‘Hoe komen wij aan een nieuw zandlopertje?’

ASTEN/SOMEREN - ‘Ons dochtertje heeft bij haar bezoek aan ‘Lang Leve Planeet Aarde’ een zandlopertje meegekregen. Sindsdien ziet zij erop toe dat wij niet te lang douchen. Nu heeft papa per ongeluk het zandlopertje kapot laten vallen. Hoe kunnen wij aan een nieuw exemplaar komen?”

Ziehier, een overtuigend bewijs dat het duurzaamheidsproject ‘Lang Leve Planeet Aarde’ effect sorteert. Sinds september vorig jaar namen er bijna 3.000 basisschoolkinderen uit Someren en Asten aan deel. Nu het schooljaar 2022/2023 binnenkort afloopt, komt het einde van dat project ook in zicht. ‘Lang Leve Planeet Aarde’ kwam tot stand op initiatief van de Stichting Culturele Vorming Someren-Asten (Cuvosa). In het project werkten IVN, Museum Klok & Peel, bibliotheek, cultuurmakers en het basisonderwijs op unieke wijze samen.

Kijk in de wijk

Voor de laatste loodjes van het duurzaamheidsproject mochten wij meelopen met het onderdeel ‘Kijk in de wijk’ van het IVN Asten-Someren. Op dinsdag 13 juni struinden de IVN-vrijwilligers

Loes Vinken, Peter van de Tillaar, Ann de Haas en Harm Vos met kinderen van de groepen 4, 5 en 6 van Kindcentrum ’t Talent uit Asten in subgroepjes door de Astense bloemenwijk en nabijgelegen centrumstraten. Doel: in eigen leefomgeving voorbeelden vinden van duurzaamheid en signaleren waar het beter kan.

Het groepje met Loes Vinken kwam tijdens de wandeling door de wijk ogen en oren tekort. Loes wist op elke straathoek, onder elke boom, bij elk tuintje, in de wegberm, op het grasveld bij de molen, in de nieuwe Picuswijk en op het eigen schoolplein, letterlijk overal, verhalen op te diepen waarin duurzaamheid een rol speelt. Voor- en nadelen van schaduw bijvoorbeeld. Het gebruik van zonnepanelen. Het verschil tussen veldbloemen en gecultiveerde bloemen in een voortuintje. Dat je thee kunt maken van brandnetels. Het belang van insecten voor het in stand houden van plantensoorten. De relatie insecten-vogels. Hoe een verwaaid vogelveertje bij nestbouw wordt hergebruikt. De noodzaak om zwerfafval op te ruimen. Dat een kale boomstam nog gastvrijheid biedt aan diverse mos-soorten. Dat en nog veel meer.

Loes: “Ik probeer de kinderen bij te brengen dat in de natuur alles met alles samenhangt. Ik zou nog meer willen vertellen, maar overvoeren heeft geen zin. Dan pikken de kinderen het niet meer op.”

Museum

Groep 6 van ’t Talent toog dinsdag 20 juni naar Museum Klok & Peel. Wederom in subgroepjes verdeeld voerden de kinderen onder leiding van educatievrijwilligers van het museum en onder begeleiding van ouders opdrachten uit.

In de museumafdeling Peel ging de aandacht uit naar de terugkeer van de bever, zorg voor watervogels, het verbeteren van de waterhuishouding, het verschil tussen een rechte of een meanderende beek en het langer vasthouden van regenwater in de tuin.

In de Oranjerie toonde educatievrijwilliger Annie van Galen de kinderen aan de hand van een praktisch proefje met punaises hoe bijzonder het is dat een schaatsenrijdertje op het water kan lopen. Ze vertelde hoe vogels zelf hun verenkleed waterdicht maken. Kinderen konden het absorberende vermogen van het veenmosje ervaren en het verschil in gewicht tussen een droge en een natte turf. Vrijwilliger Cor Vos maakte inzichtelijk dat versteende tuinen gemakkelijk leiden tot wateroverlast en dat het voor de waterhuishouding beter is om regenwater in de tuin te laten bezinken.

Juffrouw Evi van groep 6: “Ik kom uit het Peeldorp Ysselsteyn en ik leer hier ook nog een boel over de Peel en waarom die nat moet blijven. De manier waarop duurzaamheid in ‘Lang Leve Planeet Aarde’ wordt bijgebracht vind ik leuk en heel leerzaam. De schoolkinderen van nu weten straks veel meer over dit belangrijke thema dan wij ooit geweten hebben.”

Wow, de zee is van plastic! Theatermakerij Storm speelde maandagochtend 19 juni voor de laatste keer de voorstelling ‘Wow, de zee is van plastic’ voor de middenbouw van Somerense/Astense scholen. Die activiteit speelde zich af in gemeenschapshuis ’t Kwartier.

‘Wow, de zee is van plastic!’ was in aanleg een interactieve schoolvoorstelling voor de Kinderboekenweek van 2022. Klimaatverandering en duurzaamheid komen er uitgebreid in aan bod. Precies de thema’s die ook zitten opgesloten in ‘Lang Leve Planeet Aarde’. Smeltende ijskappen, zwerfafval, opwarming van de aarde, koeien en CO2-uitstoot, het belang van het tropisch regenwoud, het zat er allemaal in. De theatermakers van Storm brachten de materie lichtvoetig en met humor.

Nu het educatieproject ‘Lang Leve Planeet Aarde’ op een eind loopt, zijn er evaluatieformulieren verspreid onder coördinatoren/ leerkrachten van scholen. Uit de voorlopige respons blijkt zonneklaar dat het duurzaamheidsproject in het Somerense en Astense onderwijsveld zeer goed is gevallen.

Het zou jammer zijn om de opgedane ervaring niet nóg eens te gebruiken

De onderwijsmensen baseren hun oordeel mede op het enthousiasme dat ze bij hun leerlingen hebben gezien. ‘De boodschap kwam goed over’, ’Ze luisterden ademloos’, ‘Kinderen vonden het leuke opdrachten’, zijn maar enkele van de vele positieve kwalificaties. De leerkrachten loven de samenwerking van diverse partijen in het project ‘Lang Leve Planeet Aarde’ en vinden het heel positief dat het thema ‘duurzaamheid’ is toegepast op de eigen leefomgeving van de schooljeugd. Verder zijn er complimenten voor de burgemeesters van Someren en Asten, die acterend in een introductiefilmpje een inspirerende rol speelden. Onderwijskrachten roemen verder de zorgvuldig op leeftijdsgroepen afgestemde leerstof, de enthousiaste begeleiding van IVN-ers en museumvrijwilligers en de creatieve insteek van cultuurmakers.

Over een paar jaar weer?

De organisatie kreeg onder meer de suggestie mee om het project, dat school-breed werd aangeboden, over een paar jaar opnieuw uit te rollen. Een mooi compliment, maar of dat daadwerkelijk kan is de vraag. Deze keer hebben alle scholen van Asten en Someren zich aan één en hetzelfde duurzaamheidsproject verbonden, maar dat is geen automatisme. Scholen kiezen zelf elk jaar met wat voor bijzondere projecten ze aan de slag willen en er zijn veel aanbieders. Het is ook geen wetmatigheid dat onderbouw, middenbouw en bovenbouw allemaal hetzelfde thema aanpakken, zoals nu het geval was.

Regionale insteek

De samenwerkende instellingen weten dat ze met ‘Lang Leve Planeet Aarde’ een mooi project hebben neergezet en dat het jammer zou zijn om de opgedane ervaring niet nóg eens te gebruiken.

De afdeling Educatie van het museum wil de lessen Duurzaamheid vanaf komend schooljaar daarom ook los van het totale project aanbieden. Verder wordt erover gedacht om ‘Lang Leve Planeet Aarde’ in de toekomst breder, bij voorbeeld regionaal, uit te zetten. De duurzaamheidslessen van het IVN Asten/Someren kunnen door scholen eveneens los worden aangevraagd. De afdeling Educatie van het museum zette vorig jaar in het kader van de erfgoededucatie ook het gratis onlinepakket Heavy Metal landelijk in de markt. Ook dat educatiepakket kan nog lang mee.

Voor nu is het vooral zaak om ‘Lang Leve Planeet Aarde’ jaargang 2022/2023 netjes af te ronden. Het slotakkoord in aanwezigheid van de burgemeesters Dilia Blok van Someren, Anke van Extel van Asten en dijkgraaf Mario Jacobs van Waterschap Aa & Maas staat gepland op donderdag 13 juli, 14.00 uur. Dan wordt het beste duurzaamheidsidee uit het Somerens/Astens basisonderwijs bekendgemaakt.