De Peel onder vuur
Vandaag aflevering
DEURNE
41
ZIJN ONDERDUIKERSNAAM WAS HANS VAN NIJMEGEN
WEEKBLAD VOOR 3
door: Cees Verhagen
Nijmegenaar Gerard van der Heijden werd op 11 juni 1924 geboren. Toen Gerard 1 jaar oud was, overleed zijn vader. Het gezin moest zonder hem verder, voor moeder geen makkelijke opgaaf. De kinderen in het gezin werden daardoor snel volwassen. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak kreeg Gerard als jongvolwassene ook nog te maken met de bijbehorende ellende en verdriet. In 1943 moest hij in Duitsland gaan werken. Oorlog voeren is arbeidsintensief. De Duitse vraag naar arbeiders was vele malen groter dan het Nederlandse aanbod van vrijwilligers en werkelozen die aldaar tewerk werden gesteld. Eerst werd geprobeerd de werklozen met allerlei valse voorwendselen te lokken. Maar de vraag naar arbeidskrachten werd zo groot, dat Seyss-Inquart (de zetbaas van Hitler in Nederland) op 23 februari 1942 de verordening 26/42 uitvaardigde. Iedere Nederlander kon worden verplicht om voor een bepaalde tijd in Duitsland te gaan werken. Dit grootschalige dwangarbeidsproject van de nazi’s werd ook wel de Arbeitseinsatz (=arbeidsinzet) genoemd. Meer dan elf miljoen arbeiders
13
De Peel onder vuur
d’n Handwij-
De Tweede Wereldoorlog woedde in zer. Bij Driek de periode 1940-1944 ook in de Peel. en Hanne van Seggelen was Nu, 75 jaar later, staan we stil bij onze hij welkom en bevrijding. Een jaar lang blikken kon hij zich gewe in deze rubriek terug op de dienstig maken gebeurtenissen van toen. door mee te werken Van algemene verhalen tot op de boerderij. Zij persoonlijke herinneringen Dit werk werd normaal hadden zelf vier zonen uit Asten, Someren, gedaan door de gemeenen twee dochters: “Zo’n Deurne en telijke schoonmaakdienst erme jonge kan er nog wel omgeving. maar werd nu uitbesteed bij.” aan ‘slaven’ uit het buitenland. Maar Gerard was het werken al snel beu en vluchtte terug naar Nijmegen. Dit was riskant. Wanneer hij gepakt zou worden, zou dat of slechter werk of een kamp betekenen. Hij moest zich regelmatig verschuilen en ‘s nachts reizen. In Nijmegen zocht hij contact met het verzet. Hij moest onderduiken. Een zekere Leo Derks bracht hem vanuit Nijmegen naar een onderduikersadres in Someren. Bij de familie Van Seggelen op de Lieropsedijk, toen beter bekend als op
13
10 oktober 2019
Toen in 1944 de vrede aanbrak, betekende dit niet automatisch ook vrede voor Gerard. Hij was geestelijk geknakt en gewond geraakt. Hij keerde terug naar Nijmegen en probeerde zijn werk bij de gemeente weer op te pakken. De traumatische ervaringen bleven echter bovenkomen en na enkele jaren moest hij zijn werkzaamheden stoppen. De donkere wolken moesten nu met geneesmiddelen worden verdreven. Maar de angst, die bleef. Gerard bleef hopen, maar daar bleef het bij. Gesprekken over de oorlog waren taboe.
We e k J a a r g a n g 1 16
Zoon Jan raakte steeds meer bij het verzet betrokken en werd ‘beroemd’ bij de Duitsers. Want die zochten hem. Tijdens een inval op de boerderij van de familie wist Jan nog net te ontkomen. Ook Gerard wist via de ach-
41
In Nijmegen heeft hij samen met zijn partner Huub nog 52 jaar lief en leed mogen delen. Op 3 januari 2014 overleed hij op 89-jarige leeftijd. Gerard werd begraven aan de Daalseweg, bij zijn vader en moeder.
WWW.WEEKBLADVOORDEURNE.NL
15
17
Duits bevel.
Leerlingen Prodas winnen uitvinderswedstrijd
Walk of Veen in Neerkant
Doornroosje doet het anders
Zijn onderduikersnaam was Hans van Nijmegen
Expositie in Cultuurcentrum
Familie Van Seggelen.
uit bezette gebieden in Europa moesten tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen aan de slag. De Duitse jonge mannen waren namelijk voor het leger bestemd en de tekorten die daardoor ontstonden moesten worden opgevangen. Onder hen ook meer dan een half miljoen Nederlanders.
In de laatste fase van de oorlog ging de bezetter over tot rigoureuze maatregelen. Voor degenen die niet kwamen opdagen werd gedreigd om gijzelaars te doden. Ook werden straatrazzia’s gehouden. De laatste officiële actie vond plaats in januari 1945, waarbij alle mannen van 17 tot 40 jaar zich moesten melden voor deportatie naar Duitsland. De Nederlandse arbeiders moesten als slaven gaan werken en kwamen in alle uithoeken van Duitsland terecht. Sommigen hadden geluk, maar velen leden honger of werden ziek. Ruim 30.000 van hen kwamen om het leven. Ook Gerard werd verplicht in Duitsland te gaan werken. Hij was net 19 jaar en moest tramrails schoonmaken in de plaats Iserlohn (Westfalen).
Iserlohn Bahnhofstrasse1950.
Vader en moeder Van Seggelen.
Overloon, ‘Dwangarbeid 1940-1945’. Foto: Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum Overloon.
Seggelen Lieropsedijk.
terdeur te ontsnappen. Wel werd er op hem geschoten maar gelukkig misten de kogels hun doel. Ze maakten nog even jacht op hem, maar konden hem niet vinden. Gerard was in een sloot gesprongen en moest om niet ontdekt te worden met het hoofd onder water. Ademen deed hij via een rietje dat net boven het water uitstak. Dat waren zeer benauwde en angstige momenten. Moeder Van Seggelen bleef volhouden dat zij de jongeman niet kende en dat hij aan de deur was gekomen om wat drinken te vragen. Toen het weer rustig was, ging de familie zoeken en ze vonden Gerard verkleumd en nog staand in de sloot. Hij kon niet meer terug naar de Lieropsedijk. Zijn nieuwe onderkomen werd het ‘Van Lille Bos’. In dit bos, eigendom van de gezusters Wijnen (met de bijnaam Van Lille), zaten meer onderduikers. Hier bleef hij ondergedoken tot het einde van de oorlog.
Gerard is Someren en de familie Van Seggelen altijd trouw gebleven. De contacten met vader en moeder Van Seggelen op de Lieropsedijk en later op de Boerenkamplaan bleven hecht, Gerard was familie geworden. Toen vader en moeder Van Seggelen gestorven waren, werden de bezoeken verlegd naar dochter To van Seggelen en haar man Harrie Swinkels. Ook zij hadden niet het eeuwige leven en de bezoekjes werden wederom verplaatst naar andere familieleden, zoals Sjaan van Seggelen en haar man Peter van Heugten. De tripjes gingen over en weer, de ontmoetingen in Nijmegen waren altijd fijne en hartverwarmende dagen.
Verteld door leden van de familie Theo van Heugten en Ad van Seggelen.
Zie onze aanbiedingen op pagina 19 Ambachtelijke worstenbroodjes
zak à 8 stuks - Diepvriesspecialist Per zak 5,89
2+1 GRATIS www.diepvriesspecialist.nl Aanbieding geldig t/m dinsdag 29 oktober 2019
Zie pagina
Nu goedkoop. Altijd goedkoop! 6+7 Dat zijn de Laagblijvers van PLUS!
PLUS Bouwmans zoekt… 0.79 0.89
PLUS Cherrytomaten
PLUS Witlof los
Per 500 gram
Bak 250 gram
PLUS Rucola Naturel
De gemeente Deurne staat er financieel goed voor. (Archieffoto: Marius van Deursen)
s
door Bram Vannisselroij Wethouder Marnix Schlösser van Financiën is blij dat Deurne de zaakjes op orde heeft, maar waakt voor te veel euforie. “We hebben een stabiele begroting en hebben ons ingedekt
mochten er potentiele tegenvallers zijn. We schrijven mooie zwarte cijfers en we hebben zelfs ruimte om te investeren.” Ondanks de positieve financiële situatie van de gemeente gaat Deurne geen gekke dingen doen, benadrukt Schlösser.
Herdenking kerkrazzia Helenaveen
“We gaan geen onnodige risico’s nemen. Dat kan ook niet. We hebben zeker op het gebied van de zorg last van het rijksbeleid.” De wethouder doelt daarmee op de explosieve groei van de hulpaanvragen in de zorg. Mede veroorzaakt door de invoering van het Wmo-abonnement dat sinds 1 januari van dit kalenderjaar van kracht is. Hiermee kunnen mensen die veel zorg en ondersteuning nodig hebben flink besparen, maar het kost de gemeente flink meer geld. Inwoners betalen een vast bedrag per vier weken (17.50 euro), ongeacht wat zij verdienen of hoeveel zorg er nodig is. Schlösser vindt het idee goed, maar denkt dat gemeenten in de problemen komen als het Rijk hen niet tegemoetkomt. “Ik had eigenlijk gedacht dat overal in het land alarmbellen zouden klinken, maar gek genoeg heb ik die nog niet gehoord. Ik verwacht dat dit echt nog een probleem wordt in de toekomst.” Ook de omschakeling naar de Omgevingswet gaat Deurne extra geld kosten. Deze wet gaat in 2021 in. Voor de inwoners goed nieuws; vergunningen worden sneller en gemakkelijker geregeld. De kosten die daarmee gepaard gaan, zijn voor rekening van de gemeenten. Volgens wethouder Biemans wordt de invoering nog een hele klus. Zowel op organisatorisch als op financieel gebied.
Indekken
HELENAVEEN - Op 8 oktober was het 75 jaar geleden dat De Kerkrazzia in Helenaveen plaatsvond. Dinsdagavond werd tijdens een herdenking stilgestaan bij dit intriest gebeuren. Om tien voor half acht vertrokken de aanwezigen onder begeleiding van de stille trom naar het monument vooraan de Koolweg. Dit is de plek waar de mensen van het Boveneind en vanuit de noodkerk bij elkaar werden gedreven.Burgemeester Mak en wethouders Biemans en Verhees legden kransen en 'The Last Post' werd gespeeld.(Foto: Hein van Bakel)
0.85
Zak 600 gram
Zak 75 gram
Deurne heeft financiën op orde DEURNE- De gemeente presenteerde deze week de begroting voor 2020. Uit de cijfers blijkt dat Deurne het op financieel gebied, zeker in vergelijking met enkele andere gemeenten in de Peelregio, prima doet. Er zijn geen grote tekorten en er is zelfs ruimte om te investeren. Toch rekent Deurne zich niet rijk. De groeiende uitgaven in de zorg en de invoering van de omgevingswet baren het college zorgen.
PLUS Roerbakgroenten Italiaans
NIEUWE COLLEGA! 2.54
ewerker Vulploegmed
Naast de invoering van deze twee wetten moet Deurne ook nog rekening houden met de PAS-uitspraak. De Programmatische Aanpak Stikstof hangt nog steeds als een donkere wolk boven de Nederlandse gemeenten, en dus ook boven Deurne. Wat de effecten hiervoor zijn is nog niet helemaal helder. De komende periode wordt de balans opgemaakt of projecten in Deurne vertraging oplopen of zelfs helemaal geen doorgang kunnen vinden. Om tegenvallers op te vangen is 5.7 miljoen euro gereserveerd. Het past bij het sobere beleid
dat de gemeente al langere tijd voert. Naast het indekken tegen eventuele (financiële) tegenvallers probeert Deurne de regie zelf strakker in handen te krijgen. Door maatregelen op lokaal niveau wordt geprobeerd om meer grip te krijgen op het sociaal domein. Er worden jeugdprofessionals zelf in dienst genomen en er wordt gewerkt aan een betere samenwerking met de huisartsen. Daarnaast wordt steeds meer ingezet op preventie. Deurne hoopt dat de effecten hiervan de komende jaren zichtbaar worden.
Kijk voor het complete assortiment en de actuele prijzen op
plus.nl/laagblijvers rker Kassamedewe
Openingstijden: ma - za 7.30 - 21.00 | zo 8.00 - 19.00
plus.nl
Openingstijden: ma t/m do 8.00 - 20.00 | vrij. 8.00 - 21.00 | za. 8.00 - 20.00 | zo. 8.00 - 20.00
plus.nl
Bouwmans St. Jozef /&Plusweg Bouwmans | Deurne | Van Hiermoetdenaam 1 // Plusstad //Zeilberg T: 0523 65 63 |93 werker Vers Verkoopmede
Aanbiedingen geldig t/m 12 oktober 2019
KIPSATÉVARKENSHAASVulploegmedewerker, Kassamedewerker en Verkoopmedewerker VersMEDAILLONS VLEES
5,95
1,79
Heb jij naast jouw studie tijd om een extra centje bij te verdienen, of wil jij een BBL opleiding volgen? dat kan! De werktijden zijn voornamelijk doordeweeks in de avonden en op zaterdag en zondag.
500 GRAM
100 GRAM
Interesse? Informeer bij Plus Bouwmans Deurne of mail naar: info.890@plus.nl.
Slagerij van Goch
Werken bij PLUS Bouwmans is werken met plezier! 72 Deurne Tel.: 0493-312385 Martinetplein www.slagerijvangoch.nl
Investeringen
De gunstige financiële positie zorgt ervoor dat Deurne de klappen van bovengenoemde ontwikkelingen kan opvangen en dat er ruimte is voor investeringen. Zo is er 10 miljoen euro gereserveerd voor onder andere scholen, sport- en wijkvoorzieningen en het zwembad. De Wieger krijgt ook volgend jaar 120.000 euro aan subsidie. In de loop van 2020 wordt de balans opgemaakt en wordt gekeken welk bedrag er structureel naar het museum moet gaan. Daarnaast wordt geïnvesteerd in het centrum, de zorg en de ondersteuning van mantelzorgers. Ook de dorps- en wijkraden worden extra ondersteund. Volgens Schlösser is de enige lastenverhoging voor de inwoners van Deurne de afvalstoffenbelasting. Deze stijgt vanwege landelijk beleid van 72 euro naar 90 euro per jaar. Toeristen die in Deurne verblijven betalen per overnachting 2 euro. Een stijging van 25 cent ten opzichte van een jaar daarvoor.
Stabiele koers
Burgemeester en wethouders zijn tevreden over de stabiele koers van Deurne. Mak wil wel benadrukken dat het rijk voor meer stabiliteit op de gemeentelijke begrotingen moet zorgen. “We zijn overgeleverd aan de grillen van het Rijk. Op zo’n manier is het lastig beleid maken.”
BEZORGERS GEZOCHT Voor het bezorgen van het Weekblad voor Deurne in Rijpelberg Helmond en Bakel. Voor meer info: Tel. 0493-352600
www.weekbladvoordeurne.nl