De
BROEDER LEONARD SLACHTOFFER ‘KERKR
De Peel onder vuur
door: Hans van de Laarschot
14 november 2019
46
Someren 20 september 1944 bevrijd, Asten 22 september, De Tweede Wereldoorlog woedde in Deurne 24 september. De geallieerde opmars in oostelijke de periode 1940-1944 ook in de Peel. richting als nevenonderdeel van de op 17 september gestarte operatie Market Garden verliep voorspoedig. De inwoners van Nu, 75 jaar later, staan we stil bij onze het Deurnese Helenaveen moesten echter nog lang op hun bebevrijding. Een jaar lang blikken vrijders wachten. Na 24 september trokken de geallieerden om we in deze rubriek terug op de strategische reden niet verder richting oosten. Gevolg was dat het gebeurtenissen van toen. nog niet door hen bereikte Helenaveen bezet bleef. De Duitsers beVan algemene verhalen tot trokken stellingen achter het Kanaal van Deurne, de Helenavaart en persoonlijke herinneringen de Noordervaart. Weer lag Helenaveen in de frontlinie. Het was voor uit Asten, Someren, de meeste inwoners de eerste echte kennismaking met het oorlogsgeDeurne en weld sinds de Duitse inval op 10 mei 1940. Op eigen initiatief of op bevel omgeving. van de Duitse commandant evacueerden ze naar het kamp van de paters van het Heilig Hart Jezus in de Mariapeel. Een aantal ging naar de Grashoek.
We e k Jaargang 97
WEEKBLAD VOOR DEURNE | donderdag 21 juni 2018 | pagina 2
WWW.PEELBELANGONLINE.NL
DAS PAS DRUKWERK 3 Brabantse CDAgedeputeerden opgestapt
5 Asten geeft zich bloot
6 Amuze huldigt jubilarissen
De paters zijn blij dat ze de Helenaveners kunnen helpen, maar zelf maken ze zich grote zorgen om broeder Leonard. Die is nog steeds niet teruggekeerd. Vrijdag 29 september krijgen ze Een bekendmaking in het kamp. het bericht dat de broeder is gegijzeld door de Duitsers; opgesloten met zeven andere mannen op een boerderij van eieren en fruit te halen. Een boer uit SeVan Sc een NSB-er in de Grashoek. Een voorvenum brengt het daar voor hen. Een burgem bode van de enkele weken later door de oud paard trekt zijn kar, want dat mag Ook hi Duitsers uitgevoerde kerkrazzia, die Hegerust gevorderd worden door de Duitder dan lenaveen het zwaarst van alle dorpen zal sers. Op het kamp bakt een groep van oktobe treffen. Pogingen om broeder Leonard de ingrediënten brood, dat daarna vanuit genam vrij te krijgen helpen niet. Pater Leo het klaslokaal onder alle evacuees wordt zijn, wo richt zich met een schriftelijk verzoek gedistribueerd. verder tot de bataljonscommandant om over de in om t gijzeling te praten en of hij de broeder Vrijdag 6 oktober trekt pater Leo naar de wen en mag bezoeken. ‘Nein’. Van Schelven en Grashoek om te pogen broeder Leonard verslag Cees Crommentuijn lukt het om door de vrij te krijgen. De commandant kan hij hun m Duitse linie te glippen en de Britten in niet spreken, want die is kort ervoor met zullen het bevrijde deel van Deurne te informezijn motor vertrokken. Hij moet het doen duideli Broeder Leonard verzorgt een paard. ren over de situatie in Helenaveen, het met de luitenant. Beleefd staat deze de een toc steaks ~ foodtruck kamp en de gijzeling. DeMalse Tommies kun- ~ speciaal pater tebieren woord, maar kan niets zelf beIn de w nen echter niets doen om de gijzeling te De paters en broeders hebben eerst onslissen en is van mening dat tot de gesers d Publishers Publishers Publishers beëindigen. Van Schelven is de directeur derdak in het parochiehuis van Zeeland gijzelden geen geestelijke hoort. Na wat Publishers en ond van de Maatschappij Helenaveen, het in de noordelijke Peel. Begin 1944 moeheen en weer getelefoneer, blijkt dat pakken vervenings- en ontginningsbedrijf waarten ze dat op last van de Duitsers verbroeder Leonard wel aanwezig is. Zelf te zette uit Helenaveen is ontstaan. Hij woont laten, omdat die er intrekken. Van de had hij de Duitsers niet gemeld dat hij ze het Bestel uw drukwerk bij krijgen DAS Publishers, Bestel uw bij DAS Publishers, uw dr Utrecht maar is Publishers, naar Helenaveen geZeelanders ze te horen: “Daar eendrukwerk kloosterbroeder is en door zijn over- Bestel doorzo Bestel uwindrukwerk bij DAS komen om de inwoners bij te staan. Op in Helenaveen weten de mensen niet all was hij ook niet als zodanig opgehoren want DAS pas goed! want DAS pas goed! want DAS pad want DASzondag pas goed! 1 oktober gaan de twee naar de eens dat er oorlog is. Maar als de vrede merkt. Dit brengt echter geen positieve de dire Duitse commandant. Die weigert hen wordt gesloten, komen wij ’t jullie wel wending. De broeder komt niet vrij en details over de gijzeling te vertellen. even vertellen.” Zo eenvoudig gaat het pater Leo mag hem ook niet zien. Wat Terug Duidelijk geeft hij hen te verstaan dat de niet. Vanaf september 1944 komt de oormag, is hem tijdens de komende dagen vertelle gegijzelden in Grashoek blijven en dat log gruwelijk Helenaveen binnen. Op 23 een pakje brengen. naar M één van hen de kogel krijgt als opnieuw september betrekken de Duitsers aldaar graven sabotage wordt gepleegd. stellingen. Bij het huis van de dominee dat dat Kerkrazzia De evacuees vertrouwen directeur Van plaatsen ze zwaar geschut. Twee dagen over en Dat pakje zal broeder Leonard niet beSchelven en zijn dankbaar voor zijn later trekken honderden Duitse soldaten lo. Voo reiken. Zondag 8 oktober wordt voor www.beerandbeefs.nl inzet voor hen. Omdat de echte burlangs de Helenavaart naar Griendtsveen. jongen de paters en de Helenaveners de meest gemeester van Deurne niets voor hen ‘De meesten te voet, anderen op de fiets beginn tragische oorlogsdag. kan betekenen, benoemen ze Van en een dikzak op de motor’. Een tot dan boven ongezien oorlogsgebeuren. Drie gewelnaar h dige knallen veroorzaken op 27 septemterugke ber een paniekstemming in het kamp. Leonar - Uw drukwerk - Uw drukwerk binnen - Uw drukwerk binnen - Uwber druk Moedersbinnen duiken met hun kinderen luid hor gillend onder de tafels. Een geïmprovivan dem enkele seerd minuten geregeld enkele minuten geregeld enkele minuten geregeld enkele cabaretprogramma in de eetzaal twee w - bepaal verdrijft zelf uwdelevertijd - bepaal zelf uw levertijd - bepaal zelf uw levertijd - bepaal grootste angst, zodat men Vanwez durft te gaan slapen. oktobe - tegen een scherpe prijs - tegen een scherpe prijs - tegen een scherpe prijs - tegen ee Die nacht wordt vanuit het dorp op de om die uitkijktoren bij het huis van veldwachter laten. I Joosten geschoten. De Duitse commanoverge dant laat daarop het dorp ontruimen. onard. Veel gezinnen vinden onderdak in het Watens kamp van de paters in de Mariapeel. Op van Br 28 september 1944 trekken ze daarnaarmoet h toe. Uit de omgeving zijn hen al bewohij schr KIJ K VOOR ALLE MERKSCHOEN EN OP: Mijn visite kaners voorgegaan toen de Duitsers dichtalles w Ik ka n er voor al ar tje te ge bij hun woningen stelling namen. week n ee n sche rpe pr m ijn druk we ijs gedrukt naar D rk te recht Eén evacué vindt het nodig om daags na én een de evacuatie nog even naar het dorp temee. D rug te gaan. Op een briefje op de deur der Leo ASTE N | B E E K E N D O N K van het huis van hoofdmeester Theelen terug z Asten - Beek en Donk leest hij: Dit huis is grondig doorzocht. De Hel De deuren en ruiten zijndrukwerk bruut ingetrapt stedt o - Uw binnen - Uw drukwerk binnen www.vanmierloschoenen.nl en kapotgeslagen. Op de vloer liggen Hitler-D Helenaveners druk in de weer. enkele minuten enkele minuten geregeld kapotte weckflessen, het vloerzeil is ka-geregeld brenge potgesneden en de schilderijen zijn ver3 febru - bepaal zelf uw levertijd - bepaal zelf uw levertijd scheurd. Alle kippen zijn verdwenen. Zo Schelven tot locoburgemeester. Op een gezakt In de kapel van het kamp verloopt de - tegen eenvan scherpe - tegen een scherpe prijs is het ook in de andere huizen Hele- prijs turfhoop dient een omgekeerde kruiwabriek w Heilige Mis van 6 uur ’s morgens rusnaveen. Een schrale troost als men weet, gen als wegwijzer naar zijn persoonlijke logsind tig. Druk is het in de mis van 7 uur. Van dat de commandant eigenlijk alle woninkamer in het kamp met als opschrift Zum en vern beide kampen zijn er mensen in de kaBurgemeister. ger te m pel. ‘Plotseling een luid geschreeuw. De Publishers gen wilde afbranden. Hij zag hiervan af, Publishers omdat ze te ver uit elkaar staan. de oms Duitsers omsingelen de beide kampen. De Helenaveners zorgen zelf voor een Leonar Alle mannen zonder uitzondering moegroot deel van hun eten. In tegenstelling zweek. Zorgen om broeder Leonard ten zich apart opstellen. De kapel en tot de Duitsers kennen ze het Peelmoenen en Onder de geestelijken bevindt zich broealle lokalen stromen leeg – de mensen ras goed. Veen, modder en kanaaltjes dit lot o der Leonard. De broeder is in 1907 in hevig ontsteld. ”Alle Männer sollen arhouden hen niet tegen om ongezien bij ge Bra Lisse geboren als Hendrikus Simon van beiten! So nicht, so wird geschossen!”’ de Zwarte Plak te komen. Drie kwartier kerkraz Ruiten. Hij gaat er meteen op uit om te Pater Claudius en broeder Gabriël hebduurt de sluiptocht naar de oostkant van lagen a kijken of bij bakker Klerks nog brood ligt ben zich ook bij de mannen gevoegd, de Mariapeel. Twee tot drie keer per Zowel voor de honderden evacuees. Door zijn maar dat willen de Duitsers niet. Ze krijweek gaat het met tassen en zakken slachto overall en overjas is hij niet herkenbaar gen te horen: “Wir brauchen Sie nicht. daarnaartoe om koren, gist, zout, olie, driet - v als een geestelijke. Die Kirche wollen wir nicht zerstören.”
Mijn bedrijf sfol de r is m oo i gedrukt!
11 il Ik w pie r a p bri e f t e lle n e bs
De Peel onder vuur: Broeder Leonard slachtoffer ‘Kerkrazzia’
17 a rtje te g en Mij n visite k a ri js g ed ru kt ee n sch erpe p
Ik k m ij n d r
Jeugdmajorettes net naast het podium
DAS
DAS
DAS
DAS
DASPASDRUKWERK.NL
DASPASDRUKWERK.NL
DASPASDRUKWERK.NL
DASPAS
Het beste steakhouse in de regio!
www.daspasdrukwerk.nl
www.daspasdrukwerk.nl www.da 1 Webshop 2 Winkels VA N M I E R L O S C H O E N EN.NL DASPASDRUKW
www.daspasdrukwerk.nl
DASPASDRUKWERK.NL
Bestel uw drukwerk bij DAS Publishers, Altijd want DAS pas goed!
DAS
want DAS pas goed!
DAS
www.daspasdrukwerk.nl
www.daspasdrukwerk.n
Kerst Live Cooking Restaurant & Kerst Catering
STOPPERS VP
GEMEENTE SOMEREN
Bestel uw drukwerk bij dichtbij!
Voor info/reserveringen
GEMEENTE ASTEN www.plattevonder.nl
De locatie van Onis aan de Kerkstraat in Asten.
Al
Steunpunt Mantelzorg noodgedwongen geschrapt
ASTEN – Per 1 maart volgend jaar houdt Steunpunt Mantelzorg in Asten op te bestaan. Onis Welzijn komt tot die beslissing na nieuwe bezuinigingen opgelegd door de gemeente Asten. Het besluit betekent tevens een gedwongen ontslag. Directeur Irma van Goch is dan ook bezorgd over de toekomst van haar organisatie.
door Maarten Driessen In totaal staan er zo’n 750 mantelzorgers uit Asten, Someren en omgeving bij het steunpunt geregistreerd. Zij kunnen altijd aankloppen voor advies en deelnemen aan cursussen, lezingen en thema-avonden. Maar
voor een deel van deze mantelzorgers valt de ondersteuning begin volgend jaar weg. Want waar de gemeente Someren Onis spaart (de organisatie is in twee gemeenten actief), gaat Asten over tot verder bezuinigen. Het steunpunt vervalt daarom enkel in laatstgenoemde ge-
Hoog bezoek
G
Zie Zie pagina4 pagina
..
Akt
Handmatig: in vrijwilligers van het steunpunt zijn inmiddels geïnformeerd. “Zij zijn erg geschrokken. Er bestaat grote onzekerheid over hoe nu verder.” Van Goch zelf weet dat namelijk ook nog niet. In Someren is de subsidie Nu: Vel G toereikend, waardoor de betaalde kracht voor het steunpunt behouden blijft. Maar het verlies van de locatie Asten kan daar nooit volledig worden opgevangen. Hoe dit besluit in de praktijk gaat uitpakken, moet dus nog blijken. Sowieso is Van Goch bezorgd over de toekomst. “De grootste onzekerheid is: wat doen ze volgend jaar? Ik hoop dat men inziet dat dit niet kan. Wij zitten aan de voorkant, we proberen mensen zolang mogelijk uit de zorg te houden. Van jongeren tot ouderen, van mantelzorgers tot vluchtelingen.” Hoewel ze snapt dat in financieel slechte tijden iedereen moet bijdraGeschrokken gen, vreest ze dat de zorgkosten onInmiddels is duidelijk wat die gevol- www.facebook.com/weekbladvoordeurne www.facebook.com/hetcontact deraan de streep alleen maar zullen gen precies behelzen. Per 1 maart www.twitter.com/hetcontact www.twitter.com/weekbladdeurne Voor de bezorging van toenemen. “Dat kan het gevolg zijn 2020 stopt het Steunpunt Mantelvan snijden in sociaal werk. Bijvoorzorg in Asten, waarmee het gat in de het Peelbelangwww.facebook.com/peelbelang Asten en beeld zwaarbelaste mantelzorgers begroting zo goed als wordt gedicht. ’t Contact Someren zijn we Aktiemodel Vetego B1 www.twitter.com/peelbelang_wvd die ondersteuning zoeken, doen “De pijn is dit keer enorm”, zegt Van op zoek naar bezorgers v.a. 13 jaar. Handmatig: in stof vanaf€ 945,- in le hierdoor mogelijk eerder een beroep Goch, die noodgedwongen een meop de zorg.” dewerker moet ontslaan. En ook de Verder ruim 300 modellen relaxfa
meente. Asten zal de subsidie van Onis de komende drie jaar niet indexeren. Loonsverhogingen vanuit de cao Sociaal Werk, zowel dit als komend jaar, slaan daarmee een gat van ruim 20.000 euro in de begroting van Onis. Daar komt Automaatje – waarbij vrijwilligers hulpbehoevenden vervoeren – nog bij, want de gemeenten willen dat dit succesvolle project wordt voortgezet. Asten levert echter niet de benodigde bijdrage waardoor Onis hier zelf voor opdraait. Al met al komt de welzijnsorganisatie zo 33.000 euro tekort. “Nog zonder het niet indexeren zouden we volgend jaar in de min uitkomen. We hebben daarom meteen aangegeven dat dit niet zonder gevolgen zou zijn”, aldus directeur Irma van Goch.
ZIE PAGINA .. T/M ..
Verde
w
Al 45jQQr viè BEZORGERS GEZOCHT STOPPERS FACEBOOK & TWITTER + WE DEURNE
‘T CONTACT & PEELB
Volg ons op Facebook en Twitter!
Volg ons o Facebook en Tw
Interesse: tel. 0493-473578 www.weekbladvoordeurne.nl / www.daspublishers.nl www.peelbelangonline.nl www.hetcontact.nl www.hetcontact.nl / www.peelbelangonline.nl / www.daspublishers.nl
Veel klachten over vuurwerk
ASTEN – De jaarwisseling duurt nog even, maar toch klinken er al regelmatig harde knallen in Asten. Na een reeks van klachten is de politie het nu zat.
door Maarten Driessen ASTEN – Sinterklaas brengt zondag zijn traditionele bezoek aan Asten. De goedheiligman en zijn gevolg worden om 14.30 uur groots onthaald op de Markt, waar burgemeester Vos als gastheer optreedt. Even daarvoor gaat de stoet om 14.00 uur onder muzikale begeleiding van Harmonie St. Cecilia van start vanaf basisschool Voordeldonk. Na afloop van het programma op de Markt kan de jeugd de Sint vanaf 15.00 uur de hand schudden in gemeenschapshuis De Klepel. (Foto: Marius van Deursen)
Info: I.v.m. vaka 0493-473578
de Sterrenwijk en de omgeving Hemelberg. Ook in Someren en Deurne klinken soortgelijke klachten. Op de sociale media regent het beDe politie is daarom actief op zoek richten van mensen die wakker zijn Nu: Vele relaxfauteuils naar vuurwerkhandelaren. Dit leidgeschrokken of onrustige en bande inmiddels al tot inbeslagname ge huisdieren hebben. In de nacht van illegaal vuurwerk en meerdere van zaterdag op zondag klonk er processen-verbaal. In de zoektocht zelfs zo’n harde knal dat er ergens Elke dag schoppen en naar dezehartverkopers wordt spontaan een alarm afging. Zo koElkeinwoners dag schoppen hart- en vaatziekten vaatziekten honderden Hét weekblad voor Someren gevraagd oplettend te zijn en mogemen er meldingen uit het centrum, honderden levens overhoop. Hét weekblad voor Someren levens overhoop. lijke informatie te melden. het Burgemeester Ploegmakerspark,
GRATIS STOPPER HARTSTICHTING Kijk wat u kunt doen op www.hartstichting.nl/doe-mee
Kijk wat u kunt doen op www.hartstichting.nl/doe-mee
met