DIARAZON 13 SEPTEMBER 2023

Page 1

Oké Take Away

Nos Special

September 13

Pag. 3

565-3232

Diarazon 13 September 2023

CARTA DI PG DEN CORTE

TABATA BISA BON CLA: ROCCO NUNCA TABATA

SOSPECHOSO

ULTIMO SIMAN DI CAMPAÑA PA YENA

FORMULARIO DI IMPUESTO 2022

AAA NV A ORGANISA AIRPORT DAY ARUBA 2023

PA REGION DI LATINO AMERICA Y CARIBE

AÑA PARLAMENTARIO

2023-2024 LO TA

SUMAMENTE FRUCTIFERO Y

POSITIVO PA ARUBA

LO FORMA UN COMISION PA TRAHA

RIBA UN STRUCTURA DI SALARIO

MODERNO PA E DOCENTENAN

A PARTI 26 MULTA

PA PERSONANAN

IRESPONSABEL CU NAN CACHO

Asina ta laba placa cu ta bini di actividadnan criminal

Practicamente 70% di e gruponan criminal den Union Europeo ta usa formanan basico di laba placa, mientras e resto ta colabora cu rednan profesional of banconan clandestino. Aunke operacionnan policial a confisca miyones di e bandanan aki, ta calcula cu nan ta representa solamente 2% di nan entrada anual. Pues tin 98% cu a keda draai keto bay.

E agensia di Union Europeo pa Cooperasion Policial (Europol) a caba di publica un reportahe "the other side of the coin", un analisis di criminalidad finansiero y economico den UNION EUROPEO. E informe ta detaya con e gruponan criminal aki ta logra laba e placa cu ta bin di e actividadnan ilegal. Pa esaki nan ta usa figuranan profesional, empresarionan individual of rednan cu ta ofrece nan servicio na cambio di un tarifa.

Nan ta usa e spectrum di hermentnan y tecniconan di laba placa, maneha e proceso completo, for di cobransa di placa te na entrega oportuno y global di activo limpi ( placa laba) den tur forma. E tarifa ta basa riba comicion y ta 5 pa 20% di e suma cu wordo laba y ta varia segun e origen geografico y destino di e fondonan.

Aunke tin personanan rond mundo ta relaciona cu e profesionalnan aki, Europol ta destaca e caso di e rednan chines, cu ta traha como colector di cash y mensaheronan den henter e teritorio comunitario, probechando companianan di transporte legal pa transporta placa scondi entre e mercancia of den compartimentonan oculto.

Nan ta actua tambe como coredonan cu ta ofrece seguro y responsabilidad pa e transferencianan internacional. Nan ta traha contratonan y entre e partinan y por transferi un cantidad grandi sin movecion fisico di placa transformando e placa den productonan di base y forma di compensasion danki na e magnitud di comercio entre Union

Europeo y China.

IVTS:

Un di e formanan mas usa pa laba placa ta e sistema informal di tranferencia di balor (IVTS), tambe conoci como banco clandestino, cu ta permiti cu e fondonan ta pagabel na un tercer parti, na un otro pais geografico pafo di supervision. Por ehempel, "hawala" (for di e palabra arabe transferensia òf kabel) ta un TIPO di IVTS ku trahadornan stranhero ta usa pa manda placa pa nan famia, pero cu ta wordo usa mas y mas pa e gruponan criminal pa move e placa.

Otro sistema ta e uso di mula pa transporte fisico di cash. Den hopi caso ta trata di personanan cu ta accepta di carga placa; den otronan, e retonan di labamento di placa ta transferi placa na cuenta personal di emulanan aki. Investigadornan a descubri reclutamento masivo di studiante, inmigrante of persona den situacion di vulnerabilidad via rednan social.

Uso di Comercio:

Finalmente, Europol ta enfatisa labamento di placa basa riba

comercio (tbml), un forma cu ta usa proceduranan di comercio di exterior pa move fondo usando dato di factura y documentonan falso. Delincuente ta establese structuranan comersial cu ta opera cu producto manera vehicula segunda mano, metal, paña, equipo, material di construccion, arte, cabay, concierto, etc. etc.

E sistema aki ta ensera diferente etapa. Na prome lugar, e fondonan ta ser transforma den productonan comersial pa laga pasa lago algo legitimo. E ta ser hiba na e sector finansiero sin atrae atension di e autoridadnan. Tambe e por sirbi como un sistema di factura falso.

E problema ta ku e metodo aki ta rekeri un cantidad grandi di placa adelanta pa cumpra produkto pa haci comersio, pa loke solamente esnan envolvi den aktividadnan altamente rentabel, manera trafico di droga, por finansia.

Mas ku 4 biyon

Segun e informacion cu Europol a risibi for di 24 estado miembro, e balor di e activonan confisca den UE tabata por lo menos 4.100 mion euro pa aña na 2020 y 2021, loke ta mustra ku e confiscacionnan a

redobla casi for di e periodo 20102014, ora e cifra averahe pa aña tabata di mas o menos 2.400 mion euro.

Loke mas a ser confisca tabata placa, sigui pa cuenta bancario y vehiculo, y lo menos frecuente tabata accion, oro, bienes mobiliario (incluyendo barconan) y activo digital.

Asina ta laba placa criminal y no por descarta cu e fenomeno aki tambe ta sosode na Aruba, maske cu tin cantidad di forma pa controle y detecte.

Diarazon 13 September 2023 Pag. 2

Carta di PG den corte tabata bisa bon cla: Rocco nunca tabata sospechoso

Ora cierto hende no kier confirma nan mes cu nan a actua robes, nan ta busca tur sorto di forma pa bula pipa. Diripiente e dos rochelistanan kemen cu nan no a acusa Rocco ni trece noticia falso, pero ta pregunta nan a haci. Tur nan grabacionnan ta proba lo contrario: Pa tres dia largo nan a para lastra Rocco, insulta Rocco, gaña riba Rocco, y trece noticia falso riba Rocco. Nan tabata persisti cu Rocco tabata sospecho tempo el'a traha na polis.

Cambio den prijs di productonan petrolero 13

september 2023

Hecho ta cu nan no tabata haci pregunta, pero tabata trece acusacion falso dilanti, pasobra te hasta nan tabata reta Rocco pa hibanan corte pasobra nan tin prueba.

Tur cos ta basa riba e hecho cu nan a keda informa cu Rocco tabata un sospechoso di husticia pa cual nan tin prueba. Esey a resulta un mentira flagrante, pasobra nan no a presenta ningun prueba.

E carta di PG ta bisa lo corecto: Nunca Rocco

tabata sospechoso y nunca Rocco a acudi na landsrecherche como sospechoso di husticia, den e casonan cu Patrick Paskel a trece dilanti.

Pues e carta ta cla y raspa y awor hasta carta di PG nan kier verdraai y laga pasa cu ta confirma loke nan a trece dilanti.

E no ta confirma nan ponencia. E ta confirma cu nan a gaña y trece noticia falso. Pasobra nunca Rocco tabata sospechoso di husticia.

Minister di Asuntonan Economico, Comunicacion y Desaroyo Sostenibel ta anuncia e prijsnan nobo di benta di combustibel entrante 13 september 2023:

Gasoline unleaded-premium : 283,7 cen p/ltr. (+ 14,9 cen)

Diesel LS : 251,7 cen p/ltr. (+ 26,1 cen)

Kerosin : 234,4 cen p/ltr. (+ 29,1 cen)

E prijsnan ta inclui BBO/BAZV/BAVP

Diarazon 13 September 2023 Pag. 3 September 13 -Carni stoba -Mochi pisca -Fried chicken -Fillet di grouper -Porkchop -Chicken breast -Balchi pisca *Tur cuminda ta bin cu aroz, salada, funchi , banana hasa * Por cambia aroz pa funchi of pan bati 565-3232

Partido MEP ta felicita:

EDGARD VROLIJK RE-ELEGI COMO PRESIDENTE DI PARLAMENTO

NA E MOMENTO CRUCIAL, UNDA LO BAY TRAHA MAS RIBA

INDEPENDISACION DI E ORGANO MAS HALTO DI NOS PAIS

Lider di MEP, Evelyn Wever-Croes, den nomber di Partido MEP, ta felicita Parlamentario Edgard Vrolijk kende a wordo re-eligi como Presidente di Parlamento pa e aña Parlamentario 2023-2024, drentando asina su di tres aña den e funcion aki.

“Nos a conoce Edgard Vrolijk como candidato riba lista di MEP y despues a bira Parlamentario di Fraccion di MEP y awe, como Lider di MEP, cu un sentimento di hopi honor y orguyo, mi ta comparti cu Partido MEP, sostenedornan di nos partido y Aruba en general, cu Señor Vrolijk a wordo eligi un biaha mas pa e posicion importante aki”, Lider di MEP a expresa.

Edgard Vrolijk ta un persona cu ta dedica hopi tempo na su famia, na su bario, na su deporte, y como Presidente di Parlamento.

Di Meneer Edgard manera tur hende conoce, a drenta Parlamento y pone ordo y disciplina y ta treciendo Parlamento na e nivel cu e pueblo di Aruba ta desea pa mira e Parlamento aki.

Un persona cu por dialoga cu tur banda, tanto esnan na fabor di Gobierno como esnan den oposicion. Pero tambe e ta un persona cu sa unda e tin cu caba cu un descusion pa pone ordo unda cu tin mester.

“Partido MEP ta contento di mira cu Señor Vrolijk a keda reeligi

como Presidente di Parlamento y nos tin tur confiansa cu e lo haci un tremendo trabou e aña Parlamentario aki tambe. Un aña, hopi particular pasobra e ta e aña na unda cu nos ta bay traha mas riba independisacion di Parlamento”, Lider di MEP a enfatisa.

Lider di MEP a indica cu independisacion, e organo di Parlamento lo depende menos di Gobierno pa loke ta trata personal cu ta traha eynan y e presupuesto di Parlamento mes, entre otro. Esaki ta un trabou grandi cu Presidente di Parlamento ta trahando riba dje y cu sigur lo mira hopi cambio manera cu esaki keda cla. Tambe Señor Vrolijk ta

trahando riba e tema di Ombudsman. Ya e vacatura a wordo publica pa busca un Ombudsman pa Aruba. Riba esaki tambe el a pone hopi tempo y energia den dje.

Minister Dangui Oduber

“Edgard, pabien, den nomber di Partido Movimiento Electoral di Pueblo, henter e famia di MEP. Nos ta desea bo hopi sabiduria y exito den e aña nos dilanti”, Lider di MEP a expresa.

AAA NV A ORGANISA AIRPORT DAY ARUBA 2023

PA REGION DI LATINO AMERICA Y CARIBE

Minister di Turisno y Salud

Publico sr. Dangui Oduber ta orguyoso di mira Aruba Airport Authority (AAA) organisa e prome “Airports Council International of the Latin America & Caribbean region (ACI-LAC) Airport Day Aruba 2023” den nomber di e dicho organisacion. Esaki sigur ta un honor hopi grandi pa pais Aruba y AAA.

Airport Council International ta e unico asociacion profesional mundial pa e operadornan di aeropuerto.

Minister Oduber a indica cu den e evento aki a participa 270 operador di aeropuerto di 34 pais di Latino America y Caribe. E evento aki ta hopi importante den cuadro di mehoracion di e servicionan cu ta duna na e turistanan den Latino

America y Caribe. Segun e madatario e turistanan mas y mas tin mas demanda, por ehempel nan kier mihor servicio, nan kier pa aeropuertonan ta mas eficiente y rapido. Esaki ta e retonan cu e aeropuertonan ta confronta nan mes cune. Ta bay trata temanan di con pa stimula innovacion, tecnologia, sostenibilidad di aeropuertonan y tambe e perspectiva cu aeropuertonan tin pa futuro.

Durante e evento e grupo di aeropuertonan tin interes comun pa yega na e meta principal. Pa cuminsa cu combersacion cu stakeholders, socionan di aeropuerto, entidadnan den aviacion, gobierno y entidadnan di turismo enfocando riba e necesidadnan di e futuro

biaheronan y con cada entidad lo adapta y mehora su servicionan pa atende miho cu e demandanan y e expectativanan.

Minister Oduber sigur ta hopi contento cu Aruba por a tabata e organisador di e evento aki, un

evento di renombre mundial. E informacion cu a keda comparti sigur lo yuda Aruba su aeropuerto tambe pa mehora aun mas. Finalmente e mandatario kier a gradici AAA y tur e esnan cu a haci e evento aki un exito.

Diarazon 13 September 2023 Pag. 4

Evelyn Wever - Croes: AÑA PARLAMENTARIO 2023-2024 LO TA

SUMAMENTE FRUCTIFERO Y POSITIVO PA ARUBA

Diamars mainta, 12 di September, a tuma luga e apertura di Aña Parlamentario 20232024. Na Parlamento, a tuma luga e ceremonia na unda S.E. Gobernador di Aruba, Alfonso Boekhoudt a declara e aña Parlamentario habri. Esaki ta e di 38 Aña Parlamentario di Pais Aruba y e ta un momento hopi solemne pa e organo di mas importante di Pais Aruba.

Prome Minister Evelyn Wever-Croes e expresa cu S.E. Gobernador a duna un discurso balansa na unda cu S.E. Gobernador a refleha riba tur loke ta biba den nos comunidad. S.E. Gobernador a enfatisa cu apesar cu Aruba ta den recuperacion, keto bay Aruba tin retonan y ta solamente trahando hunto y cu e meta central di hiba nos pais dilanti, nos lo crea un futuro miho y mas sostenibel.

“Aruba ta den recuperacion, pero nos no ta ainda unda nos mester ta. Nos kier pa tur hende sinti e progreso y bienestar

cu Gobierno di Aruba kier trece pa Aruba. Esaki S.E. Gobernador a elabora hopi balansa riba cada area di maneho den gobernacion”, Prome Minister a expresa, Prome Minister a remarca cu ta premira un aña Parlamentario nobo sumamente fructifero y positivo pa Aruba. Un aña na unda cu tin desicionnan importante cu mester tuma riba tereno financiero y negosacion cu Hulanda. Tin hopi ley den proceso pa wordo trata den Parlamento sperando e sosten di Parlamento. Pero esaki ta tambe e aña na unda cu proyectonan mester wordo concretisa y den esaki Parlamento ta parti hopi importante.

“Mi ta desea tur parlamentario hopi exito y sabiduria y tambe hopi pasenshi den e aña Parlamentario aki. Manera Presidente di Parlamento, Edgard Vrolijk tambe a menciona, ta den sala di Parlamento e desicionnan grandi pa nos pais ta wordo tuma. Mas uni nos ta, mas nos ta logra pa nos pais. Den nomber di Gobierno di Aruba, mi ta desea tur Parlamentario un bon y fructifero Aña Parlamentario 2023-2024. Hunto, Gobierno di Aruba, Parlamento di Aruba y pueblo di Aruba, ta logra trece progreso y bienestar pa henter nos comunidad”, Prome Minister Evelyn Wever-Croes a expresa.

Diarazon 13 September 2023 Pag. 5
Premier
“Hunto, Gobierno di Aruba, Parlamento di Aruba y pueblo di Aruba, ta logra trece progreso y bienestar pa henter nos comunidad”

Minister di Enseñansa Endy Croes: LO FORMA UN COMISION PA TRAHA RIBA

UN STRUCTURA DI SALARIO MODERNO PA E DOCENTENAN

Minister di Enseñansa a splica cu ta trahando duro riba diferente aspecto den enseñansa pa mehora esaki. E vision di Enseñansa den Transicion 2021-2025 ta basa riba SDG 4, Doorlichtingsrapport y PEN 2023. Pa cu esaki tin hopi trabou continuo y paralelo ta tumando luga.

GARANTISA CONDICION BASICO PA UN ENSEÑANSA

BON Y DI CALIDAD:

Un aspecto importante den enseñansa ta pa percura y garantisa e condicionnan basico pa un bon enseñansa y di calidad, den combinacion cu un clima di siguridad adecua.

Pa logra esaki mester tin condicion minimo na nan luga, manera edificio adecua y den bon estado, lesmateriaal actualisa, suficiente personal cualifica y cuido (zorg) necesario pa e alumnonan. Pues, e condicionnan basico aki mester ta bon regla pa por garantisa un bon

calidad di enseñansa. Sin e condicionnan basico aki, e “kernfunctie” di enseñansa manera “kwalificatieallocatie” y “socialisatie” lo wordo afecta. E apoyo na e puntonan mas ariba describi ta necesario y mester ta den un forma structural pa garantisa e exito di nos structura di enseñansa. “Nos ta trahando duro riba esaki”, Minister Endy Croes a indica.

“ONDERWIJS ONDERSTEUNEND PERSONEEL”:

E sosten y apoyo na e docentenan den enseñansa ta di vital importancia pa nos por cosecha exito y saca lo maximo di cada alumno. Pa e docentenan por efectua nan trabou cu e maximo capacidad, concentra totalmente na duna les y yuda e alumnonan cu tin mester di un ekipo na e scolnan. Asina sostene e docentenan den e trabou bunita aki di educa nos yiunan. E ekipo

di sosten ta di, entre otro, “Interne Begeleiders”, “Remedial Teachers”, “Schoolmaatschappelijke Werkers”, “Orthopedagogen” y “Psychologen”. Pues no sin mas, nos por cera wowo pa esakinan cu ta un necesidad. Sin e team aki e problemanan social y emocional di e alumnonan no ta haya e atencion debido. Un team asina lo brinda e alumnonan cu diferente tipo di problema e cuido corecto y necesario. Esaki lo brinda e alumnonan cu dicho problemanan un miho oportunidad y un miho perspectiva pa un “passend vervolgonderwijs”. Esaki ta e manera ideal pa traha. Actualmente, e docentenan ta purba haci tur cos riba nan mes, cual ta conduci den posibel “burn-out” of e ratio di meldziek ta aumenta. Banda di esaki, awendia tanto “concierge” y IT no por wordo evita. Pues, lo traha duro den e proximo lunanan pa por

determina cual ta e mix ideal pa brinda sosten. E siguiente tarea lo bira con pa financia esaki pa duna contenido real na e enseñansa den su totalidad. Minister Endy Croes a enfatisa cu pa esey nos lo bay ta creativo.

STRUCTURA DI SALARIO DI E DOCENTENAN:

Durante aña 2012-2013, a traha riba un “functiehuis” nobo y un structura di salario nobo pa e

“onderwijssector”. Nunca esaki a wordo implementa y awo esaki tambe ta 10 aña bieu y no ta di e tempo aki mas. E sistema actual ta basa riba edad, tipo di enseñansa y autoridad unda manera un docente alcansa 38 aña el a yega su plafond y no por crece mas. Minister Endy Croes lo implementa e aña aki un comision di experto pa traha riba un modelo y structura moderno di salario pa e docentenan.

Kia Sportage cu chauffeur burachi tras di stuur a core pa polis

De LaSallestraatDiadomingo marduga patruya di Playa a spot un auto coriendo sumamente duro y na un manera iresponsabel.

Tawata na altura di rotonde di Dadelstraat cu polis a topa e auto aki y mas cu claro a dune ordo pa stop, pero e Kia Sportage color scur no a sigui ordo di polis. Mesora ta pidi refuerso pa para e auto aki prome

e causa un accidente fatal, mirando con loco e tawata core sin worry cu nada.

Dilanti di Imeld

Kleuterschool den De LaSallestraat polis a logra para e auto aki, den e maniobra e tire di e vehiculo policial a kibra. Agentenan cu a baha mesora a saca e chauffeur y bay over na detencion. A resulta cu e chauffeur

aki algun siman atras su rijbewijs a wordo kita, door di core auto burachi y destrui propiedad di hende. Pero, tin hende no ta siña nan les y ate un biaha mas den problema.

Transportwagen a yega y a sali directamente pa warda di polis na Shaba, unda cu Husticia enberdad mester tene un combersacion serio y urgente cu e homber aki. E la haci'e un; e la haci'e

Diarazon 13 September 2023 Pag. 6
dos, con sigur nos ta cu e no ta bolbe bay haci'e y e biaha aki si cu consecuencia fatal.

A PARTI 26 MULTA PA PERSONANAN IRESPONSABEL CU NAN CACHO

MACUARIMA, ARUBA: Despues di dos luna di concientisa comunidad tocante ley y reglanan di cacho a yega e momento pa accion policial contra e personanan iresponsabel cu nan cacho.

Cuerpo Policial Aruba conhuntamente cu Post Aruba N.V. a ranca sali dialuna mainta trempan

pa controla y parti multa. Ta trata di polis uniforma, K9 Unit, polis di bario y e personal di Post Aruba N.V. cu a forma un equipo cu a bay den accion. E personal di Post Aruba N.V. ta confronta diariamente cu cachonan los y brabo riba caya. Conhuntamenta cu polis a dirigi un accion policial den algun bario rond

Aruba.

A haci diferente control den bario nan di San Nicolas manera: Seroe Colorado, Fortheuvelstraat, Seroe Largoweg, Juanamorto complex, De Vyust, Esso Heights, Weg Rooi Congo, Amsterdamstraat, Arnhemstraat, Castrostraat, Vorstraat, Seroe Preto, Dirskstraat,

A constata diferente infraccion manera: cacho los riba caminda publico, negligencia di cacho, cachonan peligroso tambe persona cu ta cana cu cacho riba caya sin leash. E control tabata fructifero, bintiseis (26) persona a haya multa tocante

Lider di MEP: Evelyn Wever-Croes:

diferente infraccion di ley di cacho.

E controlnan aki lo continua den otro barionan. Nos ta haci un suplica cuida bo cacho, mantene bo mes na e ley y reglanan tocante cacho y preveni di haya un multa indeseaE boet ta halto y lo por tin consecuencia pa bo cartera.

ULTIMO SIMAN DI CAMPAÑA PA YENA

FORMULARIO DI IMPUESTO 2022

Nos a drenta den e ultimo siman di e campaña pa yena formulario di Impuesto 2022. Lider di MEP Evelyn Wever-Croes, den nomber di Partido MEP ta invita tur ciudadano cu ainda tin mester di ayudo pa yena nan formulario di Impuesto 2022, pa tuma contacto cu Partido pa asina traha un cita pa yena nan formulario di Impuesto. Partido MEP ya pa 14 aña consecutivo ta yuda nos ciudadanonan yena nan formulario di Inkomsten Belasting na CEDE di MEP.

ULTIMO SIMAN:

E ultimo siman aki, lo yena formulario di impuesto riba diamars 12 di September, diahuebs 14 di September, mainta di 9:00 – 12:00, y atardi di 6:00 – 9:00. Diasabra dia 16 di September for di 9:00 di mainta pa 1:00 di atardi.

NO MESTER HACI CITA:

Durante e ultimo siman aki, no mester haci cita pa wordo atendi. Yega CEDE di MEP den e orarionan menciona y warda abo turno. Partido MEP ta desea y spera di yuda mas tanto ciudadano posibel

durante e dianan aki.

DOCUMENTONAN: Pa por yena e formulario ta importante pa bo tin comprobante y documentonan necesario entre esakinan ta: Loonopgaaf 2022 SVB, Loonopgaaf 2022 APFA, Loonopgaaf 2022 di Lago Annuity Foundation. Carta di interes di prestamo di banconan. Carta di interes y gastonan di hypotheek. Carta di interes di Credit Card. Finalmente si tin yiunan ta studia den exterior, mester inclui comprobante

di inscripcion di e yiu na e scol den exterior. Ta importante pa menciona cu ningun formulario of documento ta keda atras na CEDE di MEP, pasobra ta trata di informacion confidencial, y no por core riesgo cu nan ta perde.

“Mi ta encurasha tur ciudadano di nos pais, cu ainda no a yena su formulario di impuesto, pa contacta nos pa asina nos yuda bo un biaha mas. Manera semper mi ta recorda ciudadanonan, paga impuesto ta deber di nos tur, pero no paga

dimas impuesto. Yena bo formulario y entreg’e na tempo”, Lider di MEP, Evelyn Wever-Croes a expresa.

Diarazon 13 September 2023 Pag. 7
Zeewijk, Weg Rooihundo y Weg Fontein.

GOBIERNO MESTER SIGI IMPULSA CONSTRUCCION DI EDIFICIONAN VERTICAL PA VIVIENDA

No ta di awo, pero ya caba pa hopi aña ta conoci cu no tin suficiente tereno pa por sigi traha casnan horizontal. No tin tereno pa sigi cumpli cu e demanda cu tin pa traha casnan individual riba terenonan erfpacht y pa esnan cu kier traha nan cas riba un tereno eigendom tambe ta birando mas dificil y sigur mas caro.

No ta keda otro cu cuminza concientiza comunidad cu mester contrui bayendo halto. E projecto di “Carribean Town” ta Bushiri ta un bon ehempel di esaki. “Mi tawata tin e honor di cuminza e henter e proceso di destaho publico unda a inicia den aña 2018 e maneho di otorga tereno erfpacht pa construccion di edificionan residencial pa nos propio hendenan. Esaki tawata un necesidad mirando e cantidad di

peticionan nan cu ainda tawata tin aden na DIP pendiente”, asina ex minister Otmar Oduber a duna di conoce. E tempo ey a logra haal in e atraso di peticion nan cu tawata data di añanan 1994 pa 2012, pero ya caba tawata conoci cu mester bin un cambio di cultura, unda lo mester a cuminza construi edificionan bai halto pa asina por cumpli cu e demanda ainda atrasa foi aña 2013 pa 2020 y futuro.

“Awe nos ta 4 aña mas lew y lamentablemente no ta mira nada mas pasando pa logra cumpli cu e demanda aki di tereno y vivienda pa nos hendenan. DIP ta paraliza, den coma, y mientrastanto atrobe nos ta bai mas atarasa ainda den peticion nan cu 4 aña mas, despues di tawata riba un hopi bon caminda”. A laga foi aña 2019 un cantidad di “inbreidingsplannen”

cla pa worde ehecuta den “verkavelingsplannen” pa por a a sigi cu otorgamento di terenonan, mientras a traha e tempo ey riba diferente projectonan similar na “Carribean Town” na Bushiri, unda gobierno lo a otorga tereno erfpacht na empresanan prova pa construccion di edificionan pa vivienda cu un criterio moderno “Gated Communities” cu propio areanan recreacional, seguridad y social. Entre otro a laga un plan den un fase sumamente avansa den coordinacion cu APFA na Pos Chikito pa rond di 400 vivienda den un prome fase y 300 vivienda adicional den un di dos fase. Tambe na San Nicolas a laga un plan completamente cla di 3 edificio cu lo a crea rond di 220 vivienda, cu a inclui un grupo di architecto y ingenieronan local, cu a uni, pa presenta e plan aki na gobierno. Otro projecto laga cla pa ehecuta ta esun na Sero Colorado unda a laga traha e tempo ey un verkavelings plan cu inbreiding pa rond 260 cas den dos diferente plan nan.

“Atrobe ta sumamente di lamenta cu DIP ta keto bai paraliza y Parlamento di Aruba ta mudo riba esaki. No mester reunionan pa worde

informa riba ineficiencia di e departamento. Loke mester ta curashi “cohon” pa tuma decicion nan y ehecuta loke tin ya caba cla riba mesa foi 4 aña pasa”, adina Otmar Oduber a laga sa. “Nos pueblo ta sclama pa e oportunidad di por tin nan propio cas y haci esaki nan hogar”. Ta gobierno su deber y obligacion den facilita esaki na e ciudadano y falta di curashi y determinacion ta perhudicando e comunidad. “Si den 3 aña di tempo na 2018 y 2019

No tin tereno suficiente pa sigi otorga y mester bai halto Cambia

a logra haal in un retraso di casi 20 aña, kon por ta posibel cu desde 4 aña pasa, no por a “haal in” ni 1 aña mas y pio ainda no tin un interes pa continua cu e vision laga atras na 2019 pa construi edificionan vertical bayendo halto y asina den combinacion cu terenonan ainda disponible na DIP logra “haal in” e retraso completo di esnan wardando pa por tin nan propio vivienda”, ex minister Oduber a finalisa bisando.

Diarazon 13 September 2023 Pag. 8
Sa bo
midi bo peso
perspectiva tocante obesidad:
number y

MINISTER ENDY CROES TA DESEA TUR STUDIANTE Y DOCENTE DI UNIVERSIDAD DI ARUBA UN AÑA ACADEMICO EXITOSO

E aña aki Universidad di Aruba ta celebrando 35 aña di existencia

Diabierna mainta, Minister di Enseñansa y Deporte Endy Croes hunto cu Su Excelencia Gobernador di Aruba

Alfonso Boekhoudt, Prome

Minister Evelyn WeverCroes, colega Minister Ursell Arends, colega

Minister Rocco Tjon, Presidente di Parlamento mr. Edgard Vrolijk y Parlamentario Ricky Hoek tabata presente na e apertura di aña academico 2023 - 2024 di Universidad

di Aruba. Ademas di esaki, Universidad di Aruba ta celebrando su di 35 aniversario.

Tambe presente na e ocasion aki tabata rector di Universidad di Curaçao, Universidad di Sint-Maarten y demas invitadonan. Rector

Viola Heutger ta gradici Gobierno di Aruba pa aporta den enseñansa di Aruba. A funda Universidad di Aruba na

aña 1988 y desde e tempo ey, a sigui crece cu mas facultad y mas programa. Awendia, Universidad di Aruba ta conta cu 1565 graduado.

E mandatario di Enseñansa ta felicita e rector Viola Heutger, College van Curatoren y henter e staf di Universidad di Aruba cu a cumpli 35 aña di existencia y ta desea tur studiante y docente un aña academico exitoso.

Diarazon 13 September 2023 Pag. 9

Parlamentario drs. Mervin Wyatt-Ras (AVP):

Den speech di gobernador Gobierno a falta atencion necesario na tereno social

Tras e ceremonia protocolario pa cu apertura oficial di aña parlamentario nobo, miembro di fraccion di Partido di Pueblo Arubano (AVP), drs. Mervin Wyatt-Ras a comparti su reaccion na e discurso presenta door di Su Excelencia Gobernador Alfonso Boekhoudt comentando cu e no a scucha suficiente tocante e retonan cu Aruba ta confronta den sector social. Manera ta conoci, e discurso ta uno di maneho Gabinete Wever-Croes II. E parlamentario a tuma

oportunidad pa felicita tur miembro di su fraccion y otronan, como tambe esunnan independiente, ademas di e personal di parlamentario. A gradici nan pa e sosten grandi na e operacion di Parlamento y invita su coleganan pa haci un trabou cu Aruba por ta orguyoso di dje. En berdad e discurso a menciona con e poder di compra di e ciudadano Arubiano a disminui y con e situacion economico ta mas dificil. “Esey nos ta sintie tur dia y ta bon cu el

a trece dilanti, sinembargo mi ta haya toch falta pa trece dilanti kico gobierno ta bay haci pa atende cu e parti social,” asina WyattRas a comenta.

Aunke a papia tocante e parti di salubridad cu sigur ta keda un punto di atencion pa nos comunidad, no a mustra con ta bay yuda nos hendenan mas den e area social; bin cu algun alternativa. Di otro banda, loke WyattRas ta di acuerdo cu ne ta cu, como pueblo, nos mester lucha pa integracion di

nos ciudadano, ademas di salvaguardia nos derecho democratico.

E ultimo aki ta netamente loke na e momentonan aki no di gaba di parti di gobierno. Y aunke Presidente di Parlamento ta haci echo di e mensahe pa uni y sali defende nos derecho, Wyatt-Ras ta kere cu e no mester keda na palabra so, pero den e practica y ehempel cu ta duna. Pa e parlamentario di AVP, ta su mas 20 aña den parlamento y ta hopi consciente di e responsabilidad aki. E

Motociclista hiba cu maximo urgencia Hospitaal; despues di accidente serio na Brazil

un Honda windshield kibra y mas daño parti dilanti. Algun meter dilanti e auto e brommer benta. Parti patras un rastro bastante largo di partinan di e brommer.

E victima tambe a keda ariba caminda benta, bastante meter patras di e auto gravemente herida. Segun e chauffeur; e motociclista a papia y bisa polis cu e la sali/subi caminda cu velocidad halto dilanti e Honda.

rapido Hospitaal.

Departamento nan concerni a wordo yama na e sitio, manera departa-

mento tecnico. Polisnan di trafico a papia tambe cu un dama testigo cu a mira locual a sosode.

Brazil - Dialuna mainta den careda di 11'or ta sosode un accidente serio entre brommer cu un auto Honda.

Esaki a sosode altura di Brazil Rumshop.

Ta trata un accidente hopi serio, unda cu e motoci-

clista un hende homber a sufr golpi fuerte na cabes y un pia severamente fractura.

Na yehada di polis nan ta solicita pa un ambulance cu urgencia, mirando e situacion di e victima.

Na nos yegada no a haya

Na yegada di Paramediconan hunto cu dos unidad medico di Rapid Responder di Imsan a drenta den accion, stabilisando e victima y saliendo cu velocidad halto direccion di Hospitaal.

Camindanan a wordo pidi pa cera algun area pa e ambulance por yega mas

Diarazon 13 September 2023 Pag. 10 Pagina 18 Diahuebs 6 2023

A.T.A. orguyoso di por a sostene Aruba Art Fair pa su di 6 Edicion

Aruba Tourism Authority (A.T.A.) ta mira bek na un fin di siman grandi pa loke ta trata arte, creatividad y

cultura na Aruba. Durante tres dia largo, San Nicolas a bira e punto central pa tur amante di arte na Aru-

ba cu a bini hunto pa celebra di 6 edicion di Aruba Art Fair.

E aña aki atrobe Aruba Art Fair a presenta obranan di arte impresionante riba e murayanan den cayanan di San Nicolas. E obranan di arte mural a wordo realisa pa artistanan renombra for di varios parti di mundo y di Aruba tambe. Entre otro a conta cu participacion di artistanan manera Adry del Rocio di Mexico, Chemis di Republica Checo, Fio Silva di Argentina, Mr Dheo y Odeith di Portugal, Faunagraphic di Inglatera y Bubblegum di Spaña. Artistanan local cu tambe a haya e oportunidad pa desplega nan talento tabata entre otro Elisa Lejuez Peters, Elvis Tromp, Omaira Silva, Paul Wong y Robert Solognier, y tur otro artista envolvi cu den un of otro manera a presenta nan arte y talento cu a yuda na eleva e evento.

A.T.A. por mira bek riba un partnership impor -

tante cu Aruba Art Fair. E promocion di arte y cultura ta hopi importante pa A.T.A. y Aruba Art Fair ta un di e eventonan cu ta duna e oportunidad perfecto pa logra esaki. Tur cos a cuminsa na aña 2017 di un forma chikito y organico. Poco poco e evento a sigui crece y a sa di transforma San Nicolas den e Capital di Arte di Caribe - un atraccion importante tanto pa nos localnan como tambe nos bishitantenan.

E impacto di un evento manera Aruba Art Fair ta extende mas aya cu simplemente un fin di siman yen di actividad, ya cu e murayanan ta keda visibel y acesibel durante henter aña. Cada persona cu bishita e area aki por biba un experencia cultural memorabel. Ademas, cada persona cu saca potret y comparti esaki riba red-

nan social ta yuda inspira otronan pa bishita nos isla y particularmente e area di San Nicolas, asina promoviendo nos isla como un destinacion cu tin aprecio pa arte y cultura.

A.T.A. ta felicita e organisadornan y ta gradici tur e artistanan, voluntarionan, y bishitantenan cu a forma parti di e di 6 edicion di Aruba Art Fair. A.T.A. ta comprometi pa sigui sostene iniciativanan cu ta duna realse na e desaroyo artistico y cultural di nos isla.

Diarazon 13 September 2023 Pag. 11 Pagina 20 Diahuebs 6 2023

Digital Intelligence & Computational Thinking Introduced to Aruba’s Secondary School Curriculum with Colegio San Antonio’s Code Club

ture is bright, as long as we continue to create digitally intelligent laborers, protect Aruba’s development goals, and guarantee our participation in the borderless economy.”

This project is also a reflection of Aruba's Ministry of Education and Sport's goal to continue to grow within the fields of digital intelligence. Notably, in October 2022 the Minister of Education and Sport, Mr. Endy Croes, officially launched the website of digital intelligence pertaining to the Caribbean region of the Kingdom of the Netherlands: digital-exploration.com

dation is a United Kingdom-based charity with the mission to enable young people to realise their full potential through the power of computing and digital technologies. Some of their programs include, but are not limited to: Code Clubs and Coder Dojo.

Full Stack Vision Foundation

Full Stack Vision Foundation is a nonprofit organization with a focus on developing skills for future jobs in the borderless economy by making Aruba digitally intelligent. Full Stack Vision executes their vision and

mission through the education of Aruba’s youth and children, as well as industry professionals, with a focus on 21st century skills. Aru Coder Dojo sessions are the Aruba-based Coder Dojos that are powered by Full Stack Vision of which include the biweekly public coding clubs that are hosted at Aruba’s National Library, Biblioteca Nacional Aruba. For more information check out Colegio San Antonio’s Facebook Page, the Raspberry Pi Foundation website, and the Full Stack Vision Foundation website.

Santa Cruz --- The 202324 school year introduces new students of Aruba’s secondary school, Colegio San Antonio, with computational thinking and digital intelligence thanks to their newly registered Code Club which will be guided by Colegio San Antonio’s Information Technology teacher, Mrs. Gillian Fung-A-Fat, and Full Stack Vision Foundation.

The entering class of first year students at Colegio San Antonio consists of 5 entry level classes of which include a total of 133 students who will be participating in Colegio San Antonio Code Club in Aruba.

The Colegio San Antonio Code Club is the first officially registered Raspberry Pi Foundation Code Club of the Dutch Caribbean region with regards to secondary schools.

The Raspberry Pi Foun -

dation works to empower communities on a global scale with the education of computing and digital making. One of their programs is the Code Club program of which is run by a global community of volunteers, educators, and growth partners, who run free Code Clubs for children ages 9 to 13 years.

The Full Stack Vision Foundation donated 14 physical computing kits to Colegio San Antonio’s Code Club to help empower the education of digital intelligence and computational thinking.

Full Stack Vision Foundation is powered by the Aruban Government’s Minister of Labor, Energy & Integrity, Mr. Glenbert F. Croes, who has stated support for furthering education within the realms of digital intelligence as proven with the following quote by the Minister of Labor, Energy & Integration: “The fu -

Mrs. Gillian Fung-A-Fat who will be leading the Code Club sessions at Colegio San Antonio, is a dedicated educator who as of this school year (2023-24) will be celebrating 19 years as an Information Technology teacher. Furthermore, Mrs. Fung-A-Fat received her Digital Literacy Expert certificate in May 2023 which indicates having the professional skills to be able to assist both students and teachers in this field.

Colegio San Antonio

Colegio San Antonio is a secondary school based in Aruba’s Santa Cruz city that is recognized as a SKOA (“Stichting Katholiek Onderwijs Aruba”, translated as “Aruba Catholic Education Foundation”) MAVOlevel school. Annually, Colegio San Antonio is responsible for the education of approximately 500 students total.

Raspberry Pi Foundation

The Raspberry Pi Foun -

VALIDO TE DIARANSON 13 DI SEPTEMBER 2023, 18:00 ORA

TEMPO:

AWE TARDI Y AWE NOCHI: PARCIALMENTE NUBLA Y GENERALMENTE SECO DEN MARDUGA Y MAYAN: PARCIALMENTE NUBLA CU UN AWACERO BREVE

TEMPERATURA MAXIMO 34 GRADO CELSIUS

TEMPERATURA MINIMO 28 GRADO CELSIUS INDICE DI CALOR (HEAT INDEX) DEN Y ROND DI ORANAN DI MERDIA: 35 PA 44 GRADO CELSIUS UV INDEX: 12

AVISO/ ALERTA:

UN AVISO PA BOTO CHIKITO TA NA VIGOR PA E PARTI OOST TE NOORDWEST DI COSTA

TORMENTA TROPICAL MARGOT TABATA SITUA NA 1400 KM

ZUIDWEST DI AZOREN Y TA MOVE NOORD CU 19 KM/ORA.

NIUN DI 2 SISTEMA TA DI IMPORTANCIA PA REGION LOCAL

POTENCIAL DI AWACERO PA PROXIMO 24 ORA: 1 TE 3 MM; LOCALMENTE ESAKI POR TA DIFERENTE.

REGISTRACION DI TEMPERATURA (GRADO CELSIUS) Y

AWACERO (MM) DEN ULTIMO 24 ORA (8’AM PA

8’AM):

AIRPORT : MAX 34 / MIN 28 / 0.0 MM

WESTPUNT: MAX 34 / MIN 28 / 0.0 MM

STA ROSA: MAX 34 / MIN 28 / 0.0 MM

PRONOSTICO DI TEMPO PA PROXIMO 3 DIAN-

AN:

PARCIALMENTE NUBLA CU UN AWACERO BREVE.

BIENTO LO TA FOR DI DIRECCION OOST Y MODERA

TE BASTA FUERTE, FUERTE TE POSIBLEMENTE DURO DEN RAFAGA.

TEMPERATURA (GRADO CELSIUS)

MAX / MIN LO TA: 34 / 28

Diarazon 13 September 2023 Pag. 12 Pagina 21 Diahuebs 6 2023

Prome Minister Evelyn Wever-Croes:

"NOS COMPROMISO TA PA SIGUI TRAHA CU TUR NOS FORSA, PA PROGRESO Y BIENESTAR DI CADA CIUDADANO DI PAIS ARUBA"

ORANJESTAD - Na clausura di e reunion den Parlamento, Prome Minister Evelyn Wever-Croes a

duna su discurso final elaborando riba e situacion actual di pais Aruba. El a splica cu apesar cu tin

Santo Rosario y Oracion na e monumento di “Inmaculada Curason di Maria na Sta.Cruz

”Grupo di Oracion “Inmaculada Curason di Maria ” ta recorda tur debotonan di Mama Maria cu DIAMARS 13 DI SEPTEMBER 2023, ta reunie pa 6 or di atardi na e Monumento di Inmaculada Curason di Maria na Sta. Cruz. Riba diaranson ta resa Misterio Glorioso, prome cu Santo Sacrificio di 7 or pm. Ta invita tur deboto y esnan cu a Consagra pa bin resa Santo Rosario. Tur cu a Consagra ta invita pa asisti y resa dilanti di e monumento di Inmaculada Curason Maria. Mama Maria sigur ta warda tur cu a consagra. Dia di a consagra nos a resa ora di Bendicion: Dios, principio y fin di nos Santidad, cu ta yama esnan cu a bolbe nace di awa y di Spirito Santo pa bin na e plenitud di gracia y e perfeccion di caridad, wak benigna-

mente riba Bo sirbidonan cu ta ricibi piadosamente e Scapulario aki di Sagrado Curason di Hesus y Maria y haci cu nan ta converti den imagen berdadero di Cristo, asina cu, na final di nan bida terenal, cu ayudo di Santisima Birgen, nan merece di drenta den alegria di Bo Cas Celestial. Como yiunan di Maria, E ta bisa cada alma: “Bisti’e SCAPULARIO cu debocion y cu perseveransa. E ta mi bisti.

Ora bo tin’e bisti ta nifica cu continuamente bo ta

pensa riba Mi y a Mi na Mi banda, semper Mi ta corda riba bo y yuda bo pa segura bida eternal.

KENDE CU MURI

hopi division den pueblo, y den Parlamento, pa loke ta e negosacionnan cu Hulanda, Gobierno lo sigui na mesa, mescos cu a haci semper, teniendo na cuenta locual cu Parlamento ta indica. Tin un apertura na mesa, y Gobierno lo probecha di esaki cu un actitud di optimismo, fe y determinacion, cu e vision pa trece bienestar pa henter e comunidad di Aruba.

Prome Minister a indica cu Aruba ta den pleno recuperacion. Ambos, economia y turismo a yega nivelnan di prome cu pandemia.

Desempleo y inflacion a conoce un bahada drastico, haciendo asina cu Aruba ta un pais mas sigur. "Nos por mira e progreso y bienestar, aunke cu ainda nos no a yega na unda nos lo mester yega. Tin hopi ciudadano ainda cu no ta experienciando e progreso y bienestar aki, y pesey Gobierno ta comprometi cu cada ciudadano di e pais aki, pa sigui traha cu tur forsa pa asina nan tambe por goza di e bienestar y progreso aki, sin laga niun hende atras" Prome Minister a expresa.

Diarazon 13 September 2023 Pag. 13 Pagina 22 Diahuebs 6 2023
CU E
TI, LO NO SUFRI CANDELA ETERNA”.
SCAPULARIO BIS
Prome Minister durante clausura di su discurso den Parlamento:

Aña Parlamentario 2023-2024

verti den e relacionnan importante dentro di Reino Hulandes.

3

Awemainta nos ta bini hunto pa duna inicio na e di 38 apertura di un aña parlamentario nobo.

E 21 miembronan cu ta forma parti di e organo aki, hunto cu Gobierno, ta eherce e poder legislativo. Un poder cu Pueblo a confia na cada un di e miembronan aki presente. Esaki ta algo grandi y alaves delicado, pasobra e ta implica un gran responsabilidad. E responsabilidad pa defende, proteha y salvaguardia e principionan di nos estado di derecho.

Democracia ta algo valioso. Democracia no solamente ta e base riba cual gobernacion y representacion di pueblo ta funda, pero ta e salbabida di convivencia, respet, libertad, igualdad, husticia y participacion inclusivo. Ta crucial pa nos uni, lanta y defende e principionan di igualdad y di dignidad humano, cual ta un tarea di nos tur. Defende y proteha esnan mas vulnerable, como tambe esnan cu no tin voz; esnan cu bida no a duna nan oportunidad pa desaroya nan mes; esnan cu a haci di Aruba nan hogar; esnan cu ta yuda nos Pais progresa, pero toch ta biba margina.

Ta e tarea di nos tur pa percura pa e bienestar di tur e gruponan aki; unda cu nos por comparti e bienestar como resultado di un crecemento balansa y sostenibel den un ambiente di libertad y respet pa cada un ciudadano.

Den e defensa y proteccion di e balor-

nan aki, no tin espacio pa sembramento di odio, intolerancia pa cu otro of falta di respet pa nos prohimo na tur nivel, haciendo uzo hopi biaha di e anonimato di rednan social. Nos ta promenan yama pa duna e bon ehempel. Nos – den e sala aki – ta refleho di nos sociedad.

Señor Presidente, Aruba ta recuperando financieramente y economicamente y poco poco ta superando tambe varios fase critico despues di e golpi duro di e ultimo añanan. Maneho di Gobierno lo enfoca riba esaki durante e aña cu ta inicia awe.

E panorama economico ta keda uno positivo pa 2024. Esaki ta keda refleha den e presupuesto entrega na Parlamento pa aña 2024 unda cu Gobierno ta premira un resultado financiero mihor cu aña anterior. Mientras cu e gastonan di personal lo keda den cuadro di e normanan palabra, e gastonan di interes ta keda punto di preocupacion, aunke cu e proporcion di e debe nacional den comparacion cu nos economia lo reduci segun e resultado presupuesta.

Nos ta bibando den un epoca cu hopi reto- y desafionan, pero tambe cu oportunidadnan. E trayecto cu Hulanda tocante refinanciamento di debe di Covid ta andando. Aruba ta boga pa logra un acuerdo a base di respet mutuo cu lo beneficia tur dos partido. Asina Aruba ta sigui traha pa transforma e retonan den oportunidadnan mutuo y ta sigui in-

Ehecucion di e pakete di reforma lo yuda Gobierno adresa e retonan y uza e oportunidadnan cu tin. Cuminsando cu e profesionalisacion continuo di e pilar financiero di pais Aruba, entre otro door di mehoracion di un sistema pa raportahe. Pasonan grandi a ser tuma den direccion di reforma di e sistema di impuesto. Despues di un periodo di preparacion y diferente investigacion, e aña aki lo sigui traha riba e transformacion di e aparato gubernamental den uno cu por sigui duna balor agrega pa medio di servicio confiabel y agil.

Gobierno su vision ta pa enfoca riba practicanan sostenibel, duradero y transparente como base di maneho riba tur tereno.

Conscientisacion ta e prome paso. Aruba ta birando consciente cu nos economia ta basa riba naturalesa, y a bira ora pa nos balora esaki pa medio di conservacion y proteccion pa asina yuda nos prepara pa efectonan di cambio climatico. Accionnan di gobierno t’ey pa percura cu futuro proyectonan no causa daño irreparabel. Den cuadro di esaki lo tin un enfoke pa promove un cultura di reciclahe y preservacion di nos medio ambiente.

E continuacion di crecemento economico ta demostra cu como isla chikito nos ta dispone di e capacidad pa hunto supera retonan cu presenta den nos desaroyo economico y nos bida diario. Expansion di actividadnan economico ta un meta riba su mes, pero tambe un instrumento esencial pa desaroyo y bienestar di nos pais y di tur su ciudadanonan.

4

mental pa garantisa un economia sostenibel y inclusivo, pero tambe ta aumenta nan oportunidadnan pa logra nan meta y nan formanan di subsistencia.

Stimula mas sector economico na un manera sostenibel y inclusivo ta tuma su tempo y inversion. Lo sigui mehora e clima empresarial y clima di inversion door di keda promove pa tur comerciante tin condicionnan y oportunidadnan igual pa haci nan negoshi. P’esey lo continua cu e plan di accion pa combati economia informal y asina stimula competencia husto cu lo trece beneficio tambe pa e consumidor.

Na mesun momento ta buscando opcionnan pa por balorisa nos recursonan, cu por resulta den un modelo economico nobo unda e medio ambiente ta haya su balor a base di menos uzo di combustible convencional. Como economia chikito, cooperacion economico cu paisnan den region ta beneficioso pa comercio y consumidor. Lo intensiva cooperacion cu nos hermana islanan riba diferente tereno economico.

5

Cu e meta pa trece actividad economico bek den centro di Oranjestad y San Nicolas, lo sigui implementa entre otro e Plan di Revitalisacion di Oranjestad cu mas iluminacion, parkeo y areanan pa entretenimiento y recreacion pa local y turista. Gobierno su meta ta pa duna e estimulo necesario pa sector priva haya confiansa pa e sector aki tambe inverti na su turno den centro di ciudadnan. Pronto lo sigui encamina e trayecto di revitalisacion di San Nicolas impulsando desaroyo nobo y rebibando loke ta existente.

Sinembargo ainda tin hopi di nos cu no tin un vivienda pagabel pa construi nan hogar y ta mira nan poder di compra bay atras structuralmente.

No solamente participacion di cada ciudadano den expansion di nos economia ta un condicion funda-

Ta importante pa subraya, cu desaroyo solamente por wordo realmente yama desaroyo, si esaki ta uno inclusivo den cual niun hende ta keda atras. Inclusion social, economico y politico di un y tur mester wordo promovi. Gobierno

Continua Pag 15

Diarazon 13 September 2023 Pag. 14 Pagina 24 Diahuebs 6 2023
2
Señor Presidente, Honorabel Miembronan di Parlamento, minister- y invitadonan, dama y cabayeronan, bon dia

ta trahando riba un campaña di conscientisacion pa promove igualdad y un foro nacional lo tuma lugar unda gruponan di interes ta invita pa bini hunto y dialoga encuanto diferente tema cu ta biba den nos comunidad, entre otro: pronostico demografico, pensioen y calidad di cuido, como tambe e desafionan cu nos adultonan mayor ta enfrenta. Señor Presidente, E resultadonan di e investigacion den enseñansa na Aruba a wordo alinea pa yega na e metanan cu ta calidad basico di enseñansa, enseñansa pa un y tur, y competencianan apto pa e mundo actual y di futuro. Calidad basico di enseñansa ta encera cu tur alumno tin derecho pa participa na un enseñansa di calidad cu ta ofrece oportunidad pa sigui crece.

6

E proceso primario di enseñansa por funciona bon si e tin mecanismo di sosten fuerte y condicionnan necesario. Data, finansa, bon maneho di scolnan y adaptacion di leynan ta forma parti di e mecanismo aki. Enseñansa ta e base pa duna hobenan oportunidadnan necesario pa nan por contribui positivamente den nos sociedad.

Pa realisa inclusion den enseñansa lo sigui cu innovacion den enseñansa profesional pa asina tin miho transicion entre e diferente nivel y lo sigui traha pa un miho acoplacion cu mercado laboral. Lo adapta e maneho pa enseñansa primario, secundario y superior pa asina ofrece miho oportunidad pa e studiantenan y percura cu e transicion di un tipo di enseñansa pa otro ta realisabel.

Un Comision Nacional a ser instala pa realisa implementacion di e Convenio di UNESCO pa salvaguardia herencia cultural intangibel na Aruba. Tambe a establece un Comision Nacional pa traha un plan nacional pa Educacion Cultural y a institui un Fondo Cultural cu ta destina pa investigacion riba e parti Caribense di Reino.

Recientemente Gobierno di Aruba pa prome biaha, a conmemora riba nivel nacional e abolicion di sclavitud na Aruba. E Comision Conscientisacion Sclavitud na Aruba

(CCSA) ta den combersacion cu Gobierno Hulandes tocante fondonan pa realisacion di proyectonan y iniciativanan pa cu conscientisacion di e historia y abolicion di sclavitud na Aruba.

7 Un grupo di trabou lo sigui traha conhuntamente cu otro gruponan di interes den nos comunicad pa informa y educa nos comunidad riba e parti aki di nos historia cu no ta mucho conoci.

Gobierno tin e tarea inherente di garantisa seguridad y proteccion di su ciudadanonan. E aña aki lo sigui inverti den tecnologia pa di e forma ey sigui combati criminalidad na un manera eficiente. Inversionnan den sistemanan di camera y radar ta resulta den un reduccion di delitonan manera uzo di arma di candela, yegadanan clandestino y delitonan di alto impacto. E aña aki e di 4 radar lo wordo adkiri y lo finalisa e “Operation Command Center”.

Un reto grandi ta keda e scarcedad di personal den nos cadena hudicial. Pa mitiga esaki den presupuesto 2024 a aloca fondo pa fortifica e diferente departamentonan hudicial. Scarcedad tambe ta existi pa loke ta capacidad di detencion. Den colaboracion cu Hulanda lo explora metodonan pa financia un instituto coreccional nobo.

Señor Presidente, Desaroyo economico no solamente mester ta inclusivo, pero tin un balor agrega ora cu tur hende por mira, midi y sinti e beneficionan di nan esfuerso. P’esey un punto di atencion continuo ta pa duna guia na e hobenan cu a desvia di e bon caminda y cu nan entorno no ta duna nan e oportunidadnan cu nan merece.

8 Loke un famia promedio mester pa sostene nan mes ta keda aumenta y Gobierno tin e tarea ehecuta maneho pa mitiga esaki. Gobierno lo sigui aloca fondo cu e meta pa brinda e cuido adecua pa loke ta trata problemanan di salud mental y adiccion. Un area di priodad ta keda e trato husto y humano pa esnan indocumenta of cu ta den proceso di legalisa nan estadia riba nos isla.

Lo traha riba establece un sector di cuido sostenibel, pa cua lo uza e acuerdo di cuido cera reciente -

mente cu dunadornan di cuido na Aruba, como guia. Gobierno lo pone mas enfasis concreto riba programanan di prevencion di enfermedadnan cronico y mehora e calidad di bida di nos hendenan. E aña aki diferente proyecto lo inicia caminda lo haci uzo di innovacion y tecnologia caminda e pashent lo ta central y cuido lo ser duna na un manera multidisciplinario.

E ultimo cifra oficial disponibel di mercado laboral ta duna indicacion di un desaroyo hopi positivo, cu e porcentahe di desempleo cu a baha te na 4.3%. Atencion special ta necesario pa nos hobennan den mercado laboral, caminda lo enfoca riba e apoyo y promocion di nan cualidadnan sostenibel. E cualidadnan aki ta encera conocemento, abilidad, balornan y e actitud necesario pa biba, desaroya y sostene un sociedad usando recursonan sostenibel y eficiente.

Cu desaroyonan ariba tereno di energia sostenibel Gobierno ta confirma su contribucion y compromiso pa logra un medio ambiente proteha y un mundo sano pa e futuro generacionnan.

9 Gobierno, hunto cu tur e partidonan envolvi, lo dedica aun mas esfuerso na e mehoracion di e producto Aruba pa nos isla por keda ofrece un producto di calidad halto na nos bishitantenan. Lo haci inversionan den proyectonan infrastructural cu ta regarda no solamente turismo, sino tambe proteccion di nos patrimonio cultural y natural pa asina sigui ofrece nos cuidadanonan y bishitantenan un experiencia riba nivel di calidad.

Diversificacion di mercado di turismo na Merca, Latino America y Europa ta keda parti di nos strategia. Nos aeropuerto ta e fundeshi di desaroyo di nos pais. E aña binidero e prome fase di e gran proyecto ‘Gateway 2030’ lo termina na nos Aeropuerto Reina Beatrix.

Señor Presidente, Aruba, recientemente - y tambe den pasado - a demostra cu pa chikito cu e por ta, no a ria pa retonan cu a presenta den su caminda, ni con pisa y duro cu nan por tabata. Historia ta recorda nos cu den pasado Aruba a experimenta desafionan grandi. Na momentonan mas critico a keda demostra cu Aruba sa con pa navega tanto den awanan keto como den awanan turbulento.

E ta manera e palo di watapana cu su raisnan ta profundo cu aunke e ta haya sota di biento duro, e no ta kibra, pero ta bira mas fuerte y resistente. Pues aunke cu tin desafionan grandi cu nos tin cu enfrenta, sin embargo trahando hunto y cu e meta central di hiba nos pais dilanti, nos por crea un futuro mas miho y sostenibel.

10

Awo ta e momento pa hunto nos pensa como Pais pa Aruba progresa y cada ciudadano contribui na un desaroyo saludabel di nos Pais.

Mi ta declara, manera nos Areglo di Estado ta prescribi, e aña Parlamentario 2023-2024 pa habri. Cu Dios ilumina y guia nos pasonan y decisionan riba e caminda pa bienestar y progreso di nos Pais y pa nos no ta indiferente na ora di proteha y defende loke democracia ta nifica.

Diarazon 13 September 2023 Pag. 15 Pagina 25 Diahuebs 6 2023
Continuacion Pag 14

FORTALEZA PA FAMIA

Scirbi pa Pastor Marcel Balootje. E AGENDA DI MUNDO, CONTRA E AGENDA DI DIOS

Tin hopi agenda di maldad, decadencia, inmoralidad, satanismo, ta cogiendo forma riba e mundo aki, y pa tristo cu ta parce bao di influencia politico mundial ta purba hinca mundo den un caos pa asina maldad por domina.

Paisnan cu antes tabata lucha contra maldad, awor ta aproba maldad,tirando etica y moral un banda pa complace cu plannan politico diabolico formando asina e caminda pa e anticristo por goberna.

Hopi ta wordo menciona di supuesto agenda 2030 , 2040. hasta 2050 cual a bira e cos cu ta entretene esnan cu a lubida ken Dios ta y ta pone nan

bista, riba cosnan di mundo y hasta ta kere cu e forsa nan di maldad aki lo tin mas poder cu Dios.( Santiago 4:4-8)

Pero actualmente nos ta mirando algo ta sosode cu mundo tin cu realisa cu ta Dios tin poder. E Calentamento Global of e Global warming cu ta tumando lugar ta un indicacion cu ta Señor Dios Todopoderso ta esun cu ta Doño y Señor riba tur cos, y cu Cristo Hesus ta na caminda..

Te ainda hopi no kier compronde esey, cu a yega e momento den cual mundo lo ripara cu e lucha pa poder y dominio riba e planeta aki no ta den man di esnan:

“Senjor ta mi wardador, Mi no tin falta di nada; Den cunucu di yerbe berde, E ta ponemi sosega. E ta hibami na awa trankil, Pa mi bolbe hanja forsa. Salmo 23:1,2 3.

Cu profundo tristeza pero conforme cu boluntad di Dios nos ta anuncia fayecimiento di:

Mas rico, Tirano cu tin poder pa haci guera y destrui esnan mas pober, Gobiernonan corupto cu ta aproba leynan contra principio y boluntad di Dios, rond mundo. Asesinonan farmaceutico. Inventadornan di droga cu ta causa daño fisico y mortal , Gruponan criminal, inmoral abominabel y diabolico cu no ta respeta Dios, Pero cu keto bay Hesus Cristo ta y ta keda e Rey di Reynan y Señor di Señornan.

Ta tempo pa tur hende lesa urgentemente loke tin para scirbi den 2 Pedro 3:7, pero tambe tuma bon nota di e oportunidad cu solamente Dios por duna den 2 Pedro 3:9. Esun cu tin wowo mira, esun cu tin orea scucha, pasobra ta

hopi engaño tin ta tuma lugar riba e mundo, pa asina aparta hende for di e caminda di berdad, y wanta nan den e mundo di scuridad y destruccion.

Ta tempo pa nos mira cu wowo cla cu satanas ya ta preparando su sistema pa goberna e mundo aki. Nos tur conoce conoce Santisimo Trinidad cual ta e Tata, e Yiu, y e Spirito Santo kendenan ta y lo goberna e mundo aki pa semper.

Pero satanas tambe kier imita, treciendo e mes, e anticristo, y e falso profeta, cual tur ta mesun cos,cambiando nomber pa e bestia, keriendo asina di por domina mundo completo.

Pero e agenda di Dios ta hopi mas avansa,Poderoso y Victorioso ,pasobra den Cristo nos ta mas cu vencedor, y no

lubida cu no tin condenacion pa esnan cu ta den Cristo y cu nos bon Dios den su inmenso amor keto bay ta presentando e plan di salbacion na tur esnan cu habri nan curason y invita Cristo Hesus pa bin biba den nan curason ( Juan 3:16-18).

E cosnan aki mi ta scirbi boso cu ta kere den e nomber di e Yiu di Dios, pa boso por sa cu boso tin bida eterno.( 1 Juan 5:13).

Nos sa cu nos ta di Dios y cu henter e mundo ta bao di control di e malbado.

Y nos sa cu e Yiu di Dios a bini, y a duna nos comprondemento, pa nos conoce esun cu ta Berdadero, y nos ta den esun cu ta Berdadero, den su Yiu Hesus Cristo.

Esaki ta e Dios berdadero y bida eterno.( 1 Juan 5:19-20).

“Señor ta mi wardador, mi’n tin falta di nada Den cunucu di yerba berde e ta ponemi sosega. E ta hibami na awa trankil, Pa mi bolbe haña forsa”.

Salmo: 23

Nos ta anuncia fayecimento di:

Sra.

Cariñosamente yama:

“Tan, Mamai, Ija”

*26/10/1929 - †12/09/2023

Ocasion pa despedi lo wordo anuncia despues.

Staff y personal di Ad Patres Funeral Home & Crematorium ta manda nos mas profundo condolencia na famia di e fayecida.

*03-11-1945 - †08-09-2023

Acto di entiero lo wordo anuncia despues.

Diarazon 13 September 2023 Pag. 16 Pagina 23 Diahuebs 6 2023
Alicia Mercedes Ras-Henriquez Vda. Maria Christina Refunjol-Angela

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.