Gazet van Zurenborg Editie 2 - 2022

2 22 MEI JUNI

Tom Lanoye stelt zijn nieuw boek voor: De Draaischijf

PAGINA'S

18-19

Gazet van Zurenborg – Stanleystraat 21 – 2018 Antwerpen – gazetvanzurenborg@telenet.be – www.gazetvanzurenborg.be

De sterren schijnen 's nachts weer boven de Dageraadplaats!

Onbegrijpelijk waarom dit zo lang moest duren.

Foto: An VAN DE WAL

Sluikstorten, neen bedankt!

Zie pagina's 16-17.

Foto: Dieter DEDECKER

Gespot op het voetpad van de Plantin en Moretuslei.

Foto: Odette OOMS

Zullen we dit nooit meer zien?

Zie pagina 5.

Foto: Luc PANDELAERS

Tabletcafé voor senioren

PAGINA

8

2

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Edito Macht en ellende

Jörg Pyl hoofdredacteur van de Gazet van Zurenborg laat zijn gedachten gaan over de gebeurtenissen in de wijk.

Net nu we dachten dat alles weer goed zou komen, met code geel voor covid, lijkt het dat ons geen zorgeloze lente en zomer gegund wordt.

Gazet van Zurenborg is een uitgave van de vzw NIEUWE ZURENBORGSE PERS Bankrekening: 001/3873842/29 www.gazetvanzurenborg.be P/a E. Vanrintel Stanleystraat 21 2018 Antwerpen Raad van Beheer VZW Johan Bijttebier, Jochanan Eynikel, Peter Hernou, Ernest Vanrintel, Diederik van Woensel Contact hoofdredactieteam gazetvanzurenborg@telenet.be Hoofdredacteur Jörg Pyl: jorg.pyl@hotmail.com  03 236 65 36 - 0472 81 13 35 Redactiesecretaris André Dejonghe: andredejonghe@outlook.be Medewerkers (tekst en foto’s) Ahmad Alchikh, Ricardo Anemaet, Dirk Blijweert, Karolien Bogaerts, Karen Claes, Anne Clark, Dieter Dedecker, Walter De Ley, Annelies De Mul, Luk Depondt, Renée Dufait, Lucy Elliott, Greta Folders, Jeannine Führing, Jeroen Geuens, Machteld Hardy, Jan Holvoet, Gerda Huygen, Sylvaine Jacquart, Karen Kets, Herman Kok, Jerry Koninckx, Annelies Oeyen, Luc Pandelaers, Guy Poppe, Jörg Pyl, Marcel Schoeters, Michelle Smets, Bernard Soenens, Peter Theunynck, Will Van Broekhoven, Karen Vandenberghe, Yo Van den Bulck, An Van de Wal, Fran Van Esch, Lies Van Gasse, Nicolas Van Herck, Dani Van Remoortel, Nathalie Van Sundert, Miguel Van Steenkiste, Wim Verzelen, Marc Vingerhoedt, Uli Vinks.

Op 24 februari gebeurde het voorspelde doch onwaarschijnlijke.

Poetin viel Oekraïne binnen met veel wapengedruis en vernietigde behoorlijk wat huizen en mensen.

Tussendoor dreigde hij even met zijn flink kernarsenaal en de wereld hield zijn adem in. Ondertussen gaat de beschieting alsmaar verder en zijn er einde maart al vier miljoen Oekraïners op de vlucht. Enkelen onder hen vonden een gastvrij onderdak bij mensen uit Zurenborg.

Deze vluchtelingen waren uiteraard niet scheutig om onze Gazet te woord te staan. De Oekraïners in onze wijk die hier al langer wonen, hielden ook hun lippen op elkaar uit vrees voor hun familieleden in het oorlogsgebied. Ondertussen groeit ook hier de ongerustheid dat Vladimir de Verschrikkelijke ook in Europa de Derde Wereldoorlog gaat ontketenen. Blijkbaar heeft hij na

meer dan twintig jaar aan de leiding van Rusland zijn adviseurs dermate onder de knoet gekregen, dat hij een grenzeloze macht heeft waarbij het gezond verstand in het niet verzinkt, terwijl Europa een oog dicht had gedaan. Macht corrumpeert.

Op 24 maart was het equal pay day, dat is de dag tot wanneer vrouwen in vergelijking tot de mannen gratis werken. Als excuus wordt genoemd dat vrouwen meer deeltijds werken maar dat verklaart niet alles. Waarom nemen veel meer vrouwen zorgtaken en de opvoeding van de kinderen op zich. Doen zij dat uit vrije wil (en is de man in dat geval dankbaar) of gebeurt het onder zachte dwang omdat de carrière van de man belangrijker is dan die van de vrouw.

Aan één punt kunnen wij niet voorbijgaan, mannen kunnen niet zwanger worden, daar valt niets te veranderen. Maar wat doet de man om dan de taken van de vrouw te verlichten.

Er bestaan nieuwe mannen, maar…

En dan zwijgen we nog over het hele #MeToo-gebeuren. Gebeurt dat

omdat mannen over meer brute kracht beschikken of omdat ze machtiger zijn?

Op 8 maart vierden wij vrouwendag. De vraag stelt zich, waarom is er geen mannendag? Behoren alle andere dagen toe aan de ‘heer’ van de schepping, behalve dan ergens nog een werelddierendag. Vreemd dat er elk jaar een dag bestaat voor vrouwen en dieren en tegelijkertijd choquerend. Het jaar van de vrouw in 1975 is ook lang geleden, toen ook maakten de mannen grapjes dat de eeuw van de man daarna kon beginnen. Ook hiermee wordt de helft van onze wijk geconfronteerd, omdat de maatschappij nu eenmaal voor de helft uit vrouwen bestaat.

Misschien wordt het tijd ons te gedragen als een beschaafde diersoort en niet als de dieren in de wildernis, waar het recht van de sterkste nu eenmaal wet is. En allicht kunnen wij dan ontwaken in een betere wereld, waar iedereen gelukkig is?

DE rEGiE DEr GEbouWEn En HET riJKsarcHiEF WinnEn DE publiEKspriJs op DE publica aWarDs Op vrijdag 18 maart 2022 werden te Brussel de Publica Awards uitgereikt. Deze awards bekronen de beste overheidsprojecten van het voorbije jaar. In de categorie

‘Heritage & Architecture’ won het Rijksarchiefgebouw te Antwerpen de Publieksprijs (het project dat de meeste online stemmen in de wacht sleepte).

Dankjewel aan iedereen die voor het Rijksarchiefgebouw heeft gestemd!

Lay-out & Pre-press Pascale Holemans pascale.holemans@skynet.be Advertenties Jochanan Eynikel advertenties@gazetvanzurenborg.be Administratie en facturatie Gerda Eelen gerda.eelen@telenet.be  0468 29 43 65 Drukker Drukkerij Goossens Achterbroeksesteenweg 208 • 2180 Kalmhout Distributie Hans Dresselaers Van Diepenbeeckstraat 43 • 2018 Antwerpen  0472 345684 • dressle.arts@gmail.com Website www.gazetvanzurenborg.be

Zondag 24 april Erfgoeddag Op zondag 24 april van 10 tot 17 uur neemt het Rijksarchief te Antwerpen aan de Door Verstraeteplaats 5 deel aan de Erfgoeddag. Het thema dit jaar is 'school'.

Naar aanleiding daarvan wordt in het Rijksarchief Antwerpen een gelegenheidstentoonstelling georganiseerd onder de titel 'Wat hebben Willem Van Elsschot en Raymond Van het Groenewoud met elkaar gemeen?'

In het lied 'Als ik denk aan mijn schoolgaande jeugd'

schetst van het Groenewoud een niet al te fraai beeld van zijn tijd op de schoolbanken van het Koninklijk Atheneum van Berchem. Ook Willem Elsschot had een haat-liefdeverhouding met het 'Athénée royal' van Antwerpen.

Op zondag 24 april Tijdens Erfgoeddag kunt u kennis maken met oude klasfoto’s, registers van strafstudies, schoolkrantjes, kaarten, enz. uit de archiefbestanden van het Rijksarchief Antwerpen.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

3

Uit de geschiedenis van Zurenborg meer dan een eeuw geleden

De schoolpenning in Zurenborg

Ite Missa est! Zondagvoormiddag, de gelovigen verlaten de kerk. Ze worden aan het portaal opgewacht door een heer die met een grote collectebus rammelt om duidelijk te maken dat een bijdrage voor het katholiek onderwijs in dank wordt aanvaard. Dit was aan alle Antwerpse kerken een heel gewoon tafereel tot in de jaren zestig van vorige eeuw. (Greta FOLDERS) DE KATHOLIEKE SCHOOLPENNING Even naar de negentiende eeuw waarin de de politieke tegenstelling tussen liberalen en conservatieven - later de katholieken- zich vormde rond de interpretatie van het grondwetsartikel over de vrijheid van het onderwijs.

Wie organiseert het onderwijs? Welke leerinhoud krijgen de kinderen aangereikt: godsdienst of niet? Wie betaalt het onderwijs? Er worden bij iedere verandering van politieke meerderheid nieuwe schoolwetten ingevoerd, die de voorgaande tenietdoen. In 1879 leidt de liberale schoolwet Van Humbeeck tot een ware schoolstrijd.

Wanneer de liberalen, die al in 1876 in de meerderheid zijn in de Antwerpse gemeenteraad, beginnen met het ‘ontchristelijken van het stedelijk onderwijs’, wordt tot actie overgegaan. Monseigneur Theophiel Roucourt, bestuurder van het Sint-Norbertusgesticht, bijgestaan door vooraanstaande katholieken uit de politiek en de zakenwereld richten in december 1876 de ‘Schoolpenning voor Katholiek Vlaamsch Onderwijs’ op. Frederik Belpaire wordt de voorzitter. De strijd om de schoone ziel van ’t kind kan beginnen. Het is de bedoeling geld in te zamelen om het katholiek onderwijs stevig uit te bouwen.

Zo kunnen ouders, die niet de middelen hebben om hun kinderen naar een duur college of meisjesinternaat te sturen, hun kroost naar een parochiale school sturen en niet naar een school zonder god.

Feest ter gelegenheid van het gouden jubileum bij de Schoolpenning van René Stoops. - Eigen Foto

Over de eerste tien jaar weten we niet veel, maar vanaf 1911 houdt de vereniging een ‘verslagboek’ bij.

Op de eerste bladzijde staat de ledenlijst, met voor de Zurenborgers gekende namen: vier leden uit de familie Luyckx, die in de uitbouw van Zurenborg een grote rol heeft gespeeld. Er staan drie heren Peeters bij, geen familie. Om ze te onderscheiden wordt de naam van hun echtgenotes vermeld, maar in de dagelijkse omgang sprak men over Peeters-kolen, Peeters-mortel en Peeters-post, verwijzend naar hun beroep!

Uitstap naar jaarlijkse gewoonte 1925.

Eigen Foto

Een van de wortels van de Schoolpenning zit via Mgr. Roucourt in Zurenborgse grond. Maar het is nog wachten tot de nieuwe, jonge parochie Sint-Norbertus haar eigen afdeling krijgt. Eerst een volwaardige kerk en dan in 1902 onder pastoor Lauwers, wordt voor het eerst met de collectebus geschud! Bij het gouden jubileum in 1952 vraagt de secretaris, Jos Aernout, in zijn toespraak: ‘Weet u allen wel wat dit betekent? Vijftig jaar lang, zondag en feestdag, week na week…in weer en wind, zonneschijn of regen, sneeuw en storm, steeds is daar iemand paraat: eenvoudig, bescheiden met een glimlach en een dankwoord…’

Bidprentje jaren 1950 verkocht ten voordele van de Schoolpenning. - Eigen Foto

De vergadering eindigt met een gebed, maar of ze daarna daadwerkelijk uit elkaar gingen?

Nog wat napraten met een pintje, een koffie of iets sterkers? En niet te vergeten enkele heerlijke taartjes van bij Vander Beek op de Dageraadplaats.

Deze mannenclub speelt een onmiskenbaar sociale rol in de wijk. Zij belonen zich met een jaarlijkse uitstap, wel op eigen kosten! Maar bij de feesten worden ook de echtgenotes meegevraagd als dank voor de goede ontvangst van de vergaderaars!

De Schoolpenning overleeft twee wereldoorlogen. In de jaren zestig verschuift de aandacht van hulp aan de parochiale scholen naar het oprichten van scholen voor bijzonder onderwijs. Cobesko (Comité tot bescherming van het katholiek onderwijs) en Schoolpenning smelten in 1975 samen. Zo valt het doek over een merkwaardig stuk geschiedenis waarin ook Zurenborg een rol speelde.

Met dank aan mijn overgrootvader Louis Stoops (°1863 +1919), schoolpenner van het eerste uur en mijn grootvader René Stoops (°1891 +1976) secretaris en later voorzitter van Schoolpenning afdeling SintNorbertusparochie. Hij bewaarde een hele bundel documenten, die nu hun weg kunnen zoeken naar het archief!

Na 25 jaar trouwe dienst krijgt de medewerker een ereteken: het kruis van Sint-rumoldus. Bij zijn gouden jubileum horen de onderscheiding en decoratie Pro ecclesia et Pontifice.

Begin van het verslagboek met de ledenlijst 1911-1912 Eigen Foto

Op hun vergaderingen wordt afgesproken wie wanneer moet gaan bussen, wordt info gegeven over de inkomsten, over speciale activiteiten, over de vertegenwoordiging in het centraal bestuur… Het organiseren van een gemengd avondfeest, een toneelavond, en samenwerking met andere lokale verenigingen, vullen het wekelijkse bedelen aan de kerkpoort rijkelijk aan. De ‘netwerken’ van de leden die op zoek gaan naar sponsors, loonden.

Wat er zoal in die collectebus zat, heb ik zelf gezien toen mijn grootvader, René Stoops, de muntjes van 10 en 25 centiem (met een gaatje in het midden!) aan elkaar reeg. Nu en dan was er de ‘zondag van de 5 of de 20 Frank’. Aan wie trouwde werd gevraagd om een extra omhaling voor de Schoolpenning tijdens de huwelijksmis te voorzien.

René Stoops (°1891 +1976) de laatste voorzitter van de Schoolpenning Sint-Norbertus Zurenborg.

Hij draagt fier zijn medaille van Pro Ecclesia et Pontifice. - Eigen Foto

4

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Hinder door chaotische werven van nutsbedrijven zorgt voor wrevel in de wijk

simon Verreet (Groen): “Het stadsbestuur moet de regie zelf veel meer in handen nemen.”

Het wordt stilaan vaste prik. Als u ‘s morgens de deur uitstapt, is water-link een diepe put aan het graven in het voetpad voor uw deur. Na twee dagen of na een maand wordt die put weer min of meer dichtgegooid en nauwelijks een paar dagen later stopt er een busje van Fluvius en beginnen andere werkmannen weer een put te graven nauwelijks een paar meter verder. Intussen heeft

De straten zien er erbarmelijk uit.

Foto: Luc PANDELAERS

Proximus ook nog in de ganse straat lelijke schakelkastjes tegen de gevels gehangen en die aan elkaar gekoppeld met slordig bevestigde glasvezelkabels. “Het stadsbestuur laat te veel betijen en moet dringend zelf meer de regie in handen nemen”, zegt Simon Verreet, fractievoorzitter voor Groen in de districtsraad Antwerpen.

(Luc PANDELAERS)

Macramé van Proximus.

Foto: Luc PANDELAERS

Simon Verreet werd bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen verkozen als raadslid voor Groen in district Antwerpen en is sinds vorig jaar ook fractieleider. “Naast mijn algemene bekommernis voor leefmilieu en klimaat wil ik met mijn politiek mandaat vooral werk maken van participatie van de burgers”, zegt hij. “Wij zitten in het district Antwerpen in de meerderheid en dat heeft ons toegelaten mee het project “Burgerbegroting” op poten te zetten. Daarmee kunnen de inwoners van het district samen beslissen over de bestemming van 1,4 miljoen euro, tien procent van de districtsbegroting. Dat doen ze al elk jaar sinds 2014.

Zo bepalen zij welke thema's ze belangrijk vinden en welke plannen in uitvoering gaan. Zij kennen immers de lokale noden het best. Meestal gaat dat over kleine projecten die niet eens zoveel geld kosten, maar toch een verschil maken voor de buurt.”

TOETERCONCERTEN Een mooi voorbeeld is de heraanleg van de Tweelingenstraat. Daar was een probleem ter hoogte van de knik in de straat waar vuilniswagens zich vastreden, omdat er auto’s op die hoek geparkeerd stonden. Dat is opgelost door een grote bloembak en twee paaltjes te plaatsen. Resultaat: geen toeterconcerten meer en toch weer een klein beetje meer groen in de straat.

“Omdat ik nauw betrokken ben bij veel van die participatieprojecten, komen de mensen in de wijk ook naar mij met hun klachten en die gaan heel vaak over de chaotische wijze waarop openbare werken zowat overal tegelijk worden aangevat.”

- De mensen begrijpen wel dat die werken noodzakelijk zijn, maar ze ergeren zich over het gebrek aan informatie en het totaal gebrek aan coordinatie. Het lijkt er soms op dat water-link zit te wachten tot Fluvius zijn put heeft dichtgegooid om er een nieuwe te graven op exact dezelfde plaats.

Of vice versa. Kunnen die nutsbedrijven niet verplicht worden om meer samen te werken?

Simon Verreet: ”Het gebrek aan informatie is inderdaad een groot probleem. Voor de werken die in opdracht van de stad zelf gebeuren, zoals recent de heraanleg van de Lange Altaarstraat en momenteel die van de Pretoriastraat, valt dat nog wel mee. Daar hebben alle bewoners tenminste een infobrief in de bus gekregen. Het zijn vooral de nutsbedrijven die er een boeltje van maken.

Er bestaat geen aanspreekpunt voor informatie en klachten en er is totaal geen bereidheid om werven te coördineren. Zij hebben mij al gezegd dat het een kwestie van aansprakelijkheid is. Ze willen juridische geschillen vermijden wanneer er door de werken schade aan kelders of gevels veroorzaakt wordt. Maar daar hebben zij niet over te beslissen.

Het stadsbestuur moet zelf veel meer de regie in handen nemen. En dat begint bij de communicatie.

Er moet een centraal aanspreekpunt komen waar elke burger met vragen en klachten terecht kan.

En de stad moet ook de coördinatie superviseren.

De meeste nutsbedrijven zijn intercommunales waar de stad mee in de raad van bestuur zit (Koen Kennis zit bijvoorbeeld in de RVB van Fluvius).

Ze hebben dus alle hefbomen in handen. “ COWBOYS “Het stadsbestuur moet ook veel strenger optreden tegen allerlei mistoestanden. De nutsbedrijven werken meestal met onderaannemers en daar zitten echte cowboys tussen. Als u en ik een parkeerverbod willen voor een verhuis dan moeten we dat ruim voordien bij de politie aanvragen en ervoor betalen. Die aannemers plaatsen gewoon hun eigen verkeersborden, soms pas een dag vóór de start van de werken. Dat is compleet illegaal, daar zouden ze systematisch een gasboete moeten voor krijgen. Ook de afhandeling van schadegevallen is problematisch. Het defect in de sterrenhemel boven de Dageraadplaats werd veroorzaakt door een kortsluiting op een werf van Fluvius. Die zeggen doodleuk dat ze dat niet kunnen verhelpen en intussen wordt er al ruim twee jaar niks aan gedaan. Een ander pijnpunt is

Slordige reparaties.

Foto: Luc PANDELAERS

de dikwijls ondermaatse herstelling van bestrating na afloop van de werken. Slordig uitstekende stenen vormen op veel plaatsen een gevaar voor wie slecht ter been is en op de Dageraadplaats werd de originele bestrating in natuursteen opgelapt met banale betonnen straattegels. Daar moet veel strenger tegen opgetreden worden.”

- Tenslotte nog een vraagje over het geplande spoorpark. Op zich een mooi project waar niemand tegen kan zijn. Maar veel wijkbewoners vragen zich af wat de repercussies zullen zijn voor de toekomstige ontwikkeling van Nieuw-Zurenborg. Op de oorspronkelijke plannen was voorzien dat 40 procent van de site parkzone zou worden.

Bestaat er nu geen gevaar dat het stadsbestuur zal zeggen dat Zurenborg zijn park(je) al gekregen heeft en dan aan de projectontwikkelaars in Nieuw-Zurenborg carte blanche geeft?

Simon Verreet: “Het spoorpark is inderdaad een fraai project waar ik volledig achter sta. Bovendien kan het ook op korte termijn gerealiseerd worden. Als alles goed loopt, kan het in het voorjaar van 2023 vergund worden en kunnen de werken beginnen in 2024. Maar ik begrijp de bezorgdheid over de verdere ontwikkeling van Nieuw-Zurenborg. Een site van elf hectare binnen de Ring is nu eenmaal de natte droom van elke projectontwikkelaar. En in het huidig stadsbestuur zitten er nogal wat mensen die daar graag in meedenken.

Maar gelukkig hebben we de laatste tijd kunnen merken dat de projectontwikkelaars toch niet zo almachtig zijn in Antwerpen. In Antwerpen-Noord heeft een actiegroep zich met succes verzet tegen het oorspronkelijke ontwerp voor de Slachthuissite en het via de rechter terug naar de tekentafel gestuurd. En op basis van dat precedent werd er ook in de Pelikaanstraat een ander megalomaan project afgeblokt. Als Nieuw-Zurenborg terug op tafel komt, zullen de Zurenborgers zelf moeten zorgen dat ze een stevige vinger in de pap krijgen.”

oproep lange altaarstraat 25 Tussen 1928 en 1930 baatten mijn grootouders Van Gils-Danckers een kruidenierswinkel genaamd ‘In de goede waar’ uit in de Lange Altaarstraat 25.

In de familie is er helaas van dit pand slechts één minder goede foto bewaard. In 1930 droegen zij de zaak over aan F.J. Mariën afkomstig uit (Oost)Malle.

Langs deze weg doe ik een oproep en probeer ik mensen te bereiken die mogelijk nog oude foto’s

hebben met een straatbeeld waarop deze winkel rond de jaren ’30 te zien is.

Ik hoop op deze manier beeldmateriaal toe te kunnen voegen aan het verhaal dat ik over mijn grootouders aan het samenstellen ben.

Karel Jespers e-mail : karel.jespers@skynet.be

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

5

Pleidooi voor toiletten op of rond de Dageraadplaats

De Dageraadse pissijn Er wordt grondig gewerkt aan de Sint-Norbertuskerk. Dat bleek hoognodig (zie GvZ februari 2022).

Om en rond die restauratie is nu een wat aparte commotie ontstaan, want het urinoir dat wat ongelukkig tegen de oostelijke muur van de kerk was aangeplakt, is weggehaald. (Wim VERZELEN) is er voor mannen plots een gebrek aan geschikt openbaar sanitair. Voor vrouwen is dat al langer zo. Er zijn geen dergelijke voorzieningen voor hen om en rond het plein. Is met die onachtzaamheid niet al te lang stilzwijgend vrede genomen?

AMMONIAK Het urinoir dat indiscreet tegen de kerkmuur aanleunde, deed dat niet echt heel devoot, zo blijkt nu. Door de manier waarop de pissijn tegen de kerk was aangebouwd, is de zijmuur helemaal doordrongen met ammoniak. Ook agressieve reinigingsmethodes met hogedrukreinigers hebben ervoor gezorgd dat er schade is tot aan de binnenkant van de kerk.

Schade aan de kerkmuur binnen.

Foto: Wim VERZELEN

VROUWEN Het zijn vooral, nogal evident, de mannelijke gebruikers die zich tekortgedaan voelen. Maar vrouwen kunnen hier anders ook een aanleiding in zien om te protesteren. Nu

RESPECT Het was hoognodig en heel legitiem dat deze voorziening werd weggehaald. Het was geen erfgoed of een kunstwerk (zoals het urinoir van Marcel Duchamp), maar enkel een nuttige voorziening voor mannen in hoge nood. Zo’n aanbouw is niet meer van deze tijd. Een urinoir is niet hygiënisch en sommigen klagen over

Het pissijn buiten werd afgebroken.

Foto: Wim VERZELEN

een gebrek aan respect voor het godshuis.

BILLEN De verdwenen pissijn laat wel een leemte achter. Niet bij de aangetaste stenen, dat probleem wordt aangepakt, maar wel als ‘nutsvoorziening’.

We hebben een alternatief nodig in deze wijk. Ik kan ervan getuigen.

Zo werd ik een tijdje geleden – nog in de benepen coronatijd – toen ik ’s avonds laat boven door mijn raam de straat in keek geconfronteerd met een paar blote billen die zonder schroom neerzegen tussen twee geparkeerde auto’s om daar na korte tijd een weinig aantrekkelijk spoor achter te laten.

WILDPLASSEN Dit soort wildplassen is stuitend en vraagt om een probaat antwoord. Nu het urinoir bij de Sint-Norbertuskerk is verdwenen, is het gevaar groot dat dit foute gedrag gestimuleerd wordt, zeker ook bij mannen die hun bekende vaste en legale plek hebben zien verdwijnen. De bomen op het plein en de palen van onze sterrenhemel zullen dan misschien soelaas bieden aan mensen in hoge nood, maar het kan ook zijn dat men de zijstraten of, godbetert, de brievenbussen viseert.

Er moet dringend nagedacht worden over een alternatief dat voor iedereen een afdoende oplossing biedt. Want wat moet er voortaan gebeuren bij de vele evenementen op de Dageraad-

plaats met veel volk en drank en hoge druk nadien? Wat moet er gebeuren bij volle cafés met dichtslibbende toilettoegang? Wat na sluitingstijd?

En de marktkramers hebben ook wel eens dringende behoefte.

De stad Gent voorziet bij elke parking goed onderhouden gratis toiletten voor vrouwen en mannen. Kan Antwerpen niet wat Gent kan?

KERKFABRIEK Marc Hesbain, voorzitter van de kerkfabriek Sint-Norbertus, schiep klaarheid: “Om de restauratie van de kerk goed te laten verlopen, moest het urinoir weg. Bovendien hadden de stadsdiensten door de agressieve schoonmaak met de hogedrukreiniger schade doen ontstaan tot binnen in de kerk (zie foto). Er is overigens nergens een kerk, moskee of synagoge die een dergelijke installatie tegen zijn muren heeft staan. De kerkfabriek is in onderhandeling met de stad om ergens op of naast de Dageraadplaats in toiletten te voorzien, maar dan zowel voor dames als heren.”

Het probleem kan eigentijds en passend worden aangepakt. Het hangt dus af van de stad of zij vinden dat vrouwen, naast de mannen, ook recht hebben om veilig en ongestoord naar het toilet te kunnen gaan. De keuze is aan de stad en/of het district.

6

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

oVEr VErGETEn En HErDEnKEn GEsprEK mET bruno DE WEVEr

Recent verschenen in de Gazet van Zurenborg verschillende artikels over de herinnering aan WOII, o.a. de reeks van Guy Poppe over de kinderen van Chabannes en meerdere artikels over het leggen van Stolpersteine.

Wij spraken met historicus Bruno De Wever over het vergeten en het herdenken van deze dramatische tijd. (Jan HOLVOET)

Historicus Bruno De Wever.

Foto: Gerda HUYGEN

WAT VOORAFGING: MECHELEN Bruno de Wever: “Als historicus had ik reeds van bij mijn licentiaatsverhandeling - vandaag heet dat Masterscriptie - en later bij het schrijven van mijn doctoraatsthesis belangstelling voor WOII. De Jodenvervolging kwam al vroeg op mijn pad en later deed ik ook onderzoek over het zogeheten negationisme de ontkenning van de jodenuitroeiing.

In 2000 besliste toenmalige Vlaamse minister-president Dewaele naar aanleiding van Zwarte Zondag dat er in Mechelen een Holocaustmuseum moest komen.

Ik werd voorzitter van de wetenschappelijke commissie die dit moest voorbereiden. Ik bracht onafhankelijke experts samen en na een jaar werken brachten wij een plan uit dat onmiddellijk verticaal geklasseerd werd door de toenmalige Vlaamse regering omdat het veel te radicaal was: wij wilden de jodenuitroeiing

in een breder perspectief plaatsen en kwamen in conflict met het conservatieve deel van de Antwerpse joodse gemeenschap.

Herman Van Goethem heeft toen de fakkel overgenomen en Kazerne Dossin opgericht. Kazerne Dossin heeft mij later gevraagd in haar Wetenschappelijke Raad te zetelen.

Daarin heb ik gezeteld tot de affaire Christophe Busch is uitgebroken en bijna de hele wetenschappelijke Raad, inclusief Herman Van Goethem, ontslag heeft genomen wegens de politieke instrumentalisatie van de Holocaust door de Raad van Bestuur.”

WAT VOLGDE: DEURNE Bruno de Wever: “De gemeenteraad van Deurne besliste op een bepaald moment in 2018 om een vredesmonument op te richten voor de gedeporteerde politieagenten van Deurne, monument dat er nu staat op het Wim Saerensplein.

Restaurant

is verhuisd We verwelkomen u heel graag om de hoek Draakplaats 3

www.cuichine.be

In 1944 werd het corps van Deurne bijna integraal opgepakt door de Duitsers als deel uitmakend van het verzet en tientallen van hen zijn in de kampen gebleven. Maar diezelfde politieagenten maakten deel uit van de politie van Antwerpen die op 15 augustus 1942 de grote razzia in Antwerpen uitvoerde. Het corps van Deurne pakte een zeventigtal joden op die in Cinema Plaza op de Gallifortlei verzameld werden om van daaruit naar Kazerne Dossin te vertrekken.

Niets is zwart, niets is wit, alles is grijs: deze agenten waren slachtoffers, maar ook medeplichtigen.

Op een bepaald moment heeft men in de school op de Gallifortlei waar de joden bijeengebracht werden een herdenking georganiseerd, niet voor de slachtoffers, maar voor de agenten die hen opgepakt hadden.

Een aantal agenten hebben joden helpen ontsnappen, maar zoals overal in Antwerpen werd de razzia uitgevoerd door de politie.

Tijdens de herdenking in deze school werd niet gerept over de slachtoffers, enkel over de daders.

De aanwezige vertegenwoordigers van de joodse gemeenschap waren sprakeloos, Herman Van Goethem, die aanwezig was, heeft de locoburgemeester van Deurne hard aangepakt. De man wist eigenlijk van niets, hij was slecht ingelicht, zoals iedereen eigenlijk in die tijd.

Ik heb toen in buurhuis Het Pleintje een lezing hierover gegeven, waar o.a. Wim Kenis aanwezig was, de man die het op zich genomen heeft struikelstenen te leggen in het Antwerpse.

Ik heb het verhaal van de Jodenvervolging in een breder kader geplaatst.

Op het einde heb ik gezegd: ik moet geen honorarium, maar plaats een struikelsteen voor een gedeporteerde Joodse familie in Deurne.

Er was een bijzonder talrijk en gepassioneerd publiek aanwezig. Niemand wist wat een “Stolperstein“ was en ik heb uitgelegd dat het een conceptueel kunstwerk was van de Duitser Günther Demnig , die overal in Europa stenen met een messing plaatje legt voor de huizen waaruit slachtoffers van het nationaalsocialisme gedeporteerd zijn.

Uiteindelijk zijn er fondsen gevonden voor het plaatsen van 50 stenen in Deurne.

50 struikelstenen, nog 14 950 te gaan.”

ANTWERPEN MARTELARENSTAD Bruno de Wever: “Op 31 maart 2017 richt de gemeente Antwerpen een adviesraad op om zich te buigen over de wijze waarop WOII herdacht moet worden. In deze raad zetelden o.a.

Herman Van Goethem, Zurenborgster Inge Schoups en ikzelf.

Een heleboel aanbevelingen werden gedaan, een ervan zal uitgevoerd worden in 2023: ter hoogte van het MAS, aan de Schelde, komt een groot “namenmonument” waarop de namen van alle Antwerpse oorlogsslachtoffers.

Geen andere stad in België werd in WOII zo hard getroffen als Antwerpen: naast 15.000 gedeporteerde joden ook 5000 slachtoffers van de V-bommen en ook militairen en verzetsstrijders, vermoedelijk in totaal 25.000 namen die herdacht zullen worden.

Een van de talrijke andere adviezen was het toestaan van het plaatsen van Stolpersteine, wat tot dat moment verboden was (in Deurne waren enkele stenen illegaal geplaatst). Dit om de gevoelens van religieuze joden te ontzien, die elk monument voor een overledene als een grafmonument beschouwen, waar men niet over mag lopen.

Sedertdien zijn er meerdere burgerinitiatieven opgestaan om struikelstenen te plaatsen, op Zurenborg, Oud-Berchem, Groenenhoek…”

Niets is zwart of wit.

Het leven is morsig.

EN NU? Bruno de Wever: “Zestig jaar na het einde van WO II is er een kantelmoment geweest: de stilte over de deportaties werd stilaan doorbroken.

Maar wij mogen ons niet superieur voelen en denken: wij zouden zo niet gehandeld hebben. Niets is zwart of wit. Het leven is morsig. Mensen die hielpen bij de deportaties waren niet per se racisten. Zij deden hun werk.

De mensen die zij oppakten waren veelal geen Belgen, het waren arme Polen. Vluchtelingen. Zoals er nu weer andere vluchtelingen zijn.

De herdenking van de Holocaust is belangrijk.

Maar belangrijker is het aanhouden van principes en het verdedigen van basisrechten. Zeker nu een nieuwe vluchtelingenstroom eraan komt uit het oosten.”

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

7

Nazaat van gevluchte joodse oorlogskinderen

Zurenborger toprechter in australië

In de vier vorige nummers van Gazet van Zurenborg zijn we ingegaan op hoe zo’n tien à vijftien joodse kinderen uit Zurenborg bij het begin van de Tweede Wereldoorlog een tijdlang opgevangen zijn in

Frankrijk, in het dorp Chabannes. Van sommigen hebben we het spoor teruggevonden. In dit nummer sluiten we het verhaal af. Daarvoor gaan we naar Australië. (Guy POPPE)

Op 1 september verleden jaar is in Australië het nieuwe Federal Circuit and Family Court van start gegaan.

Die familierechtbank roept een vereenvoudigde procedure in het leven, die elke Australiër een oplossing biedt voor zijn of haar scheiding, de hoede over de kinderen of een erfenis.

Ook de toegang tot Australië behoort tot haar bevoegdheden. Zo heeft het hof zich in januari over de zaak van Novak Djokovic gebogen, of de tennisser al dan niet aan de australian open deel mocht nemen.

Marjan was vertrouwd met Zurenborg. Daarvan getuigt zijn inschrijving in 1939, voor een voorbereidend jaar op de vakschool voor kunstambachten in de Steenbokstraat, op de hoek van de Kleine Beerstraat.

Hij had talent om het als tekenaar en schilder te maken. In het familiearchief snort Andrew een schets op van Antwerpse diamantairs, een ode aan vader Tola die als slijper zijn brood verdiende. In Chabannes tooide Marjan een muur met een schilderij van hem. De jongens aan tafel op de foto leren er een vak, want dat was naast de beschermende opvang die ze er kregen, hun belangrijkste bezigheid. Ze moesten tot naarstige ambachtslui uitgroeien.

ANDREW Andrew Strum is bij de rechtbank een van de vier barristers, te vertalen als pleitbezorger, een ambt ergens tussen rechter en advocaat. Bij ons is het afgeschaft maar in het Australische recht bestaat het nog.

Een pleitbezorger is expert in een onderdeel van het recht, schrijft een onderbouwde opinie uit of verdiept zich in de geschiedenis, zelfs de filosofie van het wettenarsenaal.

Andrew Strum staat in Australië bekend voor zijn essays over de joodse wet en met name hoe de procedure voor een echtscheiding zich verhoudt tot de burgerlijke wetgeving. Ook over andere zaken die het familierecht raken, als een faillissement, heeft hij gepubliceerd.

Familie Sztrum in Antwerpen.

Eigen foto

MARJAN De laatste jaren, na het overlijden van zijn vader op 8 februari 2016, heeft Andrew uitgezocht wat het lot geweest is van zijn oom Marjan, de oudere broer van Yoris. Op 26 augustus 1942 houden Franse gendarmes in dienst van de nazi’s hem in Chabannes aan. Hij is achttien, vanaf zestien pakken ze je op.

Marjan heeft nog de tijd om gauw gauw enkele zinnen op papier te zetten, in het Frans, zijn omgangstaal op die plek. Het is 5u ’s ochtends.

Niemand heeft hem ooit teruggezien. Een gedenkplaat in Chabannes vermeldt dat hij in Metz doodgeschoten is, bij een vluchtpoging uit de trein die hem naar Auschwitz voert. Dankzij zoekwerk in de archieven in Auschwitz is Andrew te weten gekomen dat Marjan op 14 november 1942 naar de gaskamers in Birkenau overgebracht is. Het is nu kwestie om in Chabannes de juiste inscriptie aan te laten brengen.

Andrew Strum, barrister in Australië.

Eigen foto

YORIS Andrew is de zoon van Yoris Sztrum, van wie we de levensloop in januari belicht hebben. Hij is een van de joodse kinderen uit Antwerpen, die onderdak gekregen heeft in het kasteel van Chabannes, waar hij beter beschermd was tegen deportatie. Na de oorlog, in 1952, is hij naar Australië geëmigreerd. Daar heeft hij als Georges Strum twee kinderen op de wereld gezet. Andrew is één ervan.

Andrew heeft een foto in het gezinsalbum zitten, waarop je Yoris ergens in de jaren dertig door Antwerpen ziet wandelen, aan de hand van vader Tola en met moeder Stefa. Door de reclamezuil en de luifel van de cinemazaal op de achtergrond vermoed ik dat het om een zondags uitstapje op De Keyserlei gaat. Tot in de jaren vijftig maakten beroepsfotografen er van de flanerende voorbijgangers kiekjes, die je voor een prikje op kon halen. De Sztrums waren geen chassidische joden, dat merk je aan alles. Die groep beheerste het straatbeeld in de stationsbuurt minder dan heden ten dage het geval is. Yoris sprak Vlaams thuis, vertelt Andrew me. Het zal wel Antwerps geweest zijn. Jiddisch was minder dan nu de voertaal in de gemeenschap.

Muurschildering in atelier van de vakschool.

Eigen foto

BALANS Marjan is een van de vier kinderen van Chabannes, die de nazi’s vermoord hebben. De zoon van zijn broer, Yoris, heeft het tot toprechter gebracht in Australië. De zoektocht naar de joodse kinderen die in Chabannes een onderkomen gekregen hebben, heeft me tot dusver bij één overlevende gebracht, Elias Schönbrunn. Zijn verhaal hebt u in de vorige gazet van Zurenborg gelezen. Met behulp van een Antwerpse, Jackie Schwarz, - waarvoor dank! - heb ik zijn telefoonnummer te pakken gekregen.

Dat heeft het pad geopend voor gesprekken en mailuitwisselingen die als het meezit in september tot een bezoek aan zijn geboortestad leiden. Na 12 mei 1940 heeft hij er nooit meer een voet gezet.

Ook Andrew Strum heeft plannen om, zij het niet dit jaar, met zijn kinderen

Inschrijvingsbewijs van Marjan Sztrum.

Eigen foto

van 24, 22 en 19 een bezoek te brengen aan Antwerpen, Chabannes en de andere plaatsen waar zijn vader tijdens de oorlog onderdak gevonden heeft. Toen hij een jaar of twintig was, is hij al eens in zijn vaderstad geweest en heeft hij er kennissen van Georges opgezocht maar hij geeft toe dat in die tijd zijn belangstelling voor wat zijn familie beleefd heeft mager was.

Itty Chaneles is 88 en heeft nog vage herinneringen aan Chabannes maar wil over die periode het gesprek niet aangaan. Ook de filosofe Edith Fuchs, woonachtig in Parijs, die over die andere filosofe, Hannah Arendt, geschreven heeft, antwoordt me in dezelfde zin, wanneer ik haar over Annie Affenkraut aanspreek. Annie is haar halfzus, in 1947 door familie in Londen opgevangen en daarna naar de Verenigde Staten doorgereisd.

Van haar is me ter ore gekomen dat ze mogelijk nog leeft maar Fuchs heeft nooit in haar leven contact met ze gehad.

NASCHRIFT Schrijft Orly, Andrews dochter, wanneer ze op school over het verhaal van haar familie vertelt: “Mijn antwoord op de vraag “hoe houden we de herinnering aan de Holocaust levendig en waarheidsgetrouw, als de overlevenden niet meer hier zijn om te spreken” is dat we hun getuigenissen op moeten nemen, bewaren en doorgeven aan de generaties na hen, op elke mogelijke manier - film, geschreven stukken, documenten, foto’s, schilderijen en wat dan ook –, zodat de Holocaust nooit vergeten of ontkend kan worden.”

Afscheidsbrief.

Eigen foto

nu ooK loTTo MAANDAG - VRIJDAG VAN 7U TOT 18U30 ZATERDAG VAN 8U TOT 14U ZONDAG : GESLOTEN

ROLWAGENSTRAAT 79 • 2018 ANTWERPEN Tekening 'Les diamantaires' van Marjan.

Eigen foto

Tel. (03) 235 52 54 • Fax: (03) 272 39 10

8

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Het rondpunt met putten en planten zal verdwijnen.

Foto :Jörg PYL

De parkeerplaatsen op de cogels osylei blijven In het oorspronkelijke plan van de heraanleg van de Cogels Osylei zou er een totaal parkeerverbod in de straat komen, maar dat zagen de ouder wordende buurtbewoners niet zitten.

Protesteren loont blijkbaar. Maar alles winnen kan niet, de rotonde verdwijnt, waardoor het gevaar op overdreven snelheid vergroot. Extra bomen komen er ook niet. De parkeerplaatsen blijven, maar de voetpaden worden versmald tot 1,30 meter om wat meer ruimte aan de fietser te geven. Het is wat het is.

De riolering zal ook vernieuwd worden. De wegbekleding zal daarna vervangen worden door betonnen platen waarop de tramsporen en natuurstenen op ingebed zijn.

Door de gewijzigde plannen verschuift de heraanleg naar vermoedelijk midden 2023.

stelplaats De lijn in principe weg tegen 2024 Op 16 maart 2022 verkreeg de Lijn een omgevingsvergunning voor de nieuwe stelplaats bij Deurne Luchthaven.

De werken zouden nog dit jaar kunnen beginnen en de afwerking wordt tegen 2024 voorzien. Dat betekent dat de stelplaats van De Lijn aan de Tramplaats tegen dan zou verdwijnen tot opluchting van heel Zurenborg.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

9

Tramplaats na storm Eunice

Omgewaaide bomen na de storm.

Foto: Luc PANDELAERS

OPROEP

De Gazet van Zurenborg is nog steeds op zoek naar goede pennen en fotografen. Je schrijft artikels, neemt interviews af met interessante Zurenborgers of fotografeert hen.

We zoeken ook nog correctoren die op zoek gaan naar taalfouten in de artikels. Een vergoeding kunnen wij niet aanbieden, maar wel de voldoening om een artikel of foto van eigen hand te zien verschijnen in onze wijkkrant. Wie interesse heeft om de groep enthousiaste vrijwilligers te vervoegen, kan contact opnemen met de redactie. gazetvanzurenborg@telenet.be

Kabuki

Sushi • Grill • Wok Alle dagen open van 11:00-14:30 en 17:00-23 Dageraadplaats 28 2018 Antwerpen Info@kabukisushi.be www.kabukisushi.be

Tel. 03 663 8200

Chrisssy's Chris Vissers

Kleermaakster Retouche info.chrisssys@gmail.com www.chrisssys.be 0485 39 33 66

www.the-park.be - info@thepark.be Boekenbergpark for Body & Mind www.facebook.com/AtTheParkBoekenberg/

Plantin en Moretuslei 92 2018 Antwerpen T. 03 233 66 80 info@apotheekplantijn.be

Storm Eunice van 14 februari heeft ook op Zurenborg voor hinder gezorgd. De bomen op het Tramplein die nog maar pas aangeplant waren, werden met hun nog niet vast gewortelde kluit uit de grond gerukt en versperden de rijbaan van het rond punt. De brandweer kwam eraan te pas en legde de bomen terug op het Tramplein zodat het verkeer weer verder kon.

De maandag daarop plantte de groendienst deze mooi terug in. Bij het afsluiten van de krant verschijnen de eerste blaadjes aan de bomen. (jp)

Stormschade na Eunice.

Foto: Luc PANDELAERS

10

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Van Rolwagentje naar klusfiets: Fixit Een huis is een kruis, wordt soms gezegd, zeker als je geen handige Henrietta of Harry bent. Lekkende kranen, deuren waarvan een slot kuren vertoont, een toilet dat maar blijft doorlopen, domotica die soms vreemd doet en een eigen willetje lijkt te hebben, het zijn maar enkele zaken die een leven kunnen vergallen als men er niet in slaagt om het op te lossen. Bovendien is een vakman soms moeilijk te bereiken en wil hij of zij zich dikwijls niet verplaatsen voor dergelijke kleinigheden. Gelukkig is er dan Fixit.

(André DEJONGHE) Het is een doordeweekse dag, half negen in de ochtend. Yannick Schippers (26) komt net terug van zijn eerste klant als hij de deur van zijn bureel/opslagplaats in de Oostenstraat opent. Zijn bakfiets staat voor de deur te wachten op het volgende ritje naar een nieuw adres waar een andere klant met een klusprobleem op hem wacht.

“Mijn fiets is geen goedkoop ding, maar sinds ik die heb, ben ik veel herkenbaarder geworden en dat heeft zo zijn voordelen. Mensen zien me nu op mijn bakfiets rijden en spreken mij onderweg aan om bij hen een probleem op te lossen. Zo kom ik geregeld aan opdrachten. Ik rijd met mijn fiets vaak door Zurenborg, maar ik nam ook al klussen aan die wat verder weg liggen, zoals bijvoorbeeld in Aartselaar. Maar veel verder ga ik niet. Dan verlies ik te veel tijd met fietsen in plaats van met de mensen te helpen.”

Yannick is, zoals de hele wijk wel weet, de zoon van Martine van het Rolwagentje, Zurenborgs enige echte kruidenierswinkel. “Dat veel mensen mijn moeder kennen, heeft me van bij mijn opstart als zelfstandig kluisjesman, zo’n drie jaar geleden, alleen maar voordelen opgeleverd. Doordat veel mensen mijn moeder kennen, kon ik sneller een cliënteel opbouwen en nu dient de winkel van mijn moeder als een soort mini-secretariaat voor mijn klusbedrijf.

Zonder deze hulp had ik niet gestaan waar ik nu sta. Dank u, ma!”

“Om de bedrijfsnaam Fixit waar te maken, moet ik van alle markten thuis zijn, ik neem immers allerlei klussen aan, van kleine interventies voor een lekkende kraan tot (en dat meer en meer) zelfs preventieve controles in bedrijven. Ik volgde dan ook verschillende opleidingen, zoals loodgieterij, elektriciteit en domotica (drie jaar Syntra) en ik ben nu de opleiding van slotenmaker aan het afronden. Het merendeel van mijn jobs gebeurt op vraag van bedrijven, maar ik blijf ook tijd maken voor kleine klussen, zodat ik nog altijd de Zurenborgers binnen een redelijke termijn van hun lekkende kraan of voortdurende kortsluiting af kan helpen. Indien nodig, doe ik hierbij beroep op versterking; ik heb een collega die al eens mee inspringt, hij voelt zich meest thuis in loodgieterij.

Yannick Schippers komt u helpen met zijn bakfiets.

Foto: An VAN DE WAL

een specialist elektriciteit /domotica, een specialist slotenmaker en een specialist loodgieterij. Ik verwacht dat bedrijven het grootste deel van het cliënteel blijven vormen, maar ik hoop dat ik in de toekomst nog altijd voldoende tijd kan vrijmaken om particulieren snel te Uiteraard heeft Yannick een persoonlijke voorkeur voor kunnen helpen.” klussen. Het liefst werkt hij aan projecten in verband met hernieuwbare energie zoals autoladers of batterij-opslag.

Maar soms vallen er bij andere klussen ook wel bijzondeHeeft u Yannick nodig re momenten te beleven. “Laatst draaide ik bij een cliënt dan kan u terecht op zijn e-mailadres een vijs uit de muur, waarna er prompt water uit de plug Info@fixitantwerpen.be begon te lopen. Een wat onoplettende doe-het-zelver had de waterleiding doorboord. Ik heb het probleem dan maar of zijn telefoon 0472 47 57 93. snel opgelost. ” En hoe ziet de toekomst van Fixit en Yannick eruit?

“Op mijn prioriteitenlijst staat als nummer één samenwonen met mijn vriendin. Daarna hoop ik, dat ik Fixit verder kan laten groeien tot een driemanszaak met

Zijn tussenkomst kost u €75,00 voor het eerste uur, €55,00 voor de volgende uren.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

11

Vrijwilligers Vrijwilligers van Zurenborg: Joël Leuridan, penningmeester van de kerkfabriek

“De werkelijkheid is niet wat zij lijkt.”

Toen een paar weken geleden de indrukwekkende restauratiewerken aan de Sint-Norbertuskerk begonnen, vroeg ik mij af wie zorgde voor het in stand houden van dit imposante erfgoed. Wij spraken met Joël Leuridan, penningmeester van de kerkfabriek van de Sint-Norbertusparochie, en ontdekten een onbekende wereld. Of eigenlijk verschillende onbekende werelden. (Jan HOLVOET) Joël Leuridan: “In 2008 ging ik met pensioen. In 2009 stapte de toenmalige voorzitter van de kerkfabriek de apotheek van mijn vrouw binnen en vroeg of zij zo nu en dan een paar overschrijvingen wou regelen voor de kerkfabriek. Zij had geen tijd en zei dat ik het wel zou doen.”

- En viel dat mee?

Joël Leuridan: “Wel, ik ben meer dan ooit actief. Ik heb nu elke week vergaderingen met de architect en de aannemer en diverse onderaannemers over het verloop van de werken…”

- Wat is een kerkfabriek eigenlijk?

Joël Leuridan: “Een kerkfabriek is een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid, zoals ook gemeenten en OCMW’s dat zijn. Hierin zetelen 5 verkozen leden en één afgevaar-

digde van het bisdom, met name de verantwoordelijke van de parochie.

Er is een voorzitter, een secretaris, een penningmeester en twee gewone leden. Ikzelf, als penningmeester, stel elk jaar een uitgebreid jaarverslag en een budget op en zesjaarlijks een meerjarenplan met behulp van een speciaal hiervoor ontworpen software die alle kerkfabrieken gebruiken, ReligioSoft. Deze documenten gaan naar bisdom en gemeente, waar een interne audit gebeurt.

De kerkfabriek houdt zich bezig met het beheer van het patrimonium en het behoud van het kerkgebouw. De religieuze werking van de parochie is het domein van het pastoraal team.

Dat is een groep van vijf tot tien mensen, vroeger gekozen door de pastoor. Er is natuurlijk een wisselwerking: onze voorzitter zetelt ook

Joël Leuridan, penningmeester van Sint-Norbertus.

Foto: Gerda HUYGEN

in het pastoraal team. Wij, de kerkfabriek, dragen zorg voor de financiële werking.”

- En de muzikale werking?

Joël Leuridan: “Het pastoraal team – in samenspraak met de kerkfabriek – staat in voor de muzikale evenementen: muzikale verenigingen huren de kerk voor 500 € en verbinden zich ertoe alles netjes achter te laten.”

- Hoe financieren jullie de instandhouding van de kerk?

Joël Leuridan: “Meer dan 50% van de kerken in Vlaanderen is eigendom van de gemeente, maar de SintNorbertuskerk is eigendom van de kerkfabriek. Onze inkomsten komen voor een klein deeltje uit de omhalingen en de offerblokken, maar voor het grootste deel uit ons patrimonium, dat ik als een goede huisvader moet beheren. Het patrimonium werd grotendeels opgebouwd door giften en erfenissen.

Toen de rente naar nul gezakt is, hebben wij alles belegd in immobiliën: wij kochten een appartement op de Vlaamse Kaai en verbouwden de leegstaande pastorij tot drie appartementen. Een van die appartementen en de tuin worden gehuurd door de school in de Lange Altaarstraat.

Nu ik beheerder van immobiliën ben, hebben zij mij wel eens uit een restaurant gehaald, omdat onze huurder op de Vlaamse Kaai stomdronken in zijn pyjama voor zijn eigen deur stond zonder sleutel. Daarvoor had ik niet getekend toen ik penningmeester werd.”

- Maar zijn er ook leuke kanten aan het penningmeesterschap?

Joël Leuridan: “Ja hoor, ik heb een nieuwe vriendenkring opgebouwd en na de zondagsmis gaan wij samen een pintje pakken!”

- Terug naar de restauratie: hoe wordt die bekostigd?

Joël Leuridan: “Vóór deze restauratie waren er al twee noodherstellingen, waarbij o.a. drie dakkapellen van de toren werden afgebroken. In 2017 werden de kosten op € 1.200.000 geraamd, in 2022 zijn die opgelopen tot ca. € 1.550.000. Het agentschap Onroerend erfgoed bekostigt on-

geveer de helft, omdat het gebouw geklasseerd is. De rest wordt verdeeld tussen de kerkfabriek en de gemeente Antwerpen. Wij hebben hiervoor een lening over tien jaar aangegaan, die wij afbetalen met de inkomsten van onze immobiliën.”

- De pastorij is in appartementen opgedeeld en verhuurd, dus een nieuwe pastoor zie jij niet komen. Hoe zie jij de toekomst van de (deze) kerk?

Joël Leuridan: “Tijdens de pandemie is de opkomst ’s zondags gezakt tot ongeveer vijftig gelovigen, en ik denk dat het zo zal blijven. Ik zie ook wel regelmatig nieuwe, jonge mensen verschijnen. De erediensten zullen vooral door leken gecelebreerd worden. Minstens eenmaal per maand komt iemand van het bisdom een echte mis met eucharistie opdragen, de geconsacreerde hosties worden dan bewaard voor later gebruik.

Kijk, ik ben katholiek opgevoed maar ben nooit de grootste kerkloper geweest. Maar ik hou van traditie en ik hou van de kerk. Zij geeft mij rust en structuur. En een gemeenschap.”

- Is dat wat godsdienst betekent voor u?

Joël Leuridan: “Tachtig tot negentig procent van de mensen gelooft dat er iets buiten de fysieke, waarneembare werkelijkheid is. Ik ben doctor in de scheikunde, ik heb heel mijn leven met de wetenschap doorgebracht. Ik ga elke week naar sterrenwacht Urania. Ik lees dikke boeken. Maar de wetenschap zal nooit alles kunnen verklaren. De wetenschap zal nooit kunnen verklaren hoe chemische reacties in ons brein maken dat wij poëzie kunnen schrijven.

De werkelijkheid is niet wat zij lijkt. In het infinitesimaal kleine, de quantumfysica voorbij, ligt een werkelijkheid die wij nooit zullen kunnen begrijpen. Daar, voor mij, is God, misschien.”

AANBEVOLEN LECTUUR Lees Spinoza.

Haalbaarder is het misschien te beginnen met Carlo Rovelli, de werkelijkheid is niet wat zij lijkt.

12

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Sedert een half jaar brengen wij bij elke editie een kort stukje waarin Mozes Mund de religieuze feesten van onze joodse buren uitlegt.

In deze editie brengen wij ook een tekst over het christelijke Paasfeest.

Omdat het joodse en het christelijke feest de zelfde oorsprong hebben.

Aanvankelijk vielen zij natuurlijk op dezelfde dag, maar dat werd door de kerk verboden tijdens het Concilie van Nicea in 325 n. Chr. Een essentieel deel van Pesach is de

Seder, een familiaal ritueel waarin het verhaal van de overtocht van de Rode Zee (de Haggada) in een vraagen antwoordspel verteld wordt tijdens een rituele maaltijd: “Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten?”

De Brits-joodse historicus Simon Schama wijst er in “The story of the Jews” op dat tijdens het Seder-maal (nvdr: maaltijd vÓÓr het paasfeest) een schenkel van een gebraden lam wordt gegeten. Vele christenen eten

lam met Pasen, refererend naar Christus als Lam Gods.

Het breken van brood en het drinken van wijn tijdens de Seder refereren onmiskenbaar naar de eucharistie.

Schama schrijft: ”And since the Torah had nothing to say about any kind of Passover meal, it has even been daringly suggested that the rabbinical invention of the Seder might have been in response to the Easter rites rather than the other way round.”

Het hedendaagse jodendom heeft namelijk pas vorm gekregen na de destructie van de tweede Tempel in 70 n. Chr. en heeft zich dus gelijktijdig met het Christendom ontwikkeld .

Als wij kijken naar onze buren dan zien wij soms in een spiegel.

Ref. Simon Schama, The story of the Jews Jan Holvoet

De christelijke feestdagen: CHRISTENEN VIEREN “DE GOEDE WEEK”

Pasen (en niet Kerstmis) is voor het geloof van de christenen het hoogtepunt van het hele jaar. Dan vieren zij dat Christus verrezen is. Aan dat grote paasfeest gaat een heel intense week vooraf.

Het begint op de zondag voor Pasen.

Die noemen we ‘Palmzondag’. Dan wordt herdacht dat Jezus, gezeten op een ezelsveulentje, heel enthousiast onthaald werd in Jeruzalem door een menigte die hem met wuivende palmen tegemoet ging. In de Norbertuskerk hier op Zurenborg is er dan in het begin van de eucharistieviering van 11.00 uur een palmprocessie met alle aanwezigen door het kerkgebouw. Daarna wordt het hele lijdensverhaal van Jezus (zijn gevangenneming, zijn veroordeling, kruisiging, kruisdood en graflegging) gelezen. In onze kerk gebeurt dat

heel muzikaal: afgewisseld met het verhaal worden de prachtige koralen uit Bachs Matheuspassie gezongen.

De aanwezigen krijgen een palmtak (buxus) mee naar huis.

De volgende viering is Witte Donderdag. Daarin wordt het Laatste Avondmaal herdacht, gepaard gaande met een voetwassing door de priester van 12 parochianen.

De voetwassing is een herhaling van wat Jezus zelf deed als gebaar van opperste dienstbaarheid aan de mensen over heel de wereld. Op het einde van de viering wordt het sacrament uitgestald en is er aanbidding. En alle doeken worden van het altaar verwijderd, als symbool van de hulpeloosheid en ontmenselijking die Jezus moest doormaken in zijn lijden. In onze kerk wordt dit alles herdacht om 19.00 uur.

De dag daarop is Goede Vrijdag. Dan herdenken de gelovigen de veroordeling, de kruisdood en de graflegging van Jezus. We spreken van ‘Goede’ vrijdag: niet omdat het goed is om te lijden, maar wel om dankbaar te gedenken dat Jezus de uiterste consequentie van zijn liefde voor de mensen positief heeft aanvaard.

Om 15.00 uur in de namiddag is er kruisweg. De traditie zegt ons dat Jezus op dat uur is overleden op het kruis.

De dag daarna heet de Stille zaterdag. Jezus is begraven, en de gelovigen maken het stil vanbinnen.

Die stilte symboliseert de rouw om zijn heengaan. Maar ’s avonds om 21.00 uur vieren we in onze kerk de overgang van naar het nieuwe leven, van slavernij naar vrijheid, van duisternis naar licht. De grote

Paaskaars wordt aangestoken, met een brandend kaarsje in de hand is er een lichtprocessie van allen door de donkere kerk. Het licht breekt door alle duisternis heen: het leven haalt het op de dood. Het verhaal van de doortocht van de Israëlieten door de Rode Zee, alsook het verhaal van het lege graf wordt gelezen. Het feest, de vreugde barst los.

En deze vreugde wordt op Paasdag tot een uitbundige climax gebracht.

Het is werkelijk feest: de muziek, de sfeer, de versiering van de kerk, het veelvuldig gezongen ‘alleluja’: alles zegt ons dat het optimisme van het geloof het haalt op treurnis, negativiteit, dood.

Tijdens het joodse Pesachfeest (de voorganger van het christelijke paasfeest) wordt de bevrijding van de Israëlieten van Egypte gevierd (zie begin Exodus). Na honderden jaren dwangarbeid en onderdrukking werd het volk bevrijd onder leiding van Mozes, waarna ze aan de voet

van de berg Sinaï de twee tafelen ontvingen samen met (volgens de joodse aflevering) de schriftelijke en mondelinge Thora.

Weetje: Dat het joodse feest vaak niet samenvalt met de officiële paasvakantie heeft te maken met het feit dat het joodse jaar een maanjaar

is (zoals in de islam). Omdat het zonnejaar toch cruciaal is voor het bepalen van de joodse feesten hanteert de joodse kalender een 18-jarige cyclus van zeven schrikkeljaren om de compatibiliteit tussen het maan- en het zonnejaar te bewaren. Zo valt het joodse paasfeest juist voor, juist na, deels of (soms) volledig samen met het paasverlof.

Het paasconcept van vrijheid ging in feite niet zozeer over fysieke vrijheid of over huidige begrippen van vrijheid om bv. naar individuele zin onbeperkt te mogen handelen. Het ging eerder over een geestelijke vrijheid om de eigen geloofsovertuiging te mogen beleven en beoefenen. Deze was vroeger onderdrukt door fysieke slavernij (zoals elke lichamelijke verslaving ook de geest kan beperken).

De bevrijdingstocht betekende vooral een nieuwe spirituele vrijheid die nooit meer onderdrukt zou worden, ondanks herhaaldelijke achtervolging en onderdrukking door de latere geschiedenis heen.

Vaak klinkt de vraag: Welke zin heeft een nieuwgewonnen vrijheid als die onmiddellijk gevolgd wordt door een veelomvattende reeks van opgelegde plichten (Thora)?

Het antwoord vormt een funda-

menteel element van een duurzame samenleving: Al worden onder vrijheid meestal rechten begrepen, toch staan tegenover deze rechten ook plichten.

(Wie deze plichten mag bepalen is natuurlijk een ander gespreksonderwerp) Een simpel voorbeeld uit onze westerse samenleving: Het recht op vrijemeningsuiting ontslaat je nooit van de plicht om je fatsoenlijk te gedragen. En omgekeerd: De plicht van fatsoenlijk gedrag negeren kan ongetwijfeld een negatieve invloed hebben op het recht van de vrijemeningsuiting.

Het joodse paasfeest gaat nog een stapje verder en levert een relevante boodschap: Plichten dienen niet enkel als veiligheidsschakel om vrijheden in de gaten te houden en niet uit de hand te laten lopen. Plichten maken echter, net als rechten, integraal deel uit van elk authentiek vrijheidsconcept.

Echte vrijheid houdt dus in plichten te respecteren, zo goed als van rechten te mogen genieten.

De joodse feestdagen: PESACH

Frans Van Looveren, Cantor van de Sint-Norbertuskerk.

Moshe Mund, Inspecteur-adviseur Israëlitische godsdienst

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

13

Ellen Dierckx strooit haar artistieke talenten over een breed parcours!

Er bestaat een grote interesse voor artistieke opleidingen met als doel daarna een fijne hobby uit te oefenen in het amateurcircuit of je ambitieuze talenten te verzilveren als professioneel. Ellen Dierckx uit de Dolfijnstraat legde een mooi parcours af om na haar opleiding eerst te acteren in IMPROVISATIE Na de humaniora volgde Ellen Dierckx in Brussel een opleiding acteren en was dan klaar om theatervoorstellingen te spelen en op tournee te gaan. Ze kreeg veel zin om aan improvisatie te doen en sloot in 1991 aan bij de Belgische Improvisatie Liga (BIL). Ze kreeg een plaats in de vaste spelersgroep voor een periode van 27 jaar. Dan stelde ze vast dat door de verjonging de meerderheid van de spelers nog niet geboren was, toen zij bij de Liga van start ging en dat het tijd werd om plaats te ruimen voor een nieuwe generatie. Niettemin aanvaardt ze nog graag opdrachten als gast.

TEACHING ARTIST Ellen Dierckx’ hoofdjob is haar functie als artistiek coordinator aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen.

Studenten kunnen na een opleiding van drie jaar bachelor Drama met afstudeerrichting woordkunst, kleinkunst, acteren de educatieve master drama volgen. Ze worden dan teaching artist, die uitgaand van het kunstenaarschap hun talenten een plaats geven in de samenleving met educatieve projecten, lesgeven, enz.

ACADEMIE Dat lesgeven realiseert Ellen Dierickx in het deeltijds kunstonderwijs als docente Woord in de academie van Schoten. De leerlingen houden er na een goede afloop ook een fijne hobby aan over.

“In de academie hebben we nu meer leerlingen. Dat is een verrassing. Er was een grote appreciatie, omdat we de voorbije coronamaanden opengebleven zijn. Globaal bekeken heeft de coronacrisis voor de kunstopleidingen veel kwaad gedaan, omdat praktijklessen en voorstellingen niet konden doorgaan. Wie nu in het tweede jaar zit, heeft alleen corona gekend”, vat Ellen samen.

IEDEREEN BEROEMD Acteren is niettemin een passie die niet zomaar slijt. Zo ook bij Ellen Dierckx, die met twee andere vrouwen een beurtrol in dat programma heeft. Je kan hen aan het werk zien op Eén met ‘Iedereen Beroemd' en in het programma 'Huh?!' van de rubriek Weetjes. De kijkers uiten hun verwondering met “Is dat juist? Klopt dat? Dat wist ik niet!” en kunnen zo onverwachts iets bijleren zoals “Van waar komt het woord 'karamellenverzen'. 'Voor

EEN VAKMAN VOOR AL UW KLUSWERKEN!

Yannick Schippers 2018 Antwerpen

Fixit-Antwerpen

0472/47.57.93 info@fixitantwerpen.be www.fixitantwerpen.be

fixit_antwerpen

een reeks theatervoorstellingen en dan de samenleving van dienst te zijn door haar artistieke talenten in te schakelen in een breed gamma van opleiding, communicatie, begeleiding, amusement. In Ellen Dierckx’ verhaal komt haar artistieke ingesteldheid duidelijk bovendrijven. (Bernard SOENENS)

het ontstaan van onze schoenmaten' moet je bij Karel De Grote zijn, die in het jaar 800 besliste dat zijn grote voeten schoenmaat vijftig als standaardmaat hebben.

“Huh?! was in Iedereen Beroemd eerst een dagelijkse afsluiter. Dan kwam corona. We mochten niet werken met de cameraploeg en moesten het doen met een iPhone. Er kwam ook niemand buiten, behalve in de parken. Dan was het moeilijk om bewegende beelden te hebben.”, aldus Ellen Dierckx.

Nu is er opnieuw een cameraploeg en krijg je 'Weetjes' één keer per week op het scherm met afwisselend één van de drie vrouwen, waaronder Ellen Dierckx.

LOOPBAANBEGELEIDING “De culturele sector staat op het vlak van tewerkstelling voor een moeilijke opdracht”, beseft Ellen Dierckx. ” De manier waarop de jonge kunstenaar zijn talenten inzet, moet hij/zij best breed bekijken. De Acteursgilde heeft onderzocht en vastgesteld dat slechts 8 % van de acteurs kan leven van acteren alleen. Ook andere artistieke beroepen moet je combineren met lesgeven, presentaties, enz.”

Dierckx heeft zich ingewerkt in de zogenaamde KernTalentenMethode van Danielle Krekels, die een rekruteringsbureau voor ingenieurs had.

Zij stelde telkens de vraag: 'Wat deed je als kind graag?'. Tot haar verrassing gaf iedereen hetzelfde antwoord.

Bij een onderzoek bij een groot aantal ingenieurs vroeg Krekels naar hun interesse als kind en of daar iets van overgebleven was bij hun jobkeuze als volwassene. Kinderen kiezen onbevooroordeeld. Krekels heeft 25 jaar gewerkt om te komen tot 23 Kern Talenten, waarmee ze kon inschatten welke job bij bepaalde talenten hoort of omgekeerd.

Met deze KernTalentenMethode adviseert Dierckx, in een een-op een-gesprek, voornamelijk mensen uit creatieve richtingen en onderwijs.

“Je kan advies vragen vanaf 15 jaar.

Dat kan over een scharnierpunt in je studies, of later voor een eerste job, een laatste job, een hobby naast je job of zelfs begeleiding van je pensioenjaren.”

TEAMBUILDING Als zelfstandige is Dierckx ook beschikbaar voor groepswerk in bedrijven. Naast onderwijs en kunst wil zij immers breed denken. Ze vindt het leuk om het bedrijfsleven te leren kennen via presentatietechnieken, communicatie en teambuilding.

Laconiek voegt ze eraan toe: “Ik heb veel autonomie om ook 's avonds en in het weekend te werken.”

DOLFIJNSTRAAT Het leven van Ellen Dierckx speelt zich af in Antwerpen. Na 24 jaar in Hoboken was het voor haar tijd om een eigen keuze te maken. Het werd na een geslaagde zoektocht

Ellen Dierckx gaat op pad met haar talent.

Foto Dani VANREMOORTEL

de Dolfijnstraat in Zurenborg. “Aan het huis was wel wat werk, maar ik was jong genoeg om het zelf op te knappen”, vond Ellen.

Ze heeft een evenwichtige kijk op het wel en wee van Zurenborg en vertelt aan één stuk door. “Zurenborg is in 25 jaar veel veranderd; de bevolking is verjongd en er wonen veel artistieke mensen, de wijk is ook opgeknapt, maar het straatbeeld behield wel zijn authentiek karakter, de wijk heeft een fantastische ligging tussen de Ring en het centrum. Scholen, de Ring, het stadscentrum zijn dichtbij. In de wijk zelf heerst er een groot gemeenschapsgevoel. Zo wordt er tweemaal per jaar een straatfeest georganiseerd. Je komt altijd wel iemand tegen voor een babbel. Kortom Zurenborg is rustig en tegelijk levendig.

Er ontbreken wel groene zones maar het Spoorpark komt eraan. De pleinfeesten zijn helaas weggevallen, De recente openbare werken hebben straten opgeknapt of ze zijn er nog mee bezig. De machines op straat stuurden behoorlijk veel trillingen in de huizen en dat verliep niet zonder schade. Dat kan ook niet zonder opvolging”, weet Dierckx.

SLOT Om te besluiten gaat ze nog even de kunstzinnige toer op: “Jan Possemiers, een buur toen ze nog in Hoboken woonde, heeft voor zijn licentie geschiedenis een intrigerend verhaal rond het ontstaan van de wijk Zurenborg 'La belle epoque' geschreven.”

Een tip: als een opleiding Teaching artist of professioneel acteur niet je ding is, kan je toch bij Ellen Dierckx terecht voor een ‘Weetje’ op je tv-scherm, voor een begeleiding van je loopbaan of voor een training of teambuilding in je bedrijf.

MEER INFO www.ellendierckx.be www.bil.be www.kenjekerntalenten.be

14

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Openingsweekend op 7 en 8 mei

GalEriE culiarT ZET sTappEn naar EEn bETErE samEnlEVinG Lorenzo Smets en Stefanie Caenen werken al meer dan een jaar aan de oprichting van Galerie Culiart.

Kunst is voor hen niet alleen een doel op zich maar ook een middel om mensen bij elkaar te krijgen die iets van elkaar willen en kunnen leren. Daarom combineren ze kunst met eten. Het wordt allemaal duidelijker na het openingsweekend op 7 en 8 mei in hun gerenoveerd pand op de hoek van de Transvaalstraat en de Generaal Van Merlenstraat.

(Bernard SOENENS) LORENZO EN STEFANIE Na jeugdjaren in Zandhoven volgde Lorenzo opleiding in de Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen, Sint-Lucas in Borgerhout en keramiek en glas in St.-Lucas Gent. Zo werd hij schilder en beeldhouwer en ging in Oud Berchem wonen. Sinds enige tijd restaureert hij ook glas-in-loodramen van kerken en oude gebouwen.

Stefanie is afkomstig uit Houthalen (Limburg). Na haar studies Toegepaste Economische Wetenschappen bleef ze in Leuven wonen om dan de route verder te zetten naar Oud Berchem. In Antwerpen heeft ze een full time job als Product Owner bij een verzekeringsmaatschappij met een bijberoep en passie voor veganisme.

Wat eerst op marktjes en in pop-up winkels doorging, functioneert nu als eerste luik van Galerie Culiart. Op het openingsweekend zorgt Stefanie voor plantaardige hapjes en drankjes en vertelt graag over de betekenis en de waarde van het veganisme.

CULIART Antwerpen heeft een groeiend aantal galerieën, die doorgaans geen concurrenten zijn, maar eerder samenwerken. De galerie die kunst koppelt aan een tweede luik is zeldzaam. Bij Galerie Culiart is dat kunst en eten. Lorenzo vond de combinatie geslaagd door “Het Laatste Avondmaal” te schilderen op een kloostertafel waar je ook op kunt eten.

Een andere Antwerpse galerie is Think Jazzy in de Minderbroedersrui die jazz, wijn en kunst weet te combineren.

Voor Lorenzo en Stefanie is Galerie Culiart in eerste instantie een plek waar iedereen samenkomt, met als doel mensen te verbinden en iets te leren van elkaar. Na de lange isolatie door Covid is dit meer dan een noodzaak. In de loop van de renovatiewerken stapten mensen uit de buurt

geregeld binnen en toonden duidelijk interesse.”

GALERIEHOUDER Als galeriehouder selecteert Lorenzo welke kunstwerken er in de expo kunnen opgenomen worden.

Lorenzo en Stefanie zijn geen fan van de abstracte kunst. Ze leggen uit waarom: “We verkiezen de figuratieve kunst, die toegankelijk is, met een verhaal en ook een ambacht waaruit blijkt dat eraan gewerkt is. Verder moet het betaalbaar en begrijpelijk zijn. De kandidaat-koper moet het werk willen ophangen in zijn living.

Als de kunstenaar nieuwe werken heeft, is het mogelijk om opnieuw tentoon te stellen. We willen op die manier kunstenaars de kans geven om mee te groeien met de galerie.

Op dit ogenblik zijn we nog op zoek naar talent, iedereen die interesse heeft na het lezen van dit artikel mag ons gerust contacteren. We bekijken het breed en een expo met juwelen of keramiek zou allicht ook kunnen.”

Naast het ontvangen van de bezoekers op de openingsuren van de expo plant de galeriehouder ook workshops. In Culiart kan dat twee keer in de maand zijn en zowel over kunst gaan als over veganistisch koken.

Lorenzo denkt aan een workshop rond aquarel voor mensen die veel goesting hebben, dit kan voor kunstenaars of creatieve beginners. Het idee is om bijvoorbeeld samen te komen in de galerie en vervolgens de workshop verder te zetten in een park of op een andere mooie plek. Ook daar is het samen zijn en van elkaar leren belangrijk.

VEGANISME Lorenzo en Stefanie zijn een voorbeeld van hoe je stapvoets kunt evolueren van alle dagen vlees eten naar een menu dat ook af en toe plantaardig is. Beiden werden er

Lorenzo Smets en Stefanie Caenen bij kunstwerk 'Press here to stop COVID-19'.

Foto: Jörg PYL

beter van. De Galerie Culiart wil mensen daar ook mee vertrouwd maken.

“Het is de bedoeling om op iedere vernissage huisgemaakte plantaardige hapjes te voorzien. Verder kunnen mensen ook kookworkshops volgen als ze graag thuis eens veganistisch willen koken. Ik zou graag mensen enthousiast maken om éénmaal per week een veganistische maaltijd klaar te maken om zo de ecologische voetafdruk te verkleinen.

Het verhaal van Stefanie kan volstaan om mensen te informeren en te inspireren: “Als kind moest bij ons thuis alles gegeten worden. Toen ik ouder werd deed ik mee aan een actie van 'veertig dagen zonder vlees'. Dat was eerst een uitdaging, maar het werd een gewoonte om nieuwe recepten te leren kennen die dan ook nog eens beter zijn voor het milieu.” Ze vertelt verder “Door stress werd ik allergisch voor een aantal zaken, zoals tarwe, zodat gewoon brood niet meer kon. Later volgde ook een lactoseintolerantie waardoor ook melkproducten niet meer konden. De stap naar het veganisme was vervolgens snel gezet. Door dit traject kwam ik meer te weten wat er in voedsel zit.”

Stefanie voegt eraan toe: “We zijn niet extreem. Als mijn mama met kerstdag vis heeft klaargemaakt, dan eet ik dat mee. Ik wil absoluut niets weggooien, dat zou een grote zonde zijn.”

Lorenzo heeft ook de stap gezet naar het veganisme. Als vleeseter had hij last van vermoeidheid na het eten en plantaardige voeding was de oplossing. Hij voegt eraan toe dat het ook nog lekker is.

Culiart wil graag andere mensen informeren en inspireren over de plantaardige keuken.

OPENINGSWEEKEND Alle aandacht gaat nu naar het openingsweekend op 7-8 mei van Galerie Culiart. Zaterdag van 2 tot 10 uur, en zondag van 14 tot 20 uur.

“Met dit weekend willen we de galerie in kaart brengen.” De buurt wordt uitgenodigd en ook alle geïnteresseerden. Het deel kunst wordt gerealiseerd door Lorenzo Smets en zal sculpturen en schilderijen omvatten. Andere kunstenaars kunnen vanaf juni tentoonstellen. De agenda van de geplande workshops, zowel over kunst als veganisme, wordt gepubliceerd zodat mensen zich kunnen inschrijven. Twee muzikanten komen live optreden. Tussendoor zijn er dan geregeld de veganistische hapjes en drankjes van Stefanie.

HET PAND Zurenborg is wereldberoemd om zijn architectuur. Zo zijn Lorenzo en Stefanie verliefd geworden op hun pand. Het was de perfecte locatie om hun droom te realiseren. Helaas was er nog veel werk aan. Lorenzo had nauwelijks tijd meer voor kunst. Bij hun renovatie hebben ze het karakter van het pand gerespecteerd.

“Er is vloerverwarming, die werkt op een warmtepomp. Zonnepanelen komen nog. We hebben bewust gekozen voor duurzame energie. Kortom: We willen het huis klaarmaken voor de toekomst” besluit Stefanie.

ZURENBORG “We woonden vroeger niet zo ver af en dus is Zurenborg geen verrassing.

Geen grote winkels maar wel lekkere bakkerijen. In Zurenborg heb je een dorpsgevoel in de stad, een woonwijk met vriendelijke mensen die ook nog curieus zijn wat we gaan doen. Als ze horen dat het een kunstgalerie wordt dan zijn er alleen positieve reacties. 's Avonds is het rustig in onze fietsstraat.”

Lorenzo staat nogal eens buiten op het voetpad, heeft geregeld contacten met buren en voelt zich een buurtman.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

15

Exploitant Steven Van Eyndt hoopt op een overnemer uit de wijk

camping campina sluit na zestien jaar de deuren

In 2006 verkaste Steven Van Eyndt van studentenkroeg Kassa 4 op de Ossenmarkt naar de Dageraadplaats en heropende daar restaurant “Klare Wijn” onder de nieuwe naam “Camping Campina”. Zes jaar later nam hij ook “Galiano” over. Dat werd “Het Strand van Oostende”. Die lange staat van dienst maakt dat hij stilaan bij de peetvaders van de Zurenborgse horeca mag gerekend worden. Wij waren dan ook verrast toen onze hoofdredacteur een mail kreeg met de boodschap dat Camping Campina zou gaan sluiten en of we eens wilden langskomen voor een babbel daarover. (Luc PANDELAERS) - Dat Camping Campina de deuren gaat sluiten was inderdaad een verrassende mededeling. Is dat ook een gevolg van de Coronacrisis?

Steven Ven eyndt: “Nee, helemaal niet. Corona was voor iedereen moeilijk maar wij hebben er ons al bij al zonder veel kleerscheuren door kunnen worstelen. Tijdens de strenge lockdown hebben we het hoofd boven water kunnen houden met take away en van zodra de terrassen weer open mochten was het al snel weer business as usual. We hebben hier nu eenmaal zowat het zonnigste terras van Zurenborg. Ik heb deze beslissing puur om persoonlijke redenen genomen. Ik ga stilaan naar de vijftig, ik ben vorig jaar voor de derde keer vader geworden en twee drukke zaken uitbaten werd echt te veel. Ik ben echt toe aan een betere balans tussen werk en familiaal leven. Het is wel een moeilijke beslissing geweest want Camping Campina is altijd mijn oogappel gebleven. Het is zeker de zaak die het meest verstrengeld is met de wijk. We hebben hier een zeer trouw cliënteel dat voornamelijk uit de wijk zelf komt. Wij hebben klanten die ooit een koppeltje geworden zijn op ons terras en die nu nog regelmatig komen lunchen samen met hun tienerkinderen! Daarom wil ik ook graag langs deze weg alle klanten hartelijk bedanken voor de jarenlange blijken van waardering en zelfs vriendschap.

Daarom wilde ik de aanstaande sluiting liever via de Gazet van Zurenborg aankondigen en niet zomaar een kil bordje met “zaak over te nemen” in de vitrine hangen.”

- In die zestien jaar heb je de wijk ongetwijfeld zien veranderen?

Steven Ven eyndt: “Ik ben hier begonnen op het moment dat de heraanleg van de Dageraadplaats net voltooid

was. Die heraanleg was op zich de grootste transformatie. Tot dan toe reden de auto's nog helemaal rond het plein, we kunnen ons dat nu niet meer voorstellen. Ik weet ook wel dat er de laatste jaren klachten zijn over allerhande overlast die ook hun weg vinden naar de Gazet. Maar ik zie de evolutie toch voornamelijk positief. In mijn beginjaren werd er hier nog stevig gedeald, dat is nu vrijwel verdwenen. Dat er ‘s avonds laat nog wel eens een jointje wordt gerookt op de banken hier, het zal wel. Maar alle cafés op het plein hebben een heel strikt zero tolerantiebeleid: overtreders vliegen er onverbiddelijk uit en moeten niet proberen van nog terug te komen.

We hebben hier ook nauwelijks last van vechtpartijen en andere baldadigheden, het gebeurt maar heel zelden dat we de politie moeten bellen. Het enige echte probleem dat de laatste tijd weer toeneemt is het zwerfvuil. Dat komt door het vertrek van één man, Ahmed Benkerroum.

Die heeft gedurende tien jaar op zijn eentje vrijwillig en vrijwel dagelijks het ganse plein schoongehouden.

Die man zouden ze hier voor de kerk een standbeeld moeten geven!

Jammer genoeg is hij echter een tijdje geleden verhuisd. Hoe dat opgelost moet worden? Het ligt natuurlijk in de eerste plaats bij het soort volk dat die rommel achterlaat.

Ik erger mij ook blauw wanneer ik ‘s morgens weer de hoop rotzooi op en rond de picknicktafels zie terwijl er twee meter verder een halflege vuilbak staat. Maar het stadsbestuur zou ook wel een tandje mogen bijsteken. Nu krijgt het plein een keer per

ontharingen • massage • pedicure manicure • make-up • gelaatsverzorging verwendagen • cadeaubons Voor alle verzorgingen worden 100% natuurzuivere producten van Dr. Hauschka en Chi gebruikt.

www.mooimakerijanemoon.be ann@mooimakerijanemoon.be gsm 0498/69 39 45 Volg ons ook op Facebook en Instagram

Steven Van Eyndt, in Camping Campina.

Foto: Luc PANDELAERS

week een grondige poetsbeurt na de markt op donderdag. Dat zou best wat meer mogen zijn. Op de Groenplaats en de Grote Markt wordt er zelfs in het weekend schoongemaakt. En wanneer er voortdurend klachten zijn over overvolle glascontainers en vuilnisbakken zou men kunnen overwegen van ze wat frequenter leeg te halen!”

- Een veelvuldig terugkerende klacht is wel dat de horeca de kleine buurtwinkels uit de wijk verdreven heeft en ook zorgt voor steeds maar toenemende parkeerdruk.

Steven Ven eyndt: “Dat de horeca de buurtwinkels verdreven heeft is onzin. Die waren al grotendeels weg toen de horeca hier begon uit te breiden. Als daar al een verantwoordelijke met de vinger moet voor gewezen worden dan is het de Delhaize van de Plantinlei. Als zowat elke Zurenborger daar twee keer per week zijn kar gaat vullen dan wordt de spoeling wel heel dun voor de lokale kleine bakker of beenhouwer! Ook de klachten over parkeerplaatsen vind ik overdreven. De meeste horecaklanten hier zijn nog altijd van de wijk zelf en die komen echt niet met de auto. En aan wie van verder komt raad ik altijd aan van te parkeren in de ondergrondse parking aan het station. Daar is altijd plaats en van daaruit wandel je in minder dan tien minuten naar de Dageraadplaats, nota bene via de mooiste straat van het land! Er bestaat natuurlijk een parkeerprobleem op Zurenborg maar dat is hier niet groter dan in Borgerhout, op het Zuid of gelijk waar in de binnenstad. De Vlaming vindt nu eenmaal dat hij recht heeft op een parkeerplaats vlak voor zijn deur en vlak voor elke bestemming waar hij naartoe rijdt. Maar de waarheid is dat onze steden die hoeveelheid auto’s gewoon niet meer aankunnen. En dan hebben we hier tenminste nog recht op twee gratis bewonerskaarten per gezin. In een stad als Amsterdam betaal je daar al een paar honderd euro per jaar voor.”

(Factcheck gVZ: dat klopt. Volgens de website van de gemeente amsterdam betaal je in het centrum 287 euro per zes maanden voor een eerste bewonerskaart en 718 euro voor een tweede. Bovendien is er in een aantal wijken een wachtlijst, zeker voor een tweede bewonerskaart.)

- Terug naar Camping Campina. Heb je al kandidaatovernemers?

Steven Ven eyndt: “Nee, ik heb er tot nu toe ook nog geen ruchtbaarheid aan gegeven. Mijn stille hoop is er dat er gegadigden uit Zurenborg zelf opduiken, of toch zeker iemand die een goede band heeft met de wijk. Ze mogen mij alvast bellen op het nummer 0475 60 51 47.

En ik heb ook nog een scoop voor jullie: binnenkort opent hiernaast, waar de Schrale Troost gevestigd was, een nieuwe zaak. Dat wordt een veggie- en veganrestaurant.”

De buren zullen alvast content zijn dat het geen Hard Rock Café wordt!

16

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Sluikstorten, neen bedankt.

Met de multifunctionaliteit van een Zwitsers zakmes uit het duurdere gamma vervult de Dageraadplaats zo goed en zo kwaad mogelijk de diverse taken die van haar worden gevraagd. En ze doet dat goed, al komt af en toe wat zand in de raderen, wat onmiddellijk reacties uitlokt van de diverse betrokken partijen. We trachten de actoren op een rij te zetten.

Tekst: Annelies De Mul, Jeannine Führing, André Dejonghe.

Foto’s: Jeannine Führing, Luc Pandelaers, Dieter Dedecker, Dani VANREMOORTEL. Foto 2: Het plein rust. We vinden er een aangename mix van lezende en/of op kinderen toekijkende bankzitters op een aangename achtergrond van speeltuingeluiden en laten het echtpaar Lathouwers (foto 2) aan het woord: “Wij wonen al meer dan 40 jaar in de Walvisstraat en komen bijzonder graag met onze kleinkinderen naar het plein. We vinden dat de speeltuin er meestal netjes bij ligt en dat is mede dankzij een vrijwilliger die in de Nottebohmstraat woont”.

Foto 3: Iets verder praten we even met Willem Persoon die zich wat ergert aan de hondenpoep. Zijn hond Sam en hij laten nooit iets achter. Wim vindt dat het plein er meestal goed bij ligt en dat wat sporen van het uitgangsleven onvermijdelijk zijn, erbij horen en goed worden opgeruimd.

Er wordt een Kubb geïmproviseerd en de gele Cara blikjes krijgen een tweede functie. Een enkele deelneemster benadrukt dat ze haar blikjes/flesjes in een vuilbakje deponeert, de anderen zitten wat verveeld met mijn vraag.

Foto 6: “Er moet wel wat kunnen maar soms is het echt te veel” getuigt Steven Van Eyndt, uitbater van het welbekende Aan het Strand van Oostende. “Straatvuil is in onze wijk een fundamenteel probleem en ik zou graag dit jarenlange probleem een keer aankaarten bij de stad. Er wordt dan wel gekuist na bvb Muziek in de Wijk of na rommelmarkten maar een structurele oplossing is nog niet gevonden”.

Foto 7: Wij hebben afgesproken met Ahmed Benkerroum die in de Steenbokstraat geboren werd en het grootste deel van zijn leven in de wijk woont.

Hij kuist al 10 jaar ’s ochtends na week-end of feestdag het plein op, doet dit gratis en krijgt steevast van Steven van Strand van Oostende (ook een vroege vogel) zijn koffie aangeboden. “De horeca geeft mij ook de nodige afvalzakken, daar had ik er tijdens de corona wel drie grote van nodig”, zegt Ahmed.

Foto 1, 4 en 5: Ze komen soms van vlakbij, soms van het ‘verre Kiel’, en spreken elke vrijdagavond om 23.00 uur af omdat “er nergens anders iets te beleven valt”. Ze zijn jong en feesten uitbundig en daar hoort

1

3

abdijbier en Cara-pils bij. Uit de nachtwinkel, want op café gaan valt buiten de financiële mogelijkheden.

2

4

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Foto 8: Luc Scheurweghs uit de Nottebohmstraat op zijn beurt kuist regelmatig zijn straat en de Walvisstraat op en kreeg hiervoor “mooimakers-gerief van stad”. Hij neemt ook telkens de speeltuin onder handen, die ligt er dan ook meestal proper bij.

Foto 10 en 11: De professionelen aan het werk: zij nemen het plein over met heel wat volk en geven GvZ een primeur: de Carla cargo. “’De stad kocht er zestig van, ze rijden elektrisch en kunnen tot 150 kilo laden” zegt de chauffeur die onbekend wenst te blijven en waarvoor het zwarte balkje werd bovengehaald. Hij voegt er snel aan toe: “maar het is de eerste keer dat ik er mee op weg ben en het doet toch wel wat vreemd”.

Ook de veger-stofzuiger is meegekomen en slalomt tussen het straatmeubilair, wat niet altijd even makkelijk is.

Foto 9: Wijkagent Kris Bekaert sluit de rij: “Sluikstort krijgt bij de politie behoorlijk veel aandacht, er worden elke maand acties tegen gevoerd waarbij ook anonieme agenten worden ingezet. Politie komt ook tussen bij elke betrapping op heterdaad. Reken maar dat wij dit ernstig nemen.

Er staat niet voor niks een boete van 350 euro op. Neem dus als de vuilbakjes vol zitten je afval terug mee, het plein wordt er nog aangenamer van.”

Gazet van Zurenborg concludeert dat het meestal niet zo slecht gesteld is met de properheid van het plein dankzij de inzet van stadsdiensten en vrijwilligers, dat het bij momenten wel echt de spuigaten uitloopt, maar ook dat preventieve actie waarschijnlijk een deel van de regelmatig terugkerende problemen zou oplossen. Misschien een aandachtspunt voor de wijkregisseur?

5

7

10

17

6

8

9

11

18

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

‘De Draaischijf’ van Tom lanoye

Met ‘De Draaischijf’ voegt Tom Lanoye een nieuw en belangrijk boek toe aan zijn omvangrijk oeuvre. Een lijvig boek dat leest als een trein en waar de lezer spijt heeft dat het al uit is. Ondanks het zwaarwichtige thema, collaboratie in de kunst- en theaterwereld, is het nooit zwaar op de hand. Voor de historische achtergrond kon Tom Lanoye onder meer putten uit het rijke archief van het Letterenhuis. (Jörg PYL) de hoofdpersoon-verteller verkeerd afloopt, zoals in de oude Griekse tragedies, waar iedereen gespannen kijkt hoe de ‘held’ in het verhaal aan zijn einde komt. Theater is inderdaad mijn grote liefde. In het boek komt dan ook onze volledige toneelbibliotheek met de stukken die in het verleden hier bij ons werden geschreven aan bod. Maar ik heb het zo opgevat dat iemand die niet zo goed thuis is in de toneelliteratuur, zich toch niet buitengesloten voelt. Toch blijf ik het heel jammer vinden, dat zo weinig mensen nu nog toneel lezen.”

Het verhaal speelt zich voor het grootste deel af in de periode 1938 tot 1945 met een vijfde bedrijf of epiloog, na de oorlog. De structuur van de roman is overigens opgevat als die van een klassiek drama in vijf bedrijven. Het verhaal gaat over Alex Desmedt en Lea Liebermann, zijn joodse echtgenote en zeer getalenteerde actrice. Tijdens de bezetting krijgt hij van de Duitsers de post van algemeen directeur van de Antwerpse schouwburgen aangeboden, op voorwaarde dat hij zijn joodse echtgenote ontslaat. Hij tracht te schipperen en zich te rechtvaardigen, maar glijdt toch steeds verder af naar een bedenkelijk gedrag. Zijn broer, de componist en dirigent van de Vlaamse opera, Rik Desmedt, gaat echter veel verder in zijn medewerking met de bezetter.

Tom Lanoye heeft maar enkele vragen nodig of hij beantwoordt al alle vragen die gesteld moesten worden. Hij steekt direct van wal met een praktische mededeling over de eerste druk: “Ik moet er wel bij vermelden dat de eerste druk een speciale editie is, waarin een foto van de draaischijf van de schouwburg in Den Haag is opgenomen. Het draaitoneel van het Deutsches Theater in den Niederlanden waarvan sprake in het boek, bestaat nog echt in de Koninklijke schouwburg van Den Haag. Toen ik de draaischijf zag die als geklasseerd monument bewaard gebleven is, vielen voor mij alle puzzelstukken voor de roman over collaboratie, waar ik al jaren op broedde, bijeen, en wist ik ook meteen de titel: ‘De Draaischijf.'

“Theater is mijn grote liefde” - Zie ik het verkeerd, maar ik heb de indruk dat de roman qua structuur sterk op een klassiek theaterstuk lijkt? tom Lanoye: “Het boek is inderdaad opgebouwd zoals een theaterstuk, in vijf bedrijven. Meer zelfs, in het eerste bedrijf wordt al duidelijk dat het met

- In ‘De draaischijf’ komt het personage Köpler voor zoals in ‘Mephisto Forever’. Moeten wij ‘De draaischijf’ als een vervolg interpreteren? tom Lanoye: “Het is geen vervolg op mijn toneel’ Mephisto Forever’, maar ik zie het eerder als een soort prelude tot ‘De Draaischijf’. Dat stuk is een vrije bewerking naar de roman ‘Mephisto’ van Klaus Mann.”

- Wat was de aanleiding voor ‘De Draaischijf’? tom Lanoye: “Het zal zowat twaalf jaar geleden zijn dat Herman van Goethem naar buiten trad met de geschiedenis van de razzia van 1942 in Antwerpen, waar met medewerking van het Antwerps stadsbestuur en de politie veel joden werden opgepakt om via Breendonk naar de kampen gedeporteerd te worden.

Hierbij waren naast professor Van Goethem ook Jeroen Olyslaegers en ikzelf aanwezig. Hier werd de kiem gelegd voor de boeken ‘1942’ van Van Goethem en ‘Wil’ van Jeroen Olyslaegers en nu is het aan mij met ‘De draaischijf’ om over de collaboratie in Antwerpen te

In 'De Draaischijf' van Tom Lanoye wordt de culturele collaboratie uit de doeken gedaan.

Foto: Jörg PYL

schrijven. Waar Jeroen Olyslaegers het verhaal vertelt vanuit het standpunt van de politie, verdiep ik mij in de culturele collaboratie, meer bepaald het theaterwezen in Antwerpen tijdens de oorlogsjaren.”

De verleiding van de collaboratie

Het boek gaat ook over de verleiding van de collaboratie. Alex Desmedt aanvaardt de functie algemeen directeur van de Antwerpse schouwburgen en zijn broer Rik trekt voluit de kaart van de rechtse collaboratie met Frans van Doren van de algemene SS Verdinaso. Maar Alex Desmedt vergoelijkt zijn opportunisme, omdat anderen nog veel verder meegingen in de collaboratie, terwijl hij door die functie te aanvaarden veel heeft mogelijk gemaakt. De kleine draaischijf in het Antwerpse toneel (en ook die van Den Haag) staat hiervoor symbool, de ene keer draait de schijf naar voor, de andere keer naar achter.

Alex Desmedt vervult in het boek de rol van een onbetrouwbare verteller in een soort monoloog, waarin hij zijn zelfgecreëerde autobiografie verhaalt. Hij ziet zichzelf niet zozeer als de mededader maar wel als een slachtoffer van de bezetting, omdat hij zogezegd niet anders kon.

Bovendien programmeert hij als eerste voorstelling onder zijn leiding ‘De leeuw van Vlaanderen’. De Vlaamse Beweging moet echter beseffen dat dit een schandvlek is, die ze niet onder de mat kunnen vegen, omdat vanaf toen het theater meeheulde met de nazi’s.

Iets later staat Alex Desmedt de viering van de Verjaardag van Hitler in de KNS toe voor de Duitse bezetter, waar onder meer De Vlaamse Leeuw, het Wilhelmus en het Horst Wessellied werden gezongen. Door zich tegenover de nazi’s coulant op te stellen, heeft hij echter de gruwelen van de razzia in 1942 mee mogelijk gemaakt.”

Joris Diels en Ida Wasserman

- Sommige namen komen overeen met de historische namen, bij andere is er een andere naam gebruikt? tom Lanoye: “Camille Huysmans is zo een figuur die ik onder de eigen naam opvoer, omdat hij als burgemeester voor de oorlog een integer iemand is, die de capaciteiten van Alex Desmedt als regisseur, intendant en acteur oprecht waardeert.

Maar de hoofdpersonages hebben

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

inderdaad een andere naam gekregen, Alex en Rik Desmedt staan voor Joris en Hendrik Diels.

De feiten zijn ook niet historisch correct, want dan zou ik een non-fictieboek geschreven hebben en dat interesseert mij niet. In Lea Liebermann herkennen wij de Vlaams-joodse steractrice Ida Wasserman.

Köpler die ook verschijnt in ‘Mephisto Forever’ is dan gebaseerd op Gustav Gründgens.

Qua klank associeer ik Köpler met ‘foefelaar’.

Hij was in die periode allicht de beste Duitse acteur, die zich had opgewerkt en in de gratie was gekomen bij Joseph Goebbels. In mijn boek laat ik echter ook Hermann Göring naar het Deutsche Theater in den Niederlanden in Den Haag komen.

Maar Gustav Gründgens wist zich in de gunst van de nationaalsocialistische partij te werken, hoewel hij homo was. In 1941 speelde hij mee met de propagandafilm Ohm Krüger (Uncle Krüger), waar hij de rol van de verwijfde Chamberlain neerzette. In die film worden wreedheden van de Engelsen tegen de ZuidAfrikaanse boeren, die in verschrikkelijke concentratiekampen werden opgesloten, beschreven. Zuid-Afrika is overigens belangrijk voor Zurenborg, want hier bestaat er een Krüger-, Pretoria- en Transvaalstraat. In de Draakstraat is ook een huis met schilderijen vol taferelen van het Zuid-Afrikaanse boerenleven.

Het lijkt er sterk op dat hier een kantoor of een vereniging gevestigd was die steun betuigde aan die boeren in Zuid-Afrika.

Dan is er ook nog Reimond Tollenaere over wie zijn zoon Jan een schaamteloos boek geschreven heeft ‘Voor Führer en Vlaanderen’, die wel onder eigen naam in ‘De Draaischijf’ voorkomt. Ook zijn zoon toont geen enkel teken van schuldbesef.

Lon Landau

Jean Schneider staat voor de legendarische Lon Landau, die kostuum- en decorontwerper was. Hij was de lievelingsscenarist van Herman Teirlinck. Daarnaast was ook hij net als Ida Wasserman joods en daarenboven lid van het verzet. Hij werd tijdens de wereldoorlog gedeporteerd naar Auschwitz. Daar kreeg hij de opdracht om voor het vermaak van de gevangenen te zorgen. Hij ontwierp er onder meer een marionettentheater en creëerde de poppen hiervoor. Hij maakte de dodenmars van Auschwitz naar Bergen Belsen mee en ook de bevrijding van het kamp. Kort daarop stierf hij echter aan buiktyfus. De Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen (Artesis Hogeschool), heeft de prijs voor Theaterkostuum, een van de afstudeerprijzen die op de interne wedstrijden daar kunnen worden behaald, naar Lon Landau genoemd. In feite zou het beter geweest zijn dat het voormalige Delwaidedok niet ‘bevrijdingsdok’ genoemd zou worden, maar het ‘Lon Landaudok’.

De hoofdpersonages in het boek worden met een dilemma geconfronteerd: ofwel in naam van de kunst en de eigen broodwinning blijven meewerken aan het toneelrepertoire tijdens

19

de bezetting, waardoor men meehelpt om de nazi’s te legitimeren, ofwel in naam van de kunst toch verder werken om de cultuur niet helemaal te laten uitdoven. De vraag die wij ons allemaal moeten stellen is: wat zouden wij zelf in die situatie doen? Meewerken omdat er nu eenmaal brood op de plank moet komen, omdat wij nu alleen maar theater kunnen maken en dus het spel meespelen of in het verzet gaan. Het dilemma van Rik Desmedt wordt des te groter, omdat hij wel aangesteld is als directeur van de Antwerpse Theaters door de bezetter, maar dat zijn beste actrice en echtgenote beroepsverbod krijgt en zelf de schouwburg niet meer mag betreden. Anderzijds heeft hij wel in het begin zijn joodse decorbouwer nog lang in het theater kunnen behouden. Ook zijn broer, de dirigent Rik Desmedt doet zijn best om de joodse muzikanten toch nog te laten spelen, terwijl hij later zelf toetreedt tot de SS. Na de oorlog trekt Lea Liebermann met haar man Alex Desmedt naar Den Haag, waar zij schittert als een van meest gelauwerde actrices. Maar Lea beseft wel, hoewel zij niet gespeeld heeft tijdens de bezettingsjaren, dat zij door haar man te steunen, ook de gruwel van de nazi’s mee heeft mogelijk gemaakt en verzinkt steeds dieper in gewetenswroeging.

Alex Desmedt daarentegen heeft helemaal geen last van schuldbesef. Hij vindt zelfs dat hij het, gezien de omstandigheden, nog niet zo slecht heeft gedaan en verschuilt zich achter de gedachte dat anderen harder en actiever gecollaboreerd hebben.

Zichzelf trouw blijven

‘De Draaischijf’ dekt vele ladingen. Zo is er de fysieke draaischijf in de KNS en in het Deutsche Theater in den Niederlanden in Den Haag.

Alex Desmedt zelf draait zoals een draaischijf eenmaal naar voor en eenmaal naar achter. Ook Köpler draait mee in de richting die zijn carrière zo min mogelijk schaadt en ontpopt zich tot lievelingsacteur van de nazi’s. Dan is er ook nog de scène waar Lea Liebermann Faust speelt en Alex Desmedt Mephisto speelt. Ook de hele handeling in het boek gaat over zichzelf trouw blijven of meedraaien met de bezetter.

Tom Lanoye vertelt met gloed over zijn 'Draaischijf'.

Foto Jörg PYL

- Kan zoiets nu ook hier gebeuren? tom Lanoye: “Tot nu dachten wij dat wij in Europa gespaard zouden blijven van oorlog. Poetin schiet deze illusie echter aan flarden door zich te beroepen op een oud negentiende-eeuws nationalisme om Oekraïne proberen in te lijven met grof geweld. En anderzijds stuurt hij zijn huurlingen (de Wagner -groep) naar Afrika.”

- Het boek leent zich tot een verfilming, zijn er al plannen? tom Lanoye: “Het boek is geen historisch relaas maar een gefundeerde fictie over collaboratie in de kunstwereld. In ons land is dat genre echter nog amper aanwezig. Een film hierover zou te kort zijn, een gefundeerde fictiereeks is wel mogelijk, gesteld dat er een budget is.”

Tot slot in het vijfde deel na de oorlog is het de haven van Antwerpen die ook de draaischijf wordt voor de wapenleveringen van de geallieerden. Hoewel een groot deel van het stadsbestuur met de oorlogsburgermeester aan kop vlijtig met de vijand had meegewerkt, Ik dank u voor het gesprek. werden zij niet vervolgd, omdat zij ervoor moesten zorgen dat de geallieerden met wapens aan land kwamen. Dat zet Alex Desmedt aan om MEER INFO opnieuw een klaagzang aan te heffen: hij was een slachtoffer, maar één zonder schuldbesef.

Tom Lanoye - De Draaischijf Nog steeds wordt in Vlaanderen veel te 480 p. Gebonden omzichtig en vergoelijkend gedaan over de ISBN: 9789044649321 collaboratie en lopen wij nog in een verre € 25,99 boog rond Cyriel Verschaeve, de mythe moet in stand gehouden worden. Onbegrijpelijk www.lanoye.be dat die collaboratie nog steeds goedgepraat uitgeverijprometheus.nl/catalogus/de-draaischijf wordt, dat is een echte schande.”

20

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Poëzie in Zurenborg

DE WiJKDicHTEr, DE poËZiEVEnsTErs En nu EEn FacEbooKGroEp Bewoners van Zurenborg hebben een grote interesse voor poëzie. Daar heeft wijlen Herman De Coninck een grote verdienste aan door veelvuldig mensen te stimuleren gedichten te lezen of zelf ook de poëzie-pen in de hand te

nemen. Poëzie werd doorgaans als elitair bekeken. Herman De Coninck maakte er een toegankelijke en boeiende tijdsbesteding van.

Dat heeft anno 2022 nog zijn goede resultaten.

(Bernard SOENENS)

welkom. Mocht je gedichten plaatsen, dan maximaal één per week. Met deze Facebookgroep Poëzie in Zurenborg bieden de initiatiefnemers Will en Ricardo aan alle geïnteresseerden twee bewegingen. Eén: Een beweging van buiten naar binnen, iedereen is welkom om de gedichten te lezen en/of een bijdrage te leveren. Twee: van binnen naar buiten, Zurenborgers die deel uitmaken van de facebookgroep krijgen een podium, een kanaal om hun gedichten te verspreiden. Zo heeft Zurenborg een platform.

WILL EN RICARDO Ze zijn beiden afkomstig uit Nederland. Will uit Zeeland en Ricardo uit Amsterdam, zodat de oproep om deel te nemen doorklinkt tot in ons buurland. Ondanks het groot aantal reacties zit het project nog in een aanloopfase.

Ricardo is gelukkig als wijkdichter en wil op een autonome manier zich inzetten voor de Gazet en toegankelijke gedichten schrijven 'voor Zurenborg' maar minder 'over Zurenborg'. Will heeft een binding met Ballustrada een literair tijdschrift in Zeeland. Beiden leverden gedichten voor Poëzievensters.

Met deze facebookgroep kan er, na de aanloopfase, contact opgenomen worden met wijken, buurten of steden in Vlaanderen en/of Nederland die even intensief bezig zijn met poëzie.

Je hebt toegang tot de facebookgroep door 'Poëzie in Zurenborg' in te tikken.

Will Van Broeckhoven en Ricardo Anemaet.

Foto: An VAN DE WAL

WIJKDICHTER De voorbije jaren gebeurde er een en ander op poëtisch gebied in Zurenborg. Ooit stelde Annemarie Estor voor om in elke Gazet van Zurenborg een gedicht te schrijven. Zo werd de Zurenborgse wijkdichter geboren.

Achtereenvolgens waren dat Annemarie Estor, Peter Theunynck, Jörg Pyl, Stefan Heulot en dan nu Ricardo Anemaet. Op die manier krijgt poëzie de nodige aandacht in iedere editie van de Gazet door de publicatie van één gedicht.

POËZIEVENSTERS In 2016 gingen de 'poëzievensters' van start, een tweejaarlijks project, ondersteund door het district Antwerpen, waar ‘Zurenborgse dichters of dichters die er gewoond hebben een gedicht leveren, dat de mensen in Zurenborg aan hun raam tentoonstellen. Het deelnemen is voorbehouden voor bewoners uit de wijk of mensen die er ooit woonden.

Omstandigheden zorgden voor een dataverschuiving naar 2017, voor de nagedachtenis en eerbetoon voor Herman De Coninck op zijn twintigste sterfjaar. In 2019 was er een vlotte uitwerking met optredens, terwijl het coronavirus de uitvoering van 2021 in de weg zat. Hierdoor werden enkel de gedichten verdeeld aan de geïnteresseerde bewoners, maar kon het

geplande poëzieoptreden niet doorgaan. Daarom kwamen de initiatiefnemers van de facebookgroep op het idee om de dichters van Poëzievensters een digitaal podium te bieden. Binnenkort worden alle dichters stuk voor stuk op de facebookgroep in de schijnwerpers gezet.

FACEBOOKGROEP Twee Zurenborgers, Will Van Broekhoven en Ricardo Anemaet kwamen recent, meer bepaald in juni, op de proppen met facebook door een digitale groep op te starten. In juni 2021 gingen ze van start. De groep is op de eerste plaats voor Zurenborg, maar iedereen daarbuiten die mee wil doen of de groep wil volgen, is welkom. De groep is voor Zurenborgse dichters een venster naar de buitenwereld en voor dichters van buiten een venster naar Zurenborg. Geïnteresseerden worden uitgenodigd om zich aan te melden, gedichten te lezen en/of wekelijks maximaal één gedicht te plaatsen.

Tot nu reageerden 235 mensen door zich als lid aan te melden. Iedereen die wil mag gedichten plaatsen en kan alle gedichten lezen. Onder het motto liefde voor de poëzie, respect voor de dichter. Maar wie zich aanmeldt bij de groep is niet verplicht om zelf gedichten te plaatsen. Wie alleen wil volgen of reageren is net zo

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

21

Hoogliederen van Peter Theunynck

Een zinderende hommage aan de liefde Vier jaar na zijn dichtbundel Tijdrijder verrast Peter Theunynck met een bundel liefdesgedichten die naar de naam Hoogliederen luistert. Met veel geduld en oog voor het juiste woord, voor melodie en beeld, schaafde hij aan de gedichten die zowel de ontroerende aspecten van de liefde behandelen als de minder fraaie kanten van dit eeuwige thema van de mensheid en de literatuur. (Jörg PYL) De nieuwe, lijvige dichtbundel van Peter Theunynck is ingedeeld in zeven cycli. De openingscycus ‘In den beginne’ bevat erg persoonlijke gedichten, terwijl Theunynck zich in de slotcyclus ‘La Dama Bianca’ verdiept in het geruchtmakende liefdesverhaal van wielrenner Fausto Coppi en zijn legendarische muze, de Witte Dame.

Vóór het interview met de dichter komt hier een tip voor onhandige verliefden, die zich niet meer op Cyrano de Bergerac kunnen beroepen.

Het openingsvers van Hoogliederen, nog voor de inhoudsopgave, kan wonderen verrichten: ‘Je bent een scheepswerf, ik tel je ribben en ik weet: / van jou herstel ik niet.’

- De omslag van Hoogliederen is anders dan de kaften van je vorige dichtbundels?

Peter theunynck: “Ik koos dit keer voor een iconische persfoto: de opgebaarde Fausto Coppi. In de bundel heb ik de keuze voor dit beeld niet toegelicht. Ik ga ervan uit dat de lezer na het lezen van de slotcyclus ‘La Dama Bianca’ zelf de link wel legt. De dode man is dus Coppi, de dame met de lichtblauwe jas is la Dama Bianca. Boven hen hangt een non met witte kap en naast hen staat een mij onbekende man. Een beter beeld voor liefde en dood kon ik niet bedenken. Dat zijn de hoofdthema’s van deze bundel en in heel wat gedichten zijn die verknoopt.”

- Vanwaar komt het idee om liefdesgedichten te schrijven?

Peter theunynck: “Ook in mijn vorige bundels nam ik al liefdesverzen op, maar bundels als Liefdes Verklaringen van Leonard Nolens of Verzamel de Liefde van Bart Moeyaert prikkelden mij om het onderwerp zelf ook grondiger uit te diepen. Uiteraard is er al heel veel over de liefde geschreven, maar elke generatie vult dat thema toch weer anders in en legt nieuwe accenten.”

- Vanwaar komt de naam Hoogliederen?

Peter theunynck: “Het Hooglied uit de Bijbel is misschien wel het meest bekende liefdesgedicht aller tijden, zeker in de westerse wereld die sterk door het christendom werd beïnvloed.

Alle liefdesgedichten zijn een soort hoogliederen.”

- En Psalm 151?

Peter theunynck: “In de Bijbel staan 150 psalmen. Psalm 151 heb ik er dus bijgeschreven.

Het is geen lied waarin de mens zich tot God richt, maar één waarin onze planeet de mens toespreekt. Een soort klaagzang van Jeremia

is het eigenlijk: ‘Ik heb jullie alles gegeven wat ik in me had en als dank vernietigen jullie mij.’

Ik liet mij daarbij inspireren door de boeken Sapiens en Homo deus van de historicus Yuval Noah Harari. Hij legt glashelder uit hoe de mens een god gecreëerd heeft naar zijn beeld en gelijkenis en zich vervolgens zelf tot god heeft uitgeroepen, met alle noodlottige gevolgen vandien.”

- In den beginne lijkt mij de meest doorleefde cyclus?

Peter theunynck: “In den beginne is een semiautobiografische cyclus, maar ook in de andere gedichten in de bundel zit veel van mijzelf. Zij weerspiegelen mijn lectuur, mijn ervaringen, mijn interessegebieden. In die zin is elk gedicht autobiografisch.

In het gedicht ‘Odysseus’ bijvoorbeeld gaat het over een wonderlijke vrouw die ik een paar jaar geleden ontmoette. Zij stelt haar huis al jaren open voor transmigranten. Ze deed me aan Nausikäa uit de Odyssee denken. Daartegenover plaats ik dan mensen die zich afzetten tegen het opvangen van asielzoekers: ‘Jij sloot je aan bij het koor / van onze mensen gaan voor.’ Het gedicht ‘Regendruppelsonate’ gaat over de liefde van Chopin voor Georges Sand.

Ik werkte jaren aan het scenario voor een graphic novel over dit bizarre liefdesduo. Het is fijn dat daarvan een spoor achterblijft in de bundel.

In de cyclus ‘Totterdood’ zijn eros en thanatos sterk met elkaar verbonden. Het gedicht ‘Eva’ is gebaseerd op een artikel in de Standaard over een jong meisje dat voor zelfdoding kiest.

Haar ouders accepteren haar keuze, hoe eindeloos zwaar hen dat ook valt. Kan er een grotere liefde bestaan dan die van ouders die aanvaarden dat hun kind uit het leven wil stappen?”

- In ‘Niet dan in uw aarde’ staan twee moedergedichten en een vadergedicht.

Peter theunynck: “De titel van die cyclus verwijst naar het gedicht ‘De moeder’ van Hugo Claus dat begint met ‘Ik ben niet, ik ben niet dan in uw aarde.’ Dat vind ik nog altijd een van de allermooiste (moeder)gedichten die er in de Nederlandse taal geschreven zijn. Mijn moeder- en vadergedichten schrijf ik met Claus in gedachten. In Psalm 151 verwijs ik ook naar zijn gedicht waar de aarde haar klaagzang besluit met ‘…Wie zingt nu nog/ van u, van u bent niet dan in mijn aarde?’ Zo leg ik verbanden tussen de verschillende onderdelen van mijn bundel en tussen mijn poëzie en die van mijn voorganger(s).

Peter Theunynck met zijn 'Hoogliederen".

Foto: Gerda HUYGEN

- De laatste gedichtenreeks heet ‘La Dama Bianca’?

Peter theunynck: “Deze epische cyclus is gebaseerd op het tragische liefdesverhaal van Fausto Coppi, een van de meest beroemde renners uit de wielergeschiedenis, en Giulia Occhini. Coppi reeg de successen aaneen, maar persoonlijk geluk vond hij niet in zijn huwelijk. Zijn vrouw Bruna, een erg godsdienstige onderwijzeres, liep niet hoog op met zijn prestaties en vond dat hele wielergedoe gevaarlijk en zondig.

Plots dook tijdens de wedstrijden een knappe, mysterieuze, in het wit geklede vrouw (Giulia Occhini) op, de vrouw van Coppi’s huisdokter. Zij was heimelijk verliefd op de wielerkampioen. Toen zij in 1953 na het wereldkampioenschap in Lugano mee op het podium klom en Coppi kuste in zijn regenboogtrui, barstte er een enorm schandaal los. Het koppel werd later door de politie betrapt op overspel. Coppi kreeg een celstraf van twee maanden.

Giulia Occhini moest drie maanden achter de tralies in de gevangenis van Alessandria.

Coppi stierf op 2 januari 1960, mijn geboortejaar, op veertigjarige leeftijd aan de gevolgen van malaria.

Hij had die tropische ziekte opgelopen tijdens een demonstratiewedstrijd in Burkina Fasso.

In die Coppi-gedichten kon ik mijn liefde voor de wielersport én de poëzie kwijt. Tussen de gedichten staat ook een ‘Alpenjagerslied’, een knipoog naar Paul van Ostaijens bekende ‘Alpejagerslied’: Een heer die

de straat afdaalt/ een heer die de straat opklimt/ twee heren die dalen en klimmen/ dat is de ene heer daalt/ en de andere heer klimt…).

Mijn Alpenjagerslied gaat ook over dalen en klimmen tijdens een heroïsche tocht door de Alpen van Fausto Coppi en Gino Bartali.”

- Wat is de bedoeling van de korte cyclus ‘Manieren van komen’?

Peter theunynck: “Dat zijn heel korte, speelse gedichten die op de fysieke aspecten van de liefde alluderen. Ze bestaan telkens uit een distichon. Elk distichon zou op een aparte bladzijde kunnnen staan. Die gedichten zorgen voor een soort comic relief. Ze alluderen op de sfeer van Temptation Island-achtige programma’s.”

Achteraan in de bundel vindt de lezer een verantwoording waarin hij/ zij meer te weten komt over het ontstaan van de gedichten.

Naast een beginvers telt de bundel ook een slotgedicht. ‘We hebben alle tijd van de wereld, wist je dat? / We hebben echt alle tijd. Tijd om te zwijgen, te zingen. (…) We zijn gemaakt om te blijven. Op de rug van de wind, / in de schoot van de regen, niemand houdt ons tegen.’

Zo heeft Peter Theunynck mooi de verbinding gelegd met zijn vorige bundel tijdrijder.

Hoogliederen is opnieuw een bundel die mensen graag op hun nachtkastje zullen hebben liggen, precies zoals zijn vorige bundels.

MEER INFO ISBN: 9789028452404 96 pagina’s €22,99

22

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Interview met dirigent Bart Van Casteren

lenteconcert in sint-norbertuskerk Op 21 mei 2022 om 20 uur kunt u in de SintNorbertuskerk gaan luisteren naar het lenteconcert met het Vlaams Symfonie Orkest onder leiding van Bart Van Casteren en met soliste Annick Sauvanaud. Op het programma staan: Anton Bruckner, Ouverture in G minor, Max Bruch, Vioolconcerto en Pjotr Tsjaikovski, Symfonie nr. 5.

Wij spraken met Bart Van Casteren. (Jan HOLVOET)

Bart Van Casteren dirigeert het lenteconcert op 21 mei 2022.

Foto: Gerda HUYGEN

- Hoe werd u pianist en dirigent?

Bart Van Casteren: “Zoals vaak het geval is, stond er bij mijn ouders

thuis een oude piano. Volgens mijn moeder was het onmogelijk om mij daar als klein kind van af te houden.

Nadat ze me een paar liedjes had aangeleerd, kon ik niet wachten om naar de muziekacademie te gaan.

Een ander instrument leren kwam eenvoudigweg niet in mij op.

Toen ik op het conservatorium zat, mochten we in het derde jaar een tweede instrument of orkestdirectie kiezen als keuzevak. Omdat ik mijn handen vol had met de piano, dacht ik dat het vak orkestdirectie wel een haalbare (lees met weinig extra studiewerk) kaart was. Dat was echter buiten Ernest Maes, mijn eerste leraar orkestdirectie, gerekend. Hij zag onmiddellijk een groot talent in mij en dompelde mij werkelijk onder in de orkestliteratuur. Na mijn opleiding mocht ik verder studeren bij Etienne Siebens die compromisloos de ruggengraat vormde van mijn dirigeertechniek en -studie. Ik ben hen beiden veel verschuldigd.”

- U speelt met een semiprofessioneel orkest?

Bart Van Casteren: “Het Vlaams Symfonie Orkest (VSO) is een unieke mix van liefhebbers (ik haat het woord amateurs) en professionele muzikanten. In professionele orkesten wordt er door tijdsdruk en financiële beperkingen vaak heel weinig gerepeteerd met per programma een nieuwe dirigent.

Gevolg is dat de uitvoeringen vaak routineus verlopen en het orkest en de dirigent niet echt op elkaar ingespeeld geraken. Ten tijde van Bernstein en Celibidache verbonden dirigenten zich voor een lange periode aan één orkest, zodat ze samen konden groeien en van elkaar leren. Dat principe huldigen we ook bij het VSO. Omdat we met liefhebbers werken, kunnen we langer aan een programma werken en echt in de diepte repeteren. We zijn gezegend met verschillende professionele musici die elke week komen mee repeteren uit liefde voor het vak en de muziek.

- Waarom koos u voor dit programma?

Bart Van Casteren: “Vandaag kan je het als orkest niet meer maken om werken uit de klassieke periode op moderne instrumenten te spelen.

De historische uitvoeringspraktijk maakt dat we voor de werken van Haydn, Mozart en Beethoven een zeer specifiek instrumentarium nodig hebben. Als Vlaams Symfonisch Orkest beschikken wij daar niet over, dus blijven we van deze componisten liever weg.

Tsjaikovski, Bruckner en Bruch zijn componisten die we wel op onze moderne instrumenten kunnen spelen en die het orkest ook bijzonder goed liggen. Uit ervaring weten we dat we met hun werken ons publiek kunnen raken. Het is net die communicatie en connectie met het publiek die we tijdens de lockdowns zo gemist hebben.”

- Nog een woordje over Annick Sauvanaud…

Bart Van Casteren: “Annick Sauvanaud begon op vijfjarige leeftijd viool te studeren bij Dejan Mijajev.

Als kind nam ze deel aan verschillende wedstrijden en werd ze laureaat van Jong Tenuto (jong talent onder de 17) en de Bériot muziekwedstrijd.

Ze behaalde eveneens een eerste prijs in de Nationale wedstrijd van het Gemeentekrediet (vandaag Dexia Classics), waarna ze haar studies aan het conservatorium van Antwerpen begon. Nadat ze met onderscheiding afstudeerde, ging ze zich in Utrecht vervolmaken bij Eeva Koskinen.

Ze volgde eveneens internationale masterclasses. Annick geeft graag vioolles en muziek aan kinderen en speelt in verschillende ensembles.

Sinds 2009 is ze concertmeester bij het Vlaams Symfonisch Orkest.”

PRAKTISCH Tickets kunt u bestellen op de website van het Vlaams Symfonisch Orkest https://vlaamssymfonischorkest.be/home/concert

Eline Vercruyssen Opticien - Optometriste Dageraadplaats 12 2018 Antwerpen tel : 03/235 16 35 • fax : 03/235 17 44 optiekdedageraad@telenet.be

OPENINGSUREN MAANDAG DINSDAG WOENSDAG DONDERDAG VRIJDAG ZATERDAG

GESLOTEN 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 18 uur 10 uur tot 13 uur

Ticketprijzen Volwassenen: € 18 (VVK) / € 20 Jongeren tot 18 & studenten: € 12 (VVK) / € 14 Kinderen tot 6 jaar: Gratis

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

23

De Kunstenzoo: ‘speel’tuin voor muzikanten in Zurenborg Sinds 2018 biedt Zurenborg onderdak aan een nieuw muziekinitiatief, de Kunstenzoo. Initiatiefnemers Haroun Iqbal en Elise Hermans bieden aan zowel professionele als amateurmuzikanten de mogelijkheid tot persoonlijke begeleiding,

mentorschap en bijscholing.

Maar hun ambities reiken verder en in hun dromen zien ze de Kunstenzoo evolueren tot open kunsthuis voor en door buurtbewoners.

(Machteld HARDY)

stappen met het instrument, ouderen vervolmaken zich op technisch vlak, professionals breiden hun vakmanschap uit door bijvoorbeeld een nieuwe stijl (Indisch, pop, Afrikaans) aan hun repertorium toe te voegen.

STIJLKEUKEN Iqbal en Hermans bieden een gevarieerd menu aan. Je kan individueel lessen gitaar of compositie volgen, maar je kan ook je beste vriend meebrengen. Voorkennis is niet nodig en verschillen in niveau vormen geen probleem. Daarnaast kan je tweewekelijks in kleine groepjes aan je gitaartechniek werken waarbij onder andere partituurlezen, lichaamshouding en andere muzikaaltechnische aspecten aan bod komen. Een ander tweewekelijks groepsgebeuren focust op het aanleren en spelen van telkens een nieuwe popsong. Iets totaal anders is dan weer de ‘stijlkeuken’, een regelmatig georganiseerde workshop voor professionals, waarbij de deelnemers zich vertrouwd maken met een nieuwe stijl en samen de workshop afsluiten met een maaltijd. Zo waren er al workshops rond de renaissancegitaar en rond Indische zang en staat er nu één op het programma rond ‘compás’, het flamencoritme.

Elise Hermans met haar klassieke gitaar.

Foto: Machteld HARDY

Haroun Iqbal en Elise Hermans zijn beiden gitarist.

Hermans heeft zich in binnen- en buitenland gespecialiseerd in de klassieke gitaar, Iqbal heeft een opleiding in jazz genoten. Iqbal heeft zich daarnaast in Tilburg vervolmaakt in compositie en heeft dankzij een beurs van de Vlaamse overheid zijn kennis van andere stijlen (Afrikaans, Indisch,…) kunnen aanscherpen in rechtstreeks contact met grootmeesters op dit terrein.

ORGANISCH Ze hebben een gemeenschappelijk verleden in het DKO (deeltijds kunstonderwijs), waar Hermans trouwens nog steeds lesgeeft. Uit ervaring kennen zij de troeven en de lacunes van het DKO. Door hun kleinschalige aanpak kunnen zij zich soepel aanpassen aan de noden van hun pubiek. ‘Whatever floats your note’ is hun motto; hun aanpak is organisch en persoonlijk. In de samenwerking tussen lesgever en muzikant (hetzij amateur, hetzij professional) ontdekken ze samen waaraan die behoefte heeft en in welke richting en tot welk niveau die wil evolueren. Tieners zetten de eerste

Dit alles gebeurt in hun studioruimte in de Uitbreidingsstraat 538 waar ook de keuken goed van pas komt voor de afsluitende maaltijden. Individuele lessen kunnen ook thuis bij de leerling doorgaan.

PROFESSIONALS Bijscholingen voor professionele muzikanten behoren eveneens tot de mogelijkheden, individueel of in kleinere groepen. Daarbij kan er gewerkt worden rond improvisatie of verschillende stijlen. Het komt er vooral op aan mensen te begeleiden en te stimuleren op hun muzikale weg.

CONCERTEN Hermans en Iqbal plannen ook kleine concerten. Door corona is dit plan een hele tijd in de koelkast beland, maar vanaf eind mei staan er vier concerten op stapel. Het laatste weekend van mei staat Elemy op het programma; het eerste weekend

BAKKERIJ GYBELS: OPEN OP ZONDAG Bakkerij Gybels • Dageraadplaats 9 Open elke dag vanaf 6u30 tot 17u Woensdag: tot 15u • Vrijdag: tot 14u Zaterdag: gesloten • Zondag: tot 13u Bestellingen: 03-235 53 21

Haroun Iqbal droomt ook van een open kunsthuis.

Foto: Machteld HARDY

van juni kan men Berbel gaan beluisteren, eind juni treden Haroun en Marjolein op. De concertreeks sluit op 1 juli af met MONNIK. Kunstenzoo wil op die manier kansen en ruimte geven aan jonge, nog niet doorgebroken muzikanten. De studio in de Uitbreidingsstraat biedt plaats voor de band en een (klein) betalend publiek.

De voorstelling wordt telkens professioneel opgenomen en die opname kunnen de muzikanten aan hun portfolio toevoegen.

OPENRAAMDAG Een laatste initiatief is de ‘openraamdag’ die nog in de ontwikkelingsfase zit en waarvoor ze willen samenwerken met de stad Antwerpen. De bedoeling is dat achter de (open) ramen van de studio de leerlingen samen spelen voor het publiek dat buiten het optreden volgt.

Niet alleen de leerlingen zijn welkom als performers.

Het liefst zouden Iqbal en Hermans allerlei kunstzinnige acts van buurtbewoners (poëzie, theater, schilderkunst,…) op hun podium voor het open raam krijgen.

Een echte ‘kunstenzoo’ als het ware!

24

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

WIJKDICHTERWOORDEN

ik ben vandaag zo vrolijk…

Gezien Ik zag een hemd met verkruimelde initialen versleten schoenen verderop een oud potlood zonder punt flarden van een gelezen krant een stuk touw met een rare knoop.

Ik zag afgebladderde muren een ingezakt dak opengesprongen ramen de contouren van een mens in vlekken op een uitgewoond matras een wolk van as over een leeg landschap.

Ik zag hoe het geluidloos binnen regende in een huis hoe een keuken werd overgenomen door mos hoe de kale plankenvloer opbolde van het vocht hoe muren verdwenen in stof.

Ik zag een man in het water tussen rietkragen en zand met een meisje op zijn rug gestopt met zwemmen slapend naast een rugzak vol verwachtingen.

Ricardo ANEMAET

Foto Jörg PYL

De zijspiegel

Ik dacht ‘laat ik eens positief zijn.’

Het was mij plots opgevallen.

Maar omdat ik op grond van één losse vaststelling geen veralgemenende uitspraken kan doen, heb ik het wat stelselmatiger nagetrokken. Fact check heet dat nu.

En inderdaad: er worden steeds meer fietsen aan de fietsbeugels vastgemaakt, dat durf ik nu wel te stellen. Die fietsbeugels die uitnodigend tot collectief gebruik op de hoeken van onze straten staan, worden overtuigd en intensief gebruikt.

Dat fietsen aan die beugels worden gekoppeld is mooi en getuigt van gevoel voor solidariteit.

Onze stoepen zijn al niet zo ruim bemeten en voor mensen met een rollator of in een rolstoel of voor wie even pratend op het voetpad wil bivakkeren, is de vrijgemaakte ruimte uiterst welkom.

Ook de bomen in de buurt van die beugels zijn dankbaar omdat ze zich voortaan ontlast voelen van schurende fietsframes, -sturen of snijdende pedalen. Toegegeven, sommigen blijven hardleers.

Maar heel mooi, fraai en stemmingbevorderend wat mij betreft.

Een paar dagen later werd ik zelfs nog vrolijker. Want ik zag twee biro’s – van die elektrische steps – broederlijk naast elkaar geparkeerd staan, netjes uit het looppad van voetgangers, op de hoek van de straat, keurig naast de fietsbeugels. Zorgvuldig neergezet, met gevoel voor symmetrie ook nog.

Bedankt.

En toen kwam ik mijn straat binnen.

Toch wel! Daar begon het weer.

Fluorjongens laadden hun wagen uit, namen hun schoppen, maten af en… daar ging de stoep weer open. Ik ben de tel kwijt, echt.

Openbreken dichtgooien om nadien… jawel.

Zou ik het bij stomme verbazing laten?

Ik zocht een positieve uitkomst.

We moeten gewoon de zaak simpelweg omkeren. Het openbreken van stoepen is regel, dagelijkse kost, gewoon en niet langer uitzonderlijk. Niet langer iets dat sóms gebeurt.

Het is een bewijs van hoezeer er aan ons comfort en onze voorzieningen gedacht wordt, hoezeer die up-to-date worden gehouden en vooral hoe letterlijk dit wordt genomen. Met welke nauwgezetheid en aandacht er van dag tot dag naar onze toekomst wordt gekeken. Of het nu gaat om elektriciteitsverbindingen, gas-

aansluiting, riolering, internetaansluitingen, glasvezelkabel, voetpad-onderhoud, of plots ontstane oneffenheden die moeten worden gecorrigeerd. Er wordt aan gewerkt.

Geen geklaag meer: stoepen openbreken ligt in het ludieke verlengde van spelen met stoepkrijt.

Zo moet je dat zien. Het laatste is voor kinderen, het eerste voor volwassen dertigers en ouder. Het laatste werd en wordt altijd met een glimlach bejegend en wie zich eraan stoort wordt beklaagd als zeurpiet of zuurzeur zoals mijn vrouw zegt.

Geen kleinzielige ergernis om zoiets toch. Kinderen moeten buiten spelen. En het wordt toch zo door de regen weggespoeld. ‘Kijk eens hoe schattig die tekening, het lijkt jou wel’.

Welnu laat ons maar hetzelfde doen voor die continu opengebroken stoepen. Het is leuk voor de jongens (toch nog meestal jongens?). Ze zijn stoer verkleed, bezig met elkaar, voelen zich kundig en nuttig en die kuilen worden over een paar dagen toch weer gevuld.

Er gaat doorgaans wel wat snerpend geluid mee gepaard van graaf- en schraapwerktuigen, maar die spelende kinderen met hun stoepkrijt maken toch ook snijdend scherpe herrie?

Een paar dagen later en wat verder, worden straten heraangelegd. En op een hoek rijzen uit de ijverig uitgegraven putten jonge boompjes op. En die plek krijgt in een paar dagen een vrolijke en zwierige uitbreiding, waarbij geen ruimte voor geknies wordt overgelaten. De door bewoners eerder neergezette zitbank wordt nu gratis uitvergroot. Hier is voortaan alleen plaats voor een lommerrijke ontspannen burenbabbel.

Wat verder, soortgelijk beeld van nieuwe straataankleding.

Er worden dus niet enkel putten gemaakt, er worden boompjes geplant die uit de putten oprijzen.

En is dat tegelijk niet mooi als metafoor voor onze eigen omstandigheden. We mogen samen met al die nieuwe aanplant zelf ook uit onze kuilen opstaan. Voorzichtig, schroomvallig, ook een beetje tastend als jonge aanplant.

Er zit nieuw leven in de lucht en we mogen het zowaar vrij inademen.

Wim VERZELEN

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

25

“liEFDE bEsTaaT uiT GEDEElDE HErinnErinGEn” Het begon met een idee voor muziektheater.

Filip Moens had net ‘David Bowie, Made Me Gay’ gelezen over de invloed van LGTBQ-muzikanten op de hedendaagse muziek. Het inspireerde hem voor een theatertour rond hetzelfde thema, maar dan voor de Lage Landen. Een kleine geschiedenis van de LGTBQstrijd met een aangename soundtrack erbij In zijn omgeving was er meteen veel enthousiasme.

- Had je een bepaald doel voor ogen met je boek?

Filip Moens: “Het is gemakkelijk om vergeten te worden. Daarom vind ik het zo belangrijk om deze verhalen vast te leggen. Neem bijvoorbeeld de ‘Zangeres Zonder Naam’. Op het einde van haar carrière is ze, gepluimd door Jan en alleman, in armoede beland. Onbegrijpelijk voor zo’n groot icoon. Tijdens mijn opzoekwerk kwam ik meerdere namen tegen van muzikanten die ooit bekend waren, maar waarvan de naam nu nog weinig zegt.

Niet alleen de persoonlijke verhalen moeten we trouwens onthouden, maar ook de steen die vele muzikanten hebben verlegd in de aanvaarding van de regenbooggemeenschap. De tolerantie in de muziekwereld en samenleving is er niet altijd geweest. Zeker voor de jaren ’50 was uit de kast komen verre van vanzelfsprekend. Nu ik zelf een zoon heb, vind ik het eens zo belangrijk dat die aanvaarding ook blijft binnen onze samenleving, zodat onze kinderen nooit last van uitsluiting of pesterijen hoeven te ondervinden. “

“Op Zurenborg is de regenboog goed zichtbaar. Het is hier een beetje de roze buurt van Antwerpen.”

- Er leeft de laatste tijd binnen de regenboogbeweging veel omtrent veilige plekken. Is Zurenborg een plek waar je gewoon jezelf kan zijn?

Filip Moens: “Zeker, op Zurenborg is de regenboog heel zichtbaar. Denk maar aan de verlichte brug, café Den Draak, Cavaria en om de hoek de boekhandel Kartonnen Dozen. Het is hier een beetje de roze buurt van Antwerpen (lacht).

Hier wonen ook veel homokoppels, heb ik de indruk. We wonen ongeveer tussen de 15 en 20 jaar op Zurenborg en voelen ons heel erg op ons gemak. Ook wanneer we met ons zoontje hand in hand over het plein lopen, heb ik me hier nog nooit onveilig gevoeld. “ - Speelt Zurenborg ook een rol in je boek?

Filip Moens: “Gregory Frateur, de zanger en frontman van Dez Mona komt aan bod. Met zijn unieke stem en verschillende muzikale projecten, weet hij telkens weer het publiek te verrassen en ontroeren. Bovendien is hij in interviews ook zeer geëngageerd en open over zijn geaardheid. Hij is dan ook een vaste gast op het Antwerp Queer Art Festival.

Daarnaast vond ik het ook een evidentie om Johanna Pas van de boekhandel Kartonnen Dozen erbij te betrekken. Zij heeft ook op mijn boekvoorstelling gespeecht. Ik heb dan wel een boek geschreven rond LGTBQ-emancipatie, maar wat zij doet is in mijn ogen nog veel belangrijker. Het is de enige boekhandel in België die zich specialiseert in LGTBQ+ boeken. Ik passeer er graag en regelmatig. “

“Benny Neyman heeft me verrast.

Hij schreef niet enkel schlagers maar ook een ontroerend nummer over iemand die stierf aan AIDS.” - Welke verhalen zijn je tijdens het schrijven van het boek het meest bijgebleven?

Filip Moens: “Het verhaal van Yasmine (Hilde Rens) is voor mij het meest persoonlijke. Ik ben vijf jaar drummer bij Yasmine geweest en heb haar daarmee goed gekend. Marjan, haar vrouw, organiseerde ook fuiven in de Red & Blue op zondagavond voor de lesbische gemeenschap. Daar ging ik dan vaak met haar naartoe.

Tijdens mijn zoektocht werd ik echter ook vaak aangenaam verrast, bijvoorbeeld door Benny Neyman. Wij kennen hem van schlagers zoals ‘Een vrijgezel die gaat pas slapen …’, maar hij heeft ook heel ontroerende muziek gemaakt

Artikels, muziek en boeken werden als research doorgestuurd en Filip dompelde zich volledig onder in de verhalen van Will Ferdy en André van Duin tot Het Hof van Commerce en Get Ready. Muziektheater bestaat echter voor tachtig procent uit muziek. Er waren meer verhalen dan verteltijd en zo ontstond het boek ‘De Lage Landen uit de Kast’.

(Nicolas VAN HERCK)

zoals een nummer over iemand die gestorven is aan de gevolgen van aids en een lied over transgenderidentiteit. Ik hoop dat via mijn boek ook anderen een aantal verborgen parels mogen leren kennen. Ik heb alvast verschillende nieuwe nummers ontdekt.”

- Zijn er bepaalde nummers die je kunnen steunen bij het uit de kast komen?

Filip Moens: “Dat is voor iedereen persoonlijk natuurlijk, maar ik denk vooral dat het de rolmodellen zelf zijn die het meest invloed hebben. Denk maar aan Sam Bettens die zich out als transman. Naar jongeren is het heel belangrijk dat zo’n verhalen nu tot de mainstream behoren. “ - Waarom de Lage Landen?

Filip Moens: “Op het vlak van holebi-rechten waren zowel Nederland als België koplopers in de wereld. Dat hebben we dus al zeker gemeenschappelijk. Ook op muzikaal vlak hangen Vlaanderen en Nederland samen.

Vroeger keek men in Vlaanderen ook vaak naar de Nederlandse commerciële omroep. Zo kende iedereen bijvoorbeeld André van Duin en Robert Long. Toen er hier ook een commerciële omroep kwam is dat meer verwaterd. Toen zijn we wat uitéén gegroeid. Met liedjes als ‘Zoute Landen’ wordt de muzikale toenadering terug meer gezocht.”

“Toen ik me pas outte, zei een goede vriend tegen me: Nu kan je eindelijk verliefd worden.”

- Kan je je boek ook zien als een ode aan de liefde?

Filip Moens: “Daar draait het inderdaad om.

Je wordt verliefd op wie je verliefd wordt en daar is niets onjuist of zondig aan. “ - Wat betekent liefde juist voor jou?

Filip Moens: “Een gezamenlijk levensdoel vinden, een gezamenlijke levensfilosofie.

Samen echt ergens voor gaan en natuurlijk ook gewoon je heel goed voelen (lacht). Toen ik mij pas outte, weet ik ook nog dat een goede vriend tegen me zei: “Ik ben blij voor je. Nu, kan je eindelijk verliefd worden.”

Ik heb ooit een artikel gelezen van een koppeltje dat al jaren samen was. Wanneer ze hen vroegen wat het geheim was van een lang liefdevol leven, spraken ze over gedeelde herinneringen.

Ik herken dat wel. “ Een paar jaar geleden werd er gesproken over LGTBQ, ondertussen is het LGTBQ+ geworden om ook aandacht te hebben voor intersekse en aseksuele personen. Wie zijn de mensen in de + waar we nu nog te weinig aandacht voor hebben?

Filip Moens: “In Engeland spreken ze zelfs al over LGTBQIAP dus je kan heel ver gaan in het uitbreiden. Vandaar dat ik de plus ook wel goed vindt. Het laatste wat we moeten doen is de hokjes zelf creëren. Op wat die plus dan juist inhoudt, heb ik ook geen volledig zicht.

Vroeger werd gesproken over de regenbooggemeenschap en dat dekt volgens mij de lading. Uiteindelijk draait het vooral om de grote genderdiversiteit zichtbaar te maken.

Ik denk ook dat er nog verschuivingen zullen zijn in aandacht, afhankelijk van waar die het meest nodig is. De laatste tijd ligt er meer focus op het trans- en het non-binaire verhaal. Intersekse blijft nog wat onderbelicht en ook biseksuelen durven wel eens vergeten te worden in de beweging. Terwijl het een grote groep is en zij vaak met specifieke vragen en uitdagingen worstelen. “ - Binnen de muziekwereld is er ook een queercultuur ontstaan met bekende stijliconen. Valt die cultuur samen met de emancipatiestrijd?

Filip Moens, een passie voor muziektheater.

Foto: An CLAPDORP

Filip Moens: “Ik denk niet dat die noodzakelijk hand in hand gaan. Zeker niet als je kijkt naar de geschiedenis.

In de artiestenwereld leefde lange tijd net de gewoonte om er niet over te praten. Als je ziet dat Bart Kaël en Luc Appermont zo lang gewacht hebben om het in de pers te brengen, dan zijn er toch nog drempels. Zowel Robert Long als Will Ferdy hadden schrik voor hun carrière om uit de kast te komen. Ik denk dat er nog steeds muzikanten zijn die omwille van commerciële redenen twijfelen. Onterecht vaak, want zowel Will Ferdy als Robert Long boekten na hun ‘coming out’ minstens evenveel succes.

Het geeft ook wel ergens aan dat de muziekcultuur niet noodzakelijk van nature tolerant is. Op sommige momenten zelfs het tegendeel: denk maar aan de homofobe teksten van bepaalde rappers. Ook zij maken deel uit van de muziekwereld. Vandaar dat rolmodellen in die muziekwereld zo belangrijk zijn. Zij effenen het pad. Ook de muziek zelf is natuurlijk een krachtig medium om een boodschap in de verf te zetten. Zo heeft Liliane SaintPierre als hetero met een lied over een homoseksuele jongen ook bakens verzet.”

- Dat brengt ons bij de laatste vraag: Kan muziek de wereld redden?

Filip Moens: “Jef Neve is op zoek naar de melodie die wereldvrede kan brengen. Ik hoop dat hij ze snel vindt. De wereld zal misschien niet door muziek worden gered, maar het maakt hem alvast mooier. Geen enkele maatschappij kent geen liederen. Muziek lijkt met ons menszijn vervlochten.”

MEER INFO: - Boek: De lage landen uit de kast, ISBN 9789464369267 (uitgegeven bij Ertsberg en te koop bij o.a. Kartonnen Dozen en andere boekhandelaars).

- Op www.delagenlandenuitdekast.be vind je alle nummers per hoofdstuk gebundeld.

- Luister zeker ook naar de Spotify-lijst: De lage landen uit de kast.

26

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

c o r s o - Programma lente 2022 Nomadland

Tender Men' is een dansvoorstelling over mannen, aanraking en gevoeligheden. Over menselijk contact, over de onbevreesdheid, schoonheid en poëzie ervan, maar ook over de chaos en de misverstanden. 'Tender Men' verwart en boeit, treitert en triggert. Choreograaf Koen De Preter creëert een universum waar mannelijkheid en de gevoeligheid ervan centraal staat.

cinema c o r s o di 19 apr | 14.30 & 20 uur vvk | kassa € 5 Fern is een vrouw van in de 60 die alles kwijt is geraakt sinds de periode van de Grote Recessie.

Ze vat een reis aan doorheen het Amerikaanse westen dat aan het veranderen is. Hierbij meet Fern zich de levensstijl aan van een moderne nomade en reist ze per busje.

De nieuwe man

de KOE do 21 apr | 20 uur vvk € 16 | kassa € 18

Who's afraid of Viginia Woolf?

Wolf Wolf do 12 mei | 20 uur vvk € 14 | kassa € 16

The Radar Station wordt in 2017 geboren uit de assen van Barefoot And The Shoes en Sun Gods.

Met hun rijke, vervlochte synth- en gitaarpartijen en gelaagde drums creëert The Radar StaEon een eigen, uniek geluid: verhalende, eigentijdse indierock à la The War On Drugs en The National, met echo’s uit de eightiespop van Peter Gabriel en Daniel Lanois.

Houtekiet

Mandolinman ft. Mathijs Bertel & Jeroen Lenaerts Di 26 apr | 14.30 uur

Een schrijver en een actrice. Ooit waren ze verliefd. Twee decennia later komen ze elkaar weer tegen. Is de tijd rijp voor een echte dialoog? Wie de originele voorstelling niet zag, moet zich geen zorgen maken. Dit is een nieuwe voorstelling die geen voorkennis vereist, wél ouderwetse goesting.

MANdolinMAN maakt samen met electronica wizard Mathijs Bertel (Ansatz Der Maschine) eigentijdse bewerkingen van traditionele muziek, door extra toevoeging van samples, beats en soundscapes. Een nieuwe, ongehoorde organische sound. Als er één boek is uit de Vlaamse literatuur dat het tijdloze en universele karakter, de sfeer van de muziek en de tegenstelling tussen oud en nieuw kan bekrachtigen, is het wel ‘Houtekiet’ van Gerard Walschap.

Comedy Corso

Spektrum of Being

met o.a. Roosje Pertz, Senne Maes, Gunther Lamoot en Bert Gabriëls vr 22 apr | 20 uur vvk € 12 | kassa € 14

Bonanza

Berlin wo 4 mei en do 5 mei | 19.30 & 21 uur vvk € 14 | kassa € 16

The Radar Station Brent Buckler za 23 apr | 20 uur vvk € 14 | kassa € 16

Aardbeien in januari RIET vr 13 mei | 20 uur vvk € 14| kassa € 16

Helder Seabra | Incognitus wo 27 apr | 20 uur vvk € 14 | kassa € 16

Waar zijn de anderen? Zijn zij de enigen die het overleefd hebben? En hoe kunnen ze nog met elkaar communiceren, na deze complete shut-down? Zijn ze terug aan het einde en start alles nu opnieuw van nul? Een kinetische voorstelling in een rauwe sfeer over het onvermogen om verbonden te blijven.

Comedy Corso keert terug naar de gezelligheid van een broeierige comedyclub, sfeervol verlichte tafeltjes, zacht geroezemoes en een drankje binnen handbereik.

Het verhaal? George en Martha leven thuis hun diepste frustraties op elkaar uit en slepen hun nachtelijke gasten, Nick en Honey, mee in een destructief psychologisch spel. Flor Van Severen, Imke Mol, Mitch Van Landeghem en Naomi van der Horst waagden zich aan dit ‘stuk der stukken’ en rondden er samen hun opleiding aan de toneelschool in Gent mee af.

‘Bonanza’ (2006) is een uniek filmisch portret van een verlaten mijnstad. Ooit verbleven er 6000 inwoners, omringd door 36 saloons, 7 danstenten en een immens aantal prostituees voor de mijnwerkers. Het motto was: ‘Get in, get rich, get out’.

Nu herbergt de stad 7 permanente inwoners doordrongen van spiritualiteit op een bedje van beschuldigingen, roddels, moorden en angsten.

Tender Men

Koen De Preter vr 6 mei | 20 uur vvk € 14 | kassa € 16

Riet Muylaert (Jackobond) is vanaf nu: RIET. Dat is geen toeval. Haar werk wordt steeds persoonlijker.

Ze schrijft liedjes geïnspireerd door een periode in haar leven waarin ze, na een break-up, alleen in de stad, terug in het leven springt, veel mensen tegenkomt, en vooral ook zichzelf.

KNAL (8+) Meurman & de Rudy za 14 mei | 19 uur vvk | kassa € 6 Een groep ruimtereizigers knalt het heelal in op zoek naar een nieuw (t)huis voor al wat leeft, een nieuw begin. Bij de lancering zijn ze enthousiast en overtuigd van hun levensbelangrijke missie, maar wanneer de tijd tijdloos wordt en het zwart uitzichtloos, slaan de verveling en de twijfel toe.

Want hoe doe je dat: iets nieuws beginnen?

De Moppentappers

Sven De Ridder, Brik Van Dyck & Fokke Van Der Meulen di 17 mei | 14.30 uur vvk | kassa € 8 Sven De Ridder en Brik van Dyck zijn de moppentappers van dienst, ondersteund door barman/ moderator Fokke van der Meulen. Met fragmenten, verhalen en natuurlijk veel moppen nemen ze je mee door de geschiedenis van de grap.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

De Nijl is in Caïro aangekomen

27

de KOE do 19 mei & vr 20 mei | 20 uur vvk € 16 | kassa € 18

Abke Haring | Zuidpool & Toneelhuis wo 25 mei | 20 uur vvk € 16 | kassa € 18

PLATINA

DNA

De KOE graaft diep in het eigen repertoire – tot in 1998, om precies te zijn. Peter Van den Eede en Willem de Wolf spelen een hilarische en diep menselijke commentaar op de filosofie, het theater en het leven, stoutmoedig herlezen en herwerkt, naar teksten van Schopenhauer, Montaigne en Pascal. Ze trekken het stuk de 21ste eeuw in.

Woorden als grens van stilte. Onontkoombaar, dwingend en misschien zelfs – ooit – genezend.

‘PLATINA’ is een intiem duet van Abke Haring en Koen van Kaam. Een poging tot gesprek. Voor zover een gesprek ooit mogelijk is.

Lieven Scheire voert jou door de wereld van de menselijke genetica vol wonderlijke weetjes en onthutsende theorieën. Met een mix van toegankelijke wetenschap en comedy brengt hij complexe materie op een begrijpelijke en entertainende manier over, met kennis van zaken en met de nodige dosis humor.

III-ième

Jan Jaap van der Wal za 21 mei | 20 uur vvk € 22 | kassa € 24

Lieven Scheire vr 27 mei | 20 uur vvk € 22 | kassa € 24

In Topform

Muziektheater De Kolonie di 31 mei | 20 uur vvk € 16 | kassa € 18 Warre, Bo en Gwen confronteren u met hun blote ziel, hun naakte innerlijk, hun lillend bloedend vlees. Drie atleten in de fleur van hun leven waarvan de houdbaarheidsdatum nog lang niet overschreden is, ondanks een pijntje hier, een zalfje daar en wat stram ongemak bij het ontwaken.

Double Bill

Yipoon Chiem & Lila Magnin wo 1 jun | 20 uur vvk € 14 | kassa € 16

In ‘III-ième’ ontdekken we de eerste barsten in Jan Jaap zijn relatie met Vlaanderen. De relatie is nog steeds vurig, maar nu en dan duiken er kleine irritaties op. Hij aanvaardt ze wel, maar het is tijd om er eens over te praten.

ALLE DAGEN OPEN VANAF 10 UUR

Twee dansvoorstellingen. Met B**** (BITCH) brengt Yipoon Chiem hip-hop, Cambodjaanse tempeldans, Japanse cultuur en martial arts samen. AZAD, de naam van Lila’s overgrootmoeder betekent "vrij". Voor deze solo is Lila Magnin in alle vrijheid op zoek gegaan naar een bewegingstaal los van geslacht, ras of klasse.

28

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

ROMA Eindelijk terug volop muziek en sfeer!

eindelijk terug feesten en dansen. In concertzaal en volksschouwburg De Roma kan je de komende Eindelijk mag het weer: zonder Covid Safe Ticket maanden genieten van tal van artiesten uit binnenen zonder mondmasker naar een concert. en buitenland. We stellen er graag enkele aan je Eindelijk terug muziek zonder belemmeringen, voor. Meer info en tickets via www.deroma.be NOVASTAR – zaterdag 23 april – 20:00 Holler And Shout, het kersverse album van Novastar, bewijst nog maar eens dat Joost Zweegers één van de beste Belgische singersongwriters is. De plaat klinkt helder, krachtig, fris … helemaal in lijn met onverwoestbare klassiekers als Wrong en Never Back Down. Inderdaad, The Best is Yet To Come voor Novastar …

MAHMOOD – maandag 25 april – 20:00 Mahmood is een fenomeen. Nadat de Italiaanse zanger in 2019 met Soldi tweede werd op het Eurovisiesongfestival, mag hij in 2022 met de ballade Brividi opnieuw aantreden op de grootste liedjeswedstrijd ter wereld. Volgens de bookmakers gaat hij dat ook winnen. Maar niet vooraleer hij De Roma heeft ingepakt!

een gloednieuwe show: De Wildernis. In samenwerking met Toneelgroep Oostpool, het NKK NXT koor en een (inter)nationaal artistiek team verkent Wende de wildernis in onszelf en de wereld daarbuiten in een zinnenprikkelend totaalspektakel.

LUKA BLOOM – donderdag 5 mei – 20:00 Luka Bloom en De Roma zijn een match made in heaven. De zaal en de vele vrijwilligers die er werken liggen de Ierse folkzanger nauw aan het hart. Die liefde is wederzijds. Al zes keer stond de charismatische singer-songwriter op het podium in Borgerhout. Verwacht je opnieuw aan een avond vol fijne anekdotes en de vele prachtige nummers uit het volledige oeuvre van Luka Bloom.

ENSOR STRIJKKWARTET & JAN DECLEIR – zondag 8 mei – 20:00 Wie anders dan Jan Decleir kan je meenemen in de wondere wereld van het sprookje? Wie anders dan het Ensor Strijkkwartet kan je meenemen in de wondere wereld van Beethoven? In hun nieuwe voorstelling, Er was eens … Beethoven!, speelt het Ensor Strijkkwartet enkele hoogtepunten uit het imposante strijkkwartet oeuvre van Beethoven en combineert dit met een keuze uit de literaire wereld van het sprookje. Net zoals Beethoven vertellen sprookjes verhalen waarbij de fantasie, verwondering, verrassing en dramatiek wezenlijke kenmerken zijn.

CRISTINA BRANCO – woensdag 11 mei – 20:00 Met zeventien albums, verschillende wereldtournees en prestigieuze awards op haar naam is Cristina Branco (1972) zonder twijfel één van de grootste fadosterren die Portugal ooit heeft voortgebracht. In De Roma presenteert ze live haar nieuwste album EVA. Dompel je onder in haar unieke fado en laat je meeslepen door de meest getalenteerde muzikanten uit haar thuisland.

Muziek Aan Tafel in AMOR WENDE – woensdag 27 april – 20:00 Na haar fenomenale doortocht drie jaar geledenmet Mens presenteert Wende in De Roma

Wegens groot succes kondigt De Roma een nieuwe reeks namen aan voor Muziek Aan Tafel in AMOR. Het concept blijft hetzelfde: voor de vaste prijs van 50 euro per persoon (exclusief drank) geniet je van een heerlijk driegangenmenu én aansluitend een fijn concert. In april en mei kan je in AMOR, gelegen naast De Roma, volgende artiesten aan het werk zien tijdens Muziek Aan Tafel: Fisk (10 april), Toasaves (16 april), Fulco (20 april), Trio In Bocca Al Lupo (6 mei), Bert Cools + Dries Laheye (19 mei) en Gregory Frateur & Pieter Theuns (20 mei). Het volledige programma en reserveren via www.deroma.be

JANE BIRKIN – woensdag 18 mei – 20:00 Mode-icoon. Moeder. Sekssymbool. Actrice.

Zangeres. Eeuwige muze van Serge Gainsbourg.

Jane Birkin is het allemaal. Na het tragische verlies van haar dochter Kate in 2013 verdween de flamboyante artieste, 74 intussen, even uit de schijnwerpers. Maar ze vocht terug, sterk als altijd, en vond via haar muziek een weg om uit de donkerte te klimmen. In De Roma brengt ze nummer uit haar nieuwe album Oh! Pardon tu dormais en uit haar rijke oeuvre.

KEVIN MORBY – donderdag 26 mei – 20:00 Kevin Morby is zonder twijfel één van de meest invloedrijke singer-songwriters van het moment.

Met zijn unieke stem, intelligente teksten en onevenaarbare songwriting-skills plaatst de Amerikaan zich moeiteloos naast iconen als Mac DeMarco, Kurt Vile, Sharon Van Etten, Will Oldham en Jeff Tweedy. In De Roma stelt hij zijn nieuwe album Sundowner voor, een intense ode aan de mysterieuze schemering van het Midden-Westen.

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

ROMA TIJS VANNESTE & DE PELIKANEN – donderdag 2 juni – 20:00 Gewapend met liedjes van zijn nieuwe plaat Wildgroei komt onze favoriete campinguitbater Tijs Vanneste naar De Roma. Samen met zijn topband De Pelikanen brengt hij een verzameling in het Dessels gefluisterde, gesproken en gezongen liedjes met de avonturen op De Kemping als inspiratiebron.

JIM WHITE – woensdag 8 juni – 20:00 Jim White is een van de meest gerespecteerde

namen in de hedendaagse alternatieve country- en rootsmuziekscene. Met zijn dromerige, donkere nummers waarin folk, country, Americana, bluegrass en pop elkaar ontmoeten wordt hij The King of Country Noir genoemd. White werkte voor zijn platen reeds samen met ronkende namen als Joe Henry, Bill Frisell, Morcheeba, en Aimee Mann.

EVA DE ROOVERE – donderdag 16 juni – 20:00 Geert Verdickt van Buurman noemt Eva De Roovere 'De oermoeder van de Nederbelgische popmuziek'. Iedereen kent haar van nummer één hit Slaap lekker (Fantastig Toch). Op 28 februari verschijnt haar gloednieuwe album Hier en Nu, een knaller van een popplaat vol onvervalste Nederlandstalige popsongs.

29

30

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

DE GAZET

gekaapt

leerlingen van 5b uit de school De brug over de oorlog in oekraïne De oorlog tussen Oekraïne en Rusland lijkt opeens veel belangrijker dan de oorlog tussen Syrië en Irak.

Ik ben niet echt bang maar ik kan me het gewoon niet inbeelden dat oorlog bestaat en waarom dat Poetin oorlog wil. Ik vind het zo erg voor die kinderen in Syrië, Irak, Oekraïne maar ook van Rusland want ze weten niet of toch bijna niet wat er gebeurt in hun land. Ik snap niet waarom oorlog bestaat.

Camille De Wit Ik vind de oorlog niet leuk. En wat ik echt niet leuk vind is waarom dat de vaders niet kunnen vluchten. Soms, wanneer ik het nieuws lees, dan heb ik er een slecht gevoel over. Ik vind het echt NIET leuk wat Poetin doet.

Eigenlijk zouden ze Poetin moeten verwisselen met iemand anders als president.

Sara Akkouh Ik ben heel bang dat Rusland het gevecht zou winnen want als ze winnen kunnen ze ons land durven infiltreren en kunnen ze ons land overnemen. Het is ook verdrietig dat de papa’s hun familie moeten verlaten maar ik ben wel blij dat de andere landen Oekraïne steunen.

Adam Faouzi Als ik naar de oorlog kijk dan voel ik me niet goed omdat oorlog geen nut heeft. Het is erg voor de mensen die moeten vluchten en hun papa of man die moeten terug en ze kunnen doodgaan dan is dat erg voor hun familie.

Chaima Bouzambou

Ik ben niet bang want het zal niet tot België komen maar ik hoop dat de oorlog stopt omdat er mensen gedood worden die er niets mee te maken hebben. Niet iedereen heeft het makkelijk met de oorlog.

Hamza El Maazouzi Ik heb niet veel schrik maar het is natuurlijk wel erg voor de mensen in Oekraïne dat ze hun huis moeten achterlaten. Ik ben zelf geen grote fan van de oorlog.

Yana Celis Ik vind het angstwekkend om te weten dat er nu oorlog aan de gang is. Ik vind het dan ook erg dat families uit elkaar moeten gaan. Alle papa’s moeten zelfs hopen dat ze hun kinderen ooit nog kunnen zien, dus ik vind het heel erg.

Simon De Waard Ik vind de oorlog wel cool omdat ik graag naar films kijk over oorlog.

Maar ik vind het wel erg voor de inwoners van Oekraïne want ze horen elke dag wel eens bommen buiten en ik hoop dat de oorlog snel gaat stoppen en er vrede op aarde komt.

Issam El Jannus

De glimlach van een kind…

Ik vind het niet zo tof dat Rusland Oekraïne binnenvalt. Voor mij heeft oorlog geen nut. Ik heb best veel schrik voor de oorlog. Als ik op TV naar de oorlog kijk, dan voel ik me meestal niet zo goed. Ik vind het heel erg voor de mensen die hun familie moeten achterlaten. Heel veel steun aan Oekraïne.

Amani Achahbar

Ik vind het erg dat de mensen hun familie moeten achterlaten.

En dat sommige ouders die in het leger werken moeten meevechten.

Ik ben een klein beetje ongerust aan het worden. Om hoe ze worden opgevangen in landen. Ik vraag me ook af of ze goed opgevangen worden.

Hawa Diallo

Er wordt weleens gezegd dat de glimlach van een kind onbetaalbaar en Oekraïne onvervangbaar is.

Toen ik hoorde dat Rusland binnenviel was ik heel bang. Het is niet leuk dat mama’s of papa’s hun Ik vind de oorlog niet cool en ik ben Als onderwijzer hart nieren kinderen/familie moeten verlaten in bang dat deen oorlog in België komt, sommige mensen zijn nu dood, ik ben niet blij dat de mannen in oorlogkan heeft helemaal geen nut.

Oekraïne en de vrouwen en ik dat alleen maarblijven beamen.

Yasmine Benalia kinderen kunnen naar een ander land vluchten en ik vind het zo erg Al moet ik de laatste tijd die als de oorlog in België komt en ik vind het zo erg dat vele mensen en kleine kinderenleerlingen sterven. glimlach missen van onze Salma Alfaqawi uit het vijfde en zesde leerjaar.

Ik vind het heel erg voor de mannen die hun kinderen en vrouwen moeten verlaten. Toch vind ik wapens cool.

Orgil Munkhzaya

Kato Goossens, directice van de school De Brug

Ik heb geen bang omdat ik denk dat de oorlog niet in België gaat komen, maar ik vind het wel super erg voor alle mannen die mee moeten gaan vechten in de oorlog en hun gezin moeten achterlaten, voor alle Oekraïners die hun huis zijn verloren of op de vlucht zijn.

Charlotte Peeters

Ik vind het heel cool, want ik vind gevechten leuk. Maar het is heel erg.

Ze worden zomaar binnengevallen zonder reden. Dat vind ik echt erg. Nu moeten sommige mensen zomaar aan slecht de oorlog.

Nee, ze meedoen zijn niet altijd gehumeurd en nee ze komen -denken we En kunnen sommige mensen hun Ik vind het cool omdat ik zelf ook familie lange tijd graag niet zien misschien. graag filmsvirus kijk maar ik vind toch- nog altijd naar school. Het is datoorlog ene vieze dat het hen Adam El Manouchi het natuurlijk ook heel heel heel erg. lastig maakt. Ja, inderdaad corona, covid, covid-19 of blijkbaar onderFlor Hilderson Ik vind het erg voor de mensen tussen ookheel al covid-21… in Oekraïne zeker voor de mensen Onze leerlingen een mondmasker. Dapper, het woord die er niets mee tedragen makendapper hebben.

Ook voor de mensen waarvan hun staat er meer dan terecht want als schoolteam weten wij maar al te goed papa naar het leger moet vind ik het dat erg. het soms best vervelend is om dit te dragen. We doen dit omdat Mercy Okundaye

we de mensen rondom ons willen beschermen en we zullen dit om deze reden ook blijven doen.

Toch ontdekken onze leerlingen stilaan ook de voordelen van zo’n mondmasker… ik hoor u denken, voordelen? Ik schets even kort de situatie.

We zitten in de klas, naast elkaar. U en ik. De leerkracht stelt aan mij een vraag. Ik weet het antwoord niet, u wel. Vroeger moest je dan heel omslachtig hoesten, je hand voor je mond houden, even bukken, nu fluister je het antwoord vanachter je mondmasker en jawel… ik kan schaamteloos en met een grote glimlach het antwoord geven.

Dat die glimlach deels verborgen blijft achter mijn mondmasker, vind ik plots veel minder erg!

Eigen tekeningen

gekaapt

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

DE GAZET

31

opruimactie van 5b op de Dageraadplaats We helpen een handje bij voor het milieu. We ruimde het plein op.

We hebben veel afval gevonden op het plein. Hopelijk kunnen jullie nu properder spellen op het plein.

Amani Achahbar Wij zijn 5B, wij zitten op school De Brug. Wij ruimen het plein op. Wij hebben heel veel vuil gevonden.

We hebben ook posters in cafés gezet. Zo kunnen mensen realiseren dat ze geen vuil op het plein moeten gooien/strooien.

Yasmine Benalia De leerling van (5B van school De Brug) zijn naar het pleintje gegaan en hebben de pleintje proper gemaakt. Waarom doen wij het pleintje proper? Omdat wij in goed pleintje willen spelen en wij vinden het leuk om het pleintje proper te maken.

Salma Alfaqawi Eigen foto's

We waren het plein aan het opruimen want we vinden het plein heel vaak vuil. Simon en ik hebben een fles bier nog half vol gevonden en dat vinden we heel erg.

Orgil Munkhzaya Wij 5b zijn de Dageraadplaats op gaan ruimen.

We hebben dus een opruimactie gedaan omdat er veel vuil lag van feestjes of andere activiteiten. We deden het omdat er veel vuil ligt en dat is niet zo tof. Ons klimaat is al zo slecht, gooi dan niet nog meer op de grond, daarom hebben we het gedaan.

Charlotte Peeters

Wij (5b, school De Brug) hebben een opruimactie gedaan op de Dageraadplaats. Dat hebben we gedaan omdat het pleintje altijd rommelig is. We hebben posters gemaakt en op de cafés en restaurants geplakt. Ook hebben sommigen van ons grijpstokken meegepakt om groter vuilnis mee te grijpen. We hopen dat het pleintje proper blijft zodat jong en oud er leuk op kunnen spelen.

Sara Akkouh

Ik vond het heel leuk om te doen. En het is ook goed voor het milieu en dan is het ook goed voor de mensen die naar het plein gaan. Want dan is het daar proper.

Adam El Manouchi De kinderen van 5b van school De Brug hebben de Dageraadplaats opgeruimd voor een goed milieu. Voor de mensen die daar willen spelen en voor de bomen en alle planten.

Mercy Okundaye Ik vind dat het plein proper moet zijn, want er zijn veel mensen die hun jeugd vuil speelde. Er zijn veel mensen die hun afval achterlaten net zoals alcohol flesjes, plastic voorwerpen en zo voort. Ik hoop dat we Zurenborg proper kunnen houden.

Hamza El Maazouzi Er ligt heel veel afval op het plein en dat vindt 5B niet kunnen. Dus gingen wij het daar opruimen.

Iedereen hielp want sommige namen een afvalgrijper mee en sommige namen handschoenen mee. Op het plein zijn we in 2 groepen opgesplitst. Een deel ging afval rapen en het andere deel ging affiches ophangen. Zo maakte 5B het plein proper.

Yana Celis

De glimlach van een kind…

Nee, ze zijn niet altijd slecht gehumeurd en nee ze komen -denken we Er wordt weleens gezegd dat toch- nog altijd graag naar school. Het is dat ene vieze virus dat het hen lastig maakt. Ja, inderdaad corona, covid, covid-19 of blijkbaar onderde glimlach van een kindVroeger onbetaalwas het plein heel smerig omdat tussenDaarom ook al covid-21… mensen hun afval weggooiden. zijn we baar en onvervangbaar is. parkleerlingen op te ruimen.

Wij (de klas 5B van school De Brug) hebben al een actie opgestart om het Onze dragen dapper een mondmasker. Dapper, het woord een paar keer de Dageraadplaats opgeruimt. We gingen verdeeld en elk groepje kreeg een staat er meer terecht want als schoolteam weten wij maar al te goed afval op te rapen en in de zak tedan stopen Wij Als hebben toen affiches gemaaktin en hart opge- zak onderwijzer enomnieren we het allemaal hangen in resto’s en cafés, en willen daar- en toen we klaar waren deden dat het soms best vervelend is om dit te dragen. We doen dit omdat mee tonen dat het niet oké is om afval zoals in de vuilnisbak. kan ikplastic dat alleen beamen.

Faouzi we de mensen rondom ons willen beschermen en we zullen dit om deze mondmaskers, zakken,… op hetmaar pleintje Adam maar ook op andere plaatsen te gooien. Onze reden ook blijven doen. klas wasAl heelmoet teleurgesteld om te zien hoeveel tijd die ik de laatste plastic er op ons pleintje was. Daarom zou het tof zijn om geen plastic op de grond te gooien glimlach vankunnen onze leerlingen Toch ontdekken onze leerlingen stilaan ook de voordelen van zo’n mondzodat de kinderen missen deftig zonder plastic spelen masker… ik hoor u denken, voordelen? Ik schets even kort de situatie.

Camille De Wit uit het vijfde en zesde leerjaar.

We zitten in de klas, naast elkaar. U en ik. De leerkracht stelt aan mij een

Kato Goossens, directice van de school De Brug

Wij hebben eenVroeger actie gedaan om hetheel pleintje vraag. Ik weet het antwoord niet, u wel. moest je dan omop te ruimen want we hoorden dat er soms slachtig hoesten, je hand geklaagd voor je mond houden, even bukken, nu pleintje fluister werd dus hebben we het opgeruimd. Dus ik hoop dat de mensen het leuk je het antwoord vanachter je mondmasker en jawel… ik kan schaamtevinden.

Simon De loos en met een grote glimlach hetWaard antwoord geven.

Dat die glimlach deels verborgen blijftheel achterhet mijn mondmasker, vind ik We hebben plein proper gemaakt.

Want de laatste tijd is er veel vuilnis op het plein plots veel minder erg! dus we hebben besloten dat we een opruim-

5B doet mee aan een opruimen van het hele plein omdat het goed voor het milieu is en we willen op een proper plein spelen. Misschien in de toekomst zal de hele wereld proper zijn, dan is onze lucht gezond.

Chaima Bouzambou

actie gingen doen en het plein is proper en aub laat het zo.

Issam El Jannus

Wij zijn de leerlingen van 5B van school De Brug en wij ruimde het plein op omdat wij op een opgeruimd plein willen spelen.

Flor Hilderson

32

Gazet van Zurenborg | www.gazetvanzurenborg.be

Herman De Coninck viering op 15 mei

Feestelijk eerbetoon Herman de coninck Zondag 15 mei 2022 | Zurenborg (Draakplaats - Tramplein) | 14 tot 16 uur Districten Antwerpen en Berchem brengen gezamenlijk een hommage aan Herman de Coninck die 25 jaar geleden overleed. De gewaardeerde dichter en Zurenborgenaar wordt gehuldigd met poëzie en muziek. Tijdens deze middag wordt een gedenkplaat onthuld door zijn familie. Districtsschepenen Femke Meeusen (Antwerpen) en Buket Karaca (Berchem) zorgen voor een officieel dankmoment.

Herman De Coninck krijgt een eerbetoon op Zurenborg.

Foto: Rob STEVENS

De feestelijke herdenking wordt gepresenteerd door buurtbewoner en zanger Frank Mercelis. Samen met pianist Antoon Offeciers vertolkt hij eigen nummers, waaronder 2 gedichten van Herman op muziek.

Wijkdichter Ricardo Anemaet en poëziecollectief Dichtatuur zetten het woord centraal en geven een passend eresaluut aan de meester-dichter.

De vitrines van de omliggende horecazaken worden de hele maand mei getooid met gedichten van Herman de Coninck.

Het zal straks vijfentwintig jaar geleden zijn dat dichter Herman de Coninck (1944-1997) overleed in Lissabon. Op de plek waar hij stierf hebben Portugese collega’s van hem met mozaïeksteentjes een gedicht laten aanbrengen, het kortste gedicht dat hij ooit schreef.

Het heet ‘Sprookje’ en het gaat zo: ‘Er was eens een man die altijd rechtvaardig was.’

Ook aan het einde van ‘zijn’ straat, de CogelsOsylei, hing jarenlang een gedicht van hem, en wel onder de spoorwegbrug. Het leek haast alsof hij het speciaal voor dat doeleinde geschreven had. De titel luidt ‘Thuis’ en het eindigt zo: ‘En een nergens willen thuishoren dat hier wil blijven. Ik. Jij. En een verloren-zijn dat makkelijk te vinden is: Berchem, CogelsOsylei’. De brug werd gerenoveerd, het gedicht werd verwijderd en kon niet opnieuw worden aangebracht. Gelukkig is er een oplossing gevonden: het gedicht is op een plaat gegraveerd, die plaat werd op een sokkeltje gemonteerd, en die sokkel komt op het plein rond de brug te staan.

Het mooie is dat er op de plaat ook ruimte is voor een portret van Herman dat zijn dochter Laura heeft geschilderd. Wij – zijn nabestaanden – stellen ons dikwijls voor dat Herman ergens op een wolk boven ons zweeft en vandaar ons doen laten observeert. In dit geval denk ik dat hij daarvan trots zal zitten glunderen.

Herman was erg gehecht aan Zurenborg, dat hij vaak ‘Burenzorg’ noemde, zoals nu ook al enkele jaren de artsenpraktijk op de Dageraadplaats heet. In de wachtkamer hangt trouwens een gedicht van hem waarin die naam voorkomt. Het was een van de eerste dingen die ik van hem kreeg, die poster met dat gedicht.

Later ‘prutste’ hij nog aan het gedicht zoals hij dat noemde, waarbij het woord Burenzorg werd geschrapt. De poster in de wachtkamer van de artsenpraktijk is dus redelijk uniek.

Herman verhuisde in 1975 uit Leuven naar Antwerpen samen met zijn zoon Tomas, die uit zijn eerste huwelijk werd geboren, en met zijn tweede vrouw, Lieve Coppens. Drie jaar later

werd Laura geboren. Zijn eerste vrouw, An Somers, kwam om het leven in een tragisch auto-ongeval. Tomas was toen amper vijftien maanden oud.

Ik leerde Herman kennen in 1988, na de scheiding van Lieve. Voordien was Antwerpen voor mij onbekend terrein. Met ‘’t stad’ bedoelde ik destijds Brussel, waar ik geboren ben. Van Antwerpen kende ik alleen de dierentuin. Ik heb altijd het gevoel gehad dat Herman mij een stad én een buurt cadeau heeft gedaan. Intussen heb ik hier al evenzeer wortel geschoten als hij. Ook voor mij is het hier ‘thuis’.

In de kwart eeuw sinds zijn dood is er ontzettend veel veranderd. Herman heeft bijvoorbeeld nooit een mailtje verstuurd, hij heeft nooit een mobiele telefoon gehad en hij heeft nooit op het net gesurft. In dat opzicht behoort hij echt wel tot een andere tijd, een andere eeuw. In 1997, het jaar dat hij stierf, waren er hier in de buurt nauwelijks restaurantjes of cafés. Wanneer we onder de spoorwegbrug liepen, zong Herman dikwijls het stichtende liedje: ‘Onder de stenen brug, lag ze op hare rug, etc. etc.’

Ik denk niet dat Herman had kunnen vermoeden hoeveel lezers zijn gedichten na zijn dood zouden blijven vinden. Met enige regelmaat word ik door iemand aangesproken die zijn werk heeft ontdekt en erdoor is ontroerd. Vaak zijn het jonge mensen. De kracht van zijn gedichten ligt in de combinatie van eenvoud en diepgang. Zijn sterkste regels zijn van alle ballast ontdaan en drukken een essentie uit.

En ze doorstaan de tand des tijds. Sommige gedichten zijn ruim een halve eeuw geleden geschreven, maar toch zijn ze niet gedateerd.

Dat is vrij uitzonderlijk voor literair werk.

De familie is het district Berchem en de stad Antwerpen heel erkentelijk dat er een nieuwe plek voor het gedicht ‘Thuis’ is gevonden. Daar hoort een inhuldiging bij met toeters en bellen, op 15 mei, op het Tramplein. Zorg dat u erbij bent!

Kristien HEMMERECHTS