BINKE 002 Otsaila 2016

2. zenbakia 2016ko otsaila Galdakao-Usansolo DOAKOA

binke! hilabetekaria

ITZIAR ATIENZA AKTOREA

"Emakume askori estereotipatu gura gaituzte" APPlika zaitez Facebook-eko bideoak

Albisteak Txokoen polemika

Erreportajea Kaosaren beharra

ESAN bulegoak 13.565 personari zerbitzua eskeini deutso lehenengo urtean Galdakaoko Udalaren ESAN bulegoa-Herritarren Arreta Zerbitzuak 13.565 personari zerbitzua emon deutso lehenengo urtean. Guztirako kopuru horretatik, %90 udalerrian erroldatutako personak izan dira, gehiago emakumezkoak (%52) izan dira eta puntuako ordua, 10:00-12:00etako tartean.

Hain zuzen be, ESAN bulegoa udaletxetik 65 metrora dago eta arreta, astelehenetik barikura, 08:00etatik 15:00etara, eskeintzen deutsie herritarrei.

Zerbitzuan bederatzi persona dabilz lanean: Zuzendaria, bulegoaren arduraduna, bost postu mahaian, telefonista eta atezaina.

Lehenengo urte honean, ESAN bulegoa prestazioen zerrenda zabaltzen joan da; euren artean, ondokoak: • 2015eko martitik aurrera, ibilgailu barrien altak posta elektronikoz egin ahal izan dira, udaletxera etorri beharrik izan barik.

• ESAN bulegoko lan-taldea hauteskunde desbardinetako hauteskunde-mekanikaz arduratzen hasi da.

• Nahitaezko diru-bilketa zerbitzua txertatu da, ESAN bulegoan arreta persentziala emonik.

• Isunen zerbitzuaren kudeaketa ESAN bulegoan (informazio presentziala emoten da eta zigorra entitateetan ordaintzeko ordainketa-gutuna emoten da).

• Hitzarmena DGTgaz sinatu da, Galdakaoko herritarrek Bilbora zertan joan izan ez dagien, zirkulazio-baimenak eta gidabaimenak aldatzeko.

• Kartel digitalen esperientzia pilotua martxan ipini da herritarren informazio gune gisa.

Aurkibidea

13 Telefonoak Udala Udaltzaingoa SOS DEIAK Suhiltzaileak DYA Anbulategia Osakidetza Galdakao -Usansolo Ospitalea Gurutzetako Ospitalea Basurtuko Ospitalea Torrezabal Kultur Etxea Txapelena Baserria Behargintza Urreta Kiroldegia Unkina Kiroldegia Elexalde Kiroldegia M. Moreno Musika Eskola Udal Euskaltegia AEK Barandiaran Usansolo Liburutegia Aperribai Liburutegia

8

94 401 05 00 94 401 05 05 112 080 94 410 10 10 94 600 74 00 94 410 00 00 94 400 70 00 94 600 60 00 94 400 60 00 94 457 12 96 94 457 18 47 94 401 05 80 94 457 09 26 94 456 79 73 94 456 54 67 94 601 04 55 94 456 61 74 94 456 41 19 94 436 30 35 94 426 17 90

21

Argitaratzailea: AITU elkartea Koordinazioa eta erredakzioa: Jon Gomez Garai Diseinua eta publizitatea: Joseba Artetxe Ormaetxe Argazkilaria: Gotzon Almaraz LarraĂąaga Inprenta: Boroa Inprimagunea Banaketa: Egunon Lantegi Batuak eta Correos Ale Kopurua: 14.000 Lege Gordailua: BI-41-2016 ISNN: 2444-9385

Iritzia E. Espilla | A. Altuna Binkekideen txokoa Gure berbaz M. Etxebarria Osasuntsu E. Diaz Elkarrizketa I. Atienza APPlika zaitez Irakurlearen txokoa Hilabeteko argazkia Sormenetik Albisteak Kirolak Erreportajea Kaosaren beharra Iragarki laburrak Herritarren ahotik Inauteriak Denbora-pasa Agenda

4 5 6 6 8 12 12 13 13 14 21 24 28 28 29 30

24 Berriak, agenda eta binkekideak: infobinke@gmail.com Publizitatea: publibinke@gmail.com

Babesleak

Paper birziklatua eta ekologikoa Binke aldizkariak ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako iritzi edota esanen erantzunkizunik

otsaila´16 | 3

Iritzia

EDURNE ESPILLA ETXEBARRIA

AITZOL ALTUNA ENZUNZA

Txoko pribatuak eta Angela Davis

Galdako ala Galdakao?

Angela Davis aktibistak Euskal Herria bisitatu du.

Aspalditik dio genero, arraza eta klase borrokak lotuta daudela eta “gai pribatuak politikoak ere badira” feminismoaren sloganarekin bat egin zuen. Alabamako jaioterrian, zurien eskolan ikasteko debekua jasan zuen.

Sopelana herria ofizialki orain “Sopela” deitzera pasatu da, aldaketa justifikatzeko Euskaltzaindiaren argudioa hauxe da: “Kontua da udalerri horretako eta inguruetako herritar euskaldun guztiek beti Sopela forma erabili eta erabiltzen dutela beren ohiko elkarrizketetan”. Real Academia Españolak irizpide bera jarraituko balu, Madrid-Madrí eta Cádiz-Cái deituko ziren eta denoi nahiko arraroa egingo zitzaigun erabaki hori.

Beltzen eta emakumeen istorioetan sartuta, “Criadas y señoras” Torrezabalen ikusitako filma gogoratu dut.

Bertan, klase altuko etxekoandre zuri perfekto batzuek, neskame beltzei euren komunak erabiltzeko debekua ezarri zieten. Minie Jackson koitadua kaleratu egin zuten estualdi batean, debekua ez betetzeagatik.

Eta geurean, emakume galdakoztarrok herriko hainbat txokotan sartzeko debekua pairatzen dugu oraindik.

EH Bilduk ausardiaz aurkeztutako mozioak berdintasunaren gaia mahai gainera ekarri du. Eskertzekoa, kontuan hartuta gai oso populista ez dela baina ekiteko premia badagoela, berdintasun faltaren ondorio latzenak latzegiak direlako.

Entzun dugu: “Elkarte pribatuak izanda udalak zer egingo du ba!”. Egin dezake, pribatua politikoa ere badelako, Davisek zioenez. Eta egin behar du, diskriminazioen aurrean botere publikoak esku-hartzera derrigortuta daudelako, Arartekoak esanda. Eta herritarrok txalotuko dugu, zineman Minie Jacksonen alde egin genuelako eta ez bere etxeko komuna defendatzen zuen haren alde. Eta norberaren komuna baino pribatuagorik ez dago.

4 | binke!

Gure kasuan herriak ezta ingurukoek ez dugu sekulan “Galdakao” ahoskatu Euskaltzaindiak 1982. urtean horrela erabaki arte. Gainera, bukaera hau oso zaila da ahoskatzea: Galdakaorantz (sarri entzuten dena orain). Bertsolarientzat errima txarra dauka gainera: Lazkao, Lamindao eta ezer gutxi. Beraz, ez da hitz bukaera naturala euskaraz.

Gure kasuan, herriak, izena bereganatu eta euskaraz “Galdako” egin du beti (Bilbao, Bilbo egin den bezala), horregatik jentilizio zuzenak “galdakoztarra” eta “galdakarra” dira, ahoskatzeko askozaz errazagoak eta Euskaltzaindiak onartutakoak.

Galdakao ez da izen originala ezta inon inoiz erabili izan dena, beraz, Euskaltzaindiak irizpide berri bat asmatu zuen gure herriarentzat, nire ustez, erabat desegokia eta ahoskatzeko zaila.

Binkekideen txokoa

Hilabeteko

! b

Hauek dira lehenengo binkekideen zozketako saridun biak:

JOANA BILBAO ORTUZAR IRAIA SAGASTI ARANO Hiruna ardo botila irabazi dituzte.

On egin eta zorionak!

EGIN

KIDE! E K N I ilik EZ B

ZAITre babesa souta

zu ind Eman tean orda r u 36€

binke!

Galdakao eta Usansoloko hilabetekari herrikoia

binke!

zozketa

IZENA: ABIZENAK: HELBIDEA: NORTASUN AGIRIA: TELEFONOA:

EMAIL: IBAN

ENTITATEA

BULEGOA

K.Z.

KONTU ZENBAKIA

KONTU KORRONTEA:

Jarri hemen zure

publizitatea otsaila´16 | 5

Gure berbaz

MANU ETXEBARRIA AYESTA

Inauteriak zein aratusteak Udabarriro, natura berdez jazten da eta loratzen doa uzta ederrak emoteko neguko lozorroan sartu aurretik. Mundua mundu danetik, giza-

kiok beti ospatu dogu udabarriaren etorrera.

Urtaro hori ospatzeko, tokian tokiko jai herrikoiak sortu dira Iﾃｱauteriak zein Aratusteak deritzagunak.

Gure jaion jatorria antzinakoa da baina ezin ahaztu, besteak beste, jai greko-latinoen eragina. Ospakizunok Kristau aroaren aurrekoak dira. Handik geroagora, 1582. urtean, kalendario gregorianoa eratu zan eta beragaz jarraitzen dogu. Egutegi horrek markatzen deusku Iﾃｱauteriak zein Aratusteak ospatzeko garaia, garizuma aurreko astea, hain zuzen be, nahiz eta lurralde batzuetan beste urtaro batean egon, Brasilen esaterako.

Osasuntsu dinak aukeratuz, mantenugai guztien beharrak asetzeko:soloko produktuak, itsasokoak, landare zein animali jatorrizkoak.

ELENA DIAZ EREﾃ前

Dieta osasuntsua

Proportzionatua. Dena bere neurrian. Eguneroko jatorduetan nagusiki zerealak, barazkiak, fruituak eta esnekiak hartuz, astean zehar, moderazioz eta txandakatuz, arraina, arrautzak, okela eta leguminak, ahal bada oliba olioarekin prestatuta. Eta ardoa hartzekotan, neurriz, dituen onurak eta arriskuak kontutan izanik.

Kalitatezkoa eta segurua. Bitaminen eta mineralen galerak gutxituz, zaporea, testura, kolorea eta usaia ziurtatuz eta kaltegarriak izan daitezken prozedura industrialak saihestuz.

Urte barri, bizimodu berri! Asmo onak buruan? Estresa jaistea, erretzeari uztea, ariketa fisiko egitea, pisua galtzea, zure dieta 窶ｦ osasuntsuagoa izateko prest?

Gogora ditzagun nolako ezaugarriak bete behar dituen: Nahikoa. Ez asko, ez gutxi. Bakoitzak beharrezko kantitateak hartuz, pisu egokia mantentzeko eta eguneroko jarduera aurrera eramateko, energiaz eta poztasunez.

Anitza. Denetarik jatea. Janari mota desber6 | binke!

Jasangarria. Baliabide ekonomiko eta kulturalekin bateragarria izatea. Biodibertsitatea eta urtarokotasuna kontutan izanik, produktu tradizionalak eta bertakoak, ingurumena errespetatuz.

Onargarria. Premia eta gustuaren artean ezinbesteko oreka bilatuz.

Bukatzeko, dieta osasuntsuarekin batera egunero ariketa fisikoa egitea gomendatzen da, atseden egokia hartzea eta lagunartean bazkaltzea.

Ramon Asuak esaten zuen bezala on in diola!!

EUSKARA SUSTATZEKO EKINTZA PLANEAN DANOK GARA BIDELAGUN Euskararen Aholku Batzordea, martiaren 10ean Galdakaoko Udalak hizkuntza politikarako oinarrizko ildoak definitzen lagundu daben Euskara Planak ondu, onartu eta garatu dauz 2004az geroztik, eta bide horretan hainbat gizarte eragileren partehartzeak be garrantzi handia izan dau. Lehenengo plana onartu zanetik, hainbat ekimen garatu dira herrian. Emondako aurrerapausoak be asko izan dira. Baina, hondino badaukagu nondik ibili euskeraz natural eta normaltasun osoz egin gura badogu.

Egiteko horretan, danok gara bidelagun, danok gara behar-beharrezko.

Galdakaoko Udalbatzak Euskara Sustatzeko Ekintza Plana onartu eban 2014ko martiaren 23an, 2014-2017 epealdirako. Planean hainbat arlo aurreikusi ziran: familia bidezko transmisinoa, irakaskuntza, euskalduntze-alfabetatzea, administrazinoa, arlo sozio-ekonomikoa, aisia eta kirola, kulturgintza, corpus-plangintza eta euskararen kalidadea,

hedabideak, teknologiak, euskeraren aldeko motibazinoa eta sentsibilizazinoa, etab.

Aldian-aldian Udalak Euskararen Aholku Batzordea dei egiten dau plana ondu, lehentasunak ezarri eta garapenaren nondik-norakoak aztertzeko. Batzordea udalerriko eragileek osatzen dabe, bakotxak hurbil-hurbiletik ezagutzen dauen esparrua ordezkatuz. Hurrengo batzordea martiaren 10ean izango da, eta bertan parte hartu gura badozu, Hezkuntza eta Euskara arloan emon zeinke izena martiaren 4a baino lehen, danon eretxiakaz eta alkarlanean Plana taiuz zuzendu daigun: Tel.: 944 010 540 Posta elektronikoa: hezkuntza-euskara@galdakao.net

otsaila´16 | 7

Elkarrizketa

ITZIAR ATIENZA

AKTOREA

"Emakume askori estereotipatu gura gaituzte" eustuko Unibertsitatean Zuzenbide ikasketetan lizentziatu eta bi urteko graduondokoa egitera joan zen Gasteizko Praktika Juridikoko Eskolara. Bertan zegoela itzultzaile beka bat lortu zuen Eusko Jaurlaritzan eta hortik gutxira Gasteizko Udalean euskara teknikari hasi zen lanean Itziar Atienza (Madril, 1977). Aktore lana beti gustuko izan badu ere, garai hartan ez zuen bizitzeko modu legez ikusten profesio hura.

Hausnarketa prozesu baten ondorioz, bizitza norabidea aldatu eta… ia hogeita hamar urterekin murgildu zen antzerki munduan. Ohikoa baino beranduago, baina barruan sentitzen zuen ametsa egi bihurtuz. Eta hortxe dugu egun, zortzi urteko ibilbide laburrean baina euskal panoramako aktore handienekin lan eginda, telebistan, antzerkian eta baita zineman ere.

D

Bere hara honako agenda estua ez da aitzakia izan Binkerekin elkartu eta kafetxo baten bueltan solasaldi atsegina ez izateko.

8 | binke!

Kanpoan lanean aritzen diren asko etxera atseden hartzera bueltatzen dira. Ez da ba zeure kasua izango…

Egia esan oraindik hazten nabilenaren sentsazioa daukat eta ez dut etxera atseden bila bueltatzeko beharrik sentitzen. Gainera Madrilen urtebete bizitzen daramadan arren, lan mundua zabaltzeko asmoz, hona etortzen naizen guztietan proiektu konkretu batzuetan lan egiteko izaten da.

Aktore mundua oso zaila dela diote, baina Itziar Atienzari ez zaio lanik falta! (barreka) Ez daukat behintzat kexatzeko arrazoirik! Baina egia da neu pertsona oso aktiboa naizela, eta hilabeteren bat proiektu zehatzik gabe egiteak ematen dit bere bertigoa… Mundu honek horixe dauka: egun batean goian eta topera zaude, baina beste hile batzuk lanik gabe eman behar dituzu. Pixkanaka ari naiz geldiune horrek neure barnean kudeatzen…

“Plan de Fuga pelikulan eta Eskamak Kentzen telesailean arituko naiz”

Tira, goazen gauzak modu positiboagoan ikus- Goazen lana alboratzera tartetxo batean. Zeu tera, zeure ibilbide laburra ez da eta makala! berez Madrilen jaio arren, txikitatik Galdakaon egin duzu bizimodua, ezta?

Mundu honetan berandu hasi banaiz ere, telebistan Vaya Semanita, Mi Querido Klikowsky, Ai Berez neure gurasoak madrildarrak dira biak, ama, Irrikitown, Sukaldari, Bi eta Bat… saioeeta neu jaiotzera nindoanerako Bilbon bizi ziren tan aritu naiz, besteak beste. Antzerkia ere egin horrezkero. Baina familia guztia Madrilen zuteizan dut eta zineman neure papertxoak izan dinez, senideengandik gertu egoteko amak Madrilen tut oraindik estreinatu gabe dagoen Patxo Tellemunduratu gura ninduen. Hala ere, jarraian etoriaren Igelak filmean esaterako, edota estreinatu rri ginen denak Bilbora. Muskizen beste urtetxo berri den Txarribodan. Beste paper bana izango bat egin eta gainontzeko bizitza osoa Galdakaon ditut Luis Tosar aktorea protagonista izango duen eman dut, oso txikitatik. Ikasketak Bengoetxen Iñaki Dorronsororen Plan de Fuga pelikulan eta eta Elexalden egin nituen. Hantxe lehenengo laETB-1ek egun gutxi barru estreinatuko duen Esgunak, ligoteoak, badakizu… (irribarretsu) kamak Kentzen telesailean.

Zein oroitzapen duzu herriaz?

Beraz bai, horrela ikusita duda barik suerte hanKariño handiz gogoratzen ditut zapatu goidiko emakumea naizela esan dezaket! Jende zoragarria dugu hemen, bai kameren alde batean zein zak, ahizpak eta biok aitarekin inguruko mendi edo basoetatik bueltatxoa egiten genuenekoa. bestean, eta eurekin ikastea gozamen hutsa da!

ELKARRIZKETA

“Jende zoragarria dugu hemen, bai kameren alde batean zein bestean”

Binke

Binke

otsaila´16 | 9

Eskamak Kentzen telesaileko irudia

EITB

Osteratxoaren ondoren, orduan Muguru kalean Zer da herrira zatozen bakoitzean, egitea jartzen zuten merkatuan oliba batzuk erosi eta saihestu ezin duzun hori? amarekin bazkaltzen genuen denok elkarrekin. Eta Ba badira urtero errepikatzen diren ohiturazelan ez, gaztetan Zamakoa eta Somera kaleetan txoak. Esaterako, Gabonetan elkartzen garenean egoten ziren parrandak ere ezin ahaztu! ahizpa eta biok elkarrekin joaten gara PlazakoeDiferentzia handia egungo Galdakaorekin… txeko taberna batera pintxo ederrak jaten. Aita eta Bai, noski. Herria asko aldatu dela bistakoa da. txakurrarekin ere sarri joaten naiz Bibero aldera…

Zainduago dago baina denaren gainetik harritzen eta etxe azpiko jatetxean menutxo bat jatea ere nauena gaztetxoak kalean olgetan ikustea da. Izan ezin dugu falta! zen denboraldia non ez ziren umeak kaletik jolasten Jesus emakumea! Xumetasun handiko neska zara ba! ikusten, eta pixkanaka badirudi kalea betetzen ari (barreka) Ba bai! Oso sinplea naiz horretarako! dela… Hori bai, aitortu beharra dut neu ez naizela herritik sarri ibiltzen bisitan etortzen naizelako, bai- Antzeko plan errazekin konformatzen den horietarikoa… na giroa asko jaitsi denaren sentsazioa daukat.

REN JAN A NA O

IA R

PL AZA

A M

KAFE ANTZOKI

LOUNGE

Ander Deuna 9 -

10 | binke!

HAMBURGESA edo BOKATA edo CREPPA SANDWICH + 1/2 PATATAK + LATA

edo

USANSOLO

94 400 87 87 www.kafeantzokiplazalounge.com

ASTE OSOAN

ETXEZ ETXEKO ZERBITZUA 20:00 - 23:15 bitarte

Ostirala - Larunbata / 00:00 arte

+ + 7,50 €

Gutxieneko eskaria10 €

ASTELEHENA ETA ASTEARTEAK OILASKOAREN EGUNA

OILASKO ERREA + PATATAK + ENTSALADA ( LTK )

+

+

= 9,50 €

OILASKOA BAKARRIK 7,50€

ETXEZ ETXEKO ZERBITZUA

Usansolo Doan + BANAKETA ZERBITZUA APARTE

Bakoitzak jakin beharko luke zer gustatzen zaion eta zerk betetzen duen. Sarritan ez garenaren itxura ematen saiatzen gara, baina ekintza horrek hutsik daude, eta igartzen da. Garrantzitsuena norberarekin gustura sentitzea da. Gainontzekoak ez du hainbeste inporta.

Neuk badakit zer naizen eta zelako bizimodua daramadan. Horregatik herrira natorrenean familia giroan egotea gustatzen zait.

“Ikasketak Bengoetxen eta Elexalden egin nituen” “Emakume ezagun asko gara estereotipoen kontra borrokatzen ari garenak”

Hala ere, komunikabideek ezartzen duten edertasun irizpideen arabera, euskal telebistaren panoramako emakume ederrenetarikoa zarela esaten badizute…

Ez dut neure burua estereotipo horren barruan ikusten. Are gehiago, adin ertaineko emakume ezagun asko gara horren kontra borrokatzen ari garenak. Estereotipatu gura gaituztelako. Baina motz edo ederra izatearen gainetik, emakumeok hori baino askoz gehiago bagarela erakutsi behar dugu. Bada pentsamendu horrekin apurtzeko garaia!

ELKARRIZKETA

Baina xumetasun hori farandula munduko “marrazoen” artean mantentzea ez da erraza izango…

Oraindik asko dira emakume gazte, polit eta buruan ideia asko ez dituztena gurago dutenak. Baina lanbide honek alor asko menperatu behar ditu: memoria, egoera desberdinetara egokitzen jakitea, lana, ilusioa,… hori ez da pantailetan azaltzen, glamourrak gehiago saltzen duelako.

Estereotipoez ari garela, zeuk Vaya Semanita eta Ocho Apellidos Vascos saioetan lan egin duzu, eta horien umorea euskaldunon estereotipoetan oinarritu dute. Kalte ala mesede egin digute?

Oso galdera zaila da erantzuteko. Ez dut uste ez kalte ez mesede egin digunik, azken finean buru pixka bat duenak jakin beharko lukeelako estereotipoez ari garela. Baina egia da bizi dugun egungo egoera soziologikoan asko samurtu dituela euskaldunekiko jarrerak. Estereotipo horiek agian, Euskal Herritik kanpo, hain txarrak ez garela erakusteko balio izan digu... Baina irizpide horiek gainditzean dago klabea, neure ustez.

Binke

otsaila´16 | 11

APPlika zaitez

Irakurlearen txokoa

Facebook-eko bideoak zelan deskargatu

Jakina da Martxoaren 8an Emakumeen Nazioarteko Eguna ospatzen dela.

Ordenagailuan ari bazara eta ez badakizu Facebook-eko bideoak nola deskargatu daitezkeen, hementxe duzu biderik erraz eta arinena:

2. Bideoaren formatua aldatu egingo da (mugikorretik ari zarela ulertuko duelako Facebook-ek). Orduan play-ari eman.

1. Sartu bideoaren helbidean (URL) eta www.facebook.com/ jartzen duen lekuan, aldatu www. karaktereak m. karaktereengatik (puntua barne).

3. Bideoa martxan dabilela, egin honen gainean klik eskumako botoiarekin eta aukeratu Save video as… edo Gorde bideoa honela…

Baduzu bideoa deskargatuta!

Nazio Batuen arabera: •Emakumeekezduteoraindikjasotzenlankide gizonezkoek lortzen duten soldata berdina.

• Emakumeek indarkeria sistematikoa jasaten dute munduko bazter guztietan.

• Gatazka armatuak direla eta emakumeak kaltetuenak izaten dira (erahilketak, bortxaketak, etab.).

•Emakumeekbailurra,kredituazeinenplegu on bat lortzeko oztopo handiagoak dauzkate.

Gure gizartean ere asko hobetzeko badago: -.Euskalemakumeokoraindiketxekolanaren pisurik nabarmena eramaten dugu.

-. Gure kontratuak prekarioagoak eta txarrago ordainduak badira.

-. Gure neska gazteek jasan egin behar dute balore matxisteen ondorioak.

Hausnarketa sakon bat egiteko eguna da, berdintasunerako eskubidea egia bihur dezagun mundu guztian zehar, baita Galdakaoko eta Usansoloko biztanleen artean ere.

Gizartea aurrera doa berdintasunerantz, ez dezagun atzera egin.

MIREN ALAPONT ETXANIZ Zeure iritzia hemen argitaratzeko, bidali gehienez 100 berbako testua zeure izen-abizen, telefono eta Nortasun Agiriaren zenbakiarekin, helbide honetara: infobinke@gmail.com Binkek gutunak laburtzeko eskubidea du.

12 | binke!

Hilabeteko argazkia

Elexalde, 2016ko urtarrila

I. Goikuria

Bidali zeure gaurko edo atzoko argazkia: infobinke@gmail.com

Sormenetik

IRATI BEDIAGA REMENTERIA

Bazen behin Martxoakzortzi deitzen zen emakume bat. Nahi zuenean eta nahi zuen eran ligatzen zuen, inork ez zion puta deitzen. Goian zegoen. 46 taillako minigona zeraman, inork ez zion lodi deitzen. Gorago. Lanpostuan kargu handiagoa okupatu zuen, inork ez zion umeak zaintzeko denbora faltako zitzaiola esaten. Are gorago.

Gainontzeko 364 emakumeek behetik begiratzen zioten, jeloskor, beraiek ere goian egon nahi zuten.

Zapalduegi zeuden ordea, errealitateaz ohartzeko: Martxoak zortzi oso goian zegoen bai, baina amildegi ertzean.

Gainontzeko 364 horien ausardiaren beharra zuen arriskutik babesteko, denak batera zorroztasun esklusiboetatik haratago, eguneroko lautasunean galtzeko eta gozatzeko.

Gora Martxoakzortzi! Baina gora beste 364ak ere!

Amildegi gabeko gailurrak konkistatuko ditugu!

EIDER EIBAR Txiste txarra Tartalo psikoteknikoan: -Ondo Tartalo, orain itxi begi bat eta irakurri eizuz azpiko letrak. otsaila´16 | 13

Binke

Denon proiektu historikoa aurkeztu zen Gandasegiko areto nagusian norakoak. Tartean, Usansoloko Santos eta Lander Zabala kantariek hartu zuten parte. Atzeko atetik sartu ziren sorpresaz Guk Euskaraz eta Aitorren Hizkuntza Zaharra abestiak kantatzeko. Publikoak ere ezin izan zuen kantatzea saihestu!

Binke

Egun zinez berezia izan zen urtarrilaren 20koa herriko euskaldun eta euskaltzale guztiontzat: Gandasegi ikastetxeko areto nagusiaren berotasunak herrian izango genuen euskara hutsezko lehenengo hilabetekariaren aurkezpena hartu zuelako. Eta hementxe dago Binke bere bigarren zenbakiarekin! Denon laguntzari esker, ametsa egi bihurtu dugu azkenean!

Aipatutako aretoan esparru anitzetako 150 lagun inguru bildu ginen: kultur eta kirol elkarteak, txokoak, alderdiak, herri mugimenduak, udaleko ordezkariak, Binkeren lehenengo kolaboratzaileak,

ikastetxeen zuzendaritzetako kideak‌ Denak ilusioz eta gogotsu, herritik jaiotako proiektu euskaldunari irteteko pistolatiroa nola ematen zitzaion bizitzeko.

Musikari, bertsolari eta aurkezleek izan zuten beste tarte bana ekitalditxoan eta guzti horiek gertatzen ziren bitartean, Eider Eibar ilustratzaileak marrazki ederra egin zuen denak lekuko zituela.

Ekitaldia ordu erdi pasatxokoa izan zen, zerbait xumea baina berezia egin nahi zuelako Binkeren batzordeak. IĂąigo Hernando pianista eta Asier Souto saxofonistaren laguntzarekin, Arkaitz Estiballes bertsolariak eman zien ondo etorria bertaratutako guztiei, habanera doinuz. Aurkezle lanak berriz, Joana Lasheras eta Eguzkik egin zuten eta goxo-goxo azaldu zituzten proiektuaren nondik

Aurkezpena 20:15 inguru amaitu zen TOPA jatetxeak eskainitako katering ederrari hasiera emateko. Binkeren batzordeak eskerrak eman gura dizkizue aurkezpena posible egin zuten guztiei. Aipatutako herritar guztiez gain, Mikel PeĂąa, Jokin Agirregoikoa eta Jabi Rojo bideo kamerariei, Gotzon Almaraz argazkilariari eta Josean Legarreta soinu teknikariari ere.

Bidean elkartuko gara!

Aurkezpenaren laburpen bideoa ikusteko, eskaneatu zeure mugikorrarekin QR kode hau:

Binke 14 | binke!

Binke

Polemika

Txokoen berdintasun legeak eztabaidan

Galdakaon badago beraien estatutuetan bazkide izateko gizon izan beharraren baldintza azaltzen duen hainbat elkarte gastronomiko eta batzuen kasuan, emakumeen sarrera debekatuta dutenak ere. Koalizioaren arabera, “gertakari hauek gobernu taldeak genero berdintasunaren alde publikoki egindako apustuaren aurka errotik daudenez”, mozioa Berdintasun Kontseilura eta udalbatzara eraman zuen aspalditik datorren gai polemikoa eztabaidatzeko. Horrela, EH Bilduk, aipatutako elkarteei bi hilabeteko epea eman gura die estatutuen aldaketaren tramiteekin has daitezen. Emandako epean elkarteren batek bere estatutuak aldatzeari uko egingo balio, alderdi honek udaleko adierazpen instituzional bat bultzatu gura du, bando publikoaren bidez txoko hauek elkarte non grato izenez bataiatuko dituena.

Gai honi buruz galdetuta, Galdakaoko alkate den Ibon Uribe ados dago proposamenaren azken helburuarekin, bere esanetan “anakronikoa dan egoera bat normalizatzeagaz bat gatozelako, baina ez gatoz bat gai hau lehia politikoaren zelaira eroateagaz, txokoen gaia nahiko gatxa dalako”. Horregatik, Uribek arazoa Berdintasun Kontseilura eramatea proposatzen du, “marko egokia dalako ara-

EAEko herritarren eskubideen babesle den Arartekoa ere agertu da egoera konpontzearen alde. Eusko Legebiltzarrak 1985. urtean sortu zuen erakundearen esanetan “administrazioak publikoak zein pribatuak diren elkarteei legalitatea betetzera derrigortzeko ardura du”.

Horretarako, “bide zibiletik jotzea besterik ez du”, adierazi du Arartekoak.

Bestetik, PPko zinegotzi den Mari Carmen Sanchezek EH Bilduri eskatu dio txokoak non grato deklaratu baino, “etakideak deklaratu beharko lituzkeela horrela, eragin duten minagatik”. Alderdi popularreko zinegotziak ohar baten bidez gogorarazi du “txokoren batek edo beste diru-laguntzak jasotzeari uko egin ziola emakumeen sarrera debekatzen jarraitu ahal izateko”. Adierazpen hauek EH Bilduko zinegotzi Bea Ilardiari aipatuta, “Madrilera hainbeste begira egon beharrean, herria ezagutu, herriari begiratu eta bere alde lan egiteko proposamena” egiten dio Sanchezi.

“Adierazpen instituzional bat bultzatu gura dogu eta txoko hauek non grato izendatu”

“Anakronikoa dan egoera bat bat normalizatzeagaz bat gatoz, baina ez lehia politikora eroateagaz”

BEA ILARDIA

IBON URIBE

zo hau konponbidean ipinteko, estatutuak aldatzeko, ez orain, ezpadaze azken hogeita hamar urteetan, uzkur dagozan txokoakaz alkarrizketarako zubiak eregiz”.

ALBISTEAK

Urtarrilaren 20an Galdakaoko EH Bilduk aurkeztu zuen mozioak lehen planora ekarri zuen herriko hainbat txokok emakumeekiko duen araudia.

otsaila´16 | 15

Ondarea

Merkadillo Zubia, monumentu Nerbioi-Ibaizabal ibaia bideratzeko lanen barruan zubi honen eraistea aurreikusten zuen URA Agentziak baina Bengoetxeko Auzo Elkartearen eta udalaren aldarrikapenei kasu eginda, zubia mantendu egingo da. Are gehiago, Eusko Jaurlaritzak espedientea ireki du orain, Merkadillo Zubia izenez ezaguna dena monumentutzat hartzeko.

Binke

Gertakariak

Izendapena

Lapurreta ugari Galdakaon

Mateo Larrauri, Euskal Herriko klaretar nagusi

Azken aldian sonatuak izan dira Galdakaoko hainbat dendak tarte laburrean sufritu dituzten lapurretak.

Urtarrilaren 22 eta 23 arteko goizaldean esaterako, bariku gauaz, Bernart Etxepare kalean dagoen modako arropa-denda bati ilargiratzea egin zioten lapurtutako auto batekin eskaparatearen kontra eginez. Komertzio honek jasan duen bigarrena izan da. Oraingoan gainera, galdakoztar bati lapurtutako autoarekin egin zuten ezbeharra. Berehala bertaratu zen Ertzaintza baina ezin izan zituzten gaizkileak atxilotu.

Beste antzeko kasu bat ere gertatu zen urtarrilaren 28 eta 29 arteko goizaldean hiru txanodunek Euskadiko Ducati kontzesionario ofizial bakarra era-

Etxepare 16 | binke!

sotu zutenean, Irubide industrialdean.

Saltokiko gestoreek argitaratutako segurtasun kamerako irudietan antzematen den legez, lapurrek ez zuten motorrekiko interesik agertu; bai aldiz, bertako gailu teknologiko, kasko eta arropengatik. Guztira 14.000€ lapurtu zituztela ondorioztatu zuen kontzesionarioaren seguruak. Lapurretak minutu eta erdi baino ez zuen iraun eta ezin izan dituzte egileak identifikatu.

Kasu bi hauek izan dira azkenaldiko entzutetsuenak, baina azken hilean hainbat tabernak ere sufritu izan ditu ebasteak. Galdakaoko Dendari Elkarteak gai honen inguruko kezka agertu dio Binkeri: “Segurtasun eta Komertzio zinegotziarekin harreman on eta zuzena badugu ere, horrek ez du uzten arduratuta egoten jarraitzen dugunik”. Elkarteak dio “ordu txikitan babesik gabe sentitzen direla” eta kaletik udaltzain gehiago eskatzen jarraitzen dute.

“Patruila gehiago jarri ezin badira ere, behintzat Ertzaintzarekin hartu eman handiagoa eskertuko genuke”, adierazi dute Dendari Elkartetik.

Udaltzaingoaren datuen arabera, etxebizitza eta enpresetako lapurretak jaitsi egin dira baina ebasketek %23ko igoera izan dute.

Klaretarrek sei urtean behin aukeratzen dute Euskal Herrian nagusi orokorra izango dutena.

Hurrengo sei urteetarako ordezkari, Mateo Larrauri Anton galdakoztarra izendatu zuten.

Mateo (Galdakao, 1959) oso gazterik joan zen apaiztegira.

Ikasketak burutu eta hainbat tokitan lanean aritu ostean, 1985ean egin zuten apaiz. Gerora, makina bat meza egindakoa da Elexalde auzoan eta orain Euskal Herriko komunitate erlijioso honen ordezkari nagusia izendatu dute.

Klaretarrak

Jaiak

Usansoloko jaiak maiatza eta azaroan ospatu ohi dira eta Usansoloko Jai Batzordea (UJABA) da hauek antolatzeko arduraduna. Horrela daramatzate hogei urte baino gehiago, batzordearen esanetan, “herriaren alde eta inolako interesik gabe, errespetuz eta iritzi guztiak kontutan hartuz”. Bada, adierazpen horiekin ez dator bat Ordezko Jai-Alaiak batzorde alternatibo berria, “politizatutako eta interes konkretu batzuen aldeko jaiak direlako”.

Duela bi urte inguru sortu zen eztabaida taberna batek, jaietako ekintzak “betiko plazan egiteaz aparte”, bere lokalaren inguruan ere ekitaldiak antolatu eta “egitarau ofizialean sartu gura zituenean”. Tabernariak Binkeri egindako adierazpenen arabera, “urte horretan ostalari bakoitzak jaietarako ordaintzen genuen kuota batzordeari ordaindu baina geure tabernaren aurreko plazan ere ekintzak antolatu genituen, geure diruz”, euren iritziz, “jaiak beti plaza berean eta taberna beraren intereserako egiten baitituzte”. UJABAk ekitaldi horiei ezezkoa eman zien “jai batzorde herrikoi batek jai herrikoiak antolatu behar dituela” argudiatuta.

Batzorde honetako kideen arabera, “taberna batean egiten diren ekitaldiak izaera pribatukoak direlako”.

Hala ere, “denona den batzordera etorri eta gurekin batera lan egiteko gonbidapena luzatu genion”, diote batzordekideek. Kexu den tabernariak gezurtatu egin ditu berba hauek gonbidapenik sekula jaso ez dutela esanda, “are gehiago, inoiz ez gara ondo etorriak izan, ez UJABAn ezta Galdakaoko Udalean ere”.

Orduan egin zuen gorabeherak eztanda, batzordekoen esanez “irainak hasi zirenean” eta tabernarien

arabera “ibilgailuen gurpilak zulatu eta tabernako kristaletan UJABAren aldeko pegatinak pegatu zizkidatenean”. UJABAk ekintzok gaitzetsi arren eta egoera jasanezina zela argudiatuta, aipatutako ostalariak sinadura bilketari ekin zion, beste hainbat tabernarirekin batera Ordezko Jai-Alaiak batzorde alternatiboa sortu zuen (udalak espazio publikoa erabiltzeko aukera emateko) eta Arartekora jo zuen, berak ere jaiak antolatu baina uzten ez ziotenaren kexaz: “Neuk ez dut UJABAk jasotzen duen diru-laguntzarik nahi, ezta eurek jaiak antolatzeari uko egitea ere. Neuk diru pribatuarekin jai publikoak egin gura ditut, baina noski, ni ez naiz inozoa eta neure tabernaren aurrean egingo ditut”.

“Uste dut horrek ez duela ezer larririk, okerragoa da eurek egiten dutena: diru publikoarekin interes politikoak hornitu” dio tabernariak. Esandako horiekin ez dator bat Usansoloko Jai Batzordea, “iritzi desberdineko talde eta elkarteok osatzen dugulako batzordea” eta gaineratu, jaiak beti plaza berean egiteari erantzunez: “Bereziki Unkina plazan egiten dira ekitaldiak horixe delako herriko plaza, halere, inoiz jaiak beste gune batzuetara zabaltzen saiatu gara eta oztopoak baino ez ditugu aurkitu”.

ALBISTEAK

Usansoloko jaien antolakuntza lehiaketa publiko batek aukeratuko du

Arartekoak, arazo honen aurrean, Udalari gomendatu dio jaien kudeaketa lehiaketa publiko baten bitartez aukeratzea. Gaia Galdakaoko Udaleko udalbatzara iritsi zen eta honen aldeko bozka eman zuten EAJ, PSE, UH eta PPk. EH Bildu, Galdakao Orain eta Irabazik abstentzioaren alde egin zuten, “jaiak pribatizatzeko arriskuagatik”.

Ondalan

otsaila´16 | 17

Gertakaria

Gaztetxoak

Sutea Gorosibaiko pisu batean

Aperribaiko ludoteka berria zabalik

Iragan urtarrilaren 18an, arrastiko lehenengo orduan, Gorosibai auzoko lehenengo pisu batean sutea izan zen. Segurtasun Sailak baieztatutakoaren arabera, zirkuitu labur batek eragin zuen sualdia eta etxe guztira hedatu ostean, eraikinean zeuden hamaika auzokidek edifizioa hustu behar izan zuten.

Herriko ludoteka sarea handitu berri du Euskara Zerbitzuak, Urreta, Plazakoetxe eta Usansoloko ludotekei, orain Aperribaikoa ere gehitu zaiolako. 3 eta 11 urte arteko gazteentzako gune berria otsailaren erdi aldera zabaldu da, 17:00etatik 20:00etara, astelehenetik barikura, 30.000 euro inbertitu ostean. Eperlanda 49 zenbakian dago kokatuta eta Argizai Euskat Taldeak kudeatuko du.

Auzokide bi ospitalera eraman behar izan zituzten kea arnasteagatik eta beste bi bertan artatu zituzten. Udaleko komunikazio arloaren arabera onik daude kaltetutako denak eta Gorosibaik normaltasuna berreskuratu du berriro.

Irteerak

Sagardotegiko irteerak Suhiltzaileak

Hitzaldia

Igeriketa errekordunak “coaching” ikastaroa eskaini zuen Espainiako igeriketako txapelduna, selekzio espainiarreko kide eta hainbat txapelketa irabazi dituen Lain Garcia Calvok urtarrilaren 26an “coaching”-ari buruzko hitzaldia eskini zuen Gandasegiko areto nagusian.”

kudeaketa edo garapen pertsonalean lidergo pertsonala handiagoa sustatzea lortu ahal izateko.

García Calvok bertaratutakoei azaldu zien “coaching”-ak geure kabuz pentsatzen, erantzunak aurkitzen, barruan daukagun ahalmena deskuKirolari eta “coach” honek britzen eta arrakasta izatejarraibide batzuk eman ziz- ko bidea erakusten lagunkien entzuleei, harremanetan, tzen duela.

18 | binke!

Sagardo denboraldia lehenengo txotxarekin batera zabaltzen denean, hainbat dira Euskal Herri osotik Gipuzkoa aldera, bereziki, sagardotegietara irteerak antolatzen dituzten taldeak. Eta galdakoztar zein usansolotarrak ez dira gutxiagorako izango.

Lagun talde edota txokoen irteerez aparte (izaera pribatuagoa izan ditzaketenak), badira sagardotegiren batera egun-pasa joateko aukera irekiak.

Binkeren erredakzioak horietariko hiruren berri izan du: Usansoloko Apario Euskara Taldeak Astigarragako Petritegi sagardotegira antolatu duena eta Galdakaoko Berbalagun eta Patakonek antolatu dituztenak.

Bigarrena zehazteke dago. Berbalagunak Hernaniko Adunara joango dira.

Memoria historikoa

Herriko ikur frankistak kentzeko deia egin du udalak Berez ez da gai berria ikur frankistak kentzearen ekimena, 2006ko uztailaren 28an Udalbatzak egindako osoko bilkuran, alderdi politiko guztiek onartu zutelako “Gerra Zibilean desagertu eta kaltetutako pertsonen aitortza instituzionala, morala eta sozialaren aldeko” mozioa. Baina orain pausu bat gehiago eman da faxismo garaiko ikurrak geure kaleetatik kentzeko arduran eta etxe

bere baliabideekin kenduko ditu aipatutako ikurrak.

askoren atarian dagoen plakak ken- Datozen asteetan gerra eta diktadura garaiko ikur hauek ikusiz gero, udadu nahi ditu udalak. lak esan@galdakao.net helbidean Horrela, Galdakaoko auzo elkar- jakinarazteko gonbitea egin die herriteen Plataformari ezagutzera eman tarrei. zaizkie lanok hasi direla, eta orain auzo-komunitateei gutun bat bidali zaie lankidetza eskatuz, hilabeteko epean komunitateak berak plakak kendu ditzan. Epe horretan kenduko ez balira, Galdakaoko Udalak

lortzen duen taldeak, aurreko urteetako sariaz gain (kanta bat grabatzea eta ekoiztea), Bizkaiko areto nagusietako batean edo MAZ Basaurin jo Aurreko hiru edizio arrakastatsuen ostean (285 ahal izango du. taldek hartu dute parte, guztira), banda eta bakarUrtarrilaren 22tik martxoaren 22ra arte egongo da larien Rockein! txapelketa antolatu du Basauriko zabalik Rockein! txapelketan izena emateko epea.

Udalak berriro ere, Arrigorriaga eta Galdakaoko Udalen laguntzarekin. Txapelketa honen hel- Jasotako grabazio guztietatik sei banda finalista burua Hego Euskal Herriko musika proiektuak hautatuko ditu epaimahaiak. Talde horiek Basauriko Social Antzokian joko dute maiatzaren 14an, eskualdean sustatzea da. larunbata. Kontzertuaren ondoren, epaimahaiak Andoni Busquet Basauriko alkateak adierazi zuen txapelketaren talde irabazlea aukeratuko du. ohiko kategoriez gain, aurten nobedade bat egongo dela, ikus-entzuleen banda gogokoenak ere saMusika taldeen z errenda ria jasoko duelako. “Sari honekin ikus-entzuleei botoa eman eta parte hartzeko aukera eman nahi eg iteko deialdia diegu; gehien-gehienak gazteak direnez, gainera, Galdakaoko Udalak herrian antolatzen dituen botoa sare sozialen bidez kudeatutako sistema ba- ekintzetan musika talde, elkarte edo DJek parte ten bitartez eman ahal izango dute, hori baita ko- hartu dezaten errolda zabaldu zuen urtarrilean eta munikatzeko eta parte hartzeko gehien erabiltzen otsailaren 13an itxi. Nahikoa zen taldeko pertsonaduten bideetako bat”, azaldu zuen Andoni Bus- ren bat Galdakaon erroldaturik egotea inskripzioa quetek. eraginkorra izateko. Udaleko Kultura arloaren

Rockein! musika txapelketan izena emateko epea zabalik

ALBISTEAK

Musika

Aurtengo edizioak, gainera, beste nobedade bat arabera harrera bikaina izan du egitasmoak, 40 ere badakar: euskarazko banda onenaren saria talde inguruk izena eman ostean.

Plater Konbinatuak eta Bereziak Entsaladak - Bokatak - Raziñoak

otsaila´16 | 19

Txirrindularitza

“Talde benetan berezian nagoela esan dezaket�

Euskaltel-Euskadi taldean bederatzi urte egin ondoren, Movistar taldeak fitxatu zuen Igor Anton (Galdakao, 1983) txirrindulari galdakoztarra bi urtez. Orain, 32 urte dituela, elite mailan jarraituko du Antonek, Dimension Data talde hegoafrikarrak 2016-2017 denboraldirako fitxatu duelako.

Aldaketa nabarmena igarriko duzu bertako talde batean egotetik talde hegoafrikar baten egotera, ezta?

Bai, egia esan! Kontraste handiak nabaritu ditut, eta zer esanik ez hizkuntzaz, gehiena ingelesez aritzen baikara. Hemen herrialde, kultura eta istorio oso desberdinak nahasten dira. Taldekide bat esaterako, Ruandakoa da. Bere familia guztia galdu zuen 94ko genozidioan... denborarekin, berak bakarrik, aurrera egitea lortu zuen bere herrialdeko txirrindulari selekzioan.

Orain begira nora heldu den! Gizatasun handia dago hemen.

Zelakoa izan da jasotako harrera? Gustura taldekide berriekin?

Oso gustura, bi momentu bizi izan ditut orain arte; bat Calpen zortzi eguneko kontzentrazioa egin genuenekoa eta bestea Mallorkan egin genuen lasterketakoa.

Pentsatzen nuena baino hobeto joan zitzaizkidan biak eta horri kideen espiritua gehitzen badiozu, zer esanik ez! Eritreakoak 20 | binke!

esaterako oso jatorrak dira eta beti barreka ari dira. Asko laguntzen du horrek!

Munduko herrialde guztietako txirrindulariak elkartu zarete taldean. Zelako pot-purria!

Gogoan dut momentu batean, afaltzen geundela, nire alboan eserita zeuden lau eritrearrak euren hizkuntzan berbaz hasi zirenean...

Ez nuen piperrik ere ulertzen! Hori kuriosoa da orain arte bizi izandakoarekin. Baina horrek asko aberasten nau!

Geure artean Dimension Data agian ez da Euskaltel-Euskadi edo Movistar taldeak bezain ezaguna, baina ekipo garrantzitsua da, ezta?

Posible da jendeak ez ezagutzea, babesle berria da gainera, baina munduko 18 talde onenen artean dago‌ Uci World Tourrean! Eta geuk ere lasterketa garrantzitsuenetan parte hartuko dugu, bai Giro, Tour zein Espainiako Itzulian ere.

Gainera ekimen solidarioak ere egiten dituzue...

Zentzu horretan ere talde oso berezia da...

Pasa den Gabonetan, adibidez, taldeak Afrikara 5.000 bizikleta eraman zituen bertako gazteen artean banatzeko, eskolara joan ahal izateko eta eguneroko joan-etorrietan lagundu ahal izateko. Hilabete gutxitan ikusitakoarekin, talde benetan berezian nagoela esan dezaket. Pozik eta gustura nago.

Atletismoa

Emaitza onak Euskadiko Kros Txapelketan Orkatila luzez bihurrituta izan ondoren itzuli zen pistara Wogen Hoyos gaztea. Lasterketaren amaieran estu aritu bazen ere, ondo merezita lortu zuen kadete kategoriako bigarren postua Euskadiko Kros Txapelketan, Lasarten.

Jardunaldiko punturik ilunena Judith Otazuaren lesioak ekarri zuen, Lasarteko lasterketan ohikoa den jauziaren ondoren belaunean min egin baitzuen.

KIROLAK

Azpimarratzekoa ere bada Maria Ruiz galdakoztarrak eskuratutako laugarren postua. Marka honek euskal selekzioan aritzeko aukera eman dio Ruiz korrikalariari eta igandean, otsailak 21, Burgosera joango da euskaldunon ordezkari, Espainiako Kros Txapelketan aritzeko. Meritu handiko emaitzak lortu dituzte txapelketa berean Maider Sanchok (zortzigarren postua kadete kategorian) eta Kerman Guarrotxenak (bederatzigarrena junior kategorian).

Binke

Futbola

Galdakao Kirol Klubaren liburua salgai

Binke

Juan Luis Ibarretxe kazetari galdakoztarrak Galdakaoko futbol taldearen mendeurrena batzen duen liburua argitaratu du kirol klubaren eta udalaren laguntzaz. Pasa den igandeko etxeko taldea eta Baskonia B klubaren arteko lehiaren aurretik Galdakaoko Kirol Klubaren presidente eta entrenatzaile izan diren guztiei liburu bana oparitu zioten. Orain, liburua badago herritarren eskura 10₏ren truke salgai: Peùa Egunkariak, Lehendakari Agirre plazako estankoan, Euskuba tabernan, Ganguren Mendi Taldean eta klubaren bulegoetan. otsaila´16 | 21

Eskupilota

Usansoloko taldea Arratia-Nerbioiko kadeteen txapeldun

Adiskidekoek maila ona EHko Ligan

Adiskide, juntakide ohien bila

Usansoloko Pilota Elkarteko kide Aingeru Gomez eta Aitor Egileor gazteek Arratia-Nerbioi txapelketako finala irabazi zuten kadete mailan, urtarrilaren 16an Arrigorriagan.

Adiskideko pilotariak maila ona ematen ari dira Euskal Herriko Ligan. Izan ere, senior mailan, Atutxa-Galarzak hiru partida irabazi eta bi besterik ez dituzte galdu. Gazte mailan, berriz, Bizkaiko txapeldunak diren Karregal eta Artolak momentuz bi garaipen eta bi porrot sinatu dituzte. Azken jardunaldian, Atutxa-Galarzak 22-13 menderatu zituzten Amurrioko Iriarte eta Legarreta. Bestalde, Adiskidek sei bikote ditu Bizkaiko Udaberri Torneoan eta hamabost pilotari aurkeztu zituen pasa den asteburuan hasi zen Bizkaiko Lau eta Erdiko Txapelketan.

Adiskide Pilota Elkarteak 40 urte bete ditu aurten. Hori dela eta, taldeak ekitaldi berezia prestatzeko asmoa du, omenaldia eta bazkaria tarteko. Horregatik, urte hauetan zehar zuzendaritzan egon diren batzordekide guztiei dei egiten diete, klubean lan egin duten eta beraien laguntza eskaini duten pilotazaleak egungo zuzendaritzarekin harremanetan jar daitezen.

Juntakide ohiek, beraz, telefono honetara deitu dezakete: 661 61 35 48.

Orma Bi, txapeldunorde Orma Bi taldekoak diren Briongos eta Barrio II pilotariek iragan urtarrilaren 23an Enkarterriko Torneoa jokatu zuten Ortuellan. 22-17 amaitu zen Iglesias-Soto bikotearen aldeko norgehiagoka estua, Orma Bikoak txapeldunorde geldituz.

Tenisa

Tenislari galdakoztarrak Bizkaiko txapeldun Galdakaoko Elexalde Mendian tenis klubeko Ainhoa Meili eta Miren Ozaeta jokalariak Bizkaiko Tenis txapelketako txapeldun izan ziren kimu eta haurren kategorietan, hurrenez hurren.

Adiskide

Galdakao eta Usansoloko kirol, euskara eta kultur elkarteen ekitaldi eta ekintzak argitaratzeko asmoa du Binkek bere Agenda atalean (ikus 30-31 orrialdeak). Horretarako, informazioa helbide honetara bidaltzea besterik ez dago: infobinke@gmail.com

22 | binke!

Boleibola

G a ztetx oe n Bole ibo l T x a pe lke t a n a r i t u ko da G aldak ao Boleiboleko Euskal Federazioak antolatutako txapelketetan murgilduta dago egunotan Galdakao Boleibol Taldea. Besteak beste larunbatean, hilak 20, Sestaon jokatuko den 2016ko Gaztetxoen Txapelketan arituko dira Arabako Lankide eta Bizkaiko Madre de Dios, Getxo, Lekeitio eta Sestaorekin batera. Herriko taldea B multzoan

lehiatuko da eta lehenengo norgehiagoka Sestaoren aurka izango da. Finala izan ezik, partida guztiak 2 setera jokatuko dituzte.

Finala, bostera.

Txapelketa garrantzitsua izango da, txapeldunak Euskadi ordezkatuko baitu maiatzaren 18 eta 22 bitartean Katalunian jokatuko den estatu espainiarreko txapelketa nagusian.

KIROLAK

Mutil seniorrak ligako txapeldun izan daitezke

Galdakao BT

Otsailaren 6an gazteek hirugarren postua eskuratu ostean, Galdakao Boleibol Taldeko mutil seniorrak Castilla Leon ligako txapeldun izan daitezke. Horretarako, larunbat honetan Errioxan eta 27an etxean jokatuko dituzten partida biak 3 eta 0

emaitzarekin utzi beharko dituzte.

Neskek berriz, 15ean Getxon hasi zuten Lehenengo Mailara igotzeko fasea eta otsailaren 21ean jokatuko dute Universidad de Cantabria klubaren aurkako norgehiagoka, 12:00etan Urreta kiroldegian.

otsaila´16 | 23

Erreportajea

ARATUSTEAK

Kaosaren beharra ilabete eta erdi baino ez da pasa, geure gizartean sikeran, urte zaharra atzean utzi eta berriari ondo etorria eman genionetik. Trantsizioko jai horri Gabon Zahar deitzen diogu. Eta saihestezina egingo zaio irakurle askori gau horretan egin zuen parrandatxoaz akordatzea, ezta?

Funtsean, urtea amaitzeko modurik ohikoena askorentzat nahaste-borrasteko jaia egitea delako. Horrekin, atzean utzitako gauza txar guztiekin eta urte berrirako promesak eginda, behar bezala hasi dezakegu urtea.

Urte berri, bizi berri. Bada, ez da inongo lelokeria ohitura honek inauteriekin zerikusi handia duela esatea.

H

Euskal Herria nekazal herria izan da betidanik, eta nekazaritza lurrari lotuta doa beti, jakina. Lurrari, naturari eta urtaroei. Are gehiago, lore batek egiten duen legez, nekazal ikuspegitik ere bizitza ziklikoa da geurea.

24 | binke!

Beti pasako gara uda, udaberri, udagoien eta negutik. Neurri berean pasako garen bezala urte zaharrari amaiera eman eta berriari ondo etorria ematetik.

Baina bereziki, “nekazal gizartea beti oso zorrotza, indibidualista eta obligazioz betetakoa� izan dela dio Kepa Otaegi antropologo galdakoztarrak. Horretarako, behin negu gorria atzean utzita eta uzta berria bedeinkatu behar zena aprobetxatuta, “aspaldiko nekazariek errutina horretatik irteteko baliatzen zuten garai hau�, dio Otaegik. Beren eguneroko bizitzan egingo ez zutena (edo egin ezin zezaketena) egiteko garaia sortu zen horrela udaberriaren atarian. Uzta edo urte berria hasi aurretik geure nekazariek barrenak hustu behar zituzten lehenago eta horrela gizarteratu ziren gaur egun inauteri izenez ezagutzen ditugun jai, ohitura eta parrandatxoak.

“Nekazariek errutinatik irteteko baliatzen zituzten inauteriak” “Inauteriak jai paganoak ziren katolizismoa etorri zen arte”

Lantzeko inauterietan Ziripot jipoitzen

“Neurrigabekeria kontrolatu hauek, inauteriak, jai paganoak ziren katolizismoa etorri zen arte”, azaltzen du antropologoak, “orduan, jaiak euren kontroletik kanpo gelditzen zirenez, hauen gaineko kontrola egiten saiatu zen eliza”.

Baina ez zuten lortu. Horregatik, sarri kaleko berbaeran esaten den moduan, “etsaiarekin ezin baduzu, berari aliatzea izaten da onena”. Eta horixe bera egin zuen katolizismoak.

Bere egin zituen kontrolatu ezin zituen erritu eta liturgiak: sakratuak edo profanoak ziren herri bateko leku, jai eta sinboloen ondoan ermita bat eraikita (Galdakaoko Elexalden Guzur Aretxarekin egin zen bezala, esaterako) eta leku horiei santu izena jarrita. Inauteriak ospatzea ez zenez leku fisiko eta zehatza, ezin “ondoan” ermitarik eraiki. Horregatik, inauteriak “urte hasieraren festa kaotikoa baino, katolizismoak haragi hustearen garaiaren hasiera zela aldarrikatu zuen”, azpimarratzen du Andra Mari Dantza Taldean urte asko dantzari eta ikerlari aritu zen Otaegik. Hortik dator aratuste: haragi huste. Haragiak lehen ez zuen urte osorako ematen, eta arrazionalizatu beharra zegoen. Ondorioz, negu osoan okela jaten ibili ostean, inauteriak haragi hustearen hasiera zela aldarrikatzen hasi zen eliza katolikoa.

Behintzat, Kristoren jaiotza ospatu arte egon behar zen haragirik jan gabe: garizuma. Eta jakina denez, Kristoren jaiotza Aste Santuan ospatu ohi da.

ERREPORTAJEA

R. Rivas

Hori dela eta, aratusteak Aste Santua baino berrogei egun lehenago ospatzen dira. Bijilia-egunen hasieratik Kristoren jaiotza ospatu arte. Modu honetan, erlijioak bere gain hartu zuen denok kaosaren beharra izaten dugun aldarrikapen-jai paganoa.

otsaila´16 | 25

Errua beste bati leporatzea hobe Geure artean zerbait oso ohikoa bada, norberaren erru eta akatsak beste bati leporatzea da. Gizarteak ere horrela jokatu izan du beti, eta zer hoberik geure erru eta kontzientzia karga guztiak kentzeko urte amaieraz baliatzea baino, berria garbi hasi dezagun.

Inauteriak izan dira historikoki horren adibide. Hortxe ditugu kasu Lantzeko Ziripota, Zalduondoko Markitos edota zahagiekin doazen aurpegi beltzezko Goizuetako Mairuak. Jipoitu eta gizarteko gaitzen errudun izatea leporatzen zaie denei.

“Zalduondoko Markitosen oinarritutako figura da Mozolloker” “Errua beste norbaiti leporatzearen beharrizana aspaldiko kontua da”

Baina Galdakaon ez zegoen antzeko figurarik. Galdakoztar eta usansolotarron arazoak ezin genizkion “bere buruaz defendatu ezin zen norbaiti bota”. Gauzak horrela, eta 80. hamarkadan herriko tabernariak inauteriak girotzeko elkartzen hasi zirela ikusita, “udaleko Juanlu Artabe euskara teknikariak herriko hainbat elkarterengana jo zuen, zerbait sortu eta antolatzeko asmoz”, dio Otaegik. Hainbat elkarte batu ziren beraz. Bakoitzak zerbait desberdina antolatzen zuen kalez kale

Goizuetako zahagi-dantza 26 | binke!

Mozolloker Kurtzea plazan

Mozolloker. Mozoiloa, galdakoztarra.

Eta okerra, geure gaitz guztien erruduna bera izango zelako 1992. urtetik aurrera. Orduantxe plazaratu zen lehenengoz Mozolloker Galdakaon. Eta ordutik aurrera, herrian badugu errua nori leporatu eta geure gaitz guztiekin batera nor erre.

Ordutik aurrera, herritarrok badugu urtaro zaharra agurtzeko zoramen eta kaosa sortzearen aitzakia, beti ere Mozollokerren ardurapean.

ERREPORTAJEA

eta herrian hasi zen giroa sortzen. “Baina pertsonaia propio gabe jarraitzen genuen herrian, eta Mikel Zamalloa Asuak gaur egun Mozolloker izenez ezagutzen dugun figura asmatu zuen Zalduondoko Markitosen oinarrituta�, argitzen du Kepa Otaegik.

Zalduondoko Markitos

otsaila´16 | 27

Iragarki laburrak SALGAI: Etxea, kotxea edo beste gauzaren bat saldu nahi duzu? Bidali deskribapen bat eta hilabetekarian agertuko da zure mezua.

ALOKAIRUA: Pisukide baten beharrean zaude? Pisua bera alokatu nahi duzu? Ala garajea agian? Bota mezutxoa eta geuk emango dugu horren berri!

LAN BILA: Klase partikularrak eman nahi dituzu edo lan bila ari zara baina ez dakizu nondik hasi? Bidaliguzu zeure berri eta geuk jarriko dugu iragarkia hemen!

GALDUTA: Txakurra, perikitoa ala txerria galdu duzula?

Ez kezkatu, geuk lagunduko zaitugu ikerkuntza lanetan!

Jarri gurekin harremanetan eta ea zorterik dugun!

Zeure iragarkia doan jarri nahi baduzu, bidali saldu edo eskaintzen duzuna testutxo batez lagunduta, helbide honetara: infobinke@gmail.com

Herritarren ahotik

b!

Zeren falta sentitu duzu aurtengo

inauterietan?

ASIER

Instituzioak alde batera utzita, herritik eta herriarentzat eraikiak diran inauteri parte hartzaileen falta sumatu dot.

JON Faltan bota dot gaueko giroan ez dala ezer egon. Inguruko herrietakoak Galdakora etorteko kontzertu batzuk egotea ondo egongo zan, Sondika eta Algortako kasuen moduan.

NURIA Usansolon giro oso ona egon da, baina musika gehiago gustatuko litzaidake.

Gainera karpa bat jartzea oso ondo egongo litzateke, inauterietan beti euria egiten duelako.

28 | binke!

YAYONE Gazte koadrilak faltan bota doguz; asko Bilbora joan dira.

Konponbidea agian gazte/eta ez hain gazteentzako ekintzaren bat programan sartzea izan daiteke.

UNAI Jendearen parte hartzea faltan bota dut. Herritarrok ekintzak antolatzea ez legoke txarto, poteo antolatuek edo mozorro lehiaketek kolorea ematen diote inauteriei.

Denbora-pasa Eroglifikoa

Labirintoa

EUSKAL KIROLA Taula matematikoa

+ X

x

-..

=

-

9

= =

=

=

=

1

8

8

binke! binke!

7

9

x

-..

7

+

-..

-

Sudokua

5 5 6

8 1 3 2 6 7 9 9 8 1 4

6 4

9 6

7 9

2 8 3

4 3 7 1 2 7 1 8 9 1

Banaketari dagokionez, Galdakaon eta Usansolon sekula izan den proiektu komunikatiborik handiena egitea da geure apustua. Horregatik, auzo eta etxe guztietara iritsi gura dugu, baina zeuk jasotzen ez baduzu edo ingurukoren bati hilero Binke falta bazaio, jakinarazi iezaguzu ondoko helbidean, arren: infobinke@gmail.com

Jarri hemen zure

publizitatea otsaila´16 | 29

Agenda Usansoloko III. Gazte Eguna Lamintxu Gazte Asanblada

Otsaila-Martxoa 2016

Kriseilu hegalarien ekimena Ardanza parkea Gure Esku Dago

30 | binke!

Mendia Hiru Erregeen Mahaia

Otsailak 20-21.

Ganguren MT Alto Campoo

Otsailak 28.

Ganguren MT Baqueira Beret

Martxoak 4-6.

Ganguren MT Andatzara irteera eta Sagardotegia

Martxoak 6.

Ganguren MT

Galdakao-Gasteiz zeharkaldia (1. etapa)

Martxoak 13.

Ganguren MT

Erakusketak

Antzerkia

Emakumeak eta euskal pilota

Txanogorritxo

Otsailak 9-26.

Torrezabal KE

Otsailak 27.

16:00 Torrezabal KE

Zur-lanketa

Erabideren antzerkia

Otsailak 29-Martxoak 4.

Torrezabal KE Irudimenaren indarra

Martxoak 7-11.

Torrezabal KE

Susterra Elkartea. 15 urte, hamaika aurpegi

Martxoak 14-Aprilak 1.

Torrezabal KE

Martxoak 10 Erabide Gandasegi Opera La Traviata

Otsailak 19.

21:00 Torrezabal KE

Jaiak

Aurkezpena

Txarriboda

Otsailak 20.

15:00 Patakon Herriko taberna Usansoloko III. Gazte Eguna

Martxoak 5.

Lamintxu Gazte Asanblada

Gure Esku Dagoren plangintza

Otsailak 24.

19:30 Gure Esku Dago Gandasegi Ekitaldia

Kriseiluen ekimena

Martxoak 11.

20:30 Gure Esku Dago Ardanza parkea

Hitzaldia Sororidad. Erabide 20 urte

Martxoak 11.

17:30 Erabide Torrezabal KE Cabaret Tango Cabaret

Martxoak 4.

21:00 Torrezabal KE

Irteerak Petritegi sagardotegira Astigarraga

Otsailak 20.

Usansoloko Apario Euskara Taldea

Adunako sagardotegira Hernani

Martxoak 12.

Hego Uribeko Berbalagun

BIDALI ZEUEN

EKITALDIAK infobinke@gmail.com Txanogorritxu

Torrezabal Kultur Etxea Glu-glu

otsaila´16 | 31