De Peel onder vuur
door: Gerard Geboers Vervolg week 4. In mei 1940 voert kapitein J. de Vries het bevel over een batterij 6-Veld (kanonnen). Met zijn eenheid bemant hij de Peel-Raamstellingspost Helenaveen totdat ook die in de nacht van 10-11 mei moet terugtrekken naar de Zuid-Willemsvaart. Daar raakt hij diezelfde dag nog verwikkeld in de strijd bij Sluis 10. Amper drie weken na die chaotische dag vol onzekerheid legt hij nog vol emotie zijn ervaringen vast. Dit verhaal leunt zwaar op zijn toen opgetekende verslag. Tegen het ochtendgloren wordt Sluis 10 bereikt, alwaar we stellingen moeten betrekken en wat voor stellingen! Geen boom of struik als dekking. Een
3 ‘Peelland is veiliger geworden’
5 Plan van aanpak voor molen
moet zijn! Wij en met rugDe Tweede Wereldoorlog woedde in worden dus dekking. De dekking de periode 1940-1944 ook in de Peel. door vijandeVries vervolNu, 75 jaar later, staan we stil bij onze lijke mortieren gens: Dit terugbevrijding. Een jaar lang blikken onder vuur genotrekken verloopt we in deze rubriek terug op de men! In het linker uiteraard enigsgebeurtenissen toen. gedeelte van de zins paniekerig, wat Van algemene verhalen tot stelling blijkt het gewel te begrijpen is in persoonlijke anekdotes, die vecht in volle gang. Bij dit open terrein. zich afspeelden in Asten, tientallen fluiten ons de De compagniecommanSomeren, Deurne en kogels om de oren, achter dant kan natuurlijk ook geomgeving. ons slaan mortiergranaten sneuveld zijn, daarom wijzen in. Dan komt er bericht, dat de enkele onderofficieren De Vries vijand op de linkerflank het kaaan als waarnemend commandant. naal over is, hij kan ons dus ook van Hij instrueert hen hoe terug te trekken linksachter belagen. en wil daarna eerst bij de stelling zijn Een Duits vliegtuig vliegt zo’n 30 tot 50 fiets op gaan halen. Daar wordt dan nog meter boven de stelling, z’n migeschoten. De Vries: Deze mensen wil ik trailleurs braken aan één stuk door waarschuwen. Kennelijk heeft het bevel patronen uit. Hierdoor zinkt het tot terugtrekken hen niet bereikt. Plotsemoreel van de troep. Dat toestel ling slaan zowel vóór als rechts van me wordt onder vuur genomen, maar mortiergranaten in. Ik val in een greppel blijft toch steeds terugkomen. De en blijf liggen. Als het schieten afgelopen kogels ploffen een meter van ons is en ik weer enigszins tot mezelf gekoin het zand, niemand wordt gemen ben, hoor ik het geratel van mitrailraakt. Waarom vliegt dat toestel leurskarren. Ook hoor ik Duitse bevelen steeds recht boven de dijk? Wat schreeuwen. Ik heb de indruk, dat de verder terug en we waren als ratvijand de sluis over trekt. Het is ongeten weggeschoten. Dan hadden veer half acht en ik besluit stil te blijven we het niet overleefd. Ik heb de liggen tot het donker is. Als de Duitsers indruk – en velen met mij – dat mij zien, ben ik verloren. Onder dekking de vijand ons wil sparen, waarom van de duisternis zal ik dan straks weer weet ik niet. bij mijn troep aan proberen te sluiten. Een stoet trekt intussen naar Lierop. Op een gegeven moment komt vanaf Sluis 11 een vrachtauto Duitsers dringen binnen aanrijden. Uit Meijel teruggeCor Raaijmakers wordt in 1933 op Den trokken soldaten in de laadbak vertellen Boomen in Lierop geboren, hij zal er zijn ons, dat de Duitsers de weg Somerenhele leven blijven wonen. De Duitse inval herinnert hij zich nog goed, ook al is Heeze al over zijn. We kunnen nu dus ook hij dan pas zeven. Met zijn jongste broer van rechtsachter aangevallen worden.
7
De strijd bij Sluis 10met een rechte weg op de recht kanaal Mobilisatie-eenheid met Astenaar Driek Verberne in de Maasstelling (coll. Frans van de Mortel).
In de ochtend signaleren we in het voorterrein vijf vijandelijke verkenners. We schieten, waarop zij hun biezen pakken. In de omgeving fietsen herhaaldelijk boeren, maar achteraf blijken dat verklede Duitse soldaten die daar mortieren opstellen. We krijgen opdracht ons op een eventuele terugtocht voor te bereiden. We moeten al onze munitie zo opstellen, dat we die meteen mee kunnen nemen. Ik ben in het rechter stellinggedeelte als de vijand plotseling met zware mitrailleurs begint te schieten. Haastig vlucht ik de sluiswachterswoning in. Daar haal ik de lichte mitrailleur achter het bovenlicht weg … een te gemakkelijk doelwit. Even later … onderweg naar Lierop ontploft vlakbij een projectiel … 10 meter van mij vandaan gaapt een groot gat, dat wel van een mortiergranaat
Cor Raaijmakers woont al zijn hele leven in het gehucht Den Boomen in Lierop.
We e k Jaargang 97
moment afgelopen zijn!’ Er wordt wat gesmoezeld tussen de leiders, de soldaten springen in het gelid en onze vader en ons moeder mogen met hun kinderen weer naar huis. Ik raak er maar niet over uit gefilosofeerd, wat daar de opzet van is? Maar ik denk gewoon intimidatie. Waarschijnlijk willen ze zo de tegenstand van de Hollanders breken. Ik vergeet het nooit!”
Tentoonstelling Heksenjacht in de Peel
Rond 1955 zag de zaak van Hagelaar aan de Astense kant van Sluis 10 er zo uit (coll. Ton van Hoek).
Hetzelfde huis in 2019. Luitenant De Zeeuw schoot in 1940 van een aak die hier vlakbij lag.
Hopelijk worden we niet omsingeld. Achteraf zal blijken, dat onze rechterflank op dat moment al beschoten wordt.
en zus is hij al naar bed als enkele Duitsers hun huis binnendringen. Ze dwingen zijn ouders en zijn vijf oudere broers en zussen mee te gaan. Cor zegt: “Ik hoor bij wijze van spreken onze Harrie, mijn oudste broer, nog protesteren. Een Duitser slaat hem met de kolf van zijn geweer op z’n schouder, terwijl hij ‘Ook eruit!’ schreeuwt. Ik zie het allemaal nog voor me. En ook hoe mijn familieleden daarna vóór die Duitsers uit naar Lierop lopen!”
Onder luid gejuich gaan de boerderijen waarin de vijand zich verschanst houdt, in vlammen op. Er sneuvelen zeker twee volle wagens Duitsers. In de dorpen is dit het onderwerp van gesprek. Wij danken dit succes aan onze kanonnen, aan luitenant De Zeeuw met zijn zware mitrailleur op een aak en aan die dappere soldaat Suurewaardt. Zij blijven maar schieten, al liggen ze zelf onder vuur. De compagniecommandant is na het stoppen van de beschietingen nergens te vinden. Kapitein De Vries informeert daarom de bataljonscommandant over de dreigende insluiting. Die besluit terug te trekken maar wel in goede orde
Cor gaat verder: “Mijn jongste broer, mijn zusje en ik lopen door een droge sloot naar onze buurman, daar wachten wij af. Vlak voor de bebouwde kom moet het hele spul stoppen. Met het geweer in de aanslag stellen die Duitsers zich in een kring rond mijn familie op en ons moeder – dat heeft ze achteraf vaak verteld – zegt tegen haar kinderen: ‘Nou bid maar een acte van berouw!’ Zij denkt: ‘Het kan ieder
5
WWW.PEELBELANGONLINE.NL
Halsoverkop trekken de Hollandse militairen terug, dat herinnert Cor zich ook nog. “Ze laten alles achter. Hier tegenover op de slootkant blijven enkele kisten vol nieuw paardentuig liggen. Wij kunnen dat goed gebruiken. Maar daar blijf je af, dat is van het leger. Een uur daarna nemen de Duitsers alles mee!”
11
dijk erlangs, erachter laagland en moeras. Alles open en bloot vanuit de lucht te zien. Kortom een “vermoord”-stelling. Nergens kazematten, nergens een aarden stelling. Een schande voor een land, dat reeds acht maanden gemobiliseerd is. Hoe de infanterie verdeeld is, weet ik niet. De stelling wordt onderbroken door een recht tegenover de sluis gelegen café met sluiswachterswoning. Rechts van die woningen laat ik een 6-Veld kanon en een stuk pantserafweergeschut opstellen met een vrij schootsveld op de weg van Sluis 10 naar Asten en enkele huizencomplexen in het voorterrein.
31 januari 2019
17
Schijnwerper Misschien is het imponerende optreden van die Duitsers tegenover de familie Raaijmakers nog wel aan de gang, als kapitein De Vries ‘m smeert onder dekking van de duisternis. Nu eens kruipend, dan weer springend maar steeds zoveel mogelijk in dekking, probeert hij onder Lierop langs ongezien weg te komen. Toch moeten de vijandelijke militairen bij de sluiswachterswoning iets gemerkt hebben, want ze speuren met een schijnwerper de omgeving af. De Vries springt … hij staat opeens tot zijn middel in het water … trekt zijn hoofd in … en ziet die blauwe lichtbundel over zich heen flitsen. Ze zien hem niet. Uitgeput, doornat en steenkoud – zijn jas zit nog altijd op zijn fiets bij de stelling … als ie niet al lang in Duitse handen is – kruipt en sluipt hij verder. Rondom ziet hij iets als oranje ballonnen in de lucht. Aan beide kanten gesprekken in het Duits, die hij niet verstaat. Uitgeput valt hij in een roggeveld in slaap. Als hij vijf uur later wakker wordt, schijnt de zon in zijn gezicht. Zijn hart bonst in zijn keel als hij bij een boerderij aanklopt. Hij krijgt er melk maar wacht niet op het hem aangeboden eten, hij wil naar zijn troep. De boer wijst hem de weg. Wat verder op zijn zwerftocht over de Strabrechtse Heide stuit hij op een stel militairen … Nederlanders gelukkig! Eén van hen, een korporaal van de militaire politie, vertelt hem dat Heeze al sinds gisterenmiddag drie uur bezet is.
Tip Jar speelt vrijdag in In de Gloria
De Duitsers hadden Heeze tijdens die schermutselingen bij de sluis … gisteravond tussen 18.00-19.00 uur … dus al in handen. En dan … later die avond… zoiets vreemds… die oranje ballonnen aan de westelijke hemel. Geleidelijk aan krijgt kapitein De Vries grip op de situatie. Een pijnlijk gebeuren … het ontregelt hem … Hij weet de vesting Holland te bereiken en meldt zich dan … als krijgsgevangene.
Frites
9/9mm of 6/6mm 2,5 kg - McCain Wordt vervolgd. Normaal vanaf 5,69
Literatuur: - www.Peelbronnen.nl - Gevels zonder Vlag - Geschiedenis van Someren in de Tweede Wereldoorlog - Informatie uit eigen interviews
Op den Dijk, hier gezien vanaf Sluis 10, gingen in 1940 enkele boerderijen in vlammen op.
De bebouwing bij Sluis 10 is in 80 jaar niet wezenlijk veranderd, links het café in de stelling.
3,99
Zie www.oorlog-depeel.nl voor meer informatie over de Peel-verdediging. Volgende week: Brandpunt Sluis 11.
www.diepvriesspecialist.nl
CARNAVALSBRUNCH
De dansgroepen zijn druk bezig met hun act. (Foto: Hein van Bakel)
10 jaar Movement op het Varendonck
'Laat het maar zo snel mogelijk beginnen' Het is elke repetitie weer mooi om te zien hoe iedereen groeit en hoe sommige jeugd opbloeit. Want het verschil tussen een leerling in de klas en een leerling die zijn talent laat zien is soms dag en nacht.” Evi, Julia en Else gaven zich in de allereerste schoolweek meteen op voor Movement. “We hebben alle drie wel iets met muziek, dus de keuze was snel gemaakt. Het is ook super gezellig om samen te repeteren”, zegt Julia. “Bovendien vinden we het ook helemaal niet erg dat het extra tijd kost. Na de lessen is het eigenlijk veel leuker op school”, vult Evi aan.
ment X’. “Het komt allemaal samen in de show. Alle jaren Movement verpakken we in een twee uur durende show die spectaculairder is dan ooit”, zegt coördinator Terpstra. En waarom dan die X? “Dat is heel simpel. De X staat voor tien vanwege het tienjarig jubileum.” Inmiddels zijn de drie jonge zangeressen terug naar de oefenruimte. Daar zingen ze samen met een groep van ongeveer twintig anderen verschillende populaire nummers. Iedereen lijkt op zijn gemak en haalt de hoge en lage noten. De drie dames zijn dan voorlopig ook niet zenuwachtig te krijgen. “Iedereen is zo goed, dan weet je dat het wel goed komt”, zegt Else. “Al vinden we vijf shows met meer dan 600 mensen best spannend klinken”, vullen de twee vmbo-leerlingen aan.
Tien
Bijzonder
SOMEREN – Nog maar drie weken en dan is het weer zover. Movement X, de spectaculaire show van het Varendonck College in Someren die om het jaar door ongeveer 230 middelbare scholieren en 40 basisschoolleerlingen wordt opgevoerd. Dit jaar extra speciaal. De show bestaat namelijk tien jaar.
door Jordy van de Brug Er wordt hard gerepeteerd door de leerlingen. In een gymzaal klinkt er volop muziek en wordt er in een strak ritme gedanst. In een andere zaal wordt er aan acrobatiek gedaan. Drie weken voor de grote première lijken alle leerlingen er al helemaal klaar voor. Ook drie jonge vmbo-leerlingen en potentiele zangeressen Julia Kuepers, Evi de Corte en Else de Jonge kunnen niet wachten. “Laat het maar zo snel mogelijk beginnen. We repeteren nu al zo lang en het gaat zo goed. Dat wil je het heel snel laten zien aan het publiek”, zeggen de jonge talenten. Vanaf begin oktober zijn de groepen bezig met Movement X, zo ook de begeleidende docenten. Laura Terpstra is coördinator van het hele evenement en kijkt tijdens de repetitiedagen haar ogen uit. “Wat een talent hier bezig is, ongelofelijk.
Movement gaat al enkele jaren mee. Zo kwamen er al verschillende thema’s voorbij. ‘From Amsterdam to Brussel tot het thema van twee jaar geleden: ‘Out of Control’. Dit jaar is de naam kort maar krachtig: ‘Move-
Tijdens Movement X zal er ook flink wat worden gezongen. (Foto: Hein van Bakel)
Het evenement wordt vijf keer uitgevoerd in de sporthal aan de Kanaalstraat 14 in Someren. Drie avondshows en twee middagen. Tijdens de middagen komen de basisschoolleerlingen kijken. Ook een beetje naar hun eigen act, want ook dit jaar doen er weer 40 groep 7 en 8 kinderen van verschillende basisscholen uit Someren, Lierop en Asten mee aan Movement. Enkele basisschoolleerlingen staan dinsdag weer paraat om hun act te oefenen in de gymzaal. Terpstra: “Ik wil niet alles verklappen, maar die act wordt echt een van de hoogtepunten. Net als onze jonge ‘freerunner’. Dat is een van de eerste acts ooit die wij hebben gevraagd om mee te doen in plaats van dat hij zich aanmeldde. Zo goed is hij.” De groep 7 leerlingen die komen repeteren hebben maar een doel. “Optreden, dat vinden we leuk. En het is leuk dat we nu minder op school mogen zijn”, lachen de jonge danstalenten. Al zorgt het Varendonck College wel netjes voor uitwisseling van de uren zodat ze geen lessen missen. De mengel-
moes van acts en leeftijden gaat maar door. Vanwege de jubileumeditie heeft de school ook oud-leerlingen weten te strikken voor de show. Terpstra: “Dat maakt de cirkel echt rond. Zij weten als geen ander hoe leuk het is om dit voor te bereiden, maar vooral om het straks op het podium uit te voeren.”
Crew
De gekozen nummers, de kleding, schmink, het bouwen van het podium: bij alles hebben de Varendonck-leerlingen een vinger in de pap. Ook zijn er straks tijdens de optredens crew-leden vanuit het Varendonck actief die alles goed in de gaten houden en meehelpen tussen de acts. “Het is vrijwel een geheel eigen productie waar heel veel tijd en energie inzit, maar die iedereen dubbel en dwars terugkrijgt. Zo ervaren we dat hier”, zegt Terpstra. Al is de coördinator blij dat er niet elk jaar zo’n grote productie wordt gemaakt. “Dan zou ik na de laatste show al meteen weer moeten beginnen aan een nieuwe. Nee, het is wel prima zo. Kostentechnisch is het ook beter. Wij wisselen af met het Varendonck in Asten. Zij het ene jaar de musical, wij het andere jaar Movement”, lacht Terpstra. De leerlingen zouden het wel zien zitten. “Super vet toch, als je elk jaar voor 600 mensen mag spelen.” Voorlopig mogen de begeleiders en leerlingen genieten van nog drie mooie repetitieweken. De voorstellingen van Movement X staan gepland op dinsdag 26, woensdag 27 en donderdag 28 februari. Elke voorstelling begint om 20.00 uur. De middagvoorstellingen zijn besloten shows. Tijdens de avonduitvoeringen is iedereen van harte welkom op de Kanaalstraat 14 in Someren. De kaartverkoop is afgelopen dinsdag gestart. Kaarten zijn te koop bij de balie van het Varendonck College Someren, Sportpunt Someren en de Hema in Asten en kosten 6,50 euro per kaartje.
Reserveerlijn geopend vanaf 7 februari om 19.00 uur. Zie pagina 6
Alle tandartsbehandelingen en het tandtechnische laboratorium onder één dak! Uw klinisch tandtechnicus: Bart Hermans
Implantaten Klikgebit Klaar terwijl Kunstgebit u wacht! Reparaties Vertrouwd & Vakkundig
2 ROOKWORSTEN VOOR € 5,95 BIJ 250 GRAM GRILLWORST 2E STUK GRATIS
GELDIG VAN DONDERDAG Thomas Koppens, keurslager Someren • www.koppens.keurslager.nl 31 JAN. T/M WOENSDAG 6 FEBR.
Thomas keurslager MarcelKoppens, Louwers, keurslager Someren www.koppens.keurslager.nl Asten •• www.louwers.keurslager.nl
Marcel Louwers, keurslager Asten • www.louwers.keurslager.nl
Huishoudbeurs 16 t/m 23 februari 2019 incl. vervoer en entree p.p. €
36,00
www.twintours.nl Helmond - Asten Tel. 088 - 123 55 55
ECCO RESTANTEN
NU HALVE PRIJS
Van Best Schoenen Officieel Ecco, Rieker, Ara en Mephisto-dealer voor Deurne e.o.
Stationsstraat 3, Deurne, 0493-320712
www.vanbestschoenen.nl