WEEKBLAD VOOR
DEURNE
OVERVAL OP DE KADERSCHOOL IN DEURNE25
De Peel onder vuur
door: Richard Schoutissen
Al vrij snel in 1940 werd villa De Romein in Deurne door de bezetter gevorderd om dienst te gaan doen als kaderschool van de NSB (Nationaal Socialistische Beweging). Er kwam een Nationale Jeugdstorm (NJS), een Nederlandse Jongerenbeweging naar voorbeeld van de Duitse Hitlerjugend, en een Weerbaarheidsafdeling (W.A.) waar jonge mannen hun opleiding in de nationaal-socialistische leer kregen. De kaderschool werd op 19 oktober 1940 geopend door medeoprichter Anton Mussert van de NSB.
3 Hondekop wordt Apekop
3 Kopzorgen in regio om vliegbasis
gegooid in de De Tweede Wereldoorlog woedde in richting van de periode 1940-1944 ook in de Peel. de kaderschool, waarbij onder Nu, 75 jaar later, staan we stil bij onze meer vier glasbevrijding. Een jaar lang blikken in-loodramen werin-lood we in deze rubriek terug op de den vernield. Comgebeurtenissen van toen. mandant Mathieu Van algemene verhalen tot Hubert Prevoo van de persoonlijke herinneringen kaderschool schrok van uit Asten, Someren, het glasgerinkel en ging Deurne en samen met enkele NSB’ers omgeving. naar buiten om poolshoogte te nemen. Daar zagen ze een aantal mannen op het erf van De Romein en een aantal anderen op de openbare weg, die er na het zien van de zogenoemde Zwarte Soldaten snel vandoor gingen.
13
‘De EU is toe aan hervorming’
Een deel van het proces-verbaal.
den bond der Germaansche volken. Duitschland geeft ons de gelegenheid onszelf te worden. Wij hebben daardoor de gelegenheid te toonen, dat wij onze plaats willen veroveren door offers te brengen. Dat is de geest van de W.A. Wij willen met elkaar ons volk dienen en zullen het goede naar boven brengen, want ons volk is niet minder dan welk Germaansch volk ook. En als dan het uur komt dat ons volksch bestaan ook buiten de grenzen van Nederland zal moeten worden verdedigd, dan zullen duizenden klaar staan om ons land te dienen.” De aanwezigheid van de Kaderschool en de wekelijkse marsen van haar leden door het centrum van Deurne zorgden voor veel ergernis onder Deurnenaren. Op 26 oktober 1940 besloot een groep van ten minste 23 personen, jong en oud, de NSB’ers in de kaderschool een lesje te leren. Er werden stenen
Chef gemeenteveldwachter Franciscus de Clerck en gemeenteveldwachter Arnoldus van den Heurik stelden een onderzoek in. In totaal werden 23 verdachten ondervraagd, te weten (in volgorde van verkregen verdachtennummer): Goossens, Jacobus Johannes Christianus Maria (timmerman); Lutters, Johannes (metselaar); Lutters, Wilhelmus (timmerman); Van Hout, Theodoor Maria (electricien); Wiegersma Piet (glazenier); Van der Heijden, Henri (chauffeur); Maas, Johannes (fabrieksarbeider); Lutters, Paulus Josephus (metselaar); Van Someren, Cornelis (fabrieksarbeider); Van der Steijn, Cornelis Johannes (graanbezorger); Hoonings, Johannes Martinus (chauffeur, monteur); Van der Zanden, Hendrikus Josephus (sigarenmaker); Jagers, Johannes (losarbeider); Van de Kerkhof, Johan (rijwielhersteller); Van der Zanden, Hendricus Cornelis Gerardus (sigarenmaker); Van Griensven, Hubertus Antonius (rijwielhersteller); Van Griensven, Joseph Marie (architect); Van Hoek, Albertus Laurentius (textielarbeider); Van de Westerlo, Antonius Hubertus Johannes (textielarbeider); Nooijen, Martinus (landbouwer); Nooijen, Arnoldus Johannes (landbouwer). Van deze verdachten werden er 19 niet vervolgd bij gebrek aan bewijs. Jacobus Goossens, Johannes Lutters, Theodoor van Hout en Henricus Maas werden op 14 januari gedagvaard om op dinsdag 18 februari 1941 te verschijnen ter rechtszitting van de Rechtbank in het Paleis van Justitie in Roermond. Tijdens de zitting werd hen niet alleen de vernieling van vier glas-in-loodramen ten laste gelegd maar ook een poging tot brandstichting. Commandant Prevoo had namelijk verklaard, dat tijdens het stenen gooien aan de andere kant van de kaderschool een aanval was ingezet met een poging tot brandstichting.
Wethouder Helm Verhees schakelde vrijdagochtend de nieuwe verkeerslichten in. (Foto: Hein van Bakel)
Spoorwegovergang Liesselseweg weer open Schuldig
DEURNE - De werkzaamheden aan de Liesselseweg in Deurne zijn vrijdagmiddag na een kleine twee maanden afgerond. De spoorwegovergang is weer open voor het verkeer. Dat betekent dat het verkeer weer gebruik kan maken van de drie belangrijkste overwegen in Deurne. Eerder werd de spoorwegovergang bij de Vlierdenseweg aangepakt. Volgend jaar wordt er begonnen aan de bouw van een spoortunnel aan de Binderendreef.
Met het aanzetten van de nieuwe verkeerslichten werden de werkzaamheden door wethouder Helm Verhees op symbolische wijze afge-
rond. Bij de Liesselseweg zijn de gedateerde verkeerslichten uit de jaren tachtig vervangen door een slim regelsysteem. Dat zorgt voor een betere en veiligere doorstroming van het verkeer. Daarnaast reageren
Muggen tellen in De Peel
DEURNE - In De Peel nabij het Leegveld worden muggen- en knuttenvallen geplaatst voor de jaarlijkse telling. De muggenpopulatie wordt gemeten aan de hand van de hoeveelheid beestje in de speciale vallen. (Foto: Hein van Bakel)
WWW.WEEKBLADVOORDEURNE.NL
23
19
Verdacht
De NSB-krant De Zwarte Soldaat deed verslag van de opening, met daarin ook citaten uit de diverse openingstoespraken. Een citaat uit de rede van Anton Mussert luidde als volgt: “Onze politieke strijd bevindt zich in de tweede phase, die begon op 15 mei 1940 en eindigt als het nationaal-socialisme het bewind in Nederland zal overnemen. De derde phase zal zijn die, waar in een goed land een sterk volk leeft dat deel uitmaakt van
30
en
Staking in het Miljoenenparadijs
Huize De Romein in 1940. (Bron: De Zwarte Soldaat)
We e k J a a r g a n g 1 16
juli 2019
18
Toen de commandant van de kaderschool verhaal ging halen bij de burgemeester, vertelde deze dat hij vernomen had dat er die dag in het centrum van Deurne problemen of onregelmatigheden te verwachten waren. Daarom had hij de politie gesommeerd in het centrum te blijven. Of de betreffende geruchten verspreid waren om zo een afleidingsmanoeuvre te creëren voor een overval op de kaderschool is niet bekend.
door Bram Vannisselroij
De Peel onder vuur
30
Vandaag aflevering
De dagvaarding voor de vier Deurnese
Goossens en Van Hout werden bijgestaan door hun raadsvoorspelt hij dat man, advocaat mees-
heden enorm. Zo de verkeerslichten op het verdachten. aanbod in de toekomst de automobilisten van auto’s die aan komen rijden. Dit via hun mobiele telefoon kunnen wordt geregeld via verschillende Document met betrekking tot de strafzitting op 18 februari 2941. zien of horen hoelang ze nog moesensoren die zich onder het wegdek ten wachten voor een rood stopbevinden. Het oude systeem had licht. Tegelijkertijd met de vervanveel minder sensoren en dat zorgde ging van de verkeerslichten zijn de voor langere en onnodige wachttijkruispunten ten noorden en zuiden den. van de spoorwegovergang opnieuw geasfalteerd. Wethouder Verhees is Valse start blij dat de werkzaamheden binnen Ondanks de uitvoerige testen was de geplande tijd (voor de bouwvak) er zaterdag een probleem met de afgerond zijn. sensoren. Met “De verouderlange wachttijverkeerslichden als resul'Het was een grote uitdaging, de ten uit de jaren taat, omdat twee 80 waren voor detectielussen maar ik denk dat we het veel Deurnenaniet goed geergste achter de rug hebben' ren een ergernis. schakeld waren. Met dit nieuwe Hierdoor kwam systeem zal de het signaal van doorstroming van het verkeer in deze detectielussen niet bij de regelDeurne stukken beter verlopen. Het kast van de verkeerslichten terecht, was een grote uitdaging, maar ik waardoor het verkeerslicht op rood denk dat we het ergste achter de rug bleef staan. Dezelfde dag is dit herhebben.” steld. Bij het aanzetten van de verkeerslichten op vrijdagmiddag zijn ze getest. Er reed toen echter weinig Financiering verkeer, waardoor niet is opgemerkt De realisatie van de nieuwe verdat de detectielussen niet goed gekeersregelinstallatie bij de Liesselschakeld waren. seweg is mogelijk gemaakt in het kader van het Landelijk Verbeterprogramma Overwegen (LVO) en Hulpdiensten in samenwerking met spoorbeheerOok nieuw is de mogelijkheid voor der ProRail. De gemeente Deurne hulpdiensten om de verkeerslichkrijgt voor dit project cofinanciering ten op groen te zetten in een noodvan het ministerie van Infrastrucsituatie. Het gaat dan alleen om de tuur en Waterstaat en van provincie verkeerslichten. De spoorwegboNoord-Brabant. Dit was ook bij de men gaan automatisch dicht als er aanpak van de spoorwegovergang een trein aankomt. “Daar is helaas Vlierdenseweg het geval. Nu twee niks aan te veranderen”, vertelde van de drie overwegen onderhanPatrick Huijskes van Huijskes VRT. den zijn genomen volgt in de zomer Met zijn bedrijf was hij twee jaar van 2020 het grootste project: de bezig met het schrijven, ontwikkebouw van een spoortunnel bij Binlen en testen van de software voor derendreef. Die werkzaamheden het nieuwe regelsysteem in Deurne. moeten in 2021 klaar zijn. Volgens Huijskes zijn de mogelijk-
De Peel onder vuur: Overval op de kaderschool in Deurne Aanbieding geldig t/m 27 juli 2019
Kipsaté Spiesen Kompaan Veenstra van de Jeugdstorm
3+1 GRATIS
indiverse een vansoorten de kamers van De Romein met een duidelijk zichtbaar glas-in-loodraam. VoorDedeZwarte barbeque: www.slagerijvangoch.nl (Bron: Soldaat)
Slagerij van Goch
ter P. Trippels uit Roermond. Lutters en - Deurne Maas voerdenMartinetplein hun eigen 72 verdediging. Tel.:ze 0493-312385 Uiteindelijk werden alle vier schuldig verklaard voor het vernielen van de glas-in-loodramen. Omdat de brandstichting juridisch niet overtuigend kon worden bewezen werden de vier daarvan vrijgesproken. Lutters en Maas werden beiden veroordeeld tot een gevangenisstraf van een maand. Goossens en Van
ECCO RESTANTEN
NU HALVE PRIJS Van Best Schoenen Officieel Ecco, Rieker, Ara en Mephisto-dealer voor Deurne e.o. Stationsstraat 3, Deurne, 0493-320712
www.vanbestschoenen.nl
computeronderhoud
Ook verkoop van pc’s, laptops en printers E-mail: info@verkooppc.nl
Mobiel: 06 - 204 27 220
www.deurne.nl Gemeente Deurne
Waarschuwing van NSB banleider Frederik Ouwerling, broer van Hendrik Nicolaas Ouwerling, tevens eigenaar van De Romein.
Lees hier uw
Gemeenteberichten
Hout kregen beiden een geldboete opgelegd van veertig gulden die, ‘bij gebreke van betaling of verhaal te vervangen is door plaatsing in eene tuchtschool voor den tijd van drie weken.’
zie pagina 4
www.deurne.nl
De geldboetes van 40 gulden werden door of voor Goossens voldaan op 1 mei 1941 en door of voor Van Hout op 5 mei 1941. Het vonnis van de gevangenisstraffen voor Lutters en Maas werd bij arrest van 19 mei 1941 vernietigd. Gemeente Deurne
75 JAA
DoendePr eel R VRIJH
Later deed in Deurne de ronde dat een geldboete van 800 gulden was geëist en dat dit bedrag betaald was door het verzet in de persoon van Hub van Doorne.
vuur
EID
Het feit dat een gemiddeld weekloon voor een geschoolde arbeider in die tijd ongeveer 35 gulden bedroeg en de schade ‘slechts’ bestond uit vier glas-in-loodramen doet vermoeden, dat dit verhaal mogelijk wereldkundig gemaakt werd om mensen op een voetstuk te plaatsen. De weldoener zou wel de boetes van 40 gulden betaald kunnen hebben. Dit laatste berust echter slechts op gedachten die niet gebaseerd zijn op onderzoek.
Zie pagina 23
BEZORGERS GEZOCHT Voor het bezorgen van het Weekblad voor Deurne op donderdag. Voor meer info: Tel. 0493-352600