Börn með krabbamein 1. tbl. 2015

1. tbl. 21. árg. 2015 STYRKTARFÉLAG KRABBAMEINSSJÚKRA BARNA

Fyrsta hjálp fyrir þurrar varir

Decubal lips & dry spots balm: Nærandi og mýkjandi smyrsli með býflugnavaxi sem hjálpar til við enduruppbyggingu þurra vara, tættra naglabanda og þurra olnboga.

Decubal er heil húðvörulína fyrir andlit og líkama. Í 40 ár höfum við þróað mildar og nærandi vörur fyrir þurra og viðkvæma húð, í nánu samstarfi við húðsjúkdómalækna. Decubal er algjörlega laust við ilmefni, litarefni og parabena og er eingöngu selt í apótekum.

Án parabena, ilm- og litarefna.

Fyrir um þrjátíu árum komu nokkrir foreldrar krabbameinssjúkra barna saman ásamt einstaklingum úr heilbrigðiskerfinu og stofnuðu óformlegt félag sem vinna skyldi að bættum hag fjölskyldna barna sem greinst höfðu með krabbamein.

Tilgangurinn var að upplýsa og styðja hvert annað í veikindum barna sinna og í baráttunni fyrir réttindum þeirra innan sjúkrahúss sem utan. Þarna voru á ferðinni frumherjar og einart baráttufólk sem með samstarfi sínu og fórnfýsi mörkuðu mikilvæg spor. Félagsskapurinn var svo undanfari „félagsins okkar“, Styrktarfélags krabbameinssjúkra barna, SKB, sem stofnað var árið 1991.

Ruddu braut fyrir öll langveik börn Líklega hefur þetta dugmikla fólk ekki grunað í upphafi hve mikilvægt verk þau væru að vinna og hve miklu samstaða þeirra ætti eftir að áorka. Ekki eingöngu í þágu krabbameinssjúkra barna heldur allra langveikra barna í landinu. Óþrjótandi baráttan og þeirra sem á eftir komu hefur flutt fjöll og nú er svo komið að á aldarfjórðungi hafa aðstæður og stuðningur við fjölskyldur langveikra barna gjörbreyst. Þessu fólki verður

seint fullþakkað þeirra óeigingjarna og mikilvæga starf.

Einn þessara einstaklinga sem hóf baráttuna er Jóhanna Valgeirsdóttir. En ekki nóg með að hún hafi verið í hópi þeirra sem ruddu brautina þá réð hún sig til starfa hjá hinu nýstofnaða félagi SKB á sínum tíma. Þar hefur hún staðið vaktina undanfarna tvo áratugi – alltaf eins og klettur. Hún hefur verið í forgrunni skrifstofu félagsins, sinnt skrifstofuhaldi og annarri starfsemi af mikilli kostgæfni, hugmyndaauðgi og áhuga, en ekki síst tekið á móti félagsmönnum og velunnurum með hlýju og umhyggjusemi. Það hefur verið sérstök gæfa fyrir SKB að hafa notið krafta þessarar góðu og traustu konu í gegnum árin.

Jákvæðnin smitar út frá sér Skjólstæðingar félagsins eru börn og fjölskyldur þeirra sem lenda í einum þeim erfiðustu aðstæðum sem hægt er að hugsa sér í lífinu – þegar lífshættulegur sjúkdómur hefur bankað upp á og oft á tíðum löng og ströng barátta fyrir heilsu og lífi tekur við. Það er ekki einfalt og sjálfsagt að geta veitt fólki góð ráð og stuðning í þeim aðstæðum svo vel takist

4 „Kannski hefðum við bara þurft að glíma við eitthvað annað“ 10 Listmeðferð fyrir félagsmenn 12 Krabbameinsmeðferð og bólusetningar 14 Síðbúin áhrif krabbameinsmeðferðar á heyrn og jafnvægi barna 16 Sumarhátíð í Smáratúni 17 Reykjavíkurmaraþon 19 Um SKB 20 Leikum okkur með Lúlla ÚTGEFANDI: Styrktarfélag krabbameinssjúkra barna, Hlíðasmára 14, 201 Kópavogi, sími: 588 7555, netfang: skb@skb.is, heimasíða: www.skb.is, ISSN 1670-245X. RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: Gréta Ingþórsdóttir. STJÓRN SKB: Rósa Guðbjartsdóttir, formaður, Árni Þór Jóhannesson, Benedikt Einar Gunnarsson, Dagný Guðmundsdóttir, Einar Þór Jónsson, Hrafnhildur Stefánsdóttir, Kristjana Erlen Jóhannsdóttir, Signý Gunnarsdóttir og Særós Tómasdóttir. MYNDIR: Bryndís Hjartardóttir, Eggert Jóhannesson, Eva Björk Ægisdóttir.

FORSÍÐUMYND: Golli/Kjartan Þorbjörnsson. UMBROT: Styrktarfélag krabbameinssjúkra barna. PRENTUN: Ísafoldarprentsmiðja – umhverfisvottuð prentsmiðja.

til – en það hefur Jóhanna gert með viðmóti sínu og mildi. Alltaf reiðubúin að spjalla, hugga og vera til staðar. Þess vegna erum við hjá félaginu svo heppin, að hafa átt hana að.

Undirrituð hefur starfað innan félagsins frá árinu 2001, gegndi starfi framkvæmdastjóra SKB í fimm ár og starfaði því náið með Jóhönnu á skrifstofu félagsins á þeim árum og í gegnum félagsstörf í kjölfarið. Það hefur verið dýrmætur tími. Sama hvað gengur á í lífi hennar lítur hún alltaf jákvæðum augum á lífið og það smitar út frá sér. Í viðtali við Jóhönnu hér í blaðinu kemur þetta viðhorf hennar til lífsins einmitt svo vel fram.

Takk fyrir samfylgdina Nú hefur Jóhanna ákveðið að láta af störfum sökum aldurs og hyggst njóta fjölskyldulífs og áhugamálanna í meira mæli. Fyrir hönd stjórnar SKB, félagsmanna og velunnara félagsins þakka ég henni hjartanlega fyrir samfylgdina og óska henni og fjölskyldunni alls hins besta um ókomin ár. Við vitum að Jóhanna hefur ekki farið langt og að SKB og börnin innan félagsins munu alltaf eiga stóran hlut í hjarta hennar.

Rósa Guðbjartsdóttir, formaður SKB. Börn með krabbamein - 3

„ „ Viðtal: Helga Guðrún Johnson Myndir: Eggert Jóhannesson og úr einkasafni.

Benedikt, Ágúst Þór og Jóhanna heima í Torfufelli.

4 - Börn með krabbamein

„St yr ktar félag k rabbameinssjúk ra barna, Jóhanna.“ Málrómurinn er svo notalegur og bjartur að manni hlýnar um hjartarætur. Brátt verður það önnur rödd sem svarar í símann á skrifstofunni, vafalaust undurljúf líka en það verður eftirsjá að Jóhönnu Valgeirsdóttur af skrifstofu félagsins. Hún á það þó sannarlega skilið að huga að öðru en vinnu, enda búin að standa vaktina hjá SKB í 20 ár – og barist fyrir hagsmunum krabbameinsveikra barna gott betur en það. Það er ekki að merkja annað á fasi Jóhönnu en að lífið hafi farið um hana mjúkum höndum. Svo er þó ekki en hún gætir þess að bera ekki sorgir sínar á torg. Og hún barmar sér ekki yfir þeim verkefnum sem hún og fjölskylda hennar hafa glímt við. Ástæða þess að Jóhanna og eiginmaður hennar, Benedikt Axelsson, hófu afskipti af málefnum krabbameinsveikra barna var sú að annar sonur þeirra greindist með krabbamein í eista, aðeins fjögurra ára gamall.

Sonurinn er nú 35 ára og laus við krabbamein en á ýmsu hefur gengið þessi ríflega 30 ár sem liðin eru frá greiningunni. Ást í Innkaupastofnun Jóhanna verður sjötug á árinu. Hún fæddist á heimili foreldra sinna við

Bergstaðastræti í miðbæ Reykjavíkur í ágúst 1945. Sjö ára gömul flutti hún með fólkinu sínu í Bústaðahverfi þar sem ungar fjölskyldur voru í óða önn að nema land og byggja hús.

Á ýmsu hefur gengið þessi ríflega 30 ár sem liðin eru frá greiningunni. „Ég átti yndislega æsku,“ segir Jóhanna og það kemur glampi í augun þegar hún rifjar upp spennandi könnunarleiðangra með jafnöldrum um víðlendur Fossvogsins þar sem enn voru ósnortnir móar og ævintýralönd. „Breiðagerðisskóli var ekki risinn á þeim tíma, hvað þá Réttarholtsskóli eða Fossvogsskóli svo að við tókum skólabíl af Grensásvegi í Laugarnesskóla. Þarna bjó ég fram til sextán ára aldurs þegar við fluttum í Skipholt.“ Jóhanna tók gagnfræðapróf árið 1961 og fór svo beint að vinna, eins og títt var um ungmeyjar á öldinni sem leið. „Ég vann um tíma í kjötbúð SS á Laugavegi 42 og ber þess enn merki því mér tókst að saga fleira en lærissneiðar með kjötsöginni,“ segir Jóhanna og hlær um leið og hún bendir á myndarlegt ör á vinstra handar-

bakinu. „Konunni, sem ég var að afgreiða með lærisneiðarnar, varð svo mikið um atganginn að hún hljóp beinustu leið út.“ Úr kjötbúðinni lá leiðin í Innkaupastofnun ríkisins þar sem hún vann í áratug. Þar kynntist hún ungum kennaranema, Benedikt Axelssyni, sem var þar í sumarvinnu. Hann er árinu eldri en Jóhanna og þau fundu strax sameiginlegan takt sem tengdi þau nánari böndum eftir því sem árin liðu. Benedikt lauk kennaraprófi árið 1966, sambandið tók á sig alvarlegri mynd og þau hófu búskap nokkru síðar. Fyrsta heimilið var þó ekki stórt í sniðum. „Við leigðum eitt herbergi á Freyjugötu 15 og á sama stað leigðu tvær konur sem við deildum baðherbergi og eldhúsi með. Þetta var vorið 1968 og um sumarið festum við kaup á íbúð hjá Byggingarfélagi Reykjavíkur sem var að reisa íbúðablokk við Blöndubakka 8 í Breiðholti.

Til þess að geta leyst út sparimerki til að fjármagna kaupin þurftum við að vera gift. Við höfðum aðeins þrjár vikur til að undirbúa brúðkaupið en það gekk upp og við gengum í það heilaga 22. júní 1968.“ Rólegt líf í sveitinni Ungu hjónin dreymdi um að stofna fjölskyldu og bjuggu sig spennt undir komu erfingjanna sem þó létu ögn bíða eftir sér. Þegar eldri sonurinn, Axel, kom í

Ágúst Þór greindist með krabbamein aðeins fjögurra ára gamall og gekkst undir erfiða lyfjameðferð í kjölfarið.

Síðar kom í ljós að lyfin sem hann fékk ollu skemmdum á hjartanu.

Börn með krabbamein - 5

Ágúst Þór þurfti að notast við utanáliggjandi gervihjarta um nokkurra mánaða skeið á meðan hann beið þess að gangast undir hjartaígræðslu.

Blóðrásin fór þá um fjórar slöngur sem tengdar voru pumpu sem gekk fyrir rafhlöðum.

heiminn árið 1973 var honum tekið opnum örmum og framtíðin blasti við þeim björt og fögur. Benedikt tók að sér kennslu og skólastjórn í Vesturhópsskóla á Vatnsnesi árið 1976 en skólann sóttu um 20 börn á aldrinum 7 til 12 ára. „Ég var meira en tilbúin til að hreiðra um mig í sveitinni,“ segir Jóhanna og minnist tímanna í Húnavatnssýslu með hlýju. Friðurinn og næðið í fámenninu hentaði henni ágætlega og eins og tamt var um fólk í þá daga einkenndist allur búskapurinn af hagsýni og nægjusemi. „Það var farið í innkaup til Hvammstanga einu sinni í viku – jafnvel hálfsmánaðarlega og það dugði. Þetta var ósköp notalegt líf og gott umhverfi fyrir börn.

Heimili okkar var í skólanum, Benedikt sá um kennsluna og ég eldaði ofan í mannskapinn. Lífið var í föstum skorðum. Þegar Axel var 5 ára átti Jóhanna von á sér í annað sinn og í ágúst 1979 kom annar drengur í heiminn, Ágúst Þór.

Jóhanna, Benedikt og drengirnir voru fyrir norðan til ársins 1982 en þá var von á þriðja barninu. „Við ákváðum að þetta væri orðið gott og fluttum suður. Benedikt fékk vinnu í Seljaskóla og við fluttum í raðhús í Hagaseli sem við höfðum keypt tilbúið undir tréverk. En nokkru síðar – þegar ég var komin fjóra mánuði á leið – missti ég fóstrið.“ Jóhanna viðurkennir 6 - Börn með krabbamein

þó að þetta hafi verið þeim hjónum áfall.

Hún náði að halda ró sinni og vissi af fyrri reynslu að barneignir eru aldrei sjálfsagður hlutur. Þau hjónin fengu líka fljótlega annað til að hafa áhyggjur af.

Sterk lyf og of stórir skammtar „Ágúst Þór fékk skarlatssótt fjögurra ára og varð mjög veikur. Hann fékk háan hita, varð eldrauður á kroppinn, flagnaði í lófunum og leið mjög illa. Hann var svo settur á sterk lyf og jafnaði sig fljótlega.

En stuttu síðar tók ég eftir því að annað eista hans hafði stækkað mikið. Þetta var á milli jóla og nýárs árið 1983, í fyrstu var talið að þetta væri svokallað vatnseista og það yrði lítið mál að laga það með einni skurðaðgerð. Hann gekkst undir hana 9. janúar 1984 og við biðum róleg á meðan, enda átti aðgerðin aðeins að taka nokkrar mínútur. Langur tími leið og ekkert heyrðum við. Eftir tvær til þrjár klukkustundir vorum við orðin afar hrædd og áhyggjufull og þegar skurðlæknirinn kom til að tala við okkur – ásamt Jóni Kristinssyni krabbameinslækni – varð okkur ljóst að alvara væri á ferðum.

Vatnseistað reyndist svo vera illkynja æxli. „Læknarnir vildu hefja meðferð án tafar og þótt orðið krabbamein væri ansi ógnvekjandi tengdum við það alls ekki

við dauðann, langt frá því. Við vorum mjög bjartsýn á að þetta færi vel.“ Ágúst litli var settur á sterk lyf en fljótlega fékk hann mikil útbrot á eitlasvæðinu og var þá málið endurskoðað. Greiningunni var breytt nokkrum dögum síðar og var hann þá settur á önnur lyf. Þetta var erfið meðferð.“ Ágúst var sá yngsti sem greindist með þessa tegund af eistnakrabbameini hérlendis. „Meðferðin tók tvö ár og var mjög hörð,“ segir Jóhanna. „Okkur var sérstaklega í nöp við eitt lyfið – rauða lyfið svokallaða, adriamysin, sem reyndist á endanum geta valdið hjartasjúkdómum. Það var gefið í stórum skömmtum þá, þar sem menn vissu ekki betur.“

Þegar skurðlæknirinn kom til að tala við okkur ásamt Jóni Kristinssyni krabbameinslækni varð okkur ljóst að alvara væri á ferðum.

Meðferðin reyndi á alla í fjölskyldunni, eins og þeir þekkja sem átt hafa barn með krabbamein. „Þá var ekki farið að setja upp lyfjabrunna og því þurfti eilíflega að koma upp nál hjá honum, sem litlir krakkar eru lítið hrifnir af. Börn á þeim tíma lágu miklu lengur inni á spítala og

Gervihjartað var í raun pumpa sem höfð var í tösku á hjólum sem Ágúst Þór gat dregið með sér.

Ágúst þurfti margsinnis að vera í einangrun.

Hann varð oft mjög veikur, þjáðist af ógleði og kastaði mikið upp. En var oftast fljótur að jafna sig. Þetta var líka mjög erfitt fyrir eldri bróður hans, sem þurfti mikið að dvelja hjá ættingjum og vinum.

Axel var þá tíu ára og vegna reglna sem þá giltu, mátti hann ekki koma inn á deildina til að heisa upp á bróður sinn. Þetta hlýtur að hafa verið skrýtið fyrir hann – allt í einu voru mamma, pabbi og Ágúst Þór horfin. Og þegar litli bróðir hans sneri loksins heim aftur var hann sköllóttur. Ég man þennan tíma óljóst – og alls ekki allt sem gerðist. Það er eins og þessi tími sé allur í móðu.“ Baráttuglaðir foreldrar Það voru ekki einungis veikindin sem glíma þurfti við, fjárhagurinn fór líka á hliðina. Þau fundu fljótt út að réttindi barna með krabbamein voru takmörkuð og fjárhagslegur stuðningur við aðstandendur þeirra af skornum skammti. Þegar meðferð Ágústs lauk tveimur árum síðar, var fjárhagsstaða fjölskyldunnar orðin slæm. Þau voru þó ekki einu foreldrarnir í þessari stöðu og framundan var hörð lagabarátta fyrir bættum hag barnanna. „Helga Karlsdóttir hjúkrunarfræðingur

kynnti okkur fyrir foreldrum sex annarra krabbameinsveikra barna í febrúar 1984. Í flestum tilvikum höfðu mæðurnar hætt að vinna til að sinna veika barninu og tekjur heimilisins því minni og baráttan við kerfið mikil,“ segir Jóhanna. Þessi kvöldfundur á heimili hjúkrunarfræðingsins varð í raun upphafið að skipulagðri hagsmunagæslu barnanna og undanfari Styrktarfélags krabbameinssjúkra barna. Óformlegt félagið hét fyrst Félag foreldra barna með illkynja sjúkdóma, fékk síðar heitið Samhjálp foreldra og loks SKB árið 1991. En um miðjan níunda áratuginn var baráttan rétt að byrja og lítill sem enginn stuðningur í boði. „Við sáum fram á erfiða tíma fjárhagslega og seldum því húsið okkar 1986 og fluttum í minni íbúð. Haustið 1987 keyptum við raðhús í Torfufelli með foreldrum mínum, sem þurftu líka á aðstoð okkar að halda, en mamma greindist fyrir jólin 1986 með ólæknandi krabbamein og pabbi hafði þá nýlega fengið hjartaáfall. Mamma dó ári eftir greiningu, í árslok 1987. Pabbi bjó áfram hjá okkur.“ Lognið á undan storminum Ágúst Þór hafði þá náð ágætum bata, var hress og kátur strákur. Hann lifði fyrir tónlist og fótbolta, sem hann stundaði

af miklu kappi. Hann æfði fyrst hjá ÍR en síðar með Val og stóð sig vel og þessi ár var fjölskyldulífið í ósköp eðlilegu horfi.

Axel stundaði einnig fótbolta hjá ÍR, gekk í Ölduselsskóla og síðar í Fjölbrautaskólann í Breiðholti. Þaðan lá leiðin í Háskóla Íslands þar sem hann nam landafræði og tók B.S. próf árið 2001. Árið 2006 fór hann svo til Álaborgar og lauk M.S. í skipulagsfræði árið 2008. Í dag er hann forstöðumaður Sesseljuhúss, umhverfisseturs á Sólheimum. Benedikt hélt áfram kennslu og Jóhanna fór aftur út á vinnumarkaðinn 1988.

Hugsanlega væri hægt að halda sjúkdómnun í skefjum með lyfjum en hann gæti líka versnað og í versta falli yrði að skipta um hjarta. „Dag einn tilkynnti Ágúst okkur að hann væri hættur í fótbolta. Hann var þá átján ára gamall. Þetta kom okkur á óvart en við ákváðum að skipta okkur alls ekki af þessari ákvörðun hans. Hann valdi tónlistina fram yfir boltann. Næstu tvö árin fannst okkur hann fitna sem var ekki óeðlilegt þar sem hann var hættur að hreyfa sig reglulega. Á þessum tíma fer hann að fá verki ofarlega í kviðarholið Börn með krabbamein - 7

Með hjarta í hjólatösku

Fjölskyldan á fermingardegi Ágústs Þórs árið 1993.

Benedikt og Jóhanna ásamt sonum sínum, Axeli og Ágústi Þór.

og fékk þann úrskurð hjá læknum að hann væri með vélindabakflæði. Þar sem honum skánaði ekki við lyfjainntöku fór Benedikt með hann til Einars Oddssonar meltingarsérfræðings sem hlustaði Ágúst og sendi hann að svo búnu rakleiðis til Davíðs O. Arnars hjartalæknis. Eftir ítarlega rannsókn kom í ljós að Ágúst var með meinsemd í hjarta sem krabbameinslyfin í æsku höfðu valdið.

Davíð sagði að hugsanlega væri hægt að halda sjúkdómnum í skefjum með lyfjum en hann gæti líka versnað og í versta falli yrði að skipta um hjarta í Ágústi. Því miður fór allt á versta veg.“

Hann var mjög veikur, horaður, grár og gugginn og kominn í hjólastól. Þá var farið að tala um möguleg hjartaskipti.

Hjartað skemmt Nú tók við erfiður tími þar sem Ágúst þurfti að vera undir stífu eftirliti og láta tappa vökva úr kviðarholinu sem þó var ekki endanleg lausn þar sem vökvinn kom sífellt aftur. Hann fékk gangráð en ástand hjartans var alvarlegt og upp komu mörg og margskonar vandamál. Sem dæmi 8 - Börn með krabbamein

má nefna að starfsemi nýrnanna skertist mikið. Þetta lagðist þungt á unga manninn og fjölskyldu hans. Árið 2008 greindist hann svo með krabbamein í skjaldkirtli.

Hann gekkst undir skurðaðgerð þar sem æxlið var fjarlægt og fékk svo vikulanga meðferð þar sem honum var gefið geislavirkt joð.

Enn hélt glíman við hjartaskemmdirnar áfram, Ágúst var kominn með svokallaðan bjargráð en því tæki er ætlað að jafna óreglulegan hjartslátt sem getur verið lífshættulegur. Á nýársdag árið 2012 var þó komið að ögurstundu. „Hann var fluttur í sjúkrabíl á spítala þar sem læknar töppuðu fjórtán lítrum af vökva úr kviðnum. Honum hrakaði mikið eftir þetta. Hann var mjög veikur, horaður, grár og gugginn og kominn í hjólastól. Þá var farið að tala um möguleg hjartaskipti.“ Slíkar aðgerðir eru ekki gerðar hér á landi heldur í Svíþjóð. Gallinn var hins vegar sá að samkvæmt alþjóðlegum reglum verða að vera liðin heil fimm ár frá greiningu krabbameinsins áður en framkvæmd er hjartaígræðsla. Þegar þarna var komið sögu var sá tími ekki liðinn frá því Ágúst greindist með skjaldkirtilskrabbameinið, enn vantaði nokkra mánuði upp á. Læknarnir stungu upp á því að hann fengi gervihjarta í millitíðinni.

Ágúst fékk boð um að fara utan til Gautaborgar í febrúar 2012. Benedikt fylgdi syni sínum í sjúkraflugi en Jóhanna fylgdist með framvindu mála á Skype.

Benedikt hélt dagbók allan tímann sem þeir feðgar dvöldu í Svíþjóð og þrátt fyrir alvarleika málsins eru hugleiðingarnar skemmtileg lesning. Hann setti þær saman í litla bók sem ber heitið „Kannski verður þetta ævintýri“ – orð sem Ágúst Þór lét falla kvöldið fyrir aðgerðina. Hún tók margar klukkustundir en læknar komu þá fyrir pumpu í brjóstholinu, staðgengli vöðvans sem nú var næstum ónýtur með öllu. Fjórar þyk k ar slöngur tengdar pumpunni lágu út um kviðinn og tengdust svo rafhlöðudrifnu tæki með handfangi og á hjólum sem Ágúst gat dregið með sér.

Minnir mest á flugfreyjutösku. Ágúst Þór er eini Íslendingurinn sem fengið hefur slíkt utanáliggjandi gervihjarta. „Ég var alltaf róleg þótt hann væri svona ofboðslega mikið veikur þarna ytra,“ segir Jóhanna. „Það gekk auðvitað á ýmsu fyrst um sinn en hann var kominn á gott skrið um vorið og í maí komu þeir feðgar heim með sjúkraflugi. Ég verð þó að viðurkenna að ég fékk hálfgert áfall þegar ég sá hann koma út úr sjúkraflugvélinni með tækið í hjólatösku með sér!

Samt var hann kátur og í raun blómstraði hann á þessum tíma. Honum leið svo miklu betur en áður. Þarna var komið tæki sem dældi blóðinu um líkamann eins og hjarta hefði gert. Hann fór í sjúkraþjálfun og gat í raun farið með pumpuna með sér hvert sem hann vildi. Um haustið 2012 var hann svo settur á lista yfir hjartaþega og þá hófst biðin á ný.“ Nýtt hjarta Jóhanna hafði ákveðið að fylgja syni sínum til Svíþjóðar þegar hann gengist undir þessa stóru aðgerð. Þrenningin var því búin að pakka í töskur og tilbúin að fara hvenær sem kallið kæmi. Jóhanna brosir dauft þegar hún rifjar þetta upp.

Ágúst Þór er eini Íslendingurinn sem hefur fengið slíkt utanáliggjandi gervihjarta. „Þegar við loks fengum upphringinguna í byrjun nóvember 2012 var kolvitlaust veður og slæmt útlit með flug. Þótt ég sé að jafnaði flughrædd var ég pollróleg í þessari ferð.“

Þau komumst klakklaust á leiðarenda, Sahlgrenska sjúkrahúsið í Gautaborg. Það var hánótt en þar beið Ágústs hjarta úr ungum manni sem látist hafði í bílslysi kvöldið áður.

Undirbúningur fyrir hjartaígræðsluna tók langan tíma, enda þurfti líka að aftengja gervihjartað. „Aðgerðin heppnaðist í sjálfu sér vel en það komu upp alls konar fylgikvillar í kjölfarið. Ágúst var mjög kvalinn, fékk þvagsýrugigt í liðina og var að auki kominn með króníska nýrnabilun og var í framhaldinu settur á lista yfir nýrnaskipti. Hann átti líka erfitt andlega og þurfti aðstoð til að jafna sig“. Lái honum það hver sem vill. Benedikt varð eftir hjá Ágústi í Gautaborg en Jóhanna flaug heim til að sinna sinni vinnu. „Ég kom heim á föstudegi seinni part nóvember og fyrstu fimm dagana á eftir var ég í fínu lagi. Svo veikist ég nokkrum dögum eftir heimkomuna. Ég fékk taugaáfall en með hvíld og góðri aðstoð ættingja, vina og lækna náði ég góðri heilsu á ný. Ég skal þó viðurkenna að ég er brothættari nú en áður, þoli lítið“.

Feðgarnir komu heim í desember 2012.

Til að gera langa sögu stutta hefur gengið á ýmsu með nýja hjartað sem reyndist ekki alveg vera lausnin sem alla dreymdi um. Ágúst þurfti í tvígang að vera mánuðum saman í hálfgerðri einangrun, fyrst vegna sýkingarhættu og svo um það bil ári seinna vegna höfnunar sem kom upp. Hann býr enn við króníska nýrnabilun, sykursýki og þráláta þvagsýrugigt.

Lífið hélt áfram að vera barátta. Hann býr í foreldrahúsum og saman reyna þau að halda fjölskyldulífinu í eins eðlilegu horfi og hægt er – og sjá björtu hliðarnar á tilverunni.

Það var hánótt en þar beið Ágústs hjarta úr ungum manni sem látist hafði í bílslysi kvöldið áður. Árangursrík barátta Bæði Jóhanna og Benedikt unnu árum saman að hagsmunum krabbameinsveikra barna. Þau þekkja það af eigin reynslu hvernig er að horfa upp á barnið sitt glíma við lífshættulegan sjúkdóm og geta lítið annað gert en að veita því stuðning og umhyggju. Og þau þekkja líka tilheyrandi fjárhagsáhyggjur.

Baráttuhugur foreldranna sem hittust á heimili barnahjúkrunarfræðingsins í febrúar 1984 blés öðrum eldmóði í brjóst og nú, 32 árum síðar, er aðstaða fjölskyldna sem lenda í svipaðri stöðu öll

önnur og betri. Það er ekki síst Jóhönnu og Benedikt að þakka en einnig þeim fjölmörgu sem lagt hafa hönd á plóg saman í þessum efnum og of langt mál yrði upp að telja. Nú er líka hugað betur að systkinum veiku barnanna sem oft vildu gleymast. Allt umstangið í kringum veika barnið getur komið niður á öðrum börnum í fjölskyldunni og það getur haft margskonar afleiðingar.

Það hefur gengið á ýmsu með nýja hjartað sem reyndist ekki alveg sú lausn sem alla dreymdi um. „Það snerist auðvitað allt um Ágúst Þór þegar hann veiktist fjögurra ára. Ég hef rætt þetta við Axel, eldri bróður hans, sem var alltaf númer tvö. Hann segist ekki hafa misst af neinu en auðvitað fór hann á mis við eitt og annað. Hann var aldrei fyrirferðarmikill og var bara sjálfum sér nógur. Það er miklu meira tillit tekið til systkinanna nú til dags. Við Axel eigum gott samband og erum á margan hátt lík.

Hann er sjálfur orðinn faðir, á tvö börn, 12 ára dreng og 1 árs stúlku, og ég nýt þess alltaf að vera með þeim þegar þau heimsækja ömmu og afa. Helst vildi ég hafa þau oftar.“ Jóhanna og Benedikt hafa unnið í þágu krabbameinssjúkra barna lengi. Benedikt átti sæti í stjórn SKB, var formaður um árabil, og Jóhanna hefur starfað á skrifstofunni í fulla tvo áratugi. Hún hefur lifað og hrærst í þessu starfi, að vinna fyrir veik börn og fólkið þeirra. „Ég hef alltaf getað aðskilið vinnu og heimili. Ég gætti þess að taka ekki með mér áhyggjur að heiman í vinnuna og öfugt. Allt slíkt var skilið eftir þegar dyrnar lokuðust. Í vinnunni hugsaði ég ekki um mín vandamál en ég reyndi líka að passa að taka ekki inn á mig sorgir og vanda annarra. Áður fyrr var miklu meira um það að fólk kæmi á skrifstofuna og maður kynntist þeim sem stóðu í þessari baráttu.

Nú fara flest samskipti fram rafrænt og því er miklu minna um að fólk komi á skrifstofuna.“

allir allt sem þeir geta fyrir veika barnið sitt? Það fylgir því svo mikill vanmáttur að geta ekki tekið veikindin frá barninu sínu og í staðinn gerir maður hvað sem er til að gera tilveru þess bærilegri. Þessi veikindi hafa auðvitað sett mark sitt á fjölskylduna. Ágúst Þór getur ekki gert ýmislegt sem hann langar til en virðist sætta sig við lífið eins og það er í dag.

Við höfum alltaf staðið með honum í baráttunni og það hafa á köflum verið erfiðir tímar. En líka góðar og bjartar stundir. Líklegast höfum við þó eitthvað einangrast nokkuð í þessu ferli en við höfum aldrei fest okkur í „hvað ef?“ farinu. Það þjónar engum tilgangi að velta slíku fyrir sér.

Enginn veit hvað hefði annars orðið – kannski hefðum við bara þurft að glíma við eitthvert annað erfitt verkefni. Þetta er bara það sem við þekkjum og kvörtum ekki yfir því. Og svo eru það barnabörnin. Þau næra okkur með kærleika sínum og færa okkur von um fallega framtíð.“

Þetta er bara það sem við þekkjum og kvörtum ekki yfir því.

Sátt við upphaf nýrra tíma Það verða þó viðbrigði fyrir Jóhönnu að hætta að vinna. Flestir sem nákomnir eru fjölskyldunni hafa hvatt hana til að gera nú meira fyrir sjálfa sig, leyfa sér jafnvel aðeins meira. Það finnst Jóhönnu ekkert sérstaklega áríðandi. Í hennar huga ganga börnin alltaf fyrir. „Er það ekki svo hjá öllum? Gera ekki

Jóhanna Valgeirsdóttir hefur unnið fyrir bættum hag krabbameinsveikra barna í rúma þrjá áratugi. Hún hefur staðið vaktina á skrifstofu SKB í 20 ár.

Börn með krabbamein - 9

Ný þjónusta hjá SKB:

Hvað er listmeðferð?

Harpa Halldórsdóttir félagsmaður og listmeðferðarfræðingur

Með ráðningu Hörpu Halldórsdóttur listmeðferðarfræðings til SKB getur félagið boðið félagsmönnum nýja og mikilvæga þjónustu. Í eftirfarandi pistli kynnir Harpa sjálfa sig og listmeðferð sem meðferðarform.

Sonur minn greindist með bráðahvítblæði í desember 2012, þá þriggja ára gamall. Við bjuggum í Barcelona og vorum fyrstu 6 mánuði meðferðarinnar þar. Svo tók Barnaspítali Hringsins við okkur og við gengum í SKB árið 2013. Í desember 2014 lauk sonur minn meðferð og í febrúar 2015 byrjaði ég að starfa hjá SKB. Ég er lærður listmeðferðarfræðingur og hef unnið með einstaklingum á öllum aldri. Vegna reynslu minnar sem móðir krabbameinssjúks barns og systkina þess, hafði ég mikinn áhuga á að vinna í þessu umhverfi, þar sem ég get miðlað eigin reynslu og faglegri þekkingu.

Hugmynd mín er meðal annars sú að stofna hópa fyrir systkini veiku barnanna.

Vitað er að börn þjást oft mikið þegar systkini þeirra veikist. Þau verða döpur, fá samviskubit, verða afbrýðisöm, útundan, reið, kvíðin, áhyggjufull og sakna foreldra sinna. Á þessum erfiðleikatímum getur verið gott og nauðsynlegt að deila áhyggjum og vangaveltum með öðrum. Í hópi með öðrum sem eru að ganga í gegnum það sama, finna börnin að þau eru ekki ein og að þessar tilfinningar eru eðlilegar.

10 - Börn með krabbamein

Listmeðferð er meðferðarúrræði sem byggist á sálfræðilegum kenningum og er myndræn tjáning notuð markvisst til að vinna úr reynslu, upplifun og líðan einstaklingsins. Í listmeðferð er einstaklingnum veitt tækifæri til að tjá tilfinningar sínar og hugarheim með litum, leir og öðru myndlistarefni í öruggu umhverfi undir umsjón listmeðferðarfræðings. Í listmeðferð er leitast við að skapa afslappað andrúmsloft sem veitir barninu öryggi, þar sem svo miklu skiptir að upp byggist traust barnins til listmeðferðarfræðingsins. Í listmeðferðinni fær barnið skýr skilaboð um að það sem það skapar skipti máli. Í því ferli fer fram mikil vinna, ná þarf fram frumkvæði barnsins á þeim hraða er því hentar eftir þeim leiðum sem barnið velur. Með þessum hætti lærir barnið að þekkja sjálft sig, styrkleika sína og veikleika.

Listmeðferð er runnin frá stofni sállækninga (psychodynamic). Í listmeðferð er lögð áhersla á sköpun sem er öllum eiginleg og leitast er við að efla hana. Í vinnuferlinu er ekkert rétt eða rangt og því er engin þörf á færni í myndsköpun. Takmarkið er ekki að gera listaverk eða „fallega mynd“ heldur er sköpunarferlið aðalatriðið.

Listmeðferðarfræðingurinn: • Leggur áherslu á myndsköpunarferlið sjálft og tengslin við einstaklinginn.

• Veitir athygli tilfinningalegum viðbrögðum, atferli og vinnulagi.

• Skoðar hvernig einstaklingurinn upplifir og metur innihald myndverksins.

• Finnur leiðir sem henta hverjum og einum og miðar þá við færni og getu hvers og eins.

• Skoðar persónuleg einkenni sem birtast í myndverkinu.

• Aðstoðar einstaklinginn við að vinna með þær tilfinningar sem kunna að koma upp á yfirborðið.

Dæmi um verk unnin í listmeðferð:

Mynd gerð eftir 11 ára dreng á spítala.

Ástæður tilvísana í listmeðferð Ýmsar ástæður geta legið að baki tilvísana í listmeðferð. Sem dæmi má nefna tímabundna eða langtímaerfiðleika, svo sem líkamlega sjúkdóma, fatlanir, þunglyndi og depurð, kvíða, sorg og missi, samskiptaörðugleika, óróleika eða einangrun og einsemd.

Teikning eftir stúlku með átröskun.

Hver er meginmunurinn á listmeðferð og myndlistarkennslu?

Myndlistarkennarinn: • Kennir hina formrænu/hlutlægu og fagurfræðilegu uppbyggingu myndmálsins.

• Kynnir eiginleika myndlistarefna, tækniaðferðir og notkun áhalda og efna.

• Fjallar um strauma og stefnur í listasögu, listgagnrýni og undirbýr nemandann sem listnjótanda.

18 ára stúlka með kvíða notar leir til að hlutgera kvíðann sinn.

5 ára drengur lagður inn á spítala vegna æxlis við heila.

Dökka myndin er gerð fyrir aðgerð, hin eftir aðgerð.

Nánari upplýsingar um listmeðferð: www.listmedferd.com Börn með krabbamein - 11

Einstaklingur í ónæmisbælandi meðferð er í aukinni hættu að fá sýkingar

Halldóra Kristín Þórarinsdóttir

læknir í krabbameinsteymi Barnaspítala Hringsins

Krabbameinsmeðferð og bólusetningar Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) tileinkar bólusetningum eina viku á ári, þetta árið dagana 24.-30. apríl. Því er vel við hæfi að fjalla um áhrif krabbameinsmeðferðar á virkni bólusetninga. Eins og fram kemur á heimasíðu landlæknis þá er áætlað að 16% barna á heimsvísu séu enn óbólusett gegn mislingum og að 49.000 kornabörn deyi árlega vegna stífkrampa (tetanus) sem hægt væri að fyrirbyggja með bólusetningum (1). Kúabólu tókst að uppræta með alþjóðlegu bólusetningarátaki um miðja síðustu öld.

Mænusótt (polio) hefur því miður ekki tekist að útrýma þótt það markmið myndi nást með bólusetningu allrar heimsbyggðarinnar. Ömmusystir greinarhöfundar lést meðal annars úr mænusóttinni um miðja síðustu öld. Engar forvarnir bjarga jafn mörgum börnum ár hvert í heiminum og bólusetningar en áætlað er að þær komi í veg fyrir ótímabæran dauða tveggja milljóna barna ár hvert (2).

12 - Börn með krabbamein

Bólusetning er sú aðgerð að taka lifandi veiklaðar veirur eða bakteríur eða jafnvel dauða efnishluta innan úr þessum sýklum og gefa í formi lyfs undir húð eða í vöðva einstaklingsins til að framkalla mótefnasvörun í líkamanum. Ónæmisaðgerðin orsakar því meðal annars að hvítu eitilfrumukornin okkar (lymphocytar) framleiða minnismótefni (IgG) sem draga úr líkunum á að einstaklingurinn veikist nokkurn tímann aftur af þeim sjúkdómi sem bólusett er gegn. Því gefur auga leið að á meðan einstaklingar gangast undir kröftuga mergbælandi lyfjameðferð, sem lækkar umtalsvert hvítu blóðkornin (neutrophila og lymphocyta), þá er manneskjan í reynd ónæmisbæld og því bæði í aukinni hættu með að fá sýkingar meðan á meðferðinni stendur og einnig með skerta mótefnasvörun við bólusetningum. Því er almennt mælt með að stöðva bólusetningar meðan hin mergbælandi lyfjameðferð fer fram og íhuga síðan bólusetningar aftur þegar 6 mánuðir eru liðnir frá meðferðarlokum. Ekki er samt hættulegt að bólusetja með „dauðu“ bóluefni (inactivated) meðan lyfjameðferðin fer fram en ávinningur er líklega lítill hvað ónæmissvörunina sjálfa varðar og líklegt að sú vörn sem fengist væri skammvinn og hvort eð er þörf á endurbólusetningu að lokinni lyfjameðferð.

Líkaminn getur verið of veikburða til að mynda mótefnasvar Hættulegt getur hins vegar verið að bólusetja ónæmisbældan einstakling með „lifandi veikluðu“ bóluefni (live attenuated), því líkaminn getur verið of veikburða til að mynda mótefnasvar og hinn veiklaði sýkill fær því tækifæri til að ná sér á strik innan líkamans og valda þar með veikindunum

Því verður að meta þörf hvers einstaklings fyrir endurbólusetningu eftir að lyfjameðferð lýkur. Ef vafi er á þörf á endurbólusetningu, þá má auðveldlega mæla magn varðandi mótefna í blóði einstaklingsins hálfu ári eftir meðferðarlok. sem meiningin var að verja gegn. Oftast er mælt með því að bíða með lifandi veiklað bóluefni í hið minnsta eitt ár eftir að krabbameinsmeðferð lýkur og á þetta m.a. við um MMR-bóluefnið (gegn mislingum, hettusótt og rauðum hundum) og Varilrix (gegn hlaupabólu). Ennfremur skal í kjölfar mergskipta bíða með öll lifandi veikluð bóluefni í a.m.k. tvö ár (3) og það þótt mislingar hafi sprottið upp í Evrópu á síðustu árum og sýkt þúsundir (4). „Dauðu“ bóluefnin, sem byrja má bólusetningu með 6 mánuðum eftir að krabbameinsmeðferð lýkur, eru t.d.

PentaVac (gegn barnaveiki, stífkrampa, mænusótt, kikhósta og Hemophilus-B heilahimnubólgu), Synflorix (gegn Pn e u m o c o c c a e y r n a - o g l u n g n a bólgu), NeisVac-C gegn heilahimnubólgu, Boostrix (gegn barnaveiki, kikhósta og stífkrampa) og Boostrix-Polio (einnig vörn gegn lömunarveiki). Stífkrampabakteríu er að finna víða í jarðvegi og getur valdið krampa eða jafnvel dauða ef bakterían sú kemst í sár og sýkir. Því mælir CDC (Center of Disease Control) með að gefin sé ónæmisglæða á rúmlega 10 ára fresti (Td-„booster“) gegn stífkrampa og barnaveiki (3). Ekki er enn hafin bólusetning gegn hlaupabólu hérlendis en engu að síður láta sumir bólusetja börnin sín á eigin kostnað með Varilrix. Á heimasíðu

landlæknis eru ágætis upplýsingar um bóluefnið sem gert er úr lifandi veiklaðri veiru, auk hugleiðingar um ónæmisbælda einstaklinga (5).

Oft eru mörg lyf keyrð samtímis Krabbameinslyfjameðferð hefur tekið breytingum gegnum árin, ný lyf hafa komið til sögunnar og oft eru mörg lyf keyrð samtímis. Því verður að meta þörf hvers einstaklings fyrir endurbólusetningu eftir að lyfjameðferð lýkur.

Ef vafi er á þörf á endurbólusetningu, þá má auðveldlega mæla magn varnandi mótefna í blóði einstaklingsins hálfu ári eftir meðferðarlok. Hérlendis hefur um langt skeið verið mælt magn margra varnandi mótefna í blóði barna sem nýgreind eru með krabbamein. Það auðveldar samanburð að lokinni meðferð ef á þarf að halda.

Leiðbeiningum frá Huddinge-spítalanum í Stokkhólmi er fylgt á Íslandi Nokkrar greinar hafa birst um áhrif krabbameinslyfjameðferðar á bólusetningar.

Almennt er talið að eftir mergskipti þurfi að endurbólusetja einstaklinginn alveg að nýju og fylgjum við hérlendis leiðbeiningum Huddinge-spítalans í Stokkhólmi, þar sem flest okkar mergskipti fara fram. Á þingi sýkingarlækna í Fíladelfíu í október 2014 kom fram að einungis 13% krabbameinslækna telji óhætt að hefja bólusetningar innan 6 mánaða frá meðferðarlokum hvítblæðisjúklinga.

Tæplega helmingur læknanna ráðleggur endurbólusetningu eftir ALL-meðferð en 40% mæla aldrei eða sjaldan með endurbólusetningum og nefna í því skyni að leiðbeiningar skorti (6). Þó hafa verið gefnar út nokkrar leiðbeiningar um bólusetningar ónæmisbældra einstaklinga og einstaklinga eftir krabbameinsmeðferð. Ítalir settu saman sérfræðingaráð sem skoðaði allar vísindagreinar um málið milli 1980 og 2013 (7). Ráðið ályktaði að fjölskyldumeðlimir barna á krabbameinsmeðferð ættu að fá sínar rútínu bólusetningar (þ.m.t. lifandi veikluð bóluefni).

Börnum á krabbameinslyfjameðferð ætti að standa til boða árleg inflúensubólusetning meðan á hvítblæði-viðhaldsmeðferð stendur (maintainance) og einnig meðan á annarri vægt mergbælandi lyfjameðferð stendur. Þannig hefur sést fjórföldun á varnandi mótefnum gegn árlegri inflúensu hjá fjórðungi til helmingi þeirra barna sem bólusett eru meðan á viðhaldsmeðferðinni stendur. Börn á mjög kröftugri mergbælandi meðferð geta hins vegar varla myndað nægilegt ónæmissvar eftir inflúensubólusetningu til að veita þeim vörn. Í þeim tilfellum höfum við, krabbameinslæknar á Barnaspítalanum, mælst til bólusetningar alls heimilisfólksins.

Ef barn á krabbameinsmeðferð sækir skóla yfir veturinn ætti barninu að standa til boða árleg inflúensubólusetning.

Nákvæm tilmæli um árlega flensubólusetningu Ítarlegar leiðbeiningar um bólusetningar að lokinni krabbameinslyfjmeðferð hafa ennfremur verið gefnar út í Vancouver, British Columbia (8, sjá kafla III, töflu 5a) og í Toronto, Kanada (9). Þar eru enn nákvæmari tilmæli um hina árlegu

Engar forvarnir bjarga jafn mörgum börnum ár hvert í heiminum og bólusetningar.

Heimildir:

flensubólusetningu og mælst til að allir ónæmisbældir krabbameinssjúklingar eldri en 6 mánaða og með eitilfrumugildi yfir 1.0 (lymphocytar > 1.0) fái þá árlegu bólusetningarvörn (8). Áströlsk heilbrigðisyfirvöld gáfu einnig út leiðbeiningar 2013 um bólusetningar barna eftir krabbameinsmeðferð. Þau skipta leiðbeiningunum í nokkra kafla eftir því hvort einstaklingurinn hefur lokið rútínubólusetningum fyrir greiningu eða ekki og hvort um mergskipti var að ræða.

Ef mergskipti voru gerð þá er mælt með endurbólusetningu frá grunni eftir ákveðnu skema (10). Áhrif krabbameinsmeðferðar á varnandi mótefni sem voru til staðar við greiningu hafa verið rannsökuð. Þannig voru 109 sarkmeinasjúklingar rannsakaðir í Bandaríkjunum að lokinni lyfjameðferð og sást að 71% þeirra höfðu engin mælanleg mótefni í blóði gegn að minnsta kosti einum af þeim sjúkdómum sem bólusett er gegn þarlendis (11). Oftast voru sjúklingar með neikvæð mótefni gegn lifrarbólgu B (64%), mislingum (14%), hettusótt (9%), rauðum hundum (4%), mænusótt (3-4,8%), stífkrampa (5%) og hlaupabólu (11%). Rannsókn á 59 börnum á hvítblæðimeðferð í Bretlandi skoðaði áhrif lyfjanna á eldri varnandi mótefni og einnig hve sterkt ónæmissvarið varð þegar endurbólusett var, eftir lok lyfjameðferðar. Niðurstaðan var að mikilvægt sé að endurbólusetja börn eftir hvítblæðimeðferð með a.m.k . einum skammti af hverju bóluefni en hefja endurbólusetningu ekki fyrr en 6 mánuðum eftir meðferðarlok (12).

NOPHO (Samtök norrænna barnakrabbameinslækna) ráðleggja að fylgja endurbólusetningarskema hvers lands fyrir sig eftir hvítblæðimeðferð en vísa jafnframt í sænsku leiðbeiningarnar (13).

1. http://www.landlaeknir.is/um-embaettid/frettir/frett/item26869/Altjodleg-vika-tileinkudbolusetningum 2. http://www.landlaeknir.is/um-embaettid/greinar/grein/item26393/Alvarlegar-afleidingar-ogdanartidni-sjukdoma-sem-bolusett-er-gegn3. http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/hematocell-transplts.htm og http://www.cdc.gov/vaccines/schedules/hcp/imz/adult.html 4. http://www.landlaeknir.is/smit-og-sottvarnir/ smitsjukdomar/sjukdomur/item13089/Mislingar_ (Morbilli,_measles) og www.ecdc.europa.eu/en/ healthtopics/measles/Pages/index.aspx 5. http://www.landlaeknir.is/um-embaettid/greinar/grein/item15031/Leidbeiningar_um_notkun_ boluefna_vid_hlaupabolu 6. https://idsa.confex.com/idsa/2014/webprogram/Paper47796.html 7. Cesaro S, et al. Guidelines on Vaccinations in Paediatric Haematology and Oncology Patients. Biomed Res Int. 2014;2014:707691. doi: 10.1155/2014/707691. Epub 2014 Apr 29 8. http://www.bccdc.ca/dis-cond/comm-manual/ CDManualChap2.htm 9. Sung L, et al. Practical vaccination guidelines for children with cancer. Paediatr Child Health. 2001; 6(6):379–383.

10. http://www.health.gov.au/internet/immunise/ publishing.nsf/content/Handbook10-home~handb ook10part3~handbook10-3-3 11. Yu J, et al. Loss of antibody titers and effectiveness of revaccination in post-chemotherapy pediatric sarcoma patients. Pediatr Blood Cancer 2007;49(5):656-60.

12. Patel S, et al. Revaccination of Children after Completion of Standard Chemotherapy for Acute Leukemia. Clinical Infect Diseases 2007;44:635-42.

13. http://www.blf.net/onko/page16/page16.html Börn með krabbamein - 13

Samantekt úr doktorsverkefni Einars Jóns Einarssonar, heyrnarfræðings.

Einar Jón Einarsson heyrnarfræðingur

Á hverju ári greinast 10-12 börn og unglingar með krabbamein á Íslandi og er hlutfall þeirra sem lifa krabbameinsmeðferð af í kringum 80%. Þessir einstaklingar eiga á hættu að fá langtíma aukaverkanir sem geta bæði tengst sjúkdómnum sjálfum og meðferðinni. Langtímaaukaverkanir draga úr lífsgæðum og auka dánartíðni krabbameinssjúkra barna og unglinga. Sumar þessara aukaverkana koma ekki í ljós fyrr en eftir að lyfjameðferð lýkur og jafnvel mörgum árum síðar.

Miðtaugakerfið getur endurvakið tapaða virkni Áhrif krabbameinsmeðferðar takmarkast ekki við krabbameinsfrumur heldur getur hún einnig haft skaðleg áhrif á heilbrigðar frumur, vefi og líffæri. Miðtaugakerfið er búið vörnum sem aðskilja blóðhringrás frá taugavef en þrátt fyrir það er þekkt að ákveðin lyf geta haft skaðleg áhrif á virkni miðtaugakerfisins með beinum eða óbeinum hætti. Miðtaugakerfið er gætt þeim eiginleika að geta endurvakið virkni sem tapast hefur en þar sem taugatengingar eru enn í mótun hjá börnum er þessi eiginleiki talinn vera skilvirkari hjá þeim en fullorðnum. Spurningar hafa þó vaknað um það hvort börn nái að endurheimta fulla virkni á svæðum sem skaðast við krabbameinsmeðferð.

14 - Börn með krabbamein

Skerðing getur komið fram löngu eftir meðferð Ákveðin krabbameinslyf eru þekkt fyrir að valda skemmdum á innra eyra og þar með heyrnarskerðingu. Heyrnarskerðingin getur komið fram við einn lyfjaskammt en dæmi eru um að hún komi ekki í ljós fyrr en vikum eða mánuðum eftir að lyfjameðferð lýkur.

Heyrnarskerðing getur haft skaðleg áhrif á málþroska barna, námsárangur og félagslegan og tilfinningalegan þroska. Krabbameinslyf geta jafnframt haft skaðleg áhrif á þroskaferli skynfæra barna, sem síðar á lífsleiðinni getur leitt til skertrar hreyfigetu, óstöðugleika, sjóntruflana og röskunar á stjórn augnhreyfinga.

Eitt mikilvægasta hlutverk heyrnarinnar er að gera okkur kleift að heyra og skilja talað mál. Að greina talað mál í háværu umhverfi gerir verulegar kröfur til heyrnarkerfisins. Á síðasta áratug hafa orðið miklar framfarir í þróun heyrnartækja og geta þau aukið lífsgæði heyrnarskertra umtalsvert.

Að viðhalda jafnvægi í uppréttri stöðu og bregðast við áreiti krefst stöðugrar úrvinnslu miðtaugakerfisins á upplýsingum frá skynkerfum líkamans. Skynviðtakar í vöðvum, sinum og húð veita upplýsingar um stöðu og hreyfingu líkamans og þyngdardreifingu á il. Þessar stöðuskynsupplýsingar ásamt skynupplýsingum frá augum og jafnvægisviðtökum innra eyrans eru mikilvægar fyrir miðtaugakerfið við stöðustjórnun en stöðustjórnun felur í sér aðlögun sem gerir okkur kleift að bæta jafnvægisstjórnun.

Eftir að jafnvægiskerfið hefur orðið fyrir endurteknu áreiti í langan tíma tileinkar kerfið sér skilvirkari leið til að bregðast við jafnvægistruflunum. Þroskaferli stöðustjórnunar er tvíþætt. Í fyrsta lagi að þróa mismunandi aðferðir til að bregðast við jafnvægisröskunum, kanna mynstur þeirra og beita þeim við mismunandi hreyfiþarfir. Í öðru lagi að geta séð fyrir atburði sem hafa áhrif á jafnvægi og velja viðeigandi hreyfimynstur til að bregðast við þeim.

Stöðustjórnun út frá sjón og heyrn Stöðustjórnunarkerfi líkamans er talið vera fullþróað í kringum 12 ára aldur.

Sjónin er einnig mikilvægur þáttur í stöðustjórnun og hjálpar til við að greina stöðu viðkomandi og staðsetja í þrívíðu rúmi. Breytingar á sjónupplýsingum eða alger vöntun á þeim hefur ekki áhrif á stöðustjórnun þegar upplýsingar frá öðrum skynfærum eru til staðar og jafnvægi er ekki verulega ógnað. Upplýsingar frá sjón geta bætt fyrir skort upplýsinga frá jafnvægisskyni innra eyrans og að einhverju leyti frá stöðuskynsviðtökum í vöðvum og sinum. Sumir einstaklingar treysta meira á sjónina en önnur skynkerfi líkamans við að viðhalda jafnvægi. Mikilvægi sjónar við jafnvægisstjórnun er jafnframt breytilegt eftir aldri. Þegar ung börn læra að ganga treysta þau mjög á sjónina við stöðustjórnun.

Börn á aldrinum 7-12 ára hafa svipaða getu til að nota sjónupplýsingar við stöðustjórnun og fullorðnir en þegar upp kemur ósamræmi milli þeirra og annarra skynupplýsinga við stöðustjórnun þá nota börn á aldrinum 7-12 ára ekki stöðuskynsupplýsingarnar í sama mæli og fullorðnir.

Fimm rannsóknir Meginmarkmið rannsóknanna sem doktorsverkefnið byggðist á var að rannsaka síðbúin áhrif krabbameinsmeðferðar á heyrn, stöðustjórnun og skynhreyfitruflanir hjá einstaklingum sem gengust undir krabbameinsmeðferð í æsku. Ströng skilyrði voru sett fyrir þátttöku til að forðast möguleg áhrif frá krabbameininu sjálfu eða meðferðinni á útlimi og miðtaugakerfi.

Langtímaþróun heyrnar Í rannsókn I var langtímaþróun heyrnar skoðuð og svöruðu þátttakendur jafnframt spurningalista um áhrif heyrnar á líðan sína og daglegt líf. Niðurstöðurnar sýna að heyrn þeirra sem fengu heyrnarskerðingu í tengslum við meðferðina heldur áfram að versna fram á unglings- og fullorðinsár. Þeir einstaklingar upplifðu

einnig meiri heyrnartengd óþægindi en búist var við.

Talgreiningarhæfni Í rannsókn II var talgreiningarhæfni þessara einstaklinga skoðuð við krefjandi hlustunaraðstæður. Ávinningur þeirra af notkun heyrnartækja var einnig kannaður.

Niðurstöðurnar eru þær að einstaklingar með heyrnarskerðingu áttu í mjög miklum erfiðleikum með talgreiningu við krefjandi hlustunarskilyrði samanborið við einstaklinga með jafn mikla heyrnarskerðingu en af annarri orsök. Heyrnartækin bættu talgreiningarhæfnina verulega, eða um allt að 46%. Áhrif á stöðustjórnun Í rannsókn III voru áhrif krabbameinsmeðferðar á stöðustjórnun og aðlögun stöðustjórnunar skoðuð. Þátttakendur svöruðu jafnframt spurningalista um upplifuð einkenni, huglæg og líkamleg, tengd jafnvægi og áhrif þeirra á daglegt líf. Niðurstöðurnar sýna að stöðustjórnun og stöðustjórnunaraðlögun einstaklinga sem gengust undir krabbameinsmeðferð í æsku er verri en hjá heilbrigðum einstaklingum þegar jafnvægið er truflað. Því yngri sem þeir voru við upphaf meðferðar, þeim mun verri er stöðustjórnunin. Þessir einstaklingar upplifðu fjölda einkenna og virðast þau versna eftir því sem lengri tími líður frá lokum meðferðar.

Augnhreyfingar Í rannsókn IV voru hægar og hraðar augnhreyfingar skoðaðar og tengsl þeirra við upplifuð einkenni könnuð.

Niðurstöðurnar sýna að einstaklingar sem gengist höfðu undir krabbameinsmeðferð í æsku höfðu skertar augnhreyfingar samanborið við heilbrigða einstaklinga. Þeir upplifðu fjölda einkenna og því yngri sem þeir voru við upphaf meðferðar, þeim mun ónákvæmari voru augnhreyfingarnar og einkennin meiri.

Greining stöðu og staðsetningar Í rannsókn V var hæfnin til að greina stöðu og staðsetningu líkamans í þrívíðu

rúmi (staðbundin lega) skoðuð. Einnig var skoðað hvort einstaklingarnir væru háðir sjónupplýsingum. Niðurstöðurnar sýna að einstaklingar sem fá lyfjameðferð í æsku treysta meira á sjónrænar upplýsingar en heilbrigðir einstaklingar og þeir hafa einnig meiri tilhneigingu til að fá sjónsvima. Því yngri sem einstaklingarnir eru við upphaf meðferðar, þeim mun háðari eru þeir sjónupplýsingum.

Skert heyrn og jafnvægisskyn Gera má ráð fyrir að hluti einstaklinga sem gangast undir krabbameinslyfjameðferð í æsku glími við heyrnar- og jafnvægisvandamál sem þróast og versna eftir því sem árin líða. Langvarandi eftirfylgni í formi reglulegra athugana á heyrn og jafnvægi er því mikilvæg fyrir þennan hóp einstaklinga. Því fyrr sem langtímaaukaverkanir koma í ljós, því fyrr er hægt að grípa til viðeigandi meðferðarúrræða. Áframhaldandi hnignun á heyrn og óvenju miklir erfiðleikar við að greina tal við krefjandi hlustunarskilyrði gefa vísbendingar um að hér sé um áður óþekktan taugaskaða að ræða, sem fylgikvilla krabbameinslyfjameðferðar í æsku.

Margvísleg áhrif á daglegt líf Niðurstöðurnar sýna að þessi hópur einstaklinga á erfiðara með stöðustjórnun þegar jafnvægi er truflað og aðlögunarhæfni þeirra við ítrekuðu jafnvægisáreiti

er lakari en hjá heilbrigðum einstaklingum.

Skertar augnhreyfingar eru algengar hjá þessum einstaklingum og eru þeir mun háðari sjón við að greina stöðu og staðsetningu líkamans í þrívíðu rúmi en þeir sem heilbrigðir eru.

Niðurstöður spurningalista um upplifuð áhrif tengd jafnvægi og áhrif á daglegt líf sýndu að þátttakendur upplifðu marktæk áhrif, bæði á heyrn og jafnvægi.

Sérstaklega er mikilvægt að horfa til hárrar tíðni svara við spurningum sem beinast að einkennum eins og einbeitingarskorti, sjóntruflunum, höfuðverk, óstöðugleika, svima og tilfinningunni að hlutir í umhverfinu snúist eða hreyfist.

Frekari rannsókna er þörf Niðurstöður rannsóknanna auka þekkingu og skilning á síðbúnum áhrifum krabbameinslyfjameðferðar á heyrn og jafnvægi hjá einstaklingum sem gengust undir krabbameinsmeðferð í æsku. Aukin þekking á þessu sviði getur haft jákvæð áhrif á meðferð og endurhæfingu þessara einstaklinga og stuðlað að reglulegu eftirliti með heyrn þeirra og jafnvægi. Þótt niðurstöðurnar bendi til þess að óþekktur taugaskaði geti haft áhrif á heyrn, stöðustjórnun og skynhreyfitruflanir hjá einstaklingum sem fengu krabbameinslyfjameðferð í æsku, þá eru frekari rannsóknir á viðfangsefninu nauðsynlegar.

Börn með krabbamein - 15

Alma Hrund Helgadóttir ræðir málin við hestinn sinn áður en hún fer á bak og knúsar hann aðeins til öryggis.

Sumarhátíð SKB verður haldin í Smáratúni í Fljótshlíð 24.-26. júlí. Í Smáratúni er góð aðstaða fyrir tjöld, tjaldvagna og fellihýsi, leiktæki fyrir börnin og fín aðstaða fyrir samveru.

Boðið verður upp á grillaða hamborgara og pylsur á föstudagskvöldið. Á laugardag verður útsýnisflug úr Múlakoti í boði Félags íslensk ra eink aflugmanna, AOPA, svo verður skellt í blöðruboltaleik á túninu fyrir neðan tjaldsvæðið í Smáratúni.

Grillvagninn kemur með veislu eins og vanalega og Ingó veðurguð skemmtir börnum og fullorðnum eftir matinn.

Brennan verður líka á sínum stað á laugardagskvöldið. Á sunnudagsmorguninn býðst yngstu börnunum að fara á hestbak og láta teyma undir sér.

Við ætlum auðvitað að hafa gott veður eins og alltaf. Hátíðin verður auglýst nánar þegar nær dregur og eru félagsmenn hvattir til að fjölmenna.

16 - Börn með krabbamein

Rebekka Sif skemmti félagsmönnum með söng og leik og sló í gegn, sérstaklega hjá yngstu börnunum sem lifðu sin inn í hreyfingarnar.

Útsýnisflug frá Múlakoti í boði félagsmanna í Félagi íslenskra einkaflugmanna (AOPA) hefur verið hápunktur sumarhátíðar SKB og félagsmenn bíða alltaf spenntir eftir að komast í loftið.

Félagið þakkar öllum þeim sem hlaupið hafa fyrir félagið í gegnum árin og ekki síður þeim sem hafa heitið á þá hlaupara.

Myndir: Eva Björk Ægisdóttir

Reykjavíkurmarþon er einn mikilvægasti fjáröflunarviðburður Styrktarfélags krabbameinssjúkra barna á ári hverju. SKB hefur undanfarin ár notið þess að vera eitt þeirra félaga sem hvað mest hafa fengið af áheitum og hefur fjárhæðin sem til félagsins hefur runnið skipt verulegu máli fyrir starfsemi þess.

Nú er hægt að skrá sig í hlaupið á marathon.is og opnað hefur verið fyrir skráningu áheita á hlaupastyrkur.is. Á síðunni er eftirfarandi texti: „Þátttakendum í Reykjavíkurmaraþoni Íslandsbanka stendur til boða að hlaupa til styrktar góðum málefnum. Í fyrra söfnuðu hlauparar 85,6 milljónum til góðgerðamála.

Heildarupphæð áheita sem hafa safnast í tengslum við Reykjavíkurmaraþon Íslandsbanka frá því áheitasöfnun hófst árið 2006 nálgast nú 400 milljónir. Áheitavefur hlaupsins er hlaupastyrkur.is en þar geta hlauparar sett inn mynd af sér, sagt frá ástæðunni fyrir að þeir hlaupa fyrir félagið og hvatt fólk til að heita á sig.“ Síðustu tvö ár hefur SKB verið með hvatningarhóp á hlaupaleiðinni og verður fyrirkomulagið auglýst nánar á Facebook-síðu félagsins þegar nær dregur. Félagsmenn og aðrir velunnarar eru hvattir til að fylgjast með og taka þátt í að hvetja alla sem taka þátt og sérstaklega þá sem hlaupa fyrir SKB.

Félagsmenn í SKB og aðrir stuðningsmenn komu sér fyrir við hlaupaleiðina með blöðrur og fána og hvöttu hlauparana til dáða, bæði þá sem hlupu fyrir SKB og aðra hlaupara.

Börn með krabbamein - 17

Höfuðbönd og tækifæriskort SKB hefur fyrir utan jólakort og VONarhálsmen og -armbönd, höfuðbönd og tækifæriskort í sölu. Allar söluvörur félagsins er hægt að nálgast á heimasíðu þess, www.skb.is og á skrifstof­u nni á opnunartíma hennar.

Höfuðböndin eru nú seld á einstaklega hagstæðu verði eða aðeins 500 krónur. Þau eru í þremur flottum litum, bláum, skærgrænum og skærbleikum með merki SKB lítt áberandi.

Tækifæriskortin eru í mörgum stærðum með 20 mismunandi mynd­um og að sjálfsögðu á afar hagstæðu verði. Þau er öll hægt að skoða og kaupa á heimasíðunni. Það er mjög sniðugt að koma við á skrifstofunni og kaupa nokkur kort og eiga við

18 - Börn með krabbamein

hend­ina þegar farið er í afmæli, veislu eða útskrift.

Styrktarfélag krabbameinssjúkra barna var stofnað 1991 til að styðja við bakið á krabbameinsveikum börnum og fjölskyldum þeirra, bæði fjárhagslega og félagslega, og til að berjast fyrir réttindum þeirra gagnvart hinu opinbera. Á þeim vettvangi hefur náðst mikill árangur en enn er mikil þörf fyrir ýmiss konar

10-12 greiningar á ári

Árlega greinast 10-12 börn á Íslandi á aldrinum 0-18 ára með krabbamein.

Hvítblæði og heilaæxli eru algengust. Meðferð við krabbameinum í börnum er yfirleitt mjög hörð en þau eru meðhöndluð með skurðaðgerðum, lyfjameðferðum og geislum.

Börnin verða veik og máttfarin meðan á meðferð stendur og eru oft lengi að ná upp fyrri styrk. Þau eru gjarnan algjörlega ónæmisbæld þegar þau eru í meðferðarlotum og geta umgangspestir, sem eru flestu fólki meinlausar, reynst stórhættulegar. Þá er gott að eiga athvarf utan skarkalans en SKB á og rekur tvö hvíldarheimili á Suðurlandi þar sem fjölskyldur barna í meðferð geta komist í skjól þegar á þarf að halda.

Húsin eru leigð félagsmönnum þegar fjölskyldur barna í meðferð dvelja ekki í þeim.

Félagsstarf, skrifstofa fjáröflun

stuðning. Það er áfall fyrir alla fjölskylduna þegar einn greinist með krabbamein og hún er allt í einu komin í stöðu sem enginn vill nokkurn tíma þurfa að vera í. Yfirleitt hættir a.m.k. annað foreldrið að vinna um tíma til að sinna veika barninu og verður fjárhagslegt áfall því í flestum tilvikum tilfinnanlegt.

Mömmuhópur, unglingahópur og Angi

SKB stendur fyrir ýmsu félagsstarfi fyrir félagsmenn sína. Krabbameinsveiku börnin á aldrinum 13-18 ára hittast reglulega í félagsaðstöðu SKB eða utan hennar, hafa stuðning hvert af öðru og gera eitthvað skemmtilegt saman.

Mæður krabbameinsveiku barnanna hittast mánaðarlega og spjalla. Þó að börnin séu ekki öll með sömu mein þá finnst þeim gott að hittast og bera saman bækur sínar.

Foreldrar barnanna sem tapa baráttunni fyrir krabbameini hittast óreglulega og spjalla. Það er sár reynsla sem enginn skilur nema sá sem hefur reynt. Sá hópur hittist alltaf í byrjun aðventu og útbýr skreytingar á leiði barna sinna.

Félagið stendur fyrir sumarhátíð síðustu helgina í júlí ár hvert. Hún hefur verið haldin í Smáratúni í Fljótshlíð nokkur síðustu ár. Áhugaflugmenn hafa boðið félagsmönnum útsýnisflug yfir Fljótshlíðina við frábærar viðtökur á hverju ári. Árshátíð er haldin einu sinni á ári og 20. desember ár hvert er haldin jólastund og þar minnast félagsmenn Sigurbjargar Sighvatsdóttur en hún gaf félaginu allar eigur sínar árið 1994. Sú gjöf lagði góðan grunn að starfi félagsins og möguleikum þess til að standa vel við bakið á félagsmönnum sínum.

Stjórn SKB kemur saman einu sinni í mánuði og tekur þær ákvarðanir sem þarf að taka. Þess á milli er stjórn félagsins í höndum framkvæmdastjóra og þriggja manna framkvæmdastjórnar, sem í sitja formaður, gjaldkeri og framkvæmdastjóri félagsins.

Skrifstofa félagsins er í Hlíðasmára 14. Hún er opin alla daga kl. 9-16.

Starfsmenn eru tveir.

Styrktarfélag krabbameinssjúkra barna nýtur mikils velvilja og málstaðurinn mikils stuðnings víða í samfélaginu og sem betur fer eru margir sem vilja rétta því hjálparhönd. Þörfin er þó afar brýn og alltaf meiri en félagið myndi vilja geta sinnt. Helstu leiðir félagsins til fjáröflunar hafa verið útgáfa félagsblaðs tvisvar á ári og sala styrktarlína í þau, sala minningarkorta og tækifæriskorta og ýmissa söluvara.

Þjónusta og fasteignir

SKB á tvær íbúðir í Reykjavík fyrir fjölskyldur barna af landsbyggðinni sem þurfa að dvelja í Reykjavík vegna læknismeðferðar barna sinna. Landspítalinn sér um rekstur um úthlutun þeirra íbúða.

Ef fjölskyldur krabbameinsveikra barna þurfa ekki á þeim að halda er þeim ráðstafað til annarra landsbyggðarfjölskyldna sem eiga börn á Barnaspítalanum.

SKB greiðir ýmsa þjónustu fyrir skjólstæðinga sína, einkum sálfræðiþjónustu en einnig listmeðferð og sjúkraþjálfun.

Sem betur fer lifa alltaf fleiri og fleiri það af að greinast með krabbamein og er svo komið að hlutföllin eru um það bil 80% sem lifa og 20% sem deyja.

Fyrir um aldarfjórðungi voru þessi hlutföll akkúrat öfug. En meðferð við krabbameini getur haft ýmsar aukaverkanir og síðbúnar afleiðingar í för með sér, líkamlegar, andlegar og félagslegar og börnin sem læknast geta þurft ýmsa aðstoð í mörg ár eftir að meðferð lýkur.

Samstarf

SKB er eitt aðildarfélaga Umhyggju, félagi til stuðnings langveikum börnum, og á aðild að Almannaheillum, samtökum þriðja geirans. Auk þess er SKB aðili að alþjóðlegum samtökum félaga foreldra barna með krabbamein, CCI (Childhood Cancer International).

Börn með krabbamein - 19

Hvaða 2 Svampar eru eins?

Svampur Sveinsson er í miklu uppáhaldi hjá Lúlla.

Tveir Svampar eru alveg eins. getur þú séð hvaða Svampar það eru?

Um hvað er Lúlli að læra?

Lúlli er að lesa spennandi bók þessa dagana.

Dragðu línu frá 1 til 42 og þá sérðu um hvað bókin fjallar.

Svo er tilvalið að lita myndina þegar þú ert búin að strika.

20 - Börn með krabbamein

Hverju er búið að breyta?

Lúlli hefur mikinn áhuga á geimnum, geimskipum og geimverum. Þessar myndir virðast vera alveg eins en ef betur er að gáð vantar 5 hluti á neðri myndina.

Hjálpaðu Lúlla að finna þessa 5 hluti.

Þessir brandarar eru í miklu uppáhaldi hjá Lúlla núna.

Hvað sagði Tarzan þegar hann sá fílana koma yfir hæðina með sólgleraugu á rananum?

Ekkert, hann þekkti þá ekki!

Kennari: Hvað ertu eiginlega að hugsa? Heldurðu að þú sért kennari? Nemandi: Nei, alls ekki.

Kennari: Hættu þá að hegða þér eins og asni!

Læknir, læknir, ég sé tvöfalt!

Róaðu þig aðeins og sestu í sófann þarna.

Ohh, hvorn þeirra? Það voru 1 Íslendingur og 50 Kínverjar í flugvél þegar gólfið datt af flugvélinni. Þá sagði flugstjórinn að einhver yrði að fórna sér því flugvélin væri of þung. Þá sagði Íslendingurinn: Ég skal fórna mér. Þá stóðu allir Kínverjarnir upp og klöppuðu fyrir honum - og duttu!

Einu sinni var tómatur að labba yfir götu og var að syngja: „Nú liggur vel á mér.“ Þá kom bíll með vél á þakinu og vélin datt ofan á tómatinn. Þá söng hann: „Það liggur vél á mér.“

Börn með krabbamein - 21

Við þökkum stuðninginn Reykjavík 101 Reykjavík fasteignasala ehf., Tjarnargötu 4 12 tónar ehf., Skólavörðustíg 15 AB varahlutir ehf., Funahöfða 9 Aðalvík ehf., Ármúla 15 Almenna bílaverkstæðið ehf., Skeifunni 5 Annata ehf., Mörkinni 4, 2. h.t.v.

Apparat, Ármúla 24 ARGOS Arkitektastofa Grétars og Stefáns, Eyjarslóð 9 Arkitektastofan OG ehf., Þórunnartúni 2 Arkís arkitektar ehf., Höfðatúni 2, 2. hæð ASK Arkitektar ehf., Geirsgötu 9 Athygli ehf., Suðurlandsbraut 30 Á.T.V.R., Stuðlahálsi 2 Áberandi ehf., Eirhöfða 11 Árbæjarapótek ehf., Hraunbæ 115 Árni Reynisson ehf., Skipholti 50d ÁS bifreiðaverkstæði ehf., Lynghálsi 12 Ásbjörn Ólafsson ehf., Köllunarklettsvegi 6 B.B. bílaréttingar ehf., Viðarhöfða 6 Bako Ísberg ehf., Höfðabakka 9 Bakverk-heildsala ehf., Tunguhálsi 10 Bandalag starfsm ríkis og bæja, Grettisgötu 89 Barnaverndarstofa, Borgartúni 21 Bati - sjúkraþjálfun ehf., Kringlunni 7 Básfell ehf., Jakaseli 23 Berserkir ehf., Heiðargerði 16 Betra líf - Borgarhóll ehf., Kringlunni 8-12 BF-útgáfa ehf., Fákafeni 11 Bifreiðaverkst. Grafarvogs ehf., Gylfaflöt 24-30 BílaGlerið ehf., Bíldshöfða 16 Bílahöllin-Bílaryðvörn hf., Bíldshöfða 5 Bílamálun Halldórs Þ. Nikulássonar, Funahöfða 3 Bílamálun Sigursveins Sigurðssonar, Hyrjarhöfða 4 Bílasmiðurinn hf., Bíldshöfða 16 Bílaumboðið Askja ehf., Krókhálsi 11 Bjargarverk ehf., Álfabakka 12 Blaðamannafélag Íslands, Síðumúla 23, 3. hæð Bókhaldsstofa Haraldar slf., Síðumúla 29 Bólsturverk sf., Kleppsmýrarvegi 8 Byggingafélag Gylfa og Gunnars ehf., Borgartúni 31 CÁJ veitingar ehf., Borgartúni 6 Danfoss hf., Skútuvogi 6 Danica sjávarafurðir ehf., Suðurgötu 10 DGJ málningarþjónusta ehf., Krummahólum 2 Effect ehf., Bergstaðastræti 10a Efling stéttarfélag, Sætúni 1 Efnamóttakan hf., Gufunesi Eignaumsjón hf., Suðurlandsbraut 30 Einar Jónsson skipaþjónusta, Laufásvegi 2a Einar Stefánsson ehf., Fjarðarási 13 Endurskoðendaþjónustan ehf., Skipholti 50d Ernst & Young ehf., Borgartúni 30, 4. hæð Evrópulög ehf., Laugavegi 77, 4. hæð F.Í.B., Skúlagötu 19 Fasteignasalan Fasteign.is ehf., Suðurlandsbraut 18 Fasteignasalan Garður ehf., Skipholti 5 Fastus ehf., Síðumúla 16 Faxaflóahafnir sf., Tryggvagötu 17 Ferðakompaníið ehf., Fiskislóð 20 Ferðaskrifstofan Atlantik ehf., 22 - Börn með krabbamein

Suðurlandsbraut 4a Ferskar kjötvörur hf., Síðumúla 34 Félag bókagerðarmanna, Stórhöfða 31 Fiskbúð Hólmgeirs ehf., Þönglabakka 6 Fiskbúðin Sæbjörg ehf., Fiskislóð 28 Fiskmarkaðurinn ehf., Aðalstræti 12 Fífa barnavöruverslun, Faxafeni 8 Fjárhald ehf., Fjármála- og efnahagsráðuneytið, Arnarhváli Fjármálaeftirlitið, Höfðatúni 2 Flugfreyjufélag Íslands, Borgartúni 22 Flutningaþjónusta Arnars ehf., Þingási 46 Forum lögmenn ehf., Aðalstræti 6, 5. hæð Fótbolti ehf., Beykihlíð 8 Fraktflutningar ehf., Sogavegi 216 Framtak-Blossi ehf., Dvergshöfða 27 Frost Film ehf., Baugatanga 5a Fröken Júlía ehf., Álfabakka 14a FS flutningar ehf., Giljalandi 9 Fylgifiskar ehf., Suðurlandsbraut 10 G.Á. verktakar sf., Austurfold 7 Garðsapótek ehf., Sogavegi 108 Gísli Hjartarson, Neshömrum 7 Gjögur hf., Kringlunni 7 Gjörvi ehf., Grandagarði 18 Glóey ehf., Ármúla 19 Glófaxi ehf., Ármúli 42 Gluggasmiðjan ehf., Viðarhöfða 3 Gnýr sf., Stallaseli 3 Guðmundur Arason ehf., smíðajárn, Skútuvogi 4 Guðmundur Jónasson ehf., Borgartún 34 Gullsmiðurinn í Mjódd, Álfabakka 14b Gullsmíðaverslun Hjálmars Torfasonar, Laugavegi 71 Gúmmísteypa Þ. Lárusson ehf., Gylfaflöt 3 Gústaf Þór Tryggvason, Tjarnargötu 10d Hagbót ehf.

Hagi ehf., Stórhöfða 37 Halldór Jónsson ehf., Skútuvogi 11 Hamborgarabúlla Tómasar, Geirsgötu 1 Haukur Sveinsson , Laugavegi 26, 3. hæð Hár og hamar ehf., Hrísateigi 47 Hár-Setrið, Æsufelli 6 Hársnyrtistofan Höfuðlausnir, Hverafold 1-3 Heildverslunin Glit ehf., Krókhálsi 5 Helgi Björnsson, Blönduhlíð 2 Heyrnar- og talmeinastöð | hti.is, Háaleitisbraut 1 Hópferðarþjónusta Reykjavík ehf., Brúnastöðum 3 Hreinsitækni ehf., Stórhöfða 37 Hringás ehf.

Hús verslunarinnar sf., Kringlunni 7 Húsafl sf., Nethyl 2 Húsalagnir ehf., Gylfaflöt 20 Höfðakaffi ehf., Vagnhöfða 11 Iceland Seafood ehf., Köllunarklettsvegi 2 Icelandic Fish & Chips ehf., Tryggvagötu 11 IceMed á Íslandi ehf., Ægisíðu 80 Igló&Indí, Skipholti 33 Intellecta ehf., Síðumúla 5 Íslandsbanki hf - útbú 0528, Höfðabakka 9 Íslensk endurskoðun ehf., Bogahlíð 4 Ísmar ehf., Síðumúla 28 Ísold ehf., Nethyl 3-3a

J.S. Gunnarsson hf., Fossaleyni 10 J.E. Skjanni, byggingaverktakar ehf., Stórhöfða 25 Jóhann Hauksson, trésmíði ehf., Logafold 150 Jónatansson & Co lögfræðist ehf., Suðurlandsbraut 6 K.H.G. þjónustan ehf., Eirhöfða 14 K. Pétursson ehf., Kristnibraut 29 Kauphöll Íslands hf | nasdaqomxnordic.is, Laugavegi 182 Kj Kjartansson ehf., Skipholti 35 Kjöthöllin ehf., Skipholti 70 Kjötsmiðjan ehf., Fosshálsi 27 Kleifarás dreifing ehf., Ármúla 22 Knattspyrnufélagið Fram, Safamýri 26 KOM ehf., kynning og markaður, Höfðatorgi, Katrínartúni 2 KONE ehf., Síðumúla 17 Kraftur hf., Vagnhöfða 1 Kristján G. Gíslason ehf.

Krumma ehf., Gylfaflöt 7 Kurt og Pí ehf., Skólavörðustíg 2 Kvika ehf., Bjargarstíg 15 Kælitækni ehf., Rauðagerði 25 Landakotsskóli ses., Túngötu Landsnet hf., Gylfaflöt 9 Landssamband lögreglumanna, Grettisgötu 89 Leðurverkstæðið Reykjavík ehf., Víðimel 35 Leiguval ehf., Kleppsmýrarvegi 8 Leikskólinn Vinaminni ehf., Asparfelli 10 Lifandi vísindi, Klapparstíg 25-27 Listasafnið Hótel Holt ehf., Bergstaðastræti 37 Ljósmyndavörur ehf., Skipholti 31 Loftstokkahreinsun ehf., Garðhúsum 6 LOG lögmannsstofa sf., Kringlunni 7 Læknasetrið ehf., Þönglabakka 6 Lögmenn Höfðabakka ehf., Höfðabakka 9 Löndun ehf., Kjalarvogi 21 M.G.-félag Íslands, Leiðhömrum 23 Marport ehf., Fossaleyni 16 Matthías ehf., Vesturfold 40 MD vélar ehf., Vagnhöfða 12 Megin lögmannsstofa ehf., Skipholti 50d Melshorn ehf., Suðurlandsbraut 50 Mennta- og menningarmálaráðuneytið, Sölvhólsgötu 4 Merking ehf., Viðarhöfða 4 Merlo seafood ehf., Krókhálsi 4 Navi ehf., Grensásvegi 44 Nínukot ehf., Síðumúla 13 Nói-Síríus hf., Hesthálsi 2-4 Nýi tónlistarskólinn, Grensásvegi 3, 3. hæð Nýi ökuskólinn ehf., Klettagörðum 11 Opin kerfi ehf., Höfðabakka 9 Optimar Ísland ehf., | optimar.is, Stangarhyl 6 Orka ehf., Stórhöfða 37 Orkuvirki ehf., Tunguhálsi 3 Ó. Johnson & Kaaber ehf., Tunguhálsi 1 Ósal ehf., Tangarhöfða 4 Passamyndir ehf., Hlemmi, Sundaborg 7 Pasta ehf., Súðarvogi 6 Pegasus ehf., Sóltúni 24 Pixel ehf., Ármúla 1 Poulsen ehf., Skeifunni 2

Prentlausnir ehf., Ármúla 15 Proteus ehf., Ármúla 24, 3. hæð Puti ehf., Álfheimum 74 Rafás ehf., Súðarvogi 52 Rafco ehf., Skeifunni 3 Rafha ehf., Suðurlandsbraut 16 Rafiðnaðarskólinn ehf., Stórhöfða 27 Rafloft ehf., Súðarvogi 20 Rafsvið sf., Viðarhöfða 6 Raftar ehf., Marteinslaug 10 Rafver ehf.

Ragnar V. Sigurðsson ehf., Reynimel 65 Rarik ohf., Dvergshöfða 2 Ráðgjafar ehf., Garðastræti 36 Reiknistofa bankanna hf., Katrínartúni 2 Renniverkstæði Jóns Þorgrímssonar, Súðarvogi 18 Reykjavíkurborg, Borgartúni 12-14 Réttingaverkstæði Bjarna og Gunnars ehf., Bíldshöfða 14 RJ verkfræðingar ehf., Stangarhyl 1a Rými Ofnasmiðjan ehf., Brautarholti 26 S.K. bólstrun ehf., Kleppsmýrarvegi 8 S4S ehf., Guðríðarstíg 6-8 Salon Veh, Kringlunni 7 Samsýn ehf., Háaleitisbraut 58-60 Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi, Borgartúni 35 Samtök starfsmanna fjármálafyrirtækja, SSF, Nethyl 2e Satúrnus ehf., Grensásvegi 46 Saumsprettan ehf., Katrínartúni 2 Sena ehf., Skeifunni 17 Senia ehf., heildverslun, Skútuvogi 1e Sigurjón Arnlaugsson ehf., Skólavörðustíg 14 Sigurjónsson & Thor ehf., Lágmúla 7, 3. hæð Silfurberg ehf., Suðurgötu 22 SÍBS, Síðumúla 6 Sínus ehf., Grandagarði 1a Sjúkraþjálfun Styrkur ehf., Höfðabakka 9 Sjúkraþjálfunin Ártúnshöfða sf., Stórhöfða 17 Skálpi ehf., Skútuvogi 12e Skilvís ehf., Stórhöfða 25, 3. hæð Skipulag og stjórnun ehf., Deildarási 21 Skolphreinsun Ásgeirs sf., Unufelli 13 Skorri ehf., Bíldshöfða 12 Skógarbær, hjúkrunarheimili, Árskógum 2 Smith & Norland hf., Nóatúni 4 Smur- og viðgerðarþjónustan ehf., Hyrjarhöfða 8 SP tannréttingar ehf., Álfabakka 14b Stansverk ehf., Hamarshöfða 7 Stálbyggingar ehf., Hvammsgerði 5 Stjörnuegg hf., Vallá Stólpi ehf., Klettagörðum 5 Suðu-verk Axels ehf., Látraseli 7 Suzuki-bílar hf., Skeifunni 17 Svanur Ingimundarson málarameistari, Fiskakvísl 13 Svínahraun ehf., Heiðarseli 7 Særún Sigurðardóttir, Bíldshöfða 18 Tannálfur sf., Þingholtsstræti 11 Tannbein ehf., Faxafeni 5 Tannbogi ehf., Klapparstíg 16 Tannlæknar Mjódd ehf., Þönglabakka 1 Tannlæknast. Sigurðar Rósarssonar, Síðumúla 15 Tannlæknastofa Friðgerðar Samúelsdóttur, Laugavegi 163 Tannlæknastofa Ólafs Páls, Faxafeni 5 Tannréttingar sf., Snorrabraut 29

Tannsmiðafélag Íslands, Borgartúni 35 Tannvernd ehf., Vínlandsleið 16 Tannþing ehf., Þingholtsstræti 11 Teiknistofan Storð ehf., Laugavegi 168 Teinar slf., Laugavegi 163 THG arkitektar ehf., Faxafeni 9 Timberland Kringlunni og Timberland Laugavegi Topplagnir ehf., Gvendargeisla 68 Tónmenntaskóli Reykjavíkur Tónskóli Sigursveins D. Kristinssonar, Engjateigi 1 Trésmiðja Magnúsar F. Jónssonar, Súðarvogi 54 Tækniskólinn ehf., Skólavörðuholti Tæknivélar ehf., Tunguhálsi 5 Tölvar ehf., Síðumúla 1 Úti og inni sf., Þingholtsstræti 27 VA arkitektar ehf., Borgartúni 6 Vagnar og þjónusta ehf., Tunguhálsi 10 Varahlutaverslunin Kistufell ehf., Brautarholti 16 Veiðivon, Mörkinni 6 Veiðiþjónustan Strengir, Smárarima 30 Verkfræðistofan Skipatækni ehf., Lágmúla 5 Verksýn ehf., Síðumúla 1 Verslunartækni ehf., Reykjavík, Draghálsi 4 Verslunin Brim, Laugavegi 71 og Kringlunni Verslunin Brynja ehf., Laugavegi 29 Verslunin Hjá Hrafnhildi, Engjateigi 5 Verzlunarskóli Íslands, Ofanleiti 1 Vélar og verkfæri ehf., Skútuvogi 1c Vélaverkstæðið Kistufell ehf., Tangarhöfða 13 Vélaviðgerðir ehf., Fiskislóð 81 Vélsmiðjan Harka hf., Hamarshöfða 7 Viðlagatrygging Íslands, Borgartúni 6 Vilhjálmsson sf., Sundaborg 1 Vinnumálastofnun, Kringlunni 1 Víkurós ehf., Bæjarflöt 6 Víkurvagnar ehf., Kletthálsi 1a VSÓ-Ráðgjöf ehf., Borgartún 20, 1.hæð Vörubílastöðin Þróttur hf., Sævarhöfða 12 Wise lausnir ehf., Borgartúni 26 Yrki arkitektar ehf., Hverfisgötu76 Þorsteinn Bergmann ehf., Skólavörðustíg 36 Þorvarður Ingi Þorbjörnsson, Austurbergi 20 ÞÓB vélaleiga ehf., Logafold 147 Ögurvík hf., Týsgötu 1 Ökukennarafélag Íslands, Þarabakka 3 Seltjarnarnes Nesskip hf., Austurströnd 1, 2. hæð Seltjarnarneskaupstaður, Austurströnd 2 Vekurð ehf., Hofgörðum 11 Vökvatæki ehf., Bygggörðum 5 Vogar Blátt ehf., Kirkjugerði 15 Hársnyrtistofa Hrannar, Vogagerði 14 Kvenfélagið Fjóla, Leirdal 12 Selhöfði ehf., Jónsvör 7 Kópavogur Allianz Ísland hf., Digranesvegi 1 Alvogen Iceland ehf., Smáratorgi 3 Arkus ehf., Núpalind 1 Auður Hallgrímsdóttir, Smiðjuvegi 4b Axis-húsgögn ehf., Smiðjuvegi 9d Á Guðmundsson ehf., Bæjarlind 8-10 Áliðjan ehf., Bakkabraut 16 Betra bros ehf., Hlíðasmára 14 Bifreiðaverkstæði Jónasar ehf., Skemmuvegi 46

Bifreiðaverkstæðið Toppur ehf., Skemmuvegi 34 Bílaklæðningar hf., Kársnesbraut 100 Bílamálunin Varmi ehf., Auðbrekku 14 Bliki bílamálun / réttingar ehf., Smiðjuvegi 38e Borgargarðar ehf., Vesturvör 24 Brostu ehf., Hamraborg 5 Debenhams á Íslandi ehf., Smáraling Dressmann á Íslandi ehf., Smáralind Dýrabær ehf., Miðsölum 2 Fagsmíði ehf., Kárnesbraut 98, Fagtækni ehf., Akralind 6, 1. hæð Farice ehf., Smáratorgi 3 Hagblikk ehf., Smiðjuvegi 4c Hagbær ehf., Akurhvarfi 14 Hárný ehf., Nýbýlavegi 28 Hellur og garðar ehf., Kjarrhólma 34 Hilmar Bjarnason ehf., rafverktaki, Smiðjuvegi 11 Húseik ehf., Bröttutungu 4 Íslyft ehf., Vesturvör 32a Jón Þór Guðjónsson, Nýbýlavegi 14 K.S. málun ehf., Fellahvarfi 5 Klippistofa Jörgens ehf., Bæjarlind 1 Klukkan, verslun, Hamraborg 10 Knattspyrnudeild Breiðabliks, Dalsmára 5 Kraftvélar ehf., Dalvegi 6-8 Kvenfélag Kópavogs, Hamraborg 10, 2. hæð t.v.

Lakkskemman ehf., Skemmuvegi 30 Libra ehf., Bæjarlind 2, 3. hæð Loft og raftæki ehf., Hjallabrekku 1 Löggiltir endurskoðendur ehf., Hlíðasmára 4 Lögmannsstofa SS ehf., Hamraborg 10 Oxus ehf., Akralind 6 Óskar og Einar ehf., Fjallalind 70 Pólar ehf., Fjallakór 4 Rafís ehf., Vesturvör 36 Rafmiðlun hf., Ögurhvarfi 8 Réttingaþjónustan ehf., Smiðjuvegi 40, gul gata Sérverk ehf., Askalind 5 Stífluþjónustan ehf., Kársnesbraut 57 Tannhjól ehf., Bæjarlind 12 Tinna ehf., Nýbýlavegi 30 Títan fasteignafélag ehf., Vatnsendabletti 235 Tónlistarskóli Kópavogs, Hamraborg 6 Tröllalagnir ehf., Auðnukór 3 Vaki fiskeldiskerfi hf., Akralind 4 Vatnsvirkjar ehf., Álfkonuhvarfi 23 Vaxa ehf., Askalind 2 Veitingaþjónusta Lárus Lofts, Nýbýlavegi 32 Verifone á Íslandi | verifone.is, Hlíðasmára 12 Verkstjórasamband Íslands, Hlíðasmára 8 Vetrarsól ehf., Askalind 4 Vídd ehf., Bæjarlind 4 Öreind sf., Auðbrekku 3 Garðabær Drífa ehf., Suðurhrauni 12c Fagval ehf., Smiðsbúð 4 Garðabær, Garðatorgi 7 Geislatækni ehf., Laser-þjónustan, Suðurhrauni 12c Hjallastefnan ehf., Vífilsstaðavegi 123 Kristjánssynir-byggingafélag ehf., Kirkjulundi 12 Marás ehf., Miðhrauni 13 Metatron ehf., Stekkjarflöt 23 Raftækniþjónusta Trausta ehf., Lyngási 14 S.S. gólf ehf., Miðhrauni 22a

Börn með krabbamein - 23

Samhentir - kassagerð ehf., Suðurhrauni 4 Sámur sápugerð ehf., Lyngási 11 Smárinn, bókhald og ráðgjöf ehf., Skeiðakur 8 Tannlæknastofa Úlfhildar Garðatorgi VAL-ÁS ehf., Suðurhrauni 2 Würth á Íslandi ehf., Vesturhrauni 5 Öryggisgirðingar ehf., Suðurhrauni 2 Hafnarfjörður Aðalpartasalan ehf., Drangahrauni 10 Batteríið Arkitektar ehf., Hvaleyrarbraut 32 Bergplast ehf., Breiðhellu 2 Bergþór Ingibergsson, Breiðvangi 4 Bílamálun Alberts ehf., Stapahrauni 1 Bílaverkstæði Birgis ehf., Eyrartröð 8 Bjössi ehf., Trönuhrauni 5 Blikksmíði ehf., Melabraut 28 Dalakofinn sf., Fjarðargötu 13-15 Dalshraun 12 ehf., Hraunbrún 13 Einar í Bjarnabæ ehf., Spóaási 6 Eiríkur og Einar Valur hf., Norðurbakka 17b Essei ehf., Hólshrauni 5 Ferskfiskur ehf., Bæjarhrauni 8 Fínpússning ehf., Rauðhellu 13 Fjarðarmót ehf., Bæjarhraun 8 Frjó Umbúðasalan ehf., Fornubúðum 5 Gullsmiðir Bjarni & Þórarinn ehf., Strandgötu 37 H. Jacobsen ehf., Reykjavíkurvegi 66 Hafnarfjarðarbær, Strandgötu 6 Hagtak hf., Fjarðargötu 13-15 H-Berg ehf., Grandatröð 2 Hlaðbær-Colas hf., Gullhellu 1 Hólmfríður Valdimarsdóttir, Hringhellu 12 Hraunhamar ehf., Bæjarhrauni 10 Hvalur hf., Reykjavíkurvegi 48 Icetransport ehf., Selhellu 9 Ingvar og Kristján ehf., Trönuhrauni 7c Kjötkompaní ehf., Dalshrauni 13 Krossborg ehf., Stekkjarhvammi 12 Lögmannsstofa Loga Egilssonar ehf., Reykjavíkurvegi 60 Markus Lifenet ehf., Hvaleyrarbraut 3 Myndform ehf., Trönuhrauni 1 Netorka hf., Bæjarhrauni 14 Rafrún ehf., Gjótuhrauni 8 Raf-X ehf., Melabraut 27 SE ehf., Fjóluhvammi 6 Skógræktarfélag Hafnarfjarðar, Norðurbakka 15 Sóley Organics ehf., Bæjarhrauni 10 Spennubreytar ehf., Trönuhraun 5 Stafræna Prentsmiðjan ehf., Bæjarhrauni 22 Stálorka ehf., Hvaleyrarbraut 37 Suðulist Ýlir ehf., Lónsbraut 2 Tannlæknastofa Ágústs J Gunnarssonar, Reykjavíkurvegi 66 Te og kaffi | teogkaffi.is, Stapahrauni 4 Umbúðamiðlun ehf., Pósthólf 470 Umbúðir & Ráðgjöf ehf., Reykjavíkurvegi 68, 2. hæð Verkvík - Sandtak ehf., Rauðhellu 3 Verkþing pípulagnir ehf., Kaplahrauni 22 Viking Life-Saving á Íslandi ehf., Íshellu 7 VSB verkfræðistofa ehf., Bæjarhrauni 20 Þór félag stjórnenda, Pósthólf 290 Álftanes Eldvarnarþjónustan ehf., Sjávargötu 13 Garðaþjónusta Íslands ehf., | gardathjonustaislands.is, Asparholti 2 24 - Börn með krabbamein

Reykjanesbær B & B Guesthouse, Hringbraut 92 Arey ehf., Stapavöllum 15 Bílar og Hjól ehf., Njarðarbraut 11a Bílrúðuþjónustan ehf., Grófinni 15c BLUE Car Rental ehf., Blikavöllum 3 Bragi Sigurðsson, Framnesvegi 20 Dacoda ehf., Krossmóa 4 DMM lausnir ehf., Hafnargötu 91 Eignarhaldsfélagið Áfangar ehf., Hafnargötu 90 Farmflutningar ehf., Selási 8 Fasteignasalan Ásberg ehf., Hafnargötu 27 Humarsalan ehf., Heiðarbrún 17 Ísver ehf., Brekkustíg 22 Málverk slf., Skólavegi 36 Nesraf ehf., Grófinni 18a Reiknistofa fiskmarkaða hf | rsf.is, Iðavöllum 7 Skipting ehf., Grófinni 19 Skólar ehf., Klettatröð 8 Snyrtistofan Dana ehf., Hafnargötu 41 Starfsmannafélag Suðurnesja, Krossmóum 4 Stuðlastál ehf., Mávabraut 5d Suðurflug, Bygging 787, Keflavíkurflugvelli Toyota Reykjanesbæ, Njarðarbraut 19 Traðhús ehf., Kirkjuvogi 11 TSA ehf., Brekkustíg 38 Útgerðarfélagið Jói Blakk, Háteigi 13 Verslunarmannafélag Suðurnesja, Vatnsnesvegi 14 Víkurfréttir ehf., Krossmóa 4 Grindavík BESA ehf., Baðsvöllum 7 Björgunarsveitin Þorbjörn, Seljabót 10 Cactus veitingar ehf., Suðurvör 8 E.P. verk ehf., Efstahrauni 27 Einhamar Seafood ehf., Verbraut 3a Fjórhjólaævintýri ehf., Fornuvör 9 Grindverk ehf., Baðsvöllum 13 Íþróttabandalag Suðurnesja, Baðsvöllum 5 Margeir Jónsson ehf., Glæsivöllum 3 Marver ehf., Stafholti Northern Light Hold Ísl ehf., Bláalónsvegi 1 Sílfell ehf., Skipastíg 13 Vísir hf., Hafnargötu 16 Þorbjörn hf., Hafnargötu 12 Sandgerði Grunnskólinn í Sandgerði, Skólastræti Sandgerðisbær, Miðnestorgi 3 Garður Gröfuþjónusta Tryggva Einars ehf., Lyngbraut 7 Gunnar Hámundarson ehf., Urðarbraut 2 Sunnugarður ehf., Sunnubraut 3 Sveitarfélagið Garður, Sunnubraut 4 Mosfellsbær Alefli ehf., byggingaverktakar, Völuteigi 11 Ari Oddsson ehf., Háholti 14 Álafoss ehf., Álafossvegi 23 Dalsbú ehf., Helgadal Dalsgarður ehf., Dalsgarði 1 Eignarhaldsfélagið Bakki ehf., Þverholti 2 Elektrus ehf. - löggiltur rafverktaki, Bröttuhlíð 1 Fagverk verktakar sf., Spóahöfða 18 Garðagróður ehf., Suðurreykjum 2 Glertækni ehf., Völuteigi 21

Guðmundur S Borgarsson ehf., Reykjahvoli 16 Ísfugl ehf., Reykjavegi 36 Kvenfélag Kjósarhrepps, Kársneskoti Múr og meira ehf., Brekkutanga 38 Reykjabúið hf., Suðurreykjum 1 Reykjalundur, Reykjalundi Skógræktarfélag Mosfellsbæjar, Hlégarði Sæbúð ehf., Furubyggð 21 Vélsmiðjan Orri ehf., Flugumýri 10 Akranes Bifreiðastöð Þórðar Þ. Þórðarsonar, Smiðjuvöllum 15 Brautin ehf., Dalbraut 16 Byggðasafn að Görðum, Akranesi Eyrarbyggð ehf., Eyri GT tækni ehf., Grundartanga JG tannlæknastofa sf., Kirkjubraut 28 Model ehf., Þjóðbraut 1 Runólfur Hallfreðsson ehf., Álmskógum 1 Sjúkraþjálfun Georgs, Kirkjubraut 28 Skaginn hf., Bakkatúni 26 Smurstöð Akraness sf., Smiðjuvöllum 2 Straumnes ehf., Krókatúni 22-24 Vignir G. Jónsson hf., Smiðjuvöllum 4 Borgarnes Áslaug Þorvaldsdóttir, Brákarbraut 13-15 J.K. lagnir ehf., Brákarsundi 7 Samtök sveitarfélaga á Vesturlandi, Bjarnarbraut 8 Vélaverkstæði Kristjáns ehf., Brákarbraut 20 Rafþjónusta Þorsteins, Húsafelli 5 Skógræktarfélag Borgarfjarðar, Túngötu 26 Ungmennafélag Stafholtstungna, Síðumúlaveggjum Vélabær ehf., Bæ, Bæjarsveit Reykholt Borgarfirði Garðyrkjustöðin Varmalandi, Reykholtsdal Stykkishólmur Bókhaldsstofan Stykkishólmi ehf., Aðalgötu 20 Tindur ehf., Hjallatanga 10 Grundarfjörður Hjálmar ehf., Fagurhóli 10 Ólafsvík Ingibjörg ehf., Grundarbraut 22 Kvenfélag Ólafsvíkur, Sandholti 20 Steinunn hf., Bankastræti 3 Tannlæknastofa A.B., Heilsugæslustöðinni, Engihlíð 28 Valafell ehf., Sandholti 32 Snæfellsbær Bárður SH 81 ehf., Staðarbakka Hellissandur Breiðavík ehf., Háarifi 53 Rifi Hjallasandur ehf., Dyngjubúð 4 Hópferðabílar Svans Kristóferssonar ehf., | hopferd@simnet.is, Hellu Hraðfrystihús Hellissands hf., Hafnarbakka 1 KG Fiskverkun ehf., Melnesi 1 Kristinn J Friðþjófsson ehf., Háarifi 5, Rifi Búðardalur Dalabyggð, Miðbraut 11 Rafsel Búðardal ehf., Vesturbraut 20c

Ísafjörður Bílaverið ehf., Sindragötu 14 Dýralæknaþjónusta SISVET ehf., Hlíðarvegi 8 Fræðslumiðstöð Vestfjarða, Suðurgötu 12 GG málningarþjónusta ehf., Aðalstræti 26 HV umboðsverslun ehf., Suðurgötu 9 Hamraborg ehf., Hafnarstræti 7 Orkubú Vestfjarða ohf., Stakkanesi 1 Sjóferðir H. & K. ehf., Hjallavegi 7 Sjúkraþálfun Vestfjarða ehf., Eyrargötu 2 Hnífsdalur Verkstjórafélag Vestfjarða, Heiðarbraut 7 Bolungarvík Bolungarvíkurkaupstaður, Aðalstræti 12 Endurskoðun Vestfjarða ehf., Aðalstræti 19 Klúka ehf., Holtabrún 6 Ráðhús ehf., Miðstræti 1 S.Z.Ól. trésmíði ehf., Hjallastræti 26 Sigurgeir G. Jóhannsson ehf., Hafnargötu 17 Vélvirkinn sf., Hafnargötu 8 Súðavík Súðavíkurhreppur, Grundarstræti 3 Suðureyri Klofningur ehf., Aðalgötu 59 Patreksfjörður Árni Magnússon, Túngötu 18 Eiður B Thoroddsen, Sigtún 7 Hafbáran ehf., Aðalstræti 122a Nanna ehf., v/höfnina Oddi hf., Eyrargötu 1 Tálknafjörður Gistiheimilið Bjarmalandi ehf., Bugatúni 8 TV-verk ehf., Strandgötu 37 Þórsberg ehf., Strandgötu 25 F&S hópferðabílar ehf., Vallargötu 15 Hólmavík Bjartur ehf., Vitabraut 17 Kaupfélag Steingrímsfjarðar, Höfðatúni 4 Potemkin ehf., Laugarhóli Thorp ehf., Borgabraut 27 Árneshreppur Hótel Djúpavík ehf., Djúpavík Hvammstangi Hársnyrtistofa Sveinu Ragnarsd., Höfðabraut 6 Húnaþing vestra, Hvammstangabraut 5 Kvenfélagið Freyja, Melavegi 4 Steypustöðin Hvammstanga ehf., Melavegi 2 Blönduós Búnaðarsamband Húnaþings og Stranda, Húnabraut 13 SAH afurðir ehf., Húnabraut 39 Stéttarfélagið Samstaða, Þverbraut 1 Húnavatnshreppur, Húnavöllum Kvenfélag Svínavatnshrepps Skagaströnd Kvenfélagið Hekla Sjávarlíftæknisetrið BioPol ehf., Einbúastíg 2 Sveitarfélagið Skagaströnd, Túnbraut 1-3

Vélaverkstæði Skagastrandar, Strandgötu 30 Sauðárkrókur Bókhaldsþjónusta KOM ehf., Víðihlíð 10 Dögun ehf., Hesteyri 1 Fisk - Seafood hf., Háeyri 1 Friðrik Jónsson ehf., Borgarröst 8 Iðnsveinafélag Skagafjarðar, Sæmundargötu 7 Kaupfélag Skagfirðinga, Ártorgi 1 K-Tak ehf., Borgartúni 1 Ó.K. gámaþjónusta-sorphirða ehf., Borgarflöt 15 Skagafjarðarveitur – hitaveita, Borgarteig 15 Tannlækningast Páls Ragnars ehf., Sæmundargötu 3a Bifreiðaverkstæðið, Sleitustöðum Hólalax hf., Hólum 1 Hólaskóli á Hólum í Hjaltadal Varmahlíð Álftagerðisbræður ehf., Álftagerði Skógræktarfélag Skagfirðinga, Marbæli Hofsós Vesturfarasetrið, Suðurbraut 8 Fljót Kvenfélagið Framtíðin, Fljótum Siglufjörður Bás ehf., Ránargötu 14 Björgunarsveitin Strákar, Tjarnargötu 18 Primex ehf., Óskarsgötu 7 Siggi Odds ehf., Hólavegi 36 Siglfirðingur hf., Gránugötu 5 Akureyri Amber hárstofa ehf., Hafnarstræti 92 Auris medica ehf., Austurberg Átak Heilsurækt ehf., Strandgötu 14 B. Hreiðarsson ehf., Þrastalundi Baugsbót ehf., Frostagötu 1b Bautinn, Hafnarstræti 92 Berg, félag stjórnenda, Skipagötu 9 Bessi Skírnisson ehf., Kaupangi Mýrarvegi Bifreiðaverkstæði Bjarna, Laufásgötu 5 Bifreiðaverkstæði Bjarnhéðins, Fjölnisgötu 2a Bláa kannan, Hafnarstræti 96 Blikkrás ehf., Óseyri 16 Byggingarfélagið Hyrna ehf., Sjafnargötu3 Dýralæknaþjónusta Eyjafj ehf., Perlugötu 11 Eining-Iðja, Skipagötu 14 Grand ehf., Jörvabyggð 10 Gróðrarstöðin Réttarhóll, Svalbarðseyri Grófargil ehf., Glerárgötu 36 Gula villan ehf., Pílutúni 2 H.S.G. hús ehf., Sunnuhlíð 12 Hafnasamlag Norðurlands, Fiskitanga Hlíðarskóli, Skjaldarvík Hnjúkar ehf., Kaupangi, Mýrarvegi Hnýfill ehf., Brekkugötu 36, íbúð 501 Húsprýði sf., Múlasíðu 48 Höldur ehf., Tryggvabraut 12 Index tannsmíðaverkstæði ehf., Kaupangi v/ Mýrarveg India karry kofi ehf., Brekkugötu 7b Keahótel ehf., Pósthólf 140 Ljósco ehf., Ásabyggð 7 Lögmannshlíð lögfræðiþjónusta, Pósthólf 271

Menntaskólinn á Akureyri, Eyrarlandsvegi 28 Miðstöð ehf., Draupnisgötu 3g Raftákn ehf., Glerárgötu34 Samson ehf., Sunnuhlíð 12 Samvirkni ehf., Pósthólf 73 Sjúkrahúsið á Akureyri, Eyrarlandsvegi Skóhúsið, Brekkugötu 1a Steypustöð Akureyrar ehf., Sjafnarnesi 2 Tannlæknastofa Árna Páls Halldórssonar við Mýrarveg Tónsport ehf., Strandgötu 3 Túnþökusala Kristins ehf., Fjölnisgötu 6i Verkval ehf., Miðhúsavegur 4 Vélsmiðjan Ásverk ehf., Grímseyjargötu 3 Ösp sf., trésmiðja, Furulundi 15f Grenivík Darri ehf., Hafnargötu 1 Grýtubakkahreppur, Gamla skólahúsinu Jónsabúð ehf., Túngötu 1-3 Grímsey Fiskmarkaður Grímseyjar ehf., Hafnarsvæði Dalvík Steypustöðin Dalvík ehf., Sunnubraut 11 Tréverk ehf., Grundargötu 8-10 Vélvirki ehf., Hafnarbraut 7 G Ben útgerðarfélag ehf., Ægisgötu 3 Níels Jónsson ehf., Hauganesi Ólafsfjörður Sjómannafélag Ólafsfjarðar, Brekkugötu 9 Húsavík Bílaleiga Húsavíkur ehf., Garðarsbraut 66 Bílaþjónustan ehf., Garðarsbraut 52 Fatahreinsun Húsavíkur sf., Túngötu 1 Höfðavélar ehf., Höfða 1 Knarrareyri ehf., Túngötu 6 Norðursigling ehf., Hafnarstétt 9 Skóbúð Húsavíkur ehf., Garðarsbraut 13 Sorpsamlag Þingeyinga ehf., Víðimóar 2 Trilla ehf., Stekkjarholti 2 Val ehf., Höfða 5c Steinsteypir ehf., Stórhóli 71 Tjörneshreppur, Ytri Tungu Laugar Framhaldsskólinn á Laugum, Reykjadal Norðurpóll ehf., Laugabrekku Sparisjóður Suður-Þingeyinga, Kjarna Mývatn Jarðböðin við Mývatn, Jarðbaðshólum Kvenfélag Mývatnssveitar Skútustaðahreppur, Hlíðavegi 6 Raufarhöfn Önundur ehf., Aðalbraut 41a Þórshöfn Svalbarðshreppur, Hvammi 4 Bakkafjörður Hraungerði ehf., Hraunstíg 1 Vopnafjörður Bílar og vélar ehf., Hafnarbyggð 14a ES-vinnuvélar ehf., Skógum 3 Mælifell ehf., Háholti 2 Börn með krabbamein - 25

Egilsstaðir AFL – starfsgreinafélag, Miðvangi 2-4 Austfjarðaflutningar ehf., Kelduskógum 19 Bílamálun Egilsstöðum ehf., Fagradalsbraut 21-23 Bókráð,bókhald og ráðgjöf ehf., Miðvangi 2-4 Egilsstaðahúsið ehf., Egilsstöðum 2 Fljótsdalshérað, Lyngási 12 Klausturkaffi ehf., Skriðuklaustri Ökuskóli Austurlands sf., Lagarfelli 11 Seyðisfjörður Gullberg ehf., Hafnargötu 47 Seyðisfjarðarkaupstaður, Hafnargötu 44 Eskifjörður Egersund Ísland ehf., Hafnargötu 2 Fjarðaþrif ehf., Strandgötu 46 Slökkvitækjaþjónusta Austurlands, Strandgötu 13a Neskaupstaður Rafgeisli Tómas R. Zoëga ehf., Hafnarbraut 10 Síldarvinnslan hf., Hafnarbraut 6 Sparisjóður Norðfjarðar, Egilsbraut 25 Fáskrúðsfjörður Loðnuvinnslan hf., Skólavegi 59 Stöðvarfjörður Ástrós ehf., Bakkagerði 1 Breiðdalsvík Bifreiðaverkstæði Sigursteins ehf., Selnesi 28-30 Höfn í Hornafirði Auðunn SF-48 ehf., Fákaleiru 7 Bókhaldsstofan ehf., Krosseyjarvegi 17 Erpur ehf., Norðurbraut 9 Framhaldsskólinn í A-Skaftafellssýslu, Nýheimum Jökulsárlón ehf., Reynivöllum 3 Sigurður Ólafsson ehf., Hlíðartúni 21 Uggi SF – 47, Fiskhóli 9, efri hæð Vélsmiðjan Foss ehf., Ófeigstanga 15 Þrastarhóll ehf., Kirkjubraut 10 Funi ehf., Ártúni JÖKLAVERÖLD ehf., Hoffelli 2 Öræfi Ræktunarsamband Hofshrepps, Hofi Selfoss Bakkaverk ehf., Dverghólum 20 Bifreiðaverkstæðið Klettur ehf., Hrísmýri 3 Bisk-verk ehf., Bjarkarbraut 3 Rh Bílasala Suðurlands ehf., Fossnesi 14 Búnaðarfélag Bláskógabyggðar, Dalbraut 1 Búnaðarfélag Villingaholtshrepps, Hurðarbaki Espiflöt ehf., Sólbraut 5 Félag opinberra starfsmanna á Suðurlandi, Austurvegi 38 Flóahreppur, Þingborg Fossvélar ehf., Hellismýri 7 Gesthús Selfossi ehf., Engjavegi 56 Guðmundur Tyrfingsson ehf., Fossnesi C Hitaveitufélag Gnúpverja ehf., Heiðarbrún Hurðalausnir ehf., sími 8942380 JÁ pípulagnir ehf., Suðurgötu 2 JP lögmenn ehf., Austurvegi 6 Kvenfélag Gaulverjabæjarhrepps, 26 - Börn með krabbamein

Galtastöðum Kvenfélag Gnúpverja Kvenfélag Hraungerðishrepps Landstólpi ehf., Gunnbjarnarholti Set ehf., Eyrarvegi 41 Súperbygg ehf., Eyrarvegi 31 Tannæknaþjónustan slf., Austurvegi 10 X5 ehf., Birkigrund 15

Skipalyftan ehf., Eiðinu Vestmannaeyjabær, Ráðhúsinu Vélaverkstæðið Þór ehf., Norðursundi 9 Vinnslustöðin hf., Hafnargötu 2 Vöruval ehf., Vesturvegur 18

Hveragerði Bílaverkstæði Jóhanns ehf., Austurmörk 13 Dvalarheimilið Ás, Hverahlíð 20 Eldhestar ehf., Völlum Ficus ehf., Bröttuhlíð 2 Garðyrkjustöð Ingibjargar, Heiðmörk 38 Hveragerðiskirkja, Pósthólf 81 Þorlákshöfn Fagus ehf., Unubakka 20 Fiskmark ehf., Hafnarskeiði 21 Járnkarlinn ehf., Unubakka 25 Þorlákskirkja, Básahrauni 4 Laugarvatn Menntaskólinn að Laugarvatni Flúðir Flúðasveppir, Garðastíg 8 Flúðafiskur, BorgarásI Fögrusteinar ehf., Birtingaholti 4 Hrunamannahreppur, Akurgerði 6 Kvenfélag Hrunamannahrepps Varmalækur ehf., Laugalæk Hella Verkalýðsfélag Suðurlands, Suðurlandsvegi 3 Kvenfélagið Sigurvon Strókur ehf., Grásteinn Hvolsvöllur Bu.is ehf., Stórólfsvelli Héraðsbókasafn Rangæinga, Vallarbraut 16 Kirkjuhvoll, dvalar- og hjúkrunarheimili v/ Dalsbakka Krappi ehf., Ormsvöllum 5 Árni Valdimarsson, Akri Byggðasafnið Skógum, RangárþingI eystra Hellishólar ehf., Hellishólum Vík Hrafnatindur ehf., Smiðjuvegi 13 Mýrdælingur ehf., Suðurvíkurvegi 5 RafSuð ehf., Suðurvíkurvegi 6 Kirkjubæjarklaustur Hótel Laki, Efri-Vík Ungmennafélagið Ármann, Skerjavöllum 7 Vestmannaeyjar Bergur ehf., Friðarhöfn Frár ehf., Hásteinsvegi 49 Guðmunda Hjörleifsdóttir, Heiðarvegi 9 Hótel Vestmannaeyjar ehf., Vestmannabraut 28 Ísfélag Vestmannaeyja hf., StrandvegI 28 J.R. verktakar ehf., Skildingavegi 8b Köfun og öryggi ehf., Flötum 22 Langa ehf., Eiðisvegi 5 Miðstöðin Vestmannaeyjum, Strandvegi 30 Ós ehf., Illugagötu44 Rannsóknarþjónustan Vestmannaeyjum, Strandvegi 50

www.umslag.is

Almeria | Mallorca | Tenerife | Albir | Benidorm

Fáðu meira með Sumarferðum Sumarferðir eru fyrir fjölskyldur

…eru betri en aðrar Hlíðasmára 19, 201 Kópavogur | Sími 514 1400 | sumarferdir.is

Finndu okkur á Facebook

Börn með krabbamein - 27

RG lagnir ehf Furubyggð 6 270 Mosfellsbær Sími : 899 9772

RIN FINGRAFÖ U R E R OKKA AR! A L L S S TA Ð

Lausnin er Advania advania.is

KOMDU Í FÓTBOLTA

VONar hálsmen og armbönd

Armband: stálhringur með leðuról 3.500 kr.

Hálsmen: silfurhringur í silfurkeðju 4.500 kr.

Hálsmen: stálhringur í leðuról 4.000 kr.

Hálsmen: stálhringur í stálkeðju 4.000 kr.

Tilvalin afmælis - fermingar - útskriftar gjöf www.skb.is

Trefjaríkar flögur og stökkt granóla

Nýtt!

Góð nýjung Morgnar eru til þess að njóta! Byrjaðu daginn með skál af Havrecrunch sem bæði bragðast dásamlega og uppfyllir hollustukröfur Skráargatsmerkisins. Prófaðu Havrecrunch ef þér finnst bragðið skipta að minnsta kosti jafnmiklu máli og heilsan. Bragðgóð máltíð.

NJÓTTU HOLLUSTU