veen De voorverdediging in Helena eel van de Helenaveen was als onderd n van verPeel-Raamstelling goed voorzie zorgde het rst Alleree dedigingswerken. met de moeras van de Mariapeel samen dringbare Helenavaart voor een ondoor . Zwakstrook voor de vijandelijke troepen swegen ke punten vormden de toegang Soldaten vanuit Sevenum en Grashoek. rie bemanvan het 30ste Regiment Infante veen. Drie den de kazematten in Helena kant van daarvan staan aan de westelijke kerk en de vaart tussen de protestantse en 206 op de Geldersestraat (nrs. 204, 205 cteerd aan kaartje). Kazemat 201 is geproje naar Sevede oostkant aan de landweg een vechtnum. Iets verderop is op de weg van een wagenhindernis (T9) in de vorm aspergeversperring aangebracht. in de weg Bij de brug over de Helenavaart ook aan naar Grashoek en Beringe staat, t 202. Het de oostkant van de vaart, kazema rachte asgeschut is gericht op de aangeb Vanuit pergeversperring (T8) op de weg. brug die kazemat 203, iets ten zuiden van kan onderwestelijk van het turfkanaal, zijn allesteuning verleend worden. Het oftewel maal kazematten van het S-type t voorstekelvarkens; de kleinste kazema bijgeworden Ze t. zien van licht geschu battede staan door de 6cm-kanonnen van rij van kapitein De Vries.
3
Renaissanceklok terug in Asten
hinderBomen vormen een andere, extra heeft als nis. De Maatschappij Helenaveen overal eigenaar van de wegen en lanen kruisingen daarlangs bomen geplant. Bij de Nederen splitsingen moeten die door of op kt omgeha landse soldaten worden worden een aantal punten neergehaald van de met dynamiet, zoals bij het begin mogen niet weg naar Liessel. De bomen mseweg op de Koolweg tussen de Sevenu men. Dat en de Geldersestraat neerko voor weggedeelte dient open te blijven ’t Schip het verkeer. Wachtmeester Van k zuidelij ak igingsv verded het meldt voor zijn de asvan Helenaveen: Om 9.00 uur de boomen perges in den weg geplaatst en echter niet gesprongen. De takken werden een groot voldoende verwijderd, wat later den weg nadeel bleek, omdat ’t zicht op niet vrij was. mijnenPrikkeldraadafrasteringen en twee dediging velden completeren de voorver veld (M9) in Helenaveen. Het ene mijnen gs Limbur met 130 mijnen is aangelegd op Sevenum grondgebied tegen de weg naar (M8) telt 70 andere Het . 201 t kazema bij vaart mijnen op de drietip aan de Helena bij de weg naar Grashoek.
Apotheker Alphega sluit contract af met CZ
vanaf h van de Lagebrug en verdedigt vaart. Kanaal van Deurne tevens de Helena
11 trekken. De bezwaar over den brug kon zijn van slechte vernieling kan een gevolg van verniehet niet aangeven van de wijze 1935, alhoeling in het bruggenrapport van liggende wel dat ook gold voor de ernaast spoorbrug spoorbrug. De Wolf hierover: De het kanaal over het noordelijk uiteinde van tsveen, van Deurne, eveneens te Griend gramwelke brug niet op het vernielingspro door rie ma stond, is op verzoek der infante d. pioniers alsnog volledig verniel
van Deurne laten brengen.
in 1935 (links) en gesprongen op aart bij de Geldersestraat intact De Witte brug (B23) over de Helenav collectie Jan van Woezik) collectie Nationaal Archief en r. 10 mei 1940 (rechts). (Foto’s: l.
5
oordeMajoor De Kloet (III 30 RI), verantw veen Helena lijk voor de verdediging van ndopost en Griendtsveen, heeft zijn comma rij in boerde een in een boomgaard van op de grond Liessel. Omdat het ’s morgens 11.00 uur rustig bleef, gaat de majoor om eerst naar op inspectie uit. Met de fiets meerdere dat t, Griendtsveen. Hij bemerk nemen. Ze soldaten de situatie niet ernstig de overvliestaan voor hun kazemat naar laat zijn gende Duitsers te kijken. De Kloet ing van autoriteit gelden door de bemann kilometer de kazemat op zo’n anderhalve Deurne op noordelijk van het Kanaal van mensen te dragen te schieten op de eigen Eerst in als die voor hun kazematten staan. minuut later het kanaalwater en een halve laat hij op de kanaaldijk. Korte tijd later recht in de nog eens zien dat hij kordaat en twee militsveen Griend in treft Hij is. leer manschaptaire artsen die zonder andere e Horst pen het door de Duitsers bereikt dat ze hun waren ontvlucht. De Kloet vindt ten en troepen niet hadden mogen achterla veren te dat ze terug moeten om gewond de kogel. zorgen. Hij dreigt hen zelfs met auto naar ’s Avonds trekt de majoor nog per t om op de Helenaveen. Hij geeft opdrach te plaatsen. post een ek Grasho naar weg soldaten Die moet de zich terugtrekkende indelen bij van de Maaslinie opvangen en Op de de verdediging van Helenaveen. t gaat weg terug naar zijn commandopos alles dat hij via de Hogebrug en hoort daar nog rustig is.
Legervoertuig gaat ondergronds zijn geëvaDe inwoners van Helenaveen op snode cueerd en dat brengt enkelen wordt plannen. De winkel van Van Horen een die zowat leeggeroofd. De spullen door jeugdige Helenavener steelt, worden oerd weggev gen zijn vader op een kruiwa e van en verstopt. De vader is een bekend vastgezede politie en had net twee weken achter ten voor een diefstal. Als de politie komt, de bij Van Horen gestolen spullen probeert Hij gooit de vader ze in het water. enisstraf te tevergeefs een nieuwe gevang willen betaontlopen door de goederen te was op len. Ook een derde Helenavener hetzelfde idee gekomen.
Marieke van Dijk jeugdprinses Asten ing voor de
ug zijn Tussen de Lagebrug en de Hogebr Peel-Raamnog vier S-kazematten in de de vijand stelling opgenomen. Voordat hij eerst de bruggen zal bereiken, komt aspergeversperringen tegen.
dof Van de kant van de Maas werd het gedreun vernomen. Behoudens jke richgeronk der ontelbare in westeli verder ting vliegende vliegtuigen, bleef
Auto’s in brand van de solDe Vries beschrijft de terugtocht dag heb daten van de Maaslinie. Op dien Naar ik geen begrip van den tijd gehad. de resten ik meen was het ± 12.00 uur, dat Bataljon van 2 G.B. [Grens-Bataljon] welk wanorde in vóór ons aan de Maas lag, in 1100 man Helenaveen aankwamen. Van de veen aanzijn er ongeveer 100 in Helena zij aan den gekomen. Hun auto’s moesten steek laten. overkant der Helenavaart in de een wagen Een deel ervan, onder andere n, wat met munitie werd in brand gestoke Granatot voortdurende explosies leidde. ontploften van het pantserafweergeschut over onze ten met luiden knal en vlogen dekkingen heen. genie had Ja, er was iets misgegaan. De moeten lade bruggen in Helenaveen pas kkende ten springen, als de zich terugtre vaart waren soldaten van de Maaslinie de en mugepasseerd. Hun wagens, wapens kunnen zijn nitie hadden nog van dienst illemsbij de stelling achter de Zuid-W cht. terugto vaart en een eventuele verdere hierover Genie-commandant De Wolf legt t voor in zijn dagboek vast, dat de opdrach overis na de vernielingen pas gegeven het 27e en leg met de commandanten van de zijn in 30e Regiment Infanterie. Niettem vroeg uitgevernielingen te Helenaveen te voerd.
Duitsers bereiken Helenaveen Als op 10 mei ’s middags omstreeks 4 uur schoten worden gehoord bij de weg van Sevenum, gaat De Vries poolshoogte nemen. Een Duitsche verkenningspatrouille (wielrijders) ter sterkte van ongeveer 20 man, waarbij een motor met zijspan, was aldaar onze stelling (een infanterie-kazemat, een 6 Veld opstelling en een groepsloopgraaf) tot op 400-500 m genaderd. Door onze menschen was toen het vuur geopend, in veel te hun zenuwachtigheid natuurlijk moevroeg, want men had hem dichter eur, ten laten naderen en dan de mitraill er 6 Veld, eventueel kartetsvuur van de moeers Duitsch op moeten zetten. Twee Verdere . ten aldaar zijn neergeschoten zich hier gevechtshandelingen hebben niet voorgedaan. commanGroeps r, De sergeant Schippe man te aden dant, bleek een zeer vastber Ook de solzijn, die zijn hoofd koel hield. van het daten Suivrewaardt en Van Steen kalmte. stuk Veld behielden volledig hun
7
We e k Jaargang 97
WWW.PEELBELANGONLINE.NL van Deurne De ‘Hooge brug’ over het Kanaal tijdens de brugin de weg Helenaveen-Liessel van de soldaten geninventarisatie in 1935. Een op dat moment poseert op de nieuwe brug, die al Archief). wordt aangelegd. (Foto: Nationa
Van Tankeren, kapitein De Vr vertrek vanaf d nog aanwezig. tocht is hij ec Vries vermoed in slaap is ge tigt de ordon een dag later Inderdaad w vallen. ’s Mo was hij opge meer gezie vijand en was op zijn achterna gefietst. Een de Hoog over de vijand
22
sluitstukken Daarom is alle munitie met de . en slaghamers in het water gegooid
13
De Peel onder vuur: Helenaveen
de munitie op kome auto op te vangen b ter Loos en soldaat de Hogebrug achte wagen komt niet, Van Kruining via naar Sluis 11 trek ze op vuur van e haald. Het paard Kruining wegges
14 februari 2019
en
wagens De achtergelaten en uitgebrande brug over in Helenaveen bij de gesprongen Grashoek en de Helenavaart in de weg naar ns) Kluytma Huub Beringe. (Foto: collectie
De enkele jaren geleden zich betonplaat op putringen aan Sevenum, waarop een 6cm-k batterij van kapitein De Vrie opgesteld. (Foto: H. van de L
verliezen Om 24.00 uur waren allen zonder eerstelling. in veiligheid achter de hoofdw in. lucht de brug Hooge de Toen ging de ZuidDe nachtelijke terugtocht op genomen. Willemsvaart had een aanvang
Bronnen: - Nationaal Archief, D (zie www.oorlog-dep - www.delpher.nl
de, het anEén kanon beveiligt de voorhoe agen zal dere dekt de aftocht. Een vrachtw
Gerard Geboers op zoek naar oorlogsverhalen
Zie www.oorlog-de
informatie over de Pe Volgende week:
Mobilisatie: tegenh onmogelijke opdra
r vuur
Lezers reageren op De Peel onde
r Onfortuinlijke sergeant-majoo van Kalken
2e 15 cm sub voor €1, Geldig tot 31 maart
De Peel Vanaf de eerste aflevering van van leonder vuur stromen de reacties redaczers binnen bij de auteurs en de , Peeltie van Weekblad voor Deurne , menten Compli t. belang en ’t Contac tie, suggesties voor verhalen, informa evragen en documenten. Verzam laar Theo Nouwen uit Griendtsveen erestuurde enkele foto’s in van de een wacht en de begrafenis van . Hij Nederlandse soldaat in Deurne Vervroeg zich af of dit Bastiaan maas betrof, over wie in aflevering en 2 verhaald is dat hij is overled vanwege een mijnontploffing. Maar de dat zou niet overeenkomen met van vermelding op de achterkant Maéén van de foto’s: Begrafenis een door joor van Kalken gedood mijn waarschijnlijk bij de Kraaije hut te Deurne. En Vermaas is niet in Deurne begraven.
Duitse inval op 10 m gen gemaakt. Net z winnaars de Duitse mijnen op lieten rui derlandse krijgsgev voor eigen leven v na de capitulatie. O Kalken hiermee bez in Bakel en Milheez trof hem het noodlo te en zijn leven nam eerder bij Bastiaan nu zijn dienstkamer erewacht bij de baa Kalken is onder b formeerde Nederla R.K.-begraafplaats en aldaar begraven ven op het Nationa
✁
de Peel Duitse bommenwerpers boven amstelOp 10 mei 1940 was in de Peel-Ra dagen ling de alarmtoestand al enkele bevolledig zijn van kracht. De stellingen appen mag zet. Een derde van de mansch waakzaam rusten of slapen. De rest moet is het zijn. Door de sterkte van de stelling groot n moreel van de Nederlandse soldate ouden tot en de troepen gaan voor ‘standh ze maar het uiterste’. Vaak is te horen: laat komen. En ze kwamen. verslag: Kapitein De Vries meldt in zijn 10 mei op 9 van Juist was in den nacht ik meen 1940 een proefalarm gelast, naar zijn beom 3.00 uur. Nauwelijks had dit overstelpt slag gekregen, of de lucht werd werd, met motorgeronk. Toen het licht jk Duitkon ik door mijn kijker duideli nwerpers sche vliegtuigen v.n.l. bomme tientallen onderscheiden. Ze kwamen bij van naar over ons heen op een hoogte dat dit schatting 2000 m. We beseften, oorlog grensoverschrijding was en de dan was uitgebroken. Even later kwam e ook de telefoon melden dat Duitsch reden oversch hadden troepen de grens over Maas en zich gereedmaakten de te trekken.
niet meer te redden vanwege de vernielde bruggen en de vele gevelde bomen die de getracht wegen versperren. Ik heb nog id te de munitie der 2 stukken in veilighe tijd brengen, doch de beschikbare was te kort.
12
7
Restant van de aspergeversperr Hogebrug. (Foto: Ad Kersten)
en gaat bij de verdac mestvaalvrachtauto. Na lang zoeken in maïs, kwaten, in den grond, in haver en banden met wielen , chassis motor, men chijn. en nog enkele onderdeelen tevoors de politie Als verdacht van diefstal heeft Veraangehouden den zoon des huizes. uto gedemoedelijk is de geheele vrachta goederen monteerd. Niemand wist hoe de terecht m eigendo in den grond en op het eker waren gekomen. Een andere Grasho had de pech dat ook hij het voor werd gepakt verduisteren van twee buiten- en binnenbanden van een auto.
Begrafenis sergeant-majoor van
Kalken in Deurne.
✁
nr. 205 aan De nu niet meer aanwezige kazemat Jan van Woezik). de Helenastraat. (Foto: collectie
Peel te bemoeilijken, zullen op het juiste moment de vele bruggen opgeblazen worden. In 1935 is hiervoor een plan gemaakt, maar daarin zijn de name met bruggen bij de samenkomst van het Kanaal van Deurne n niet en de Helenavaart aan de spoorlij dan en opgenomen. Daar zal het verniel ook niet vlekkeloos verlopen.
Erewacht bij sergeant-majoor Van in Deurne.
De foto’s hadden inderdaad betrekking kunnen hebben op het n overlijden van soldaat Bastiaa
een.
Hindernissen in en om Helenav
Kalken
Hans van de Laars
op de foto Vermaas, maar de informatie r Johanklopt. Het betreft sergeant-majoo , gebones Adrianus Henricus van Kalken Hij was en. Ubberg te 1898 april 14 ren op en na de instructeur bij de genietroepen
Bronnen en nader - www. Oorlogsgra
- www.deurnewiki
Alle tandartsbehandelingen en het tandtechnische laboratorium onder één dak! Uw klinisch tandtechnicus: Bart Hermans
Implantaten Klikgebit Klaar terwijl Kunstgebit u wacht! Reparaties Vertrouwd & Vakkundig
Bamischijf of nasischijf 12 stuks - Welten Normaal 7,79
5,29 www.diepvriesspecialist.nl
CARPACCIO SPIES ELKE 4DE GRATIS 100 GRAM GEGRILD GEHAKT EN 100 GRAM KATENSPEK VOOR E 3.50 GELDIG VANKoppens, DONDERDAGkeurslager 14 Thomas Someren • www.koppens.keurslager.nl FEBRUARI T/M 20 FEBRUARI
Het wordt een mooie strijd in Someren. Tien bands nemen het volgende week zaterdag tegen elkaar op in de Comeet. Ook de band Beton doet mee. De band met leden uit Asten en Someren wil het publiek laten rocken met flinke heavy metal muziek. Lees verder op pagina 15.
Project scholenplan Asten kan van start teit. Daarom dat VNG de normen met maar liefst 40 procent heeft verhoogd. Meerdere partijen uitten maandag hun zorgen over wat dit voor de Astense plannen betekent. Want bij de totstandkoming van het Astenaren nauwelijks tot niet aanSHP vorig jaar golden immers nog de sterk verouderde normen. Hoewezig is. Het SHP heeft al voor veel onrust gezorgd, maar het is nog niet wel de hoogte van de stijging ook te laat om het tij te keren”, sprak wethouder Martens had verrast, Ingrid Welten zijn de gevolgen (PGA). Ook voor Asten mi'Er is nu enkel marginaal, D66/HvA stelde nimaal, zo stelt dat er nog veel een gemeenen niet substantieel onduidelijk is. tewoordvoer“Kunnen we het der. “Niet de iets veranderd' SHP niet aanVNG-normen, maar de laatste passen aan de ervaringscijfers actualiteit? We bij de ontwikkeling van kindcenvragen niet om alles over te doen, maar wel om aanpassingen over te trum Het Talent waren leidend. Dit nemen. Zo scheppen we duidelijkomdat we al rekening hielden met hogere kosten. Daarom dat we nu heid en nemen we zorgen weg”, alin de jaarlast van het SHP maar een dus Remco Wever. klein verschil van ongeveer 20.000 euro moeten verwerken.” Bouwkosten stijgen Eén van die actualiteiten is een brief van de Vereniging van Nederlandse De Horizon Gemeenten (VNG), met daarin een Een ander argument om het SHP actualisatie van de bouwnormen mogelijk te herzien, is het besluit van voor de ontwikkeling van nieuwe Platoo om basisschool De Horizon schoolgebouwen. De normen stamvoorlopig toch open te houden. Het SHP behelst het verminderen van den namelijk uit 2009 en liepen het aantal basisscholen in Asten van daardoor flink achter op de reali-
ASTEN – De uitvoering van het Astense scholenplan kan van start. Schoolbesturen Prodas en Platoo hebben inmiddels beide een aanvraag voor een nieuw schoolgebouw ingediend. Toch is de kritiek nog steeds niet verstomd. De wens om de plannen te herzien lijkt in de gemeenteraad echter niet op een meerderheid te kunnen rekenen.
door Maarten Driessen Over het Strategisch Huisvestingsplan primair onderwijs (SHP) is het laatste woord nog (steeds) niet gezegd. Dat bleek maandagavond tijdens een commissievergadering waarin het onderwerp opnieuw uitgebreid werd besproken. Wethouder Theo Martens meldde dat beide betrokken schoolbesturen, Prodas en Platoo, inmiddels een vergunningaanvraag hebben ingediend. Prodas voor de bouw van een nieuw onderkomen nabij het Varendonck College, Platoo voor een school in nieuwbouwwijk Loverbosch. “Daarmee kunnen we ons proces nu starten”, aldus Martens. Nog dit jaar moet worden vastgesteld wat de gebouwen maximaal mogen gaan kosten. Daarna kan de schop in principe in de grond. Maar vooral de oppositie trapt liever nog even op de rem. Met name PGA en D66/Hart voor Asten waren opnieuw kritisch. “We ontvangen nog steeds signalen dat het draagvlak onder
zeven naar vier, waarbij onder meer De Horizon zou verdwijnen. Platoo stelt echter over nieuwe informatie te beschikken op basis waarvan ze dat besluit wil herzien. Voor wethouder Martens echter geen reden om het SHP nog aan te passen, en een meerderheid van de gemeenteraad lijkt die mening te delen. “We moeten altijd rekening houden met nieuwe informatie, zeker voordat de eerste schop in de grond gaat. Maar er is nu enkel marginaal, en niet substantieel iets veranderd”, aldus Martens. Dat betekent dat het SHP blijft uitgaan van vier basisscholen in de kern van Asten. De keuze om De Horizon tóch open te houden komt daarmee voor rekening van Platoo. De vraag is vervolgens hoelang deze school dan nog open kan blijven. Gemeenten hebben weliswaar een wettelijke zorgplicht voor de huisvesting van primair onderwijs, maar De Horizon staat straks niet meer aangewezen als onderwijslocatie. Aannemelijk is daarom dat er vanuit de gemeente geen geld meer in het toch al sterk verouderde gebouw wordt gestopt. Maar hoe de toekomst van De Horizon er precies uitziet, dat blijft tot dusver nog grotendeels onduidelijk.
Thomas keurslager MarcelKoppens, Louwers, keurslager Someren www.koppens.keurslager.nl Asten •• www.louwers.keurslager.nl
Marcel Louwers, keurslager Asten • www.louwers.keurslager.nl
FESTIVAL CARNAVAL Zaterdag 02 maart
Dj’s & Party Station / Grolsch Feestcafé
Zie
BESTEL NU UW TICKETS pagina
18
Op zoek naar een baan? Zie onze advertentie op de vacature-pagina
www.waalstaal.nl
BEZORGERS GEZOCHT Voor het bezorgen van het Peelbelang op donderdag in Asten, Heusden en Ommel.
0493-473578