Netweek Τεύχος 478 by BOUSSIAS

Women in Tech

Digital payments

Customer experience

INTERVIEW ChatGRC: H πρώτη ελληνική πλατφόρµα GenAI CYSOFT Βιώσιµες πρακτικές & καινοτόµες λύσεις µε επίκεντρο τον πελάτη

ISSN: 2585 2388 ΜΑΪΟΣ 2024, TIMH 9,00 ΕΥΡΩ, TEYXOΣ Ν o .478 SPECIAL REPORTS

Leading the Digital Business Revolution!

Women

The Strategic CIO

44 Interview:

46 1st DIGITAL BANKING & INSURANCE

με εκπροσώπους μεγάλων εταιρειών παροχής λύσεων και υπηρεσιών

50 AI Watch

52 Mobile & IoT Awards 2024 H Boussias

60 TRENDING

3 ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee [Contents] 14 24 32 4

O Mιχάλης Μωραΐτης γράφει για τη σημασία της ισορροπίας προσωπικής και επαγγελματικής ζωής

Editorial

News & Views

ΚΛΩΝΑΡAΣΣΤEΦΑΝΟΣ ΚOΡΦΑΣ

πρώτη ελληνική πλατφόρμα

∆ΗΜHΤΡΗΣ

ChatGRC: H

GenAI

SUMMIT

H πρώτη συνάντηση κορυφαίων στελεχών του Τραπεζικού & Ασφαλιστικού κλάδου

πληροφορικής, έγινε στο Costa Navarino με μεγάλη επιτυχία

@COSTA NAVARINO

Η πρόοδος στο χώρο των εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης μοιάζει να τρέχει περισσότερο από ποτέ γι’ αυτό και στο netweek αποφασίσαμε να αφιερώσουμε μια στήλη στις εξελίξεις στο ΑΙ που μας έκαναν εντύπωση και συμβαίνουν ανάμεσα στα τεύχη του

Events και ο Σύνδεσμος Εταιρειών Καινοτόμων Εφαρμογών Ελλάδος / ΣΕΚΕΕ, ανέδειξε τις πιο καινοτόμες εταιρείες, εφαρμογές, υπηρεσίες, projects, και βέλτιστες πρακτικές σε όλο το φάσμα του Mobile Business

AI µε µανίκια: Ο διάδοχος των Smartphones; Φορητές έξυπνες συσκευές που θα ενσωματωθούν στην γκαρνταρόμπα μας θα αντικαταστήσουν τα smartphones στο ρόλο του προσωπικού interface ανάμεσα στο χρήστη και τις τεχνολογίες πληροφορίας; 62 Spotlights

REPORT

SPECIAL

in Tech: Cherchez la (Tech) femme SPECIAL REPORT Το Εκκρεµές του CX SPECIAL REPORT Digital Payments: Από την καινοτοµία στην κυριαρχία 10 COVER STORY Cyso Βιώσιµες πρακτικές & καινοτόµες λύσεις µε επίκεντρο τον πελάτη H Αλέξια Χριστοφή, CEO της Cysoft μιλά για την πορεία της εταιρείας και την εξέλιξή της από την εξειδίκευση την ασφάλεια πληροφοριών σε έναν ολοκληρωμένο πάροχο λύσεων και υπηρεσιών Πληροφορικής H αντιστροφή της μικρής παρουσίας των γυναικών στο χώρο των ΤΠΕ θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα της έλλειψης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και να δώσει την ώθηση που χρειάζεται ο χώρος και η κοινωνία Oι τεχνολογίες που εμπλέκονται στην πελατειακή εμπειρία εξελίσσονται διαρκώς για να ακολουθούν τον πελάτη όπου και αν αυτός βρεθεί και καθώς μετακινείται διαρκώς από τον αναλογικό κόσμο στον ψηφιακό και αντίστροφα Με τη φόρα που απέκτησαν στην πανδημία και την ορμή που τους δίνει η καινοτομία οι ψηφιακές πληρωμές συνεχίζουν να κυριαρχούν χάρη στη γοητεία της ευκολίας στις συναλλαγές

ΣΥΝΤΑΞΗ Γιάννης Ριζόπουλος, Βαγγέλης Βαγγελάτος ΥΠΕYΘΥΝΗ ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Έλενα ∆ασκαλάκη edaskalaki@boussias.com

ΥΠΟ∆ΟΧH ∆ΙΑΦHΜΙΣΗΣ

GROUP ADVERTISING DIRECTOR Λήδα Πλατή ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΗ: € 99 ΚΛΑ∆ΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452 Κωδικός ΕΛΤΑ: 21-5952 ISSN: 2585-2388 ∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Αγγελική Κορρέ

∆ΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Αντωνία Κατσουλιέρη

∆ΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΚ∆ΟΣΕΩΝ Κατερίνα Πολυµερίδου

Editorial 4 netwee • ΜΑΪΟΣ 2024

Μαγδαλένα Καπάνταη, mkapantai@boussias.com ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ Aλέξανδρος Καρβουτζής ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Κορνήλιος Σαραντίογλου ΤΜΗΜΑ ΣΥΝ∆ΡΟΜΩΝ Αµαλία Ψιλούδη apsiloudi@boussias.com ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ∆ιαµαντούλα Γουργουλέτη Αγγελική Κορρέ ∆ιευθύντρια Σύνταξης Ο ρόλος του CIO ως µοχλός ανάπτυξης καινοτοµίας Τα τελευταία χρόνια, ο κλάδος της πληροφορικής βιώνει µια σηµαντική αλλαγή µε την ανάδειξη ενός νέου τρόπου προσέγγισης και απαιτήσεων σε ότι αφορά στον ρόλο του διευθυντή πληροφορικής. Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει τη σηµασία της διαχείρισης της τεχνολογίας ως πηγής καινοτοµίας και ανταγωνιστικού πλεονεκτήµατος. Οι διευθυντές πληροφορικής πλέον κληρονόµησαν έναν ρόλο που ξεπερνά τα πλαίσια της απλής τεχνικής διαχείρισης. Αντί να αντιµετωπίζονται ως απλοί εκτελεστές τεχνικών αποφάσεων, αναδεικνύεται η σηµασία τους ως στρατηγικοί συµβούλοι και κινητήριος δύναµη πίσω από την καινοτοµία και την ανάπτυξη. Αυτή η µετάβαση αντικατοπτρίζει την ανάγκη για τους διευθυντές πληροφορικής να κατέχουν ευρεία γνώση τόσο σε τεχνικά θέµατα όσο και σε στρατηγικές επιλογές. Απαιτείται η ικανότητα να συνδυάζουν την τεχνολογική εµπειρία µε την κατανόηση των αναγκών της επιχείρησης και την ικανότητα να προωθούν την καινοτοµία. Η εποχή που ζούµε διαµορφώνει ένα περιβάλλον όπου η τεχνολογία αποτελεί τον πυρήνα της επιχειρηµατικής δραστηριότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι διευθυντές πληροφορικής αναδεικνύονται ως βασικοί συνεργάτες των επιχειρήσεων, παρέχοντας όχι µόνο τεχνικές λύσεις, αλλά και στρατηγική καθοδήγηση για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστική προσαρµογή. Η εν λόγω εξέλιξη αναδεικνύει τον ρόλο τους ως κρίσιµους παράγοντες στη διασφάλιση της επιτυχίας και της καινοτοµίας στον σύγχρονο επιχειρηµατικό κόσµο.

To Alba Executive MBA

Commercial Manager Consumer Products, Logicom Distribution

Μετρώντας περισσότερα από

20 χρόνια εµπειρίας στον τοµέα της

Πληροφορικής στην Ελλάδα, το 2022 αποφάσισα να κάνω πραγµατικότητα µια πολυετή επιθυµία µου και να παρακολουθήσω ένα πρόγραµµα ΜΒΑ. Η

φιλοδοξία της προσωπικής ακαδηµαϊκής ανάπτυξης πάντα «κατοικούσε»

µέσα µου σαν µικρή υπενθύµιση, αλλά ο υψηλός ρυθµός της επαγγελµατικής

µου ζωής ένιωθα ότι µε εµπόδιζε να

κάνω το επόµενο βήµα.

Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ALBA EMBA

ήταν η πρώτη συνάντηση µε τον διευθυντή του προγράµµατος, ∆ρ. Κυριακόπουλο,

το πρόγραµµα Executive MBA (EMBA)

του Alba Graduate Business School.

Παρότι αρχικά, οµολογουµένως, είχα

ανησυχίες για

επιπέδου προγράµµατος λόγω

των επαγγελµατικών

που µπορεί να µου επιφυλάσσει η επαγγελµατική µου πορεία.

Η αφετηρία αυτού του «ταξιδιού»

µε ενηµέρωσε για

όπου

το αν θα µπορούσα να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις ενός τόσο

υψηλού

και προσωπικών

η συνέντευξη µε τον

Κυριακόπουλο µε έπεισε ότι αυτός ήταν ο σωστός δρόµος για εµένα. Το πρόγραµµα διεξάγεται τα Σαββατοκύριακα, γεγονός

µου

κατά τη διάρκεια των µαθηµάτων και να είµαι συνεπής στις επαγγελµατικές µου υποχρεώσεις. H ∆ΟΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το πρόγραµµα είναι δοµηµένο µε τέτοιο τρόπο ώστε ο σπουδαστής να αποκοµίζει το µέγιστο της θεωρίας που αναλύεται µέσα στην τάξη µε το ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ

Οι συµφοιτητές µου, µε τους οποίους δηµιούργησα

στελέχη από διαφορετικούς εργασιακούς τοµείς, έγιναν η δεύτερη οικογένειά µου στο πέρασµα αυτών των δύο δηµιουργικών ετών. Μαζί, ανακαλύψαµε νέες προοπτικές και δηµιουργήσαµε µια κοινότητα που ξεπερνά τα όρια της ακαδηµαϊκής τάξης. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ Μια από τις προκλήσεις που αντιµετώπισα ήταν το γεγονός ότι έπρεπε να αποχωριστώ τις παγιωµένες πεποιθήσεις που είχα επωµιστεί κατά τη διάρκεια των χρόνων της επαγγελµατικής µου πορείας. Ήταν αναγκαίο να αποδεχτώ ότι έπρεπε να «ξε-µάθω για να µάθω». Η ανάγκη να αντιµετωπίσω και να ξεπεράσω αυτήν την πρόκληση µε οδήγησε σε ένα νέο επίπεδο αυτοπεποίθησης και αυτοσυνειδησίας. Σήµερα, καθώς ολοκληρώνω το πρόγραµµα, αισθάνοµαι ενισχυµένη και προετοιµασµένη για τις προκλήσεις

στο

School δεν ήταν απλά ένα πρόγραµµα σπουδών, ήταν ένα ταξίδι αυτογνωσίας και επαγγελµατικής µεταµόρφωσης που θα µε συντροφεύει για πάντα στην επαγγελµατική µου πορεία. ΑΘΗΝΑ ΛΑΤΣΑ να την εφαρµόζει στις επαγγελµατικές προκλήσεις της καθηµερινότητας του. Παράλληλα, οι καθηγητές από ελληνικά και ξένα πανεπιστήµια, όλοι καταξιωµένοι στον τοµέα τους, δεν περιορίζονται σε ένα παγιωµένο εκπαιδευτικό πλαίσιο, αντίθετα προσαρµόζουν το περιεχόµενο µε βάση τις τρέχουσες εξελίξεις του παγκόσµιου γίγνεσθαι. Όντας µέσα στη τεχνολογία όλα αυτά τα χρόνια, µπορώ να πω ότι εξεπλάγην ευχάριστα από την ενδελεχή ανάλυση που πραγµατοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των διαλέξεων για την επίδραση των Big Data, Cloud και φυσικά του AI στο µέλλον των επιχειρήσεων. Παράλληλα, το πρόγραµµα εµβαθύνει σε θέµατα ηθικής , ψυχολογίας και δίνει τα κατάλληλα εργαλεία στους σπουδαστές να αναπτύξουν τις ηγετικές τους ικανότητες αλλά και τους βοηθά να κατανοήσουν πώς µπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσµατικά ως µέλη µιας οµάδας για την επίτευξη κοινών στόχων. Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΑ∆ΗΜΑΪΚΗ ΠΡΟΟ∆Ο

µου υποχρεώσεων,

κ.

που

έδωσε τη δυνατότητα να έχω την απαιτούµενη συγκέντρωση

ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΣΥΜΦΟΙΤΗΤΕΣ

δεσµούς αλληλεγγύης και συνεργασίας, όλοι καταξιωµένα

Το EMBA

Alba Graduate Business

µέσα από τα µάτια της Αθηνάς Λάτσα

Advertorial

Fair use vs. Fair play

στον παλιό τη µικρή παραποίηση) «µπάτε LLMs κι αλέστε». Το

για πολύ, καθώς οι πρώτες αγωγές ήδη κατατέθηκαν

Ο παλιός... είναι αλλιώς Του Γιάννη Ριζόπουλου, ∆ηµοσιογράφος

Όσο περνάει ο καιρός και οι εφαρµογές δηµιουργικής Τεχνητής Νοηµοσύνης (GenerativeAI) εδραιώνονται στην καθηµερινότητά µας, µε τον αριθµό όσων τις χρησιµοποιούν -για πλάκα στην αρχή, για δοκιµή και δουλειά στη συνέχεια- να αυξάνει διαρκώς παγκοσµίως, τόσο περισσότερο διογκώνεται ένα πολύ πρακτικό, αλλά και καθοριστικό για το µέλλον τους πρόβληµα, αυτό της «διατροφής» τους. Γιατί, προκειµένου να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανάγκες των χρηστών, όλα τα µεγάλα γλωσσικά µοντέλα και ιδιαίτερα τα δηµοφιλέστερα LLMs, χρειάζεται να ‘καταναλώνουν’ και να επεξεργάζονται σε ηµερήσια βάση τεράστιους όγκους δεδοµένων. Και πού τους βρίσκουν αυτούς τους όγκους, παλιέ; Έλα µου, ντε! Από εκεί ξεκινάει πλέον το πρόβληµα, καθώς το ελεύθερο (δηλ. χωρίς χρέωση) υλικό, όπως πχ. τα έργα των κλασικών και των κάθε λογής δηµιουργών παλαιότερης γενιάς, έχει ήδη αποθησαυριστεί και -αναπόφευκτα- οι αφέντες των LLMs πρέπει να περάσουν σε πιο πρόσφατο «υλικό», στα βιβλία, στα κείµενα των ΜΜΕ, στη σύγχρονη µουσική και στις τέχνες, σε όλα όσα βιώνουµε, ακούµε και βλέπουµε σήµερα.

αυτά, βάσει των νόµων περί πνευµατικής ιδιοκτησίας σε κάποιον-ους ανήκουν και δεν ισχύει το ηρωικό (επιτρέψτε

OpenAI και η Microsoft, που αποπειράθηκαν να το αγνοήσουν, δεν το χάρηκαν

από µεγάλα ΜΜΕ, αλλά και συνδικαλιστικά όργανα καλλιτεχνών. Και τα LLMs ‘νηστικά’ θα µείνουν; Πώς θα προχωρήσουν και θα εξελιχθούν οι εφαρµογές; Πώς θα αναπτυχθούν νέα εργαλεία; «It's only a fair question…» είναι η απάντηση του παλιού, που χρησιµοποιεί για τρίτη φορά (αν µετρήσετε και τις δυο στον τίτλο) τη λέξη ‘fair’, καθώς στην (ανάλογη, κατά περίπτωση) ερµηνεία της βρίσκεται µάλλον η λύση του προβλήµατος. Οι µηνυθέντες υποστηρίζουν πως τα κείµενα τα θέλουν για fair use (για καλό σκοπό, προς όφελος της κοινωνίας) κι έτσι δεν είναι υποχρεωµένοι να καταβάλουν αποζηµιώσεις για copyrights. Τα ΜΜΕ, από την πλευρά τους, αντιτείνουν ότι βλάπτονται οικονοµικά και ζητούν από την άλλη πλευρά να σεβαστεί το fair play. Κι όπως συνήθως συµβαίνει, έπειτα από συνεννοήσεις κάποιων µηνών, αµοιβαίες υποχωρήσεις και συµβιβασµούς, θα καταλήξουν σε µια ενδιάµεση λύση και η πρόοδος θα συνεχιστεί. Α fair result… Στα 1,35 δισ. η αξία του ελληνικού οικοσυστήµατος a το 2029 Ισχυρή ανάπτυξη στην ελληνική αγορά data centers αναµένεται την επόµενη πενταετία, µε τον ρυθµό ανάπτυξης του κλάδου να φτάνει το 9,9% ετησίως έως το 2029 και το εγχώριο data economy να υποδέχεται επενδύσεις άνω του 1,2 δισ. δολ. Η αξία του ελληνικού οικοσυστήµατος data centers εκτιµάται σήµερα στα 763,8 εκατ. δολ. και προβλέπεται να φτάσει το 1,35 δισ. δολ. µε ορίζοντα το 2029, που µεταφράζεται σε µέσο ετήσιο ρυθµό ανάπτυξης της αγοράς µε 9,9% την επόµενη πενταετία. Τη δυναµική της ελληνικής αγορά data centers να µετεξελιχθεί σε ισχυρό περιφερειακό hub για την ανάπτυξη κέντρων δεδοµένων στην ευρύτερη αγορά της ΝΑ Ευρώπης και των Βαλκανίων εντοπίζει νέα έρευνα της εταιρείας Research and Markets, υπογραµµίζοντας τον ρόλο που φιλοδοξεί να παίξει η Ελλάδα ως εναλλακτική «αποθήκη» της Μεσογείου για τον τεράστιο όγκο των δεδοµένων που διακινούνται. «Η στρατηγική θέση της Ελλάδας και η οικονοµική σταθερότητα καθιστούν την ελληνική αγορά data center ελκυστικό προορισµό για επενδύσεις, προσελκύοντας σηµαντικούς παγκόσµιους παίκτες» αναφέρουν οι συντάκτες της εν λόγω έρευνας. «Οι επενδυτές σε data centers µετακινούνται σε νέες αγορές στόχους, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία» εξηγεί η ίδια µελέτη. Πιλοτικά ανέπαφες πληρωµές στα λεωφορεία του ∆ιεθνούς Αερολιµένα Αθηνών Πιλοτική εφαρµογή του συστήµατος ανέπαφων πληρωµών µε τραπεζική κάρτα και ψηφιακό πορτοφόλι µέσω των ενεργοποιηµένων συσκευών ξεκίνησε στα λεωφορεία των γραµµών Express του ∆ιεθνούς Αερολιµένα Αθηνών (∆ΑΑ) από τις 24 Απριλίου 2024. Έτσι οι επιβάτες που κινούνται από και προς τον ∆ιεθνή Αερολιµένα Αθηνών, µπορούν πλέον εναλλακτικά να πληρώνουν το εισιτήριό τους ανέπαφα, περνώντας την τραπεζική τους κάρτα, πάνω από τα επικυρωτικά µηχανήµατα λεωφορείων µε τη σχετική ένδειξη των ανέπαφων συναλλαγών, αφού ο εξοπλισµός που έχει εγκατασταθεί στα επιλεγµένα λεωφορεία «διαβάζει» την κάρτα ή το ψηφιακό πορτοφόλι και χρεώνει την αξία της διαδροµής στον λογαριασµό του επιβάτη. Ο ΟΑΣΑ, στο πλαίσιο σύµβασης µε την Hellas Smart Ticket Α.Ε., θυγατρική της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ, σε συνεργασία µε την LG CNS και µε την υποστήριξη της Visa και της NBG Pay, ανέπτυξαν την εφαρµογή µε ορίζοντα επέκτασης του έργου στο σύνολο των αστικών συγκοινωνιώνv έως τα τέλη του 2024. netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 6 News & Views

Μόνο που

Tech Leader's Insights

Αυξανόµενες βαίνουν οι απειλές στο cloud Η έκθεση Ασφάλειας Cloud 2024 της Check Point αποκαλύπτει µια κρίσιµη άνοδο των περιστατικών ασφάλειας στο cloud, που σηµείωσαν σηµαντική αύξηση από 24% το 2023 σε 61% το 2024 (αύξηση 154%), υπογραµµίζοντας την κλιµακούµενη πολυπλοκότητα και συχνότητα των απειλών στο cloud. Η έρευνα αποκαλύπτει µια ανησυχητική τάση: ενώ οι περισσότεροι οργανισµοί συνεχίζουν να δίνουν προτεραιότητα στον εντοπισµό και την παρακολούθηση απειλών, εστιάζοντας σε γνωστά τρωτά σηµεία και µοτίβα κακόβουλης συµπεριφοράς, µόνο το 21% δίνει έµφαση στην πρόληψη. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό καθώς οι εταιρείες αγωνίζονται να συµβαδίσουν µε τις ταχείες τεχνολογικές εξελίξεις, συµπεριλαµβανοµένης της ταχύτητας των DevOps και της ανάπτυξης νέων κωδικών και εφαρµογών στο cloud. Η έρευνα υπογραµµίζει µια τροµακτική πραγµατικότητα - αν και οι επιθέσεις στο cloud αυξάνονται, µόνο το 4% των οργανισµών αποκάλυψαν ότι είναι σε θέση να µετριάσουν τους κινδύνους εύκολα και γρήγορα. Ένα συντριπτικό 96% έχει εκφράσει ανησυχία για την ικανότητά τους να χειρίζονται τέτοιους κινδύνους. Επιπλέον, το 91% των ερωτηθέντων ανησυχεί για την αύξηση των πιο εξελιγµένων απειλών στον κυβερνοχώρο, συµπεριλαµβανοµένων των άγνωστων κινδύνων και των zero-day επιθέσεων, οι οποίες δεν µπορούν να εντοπιστούν χρησιµοποιώντας συµβατικά εργαλεία ασφαλείας. «Αναδυόµενες τάσεις» Σε πολλές βιοµηχανικές µελέτες διακρίνω πλέον, ότι στελέχη κατατάσσουν την τεχνολογία ως την βασική αιτία επιχειρηµατικής αλλαγής ανάµεσα σε πολλές επιλογές όπως ταλέντο, οικονοµία, γεωπολιτική κατάσταση, επιχειρηµατικό κλίµα, κοινωνία. Ενδεχοµένως οι εξελίξεις στην παραγωγική τεχνητή νοηµοσύνη να έχουν διεισδύσει στα συµπεράσµατα διαφόρων µελετών. Παρόλα αυτά οφείλουµε να βλέπουµε και συνδυαστικές εξελίξεις στον επιχειρηµατικό χώρο µας. Ένα παράδειγµα είναι οι αλλαγές που συµβαίνουν ήδη όπως η παρακµή του «workism» και η άνοδος του «portfolio life». 3 στις 4 επιχειρήσεις παγκοσµίως αναµένουν διόγκωση του business demand µέχρι το 2027 και υπάρχουν πέντε νέες τάσεις που πρέπει να παρακολουθήσετε το 2024, σύµφωνα µε το Harvard Business School. (1) Η υβριδική εργασία θα εξελιχθεί και οι δια ζώσης εργάσιµες ηµέρες µπορεί να µην σηµαίνουν πλέον µια µετακίνηση προς το γραφείο. Οι οµάδες «Work from Anywhere» θα ρυθµίζουν συναντήσεις σε πολλά διαφορετικά σηµεία όπως εταιρικά offsite, τοποθεσίες προαστίων η ακόµα και συνέδρια. (2) Εντείνεται η αντίθεση στο «workism» - κάτι που εννοιολογικά αφορά στελέχη που διαµορφώνουν την ζωή τους σε έντονο βαθµό γύρω από το επάγγελµα τους, περιµένοντας να προσφέρει πράγµατα που µερικές φορές δεν µπορεί, όπως η έννοια της κοινότητας. Πρακτικά οδηγεί στο «portfolio life». (3) Η άνοδος του «portfolio life» είναι ένας νέος τρόπος όπου πλέον επαναπροσεγγίζουµε την ισορροπία µεταξύ επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής (4) Σε έναν µεταπανδηµικό κόσµο, οι εταιρικές πολιτικές «caregiving» ή «wellbeing» εµφανίζονται στο προσκήνιο (5) Η ανερχόµενη γενιά του «Gen X» και οι «Millennial Leaders» που προορίζονται για ηγετικές θέσεις θα επανακαθορίσουν την έννοια του «ηγέτη». Μέσα σε όλες αυτές τις αναδυόµενες τάσεις, η αναλυτική και δηµιουργική σκέψη του έµψυχου δυναµικού παραµένει η πιο πολύτιµη δεξιότητα οργανισµών, σύµφωνα µε την έκθεση «Future of Jobs 2023» του Παγκόσµιου Οικονοµικού Φόρουµ.

Του ∆ρ. Κρικόρ Μαρουκιάν, Tech Strategist Πάνω από δύο κρίσιµα περιστατικά κυβερνοασφάλειας την ηµέρα το 2023 Η συχνότητα των περιστατικών υψηλής σοβαρότητας µε άµεση ανθρώπινη εµπλοκή ξεπέρασε τα δύο ανά ηµέρα το 2023, σύµφωνα µε την οµάδα Kaspersky Managed Detection and Response (MDR). Όπως αναφέρει η σχετική έκθεση της Kaspersky το 22,9% όλων των εντοπισµένων περιστατικών υψηλής σοβαρότητας καταγράφηκαν στον κυβερνητικό τοµέα. Οι εταιρείες πληροφορικής ήρθαν δεύτερες (15,4%), ακολουθούµενες από τις χρηµατοπιστωτικές και βιοµηχανικές εταιρείες που ανέφεραν 14,9% και 11,8% των περιστατικών αντίστοιχα. Όσον αφορά τη φύση αυτών των περιστατικών, σχεδόν το 25% αυτών προκλήθηκαν από ανθρώπους. Λίγο πάνω από το 20% αφορούσε διάφορους τύπους «ψηφιακών ασκήσεων», οι οποίες είχαν προηγουµένως ταξινοµηθεί από την Kaspersky ως στοχευµένες επιθέσεις, αλλά χαρακτηρίστηκαν ως «ψηφιακές ασκήσεις» κατόπιν ρητής επιβεβαίωσης από τον πελάτη. Το ποσοστό των επιθέσεων κακόβουλου λογισµικού που οδήγησαν σε σοβαρές συνέπειες µειώθηκε ελαφρώς το 2023 σε σύγκριση µε τα προηγούµενα χρόνια, αντιπροσωπεύοντας λίγο περισσότερο από το 12% των συνολικών αναφερόµενων κρίσιµων περιστατικών. Αυτή η µείωση αντιπροσωπεύει το µικρότερο µερίδιο περιστατικών υψηλής σοβαρότητας τα τελευταία χρόνια και µπορεί να αποδοθεί στην «εµπορευµατοποίηση των επιθέσεων». Αυτή η τάση αντικατοπτρίζει την ευρεία υιοθέτηση εργαλείων που αναπτύχθηκαν προηγουµένως, αρχικά σχεδιασµένα για τη διεξαγωγή στοχευµένων εκστρατειών οι οποίες, λόγω σκόπιµων ή τυχαίων διαρροών, έχουν γίνει συνηθισµένες. ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee Οι σηµαντικότερες ειδήσεις του µήνα που πέρασε Με τη συνεργασία του NetFax 7

είναι ο κλάδος της τεχνολογίας (55%), του marketing και της διαφήµισης (36%), καθώς και της εξυπηρέτησης πελατών (29%). «Η εφαρµογή της τεχνητής νοηµοσύνης ανοίγει νέους ορίζοντες στον κόσµο της επιχειρηµατικότητας, προσφέροντας

Gigabit

Ζώνη ασφαλείας Του Νότη Ηλιόπουλου, Information Security Expert ∆εν είναι µόνο η διαχείριση των απειλών… Η Ασφάλεια Πληροφοριών (εφεξής ΑΠ) αποτελεί ένα σηµαντικό εργαλείο για την επίτευξη των επιχειρηµατικών στόχων. Ως εκ τούτου η επιχειρηµατική πραγµατικότητα προσδοκά µεγαλύτερη προστιθέµενη αξία από τη ΑΠ και ταύτισή της µε τις επιχειρηµατικές προσδοκίες αναφορικά µε την ταχύτερη ανάπτυξη νέων υπηρεσιών και προϊόντων και την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών. Η ΑΠ µπορεί ν’ αποτελέσει αρωγό του επιχειρηµατικού µετασχηµατισµού, υπό τον όρο της µερικής αναθεώρησης των βασικών της εννοιών και του τρόπου προσέγγισης του επιχειρηµατικού περιβάλλοντος. Παραδοσιακά, η στρατηγική που αφορά στην ΑΠ θέτει ως προτεραιότητα την προστασία. Η έννοια της προστασίας αποτελεί ένα µόνον από τα στοιχεία που εµπεριέχονται στην ολιστική θεώρηση της ΑΠ . ∆εδοµένου του ραγδαίου µετασχηµατισµού του επιχειρηµατικού περιβάλλοντος, κινητήριο µοχλό του οποίου συνιστούν οι ψηφιακές υποδοµές, καθίσταται αναγκαία η διεύρυνση της στρατηγικής για την ΑΠ, η οποία θα πρέπει να συµβάλει πλέον και στην ελαχιστοποίηση των όποιων πρακτικών δυσλειτουργιών, αλλά και στην κανονιστική συµµόρφωση, καθώς και στην ενδυνάµωση του κλίµατος εµπιστοσύνης πελατών και συνεργατών. Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων απαιτείται ο µετασχηµατισµός της ΑΠ σε κάτι περισσότερο από µια διεργασία διαχείρισης των σχετικών απειλών. Απαιτεί την υιοθέτηση µιας νέας νοοτροπίας που θέτει ως προτεραιότητα την πρόληψη, καθώς και την ενσωµάτωση των απαιτήσεων που αφορούν την ΑΠ στις υφιστάµενες διεργασίες και λειτουργίες του Οργανισµού. Η διεύρυνση της έννοιας της ΑΠ και η εναρµόνισή της µε τους επιχειρηµατικούς στόχους ξεκινά ήδη, όπως προαναφέρθηκε, από την αναθεώρηση των ίδιων των βασικών εννοιών της. Το τρίπτυχο Εµπιστευτικότητα, Ακεραιότητα και ∆ιαθεσιµότητα µετασχηµατίζεται σε Προστασία των κρίσιµων περιουσιακών στοιχείων και της ιδιωτικότητας, Ελαχιστοποίηση των κινδύνων και των προβληµάτων κατά τη τη λειτουργία του Οργανισµού, Εναρµόνιση µε τις κανονιστικές απαιτήσεις, Ενδυνάµωση της εµπιστοσύνης ως προς την επιχειρηµατική ταυτότητα και ∆ιασφάλιση της παραγωγικότητας. ∆εν πρόκειται για µια απλή λεκτική αντικατάσταση, αλλά για ουσιαστική µεταβολή της οπτικής που θα οδηγήσει σε αλλαγή νοοτροπίας και εντέλει σε πραγµατική ενσωµάτωση της ΑΠ στην επιχειρηµατική λειτουργία ώστε ν’ αποτελεί αρωγό στην επιχειρηµατική ανθεκτικότητα και ανάπτυξη. «Ανοιχτή» στη χρήση ΑΙ µια στις τρεις εταιρείες στην Ελλάδα Με σκεπτικισµό αντιµετωπίζουν, επί του παρόντος, την έλευση της τεχνητής νοηµοσύνης οι ελληνικές επιχειρήσεις. ∆εν είναι τυχαίο ότι, σήµερα, ένα ποσοστό 25% των εταιρειών στην Ελλάδα υποστηρίζει τη χρήση της και σχεδιάζει να την επεκτείνει, σύµφωνα µε τον ΣΕΠΕ. Ένα άλλο ποσοστό, το 32%, δηλώνει µεν «ανοιχτό» στη χρήση της τεχνητής νοηµοσύνης, αλλά µόνο σε συγκεκριµένους τοµείς, ενώ το 38% δεν έχει σχηµατίσει γνώµη για τη χρήση της, µε ένα µόλις 4% να µην προβλέπει τη χρήση της στο µέλλον. Την παραπάνω εικόνα αποτυπώνει η έρευνα HR Trends της Randstad, η οποία καταγράφει, µεταξύ άλλων, τα νέα δεδοµένα που δηµιουργεί η τεχνητή νοηµοσύνη. «Η εργασιακή πραγµατικότητα διαµορφώνεται µε σηµαντικές µεταβολές, επιφέροντας την ανάγκη αναβάθµισης των δεξιοτήτων των εργαζοµένων, ταυτόχρονα µε την προσαρµογή τους στην ταχεία τεχνολογική πρόοδο», αναφέρει η έρευνα. Είναι χαρακτηριστικό, σύµφωνα µε τα ευρήµατά της, ότι το 15% των επιχειρήσεων εκτιµά ότι οι ανοιχτές θέσεις εργασίας θα αυξηθούν λόγω της τεχνητής νοηµοσύνης, το 34% πιστεύει ότι θα υπάρχει µείωση, ενώ το 51% δεν προβλέπει καµία αλλαγή. Όπως προκύπτει από την έρευνα HR Trends 2024, οι εταιρείες αναµένεται να χρησιµοποιήσουν την τεχνητή νοηµοσύνη σε διάφορους τοµείς της επιχειρηµατικής τους δραστηριότητας, µεταξύ των οποίων

προκλήσεις, που καλείται να αντιµετωπίσει κάθε επιχείρηση», σηµειώνουν οι συντάκτες της έρευνας.

υποδοµές

Η «νοµοθεσία για τις υποδοµές Gigabit», η οποία έχει ήδη συµφωνηθεί µε το Συµβούλιο και εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα µειώσει τις δαπάνες που σχετίζονται µε την ανάπτυξη δικτύων µε δυνατότητα επίτευξη ταχύτητας gigabit, δηλαδή της µεταφοράς δεδοµένων µεγέθους 1 gigabit ανά δευτερόλεπτο. Επιδιώκει επίσης να τονώσει τις επενδύσεις σε ψηφιακές υποδοµές, να προωθήσει την οικονοµική ανάπτυξη και να διασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις παραµένουν στην πρώτη γραµµή της παγκόσµιας καινοτοµίας. Οι νέοι κανόνες, όπως αναφέρεται, «θα εξορθολογίσουν και θα µειώσουν το κόστος και θα επιταχύνουν τις διοικητικές διαδικασίες για την έκδοση αδειών, αλλά και θα µειώσουν τα γραφειοκρατικά εµπόδια για τις εταιρείες και τις εθνικές αρχές, διευκολύνοντας έτσι την οµαλότερη και ταχύτερη ανάπτυξη του δικτύου» netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 8

ταυτόχρονα ουσιαστικά οφέλη και

Πέρασε η νοµοθεσία για τις

Η σηµασία του ΑΙ στο customer service Η τεχνητή νοηµοσύνη (AI) αποτελεί µια επαναστατική τεχνολογία που µεταµορφώνει τον τοµέα της εξυπηρέτησης πελατών. Πρώτα από όλα, το AI επιτρέπει την αυτοµατοποίηση επαναλαµβανόµενων εργασιών, όπως η απάντηση σε συχνές ερωτήσεις ή η διαχείριση απλών αιτηµάτων. Αυτό συµβάλλει στη µείωση των χρόνων αναµονής και την αύξηση της ικανοποίησης των πελατών, ενώ παράλληλα ελευθερώνει τους εργαζοµένους από την ανάγκη να ασχολούνται µε µονότονες εργασίες, επιτρέποντάς τους να επικεντρωθούν σε πιο σύνθετα και δηµιουργικά ζητήµατα. ∆εύτερον, το AI µπορεί να προσφέρει προσωποποιηµένη εξυπηρέτηση στον πελάτη µέσω της ανάλυσης µεγάλων όγκων δεδοµένων. Μηχανές µάθησης και αλγόριθµοι µπορούν να αναλύσουν τη συµπεριφορά και τις προτιµήσεις των πελατών, προσφέροντας τελικά µια πιο στοχευµένη και ικανοποιητική εµπειρία. Τρίτον, το AI ενισχύει την ικανότητα των επιχειρήσεων να ανταποκρίνονται σε µεταβαλλόµενες συνθήκες και να προσαρµόζονται σε νέες αγοραστικές συνήθειες ή προκλήσεις. Η χρήση αλγορίθµων και η δυνατότητα ταχείας επεξεργασίας δεδοµένων σηµαίνει ότι οι επιχειρήσεις µπορούν να αντιληφθούν τάσεις και να εντοπίζουν ανάγκες που διαφορετικά θα ήταν απρόσιτες, το AI δεν αντικαθιστά τον ανθρώπινο παράγοντα στην εξυπηρέτηση πελατών, αλλά τον ενισχύει. Πέρα από τα προαναφερθέντα οφέλη, η τεχνητή νοηµοσύνη συµβάλλει επίσης στη δηµιουργία ενός πιο δυναµικού και ευέλικτου περιβάλλοντος εργασίας στον τοµέα της εξυπηρέτησης πελατών. Με τη χρήση του AI, οι εταιρείες µπορούν να αναπτύξουν συστήµατα που αυτοµατοποιούν την ανάλυση πολύπλοκων δεδοµένων και αντιδράσεων πελατών, επιτρέποντας την ταχύτερη και πιο ακριβή λήψη αποφάσεων. Ακόµη, η τεχνητή νοηµοσύνη συµβάλλει στη δηµιουργία ενός πιο έξυπνου και αποδοτικού περιβάλλοντος προληπτικής εξυπηρέτησης. Μέσω της πρόγνωσης πιθανών προβληµάτων πριν αυτά εκδηλωθούν, το AI ενισχύει τη δυνατότητα των εταιρειών να προσφέρουν λύσεις και να βελτιώνουν την εµπειρία του πελάτη. Συνολικά, η ενσωµάτωση της τεχνητής νοηµοσύνης στην εξυπηρέτηση πελατών δεν είναι µόνο µια τεχνολογική αναβάθµιση, αλλά µια στρατηγική αναγκαιότητα που οδηγεί σε βελτιωµένη εξυπηρέτηση, αυξηµένη παραγωγικότητα και µεγαλύτερη ικανοποίηση των πελατών.

Του Απόστολου Πάνου, σύµβουλου για θέµατα ChatGPT και GenAI tools Αυξάνεται εκθετικά η δηµιουργία νέων hyperscale data centers Νέα στοιχεία από το Synergy Research Group δείχνουν ότι ο αριθµός των µεγάλων κέντρων δεδοµένων που λειτουργούν από hyperscale providers αυξήθηκε σε 992 στα τέλη του 2023 και ξεπέρασε το φράγµα των 1.000 στις αρχές του 2024. Στο µεταξύ η συνολική χωρητικότητα των hyperscale data centers διπλασιάστηκε µέσα σε µόλις τέσσερα χρόνια, καθώς ο αριθµός των εγκαταστάσεων αυξάνεται ραγδαία. Μέχρι το τέλος του 2023, τα στοιχεία της Synergy δείχνουν ότι οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν το 51% της παγκόσµιας χωρητικότητας, µε την Ευρώπη να βρίσκεται στο 17% και την Κίνα να ακολουθεί µε 16%. Κάθε χρονιά θα τίθενται σε λειτουργία 120-130 επιπλέον hyperscale datacenters και η αύξηση της χωρητικότητας θα οφείλεται όλο και περισσότερο στη µεγαλύτερη κλίµακα αυτών κέντρων δεδοµένων, µε το GEN AI να αναφέρεται ως ο κύριος λόγος για την αύξηση των µεγεθών. Οι εταιρείες µε το µεγαλύτερο αποτύπωµα είναι -όπως είναι αναµενόµενο- οι τρεις µεγάλοι πάροχοι cloud (Amazon, Microsoft και Google). Αυτοί αντιπροσωπεύουν το 60% του συνόλου της χωρητικότητας των υπερσύγχρονων κέντρων δεδοµένων. Επένδυση του Ταµείου «Φαιστός» στην Hellas Direct για την ανάπτυξη τεχνολογίας και την επέκταση στη διεθνή αγορά Τo Επενδυτικό Ταµείο Φαιστός διευρύνει το χαρτοφυλάκιό του µε την συµµετοχή του στην Hellas Direct. Η Hellas Direct πρόκειται να µετασχηµατίσει τον τοµέα της ασφάλισης µε µια κορυφαία, τεχνολογικά, εφαρµογή για κινητά η οποία, χάρη

των νέων ασύρµατων δικτύων (5G), θα περιλαµβάνει χαρακτηριστικά όπως η ανάλυση της συµπεριφοράς των οδηγών σε πραγµατικό χρόνο, η ανίχνευση ατυχηµάτων, η «ζωντανή» παρακολούθηση των καιρικών συνθηκών και των σηµαντικών γεγονότων ανά περιοχή. Όλα αυτά σε συνδυασµό µε ένα προηγµένο σύστηµα έγκαιρης προειδοποίησης µέσα από την αξιοποίηση της τεχνητής νοηµοσύνης. Η εταιρεία βρίσκεται επίσης στην διαδικασία ανάπτυξης προϊόντων προστιθέµενης αξίας, για τους πελάτες του οικοσυστήµατος της κινητικότητας. Η επένδυση του Ταµείου Φαιστός αποτελεί ορόσηµο για την Hellas Direct, καθώς παρέχει την απαραίτητη χρηµατοδότηση για την περαιτέρω προώθηση της αναπτυξιακής της πορείας, τη διεύρυνση της παρουσίας της στην αγορά και την ενίσχυση της ψηφιακής της πλατφόρµας. Αυτή η συνεργασία επιβεβαιώνει την καινοτόµα προοπτική της Hellas Direct και την αφοσίωση του Ταµείου στην ενίσχυση καινοτόµων εταιρειών. 9 Οι σηµαντικότερες ειδήσεις του µήνα που πέρασε Με τη συνεργασία του NetFax ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee

Its all ChatGPT to me

στις δυνατότητες

Μετράει 25 χρόνια παρουσίας στην ελληνική αγορά. ∆ιαθέτει ολοκληρωµένες λύσεις Πληροφορικής και πελατοκεντρική κουλτούρα, µε εστίαση στην καινοτοµία αλλά και τη βιωσιµότητα. Και έχει στο τιµόνι της µία γυναίκα µε όραµα, εµπειρία και τόλµη. Και αυτά είναι µόνο µερικά από τα συστατικά της επιτυχίας. Ο λόγος για την Cysoft και την Αλέξια Χριστοφή. ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΡΡΕ Cysoft Βιώσιµες πρακτικές & καινοτόµες λύσεις µε επίκεντρο τον πελάτη Αλέξια Χριστοφή netwee • ΜΑΪΟΣ 2024

Μ

ε αφορµή τα 25 χρόνια δραστηριοποίησης της Cysoft στην ελληνική αγορά µιλήσαµε µε την CEO της εταιρείας, την Αλέξια Χριστοφή, για την πορεία της Cysoft και την εξέλιξή της από έναν πάροχο µε εξειδίκευση την ασφάλεια πληροφοριών σε έναν ολοκληρωµένο πάροχο λύσεων και υπηρεσιών Πληροφορικής, που ανταποκρίνεται σε όλες τις ανάγκες του σύγχρονου επιχειρείν. netweek: Μιλήστε µας για τα πρώτα σας βήµατα στον χώρο της Πληροφορικής. Αλέξια Χριστοφή: Όλα ξεκίνησαν το 1988, οπότε και πήρα την απόφαση να δραστηριοποιηθώ στον κλάδο της Πληροφορικής. Αυτό που έδωσε ώθηση στο ξεκίνηµά µου, ήταν ένα µίγµα αφέλειας και νεανικής τόλµης. ∆εν αναζήτησα µια συµβατική εργασιακή σχέση και το έκανα συνειδητά, παρότι γνώριζα εκ των προτέρων ότι δεν θα είναι εύκολη η επαγγελµατική µου πορεία. Ένα χρόνο αργότερα, συστάθηκε επίσηµα η Channel IT, η πρώτη µου εταιρεία µε έδρα την Κύπρο. Επέλεξα να ασχοληθώ µε την εγκατάσταση λογιστικών συστηµάτων που εκείνη την εποχή ήταν ό,τι κοντινότερο στην έννοια της «ψηφιοποίησης» καθώς και µε τη βασική εκπαίδευση των χρηστών. Ως νέα επιχειρηµατίας, φαινόµουν πιο «ταιριαστή» σε έναν τέτοιο ρόλο και πιο αποδεκτή σε έναν χώρο αµιγώς ανδροκρατούµενο και µε έντονο ηλικιακό ρατσισµό. Η εργασιακή εµπειρία που είχα αποκοµίσει στο Λονδίνο, ως ∆ιαχειρίστρια Συστηµάτων στην Υπηρεσία Ερευνών Αγοράς του Υπουργείου Εργασίας, καθώς και η διατριβή µου στο Data Protection Act, στο πλαίσιο των µεταπτυχιακών σπουδών µου στο London School of Economics, µε σύστησε στον αναδυόµενο τοµέα της Ασφάλειας Πληροφορικής. Η έννοια της «Ασφάλειας Πληροφορικής» και ειδικότερα ο τοµέας της αντιικής προστασίας, ήταν µια αποκάλυψη για µένα. Μου έδωσε νέα προοπτική, καθορίζοντας σε µεγάλο βαθµό τόσο την επιχειρηµατική µου δραστηριότητα, όσο και την εξέλιξη της σταδιοδροµίας µου. Πώς προέκυψε η ανάγκη για δηµιουργία εταιρείας στην Ελλάδα; Η σηµασία της ψηφιακής ασφάλειας, άρχισε να γίνεται περισσότερο κατανοητή και να αντιµετωπίζεται σοβαρά από τις επιχειρήσεις, περί το 1994. Αντιλαµβανόµενοι την ευκαιρία που αναδυόταν, µιας και η αγορά άρχισε να ωριµάζει, η χρονική στιγµή φαινόταν κατάλληλη για ένα «τολµηρό» εγχείρηµα. Έτσι, µαζί µε τον αδερφό µου, Χριστόφορο Χριστοφή, αποφασίσαµε να δοκιµάσουµε την τύχη µας και στην ελληνική αγορά. Η τόλµη µας απέδωσε, καθώς πολύ σύντοµα διαφάνηκε η ανάγκη τοπικής παρουσίας, ειδικά σε ό,τι αφορούσε στην υποστήριξη των εταιρικών χρηστών. Κατά συνέπεια, το 1998 ιδρύθηκε η Cysoft ως πρότυπος συνεργάτης – µεταπωλητής της Channel IT, για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του ελληνικού πελατολογίου. Στο µεταξύ, η εταιρεία στην Κύπρο επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη και υποστήριξη του καναλιού συνεργατών, εµπλουτίζοντας την γκάµα της µε περισσότερες συνεργασίες και συγκεντρώνοντας τις δυνάµεις της στη δηµιουργία µιας δυνατής οµάδας µηχανικών. Σήµερα, κοιτάζοντας πίσω σε εκείνα τα καθοριστικά χρόνια, αντιλαµβάνοµαι την αποφασιστικότητα, την ανθεκτικότητα και κυρίως το όραµα που απαιτείτο από εµάς, για να µπορέσουµε να ανταπεξέλθουµε σε µια τόσο µεταβατική εποχή. Στόχος µας δεν ήταν απλώς η δηµιουργία µιας ακόµη εταιρείας Πληροφορικής, αλλά να γίνουµε πρωτοπόροι σε µια αχαρτογράφητη αγορά, ωθούµενοι από την πεποίθηση ότι κάτι σηµαντικό διαφαίνεται στον ορίζοντα. Και επιβεβαιωθήκαµε… Ποια είναι η θέση της Cysoft στην ελληνική αγορά 25 χρόνια µετά την ίδρυσή της; Μέχρι το 2015, η Cysoft εστίαζε αποκλειστικά στην Ασφάλεια Πληροφορικής και ήταν ευρέως γνωστή ως πιστοποιηµένος συνεργάτης της Trend Micro. Είχαµε υλοποιήσει µερικά από τα µεγαλύτερα και µακροβιότερα έργα αντιικής προστασίας σε επίπεδο endpoint και email security, για τα οποία είµαστε υπερήφανοι. Ωστόσο, στο συνεχώς µεταβαλλόµενο τοπίο της Πληροφορικής, φαινόταν πώς έλειπαν πολλά ακόµα και ιδιαιτέρως σηµαντικά κοµµάτια από το παζλ. Όµως, η πολυπλοκότητα των διαθέσιµων επιλογών σε λύσεις υποδοµών πληροφοριακών συστηµάτων, δυσκόλευε µικρότερους οργανισµούς να επενδύσουν, περιορίζοντας τις επενδύσεις σχεδόν αποκλειστικά σε µεγάλους οργανισµούς κι επιχειρήσεις. Εν τω µεταξύ, είχαµε υλοποιήσει κάποια έργα στον τοµέα της διαχείρισης δικτύων αλλά η αγορά ήταν ακόµη διστακτική να δεχτεί νέες λύσεις, όπως λόγου χάρη το ITSM, δηλαδή τη ∆ιαχείριση Υπηρεσιών και Υποδοµών Πληροφορικής. Ακόµη και οι επαγγελµατίες του κλάδου που αντιλαµβάνονταν τη σηµασία του ITSM, είχαν εκ διαµέτρου αντίθετες προσεγγίσεις. Από τη µία βρίσκονταν όσοι προτιµούσαν να καταγράφουν τα περιστατικά σε αρχεία Excel, από την άλλη εκείνοι που διέθεταν υπέρογκα ποσά σε λύσεις που πολύ δύσκολα µπορούσαν να υλοποιηθούν. Η στρατηγική προνοητικότητα µας βοήθησε να εντοπίσουµε το 2006 την AdventNet, η οποία αργότερα µετονοµάστηκε σε Zoho και από την οποία προέκυψε κατόπιν το brand της ManageEngine. Ανέκαθεν, η ManageEngine διέθετε ένα ευρύ φάσµα τεχνικά και οικονοµικά προσιτών λύσεων, που έχουν στόχο την απλοποίηση των λειτουργιών του IT για επιχειρήσεις κάθε µεγέθους. Ενδεικτικά, αναφέρονται εργαλεία για την παρακολούθηση και διαχείριση δικτύων και συσκευών, τη διαχείριση και ασφάλεια του Active Directory, την οργάνωση και υποστήριξη των τµηµάτων ΙΤ και γενικότερα την αντιµετώπιση θεµάτων που άπτονται της Ασφάλειας Πληροφορικής. Στο σύγχρονο επιχειρηµατικό περιβάλλον, όπως έχει διαµορΗ επένδυση στην καινοτοµία και στην ανάπτυξη αλλά και η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, αποτελεί αναπόσπαστο µέρος της εταιρικής µας φιλοσοφίας 11 ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee COVER STORY

βαθµός εµπιστοσύνης εκ µέρους των πελατών µας αυξάνεται και δηµιουργούνται µακροχρόνιες επαγγελµατικές σχέσεις. Μπορεί να ακούγεται κοινότυπο, αλλά για εµάς ο πελάτης είναι πραγµατικά στο επίκεντρο όσων κάνουµε. Για αυτόν τον λόγο, διαλέγουµε λύσεις και προσφέρουµε υπηρεσίες που βελτιώνουν όχι µόνο την καθηµερινότητα και τις εργασίες ρουτίνας, αλλά εξοικονοµούν πόρους και προσφέρουν υψηλή ασφάλεια, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιµότητα και την απρόσκοπτη επιχειρησιακή συνέχεια. Ποιες είναι οι µεγαλύτερες προκλήσεις

στην

και µε ποιους τρόπους µπορεί να βοηθήσει η Cysoft; Οι

προκλήσεις που περιλαµβάνουν τεχνολογικά, οικονοµικά, διοικητικά και άλλα ζητήµατα. Από την δική µας πλευρά, ως πάροχοι λύσεων και υπηρεσιών Πληροφορικής, προσφέρουµε τα απαραίτητα εργαλεία και τεχνολογίες που θα βοηθήσουν τις ελληνικές εταιρείες να ξεπεράσουν τις σύγχρονες τεχνολογικές προκλήσεις, όπως η ψηφιακή τους µετάβαση και να εδραιώσουν µια ισχυρή και βιώσιµη ψηφιακή παρουσία. ∆εν θα πρέπει να παραβλέπουµε, όµως, ότι ο αντίκτυπος της τεχνολογίας είναι ισχυρός σε κάθε επιχειρηµατική έκφανση. Οι ψηφιακές λύσεις παρέχουν τη δυνατότητα εξαγωγής χρήσιµων δεδοµένων και συµπερασµάτων που συντελούν στη λήψη επιχειρηµατικών αποφάσεων. Παράλληλα, βοηθούν στην ανάλυση της απόδοσης των υφιστάµενων ψηφιακών επενδύσεων, καθώς και στη δροµολόγηση των µελλοντικών. Ως εκ τούτου, η εξορθολογισµένη χρήση των τεχνολογικών λύσεων, µπορεί δυνητικά να µετατρέψει τόσο τις οικονοµικές όσο και τις διοικητικές προκλήσεις σε επιχειρηµατικές ευκαιρίες. Αξίζει να σηµειωθεί, πώς ενώ οι διαθέσιµες τεχνολογίες εφαρµόζονται για την κάλυψη πρακτικά παρόµοιων αναγκών φωθεί τα τελευταία χρόνια, οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν θεµελιώδη πυλώνα για την στρατηγική, την ανάπτυξη και την καινοτοµία κάθε εταιρείας, ανεξαρτήτως κλάδου δραστηριοποίησης. Ως εκ τούτου, ολοκληρωµένες λύσεις που για την αγορά ήταν µέχρι πρότινος απρόσιτες, όπως το ITSM που προανέφερα, το ITOM, το SIEM, το IAM, το UEMS κλπ., όχι µόνο εντάχθηκαν στο επενδυτικό πλάνο των επιχειρήσεων, αλλά αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κοµµάτι της ψηφιακής τους στρατηγικής. Συνοψίζοντας, η συνεργασία µε κορυφαίους κατασκευαστές λύσεων, όπως η ManageEngine, µας έδωσε πρόσβαση σε προηγµένα τεχνολογικά εργαλεία, ενισχύοντας περαιτέρω τη δυνατότητα παροχής εξειδικευµένων λύσεων για τη διαχείριση Πληροφορικής και την Κυβερνοασφάλεια. Έτσι, διευρύναµε αισθητά την προσφερόµενη γκάµα µας και σήµερα, µε τις σύγχρονες ανάγκες που διαµορφώνονται, µπορούµε να απευθύνουµε τις λύσεις µας πρακτικά σε οποιαδήποτε εταιρεία. Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί την Cysoft; Ποιο θα λέγατε ότι είναι το ανταγωνιστικό της πλεονέκτηµα; Καταρχάς, το γεγονός ότι είµαστε ταγµένοι σε αυτό που κάνουµε και δίνουµε τον καλύτερό µας εαυτό, αποτελεί από µόνο του ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό µας. Αφιερώνουµε χρόνο και πόρους στην εκπαίδευση του προσωπικού µας κι έχουµε θεσπίσει εσωτερικές διαδικασίες που διασφαλίζουν την επιτυχία των έργων που αναλαµβάνουµε. Ας µην ξεχνάµε άλλωστε πώς τα 25 χρόνια δραστηριοποίησης στην τοπική αγορά, έχουν προσδώσει µεγάλη εµπειρία, τεχνογνωσία και πλήρης κατανόηση των αναγκών των πελατών µας. Έτσι, προσαρµοζόµενοι στις νέες τάσεις και τις αναδυόµενες προκλήσεις, είµαστε σε θέση να παρέχουµε εξατοµικευµένες λύσεις και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου που διασφαλίζουν την ικανοποίηση του πελατολογίου µας. Ως αποτέλεσµα, ο Από αριστερά: Ανδρέας Καραντώνης, Marketing

- Αλέξια Χριστοφή, CEOΑνίσα Μετόλλι,

12 COVER STORY netwee • ΜΑΪΟΣ 2024

που αντιµετωπίζουν σήµερα οι εταιρείες

Ελλάδα

εταιρείες στην Ελλάδα αντιµετωπίζουν πολλαπλές και µεγάλες

& Communications Director

Administration Officer

Cherchez la (Tech) femme

Women in Tech

Σε µια εποχή όπου οι άνθρωποι µε γνώσεις και δεξιότητες απαραίτητες στον χώρο των ΤΠΕ υπολείπονται σταθερά των διαρκώς αυξανόµενων αναγκών, η υπο-εκπροσώπηση των γυναικών στο διαθέσιµο εργατικό δυναµικό αποτελεί µέγα πρόβληµα, το οποίο επηρεάζει πολύπλευρα το οικονοµικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 14 Special Report

Σ την πρωτότυπη ερµηνεία της, η πασίγνωστη, παλιά (πρωτοχρησιµοποιήθηκε το 1860) έκφραση σήµαινε «αναζητήστε τη γυναίκα», ως εξήγηση πίσω από τα προβλήµατα. Εµείς, αξιοποιώντας την στον τίτλο αυτού του Special Report, αποφασίσαµε να την αντιστρέψουµε, καθώς -αναζητώντας µε αφορµή την πρόσφατη «∆ιεθνή Ηµέρα για τα Κορίτσια στην Τεχνολογία» τα ίχνη τους και τον αντίκτυπό τους στον χώρο των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών- διαπιστώσαµε για άλλη µια φορά τη µεγάλη και αδικαιολόγητη έλλειψη των γυναικών µε σοβαρό τεχνολογικό υπόβαθρο από τις θέσεις ευθύνης. Κι αυτό, θεωρούµε ότι είναι ένα µεγάλο και πραγµατικό πρόβληµα, στην εποχή της «λειψυδρίας» από πλευράς ανθρώπινου δυναµικού, όπου όλοι χρειάζονται και καλούνται να συνεισφέρουν ό,τι µπορεί ο καθένας και η καθεµία, ανάλογα µε τις δεξιότητές τους. Οι αριθµοί και οι στατιστικές επιβεβαιώνουν την επικρατούσα αντίληψη για υπο-εκπροσώπηση των γυναικών, αν και -ανάλογα µε τον τρόπο διεξαγωγής κάθε έρευνας- τα αποτελέσµατα ενδέχεται να διαφέρουν. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρότι οι γυναίκες αποτελούν το 51 % του πληθυσµού της, µόνο 1 στους 3 πτυχιούχους STEM και 1 στους 5 ειδικούς στον τοµέα των ΤΠΕ είναι γυναίκες. Σύµφωνα µε έρευνα της McKinsey, οι γυναίκες κατέχουν ποσοστό περίπου 22% των θέσεων εργασίας στον τοµέα της τεχνολογίας (30% σε παγκόσµιο επίπεδο), ενώ ειδικά στην Ελλάδα και σε έρευνα που πραγµατοποίησε µεταξύ 40 νεοφυών η Marathon VC, το 19,5% των εργαζοµένων σε τεχνολογικά πόστα ήταν γυναίκες, µε το ποσοστό για τις καθαυτό engineers να πέφτει στο 15,6% και για όσες ανήκουν στο management team, να κινείται ακόµα χαµηλότερα, στο 12,5%. Επίσης, πρόσφατα στοιχεία της ITU δείχνουν ότι λιγότερο από το 1/4 των υπουργών ΤΠΕ στις 165 χώρες – µέλη της είναι γυναίκες, µονάχα 32 διοικούν ρυθµιστικές αρχές, ενώ -στον ιδιωτικό τοµέα του χώρου ευθύνης τηςκαταλαµβάνουν λιγότερο του 1/3 των θέσεων, µε αµοιβές που υπολείπονται κατά µέσο όρο 21% εκείνων των ανδρών συναδέλφων τους. Ο νοών νοοείτω… Κι όµως, άλλα στοιχεία δείχνουν ότι οι γυναίκες δεν υστερούν σε γνώσεις και δεξιότητες. Κατά τη Eurostat (στοιχεία του ’23), το 68% των κοριτσιών 16-19 ετών στις χώρες–µέλη της ΕΕ διέθεταν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες, έναντι 65% των αγοριών - αµφότερα ήταν πάνω από το ποσοστό του γενικού πληθυσµού, που κινήθηκε στο 56%. Στην Ελλάδα, τα ποσοστά ήταν 78% για τα κορίτσια και 52,40% για τον γενικό πληθυσµό. Τέλος, από πλευράς απασχόλησης, η παγκόσµια έκθεση «Προοπτικές του Κόσµου της Απασχόλησης για τις Γυναίκες το 2024» της ManPower θεωρεί πως, ειδικά στον κλάδο της Πληροφορικής στην Ελλάδα (παρότι η δική µας καθηµερινή εµπειρία και συναναστροφή µε όλο το οικοσύστηµα δεν φαίνεται να το επιβεβαιώνει), η ισότητα έχει ήδη επιτευχθεί, µε ποσοστά 51% γυναίκες και 49% άνδρες. Έξι απόψεις µετά λόγου γνώσεως Έξι Ελληνίδες µε σηµαντική πορεία στον κλάδο των ΤΠΕ κι ακόµα σηµαντικότερες πρωτοβουλίες για την αντιµετώπιση αυτής της ανισότητας (άραγε, το ότι οι ίδιες πέτυχαν στην καριέρα τους, τις έκανε να αντιδράσουν δυναµικά και να ανοίξουν δρόµους;) µίλησαν στο netweek, στο πλαίσιο αυτού του Special Report, απαντώντας στις ίδιες (πλην µιας εξ αυτών, που -ως εκπαιδευτικός- ρωτήθηκε και για άλλα θέµατα), κοινές για όλες, ερωτήσεις: ⊲ Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι µεγαλύτερες προκλήσεις για τις γυναίκες στον κλάδο των ΤΠΕ και πού οφείλονται; Εσείς, τι αντιµετωπίσατε; ⊲ Οι στατιστικές δείχνουν ότι είµαστε ακόµα πίσω σ’ αυτό το θέµα, σε σχέση µε άλλες χώρες – τι προτείνετε να γίνει, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση; Οι απαντήσεις τους επιβεβαίωσαν πέραν πάσης αµφιβολίας το πρόβληµα, ανέδειξαν τα κυριότερα αίτιά του, περιέγραψαν τις σηµερινές προκλήσεις, πρότειναν κάποιες λύσεις, αλλά κυρίως άφησαν να εννοηθεί πως ο δρόµος για την ισότητα ανδρών και γυναικών στον χώρο των ΤΠΕ είναι, δυστυχώς, ακόµα µακρύς και δύσβατος… ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee 15

Women in Tech

Head of Data Science, Dataseat (Verve Group)

Greek Women Do Tech

ενθαρρύνουµε τα κορίτσια να ακολουθήσουν µαθήµατα STEM µέσω προγραµµάτων mentoring και εκστρατειών ευαισθητοποίησης 2) Πανεπιστήµιο: Να δηµιουργήσουµε εταιρικές σχέσεις µε εκπαιδευτικά

Founder & Managing Dir.,

Αναζητώντας έµπνευση από γυναίκες - πρότυπα Πρέπει να αποδείξεις ότι είσαι εξαιρετική και µοναδική ∆ρ. Ματίνα Θωµαΐδου VP

– συνιδρυτής

Χριστίνα Φωτεινοπούλου

Ascend Digital

⊲ Σε παγκόσµιο επίπεδο υπάρχει το κλασσικό πρόβληµα του «χωνιού»: Η µείωση του αριθµού των γυναικών στον κλάδο των ΤΠΕ από το σχολείο ως το πανεπιστήµιο, την ακαδηµαϊκή / βιοµηχανική καριέρα και τις ηγετικές θέσεις αποτελεί µία από τις µεγαλύτερες προκλήσεις για τις γυναίκες. Παράγοντες όπως οι κοινωνικοί κανόνες, η έλλειψη προτύπων και οι ασυνείδητες προκαταλήψεις συµβάλλουν στη διαµόρφωση σηµαντικών διαφορών στα επίπεδα εκπροσώπησης, ιδιαίτερα σε «καθαρά» τεχνολογικές / τεχνικές θέσεις. Στην Ελλάδα το πρόβληµα είναι µεγεθυµένο λόγω της πιο παραδοσιακής ελληνικής κουλτούρας και των παρωχηµένων αντιλήψεων περί φύλου. Για µένα προσωπικά, η µεγαλύτερη πρόκληση ήταν πάντα να βρω την κατάλληλη έµπνευση από γυναίκες – πρότυπα σε ηγετικές τεχνολογικές θέσεις στον ελληνικό χώρο, αλλά και η «µοναξιά» όταν φτάνεις εκεί. Γι’ αυτό αναζήτησα αυτά τα πρότυπα και µαζί δηµιουργήσαµε τον οργανισµό «Ελληνίδες Γυναίκες στην Τεχνολογία» (Greek Women Do Tech), µε στόχο την κατάλληλη οργάνωση και ενδυνάµωση γυναικείων κοινοτήτων στον κλάδο των ΤΠΕ. ⊲ Σύµφωνα µε έρευνα της Marathon VC, στην Ελλάδα µόνο το 19,5% των θέσεων στην τεχνολογία καταλαµβάνονται από γυναίκες, ενώ ο µέσος όρος στην Ευρώπη φτάνει το 28%, σύµφωνα µε τα στοιχεία του Statista. Η αντίφαση µεταξύ διαφορετικών ερευνών και ερωτηµατολογίων δυσκολεύει τη µέτρηση του προβλήµατος, όπως φαίνεται στις αντιφατικές αναφορές µεταξύ των θέσεων εργασίας στον τοµέα της τεχνολογίας και των αναφορών της ΕΕ για τις τεχνολογικές θέσεις εργασίας. Για να αντιµετωπίσουµε αυτή την ανισότητα, πρέπει να προάγουµε τη συµπεριληπτικότητα και την ποικιλοµορφία στον τοµέα της τεχνολογίας, καθώς αυτός είναι ένας ζωτικός τοµέας για την οικονοµική ανεξαρτησία των γυναικών και τη διατήρηση του ανταγωνισµού της Ευρώπης, όσον αφορά στην τεχνολογική ανάπτυξη και καινοτοµία. Είµαι υπέρµαχος των ποσοστώσεων, όσο «προκλητικό» κι αν ακούγεται, καθώς συµφωνώ µε την άποψη ότι αποτελεί προσωρινό µεν, αποτελεσµατικό δε µέτρο για τον τερµατισµό των παραδοσιακών «boys networks». Καθώς το πρόβληµα έχει τη µορφή ενός «χωνιού», για να το αντιµετωπίσουµε πιο αποτελεσµατικά πρέπει να δράσουµε σε τέσσερις σηµαντικές φάσεις - κλειδιά: 1) Σχολείο: Να

γυναίκες στην κατάλληλη και στρατηγική επιλογή µαθηµάτων, που είναι σχετικά µε την τεχνολογία και αυξάνουν τις πιθανότητες επιτυχίας στην αγορά εργασίας ή την ακαδηµαϊκή έρευνα 3) Καριέρα: α) Προώθηση της ∆ιαφορετικότητας, της Ισότητας και της Ενσωµάτωσης µέσω πρωτοβουλιών και benefits από το τµήµα ανθρώπινου δυναµικού / β) Εκδηλώσεις προσλήψεων µε εστίαση στην προσέλκυση γυναικείου ταλέντου (π.χ., προγραµµατισµός συνεντεύξεων την ίδια ηµέρα που γίνεται το στοχευµένο event) 4) Ηγεσία: Προβολή επιτυχηµένων γυναικών στην τεχνολογία ως παράδειγµα / role model µέσω προγραµµάτων mentoring και ηγεσίας. ⊲ Ανήκω σε µια γενιά που οι υπολογιστές στο σπίτι δεν θεωρούνταν δεδοµένοι και στο πανεπιστήµιο δίναµε τις εργασίες σε ανθρώπους που είχαν υπολογιστές, να µας τις δακτυλογραφήσουν. Η σχέση µου, λοιπόν, µε τον κλάδο των ΤΠΕ ξεκίνησε πολύ αργά στο πανεπιστήµιο, όταν στο πρώτο µάθηµα υπολογιστών ο καθηγητής µάς ρώτησε γιατί έχουµε δεκαδικό σύστηµα στα µαθηµατικά και ήµουν η µόνη που απάντησε επειδή έχουµε δέκα δάχτυλα. Τότε netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 16 Special Report

Consulting

ιδρύµατα για να καθοδηγήσουµε τις

Οι γυναίκες συχνά δεν «εισακούονται» όπως οι άνδρες Μαρία Μπούρα Executive Advisor, Strategy, Leadership, 5G and beyond συνειδητοποίησα τη σύνδεση που έχει και πρέπει να έχει η τεχνολογία µε όλες τις άλλες επιστήµες, καθώς µέχρι τότε αυτό που έβλεπα γύρω µου ήταν οι υπολογιστές να χρησιµοποιούνται από άνδρες για να παίξουν «ανδρικά» παιχνίδια. Από τότε έγινα ο µεγαλύτερος οπαδός της ΤΠΕ αφού, επιτέλους, βρήκα τι επάγγελµα ήθελα να κάνω: να συνδέω την τεχνολογία µε τις πραγµατικές ανάγκες των ανθρώπων. Αυτό µου άνοιξε πολλές πόρτες, αλλά µου έδωσε και πολλές πίκρες καθώς αντιµετώπισα συνεχείς προκλήσεις λόγω φύλου. Η πιο σηµαντική ήταν πάντα από τους ίδιους τους συναδέλφους µου, οι οποίοι µόλις έβλεπαν σε µία συνάντηση πχ. για τεχνικές προδιαγραφές, µία γυναίκα, αµέσως θεωρούσαν ότι είµαι διακοσµητικό στοιχείο και αρνούνταν να δώσουν όσα στοιχεία µπορεί να χρειαζόµουν για να γράψω τα σωστά specs. Επίσης, συνηθισµένοι να λύνουν προβλήµατα µε συγκεκριµένο τρόπο, δεν άκουγαν την business λογική πίσω από διάφορες λύσεις, θεωρώντας ότι είναι επιφανειακή ή γυναικεία. Τέλος για να σε δεχτούν στο αντρικό club δεν έπρεπε να επιδείξεις µόνο το ίδιο έργο µε εκείνους, αλλά τουλάχιστον το διπλάσιο, ώστε να αποδείξεις ότι είσαι εξαιρετική και µοναδική, άρα σου επιτρέπεται να βρίσκεσαι σ’ αυτόν τον χώρο. ⊲ Είµαστε, όντως, πολύ πίσω. Μόλις το 17% των ICT επαγγελµατιών στην Ευρώπη είναι γυναίκες και οι έρευνες έχουν αποδείξει ότι αυτό δεν οφείλεται σε επιλογή, αλλά στα εµπόδια που αντιµετωπίζουν. Αυτό, πρώτα από όλα, πρέπει να αλλάξει από την ίδια την εκπαίδευση κι από εµάς, τους γονείς. Από τα µαθήµατα που κάνουµε στο σχολείο, τις δραστηριότητες που κάνουν τα παιδιά µας, τα παιχνίδια που παίζουν, τα επαγγέλµατα που τους δίνουµε σαν επιλογές όταν µας ρωτάνε τι µπορούν να γίνουν όταν µεγαλώσουν. Η κόρη µου, για παράδειγµα, κάνει ροµποτική στο σχολείο της και την λατρεύει. Είναι από τα λίγα κοριτσάκια, παρόλη την πρόοδο που έχει γίνει στην γενιά της. Καταλαβαίνεις ότι υπάρχει θέµα στην νοοτροπία µας, όταν µε φόβο µε ρώτησε αν πρέπει να σταµατήσει την ροµποτική όταν µεγαλώσει, γιατί τα αγόρια συµµαθητές της, της είπαν ότι αυτό που κάνει δεν είναι για κορίτσια, ενώ αυτή θέλει να φτιάξει πλοία που να καθαρίζουν την θάλασσα από τα σκουπίδια. Για να αλλάξουν τα πράγµατα, πρέπει αυτά τα εφτάχρονα αγοράκια να αρχίσουν να θεωρούν φυσιολογικότατη την παρουσία της στο µάθηµα της ροµποτικής ώστε στο µέλλον να θεωρήσουν φυσιολογικότατη την παρουσία της στον εργασιακό χώρο κι επίσης -εφόσον χρειαστεί- να θεωρήσουν φυσιολογικότατο το γεγονός ότι ενώ είναι ισάξια τους, πρέπει να λείψει από την εργασία της, αν κάνει παιδιά. Τότε δεν θα πρέπει να δυσανασχετήσουν ή να τη θεωρήσουν τεµπέλα, αλλά να της επιτρέψουν να επιστρέψει µε τους ίδιους όρους, όπως πριν. Κάτι που σαφέστατα δεν γίνεται πουθενά, ακόµα… ⊲ Παρόλο που οι γυναίκες αποτελούν λιγότερο από το ένα τρίτο των εργαζοµένων σε εταιρείες τεχνολογίας, από τους 375.000 υπαλλήλους που απολύθηκαν από αυτές παγκοσµίως τα τελευταία δυο χρόνια, το 45% ήταν γυναίκες. Πιστεύω ότι οι προκλήσεις που αντιµετωπίζουν οι γυναίκες στον κλάδο των ΤΠΕ δεν είναι διαφορετικές από εκείνες που αντιµετωπίζουν στον δρόµο τους προς ανώτατες διοικητικές θέσεις, οι οποίες επίσης ανδροκρατούνται. Επιτρέψτε µου, λοιπόν, να παραπέµψω στον σχετικό οκτάλογό µου: Αρχικά, η έλλειψη προτύπων ρόλων/role models καθώς “∆εν γίνεται να θέλεις να γίνεις κάτι που δεν βλέπεις να υπάρχει γύρω σου!” όπως είπε µια νεαρή γυναίκα σε σχετική έρευνα. ∆εύτερο, οι γυναίκες αφιερώνουν παγκοσµίως τρεις φορές περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι οι άντρες συνάδελφοί τους σε απλήρωτη εργασία (φροντίδα παιδιών, νοικοκυριού, ηλικιωµένων/ ασθενών συγγενών κλπ.). Αυτό τους στοιχίζει σε ευκαιρίες επαγγελµατικής ανέλιξης ή ακόµη και απασχόλησης σε απαιτητικούς κλάδους όπως εκείνος των ΤΠΕ. Η έλλειψη συστηµατικής δικτύωσης (networking) αποτελεί ένα άλλο πρόβληµα, µαζί µε την σχεδόν ανύπαρκτη κινητικότητα, δηλ. τη δυνατότητα να µετακινηθεί κάποιος/α σε άλλη γειτονιά, πόλη ή χώρα για λόγους επαγγελµατικής ανέλιξης (ειδικά αν έχει οικογένεια). Το γεγονός ότι οι γυναίκες στην εργασία συχνά δεν «εισακούονται» µε τον ίδιο τρόπο όπως οι άνδρες συνάδελφοί τους -βλέπε, ασυνείδητες προκαταλήψεις- αποτελεί άλλο ένα σηµαντικό εµπόδιο. Επίσης, η ευελιξία µας γυρίζει µπούµερανγκ, καθώς δεν είµαστε αρκετά τολµηρές, δεν διεκδικούµε όσα οι άνδρες, συµβιβαζόµαστε ευκολότερα µε λιγότερα. Το σύνδροµο του «απατεώνα» απαντάται συχνότερα και σε µεγαλύτερο βαθµό στις γυναίκες, παρά στους άντρες και πλήττει την αυτοπεποίθησή µας. Τέλος, ένα ακόµα σηµαντικό θέµα είναι το πώς µεγαλώνουµε εµείς οι ίδιες τα παιδιά µας και αν κάνουµε διακρίσεις, σε σχέση µε το φύλο τους. ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee 17

Women in Tech

(Mindspark+, DCN Global

Friedrich Nauman Foundation).

⊲ Πιστεύω πως χρειάζεται ένας συνδυασµός παρεµβάσεων από την Πολιτεία, τις επιχειρήσεις και τον/ην καθένα/µιά µας: Η Πολιτεία µπορεί να παρέµβει µε µια σειρά διαφορετικά εργαλεία, όπως: α. Εκπαιδευτικά προγράµµατα που ενθαρρύνουν τα κορίτσια να εξερευνήσουν από νεαρή ηλικία τις ΤΠΕ και προωθούν τη νοοτροπία ίσης αντιµετώπισης των δυο φύλων µεταξύ των παιδιών, των διδασκόντων και των γονέων. β. Κατάλληλο θεσµικό πλαίσιο που προστατεύει, βοηθά και στηρίζει τις εργαζόµενες µητέρες (π.χ. προσιτές και

αριθµό

& συνεχής επικοινωνία στο ευρύ κοινό τόσο των προκλήσεων που συναντούν οι γυναίκες

οποίες

να ασχοληθούν µε ΤΠΕ / Τεχνολογία, όσο και της προβολής γυναικών-προτύπων. Βέλτιστη πρακτική σ’ αυτό, αποτελεί η εξαίρετη τηλεοπτική σειρά “Women in Tech Business” που γεννήθηκε στην Ανατολική Μακεδονία & Θράκη από µια συνεργασία φορέων

και

επαρκείς σε

δοµές φροντίδας παιδιών & ηλικιωµένων, διατάξεις γονικής άδειας που προωθούν την ισοκατανοµή των βαρών µεταξύ των δύο γονέων, αποτύπωση & λήψη µέτρων για την αντιµετώπιση του µισθολογικού χάσµατος). γ. Κίνητρα για γυναίκες σε διάφορες ηλικίες προκειµένου να εκπαιδευτούν στις ΤΠΕ, ξεκλειδώνοντας νέες ευκαιρίες καριέρας. δ. Συστηµατική

οι

επιθυµούν

Γιατί να µην υπάρχει κάποια παρόµοια εκποµπή σε εθνικά δίκτυα; ε. Επίσης, οι κατά κανόνα ανδροκρατούµενες επιχειρήσεις των ΤΠΕ πρέπει να καταπολεµούν συνειδητά και µε συνέπεια την ασυνείδητη προκατάληψη σε όλες τις µορφές της. Η δέσµευση του/ης ∆ιευθύνοντος/ουσας Συµβούλου να αποτελεί παράδειγµα, και η ευαισθητοποίηση /κινητοποίηση των ανδρών αποτελούν κλειδιά για την αλλαγή νοοτροπίας. Χρήσιµα εργαλεία είναι, επίσης, η συστηµατική ανάδειξη των γυναικών που ήδη εργάζονται στον κλάδο, καθώς

οι ίδιοι/ες; Πρέπει να γίνουµε οι ίδιες/οι η αλλαγή που θέλουµε να δούµε στον κόσµο και να σταµατήσουµε να αναπαράγουµε στερεότυπα που, αποδεδειγµένα, δεν φέρνουν

Προκαταλήψεις µε αρνητική επίπτωση στην εξέλιξη Αφροδίτη Σεβαστή

Υπερταµείο Οι µεγαλύτερες προκλήσεις είναι τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις ότι οι τεχνολογικές δεξιότητες και αρµοδιότητες στο χώρο των ΤΠΕ ταιριάζουν λιγότερο σε γυναίκες και είναι περισσότερο ‘αντρικές’ δεξιότητες. Αυτές οι προκαταλήψεις εκτείνονται από τις προσλήψεις ως τις αξιολογήσεις για την ανάληψη θέσεων ευθύνης κι έχουν συχνά αρνητική επίπτωση στην εξέλιξη µιας γυναίκας στο χώρο τον ΤΠΕ. Οι τεχνικές εργασίες αλλά και οι ρόλοι σε υψηλόβαθµες θέσεις συχνά θεωρείται ότι αφορούν σε χαρακτηριστικά που ταιριάζουν περισσότερο µε το αντρικό πρότυπο, όπως η αποφασιστικότητα ή η αναλυτική σκέψη, και λιγότερο σε δεξιότητες όπως η συναισθηµατική νοηµοσύνη που συχνά αποδίδεται στις γυναίκες. Πολλές φορές αυτές οι απόψεις ενισχύονται από το γεγονός ότι οι σχετικές σπουδές είναι εντατικές ή χρονοβόρες και οι ρόλοι στον χώρο των ΤΠΕ απαιτούν συνεχή επιµόρφωση και επαφή µε τις εξελίξεις, τις οποίες µια γυναίκα δεν µπορεί να ακολουθήσει το ίδιο µε έναν άντρα, λόγω της φύσης της ή των υποχρεώσεών της. Προσωπικά ήµουν τυχερή διότι τόσο στις σπουδές µου, όσο και στην επαγγελµατική µου πορεία συνάντησα µόνο κάποιες µεµονωµένες προκλήσεις. Για παράδειγµα, χρειάστηκε υπερπροσπάθεια, σε σχέση µε τους άντρες συναδέλφους µου, για να διατηρήσω αµείωτους τους ρυθµούς αλλά και την ποιότητα της εργασίας µου αµέσως µετά τη γέννηση του γιού µου. Επιπλέον, υπήρξαν φορές που αντιµετώπισα δυσπιστία, αρνητισµό και απαξίωση σε αίθουσες συσκέψεων, καθώς βρέθηκα να παρουσιάζω απαιτητικά τεχνολογικά θέµατα απέναντι σε µια συντριπτική πλειοψηφία ανδρών. Σε θέµατα που αφορούν την εξισορρόπηση µεταξύ του απαιτητικού επαγγέλµατος και της µητρότητας, οι σηµαντικές ευελιξίες στο ωράριο και η τηλε-εργασία για τους γονείς θα ήταν µια βασική και σχετικά ανέξοδη τοµή. Οι υφιστάµενες ρυθµίσεις που αφορούν στους πρώτους λίγους µήνες ή έτη της ζωής των παιδιών δεν επαρκούν, καθώς για τις γυναίκες στη χώρα µας, η επαγγελµατική επιτυχία ανταγωνίζεται καθηµερινά την Οδρόµος για την ισότητα ανδρών και γυναικών στο χώρο των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών είναι, δυστυχώς, ακόµα µακρύς και δύσβατος netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 18 Special Report

και το mentoring νέων γυναικών. στ. Τέλος, τι κάνουµε εµείς

το επιθυµητό αποτέλεσµα.

Chief Technology Officer,

Μεγάλη

HEAD OF TELECOM

MICROBASE

Ιτέας 14, Αργυρούπολη, Αθήνα,164 52 Τ: 212.000.5300

E: info@microbase.gr W: microbase.gr Facebook: microbasegreece

Linkedin: microbase-greece Twitter: MicrobaseGr INFO

το θέµα

ιδιαίτερα στον χώρο της τεχνολογίας, που παραδοσιακά

χνοκράτης,

τερα

κό

τεχνογνωσία στο αντικείµενο των τηλεπικοινωνιών, και σε ένα περιβάλλον που προάγει την αξιοκρατία και ευνοεί την ανέλιξη, δεν αντιµετώπισα φαινόµενα άνισης αντιµετώπισης και ευκαιριών. Αυτό όµως δεν συµβαίνει σε όλες τις εταιρίες και αγορές. Η ισότητα των φύλων στον χώρο εργασίας είναι µία αναπόσπαστη πτυχή της δικαιοσύνης και της αειφορίας στη σύγχρονη κοινωνία. Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, ο δρόµος προς την πλήρη ισότητα είναι ακόµη µακρύς, ιδίως στους τοµείς όπως οι εταιρίες τεχνολογίας, όπου η ανδροκρατούµενη παράδοση είναι αισθητή. Η παρουσία και η συµµετοχή των γυναικών στον χώρο της τεχνολογίας έχει σηµαντικές επιπτώσεις, όχι µόνο στην οικονοµία, αλλά και στην καινοτοµία και την κοινωνία γενικότερα. Παρόλα αυτά, πολλές γυναίκες εξακολουθούν να αντιµετωπίζουν εµπόδια και διακρίσεις στον τοµέα αυτόν. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΟΣΟ ΚΑΙ ΕΦΙΚΤΗ Η ΑΛΛΑΓΗ Το πρώτο βήµα προς την εξάλειψη αυτών των διακρίσεων είναι η αναγνώριση του προβλήµατος. Οι γυναίκες αντιµετωπίζουν συχνά διακρίσεις σε θέµατα αµοιβής, προαγω• Την υποστήριξη της επαγγελµατικής ανάπτυξης, προσφέροντας εκπαίδευση, µέντορες και άλλους πόρους, που θα βοηθήσουν τις γυναίκες να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να προοδεύσουν στην καριέρα τους. Το δρόµο επίσης δείχνουν µελέτες όπως της McKinsey που καταγράφουν ότι ειδικά στο IT, οι οµάδες µε µεγαλύτερο diversity εµφανίζουν τη µεγαλύτερη αποδοτικότητα και την πλέον µακροχρόνια διατήρηση των ταλέντων τους στην εταιρία. Η προώθηση της ισότητας στον χώρο εργασίας, ειδικά στις εταιρίες τεχνολογίας, είναι ζωτικής σηµασίας για τη δηµιουργία µιας πιο δίκαιης και καινοτόµου κοινωνίας. Με την υποστήριξη και τη συµµετοχή των γυναικών σε όλα τα επίπεδα της τεχνολογικής βιοµηχανίας, µπορούµε να δηµιουργήσουµε έναν κόσµο όπου η ικανότητα και οι δυνατότητες αναγνωρίζονται και εκτιµώνται ανεξαρτήτως φύλου. Αναστασία Ψαρά γικών ευκαιριών, και πρόσβασης σε θέσεις ευθύνης. Η υποαντιπροσώπευση των γυναικών σε θέσεις ηγεσίας σε τεχνολογικές εταιρίες είναι ιδιαίτερα ανησυχητική και αποτελεί ένα από τα κύρια εµπόδια προς την επίτευξη της ισότητας. Ωστόσο, η αλλαγή είναι εφικτή και υπάρχουν πολλά που µπορούν να γίνουν για την προώθηση της ισότητας. Οι εταιρίες µπορούν να λάβουν δραστικά µέτρα για την ενίσχυση της πολυµορφίας και της συµπερίληψης στον χώρο εργασίας τους. Μερικά από αυτά τα µέτρα θα µπορούσαν να περιλαµβάνουν: • Τη διαφάνεια στη µισθολογική πολιτική, ώστε να διασφαλίζουν ότι όλοι οι εργαζόµενοι, ανεξάρτητα από το φύλο τους, λαµβάνουν ίση αµοιβή για ίση εργασία. • Την προαγωγή της πολυµορφίας στην ηγεσία: δίνοντας έµφαση στην προαγωγή των γυναικών σε θέσεις ευθύνης και στην ανάδειξη τους ως πρότυπα για άλλες γυναίκες στον τοµέα της τεχνολογίας. Η ΕΙΣΟ∆ΟΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΘΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ∆ιακρίσεις και στερεότυπα κρατούν ακόµα πολλές γυναίκες µακριά από το χώρο της τεχνολογίας, περιορίζοντας την οικονοµία, επιβραδύνοντας την καινοτοµία και επιβαρύνοντας την κοινωνία. Η ώρα της αλλαγής όµως µοιάζει να φτάνει καθώς η συζήτηση για την γυναικεία υποαντιπροσώπηση σε έναν από τους πιο ζωτικούς κλάδους πια έχει ανοίξει. ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΨΑΡΑ,

ΤΗΣ

Advertorial 19

η συζήτηση τα τελευταία χρόνια για

της διαφορετικής (άνισης) αντιµετώπισης αντρών-γυναικών στον επαγγελµατικό χώρο και

αποτελεί έναν ανδροκρατούµενο κλάδο. Προσωπικά, ως γυναίκα, τε-

στη θέση του Head of Telecom στη Microbase για περισσό-

από 18 χρόνια, µε µεταπτυχια-

τίτλο και υψηλή

Women in Tech

Digital

Λανθασµένες συσχετίσεις του φύλου µε τον κλάδο των ΤΠΕ Μαριέττα Λαζανά

Analyst, McKinsey & Company, επικεφαλής Girls in Tech Greece παρουσία της µητέρας στη ζωή των παιδιών της. Εξάλλου, οι ψηφιακές τεχνολογίες δίνουν πλέον όλα τα µέσα για ευέλικτη ή/και από απόσταση εργασία, στις περισσότερες ειδικότητες του χώρου των ΤΠΕ. Ανεξάρτητα από τα θέµατα µητρότητας/οικογένειας, που παρουσιάζονται και σε άλλες ειδικότητες, στη χώρα µας εµφανίζονται το τελευταίο διάστηµα διάφορες ιδιωτικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της γυναικείας παρουσίας στο χώρο των ΤΠΕ. Ωστόσο αυτές θα πρέπει να πλαισιωθούν από οριζόντιες δράσεις, όπως η ανάδειξη γυναικών της τεχνολογίας ως µεντόρων σε τελειόφοιτες των ΤΠΕ ή µια συµφωνία των φορέων τεχνολογίας για ισάξια εκπροσώπηση των γυναικών του χώρου σε εµβληµατικές θέσεις του ιδιωτικού και δηµόσιου τοµέα, ακόµα και σε εκδηλώσεις, συνέδρια και fora των Τεχνολογιών Πληροφορικής. H παροχή κινήτρων για την ενίσχυση της πρόσληψης / ανάδειξης των γυναικών στις επιχειρήσεις ΤΠΕ και για τη γυναικεία επιχειρηµατικότητα στον ίδιο χώρο (µε δεδοµένα τα πολύ χαµηλά ποσοστά χρηµατοδοτήσεων για επιχειρήσεις που ιδρύονται από γυναίκες) θα ήταν επίσης καταλυτική. ⊲ Η µεγαλύτερη πρόκληση αφορά στην υπο-εκπροσώπηση, δηλαδή τον µικρό αριθµό των γυναικών που επιλέγουν να ακολουθήσουν τον κλάδο της τεχνολογίας. Είναι σύνηθες, γυναίκες που εργάζονται σε τεχνολογικά τµήµατα εταιρειών, να αποτελούν λιγότερο του 10%. Αυτό οδηγεί σε αίσθηµα αποµόνωσης και έλλειψης υποστήριξης. Συµπληρωµατικά προκύπτει και η έλλειψη των γυναικείων role models εντός των εταιρειών, που είναι αναγκαία ώστε να µπορέσει µια γυναίκα να οραµατιστεί το µέλλον της µε µεγαλύτερη σιγουριά και να λάβει καθοδήγηση για ζητήµατα πέραν των καθηκόντων της, όπως για παράδειγµα για το work-life balance. Τέλος, από προσωπική εµπειρία, παρατηρώ ότι µια άλλη σηµαντική πρόκληση είναι η χαµηλή ανοχή στο λάθος. Τα στερεότυπα σχετικά µε τους ρόλους και τις ικανότητες των φύλων µπορούν να δηµιουργήσουν ένα περιβάλλον περισσότερο απαιτητικό για τις γυναίκες. Λόγω αυτού του γεγονότος, τα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι οι γυναίκες έχουν χαµηλότερη αυτοπεποίθηση και δυσκολία διεκδίκησης ευκαιριών. Όλα τα παραπάνω προκύπτουν κυρίως γιατί τα παιδιά δηµιουργούν, µεγαλώνοντας, λανθασµένες συσχετίσεις του φύλου µε τον συγκεκριµένο κλάδο. Ωστόσο, είναι σηµαντικό να επισηµανθούν και τα οφέλη για µια γυναίκα, µε κυριότερο ότι ο κλάδος προσφέρει αρκετές ευκαιρίες εργασίας εξ αποστάσεως, επιτρέποντας το ευέλικτο ωράριο σε εκείνη που θέλει να συνδυάσει την οικογένεια µε την καριέρα. ⊲ Στην Ελλάδα, η µείωση του φυλετικού χάσµατος στο κλάδο της τεχνολογίας πρέπει να προσεγγιστεί µέσω στρατηγικών οι οποίες υλοποιούνται από το κράτος, τις επιχειρήσεις, τους εκπαιδευτικούς φορείς και τους Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισµούς. Αρχικά, το κράτος χρειάζεται να υποστηρίξει περισσότερο όσους από τους τελευταίους εργάζονται γι’ αυτόν ακριβώς τον σκοπό, ώστε να αυξηθεί ο αντίκτυπος των δράσεών τους σε όλη την Ελλάδα. Ο συνδυασµός του κράτους, των εκπαιδευτικών φορέων και των ΜΚΟ, που βρίσκονται στη καρδιά του ζητήµατος, θα αποτελέσει µια δυναµική οντότητα για την αντιµετώπιση του προβλήµατος. Ως επικεφαλής του Girls in Tech Greece, θα είµασταν πρόθυµοι να ηγηθούµε µιας τέτοιας πρωτοβουλίας. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις θα χρειαστεί, πέρα από τους στόχους για συµµετοχή 50/50, να δηµιουργήσουν µια κουλτούρα συµπερίληψης µέσω της υλοποίησης εσωτερικών δράσεων και της δηµιουργίας κοινοτήτων. Τέλος, κάτι που συµβαίνει αρκετά στο εξωτερικό, είναι οι επιχειρήσεις να προσφέρουν πρακτική άσκηση σε µαθητές. Έτσι, οι εταιρείες θα µπορούσαν να αυξήσουν τα ποσοστά των κοριτσιών που επιλέγουν τον τεχνολογικό κλάδο, δείχνοντας στην πράξη ότι ανήκουν κάλλιστα σε αυτόν. Ο τεχνολογικός κλάδος αποτελεί σηµαντικό κοµµάτι ανάπτυξης της χώρα µας και γι’ αυτό είναι ζωτικής σηµασίας η έµπρακτη ένταξη του γυναικείου πληθυσµού σ’ αυτόν. Σύµφωνα µε έρευνα της McKinsey, στην Ευρώπη οι γυναίκες κατέχουν ποσοστό περίπου 22% των θέσεων εργασίας στον τοµέα της τεχνολογίας netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 20 Special Report

•

ΠΛΗΡΟΦΟΡIΕΣ: Μαίρη Καλλιφείδα, Τ: 210 661 7777 (εσωτ. 333), Ε: mkalifida@boussias.com ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Κυκλοφορεί στις 9 Ιουνίου με «ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ»

ΠΑΝΟΡΑΜΑ DEIΒ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ

AGEISM ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

•

L&D: ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΝΕΥΡΟΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ

•

D&I ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ • Η ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΤΟ METAVERSE

GENDER EQUITY LEADERS •

Women in Tech

δεκαετία, 80% των

θέσεων εργασίας θα απαιτούν

STEM δεξιότητες. Έρευνες

δείξει ότι η στερεοτυπική

πως

και προσέφερε

δυνατότητες ανάπτυξης της

προσωπικότητας

των προσπαθειών όλων των παιδιών έχτισε µια

σχέση εµπιστοσύνης στην οµάδα. Συνολικά συµµετείχαν 50 παιδιά Γυµνασίου και

Λυκείου, µε ίσο αριθµό κοριτσιών και αγοριών. Αυτό

αποτελεί θετικό παράδειγµα για

την έλλειψη έµφυλου ψηφιακού

χάσµατος. Για τα κορίτσια

ειδικά φαίνεται πως λειτουργώ ως role model, παρέχοντάς τους υποστήριξη και έµπνευση

∆ΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΨΗΦΙΑΚΟ ΧΑΣΜΑ ΣΤΑ ∆ΥΟ ΦΥΛΑ Πόλα Μισθού, Καθηγήτρια Πληροφορικής και Μαθηµατικών, MSc.

coach & mentor Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι µεγαλύτερες προκλήσεις για τις γυναίκες στον κλάδο των ΤΠΕ και πού οφείλονται; Εσείς, τι αντιµετωπίσατε; Οι προκλήσεις που αντιµετωπίζουν οι γυναίκες στον τοµέα της τεχνολογίας οφείλονται σε παραδοσιακά στερεότυπα και προκαταλήψεις που επηρεάζουν την ενασχόλησή τους µε τις ΤΠΕ, την πρόσληψή τους και την αναρρίχησή τους σε υψηλές θέσεις. Αν και τη δεκαετία του ‘60 οι γυναίκες κυριαρχούσαν

STEM,

MEd. STEM

στο προγραµµατισµό, σήµερα υποεκπροσωπούνται στους τοµείς

παρά τις προβλέψεις ότι την επόµενη

ιδέα

τα κορίτσια υστερούν στις θετικές επιστήµες σχηµατίζεται από µικρή ηλικία, επηρεάζοντας τις επιλογές τους. Έτσι παγκοσµίως προωθείται η πρακτική να έρθουν τα κορίτσια σε επαφή µε το STEM και τον προγραµµατισµό στην προσχολική ηλικία, πριν εγκαθιδρυθεί η προκατάληψη, η οποία υπαγορεύεται από οικογενειακά, κοινωνικά, ακόµα και σχολικά στερεότυπα, αποτρέποντας τα κορίτσια να ασχοληθούν µ’ αυτούς τους τοµείς. Οι προσωπικές µου εµπειρίες ως προγραµµατίστρια στον ιδιωτικό τοµέα, τη δεκαετία του ‘90, περιλαµβάνουν δυσπιστία στην πρόσληψη λόγω φύλου, κυρίως για το ενδεχόµενο να δηµιουργήσω οικογένεια, ενώ ως ∆ιευθύντρια Λυκείου στον ∆ηµόσιο τοµέα, τη δεκαετία του 2010, η αναγνώρισή µου σε ηγετικές θέσεις απαιτούσε πολλαπλάσιες προσπάθειες. Τελικά η επιµονή, η αφοσίωση και η ανάπτυξη ικανοτήτων µε βοήθησαν στην επαγγελµατική µου πορεία στο STEM. Είστε εκπαιδευτικός και, βεβαίως, εργάζεστε µε µικτές οµάδες, αγόρια και κορίτσια. Σ’ αυτή την τρυφερή ηλικία, όταν πρέπει να «µυηθούν» στις ΤΠΕ, να τις αγαπήσουν και - ενδεχοµένως- να τις επιλέξουν ως επάγγελµά τους για µια ζωή, τι παραπάνω χρειάζονται τα κορίτσια και πώς τους το δίνετε; Έχετε δει, ως τώρα, κάποια θετικά αποτελέσµατα; Η επαγγελµατική µου πορεία διαµορφώθηκε κατά κύριο λόγο στη ∆ηµόσια ∆ευτεροβάθµια Εκπαίδευση, όπου ως καθηγήτρια Πληροφορικής, Μαθηµατικών και ∆ιευθύντρια Γενικού Λυκείου, αναγνώρισα την καινοτοµία που φέρνει το STEM στην εκπαίδευση. Ειδικά στον χώρο του σχολείου, εισάγει µια νέα κουλτούρα, προωθώντας τη συνεργασία και δηµιουργώντας µια κοινότητα µάθησης και πρακτικής. Η εµπειρία µου µε το εθελοντικό Coding Club GreekCodersK12, που ίδρυσα το 2015 σε δηµόσιο σχολείο ως after school activity, έδειξε πώς η συµµετοχή µας σε ελληνικά, διεθνή projects και διαγωνισµούς, ενθάρρυνε την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων

έχουν

αναγνώριση

των παιδιών. Πρωτίστως, η αποδοχή και η

ως

δηµιουργικές πρωτοβουλίες και να ακολουθήσουν τα όνειρά τους στο STEM, επαγγελµατικά. Καταλήγοντας, θεωρώ ότι η ψηφιακή τεχνολογία δεν είναι αυτοσκοπός, οφείλει να συµπορεύεται µε τις ανθρωπιστικές επιστήµες, ειδικά στην εποχή της Τεχνητής Νοηµοσύνης, στοχεύοντας σε µια καλύτερη προοπτική για τον άνθρωπο, την κοινωνία και τον πλανήτη. netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 22 Special Report

mentor, για να αναπτύξουν

LET’S GET DIGITAL

HP HELLAS

Advertorial

ΜΕ ΤΗΝ

Μια πολύτιµη πρωτοβουλία συνδυάζει τις δυνάµεις ιδιωτικού και δηµόσιου τοµέα για να ενισχύσει το πιο αδικηµένο ψηφιακά κοµµάτι του πληθυσµού -τα έφηβα κορίτσια- την στιγµή ακριβώς που η κοινωνία δείχνει να το χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε, βοηθώντας τα να αποκτήσουν δωρεάν ψηφιακές δεξιότητες. ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ Γράφεται και ξαναγράφεται: η µόνη άµεση λύση στην έλλειψη προσωπικού µε ψηφιακές δεξιότητες είναι να τις αποκτήσει εκείνο το κοµµάτι του πληθυσµού το οποίο τις στερείται µαζικά και για λόγους καθαρά κοινωνικούς. Οι νέες γυναίκες. Αυτές που µε το που θα µπουν στην εφηβεία µένουν -καθαρά για λόγους στερεοτύπων φύλλου- µακριά από τις τεχνολογίες πληροφορίας και -µοιραία- έξω από όλους τους κόσµους στους οποίους αυτές ανοίγουν την πόρτα και τις ευκαιρίες από την απασχόληση µέχρι την δηµιουργικότητα. Αυτή η συνθήκη κάνει αναγκαίο όσο και πολύτιµο το διήµερο workshop «Let’s Get Digital» της HP Hellas και του Ιδρύµατος Χατζηγάκη, που πραγµατοποιήθηκε στις 27 Απριλίου, στο «Ανοιχτό Ψηφιακό Σχολείο για όλους» του ∆ήµου Κορυδαλλού. Εκεί µε αφορµή την “∆ιεθνή Ηµέρα για τα Κορίτσια στην Τεχνολογία”, οι εθελοντές εργαζόµενοι της HP, -στα πλαίσια και του προγράµµατος τους “40 Days of Doing Good”- εκπαίδευσαν κορίτσια 14 έως 17 ετών µε ελάχιστη ή καθόλου γνώση και επαφή µε την τεχνολογία, σε βασικές ψηφιακές εφαρµογές και δεξιότητες. «Είµαστε ενθουσιασµένοι που φιλοξενηθήκαµε µε τους συνεργάτες µας από το Ίδρυµα Χατζηγάκη σε αυτό το εκπαιδευτικό κέντρο. ∆ύο χρόνια πριν, όταν το εγκαινιάσαµε ελπίζαµε στην επιτυχία του - κάτι που σήµερα αποδεικνύεται» δήλωσε ο Νίκος Χρηστάκης, Managing Director της HP Ελλάδος και Κύπρου, «η συµµετοχή όλων των κοριτσιών από τα σχολεία της περιοχής, µας κάνει ιδιαίτερα χαρούµενους και αποτελεί κινητήρια δύναµη για να συνεχίσουµε την προσπάθεια µας, ώστε να έχουν όλοι πρόσβαση σε ποιοτική µάθηση. Για εµάς η εκπαίδευση θεωρείται ένα από τα πιο θεµελιώδη ανθρώπινα δικαιώµατα µε την τεχνολογία να συµβάλλει ουσιαστικά στην προώθηση και ανάπτυξή της. Καθηµερινά, ευθυγραµµίζουµε τους πόρους και την τεχνογνωσία µας µε πρωτοβουλίες που κάνουν ουσιαστική διαφορά στις ζωές των ανθρώπων». Σχολιάζοντας η Ελισάβετ Σ. Χατζηγάκη, Γενική Γραµµατέας στο ∆.Σ. του Ιδρύµατος και Υπεύθυνη Επικοινωνίας-Προγραµµάτων, ανέφερε: «πριν από λίγο καιρό καλωσορίσαµε την HP µε ιδιαίτερη χαρά. Με συνοδοιπόρους όπως η HP που συναισθάνεται την αναγκαιότητα της άµεσης κινητοποίησης και µοιράζεται την ίδια φιλοσοφία µ’ εµάς για το κοινωνικό έργο µε έµφαση στην ισότιµη πρόσβαση στην ποιοτική, σφαιρική εκπαίδευση, την ενδυνάµωση του περιβαλλοντικού και ψηφιακού αλφαβητισµού και την υποστήριξη ευάλωτων οικογενειών και παιδιών, µπορούµε να επεκτείνουµε την δράση µας. Το διήµερο workshop απέδειξε ότι µαζί µπορούµε να καταφέρουµε περισσότερα. Το «Ανοιχτό Ψηφιακό Σχολείο για Όλους» στον ∆ήµο Κορυδαλλού αποτελεί µία πρωτοβουλία της HP που σίγουρα µπορεί να συµβάλει στην εκπαίδευση ανθρώπων που το χρειάζονται». Το «Ανοιχτό Ψηφιακό Σχολείο για Όλους», λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια προσφέροντας ισότιµη συµµετοχή όλων στην νέα ψηφιακή εποχή, παρέχοντας δωρεάν µαθήµατα δεξιοτήτων πληροφορικής τα οποία διευκολύνουν την καθηµερινότητά και παράλληλα συνιστούν εφόδια για την επαγγελµατική εξέλιξη και την κοινωνική κινητικότητα. Το Let’s Get Digital ήταν το πρώτο από µία σειρά workshops επικεντρωµένα στις ψηφιακές δεξιότητες που θα πραγµατοποιηθούν, µε το επόµενο να αναµένεται στο τέλος Μαΐου. 23

netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 24 Special Report Το

εκκρεµές του CX

Verified Market Research µε

«Global Customer Service Software Market Size By Deployment Type (Cloud-Based, OnPremise), By End-User (Government, Manufacturing), By Geographic Scope And Forecast»

ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee 25 ∆ εν είναι µυθιστόρηµα, δεν είναι πείραµα ύπνωσης και ο Φουκώ δεν έγραψε τίποτα για το θέµα. Το εκκρεµές του CX είναι µια προσπάθεια σε έναν µικρό τίτλο να αποτυπωθεί η παλίνδροµη πορεία της εµπειρίας πελάτη, ανάµεσα στον ψηφιακό και τον αναλογικό κόσµο. Η εµπειρία πελάτη εδώ και χρόνια ακολουθεί αµφίδροµη πορεία. Η οποία από κυρίως αναλογική προ κορονοϊού έγινε πλήρως ψηφιακή λόγω των µέτρων καραντίνας. Και µετά για να εκτονώσει προφανώς τα απωθηµένα εγκλεισµού ξαναγύρισε στον αναλογικό κόσµο καθώς το πελατειακό πλήθος ξεχύθηκε πάλι στα µαγαζιά και στον ευρύτερο δηµόσιο χώρο. Μετά την εκτόνωση -και κατά πως δείχνουν τα νούµερα βέβαια- µοιάζει σαν το πλήθος να κοντοστάθηκε και θυµήθηκε πριν από όλα την ευκολία του «σερφάρω σε οθόνες ή βιτρίνες, πατάω ένα κουµπί και µετά από λίγο -ή περισσότερο- το προϊόν µου χτυπάει το κουδούνι». Έτσι ανάλογα µε την περίσταση το κοινό πια «πετάγεται» από την αναλογική στην ψηφιακή πελατειακή εµπειρία µε την ευκολία ενός drone -από αυτά που οι futurists πιστεύουν ότι θα αντικαταστήσουν στο µέλλον τους delivery boysκαι οι επιχειρήσεις επιστρατεύουν όλο και µεγαλύτερο φάσµα των τεχνολογιών πληροφορίας για να καλύψουν τις απαιτήσεις για ένα συναρπαστικό αλλά ταυτόχρονα απροβληµάτιστο customer journey. Οµολογουµένως µπορεί η Gartner να προφήτευε από το 2018 ότι το CX είναι το «πεδίο της µάχης του µέλλοντος» αλλά κανείς δεν µπορούσε να φανταστεί τα όπλα που επιστρατεύονταν σε αυτό σε λίγα µόλις χρόνια. Έτσι οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν σήµερα αναπόσπαστο κοµµάτι της βελτίωσης της εµπειρίας των πελατών παρέχοντας εξατοµίκευση, ενοποιηµένη προσβασιµότητα σε όλα τα κανάλια, ευκολία, αποτελεσµατικότητα, αλληλεπίδραση σε πραγµατικό χρόνο, ανατροφοδότηση, καινοτοµία και εµπιστοσύνη. Καθώς µάλιστα η τεχνολογία συνεχίζει να εξελίσσεται, οι επιχειρήσεις που οδηγούν την κούρσα των εξελίξεων υιοθετούν µαζικά τις τεχνολογίες αιχµής για να παραµείνουν ανταγωνιστικές και να ανταποκριθούν στις συνεχώς µεταβαλλόµενες προσδοκίες των σηµερινών πελατών µε γνώσεις ψηφιακής τεχνολογίας. Αυτό αποτυπώνεται σε νούµερα: Η έρευνα της

εκτιµά µόνο την αγορά του CX software -ένα µόνο κοµµάτι των τεχνολογιών CX- να είχε φτάσει στα 12,32 δισεκατοµµύρια δολάρια το 2022 και τις αποδίδει δυναµική να φτάσει 56,36 δισεκατοµµύρια ως το 2030, µε µέσο ετήσιο ρυθµό αύξησης 20,94%. Κυρίαρχα πεδία σε αυτή την αύξηση τα λογισµικά ανάλυσης δεδοµένων των πελατών και αυτά διαχείρισης της επικοινωνίας µε αυτόν, από chatbots µέχρι αυτοµατοποιηµένα help centers στο κυνήγι της real time ανταπόκρισης στον πελάτη και τα θέλω του. Ενδεικτικό είναι ότι αυτά τα ποσοστά και η δυναµική για το cx software είναι µεγαλύτερα από αυτή που εκτιµά για την ίδια περίοδο η Fortune Business Insights στην έρευνα της «Customer Experience Management Market Size, Size, Share, Industry Analysis 2024 -2030» όπου το µέγεθος Oι τεχνολογίες που εµπλέκονται στην πελατειακή εµπειρία εξελίσσονται διαρκώς για να ακολουθούν το cx όπου και αν αυτό βρεθεί παλινδροµώντας ανάµεσα στον ψηφιακό και τον αναλογικό κόσµο. ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

τίτλο

Customer Experience

Just Did It!

netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 26 Special Report της αγοράς γενικών εφαρµογών διαχείρισης CX είναι υπολογισµένο στα 19,34 δισεκατοµµύρια δολάρια για το 2022 και αναµένεται να φτάσει τα 70,20 δισεκατοµµύρια ως το 2030 µε µέσο ετήσιο ρυθµό αύξησης 17,5%, δείχνοντας ότι αυτή τη στιγµή πρωταγωνιστής στην ανάπτυξη και εξέλιξη του CX είναι το λογισµικό.

∆εν είναι λίγα τα παραδείγµατα όπου επώνυµες εταιρείες σε όλο τον κόσµο πειραµατίζονται ή και εφαρµόζουν ολοκαίνουργιες τεχνολογίες για να βελτιστοποιήσουν την εµπειρία πελάτη. Η εταιρεία καλλυντικών Prose έχει δηµιουργήσει µια τεράστια βάση δεδοµένων µε προσωποποιηµένα προφίλ

-µε 135 data παραµέτρους για τον καθένα!- που έχουν αποκτήσει τα custom made προϊόντα τους βασισµένα σε πάνω από 50 δισεκατοµµύρια χηµικές φόρµουλες, οι οποίες συνδυάζονται ξεχωριστά ανά πελάτη και προϊόν. Ταυτόχρονα η εξέλιξη της σχέσης µε τον πελάτη παρακολουθείται και αναπτύσσεται µε νέες προσωποποιηµένες προτάσεις κλπ. Η Walmart έχει κατασκευάσει 50 ψηφιακά «µοντέλα» από τα οποία ο κάθε πελάτης διαλέγει αυτό που του µοιάζει περισσότερο ώστε να δοκιµάζει πάνω τους τα προϊόντα που θέλει να καν δει πως θα µοιάζει πριν τα αγοράσει ψηφιακά. Η εταιρεία οπτικών Bolle µε την βοήθεια augmented reality εφαρµογής δίνει την δυνατότητα στους πελάτες της να δοκιµάσουν «εικονικά» τα γυαλιά που θέλουν στο δικό τους ψηφιακό πρόσωπο πριν τα αγοράσουν για να δουν «πως τους πάνε», αλλά και να δουν πως θα βλέπουν τον κόσµο ανάλογα µε τον κάθε φακό. Η ιδέα πίσω από αυτό είναι ότι κανείς δεν ξέρει πως θα βλέπει µε κάποια γυαλιά ηλίου για παράδειγµα σε µια παραλία ή σε µια πίστα του σκι αφού συνήθως τα δοκιµάζει µόνο µέσα στο κατάστηµα µε τεχνητό φωτισµό και µικρό ορίζοντα. H εταιρεία Super προσφέρει έναν ψηφιακό επιστάτη για κάθε είδους κτηρίου που προγραµµατίζει και διεκπεραιώνει εργασίες καθαρισµού, συντήρησης αλλά και επισκευών -υπολογίζοντας και τις πιθανές βλάβες- online και µε συνδροµή, βάση του προφίλ του συνδροµητή και του κτηρίου. Η εταιρεία υποδηµάτων Eobuwie άνοιξε φυσικό κατάστηµα που δεν έχει ούτε ένα παπούτσι σε βιτρίνα. Οι πελάτες βλέπουν µόνο τραπέζια µε tablet στα οποία διαλέγουν τι θέλουν να δοκιµάσουν και στην συνέχεια πατώντας ένα κουµπί το παπούτσι καταφθάνει από την αποθήκη στο νούµερο τους από την αποθήκη για δοκιµή. Η PepsiCo σχεδιάζει κιόσκια και αυτόµατους πωλητές αναψυκτικών στους οποίους ο πελάτης χάρη στην «UltraLeap haptic technology» θα επιλέγει προϊόν χωρίς να ακουµπά πουθενά, ελέγχοντας το µενού κουνώντας απλώς το χέρι του, ελαχιστοποιώντας τόσο τον κίνδυνο των µικροβίων όσο και των ελαττωµατικών κουµπιών. Σε παραπλήσια λογική η Schindler Elevator Corp. δηµιούργησε το ElevateMe app µε το οποίο µπορεί κανείς να καλεί και να χειρίζεται τους ανελκυστήρες της χωρίς να ακουµπά πουθενά, µόνο στην οθόνη του κινητού του. Η αλυσίδα µεξικάνικου fast food Taco Bell δηµιούργησε ειδικό διάδροµο drive through στα νέα καταστήµατα της µόνο για παραγγελίες που θα γίνονται εκ των προτέρων µέσω κινητού και παραλαµβάνονται µε σκανάρισµα κωδικού ώστε αυτοί οι πελάτες να έχουν ελαχιστοποιηµένη αναµονή. Η αλυσίδα 7-Εleven στην Αµερική υπόσχεται παράδοση σε 30 λεπτά για αναψυκτικά, φαγητό και είδη σπιτιού οπουδήποτε υπάρχει σήµα gps και έτσι µπορεί να παραδίδει παραγγελίες σε πάρκα, παραλίες και κέντρα αναψυχής, ή θεµατικά πάρκα κλπ, ενώ προσφέρει µηνιαία συνδροµητική υπηρεσία µε την οποία δεν χρεώνει έξοδα παράδοσης. Η εταιρεία χρωµάτων Clare µετά το browsing στους καταλόγους χρωµάτων της δίνει στους χρήστες την δυνατότητα να απαντήσουν σε ψηφιακό ερωτηµατολόγιο, να πάρουν χρωµατικές προτάσεις για τους χώρους τους από το ΑΙ της εταιρείας, να εκτυπώσουν δείγµατα των χρωµάτων που θα δοκιµάσουν σε τοίχους και να παραλάβουν τελικά τα υλικά χωρίς να σηκωθούν από οποιαδήποτε οθόνη ξεκίνησαν. Η αλυσίδα Walgreens άλλαξε τις πόρτες των ψυγείων της µε «έξυπνες» που χάρη τους αισθητήρες και την διασυνδεσιµότητα τους µε το ΑΙ στα κεντρικά της εταιρείας µπορούν να καταλαβαίνουν κάθε φορά που ένας πελάτης παίρνει ένα συγκεκριµένο προιόν, να ενηµερώνουν τους υπαλλήλους του καταστήµατος, αλλά και τις αποθήκες ώστε να µπαίνει σε διαδικασία αναπλήρωσης σε πραγµατικό χρόνο αλλά και να αλλάζουν την διαφήµιση που προβάλλεται στην πόρτα ανάλογα µε την ώρα, µέρα και µήνα που έχει προγραµµατιστεί. Αλλά και αν το κινητό του πελάτη -αν αυτός έχει εγγραφεί στο site- τους ειδοποιεί ότι πλησιάζει να του προβάλουν προσωποποιηµένες διαφηµίσεις ανάλογες µε την καταναλωτικό και προσωπικό του προφίλ. Η αλυσίδα καταστηµάτων ποτών και αναψυκτικών BevMo! δηµιούργησε voice assistant που χάρης το ΑΙ πίσω Οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν σήµερα αναπόσπαστο κοµµάτι της βελτίωσης της εµπειρίας των πελατών παρέχοντας, µεταξύ άλλων, εξατοµίκευση, προσβασιµότητα, ανατροφοδότηση

πελατών

ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee 27 του µπορεί να δέχεται φωνητικές «απορίες» να δίνει προφορικά προτάσεις για ποτά βάση ερωταπαντήσεων που ανταλλάσσει µε τον κάθε πελάτη (περίσταση, γούστα, µπάτζετ κλπ), για οτιδήποτε αφορά τα ουίσκι και λέει και κάποιο αστείο ανάλογα την περίσταση. Tα Zara µε ένα app συνδυάζουν το αναλογικό µε το ψηφιακό shopping επιτρέποντας στους πελάτες να δουν πέρα από την διαθεσιµότητα των προϊόντων και αυτή των δοκιµαστηρίων, ακόµα και να κλείσουν ένα αλλά και να

τα στο κοντινότερο κατάστηµα ακόµα και µισή ώρα πριν την παραλαβή τους. Η εταιρεία αγροτικού εξοπλισµού John Deere ανέπτυξε την τεχνολογία AI “See & Spray” µε την οποία ειδικά µηχανήµατα της για τους καλλιεργητές βαµβακιού αναγνωρίζουν µέσω κάµερας τα αγριόχορτα και ζιζάνια και ψεκάζουν φυτοφάρµακα µόνο σε αυτά δίνοντας στους καλλιεργητές πελάτες της την δυνατότητα να δοκιµάσουν νέους τρόπους καλλιέργειας µε τον εξοπλισµό της, µε πρωτόγνωρη οικονοµία και µειώνοντας την επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Η Propeller Health εφοδιάζει µε ειδικούς σένσορες τα εισπνεόµενα για το άσθµα ή άλλες ασθένειες του αναπνευστικού, οι οποίοι δηµιουργούν ένα data profile για τους παράγοντες που επικρατούν σε κάθε κρίση άσθµατος του πελάτη, το αποθηκεύουν στο κινητό του και µπορούν να το στείλουν στο γιατρό του. Η Mountain Hardwear σου δίνει την δυνατότητα να δεις σε περιβάλλον επαυξηµένης πραγµατικότητας τον ταξιδιωτικό και εξερευνητικό εξοπλισµό της και πως αυτός αντιδρά σε διαφορετικά φυσικά περιβάλλοντα και συνθήκες. Η εταιρεία καλλυντικών Lush να βλέπεις µε το κινητό σου και το app της συστατικά, οδηγίες χρήσης, επίπεδα βιωσιµότητας και ξεχωριστές ιστορίες απλώς κατευθύνοντας την κάµερα του κινητό προς µια συσκευασία της. Η Modsy σε βοηθά να διακοσµήσεις ή ανακαινίσεις ένα χώρο ή ένα σπίτι συνδυάζοντας 3D απεικονίσεις του χώρου µε προτάσεις του ΑΙ της, που συνδέουν συγκεκριµένα προτεινόµενα έπιπλα και αξεσουάρ, τεχνικές και κατασκευαστικές εταιρείες κλπ κλπ Η NowRX µε σχετικό app αυτοµατοποιεί την προµήθεια φαρµάκων στις ΗΠΑ χάρη στα αυτοµατοποιηµένα fulfillment centers της και τα ΑΙ logistics σου έχει στείλει τα φάρµακα που έγραψε ο γιατρός σου πριν καλά καλά γυρίσεις σπίτι από το ιατρείο και µε καλύτερη τιµή από τα περισσότερα φαρµακεία και µηδέν κόστος αποστολής. Το CX στη χώρα των Θαυµάτων Από τα καλλυντικά µέχρι τα τρακτέρ και από τα tacos ως τα φάρµακα, η λίστα θα µπορούσε να είναι ατελείωτη και είναι µακριά για να δείξει κανείς την επίδραση των τελευταίων τεχνολογικών καινοτοµιών στην εµπειρία πελάτη, η οποία µοιάζει µε το κόκκινο χάπι στο Matrix. To CX µοιάζει να πήρε µεγάλες δόσεις τεχνολογίας και από εκείνη την ώρα βυθίστηκε στο trip είναι του «όλα γίνονται». Κυριολεκτικά µοιάζει σαν να οι τεχνολογίες πληροφορίας να ξεκίνησαν ένα τρελό στοίχηµα µε το marketing για το τι είναι εφικτό. Και είναι αρκετές, γιαυτό και το netweek απευθύνθηκε σε ειδικούς της πελατειακής εµπειρίας αλλά και πρωτοπόρους στην ανάπτυξη και εφαρµογή τεχνολογιών αιχµής σε µερικές από τις απαιτητικότερες νέες αγορές. NW

επιταχύνουν το check out, προπαραγγέλλοντας

Customer Experience

FRANK THIBAUT

netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 28 Special Report Στο πλαίσιο αυτό οι εταιρείες διαχρονικά εµπλουτίζουν ή και αναπροσαρµόζουν τις διαδικασίες τους µε σκοπό την πληρέστερη παροχή εκπαίδευσης (εσωτερικά) και εξυπηρέτησης προς τον εξωτερικό πελάτη. Ανέκαθεν οι οργανισµοί που βελτίωναν την κουλτούρα τους µε την ενίσχυση των διαδικασιών τους, χρησιµοποιούσαν τεχνολογικά επιτεύγµατα, ενσωµατώνοντάς τα στις εταιρικές πρακτικές µε σκοπό την καλύτερη/ποιοτικότερη/ αναγνωρισιµότερη κλπ. εξυπηρέτηση. Η σηµερινή εποχή δεν εξαιρείται. Απλά τα τεχνολογικά εργαλεία έχουν εξελιχθεί και οι εταιρείες προσαρµόζονται αντίστοιχα. Οι κυρίαρχες τεχνολογίες που διαµορφώνουν την εµπειρία του πελάτη αυτήν τη στιγµή περιλαµβάνουν: α) την τεχνητή νοηµοσύνη (AI) και τη µηχανική µάθηση (ML) για εξατοµικευµένες προτάσεις και αυτοµατοποίηση της εξυπηρέτησης πελατών, β) την ανάλυση δεδοµένων (data analytics) για την κατανόηση της συµπεριφοράς και των προτιµήσεων του πελάτη, γ) τις omnichannel πλατφόρµες επικοινωνίας για απρόσκοπτες αλληλεπιδράσεις σε πολλαπλά κανάλια και δ) την επαυξηµένη και εικονική πραγµατικότητα (AR/VR) για αφηγηµατικές εµπειρίες. Το CX Tech του µέλλοντος Στο µέλλον και µε βάση τις τρέχουσες εξελίξεις, προβλέπουµε τη συνεχιζόµενη κυριαρχία της τεχνητής νοηµοσύνης και της µηχανικής µάθησης, µε την πρόοδο στη φυσική γλωσσική επεξεργασία (NLP) να ανοίγουν το δρόµο για πιο εξειδικευµένα chatbots και εικονικούς βοηθούς. Επιπλέον, τεχνολογίες όπως το διαδίκτυο των πραγµάτων (IoT) θα παίξουν σηµαντικό ρόλο στη συλλογή πραγµατικών δεδοµένων από συνδεδεµένες συσκευές για περαιτέρω εξατοµίκευση της εµπειρίας του πελάτη. Η επαυξηµένη και η εικονική πραγµατικότητα (AR/VR) αναµένεται επίσης να γίνουν ακόµα πιο δηµοφιλείς, ενισχύοντας περαιτέρω την εµπειρία του πελάτη. Αξίζει να σηµειωθεί ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι πραγµατικά έντονες και καθοριστικές. Και αυτό γιατί οι τεχνολογικές εφαρµογές αναπτύσσονται ταχύτατα. Φτάνουµε στο σηµείο να χρειαζόµαστε περισσότερο χρόνο αφοµοίωσης κάθε νέας τεχνολογίας προκειµένου να µπορέσουµε να εµπεδώσουµε πλήρως τα πλεονεκτήµατα, τα µειονεκτήµατα αλλά και όλες τις χρήσεις εφαρµογής κάθε νέου τεχνολογικού επιτεύγµατος ώστε να χρησιµοποιηθεί αντίστοιχα, ουσιαστικά και ολοκληρωµένα για το όφελος της εταιρείας και του πελάτη ταυτόχρονα. Η επίδραση της τεχνολογίας στην σχέση πελάτη /εταιρείας Η χρήση της τεχνολογίας είναι απαραίτητη πλέον και καθοριστική. Ενισχύσει µεν τις εταιρικές πρακτικές στη εξυπηρέτηση, αλλά αυξάνει ταυτόχρονα και τις απαιτήσεις του πελάτη. Βάζει, µε άλλα λόγια, τον πήχη ψηλότερα. Χρειάζεται λοιπόν µεγαλύτερη επαγρύπνηση για τις εξελίξεις που αφορούν την εξυπηρέτηση. Σε αυτό το σηµείο γίνεται κοµβικός και ο ρόλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Εξυπηρέτησης Πελατών (ΕΙΕΠ), διότι προβάλλει τις νέες τάσεις στην εξυπηρέτηση. Το ΕΙΕΠ έµπρακτα και καθοριστικά συµβάλει στην ουσιαστική επιµόρφωση των µελών του. Με τον τρόπο του το ΕΙΕΠ προσφέρει και πρόσθετη αξία στην αναβάθµιση της ελληνικής επιχείρησης και φυσικά, εν τέλει, της εθνικής οικονοµίας στο σύνολό της. Οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και η ∆ιαµόρφωση Πελατειακής Εµπειρίας H επιτυχηµένη εµπειρία των πελατών έχει δύο κύριες όψεις: Την εµπειρία που παρέχει ο Οργανισµός και την εµπειρία που βιώνει ο πελάτης.

Πρόεδρος ∆.Σ. Ελληνικού Ινστιτούτου Εξυπηρέτησης Πελατών, ∆ιευθυντής ∆ιοδίων, Εµπορικής ∆ιαχείρισης και Τηλεφωνικής Εξυπηρέτησης Πελατών Αττικής Οδού, Αττικές ∆ιαδροµές Α.Ε.

ΧΡΗΣΤΟΣ

Senior Customer Services Digital Transformation Leader, COSMOTE eValue

ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee 29 Ο ι τεχνολογικές καινοτοµίες έχουν αναπτύξει νέα κανάλια επικοινωνίας και επιλογές εξυπηρέτησης, προσφέροντας µία νέα προοπτική στην αγορά. Η COSMOTE eValue, µέλος του Οµίλου ΟΤΕ, παρέχει εδώ και 25 χρόνια υπηρεσίες customer relationship management. Παρακολουθεί την εξέλιξη των νέων τεχνολογιών, τις προσαρµόζει αποτελεσµατικά και τις εξελίσσει, έχοντας ως κύριο στόχο την άριστη εµπειρία του πελάτη. Τα παραδοσιακά κανάλια επικοινωνίας, όπως τα τηλεφωνικά κέντρα έχουν πλέον ενσωµατώσει ψηφιακά µέσα όπως chat, social media και βιντεοκλήσεις. Αυτά τα κανάλια έχουν εµπλουτιστεί µε δυνατότητες αυτοεξυπηρέτησης και υποστηρίζονται από σύγχρονες CRM πλατφόρµες, διευκολύνοντας έτσι τη διαχείριση πολλών και διαφορετικών επικοινωνιών. Η ποικιλία των καναλιών επικοινωνίας επιτρέπει στις επιχειρήσεις να είναι πιο ευέλικτες και να προσαρµόζονται στις προτιµήσεις και τις ανάγκες κάθε πελάτη. Επιπλέον, η ταχύτατη ανταπόκριση σε ερωτήσεις και προβλήµατα των πελατών βελτιώνει επιπλέον την υποστήριξη που προσφέρουν. Η αξιοποίηση των Big Data συµβάλλει στην κατανόηση του πελάτη και στη βελτίωση των στρατηγικών εξυπηρέτησης, προσφέροντας εξατοµικευµένη εµπειρία, βοηθώντας τον πελάτη να επιτύχει τις προσδοκίες του (Customer Success). CX Tech για προσωποποιηµένη & «ανθρώπινη» εµπειρία πελάτη Η προσωποποίηση της εξυπηρέτησης είναι κρίσιµη για την αύξηση της ικανοποίησης των πελατών και τη διατήρηση του loyalty. Το Generative AI και η Μηχανική Μάθηση (Machine Learning) βρίσκονται σε φάση έντονης ανάπτυξης και τα κατάλληλα µοντέλα υπόσχονται να βελτιώσουν ακόµα περισσότερο την ποιότητα της εξυπηρέτησης. Μέσα από τις Generative AI λύσεις, οι πελάτες έχουν άµεση και σχεδόν «ανθρώπινη» υποστήριξη σε µια σειρά θεµάτων των οποίων η λύση απαιτεί συγκεκριµένα επαναλαµβανόµενα βήµατα. Για παράδειγµα, οι εκπρόσωποι απαλλάσσονται από περιττό φόρτο εργασίας και έχουν την ευκαιρία να αφιερώσουν χρόνο και χώρο σε περίπλοκα ζητήµατα που αντιµετωπίζει ο πελάτης. Επιπλέον, η χρήση τους επεκτείνεται και σε άλλα πεδία, όπως η proactive ανίχνευση πιθανών θεµάτων σε προϊόντα και υπηρεσίες. Ωστόσο, δε θα πρέπει να αγνοούνται οι προκλήσεις που συνοδεύουν αυτές τις λύσεις, όπως το πολύ υψηλό κόστος υλοποίησης το οποίο σε συνδυασµό µε τη ραγδαία ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών καθιστά αυτές τις κινήσεις ως επενδύσεις µε σχετικά υψηλό ρίσκο. Στην Cosmote eValue το πρόγραµµα αλλαγής κουλτούρας #asto_pano_mou, συνδυαστικά µε την υψηλή τεχνολογία, ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αναλαµβάνουν πρωτοβουλίες, να δηµιουργούν κατάλληλες συνθήκες και συνέργειες, ώστε να εξυπηρετούν κάθε πελάτη απλά και αποτελεσµατικά. Αξιολογούνται και αξιοποιούνται καθηµερινά προηγµένες τεχνολογίες, και µε τη φιλοσοφία #asto_pano_mou, παρέχει στους πελάτες της µοναδικές εµπειρίες εξυπηρέτησης. Παρόλο που η τεχνολογία αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για τη βελτίωση της εξυπηρέτησης πελατών, η ανθρωποκεντρική προσέγγιση παραµένει το κρίσιµο στοιχείο. Η ισορροπία µεταξύ τεχνολογίας και ανθρώπινης επαφής είναι αυτή που καθορίζει την άριστη εµπειρία πελάτη. Η τεχνολογία ως κινητήριος δύναµη» Η τεχνολογική εξέλιξη έχει επαναπροσδιορίσει τον τρόπο που οι επιχειρήσεις προσεγγίζουν και διαχειρίζονται την εξυπηρέτηση πελατών. Η άριστη εµπειρία πελάτη δεν είναι πλέον απλώς στόχος, αλλά βασική απαίτηση για τη διασφάλιση της βιωσιµότητας µιας επιχείρησης.

ΚΑΤΡΙΣΙΩΣΗΣ

Customer Experience

ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ ΠΑΠΠΑΣ

CXO (Chief Experience Officer) Novibet

εµπειρία εξυπηρέτησης πελατών, ενισχύοντας την ικανοποίηση. Προχωρώντας παραπέρα, η Εικονική Πραγµατικότητα

netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 30 Special Report Η ενσωµάτωση εξελιγµένων τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοηµοσύνη, η µηχανική µάθηση, και η ανάλυση δεδοµένων σε πραγµατικό χρόνο, όχι µόνο έχει θέσει το «χρυσό πρότυπο», αλλά αναδιαµορφώνει συνεχώς τον τρόπο µε τον οποίο οι παίκτες αλληλεπιδρούν στην αρένα του ψηφιακού gaming. Στο επίκεντρο της βελτιωµένης εµπειρίας χρήστη στις πλατφόρµες gaming είναι η ανάλυση δεδοµένων (data analytics) και η Τεχνητή Νοηµοσύνη (AI). Αυτές οι τεχνολογίες χρησιµεύουν ως η ραχοκοκαλιά για δυναµική εξατοµίκευση

και εξελιγµένα χαρακτηριστικά παιχνιδιού (gamification), τα οποία αυξάνουν την αφοσίωση των παικτών, την ψυχαγωγία, και τη συνολική ικανοποίηση. Φανταστείτε ένα καζίνο που γνωρίζει τις προτιµήσεις του παιχνιδιού σας καλύτερα από εσάς ή µια εφαρµογή στοιχηµάτων που προτείνει στοιχήµατα προσαρµοσµένα ακριβώς στο γούστο και την προηγούµενη συµπεριφορά σας. Αυτό δεν είναι απλώς ένα όνειρο, αλλά µια πραγµατικότητα που κατέστη δυνατή µέσω της ανάλυσης δεδοµένων σε βάθος, επιτυγχάνοντας την διατήρηση του ενδιαφέροντος των παικτών. Η πραγµατική επιτυχία της τεχνητής νοηµοσύνης στο gaming έγκειται στην ικανότητα της να βελτιώνει την εµπειρία χρήστη. Αναλύοντας τεράστιες ποσότητες δεδοµένων και αναγνωρίζοντας µοτίβα, η τεχνητή νοηµοσύνη µπορεί να προβλέψει τις προτιµήσεις των παικτών µε απίστευτη ακρίβεια. Μάλιστα, η αυτόµατη και συνεχής προσαρµογή των προβλέψεων µε βάση δεδοµένα πραγµατικού χρόνου, βελτιώνει συνεχώς την εµπειρία του χρήστη. Αυτό σηµαίνει ότι όσο περισσότερο αλληλεπιδρά ένας παίκτης µε την πλατφόρµα, τόσο πιο εξατοµικευµένη γίνεται η εµπειρία του. Προς µια νέα καθηλωτική εµπειρία Οι πρόσφατες τεχνολογικές καινοτοµίες προσφέρουν τόσο ευκολία στον χρήστη όσο και µια καθηλωτική εµπειρία. Η χρήση των chatbots που υποστηρίζονται από αλγόριθµους µηχανικής µάθησης προσφέρει µια απρόσκοπτη και διαδραστική

(VR) και η Επαυξηµένη Πραγµατικότητα (AR) άρχισαν να γίνονται σιγά σιγά κοµµάτι της καθηµερινότητας (π.χ. Apple Vision Pro, Meta Quest Pro), υποσχόµενες ένα υπερρεαλιστικό επίπεδο στην εµπειρία του παίκτη. Η διαφοροποίηση στον χώρο του GameTech δεν θα βασίζεται στο ποιος έχει το πιο εντυπωσιακό user interface ή τα µεγαλύτερα µπόνους ανταµοιβής, αλλά ποιος µπορεί να χρησιµοποιήσει καλύτερα την τεχνολογία για να βελτιώσει την εµπειρία του χρήστη, και εν τέλει την ικανοποίηση του παίκτη. Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, η συγχώνευση της τεχνητής νοηµοσύνης, της µηχανικής µάθησης και άλλων νεότερων τεχνολογιών όπως το AR/ VR και το blockchain θα διαµορφώσει µια επαναστατική εµπειρία χρήστη. Το µέλλον είναι ήδη εδώ, και είναι σχεδόν ακαταµάχητο. Το

στη

του ψηφιακού Gaming Στον ταχέως εξελισσόµενο κόσµο του GameTech, η βελτίωση της εµπειρίας του παίκτη δεν είναι απλώς µια επιλογή, είναι επιβεβληµένη. Το κλειδί για την βελτίωση; Η αξιοποίηση τεχνολογιών αιχµής.

(personalization)

CX Tech

υπηρεσία

i DOCS OUTPUT MANAGEMENT:

ΩΣ PaaS

Η i-DOCS, Business Unit της IDEAL Holdings,

MICROSOFT AZURE

Platform-as-a-Service (PaaS)

σεις εφαρµογών.

Με το i-DOCS Output Management σε

Azure App Service, οι πελάτες της i-DOCS µπορούν

Output Management

Microso Azure,

απόδοση. Παράλληλα το i-DOCS Output

την πλευρά της Microsoft, o Berkay Mimaroglu, Τεχνικός ∆ιευθυντής Εµπορικών Συνεργατών Νοτιοανατολικής Ευρώπης δήλωσε: «H υιοθέτηση της λύσης Azure App Service και ευρύτερα της πλατφόρµας του Microsoft Azure

για την παροχή της υπηρεσίας i-DOCS Output Management επιβεβαιώνει την στενή συνεργασία της i-DOCS, Business Unit της IDEAL Holdings µε την Microsoft και την δυνατότητα παροχής ολοκληρωµένων λύσεων προστιθέµενης αξίας αξιοποιώντας

όπως το Azure App Service». Για περισσότερες

∆ΙΑΘΕΣΙΜΗ

ΣΤΟ

ανακοινώνει ότι η λύση

είναι πλέον διαθέσιµη ως

σηµατοδοτώντας µια σηµαντική εξέλιξη στις δυνατότητές που ήδη παρέχονται στους χρήστες της. Η αξιοποίηση της υπηρεσίας Azure App Service ως το κεντρικό επίπεδο διαχείρισης προσφέρει σηµαντικά και πολλαπλά πλεονεκτήµατα, όπως απλοποιηµένη εγκατάσταση εφαρµογών, ευέλικτη επεκτασιµότητα και

στο

απρόσκοπτες ενηµερώ-

πλέον να επωφεληθούν από την

εκκίνησης της εφαρµογής σε

κάνοντας αυτόµατα χρήση της

δικτύωσης στις επικοινωνίες

προς κόµβο. Επιπλέον, η χρήση

δυνατότητα

cluster,

εικονικής

κόµβου

δίνει τη δυνατότητα δυναµικής επέκτασης των κόµβων του cluster. Η πλήρως αυτοµατοποιηµένη

του Microsoft Azure, επιτρέπει δυναµικές προσαρµογές της υποδοµής ανάλογα µε τον όγκο ζήτησης υπηρεσιών ή άλλους παραµετροποιήσιµους παράγοντες,

Azure App Services

πλατφόρµα

εξασφαλίζοντας βέλτιστη

Management µπορεί να εκτελεί κατανε-

διεργασίες κάνοντας χρήση της τοπολογίας µετάπτωσης σε πολλαπλές ζώνες του Microsoft Azure, σε 3 διακριτά φυσικά datacenters που βρίσκονται σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, εξασφαλίζοντας µε αυτόν τον τρόπο, ακόµα υψηλότερα επίπεδα διαθεσιµότητας, αδιάλειπτης λειτουργίας και αξιοπιστίας. Το συγκεκριµένο ορόσηµο αντιπροσωπεύει τη δέσµευση και ταυτόχρονα το όραµα της εταιρείας, να παρέχει λύσεις αιχµής που ανταποκρίνονται στις - γρήγορα αυξανόµενες - ανάγκες των πελατών της. ΑΠΟ∆ΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΠΕΚΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ Με το i-DOCS Output Management σε Azure App Service, οι οργανισµοί µπορούν να επιτύχουν αυξηµένη αποδοτικότητα, επεκτασιµότητα και περαιτέρω αξιοπιστία στις διαδικασίες διαχείρισης εγγράφων τους. Με την διάθεση της λύσης Output Management στο Microsoft Azure, η i-DOCS, Business Unit της IDEAL Holdings, ενισχύει περαιτέρω την συνεργασία της µε την Microsoft. «Είναι ιδιαίAdvertorial τερη η χαρά να παρατηρείς ότι η στρατηγική που σχεδιάστηκε και συµφωνήθηκε από κοινού πριν από 4 περίπου χρόνια υλοποιείται στο ακέραιο, ενώ ταυτόχρονα, είναι τιµή µου που έχω δίπλα µου αυτούς τους συνεργάτες, χωρίς τους οποίους δεν θα ήταν εφικτή η εφαρµογή και υλοποίηση ενός τόσο πολύπλοκου πλάνου, σε ένα σφιχτό χρονοδιάγραµµα. Η επιτυχηµένη ολοκλήρωση του εγχειρήµατος, ώστε το i-DOCS να είναι διαθέσιµο πλέον και ως PaaS (Platform-as-a-Service) στο Microsoft Azure, είναι αποτέλεσµα σκληρής δουλειάς των µελών της Οµάδας και σηµατοδοτεί µία νέα εποχή για το i-DOCS, τόσο σε Εµπορικό όσο και σε Τεχνικό επίπεδο, εντός και εκτός Ελλάδος», δήλωσε ο κ. Κωνσταντίνος Πρετεντέρης, Γενικός ∆ιευθυντής της i-DOCS. Από

µηµένες

πληροφορίες και προκειµένου να ενηµερωθείτε για τις δυνατότητες του i-DOCS Output Management στο Microsoft Azure, επισκεφθείτε τον ιστότοπό µας ή επικοινωνήστε µε την οµάδα µας, σήµερα στο i-DOCS-Sales@i-docs.com. Κωνσταντίνος Πρετεντέρης ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗ, ΓΕΝΙΚΟΥ ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΗΣ i DOCS Κρέοντος 25, 10442 Αθήνα T : +30 210 51 93 999 E: i-DOCS-Sales@i-docs.com W: www.i-docs.com INFO 31

τεχνολογίες αιχµής,

Digital Payments:

netwee • MΑΪΟΣ 2024 32 Special Report

Από την καινοτοµία στην κυριαρχία

MΑΪΟΣ 2024 • netwee 33 Ε ίναι από τα φαινόµενα που κανείς δεν περίµενε και όµως πια µοιάζουν απολύτως φυσιολογικά. Αν κάποιος πριν από µία δεκαετία ισχυριζόταν ότι οι ψηφιακές πληρωµές θα κυριαρχούν σε όλες σχεδόν τις συναλλαγές θα τον χαρακτήριζαν αθεράπευτα µελλοντολάγνο. Λίγα χρόνια µετά την πανδηµία που τις αποθέωσε ως ψηφιακό εργαλείο διατήρησης των συναλλαγών στη ζωή µοιάζουν έτοιµες να κυριαρχήσουν σε όλο το φάσµα των συναλλαγών. Και µάλιστα ακόµα και σε µια χώρα σαν την Ελλάδα, η οποία για χρόνια κρατούσε τις αποστάσεις της από την αρχή της ποµπής προς την ψηφιακή αναβάθµιση της καθηµερινότητας. Γιαυτό δεν ευθύνεται κανείς άλλος παρά ο κορονοιός που απέδειξε ότι οι ψηφιακές πληρωµές δεν είναι απλώς εφικτές ή αναγκαίες, αλλά πρακτικές, βολικές και ασφαλείς. Το εντυπωσιακό όµως είναι ότι η εξάπλωση τους συνεχίζεται ακάθεκτη. Η πρόσφατη έρευνα που διεξήγαγε το ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ για λογαριασµό της Visa και δόθηκε στη δηµοσιότητα νωρίτερα φέτος δείχνει ότι οι ψηφιακές πληρωµές -από τις πληρωµές µε κάρτα µέχρι τα ψηφιακά πορτοφόλια- είναι στην πορεία προς την καθολική αποδοχή από τον κόσµο κερδίζοντας διαρκώς έδαφος από τις πληρωµές µε µετρητά. Σχεδόν 7 στους 10, -69% αν θέλουµε να είµαστε απόλυτα ακριβείςχρησιµοποιούν ήδη τις κάρτες συχνά ή πολύ συχνά στις καθηµερινές τους συναλλαγές, σε µια πρωτοφανή αύξηση από το αντίστοιχο ποσοστό 44% πριν την πανδηµία. Το 24% των ερωτηθέντων απάντησε πως επιλέγει να πληρώσει αποκλειστικά µε κάρτα, ενώ το 18% στηρίζεται στα µετρητά. Ενώ ένα µικρότερο -ακόµα- ποσοστό έχει αρχίσει να φλερτάρει και µε τις δυνατότητες εναλλακτικών τρόπων πληρωµής, όπως τα ψηφιακά πορτοφόλια, τα οποία ήδη χρησιµοποιεί το 12% των Ελλήνων ως πρώτη επιλογή και κύριο µέσο πληρωµής. Σύµφωνα µε την έρευνα η αναλογία ανάµεσα στις ψηφιακές πληρωµές και τα µετρητά δείχνει τάσεις να ανατραπεί πλήρως ως το 2027 υπέρ του «ψηφιακού χρήµατος», σε µια καθοδική πορεία που ξεκίνησε για τα µετρητά µε την πανδηµία. Σύµφωνα µε την έρευνα, το 48% έκανε συχνά ή πολύ συχνά συναλλαγές µε µετρητά πριν από την επέλαση της πανδηµίας, ποσοστό που ανέρχεται πλέον στο 30%. Αυτή τη στιγµή πάντως σχεδόν 1 στους 2 Έλληνες (46%) επιλέγει να έχει µαζί του τόσο µετρητά όσο και κάρτα βγαίνοντας από την εξώπορτα του σπιτιού του, γεγονός που δείχνει ότι ο κόσµος έχει ακόµα την ανάγκη να είναι και οι δύο τρόποι πληρωµών διαθέσιµοι. Χαρακτηριστικό µάλιστα είναι ότι όπως φάνηκε από τα σχετικά ερωτηµατολόγια, όταν πρόκειται για συναλλαγές χαµηλές σε αξία -κάτω των 5 ευρώ-, σχεδόν 4 στους 10 καταναλωτές προτιµούν για λόγους ευκολίας τα µετρητά, αφού η πληρωµή µικροποσών µε κάρτα τους κάνει «να αισθάνονται άβολα». Μόλις το 29% των ερωτηθέντων πιστεύει ακόµα πως τα µετρητά θα είναι πάντα η προτιµώµενη µέθοδο πληρωµής για τους Έλληνες, αν και 1 στους 2 εµφανίζεται ανοιχτός σε νέες λύσεις. Προς το παρόν πάντως η πληρωµή µε κάρτα αποτελεί την προτιµώµενη µέθοδο στις ηλεκτρονικές συναλλαγές διεκπεραιώνοντας το 71% του συνόλου των πληρωµών. Ειδικότερα, το 42% επιλέγει να πληρώσει µε κάρτα κατά Με τη φόρα που απέκτησαν στην πανδηµία και την ορµή που τους δίνει η καινοτοµία οι ψηφιακές πληρωµές συνεχίζουν να κυριαρχούν χάρη στη γοητεία της ευκολίας στις συναλλαγές. ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ

Digital Payments

netwee • MΑΪΟΣ 2024 34 Special Report την ολοκλήρωση της παραγγελίας και το 21% πληρώνει µε αυτήν κατά την παράδοσή της. Σταδιακά έχουν αρχίσει και χρησιµοποιούνται εναλλακτικοί ψηφιακοί τρόποι πληρωµών, όπως είναι τα ψηφιακά πορτοφόλια (12%). Ωστόσο, το εύρος της χρήσης των ψηφιακών πορτοφολιών διαφέρει ανάλογα µε την ηλικιακή οµάδα. Οι νεότεροι, ηλικίας 18 –34, χρησιµοποιούν τα ψηφιακά πορτοφόλια σε ποσοστό 33%, µε τους 35 – 54 να ακολουθούν µε 25% και τους 55+ να χρησιµοποιούν τα ψηφιακά πορτοφόλια σε ποσοστό

Ενώ το 25% προτιµά την αντικαταβολή µε µετρητά.

τη µεταφορά χρηµάτων µεταξύ λογαριασµών επιλέγει

Επιπλέον, 1 στους 4 πραγµατοποιεί αγορές µέσω των

ότι

τις νέες τάσεις, ενώ ψηφιακά πληρώνουν

σούπερ µάρκετ, εµπορικά καταστήµατα, πρατήρια καυσίµων, παρόχους τηλεπικοινωνιών και στην εστίαση. Παρότι ένα σηµαντικό ποσοστό της τάξης του 29% δήλωσε πως τα µετρητά θα είναι πάντα η προτιµώµενη µέθοδος πληρωµής για τους Έλληνες, ένα 47% παρουσιάζεται ανοιχτό σε νέες λύσεις, εφόσον απλοποιούν την εµπειρία πληρωµής, ενώ το 37% υποστηρίζει πως υπάρχει ανάγκη περαιτέρω εκπαίδευσης στις ψηφιακές πληρωµές. Σχεδόν 1 στους 4 (24%) πιστεύει ότι οι Έλληνες έχουν γρήγορα και σε µεγάλο βαθµό αγκαλιάσει τις ψηφιακές πληρωµές, ενώ παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον πως ένα 5% θα ήθελε να µάθει τον αντίκτυπο των αγορών του στο περιβάλλον. Τα Digital Payments στο διάδροµο απογείωσης παγκοσµίως ∆εν πρόκειται βέβαια για ελληνική πρωτοτυπία. Χαρακτηριστική είναι η ανάλυση συναισθήµατος γύρω από τις ψηφιακές πληρωµές παγκοσµίως της Kantar, στην έρευνα «Community Report: Connecting with the Digital Payments Community» στην οποία τα νούµερα είναι συντριπτικά για την εξάπλωση των digital payments. Το 92% των καταναλωτών δηλώνει εξοικειωµένο µε τουλάχιστον µία µέθοδο ψηφιακών πληρωµών, µε το 55% εξ αυτών να έχει χρησιµοποιήσει παραπάνω από µία φορές κάποια από αυτές το τελευταίο εξάµηνο τόσο online όσο και «ζωντανά». Η πλειοψηφία προβάλει σαν νούµερο ένα πλεονέκτηµα την ευκολία στη χρήση, µε το 23% να λατρεύει τους ψηφιακούς τρόπους µε τους οποίους καθηµερινές συναλλαγές, όπως η πληρωµή για γεύµατα, ποτά και καφέδες γίνεται πανεύκολα σε κάθε κατάστηµα χωρίς την ανάγκη µετρητών. Ακολουθεί η ευελιξία των πληρωµών και η ταχύτητα των διαδικασιών. Αυτό που ξεχωρίζει και ανάµεσα στα παραπάνω δεδοµένα είναι το δηµογραφικό που δείχνει καθαρά ότι η µικρή µέση ηλικία του κοινού των ψηφιακών πληρωµών της εξασφαλίζει και την κυριαρχία τους στα επόµενα χρόνια. Έτσι σύµφωνα µε την έρευνα της Kantar πάνω από τους µισούς GenXers και Millennials είναι φανατικοί των ψηφιακών πληρωµών σε αντίθεση µε τους Βoomers. Για την ακρίβεια τις υιοθετεί το 54% της GenZ, το 53% των Millennials, το 35% της GenX και µόλις 18% των Boomers. Αυτό από µόνο του θα ήταν επαρκές για να συµπεράνουµε την δυναµική επικράτησης τους στο µέλλον. Αυτό έχει επιπτώσεις που εντοπίζονται και γεωγραφικά και ξεκινούν από την Ανατολή. Στην υιοθέτηση των Digital Payments πρωταθλητής είναι η υπερδύναµη µε τον νεότερο πληθυσµό, η Κίνα όπου ένα 57% των καταναλωτών προτιµούν ψηφιακά πορτοφόλια όπως το Apple Pay και το Google Wallet, µόνο που επειδή η Κίνα είναι ένας άλλος χρηµατοπιστωτικός όσο και πολιτισµικός πλανήτης εκεί µιλάµε για το Alipay και τις παραφυάδες του οι οποίες µάλιστα σύµφωνα µε την Statista έχουν και 30% περίπου µεγαλύτερο ποσοστό των χρηστών από τις πιστωτικές κάρτες! Πίσω στην έρευνα της Kantar, την Κίνα ακολουθεί η Σινγκαπούρη µε 47% µε ιδιαίτερη αδυναµία, όπως και όλη η υπόλοιπη Nοτιανατολική Ασία στις mobile payments, ενώ χώρες µε µεγαλύτερο ηλικιακά πληθυσµό όπως η Γαλλία και η Αυστραλία έχουν ένα µέτριο 28% και 27% αντίστοιχα. Εντυπωσιακό µάλιστα είναι ότι το 54% όσων χρησιµοποιούν ψηφιακές πληρωµές έχουν ήδη συνηθίσει και τις peer to peer πληρωµές για εξόφληση µικροποσών µεταξύ ανεξάρτητων ατόµων, µε τους providers να αντικαθιστούν τα παραδοσιακά κανάλια πληρωµών και το χρήµα µε ένα ταχύτατο και seamless τρόπο. Ακόµα θα πρέπει να σηµειωθεί ότι περιοχές ακόµα και µε χαµηλή τεχνολογική υποδοµή -όπως η Αφρική- δείχνουν έντονο ρυθµό υιοθέτησης των ψηφιακών πληρωµών καθώς δεν είναι η ευκολία αλλά η µοναδική ιστορικά ευκαιρία για συµπερίληψη σε τραπεζικές και οικονοµικές υποδοµές που για πρώτη φορά προσφέρεται σε όλους έχουν ένα κινητό ή έναν υπολογιστή και πρόσβαση σε δίκτυο. Τις τάσεις επιβεβαιώνει και η έρευνα της PWC «Navigating

2025

beyond» στην οποία καταγράφονται έντονα και οι αλλαγές που αυτή η µετατόπιση στις ψηφιακές πληρωµές φέρνει και στο ευρύτερο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα: • Το 90% των data που οι τράπεζες αντλούν για τους πελάτες τους προέρχονται πλέον από αυτές • Το 86% των παραδοσιακών οργανισµών στο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα αναπτύσσει συνέργειες µε fintechs και tech providers προκειµένου να υλοποιήσει τα συστήµατα πληρωµών αλλά και να τα εξελίξει • Το 89% των οργανισµών πιστεύει ότι το e-commerce θα συνεχίσει να εξελίσσεται ανοδικά • Το 42% θεωρεί άκρως απαραίτητο να επιταχυνθούν οι εξελίξεις για διασυνοριακές και δια-συναλλαγµατικές άµεσες ψηφιακές πληρωµές ιδιαίτερα

χώρο

Εντυπωσιακή είναι η αύξηση κατά 42% του όγκου των συναλλαγών µέσω ψηφιακών καναλιών, από τον κορονοιό και µετά. Ο όγκος δε αυτών των συναλλαγών αναµένεται κατά την PWC να αυξηθεί κατά 80% από το 2020 ως το 2025, από το ένα τρισεκατοµµύριο συναλλαγές στις 1,9 τρισεκατοµύρια και αναµένεται να τριπλασιαστούν ως το 2030. Η αύξηση αναµένεται να είναι πιο απότοµη στις αγορές Ασίας Ειρηνικού µε πιθανή ποσόστωση ακόµα και 109% ως το 2025 και 76% ως το 2030 και θα ακολουθήσει η Αφρική (µε 78% και 64% αντίστοιχα) και οι Ευρώπη (64%, 39%), Λατινική Αµερική (52%, 48%) και ΗΠΑ και Καναδάς (43%, 35%). Πίσω στην Ελληνική πραγµατικότητα τώρα, το netweek επέλεξε µερικά από τα πιο έµπειρα και εξειδικευµένα στελέχη του χώρου για να µας µιλήσουν για την δυναµική, το µέλλον -ή ακόµα και το ιδιαίτερα διδακτικό παρελθόν- των οικοσυστηµάτων πληρωµών, δίνοντας έµφαση και σε συγκεκριµένα εφαρµοσµένα case studies κάποιων από τα πιο φρέσκα και «επιθετικά» digital payment trends όπως το BNPL.

13%.

Τέλος,

µόλις το 3%.

social media σποραδικά, στοιχείο που αποδεικνύει

οι Έλληνες υιοθετούν

κυρίως σε

the payments matrix: Payments

στο

του Β2Β

συναλλαγών. • Μια σειρά από παλιοµοδίτικα, ασπρόµαυρα

MΑΪΟΣ 2024 • netwee 35 Η επανάσταση των Ψηφιακών Πληρωµών Στη σύγχρονη οικονοµική πραγµατικότητα καµία αναφορά στις πληρωµές δεν είναι ακριβής χωρίς τον επιθετικό προσδιορισµό ψηφιακές. ∆εν ήταν όµως πάντα έτσι. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΡΙΑΡΗΣ Στέλεχος επιχειρήσεων στο χώρο των χρηµατοοικονοµικών υπηρεσιών και του FinTech. Έ να ξεχασµένο πορτοφόλι το 1949 και η συνεπακόλουθη αδυναµία να πληρώσει τον λογαριασµό ενός εστιατορίου στη Νέα Υόρκη, ενέπνευσαν τον Frank McNamara να λανσάρει το 1950 µαζί µε τον συνέταιρό του Ralph Schneider την πρώτη πιστωτική κάρτα, την Diners Club Card, εκκινώντας έτσι το µεγάλο ταξίδι του ψηφιακού µετασχηµατισµού των πληρωµών. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Επιστρέφοντας στο σήµερα οι πληρωµές έχουν υποστεί την µεγαλύτερη µεταµόρφωση σε ολόκληρο τον τοµέα των χρηµατοοικονοµικών υπηρεσιών. Οι κάρτες επικράτησαν κατά κράτος (στη ∆ύση) φέρνοντας τα σχήµατα πληρωµών Visa και Mastercard στην πρωτοκαθεδρία της παγκόσµιας οικονοµίας µε αθροιστική κεφαλαιοποίηση σχεδόν ενός τρισεκατοµµυρίου δολαρίων! Η άφιξη των έξυπνων κινητών τηλεφώνων το 2007 σηµατοδότησε ένα (νέο) κύµα ψηφιοποίησης το οποίο άλλαξε ριζικά το τοπίο µέσω των άµεσων, εξ αποστάσεως, συναλλαγών οι οποίες µείωσαν δραµατικά τις τριβές στη µεταφορά χρηµάτων. Οι κυριότερες αλλαγές που συντελέστηκαν / συντελούνται είναι οι εξής: • Η πανδηµία επιτάχυνε την στροφή των καταναλωτών από τα µετρητά στις ανέπαφες πληρωµές και στις ηλεκτρονικές αγορές. • Τα ψηφιακά πορτοφόλια είναι η κορυφαία - και ταχύτερα αναπτυσσόµενη - µέθοδος πληρωµών παγκοσµίως αντιπροσωπεύοντας 14 τρισεκατοµµύρια δολάρια σε καταναλωτικές δαπάνες το 2023. Σε χώρες της Ασίας και της Αφρικής τα ψηφιακά πορτοφόλια έχουν µετατραπεί σε κυρίαρχες σούπερ εφαρµογές οι οποίες ελέγχουν όλες τις εκφάνσεις της καθηµερινής ζωής των ανθρώπων (πληρωµή λογαριασµών, µεταφορά χρηµάτων, αποταµίευση κ.λ.π.). • Οι εναλλακτικές µέθοδοι πληρωµών (οτιδήποτε δεν περιλαµβάνει µετρητά ή κάρτες) εµφανίζουν αυξανόµενη δηµοφιλία, µε χαρακτηριστικότερο παράδειγµα το «αγόρασε τώρα, πλήρωσε αργότερα» (BNPL). • Τα συστήµατα άµεσων πληρωµών έχουν µετατραπεί παγκοσµίως στο νέο κανόνα µε τις αναπτυσσόµενες χώρες (Ινδία, Βραζιλία) να έχουν την πρωτοκαθεδρία έναντι της αναπτυγµένης δύσης (Αµερική, Ευρώπη). • Το 93% των κεντρικών τραπεζών παγκοσµίως βρίσκονται σε φάση διερεύνησης ή εφαρµογής ενός ψηφιακού νοµίσµατος (CBDC). • Οι πληρωµές «από λογαριασµό σε λογαριασµό» (Α2Α) βρίσκονται σε άνοδο τόσο µέσω της ανοιχτής τραπεζικής όσο και τοπικών συστηµάτων πληρωµών (όπως το IRIS στην Ελλάδα). • Το Tokenization αντικαθιστά τα ευαίσθητα στοιχεία των καρτών µε αλγοριθµικούς χαρακτήρες και σύµβολα

µε αποτέλεσµα γρηγορότερες συναλλαγές

εξαπλώνεται ραγδαία ως η κύρια µέθοδος ταυτοποίησης

τετράγωνα που εφευρέθηκαν πριν από περίπου 30 χρόνια, οι

QR, έχουν φέρει επανάσταση στις κινητές πληρωµές. Στην Κίνα αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 90% των πληρωµών µέσω κινητών τηλεφώνων, χάρη στην ενσωµάτωσή τους στις σουπερ εφαρµογές Alipay και WeChat. • Το ∆ιαδίκτυο των πραγµάτων (IoT) επικουρούµενο από την εξάπλωση του 5G αλλάζει ριζικά τον τρόπο µε τον οποίο πληρώνουµε, µετατρέποντας δυνητικά οποιαδήποτε συσκευή (από ρολόγια έως λαµπτήρες) σε µέσο πραγµατοποίησης συναλλαγών. • Η τεχνητή νοηµοσύνη ήδη έχει δώσει δείγµατα της δραστικής επιρροής της µε τις νέες δυνατότητες να επιτρέπουν – µεταξύ άλλων – αυξηµένη εξατοµίκευση, καλύτερη ανίχνευση και πρόληψη της απάτης, προγνωστικές αναλύσεις, και περισσότερη αυτοµατοποίηση. • To blockchain βρίσκεται πίσω από επαναστατικές καινοτοµίες όπως τα κρυπτονοµίσµατα, τα έξυπνα συµβόλαια και η Αποκεντρωµένη Οικονοµία (DeFi). Είναι οξύµωρο αλλά όσο περισσότερο οι πληρωµές χάνονται στο παρασκήνιο και γίνονται αόρατες (επικουρούµενες από την τεχνολογία), τόσο πιο πολύ µεγεθύνεται η σηµασία τους και η θέση τους στο οικονοµικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.

(tokens),

και αυξηµένη ασφάλεια. • H χρήση βιοµετρικών δεδοµένων

κωδικοί

Η Stripe, η Adyen

Checkout,

Block), Paysafe, Worldline,

Digital Payments netwee • MΑΪΟΣ 2024 36 Special Report

φέρνει καταιγιστικές αλλαγές στις πληρωµές Ο χώρος των πληρωµών είναι ίσως ο πιο δραστήριος στην ευρύτερη βιοµηχανία των financial services & technologies, το λεγόµενο fintech. Οι αλλαγές κι οι εξελίξεις που έχει δει αυτός ο χώρος από τις αρχές της προηγούµενης δεκαετίας ήταν καταιγιστικές. ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΠΛΟΥΣΣΑΣ Ιδρυτής και ∆ιευθύνων Σύµβουλος FUND4ALL Α ν και η PayPal ήταν σίγουρα η πρωτοπόρος της αγοράς αυτής, σήµερα έχουµε εταιρείες µε αποτιµήσεις που φτάνουν τα $65δις παρά τη τεράστια πτώση των τελευταίων ετών.

To fintech

ακόµα και η

που είναι µέρος αυτής της κοινότητας ή οι Αµερικάνικες Square (νυν

η δική µας αγαπηµένη VIVA αλλά και οι Ασιατικές

και WeChat που αν και super apps εστιάζουν στις πληρωµές, όλες θριαµβεύουν µε τεράστιο user

Οι πληρωµές ήταν µέσα στο πακέτο που έδιναν οι τράπεζες κυρίως στους µεγάλους πελάτες τους. Οι µικρότεροι πελάτες σπάνια τις χρησιµοποιούσαν καθώς οι πανάκριβες προµήθειες τις είχαν µετατρέψει σε είδος πολυτελείας. Αυτό το κενό κάλυψαν κατά βάση οι νέες εταιρείες πληρωµών οι οποίες χρησιµοποιώντας την τεχνολογία µείωσαν την ταχύτητα, αύξησαν την ευελιξία και ως αποτέλεσµα αφαίρεσαν µέρος των χρεώσεων, κάνοντας τις πληρωµές προσιτές και στο retail και στις µικρές εταιρείες. Στα επόµενα λίγα χρόνια, οι µεγάλες εταιρείες πληρωµών θα γίνουν πια ακόµα µεγαλύτερες καθώς η µείωση των προµηθειών, αλλά και το commoditization, οδηγούν σε µεγάλες συγχωνεύσεις και κοινά σχήµατα – consolidation - καθώς οι πληρωµές είναι volume business. Πορτοφόλια γεµάτα Data Στο τεχνολογικό επίπεδο όµως οι αλλαγές θα είναι καταιγιστικές. Η τεχνητή νοηµοσύνη και το blockchain καθώς ωριµάζουν και εµπορικά, θα µεγαλώσουν κι άλλο το αποτύπωµα τους στην διαδικασία. Η τεράστια αύξηση των Account-to-account συναλλαγών µε τις ελάχιστες ή και καθόλου χρεώσεις ακόµα και πρωτοβουλίες όπως το αναµενόµενο Ευρωπαϊκό ψηφιακό νόµισµα, θα αποτελέσουν µεγάλη απειλή για τα σχήµατα. Η µεγαλύτερη πρόκληση – τάση όµως θα είναι η ανάπτυξη των digital wallets. Εκεί θα βρουν κοινό τόπο όλες αυτές οι τεχνολογίες και όλες οι ανάγκες τόσο των απλών χρηστών όσο και κυρίως των εµπόρων. Προσωποποιηµένα πορτοφόλια για κάθε χρήστη, φορτωµένα µε πολλά δεδοµένα που θα βοηθούν την καθηµερινότητα του, καλύτερη διαχείριση των χρηµάτων, γρήγορες συναλλαγές ακόµα και πιο πολύπλοκες µε την υποστήριξη από smart contracts για να πληρώνονται αυτόµατα λογαριασµοί και υποχρεώσεις και πολλές άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες. Η συνδεσιµότητα µε άλλες λειτουργίες που µέχρι σήµερα ήταν αποκοµµένες, θα υποστηρίξει και τις επιχειρήσεις. Σύνδεση λογιστικών πακέτων ERP µε αυτόµατες πληρωµές ή µισθοδοσίες και άλλες πολλές νέες εφαρµογές, θα βασιστούν στην εξέλιξη των παραπάνω τεχνολογιών. Οι προκλήσεις της ασφάλειας των συστηµάτων και των προσωπικών δεδοµένων, ξεπερνούν κάθε άλλη ανησυχία. Όταν προχωρήσει η τεχνολογία στην διασφάλιση αυτών των δυο συνθηκών, η εµπιστοσύνη θα αυξηθεί και τα ψηφιακά πορτοφόλια θα αντικαταστήσουν σε µεγάλο µέρος τα µετρητά, κυρίως για τις επιχειρήσεις. Είµαστε πολύ µακριά από την ωρίµανση αυτής της αγοράς, τόσο εµπορικά όσο και τεχνολογικά. Κυρίως για την αγορά των µικρών αλλά και πιο µεγάλων επιχειρήσεων, το µέλλον επιφυλάσσει πολλά, κυρίως µε το embedded fintech, το Άγιο ∆ισκοπότηρο του fintech, όπου κάθε οργανισµός θα µπορεί να εκτελεί πληρωµές και άλλες τραπεζικές πράξεις απλά και ευέλικτα. Εκεί θα έχουµε µπει σε µια επόµενη, συναρπαστική φάση.

Wise

Alipay

engagement.

Head of Klarna Greece

MΑΪΟΣ 2024 • netwee 37 Η άνοδος του

Το µοντέλο «Buy Now, Pay Later» (BNPL) έχει εξελιχθεί σε µία από τις πιο δυναµικές τάσεις στον τοµέα των καταναλωτικών πληρωµών, µε τον παγκόσµιο ρυθµό ανάπτυξης να φτάνει στο 39% ετησίως. ΗΛΙΑΣ ΠΙΤΣΑΒΟΣ

Buy Now, Pay Later (BNPL)

Η αγορά BNPL υπολογίζεται να φτάσει τα 680 δισεκατοµµύρια δολάρια σε όγκο συναλλαγών παγκοσµίως έως το 2025. Έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου το 45% των καταναλωτών στις ΗΠΑ έχουν χρησιµοποιήσει τουλάχιστον µία φορά υπηρεσία BNPL, ενώ στην Ευρώπη και την Αυστραλία, τα ποσοστά είναι ακόµα υψηλότερα, αντανακλώντας την ευρεία αποδοχή από τους καταναλωτές. Στην Ελλάδα, το BNPL αναπτύσσεται µε πολύ ταχύτερους ρυθµούς, έχοντας φυσικά ξεκινήσει πολύ αργότερα και συγκεκριµένα το 2022, µε την είσοδο της Klarna στην χώρα µας. Ήδη, οι µεγαλύτερες ελληνικές και ξένες αλυσίδες λιανικής προσφέρουν υπηρεσίες BNPL στο checkout τους, υποδηλώνοντας τη σταδιακή αλλαγή στην καταναλωτική συµπεριφορά και την προτίµηση των καταναλωτών για πιο ευέλικτες µεθόδους πληρωµής στις ηλεκτρονικές αγορές τους. Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι καταναλωτής έχουν τη δυνατότητα να χρησιµοποιήσουν BNPL υπηρεσίες για αγορές προϊόντων ανεξαρτήτως κλάδου, ηλεκτρονικά, ένδυση, υπόδηση, σπίτι, οµορφιά κλπ. «Αναβάλοντας» την πληρωµή; Τα Πλεονεκτήµατα Έναντι των πιστωτικών καρτών, το BNPL προσφέρει σηµαντικά πλεονεκτήµατα. Η κύρια διαφορά είναι η απουσία τόκων αντίθετα µε τις πιστωτικές κάρτες που συνήθως επιβαρύνονται µε υψηλούς τόκους και πρόσθετες χρεώσεις. Επίσης, ειδικά στην Ελλάδα, όπου το µεγαλύτερο ποσοστό των καταναλωτών χρησιµοποιούν χρεωστικές κάρτες, η δυνατότητα να «σπάσει» κάποιος την αγορά του σε άτοκες δόσεις, απλά και γρήγορα, µε τη χρεωστική του κάρτα, είναι µεγάλο πλεονέκτηµα. Παράλληλα, το BNPL προσφέρει µια πιο διαφανή και ευκολονόητη δοµή πληρωµών, κάτι που βοηθά τους καταναλωτές να διαχειρίζονται καλύτερα τον προϋπολογισµό τους και τις δαπάνες τους µε περισσότερη ευκολία και οικονοµική ασφάλεια, ενισχύοντας την αγοραστική τους δύναµη. Για τις επιχειρήσεις και τους εµπόρους, το BNPL προσφέρει τη δυνατότητα να προσελκύσουν περισσότερους πελάτες, ιδιαίτερα εκείνους που δεν θέλουν ή δεν µπορούν να χρησιµοποιήσουν πιστωτικές κάρτες. Αυτό οδηγεί σε αύξηση των αγορών, αύξηση του µέσου καλαθιού, βελτίωση των ρευστών διαθεσίµων και µείωση των ακυρώσεων αγορών, ενώ παράλληλα ενισχύει τη γενικότερη εµπειρία αγοράς του καταναλωτή. Σε αυτό το πλαίσιο, η Klarna, ως πρωτοπόρος στον τοµέα του BNPL παγκοσµίως, έχει καταφέρει να θέσει τα θεµέλια για µια σταθερή και επιτυχηµένη παρουσία στην ελληνική αγορά προσφέροντας λύσεις που επιτρέπουν στους καταναλωτές να αγοράζουν αγαθά άµεσα µε την ευκολία της αναβολής πληρωµής, χωρίς την ανησυχία των πιστωτικών τόκων. Με την ανάπτυξη τεχνολογικών εργαλείων που επιτρέπουν την εύκολη και γρήγορη ολοκλήρωση των συναλλαγών, οι επιχειρήσεις είναι σε θέση να διατηρούν υψηλά επίπεδα ικανοποίησης των πελατών, ενώ παράλληλα ενισχύουν τη δέσµευση και την πιστότητά τους. Η συνεχιζόµενη ανάπτυξη του BNPL αναµένεται να φέρει περαιτέρω καινοτοµίες και βελτιώσεις, όπως η διαθεσιµότητα ευέλικτων µεθόδων πληρωµής και στα φυσικά καταστήµατα για µια συνολική εµπειρία αγοράς για τους καταναλωτές. NW

Digital Payments netwee • MΑΪΟΣ 2024 38 Special Report Το παράδειγµα Public: Οικοσύστηµα Ευέλικτων Πληρωµών προς όφελος του Πελάτη Τα Public πιστά στο να προσφέρουν στους καταναλωτές έξυπνες λύσεις που απελευθερώνουν την αγοραστική εµπειρία τους, έχουν φέρει πρώτα στο ελληνικό κοινό ευέλικτους τρόπους πληρωµής αφουγκράζοντας τις ανάγκες τους. ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΒΑ∆ΟΥΚΑΣ VP Omni, Brand & Customer του Public Group Π ρωταρχικός σκοπός µας είναι να δίνουµε τα απαραίτητα εφόδια / υπηρεσίες στους καταναλωτές επιτρέποντάς τους να αγοράσουν αυτό που θέλουν, µε τον τρόπο που θέλουν -πάνω απ’ όλα για να χτίσουν τη ζωή που θέλουν, στον χρόνο που θέλουν. Παράλληλα, καλύπτουµε όλα τα αγοραστικά προφίλ των πελατών µας, ώστε να έχουν όλοι περισσότερες δυνατότητες αγοράς χωρίς τη χρήση πιστωτικής κάρτας, µειώνοντας και χρονοβόρες παραδοσιακές διαδικασίες. Ενδεικτικά οι δηµοφιλέστεροι τρόποι πληρωµών: • Πληρωµές χωρίς επαφή: Η ευκολία και η ταχύτητα των πληρωµών χωρίς επαφή, όπως µε κάρτες NFC ή κινητά τηλέφωνα, έχουν οδηγήσει σε αυξηµένη υιοθέτησή τους από τους καταναλωτές µειώνοντας και το χρόνο αναµονής στα ταµεία.

Ψηφιακά πορτοφόλια: Πλατφόρµες όπως το Revolut Pay, Apple Pay, το Google Pay και το PayPal προσφέρουν στους καταναλωτές έναν ασφαλή και βολικό τρόπο αποθήκευσης και διαχείρισης πολλαπλών µεθόδων πληρωµής σε ένα µόνο µέρος.

Now Pay Later: Σε συνεργασία µε τη διεθνώς αναγνωρισµένη υπηρεσία της Klarna για πρώτη φορά στην Ελλάδα εγκαινιάσαµε έναν καινοτόµο τρόπο για να αγοράζεις τώρα και να πληρώνεις αργότερα, σε 3 άτοκες δόσεις και χωρίς πιστωτική στο public.gr, στα Public καταστήµατα και στα µεγαλύτερα “Public + home”. Η συγκεκριµένη υπηρεσία έλαβε µεγάλη απήχηση από τους καταναλωτές. Ένα χρόνο µετά, η αγάπη των καταναλωτών για την υπηρεσία είναι αδιαµφισβήτητη, αφού 1 στους 3 πελάτες (το 35% του συνόλου) την επιλέγουν κατά τις αγορές τους. Μάλιστα, η υπηρεσία φαίνεται πως έχει κερδίσει την εµπιστοσύνη του πιο νεανικού και tech savvy κοινού, αφού το 48% των καταναλωτών είναι κάτω των 35 ετών. Από αυτούς, το 20% ανήκουν στο ηλικιακό φάσµα 1825, ενώ το 28% στις ηλικίες µεταξύ 25-35 για αυτό το λόγο διευρύναµε τη συνεργασία µας µε την Klarna προσθέτοντας και τη δυνατότητα πληρωµής σε 30 ηµέρες από την αγορά. • Πληρωµή έως και 36 χαµηλές δόσεις, άτοκα σε όλο το Public: Με την υπηρεσία “Flex Pay” διευκολύνουµε ακόµα περισσότερο τους καταναλωτές να ολοκληρώσουν και πραγµατοποιήσουν αγορές όπως προϊόντα τεχνολογίας, µεγάλες οικιακές συσκευές και XL τηλεοράσεις. Digital Payments: Γεφυρώνοντας ψηφιακό και αναλογικό εΕµπόριο Η παγκόσµια τάση στις αγορές θέλει όλες τις προϊοντικές επιλογές να υπάρχουν online & instore και τις πληρωµές να γίνονται εύκολα και ευέλικτα, µε ασφάλεια αλλά και χωρίς περίπλοκες διαδικασίες. Τα συστήµατα ασφαλείας σε smartphones και υπολογιστές, εξ άλλου, έχουν γίνει ιδιαιτέρως αποτελεσµατικά τα τελευταία χρόνια, µε αποτέλεσµα να µπορεί ο οποιοσδήποτε να πραγµατοποιήσει πληρωµές και µεταφορές χρηµάτων µε απόλυτη ασφάλεια. Τα στατιστικά στοιχεία έχουν κοινό παρονοµαστή: οι πληρωµές γίνονται ανέπαφα, οι άνθρωποι µπορούν πλέον να κινηθούν σε οποιαδήποτε (σχεδόν) χώρα χωρίς να ψάχνονται για ισοτιµίες και συνάλλαγµα. Οι ψηφιακές πληρωµές έχουν µεταµορφώσει την αγορά της λιανικής και µερικά από τα οφέλη που βλέπουµε και εµείς στα Public είναι: • Αυξηµένη ευκολία: Οι καταναλωτές µπορούν πλέον να πραγµατοποιούν πληρωµές γρήγορα και εύκολα • Βελτιωµένη εµπειρία πελάτη: Οι ψηφιακές πληρωµές µπορούν να µειώσουν τους χρόνους αναµονής και να βελτιώσουν τη συνολική εµπειρία αγορών για τους πελάτες. • Οι πελάτες µας έχουν µεγαλύτερο έλεγχο στον τρόπο που διαχειρίζονται τα χρήµατά τους. Στο Public Group συνεχίζουµε να διαµορφώνουµε το OmniChannel retail του µέλλοντος µε επίκεντρο τον πελάτη µέσα από ένα δυναµικό οικοσύστηµα από καινοτόµες τεχνολογίες, µε στόχο να διαδραµατίζουν ένα θετικό ρόλο στην προώθηση της ελληνικής επιχειρηµατικότητας, αλλά και στη διαµόρφωση ενός πιο βιώσιµου και ψηφιακού µέλλοντος.

•

• Public

Η ισορροπία επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής και η ευηµερία είναι κρίσιµες πτυχές της ζωής των επαγγελµατιών, ειδικά στην πληροφορική, όπου ο απαιτητικός χαρακτήρας του κλάδου µπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση, στρες και σε πολλές άλλες δυσάρεστες εµπειρίες υγείας που κανένας δεν θέλει. ΤΟΥ ΜΙΧAΛΗ ΜΩΡΑΪΤΗ, PARTNER, ACTUS VALIDA Η σηµασία του work-life balance Ε ίναι η πρώτη φορά που λαµβάνω το θάρρος να ξεφύγω από τεχνικά και διοικητικά θέµατα, θεωρώ όµως ότι στην αρθρογραφία µου δεν κάνω κάποια αναφορά σε αυτό το πολύ ιδιαίτερο θέµα, µάλλον θα έχω αποτύχει ως ένας «έµπειρος» του χώρου. Σηµειώνω δε, για να µην υπάρχει λανθασµένη µετάφραση της λέξης «έµπειρος», ναι δεν µιλάω µόνο για την επαγγελµατική εµπειρία -και ευχαριστώ τους επαγγελµατίες που δαπανούν χρόνο να µε διαβάσουν και να µε ακούσουν. Ωστόσο, η εµπειρία µου είναι, κυρίως, µέσα από προσωπικά µου βιώµατα, καθώς ήρθα πρόσωπο µε πρόσωπο και αγκαλιά µε µια µορφή καρκίνου και πολλές χηµειοθεραπείες και συγκεκριµένα 24 χηµειοθεραπείες, άπειρες εξετάσεις, ατελείωτα φάρµακα, µια εγχείρηση, και άλλα θέµατα που δυστυχώς συνοδεύουν τέτοιες καταστάσεις. Ναι βγήκα Νικητής και έµαθα πολλά. ∆εν θα µε συγχωρούσα ποτέ αν δεν άλλαζα ρότα µέσα από αυτή την πορεία, όταν ο τοίχος έπεσε επάνω µου. Έµαθα να µε προσέχω για να µπορώ να είµαι ανταγωνιστικός και να κοιτάω το µέλλον πιο προκλητικά από τον καθένα. Όσοι µε γνωρίζετε σε προσωπικό επίπεδο, σίγουρα το επιβεβαιώνετε. Σε αυτήν την εκτεταµένη ανάλυση, θα εµβαθύνουµε ελάχιστα σε συγκεκριµένες ενέργειες, βήµατα και ανησυχίες που σχετίζονται µε την επίτευξη ισορροπίας µεταξύ επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής και ευηµερίας στις σταδιοδροµίες πληροφορικής. Η ισορροπία δεν είναι κάτι που πρέπει να κάνετε για κανέναν. Είναι η υποχρέωση που έχετε στον εαυτό σας, για να µπορείτε να κάνετε όλα 40 netwee • MΑΪΟΣ 2024

The strategic CIO

σας τα όνειρα πραγµατικότητα και να µπορείτε να έχετε όνειρα. Χωρίς την ισορροπία υγείας και εργασίας, µάλλον ο µεγάλος χαµένος θα είστε εσείς και τα όνειρά σας. Σε δεύτερο επίπεδο οι εταιρείες που δουλεύετε και που θα σας στερηθούν, αλλά τι κρίµα, θα αντικατασταθείτε την επόµενη ηµέρα και θα ξεχαστείτε. Η σκέψη είναι σκληρή αλλά πολύ αληθινή. 1 Καθορισµός ορίων και ιεράρχηση εργασιών Αρχικά καθορίστε ξεκάθαρα τις ώρες εργασίας και τον προσωπικό χρόνο για να δηµιουργήσετε όρια. ∆ώστε προτεραιότητα στις εργασίες µε βάση τον επείγοντα χαρακτήρα και τη σηµασία για την αποφυγή υπερδέσµευσης (αν δεν ξέρετε τι είναι υπερδέσµευση, ρωτήστε και µάθετε). ∆εύτερον µάθετε να αναθέτε ευθύνες όταν είναι απαραίτητο για την αποφυγή υπερφόρτωσης εργασίας. Αν δεν το καταφέρετε και µπείτε σε burning zone, θα αυτό-ανατεθούν όπως θέλουν οι άλλοι! Οι απαιτήσεις εργασίας στον κλάδο της πληροφορικής µπορεί να οδηγήσουν σε ασαφή όρια και δυσκολία αποσύνδεσης από την εργασία. Υπάρχει επίσης και ο φόβος της απώλειας σηµαντικών έργων ή ευκαιριών που πιθανώς να εµποδίσει τον καθορισµό σαφών ορίων. 2 Τεχνικές διαχείρισης χρόνου και αυτοστοχασµός Νοµίζω ότι όλοι έχουµε ακούσει για τις τεχνικές διαχείρισης του χρόνου και το πως και το τι πρέπει να κάνουµε για τον αυτοστοχασµό µας (να µιλήσουµε µε εµάς που κυρίως µας θεωρούµε άτρωτους). Αν σας ρωτούσαν τι είναι το Pomodoro και τι είναι ο αποκλεισµός χρόνου, τι θα απαντούσατε; Αν δεν έχετε απάντηση, τότε πρέπει να την βρείτε. Είναι τεχνικές διαχείρισης χρόνου που σίγουρα θα σας βοηθήσουν να τοποθετηθείτε στην χρονο-πραγµατικότητα. Επίσης θα πρέπει να αναλογιστείτε τις καθηµερινές ή εβδοµαδιαίες δραστηριότητες για να εντοπίσετε τοµείς που πρέπει να βελτιωθούν στη διαχείριση του χρόνου. Ο σκοπός σας δεν είναι σε ένα πολύ γεµάτο πρόγραµµα να τα συµπιέσετε όλα για να βάλετε κάτι ακόµα, αλλά να δώσετε χώρο στον εαυτό σας. Είµαστε κάτι σαν το γρασίδι… το πιεσµένο χώµα µας καταστρέφει, ενώ το ωραίο και αεράτο έδαφος µας δίνει πνοή και δύναµη. Σίγουρα δεν πρέπει κάθε ηµέρα να µπούµε στην διαδικασία συνεχών αναπρογραµµατισµών και τροµερών συνεχών αλλαγών. Η συνεχής αλλαγή προτεραιοτήτων και τα απροσδόκητα τεχνικά ζητήµατα µπορεί να διαταράξουν τα προγραµµατισµένα χρονοδιαγράµµατα (και αυτό θέλει λίγο εµπειρία) αλλά πρέπει να το διαχειριστείτε. Το σίγουρο είναι ότι τα έργα της πληροφορικής θα είναι πάντα ο µεγάλος σας αντίπαλος. Η δυσκολία στην τήρηση τεχνικών διαχείρισης χρόνου λόγω της δυναµικής φύσης των έργων πληροφορικής µάλλον θα έρθουν συχνά πυκνά σε αντιµέτωπες καταστάσεις. 3 Προτεραιότητα στη σωµατική υγεία και την εργονοµία Πάρα πολλοί από εµάς, δυστυχώς προσπερνούµε την ποιότητα του χώρου εργασίας. Λάθος. Αν µπορούµε να επενδύσουµε σε αυτόν, µάλλον θα είναι υπέρ µας. Φύγετε µακριά από καταθλιπτικούς χώρους, δηµιουργείστε ζωντανούς θετικούς χώρους καθώς επίσης και ρυθµίστε έναν εργονοµικό χώρο εργασίας για να αποτρέψετε µυοσκελετικά προβλήµατα. Κάντε τακτικά διαλείµµατα, τεντώστε και ενσωµατώστε τη σωµατική δραστηριότητα στην καθηµερινή ρουτίνα – υπάρχουµε για τι το µυαλό µας φιλοξενείτε σε ένα καλό σώµα. Μην επιτρέψουµε την ύπαρξή µας, σε ένα σώµα που δεν θα µας δίνει δυνατότητες δράσης. ∆ιατηρήστε µια υγιεινή διατροφή και παραµείνετε ενυδατωµένοι όλη την εργάσιµη ηµέρα. Σκεφτείτε σοβαρά την πολύωρη καθιστή θέση και τον χρόνος οθόνης, καθώς µπορεί να οδηγήσουν σε προβλήµατα που σχετίζονται µε τη στάση του σώµατος και καταπόνηση των µατιών. Θυµηθείτε ότι οι εργασιακές πιέσεις µπορεί να έχουν ως αποτέλεσµα την παραµέληση πρακτικών σωµατικής υγείας, όπως η άσκηση και οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες (αν το χάσετε αυτό το βήµα, µάλλον η επαναφορά θα έχει και πολύ κόπο και θα απαιτήσει και πολύ χρόνο). 4 ∆ιαχείριση άγχους και ψυχική ευεξία Αν νοµίζετε ότι το εργασιακό άγχος είναι δύσκολο και µη αντιµετωπίσιµο, που να δείτε το άγχος που θα έχετε, όταν το σώµα αρχίζει να κτυπάει κόκκινα και τίποτα να µην δουλεύει ή να βλέπετε να έρχεται το τέλος (κάνω αναφορά στο άγχος που µου εκτοξεύθηκε όταν έµαθα ότι έχω καρκίνο... Πρέπει να ‘έσπασα’ όλα τα πιεσόµετρα). Εξασκηθείτε σε τεχνικές διαχείρισης του στρες, όπως ενσυνειδητότητα, διαλογισµό ή ασκήσεις βαθιάς αναπνοής και αναζητήστε υποστήριξη από συναδέλφους, µέντορες ή επαγγελµατίες ψυχικής υγείας όταν αντιµετωπίζετε άγχος ή εξάντληση. Να έχετε πάντα στο µυαλό σας ότι στα περιβάλλοντα υψηλής πίεσης και οι αυστηρές προθεσµίες στις σταδιοδροµίες στον τοµέα της πληροφορικής που όλοι µας ζούµε, µπορούν να συµβάλουν στο χρόνιο άγχος. Επίσης µην πέσετε στην παγίδα του ότι το στίγµα γύρω από θέµατα ψυχικής υγείας µπορεί να εµποδίσει τους επαγγελµατίες να αναζητήσουν βοήθεια ή να ανοιχτούν για τους αγώνες τους. 5 Κοινωνική σύνδεση και δέσµευση κοινότητας Στην ζωή πλέον δεν παίζει το “µόνος”. Το έργο “Lone Wolf”, συνεχίζει να είναι έργο. Θέλουµε και πρέπει να συµµετέχετε σε διαδικτυακές κοινότητες, εκδηλώσεις δικτύωσης ή συνέδρια του κλάδου για να δηµιουργήσετε ένα υποστηρικτικό δίκτυο. Αναζητήστε ευκαιρίες καθοδήγησης για να συνδεθείτε µε έµπειρους επαγγελµατίες και να αποκτήσετε γνώσεις. Οι γνώσεις είναι µονοπάτι εξέλιξης και βελτίωσης. Να έχετε Οι απαιτήσεις εργασίας στον κλάδο της Πληροφορικής µπορεί να οδηγήσουν σε ασαφή όρια και δυσκολία αποσύνδεσης 41 MΑΪΟΣ 2024 • netwee THE STRATEGIC CIO

Μην αφήσετε την πίεση για υπεροχή σε έναν ανταγωνιστικό τοµέα όπως η πληροφορική να σας οδηγήσει σε παραµέληση της προσωπικής ευηµερίας υπέρ των εργασιακών υποχρεώσεων.

Εν κατακλείδι Η επίτευξη ισορροπίας µεταξύ επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής και ευηµερίας στις σταδιοδροµίες πληροφορικής απαιτεί µια πολύπλευρη προσέγγιση

που περιλαµβάνει συγκεκριµένες ενέργειες, βήµατα και εκτιµήσεις προσαρµοσµένες στις προκλήσεις του κλάδου. Αντιµετωπίζοντας προληπτικά

συµµετοχή σε δραστηριότητες δηµιουργίας οµάδας για την ενίσχυση των κοινωνικών συνδέσεων µε τους συναδέλφους. Το δύσκολο είναι το τελευταίο trend του remote working, όπου οι ρυθµίσεις εργασίας από απόσταση µπορεί να οδηγήσουν σε αισθήµατα αποµόνωσης και να εµποδίσουν τις κοινωνικές σχέσεις – σίγουρα εκεί θα οδηγήσουν και µην λέτε ψέµατα στον εαυτό σας. Η αποµακρυσµένη εργασία θα µπλέξει προσωπικό χρόνο και επαγγελµατική δράση και όλα θα γίνουν επαγγελµατική δράση. Μάλλον χαµένο παιχνίδι από τα αποδυτήρια. Επίσης τα πολυάσχολα χρονοδιαγράµµατα εργασίας και οι προθεσµίες του έργου ενδέχεται να περιορίσουν τον διαθέσιµο χρόνο για δικτύωση και δέσµευση της κοινότητας. Υπάρχουν λύσεις. Αναζητείστε τις…. 6 Συνεχής µάθηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων ∆ώστε προτεραιότητα στη συνεχή επαγγελµατική ανάπτυξη για να παραµείνετε σχετικοί στον ταχέως εξελισσόµενο κλάδο της πληροφορικής. Θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε την πολυπλοκότητα µε γνώση και µε απλότητα. Παρακολουθήστε συνέδρια, εργαστήρια ή διαδικτυακά µαθήµατα για να αναβαθµίσετε και να επεκτείνετε τις τεχνικές γνώσεις. Επίσης θα έχετε την ευκαιρία να δείτε το πώς διαχειρίζονται τις απαιτήσεις άλλοι άνθρωποι, παρόµοιοι µε εσάς και τι κάνουν. Είµαι σίγουρος ότι θα εκπλαγείτε, και θα αλλάξετε ρότα µε θετικό πρόσηµο. Μην ξεχάσετε να θέσετε στόχους µάθησης και δηµιουργήστε ένα εξατοµικευµένο σχέδιο ανάπτυξης για την παρακολούθηση της προόδου. 7 Πρακτικές αυτοφροντίδας και ενσυνειδητότητα Ενσωµατώστε δραστηριότητες αυτοεξυπηρέτησης όπως γιόγκα, ηµερολόγιο, χόµπι ή δηµιουργικές αναζητήσεις στην καθηµερινή ρουτίνα. Εξασκηθείτε στη συνειδητότητα για να παραµείνετε παρόντες, να µειώσετε το άγχος και να ενισχύσετε την εστίαση. Αφιερώστε χρόνο για χαλάρωση και δραστηριότητες που προάγουν την ψυχική ευεξία. Η ενοχή ή η αντιληπτή έλλειψη παραγωγικότητας µπορεί να εµποδίσει τους επαγγελµατίες του χώρου µας να δώσουν προτεραιότητα στην

αυτοφροντίδα.

ζητήµατα που σχετίζονται µε τα όρια, τη διαχείριση χρόνου, τη σωµατική υγεία, τη διαχείριση του άγχους, τις κοινωνικές συνδέσεις, την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την αυτοφροντίδα, οι επαγγελµατίες πληροφορικής µπορούν να δηµιουργήσουν µια βιώσιµη ισορροπία µεταξύ επαγγελµατικής και προσωπικής ζωής που υποστηρίζει τη συνολική ευηµερία και τη µακροπρόθεσµη επιτυχία τους στο πεδίο. Οι εργοδότες και οι οργανισµοί διαδραµατίζουν κρίσιµο ρόλο στην προώθηση µιας υγιούς εργασιακής κουλτούρας που δίνει προτεραιότητα στην ευεξία των εργαζοµένων και παρέχει πόρους για την υποστήριξη των επαγγελµατιών στη διαχείριση των εργασιακών τους υποχρεώσεων διατηρώντας παράλληλα µια ικανοποιητική προσωπική ζωή. Σκεφτείτε ότι και να σας την προσφέρουν αν δεν θέλετε να την δράξετε, εσείς θα χάσετε. Στο χέρι σας είναι. NW 42 netwee • MΑΪΟΣ 2024

MEGARON

George Nasoulis General Manager, Group CDO, Piraeus Bank

Adraktas Chief Risk Control Officer, Alpha

LEARN MORE www.riskmanagementconference.gr Subscriptions: Hara Katsarou, Τ: +30 210 661 7777 (ext. 233), M: 6951 007 127, Ε: xkatsarou@boussias.com Sponsorships: Liza Antoniadi, Τ: +30 210 661 7777 (ext. 158), Μ: +30 6976 781 351, Ε: lantoniadi@boussias.com Phaedra Baritaki, Τ: +30 210 661 7777 (ext. 192), Μ: +30 698 018 2723, Ε: pbaritaki@boussias.com Content: Vicky Pavlatou, M: +30 6943 627 371, Ε: vpavlatou@boussias.com Official Publication

Panagiotidis

Director, Hellenic Bank Association

Financial Stability Fund

Head of Treasury & Investment Operations & Services, National Bank Ειρήνη Σπανουδάκη Director, Head, Group Risk Management Strategy, Planning and Operations, Eurobank

Responding to the Rapid Evolution of Critical Challenges due to New Risks & Regulatory Compliance Imperatives for Banks 07/ 10/2024

Bank Vassilis

Senior

Michael Haralabidis Chief Risk Officer, Hellenic

Christos Dallis Director,

ORGANIZING COMMITTEE

THE ATHENS CONCERT HALL

CO-CHAIR CO-CHAIR

(BANQUET HALL)

Π ίσω από το ChatGRC βρίσκονται ο ∆ηµήτρης Κλωναράς και ο Στέφανος Κόρφας, οι οποίοι µιλούν αποκλειστικά στο netweek για τις δυνατότητες και τα πλεονεκτήµατα της ChatGRC αλλά και για τους στόχους και το όραµά τους. Η πρώτη ελληνική πλατφόρµα GenAI… Μιλήστε µας λίγο σχετικά. Ποια η έµπνευση πίσω από την δηµιουργία του και ποιος ο στόχος σας; Κακά τα ψέµατα, η τεχνητή νοηµοσύνη έχει ήδη εισέλθει στην καθηµερινότητα µας και ήρθε για να µείνει. Οι επιλογές µας είναι δύο: Είτε να αγνοήσουµε το θέµα µέχρι να εισέλθει πλήρως στη ζωή µας και να βρεθούµε ανίκανοι να τη διαχειριστούµε, είτε να αρχίσουµε να εξοικειωνόµαστε µε αυτή, χρησιµοποιώντας ένα εργαλείο όπως το ChatGRC, και να εξερευνήσουµε πώς µπορούµε να την χρησιµοποιήσουµε για να κάνουµε τη ζωή µας πιο εύκολη. Βλέποντας αυτές τις προκλήσεις, θέλαµε να δηµιουργήσουµε µία επιλογή που θα ήταν προσαρµοσµένη στα ελληνικά δεδοµένα και θα έδινε στους έλληνες χρήστες τη δυνατότητα να χρησιµοποιήσουν την πλατφόρµα και να αντιληφθούν την πλήρη δύναµη του εργαλείου χωρίς το κόστος να αποτελεί εµπόδιο. Ποιες είναι οι βασικές δυνατότητες του ChatGRC; Πώς µπορεί να χρησιµοποιηθεί από τους χρήστες; Το ChatGRC προσφέρει τρία πακέτα: το ChatGRC 1.0, που είναι µια δωρεάν έκδοση που παρέχει µια πρώτη γεύση από τις δυνατότητές του, το ChatGRC 1.5, και το ChatGRC 2.0, το οποίο είναι το πιο προηγµένο µοντέλο µας. Το ChatGRC 2.0 διαθέτει τη δυνατότητα ανάγνωσης εικόνων και παροχής λεπτοµερών απαντήσεων, ανάλυσης µεγάλων κειµένων και περίπλοκων ερωτηµάτων, καθώς και δηµιουργία υψηλής ποιότητας εικόνων µέσω του ArtGRC. Μπορεί να βοηθήσει τις επιχειρήσεις, µαθητές ακόµα και κάποιον στην καθηµερινότητα του, να δηµιουργήσουν εντυπωσιακά άρθρα, να απαντηθούν γενικές απορίες τους, να λύσουν µαθηµατικά προβλήµατα, να δηµιουργήσουν πλάνα µάρκετινγκ, συνταγές µαγειρικής, πρόγραµµα γυµναστικής ή ένα itinerary ταξιδιού και οτιδήποτε άλλο µπορεί κάποιος να φανταστεί. Οι δυνατότητες είναι ατελείωτες. Επίσης, βρισκόµαστε στη φάση δοκιµών µιας νέας λειτουργίας που θα επιτρέπει στους χρήστες να αναλύουν έγγραφα έως και 150 σελίδων σε λιγότερο από 10 δευτερόλεπτα µε το ChatGRC 2.0 είτε αυτό είναι κάποιο συµβόλαιο, είτε κάποιο βιβλίο. Ποια είναι τα κύρια προτερήµατα και περιορισµοί της πλατφόρµας; Γιατί να την επιλέξει κάποιος σε σχέση µε το ChatGPT για παράδειγµα; Τα κύρια προτερήµατα της πλατφόρµας ChatGRC είναι ότι τα µοντέλα µας έχουν εκπαιδευτεί σε ένα σύνολο δεδοµένων που είναι εξειδικευµένα για τα ελληνικά δεδοµένα. Αυτό σηµαίνει ότι οι πληροφορίες και οι απαντήσεις που προσφέρουµε είναι πιο κατάλληλες και σχετικές για το ελληνικό κοινό. Επιπλέον, η τιµή µας προσφέρει την ίδια ισχύ µε τα µοντέλα του ChatGPT αλλά σε πολύ πιο µικρό κόστος, καθιστώντας το ChatGRC πολύ πιο οικονοµικά προσιτό. Αυτά τα πλεονεκτήµατα κάνουν την πλατφόρµα µας ιδιαίτερα ελκυστική για το Ελληνικό κοινό.

H πρώτη ελληνική πλατφόρµα GenAI Οι δυνατότητες της παραγωγικής τεχνητής νοηµοσύνης µέσα από µία πλατφόρµα που είναι προσαρµοσµένη στα ελληνικά δεδοµένα και έχει ως στόχο την εξοικείωση του ελληνικού κοινού µε το ΑΙ. ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΡΡΕ ∆ΗΜHΤΡΗΣ ΚΛΩΝΑΡAΣ ΣΤEΦΑΝΟΣ ΚOΡΦΑΣ Interview 44 netwee • ΜΑΪΟΣ 2024

ChatGRC:

WHO IS WHO…

ChatGRC.

Ποιο είναι το εµπορικό µοντέλο του ChatGRC; Το εµπορικό µοντέλο του ChatGRC βασίζεται σε ένα σύστηµα συνδροµών (SaaS). Ωστόσο, η προτεραιότητά µας είναι να εξοικειωθεί το ελληνικο κοινό µε αυτό το εργαλείο. Θεωρούµε σηµαντικό να κατανοήσουν οι χρήστες τις δυνατότητες και την αξία που µπορεί να προσφέρει το ChatGRC στην καθηµερινή τους ζωή και στις επιχειρήσεις τους, πριν προχωρήσουµε σε πιο ενεργή εµπορική προσπάθεια. Ποια είναι τα µελλοντικά σας σχέδια για ChatGRC; Ποιες επιπλέον λειτουργίες/ βελτιώσεις σκοπεύετε να προσθέσετε στο µέλλον; Υπάρχουν συγκεκριµένες περιοχές που

να

Η αλήθεια είναι ότι είχαµε οργανώσει ένα 5ετές πλάνο πριν ακόµα ξεκινήσουµε τον προγραµµατισµό του ChatGRC. Στα επόµενα δύο χρόνια, οι λειτουργίες και οι ικανότητες της πλατφόρµας θα εξελιχθούν σηµαντικά, κάνοντας διάφορες µονότονες εργασίες πιο εύκολες και γρήγορες. Όπως ανέφερα, έχουµε ένα πλάνο για πάνω από 50 λειτουργίες και βελτιώσεις που προγραµµατίζουµε να εντάξουµε σε αυτό το διάστηµα. Όµως, όλα πρέπει να γίνουν µε τη σειρά τους. Ο αρχικός µας στόχος είναι η εξοικείωση του ελληνικού κοινού µε την πλατφόρµα, πριν σταδιακά αρχίσουµε να τους συστήνουµε και άλλες, πιο δυνατές λειτουργίες. Ξεκινάµε µε τα βασικά, τα οποία βρίσκονται ήδη στο

θέλετε

ενισχύσετε;

NW Στέφανος Κόρφας Ονοµάζοµαι Στέφανος Κόρφας, γιος του Τζον Κόρφα, είµαι 25 ετών και µεγάλωσα στην Θεσσαλονίκη. Στα 14 µου ήρθα στην Αµερική, επειδή ο πατέρας µου ήταν από εδώ, για να κυνηγήσω τα µπασκετικά µου όνειρα. Στα 18 µου πήρα πλήρη υποτροφία και έπαιξα κολεγιακό µπάσκετ για 4 χρόνια πριν γυρίσω και πάλι στην Ελλάδα όπου έπαιξα επαγγελµατικό µπάσκετ για λίγους µήνες. Σύντοµα κατάλαβα ότι αυτή η ζωή δεν ήταν για µένα και αποφάσισα να γυρίσω στην Αµερική και να ξεκινήσω τη δική µου εταιρεία µάρκετινγκ. Ένα χρόνο µετά ήρθε και ο ∆ηµήτρης στην εταιρεία, µε στόχο να την µεγαλώσουµε όσο µπορούµε οι δυο µας. Γνωριζόµαστε από τα 15 µας και γι’ αυτό ήταν πολύ εύκολο και ευχάριστο να δουλεύουµε µαζί. Με τη γνώση µας αλλά και την δίψα µας θέλαµε να δηµιουργήσουµε κάτι πρωτοποριακό στην Ελλάδα, κάτι που θα βοηθήσει τον κόσµο στην καθηµερινότητά τους και έτσι µας ήρθε η ιδέα του ChatGRC.__ ∆ηµήτρης Κλωναράς Ονοµάζοµαι ∆ηµήτρης Κλωνάρας είµαι 23 ετών και µεγάλωσα στην Θεσσαλονίκη. Από πολύ µικρός ξεκίνησα να παίζω µπάσκετ στον ΠΑΟΚ όπου και έπαιζα µέχρι τα 18 µου. Μετά από κάποιες επιτυχίες που είχα µε την εθνική οµάδα, πήγα στην Αµερική µε πλήρη αθλητική υποτροφία στο πανεπιστήµιο του Berkeley όπου και τελείωσα το πτυχίο µου στα οικονοµικά µέσα σε 3 χρόνια. Παίζοντας ακόµα µπάσκετ πήγα στο πανεπιστήµιο του East Bay και τελείωσα το µεταπτυχιακό µου σε Business.

Οι φωτογραφίες του ∆. Κλωναρά και του Στ. Κόρφα δηµιουργήθηκαν από το ChatGRC, µε ένα νέο feature που σύντοµα θα προστεθεί στις δυνατότητες της πλατφόρµας 45 ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee INTERVIEW ∆ΗΜHΤΡΗΣ ΚΛΩΝΑΡAΣ ΣΤEΦΑΝΟΣ ΚOΡΦΑΣ

Ολοκληρώθηκε µε µεγάλη επιτυχία το 1ο Digital Banking & Insurance Summit@Costa Navarino στις 23-24 Απριλίου - η συνάντηση κορυφαίων στελεχών του Τραπεζικού & Ασφαλιστικού κλάδου µε εκπροσώπους µεγάλων εταιρειών παροχής λύσεων και υπηρεσιών πληροφορικής. ΤΩΝ ΣΤΑΘΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΙ ΑΓΓΕΛΙΚHΣ ΚΟΡΡE

Μ ε ενδιαφέρουσες συζητήσεις για επίκαιρα θέµατα µε επίκεντρο τον τραπεζικό και ασφαλιστικό κλάδο, δικτύωση και µπόλικες... δόσεις ψυχαγωγίας µέσα από ποικίλες δραστηριότητες «κύλησε» το 1ο Digital Banking & Insurance Summit στο Costa Navarino, η µοναδική για την Ελλάδα Β2Β πρωτοβουλία από την Boussias Events. Στον πυρήνα άλλωστε αυτού του διηµέρου ήταν το networking, κάτι που είναι όχι απλώς σηµαντικό αλλά απαραίτητο για την

του χρηµατοοικονοµικού κλάδου αλλά και των στελεχών που δραστηριοποιούνται σε αυτόν.

1ο Digital Banking & Insurance Summit@Costa Navarino

οι C-level officers & top Executives επικεφαλής της στρατηγικής και ψηφιακής µετάβασης του τραπεζικού και ασφαλιστικού κλάδου µε τους πρωτοπόρους παρόχους IT λύσεων και καινοτόµων υπηρεσιών και τις κορυφαίες συµβουλευτικές εταιρείες. Το διήµερο περιλάµβανε one-toone συναντήσεις που έδωσαν την ευκαιρία για ανταλλαγή απόψεων και προβληµατισµών, Κeynote oµιλίες και συζητήσεις πάνελ για στρατηγικά

καθώς και µοναδικές εµπειρίες, όπως γκολφ, wine

και δοκιµή ελαιόλαδων. Στο εναρκτήριο πάνελ συζήτησης µε συντονιστή τον Βασίλη Αγγελόπουλο, διευθύνοντα εταίρο Get Involved | Senior Sustainability Analyst της Εθνικής Τράπεζας βρέθηκε στο επίκεντρο το ESG, ως καταλύτης στην οικονοµική σφαίρα. Κατά την τοποθέτησή της η ∆ιευθύντρια ∆ιεύθυνσης Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και Βιώσιµης Ανάπτυξης της Εθνικής Τράπεζας, Ιωάννα Σαπουντζή, χαρακτήρισε το πλαίσιο που διέπει το ESG πολύπλοκο, δηµιουργώντας ένα δύσκολο νέο περιβάλλον στις εταιρείες γεµάτο προκλήσεις. Από την πλευρά του ο ∆ηµήτρης Καζάζογλου–Σκούρας, Group ESG Coordinator, Alpha Bank Alpha Services & Holdings εντόπισε τη µεγαλύτερη πρόκληση στην έλλειψη δεδοµένων και στη δυσκολία διαχείρισης του κινδύνου και της κατάρτισης στόχων από την πλευρά του πελάτη, όταν αναζητά εργαλεία χρηµατοδότησης για να επενδύσει στη βιωσιµότητα. Η Ισαβέλλα Βήτου, Chief Strategy

European

αναφέρθηκε στην ανάγκη να διοχετεύσουµε τα κεφάλαιά µας σε πιο βιώσιµες επενδύσεις, κάτι που απαιτεί έναν «τεράστιο

συµπληρώνοντας πως διαθέτουµε «λίγη γνώση στα θέµατα βιωσιµότητας». Το απόγευµα τη «σκυτάλη» έλαβε η Χαρούλα Απαλαγάκη, Acting General Manager, Ελληνική Ένωση Τραπεζών, η Χρυσός Χορηγός η NEXI Greece netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 48 One-to-one επιχειρηµατικές συναντήσεις Από το πάνελ συζήτησης µε τίτλο «Επαναπροσδιορίζοντας το µέλλον: Το ESG ως καταλύτης στην οικονοµική σφαίρα»

εξέλιξη

Στο

συναντήθηκαν

ζητήµατα όπως το ESG και το νέο τοπίο των πληρωµών, καθώς

masterclass

& Integration Officer, Allianz

Reliance

µετασχηµατι-σµό»,

οποία στην οµιλία της, περιέγραψε τα βήµατα που απαιτούνται για τη µετάβαση από την νοµοθετική και κανονιστική ρύθµιση στην υλοποίηση στρατηγικών ESG. «Η Ευρώπη θα χρειαστεί ετησίως πρόσθετες επενδύσεις ύψους 500 δισ ευρώ, ειδικά για τους ενεργειακούς στόχους µέχρι το 2030 και θα απαιτηθεί µια σηµαντική µόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων και ένα ισχυρό πλαίσιο για τα βιώσιµα χρηµατοδοτικά εργαλεία που θα οδηγήσουν επενδυτές και επιχειρήσεις σε αειφόρες πολιτικές», σηµείωσε. «Για την πράσινη µετάβαση οι πόροι του δηµόσι-ου τοµέα δεν επαρκούν για το σύνολο των επενδύσεων που πρέπει να γίνουν» διευκρίνισε η κυρία Απαλαγάκη. Σηµαντικές οι προκλήσεις για τους χρηµατοοικονοµικούς οργανισµούς Κατά τη διάρκεια της δεύτερης ηµέρας η Άννα Χαλικιά, Director, Account Management - Large Accounts, Nexi Greece, ανέλυσε το νέο νοµοθετικό πλαίσιο της ΕΕ για τις άµεσες πληρωµές και για την επίδραση που θα έχει στα τραπεζικά ιδρύµατα. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που παρουσίασε, µολονότι το 60% των τραπεζών στην Ευρώπη υποστηρίζουν τις άµεσες πληρωµές, από το σύνολο των συναλλαγών ετησίως επί ευρωπαϊκού εδάφους, µόλις το 17% αφορούν στα instant payments. Όπως είπε η κ. Χαλικιά, µε το νέο πλαίσιο οι τράπεζες θα πρέπει να επαναξιολογή-σουν το συνολικό µοντέλο λειτουργίας τους καθώς αναµένεται να αυξηθούν κατακόρυφα οι άµεσες πληρωµές και ο όγκος των συναλλαγών. Στο κλείσιµο της δεύτερης και τελευταίας ηµέρας ο ∆ρ. Νικόλαος Κουρογένης, Καθηγητής στο Τµήµα Χρηµατοοικονοµικής και Τραπεζικής ∆ιοικητικής του Πανεπιστηµίου Πειραιώς και ο ∆ρ. Χρήστος Ξενάκης, Καθηγητής στο Τµήµα Ψηφιακών Συστηµάτων του Πανεπιστηµίου Πειραιώς ανέλυσαν τις προκλήσεις και τις τάσεις στο σύγχρονο financial management καθώς και τη συµβολή και επιρροή των cybersecure συστηµάτων και του ΑΙ στην αναβάθµιση των υποδοµών και της βελτιωµένης λειτουργίας τραπεζών και ασφαλιστικών. Όπως σηµείωσε, µεταξύ άλλων, ο κ. Κουρογένης, µε την εξέλιξη της Τεχνητής Νοηµοσύνης περνάµε πλέον σε ένα άλλο µοντέλο το οποίο έχει πάρα πολλές απαιτήσεις, όπως «απαιτήσεις για πολλά και «καθα-ρισµένα», δεδοµένα, ενώ ο κ. Ξενάκης παρέθεσε ενδιαφέροντα στοιχεία που καταδεικνύουν τα κενά που υπάρχουν στο κλάδο cybersecurity -αυτή τη στιγµή υπάρχουν 3,9 εκατ. ανοιχτές θέσεις κυβερνοασφάλειας

παγκόσµιο

συντο-

έκανε η Αγγελική Κορρέ, ∆ιευθύντρια Σύνταξης του περιοδικού netweek. NW Εµπειρία γκολφ για τους συµµετέχοντες Το «µενού» του διηµέρου περιελάµβανε και οινογνωσία Η Χαρούλα Απαλαγάκη, Acting General manager, Ελληνική Ένωση Τραπεζών ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee 49 DIGITAL BANKING & INSURANCE SUMMIT

σε

επίπεδο. Το

νισµό της συζήτησης

AI Watch

Large Language Models

Η πρόοδος στο χώρο των εφαρµογών της τεχνητής νοηµοσύνης µοιάζει να τρέχει περισσότερο από ποτέ γι’ αυτό και στο netweek αποφασίσαµε να αφιερώσουµε µια στήλη στις εξελίξεις στο ΑΙ που µας έκαναν εντύπωση και συµβαίνουν ανάµεσα στα τεύχη του. Ολόκληρη «οικογένεια» compact language models ανακοίνωσε η Microsoft

Η Microsoft ανακοίνωσε ότι ετοιµάζει µια ολόκληρη οικογένεια από πιο «συµπαγή» γλωσσικά µοντέλα -πάνω στα οποία εκπαιδεύονται οι εφαρµογές τεχνητής νοηµοσύνης- στα πρότυπα του Phi-3-mini, (µε «µόνο» 3,8 δισεκατοµµύρια παραµέτρους) το οποίο είναι ήδη διαθέσιµο στο κοινό µέσω του Azure

αλλά

σαν

«Αυτό που θα αρχίσουµε να βλέπουµε δεν είναι µια µετατόπιση από

µικρά,

µια µετάβαση από µια και µοναδική κατηγορία γλωσσικών µοντέλων σε ένα χαρτοφυλάκιο µοντέλων, από όπου οι πελάτες θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ποιο είναι το καλύτερο µοντέλο για το δικό τους σενάριο υλοποίησης», δήλωσε ο Sonali Yadav, διευθυντής προϊόντων για Generative AI στη Microsoft. Όπως εξήγησε µάλιστα ο Luis Vargas, Αντιπρόεδρος της Τεχνητής Νοηµοσύνης της Microsoft «µερικοί πελάτες µπορεί να χρειάζονται µόνο µικρά µοντέλα, µερικοί θα χρειαστούν µεγάλα µοντέλα και πολλοί θα θέλουν να τα συνδυάσουν και τα δύο µε διάφορους τρόπους». Γι' αυτό και ανάµεσα στα γλωσσικά µοντέλα που θα ακολουθήσουν θα υπάρχουν και µεγαλύτερου µεγέθους. Η καινοτοµία όµως των µικρότερων δεν αφορά το ίδιο το µέγεθος και το πλήθος των παραµέτρων, αλλά την αποδοτικότητα ανά µέγεθος και κυρίως την µέθοδο εκπαίδευσης των µοντέλων αυτών που τους επιτρέπει να είναι πιο αποδοτικά και γρήγορα και να ξεπερνούν τα µεγαλύτερα γλωσσικά µοντέλα σε ρυθµό εκµάθησής σε ό,τι αφορά τη γλώσσα, την κωδικοποίηση και τα µαθηµατικά σηµεία αναφοράς. Το βασικό πλεονέκτηµα των SLM (small Language Models) είναι το µικρότερο µέγεθος που επιτρέπει την ανάπτυξη στη συσκευή για εµπειρίες τεχνητής νοηµοσύνης σε low latency συνδέσεις και περιβάλλοντα, ειδικά εκτός δικτύου. Αυτό τα κάνει ιδανικά για αυτόνοµους έξυπνους αισθητήρες, κάµερες, αγροτικό εξοπλισµό και πολλά άλλα, όπως χρήσεις όπου το απόρρητο είναι βασική προϋπόθεση και εξασφαλίζεται από τη διατήρηση δεδοµένων στη συσκευή και όχι online. H βασική ιδέα για αυτά τα SLM ήρθε όταν αναρωτήθηκαν «γιατί να εκπαιδεύουµε τα µοντέλα σε τεράστιους όγκους δεδοµένων αµφιβόλου ποιότητας από το δίκτυο και να µην εστιάζουν σε µικρότερα και “καθαρότερα” σετ εξειδικευµένων δεδοµένων, που θα επέτρεπαν πιο γρήγορες εκπαιδεύσεις;». Η έµπνευση µάλιστα για αυτή την “µικροεκπαίδευση” ήρθε σε έναν από τους προγραµµατιστές τους όταν αυτός διάβαζε µικρές ιστορίες στην τετράχρονη κόρη του πριν κοιµηθεί και αναρωτήθηκε αν και τα SLM θα έδειχναν την ίδια αδυναµία σε µικρά διαδοχικά σετ δεδοµένων. netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 50 Artificial Intelligence

AI Model Catalog, Hugging Face, Ollama,

και

NVIDIA NIM microservice.

τα

στα

αλλά

την Marinela Profi, strategic

Big In Japan

Σύµφωνα µε έρευνες της

που ολοκληρώθηκαν φέτος -υπό την χορηγία της εταιρείας data analytics SAS- η συντριπτική πλειοψηφία σε δείγµα 300 αµερικανών decision makers σε θέµατα generational AI και data analytics διστάζει να επενδύσει στην τεχνητή νοηµοσύνη, λόγω των ζητηµάτων ασφαλείας. Η αντίφαση είναι έντονη αφού οι περισσότερες επιχειρήσεις µοιάζουν να έχουν φιλοδοξίες για µεγάλης κλίµακας επενδύσεις στην παραγωγική τεχνητή νοηµοσύνη σε διάφορα workflows του οργανισµού τους, λύσεις υπεραυτοµατοποίησης και βελτιστοποίησης πολλών από τις υπάρχουσες επιχειρησιακές διαδικασίες. Παρόλα αυτά όταν προσπαθούν να συγκροτήσουν ένα επιχειρησιακό σχέδιο ή «χάρτη» µετάβασης σε λειτουργία που να βασίζεται καθολικά στην τεχνητή νοηµοσύνη πέφτουν όλο και πιο συχνά πάνω στο ζήτηµα της ασφάλειας δεδοµένων. Αλλά και της ίδιας της υποδοµής της επιχείρησης, αφού όπως ανακαλύπτουν σύµφωνα και µε To 80% των στελεχών που αποφασίζουν για επενδύσεις ΑΙ ανησυχούν για κυβερνοασφάλεια και data privacy

Τ ο πρώτο γραφείο της σε ολόκληρη την Ασία θα ανοίξει στο Τόκιο, όπως ανακοίνωσε πρόσφατα η OpenAI. Αυτό δεν οφείλεται στην πάγια στενή σχέση των Ιαπώνων µε την καινοτοµία και την τεχνολογία που συχνά την κάνει να µοιάζει µε φουτουριστικό πείραµα από το µέλλον. Αλλά στο γεγονός ότι στην Ιαπωνία δεν φοβούνται ότι η ΑΙ θα τους πάρει τις δουλειές. Το ελπίζουν. Η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου ποντάρει στην παραγωγική τεχνητή νοηµοσύνη για να λύσει το µεγαλύτερο από τα προβλήµατα της, που είναι η γήρανση του πληθυσµού και η έλλειψη εργατικού δυναµικού κάθε είδους. Το πρόβληµα αναβοσβήνει προειδοποιώντας και τις υπόλοιπες χώρες της γηράσκουσας ∆ύσης: Η Ιαπωνία βλέπει το πληθυσµό της να µειώνεται συνεχώς για δέκατη τρίτη συνεχόµενη χρονιά και κατά συνέπεια το εργατικό δυναµικό της υπολογίζεται να πέσει κατά 12% από το 2022 ως το 2040. Μιλάµε για την µεγαλύτερη οικονοµία της Ανατολής, της οποίας το 30% του πληθυσµού είναι ήδη άνω των 65 ετών και πέρσι οι γεννήσεις ήταν οι χαµηλότερες που είχε σε όλο τον 19ο αιώνα. Το εθνικό Digital Agency ποντάρει ήδη στο ChatGPT για να αναβαθµίσει τον δηµόσιο τοµέα και προωθεί όσο περισσότερο µπορεί την αυτοµατοποίηση. Μελέτες που εκπόνησε προβλέπουν την αυτοµατοποίηση των περισσότερων από τις «απλές» δουλειές όπως µάγειρας, οδηγός, εκπαιδευτής, δάσκαλος κλπ αλλά και την εξάπλωση έξυπνων ροµπότ που θα αναλάβουν από το να φροντίζουν τους ηλικιωµένους µέχρι να βοηθούν το όλο και πιο «γέρικο» εργατικό δυναµικό -όπως τους γιαπωνέζους αγρότες που κατά µέσο όρο είναι άνω των 60!- να µένει παραγωγικό και να συνεργάζεται µε τον αναβαθµισµένο από την τεχνητή νοηµοσύνη κόσµο.

Coleman Parkes Research

ΑΙ:

της SAS πως «τα µεγάλα γλωσσικά µοντέλα από µόνα τους δεν λύνουν κανένα από τα προβλήµατα ασφαλείας». Για να συνεχίσει λέγοντας πως «η παραγωγική τεχνητή νοηµοσύνη δεν πρέπει να αντιµετωπίζεται σαν ένα γυαλιστερό ολοκαίνουργιο παιχνίδι που θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να πραγµατοποιήσουν τα όνειρα τους. Χρειάζεται σταδιακή εφαρµογή, χρόνο και προσπάθεια για συγκρότηση ενός πλάνου ενσωµάτωσης, διακυβέρνησης αλλά και επεξήγησης, πριν βρεθούν εγκλωβισµένοι µέσα σε αυτή». Βασικά προβλήµατα που προέκυψαν κατά την έρευνα: • Μόνο ένας στους 10 οργανισµούς διαθέτει ένα αξιόπιστο σύστηµα για τη µέτρηση της προκατάληψης και του κινδύνου προστασίας της ιδιωτικής ζωής σε LLMs. Επιπλέον, το 93% των αµερικανικών επιχειρήσεων στερείται ενός ολοκληρωµένου πλαισίου διακυβέρνησης για το GenAI και η πλειονότητα βρίσκεται σε κίνδυνο µη συµµόρφωσης όσον αφορά τη ρύθµιση. • Οι περισσότεροι οργανισµοί αποκαλύπτουν ότι αντιµετωπίζουν προβλήµατα συµβατότητας όταν προσπαθούν να συνδυάσουν το GenAI µε τα τρέχοντα συστήµατά τους. • Τα τµήµατα ανθρώπινου δυναµικού αντιµετωπίζουν έλλειψη κατάλληλου προσωπικού µε τις απαραίτητες δεξιότητες για να αξιοποιήσουν στο έπακρο την επένδυσή τους στο GenAI. • Συχνά όταν οι decision makers αναθέτουν σε ειδικούς µια συνολική εκτίµηση κόστους για την δηµιουργία, ενσωµάτωση, έλεγχο αλλά και εκπαίδευση και διαχείριση των συνολικών συστηµάτων ΑΙ, το µέγεθος της δαπάνης τους φαίνεται απαγορευτικό. ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee 51

AI advisor

Συνδιοργάνωση Βραβεύτηκε η καινοτοµία σε όλο το φάσµα του Mobile Business

διακυβέρνησης. Επίσης επιβραβεύεται η ανταγωνιστικότητα και η καινοτοµία των προµηθευτών τεχνολογικών λύσεων

των

πως

ουν τη στρατηγική σηµασία των τεχνολογιών mobile και IoT αφού από τις βέλτιστες πρακτικές που βραβεύονται

και υποδοµών αλλά και η αξιοποίηση των τεχνολογιών σε σηµαντικούς κλάδους της εθνικής οικονοµία». Με τη συνεχή εξέλιξη της τεχνολογίας και την ανάπτυξη του ∆ιαδικτύου των Πραγµάτων, τα Mobile & IoT Awards καθιερώνονται ως ένας από τους σηµαντικότερους θεσµούς αναγνώρισης για την κοινότητα των επαγγελµατιών και των εταιρειών που δραστηριοποιούΗτελετή απονοµής βραβείων των νικητών των Mobile & IoT Awards 24. πραγµατοποιήθηκε στο συνεδριακό χώρο της Εθνικής Ασφαλιστικής, την Τρίτη 9 Απριλίου 2024. Σε µια ζωντανή και γεµάτη αισιοδοξία εκδήλωση, τα στελέχη των επιχειρήσεων παρέλαβαν τα βραβεία τους, φωτογραφήθηκαν µε συνεργάτες και µέλη της επιτροπής αξιολόγησης των βραβείων, έκαναν δηλώσεις on camera και χαλαρή συζήτηση. Ο Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής ∆ρ. Γιώργος ∆ουκίδης, Καθηγητής Ηλεκτρονικού Επιχειρείν, Εργαστήριο ELTRUN, ΟΠΑ έστειλε συγχαρητήριο µήνυµα στους νικητές, ενθαρρύνοντάς τους να συνεχίσουν µε την ίδια ορµή και δηµιουργικότητα τη δουλειά τους, τονίζοντας Μάνος Μακροµάλλης Πρόεδρος ∆.Σ ΣΕΚΕΕ ∆ρ. Γιώργος ∆ουκίδης ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee 53 Για άλλη µια χρονιά η

µε την συνεργασία του Συνδέσµου Εταιρειών Καινοτόµων Εφαρµογών Ελλάδος / ΣΕΚΕΕ, ανέδειξε τις πιο καινοτόµες εταιρείες, εφαρµογές, υπηρεσίες, projects, και βέλτιστες πρακτικές σε όλο το φάσµα του Mobile

ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΚΟΡΡΕ

µεταξύ

άλλων

«τα φετινά βραβεία αναδεικνύ-

υποστηρίζονται στρατηγικές πελατοκεντρικότητας, αναδιοργάνωσης διαδικασιών, καινοτοµίας, προδραστικής δηµόσιας

Boussias Events

Business.

MOBILE & IoT AWARDS 2024

Mobile Brand of the Year αναδείχτηκε

Τράπεζα Πειραιώς, Mobile Agency of the Year αναδείχτηκε η Threenitas, Mobile Network of the Year αναδείχτηκε ο όµιλος ΟΤΕ, IoT Integrator of the Year αναδείχτηκε η Intracom Telecom.

ΤΑ ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΒΡΑΒΕΙΑ Mobile Network of the Year OTE Mobile Agency of the Year Threenitas Mobile Brand of the Year Τράπεζα Πειρεαιώς IoT Integrator of the Year Intracom Telecom Τα Mobile & IoT Awards 24 περιλάµβαναν 4 κορυφαίες διακρίσεις τις οποίες απέσπασαν οι εταιρείες που συγκέντρωσαν την υψηλότερη συνολική βαθµολογία από τα βραβεία που έλαβαν νται σε αυτούς τους τοµείς. Συνεχίζοντας να βραβεύουν την καινοτοµία και την αριστεία, αυτή η εκδήλωση ενισχύει το κοινό ενδιαφέρον και την προώθηση υψηλών προτύπων στην τεχνολογία και την επιχειρηµατικότητα. Τα Mobile & IoT Awards αναδεικνύουν την αξία των καινοτόµων λύσεων που δηµιουργούνται καθηµερινά και προωθούν την ανάπτυξη του κλάδου, ενθαρρύνοντας τις εταιρείες να επιδείξουν την τεχνογνωσία και την δηµιουργικότητά τους. Έτσι, αποτελούν µια πλατφόρµα όχι µόνο για την αναγνώριση των καλύτερων, αλλά και για την ενθάρρυνση της ανάπτυξης και της πρόοδου στον τοµέα της κινητής τηλεφωνίας και του IoT. Τα Mobile & IoT Awards αποτελούν µια πύλη για την επιτάχυνση της τεχνολογικής καινοτοµίας και την προώθηση της σύγχρονης κοινωνίας προς µια έξυπνη και προηγµένη κατεύθυνση. Με τις πιο πρόσφατες εξελίξεις και τις καινοτόµες εφαρµογές που αναδεικνύονται κάθε χρόνο, καθιερώνουν νέα πρότυπα αριστείας σε έναν τοµέα όπου η ανταγωνιστικότητα και η πρωτοπορία παίζουν κεντρικό ρόλο για την εξέλιξη της κοινωνίας µας. Σοφιά Κωνσταντινίδου σε διαφορετικές κατηγορίες, αποδεικνύοντας το πολυδιάστατο έργο τους και τη σταθερή επένδυσή τους στην διατήρηση υψηλών δεικτών επίδοσης. Έτσι,

netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 54 Special Report

ΤΙΜΗΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ

PLATINUM

Τιµητική ∆ιάκριση στο Επενδυτικό Ταµείο Φαιστός, για το έργο που επιτελεί µε σκοπό την προώθηση µιας κερδοφόρας και βιώσιµης αγοράς ψηφιακής τεχνολογίας στην Ελλάδα. Την Τιµητική ∆ιάκριση παρέλαβε ο κ. Αντώνιος Τζωρτζακάκης, ∆ιευθύνων Σύµβουλος, του Επενδυτικού Ταµείου Φαιστός.

Τιµητική ∆ιάκριση στο Υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης, για το έργο που επιτελεί µε σκοπό τη διευκόλυνση της παροχής ψηφιακών δηµοσίων υπηρεσιών προς τους πολίτες µέσω του gov.gr wallet. Την Τιµητική ∆ιάκριση παρέλαβε ο Γενικός Γραµµατέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδροµείων του Υπουργείου Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης Κωνσταντίνος Καράντζαλος. Το Bright Sky, η πρωτοποριακή λύση του Ιδρύµατος Vodafone για την αντιµετώπιση της έµφυλης και ενδοοικογενειακής βίας στη χώρα µας, διακρίθηκε µε Platinum& GoldΒραβείο στα φετινά Mobile & IoT Awards 2024.

Κατά την διάρκεια της τελετής επιδόθηκαν από τον Πρόεδρο της Κριτικής Επιτροπής ∆ρ. Γιώργο ∆ουκίδη: ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee 55

MOBILE & IoT AWARDS 2024

PLATINUM

Mobile Brand of the Year

Mobile Agency of the Year

Threenitas S.A.

Mobile Network of the Year OTE

IoT Integrator of the Year

Intracom Telecom

Vodafone | Bright Sky | Public Safety

Mobile App / Service for Consumers

| winbank app

SILVER Desquared S.A. - Cosmote | Desquared for What’s Up App // ∆ωρεάν data µε geolocation services

BRONZE

Vodafone Greece | e-SIM activation through My Vodafone app

Use of Mobile for Customer Loyalty

GOLD Linakis.digital - Threenitas | H

SILVER ∆ΕΗ blue | ∆ΕΗ blue Recharge Reward - Το

mobile app

blue

SILVER Desquared S.A. - ΗΡΩΝ | myHERON app

BRONZE Alpha Bank | Bonus app Mobile Business Solutions

GOLD Threenitas | HR Nation,

threenitas

employee onboarding / Teleworking / Telelearning

SILVER Epsilon SingularLogic -Epsilon Net Group | PYLON WMA Hybrid: Η

Epsilon Net! / Supply Chain

Food & Drink Mobile Applications

GOLD Edenred Greece | MyEdenred app

SILVER Lexicon So ware | POS Dynamics

Banking & Finance

| winbank app

SILVER Alpha Bank | myAlpha Mobile

BRONZE Edenred Greece | MyEdenred app

ΠΙΝΑΚΑΣ ΝΙΚΗΤΩΝ

Τράπεζα Πειρεαιώς

Ίδρυµα

Ενότητα 1: Κλαδικές Mobile Εφαρµογές & Συστήµατα Κατηγορία 1.1 Λιανεµπόριο

Καταναλωτές

GOLD ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Νέα Ψηφιακή Εµπειρία Πελάτη από το my∆ΕΗ

πρόγραµµα επιβράβευσης για την πράσινη φόρτιση από τη ∆ΕΗ

πρώτο

η καινοτόµος πλατφόρµα της

για

Κορυφαία Εφαρµογή ∆ιαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας από τον Όµιλο

Κατηγορία 1.2 Πληροφόρηση

Ψυχαγωγία

Κατηγορία 1.3. Υπηρεσίες & ∆ιακυβέρνηση

GOLD ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 56 Special Report

| ERGO forMe

SILVER Desquared S.A. - Cosmote | Desquared for Cosmote Insurance

Education

Smart Cities

SILVER I-Magic | Smart City Management System

Public Safety

GOLD

Ίδρυµα Vodafone | Bright Sky

SILVER I-Magic | Smart City Management System : PROTECT

GOLD RDC Informatics - Medimall IVF Clinic | MY GYNO DIARY Mobile

GOLD ERGO Ασφαλιστική

Insurance

// Χτίζοντας την εµπιστοσύνη του χρήστη στις online ασφάλειες

GOLD RDC Informatics - Α’ Πανεπιστηµιακή Παιδιατρική Κλινική Νοσοκοµείο Παίδων «Αγία Σοφία» | PAED MED Mobile App / Health SILVER Allweb Solutions - Χιονοδροµικό Κέντρο Παρνασσού | Ψηφιακή πλατφόρµα έκδοσης εισιτηρίων και διαχείρισης κρατήσεων / Events & Sports Mobile Applications

Health, Wellness, Sports

GOLD RDC Informatics - Πανελλήνια Οµοσπονδία Εκπαιδευτών Οδήγησης | DriversAppEdu – Mobile ﬁrst, cloud-based ψηφιακό οικοσύστηµα εφαρµογών για σχολές οδηγών Tourism GOLD Οργανισµός Λιµένων Κέρκυρας - ΟΤΕ Group | Ευφυή Συστήµατα για την Ενίσχυση του Θαλάσσιου Τουρισµού SILVER I-Magic | Smart City Management System : CULTURE BRONZE Περιφέρεια Πελοποννήσου - ∆ήµος Πειραιάς - ΟΤΕ Group | Ολοκληρωµένο Σύστηµα ∆ιαχείρισης Προορισµού

GOLD IANIC | Έξυπνη ύδρευση από την IANIC για τον ∆ήµο Πάφου: Το µεγαλύτερο έργο ψηφιακών υδροµέτρων και δικτύου LoRaWAN που έγινε ποτέ σε Ελλάδα και Κύπρο

GOLD Περιφέρεια Ιόνιων Νήσων - OTE Group - SAMMY | Ευφυή συστήµατα ενίσχυσης βιώσιµων µεταφορών, σκαφών αναψυχής SILVER Νέα Οδός – Κεντρική Οδός | «Έξυπνες» κάµερες ανίχνευσης συµβάντων στους αυτοκινητοδρόµους µας! BRONZE ∆ΕΗ blue | DEI blue App – Όλη η ηλεκτροκίνηση στο χέρι σου µε πρωτοποριακές υπηρεσίες για εύκολη, γρήγορη & προσωποποιηµένη εµπειρία φόρτισης. Ενότητα 2: Mobile Επιχειρηµατικές Λύσεις, Μάρκετινγκ & Μετασχηµατισµός Κατηγορία 2.1. Mobile Μάρκετινγκ & ∆ιαφήµιση Use of Mobile for Lead Generation

App Mobile Customer Engagement & Personalized Services GOLD Crowdpolicy - ∆ηµόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισµού Α.Ε | Αυτόµατος ψηφιακός βοηθός της ∆ΕΗ - ΑΙ based (∆ΕΗ Chatbot)

Crowdpolicy - ∆ιαχειριστής Ελληνικού ∆ικτύου ∆ιανοµής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε. | Αυτόµατος ψηφιακός βοηθός του ∆Ε∆∆ΗΕ (Mobile AI chatbot ∆Ε∆∆ΗΕ) BRONZE Threenitas - ∆ΕΠΑ Εµπορίας Α.Ε | Fisikon app: η πλατφόρµα της ∆ΕΠΑ Εµπορίας για την διαχείριση καυσίµων στόλων οχηµάτων από τη Threenitas Κατηγορία 2.2. Mobile Επιχειρηµατικές Εφαρµογές & Λύσεις Mobile B2B Application GOLD Threenitas - Αθηναϊκή Ζυθοποιία | Η πλατφόρµα My eBeer της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας για τον κλάδο HORECA από τη Threenitas ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee

Transportation

SILVER

MOBILE & IoT AWARDS 2024

SILVER Threenitas -

BRONZE

SILVER Dataconsulting | Vortex FSM

BRONZE

Vodafone Greece | e-SIM activation through My Vodafone app

Mobile-Based Smart Technologies

BRONZE ERGO

BRONZE

| ERGO forMe

| Business Mobile Banking Improve Customer Service and Retention through Mobile

GOLD Linakis.digital - Threenitas

SILVER Desquared S.A. - Cosmote | Cosmote app - Help, Support Section & Digital Οnboarding with NEO

SILVER Dataconsulting | Vortex FSM

BRONZE

Business Process Re-engineering through Mobile

GOLD Threenitas

SILVER Desquared S.A. - Cosmote | Cosmote app - Help, Support Section & Digital Οnboarding with NEO New

SILVER Sephora Greece |

∆ΕΠΑ Εµπορίας Α.Ε

η πλατφόρµα της ∆ΕΠΑ Εµπορίας για την διαχείριση καυσίµων στόλων οχηµάτων από τη

| Fisikon app:

Threenitas

Η πρωτοποριακή mobile εφαρµογή επεξεργασίας φωτογραφιών µε Τεχνητή Νοηµοσύνη Mobile

| H Νέα Ψηφιακή Εµπειρία Πελάτη από το my∆ΕΗ app

So One | SHOPRANOS Media Companion:

Process Automation GOLD Linakis.digital - Threenitas

GOLD Epsilon Net Group | Epsilon Smart Ταµειακή SILVER ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ | Υπηρεσία “Online Αppointment” Κατηγορία 2.3 Mobile Digital Transformation Digital Innovation through Mobile GOLD Alpha Bank | myAlpha Vibe – Η νέα υπηρεσία για να δίνετε χαρτζιλίκι στο παιδί σας online, από το κινητό σας SILVER ∆ΕΗ blue | Καινοτόµες υπηρεσίες ∆ΕΗ blue όπως Κράτηση Ταχυφορτιστή, Σύνδεση Ιδιωτικού Φορτιστή, Οδική Βοήθεια µε κάλυψη για αποφόρτιση, Νυχτερινή φόρτιση Energy nights BRONZE ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ | Υπηρεσία

Οnboarding”

“Digital

Ασφαλιστική

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

H Νέα Ψηφιακή Εµπειρία Πελάτη από το my∆ΕΗ app

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ | e-services: Remote Signing & Προσθήκη συνδικαιούχου σε καταθετικό λογαριασµό

- Αθηναϊκή Ζυθοποιία | Η υπηρεσία eServices της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας για την παρακολούθηση και το troubleshooting των παγίων στα καταστήµατα HORECA

Business Services through Mobile GOLD ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ | «Μετατροπή συναλλαγών σε δόσεις» µε πιστωτική & χρεωστική κάρτα

Νέα

& Collect Υπηρεσία µέσω του Prep’App Ενότητα 3: Προηγµένες τεχνολογίες 5G & IoT Κατηγορία 3.1 5G Καινοτόµες Εφαρµογές & Συστήµατα GOLD WINGS ICT SOLUTIONS AE | WINGSChariot: Η εφαρµογή της WINGS για την εφοδιαστική αλυσίδα µε χρήση τεχνολογίας 5G Stand Alone. SILVER iLINK Νέες Τεχνολογίες | Εφαρµογή εντοπισµού θέσης και κίνησης εργαζοµένων και ανυψωτικών οχηµάτων, για την ενίσχυση της ασφάλειας και την αποφυγή ατυχηµάτων εντός βιοµηχανικών εγκαταστάσεων Κατηγορία 3.2 IoT for Government & Public GOLD ∆ήµος Βάρης, Βούλας, Βουλιαγµένης - OTE Group | Έξυπνη διαχείριση Απορριµµάτων Special

netwee • ΜΑΪΟΣ 2024

Click

Report

SILVER WINGS ICT SOLUTIONS AE | AIRWINGS: To

BRONZE Intracom Telecom | Revolutionizing Iot Infrastructure Eﬃciency with Dynamic Data Center Sizing

Intracom Telecom | BigStreamer: A powerful Open Data Analytics Platform for Industries

BRONZE Vodafone

SILVER Desquared S.A. | Public | Public MyClub

59 SILVER Περιφέρεια Αττικής - Αυτοτελής ∆ιεύθυνση Πολιτικής Προστασίας | Εκτίµηση Κινδύνων Σεισµού, Πυρκαγιάς & Πληµµυρών στην Περιφέρεια Αττικής

έξυπνο σύστηµα της WINGS για την πρόληψη πυρκαγιών και την παρακολούθηση των δασών.

BRONZE Cisco Hellas - Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ - Space Hellas | H 4η ΥΠΕ βελτιώνει το ενεργειακό αποτύπωµα του Νοσοκοµείου ΑΧΕΠΑ µε λύσεις ασφαλής δικτύωσης ΙοΤ της Cisco Κατηγορία 3.4 Industrial IoT GOLD

SILVER Dataconsulting

Vortex CMMS Κατηγορία 3.5 IoT for Consumers GOLD ∆ΕΥΑ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥΠΟΛΗΣ - UW Tech Hellas S.A. | Έξυπνα Υδρόµετρα Κατηγορία 3.6 IoT

GOLD Νέα Οδός - Κεντρική Οδός | «Έξυπνο» Σύστηµα ∆ιαχείρισης Ενέργειας στους αυτοκινητοδρόµους µας! SILVER Περιφέρεια Ιόνιων Νήσων - OTE Group - SAMMY | Ευφυή συστήµατα ενίσχυσης βιώσιµων µεταφορών, σκαφών αναψυχής

for Transport & Travel

Ελλάδας | Vodafone Fleet Control by Vodafone Ενότητα 4: Προµηθευτές Mobile & IoT Συστηµάτων Κατηγορία 4.1 UI / UX GOLD Linakis.digital - Threenitas | Η Νέα Ψηφιακή Εµπειρία Πελάτη από το my∆ΕΗ app SILVER Desquared S.A. - ΑΝΕ∆ΗΚ ΚΡΗΤΙΚΟΣ | ΚΡΗΤΙΚΟΣ Mobile app & Wave Grocery Κατηγορία 4.2 Redesign / Relaunch GOLD

- Threenitas | H Νέα Ψηφιακή Εµπειρία Πελάτη από το my∆ΕΗ app

Linakis.digital

Κατηγορία 4.3 New Business Services through Mobile GOLD IANIC | SmartVille app: η mobile εφαρµογή για τον πολίτη που συνδυάζει τη διαχείριση πολλαπλών υδροµέτρων µε παροχή από διαφορετικούς οργανισµούς ύδρευσης. Κατηγορία 4.5 Νέα καινοτόµος IoT λύση GOLD Intracom Telecom | BigStreamer: A powerful Open Data Analytics Platform for Smart Cities Ενότητα 5: Εταιρείες Κινητών Επικοινωνιών Κατηγορία Mobile Network GOLD ΟΤΕ Group | Το µεγαλύτερο δίκτυο 5G στην Ελλάδα / Network Coverage & Planning SILVER ΟΤΕ Group | H COSMOTE Πρωτοπορεί στις Επενδύσεις για την Ανάπτυξη του ∆ικτύου 5G και στον Ψηφιακό Μετασχηµατισµό της Χώρας / Ιnvestments in Network Infrastructure BRONZE ΟΤΕ Group / Best Mobile Network Infrastructure BRONZE COSMOTE-EVALUE | Mentality of Things / Customer Care & Support Ενότητα 6: Securing 5G & IoT Κατηγορία Securing 5G & IoT GOLD ΟΤΕ

SILVER

Device enrollment two-factor authentication (2FA) through My Vodafone

/ Authentication & Security ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee

Group | Cosmote 5G Stand Alone network / Core Networks

Vodafone Greece |

app

Γ ιατί; Μα γιατί η ανάγκη υπάρχει. Τα εκατοµµύρια smart-watches την αποδεικνύουν καθηµερινά. Όσο γρήγορα ο παγκόσµιος πληθυσµός ερωτεύτηκε τα smartphones για την ικανότητα τους να διασυνδέουν πέρα από τηλεφωνικά και «υπολογιστικά» τον χρήστη µε το ψηφιακό είδωλο ολόκληρου του πλανήτη, άλλο τόσο γρήγορα άρχισε η γκρίνια για το ότι έπρεπε να κουβαλάµε ένα µικρό υπολογιστή µαζί µας. Και µάλιστα συνέχεια, καθώς λίγοι µπορούν πια να ζήσουν χωρίς αυτά. Ταυτόχρονα το «τηλέφωνο» µεγάλωσε σε διαστάσεις. Μπορεί ο εµπνευστής του Steve Jobs, να διέταξε τους σχεδιαστές του πρώτου iPhone «ότι και να κάνετε πρέπει να χωράει άνετα στην τσέπη ενός blue jean και στην πιο µικρή παλάµη» για να το χειρίζεται ο οποιοσδήποτε µε τον αντίχειρα. Η εξάρτηση µας από την οθόνη του «κινητού» µας το αναβάθµισε σε µέγεθος µικρού tablet και πλέον όλο και περισσότεροι τα φοράνε κρεµασµένα στο λαιµό, σαν κοµπάρσοι κάποιου 70s φουτουριστικού b-movie. Κάποιες εταιρείες δαπάνησαν αρκετά εκατοµµύρια για να επαναφέρουν στα smartphones τις ευκολίες των παλιών µικρών flip phones και µία τα κατάφερε. Μάταια, όπως φαίνεται. Η επέλαση του ΑΙ υπόσχεται τώρα να το αλλάξει µεταξύ άλλων και αυτό. Για την Καλιφορνέζικη startup Humane που θα κυκλοφορήσει αυτό τον µήνα το «ΑΙ Pin», η ιδέα είναι απλή: κατάργηση της οθόνης αφής, ή έστω ελαχιστοποίηση της ανάγκης της. Less is More: κατασκεύασε ένα µικρό «αξεσουάρ» σε µέγεθος µεγάλης κονκάρδας που µπορείς να εφαρµόσεις µε έναν µαγνήτη στα ρούχα σου και κάνει ότι και ένα smartphone, αλλά υπακούοντας σε φωνητικές εντολές του χρήστη του. Ο οποίος όµως θα πρέπει να εκπαιδεύσει τον ΑΙ βοηθό του AI µε Μανίκια: Ο διάδοχος των Smartphones; Φορητές έξυπνες συσκευές που θα ενσωµατωθούν στην γκαρνταρόµπα µας θα αντικαταστήσουν τα smartphones στο ρόλο του προσωπικού interface ανάµεσα στο χρήστη και τις τεχνολογίες πληροφορίας; ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΥ netwee • ΜΑΪΟΣ 2024 Trending 60

σε κάποιο βαθµό για να έχει το µέγιστο της «εµπειρίας». Φανταστείτε το smartphone να έχει ζευγαρώσει µε το ChatGPT και την Alexa. Οκ, αυτό είναι trio, αλλά ποιος µετράει στη µέση µιας τεχνολογικής επανάστασης; Αυτό που µετράει είναι ότι αυτό το στρογγυλό κουτάκι δηµιουργεί και στέλνει κείµενο, τραβάει φωτό και βίντεο, παίζει µουσική κλπ, χωρίς οθόνη και τα παραδοσιακά app. Και αν δεν σε καλύψουν οι φωνητικές εντολές ή δεν θέλεις να σε ακούν οι γύρω σου, το διατάζεις να προβάλει µε leaser ένα απλοποιηµένο interface στην ανοικτή παλάµη σου. Στην ίδια λογική η επίσης Καλιφορνέζικη AI startup, ονόµατι Rabbit κυκλοφόρησε πέρσι το R1 µια µικρή φορητή «κονσόλα» χωρίς οθόνη µε µοναδικό σκοπό της ύπαρξης της να δέχεται φωνητικές εντολές τις οποίες το ΑΙ που φιλοξενεί θα υπακούει όσο πιο γρήγορα και έξυπνα µπορεί, επιλέγοντας µόνο του το κατάλληλο app σε οποιαδήποτε συσκευή «βλέπει» στο άµεσο περιβάλλον του και στην οποία βέβαια ο χρήστης του έχει πρόσβαση. Και τον προηγούµενο µήνα η Deutsche Telekom επέδειξε ένα concept συσκευής επικοινωνίας που θα κάνει µέσω µίας ΑΙ εφαρµογής ότι το «διατάξεις» χωρίς να έχει κανένα app επάνω της. ΑΙ: Νέο συστατικό σε παλιά συνταγή Καθώς όλο και περισσότεροι δοκιµάζουν τις φωνητικές εντολές η «λέγε µε Meta θα µε υποχρεώσεις» Facebook έχει ήδη κατασκευάσει σε συνεργασία µε την Ray-Ban ένα «έξυπνο» ζευγάρι γυαλιών που χάρη σε εξελιγµένο ειδικά για τις εφαρµογές του ΑΙ προβάλει µέσα τους τι συµβαίνει όταν δίνεις τις φωνητικές εντολές σου σε µια συσκευή παρόµοια µε το AI Pin. Μπορεί να µην το έχουµε δει ακόµα στους ελληνικούς δρόµους, αλλά το γεγονός ότι οι Κινεζικές εταιρίες TCL και Oppo έχουν ήδη κατασκευάσει ύποπτα «παρόµοια» έξυπνα γυαλιά δείχνει την τάση αντί να ξεφορτωθούµε τη οθόνη του smartphone να την φορέσουµε στα γυαλιά µας. Αυτό βέβαια µόνο πρωτότυπο δεν είναι. Η Google µεταξύ άλλων έχει ξαναπάρει αυτό το δρόµο µε τα Google Glasses ο οποίος αποδείχθηκε ένα πανάκριβο αδιέξοδο. Ήταν «κάπως» και ο κόσµος το έβρισκε πολύ πιο περίεργο από όσο χρηστικό, σαν εµπειρία. Το ΑΙ όµως τώρα έρχεται να ξανα-ανακατέψει την τράπουλα των ιδεών. Κυρίως γιατί µε τις φωνητικές εντολές και τα πιο κοµψά γυαλιά ή interfaces στην ουσία δεν υπάρχει ορατή συσκευή. Ενδεικτικό της ταχύτητας µε την οποία στρέφεται προς τα νέα υποκατάστατα των smartphones είναι ότι όπως έχει γραφτεί, ο CEO της OpenAI (βλέπε ChatGPT), Sam Altman, έχει ξεκινήσει επαφές µε τον πρώην Chief Designer της Apple, Jony Ive -τον άνθρωπο που µαζί µε τον Jobs υπέγραψε την Apple αισθητική και φιλοσοφία- για να εξετάσουν την δηµιουργία hardware που θα φιλοξενεί ΑΙ βοηθούς και αυτό συνδέεται για αρκετά δηµοσιεύµατα µε την πολλών µεγάλων παικτών της Silicon Valley, αλλά και ακόµα περισσότερων startup προκειµένου να σχεδιαστούν οι επεξεργαστές που θα κάνουν αυτή την ΑΙ επανάσταση εφικτή. Το δυσκολότερο από όλα θα είναι να προβλέψει κανείς την υποδοχή του κόσµου. Αν τα Google Glasses απέτυχαν γιατί κανείς δεν ήθελε να βλέπει scroll down στα γυαλιά του σαν τον Terminator, γιατί να θέλει να µιλάει σε έναν αόρατο ψηφιακό προσωπικό µπάτλερ σαν τον Iron Man; Χµ… κυρίως λόγο µιας άνευ προηγουµένου πρακτικής ευκολίας την οποία είχε ήδη περιγράψει εδώ και καιρό στο blog του ο Bill Gates, όταν έγραφε για τα έξυπνα interface του άµεσου µέλλοντος ότι «…δεν θα χρειάζεται να χρησιµοποιείς διαφορετικά app για διαφορετικά tasks. Απλά θα λες στη συσκευή τι θέλεις να κάνει σε απλή καθοµιλουµένη» και µετά αυτή θα βρίσκει πως και µε τι θα ολοκληρώσει τη δουλειά της. Τα smartphones είναι ήδη 15 χρονών και σίγουρα ένα παραλληλόγραµµο τηλέφωνο-tablet δεν θα παραµείνει ως η κορύφωση της τεχνολογικής µας εξέλιξης ως είδος. Όποιος και αν είναι, ο αντικαταστάτης του θα φέρει µεγάλες αλλαγές: από την βιοµηχανία µέχρι την αγορά των app και το real estate των touchscreens ως την καθηµερινότητα µας και ίσως και στην εξάρτηση µας από τη οθόνη. Αν και όπως έχει ξαναγραφτεί «το πρόβληµα του αλκοολικού δεν είναι το µπουκάλι». Το µόνο σίγουρο είναι ότι η µετάβαση θα είναι τουλάχιστον ενδιαφέρουσα. NW ΜΑΪΟΣ 2024 • netwee 61 TRENDING

House

62 Ο Dr House (Hugh Laurie), ένας µισάνθρωπος, εκκεντρικός πλην ταλαντούχος γιατρός µε ειδίκευση την διαγνωστική ιατρική που γοήτευσε εκατοµµύρια τηλεθεατές, στην εποχή της τεχνητής νοηµοσύνης θα είχε έναν αδιαµφισβήτητο σύµµαχο για ταχύτερες διαγνώσεις. Και αυτό γιατί πρόσφατες έρευνες και ανακαλύψεις δείχνουν τη δυνατότητα της ΤΝ να βοηθήσει στην πρόβλεψη, τη διάγνωση και την αντιµετώπιση ασθενειών µε µεγαλύτερη ακρίβεια και αποτελεσµατικότητα. Ένα από τα πολλά παραδείγµατα αυτής της εξέλιξης είναι η χρήση της τεχνητής νοηµοσύνης στην ερµηνεία ιατρικών εικόνων, όπως ακτινογραφίες και µαγνητικές τοµογραφίες, για την ανίχνευση και την αναγνώριση παθήσεων. Επιπλέον, η ΤΝ µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την προσαρµογή της θεραπείας σε κάθε ασθενή µε βάση τα µοναδικά χαρακτηριστικά του. Αυτή η εξέλιξη ανοίγει νέους ορίζοντες για την υγειονοµική περίθαλψη, µε την ΤΝ να αποτελεί ισχυρό εργαλείο για τη βελτίωση της ποιότητας της περίθαλψης και τη µείωση των ιατρικών λαθών. Παράλληλα, βέβαια ανοίγει και ο διάλογος για ηθικά και απορρυθµιστικά θέµατα, καθώς ερευνητές και επαγγελµατίες υγείας εξετάζουν τον τρόπο που η τεχνητή νοηµοσύνη επηρεάζει την ανθρώπινη παρέµβαση στην ιατρική. Είναι παγκοίνως γνωστό πως ο πιο αδύναµος «κρίκος» στην αλυσίδα των παραγόντων που παίζουν κρίσιµο ρόλο σε κάθε ‘κυβερνο-άµυνα’, δεν είναι άλλος από τον άνθρωπο – τις περισσότερες φορές κάποιος ξέχασε, αδιαφόρησε, ξεγελάστηκε, «κοιµήθηκε», µε αποτέλεσµα η επιχείρηση, ο οργανισµός, αλλά και ο ίδιος στην περίπτωση που στόχος είναι ένας ιδιώτης, να πέσει θύµα κυβερνοεπίθεσης. Τα ‘επίχειρα της αµαρτίας’, µπορεί να είναι -ανάλογα µε τη σοβαρότητα του συµβάντος- από επίπληξη έως και απόλυση – κάτι που σπανίως µαθαίνουµε, όµως, για να µην τρωθεί το κύρος της επιχείρησης. Εξ ου και η έκπληξη µε την ανακοίνωση, πριν από λίγες ηµέρες εκ µέρους της Microsoft, ότι τα µέλη και οι υπεύθυνοι όλων των τµηµάτων της που ασχολούνται µε θέµατα κυβερνοασφάλειας, σε περίπτωση ανθρώπινου σφάλµατος, θα καλούνται να πληρώσουν τη ζηµιά (ή, πιθανώς µέρος της, αν πρόκειται για τεράστιο ποσό) από την τσέπη τους! ∆ύσκολοι καιροί για τους CISO και τους συνεργάτες τους… Αναµενόµενο κατά πολλούς που πίστευαν εδώ και χρόνια ότι αν περιµένεις αρκετά στη γωνία Μεταµοντέρνου και HiTech θα τα δεις όλα. Και ιδού το «Boring Phone» παρουσιάστηκε στη µέση του περασµένου µήνα στο κοινό και όχι σε µια έκθεση τεχνολογίας αλλά …στην εβδοµάδα µόδας του Μιλάνου. Εκεί παρουσιάστηκε το Boring Phone, ένα flip phone που δεν έχει κανένα app, παίρνει τηλέφωνο, στέλνει µηνύµατα και βγάζει φωτογραφίες σε ανάλυση …Donkey Kong I. Mοιάζει να ήρθε από τα παλιά, σε ηµιδιαφανή εκδοχή που υπόσχεται µεταξύ άλλων πέρα από τη γοητεία του retro -ή newtro όπως ορίζεται στην περίπτωση αυτή η hipster-οµανία µε τις κασέτες και τα οκτάµπιτα video games - να σου χαρίσει γαλήνη του νου και …τη ζωή σου πίσω. ∆ηµιούργηµα της Heineken και των σχεδιαστών µόδας του fashion brand Bodega, κατασκευάζεται από την HMD, την εταιρεία που επανέφερε στη ζωή τα Nokia (η οποία έχει δει πέρσι τις πωλήσεις των flip phones της να διπλασιάζονται) και καθόλου δεν σηµαδεύει στη νοσταλγία των παλιότερων για να πουλήσει. Βασικό δηµογραφικό στο οποίο απευθύνεται όπως δηλώνουν και οι δηµιουργοί του είναι η GenZ, η γενιά που µεγάλωσε µέσα στην ψηφιακή κυριαρχία και κρατώντας το smartphone µαζί µε το µπιµπερό. Η οποία σύµφωνα µε τους αναλυτές έχει αρχίσει και δηλώνει κουρασµένη από τον εθισµό της µε το 24/7 online της ύπαρξης της και θέλει τον χρόνο, την συγκέντρωση και την ηρεµία της πίσω, ακόµα και αν αυτό απαιτεί να στερηθεί τα social media και κάµποσα app. Οι ειδικοί βέβαια προειδοποιούν ότι αυτό θα χρειαστεί κάτι παραπάνω από µια συσκευή, από την στιγµή που εκπαίδευση, κοινωνικότητα και συναλλαγές έχουν πια θεσµοθετηµένα περάσει στην οθόνη ενός έξυπνου τηλεφώνου. της Αγγελικής Κορρέ του Γιάννη Ριζόπουλου του Βαγγέλη Βαγγελάτου Όλα εδώ πληρώνονται… Κινητή Τηλεφωνία: Το «χαζό» είναι το νέο «έξυπνο»; netwee • MAΪΟΣ 2024 Η ΑΙ ως

SPOTLIGHTS

…Dr