doorzet, dan

aanleiding van de kwartaalcijfers. Ik verwacht dat

komt het aantal adviezen aan het eind van dit

we de komende tijd steeds actueler kunnen gaan

jaar opnieuw rond de 10.000 te liggen.

sturen met ons advies en dat is voor alle leden natuurlijk een verbetering.”

Gerard Werkhoven, hoofd

•

van de Adviesdesk Sociale

Meer informatie

Zaken, geeft aan dat de

Meer over de dienstverlening van Bouwend

cijfers een herkenbaar beeld

Nederland Advies: bouwendnederland.nl/advies.

geven. “Dan schatten we het dus goed in. We monitoren

BNL Academy

ons werk nu per kwartaal

BNL Academy biedt leden cursussen die aan­-

om intern meer inzicht te krijgen in de adviesvragen.

sluiten bij adviesvragen van leden, ook

Extern willen we aan de leden laten zien wat we

InCompany. Altijd actueel, gericht op de praktijk

doen en dat we er voor hen zijn.” Verreweg de

en gegevens door specialisten. Kijk voor de mogelijk-

meeste aanvragen om informatie of hulp worden

heden op bnlacademy.nl.

telefonisch gedaan. De adviesdesk merkt dat aanvragers dit sneller en efficiënter vinden. Pas als er brieven of documenten bij de advies­aanvraag worden betrokken, grijpt men sneller naar de mail.

Bouwend Nederland Advies Advies over cao, bouw en ­aanbestedingsrecht advies@bouwendnederland.nl

Cao Ook niet-leden van de vereniging, zoals juristen, administratiekantoren of studenten, worden geholpen, maar ruim 90 procent van de hulpvragen kwam van leden. “In het eerste kwartaal 2018 waren er veel vragen (45 procent) over de nieuwe cao Bouw en Infra. Dat is logisch omdat daar natuurlijk nieuwe zaken aan de orde komen,” zegt Werkhoven. Bovendien hebben alle leden die personeel in dienst hebben te maken met de bouw-cao. Ook op het gebied van bouw- en aanbestedingsrecht kwamen best veel vragen langs (30 procent).

2.500

personen en bedrijven legden contact met vragen van sociale en bouw- en aanbestedingsrechtelijke aard.

90%

van de hulpvragen kwam van leden.

45%

van de vragen gaat over de nieuwe cao Bouw en Infra.

30 %

van de vragen gaat over het bouw- en aanbestedingsrecht.

60% g op

kortin n belle

Voordelig blijven bellen met traditionele vaste telefonie (PSTN/ISDN) bij Bouwend Nederland Helpdesk Telefonie Per 1 juni 2018 zijn de KPN tarieven van zakelijke abonnementen voor vaste telefonie aangepast.

Via Bouwend Nederland Helpdesk Telefonie kunt u voordelig blijven bellen, waarbij de korting op gesprekken kan oplopen tot wel 60%!

Wilt u voorbereid zijn op de toekomst én voordelig blijven bellen met hoge kortingen?

Stap dan over naar VoIP telefonie, hét alternatief voor de traditionele vaste telefonie.

Stuur uw vaste telefonie facturen naar bouwendnederland@stn.nl of neem contact op met een van onze adviseurs via 03 48 -49 50 41 en profiteer van de unieke service en kortingen.

Meer informatie, neem contact op en bel 03 48 -49 50 41

Bouwend Nederland helpdesk telefonie wordt uitgevoerd door sTN

l Tot we

Tekst | Karl Bijsterveld

VAKGROEPEN | Juni 2018 | BNL | 41

Foto | René van den Burg

WAT KAN ER WEL EN WAT NOG NIET?

INZET DUURZAAM MATERIEEL

Steeds meer publieke opdrachtgevers willen

hem schrijven opdrachtgevers ook steeds vaker

SAMENWERKEN

dat aannemers duurzaam materieel inzetten

duurzaam materieel voor bij grote projecten in het

De inzetbaarheid van duurzaam materieel stond

bij bouw- en infraprojecten. Menno Kaandorp,

buitengebied. “Meestal is dat niet realistisch. Het

ook centraal tijdens de Technische Kontaktdagen,

directeur bij Ballast Nedam Marine & Civil,

vraagt om zwaardere machines die meestal niet

van 31 mei tot en met 2 juni in Almere. Meer dan

juicht die ontwikkeling toe, al is het volgens

hybride of geëlektriseerd zijn. En als dat al zo is,

200 exposanten kwamen hier bij elkaar om hun

hem nog niet altijd haalbaar. “Met duurzamer

kun je in buitengebieden doorgaans geen stroom

nieuwste grondverzet- en recyclingmaterieel te

gedrag boek je dan toch winst”, stelt hij.

opwekken. Ook investeringen spelen een rol. Grote

demonstreren. De opening werd verzorgd door

machines zijn kostbaar en vervang je niet elk jaar.

Bouwend Nederland (Vakgroep Grondwerk en

Opdrachtgevers zijn zich daar niet altijd van bewust.”

Adviesgroep KOMAT). Kaandorp: “Aannemers,

Rijk, provincies en gemeenten hebben vaak forse ambities om een duurzame omgeving te realiseren.

leveranciers, een energie-expert en opdracht­

Of het nu gaat om nieuwbouw­woningen zonder

GEDRAG

gasaansluiting, plaatsing van windmolens

Toch staat de verduurzaming van groter grond­

van duurzaam materieel. Ook hier bleek: er is al

of betere ov-verbindingen. “Binnen die trend

verzet­materieel niet stil. “Graafmachines beschikken

veel mogelijk, maar soms zijn de verwachtingen te

past ook de toenemende vraag van publieke

steeds vaker over schonere motoren. Bovendien

hoog. Met duurzaam gedrag kun je dan toch veel

­opdrachtgevers om duurzaam materieel in te

zorgt geavanceerde software voor minder over­

bereiken.”

zetten bij bouw- en infraprojecten.” Dat zegt M ­ enno

bodige handelingen, en dus bespaar je brandstof.”

Kaandorp, directeur bij Ballast Nedam Marine &

Bij groter materieel kun je ook winst boeken met

Civil, gespecialiseerd in funderings­technieken en

duurzamer gedrag, stelt Kaandorp. “In de winter

Meer informatie

specialistisch grondverzet. Hij is positief over deze

kun je in een graafmachine bijvoorbeeld een

bouwendnederland.nl/vakgroepen

ontwikkeling. “Als sector willen we een steentje

energiezuinig straalkacheltje plaatsen, zodat je

bijdragen aan een duurzame omgeving.”

niet eerst de motor een uur warm hoeft te laten

KLEINER MATERIEEL

gevers gingen met elkaar in gesprek over de inzet

•

draaien voor je begint te graven. En graaf je in los zand, dan is het onnodig de machine op de

Kaandorp ziet vooral kansen voor kleiner grond-

­maximale stand te zetten. Van belang is dat we

verzetmaterieel tot 8 ton. “In deze categorie

onze opdrachtgevers wijzen op deze mogelijk-

is de elektrificatie al begonnen; een uitkomst

heden van verduurzaming. Duurzaamheid gaat

voor binnenstedelijke projecten.” Maar volgens

niet alleen over hybride en elektrisch materieel.”

Contactpersoon Anne-Fokke de Vries Coördinator Vakgroepen af.devries@bouwendnederland.nl

SAMEN BIMMEN Samen met jou verbeteren wij het bouwproces door inzet van nieuwe technologie, kennis en training.

Wij hebben de afgelopen 20 jaar meer dan 400 organisaties geassisteerd.

Daarnaast zijn wij Autodesk Partner of the Year 2017 en behaalden wij de ‘Construction Specialization’.

Ben jij de volgende die BIM naar de bouwplaats brengt? Profiteer van ons unieke ledenvoordeel.

5 unieke Autodesk BIM-bundels

CAD & Company abonnement

Specifieke training

Combineer BIM 360 Docs met een van onderstaande producten:

Flexibele service en maximaal voordeel:

Voor aannemers en andere professionals in de bouwsector:

a AEC Collection a AutoCAD Civil 3D a AutoCAD Revit LT suite a Revit a BIM 360 Field

a Heldere tarieven a Service Center a Snelle service a Korting op trainingen

a Revit a AutoCAD Civil 3D a BIM naar de bouwplaats

15% korting

10% korting

15% korting

+ gratis e-learning

Ga direct naar www.cadcompany.nl/bouwendnederland

Specialization Building Civil Infrastructure Product Design & Manufacturing Value Added Services Consulting Specialized Product Support Specialized Authorized Developer Authorized Training Center Authorized Certification Center

Gold Midmarket Solution Provider Silver Collaboration and Content Silver Datacenter

Vrijheidweg 40 1521 RR Wormerveer T +31 88 494 6666 E info@cadcompany.nl

COLUMN | Juni 2018 | BNL | 43

Foto | René van den Burg

EXTERNE COLUMN EBRU UMAR

OP EEN ZONDAGAVOND KOCHT IK EEN HUIS

Op een zondagavond kocht ik een huis.

Een huis uit 1867 waarbij alle gebreken achter

Eh, omdat als ik een extra kamer in de tuin

Het huis dat ik al twee jaar zocht maar niet

een laagje vernis zitten. Waarbij de onderhouds-

wil, een extra huis zo je wilt, ik daar ook een

kon vinden. Mijn 'eindhuis' zoals een vastgoed­

staat verbloemd wordt door de grandeur van ooit.

badkamer en wc in wil. En weet je wel wat dat

ondernemer zei.

Waarbij je hart het wint van het verstand. Maar

kost? Bovendien, wat heb ik aan een extra kamer

huizen en ik zijn een prima combinatie. Waar ik

aan de andere kant van de tuin? Dan moet je toch

400m in Rotterdam Centrum. Zonder de M

faal in de liefde, ben ik een kei met vastgoed –

altijd door de tuin om er te komen.

van Monument op de gevel, maar mét de

jammer alleen dat ik er zo laat achter kwam. Ik

“Ik denk 60 mille. Maar dat is het waard want je

kant­tekening in de koopovereenkomst dat het

val op bakstenen, ik zie bakstenen en het belang-

wint er 20m2 mee. En je moet er een gang vanuit

aangezicht dat wél is. Waarom de binnenkant

rijkste bij een aankoop van bakstenen is dat je

het huis naartoe maken, een glazen gang die

dat niet is, mag Joost weten maar godzijdank

mij niet gek krijgt met een verbouwing. Ik draai

loopt vanaf je aanbouw langs de erfafscheiding

kocht ik het en geen projectontwikkelaar die

mijn hand er niet voor om; en dan hebben we

met de buren naar het tuinhuis. Weet je wel wat

onmiddellijk de ornamenten eraf zou slopen, de

het niet over een likje verf en een nieuwe keuken.

dat met je waarde doet?”

plafonds van 3.91 meter zou verlagen en alle

Nee. We hebben het over nieuwe elektra, nieuwe

glas-in-looddeuren in de afvalcontainer zou

verwarming, nieuwe kozijnen, nieuwe vloeren,

Op een zondagavond kocht ik een huis.

flikkeren om ruimte te maken voor zwart stalen

nieuwe keukens (vijf etages, dus keukens), nieuwe

En er komt een zondagavond dat ik vanaf mijn

deuren.

badkamers (…), nou ja nieuwe álles dus.

tuinhuis verliefd staar naar het product dat ik niet

2

alleen gekocht heb, maar ook helemaal naar mijn Zo’n huis dus.

Totdat je er met een kenner doorheen loopt.

smaak verbouwd heb.

En ‘alles’ nog een beperkte omschrijving blijkt.

•

“Ebru… Ik snap dat je een aanbouw wilt maken,

Meer informatie

goed idee. Maar waarom niet ook een tuinhuis?

Meer over Ebru Umar vindt u op:

Een extra kamer?”

ebruumar.nl.

44 | BNL | Juni 2018 |

BOUW TOTAAL

“De bouw van een tiny house is een mooi project om jongeren te leren samenwerken”, zegt Cor. Bouwmensen Gelderland Oost bleek al snel bereid om samen met IW Achterhoek-Rivierenland en ROC Graafschap College de bouw van de tiny houses in het praktijkprogramma op te nemen.

“Ook wij zien de noodzaak dat de verschillende disciplines meer moeten leren samenwerken.

Daar past de bouw van twee tiny houses perfect bij. Wat is er nou mooier voor die leerlingen dan een complete woning te bouwen”, zegt cursuscoördinator Marcel Engelen van Bouwmensen Gelderland Oost. Uiteindelijk is het complete ontwerp verzorgd door Marcel van Bodegraven, van het Doetinchemse bedrijf Vivax Housing. Dit bedrijf ontwerpt tiny houses.

Inmiddels naderen de duurzame en energie­ Een bijzondere primeur voor Bouwmensen

samen­gevoegd. Deze gloednieuwe o­ pleiding

zuinige tiny houses de voltooiing. Dak en wanden

Gelderland Oost in Doetinchem: hier worden

(voorheen Bouwkunde) is dé opleiding van

hebben een Rc-waarde van 8,0 m2K/W.

door leerlingen twee tiny houses gebouwd.

de toekomst op het gebied van de bouw- en

Zonnepanelen op het dak, in combinatie met een

Daarbij komen de disciplines bouw- en

installatietechniek. Door nieuwe (industriële)

WTW-installatie met elektrische naverwarming

­installatietechniek bij elkaar. Hierdoor leren

bouwmethoden, vergaande prefabricage en

zorgen ervoor dat de woningen een groot deel

jonge vakmensen in opleiding al vroegtijdig

innovaties in de installatietechniek verandert de

van het jaar zelfvoorzienend zijn qua energie.

samenwerken en begrip op te brengen voor het

wereld van de gebouwde omgeving razendsnel.

Cor Mulder neemt alle materiaalkosten voor zijn

werk van andere disciplines.

Er is behoefte aan nieuwe medewerkers die actief

rekening. De leerlingen bouwen daarbij de twee

kunnen samenwerken met en tussen verschillende

woningen, maar dat dient twee goede doelen:

disciplines.

leren samenwerken en een eigen plek voor

De tiny houses worden gebouwd in opdracht van Ans en Cor Mulder van Gezinshuis ’t Zwaluwnest in Braamt (nabij Doetinchem). In dit gezinshuis – er zijn er al ruim 200 in Nederland – is plaats voor vijf kinderen die om uiteenlopende redenen niet meer thuis kunnen wonen. Ans en Cor zochten voor de jongeren een zelfstandige woonruimte op het eigen terrein, als volgende stap naar volledige zelfstandigheid en met het voordeel van meer privacy. Omdat Cor tevens werkzaam is bij ROC Graafschap College te Doetinchem als leerkracht elektrotechniek, was de link met Bouwmensen en IW Achterhoek-Rivierenland snel gelegd. Het theoriedeel van de BOL- en BBL-­opleidingen bij Bouwmensen wordt namelijk verzorgd door docenten van ROC Graafschap College. “Wij willen graag dat de bouw- en installatietechniek meer gaan samenwerken”, zegt Cor.

Smart Building Het Graafschap College trekt momenteel landelijk de aandacht met de opleiding Smart Building, waarin bouw- en installatietechniek zijn

jongeren met een thuisproblematiek.

•

BOUW TOTAAL | Juni 2018 | BNL | 45

ONMISBAAR …

VOOR ONDERNEMERS EN

MANAGERS IN DE BOUW

JE HEBT MAAR ÉÉN RUG Heeft uw bouwplaatspersoneel extra power nodig voor het vervoeren van materialen? Dan is de nieuwe accu-kruiwagen van Makita de oplossing. Hij werkt op dezelfde 18 V Lithium-ion accu waar ruim honderd andere Makita-producten ook op werken.

De kruiwagen versleept met gemak maximaal 130 kg. Een volle 5Ah accu heeft een continue gebruiksduur van 50 minuten. De kruiwagen kan worden voorzien van een rek of een bak van 90 liter en heeft twee schijnwerpers, zodat je ook in het donker goed zicht hebt. Daarnaast geeft hij automatische waarschuwingssignalen bij achteruitrijden. Ja wij weten het: u wilt er ook eentje voor uzelf bij huis. Ook dat mag…

TOEZICHTHOUDERS-APP Het bijhouden van een bouwdagboek is belangrijk, maar vraagt ook veel kostbare tijd. Met de Toezichthouders app van Infrasoft kan de toezichthouder op locatie gegevens invullen, waarbij de app automatisch gegevens met betrekking tot locatie en het huidige weer ophaalt. Naast het invoeren van gegevens kunt ook foto’s maken, het bouwdagboek bijhouden, PVO’s opmaken en een bouwvergadering notuleren. Betrokken partijen, zoals de aannemer en directievoerder, zijn direct op de hoogte van nieuwe toevoegingen aan het project en kunnen documenten digitaal ondertekenen.

CO ₂-NEUTRALE VLOER Uw bedrijf heeft aandacht voor het milieu. En dat draagt uw bedrijf ook duidelijk uit. Dan wilt u uw klanten natuurlijk ook ontvangen in een milieu­verantwoorde kantooromgeving. Gelukkig produceert Forbo nu een CO₂-neutrale ­ marmoleum­vloer. Het bedrijf beweert daarmee het eerste bedrijf ter wereld te zijn dat een CO₂-neutrale vloer produceert. Dat komt in hoofdzaak omdat de vloerbekleding wordt gemaakt van hernieuwbare natuurlijke grondstoffen. Daarnaast heeft Forbo het gebruik van fossiele brandstoffen voor de productie enorm gereduceerd en haar relatie met haar toeleveranciers aanzienlijk verduurzaamd.

•

Volledige controle over uw werkmaterieel

De grootste ergernissen in de bouw: het kwijtraken van gereedschap en het onnodig moeten wachten op materieel. GPS-Buddy maakt hier met haar oplossingen eenvoudig en doeltreffend een einde aan en zorgt dat u al uw kostbare werkmaterieel kunt monitoren. Onafhankelijk van de locatie, het tijdstip en of er een stroomvoorziening is. Door alle eigendommen te beheren binnen één beheeromgeving is in één oogopslag alle informatie van een machine beschikbaar. Zo is bijvoorbeeld snel duidelijk welk materieel moet worden gekeurd en wat de locatie is van de machine. Bovendien wordt op basis van de locatie ook de interne doorbelasting snel inzichtelijk. Een kostenefficiente oplossing op basis van bewezen technologie.

Kenmerken

Voordelen

• Lokaliseren eigendommen: in heel Nederland, 24/7, uw eigendommen volgen en bewaken.

• Energiezuinig: operationele levensduur tot wel tien jaar.

• Eén beheeromgeving: alle apparatuur is te volgen via de asset trackingmodule. Zo heeft u al uw eigendommen zichtbaar binnen één beheeromgeving.

Operationele gebruiksduur van enkele jaren Hogere bezettingsgraad van duur materieel Weergave in de GPS-Buddy Planner App ® Zeer snelle ROI Eenvoudig beheer

Gecombineerde oplossingen Eenvoudig te combineren met andere GPS-Buddy oplossingen zoals de planning- en onderhoudsmodule. Zo heeft u snel en eenvoudig volledige controle over al uw eigendommen binnen één beheeromgeving.

Vereenvoudig uw administratie nog verder door de combinatie met de GPS-Buddy urenregistratiemodule.

info@gps-buddy.com - www.gps-buddy.com

VERENIGING | Juni 2018 | BNL | 47

FRIES OP BEZOEK ...

85.000, 13.000, 15.000 EN 71.000 X IMAGO Het was de maand van de grote getallen en evenementen.

85.000

vrouwen

15.000

bezoekers

-42

procent

Aanhoudende daling aantal

Eind mei mocht Ik een ochtend doorbrengen op de

Die kuitspier zorgde er ook voor dat ik de 15.000

Libelle Zomerweek. Een topevenement waar zo’n

mensen die de Technische Kontaktdagen ‘TKD’

85.000 vrouwen – en een enkele man – op af

hebben bezocht, niet heb kunnen ontmoeten.

komen. Bouwend Nederland stond daar met veel

Ook daar, in Almere, veel ondernemers die onze

In totaal werden in april 4.495

opvallend enthousiaste leden en gesteund door de

sector en prachtig materieel promoten aan

uitkeringen verleend aan werkloze

opleidingsbedrijven om onze sector te promoten.

belangstellenden.

bouwvakkers. Het aantal uitkeringen

WW-uitkeringen in april

Vooral bij de ‘influencials’ van de kinderen die voor

nam met 4,3 procent af ten

een carrière in de bouw & infra moeten kiezen.

opzichte van maart (gecorrigeerd

13.000

sportievelingen

71.000

voor seizoensinvloeden). Het aantal lopende uitkeringen is in het bezoekers

afgelopen jaar sterk gedaald. Ten opzichte van april 2017 lag het

13.000 sportievelingen liepen de marathon van

Het sluitstuk werd gevormd door de Dag van de

aantal uitkeringen ruim 42 procent

Leiden. Daar zagen ze langs het parcours, in de

Bouw. 71.000 bezoekers zagen een ‘herboren

lager. De maandelijkse afname is in

sponsoring en tussen de hardlopers de maat-

bouwsector’ op 130 bouwlokaties door het

2018 gemiddeld 4,2 procent en is

schappelijk kant van de bouw via de deelname

land. Door mijn actieradius heb ik een aantal

daarmee iets lager dan het gemid-

van bedrijven en hun medewerkers. Voor mij was

projecten in mijn eigen Leiden bezocht. Ik werd

de halve marathon net 200 meter te lang. Met

weer overdonderd door de tijd en energie die de

een gescheurde kuitspier heb ik de laatste meters

bedrijven steken in deze dag. Van poffertjes-

Meer informatie

afgelegd.

kraam tot zandbak. Van professionele rondleiding

Meer feiten en cijfers uit de bouw en

tot vakwerk. Blij dat ik de week tevoren de net

infra vindt u op:

benoemde wethouders in Leiden nog even uitge-

bouwendnederland.nl/feitenencijfers

daagd heb om ook te komen.

•

delde in 2017 (4,7 procent).

VERENIGING | Juni 2018 | BNL | 49

EWOUT BLINDE VOORZITTER STUURGROEP COTAD

NIEUWE LEDEN

Bouwend Nederland heet onderstaande leden van harte welkom bij de vereniging.

FINEUTEN ONDER ELKAAR

Organisatie Vestigingsplaats Sectie

IDB Bouw LIJNDEN bouw klein Bouwbedrijf Marum MARUM bouw klein Moos Beheer BV PURMEREND bouw klein Dorssers Verbouwingen B.V. HELDEN bouw klein E.R. Bouw GOES bouw klein Samenwerking Herintreding Bouwvakkers GRONINGEN bouwklein 'SHB' Provincie Groningen Plus Bouw & Investmet B.V. WATERINGEN bouw klein ABJM Voegafdichtingen DUIVENDRECHT bouw klein Bouwbedrijf de Roest B.V. HEERJANSDAM bouw klein Jabro Bouw B.V. UDEN bouw klein Technisch Bureau Electron S-GRAVENHAGE bouw klein Moonen Facilites B.V. S-HERTOGENBOSCH bouw midden Kalkoven WINTERSWIJK KOTTEN bouw klein JH Timmerwerken LOOSBROEK bouw klein Jouw Bouw B.V. WEERT bouw klein Van Spijker Infrabouw BV MEPPEL infra midden Bouwbedrijf Rietveld HENDRIK-IDO-AMBACHT bouw klein De Visser Bouw & Onderhoud b.v.

S-HERTOGENBOSCH bouw klein All-bouw Zaanstad B.V. ASSENDELFT bouw klein De Gilde Groep MEPPEL bouw klein Misschien maakt u zelf geen gebruik van de diensten van Next Schoorsteensystemen BV S-GRAVENDEEL bouw klein een kredietverzekeraar, maar uw leveranciers en onderHet BouwHuys THOLEN bouw klein aannemers waarschijnlijk wel. En dan loopt u er misschien ORS Bouwbedrijf BLEISWIJK bouw klein Hebouw B.V. HOOGELOON bouw klein weleens tegenaan dat zij u niet meer willen leveren, “omdat Staton Bouw B.V. WERKENDAM bouw klein de kredietlimiet is bereikt”. Daarom is het – ondanks het Karregat Bouw VOLENDAM bouw klein ontbreken van een rechtstreekse relatie met de krediet­ Schipper Vastgoedonderhoud BV SCHIEDAM bouw midden verzekeraars – zeker verstandig om hun regelmatig van extra PEELEN Bouw- en Projectmanagement b.v.

HARMELEN bouw klein Renomeer BV GOUDA bouw klein informatie te voorzien, naast de wettelijk verplichte jaar­ V&S Westland BV DEN HOORN bouw klein rekening. Dat was althans de boodschap van Atradius tijdens de Timmerbedrijf Weijers & zoon DE COCKSDORP bouw klein laatste landelijke bijeenkomst van de COTAD, ook wel bekend als Combivo Vastgoedonderhoud ROTTERDAM bouw klein ESJ Workx B.V. AMSTERDAM bouw klein de Contactgroep Financiën van Bouwend Nederland.

Voegbedrijf Heldoorn IJSSELMUIDEN bouw klein AW Vessies Infra B.V. LISSE infra midden Transparantie over de financiële situatie van uw bedrijf GJ Infra MADE infra klein Glashandel Nicolai DOKKUM bouw klein was ook de boodschap van de sprekers van Beaufort, die Nieuwenhuis Bouw B.V. IJSSELMUIDEN infra klein een inleiding verzorgden over de mogelijkheden om bouwVDP dakbedekking DELFT bouw klein en vastgoedprojecten te financieren. En mag dit u al aan Bouwonderneming Soest SOEST bouw klein het denken hebben gezet, dan zou het verhaal van KPMG Van Beers Hoogeloon B.V. HOOGELOON bouw klein Bergh Bouwsystemen B.V. BERGEN OP ZOOM bouw klein over de mogelijkheden die de blockchaintechnologie de Vos Bouwbedrijf VEEN bouw klein bouwbranche biedt, u zeker hebben geïnspireerd. Denkt u Heicombinatie SPS GROOTSCHERMER infra klein bijvoorbeeld eens aan de registratieverplichtingen uit hoofde Stratenmakers- en Wegenbouwbedrijf Bonne Niks bv VRIEZENVEEN bouw klein T. Klein & Zn. B.V. HOOFDDORP bouw klein van de Private Kwaliteitsborging.

Aannemersbedrijf Fokker B.V. NIEUWER TER AA bouw klein

Heeft u deze bijeenkomst gemist? Jammer! Zij die op

IN MEMORIAM Frans de Vilder

25 november 1929 - 10 maart 2018

31 mei naar Houten waren afgereisd, werden namelijk niet teleurgesteld en zijn in een middagje bijgepraat (én aan het denken gezet) over diverse actuele onderwerpen. En dan hebben we het nog niet eens over de mogelijkheid om met vakgenoten bij te praten of ervaringen uit te wisselen. Veel

Frans de Vilder was van 1984 tot 1990 voorzitter van het AVBB, een rechtsvoorganger van Bouwend Nederland. Ook was hij erelid van de FIEC, de Europese Aannemers­

'fineuten' staan er immers alleen voor in het bouwbedrijf waarvoor zij werkzaam zijn.

organisatie.Het bestuur, directie en medewerkers van Bouwend Nederland zijn de heer De Vilder dankbaar voor zijn inzet en grote bijdrage aan de Bouwsector.

De volgende landelijke bijeenkomst staat gepland voor

De heer De Vilder is 88 jaar geworden.

22 november. De stuurgroep doet zijn best om u dan weer een boeiend programma voor te schotelen. Tot dan, dus!

E En goEdE brandstofrEgEling voor dE lEdEn van

Brandstof

Wilt u ook voordelig tanken? Ga naar http://brandstofcollectief.nl/bouwendnederland en vraag uw tankpas(sen) aan!

De 5 zekerheden van Bouwend Nederland Brandstof Grote dekking in Nederland: bijna 1.750 stations Tot 11 cent voordeel* per liter Uw eigen tankpas(sen) en pincode 2-wekelijkse digitale facturering, betaaltermijn 14 dagen Garantie van BTW-teruggave *incl waarde van spaarpunten

VERENIGING | Juni 2018 | BNL | 51

KETENPARTNERS IN DE BOUW GEVEN HET GOEDE VOORBEELD

NEXT STEP SESSIES De bouw moet innoveren en beter samenwerken

Het team achter Active Living mocht de prijs,

met ketenpartners om maatschappelijke

bloemen en bokalen ophalen. Door op grote

problemen op te lossen.

schaal gevels aan te pakken weten zij het

Tijdens de innovatiebootcamp Next Step

klimaat­akkoord haalbaar te maken. Volgens hun

Sessies van Bouwend Nederland, Microsoft en

analyse zit de grootste opgave en het grootste

ING afgelopen april, staken bouwers, banken,

potentieel in meergezinswoningen. Daarom gaan

overheden en softwareleveranciers de koppen

ze op grote schaal gevels vervangen door massa

bij elkaar om een slim gebouw te ontwikkelen

geproduceerde modulaire exemplaren die vol

Lees het hele artikel op:

dat de wereld een stukje beter maakt.

zitten met technologie.

bouwendnederland.nl/nextstep: goo.gl/hX8Ljq

IN MEMORIAM Leo te Bogt

Overleden 11 juni 2018 Bestuur, directie en medewerkers van Bouwend Nederland zijn geschokt door het plotselinge overlijden van Leo te Bogt, directeur van Klaassen Groep en sinds december 2017 lid van het Algemeen Bestuur van Bouwend Nederland.

Als voorzitter van de Afdeling Achterhoek zette hij zich echter al jarenlang in voor Bouwend Nederland regio Oost.

Ook was Leo actief als voorzitter van het Opleidingsbedrijf Doetinchem (thans Bouwmensen Gelderland Oost).

JUBILEA

50

jaar

50

Bouwend Nederland feliciteert de volgende leden met de viering van hun jubileum:

jaar

100 80 jaar

jaar

Reuvers

Hanenberg

Bouwbedrijf

Fuhler

Bouw en Ontwikkeling

wegen & bouw

de Vries

Wegenbouw B.V.

Oss

Oss

Woudsend

Emmen

april 2018

april 2018

mei 2018

juni 2018

BNL IN DE MEDIA

| Juni 2018 | BNL | 53

BNL IN DE MEDIA 11 april

3 april 30 april

16 mei

16 mei

5 mei

17 mei

23 mei

23 mei

28 mei 28 mei

28 mei

Lyreco bezorgt ook op de bouwplaats

Speciaal voor in de zomermaanden

2599

1399 Coca-Cola - tray van 24 blikjes Coca-Cola - 33 cl REF. 328.571 Coca-Cola Light - 33 cl REF. 328.582 Coca-Cola Zero - 33 cl REF. 3.845.954 Coca-Cola Life - 25 cl REF. 9.988.811

Red Bull Energy Drink Regular - tray van 24 blikjes REF. 4.235.873 Sugarfree - tray van 24 blikjes REF. 9.428.918

vanaf

3

99

Spa Reine mineraalwater Pak van 6 flessen van 1,5 l Pak van 6 flessen van 1 l Pak van 24 flessen van 0,5 l Pak van 24 flessen van 0,33 l

Een goed gehydrateerde medewerker is gelukkiger

REF. 3.463.921 REF. 5.501.061 REF. 3.463.874 REF. 6.075.508

€ 4,99 € 3,99 € 8,99 € 7,99

Wist je dat ? Gelukkige werknemers

2x

minder ziek zijn

6x

minder afwezig

9x loyaler

31%

productiever

55% creatiever

Bron: L’Express [online] De geluksmelodie in de onderneming, 2016

Vraag nu een VIP login aan via: www.bouwendnederland.nl/lyreco bouwendnederland@lyreco.com Alle prijzen zijn inclusief taxen maar exclusief BTW en geldig bij bestelling van 1 x de referentie.Onder voorbehoud van eventuele zetfouten.

BNL verschijnt vier tot zeven keer per jaar in een oplage van 5.000 exemplaren.

De pdf van verschenen edities is te vinden op www.bouwendnederland.nl. Naast BNL ontvangen de leden twee­wekelijks de digitale nieuwsbrief met actuele informatie uit de vereniging, de markt en informatie die van belang is voor hun bedrijfsvoering.

HOOFDREDACTIE

Alex Nieuwenhuis COÖRDINATIE EN EINDREDACTIE

Havana Orange REDACTIONELE BIJDRAGEN

Eva van Beveren, Karl Bijsterveld, Rob van Elewout, Jan Willem Kommer, Petrick de Koning, Valerie Kort, Marije Rispens, Dyantha van Rooy-Desloover, Hans Smit VORMGEVING EN OPMAAK

René Hofman (Havana Orange) FOTOGRAFIE

René van den Burg, Anke Bot, Stan Geerdink, Frank de Groot, René van der Kloet, Alwin Koops, Christiaan Krouwels, Erik Pieters, Jaap Schaaf

5 VAN

VERENIGING | Juni 2018 | BNL | 55

VOORDELEN

UW

LIDMAATSCHAP

1

VAN

Bouwend N ederland ke nt uw sect is dus hét or als geen adres voor ander en al uw prak vragen of tische vrag een aanbes en. Heeft teding? Of u personeels wilt u wat beleid? Of weten over heef t u ee opdrachtge n kwestie m ver? Bouw et een end Neder raad en da land staat ad. u bij met

BOUWEND NEDERLAND

2

DRUK

Vellendrukkerij BDU bv, Barneveld REDACTIEADRES

ISSN

AANSPRAKELIJKHEID

Bij het samenstellen van de inhoud van deze publicatie streeft Bouwend Nederland naar de grootst mogelijke zorgvuldig­ heid. Bouwend Nederland sluit iedere aan­­sprakelijkheid uit voor onjuistheden, onvolledigheden en eventuele gevolgen van het handelen op grond van informatie die door deze publicatie beschikbaar is.

COPYRIGHT

De informatie in deze publicatie kan worden ­gekopieerd voor persoonlijk gebruik, met uitsluiting van elke verdere verveel­ voudiging, distributie, commer­cialiteit of exploitatie onder derden, tenzij voorafgaande toestemming van de auteur en/of Bouwend Nederland.

ADRESWIJZIGINGEN

Adreswijzigingen kunt u mailen naar: ledenadministratie@bouwendnederland.nl

QR-codes

Op verschillende plekken in deze BNL vindt u ‘Quick Response’-codes. Zodra u met de QR-scanner van uw smartphone over de code gaat, wordt u automatisch naar de juiste webpagina gelinkt.

Zie ook: bouwendnederland.nl/qr

Informati e brancheon tw

ikkeling

Bouwend Nederland geef t voor waar u wat lichting en aan heef t cursussen en tilt zo uw naar een ho bedrijf en ger plan. V de sector ia de website ledennieuw en via de sbrieven bl digitale ijf t u goed ontwikkelin op de hoog gen in de te van alle markt.

Bouwend Nederland T.a.v. redactie BNL Postbus 340, 2700 AH Zoetermeer redactie@bouwendnederland.nl www.bouwendnederland.nl @BouwendNL

2214-7438

Vragen e n dienstverl advies ening

3

Belangen behartigin lobby g

Bouwend N ederland ko mt op voor praten we uw belang met minis en. Daarom ters, gemee schappen nten, scho etc. Kortom len, water , m et u kunt doen úw opdrac htgevers. waar u go Zodat ed in bent : bouwen!

4

Financiee l voordelen voordeel collectief

Door slim gebruik va n onze fina kunt u uw nciële lede lidmaatsch nvoordelen apskosten , zelfs meer terugverdi dan dat! enen. Of

5

Elkaar on tmoeten netwerken

Via Bouwen d Nederla nd ontmoe uit uw buur t u collega t of uw mar -bedrijven kt. Ook ku opdrachtge nt u ketenp vers ontm ar tner s en oeten op de vele bijeen komsten.

Meer red enen ontd ekken om lid te zijn? Ga n aar: bouwend nederlan d.nl/ word-lid om u onli ne in te schrijv e n of b e l naar: 079 - 325 2 158/59 voor persoonlij k contact .

Platgewalst door schulden? met Social Support Hulp of advies nodig?

Neem contact op met onze adviseurs Social Support Fred

06 53 15 30 75

Meer informatie op bouwendnederland.nl/socialsupport

Tonny

06 53 15 29 67