SELF SERVICE τεύχος 544

544

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2024

ISSN 1105 - 4972

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Ε Ι Δ Ι ΚΟ ΑΦ Ι Ε Ρ Ω Μ Α

Editorial

Περί κολακείας της ακοής Ελλάδα, χώρα της χρονιάς!» κατά τον Economist. Ωραία ακούγεται! Πέρυσι «χώρα της χρονιάς» ήταν η Ουκρανία και ανά έτος παραπίσω η Ουρουγουάη, η Τυνησία, η Μιανμάρ, η Κολομβία, η Γαλλία, η Αρμενία, το Ουζμπεκιστάν, το Μαλάουι, αλλά και πάλι, ωραίο ακούγεται!

«Η

Κι επειδή ο πληθωρισμός, «φουσκώνοντας» τους τζίρους ολίγων επιχειρήσεων, «φουσκώνει» και το ΑΕΠ και τον κρατικό κορβανά –ο οποίος γεμίζει πια τώρα κατά το 63% από έμμεσους φόρους, ενώ ως άθροισμα έμμεσων, άμεσων φόρων κι εισφορών το έχειν του έφτασε να αναλογεί στο 43% του ΑΕΠ–, πετύχαμε και στο κριτήριο αξιολόγησης του Economist που σχετίζεται με το ΑΕΠ!...

Στο πρώτο και το πέμπτο κριτήριο της αξιολόγησης του Economist, σχετικά με τον «πληθωρισμό» και το «χρηματιστήριο», πετύχαμε διάνα και δη με όρους ταυτότητας των αιτίων επιτυχίας. Το φωνάζουν τα στοιχεία της ICAP CRIF, που προέκυψαν από την επεξεργασία των ισολογισμών των πεντακοσίων πιο κερδοφόρων ελληνικών εταιρειών: Τα προ φόρων κέρδη τους το 2022 υπερδιπλασιάστηκαν με ρυθμό 137,9%! Έφτασαν τα 19,953 δισ. ευρώ έναντι 8,389 δισ. το 2021, δηλαδή, μόλις σε μια χρονιά κέρδισαν παραπάνω 11,5 δισ. ευρώ –όσο είναι ο ετήσιος τζίρος των σούπερ μάρκετ! Κι αυτό συνέβη ακριβώς τη χρονιά που ο πληθωρισμός έφτασε το 9,5% και που το μέσο πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες (πηγή, ΕΛΣΤΑΤ). Υπερδιπλασιασμός κερδών απ’ τη μια, αύξηση τζίρου 58,7% απ’ την άλλη στα 156,5 δισ. ευρώ. Αν δει κανείς τις κορυφαίες εταιρείες της σχετικής κατάταξης (τράπεζες, ομίλους πετρελαιοειδών κ.ά.), η άσκηση λύνεται πια χωρίς μολύβι! Πώς να μην υπεραποδώσει έτσι το ελληνικό χρηματιστήριο; Με ετήσια κέρδη 10,5 δισ. ευρώ και αύξηση της χρηματιστηριακής αξίας της ελληνικής αγοράς κατά 43,8%, γίνεται κανονικό πάρτι!

Ήταν κι ένα τέταρτο κριτήριο, που συνδέεται με τις «θέσεις εργασίας», αλλά οι αξιολογητές του Economist μάλλον δεν έλαβαν υπόψιν τα στοιχεία των τελευταίων μηνών, που δείχνουν ότι οι νέες θέσεις εργασίας μοιράζονται πια μεταξύ πλήρους και μερικής απασχόλησης, ενόσω οι επιχειρηματίες διαμαρτύρονται ότι δεν βρίσκουν εργατικά χέρια… Γι’ αυτή τη χρυσοτόκο χρονιά, λοιπόν, το 2022, η Eurostat μας κατέταξε στην 25η θέση στην ΕΕ στην πραγματική ατομική κατανάλωση, κατά 22% χαμηλότερα του ευρωπαϊκού μέσου όρου! Μάλιστα, όπως υπολογίζει η ευρωπαϊκή στατιστική αρχή, για κάθε 100 ευρώ εισοδήματος ο μέσος Ευρωπαίος ξοδεύει τα 87,30, αλλά ο μέσος Έλληνας «τρώει» τα …104! Πράγματι, τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου επιχειρήσεις και νοικοκυριά «έβαλαν χέρι» στις καταθέσεις τους, μειώνοντάς τις κατά 3 δισ. ευρώ. Φυσικά, αυτοί που απέσυραν άνω του 92% αυτού του ποσού, ήταν επιχειρηματίες, πράγμα ερμηνεύσιμο αν αναλογιστεί κανείς, για παράδειγμα, ότι από τη δόση δανείων 2,7 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, τα 2,3 δισ. πήγαν μόλις σε 36 ομίλους επιχειρήσεων. Η «μαρίδα» παίρνει μόνο το 0,4%

του όλου!... Το στρίμωγμα του εγχώριου επιχειρείν δεν κρύβεται πια ότι αγκαλιάζει όλο και μεγαλύτερα επιχειρηματικά μεγέθη. Φέτος ως γνωστόν θα καταβληθούν φόροι σχεδόν 63 δισ. ευρώ. Αλλά από τους 4.013.138 φορολογούμενους, που στα τέλη του Οκτωβρίου είχαν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση, οι 2.041.234 ήδη βρίσκονται στην επικίνδυνη ζώνη των αναγκαστικών μέτρων, στους 1.479.507 έχουν ήδη επιβληθεί αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, ενώ σε εκκρεμότητα είναι η λήψη αναγκαστικών μέτρων επί μισθών, συντάξεων, ακίνητων περιουσιακών στοιχείων κ.ά. στους 561.727 (πηγή, ΑΑΔΕ). Κι όμως, όπως φαίνεται από στοιχεία της ΑΑΔΕ που επεξεργάστηκε το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, μόλις 9.198 ΑΦΜ χρωστούν τα 81,95 δισ. ευρώ από τα 105,1 δισ. του συνόλου των φορολογικών χρεών. Αν ληφθεί υπόψιν ότι το 72,9% των οφειλετών χρωστούν από 50 έως 10.000 ευρώ, φαίνεται ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος της εγχώριας επιχειρηματικότητας όλης της γκάμας των εταιρικών μεγεθών αργοσαπίζει. Να πώς εξηγείται και το χρέος των 47,16 δισ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία… Είναι μαγεία, όμως, η πρωτιά της χώρας κατά Economist, την ώρα που ο κόσμος κλείνεται στα σπίτια του γιατί δεν έχει να ξοδέψει έξω, οπότε ανεβάζει την κατανάλωσή του στα FMCG, έστω ψωνίζοντας ό,τι φτηνότερο βρίσκει. Γι’ αυτό χαίρεται η Lidl, κάνοντας επικοινωνιακό μεράκι τη φτήνια της. Νικόλας Παπαδημητρίου Αρχισυντάκτης

Iανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 3

Περιεχόμενα

editorial

03 Περί κολακείας της ακοής

βραβεία

06 Τα νέα της ελληνικής αγοράς

64 Healthy Food & Beverage Awards και Bio Food Awards 2024 Η καινοτομία στην υπόθεση της υγιεινής διατροφής αναγνωρίζεται

διεθνή

θεσμικά

επικαιρότητα

14 Τα διεθνή νέα

αγορά

16 «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2023»: Η χρηµατοοικονοµική εικόνα 42 αλυσίδων σούπερ µάρκετ το 2022 20 Κυβερνητικών μέτρων το ανάγνωσμα…

22 Πώς πήγαν πέρυσι, τι θα κάνουν φέτος οι ισχυροί του κλάδου 26 Η ιστορία επαναλαμβάνεται 28 Τι θα φέρει στον κλάδο το 2024

συνέντευξη

31 Δέσποινα Ξυνού, ΟK! Αnytime Μarkets: Όχι σε μέτρα που δαιμονοποιούν την κερδοφορία

αφιέρωμα

33 Τα Best Launches του 2023 34 Λανσαρίσματα FMCG σε εποχή πληθωρισμού 38 Eπώνυμα προϊόντα: Η πληθωριστική πίεση, οι προωθήσεις και η κρίση του loyalty

ρεπορτάζ

59 «Κόφτης» στις προσφορές: Πώς αντιδρούν λιανέμποροι και προμηθευτές

70 Αειφορία: Τα σούπερ µάρκετ ενώπιον των ευθυνών τους

ρεπορτάζ

72 Η κρίση του ελαιολάδου: Παραγωγή, τυποποίηση, λιανική, ζήτηση δέσμιες της κλιματικής κρίσης

προϊόν

76 Τυριά: Οι ανατιμήσεις στρέφουν τον κόσμο σε οικονομικότερες λύσεις

oικονομία

80 Πολυχρωμία επιλογών ηλεκτροσόκ 82 Οικονομικοί δείκτες 84 Οι δείκτες της αγοράς από την Circana

www.selfservice.gr

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ ΝΑΤAΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΟΦΟΡΟΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΤΖΙΑΝΤΖΗ ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΤΣΟΥΛΟΣ ΔΙΕYΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦHΜΙΣΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΚΕΑ kbousboukea@boussias.com ΓΡΑΦΙΣΤΡΙΑ ΧΡΥΣΑ ΔΑΝΙΗΛΙΔΟΥ TMHMA ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΒΙΚΥ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ vtheodoridou@boussias.com ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΣΙΩΤΗΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΠΟΥΣΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΟΛΥΜΕΡΙΔΟΥ GROUP ΑDVERTISING DIRECTOR ΛΗΔΑ ΠΛΑΤΗ ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 99€

ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452 ΚΩΔΙΚOΣ ΕΛΤA: 21-1243 ISSN: 1105 - 4972

4 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

Περιεχόμενα

Κυβερνητικών μέτρων το ανάγνωσμα…

Η κυβέρνηση παρεμβαίνει κατά της ακρίβειας, έχοντας απέναντί της την αγορά, που λέει πλέον ότι οι παρεμβάσεις της δεν είναι πια πρόσκαιρου αλλά μόνιμου χαρακτήρα κι ότι οι τελευταίες ρυθμίσεις της επηρεάζουν σοβαρά την ελεύθερη λειτουργία του εμπορίου.

Πώς πήγαν πέρυσι, τι θα κάνουν φέτος οι ισχυροί του κλάδου

σελ.20-21

Μια ακόμη χρονιά έντονης διαφοροποίησης των δυναμικών που παρουσιάζουν οι ισχυροί του κλάδου αποτέλεσε το 2023. Οι μεταξύ τους αποκλείσεις διευρύνθηκαν, προμηνύοντας έναν επόμενο κύκλο εξαγορών και συγχωνεύσεων, ο οποίος θα ανοίξει, όπως εκτιμούν στελέχη του κλάδου, στη διετία 2025-2026 . σελ.22-25

«Κόφτης» στις προσφορές:

Η κρίση του ελαιολάδου:

Πώς αντιδρούν λιανέμποροι και προμηθευτές Οι αλυσίδες έχουν το βλέμμα στραμμένο στους προμηθευτές τους, ιδίως τους μεγάλους, θεωρώντας ότι η μπάλα είναι στο δικό τους γήπεδο, ενώ αξιολογούν θετικά την απαγόρευση των προωθητικών ενεργειών σε προϊόντα πρόσφατα ανατιμημένα . σελ.59-62

Δέσποινα Ξυνού, ΟK! Αnytime Μarkets:

Όχι σε μέτρα που δαιμονοποιούν την κερδοφορία Στη διαφοροποίηση, την ευελιξία, τα χαμηλά κόστη και την ομαδικότητα οφείλει να βασίζεται κάθε μικρομεσαία αλυσίδα. Τα κυβερνητικά μέτρα κατά της ακρίβειας κατά ένα μέρος στηρίζουν την κατανάλωση, αλλά κάποια αντί να περιορίζουν τα υπερκέρδη δαιμονοποιούν την κερδοφορία και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων. σελ.31-32

Tυριά:

Παραγωγή, τυποποίηση, λιανική, ζήτηση δέσμιες της κλιματικής κρίσης Ποτέ άλλοτε δεν αντιμετωπίστηκε πρόβλημα ταυτόχρονης μείωσης της παραγωγής σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές χώρες της Μεσογείου, όπου παράγεται και διακινείται το 80% της παγκόσμιας αγοράς του ελαιόλαδου. Κατά συνέπεια και οι τιμές του είναι πρωτόγνωρες.

Οι ανατιμήσεις στρέφουν τον κόσμο σε οικονομικότερες λύσεις Στις γιορτες η μέση τιμή της επώνυμης φέτας στα σούπερ μάρκετ άγγιξε τα 16 ευρώ το κιλό έναντι 11,50 ευρώ το 2021. Παρόμοια εξελίσσονται τα πράγματα στα χύμα τυριά. Η μείωση της κατανάλωσης, η υποκατάσταση των ακριβότερων προϊόντων από φθηνότερα και η ενίσχυση του μεριδιου των PL ήταν αναμενόμενες τάσεις.

σελ.72-74

σελ.76-79 Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 5

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΕΥΣ: Αυξήσεις αποδοχών και παροχών στους εργαζόμενους Σε αύξηση των αποδοχών και των παροχών προς το προσωπικό της προχώρησε τον Δεκέμβριο η ΕΥΣ. Το ετήσιο κόστος τους φέρεται να ανήλθε στα 30,7 εκατ. ευρώ. Η σχετική πολιτική της εταιρείας περιλαμβάνει την αύξηση αποδοχών ποσοστού κατά μέσο όρο 5,17% για 31.400 εργαζόμενους, αύξηση του βασικού μισθού στα 900 ευρώ για εργαζόμενους με προϋπηρεσία μέχρι δύο ετών και στα 960 ευρώ μετά τη συμπλήρωση των δύο ετών, ενώ για τους έγγαμους των δύο αυτών κατηγοριών ο μισθός διαμορφώθηκε στα 960 και τα 1.020 ευρώ αντίστοιχα. Στο ίδιο πλαίσιο, η εταιρεία αναγνωρίζει την προϋπηρεσία από τις 14 Φεβρουαρίου του 2012 έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2023, διάστημα που δεν προσμετράται ως προϋπηρεσία, βάσει της πρόσφατης νομοθεσίας για την άρση της αναστολής των ωριμάνσεων. Επιπρόσθετα, χορηγεί ποσό 500 ευρώ για κάθε γέννηση ή υιοθεσία τέκνου μέλους του προσωπικού της, αυξάνει το ποσό των μηνιαίων διατακτικών σε τρίτεκνους και πολύτεκνους εργαζόμενους από 50 σε 70 ευρώ και χορηγεί μηνιαίες διατακτικές αξίας 50 ευρώ σε κάθε ανήλικο τέκνο εργαζομένου σε χηρεία. Σημειώνουμε ότι την διετία 2022-2023 η ΕΥΣ προσέλαβε 7.150 εργαζόμενους.

Η Lidl Ελλάς «απορροφά» τον ΦΠΑ σε βασικά είδη H Lidl Ελλάς προχώρησε σε ενέργεια απορρόφησης του ΦΠΑ πλέον των εξήντα προϊόντων βασικής ανάγκης ως τα τέλη του Ιανουαρίου. Ειδικότερα, μείωσε τις τιμές σε τυρί, ζυμαρικά, γιαούρτι, ρύζι, αβγά, φακές, αλεύρι, ηλιέλαιο, φρούτα, λαχανικά και προϊόντα οικιακής χρήσης σε ποσοστά αντίστοιχα της αξίας του ΦΠΑ. Σημειώνουμε ότι η εταιρεία μοίρασε στη διάρκεια των γιορτών περισσότερα από 7.900 πλήρη γεύματα σε ανθρώπους που τα είχαν ανάγκη, ενισχύοντας έτσι το έργο φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης και κοινωφελών φορέων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Επιπλέον, για εντέκατη συνεχόμενη χρονιά στήριξε το Χαμόγελο του Παιδιού, προσφέροντάς του 0,10 ευρώ για κάθε σκανάρισμα της Lidl Plus. Το σχετικό ποσό θα διατεθεί για τη στήριξη του προγράμματος «Δημιουργική απασχόληση για νοσηλευόμενα παιδιά», που υλοποιείται σε έξι νοσοκομεία σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα. Αναφορικά με τον 3ο μαραθώνιο ανάπτυξης λύσεων και εφαρμογών Social Hackathon, που διοργανώθηκε τον Δεκέμβριο στην Θεσσαλονίκη από την Lidl και το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, νικήτρια ομάδα αναδείχθηκε η Life Pulse, με την καινοτόμο ψηφιακή εφαρμογή για κινητά, η οποία αποσκοπεί στον εξορθολογισμό των διαδικασιών εθελοντικής αιμοδοσίας στη χώρα.

6 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

ΑΒ Βασιλόπουλος: Σοδειά επτά βραβείων Η ΑΒ Βασιλόπουλος απέσπασε επτά βραβεία σε πέν τε αναγ νωρισμένους θεσμούς, αναδεικνύοντας τη δέσμευσή της στη βιωσιμότητα, την καινοτομία και την εξυπηρέτηση των πελατών. Στα Healthy & Bio Food Awards 2024 οι σειρές χυμών και smoothies, Nature's Promise, βραβεύτηκαν με Gold Award και Silver Award, αντίστοιχα. Στα Plant Based Awards 2023 απέσπασε Bronze Award στην κατηγορία Plant-Based Milk Alternative, ενώ τιμήθηκε με Silver Award στην κατηγορία Circular Economy Products για τα καινοτόμα προγράμματά της και τις δράσεις ανακύκλωσης. Στα Εθνικά Βραβεία Εξυπηρέτησης Πελατών 2023 κέρδισε το βραβείο Customer Service Distinction Award στην κατηγορία «Best Online Customer Service (e-shop)». Στα Ε-volution Awards 2024 το ΑΒ E-shop κέρδισε το Bronze Award στην κατηγορία Best in Conversion Rate Optimization και το Silver Award στην κατηγορία Best in Consumer Retail. Αναφορικά με τις κοινωνικές δράσεις της εταιρείας ολοκληρώθηκε η ενέργεια «Δώρο Αγάπης», που «έτρεξε» την περίοδο των εορτών, στο πλαίσιο της οποίας συγκεντρώθηκε ποσό ύψους 51.175 ευρώ, το οποίο θα δωριστεί στη ΜΚΟ Make-A-Wish Ελλάδος.

Νερά Πηγών Γράμμου: Ταυτόχρονη είσοδος παντού στη λιανική Στα τέλη του Ιανουαρίου σχεδίασε την ταυτόχρονη είσοδό της στην οργανωμένη λιανική, την τοπική μικρή λιανική και τις αγορές Ho.Re.Ca. η εταιρεία Νερά Πηγών Γράμμου. Πρόκειται για το φυσικό μεταλλικό νερό επωνυμίας Arrena, που προέρχεται από την πηγή Κεφαλόβρυσο, στο Πευκόφυτο Καστοριάς. Υπενθυμίζεται ότι το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της εταιρείας έχει περάσει στα χέρια της ναυτιλιακής οικογένειας Τσάκου. Σύμφωνα με πληροφορίες του FOOD Reporter, ηγετικό ρόλο στην προσπάθεια της εταιρείας να επιτύχει στον κλάδο της, θα έχει ο κ. Περικλής Κατριβάνος, τέως εμπορικός διευθυντής στη Χήτος ΑΒΕΕ.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ

Συνεργασία My market-Vodafone TV Τα My market για αγορές 30 ευρώ και άνω δίνουν την ευκαιρία στους πελάτες τους να αποκτήσουν συνδρομή έξι μηνών στο Vodafone TV στην προνομιακή τιμή των 19,90 ευρώ και να απολαύσουν το on demand περιεχόμενο της πλατφόρμας. Με το μήνυμα «Μαζί, θα τα δούμε όλα», τα My market καλούν τους πελάτες τους να αποκτήσουν το Vodafone TV, κάνοντας τα καθημερινά τους ψώνια. Η προσφορά ισχύει μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων για αγορές από όλα τα καταστήματα My market, τα συνεργαζόμενα My market Local και από το mymarket.gr. Επιπλέον, τo 16ο τεύχος του περιοδικού «Μάθε Φάε Ζήσε» βρίσκεται ήδη σε όλα τα καταστήματα My market και στο mymarket.gr.

Νέα ΣΥΝΚΑ και Μασούτης σε Λιβάδια Χανίων και Πάτρα Εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο το 38ο κατάστημα ΣΥΝΚΑ στα Λιβάδια Χανίων. Το νέο κατάστημα, έκτασης 1.500τμ, διαθέτει πάρκινγκ πελατών άνω των εκατό θέσεων, σηματοδοτεί την «επόμενη μέρα» του ΣΥΝΚΑ ως ΑΕ, στo πλαίσιo της συνεργασίας του με την Δ. Μασούτης, που ξεκίνησε στα τέλη του 2020. Η Μασούτης εγκαινίασε το τέταρτο σούπερ μάρκετ της επωνυμίας της στην Πάτρα, στην πλατεία Υψηλών Αλωνίων, έκτασης 1.250τμ. Στεγάζεται στο εμβληματικό κτίριο του ιστορικού καφενείου του Σταυριανού, που είναι συνδεδεμένο με την ιστορία του τόπου από τις αρχές του 20ου αιώνα. Σε ό,τι αφορά τις κοινωνικές δράσεις της Μασούτης την περίοδο των γιορτών, η εταιρεία προσέφερε για κάθε αγορά άνω των 100 ευρώ, 1 ευρώ στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό EMFASIS, στηρίζοντας το πρόγραμμα «Μαζί εδώ για την τρίτη ηλικία!».

ΟΚ Anytime Market: Εξαγορά έξι καταστημάτων της Kosmoplus

Στην εξαγορά έξι καταστημάτων από την εταιρεία Kosmoplus προχώρησε η OK Anytime Market. Τα εν λόγω καταστήματα βρίσκονται στην Καβάλα, την Αλεξανδρούπολη, την Κομοτηνή, το Νευροκόπι την Ξάνθη και τις Σάπες και πλέον λειτουργούν με την επωνυμία OK! Grocery Super Market & Deli. Η εξέλιξη αυτή ισχυροποιεί την παρουσία της εταιρείας στην Βόρεια Ελλάδα, όπου λειτουργούν συνολικά 28 καταστήματά της επωνυμίας OK! Grocery Super Market & Deli και δύο επωνυμίας OK! Anytime Markets. Στόχος της εταιρείας είναι εντός του 2024 να ανακαινιστούν εξολοκλήρου όλα τα καταστήματα που προστέθηκαν στο δίκτυο της και να λειτουργήσουν –όσα δεν λειτουργούν ακόμα– με την μέθοδο του Franchising. Η εταιρεία υλοποίησε ένα πλάνο επενδύσεων, που περιλάμβανε και την προσθήκη τεσσάρων καταστημάτων το δεύτερο εξάμηνο του 2023, ενώ έχει ήδη προγραμματίσει τη λειτουργία δύο νέων καταστημάτων επωνυμίας OK! Anytime Markets σε Παγκράτι και Θησείο κι ένα ακόμα OK! Grocery στο Αγρίνιο.

TÜV Austria Hellas: Κοντά στο «Χαμόγελο του Παιδιού» Πίτσιας ΑΕ: Νέο κατάστημα στη Χρυσούπολη Καβάλας Το νέο της κατάστημα θα εγκαινιάσει η βορειοελλαδική αλυσίδα Πίτσιας στην Χρυσούπολη Καβάλας στα τέλη του Ιανουαρίου. Σύμφωνα με το Food Reporter, το κατάστημα, που βρίσκεται σε ενοικιαζόμενο χώρο, εντάχθηκε στο εταιρικό πλάνο, επειδή «η αλυσίδα πάντα κοιτάζει ευκαιρίες ανάπτυξης προς όλες τις κατευθύνσεις», αν και για την ώρα «δεν εμπλέκεται σε σενάρια εξαγορών, προτιμώντας να αναπτύσσεται με καινούρια καταστήματα, στα οποία μπορεί να έχει τον έλεγχο από την αρχή μέχρι το τέλος». Η Πίτσιας φέτος επικεντρώνεται στην εγκαινίαση της λειτουργίας των τεσσάρων καταστημάτων που απέκτησε κατόπιν πλειστηριασμού ιδιοκτησιών της υπό εκκαθάριση εταιρείας Μαρία ΑΒΕΕ (Super Market Αρβανιτίδης). Η προτεραιότητά της δίνεται στη λειτουργία του καταστήματός της στην τουριστική Θάσο. Θα ακολουθήσει η οργάνωση των καταστημάτων της στο Αιγίνιο Πιερίας και στα Καβάσιλα Ημαθίας.

Η TÜV Austria Hellas, ο οργανισμός Πιστοποίησης και Επιθεωρήσεων στην Ελλάδα, υποστηρίζει «Το Χαμόγελο του Παιδιού», συμβάλλοντας στην κάλυψη μέρους των εξόδων θέρμανσης των υποδομών του ανά την Ελλάδα. Ειδικότερα ο οργανισμός, βάσει του αριθμού των συμμετοχών στα εκπαιδευτικά προγράμματα της TÜV Austria Academy προσφέρει κατ’ ελάχιστον το ποσό των 1.500 ευρώ για τον προαναφερόμενο σκοπό. Όσες περισσότερες συμμετοχές δηλωθούν στα εν λόγω προγράμματα φέτος, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το ποσό που θα διατεθεί στο «Χαμόγελο του Παιδιού».

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 7

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Nέα Xtra Card Χαλκιαδάκης Η εκπτωτική Xtra Card Χαλκιαδάκης αναβαθμίστηκε αυτόματα και έγινε ψηφιακή κάρτα, με περισσότερα προνόμια, δώρα και πόντους για όλα τα προϊόντα. Τα προνόμια περιλαμβάνουν την συγκέντρωση πόντων με κάθε αγορά για όλα τα προϊόντα, διάφορα στάδια εξαργύρωσης των πόντων με ειδικές δωροεπιταγές, συμμετοχή σε κληρώσεις για πολλά και μεγάλα δώρα καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, αλλά και πρόσθετα προνόμια σε τακτικούς πελάτες, που πραγματοποιούν μεγαλύτερες αγορές στη διάρκεια του έτους. Οι ήδη κάτοχοι της Xtra Card Χαλκιαδάκης δεν χρειάζεται να κάνουν καμία ενέργεια αλλαγής της κάρτας, αφού περνούν την κάρτα από το ταμείο και με κάθε αγορά τους, πιστώνονται αυτόματα πόντους προς εξαργύρωση. Στις γιορτές η Χαλκιαδάκης προσέφερε πολλά δώρα, όπως π.χ. γαλλική σαμπάνια 750ml για κάθε αγορά 60-120 ευρώ, δωροεπιταγές, home cinema, smartwatch και air fryer. Εξάλλου, εν όψει Χριστουγέννων η εταιρεία στήριξε τριάντα δομές αλληλεγγύης στην Κρήτη, προσφέροντάς τους τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης.

ΙΕΛΚΑ: Συγκριτικά φτηνό το ελληνικό «καλάθι» αγορών… Η σύγκριση των μέσων τιμών των «καλαθιών» του σούπερ μάρκετ της Ελλάδας, της Γαλλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ισπανίας, την Πορτογαλίας και της Ιταλίας δείχνει ότι τρεις χώρες έχουν σημαντικά ακριβότερο μέσο καλάθι από το ελληνικό. Ειδικότερα, είναι ακριβότερο κατά 17% στη Γαλλία, κατά 21% στο Ηνωμένο Βασίλειο και κατά 7% στην Ιταλία. Το μέσο «καλάθι» αγορών της Ισπανίας είναι αντίστοιχο του ελληνικού, ενώ της Πορτογαλίας είναι φθηνότερο κατά 3% του δικού μας. Αυτά προέκυψαν από την περιοδική έρευνα σύγκρισης τιμών, που διενήργησε το ΙΕΛΚΑ τον Δεκέμβριο (η έρευνα διεξάγεται από το 2012), αντλώντας στοιχεία από πλατφόρμες σύγκρισης τιμών καθεμιάς από τις προαναφερόμενες χώρες και από τιμοληψίες σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Η σύγκριση των τιμών γίνεται με και χωρίς την αξία του ΦΠΑ, ο οποίος διαφέρει σε κάθε χώρα. Στο πλαίσιο της έρευνας, συγκρίνονται οι τιμές συνολικά 44 κατηγοριών προϊόντων, που συνθέτουν το τυπικό «καλάθι» αγορών, τριάντα διαφορετικών αλυσίδων που δραστηριοποιούνται στις έξι εθνικές αγορές. Η εικόνα των αποτελεσμάτων αλλάζει σημαντικά, όταν αφαιρεθεί ο αναλογών ΦΠΑ ανά χώρα, προκειμένου να γίνουν αντιληπτές οι πραγματικές τιμές των προϊόντων, τονίζουν οι αναλυτές του ΙΕΛΚΑ. Όπως εξηγούν, η σύγκριση υπό αυτή την έννοια δείχνει ότι οι τέσσερις χώρες έχουν πιο ακριβό μέσο «καλάθι» από την Ελλάδα, η Γαλλία κατά 26%, το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 31%, η Ιταλία κατά 15%, η Ισπανία κατά 8%, ενώ η Πορτογαλία παραμένει φθηνότερη κατά 5%. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, την έννοια της ακρίβειας ή μη τη σχετικοποιεί η απουσία της παραμέτρου «ύψος διαθέσιμου εισοδήματος σε μονάδες αγοραστικής δύναμης ανά χώρα». Από αυτή την άποψη η Eurostat μάς κατατάσσει μονίμως πλέον μεταξύ των λυμφατικών Ευρωπαίων, που …ακριβοπληρώνουν εντέλει τη «φτήνια» των συγκρίσεων, ιδίως όταν αναμετρώνται και με την κρατική «φορολογική απληστία» ενός υψηλότατου, μνημονιακού ΦΠΑ…

8 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

Circana: Με 711 εκατ. ευρώ «προίκισε» ο πληθωρισμός τα FMCG πέρυσι Στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου του 2023 ο τζίρος των σούπερ μάρκετ στα τυποποιημένα προϊόντα σταθερού barcode που καταμετρά η Circana, ανήλθε στα 8,188 δισ. ευρώ έναντι 7,477 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2022, αυξημένος κατά 9,5% ή κατά 711 εκατ. ευρώ! Τα 6,239 δισ. ευρώ προήλθαν από τις πωλήσεις ειδών διατροφής και τα 1,949 δισ. ευρώ από τις πωλήσεις των άλλων ειδών. Την ίδια χρονική περίοδο σε όγκο οι συνολικές πωλήσεις ενισχύθηκαν κατά 2,2% συγκριτικά το αντίστοιχο ενδεκάμηνο του 2022. Δυναμική ανάπτυξη εμφάνισαν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία. Ειδικότερα, το μερίδιο τζίρου των PL στο ενδεκάμηνο, περιλαμβανομένων των πωλήσεων της Lidl, διαμορφώθηκε στο 26,3% επί του συνόλου των πωλήσεων των FMCG έναντι 25,8% το αντίστοιχο ενδεκάμηνο του 2022, με ρυθμό ανάπτυξης 11,6% έναντι ρυθμού ανάπτυξης των επώνυμων προϊόντων 8,8%. Στα τρόφιμα το μερίδιο των PL διαμορφώθηκε στο 26,8% (έναντι 26,4% το 2022), ενώ στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς διαμορφώθηκε στο 20,9% και στα είδη νοικοκυριού στο 25,6%. Στα είδη διατροφής το ποσοστό του τζίρου από την πώληση προϊόντων υπό καθεστώς προώθησης αυξήθηκε σε 24,8% και στα είδη φροντίδας του σπιτιού σε 25,3%. Συνολικά ο «προωθητικός» τζίρος των FMCG έφτασε στο 25% στο εν λόγω ενδεκάμηνο. Από τα στοιχεία της Circana προκύπτει ότι στα συσκευασμένα τρόφιμα η αξία πωλήσεων αυξήθηκε κατά 9,5%, στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς κατά 9,1% και στα απορρυπαντικά-καθαριστικά κατά 9,7%. Το αξιοσημείωτο είναι ότι οι πωλήσεις σε όγκο στα συσκευασμένα τρόφιμα ενισχύθηκαν κατά 2,3%, στα είδη ατομικής υγιεινής και ομορφιάς κατά 1,7% και στα απορρυπαντικά-καθαριστικά 0,5%. Τη μεγαλύτερη αύξηση πωλήσεων εμφάνισε η Κρήτη (16,9%), με ακόλουθες την Πελοπόννησο (11,3%), την Βόρεια Ελλάδα (11,1%), την Κεντρική Ελλάδα (9,1%), την Θεσσαλονίκη (8,6%) και την Αττική (8%).

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Επίσημη παρουσίαση του θεσμικού ρόλου της ΕΣΕ Την πρώτη επίσημη συνέντευξη τύπου παραχώρησε τον Δεκέμβριο η Ένωση Σούπερ-Μάρκετ Ελλάδας (ΕΣΕ) στο «Κέντρο Επιχειρηματικότητας Κωνσταντίνος Μίχαλος», όπου παρουσιάστηκε ο θεσμικός ρόλος και το όραμα της ΕΣΕ τόσο για την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας και του κλάδου όσο και για την προστασία του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και των καταναλωτών. Αναλύθηκαν καίρια θέματα που αφορούν το παρόν και το μέλλον του κλάδου, ενώ σημαντική αναφορά έγινε στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της συγκυρίας. Η συζήτηση περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, τα θέματα του περιορισμού του μεικτού κέρδους των εταιρειών του κλάδου, του πληθωρισμού των τροφίμων, του κόστους των logistics, του βιώσιμου ανταγωνισμού και της αλλαγής του πλαισίου διεξαγωγής των προσφορών. Εξάλλου, πρόσφατα προστέθηκαν στα μέλη της ΕΣΕ οι αλυσίδες Χαλκιαδάκης και Discount Markt. Αναφορικά με τις εκπαιδευτικές της δράσεις, η ΕΣΕ διοργάνωσε workshop με θέμα την συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης στον κλάδο του λιανεμπορίου τροφίμων, στο πλαίσιο της συνεργασίας της με την Microsoft. Ομιλητής ήταν ο κ. Crispin Lowery, γενικός διευθυντής της Microsoft Retail & Consumer Goods EMEA.

Sarantis Group: Oλοκληρώθηκε η εξαγορά της Stella Pack Ο όμιλος Σαράντη ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της εξαγοράς της Stella Pack SA από τη θυγατρική του στην Πολωνία, Sarantis Polska. Η Stella Pack αποτελεί μία σημαντική προσθήκη στον όμιλο, καθώς κατέχει ηγετική θέση στην παραγωγή και διάθεση ειδών οικιακής χρήσης, με 25 χρόνια παρουσίας στις αγορές της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Ουκρανίας. Θεωρείται πρότυπο σε θέματα κυκλικής οικονομίας, καθώς λειτουργεί μόνο με ανακυκλωμένο πλαστικό για την παραγωγή πλαστικής σακούλας, διαθέτοντας γραμμή διαχωρισμού των απορριμμάτων της, ώστε να κατασκευάζει εσωτερικά το ανακυκλωμένο πλαστικό που καλύπτει πλήρως τις ανάγκες παραγωγής της. Η απόκτηση της Stella Pack ενισχύει την ηγετική θέση του ομίλου στην πολωνική αγορά, ενώ αναμένεται να δώσει ώθηση στην περαιτέρω ανάπτυξη της κατηγορίας των προϊόντων οικιακής χρήσης στην περιοχή δράσης της. Εξάλλου, ο όμιλος ανακοίνωσε τη νέα σύνθεση της διοίκησής του, καλωσορίζοντας τον κ. Μιχάλη Ήμελλο και τις κ. Μαριάννα Πολιτοπούλου και Αγγελική Σαμαρά στην ηγετική του ομάδα ως ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη.

Ε.Ι. Παπαδόπουλος ΑΕ: Σύμπραξη με το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος Στο πλαίσιο ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος για την εφαρμογή του EIT Food Consumer Engagement Labs, η Ε.Ι. Παπαδόπουλος συνεργάζεται με το Ερευνητικό Κέντρο του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, με σκοπό τη διερεύνηση των αναγκών των καταναλωτών, προκειμένου να αναπτύξει νέα προϊόντα. Η εταιρεία επιλέχθηκε να συμμετάσχει στο σχετικό ερευνητικό πρόγραμμα κατόπιν ανοιχτής πρόσκλησης του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας για τα Τρόφιμα (EIT Food, European Institute of Innovation and Technology for Food), ο οποίος χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Horizon Europe. Η Ε.Ι. Παπαδόπουλος έθεσε το πλαίσιο των εργαστηρίων αναφορικά με την παραγωγική διαδικασία και τις διαδικασίες καινοτομίας και οι καταναλωτές είχαν την ευκαιρία να προτείνουν ιδέες και να συμβάλουν στη δημιουργία νέων προϊόντων.

10 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

ΜΑΚΒΕΛ: Νέες συσκευασίες και αναβάθμιση λογοτύπου

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 85 χρόνων από την ίδρυσή της, η ΜΑΚΒΕΛ προχώρησε στον επανασχεδιασμό του εταιρικού της λογοτύπου και των συσκευασιών της. Η χαρακτηριστική χρωματική ταυτότητα διατηρείται, με κυρίαρχο το έντονο κόκκινο, ενώ έχει προστεθεί χρυσό στο συμβολισμό του Λευκού Πύργου, χαρίζοντας στο brand αυθεντικότητα και κύρος. Η γραμματοσειρά γίνεται καθαρή και δυναμική, συμβολίζοντας το ασφαλές υπόβαθρο της εταιρείας. Το λογότυπο ακολουθεί σχεδιαστικά την ανοδική πορεία της γραμμής, που πλαισιώνει τον Λευκό Πύργο. Η αναφορά της χρονολογίας και η συμπερίληψη του Λευκού Πύργου ως συμβόλου της καταγωγής του brand, το κάνει άμεσα αναγνωρίσιμο και ικανοποιεί τις ιστορικές αναφορές, όπως ακριβώς και το προηγούμενο λογότυπο. Σαμαρά στην ηγετική του ομάδα ως ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη.

Αγγελάκης: Πάντα δίπλα στα παιδιά Η Αγγελάκης βρέθη κε γ ια άλλη μια φορά δίπλα στα παιδιά, με δύο εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν το Δεκέμβριο. Ομάδα της εταιρείας με επικεφαλής τον διευθύνοντα σύμβουλό της, κ. Θάνο Αγγελάκη, επισκέφτηκαν το Σπίτι Ημερήσιας Φροντίδας του «Χαμόγελου του Παιδιού» στην Εύβοια και μοίρασαν δώρα στα παιδιά. Η εταιρεία στηρίζει χορηγικά το «Χαμόγελο» περισσότερα από δέκα χρόνια, προσφέροντας σε εβδομαδιαία βάση προϊόντα Αγγελάκης για τη διατροφή των παιδιών και των οικογενειών τους. Η δεύτερη εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε παιδότοπο της Χαλκίδας για τα παιδιά του προσωπικού της εταιρείας και περιλάμβανε παιχνίδια, δημιουργική απασχόληση, face painting και πολλά δώρα.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΜΕΓΑ: Κορυφαία στην προϊοντική ασφάλεια Σε ειδική τελετή στις Βρυξέλλες τιμήθηκε η ΜΕΓΑ Προϊόντα Ατομικής Υγιεινής ΑΕ, παραλαμβάνοντας το κορυφαίο Ευρωπαϊκό Βραβείο Προϊοντικής Ασφάλειας για τα προϊόντα EveryDay από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το βραβείο αποτελεί μια εξαιρετικά σημαντική αναγνώριση για την εταιρεία, καθώς την τοποθετεί μεταξύ των εταιρειών που ξεχωρίζουν πανευρωπαϊκά για τα συστήματα και τις διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας που εφαρμόζουν. Η κορυφαία διάκριση απονέμεται για δεύτερη φορά στη ΜΕΓΑ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανακλώντας την προτεραιότητά της να παράγει απόλυτα ασφαλή καινοτόμα προϊόντα. Η εταιρεία, βασίζοντας τον σχεδιασμό των προϊόντων της στην αρχή της άριστης ποιότητας και της μέγιστης φιλικότητας στο δέρμα, εφαρμόζει ένα εξαιρετικά αυστηρό εσωτερικό σύστημα ποιοτικής διασφάλισης, ενώ συνεργάζεται με εγκεκριμένα διεθνή εργαστήρια και οργανισμούς, υποβάλλοντας τα προϊόντα της σε εξαιρετικά απαιτητικούς, διεθνώς αναγνωρισμένους εργαστηριακούς ελέγχους, με εξαιρετικά υψηλά πρότυπα.

Danone Nutricia: Great Place to Work ακόμα μια χρονιά

Η Danone Nutricia Ελλάδος αναδείχθηκε ακόμα μία χρονιά Great Place to Work. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε από την Great Place to Work Trust Index, το 96% των εργαζομένων της εταιρείας δηλώνουν πως αισθάνονται οικεία από την πρώτη κιόλας ημέρα της εργασίας τους σε αυτήν. Η έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 69 εργαζόμενοι, έδειξε ότι η Danone Nutricia δημιουργεί ένα ιδανικό εργασιακό περιβάλλον για τους εργαζόμενους, προσφέροντάς τους ένα ευρύ φάσμα προνομίων και παροχών, όπως ανταγωνιστικά πακέτα αποδοχών και παροχών, προγράμματα επαγγελματικής εξέλιξης, ευέλικτο περιβάλλον εργασίας μέσω της επιλογής εργασίας από το σπίτι, αλλά και υποστηρικτικές προς την οικογένεια πολιτικές.

12 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

Συνεργασία ΔωδώνηΜιλιόρα Φαρμ Την συνεργασία της με την Φάρμα Μιλιόρα, την μεγαλύτερη φάρμα προβάτων γαλακτοπαραγωγής στην Ελλάδα –εδρεύει στο Καγκάδι Αχαΐας– και μια από τις τρεις κορυφαίες στην ΕΕ, ανακοίνωσε η Δωδώνη. Η συνεργασία αφορά την εισκόμιση γάλακτος άριστης ποιότητας και την ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής. Η επιτυχία του προγράμματος «Δωδώνη 400», που εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ, έδωσε στους παραγωγούς της Ζώνης Γάλακτος της εταιρείας τη δυνατότητα να αυξήσουν την παραγωγή τους, μειώνοντας τα κόστη τους. Η επί 24ώρου δωρεάν επιστημονική υποστήριξη των μονάδων του προγράμματος συνέβαλε στην ανάπτυξή τους. Η εν λόγω συνεργασία αναμένεται να προσφέρει και στους παραγωγούς της Ζώνης Γάλακτος γενετικά επιλεγμένα ζώα, επιτυγχάνοντας υψηλές αποδόσεις γαλακτοπαραγωγής, ενώ, όπως εκτιμάται, θα δώσει το έναυσμα για την είσοδο νέων προβατοτρόφων στην παραγωγική διαδικασία.

Ελλα-Δικά Μας: Η Polyplast υποδέχτηκε φοιτητές του ΟΠΑ

Καθηγητές και φοιτητές του Τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών επισκέφθηκαν πρόσφατα τις εγκαταστάσεις της εταιρείας-μέλους της πρωτοβουλίας «Ελλα-Δικά Μας», Polyplast LTD, στο Βιομηχανικό Πάρκο Αυλώνα. Οι φοιτητές ενημερώθηκαν από τα στελέχη της εταιρείας για τις επιχειρηματικές δράσεις της, τις τεχνολογίες που εφαρμόζει και τα προϊόντα της, ενώ συζήτησαν για τις προκλήσεις του Β2Β μάρκετινγκ, τις περιβαλλοντικές προκλήσεις για μία εταιρεία παραγωγό πλαστικών, καθώς και για το στρατηγικό σχεδιασμό της. Σε ό,τι αφορά τις κοινωνικές της δράσεις, η πρωτοβουλία «Ελλα-Δικά Μας» ανταποκρίθηκε άμεσα στην πρόσκληση του τηλεοπτικού σταθμού Open να συνδράμει στην προσπάθεια στήριξης πεντακοσίων μοναχικών ανθρώπων στην διάρκεια των γιορτών. Ειδικότερα, 19 εταιρείες-μέλη της ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα, προσφέροντας προϊόντα τους σε πολίτες της τρίτης ηλικίας του Δήμου Αθηναίων.

Μ. Αραμπατζής ΑΒΕΕ-Ελληνική Ζύμη: True Leaders 2022 Με μια πολύ σημαντική διάκριση έκλεισε το 2023 για την Μ. Αραμπατζής ΑΒΕΕ, η οποία αναδείχθηκε «True Leaders» για το 2022 σε ειδική τελετή βράβευσης, που πραγματοποίησε τον Δεκέμβριο η ICAP CRIF. Ο θεσμός των True Leaders επιβραβεύει τις επιχειρήσεις που ξεχώρισαν, βάσει της κερδοφορίας τους (EBITDA 2022), του αριθμού των μελών του προσωπικού τους και της αύξησής του από το 2021 στο 2022, της θέσης καθεμίας στον κλάδο της και του υψηλού ICAP CRIF Credit Score. Το 2022 ήταν για την Μ. Αραμπατζής χρονιά δυναμικής ανάπτυξης παρά τις προκλήσεις της ενεργειακής κρίσης και των έντονων πληθωριστικών πιέσεων. Στη διάρκειά του η εταιρεία πρόσφερε στο προσωπικό της διατακτικές σίτισης συνολικής αξίας 350.000 ευρώ, αναγνωρίζοντας την μέγιστη συμβολή του στη δυναμική της ανάπτυξη. Εξάλλου, στο ίδιο πλαίσιο, διοργάνωσε χριστουγεννιάτικη γιορτή για τα παιδιά των εργαζομένων της, σε κεντρικό ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης.

Farcom: «Διαμάντι της ελληνικής οικονομίας» Η Farcom αναδείχθηκε ακόμη μια φορά «Διαμάντι της ελληνικής οικονομίας» στα ομώνυμα βραβεία επιχειρηματικής αριστείας της εφημερίδας Ναυτεμπορική. Η τελετή έλαβε χώρα στο Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία τον Δεκέμβριο, όπου παραβρέθηκαν στελέχη ελληνικών επιχειρήσεων, εκπρόσωποι φορέων και οργανισμών και μέλη της κυβέρνησης. Με νέες επενδύσεις, 18 εμπορικά σήματα και παρουσία σε 56 χώρες, η Farcom έχει εδραιωθεί ως μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες καλλυντικών στη ΝΑ Ευρώπη, με σταθερά ανοδική πορεία, ενώ λαμβάνει πλήθος διακρίσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό για τις επιδόσεις της στον επιχειρηματικό στίβο και την οικονομία. Το βραβείο παρέλαβε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Farcom, κ. Θέμης Σαρασίδης.

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 13

ΔΙΕΘΝΗ

Ηνωμένο Βασίλειο: Χριστουγεννιάτικο ρεκόρ πωλήσεων των Aldi και Lidl Ιστορικό ρεκόρ πωλήσεων ανακοίνωσαν τα εκπτωτικά σούπερ μάρκετ Aldi UK και Lidl GB στη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων γιορτών στο Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ). Οι πωλήσεις της Aldi αυξήθηκαν κατά 8% συγκριτικά με τα προηγούμενα Χριστούγεννα, ξεπερνώντας το 1,5 δισ. λίρες εισπράξεις πρώτη φορά στην ιστορία τους τον Δεκέμβριο και τα 2,5 εκατομμύρια επισκέψεις καταναλωτών την 22η Δεκεμβρίου. Οι πωλήσεις της Lidl αυξήθηκαν κατά 12%, ενώ περί τα 4,5 εκατομμύρια καταναλωτές ψώνισαν από τα καταστήματά της τον Δεκέμβριο. Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Kantar, οι δύο γερμανικοί κολοσσοί στον κλάδο είναι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενοι στο ΗΒ, στην αγορά του οποίου ετοιμάζονται ν’ ανοίξουν εκατοντάδες νέα σούπερ μάρκετ. Οι Βρετανοί στρέφονται στις εκπτωτικές αλυσίδες προκειμένου να μειώσουν τις δαπάνες τους, καθώς το κόστος των τροφίμων και των ποτών έχει αυξηθεί την τελευταία διετία στο ΗΒ κατά 27%. Σύμφωνα με την Lidl, η αλυσίδα πουλούσε μία γαλοπούλα κάθε δύο δευτερόλεπτα(!) –φυσικά, τα δημοφιλέστερα στη ζήτηση προϊόντα της

ήταν τα PL. Ο κ. Ryan McDonnell, διευθύνων σύμβουλος της Lidl GB, δήλωσε «απίστευτα υπερήφανος» για την απόδοση της εταιρείας στην πιο πολυσύχναστη εμπορική περίοδο, τονίζοντας την αύξηση των πωλήσεων της σειράς Deluxe premium κατά 11% και υπογραμμίζοντας ότι η υπόσχεση ποιότητας και τιμής που ανέμεναν οι καταναλωτές, πραγματοποιήθηκε. Ο διευθύνων σύμβουλος της Aldi UK/Ireland, κ. Giles Hurley, δήλωσε ότι η αλυσίδα θα συνεχίσει να προσφέρει απλές

και σαφείς τιμές σε κάθε προϊόν. «Καθώς κοιτάμε μπροστά το 2024, η υπόσχεσή μας στους πελάτες είναι ότι σε κάθε αγορά που κάνουν στην Aldi, θα έχουν σημαντική εξοικονόμηση, επειδή έχουμε τις χαμηλότερες τιμές τροφίμων στη χώρα». Σύμφωνα με την Kantar, η Aldi κατέλαβε την τέταρτη θέση με μερίδιο αγοράς 9,6% επί δώδεκα εβδομάδες έως τις 26 Νοεμβρίου, αφήνοντας πίσω της τις Tesco, Sainsbury’s και Asda, ενώ η Lidl ήρθε έκτη, με μερίδιο 7,8%.

«Πόλεμος» για τις τιμές μεταξύ Carrefour και PepsiCo

Σε οριστική ρήξη φαίνεται πως οδηγείται η συνεργασία Carrefour-PepsiCo, με θέμα διαμάχης τις αυξήσεις των τιμών. Η διαφωνία ξεκίνησε όταν η Carrefour ανακοίνωσε πως θα σταματήσει να πουλά προϊόντα της PepsiCo στις αγορές της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και του Βελγίου, ενημερώνοντας παράλ-

14 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

ληλα τους καταναλωτές με ειδικές σημάνσεις στα ράφια, ότι τα εν λόγω προϊόντα δεν είναι διαθέσιμα, λόγω «των απαράδεκτων αυξήσεων στις τιμές». Ακολούθησε η απάντηση της PepsiCo, στο πλαίσιο της οποίας ο εκπρόσωπος της εταιρείας κατηγόρησε την Carrefour ότι δεν περιέγραψε σωστά την αλληλουχία

των γεγονότων, εξηγώντας ότι, εφόσον δεν έχει γίνει το νέο συμβόλαιο, η εταιρεία σταματά να προμηθεύει την Carrefour, «κάτι που η Carrefour γνώριζε ότι μπορούσε να συμβεί». Ωστόσο, εξέφρασε την ελπίδα ότι σύντομα θα υπάρξει νέα συμφωνία κι ότι τα προϊόντα της PepsiCo θα είναι και πάλι διαθέσιμα στο κοινό. Η Carrefour απάντησε απλώς ότι η απόφαση διακοπής της συνεργασίας με την PepsiCo ήταν δική της… Τους τελευταίους μήνες, η Carrefour πιέζει τους προμηθευτές της να μειώσουν τις τιμές. Της σχετικής προσπάθειας ηγείται ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, κ. Αλεξάντρ Μπομπάρ, ο οποίος κατηγορεί ανοιχτά τους προμηθευτές για τις ανατιμήσεις. Μάλιστα τον περασμένο Σεπτέμβριο τάχθηκε εναντίον του περιβόητου «shrinkflation», της πρακτικής των πολυεθνικών να μικραίνουν την συσκευασία ή την ποσότητα του προϊόντος, διατηρώντας όμως την προηγούμενη τιμή του.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ

Αντιμέτωπες με την αυστραλιανή Γερουσία οι Woolwοrths και Coles Έρευνα από την Γερουσία της Αυστραλίας αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα, με αντικείμενο διερεύνησης τις ανατιμήσεις στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ Woolworths και Coles. Οι δύο εταιρείες κατέχουν το 66% της αυστραλιανής αγοράς, χωρίς να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερο ανταγωνισμό από τις άλλες αλυσίδες, δηλαδή κυρίως τη γερμανική Aldi, τα αυστραλιανά IGA και την αμερικανική Costco. Οι δύο αλυσίδες ανακοίνωσαν ετήσια κέρδη μεγαλύτερα του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων η καθεμιά. Επειδή παρά την πτώση του πληθωρισμού, οι τιμές των βασικών αγαθών στα ράφια τους παραμένουν υψηλές, οι εκπρόσωποι των δύο εταιρειών θα εμφανιστούν σε επιτροπή της Γερουσίας, προκειμένου να δώσουν εξηγήσεις. Σημειωτέον ότι, ενώ στο ΗΒ π.χ. το περιθώριο κέρδους των αλυσίδων είναι 3%, στα δύο αυστραλιανά σούπερ μάρκετ φθάνει το 6%. Την έρευνα της επιτροπής, που πραγματοποιείται ως πρωτοβουλία του κόμματος των Πρασίνων, υποστηρίζουν τα εργατικά συνδικάτα. O κ. Allan Fels, πρώην επικεφαλής της γαλλικής αρχής ανταγωνισμού, χαιρέτισε την απόφαση της Γερουσίας

να διευρενήσει το θέμα, δηλώνοντας ότι οι νόμοι για τον ανταγωνισμό στην Αυστραλία δεν λαμβάνουν υπόψιν δύο σημαντικούς παράγοντες ανησυχίας: τις υπερβολικά υψηλές τιμές και την συγκέντρωση της αγοράς. Σχολίασε δε ότι όταν υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση της αγοράς σ’ έναν κλάδο, υπάρχει πάντα ο φόβος των υψηλών τιμών, δηλώνοντας ότι πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στα δικαστήρια να υποχρεώνουν τις αλυσίδες να πωλούν τα τα περιουσιακά τους στοιχεία, όταν παραβιάζουν τη νομοθεσία για τον ανταγωνισμό. Οι υψηλές τιμές των προϊόντων στις εν λόγω

αλυσίδες εξοργίζουν τους καταναλωτές αλλά και τους αγρότες, που δηλώνουν στις κάμερες των δελτίων ειδήσεων ότι το «ταξίδι από την φάρμα στο πιάτο κοστίζει πανάκριβα στον καταναλωτή». Ενδεικτικά, ένας κτηνοτρόφος είπε ότι, ενώ πουλά στη χονδρική το αρνί προς 4 δολάρια το κιλό, ο καταναλωτής το βρίσκει στα ράφια των αλυσίδων σχεδόν 30 δολάρια το κιλό! Κατόπιν αυτών η αυστραλιανή κυβέρνηση, σύμφωνα με δήλωση του αρμόδιου υπουργού της, θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να μειωθούν οι τιμές των τροφίμων.

Δυσαρεστημένοι οι πελάτες από τις εμπειρίες αγορών τους

Η ευχάριστη εμπειρία των καταναλωτών στο αγοραστικό τους ταξίδι αποτελεί το ζητούμενο κάθε σύγχρονου λιανέμπορου. Μία νέα έρευνα της IBM αποκαλύπτει ότι οι πελάτες της λιανικής είναι δυσαρεστημένοι από τις

αγοραστικές τους εμπειρίες, είτε στα φυσικά είτε στα ψηφιακά καταστήματα. Η μελέτη με τίτλο «Επανάσταση στο λιανικό εμπόριο με την τεχνητή νοημοσύνη παντού: Οι πελάτες δεν θα περιμένουν», ρίχνει φως στο διευρυνό-

μενο χάσμα μεταξύ των προσδοκιών των καταναλωτών και της πραγματικότητας. Πραγματοποιήθηκε με την μορφή δημοσκόπησης σε δείγμα 20.000 καταναλωτών παγκοσμίως και διαπίστωσε ότι μόλις το 9% αυτών είναι ευχαριστημένοι από τις εμπειρίες τους στα φυσικά καταστήματα και μόνο το 14% με τις online εμπειρίες τους. Οι πελάτες των φυσικών καταστημάτων δήλωσαν ότι επιθυμούν κατά το 37% μεγαλύτερο εύρος επιλογής προϊόντων, κατά το 26% περισσότερες πληροφορίες για τα προϊόντα και κατά το 26% ταχύτερη διαδικασία πληρωμής. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι έξι στους δέκα είπαν ότι ο πληθωρισμός επηρεάζει τον τρόπο που ψωνίζουν, αναφέροντας ότι η τιμή είναι ο πρώτος λόγος που αλλάζουν brands ή καταστήματα. Κατά το 59% οι ερωτηθέντες δήλωσαν, πάντως, το ενδιαφέρον τους για τις εφαρμογές ΑΙ στη διαδικασία των αγορών τους.

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 15

ΑΓΟΡΑ

ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ 2023

Η χρηματοοικονομική εικόνα 42 αλυσίδων σούπερ μάρκετ το 2022 Τα στοιχεία της έκδοσής μας «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2023» βασίστηκαν στους ισολογισμούς 35 αλυσίδων του κλάδου, καθώς κάποιες μικρότερες, όπως συμβαίνει σταθερά τα τελευταία χρόνια, καθυστέρησαν τη δημοσίευση των ισολογισμών τους. Περιλαμβάνονται, όμως, όλων των μεγάλων του κλάδου (με την εξαίρεση της Lidl Hellas, εφόσον δεν δημοσιεύει οικονομικές καταστάσεις). Στο παρόν άρθρο, για λόγους πληρότητας, συνυπολογίζουμε τα στοιχεία των ισολογισμών 7 επιπλέον αλυσίδων, ανεβάζοντας τις εξεταζόμενες εταιρείες στις 42. Πάντως, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, η προσθήκη αυτή επηρεάζει σε μικρό βαθμό τα συνολικά μεγέθη των επιχειρήσεων (πωλήσεις και κέρδη), αλλά σχεδόν καθόλου (λιγότερο του 0,03% συνήθως) τους άλλους δείκτες απόδοσης των επιχειρήσεων.

Ο

ι 42 υπό μελέτη επιχειρήσεις του δείγματός μας το 2022 είχαν πωλήσεις 11,42 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 790,60 εκατ. ευρώ ή κατά 7,44% συγκριτικά με το 2021. Πρόκειται για την έκτη συνεχόμενη χρονιά σημαντικής ανόδου των κλαδικών πωλήσεων, καθώς το 2021 αυξήθηκαν κατά 237,97 εκατ. ευρώ ή 2,41%, το 2020 κατά 868,77 εκατ. ευρώ ή 9,54%, το 2019 κατά 511,54 εκατ. ευρώ ή 5,95%, το 2018 κατά 296,68 εκατ. ευρώ ή 3,56% και το 2017 κατά 585,25 εκατ. ευρώ ή 7,51% συγκριτικά με το 2016, οπότε είχαν διαμορφωθεί στα 7,79 δισ. ευρώ. Συνολικά, δηλαδή, την εν λόγω πενταετία η αύξηση των κλαδικών πωλήσεων υπερέβη το 46,60% και τα 3,6 δισ. ευρώ. Η εικόνα των πωλήσεων των 42 αλυσίδων σούπερ μάρκετ είναι για πρώτη, ίσως, φορά σε αντιστοιχία συγκριτικά με την εικόνα των πωλήσεων του συνόλου του λιανεμπορίου τροφίμων. Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2022 η αγορά τροφίμων εμφάνισε αύξηση κύκλου εργασιών 7,89%, δηλαδή πολύ κοντά συγκριτικά με την αύξησή του βάσει των στοιχείων των ισολογισμών (7,44%), αλλά και βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για τις πωλήσεις των «μεγάλων καταστημάτων τροφίμων», δηλ. των σούπερ μάρκετ (7,85%). Το μέγεθος της αύξησης των κλαδικών πωλήσεων ακολούθησαν και οι πωλήσεις των άλλων καναλιών διάθεσης τροφίμων, τα οποία, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ,

16 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

αύξησαν τις πωλήσεις τους κατά 8,16%, δηλαδή οριακά περισσότερο από των σούπερ μάρκετ.

ΜΕΊΩΣΗ ΤΗΣ ΚΕΡΔΟΦΟΡΊΑΣ

Αθροιστικά οι δέκα μεγαλύτεροι όμιλοι και εταιρείες παρουσίασαν το 2022 μειωμένα κέρδη συγκριτικά με το 2021. Συνολικά οι δέκα μεγάλοι του κλάδου εμφάνισαν καθαρά αποτελέσματα προ φόρων (κέρδη) 144,35 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 28,07% συγκριτικά με το 2021, οπότε είχαν διαμορφωθεί στα 200,69 εκατ. ευρώ. Ως εκ τούτου ο δείκτης καθαρής

κερδοφορίας των «δέκα» διαμορφώθηκε στο 1,34% έναντι 2,01% το 2021. H καθαρή κερδοφορία του συνόλου των 42 εταιρειών το 2022 ήταν λίγο υψηλότερη και διαμορφώθηκε στα 164,88 εκατ. ευρώ έναντι 228,96 εκατ. ευρώ το 2021. Το καθαρό περιθώριο κέρδους επομένως διαμορφώθηκε το 2022 σε 1,47% έναντι 2,21% το 2021. Η τάση αυτή φαίνεται ότι ήταν γενική στις επιχειρήσεις του κλάδου και οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση του λειτουργικού κόστους και στη διαχείριση των αποθεμάτων-αγορών λόγω των ανατιμήσεων.

ΤΟΥ ΛΕΥΤΕΡΗ ΚΙΟΣΕ

Κυριότερα οικονομικά μεγέθη του κλάδου των σούπερ μάρκετ (τα ποσά σε χιλ. ευρώ) Μεγέθη ενεργητικού-παθητικού

2021

2022

Διαφορά

Σύνολο παγίου ενεργητικού

5.195.791

5.423.842

228.051

4,39%

Αποθέματα

1.101.472

1.259.193

157.722

14,32%

Σύνολο ιδίων κεφαλαίων

1.317.021

1.451.850

134.830

10,24%

Εμπορικές υποχρεώσεις

2.630.730

2.697.679

66.948

2,54%

Σύνολο Μ/ΠΡ υποχρεώσεων

2.619.588

2.721.792

102.205

3,90%

214.273

314.810

100.537

46,92%

Σύνολο τραπεζικών χρηματοδοτήσεων

1.259.088

1.493.901

234.813

18,65%

Σύνολο υποχρεώσεων

5.995.289

6.266.741

271.452

4,53%

2021

2022

Διαφορά

Μεταβολή

Κύκλος εργασιών (πωλήσεις)

10.626.658

11.417.257

790.599

7,44%

Συνολικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης

2.860.392

3.027.668

167.276

5,85%

Συνολικές δαπάνες

2.486.846

2.721.078

234.232

9,42%

Λειτουργικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης (κέρδη ή ζημιές)

373.546

306.629

-66.917

-17,91%

Συνολικά ανόργανα και έκτακτα έσοδα-έξοδα

-27.449

-26.966

483

-1,76%

Συνολικά διάφορα χρημ/κά και επενδυτικά έσοδα-έξοδα

-111.707

-112.362

-655

0,59%

Αποτελέσματα προ αποσβέσεων

511.496

456.137

-55.359

-10,82%

Αποσβέσεις παγίων στοιχείων και εξόδων εγκατάστασης

277.120

288.831

11.712

4,23%

Καθαρά αποτελέσματα εκμετάλλευσης

234.377

167.306

-67.071

-28,62% Μεταβολή

Τράπεζες λογ. Β/ΠΡ υποχρεώσεων

Αποτελέσματα: κέρδη/ζημιές

Οι κυριότεροι δείκτες ενεργητικού-παθητικού

Μεταβολή

2021

2022

Διαφορά

Ρευστότητα

62,71%

64,83%

-

2,12%

Συνολική δανειακή επιβάρυνση

81,99%

81,20%

-

-0,79%

Μακροπρόθεσμη δανειακή επιβάρυνση

35,82%

35,24%

-

-0,58%

Κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων

7,31

6,92

-

-0,39

Μέσος χρόνος πληρωμών

117,67

111,51

-

-6,16

Οι κυριότεροι δείκτες σε % των πωλήσεων

2021

2022

Διαφορά

Μεταβολή

Συνολικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης

26,92%

26,52%

-

-0,40%

Λειτουργικό κόστος

23,40%

23,83%

-

0,43%

Λειτουργικό περιθώριο

3,52%

2,69%

-

-0,83%

Καθαρό περιθώριο

2,21%

1,47%

-

-0,74%

Απόδοση ιδίων κεφαλαίων

17,80%

11,52%

-

-6,27%

Περιθώριο προ χρηματοοικονομικού κόστους και αποσβέσεων (EBITDA)

6,12%

5,22%

-

-0,91%

Οι 42 υπό μελέτη επιχειρήσεις του δείγματός μας το 2022 είχαν πωλήσεις 11,42 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 790,60 εκατ. ευρώ, ή κατά 7,44% συγκριτικά με το 2021. Πρόκειται για την έκτη συνεχόμενη χρονιά σημαντικής ανόδου των κλαδικών πωλήσεων Σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους δείκτες κερδοφορίας, ο δείκτης συνολικού μικτού κέρδους για τους δέκα μεγαλύτερους ομίλους και εταιρείες παρουσίασε μικρή μείωση στο 26,89% έναντι 27,25%. Υπενθυμίζεται ότι σχεδόν καθ’ όλο το 2022 του νόμου 4903/2022, που «πάγωσε» τα περιθώρια κέρδους των προϊόντων διαβίωσης-διατροφής στο επίπεδο του

Αυγούστου του 2021. Το λειτουργικό κόστος παρουσίασε νέα αύξηση, φτάνοντας πλέον στο 24,29% έναντι 23,86%, ενώ το χρηματοοικονομικό κόστος έμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 1,03% έναντι 1,10% το 2021. Ως εκ τούτου ο δείκτης λειτουργικού περιθωρίου κέρδους (EBIT προ χρηματοοικονομικού κόστους) μειώθηκε αρκετά στο 2,60% έναντι 3,39%

την προηγούμενη χρονιά, σε συνήθη για τον κλάδο επίπεδα. Μια πιο ρεαλιστική εικόνα δίνει και ο δείκτης προ Χρηματοοικονομικού Κόστους και Αποσβέσεων (EBITDA), ο οποίος, παρουσίασε αισθητή μείωση και διαμορφώθηκε σε υψηλά επίπεδα για τον κλάδο συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, από 6,13% το 2021 σε 5,26% το 2021 για τους «δέκα» και από 6,12% σε 5,22% αντίστοιχα για τις 42 εταιρείες. Στους δείκτες κερδοφορίας έδρασε ευεργετικά η αύξηση των πωλήσεων, η οποία όμως δεν ήταν αρκετή για να αντισταθμίσει τα αυξημένα κόστη, λειτουργικά και αγορών. Σε ό,τι αφορά την απόδοση των ίδιων κεφαλαίων, εξαιτίας του συνδυασμού της αύξησης των ιδίων κεφαλαίων με τη μείωση της καθαρής κερδοφορίας, καταγράφηκε σημαντική μείωση.

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 17

ΑΓΟΡΑ Οι πωλήσεις των 42 αλυσίδων σούπερ μάρκετ (τα ποσά σε χιλ. ευρώ) Α/Α

Επωνυμία

2021

2022

Μεταβολή

1

Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης ΑΕΕ

2

Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος ΜΑΕ

3.319.089

3.714.124

11,90%

1.966.605

1.981.870

0,78%

3

ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ

1.371.224

1.501.414

9,49%

4

Δ. Μασούτης ΑΕ

883.473

923.798

4,56%

5

Πέντε ΑΕ

503.641

513.516

1,96%

6

ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ΑΕ

419.802

497.813

18,58%

7

ΜΑΡΤ Κας & Κάρυ ΑΕΕ

342.370

407.142

18,92%

8

Market In AE

353.399

375.301

6,20%

9

Bazaar ΑΕ

195.582

223.583

14,32%

10

Χαλκιαδάκης ΑΕ

175.864

190.860

8,53%

11

Εγνατία ΑΕ

137.957

160.080

16,04%

12

ΣΥΝ.ΚΑ. Κρήτης Υπεραγορές ΑΕ*

190.922

114.865

-39,84%

13

Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες ΑΕΕ

92.634

98.221

6,03%

14

OK Anytime Market AE

61.359

68.336

11,37%

15

Ανδρικόπουλος ΑΕΒΕ

55.069

54.050

-1,85%

16

Γουντσίδης ΑΕ

49.371

51.915

5,15%

17

Δ. Θανόπουλος ΑΕ

53.240

51.046

-4,12%

18

Αφοί Παναγιωτόπουλοι ΑΕΒΕ

41.199

43.678

6,02%

19

Σκόντο ΕΠΕ

46.969

42.687

-9,12%

20

Ι. & Φ. Κονταράτου ΑΕ

29.772

42.028

41,17%

21

ΝΤΙΕΛΛΑΣ ΕΠΕ

28.815

33.516

16,31%

22

Πιτσιάς ΑΕ

23.172

31.371

35,38%

23

Φαιστός ΑΕΒΕ

24.607

27.061

9,97%

24

Λέων ΑΕ

19.209

25.119

30,77%

25

Υιοι Α. Κουτελιέρη ΑΕ

20.682

25.119

21,45%

26

Σ. Κάντζας ΑΕΒΕ

25.000

24.115

-3,54%

27

Καλαμβόκη ΑΕΒΕ

20.651

22.662

9,74%

28

Αφροδίτη ΑΕ

21.993

21.711

-1,28%

29

Υιοι Χρ. Αγγελή ΑΕ

19.672

19.814

0,72%

30

Αφοί Π. Μούργη ΑΕ

17.645

19.327

9,53%

31

Γέγος ΑΕ

19.080

18.253

-4,33%

32

Ελληνική Διατροφή Δυτικής Μακεδονίας ΑΕ

16.188

17.819

10,08%

33

Β. Παπαγεωργίου ΑΕ

16.123

15.335

-4,89%

34

Ελληνική Διατροφή Θεσσαλίας ΑΒΕΕ

13.526

13.599

0,54%

35

Μπράδερς Κόμπανυ ΑΕ

10.248

11.867

15,80%

36

Χαρά ΑΕ

15.251

8.180

-46,36%

37

Πτολεμαΐς ΕΠΕ

6.924

6.951

0,39%

38

Ευρωδιάθεση ΑΕ

5.261

5.338

1,46%

39

ΥΠΕΡ Γρηγοριάδης ΙΚΕ

4.919

5.044

2,56%

40

Γεργατσούλης ΑΕ

2.803

3.496

24,72%

41

ΔΙΑΣ Μάρκετ ΑΕ

3.353

3.456

3,05%

42

Αφοί Ριζόγλου ΑΕ

1.994

1.776

-10,93%

Τ1

Σύνολο

10.626.658

11.417.257

7,44%

* Για το 2021 έχουν χρησιμοποιηθεί προς σύγκριση στοιχεία της ΣΥΝ.ΚΑ. Προμηθ. & Καταναλ. Συν/σμός ΠΕ

18 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

20 15 10 5

Σύνολο 10 Ομίλων/ Εταιρειών

Σύνολο 42 Εταιρείες

Σύνολο 10 Ομίλων/ Εταιρειών

Σύνολο 42 Εταιρείες

Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες ΑΕΕ

Εγνατία ΑΕ

Bazaar ΑΕ

Market In AE

ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ΑΕ

Πέντε ΑΕ

3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0

Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες ΑΕΕ

Εγνατία ΑΕ

Bazaar ΑΕ

Market In AE

ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ΑΕ

-0,5 Πέντε ΑΕ

Η γενική τάση το 2023 παρέμεινε η ίδια, λαμβανομένου υπόψιν ότι οι ανατιμήσεις και οι περιορισμοί στην διαμόρφωση των περιθωρίων κέρδους συνεχίστηκαν –μόνη εξαίρεση είναι η αποκλιμάκωση του κόστους ενέργειας, αλλά η γεωπολιτική κρίση στη Μέση Ανατολή την καθιστά αμφίβολη. Ενόσω η ανταπόκριση του κλάδου στις προκλήσεις της δημογραφικής κρίσης και του ψηφιακού μετασχηματισμού ακόμα μια χρονιά μπαίνουν σε δεύτερο πλάνο, μέλει να φανεί, αν η επιτυχημένη διαχείριση των κρίσεων από τον κλάδο θα συνεχιστεί. 

4,0

[Όμιλος] Δ. Μασούτης ΑΕ

Συνοψίζοντας, το 2022 ήταν μια καλή χρονιά από χρηματοοικονομική άποψη για τις εταιρείες του κλάδου ως συνέχεια των επιδόσεών τους τη διετία της πανδημίας 2020-2021. Το 2022 χαρακτηρίστηκε κατά βάση από τις πληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες μεταφράστηκαν σε αύξηση πωλήσεων, αλλά με μείωση της κερδοφορίας. Η μείωση της κερδοφορίας δίνει απάντηση στις αιτιάσεις πολλών σχετικά με την υποτιθέμενη αισχροκέρδεια των σούπερ μάρκετ, πράγμα που σε καμία περίπτωση δεν προκύπτει από την ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων του κλάδου.

Καθαρό περιθώριο, % πωλήσεων 2021/2022

ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ

ΣΥΜΠΕΡΆΣΜΑΤΑ

[Όμιλος] Δ. Μασούτης ΑΕ

Όσον αφορά τη γενική ρευστότητα, αυτή εξελίχθηκε ανοδικά, καθώς το κυκλοφορόν ενεργητικό αυξήθηκε κατά 8,57%, ενώ οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις μειώθηκαν κατά 5,01% (κυρίως λόγω σημαντικής αύξησης των τραπεζικών υποχρεώσεων). Σε γενικές γραμμές οι καταγραφόμενες εξελίξεις μπορούν να αποδοθούν σχεδόν εξ ολοκλήρου στις συνέπειες των ανατιμήσεων.

ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ

-5

Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος MΑΕ

0

Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος MΑΕ

Η σημαντική αύξηση των πωλήσεων το 2022 απέδωσε μία αναλογικά πολύ μικρότερη αύξηση των υποχρεώσεων προς τους προμηθευτές, ενώ οι υπόλοιπες υποχρεώσεις παρουσίασαν μείωση. Έτσι, ο δείκτης γενικής ρευστότητας αυξήθηκε εκ νέου από 62,71% σε 64,83% (είχε φτάσει στο 56,94% το 2020). Πρόκειται για μια σημαντική βελτίωση για τη γενική ρευστότητα σε συνήθη επίπεδα για τον κλάδο, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι σε χαμηλό επίπεδο παραμένει η άμεση ρευστότητα.

25

[Όμιλος] Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης ΑΕΕ

ΑΎΞΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΉΣ ΡΕΥΣΤΌΤΗΤΑΣ

Mεταβολές πωλήσεων συνολικού μικτού περιθωρίου 2021/2022

[Όμιλος] Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης ΑΕΕ

Στους δέκα μεγαλύτερους ομίλους κι εταιρείες μεταβλήθηκε από 17,49% το 2021 σε 11,36% το 2022, ενώ στο σύνολο των 42 εταιρειών η μεταβολή ήταν από 17,80% σε 11,52%.

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 19

ΑΓΟΡΑ

Κυβερνητικών μέτρων το ανάγνωσμα… Σε περισσότερο του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ ανεβάζει το Υπουργείο Ανάπτυξης τον πήχη των συνολικών πόρων που επιθυμεί να «τραβήξει» από την αγορά με το σερί των παρεμβάσεών του κατά της ακρίβειας, στις οποίες εμμένει, διαπιστώνοντας ότι τόσο οι προμηθευτές όσο και το λιανεμπόριο δεν συνετίζονται σε ό,τι αφορά τις τιμολογιακές τους πολιτικές.

Π

αράγοντες του κλάδου δηλώνουν ότι οι θεσμικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης το 2022 στέρησαν από τις αλυσίδες περί τα 375 εκατ. ευρώ, το 2023 οι νέες παρεμβάσεις της κόστισαν άλλα 225 εκατ. ευρώ κι ότι φέτος, με τη νομοθέτηση των τεσσάρων καινούργιων μέτρων, εκτιμούν ότι θα χάσουν ακόμη 225 εκατ. ευρώ οι αλυσίδες –στο βαθμό, εννοείται, που θα είναι ουσιαστική η εφαρμογή των μέτρων…

Ο ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΌΣ ΠΆΝΤΑ ΕΠΙΤΙΘΈΜΕΝΟΣ

Πάντως, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να δείχνει τα δόντια του, δεδομένου ότι τον Δεκέμβριο ήταν αυξημένος κατά 3,5%, με μείωση μόλις κατά 0,1% έναντι της τιμής ανόδου του τον Νοέμβριο. Έδειξε, δηλαδή, ότι διατηρεί τη φόρμα του κι ίσως επιφυλάσσει ακόμα έναν κύκλο ανοδικών πιέσεων, αν κρίνουμε από τα τελευταία επεισόδια της κρίσης στη Μέση Ανατολή, που περιέλαβαν, κλιμακούμενα, τη ζωτική για το παγκόσμιο εμπόριο δίοδο της Ερυθράς Θάλασσας και του Σουέζ, μέσω της πολεμικής εμπλοκής των ανταρτών Χούθι της Υεμένης και των αγγλοαμερικανικών. Ωστόσο, πέραν των επιπτώσεων της εν λόγω κρίσης, που σοβεί για τέταρτο μήνα, τον Νοέμβριο καταγράφηκε νέα άνοδος των τιμών παραγωγού των νωπών προϊόντων, οι επιπτώσεις της οποίας θα φανούν στο ράφι το δίμηνο Φεβρουαρίου-Μαρτίου. Ο μέσος ΔΤΚ το δωδεκάμηνο Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2023, συγκρινόμενος με τον αντίστοιχο δείκτη του 2022, παρουσίασε αύξηση 3,5% έναντι αύξησης 9,6% το 2022 σε σχέση με το 2021. Το αξιοσημείωτο είναι ότι ακόμα ένα μήνα τα αγαθά καθημερινής ανάγκης είναι αυτά που ανατροφοδοτούν

20 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

την ακρίβεια, καθώς τον Δεκέμβριο παρά τα κυβερνητικά μέτρα καταγράφηκαν αυξήσεις σε δωδεκάμηνη βάση κατά 58,5% στις τιμές του ελαιόλαδου, κατά 15% των φρούτων, κατά 14% των λαχανικών και κατά 12,6% των μεταλλικών νερών και των αναψυκτικών. Επίσης, η ομάδα «διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» εμφάνισε μεταβολή τιμών 8,9%, λόγω των ανατιμήσεων στο ψωμί και τα δημητριακά, γενικά στα κρέατα και τα ψάρια, στα γαλακτοκομικά και τα αυγά, στο ελαιόλαδο, στα οπωροκηπευτικά γενικά, στη ζάχαρη και τα γλυκίσματα και τα παγωτά, στα λοιπά τρόφιμα, σε καφέ-κακάο-τσάι, όπως και σε μεταλλικό νερό, αναψυκτικά και χυμούς φρούτων. Μάλιστα, μόλις σε ένα μήνα οι τιμές των νωπών λαχανικών αυξήθηκαν κατά 5,7%, του ελαιόλαδου κατά 4,7% και των νωπών ψαριών κατά 2,2%.

ΤΑ ΝΈΑ ΜΈΤΡΑ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΊΛΟΓΟΣ

Η κυβέρνηση παρεμβαίνει θεσμικά με σκοπό τη συγκράτηση των τιμών, έχοντας απέναντί της την αγορά, η οποία δηλώνει πλέον ότι οι κυβερνητικές παρεμβάσεις δεν έχουν πια πρόσκαιρο αλλά μόνιμο χαρακτήρα κι ότι οι τελευταίες προωθούμενες ρυθμίσεις επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ελεύθερη λειτουργία του εμπορίου. Από την πλευρά της η πολιτική ηγεσία του υπουργείου θεωρεί ότι με τις τέσσερις νέες παρεμβάσεις της θα ασκηθούν πιέσεις για νέες μειώσεις τιμών σε 2.000 κωδικούς προϊόντων, έχοντας ήδη λειτουργήσει ανάλογα σε περισσότερους από 1.300 κωδικούς προϊόντων, οι οποίοι εντάχθηκαν στο καθεστώς της μόνιμης έκπτωσης του 5%, όπως και εκατοντάδων προϊόντων που περιλήφθηκαν προηγουμένως στο «Καλάθι του Νοικοκυριού».

Το πρώτο από τα τελευταία μέτρα προβλέπει τη μείωση των εκπτώσεων που παρέχουν οι προμηθευτές στα σούπερ μάρκετ κατά 30% και τη μεταφορά του σχετικού οφέλους στον καταναλωτή, μέσω της ανάλογης μείωσης των τιμών των προϊόντων στο ράφι. Πρόκειται για μέτρο μόνιμου χαρακτήρα, το οποίο σε πρώτη φάση θα τύχη εφαρμογής στα απορρυπαντικά, τα καθαριστικά σπιτιού, τις οδοντόκρεμες, τα αφρόλουτρα, τα σαμπουάν και τις βρεφικές πάνες. Η αγορά, αποτιμώντας το μέτρο, σχολιάζει ότι η εφαρμογή του και η εποπτεία του από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές είναι εξαιρετικά δύσκολη. Όπως χαρακτηριστικά μας επισημάνθηκε, όσο θα περνά ο χρόνος τόσο ο έλεγχος θα καθίσταται δυσκολότερος έως αδύνατος, καθώς δεν θ’ αλλάζουν μόνο οι τιμοκατάλογοι, αλλά κι οι κωδικοί, οι συσκευασίες τους κι οι ποσότητές τους. Το δεύτερο μέτρο προβλέπει την απαγόρευση της πραγματοποίησης προωθητικών ενεργειών σε προϊόντα πρόσφατα ανατιμημένα. Η απαγόρευση θα ισχύει για διάστημα τριών μηνών από την ημερομηνία της εκάστοτε ανατίμησης. Πρόκειται για ρύθμιση με ισχύ σε όλα τα προϊόντα που διακινούν τα σούπερ μάρκετ. Το μέτρο, αν και χαρακτηρίζεται εφαρμόσιμο και εύκολα ελέγξιμο, στελέχη του κλάδου κρούουν τον κώδωνα, επισημαίνοντας ότι οι διαφοροποιήσεις των κωδικών ως προς τις συσκευασίες, τα μεγέθη, το βάρος, τα συστατικά τους κ.ά. δημιουργεί παράθυρο καταστρατήγησης της απαγόρευσης… Η τρίτη παρέμβαση επιβάλει στους προμηθευτές να πωλούν στα σούπερ μάρκετ τα νωπά φρούτα και λαχανικά, όπως και τα νωπά κρέατα σε «καθαρές τιμές». Στην πράξη, δηλαδή, δεν θα προβλέπεται η έκδοση πιστωτικού τιμολογίου παρά μόνο ύψους

ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

έως 3% και μόνο για επιστροφές προϊόντων ή φύρας. Επ’ αυτού αρμόδιοι παράγοντες των σούπερ μάρκετ εξηγούν ότι εκτός από μια αλυσίδα, όλες οι υπόλοιπες ούτως ή άλλως δεν εξέδιδαν πιστωτικά σημειώματα και ως εκ τούτου η εφαρμογή του μέτρου θα έχει περιορισμένη έκταση.

ϊόντων και του εμπορικού κέρδους 7%. Το μέτρο χαρακτηρίζεται από την κυβέρνηση προσωρινό και για τον υπολογισμό του λαμβάνεται υπόψη το λειτουργικό κόστος της τελευταίας κλεισμένης οικονομικής χρήσης κάθε εταιρείας. Εδώ τα σχόλια των στελεχών του κλάδου είναι πιο επιεική έως ενθαρρυντικά, καθώς όπως λένε, η εφαρμογή του μέτρου μπορεί να οδηγήσει σε μειώσεις τιμών από 20% έως και 35%.

εφαρμοστούν τα μέτρα. Στο μεταξύ, ανέμεναν με ενδιαφέρον το νέο νόμο για τις προσφορές και τις εκπτώσεις, ο οποίος θα ρυθμίζει οριζοντίως και καθέτως τις Β2Β και τις Β2C συναλλακτικές σχέσεις.

ΠΑΡΑΜΈΝΟΥΝ ΣΕ ΙΣΧΎ…

Τις παραμονές έκδοσης του τεύχους τόσο οι αλυσίδες καταστημάτων του κλάδου όσο και οι προμηθευτές τους ανέμεναν τις ρυθμίσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης, προκειμένου να ξεκαθαριστεί το πώς ακριβώς θα

Εξάλλου, σε ισχύ παραμένουν τα τρία προϋφιστάμενα μέτρα του Υπουργείου Ανάπτυξης, προβλέποντας αφενός το επίμαχο πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους του λιανεμπορίου στα βασικά καταναλωτικά αγαθά και αφετέρου την ανακούφιση των οικονομικά ασθενέστερων, μέσω της εφαρμογής του «Καλαθιού του Νοικοκυριού» και της μόνιμης (εξάμηνης διάρκειας) έκπτωσης τιμών 5%.

Η κυβέρνηση παρεμβαίνει κατά της ακρίβειας, έχοντας απέναντί της την αγορά, που λέει πλέον ότι οι παρεμβάσεις της δεν είναι πια πρόσκαιρου αλλά μόνιμου χαρακτήρα κι ότι οι τελευταίες ρυθμίσεις της επηρεάζουν σοβαρά την ελεύθερη λειτουργία του εμπορίου

Από τις παρεμβάσεις του το Υπουργείο Ανάπτυξης φαίνεται, πάντως, ότι «διαβάζει» τις έρευνες της Επιτροπής Ανταγωνισμού, αποδεχόμενο εντέλει ότι στη χώρα μας υφίσταται όντως πρόβλημα ακρίβειας και ότι, ναι, στην Ελλάδα σ’ ένα σημαντικό αριθμό τους τα προϊόντα καθημερινής ανάγκης πωλούνται σε τιμές κατά πολύ ακριβότερες απ’ ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με υψηλότερο έως πολύ υψηλότερο μέσο διαθέσιμο καταναλωτικό εισόδημα… 

Το τέταρτο μέτρο που έλαβε το Υπουργείο Ανάπτυξης προβλέπει την επιβολή πλαφόν στο περιθώριο του μεικτού κέρδους των εταιρειών που εισάγουν, παράγουν και διακινούν το βρεφικό γάλα στην Ελλάδα. Ειδικότερα ορίζει το σχετικό περιθώριο ως άθροισμα του λειτουργικού κόστους της εταιρείας στη συγκεκριμένη κατηγορία προ-

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 21

ΑΓΟΡΑ

Πώς πήγαν πέρυσι, τι θα κάνουν φέτος οι ισχυροί του κλάδου Μια ακόμη χρονιά έντονης διαφοροποίησης των δυναμικών που παρουσιάζουν οι ισχυροί του κλάδου αποτέλεσε το 2023. Οι μεταξύ τους αποκλείσεις διευρύνθηκαν, προμηνύοντας έναν επόμενο κύκλο εξαγορών και συγχωνεύσεων, ο οποίος θα ανοίξει, όπως εκτιμούν στελέχη του κλάδου, στη διετία 2025-2026.

Τ

ο 2023 τα «ρετιρέ» της κλαδικής αγοράς εξασφάλισαν περίπου 1,5 δισ. ευρώ «φρέσκο» τζίρο, ο οποίος στο σύνολό του ήταν πληθωριστικός. Η διαφορά ήταν ότι ο leader του κλάδου απέσπασε περίπου το 1/3 αυτού, μεγεθύνοντας θεαματικά την απόστασή του από τον δεύτερο «παίκτη», ενώ σχετικές διαφοροποιήσεις υπήρξαν και μεταξύ των υπολοίπων του ανταγωνισμού. Άλλωστε, ακόμα σήμερα παραμένει θολό το ποιος κατέχει τη δεύτερη θέση στον κλάδο, ενώ ανατροπές έχουν επέλθει στις θέσεις της έκτης και της έβδομης εταιρείας σούπερ μάρκετ, βάσει του μεριδίου των πωλήσεών τους στην κατάταξη των «παικτών» του κλάδου, με την όγδοη εν σειρά να απειλεί με νέες ανατροπές. Δεδομένου ότι και φέτος ο πληθωρισμός είναι αυτός που υπόσχεται την ανάπτυξη του τζίρου, οι όποιες ενδιαφέρουσες εξελίξεις αναμένονται τα αμέσως επόμενα έτη, όταν η σκόνη από τον καλπασμό του εσωτερικού-κλαδικού πληθωρισμού θα έχει κάτσει. Τότε θα φανεί ποιοι θα αντέξουν στον ανταγωνισμό. Ας δούμε, όμως, τα πεπραγμένα των ισχυρών του λιανεμπορίου πέρυσι, όπως και το τι σχεδιάζουν για το 2024.

ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ ΥΠΕΡΑΓΟΡΈΣ ΣΚΛΑΒΕΝΊΤΗΣ

Με υψηλό διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης ολοκλήρωσε την περσινή χρήση όμιλος Σκλαβενίτης, βλέποντας τον συνολικό κύκλο εργασιών του να υπερβαίνει τα 5,5 δισ. ευρώ και την ομώνυμη αλυσίδα να εμφανίζει έσο-

22 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

δα που ξεπερνούν τα 5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για υψηλή επίδοση, που αποδίδεται τόσο στις εξαγορές τοπικών δικτύων στις οποίες προχώρησε πέρυσι ΕΥΣ, όσο και στη δημιουργία νέων καταστημάτων εκ μέρους της, αλλά και τις ανακαινίσεις παλαιότερων. Για το 2024 η διοίκηση της ΕΥΣ εκτιμά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης των πωλήσεών της θα είναι έντονος, υψηλότερος του μέσου ρυθμού ανάπτυξης της κλαδικής αγοράς, ο οποίος αναμένεται στο 4,5%-5%. Επενδυτικά η αλυσίδα θα κινηθεί όπως περίπου και το 2023, διαθέτοντας κεφάλαια της τάξης των 60 εκατ. ευρώ. Ιδιαίτερη σημασία πέραν της δημιουργίας νέων καταστημάτων και των πιθανών εξαγορών θα δοθεί στο τρόπο αξιοποίησης του ακινήτου-πρώην εργοστασίου της Πίτσος. Η χρήση του θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τη γενικότερη λειτουργία των αποθηκευτικών κέντρων της ΕΥΣ, άλλων υποδομών της και σε κάποιο βαθμό των χώρων λειτουργίας μέρους των παραγωγικών της δομών. Για τη χρονιά φέτος η ΕΥΣ έχει στο πλάνο της την εγκαινίαση της λειτουργίας τριών ή τεσσάρων νέων καταστημάτων και την ανακαίνιση είκοσι παλιότερων. Σχετικά με τις πληροφορίες που φέρουν τον όμιλο να σχεδιάζει την επέκτασή του σε νέα ξένη αγορά, πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόκειται για σχέδιο το οποίο δεν θα υλοποιηθεί άμεσα. Ωστόσο, στην Κύπρο που όμιλος έχει παρουσία, σχεδιάζει σημαντικές επενδυτικές κινήσεις για τη ενίσχυση του τοπικού δικτύου του.

ΑΒ ΒΑΣΙΛΌΠΟΥΛΟΣ

Οριακή άνοδο φαίνεται πως είχαν τα έσοδα της ΑΒ Βασιλόπουλος το 2023, με την αξία τους να διατηρείται στο επίπεδο των 2 δισ. ευρώ. Η διοίκηση της αλυσίδας ευελπιστεί

ότι φέτος θα εντείνει τους ρυθμούς ανάπτυξής της, απολαμβάνοντας τα οφέλη τόσο της επέκτασης του δικτύου της με εταιρικά και franchise καταστήματα όσο και των πολλών ανακαινίσεων παλαιότερων εμπορικών της μονάδων. Μερίδιο στην ανάπτυξη των πωλήσεών της εκτιμάται ότι θα έχουν και οι παρεμβάσεις που επιχειρεί εντός των καταστημάτων της, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του καλαθιού αγορών που προτείνει και της δημιουργίας νέων τμημάτων πωλήσεων, που προσφέρουν λύσεις στις σύγχρονες ανάγκες των καταναλωτών. Όπως τις προηγούμενες χρονιές, έτσι φέτος η ΑΒ Βασιλόπουλος θα διαθέσει επενδυτικά περί τα 50 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων με το μεγαλύτερο μέρος θα διατεθεί σε έργα εκσυγχρονισμού παλιότερων καταστημάτων της. Στο δίκτυο της αλυσίδας, που αριθμούσε 311 εταιρικά και 250 franchise σούπερ μάρκετ στα τέλη του 2023, φέτος εκτιμάται ότι θα προστεθούν στο δυναμικό του περίπου πενήντα νέα εταιρικά και franchise καταστήματα.

LIDL ΕΛΛΑΣ

Ενθαρρυντικές χαρακτηρίζονται από τη διοίκηση της Lidl οι επιδόσεις της εταιρείας στην τρέχουσα εταιρική χρήση, που θα ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο φέτος. Κατά το εξεταζόμενο δωδεκάμηνο η αλυσίδα αύξησε τον αριθμό των επισκεπτών της, όπως και τη μέση αξία του «καλαθιού» της, ενώ συνεχίζει να κινείται επιθετικά στο πεδίο των τιμών, θεωρώντας, βάσει των στοιχείων της, ότι το δίκτυό της είναι κατά 10% φθηνότερο από τους ανταγωνιστές της σε περίπου διακόσια προϊόντα. Το γεγονός ότι ο μέσος χρόνος εξόφλησης των προμηθευτών της περιορίζεται στις 41 ημέρες, επιτρέπει στη Lidl να κινείται επιθετικά στις τιμολογήσεις

ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

της. Η αλυσίδα συνεχίζει να δίνει έμφαση στα PL προϊόντα, τα οποία αντιστοιχούν στο 70% του συνόλου των περίπου 4.000 κωδικών που διακινεί, με τη συμμετοχή τους στον ετήσιο τζίρο της να φθάνει το 80%. Στο πεδίο των επενδύσεων η Lidl σχεδιάζει τη διάθεση 120 εκατ. ευρώ την τριετία 2024-2026, ποσό το οποίο προορίζει για τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό του δικτύου των καταστημάτων της και των αποθηκευτικών υποδομών της, για τις οποίες σχεδιάζει μια νέα επέκταση. Σημειώνουμε ότι η Lidl συνεργάζεται με 450 Έλληνες παραγωγούς, δίδοντάς τους τη δυνατότητα εξαγωγής των προϊόντων τους στις τριανταμία εθνικές αγορές, που δραστηριοποιείται το δίκτυό της. Από τη δραστηριότητά της αυτή η εται-

ρεία εξασφαλίζει έσοδα της τάξης των 460 εκατ. ευρώ (στοιχεία 2022).

METRO

Με αύξηση τζίρου κατά 5,5%-6% έναντι του 2022 έκλεισε για τη Metro το 2023, έτος εντός του οποίου η εταιρεία άρχισε να υλοποιεί την πρώτη φάση του σχεδίου επέκτασής της στον τομέα του franchise. Τα στοιχεία απόδοσης των 14 πρώτων καταστημάτων δικαιόχρησης της εταιρείας αξιολογήθηκαν θετικά, οπότε η Metro προγραμματίζει φέτος την οργάνωση και εγκαινίαση της λειτουργίας δύο έως τριών νέων τέτοιων καταστημάτων κάθε μήνα. Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις της, η εταιρεία διέθεσε πέρυσι περί τα 40 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτερο μέ-

Το 2023 τα «ρετιρέ» του κλάδου εξασφάλισαν 1,5 δισ. ευρώ «φρέσκο» τζίρο, ο οποίος στο σύνολό του ήταν πληθωριστικός. Ο leader του κλάδου απέσπασε περίπου το 1/3 του νέου τζίρου, μεγεθύνοντας την απόστασή του από τον δεύτερο «παίκτη»

ρος των οποίων διατέθηκε στην ανάπτυξη των αποθηκευτικών της υποδομών, σε επεκτάσεις παλαιότερων καταστημάτων της (υλοποιήθηκαν δύο μεγάλα έργα), καθώς και στη δημιουργία νέων καταστημάτων, χωρίς ωστόσο να εγκαινιαστεί η λειτουργία κάποιου εντός του 2023. Στο τέλος του έτους η Metro είχε 228 σούπερ μάρκετ και 49 cash & carry καταστήματα. Φέτος, έχει προγραμματίσει τη λειτουργία τουλάχιστον τριών νέων εταιρικών καταστημάτων λιανικής, ενώ σε ό,τι αφορά τη χονδρική σχεδιάζει επενδύσεις στη δημιουργία μικρότερων cash & carry, έκτασης 1.500τμ-1.800τμ, σε αντίθεση με τις κλασικού τύπου εμπορικές της μονάδες, εύρους 2.500τμ. Ειδικότερα, το σχετικό της πλάνο προβλέπει νέα καταστήματα σε Κεφαλονιά, Χίο, Κω και Δράμα. Όσο για το ρυθμό ανάπτυξης του εταιρικού τζίρου το νέο έτος, η διοίκησή της Metro, αν και θεωρεί ότι είναι εξαιρετικά νωρίς για εκτιμήσεις, εκτιμά ότι οι ετήσιες πωλήσεις της πιθανώς θα διαμορφωθούν στο επίπεδο των 1,680 δισ. ευρώ.

ΜΑΣΟΎΤΗΣ

Βλέποντας τον ενοποιημένο τζίρο της να έχει ξεπεράσει το 2023 το ψυχολογικό όριο του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ (δίχως τη συμμετοχή του ΣΥΝΚΑ) έναντι 940 εκατ. ευρώ το

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 23

ΑΓΟΡΑ

2022, η διοίκηση της Μασούτης προβλέπει στη νέα χρονιά ρυθμό ανάπτυξης πωλήσεων σαφώς υψηλότερου επιπέδου του μέσου της κλαδικής αγοράς. Επιδίωξη της εταιρείας είναι να διεκδικήσει υψηλότερα μερίδια αγοράς ιδιαίτερα στην περιοχή της Αττικής, όπως και της κεντρικής και της νησιωτικής Ελλάδας. Η ανάπτυξή της πέρυσι αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στις εξαγορές που έκανε, όπως και στα νέα καταστήματά της –πριν τα τέλη του έτους εγκαινίασε στην περιοχή της Γλυφάδας το πρώτο Grand Μασούτης στην Αττική. Φέτος η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα προγραμματίζει την ίδρυση και λειτουργία νέων καταστημάτων, με βασικότερο ένα ακόμη Grand Μασούτης στην Αθήνα, αυτή τη φορά στις Τρεις Γέφυρες. Πρόκειται για μια επένδυση 17 εκατ. ευρώ, συνδυασμένη με την κατασκευή ενός οικιστικού συγκροτήματος, που θα περιλαμβάνει 110 διαμερίσματα σε δύο πολυκατοικίες εννέα οροφών η καθεμία. Συνολικά το εν λόγω project θα απαιτήσει επενδύσεις περίπου 40 εκατ. ευρώ. Το επενδυτικό σχέδιο της Μασούτης προβλέπει φέτος τη διάθεση περισσότερων από 20 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία νέων σούπερ μάρκετ σε άλλες περιοχές της χώρας και την ανακαίνιση παλιότερων εμπορικών της μονάδων. Ο σχεδιασμός της προβλέπει ειδικότερα τη δημιουργία ακόμη δύο Grand Μασούτης στην πρωτεύουσα, δίχως ωστόσο να προσδιορίζεται το πότε θα

24 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

εγκαινιαστεί η λειτουργία τους. Ο μεσο-μακροπρόθεσμος σχεδιασμός της διοίκησης της αλυσίδας ορίζει και τη διάθεση σημαντικών κεφαλαίων για την πλήρη ανακατασκευή του βιομηχανικού ακινήτου στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, όπου στεγάζονταν στο παρελθόν η παραγωγική μονάδα της ιστορικής υποδηματοποιίας «Αλυσίδα». Αξίζει να σημειωθεί ότι το εν λόγω ακίνητο γειτνιάζει με βασικές εγκαταστάσεις της αλυσίδας, που περιλαμβάνουν τα κεντρικά της γραφεία, ένα Grand Μασούτης και ένα κατάστημα cash & carry.

ΠΈΝΤΕ

Με ρυθμό ανάπτυξης τζίρου 4%-4,2% και έσοδα πωλήσεων 540 εκατ. ευρώ έκλεισε το 2023 έναντι του 2022 για την Πέντε, την εται-

ρεία που ελέγχει το δίκτυο σούπερ μάρκετ επωνυμίας Γαλαξίας. Η επίδοση της εταιρείας επί της ουσίας αποτυπώνει την οργανική ανάπτυξή της, καθότι στη διάρκεια του 2023 δεν εγκαινίασε νέα καταστήματα πλην ενός στα τέλη του έτους. Σημειώνουμε ότι το περασμένο φθινόπωρο οι εγκαταστάσεις της εταιρείας στη Θεσσαλία δοκιμάστηκαν από τις καταστροφές που προκάλεσε το φαινόμενο Daniel. Ειδικότερα, η κεντρική της αποθήκη που εξυπηρετεί το δίκτυο καταστημάτων στα κεντρικά και στα βόρεια της χώρας, καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς, με αποτέλεσμα την αντιμετώπιση σημαντικών δυσκολιών στη διακίνηση των εμπορευμάτων. Φέτος η Πέντε σχεδιάζει τη λειτουργία δύο νέων σούπερ μάρκετ σε Αγρίνιο και Γιάννενα. Παράλληλα, θα δώσει προτεραιότητα στη λειτουργία του ηλεκτρονικού της καταστήματος, την οποία καθυστέρησαν τα έκτακτα συμβάντα στη Θεσσαλία, που υποχρέωσαν την εταιρεία να ανασχεδιάσει το πρόγραμμα των προτεραιοτήτων της. Σε ό,τι αφορά τη μεγάλη επένδυσή της στη Σαλαμίνα, οι εργασίες κατασκευής του μεγάλου εμπορικού κέντρου δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα εξαιτίας ακριβώς της συγκυριακής αλλαγής προτεραιοτήτων, που επέβαλαν στην εταιρεία οι καταστροφές των υποδομών της στη Λάρισα.

ΑΝΕΔΗΚ ΚΡΗΤΙΚΌΣ

Υψηλό ρυθμό ανάπτυξης τζίρου πέτυχε το 2023 η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, χρονιά στη διάρκεια της οποίας απόλαυσε σημαντικά οφέλη από τις τελευταίες εξαγορές της. Στη Βόρεια Ελλάδα, όπου ετέθη υπό τον έλεγχό της κατόπιν εξαγοράς η Ελληνικά Μάρκετ (41 σούπερ μάρκετ επωνυμίας

Σήμερα παραμένει θολό ποιος κατέχει τη δεύτερη θέση στον κλάδο, ενώ ανατροπές έχουν επέλθει στις θέσεις της έκτης και της έβδομης αλυσίδας, βάσει του μεριδίου των πωλήσεών τους στην κατάταξη του κλάδου, με την όγδοη εν σειρά να απειλεί με νέες ανατροπές

Ελληνικά Μάρκετ, εννιά καταστήματα επωνυμίας Γρήγορα και περίπου τετρακόσια μαγαζιά franchise), η εταιρεία εξ αντικειμένου «έχασε» ένα μέρος του τζίρου που αναλογεί στην εξαγορά αυτή και που υπολογίζεται γύρω στα 100 εκατ. ευρώ. Φέτος η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός προσβλέπει στην περαιτέρω ανάπτυξη των πωλήσεών της, θέτοντας ως προτεραιότητα την πλήρη αναδιάρθρωση του δικτύου της, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά τις εξαγορές των τελευταίων ετών. Εν ευθέτω χρόνο θα προβεί εκ νέου στην αναζήτηση νέων deals για εξαγορές τοπικών αλυσίδων ή μεμονωμένων καταστημάτων.

MARKET IN

Με ρυθμό ανάπτυξης οριακά υψηλότερο της μέσης επίδοσης της κλαδικής αγοράς βρήκε το τέλος του 2023 τη Market In. Ο τζίρος της ανήλθε στα 410 εκατ. ευρώ, ενώ το δίκτυό της ενισχύθηκε με εννέα νέα σούπερ, μάρκετ που εγκαινιάστηκαν στη διάρκεια του έτους, αυξάνοντας τον αριθμό των εμπορικών μονάδων του δυναμικού του στα 248. Εξ αυτών τα 240 είναι εταιρικά και τα οκτώ franchise. Τα τρία τελευταία εδρεύουν στη Ρόδο (1.100τμ), την Καλαμπάκα (600τμ) και τη Μήλο (600τμ). Πέρυσι η εταιρεία προχώρησε και σε ανακαινίσεις δεκαπέντε παλιότερων καταστημάτων της. Φέτος η διοίκησή της προσβλέπει στην εγκαινίαση της λειτουργίας δέκα νέων σού-

Δεδομένου ότι και φέτος ο πληθωρισμός είναι αυτός που υπόσχεται ανάπτυξη τζίρου, ο νέος κύκλος των εξαγορών και συγχωνεύσεων στον κλάδο θ’ ανοίξει όταν η σκόνη από τον καλπασμό του κλαδικού πληθωρισμού θα έχει κάτσει περ μάρκετ, ενώ ήδη διαπραγματεύεται την εξαγορά τοπικών αλυσίδων του κλάδου –η έμφαση του σχετικού ενδιαφέροντός της έχει δοθεί στη νησιωτική Ελλάδα. Όπως εκτιμάται, τα έσοδά της φέτος θα αυξηθούν με ρυθμό 10%. Η εταιρεία επενδύει, παράλληλα, στην ενίσχυση των ηλεκτρονικών της πωλήσεων, μέσω της δημιουργίας των πρώτων έξι hubs σε μεγάλες πόλεις της χώρας. Στην Αθήνα το eShop υποστηρίζεται από Dark Store, που εδρεύει σε χώρους του MEC Παιανίας. Σημειώνουμε ότι η Market In συνεχίζει να εμπλουτίζει τη νέα της σειρά κωδικών ιδιωτικής ετικέτας, που περιλαμβάνει προϊόντα περιποίησης σώματος και ομορφιάς, όπως και καθαριστικών σπιτιού. Επίσης εξελίσσει το ταμειακό της σύστημα, εγκαταλείποντας το SRS και τοποθετώντας το iqom, το οποίο προσφέρει περισσότερες ευκολίες και ταχύ-

τερο χρόνο εξυπηρέτησης, καθώς λειτουργεί με οθόνες αφής.

ΟΚ ANYTIME MARKETS

Περίοδο υψηλών ρυθμών ανάπτυξης διάγει η ΟΚ anytime markets. Το 2023 έκλεισε για το δίκτυό της στην Αθήνα, τη νότια και νησιωτική Ελλάδα με αύξηση τζίρου 11% στα 100 εκατ. ευρώ και με ενίσχυση εσόδων κατά 70% στη Βόρεια Ελλάδα, λόγω της ενσωμάτωσης στο δίκτυό της των καταστημάτων Happy (περίπου 90-100 μαγαζιά) της KosmoThess. Σημειώνουμε ότι ήδη σε ένα σημαντικό αριθμό τους αυτά τα μαγαζιά έχουν μετονομαστεί σε ΟΚ από Happy. Ενισχυτικά στα έσοδα της αλυσίδας στη Βόρεια Ελλάδα θα συμβάλει και η πρόσφατη εξαγορά έξι από τα τριανταένα καταστήματα της KosmoPlus, με τα οποία ο αριθμός των καταστημάτων της ΟΚ στη Βόρεια Ελλάδα αυξήθηκε στα 32. Στην Αθήνα, στη νότια και τη νησιωτική Ελλάδα η εταιρεία ελέγχει 122 καταστήματα, ενώ αθροιστικά στο σύνολο της επικράτειας ελέγχει 154 convenience stores και μικρά σούπερ μάρκετ, εκ των οποία τα δώδεκα είναι εταιρικά και τα υπόλοιπα franchise. Φέτος ο σχεδιασμός της προβλέπει νέο διψήφιο ποσοστό ανόδου των πωλήσεών της (11%) σε Αθήνα, νότια και νησιωτική Ελλάδα και θεαματική ανάπτυξή τους κατά 60%-65% στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα, όπου συνεχίζεται η ένταξη στο δίκτυο franchise των μετονομαζόμενων καταστημάτων Happy σε ΟΚ, όπως και άλλων ανεξάρτητων μαγαζιών. Η διοίκηση της εταιρείας προτίθεται να συνεχίσει και φέτος την πολιτική των εξαγορών τοπικών δικτύων μικρών καταστημάτων, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα. 

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 25

ΑΓΟΡΑ

Η ιστορία επαναλαμβάνεται Η ρήση που θέλει ενίοτε την ιστορία να επαναλαμβάνεται, ίσως χαρακτηρίσει φέτος την πορεία του κλάδου. Η πρώτες εκτιμήσεις των αναλυτών για τη νέα χρονιά λένε ότι ο κλαδικός τζίρος θα κινηθεί ανοδικά, με χαμηλότερο ρυθμό, βασισμένος αποκλειστικά στον πληθωρισμό, με την κατανάλωση (πωλήσεις σε όγκο) να παραμένει σταθερή, τα νοικοκυριά να αναζητούν επίμονα τις οικονομικότερες δυνατές λύσεις αγορών και τις αποστάσεις των μεριδίων μεταξύ των βασικών «παικτών» του κλάδου να μεγαλώνουν.

M

ε άλλα λόγια, οι αναλυτές θεωρούν ότι η αγορά θα εξακολουθήσει να ζει στους γνώριμους ρυθμούς της, όπως και οι βασικοί της «παίκτες». Ο καθένας από μόνος του φαίνεται πως δύσκολα θα μπορέσει να διαφοροποιηθεί, εκτός κι αν, βέβαια, κάποιοι από τους πρωταγωνιστές αναλάβουν την πρωτοβουλία να ανατρέψουν τα ισχύοντα. Το «σελφ σέρβις» συγκέντρωσε τα πρώτα συμπεράσματα των αναλυτών για το πώς εξελίχθηκε το 2023 και τις πρώτες προβλέψεις τους για το πώς θα εξελιχθεί το 2024, συμπεράσματα τα οποία παρουσιάζονται μέσα από μία σειρά σημαντικών δεικτών του λιανεμπορίου.

Ο ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΌΣ ΤΟΥ ΣΟΎΠΕΡ ΜΆΡΚΕΤ

Βάσει αυτών λοιπόν, το 2023 ο κύκλος εργασιών του κλάδου αυξήθηκε αποκλειστικά λόγω του πληθωρισμού, όπως αποτυπώθηκε στην εξέλιξη των ανατιμήσεων στα ράφια των σούπερ μάρκετ, ο οποίος φαίνεται ότι έκλεισε στο 9%. Το σχετικό στοιχείο βασίζεται στο ενδεκάμηνο του 2023 έως και τον Νοέμβριο, αν και όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι και ο τζίρος και ο πληθωρισμός κινήθηκαν ανοδικά και τον Δεκέμβριο. Όσο για την κατανάλωση (πωλήσεις σε όγκο), διατηρήθηκε σταθερή σε σχέση με το 2022 (σταθμισμένη μεταβολή, στοιχεία ενδεκαμήνου). Ο τουρισμός συνέβαλε τα μέγιστα στην τόνωση των εσόδων του κλάδου. Η ευεργετική επίδρασή του άρχισε να καταγράφεται κυρίως από τον περασμένο Ιούλιο, όμως αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η υποστήριξη του

26 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

κλαδικού τζίρου από τον οβολό των τουριστών διατηρήθηκε και το φθινόπωρο, λόγω επιμήκυνσης της τουριστικής σεζόν.

ΤΆΣΕΙΣ ΑΠΟΚΛΙΜΆΚΩΣΗΣ

Οι πληθωριστικές πιέσεις στα FMCG ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο εμφανίζουν τάσεις αποκλιμάκωσης, καθότι, ενώ το καλοκαίρι ο δείκτης της αγοράς των σούπερ μάρκετ ήταν στο 7,5%-8,5%, μέχρι τον Νοέμβριο μειώθηκε σταδιακά στο 4% και την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου στο 2,9%. Η αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων πέραν των διεθνών εξελίξεων, που οδήγησαν στην ομαλοποίηση του κόστους ενέργειας, του κόστους μεταφορών και του κόστους πρόσκτησης των πρώτων υλών, αποδίδεται και στα κυβερνητικά μέτρα κατά της ακρίβειας, όπως και στην προσαρμογή της αγοράς, μέσω της γενναίας αύξησης των προωθητικών ενεργειών, στα νέα δεδομένα. Η μείωση του εσωτερικού-κλαδικού πληθωρισμού αποδίδεται επίσης στο διαφορετικό μείγμα του μέσου καλαθιού αγορών των νοικοκυριών, καθώς οι καταναλωτές στράφηκαν με επιμονή στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και στις προσφορές, ενώ αντικατέστησαν τα πιο ακριβά προϊόντα με φθηνότερα. Γενικότερα, όπως εκτιμάται, η αμυντική αγοραστική συμπεριφορά των νοικοκυριών έναντι της ακρίβειας συνέβαλε σημαντικά στη μείωση των πληθωριστικών πιέσεων.

ΔΕΝ ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΜΕΊΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΗΣ

Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι στις αρχές του 2023 οι αναλυτές προέβλεπαν ότι η αγορά θα εμφάνιζε αύξηση πωλήσεων

της τάξης του 5,5%, καθότι ουδείς ανέμενε ότι ο πληθωρισμός θα παρέμενε σε τόσο υψηλά επίπεδα για τόσο μεγάλο διάστημα. Πάντως, όλες οι αρχικές προβλέψεις είχαν βασιστεί και στην εκτίμηση ότι δεν θα εκδηλωνόταν, όπως και δεν εκδηλώθηκε, μείωση της κατανάλωσης, δηλαδή των αγορών σε όγκο. Υποδεχόμενοι το 2024, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η κατανάλωση θα παραμείνει στα επίπεδα της προηγούμενης χρονιάς, αλλά επισημαίνουν ότι πιθανώς θα εμφανίσει μικρή κάμψη στον κλάδο των Ho.Re.Ca, δεδομένου ότι το κόστος της διασκέδασης έχει επιβαρυνθεί υπέρμετρα, πράγμα που, όπως αναμένεται, θα επιδράσει αρνητικά στη ζήτηση. Μιλώντας για το σύνολο της αγοράς του κλάδου, εκτιμούν ότι θα κινηθεί και φέτος ανοδικά και λόγω της προδικαζόμενης νέας ανόδου του τουρισμού, ενώ θεωρούν ότι οι ανατιμητικές τάσεις θα εξακολουθήσουν και φέτος, αλλά σε μικρότερο βαθμό απ’ ό,τι το 2023, κι ότι τα έσοδα των λιανεμπόρων θα δοκιμαστούν μερικώς από την αμυντική αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών έναντι της ακρίβειας. Άρα, όσο οι τιμές θα ανεβαίνουν, τόσο οι καταναλωτές θα στρέφονται σε όλο και πιο οικονομικές επιλογές αγορών.

ΑΎΞΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΏΝ ΕΝΕΡΓΕΙΏΝ

Οι αναλυτές λένε ότι, εφόσον οι ανατιμήσεις γίνονται αναλογικά στο σύνολο των προϊόντων ανά κατηγορία στο ράφι, ούτε οι επιλογές των καταναλωτών θα διαταράσσονται ούτε η σχέση των μεριδίων των προμηθευτών

ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

θα διαφοροποιείται, ενώ η κατανάλωση θα εξελίσσεται με σταθερότητα. Και φέτος η διαφορά θα κριθεί στις προσφορές των προμηθευτών και των αλυσίδων, όπως και στα παρεμβατικά μέτρα της κυβέρνησης, που επιδρούν δυναμικότερα στον τρόπο διαμόρφωσης των τιμών. Σε κάθε περίπτωση οι προσφορές θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα ιδιαίτερα στα επώνυμα αγαθά, οι παραγωγοί των οποίων διαρκώς αναζητούν τρόπους να κρατούν ενεργό το ενδιαφέρον των πελατών τους, ώστε να μην τους χάσουν. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με στοιχεία της NielsenIQ, ενώ στο σύνολο των ταχυκίνητων προϊόντων η συμμετοχή των

προσφορών στις πωλήσεις των FMCG ανήλθαν στο 56,7% στο ενδεκάμηνο του 2023, στις αρχές της προηγούμενης χρονιάς ήταν στο 58,8%, ενώ σε ό,τι αφορά ειδικά τα επώνυμα αγαθά η συμμετοχή των προσφορών από 66,4% που ήταν τον Ιανουάριο πέρυσι, αυξήθηκε στο 69% στο ενδεκάμηνο. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ασφαλώς την αγωνία των παραγωγών επώνυμων αγαθών να συγκρατήσουν τις πωλήσεις τους εν μέσω ισχυρών πληθωριστικών πιέσεων. Όπως εξηγούν οι αναλυτές, η χρονοσειρά των στοιχείων δείχνει μια σταθερή αύξηση των προσφορών ως απόρροια και των ρυθμιστικών παρεμβάσεων της κυβέρνησης, οι οποίες ωθούν τους παρα-

Τα έσοδα των αλυσίδων φέτος θα δοκιμαστούν μερικώς από την αμυντική αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών έναντι της ακρίβειας. Όσο οι τιμές θ’ ανεβαίνουν, τόσο οι πελάτες τους θα στρέφονται σε όλο και πιο οικονομικές επιλογές αγορών

γωγούς στην τόνωση των προωθητικών τους ενεργειών.

ΕΥΝΟΗΜΈΝΟΙ ΠΆΝΤΑ ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΊ

Ενδιαφέρον έχουν τα στοιχεία που δείχνουν τους διαφορετικούς ρυθμούς ανάπτυξης του τζίρου των διαφορετικών εταιρειών κι ομίλων του κλάδου. Σύμφωνα με αυτά, οι τρεις πρώτες από άποψη πωλήσεων αλυσίδες της αγοράς –οι ΕΥΣ, ΑΒ Βασιλόπουλος και Lidl– εμφάνισαν το 2023 (ενδεκάμηνο) μέσο ρυθμό ανάπτυξης 8,7%, με μεγάλες ωστόσο αποκλίσεις μεταξύ τους. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει επίσης ότι στη ζώνη του τέταρτου, πέμπτου και έκτου «παίκτη» –ήτοι των εταιρειών Metro, Μασούτης και Πέντε– ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης των πωλήσεων διαμορφώθηκε στο 8,1%, ενώ στις τρεις επόμενες θέσεις η αύξηση ήταν μεγαλύτερη, φτάνοντας το 10,8%. Οι αναλυτές εξηγούν, πάντως, πως το ότι οι μικρότεροι του κλάδου εμφάνισαν υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης, δεν σημαίνει κατ΄ ανάγκην ότι κέρδισαν μερίδια έναντι των ισχυρών ανταγωνιστών τους. Τα μεγέθη τους ήταν και παραμένουν θεαματικά μικρότερα έναντι των ισχυρών, πράγμα που σημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση ευνοημένα ήταν και θα είναι τα «ρετιρέ» του κλάδου. 

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 27

ΑΓΟΡΑ

Τι θα φέρει στον κλάδο το 2024 Τι εξελίξεις αναμένονται στον κλάδο το 2024; Θα υπάρξουν εκπλήξεις; Θα είναι θετικές ή αρνητικές και πότε θα εκδηλωθούν; Η νέα χρονιά «θ’ αφήσει εποχή» ή απλά θα κυλήσει στους ρυθμούς και το γνωστό κλίμα των τελευταίων χρόνων; Ανώτατα στελέχη του κλάδου πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρξουν σημαντικά γεγονότα το 2024, αλλά από το δεύτερο εξάμηνο του έτους και κυρίως ως επίδραση ανακατατάξεων στο διεθνές περιβάλλον.

ι συνομιλητές μας εξαιρούν βέβαια από τη συζήτηση τους λεγόμενους αστάθμητους παράγοντες, όπως για παράδειγμα τα πιθανά νέα ακραία καιρικά φαινόμενα ή τις φυσικές καταστροφές, όπως και την έξαρση των γεωπολιτικών εντάσεων ή την εκδήλωση και νέων.

μπορεί να προκαλέσει σε διεθνές επίπεδο πραγματική αναστάτωση είναι οι εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, οι οποίες θα γίνουν τον Νοέμβριο, όπως και οι ευρωεκλογές τον Ιούνιο –στο βαθμό, εννοείται, που τα αποτελέσματά τους ξεπεράσουν το δημοσκοπικά αναμενόμενο, δεδομένης της ενίσχυσης της ευρωσκεπτικιστικής Ακροδεξιάς σε πολλές χώρες-μέλη της ΕΕ.

Όπως εξηγούν, σε αυτή τη φάση το πρώτο εξάμηνο του έτους υπό προϋποθέσεις δεν επιφυλάσσει ανατροπές. Τα δύο πολεμικά μέτωπα σε Ουκρανία και Γάζα θα συνεχιστούν, άγνωστο μέχρι πότε, όμως αυτό που

Μέχρι τα μέσα του χρόνου το εγχώριο εμπόριο θα συνεχίσει να πορεύεται με την όποια ορμή έχει από το 2023, δίδοντας έμφαση στο ζήτημα των τιμών, αλλά και μεταθέτοντας χρονικά για το μέλλον

Ο

28 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

στρατηγικές επιλογές που θα μπορούσαν να τονώσουν την ανταγωνιστικότητα των αλυσίδων, όπως οι επενδύσεις στην καινοτομία. Επιχειρώντας μια πρώτη προσέγγιση στο 2024, ανώτατοι παράγοντες της αγοράς του κλάδου κάνουν τα εξής ενδιαφέροντα σχόλια:

16 ΑΠΑΝΤΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΙ ΜΈΛΛΕΙ ΓΕΝΈΣΘΑΙ

1.

Η χρονιά αναμένεται ήπια. Το οργανωμένο λιανεμπόριο αναμένεται ότι θα έχει ακόμη ένα αναπτυξιακό δωδεκάμηνο, όμως και πάλι αυτό θα είναι προϊόν του

ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

πληθωρισμού, καθότι στα αγαθά ευρείας κατανάλωσης ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα εξακολουθήσει να κινείται αισθητά πάνω από τον γενικό δείκτη.

2.

Κατά συνέπεια το ζήτημα των τιμών ή της ακρίβειας του σούπερ μάρκετ θα μονοπωλήσει το ενδιαφέρον και φέτος. Για τις εταιρείες του κλάδου το ζητούμενο είναι αν θα καταφέρουν να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό στα τρόφιμα, που παραμένει υψηλός, ή θα διεκδικήσουν την ανάπτυξη των πωλήσεών τους αποκλειστικά και μόνο μέσω αυτού.

3.

Βλέποντας επιμέρους πεδία της κλαδικής αγοράς, στα τρόφιμα μεγάλες αλλαγές στην τιμολόγηση δεν αναμένονται. Ο ανταγωνισμός είναι σχετικά έντονος, όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν στελέχη της αγοράς, όμως στα μη τρόφιμα, όπου τα περιθώρια κέρδους είναι υψηλότερα, ίσως επιχειρηθούν κάποιες «διορθώσεις», με στόχο την εκλογίκευση του κόστους αγορών του μέσου καταναλωτή.

4.

Στο βαθμό που δεν εκδηλωθεί σαφής τάση αποκλιμάκωσης των τιμών, αναμένεται ότι και φέτος θα κερδίσει έδαφος το φαινόμενο των πιο μικρών οικονομικότερων συσκευασιών, δηλαδή των ψευδαισθήσεων που θέλει να δημιουργεί το μάρκετινγκ στον καταναλωτή ότι με τα ίδια λεφτά που διέθετε παλιότερα ψωνίζει περίπου τα ίδια προϊόντα.

5.

Στο βαθμό, ωστόσο, που οι εταιρείες ρισκάρουν και κινηθούν επιθετικά στο πεδίο των τιμών, δρώντας ανταγωνιστικά, ίσως επιτευχθεί μια κάποια αύξηση των διακινούμενων όγκων όχι μεγαλύτερη του 2%. Σε μια τέτοια περίπτωση εκτιμάται ότι οι αλυσίδες θα ενισχύσουν σε μεγαλύτερο ποσοστό το ρυθμό αύξησης των πωλήσεών τους, που δεν αποκλείεται να ξεπεράσει το 6%.

6.

Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ θα ζυγίσουν για μια ακόμη χρονιά τα κόστη λειτουργίας τους, δίνοντας έμφαση στις τιμές της ενέργειας και στο κόστος του χρήματος (όσες, φυσικά, είναι «ανοικτές» στον τραπε-

Εφόσον οι εταιρείες κινηθούν επιθετικά στο πεδίο των τιμών, δρώντας ανταγωνιστικά, ίσως επιτευχθεί μια κάποια αύξηση των πωλήσεων σε όγκο όχι μεγαλύτερη του 2%. Σε μια τέτοια περίπτωση πιθανώς η ανάπτυξη του κλαδικού τζίρου να υπερβεί το 6% ζικό δανεισμό). Οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι, αν και τα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών θα μειωθούν δύο φορές από 0,25 της μονάδας σε μέσα επίπεδα, θα παραμείνουν υψηλότερα του 2023, επιβαρύνοντας ανάλογα το κόστος δανεισμού. Ωστόσο, αναμένεται ότι οι τιμές της ενέργειας υπό σχετικά ομαλές συνθήκες θα εμφανίσουν και νέα μείωση. Υπενθυμίζουμε ότι το 2023 οι τιμές της ενέργειας παρουσίασαν θεαματική μείωση έναντι του 2022, όπως θεματική ήταν και η αύξηση των τραπεζικών επιτοκίων για τις χορηγήσεις δανείων. Όσο για τις τιμές των πρώτων υλών, η ανασφάλεια από την οποία διακατέχονται οι παραγωγοί παραμένει μεγάλη και φέτος, πράγμα που το επιτείνουν τα σοβαρά προβλήματα στη διέλευση των containerships από τη διώρυγα του Σουέζ, που εκτινάσσουν το κόστος των μεταφορών. Αρκεί να ληφθεί υπόψιν ότι περίπου το 75% του διηπειρωτικού εμπορίου της Ευρώπης περνά από το Σουέζ.

7.

Στις κρίσιμες παραμέτρους της χρονιάς φέτος περιλαμβάνεται και η απόδοση που θα έχει ο κλάδος των τουριστικών υπηρεσιών. Η πορεία του θα επιδράσει σημαντικά στις επιδόσεις του κλάδου.

8.

Επιδράσεις θα υπάρξου ν και από τις νέες θεσμικές παρεμβάσεις της κυβέρνησης στον τρόπο λειτουργίας του εμπορίου –ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το πλαίσιο της παροχής των προσφορών και των εκπτώσεων–, όπως και στα ζητήματα σχετικά με τις τιμές. Ήδη η νέα χρονιά ξεκίνησε με την παρεμβατική δράση του Υπουργείου Ανάπτυξης και μάλιστα

ιδιαίτερα επιθετικά σε ό,τι αφορά την τιμολόγηση του βρεφικού γάλακτος, αλλά και αναφορικά με τα περιθώρια κέρδους σε βασικά προϊόντα, την τιμολόγηση του νωπού κρέατος και των οπωροκηπευτικών και τις προσφορές στο ράφι.

9.

Έμμεσες έως και άμεσες φέτος θα είναι οι παρενέργειες από τις κενές θέσεις εργασίας στις επιχειρήσεις του κλάδου. Ο σχετικός δείκτης κινείται προς το χειρότερο, με όλες τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για περαιτέρω ένταση του φαινομένου.

10.

Ένα ακόμη στοιχείο που θα σφραγίσει τη νέα χρονιά είναι η ακόμα μεγαλύτερη αποδυνάμωση του μέσου εισοδήματος των νοικοκυριών. Παρά τις όποιες αυξήσεις δοθούν και φέτος σε μισθούς και συντάξεις, οι πληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες εκτιμάται ότι θα φθάσουν στο 3%-4% στα αγαθά καθημερινής ανάγκης (εσωτερικός ή κλαδικός πληθωρισμός), θα δυσχεράνουν ακόμα περισσότερο τη πλειονότητα των καταναλωτών.

11.

Και φέτος, αν προσβλέπει σε κάτι το «top 10» του κλάδου, είναι η αφαίρεση μεριδίων αγοράς από του μικρούς «παίκτες» της ευρείας και ποικιλόμορφης κλαδικής αγοράς. Ενόσω δεν αναμένεται μεγέθυνση της «πίτας» της αγοράς, ο συνολικός τζίρος από τη διάθεση αγαθών ευρείας κατανάλωσης θα παραμείνει σταθερός περί τα 24 δισ. ευρώ. Θα τον μοιραστούν, λοιπόν, περίπου κατά 13-14 δισ. ευρώ τα οργανωμένα ισχυρά δίκτυα και κατά 10-11 δισ. ευρώ όλοι οι άλλοι.

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 29

ΑΓΟΡΑ

Εξαγορές θα επιδιωχθούν και φέτος, όμως θα είναι μάλλον τοπικής εμβέλειας. Ουδείς από τους ισχυρούς φαίνεται έτοιμος να προβεί σε κάποιου είδους θεαματική κίνηση, ικανή να ανατρέψει τα δεδομένα στις πρώτες πέντε θέσεις του κλάδου

12.

Οι επενδύσεις στην επέκταση των δικτύων πωλήσεων των αλυσίδων αναμένεται ότι θα συνεχιστούν το 2024. Το «top 10» του κλάδου διαθέτει συνολικά ετησίως περί τα 300-400 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία νέων καταστημάτων και τις αναβαθμίσεις παλαιότερων και για τις υποδομές των κέντρων logistics.

13.

Εξαγορές θα επιδιωχθούν και φέτος, όμως θα είναι μάλλον τοπικής εμβέλειας. Ουδείς από τους ισχυρούς φαίνεται έτοιμος να προβεί σε κάποιου είδους θεαματική κίνηση, ικανή να ανατρέψει τα δεδομένα στις πρώτες πέντε θέσεις του κλάδου.

14.

Ο τομέας του franchise αναμένεται να παρουσιάσει ταχύτερη ανάπτυξη. Ήδη «παίκτες» που παραδοσιακά απέφευγαν την εμπλοκή τους στη δικαιόχρηση, έχουν κάνει τα πρώτα τους βήματα στο σχετικό πεδίο. Όπως φαίνεται από τα πλάνα τους, οι επενδύσεις τους θα ενταθούν φέτος και θα κλιμακωθούν τα επόμενα έτη.

15.

Τα eShops θα παραμείνουν και φέτος ως ένα βαθμό υποβαθμισμένα. Με τη στάση που τήρησαν τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια οι εταιρείες του κλάδου, έδειξαν ότι έχουν μεν ενδιαφέρον για τις ψηφιακές παραγγελίες, αλλά την πρωτοβουλία για την επέκτασή τους την αφήνουν στη ζήτηση. Αυτό, άλλωστε, φάνηκε από το ότι, μόλις η πανδημία υποχώρησε και οι καταναλωτές ελάττωσαν τις παραγγελίες τους από τα eShops, οι αλυσίδες δεν έδειξαν ενδιαφέρον να καλλιεργήσουν στους πελάτες τους κουλτούρα ψηφιακών αγορών κι όχι ανεξήγητα, καθώς αυτές δεν τους αποφέρουν κέρδη. Βέβαια, δεν έπαψαν να κινούνται επενδυτικά στο συγκεκριμένο πεδίο, αλλά πολύ

30 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

συντηρητικά. Ωστόσο, πάντα υπάρχει ο κίνδυνος μιας δυναμικής εισόδου στην εγχώρια αγορά ενός εκ των διεθνών «παικτών» στις προηγμένες πλατφόρμες διάθεσης αγαθών στο ευρύ κοινό. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα έφερνε σημαντική αναστάτωση και αναδιανομή μεριδίων στην εγχώρια αγορά.

16.

Πάντως, ορισμένες τουλάχιστον εκ των αλυσίδων θα εμβαθύνουν σε ζητήματα αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, ώστε να καταστήσουν αποδοτικότερη τη διαχείριση του προϊοντικού τους μίγματος και του πελατολογίου τους. Θα πρόκειται για τη μόνη, ίσως, επενδυτική πρωτοβουλία, η οποία θα δώσει σε κάποιους εκ των «παικτών» του κλάδου ουσιαστικό ανταγωνιστικό προβάδισμα, πράγμα που θα φανεί εν ευθέτω χρόνο.

TIPS ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΙΣΧΥΡΟΎΣ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ

Σε ό,τι αφορά τώρα το πως θα κινηθούν το 2024 οι ισχυροί του κλάδου, γνωστός παράγοντας οποίος έχει βαθιά γνώση του αντικειμένου και παρακολουθεί τις αλυσίδες από απόσταση, κάνει ορισμένα ενδιαφέροντα σχόλια για κάθε εταιρεία χωριστά. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει: Η ΕΥΣ θα επιμείνει στο ζήτημα των τιμών, κάνοντας καλά αυτό που ξέρει: Nα διεκδικεί μερίδια, βασίζοντας την πολιτική της κυρίως στην τιμολόγηση και, παράλληλα, να διευρύνει το δίκτυό της μέσω εξαγορών τοπικών αλυσίδων σε περιοχές που υπολείπεται των ανταγωνιστών της. Η ΑΒ Βασιλόπουλος θα επιδιώξει τη βελτίωση των μεγεθών της, ώστε να επιστρέψει σε ένα «φυσιολογικό» ρυθμό ανά-

πτυξης, που θα την ωθήσει σε αύξηση του μεριδίου της στην αγορά του κλάδου. Οι κινήσεις που κάνει είναι συνδυαστικές και δεν αποκλείεται αυτό φέτος να φανεί στις επιδόσεις της. Η Lidl, έχοντας σήμερα την υψηλότερη κερδοφορία στην κλαδική αγορά –και σε αξία και σε ποσοστό επί των πωλήσεων–, θα εκμεταλλευθεί το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα και θα επιτεθεί τιμολογιακά. Ήδη το έκανε στην εκκίνηση του χρόνου, απορροφώντας τον ΦΠΑ σε εξήντα προϊόντα βασικής ανάγκης. Προφανώς θα επιμείνει στην πολιτική της, με σκοπό να ταράξει τα νερά στον κλάδο και ν’ αυξήσει τη διείσδυσή της στο ευρύ κοινό. Η Metro θα παραμείνει σταθερή σε μία συντηρητική αλλά αποδοτική πολιτική ανάπτυξης των πωλήσεών της, έχοντας στο μεταξύ αρχίσει να επιχειρεί φιλόδοξα και στον τομέα του franchise, από τον οποίο προσδοκά μακροπρόθεσμα σημαντικά οφέλη. Η Μασούτης θα διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον της ιδιαίτερα για τη νότια Ελλάδα και κυρίως για την Αττική. Δεν αποκλείεται να προχωρήσει και σε νέες εξαγορές τοπικών αλυσίδων. Η Πέντε θα επιδιώξει φέτος να καλύψει τις όποιες απώλειες είχε πέρυσι από τις μεγάλες ζημιές που υπέστη από τη θεομηνία Daniel στη Θεσσαλία. Σε δεύτερο χρόνο, ίσως αναζητήσει νέες πολιτικές προσέγγισης του αγοραστικού κοινού, ώστε να κερδίσει το χαμένο έδαφος. Αναμφίβολα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά της παραμένουν η νοικοκυροσύνη στα οικονομικά της και ο μηδενικός της δανεισμός. Η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός σε πρώτη φάση θα φροντίσει να αναδιοργανώσει το δίκτυό της, μετά το μπαράζ εξαγορών της τα τελευταία χρόνια και κατόπιν λογικά θα επιχειρήσει νέες προσπάθειες επιθετικής επέκτασης. Η Market In θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με σταθερά και σχετικά συντηρητικά βήματα, κυνηγώντας τον ανταγωνισμό σε τοπικό επίπεδο, με τη δημιουργία νέων καταστημάτων. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟ

Δ Ε Σ Π Ο Ι Ν Α Ξ Υ Ν ΟΥ, O Κ ! A N Y T I M E M A R K E T S A E

Όχι σε μέτρα που δαιμονοποιούν την κερδοφορία Στη διαφοροποίηση, την ευελιξία, τα χαμηλά κόστη και την ομαδικότητα οφείλει να βασίζεται κάθε μικρομεσαία αλυσίδα, προκειμένου να αντιμετωπίσει τους ισχυρούς του κλάδου και τον εξοντωτικό ανταγωνισμό, τονίζει σε συνέντευξή της στο «σελφ σέρβις» η κ. Δέσποινα Ξυνού, πρόεδρος και CEO της OK! Anytime Markets AE. Αναφερόμενη στα κυβερνητικά μέτρα κατά της ακρίβειας, θεωρεί ότι κατά ένα μέρος πράγματι στηρίζουν την κατανάλωση, άρα την ίδια την αγορά, αλλά κάποια αντί να περιορίζουν τα υπερκέρδη δαιμονοποιούν την κερδοφορία και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων.

Σ

την ερώτησή μας «πώς θα χαρακτηρίζατε το 2023 για το οργανωμένο λιανεμπόριο;» κατά την έναρξη της συζήτησής μας, η κ. Δέσποινα Ξυνού σχολίασε: «Πέρυσι στον κλάδο μας καταγράφηκε μονοψήφια αύξηση πωλήσεων, που στο μεγαλύτερο βαθμό ήταν αποτέλεσμα του πληθωρισμού. Από τα στοιχεία που έχω στην διάθεσή μου, μπορώ να πω ότι η αύξηση της πραγματικής κατανάλωσης ήταν σαφώς μικρότερη. Επίσης, πέρυσι ο δημόσιος διάλογος επικεντρώθηκε στις τιμές και τις ανατιμήσεις, ακριβώς εξαιτίας του πληθωρισμού. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη συζήτηση σχετικά με το πώς διαχειριζόμαστε την κερδοφορία μας τόσο οι προμηθευτές όσο και οι λιανέμποροι, είχε αποτέλεσμα να μειωθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών συνολικά προς την αγορά. Η πραγματικότητα είναι πως οι συνεχείς αλλαγές και ο έντονος ανταγωνισμός δημιουργούν αναταράξεις, που επηρεάζουν πελάτες, προμηθευτές, εργαζόμενους και επενδυτές. Αν σε αυτό προστεθεί η συρρίκνωση της κερδοφορίας υπό την πίεση της αύξησης του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων του κλάδου, των ελλείψεων προσωπικού και της στατικής ζήτησης, μπορώ να πω πως το 2023 οι προκλήσεις για τον κλάδο μας δεν ήταν λίγες. Επισημαίνω ότι σε πολλές περιπτώσεις η καταγραφόμενη αύξηση της ζήτησης προέρχεται από την ανάπτυξη της τουριστικής αγοράς της χώρας και σε καμία περίπτωση δεν ισοσταθμίζει την πτώση της εγχώριας κατανάλωσης».

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 31

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΡΟΣΔΟΚΊΑ ΒΕΛΤΊΩΣΗΣ ΦΈΤΟΣ σελφ σέρβις: Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για τον κλάδο τη νέα χρονιά; Δέσποινα Ξυνού: Πιστεύω ότι το 2024 θα είναι μια καλύτερη χρονιά, καθώς προσδοκούμε αύξηση της ζήτησης και μείωση του πληθωρισμού, πράγμα που θα τονώσει την κερδοφορία των επιχειρήσεων. Διότι το ζητούμενο πάντα είναι να δημιουργείται το κεφάλαιο που επιτρέπει την υλοποίηση περισσότερων επενδύσεων κυρίως στις νέες τεχνολογίες, στην εκπαίδευση, στην ανάπτυξη της τεχνογνωσίας του προσωπικού, καθώς και στην έρευνα και ανάπτυξη νέων concept υπηρεσιών στον κλάδο. σ. σ.: Πώς σχολιάζετε τις συνεχόμενες κυβερνητικές παρεμβάσεις για τον έλεγχο των ανατιμήσεων; Δ. Ξ.: Σε ό,τι αφορά τα τελευταία μέτρα σχετικά με τη μείωση της αρχικής τιμής, πιστεύουμε ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Κάθε μέτρο που λαμβάνεται προς όφελος του καταναλωτή, άρα και της αγοράς, μας βρίσκει σύμφωνους. Σχετικά με τις πιέσεις, μέσω της επιβολής υψηλών προστίμων για τον έλεγχο των κερδών, της παρακολούθησης των παρτίδων, όπως π.χ. στα αλκοολούχα ποτά, και άλλες περιοριστικές διατάξεις, πιστεύω ότι δεν θα έχουν θετικό αποτέλεσμα, καθώς θα αυξήσουν τα λειτουργικά και διαχειριστικά κόστη των επιχειρήσεων, ορθώνοντας εντέλει εμπόδια στην υγιή ανάπτυξή τους. Είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα να γίνεται προσπάθεια περιορισμού των υπερκερδών από το να δαιμονοποιείται η κερδοφορία και η βιώσιμη ανάπτυξη των επιχειρήσεων.

ΤΑ ΦΤΗΝΌΤΕΡΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΣΤΗΡΊΖΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΗ σ. σ.: Πού αποδίδετε το γεγονός ότι παρά τον υψηλό πληθωρισμό, η ζήτηση σε όγκους παραμένει σταθερή; Δ. Ξ.: Επί της ουσίας το θέμα σχετίζεται με την αλλαγή του εμπορικού μείγματος, δηλαδή με την αύξηση της ζήτησης (και διάθεσης με την έννοια του μεριδίου) προϊόντων χαμηλότερης τιμής και ποιότητας, αλλά και με την αύξηση της κατανάλωσης Private Level προϊόντων. Η σχετική αγοραστική συμπεριφορά δεν μας είναι άγνωστη. Τα καταγεγραμμένα στοιχεία από την οικονομική κρίση της χώρας την περίοδο 2010-2019 δείχνουν τις σχετικές εμπειρίες μας. Επιπρόσθετα στο φαινόμενο της σταθερότητας του επιπέδου κατανάλωσης συμβάλουν τόσο η 32 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

Σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημά μας είναι η ευελιξία και η συνεχής προσπάθεια να κρατούμε χαμηλά το κόστος λειτουργίας μας. Αν σε αυτά προσθέσετε το πνεύμα της ομαδικότητας στη δουλειά μας, έχετε μια επιχείρηση που μπορεί να αισιοδοξεί για το μέλλον της περαιτέρω ανάπτυξη της τουριστικής κίνησης όσο και η αύξηση της εισόδου κι εγκατάστασης στη χώρα νέων μεταναστών, άρα νέων καταναλωτών. σ. σ.: Πιστεύετε πως υπάρχουν ακόμα περιθώρια συγχωνεύσεων μεταξύ των ισχυρών στον κλάδο; Δ. Ξ.: Απολύτως! Ίσως, μάλιστα, να πρέπει να το εκλαμβάνουμε αυτό ως αυτονόητο, βάσει των δεδομένων της συγκυρίας σήμερα, δηλαδή του συνεχούς και έντονου ανταγωνισμού, της οικονομικής αβεβαιότητας, της αύξησης του κόστους αφενός της διαβίωσης και αφετέρου της λειτουργίας των επιχειρήσεων, των επιπτώσεων στις επενδύσεις, της αύξησης των τιμών των ακινήτων κοκ.

ΞΕΚΆΘΑΡΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΊΗΣΗ, ΥΓΙΈΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌ ΜΟΝΤΈΛΟ σ. σ.: Πόσο εύκολο είναι για μια μικρομεσαία αλυσίδα όπως η ΟΚ να αναπτύσσεται σε υγιή βάση μέσα σ’ ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον; Δ. Ξ.: Δεν είναι καθόλου εύκολο! Για να μπορείς να ανταγωνίζεσαι τους μεγάλους «παίκτες» και τα διαθέσιμα προς επένδυση κεφάλαιά τους, πρέπει να έχεις πολύ ξεκάθαρη διαφοροποίηση, να διαθέτεις ένα υγιές επιχειρηματικό μοντέλο, που το γνωρίζεις καλά, και να είσαι σε συνεχή επαγρύπνηση. Εμείς στην OK! Anytime Markets AE ξέρουμε πολύ καλά από πού ερχόμαστε και πού θέλουμε να φτάσουμε. Έχουμε ένα υγιές μοντέλο λειτουργίας, βασισμένο στο franchise, αλλά πέραν αυτού υποστηρίζουμε μια πολύ συγκεκριμένη πρόταση προς τους καταναλωτές. Όλοι γνωρίζουν ότι στα καταστήματα μας θα βρουν μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων, σε προσιτές τιμές, γρήγορα κι εύκολα όλες τις ημέρες και τις ώρες που τους βολεύει να ψωνίσουν. Σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημά μας σε ό,τι

αφορά τη βασική δομή μας, είναι η ευελιξία και η συνεχής προσπάθεια να κρατούμε χαμηλά το κόστος λειτουργίας μας. Αν σε αυτά προσθέσετε το πνεύμα της ομαδικότητας της δουλειάς μας σε όλα τα πεδία, έχετε μια επιχείρηση που μπορεί να αισιοδοξεί για το μέλλον της.

ΚΡΑΤΟΎΜΕ ΤΙΣ ΥΠΟΣΧΈΣΕΙΣ ΜΑΣ σ. σ.: Ποια στοιχεία σάς διαφοροποιούν έναντι των ανταγωνιστών σας; Δ. Ξ.: Όλα αυτά που προανέφερα, όπως κι ο τρόπος που κάνουμε τα πράγματα. Μην ξεχνάτε ότι πολλές επιχειρήσεις έχουν προσπαθήσει να λειτουργήσουν με το μοντέλο του franchising, αλλά αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό για να πετύχει κάποιος. Η OK! Anytime Markets από την ίδρυσή της το 2004 είχε πολύ ξεκάθαρο όραμα και στόχους, που καταφέρνει πάντα να τα κάνει πραγματικότητα. Για εμάς υπάρχουν δυο «πελάτες»: Ο πρώτος είναι ο άνθρωπος που επισκέπτεται τα καταστήματα μας και μας εμπιστεύεται για την κάλυψη των αναγκών του κι ο δεύτερος είναι ο επιχειρηματίας συνεργάτης μας franchisee, που πίστεψε στο μοντέλο μας και επένδυσε τα χρήματά του σ’ ένα κατάστημα της επωνυμίας μας. Οφείλουμε να κρατούμε την υπόσχεσή μας και στους δύο. Έτσι πορευόμαστε εδώ και είκοσι χρόνια. Τα λεγόμενά μου επιβεβαιώνονται από την ίδρυση της εταιρείας μας, δεδομένου ότι όλα αυτά τα χρόνια έχουμε σχεδόν μηδενικές αλλαγές ιδιοκτησίας ή κλεισίματος καταστημάτων, κάθε χρόνο καταγράφουμε αύξηση του walk in στα μαγαζιά μας, ενώ τα μηνύματα που λαμβάνουμε από την αγορά είναι ιδιαιτέρως θετικά. Αυτά είναι μερικά από τα στοιχεία που επιτρέπουν να θέτουμε νέους στόχους, όπως αυτός της εισόδου μας στην αγορά των Super Market & Deli με το νέο μας concept OK! Grocery super market & Deli, το οποίο ήδη εμφανίζει εντυπωσιακή ανάπτυξη στην Βόρεια Ελλάδα. 

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Λανσαρίσματα FMCG σε καιρό πληθωρισμού Για τις σύγχρονες εταιρείες που θέλουν να εξασφαλίσουν την πιστότητα του καταναλωτή, η καινοτομία, όπως εκφράζεται μέσα από τα νέα προϊόντα που δημιουργούν, είναι μονόδρομος. Στη μετα-πανδημική εποχή οι συνήθειες και οι προτιμήσεις των καταναλωτών έχουν αλλάξει. Οι προμηθεύτριες εταιρείες που μπορούν να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες και τις εξελισσόμενες ανάγκες των καταναλωτών, μέσω των νέων προϊόντων τους, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να «συνδεθούν» μαζί τους, να ενισχύσουν το loyalty και να αυξήσουν τις πωλήσεις τους.

Η

πανδημία άλλαξε τις συνήθειές μας μακροπρόθεσμα. Ο περιορισμός των δραστηριοτήτων και των εξόδων μας, για παράδειγμα, και ο εγκλεισμός στο σπίτι, μάς έμαθε να αναζητούμε χρήσιμες εμπειρίες από τις αγορές μας στον δικό μας χώρο. Είναι φανερό ότι επανήλθαμε στην «κανονικότητα» με καταναλωτικές συνήθειες εξελιγμένες έως και αλλαγμένες. Μαγειρεύουμε στο σπίτι και αναζητούμε προϊόντα που μας προσφέρουν εξαιρετικές εμπειρίες. Έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε τις εφαρμογές και να λαμβάνουμε πληροφορίες σχετικά με το πώς θα «δημιουργούμε» μόνοι μας, πώς θα λαμβάνουμε τη μέγιστη ικανοποίηση από τα προϊόντα που αγοράζουμε, πώς θα ενισχύουμε τις εμπειρίες μας και θα ψυχαγωγούμαστε με νέους τρόπους, π.χ. πώς θα ετοιμάσουμε γεύματα σε στυλ εστιατορίου κατά το γνωστό DIY («κάν’ το μόνος σου»).

H ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Έρευνα της Circana για τους Αμερικανούς καταναλωτές (March 2023 Consumer Survey) έδειξε ότι, ενώ κατά το 80% οι ερωτηθέντες έχουν αρχίσει να επισκέπτονται ξανά τα εστιατόρια, έχουν μάθει πλέον ότι τα ράφια των σούπερ μάρκετ προσφέρουν εξίσου καλές εναλλακτικές προτάσεις. Σύμφωνα με την έρευνα “2023 Circana New Product Pacesetters Survey” (σε ελεύθερη μετάφραση «δημοσκόπηση για τα νέα προϊόντα-ηγέτες»), περίπου το 17% των ερωτηθέντων ανέφεραν πως θεωρούν ότι είναι από εκείνους τους καταναλωτές που δοκιμάζουν και χρησιμοποιούν πρώτοι τα νέα προϊόντα, προκειμένου να εντοπίζουν

34 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

τα καλύτερα που έχει να τους προσφέρει η αγορά. Το 20% των καταναλωτών γενικά και το 27% όσων «δοκιμάζουν πρώτοι τα νέα προϊόντα», αναζητούν από αυτά την ποιότητα των φαγητών ενός μενού καλού εστιατορίου. Η γεύση είναι το πρώτο κριτήριο για την αγορά ενός νέου συσκευασμένου τροφίμου σε ποσοστό 89%, ενώ ακολουθεί η τιμή του, σε ποσοστό 80%. Κατά το 72% όσοι «δοκιμάζουν πρώτοι τα νέα προϊόντα» και κατά το 49% των καταναλωτών γενικά θεωρούν ότι βασικό κριτήριο επιλογής των προϊόντων περιποίησης και ομορφιάς είναι το άρωμα. Σε ό,τι αφορά τα είδη οικιακής καθαριότητας, κατά το 79% οι καταναλωτές που «δοκιμάζουν πρώτοι τα προϊόντα» επιλέγουν επίσης με βάση το άρωμα. Συμπληρωματική έρευνα της Circana έδειξε ότι οι αγοραστές ειδών οικιακής καθαριότητας είναι πιστοί στα προϊόντα που είναι ελαφρώς αρωματισμένα. Μία άλλη κατηγορία προϊόντων που παρουσιάζουν μεγάλη ανάπτυξη, μέσω των καινοτομιών που προσφέρουν, είναι τα προϊόντα για τα ζώα συντροφιάς. Οι αγοραστές τους, όπως φαίνεται, είναι πολύ δεκτικοί στις καινοτομίες. Κατά την διάρκεια της πανδημίας πολλοί πολίτες απέκτησαν κατοικίδια, στα οποία είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν καλής ποιότητας, ακριβά προϊόντα. Κατά τo 48% οι ερωτηθέντες σχετικά δήλωσαν πως αγοράζουν νέα προϊόντα της κατηγορίας, ενώ κατά το 23% δήλωσαν ότι ανήκουν σε αυτούς, που «δοκιμάζουν πρώτοι τα νέα προϊόντα». Επιπλέον, οι καταναλωτές έχουν δείξει ότι δεν ενδιαφέρονται μόνο για τα προϊόντα που απλώς επιλέγουν να καταναλώσουν, αλλά και

για τις μεθόδους παραγωγής τους, τις συσκευασίες, τις αξίες των εκάστοτε μαρκών τους και το οικολογικό τους αποτύπωμα. Σε ό,τι αφορά τα προϊόντα οικιακής καθαριότητας, εκείνοι που χρησιμοποιούν πρώτοι τα νέα προϊόντα αναφέρουν σε ποσοστό 34% ότι αναζητούν προϊόντα που έχουν φιλικά στο περιβάλλον συστατικά έναντι 28% στους καταναλωτές γενικώς, καθώς και συσκευασίες φιλικές στο περιβάλλον σε ποσοστό 26% έναντι 20% αντίστοιχα. Η επιθυμία των αγοραστών να καταναλώνουν προϊόντα που είναι σύμφωνα με την φιλοσοφία τους και τις αρχές τους διαπιστώνεται και στην περίπτωση των plant based προϊόντων, όταν λανσάρονται νέα προϊόντα. Ειδικότερα, κατά το 67% δήλωσαν ότι τους ενδιαφέρει πολύ η βιωσιμότητα. Σημειώνουμε ότι περίπου 25 εκατομμύρια άνθρωποι καταναλώνουν συχνά ή και περιστασιακά pland based τρόφιμα και ροφήματα. Μάλιστα, ο ένας στους πέντε αναφέρει ότι θα ήθελε να έχει περισσότερες επιλογές. Σύμφωνα με έρευνα για τους Pacesetters, τα εν λόγω προϊόντα αποφέρουν στις ΗΠΑ πωλήσεις 411 εκατ. δολαρίων.

Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Στην έρευνα της Circana για την Ευρώπη (Race for Resilience: Uncovering Europe’s Innovation Pacesetters) αναλύθηκαν οι απαντήσεις που έδωσαν οι καταναλωτές έξι χωρών, της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ολλανδίας. Στο ερώτημα τι προσέχουν οι καταναλωτές όταν βλέπουν ένα νέο προϊόν στο κατάστημα, κατά το 77% απάντησαν ότι αναζητούν «καινούργια χαρακτηριστικά» στο προϊόν, κατά το 70% «μία καλή σχέση ποιότη-

ΤΗΣ ΝΑΤΑΣΑΣ ΣΙΝΙΩΡΗ

τας/ τιμής» και κατά το 68% προϊόντα «φιλικά στο περιβάλλον». Επίσης, κατά το 73% δήλωσαν ότι προσέχουν εάν το προϊόν ταιριάζει στο lifestyle τους και κατά το 66% κατά πόσο πρόκειται για ένα brand που εμπιστεύονται. Στο ερώτημα τι θα τους έπειθε να δοκιμάσουν ένα νέο προϊόν, κατά το 59% ανέφεραν τη χαμηλότερη τιμή, κατά το 50% τη διαθεσιμότητα, κατά το 37% την έντονη διαφήμιση, κατά το 39% τη δωρεάν δοκιμή, ενώ κατά το 47% τις συστάσεις από την οικογένεια, κατά το 28% τις συστάσεις από τον λιανέμπορο, κατά το 38% εάν πρόκειται για προϊόν μιας τοπικής επιχείρησης και κατά το 47% εάν πρόκειται για προϊόν κάποιας μεγάλης και γνωστής εταιρεία. Σε αντίθεση με όσα πιστεύει ο κόσμος, μόνο κατά το 9% δήλωσαν ότι θα δοκίμαζαν ένα προϊόν, επειδή θα του το πρότεινε ένας influencer ή μια διασημότητα. Οι Ευρωπαίοι πολίτες δήλωσαν ότι για να κάνουν την αγορά, κατά το 90% διαβάζουν τις πληροφορίες που βρίσκονται στις συσκευασίες των προϊόντων, κατά το 84% ότι

διαβάζουν τις αξιολογήσεις των προϊόντων, κατά το 80% ότι προσέχουν την τιμή ή τη σήμανση στο ράφι, κατά το 80% ότι συζητούν σχετικά με την οικογένεια και τους φίλους τους, κατά το 80% ότι εξετάζουν τις προσφορές, κατά το 77% ότι διαβάζουν τις πληροφορίες στο site, κατά το 76% ότι προσέχουν τη διαφήμιση, κατά το 50% ότι λαμβάνουν υπόψιν τις συστάσεις των inf luencers και κατά το 47% ότι τραβά την προσοχή τους ένα ελκυστικό σχέδιο συσκευασίας.

Στην ερώτηση «όταν βρίσκεις ένα καινούργιο προϊόν που σου αρέσει, τι κάνεις;», κατά το 42% οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι θα επαναλάβουν την αγορά, κατά το 48% ότι θα το αναζητήσουν στην επόμενη αγορά τους, κατά το 23% ότι θα αναζητήσουν κι άλλα καινοτόμα προϊόντα σαν κι αυτό, κατά το 39% ότι θα το αναζητήσουν, εάν βρίσκεται σε προσφορά, ενώ κατά το 16% ότι θα το αγοράσουν μόνον εφόσον το βρουν σε προσφορά και κατά το 13% ότι θα το αγο-

Στο ερώτημα τι προσέχουν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές όταν βλέπουν ένα νέο προϊόν στο κατάστημα, κατά το 77% απάντησαν ότι αναζητούν «καινούργια χαρακτηριστικά» στο προϊόν, κατά το 70% «μία καλή σχέση ποιότητας/ τιμής» και κατά το 68% προϊόντα «φιλικά στο περιβάλλον» Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 35

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ράσουν μόνον εφόσον είναι διαθέσιμο. Καθώς οι αξιολογήσεις και οι συστάσεις από άλλους χρήστες παίζουν σημαντικό ρόλο στην εποχή του διαδικτύου και των σόσιαλ μίντια, κατά το 20% οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι θα γράψουν την αξιολόγησή τους στο διαδίκτυο, κατά το 15% ότι θα προσπαθήσουν να επικοινωνήσουν σχετικά και με άλλους καταναλωτές, ενώ κατά το 34% ότι προτίθενται να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες. Σύμφωνα με τους ερευνητές, όταν ένα προϊόν δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του καταναλωτή, τότε κατά το 18% απλώς δεν κάνουν τίποτα, κατά το 64% δεν το ξαναγοράζουν, κατά το 13% του δίνουν μια δεύτερη ευκαιρία, κατά το 11% διαμαρτύρονται απευθείας στην παραγωγό εταιρεία, κατά το 17% ενημερώνουν σχετικά τον λιανέμπορο απ’ όπου το ψώνισαν, κατά το 16% γράφουν την αξιολόγησή τους στο διαδίκτυο, κατά το 15% χάνουν την εμπιστοσύνη τους στην παραγωγό εταιρεία, ενώ κατά το 13% ενημερώνουν την παραγωγό εταιρεία σχετικά με την άποψή τους για το πώς θα μπορούσε να βελτιώσει το προϊόν της. Στο ερώτημα «γιατί λέμε στους άλλους την εμπειρία μας;», κατά το 21% οι Ευρωπαίοι καταναλωτές απαντούν ότι έτσι νιώθουν πιο έξυπνοι, κατά το 24% ότι επειδή οι άλλοι τους εκδηλώνουν την εμπιστοσύνη τους, κατά το 24% ότι θέλουν να έχουν την πρωτιά στην ανακοίνωση της σχετικής είδησης, κατά το 39% ότι το προϊόν τους κινητοποιεί να μιλούν γι’ αυτό, κατά το 37% επειδή υποστηρίζουν τα καλά προϊόντα και κατά το 34% επειδή είναι καλό προϊόν για την κοινότητα.

Τα λανσαρίσματα FMCG εντός του 2023 ανά κατηγορία προϊόντων Κατηγορία προϊόντων Τρόφιμα και ποτά

127

Είδη προσωπικής υγιεινής και περιποίησης

3

Είδη οικιακής χρήσης

3

Άλλα προϊόντα

6

Πηγή: Circana

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Για τη χώρα μας τα στοιχεία που παρουσίασε η Circana (μέχρι τον Ιούλιο του 2023) δείχνουν ότι το 2023 στον τομέα των τροφίμων και ποτών δημιουργήθηκαν 127 νέα προϊόντα, στον τομέα της προσωπικής υγιεινής και περιποίησης μόλις 3, το ίδιο και στον τομέα των προϊόντων οικιακής χρήσης. Στην κατηγορία «άλλα προϊόντα» δημιουργήθηκαν μόνο 6 καινούργια προϊόντα. Είναι προφανές ότι το προβάδισμα της καινοτομίας το έχουν οι εταιρείες των τροφίμων και ποτών. Η δυσμενής συγκυρία του συνδυασμού υψηλών πληθωριστικών τάσεων και της μείωσης του διαθέσιμου καταναλωτικού εισοδήματος είναι αλήθεια πως δεν ευνοεί την εισαγωγή νέων προϊόντων. Επειδή η πραγματική καινοτομία πρέπει να «καλοπληρώνεται», τουλάχιστον μέχρι τη γενίκευση των αντιγραφών της, η εποχή δεν την ευνοεί. Ποιος θέλει να «καίει» τις καλές προϊοντικές ιδέες του, όταν η εν ευθέτω χρόνο εισαγωγή τους στην αγορά, δηλαδή υπό ομαλότερες συνθήκες στη ζήτηση, υπόσχονται πολύ περισσότερα; Στο πλαίσιο αυτό, προτιμώνται μάλλον τα επαναλανσαρίσματα λογικού κόστους, μέσω των οποίων επιδιώκεται κυρίως η συντήρη-

Περίπου το 6% του τζίρου όλης της βιομηχανίας των FMCG στην Ευρώπη προέρχεται από τα λανσαρίσματα. Όμως, στο «top 50» των προμηθευτών το 9% του ετήσιου τζίρου τους προέρχεται από λανσαρίσματα, ενώ στο «top 5» το σχετικό ποσοστό διαμορφώνεται στο 12% 36 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

Αριθμός νέων κωδικών

ση των μεριδίων αγοράς των μαρκών. Αλλά και τούτο δεν συνιστά γενικό κανόνα, αφού κάθε χωριστό προϊόν πέραν των κοινών για όλη την αγορά συνθηκών περιβάλλοντος, το διαμορφώνουν οι ειδικές «ευκαιρίες» που το ωθούν στην επιτυχία. Υπ’ αυτήν την έννοια η επιτυχία ενός καινοτόμου προϊόντος σε εποχή κρίσης κάθε άλλο πρέπει να αποκλειστεί. Εκ μέρους της Circana επισημαίνεται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν καταναλωτές που είναι περισσότερο παραδοσιακοί, όπως για παράδειγμα οι παλιότερες γενιές, που δεν αλλάζουν εύκολα τα προϊόντα που έχουν συνηθίσει, αποφεύγοντας τη δοκιμή καινούργιων. Πάντως, οι νεότερες γενιές δοκιμάζουν πιο εύκολα τα νέα προϊόντα, επηρεαζόμενες έως και πάρα πολύ από τα σόσιαλ μίντια και τις επικρατούσες τάσεις. Είναι οι καινοτόμες εταιρείες πιο πετυχημένες; Ναι, θεωρούνται πιο πετυχημένες. Η ευρωπαϊκή ερευνητική εμπειρία της Circana δείχνει ότι οι καινοτόμες εταιρείες έχουν πράγματι μεγαλύτερες πωλήσεις και τζίρο από τα νέα τους προϊόντα. Είναι χαρακτηριστικό ότι περίπου το 6% του τζίρου όλης της βιομηχανίας των FMCG στην Ευρώπη προέρχεται από τα λανσαρίσματα. Όμως, στο «top 50» των προμηθευτών το 9% του ετήσιου τζίρου τους προέρχεται από λανσαρίσματα, ενώ στο «top 5» το σχετικό ποσοστό διαμορφώνεται στο 12%. Επιπλέον, όπως διαπιστώνεται, όσα περισσότερα λανσαρίσματα κάνει μια εταιρεία, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να λανσάρει «προϊόντα αστέρια». Εάν η εταιρεία αφουγκραστεί μια τάση, έχει περισσότερες πιθανότητες να πετύχει και στην πορεία θα βγει κερδισμένη, συστήνουν οι ερευνητές. 

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΠΩΝΥΜΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Η πληθωριστική πίεση, οι προωθήσεις και η κρίση του loyalty Στις αρχές του 2024 εξακολουθεί να διατηρείται ψηλά στην επικαιρότητα το θέμα της ακρίβειας και των ανατιμήσεων. Για την ώρα δεν είναι ακόμα ορατό το τέλος των σχετικών πιέσεων, κάτι που δημιουργεί την ανάγκη προσαρμογής καταναλωτών και επιχειρήσεων στην (ακόμα μια φορά) νέα κατάσταση. Το ερώτημα που αυθόρμητα προκύπτει είναι πώς έχουν αλλάξει οι απόψεις των καταναλωτών αναφορικά με τα ταχυκίνητα προϊόντα και την επιλογή τους υπό την πίεση της αύξησης του κόστους τους.

O

ι πρόσφατες έρευνες του ΙΕΛΚΑ προσφέρουν σημαντικές ενδείξεις σχετικά με το πώς ψωνίζουν σήμερα οι καταναλωτές και τη σημασία που δίνουν στις επωνυμίες των προϊόντων.

ΓΙΓΆΝΤΩΣΕ Η ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΙΚΉΣ ΔΑΠΆΝΗΣ

Καταρχάς, όπως φαίνεται στο σχήμα 1, σήμερα οι καταναλωτές αγοράζουν προϊόντα, δίνοντας πολύ μεγαλύτερη έμφαση στο κριτήριο της τιμής. Στο σχήμα φαίνεται ότι το 69% των καταναλωτών σήμερα επιλέγει προϊόντα με βάση τη χρηματική δαπάνη, ενώ όλα τα υπόλοιπα κριτήρια συγκεντρώνουν αθροιστικά μόλις 31 ποσοστιαίες μονάδες. Πρόκειται για πρωτοφανή αλλαγή, η οποία ουδέποτε έχει ανιχνευτεί στο πλαίσιο αυτής της έρευνας. Ενδεικτικά, μόλις προ τριετίας τα κριτήρια «χρηματικής δαπάνης» και «ποιότητας» ήταν ισοδύναμα, με την «ποιότητα» συχνά να προηγείται στο μυαλό των καταναλωτών και τη «χρηματική δαπάνη» να καταλαμβάνει περίπου το 30% της σημασίας των καταναλωτών έναντι 70% της σημασίας αθροιστικά των υπόλοιπων κριτηρίων αγοράς προϊόντος. Τους τελευταίους μήνες του 2023 υπήρξε μια κάποια διόρθωση, αλλά η διαφορά παραμένει ακόμα χαώδης. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι καταναλωτές δεν δίνουν σημασία στα υπόλοιπα κριτήρια, που σχετίζονται με την επιλογή καθενός προϊόντος, αλλά ότι συγκριτικά με την τιμή, τα υπόλοιπα κριτήρια έχουν χάσει τη δύναμη τους, ότι η σύγκριση στο ράφι γίνεται όλο και περισσότερο με οικονομικούς όρους και ότι ο

38 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

καταναλωτής πλέον διατίθεται να «νερώνει το κρασί του» στις επιλογές προϊόντων, προκειμένου να εξοικονομεί χρήματα (Διάγραμμα 1).

ΠΡΟΩΘΗΤΙΚΈΣ ΕΝΈΡΓΕΙΕΣ

Στο ίδιο πλαίσιο, ένα δεύτερο ερώτημα σχετίζεται με τη σημασία των προωθητικών ενεργειών. Στην προηγούμενη κρίση το εργαλείο των προωθητικών ενεργειών αποδείχθηκε εντυπωσιακά χρήσιμο και με πρακτικά αποτελέσματα. Άλλωστε μέχρι σήμερα το ποσοστό των προϊόντων που πωλούνται υπό την ομπρέλα κάποιας προωθητικής ενέργειας, εξακολουθεί να βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό κοντά στο 50%. Στη συγκυρία σήμερα το έδαφος είναι πρόσφορο να συμβεί το ίδιο και σε ένα βαθμό συμβαίνει. Πρακτικά η αξιοποίηση εκ μέρους των καταναλωτών της εξοικονόμησης δαπανών μέσω των «έξυπνων» αγορών είναι ικανή αντι-

σταθμίσει σε σημαντικό βαθμό την απώλεια διαθέσιμου εισοδήματος εξαιτίας των ανατιμήσεων. Όπως φαίνεται στο σχήμα 2, σύμφωνα με την έρευνα καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ, σήμερα η μέση εξοικονόμηση αυτού του είδους φτάνει περίπου στο 13% της συνολικής καταναλωτικής δαπάνης. Το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα υψηλό, αναδεικνύοντας τις δυνατότητες των προωθητικών ενεργειών να ανακουφίζουν το αγοραστικό κοινό, προσφέροντάς του διέξοδο αντιμετώπισης των δυσκολιών (Διάγραμμα 2). Οι μετρήσεις γενικά δείχνουν ότι οι καταναλωτές κυνηγούν έντονα τις προσφορές, ότι σε ένα βαθμό τις θεωρούν δεδομένες και ότι σε ένα μεγάλο ποσοστό τις προτιμούν ως εργαλείο μείωσης του κόστους έναντι των «χαμηλότερων τιμών», χωρίς όμως η εν λόγω προτίμηση να είναι καθολική. Πάντως, τόσο οι ανατιμήσεις όσο και η ένταση των προωθη-

Διάγραμμα 1: Αυτή τη στιγμή ποιος είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας επιλογής όταν ψωνίζετε τρόφιμα; (επιλέξτε μόνο ένα) 62% 52%

65%

69%

66%

59%

39% 37% 34% 31% 31% 28% 29% 29% 28% 27% 28% 26% 24% 24% 23% 25% 20% 18% 20% 17% 17% 17% 16% 14% 15% 16% 13% 13% 12% 11% 10% 8% 9% 6% 7% 6% 7% 5% 7% 4% 7% 3% 3% 4%

TOY ΛΕΥΤΕΡΗ ΚΙΟΣΕ

Η εμπειρία δείχνει ότι η επάνοδος σε υψηλότερα επίπεδα πιστότητας στις μάρκες είναι πιο δύσκολη από την πτώση. Ο στόχος πρέπει να είναι πάντα η παροχή αξίας στον καταναλωτή και ζητούμενο το να υλοποιούνται πιο μετρήσιμης αποδοτικότητας προωθητικές ενέργειες

Διάγραμμα 2: Μέση εξοικονόμηση από προσφορές και εκπτώσεις στα σουπερμάρκετ

Διάγραμμα 3: Μέση εξοικονόμηση από προσφορές και εκπτώσεις στα σουπερμάρκετ

τικών ενεργειών χτυπούν απευθείας ένα από τα θεμέλια της ανάπτυξης των ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων του σούπερ μάρκετ, την αφοσίωση στην επωνυμία.

ΤΟ LOYALTY ΔΟΚΙΜΆΖΕΤΑΙ

Όπως και στη δημοσιονομική κρίση που προηγήθηκε, η αφοσίωση στην επωνυμία ή αλλιώς το loyalty δέχεται ένα σημαντικό χτύπημα. Στο σχήμα 3 καταγράφεται το ποσοστό του κοινού που δεν διατίθεται να αλλάξει επωνυμία-μάρκα προϊόντος. Η τελευταία μέτρηση στα τέλη του 2022 είχε δείξει ένα πολύ σημαντικό πλήγμα στην αφοσίωση των καταναλωτών στις μάρκες. Μετά από μία σειρά αυξήσεων το ποσοστό loyalty είχε φτάσει το 2021, μετά την κρίση στη δημόσια υγεία, στο 42%. Μέσα σε ένα χρόνο, λοιπόν, το ποσοστό αυτό έπεσε στο μισό, στην τιμή που είχε το 2016. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση που έχει καταγραφεί στο πλαίσιο αυτής την έρευνας του ΙΕΛΚΑ και η οποία δείχνει την ένταση της σχετικής αλλαγής συμπεριφοράς του καταναλωτή το 2022. Η τελευταία μέτρηση που έγινε το 2023 δείχνει ότι δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά η εικόνα (Διάγραμμα 3). Η κατάσταση σίγουρα είναι αναστρέψιμη, αλλά η εμπειρία έχει δείξει ότι η επάνοδος σε υψηλότερα επίπεδα πιστότητας είναι

πιο δύσκολη από την πτώση. Η ουσία είναι ότι στόχος πρέπει να είναι πάντα η παροχή αξίας στον καταναλωτή, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με πολλούς τρόπους, και ζητούμενο είναι να υλοποιούνται πιο μετρήσιμης αποδοτικότητας ενέργειες, ενταγμένες σε ένα σαφές στρατηγικό πλαίσιο.

ΠΏΣ ΑΝΤΙΔΡΟΎΝ ΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΆ ΣΤΗΝ ΠΊΕΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΎ

Άλλη πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ αναφορικά με την καταναλωτική συμπεριφορά υπό την πίεση της ακρίβειας έδειξε ότι κατά το 76% οι καταναλωτές έχουν ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης, όπως το φαγητό εκτός σπιτιού, οι διακοπές, τα ταξίδια κ.ά., κατά το 48% έχουν αγοράσει προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας,

όπως επίσης έχουν αλλάξει επιλογή επωνυμίας προϊόντος, κατά το 19% έχουν αγοράσει μικρότερη συσκευασία προϊόντος, κατά το 52% έχουν αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο, κατά το 55% έχουν μειώσει συνολικά τις αγορές τροφίμων και ειδών παντοπωλείου, κατά το 16% έχουν αλλάξει κατάστημα από το συνηθισμένο, κατά το 28% έχουν χρησιμοποιήσει χρήματα των αποταμιεύσεών τους, προκειμένου να καλύψουν τις αγορές τους, κατά το 28% έχουν αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή δηλώνουν αδυναμία αποπληρωμής των υποχρεώσεών τους και κατά το 15% έχουν αυξήσει τον χρόνο εργασίας τους, προκειμένου να αυξήσουν το εισόδημά τους. Μόλις κατά το 4% οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι δεν έχουν λάβει κανένα απολύτως μέτρο για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων. 

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 39

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Παρουσίαση ΒΊΚΟΣ PINK GRAPEFRUIT

Το success story έχει χρώμα «ροζ» Ένα από τα πλέον επιτυχημένα λανσαρίσματα του 2022 στην κατηγορία των τροφίμων και ποτών αποτέλεσε η τηλεοπτική καμπάνια της Ηπειρωτικής Βιομηχανίας Εμφιαλώσεων Α.Ε. για το Βίκος Pink Grapefruit με φυσικό μεταλλικό νερό, καθώς μέσα σε λίγους μήνες από την επίσημη προβολή, η κατανάλωση του σχεδόν διπλασιάστηκε, κάνοντας την αγορά να μιλά για το Pink Phenomenon και την εταιρεία να δικαιώνεται για την εμπορική της πολιτική.

H

Ηπειρωτικ ή Βιομηχανία Εμφιαλώσεων Α.Ε. εισήλθε στην κατηγορία του Pink Grapefruit το 2ο τρίμηνο 2022, όταν η κατανάλωση στο σύνολο της αγοράς αντιστοιχούσε σε 4,061.401* λίτρα. Η καμπάνια «βγήκε στον αέρα» το Μάιο του 2023 κι «έτρεξε» 360ο από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και το διαδίκτυο, μέχρι τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο και τα social media, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην ξέφρενη πορεία των πωλήσεων, καθώς κατάφερε να επικοινωνήσει τη μοναδικότητα του Βίκος Pink Grapefruit και την υπεροχή του σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Το μήνυμα ότι το Βίκος Pink Grapefruit είναι το φυσικό μεταλλικό αναψυκτικό που αφυπνίζει τη γιορτινή μας διάθεση όλο το χρόνο και απογειώνει τις αισθήσεις μας ανεξαρτήτως εποχής, ήταν ευδιάκριτο στην καμπάνια, τόσο μέσα από την εικόνα όσο και από τη μουσική που τη συνοδεύει. Η είσοδος του Βίκος Pink Grapefruit άλλαξε τα δεδομένα της αγοράς, σηματοδοτώντας την αύξηση της συνολικής κατανάλωσης, αλλά και την εκτόξευση των μεριδίων. Μέχρι σήμερα, η πορεία είναι εντυπωσιακή. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία το προϊόν αναπτύσσεται με 102,9%* και το μερίδιο του έχει φτάσει στο 21.4%* Όπως τονίζει ο διευθυντής πωλήσεων και marketing κ. Κωνσταντίνος Σεπετάς: «Η

επιτυχία που γνώρισε το Pink Grapefruit, αναλογικά με τον χρόνο πρώτης προβολής της τηλεοπτικής καμπάνιας είναι από μόνη της ένα παράδειγμα της δύναμης των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας κι ένα πετυχημένο success story. Μέσα από τη διαφημιστική προβολή θέλαμε να παροτρύνουμε τους καταναλωτές να γνωρίσουν το Βίκος Pink Grapefruit, το νεότερο και πιο παιχνιδιάρικο μέλος της μεγάλης οικογένειας φυσικών μεταλλικών αναψυκτικών Βίκος και το καταφέραμε με επιτυχία, όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία της κατηγορίας. Το Pink Grapefruit με την υπογραφή και την ποιότητα Βίκος, πρωταγωνιστεί σε κάθε αγορά και σε κάθε περίσταση, κάνοντας το «ροζ» συνώνυμο της απόλαυσης». Στόχος ήταν να δημιουργήσουμε μία ξεχωριστή καμπάνια επικοινωνίας που θα είναι αδιαμφισβήτητα για

το «Βίκος Pink Grapefruit» και για κανένα άλλο Pink Grapefruit. Το Pink Grapefruit της Βίκος Α.Ε. δεν θέλει να σε αναβαθμίσει σε κάτι παραπάνω, σε κάτι διαφορετικό. Απλά σου βγάζει προς τα έξω τη γιορτινή και χαρούμενη διάθεση που ήδη έχεις. Το Βίκος Pink Grapefruit, το πιο ανατρεπτικό αναψυκτικό της μεγάλης οικογένειας των φυσικών μεταλλικών αναψυκτικών Βίκος ήρθε για να κάνει τη διαφορά. Η μοναδική του γεύση είναι πηγή δροσιάς κι απόλαυσης, αλλά και πρόσκληση σε ένα ταξίδι αισθήσεων. Σήμερα, το Βίκος Pink Grapefruit, εξακολουθεί να ενθουσιάζει τους καταναλωτές με την ιδιαίτερη γεύση, το πλούσιο άρωμα και την ευφάνταστη συσκευασία του, διαγράφοντας μία εντυπωσιακή ανοδική πορεία. 

*NielsenIQ Market Track YTD ΝOV. 2023 Supermarkets + Convenience & Kiosks & Discounters (Pink Grapefruit Flavor only) 40 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Παρουσίαση ΠΑΠΟΥ ΤΣΑΝΗΣ K ARAVAKI HAIRCARE

Ολοκληρωμένη σειρά περιποίησης μαλλιών Γεμάτη αναμνήσεις αγκυροβολημένες στην ελληνική κληρονομιά, η νέα ολοκληρωμένη σειρά περιποίησης για τα μαλλιά με φυσικά συστατικά, ανακυκλώσιμες συσκευασίες και παντοτινή φροντίδα από το KARAVAKI είναι εμπλουτισμένη με βιολογικά, ελληνικά εκχυλίσματα και απαλές συνθέσεις και αφήνει τα μαλλιά υγιή, ενυδατωμένα και γεμάτα ζωντάνια, ενώ παράλληλα, εκφράζει απόλυτα τη δέσμευση της Παπουτσάνης για φυσική και περιβαλλοντικά υπεύθυνη παραγωγή, συνδυάζοντας τη δημιουργία νέων κατηγοριών, τις καινοτόμες συνθέσεις και το θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

T

ο KARAVAKI, ένα από τα πιο εμβληματικά και αγαπημένα brands της εταιρείας Παπουτσάνης, με περισσότερα από 70 χρόνια ιστορίας στην ελληνική αγορά, ανανεώθηκε και επανασυστήθηκε στο κοινό, παρουσιάζοντας μια νέα ολοκληρωμένη σειρά περιποίησης μαλλιών με βιολογικά ελληνικά εκχυλίσματα, 100% ανακυκλώσιμες συσκευασίες και οικολογικό πρόσημο, για μαλλιά λαμπερά, γεμάτα υγεία. Η σειρά KARAVAKI Haircare περιλαμβάνει προϊόντα για κάθε τύπο και διαφορετικές ανάγκες μαλλιών με επιλογές από τους θησαυρούς της φύσης όπως το έλαιο macadamia και το εκχύλισμα από ελληνικό βασιλικό πολτό, σαφράν ή ρόδι. Η νέα σειρά Εντατική Φροντίδα & Επανόρθωση -σαμπουάν και μάσκα μαλλιών- περιποιείται καθημερινά τα ταλαιπωρημένα και αφυδατωμένα μαλλιά και είναι εμπλουτισμένη με ενεργή φυτική κερατίνη, έλαιο macadamia, που βοηθάει στην επανόρθωση της τρίχας και εκχύλισμα από ελληνικό βασιλικό πολτό, το οποίο συμβάλλει θετικά στην φροντίδα και ελαστικότητα των μαλλιών, προωθώντας την υγιή τους ανάπτυξη. Η νέα σειρά Θρέψη & Ενυδάτωση -σαμπουάν, 2σε1 κρέμα/μάσκα μαλλιών και leave-in conditioner- αφήνει τα μαλλιά μεταξένια απαλά, ευκολοχτένιστα και γεμάτα ζωντάνια. Εμπλουτισμένη με υαλουρονικό οξύ, αποκαθιστά τα επίπεδα υγρασίας στο εσωτερικό της τρίχας, ενώ το βιολογικό εκχύλισμα από ελληνικά ρόδια και μέλι θρέφει την ίνα της τρίχας, χαρίζοντας μεταξένια όψη.

42 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

Η νέα σειρά Λάμψη & Ζωντάνια -σαμπουάν και conditioner- με απαλή, περιποιητική σύνθεση είναι εμπλουτισμένη με ενεργή φυτική κερατίνη, ενδυναμώνει τη φυσική προστατευτική στρώση της τρίχας, ενώ το εκχύλισμα από ελληνικό σαφράν και μανταρίνια χαρίζει υπέροχη λάμψη στα μαλλιά, τα αναζωογονεί και τα ενδυναμώνει. Το νέο σαμπουάν Τόνωση & Ενδυνάμωση δυναμώνει και χαρίζει όγκο στα μαλλιά χάρη στην ειδική του σύνθεση που είναι εμπλουτισμένη με βιοτίνη και γλυκογόνο, συστατικά που βελτιώνουν την πυκνότητα και ζωντάνια των μαλλιών, ενώ το εκχύλισμα από ελληνικό ευκάλυπτο συμβάλλει στη βελτίωση της δομής και ανάπτυξης των μαλλιών. Την ολοκληρωμένη σειρά περιποίησης μαλλιών συμπληρώνει το ειδικά σχεδιασμένο σαμπουάν KARAVAKI για ρύθμιση της Λι-

παρότητας & Detox, με βιολογικό εκχύλισμα από ελληνικά σταφύλια, φασκόμηλο και ενεργό σύμπλεγμα pirolamine το οποίο καθαρίζει σε βάθος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συσκευασίες είναι 100% ανακυκλώσιμες, με πρακτική αντλία και για πρώτη φορά συνοδεύονται από πλήρως ανακυκλώσιμα ανταλλακτικά σακουλάκια «monogreen». Τα καινοτόμα αυτά ανταλλακτικά σακουλάκια, με 70% λιγότερο πλαστικό, είναι φτιαγμένα από ένα μόνο υλικό, διευκολύνοντας την ανακύκλωσή τους. Το σημαντικό αυτό λανσάρισμα για το ιστορικό brand KARAVAKI υποστηρίχθηκε δυναμικά με εκτεταμένη 360° καμπάνια επικοινωνίας στην τηλεόραση, τα έντυπα και τα online Μέσα, σε συνδυασμό με μοναδικές προσφορές, προωθητικές ενέργειες στα καταστήματα, καθώς και ενέργειες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. 

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Παρουσίαση «360° PL ANT BA SED M E AL» ΜΠΆΡΜΠΑ Σ ΤΆΘΗΣ

Ολοκληρωμένα φυτικά γεύματα από πρωτεΐνη αρακά Η ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ θέτει αδιάκοπα νέους στόχους ανάπτυξης και δημιουργίας νέων προϊόντων, καθώς και εξέλιξης ή τροποποίησης των υπαρχόντων, με γνώμονα τις σύγχρονες ανάγκες των Ελλήνων καταναλωτών. Η δημιουργία και απήχηση της νέας προϊοντικής σειράς «360° Plant Based Meal», έρχεται να επιβεβαιώσει τον διαρκή εκσυγχρονισμό της εταιρείας και των προϊόντων της, σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, θέτοντας στρατηγικά στο επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Η

ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ τον Δεκέμβριο του 2022 έδωσε την ευκαιρία στο κοινό να εκτεθεί για πρώτη φορά σε μία ολοκληρωμένη πρόταση νόστιμου και πλήρους Plant based γεύματος! Τα 360° Plant Based meal αποτελούν μία ιδιαίτερα ξεχωριστή προϊοντική σειρά, μοναδική στο είδος της, που αποτελείται από 6 πρωτότυπα Plant based ολοκληρωμένα γεύματα. Τα πρώτα 4 προϊόντα της σειράς που λανσαρίστηκαν είναι τα Φυτικά κεφτεδάκια με πατάτες κλασικές, τα Φυτικά κεφτεδάκια με πατάτες χωριάτικες Νάξου, τα Φυτικά κεφτεδάκια με γλυκοπατάτες και τα Φυτικά κεφτεδάκια με ρύζι και λαχανικά. Eίναι έτοιμα σε μόλις 10’-15’ στον φούρνο, το τηγάνι ή το air fryer, και προσφέρουν μια ιδανική πρόταση πλήρους γεύματος, πλούσιου σε πρωτεΐνη, χωρίς γλουτένη. Σε 5 μήνες από το αρχικό λανσάρισμα, η προϊόντική σειρά μεγάλωσε, δίνοντας επιπλέον επιλογές γευμάτων στους καταναλωτές, με την προσθήκη 2 νέων συνδυασμών Ζυμαρικών με φυτικό κιμά από πρωτεΐνη αρακά: Σκιουφιχτά ζυμαρικά με φυτικό κιμά και λαχανικά και Βίδες ολικής με φυτικό κιμά και λαχανικά.

Eίναι έτοιμοι σε 10’ σε αντικολλητικό σκεύος, περιέχουν εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη (23g). Όλα τα προϊόντα της σειράς απευθύνονται σε vegan, vegetarian και flexitarian καταναλωτικό κοινό, αλλά και σε όλους τους καταναλωτές, καθώς τόσο η ποικιλία, όσο και η γεύση των 44 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

προϊόντων της σειράς είναι μοναδική και εκπλήσσει θετικά όποιον τα επιλέξει! Το υλικό των συσκευασιών που χρησιμοποιείται για την παραγωγή των προϊόντων της σειράς είναι ένα πρωτοποριακό και καινοτόμο επίτευγμα στην κατηγορία των καταψυγμένων προϊόντων για την ελληνική αγορά, καθώς είναι πλήρως ανακυκλώσιμο, ενώ παράλληλα διατηρεί αναλλοίωτο και προστατεύει πλήρως το περιεχόμενο, ώστε ο καταναλωτής να απολαμβάνει ένα πλήρες γεύμα, με την εγγύηση ασφάλειας και ποιότητας ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ. Το λανσάρισμα της νέας προϊοντικής σειράς υποστηρίχθηκε με above the line επικοινωνία σε ψηφιακά και έντυπα μέσα. Συγχρόνως, σε bellow the line περιβάλλον, μέσω προωθήσεων, με γευστικές δοκιμές εντός όλων

των μεγάλων καταστημάτων σούπερ μάρκετ, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, οι καταναλωτές είχαν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν, να ενημερωθούν και να αγοράσουν τα προϊόντα της σειράς, επωφελούμενοι των προωθητικών προσφορών. Οι καταναλωτές που εκτέθηκαν για πρώτη φορά στα προϊόντα της σειράς 360 Plant based meal ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ, δήλωσαν τη θετική έκπληξή τους, τόσο από το γευστικό αποτέλεσμα, όσο και από το γεγονός ότι δεν ήταν δυνατό να διακρίνουν εύκολα τη διαφορά συγκριτικά με αντίστοιχα τρόφιμα ζωικής πρωτεΐνης. Επίσης, όσοι δοκίμασαν και ήταν ήδη γνώστες και καταναλωτές Plant Based προϊόντων, αναγνώρισαν τόσο την ποιότητα και τη γεύση, έναντι των ανταγωνιστικών προϊόντων, όσο και την ευκολία χρήσης και χρόνου προετοιμασίας ολοκληρωμένων γευμάτων. που τους παρέχει η σειρά «360° Plant Based Meal». 

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Παρουσίαση PIZZA ΧΡΥΣΉ ΖΎΜΗ

Νέα Pizza με ζύμη ψημένη στην πέτρα! Η Χρυσή Ζύμη δεν σταματά να καινοτομεί και να δημιουργεί γευστικά και ποιοτικά προϊόντα, ανταποκρινόμενη στον σύγχρονο τρόπο ζωής και διατροφικές τάσεις. Η Pizza της Χρυσής Ζύμης είναι ένα καινοτόμο προϊόν που κέρδισε άμεσα την προτίμηση και την αγάπη του καταναλωτικού κοινού!

Η

Χρυσή Ζύμη, εδώ και 30 χρόνια, δημιουργεί γευστικές προτάσεις που συνδυάζουν με μοναδικό τρόπο την καινοτομία & την παράδοση. Μέσα από αδιάκοπη έρευνα για πρωτοποριακές λαχταριστές γεύσεις, η Χρυσή Ζύμη λάνσαρε τον Μάιο του 2023 τη νέα Pizza σε 4 μοναδικές γεύσεις: Margherita, Special, Barbeque & Χωριάτικη, καθεμιά χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη γεύση και τα εκλεκτά υλικά της! Η νέα Pizza Χρυσή Ζύμη ξεχωρίζει για την αφράτη ζύμη, με προζύμι φυσικής ωρίμανσης 24 ωρών, η οποία είναι ζυμωμένη με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και ψημένη σε πέτρα με τον αυθεντικό τρόπο. Η πρωτοποριακή παραγωγική διαδικασία υψηλών προδιαγραφών και ο καινοτόμος τρόπος ψησίματος μέσα σε πετρόφουρνο δημιουργεί ένα ζυμάρι αφράτο και μαστιχωτό εσωτερικά και ταυτόχρονα τραγανό εξωτερικά, με ασύγκριτες κριτσανιστές κυψέλες γύρω στο στεφάνι. Η ζύμη ψημένη στην πέτρα γίνεται ακόμη πιο ζουμερή και αφράτη από τη μυρωδάτη σάλτσα από φρέσκια τομάτα με βασιλικό και θυμάρι και τα εκλεκτά υλικά εξαιρετικής ποιότητας.

46 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

Η καμπάνια «Τέλεια Pizza, εδώ και Τώρα»! αποτυπώνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Pizza Χρυσή Ζύμη και της πληθώρα περιστάσεων χρήσης του προϊόντος, αναδεικνύοντας την ως η απόλυτη εμπειρία σε κάθε μπουκιά! Η καμπάνια έδωσε έμφαση σε άτομα κάθε ηλικιακής κατηγορίας που αναζητούν το comfort food και την απόλαυση που αυτό προσφέρει! Η ιδέα πίσω από το concept της καμπάνιας βασίστηκε στο καταναλωτικό insight της ανυπομονησίας και της λαχτάρας για ένα απολαυστικό comfort food. Στόχος της καμπάνιας ήταν η ανάδειξη της αυθεντικής artisanal ιταλικής γεύσης της Pizza Χρυσή Ζύμη, η οποία είναι ψημένη στην πέτρα, ως ένα comfort food διαθέσιμο ζεστό ζεστό, ακριβώς τη στιγμή που ο καταναλωτής το ονειρεύεται, χωρίς καμία καθυστέρηση από το delivery. Στην καμπάνια πραγματοποιήθηκε συνδυασμός των μέσων επικοινωνίας και κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών το επικοινωνιακό πλάνο στηρίχθηκε μέσα από μια ξεχωριστή ραδιοφωνική καμπάνια, outdoor και cinema, ενώ το φθινόπωρο επικοινωνήθηκε μέσα από τηλεοπτική προβολή σε

κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας. Παράλληλα, αναπτύχθηκε online καμπάνια σε διάφορες πλατφόρμες προβολής, social media και αγαπημένα περιοδικά & sites. Μια σημαντική καινοτόμα πρωτοβουλία παρουσίασε η Χρυσή Ζύμη στο λανσάρισμα της καμπάνιας «Τέλεια Pizza Εδώ και Τώρα!» καθώς επέλεξε την πλέον δημοφιλή social πλατφόρμα, το Tik Tok! Δημιουργήθηκε custom περιεχόμενο από 8 επιλεγμένους, γεννημένους από την πλατφόρμα TikTokers. Ανακαλύψτε την Pizza σε 4 λαχταριστές γεύσεις: • Pizza Margherita με γνήσια εκλεκτή αγελαδινή μοτσαρέλα και μυρωδάτη σάλτσα τομάτας με αρωματικό βασιλικό & θυμάρι.

• Pizza Special με καπνιστό μπέικον, γκούντα, ζαμπόν, πεπερόνι, πιπεριά & πικάντικη σάλτσα τομάτας με τσίλι. Pizza Special και σε ατομικό μέγεθος !

• P izza Barbeque με καπνιστό μπέικον και μοναδική σάλτσα barbeque με κάρδαμο και κύμινο.

• P izza Χωριάτικη με πικάντικη φέτα Π.Ο.Π., καπνιστό τυρί Μετσόβου, μυρωδάτη σάλτσα με βασιλικό, ελιά και άλλα υλικά της ελληνικής παραδοσιακής διατροφής. 

ΝΈ Α ΣΕΙΡΆ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ E VERYDAY INTIM C ARE

Εξειδικευμένη φροντίδα για την ευαίσθητη περιοχή Η περιποίηση της ευαίσθητης περιοχής χρειάζεται εξειδικευμένη φροντίδα. Απαιτεί ολοκληρωμένες λύσεις που προσφέρουν ΚΑΙ υγιεινή περιποίηση ΚΑΙ μοναδική αίσθηση φρεσκάδας που διαρκεί! Γι’ αυτό, εδώ και χρόνια, η EveryDay έχει εντάξει στην γκάμα της εξειδικευμένα προϊόντα καθημερινού καθαρισμού της ευαίσθητης περιοχής. Παρακολουθώντας, λοιπόν, πώς εξελίσσονται οι ανάγκες των καταναλωτριών, η EveryDay επανασχεδίασε την γκάμα προϊόντων Intim Care, προσφέροντας έτσι καινοτομία και extra αναβαθμισμένη φροντίδα.

O

ι καταναλώτριες σήμερα είναι δυναμικές και δραστήριες. Γι’ αυτό, αναζητούν εξειδικευμένα προϊόντα, που προσφέρουν αποτελεσματικό καθαρισμό, σέβονται το pH της ευαίσθητης περιοχής (pH friendly), χαρίζουν μοναδική αίσθηση καθαριότητας και φρεσκάδας, ενώ ανταποκρίνονται στις εξατομικευμένες ανάγκες τους. Σε αυτό το insight βασίστηκε ο σχεδιασμός της νέας σειράς προϊόντων καθημερινού καθαρισμού της ευαίσθητης περιοχής της EveryDay! Όμως δεν σταμάτησε εκεί, αφού η κατηγοριοποίηση των νέων προϊόντων δεν έγινε με βάση μεμονωμένα benefits, αλλά με βάση ηλικιακά κριτήρια (20-30, 30-40, 40+ ετών). Έτσι, η νέα γκάμα προϊόντων καθημερινού καθαρισμού της EveryDay διαθέτει τόσους κωδικούς όσοι απαιτούνται για να καλύψουν ομαδοποιημένα μεν, αλλά επαρκώς εξειδικευμένα τις ανάγκες φροντίδας των καταναλωτριών. Ειδικότερα, η νέα γκάμα αποτελείται από: • Ανανεωμένο υγρό καθαρισμού EveryDay Fresh Care: Εμπλουτισμένο με αποσμητικό και δροσιστικό παράγοντα, καθώς και γαλακτικό οξύ. Προσφέρει προστασία από οσμές για έως 12 ώρες (οσφρητική δοκιμή in-vivo), φρεσκάδα και δροσιά. Ειδικά σχεδιασμένο για δραστήριες γυναίκες που είναι συνέχεια on-the-go και χρειάζονται αποτελεσματική προστασία από δυσάρεστες οσμές.

• Νέο υγρό καθαρισμού EveryDay Chamοmile Care: Εμπλουτισμένο με εκχύλισμα χαμομηλιού, πρεβιοτικό και γαλακτικό οξύ. Προσφέρει προστασία και μοναδική αίσθηση φρεσκά-

δας. Ειδικά σχεδιασμένο για γυναίκες που έχουν ανάγκη από έναν πιο απαλό και φυσικό καθημερινό καθαρισμό.

• Α νανεωμένα υγρά μαντήλια καθαρισμού EveryDay Chamomile Care: Ιδιαίτερα απαλά μαντήλια χωρίς πλαστικό, εμπλουτισμένα με εκχύλισμα χαμομηλιού, πρεβιοτικό και γαλακτικό οξύ. Προσφέρουν προστασία και μοναδική αίσθηση φρεσκάδας. Ειδικά σχεδιασμένα για γυναίκες που έχουν ανάγκη από έναν πιο απαλό και φυσικό καθημερινό καθαρισμό, εντός και εκτός σπιτιού!

• Νέο υγρό καθαρισμού EveryDay Intensive Care: Εμπλουτισμένο με υαλουρονικό οξύ, έλαιο jojoba και γαλακτικό οξύ. Προσφέρει εντατική φροντίδα και συμβάλλει στην προστασία της ευαίσθητης περιοχής από ερεθισμούς, ενοχλήσεις και ξηρότητα. Ειδικά σχεδιασμένο για γυναίκες που έχουν ανάγκη από εντατική ενυδάτωση και προστασία από ξηρότητα (π.χ. κατά την εμμηνόπαυση).

Με το νέο αυτό λανσάρισμα η μάρκα EveryDay εισήγαγε μία σειρά από οφέλη: ■ Εξειδικευμένα προϊόντα με αναβαθμισμένο σχεδιασμό και σαφή διαφοροποίηση.

■ Συνθέσεις πλούσιες σε φυσικά συστατικά (γαλακτικό οξύ, εκχύλισμα χαμομηλιού, έλαιο jojoba, υαλουρονικό οξύ) που προσφέρουν φυσική προστασία και φροντίδα.

■ Premium συσκευασία με αντλία για ευκολία στη χρήση, έλεγχο της ποσότητας ανά χρήση και καλύτερη υγιεινή του προϊόντος.

■ Βελτιωμένη προστασία στην ίδια προσιτή τιμή/lt.

■ Με το κύρος και την υπογραφή της EveryDay, της Νο1 μάρκας στη γυναικεία υγιεινή. Η νέα σειρά καλύπτει αποτελεσματικά 3 διαφορετικές φάσεις ζωής της γυναίκας και αντίστοιχα 3 βασικούς πυλώνες περιποίησης, προσφέροντας εξειδικευμένη φροντίδα…

EveryDay! 

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 47

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Παρουσίαση BABYLINO SENSITIVE

Πιο sensitive προστασία από ποτέ! Οι νέες πάνες Babylino Sensitive ήρθαν να αναβαθμίσουν τη φροντίδα του μωρού προσφέροντας ασύγκριτη προστασία από διαρροές και αποδεδειγμένη φιλικότητα για ολοκληρωμένη sensitive προστασία… σε μια μόνο πάνα.

O

ι πάνες Babylino Sensitive εδώ και χρόνια έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη και τις καρδιές των γονιών, προσφέροντας προϊόντα άριστης ποιότητας, πιστοποιημένης φιλικότητας και ασύγκριτης απορροφητικότητας. Τώρα, οι νέες ανοιχτές πάνες Babylino Sensitive προσφέρουν extra αναβαθμισμένη βρεφική φροντίδα. Είναι σχεδιασμένες με βάση ένα καθολικό σύστημα Αγνής Φροντίδας «Pure Care System», που αποτυπώνει όλο το σύστημα ελέγχων, πιστοποιήσεων και αυστηρών διαδικασιών διασφάλισης ποιότητας πίσω από την παραγωγή τους, επιβεβαιώνοντας τη διαχρονική υπόσχεση της ΜΕΓΑ για αγνή και ασφαλή φροντίδα. Με νέο κάλυμμα βαμβακερής απαλότητας και εκχύλισμα χαμομηλιού, προσφέρουν εξαιρετικές ιδιότητες φιλικότητας στο ευαίσθητο βρεφικό δερματάκι. Επιπλέον, είναι σχεδιασμένες με την καινοτόμο τεχνολογία Dry-Matrix, με ultra απορροφητικό πυρήνα που συγκρατεί τη μεγαλύτερη ποσότητα υγρασίας* από κάθε άλλη βρεφική πάνα και με δείκτη προστασίας σε όλα τα μεγέθη, εξασφαλίζοντας ασύγκριτη προστασία από διαρροές. Έχουν νέο σχεδιασμό με μοντέρνα σχεδιάκια εμπνευσμένα από τη φύση, που τα μωράκια θα λατρέψουν! Οι πάνες Babylino Sensitive είναι οι μόνες πάνες που έλαβαν βραβείο ασφάλειας προϊόντος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι πρώτες πάνες στην Ευρώπη που πιστοποιήθηκαν με τη διεθνή πιστοποίηση OekoTex® Standard 100 για απουσία πάνω από 200 βλαβερών ουσιών. Χωρίς λάτεξ, λοσιόν, παραβένες, ΕU 26 αλλεργιογόνα, είναι κλινικά ελεγμένες με άριστα αποτελέσματα,

48 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

μετά από έλεγχο τεσσάρων εβδομάδων σε βρέφη υπό την επίβλεψη δερματολόγων και παιδιάτρων στο Δερματολογικό Εργαστήριο Dermatest (Γερμανία). Συνιστώνται από την Ελληνική Εταιρία Παιδιατρικής Δερματολογίας, από τον Σύλλογο Επιστημόνων Μαιών-Μαιευτών Αθήνας, ενώ πλέον είναι και Ιατρικά Ελεγμένες, για πιστοποιημένα ασφαλή φροντίδα! Στη ΜΕΓΑ θέτουμε στόχους που προωθούν τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος για τις επόμενες γενιές. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάσαμε ένα στρατηγικό πρόγραμμα βιωσιμότητας «Act Green» που στοχεύει στη δημιουργία θετικού αντίκτυπου βιωσιμότητας μέσω του ουσιαστικού επανασχεδιασμού των διαδικασιών και προϊόντων της (REDESIGN), υιοθετώντας τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και επιτυγχάνοντας σημαντικά επίπεδα εξοικονόμησης πόρων

(REDUCE), αλλά και επαναχρησιμοποίησης υλικών (RECYCLE). Πιο συγκεκριμένα, οι πάνες Babylino Sensitve παράγονται με σεβασμό στο περιβάλλον με υπεύθυνες περιβαλλοντικές πρακτικές, με αποδείξεις: • Για την παραγωγή τους, η ΜΕΓΑ προμηθεύεται 100% πράσινη ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ).

• Έλαβε τη Διεθνή Πιστοποίηση Zero Waste to Landfill σε επίπεδο “Platinum”, καθώς το 2022 η μονάδα παραγωγής της πέτυχε ποσοστό 99,8% ανακύκλωσης και ενεργειακής αξιοποίησης.

• Τα χαρτοκιβώτια και οι σακούλες είναι 100% ανακυκλώσιμα και περιέχουν υλικά που προωθούν την κυκλική οικονομία.

• Δεν δοκιμάζονται σε ζώα. 

*Immersion in 0.9% saline solution for 50 minutes, Centrifugation for 3 min @ 440g-force

BABYLINO SENSITIVE PANTS & BABYLINO SENSITIVE SWIM PANTS!

Ελευθερία κινήσεων και αποδεδειγμένη προστασία! Τα Babylino Sensitive Pants χαρίζουν στο μωρό ελευθερία κινήσεων για να εξερευνήσει τον κόσμο με άνεση και ασφάλεια, ενώ προσφέρουν προστασία από διαρροές και αποδεδειγμένη φιλικότητα προς το ευαίσθητο βρεφικό δερματάκι.

Σ

τη ΜΕΓΑ αφουγκραζόμαστε με ευαισθησία τις καταναλωτικές ανάγκες και εξελισσόμαστε συνεχώς, σχεδιάζοντας προϊόντα με μοναδικές καινοτομίες, άριστη ποιότητα και αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα. Ενώ το μωράκι μεγαλώνει οι ανάγκες του αλλάζουν και χρειάζεται έναν σύμμαχο για να εξερευνήσει τον κόσμο με άνεση και προστασία. Μία πάνα-βρακάκι που εφαρμόζει σαν κανονικό εσώρουχα και διευκολύνει την καθημερινότητά του.

BABYLINO SENSITIVE PANTS Οι νέες πάνες-βρακάκι Babylino Sensitive Pants έρχονται ανανεωμένες και προσφέρουν αξεπέραστη προστασία... μέρα-νύχτα. Σχεδιασμένες με βάση το σύστημα Αγνής Φροντίδας Pure Care System, έχουν νέο κάλυμμα βαμβακερής απαλότητας αλλά και τεχνολογία “all around elastic” που προσφέρει 360ο ελαστικότητα περιμετρικά στη μεσούλα και τα ποδαράκια του μωρού, για τέλεια εφαρμογή. Με τεχνολογία Dry Matrix και πυρήνα 30% μεγαλύτερης απορροφητικότητας σε σχέση με άλλες επώνυμες πάνες-βρακάκι, είναι ειδικά σχεδιασμένες ώστε να προστατεύουν από διαρροές και να προσφέρουν στεγνότητα ακόμα και μετά από πολύωρη χρήση τη νύχτα. Με δείκτη υγρασίας σε όλα τα μεγέθη, που ενημερώνει πότε χρειάζεται αλλαγή η πάνα. Κατάλληλες για να διευκολύνουν την αλλαγή της πάνας και το στάδιο εκμάθησης της τουαλέτας, αφού ανεβοκατεβαίνουν εύκολα σαν κανονικό εσώρουχο.

• Μ ε διεθνή πιστοποίηση Oeko-Tex® Standard 100 για απουσία πάνω από 200 βλαβερών ουσιών.

• Κ λινικά ελεγμένες με άριστα αποτελέσματα, μετά από έλεγχο 4 εβδομάδων σε βρέφη υπό την επίβλεψη δερματολόγων και παιδιάτρων στο Δερματολογικό εργαστήριο Dermatest (Γερμανία).

• Σ υνιστώνται από την Ελληνική Εταιρία Παιδιατρικής Δερματολογίας • Συνιστώνται από τον Σύλλογο Επιστημόνων Μαιών-Μαιευτών Αθήνας.

• Σ υσκευασμένες σε 100% ανακυκλώσιμες συσκευασίες από υλικά που προωθούν την κυκλική οικονομία.

BABYLINO SENSITIVE SWIM PANTS Οι πάνες Babylino Sensitive είναι δίπλα στις ανάγκες του μωρού ακόμα και στις ξέγνοιαστες στιγμές παιχνιδιού στο νερό, προσφέροντάς του extra υγιεινή προστασία.

Οι ευεργετικές ιδιότητες της επαφής του μωρού με το νερό είναι αδιαμφισβήτητες, καθώς το κολύμπι συμβάλλει στην καλή φυσική κατάσταση και ανάπτυξή του, γι’ αυτό σχεδιάσαμε προσεκτικά τις νέες πάνες-μαγιό Babylino Sensitive Swim Pants, που προσφέρουν στο μωρό extra υγιεινή προστασία μέσα και έξω από το νερό! Με τεχνολογία “all around elastic”, προσφέρουν 360ο ελαστικότητα περιμετρικά στη μεσούλα και στα ποδαράκια. Με πλαϊνά φράγματα ασφαλείας, βοηθούν στην προστασία από διαρροές μέσα στην πισίνα ή τη θάλασσα, αφαιρούνται εύκολα ακόμα και βρεγμένες και διαθέτουν πλαϊνά που σκίζονται εύκολα για γρήγορη αφαίρεση. Είναι ειδικά σχεδιασμένες για να μη φουσκώνουν και να αφήνουν στο μωράκι ελευθερία κινήσεων. Με αξιολάτρευτα σχεδιάκια εμπνευσμένα από τη θάλασσα που τις κάνουν να δείχνουν σαν κανονικό μαγιό. Δερματολογικά Ελεγμένες. 

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 49

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Παρουσίαση Ν Έ Α Σ Ε ΙΡΆ ΠΡ ΟΪΌΝ ΤΩ Ν ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΎ ΠΡ Ο ΦΊ Λ Α ΠΌ Τ Η Μ ΕΓΑ

Σχεδιάζονται σήμερα για ένα καλύτερο αύριο Η κλιματική κρίση είναι γεγονός και αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα για τη σημερινή, αλλά και τις επόμενες γενιές. Φαινόμενα όπως αυτό του «θερμοκηπίου», η υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων ως αποτέλεσμα ανθρωπογενών δραστηριοτήτων κ.α. κάνουν την εμφάνισή τους ολοένα και πιο συχνά, ενώ διαρκώς αναδύονται νέες πρωτοφανείς προκλήσεις, που καθιστούν την ανάγκη για μελέτη και σχεδιασμό προϊόντων με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, επιτακτική.

Γ

ια τη ΜΕΓΑ Α.Ε. η βιώσιμη ανάπτυξη είναι συνειδητή αυτοδέσμευση που πηγάζει από τις αρχές και τις αξίες της. Γι’ αυτό, εδώ και χρόνια, θέτει τους πόρους και την ελληνική καινοτομία που αναπτύσσεται στα εργαστήριά της, στην υπηρεσία του πλανήτη. Έτσι, έχει σχεδιάσει και υλοποιεί το Πρόγραμμα Βιωσιμότητας Act Green | Redesign – Reduce – Recycle, που βασίζεται στον επανασχεδιασμό προϊόντων και διαδικασιών, με στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος. Σε αυτό το πλαίσιο η ΜΕΓΑ δημιούργησε μία νέα σειρά προϊόντων που προσφέρει άριστη αποτελεσματικότητα και μέγιστη φιλικότητα στο δέρμα, με σχεδιασμό “Natura”.

• Κάλυμμα από 100% οργανικό βαμβάκι, μία φυσική βιοδιασπώμενη ίνα η οποία εξασφαλίζει μοναδική στεγνότητα και αξεπέραστη φιλικότητα στο δέρμα (GOTS certified κάλυμμα).

• Πυρήνα από βιοδιασπώμενες φυτικές ίνες με πιστοποίηση FSC™ (Κωδικός αδείας FSC™ C118785).

• Βιοδιασπώμενο αδιάβροχο κάτω στρώμα με βάση το άμυλο καλαμποκιού.

ΥΓΡΆ ΜΑΝΤΉΛΙΑ ΝΤΕΜΑΚΙΓΙΆΖ POM PON NATURA

• Με ανθεκτικό χάρτινο μπαστουνάκι και 100% υδρόφιλο βαμβάκι ΜΕΓΑ, ανώτερης ποιότητας.

• 100% ανακυκλώσιμη συσκευασία με πιστοποίηση I’m Green™, από 51% υλικά φυτικής προέλευσης (ζαχαροκάλαμο).

• Μικροβιολογικά και Δερματολογικά ελεγμένες σε ευαίσθητα δέρματα, για αποδεδειγμένα ασφαλή προστασία.

Αποτελού ν μία φυσική πρόταση στο ντεμακιγιάζ!

• Ειδικά μελετημένη φόρμουλα που περιέχει 95% φυσικά συστατικά και οργανικό έλαιο argan, για ασύγκριτα φυσική φροντίδα στο δέρμα.

• Ιδιαίτερα απαλό μαντήλι, από 100% φυτικές ίνες και 0% πλαστικό.

• Συσκευασία από ειδικά μελετημένο υλικό το οποίο εξασφαλίζει άριστη συντήρηση του προϊόντος, ενώ είναι 100% ανακυκλώσιμη.

ΣΕΡΒΙΕΤΆΚΙΑ EVERYDAY ALL COTTON NATURA

ΜΩΡΟΜΆΝΤΗΛΑ BABYCARE NATURA

Ενσωματώνουν στον σχεδιασμό τους όλη την αγνότητα και την αποτελεσματικότητα της φύσης!

Με εξειδικευμένο σχεδιασμό, ακόμα πιο φιλικό για το περιβάλλον, προσφέρουν ολοκληρωμένη, αγνή φροντίδα με σύμμα-

ΜΠΑΤΟΝΈΤΕΣ TIPERS NATURA

50 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

χο τη φύση, ακόμα και στο ευαίσθητο βρεφικό δέρμα!

• Ειδικά μελετημένη σύνθεση με 96% αγνό νερό, εμπλουτισμένη με οργανικό έλαιο βερύκοκου, που είναι πλούσιο σε ελαϊκό οξύ, βιταμίνες A και E, ενώ είναι γνωστό για τη δράση του για θρέψη και απαλότητα στην επιδερμίδα.

• Ειδικός σχεδιασμός με βάση το σύστημα αγνής φροντίδας «Pure Care System».

• Ιδιαίτερα απαλό μαντήλι από 100% φυτικές ίνες, με 0% πλαστικό.

• Συσκευασία 100% ανακυκλώσιμη.

Όπως και όλα τα προϊόντα της ΜΕΓΑ, ακολουθούν υπεύθυνες περιβαλλοντικές πρακτικές: ■ Παράγονται με 100% πράσινη ηλεκτρική ενέργεια. Η μονάδα παραγωγής της ΜΕΓΑ διαθέτει το Πράσινο Πιστοποιητικό.

■ Η ΜΕΓΑ έλαβε τη Διεθνή Πιστοποίηση Zero Waste to Landfill σε επίπεδο “Platinum”, καθώς το 2022 η μονάδα παραγωγής της πέτυχε ποσοστό 99,8% ανακύκλωσης και ενεργειακής αξιοποίησης.

■ Σε 100% ανακυκλώσιμα χαρτοκιβώτια από 100% υλικά που προωθούν την κυκλική οικονομία. Προϊόντα οικολογικού προφίλ από τη ΜΕΓΑ: Δίνουμε σήμερα την υπόσχεση “Natura” με στόχο ένα καλύτερο αύριο. 

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Παρουσίαση ΕΚ Π Α ΙΔΕ Υ Τ ΙΚΟ Κ Ρ ΕΜΟΣ Α ΠΟΥ ΝΟ Μ ΕΓΑ H YG I E N E K I DS

Μάθε να πλένεις τα χέρια σου… μαγικά! Η ΜΕΓΑ, με ηγετική θέση στην κατηγορία βρεφικών προϊόντων αλλά και αντισηπτικών μαντηλιών, δεν σταματά να αφουγκράζεται τις μεταβαλλόμενες ανάγκες των καταναλωτών, να ερευνά και να καινοτομεί. Με ειδική μέριμνα για τα παιδιά, σχεδίασε το νέο καινοτόμο εκπαιδευτικό κρεμοσάπουνο MΕΓΑ Hygiene KIDS για την εκμάθηση σωστών συνηθειών καθημερινής υγιεινής.

H

προστασία των χεριών, ειδικά τη μετά Covid-19 εποχή, έχει καθιερωθεί ως μια από τις πιο βασικές καθημερινές συνήθειες προσωπικής υγιεινής. Το πλύσιμο των χεριών και η χρήση αντισηπτικών προϊόντων, αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στους παθογόνους μικροοργανισμούς, για μικρούς και μεγάλους. Ειδικά για τα παιδιά, η ανάγκη για προστασία ενάντια σε παθογόνους μικροοργανισμούς, έχει ενταθεί λόγω της πανδημίας, αλλά και της φύσης της καθημερινότητάς τους. Η συναναστροφή τους με πολλά παιδιά στο σχολείο, το παιχνίδι και η επαφή τους με πολλές διαφορετικές επιφάνειες, όπως το θρανίο, ο διακόπτης, τα χερούλια, οι μπάλες, τα χρήματα, η τουαλέτα, τα φέρνει σε επαφή με πληθώρα μικροβίων. Στα πλαίσια συνεχούς έρευνας και μελέτης των απαιτήσεων των καταναλωτών, η ΜΕΓΑ διαπίστωσε την ανησυχία των γονιών για επαρκή καθαρισμό και σωστή υγιεινή φροντίδα των χεριών των παιδιών, ειδικά στο σύγχρονο περιβάλλον με πιο απειλητικούς ιούς γύρω μας. Έτσι, έθεσε τη σωστή εκπαίδευση για το πλύσιμο των χεριών από την παιδική ηλικία προτεραιότητά της. Η απόφαση αυτή να διεισδύσει σε μια νέα κατηγορία προϊόντων επισφραγίζει την υπόσχεσή της να προσφέρει αναβαθμισμένη, αξιόπιστη υγιεινή προστασία. Έτσι, η ΜΕΓΑ σχεδίασε ένα μοναδικά καινοτόμο προϊόν για την ελληνική αγορά, δίνοντας λύση με το νέο πρωτοποριακό εκπαιδευτικό κρεμοσάπουνο MΕΓΑ Hygiene KIDS και μετατρέποντας το πλύσιμο των χεριών σε μια ευχάριστη, καθημερινή συνήθεια για τα παιδιά. Με πρωτοποριακή σύνθεση που αλλάζει χρώμα από μπλε σε άσπρο, όταν τα χέρια έχουν 52 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

καθαρίσει, εκπαιδεύει στο προσεκτικό πλύσιμο των χεριών με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο, συμβάλλοντας στο χτίσιμο σωστών συνηθειών καθημερινής υγιεινής από την παιδική ηλικία. Το ευαίσθητο παιδικό δέρμα χρειάζεται ειδική φροντίδα, γιατί το συχνό πλύσιμο των χεριών έχει θετικές συνέπειες στην καλή υγεία της επιδερμίδας. Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η χρήση ήπιων καθαριστικών προϊόντων, φιλικών προς την παιδική επιδερμίδα, που καθαρίζουν αποτελεσματικά χωρίς να ερεθίζουν. Ταυτόχρονα, η εκμάθηση των σωστών κινήσεων των χεριών κατά τη διάρκεια του πλυσίματος, ώστε να καλυφθούν όλες οι επιφάνειές τους, αλλά και ο χρόνος τριψίματος που απαιτείται για να απομακρυνθούν τα μικρόβια, είναι το κλειδί για έναν σωστό καθαρισμό.

Το συγκεκριμένο προϊόν μελετήθηκε ειδικά για τις ανάγκες του παιδικού δέρματος. Έτσι, είναι εμπλουτισμένο με 90% συστατικά φυσικής προέλευσης, με γλυκερίνη και φυσικά εκχυλίσματα φρούτων. Προσφέρει απαλό καθαρισμό και αίσθηση ενυδάτωσης, ενώ έχει απίθανο άρωμα φρούτων, που τα παιδιά σίγουρα θα λατρέψουν. Δερματολογικά ελεγμένο, για σίγουρη και ασφαλή υγιεινή προστασία. Η πρωτοποριακή σύνθεση, ο παιχνιδιάρικος, unisex σχεδιασμός με ζωντανά χρώματα και σχέδια, το μοναδικό φρουτένιο άρωμα και η συσκευασία με αντλία που διευκολύνει τη χρήση, καθιστούν το νέο παιδικό εκπαιδευτικό κρεμοσάπουνο MΕΓΑ Hygiene KIDS έναν ευχάριστο, αλλά και πολύτιμο σύμμαχο υγιεινής προστασίας των παιδιών. 

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Agrino: νέα σειρά γευμάτων Η νέα σειρά έτοιμων γευμάτων Quick Deli της Agrino αποτελείται από τέσσερις γευστικές προτάσεις, εμπνευσμένες από σύγχρονες διατροφικές τάσεις: το Mexican Rice με parboiled ρύζι, πιπεριές, καλαμπόκι και μπαχαρικά, το Steamed Basmati με αρωματικό ρύζι Basmati Ινδίας μαγειρεμένο στον ατμό, το White & Red Quinoa με λευκή και κόκκινη κινόα και το Tabbouleh & Quinoa, με κινόα, πλιγούρι, λεμόνι και μέντα. Οι εν λόγω προτάσεις είναι vegan και δεν περιέχουν συντηρητικά, τεχνικά αρώματα και χρωστικές.

Η Κύκνος μπαίνει σε νέες κατηγορίες με μουστάρδα και μαγιονέζα Η εταιρεία Κύκνος λανσάρει προϊόντα μουστάρδας και μαγιονέζας σε έξι γεύσεις. Η νέα σειρά περιλαμβάνει τη Μαγιονέζα Premium, τη Μαγιονέζα Light και τη Mayo Vegan Sauce. Επιπλέον, προσφέρεται η επιλογή light μαγιονέζας με 60% λιγότερα λιπαρά σε σχέση με την Premium, αλλά και η Mayo Vegan Sauce χωρίς αυγό. Τα προϊόντα της σειράς δεν έχουν γλουτένη. Η Mουστάρδα Mild, η Μουστάρδα Hot και η Μουστάρδα με μέλι είναι οι τρεις νέες γεύσεις στην κατηγορία μουστάρδας.

Νέα vegan προϊόντα από την Χρυσή Ζύμη

Νέα σειρά σνακ από την ΒιοΑγρός

Τρεις νέες γευστικές προτάσεις αμιγώς vegan προϊόντων παρουσίασε η Χρυσή Ζύμη, που περιέχουν 100% φυτικά συστατικά και είναι πιστοποιημένα από τον εγκεκριμένο φορέα The Vegan Society. Η νέα σειρά απευθύνεται σε όλους, αλλά ειδικότερα σε όσους επιλέγουν την χορτοφαγική διατροφή. Οι κωδικοί της περιλαμβάνουν ρολίνια με γεύση τυριού, ρολίνια με φυτικό κιμά και ρολίνια με πατάτα και μυρωδικά. Είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε σάκχαρα και είναι ζυμωμένα με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, ενώ δεν έχουν υδρογονωμένα λίπη κι έλαια.

Τη νέα σειρά σνακ Bob Snail λανσάρει η εταιρεία ΒιοΑγρός, ακολουθώντας την μεγάλη τάση στη διατροφή που πλέον εδραιώνεται στις επιλογές των καταναλωτών, τα vegan προϊόντα. Η σειρά περιλαμβάνει vegan λωρίδες και vegan ζελεδάκια σε διάφορες γεύσεις και συνδυασμούς φρούτων. Τα προϊόντα είναι φτιαγμένα μόνο από φυσικά συστατικά και δεν περιέχουν τεχνητά πρόσθετα τροφίμων και ζάχαρη, ούτε γλουτένη. Η νέα προϊοντική πρόταση ανατρέπει το στερεότυπο ότι τα υγιεινά τρόφιμα είναι άνοστα και βαρετά..

54 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

Νέα σειρά γευμάτων από την Μπαρμπα-Στάθης Διευρύνει την γκάμα των προϊόντων της η εταιρεία Μπαρμπα-Στάθης με τη νέα σειρά γευμάτων «360ο Plant Based Meals», η οποία συνδυάζει φυτικά κεφτεδάκια από πρωτεΐνη αρακά με γνωστές συνταγές της ελληνικής κουζίνας. Η σειρά αποτελείται από τέσσερις προτάσεις γευμάτων: Φυτικά Κεφτεδάκια με Xωριάτικες Πατάτες Νάξου, Φυτικά Κεφτεδάκια με Πατάτες Κλασικές, Φυτικά Κεφτεδάκια με Γλυκοπατάτες, Φυτικά Κεφτεδάκια με Ρύζι & Λαχανικά. Τα προϊόντα της νέας σειράς δεν περιέχουν γλουτένη, ενώ οι συσκευασίες τους είναι 100% ανακυκλώσιμες.

Paliria: Νέα ντολμαδάκια ψυγείου σε περιορισμένη έκδοση Tα νέα ντολμαδάκια ψυγείου Gold παρουσίασε το brand Paliria, σε περιορισμένη έκδοση, ειδικά για την περίοδο της Σαρακοστής. Τα ντολμαδάκια είναι φτιαγμένα από αμπελόφυλλα πρώιμης συγκομιδής, τυλίγονται στο χέρι και μαγειρεύονται με την προσθήκη πλούσιων μυρωδικών. Έχουν τοποθετηθεί στα ψυγεία των σούπερ μάρκετ και θα διατίθενται στην αγορά μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων.

Νέα gels μαλλιών από την Taft

«Επιλέγουμε» από την Μπάρμπα Στάθης

Νέο προϊόν περιποίησης από την Syoss

Νέα σειρά περιποίησης μαλλιών για καθημερινή χρήση παρουσίασε η Taft. Πρόκειται για τα gels μαλλιών Taft Ultra Styling, Taft Power Invisible και Taft Power Styling. Προτείνονται για όλα τα μήκη μαλλιών και έχουν διάρκεια 24 έως 48 ώρες. Τα προϊόντα της σειράς είναι κατάλληλα για χρήση σε μεμονωμένες τούφες ή σε όλο το κεφάλι, δημιουργούν δυνατό κράτημα σε όλες τις συνθήκες, κάνουν τα μαλλιά απαλά στο άγγιγμα και τα προστατεύουν από την υγρασία και τον αέρα.

Η νέα σειρά «Επιλέγουμε» της Μπάρμπα Στάθης περιλαμβάνει πέντε νέους γευστικούς συνδυασμούς έτοιμων γευμάτων, που μπορούν να καταναλωθούν ως πλήρες γεύμα ή σαλάτα. Πρόκειται για τα προϊόντα Κινόα με λαχανικά, Ρεβίθια με λαχανικά, Πλιγούρι με λαχανικά, Φακές με λαχανικά και Ταμπουλέ. Προετοιμάζονται σε πέντε λεπτά, είτε στα μικροκύματα είτε σε αντικολλητικό σκεύος. Βασική καινοτομία της σειράς είναι ότι για πρώτη φορά στην κατηγορία των καταψυγμένων προϊόντων η συσκευασία είναι ειδική για μικροκύματα και 100% ανακυκλώσιμη.

Ένα νέο προϊόν καθημερινής περιποίησης μαλλιών παρουσίασε η Syoss, μια από τις μάρκες που διαθέτει στην ελληνική αγορά η Henkel Hellas. Πρόκειται για το Syoss Keratin Heat Protection Spray, που προστατεύει την τρίχα από την θερμότητα κατά το καθημερινό styling. Το Syoss Keratin Heat Protection Spray προσφέρει προστασία έως 230 βαθμών Κελσίου και αποτρέπει το φριζάρισμα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε νωπά και στεγνά μαλλιά. Η συσκευασία του νέου προϊόντος προέρχεται κατά 28% από ανακυκλωμένο υλικό.

Vegan Pesto Basilico στο portfolio της Condito

Νέα plant-based ρολίνια από την Ελληνική Ζύμη

Αλλατίνη: Επαναλανσάρει τα Goody

Μια νέα σειρά στην κατηγορία «Vegan Σάλτσες» παρουσίασε η Condito υπό το brand The Green Line, την Vegan Pesto Basilico, με βάση την αυθεντική ιταλική συνταγή της παγκοσμίως γνωστής σάλτσας. Σύμφωνα με την εταιρεία, η pesto είναι η πιο δημοφιλής γεύση σάλτσας στην ελληνική και διεθνή αγορά. Η νέα σειρά περιέχει φρέσκο βασιλικό, κάσιους και κουκουνάρι και προτείνεται ως ιδανική σάλτσα για ζυμαρικά, πίτσες, μπρουσκέτες, σάντουιτς κ.ά. Δεν περιέχει γαλακτοκομικά, γλουτένη και συντηρητικά.

Η Αραμπατζής Μιχαήλ-Ελληνική Ζύμη ενισχύει το προϊοντικό της χαρτοφυλάκιο με συνταγές, που περιλαμβάνουν plant-based ρολίνια με γεύση τυριού ή γέμιση φυτικού κιμά, αλλά και στριφτάρι με γλυκιά κολοκύθα. Οι νέες προτάσεις συμπληρώνουν τις υπάρχουσες νηστίσιμες συνταγές της «Ελληνική Ζύμη» , όπως είναι η Μπουγάτσα Θεσσαλονίκης με κρέμα βανίλιας ή κρέμα φουντουκιού, το θρεπτικό σουσαμένιο Κουλούρι Θεσσαλονίκης και σε εκδοχή ολικής άλεσης, καθώς και τα στριφτάρια με πατάτα, η παραδοσιακή χωριάτικη πίτα με σπανάκι και η μανιταρόπιτα. .

Η Elbisco προχωρά σε επαναλανσάρισμα ενός από τα πιο γνωστά προϊόντα που διαθέτει υπό τη μάρκα Αλλατίνη, τα μπισκότα Goody. Η εταιρεία προχώρησε σε πλήρη ανασχεδιασμό των συσκευασιών των Goody, με στόχο την ανανέωση της εικόνας του προϊόντος και την καλύτερη επικοινωνία των selling points των Goody. Το προϊόν διατίθεται σε τρεις γεύσεις: Κανέλας, βουτύρου και γάλα με κομμάτια σοκολάτας.

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 55

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Νέος κωδικός σαλάτας kale mix από το Βεζύρογλου

Βεζύρογλου: Νέα Ελληνική Σαλάτα

Karavaki: Ολοκληρωμένη σειρά περιποίησης μαλλιών

Με νέα πρόταση εμπλουτίζει το προϊοντικό χαρτοφυλάκιό της η εταιρεία Βεζύρογλου. Πρόκειται για τη σαλάτα Kale mix, της οποίας το κύριο συστατικό μίγματος είναι τα baby φύλλα του kale (40%). Περιέχει πέντε διαφορετικά λαχανικά (baby φύλλα kale, άγριας ρόκας, κόκκινου και πράσινου μαρουλιού και σπανακιού) και είναι πλούσια σε βιταμίνες C, K και μαγγάνιο. Διατίθεται στα καταστήματα σούπερ μάρκετ και σε μικρότερα σημεία μικρής λιανικής. Οι πρώτες ύλες καλλιεργούνται στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας με τεχνικές «ήπιας καλλιέργειας».

Ακόμη ένα προϊόν σαλάτας προστίθεται στη γκάμα της εταιρείας Βεζύρογλου. Πρόκειται για την Ελληνική Σαλάτα που περιέχει baby φύλλα πράσινου και κόκκινου μαρουλιού, άγριας ρόκας, σπανακιού και παντζαριού, που οφείλει την ιδιαίτερη γεύση της ακριβώς στην περιεκτικότητά της στα baby φύλλα παντζαριού. Όπως και τα υπόλοιπα προϊόντα της σειράς, η Ελληνική Σαλάτα δεν περιέχει συντηρητικά και τα λαχανικά που περιέχονται προέρχονται από την περιοχή της Ημαθίας όπου καλλιεργούνται με τεχνικές «ήπιας καλλιέργειας».

Η εταιρεία Karavaki της Παπουτσάνης παρουσιάζει τη νέα σειρά Karavaki με 94% συστατικά φυσικής προέλευσης και 100% ανακυκλώσιμες συσκευασίες. Περιλαμβάνει σαμπουάν και μάσκα μαλλιών για «Εντατική Φροντίδα & Επανόρθωση», σαμπουάν «2 σε 1» κρέμα και μάσκα μαλλιών και leave-in conditioner για «Θρέψη & Ενυδάτωση», σαμπουάν και conditioner για «Λάμψη & Ζωντάνια», το νέο σαμπουάν Τόνωση & Ενδυνάμωση και το ειδικά σχεδιασμένο σαμπουάν Karavaki για ρύθμιση της Λιπαρότητας & Detox των μαλλιών.

Νέα σειρά Palette Intensive Color Crème

Syoss Oleo Intense: Σειρά επαγγελματικής απόδοσης

Σαράντης: Διεύρυνση του brand Tesori d’ Oriente

Εντατική περιποίηση, χρώμα με ένταση και μεγάλη διάρκεια και 100% κάλυψη των λευκών μαλλιών είναι τα βασικά selling points της νέας σειράς Palette Intensive Color Creme της Henkel. To brand ανανέωσε τη φόρμουλα των προϊόντων βαφής μαλλιών, εμπλουτίζοντάς την με κερατίνη για προστασία, πανθενόλη για θρέψη και repairing serum για απαλότητα. Στη σειρά προστίθενται έξι νέες αποχρώσεις, ενώ οι συσκευασίες της είναι 100% ανακυκλώσιμες. Με το QR code, οι καταναλώτριες βλέπουν την απόχρωση της βαφής μαλλιών.

Σε ανανέωση της σειράς μόνιμης βαφής μαλλιών Syoss Oleo Intense προχωρά η Henkel. Τα προϊόντα δεν περιέχουν αμμωνία και είναι εμπλουτισμένα με τέσσερα ιαπωνικά έλαια. Με το QR code της συσκευασίας οι καταναλώτριες μπορούν να τεστάρουν πώς δείχνει η απόχρωση στα μαλλιά τους, ενώ με το QR code του φυλλαδίου οδηγιών βλέπουν τη διαδικασία βαφής. Στη σειρά προστίθενται και δυο νέα προϊόντα: Σαμπουάν και deep conditioner, χωρίς σιλικόνη, που επαναφέρει τα ταλαιπωρημένα μαλλιά και προσφέρει ανθεκτικότητα.

Διευρύνει την προϊοντική του γκάμα ο όμιλος Σαράντη. Το brand Tesori d’ Oriente εμπλουτίστηκε με νέα σειρά μαλακτικών ρούχων. Τα νέα προϊόντα έχουν συμπυκνωμένη κρεμώδη φόρμουλα για 38 πλύσεις. Στη σειρά διατίθενται τρία αρώματα: White Musk με λευκό μόσχο, τριαντάφυλλο και γιασεμί, Byzantium με κανέλλα, μαύρο τριαντάφυλλο και λάβδανο και Thalassotherapy με νότες λεβάντας, εσπεριδοειδών και σανταλόξυλου. Διατίθενται σε συσκευασίες των 760ml και ιδιαίτερου design.

56 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

Χρυσή Ζύμη: Ξανασυστήνει την Pizza

Creta Farms: Εμπλουτίζει τη σειρά Εν Ελλάδι Νοστιμιές

Στην πλήρη ανανέωση και το επαναλανσάρισμα του προϊόντος Pizza προχώρησε η Χρυσή Ζύμη. Στο ανανεωμένο προϊόν έχει προστεθεί το νέο αφράτο ζυμάρι με φυσικό προζύμι ωρίμανσης 24 ωρών, ζυμωμένο με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, ψημένο σε πέτρα με τον παραδοσιακό τρόπο για πιο τραγανή υφή. Στην επικάλυψη υπάρχουν επιλεγμένα υλικά και αρωματική σάλτσα τομάτας. Για την προετοιμασία του απαιτούνται 7 λεπτά ψησίματος. Το προϊόν διατίθεται στα σούπερ μάρκετ σε τέσσερις γεύσεις: Margherita, Special, Barbeque και Χωριάτικη.

Με δυο νέα προϊόντα εμπλουτίζει η Creta Farms τη σειρά Εν Ελλάδι Νοστιμιές: Το Γύρο Χοιρινό Πικάντικο Εν Ελλάδι και τα Μπιφτέκια Κοτόπουλο Εν Ελλάδι. Πρόκειται για μία σειρά κατεψυγμένων προψημένων κρεατοσκευασμάτων, για την παραγωγή της οποίας χρησιμοποιούνται εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, κρητικά αρωματικά βότανα και πιπέρι. Τόσο ο γύρος όσο και τα μπιφτέκια κοτόπουλου χρειάζονται μόλις 6-8 λεπτά ψησίματος. Τα προϊόντα της σειράς έχουν διάρκεια ζωής πέντε μηνών, λόγω της διαδικασίας βαθιάς κατάψυξης.

Νέες πάνες-μαγιό Babylino Sensitive Swim Pants

Νέα μεγαλύτερη συσκευασία για τα Έτοιμα Φυσικά της 3άλφα

Τις νέες Babylino Sensitive Swim Pants, σχεδιασμένες για να μην φουσκώνουν στο νερό και να επιτρέπουν ελευθερία κινήσεων, παρουσίασε η εταιρεία ΜΕΓΑ. Χάρη στην τεχνολογία «all around elastic» προσφέρουν 360ο ελαστικότητα στη μέση και στα πόδια του μωρού, έχουν πλαϊνά φράγματα ασφαλείας και αφαιρούνται εύκολα. Με τα καλοκαιρινά σχέδια δείχνουν σαν μαγιό. Είναι δερματολογικά ελεγμένες - δεν περιέχουν λάτεξ, λοσιόν, παραβένες και EU 26 αλλεργιογόνα - και συνιστώνται από την Ελληνική Εταιρεία Παιδιατρικής Δερματολογίας.

Στην αύξηση κατά 50% του περιεχομένου των οσπρίων μαγειρεμένων στον ατμό, Έτοιμα Φυσικά! προχώρησε η 3αλφα-Αφοι Καραγεωργίου ΑΕΒΕ, προκειμένου η εταιρεία «να παρέχει στους καταναλωτές μια ακόμα πιο χορταστική και ταυτόχρονα υγιεινή και εύκολη λύση διατροφής», σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση. Η σειρά περιλαμβάνει τέσσερις επιλογές: Ρεβίθια, φακές, μαυρομάτικα φασόλια και κόκκινα φασόλια. Η σειρά έτοιμων οσπρίων απευθύνεται σε καταναλωτές που αναζητούν γρήγορες, υγιεινές λύσεις γευμάτων υψηλής διατροφικής αξίας, που απαιτούν ελάχιστη προετοιμασία.

Gliss Summer Repair Limited Edition από τη Henkel

Την ανανεωμένη καλοκαιρινή σειρά περιποίησης μαλλιών από το brand της Gliss παρουσίασε η Henkel. Η νέα σειρά με φόρμουλα κερατίνης και ελαίου βερίκοκου προστατεύει και επανορθώνει σε βάθος τα μαλλιά από τη φθορά που προκαλεί ο ήλιος, το αλάτι της θάλασσας και τα αντηλιακά προϊόντα. Αποτελείται από σαμπουάν αναδόμησης για καθαρισμό και προστασία κατά την έκθεση στον ήλιο, detangling hair spray-conditioner για άμεσο ξέμπλεγμα, χωρίς ξέβγαλμα, και repair after sun έλαιο μαλλιών για εντατική θρέψη και επανόρθωση..

Nέα δημητριακά ΚitKat Νέα δημητριακά πρωινού KitKat με νιφάδες δημητριακών με επικάλυψη σοκολάτας γάλακτος και γεύση γκοφρέτας λάνσαρε η Nestle. Το προϊόν έχει το χαρακτηριστικό σχήμα με τις τέσσερις μπάρες, που έχει και η ομώνυμη γκοφρέτα. Τα νέα δημητριακά πρωινού περιέχουν σιτάρι ολικής άλεσης και είναι εμπλουτισμένα με πέντε βιταμίνες και δύο μέταλλα. Προτείνονται για κατανάλωση από ανθρώπους κάθε ηλικίας.

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 57

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

58 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΤΖΙΑΝΤΖΗ

«ΚΟΦΤΗΣ» ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ

Πώς αντιδρούν λιανέμποροι και προμηθευτές Οι προσφορές μάς τέλειωσαν, ζήτω οι προσφορές!... Οι δύο μήνες που μεσολάβησαν από την προαναγγελία του υπουργού Ανάπτυξης περί κατάργησης των «παραπλανητικών προσφορών» μέχρι τη δημοσιοποίηση των διατάξεων, ήταν πυκνοί σε ζυμώσεις, διαβουλεύσεις και αναδιπλώσεις. Μετά το «άδειασμα» από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο («αλίμονο αν καταργούσαμε τις προσφορές «1+1 δώρο»…»), έγιναν διευκρινίσεις, σύμφωνα με τις οποίες τα κυβερνητικά μέτρα σε καμία περίπτωση δεν καταργούν τις προσφορές, αλλά αποτρέπουν τις καταχρηστικές πρακτικές…

Α

ο υπουργός περιέγραφε την πρωτοβουλία ως στροφή στο μοντέλο «Κάθε μέρα χαμηλή τιμή» (Εvery Day Low Pricing ή EDPL), στρατηγική που ακολουθεί εδώ και δεκαετίες η Walmart. «Κάθε μέτρο που απλοποιεί τα πράγματα και δίνει στον καταναλωτή πιο καθαρή εικόνα, το οργανωμένο λιανεμπόριο το υποστηρίζει», ήταν η πρώτη αντίδραση εκ μέρους των αλυσίδων. Οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας, όπως ο ΣΕΒΤ, συμμετείχαν ενεργά στις διαβουλεύσεις, αποφεύγοντας τις δημόσιες τοποθετήσεις, τηρώντας θεσμική ουδετερότητα. Σύμφωνα με πληροφορίες από πηγές του Υπουργείου Ανάπτυξης, μεγάλοι πολυεθνικοί όμιλοι, ανάμεσά τους και εταιρείες στις οποίες είχαν επιβληθεί πρόστιμα, δήλωσαν ότι βλέπουν το μέτρο θετικά, μολονότι είναι εκείνες που κατεξοχήν εφαρμόζουν προωθητικές ενέργειες του τύπου «1+1 δώρο». Μεταξύ των ανησυχιών που εκφράστηκαν, ήταν το κατά πόσο μπορούν ν’ αλλάξουν μέσω παρεμβατικών ρυθμίσεων καθιερωμένες πρακτικές δεκαετιών στις σχέσεις λιανεμπορίου-προμηθευτών, χωρίς «παράπλευρες απώλειες». Οι ταλαντεύσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης φάνηκαν από τις διαφορετικές εκδοχές της ρύθμισης, που είδαν το φως της δημοσιότητας. Τα σενάρια που εξετάστηκαν προέβλεπαν από την εφαρμογή «πλαφόν» στον όγκο του τιθέμενου σε προωθητική ενέργεια προϊόντος, μέχρι «κόφτες» στο ποσοστό των προσφορών, προκειμένου το υπόλοιπο να ενσωματώνεται στην τιμή τιμοκαταλόγου. Η τελική φόρμουλα που υιοθετήθηκε, προ-

βλέπει το «ψαλίδισμα» των εκπτώσεων του προμηθευτή στο σούπερ μάρκετ κατά 30%, με αντίστοιχη μείωση της τιμολογιακής τιμής, ώστε να είναι μόνιμα ορατή στο ράφι. Η βασική διαφορά σε σχέση με τις αρχικές εξαγγελίες είναι ότι το μέτρο θα εφαρμοστεί μεν, αλλά μόνο σε συγκεκριμένες κατηγορίες FMCG εκτός των τροφίμων, σε καθαριστικά-απορρυπαντικά, είδη προσωπικής φροντίδας (σαμπουάν, αφρόλουτρα, οδοντόκρεμες) και βρεφικές πάνες. Πρόκειται για προϊόντα που κατά τις διαπιστώσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού εγχωρίως πωλούνται σε πολύ υψηλότερες τιμές απ’ ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές.

ΟΙ ΕΠΙΦΥΛΆΞΕΙΣ ΤΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΏΝ

Από την πλευρά των προμηθευτών εκφράζονται επιφυλάξεις σχετικά με τις τεχνικές και γραφειοκρατικές δυσκολίες εφαρμογής του μέτρου, την αποτελεσματικότητά του και τις επιπτώσεις του στα έσοδα των επιχειρήσεων. Π.χ. ο υπολογισμός του ποσοστού των εκπτώσεων των προμηθευτών προς τα σούπερ μάρκετ θα γίνεται από τη ΔΙΜΕΑ, βάσει των τελευταίων κλεισμένων οικονομικών χρήσεων. Πρόκειται για μια σύνθετη διαδικασία, με αυξημένα περιθώρια λαθών, αφού οι εταιρείες εκτός από τις ετήσιες συμφωνίες παροχών επί του τιμολογίου πραγματοποιούν και νέες συμφωνίες στη

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 59

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Οι αλυσίδες έχουν το βλέμμα στραμμένο στους προμηθευτές τους, ιδίως τους μεγάλους, θεωρώντας ότι η μπάλα είναι στο δικό τους γήπεδο, ενώ αξιολογούν θετικά την απαγόρευση των προωθητικών ενεργειών σε προϊόντα πρόσφατα ανατιμημένα διάρκεια του έτους, μετά από διαπραγματεύσεις με κάθε λιανέμπορο χωριστά. Όπως έχει διευκρινιστεί, το «ψαλίδισμα» των εκπτώσεων γίνεται μόνο επί των προωθητικών ενεργειών και όχι σε άλλες παροχές των προμηθευτών προς τους λιανέμπορους –π.χ. για τοποθέτηση και προβολή στο ράφι, εκπτώσεις επί του τζίρου ή ανάλογα με τις χρηματικές ροές. Το δεύτερο σκέλος των μέτρων για τις προσφορές απαγορεύει στους προμηθευτές να πραγματοποιούν προωθητικές ενέργειες σε προϊόντα που ανατιμήθηκαν μετά τις 10 Ιανουαρίου. Ο περιορισμός αφορά όλα τα προϊόντα, ισχύει για τρεις μήνες μετά την ανατίμηση κι έχει προσωρινό χαρακτήρα. Πολλοί προμηθευτές, ωστόσο, έχουν ήδη προχωρήσει σε σταθμισμένες ανατιμήσεις επί των τιμοκαταλόγων σε ορισμένα προϊόντα, κάποιες από τις οποίες δεν έχουν περάσει ακόμα στο ράφι. Όσο για το μέτρο της πώλησης νωπών προϊόντων (οπωροκηπευτικών, κρέατος) σε «καθαρή τιμή», με το πιστωτικό τιμολόγιο να επιτρέπεται μόνο για την επιστροφή προϊόντων ή τη φύρα έως 3%, προβλέπεται ήδη από κοινοτική Οδηγία (2019/633) και είναι μόνιμο. Για το βρεφικό γάλα ως γνωστόν θα ισχύσει ένα πλαφόν στο περιθώριο μεικτού κέρδους των εταιρειών, το οποίο ορίζεται ως το άθροισμα του λειτουργικού κόστους και του εμπορικού κέρδους 7%.

ΕΣΕ: «Η ΥΛΟΠΟΊΗΣΗ ΕΞΑΡΤΆΤΑΙ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΈΣ»

Με το χρόνο να μετράει αντίστροφα ως την εφαρμογή των μέτρων για τις προσφορές τον Μάρτιο, η επίσημη θέση της Ένωσης Σουπερμάρκετ Ελλάδας είναι πως «οτιδήποτε είναι προς όφελος του καταναλωτή, είναι ωφέλιμο και για τα σούπερ μάρκετ». Στην πράξη οι αλυσίδες έχουν το βλέμμα στραμμένο στους

60 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

Απόστολος Πεταλάς προμηθευτές τους, ιδίως τους μεγάλους, θεωρώντας ότι η μπάλα είναι στο δικό τους γήπεδο. Τα σούπερ μάρκετ αξιολογούν ως πλέον θετικό μέτρο την απαγόρευση της πραγματοποίησης προωθητικών ενεργειών σε προϊόντα πρόσφατα ανατιμημένα. «Οι εταιρείες που προχώρησαν σε ανατιμήσεις χωρίς να το πολυσκεφτούν είτε έκαναν ανατιμήσεις και στη συνέχεια προσφορές, τώρα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Οι ανταγωνιστές τους, αν δεν κάνουν ανατίμηση, θα κάνουν προσφορές και υπάρχει κίνδυνος να χάσουν τον καταναλωτή. Το μέτρο θα συμβάλλει στην ανάσχεση των ανατιμήσεων που γίνονται αδικαιολόγητα», δηλώνει στο «σελφ σέρβις» ο κ. Απόστολος Πεταλάς, γενικός διευθυντής της ΕΣΕ. Σχετικά με το μέτρο της μείωσης των εκπτώσεων κατά 30% οι απόψεις διίστανται. Ένα αντεπιχείρημα από μερίδα της αγοράς είναι ότι μπορεί αρχικά να οδηγήσει ακόμα και σε αύξηση κάποιων τιμών στο ράφι, ειδικά στις περιπτώσεις των προσφορών τύπου «1+1 δώρο». Σε αυτή την περίπτωση το ψαλίδισμα του 30% της προσφοράς ισοδυναμεί με -15% στον τιμοκατάλογο, καθιστώντας λιγότερο ελκυστικές τις προσφο-

ρές «1+1 δώρο», αφού θα είναι ακριβότερες από πριν. Ο κ. Πεταλάς κρίνει το μέτρο καταρχήν ως θετικό, αφού «μειώνει τη διαφορά μεταξύ της τιμής τιμοκαταλόγου και της τιμής ραφιού». Βασική προσδοκία της κυβέρνησης από το συγκεκριμένο μέτρο είναι η υποχώρηση του πληθωρισμού, επειδή η ΕΛΣΤΑΤ τον υπολογίζει βάσει των τιμοκαταλόγων κι όχι των προσφορών. Ωστόσο, από τη στιγμή που εξαιρούνται από τη ρύθμιση τα τρόφιμα, στα οποία σημειώνονται οι υψηλότεροι πληθωριστικοί δείκτες, η συνεισφορά της στην τιθάσευση του πληθωρισμού θα είναι μάλλον περιορισμένη. Το μέτρο του net pricing σε νωπό κρέας, φρούτα και λαχανικά, με εξαίρεση τα πιστωτικά τιμολόγια 3% για φύρα ή επιστροφές, δεν αναμένεται να πιέσει ιδιαίτερα τα σούπερ μάρκετ από τη στιγμή που οι συγκεκριμένες κατηγορίες κατέχουν σχετικά μικρό ποσοστό στον τζίρο τους. «Δεν θα μπορεί να έχουμε μία τιμή επί τιμολογίου κι ένα πιστωτικό με άλλη παροχή ή έκπτωση εκτός τιμολογίου. Είναι παράνομο αυτό. Ό,τι βλέπει ένας ελεγκτής στο τιμολόγιο, αυτή θα είναι και η τελική τιμή που αγόρασε το σούπερ μάρκετ. Το σούπερ μάρκετ μπορεί να βάλει ό,τι mark up θέλει από εκεί και πέρα», σχολιάζει ο κ. Πεταλάς. «Τα μέτρα δεν ωφελούν άμεσα τα σούπερ μάρκετ, τα οποία ενδεχομένως θα χάσουν λίγο από τη κερδοφορία τους. Όταν πέφτουν οι τιμές τιμοκαταλόγου, πέφτει και το ύψος των παροχών από τους προμηθευτές. Επειδή, όμως, έτσι ενισχύεται το εισόδημα των καταναλωτών, αυτό σημαίνει ότι μπορούν να ψωνίσουν περισσότερα, με αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης», εξηγεί, τονίζοντας ότι το πιο κρίσιμο ζήτημα είναι πώς θα υλοποιήσουν το σχέδιο οι προμηθεύτριες εταιρείες: «Τα σούπερ μάρκετ το υλοποιούν ήδη, όμως δεν είναι αυτά που σχεδιάζουν προϊόντα!», καταλήγει, απηχώντας τη γενικότερη αντίληψη που επικρατεί στον κλάδο, ότι οι προμηθευτές και δη οι μεγαλύτεροι είναι που καθορίζουν τους κανόνες του παιχνιδιού!

ΑΝΗΣΥΧΊΕΣ, ΕΚΚΡΕΜΌΤΗΤΕΣ, ΑΝΤΕΠΙΧΕΙΡΉΜΑΤΑ

Μια ανησυχία που δεν εκφράζεται ανοιχτά, είναι ότι το «φρένο» στις προσφορές ενδέχεται να εντείνει την πόλωση και τη συγκεντροποίηση της αγοράς προς όφελος των μεγάλων πολυεθνικών brands και εις βάρος της εγχώ-

ριας βιομηχανίας. Οι leaders στις κατηγορίες που υπάγονται στις νέες ρυθμίσεις, διαθέτοντας μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη, θα αυξήσουν τα μερίδιά τους, συμπιέζοντας περαιτέρω τους μικρότερους «παίκτες», που βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό στις προσφορές. Τέλος, μένει να ξεκαθαριστεί, αν τα μέτρα μόνιμου χαρακτήρα, όπως η μείωση προσφορών κατά 30% σε συγκεκριμένα είδη, θα αντικαταστήσουν το πλαφόν στο μεικτό περιθώριο κέρδους, η ισχύς του οποίου έχει παραταθεί ως τα τέλη του Ιουνίου φέτος.

και δεν συμπεριλαμβάνονται απευθείας στο κόστος αγοράς κατά τον χρόνο προμήθειας των προϊόντων από τα σούπερ μάρκετ». Ο αντίλογος από την πλευρά της αγοράς είναι ότι το εργαλείο των προωθητικών ενεργειών είναι συστατικό στοιχείο της ανταγωνιστικότητας, λειτουργώντας ως «ιχνηλάτης» των καταναλωτικών τάσεων, μετρώντας τις αυξομειώσεις στη ζήτηση και επιτρέποντας τη βέλτιστη ρύθμιση των τιμών.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Circana, το 2023 περισσότερο του 25% του συνολικού τζίρου των FMCG προήλθε από προϊόντα που πωλήθηκαν σε καθεστώς προωθητικής ενέργειας. Τα υψηλότερα ποσοστά πωλήσεων από προσφορές σημειώθηκαν στα είδη προσωπικής φροντίδας και ήταν 28,2%, ακολούθησαν τα καθαριστικά με 25,6% και τα τρόφιμα με 24,9%. Αντίστοιχα, η Nielsen διαπιστώνει ότι το 2023 σχεδόν επτά στα δέκα επώνυμα brands συμμετείχαν σε προωθητικές ενέργειες. «Κατασκευαστές και λιανέμποροι προσπαθούν να γίνουν ακόμη πιο ανταγωνιστικοί, εντείνοντας περαιτέρω την προωθητική τους ένταση, από 67,9% που ήταν στο τέλος της περασμένης χρονιάς στο 69,1%», διαπιστώνεται στην τελευταία έρευνα αγοράς της εταιρείας.

Ο κ. Κώστας Μαχαίρας, στρατηγικός αναλυτής λιανεμπορίου και πρώην πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ, χαρακτηρίζει τις ρυθμίσεις Σκρέκα σχετικά με τη μείωση των προσφορών κατά 30% ως «καθαρά πολιτική απόφαση», που περιορίζεται «στις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις αναντιστοιχίας τιμών» συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Υπό αυτό το πρίσμα διατυπώνονται ενστάσεις για το κατά πόσο η επιβολή νέων κανόνων στις προωθητικές ενέργειες θα λειτουργήσει θετικά υπέρ ενός κοινού «εκπαιδευμένου» στο κυνήγι των προσφορών. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού στην κλαδική έρευνά της για τα σούπερ μάρκετ, η οποία ολοκληρώθηκε πριν την κλιμάκωση της πληθωριστικής κρίσης (2021), διαπίστωσε ότι «δεν έχει διασαφηνισθεί κατά πόσο οι παροχές-εκπτώσεις των προμηθευτών στις αλυσίδες μετακυλίονται στους καταναλωτές», εφόσον «είναι κατά κανόνα μη συστηματικές και ετεροχρονισμένες

«ΦΤΙΆΧΝΕΙΣ ΈΝΑ ΠΡΆΓΜΑ, ΧΑΛΆΕΙ ΚΆΤΙ ΆΛΛΟ»

Όπως εξηγεί, «το γεγονός ότι στην Ελλάδα συγκεκριμένα προϊόντα πωλούνται σε πολύ υψηλότερες τιμές από ό,τι στο εξωτερικό δεν είναι κάτι νέο. Το ΙΕΛΚΑ μιλά γι’ αυτό εδώ κι έντεκα χρόνια. Όμως, δεν μπορεί να βλέπουμε τα ζητήματα μονοδιάστατα σε σχέση με το ερώτημα «γιατί εδώ ένα προϊόν έχει πέντε ευρώ, όταν αλλού πουλιέται τρία». Οι ποσότητες των προϊόντων που διακινούνται σε άλλες χώρες της ΕΕ είναι πενταπλάσιες ή δεκαπλάσιες από ό,τι στη χώρα μας. Τα συστήματα logistics είναι πιο εξελιγμένα, εξοικονομώντας κόστη μέσω οικονομιών κλίμακος, ενώ στην Ελλάδα μπορεί να δικαιολογηθούν πολύ υψηλά κόστη μεταφοράς, λόγω και του ιδιαίτερου γεωγραφικού ανάγλυφου τις χώρας. Είναι κόστη που δικαιολογούν διπλάσια και τριπλάσια τιμή; Όχι. Αλλά θα μπορούσε το κράτος να έχει προβεί έγκαιρα σε ενέργειες διόρθωσης των σχετικών στρεβλώσεων. Να μην περιμένουμε την τελευταία στιγμή να λαμβάνουμε μέτρα για τις τιμές προϊόντων απαραίτητων για την ανατροφή των

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει αποφανθεί ότι «δεν έχει διασαφηνισθεί κατά πόσο οι παροχές-εκπτώσεις των προμηθευτών στις αλυσίδες μετακυλίονται στους καταναλωτές»

Κωνσταντίνος Μαχαίρας παιδιών, όπως το γάλα, σε μια χώρα με τόσο μεγάλη υπογεννητικότητα. Θα έπρεπε εδώ και χρόνια να παρακολουθούνται συστηματικά οι τιμές στα βασικά είδη διατροφής». Ο κ. Μαχαίρας αμφιβάλει για την επιτυχία των μέτρων. «Νομίζουν ότι θα φέρουν αποτέλεσμα, φτιάχνοντας κάτι, αλλά χαλώντας κάτι άλλο. Αποφάσισαν βεβιασμένα κάποιες διορθωτικές κινήσεις στις προσφορές, όμως μέχρι να συγχρονιστούν, θα χρειαστεί χρόνος για να φτάσουμε σ’ ένα χαμηλότερο μέσο όρο τιμών. Στο μεταξύ, το κρίσιμο ζήτημα είναι ότι, αν τα περιθώρια κέρδους των λιανεμπόρων εξακολουθήσουν να συμπιέζονται, θα δημιουργηθούν περισσότερα προβλήματα απ’ όσα προσπαθούμε να λύσουμε. Το οργανωμένο λιανεμπόριο δεν είναι πραγματικά κερδοφόρο. Πολλές αλυσίδες εξυπηρετούν τα δάνειά τους απ’ τα κέρδη τους!», τονίζει. Και καταλήγει, εξηγώντας: «Όταν μιλά ένας θεσμός της πολιτείας, οφείλεις να τον σέβεσαι. Αλλά με αγορανομικές διατάξεις δεν φτιάχνεται η οικονομία. Στη χώρα μας τους κανόνες στις σχέσεις προμηθευτών-λιανεμπόρων δεν τους έφτιαξε το λιανεμπόριο, αλλά οι προμηθευτές. Από τη δεκαετία του '70 οι προμηθευτές, επειδή είχαν να κάνουν με δύο και τρεις κλίμακες λιανεμπόρων, διαμόρφωσαν φόρμουλες με διαφορές στις τιμές τους ανά λιανέμπορο. Οι ειδικές συνθήκες της αγοράς μας επέβαλαν τα τιμολόγια να φτιαχτούν με λάθος τρόπο, διαφορετικό απ’ ό,τι σε άλλες χώρες. Ήρθε ο καιρός, λοιπόν, ν’ αλλάξουν οι τιμολογιακές πολιτικές των προμηθευτών προς το λιανεμπόριο και του λιανεμπορίου προς τους καταναλωτές». 

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 61

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

«Κάθε μέρα χαμηλή τιμή» ή προσωρινές εκπτώσεις;

Ό

ταν ο υπουργός Ανάπτυξης πρωτοπαρουσίασε στα ΜΜΕ το σχέδιο για τον περιορισμό των προσφορών, στα μέσα του Νοεμβρίου, το περιέγραψε ως «πρωτοβουλία Κάθε μέρα Χαμηλή Τιμή» (Εveryday Low Pricing ή EDLP), σκοπός της οποίας είναι «να περάσουν οι προωθητικές ενέργειες και οι έκτακτες εκπτώσεις μόνιμα στην τιμή ραφιού καθημερινά» για όλα τα προϊόντα. Στην πορεία υπήρξαν αναδιπλώσεις, οπότε υιοθετήθηκε ένα υβριδικό μοντέλο, που συνδυάζει στοιχεία της στρατηγικής ΕDLP με τη διατήρηση των περιοδικών προσφορών, σε διαφορετικές αναλογίες.

επανατιμολόγησης και αφετέρου της τοποθέτησης και αναπλήρωσης των προϊόντων στα ράφια, με τη σχετική εξοικονόμηση εργατικού και λειτουργικού κόστους. Επίσης η στρατηγική EDLP διευκολύνει την πρόβλεψη της ροής της ζήτησης, συμβάλλοντας στην ομαλότερη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας. Στον αντίποδά τους οι στρατηγικές «Ηigh Low Pricing» μπορούν να μειώνουν το μεταβλητό κόστος, αφού οι λιανέμποροι, μέσω των προσφορών, αυξάνουν τον όγκο των πωλήσεων και «ξεστοκάρουν» πλεονάζον εμπόρευμα ιδίως ευπαθών και αλλοιώσιμων προϊόντων.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ

Στα μειονεκτήματα της στρατηγικής EDLP η εταιρεία έρευνας αγοράς Kantar αναφέρει την έλλειψη της ευελιξίας που προσφέρουν οι στρατηγικές High-Low Pricing. Ειδικά για τα επώνυμα προϊόντα οι προωθητικές ενέργειες είναι ζωτικής σημασίας εργαλείο. «Τα μοντέλα της Kantar για την αποτελεσματικότητα των προωθητικών ενεργειών δείχνουν ότι το 99% των συμφωνιών οδηγούν σταδιακά σε αυξημένη αξία πωλήσεων των brands που συμμετέχουν», σημειώνεται σε έκθεση της εταιρείας. Ένας άλλος παράγοντας που αποτρέπει προμηθευτές και λιανέμπο-

Η διεθνής εμπειρία από την εφαρμογή του μοντέλου EDLP από μεγάλες αλυσίδες, με πρωτοπόρο την Walmart, οδηγεί σε διαφορετικά συμπεράσματα. Σε αντίθεση με την πρακτική των αυξομειώσεων των τιμών («Ηigh-Low Pricing»), το EDLP περικόπτει τις δαπάνες για τις καμπάνιες προώθησης, πετυχαίνοντας χαμηλότερες τιμές από τους προμηθευτές, που ανακλώνται στο ράφι ως μακροπρόθεσμες μειώσεις τιμών. Στα πλεονεκτήματα του ΕDLP αναφέρεται η απλοποίηση αφενός της διαδικασίας τιμολόγησης και

62 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

ΜΕΙΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ

ρους από την υιοθέτηση του ΕDLP, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, είναι ότι οι προωθητικές ενέργειες ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να μετακινούνται από τα mainstream στα premium brands, αναβαθμίζοντας τις αγορές τους (trade up). Η Κantar ονομάζει τη σχετική τάση «φαινόμενο Sensodyne», από την ομώνυμη οδοντόκρεμα, διαπιστώνοντας: «Όταν ακριβότερα brands, τα οποία θεωρούνται πιο ποιοτικά, διατίθενται σε προσφορά, οι αγοραστές είναι πιθανότερο να τα προτιμήσουν έναντι εκείνων που συνήθως ψωνίζουν. Ο λιανέμπορος κερδίζει απ’ αυτό, αφού η αξία των συναλλαγών είναι μεγαλύτερη. Το να εγκαταλείψεις τις προσφορές για χάρη του EDLP σημαίνει ότι θυσιάζεις τις δυνατότητες για trade up. Αν μάλιστα το προϊόν σου απαιτεί υψηλότερη τιμή από τον μέσο όρο της κατηγορίας του, πρέπει να είσαι διπλά επιφυλακτικός…». Εξίσου αποτρεπτικά λειτουργεί ο άνισος ανταγωνισμός με τις εκπτωτικές αλυσίδες. «Για ένα λιανέμπορο δεν είναι πάντα ωφέλιμο να είναι ο φθηνότερος. Όταν κάποια από τις κορυφαίες αλυσίδες επιχειρήσει να εφαρμόσει στρατηγική EDLP, άραγε πρέπει να στοχεύσει σε χαμηλότερες τιμές από τους discounters ή απλώς σε χαμηλότερες τιμές απ’ αυτές που είχε πριν; Αν επιλέξει το δεύτερο, διατρέχει τον κίνδυνο να εκτεθεί, διότι, ενώ δεν θα είναι τόσο φθηνή όσο ο φθηνότερος discounter, θα έχει και λιγότερες προφορές, δελεαστικές για τον πελάτη να ξοδέψει περισσότερα». Στα αρνητικά του EDLP συγκαταλέγεται και η έλλειψη ευελιξίας έναντι ανταγωνιστών που εφαρμόζουν προωθητικές ενέργειες. «Κατά κανόνα το 25% των πωλήσεων προϊόντων υπό καθεστώς προωθητικής ενέργειας «κλέβουν» πελάτες απευθείας από ανταγωνιστικά brands. Όταν ο νεωτερισμός του «κάθε μέρα χαμηλή τιμή» ξεθωριάσει, οι ανταγωνιστές θα κερδίζουν πελάτες με εκπτωτικές καμπάνιες, οπότε θα έχεις μειωμένες δυνατότητες να αντιδράσεις εγκαίρως», προειδοποιεί η Κantar. 

ΒΡΑΒΕΙΑ

H E A LT H Y FO O D & B E V E R AG E AWA R D S Κ Α Ι B I O FO O D AWA R D S 2024

Η καινοτομία στην υπόθεση της υγιεινής διατροφής αναγνωρίζεται Τριανταμία συνολικά εταιρείες διακρίθηκαν στα Healthy Food & Beverage Awards και Bio Food Awards 2024 και παρέλαβαν τα βραβεία τους στην ειδική τελετή, που πραγματοποιήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου στο Radisson Blu Park Hotel. Τη βραδιά διοργάνωσε για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά η BOUSSIAS Events. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν περισσότερα από 150 υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων, φορέων και της πανεπιστημιακής κοινότητας, καθώς και εκπρόσωποι του Τύπου, τιμώντας με την παρουσία τους τούς βραβευθέντες για τις καινοτομίες των προϊόντων και των υπηρεσιών τους, που προάγουν την ισορροπημένη, υγιεινή και βιολογική διατροφή.

Δωδώνη, Healthy Food & Beverage Brand of the Year

Τ

α Healthy Food & Beverage Awards 2024 είναι ουσιαστικά η μετεξέλιξη των Healthy Diet Awards. Στη νέα τους ευρύτερη διάσταση έγιναν η «σκέπη» και των Bio Food Awards 2024, καθώς κοινή τους κατεύθυνση είναι η ανάδειξη των καινοτομιών, των υψηλής ποιότητας προϊόντων και των πρωτοποριακών υπηρεσιών επιχειρήσεων του εγχώριου κλάδου των υγιεινών και βιολογικών τροφίμων. Στη φετινή διοργάνωση διακρίθηκαν τριανταμία εταιρείες από ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του σχετικού τομέα. Ειδικότερα βραβεύτηκαν οι εταιρείες Astarti Co., Athonites, Biogel Original Innovation, Fitness Meals, Healthier Choice-Mooveat International, K22 Global Traders, Mediterra SA, Mon Kooloor,

64 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

Βιομηχανία Ζυμαρικών Ήλιος, Healthy Food & Beverage Company of the Year.

Nutria AE, OhLaLow, Paliria, Thamma Φυσικά Προϊόντα, VK Nutrition by Vasileios Karamanidis, AB Bασιλόπουλος, Αγρόκτημα Παλαμάρης, Αγροκτήματα Κρήτης ΑΕ, Αλέξανδρος Κουρής & Σία ΑΕ, Βιολόγος ΙΚΕ, Βιομηχανία Ζυμαρικών Ήλιος, Δέλτα Τρόφιμα ΑΕ, Διοδώρα, Διοσκουρίδης IKE, Δωδώνη ΑΕ, Θεόνη ΑΕ, Κρεμμύδας Βιοκιβώτια-Biokremmydas, Κώστας Α. Παπαέλληνας Ελλάς ΑΕΒΕ, Λουξ Μαρλαφέκας ΑΒΕΕ, Μανιτάρια Δίρφυς ΙΚΕ, Όλυμπος-Ελληνικά Γαλακτοκομεία ΑΕ, Στέλιος Κανάκης ΑΒΕΕ και Φαίδων ΑΕ.

ΚΟΡΥΦΑΊΕΣ ΔΙΑΚΡΊΣΕΙΣ

Οι εταιρείες που κατέκτησαν την υψηλότερη βαθμολογία στο σύνολο των υποψηφιοτήτων, αποσπώντας το Platinum Βραβείο, ήταν η Nutria AE για την υποψηφιότητα του Ιωνίς Eξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο-Κορωνέικη Ποικιλία, η

Θεόνη ΑΕ για την υποψηφιότητα του Φυσικού Μεταλλικού Νερού Θεόνη σε χάρτινη 100% ανακυκλώσιμη συσκευασία και η Βιομηχανία Ζυμαρικών Ήλιος για την υποψηφιότητα των Βιολογικών Ζυμαρικών Ήλιος χωρίς γλουτένη από όσπρια, λαχανικά και δημητριακά. Η εκδήλωση κορυφώθηκε, όπως κάθε χρόνο, με την απονομή των μεγάλων βραβείων της χρονιάς, του Grand Awards, που αποδόθηκε στη Δωδώνη ΑΕ, η οποία αναδείχθηκε Healthy Food & Beverage Brand of the Year, ενώ η Βιομηχανία Ζυμαρικών Ήλιος αναδείχθηκε Healthy Food & Beverage Company of the Year. Τη βραδιά άνοιξε η κ. Άννα Μαρία Παπίρη, Wellness Editor-Author, Co-Founder Wellness Project της BOUSSIAS events, η οποία διαπίστωσε ότι «η αγορά των υγιεινών τροφίμων

ΤΗΣ ΝΑΤΑΣΑΣ ΣΙΝΙΩΡΗ

Άννα Μαρία Παπίρη, Wellness Editor-Author, Co-Founder Wellness Project της BOUSSIAS events

και ποτών διευρύνεται σε νέες προϊοντικές κατηγορίες, που καλύπτουν το σύγχρονο, ευαισθητοποιημένο καταναλωτικό κοινό», ενώ τόνισε: «Σύμφωνα με μελέτη της Tetra Pak Index 2023, κατά το 66% οι καταναλωτές ανησυχούν για την διατροφή τους, επιλέγοντας προϊόντα που τους δημιουργούν συνολικά ευεξία, ενώ κατά ένα σημαντικό ποσοστό είναι πρόθυμοι να τροποποιήσουν τις διατροφικές τους συνήθειες προς όφελος της προστασίας του περιβάλλοντος. Σε αυτό το πλαίσιο, έχει διαμορφωθεί μία νέα ομάδα καταναλωτών, οι climatarians. Οι μετρήσεις στην αγορά των φυτοπροστατευτικών προϊόντων επιβεβαιώνουν ότι η ανοδική τάση των βιολογικών προϊόντων συνεχίζεται. Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Βιοκαλλιεργητών Ελλάδας, οι πωλήσεις βιολογικών φυτοπροστατευτικών στην Ελλάδα το 2022 αυξήθηκαν κατά 10% συγκριτικά με το 2021, αγγίζοντας τα 30 εκατ. ευρώ. Όπως εκτιμάται, η συνολική αξία της εγχώριας αγοράς βιολογικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων μέχρι το 2050 θα φτάσει τα 50 εκατ. ευρώ».

Γιώργος Μπόσκου, Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής

Στο ίδιο πλαίσιο, ο κ. Γιώργος Μπόσκου, πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής, αναπληρωτής καθηγητής Οργάνωσης & Διαχείρισης Μονάδων Διατροφής και αναπληρωτής κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας & Αγωγής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, τόνισε ότι «τα τρόφιμα δεν είναι φάρμακα, γιατί δεν μπορούν να δώσουν άμεσα θεραπευτικά αποτελέσματα σε μικρές ποσότητες. Όμως, ως σύνολο οι διατροφικές επιλογές μας μπορεί σε βάθος χρόνου να έχουν θετική επίδραση στην υγεία μας. Η βιομηχανία τροφίμων τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει δώσει βαρύτητα στην παραγωγή προϊόντων με καλύτερο διατροφικό προφίλ. Η ανασύνθεση των τροφίμων είναι απαίτηση των καιρών για την ανάπτυξη της βιώσιμης διατροφής, δηλαδή για την υγεία του ανθρώπου και την αειφορία του πλανήτη μας».

Βάσω Παπαδημητρίου, Γενική Διευθύντρια ΣΕΒΤ

Ο ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΉΣ ΣΤΟ ΚΈΝΤΡΟ

Μιλώντας η κ. Βάσω Παπαδημητρίου, γενική διευθύντρια του ΣΕΒΤ, επισήμανε ότι «ο καταναλωτής ανέκαθεν ήταν επίκεντρο του ενδιαφέροντος της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών, και σήμερα ακόμη περισσότερο. Πρωταρχικός σκοπός των επιχειρήσεων του κλάδου είναι η διατήρηση της εμπιστοσύνης της κοινωνίας στα προϊόντα τους. Ο σύγχρονος καταναλωτής έχει άμεση πρόσβαση σε ένα τεράστιο όγκο πληροφοριών, που καθορίζουν σημαντικά τις επιλογές και τη στάση του απέναντι σε προϊόντα, δίαιτες, διατροφικά πρότυπα και παραγωγικά μοντέλα, με αποτέλεσμα να γίνεται ολοένα και πιο απαιτητικός και με άποψη για τη διατροφή του, έτσι ώστε μόνο ως απλός καταναλωτής δεν μπορεί να εκλαμβάνεται. Άλλωστε, τα τρόφιμα δεν καλύπτουν μόνο τις βασικές μας ανάγκες,

Ιωάννης Σμαρνάκης, Πρόεδρος ΠΕΤΕΤ - Πανελλήνια Ένωση Τεχνολόγων Επιστημόνων Τροφίμων

είναι απόλαυση έως και τρόπος ζωής. Με άλλα λόγια, η διατροφή είναι άμεσα συνδεδεμένη με ιστορικές, πολιτιστικές και κοινωνικές αξίες, αποτελώντας ένα από τα θεμέλια της πολιτισμικής μας ταυτότητας». Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε ο κ. Ιωάννης Σμαρνάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Τεχνολόγων Τροφίμων. Όπως τόνισε, «η υγιεινή πρέπει να αποτελέσει την αυτονόητη επιλογή όχι μόνο στην διατροφή των ανθρώπων, αλλά συνολικά στον τρόπο ζωής τους, πράγμα το οποίο απαιτεί μια συνολική προσέγγιση, ένα φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον που στηρίζει και ενθαρρύνει τις ορθές πρακτικές διατροφής και άσκησης, που παρέχει αντικειμενική πληροφόρηση για τη διατροφή και εκπαίδευση με γνώμονα τη δημόσια υγεία. Η βελτίωση των τροφίμων, μέσω της μείωσης της περιεκτικότητας αλατιού, κορεσμένων λιπών και πρόσθετων σακχάρων, καθώς και η βελτίωση της διάθεσης μικρών και/ή μεσαίων μερίδων αποτελούν τη συνεισφορά της βιομηχανίας τροφίμων στις διατροφικές επιλογές υγείας των ανθρώπων». Το μη διαγωνιστικό μέρος της βραδιάς ολοκληρώθηκε με την απονομή των τιμητικών βραβείων των Healthy Food & Beverage Awards 2024 και Bio Food Awards 2024, στο πλαίσιο της οποίας παρέλαβαν τιμητικές διακρίσεις o κ. Αλέξανδρος Μερκούρης για την σκηνοθεσία του ντοκιμαντέρ «Το τέλειο γεύμα» και ο κ. Βασίλης Ζαμπούνης για τη συνολική του προσφορά στην ελαιοκομία, τη μεσογειακή διατροφή και το ελαιόλαδο. Χορηγός επικοινωνίας των Healthy Food & Beverage Awards 2024 και Bio Food Awards 2024 ήταν το fmh.gr 

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 65

ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ ΜΑΣ ΔΗΛΩΣΑΝ

ΒΊΚΥ ΠΑΠΟΥΤΣΆΚΗ Marketing Manager, ΔΩΔΩΝΗ «Για την οικογένεια της Δωδώνη η βασική προτεραιότητα είναι η παραγωγή προϊόντων κορυφαίας ποιότητας και ασυναγώνιστης γεύσης, που προάγουν ένα πιο ισορροπημένο διατροφικό πρότυπο στην καθημερινότητα του ανθρώπου.

H ανάδειξή μας ως «Brand of the Year» μαζί με τις άλλες διακρίσεις που λάβαμε, συνιστούν σημαντική αναγνώριση της στρατηγικής προσήλωσης και της αφοσίωσής μας τόσο στο τελικό προϊόν όσο και στους καταναλωτές, που επιλέγουν καθημερινά να βρίσκονται τα προϊόντα μας στο τραπέζι τους. Είμαστε επίσης πολύ χαρούμενοι για την αναγνώριση και επιτυχία που έχουν στην ελληνική αγορά τα φυτικά επιδόρπια Plant’d, τα οποία παράγονται χωρίς συντηρητικά και με τα πιο φυσικά συστατικά. Θα συνεχίσουμε να κάνουμε πράξη τις δεσμεύσεις μας για ολοένα πιο υγιεινά και καινοτόμα προϊόντα, με την ίδια συνέπεια, υπευθυνότητα και πάθος που μας χαρακτηρίζουν περισσότερο από μισό αιώνα».

ΜΆΡΙΟΣ ΕΥΣΤΑΘΊΟΥ PhD, Διευθυντής Εργοστασίου, Βιομηχανία Ζυμαρικών ΗΛΙΟΣ «Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι για το βραβείο Ηealthy Food & Beverages Awards Company of the Year. Το πάθος και η συνέπειά μας σε ό,τι αφορά την προσφορά προϊόντων υψηλής ποιότητας, αναγνωρίζονται και διακρίνονται σε μια συνεχώς αναπτυσσόμενη και ανταγωνιστική αγορά. Η ποιότητα αποτελεί βασικό πυλώνα της στρατηγικής μας και η σχετική κουλτούρα μας είναι ο πυρήνας της δέσμευσής μας για την καινοτομία και τη διάθεση εύγευστων και υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντων, με την εγγύηση της Ήλιος. Παραλαμβάνουμε επίσης, με μεγάλη μας χαρά το Platinum Award στην κατηγορία Bio Food Product για τα Βιολογικά Ζυμαρικά Ήλιος Χωρίς Γλουτένη από Όσπρια, Λαχανικά και Δημητριακά. Οι βραβεύσεις μας συνιστούν εξαιρετική ένδειξη για το τι έχουμε πετύχει ως τώρα και ισχυρό κίνητρο για τα επόμενα βήματά μας στο ταξίδι της συνεχούς βελτίωσης και της ανάπτυξής μας».

ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΤΣΈΛΙΟΣ CEO και Managing Director, ΘΕΟΝΗ Φυσικό Μεταλλικό νερό «Με ιδιαίτερη χαρά υποδεχόμαστε ακόμα μία χρονιά την διάκριση Platinum Βραβείο στα φετινά Healthy Beverage Awards για το Φυσικό Μεταλλικό Νερό ΘΕΟΝΗ στην 100% ανακυκλώσιμη χάρτινη συσκευασία μας. Πρόκειται για ένα προϊόν ανώτερης ποιότητας, που αποτελεί μια κίνηση αγάπης και σεβασμού προς τη φύση, η οποία μας δίνει απλόχερα το πολυτιμότερο αγαθό της. Το Φυσικό Μεταλλικό Νερό Θεόνη είναι το πρώτο και μοναδικό ελληνικό φυσικό μεταλλικό νερό σε eco-friendly συσκευασία, με πολλές διακρίσεις εγχωρίως και διεθνώς, ενώ έχει αναγνωριστεί στη Γαλλία και τη Γερμανία για την καταλληλόλητά του στην προετοιμασία των βρεφικών τροφών. Η καινοτόμος χάρτινη συσκευασία του διατηρεί το προϊόν στην επιθυμητή θερμοκρασία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, προστατεύοντάς το καλύτερα από εξωγενείς παράγοντες. Με κινητήριο δύναμη τους ανθρώπους μας, τις αξίες μας και τη φύση, που μας δίνει το νερό, συνεχίζουμε το έργο μας, προκειμένου να προσφέρουμε υψηλής ποιότητας προϊόντα, που εμπνέουν κι ενθαρρύνουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής».

ΙΩΆΝΝΗΣ ΠΑΪΖΆΝΗΣ Sales Manager, Nutria «Είναι μεγάλη η χαρά μας που βρισκόμαστε στην τελετή απονομής, για να τιμήσουμε την υγιεινή διατροφή και τις καινοτόμες προσεγγίσεις. Η υγιεινή διατροφή αναδεικνύεται θεμέλιος λίθος για την ευημερία και την αρμονία στη σύγχρονη κοινωνία των γοργών ρυθμών και των συνεχών αλλαγών. Η προσεκτική επιλογή των τροφίμων συμβάλλει καθοριστικά στη διατήρηση της υγείας μας. Συμβάλλει στην πρόληψη των χρόνιων νοσημάτων, επηρεάζοντας θετικά και την ψυχική μας υγεία. Η επένδυση στην υγιεινή διατροφή είναι επένδυση στον εαυτό μας και στο μέλλον του. Σήμερα μάς τιμάτε με το Platinum βραβείο στην κατηγορία Olive oil του πυλώνα Healthy Food Product για το προϊόν μας Ιωνίς Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο-Κορωνέικη Ποικιλία, που διακρίνεται για την αγνότητα, την εξαιρετική ποιότητα και φυσικά την γεύση του. Δεσμευόμαστε για την ακόμη μεγαλύτερη αφοσίωσή μας στην παραγωγή υγιεινών και ποιοτικών τροφίμων».

66 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

ΠΙΝΑΚΑΣ ΝΙΚΗΤΩΝ Low to sugar Beverage

Healthy Food & Beverage Brand of the Year ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε.

Healthy Food & Beverage Brand of the Year Βιομηχανία Ζυμαρικών ΗΛΙΟΣ Healthy Food & Beverage Awards 2024 Πυλώνας 1: Healthy Food Product PLATINUM

Nutria AE | Ιωνίς Eξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο Κορωνέικη Ποικιλία Pasta

GOLD

ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΔΙΡΦΥΣ ΙΚΕ | ΔΙΡΦΥΣ Ταλιολίνι Με Cordyceps Κατσικίσιο Γάλα & Αυγά Ορτυκιού

SILVER

Βιομηχανία Ζυμαρικών ΗΛΙΟΣ | Ζυμαρικά ΗΛΙΟΣ Ολικής Άλεσης με Χαρούπι και Δίκταμο Κρήτης

BRONZE

Βιομηχανία Ζυμαρικών ΗΛΙΟΣ | Βιολογικά Ζυμαρικά ΗΛΙΟΣ Χωρίς Γλουτένη από Όσπρια, Λαχανικά και Δημητριακά

GOLD

Nutria AE | Ιωνίς Eξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο Κορωνέικη Ποικιλία

Olive oil

GOLD

ΛΟΥΞ ΜΑΡΛΑΦΕΚΑΣ ΑΒΕΕ | λουξ free

GOLD

THAMMA Φυσικά Προϊόντα | THAMMA Organic Iced Teas

GOLD

ΘΕΟΝΗ Α.Ε | Theoni Sparkling Water in glass bottle

GOLD

ΘΕΟΝΗ Α.Ε | Φυσικό Μεταλλικό Νερό Θεόνη Στη Χάρτινη 100% Ανακυκλώσιμη Συσκευασία

GOLD

ΘΕΟΝΗ Α.Ε | Φυσικό Μεταλλικό Νερό Θεόνη Στη Χάρτινη 100% Ανακυκλώσιμη Συσκευασία

GOLD

ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ IKE | ΒΙΟΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΡΟΦΗΜΑΤΑ ΜΕΛΙΟΥ DIOSCURIDES

SILVER

BIOGEL ORIGINAL INNOVATION | PSILORITIS ALOE VERA CRETAN POWER HERBS Βιολογικής Καλλιέργειας

Ice Tea Beverage / Series Natural Mineral Carbonated Water Natural Mineral Water

Natural mineral water for children

Herbal Beverage

Juice

Protein GOLD

ΒΙΟΛΟΓΟΣ ΙΚΕ | Πρωτεΐνη ορού γάλακτος / Ελληνική Αιγοπρόβεια Πρωτεΐνη

SILVER

ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε. | VITALINE PUDDING

BRONZE

Healthier Choice - MOOVEAT International | Για το MOOVEAT on the WHEY protein μονοδόση Spread

GOLD

ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. | Γαλοτύρι ΔΩΔΩΝΗ

SILVER

ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. | ΔΩΔΩΝΗ Spread Eggs

GOLD

ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΑ ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε. | Αυγά ΑΡΩΜΑ ΚΡΗΤΗΣ Ω3 Ice cream

GOLD

OhLaLow | Healthy made delicious - OhLaLow Snack

GOLD

ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. | ΔΩΔΩΝΗ Baked Cheese Thins

SILVER

K22 Global Traders | Nutri Valley Αφράτες Γκοφρέτες

GOLD

ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. | Γιαούρτι ΔΩΔΩΝΗ Στραγγιστό

SILVER

ΟΛΥΜΠΟΣ - ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ Α.Ε | ΟΛΥΜΠΟΣ Κεφίρ με γεύσεις

BRONZE

ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. | Παραδοσιακό γιαούρτι ΔΩΔΩΝΗ

BRONZE

ΟΛΥΜΠΟΣ - ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ Α.Ε | ΣΕΙΡΑ ΟΛΥΜΠΟΣ PROTEIN

Line of Fresh Juice SILVER

AB Bασιλόπουλος | Nature’s Promise Χυμοί – Η υγιεινή διατροφή έχει απολαυστική γεύση!

GOLD

ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α.Ε. | ΔΕΛΤΑ LIFE FUNCTIONAL ΧΥΜΟΙ

GOLD

AB Bασιλόπουλος | Nature’s Promise Smoothies

Refrigerated juice Line of Smoothies Πυλώνας 3. Healthy Food & Beverage Service Nutritionist Office SILVER

VK Nutrition by Vasileios Karamanidis

GOLD

Fitness Meals

Healthy Food & Beverage Online Service Πυλώνας 4. Healthy Food & Beverage Marketing & RnD Marketing or Social media Campaign BRONZE

Κώστας Παπαέλληνας Ελλάς Α.Ε.Β.Ε. | Τόνος GEISHA σε λάδι και νερό - Καμπάνια “Που χάνεται η τροφή”

SILVER

Βιομηχανία Ζυμαρικών ΗΛΙΟΣ | Ζυμαρικά ΗΛΙΟΣ Ολικής Άλεσης με Χαρούπι και Δίκταμο Κρήτης

SILVER

MEDITERRA S.A. | Χρήση Μεθόδου Λυοφιλίωσης / Κρυοξήρανσης Για Την Σειρά Προϊόντων CULTURA MEDITERRA

Dairy Product

Brand extension

Technology innovation

BIO Food Awards 2024

Bakery Product GOLD

ΦΑΙΔΩΝ Α.Ε. |Crispbreads βρώμης 180γρ

SILVER

ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΝΑΚΗΣ ΑΒΕΕ | Πολύσπορο ψωμί Prebiotic

SILVER

ΦΑΙΔΩΝ Α.Ε. | Crispbreads βρώμης 100γρ

BRONZE

Astarti Co. | Βιολογικό Λαδοπαξίμαδο Astarti

BRONZE

Mon Kooloor | Σειρά Κουλουριών Ευεξίας – Mon Fitness

GOLD

PALIRIA | Paliria ON YOUR SIDE

GOLD

ΟΛΥΜΠΟΣ - ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ Α.Ε | ΟΛΥΜΠΟΣ Κεφίρ με γεύσεις

GOLD

ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ ΠΑΛΑΜΑΡΗΣ | 6ΚΡΟΚΟ

GOLD

ΚΩΣΤΑΣ A. ΠΑΠΑΕΛΛΗΝΑΣ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Β.Ε. | GEISHA τόνος σε νερό και λάδι High Protein

Meal Product / Ready to eat Functional Product

Πυλώνας 5. Bio Food Product PLATINUM

Βιομηχανία Ζυμαρικών ΗΛΙΟΣ | Βιολογικά Ζυμαρικά ΗΛΙΟΣ Χωρίς Γλουτένη από Όσπρια, Λαχανικά και Δημητριακά

GOLD

Βιομηχανία Ζυμαρικών ΗΛΙΟΣ | Βιολογικά Ζυμαρικά ΗΛΙΟΣ Χωρίς Γλουτένη από Όσπρια, Λαχανικά και Δημητριακά

GOLD

Nutria AE | ΙΩΝΙΣ Βιολογικό Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο

GOLD

Botanic Art | Athonites Organic Herbal Blend

GOLD

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΥΡΗΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΑΕ | ΝΗΣΟΣ ALL DAY ORGANIC

GOLD

ΔΙΟΔΩΡΑ | ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΗΛΟΞΥΔΟ ΟΛΥΜΠΟΥ

Bio Pasta

Bio Olive oil Bio Herb Bio Beer

Food Product for Children

Bio Cider and Vinegar

Canned Shea Food

Raw packaged meat GOLD

Πυλώνας 6. Bio Food Service Bio Food & Beverage Online Service GOLD

Πυλώνας 7. Bio Marketing & RnD

ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΑ ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε. | ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ ΑΡΩΜΑ ΚΡΗΤΗΣ Cheese

GOLD

ΔΩΔΩΝΗ Α.Ε. | Φέτα ΔΩΔΩΝΗ Π.Ο.Π. με 40% λιγότερο αλάτι

PLATINUM

ΘΕΟΝΗ Α.Ε | Φυσικό Μεταλλικό Νερό Θεόνη Στη Χάρτινη 100% Ανακυκλώσιμη Συσκευασία

Bio New Brand – Launch GOLD

THAMMA Φυσικά Προϊόντα | THAMMA Organic Iced Teas

GOLD

Βιομηχανία Ζυμαρικών ΗΛΙΟΣ | Organic artesian pasta straws – artesian Βιολογικά Βιοδιασπώμενα Καλαμάκια από Ζυμαρικό

Πυλώνας 2. Healthy Beverage Product

68 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ ΒΙΟΚΙΒΩΤΙΑ-BIOKREMMYDAS | BIOKREMMYDAS Φρέσκα βιολογικά προϊόντα από τα χωράφια μας, στην πόρτα σας!

Bio New concept

ΘΕΣΜΙΚΑ

ΑΕΙΦΟΡΙΑ

Τα σούπερ μάρκετ ενώπιον των ευθυνών τους Για πρώτη φορά η Έκθεση Βιωσιμότητας μιας εταιρείας αναβαθμίζεται σε επίπεδο αντίστοιχο της Οικονομικής Έκθεσης. Με το νέο πλαίσιο, οι εταιρείες πρέπει να αποκαλύπτουν πληροφορίες αειφορίας στην έκθεση διαχείρισης, σύμφωνα με τα υποχρεωτικά ESRS. Οι νέοι κανόνες αφορούν και πολλές αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Η έναρξη ισχύος της συμμόρφωσής τους είναι η 1η Ιανουαρίου του 2025.

Η

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, το ESG και η Εταιρική Βιωσιμότητα σύμφωνα με το νέο κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση και την «πράσινη μετάβαση», είναι έννοιες αλληλένδετες παρότι παρουσιάζουν διαφορές. Η ΕΚΕ είναι μια ποιοτική αυτορυθμιζόμενη προσέγγιση, που δεν σχετίζεται άμεσα με την οικονομική απόδοση και αποτίμηση της επιχείρησης. Η εφαρμογή της συνδέεται με την εταιρική κουλτούρα, τις αξίες και την διαχείριση της εταιρικής φήμης, καθώς και των σχέσεων ιδιαίτερα με όσους επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη κερδοφορία της εταιρείας (μετόχους, επενδυτές, εργαζόμενους, προμηθευτές, πελάτες, τοπικές κοινωνίες κ.ά.). Το ESG είναι μια ποσοτική εξωτερικά ρυθμιζόμενη προσέγγιση, άμεσα συνδεδεμένη με την οικονομική απόδοση και αποτίμηση της επιχείρησης, καθώς συνδέεται με μετρήσιμους στόχους και υπόκειται σε έλεγχο επαλήθευσης των σχετικών πληροφοριών (π.χ. άσκηση επιμέλειας για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις εγκαταστάσεις και την εφοδιαστική αλυσίδα των συνεργαζόμενων εταιρειών). Η Βιωσιμότητα συνδυάζει ποιοτικές και ποσοτικές προσεγγίσεις και ρυθμίζεται σε εταιρικό επίπεδο από το επιχειρηματικό μοντέλο και την στρατηγική ανάπτυξης της εκάστοτε επιχείρησης, αλλά καθορίζεται και από εξωτερικούς παράγοντες. Ωστόσο συνδέεται με τη μακροπρόθεσμη οικονομική απόδοση και αποτίμηση της επιχείρησης. Η εφαρμογή της προϋποθέτει

70 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

συνδυασμούς μεθόδων και καλών πρακτικών ΕΚΕ και ESG, αποσκοπώντας στη διαχρονική παραγωγή οικονομικής αξίας και την αύξηση της ανθεκτικότητας της επιχείρησης έναντι κρίσεων (π.χ. κλιματικής, δημόσιας υγείας κ.ά.).

εθνικής και ευρωπαϊκής παραγωγής εντός και εκτός ΕΕ αποκτά νέα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα με το πρόσημο της βιώσιμης και υπεύθυνης λειτουργίας, της βιώσιμης αξίας και των υπεύθυνων προϊόντων και υπηρεσιών.

Η ΕΕ ΣΗΚΏΝΕΙ ΤΟ ΓΆΝΤΙ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΊΑΣ

Οι σχετικές αλλαγές στους κανονισμούς για τη διαφάνεια και τη λογοδοσία προϊόντων, υπηρεσιών και εταιρειών που υιοθετούν τις αρχές της ΕΚΕ και της βιωσιμότητας, διαχέοντάς τες στην εφοδιαστική αλυσίδα, προσφέρουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα έναντι εταιρειών, πολυεθνικών και μη, που δεν ακολουθούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η χρηματοδότηση του

Η νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη για την βιώσιμη («πράσινη») μετάβαση προϋποθέτει την ενίσχυση της παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών εντός ΕΕ. Η συμμετοχή και συμπερίληψη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα και η ανάδειξη της

ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΑΛΕΞΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΟΜΝΗΝΟΥ

πλάνου μετάβασης για κάθε επιχείρηση εντός ΕΕ είναι εργαλείο για την άντληση οικονομικών πόρων, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις δημιουργίας νέων βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ έχει θεσπίσει αρχικά την Οδηγία 2014/95/EU για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών των μεγάλων επιχειρήσεων (Non-Financial Reporting Directive - NFRD ), που συμπληρώθηκε από τον Κανονισμό 2019/2088 (Sustainable Finance Disclosure Regulation-SFDR). Επιπρόσθετο εργαλείο είναι η Ταξινομία (Taxonomy) –ένα τυποποιημένο σύστημα ταξινόμησης, που θεσπίζει το πλαίσιο για τον προσδιορισμό οικονομικά βιώσιμων δραστηριοτήτων σε σχέση με το περιβάλλον στην ΕΕ. Ωστόσο, σύντομα έγινε φανερό πόσο ελλιπής ήταν η δημοσιοποίηση όλων των απαιτούμενων σχετικών πληροφοριών, καθώς και η μη επαρκής συγκρισιμότητα και αξιοπιστία τους.

ΝΈΕΣ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΈΣ ΠΑΡΕΜΒΆΣΕΙΣ

Κάνοντας ένα σημαντικό βήμα για την καθιέρωση νέου συστήματος αναφοράς της βιωσιμότητας στην Ευρώπη, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε τον Νοέμβριο του 2022 την Οδηγία για την Έκθεση Εταιρικής Βιωσιμότητας, Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), και αντίστοιχα τον Ιούλιο του 2023 ενέκρινε με σχετική Πράξη Εφαρμογής το πρώτο μέρος του Ευρωπαϊκού Προτύπου Αναφοράς πληροφοριών Εταιρικής Βιωσιμότητας (ESRS), δηλαδή κανόνες και απαιτήσεις από τις εταιρείες να αναφέρουν επιπτώσεις, ευκαιρίες και κινδύνους σχετικά με τη βιωσιμότητα. Η νέα Οδηγία απευθύνεται σε περισσότερες από πενήντα χιλιάδες εταιρείες της ΕΕ, που θα πρέπει να συμμορφωθούν με τους νέους κανόνες έναντι των περίπου δώδεκα χιλιάδων για το NFRD. Η CSRD είναι επιδραστική και πέραν των ορίων της ΕΕ, καθώς πολλές διεθνείς εταιρείες με σημαντική δραστηριότητα στην Ευρώπη θα κληθούν να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις της. Η CSRD είναι το πρώτο ESG νομοθετικό πλαίσιο, που καθιστά την αξιολόγηση διπλής σημαντικότητας (Double Materiality) υποχρεωτική. Οι υπόχρεες οντότητες θα χρειάζεται να αξιολογούν τον αντίκτυπό τους, λαμβάνοντας υπόψη αφενός την επίδραση

των παραγόντων βιωσιμότητας στη χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης και αφετέρου τον αντίκτυπό της στους προηγούμενούς της και τους επόμενούς της κρίκους στην αλυσίδα αξίας πέραν των συμβατικών σχέσεων με αυτούς. Η CSRD θα συνεχίσει να εξελίσσεται με την προώθηση νέων Οδηγιών, όπως η Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) για την αντιμετώπιση των ESG προκλήσεων των εφοδιαστικών αλυσίδων. Για πρώτη φορά η Έκθεση Βιωσιμότητας μιας εταιρείας αναβαθμίζεται σε επίπεδο αντίστοιχο της Οικονομικής Έκθεσης. Με το νέο πλαίσιο, οι εταιρείες θα πρέπει να αποκαλύπτουν πληροφορίες αειφορίας στην έκθεση διαχείρισης, σύμφωνα με τα υποχρεωτικά ESRS και να τις υποβάλλουν σε ψηφιακή μηχανικά αναγνώσιμη μορφή. Επιπλέον απαιτείται περιορισμένου εύρους διασφάλιση (reasonable assurance) με μελλοντική επέκταση σε reasonable. Μέσω των νέων κανόνων, οι επενδυτές και οι άλλοι ενδιαφερόμενοι θα εξασφαλίσουν την πρόσβαση σε απαραίτητες πληροφορίες για την αξιολόγηση των επενδυτικών κινδύνων εξαιτίας λ.χ. της κλιματικής αλλαγής ή άλλων παραγόντων που επιδρούν στη βιωσιμότητα. Επίσης, το εταιρικό πλάνο μετάβασης (transition plan) οφείλει να έχει συνυπολογίσει την υφιστάμενη και καταγεγραμμένη επίδραση σε βασικούς δείκτες, όπως ορίζονται κατά το νέο ευρωπαϊκό πρότυπο, τόσο για ουσιώδη θέματα σχετικά με την κλιματική κρίση, την ρύπανση του περιβάλλοντος, την κυκλική οικονομία και την βιοποικιλότητα, όσο και για θέματα συνδεδεμένα με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των εμπλεκομένων –εν προκειμένω και των δικαιωμάτων των πελατών-καταναλωτών (προστασία από το greenwashing και το social washing). Εντός του Ιανουαρίου φέτος ξεκινά η επίσημη διαβούλευση για το δεύτερο μέρος του Ευρωπαϊκού Προτύπου ESRS υπό την ευθύνη του EFRAG, αρμόδιου φορέα για την σύνταξη των Ευρωπαϊκών Λογιστικών Προτύπων.

ΠΛΑΊΣΙΟ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΉΣΕΙΣ ΣΥΜΜΌΡΦΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΟΎΠΕΡ ΜΆΡΚΕΤ

Οι νέοι κανόνες αφορούν πολλές εγχώριες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, καθώς πρόκειται για εταιρείες που ανταποκρίνονται στα δύο από

τα τρία ακόλουθα κριτήρια της Λογιστικής Οδηγίας 2013/34/ΕΕ: Έχουν προσωπικό τουλάχιστον 250 ατόμων στη διάρκεια της χρήσης και συνολικό ισολογισμό 20 εκατ. ευρώ ή καθαρό κύκλο εργασιών 40 εκατ. ευρώ. Η έναρξη ισχύος της συμμόρφωσης είναι η 1η Ιανουαρίου του 2025 –οι πρώτες εκθέσεις θα υποβληθούν το 2026. Οι αναφορές θα υποβληθούν σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Αειφορίας (ESRS). Μια εταιρεία που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής, θα πρέπει να αναφέρει πληροφορίες απαραίτητες για την κατανόηση των επιπτώσεων από τη δραστηριότητά της σε θέματα βιωσιμότητας, καθώς και το πώς επηρεάζεται η ανάπτυξη, η απόδοση και η θέση της. Πρωτίστως θα αναφέρεται η περιγραφή του επιχειρηματικού της μοντέλου, της στρατηγικής, των ευκαιριών και της ανθεκτικότητάς της στους κινδύνους βιωσιμότητας, καθώς και τα σχέδια μετάβασης. Οι στόχοι θα καταγράφονται αναλυτικά και η κατάσταση προόδου τους θα εμφανίζεται με δείκτες. Η εν λόγω Οδηγία δίνει έμφαση στην εταιρική διακυβέρνηση αναφορικά με τη βιωσιμότητα της εταιρείας, με ανάλυση των διοικητικών, διαχειριστικών και εποπτικών φορέων, καθώς και της τεχνογνωσίας τους σχετικά με την εκπλήρωση του ρόλου τους. Η ανάλυση θα περιλαμβάνει όλες τις εταιρικές πολιτικές βιωσιμότητας, τα προγράμματα κινήτρων που συνδέονται με θέματα αειφορίας, τη δέουσα επιμέλεια των θεμάτων βιωσιμότητας που συνδέονται με τις επιπτώσεις των ενεργειών κάθε εταιρείας, με σκοπό την πρόληψη και τον μετριασμό των βασικών κινδύνων και τη διαχείρισή τους. Όπως εκτιμάται, ως το τέλος της δεκαετίας θα εφαρμόζεται από το μεγαλύτερο μέρος της επιχειρηματικότητας, διαμέσου είτε της αλυσίδας αξίας των μεγάλων και μεσαίων επιχειρήσεων, των επιχειρηματικών σχέσεων και της αλυσίδας εφοδιασμού τους, είτε της βιώσιμης αξιολόγησης ως απαίτησης των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων. 

Η κ. Μαρία Αλεξίου είναι πρόεδρος ΔΣ του CSR Hellas, ιδρυτικός εταίρος ALMA, και ο κ. Στέφανος Κομνηνός είναι εταίρος στη Netrino Advisory, πρώην γενικός γραμματέας Εμπορίου.

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 71

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛ ΑΙΟΛ ΑΔΟΥ

Παραγωγή, τυποποίηση, λιανική, ζήτηση δέσμιες της κλιματικής κρίσης Ποιος ευθύνεται για την ιλιγγιώδη ακρίβεια στο ελαιόλαδο; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτουν εδώ και μήνες οι δημοσιογράφοι σε παραγωγούς, τυποποιητές ελαιόλαδου και εκπροσώπους των σούπερ μάρκετ. Το ίδιο ερώτημα καίει τον καταναλωτή, ο οποίος τον τελευταίο χρόνο έχει δει τις τιμές του ελαιόλαδου στο ράφι να σκαρφαλώνουν κατά 58,5%, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ…

Τ

ο παιχνίδι της αναζήτησης αποδιοπομπαίου τράγου δεν έχει σταματήσει. Αν και όλες οι απόψεις συγκλίνουν στο ότι η κύρια αιτία ανόδου των τιμών είναι η δραματική μείωση της παραγωγής σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου ως 70% εξαιτίας κλιματολογικών παραγόντων δεν λείπουν οι αλληλοκατηγορίες μεταξύ των διαφορετικών κρίκων της εφοδιαστικής αλυσίδας. «Πώς γίνεται, ενώ πουλήσαμε το 80% της ελαιοπαραγωγής μας κατά μέσο όρο προς 5 ευρώ το κιλό, το τυποποιημένο ελαιόλαδο να πωλείται στα σούπερ μάρκετ 14 ευρώ το λίτρο, όταν πρόκειται για την περσινή σοδειά;», ρωτά και ξαναρωτά ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου, κ. Μύρωνας Χιλετζάκης. Ο ευφραδής Κρητικός είναι από τα πλέον προβεβλημένα πρόσωπα στα τηλεοπτικά ρεπορτάζ για το ελαιόλαδο και επιμένει ότι για την αύξηση των τιμών δεν ευθύνεται μόνο η κλιματική αλλαγή, αλλά και τα διαδοχικά «καπέλα» στην πορεία του προϊόντος «από το χωράφι στο ράφι». Μιλώντας στο «σελφ σέρβις», εκφράζει το φόβο ότι η τιμή ραφιού του ελαιολάδου φέτος πιθανώς θα φτάσει τα 20 ευρώ το λίτρο. «Η ελαιοσυγκομιδή στην Κρήτη έχει ήδη ολοκληρωθεί κατά 80% μειωμένη από πέρυσι. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει λάδι στην αγορά, ότι οι τιμές του θα ανεβούν με γεωμετρική πρόοδο». Τον Ιανουάριο φέτος η μέση τιμή παραγωγού κυμάνθηκε μεταξύ 9 και 11 ευρώ, όταν πέρυσι τέτοια εποχή ήταν 4,50-5 ευρώ... Ο ίδιος εκτιμά ότι η λιανική τιμή του ελαιόλαδου σε βάθος 14 μηνών, μεταξύ Σεπτεμβρίου του 2022 και Ιανουαρίου φέτος, έχει

72 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

αυξηθεί έως 212%: «Ο καταναλωτής το φθινόπωρο του 2022 αγόρασε το λάδι στη λιανική προς 5,45 έως 5,75 το λίτρο. Τον Ιούλιο του 2023, από 6 ευρώ ως 6,40 το λίτρο. Τον Αύγουστο του 2023, από 9,5 ως 12 ευρώ το λίτρο. Τρεις μήνες μετά, από 12 ως 15 ευρώ το λίτρο. Τον Ιανουάριο φέτος, από 16 ως 17 ευρώ το λίτρο. Δεν υπάρχει σταθεροποίηση, μόνο άνοδος!». Πάντως με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ, το ελαιόλαδο στο εν λόγω δεκατετράμηνο ανατιμήθηκε κατά 68%. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ηλεκτρονικού marketplace, η τιμή ενός επώνυμου εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου από τον Σεπτέμβριο του 2022 μέχρι σήμερα αυξήθηκε κατά 81%, από τα 8 ευρώ στα 14,5 ευρώ. Πρόκειται για πολύ υψηλές ανατιμήσεις, όμως το 212% δεν επιβεβαιώνεται…

Η ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΗ ΈΧΕΙ ΠΈΣΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ

Αυτό που επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της Circana, είναι ότι οι ανατιμήσεις έφεραν σημαντική μείωση της κατανάλωσης του προϊόντος, της τάξης του 15,8% στα επώνυμα ελαιόλαδα και του 32,6% στα PL το 2023. Σε απόλυτα νούμερα η ετήσια κατανάλωση στην οργανωμένη λιανική κυμάνθηκε περίπου στους 25.400 τόνους το 2022 (19.000 στα επώνυμα brands και 6.400 στα PL). Το 2023 αναμένεται να κλείσει στους 16.000 τόνους. Αντίστοιχα το 2023 οι πωλήσεις σε αξία του προϊόντος αυξήθηκαν κατά 6,3% στα επώνυμα brands, ενώ μειώθηκαν κατά 0,8 στα PL. Καθώς το 2022 η αξία πωλήσεων του τυποποιημένου ελαιολάδου, κατά την Circana, έφτασε στο μεν επώνυμο τα 102,4

εκατ. ευρώ, στο δε PL τα 32,2 εκατ. ευρώ, το 2023 αναμένεται ότι αθροιστικά θα κλείσει στα 129 εκατ. ευρώ. Ελαφρώς διαφορετική εικόνα δίνουν τα στοιχεία της NielsenIQ, σύμφωνα με τα οποία το 2022 η κατανάλωση τυποποιημένου ελαιολάδου ανήλθε σε 18.000 τόνους και η αξία πωλήσεων στα 100 εκατ. ευρώ. Για το 2023 η εταιρεία προβλέπει μείωση της κατανάλωσής του κατά 18% και αύξηση της αξίας των πωλήσεών του κατά 6%, ποσοστό που συμπίπτει με τα στοιχεία της Circana. Σύμφωνα επίσης με τη NielsenIQ, από τις συνολικές ποσότητες του τυποποιημένου ελαιολάδου που καταναλώνονται στην εσωτερική αγορά, το 60% αφορά το έξτρα παρθένο και το 40% το κλασσικό παρθένο ελαιόλαδο. Το 50% της αξίας των πωλήσεων πραγματοποιείται στην Αττική και την Κεντρική Ελλάδα, το 45% στη Θεσσαλονίκη, την υπόλοιπη Μακεδονία και την Θράκη. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι κατεξοχήν ελαιοπαραγωγοί περιφέρειες έχουν πολύ μικρό τζίρο, αφού βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην ιδιοκατανάλωση και τα άτυπα δίκτυα πώλησης. Η υποχώρηση στον όγκο κατανάλωσης είναι αντιστρόφως ανάλογη με την αύξηση της τιμής, η οποία με βάση τα στοιχεία της NielsenIQ κυμαίνεται στο 30%.

«ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΠΕΊΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΉ ΓΝΏΜΗ…»

Το «σελφ σέρβις» απευθύνθηκε στις μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις τυποποίησης ελαιολάδου, θέτοντας κοινά ερωτήματα. Ωστόσο, επέλεξαν να εκφραστούν μέσω

ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΤΖΙΑΝΤΖΗ

του συλλογικού τους οργάνου, του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποίησης Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ). Η πρωτοφανείς αναταράξεις στον κλάδο και η αβεβαιότητα για το τι έπεται φέτος καθιστούν τους εκπροσώπους της βιομηχανίας εξαιρετικά επιφυλακτικούς. Η εικόνα, όπως μας την έδωσε ο πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ, κ. Κωνσταντίνος Κουτσιούμπης, είναι ανησυχητική: «Δεν υπάρχει περίπτωση να μιλήσει κάποιος με οποιονδήποτε παραγωγό, ελαιοτριβέα, τυποποιητή και να μην εκπλαγεί από όσα συμβαίνουν. Δεν έχουν ξαναγίνει αυτά που ζούμε. Ποτέ άλλοτε δεν αντιμετωπίστηκε πρόβλημα ταυτόχρονης μείωσης της παραγωγής σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές χώρες της Μεσογείου, όπου παράγεται και διακινείται το 80% της παγκόσμιας αγοράς. Κατά συνέπεια και οι τιμές είναι πρωτόγνωρες. Όσο είναι δυνατόν οι εταιρείες τυποποίησης προσπαθούν να κρατήσουν τις τιμές χαμηλά, μειώνοντας το ποσοστό κέρδους τους, για να μη χάσουν την αγορά. Υπάρχουν περιπτώσεις εταιρειών που πουλούν στο εξωτερικό ακόμα και με ζημιά, γιατί έχουν συμβόλαια με ποινικές ρήτρες και αδυνατούν να κάνουν αναπροσαρμογές τιμών μέχρι τη λήξη τους». Όσο και αν επαναλαμβάνουν οι εκπρόσωποι των τυποποιητών και του λιανεμπορίου ότι ο βασικός «ένοχος» των υψηλών τιμών είναι η κλιματική αλλαγή κι όχι τα κερδοσκοπικά παιχνίδια, οι καταναλωτές παραμένουν δύσπιστοι. Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ, «δυστυχώς δεν μπορούμε να πείσουμε την κοινή γνώμη, γιατί όλοι πιστεύουν ότι οι τυποποιητικές μονάδες αποθηκεύουν το ελαιόλαδο στις εγκαταστάσεις τους, οπότε ανά πάσα στιγμή ανεβάζουν τις τιμές του, σαν να επρόκειτο για απορρυπαντικό ή καλλυντικό. Δεν ισχύει, όμως, αυτό. Το

ελαιόλαδο βρίσκεται είτε στους παραγωγούς, είτε στα ελαιοτριβεία, είτε στους μεγάλους συνεταιρισμούς. Οι τυποποιητικές επιχειρήσεις δεν έχουν κανένα λόγο να κρατούν στοκ πάνω από ενάμιση με δύο μήνες. Είναι θέμα χρηματοοικονομικού κόστους. Όσο υπάρχει η δυνατότητα να βρίσκει κανείς ελαιόλαδο, το αναζητά από τους συνεργάτες του, το πληρώνει και το παίρνει. Αυτό που συνέβη στην πραγματικότητα είναι ότι τα διαθέσιμα αποθέματα μειώθηκαν πάρα πολύ σύντομα, διότι εκδηλώθηκε ενδιαφέρον γι’ αυτά κυρίως από τους Ιταλούς και τους Ισπανούς, οι οποίοι, έχοντας από πέρυσι προβλήματα επάρκειας, ήρθαν και σάρωσαν την ελληνική αγορά, προκειμένου να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους…».

Ποτέ άλλοτε δεν αντιμετωπίστηκε πρόβλημα ταυτόχρονης μείωσης της παραγωγής σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές χώρες της Μεσογείου, όπου παράγεται και διακινείται το 80% της παγκόσμιας αγοράς του ελαιόλαδου. Κατά συνέπεια και οι τιμές του είναι πρωτόγνωρες

«Ο μηχανισμός της διαμόρφωσης των τιμών σχετίζεται αποκλειστικά με τη διακίνηση του χύμα ελαιολάδου σε βυτία στο εξωτερικό», επιβεβαιώνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τυποποιητών Κρήτης, κ. Γιώργος Ανδρεαδάκης (ΣΥΤΕΚ). «Η ελληνική τυποποίηση ακολουθεί την κατάσταση που διαμορφώνεται στην αγορά με το χύμα. Όταν έρχονται στους παραγωγούς ξένοι αγοραστές κι εκείνοι ανεβάζουν τις τιμές λόγω του ότι είχαν μικρή παραγωγή, λειτουργεί ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης». Το ίδιο υποστηρίζει κι ο κ. Χιλετζάκης: «Το ύψος των τιμών δεν το καθορίζει ούτε ο τενεκές, ούτε το χύμα, ούτε το νοθευμένο ελαιόλαδο. Το διαμορφώνει ο μεγάλος «παίκτης», ο Ιταλός κι ο Ισπανός».

ΑΝΗΣΥΧΊΕΣ ΑΠΌ ΌΛΟΥΣ ΓΙΑ ΌΛΑ

Αν και όλοι οι φορείς του κλάδου ανησυχούν ότι η κλιμάκωση της ακρίβειας στο ελαιόλαδο θα μειώσει κι άλλο την κατανάλωση, δεν έχουν απαντήσεις για την αντιστροφή της κατάστασης. «Δεν είναι δυνατόν να απαγορευθεί η εξαγωγή χύμα ελαιολάδου. Θα ήταν αντίθετο στους κανόνες της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. Δεν μπορούμε να κάνουμε ό,τι έπραξε η Τουρκία, που απαγόρευσε την εξαγωγή έστω κι ενός λίτρου

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 73

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Ο πρόεδρος του ΣΥΤΕΚ θεωρεί ότι «ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η παράνομη διακίνηση του ελαιολάδου, στα 17άλιτρα δοχεία, που είναι μεν απαγορευμένα, αλλά εξακολουθούν να κυκλοφορούν στην αγορά, χωρίς καμία διασφάλιση ποιότητας του προϊόντος, το οποίο είναι κατά πλειονότητα νοθευμένο με σπορέλαια», τονίζει. Θεωρεί ότι η έμφαση πρέπει να δοθεί σε μια σωστά στοχευμένη καμπάνια, με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων και της πολιτείας, η οποία θα αναδεικνύει τα οφέλη του ελαιόλαδου στην υγεία, ώστε να πειστεί ο καταναλωτής πως δεν πρέπει να κάνει «εκπτώσεις» στην ποιότητά του.

ΑΓΑΘΌ ΕΝ ΑΝΕΠΑΡΚΕΊΑ…

χύμα ελαιολάδου, επιτρέποντάς την μόνο για το τυποποιημένο προϊόν», παραδέχεται ο πρόεδρος του ΣΥΤΕΚ. Κοινή παραδοχή είναι επίσης ότι το 2024 θα είναι ακόμα πιο δύσκολο από το 2023. Οι ως τώρα εκτιμήσεις για την ελαιοπαραγωγική περίοδο 2023/24, έκαναν λόγο για μειωμένη παραγωγή περίπου κατά 54% συγκριτικά με την περίοδο 2022/23, δηλ. 160.000 έναντι 350.000 τόνων. O πρόεδρος του ΣΥΤΕΚ εκφράζει το φόβο ότι οι εν λόγω ποσότητες είναι υπερεκτιμημένες κι ότι, αν δεν βοηθήσει ο καιρός ως τον Μάρτιο, η παραγωγή πιθανώς θα πέσει στους 120.000 τόνους πανελλαδικά. Οι εκπρόσωποι των τυποποιητών κάνουν λόγο για μείωση των πωλήσεων στο ράφι τουλάχιστον κατά 30% το τελευταίο τετράμηνο, εκτίμηση που συγκλίνει με τα στοιχεία των εταιρειών έρευνας αγοράς. «Η μείωση δεν φαίνεται ακόμα πάρα πολύ, δεδομένης της ιδιοκατανάλωσης χύμα ελαιόλαδου. Δεν μπορούμε να πούμε ότι έχει λείψει το λάδι από

τον Έλληνα, αλλά δεν ξέρουμε την αντοχή των αποθεμάτων. Είναι πολύ πιθανόν να πέσουν κάτω από τους 150.000 τόνους –μιλάμε τουλάχιστον για το 50% της εγχώριας παραγωγής», δηλώνει ο κ. Κουτσιούμπης. Η ανησυχία όλων είναι μήπως η καταναλωτική τάση της υποκατάστασης του ελαιόλαδου από φθηνότερα λιπαρά παγιωθεί. «Εκεί που μοχθήσαμε επί δεκαετίες να επικοινωνούμε την υψηλή διατροφική αξία του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, ξαφνικά ο καταναλωτής, σε συνάρτηση με τις εισοδηματικές πιέσεις που υφίσταται, αδυνατεί να αγοράσει το προϊόν όπως άλλοτε, παρότι πεισμένος ότι είναι το υγιεινότερο», διαπιστώνει ο πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ. Ανησυχούν, επίσης, οι προσμίξεις ελαιόλαδου και σπορέλαιων χάριν φθήνιας. Η παραγωγή τέτοιων μειγμάτων είναι απαγορευμένη στην Ελλάδα, αλλά η εισαγωγή τους, εφόσον έχουν τις αναγκαίες πιστοποιήσεις, είναι νόμιμη…

Στην ερώτηση «ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η βιομηχανία τυποποίησης;», η απάντηση είναι λακωνική: «Να βρίσκουμε λάδι να το τυποποιούμε. Αυτή είναι η μεγάλη μας αγωνία φέτος!»

74 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

Στην ερώτηση «ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η βιομηχανία τυποποίησης;», η απάντηση είναι λακωνική: «Να βρίσκουμε λάδι να το τυποποιούμε. Αυτή είναι η μεγάλη μας αγωνία φέτος!». Ένα κρίσιμο στοίχημα είναι, αν οι Έλληνες τυποποιητές καταφέρουν να κρατήσουν το διεθνές πελατολόγιό τους, σε μια χρονιά με εξαιρετικά μειωμένη παραγωγή. Οι εξαγωγές τυποποιημένου ελαιολάδου βαίνουν σταθερά ανοδικές, έχοντας διπλασιαστεί σε μια δεκαετία στους 40.000 τόνους ετησίως. Η εσωτερική ετήσια κατανάλωση κυμαίνεται μεταξύ 100.000 και 105.000 τόνων, εκ των οποίων η αγορά του τυποποιημένου ελαιολάδου είναι περίπου 30.000 τόνοι και η ιδιοκατανάλωση περίπου 36.000 τόνοι. Άρα 34.000 έως 39.000 τόνοι διακινούνται ως χύμα παρά την απαγόρευση… Ο πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ θεωρεί πως οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ «βάζουν πλάτη» για τη συγκράτηση των τιμών, μειώνοντας τα ποσοστά κέρδους τους παρότι συνολικά η άνοδος των τιμών αυξάνει τα ονομαστικά τους κέρδη. «Οι λιανέμποροι πιέζουν τους τυποποιητές για κατά το δυνατόν χαμηλότερες τιμές, πράγμα όχι πάντα εφικτό, όταν έχεις ανελαστικά κόστη», σχολιάζει ο πρόεδρος του ΣΥΤΕΚ. Συμφωνεί, ωστόσο, ότι οι αλυσίδες συμμετέχουν στις προωθητικές ενέργειες, με προσφορές που φτάνουν έως και το -30% σε σχέση με τη μέση τιμή, φέρνοντας ως παράδειγμα τη διάθεση σε προσφορά επώνυμου ελαιόλαδου προς 9,50-10 ευρώ το λίτρο, όταν εκτός προσφοράς πωλείται προς 13-14 ευρώ το λίτρο. 

ΠΡΟΪΟΝ

ΤΥΡΙΑ

Οι ανατιμήσεις στρέφουν τον κόσμο σε οικονομικότερες λύσεις Την παραμονή των Χριστουγέννων, σύμφωνα με τα στοιχεία του e-katanalotis του Υπουργείου Ανάπτυξης, η μέση τιμή της επώνυμης συσκευασμένης φέτας στα σούπερ μάρκετ άγγιξε τα 16 ευρώ το κιλό έναντι 11,50 ευρώ το 2021 και 14 ευρώ το 2022. Παρόμοια εξελίσσονται τα πράγματα στα χύμα τυριά. Στο πλαίσιο αυτό, η μείωση της κατανάλωσης, η υποκατάσταση των ακριβότερων προϊόντων από φθηνότερα και η ενίσχυση της ζήτησης των τυριών ιδιωτικής ετικέτας ήταν κάτι περισσότερο από αναμενόμενες τάσεις.

Α

ναφορικά με τη μείωση της κατανάλωσης σχετική έρευνα της εταιρείας Interview, που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο, δείχνει ότι κατά το 77% οι καταναλωτές έχουν μειώσει τις αγορές κασεριών και γραβιέρας και κατά το 73%, αντίστοιχα, τις αγορές φέτας! Στο ίδιο πλαίσιο, ανησυχία δημιουργεί η στροφή σημαντικής μερίδας καταναλωτών από τη φέτα στο λευκό τυρί, δεδομένου ότι το μερίδιο της φέτας στης συνολική εγχώρια κατανάλωση τυριών είναι περίπου 25%. Πάντως, η σημαντική μείωση του όγκου πωλήσεων φέτας κατά 5,6% στο εντεκάμηνο από την έναρξη του 2023 συνδυάστηκε με την άνοδό τους σε αξία κατά 13,8 %. Η σχέση όγκου/τιμής του προϊόντος διαμορφώθηκε στο 20,6 % συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά, πράγμα που δείχνει την πολύ μεγάλη αύξηση της τιμής του. Συνολικά οι εγχώριες πωλήσεις τυριών από τον Ιανουάριο έως και τον Νοέμβριο πέρυσι μειώθηκαν σε όγκο κατά 0,7%, αλλά ενισχύθηκαν σε αξία κατά 9,4%. Η σχέση όγκου/τιμής τους διαμορφώθηκε στο 10,1% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος. Σε ό,τι αφορά στις εξαγωγές φέτας, που είναι κύριο εξαγωγικό προϊόν της χώρας, κάμφθηκαν σε όγκο κατά 2,7% το πρώτο εξάμηνο του 2023 συγκριτικά με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2022. Ωστόσο, σε αξία οι εξαγωγές φέτας αυξήθηκαν αντίστοιχα από τα 302,8 εκατ. ευρώ στα 370,1 εκατ. ευρώ. Η Αυστραλία μείωσε τις εισαγωγές ελληνικής φέτας κατά 29,9%, η Ολλανδία κατά 28%, η Ισπανία κατά 25,8% και η Σουηδία κατά 25,7%. Σύμφωνα

76 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

με τον κ. Χρήστο Αποστολόπουλο, πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), η εν λόγω κάμψη των εξαγωγών είναι φυσιολογική δεδομένων των συνθηκών στην παγκόσμια οικονομία. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι σε περιόδους κρίσης η φέτα, ένα δημοφιλές προϊόν σε όλο τον κόσμο, απειλείται από τις απομιμήσεις. Πάντως, εκτιμά ότι η κατάσταση είναι αναστρέψιμη.

Η ΑΚΡΊΒΕΙΑ ΑΠΩΘΕΊ, Η ΦΤΉΝΙΑ ΈΛΚΕΙ

Στην εσωτερική αγορά εντυπωσιακή είναι η άνοδος της ζήτησης των τυριών ιδιωτικής ετικέτας κατά 18,3% σε όγκο και 13,6% σε

αξία πωλήσεων –με την εξαίρεση των τυριών τύπου ένταμ, δεν υπάρχει άλλη περίπτωση επώνυμων τυριών, που η σχέση όγκου/τιμής τους να διαμορφώθηκε με αρνητικό πρόσημο, όπως συνέβη με τα PL τυριά (-3,9%). Στο εν λόγω εντεκάμηνο η ζήτηση κίτρινων τυριών έπεσε οριακά (-0,1%), αλλά σε αξία οι πωλήσεις τους αυξήθηκαν κατά 4,7%. Αντίστοιχα η κατανάλωση λευκών τυριών μειώθηκε κατά 1,5%, αλλά ο τζίρος τους αυξήθηκε κατά 15,2%. Μεγάλη πτώση της τάξης του 16,1% είχε η κατανάλωση γραβιέρας, αλλά ο τζίρος της τονώθηκε κατά 3,9% (η σχέση όγκου/τιμής του προϊόντος διαμορφώθηκε στο 23,9%!). Αντίθετα, η ζήτηση των μαλακών

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΦΟΡΟΥ

λευκών τυριών αυξήθηκε σε όγκο κατά 20,1% και σε τζίρο κατά 27,5% και της παρμεζάνας κατά 1,3% σε όγκο και κατά 8% σε αξία.

Πωλήσεις τυριών σε όγκο (σε χιλ. κιλά)

Η οικονομική λύση του τυριού ένταμ εκτίναξε την κατανάλωσή του κατά 29,2%, ενώ ο τζίρος του τονώθηκε κατά 13,5%. Το τυρί τσένταρ έχασε 6,5% πωλήσεις σε όγκο, αλλά τις αύξησε σε αξία κατά 5,5%. Αντίστοιχα η κατανάλωση ημίσκληρων τυριών μειώθηκε κατά 10%, αλλά ο τζίρος τους αυξήθηκε κατά 1,9%. Πολύ μεγάλη πτώση, της τάξης του 20,7%, είχε η κατανάλωση κασεριού, αλλά η μείωση του τζίρου του περιορίστηκε στο 4,2% (η σχέση όγκου/τιμής του κασεριού διαμορφώθηκε στο 20,8% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος), ενώ η ζήτηση της οικονομικής μοτσαρέλας αυξήθηκε και σε όγκο κατά 7,4% και σε τζίρο κατά 8,4%, καθώς η σχέση όγκου/τιμής του προϊόντος διαμορφώθηκε μόλις στο 1%. Επίσης, τα vegan τυριά έχασαν όγκο πωλήσεων 2,2 ποσοστιαίες μονάδες, αλλά ο τζίρος τους αυξήθηκε κατά 4,6%. Μια από τις μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου, η Όλυμπος, τον Σεπτέμβριο μείωσε τις τιμές της στο γάλα και στα τυριά της, μετά τις αντίστοιχες μειώσεις τιμών στα γιαούρτια, τα φυτικά της προϊόντα και το βούτυρο τον Απρίλιο. Σε σχετική ανακοίνωση της εταιρείας, αφού γίνεται αναφορά στις αξίες της, στις οποίες περιλαμβάνεται η στήριξη των κτηνοτρόφων συνεργατών της, τονίζεται ότι «νιώθουμε την ανάγκη να κάνουμε ένα ακόμη βήμα μπροστά, μειώνοντας τις τιμές μας προς όφελος των καταναλωτών και της κοινωνίας».

Ανησυχίες δημιουργεί η στροφή σημαντικής μερίδας καταναλωτών από τη φέτα στο λευκό τυρί, δεδομένου ότι το μερίδιο της φέτας στης συνολική εγχώρια κατανάλωση τυριών είναι περίπου 25%

2021

2022

11μηνο 2022

11μηνο 2023

Διαφορά

Σύνολο τυριών

88.857,3

84.439,3

75.440,8

74.949,8

-0,7%

Τυριά -ιδιωτική ετικέτα

7.685,4

7.479,2

6.639,6

7.852,9

18,3%

Κίτρινα τυριά

47.856

45.274,1

40.175,2

40.115,8

-0,1%

Λευκά τυριά

39.875,8

38.144,7

34.349,7

33.842,8

-1,5%

Φέτα

21.807,3

19.884,3

17.928,8

16.925,3

-5,6%

Γραβιέρα

5.279,5

4.676,2

4.062,5

3.407,4

-16,1%

Λευκό/ μαλακό

4.789,6

5.884,3

5.294,3

6.357,8

20,1%

Παρμεζάνα

1.053,6

985,6

848,9

859,7

1,3%

Ένταμ

1.471,1

1.547,1

1.327,7

1.715,2

29,2%

Τσένταρ

365,2

340,6

301

281,5

-6,5%

Ημίσκληρα

3.187,6

2.830,3

2.545,4

2.291,1

-10,0%

Κασέρι

1.731,7

1.400,9

1.231,2

976,5

-20,7%

Μοτσαρέλα

1.488,4

1.358,6

1.223,3

1.313,4

7,4%

Vegan τυριά

1.021,2

983,6

864,9

846

-2,2%

Πηγή: Circana *Στοιχεία πωλήσεων από την έναρξη του έτους μέχρι τις 26 Νοεμβρίου.

Πωλήσεις τυριών σε αξία (σε χιλ. ευρώ) 2021

2022

11μηνο 2022

11μηνο 2023

Διαφορά

Σύνολο τυριών

763.100

850.672,1

750.298,9

820.530,5

9,4%

Τυριά -ιδιωτική ετικέτα

59.449,9

70.114,1

61.791

70.189,9

13,6%

Κίτρινα τυριά

435.226,9

482.870,7

422.983,3

442.812,7

4,7%

Λευκά τυριά

315.724,9

355.776,9

316.615,1

364.778,7

15,2%

Φέτα

175.814

195.956,3

174.994,4

199.165,5

13,8%

Γραβιέρα

58.184,6

59.735,3

51.064

53.078,8

3,9%

30.105

44.751,4

39.942,1

50.940,3

27,5%

Παρμεζάνα

19.945,5

19.343,7

16.564,3

17.884,4

8,0%

Ένταμ

9.473,3

12.757,7

10.940,6

12.417,8

13,5%

Τσένταρ

3.606,1

3.938,2

3.427

3.615,1

5,5%

Ημίσκληρα

29.937

31.154,8

27.722,3

28.250,7

1,9%

Κασέρι

21.074,3

19.997,6

17.436,7

16.710,6

-4,2%

Μοτσαρέλα

11.074,1

12.746,5

11.331

12.286,3

8,4%

Vegan τυριά

7.753,8

8.152,3

7.150,4

7.477,3

4,6%

Λευκό/ μαλακό

Πηγή: Circana

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 77

ΠΡΟΪΟΝ Πωλήσεις τυριών όγκος/τιμή 2021

2022

11μηνο 2022

11μηνο 2023

Διαφορά

Σύνολο τυριών

8,59

10,07

9,95

10,95

10,1%

Τυριά -ιδιωτική ετικέτα

7,74

9,37

9,31

8,94

-3,9%

Κίτρινα τυριά

9,10

10,67

10,53

11,04

4,8%

Λευκά τυριά

7,92

9,33

9,22

10,78

16,9%

Φέτα

8,06

9,85

9,76

11,77

20,6%

Γραβιέρα

11,02

12,77

12,57

15,58

23,9%

Λευκό/ μαλακό

6,29

7,61

7,54

8,01

6,2%

Παρμεζάνα

18,93

19,63

19,51

20,80

6,6%

Ένταμ

6,44

8,25

8,24

7,24

-12,2%

Τσένταρ

9,87

11,56

11,39

12,84

12,8%

Ημίσκληρα

9,39

11,01

10,89

12,33

13,2%

Κασέρι

12,17

14,27

14,16

17,11

20,8%

Μοτσαρέλα

7,44

9,38

9,26

9,36

1,0%

Vegan τυριά

7,59

8,29

8,27

8,84

6,9%

Πηγή: Circana

ΥΨΗΛΟΊ ΡΥΘΜΟΊ ΑΎΞΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΌΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού σε δελτίο Τύπου στις 28 Δεκεμβρίου, σχετικό με την εκ μέρους της «χαρτογράφηση των συνθηκών ανταγωνισμού στο φρέσκο αγελαδινό γάλα», επισημαίνει ότι κατά τη Eurostat η τιμή του αγελαδινού γάλακτος που έλαβαν οι κτηνοτρόφοι παρουσίασε σχετική σταθερότητα μεταξύ 2019 και 2021, αλλά το 2022 αυξήθηκε παντού στην Ευρώπη. Ειδικότερα για την Ελλάδα αναφέρεται ότι «η τιμή του κυμαίνεται σε υψηλότερο επίπεδο από όλες σχεδόν τις [ευρωπαϊκές] χώρες εκτός από την Ιταλία. Η τιμή του σε επίπεδο παραγωγού αυξήθηκε από 0,39 ευρώ ανά κιλό το 2021 σε 0,53 ανά κιλό το 2022 ή κατά 33%». Όπως εξηγείται, σύμφωνα με την εξέλιξη των δεικτών κόστους της κτηνοτροφίας, «μετά το 2020 η ελληνική κτηνοτροφία αντιμετωπίζει υψηλούς ρυθμούς αύξησης σε βασικές κατηγορίες κόστους όπως Ενέργεια, Ζωοτροφές και Εργατικό Κόστος. Ειδικά το 2022 ο δείκτης ενέργειας στην κτηνοτροφία αυξήθηκε κατά 40%, ο δείκτης κόστους ζωοτροφών κατά 24% και ο δείκτης εργατικού κόστους κατά 17%». Στα σχετικά συμπεράσματα της Επιτροπής Ανταγωνισμού για την τιμή του προϊόντος αναφέρεται ότι «συγκρίνοντας το 2020 με το πρώτο εξάμηνο του 2023 ως προς τη διαμόρφωση της τελικής τιμής φρέσκου αγελαδινού γάλακτος, αυτό που παρατηρείται στην αλυσίδα αξίας

78 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

είναι μια σχετική μείωση του ποσοστού που αντιστοιχεί στο περιθώριο μεταποίησης (-2%) και λιανικής (-3,7%) κατά περίπου 5,7% συνολικά και αύξηση του ποσοστού του παραγωγού κατά 5,1% και μεταφορικού κόστους (συλλογή και διανομή) κατά 2%. Η αυξημένη συμμετοχή ποσοστού του παραγωγού στην διαμόρφωση της τελικής τιμής του φρέσκου αγελαδινού γάλακτος μεταξύ του 2020 και του πρώτου εξαμήνου του 2023 εξηγείται τουλάχιστον εν μέρει από την σημαντική αύξηση του κόστους παραγωγής, πρωτίστως του κόστους ζωοτροφών και κτηνιατρικών φαρμάκων και δευτερευόντως από την αύξηση της ενέργειας και του εργατικού κόστους…». Ό,τι ισχύει για το φρέσκο γάλα ισχύει σε μεγάλο βαθμό για τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα τυριά. Όπως σημειώνεται στην έρευνα της ICAP «Τυροκομικά προϊόντα 2023», «η εγχώρια κατανάλωση καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από τυριά ελληνικής παραγωγής, ενώ διαχρονικά οι επιχειρήσεις του κλάδου ενισχύουν τον εξαγωγικό τους χαρακτήρα. Το αυξημένο κόστος στις τιμές του γάλακτος επηρεάζει άμεσα τον κλάδο, με τα τυροκομικά προϊόντα να χαρακτηρίζονται από σημαντικές πληθωριστικές πιέσεις. Η άνοδος των Private Label προϊόντων, αλλά και η στροφή σε οικονομικότερα τυριά συνιστούν κυρίαρχες τάσεις που παρατηρούνται το τελευταίο έτος».

Οι επιπτώσεις από τις σχετικά πρόσφατες καταστροφές στο ζωικό και το φυτικό κεφάλαιο της οικονομίας μας αναμένεται ότι θα εξακολουθήσουν να επιβαρύνουν τις τιμές του συνόλου των γαλακτοκομικών προϊόντων Εξάλλου, οι επιπτώσεις από τις σχετικά πρόσφατες καταστροφές στο ζωικό και το φυτικό κεφάλαιο της οικονομίας μας αναμένεται ότι θα εξακολουθήσουν να επιβαρύνουν τις τιμές του συνόλου των γαλακτοκομικών προϊόντων. Μόνο οι απώλειες των αιγοπροβάτων από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες υπολογίζονται στα 200.000 ζώα.

ΟΙ ΚΤΗΝΟΤΡΌΦΟΙ ΖΗΤΟΎΝ ΚΑΛΎΤΕΡΕΣ ΤΙΜΈΣ

Τον Νοέμβριο ο Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας εξέφρασε τον έντονο προβληματισμό του για τις πιέσεις της βιομηχανίας να μειωθούν οι τιμές παραγωγού αιγοπρόβειου γάλατος και για τις καθυστέρησης των διαπραγματεύσεων σχετικά με την υπογραφή συμβολαίων για τη νέα σεζόν, τονίζοντας ότι οι βιομηχανίες προμηθεύονται το γάλα, χωρίς να γνωρίζουν οι παραγωγοί του την τιμή στην οποία θα το πληρωθούν. Ο σύνδεσμος αντιδρά στην τάση μείωσης των τιμών παραγωγού αγελαδινού γάλακτος, ενόσω συνεχίζεται η αύξηση της τιμής του στο λιανεμπορικό ράφι, επισημαίνοντας ότι, αν δεν υπάρξουν ικανοποιητικές, βιώσιμες συμφωνίες, η ελληνική κτηνοτροφία κινδυνεύει να αφανιστεί εξαιτίας της μείωσης του ζωικού κεφαλαίου και της παύσης δραστηριοτήτων. Οι κτηνοτρόφοι διεκδικούν για την περίοδο 2023-2024 ελάχιστες τιμές πώλησης ανά κιλό του πρόβειου γάλατος 1,70 ευρώ, του γίδινου γάλατος 1,15 ευρώ και του αγελαδινού γάλατος 0,60 ευρώ.

ΤΟ ΣΉΜΑ ΚΙΝΔΎΝΟΥ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΉΣ ΚΡΊΣΗΣ

Σύμφωνα με την « Έκθεση για τις Εξαγωγές» του τρίτου τριμήνου του 2023 της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, η κλιματική

ΝΕΑ ΛΑΝΣΑΡΙΣΜΑΤΑ • Η Τυράς λάνσαρε το Regato τριμμένο Τυράς και το κυπριακό χαλούμι ΠΟΠ Κουρούσιης.

• Στα Vegan προϊόντα του brand «ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο» της Family Food προστέθηκε το ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο γεύσης cheddar σε συσκευασία των 200γρ. Το προϊόν δεν έχει ζωικά λιπαρά, παράγεται με επιλεγμένα συστατικά φυτικής προέλευσης και είναι εμπλουτισμένο με βιταμίνη Β12 και φυτική πρωτεΐνη. Διατίθεται και χύμα.

Μετά το 2020 η ελληνική κτηνοτροφία αντιμετωπίζει υψηλούς ρυθμούς αύξησης σε βασικές κατηγορίες κόστους. Το 2022 ο δείκτης ενέργειας στην κτηνοτροφία αυξήθηκε κατά 40%, ο δείκτης κόστους ζωοτροφών κατά 24% και ο δείκτης εργατικού κόστους κατά 17% κρίση «έκρουσε εμφατικό σήμα κινδύνου», καθώς οι πλημμύρες από την κακοκαιρία Daniel έπληξαν σχεδόν το 20% της Θεσσαλίας, η οποία «με περίπου 2 δισ. ευρώ εξαγωγές ετησίως, καλύπτει το 6% των ελληνικών εξαγωγών, διαγράφοντας ανοδική πορεία την τελευταία εικοσαετία (έναντι μεριδίου 4% το 2000)». Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, στην έκθεση αναφέρεται ότι «σημείωσαν εκρηκτικά ανοδικά μερίδια την τελευταία εικοσαετία, φθάνοντας το 44% των ελληνικών εξαγωγών το 2022 έναντι 21%

το 2002», ενώ υπογραμμίζεται ως «σημάδι ωριμότητας του κλάδου» η υψηλή εξωστρέφειά του, καθώς το μερίδιό του στις εξαγωγές είναι διπλάσιο του μεριδίου του στην παραγωγή. Επίσης, επισημαίνεται η κρίσιμη συνεισφορά της Θεσσαλίας στην παραγωγή άνω του 40% της εγχώριας φέτας, καθώς και του 20% των ελληνικών ζωοτροφών και του γάλακτος, ενώ εκτιμάται ότι η επέλαση του Daniel στην περιφέρεια επρόκειτο να μειώσουν κατά 0,5% τις ετήσιες ελληνικές εξαγωγές. 

ΤΑ ΤΥΡΙΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΕΧΟΥΝ ΕΥΟΙΩΝΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ Το vegan τυρί είναι μη γαλακτοκομικό προϊόν, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει κατακτήσει ένα σημαντικό μερίδιο. Ωστόσο, την τελευταία διετία διαπιστώνεται μια σχετική στασιμότητα στην ανάπτυξή του παρά τις νέες προϊοντικές προτάσεις και τη στροφή του κοινού στα προϊόντα φυτικής προέλευσης. Η «προϊστορία» του vegan τυριού, σχολιάζουν στελέχη εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα, δεν βοήθησε αρχικά στην αποδοχή του από το ευρύτερο κοινό. Όπως εξηγούν, η γεύση και η υφή του απόκλινε από εκείνη των τυριών της γαλακτοκομίας –παρέπεμπε μάλλον σε κερί, κιμωλία, αν όχι και σε πλαστικό–, ενώ μειονεκτούσε και ως προς το ότι οι περισσότεροι κωδικοί του περιείχαν καζεΐνη, μια ζωική πρωτεΐνη ακατάλληλη για vegans. Εξάλλου, το τυρόπηγμα σόγιας –το γνωστό tofu–, το οποίο εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στην παραγωγή vegan τυριών, αφενός δεν αποδίδει την υφή του τυριού της γαλακτοκομίας και αφετέρου δεν ενδείκνυται για τη διατροφή ανθρώπων οι οποίοι εμφανίζουν ευαισθησία σε αλλεργίες, που προκαλεί η κατανάλωση σόγιας. «Πέρασαν σχεδόν είκοσι χρόνια για να υπάρξει σημαντική μετατόπιση της παραγωγής vegan τυριών ως προς την ποικιλία των χρησιμοποιούμενων πρώτων υλών και τη γεύση», σχολιάζουν οι υπεύθυνοι του «ΕΒΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο». Όπως εξηγούν, σήμερα τα vegan τυριά παρασκευάζονται από σόγια/tofu, ρύζι, καρύδια, καρύδες, ταπιόκα, ακόμα και από πατάτες, ενώ είναι πιο εύκολα διαθέσιμα στην αγορά. «Από τα σούπερ μάρκετ μέχρι τα vegan εστιατόρια, η ποικιλία των

vegan τυριών προσφέρει επιλογές στους καταναλωτές για δημιουργικές γεύσεις και συνταγές. Οι προσδοκίες είναι υψηλές, καθώς η ποιότητα του vegan τυριού έχει βελτιωθεί σημαντικά», επισημαίνουν. Πάντως, οι τιμές του προϊόντος την τελευταία διετία ακολούθησαν εκείνες των τυριών της γαλακτοκομίας, πράγμα που ανέκοψαν την επέκταση του μεριδίου του, αν και οι προοπτικές του είναι ευοίωνες, καθώς όλο και περισσότεροι καταναλωτές αποφεύγουν ή μειώνουν την κατανάλωση προϊόντων ζωικής προέλευσης. Όπως εξηγεί η κ. Ιωάννα Αδαμίδου, διαιτολόγος-διατροφολόγος και βιολόγος MS RD, τα vegan φυτικής προέλευσης τυριά δεν προτιμώνται μόνο από τους αυξανόμενους vegans και τους απανταχού χορτοφάγους, αλλά και από όσους νηστεύουν ή λατρεύουν να δοκιμάζουν διαφορετικές γεύσεις. «Τόσο η σταθερά αυξανόμενη επίδραση της φυτοφαγικής διεθνούς κουλτούρας, που απομακρύνει το ευρύ κοινό από το κρέας προς όφελος της υγείας και του περιβάλλοντος, όσο και η εμπειρία των lockdowns, που έδωσε στον κόσμο την αφορμή να ψαχτεί λίγο περισσότερο με τη διατροφή του, έπαιξαν ρόλο στο αγκάλιασμα των προϊόντων φυτικής προέλευσης από τους καταναλωτές», διαπιστώνει η κ. Αδαμίδου. Συνοψίζοντας τα διατροφικά προτερήματα των τυριών φυτικής προέλευσης, επισημαίνει πως δεν έχουν γλουτένη ή αυξημένα κορεσμένα λιπαρά, περιέχουν καλά λιπαρά, φυτική πρωτεΐνη ή/και βιταμίνη Β12 και υποκαθιστούν την κατανάλωση κρέατος και τυροκομικών προϊόντων, είτε εξολοκλήρου είτε εν μέρει.

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 79

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Πολυχρωμία επιλογών ηλεκτροσόκ Με νομοθετική ρύθμιση η πολιτεία παρουσίασε πρόσφατα μια πολύχρωμη παλέτα, που καθορίζει το Ειδικό Τιμολόγιο Προμήθειας κάθε προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας. Η κυρίαρχη σχολή στην πολιτική οικονομία «μαλώνει» όσους ξεφεύγουν από την ορθοδοξία της, την ελευθερία της αγοράς, νουθετώντας τους να εγκολπωθούν τις αξίες της. Η απελευθέρωση λοιπόν της αγοράς ενέργειας, που «στέναζε» στα δεσμά του κρατικού μονοπωλίου, συνετελέσθη. Τώρα οι παραγωγοί και οι πάροχοι είναι πολλοί και η ενέργεια απλώς ένα εμπόρευμα, διαπραγματεύσιμο στα διεθνή χρηματιστήρια.

A

πό τα τέλη της δεκαετίας

του 1980, οπότε οι Βρυξέλλες απελευθέρωσαν θεσμικά την παραγωγή και παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, μόλις επί των ημερών μας η διαμόρφωση των εγχώριων τιμολογίων της άρχισε να γίνεται μόνο από το νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Η τιμή της ενέργειας πια καθορίζεται στο Χρηματιστήριο Ενέργειας ως τιμή ισορροπίας των μεγεθών της προσφοράς και της ζήτησης. Αυτό επιδιώκουν να διασφαλίσουν οι οικονομικές αρχές της ΕΕ: τη δυνατότητα της εναλλαγής τιμής πολλές φορές μέσα στην ημέρα, ανάλογα με τις ώρες αιχμής και χαμηλής ή μεσαίας ζήτησης, έως και την εφαρμογή σε πραγματικό χρόνο των χρηματιστηριακών τιμών στην κατανάλωση των χρηστών ενέργειας. Σύμφωνα με τους παραγωγούς ενέργειας, οι

τιμές τους ανακλούν το μεταβλητό κόστος κάθε μονάδας (δηλ. το κόστος καυσίμου) συν το περιθώριο του κέρδους τους. Τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνουν τα χρηματιστήρια, οπότε την τελική τιμή του ρεύματος τη διαμορφώνουν τα χρηματιστήρια ρύπων, φυσικού αερίου και ενέργειας. Ειδικότερα η ΕΕ, στο πλαίσιο της «Πράσι-

νης Μετάβασης», δημιούργησε ένα Σύστημα Δικαιωμάτων Εκπομπών Ρύπων, μοιράζοντας «δικαιώματα ρύπων» σε χώρες και ηλεκτροβόρες εταιρείες και επιβαρύνοντας με το σχετικό κόστος τις εταιρείες παραγωγής, οι οποίες με τη σειρά τους μεταβιβάζουν αυτή την επιβάρυνση στον καταναλωτή. Η τιμή του αόρατου αυτού εμπορεύματος, του «ρυπαίνειν», καθορίζεται επίσης χρηματιστηριακά. Στο κόστος της ηλεκτροπαραγωγής συμμετέχει η τιμή

80 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

του χρησιμοποιούμενου καυσίμου, που μετά την «απολιγνιτοποίηση» είναι κυρίως το φυσικό αέριο, η τιμή του οποίου καθορίζεται στο χρηματιστήριο φυσικού αερίου, κυρίως στην Ολλανδία, ανεξαρτήτως του πού το προμηθεύεται η κάθε χώρα. Το ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας είναι έτσι δομημένο, ώστε η τιμή της ενέργειας δεν καθορίζεται από το μείγμα των πηγών που συμμετέχουν στην ηλεκτροπαραγωγή (ΑΠΕ κ.ά.), αλλά από την τιμή του πιο ακριβού καυσίμου (του φυσικού αερίου εν προκειμένω) και μάλιστα στην ακριβότερη τιμή του. Συγκεκριμένα, οι προμηθευτές ενέργειας καλύπτουν τη ζήτηση ανά ώρα της ημέρας αρχικά από τις ΑΠΕ, με εγγυημένες τιμές (μέσω συμβάσεων) ανεξάρτητα από την τιμή της αγοράς και κατόπιν γίνονται αποδεκτές οι προσφορές από τις ακριβότερες μονάδες. Η τελευταία προσφορά που θα δώσει ένας ηλεκτροπαραγωγός, για να καλύψει τις τελευταίες μονάδες της απαιτούμενης ενέργειας, ορίζεται ως Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ), είναι δε η πιο ακριβή και αυτή που διαμορφώνει την τελική τιμή όλων των παραγωγών. Προσέτι υπάρχει και η «αγορά εξισορρόπησης», που συνιστά μια ακόμη παράμετρο αύξησης της τιμής της ενέργειας, αφού πρόκειται για έκτακτη παρέμβαση σε καταστάσεις έλλειψης. Σημειώνουμε πως η ΟΤΣ μεταφέρεται στον λογαριασμό των καταναλωτών ως «Ρήτρα Αναπροσαρμογής», που περιλαμβάνει επιπλέον κόστη προμήθειας (απώλειες μεταφοράς, ρευματοκλοπές κ.ά.).

Ό,ΤΙ ΠΕΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΉΡΙΟ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ!

Με βάση τα προαναφερόμενα, από την 1η

Ιανουαρίου φέτος –οπότε απαγορεύεται η οριζόντια επιδότηση των λογαριασμών ηλε-

κτρικού ρεύματος στην ΕΕ– οι πάροχοι προσφέρουν στους πελάτες τους προγράμματα τιμολόγησης σταθερά, δυναμικά ή περισσότερο δυναμικά, προτείνοντας στη ζήτηση μια χρωματική παλέτα «επιλογών», που παραπέμπει στο δημοφιλές τραγουδάκι των αρχών της δεκαετίας του ’70 «άσπρα, κόκκινα, κίτρινα, μπλε/ καραβάκια του Αιγαίου δεν με παίρνετε καλέ…». Η επιλογή του μπλε τιμολογίου είναι επιλογή σταθερής αλλά πολύ υψηλής τιμής ανά κιλοβατώρα για συγκεκριμένο διάστημα. Το πράσινο τιμολόγιο είναι κυμαινόμενης τιμής, καθορισμένης στο τέλος κάθε μηνός για τον επόμενό του, ενώ το κίτρινο τιμολόγιο είναι κυμαινόμενης τιμής άγνωστης εξαρχής και ανάλογης της χρηματιστηριακής εξέλιξής της. Το πορτοκαλί τιμολόγιο σχετίζεται με την ημερήσια διακύμανση σύμφωνα με την πορεία του χρηματιστηρίου, αλλά προϋποθέτει ο χρήστης να έχει «έξυπνο» ψηφιακό μετρητή. Σε κάθε περίπτωση και οι τέσσερις επιλογές καθορίζονται από το Χρηματιστήριο Ενέργειας, διασφαλίζοντας υψηλές τιμές της ενεργειακής μονάδας και υψηλά κέρδη για ηλεκτροπαραγωγούς και παρόχους. Για τα νοικοκυριά, για τα οποία η κατανάλωση ρεύματος συνιστά ανελαστική ανάγκη, το υψηλότερο κόστος ενέργειας, που προστίθεται στο ήδη δυσβάσταχτο κόστος της καθημερινότητας, είναι το μόνο βέβαιο. Εν όψει μάλιστα του κινδύνου αύξησης των ανεξόφλητων λογαριασμών ένεκα εισοδηματικής ασφυξίας οι πάροχοι δικαιούνται να διακόπτουν εξ αποστάσεως τις συνδέσεις στους χρεώστες, ενώ σκοπεύουν να εισάγουν τη δυνατότητα προπληρωμής, στο πλαίσιο της οποίας ο πελάτης απολαμβάνει προνόμια μόνον εφόσον πιστώνει εγκαίρως τον λογαριασμό του! Έξοχα, μέσω της μετατροπής της ενέργειας

ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ

από κοινωνικό αγαθό σε απλό εμπόρευμα, οι πάροχοι χαίρουν προστασίας από τα ρίσκα της αγοράς τους!

ΈΡΜΑΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΚΥΜΆΝΣΕΩΝ

Φυσικά τα προγράμματα αυτά δεν είναι ελ-

ληνική πρωτοτυπία, αφού η ΕΕ πρωτοστατεί στην απελευθέρωση της ενέργειας, ακόμα κι όταν η εμπειρία από την εφαρμογή της είναι αποτρεπτική. Στις αρχές του 2021 εφαρμόστηκαν στη Γαλλία οι πρώτες συνδρομές δυναμικής τιμολόγησης, καμία όμως δεν άντεξε την εκρηκτική άνοδο των τιμών τούς επόμενους μήνες. Οι δύο εμπλεκόμενες εταιρείες αποσύρθηκαν άρον άρον από την αγορά και έκτοτε οι ρυθμιζόμενες αρμοδίως τιμές πώλησης, όπως πρότεινε η κρατικά ελεγχόμενη εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, μεταβάλλονται μόνο δύο φορές τον χρόνο, τον Φεβρουάριο και τον Αύγουστο, μια πρακτική που υιοθέτησαν και οι ιδιώτες πάροχοι. Στην Ισπανία δημιουργήθηκε ένα πρόγραμμα, που ονομάστηκε «προαιρετική τιμή για τον μικρό καταναλωτή», στο πλαίσιο του οποίου ο συνδρομητής παρακολουθεί τον χρηματιστηριακό επανυπολογισμό των τιμών της κιλοβατώρας έξι φορές ημερησίως και πράττει ως να επρόκειτο για «παίκτη» χρηματιστηρίου! Στο Βέλγιο από το 2021 η μέθοδος της σταθερής τιμής απλώς έχει εξαφανιστεί, δηλαδή ο καταναλωτής όταν υπογράφει το συμβόλαιό του δεν γνωρίζει τίποτα περισσότερο από την τιμή που θα ισχύει τον επόμενο μήνα. Βάσει των προαναφερόμενων, η ΕΕ για να

διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία του συστήματος, δημιουργεί μια αγορά δύο ταχυ-

τήτων: Μια σχετικά ασφαλή περίμετρο για τις μεγάλες επιχειρήσεις και μια απορρυθμισμένη και ασταθέστατη αγορά για όλους τους υπόλοιπους χρήστες. Στην πρώτη ο ηλεκτροπαραγωγός κι ένας λ.χ. βιομήχανος πελάτης του έρχονται σε συμφωνία τιμής για μεγάλο χρονικό διάστημα, βάσει ενός επιπέδου προβλεψιμότητας των τιμών (με εργαλεία τις Συμφωνίες Αγοράς Ενέργειας και τα Συμβόλαια επί της Διαφοράς). Στη δεύτερη τα νοικοκυριά είναι απλώς έρμαια των διακυμάνσεων των χρηματιστηρίων. Σημειώνουμε πως στην ελληνική αγορά αφενός οι παραγωγοί προσφέρουν την ενέργεια σε πολύ υψηλές τιμές όταν οι συνθήκες τους ευνοούν, εκμεταλλευόμενοι την ακρίβεια των εισαγωγών

Στην ελληνική αγορά οι ηλεκτροπαραγωγοί τιμολογούν την ενέργεια πολύ ψηλά, όταν οι συνθήκες τους ευνοούν, εκμεταλλευόμενοι και τη στενότητα της επάρκειας ισχύος του ελληνικού συστήματος, ενόσω το 100% της ενέργειας περνάει από το Χρηματιστήριο Ενέργειας

και τη στενότητα της επάρκειας ισχύος του ελληνικού συστήματος, και αφετέρου πως όλη η ενέργεια (100%) περνάει μέσα από το Χρηματιστήριο Ενέργειας και δεν υπάρχουν δυνατότητες διμερών συμβολαίων όπως στην Ευρώπη, όπου τα διμερή συμβόλαια αναλογούν στο 40%-80% της αγοράς.

ΣΕ ΔΕΙΝΉ ΘΈΣΗ ΟΙ ΧΡΉΣΤΕΣ

Εν κατακλείδι, ενώ το ενεργειακό κόστος

βρίσκεται σε τροχιά ανόδου, οι μικρές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά βρίσκονται σε δεινή θέση, με τις υποσχέσεις ότι ο ανταγωνισμός θα αποδώσει φτηνές υπηρεσίες ενέργειας ακόμα ν’ αντιλαλούν στ’ αυτιά τους… Στην Ελλάδα σήμερα των δέκα ηλεκτροπαραγωγών και των 21 παρόχων ρεύματος η νέα καινοτόμος συνθήκη θέλει τη ΔΕΗ να διπλασιάζει τον τζίρο της και τα λειτουργικά της κέρδη κατά 953,7 εκατ. ευρώ το 2022, ενόσω τα νοικοκυριά είχαν μείωση πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος 2%. Έτσι, σύμφωνα με τη Eurostat, τα ελληνικά νοικοκυριά ήταν ουραγοί στην ΕΕ στην πραγματική ατομική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας (22% κάτω του μέσου όρου της ΕΕ)! Αχ να μας έπαιρναν μακριά τα «άσπρα, κόκ-

κινα, κίτρινα, μπλε καραβάκια…», τι καλά που θα ‘τανε… 

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 81

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (σε εκατ. ευρώ)

Με βάση τα διαθέσιμα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν σε όρους όγκου κατά το τρίτο τρίμηνο του 2023 παρουσίασε αμελητέα αύξηση 0,02% συγκριτικά με το δεύτερο τρίμηνο του έτους (έναντι -0,1% στην Ευρωζώνη), ενώ σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο 2022 του 2022 εμφάνισε αύξηση 2,1% (έναντι 0% στην Ευρωζώνη). Βέβαια, ο ρυθμός ανόδου της οικονομι2023 κής δραστηριότητας στην Ελλάδα παρουσίασε επιβράδυνση σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, αφού το δεύτερο τρίμηνο του 2023 η τριμηνιαία μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ ήταν 1,1% και η αντίστοιχη ετήσια 2,6%.

50.000

40.000

30.000

48.164

48.695

48.702

Β

48.140

Α

47.703

0

47.457

10.000

47.258

20.000

Γ

Δ

Α

Β 2023

Γ

2022 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Εξέλιξη του Γενικού Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής 160

Γενικός Δείκτης 2022

Γενικός Δείκτης 2023

140 120 100 80 60

0

Ιαν.

Φεβ.

Μαρ

Απρ

Μάιος

Ιουν.

116,66

Ιουλ.

116,79

136,86

134,43

127,84

124,02

118,11

120,82

112,63

117,59

124,73

125,64

114,17

120,15

104,88

20

105,8

40

Σύμφωνα με τη Στατιστική Αρχή, η αύξηση κατά 1,9% του διορθωμένου ως προς το πλήθος των εργάσιμων ημερών μέσου Γενικού Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2022 προήλθε από τις ακόλουθες μεταβολές δεικτών των επιμέρους τομέων της βιομηχανίας: Από την αύξηση κατά 7,5% του Δείκτη Ορυχείων-Λατομείων και 4,2% του Δείκτη Μεταποίησης και από τη μείωση κατά 0,3% του Δείκτη Παροχής Νερού και 7% του Δείκτη Παροχής Ηλεκτρικού Ρεύματος.

Αυγ.

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Το ποσοστό της ανεργίας το τρίτο τρίμηνο του 2023 ανήλθε σε 10,8% έναντι 11,2% το προηγούμενο (δεύτερο) τρίμηνο του έτους και 11,6% του τρίτου τριμήνου του προηγούμενου έτους (2022). Πάντως, τα ποσοστά της ανεργίας εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλά στις ηλικίες έως 29 ετών, πράγμα που δείχνει πως οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα εντάσσονται στη παραγωγική διαδικασία στην πλειονότητά τους μετά τα τριάντα τους χρόνια. Ως τότε μαζεύουν τίτλους σπουδών και αποκτούν δεξιότητες, προκειμένου να ανταποκριθούν στον μακρύ εργασιακό τους βίο, μέχρι τα γεράματά τους, αφού απαιτούνται σαράντα έτη ασφάλισης για τη συνταξιοδότησή τους.

Κατάσταση απασχόλησης κατά ηλικία, (ποσοστό ανεργίας, τρίτο τρίμηνο 2023)

50

40

30

20

21,8

19,9

10,6

7,5

6,7

10,8

0

39,9

10

15-19

20-24

25-29

30-44

45-64

65+

Σύνολο

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

82 | σελφ σέρβις | Ιανουάριος 2024

ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ

Δείκτης Μεταποίησης PMI 60 50 40 30

50,3

50,8

Μάιος

Ιούν.

Ιούλ.

Αυγ.

Σεπτ.

Οκτ.

50,9

52,9

0

53,5

10

51,8

20

51,5

Ο δείκτης S&P Global Manufacturing Purchasing Managers' Index (PMI) στην Ελλάδα αυξήθηκε στο 50,9 τον Νοέμβριο έναντι 50,8 τον Οκτώβριο. Τον Νοέμβριο τα επίπεδα της παραγωγής αυξήθηκαν για δέκατο διαδοχικό μήνα, καθώς οι επιχειρήσεις εντείναν τη δράση τους, προκειμένου να υπερβούν καθυστερήσεις στη δουλειά τους. Επιπλέον, οι εταιρείες αύξησαν την απασχόληση που προσφέρουν και την αγοραστική τους δραστηριότητα. Από την άλλη πλευρά, οι νέες παραγγελίες παρέμειναν στάσιμες, λόγω της ασθενέστερης εξωτερικής ζήτησης, καθώς οι νέες εξαγωγικές πωλήσεις μειώθηκαν για τρίτο διαδοχικό μήνα και με τον υψηλότερο ρυθμό από τον Φεβρουάριο πέρυσι.

Νοε. Πηγή: S&P Global

Σύμφωνα με την Eurostat, κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ κατά 22% κινήθηκε η πραγματική ατομική κατανάλωση στην Ελλάδα το 2022, καθώς κατατάχτηκε στην 25η θέση της σχετικής κατάταξης μαζί με την Εσθονία. Η πραγματική ατομική κατανάλωση (AIC) θεωρείται μέτρο της υλικής ευημερίας και αναφέρεται σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες που καταναλώνουν τα νοικοκυριά. Το Λουξεμβούργο εμφάνισε το υψηλότερο επίπεδο κατά κεφαλήν AIC στην ΕΕ κατά 38% άνω του μέσου όρου. Το 2022 εννέα χώρες της ΕΕ είχαν κατά κεφαλήν AIC άνω του μέσου όρου της ΕΕ. Τα χαμηλότερα επίπεδα καταγράφηκαν σε Βουλγαρία (31% κάτω του μέσου όρου της ΕΕ), Ουγγαρία (29% αντίστοιχα), Κροατία και Λετονία (24% αμφότερες) και Σλοβακία (23%).

Η κατά κεφαλήν πραγματική κατανάλωση (διαφορές % από τον μέσο όρο της ΕΕ) -31

Βουλγαρία

-29

Ουγγαρία Λετονία

-24

Κροατία

-24

Σλοβακία

-23

Εσθονία

-22

Ελλάδα

-22

Βέλγιο

15

Ολλανδία

16

Γερμανία

18

Αυστρία

18 38

Λουξεμβούργο -40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

Πηγή: Eurostat

Την έντονη ανησυχία των εργαζομένων για την απασχόληση στην Ελλάδα το 2023 ανέδειξε η έρευνα της Adecco. Ειδικότερα κατά το 45% οι ερωτηθέντες δήλωσαν έντονη ανησυχία για τους χαμηλούς μισθούς, κατά το 37% δήλωσαν ότι οι λιγότερες ώρες εργασίας δημιουργούν συνθήκες αποδοτικότερης εργασίας, κατά το 28% υποστήριξαν πως απαιτείται μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, κατά το 23% πως οι συμβάσεις εργασίας πρέπει να έχουν βάση την παραγωγικότητα κι όχι τις ώρες εργασίας, ενώ μόλις κατά το 5% δήλωσαν πως αμείβονται δίκαια για την εργασία που προσφέρουν. Πολύ δουλειά, μικροί μισθοί, υψηλό κόστος ζωής. Ευδαιμονία…

Οι εργασιακές τάσεις στην Ελλάδα (ποσοστό συμφωνίας)

5

Δίκαιη αμοιβή Συμβάσεις για παραγωγικότητα και όχι για ώρες εργασίας

23

Μείωση της διάρκειας της εβδομαδιαίας εργασίας

28

Λιγότερες ώρες εργασίαςπιο παραγωγική εργασία

37

45

Χαμηλό επίπεδο μισθών 0

10

20

30

40

50

Πηγή: Adecco

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 83

ΕΡΕΥΝΑ

Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς

T

o «σέλφ σέρβις» σε συνεργασία με την Circana (πρώην IRI) παρουσιάζει πολύτιμα στοιχεία, στα οποία αποτυπώνονται οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις και τάσεις της αγοράς των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, που διακινούνται μέσω των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη. Συγκεκριμένα, οι πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν καταγράφουν την ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων -σε αξία και σε όγκο- σε 27 σημαντικές κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων, το μερίδιο πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) στις αντίστοιχες κατηγορίες, τις πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω εκπτωτικής ενέργειας, τη διακύμανση των τιμών λιανικής πώλησης των κωδικών μιας κατηγορίας (ανώτατη, μέση, κατώτατη τιμή), καθώς και τους 20 top κωδικούς σε πωλήσεις, σε όγκο και αξία.

84 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

Πίνακας 1: Ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων, Νοέμβριος 2023 / Νοέμβριος 2022 (%) Σε αξία

Σε τεμάχια

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

21,9

8,8

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

21,0

11,1

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

19,9

18,9

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

-6,4

-3,2

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

14,3

18,2

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

4,9

-4,2

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

30,1

-10,6

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

19,4

19,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

11,0

3,5

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

8,6

-1,1

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

-4,2

-1,8

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

9,0

11,9

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

17,4

9,5

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

-6,2

-0,7

ΜΠΥΡΑ

21,2

19,9

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

14,1

4,1

ΟΥΙΣΚΙ

5,1

0,9

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

7,6

3,6

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

24,9

14,5

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

12,2

5,8

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

-17,8

8,3

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

15,7

9,5

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

-0,2

6,2

ΧΥΜΟΙ

16,0

5,9

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

7,5

7,8

ΡΥΖΙ

10,4

1,7

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

16,2

12,1

Πηγή: Circana FMCG November 2023

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 1. Η έρευνα πραγματοποιείται σε εβδομαδιαία βάση από την Circana, στο σύνολο των τυποποιημένων καταναλωτικών προϊόντων που πωλούνται μέσω των σούπερ μάρκετ σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη. Από αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.650 καταστημάτων προερχόμενο από 35 και πλέον λιανεμπορικές αλυσίδες, λαμβάνονται στοιχεία πωλήσεων scanners που με την κατάλληλη στατιστική προβολή, καλύπτουν όλη την αγορά των σούπερ μάρκετ.

2. Οι πίνακες περιέχουν στοιχεία σημαντικών, από πλευράς πωλήσεων, κατηγοριών. Τα στοιχεία αυτά παραχωρούνται κατ’ αποκλειστικότητα στο περιοδικό μας από την Circana ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση των ανωτέρω χωρίς την έγγραφη άδεια της Circana, της οποίας αποτελούν ιδιοκτησία.

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 85

ΕΡΕΥΝΑ

Πίνακας 2: Μερίδιο προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε αξία (%) Nοέμβριος 2023

Νοέμβριος 2022

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

6,8

7,0

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

9,6

7,9

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

7,6

7,4

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

26,5

26,7

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

20,5

20,3

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

19,6

16,9

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

29,8

27,0

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

21,1

22,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

33,2

34,3

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

65,4

68,1

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

25,2

28,5

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

25,9

19,9

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

9,0

7,8

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

7,6

4,7

ΜΠΥΡΑ

11,4

11,7

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

1,2

1,3

ΟΥΙΣΚΙ

2,4

3,4

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

11,1

9,4

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

8,2

7,9

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

3,4

3,5

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

63,8

51,7

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

16,7

15,4

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

19,0

19,4

ΧΥΜΟΙ

27,3

24,6

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

29,7

29,6

ΡΥΖΙ

51,9

51,5

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

39,3

41,6

Πηγή: Circana FMCG November 2023

86 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

Top 20 κωδικοί Παρουσιάζονται οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων κωδικοί προϊόντων, που ανήκουν σε βασικές κατηγορίες τροφίμων, για την περίοδο 30/10/2023-26/11/2023.

Πίνακας 3α: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε αξία 1

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200GR

2

NESCAFE CLASSIC 200GR

3

NOYNOY FAMILY 3.5% 1,5LT (NEW)

4

ΟΥΙΣΚΙ JOHNNIE WALKER RED LABEL 700ML

5

BABYCARE REFILL 3 X 72 TEMAXIA (-6€)

6

ΜΠΙΡΑ ΑΛΦΑ ΚΟΥΤΙ 5Χ330ML (+1 ΔΩΡΟ)

7

ΝΟΥΝΟΥ FAMILY LIGHT 1,5% 1,5LT

8

ΛΟΥΜΙΔΗΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ 100GR

9

ΔΕΛΤΑ ΜΜΜMILK ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΠΛΗΡΕΣ 1,5LT

10

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΓΕΥΣΗ2 ΣΙΤΟΥ 700GR

11

NESCAFE CLASSIC 100GR

12

SUGARTIA ΖΑΧΑΡΗ ΛΕΥΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ 1 KG

13

ΦΑΓΕ TOTAL ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΣΤΡΑΓΓΙΣΤΟ 2% 3X200GR

14

ΖΑΧΑΡΗ ΛΕΥΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ Ε.Β.Ζ 1KG (ΕΛΛΗΝΙΚΗ)

15

GIN GORDON'S DRY 37.5% ΑΛΚΟΟΛ 700ML

16

KAΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

17

MOLON LAVE ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ ΠΑΡΘΕΝΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ 1LT

18

COCA COLA KOYTI 330ML ΕΞΑΔΑ

19

COCA COLA ZERO KOYTI 6X330ML

20

ΒΙΚΟΣ ΝΕΡΟ ΦΥΣΙΚΟ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΝΕΡΟ 500ML (11+1ΔΩΡΟ)

Πίνακας 3β: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε τεμάχια 1

ΖΑΓΟΡΙ NEΡΟ 500ML

2

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ 200GR ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΛΟΥΜΙΔΗΣ

3

SUGARTIA ΖΑΧΑΡΗ ΛΕΥΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ 1KG

4

ΓΑΛΑ ΝΟΥΝΟΥ FAMILY ΠΛΗΡΕΣ 3.5% 1LΤ

5

ΙΟΝ ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ 38GR

6

ΖΑΧΑΡΗ ΛΕΥΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ 1 KG

7

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΓΕΥΣΗ2 ΣΙΤΟΥ 700GR

8

KAΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

9

ΜΕΛΙΣΣΑ ΣΠΑΓΓΕΤΙ N6 500GR

10

ZAXAΡΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

11

ΙΟΝ ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ 38GR

12

ΒΙΚΟΣ NEΡΟ 500ML

13

ΛΟΥΜΙΔΗΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ 100GR

14

BABYCARE REFILL 3 X 72 TEMAXIA (-6€)

15

ΝΟΥΝΟΥ FAMILY LIGHT 1,5% 1,5LT

16

COCA-COLA ΚΟΥΤΙ 330ML

17

ΒΙΤΑΜ ΜΑΡΓΑΡΙΝΗ ΚΛΑΣΙΚΗ 70% 200GR

18

NOYNOY EBAΠΟΡΕ ΠΛΗΡΕΣ 400GR

19

ΚΑΤΣΕΛΗΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΤΑΡΕΝΙΟ ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΦΕΤΕΣ 720GR

20

KISS ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΦΡΑΟΥΛΑ 27.5GR

Ιανουάριος 2024 | σελφ σέρβις | 87

ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 1 Πωλήσεις (%) μέσω εκπτωτικής ενέργειας ανά κατηγορία προϊόντων. Παρουσιάζονται στοιχεία για 27 σημαντικές κατηγορίες προϊόντων, που αφορούν τον Νοέμβριο του 2023.

% πωλήσεων που έγινε χωρίς κάποια ενέργεια τιµής

% πωλήσεων που έγινε κάτω από κάποια ενέργεια τιµής 75,6%

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

24,4%

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

80,1%

19,9%

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

80,0%

20,0%

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

61,8%

38,2% 71,1%

ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΜΠΑΡΕΣ ∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

28,9%

64,6%

35,4% 87,1%

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Α ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

12,9% 96,6%

3,4%

77,9%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

22,1%

72,5%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

27,5%

68,8%

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

31,2% 80,7%

ΚΡΟΥΑΣΑΝ ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

19,3%

74,9%

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

25,1%

61,7%

38,3% 83,0%

ΜΠΥΡΑ

17,0%

70,5%

Ο∆ΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

29,5%

ΟΥΙΣΚΙ

71,7%

28,3%

ΠΑΙ∆ΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

70,5%

29,5%

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

65,8%

34,2%

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

68,6%

31,4%

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

68,1%

31,9%

60,3%

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

39,7% 87,3%

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

12,7%

80,1%

ΧΥΜΟΙ

19,9%

66,0%

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

34,0% 86,5%

ΡΥΖΙ

13,5%

59,9%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ 0

88 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

20

40

40,1% 60

80

100

ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 2 ΣΟΚΟΛΑΤΑ: Τιμές λιανικής (κατώτατη – μέση – ανώτατη) Παρουσιάζεται η χαμηλότερη, η υψηλότερη και η μέση σταθμισμένη λιανική τιμή των κωδικών μίας κατηγορίας. Οι κωδικοί που επιλέγονται είναι οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων για την εβδομάδα που τελειώνει στις 26/11/2023.

κατώτατη

µέση 1,40

FERRERO KINDER BARS ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΓΕΜΙΣΤΗ 8 ΤΜΧ 100 GR

ανώτατη

1,59 1,76

1,54

ΠΑΥΛΙ∆ΗΣ ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ 3Χ30GR + 1 ∆ΩΡΟ

1,76 1,93 2,43

ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ ΙΟΝ 200GR­

0,57 0,79

CRUNCH ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ BLUE­ 100GR

1,44

0,63 0,90

ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΛΕΥΚΗ CRUNCH 100GR

2,93 3,16

1,48 1,31 1,59 1,71 1,51 1,71 1,89

ION ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ 100GR LACTA ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ 3X30GR +1 ∆ΩΡΟ

4,13

ΠΑΥΛΙ∆ΗΣ ΣΟΚΟΛΑΤΙΝΙΑ ΥΓΕΙΑΣ ΜΙΝΙ 350GR

5,55 6,02

2,29

ΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΡΤΟΥΡΑ ΣΕ ΠΛΑΚΑ 3X125GR 0,30€­

2,83

ΙΟΝ ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ 3X70GR 0.15€­ 1,92

FERRERO KINDER ΣΟΚΟΛΑΤΑ 200GR 16 TEM 1,09

ION ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΜΕ ΟΛΟΚΛΗΡΑ ΦΟΥΝΤΟΥΚΙΑ 100GR

1,50

3,31 3,38

3,87 3,98

2,87 2,97

1,69

1,11 1,29 1,53

LACTA ΣΟΚΟΛΑΤΑ CREAM N'OREO LOV'IT 105GR

1,16

ΠΑΥΛΙ∆ΗΣ ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ 100GR

1,50

1,61

0,99

1,33 1,47 1,18 1,57 1,73

ION ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ 70GR ΓΙΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΡΤΟΥΡΑ ΣΕ ΣΤΑΓΟΝΕΣ 100GR

3,85

ΠΑΥΛΙ∆ΗΣ ΣΟΚΟΛΑΤΙΝΙΑ ΥΓΕΙΑΣ ΜΙΝΙ 350GR 0.30€­ 1,12 ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΙΟΝ 100GR

1,50 1,70

ION BREAK ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ 85GR

1,36 1,56 1,64

5,10

5,60 9,64

2,70 2,85 2,98

ΙΟΝ ΣΟΚΟΛΑΤΑ ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ 200GR 0

90 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2024

2

4

6

8