Self Service τεύχος 542 by BOUSSIAS

542

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023 2023

ISSN 1105 - 4972

ΑΓΟΡΑ Η εικόνα του κλάδου των σούπερ μάρκετ το 2022

σελ.18

Υπό βροχήν ανατιμήσεων η αγορά του κλάδου

σελ.24

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Νίκος Λαβίδας, ΑΒ Βασιλόπουλος: Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα δεν θα υποχωρήσει εύκολα

σελ.34

Ιωάννης Λιανός: Όπου η Επιτροπή Ανταγωνισμού αδυνατεί να δράσει, μπορεί το ΥΠΑΝ σελ.38

ΠΡΟΪΟΝ Προϊόντα περιποίησης προσώπου και σώματος: Άνοδος πωλήσεων στις περισσότερες κατηγορίες

σελ.62

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

542

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ISSN 1105 - 4972

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Editorial

Η οικονομική και η πολιτική διάσταση της συγκέντρωσης ο ότι η κρίση ευνοεί τη συγκεντροποίηση του κεφαλαίου ή τη συγκέντρωση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε λίγα χέρια, είναι κάτι που δεν εντυπωσιάζει πια κανέναν, αλλά και κανέναν δεν αφήνει αδιάφορο. Οι λίγοι ευνοημένοι επιχειρηματίες τη θεωρούν ευλογία κι όλοι οι άλλοι το φυσάνε και δεν κρυώνει. Πολύ ενδιαφέροντα σχόλια για τη συγκέντρωση του κλάδου στη χώρα μας κάνει ο κ. Ιωάννης Λιανός, πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, στο τελευταίο μέρος της συνέντευξής του που δημοσιεύουμε στο ανά χείρας (ή επί οθόνης) τεύχος, όπου ξεκαθαρίζει ότι το σχετικό ενδιαφέρον της ανεξάρτητης αρχής αφορά αποκλειστικά το οικονομικό σκέλος της συγκέντρωσης, βάσει του Δικαίου του Ανταγωνισμού και των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής, και ουδόλως το πολιτικό της σκέλος. Καθαρές εξηγήσεις για ν’ αποφεύγονται οι παρεξηγήσεις, τις οποίες ενίοτε προκαλεί υστερόβουλα για λόγους εντυπωσιοθηρίας η πολιτική ως κυβερνητική πολιτική της συγκέντρωσης του πλούτου, θύμα της οποίας έπεσε η ίδια η Επιτροπή Ανταγωνισμού, εγκαλούμενη για το ό,τι «κάνει απλώς ρεπορτάζ για την ακρίβεια στην αγορά» αντί ερευνών επί της αισχροκερδούς και άπληστης πλευράς της.

Εν προκειμένω δεν θα λεπτολογήσουμε, επειδή αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στα καθαρά κέρδη των τελευταίων ισολογισμών των δύο μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, που τιμώρησε η ΔΙΜΕΑ με καμπάνα ενός εκατομμυρίου ευρώ στην καθεμιά, για να

4 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

καταλάβει ότι και μπανανία είμαστε και το χαιρόμαστε: Η μία είχε καθαρά κέρδη 14 εκατ. ευρώ έναντι 3,2 εκατ. το προηγούμενο έτος και η άλλη 20,8 εκατ. ευρώ έναντι 12,1 εκατ. αντιστοίχως, όπως διαβάσαμε στον Τύπο! Αλλά επειδή η φορολόγηση των υπερκερδών από το πάρτι του πληθωρισμού είναι δουλειά της κυβερνητικής πολιτικής, από την οποία όμως αυτή απέχει και γι’ αυτό εκτίθεται όλο και περισσότερο, ε ας γίνει και λίγος επικοινωνιακός τσαμπουκάς –έτσι, για ξεκάρφωμα– σε ακόμα μία ανεξάρτητη αρχή, δεν χάλασε ο κόσμος! Σιγά το πράμα…!

επαγγελματίες και την ίδια ώρα αφήνεις ανέγγιχτα τα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας, των διυλιστηρίων, αλλά και των τραπεζών που βάζουν στο χέρι εντελώς τζάμπα φέτος καθαρά κέρδη άνω των 3 δισ. ευρώ(!), κοινωνική μηχανική κάνεις! Κι όχι τίποτ’ άλλο, αλλά οι πόροι της φοροκλοπής των ελεύθερων επαγγελματιών πέφτουν τουλάχιστον στην αγορά, ενώ οι πόροι από τις φοροαπαλλαγές των μεγαλόσχημων, που χαίρουν ισχυρής εκπροσώπησης στο πολιτικό σύστημα και προστασίας, γίνονται λογαριασμοί σε φορολογικούς παράδεισους.

Επειδή το πρόβλημα, όμως, εστιάζεται στην πολιτική διαχείριση της συγκεντροποίησης του κεφαλαίου, μοιάζει τριτεύον ζήτημα να πεισθεί ο θεωρητικός φιλελεύθερος νους ότι τα περί «αοράτου χειρός της αγοράς», που υποτίθεται ότι την ρυθμίζει αυτόματα, άρα εμμέσως κι αυτή την τάση της συγκεντροποίησης του κεφαλαίου, κατάντησαν γκροτέσκο. Διότι όταν ως κυβέρνηση χορηγείς δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης 667 εκατ. ευρώ σε εκατό χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και 18 δισ. ευρώ σε πεντακόσιες μεγάλες, υπάρχει μεν το «χέρι» (είναι ορατό και ουδόλως άδολο), αλλά αντί του «αυτορρυθμιστικού» αυτοματισμού εφαρμόζει κοινωνική μηχανική, αλλάζοντας βίαια και στα σβέλτα την κοινωνική διαστρωμάτωση. Πράγματι, τι θα γίνουν τα δεκάδες χιλιάδες αφεντικά των μικροεπιχειρήσεων, που είναι βουτηγμένες στα χρέη και αποκλεισμένες από τον τραπεζικό δανεισμό;… Και διότι, όταν ως κυβέρνηση επιβάλλεις οριζόντιο φόρο 1.444 ευρώ σε 473.000 ελεύθερους

Αυτά ενδεχομένως κάποιους από τους αναγνώστες μας δεν τους αγγίζουν, γιατί κατατάσσουν εαυτούς στη χορεία των ευνοημένων. Αλλά είναι έτσι; Πόσοι έχουν συνειδητοποιήσει, άραγε, το βάθος και το εύρος των επικείμενων αλλαγών στην κοινωνική σύνθεση της πελατείας τους, που θα εντείνει μεσοπρόθεσμα τις μετατοπίσεις των καταναλωτικών ενδιαφερόντων, αλλάζοντας εκ νέου και επί τα χείρω γι’ αυτούς –για τα προϊόντα τους ή τα μαγαζιά τους– τις καταναλωτικές συμπεριφορές; Η τυχόν επίδειξη αμεριμνησίας εκ μέρους τους πιθανώς θα αιφνιδιάσει άσχημα ορισμένους από αυτούς, καθιστώντας τους ανταγωνιστικά ευάλωτους, υπερβολικά ανασφαλείς και έτοιμους όσο δεν το φαντάζονται σήμερα να συζητήσουν την πώληση των εταιρειών τους.

Νικόλας Παπαδημητρίου Αρχισυντάκτης

Περιεχόμενα

editorial

04 Η οικονομική και η πολιτική διάσταση της συγκέντρωσης

επικαιρότητα

08 Τα νέα της ελληνικής αγοράς

διεθνή

16 Τα διεθνή νέα

αγορά

18 Η εικόνα του κλάδου των σούπερ μάρκετ το 2022 24 Υπό βροχήν ανατιμήσεων η αγορά του κλάδου 27 Εξηγώντας τα «ανεξήγητα» 28 ΕΥΣ: Σερί επέκτασης δικτύου φέτος 29 Είμαστε ανταγωνιστικότεροι όλων, διαλαλεί η Lidl Hellas 30 Το πρώτο «κατοστάρι» των My Market Local 31 Βαρύ το πλήγμα του Daniel στη λειτουργία της Πέντε 32 Το μεγάλο στοίχημα για εξακόσιες εταιρείες του κλάδου

συνέντευξη

34 Νίκος Λαβίδας, ΑΒ Βασιλόπουλος: Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα δεν θα υποχωρήσει εύκολα 38 Ιωάννης Λιανός, Επιτροπή Ανταγωνισμού: Όπου η Επιτροπή Ανταγωνισμού αδυνατεί να δράσει, μπορεί το ΥΠΑΝ

βραβεία

44 Οι καινοτομίες των γαλακτοκομικών προϊόντων αναγνωρίζονται 48 Η καινοτομία και η ποιότητα στην ψυκτική αλυσίδα επιβραβεύονται 52 Υψηλές διακρίσεις στον κλάδο του κρέατος 55 Οι βραβευθέντες μάς δήλωσαν

www.selfservice.gr

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ρεπορτάζ

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ ΝΑΤAΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΟΦΟΡΟΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΤΖΙΑΝΤΖΗ ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΤΣΟΥΛΟΣ

προϊόν

ΔΙΕYΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦHΜΙΣΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΚΕΑ kbousboukea@boussias.com

57 Αυγά: Το καταφύγιο του καταναλωτή σε καιρούς κρίσης

62 Προϊόντα περιποίησης προσώπου και σώματος: Άνοδος πωλήσεων στις περισσότερες κατηγορίες

οικονομία

68 Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2024: Στα όρια της θαυματοποιίας… 70 Οικονομικοί δείκτες 72 Οι δείκτες της αγοράς από την Circana

ΓΡΑΦΙΣΤΡΙΑ ΧΡΥΣΑ ΔΑΝΙΗΛΙΔΟΥ TMHMA ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΒΙΚΥ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ vtheodoridou@boussias.com ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΣΙΩΤΗΣ

επικοινωνία

ΕΚΔΟΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΠΟΥΣΙΑΣ

νέα προϊόντα

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΟΛΥΜΕΡΙΔΟΥ GROUP ΑDVERTISING DIRECTOR ΛΗΔΑ ΠΛΑΤΗ ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 99€

ρεπορτάζ

41 Οι πέντε τάσεις που είδαμε στην Anuga 2023

θεσμικά

42 Μπορεί η ελληνική γαστρονομία να συμβάλει στην ανάπτυξη;

6 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452 ΚΩΔΙΚOΣ ΕΛΤA: 21-1243 ISSN: 1105 - 4972

Περιεχόμενα

Η εικόνα του κλάδου των σούπερ μάρκετ το 2022

Υπό βροχήν ανατιμήσεων η αγορά του κλάδου

Νίκος Λαβίδας, ΑΒ Βασιλόπουλος

Το 2022 ήταν μια καλή χρονιά από χρηματοοικονομική άποψη για τον κλάδο, συμπεραίνεται στο σχετικό κείμενο της ετήσιας έκδοσής μας «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2023», που προδημοσιεύουμε. Το 2022 οι περισσότερες αλυσίδες αύξησαν τις πωλήσεις τους σε αξία, αλλά σε όγκο μειώθηκαν, ενώ μειώθηκε και η κερδοφορία τους.

Στα χαρακώματα για τις ανατιμήσεις παραμένουν κυβέρνηση και αγορά. Το ΥΠΑΝ έχει διαμορφώσει άποψη σχετικά με το ποιοι κερδίζουν, ενώ ο πρωθυπουργός «έτριξε τα δόντια» στους προμηθευτές, κάποιοι εκ των οποίων μείωσαν τις τιμές τους. Αρκετοί, ωστόσο, τις είχαν ανεβάσει σκοπίμως, ώστε να τις …μειώσουν σε ένδειξη καλής διαγωγής.

Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα δεν θα υποχωρήσει εύκολα Επενδύσεις στο δίκτυο που θα ξεπεράσουν τα 180 εκατ. ευρώ σχεδιάζει έως το 2025 η ΑΒ, µε την προοπτική να λειτουργήσει 198 νέα καταστήµατα, τα περισσότερα franchise, και το ποσοστό της κερδοφορίας της να διαµορφωθεί κοντά στο 4% επί του ετήσιου τζίρου της.

σελ.18-22

σελ.24-26

σελ.34-36

Ιωάννης Λιανός, Επιτροπή Ανταγωνισμού

Προϊόντα περιποίησης προσώπου και σώματος

Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2024:

Όπου η Επιτροπή Ανταγωνισμού αδυνατεί να δράσει, μπορεί το ΥΠΑΝ Αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι ότι ναι μεν υπάρχει άμεσα τώρα ανάγκη να πέσουν οι τιμές, αλλά αυτό δεν πρέπει μεσοπρόθεσμα να λειτουργήσει εις βάρος της ανταγωνιστικότητας της αγοράς, τονίζει ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού. σελ.38-40

Άνοδος πωλήσεων στις περισσότερες κατηγορίες Παρά τις ανατιμήσεις οι πωλήσεις εξελίσσονται ανοδικά. Συχνά, πάντως, το κλίμα της ακρίβειας ωθεί τις επιχειρήσεις του κλάδου σε προσφορές, κυρίως με εκπτώσεις επί της τιμής. Το 2024 προδιαγράφεται άνοδος πωλήσεων σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων της εν λόγω αγοράς. . σελ.62-67

Στα όρια της θαυματοποιίας… Η αντίφαση μεταξύ προσδοκώμενης αύξησης των επενδύσεων και πενιχρών προσδοκιών μείωσης της ανεργίας, αλλά και η επίτευξη υπερμεγέθους πρωτογενούς πλεονάσματος από επιπλέον φορολόγηση και περικοπές κοινωνικών δαπανών αποτελούν αιτίες σκεπτικισμού. σελ.68-69 Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 7

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Lidl Ελλάς: Προστατεύει το περιβάλλον, στηρίζει την κοινωνία Η Lidl Ελλάς υπέγραψε μνημόν ιο σ υ νεργασίας με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και τον Δήμο Καλαμαριάς, με σκοπό την αναστολή της κλιματικής αλλαγής και την προώθηση του αστικού πρασίνου. Στο πλαίσιο αυτό, προχώρησε σε δενδροφύτευση στον αστικό ιστό, ενταγμένη στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Life CliVUT», που υλοποιείται από το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου σε συνεργασία με τον Δήμο Καλαμαριάς. Φυτεύτηκαν 120 νέα δένδρα και θάμνοι σε πέντε σχολεία του δήμου, τα οποία υπολογίζεται πως θα απορροφήσουν συνολικά περί τους εξήντα τόνους CO2 σε διάστημα πενήντα ετών. Σε άλλη, ενδοεταιρική δράση, η εταιρεία λάνσαρε μια διακρατική πρωτοβουλία για την βιωσιμότητα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Lidl You», που αποσκοπεί να δώσει στο προσωπικό της (376 χιλ. εργαζόμενους σε 31 χώρες) μία γενική εικόνα της διεθνούς δέσμευσής για τη βιωσιμότητα, παρακινώντας τους σε σχετική συμμετοχή. Επιπλέον, θέτει νέα πρότυπα στην υπεύθυνη διαχείριση του γλυκού νερού στα οπωροκηπευτικά, αναλαμβάνοντας δέσμευση για τη βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων στην αγροτική οικονομία. Στο πλαίσιο αυτό, στοχεύει ως τον Φεβρουάριο του 2026 να πιστοποιήσει το 100% της ποικιλίας των οπωροκηπευτικών της από εννέα χώρες υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. Εξάλλου, σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο στην Εθνική Πινακοθήκη ο πρόεδρος διοίκησης της Lidl Ελλάς, κ. Martin Brandenburger, παρουσίασε το στρατηγικό πλάνο της εταιρείας και το αποτύπωμά της στην εθνική οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον, βάσει της 8ης μελέτης κοινωνικοοικονομικής επίδρασης της εταιρείας την περίοδο Μαρτίου 2022-Φεβρουαρίου 2023. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, ανακοινώθηκε από τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, κ. Βασίλη Κικίλια, η δημιουργία ενός λειτουργικού μηχανισμού άμεσης αρωγής, για την παροχή έκτακτης βοήθειας στον τοπικό πληθυσμό σε περιπτώσεις ακραίων φυσικών φαινομένων. Η σχετική επένδυση της Lidl ανέρχεται σε 200.000 ευρώ και προβλέπει τη δημιουργία ενός κόμβου αποθήκευσης βασικών τροφίμων, νερού κι άλλων ειδών για την κάλυψη βασικών αναγκών.

Διευρύνεται με δύο νέα μέλη η Ένωση Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας Δύο ακόμα μέλη προστίθενται στην Ένωση Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας. Πρόκεται για τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ Bazaar και Μarket In, των οποίων οι σχετικές αιτήσεις ένταξης στην ΕΣΕ εγκρίθηκαν από το διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης. Η Bazaar, μέλος του ομίλου εταιρειών Βερούκα, δραστηριοποιείται επί 25 χρόνια στον κλάδο, με δίκτυο σήμερα περισσότερων των 180 καταστημάτων σε όλη την Ελλάδα. Αντίστοιχα η Μarket In διαθέτει δίκτυο 242 καταστημάτων και απασχολεί συνολικά 4.000 εργαζομένους. Με την ένταξή τους στην ΕΣΕ προστίθενται δύο ακόμη κρίκοι σε ένα θεσμό, που αποβλέπει στην έμπρακτη και ουσιαστική στήριξη του κλάδου και στην κοινή προσπάθεια για υγιές επιχειρείν προς όφελος των καταναλωτών, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση.

8 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

ΑΒ Βασιλόπουλος: Επενδύσεις σε προϊόντα υψηλής ποιότητας Η ΑΒ Βασιλόπουλος αναπτύσσει μια μεγάλη γκάμα own brands, με καινοτόμα χαρακτηριστικά, δίνοντας έμφαση στην προστασία του πλανήτη και προσφέροντας υγιεινές και βιώσιμες επιλογές στους πελάτες της, όπως οι σειρές Nature’s Promise (φυτικά ροφήματα, δημητριακά κ.ά.), Perla (καφές παρασκευασμένος με βιώσιμο τρόπο σε 100% ανακυκλώσιμες συσκευασίες) και Delicata (γκάμα ειδών σοκολάτας, παρασκευασμένων με βιώσιμο τρόπο). Επίσης, η σειρά «Η ΑλφαΒήτα κοντά στην ελληνική γη» περιλαμβάνει μεγάλη γκάμα παραδοσιακών προϊόντων, παρασκευασμένων από προσεγμένες πρώτες ύλες (παρθένο ελαιόλαδο από την Καλαμάτα και την Κρήτη, όσπρια και ρύζι από περιοχές της Βόρειας Ελλάδος κ.ά.). Επιπλέον, η εταιρεία προσφέρει έξυπνες και γρήγορες λύσεις, προκειμένου να διευκολύνει τους πελάτες της να εξοικονομούν χρόνο, με τα «ΑΒ Έτοιμα Γεύματα» (σαλάτες, σάντουιτς και γεύματα με την υπογραφή του σεφ Άκη Πετρετζίκη) και την σειρά «Excellent Tapas» (ποικιλία από ελιές, αλλαντικά και dips). Παράλληλα, κάνει ηλεκτρονική την έκδοση του φυλλαδίου προσφορών της, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος. Σε άλλη δράση της, η εταιρεία διενέργησε τον καθιερωμένο εσωτερικό διαγωνισμό, με τίτλο «Πρωταθλητές στα Τρόφιμα Αγάπης», επιβραβεύοντας τα πέντε πρώτα καταστήματά της που ξεχώρισαν στην υλοποίηση του προγράμματος «Τρόφιμα Αγάπης». «Κατάστημα της Χρονιάς» αναδείχτηκε το κατάστημά της στα Κάτω Πατήσια Αττικής, που πέτυχε κατά μέσο όρο 82% σε δωρεές τροφίμων. Εξάλλου, συνεχίζεται η συνεργασία της ΑΒ με την ολλανδική εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων Ten Brinke, για την δημιουργία νέων καταστημάτων. Το σχετικό πλάνο προβλέπει την κατασκευή άμεσα ενός νέου καταστήματος στους Αγίους Αναργύρους.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ

Νέο Μασούτης στην Λαμία Εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο το νέο, μεγάλο Μασούτης στη Λαμία, στην οδό Κύπρου 46. Το νέο κατάστημα γίνεται το 390ο της αλυσίδας και προστίθεται στα δύο υφιστάμενα της Λαμίας. Με χώρους πώλησης περίπου 1.000τμ, το νέο κατάστημα διαθέτει πέντε ταμεία, 38 θέσεις στάθμευσης, βιοκλιματική λειτουργία και ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό, ενώ απασχολεί προσωπικό 35 ατόμων. Στο πλαίσιο της εγκαινίασής του και του κοινωνικού έργου της εταιρείας, τοποθετήθηκε ειδικό κυτίο συγκέντρωσης τροφίμων για την Ιερά Μητρόπολη Λαμίας, προκειμένου να υποστηριχθούν τοπικές οικογένειες. Η εταιρεία προσέφερε τα πρώτα δέκα δέματα τροφίμων, στο πλαίσιο της επταετούς πλέον δράσης «Μαζί όπου Υπάρχει Ανάγκη» της «Αποστολής» της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και της Μασούτης, μέσω του οποίου έχουν διατεθεί περί τα τέσσερα εκατομμύρια γεύματα σε ευάλωτες οικογένειες. Εξάλλου, στην ιδιοκτησία της Μασούτης πέρασε το βιομηχανικό κτίριο, όπου στεγαζόταν το εργοστάσιο της ιστορικής υποδηματοποιίας «Αλυσίδα» στη Θέρμη. Οι εγκαταστάσεις του βρίσκονται σε οικόπεδο 47.000τμ, που συνορεύει με το ακίνητο της Μασούτης, όπου βρίσκονται το διοικητικό της κέντρο, το Grand Μασούτης και το Cash & Carry Μασούτης. Το οικόπεδο ως ενιαίος χώρος υπερβαίνει πλέον τα 85.000τμ. Τέλος, στο πλαίσιο του ετήσιου πλάνου της δράσεων ΕΚΕ, η εταιρεία ανέλαβε μεταξύ 4 Σεπτεμβρίου και 6 Οκτωβρίου να καλύψει τα έξοδα για τον καθαρισμό του Θερμαϊκού κόλπου, σε συνεργασία με τις εταιρείες Colgate και ΜΕΓΑ υπό την αιγίδα του Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης. Οι εργασίες επικεντρώθηκαν στο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Σε ένα μήνα περισυλλέχθησαν περισσότεροι από τριάντα τόνους αποβλήτων.

ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός: Χρυσό βραβείο στα HR Awards 2023 Η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός κέρδισε χρυσό βραβείο στα HR Awards 2023 στην κατηγορία Best Internal Use of Academies για την «Ακαδημία Κρητικός», η οποία είναι το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχει υλοποιηθεί στην εταιρεία, σε συνεργασία με τη Hatzi Filax Group. Σκοπός της Ακαδημίας Κρητικός είναι να κρατάει τον πήχη της εκπαίδευσης του προσωπικού της εταιρείας ψηλά, με σύγχρονα εσωτερικά εργαλεία εκπαίδευσης, σεμινάρια, webinars, e-Learning μαθήματα και πακέτα ενίσχυσης γνώσης.

Η Carrefour στη Βουλγαρία μέσω της Retail & More H συνεργασία της Retail & More με την Carrefour International Partnership επεκτείνεται, με την ανάπτυξη καταστημάτων υπό το brand Carrefour στην αγορά της Βουλγαρίας. Η Retail & More, θυγατρική του ομίλου ΑVE, η οποία έχει αναλάβει το Master Franchise της Carrefour στην Ελλάδα από το 2022, βρίσκεται ήδη σε επαφές με εταιρείες της Βουλγαρίας για την ανάπτυξη δικτύου καταστημάτων δικαιόχρησης. Ταυτόχρονα, είκοσι καταστήματα του δικτύου Parkmart, το οποίο ιδρύθηκε το 2018 και εκτείνεται σε αστικά κέντρα της χώρας, όπως η Σόφια, η Βάρνα και το Μπουργκάς, θα μετατραπούν σε Carrefour Market και Carrefour Express τους επόμενους μήνες. Με δίκτυο διαφορετικών τύπων καταστημάτων, που αριθμεί περισσότερα από 14.000 καταστήματα σε σαράντα χώρες, ο όμιλος Carrefour συγκαταλέγεται μεταξύ των παγκόσμιων ηγετών του κλάδου. Η Carrefour International Partnership διαχειρίζεται συνεργάτες της Carrefour, που δραστηριοποιούνται σε 33 χώρες, με περισσότερα από 2.500 καταστήματα. Εξάλλου, πρόσφατα η Carrefour εγκαινίασε το νέο της κατάστημα Carrefour Express στην Αγορά Μοδιάνο, την Κεντρική Αγορά Τροφίμων της Θεσσαλονίκης

Νέα πρόεδρος στο ΔΣ της ΑΒ Βασιλόπουλος H κ. Ελένη Προβίδη, VP Legal & Public Affairs, Head of Corporate Communication, Quality & Sustainability της ΑΒ Βασιλόπουλος, είναι η νέα πρόεδρος του ΔΣ της εταιρείας, όπως αποφάσισε η γενική της συνέλευση, που πραγματοποιήθηκε στις 31 Οκτωβρίου. Σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο, που «ανέβηκε» στο ΓΕΜΗ, το νέο ΔΣ της εταιρείας αποτελούν οι κ.κ. Ελένη Προβίδη, πρόεδρος μη εκτελεστικό μέλος, Νίκος Λαβίδας, διευθύνων σύμβουλος, και Διονύσης Διονυσόπουλος, μη εκτελεστικό μέλος. Η κ. Προβίδη προσλήφθηκε από την ΑΒ Βασιλόπουλος το 2001 ως Corporate Legal Counsel.

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 9

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Sanitas-ΑΒ Βασιλόπουλος: Κοινή εθελοντική δράση καθαρισμού Το brand Sanitas του ομίλου Σαράντη και η ΑΒ Βασιλόπουλος πραγματοποίησαν την πρώτη τους κοινή εθελοντική δράση καθαρισμού στο Άλσος Βεΐκου στο Γαλάτσι, μία περιοχή που θα φροντίζουν συστηματικά με κοινές δράσεις, με τη συμβολή του Πανελλήνιου Εθελοντικού Κινήματος Save your Hood. Ο καθαρισμός του πάρκου πραγματοποιήθηκε στις 14 Οκτωβρίου με τη συμμετοχή περισσότερων των πενήντα εργαζομένων των δύο εταιρειών και άλλων εθελοντών. Οι συμμετέχοντες χρησιμοποίησαν σακούλες απορριμμάτων νέας τεχνολογίας Sanitas Flex&Strong από 100% ανακυκλωμένο πλαστικό. Με σύνθημα «Όλα μπορούν να γίνουν Καλύτερα», που αποτελεί και τη δέσμευση της μάρκας, οι εθελοντές καθάρισαν το πάρκο, απομακρύνοντας περίπου 6.900 λίτρα απορριμμάτων. Στο χώρο βρισκόταν σταθμευμένο το πρώτο παγκοσμίως Κινητό «Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ανακύκλωσης AB», το οποίο άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό για να κάνει την ανακύκλωση πράξη.

Διπλή διάκριση για την Barilla Hellas στα HR Awards 2023 Η Barilla Hellas και το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού της εταιρείας απέσπασαν δυο διακρίσεις στα φετινά HR Awards 2023. Συγκεκριμένα, η εταιρεία κατέκτησε το χρυσό βραβείο στην κατηγορία Best Internal Communication Initiative για το καινοτόμο της εργαλείο εσωτερικής επικοινωνίας «Don't Ask Google, Ask Your HR», που έχει ενισχύσει την ενότητα, τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη μεταξύ των μελών του προσωπικού της. Η δεύτερη διάκριση με ασημένιο βραβείο αποδόθηκε στην ομάδα HR της εταιρείας για το integrated system OneHR στην κατηγορία Best Digital Transformation Programmes.

Νέος Head of South Europe στην Unilever Ο κ. Δημήτρης Μαγγιώρος ανέλαβε ρόλο Head of South East Europe στην Unilever, διαδεχόμενος τον κ. Andrew Kennedy. Βάσει των νέων του καθηκόντων, έχει την ευθύνη των δραστηριοτήτων της εταιρείας σε Ελλάδα, Κύπρο, Αλβανία, Κόσοβο και Β. Μακεδονία, ενώ διατηρεί τον υφιστάμενο ρόλο του Head of Customer Development για την Ελλάδα. Εντάχθηκε στο δυναμικό της Unilever το 2011 και είναι μέλος του ΔΣ της εταιρείας από το 2013. Ο κ. Kennedy θα επικεντρωθεί πλέον στο ρόλο του ως General Manager East Europe Personal Care. Η μετάβαση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της παγκόσμιας στρατηγικής αναδιοργάνωσης «Compass Organization» της εταιρείας, που ξεκίνησε το 2022, με σκοπό τη βελτίωση των επιχειρησιακών διαδικασιών και αποτελεσμάτων της εταιρείας, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση. 10 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

ΜΕΓΑ: Επένδυση στις ΑΠΕ από μια ηγέτιδα στη βιώσιμη ανάπτυξη

H ΜΕΓΑ ολοκλήρωσε πρόσφατα ένα από τα μεγαλύτερα έργα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων στη χώρα μας, με την συνεργασία της MGD Energy, ένα έργο συνολικής ισχύος 3MWp σε επιφάνεια 25.000τμ οροφής των κτιριακών της εγκαταστάσεων στις Αχαρνές. Το έργο, που αποτελεί μέρος του στρατηγικού εταιρικού προγράμματος βιωσιμότητας «Act Green. Redesign-ReduceRecycle», αναμένεται να αποφέρει ετησίως 4.436MWh «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας, που ισοδυναμεί με αντιστάθμιση 2.537 τόνων CO2 το χρόνο. Ως γνωστόν η εταιρεία υποστηρίζει από το 2019 το Παγκόσμιο Σύμφωνο του ΟΗΕ, τη μεγαλύτερη παγκόσμια πρωτοβουλία Εταιρικής Υπευθυνότητας εθελοντικού χαρακτήρα, έχοντας ενσωματώσει τις αρχές του. Άλλωστε, είναι πρεσβευτής του Ελληνικού Κώδικα Βιωσιμότητας, εκδίδει τακτικά Εκθέσεις Βιώσιμης Ανάπτυξης, βάσει των οδηγιών συγγραφής των απολογισμών Βιώσιμης Ανάπτυξης GRI, και είναι μέλος του παγκόσμιου οργανισμού Supplier Ethical Data Exchange. Επιπλέον, έχει λάβει το Ευρωπαϊκό Βραβείο Προϊοντικής Ασφάλειας, έχει αναδειχθεί σε «Επιχείρηση της Χρονιάς» στον θεσμό βραβείων «Πρωταγωνιστές της Ελληνικής Οικονομίας 2023» και βρίσκεται στη λίστα «Change The World 2022» του Fortune Greece με τις είκοσι ελληνικές επιχειρήσεις «που αλλάζουν τον κόσμο» και στη λίστα με τις εκατό ελληνικές εταιρείες σε θέματα διαφάνειας ESG Transparency Index», που παρουσίασε το 2023 το περιοδικό Forbes. Επίσης, έχει λάβει πολλές πιστοποιήσεις ISO και πιστοποιήσεις Αειφορίας, το Πράσινο Πιστοποιητικό, την Πιστοποίηση Zero Waste to Landfill, την Πιστοποίηση Rafcycle-Ανακύκλωση Ταινιών Σιλικόνης κ.ά.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Νέα γενική διευθύντρια στα Καφεκοπτεία Λουμίδη

Συνεργασία Μασούτη-Αγγελάκη

Τη Γενική Διεύθυνση των Καφεκοπτείων Λουμίδη αναλαμβάνει η κ. Αναστασία Μανιατοπούλου, η οποία, στο πλαίσιο των νέων της αρμοδιοτήτων, θα συντονίζει όλα τα business units, με στόχο την επίτευξη των στρατηγικών και εμπορικών στόχων της εταιρείας. Η κ. Μανιατοπούλου εντάχθηκε στη διοικητική ομάδα των Καφεκοπτείων Λουμίδη ως Marketing Director το 2017.

Συνεργασία για την προμήθεια των Κοτόπουλων Αγγελάκης στα καταστήματα της Μασούτης ξεκίνησαν οι δύο εταιρείες, στο πλαίσιο της διεύρυνσης του δικτύου διανομής των προϊόντων της πρώτης. Ήδη σε Αττική και Χαλκίδα οι πελάτες της Μασούτης βρίσκουν στον πάγκο του κρεοπωλείου και στα ψυγεία των καταστημάτων τα κοτόπουλα Αγγελάκης, μεταξύ των οποίων και το πολυβραβευμένο Ελαιοπουλάκι.

Rolco: Με 100% ΑΠΕ η παραγωγή της Η Rolco επενδύει συστηματικά στις ΑΠΕ –η διαδικασία παραγωγής προϊόντων των δικών της σημάτων προέρχεται αποκλειστικά από αυτές. Για περισσότερο από μια πενταετία μειώνει σταδιακά το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα σε όλο το εύρος της παραγωγικής της διαδικασίας, που αφορά τις δικές τις μάρκες. Η εταιρεία παράγει ετησίως περί τους 13.000 τόνους απορρυπαντικών και καθαριστικών, που αντιστοιχούν σε περισσότερους από 118 κωδικούς προϊόντων της. Η Rοlco έχει υιοθετήσει ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες στο σύνολο της παραγωγής της, καινοτόμες συνθέσεις και πρακτικές μείωσης του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος στη συσκευασία, διασφαλίζοντας ενέργεια που αντιστοιχεί σε περισσότερες από 700.000 KWh ετησίως, μειώνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο την επιβάρυνση του αποτυπώματός της στο περιβάλλον κατά 800 τόνους CO2 ετησίως.

Δωρεά δύο πυροσβεστικών οχημάτων από ΜΕΓΑ και ΑΒ Βασιλόπουλος Η ΜΕΓΑ σε συνεργασία με την ΑΒ Βασιλόπουλος, προέβη στη δωρεά δύο πλήρως εξοπλισμένων πυροσβεστικών οχημάτων 4X4, ενισχύοντας έτσι την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα του Πυροσβεστικού Σώματος. Τα δύο σύγχρονα οχήματα μάρκας Ford Ranger Double Cab Wildtrak 2.000cc, 213hp, Diesel, 4x4 Auto Euro 6.2, βρίσκονται ήδη στη διάθεση των αναγκών του έκτου Πυροσβεστικού Σταθμού Αθηνών, που καλύπτει την περιοχή της βορειοανατολικής Πάρνηθας μέχρι τα σύνορα της Βοιωτίας, τον Ωρωπό και τον Κάλαμο. Είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά που οι δύο εταιρείες προσφέρουν κρίσιμο εξοπλισμό στο Πυροσβεστικό Σώμα, στο πλαίσιο του βραβευμένου περιβαλλοντικού προγράμματος «Δάσος=Ζωή». ύψους 500 χιλ. ευρώ.

12 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

Elbisco: Ενέργειες για το περιβάλλον και τη στήριξη των νοικοκυριών ΈΟλοκληρώθηκε πρόσφατα η επένδυση εγκατάστασης φωτοβολταϊκού σταθμού και βελτίωσης της ποιότητας ηλεκτρικής ισχύος, ύψους 800.000 ευρώ, στο εργοστάσιο της Elbisco στην Χαλκίδα, το οποίο εκμεταλλεύεται πλέον ενέργεια προερχόμενη από 100% «πράσινες» πηγές. Με το έργο αυτό, που έλαβε bronze διακρίσεις στα Manufacturing Excellence & Energy Mastering Awards 2023, η Elbisco θα μειώσει το ενεργειακό της αποτύπωμα κατά 1.200 τόνους CO2, με βάση τα διεθνή πρότυπα GRI. Ο νέος φωτοβολταϊκός σταθμός εκτιμάται ότι θα παράγει 1.492.310 Wh ετησίως, καλύπτοντας το 15% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνει το εργοστάσιο, ενώ οι ενέργειες για τη βελτίωση της ποιότητας της ηλεκτρικής ισχύος θα εξοικονομήσουν άνω του 4% της ετήσιας κατανάλωσής του. Εξάλλου η εταιρεία, ανταποκρινόμενη στην πρωτοβουλία «Μόνιμη Μείωση Τιμής» του Υπουργείου Ανάπτυξης, μειώνει τις τιμές 27 προϊόντων της, από 5,1% ως 12,1% για ελάχιστο διάστημα έξι μηνών. Πρόκειται για κωδικούς των μαρκών Αλλατίνη, Κρις Κρις και Βοσινάκη.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Όμιλος Σαράντη: Δέκα βραβεία στα Best Pharmacy Awards 2023 «Σάρωσε» τα βραβεία στα Best in Pharmacy Awards 2023 o όμιλος Σαράντη, κερδίζοντας συνολικά δέκα βραβεία που αναδεικνύουν την αριστεία και την καινοτομία του στον τομέα της φαρμακευτικής βιομηχανίας, ενώ αναδείχθηκε σε Company Of The Year. Περισσότερα από 280 υψηλόβαθμα στελέχη, εκπρόσωποι φορέων, πανεπιστημίων, επαγγελματίες καθώς και εκπρόσωποι Τύπου, βρέθηκαν στην τελετή της απονομής, επικροτώντας την καινοτομία και την ποιότητα των βραβευμένων υποψηφιοτήτων εταιρειών, που παράγουν και εμπορεύονται OTC και λοιπά προϊόντα φαρμακείου.

ΑΠΣΙ Πίνδος: Platinum και χρυσές διακρίσεις στα Meat Awards 2023 O Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Ιωαννίνων «Πίνδος» απέσπασε δύο βραβεία στα Meat Awards 2023 για το κοτόπουλο ελεύθερης βοσκής, το χρυσό και το πλατινένιο, ενώ κέρδισε ακόμα ένα χρυσό στην κατηγορία Καλύτερη Κτηνοτροφική-Πτηνοτροφική Μονάδα. Η νέα συσκευασία Eco Safety Pack του κοτόπουλου ελεύθερης βοσκής κέρδισε τις εντυπώσεις στα Meat Awards 2023, καθώς παρέχει υψηλή προστασία και είναι 100% ανακυκλώσιμη.

Kafea Terra: Διπλή διάκριση στα Manufacturing Excellence Awards 2023 Η Δύο κορυφαίες διακρίσεις έλαβε η ελληνική βιομηχανική εταιρεία επεξεργασίας και εμπορίας καφέ Kafea Terra στα Manufacturing Excellence Awards 2023. Στα εν λόγω βραβεία, που επικροτούν τις εταιρείες που εισάγουν λύσεις, τεχνολογίες αιχμής και αναπτύσσουν τεχνογνωσία, η εταιρεία έλαβε τον πρώτο τίτλο «Winner» στην κατηγορία Βιομηχανική Αριστεία (Κλάδος Καφέ) και ασημένιο βραβείο στην κατηγορία Στρατηγική ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση) για την υψηλή επίδοσή της στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, την εταιρική κοινωνική ευθύνη και την ηθική διακυβέρνηση.των πωλήσεων, με έμφαση στο κανάλι διανομής των σούπερ μάρκετ.

Efood: Δημιουργεί τα Mega Deals με ειδικές προσφορές Το efood παρέχει στους χρήστες του μια σειρά από προσφορές, αποσκοπώντας στο να παραμείνει μια προσιτή οικονομικά πλατφόρμα για όλους τους καταναλωτές. Για τον Νοέμβριο δημιούργησε τα Mega Deals, με περισσότερες από χίλιες προσφορές, μειωμένες τιμές, επιλογές «1+1» σε όλες τις κατηγορίες του efood market. Οι καταναλωτές μπορούν να επωφελούνται από τα Mega Deals σε όλες τις δημοφιλείς κατηγορίες προϊόντων, όπως χυμούς και αναψυκτικά, ψωμί και αρτοποιήματα, snacks, μπίρες, ποτά και κρασιά, γαλακτοκομικά, παγωτά, είδη καθαριότητας και σπιτιού, κρέατα, αλλαντικά και αυγά, τυποποιημένα τρόφιμα, είδη προσωπικής φροντίδας κ.ά. Τα Mega Deals θα είναι διαθέσιμα έως τις 28 Νοεμβρίου. Οι προσφορές είναι εβδομαδιαίες και ανανεώνονται κάθε Τετάρτη.

14 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

Πτώση του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος στο τρίτο τρίμηνο του 2023 Στις 155 μονάδες διαμορφώθηκε ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕΑΣΕ/ICAP CRIF-CEO General Index) το τρίτο τρίμηνο του 2023, όπως καταγράφηκε από την τριμηνιαία έρευνα που διεξάγεται σε δείγμα 2.570 διευθυνόντων συμβούλων και γενικών διευθυντών των μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων από την ΕΑΣΕ, σε συνεργασία με την ICAP CRIF. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε μεταξύ 3 και 19 Οκτωβρίου. Η πτώση του δείκτη εκφράζει την ανησυχία των CEOs για τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές και τις επιπτώσεις τους στην οικονομία και τις επιχειρήσεις, καθώς και για την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση που βρίσκεται σε εξέλιξη με μη προβλέψιμες επιπτώσεις στην ελληνική και τη διεθνή οικονομία. Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης (ΕΑΣΕ-CEO Current status Index) παρουσίασε κάμψη στις 152 μονάδες, ενώ και ο δείκτης προσδοκιών μειώθηκε στις 159 μονάδες έναντι 175 το προηγούμενο τρίμηνο.

Χαλκιαδάκης: Με καινούργιο, ανανεωμένο και πιο γρήγορο site Στον «αέρα» βρίσκεται το καινούργιο σάιτ της Χαλκιαδάκης, με ανανεωμένη εικόνα, λειτουργικότητα και μεγαλύτερη ταχύτητα ανταπόκρισης από το παλιότερο. Μέσα από το xalkiadakis. gr , οι χρήστες μπορούν να δουν όλες τις προσφορές προϊόντων, τα φυλλάδια προσφορών και τις εβδομαδιαίες εκπτώσεις της εταιρείας, και να πραγματοποιήσουν τις αγορές τους με ένα κλικ, εύκολα, γρήγορα και με ασφάλεια, παραλαμβάνοντας δωρεάν στον χώρο τους σε 24 ώρες. Παράλληλα, μπορούν να ενημερώνονται για τα νέα της Κρητικής εταιρείας, να εκδώσουν την εκπτωτική Κάρτα Χαλκιαδάκης (xtra card) και να βλέπουν τα αποτελέσματα των διαγωνισμών και τα δώρα που έχουν κερδίσει! Επίσης, μπορούν εύκολα να βρουν το πλησιέστερο σε αυτούς φυσικό κατάστημα, αλλά και να ξεφυλλίσουν ηλεκτρονικά το ΥπερΧ, το περιοδικό των Super Markets Χαλκιαδάκης. Τέλος, μπορούν να κατεβάσουν την εφαρμογή Χαλκιαδάκης στο κινητό τους τηλέφωνο, ώστε να έχουν πάντα μαζί τους την κάρτα Χαλκιαδάκης, τις λίστες και το ιστορικό αγορών τους, προσωποποιημένη πληροφόρηση καθώς και άμεση πρόσβαση σε όλες τις προσφορές των καταστημάτων Χαλκιαδάκης.

Coca-Cola Τρία Έψιλον: Στο Athens Bar Show 2023 Η Coca-Cola συμμετείχε στο Athens Bar Show, που διοργανώθηκε στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων στο Γκάζι μεταξύ 7 και 9 Νοεμβρίου, όπου παρουσίασε στους επισκέπτες το Premium Spirits χαρτοφυλάκιό της και premium mixers Three Cents & Schweppes. Οι επισκέπτες περιηγήθηκαν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο «Bar District» της εταιρείας και δοκίμασαν ιδιαίτερους συνδυασμούς και δημιουργικές προτάσεις των Premium Spirits brands, όπως τα Naked Malt, Finlandia Vodka, Woodford Reserve, Fords Gin, Jack Daniel’s και Gin Mare και τα premium mixers Three Cents & Schweppes. Παράλληλα, μέσω σειράς σεμιναρίων η εταιρεία έδωσε τον παλμό ακόμη μια χρονιά στο Athens Bar Show, με serves και διάσημους καλεσμένους από τον bartending community παγκοσμίως.

Convert Group: 15% πάνω ο τζίρος των online σούπερ μάρκετ στο εννεάμηνο Σύμφωνα με την Convert Group, ο τζίρος των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ της χώρας μας στο εννεάμηνο από την έναρξη του έτους αυξήθηκε κατά 15% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2022, αγγίζοντας τα 220 εκατ. ευρώ περιλαμβανομένου του ΦΠΑ. Αξιοσημείωτη ήταν αντίστοιχα και η αύξηση των παραγγελιών κατά 9%. Σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, φέτος οι online παραγγελίες αύξησαν τον τζίρο κατά 30% στα προϊόντα για κατοικίδια, κατά 18% στα χαρτικά και τα είδη καθαρισμού, κατά 14% στα ποτά και τα αναψυκτικά, κατά 14% στα κατεψυγμένα τρόφιμα, κατά 11% στα φρέσκα τρόφιμα, κατά 10% στα βρεφικά είδη, κατά 9% στα είδη αρτοποιίας, κατά 8% στα συσκευασμένα τρόφιμα, κατά 7% στα προϊόντα περιποίησης και ομορφιάς, ενώ στα λοιπά είδη αυξήθηκε κατά 12%. Σημειώνεται ότι ο τζίρος που μετρά η Convert Group, μέσω της πλατφόρμας της eRetail Audit, δεν περιλαμβάνει Q-Commerce «παίκτες» με δικές τους αποθήκες, όπως οι eFood Market, Pop Market, Rabbit & Wolt Market, αλλά και όσους συνεργάζονται με τοπικά καταστήματα grocery, όπως το Box και το Instashop.

P&G: Νέα «πάρκα τσέπης» πρασινίζουν την Αθήνα H P&G επεκτείνει το πρόγραμμα «Δημιουργούμε πάρκα τσέπης, κάνουμε τις πόλεις μας πιο βιώσιμες» και σε συνεργασία με την Οργάνωση Γη και τοπικούς φορείς αναβαθμίζει δύο ακόμα περιοχές στην Αττική, στο Νέο Ηράκλειο και τον Κορυδαλλό. Το πάρκο στο Νέο Ηράκλειο θα γίνει γρήγορα σημείο αναφοράς των κατοίκων, αφού διαθέτει γήπεδο εδαφοσφαίρισης, ένα παιχνίδι τρίλιζα, μία δοκό ισορροπίας και ένα παιχνίδι τούνελ. Το νέο «πάρκο τσέπης» στον Δήμο Κορυδαλλού, έκτασης 380τμ, πήρε σύγχρονη μορφή με την προσθήκη ενός οργάνου γυμναστικής και μιας τρίλιζας, ενώ καλύφθηκε με περισσότερα από τριακόσια δέντρα και φυτά. Σε λιγότερο από τρία χρόνια, 22 «πάρκα τσέπης» συνολικής έκτασης 8.700τμ έδωσαν «πνοή» σε διαφορετικές γειτονιές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης και της Λάρισας, με τη φύτευση περισσότερων των 12.150 δέντρων και φυτών.

Eurimac-Μάκβελ: Δράσεις κοινωνικής ευθύνης Η Eurimac-Μάκβελ στηρίζει το Χαμόγελο του Παιδιού, έχοντας προσφέρει πρόσφατα στον εν λόγω φορέα 30.000 χιλιάδες μερίδες ζυμαρικών. Επίσης, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Άλμα Ζωής Ν. Θεσσαλονίκης διοργάνωσε τον Οκτώβριο στο Κιλκίς ενημερωτική δράση πρόληψης με δωρεάν Κλινικό Έλεγχο Μαστού.

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 15

ΔΙΕΘΝΗ

Στα χέρια της Ahold Delhaize η ρουμανική αλυσίδα Profi Rom H μητρικ ή εταιρεία της ΑΒ Βασιλόπουλος, η Ahold Delhaize, ανακοίνωσε την εξαγορά της ρουμανικής εταιρείας λιανικής Profi Rom Food SRL αντί 1,37 δισ. δολαρίων (1,3 δισ. ευρώ). Όπως εξηγεί η διοίκηση της Ahold Delhaze σε σχετικό δελτίο τύπου, επειδή η Ρουμανία είναι μια ελκυστική αγορά σε φάση ανάπτυξης, η εν λόγω εξαγορά θα οδηγήσει τον όμιλο σε σημαντική αύξηση εσόδων. Η συναλλαγή αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί το επόμενο έτος. Η Profi Rom έχει δίκτυο 1.654 καταστημάτων στη Ρουμανία και, όπως εκτιμάται, φέτος θα ολοκληρώσει τη χρονιά με ετήσιο τζίρο 2,5 δισ. ευρώ. Η εξαγορά θα υπερδιπλασιάσει το μέγεθος της Ahold Delhaize στη Ρουμανία, η οποία έχει ήδη παρουσία στη χώρα με την Mega Image, η οποία έχει δίκτυο 969 καταστημάτων κυρίως σε αστικές περιοχές. Σχολιάζοντας την εξαγορά, ο κ. Frans Muller, διευθύνων σύμβουλος της Ahold Delhaize, δήλωσε ότι η Profi έχει συναρπαστική πορεία ανάπτυξης κι ότι με την εξαγορά της θα ενισχυθεί η παρουσία του ομίλου στην Κεντρική και την Νότια Ευρώπη.

Sainsbury’s: «Κόβει» μερίδια αγοράς από τους discounters Η δεύ τε ρη μ ε γα λύ τε ρη εταιρεία σούπερ μάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου, η Sainsbury’s, ανακοίνωσε ότι κερδίζει πίσω τους καταναλωτές που προτιμούσαν τα εκπτωτικά σούπερ μάρκετ των Aldi και Lidl. Το αυξανόμενο κόστος ζωής πιέζει τους Βρετανούς, οι οποίοι, αναζητώντας περισσότερες και καλύτερες προσφορές, καταφεύγουν στα εκπτωτικά σούπερ μάρκετ. O διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, κ. Simon Roberts, εξήγησε ότι είναι η πρώτη φορά που τα στοιχεία της αγοράς δείχνουν ότι η Sainsbury’s κερδίζει μερίδια αγοράς από τα ανταγωνιστικά εκπτωτικά σούπερ μάρκετ. «Γνωρίζουμε ότι οι καταναλωτές περνούν δύσκολα και εργαζόμαστε σκληρά, ώστε να μειώσουμε τα κόστα και τις τιμές των προϊόντων που οι πελάτες μας αγοράζουν πιο συχνά». Από τον Μάρτιο η εταιρεία έχει επενδύσει 118 εκατ. λίρες, προκειμένου να κρατά τις τιμές χαμηλά. Πηγές της Aldi δήλωσαν σε βρετανικό μέσο ότι οι καταναλωτές γνωρίζουν ότι τις καλύτερες τιμές τις βρίσκουν στην Aldi, ενώ η διοίκηση της Lidl δήλωσε ότι δεν σχολιάζει τις ενέργειες των ανταγωνιστών της.

16 | σελφ σέρβις | Noέμβριος 2023

Η Waitrose πιέζει τους προμηθευτές της να μειώσουν τις τιμές

Πίεση ασκεί η βρετανική αλυσίδα σούπερ μάρκετ Waitrose στους προμηθευτές της, προκειμένου να μειώσουν τις τιμές τους. Σύμφωνα με τα βρετανικά μέσα, η εταιρεία είχε συνάντηση με εκπροσώπους συνεργατριών επιχειρήσεων της εφοδιαστικής αλυσίδας, στο πλαίσιο των συναντήσεων που πραγματοποιεί για το οικονομικό έτος 2024, και τους ζήτησε να εντοπίσουν τους τομείς δραστηριότητας όπου τα κόστη έχουν μειωθεί, ώστε να εξεταστεί η μείωση των τιμών. Η κίνηση αυτή προστίθεται στις πρωτοβουλίες που εξετάζουν τελευταία οι αλυσίδες των σούπερ μάρκετ, προκειμένου να συμβάλλουν στην ανακούφιση των πελατών τους από το διαρκώς αυξανόμενο κόστος ζωής. Εκπρόσωπος της Waitrose δήλωσε σε βρετανικό μέσο ότι τα στοιχεία της αγοράς δείχνουν ότι υπάρχει περιθώριο μείωσης, προσθέτοντας: «Περιμένουμε να δούμε, αν θα πραγματοποιηθούν μειωθούν οι τιμές». Σε παρόμοιες ενέργειες προχώρησαν κι άλλες αλυσίδες, όπως η Tesco και η Carrefour.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ

Morgan Stanley: H αμερικανική οικονομία τρέφεται από τις καταναλωτικές δαπάνες Μια νέα έκθεση της Morgan Stanley για τις ΗΠΑ έδειξε ότι το 25% των υψηλότερων εισοδημάτων της βορειοαμερικανικής κοινωνίας πραγματοποίησε κάτι λιγότερο από το μισό των καταναλωτικών δαπανών (45%) την χρονική περίοδο 2020-2022. Σημειώνεται ότι το εν λόγω ποσοστό κυμαινόταν περί το 39% μεταξύ 2004 και 2020. Το ερώτημα που τίθεται τώρα από τους αναλυτές είναι κατά πόσο αυτό θα έχει διάρκεια. Ιστορικά οι πιο εύποροι πολίτες μειώνουν τον ρυθμό των δαπανών τους όταν τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά τους στοιχεία χάνουν αξία, σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Morgan Stanley. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τις τιμές μετοχών (όπως της φούσκας του κλάδου της τεχνολογίας) ή τις αξίες των ακινήτων που πέφτουν (όπως συνέβη στην οικονομική κρίση του 2008). Από το 2019 οι τιμές των μετοχών και των κατοικιών παρουσιάζουν απότομη αύξηση, πράγμα που εξηγεί ως ένα βαθμό την αύξηση της συμμετοχής των δαπανών των εύπορων πολιτών στο σύνολο της καταναλωτικής δαπάνης, λένε οι ειδήμονες.

Tesco: Περισσότεροι από πέρυσι θα κάνουν φέτος Χριστούγεννα στο σπίτι Περισσότεροι Βρετανοί σε σύγκριση με πέρυσι θα περάσουν τα φετινά Χριστούγεννα στα σπίτια τους. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε προσφάτως η Tesco, οι Βρετανοί σχεδιάζουν να κάνουν το χριστουγεννιάτικο πάρτυ στο σπίτι τους, καθώς η κρίση που έχει δημιουργηθεί εξαιτίας του αυξανόμενου κόστους ζωής συνεχίζεται, με αποτέλεσμα να υποχρεώνονται σε περιορισμούς εξόδων. Το ένα τρίτο των ανθρώπων ηλικίας μεταξύ 25 και 34 χρονών θα κάνουν τα χριστουγεννιάτικα πάρτυ στα σαλόνια τους, ένα μέγεθος που δείχνει μια αύξησή τους κατά 10% συγκριτικά με την περυσινή χρονιά. Εξάλλου, κατά το 38% οι Βρετανοί δήλωσαν ότι τους επόμενους μήνες θα φροντίσουν να περιορίσουν τις εξόδους τους. Πάντως, παρά την ανησυχία που εκφράζουν οι καταναλωτές για τους περιορισμένους προϋπολογισμούς τους, θα προτιμήσουν το κρέας για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Περισσότεροι απ’ ό,τι πέρυσι αναμένεται ότι θα ετοιμάσουν πιάτα με βάση το κρέας –για την ακρίβεια, το 79% έναντι 74% πέρυσι.

Meta: Απαγόρευση της στοχευμένης διαφήμισης στην ΕΕ και ΕΟΧ

Η Ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (EDPB) ανακοίνωσε ότι θα επεκτείνει στο σύνολο των χωρών της ΕΕ και του ΕΟΧ (Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος) την απάγορευση κάθε «συμπεριφορικής διαφήμισης», που είχε επιβάλει η Νορβηγία στην Meta, την εταιρεία που διαχειρίζεται τις πλατφόρμες Facebook και Instagram. Η ευρωπαϊκή αρχή ζητά από την αρχή διαχείρισης δεδομένων της Ιρλανδίας, όπου βρίσκεται η ευρωπαϊκή έδρα της Meta, να λάβει μέτρα για την εφαρμογή της απαγόρευσης της «συμπεριφορικής διαφήμισης» στις πλατφόρμες που διατηρεί ο αμερινανικός κολοσσός. Η «συμπεριφορική διαφήμιση» χρησιμοποιεί προσωπικά δεδομένα των χρηστών για διαφημιστικούς σκοπούς. Σημειώνεται ότι η Meta υπόκειται σε ημερήσια πρόστιμα στη Νορβηγία ύψους 90.000 δολαρίων από τις 7 Αυγούστου για παραβίαση της ιδιωτικής ζωής των χρηστών, καθώς χρησιμοποίησε τα δεδομένα τους για διαφημιστικούς σκοπούς. Η Meta δήλωσε ότι είχε ήδη ανακοινώσει ότι θα δώσει στους χρήστες των πλατφορμών της στην ΕΕ και τον ΕΟΧ τη δυνατότητα να συναινέσουν και ότι θα προσφέρει ένα συνδρομητικό μοντέλο, ώστε να ευθυγραμμιστεί και να συμμορφωθεί με τις κανονιστικές απαιτήσεις.

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 17

ΑΓΟΡΑ

Η εικόνα του κλάδου των σούπερ μάρκετ το 2022 Το 2022 ήταν μια καλή χρονιά από χρηματοοικονομική άποψη για τις εταιρείες του κλάδου, συμπεραίνεται στο κείμενο για την εικόνα του κλάδου της ετήσιας έκδοσής μας «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2023», η οποία ήδη παραλήφθηκε από το τυπογραφείο. Όπως συμπεραίνεται στο σχετικό κείμενο, το οποίο και προδημοσιεύουμε, το 2022 οι περισσότερες αλυσίδες αύξησαν τις πωλήσεις τους σε αξία, λόγω των ανατιμήσεων, αλλά σε όγκο μειώθηκαν, ενώ τα αυξημένα κόστη τόσο της προμήθειας των προϊόντων όσο και της λειτουργίας τους ώθησαν σε μείωση την κερδοφορία τους. Εξάλλου, το 2022 χαρακτηρίστηκε από την ενεργειακή κρίση, η οποία επιβάρυνε τα κόστη του εκτεταμένου δικτύου καταστημάτων.

πό το 2021 και εντονότερα το 2022 οι πληθωριστικές πιέσεις είναι ο πρωταγωνιστής των εξελίξεων. Πλέον το αποτύπωμα των ανατιμήσεων απεικονίζεται και στις λογιστικές καταστάσεις των επιχειρήσεων του κλάδου. Τα στοιχεία του φετινού «Πανοράματος των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ» περιλαμβάνουν τους ισολογισμούς 35 εταιρειών, καθώς κάποιες μικρότερες εταιρείες καθυστέρησαν τη σύγκλιση των γενικών τους συνελεύσεων και τη δημοσίευση ισολογισμών. Περιλαμβάνονται, όμως, όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου, με την εξαίρεση της Lidl Hellas, εφόσον ως μη ΑΕ δε δημοσιεύει οικονομικές καταστάσεις, και της ΣΥΝΚΑ, η οποία ως τα τέλη του Οκτωβρίου δεν είχε δημοσιεύσει τον ισολογισμό της. Οι θετικές εξελίξεις, όπως η αύξηση των πωλήσεων και της ρευστότητας, δημιουργούν αισιοδοξία για την πορεία του κλάδου. Από την άλλη πλευρά, όμως, η μείωση της κερδοφορίας και η αύξηση του κόστους λειτουργίας προκαλούν προβληματισμό για τις προοπτικές. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η συνολική εικόνα του κλάδου είναι δηλωτική της υγειούς ανάπτυξής του.

Η ΓΕΝΙΚΉ ΕΙΚΌΝΑ ΤΩΝ 35 ΑΛΥΣΊΔΩΝ

Οι 35 υπό μελέτη επιχειρήσεις του δείγματός μας το 2022 είχαν πωλήσεις αξίας 11,18

18 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 870,04 εκατ. ευρώ ή κατά 8,44% συγκριτικά με το 2021. Πρόκειται για την έκτη συνεχόμενη χρονιά σημαντικής ανόδου των κλαδικών πωλήσεων, καθώς το 2021, αυξήθηκαν κατά 237,97 εκατ. ευρώ ή 2,41%, το 2020 κατά 868,77 εκατ. ευρώ ή 9,54%, το 2019 κατά 511,54 εκατ. ευρώ ή 5,95%, το 2018 κατά 296,68 εκατ. ευρώ ή 3,56% και το 2017 κατά 585,25 εκατ. ευρώ ή 7,51% συγκριτικά με το 2016, οπότε είχαν διαμορφωθεί στα 7,79 δισ. ευρώ. Συνολικά, δηλαδή, την εν λόγω πενταετία η αύξηση των πωλήσεων υπερέβη το 43% και τα 3,39 δισ. ευρώ, πράγμα που αποδίδεται, πρώτον, στην επίδραση της πανδημίας και των lockdowns, δεύτερον, στην πλήρη επαναλειτουργία του άλλοτε δικτύου της Μαρινόπουλος, τρίτον, στην οργανική ανάπτυξη του κλάδου έναντι ανταγωνιστικών προς αυτόν δικτύων και, τέταρτον, στις πληθωριστικές πιέσεις από το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Ειδικά το 2022, όμως, η επίδραση των πληθωριστικών πιέσεων στις πωλήσεις σε αξία, που αυξήθηκαν, συνοδεύτηκε πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, από τη μείωσή τους σε όγκο, πράγμα που πρέπει να προβληματίσει.

φίμων εμφάνισε αύξηση κύκλου εργασιών 7,89%, δηλαδή πολύ κοντά στο ποσοστό της αύξησής τους βάσει των στοιχείων των ισολογισμών των εταιρειών του κλάδου (8,44%), αλλά και βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για τις πωλήσεις των «μεγάλων καταστημάτων τροφίμων», δηλαδή των σούπερ μάρκετ (7,85%). Το μέγεθος της αύξησης των κλαδικών πωλήσεων ακολούθησαν και εκείνες των άλλων καναλιών διάθεσης τροφίμων, τα οποία, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αύξησαν τις πωλήσεις τους κατά 8,16%. Παράλληλα, καταγράφηκε μείωση του όγκου πωλήσεων των μεγάλων καταστημάτων τροφίμων κατά 2,49% και των άλλων καταστημάτων της αγοράς τροφίμων κατά 1,59%. Αυτό σημαίνει ότι το 2022 δεν ήταν χρονιά οργανικής ανάπτυξης της αγοράς τροφίμων, αλλά συρρίκνωσης, καθώς οι πωλήσεις της επηρεάστηκαν από τις πληθωριστικές πιέσεις. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο ετήσιος πληθωρισμός των τροφίμων το 2022 ήταν 11,79%.

Το αξιοσημείωτο είναι ότι η εικόνα των πωλήσεων των 35 αλυσίδων σούπερ μάρκετ του δείγματος βρίσκεται για πρώτη, ίσως, φορά σε πλήρη αντιστοιχία με την εικόνα των πωλήσεων του συνόλου του λιανεμπορίου τροφίμων. Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2022 η αγορά τρο-

Στην ανάλυσή μας, όπου εξετάζουμε τα βασικά οικονομικά μεγέθη των δέκα μεγαλύτερων από άποψη πωλήσεων εταιρειών του κλάδου –λαμβάνοντας υπόψιν και τους ενοποιημένους ισολογισμούς όσων εξ αυτών δημοσιεύουν–, φαίνεται ότι τις υψηλότερες πωλήσεις, και δη με τη μεγαλύτερη αύξηση

ΟΙ ΔΈΚΑ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟΙ ΌΜΙΛΟΙ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ: ΑΎΞΗΣΗ ΠΩΛΉΣΕΩΝ, ΜΕΊΩΣΗ ΚΕΡΔΏΝ

ΠΡΟΔΗΜΟΣΊΕΥΣΗ ΑΠΌ ΤΟ «ΠΑΝΌΡΑΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΏΝ ΣΟΎΠΕΡ ΜΆΡΚΕΤ 2023»

σε αξία στον κλάδο, τις είχε ο όμιλος Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης (ΕΥΣ). Ήταν της τάξης των 4,48 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 12,29% έναντι του 2021 ή κατά 489,93 εκατ. ευρώ, που έφεραν τον όμιλο άνετα πάνω από το όριο των 4 δισ. ευρώ, οπότε τα 5 δισ. ευρώ δείχνουν πλέον εφικτός στόχος. Αυτά τα 490 εκατ. ευρώ ως μέγεθος αντιστοιχούν στις πωλήσεις της πέμπτης επιχείρησης του δείγματος στην κατάταξη των 35 εταιρειών. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος με ετήσιες πωλήσεις 1,98 δισ.

ευρώ, με μικρή αύξηση 0,78% συγκριτικά με το 2021. Στην τρίτη θέση βρέθηκε η Μετρό με σημαντική αύξηση πωλήσεων 9,49% και ετήσιο τζίρο 1,50 δισ. ευρώ. Ακολούθησε ο όμιλος Δ. Μασούτης με αύξηση πωλήσεων κατά 6,42% στα 940,22 εκατ. ευρώ, δηλαδή πολύ κοντά στο φράγμα του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Τις μεγαλύτερες ποσοστιαία αναπτύξεις τζίρου μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων εταιρειών του δείγματος εμφάνισαν η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, καταλαμβάνοντας την έκτη θέση στη σχετική κατάταξη, με άνοδο

Οι 35 υπό μελέτη επιχειρήσεις του δείγματός μας το 2022 είχαν πωλήσεις 11,18 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 870,04 εκατ. ευρώ ή κατά 8,44% συγκριτικά με το 2021. Ήταν η έκτη συνεχόμενη χρονιά σημαντικής ανόδου των κλαδικών πωλήσεων

18,58% και ετήσιες πωλήσεις 497,81 εκατ. ευρώ (η εταιρεία τη διετία 2021-2022 πραγματοποίησε σημαντικές εξαγορές), η Εγνατία, με αύξηση 16,04% στα 160,08 εκατ. ευρώ, και η Bazaar με αύξηση 14,32% στα 223,58 εκατ. ευρώ. Η Πέντε βρέθηκε ακόμα μια χρονιά στην πέμπτη θέση της κατάταξης, με μικρή αύξηση κατά 1,96% και πωλήσεις 513,52 εκατ. ευρώ. H Market In είχε ετήσιες πωλήσεις 375,30 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 6,20%, ενώ τη δεκάδα έκλεισε η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, με πωλήσεις 98,22 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 6,03% έναντι του 2021.

ΜΕΊΩΣΗ ΤΗΣ ΚΕΡΔΟΦΟΡΊΑΣ

Αθροιστικά οι δέκα μεγαλύτεροι όμιλοι και εταιρείες παρουσίασαν το 2022 μειωμένα κέρδη συγκριτικά με το 2021. Συνολικά οι δέκα μεγάλοι του κλάδου εμφάνισαν καθαρά αποτελέσματα προ φόρων (κέρδη) 144,35 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 28,07% συγκριτικά με το 2021, οπότε είχαν διαμορφωθεί στα 200,69 εκατ. ευρώ. Ως εκ τούτου ο δείκτης καθαρής κερδοφορίας των «δέκα» διαμορ-

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 19

ΑΓΟΡΑ

Τις υψηλότερες πωλήσεις το 2022, και δη με τη μεγαλύτερη αύξηση σε αξία στον κλάδο, τις είχε ο όμιλος ΕΥΣ. Ήταν 4,48 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 12,29% έναντι του 2021 ή κατά 489,93 εκατ. ευρώ φώθηκε στο 1,34% έναντι 2,03% το 2021 (και 1,75% το 2019). H καθαρή κερδοφορία του συνόλου των 35 εταιρειών του δείγματος το 2022 ήταν λίγο υψηλότερα και διαμορφώθηκε στα 164,88 εκατ. ευρώ έναντι 228,96 εκατ. ευρώ το 2021. Συνεπώς το καθαρό περιθώριο κέρδους το 2022 διαμορφώθηκε στο 1,47% έναντι ενός 2,22% το 2021. Η τάση αυτή ήταν γενική στις επιχειρήσεις του κλάδου και οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση του λειτουργικού κόστους και του κόστους διαχείρισης των αποθεμάτων-αγορών, λόγω των ανατιμήσεων. Σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους δείκτες κερδοφορίας, ο δείκτης συνολικού μικτού κέρδους για τους δέκα μεγαλύτερους ομίλους και εταιρείες παρουσίασε μικρή μείωση στο 26,84% έναντι 27,20%. Υπενθυμίζεται ότι η ισχύς του νόμου 4903/2022 «πάγωσε» τα περιθώρια κέρδους των προϊόντων διαβίωσης-διατροφής στο επίπεδο του Αυγούστου του 2021. Το λειτουργικό κόστος παρουσίασε νέα αύξηση, φτάνοντας το 24,25% έναντι 23,79%, ενώ το χρηματοοικονομικό κόστος έμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 1,03% έναντι 1,11% το 2021. Ως εκ τούτου ο δείκτης λειτουργικού περιθωρίου κέρδους (EBIT προ χρηματοοικονομικού κόστους) μειώθηκε αρκετά στο 2,59% έναντι 3,41% την προηγούμενη χρονιά σε συνήθη για τον κλάδο επίπεδα. Μια πιο ρεαλιστική εικόνα δίνει ο δείκτης προ Χρηματοοικονομικού Κόστους και Αποσβέσεων (EBITDA), ο οποίος, ενσωματώνοντας την αυξητική τάση των αποσβέσεων και ειδικά των αποσβέσεων μισθώσεων (που πρωτοεμφανίστηκαν το 2019), παρουσίασε αισθητή μείωση και διαμορφώθηκε σε υψηλά επίπεδα για τον κλάδο συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια, από 6,18% το 2021 σε 5,26% το 2022 για τους «δέκα» και από

20 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

6,05% σε 5,10% αντίστοιχα για τις 35 εταιρείες. Πρακτικά, μετά την εφαρμογή των νέων λογιστικών προτύπων, οι ενδείξεις του συγκεκριμένου δείκτη θα είναι πάντα υψηλότερες συγκριτικά με το παρελθόν, πράγμα που πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψιν. Επισημαίνουμε ότι ο δείκτης EBITDA (Earnings Before Interest, Tax, Depreciation and Amortization) είναι, ίσως, αποκαλυπτικότερος, καθώς δείχνει πιο καθαρά την «πρωτογενή» κατάσταση κάθε οργανισμού (πλεόνασμα-έλλειμμα), ακυρώνοντας την επίδραση της διαχείρισης παγίων, της υπεραξίας και τις ιδιομορφίες του δανεισμού κάθε επιχείρησης. Στους δείκτες κερδοφορίας έδρασε ευεργετικά η αύξηση των πωλήσεων, η οποία όμως δεν ήταν αρκετή για να αντισταθμίσει τα αυξημένα κόστη (λειτουργικά και αγορών). Η απόδοση των ίδιων κεφαλαίων εξαιτίας του συνδυασμού της αύξησής τους και της μείωσης της καθαρής κερδοφορίας εμφάνισε σημαντική μείωση. Στους δέκα μεγαλύτερους ομίλους κι εταιρείες μεταβλήθηκε από 17,49% το 2021 σε 11,36% το 2022, ενώ στο σύνολο των 35 εταιρειών η μεταβολή ήταν από 17,85% σε 11,71%.

ΑΎΞΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΉΣ ΡΕΥΣΤΌΤΗΤΑΣ

Η σημαντική αύξηση των πωλήσεων το 2022 απέδωσε μία αναλογικά πολύ μικρότερη αύξηση των υποχρεώσεων προς τους προμηθευτές, ενώ οι υπόλοιπες υποχρεώσεις παρουσίασαν μείωση. Έτσι, ο δείκτης γενικής ρευστότητας αυξήθηκε εκ νέου από 62,18% σε 63,87% (είχε φτάσει στο 56,94% το 2020). Πρόκειται για μια σημαντική βελτίωση της γενικής ρευστότητας σε συνήθη επίπεδα για τον κλάδο, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι σε χαμηλό επίπεδο παραμένει η άμεση ρευστότητα.

Η γενική ρευστότητα εξελίχθηκε ανοδικά, καθώς το κυκλοφορούν ενεργητικό αυξήθηκε κατά 8,15%, ενώ οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις αυξήθηκαν κατά 5,29% (κυρίως λόγω της σημαντικής αύξησης των τραπεζικών υποχρεώσεων). Σημειώνουμε ότι, λόγω των ιδιαιτεροτήτων λειτουργίας του κλάδου και συγκεκριμένα των αναγκών μεγάλης κυκλοφοριακής ταχύτητας των αποθεμάτων (η οποία αυξάνει δυσανάλογα τις ανάγκες πίστωσης από τους προμηθευτές), είναι σύνηθες φαινόμενο διεθνώς οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ να επιτυγχάνουν χαμηλότερους δείκτες ρευστότητας σε σύγκριση με άλλους κλάδους. Αυτό αντικατοπτρίζεται στο ότι ακόμα μια χρονιά οι δέκα μεγαλύτερες σε πωλήσεις εταιρείες του κλάδου είχαν χαμηλότερους δείκτες ρευστότητας συγκριτικά με τις υπόλοιπες, γενικής 60,94% έναντι 63,87 και άμεσης 25,52% έναντι 28,07%. Σε γενικές γραμμές οι σχετικές εξελίξεις μπορεί να αποδοθούν σχεδόν εξ ολοκλήρου στις συνέπειες των ανατιμήσεων. Σίγουρα η συγκράτηση της αύξησης των υποχρεώσεων προς τους προμηθευτές σε σύγκριση με την αύξηση των πωλήσεων έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μη περεταίρω επιβάρυνση της ρευστότητας. Ο κυριότερος παράγοντας που ώθησε σε άνοδο είναι, πάντως, η αύξηση των αποθεμάτων και των απαιτήσεων.

ΕΥΣ: ΣΥΝΕΧΊΖΕΤΑΙ Η ΑΝΆΠΤΥΞΗ

Ο όμιλος της ΕΥΣ, με αφετηρία τις εξαγορές του τα προηγούμενα χρόνια, είχε νέα μεγάλη αύξηση πωλήσεων, της τάξης του 12,29%, φτάνοντας τα 4,48 δισ. ευρώ και καταλαμβάνοντας με διαφορά την πρώτη θέση στη κατάταξη των δέκα μεγαλύτερων ομίλων και εταιρειών, με υπερδιπλάσιες πωλήσεις από τη δεύτερη εταιρεία στην κατάταξη. Ο όμιλος συγκριτικά με τις πωλήσεις του το 2014, ύψους 1,24 δισ. ευρώ, έχει σχεδόν τετραπλασιάσει τον κύκλο εργασιών του σε λιγότερο από δέκα χρόνια. Μετά από τρεις ζημιογόνες χρήσεις, το 2020 εμφάνισε καθαρά κέρδη πρώτη φορά μετά την εξαγορά της Μαρινόπουλος, τα οποία μάλιστα επέκτεινε το 2021, αλλά περιόρισε το 2022. Συγκεκριμένα, εμφάνισε καθαρά κέρδη προ φόρων 78,51 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 15,19% έναντι του 2021. Το εν λόγω ποσό κερδών ήταν η υψηλότερη επίδοση

στον κλάδο και αναλογεί περίπου στη μισή κερδοφορία του. Το καθαρό περιθώριο εκμετάλλευσης του ομίλου επίσης μειώθηκε σε 1,34% έναντι 2,03% το 2021, αντιστοιχώντας σε συνήθεις μέσες τιμές του κλάδου και της ίδιας της ΕΥΣ. Επίσης, ο δείκτης EBITDA μειώθηκε από 7,55% το 2021 στο αρκετά υψηλό 6,39% χάρη στις ιδιαίτερα υψηλές αποσβέσεις της εταιρείας. Σημειώνουμε ότι από τις εταιρείες του ομίλου, τόσο η μητρική ΕΥΣ όσο και οι θυγατρικές της Μαρτ Κας & Κάρυ και Χαλκιαδάκης παρουσίασαν κέρδη –οι περισσότεροι σχετικοί δείκτες είναι ιδιαίτερα υψηλοί.

ΆΛΦΑ ΒΉΤΑ ΒΑΣΙΛΌΠΟΥΛΟΣ: ΟΡΙΑΚΈΣ ΖΗΜΙΈΣ

Το 2022 η Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος για πρώτη φορά είχε οριακές ζημιές. Μπορεί οι πωλήσεις του ομίλου να εμφάνισαν μικρή άνοδο κατά 0,78%, διαμορφωμένες στα 1,98 δισ. ευρώ, όμως τα κέρδη του εμφάνισαν μείωση κατά 104,86%, ήτοι από κέρδη 42,97 εκατ. ευρώ το 2021 παρουσιάστηκαν ζημιές 2,09 εκατ. ευρώ. Ο δείκτης καθαρής κερδοφορίας του διαμορφώθηκε στο -0,11%, μειωμένος κατά 2,29%, ενώ η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων του έφτασε το -0,46%, εμ-

φανίζοντας επίσης μείωση 9,92%. Ο δείκτης EBITDA, βέβαια, ήταν σε ικανοποιητικό επίπεδο, 4,20%, παρά τη μείωσή του από 6,37% το 2021, αποτέλεσε δε την πέμπτη υψηλότερη τιμή στην πρώτη δεκάδα των μεγαλύτερων ομίλων και επιχειρήσεων, κάτι που αναδεικνύει τις αντοχές της εταιρείας.

ΜΕΤΡΌ: ΣΤΑΘΕΡΉ ΑΝΆΠΤΥΞΗ

Έξι χρόνια μετά την εξαγορά της Αφοί Βερόπουλοι, ο όμιλος Μετρό σε μία ιδιαίτερα καλή χρήση γι’ αυτόν κατέλαβε σταθερά ακόμα μια χρονιά την τρίτη θέση στην κατάταξη των εται-

Tα κυριότερα οικονομικά μεγέθη του κλάδου των σούπερ μάρκετ (τα ποσά σε χιλ. ευρώ) 2021

2022

Διαφορά

Σύνολο παγίου ενεργητικού

Μεγέθη ενεργητικού-παθητικού

5.116.255

5.371.055

254.800

4,98%

Αποθέματα

1.070.683

1.231.202

160.519

14,99%

Σύνολο ιδίων κεφαλαίων

1.282.987

1.408.552

125.565

9,79%

Εμπορικές υποχρεώσεις

2.567.572

2.640.802

73.230

2,85%

Σύνολο Μ/ΠΡ υποχρεώσεων

2.598.077

2.718.714

120.637

4,64%

185.010

283.645

98.635

53,31%

Σύνολο τραπεζικών χρηματοδοτήσεων

1.227.530

1.460.724

233.194

19,00%

Σύνολο υποχρεώσεων

5.864.072

6.157.457

293.385

5,00%

Τράπεζες λογ. Β/ΠΡ υποχρεώσεων

Αποτελέσματα: κέρδη/ζημιές

Μεταβολή

2021

2022

Διαφορά

Μεταβολή

Κύκλος εργασιών (πωλήσεις)

10.310.969

11.181.013

870.044

8,44%

Συνολικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης

2.780.751

2.969.217

188.466

6,78%

Συνολικές δαπάνες

2.414.783

2.668.602

253.820

10,51%

Λειτουργικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης (κέρδη ή ζημιές)

365.969

300.654

-65.314

-17,85%

Συνολικά ανόργανα και έκτακτα έσοδα-έξοδα

-27.603

-25.107

2.496

-9,04%

Καθαρά διάφορα χρημ/κά και επενδυτικά έσοδα-έξοδα

-109.395

-110.670

-1.276

1,17%

Αποτελέσματα προ αποσβέσεων

502.630

451.623

-51.007

-10,15%

Αποσβέσεις παγίων στοιχείων και εξόδων εγκατάστασης

273.672

286.741

13.069

4,78%

Καθαρά αποτελέσματα εκμετάλλευσης

228.957

164.882

-64.075

-27,99%

Οι κυριότεροι δείκτες ενεργητικού-παθητικού

2021

2022

Διαφορά

Μεταβολή

Ρευστότητα

62,18%

63,87%

1,69%

Συνολική δανειακή επιβάρυνση

82,05%

81,39%

-0,66%

Μακροπρόθεσμη δανειακή επιβάρυνση

36,35%

35,92%

-0,43%

7,29

6,93

-0,37

118,35

111,47

-6,88

Κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων Μέσος χρόνος πληρωμών Οι κυριότεροι δείκτες σε % των πωλήσεων

2021

2022

Διαφορά

Μεταβολή

Συνολικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης

26,97%

26,56%

-0,41%

Λειτουργικό κόστος

23,42%

23,87%

0,45%

Λειτουργικό περιθώριο

3,55%

2,69%

-0,86%

Καθαρό περιθώριο

2,22%

1,47%

-0,75%

Απόδοση ιδίων κεφαλαίων

17,85%

11,71%

-6,14%

Περιθώριο προ χρηματοοικονομικού κόστους και αποσβέσεων (EBITDA)

6,20%

5,25%

-0,95%

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 21

ΑΓΟΡΑ

Ο δείκτης γενικής ρευστότητας αυξήθηκε από 62,18% το 2021 σε 63,87% το 2022. Πρόκειται για μια σημαντική βελτίωση της γενικής ρευστότητας σε συνήθη επίπεδα για τον κλάδο, αν και η άμεση ρευστότητα παραμένει σε χαμηλό επίπεδο ρειών, βάσει του τζίρου τους, με πωλήσεις 1,50 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 9,49% ή άνω των 130 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία, αν και ανέλαβε πολύ μεγάλο κόστος για την εν λόγω απορρόφηση, κατάφερε τα χρόνια που ακολούθησαν να διατηρήσει την κερδοφορία της ικανοποιητική, πράγμα αξιοσημείωτο. Το 2022 μάλιστα τα καθαρά της αποτελέσματα προ φόρων εμφάνισαν τη μεγαλύτερη άνοδο στον κλάδο, αυξημένα κατά 25,75%, από 22,41 εκατ. ευρώ το 2021 σε 28,19 εκατ. ευρώ το 2022, ποσό που αποτελεί τη δεύτερη καλύτερη επίδοση στον κλάδο, με τον δείκτη της καθαρής κερδοφορίας της να αυξάνεται στο 1,88% έναντι 1,63% το 2021, την απόδοση των ιδίων κεφαλαίων της με επίσης μικρή αύξηση στο 14,66% έναντι 13,21% το 2021 και τον δείκτη EBITDA στο 4,09%, έναντι 3,93% το 2021. Σημειώνουμε ότι η Μετρό δεν χρησιμοποιεί τα διεθνή λογιστικά πρότυπα, επομένως δεν επηρεάζονται τα στοιχεία της από τη σχετική μεταβολή στον υπολογισμό των αποσβέσεων –παρουσιάζει, δηλαδή, λιγότερες αποσβέσεις συγκριτικά με άλλες εταιρείες, άρα και χαμηλότερους δείκτες προ αποσβέσεων.

ΜΑΣΟΎΤΗΣ Δ.: ΣΥΝΈΧΕΙΑ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ

Τα αποτελέσματα της Δ. Μασούτης, τρία χρόνια από την ανάπτυξη του δικτύου της στη Νότια Ελλάδα, παρουσίασαν νέα αύξηση. Ο όμιλος βρέθηκε στην τέταρτη θέση της κατάταξης βάσει τζίρου, με πωλήσεις 940,22 εκατ. ευρώ και αύξησή τους κατά 6,42%. Υπενθυμίζουμε ότι το 2022 ολοκληρώθηκε η εξαγορά του 50% της ΣΥΝ.ΚΑ από την Δ. Μασούτης, μέσω της δημιουργίας νέου εταιρικού σχήματος, το οποίο ονομάζεται ΣΥΝ.ΚΑ Κρήτης Υπεραγορές ΑΕ, πράγμα που, όπως αναμένεται, θα ωθήσει την εταιρεία σε νέα ανάπτυξη –είχε ήδη εξαγοράσει τις εταιρείες Μαρκάτο και Γαλαξίας ΑΕ. Τα καθαρά της κέρδη το 2022, ύψους 8,52 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 37,09% έναντι του

22 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

2021, την κατέταξαν στην τέταρτη θέση στον κλάδο. Τα κέρδη αυτά αντιστοιχούν σε καθαρή κερδοφορία 0,91%, μειωμένη συγκριτικά με το 2020 (1,53%), και σε απόδοση ιδίων κεφαλαίων κατά 7,20%, μειωμένη σε σχέση με το 2021 (11,53%). Σε υψηλό επίπεδο κινήθηκε και ο δείκτης EBITDA της εταιρείας, στο 6,73%, παρά την μείωσή του (-0,53%), έχοντας τη δεύτερη υψηλότερη σχετική ένδειξη μεταξύ των «δέκα» –σαφής ένδειξη των προοπτικών της επιχείρησης.

ΠΈΝΤΕ: ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΊΗΣΗ ΜΕΓΕΘΏΝ

Η Πέντε κατέλαβε για μία ακόμα χρονιά την πέμπτη θέση στην κατάταξη των εταιρειών βάσει των πωλήσεών τους, με μικρή αύξηση μετά την πτώση τους το 2021. Ο κύκλος εργασιών της αυξήθηκε κατά 1,96% στα 513,52 εκατ. ευρώ, ενώ η κερδοφορία της είχε μικρή μείωση. Παρ’ όλα αυτά η Πέντε καταφέρνει να διατηρεί επί σειρά ετών μία από τις υψηλότερες κερδοφορίες στον κλάδο. Το 2022 δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Παρά τη μείωση των κερδών της κατά 4,51% και τη διαμόρφωσή τους στα 16,40 εκατ. ευρώ, είχε την τρίτη καλύτερη σχετική επίδοση στον κλάδο, με δείκτη καθαρής κερδοφορίας 3,19% –η δεύτερη καλύτερη επίδοση μεταξύ των πρώτων «δέκα»– και δείκτη EBITDA 5,28%. Τα στοιχεία της Πέντε ευνοούνται από τον ιδιαίτερα χαμηλό δανεισμό της, καθώς είναι η μόνη από τους δέκα μεγαλύτερους ομίλους και εταιρείες του κλάδου, που για μία ακόμα χρονιά αποκόμισε χρηματοοικονομικά έσοδα.

ΑΝΕΔΗΚ ΚΡΗΤΙΚΌΣ: ΥΨΗΛΟΊ ΑΡΙΘΜΟΊ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ

Ο όμιλος της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός πήρε την έκτη θέση στην κατάταξη των πωλήσεων, με κύκλο εργασιών 497,81 εκατ. ευρώ και νέα

μεγάλη αύξηση –τη μεγαλύτερη ως ποσοστό μεταξύ των «δέκα»– κατά 18,58%. Σε σύγκριση με το 2011 η εταιρεία υπερτριπλασίασε τον κύκλο εργασιών της μετά από μία σειρά εξαγορών. Θυμίζουμε ότι η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός το 2022 εξαγόρασε τις αλυσίδες Μαθιουδάκης και Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες (η εξαγορά ολοκληρώθηκε το 2023), κάτι που οδήγησε σε νέα επέκταση του μεριδίου της στις κλαδικές πωλήσεις, η οποία αναμένεται να αποτιμηθεί πλήρως το 2023. Η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες ή SynEmporio AE το 2022 κατέλαβε τη δέκατη θέση στην κατάταξη, βάσει πωλήσεων, στον κλάδο, με πωλήσεις 98,21 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 6,03% και ζημιές 52 χιλ. ευρώ. Κατόπιν των εξαγορών πιθανώς οι ετήσιες πωλήσεις της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός θα υπερβούν τα 550 εκατ. ευρώ, δίνοντάς της την πέμπτη θέση στη σχετική κατάταξη του κλάδου. Τα καθαρά κέρδη της ανήλθαν στα 3,54 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 10,07% έναντι του 2021, αντιστοιχώντας σε δείκτη κερδοφορίας 0,71% και σε υψηλό δείκτη EBITDA 4,31%. Η εταιρεία είχε, επίσης, υψηλή απόδοση ιδίων κεφαλαίων, με δείκτη 19,59% και αύξηση 0,17%.

ΟΙ ΆΛΛΕΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΤΗΣ ΠΡΏΤΗΣ ΔΕΚΆΔΑΣ

Την δεκάδα συμπλήρωσαν το 2021 τρεις εταιρείες, η Market In, η Bazaar και η Εγνατία –η τελευταία εγγράφεται πρώτη φορά μεταξύ των δέκα πρώτων του κλάδου σε πωλήσεις. Η Market In το 2022 αύξησε τις πωλήσεις της κατά 6,20%, φτάνοντάς τις στα 375,30 εκατ. ευρώ και παίρνοντας την έβδομη θέση στη σχετική κατάταξη. Η εταιρεία μείωσε τα καθαρά κέρδη της κατά 38,57% στα 1,54 εκατ. ευρώ, διατηρώντας επαρκή δείκτη κερδοφορίας στο σχεδόν οριακό, όμως, 0,41%, αλλά με υψηλή απόδοση ιδίων κεφαλαίων 12,52%. Την όγδοη θέση κατέλαβε η Bazaar, οι πωλήσεις της οποίας ανήλθαν στα 223,58 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 14,32% έναντι του 2021, ενώ ο δείκτης της κερδοφορίας του διαμορφώθηκε στο 1,50%, με αύξηση 0,97%. Την ένατη θέση κατέλαβε η Εγνατία, με πωλήσεις 160,08 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 16,04% έναντι του 2021 (τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση στις δέκα μεγαλύτερες εταιρείες), και αρκετά τον υψηλότερο δείκτη κερδοφορίας ανάμεσα στους δέκα μεγάλους με 3,99% και αύξησή του κατά 0,18% συγκριτικά με το 2021. 

ΑΓΟΡΑ

Υπό βροχήν ανατιμήσεων η αγορά του κλάδου Στα χαρακώματα για τις ανατιμήσεις παραμένουν η κυβέρνηση και η αγορά. Το αρμόδιο υπουργείο φαίνεται ότι έχει πλέον διαμορφώσει άποψη σχετικά με το ποιοι κερδίζουν τα περισσότερα από τις ανατιμήσεις, ενώ ο πρωθυπουργός «έτριξε τα δόντια» στους προμηθευτές, κάποιοι εκ των οποίων ανέκρουσαν πρύμνα, μειώνοντας τις τιμές στους τιμοκαταλόγους τους υπό τη δαμόκλειο σπάθη των προστίμων. Αρκετοί, ωστόσο, είχαν προλάβει προηγουμένως να τις ανεβάσουν σκοπίμως, προκειμένου να τις μειώσουν αμέσως μετά σε ένδειξη καλής διαγωγής.

α στοιχεία και μόνο της ΕΛΣΤΑΤ να μελετήσει κάνεις, ιδιαίτερα τον πίνακα με τους «Υποδείκτες ομάδων, υπο-ομάδων ΔΤΚ έτους 2023», θα διαπιστώσει ότι από ένα σύνολο 71 κωδικών τροφίμων που παρακολουθεί η αρμόδια αρχή, οι 56 εμφάνισαν ανατιμήσεις τον μήνα Οκτώβριο έναντι του Σεπτεμβρίου, ενώ από τους επτά κωδικούς αλκοολούχων ποτών στους πέντε καταγράφηκαν ανατιμήσεις. Πρόκειται για αυξήσεις τιμών, οι οποίες σε μηνιαία βάση έφτασαν το 14,2%. Γεγονός είναι ότι η ακρίβεια «ήρθε για να μείνει». Ο πληθωρισμός επιμένει, κάθε μήνας που περνά το κόστος αγορών αυξάνεται, ο καταναλωτής πληρώνει ακριβότερα και ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στα τρόφιμα επανήλθε σε τροχιά ανόδου. Ας δούμε, λοιπόν, πώς έχει αναλυτικότερα η κατάσταση στο μέτωπο των τιμών. Ανώτατα στελέχη της κλαδικής αγοράς σημειώνουν ότι τα μικτά περιθώρια κέρδους των αλυσίδων σούπερ μάρκετ από το 2021 έως σήμερα ακολουθούν πτωτική πορεία κι αυτό διότι η αγορά πιέζεται, τόσο από τις θεσμικές παρεμβάσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης όσο και από τον εντονότατο ανταγωνισμό. Αναφέρουν ειδικότερα ότι η μείωση των περιθωρίων κέρδους καταγράφεται σε μέσα επίπεδα οριακά κάτω της μιας ποσοστιαίας μονάδας, εξηγώντας ότι ως μεταβολή προφανώς δεν είναι θεαματική, αλλά δείχνει ότι ο κλάδος δεν εκμεταλλεύεται καταστάσεις σε βάρος των πελατών του.

24 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

Τα αποτελέσματα είναι σαφώς καλύτερα στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, καθότι οι αλυσίδες πιέζουν περισσότερο τους συνεργάτες-προμηθευτές της, έχοντας εκ των πραγμάτων μια τέτοια δυνατότητα, στο πλαίσιο της οποίας οι λιανέμποροι θεωρούν τους παραγωγούς «συνιδιοκτήτες» των τιμών των PL που τους παραδίνουν. Όπως εξηγούν ανώτατοι παράγοντες του κλάδου, «στα PL δεν είναι πάντα αυτονόητη η ανατίμηση σε αντίθεση με τα επώνυμα αγαθά, όπου το ζητούμενο παραμένει ένα και μοναδικό: Πότε θα αυξηθεί η τιμή ενός κωδικού κι όχι το αν θα αυξηθεί…». Τα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την ανοδική τάση των τιμών. Για παράδειγμα, ο δείκτης τιμών των εγχώριων βιομηχανικών αγαθών εμφανίζει σε ετήσια βάση τις τιμές των τροφίμων με άνοδο 5,5% τον Σεπτέμβριο, όταν ο γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση κατά 4,3% κυρίως λόγω της πτωτικής εξέλιξης των τιμών ενέργειας. Αντίστοιχα ο πληθωρισμός του Οκτωβρίου αυξήθηκε στο 3,4% έναντι 1,6% τον Σεπτέμβριο, 2,7% τον Αύγουστο και 2,5% τον Ιούλιο, με τις ανατιμήσεις στον κλάδο των τροφίμων να φθάνουν το 9,9% σε ετήσια βάση από 9,4% τον προηγούμενο μήνα. Τις ανατιμήσεις τις πριμοδότησαν κυρίως τα έλαια-λίπη και τα οπωροκηπευτικά, ενώ τον πληθωρισμό τον συγκράτησε η τιμή του φυσικού αερίου η οποία υποχώρησε κατά 60,1% σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2022. Όσο για τον εναρμονισμένο πληθωρισμό, σύμφωνα με τη Eurostat, τον μήνα Οκτώ-

βριο έπιασε το 3,9% καταγράφοντας άνοδο έναντι του 2,4% που ήταν τον Σεπτέμβριο, με τη μεταβολή να αποδίδεται κυρίως στις ανατιμήσεις σε είδη διατροφής, τη στιγμή μάλιστα που στην Ευρωζώνη ο πληθωρισμός τον Οκτώβριο επιβραδύνθηκε στο 2,9% σε ετήσια βάση, στο πιο χαμηλό επίπεδο των δύο τελευταίων χρόνων, από 4,3% τον Σεπτέμβριο.

ΈΞΙ ΣΤΙΣ ΔΈΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ Θ’ ΑΥΞΉΣΟΥΝ ΤΙΣ ΤΙΜΈΣ ΤΟΥΣ

Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με τα ευρήματα της πρόσφατης έρευνας της Grant Thornton «Greek Business Pulse», το θέμα της ακρίβειας κατατάσσεται σταθερά από τους πολίτες ως το σημαντικότερο που τους απασχολεί, σε σειρά δημοσκοπήσεων, τη στιγμή μάλιστα που οι έξι στις δέκα εταιρείες δηλώνουν ότι προτίθενται να προβούν σε νέες ανατιμήσεις, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα αυξημένα λειτουργικά τους κόστη. Ταυτόχρονα, κατά το 54% οι διοικήσεις των επιχειρήσεων θεωρούν ως μεγαλύτερο εμπόδιο για τις προοπτικές ανάπτυξης τις επίμονες πληθωριστικές πιέσεις, καθώς μειώνουν την αγοραστική δύναμη των πελατών τους.

ΑΙΣΙΟΔΟΞΊΑ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΙΜΆΚΩΣΗ ΤΩΝ ΠΙΈΣΕΩΝ

Πάντως, μιλώντας ειδικότερα για το οργανωμένο λιανεμπόριο, παράγοντες του κλάδου εκφράζουν την αισιοδοξία τους

ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

για την πορεία των τιμών. Ειδικότερα υποστηρίζουν ότι στη διάρκεια του ερχόμενου δωδεκάμηνου ο εσωτερικός (ή κλαδικός) πληθωρισμός ενδεχομένως θα μειωθεί στο 4%-5%, ίσως και χαμηλότερα, ενώ για το τέλος της φετινής χρονιάς οι προβλέψεις τους λένε ότι η τιμή του σχετικού δείκτη θα κυμανθεί μεταξύ 7% και 8% έναντι 10,4% σήμερα.

Στο μεταξύ, ενδιαφέρον έχουν τα σχόλια ανώτατου παράγοντα μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ, σύμφωνα με τα οποία η δημόσια τοποθέτηση του πρωθυπουργού ότι «η Ελλάδα δεν είναι μπανανία» κι ότι οι πολυεθνικές εταιρείες δεν μπορούν να τιμολογούν όπως θέλουν, είχε άμεση απήχηση στις προμηθεύτριες εταιρείες, καθώς δεν ήταν λίγες όσες έσπευσαν αμέσως μετά

Παράγοντες του κλάδου υποστηρίζουν ότι στη διάρκεια του 2024 ο κλαδικός πληθωρισμός θα μειωθεί στο 4%-5%, ίσως χαμηλότερα, ενώ για το τέλος του 2023 οι προβλέψεις τους λένε ότι η τιμή του σχετικού δείκτη θα κυμανθεί μεταξύ 7% και 8% έναντι 10,4% σήμερα.

να γνωστοποιήσουν στους πελάτες τους-εμπόρους μειώσεις τιμών σε μια διευρυμένη γκάμα κωδικών προϊόντων τους. Ασυζητητί, βέβαια, το κωδικολόγιο με τα ανατιμημένα προϊόντα παραμένει σαφώς μεγαλύτερο… Στο μεταξύ, τα πρόστιμα δεν άργησαν να πέσουν. Το Υπουργείο Ανάπτυξης επέβαλλε από 1 εκατ. ευρώ στην P&G και την Ελαΐς Unilever για καταστρατήγηση της διάταξης που επιβάλει όριο στα περιθώρια κέρδους, με τα οποία διακινούν οι εταιρείες συγκεκριμένα αγαθά στην αγορά. Μάλιστα, πληροφορίες αναφέρουν ότι οι κυρώσεις θα έχουν συνέχεια, καθότι σε ακόμη πέντε μεγάλες εταιρείες έχουν εντοπιστεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες ανάλογες παραβάσεις.

ΥΨΗΛΆ ΕΠΊΠΕΔΑ ΚΕΡΔΟΦΟΡΊΑΣ

Παράγοντας της αγοράς αποκάλυψε, επίσης, ότι στα μη τρόφιμα και κυρίως στα

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 25

ΑΓΟΡΑ

Σε προϊόντα μη υπαγόμενα στον περιορισμό των περιθωρίων κέρδους οι βιομηχανικοί παραγωγωγοί έχουν «κτίσει» σε υψηλό επίπεδο την κερδοφορία τους, επιβεβαιώνοντας πως υπάρχει πολύ μεγάλο περιθώριο μειώσεων τιμής σε πλείστους κωδικούς προϊόντων προϊόντα για τα οποία δεν προβλέπεται από τον νόμο όριο στα περιθώρια κέρδους, στην πλειονότητά τους οι βιομηχανικοί παραγωγωγοί έχουν «κτίσει» σε υψηλό επίπεδο την κερδοφορία τους, στοιχείο που επιβεβαιώνει πως υπάρχει πολύ μεγάλο περιθώριο μειώσεων τιμής σε πλείστους κωδικούς προϊόντων. Ζητούμενος, όμως, παραμένει ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση θα «πείσει» τη βιομηχανία να συμμεριστεί έμπρακτα και ουσιαστικά τις ανησυχίες του. Στο μεταξύ, η παρέμβαση του Υπουργείου Ανάπτυξης σχετικά με τη σήμανση με ειδικές ετικέτες των προϊόντων των οποίων οι τιμές μειώνονται τουλάχιστον κατά 5% για διάστημα έξι μηνών, φαίνεται ότι αρχίζει να φέρνει αποτελέσματα, κι αυτό διότι έως στις αρχές του Νοεμβρίου στις αρμόδιες διευθύνσεις των σούπερ μάρκετ είχαν γνωστοποιηθεί μειώσεις τιμών σε περισσότερους από 650 κωδικούς βασικών προϊόντων, με μεταβολές από 5% έως 23%. Αρμόδια στελέχη ανέφεραν, μάλιστα, ότι κατά το προσεχές διάστημα οι εταιρείες του κλάδου αναμένουν και νέες γνωστοποιήσεις μείωσης τιμών στους τιμοκαταλόγους των προμηθευτών τους.

Η ΚΥΒΈΡΝΗΣΗ ΕΠΙΤΊΘΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΉ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΎ

Η επιμονή της αγοράς στις υψηλές τιμές, όπως και η ανοδική τάση του πληθωρισμού, ώθησαν τον υπουργό Ανάπτυξης, κ. Κ. Σκρέκα, να στραφεί δημόσια εναντίον της Επιτροπής Ανταγωνισμού, κατηγορώντας την ανεξάρτητη αρχή ότι δεν πραγματοποιεί αποτελεσματικούς ελέγχους κι ότι, κυρίως,

26 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

δεν έχει επιβάλλει μέχρι σήμερα κανένα πρόστιμο για αντιανταγωνιστικές πρακτικές, που οδηγούν σε ανατιμήσεις. Όπως χαρακτηριστικά υποστήριξε ο υπουργός, αν η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν μπορεί να διενεργήσει ελέγχους, τότε «να μην κάνει ρεπορτάζ» (βλέπε έρευνες) προς ενημέρωση του κοινού ότι η Ελλάδα είναι η πιο ακριβή χώρα της Ευρώπης σε πολλά από τα αγαθά καθημερινής ανάγκης (πράγμα που ασφαλώς και ισχύει). Ή όντως υφίστανται προβλήματα τιμολόγησης στην Ελλάδα, οπότε απαιτούνται παρεμβάσεις από την αρμόδια αρχή, ή όλα βαίνουν καλώς, οπότε δεν χρειάζονται οι σχετικές αναφορές, είπε ο κ. Σκρέκας. Η απάντηση του προέδρου της Επιτροπής Ανταγωνισμού ήταν άμεση και με ευθείες βολές κατά του υπουργού. Συγκεκριμένα αντέτεινε ότι η ανεξάρτητη αρχή δεν είναι αγορανομία να επιβάλλει άμεσα τα πρόστιμα, ότι ο χρόνος που απαιτείται για τις υποθέσεις που διερευνά είναι κατά μέσο όρο οι πενήντα μήνες, ότι ως φορέας παραμένει υποστελεχωμένος και ότι στις αρμοδιότητές του δεν είναι ο εντοπισμός κοινών παρανομιών, για τις οποίες επιλαμβάνονται οι αρμόδιες δομές ελέγχων, που υπάγονται στο Υπουργείο Ανάπτυξης. Γεγονός είναι, πάντως, ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει τα τελευταία χρόνια διενεργήσει σειρά ελέγχων στην αγορά –ήδη από την περίοδο της πανδημίας, μετά από αυτήν και κατά τη φάση υπερδιόγκωσης του πληθωρισμού– δίχως να καταλήξει σε διαπιστώσεις ικανές να οδηγήσουν στην επιβολή κυρώσεων. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι σε ανύποπτο χρόνο

η ανεξάρτητη διοικητική αρχή, απευθυνόμενη στο Υπουργείο Ανάπτυξης, τάχθηκε υπέρ της λήψης μέτρων για την επιβολή ανώτατων ορίων στη διαμόρφωση των τιμών υπό τον όρο ότι οι σχετικές παρεμβάσεις θα είναι αφενός περιορισμένου χρόνου εφαρμογής (δηλαδή θα αιτιολογούνται ως «έκτακτες») και αφετέρου θα αφορούν συγκεκριμένα προϊόντα. Υπενθυμίζουμε ότι το υπουργείο την περίοδο της πανδημίας είχε παρέμβει κατά τον υποδεικνυόμενο τρόπο, ορίζοντας ανώτατα όρια τιμών για προϊόντα όπως οι μάσκες και τα τεστ διάγνωσης του covid, αλλά έκτοτε δεν κινήθηκε ανάλογα.

ΠΛΗΘΩΡΙΣΤΙΚΉ ΜΕ ΤΑ ΌΛΑ ΤΗΣ Η ΑΝΆΠΤΥΞΗ…

Ανεξάρτητα από το τεταμένο κλίμα στις σχέσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης με την Επιτροπή Ανταγωνισμού οι ανατιμήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ επιμένουν με τις ευλογίες των προμηθευτών σε πληθωριστική ακαμψία, διατηρώντας σε υψηλό επίπεδο τον τζίρο των αλυσίδων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της η NielsenIQ, οι πωλήσεις του κλάδου εξελίχθηκαν ανοδικά σε αξία κατά 9,2% στο εννεάμηνο από την έναρξη του 2023 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Ειδικότερα, η ανάπτυξη των πωλήσεων των ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων, εμφανίζοντας ρυθμό ανόδου σε αξία στο ενιάμηνο της τάξης του 9,5% υπό συνθήκες μείωσής τους σε όγκο κατά 0,8%, φαίνεται ολοκάθαρα πως είναι προϊόν του πληθωρισμού. Εν προκειμένω πρέπει να επισημανθεί ότι σε σχέση με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ο οποίος την εν λόγω χρονική περίοδο βρέθηκε στο 3,6%, η αύξηση της μέσης τιμής των FMCG διαμορφώθηκε κατά πολύ υψηλότερα στο 10,4%. Αναλύοντας τις επιμέρους υπερ-κατηγορίες των FMCG, διαπιστώνεται ότι στα τρόφιμα-ποτά η αύξηση των τιμών κατά 10,9% στο ενιάμηνο επέφερε μια συγκριτικά μεγαλύτερη μείωση του όγκου διάθεσής τους κατά 1,5%. Αντίθετα η πιο μετριοπαθής μέση αύξηση των τιμών κατά 4,3% των προϊόντων προσωπικής υγιεινής και ομορφιάς συνέβαλε σε μια αύξηση των πωλούμενων όγκων των προϊόντων της εν λόγω κατηγορίας κατά 4,5%. 

ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

Εξηγώντας τα «ανεξήγητα» Τίποτε δεν είναι ανεξήγητο στην αγορά του κλάδου. Ακόμη κι ο αυξημένος όγκος των αγορών σε περιόδους υπερπληθωρισμού έχει την εξήγησή του, όπως και οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης κάθε τύπου καταστήματος, από τα convenience stores των 100τμ μέχρι τα υπέρ μάρκετ των χιλιάδων τ.μ. Ορισμένα από τα τελευταία στοιχεία της Circana, που αφορούν το οκτάμηνο από την έναρξη του 2023, δείχνουν εκ πρώτης όψεως οξύμωρα, ανεξήγητα, αδιανόητα, αλλά μια δεύτερη ανάγνωση εξηγεί τα πάντα.

αρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο συνδυασμός της πληθωριστικής αύξησης των εσόδων του κλάδου κατά 9,8% από τις πωλήσεις FMCG, με αυξημένες τιμές κατά μέσο όρο 8,8%, και την ταυτόχρονη αύξηση του όγκου αγορών κατά 1% συγκριτικά με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2022, όταν θα ανέμενε κανείς οι διακινούμενες ποσότητες να βρίσκονται εμφανώς σε πτώση, λόγω της εισοδηματικής αδυναμίας ανταπόκρισης πολλών νοικοκυριών, όπως τεκμηριώνεται από πλήθος άλλων ερευνών. Ανώτατα στελέχη του κλάδου αποδίδουν το οξύμωρο του πράγματος σε δύο παράγοντες. Πρώτον, στο ότι φέτος το καλοκαίρι η τουριστική αγορά υπεραπέδωσε, με αποτέλεσμα οι διακινούμενοι όγκοι των FMCG να αυξηθούν κατά 2,9% του Ιούνιο, κατά 4,5% τον Ιούλιο και κατά 4,3% τον Αύγουστο συγκριτικά με το 2022. Κατ’ αυτόν τον τρόπο περιορίστηκαν οι όποιες απώλειες όγκων πωλήσεων τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο. Δεύτερον, στο ότι οι πωλήσεις σε όγκο τον Φεβρουάριο, τον Απρίλιο και τον Μάιο κινήθηκαν θετικά κατά 4,4%, 2% και 2,5% αντίστοιχα παρότι δεν ήταν τουριστικοί μήνες. Οι καταναλωτές, λένε οι συνομιλητές μας, προμηθεύτηκαν μεγαλύτερες ποσότητες προϊόντων έναντι του 2022, «υποβοηθούμενοι από την επιδοματική πολιτική της κυβέρνησης, με την οποία ενισχύθηκαν τα εισοδήματα των ευάλωτων νοικοκυριών», διατηρώντας με τον τρόπο αυτό «ζωντανή» τη ζήτηση. Χαριτολογώντας, λένε ότι από τη στιγμή που η προσφορά διαπιστώνει πως η ζήτηση δεν κάμπτεται από την ακρίβεια, ρίχνει λάδι στη φωτιά με νέες ανατιμήσεις. Το κακό είναι ότι, χαριτολογώντας, έχουν εν πολλοίς δίκιο…

Ο ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΌΣ ΜΟΙΡΆΖΕΙ ΈΣΟΔΑ ΠΑΝΤΟΎ

Το άλλο οξύμωρο που προκύπτει από τα στοιχεία οκταμήνου της Circana, αφορά τις επιδόσεις των δικτύων πωλήσεων ανά τύπο καταστήματος. Ειδικότερα, ενώ κατά το παρελθόν κάποιοι τύποι καταστήματος κέρδισαν και κάποιοι άλλοι υστερούσαν, πλέον όλοι εμφανίζουν περίπου ισόρροπη ανάπτυξη. Ο τζίρος των υπέρ μάρκετ εξελίσσεται με μέση αύξηση 14,1%, των κλασικών σούπερ μάρκετ έκτασης μεταξύ 1.000τμ και 2.500τμ με ανάπτυξη 7%, των μικρομεσαίων σούπερ μάρκετ έκτασης μεταξύ 400τμ και 1.000τμ με ρυθμό αύξησης 10,3% και των μικρών καταστημάτων έκτασης έως 400τμ με 15,6% αντίστοιχα. Στελέχη του κλάδου, σχολιάζοντας την εντυπωσιακά καλή πορεία όλων των τύπων καταστημάτων, πράγμα ασυνήθιστο σαν εικόνα, υποστηρίζουν, πρώτον, σε ό,τι αφορά τα υπέρ μάρκετ, τα οποία την εποχή κάμψης της Μαρινόπουλος και

των μνημονίων έδειχναν μάλλον να έχουν εγκαταλειφθεί από τους πελάτες, τα τελευταία χρόνια ενίσχυσαν τη θέση τους. Ειδικά την περίοδο της πανδημίας ο τζίρος τους εκτινάχθηκε στα ύψη και η δυναμική τους στο εξής συντηρείται σε υψηλό επίπεδο. Κατά δεύτερον, αντίστοιχα τα μικρά καταστήματα, με τη σταδιακή ένταξη πολλών στα δίκτυα franchise των μεγάλων του κλάδου, άρχισαν να αποδίδουν σαφώς περισσότερο συγκριτικά με το προηγούμενο καθεστώς λειτουργίας τους, οπότε σήμερα εμφανίζουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Όσο για τους άλλους δύο τύπους καταστημάτων, ιστορικά είχαν μια σταθερή πορεία ανάπτυξης, την οποία και συνεχίζουν. Πάντως, όπως παραδέχονται οι συνομιλητές μας, οι πραγματικά εντυπωσιακές επιδόσεις όλων των τύπων καταστημάτων βασίζονται στον υψηλό πληθωρισμό, που στηρίζει το σύνολο της κλαδικής αγοράς. Αυτός λοιπόν είναι ο καταλύτης για την κατανόηση κάθε «παράδοξου». Όλα τα υπόλοιπα είναι «επιμέρους αιτιάσεις»… 

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 27

ΑΓΟΡΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΥΠΕΡΑΓΟΡΕΣ ΣΚ Λ ΑΒΕΝΙΤΗΣ

Σερί επέκτασης δικτύου φέτος Σε ένα επεκτατικό σερί, με την ενσωμάτωση στο δυναμικό της νέων καταστημάτων, επιδίδεται φέτος η αλυσίδα των σούπερ μάρκετ Σκλαβενίτης, έχοντας από τις αρχές του έτους προσθέσει συνολικά 14 καταστήματα στο δίκτυό της. Πρόκειται για καταστήματα που εντάχθηκαν στο δυναμικό της, είτε κατόπιν εξαγοράς τοπικών δικτύων είτε με την ίδρυση καινούργιων σούπερ μάρκετ.

πρώτη επεκτατική κίνηση στην οποία προχώρησε φέτος η ΕΥΣ ήταν στις 27 Ιανουαρίου, όταν ενέταξε στο δίκτυό της κατόπιν εξαγοράς τέσσερα καταστήματα της τοπικής αλυσίδας Γέγος στην Ανατολική Αττική, με παρουσία στην Αρτέμιδα και στο Μαρκόπουλο με ένα κατάστημα στην κάθε περιοχή και με δύο στο Πόρτο Ράφτη. Ακολούθησε μια δεύτερη εξαγορά στις 6 Μαΐου, αυτή τη φορά της αλυσίδας σούπερ μάρκετ AS Αγορά, με έδρα στη Λάρισα και δυναμικό έξι καταστημάτων, στην Αγιά, τη Νέα Σμύρνη, τους Αμπελόκηπους, τη Φιλιππούπολη, τον Άγιο Αθανάσιο, τον Άγιο Κωνσταντίνο, τον Αμπελώνα και τη Λάρισα. Στη συνέχεια η ΕΥΣ εγκαινίασε τη λειτουργία του πρώτου νέου Σκλαβενίτης στη Μυτιλήνη, στην Εθνική Οδό Μυτιλήνης-Θέρμης (θέση Καρά Τεπέ), τον Ιούλιο εγκαινίασε ακόμα ένα νέο σούπερ μάρκετ στη Γλυφάδα επί των οδών Ζέππου 16Α και Ξενοφώντος 31, τον Σεπτέμβριο ένα επίσης νέο Σκλαβενίτης στην Καρδίτσα επί της Λεωφόρου Δημοκρατίας 38 και, τέλος, στις 3 Νοεμβρίου ολοκλήρωσε την ανακαίνιση του υπέρ μάρκετ της επωνυμίας της στη Λάρισα επί της Γιάννουλη (3ο χλμ. ΕΟ Λάρισας-Τυρνάβου). Το υπέρ μάρκετ, που είναι συνολικής έκτασης 6.270τμ, δεν είναι νέο, αλλά η εταιρεία το εκλαμβάνει ως νέο, καθότι φτιάχτηκε εκ του μηδενός, δεδομένης της ολοσχερούς καταστροφής του από τις πρόσφατες πλημμύρες στη Θεσσαλία. Μάλιστα, όπως επισημαίνουν στελέχη της ΕΥΣ, καταβλήθηκαν υπεράνθρωπες προσπάθειες προκειμένου να επαναλειτουργήσει μόλις σε ενάμιση μήνα από την καταστροφή του, πράγμα που συνιστά ρεκόρ χρόνου. Παράγοντες της εταιρείας λένε ότι ως το τέλος του έτους δεν θα υπάρξει άλλη προσθή-

28 | σελφ σέρβις | Noέμβριος 2023

κη καινούργιου καταστήματος στο δυναμικό της αλυσίδας. Συνεπώς σχετικά νέα θα υπάρξουν από την έναρξη του 2024. Ζωντανό το ενδιαφέρον για νέες εξαγορές Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο σύναψης νέας συμφωνίας εξαγοράς τοπικής αλυσίδας, οι ίδιοι παράγοντες εξηγούν ότι η ΕΥΣ εξακολουθεί να διατηρεί ζωντανό το ενδιαφέρον της για τη διεύρυνση του δικτύου της μέσω τέτοιων συμφωνιών σε περιοχές όπου δεν έχει ισχυρή παρουσία, αλλά επί του παρόντος δεν υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο. Κρίνοντας από την έως τώρα πορεία της αλυσίδας, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι σχετικές πρωτοβουλίες και κινήσεις θα εκδηλωθούν στη διάρκεια της νέας χρονιάς. Στο μεταξύ, η ΕΥΣ συνεχίζει την υλοποίηση του πλάνου ανακαινίσεων παλαιότερων καταστημάτων της, με στόχο την τόνωση των αποδόσεών τους, καθότι είναι διαπιστωμένο

ότι κάθε εμπορική μονάδα που εκσυγχρονίζεται, αποφέρει έως και διπλασιασμό εσόδων τουλάχιστον επί ένα χρόνο μετά την ανακαίνισή του, μέχρι να τεθεί σε τροχιά «αργής ωρίμασης». Η ΕΥΣ θα κλείσει τη χρονιά φέτος, έχοντας επενδύσει συνολικά 50-60 εκατ. ευρώ για τις ανακαινίσεις των παλαιότερων καταστημάτων της και τη δημιουργία νέων σούπερ μάρκετ. Ανάλογα αναμένεται ότι η διοίκησή της θα κινηθεί το 2024. Σημειώνουμε ότι η ΕΥΣ έχει σήμερα 455 καταστήματα, τέσσερα κέντρα διανομής των παραγγελιών του eMarket και έξι κέντρα διανομής στη χώρα, εξυπηρετεί κατά μέσο όρο εξακόσιες χιλιάδες πελάτες κάθε ημέρα, απασχολεί περισσότερους από 31.000 εργαζομένους και συνεργάζεται με περισσότερους από 3.000 προμηθευτές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. 

ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

Είμαστε ανταγωνιστικότεροι όλων, διαλαλεί η Lidl Hellas H επέκταση του δικτύου της στη νησιωτική Ελλάδα, όπου δεν έχει παρουσία, και η οργάνωση ενός πέμπτου κατά σειρά κέντρου logistics, αυτή τη φορά στη Δυτική Αττική, περιλαμβάνονται στις κεντρικές προτεραιότητες της Lidl Hellas, η οποία στην τριετία 2024-2026 έχει προγραμματίσει επενδύσεις συνολικής αξίας 120 εκατ. ευρώ.

εταιρεία από το 1999, οπότε λειτούργησε το πρώτο της κατάστημα στη χώρα, μέχρι σήμερα έχει επενδύσει συνολικά περί τα 1,4 δισ. ευρώ, δίνοντας κατά κύριο λόγο έμφαση στην ανάπτυξη του δικτύου των καταστημάτων της και των αποθηκευτικών υποδομών της. Μεταξύ των νέων καταστημάτων που σχεδιάζει να λειτουργήσει η διοίκηση της εταιρείας, περιλαμβάνεται ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ που θα στεγαστεί επί της Λεωφόρου Μεσογείων, στο κτίριο όπου παλιότερα στεγάζονταν τα κεντρικά γραφεία της Miele. Η διοίκηση της εταιρείας τοποθετείται με αισιοδοξία σχετικά με την εξέλιξη των πωλήσεών της, καθώς, όπως τονίζει ο πρόεδρός της, κ. Μάρτιν Μπραντεμπούργκερ, η αλυσίδα είναι η ανταγωνιστικότερη του κλάδου, αφού διαθέτει τα προϊόντα της κατά μέσο όρο φθηνότερα έως 10% σε σύγκριση με όλα τα άλλα δίκτυά του. Το εν λόγω στοιχείο προέκυψε από εβδομαδιαία εσωτερική έρευνά της, που πραγματοποιήθηκε σε διακόσια βασικά καταναλωτικά αγαθά. Σημειώνουμε ότι κατά το 70% τα προϊόντα που διακινεί η Lidl ανήκουν στην κατηγορία των private label. Οι δε πωλήσεις που πραγματοποιούν αναλογούν στο 80% του ετήσιου τζίρου της. Η αλυσίδα διακινεί συνολικά 4.000 κωδικούς προϊόντων και συνεργάζεται με 450 ‘ Έλληνες παραγωγούς, πολλά από τα προϊόντα των οποίων τα προωθεί στις 31 χώρες, που έχει παρουσία ο πολυεθνικός γερμανικός όμιλος. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα έσοδα των Ελλήνων παραγωγών από τις εξαγωγές της Lidl ανέρχονται σε 460 εκατ. ευρώ. Παράλληλα,

συνεργάζεται και με 76 παραγωγούς νωπών φρούτων και λαχανικών. Ένα από τα στοιχεία που καθιστούν ανταγωνιστική την εταιρεία, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα ανακοινώνει η ίδια, είναι ο χαμηλός μέσος χρόνος εξόφλησης των προμηθευτών της, ο οποίος διαμορφώνεται στις 41 ημέρες, πράγμα που δίδει το πλεονέκτημα στην Lidl να εξασφαλίζει χαμηλότερες τιμές κτήσης των προϊόντων που διακινεί το δίκτυο της. Σύμφωνα με τον κ. Μπραντεμπούργκερ, η συνολική προστιθέμενη αξία της αλυσίδας στην ελληνική οικονομία το 2022 ήταν 935 εκατ. ευρώ, ισοδύναμη με το 0,46% του ΑΕΠ. Σήμερα η Lidl απασχολεί προσωπικό 6.700 ατόμων, αλλά στηρίζει άμεσα και έμμεσα συνολικά 33.000 θέσεις εργασίας στη χώρα.

ΠΑΡΟΧΈΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌ

Η διοίκηση της αλυσίδας, αντιλαμβανόμενη την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με

τους χαμηλούς μισθούς και τον υψηλό πληθωρισμό, έχει θέσει στρατηγικό στόχο της να εξασφαλίσει στα μέλη του προσωπικού της ως κατώτατο μισθό τα 1.000 ευρώ μεικτά από 930 ευρώ σήμερα. Παράλληλα, δίδει έμφαση στην εκπαίδευση του προσωπικού της, με την προοπτική να «χτίσει» την επόμενη γενιά στελεχών, μέσω του προγράμματος LidlUp, η εφαρμογή του οποίου άρχισε τον Φεβρουάριο του 2022. Σε πολύ μικρό διάστημα οι πρώτοι θητεύσαντες στο πρόγραμμα θα αναλάβουν θέσεις βοηθών διευθυντών καταστημάτων. Σημειώνουμε ότι στο διάστημα μεταξύ του Σεπτεμβρίου και του Δεκεμβρίου φέτος, δεδομένης της δυσχερούς οικονομικής συγκυρίας, η Lidl πρόσφερε και θα προσφέρει στο προσωπικό των καταστημάτων της και των logistics centers 500.000 ευρώ. Από τον Φεβρουάριο του 2022 έχει προσφέρει σε αυξήσεις αποδοχών του προσωπικού της συνολικά 6,7 εκατ. ευρώ. 

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 29

ΑΓΟΡΑ

Το πρώτο «κατοστάρι» των My Market Local Με ετήσιο στόχο πωλήσεων μεταξύ 700.000 εύρω και ενός εκατ. ευρώ και με περιθώριο ωρίμανσης των εσόδων ανά κατάστημα ένα έως δύο έτη, η Metro συνεχίζει με σταθερά την ανάπτυξη του δικτύου των franchise καταστημάτων λιανικής, επωνυμίας My Market Local. Σύμφωνα με τη διοίκησή της, οι συνεργάτες franchisees βελτιώνουν τις επιδόσεις τους από άποψη τζίρου και κερδών, γνωρίζοντας ότι οι πρώτοι μήνες λειτουργίας των καταστημάτων δικαιόχρησης είναι μήνες προσαρμογής. Οι καλές επιδόσεις έρχονται εν ευθέτω χρόνο…

νώ τατα σ τ ε λ έ χ η της Metro υποστηρίζουν ότι οι franchisees είναι ικανοποιημένοι από την έως τώρα συ νεργασία τους με την εταιρεία, προσθέτοντας ότι, προκειμένου να κυλήσουν όλα ομαλά ιδιαίτερα το πρώτο κρίσιμο διάστημα, τα αρμόδια στελέχη της εταιρείας πραγματοποιούν σχεδόν καθημερινά επισκέψεις στα καταστήματα των συνεργατών, επωνυμίας My Market Local. Επίσης, αξιολογούν ως ικανοποιητικό το ενδιαφέρον των υποψηφίων επιχειρηματιών να ενταχθούν στο δίκτυο δικαιόχρησης της εταιρείας. Αν και το μοντέλο ανάπτυξης του δικτύου δικαιόχρησης της Metro έχει πλέον «κλειδώσει» σε όλες τις βασικές παραμέτρους του και αλλαγές στον τρόπο και στο πλαίσιο της επέκτασής του δεν υπάρχουν, τα στελέχη της εταιρείας λαμβάνουν υπόψη τους και αξιολογούν τις τυχόν προτάσεις και ιδέες των franchisees. Παράλληλα, εωσότου κάθε κατάστημα συνεργάτη καλύψει τους επιδιωκόμενους στόχους του, οι οποίοι σε κάθε περίπτωση διαφοροποιούνται ανάλογα με την περιοχή που δραστηριοποιείται και τα τετραγωνικά μέτρα του χώρου του, η Metro στηρίζει τους συνεργάτες της, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στα κόστη της λειτουργίας τους. Όπως εξηγούν, πάντως, τα στελέχη της, σε μεγάλο βαθμό η επιτυχία κάθε καταστήματος εξαρτάται από την προσωπική εμπλοκή του franchisee στη λειτουργία του, όπως άλλωστε και στην εξυπηρέτηση του πελάτη. «Όσο περισσότερο ασχολείται ο συνεργάτης με το κατάστημά του, τόσο

30 | σελφ σέρβις | Noέμβριος 2023

περισσότερο αποδοτική γίνεται η λειτουργία του», μας ειπώθηκε χαρακτηριστικά.

ΚΟΝΤΆ ΣΤΑ ΕΚΑΤΌ ΜΑΓΑΖΙΆ ΩΣ ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΟΥ 2025

Σημειώνουμε ότι σήμερα η Metro λειτουργεί ήδη 11 καταστήματα franchise και ως το τέλος του 2023, όπως εκτιμά η διοίκησή της, ο αριθμός τους θα φτάσει τα 18. Μέχρι τα τέλη του 2025 το σχετικό πλάνο της αλυσίδας προβλέπει ότι τα σούπερ μάρκετ δικαιόχρησης θα φτάσουν τα 80. Στο μεταξύ διάστημα θα έχουν λειτουργήσει έως και 15 νέα εταιρικά καταστήματα. Με βάση τον σχεδιασμό ανάπτυξης του δικτύου franchise, μπορεί με ασφάλεια να

εκτιμηθεί ότι το 2025 η Metro θα εξασφαλίζει ανά έτος τζίρο της τάξης των 60-80 εκατ. ευρώ (τζίρος λιανικής) από τα συνεργαζόμενα καταστήματα, ο οποίος, βέβαια, θα βαίνει αυξανόμενος με την πάροδο των ετών, λόγω της προσθήκης και νέων My Market Local. Φέτος η Metro προσβλέπει σε σύνολο πωλήσεων της τάξης των 1,580 δισ. ευρώ έναντι 1,501 δισ. ευρώ το 2022 και 1,371 δισ. ευρώ το 2021, τα οποία θα προέλθουν από τις πωλήσεις λιανικής των My Market και τις πωλήσεις χονδρικής των Metro Cash and Carry, με τη μικρή συνεισφορά ασφαλώς του δικτύου franchise. Στις πωλήσεις της εταιρείας συνυπολογίζονται κι εκείνες του καταστήματός της χονδρικής, που λειτουργεί στην Κύπρο.

ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

Βαρύ το πλήγμα του Daniel στη λειτουργία της Πέντε Με τα «απόνερα» των τεράστιων καταστροφών, που προκάλεσε το καιρικό φαινόμενο Daniel στις δομές που λειτουργεί η αλυσίδα Γαλαξίας στη Θεσσαλία, παλεύει μέχρι σήμερα η Πέντε. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της εταιρείας είναι η επαναλειτουργία της κεντρικής της αποθήκης στην περιοχή της Λάρισας, η οποία υπέστη μεγάλες ζημιές, δεδομένου ότι κατακλίστηκε από τα ορμητικά νερά, που έφθασαν σε ύψος τα 2,5 μέτρα.

ο αποτέλεσμα της πλημμύρας ήταν να καταστραφεί ολοσχερώς το εμπόρευμα που υπήρχε στις αποθήκες, όπως και οι τεχνολογικές και λοιπές υποδομές, αλλά και τα μέσα μεταφοράς που βρίσκονταν εντός και εκτός των αποθηκευτικών εγκαταστάσεων. Ταυτόχρονα ζημιές προκλήθηκαν και στα δέκα από τα συνολικά 45 καταστήματα που λειτουργεί η Πέντε στη Θεσσαλία –τέσσερα στη Μαγνησία, δύο στη Λάρισα, δύο στα Τρίκαλα κι από ένα σε δύο μικρότερες πόλεις της περιφέρειας. Καταβάλλοντας υπεράνθρωπες προσπάθειες στελέχη, εργαζόμενοι και εξωτερικά συνεργεία, αποκατέστησαν σχετικά γρήγορα τις ζημιές στα πληγέντα σούπερ μάρκετ Γαλαξίας. Δεν συνέβη, ωστόσο, το ίδιο με το κέντρο logistics της Λάρισας. Εκτός από την ολική καταστροφή που υπέστη, ο χώρος του παρέμενε κατακλισμένος από νερά για μεγάλο διάστημα μετά τις κατακλυσμιαίες βροχοπτώσεις. Μάλιστα, τα στελέχη της εταιρείας θεωρούν πιθανό το ενδεχόμενο να έχει ανέβει ο υδροφόρος ορίζοντας της περιοχής, δεδομένου ότι με κάθε βροχόπτωση ο χώρος πλημμυρίζει εκ νέου από νερά. Ανώτατος παράγοντας της Γαλαξίας εξηγεί ότι, λόγω του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί, είναι εξαιρετικά δύσκολο να εκτιμηθεί ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την επαναλειτουργία των αποθηκευτικών εγκαταστάσεων. Στο μεταξύ, η εταιρεία υποχρεώθηκε στον επανασχεδιασμό του logistic system που εφαρ-

μόζει, προκειμένου να καταστεί δυνατή η τροφοδοσία των καταστημάτων της από την κεντρική Ελλάδα προς τα βόρεια και δυτικά της χώρας, δεδομένου ότι τα καταστήματα των εν λόγω περιοχών τροφοδοτούνται από το logistic center της Λάρισας. Ας σημειωθεί ότι τις πρώτες ημέρες μετά την καταιγίδα Daniel, τα προβλήματα ήταν κυριολεκτικά μη διαχειρίσιμα, καθότι εκτός λειτουργίας είχε τεθεί όχι μόνο ο σιδηρόδρομος αλλά και η εθνική οδός. Στο πλαίσιο αυτό, κατέστη αδύνατη η τροφοδοσία ενός πολύ μεγάλου αριθμού καταστημάτων της εταιρείας. Σήμερα και μέχρι την αποκατάσταση της λειτουργίας των κεντρικών αποθηκών της Λάρισας η τροφοδοσία του δικτύου της Πέντε γίνεται από τους αποθηκευτικούς χώρους που λειτουργεί στην Αθήνα. Πρόκειται φυσικά για

λύση ανάγκης, η οποία συνεπάγεται υψηλό λειτουργικό κόστος, τη διάνυση σαφώς πολύ περισσότερων χιλιομέτρων δρόμου από τα φορτηγά οχήματα και ασφαλώς μεγαλύτερο χρόνο ανταπόκρισης, προκειμένου να καλύπτεται επαρκώς ένας σημαντικός αριθμός καταστημάτων Γαλαξίας.

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ ΚΆΛΥΨΗ

Πρόθεση της διοίκησης της Πέντε είναι να περιορίσει στο μέτρο του εφικτού τις όποιες επιπτώσεις στις πωλήσεις της και γενικότερα στα οικονομικά της μεγέθη, αν και πρέπει να σημειώσουμε ότι η εταιρεία είναι ασφαλισμένη έναντι ζημιών από φυσικές καταστροφές. Μένει να φανεί, αν τα ασφαλιστήρια συμβόλαια που έχει συνάψει, καλύπτουν το σύνολο των οικονομικών επιπτώσεων που υπέστη από την καταστροφική επέλαση του Daniel. 

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 31

ΑΓΟΡΑ

Το μεγάλο στοίχημα για εξακόσιες εταιρείες του κλάδου Μπροστά στο μεγάλο στοίχημα της συγκρότησης ενός ιδιαίτερα διευρυμένου επιχειρηματικού σχήματος, που θα μπορούσε να συμπεριλάβει το δυναμικό των τεσσάρων ομίλων αγορών των μεσαίων και μικρών εταιρειών του κλάδου, ή της σταδιακής αποψίλωσης του δυναμικού τους από την ένταση του ανταγωνισμού βρίσκονται οι διοικήσεις του ΕΛΟΜΑΣ, του Αστέρα, της Mesis και του Ασπίδα.

ι διοικήσεις των τεσσάρων ομίλων εξακολουθούν να αμύνονται από μειονεκτική θέση έναντι των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, με το αποτέλεσμα της αναμέτρησης προδιαγεγραμμένο. Ωστόσο, και οι τέσσερις όμιλοι εμμένουν στο να κινούνται στον δρόμο της αυτονομίας ο καθένας, διεκδικώντας μέλη ο ένας απ’ τον άλλον και, ταυτόχρονα, επιδιώκοντας να κρατούν τις δυνάμεις τους όρθιες, ενόσω πολλές από τις εταιρείες-μέλη τους είτε απειλούνται με εξόντωση από τον ανταγωνισμό είτε συζητούν ήδη την πώλησή τους σε μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου. Πληροφορίες αναφέρουν, ωστόσο, ότι κάποιες διερευνητικές επαφές μεταξύ των διοικήσεων των τεσσάρων ομίλων, με την προοπτική μιας πιθανής στρατηγικής συνεργασίας, έχουν ξεκινήσει. Όμως, απ’ ό,τι φαίνεται δεν έχουν ωριμάσει ακόμα οι συνθήκες για τη σύναψη συμμαχιών, με εταίρους τουλάχιστον δύο, αν όχι περισσοτέρους, ομίλους. Στο μεταξύ, στους μεγάλους του κλάδου μαίνονται οι κόντρες για την επικράτηση του ενός έναντι του άλλου, για το ποιος θα πετύχει την επόμενη μεγάλη εξαγορά που θ’ ανατρέψει εκ νέου τα δεδομένα στην αγορά κοκ. Όπως σχολιάζουν παράγοντες της αγοράς, ένας από τους λόγους που οι όμιλοι αγορών καθυστερούν να «τα βρουν» και να συνεργαστούν στρατηγικά –επί της ουσίας να συγχωνευτούν– σχετίζεται με τον υψηλό πληθωρισμό της κλαδικής αγοράς, που προσθέτοντας συνεχώς νέο τζίρο στις

32 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

επιχειρήσεις, δεν παραλείπει να συνδράμει και τους μικρούς τοπικούς λιανέμπορους. Αλλά όπως επισημαίνουν, η συνέχεια θα είναι «από χέρι» δυσάρεστη, εξηγώντας ότι «όταν κατακάτσει η σκόνη από την έξαρση του πληθωρισμού και οι ρυθμοί ανάπτυξης της αγοράς αρχίσουν να μειώνονται αισθητά, οι μικροί του κλάδου δεν θα μπορούν να σηκώσουν το βαρύ φορτίο του υψηλότερου συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεών τους…».

Τότε, όπως τουλάχιστον περιμένουν οι μεγάλοι του κλάδου, πολλές μικρομεσαίες εταιρείες θα αναζητούν απεγνωσμένα ως λύση ανάγκης την πώλησή τους. Σε τέτοιες συνθήκες είναι αναμενόμενο ότι όσα deals κλείσουν, θα συμφωνηθούν κατά κανόνα με ετεροβαρείς όρους για τους μικρούς, ενώ κάθε προσπάθεια των ομίλων αγορών για συγχώνευση δυνάμεων θα γίνει βεβιασμένα και το πιθανότερο για λιγότερες αριθμητικά εταιρείες απ’ όσες καλύπτουν σήμερα.

ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

1.100 ΜΑΓΑΖΙΆ, 1,3 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ ΤΖΊΡΟΣ

Για την ώρα μία πραγματικά τεράστια «κοινότητα» επιχειρήσεων, που σε αριθμό ξεπερνά τις εξακόσιες, σε καταστήματα τα 1.100 και σε ετήσιες πωλήσεις περισσότερα των 1,3 δισ. ευρώ –αυτό είναι το δυναμικό των τεσσάρων ομίλων αγορών– συνεχίζει την πορεία της, παίρνοντας πρόσκαιρα ένα κομμάτι από την ανάπτυξη και τα κέρδη που φέρνει ο πυρετός των ανατιμήσεων . Από τις εταιρείες που μετέχουν σε αυτή την «κοινότητα», ασφαλείς μακροπρόθεσμα θα είναι λίγες, δηλαδή λιγότερες απ’ όσες καταφέρνουν μέχρι σήμερα να κρατούν τα μερίδιά τους, βασισμένες είτε στην έντονη διαφοροποίησή τους από τους ισχυρούς του ανταγωνισμού είτε στις σχέσεις προσωπικής γνωριμίας και οικειότητας των επικεφαλής τους με πελάτες και προμηθευτές. Οι υπόλοιπες απλώς θα υποστούν μία νέα φθοροποιό πραγματικότητα, που δύσκολα θα καταφέρνουν να διαχειρίζονται. Ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες ή τα επόμενα λίγα χρόνια, ας δούμε πώς δραστηριοποιείται ο καθένας από τους τέσσερις ομίλους αγορών της κλαδικής αγοράς, δηλαδή ο ΕΛΟΜΑΣ, ο Αστέρας, η Mesis και ο Ασπίδα.

ΕΛΟΜΑΣ

Με 27 τοπικές εταιρείες-μέλη του, ετήσιο τζίρο 610 εκατ. ευρώ και 323 σούπερ μάρκετ ανά την επικράτεια, όμιλος αγορών ΕΛΟΜΑΣ έχει το τελευταίο διάστημα εισέλθει σε φάση αναδιάταξης των δυνάμεών του, με σκοπό του πλέον την ενσωμάτωση νέων τοπικών αλυσίδων, που θα του φέρουν πρόσθετο τζίρο, αυξάνοντας τη διαπραγμα-

τευτική του ισχύ έναντι των προμηθευτών. Φέτος υπό τη στέγη του ομίλου εντάχθηκαν η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα Κάντζας και η Kρητική Μυλωνάκης, η Πίτσιας από την Κατερίνη, η Αραμπατζής και η Ανατολή (Ναταλί) από τη Θεσσαλονίκη και η Ράπτης από την Κέρκυρα, εισφέροντας στον όμιλο αθροιστικό νέο τζίρο περίπου 120 εκατ. ευρώ. Η διοίκησή του επισημαίνει ότι ανάλογες πρωτοβουλίες θα εκδηλωθούν και στη συνέχεια, ώστε ο όμιλος να ανακτήσει το περισσότερο μέρος από τις απώλειές του τα τελευταία χρόνια. Υπενθυμίζεται ότι τις «παλιές καλές ημέρες» οι αθροιστικές ετήσιες πωλήσεις των μελών του έφταναν τα 1,250 δισ. ευρώ. Οι τρεις ηχηρότερες αποχωρήσεις από τους κόλπους του ήταν ως γνωστόν των εταιρειών ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, Bazaar και SYNKA, ο ετήσιος τζίρος των οποίων σήμερα πλησιάζει αθροιστικά το 1 δισ. ευρώ.

ΑΣΤΈΡΑΣ

Ο όμιλος αγορών Αστέρας εστιάζει σήμερα τη στρατηγική του αφενός στη διαμόρφωση ενιαίας εταιρικής ταυτότητας, που θα προσδιορίζει το εξωτερικό και το εσωτερικό των καταστημάτων των μελών του, και αφετέρου σε αυστηρότερους όρους εκτέλεσης των συμφωνιών που συνάπτει η διοίκησή του με τις προμηθεύτριες εταιρείες και στην ορθολογικότερη και αποδοτικότερη διαχείριση του χαρτοφυλακίου προϊόντων που εμπορεύεται. Ο όμιλος έχει σήμερα 78 μέλη, που ελέγχουν 219 σούπερ μάρκετ ανά την Ελλάδα. Οι περισσότεροι από τους επιχειρηματίες που συμμετέχουν στο δυναμικό του είναι και μέτοχοι της εταιρείας Αστέρας. Τα βασικότερα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο

Όταν καμφθεί ο πληθωρισμός και οι ρυθμοί ανάπτυξης του τζίρου μειωθούν αισθητά, οι μικροί του κλάδου δεν θα μπορούν να σηκώσουν το βαρύ φορτίο του υψηλότερου συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεών τους

όμιλος στα μέλη του είναι οι παροχές, όπως προκύπτουν από τις κεντρικές συμφωνίες, η μεγάλη γκάμα των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, τα διαφημιστικά φυλλάδια, οι υπηρεσίες στησίματος και ανακαίνισης των καταστημάτων και η μηχανογραφική και νομική κάλυψή τους.

MESIS

Οι εταιρείες μέλη του ομίλου Mesis αναμένεται να εμφανίσουν φέτος κατά μέσο όρο αύξηση πωλήσεων 10%-15% συγκριτικά με το 2022, ενώ αθροιστικά η ετήσια αξία τους υπολογίζεται περίπου στα 250 εκατ. ευρώ. Η επίδοση αυτή σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην ένταξη φέτος στον όμιλο 40-45 νέων καταστημάτων. Οι εταιρείες που καλύπτονται από τη Mesis λειτουργούν συνολικά περί τα 460 μικρά κατά κανόνα καταστήματα έναντι 420 στα τέλη του 2022. Το 30%-35% αυτών δραστηριοποιούνται σε τουριστικές περιοχές, ενώ το 15% των καταστημάτων του δυναμικού του δραστηριοποιούνται εποχιακά. Ο κύριος όγκος των συνεργατών του ομίλου είναι μικροί λιανέμποροι-ιδιοκτήτες ενός καταστήματος, ενώ λίγοι έχουν δύο ή τρία καταστήματα ο καθένας.

ΑΣΠΊΔΑ

Οι πωλήσεις των μελών του ομίλου αγορών Ασπίδα εξελίσσονται φέτος με ρυθμό ανάπτυξης κατά μέσο όρο 3%, ποσοστό χαμηλό, που αποτυπώνει, ωστόσο, την πραγματική δυναμική των πωλήσεων της «οικογένειας» εταιρειών του ομίλου, καθότι στη διάρκεια του έτους δεν έγιναν νέες εγγραφές ή διαγραφές μελών. Αθροιστικά ο τζίρος των μελών του ομίλου εκτιμάται ότι θα υπερβεί φέτος τα 100 εκατ. ευρώ, προερχόμενος από εκατό περίπου μαγαζιά, τα οποία θεωρούνται ανταγωνιστικά, καθώς πρόκειται για ένα δυναμικό που προέκυψε μετά από «μεγάλο ξεκαθάρισμα» τα προηγούμενα χρόνια. Υπό τη στέγη του Ασπίδα παραμένουν υγιείς πλέον επιχειρήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες, εκμεταλλευόμενες τα προγράμματα χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ, πραγματοποιούν έργα αναβάθμισης των καταστημάτων τους –τα σχετικά κόστη κυμαίνονται μεταξύ 5.000 και 70.000 ευρώ ανά κατάστημα. 

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 33

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Ν Ι ΚΟΣ Λ Α Β Ι Δ Α Σ , Α Β Β Α Σ Ι ΛΟ Π ΟΥΛΟΣ

Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα δεν θα υποχωρήσει εύκολα Επενδύσεις στο δίκτυο που θα ξεπεράσουν τα 180 εκατ. ευρώ σχεδιάζει έως το 2025 η ΑΒ Βασιλόπουλος, με την προοπτική να λειτουργήσει 198 νέα καταστήματα, στην πλειονότητά τους franchise, και το ποσοστό της κερδοφορίας της να διαμορφωθεί κοντά στο 4% επί του ετήσιου τζίρου της. Αυτά τονίζει, μεταξύ άλλων, στη συνέντευξή του στο «σελφ σέρβις» ο κ. Νίκος Λαβίδας, CEO της ΑΒ Βασιλόπουλος, ο οποίος, αναφερόμενος στο φαινόμενο της ακρίβειας, σημειώνει ότι θα απαιτηθεί καιρός εωσότου δούμε αξιοσημείωτη πτώση του πληθωρισμού στα τρόφιμα, προσθέτοντας ότι ο μέσος καταναλωτής δεν έχει τα περιθώρια να αντιμετωπίσει ένα νέο πληθωριστικό κύμα.

παν τών τας ο κ. Νίκος Λαβίδας στην έναρξη της συζήτησής μας σε ερώτηση σχετικά με την πρόβλεψή του για την εξέλιξη των τιμών στα αγαθά καθημερινής ανάγκης και το χρόνο ομαλοποίησής τους, μας είπε τα εξής: «Ο πληθωρισμός που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια είναι κατά κύριο λόγο εξωγενής. Ξεκίνησε από την πανδημία και την αναταραχή που επέφεραν τα lockdowns στην αλυσίδα παραγωγής, αλλά οι πληθωριστικές πιέσεις εντάθηκαν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, που είχε αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση των τιμών των ενεργειακών αγαθών. Το γεγονός αυτό επηρέασε οριζόντια όλα τα επίπεδα της παραγωγής και των μεταφορών. Η αναταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα συνεχίζεται και εντείνεται εξαιτίας των πρόσφατων δυσμενών γεωπολιτικών και κλιματικών εξελίξεων. Υπήρξε σημαντική αποκλιμάκωση του ρυθμού αύξησης του πληθωρισμού τον Ιούλιο, αλλά τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο είδαμε να ανεβαίνει ξανά κατά 1,9%. Η ακρίβεια στα τρόφιμα εξακολουθεί να επιμένει, ευρισκόμενη στο 9,4%, αν και έπεσε σε μονοψήφιο ποσοστό συγκριτικά με τους προηγούμενους μήνες. Θα χρειαστεί περισσότερος καιρός, προκειμένου να δούμε μια αξιοσημείωτη πτώση αυτού του ποσοστού. Συνεπώς, οι συνθήκες δεν συμβάλλουν στην ουσιαστική μείωση της πληθωριστικής πίεσης, τουλάχιστον στον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορί-

34 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

ου τροφίμων. Όμως, σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον ο πληθωρισμός στην ελληνική οικονομία βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, όπως αποδεικνύεται από μια συγκριτική ανάλυση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat. Αυτό είναι κάτι που επιβεβαιώνει και το ΙΕΛΚΑ στην πρόσφατη μελέτη του για τις τιμές στη χώρα μας, ενθαρρύνοντάς μας να αντιμετωπίζουμε πιο αισιόδοξα τα πράγματα. Ωστόσο, είναι πολύ δύσκολο να κάνουμε ασφαλείς προβλέψεις, κυρίως λόγω των δύο γεωπολιτικών κρίσεων στην ευρύτερη περιοχή μας, των πολέμων στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή».

ΜΕΤΆ ΒΊΑΣ ΚΑΛΎΠΤΟΝΤΑΙ ΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΆ ΚΌΣΤΗ σελφ σέρβις: Τα στοιχεία τιμολόγησης των νωπών φρούτων και λαχανικών μεταξύ της ιστοσελίδας του Οργανισμού Κεντρικής Αγοράς Αθηνών και του e-Καταναλωτής (τιμές λιανικής των σούπερ μάρκετ) εμφανίζουν τις αλυσίδες με περιθώρια κέρδους έως 150%. Θα χαρακτηρίζατε τα κέρδη αυτού του επιπέδου «λογικά» ή «υπερβολικά»; Νίκος Λαβίδας: Τόσο για την ΑΒ Βασιλόπουλος όσο και για το σύνολο του κλάδου των σούπερ μάρκετ μπορώ να πω με σιγουριά ότι δεν μας αφορούν αυτά τα στατιστικά δεδομένα. Δεν γνωρίζω από πού αντλήθηκαν τα σχετικά στοιχεία, διότι η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Η μαναβική παραδοσιακά είναι μία μη κερδοφόρα κατηγορία για τις αλυσίδες των

σούπερ μάρκετ. Χαρακτηριστικά σας αναφέρω πως το μικτό περιθώριο κέρδους της ΑΒ την εβδομάδα που ξεκίνησε τη Δευτέρα 6 Νοεμβρίου ήταν 26,5%, ποσοστό ενδεικτικό του μέσου όρου της μικτής κερδοφορίας της κατηγορίας. Αντίστοιχα, το συνολικό μικτό περιθώριο κερδοφορίας της μαναβικής το 2022 ήταν περίπου 27%, το οποίο μετά βίας καλύπτει τα λειτουργικά έξοδα της εν λόγω κατηγορίας. Άρα, αν συνυπολογιστούν τα διάφορα λειτουργικά κόστη, όπως αποθήκευσης, φυρών, ανθρωπίνων πόρων κι ενέργειας για τη συντήρηση των προϊόντων, είναι άμεσα αντιληπτό ότι το ποσοστό που μου αναφέρατε δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

198 ΝΈΑ ΚΑΤΑΣΤΉΜΑΤΑ ΩΣ ΤΟ 2025 σ. σ.: Βλέποντας σε ορίζοντα πενταετίας τα μεγέθη της ΑΒ Βασιλόπουλος, σε τι επίπεδο εκτιμάτε ότι θα διαμορφωθεί ο πήχης των εσόδων της εταιρείας και ποια θα είναι η διάρθρωση του δικτύου της; Ν. Λ.: Έχουμε θέσει ψηλά τον πήχη σε όλα τα επίπεδα. Βασικό μας μέλημα είναι να επανέλθουμε στα προ 2022 επίπεδα –η κερδοφορία μας το 2021 ήταν περίπου 40 εκατ. ευρώ–, ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να επενδύσουμε σε περαιτέρω ανάπτυξη. Έχουμε σχεδιάσει ένα βιώσιμο και συνεκτικό πλάνο επενδύσεων, που εκτείνεται σε βάθος τριετίας. Στο δίκτυό μας θα επενδυθούν περισσότερα των 180 εκατ. ευρώ μέχρι το 2025, οπότε είναι εξαιρετικά σημαντικό να επανέλθουμε

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟ

σε ποσοστά κερδοφορίας κοντά στο 4% επί του τζίρου μας, προκειμένου να ενισχύσουμε τις πωλήσεις μας μέσω της ανάπτυξης του δικτύου των καταστημάτων μας. Σήμερα το δίκτυό μας έχει συνολικά 556 καταστήματα, μοιρασμένα σε 317 εταιρικά καταστήματα ΑΒ Βασιλόπουλος, 14 καταστήματα χονδρικής πώλησης ΕΝΑ και 225 franchise. Έως το 2025 σχεδιάζουμε να προσθέσουμε 198 νέα καταστήματα στο δίκτυό μας, εκ των οποίων τα 16 θα είναι εταιρικά και τα υπόλοιπα 182 franchise. Πιστεύουμε ιδιαίτερα στο μοντέλο των franchise καταστημάτων, καθώς διαπιστώνουμε ότι τα καταστήματα γειτονιάς είναι αυτά που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη σε σύγκριση με τις άλλες τυπολογίες καταστημάτων, καθώς ανταποκρίνονται στις ανάγκες των καταναλωτών για άμεση και φιλική εξυπηρέτηση.

ΕΠΕΝΔΎΟΥΜΕ 250 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ ΣΤΗ ΜΕΊΩΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΏΝ ΜΑΣ σ. σ.: Έχετε επανειλημμένα δηλώσει ότι στη συνείδηση του Έλληνα καταναλωτή υπάρχει η εντύπωση ότι η ΑΒ Βασιλόπουλος είναι ακριβότερη από τους ανταγωνιστές της και ότι η προσπάθειά σας είναι εστιασμένη στην αλλαγή αυτής της εντύπωσης. Πόσος χρόνος θα απαιτηθεί για να φτάσετε στο επιθυμητό αποτέλεσμα; Ν. Λ.: Από την πρώτη στιγμή έχουμε πει ότι είναι πρόκληση το να πείσουμε τους καταναλωτές πως η ΑΒ Βασιλόπουλος δεν είναι ακριβότερη. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει χρόνο και υπομονή. Επομένως, είναι δύσκολο να απαντήσω στο ερώτημά σας, δεδομένου ότι η αντιστροφή μίας λανθάνουσας αντίληψης δεν μπορεί να οριστεί χρονικά. Παρ’ όλα αυτά διαθέτουμε το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής των προωθητικών ενεργειών στην αγορά, που αγγίζει σχεδόν το 50% των πωλήσεών μας, με ετήσιες επενδύσεις κοντά στα 250 εκατ. ευρώ σε ενέργειες, προσφέρουμε πληθώρα προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας υψηλής ποιότητας με άκρως ανταγωνιστικές τιμές και παρακολουθούμε συνεχώς τον ανταγωνισμό σε όλα τα βασικά είδη, προκειμένου να είμαστε ανταγωνιστικοί, διασφαλίζοντας τις καλύτερες τιμές. Η πρόκληση είναι αδιάκοπη και γι’ αυτό πρέπει να συνεχίσουμε να επικοινωνούμε σταθερά στους καταναλωτές το μήνυμα πως στα καταστήματά μας προσφέρονται εκατοντάδες κωδικοί προϊόντων στις χα-

Στο δίκτυό μας θα επενδυθούν περισσότερα των 180 εκατ. ευρώ μέχρι το 2025, οπότε είναι εξαιρετικά σημαντικό να επανέλθουμε σε ποσοστά κερδοφορίας κοντά στο 4% επί του τζίρου μας, προκειμένου να ενισχύσουμε τις πωλήσεις μας μέσω της ανάπτυξης του δικτύου μας Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 35

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

μηλότερες τιμές της αγοράς. Για παράδειγμα, το φυτικό γάλα Nature’s promise, οι σοκολάτες Milly, οι καφέδες Perla, η σειρά Gustona είναι πιο οικονομικά συγκριτικά με αντίστοιχα προϊόντα, όπως και οι μωρουδιακές πάνες Babycute, που διατίθενται σε τιμή 25% χαμηλότερη από την επόμενη πιο οικονομική στην αγορά. Επομένως, θα συνεχίσουμε σε αυτήν την κατεύθυνση, διαθέτοντας ποιοτικά προϊόντα σε προσιτές τιμές και προσφέροντας «και του πουλιού το γάλα».

Ο ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΉΣ ΔΕΝ ΑΝΤΈΧΕΙ ΝΈΕΣ ΠΛΗΘΩΡΙΣΤΙΚΈΣ ΠΙΈΣΕΙΣ σ. σ.: Αν η κρίση στη Μέση Ανατολή λάβει τελικά μεγαλύτερες διαστάσεις, θεωρείται βέβαιο ότι οι διεθνείς τιμές των αγαθών και της ενέργειας, ιδιαίτερα του πετρελαίου, θα εκτοξευθούν εκ νέου στα ύψη. Ο μέσος καταναλωτής έχει τα περιθώρια να αντιμετωπίσει ένα νέο πληθωριστικό κύμα; Ν. Λ.: Οι εξελίξεις στην Μέση Ανατολή, όπως ανέφερα προηγουμένως, είναι πολύ δυσμενείς. Είναι σαφές πως οι τιμές της ενέργειας θα ανέβουν εξαιτίας των νέων γεωπολιτικών δεδομένων. Ο καταναλωτής οπωσδήποτε θα επηρεαστεί αρνητικά από οποιαδήποτε δυσμενή γεωπολιτική εξέλιξη, όπως άλλωστε και ολόκληρη η οικονομία. Ο καταναλωτής, βεβαίως, έχει ζήσει δύσκολες στιγμές, ειδικά αν αναλογιστούμε πως το διαθέσιμο εισόδημα βαίνει μειούμενο εξαιτίας του πληθωρισμού. Δεν πιστεύω ότι ο μέσος καταναλωτής έχει περιθώρια να αντιμετωπίσει ένα νέο πληθωριστικό κύμα. Γι’ αυτό οι ενέργειές μας εστιάζονται στο να επενδύουμε στις τιμές, χωρίς να αμελούμε την υψηλή ποιότητα των προϊόντων μας.

ΕΠΕΝΔΎΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΝΈΩΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ σ. σ.: Μέχρι πριν την πανδημία η οργανωμένη λιανική, όπως και οι προμηθεύτριες εταιρείες, αναφέρονταν συχνά στη σημασία της καινοτομίας. Σήμερα ο ρόλος του R&D έχει σαφώς υποβαθμιστεί. Τι σημαίνει αυτό για τον καταναλωτή; Ν. Λ.: Πράγματι οι πόροι που δαπανούνται στην Ελλάδα για έρευνα και ανάπτυξη είναι λιγότεροι συγκριτικά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η τάση αυτή είναι εν πολλοίς αποτέλεσμα της υπερδεκαετούς κρίσης, που συμπαρέσυρε προς τα κάτω τις παραγωγικές δαπάνες, τόσο των επιχειρήσεων όσο και του κράτους. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή η κατάσταση έχει βελτιωθεί κι αυτό οφείλεται στη μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, όπως αποδεικνύει έρευνα του επιστημονικού ιδρύματος ΕΛΙΑΜΕΠ (2023), η οποία κάνει λόγο για διπλασιασμό της δαπάνης από το 2012, δηλαδή από 0,39% σε 0,76% του ΑΕΠ, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν πρέπει να γίνουν επιπλέον προσπάθειες για τη βελτίωση της κατάστασης. Προς αυτήν την κατεύθυνση κινούμαστε και εμείς, επενδύοντας στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, όπως για παράδειγμα η σειρά Nature’s Promise, που πρόσφατα λανσάραμε, η οποία περιλαμβάνει προϊόντα που προάγουν την υγιεινή διατροφή, όπως φυσικούς χυμούς κρύας έκθλιψης και καινοτόμα βιολογικά προϊόντα. Τα βιολογικά προϊόντα Nature’s Promise διαθέτουν υψηλή ποιότητα, ενώ διατίθενται στην τιμή των αντίστοιχων μη βιολογικών προϊόντων. Ακόμα μία καινοτομία μας είναι τα ΑΒ Έτοιμα Γεύματα, όλα με την υπογραφή του γνωστού σεφ Άκη Πετρετζίκη,

Έχουμε το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής των προωθητικών ενεργειών στην αγορά, που αγγίζει το 50% των πωλήσεών μας, με ετήσιες επενδύσεις κοντά στα 250 εκατ. ευρώ σε ενέργειες, ενώ προσφέρουμε πληθώρα προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας υψηλής ποιότητας σε άκρως ανταγωνιστικές τιμές 36 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

όπως και η σειρά Excellent Tapas με μεγάλη ποικιλία από ελιές, αλλαντικά και dips, τα οποία προσφέρονται σε μικρές πρακτικές συσκευασίες, που οι πελάτες μας μπορούν να προμηθεύονται εύκολα και γρήγορα. Όλα αυτά, προσφέροντας το καλύτερο, αλλάζουν την καταναλωτική εμπειρία συνολικά, εξοικονομώντας χρόνο για όλους.

ΥΙΟΘΕΤΟΎΜΕ ΤΙΣ ΝΈΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΕΣ ΕΠ’ ΩΦΕΛΕΊΑ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΏΝ σ. σ.: Σε τι βαθμό οι νέες τεχνολογίες τύπου ΑΙ θα αλλάξουν την καθημερινότητα των καταναλωτών, τις αγοραστικές τους επιλογές και τη συχνότητα των επισκέψεών τους στα σούπερ μάρκετ; Ν. Λ.: Αναμφισβήτητα η τεχνητή νοημοσύνη ήρθε για να μείνει. Φέρνει επανάσταση στην αγοραστική εμπειρία σε πολλά επίπεδα. Τη βλέπουμε να εφαρμόζεται σε τρεις άξονες: Της συμβολής στη μείωση του λειτουργικού μας κόστους, της εξασφαλισμένης πληρότητας των ραφιών των καταστημάτων μας και της δημιουργίας προσωποποιημένων προσφορών στον πελάτη. Αφομοιώνοντας τη νέα τάση, μία τεχνολογία τύπου ΑΙ μάς δίνει τη δυνατότητα να διαχειριζόμαστε μεγάλο όγκο δεδομένων, προκειμένου να πετύχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, χρησιμοποιούμε AI εργαλεία για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των αποθεμάτων μας, ώστε να γνωρίζουμε ανά πάσα ώρα τις ακριβείς ανάγκες κάθε καταστήματός μας σε εμπορεύματα. Επίσης, με το ΑΙ μπορούμε να κάνουμε πιο στοχευμένες ενέργειες, απαντώντας στις ανάγκες του πελάτη μας. Το σχήμα πιστότητας AB Plus προσφέρει εξατομικευμένες προσφορές, μέσω της χρήσης εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, πράγμα που ενισχύει την πελατοκεντρική μας προσέγγιση. Αναμφίβολα έτσι επωφελείται άμεσα ο καταναλωτής, γιατί αυτές οι τεχνολογίες μάς βοηθούν να μειώνουμε τα κόστη μας και κατ’ επέκταση τις τιμές ραφιού και να βελτιώνουμε την αγοραστική εμπειρία των πελατών μας, καθώς βρίσκουν αυτό που θέλουν τη στιγμή που το θέλουν στα ράφια μας. Κάθε καινοτομία που ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καταναλωτών, είμαστε πολύ δεκτικοί όχι απλώς στο να την υιοθετούμε, αλλά να ηγούμαστε των σχετικών εξελίξεων. 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΩ Α ΝΝΗΣ ΛΙΑ ΝΟΣ , ΕΠΙΤ Ρ ΟΠΗ Α Ν ΤΑΓΩ ΝΙΣΜΟΥ

Όπου η Επ. Ανταγωνισμού αδυνατεί να δράσει, μπορεί το ΥΠΑΝ Η Επιτροπή Ανταγωνισμού βρέθηκε πρόσφατα στο επίκεντρο μιας κατά βάση πολιτικής διαμάχης, με φόντο τον πληθωρισμό και την ακρίβεια. Ο υπουργός Ανάπτυξης, κ. Κώστας Σκρέκας, την κατηγόρησε ότι «δεν έχει επιβάλλει ούτε ένα πρόστιμο σε εταιρεία τροφίμων ή καταναλωτικών προϊόντων το τελευταίο διάστημα για τις τιμές», δηλώνοντας ότι «αν δεν μπορεί να κάνει ελέγχους, τότε μην κάνει ρεπορτάζ για να μας λέει ότι είμαστε οι πιο ακριβοί!». Μιλώντας στο «σελφ σέρβις», ο πρόεδρός της, κ. Ιωάννης Λιανός, αποφεύγει να «σηκώσει το γάντι» της αντιπαράθεσης, επιμένοντας στην αρμονική συνεργασία με τους θεσμούς της πολιτείας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων κάθε φορέα και της ανεξαρτησίας της Αρχής.

κ. Ιωάννης Λιανός υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν είναι αγορανομία και δεν μπορεί να επιβάλλει πρόστιμα παρά μόνο όταν στοιχειοθετείται αντιανταγωνιστική σύμπραξη ή κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Επικεντρωμένος σε θέματα που αφορούν την αγορά των καταναλωτικών αγαθών, τόσο τους προμηθευτές όσο και τους λιανέμπορους, αλλά και όλη την αλυσίδα αξίας του τομέα της αγροδιατροφής, επαναφέρει την ανάγκη επαρκούς στελέχωσης της Επιτροπής, ώστε να ανταποκρίνεται με ακόμα μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στα αυξημένα καθήκοντά της. σελφ σέρβις: Από τις υποθέσεις που διαχειρίζεστε, τι ποσοστό αφορά την αγορά των σούπερ μάρκετ και των καταναλωτικών αγαθών; Ιωάννης Λιανός: Κάθε χρόνο διαχειριζόμαστε περίπου εξήντα υποθέσεις, εκ των οποίων περίπου οι είκοσι αφορούν τον κλάδο των τροφίμων. Η πρώτη κλαδική έρευνα που ολοκληρώσαμε, μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου, ήταν η έρευνα για τα σούπερ μάρκετ, η οποία εκκρεμούσε από το 2012. Η τελική έρευνα εκδόθηκε το 2021 και αφορά έντεκα κατηγορίες προϊόντων. Από τότε η εικόνα έχει αλλάξει, αφού η έρευνα έγινε πριν την πληθωριστική περίοδο και προ της ανόδου του ηλεκτρονικού εμπορίου. Συνολικά σε όλο το φάσμα της αγοράς πραγματοποιούμε ετησίως τους περισσότερους ελέγχους από κάθε άλλη Επιτροπή Ανταγωνισμού στην Ευρώπη, ενώ μόνο το 2022 επιβάλαμε πρόστιμα 32 εκατ.

38 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

ευρώ –περισσότερα από τη γερμανική Επιτροπή Ανταγωνισμού. Σκοπός μας είναι να έχουμε ανταγωνιστικές αγορές, οι οποίες εμμέσως βοηθούν στη μείωση των πληθωριστικών πιέσεων. Παρότι έχουμε καταβάλει πολύ μεγάλη προσπάθεια να μειώνουμε το χρόνο ολοκλήρωσης των υποθέσεων, αυτό δεν είναι κάτι που γίνεται μέσα σε λίγους μήνες, πράγμα που ισχύει παντού στον κόσμο, σε οποιαδήποτε Επιτροπή Ανταγωνισμού. Τα αποτελέσματα δεν έρχονται άμεσα, όμως η δουλειά μας έχει αποτρεπτικό αποτέλεσμα. Επιπλέον, έχουμε προχωρήσει και σε άλλες ενέργειες, όπως στις συγκριτικές έρευνες για τις τιμές. Έχουμε ολοκληρώσει χαρτογραφήσεις, που θα δημοσιευθούν άμεσα, για τις αγορές του γιαουρτιού, του γάλατος, του τυριού και των απορρυπαντικών. Η δημοσίευση αυτών των μελετών, αλλά και η χρήση τους από εμάς, επίσης δρα αποτρεπτικά.

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΠ. ΑΝΤ. ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΔΗΜΟΣΙΕΎΕΙ ΜΈΣΕΣ ΤΙΜΈΣ σ.σ.: Έχετε προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημοσιεύονται περιοδικά οι μέσες τιμές των προϊόντων που πωλούνται σε διαφορετικές αγορές της Ευρώπης. Θεωρείτε ότι αυτό μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά ως προς το να μην υπάρχουν αδικαιολόγητες αποκλίσεις τιμών; Ι. Λ.: Με βάση τις έρευνες χαρτογράφησης που έχουμε πραγματοποιήσει για συγκεκριμένα καταναλωτικά προϊόντα, έχουμε συστήσει μια βάση δεδομένων, στην οποία παρακολουθούμε ενδεικτικά τις τιμές σε χώρες του εξωτερικού, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Η Ευρω-

παϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού θα μπορούσε να δημοσιεύει τις μέσες τιμές συγκεκριμένων αγαθών ευρείας κατανάλωσης ανά τακτά διαστήματα, όπως είχε κάνει παλαιότερα στην περίπτωση της αγοράς αυτοκινήτων. Αυτό είχε βοηθήσει να μειωθούν οι αποκλίσεις των τιμών που δεν δικαιολογούνται π.χ. από τις διαφορές στα εισοδήματα μεταξύ των χωρών ή από τις διαφορές στα μεταφορικά κόστη. Εμείς μπορούμε να επέμβουμε μόνο αν υπάρχει δεσπόζουσα θέση συγκεκριμένης επιχείρησης, στις τιμές της συγκεκριμένης επιχείρησης. Επίσης μπορεί να παρέμβουμε μόνο αν διαπιστώσουμε σύμπραξη, δηλαδή καρτέλ.

ΤΑ ΌΡΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΆΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ σ.σ.: Οι αποκλίσεις τιμών μπορεί να οφείλονται και σε αυτό που ο υπουργός Ανάπτυξης αποκάλεσε «πληθωρισμό απληστίας των πολυεθνικών»; Ι. Λ.: Ναι, αλλά δε σημαίνει ότι επειδή είσαι πολυεθνική επιχείρηση, έχεις απαραίτητα δεσπόζουσα θέση. Εμείς με τις χαρτογραφήσεις και τις έρευνές μας εξετάζουμε τη δομή της αγοράς. Πολλές φορές δεν υφίσταται δεσπόζουσα θέση βάσει της ευρωπαϊκής νομολογίας, που ορίζει ότι για να ισχύει κάτι τέτοιο, η επιχείρηση πρέπει να έχει μερίδιο αγοράς τουλάχιστον 40% και άνω. Αν το μερίδιό της είναι 30% και δεν διαπιστώνεται σύμπραξη, δεν έχουμε το νομικό οπλοστάσιο να παρέμβουμε. Το Υπουργείο Ανάπτυξης, όμως, μπορεί να παρέμβει βάσει της διάταξης για το περιθώριο κέρδους. Γι’ αυτό λέμε ότι δρούμε συμπληρωματικά. Εμείς δεν μπορούμε να δράσουμε ενα-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΤΖΙΑΝΤΖΗ

ντίον κάθε είδους αισχροκέρδειας, το υπουργείο μπορεί. Εμείς ερευνούμε το αποδεικτικό υλικό. Αν στοιχειοθετεί δεσπόζουσα θέση, είτε υπερβολική τιμολόγηση είτε αυτό που αποκαλούμε Geographic Price Discrimination-γεωγραφική διαφοροποίηση τιμών, η οποία δεν δικαιολογείται (εδώ η νομολογία είναι λίγο γκρίζα), θα επέμβουμε. Όμως, επειδή έχουμε αρμοδιότητα προώθησης πολιτικών ανταγωνισμού, μπορούμε να δημοσιοποιήσουμε τα ευρήματά μας, κινητοποιώντας ενδεχομένως την καταναλωτική συνείδηση. Για παράδειγμα, αν υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις τιμών, μπορεί να υπάρξουν παράλληλες εισαγωγές –για ορισμένα προϊόντα, όχι για όλα, διότι υπάρχουν περιορισμοί στις μεταφορές. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να συμβάλει στην συγκράτηση των τιμών, όπως έχει γίνει στην αγορά των φαρμακευτικών προϊόντων.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΊΕΣ, ΠΑΡΑΔΟΧΈΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΉΣΕΙΣ σ.σ.: Έχετε πει ότι για κάθε ένα ευρώ που εισπράττετε, επιστρέφετε δώδεκα στον καταναλωτή. Πώς μετριέται αυτό το όφελος; Ι. Λ.: Η μέτρηση γίνεται σύμφωνα με μια μεθοδολογία του ΟΟΣΑ, η οποία ερευνά τον κύκλο εργασιών που συσχετίζεται με μια συγκεκριμένη παράβαση. Υπάρχουν κάποιες παραδοχές σχετικά με το ποσοστό της αύξησης των τιμών, στην οποία μπορεί να οδηγήσει κάθε αθέμιτη πρακτική. Για παράδειγμα, αν μιλάμε για καρτέλ, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση τιμών 10%, αν μιλούμε για κάθετη συγκέντρωση, σε αύξηση 5%. Με βάση τις παραδοχές αυτές γίνεται η μέτρηση του οφέλους. Σε ορισμένες υποθέσεις έχουμε μετρήσει κι εμείς ποια θα ήταν η στρέβλωση του ανταγωνισμού, σε περίπτωση που δεν παρεμβαίναμε. Πλέον έχει συσταθεί ανεξάρτητη ομάδα αξιολόγησης του έργου της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που αποτελείται από οικονομολόγους και μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία εκτός από τα εργαλεία του ΟΟΣΑ εξετάζει κι άλλες παραμέτρους αποτελεσματικότητας. Στην έρευνα αυτή, την οποία θα δημοσιοποιήσουμε, θα επιλέξουμε Kαίριους Δείκτες Απόδοσης (Κey Performance Indicators) και θα έχουμε και μετρήσιμα στοιχεία για αυτούς.

ΠΌΤΕ ΠΑΡΕΜΒΑΊΝΟΥΜΕ σ.σ.: Πέρυσι είχατε εκδώσει γνωμοδότηση για το «Καλάθι του Νοικοκυριού». Σκοπεύετε να εκδώσετε γνωμοδότηση για τις νέες ρυθμίσεις, όπως η πρωτοβουλία της μόνιμης μείωσης τιμής «-5%» και η

Αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι ότι ναι μεν υπάρχει άμεσα τώρα ανάγκη να πέσουν οι τιμές, αλλά αυτό δεν πρέπει μεσοπρόθεσμα να λειτουργήσει εις βάρος της ανταγωνιστικότητας της αγοράς υποχρέωση των σούπερ μάρκετ να γνωστοποιούν στο Υπουργείο Ανάπτυξης τις τυχόν αυξήσεις στα τιμολόγια των προμηθευτών τους; Ι. Λ.: Προς το παρόν δεν μας έχει ζητηθεί γνωμοδότηση. Είναι όμως κάτι που το κοιτάμε σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού. Εμείς μπορούμε να επέμβουμε μόνο αν ένα μέτρο προκαλεί στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό και μόνο αν είναι μια στρέβλωση, που μπορούμε να τη λάβουμε υπ’ όψιν βάσει των αρμοδιοτήτων μας. Δεν είναι απαραίτητο να μας ζητηθεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης να γνωμοδοτήσουμε. Μπορούμε να το κάνουμε από μόνοι μας. Σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε και εφόσον αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει πρόβλημα με την ακρίβεια, προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να μειωθεί ο πληθωρισμός, ιδίως στα τρόφιμα. Ό,τι μέτρο μπορεί να

βελτιώσει τον ανταγωνισμό και να αποφέρει άμεσο αποτέλεσμα στον καταναλωτή, είναι κάτι που κι εμείς και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού το βλέπουμε θετικά. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μια νομοθεσία που πρέπει να εφαρμόσουμε, και από τη στιγμή που διαπιστώσουμε πως υπάρχει θέμα, να παρέμβουμε. Όπως έγινε και με το «Καλάθι του Νοικοκυριού». Είχαμε εκδώσει γνωμοδότηση και κάποιες από τις παρατηρήσεις μας ελήφθησαν υπόψιν. Έτσι και τώρα μπορούμε να πούμε στην πολιτεία τι σκεφτόμαστε, προκειμένου να συνδράμουμε. Δεν δίνουμε πάντα γνωμοδότηση, αλλά μπορούμε να δράσουμε και μέσω συζητήσεων. Έχουμε, άλλωστε, άριστη συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης. Ο σκοπός είναι να υπάρχει ένα μέ-

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 39

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

τρο συμβατό με το Δίκαιο του Ανταγωνισμού. Αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι ότι ναι μεν υπάρχει άμεσα τώρα ανάγκη να πέσουν οι τιμές, αλλά αυτό δεν πρέπει μεσοπρόθεσμα να λειτουργήσει εις βάρος της ανταγωνιστικότητας της αγοράς.

ΜΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΜΈΝΗ ΑΓΟΡΆ ΔΕ ΣΥΝΕΠΆΓΕΤΑΙ ΌΤΙ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΉ σ.σ.: Στην έρευνα που κάνατε για τα σούπερ μάρκετ, καταλήξατε στο συμπέρασμα ότι δεν έχουμε τόσο μεγάλη συγκέντρωση της κλαδικής αγοράς όσο στην υπόλοιπη Ευρώπη. Έκτοτε έχουν πραγματοποιηθεί πολλές εξαγορές μικρότερων αλυσίδων από μεγαλύτερες. Επηρεάζει ο βαθμός συγκέντρωσης του κλάδου τις τιμές; Ι. Λ.: Σίγουρα αλλάζει ο χάρτης της αγοράς και θα χρειαστεί μια νέα κλαδική έρευνα για τα σούπερ μάρκετ. Οι συγκεντρώσεις που έγιναν

ήταν κυρίως γεωγραφικές, αφορούσαν εξαγορές τοπικών αλυσίδων από επιχειρήσεις εθνικής εμβέλειας. Αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό, με την έννοια ότι δημιουργούνται περισσότεροι εθνικοί «παίκτες» που ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Από την άλλη πλευρά, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα σε κάποιες τοπικές αγορές. Σε ορισμένες περιπτώσεις το εξετάσαμε πολύ προσεκτικά και θέσαμε προϋποθέσεις. Όμως, σε σχέση με την ευρωπαϊκή αγορά των σούπερ μάρκετ η συγκέντρωση στην Ελλάδα κυμαίνεται ακόμα σ’ ένα μέτριο επίπεδο. Συγκεντρώσεις έγιναν και σε πολλούς άλλους τομείς, όχι μόνο στα σούπερ μάρκετ. Σε περιόδους κρίσης αυξάνονται οι συγκεντρώσεις των επιχειρήσεων σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. Ως προς το αν αυτό είναι θετικό ή όχι για τον καταναλωτή, υπάρχουν διάφορες θεωρήσεις. Μία θεώρηση υποστηρίζει ότι μια συγκεντρωμένη αγορά είναι από μόνη της προβληματική. Μια άλλη

Δεν μπορούμε να δράσουμε εναντίον κάθε είδους αισχροκέρδειας, το υπουργείο μπορεί. Εμείς ερευνούμε το αποδεικτικό υλικό. Αν στοιχειοθετεί δεσπόζουσα θέση, είτε υπερβολική τιμολόγηση είτε αδικαιολόγητη γεωγραφική διαφοροποίηση τιμών, επεμβαίνουμε 40 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

θεώρηση αντιτείνει ότι μια συγκεντρωμένη αγορά δεν είναι απαραίτητα προβληματική, διότι χρειάζεται να υπάρξουν οικονομίες κλίμακας ή επενδύσεις στην τεχνολογία αρκετά σημαντικού κόστους, που οι μικρότερες επιχειρήσεις αδυνατούν να επωμιστούν. Μπορείς να εξετάσεις τη συγκέντρωση όχι μόνο από οικονομική, αλλά και από πολιτική σκοπιά. Θέλουμε να έχουμε μια αγορά, που κυριαρχείται από λίγες μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες ενδεχομένως έχουν περισσότερη επιρροή; Οι απόψεις διίστανται. Είναι ένα κομβικό θέμα, αλλά εμείς ως Επιτροπή Ανταγωνισμού εξετάζουμε μόνο το οικονομικό σκέλος. Μια συγκεντρωμένη αγορά δε συνεπάγεται ότι δεν είναι και ανταγωνιστική. Εξαρτάται και από το ποια αντισταθμιστική ισχύ έχουν οι υπόλοιποι παράγοντες, όπως οι προμηθευτές. Επίσης, πρέπει να έχουμε υπόψιν ότι η ελληνική οικονομία αποτελείται στο μεγαλύτερο ποσοστό της από μικρές ως μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πιθανόν πρέπει να ενισχύσουμε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να δημιουργήσουν οικοσυστήματα συνεργασίας, προκειμένου να αποκτήσουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ. Δεν είναι θέμα καταρχάς Δικαίου του Ανταγωνισμού, αλλά βιομηχανικής πολιτικής. Ένας τρόπος για να μπορέσουν οι μικρότερες επιχειρήσεις να ανέβουν στη αλυσίδα αξίας, είναι να συνεργαστούν μεταξύ τους και να αντλήσουν κεφάλαια. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού κοιτάει μόνο ένα σκέλος αυτής της υπόθεσης. Στο εγχειρίδιο ενημέρωσης των νέων αγροτών, που θα εκδώσουμε άμεσα, ενημερώνουμε για το πότε είναι δυνατή και μάλιστα πρέπει να ενθαρρύνεται η συνεργασία μεταξύ παραγωγών –λ.χ. για την κοινή αγορά πρώτων υλών. Η συνεργασία αυτή πρέπει να γίνεται με οργανωμένο τρόπο και ενδεχομένως κοινοποιημένο σε μας. Έχουμε δώσει αυτή τη δυνατότητα, μέσω του sandbox για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και τον Ανταγωνισμό. Το sandbox είναι ένα εποπτευόμενο περιβάλλον, όπου οι επιχειρήσεις μπορούν να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, οι οποίες συμβάλλουν σημαντικά στους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, υπό την καθοδήγηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού και σε άμεση συνεργασία μαζί της, ώστε να διασφαλιστεί ότι τέτοιες πρωτοβουλίες δεν εμποδίζουν σημαντικά τον ανταγωνισμό. Υπάρχουν στο Ενωσιακό Δίκαιο δυνατότητες προσωρινών εξαιρέσεων των κανόνων του ανταγωνισμού, για ορισμένες περιπτώσεις συνεργασιών, κυρίως μεταξύ μικρομεσαίων επιχειρήσεων ή συνεργασιών που αποσκοπούν σε επενδύσεις βιώσιμης ανάπτυξης. 

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΠΙΣΤΙΚΟΥ*

Οι πέντε τάσεις που είδαμε στην Anuga 2023 Αν κάποιος θέλει να αφουγκραστεί την παγκόσμια αγορά των τροφίμων, να παρακολουθήσει τις τάσεις του σήμερα και να προβλέψει τις τάσεις του αύριο, δεν υπάρχει καλύτερος «ανεμοδείκτης» από την έκθεση Anuga, η οποία διεξήχθη τον Οκτώβριο στην Κολωνία. Ας συνοψίσουμε λοιπόν τι είδαμε στη φετινή Anuga σε πέντε τάσεις για το παρόν και το μέλλον.

ρώτα απ’ όλα δε γίνεται να μην αναφερθούμε στο κεντρικό θέμα της έκθεσης, που ήταν η βιώσιμη ανάπτυξη, με έμφαση σε ζητήματα αειφορίας και υπεύθυνης χρήσης των πρώτων υλών. Είναι κάτι που ίσως αρκετοί δεν το έχουν ακόμα καταλάβει, όμως συμβαίνει: Ο κόσμος «στρίβει» σιγά-σιγά προς τις πιο βιώσιμες επιλογές και ενδιαφέρεται πλέον περισσότερο για τον βιώσιμο τρόπο παραγωγής των τροφίμων, τις ανακυκλώσιμες συσκευασίες, τη μείωση της σπατάλης τροφίμων. Βλέποντας την κλιματική αλλαγή να δείχνει τα δόντια της, οι καταναλωτές αλλάζουν συνήθειες και η βιομηχανία τροφίμων (πρέπει και) μπορεί να είναι πρωτοπόρος στην περιβαλλοντική συνείδηση. Είδαμε πολλές εταιρείες να θωρακίζουν τα προϊόντα τους με ισχυρισμούς βιωσιμότητας και «πράσινες» πιστοποιήσεις, τοποθετώντας τους εαυτούς τους στην εμπροσθοφυλακή της αειφορίας μεταξύ των πρωτοπόρων, στο πλαίσιο μιας τάσης που αναμένεται να γιγαντωθεί στο μέλλον.

PLANT-BASED Μιλώντας για τέτοιες τάσεις, το μυαλό πηγαίνει και στην κατηγορία των plant-based τροφίμων. Και εδώ η «πράσινη» συνείδηση διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς πολλές εταιρείες στρέφονται σε φυτικής προέλευσης τρόφιμα, θέλοντας να περιορίσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Καθώς η ποικιλία των plant-based προϊόντων αυξάνεται θεαματικά τα τελευταία χρόνια, όπως και η ποιότητα κι η γεύση τους, φαίνεται δύσκολο η κατηγορία αυτή να μην έχει αλματώδη ανάπτυξη και μέλλον. Η βιομηχανία τροφίμων το έχει διαπιστώσει αυτό και δεν είναι τυχαίο ότι στην Anuga είδαμε (και γευτήκαμε) πολλά πρωτότυπα plant-based προϊόντα, όπως μπέικον, καβούρι και τόνο, πέρα από τα γνωστά πια plant-based μπιφτέκια και nuggets κοτόπουλου.

ΥΓΙΕΙΝΉ ΔΙΑΤΡΟΦΉ Η τάση ήταν εκεί ήδη πριν από την πανδημία, όμως στην περίοδο των lockdowns γιγαντώθηκε: Οι καταναλωτές αναζητούν περισσότερα προϊόντα με ισχυρισμούς υγείας. Τρόφιμα και ποτά που δε δίνουν απλώς μια πρόσκαιρη γευστική ευχαρίστηση, αλλά κάνουν καλό στον οργανισμό, προσφέροντας βιταμίνες, πρωτεΐνη και άλλα θρεπτικά συστατικά. Φυσικά, λιγότερο υγιεινά σνακ, όπως τα πατατάκια κι οι σοκολάτες, θα συνεχίσουν να είναι δημοφιλή, αλλά όπως συμβαίνει με τα plant-based τρόφιμα, έτσι και με τα υγιεινά τρόφιμα η συνεχώς βελτιούμενη ποικιλία και η ποιότητά τους θα φέρει την περαιτέρω ανάπτυξη της κατηγορίας.

ΣΝΑΚ ΚΑΙ ΕΥΚΟΛΊΑ Η Anuga 2023 ανέδειξε και τις απαντήσεις της βιομηχανίας στο αιτούμενο των καταναλωτών για περισσότερη ευκολία. Οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής δεν αφήνουν πολύ χρόνο για μαγείρεμα –το μοντέλο της νοικοκυράς που μαγείρευε για όλη την οικογένεια έχει πια ξεθωριάσει. Αυτό οδηγεί σε δύο επιλογές, που δημιουργούν ισάριθμες δυνατές τάσεις: Το snacking, την κα-

τανάλωση δηλαδή πολλών μικρών γευμάτων στη διάρκεια της ημέρας, και τα έτοιμα γεύματα, που απαιτούν λίγο χρόνο προετοιμασίας, αφού συνήθως θέλουν ζέσταμα, ενώ έχουν το πλεονέκτημα ότι είναι κοντύτερα στο παραδοσιακό σπιτικό φαγητό. Στη φετινή Anuga είδαμε πολλά προϊόντα που ανταποκρίνονται σε αυτές τις τάσεις, συνδυάζοντας όμως και τις προαναφερόμενες, όπως σνακ με ισχυρισμούς υγείας και plant-based έτοιμα γεύματα.

ΠΑΡΆΔΟΣΗ WITH A TWIST Τέλος, μια ενδιαφέρουσα τάση είναι αυτή της «επανεφεύρεσης» του παραδοσιακού φαγητού με νέα στοιχεία. Οι καταναλωτές αγαπούν και αποζητούν τις γεύσεις των παιδικών τους χρόνων, όμως αναζητούν και καινοτόμες, πρωτότυπες επιλογές, που διευρύνουν τους γευστικούς τους ορίζοντες. Στο «σταυροδρόμι» αυτών των δύο επιθυμιών βρίσκονται τα προϊόντα που «παντρεύουν» παράδοση και καινοτομία, δημιουργώντας διάφορες παραλλαγές κλασικών φαγητών, όπως plant-based, έθνικ, υγιεινές επιλογές που παίζουν σε δύο ταμπλό «σκοράροντας» και στα δύο… 

* Ο κ. Σπύρος Πιστικός είναι αρχισυντάκτης της καθημερινής ηλεκτρονικής έκδοσης Food Reporter της Boussias Media Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 41

ΘΕΣΜΙΚΑ

Μπορεί η ελληνική γαστρονομία να συμβάλει στην ανάπτυξη; Όλο και περισσότεροι μιλούμε για την ελληνική γαστρονομία ως το άγιο δισκοπότηρο της εθνικής ανάπτυξης, αλλά μάλλον δεν αναφερόμαστε όλοι μας στο ίδιο. Θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε εδώ το συγκεκριμένο οικοσύστημα αλλά και τις προοπτικές του.

πό τη συναισθηματική φόρτιση που δημιουργούν οι μνήμες των οικογενειακών τραπεζωμάτων ή των γαστριμαργικών απολαύσεων στις διακοπές μας μέχρι τις αγγλόφωνες συνταγές και τα βραβεία τοπικής κουζίνας, χωρούν πολλά περιεχόμενα. Η Wikipedia ορίζει την ελληνική γαστρονομία σαν παραδοσιακή κουζίνα, η οποία έχει ως βασικά συστατικά στον πυρήνα της το ελαιόλαδο, τα όσπρια, τα δημητριακά, το κρασί, το κρέας (κυρίως αρνί και κατσίκι), τα λαχανικά και τα ψάρια. Περιφερειακά συμπληρώνεται από άλλα προϊόντα, όπως οι ελιές, οι ντομάτες, το τυρί, οι μελιτζάνες, τα κολοκυθάκια, οι ξηροί καρποί, το μέλι και τα φρούτα. Στο πλαίσιο αυτό, φαίνεται πως η σύγχρονη ελληνική κουζίνα κατάγεται μεν από την ελληνική αρχαιότητα, αλλά έχει επηρεαστεί από τη βυζαντινή εποχή και από επιρροές της Ανατολής και της Δύσης, ενώ αρκετά από τα συστατικά της, όπως και συνταγές, εισήχθησαν στον ελλαδικό χώρο και ενσωματώθηκαν στην κουζίνα του πολύ αργότερα. Στη χώρα μας έχουν εντοπιστεί εκατοντάδες συνταγές, εκατοντάδες ορεκτικά, σούπες, χορτοφαγικά, θαλασσινά, κρέατα και επιδόρπια. Η παλιότερη σχετική καταλογογράφηση έγινε από τον σεφ Τσελεμεντέ στον ομώνυμο κατάλογο του, ο οποίος βεβαίως δεν αποσκοπούσε στην ανάδειξη της ελληνικής κουζίνας, αλλά της γαλλικής. Η πρώτη απόπειρα χαρακτηρισμού και πιστοποίησης της ελληνικής κουζίνας έγινε το 2001-2002 από το Υπουργείο Ανάπτυξης, που είχε τότε υπό την ευθύνη του και τον ΕΟΤ, και συνδέθηκε με χρηματοδοτήσεις εστιατορίων, οι οποίες απέβλεπαν στην αναβάθμιση

42 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

των υπηρεσιών τους. Σήμερα διαθέτουμε μία εθνική βάση συνταγών του «μικρού» αλλά πολύ δυναμικού Χαροκόπειου Πανεπιστήμιου, όπως και αρκετές ολοκληρωμένες καταγραφές τοπικών συνταγών της ελληνικής κουζίνας, στο πλαίσιο τοπικών πρωτοβουλιών που συνέδεσαν για πρώτη φορά τη συνταγή με την εστίαση και τα τοπικά προϊόντα.

ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ Η ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΉ ΚΟΥΖΊΝΑ

Μελέτη που πραγματοποιήθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σε επτά μεσογειακές χώρες, συνέκρινε υγειονομικά δεδομένα του πληθυσμού συγκεκριμένων περιοχών και τα συσχέτισε με τις διατροφικές του συνήθειες. Αποδείχθηκε πως σε περιοχές όπως η Κρήτη ή η Κορσική μια σειρά ασθένειες εμφάνιζαν χαμηλότερη συχνότητα, πράγμα που αποδόθηκε στη διατροφή και τον τρόπο ζωής των κατοίκων τους.

Σε ένα άλλο επίπεδο αυτό που διακρίνει μια κουζίνα, είναι η εμπειρία της γευστικής απόλαυσης. Στο πλαίσιο αυτό, η αίσθηση που αποκομίζει κάποιος από την ελληνική κουζίνα, συνδέεται με συγκεκριμένες μοναδικές πρώτες ύλες, συνδυασμούς με ποτά, επιδόρπια κ.ά., σχετίζεται με το ωραίο ουζερί ή το καφενείο, που περνά κανείς όμορφα, πίνοντας βραστό ελληνικό καφέ με κουλουράκι ή ούζο με μεζέ, ακόμα και με το street food, το υποτιμημένο από κάποιους σουβλάκι, το οποίο αναγνωρίζεται παντού στον κόσμο ως κατεξοχήν «ελληνικό φαγητό». Η πιστοποίηση της ελληνικής κουζίνας και της ποιότητάς της είναι απολύτως απαραίτητη για την προοπτική της, αλλά και αρκετά πρόσφατη ως διαδικασία. Άλλωστε, ποιος ξεχνά ότι προ του 2000 η μαζική εστίαση στη χώρα μας ήταν κατά κανόνα πολύ κατώτερη του ονόματος της κουζίνας της,

ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΟΜΝΗΝΟΥ

με ποικίλες ταβέρνες χωρίς ταυτότητα, εξυπηρέτηση κι ενίοτε χωρίς υγειονομικές προδιαγραφές. Έκτοτε ξεκίνησε μία διαδικασία πιστοποίησης, βάσει συγκεκριμένων προτύπων συνταγών, χρήσης προϊόντων και σερβιρίσματος που ελέγχεται από τρίτους τεχνικούς.

ΤΟΠΙΚΉ Η' ΕΘΝΙΚΉ ΠΙΣΤΟΠΟΊΗΣΗ;

Την αρχή έκανε το Επιμελητήριο Τρικάλων με το σήμα «Meteorisimo». Πιο δυναμική παρέμβαση έγινε με το «Aegean Cuisine», που ήταν πρωτοβουλία δύο επιμελητηρίων, της Δωδεκανήσου και των Κυκλάδων, με τον σχετικό κατάλογο συνταγών και εστιατορίων. Ακολούθησε η Περιφέρεια Κρήτης, που τυποποίησε το «Cretan Cuisine» και πιστοποίησε δεκάδες εστιατόρια στην Κρήτη με το εν λόγω σήμα. Άλλες πρωτοβουλίες υποστηρίχθηκαν από λέσχες αρχιμαγείρων, όπως της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για τη μακεδονική κουζίνα, των Ιόνιων νήσων για την επτανησιακή κουζίνα και της Λέσχης Γαστρονομίας Ηπείρου ή εντάχθηκαν σε εθνικά προγράμματα, όπως του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου για το «ελληνικό πρωινό». Δυστυχώς όμως, όλες αυτές οι ενέργειες παραμένουν άγνωστες στο ευρύ κοινό, ημεδαπό και αλλοδαπό, χωρίς συνέχεια και κυρίως χωρίς στρατηγική. Στο μεταξύ, οι ανταγωνιστικές κουζίνες στην Ευρώπη κινούνται εντελώς διαφορετικά. Η γαλλική κουζίνα οργανώνεται πίσω από δύο εθνικά σήματα, η δε ιταλική με το «Ospitalita Italiana», που υποστηρίζεται από τα διμερή επιμελητήρια σε όλες τις χώρες του κόσμου. Είναι προφανές ότι η ελληνική γαστρονομία είναι θύμα της εθνικής μας παθογένειας, που αποτρέπει τη σύνθεση και την ομογενοποίηση.

ΤΟ ΟΙΚΟΣΎΣΤΗΜΑ

Ο σύγχρονος καταναλωτής δεν μένει πλέον ικανοποιημένος από μία ωραία γευστική εμπειρία με όμορφη θέα. Περιμένει μια πολυδιάστατη προσέγγιση, δηλαδή να βιώνει τη σχέση του με την υπηρεσία και τα προϊόντα ως omni shopper ή, αλλιώς, να αντιλαμβάνεται αυτή τη σχέση παντού με τον ίδιο τρόπο: στα social media, στο εστιατόριο, στο ξενοδοχείο, στην τηλεόραση, στο βιβλίο, στο περιοδικό κοκ ως ενιαίο concept, που τον πα-

Το όραμα δεν μπορεί να είναι άλλο από την απόκτηση μιας ενιαίας ταυτότητας, με διακριτά και πιστοποιημένα χαρακτηριστικά, ώστε να γνωρίζει με ασφάλεια ο καταναλωτής το «πώς» και το «πού» της γαστρονομίας μας, μιας ταυτότητας που θα ταξιδεύει παντού στον κόσμο ραπέμπει σταθερά σε αυτό που ονομάζουμε ελληνική γαστρονομία. Από αυτή την άποψη το όραμα δεν μπορεί να είναι άλλο από την απόκτηση μιας ενιαίας ταυτότητας, με διακριτά και πιστοποιημένα χαρακτηριστικά, ώστε να γνωρίζει με ασφάλεια ο καταναλωτής το «πώς» και το «πού», μιας ταυτότητας που θα ταξιδεύει παντού στον κόσμο, αξιοποιώντας φυσικά όλα τα ψηφιακά μέσα. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει μόνο μέσω της δημιουργίας ενός συγκεκριμένου αυτοδιοικούμενου μηχανισμού κοινής προώθησης προϊόντων, υπηρεσιών και κουλτούρας, που θα προσφέρει ευκαιρίες γαστρονομικού τουρισμού, πλατφόρμα ενημέρωσης και συνεχή Fora για την προώθηση της ελληνικής κουζίνας, στηριγμένου στους εξής τέσσερις πυλώνες: • Στη μαζική εστίαση, με την έννοια της δημιουργίας ενός μητρώου εστιατορίων (εγχώριων και του εξωτερικού) πιστοποιημένου ελληνικού μενού, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων πιστοποίησης, τα οποία θα είναι κοντά στην πραγματικότητα της αγοράς και δεν θα εφαρμόζονται με σκοπό τους εύκολους αποκλεισμούς.

• Σε ένα ηλεκτρονικό εκθετήριο προϊόντων, που θα δίνει έμφαση στην προβολή τοπικών ΠΟΠ, ΠΓΕ κ.ά., μέσω της προώθησης σχετικών συνταγών. • Στην αντιμετώπιση της γαστρονομίας ως βασικού στοιχείου του πολιτισμού, στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός μητρώου βασικών συνταγών, με οδηγίες για επαγγελματίες και ερασιτέχνες της μαγειρικής, διότι η σχέση με τα τρόφιμα είναι ένα ολόκληρο βίωμα που απαιτεί μύηση στην κουζίνα. • Στον τουρισμό, βάσει του ενδιαφέροντός μας να παρέχεται κίνητρο στον τουρίστα να γίνεται επισκέπτης της περιοχής προέλευσης των προϊόντων και των συνταγών που τον γοητεύουν και να γνωρίζει από πρώτο χέρι τη σχέση γεωγραφίας χώρου, συνταγής και πρώτων υλών. Όλα αυτά, φυσικά, παίρνοντας υπόψιν ότι ο σημερινός καταναλωτής θέλει να γνωρίζει τα διατροφικά συστατικά κάθε συνταγής, τις ιδιότητές τους, την προέλευσή τους κλπ. Στο πλαίσιο των προαναφερόμενων, φανταστείτε λοιπόν έναν καταναλωτή που ζει στην Καμπέρα, στη μακρινή Αυστραλία. Ψωνίζοντας στο σούπερ μάρκετ της γειτονιάς του, εντοπίζει και αγοράζει ένα πιστοποιημένα ελληνικό ελαιόλαδο ή κρασί, στη συσκευασία του οποίου υπάρχει ένα QR code, που τον παραπέμπει στην ελληνική γαστρονομία. Με την ησυχία του στην οικιακή κουζίνα θα επεξεργαστεί το προϊόν, με το κινητό του θα μπει στην πλατφόρμα της Ελληνικής Γαστρονομίας, όπου θα βρει λεπτομέρειες για τα ελληνικά ελαιόλαδα και κρασιά, σχετικές συνταγές και προτάσεις, εστιατόρια του τόπου διαμονής του που σερβίρουν ελληνικά πιάτα κοκ. Ήδη θα του έχουμε δώσει ένα ισχυρό κίνητρο να αγαπήσει το ελληνικό φαγητό και τα εξαγώγιμα εκλεκτά παραδοσιακά τρόφιμα κι ασφαλώς έναν πολύ καλό λόγο να επιλέξει τη χώρα μας για τις διακοπές του όχι απλώς σαν τουρίστας, αλλά σαν γοητευμένος επισκέπτης που διψά να μάθει περισσότερα… 

Ο κ. Στέφανος Κομνηνός είναι πρώην Γενικός Γραμματέας Εμπορίου, αναλυτής αγοράς και επιχειρηματικός μέντορας, ιδρυτικός εταίρος της Netrino.

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 43

ΒΡΑΒΕΙΑ

DAIRY INNOVATION AWARDS 2023

Οι καινοτομίες των γαλακτοκομικών προϊόντων αναγνωρίζονται Στις 17 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε για δεύτερη χρονιά στο Radisson Blu Park Hotel η τελετή της απονομής των Dairy Innovation Awards 2023 από την BOUSSIAS events, που αποσκοπούν στην ανάδειξη και την επιβράβευση της ποιότητας και της καινοτομίας στον κλάδο των γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως αυτή εκφράζεται από τη δημιουργία και την εισαγωγή νέων προϊόντων, το R&D, την παραγωγή, τη συσκευασία και το μάρκετινγκ.

ερισσότερα από 150 υψηλόβαθμα στελέχη γιόρτασαν την καινοτομία και την ποιότητα των βραβευμένων υποψηφιοτήτων των εταιρειών, που είτε παράγουν κι εμπορεύονται γαλακτοκομικά προϊόντα, είτε διαθέτουν εξοπλισμό και επαγγελματικές λύσεις γαλακτοπωλείου-τυροκομείου, είτε παρέχουν υπηρεσίες logistics στον κλάδο, έχοντας να επιδείξουν καινοτόμες πρακτικές. Διακρίθηκαν οκτώ επιχειρήσεις σε όλες τις κατηγορίες των βραβείων: BizTEC, G-Logic AE, Inox Design Kateris SA, Lidl Hellas & Σία ΟΕ, Μικ3 ΑΕ-ΜΕΒΓΑΛ ΑΕ, Δέλτα Τρόφιμα, Όμηρος Βιομηχανία Γάλακτος και Υιοί Αντωνίου Φραγκιαδάκη. Το Platinum Βραβείο κέρδισαν η Δέλτα Τρόφιμα με τις υποψηφιότητες Vitaline Pudding στα γαλακτοκομικά και «Στο Milko Σου»-New Campaign στο μάρκετινγκ και τις υπηρεσίες και η Inox Design Kateris SA στον εξοπλισμό και για την υποψηφιότητα «Πλήρεις Αυτοματοποιημένες Λύσεις Βιομηχανικής μονάδας» στην ενότητα της καινοτομίας στην βιομηχανία. Στο πλαίσιο των Grand Awards, η Inox Design Kateris αναδείχθηκε Supplier of The Year και η Δέλτα Τρόφιμα Dairy Company of The Year. Τη βραδιά ξεκίνησε με την ομιλία της κ. Άννας Μαρίας Παπίρη, Wellness Editor-Author, CoFounder Wellness Project της BOUSSIAS events, η οποία τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι «τα γαλακτοκομικά προϊόντα, που έχουν εξέχουσα θέση στις διατροφικές μας συνήθειες και την κουλτούρα μας, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο European Heart Journal, συμβάλλουν στην

44 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

Ευσταθία Τσάκαλη, Πρόεδρος Κριτικής Επιτροπής

Ιωάννης Σμαρνάκης, Πρόεδρος ΠΕΤΕΤ (Πανελλήνια Ενωση Τεχνολόγων Επιστημόνων Τροφίμων)

μακροζωία. Το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα ως παραδοσιακό κομμάτι της ανθρώπινης διατροφής είναι μέρος μιας αγοράς, που αντιμετωπίζει διαρκώς σημαντικές προκλήσεις».

λειτουργίας και ανάπτυξης. Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον της παραγωγής και της διάθεσης των προϊόντων, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν σημαντική θέση στη ζωή μας και λόγω της θρεπτικής τους αξίας και λόγω της συνεισφοράς τους στην ελληνική οικονομία. Τα Dairy Innovation Awards επιβραβεύουν αξιόλογες προσπάθειες των επιχειρήσεων του κλάδου και ενισχύουν την προβολή του. Μέσω των υποψηφιοτήτων, είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε τις προσπάθειες για στήριξη και πρόοδο της αγοράς των γαλακτοκομικών προϊόντων, αλλά και φρέσκες καινοτόμες ιδέες».

Μιλώντας ως πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής των Dairy Innovation Awards 2023 η κ. Ευσταθία Τσάκαλη, επίκουρη καθηγήτρια Τεχνολογίας Γάλακτος στο Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, τόνισε ότι «ο ιδιαιτέρως ανεπτυγμένος τομέας του γάλακτος καλείται να αντιμετωπίσει σημαντικά και σύνθετα προβλήματα. Από την έλλειψη πόρων ως το αυξημένο κόστος παραγωγής και την επακόλουθη αύξηση των τιμών των γαλακτοκομικών προϊόντων, ο τομέας του γάλακτος καλείται να διατηρήσει την προτίμηση των καταναλωτών στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Ταυτόχρονα πρέπει να αναπτύξει και να υπηρετήσει βιώσιμες στρατηγικές

Παίρνοντας το λόγο ο κ. Ιωάννης Σμαρνάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Τεχνολόγων Επιστημόνων Τροφίμων (ΠΕΤΕΤ), τόνισε ότι «μια επιπλέον πρόκληση για τον κλάδο είναι η κάλυψη της υπερβολικά αυξημένης ζήτησης γαλακτοκομικών τους μήνες της τουριστικής

ΤΗΣ ΝΑΤΑΣΑΣ ΣΙΝΙΩΡΗ

περιόδου. Τα εκατομμύρια των επισκεπτών καταναλώνουν κυρίως εισαγόμενα κρέατα, γαλακτοκομικά και κατεψυγμένα προϊόντα. Υπάρχει, λοιπόν, ισχυρό πεδίο ανάπτυξης των ντόπιων διατροφικών προτάσεων, οι οποίες περιλαμβάνουν τοπικά προϊόντα και παραδοσιακές επιλογές, που μπορούν να συμβάλλουν στην εθνική οικονομία. Η καινοτομία αποτελεί διαχρονικά το εργαλείο της προόδου για την αντιμετώπιση των αρνητικών συγκυριών. Αποτελεί δε ασφαλή διάδρομο προς το μέλλον, μειώνοντας τις επιπτώσεις σε διαχειρίσιμα επίπεδα». Επίσης, υπογράμμισε ότι η μείωση της κατανάλωσης πόρων και του περιβαλλοντολογικού αποτυπώματος «παραμένουν πρόκληση για τα προϊόντα κρέατος και τα γαλακτοκομικά».

Dairy Company of the year, Δέλτα

Τιμητικό βραβείο παρέλαβε η κ. Δήμητρα Χούχουλα, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστήμης & Τεχνολογίας τροφίμων του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και διευθύντρια του Ερευνητικού Εργαστηρίου Ελέγχου Ποιότητας & Ασφάλειας Τροφίμων-Ποτών για την εφαρμογή μοριακών τεχνικών στον τομέα του γάλακτος και ο καθηγητής Εμμανουήλ Ανυφαντάκης, για την προσφορά του στην προώθηση της ελληνικής γαλακτοκομίας. Τα Dairy Innovation Awards 2023 πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα των ΠΕTΕΤ και Greek Cold Storage & Logistics Association (GCSLA). 

Supplier of the year, Inox Design Kateris

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 45

ΠΙΝΑΚΑΣ ΝΙΚΗΤΩΝ

PLATINUM GOLD GOLD SILVER GOLD GOLD PLATINUM GOLD GOLD SILVER GOLD SILVER GOLD GOLD SILVER BRONZE PLATINUM GOLD GOLD SILVER

GOLD GOLD PLATINUM GOLD SILVER GOLD SILVER

SUPPLIER OF THE YEAR INOX DESIGN KATERIS DAIRY COMPANY OF THE YEAR ΔΕΛΤΑ Τρόφιμα ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ ΣΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΆ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΔΕΛΤΑ Τρόφιμα|VITALINE PUDDING/Επιδόρπιο Γάλακτος Εισαγωγή νέου γαλακτοκομικού προϊόντος στην αγορά Lidl Hellas & ΣΙΑ Ο.Ε.|ΓΑΛΠΟ Αιγοπρόβειο ελαφρύ τυρί με 12% λιπαρά και 40% λιγότερο αλάτι/Τυρί ΔΕΛΤΑ Τρόφιμα|VITALINE PUDDING/Επιδόρπιο Γάλακτος Lidl Hellas & ΣΙΑ Ο.Ε.|ΓΑΛΠΟ High Protein Super Fruits/Επιδόρπιο Γάλακτος Καινοτόμο γαλακτοκομικό προϊόν στη σύστασή του ΥΙΟΙ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΦΡΑΓΚΙΑΔΑΚΗ|Γραβιέρα “Η ΚΟΡΥΦΗ”/Τυρί Βιώσιμο γαλακτοκομικό προϊόν ΥΙΟΙ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΦΡΑΓΚΙΑΔΑΚΗ|Γραβιέρα “Η ΚΟΡΥΦΗ” 14μηνης ωρίμανσης/Τυρί ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ ΣΤΟ ΜΆΡΚΕΤΙΝΓΚ – ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΔΕΛΤΑ Τρόφιμα|’’Στο Milko Σου’’-New Campaign/ Καμπάνια Προώθησης / Προβολής Καμπάνια Προώθησης / Προβολής ΔΕΛΤΑ Τρόφιμα|’’Στο Milko Σου’’-New Campaign Υπηρεσίες Πληροφορικής BizTEC|Odysseus Stater - Λογισμικό Διαχείρισης Παραγωγής για Βιομηχανικούς Υπολογιστές G-LOGIC AE|TERRA ERP - Διαχείριση επιχειρησιακών πόρων Aσφάλεια & Ποιότητα Τροφίμων ΜΙΚ3 ΑΕ – ΒΑΛΜΑΣ ΟΕ|MCM – Milk Control Management ΔΕΛΤΑ Τρόφιμα|Digitizing our Milk Zone Operations to consistently collect high quality milk for our customers ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ ΣΤΗ ΔΙΑΝΟΜΉ ΔΕΛΤΑ Τρόφιμα|State of the Art Innovative Logistics Services with Quality & Customer Service at the Core Eφοδιαστική Αλυσίδα Δέλτα Τροφιμα|Μείωση Food Waste μέσω της υλοποίησης ενος ολοκληρωμένου συστήματος Sales and Operations Planning ΜΙΚ3 ΑΕ – ΜΕΒΓΑΛ ΑΕ|Βελτίωση Κτηνοτροφικής Μονάδας G-LOGIC AE|Terra W.M.S. Διαχείριση αποθηκών ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ ΣΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΌ INOX DESIGN KATERIS S.A./ Εξοπλισμός Τυροκομικής μονάδας Εξοπλισμός Γαλακτομικής μονάδας INOX DESIGN KATERIS S.A. Εξοπλισμός Τυροκομικής μονάδας INOX DESIGN KATERIS S.A. ΟΜΗΡΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ|Καινοτόμα συστήματα υψηλής τεχνολογίας στην βιομηχανική μονάδα στα Τρίκαλα Παραγωγή Βοηθητικών Υλών INOX DESIGN KATERIS S.A.|Πλήρεις Αυτοματοποιημένες Λύσεις Τυροκόμησης Υλικά & Τεχνολογία Συσκευασίας INOX DESIGN KATERIS S.A.|Αυτόματο Σύστημα Μεριδοποίησης Λευκών και Ημίσκληρων Τυριών (WCM 100) ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ INOX DESIGN KATERIS S.A.|Πλήρεις Αυτοματοποιημένες Λύσεις Βιομηχανικής μονάδας/ Σχεδιασμός & Κατασκευή Βιομηχανικής Μονάδας Καινοτόμα Βιομηχανική Μονάδα ΔΕΛΤΑ Τρόφιμα ΟΜΗΡΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ|Βιομηχανική μονάδα στα Τρίκαλα Σχεδιασμός & Κατασκευή Βιομηχανικής Μονάδας INOX DESIGN KATERIS S.A.|Πλήρεις Αυτοματοποιημένες Λύσεις Βιομηχανικής μονάδας ΟΜΗΡΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ

46 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

ΒΡΑΒΕΙΑ

FROZEN FOOD INNOVATION AWARDS 2023

Η καινοτομία και η ποιότητα επιβραβεύονται Η τελετή της απονομής των Frozen Food Innovation Awards 2023 πραγματοποιήθηκε φέτος στις 17 Οκτωβρίου στο Radisson Blu Park Hotel από την BOUSSIAS events, στο πλαίσιο της ανάδειξης και επιβράβευσης των υψηλής ποιότητας κατεψυγμένων προϊόντων, των πρωτοποριακών υπηρεσιών και των καινοτόμων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο frozen food industry.

ερισσότερα από 150 υψηλόβαθμα στελέχη παρευρέθηκαν στην εκδήλωση, για να επιβραβεύσουν την καινοτομία και την ποιότητα των διακριθέντων υποψηφιοτήτων των εταιρειών που εμπορεύονται ή παράγουν κατεψυγμένα τρόφιμα, διαθέτουν εξοπλισμό και λύσεις επαγγελματικής ψύξης και παρέχουν υπηρεσίες packaging και logistics κατεψυγμένων τροφίμων, οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν να επιδείξουν πρωτοποριακές καινοτόμες πρακτικές. Την εκδηλωση παρουσίασε η κ. Κατερίνα Μπουσμπουκέα, υπεύθυνη διαφήμισης του σελφ σέρβις. Στο πλαίσιο του θεσμού, διακρίθηκαν φέτος επτά εταιρείες, οι BizTEC, Nikolopoulou foods-Ελένη Νικολοπούλου ΕΠΕ, Ανδρέας Νίκας ΑΕ, Α. Τσακαλίδης ΕΕ-Tsakalidis Analysis & Testing, Μ. Αραμπατζής ΑΒΕΕ, Μπάρμπα Στάθης ΑΕ και Χοχλιοί Κρήτης ΕΕ-Escargot de Crete. Οι εταιρείες που απέσπασαν το Platinum Βραβείο ήταν οι Χοχλιοί Κρήτης ΕΕ-Escargot de

Άννα Μαρία Παπίρη , Δημοσιογράφος – Συγγραφέας , Co-Founder Wellness Project BOUSSIAS 48 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

Crete, με την υποψηφιότητα Escargot de Crete «Χοχλιοί Μπουμπουριστοί» στα κατεψυγμένα προϊόντα, και η Μπάρμπα Στάθης ΑΕ με την υποψηφιότητα «Επιλέγουμε» Μπάρμπα Στάθης, Σιτηρά & Όσπρια με λαχανικά, ιδανικά για μικροκύματα, σε 100% ανακυκλώσιμη συσκευασία, στην ενότητα Καλύτερες Λύσεις στη Βιομηχανία Κατάψυξης. Στο πλαίσιο των Grand Awards, η Μ. Αραμπατζής ΑΒΕΕ αναδείχθηκε Frozen Food Company of The Year και η Nikolopoulou foods-Ελένη Νικολοπούλου ΕΠΕ Frozen Food Brand of The Year.

οποία ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα εμφανίζουν σημαντική ανάπτυξη».

Μιλώντας στην εκδήλωση η κ. Άννα Μαρία Παπίρη, Wellness Editor-Author, Co-Founder Wellness Project της BOUSSIAS events, υπογράμμισε ότι «τα κατεψυγμένα τρόφιμα είναι μία από τις ταχύτατα αναπτυσσόμενες κατηγορίες βιομηχανοποιημένων τροφίμων. Η καινοτομία στην τεχνολογία της αλυσίδας ψύξης, της αποθήκευσης και των logistics ενίσχυσε την ποιότητα και την ασφάλεια ως τα χέρια του καταναλωτή των κατεψυγμένων τροφίμων αλλά και γευμάτων, τα

Ο κ. Στέφανος Κομνηνός, ιδρυτικός εταίρος της Netrino και αναλυτής αγοράς και επιχειρηματικός μέντορας, μιλώντας ως πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής των Frozen Food Innovation Awards 2023, τόνισε ότι ο σκοπός των βραβείων «είναι η ανάδειξη της καινοτομίας στον υποσχόμενο κλάδο των κατεψυγμένων τροφίμων και η επιβράβευση των υψηλής ποιότητας προϊόντων, των πρωτοποριακών υπηρεσιών, καθώς και των καινοτόμων επιχειρήσεων. Τα εν λόγω προϊόντα κατακτούν δυναμικά ένα ολοένα και αυξανόμενο μερίδιο στην αγορά των τροφίμων. Για την περαιτέρω ανάπτυξη του οικοσυστήματος και τη δημιουργία υψηλής προστιθέμενης αξίας, απαραίτητες είναι οι παραγωγικές και τεχνολογικές καινοτομίες. Μέσα από τη διαδικασία της αξιολόγησης, οι εταιρείες λαμβάνουν feedback για τη χρονιά που πέρασε και εντοπίζουν τη θέση τους σε σύγκριση με τους peers τους στην αγορά που δραστηριοποιούνται. Στόχος της αξι-

Στέφανος Κομνηνός, Πρόεδρος Κριτικής Επιτροπής

Κατερίνα Μπουσμπουκέα, παρουσιάστρια της βραδιάς

ολόγησης είναι η διαρκής βελτίωση των εταιρειών, των κλάδων και του επιχειρηματικού τοπίου συνολικά στην Ελλάδα». Στο πλαίσιο του χαιρετισμού του στην εκδήλωση ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανιών Ψύχους & Logistics, κ. Διονύσης Γρηγορόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Logistics Way, είπε ότι το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς Logistics Cold Chain αποτιμήθηκε το 2021 σε 242,43 δισ. δολάρια και ότι αναμένεται να αυξηθεί από 280,25 δισ. δολάρια το 2022 σε 773,12 δισ. δολάρια ως το 2030, με CAGR 15,60% κατά την περίοδο πρόβλεψης (2020-2023). Όπως τόνισε, «ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται με απαράμιλλο ρυθμό. Τα δυναμικά διατροφικά πρότυπα και το βιοτικό επίπεδο αυξάνουν τη ζήτηση των συσκευασμένων τροφίμων παγκοσμίως, ενώ η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση επεξεργασμένων και ευπαθών προϊόντων διατροφής, όπως φρούτων, ψαριών, κρέατος κ.ά., αναμένεται να ωθήσει στην ανάπτυξη της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας ψύξης. Οι προκλήσεις τα επόμενα χρόνια θα είναι πολλές, καθώς αλλάζει πλέον η σύσταση των τροφίμων, μειώνεται το λάδι σε αυτά, οι νέοι αποκτούν καινούργιες διατροφικές συνήθειες, άρα όλη η ως σήμερα κοσμοαντίληψη για τη μεταφορά των ευπαθών προϊόντων θα πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Τα βραβεία αναδεικνύουν την προσαρμογή των εταιρειών, που διαχειρίζονται την εφοδιαστική αλυσίδα της ψύξης, στις νέες προκλήσεις και αποτελούν σημείο αναφοράς του κλάδου».

Company Of the Year, Μ.Αραμπατζής ΑΕΒΕ

Χαιρετισμό απηύθυνε και ο κ. Ιωάννης Σμαρνάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Τεχνολόγων Επιστημόνων Τροφίμων (ΠΕΤΕΤ), στο πλαίσιο της οποίας ανέφερε ότι «οι προκλήσεις παγκοσμίως είναι πολλές και σημαντικές ως επίδραση κυρίως των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία. Έχουμε μείωση της κατανάλωσης, αύξηση τιμών σε πρώτες ύλες και ζωοτροφές, δυσκολίες στην εφοδιαστική αλυσίδα και αύξηση του ενεργειακού κόστους, όπως και διαφοροποίηση του ενεργειακού μίγματος. Ταυτόχρονα, η ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος γίνεται πιο επιτακτική, καθώς τα αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης είναι οδυνηρά. Όλες αυτές οι προκλήσεις επιδρούν στον κλάδο των κατεψυγμένων τροφίμων». Τα Frozen Food Innovation Awards 2023 πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα των ΠΕTΕΤ και GCSLA Greek Cold Storage & Logistics Association (GCSLA). 

Brand of the year, Nikolopoulou Foods Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 49

ΠΙΝΑΚΑΣ ΝΙΚΗΤΩΝ

FROZEN FOOD COMPANY OF THE YEAR Μ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΑΒΕΕ FROZEN FOOD BRAND OF THE YEAR Nikolopoulou foods - Ελένη Νικολοπούλου ΕΠΕ ΚΑΛΎΤΕΡΑ ΚΑΤΕΨΥΓΜΈΝΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ PLATINUM

Χοχλιοί Κρήτης Ε.Ε - Escargot de Crete|Escargot de Crete “Χοχλιοί Μπουμπουριστοί”/ Γεύματα & Σνακ (έτοιμα & ημιέτοιμα) Γεύματα & Σνακ (έτοιμα & ημιέτοιμα)

GOLD

Χοχλιοί Κρήτης Ε.Ε - Escargot de Crete|Escargot de Crete “Χοχλιοί Μπουμπουριστοί”

SILVER

Μπάρμπα Στάθης Α.Ε.|«360° Plant based meal» Μπάρμπα Στάθης. Ολοκληρωμένα γεύματα με φυτικά κεφτεδάκια, με πατάτες ή ρύζι με λαχανικά και Ζυμαρικά με φυτικό κιμά και λαχανικά, σε 100% ανακυκλώσιμη συσκευασία!

BRONZE

Nikolopoulou foods - Ελένη Νικολοπούλου ΕΠΕ|Kατηγορία Φυτική διατροφή - Γεύματα | Nikolopoulou Φαλάφελ με παντζάρι και ρεβίθια από το Βόϊο Κοζάνης Πίτες & Πίτσες

GOLD

Μ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΑΒΕΕ/Χρυσή Ζύμη |Pizza Χωριάτικη Χρυσή Ζύμη

SILVER

Μ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΑΒΕΕ/Χρυσή Ζύμη |Ρολίνια με αλεύρι από χαρούπι Χρυσή Ζύμη Παγωτά & Γλυκά

GOLD

Nikolopoulou foods - Ελένη Νικολοπούλου ΕΠΕ|Κατηγορία Γλυκά χωρίς προσθήκη ζάχαρης | Nikolopoulou Γλυκά Spring Rolls με λαχανικά, μήλα, σταφίδες και κανέλα

GOLD

Nikolopoulou foods - Ελένη Νικολοπούλου ΕΠΕ|Κατηγορία Catering & Ξενοδοχείο | Nikolopoulou Spring Rolls με λαχανικά

SILVER

Nikolopoulou foods - Ελένη Νικολοπούλου ΕΠΕ|Κατηγορία Appetizers - Food Service - HORECA | Nikolopoulou Sticks με τυρί Φιλαδέλφεια

Food Service - HORECA

ΚΑΛΎΤΕΡΕΣ ΛΎΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ ΚΑΤΆΨΥΞΗΣ PLATINUM

Μπάρμπα Στάθης Α.Ε.|«Επιλέγουμε» Μπάρμπα Στάθης, Σιτηρά & Όσπρια με λαχανικά, ιδανικά για μικροκύματα, σε 100% ανακυκλώσιμη συσκευασία/Υλικά & Τεχνολογία Συσκευασίας Συστήματα Ελέγχου & Αυτοματισμού

GOLD

Μ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΑΒΕΕ|ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ Μ.ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΑΒΕΕ

SILVER

Α.Τσακαλίδης Ε.Ε – TSAKALIDIS Analysis & Testing|Εργαστήριο Αναλύσεων - Διαπιστευμένη μέθοδος για τον προσδιορισμό επίπαγου σε κατεψυγμένα αλιεύματα Οχήματα Μεταφοράς Κατεψυγμένων

GOLD

Ανδρέας Νίκας Α.Ε.|Ψυκτικά Οχήματα / Κατασκευή Ψυκτικών Βαν ή Φορτηγών έως 7,5 τόνους Υλικά & Τεχνολογία Συσκευασίας

GOLD

Μπάρμπα Στάθης Α.Ε.|«Επιλέγουμε» Μπάρμπα Στάθης, Σιτηρά & Όσπρια με λαχανικά, ιδανικά για μικροκύματα, σε 100% ανακυκλώσιμη συσκευασία ΚΑΛΎΤΕΡΕΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΣΤΟΝ ΚΛΆΔΟ ΤΗΣ ΚΑΤΆΨΥΞΗΣ Υπηρεσίες Πληροφορικής

GOLD

BizTEC|Λογισμικό Warehouse Management System, Odysseus WMS Μεταφοράς & Διακίνησης

GOLD

Μ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΑΒΕΕ|ΜΕΤΑΦΟΡΑ & ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ - Μ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΑΒΕΕ ΚΑΛΎΤΕΡΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ ΣΤΟΝ ΚΛΆΔΟ ΤΗΣ ΚΑΤΆΨΥΞΗΣ Διαφημιστικής καμπάνιας για τον καταναλωτή

SILVER

Μ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΑΒΕΕ|”Φτιάξε με Καμάρι” Χρυσή Ζύμη Διαφημιστικής καμπάνιας για τον καταναλωτή (Multi Channel)

GOLD

Μπάρμπα Στάθης Α.Ε.|«Ας Μαγειρέψουμε…» Μπάρμπα Στάθης

GOLD

Nikolopoulou foods - Ελένη Νικολοπούλου ΕΠΕ

Έρευνα και Ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων

50 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

ΒΡΑΒΕΙΑ

ME AT INNOVATION AWARDS 2023

Υψηλές διακρίσεις στον κλάδο του κρέατος Στις 17 Οκτωβρίου στο Radisson Blue Park Hotel πραγματοποιήθηκε η τελετή της απονομής των Meat Innovation Awards 2023 από την BOUSSIAS events, στο πλαίσιο της οποίας αναδείχθηκαν τα υψηλής ποιότητας προϊόντα, οι πρωτοποριακές υπηρεσίες και τις καινοτόμες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της παραγωγής, της πώλησης κρέατος και των υποπροϊόντων του.

ερισσότερα από 150 υψηλόβαθμα στελέχη συγκεντρώθηκαν για να επιβραβεύσουν την καινοτομία και την ποιότητα των διακριθέντων υποψηφιοτήτων των εταιρειών που εμπορεύονται ή παράγουν προϊόντα και υποπροϊόντα κρέατος, διαθέτουν εξοπλισμό και επαγγελματικές λύσεις κρεοπωλείου ή παρέχουν υπηρεσίες εστίασης, packaging και logistics προϊόντων κρέατος και τα τελευταία χρόνια επέδειξαν πρωτοποριακές καινοτόμες πρακτικές. Συνολικά διακρίθηκαν επτά εταιρείες, οι BizTEC, G-Logic, Elvida Foods, MotonomikosKoytiadelivery, Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Ιωαννίνων «Πίνδος», Αλέξανδρος & Ιωάννης Τιάκας & Σία ΟΕ και Απόστολος Παπαδόπουλος Meat Company. Το Platinum Βραβείο κέρδισαν ο Αγροτικός Πτηνοτροφικός Συνεταιρισμός Ιωαννίνων «Πίνδος», με την υποψηφιότητά του για το Κοτόπουλο Ελεύθερης Βοσκής στα προϊόντα κρέατος, και η Elvida Foods με την υποψηφιότητά της για το Hellenic Gyros στην ενότητα Προμηθευτές-Παραγωγοί-Έμποροι. Το Grand Award έλαβε η Elvida Foods που αναδείχθηκε Meat Company of the Year. Στην έναρξη της εκδήλωσης στον χαιρετισμό της η κ. Άννα Μαρία Παπίρη, Wellness Editor-Author, Co-Founder Wellness Project της BOUSSIAS events, σχολιάζοντας τις δύσκολες εξελίξεις για την πρωτογενή παραγωγή φέτος, καθώς υπήρξαν μεγάλες απώλειες ζωικού κεφαλαίου και σημαντικές καταστροφές στις υποδομές των επιχειρήσεων, τόνισε ότι «η κλιματική αλλαγή ως αιτία των φυσικών καταστροφών θα

52 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

Νικόλαος Σολωμάκος, Πρόεδρος Κριτικής Επιτροπής

Βασίλης Παπατσίρος, Πρόεδρος Τμήματος Κτηνιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Meat Company of the Year, Elvida Foods

επιβαρύνει γενικότερα την παραγωγή και τα προϊόντα σε όλη τη χώρα. Απόψε είναι ανθρώπινη ανάγκη να στρέψουμε την προσοχή και τη σκέψη μας στην Θεσσαλία, αλλά και σε όλες τις περιοχές της χώρας πού επλήγησαν και να ευχηθούμε την άμεση και ολιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων, τόσο των αγροτών όσο και της βιοτεχνικής και βιομηχανικής παραγωγής». Μιλώντας εκ μέρους της Κριτικής Επιτροπής των Meat Innovation Awards 2023 ο πρόεδρός της, κ. Νικόλαος Σολωμάκος, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, είπε ότι τα Meat Innovation Awards διοργανώθηκαν για δεύτερη συνεχή χρονιά, με σκοπό να τιμηθούν οι άνθρωποι και οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε όλη την αλυσίδα του κρέατος και των προϊόντων του στην Ελλάδα. Όπως τόνισε, «η κλιματική αλλαγή, η βιωσιμότητα των συστημάτων παραγωγής τροφίμων, οι ανησυχίες των καταναλωτών και οι νέες νομοθετικές απαιτήσεις θέτουν διαρκώς νέες προκλήσεις στους εμπλεκόμενους σε όλη την διαδρομή «από το στάβλο, στο πιάτο του καταναλωτή» για την παραγωγή θρεπτικών, ποιοτικών και ασφαλών προϊόντων».

Χαιρετισμό απηύθυνε και ο κ. Ιωάννης Σμαρνάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Τεχνολόγων Επιστημόνων Τροφίμων (ΠΕΤΕΤ), ο οποίος, μεταξύ άλλων, τόνισε ότι, στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης, «η μείωση των απόβλητων που παράγονται από τις κατά βάση πλαστικές συσκευασίες, είναι ένα θέμα που θα απασχολήσει τους πάντες έντονα, δεδομένου ότι για τη διατήρηση των περισσότερων προϊόντων απαιτούνται συσκευασίες συγκεκριμένων προδιαγραφών διαπερατότητας. Αυτό, σε συνδυασμό αφενός με την παγκοσμιοποίηση της αγοράς που απαιτεί την αύξηση της διάρκειας ζωής των προϊόντων και αφετέρου με την αυξανόμενη ζήτηση τροφίμων ελάχιστα επεξεργασμένων, δημιουργεί ανάγκες χρήσης καινοτόμων υλικών συσκευασίας των τροφίμων, τέτοιων που να εγγυώνται την ασφάλεια και τη διατήρηση της ποιότητας για μεγαλύτερες χρονικές περιόδους, ενώ θα συμβάλλουν στη μείωση των απορριμμάτων. Μεγάλη πρόκληση είναι το εργαστηριακό κρέας. Σε δοκιμές που έγιναν, φάνηκε ότι οι καταναλωτές δεν είναι ακόμη έτοιμοι να υποκαταστήσουν το φυσικό κρέας με το εργαστηριακό, κυρίως γιατί η γεύση του

τεχνητού κρέατος δεν έχει καμία σχέση με την κανονική». O κ. Βασίλειος Παπατσίρος, πρόεδρος του Τμήματος Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, επισήμανε ότι τα ελληνικά τρόφιμα συνδέονται με την ιστορία, την παράδοση της χώρας, την ελληνική φιλοξενία, άρα και με τον δυναμικό κλάδο του τουρισμού, ενώ συνεχάρη τις εταιρείες που βραβεύθηκαν και όλους τους συμμετέχοντες στο θεσμό. Τιμητικό βραβείο έλαβε o καθηγητής κ. Απόστολος Ράντσιος, τέως πρόεδρος του Ινστιτούτου Προϊόντων Κρέατος και τέως πρόεδρος της Παγκόσμιας Κτηνιατρικής Εταιρείας, για την προσφορά του στην Κτηνιατρική Δημόσια Υγεία, και οι κ. Θεόδωρος Δημητριάδης, CEO της Omind creatives, και Αντώνης Μοσχονίδης, εμπορικός διευθυντής της, για την προσφορά της εταιρείας τους στην κτηνοτροφία, την τυροκομία και τη γαλακτοκομία. Τα Meat Innovation Awards 2023 πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα των ΠΕTΕΤ και Greek Cold Storage & Logistics Association (GCSLA). 

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 53

ΠΙΝΑΚΑΣ ΝΙΚΗΤΩΝ

MEAT COMPANY OF THE YEAR ELVIDA FOODS ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΠΡΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΈΣ On line υπηρεσίες GOLD

G-LOGIC AE|Trace ID - Διαχείριση παραγωγής & ιχνηλασιμότητα Προϊόντα Κρέατος

PLATINUM

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΙΝΔΟΣ|Κοτόπουλο Ελεύθερης Βοσκής/ Προϊόν Κοτόπουλου Προϊόν Κοτόπουλου

GOLD

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΙΝΔΟΣ|Κοτόπουλο Ελεύθερης Βοσκής Προϊόν από Μοσχάρι

GOLD

Απόστολος Παπαδόπουλος Meat Company|Πέταλο Λουκάνικο Ξάνθης Κατεψυγμένο Προϊόν

GOLD

ELVIDA FOODS|Hellenic Gyros

SILVER

Αλέξανδρος & Ιωάννης Τιάκας & ΣΙΑ Ο.Ε.|Τιάκας - Εβρίτικα Παραδοσιακά Προϊόντα - Μπάμπο Θρακιώτικη Παραδοσιακή Έτοιμη Λύση Προϊόντος Κρέατος

GOLD

ELVIDA FOODS|NOSTIMOST ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΌΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΌΣ Eξοπλισμός Μεταφοράς Τροφίμων

GOLD

MOTONOMIKOS-KOYTIADELIVERY|Κουτιά Μεταφοράς τροφίμων-ισοθερμικών σάκων Προμηθευτές – Παραγωγοί – Έμποροι

PLATINUM

ELVIDA FOODS|HELLENIC GYROS & NOSTIMOST/ Εξαγωγές Εμπόριο Κρέατος και Πουλερικών Επιχείρηση Παραγωγής Προϊόντων με Βάση το Κρέας

GOLD

Αλέξανδρος & Ιωάννης Τιάκας & ΣΙΑ Ο.Ε.|Τιάκας - Εβρίτικα Παραδοσιακά Προϊόντα Επιχείρηση Παραγωγής Παρασκευασμάτων Κρέατος

GOLD

ELVIDA FOODS Κτηνοτροφική- Πτηνοτροφική Μονάδα

GOLD

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΙΝΔΟΣ|Κοτόπουλο Ελεύθερης Βοσκής Εξαγωγές Εμπόριο Κρέατος και Πουλερικών

GOLD

ELVIDA FOODS|HELLENIC GYROS & NOSTIMOST ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΠΡΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΊΕΣ Υπηρεσίες Εφοδιαστικής Αλυσίδας

GOLD

G-LOGIC|TERRA ERP - Διαχείριση Επιχειρησιακών Πόρων Λογισμικό-Πληροφοριακό Σύστημα

GOLD

G-LOGIC AE|TERRA Retail - Ολοκληρωμένο σύστημα λιανικών πωλήσεων

SILVER

BizTEC|”Κορυφαίο λογισμικό Διαχείρισης Παραγωγής & Ιχνηλασιμότητας, Odysseus System”

54 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

ΟΙ ΒΡΑΒΕΥΘEΝΤΕΣ ΜΆΣ ΔHΛΩΣΑΝ

ΕΛΕΝΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ Ιδρύτρια και γενική διευθύντρια της Nikolopoulou foods «Είμαστε υπερήφανοι που η εταιρεία μας βραβεύτηκε ως Brand of the Year στα Frozen Food Awards 2023. Το βραβείο αυτό αντικατοπτρίζει την αφοσίωση μας στην καινοτομία και την αποφασιστικότητά μας να ανοίγουμε νέους δρόμους στη γεύση και την υγιεινή διατροφή με τα προϊόντα μας. Πιστεύουμε πως η εξέλιξη της γαστρονομίας πρέπει να προωθείται με καινοτόμες ιδέες και υψηλά πρότυπα. Από το τραπέζι του νοικοκυριού έως την εστίαση, έχουμε ανοίξει νέους ορίζοντες στη διατροφή, μέσω γευστικών επιλογών που εμπνέονται από το παρελθόν και εξελίσσονται με τις τελευταίες τεχνολογικές δυνατότητες. Θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε σκληρά για να προσφέρουμε το καλύτερο και να προωθήσουμε τη γαστρονομική και διατροφική καινοτομία».

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΙΚΑΣ Διευθύνων σύμβουλος της Α. Νίκας ΑΕ «Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι γι’ αυτή τη διάκριση, που επιβραβεύει τη δουλειά μας στο χώρο της κατασκευής αμαξωμάτων, αναδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο τα προϊόντα μας! Με σαράντα χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας στον κλάδο της κατασκευής αμαξωμάτων, η Α. Νίκας ΑΕ διαθέτει όλες τις σχετικές πιστοποιήσεις ISO και παρέχει τη μοναδική δυνατότητα προμήθειας ολοκληρωμένου ψυκτικού οχήματος, προσφέροντας βαν διαφόρων διαστάσεων ή φορτηγά μέχρι 7,5 τόνους. Οι πελάτες μας μπορούν να επιλέξουν συμβατικό ή ηλεκτρικό όχημα, στο πλαίσιο των επιλογών βιώσιμης ανάπτυξης, ανάλογα με τις ανάγκες της εταιρείας τους, καθώς και αντίστοιχο μηχανισμό ψύξης. Η βράβευση αυτή μάς ωθεί να προσπαθούμε για το καλύτερο, ανταποκρινόμενοι με συνέπεια στις ανάγκες των πελατών μας».

ΑΓΑΠΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Business Development Director- Chief Marketing & Corp. Comm Officer της Μ. Αραμπατζής ΑΒΕΕ «Η βράβευση της εταιρείας Μιχαήλ Αραμπατζής ΑΒΕΕ ως «Εταιρεία της Χρονιάς» και οι διακρίσεις που έλαβε στα Frozen Awards αποτελούν μια σημαντική αναγνώριση για όλους εμάς, τους ανθρώπους της, που καθημερινά δημιουργούμε με πάθος μοναδικά, καινοτόμα προϊόντα. Για περισσότερα από σαράντα χρόνια η εταιρεία μας, με πρωτοπόρο τον ιδρυτή της Μιχαήλ Αραμπατζή, εφαρμόζει άριστες πρακτικές στη δημιουργία πρωτοποριακών προϊόντων υψηλής θρεπτικής αξίας, με οδηγό τη διάδοση της ελληνικής διατροφικής παράδοσης, και στηρίζει έμπρακτα την ελληνική οικονομία και την κοινωνία. Με αίσθημα ευθύνης δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε με τον ίδιο ζήλο και μεράκι να καινοτομούμε, δημιουργώντας ένα καλύτερο και πιο βιώσιμο μέλλον».

ΙΩΑΝΝΑ ΤΖΟΥΛΗ Marketing Manager της Μπάρμπα Στάθης «Η Μπάρμπα Στάθης αντλεί έμπνευση από την ελληνική παράδοση και δημιουργεί νέα προϊόντα, που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες καταναλωτικές ανάγκες και προωθούν τη θρεπτική αξία των λαχανικών, για έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Η νέα σειρά «Επιλέγουμε», αποτελούμενη από πέντε πρωτότυπους συνδυασμούς σιτηρών και οσπρίων με λαχανικά, ξεχωρίζει για τη μοναδική γεύση, την υψηλή διατροφική αξία και την ευκολία προετοιμασίας –αρκούν μόλις 5 λεπτά της ώρας μαγειρέματος στα μικροκύματα. Το υλικό συσκευασίας αποτελεί πρωτοποριακό επίτευγμα για την ελληνική αγορά, καθώς καθιστά τη συσκευασία κατάλληλη για το φούρνο μικροκυμάτων και είναι 100% ανακυκλώσιμη. Υπογραμμίζουμε έτσι τη δέσμευσή μας για ένα διαρκώς μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα».

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΤΕΡΗΣ Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Inox Design Kateris «Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που ακόμη μία φορά η Inox Design Kateris επιβραβεύεται για την παραγωγικότητα, την ποιότητα και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων της. Το έργο που ξεκίνησε ο πατέρας μου πριν από 35 χρόνια, προκειμένου να καλύψει αρχικά τις τοπικές ανάγκες στην παραγωγή και τυποποίηση των τυροκομικών προϊόντων, συνεχίζεται από την Inox Design Kateris ΑΕ, η οποία έχει εξελιχθεί σε μια σύγχρονη μονάδα σχεδίασης και υλοποίησης ολοκληρωμένων λύσεων και υπηρεσιών, για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό. H βράβευσή μας ενδυναμώνει ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες όλων μας για την επίτευξη υψηλότερων στόχων στα πεδία της ποιότητας των προϊόντων μας, της παρουσίασης καινοτόμων λύσεων και της περαιτέρω βελτίωσης της θέσης μας στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά».

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 55

ΟΙ ΒΡΑΒΕΥΘEΝΤΕΣ ΜΆΣ ΔHΛΩΣΑΝ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΗΤΙΟΣ Purchasing Manager της Lidl Ελλάς «Η Lidl Ελλάς καινοτομεί στην αγορά των γαλακτοκομικών και τυροκομικών προϊόντων με την κυκλοφορία του αιγοπρόβειου τυριού με 40% λιγότερο αλάτι και μόνο 12% λιπαρά. Το προϊόν αυτό προσφέρει μια υγιεινή επιλογή για όσους θέλουν μια ισορροπημένη διατροφή. Το προϊόν ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα της αγοράς για τα εξής χαρακτηριστικά του: Τη χαμηλή περιεκτικότητά του σε αλάτι και λιπαρά, που το καθιστά πιο υγιεινό, για την καλύτερη σχέση ποιότητας/τιμής (value for Money) και την εξαιρετική του ποιότητα χάρη στους αυστηρούς ελέγχους που γίνονται κατά τη διάρκεια της παραγωγής, της μεταφοράς και της διανομής του. Όλα αυτά συντέλεσαν στην επιτυχία του και τη βράβευσή του ως χρυσού».

ΣΑΒΒΑΣ ΤΟΡΤΟΠΙΔΗΣ General Manager της MIK3 «Στην ΜΙΚ3 συνεχίζουμε την ανοδική μας πορεία, με παροχή ειδικών προϊόντων λογισμικού και υπηρεσιών στη βιομηχανία μεταποίησης γάλακτος της χώρας. Έτσι και φέτος κατακτήσαμε ένα χρυσό κι ένα αργυρό βραβείο για προϊόντα και υπηρεσίες της οικογένειας λογισμικού Milk Control Management-MCM. H επιτυχημένη οικογένεια ΜCM της ΜΙΚ3, με περισσότερες από σαράντα εγκαταστάσεις σε βιομηχανίες γάλακτος, προσφέρει λύσεις από την παραλαβή του γάλακτος, την ποσοτική, ποιοτική και οικονομική διαχείρισή του μέχρι την παραγωγή του τελικού προϊόντος, την διαχείριση της φάρμας και την πλήρη ιχνηλασιμότητα της πρώτης ύλης. Από την θέση της Γενικής Διεύθυνσης δηλώνω ότι αυτή η προσπάθεια των είκοσι και πλέον χρόνων στον χώρο θα συνεχιστεί, με τη διαρκή εξέλιξη και τη βελτίωση της οικογένειας λογισμικού MCM».

ΜΑΡΙΑΛΕΝΑ ΚΟΥΤΛΗ Director Marketing/Innovation της Δέλτα «Η ανάδειξη της Δέλτα ως «Εταιρεία της Χρονιάς» για δεύτερη χρονιά μάς δίνει ώθηση να βάζουμε τον πήχη υψηλότερα, να πρωτοπορούμε και να αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες των καταναλωτών για υγεία και ποιότητα ζωής! Μένουμε πάντα προσηλωμένοι στο στόχο να αποτελούμε θετική δύναμη για την κοινωνία και το περιβάλλον. Οι διακρίσεις αυτές επισφραγίζουν τη συνεχή προσπάθειά μας να προσφέρουμε καινοτόμα προϊόντα, χωρίς εκπτώσεις στις γευστικές εμπειρίες. Οι διατροφικές επιλογές δεν επηρεάζουν μόνο την υγεία μας αλλά και την κατάσταση του πλανήτη μας. Η δύναμη της διατροφής μάς παρακινεί να εξελισσόμαστε και να εντείνουμε τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των κλιματικών προκλήσεων, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι μια καλή και βιώσιμη διατροφή ξεκινάει με Δέλτα».

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ Πρόεδρος του Αγροτικού Πτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Ιωαννίνων «Πίνδος» «Οι βραβεύσεις για το κοτόπουλο ελεύθερης βοσκής «Πίνδος» επιβεβαιώνουν και επιβραβεύουν την προσπάθειά μας να προσφέρουμε στους καταναλωτές προϊόντα υψηλής ποιότητας και ασφάλειας. Με σταθερή προσήλωση στην αειφορία και τη βιώσιμη ανάπτυξη του Συνεταιρισμού, καινοτομήσαμε για μια ακόμα φορά, φέρνοντας στην ελληνική αγορά τη νέα συσκευασία Eco Safety Pack, ΠΡΟΚΕΙΜΈΝΟΥ ΝΑ μειώσουμε δραστικά τη χρήση του πλαστικού στις συσκευασίες των προϊόντων του κοτόπουλου ελεύθερης βοσκής. Δεν σταματάμε να εξελισσόμαστε. Με επίκεντρο τον καταναλωτή, ανταποκρινόμαστε στις σύγχρονες διατροφικές του ανάγκες, μέσα από συνεχή έρευνα, νέες τεχνολογίες και επενδύσεις».

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΔΗΣ Εμπορικός διευθυντής της Elvida Foods «Τα πέντε βραβεία που κερδίσαμε αποτελούν για εμάς –την οικογένεια της Elvida– μεγάλη τιμή! Η εντυπωσιακή αύξηση των εξαγωγών μας κατά 32% είναι το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς και δέσμευσης για την ποιότητα και την καινοτομία, με σκοπό να αναπτύξουμε νέες μεγάλες συνεργασίες. Η επένδυσή μας στα brands Hellenic Gyros και Devesa διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αυτήν την επιτυχία, καθώς αυξήσαμε την αναγνωρισιμότητα των εταιρικών μας ετικετών, ενισχύοντας τη ζήτησή τους εντός και εκτός των συνόρων. Τα βραβεία αυτά αντικατοπτρίζουν την αφοσίωσή μας στην ποιότητα, την καινοτομία και την αειφόρο ανάπτυξη, ενώ ενισχύουν την ηγετική θέση μας στην αγορά».

56 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

THΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΤΖΙΑΝΤΖΗ

Α ΓΟΡΑ ΑΥ ΓΩ Ν

Το καταφύγιο του καταναλωτή σε καιρούς κρίσης Θρεπτικό, οικονομικό και «απενοχοποιημένο». Αυτά τα τρία επίθετα χρησιμοποιούν για να περιγράψουν το αυγό τα στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων του κλάδου, που μίλησαν στο «σελφ σέρβις» για τις εξελίξεις στην εν λόγω προϊοντική κατηγορία. Η αξία πωλήσεων των συσκευασμένων αυγών στα σούπερ μάρκετ κινείται σταθερά με διψήφια ποσοστά ανάπτυξης την τελευταία διετία. Στο ενιάμηνο από την έναρξη του 2023 ο τζίρος τους αυξήθηκε κατά 18,3% συγκριτικά με το 2022, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Circana.

νοδικά κινήθηκαν και οι πωλήσεις σε όγκο, με ρυθμό 8,2%. Η αύξηση της κατανάλωσης προέρχεται αποκλειστικά από τα «απλά» φρέσκα αυγά και τα ιδιωτικής ετικέτας, ενώ αντίθετα μειώθηκε η ζήτηση ακριβότερων αυγών, όπως των βιολογικών και των αυγών ημέρας. Οι πωλήσεις των PL αυτών αυξήθηκαν κατά 26% σε αξία και 15% σε όγκο, ενώ των φρέσκων αυγών κατά 24,5% σε αξία και 11,7% σε όγκο. Συνολικά η αγορά των συσκευασμένων αυγών στα σούπερ μάρκετ σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη ξεπέρασε τα 81 εκατ. ευρώ το 2022 (έναντι 73 εκατ. το 2021), ενώ ως το τέλος του 2023 αναμένεται να προσεγγίσει τα 96 εκατ. ευρώ, αν συνεχιστεί ο ίδιος ρυθμός αύξησης των πωλήσεων του προϊόντος. Σε αντίθεση με τη μείωση της κατανάλωσης άλλων ζωικών προϊόντων, όπως το πλήρες γάλα και το κόκκινο κρέας, τα αυγά, όπως και το κοτόπουλο, ευνοήθηκαν όχι μόνο την περίοδο της πληθωριστικής κρίσης αλλά συνολικά την τελευταία δεκαπενταετία ως η πλέον οικονομική και υγιεινή επιλογή. Η αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, με την ανάδειξη του αυγού ως προτιμητέα πηγή ζωικής πρωτεΐνης, ανακλάται στην πρόσφατη σχετική μελέτη του ΙΕΛΚΑ, καθώς η μέση μηνιαία χρηματική δαπάνη των νοικοκυριών για αγορές αυγών από τα σούπερ μάρκετ αυξήθηκε κατά 64% μεταξύ 2009 και 2022. Αντίστοιχα η μέση μηνιαία αγορά αυγών από τα σούπερ μάρκετ αυξήθηκε κατά 15,5%, όταν

οι δαπάνες για το φρέσκο γάλα μειώθηκαν κατά 30% και η κατανάλωσή του άνω του 41%. Μια ανοδική τάση, που μετριέται χωριστά στις έρευνες, είναι η αγορά προϊόντων από ασπράδι αυγού, των οποίων οι πωλήσεις σε αξία αυξήθηκαν φέτος κατά 13%, αλλά σε όγκο μειώθηκαν κατά 7%.

ΗΓΈΤΕΣ ΣΤΙΣ ΠΩΛΉΣΕΙΣ ΟΙ ΚΑΘΕΤΟΠΟΙΗΜΈΝΕΣ ΜΟΝΆΔΕΣ

Οι επιχειρήσεις που ευνοήθηκαν περισσότερο από την αύξηση της ζήτησης συ-

σκευασμένων αυγών από τα σούπερ μάρκετ είναι οι μεγάλες καθετοποιημένες μονάδες εκτροφής-παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας, οι οποίες, σύμφωνα με το γενικό διευθυντή της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αυγού και Προϊόντων Αυγού (ΕΔΟΑΠΑ), κ. Ιωάννη Λιάρο, «μετριούνται στα δάχτυλα». Όπως λέει χαρακτηριστικά, «στην ελληνική αγορά του αυγού υπάρχουν περίπου δέκα μεγάλες επιχειρήσεις εκτός των ισχυρών εμπορικών σημάτων, που έχουν τη δυνατότητα να επενδύουν, ακολουθώντας τις τάσεις της αγοράς, όπως τη στροφή σε

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 57

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών για αγορές αυγών από τα σούπερ μάρκετ αυξήθηκε κατά 64% μεταξύ 2009 και 2022. Αντίστοιχα η μέση μηνιαία αγορά αυγών αυξήθηκε κατά 15,5%, όταν οι δαπάνες για το φρέσκο γάλα μειώθηκαν κατά 30%... μονάδες εκτατικής εκτροφής (αυγά αχυρώνα, ελευθέρας βοσκής και βιολογικά). Υπάρχει όμως μια τεράστια μάζα μικρών παραγωγών, που δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τη σχετική τάση». Προσθέτει ότι οι μεταποιητικές μονάδες που είναι σε θέση να προμηθεύουν αλυσίδες σούπερ μάρκετ πανελλαδικά, είτε με επώνυμα συσκευασμένα είτε με PL αυγά, είναι ακόμα λιγότερες, εκτιμώντας ότι «περί τις τέσσερις-πέντε μονάδες μεταποίησης καλύπτουν την πλειονότητα των λιανεμπορικών αλυσίδων». Η εκτίμησή του επιβεβαιώνεται εν μέρει από τα τελευταία στοιχεία της Διεύθυνσης Στατιστικής και Τεκμηρίωσης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Το 2022 καταγράφηκαν πανελλαδικά 793 επιχειρήσεις παραγωγής αυγών συστηματικής εκτροφής, εκ των οποίων μόλις οι 16 παράγουν το 40% της ετήσιας αυγοπαραγωγής. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 5,3 εκατομμύρια όρνιθες αυγοπαραγωγής, εκ των οποίων κατά το 74,3% εκτρέφονται σε κλωβοστοιχίες και μόλις κατά το 25,7% στα άλλα συστήματα εκτροφής. Η ΕΔΟΑΠΑ εκτιμά ότι ο πραγματικός αριθμός του ζωικού κεφαλαίου αυγοπαραγωγής είναι σημαντικά μικρότερος και πιθανόν δεν ξεπερνά τα 3,5 εκατομμύρια όρνιθες, εμφανίζοντας μείωση έως 40% την τελευταία δεκαπενταετία.

ΆΝΟΔΟΣ ΠΩΛΉΣΕΩΝ, ΜΕΊΩΣΗ ΚΕΡΔΏΝ

«Η κατανάλωση αυγών παρουσιάζει αύξηση σε όγκο γύρω στο 6% και σε αξία περίπου 18%. Η εταιρεία μας ακολουθεί την τάση της αγοράς», δηλώνει στο «σελφ σέρβις» η κ. Ελένη Μιχελάκη, γενική διευθύντρια της «Αυγά Βλαχάκη» Μονοπρόσωπη ΑΕ.

58 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

Με ιστορία άνω των εξήντα χρόνων, η εταιρεία έχει καταργήσει εδώ και μία δεκαετία τα αυγά κλωβοστοιχίας, παράγοντας αποκλειστικά αυγά αχυρώνα, ελευθέρας βοσκής και βιολογικά. Αντίστοιχη άνοδο τζίρου και κατανάλωσης εμφανίζει η «Χρυσά Αυγά» ΑΕ, όπως εξηγεί ο διευθυντής πωλήσεων της εταιρείας, κ. Αιμίλιος Φιλακουρίδης: «Η εταιρεία μας, που ιδρύθηκε το 1996 ως καρπός της συνεργασίας δύο εκ των μεγαλύτερων εταιρειών του κλάδου μας, με ιδιόκτητες μονάδες άνω των 400 στρεμμάτων στο Χιλιομόδι Κορινθίας και στο Σχηματάρι Βοιωτίας, παράγει και διακινεί ετησίως περισσότερα από τριακόσια εκατομμύρια αυγά». Πρόσθετη αιτία της αύξησης της κατανάλωσης αυγών είναι «η ανάδειξη της υψηλής διατροφικής αξίας της πρωτεΐνης τους, η οποία είναι ευεργετική για τον οργανισμό, και η κατάρριψη της ενοχοποίησής τους ως δήθεν παράγοντα αύξησης της χοληστερόλης. Εφόσον κάποιος καταναλώνει αυγά, στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, δεν πρέπει να φοβάται», τονίζει η γενική διευθύντρια της «Αυγά Βλαχάκη». Στον αντίποδα της ανόδου των πωλήσεων οι αυξήσεις του κόστους παραγωγής συμπιέζουν τα κέρδη των εταιρειών του κλάδου. «Πρώτες ύλες, ζωοτροφές, ενέργεια, συσκευασίες και μεταφορικά έχουν αυξηθεί άνω του 50%. Σε κάποιες περιπτώσεις υπερβαίνουν το 80%, ενώ πρέπει να συνυπολογιστούν οι αυξήσεις μισθών του προσωπικού μας, που ήταν αναγκαίες για να αντιμετωπίσουν οι εργαζόμενοι τις πληθωριστικές πιέσεις. Οι ανατιμήσεις που κάναμε την τελευταία διετία κυμαίνονται από 20% (στα ακριβά προϊόντα) έως 35%. Απορροφήσαμε σημαντικό μέρος

της ανόδου του παραγωγικού μας κόστους, αποφεύγοντας την εξολοκλήρου μετακύλισή του στον καταναλωτή. Καθυστερήσαμε σημαντικά να προχωρήσουμε σε ανατιμήσεις, αναμένοντας διόρθωση τιμών, πράγμα που δυστυχώς δεν έγινε. Είναι γεγονός ότι σήμερα υπάρχουν τάσεις σταθεροποίησης του κόστους παραγωγής –σε κάποιες περιπτώσεις βαίνει μειούμενο. Αλλά η γεωπολιτική ρευστότητα δεν εγγυάται την διατήρηση της σταθεροποίησης. Προς το παρόν δεν θα προχωρήσουμε σε περαιτέρω ανατιμήσεις», λέει ο κ. Φιλακουρίδης. Από την πλευρά της η κ. Μιχελάκη εκτιμά ότι η αύξηση του παραγωγικού κόστους κυμάνθηκε μεσοσταθμικά έως και άνω του 40%, αλλά κατά το μεγαλύτερο μέρος του απορροφήθηκε. Το 2022 η «Αυγά Βλαχάκη» είχε τζίρο 15,8 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 9,48% έναντι του 2021, αλλά τα προ φόρων καθαρά της κέρδη διαμορφώθηκαν κάτω των 500 χιλ. ευρώ, μειωμένα σχεδόν κατά 50%. «Προχωράμε σε επενδύσεις, σύμφωνα με το πλάνο μας, στη δημιουργία νέων μονάδων με επέκταση στη βιολογική εκτροφή και με καινούργιο θάλαμο στην περιοχή του Δομοκού, όπως και νέα μονάδα αυγοπαραγωγής από κότες ελευθέρας βοσκής στην περιοχή των Λεύκτρων», λέει η συνομιλήτριά μας. Και η «Χρυσά Αυγά» έχει άνοδο τζίρου, αλλά, όπως σχολιάζει ο κ. Φιλακουρίδης, «λόγω των επενδύσεών μας και της απορρόφησης μέρους της αύξησης του κόστους παραγωγής και διάθεσης, η κερδοφορία μας δεν είναι ανάλογη –υπάρχουν χρονιές που μειώνεται. Σημαντικό πρόβλημα είναι και η άνοδος των επιτοκίων, που αυξάνει υπερβολικά το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων». Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το 2021 ο τζίρος της εταιρείας διαμορφώθηκε στα 24,7 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 2%, τα μικτά της κέρδη έφτασαν τα 7 εκατ. ευρώ, μειωμένα σχεδόν κατά 6%, ενώ εμφάνισε καθαρές ζημιές μετά φόρων άνω των 600 χιλ. ευρώ. Στα επενδυτικά πλάνα της περιλαμβάνεται η ανανέωση του παραγωγικού εξοπλισμού της, η αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητάς της στα free cage αυγά, η ανανέωση του μεταφορικού της στόλου και η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό της, σχέδια τα οποία, σύμφωνα με

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΙΑΡΟΣ, ΕΔΟΑΠΑ

Τεράστια η απομείωση του ζωϊκού κεφαλαίου σε 15 χρόνια Η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αυγού και Προϊόντων Αυγού (ΕΔΟΑΠΑ) συμπλήρωσε τον πρώτο χρόνο ζωής της, μετά την αναγνώριση του θεσμικού της ρόλου από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τον Οκτώβριο πέρυσι. «Πρόκειται για ένα θεσμό που δίνει δύναμη σε όλη την αλυσίδα αξίας των προϊόντων μας, από την παραγωγή ως τη μεταποίηση και την εμπορία τους. Όπως οι άλλες διεπαγγελματικές οργανώσεις –οκτώ επίσημα αναγνωρισμένες–, αναζητούμε το βηματισμό μας ως βασικός συνομιλητής του υπουργείου για τη διαμόρφωση πολιτικών στο συγκεκριμένο προϊόν», λέει ο κ. Ιωάννης Λιάρος, γενικός διευθυντής της ΕΔΟΑΠΑ, προσθέτοντας: «Το βασικό πρόβλημα του προϊόντος μας στην Ελλάδα είναι η τεράστια απομείωση του ζωικού κεφαλαίου αυγοπαραγωγής. Η ΕΛΣΤΑΤ και οι κρατικές υπηρεσίες κάνουν λόγο για περίπου 4 εκατ. ωοτόκους όρνιθες, όμως εμείς τις εκτιμούμε στα 3,5 εκατ. όρνιθες, αν όχι στα 3 εκατ. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε απωλέσει σχεδόν το 40% του ζωικού κεφαλαίου αυγοπαραγωγής ως προς τα ισχύοντα το 2009! Μια σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει ο κλάδος στην Ελλάδα είναι η σταδιακή κατάργηση των κλωβοστοιχιών, η οποία προωθείται από την ΕΕ, με στόχο να έχουν πλήρως αντικατασταθεί από μονάδες εκτατικής εκτροφής ως το 2027 –ο χρονικός ορίζοντας φαίνεται πως μετατίθεται πιθανόν στο 2030. «Λόγω της πίεσης διαφόρων λόμπι στις Βρυξέλλες, η συζήτηση προσωρινά έχει μείνει πίσω, αλλά προσεχώς θα την αντιμετωπίσουμε. Στην Ελλάδα η κατάργηση της παραγωγής αυγών κλωβοστοιχίας είναι μια υπόθεση που πονάει, καθώς σχεδόν το 75% της εγχώριας αυγοπαραγωγής γίνεται σε κλουβιά. Οι εκτατικές μορφές εκτροφής απαιτούν τεράστιες επενδύσεις. Γι’ αυτό είμαστε σε διάλογο με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομίας και Ανάπτυξης, προκειμένου να βρεθεί ο τρόπος να γίνει η μετάβαση ομαλά. Ειδάλλως οι περισσότεροι παραγωγοί δεν θα μπορέσουν να την πραγματοποιήσουν», προειδοποιεί ο κ. Λιάρος.

τον κ. Φιλακουρίδη, «οδηγούν στη συνεχή προσφορά προϊόντων προστιθέμενης αξίας και στη διατήρηση της ηγετικής μας θέσης στον κλάδο. Λόγω της κρίσης, κατά ένα μέρος η υλοποίησή τους θα επιβραδυνθεί, αλλά σίγουρα θα πραγματοποιηθούν».

ΣΎΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΈΣ ΤΆΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ

Στις σύγχρονες διατροφικές τάσεις ξεχωρίζουν τα προϊόντα από ασπράδι αυγού και η στροφή στα λεγόμενα «free cage» αυγά, τα οποία εκτός από βιολογικά και ελευθέρας βοσκής περιλαμβάνουν και τα φυσικά

60 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

εμπλουτισμένα με βιταμίνες και Ω3 λιπαρά. «Μέσω της εταιρείας του ομίλου Sovimo AE, προχωρήσαμε στην παραγωγή υποπροϊόντων αυγού, τα οποία είναι γνωστά εδώ και δεκαετίες, αλλά αποκλειστικά για την αγορά Ηo.Re.Ca. Προ δεκαετίας εκτιμήσαμε ότι η αγορά ήταν πλέον ώριμη να υποδεχθεί τα εν λόγω προϊόντα και για οικιακή κατανάλωση», εξηγεί ο κ. Φιλακουρίδης. Το πρώτο προϊόν αυγού που λάνσαρε στη λιανική η «Χρυσά Αυγά», ήταν «το συσκευασμένο ασπράδι 100%, με σχετικά μικρή διάρκεια ζωής, που είχε εντυπωσιακή απήχηση. Κατόπιν εμπλουτίσαμε τη σειρά με ασπράδι με

Στην Ελλάδα η κατάργηση της παραγωγής αυγών κλωβοστοιχίας είναι μια υπόθεση που πονάει, καθώς σχεδόν το 75% της εγχώριας αυγοπαραγωγής γίνεται σε κλουβιά. Οι εκτατικές μορφές εκτροφής, που προτάσσει η ΕΕ, απαιτούν τεράστιες επενδύσεις γεύσεις σοκολάτας και φράουλας για άμεση κατανάλωση και αργότερα με βιολογικό και πλήρες νωπό παστεριωμένο αυγό. Σύντομα θα λανσάρουμε νέα γεύση λεμόνι, με πραγματικό χυμό λεμονιού. Πρόκειται για μια κατηγορία συνεχώς ανοδική, στην οποία το μερίδιό μας ξεπερνά το 50%», σημειώνει ο κ. Φιλακουρίδης. Το πιο πρόσφατο καινοτόμο λανσάρισμα ήταν το ασπράδι αυγού με υφή ζελέ και γεύσεις κεράσι και πορτοκάλι, μάρκας Je L’egg. «Είναι γευστικά επιδόρπια χωρίς ζάχαρη, με λίγα λιπαρά, υψηλής πρωτεϊνικής περιεκτικότητας. Στην εν λόγω κατηγορία προχωρούμε άμεσα με το λανσάρισμα ενός νέου προϊόντος, με γιαούρτι και γεύση φράουλα». Ως καινοτόμο προϊόν η γενική διευθύντρια της «Αυγά Βλαχάκη» ξεχωρίζει το ασπράδι από αυγά αχυρώνα, για το οποίο δεν απαιτείται ψυγείο μέχρι το άνοιγμα της συσκευασίας του. «Καλύπτει κατά 100% τις ανάγκες πρόσληψης πρωτεΐνης χωρίς λιπαρά. Οι πωλήσεις του είναι συνεχώς ανοδικές και αντιστοιχούν πλέον σχεδόν στο 7% του συνολικού μας τζίρου», εξηγεί η κ. Μιχελάκη. 

ΠΡΟΪΟΝ

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΣ ΩΠΟΥ Κ ΑΙ Σ ΩΜΑΤΟΣ

Άνοδος πωλήσεων στις περισσότερες κατηγορίες Παρά τις ανατιμήσεις οι πωλήσεις των προϊόντων περιποίησης προσώπου και σώματος εξελίσσονται ανοδικά. Συχνά, πάντως, το κλίμα της ακρίβειας ωθεί τις επιχειρήσεις του κλάδου στην εφαρμογή προγραμμάτων προσφορών, κυρίως με εκπτώσεις επί της τιμής. Σύμφωνα με τα στοιχεία και τις εκτιμήσεις του Πανελλήνιου Συνδέσμου Βιομηχάνων και Αντιπροσώπων Καλλυντικών και Αρωμάτων (ΠΣΒΑΚ), το 2024 προδιαγράφεται άνοδος πωλήσεων σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων της εν λόγω αγοράς.

α προϊόντα περιποίησης προσώπου κατέχουν το 23,5% της αγοράς των καλλυντικών, τα προϊόντα περιποίησης σώματος το 8,4%, τα προϊόντα μακιγιάζ το 13,8%, τα αρώματα το 10,2%, τα αντηλιακά το 6,9%, τα προϊόντα υγιεινής το 12,3% και τα προϊόντα περιποίησης των μαλλιών το 25,3%. Σύμφωνα με τον ΠΣΒΑΚ, το μερίδιο της ευρείας διανομής στη γενική κατηγορία, δηλαδή των σούπερ μάρκετ, είναι 32% και αντίστοιχα των καταστημάτων της επιλεκτικής διανομής είναι 17%, των φαρμακείων 19%, των ινστιτούτων αισθητικής 1,5%, των κομμωτηρίων 8%, των απευθείας πωλήσεων (door to door) 3%, του e-commerce 14% και των standalone boutiques 5,5% .

ΟΙ ΠΩΛΉΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΟΎΠΕΡ ΜΆΡΚΕΤ

«Η αγορά των προϊόντων περιποίησης προσώπου βρίσκεται για δεύτερο χρόνο σε ανοδική πορεία. Επικρατεί η τάση της παραγωγής κυρίως αντιγηραντικών προϊόντων σε ολοκληρωμένες σειρές περιποίησης, με έμφαση σε δημοφιλή συστατικά, όπως το υαλουρονικό οξύ, η βιταμίνη C, το ασβέστιο και τα προϊόντα κατά των κηλίδων. Επίσης διαπιστώνεται η επαναφορά της ζήτησης των προϊόντων καθαρισμού στα προ πανδημίας επίπεδα, ενώ συνεχίζεται η ανάπτυξη των προϊόντων «ρουτίνας περιποίησης» με περισσότερα και πιο εξειδικευμένα προϊόντα, όπως οι οροί», σημειώνουν οι υπεύθυνοι της αλυσίδας Metro και πράγματι τα σχετικά στοιχεία τούς επιβεβαιώνουν. Στο πρώτο πεντάμηνο του έτους οι πωλήσεις των κρεμών περιποίησης προσώπου για

62 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

άντρες ενισχύθηκαν κατά 9,5% σε αξία και 2,6% σε όγκο (στην υποκατηγορία δεν αναφέρονται προϊόντα PL), ενώ οι πωλήσεις των κρεμών καθαρισμού προσώπου σε αξία αυξήθηκαν κατά 27,1% και σε όγκο κατά 16,8%! Θηριώδης ήταν και η ανάπτυξη των πωλήσεων των σχετικών προϊόντων PL κατά 32,4% σε αξία και 23,8% σε όγκο, ενώ η ανάπτυξη του τζίρου των κρεμών περιποίησης προσώπου την ίδια περίοδο έφτασε το 15,1% σε αξία και το 13,6% σε όγκο. Διαφορετικά εξελίχτηκαν στο πεντάμηνο οι πωλήσεις των κρεμών περιποίησης χεριών και σώματος, καθώς αυξήθηκαν μεν σε αξία

κατά 3,5%, αλλά υποχώρησαν σε όγκο κατά 6,3%, ενώ πτωτικά κινήθηκαν και στα PL της υποκατηγορίας κατά 0,8% σε αξία και 7% σε όγκο. Στην κατηγορία των προϊόντων ξυρίσματος οι πωλήσεις των after save αυξήθηκαν σε αξία στο πεντάμηνο κατά 12,5%, αλλά μόλις κατά 1,1% σε όγκο, ενώ στα after save PL ανήλθαν κατά 9,9% σε αξία και 10% σε όγκο. Αντίστοιχα στους αφρούς ξυρίσματος ανήλθαν κατά 11,6% σε αξία, αλλά μειώθηκαν κατά 2,6% σε όγκο. Όχι τυχαία οι πωλήσεις των αφρών PL αυξήθηκαν εντυπωσιακά κατά 31,6% σε αξία και 25,4% σε όγκο.

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΦΟΡΟΥ

Πολύ μεγάλη πτώση πωλήσεων είχε η κατηγορία των αντηλιακών, κατά 29,1% σε αξία και 36,3% σε όγκο, ενώ πτωτικά κινήθηκαν και τα αντηλιακά PL κατά 41,1% σε αξία και 39,3% σε όγκο, απειλούμενα με πλήρη συρρίκνωση μεριδίου. Αλλά οι πωλήσεις στα χαρτομάντηλα είχαν σημαντικότατη άνοδο κατά 35,4% σε αξία, αλλά 10,1% σε όγκο. Ευθέως αναλογικά εξελίχθηκαν στο πεντάμηνο οι πωλήσεις και των χαρτομάντηλων PL, που κατέχουν πολύ μεγάλο μερίδιο της αγοράς, 35,1% σε αξία και 10,5% σε όγκο.

ΟΙ ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΑΤΙΜΉΣΕΩΝ

Όπως σημειώνει ο κ. Γιώργος Μακουλίδης, Head of Cosmetics Section Purchasing Department της Μασούτης, η ενεργειακή κρίση επηρέασε αυξητικά τις τιμές της κατηγορίας κατά μέσο όρο περίπου 9%, προσθέτοντας ότι «το effect στις κερδοφορίες των προμηθευτών θα είναι μεγαλύτερο, καθώς αρκετά προϊόντα τους παράγονται στην Κεντρική Ευρώπη, όπου η έκθεση της παραγωγής στο φυσικό αέριο είναι αρκετά μεγάλη». Επισημαίνοντας ότι οι καταναλωτές στρέφονται σε φθηνότερες λύσεις, παρατηρεί ότι «τα μεγάλα brand δεν φαίνεται να επηρεάζονται, συμπεραίνοντας, πάντως, ότι «θα υπάρξει κάποια στροφή σε

Πωλήσεις προϊόντων περιποίησης σε αξία (σε χιλ. ευρώ) (σε χιλ. κιλά)

2021

2022

1o 5μηνο 2022

1o 5μηνο 2023

Διαφορά

Κρέμες περιποίησης προσώπου για άνδρες

1.201, 1

1.253

502,4

550,2

9,5%

Κρέμες καθαρισμού προσώπου

11.953

13.010,7

4.905,5

6.234,6

27,1%

Κρέμες καθαρισμού προσώπου -ιδιωτική ετικέτα

318,1

371,8

138,2

183

32,4%

Κρέμες περιποίησης προσώπου

13.253, 1

14.614,3

5.594,5

6.436,5

15,1%

Χαρτομάντηλα

8.929,3

10.772,4

4.143,8

5.612,3

35,4%

Χαρτομάντηλα ιδιωτική ετικέτα

4.764,7

5.848,3

2.271,7

3.068,2

35,1%

Αντηλιακά

11.777,3

12.222,3

2.200,1

1.559,6

-29,1%

6,8

5,7

0,4

0,2

-41,1%

2.732,4

2.559,2

935,7

1.053

12,5%

2,7

0,8

0,9

9,9%

Αφροί ξυρίσματος

6.239,5

6.577,9

2.372,1

2.647,1

11,6%

Αφροί ξυρίσματος ιδιωτική ετικέτα

96,3

104,9

46,1

31,6%

12.868,2

12.446,3

4.700

4.863,3

3,5%

341,7

362,9

144,9

143,7

-0,8%

Αντηλιακά -ιδιωτική ετικέτα After save After save -ιδιωτική ετικέτα

Κρέμες χεριών -σώματος ενηλίκων Κρέμες χεριών -σώματος ενηλίκων -ιδιωτική ετικέτα

Πωλήσεις προϊόντων περιποίησης σε όγκο (σε χιλ. τεμάχια) (σε χιλ. κιλά)

2021

2022

1o 5μηνο 2022

1o 5μηνο 2023

Διαφορά

Κρέμες περιποίησης προσώπου για άνδρες

256

270,5

113,2

116,2

2,6%

Κρέμες καθαρισμού προσώπου

4.596

4.663

1.805,1

2.108,3

16,8%

Κρέμες καθαρισμού προσώπου -ιδιωτική ετικέτα

259,5

255,1

99,9

123,7

23,8%

Κρέμες περιποίησης προσώπου

2.140,1

2.571,6

961,9

1.092,5

13,6%

Χαρτομάντηλα

8.606,1

9.112,9

3.886,9

4.277,7

10,1%

Χαρτομάντηλα -ιδιωτική ετικέτα

6.029,6

6.452,5

2.785,4

3.077,4

10,5%

Αντηλιακά

1.607,3

1.621,3

289,5

184,3

-36,3%

2,2

1,5

0,1

0,6

-39,3%

495,5

433,4

164,4

166,2

1,1%

Διαπιστώνεται η επαναφορά της ζήτησης των προϊόντων καθαρισμού στα προ πανδημίας επίπεδα, ενώ συνεχίζεται η ανάπτυξη των προϊόντων «ρουτίνας περιποίησης» με περισσότερα και πιο εξειδικευμένα προϊόντα, όπως οι οροί Πηγή: Circana

Αντηλιακά -ιδιωτική ετικέτα After save

After save -ιδιωτική ετικέτα

0,7

0,2

10,0%

Αφροί ξυρίσματος

2.146,5

2.095,7

808,9

788,2

-2,6%

Αφροί ξυρίσματος ιδιωτική ετικέτα

53,4

56,1

19,6

24,5

25,4%

Κρέμες χεριών -σώματος ενηλίκων

4.232,8

3.922,5

1.600,5

1.499

-6,3%

Κρέμες χεριών -σώματος ενηλίκων -ιδιωτική ετικέτα

168,4

170,9

73,2

68,1

-7,0%

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 63

ΠΡΟΪΟΝ φθηνότερα προϊόντα». Απ’ την πλευρά τους οι υπεύθυνοι της Metro, συμφωνώντας σχετικά, σχολιάζουν ότι «λόγω των εξελίξεων στο οικονομικό περιβάλλον, διαπιστώνεται μια ήπια μετατόπιση των καταναλωτών προς τις οικονομικότερες προτάσεις. Παρ’ όλα αυτά ιδιαίτερα στην κατηγορία των προϊόντων περιποίησης προσώπου κατά πλειονότητα οι καταναλωτές παραμένουν πιστοί στα προϊόντα που εμπιστεύονται, αναζητώντας τις οικονομικές προσφορές. Τα skin care προϊόντα ευρείας διανομής διατηρούν πάντα σε υψηλό επίπεδο τη σχέση αντιλαμβανόμενης αξίας και τιμής, έχοντας πείσει τον καταναλωτή για την αποτελεσματικότητά τους».

ΣΎΓΧΡΟΝΕΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΈΣ ΤΆΣΕΙΣ

«Οι καταναλωτές, πολύ πιο ενήμεροι πλέον, εντάσσουν περισσότερα προϊόντα στην ρουτίνα φροντίδας της επιδερμίδας τους. Από άποψη ζήτησης ξεχωρίζουν τα Serum, αλλά και τα προϊόντα με συστατικά όπως το υαλουρονικό οξύ, η βιταμίνη C κι αυτά που δρουν κατά των κηλίδων», λένε οι εκπρόσωποι της Metro, σχολιάζοντας ότι οι καταναλωτές έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη εξοικείωση με τις αγορές καλλυντικών από την ευρεία διανομή, ακόμα και πιο εξειδικευμένων προϊόντων, που μέχρι πρότινος διατίθεντο μόνο από φαρμακεία ή καταστήματα της επιλεκτική διανομής. Από αυτή

Εγχώριες συνολικές πωλήσεις καλλυντικών σε αξία 2022-2023 (εκτιμήσεις ΠΣΒΑΚ) Κατηγορίες προϊόντων

Περιποίηση προσώπου

Ετήσια αύξηση (%) 2022

2023 (έως 12 Οκτ.)

1,9%

13%

Περιποίηση σώματος

8,3%

Προϊόντα μακιγιάζ

16,9%

13,1%

Αντηλιακά

8,1%

7,3%

Σύνολο πωλήσεων καλλυντικών

6,4%

9,6%

Πηγή: Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βιομηχάνων και Αντιπροσώπων Καλλυντικών και Αρωμάτων

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΕΡΗ Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΙΜΗΣ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΚΠΤΩΣΗΣ Τα στελέχη της Metro, αναφερόμενα στην αξιοποίηση και την αποτελεσματικότητα των προωθητικών εργαλείων, απαριθμούν την τηλεοπτική διαφήμιση, τα φυλλάδια των αλυσίδων, τις ενέργειες ΕΚΕ, τους διαγωνισμούς, τα in store activations, τις εντυπωσιακές σημάνσεις (οθόνες, φωτογραφίες, εξωτερικά πλαίσια) σε επιλεγμένα σημεία των καταστημάτων για την επικοινωνία στοχευμένων μηνυμάτων και την παρουσία στο ψηφιακό περιβάλλον. Αποτελεσματικότερες, ωστόσο, θεωρούν τις προωθητικές ενέργειες που προτάσσουν τη μείωση τιμής. Αυτή, άλλωστε, είναι και η διαπίστωση του ΠΣΒΑΚ, την οποία συμμερίζεται ο κ. Μακουλίδης, σχολιάζοντας ότι «η μείωση τιμής με ποσοστό έκπτωσης είναι η πιο αποτελεσματική προωθητική ενέργεια ειδικά στην παρούσα συγκυρία». Εξάλλου, όπως προσθέτουν τα στελέχη της Metro, «τα νέα μέσα επικοινωνίας, όπως το ΤΙΚ ΤΟΚ κι ο ψηφιακός κόσμος (Influencers και Content Creators), ασκούν μεγάλη επιρροή στους ακολούθους τους σε ό,τι αφορά τις αγοραστικές τους επιλογές».

66 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

Ιδιαίτερα στην κατηγορία των προϊόντων περιποίησης προσώπου κατά πλειονότητα οι καταναλωτές παραμένουν πιστοί στα προϊόντα που εμπιστεύονται, αναζητώντας όμως τις οικονομικές προσφορές την άποψη εκφράζουν την πεποίθηση ότι «θα υπάρξει περαιτέρω ενίσχυση των οικονομικών προτάσεων του καναλιού της ευρείας διανομής», όπως και του e-commerce. Από την πλευρά του ο κ. Μακουλίδης επισημαίνει αφενός τη στροφή της βιομηχανίας της ομορφιάς σε vegan κωδικούς, όπως και την παύση εκ μέρους της των δοκιμών σε ζώα, και αφετέρου τη νέα τάση του λανσαρίσματος προϊόντων περιποίησης σε νέους. Όπως εξηγεί σχετικά, οι νέοι «μπαίνουν νωρίς στην κατηγορία της περιποίησης προσώπου, από τα δεκατρία τους χρόνια», οδηγούμενοι κατ’ ανάγκην στην αναζήτηση φθηνότερων λύσεων λόγω της οικονομικής συγκυρίας. Εξάλλου, υποδεικνύει ως σημαντικότερες καινοτομίες τα τελευταία χρόνια «την εμφάνιση πολλών νέων κωδικών μασκών προσώπου ως συμπληρωματικών προϊόντων περιποίησης», ενώ διαπιστώνει ότι ακόμη και τα αντρικά καλλυντικά περιποίησης προσώπου και σώματος έχουν σταθερά ανοδική πορεία. Όπως επισημαίνουν τα στελέχη της Metro αναφορικά με τις καινοτομίες των νέων προϊόντων, η κατηγορία της περιποίησης της επιδερμίδας εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντική, καθώς οι εταιρίες αναπτύσσουν προϊόντα με νέα συστατικά

και σκευάσματα για την αντιμετώπιση προβλημάτων της επιδερμίδας, όπως η γήρανση και η ακμή. Ταυτόχρονα, αναγνωρίζουν ως σημαίνουσα τάση της βιομηχανίας της ομορφιάς την προσήλωσή της σε βιώσιμες πρακτικές και πρακτικές αναγνώρισης της διαφορετικότητας, δεδομένου του σχετικού ενδιαφέροντος και των ευαισθησιών των καταναλωτών. Όπως τονίζουν, «η συμπερίληψη και η προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών προσαρμοσμένων σε διάφορους τύπους δέρματος, μαλλιών και αναγκών είναι σημαντική εξέλιξη», ενώ διαπιστώνουν

την αυξανόμενη χρήση της τεχνολογίας στη βιομηχανία της ομορφιάς, που περιλαμβάνει εφαρμογές κι εργαλεία, τα οποία βοηθούν τους καταναλωτές να προσαρμόζουν την περιποίηση τους ανάλογα με τις ανάγκες τους».

ΠΣΒΑΚ: ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΠΩΛΉΣΕΩΝ 4%-7% ΤΟ 2024

Αρκετά θετικές θεωρεί ο κ. Μακουλίδης τις προοπτικές των προϊόντων περιποίησης προσώπου και σώματος, αφού, όπως σημειώνει, «τα διάφορα trends δημιουργούν νέες

ανάγκες στους καταναλωτές», ενώ εκτιμά ότι ιδιαίτερο ρόλο θα παίξει «η generation x, που εισέρχεται σταδιακά στην κατηγορία της περιποίησης». Την αισιοδοξία τους για την περαιτέρω ενίσχυση της εισροής των καταναλωτών στα καταστήματα ευρείας διανομής, καθώς και για τη δυναμική εξέλιξη της αγοράς των καλλυντικών δηλώνουν οι υπεύθυνοι της Metro, αφού «οι εταιρείες του κλάδου συνεχίζουν να επενδύουν στην καινοτομία». Εξάλλου, ο ΠΣΒΑΚ προβλέπει, τουλάχιστον για το 2024, αύξηση των πωλήσεων της κατηγορίας 4%-7%! 

ΠΣΒΑΚ: ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥΣ Ένα «αρκετά μεγάλο πρόβλημα της αγοράς αλλά και του κλάδου των καλλυντικών» κατά τον ΠΣΒΑΚ «είναι οι διαρκώς αυξανόμενες τιμές, οι οποίες πιέζουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό, παρότι η κατηγορία των προϊόντων ομορφιάς δεν συγκαταλέγεται στις κατηγορίες με τις υψηλότερες ανατιμήσεις. Όμως, όταν οι καταναλωτές βλέπουν όλες αυτές τις αυξήσεις τιμών σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, προχωρούν σε περικοπές εξόδων. Είναι αναμενόμενο –και έχει παρατηρηθεί και σε άλλες περιόδους κρίσης– οι καταναλωτές να ψάχνουν για προσφορές και εκπτώσεις, κάνοντας έρευνα πριν προβούν σε αγορές. Οι τρεις στους δέκα, μάλιστα, ενημερώνονται συνέχεια για τις προσφορές κάθε αλυσίδας σούπερ μάρκετ, απευθυνόμενοι σε διαφορετικές επωνυμίες καταστημάτων, προκειμένου να ψωνίσουν είδη που βρίσκονται σε προσφορά, ενώ

οι τέσσερις στους δέκα αλλάζουν ενίοτε επωνυμία σούπερ μάρκετ, προκειμένου να εκμεταλλευτούν κάποια προσφορά. Συνεπώς οι καταναλωτές περιμένουν από τις εταιρείες να προσαρμοστούν στις ανάγκες τους και να συνεχίσουν τις προσφορές-εκπτώσεις και προωθητικές ενέργειες, προκειμένου να διατηρούν τις τιμές σε φυσιολογικά επίπεδα». Από τον ΠΣΒΑΚ επισημαίνεται, επίσης, ότι «η υπερβολική συσκευασία, η πλαστική ρύπανση και η μη βιώσιμη κατανάλωση πόρων έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον και απαιτούν δράση από την βιομηχανία και τους καταναλωτές. Στο πλαίσιο αυτό, οι εταιρείες καλλυντικών επενδύουν σε R&D για πιο βιώσιμες τεχνολογίες και υλικά, προωθούν την ανακύκλωση των συσκευασιών και εκπαιδεύουν τους καταναλωτές σχετικά με τη βιωσιμότητα».

ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ L’ORÉAL Συχνά η βιομηχανία καλλυντικών, όπως είναι γνωστό, έχει κατηγορηθεί για αντι-οικολογικές επιλογές και συμπεριφορές. Στις αρχές του Οκτωβρίου η L’Oréal Hellas παρουσίασε τα πλάνα της σχετικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη, που εντάσσονται στο παγκόσμιο πρόγραμμα L’Oréal for the Future. Από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σχετικά με τις δράσεις της εταιρείας, είναι το πιλοτικό πρόγραμμα επιστροφής άδειων συσκευασιών προϊόντων 18 μαρκών της, σε συνεργασία με τα Hondos Center, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης και την εταιρεία ανακύκλωσης WATT, και το πρόγραμμα «Pharmacies for the Future», που αποσκοπεί στην «πράσινη» πιστοποίηση των φαρμακείων σε

συνεργασία με τον διεθνή φορέα πιστοποίησης, Bureau Veritas. Εξάλλου, έγινε γνωστό ότι όλες οι εγκαταστάσεις της εταιρείας ήδη λειτουργούν με 100% ΑΠΕ (ο σχετικός στόχος είχε τεθεί έως το 2025), ότι αντικαθιστά ήδη τις οδικές μεταφορές των προϊόντων της με «πράσινα» μέσα (τρένο, πλοίο, ηλεκτροκίνητα βαν στις πόλεις), ότι στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη μείωση της κατανάλωσης νερού στην Ελλάδα, έχει εγκαταστήσει επιπλέον σχετικά εξαρτήματα και αυτοματισμούς στα δίκτυά της, όπως και συστήματα συλλογής και αξιοποίησης του βρόχινου νερού για πότισμα, ότι ως το 2025 δεσμεύεται ότι τα POS Displays που χρησιμοποιεί στα καταστήματα λιανικής θα είναι 100% σχεδιασμένα βάσει των αρχών της κυκλικής οικονομίας κ.ά.

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 67

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 2024

Στα όρια της θαυματοποιίας… Σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ο προϋπολογισμός του 2024 είναι ο πρώτος μετά από δεκατρία έτη που καταρτίζεται με το αξιόχρεο της χώρας να έχει ανακτήσει την επενδυτική του βαθμίδα (υπολείπεται η αξιολόγηση του οίκου Fitch), πράγμα που παρέχει ασφάλεια πρόσβασης στις αγορές, μείωση του κόστους χρηματοδότησης της χώρας και προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Σημειώνουμε, πάντως, ότι κατατίθεται μόλις λίγες εβδομάδες μετά τις πρόσφατες τεράστιες φυσικές καταστροφές, με τις ανυπολόγιστες επιπτώσεις τους στην παραγωγική ικανότητα της χώρας…

ο διεθνές περιβάλλον παρα-

μένει δυσμενές και αβέβαιο, η οικονομία επιβραδύνεται, οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι αυξάνονται, ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός και η περιοριστική νομισματική πολιτική δε βοηθά στην πιστωτική επέκταση. Παρόλα αυτά οι οικονομικοί ταγοί μας υπερθεματίζουν στις δυνατότητες της Ελλάδας, με στόχο τον συγκερασμό της δημοσιονομικής σταθερότητας και την αύξηση διαθέσιμου εισοδήματος και μισθών. Σύμφωνα με τους στόχους του Προγράμματος

Σταθερότητας (Απρίλιος 2023), ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας μας αναμένεται 2,3% φέτος και 3% το 2024. Το ΑΕΠ σε ονομαστικούς όρους αναμένεται να αυξηθεί από 208 δισ. ευρώ το 2022 σε 224 δισ. ευρώ φέτος και σε 235 δισ. ευρώ του χρόνου. Ο δε Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αναμένεται να κυμανθεί ελαφρώς χαμηλότερα και να διαμορφωθεί στο 4% –έναντι 4,5% κατά το Πρόγραμμα Σταθερότητας– και να αποκλιμακωθεί περαιτέρω στο 2,4% το 2024. Επίσης αναμένεται οι μεν επενδύσεις να αυξηθούν κατά 8,3% φέτος και κατά 12,1% το 2024, η δε ανεργία να μειωθεί από 11,2% το 2023 σε 10,6% το 2024. Το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυ-

βέρνησης το 2022 διαμορφώθηκε σε οριακό πλεόνασμα 0,1% του ΑΕΠ. Στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού για το 2023 το πρωτογενές πλεόνασμα είχε προσδιοριστεί στο 0,7% του ΑΕΠ, ενώ στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του Απριλίου το πρωτογενές αποτέλεσμα είχε εκτιμηθεί σε πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της εκτέλεσης του προ-

68 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

ϋπολογισμού, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης το 2023 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε πλεόνασμα 2.560 εκατ. ευρώ ή 1,1% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα, το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2024 προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 2,1% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σταθερότητας.

ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΌΣ

Με βάση τα προαναφερόμενα μεγέθη, η κυ-

βέρνηση παρουσίασε μια αισιόδοξη εικόνα για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της, στο όνομα της ανάπτυξης «για όλους». Όμως, η ανάπτυξη κατά 3% το 2024 δε βασίζεται στην παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας, αλλά στην έωλη προσήλωση στις επενδύσεις στην αγορά ακινήτων, στον τουρισμό και στην εστίαση. Ο σχετικός σκεπτικισμός προκύπτει, μεταξύ άλλων, τόσο από την ολοφάνερη αντίφαση μεταξύ προσδοκώμενης αύξησης των επενδύσεων (12,1% το 2024) και πενιχρών προσδοκιών μείωσης της ανεργίας (10,6%) όσο και από το ότι ο προϋπολογισμός αποσκοπεί στην επίτευξη υπερμεγέθους πρωτογενούς πλεονάσματος 2,1% του ΑΕΠ το 2024 –με άλλα λόγια, ακόμα 5 δισ. ευρώ θα προστεθούν στα 2,5 δισ. ευρώ της φετινής χρονιάς, προερχόμενα από την επιπλέον φορολόγηση και από περικοπές στις δαπάνες κοινωνικής αναπαραγωγής. Για του λόγου το αληθές, ο προϋπολογισμός του 2024 προβλέπει 6,2 δισ. ευρώ φορολογικά έσοδα περισσότερα από το 2023. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως η αύξηση των φορολογικών εσόδων γίνεται χωρίς αύξηση των φόρων (!;), εννοώντας ότι οι φορολογικοί συντελεστές παραμένουν σταθεροί. Αλλά τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους (ΦΠΑ) εξαιτίας της εκτίνα-

ξης των τιμών, ενώ το 2022 ανήλθαν σε 21,9 δισ. ευρώ, φέτος εκτιμάται ότι θα φτάσουν στα 23,1 δισ. ευρώ (αυξημένα κατά 1 δισ. ευρώ σε σχέση με την εκτίμηση του προϋπολογισμού του 2023), με πρόβλεψη τα 24,3 δισ. ευρώ το 2024. Συνολικά τα έσοδα από φόρους προϊόντων και υπηρεσιών θα ανέλθουν στα 35,1 δισ. ευρώ έναντι 32,5 το 2023 και 32,1 δισ. το 2022, ενώ τα συνολικά έσοδα από φόρους θα φτάσουν τα 68,1 δισ. ευρώ έναντι 62,1 φέτος και 61,6 δισ. ευρώ το 2022. Η πρόβλεψη για μια τέτοια άντληση εσόδων από έμμεσους φόρους (60% του συνόλου) σημαίνει πως συντηρείται η αδικία απέναντι στα φτωχά νοικοκυριά, που θα κληθούν ακόμα μια χρονιά «να πληρώσουν το μάρμαρο». Επιπλέον, οι άμεσοι φόροι των φυσικών προσώπων θ’ ανέβουν, καθώς προϋπολογίζεται ότι θ’ αγγίξουν τα 13,1 δισ. ευρώ, αυξημένοι κατά 1,7 δισ. συγκριτικά με φέτος, ενόσω οι φόροι των νομικών προσώπων θα μειωθούν κατά 185 εκατ. ευρώ.

Η ΧΑΡΆ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΤΉΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΑΝΕΊΩΝ

Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες του κρατι-

κού προϋπολογισμού το 2024 για υγεία, πρόνοια, ανεργία και ΟΤΑ (μεταβιβάσεις) προβλέπεται ότι θα μειωθούν στα 31,9 δισ. ευρώ έναντι 33,2 φέτος και 34,5 δισ. ευρώ το 2022. Αντίθετα, 8,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και 3,6 δισ. ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης σε επιχειρηματικούς ομίλους εργολάβων και εταιρειών «πράσινης» ενέργειας. Στις δαπάνες προϋπολογίζονται 600 εκατ. ευρώ για να καλυφθούν οι αποζημιώσεις για τις πρόσφατες καταστροφές, όταν οι ζημιές μόνο στη Θεσσαλία υπολογίστηκαν στα 10 δισ. ευρώ.

ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ

Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να αποκλιμακωθεί από 171,4% του ΑΕΠ το 2022 σε 159,3% φέτος και σε 152,2% το 2024 (το 2022 ανήλθε στα 356,6 δισ. ευρώ, φέτος αναμένεται στα 357 δισ. ευρώ και το 2024 προβλέπεται ότι θα φτάσει στα 358 δισ. ευρώ). Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι προβλέψεις είναι ευοίωνες για την επόμενη τετραετία, καθώς η οικονομία της χώρας θα ευνοηθεί σε μεγάλο βαθμό από τα κοινοτικά κονδύλια που θα εισρεύσουν με τη μορφή επιδοτήσεων και δανείων, τόσο από το Ταμείο Ανάκαμψης όσο και από το τρέχον ΕΣΠΑ. Δηλαδή, η ανάπτυξη του ΑΕΠ που αποτελεί τον βασικό παράγοντα βιωσιμότητας του χρέους, εξαρτάται από νέα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης. Είναι φανερό πως κάτι υπονομεύει τον οικονομικό ορθολογισμό, διότι η οικονομία μας δεν μπορεί να βασίζεται εσαεί μόνο στα δάνεια. Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης του χρέους και εφαρμογής εναλλακτικών πολιτικών, που θα στοχεύουν όχι στη φορολογική εξάντληση των νοικοκυριών, αλλά στη δημιουργία νέων παραγωγικών υποδομών, με άξονα την εργασία, παραμένει ζητούμενο.

ΑΙΣΙΟΔΟΞΊΑ ΥΠΌ ΑΊΡΕΣΗ

Η κυβέρνηση δηλώνει πως ο στόχος της εί-

ναι η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος και των μισθών, αλλά κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από την παράθεση των στοιχείων. Συγκεκριμένα, το 2022 ο πραγματικός μισθός έχασε το 7,4% της αγοραστικής του ικανότητας, ενώ το πρώτο τρίμηνο φέτος η μείωση ήταν σαφώς ηπιότερη (0,7%). Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, ένας στους τρείς εργαζόμενους αμείβεται με αποδοχές μικρότερες από 780 ευρώ μικτά, ενώ τον Δεκέμβριο του 2022 οι αποδοχές του 50% των εργαζομένων (διάμεσος) έφταναν μέχρι τα 927 ευρώ μεικτά. Οι προβλεπόμενες αναπροσαρμογές των αποδοχών στο άμεσο μέλλον δε θα ξεπεράσουν

μεσοσταθμικά το 4,5%, δηλαδή το ύψος της αναμενόμενης ανόδου του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, που πρέπει να υπολογίζεται βάσει των ήδη αυξημένων σημερινών τιμών (λ.χ. των 15 ευρώ ανά λίτρο του ελαιόλαδου). Επιπλέον, το επίδομα που θα δοθεί στα τέλη του 2023 στους απόμαχους της δουλειάς (100-200 ευρώ, λόγω των «προσωπικών διαφορών» στις συντάξεις), δεν θα ξαναδοθεί το 2024.

Η αντίφαση μεταξύ προσδοκώμενης αύξησης των επενδύσεων και πενιχρών προσδοκιών μείωσης της ανεργίας, αλλά και η επίτευξη υπερμεγέθους πρωτογενούς πλεονάσματος από επιπλέον φορολόγηση και περικοπές κοινωνικών δαπανών αποτελούν αιτίες σκεπτικισμού

Την αισιοδοξία των οικονομικών ταγών της

χώρας συμμερίζεται το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο, αφού στην έκθεσή του υιοθετεί τις μακροοικονομικές προβλέψεις του Προσχέδιου. Ωστόσο, παρουσιάζουν ενδιαφέρον, δημιουργώντας έντονη ανησυχία, οι επισημάνσεις του για τη διεθνή γεωπολιτική αβεβαιότητα, την εξασθένηση της οικονομικής δραστηριότητας στη Βόρεια Ευρώπη, κυρίως στην Γερμανία, με ό,τι επιπτώσεις θα έχουν αυτά στο εξαγωγικό εμπόριο της Ελλάδας. Όπως αναφέρεται στην έκθεσή του, είναι στοίχημα η προσπάθεια αποτίμησης των πρόσφατων φυσικών καταστροφών και χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και νοικοκυριών που επλήγησαν, χωρίς να διασαλευτεί η δημοσιονομική ισορροπία. Επισημαίνεται επίσης πως η χρηματοδότηση ενδεχόμενων πρόσθετων δημοσιονομικών παρεμβάσεων σε περιβάλλον ελλειμμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και αύξησης του κόστους εξωτερικού δανεισμού του δημοσίου, θα συνιστούσε μια σημαντική πρόκληση της ελληνικής οικονομίας… Τουτέστιν και η θαυματοποιία έχει τα όριά της!. 

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 69

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Εισαγωγές-αφίξεις, εξαγωγές-αποστολές, Ιανουάριος- Αύγουστος 2021-2023 (σε εκατ. ευρώ)

Εισαγ. Τρίτες χώρες

Αφίξεις Ε.Ε.

Εξαγ. Τρίτες χώρες

19.553,60

13.643,70

19.621,70

26.614,60

5000

14.226,10

10000

11.354,40

15000

25.670,30

18.770,60

20000

20.945,70

25000

27.280,10

34.329,90

30000

Ιαν.-Αυγ. 2023

Ιαν.-Αυγ. 2022

Ιαν.-Αύγ. 2021

16.209,10

35000

Η συνολική αξία των εισαγωγών-αφίξεων από την αρχή του έτους έως και τον Αύγουστο ανήλθε στο ποσό των 53.894,7 εκατ. ευρώ έναντι 60.000,2 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2022 (-10,2%). Η συνολική αξία των εξαγωγών-αποστολών την ίδια περίοδο φέτος ανήλθε στο ποσό των 33.779,7 εκατ. ευρώ έναντι 35.830,8 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη του 2022 (-5,7%). Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου από τις αρχές του Ιανουαρίου ως τα τέλη του Αυγούστου φέτος ανήλθε σε 20.115,0 εκατ. ευρώ έναντι 24.169,4 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2022 (-16,8%).

Αποστολές Ε.Ε.

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Γεννήσεις-θάνατοι-φυσική μεταβολή

Θάνατοι

Γεννήσεις

2018

2019

76.541

140.801

143.923 85.346

131.025

2020

-64.260

2017

-41.198

2016

-58.577

2010

-33.942

-25.890

2015

-60.000

-35.942

-29.336

-30.000

-90.000

84.764

83.756

86.440 120.291

88.553 124.495

92.898 118.788

-46.261

30.000

5.682

60.000

114.766 109.084

90.000

91.847 121.183

120.000

124.954

150.000

2021

2022

Σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ αναφορικά με την εξέλιξη των δημογραφικών μεγεθών στη χώρα, το 2022 οι γεννήσεις ανήλθαν σε 76.541, καταγράφοντας μείωση κατά 10,3% σε σχέση με το 2021, οπότε γεννήθηκαν 85.346 μωρά. Αντίστοιχα το 2022 πέθαναν 140.801 άτομα, λιγότερα κατά 2,2% συγκριτικά με το 2021, οπότε είχαν πεθάνει 143.923 άτομα. Η λεγόμενη «φυσική μεταβολή» βαίνει αυξητικά αρνητική τα τελευταία χρόνια. Οι θάνατοι το 2022 ήταν σχεδόν διπλάσιοι από τις γεννήσεις. Το δημογραφικό πρόβλημα στη χώρα διογκώνεται, με πάρα πολλές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία.

Φυσική μεταβολή

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ετήσια μεταβολή %)

8 7 7,3

6,5

5 5,4

4,5

4,1 3,5

2,8

3,5 2,4

1 0

01/2023 02/2023 03/2023 04/2023 05/2023 06/2023 07/2023 08/2023 09/2023

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

70 | σελφ σέρβις | Nοέμβριος 2023

Ο ΕνΔΤΚ μηνός Σεπτεμβρίου στη σύγκρισή του με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου πέρυσι εμφάνισε αύξηση 2,4% έναντι αύξησης 12,1% στην αντίστοιχη σύγκριση του 2022 με το 2021. Ο ΕνΔΤΚ του Σεπτεμβρίου φέτος στη σύγκρισή του με τον Αύγουστο έδειξε αύξηση 1,9%. Ο μέσος ΕνΔΤΚ του δωδεκαμήνου από τις αρχές του Οκτωβρίου πέρυσι έως τα τέλη του Σεπτεμβρίου φέτος στη σύγκρισή του με το δείκτη του αντίστοιχου δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2021-Σεπτεμβρίου 2022 έδειξε αύξηση 5,4% έναντι αύξησης 8,1% κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δωδεκαμήνων Οκτωβρίου 2021-Σεπτεμβρίου 2022 και Οκτωβρίου 2020-Σεπτεμβρίου 2021. Παρά την αποκλιμάκωση του δείκτη το μεγάλο πρόβλημα είναι η διατήρηση του πληθωρισμού τροφίμων στο 9,7%.

ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ

ΑΕΠ σε εκατ. ευρώ, σταθερές τιμές 2015

190.659

180.621

166.656

183.777

180.387

177.426

175.510

176.369

176.715

175.879

150.000

180.418

200.000

194.179

250.000

216.113

Με ρυθμό 5,6% αναπτύχθηκε η ελληνική οικονομία το 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Έτσι, το ΑΕΠ το 2022 σε όρους όγκου ανήλθε σε 190,6 δισ. ευρώ έναντι 180,6 δισ. ευρώ το 2021. Ωστόσο, για να σχηματίσουμε μια ολοκληρωμένη αντίληψη για τη βελτίωση της οικονομίας της χώρας, πρέπει να συνυπολογίζουμε το ποσοστό των επενδύσεων (14% στην Ελλάδα και άνω του 20% στην Ευρωζώνη), το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (επιδεινώνεται από το 2019 μέχρι σήμερα) και τον τρόπο κατανομής των εισοδημάτων σε όλο το εύρος της ελληνικής κοινωνίας (άνιση κατανομή εις βάρος της μεσαίας τάξης και των χαμηλών εισοδημάτων). Άχαρος υπολογισμός, έτσι;

100.000

50.000

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Σύμφωνα με την έρευνα της Utility Bidder, η Ελλάδα έχει την μικρότερη μέση αύξηση των μισθών την τελευταία δεκαετία, καθώς ο μέσος μισθός αυξήθηκε μόλις κατά 1,5%. Συγκεκριμένα το 2022 ο μέσος ετήσιος μισθός στην Ελλάδα κυμάνθηκε στα 24.709 ευρώ, ενώ το 2012 βρισκόταν στα 24.339 ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι ο μέσος μισθός στη χώρα μας σε εύρος δεκαετίας αυξήθηκε μόλις 370 ευρώ τον χρόνο. Στη σχετική κατάταξη η χώρα μας βρίσκεται στις «πρώτες» δέκα χώρες του ΟΟΣΑ, που οι μισθοί έχουν μείνει πολύ πίσω από τον πληθωρισμό.

Χώρες με τη μικρότερη μέση αύξηση μισθών (%) μεταξύ 2012-2022 25 22,9

23,8

24,7

20,9 16,7

17,9

14 10 7,1

7,5

1,5 0

Ελλάδα Ελβετία Ισραήλ

ΗΠΑ Ολλανδία Ισπανία

Ιταλία

Βέλγιο Ιρλανδία Αυστρία Πηγή: Utility Bidder

Σύμφωνα με την έρευνα του ΣΕΒ για τη συμβολή της βιομηχανίας στην οικονομία, προκύπτει η διαχρονική αύξηση των μεγεθών της βιομηχανίας, πράγμα που την καθιστά θεμελιώδη παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης. Ειδικότερα, ο βιομηχανικός κλάδος το 2022 απέδωσε το 14,4% του ΑΕΠ έναντι 13,2% το 2010 (σε σταθερές τιμές 2015), κατέβαλε το 14,1% των μισθών και το 12,1% των εργοδοτικών εισφορών της οικονομίας (18η και 22η θέση αντίστοιχα στην ΕΕ), ενώ οι βιομηχανικές εξαγωγές είχαν αυξημένη συνεισφορά στο ΑΕΠ (23,6% έναντι 8% το 2010). Από την άλλη πλευρά, το εμπορικό έλλειμμα της βιομηχανίας αυξάνει (37 δισ. ευρώ το 2022, 24η θέση), υποδηλώνοντας τις αδυναμίες εξάρτησης της βιομηχανίας μας από τις εισαγωγές. Επίσης, σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες ο μέσος ετήσιος μισθός στην Ελλάδα καταγράφει διαχρονικά πτωτική πορεία (-12% vs 2010), καθώς οι απολαβές υποχωρούν.

Η συμβολή της βιομηχανίας στην οικονομία

Συμμετοχή στο ΑΕΠ το 2022

14,40%

Συμμετοχή στο σύνολο των μισθών Συμμετοχή στο σύνολο των εργοδοτικών εισφορών Συμμετοχή των εξαγωγών της βιομηχανίας στο εγχώριο προϊόν Συμμετοχή στις εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας Συμμετοχή στις επενδύσεις 2021 Συμμετοχή στην απασχόληση Συμμετοχή στην κατανάλωση ενέργειας

14,00%

12,10% 23,60% 5,00% 17,00% 11,90% 17,20% 5%

10%

15%

20%

25%

Πηγή: ΣΕΒ

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 71

ΕΡΕΥΝΑ

Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς

o «σέλφ σέρβις» σε συνεργασία με την Circana (πρώην IRI) παρουσιάζει πολύτιμα στοιχεία, στα οποία αποτυπώνονται οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις και τάσεις της αγοράς των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, που διακινούνται μέσω των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη. Συγκεκριμένα, οι πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν καταγράφουν την ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων -σε αξία και σε όγκο- σε 27 σημαντικές κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων, το μερίδιο πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) στις αντίστοιχες κατηγορίες, τις πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω εκπτωτικής ενέργειας, τη διακύμανση των τιμών λιανικής πώλησης των κωδικών μιας κατηγορίας (ανώτατη, μέση, κατώτατη τιμή), καθώς και τους 20 top κωδικούς σε πωλήσεις, σε όγκο και αξία.

72 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

Πίνακας 1: Ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων, Σεπτέμβριος 2023 / Σεπτέμβριος 2022 (%) Σε αξία

Σε τεμάχια

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

18,9

3,2

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

19,5

11,1

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

11,8

11,9

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

11,0

5,1

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

9,9

10,9

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

-1,0

-6,5

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

45,6

7,6

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

24,8

18,1

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

17,8

8,3

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

9,9

1,6

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

-1,0

-3,2

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

16,5

5,5

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

11,0

3,9

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

-1,8

4,8

ΜΠΥΡΑ

10,9

10,3

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

10,6

3,1

ΟΥΙΣΚΙ

7,3

4,6

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

17,1

5,4

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

22,0

13,2

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

11,7

-0,4

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

-10,5

16,1

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

15,8

6,3

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

1,8

7,0

ΧΥΜΟΙ

11,1

-0,1

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

6,0

9,7

ΡΥΖΙ

11,8

7,3

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

9,7

6,2

Πηγή: Circana FMCG September 2023

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 1. Η έρευνα πραγματοποιείται σε εβδομαδιαία βάση από την Circana, στο σύνολο των τυποποιημένων καταναλωτικών προϊόντων που πωλούνται μέσω των σούπερ μάρκετ σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη. Από αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.650 καταστημάτων προερχόμενο από 35 και πλέον λιανεμπορικές αλυσίδες, λαμβάνονται στοιχεία πωλήσεων scanners που με την κατάλληλη στατιστική προβολή, καλύπτουν όλη την αγορά των σούπερ μάρκετ. 2. Οι πίνακες περιέχουν στοιχεία σημαντικών, από πλευράς πωλήσεων, κατηγοριών. Τα στοιχεία αυτά παραχωρούνται κατ’ αποκλειστικότητα στο περιοδικό μας από την Circana ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση των ανωτέρω χωρίς την έγγραφη άδεια της Circana, της οποίας αποτελούν ιδιοκτησία.

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 73

ΕΡΕΥΝΑ

Πίνακας 2: Μερίδιο προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε αξία (%) Σεπτέμβριος 2023

Σεπτέμβριος 2022

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

7,0

7,2

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

8,9

6,7

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

7,8

7,4

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

25,9

26,0

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

20,1

19,6

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

16,9

16,5

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

30,5

29,5

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

22,9

22,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

31,1

34,3

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

65,0

68,6

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

26,2

22,7

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

26,5

26,3

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

9,0

7,6

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

7,0

5,6

ΜΠΥΡΑ

9,9

10,6

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

1,2

1,3

ΟΥΙΣΚΙ

3,0

3,3

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

10,1

8,9

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

8,0

7,1

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

3,9

3,8

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

63,2

57,6

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

16,2

15,7

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

18,3

17,4

ΧΥΜΟΙ

25,8

23,4

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

30,7

31,3

ΡΥΖΙ

52,0

50,7

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

36,6

41,4

Πηγή: Circana FMCG September 2023

74 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

Top 20 κωδικοί Παρουσιάζονται οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων κωδικοί προϊόντων, που ανήκουν σε βασικές κατηγορίες τροφίμων, για την περίοδο 28/08/2023-01/010/2023.

Πίνακας 3α: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε αξία 1

NESCAFE CLASSIC 200GR

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200GR

NOYNOY FAMILY 3.5% 1,5LT (NEW)

ΜΩΡΟΜΑΝΤΗΛΑ BABYCARE CHAMOMILE REFILL 3X72ΤΕΜ (-6,00€)

ΜΠΙΡΑ ΑΛΦΑ ΚΟΥΤΙ 9X330ML (+3 ΔΩΡΟ)

ΜΠΙΡΑ ΦΙΞ 5Χ330ML (+1 ΔΩΡΟ)

ΟΥΙΣΚΙ JOHNNIE WALKER RED LABEL 700ML

ΜΠΙΡΑ ΑΛΦΑ ΚΟΥΤΙ 5Χ330ML (+1 ΔΩΡΟ)

NESCAFE CLASSIC 100GR

ΔΕΛΤΑ MMMMILK ΠΛΗΡΕΣ 1,5LT

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100GR

ΝΟΥΝΟΥ FAMILY ΓΑΛΑ ΕΛΑΦΡΥ 1,5% 1,5LT

ΦΑΓΕ TOTAL ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΣΤΡΑΓΓΙΣΤΟ 2% 3X200GR

ZAXAΡΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

GORDON'S ΤΖΙΝ DRY 37.5% 700ML

COCA COLA 2X1.5LT

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΓΕΥΣΗ2 ΣΙΤΟΥ 700G

ΛΟΥΜΙΔΗΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΑΦΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ 340G

COCA COLA ZERO ΚΟΥΤΙ 6X330ML (5+1 ΔΩΡΟ)

COCA COLA ΚΟΥΤΙ 6X330ML (5+1 ΔΩΡΟ)

Πίνακας 3β: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε τεμάχια 1

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200GR

ΖΑΓΟΡΙ NEΡΟ 500ML

ZAXAΡΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

NESCAFE CLASSIC 200GR

ION ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ 38GR

NOYNOY FAMILY 3.5% 1,5LT (NEW)

ΖΑΧΑΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ 1ΚΙΛΟ

SUGARTIA ΖΑΧΑΡΗ ΛΕΥΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ 1KG

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΓΕΥΣΗ2 ΣΙΤΟΥ 700G

ΒΙΚΟΣ NEΡΟ 500ML

BABYCARE REFILL 3 X 72 TEMAXIA (-6€)

ΜΕΛΙΣΣΑ ΣΠΑΓΓΕΤΙ N6 500GR

ΒΙΚΟΣ 5Χ1,5LT (+1 ΔΩΡΟ)

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100GR

KAΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

ΖΑΓΟΡΙ 5Χ1,5LT (+1 ΔΩΡΟ)

COCA COLA ΚΟΥΤΙ 330ML

ΙΟΝ ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ 38GR

ΝΟΥΝΟΥ FAMILY ΓΑΛΑ ΕΛΑΦΡΥ 1,5% 1,5LT

ΒΙΚΟΣ ΦΥΣΙΚΟ ΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΝΕΡΟ 12 X 500ML (11+1 ΔΏΡΟ)

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 75

ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 1 Πωλήσεις (%) μέσω εκπτωτικής ενέργειας ανά κατηγορία προϊόντων. Παρουσιάζονται στοιχεία για 27 σημαντικές κατηγορίες προϊόντων, που αφορούν τον Σεπτέμβριο του 2023.

% πωλήσεων που έγινε χωρίς κάποια ενέργεια τιµής

% πωλήσεων που έγινε κάτω από κάποια ενέργεια τιµής 84,1%

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

15,9%

74,0%

26,0%

76,4%

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

23,6%

54,7%

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

45,3% 66,4%

ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΜΠΑΡΕΣ ∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

33,6%

62,0%

38,0% 90,1%

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Α ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

14,0%

91,5%

9,9%

74,6%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

8,5%

68,7%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

25,4%

62,7%

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

31,3% 75,8%

ΚΡΟΥΑΣΑΝ ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

37,3%

73,4%

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

24,2%

63,6%

26,6% 80,5%

ΜΠΥΡΑ

36,4%

66,4%

Ο∆ΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

19,5% 75,0%

ΟΥΙΣΚΙ

33,6%

71,3%

ΠΑΙ∆ΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

25,0%

59,8%

28,7%

66,1%

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

40,2% 78,9%

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

33,9%

58,2%

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

21,1% 66,3%

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

41,8%

ΧΥΜΟΙ

68,6%

33,7%

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

68,4%

31,4% 77,3%

ΡΥΖΙ

22,7%

56,9%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ 0

76 | σελφ σέρβις | Νοέμβριος 2023

43,1% 60

100

Διάγραμμα 2 ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ: Τιμές λιανικής (κατώτατη – μέση – ανώτατη) Παρουσιάζεται η χαμηλότερη, η υψηλότερη και η μέση σταθμισμένη λιανική τιμή των κωδικών μίας κατηγορίας. Οι κωδικοί που επιλέγονται είναι οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων για την εβδομάδα που τελειώνει στις 01/10/2023.

κατώτατη

µέση

ανώτατη

7,80 8,85 9,00

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΜΟLΟΝ LAVE ΕΞ.ΠΑΡΘΕNΟ 1L 2,20

23,90 24,70

ΛΙΟΦΥΤΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΠΑΡΘΕΝΟ ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο 7,83 9,71 10,53 7,66 9,43 10,99

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΑΛΤΙΣ 1L ΧΡΥΣΕΛΙΑ 1LT

30,33 ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΜΟLΟΝ LAVE ΕΞ.ΠΑΡΘΕNΟ 4L 13,00

18,06 20,47

ΜΙΝΕΡΒΑ 2LT 5,74

33,37 35,00

9,11 10,36

ΜΙΝΕΡΒΑ 1LT

15,81 ΧΡΥΣΕΛΙΑ 2LT 14,12

18,71 20,89 18,92 20,95

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΑΛΤΙΣ 2LIT

29,04

36,34

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΧΡΥΣΕΛΙΑ ΜΕΤΑΛ.4L 17,75 ΑΛΤΙΣ ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΚΛΑΣΙΚΟ 3L

26,43

38,84

33,00

8,75 9,30 9,35

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΕΞΑΙΡ ΠΑΡΘΕΝΟ ΠΟΠ ΒΟΡ

36,25 ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΕΞ ΠΑΡΘ.ΒΟΡ.ΜΥΛΟΠΟΤ.ΠΟΠ4L

4,33 27,30

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΑΝΘΕΛΑ ΜΕΤ 4LT 6,50 ΧΩΡΙΟ 1LT

34,25 34,80

11,60 13,10 35,95

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΜΑΡΑΤΑ ΕΞΑΙΡ ΠΑΡΘΕΝΟ 4LT MOLON LAVE ΕΞΤΡΑ ΠΑΡΘΕΝΟ ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο 5 18,15 20,40 20,60

ΜΑΡΑΤΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ ΠΑΡΘΕΝΟ ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο 2L TERRA CRETA ΕΞ.ΠΑΡΘ. ΕΛ. 4LT

37,00 40,18 42,53 42,83

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Ο ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΠΑΡΘΕΝΟ ΠΟΠ 10

40,20 41,00 40,80 41,20 41,60 9,64

28,20 29,90

44,15 44,60

Νοέμβριος 2023 | σελφ σέρβις | 77

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Lidl Ελλάς «ΌΛΑ ΌΣΑ ΕΊΜΑΣΤΕ, ΧΆΡΗ ΣΕ ΣΈΝΑ!» Η νέα τηλεοπτική καμπάνια της Lidl Ελλάς, με μότο «Όλα όσα είμαστε, χάρη σε σένα!», έχει πρωταγωνιστές εργαζομένους της στα γραφεία, τα καταστήματα και τα εφοδιαστικά της κέντρα από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Έτσι, το κοινό έχει την ευκαιρία να γνωρίσει μια δεμένη ομάδα, των οποίων τα μέλη συνεργάζονται με αρμονία, εξελίσσονται και ξεπερνούν τον εαυτό τους. Η Lidl Ελλάς, μέσω της νέας καμπάνιας της, θέλει να τιμήσει τους περισσότερους από 6.700 εργαζομένους της ως συστατικό της επιτυχίας της. Η εταιρεία προβάλλει το ότι εξασφαλίζει ένα εργασιακό περιβάλλον, όπου οι άνθρωποί της μπορούν να βρίσκουν όλα όσα χρειάζονται για να νιώθουν καλά και να αισθάνονται σιγουριά για το μέλλον. Ένα φιλικό και ομαδικό περιβάλλον που τους παρέχει όλα τα εφόδια για να εξελίσσονται, χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις, ενθαρρύνοντάς τους να δίνουν καθημερινά τον καλύτερό τους εαυτό.

My Market ΤΑ MY MARKET ΠΑΡΟΥΣΙΆΖΟΥΝ ΤΗ ΝΈΑ ΤΟΥΣ ΤΑΥΤΌΤΗΤΑ

«Μαζί, για όσα αγαπάς»! Με αυτό το μήνυμα τα My Market επανατοποθετούνται στην αγορά του κλάδου και επανασυστήνονται στο κοινό, με νέα καμπάνια, νέα εταιρική ταυτότητα και την υπόσχεση να δημιουργούν αξία για τον καταναλωτή και να βρίσκονται δίπλα του. Η υπόσχεση αυτή γίνεται αποστολή και χτίζεται σε δύο βασικούς 78 | σελφ σέρβις | Noέμβριος 2023

πυλώνες, τη φρεσκάδα και την ποιότητα των προϊόντων που προσφέρονται πάντα με φιλική, ανθρώπινη εξυπηρέτηση. Η λέξη «μαζί» κάνει τα My market συνοδοιπόρο των καταναλωτών στο αγοραστικό τους ταξίδι. Για να το πετύχουν αυτό, προσφέρουν καθημερινά φρέσκα προϊόντα από τοπικούς παραγωγούς, εξασφαλίζοντας ποικιλία

σε προσιτές τιμές και δημιουργώντας μία καθημερινή σχέση αξιοπιστίας μαζί τους, που σταδιακά γίνεται εμπειρία αγορών. Οι άνθρωποι των καταστημάτων του δικτύου με ευγένεια και φιλική διάθεση εξυπηρετούν τους πελάτες καθημερινά, κάνοντάς τους να νιώθουν ότι τα My Market είναι σύμμαχός τους. Η κ. Μαρίνα Εξάρχου, γενική διευθύντρια Marketing της Metro, δήλωσε σχετικά: «Με τη νέα μας καμπάνια οραματιζόμαστε έναν κόσμο όπου κάθε οικογένεια, ανεξάρτητα από τις οικονομικές της δυνατότητες, μπορεί να καλύπτει όλες τις καθημερινές οικιακές της ανάγκες, με τον καλύτερο τρόπο. Τα My market αποτελούν το ουσιαστικό αλλά και συναισθηματικό στήριγμα του νοικοκυριού και της κοινωνίας».

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός «ΕΧΩ ΕΝΑΝ ΦΙΛΟ ΚΡΗΤΙΚΟ»

Η νέα καμπάνια της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ανανεώνει και ενδυναμώνει την υπόσχεση των σούπερ μάρκετ Κρητικός προς τους πελάτες του «κάθε μέρα δίπλα σας», με μια φρέσκια ματιά, ταιριαστή στο σήμερα του brand αλλά και

των καταναλωτών. Σε μια εποχή που οι καταναλωτές αναζητούν τρόπους για να συντηρούν το επίπεδο ζωής τους σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, τα καταστήματα Κρητικός προσφέρουν απαντήσεις, απλά, με ειλικρίνεια και

αισιοδοξία, όπως το κάνει ένας φίλος. Αυτή ακριβώς την ανθρώπινη σχέση επισημαίνει η νέα καμπάνια, μιλώντας με τρεις διαφορετικές ταινίες για έναν φίλο Κρητικό, που πάντα σε καταλαβαίνει και είναι εκεί για να υποστηρίζει τις ανάγκες και τις επιθυμίες σου, προσφέροντάς σου αυθεντικά προϊόντα του τόπου μας και κάνοντάς σε να νιώθεις εξυπηρετούμενος σαν στο σπίτι σου. Οι τρεις διαφορετικές ταινίες αξιοποιούν το χιούμορ, τη σύγχρονη αισθητική και μία ξεχωριστή «γραφή», με σκοπό να αποτυπώσουν και να μεταφέρουν στον θεατή τη στρατηγική, τους στόχους και την προσωπικότητα της εταιρείας. Εκτός από την τηλεόραση, η καμπάνια αναπτύσσεται σε digital και social μέσα, σε in-store υλικά και υπαίθρια διαφήμιση.

Chiquita ΝΈΑ ΚΑΜΠΆΝΙΑ «IT SOUNDS SO GOOD» ΑΠΌ ΤΗΝ CHIQUITA Η Chiquita προσκαλεί τους καταναλωτές που αγαπούν τις μπανάνες, να συμμετάσχουν ενεργά στη νέα της καμπάνια «It Sounds So Good» και να διασκεδάσουν, δημιουργώντας δικά

80 | σελφ σέρβις | Noέμβριος 2023

τους τραγούδια και βίντεο. Μέσω αυτής, η Miss Chiquita ενθαρρύνει τους καταναλωτές να πάρουν το jingle της Chiquita και να το κάνουν remix στο δικό τους προσωπικό στυλ, χρησιμο-

ποιώντας μουσικά όργανα και δίνοντάς του hip-hop ή ακόμα και reggae ρυθμό. Οι διαφημίσεις της Chiquita χρονολογούνται ήδη από το 1944 όταν δημιουργήθηκε το εμβληματικό της jingle, το οποίο συχνά αναφέρεται και ως «Chiquita Banana Song». H καμπάνια, που θα κορυφωθεί με την κυκλοφορία του video mashup από την Chiquita, είναι συνέχεια της πρόσφατης παγκόσμιας καμπάνιας «It Peels So Good» του brand, η οποία ενίσχυσε τον ηγετικό ρόλο της Chiquita στην κατηγορία της μπανάνας, γιορτάζοντας την εμβληματική κληρονομιά της εταιρείας.

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Κρεμοσάπουνα Natura από την Παπουτσάνης H νέα σειρά κρεμοσάπουνων Natura από την Παπουτσάνης συνδυάζει επιλεγμένα φυτικά εκχυλίσματα –γνωστά για τις ευεργετικές τους ιδιότητες– με μοναδικά αρώματα. Η ολοκαίνουρια σειρά περιλαμβάνει προϊόντα με εκχύλισμα goji berry και σαλαντόξυλο, προϊόντα με εκχύλισμα bamboo και αρωματική μέντα και προϊόντα με εκχύλισμα yuzu και άνθη πορτοκαλιάς. Τα συστατικά τους έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και αντιβακτηριδιακή βάση. Τα κρεμοσάπουνα Natura διατίθενται σε οικολογική ανταλλακτική συσκευασία των 900ml, 100% ανακυκλώσιμη. Οι φιάλες τους προέρχονται από 30% ανακυκλωμένο πλαστικό, ενισχύοντας το «πράσινο» αποτύπωμα της Παπουτσάνης.

Hell Ai: το πρώτο ενεργειακό ποτό Τεχνητής Νοημοσύνης τώρα και στην Ελλάδα Το Hell Ai δεν είναι ένα ακόμα ενεργειακό ποτό. Πρόκειται για το πρώτο ενεργειακό ποτό στον κόσμο, που δημιουργήθηκε εξολοκλήρου από την Τεχνητή Νοημοσύνη! Είναι ουσιαστικά το αποτέλεσμα της συνέργειας τεχνολογίας και γεύσης. Η εταιρεία που το ανέπτυξε είναι η Hell Energy, αλλά σχεδόν όλα έγιναν από την Τεχνητή Νοημοσύνη, που το δημιούργησε (τα συστατικά), το σχεδίασε (τη συσκευασία) και υπέδειξε μέχρι και την σωστή στρατηγική μάρκετινγκ! Λανσάρεται σε γεύσεις μούρων και tutti frutti.

Νέα προϊόντα από την Elite Η Elite επεκτείνεται, λανσάρoντας νέα προϊόντα. Η μία σειρά που λανσάρει είναι τα φρυγανάκια της Elite Melba Toast, που παράγονται σε τρεις γεύσεις: Σταρένια, με αλεύρι ολικής άλεσης και στρογγυλά σταρένια. Είναι λεπτά και τραγανά και καταναλώνονται σκέτα ή ως βάση για σνακ. Ταυτόχρονα η Elite επανέρχεται με άλλη νέα πρόταση ως συνέχεια των πρόσφατων δυναμικών της λανσαρισμάτων, όπως οι φρυγανιές Εlite Vita, τα κριτσίνια Elite Kritsi-Snack Μεσογειακά και οι νέες γεύσεις των Elite Crackers Μεσογειακών, αλλά και με νέες κατηγορίες προϊόντων, όπως τα Elite Croutons και οι Elite Vita Γκοφρέτες Ρυζιού και Καλαμποκιού.

Επιδόρπια και ροφήματα γιαουρτιού HiPRO από την Danone Τα Hipro είναι μια νέα πρόταση στα επιδόρπια και τα ροφήματα γιαουρτιού με υψηλή περιεκτικότητα σε φυσική πρωτεϊνη, 0% λιπαρά και χωρίς πρόσθετα σάκχαρα (περιέχει φυσικά σάκχαρα). Είναι ιδανικά για εκείνους που αθλούνται ή απλώς ακολουθούν έναν πιο υγειινό τρόπο ζωής. Παράγονται σε επιδόρπια γιαουρτιού με τέσσερις γεύσεις (μύρτιλο, μπανάνα-φυστικοβούτυρο, στρατσιατέλλα και βανίλια) και ροφήματα γιαουρτιού, με γεύση μάνγκο και φράουλα-βατόμουρο. Είναι χωρίς λακτόζη και περιέχουν πρωτεΐνη ορού γάλακτος, που συμβάλλει στην αύξηση και διατήρηση της μυϊκής μάζας, και όλα τα απαραίτητα αμινοξέα για την τόνωση του σώματος.

82 | σελφ σέρβις | Noέμβριος 2023

Οίκος Μεταξά: Λανσάρει το Private Reserve Metaxa Orama Tο Private Reserve Metaxa Orama παρουσίασε ο οίκος Μεταξά, γιορτάζοντας τη μετάβασή του στον νέο Metaxa Master και ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο, εκείνο της βιωσιμότητας. Ο κ. Κωνσταντίνος Καλπαξίδης διαδέχεται τον κ. Κωνσταντίνο Ράπτη, γίνεται ο έκτος Master στην ιστορία του Metaxa και μαζί δημιουργούν ένα πιο βιώσιμο προϊόν, το Private Reserve Metaxa Orama. Πρόκειται για την πρώτη έκδοση του Metaxa με κρασιά από το Μοσχάτο Σάμου, που έχουν καλλιεργηθεί σύμφωνα με τις βιώσιμες καλλιεργητικές πρακτικές. Για την επανακυκλοφορία του Private Reserve, η φιάλη του επανασχεδιάστηκε για να γίνει ελαφρύτερη, ενώ η συσκευασία δώρου του προϊόντος έγινε πιο μικρή, προκειμένου να μειωθούν κατά 10,4% οι εκπομπές CO2 από την παραγωγή της σε σύγκριση με την προηγούμενη μορφή της.γανό ρύζι και κακάο.