BINKE 060 Maiatza 2021

60. zenbakia • 2021eko maiatza

YAYONE ALTUNA ABOKATUA ETA ARGIZAIKO ZUZENDARIA

«Justizian ikuspegi feminista baten behar itzela daukagu»

YAYONE ALTUNA ABOKATUA ETA ARGIZAIKO ZUZENDARIA

«Guztionak ez diren eskubideak ez dira eskubideak, pribilegioak baizik» TESTUA: JON GOMEZ GARAI ARGAZKIAK: AITZOL ZAMALLOA

E

TBko «Ur handitan» saioan haurren aurkako abusuez berbetan agertu zen egunean lotu genuen datozen lerroetako solasaldia Argizai aisialdi taldeko zuzendariarekin. Abokatua da, lanbidez eta maitasunez, eta aipatutako haurren gai delikatu horretan ere bada aditua. Baina askoz gehiago da Yayone Altuna galdakoztarra eta Binkeren ohiko kolaboratzailea. Horregatik, lerrook baliatu gura izan ditugu bere jardunaren alde esanguratsu bat plazaratzeko.

Edozein kasu al da defendagarria? Defentsarako eskubidea oinarrizko eskubidea da, beraz pertsona orok du abokatu baten defentsa izateko eskubidea; beraz, alde horretatik defendagarritasunaz baino defendatu beharraz arituko ginateke hizketan; abokatuok pertsonen defentsan aritzen gara ez delituaren beraren defentsan, eta hau gizarteari, oro har, asko kostatzen zaio desberdintzea.

Egokitu izan zaizu hiltzaile edo bortxatzaile bat defendatu behar izatea? Erailketarik ez, bortxaketa, sexu abusu, pornografia kasuak eta emakumearenganako indarkeria kasuak bai. Batzutan ustezko erasotzailearen defentsan, bestetan biktimaren interesen defentsan.

Horrelako kasu bateko defentsa zarenean, ez duzu justiziaren aurka egiten ari zarenaren sentsaziorik?

Galdera hau askotan egin izan didate; nik beti erantzuten dut beste galdera batekin: ez ahal du edozein pertsonak errugabetasun presuntziopean defentsa bat merezi? Eta leporatze hori gure senideren bati egiten badiote? Eta

2 maiatza 2021 Binke!

urritasun zein gaixotasun mental baten ondoriozko jarrera bat izan bada? Froga nahikoa badago errugabetasuna hausteko, gure funtzioa epaitze-prozesu hori behar den berme eta eskubideak errespetatuta gauzatu eta neurri edo zigor egokiena ezarriko dela —espetxe zigorra barik internamendu psikiatriko bat, adibidez— ziurtatzea izango da.

Baina, zer da justizia? Justizia kontzeptu abstraktua eta aldakorra da, moralari loturikoa; batzuentzat justua/bidezkoa dena beste batzuentzat agian ez... Galdera da: nork erabakitzen du justua zer den? Gure irakasle batek esaten zigun: justizia, bere esentzian, oso zaila da lortzea, gizarte honetan alderdi aseak eta ez aseak ditugula; niretzako justiziaren kontzeptua epaitegietatik haratago doan zerbait da, gizarteari eta giza eskubideei loturikoa.

Sei urte eman dituzu Bizkaiko Abokatu Gazteen Taldeko presidente. Zein da talde honen funtzioa? Bizkaiko Abokatu Elkargoko lan talde bat da; bere funtzio nagusia abokatutza jardueran hasten diren lankideei laguntza ematea da —formakuntza, materialak, aldarrikapen ekintzak, deontologia,...—. Era berean, sare lana egiten da bai erkidego mailan eta bai estatu mailan ere. Hirubilabetero estatu mailan batzen dira talde hauek, gaiak eta proposamenak eztabaidatu eta elkarrekin ekimenak sustatzeko —aldarrikapen ekitaldiak, lege proiektuen azterketa eta aldaketa proposamenak, giza eskubideen eta berdintasunari buruzko proiektuak…—.

Zertarako balio izan dizu kargu horrek? Esperientzia oso aberasgarria izan da. Lankide asko ezagutu ditut, estatu mailan —horrek sare lan profesionala egiteko aukera polita ematen dizu— eta baita nazioarteko lankideak ere —beste

Yayone Altuna Charterina 1984, Galdakao Zuzenbidean lizentziatua da Altuna EHUren bitartez eta Abokatutzan Masterra Deustuko Unibertsitatearen bitartez. Geroztik 12 urte daramatza abokatu lanetan, baita arlo berean irakasle eta bestelako formazioetako langile.

Zuzenbidea esparru sozialekin jorratu izan du bereziki, baita modu boluntarioan ere. Gaur egun Bizkaiko Abokatuen Elkargo Ohoretsuko Gobernu batzordekidea da eta Galdakaoko Argizai elkarteko zuzendaria.

herrialde batzutan abokatutza nola dagoen ikusteko aukera ematen dizu: abokatu asko beren lana egiteagatik jazarriak edo atxilotuak dira, defendatzen zutenaren delitu beragatik kondenatuak...—. Eta, nola ez, lan talde baten kudeaketa eta ordezkaritza gauzatzeak asko lagundu dit bestelako arlo profesionaletan ere.

Zuzenbideak dituen arrakalak hobetzen saiatzen zara.

Epai askoren erabakiak betaurreko moreekin hobetu daitezke? Betaurreko moreak janztea funtsezkoa da gizarteko edozein arlotan, eta justizia arloan ezinbestekoa; legea egiten duenetik hasita, berau interpretatu eta ezarri behar duen arte. Lotsagarria da gauden garaietan oraindik

ere biktimei nola zihoazen jantzita edo hankak ondo itxi zituen galdetzea epaiketa batean… Formakuntza eta ikuspegi feminista baten behar itzela dago.

Zein punturarte du eragina epailearen ideologiak epaian? Epaileak, edozein pertsonak moduan, ideologia edo pentsaera bat izango du. Hortaz, legea interpretatzerakoan, aukeren artean —gris eskala horren barruan— alde batera edo bestera mugi daiteke. Bestalde, kontuan izan behar dugu Epai Boterearen Kontseilu Orokorreko kideak — estatuko epaileen gobernu organoa— Parlamentuak aukeratzen dituela, eta hauek aldi berean, «dedokraziaz» auzitegi goreneko epaileak, Justizia Auzitegi Nagusietako Binke! maiatza 2021 3

Justizia, soziala da edo bestela ez da Borondatez ematen dugu izena ofiziozko txandan

presidenteak… Beraz, ideologiak zeresan handia duela esango nuke. Benetako botere banaketa bat beharrezkoa litzateke epaileen independentzia bermatzeko.

Zer egin daiteke justizia justuago bat eraikitzeko? Lehenik eta behin justizia epaitegietan lortzen den gauza bat baino ez denaren ideia burutik kenduta. Justizia, soziala da edo bestela ez da. Guztion esku dago oinarrizko eskubideak aldarrikatu eta errespetaraztea; guztionak ez diren eskubideak, ez dira eskubideak, pribilegioak baizik. Beharrezkoa da hezkuntza inklusibo eta ekitatezkoa edukitzea, genero berdintasuna, diskriminazio gabeko gizartea, etxebizitza duin bat izateko eskubidea, lan eta osasun arreta izateko eskubidea, pobrezia eta indarkeriarik gabeko gizartea… Lan asko egiteke, ezta?

Beste hainbat arloren artean, haurrei egindako sexuabusuen kasuak jorratzen dituzu. Zelako zailtasunak aurkitzen dituzu prozesu hauetan? Haurren kasuan, askotan denbora pasa arte ez dira jabetuko abusua jasan izan dutenik. Horri aztarna fisikorik ez egotearen zailtasuna gehitu behar diogu; izan ere, gehienetan, haurraren kontakizuna baino ez dugu frogatzat izango. Eskatuko zaie ahalik eta zehatzenak izatea —eta ez da erraza izango, kontuan izanda blokeo momentu batean egon daitekeela, edo gauza asko bizi izan dituenaren jabe ez izatea— eta bestetik kontraesanik gabeko kontakizuna izatea. Haurren kasuan, nahiz eta gero eta gutxiago, imajinazio handiko pertsonak direla «leporatu» izan zaie, agian txarto interpretatu duela...

Eta urte asko pasa badira abusua jaso duzunetik salatzen duzunerarte, zer gertatu daiteke? Preskripzio arazo baten aurrean egon gaitezke. Baina Rhodes Legeak hobekuntzak ekarriko ditu. Lege hau adingabeen aurkako sexu abusuen delituen preskripzio epearen hasiera aldatzera dator. Orain biktimak 35 urte betetzen dituenetik hasiko da epea kontatzen —bost urte delitu arinetarako eta 15 delitu larrietarako—. Lehen biktima adin nagusia zenetik hasten zen kontatzen eta, biktima salatzera ausartzerako, askotan, preskribatuta zeuden.

4 maiatza 2021 Binke!

Familia kontuetan ere aritzen zara. Zein izaten da landu behar izaten duzun kasurik ohikoena? Familia arloan dibortzioak edo guraso-seme/alaben arteko neurriak izaten dira ohikoenak: elikagaien pentsioa, zaintza…

Betaurreko moreez hitz egin dugu lehen, baina zaintza parketatuaren defentsan zelako betaurrekoak jantzi behar ditugu? Egia da gai polemikoa izan dela hori, eta oraindik lana egiteko badago ere, EAEn orain araudi propioa dugu, zaintza partekatua erregimen orokor moduan zehazten duena. Hala ere, kasuan kasu begiratu beharko da eta beti ere, haurraren intereserako kaltegarria izango ez den erabakia gailendu beharko da. Begirada «metro eta hamarrera» jaistea tokatzen zaigu, haurra bistatik galdu ez dezagun.

Ofiziozko abokatu ere aritzen zara, baliabiderik ez dutenak defendatzen. Zelan antolatzen zarete ofizioz aritzeko? Ofiziozko txandan aritu ahal izateko baldintza nahikoa eskatzen dizkigute: jardunean urte batzuk egotea, arlo konkretu edo espezializazio horretan aritu izana frogatzen duten hainbat epai izatea, formakuntza bat gauzatu eta azterketa garaitzea... Behin hau eginda, zerrendan sartuko zara eta bi modutan egokitu ahal zaizu bezeroa: izendapena egiten dizutenean —zerrendaz egokitu zaizunean— edo guardia baten asistentzia egin eta doako justiziarako eskubidea duela erabakitzen denean.

Ofiziozko abokatuak norberak ordaindutakoak bezain eraginkorrak al dira? Hau izan daiteke daukagun topiko handienetariko bat. Ofiziozko txanda abokatuaren gizarte funtzio baten moduan ulertzen dugu, eta borondatez ematen dugu izena zerrendan. Hortaz, abokatuak bere lana benetan maite badu, gogo eta medio berdinekin defendatuko du bezeroa, baliabideduna izan zein ez.

Eta baliabide ekonomikoak baditut, zelan aukeratu niretzat egokiena izango den abokatua? Beste arlo batzuetan moduan, hurbileko tratua eta zerbitzu integral bat

ELKARRIZKETA YAYONE ALTUNA eskaintzen duen abokatua aukeratzeko gomendioa emango nuke nik; espezializatua egon dadila behar duzun alorrean.

Abokatutzako zure hirugarren alderdia atzerritarrak dira. Kolektibo zaurgarria da, ala kaudimengabe edo insolbente errazegi deklaratzen dutena?

Kaudimengabeak direla ondorioztatzen bada, benetan ezer ez dutelako da, hala frogatu delako. Hala ere, ez genuke administrazio edo auzipeko ikuspegi batean bakarrik oinarritu behar —hori gutxiengoa delako—. Atzerritarrez orokorrean berba egin behar badugu, hitz egin dezagun gure gizarte edo herriek haienganako duten aurreiritziez: nahiz eta dirukutxa publikoari egiten dioten ekarpena jasotzen dutenaren ia bikoitza izan, herritarrengandik jasotzen dutena zera da: zailtasun handiak dituzte euren izenean kontu korronte bat izateko, etxe bat alokatzeko, lan bat aurkitzeko...

Etorkinen «itzultze beroak» ematen al dira gure inguruan? Legalak dira? Bai, noski ematen direna; eta ez, ez dira legalak. Ez dugu Ceuta eta Melillara joan beharrik, hurbileko adibiderik garbiena Irungo muga dugu. «Mugako errefusaren» figura erabiltzen dute, jakinik berau kanpoko mugei bakarrik zaiola aplikagarri, ez Schengen lurralde barrurako. Espainiak berriro jasoko ditu baina ez ditu berriro onarturiko pertsona gisa hartuko baizik eta irregularki dauden atzerritar gisara, horrek dituen ondorioekin…

Argizai taldeko zuzendari zara orain. Zer dakar horrek, hainbeste urtetan Galdakaon boluntario ibili ostean? Argizain urte asko egin ditut boluntario moduan bai, begirale moduan lehenengo eta juntakide gero.

Beraz, ezagutzen nuen proiektu bat da eta aukera polita zen abokatutza arlo sozialarekin uztartzeko. Non hobeto herrian baino?

Asko sufritu dute gazteek, elkartzeko aukera gutxiagorekin. Igarri duzue hori herriko ludoteka eta topaguneetan? Bai noski, noraezean dabiltza. Adinekoekin batera, esango nuke haurrak eta gazteak izan direla Covidaren eragin handiena sufritu duten taldeak. Azken finean, haurrek eta nerabeek errutinak galdu dituzte —hain garrantzitsuak beraien garapenean—, lagunekin jolastea, eskolaz kanpoko ekintzak, familia kide eta lagunekin harremanak… Tristura, antsietatea, suminkortasuna... agerian geratu dira. Ia noiz eraldatzen dugun ezin garaia ahal garaian!

Solasaldira ez zara abokatuz jantzita etorri, baina txoritxo batek kontatu digu ikaragarri gustatzen zaizula mozorrotzea! Zergatik ez zara gurera toga, intsignia eta ileordearekin etorri? (barreka) Intsigniak epaileei utziko dizkiegu! Ileordea beste topiko bat da!

Gurean ez dago halakorik, eta ez, epaileak ere ez du mailurik erabiltzen! Eta toga janzteak ez du abokatua egiten. Epaitegietarako baino ez dugu janzten eta momentu honetan, Covida dela eta, berau janzteaz salbuetsita gaude! •

Arin-Arin!

Asteko egun gogokoa?

Barikua.

Herriko txoko gustukoa?

Konpainia ona bada, lekuak ardura gutxi.

Liburua ala tablet-a?

Liburua.

Pelikula bat?

Adu. Ez duzu onartzen…

Eskubideen urraketak, gorroto diskurtsoak...

Zoriontsu egiten zaitu…

Ingurukoak ondo ikusteak.

Plater bat?

Arrautza frijituak, piper gorri eta patata frijituekin.

Deskribatzen zaituen berba?

Umoretsua.

Herrian zer kenduko zenuke?

Barrera arkitektonikoak.

Eta zer berria jarri?

Emergentziazko aterpetxea, derrigorrezkoa dena.

Euskarazko berbarik politena?

Bizipoza.

Zure ametsetako bidaia?

Asko! Petra-Jordaniatik hasiko nintzateke...

Berba egin ala entzun?

Berba egin.

Zure mesanotxean ezin da falta…

Liburu bat eta txokolatea.

Abesti bat?

Bakarra? Zaila! Momentu eta bizipenei lotuta doaz...

Binke! maiatza 2021 5

Aginke!

Errealitatetik hurbilegi dauden albiste faltsuak

«Kirol eta, batez ere, Jaietako zinegotziak a utzi duen lekust betetzeko pre on» nago Galdaka IUTAR POTXOLO MARTINEX BORD en oinordeko »-r co ran «F a as Gaup

Sarean arrantzatua

Ba al zenekien...

Odol analisietan burdin eskasia ema ten dutenek, orain Zuhatzuko denda handi berr i baten izango dutela nahi beste ferritina eskuratze ko aukera?

%37

Galdakaoko eta Us ansoloko litxarreri denden arabera, musukoa jarri eta kentzen ibili beharrak eragiten duen na gia dela eta, %37 jaitsi da pipak jat eko zaletasuna.

Beste batzuentza t ordea, aitzakia bikaina da musuk o barik joan ahal izateko .

Txiste txarra

rilekuko — Oso ondo geratzen jatzu ige txanoa, Jaxinto.

— Burusoila naz, kabroi hori.

— Banengoan ba ni...

Bizkai kaleko istripuaren kotxea Someran erakusgai

Duela aste batzuk Bizkai kalean Som eratik edanda zetorren gazte batek izandako auto istripuaren ondo rioz hondatuta geratu zen autoetariko bat Someran erakusga i jarriko dute udaltzainek astebururo. Era honetara, bertakoe n kontzientzia landu nahi da asko baitira jaiaren ondoren autoa hartzen dutenak.

Azken Gudaria baino, «Azken Guraria» antolatuko dute

Soberan ditugun kilotxo horiek uda heldu orduko bertan egon ez daitezen, Udaleko kirol zerbitzuak erronka ezberdinak proposatu ditu herritarr on «Azken Guraria» hori izateko esperantzaz: Aperribaiko eskilarak esprintean igo, Lekubasorako bidean dauden zulo ak saihesteko gimcana...

Irudi misteriotsuak agertu dira kiroldegiko artelanean Urre

ta kiroldegiko arduradunek adierazi dutenez, sarrerako oihalezko artelanean irudi misterio tsuak azaldu dira, hezetasunak eragindako orbainen ondorioz. Parapsikologo ezberdinekin harremanetan jarri dira kudeatzaileak Ecce Homo berri baten atarian gauden edo ez konfirmatzeko.

6 maiatza 2021 Binke!

Hilabete honetako sarituak

Apirileko irabazleak

Kepa Otaegi Garcia Roberto Perez Martinez

Nerea Santa Cruz (ezker) eta Itziar Casado (eskuin) Binkekideak Kaserna talde galdakoztarreko Markel Fuentes abeslariarekin, diskak jasotzerako orduan!

Udalak oparituta, Zea Mays ikusteko bina sarrera irabazi dituzte. Zorionak!

Lagunduko?

Egin zaitez Binkekide!

Eman zure babesa urteko

36 €

ordainduta

Oraindik Binkekide ez bazara, eta neurri honetako lehenengo komunikabide euskalduna babestu eta sustatu gura badozu, hauek dozuz horretarako bideak:

1. Bete beheko formulario hau, eskaneatu edo atera argazki bat eta bidali e-postaz: info@binke.eus

2. Bete formularioa, moztu, eta utzi gutunazal baten, Binke izenarekin Torrezabal Kultur Etxeko atezainaren leihatilan.

3. Eskaneatu zure

IZEN-ABIZENAK:

mugikorraren QR irakurgailuarekin beheko kodea eta bete formularioa!

HELBIDEA:

TELEFONOA:

NORTASUN AGIRIA:

E-POSTA: IBAN

KONTU KORRONTEA:

8 maiatza 2021 Binke!

ENTITATEA

BULEGOA

K.Z.

KONTU ZENBAKIA

Presoak ikasle

«Euskara kartzeletara heltzea ezinbesteko dugu presook ere» Preso direnek ere ikasteko eskubidea dute, nahiz eta ez duten espetxetik kanpo bizi direnek bezainbeste erraztasun. Horren lekuko dira Ainhoa Uriarte eta Izaskun Barbarias euskara irakasleak eta Oier Goitia preso ohia.

P

BINKE

resoen Euskara Irakasle Taldeko kideak dira Galdakaon bizi diren Ainhoa Uriarte (Etxebarri, 1969) eta Izaskun Barbarias (Urduliz, 1971).

Sei irakasle hasi ziren duela lau urte preso zeuden bederatzi ikasleri euskara ikasteko laguntza eskaintzen, tartean orduan preso zegoen Oier Goitiari (Galdakao, 1974).

Bi urte jada, kartzelan zinela, EGA titulua jaso zenuenetik. Oier Goitia (OG): Bai. Aurretiazko asmo handirik gabe, baina azterketa egitera ausartu nintzen. Preso geunden eta euskara ikasteko asmoa genuen horiei laguntzeko HABEko irakasleak prest zeudela jakinarazi zidan aitak, eta batez ere bere afana tarteko ekin nion saiatzeari.

Preso zaudenean, halako erronka bat buruari egitea gogorra da? OG: Bai, tira. Zera gehituko nioke horri: euskaldun zaharra naizela, honek dakartzan alde on eta ez horren onekin.

Kartzela aldaketa izan nuen gainera behin ikasten hasi eta gutxira, eta nire zorionerako, bertan euskara ikasten hasi berria zen kide batekin egin nuen topo.

Berme handia izan zen hura niretzat, judizialki azterketa egiteko baimena lortua baitzuen hark.

Oasia basamortuaren erdian, beraz.

OG: Dudarik gabe. Bera euskaldun berria zen, ni ordea zaharra. Joko bat izango balitz bezala ulertu genuen dena, eta halaxe aritu ginen patio orduetan, berak horren menperatua zuen teoria niri esplikatuz eta nik, aldiz, freskotasun puntu bat gehituz bion arteko

elkarrizketei. Eta hala patioko eskola inprobisatuak gure egunerokotasunaren parte bihurtu arte.

azkenean aztertzaileak barrura sartzea.

Urduritasunak eta zailtasunak tarteko, lortu genuen.

Nekeza izan zen? OG: Bai. Barruan gaudenean ez dugu kanpoko berri handirik, eta guretzat oso garrantzitsua da hizkuntzarekin eta kulturarekin lotura edukitzea barruan, horrek etxetik gertuago sentiarazten baitigu.

Nekeza da tutoreentzat eta guretzat, hartu-emanetarako jartzen dizkiguten trabengatik, baina, oztopo guztien gainetik, presook ezinbesteko dugu euskara ere kartzeletara heltzea.

Gogotik ari zarete irakasleok. Ainhoa Uriarte (AU) eta Izaskun Barbarias (IB): Halabeharrez. Euskaldunak gara, eta eskubide bat izan behar da herritar ororentzat hizkuntza hau ikastearen bermea, izan kanpoan edo kartzelan. Argi dago irakasleon aldetik konpromisoa eta nahia egon badaudela, eta trukean datoz ere barruan dauden ikasleen lana eta kemena. Euskal Herriko txoko askotako irakasleok dihardugu, baita bi estatuetako kartzeletan sakabanatuta dauden presoak ere.

Eta azterketa? OG: Ohikoena hiru egun desberdinetan egitea da, baina guk egun bakarrean egin genuen dena. Ezin ahaztu erditik egondako trabak: egun aldaketa, aztertzaileek barrura sartzeko izandako oztopoak eta mintzategia erabiltzera behartzea kasu. Izan genuen etsipen puntua, baina irakasleek administrazioei presioa egin ondoren lortu zuten

Zer eskatzen diezue kargu publikoei?

AU eta IB: Ofizialtasunaren bermea, ezeren aurretik, kartzelan dauden euskal herritarrentzat. Ez da bidezkoa euskara ikasi nahi duten presoei ezartzen zaizkien trabak. Beste ikasketa batzuk ofizialak badira, zergatik ez euskara?

Binke! maiatza 2021 9

Binke TV Hauek dira grabatu eta argitaratu ditugun azken hiru bideoak Binke telebistan!

Somerako Labearen eta Mugarraren artekoa «Pike sanoa» dago Somerako Labeako Mikelue eta Mugarra tabernako Egoitzen artean, ia nor dagoen lodien. Horrela ba, erronka bota zien Peio Landa herrikideak: hilabetean nor argalduko da gehiago? Biak pisatu egin ziren hilaren 6an eta apustua publiko egin zuten. Ekainaren 6an jakingo dugu nork irabazi duen!

Labankadaz zauritu zuen autobus gidaria Maiatzeko lehenengo domekan gizon batek Bizkaibuseko gidari bat labankadaz zauritu zuela salatu zuen ELA sindikatuak, musukoa jantzi gura ez izateagatik. Egun batzuk geroago egoera horren lekuko diren bideoak jaso zituen Binkek eta ikusgai dira aldizkariaren sare guztietan.

Goiz bat Tubacexeko Ibon Caballerorekin Dozena bat galdakoztar eta bizpahiru usansolotar daude, gaur egun, Aiaraldeko Tubacexen lantegietan lanean; otsailaren 11tik greba mugagabean.

Ostegun batez Bilbon antolatu zuten manifestazioa aprobetxatuta, Ibon Caballero langile galdakoztarrarekin goiz-pasa egin genuen Laudion, Amurrion eta Bilbon.

Bideo guztiak gure sareetan ikusgai!

10 maiatza 2021 Binke!

Ostike!

KUPLES kuadrila @kupless_

«Maitasun apur bat hartu diegu Fvckgolons kuadrilakoei» GALDERAK: GANYAKOTARRAK KUADRILA @GANYAKOTARRAK

Ezer baino lehen, zergatik Kuples izena? Taldekide baten urtebetetzea zela eta, «feliz cumpleaños» jartzen zuen girlanda bat erosi genuen, baina «cumpleaños» ipini beharrean, «cupleaños» jartzen zuen. Oso zuhurrak garenez, hurrengo urtebetetze guztietan erabili izan dugu, eta hortik dator Kuples izena.

Zerk identifikatzen zaituzte kuadrila moduan? Azkenean bost partaide izateak askoz gehiago elkartzen gaitu eta erraztasuna ematen digu elkarrekiko dugun konfiantza sendotzeko. Gutxi gara, baina ez dugu gehiagorik behar; bakarrik gu eta alkohola.

Gaur egungo egoera kontuan hartuz, non egiten dituzue juergak? Someran, noski. Baina taberna desberdinetan ibiltzen gara egunaren arabera, jendeak Someran lo egiten duela ematen duelako. Gu apur bat kamaleoiak gara, hau da, lortzen dugun lekuan gelditzen gara!

Badakigu gehienak ezkonduta zaudetela, baina Galdakaon ligatzeko tokirik hoberena? Ligatzen jakinez gero, edozein toki da egokia. Baina bestela Somera, noski.

Nor da zuen kuadrilako «tentatzaileena»? Ondo ezagutzen gaituztenek ezingo lukete izen bakar bat eman. Besteentzat, bakoitzaren iritzira uzten dugu galdera honen erantzuna.

Fever/Back edo Somera/Jazz Giroa? Eztabaida luze baten ostean, ezin izan gara adostasun batera heldu. Somera

errealitate berriaren parte bihurtu da, baina diskotekeoa faltan botatzen dugu... ezin dugu objektibotasunez erabaki.

Zer da azken urte honetaz ikasi duzuena? Tirabira askoko urtea izan da, baina azkenean, guztioi argi gelditu zaigu bizitzako momentu txikiak kontuan hartzea ezinbestekoa dela. Maite zaituen jendeaz inguratzen bazara, egoera txar bat ez da hain txarra bihurtzen.

Gure kuadrilako partaideekin «Fuck/marry/kill» challenge-a egin beharko bazenute, nortzuk aukeratuko zenituzkete? Egia esan, zuen kuadrilako partaideekin errezena «kill/kill/kill» challenge-a egitea da. Hala ere, gutako bakoitzak «fuck/marry/kill»-ean erantzun desberdinak ditu, eta norbaiten erantzun zehatza bilatzen baduzue, badakizue, ausartak izan...

Askotan ikusten zaituztegu Fvckgolons-ekoekin, zer dela eta? Galdakaoko kuadrilarik jatorrena direla uste duzue? Bai, gure ostean jatorrenak dira dudarik gabe. Ikastola dela eta, txikitatik batera egon gara, eta gaur egun plan handienak egiterakoan, beti kontuan hartzen ditugu. Hainbat urte batera pasa ostean, maitasun apur bat hartu diegula onartzen dugu!

Bikoteekin eta liburutegian egoteaz aparte, larunbat arrastietan zer da Galdakaon gehien gustatzen zaizuena egitea? Futbolina, txutxu-mutxuak, kartak, kalimotxoa eta kubatak.

Binke! maiatza 2021 11

MANU ETXEBARRIA AYESTA

Maiatz luzea

G

orbeialdeko esaera batek hauxe dinosku: «Txarriaren urdaiak, maiatz luzeak eroan».

Gure baserrietan, urterako txarria hilteko usadioa egoan eta gaur egun be badago han, hor, hemen. Txarrikia dana aprobetxatzen zan, odoloste, barruzki, gihar eta urdai gatzaturaino. Kakotik eskegita egoten zan urdaia zan azkenengo jaten zana eta zemendi inguruan hildako txarriaren urdaia apurkaapurka, maiatzeraino luzatzen zan. Hortixik dator aurreko esaera, urdaia be maiatzeraz gero jan-akabatu. Txarria eta bere urdaia aipatu doguz baina berba biok ez datoz jatorri berberetik. Gazteleraz, «cerda», abere batzuen ule gogorra da eta euskeraz «zerri» ule gogordun animalia horri jarri deutsagu. Zerri, berbaren hipokoristikoa, txerri, da eta mendebaldean, txarri, /R/ gogorrak bokala irekitzeko daukan eragina bitarteko. Urde, ostera, euskal izen zaharra dogu, baina, baso eta itsasoagaz lotutakoa: basurde eta izurde.

Baina, etxe-kortako txarriaren, «urdai» berbea, urde-rik harakoa da. Txarriak kontrolpean dagoz, baina basurdeak ez, baserrietaraino datoz goseak hilik ortuak-eta industu eta gauzeztanduten.

12 maiatza 2021 Binke!

Maiatzeko lorea... gure ikastetxeetan!

U

dalerriko hezkuntza-zentroek eta Galdakaoko Udaleko Hezkuntza eta Euskara Arloak euskararen erabilera sustatzeko eta normalizatzeko jarduerak ontzen dituzte elkarlanean bai hezkuntza zentroetan bai hezkuntza zentroetatik kanpo. Ikasturte bukaera hurreratzen ari den honetan bukaerako ekitaldiak prestatzen ari gara, nahiz eta aurten ere, iazko antzean, bizi dugun osasun-egoerak ekitaldiok baldintzatu. Ondorengo jardueretan 1500 gazte inguruk parte hartzen du.

Galdakaoko XII. antzerki topaketa Non: Torrezabal Kultur Etxea Noiz: 2019/05/26, 27 eta 28 Antzerkigintza tailerra Galdakaoko eskoletan ematen da, ikasturtean zehar, eta hainbat dira saioetan lantzen diren kontzeptu eta edukiak: adierazkortasuna, mugimendua, dantza, erritmoa, sentimendua, berdintasuna, idazkera, ahoskera, euskara e.a.

Booktuber eta marrazki lehiaketa (sari banaketa ekitaldia) Non: Torrezabal Kultur Etxea Noiz: 2019/05/31 Jardueron xederik eta behinena DBH-ko ikasleen irakurzaletasuna eta sormena bultzatzea da, bai eta euskararen normalkuntza alorren hezkuntza-zentroen arteko elkarlana uztartzea.

Gu ere bertsotan topaketa (amaierako ekitaldia) Noiz: Ekainak 4, 10:30 Nola: on-line Ahozkotasuna topaketa (amaierako ekitaldia) Noiz: Ekainak 7, goizez Non: Hezkuntza-zentroetan bertan.

Bertsozale Elkartearen gidaritzapean bertsolaritzaren eta ahozkotasunaren lanketa ikasgelako jarduna jendaurreko egoera komunikatibo jakin bati erantzutera bideratzen da, ikasleek gelan prestatutako azken ekoizpenak jendaurrean argitara emanez. Aurten, baina, ez on-line egingo da.

Informazio gehiago: hezkuntza-euskara@galdakao.net • 944010540

PUBLIERREPORTAJEA

TXORIERRI POLITEKNIKOA

Erronka berriak aro berri baterako Post-pandemia garaietarako prest gaude gazteei etorkizun erakargarri bat eskaintzeko, haien gaitasunak kalitatezko prestakuntzaren bidez garatzen laguntzeko.

M

undua aztoratuta izan dugu azken urte honetan.

Etxeratzeak direla, itxierak direla, murrizketak direla, urte gogorra izan dugu. Dena den, badirudi zientziari esker, tunel beltz honen irteera ikusten ari garela.

Tunelaren beste aldean aurkituko duguna ez dakigu zer izango den baina adierazle guztiek aurreikusten dute krisi sakon bat datorkigula bai enpleguaren aldetik, bai hazkunde ekonomikoaren aldetik eta nola ez, baita ingurumenaren aldetik ere.

Testuinguru honetan argi dago erantzunak globalak izan behar direla baina pertsona edo erakunde bakoitzak bere eremuan eraginez. «Think globally, act locally». Arlo espezifikoetara jaitsiz, ematen du transformazio digitala eta iraunkortasuna izango direla, Europan behintzat, garapena ziurtatzeko erabiliko diren erramintak.

Guzti hau kontutan hartuta hurrengo urteetarako erronkak finkatzen ari gara Txorierriko arlo desberdinetan:

• Prestakuntza espezializatua garatu arlo desberdinetan (Robotikan, Transformazio digitalean, Marketinean…) formakuntza duala bultzatuz.

• Pertsonen gaitasunak hobetu enplegurako formakuntza plan egokiak garatuz. (upskilling & reskilling).

• Aldaketa metodologikoa kalitatezko formakuntza ziurtatzeko.

• Garapen jasangarriko helburuekin bat eginez eta gure baloreak kontutan izanda, profesional arduratsuak lortzea.

(Ingurumen arloan, Diseinu eta Produkzio mekanikoan,…).

Lan egiteko prest, hemen edo munduan, beste batentzat edo bere kontura.

• Eta era berean emakumearen presentzia areagotuz bereziki arlo industrialetan.

Gure proiektua ezagutu nahi baduzu Lanbide Heziketako astera gonbidatzen zaituztegu maiatzaren 25, 26 eta 27an.

Aforoak direla eta, izena eman behar da. Kontsultatu gure webgunean: www.txorierri.net

Binke! maiatza 2021 13

Passive House kontzeptua

Inguruarekiko etxe arduratsuak

ere badira gurean TESTUA: IÑIGO LARREA LABARRIETA ARGAZKIAK: JON GOMEZ GARAI

Bizi garen lurra dugu bizitoki.

Eta gure bizitokia zaintzeko kontzientzia ekologista behar da ezinbestean. Baina berbaren zentzurik estuenera bagoaz, ba al dugu kontzientzia ekologista eta arduratsurik bizi garen tokian?

Norberaren etxebizitzaz ari gara.

Bertan igarotzen ditugu ordu asko, eta bertan sortzen dugun aztarna ekologikoa handia da.

Horren aurrean, Passive House etxe-ereduak sortu dira, eta gurean badira horrelako bi.

14 maiatza 2021 Binke!

A

zken urteetan ingurumenak duen garrantziaz asko hausnartu da gure gizartean. Geroz eta argiago daukagu ingurumen zainketa txar batek ekar ditzakeen galerak zeintzuk izan daitezkeen; eta arlo horretan, askotarikoak dira norberak egin ditzakeen ekarpenak.

Azken boladan, ekologismo eta izadiaren munduan nagusitu den mugimendu bat etxe arduratsu edota Passive House-ena da.

Askotan etxe ekologiko edo arduratsuen inguruan hitz egitean etorkizuneko etxeak etortzen zaizkigu burua, gailu elektroniko bakar batez maneiatu daitezkeen etxeak, eta gaur egun, etxe horiek errealitatea bihurtu dira. Gainera, etxebizitza horiek barruan bizi direnei konfort altu bat emateko energia gutxi kontsumitzen duten etxeak direla esan daiteke.

Passive House-ak, adibidez, kontsumo baxuaren helburua bete eta prestazio maila zorrotzago bat eskatzen duten etxeak dira. Mota askotarikoak daude, baina denek bost printzipio nagusi bete behar dituzte: isolamendu termikoa, prestazio altuko leiho eta ateak, aireztapen mekanikoa, hermetikotasuna eta zubi termiko eza. Era berean, etxe arduratsuen munduan ezagunenak Passive House-ak dira, baina hauek ez dira dauden bakarrak. Hala ere, Binkek kontzeptu horretara hurbildu gura izan du, ziurtagiri hori lortzetik oso gertu dagoen Minako bideko etxe batekin eta datozen egunetan ziurtagiri hau %100ean lortuko duen beste etxe galdakoztar batekin.

Ingurumenean oinarritzen diren etxe hauen fenomenoa gertuagotik ezagutzeko, Galdakaon energia gutxi kontsumitzen dituzten bi etxe bisitatu ditu Binkek. Batean,

Birjinia Arrieta (Galdakao, 1975) eta bere aita Joseba Arrieta (Galdakao, 1953) bizi dira, eta bestean, Aitziber Uriarte (Galdakao, 1983) eta Ivan Mesonero (Ermua, 1981). Bi familia hauek aitzakia berarekin hasi zuten energia gutxi kontsumitzen duen etxe baten proiektua aurreikusten, bi kasuetan aurreko belaunaldi batek utzitako etxeak berrizteko beharra baitzuten.

Etxebizitza bat eraikitzea bizitza guztirako proiektu bat eraikitzea da

Ingurumenarekiko ardura. Mota honetako etxeak eraikitzerakoan, argi dago jabeen jarrera oso garrantzitsua eta arduratsua izan behar dela. Arrieta familiaren kasuan, duela hamabost bat urte hasi ziren aurreko belaunaldiak utzitako baserri zaharra berrizteko proiektuarekin. Eraikin hura garaiko beste asko bezala, etxe hotz eta hezea zen, eta belaunaldi aldaketa gertatu zenean baserria berriztu beharreko erabakia hartu zuten. Momentu horretan hasi ziren etxe berriaren proiektua burutzen eta aukera paregabea ikusi zuten ingurumena zaintzen zuen sisteman oinarritzen zen etxe berri bat sortzeko.

Bestalde, 15 urtez itxaroten egon behar izan ziren baserri zaharra berrizteko. Etxe ondoan daukaten autopista amaitu arte —«pintxazoa» proiektua— ez baitzekiten noraino hartuko zuen obrak eta horregatik inork ezin ziezaiekeen ziurtatu proiektua egin ahalko zuten edo ez. Behin autopistako obrak amaituta, euren etxeko proiektua sinatzera joan ziren, eta aipatu zieten udaletxeko estatutuek eraiki nahi zuten lur hori nekazaritzako eremu berezi eta baita lurzoru urbanizaezina zela. Hori dela eta, momentura arte zuten etxea birgaitzeko aukera ikusi zuten.

Aitziber eta Ivanen kasuan duela lau edo bost urte hasi ziren etxe arduratsuen inguruan irakurtzen, jada eraikita zeuden etxeak bisitatzen eta baita eraikuntza enpresekin hitz egiten ere. Arrietarrei gertatu bezala, Aitziberren aitite eta amamaren etxean bizi zen bikotea, eta beharrizanak murgildu zituen etxe arduratsuen munduan. Birgaitzeko erabakia hartzerakoan bikoteak argi zeukan modu egokienean eta iraunkorrenean egin nahi zutela etxea, eta hortik aurrera lanean hasi ziren gaur egun duten etxea lortu arte.

Hasiera-hasieratik garbi zuten bioeraikuntza proiektu bat nahi zutela, baina ideia garatzen zuten bitartean eta baita legedi berriak ateratzen zirela kontuan hartuz, energiaren kontsumo murritza lortzeko proiektura gehitzea erabaki zuten. Azken finean, etxea egunerokotasunean lagunduko zaituen elementu bat da, eta oso garrantzitsua da bertan eroso eta gustura sentitzea; eta argi aitortu zion Aitziberrek Binkeri: «Etxebizitza bat eraikitzea bizitza guztirako proiektu bat eraikitzea da».

Binke! maiatza 2021 15

Ziurtagiria badago.

Etxe arduratsuen munduan ezagunenak Passive House-ak dira. Mota honetako etxebizitza bat lortzeko ziurtagiri bat eskuratu behar da, eta etxe bakoitzak dituen ezaugarrien baitan, askotarikoak dira lor daitezkeen agiriak. Bi kategoria nagusi daude horien artean: etxebizitza berriak, «Obra berri» taldean sartzen direnak eta etxebizitza berriztuak «Ener Phit» taldean sartzen direnak. Aipatzekoa da bi talde nagusi horien barruan ere beste hiru sailkapen daudela: «Classic», «Plus» eta «Premium».

Aitziber eta Ivanen kasuan, haien helburua bioeraikuntzan oinarritutako etxe bat lortzeaz aparte, Passive House estandarrak lortzen dituen etxe bat lortzea ere izan da, eta horregatik gutxi falta zaie ziurtagiria lortzeko. Beraien kasuan «Ener Phit» estandarra lortzeko nahian dabiltza, eta hori, proiektutik kanpo dagoen hirugarren batek zure proiektua aztertu eta estandarrak esandakoa betetzen duela bermatzen duenean lortzen da. Ziurtagiria lortzeko prozesua norberak ordaindu behar du.

Arrietarren etxera bueltatuz, nahiz eta Passive House ziurtagirik ez izan, baditu etxe arduratsua egiten dituen hainbat ezaugarri. Etxearen forma eta orientazioa nahita aukeratu ziren energiaren aldetik ahalik eta gutxien xahutzeko. Bestalde, eraikinaren tamaina oso handia da eta horregatik ezin daiteke guztiz isolatu. Azkenik, aireztapenean ere fluxu bikoitza duen eraikina da. Hori guztia kontuan hartuz antzeman daiteke Passive House-ak ezartzen dituen estandarrak betetzeko gutxi falta zaion etxea dela.

eguneroko mantenuaz arduratu behar direla jabeak, baina galdakoztar bi familiek azpimarratzen dute etxeak sortzen duen konforta onurarik aipagarriena dela. Horren baitan, energia faktura murrizten da, mantentzeko oso etxe erraza, aire kalitatea bikaina, tenperatura konstantea…

Argiena, norberak horrelako eraikin batekin ingurumenarekiko lortzen duen lasaitasuna eta poztasuna da. Ekologiarekin duen ardurak erosotasun maila altua eskaintzen dio maizterrari. Normalean etxe hauek eraikitzen dituztenek, gainera, ahalik eta produktu ekologikoenak erabiltzeko ahaleginak egiten dituzte, eta Passive House proiektutik harago, ingurumenarekin ardura duten hainbat elementu erabiltzen dituzte. Uriarte eta Mesoneroren kasuan, adibidez, etxeko hormak isolatzeko kortxoa erabili izan dute, eta edozein aukeratu baino, nahiago izan dute kortxo naturala erabiltzea. Arrietarren kasuan, etxea egiteko erabilitako egurra, adibidez, Barazarren eta Gorbeian ebagitakoa da.

Hala ere, horrelako eraikinek badituzte eragozpen txiki batzuk. Neguan eguzkiaren berotasuna leihoetatik sartzea oso lagungarria da, baina uda partean etxe hauek gehiegi berotzeko arriskua ere badute. Ivanek ondo azaltzen duen moduan «isolamendua dela eta, bero handia egiten duen egunetan etxe barrura sartzen den beroa metatu daiteke».

Bestalde, kontuan hartzekoa da ere etxe hauek guztiz isolatuta egon behar direla, eta askotan margolanak edota irudiak hormetan eskegitzean kontuz ibili behar dela isolamendua ez zulatzearekin.

Onura asko zure alde. Askotarikoak dira mota hauetako

Eta ekonomikoki, zer? Etxe arduratsuek dituzten

etxeek dakartzaten onurak. Askok pentsa dezake horrelako eraikin baten beharrizanen zain egon behar duzula, eta

abantailen artean, dudarik gabe onurarik nabarmenenak jabeari arlo ekonomikoan ekar lekizkiokeenak dira. Momentura

16 maiatza 2021 Binke!

Passive House kontzeptua

Gure etxeko egurra Barazar eta Gorbeian ebagitakoa da, bertakoa! arte arruntak izan diren etxeekin alderatuz, bataz beste %15 garestiagoak dira etxe ekologikoak. Badaude normalean baino garestiagoak diren hainbat elementu; hala nola, leiho eta ate isolatuak. Baina izugarria da epe luzaroan etxe hauekin aurrez daitekeen energia eta dirua.

Etxe hauen isolamendua 25-30 zentimetro ingurukoa da eta horregatik barruko tenperatura egonkorra izan ohi da urtaro guztietan zehar; 21 gradu inguru. Gainera, galdakoztarren kasuan aerotermia ere erabiltzen da etxeko tenperatura egonkortzeko, eta energia mota hori erabiltzeak ere abantaila ekonomikoak dakartza. Etxe arduratsu askok geotermia ere erabili ohi dute, baina hori muturreko tenperatura duten lekuetan erabiltzen da gehienbat.

Gure herritarren etxe arduratsuek aerotermia erabiltzen dutela esatean, etxeko ura bero-ponpa baten bitartez berotzen dela esan nahi dugu. Sorgailu horien eraginkortasun

handiak berotze teknika onenen artean kokatzen ditu beroponpak, eta horien bitartez sailkapen energetiko altuena lortzen da: A++. Azken finean, ahalik eta energia berriztagarri gehien erabiltzen da beti gailu horien bitartez eta ahalik eta CO2 gutxien isurtzen da gure ingurumenera.

Aurrera begira. Argi dago gero eta etxe arduratsu gehiago ikusiko direla gure inguruan hemendik eta oso epe laburrera.

Passive House web orrialdean bertan azter daitekeenez, Hego Euskal Herrian 32 etxe «pasibo» daude eta estatu espainiarrean 173 daude zehazki. Kontuan hartzekoa da ziurtagiria dituzten etxe estandarrak direla horiek, baina horietaz aparte asko dira gurean ingurumena zaintzeaz arduratzen diren etxebizitzak, Minako bidekoa kasu.

Birjiniak eta Josebak baieztatzen duten moduan, «Passive House bat egitea oso zaila da, eta are gehiago etxe handi batean, beraz guk ingurumenean oinarritutako etxearekin nahikoa dugu, horrekin ingurumenarekiko kontzientzia lasaia daukagulako». Arrietatarrek informazioa falta dela aldarrikatzen dute, eta Udaletik edo Foru Aldunditik laguntzaren bat jasotzeak ere asko lagunduko lukeela fenomeno hau hedatzen —gaur gaurkoz ez baitute abantaila fiskalik zergetan, esaterako—.

Horrela balitz, eta etxeek dituzten onurak tarteko direla, pentsa daiteke gero eta jende gehiago saiatuko dela horrelako etxeetan bizitzen. •

Aitziber Uriarte eta Ivan Mesonero bikoteak euriaren urak teilatutik lur azpiko depositura jasotzen ditu.

Binke! maiatza 2021 17

Enbaxadoreak

Irati Gallego Santarén Budapesteko galdakoztarra

auzokoa.

Sortzez: Galdakaokoa, Urreta Gaur egun: Grazen, Austrian.

Jaiotza urtea: 2000.

Herriko Unibertsitatean.

Ikasketak: Zuzenbidea, Euskal smus planaren barruan bere Zertan dabil: gaur egun Era ikasketak jarraitzen dabil.

«Hemen, Austrian, oraindik ez dituzte irailetik tabernak zabaldu» Zerk eraman zintuen herritik alde egitera? Betidanik atzerrian bizitzeko grina izan dut. Unibertsitatean izanda, eta Erasmus programan parte hartzeko aukera nuela jakinda, oso bizipen polita izan zitekeela pentsatu nuen. Horrela, pandemia erditik egonda ere, irailean Austriara abiatu nintzen.

bisitatzeko? Batez ere Grazeko erdialdea: Jakominitik abiatuta, Herrengasseren bitartez Hauptplatzeraino joatea.

Plan polit eta merke bezala Scholssberg-era igotzea eta bertako ilunabarra ikustea izan zitekeen, edo Augarten parkera piknik bat egitera joatea esango nioke.

Zeintzuk dira bizi izan dituzun aldaketarik nabarmenenak? Batez ere etxetik kanpo bizitzeak dakarren independentzia. Nire lehen aldia da bakarrik bizi naizela, hizkuntza berri bat tartean eta bizimodu desberdin batean murgildurik gainera.

Gure herriaz hitz egiten badiezu hangoei, zeren inguruan aritzen zara bereziki? Gure bizimoduaz, ohiturez... aritzen gara normalean. Gure taldean bost euskaldun gaude, eta gure artean dauden desberdintasunei buruz aritu gara noizbait.

Gainontzekoei oso bitxia iruditzen zaie euskara entzutea, eta askotan ibili gara haren inguruan hitz egiten, hizkuntza nolakoa den azaltzen, eta zeozertxo irakasten ere bai.

Zer du zure oraingo herriak, Galdakaok ez duena? Eta alderantziz? Graz ikaragarri polita da. Gainera, hiriaren erdi-erdian bizi naizenez ikasle-egoitzatik atera eta edozein lekutara begiratuz gero liluratuta gelditzen naiz. Hala ere, ez dauka Galdakaok duen giro onik.

Zeren falta somatzen duzu han? Familiaren eta lagunen falta asko somatu dut. Horrez gain, janaria, hemengo ohiturak… nire lehengo bizimoduaz oroitzen naiz askotan.

Gainera, Austria eta Euskal Herria konparatuz pandemiaren kudeaketa oso ezberdina izan da. Irailean taberna guztiak itxi zituzten Austrian, oraindik ez dituzte zabaldu, eta askotan inbidia asko pasa dut nire lagunak Someran zeudela ikusita.

Zer gomendatuko zenioke zure herritar bati, han 18 maiatza 2021 Binke!

Zer dakite gure herriaz? Denetarik dago. Badaude askok ez dakitela Euskal Herria mapan kokatzen edo futbola aipatu arte ez direnak ohartzen. Unibertsitate arloan nahikok ezagutzen dute Euskal Herria, batez ere irakasleek, egoera politikosoziala dela medio. Horretaz gain ez dakite ia ezer gure ohiturei edo bizimoduari buruz.

Zer zenekien zuk hangoaz? Egia esanda ez nekien gauza askorik Austriari buruz, eta Graz aukeratu baino lehen ez nuen hiria ezagutzen ezta. Ikerketak behin Graz aukeratuta ostean hasi ziren. Hala ere, ezjakintasun hori abantaila izan zela pentsatzen dut, bertara aldez aurretiko ideiarik gabe heldu nintzelako. Horrela dena da sorpresa!

Eskerrak bideari JULEN GABIRIA LARA

A

urten ikusi dudan kontzerturik onena Ibil Bedi talde nafarrak eman zuen apirilaren 18an, Larrabetzun. Talentu izugarriko gazteak dira: duela bi urte aho zabalik utzi bagintuzten estreinako diskoarekin, oraintsu atera duten bigarrenak are ageriago utzi du zelako maila musikala eta sentsibilitate fina duten.

Baina, zuzeneko hartan, beste dohain bat ere azaleratu zuten: egundoko esker ona gertatzen ari zaien guztiarekiko. Kontzertuaren une batean, adibidez, eskatu zuten eskua altxatzeko egun hura baino lehen taldea ezagutzen ez zutenek. Ba ez zuen inork altxatu, eta musikariak elkarri begira geratu ziren, orduan konturatu balira bezala bi urteko lana emaitzak ematen hasia zela, eta han geundenak eurak ikustera joan ginela beren-beregi, eta ez arratsalde-pasa, besterik

Urandreak lez egiteko ez eta. Ezaugarri xalotzat hartuko du norbaitek agian, baina niretzat, bizitzen ari garen zurrunbiloaren erdian, esker onekoa izatea inoiz baino gehiago da eskertzeko modukoa —zirkulu amaiezina dakar esaldi horrek, baina ez daukat sorgin-gurpil horretatik jaisteko batere asmorik—.

Ondo egindako lan bakoitzeko, asmo oneko ahalegin bakoitzeko, esker on bat, ozen, lotsarik gabe: antolatzaileei; kulturgintzaren oinarrian tinko segitzen dutenei; kultura oso epe luzeko inbertsioa dela dakitenei; egunak ematen dituztenei gure etorkizuneko bazka poetikoa izango dena eraikitzen; hitzak zorrozten aritzen direnei, hitz horiek kantu, poema edo liburu bihurtu arte; honaino ekarri gaituzten guztiei, gurasoak barne; eta publikoari.

Finean, Ibil Bedik kantatzen duen moduan, «eskerrak bideari, eta eskerrak».

Binke! maiatza 2021 19

BINKE

Memoriaren ibilbiderako bost plaka barri

ZEA MAYS

ERRI IPIÑAZAR

Memoria historikoa herrigunean berreskuratzeko bost plaka jarri dauz Udalak, Galdakao Gogora eta Gogora Institutuaren laguntzagaz. Lehenengo fasea da maiatzaren 7an aurkeztutakoa eta binke.eus webgunean batu doguz zenbait argazki, baita plaka bakotxaren kokapenaren barri zerrenda laburrean be. Maiatzaren 19an Plazakoetxen omenaldia be egin zan.

Orreagaren 44. hitzaldi zikloa

Zea Mays Galdakaora dator

Maiatzaren 18an amaitu zan Orreaga Iritzi Taldearen 44. hitzaldi zikloa. Hiru martitzen jarraian izan ziran saioak, Jesus Arregi, Mikel Erauskin eta Aitzol Altuna hizlari.

Maiatzaren 17an emon eban Galdakaoko Udalak kontzertu barri baten notizia: ekainaren 3an Zea Mays musika taldea Torrezabal Kultur Etxera dator (ikus Agenda atala).

20 maiatza 2021 Binke!

BINKE ZAMALLOA AITZOL

EAJ-PNV GALDAKAO

Ernairen ekintza gaitzetsi dau EAJk

M1: «Aldaketa da aukera» Maiatzaren 1ean, Langilearen Nazioarteko Egunean, kalera irten ziran ehunka lagun Galdakaon, «aldaketa da aukera» lemapean manifestazioa eginez. LAB sindikatuak egin eban deialdia herrian, eta ELAk Bilbon egin eban.

UDALA

AITZOL ZAMALLOA

Galdakaoko EAJ taldearen egoitzan txakurren muturrekoak eta pankarta hauek agertu izana salatu eban EAJ-PNV alderdiak. Ernaik aldarrikatu eban ekintza.

EEHaren kontrako aldarriak darrai

Arrakasta Galdakao Dantz saioan

Hilaren 8an manifestazioa egin eben Usansolon «RCD hemen ez» eta «PGOU aldaketa orain» lemapean . Halere, Udalak ez dau proiekturako baimenik emon.

Arrakasta ikaragarria izan zan maiatzaren 8 arratsaldeko Galdakao Dantz ikuskizunean, «Break On Stage» lehiaketarako sailkapenean.

Binke! maiatza 2021 21

Tabernak itxi osteko zaborra Jendartean zabalduta dagoen kexa da: azken aldian, bereziki asteburu gauetan, gure herrietako kaleak zikinkeriz betetzen ditugu —tabernak itxi osteko parrandetan—. Hausnarketa egitera gonbidatu ditugu Berdez Bizi talde ekologista eta Galdakaoko Udala.

Berdez Bizi ekologista taldea

G

aragardo botila bat, patata pakete bat, freskagarri lata bat... Gero eta errazagoa da era horretako zaborra gure herriko bazterretan pilatuta aurkitzea eta herritar batzuk arduratzen eta nazkatzen hasiak dira. Normala.Baina, nola heldu gara ba egoera honetara?

Gure ustetan, kaleak eta parkeak zikintzeko ohitura hau, gaur egun nagusi diren balore batzuen islada da.

Hasteko, gizarte izugarri kontsumista batean bizi gara eta, beraz, gure aisia ere ezin dugu kontsumitu gabe ulertu. Gainera, kontsumitzen ditugun produktuek gero eta bizi iraupen laburragoa dute, erabili eta bota.

Eta nora bota?

Ba askotan... lurrera, bakoitzak bere zaborrarekiko duen ardura kontuan hartu gabe. Arduragabetasun hori da egoera honen beste arrazoietako bat. Gure gizartea gero eta indibidualistagoa bihurtzen ari da, ez dago guztiona denareriko errespeturik, bakoitza bere zilborrari begira dago uneoro. Azkenik, zabor horrek ingurunean dituen ondorioei buruzko desinformazioa igertzen dugu. Jende asko ez da benetan kontziente zaborra kalean edo naturan uzteak ekosistemetan eragiten dituen kalteetaz. Edo agian asko badira jakitun eta berdin zaie? Egia esan, uste dugu keinu oso erreza dela bakoitzaren zaborra eskuan hartu eta zakarrontzi hurbilenera botatzea. Egin dezagun ba!

«Zaborrak ingurunean dituen ondorioei buruzko desinformazioa igartzen dugu»

22 maiatza 2021 Binke!

Galdakaoko Udalaren garbiketa arloa

O

sasun egoera larri honetan murgildurik daramagun denboran, arrazoiak arrazoi, gure herriaren aurpegia zikintzen joan dela iruditu zaigu. Udalean, Gobernu taldeak ere, mezu hori jaso eta sumatu du. Herritarrok Galdakaotik irten gabe askoz denbora gehiago egon beharra izan dugu eta orain arte lokal edo barnealdeetan egin genitzakeen gizarte harremanak kalean egitera bultzatuak izan gara. Kalea askoz gehiago erabili da eta hori nabaritu egin dugu.

Horren aurrean, norbanakoaren kontzientziaren gain erantzukizun guztia jarri beharrean, Udaletik ere esku hartu nahi izan dugu. Urteak dira Galdakaoko eremu urbanizatuak handitzen joan direla, eta, orain arte, garbiketarako baliabideak eremu berrien artean banatu egiten ziren. Behin-behineko irtenbide moduan erabilgarria den aukera bat da baina, ezin da betirako luzatu.

Horregatik, udal gobernu honek, egoera zein den ikusita eta erantzukizuna norbanakoekin partekatzeko asmoz, garbiketa zerbitzua eguneratu egin du eta ohiko kontratuan, urbanizatutako lur eremu berriak sartu ditu.

Azken udalbatzan talde politiko guztiek onartu dute neurria aho batez.

Eremu berri bat urbanizatzen denean, lurraren jabeak, Udalari urbanizazioaren eremu publikoa lagatzen dio eta dagokion diru kopurua ordaintzen dio. Diru kopuru honen ordez, Udalak eremu horren mantenua eta garbiketa bere gain hartzen ditu. Beraz, azken urteetan garatu diren eremu berriak ohiko kontratuan sartzeak, kale garbiketa zerbitzua askoz efizienteagoa bihurtuko du.

Udala eta herritarren arteko elkarlan partekatu honen ondorioz, gure herriaren aurpegia garbiago egotea lortuko dugu.

Hamaika Gara ekimena

«Erreferenduma tresna demokratiko bezala artikulatu gura dugu» Goiko argazkian, Karmele Arrieta, Jon Uribarri, Kepa Apellaniz, Oskar Armentia, Jabi Pujana eta Eguzkiñe Gortazar.

Euskal Herriaren estatus politikoa erabakiko duen erreferenduma lantzen ari da Hamaika Gara ekimena maila nazionalean, eta badu taldea Galdakaon ere.

gain, Euskal Herriak duen burujabetza faltaren aurrean herri bezala behar ditugun erabakitzeko tresnak zeintzuk diren jakin nahi dugu.

«Altxa. Sinatu. Erabaki». Zergatik orain? Erabakitzeko eskubidearen alde lan egin eta erreferendum bidez erabakitzearen aldeko eragile eta norbanakoen elkargune bat beharrezkoa dela uste dugu. Euskal gizartearen ahalduntzean sakondu eta herri bezala burujabe izateko behar ditugun tresna demokratikoak lortzeko jaio da egitasmoa.

Urtea hasi zenetik hainbat izan dira Hamaika Garak antolatu dituen solasaldiak. Hala da. Beharrezkoa dugu arlo anitzetan herri bezala eztabaidatu eta adostasunetara iristea.

Solasaldi ziklo bat antolatu dugu berriki horregatik, burujabetza eta erabakitzeko eskubidea xede dituztenak. Gure etorkizuna baldintza dezaketen erabaki asko herritarrongandik urrun eta gure ahotsa entzun gabe hartzen ari dira, eta erabaki horiek hartzen dituztenek, gehienetan, ez dute gure gizartearen aniztasuna ordezkatzen.

Eta zein da helburua? Pandemiak azaleratu egin ditu herri bezala dauzkagun maila askotariko gabeziak.

Honi heldu, eta Hamaika Garatik aurretik aipatutako horien guztien inguruko hausnarketa baterako bidea egiteaz

Euskal Herriko hainbat eragilek ere hartu dute parte ekimen honen baitan.

Zergatik dira beharrezkoak? Herri bezala erabaki nahi badugu, herri bezala lan egin beharra daukagu. Horretarako, euskal

gizartea osatzen dugun eragile eta herritarrok elkarlanean eman behar ditugu pausoak. Norabide berean, bakoitza bere esparrutik, epe luzeko begiradarekin baina betiere logika eta helburu komun batzuen baitan.

Zein unetan dago egun erabakitzeko eskubidearen egoera Euskal Herrian? Euskal herritarren artean onartua dago erabakitzeko eskubidea; hori adierazten dute hainbat ikerketa taldek —hiru euskal herritarretik bik uste dute beren etorkizun politikoa erabakitzeko eskubidea izan beharko luketela (%63)—. Hala ere, hiru errealitate desberdin dira Euskal Herrian.

Zeintzuk dira, beraz, Hamaika Garak dituen erronka nagusiak?

Gure bizitzetan eragiten duten auziei buruz erabakitzeko eskubidearen beharra lantzea, eta bide horretatik, erreferenduma tresna demokratiko bezala jorratuko duen gehiengo bat artikulatu eta aurrera pausoak ematea.

Binke! maiatza 2021 23

Xabier Capetillo, zaldi hezitzailea

«Gure zaldiak

munduan izan dira txapeldun» TESTUA: BEÑAT ARMENTIA ARRANDIAGA ARGAZKIA: JON GOMEZ GARAI

Askarrin bertan, Erletxe gaineko landa batean ditu Xabier Capetillo usansolotarrak dozenaka zaldi.

Edertasuneko txapelketetan aurkezten ditu zaldiak, eta azken aldian baita txapelketetan ere. Berarekin izan gara.

Z

aldien artean bizi da Xabier Capetillo (Usansolo, 1996). Aspalditik dator animalien inguruko interesa bere familian. Askarriko auzoan baserria eraiki aurretik osaba dagoeneko aritua zen landa giroan. Balmaseda ondoan zuten etxea familiakoek, eta hamaika animalia zituzten bertan, tartean, zaldiak. Usansolora bizitzera etorri zirenean ordea osabak argi zuen animalia gehienak baztertu eta zaldiak izan nahi zituela bereziki. Eta ondo izan ere: gaur 70 zaldi baino gehiago dituzte!

Askarriko lursail honetan zaintzen dituzue beraz zuen zaldiak. Zaldien gehiengoa bai, baina ez denak. Baditugu bi etxalde, bat hemen eta beste bat Balmasedatik gertu. Lursail handia bada ere, lan nekeza da zaldiena: egunean birritan ematen diegu jaten, esaterako. Albaitariaren laguntza ere ezinbestekoa dugu haien zainketarako, denetariko gaixotasun zein arazoak izaten baitituzte. Eta beharrezkoa dute era berean haien zainketarako bestelako kontu batzuk: buztaneko eta buru gaineko ilea orraztea, bainuren bat edo beste noizean behin, edota apatxak zaintzea, esaterako.

24 maiatza 2021 Binke!

Ez da gutxi, gero. Gehitu horri gainera zertan aritzen garen gu. Arabiar arrazako zaldiak dira guk ditugunak, txapelketa morfologikoetan lehiatzeko eginak batez ere, eta bestelako zainketa bat behar dute ezinbestean. Lehiaketetan kontuan hartzen diren hainbat punturi ematen diegu garrantzia batik bat haiek zaindu orduan.

Hau dena zuen kabuz ikasita? Aurretik nabarmendu bezala ez da gauza berria gurean, beti izan baititugu zaldiak.

Bai ordea, lehiaketena. Finean, txapelketetan parte hartzen hasi eta bertan ezagututako lehiakideak izan ditugu irakasle nagusi urte hauetan zehar. Nabarmentzekoa da, hala ere, hiru urtez aritu nintzela Mallorcan udan zehar zaldiekin lanean, eta lagungarri handia izan zen hura guretzat.

Noiz erabaki zenuten lehiaketetan parte hartzea?

Bigarren moxala erosi genuenean. Urte bat bete zuenean aurkeztu ginen lehen aldiz txapelketa batera, Santanderren.

Nabarmentzekoa da, hala ere, gure zaldia izan arren ez genuela guk aurkeztu, entrenatzaile batzuek baizik, oso ohikoa da hau. Estatuko bigarrenak izan ginen, eta garaipen horrek ate andana ireki zizkigun, hainbaten interesa piztu baitzuten gure zaldiek.

Nola azalduko zenuke beraz zertan datzan lehiaketa morfologiko batek? Demagun izaki perfektua existitzen dela. Bada, izaki perfektu horren ezaugarri fisiko gehienak betetzen dituenak irabaziko luke lehiaketa. Antzerako zerbait baina zaldiekin. Haiekin aritu ezean zaila da ulertzea zertan datzan lehiaketa honek, zein desberdintasun dauden batetik bestera. Ez ordea zure egunerokotasunaren parte direnean: ibilkera, buztana, gizentasuna, trosta, eta halako beste mila xehetasun hartzen dituzte kontuan lehiaketa hauetan.

Argazki gehiago ikusi!

Zein lekutan izan dituzue txapelketak orain arte? Ez da erraza hauetan parte hartzea, ez behintzat bizi garen lekutik gertu.

Estatuan zehar badaude hainbat toki; Asturias, Galizia, Madril edo Segovia,… eta hauetan guztietan emaitza onak izan ditugu azken urteetan. Espainiako txapelketan ere hartu dugu parte askotan, eta irabazi dugu bat edo beste. Europan eta mundu mailan aldiz bestelakoa da dena, hemen ez bezala berebiziko garrantzia baitute zaldiek eta txapelketa morfologikoek, batez ere Parisen. Belgika, Alemania, Italia,… hamaika txokotan aritu gara.

Zeintzuk izan dira lorturiko lorpenik handienak? Hiru zaldi aurkeztu ditugu munduko txapelketetan, eta hauetako bat bosgarren izan zen Parisen. Orain arteko garaipenik handiena izan da hau, zalantza izpirik gabe. Dena den, ez dut inoiz ahaztuko lehen aldiz Espainiako txapelketan parte hartu nuenekoa, entrenatzaileen laguntzarik gabe gainera. Hasi berria nintzen honetan, eta gogotik aritu nintzen lanean moxala trebatzen.

Txapelketan ordea ez nintzen ondo aritu, baina bigarren izan nintzen bertan, izugarria izan zen hura. Handik zebilen ospe handiko entrenatzaile bat, osabarengana hurbildu eta zaldi hartaz gain halako beste hiru erosiko zizkigula esan zion, eta hala egin ere. AEBtan daude egun zaldi hauek, eta Canadan, eta Brasilen izan dira txapeldun.

Elkarrizketa hau egiteko hainbat argazki atera genituen zaldi artean eta gure webgunean daude ikusgai!

Txapelketa morfologikoez gain, duela gutxi distantzia handiko lasterketekin hasi zarete. Hala da, bai.

Morfologikoen aldean, askoz ere sakrifikatuagoak lasterketak.

Besteak beste, 60, 100, eta 120 kilometroko lasterketak egiten dira modalitate honen baitan, eta nekeza da honetarako zaldiak trebatzea, bai denbora aldetik eta baita haiei eskaini behar zaien ardura aldetik ere.

Etorkizunari begira, baduzue eskuartean erronkarik?

Tira, ezeren gainetik, harategiekin aurrera jarraitzea. Bi ditugu, bata Basaurin eta beste bat Santutxun, eta familiaren diruiturri nagusiak dira hauek. Bestalde, orain arte egin bezala zaldiak trebatzen eta zaintzen jarraitzea, lehiaketetan parte hartzea, eta urte hauetako ilusio berarekin mundu honen baitan ikasten jarraitzea! • Binke! maiatza 2021 25

Gizalegez

Espetxe politika

«Pixkanaka ari dira gerturatzen, baina oraindik asko falta dira» TESTUA: ETXERAT ELKARTEA ARGAZKIA: AITZOL ZAMALLOA

P

resoak Euskal Herri inguruan dagozan espetxeetara lekualdatzen ari dira, astiroastiro. Aldaketa ondo dago.

Familiak hobeto gagoz. Lasaitu bat da hain urrun joan behar ez izatea.

Halere, oraindik ez da 0 km eta hori da eskatzen doguna.

Apirilean Iker Lima preso galdakoztarraren lagun batek kotxeistripua izan eban Leongo espetxetik bueltan; 500 km izaten jarraitzen dabe joan-etorrian. Amaiera emon behar jako 30 urtetik gorako sufrimenduari, urruntzeari eta sakabanaketari.

Gure senide preso askok ibilbide juridiko-penitentziario indibiduala egiten ari dira. Bakoitzak bere aldetik eta bakoitzaren bizipenetik eta esperientzia pertsonaletik erakusten dau eragindako kaltearen aitorpena eta biktimekiko enpatia daukala.

Kasuren batean erantzukizun zibila ere ordaintzen ari da. Legeak ez dau hau eskatzen bigarren gradura pasatzeko, ezta euskal espetxeetara ekarteko be —hirugarren gradura pasatzeko baldintza da—, baina presoak horretan ari dira. Gatazkaren konponbideari egiten deutsien ekarpena da eurena.

26 maiatza 2021 Binke!

Espetxe-politikaren humanizazioari bide eman behar jako eta kondena luzeak eta gaixotasun larri eta sendaezinak daukiezan 17 presoen eta euren familien sufrimenduagaz amaitu behar da.

70 urte edo gehiago daukiezan presoak kalean egon behar dabe, baita hiru laurdenak beteta daukiezanak be.

2021ean zehar, zigorren hiru laurdenak beteta izango daben euskal presoen kopurua 63 izango da —Jon Krespo, Iker Lima eta Ugaitz Perez tartean—.

Osasuna eta segurtasuna.

Bada garaia euskal presoen inkomunikazio-egoerarekin amaitzeko.

Urtebete baino gehiago daroagu perimetro-itxierakaz eta Covid-19aren espetxe-kudeaketa tamalgarriaren ondorioz zailtasun handiak daukaguz oraindik bidaiak egiteko eta gure senideak ikusteko. Larritasun eta ziurgabetasun handiko testuingurua bizi dogu.

Lokutorio bidezko ohiko komunikazioak eta kristalik gabeko bisitak ezin doguz normaltasunez egin; badira kristalik gabeko komunikaziorik gabe urtebete daroen senideak be —Iñaki Krutxaga eta Iosune Oña,

kasu—. Gainera, bisita hauek egitea posible danean, ondoren presoak berrogeialdiak egin behar dauz.

Estatu espainiarrean, EspetxeErakundeak espetxearen barruan espetxea egitea erabaki dau.

Gehiegizkoa da espetxea erabat ixtea, neurri hori ez baitator bat barneko kutsadura-maila ez oso handiarekin, eta, gainera, tentsioa gehitzen dau.

Presoak arrisku-taldean dagoz, eta, beraz, neurri batzuk hartu beharko liratekez, hala nola, maskarak eta beste osasun-elementu batzuk emotea, txertaketan lehentasuna izatea, funtzionarioek bezala.

Espetxeetako populazioa arrisku handikoen parametroen barnean dago.

Izan ere, erabilera komuneko espazio itxi-itxiak partekatzen dabez eta horrek kutsatze faktoreak biderkatzen dauz.

Hala ere, neurri oso hertsatzaileak bakarrik aplikatu jakiez eta neurri horiek eragin handia izan dabe presoen osasun mental eta fisikoan, eguneroko bizitzarako hertsapenei loturik doan zaurgarritasuna dala eta.

Legezko parametroetan eta egoera arintzeko, eskubideen urraketa desblokeatu eta presoak askatzeko neurriak aplikatzea eskatzen dogu.

Proiektu honetarako lanean: Argitaratzailea: Aitu elkartea.

Koordinatzailea: Jon Gomez Garai.

Erredakzioa: Beñat Armentia eta Iñigo Larrea.

Batzorde Orokorra: Julen Urrutxurtu, Agurtzane Uribarri, Iñigo de Miguel, Izaskun Rekalde, Gaizka Uriarte, Ixone Muñiz eta Alain Jauregi.

Maketazioa: Sua Estudio.

Ilustratzaileak: Irrimarra.

Inprenta: BEPSA. Banaketa: Egunon eta Correos.

Hilero banatutako ale kopurua: 14.000 Lege Gordailua: BI-41-2016 ISNN: 2444-9385

Hogeita bost urtetan Galdakaoko Musika Bandako zuzendari izan zen Juan Karlos Irizar konpositorea hil zan.

Proiektu hau posible egiten dute: Ohiko kolaboratzaileak: Manu Etxebarria, Edu Madina, Aitzol Altuna, Estibaliz Apellaniz, Joanes Urkixo, Yayone Altuna, Irati Bediaga, Julen Gabiria, Gotzon Barandiaran, Antton Irusta, Nerea Urgoiti, Josi Basterretxea, Xabier Valencia, Nagore Ferreira Zamalloa, Edu Olea eta Bego Martinez.

Elkarte laguntzaileak: Ganguren Mendi Taldea, Burtotza Mendi Taldea, Andra Mari Dantza Taldea, Galdakao Gogora, Etxerat, Usansolon Euskaraz, Euskaraldia eta Bagabiz euskara elkartea.

Argazkilariak: Jabi Rojo, Gotzon Almaraz, Julio Legarretaetxebarria eta Aitzol Zamalloa.

Webgunea: Aitor Espinosa eta Naiara Perez de V illarreal.

Binke aldizkariak ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako iritzi edota esanen erantzunkizunik

Transexualitatearen Ikusgaitasunaren Egunean Naizen elkarteko kide dan familia galdakoztar bat ezagutu genuen.

Harremana: info@binke.eus Publizitatea: publi@binke.eus

www.binke.eus

Babesle ofizialak:

Hilabete bakarrean Gerra Zibileko bigarren Obusa agertu zen Ganguren mendian, eta bertan izan zen Binke.

Binke! maiatza 2021 27

Antzerkia

Irakurle taldea

Maiatzak 22, zapatua

Maiatzak 26, eguaztena

Teatro Paraiso

«Neguko argiak» liburua

Uniko

Ordua: 18:00 Sarrerak: 4-6€

Irati Elorrieta Ordua: 18:30etan Hemen duzu solasaldira aipatutako

Hitzaldi-ikastaroa

egun eta orduan sartzeko esteka:

Maiatzak 26, eguaztena

Hitanoa berreskuratzen Manu Etxebarria Ayestaren eskutik Ordua: 18:45 Lekua: Torrezabal Kultur Etxeko areto nagusia

Musika Ekainak 3, eguena

Zea Mays Ordua: 19:00 Sarrerak: agortuta

28 maiatza 2021 Binke!

30 maiatza 2021 Binke!

Binke! maiatza 2021 31