De Peel onder vuur
Vandaag aflevering
41
ZIJN ONDERDUIKERSNAAM WAS HANS VAN NIJMEGEN door: Cees Verhagen Nijmegenaar Gerard van der Heijden werd op 11 juni 1924 geboren. Toen Gerard 1 jaar oud was, overleed zijn vader. Het gezin moest zonder hem verder, voor moeder geen makkelijke opgaaf. De kinderen in het gezin werden daardoor snel volwassen. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak kreeg Gerard als jongvolwassene ook nog te maken met de bijbehorende ellende en verdriet. In 1943 moest hij in Duitsland gaan werken. Oorlog voeren is arbeidsintensief. De Duitse vraag naar arbeiders was vele malen groter dan het Nederlandse aanbod van vrijwilligers en werkelozen die aldaar tewerk werden gesteld. Eerst werd geprobeerd de werklozen met allerlei valse voorwendselen te lokken. Maar de vraag naar arbeidskrachten werd zo groot, dat Seyss-Inquart (de zetbaas van Hitler in Nederland) op 23 februari 1942 de verordening 26/42 uitvaardigde. Iedere Nederlander kon worden verplicht om voor een bepaalde tijd in Duitsland te gaan werken. Dit grootschalige dwangarbeidsproject van de nazi’s werd ook wel de Arbeitseinsatz (=arbeidsinzet) genoemd. Meer dan elf miljoen arbeiders
De Peel onder vuur
d’n Handwij-
De Tweede Wereldoorlog woedde in zer. Bij Driek de periode 1940-1944 ook in de Peel. en Hanne van Seggelen was Nu, 75 jaar later, staan we stil bij onze hij welkom en bevrijding. Een jaar lang blikken kon hij zich gewe in deze rubriek terug op de dienstig maken gebeurtenissen van toen. door mee te werken Van algemene verhalen tot op de boerderij. Zij persoonlijke herinneringen Dit werk werd normaal hadden zelf vier zonen uit Asten, Someren, gedaan door de gemeenen twee dochters: “Zo’n Deurne en telijke schoonmaakdienst erme jonge kan er nog wel omgeving. maar werd nu uitbesteed bij.” aan ‘slaven’ uit het buitenland. Maar Gerard was het werken al snel beu en vluchtte terug naar Nijmegen. Dit was riskant. Wanneer hij gepakt zou worden, zou dat of slechter werk of een kamp betekenen. Hij moest zich regelmatig verschuilen en ‘s nachts reizen. In Nijmegen zocht hij contact met het verzet. Hij moest onderduiken. Een zekere Leo Derks bracht hem vanuit Nijmegen naar een onderduikersadres in Someren. Bij de familie Van Seggelen op de Lieropsedijk, toen beter bekend als op
Zoon Jan raakte steeds meer bij het verzet betrokken en werd ‘beroemd’ bij de Duitsers. Want die zochten hem. Tijdens een inval op de boerderij van de familie wist Jan nog net te ontkomen. Ook Gerard wist via de ach-
3
10 oktober 2019
Toen in 1944 de vrede aanbrak, betekende dit niet automatisch ook vrede voor Gerard. Hij was geestelijk geknakt en gewond geraakt. Hij keerde terug naar Nijmegen en probeerde zijn werk bij de gemeente weer op te pakken. De traumatische ervaringen bleven echter bovenkomen en na enkele jaren moest hij zijn werkzaamheden stoppen. De donkere wolken moesten nu met geneesmiddelen worden verdreven. Maar de angst, die bleef. Gerard bleef hopen, maar daar bleef het bij. Gesprekken over de oorlog waren taboe.
We e k Jaargang 97
In Nijmegen heeft hij samen met zijn partner Huub nog 52 jaar lief en leed mogen delen. Op 3 januari 2014 overleed hij op 89-jarige leeftijd. Gerard werd begraven aan de Daalseweg, bij zijn vader en moeder.
7
41
WWW.PEELBELANGONLINE.NL
15
17
23
Duits bevel.
Familie Van Seggelen.
De Peel onder Vuur: Zijn onderduikersnaam was Hans van Nijmegen
uit bezette gebieden in Europa moesten tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen aan de slag. De Duitse jonge mannen waren namelijk voor het leger bestemd en de tekorten die daardoor ontstonden moesten worden opgevangen. Onder hen ook meer dan een half miljoen Nederlanders.
Horse Show Xclusive bij Manege Heijligers
Iserlohn Bahnhofstrasse1950.
Vader en moeder Van Seggelen.
Overloon, ‘Dwangarbeid 1940-1945’. Foto: Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum Overloon.
Toen het weer rustig was, ging de familie zoeken en ze vonden Gerard verkleumd en nog staand in de sloot. Hij kon niet meer terug naar de Lieropsedijk. Zijn nieuwe onderkomen werd het ‘Van Lille Bos’. In dit bos, eigendom van de gezusters Wijnen (met de bijnaam Van Lille), zaten meer onderduikers. Hier bleef hij ondergedoken tot het einde van de oorlog.
Gerard is Someren en de familie Van Seggelen altijd trouw gebleven. De contacten met vader en moeder Van Seggelen op de Lieropsedijk en later op de Boerenkamplaan bleven hecht, Gerard was familie geworden. Toen vader en moeder Van Seggelen gestorven waren, werden de bezoeken verlegd naar dochter To van Seggelen en haar man Harrie Swinkels. Ook zij hadden niet het eeuwige leven en de bezoekjes werden wederom verplaatst naar andere familieleden, zoals Sjaan van Seggelen en haar man Peter van Heugten. De tripjes gingen over en weer, de ontmoetingen in Nijmegen waren altijd fijne en hartverwarmende dagen.
Verteld door leden van de familie Theo van Heugten en Ad van Seggelen.
ASTEN
Spaar nu mee!
ASTEN
Seggelen Lieropsedijk.
terdeur te ontsnappen. Wel werd er op hem geschoten maar gelukkig misten de kogels hun doel. Ze maakten nog even jacht op hem, maar konden hem niet vinden. Gerard was in een sloot gesprongen en moest om niet ontdekt te worden met het hoofd onder water. Ademen deed hij via een rietje dat net boven het water uitstak. Dat waren zeer benauwde en angstige momenten. Moeder Van Seggelen bleef volhouden dat zij de jongeman niet kende en dat hij aan de deur was gekomen om wat drinken te vragen.
ASTEN
Ook Gerard werd verplicht in Duitsland te gaan werken. Hij was net 19 jaar en moest tramrails schoonmaken in de plaats Iserlohn (Westfalen).
Vogelmarkt in Asten
2–6
Erik Gorissen
8 *uaudjq#xvynb-*
The MONOPOLY name and logo, the distinctive design of the gameboard, the four corner squares, the MR MONOPOLY name and character, as well as each of the distinctive elements of the board and the playing pieces are Trademarks of Hasbro for its property trading game and game equipment. © 1935, 2019 HASBRO. All Rights Reserved. Uiterlijk en kleuren kunnen variëren. www.monopoly.com www.hasbro.com www.winningmoves.de
ASTEN
Geproduceerd door Winning Moves International Ltd. / UK Ltd., 7 Praed Street, London, W2 1NJ, UK. Geïmporteerd door Winning Moves Deutschland GmbH, Münsterstraße 359, 40470 Düsseldorf. Gedistribueerd in de EU door Winning Moves International Ltd. Winning Moves Deutschland GmbH, Münsterstraße 359, 40470 Düsseldorf. Titel: MONOPOLY Asten.
Z02041040
In de laatste fase van de oorlog ging de bezetter over tot rigoureuze maatregelen. Voor degenen die niet kwamen opdagen werd gedreigd om gijzelaars te doden. Ook werden straatrazzia’s gehouden. De laatste officiële actie vond plaats in januari 1945, waarbij alle mannen van 17 tot 40 jaar zich moesten melden voor deportatie naar Duitsland. De Nederlandse arbeiders moesten als slaven gaan werken en kwamen in alle uithoeken van Duitsland terecht. Sommigen hadden geluk, maar velen leden honger of werden ziek. Ruim 30.000 van hen kwamen om het leven.
Jong Nederland Asten speelt My Fair Lady
ASTEN
Nieuwe eigenaren In de Gloria
Vervaardigd
in Ierland
517CMI-086-2019
Z02041040
8717371241650
29 .95
g van Bij inleverin spaarkaart een volle OP=OP!
Ambachtelijke worstenbroodjes
zak à 8 stuks - Diepvriesspecialist Per zak 5,89
2+1 GRATIS www.diepvriesspecialist.nl Aanbieding geldig t/m dinsdag 29 oktober 2019
Een impressie van de Pompoendagen vorig jaar. (Foto: Hein van Bakel)
Alle tandartsbehandelingen en het tandtechnische laboratorium
Grootste Pompoenfestijn van de Benelux
Pompoendagen in teken van bevrijding ASTEN - In Museum Klok & Peel in Asten worden vanaf zaterdag alweer 29e Pompoendagen gehouden. Dit jaar met als thema: ‘De bevrijding van de klokken’. Het evenement krijgt daarmee een verbinding met de bevrijding van Zuid-Nederland, nu 75 jaar geleden.
Voor de 29e editie van de traditionele Pompoendagen zijn in de afgelopen weken meer dan 20.000 pompoenen in alle soorten, maten en kleuren naar de museumtuin versleept. Daarmee gebeurt van alles en dus is er veel te zien en te beleven.
Vanaf de ingang van het museum wijzen de pompoenen de weg naar de tuin, waar men van begin tot eind wordt overrompeld door de bonte herfstkleurenpracht van pompoenen en kalebassen in soorten en maten. Ook zijn er weer avonturen te be-
In het zonnetje gezet
ASTEN - Liefst 128 ouderen namen afgelopen vrijdag deel aan de gezamenlijke lunch in De Beiaard in Asten. Zij werden daar vanwege de Nationale Seniorendag flink in het zonnetje gezet. De 80-plussers genoten zichtbaar van de lunch en de muzikale intermezzo's van de mannenzanggroep Pro et Contra. (Foto: Hein van Bakel)
leven met ‘Pompelientje PeelpomCentrum poen’ in de mysterieuze wereld achOok in het centrum van Asten valt ter de Oranjerie. Men komt in deze de hele week veel te beleven. En wereld terecht via een tunnel met er is meer. Om het feest compleet uitgesneden pompoenen. Er vinden te maken ontvangen alle kinderen daar allerlei aparte zaken plaats in het museum en in het centrum rond het dorpje van de kalebassen van Asten een feestelijke stempelhuisjes. Kinderen hoeven zich geen kaart. Deze kaart kan als ketting moment te vervelen dankzij de spelworden omgehangen en geeft recht letjes die de orgaop achttien gratis nisatie heeft beactiviteiten die 'Er zijn meer dan 20.000 dacht. Zo kunnen bij verschillenze bijvoorbeeld pompoenen te bewonderen' de winkels in het Halloween-pomcentrum en bij het poenen uithollen museum kunnen en zelf pompoenkaarsjes gieten. En worden uitgevoerd. Daarbij valt te dan zijn er de dagelijkse wisselendenken aan: schminken, ballonfide activiteiten, zoals entertainment guren, springkussen, glitter tattoos, met onder andere accordeonmuziek letterspeurtocht, room broodjes veren grimeersessies. En een bezoek sieren, sjabloon grimeren en knopen aan de Pompoendagen is natuurlijk raden. De kinderen ontvangen per niet compleet zonder kopje pomactiviteit een stempel op de kaart. poensoep, of een andere culinaire De stempelkaart is de hele week ontdekking. Om te zien wat je met 14 tot en met 19 oktober geldig van al die pompoenen kunt doen, mogen 12.00 uur tot 17.00 uur. Aan elke acbezoekers best een hele middag uittiviteit mag één keer worden deeltrekken. Want dankzij de 'beleving' genomen. En ook de horeca laat is het jaarlijks terugkerend evenevan zich horen. Kinderen kunnen ment in de afgelopen decennia voor stempels verzamelen en voor het vele duizenden bezoekers uitgehele gezin korting verdienen voor groeid tot een geliefd herfstvakaneen museumbezoek, in te wisselen tie-uitje. tot en met 5 januari 2020. Daarmee kan die korting ook gebruikt worden voor 't volgende familiefeest: ‘MuTentoonstellingen Het entreekaartje biedt ook toegang seum in Wintersfeer’. Om eerst het tot het museum zelf. Hier kan men herfstvakantie-uitje tot een feest te naast de bevrijdingsexpositie ‘Death maken pendelt van 14 tot en met 19 Valley De Peel’ ook de tentoonsteloktober een gratis treintje tussen het lingen ‘Klokkenroof!’ en ‘Meisjes museum en het dorpscentrum op en van toen'/'De jeugd van tegenwoorneer. Deze is gratis voor iedereen. In dig' bezoeken. En wat te denken slechts 10 minuten brengt de trein de van de vaste tentoonstelling 'Peel bezoeker van Museum Klok & Peel aan Zee', waarin je oog in oog komt naar hartje Asten en vice versa. De te staan met de machtige oeros of Pompoendagen duren van 12 tot en zomaar ineens een walvis door het met 20 oktober en zijn dagelijks te museum ziet zwemmen. bezoeken van 12.00 uur tot 17.00 uur aan de Ostaderstraat 23 in Asten.
onder één dak! Uw klinisch tandtechnicus: Bart Hermans
Implantaten Klikgebit Klaar terwijl Kunstgebit u wacht! Reparaties Vertrouwd & Vakkundig
26-10: TOTO Tribute Band 24-11 BERRY KNAPEN & Friends Voor info/reserveringen
www.plattevonder.nl
Zie pagina 4-5