Vergeten we niemand?

BZN MAGAZINE NR 4 - SEP - OKT 2020

VERGETEN WE NIEMAND?

COLOFON / ZIN magazine nr. 4 • 61e jaargang • Tweemaandelijks magazine • sep - okt 2020 • Afgiftemaand aug 2020 • Afgiftekantoor Antwerpen X, P2A8573 • V.U.: Anniek Gavriilakis, Sint-Jacobsmarkt 39, 2000 Antwerpen • 03 201 22 10 • welkom@bzn.be • www.bzn.be • Triodos Bank BE 33 5230 8009 0046 • Adreswijzigingen: adressering@bzn.be

VERGETEN WE NIEMAND?

“EEN OEFENING IN ACCEPTATIE”

“MEERDERE ANDERHALVE METERS AFSTAND”

Ik maakte tijdens corona een reis door mijn huis en daardoor ook door het verleden.

Dan keek ik naar de lege kamers, zag ik mijn drie kinderen die erin waren opgegroeid.

Het was een reis naar binnen, dat maakte me erg gelukkig.

Misschien kunnen jongeren vandaag inspiratie opdoen uit het leven van oudere mensen. Over het algemeen werden wij al veel meer geconfronteerd met de kwetsbaarheid van onze gezondheid. Het is een oefening in acceptatie. Niet te vlug panikeren, de rust opzoeken.

Het waren angstige en onzekere tijden. Blijf in uw kot. Maar ik heb geen kot. De afgelopen maanden waren voor daklozen zoals ik zwaar. Een toiletbezoek in een winkel, café of station werd veel moeilijker. Achter de struiken was vaak het enige alternatief.

We moesten ook constant in beweging blijven. Wanneer we rust zochten op een bank werden we daar meteen op aangesproken. Op straat werden we door voorbijgangers nog meer ontweken dan tevoren.

Mensen liepen in een nog grotere boog, zeg maar op meerdere anderhalve meters afstand, rondom ons heen.

81) Louis (

Ed d y (

Léa (86 )

63)

Na een crisis willen we graag weer dromen. Nadenken over wat de toekomst brengt. Kijk ook achterom.

Want na het straatapplaus is het leven niet zomaar beter voor iedereen. Léa, Eddy en Louis vertellen over de crisis en over hoe het voelde om (niet) vergeten te worden.

“DANK OM MIJ NIET TE VERGETEN”

Door corona moest ik nog spaarzamer omspringen met mijn al karige budget. Voor de zelfgeteelde groenten en fruit uit de tuin van familie was het nog te vroeg en in de supermarkten dikten de prijzen fors aan.

Gelukkig kon de sociale kruidenier starten met een gratis voedselbedeling. Mijn dank aan de medewerkers en vrijwilligers in het Kansenhuis, die dat in moeilijke omstandigheden mogelijk maakten, is groot. Het witte laken aan mijn venster hing er ook voor hen, opdat hun inzet niet vergeten werd. Omdat ook zij mij niet vergaten.

“Het zijn verwarrende tijden. Ik zit hier gekluisterd terwijl ik weet heb van zoveel mensen in een kwetsbare situatie die door de maatregelen dubbel zo hard getroffen worden.� Dat schrijft BZN-collega Yves Bocklandt bij het sluiten van het BZN Kansenhuis door het rondwaren van Covid-19.

HOE KUNNEN WIJ ER VOOR JOU ZIJN? REAGEREN? BOND ZONDER NAAM SINT-JACOBSMARKT 39 2000 ANTWERPEN 03 201 22 10 WELKOM@BZN.BE WWW.BZN.BE FACEBOOK.COM/BONDZONDERNAAM TWITTER.COM/BONDZONDERNAAM INSTAGRAM.COM/BONDZONDERNAAM

We gingen en gaan nog altijd samen door een moeilijke periode. Een periode van niet buiten mogen komen, onze naasten niet kunnen zien, afstand houden. Wie thuis werkte, had aan het einde van de dag vaak een punthoofd van het turen op het scherm. Wie kleine kinderen heeft, werd plots ook leerkracht. Maar wie nog mocht werken, kon misschien zelfs sparen. En wie dichtbij de kinderen mocht zijn, kreeg plots misschien nabijheid cadeau.

Voor heel wat mensen was en is het een verschrikkelijke periode. Van jobverlies, van huiselijk geweld, van inkomenstress, van eenzaamheid, van angst, van afscheid. Wie betaalt straks de rekening? Onze kinderen en kleinkinderen die het minst besmet konden raken of het virus doorgeven maar toch opgesloten werden? Onze kinderen

en kleinkinderen die onderwijs moesten missen? De jongeren die straks afstuderen en niet weten wat deze verwarrende tijden straks voor hen betekenen?

Het zal een inspanning vragen van degenen met de sterkste schouders om de lasten te helpen dragen. Om solidair te zijn. Om te geven. En om deze hete aardappel niet door te schuiven naar de jongste generatie.

Zij moeten straks weer durven dromen. Wij kunnen vandaag al iets doen.

Help je mee de draagkracht van Bond zonder Naam te vergroten? In dit magazine vind je weer mogelijkheden om jouw steentje bij te dragen. Wij zetten ons onverminderd in om niemand te vergeten.

Laat ons ook weten hoe wij er voor jou kunnen zijn. Laat ons weten hoe het met je gaat. Laat ons weten waar je van droomt.

Wij zijn er ook voor jou.

Altijd vanuit het hart,

DIT IS DE TUSSENTIJD WAT GEBEURT ER ALS JE DE WERELD VAN BOVENAF BESCHOUWT? ALS JE EEN PAAR PASSEN NAAR ACHTEREN ZET? ALS JE WEET DAT HET BETER VOOR JE IS OM NIET MEER MIDDENIN DE ACTIE TE STAAN? In 2014 stapte Barbara Raes als programmator bij een groot cultuurhuis uit de ratrace en trok ze zich een jaar terug.

Intussen onderzoekt Barbara de tijd en haar betekenis en bedenkt ze samen met kunstenaars, op maat van mensen, groepen of organisaties, die lijden aan niet-erkend verlies, rituelen. Ze is verhuisd ook. Van de drukke stad naar een plek aan het water waar precies 46 mensen wonen. Ik neem de waterbus ernaartoe en dat alleen al is een overgangsrite, een tocht van drukte naar verstilling.

Ik heb een schriftje vol vragen bij. Over deze tijd. Over deze moeilijke tijd waarin

alles lijkt te kantelen en het verdriet en de overrompeling voor iedereen voelbaar is. Wat is er aan het gebeuren? Hoe kunnen we hiermee omgaan? Wat leren we vandaag over morgen?

“Wat we vandaag meemaken is uniek omdat we allemaal hetzelfde meemaken. De wereld rouwt. En dus rouwen we ook collectief. We bedenken samen rituelen van verbinding zoals het applaus, of het brengen van eten naar buren.

We zoeken naar nabijheid in tijden van afstand. Maar hoe collectief het verdriet en de rouw ook, we beleven het toch erg verschillend. Niet iedereen beleeft deze tijd op dezelfde manier want iedereen heeft een ander tempo. Wie het al moeilijk had, ervaart het helemaal anders dan iemand die net toe was aan rust.

En heel wat mensen werden niet gezien, voelen zich niet gezien. Mensen in armoede, kinderen in een moeilijke thuissituatie, kunstenaars zonder sta-

OP BEZOEK BIJ BARBARA RAES

tuut. Jonge mensen die net afstuderen zien een gebroken toekomst voor zich.

De vraag is hoe je van een lost future naar een possible future kan gaan. Hoe kan je die mogelijke toekomst opnieuw durven dromen.”

“Wat we meemaken is een gezamenlijk rouwproces waarin de drie elementen van een overgangsritueel vervat zitten: separatie, transitie en reïntegratie.

De eerste periode van scheiding, bracht ons in een safetymodus. We gingen meteen kijken of onze naasten het redden, we dachten aan veiligheid en je zag hamstergedrag.

Tijdens de eerste overgangsfase ging onze energie naar beneden. We vroegen ons af of dit allemaal nog lang zou duren.

We voelden de zwaarte van het zoveelste online-gesprek. Ik ook. Plots bedacht ik via het scherm rituelen voor een groep kunstenaars in Berlijn.

Stilletjes aan namen we de draad weer op, stapten we opnieuw in de veranderde wereld. We zochten hoopvol naar een plek en een toekomst die bij ons past.”

Het is ook dat waar Barbara op hoopt voor de toekomst. Dat we na de introspectie die deze lockdowns oplegden alvast drie dingen overhouden: dat we de verbinding met de natuur behouden nu we gevoeld hebben hoe weldadig wandelingen waren in het bos of in een park. De lente was zo zichtbaar, het groen overweldigend, dat we het verbinden met elkaar herwaarderen, na het missen van nabijheid, dat we het contemplatieve zouden integreren in ons dagelijks leven, het stilstaan bij wat er is.

“We hebben die zuurstofbellen nodig.

Het is goed om er af en toe naar terug te grijpen en ze te integreren in ons nieuwe leven. We hebben zo ontzettend hard verlangd en dat verlangen was enorm poëtisch. Poëtisch omdat het verlangen vervuld kon worden, het © Kaat Pype

was nooit een onmogelijk verlangen.

Op een dag zouden we elkaar weer omhelzen.”

't Café is nu Het Nomaadcafé! ’t Café van Bond zonder Naam, de ontmoetingsplek voor dak- en thuisloze mensen in Antwerpen, sloot noodgedwongen een tijdje de deuren. ’t Café en De Nomaad (een initiatief van Free Clinic) bundelden hun krachten en lanceerden Het Nomaadcafé (Schijnpoortweg 14, Antwerpen).

6 dagen op 7 kan iedereen hier op adem komen, iets eten en drinken en deelnemen aan activiteiten.

Omdat in tijden van afstand iedereen recht heeft op verbinding.

Wil jij Het Nomaadcafé financieel steunen? Dan kan dat via www.bzn.be/nl/gift.

DE KRACHT VAN VRIJWILLIGERS Bond zonder Naam bestaat al meer dan 60 jaar. Vrijwilligers zijn het kloppend hart van Bond zonder Naam.

We willen zoveel mogelijk mensen uitnodigen om kennis te maken met elkaar. Samen met bijna 1000 vrijwilligers bouwen we aan een samenleving waarin élke mens vanuit gelijkwaardigheid waarde en een plaats krijgt. Door als vrijwilliger vormingen De Kracht van Luisteren of Gewoon Zijn te geven, de Traliepost-briefwisseling tussen gedetineerden en burgers te coördineren, producten te verkopen als Huiswinkel, als spreker mensen te inspireren, eenzame oudere mensen te bezoeken via Instagrannies, het Kansenhuis voor mensen in kansarmoede of het Nomaadcafé voor dak- en thuisloze mensen mee uit te baten … dragen zij fundamenteel bij tot die samenleving waarin menselijke verbondenheid centraal staat.

We vroegen Ilse en Franky te vertellen over hun engagement vanuit het hart en toe te lichten waarom zij vrijwilligerswerk doen bij Bond zonder Naam.

ILSE: Sinds enkele jaren schrijf ik als vrijwilliger bij Traliepost brieven naar een gedetineerde. Ondertussen maak ik ook deel uit van

het vrijwilligersteam dat achter de schermen de matching en ondersteuning van de lopende correspondenties verzorgt.

Om van betekenis te kunnen zijn voor de ander, moet er ook betekenis voor mezelf inzitten. Pas dan kan er verbinding en groei ontstaan.

Met mijn brieven hoop ik een luisterend oor te kunnen bieden.

Een oor dat de eenzaamheid wat doorbreekt door ook een vrolijke noot binnen te brengen. Ik wil met een nieuwsgierige, open blik naar het verhaal van de gedetineerde luisteren en naar zijn/haar mooie eigenschappen als mens kijken.

Neen, dat is zeker niet altijd even makkelijk. Velen dragen (jeugd)trauma’s met zich mee. Anderen zijn er nog niet aan toe weer grip te krijgen op hun leven. Er is vaak boosheid en frustratie. Dat vereist dus ook dat ik mijn eigen kwetsbaarheid durf tonen en mijn eigen grenzen helder heb.

En toch voel ik me een gelukkig mens, telkens weer opnieuw als ik al die mooie brieven van mijn pennenmaatje en van andere gedetineerden kan zien. De dankbaarheid die ze tonen omdat je hen benadert als mens, het feit dat ze weer vertrouwen krijgen in de ander maken me oprecht gelukkig.

Schrijven brengt me tot rust, doet me vertragen en stilstaan.

Het vraagt soms geduld en kunnen toelaten dat je soms niets hoort, niets weet. Het doet me ook telkens weer beseffen wat een geschenk het is om vrij te zijn en omringd te zijn door warme en liefdevolle mensen.

FRANKY: Al jaren ben ik vrijwilliger bij Bond zonder Naam. Dat engagement is noodzakelijk voor mezelf om te blijven functioneren in de verruwende maatschappij. Als Huiswinkelvrijwilliger verkoop ik thuis o.a. de kalenders van Bond zonder Naam.

Brengen we een bezoekje aan vrienden, dan koop ik hen graag een attentie uit het BZN-aanbod.

Maar voor mijn 50ste verjaardag, wou ik toch graag nog iets

extra doen. In plaats van geschenken mee te brengen, vroeg ik iedereen een gift te doen ten voordele van alle sociale projecten van BZN. Tijdens het verjaardagsfeest kon ik op die manier ook toelichten waar Bond zonder Naam vandaag voor staat: menselijke verbondenheid en concrete zorg voor de meest kwetsbaren in onze maatschappij. Hier worden problemen niet alleen benoemd, maar ook aangepakt.

Mijn uitleg stelde het beeld dat heel wat vrienden hadden van BZN meteen bij. Er volgden zelfs verontschuldigingen van mensen die niet verder geraakten dan het spreukenimago.

Telkens ik de blik van mensen op die manier kan verruimen, is mijn missie geslaagd.

Word jij onze volgende vrijwilliger? Neem een kijkje bij de vrijwilligersvacatures op www.bzn.be.

3 MANIEREN OM BOND ZONDER NAAM TE STEUNEN VRIJWILLIG

KOOP

GEEF (nu ook exta voordelig)

Iemand vrijwillig helpen, maakt niet alleen de andere beter. Je krijgt er zelf een heleboel inzichten, vertrouwen en een gevoel van verbinding voor in de plaats. Bij Bond zonder Naam kan werkelijk íedereen vrijwilligerswerk doen.

Op zoek naar een origineel, zinvol en inspirerend geschenk? Kalenders kunnen besteld worden via de bestelkaart in bijlage en via de website van Bond zonder Naam.

Daarnaast is er nog een mooi gamma geschenken te koop in een Huiswinkel in jouw buurt.

Elke gift, klein of groter, maakt wel degelijk een verschil voor mensen in kwetsbare situaties.

Kijk voor alle vrijwilligersvacatures op

www.bzn.be

Op www.bzn.be vind je een overzicht van onze meer dan 300 Huiswinkels in Vlaanderen.

Je kan Bond zonder Naam ook steunen door je online aankopen te doen via Trooper www.trooper.be/bzn en Goodgift www.goodgift.be/bondzonder-naam

Samenleven betekent voor Bond zonder Naam een menswaardig bestaan voor iedereen. Vanaf €40 op jaarbasis geven je giften recht op een fiscaal attest.

Bovendien kunnen 60% van de giften die je doet in 2020 in mindering gebracht worden van je belastingen. › Overschrijving op rekeningnummer BE33 5230 8009 0046 van Bond zonder Naam Cultuur › Doorlopende opdracht › Online gift www.bzn.be of via deze QR-code (Bancontact app)