De Peel onder vuur
Vandaag aflevering
41
ZIJN ONDERDUIKERSNAAM WAS HANS VAN NIJMEGEN door: Cees Verhagen Nijmegenaar Gerard van der Heijden werd op 11 juni 1924 geboren. Toen Gerard 1 jaar oud was, overleed zijn vader. Het gezin moest zonder hem verder, voor moeder geen makkelijke opgaaf. De kinderen in het gezin werden daardoor snel volwassen. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak kreeg Gerard als jongvolwassene ook nog te maken met de bijbehorende ellende en verdriet. In 1943 moest hij in Duitsland gaan werken. Oorlog voeren is arbeidsintensief. De Duitse vraag naar arbeiders was vele malen groter dan het Nederlandse aanbod van vrijwilligers en werkelozen die aldaar tewerk werden gesteld. Eerst werd geprobeerd de werklozen met allerlei valse voorwendselen te lokken. Maar de vraag naar arbeidskrachten werd zo groot, dat Seyss-Inquart (de zetbaas van Hitler in Nederland) op 23 februari 1942 de verordening 26/42 uitvaardigde. Iedere Nederlander kon worden verplicht om voor een bepaalde tijd in Duitsland te gaan werken. Dit grootschalige dwangarbeidsproject van de nazi’s werd ook wel de Arbeitseinsatz (=arbeidsinzet) genoemd. Meer dan elf miljoen arbeiders
De Peel onder vuur
d’n Handwij-
De Tweede Wereldoorlog woedde in zer. Bij Driek de periode 1940-1944 ook in de Peel. en Hanne van Seggelen was Nu, 75 jaar later, staan we stil bij onze hij welkom en bevrijding. Een jaar lang blikken kon hij zich gewe in deze rubriek terug op de dienstig maken gebeurtenissen van toen. door mee te werken Van algemene verhalen tot op de boerderij. Zij persoonlijke herinneringen Dit werk werd normaal hadden zelf vier zonen uit Asten, Someren, gedaan door de gemeenen twee dochters: “Zo’n Deurne en telijke schoonmaakdienst erme jonge kan er nog wel omgeving. maar werd nu uitbesteed bij.” aan ‘slaven’ uit het buitenland. Maar Gerard was het werken al snel beu en vluchtte terug naar Nijmegen. Dit was riskant. Wanneer hij gepakt zou worden, zou dat of slechter werk of een kamp betekenen. Hij moest zich regelmatig verschuilen en ‘s nachts reizen. In Nijmegen zocht hij contact met het verzet. Hij moest onderduiken. Een zekere Leo Derks bracht hem vanuit Nijmegen naar een onderduikersadres in Someren. Bij de familie Van Seggelen op de Lieropsedijk, toen beter bekend als op
Zoon Jan raakte steeds meer bij het verzet betrokken en werd ‘beroemd’ bij de Duitsers. Want die zochten hem. Tijdens een inval op de boerderij van de familie wist Jan nog net te ontkomen. Ook Gerard wist via de ach-
3
10 oktober 2019
Toen in 1944 de vrede aanbrak, betekende dit niet automatisch ook vrede voor Gerard. Hij was geestelijk geknakt en gewond geraakt. Hij keerde terug naar Nijmegen en probeerde zijn werk bij de gemeente weer op te pakken. De traumatische ervaringen bleven echter bovenkomen en na enkele jaren moest hij zijn werkzaamheden stoppen. De donkere wolken moesten nu met geneesmiddelen worden verdreven. Maar de angst, die bleef. Gerard bleef hopen, maar daar bleef het bij. Gesprekken over de oorlog waren taboe.
We e k Jaargang 64
In Nijmegen heeft hij samen met zijn partner Huub nog 52 jaar lief en leed mogen delen. Op 3 januari 2014 overleed hij op 89-jarige leeftijd. Gerard werd begraven aan de Daalseweg, bij zijn vader en moeder.
7
41
W W W . H E TC O N TA C T. N L
9
13
15
Duits bevel.
Buitenlands avontuur voor SSE’er
Familie Van Seggelen.
De Peel onder Vuur: Zijn onderduikersnaam was Hans van Nijmegen
uit bezette gebieden in Europa moesten tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen aan de slag. De Duitse jonge mannen waren namelijk voor het leger bestemd en de tekorten die daardoor ontstonden moesten worden opgevangen. Onder hen ook meer dan een half miljoen Nederlanders.
In de laatste fase van de oorlog ging de bezetter over tot rigoureuze maatregelen. Voor degenen die niet kwamen opdagen werd gedreigd om gijzelaars te doden. Ook werden straatrazzia’s gehouden. De laatste officiële actie vond plaats in januari 1945, waarbij alle mannen van 17 tot 40 jaar zich moesten melden voor deportatie naar Duitsland. De Nederlandse arbeiders moesten als slaven gaan werken en kwamen in alle uithoeken van Duitsland terecht. Sommigen hadden geluk, maar velen leden honger of werden ziek. Ruim 30.000 van hen kwamen om het leven. Ook Gerard werd verplicht in Duitsland te gaan werken. Hij was net 19 jaar en moest tramrails schoonmaken in de plaats Iserlohn (Westfalen).
Someren-Eind weer klaar voor Kwisum
SV Someren op bezoek bij Rood Wit
Comeet Outdoor viert 5-jarig bestaan
Iserlohn Bahnhofstrasse1950.
Vader en moeder Van Seggelen.
Overloon, ‘Dwangarbeid 1940-1945’. Foto: Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum Overloon.
Seggelen Lieropsedijk.
terdeur te ontsnappen. Wel werd er op hem geschoten maar gelukkig misten de kogels hun doel. Ze maakten nog even jacht op hem, maar konden hem niet vinden. Gerard was in een sloot gesprongen en moest om niet ontdekt te worden met het hoofd onder water. Ademen deed hij via een rietje dat net boven het water uitstak. Dat waren zeer benauwde en angstige momenten. Moeder Van Seggelen bleef volhouden dat zij de jongeman niet kende en dat hij aan de deur was gekomen om wat drinken te vragen. Toen het weer rustig was, ging de familie zoeken en ze vonden Gerard verkleumd en nog staand in de sloot. Hij kon niet meer terug naar de Lieropsedijk. Zijn nieuwe onderkomen werd het ‘Van Lille Bos’. In dit bos, eigendom van de gezusters Wijnen (met de bijnaam Van Lille), zaten meer onderduikers. Hier bleef hij ondergedoken tot het einde van de oorlog.
Gerard is Someren en de familie Van Seggelen altijd trouw gebleven. De contacten met vader en moeder Van Seggelen op de Lieropsedijk en later op de Boerenkamplaan bleven hecht, Gerard was familie geworden. Toen vader en moeder Van Seggelen gestorven waren, werden de bezoeken verlegd naar dochter To van Seggelen en haar man Harrie Swinkels. Ook zij hadden niet het eeuwige leven en de bezoekjes werden wederom verplaatst naar andere familieleden, zoals Sjaan van Seggelen en haar man Peter van Heugten. De tripjes gingen over en weer, de ontmoetingen in Nijmegen waren altijd fijne en hartverwarmende dagen.
Verteld door leden van de familie Theo van Heugten en Ad van Seggelen.
ASTEN
ASTEN
ASTEN
2–6
Erik Gorissen
8 *uaudjq#xvynb-*
The MONOPOLY name and logo, the distinctive design of the gameboard, the four corner squares, the MR MONOPOLY name and character, as well as each of the distinctive elements of the board and the playing pieces are Trademarks of Hasbro for its property trading game and game equipment. © 1935, 2019 HASBRO. All Rights Reserved. Uiterlijk en kleuren kunnen variëren. www.monopoly.com www.hasbro.com www.winningmoves.de
ASTEN
Geproduceerd door Winning Moves International Ltd. / UK Ltd., 7 Praed Street, London, W2 1NJ, UK. Geïmporteerd door Winning Moves Deutschland GmbH, Münsterstraße 359, 40470 Düsseldorf. Gedistribueerd in de EU door Winning Moves International Ltd. Winning Moves Deutschland GmbH, Münsterstraße 359, 40470 Düsseldorf. Titel: MONOPOLY Asten.
Z02041040
ASTEN
Spaar nu mee! Vervaardigd
in Ierland
517CMI-086-2019
Z02041040
8717371241650
29 .95
g van Bij inleverin spaarkaart een volle OP=OP!
Loes van Stratum. (Foto: Emmy Vlemmix)
Een sprong in het diepe, op zoek naar geluk
SOMEREN – Loes van Stratum (27) deed iets wat veel mensen waarschijnlijk niet durven. Een aantal maanden geleden gaf de Somerense haar baan op, omdat ze niet lekker in haar vel zat. Een beslissing die haar leven heeft verrijkt. “Ik zat vast in een patroon”.
door Jordy van de Brug Samen met haar hond Joepie geniet Loes momenteel van het leven. De druk van het vastzitten in het patroon ‘omdat het maar zo moet’ is weg. De Somerense gaf vlak voor de zomervakantie bij haar werkgever aan dat het niet meer ging. Na lang wikken en wegen voelde ze dat ze iets anders moest gaan doen. “Er viel een
last van mij af. Maar ergens was het ook een hele enge beslissing. Je voelt je namelijk ook verantwoordelijk voor je collega’s. Het voelde alsof ik hen in de steek liet, maar toen besefte ik mij dat ik voor mijzelf moest kiezen.” Op dezelfde voet verder gaan was geen optie voor Loes. Altijd koos ze voor een ander. Al wil ze wel duidelijk maken dat er veel aan vooraf is gegaan. Loes: “Dit is geen ego-verhaal, ‘o wat
Regenachtige cross in Lierop
knap dat je zomaar stopt met werken’. Ik zat echt niet lekker in mijn vel. Ik werd niet gelukkig van mijn baan. Alles ging op de automatische piloot. Is dit het nou, dacht ik wel eens. Mijn werkgever begreep het, hij zag het ook aan me. Ik was niet meer die Loes van 8 jaar geleden, toen ik bij begon met mijn baan.” In de maanden die volgen doet de Somerense veel aan yoga. Het helpt haar zichzelf te leren kennen. In de yogalessen vindt Loes haar geluk terug. Echter begrijpt niet iedereen in de buitenwereld waar Loes aan begonnen is. “Bij veel mensen zit de mentaliteit ‘doe maar normaal’ en ‘hard werken hoort erbij’ er van jongs af aan ingebakken. Ze zien het als een impulsieve actie van mij, maar ze zien niet wat eraan vooraf is gegaan. Ik kwam erachter dat de veiligheid van ‘huisje, boompje, beestje’ voor veel mensen een schijnveiligheid is. Mezelf gelukkig voelen is belangrijker dan die ‘zekerheid’. Ik kreeg gelukkig ook veel positieve reacties van mensen om mij heen’, zegt Loes
Challenge
Het was afzien voor de coureurs. (Foto: Rob Fritsen) LIEROP - Regen, regen en nog eens regen. Het zat de coureurs en organisatie afgelopen zondag niet mee tijdens de DMX finale van het district zuid Motocross.
De vele regen zorgde op circuit De Herselse Bossen ervoor dat de baan soms onbegaanbaar was.
Vrij snel werd besloten dat elke klasse maar één manche zou rijden.
Om de buitenwereld iets meer te laten zien wat er in haar omging begon Loes een maand geleden met de 30-dagen yoga-challenge op social media. Een maand lang zette de Somerense elke dag een bericht op Facebook en Instagram. Een hele uitdaging en ook kwetsbare aangelegenheid. Loes: “Ik deelde van alles. Het was een kijkje in mijn leven. Dat maakte het wel spannend. Door yoga als hoofdthema te nemen had ik een houvast om elke dag wat te posten over mijn leven.” Zo ook over het opruimen van haar huis. De ‘reset-knop’ werd de eerste dag van de challenge nog even verder ingedrukt door Loes. “Ik ben best wel een chaoot. Mijn huis was een teringzooi. Niks had een vaste plek en dat moest anders. Ook daarmee heb ik mijn hoofd leeg ge-
maakt”, zegt de Somerense. Nadien volgen nog allerlei berichten. De ene keer over yoga en dan weer over iets simpels als een glimlach. De schrijfstijl van Loes inspireert mensen om ook anders te gaan leven. Loes: “Naar verloop van tijd waren er steeds meer mensen die mijn verhalen lazen. Dat was een mooi compliment.”
Op zoek
Inmiddels heeft Loes haar yoga-opleiding afgerond en is ze zelf instructrice geworden. Ook houdt ze zichzelf nog elke dag een spiegel voor: “Ik wil naar mijzelf blijven kijken en mijn zelfbewustzijn trainen. Het grootste gedeelte van yoga is het werken aan jezelf. Ik wil niet in de oude patronen vervallen. Teruggrijpen naar een vast patroon is heel makkelijk. Iedereen doet dat wel eens”, zegt Loes. Wel is de Somerense zich ervan bewust dat ze toch een keer iets moet. “Natuurlijk weet ik dat ik weer moet gaan werken. Ik ben niet gek, maar ik wil dan wel iets doen wat echt bij mij past. Gelukkig heb ik nu een coach die mij op dat vlak op weg helpt.” De naaste omgeving van Loes steunt haar in haar zoektocht naar geluk. “Zij zien een ‘Loes 2.0’, zeggen ze. Dat ervaar ik zelf ook zo. Mijn geluk achternagaan is de beste beslissing die ik ooit heb kunnen nemen. Niet altijd gemakkelijk, maar zó waardevol”, aldus Loes. Ook heeft de Somerense nog een tip aan iedereen die worstelt met het bewuste gevoel. “Geef aandacht aan het gevoel dat je niet geheel gelukkig bent. Niet te snel die ‘deur dichtgooien’ en het gevoel wegstoppen. Dat maakt je alleen maar ongelukkiger. Denk goed na over wat je zou willen als je met níks rekening hoeft te houden. Ik heb in ieder geval al veel geleerd door het nemen van de stap.” Wie Loes wil volgen kan terecht op haar Instagram via: @la_loes.
26-10: TOTO Tribute Band 24-11 BERRY KNAPEN & Friends Voor info/reserveringen
www.plattevonder.nl
Alle tandartsbehandelingen en het tandtechnische laboratorium onder één dak! Uw klinisch tandtechnicus: Bart Hermans
Implantaten Klikgebit Klaar terwijl Kunstgebit u wacht! Reparaties Vertrouwd & Vakkundig
Ambachtelijke worstenbroodjes
zak à 8 stuks - Diepvriesspecialist Per zak 5,89
2+1 GRATIS www.diepvriesspecialist.nl Aanbieding geldig t/m dinsdag 29 oktober 2019
ZIE PAGINA 4 T/M 6