De paters zijn blij dat ze de Helenaveners kunnen helpen , maar zelf maken ze zich grote zorgen om broeder Leonard. Die is nog steeds keerd. Vrijdag 29 septem niet teruggeber krijgen ze het bericht dat de broede door de Duitsers; opgeslo r is gegijzeld ten met zeven andere mannen op een een NSB-er in de Grasho boerderij van ek. Een voorbode van de enkele weken later door de Duitsers uitgevoerde kerkrazzia, die Helenaveen het zwaars t van alle dorpen zal treffen. Pogingen om broeder Leonard vrij te krijgen helpen niet. Pater Leo richt zich met een schriftelijk verzoek tot de bataljonscomm andant om over de gijzeling te praten en of hij de broeder mag bezoeken. ‘Nein’. Van Schelven en Cees Crommentuijn lukt het om door de Duitse linie te glippen en de Britten in het bevrijde deel van Deurne te informeren over de situatie in Helenaveen, het kamp en de gijzeling. De Tommies kunnen echter niets doen om beëindigen. Van Schelve de gijzeling te n is de directeur van de Maatschappij Helenaveen, het vervenings- en ontginn ingsbedrijf waaruit Helenaveen is ontstaa n. Hij woont in Utrecht maar is naar Helenaveen gekomen om de inwone rs bij te staan. Op zondag 1 oktober gaan de twee naar de Duitse commandant. Die weigert hen details over de gijzelin g te vertellen. Duidelijk geeft hij hen te verstaan dat de gegijzelden in Grasho ek blijven en dat één van hen de kogel krijgt als opnieuw sabotage wordt gepleeg d. De evacuees vertrou wen Schelven en zijn dankbadirecteur Van inzet voor hen. Omdat ar voor zijn de echte burgemeester van Deurne niets voor hen kan betekenen, benoem en ze Van
WEEKBLAD VOOR Broeder Leonard verzorgt
een paard.
De paters en broede rs hebben eerst onderdak in het paroch iehuis van Zeeland in de noordelijke Peel. Begin 1944 moeten ze dat op last van de Duitsers verlaten, omdat die er intrekken. Van de Zeelanders krijgen ze te horen: “Daar in Helenaveen weten de mensen niet eens dat er oorlog is. Maar als de vrede wordt gesloten, komen wij ’t jullie wel even vertellen.” Zo eenvoudig gaat het niet. Vanaf september 1944 komt de oorlog gruwelijk Helena veen binnen. Op 23 september betrekken de Duitsers aldaar stellingen. Bij het huis van plaatsen ze zwaar geschu de dominee t. Twee dagen later trekken honder den Duitse soldaten langs de Helenavaart naar Griendtsveen. ‘De meesten te voet, anderen op de fiets en een dikzak op de motor’. Een tot dan ongezien oorlogsgebeur en. Drie geweldige knallen veroorz aken op 27 september een paniekstemmi ng in het kamp. Moeders duiken met hun gillend onder de tafels. kinderen luid Een geïmproviseerd cabaretprogram ma in de eetzaal verdrijft de grootste angst, zodat men durft te gaan slapen. Die nacht wordt vanuit het dorp op de uitkijktoren bij het huis van veldwachter Joosten geschoten. De Duitse commandant laat daarop het dorp ontruimen. Veel gezinnen vinden onderdak in het kamp van de paters in de Mariapeel. Op 28 september 1944 trekken ze daarnaartoe. Uit de omgeving zijn hen al bewoners voorgegaan toen de Duitsers dichtbij hun woningen stelling namen. Eén evacué vindt het nodig om daags na de evacuatie nog even naar het dorp terug te gaan. Op een briefje op de deur van het huis van hoofdm eester Theelen leest hij: Dit huis is grondig doorzocht. De deuren en ruiten zijn bruut ingetrapt en kapotgeslagen. Op de vloer liggen kapotte weckflessen, het vloerzeil is kaHelenaveners druk in potgesneden en de schilde de weer. rijen zijn verscheurd. Alle kippen zijn verdwenen. Zo is het ook in de andere Schelven tot locobur gemees huizen van Helenaveen. Een schrale turfhoop dient een omgek ter. Op een troost als men weet, dat de commandant eigenli gen als wegwijzer naar eerde kruiwazijn persoonlijke jk alle woningen wilde afbranden. kamer in het kamp met Hij zag hiervan af, als opschrift Zum omdat ze te ver uit elkaar Burgemeister. staan.
3
Inwoners staan achter de boeren
Zorgen om broeder Leonar d
Onder de geestelijken bevindt zich broeder Leonard. De broede r Lisse geboren als Hendri is in 1907 in kus Ruiten. Hij gaat er meteen Simon van kijken of bij bakker Klerks op uit om te nog brood ligt voor de honderden evacuees. Door zijn overall en overjas is hij niet herkenbaar als een geestelijke.
DEURNE
Een bekendmaking in
het kamp.
eieren en fruit te halen. Een boer uit Sevenum brengt het daar voor hen. Een oud paard trekt zijn kar, gerust gevorderd worden want dat mag sers. Op het kamp bakt door de Duiteen groep van de ingrediënten brood, dat daarna vanuit het klaslokaal onder alle evacuees wordt gedistribueerd.
Vrijdag 6 oktober trekt pater Leo naar de Grashoek om te pogen broeder Leonard vrij te krijgen. De comma ndant kan hij niet spreken, want die is kort ervoor met zijn motor vertrokken. Hij met de luitenant. Beleefd moet het doen staat deze de pater te woord, maar kan slissen en is van mening niets zelf bedat tot de gegijzelden geen geestel ijke hoort. Na wat heen en weer getelef oneer, blijkt dat broeder Leonard wel aanwezig is. Zelf had hij de Duitsers niet gemeld dat hij een kloosterbroeder is en door zijn overall was hij ook niet als zodanig opgemerkt. Dit brengt echter geen positieve wending. De broede r komt niet vrij en pater Leo mag hem ook niet zien. Wat mag, is hem tijdens de komende dagen een pakje brengen.
Van Schelven brengt zijn autoriteit van burgemeester in, maar krijgt geen kans. Ook hij moet mee, net als de jongens ouder dan 16 jaar. Henk Evers is die achtste oktober jarig, hij wordt 16. Wat een aangename dag in familie kring had moeten zijn, wordt een trieste gebeurtenis steeds verder weg van huis en familie. Duitsland in om te werken voor de nazi’s. De vrouwen en meisjes van Helenaveen blijven verslagen achter. Ze vragen zich af of ze hun man, vader, opa of vriend nog ooit zullen terugzien. Vele maanden later zal duidelijk worden dat het voor tientallen een tocht naar de dood is geworden. In de weken erna doorzoe ken de Duitsers de omgeving om achtergebleven en ondergedoken manne n alsnog op te pakken en op transpo rt naar Duitsland te zetten. Op zondag 15 oktober zetten ze het kamp in Mariav een weer af en doorzoeken alle gebouw en. horen de bewoners mitraill De dag erna eurs ratelen in de directe omgeving.
Terug naar 8 oktober 1944. Onderweg vertellen de Duitser s gewiekst dat ze naar Maasbree gaan om graven. Maar in Helden loopgraven te Kerkrazzia wordt duidelijk dat dat niet zo is. Daar Dat pakje zal broede neemt de SS hen r Leonard niet beover en gaat het naar reiken. Zondag 8 oktobe de treinen in Venlo. Voordat de gedepo de paters en de Helena r wordt voor rteerde mannen en veners de meest jongens aan de treinrei tragische oorlogsdag. s diep Duitsland in beginnen, halen de Duitsers de ouderen boven de 60 jaar eruit. Zij mogen terug naar huis. Als ze ’s avonds in het kamp terugkeren, vertellen ze dat ook broeder Leonard is meegevoerd. Pas op 7 november horen de paters en Helenaveners iets van de broeder. Zelf zijn ze dan al bijna twee weken naar Sevenu m geëvacueerd. Vanwege de aanval die de oktober beginnen, krijgen Duitsers op 27 ze het bevel om die dag het kamp in Mariaveen te verlaten. In Sevenum bereikt hen een kort, overgesmokkeld briefje van broeder Leonard. Hij werkt in een suikerfabriek in Watenstedt, een klein plaatsje in de buurt van Braunschweig in Nedersaksen. Hij moet het daar niet al te best hebben, want hij schrijft: ‘We leven nog, maar weet, dat alles welkom is, als het u mogelijk is.’ Een week later gaat een Sevenums meisje naar Duitsland. Ze geven haar een brief én een dikke overjas voor de broeder mee. De hoop blijft leven, der Leonard na de bevrijd dat ze broeing in de Peel terug zullen zien. Dat blijkt ijdele hoop. De Helenaveners die de hel van Watenstedt overleven en na de capitulatie van Hitler-Duitsland in mei 1945 terugkeren, brengen de boodschap dat 3 februari 1945 van uitputti de broeder op In de kapel van het kamp verloopt de ng in elkaar is gezakt en is gestorven. Heilige Mis van 6 uur Van de suikerfa’s morgens rusbriek was hij terechtg tig. Druk is het in de ekomen in de oormis van 7 uur. Van logsindustrie, in een beide kampen zijn er fabriek om dodelijke mensen in de kaen vernietigende granate pel. ‘Plotseling een luid n geschreeuw. De ger te maken. Het werk voor Hitlers leDuitsers omsingelen was zo zwaar en de beide kampen. de omstandigheden zo Alle mannen zonder slecht, dat broeder uitzondering moeLeonard aan dysente ten zich apart opstelle rie en hartfalen ben. De kapel en zweek. Van de 143 alle lokalen stromen gedeporteerde manleeg – de mensen nen en jongens uit Helena hevig ontsteld. ”Alle Männer sollen ardit lot ondergaan. Helena veen zullen 26 beiten! So nicht, so wird veen is het enige Brabantse dorp waar Pater Claudius en broede geschossen!”’ de Duitsers de r Gabriël hebkerkrazzia uitvoerden. ben zich ook bij de De andere dorpen manne lagen alle in midden maar dat willen de Duitser n gevoegd, - en noord-Limburg. s niet. Ze krijZowel qua gedeporteerde gen te horen: “Wir brauchen Sie nicht. n als dodelijke slachtoffers zijn de aantalle Die Kirche wollen wir nicht zerstören.” n - en het verdriet - voor Helenaveen het grootste.
11
Broeder Leonard slachtoffer ‘Kerkrazzia’
De Helenaveners zorgen groot deel van hun eten. zelf voor een In tegenstelling tot de Duitsers kennen ze ras goed. Veen, modde het Peelmoer en kanaaltjes houden hen niet tegen om de Zwarte Plak te komen ongezien bij . duurt de sluiptocht naar Drie kwartier de oostkant van de Mariapeel. Twee tot drie keer per week gaat het met tassen en zakken daarnaartoe om koren, gist, zout, olie,
13
John Verhees nieuwe voorzitter SV Deurne
14 november 2019 We e k J a a r g a n g 1 16
46
WWW.WEEKBLADVOORDEURNE.NL
17
26
Ploegefist: drie dagen feest in De Rips
De Wiegersma's en de kunstcritici Aanbiedingen geldig t/m 16 november 2019
MAGER BABI PANGANG HACHEEVLEES KANT EN KLAAR
2X 500 GRAM
9,90
2X 500 GRAM
9,90
Slagerij van Goch
Martinetplein 72 Deurne Tel.: 0493-312385 www.slagerijvangoch.nl
Zie pagina
Nu goedkoop. Altijd goedkoop! 8+9 Dat zijn de Laagblijvers van PLUS!
Spaar nu voor het goedgevulde BOODSCHAPPEN79 PAKKET!
PLUS BouwmansGRATetIS pakk zoekt… t.w.v. 89 0. 0. PLUS Witlof los
Per 500 gram
PLUS Rucola Naturel
s
PLUS Cherrytomaten
0.85
ewerker Vulploegmed
Zak 75 gram
Bak 250 gram
PLUS Roerbakgroenten Italiaans
NIEUWE COLLEGA! 2.54
Zak 600 gram
Kijk voor het complete assortiment en de actuele prijzen op
plus.nl/laagblijvers rker Kassamedewe
Openingstijden: ma - za 7.30 - 21.00 | zo 8.00 - 19.00
Openingstijden: ma t/m do 8.00 - 20.00 | vrij. 8.00 - 21.00 | za. 8.00 - 20.00 | zo. 8.00 - 20.00
plus.nl
plus.nl
Bouwmans St. Jozef /&Plusweg Bouwmans | Deurne | Van Hiermoetdenaam 1 // Plusstad //Zeilberg T: 0523 65 63 |93
werker Vers Verkoopmede
Malse steaks ~ speciaal bieren ~ foodtruck
Vulploegmedewerker, Kassamedewerker en Verkoopmedewerker Vers Heb jij naast jouw studie tijd om een extra centje bij te verdienen, of wil jij een BBL opleiding volgen? dat kan! De werktijden zijn voornamelijk doordeweeks in de avonden en op zaterdag en zondag.
Interesse? Informeer bij Plus Bouwmans Deurne of mail naar: info.890@plus.nl.
Werken bij PLUS Bouwmans is werken met plezier!
Het beste steakhouse in de regio! www.beerandbeefs.nl
Zie onze aanbiedingen op pagina 15
Ongeloof na haar overwinning in Silvelle. (Foto: Cor Vos)
Europese titel voor Neerkantse veldrijdster
Yara Kastelijn verslaat kampioensspook NEERKANT/SILVELLE - Hoewel de 22-jarige Yara Kastelijn de laatste tijd in bloedvorm was, leek niemand er rekening mee te houden dat de Neerkantse zich afgelopen zondag tot Europees kampioen veldrijden zou kronen. Het ongeloof was dan ook groot na haar eclatante en vooral onverwachte overwinning in Italië. “Ik denk dat ik op zoek moet naar nieuwe doelen.”
door Bram Vannisselroij Nadat ze eerder dit seizoen de twee loodzware crossen in Gavere en op de Koppenberg won, reed Kastelijn zondag in het Italiaanse Silvelle vol overtuiging naar de Europese titel. Vooraf vreesde ze dat een overwinning op het loodzware, modderige parcours een brug te ver zou zijn. Niets bleek minder waar. Ze passeerde de finish net zoals in Gavere en op de Koppenberg vol ongeloof. De schouders opgetrokken en een hand voor de mond. Alsof ze niet kon beseffen dat ze echt gewonnen had.
Champagne
“Misschien heb ik altijd wel geloofd dat ik dit in me heb. Het kwam er de afgelopen jaren alleen nooit uit”, vertelde de renster toen ze gehuld in de Europese kampioenstrui op het podium stond. Daarna volgde het lastigste kar-
'Qua fysieke kracht zit ze met een 9,5 nu al op het niveau van Marianne Vos en Lucinda Brand'
wei van de hele dag: het openen van de fles Italiaanse champagne. Na een korte ruzie met de fles en wat hulp van runner-up Eva Lechner en de nummer drie Annemarie Worst kon ze toch haar feestje vieren zoals het hoort. Voor Kastelijn is het winnen van grote crossen sinds enkele weken een nieuwe gewaarwording. Dat het openen van de fles enige moeite kostte is dus niet vreemd. “Voor mij blijft dit bijzonder. Iedere keer weer.”
Bondscoach De Knegt denkt dat er nog veel meer in het vat zit voor Kastelijn, dat ze nóg beter kan. “Qua fysieke kracht zit ze met een 9,5 nu al op het niveau van Marianne Vos en Lucinda Brand. Technisch geef ik haar een 6,5. Op dat gebied valt er nog veel te winnen.” Ook dat kan Kastelijn alleen maar beamen. “Ik werk er hard aan.”
Gerben de Knegt had een jaar geleden niet verwacht dat Kastelijn momenteel de te kloppen vrouw van de cross zou zijn geeft hij eerlijk toe. “Yara had juist altijd last van het kampioensspook”, weet hij. “Altijd was er wat. Ik ben regelmatig met haar naar het ziekenhuis gemoeten. Daarom is dit ook zo mooi.” Hij spreekt van een renster die goed naar haar eigen zwakke plekken heeft gekeken. “Ze heeft aan zichzelf gewerkt. Vooral op het mentale vlak.” De nieuwe Europees kampioene kan zich vinden in de woorden van De Knegt. “Toen het EK tijdrijden afgelopen zomer op een grote flop was uitgedraaid was het voor mij genoeg geweest. Er moest iets veranderen. Ik heb een mental coach gezocht en dat heeft me ontzettend geholpen. Ik rijd nu relaxt en daardoor met veel plezier rond.” Dat was te zien in Silvelle. Vanaf de eerste ronde nam Kastelijn het initiatief. “Ik had al snel het gevoel dat ik alles onder controle had. Onderweg kon ik precies volgen waar Eva (Lechner) zat. Ze kwam op het einde wel iets terug, maar ik raakte er niet door in paniek of zo. Het was gewoon een kwestie van weinig risico’s meer nemen en naar de finish rijden.”
KIJ K VOOR ALLE MERKSCHOEN EN OP:
Altijd dichtbij!
ASTE N | B E E K E N D O N K
Asten - Beek en Donk www.vanmierloschoenen.nl
GEZOND&FIT IN HET LEVEN DE EXPERTS AAN HET WOORD
'Ik had al snel
Kampioensspook
Onder controle
Burgemeester Mak overhandigde Kastelijn een halsketting, met daaraan een hangertje in de vorm van een wiel en een bos bloemen. (Foto: Frans Klaus)
Fysieke kracht
1 Webshop 2 Winkels VA N M I E R L O S C H O E N E N . N L
het gevoel dat ik alles onder controle had' Nieuwe doelen
In een televisie-interview antwoordde ze op de vraag naar wat haar volgende doel is, dat ze al haar doelen voor dit seizoen al heeft bereikt. “Ga maar na: mijn doel voor dit seizoen was het halen van een podiumplaats in een grote cross. Die had ik al snel te pakken. Daarna won ik er zelfs twee. En dan nu dit kampioenschap. Misschien moet ik nu toch maar op zoek gaan naar nieuwe doelen.”
BD'er
Het succes van Kastelijn was vanzelfsprekend niet alleen in de gemeente Deurne groot nieuws. Zo schoof ze maandag aan in het populaire tv-programma Peptalk van Ziggo Sport. Dinsdag kreeg ze in Neerkant bezoek van burgemeester Hilko Mak en de wethouders van Deurne. Kastelijn kreeg een halsketting overhandigd, met daaraan een hangertje in de vorm van een wiel en een grote bos bloemen. Ze mag met recht een BD'er genoemd worden: een bekende Deurnenaar.
Zie pagina 20 t/m 23
rprise SuBRUNCH ZONDAG 1 DECEMBER
12.00 - 15.00 uur
voor slechts
€ 29,50
Voor kinderen een surprise van de pieten!
Reserveer nu! Vol = Vol
WWW.NEDERHEIDE.NL 0492-820080