BINKE 016 Maiatza 2017

16. zenbakia • 2017ko maiatza

JOSU SIErrA PSIKOLOGOA ETA IKERLARIA

«Ikasturtea errepikatzeak ez du ezertarako balio»

Josu Sierra Psikologoa eta ikerlaria

«Behin inbertsio maila ba kantitateak ez du eragini TESTUA: JON GOMEZ GARAI Argazkiak: GOTZON ALMARAZ

H

ezkuntza etxetik hasten da, eta askoren ahotan dagoen ardura da ez ote duten guraso askok horixe bera ahaztu. Baina egia da erakunde publikoek, alderdiek eta nazioarteak, orohar, eragin handia dutela gure seme-alaben hezkuntzan. Bai behintzat hezkuntza sisteman. Eta horren kalitateaz arduratuta jo dugu Sierra adituarengana.

Oraintsu argitaratutako PISA informearen emaitzak «Euskadik gainditzen ez dituela» esan dute askok. Iritzi berekoa zara? PISA txostenak ez du markatzen gainditze edo ez gainditze-nota bat, partaideen emaitza ELGAren —Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea— emaitzarekin alderatzen du, besteak beste. Gero, onenen ezaugarriak ere aztertzen ditu beste txosten batean eta parte hartu duen hezkuntza sistemari bere datu guztiak igortzen dizkio txosten propio bat egiteko.

Titular horiek prentsak asmatzen ditu, beraz? Hori da.

Euskal Autonomia Erkidegoa, Zientzietan, ELGAren batezbestekoaren azpitik egon ohi da —PISA azterketa batean izan ezik—. Beraz, ohiko emaitza da. Gure Zientzietako egoera ahularen adierazgarri. PISAk oinarrizko konpetentziak —irakurtzearen ulermena, konpetentzia matematikoa eta zientifikoa— aztertzen ditu nazioartean, ez da kurrikularra eta hiru urterik behin egiten da 2000. urtetik. Gainera PISA 2015a Zientzietan zentratu da gehienbat…

Ordea, zuk esana da «EAEk hezkuntzan inbertitzen duenerako, emaitzak ez direla esperotakoak»... EAEk, EUSTAT-en arabera, 9.862 dolar PPA —dolarretan hitz egiten da, dolar konparagarriak izateko beste herrialde batzuekin— gastatzen ditu ikasleko derrigorrezko hezkuntza eta batxilergoan.

ELGAren batezbestekoa 8.982$ekoa da. Beraz, ELGAren gainetik gaude gastuan baina azpitik oinarrizko konpetentzietan.

Inbertsioak ez badu hezkuntza sistema hobea izatea bermatzen. Zein da gakoa? Inbertsioak hezkuntzan «saturazio» puntu bat du. Behin inbertsio maila batera iritsita kantitateak ez du eraginik. Zertan gastatzen den garrantzitsuagoa da

2 maiatza 2017 Binke!

guretzat, zenbat gastatzen den baino. Gure arazoa eraginkortasun eza da: asko gastatzen dugu baina erdipurdikoak gara emaitza konparatuetan. Ia ez dugu bikaintasunik eta maila sozioekonomiko altuko ikasleak hartzen dituzten ikastetxeen emaitza ELGAren parekoena baino baxuagoa da. Gure maila sozioekonomiko baxuko ikasleen emaitza ondo dago, baina altuena hala-holakoa da.

Espainiar estatuko beste hezkuntza sistemekin alderatzen badugu gurea, bularra ateratzeko moduan gara?

atera iritsita, ik hezkuntzanÂť

Hortxe-hortxe! Inguruko espainiar autonomia batzuekin (Gaztela-Leon, adibidez) eta Euskal Herri barruan Nafarroarekin konparatzen badugu EAEren emaitza, atzetik gaude Zientzietan. Beraz, harrokeriarik ez. Hobe genuke denengandik ikasiko bagenu.

mena eta matematika, batezbestekoan egon gara. Inguruko erkidegoekin konparatuta, matematiketan Nafarroa, Gaztela-Leon eta beste askoren azpitik gaude. Irakurmenean ere, Gaztela, Madril, Nafarroa eta beste askoren azpitik gaude. Azken finean, inguruko erkidegoen azpitik gaude hiru probetan.

Tira, baina badago mundua Zientzietatik harago! Bai, baina lehen esan dudan bezala, azken PISA informeak zientzietan zentratzen dira, beraz hori da emaitza nagusia. EAE ELGAren azpitik egon ohi da zientzietan. Beste konpetentzietan, irakur-

Alderatzeaz ari garela, sarri Finlandiara begiratzen dugu inbidiaz hezkuntza eredugarriaz berba egiteko.

Gomendagarria al da? Gomendagarria da beste sistema batzuk ezagutzea, baina gu ez gara finlandiarrak eta gauzak ezin Binke! maiatza 2017 3

dira erraz kopiatu. Era guztietako ikastetxeak ezagutzen ditut Finlandian eta diferentziarik nabarmenena gizartea da. Ikastetxe eta sistemaren antolakuntza ez dira oso desberdinak.

Gizartea aldiz, bai. Politikan, hezkuntza itunpekoa da eta ez da zortzi urterik behin lege berri bat egiten. Ikastetxeak udalen menpe daude, irakasleak ez dira funtzionarioak, eskolara oso berandu hasten da… Gizarte oso desberdina da, baita eguneroko bizitzan ere.

Ados, baina konparaketak egiten jarrita... Finlandian ez omen dituzte azterketak egiten... Hori bai ederra! Ez dakit nork esan duen ez direla azterketak egiten! Bai, egiten dira.

Ez dago errebalida ez antzeko azterketarik, baina irakasleen esku dago ikaslea ebaluatzea ikastetxe bakoitzean. Gainera, batxilergoa amaituta proba bat ere badago unibertsitatera sartu ahal izateko.

Hizkuntza bat menperatzeko ez da nahikoa gelan berba egitea

Euskal Herrian askok Magisteritza ikasketak egiten dituzte bertara sartzea erraza ei delako… Finlandian ordea, irakasle izan nahi dutenek nota oso altua atera behar dute fakultatean sartzeko. Oso selektiboa da eta 10etik bat bakarrik onartzen dute.

Gurera bueltatuz, PISAk baino hauts gehiago harrotzen dituena: LOMCE legea. Laguntzen al dio lege honek PISA informearen emaitzari? Ez naiz LOMCEn aditua baina lege horren filosofia negargarria iruditzen zait orohar, nahiz eta punturen batean ados egon.

Baina euskaldunon hezkuntza sistema gehiena Heziberri planean oinarrituta dago, ez LOMCEn. Zeintzuk dira desberdintasun nagusiak? Heziberrin aditua ere ez naiz.

Gainera, 2014ko egitasmoa da eta nik 2009an utzi nuen hezkuntza…

Dena dela, bai LOMCE zein Heziberri —Espainiako eta Euskadiko hezkuntza planak, hurrenez hurren—, plano politikoan daude etengabe. Zergatik? Hezkuntzak akordio politikoa eskatzen duelako, beti.

Baina zer egin daiteke hezkuntzaren osasuna liskar politikotik aldentzeko? Oinarrizko printzipio batzuk alderdi guztien artean hitzartuz. Itun handi bat behar da hezkuntza arloan.

Itun horrek deszentralizatu beharko luke, Hezkuntza botere lokalei eskaini eta ikastetxeei ardurak emanez. Aldiz, ebaluazio diagnostikoa eta laguntza zerbitzuak gobernuaren esku utziko nituzke, beti ere autonomia eta erantzukizuna uztartuz.

4 maiatza 2017 Binke!

Baina onartuko diguzu, gustatu zein ez, hezkuntzaren erabaki asko politikoak direna... Bai, horregatik adostu behar dira aldez aurretik, borroka ikastetxeetatik aldentzeko.

Urte honetako martxoan, Gipuzkoako Cita Alzheimer ikerketa taldeak emandako datuen arabera, elebitasunak garuneko gaixotasunen aurrean babes handiagoa eskaintzen duela ondorioztatu da. Zein puntura arte da garrantzitsua seme-alaben hezkuntza eredua? Badira beste arrazoi batzuk Alzheimerra baino lehen elebitasuna bultzatzeko eta, batez ere, euskara bera bultzatzeko. Gure hizkuntza propioa euskara da eta gizarte integratu batean bertan hitz egiten diren hizkuntzak ezagutu beharko lirateke. Gero atzerrikoa ere bai, noski. Baina egia da elebitasuna onuragarria dela, sozialki eta neurologikoki, baina zailtasunak planteatzen ditu ebaluazio probetan.

Goazen ba zailtasun horietara. Gurasoek euskaraz ez badakite, euren seme-alabak D ereduan matrikulatzea gomendagarria da? Bai, jakina. Baina gomendagarria litzateke D ereduan hizkuntzaren helburu finko eta argiak jartzea eta ebaluatzea. Zein da D ereduan 16 urterekin lortu beharko litzatekeen maila? Zergatik ez da ebaluatzen 16 urterekin, esaterako, ikasleak B1, B2 edo C1 mailan dauden, maila horiek aspaldi zehaztuta badaude?

Guraso askok usteko du D ereduan matrikulatzearekin nahikoa dutena… Gurasoak ez dira engainatu behar: gela barruan euskara pixka bat hitz egitea eta jolastokian erdaraz aritzea ez da nahikoa hizkuntza menperatzeko eta maila duin bat lortzeko. Beste neurri eta ahalegin batzuk behar dira.

Zeintzuk? Hizkuntza bat menperatzeko ez da nahikoa gelan berba egitea. Hizkuntza erabili egin behar da beste esparru batzuetan. Eta jatorrizko hiztunekin praktikatu behar da, bestela akatsez jositako hizkuntza barneratu daiteke. Ez dago beste neurririk.

Ikasleek, familia erdaldunekoak izanda, zein hizkuntzatan egin beharko lituzkete azterketak? D ereduaz ari bagara, ikastetxe barruko azterketak euskaraz egin beharko lituzkete, hizkuntza ikasten ari direlako eta azterketak ikaste-prozesuaren barruan daudelako. Beste kontu bat da nazioarteko edota kanpoko froga oso zorrotzak direnean, PISA, esaterako.

Zergatik? Gure ikasleen emaitzak beste herrialde batzuetako emaitzekin konparatuko direlako. Horretarako da froga. Kasu horretan erakutsi da gure ikasleek errendimendu handiagoa dutela menperatzen duten hizkuntzan eta gutxiago ikasten ari diren hizkuntzan. Beraz, menperatzen duten hizkuntzan egin behar dira, bestela hizkuntzak berak hartuko du garrantzia handiagoa azterketaren edukiak baino.

ISEIko zuzendari izan zinenean Luxenburgorekin batera ikerketa bat egin zenuten. Zertan oinarritu zen ikerketa hura? Luxenburgo eta gu gara sistema elebidun bakarrenetarikoarekin PISA munduan. Beraiek ere erabaki kaltegarriak

ELkARRIZkETA JOSU SIErrA hartu zituzten PISA frogen hizkuntza aukeratzerakoan eta beraz, estudio bat egin genuen elkarrekin PISAren barruan.

sekula fidagarria izango? Fidagarria izango da gaztelaniaren pareko maila bat dutenean euskaraz. Baina, badute?

Eta zeintzuk izan ziren atera zenituzten ondorioak?

Emaitza garbia da: ikasleek hoberen menperatzen duten hizkuntzan egin behar dituzte nazioarteko froga hauek. PISAkoek izugarrizko hizkuntza-karga dute. Irakurriaren ulermena funtsezkoa da konpetentzia guztietan.

Eta ez badute ere, euskaran edo bestelako irakasgai batean, ikasturtea errepikatzearen alde zaude? Ez, guztiz kontra. Horrek ezertarako balio ez duela erakutsi da, emaitzak hobetu beharrean jaitsi egiten direlako, PISAk garbi adierazten duenez. Horrez gain, ikasle errepikatzaileen autoestimua kaltetzen du eta hezkuntza sistemarentzat garestia da oso.

Irakasleek hartu beharko lukete beraien gain ikasle guztien aprobetxamenduaren ardura, bazterkeriarik gabe. Finlandian ia ez dago errepikapenik

Beraz, ikasleak euren ama-hizkuntzan egindako azterketen bitartez ebaluatu behar badira, giro erdalduneko pertsona baten euskarazko azterketaren emaitza ez da

Hezkuntzak akordio politikoa eskatzen du

Josu Sierra Orrantia 1957, Galdakao Psikologo, irakasle, ebaluazio prozesuetan teknikari eta hezkuntza elebidunean ikertzaile izateaz gain, Irakas Sistema Ebaluatu eta Ikertzeko Erakundearen (ISEI) zuzendari ohia da Josu Sierra galdakoztarra. Talaia horretatik ari da azken urteetan, besteak beste, elebitasunak dakarrena ikertzen eta ikasketa maila ebaluatzen duen nazioarteko ikerketaren (PISA) informeak aztertzen.

Binke! maiatza 2017 5

Suizidiora bultzatzen zaituen jokoa gure artean da Errusian sortu zuen duela urtebete psikologiako ikasle batek «Balea urdina» bideojokoa. Parte hartzaileei 50 proba gainditzeko eskatzen die jokoa zuzentzen duenak eta gainditu beharreko azken proba jokalariak bere buruaz beste egitea da. Ertzaintza hainbat kasu ikertzen ari da euskal gazteen artean.

Itziar Ituño, bere iritziagatik boikota sufritzen azkena Itziar Ituño basauriarra izan da, euskal presoen gerturatzearen aldarria publiko egiteagatik, Espainiatik boikota jaso duen azken aktorea, Antena3ek estreinatu zuen eta bera lanean ari den «La casa de papel» telesailaren harira. Iritzi guztietako hainbat herritar ezagunek eman diote babesa Ituñori, baita Donostiako Zinemaldiak eta Euskal Aktoreen Batasunak ere.

%18,7

Euskadiko Gazteria ren Kontseiluak (EGK) EA Eko gazteen gaur egungo bizi baldi ntzak azaldu ditu Eusko Legebiltza rrean. 2017ko leh en hiruhilekoan 24.00 0 gazte langabezian egon dira, ho ts, 19-24 urte arteko gazteen %1 8,7.

Sarean arrantzatua

«Ugarteko»k salaketa jarri eta 250.000€ eskatu ditu Iñigo Cabacasen heriotzaren auzian, «Herrikoan denarekin sartzea» exijitu zuen ertzain agintariak, «Ugarteko ezizenez ezagunak, Jone Goirizelaia abokatua, bi kazetari eta bi komunikabide salatu ditu eta 250.000€ko kalte-ordaina eskatu dio epaileari, bere irudia Cabacasen heriotzarekin lotzeagatik.

«Non daude Espainiar Estatuak eragindako heriotzen errudunak?»

Irudikoa Manel Navarro da, eta bere izena bolo-bolo dabil sarean. Maiatzaren 13an ospatu zen Eurovisionen bera izan zen Espainiaren ordezkari, eta azken unean bota zuen kibo edo «oilarrak» era guztietako umorea eragin du.

PILI ZABALA ELKARREKIN PODEMOSEKO LEGEBILTZARKIDEA

Txiste txarra —Ba al dakizu nire anaia bizikletan dabilela lau urtetatik?

—Mmmm, ba honezkero urruti egongo da...

Espainiako Estatuak 3 milioi euro gastatu dituela 2016an zehar, militarrei apaiz- eta elizzerbitzuak eskaini ahal izateko soilik?

6 maiatza 2017 Binke!

Hamar urteren ostean, agur esan dio Athletic Clubi Gorka Iraizoz atezainak, azken urteetan kapitain lanetan aritu denak. Despedida gazi-gozoa izan bazen ere —Leganesen aurka etxean bana berdindu zutelako zurigorriek— berotasun handiarekin agurtu eta airetik altxatu zuten Iraizoz.

PUBLIERREPORTAJEA

TXOrIErrI POLITEkNIkA IkASTEgIA

Politeknika Txorierrik aliantza bat egin du euskal enpresarien elkarteekin Politeknika Ikastegia Txorierri estrategia garrantzitsu bat garatzen ari da Eusko Jaurlaritzako LH Sailburuordetzak abiatutako “espezializazio ikastaro” berrien ezarpena gidatzeko. Helburua da lan-merkatuaren beharrei hobeto egokitzen zaien prestakuntza-eskaintzak behar duen espezializazioari erantzutea, batez ere garrantzia hartzen ari diren sektore eta lanpostuetan, hau da, enplegu gehiago sortu eta Euskadiko ekonomiaren etorkizunerako estrategikoak diren sektore eta lanpostuetan.

E

goera horretan, are garrantzi handiagoa hartzen dute Lanbide heziketako titulua lortu duten pertsonei zuzendutako “Espezializazio ikastaroek”, zeren bidea ematen baitiete beren gaitasun profesionalak zabaltzeko eta lan-merkatuaren etengabeko eboluziora egokitzeko. Programa horiek lanbide heziketa dualeko modalitatean egingo dira, lehentasunez, lanbide heziketako heziketa-zikloen berezko ikas-ekinezko erregimenean. Hau da, asmoa da ematen den prestakuntza baimendutako ikastetxeko irakasleek eta enpresetako profesionalek eman dezatela elkarrekin, modu konpartituan.

Testuinguru horretan, azpimarratzekoa da “Trokelen diseinu eta fabrikazioa txapa metalikozko piezak lortzeko” deritzan espezializazio-ikastaroa, AIC (ACICAE – Ibilgailuetako Osagaien Industrien Euskadiko Kluster Taldearen Berrikuntza Zentroa), FVEM (Bizkaiko Metaleko Enpresen Federazioa) eta GTI (Gestamp Tecnology Institute) erakundeekin lortutako akordio bati esker emango baita.

Politeknika Txorierri izango da prestakuntza espezializatu horren 652 orduak emateaz arduratuko den ikastetxea. Programa hori osatzeko, AIC eta FVEMeko enpresetan 120 orduko aurre-prestakuntza emango da, besteak beste eremu hauetan: prebentzioa eta ingurumena, kalitatea, automobilgintzaren alorreko kudeaketa-tresnak, proiektuen faseak, finantzakudeaketa eta txapa metalikoaren estanpazioa.

Espezializazio-ikastaro horretan, LHko ikastetxeen elkarteak (Hetel) aukeratutako 27 ikaslek parte hartuko dute. 9 ikastetxe publiko eta pribatutako ikasleak dira (horietatik, 7 Politeknika Txorierriko ikasleak dira), eta gure ikastetxeko Irakasleek emandako prestakuntza jasoko dute lehen aipatutako arloetan. Ikasleak 7 enpresetan banatuko dira, euren praktikak eta prestakuntza osagarria egiteko (Matrici S.Coop., Batz S.Coop., Gestamp, Irudi SL, Odim SA, Tooling & Services eta CIE Automotive-Egaña).

Finantziazioa Lanbidek (Euskal Enplegu Zerbitzua) emango du, eta baita enpresek ere, zeren ikasleak urte eta erdiz kontratatuko baitituzte ikas-ekinezko prestakuntza erregimenean.

Bukatzeko, azpimarratzekoa da gure ikastetxearen aldetik erabiliko den metodologia, ETHAZI izenekoa (erronketan oinarritutako lankidetza-ikaskuntza). Izan ere, metodologia horrek egoera problematiko bat planteatzen du aurrena, gero erronka bihurtzen du, eta horren ostean prozesu oso bat garatzen du emaitza bat lortu arte; horri lotuta, abiapuntutzat hartzen ditu bai prestakuntzaren alorreko gaitasun tekniko eta espezifikoak eta bai une honetan izaera estrategikoa duten zeharkako gaitasun batzuk ere, hala nola ikaskuntzaren autonomia, taldekako lana, aparteko emaitzetarako orientazioa, sormena,….

Ateak irekitzeko egunak Ekainaren 8an, 18:30etik aurrera

Hemen

prestakuntzak lana dakar berarekin

ATEAK IREKITZEKO EGUNAK

apirilaren 25a, maiatzaren 4a eta ekainaren 8a (18:30etatik aurrera)

Zatoz gure tailerrak eta laborategiak ezagutzera

ZIENTZIA BATXILERGOA Untzaga Ibaia Kalea,1 · Tel.: 94 403 40 60 · info@txorierri.net Eusko Jaurlaritzak diruz-lagundutako Ikastetxea

HEZKUNTZA SAILA

Bizkaian urrezko Q eskuratu duen lehenengo LHko ikastegia Kudeaketaren Kalitatearentzako Euskal Saria

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN

LHko HEZIKETA ZIKLOAK FABRIKAZIO MEKANIKOA • Mekanizazioko Teknikaria Erdiko Maila (2.000 o.)

• Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko Goi-mailako Teknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

• Produkzioaren Programazioko Goi-mailakoTeknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

SEGURTASUNA ETA INGURUMENA • Ingurumen Hezkuntza eta Kontroleko Goi-mailako Teknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

ELEKTRIZITATEA ETA ELEKTRONIKA • Automatizazio eta Industria Robotikako Goimailako Teknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

• Telekomunikazio eta Informatika Sistemetako Goimailako Teknikaria Goiko Maila (2.000 o.) maiatza 2017 7 MERKATARITZA ETABinke!

MARKETINA • Salmentak eta Merkataritza Espazioak Kudeatzeko Goi-mailako Teknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

Apirileko irabazleak

Saioa Altuna Zugazaga Jabi Pujana Sanchoyerto

Christian Arean (ezker) eta Aurkene Jauregi (eskuin) PeĂąa Egunkariak-eko Ainhoarekin, jaso duten doako Berriaren hilabeteko harpidetza jasotzen.

Kai Eder hanburgeseriaren eskutik, bina menu irabazi dituzte. On egin!

Zer egin Binkekide izateko?

Eman zure babesa urteko

36 â‚Ź

ordainduta

Oraindik binkekide ez bazara, eta neurri honetako lehenengo komunikabide euskalduna babestu eta sustatu gura badozu, hauek dozuz horretarako bideak:

1. Bete beheko formulario hau, eskaneatu edo atera argazki bat eta bidali e-postaz: infobinke@gmail.com

2. Bete formularioa, moztu, eta utzi gutunazal baten, Binke izenarekin

Eta zuretzat, MOTXILA HAU OPARI!

Torrezabal Kultur Etxeko atezainaren leihatilan.

3. Eskaneatu zure

IZEN-ABIZENAk:

mugikorraren QR irakurgailuarekin beheko kodea eta bete formularioa!

HELBIDEA:

TELEFONOA:

NOrTASUN AgIrIA:

E-POSTA: IBAN

kONTU kOrrONTEA:

8 maiatza 2017 Binke!

ENTITATEA

BULEgOA

k.Z.

kONTU ZENBAkIA

Ekainaren 3an, bigarren Mozoilo Eguna

GOTZON ALMARAZ

Herriko kultura eta euskara sustatzeko asmoz dator bigarren Mozoilo Eguna, ekainaren 3an. Aurten ere hamaika elkarte batu dira eguna antolatzeko.

Egitaraua

A

12:00 Dantzari Txikien kalejiraren hasiera

smoa zerbait xumea baina «gurea» egitea badute ere, «herriko hainbat kirol eta kultur alkarte desbardin batzea garrantzitsua» dela diote talde antolatzaileek, «herriaren nortasuna danon artean sustatu behar dogulako eta herrigintzarentzat ona dalako danon arteko harremana indartutea». Horrela ba, bigarren urtez dator ekainaren 3an Mozoilo Eguna. Urtero egitaraua zabaltzen joatea du helburu ospakizun egunak, eta horren adibide da aurtengo nobedadea: Andra Mari Dantza Taldeak urtero antolatzen duen Dantzari Txikien Eguna Mozoilo Egunarekin batera ospatuko delako. Euskal Herriko bost dantza talde etorriko dira ekainaren 3an Galdakaora.

9:00 Mendi irteera, Kurtzea plazatik 11:00 Pintxo dastaketa, Ardanza parkean 11:30 Artzai-txakur erakustaldia, Ardanza parkean 12:00 Umeentzako tailerrak, Kurtzea plazan, 14:00ak arte 12:30 Dantzari txikien igoera Plazakoetxetik, txistu eta musika bandekin.

13:00 Dantzari Txikien erakustaldia, Ardanza parkean.

15:00 Herri Bazkaria, Kurtzea plazan.

16:30 Bertsolariak: Oihana Bartra eta Arkaitz Estiballes.

17:00 Erromeria EinGo! taldearekin, Kurtzea plazan.

19:00 Pilota partidak, Kurtzea frontoian.

20:30 EZ3 Euskal Rock Akustikoaren zuzenekoa, Gipuzkoa kalean.

Binke! maiatza 2017 9

Produktibitate pertsonalerako lau aplikazio Zertarako erabiltzen dituzu gailu elektronikoak? Sare Sozialetan kuxkuxeatzeko baino ez? Eta egunaren amaieran konturatzen zara, denbora aurreztu baino, denbora galtzen aritu zarela eurei esker! Baina bazenekien badirela zure egunerokoan lagungarri izango dituzun aplikazioak? gOOgLE

DrOPBOX Google plataforma ezagunaren ekosistemak hainbat eta hainbat aplikazio ditu, doan, erabiltzailearen eskura. Euretariko bi aipatzearren: Calendar agenda erabat aberatsa da; Drivek dokumentuak partekatzeko balio dezake eta une berean kideekin editatzen aritzeko.

EVErNOTE

HOOTSUITE Askotan zerbait idatzi gura dugu ez ahazteko, baina ez dakigu non idatzi. Gero ordenagailura pasatu zara eta mugikorrean idatzitakoa ahaztu duzu. Evernote da merkatuko betebeharren sinkronizatzaile onena. Mezu eta fitxategi guztiak gailu eta leku bakarrean izango dituzu!

10 maiatza 2017 Binke!

Erreminta hau doakoa eta oso baliagarria izan daiteke zure eguneroko fitxategiekin lan egiteko. Google Driven antzera, dokumentuak partekatu eta gorde daitezke. Horrela, zure gailu guztietan izango duzu dena, ÂŤpen driveÂť eta antzekoekin atzera eta aurrera ibili gabe.

Azken aplikazio gomendagarri hau gehiago dago Sare Sozialen kudeaketara bideratuta.

Zenbatean, zerbait publikatu nahi eta bananbanan Sare Sozial guztietan ekintza berdina errepikatu behar? Honekin duzu konponbidea, eta bakoitzeko inpaktua ere neurtuko duzu.

Aldatzen ari dira etengabe gure herriak. Batzuek begi onez ikusiko dituzte aldaketok, beste batzuek ez hain ondo, eta esperantzaz gogoratuko dituzte gure inguruko txokoak...

Kurtzeko komunak Gaur egun Kurtzea frontoiaren aurrekaldetik igaro den errepidean, Errekalde eta Egia auzoetara doan errepide bera dagoen lekuan, bertan komun publikoak zeuden. 70eko hamarkadako argazkia da goikoa, eta bertan emakume bat egon ohi zen jagole. Jagole, baita komunetara sartu ahal izateko kobratzen ere.

Argazkiak: Udaleko artxiboa eta Julio Legarretaetxebarria

Argazki zaharrak dituzu?

Jar zaitez gurekin harremanetan eta parte hartu atal honetan: infobinke@gmail.com

Binke! maiatza 2017 11

EUNATE BARROETA VELASCO

80 urteko amesgaiztoa

Galdakaoko IX. Antzerki Topaketa

G

oiz haretan ez neban ohetik altzetako asmorik. Baina amak esnatu eta izebaren ortura laguntzera joan behar nebala agindu eustan. Sarritan joaten nintzan, gure izeba zaharraren ortura. Berak, bakarrik, ezin baeutson ortuko lanei aurre egin.

Zabalean bizi ginan gu eta izebak Zugutzu aldean eukan ortua. Kalera jeitsi eta Juan Bautista Uriarte kaletik behera abiatu nintzan. Beheraka nindoala, Plazakoetxera heltzean, sirena hotsak entzun ziran. Jendea urduritzen hasia egoan eta inguruan gengozan guztiok Plazakoetxeko babeslekura joan ginan korrika. Ez ginan guztiak sartzen eta askok kanpoan geratu behar izan eben. Zulotik begira, heldu ez zan jendearen gorpuak ikusten nituan, batzuk zaurituak, eta hogei inguru hilda. Auzokideak, lagunak, familia.»

Sirenak jo du berriro. Oraingoan, iratzargailua izan da. Amesgaiztoa bukatu egin da. Baina jakin badakit, ez dela ametsa izan.

Duela 80 urteko amamaren istorio ezin egiazkoa baizik. Denborak ahanztura dakar, baina isiltasuna da oroimenaren etsairik handiena.

80 urte pasa dira dagoeneko eta behingoz, ordua da herri honetan esan, egin eta pentsatu ezin izan direnak argi adierazteko, amesgaiztoa betiko bukatu dadin.

12 maiatza 2017 Binke!

G

aldakaoko antzerki topaketak bederatzigarren edizioa beteko du aurten; konturatu barik bete ere, ibilian-ibilian –gustura egindako ibilbidearen seinale, seguruenera-. Antzerkigintza tailerra Galdakaoko eskoletan ematen da, ikasturtean zehar, eta hainbat dira saioetan lantzen diren kontzeptu eta edukiak: adierazkortasuna, mugimendua, dantza, erritmoa, sentimendua, berdintasuna, idazkera, ahoskera, euskara e.a. Duda barik pertsonaren garapen integralerako behar-beharrezko diren ezagutza eta edukiak.

Aurtengo gai nagusia zinema izango da eta 8-12 urte bitarteko eskola-ume galdakoztarrek bost obra taularatuko dituzte: Nahaste borraste films, Maltzur honoris eskola, Love Story…? Ez mesedez, Bakeroak, robotak eta Boolywoodeko jainkosak eta Transildakao hotela. Topaketaren gidaritza, eta zelan edo halan, ikuskizunaren gatza eta piperra, Jon Casamayor aktore, abeslari eta dantzari gaztearen ardura izango da. Aurten, gainera, photocall bat antolatu da eta bertaratzen direnek modua izango dute Hollywoodeko izar handi eta distiratsuen antzean janzteko.

Non: Torrezabal Kultur Etxea Noiz: 2017/06/11, arrastiz Informazio gehiago: hezkuntza-euskara@galdakao.net • 944010540

Kuskusa Yus Nacerren erara

U

sansolotartzat har dezakegu Yus Nacer, 15 urteetatik Euskal Herrian bizi den amazightarra (Afrika iparraldea).

Egun, tabernaria da Usansolon, eta bere pintxoek zeresana pizten dute bertara hurbiltzen direnen artean. Binkek ez du aukera galdu nahi izan, eta bere kuskusa zelan prestatzen duen jakiteko hurbildu da tabernako sutera!

Kuskusa egiteko: • • • • • • • •

Kuskusa Okela (behi, bildots edo oilaskoa) Lau azenario Kipula bat Piper berde bat Bi tomate Kalabazin bat Kalabaza zati bat

1.

• • • • • •

150 gramo garbantzu Espeziak (kuminoa, pikanteren bat…)

Perrexila Berakatza Olioa eta gatza Ontziaren diametroa estaltzeko besteko zapi zati bat • Posible bada, kuskusera bat.

Barazki guztiak moztu zati handietan (tomateak eta piperra izan ezik, hauek zati txikietan). Ontzi sakon batean olioa berotu eta berakatza, kipula, piperra eta okela sueztitu. Perrexila gehitu.

2. Kuskusa ontzi zabal batean jarri eta olio apur batekin dena nahastu itsas ez dadin. Jarraian, ur kazolakada batzuk bota gainetik. Nahastu.

3. Okela, kipula eta piperra dagoen ontzia urez estali (kuskus katilu bakoitzeko 1/3 ur). 10 bat minutu egozten daramatzanean azenarioak, gatza eta espeziak bota.

Geroago, bezperan beratzen jarritako garbantzuak ere.

4. Kuskusa kuskuseran jarri, eta hau beste ontziaren gainean. Ontzi biak elkartzen diren ertzaren ingurua zapiarekin estali. Horrela egosiko da. Beste 10-15 minutura, kuskusera ontzitik banatu eta ontzi sakonean gainerako barazkiak gehitu.

5. Kuskusa ontzi zabalean zabaldu eta olioa, kuminoa eta gatza gehitu. Nahastu. Gero, kuskusa kuskuserara.

6. Jarraian, lehengo prozesu bera errepikatuko da: barazkiak dauden ontzi sakonaren gainean kuskusera jarri.

Ura lurrundu denean (kuskusa bero-bero egongo da), kuskusa beste ontzi batean zabalduko da berriro.

7.

Barazkiak eta okela ontzi sakonetik atera, eta kuskusaren gainean jarriko dira, bakoitzak nahi duen eran. Eta orain bai… on egin!

JANIRE EGAÑA ZELAIA

20. Korrika, zorionak!

B

izitza honetan ezer garrantzitsua bada, egindakoari, gertatutakoari, jasotakoari esker ona adieraztea da. Egunak pasatu diren arren, eta Korrika olatua baretu bada ere, horixe da barrubarrutik 20. edizio hau osatzen ibili zarien guztioi zor eta emon gura dotsueguna AEKren partez.

«BATZUK» baino, «ASKO» izan zarie. Euskarak hori eta gehiago ere merezi dau; Aurrerantzean ere, indar eta bultzada horregaz segidu dagigun, euskaraz bizitzeko mundu honek mundu asko batzen dauz-eta, inor baztertu barik, endemas.

Zer esanik ez, eskerrik asko Galdakao eta Usansolo herriei: kilometroak erositakoei; Usansoloko Korrika Kulturala osatu zenduenoi; Torrezabaleko Korrika ikuskizuna aurrera atera zenduen guztioi; Kuestazioan eta dendaz denda aportatu zenduen danoi; Lan astuna isilean ateratzen ibili zinien guztioi. Honen guztiaren atzean herri oso bat egon da: norbanakoak, taldeak, elkarteak, eragileak, kazetariak, argazkilariak, aldizkariak, udala, ikastetxeak, musika-dantza eskolak, kirol taldeak…Ene bada! Zenbat eta zenbat! Ez neuke inor kanpoan utzi gura. Korrikak daukan bihotz eta mundu handi honetan sartzen zarie dan-danok. Zorionak! Egundokoa izan da aurtengoa!

Binke! maiatza 2017 13

Ortuondo proiektuaren itxiera

Ateak itxi, ametsak biziraun TESTUA: IXONE MUÑIZ ARANA Argazkia: Aitzol Zamalloa

Oraintsu bete behar zituen Galdakaoko Ortuondo proiektuak bost urte, baina urteurrena ospatzeko aste gutxiren faltan gelditu da. Amaierak ordea, ez du esan nahi egindako lana alferrikakoa izan denik, asko izan baitira azken urteotan proiektu honek abiarazi dituen ekimenak eta herritarrei eskaini dizkien aukerak.

H

amaika dira Euskal Herrian eta Euskal Herritik kanpo topa ditzakegun gaztetxeak, eta beste horrenbeste inoiz bizi-bizirik egon badira ere, euren ateak itxi beharrean aurkitu direnak.

Gazte talde batzuek era autogestionatuan kudatzen dituzten espazioak izaten dira, herritik eta herriarentzat sortuak. Askoren ustetan, euren herrietan ez da gazteriari zuzendutako zerbitzu edo azpiegitura nahikorik egoten, eta gaztetxeak izaten dira horri erantzuteko alternatiba. Autogestioa ardatz hartuz, gazteek aurrera egiteko beharrezkoak dituzten baliabideak eskuratzea da helburua, beste entitateek baldintzatu gabe.

Ez da lan makala horrelako proiektu bat aurrera ateratzea, eta ondo dakite hori Galdakaoko gazteek, izan ere, ez dira gutxi izan urteetan helburua lortzeko egin dituzten ahaleginak. Ortuondo proiektuko kide den Eñaut Zarrabeitiak kontatzen duenez, gaztetxea jaio aurretik beste bi saiakera egon ziren.

Ekinaren ekinez. Dagoeneko hamazazpi urte igaro dira lehenengo ahaleginetik, herriko hainbat gaztek Formika en14 maiatza 2017 Binke!

presaren lurzoruaren parean zegoen eraikina okupatu zutenetik, hain zuzen. Egitasmo honek ez zuen luzez iraun, eta urte batzuk beranduago beste saiakera bat egin zuten, orduantxe Maximo Moreno parkeko eraikin huts batean. Honek ere ez zuen arrakastatik izan, ordea.

Azkenik, temati ekitearen ondorioz eta esfortzuaren fruitu, hile honetan bertan bost urte beteko lituzkeen proiektuak lehenengoz zabaldu zituen ateak. «Ortuondo proiektua etsitu ez izanaren ondorioa da; ilusio, antolakuntza eta borrokaren emaitza», dio Zarrabeitiak.

«Amets makinak». Galdakaoko gazte asanbladak 2012ko udaberrian okupatu zuen Ortuondo proiektua izan den eraikina. Aurretik, gazteak udaletxeko gobernu taldearekin bildu ziren lokal bat eskuratzeko asmoarekin, baina «inongo adostasunik lortzen ez genuela ikusita, modu unilateralean ekiteko dinamika hasi genuen», azaltzen du Eñautek.

Amets makina asko batu behar izan ziren etxe zahar hura konpontzeko, eraikina itxuroso jartzeko. Proiektuko kideek diotenez, barrutik usteltzen hasia zen ur-ihes baten ondorioz, eta horrek komun bat osorik bota eta berreraikitzera behartu zituen, baita lehenengo solairuko habe batzuk aldatzera ere.

«Auzolanean aritu ginen, bakoitzak etxetik ekarritako erremintekin, giro bereziki alai eta positiboan», gogoratzen du galdakoztar gazteak.

Oinarrizko zutabe. Anbizioz betetako bost urte izan dira Ortuondo proiektuarenak, amets asko betetzeko denbora tartea. Izan ere, gaztetxearekin batera, etxebizitza eta ortua ere izan dira proiektuko zutabe nagusi. Oinarri hauetako bakoitzak berezko asanblada izan du. Era honetan, igandero egin izan dituzten bileretan denen iritzia kontuan hartu ahal izan

Eremu pribatua

Egungo Ortuondo gaztetxea dagoen lursaila pribatua da eta pixkanaka saltzen joan dira, txandakako parking-aren ondotik igaro den bidegorritik gaztetxea bera dagoen eremura arte. Orain, dena salduta dagoela, «luxuzko etxebizitzak» eraikitzea dute helburu.

dela azpimarratzen du Eñautek. Nekazaritzan ikasteko, aisialdi denboran elkartzeko eta eguneroko elikagaiak ekoizteko —batzuk gurasoen etxetik kanpo bizi baitziren— xedearekin okupatu zuen gazte asanbladak 2010ean orain arte ortua izan dena. Bestalde, eraikin guztia erabiliko ez zutela aurreikusita, etxebizitza funtzioa ere ematea erabaki zuten, bost urte hauetan hamar bat pertsonari bizitokia emanez.

«Makina bat amets». Esan bezala, Ortuondo proiektuak beste hainbat ekimen abiatzeko parada eman die bertan aritu diren gazteei. «Torrezabal Kultur Etxeak zinema emanaldirik antolatuko ez balu, herri honetako eragile sozial eta kulturalik aktiboena» izan direla adierazten dute aho batez proiektuko kideek.

Ez dira zoriz esandako berba hutsak, izan ere, makina bat dira egi bihurtu dituzten ametsak; antolatu, hasi eta garatu dituzten proiektuak. Gazte Egunaren berpiztea, Bilboko Irola irratian emititzen duen irrati talde librea, Komunala deritzon eta bizitzaren esparru zein nahimen oro produzitzeko asmoarekin jaiotako proiektu politikoa, antzerki taldea, gazte olinpiadak… makina bat.

Oraina. Hemendik aurrera, amaiera eman beharko diete beraz, aipatutako proiektuez gain, Ortuondok bost urteetan zehar eskaini dituen ikastaro anitzei; hala nola, sukaldaritza, senda belar, euskara, dantza, gitarra edo informatika tailerrak. Ahaztu gabe egin diren hitzaldi, liburu aurkezpen, film proiekzio, kontzertu, jaialdi, pizza pote edo antzerki emanaldiak.

Argi dute Galdakaoko gazte askok urte luze hauen ostean «Ortuondoren galera nabarmen igarriko dela herrian». Halere, erakin hura helburu politiko batzuk lortzeko baliabide gisa ikusten zuten hasieratik, eta hau ez egoteak «beste aukera batzuk aztertzeko ateak irekitzen» dizkiela aitortzen du Zarrabeitiak. Ildo beretik, Ortuondo proiektuak agur badio ere, egun martxan dagoen gazte asanbladan parte hartzeko gonbita luzatzen die galdakoztarrak herrikideei: «Euren errealitatearen protagonista bihur daitezela!»

Azken batean, bost urte arin esaten da, baina bost urte oparo izan dira gazte hauentzat. Bost urte ilusioz lan egiten.

Bost urte herriari kultura zabaltzen. Bost urte makina bat amets egi bihurtzen.

Binke! maiatza 2017 15

Gotzon Almaraz LarraĂąaga Santutxu, 1961 Adinez nagusi egin zenean erosi zuen bere lehenengo kamera. Geroztik, etengabe ari da ikasten Nikon D800 kamerarekin eta erosi berri duen Fujiarekin. ÂŤMunduko kontrasteak islatzekoÂť aritzen da argazkiak ateratzen baina denetarikoak ateratzen ditu. Bere eguneroko lanaz eta Aranzadiren argazkilaria izateaz gain, Binkeren argazkilarietako bat ere bada. Tarteka gure kolaboratzaileen lanak ere argitaratuko ditugu hemen.

16 maiatza 2017 Binke!

Sexua… noiztik eta noiz arte?

E

zin ukatu denboraren poderioz gauzak aldatzen direla, pertsonok eraldatu egiten garela. Azal leunak zirenak zimurrek estaltzen dituzte, eta gaztetako energia itxuraz amaigabea neke bihurtzen da, ahultasun.

Nork dio baina, aldatzea amaitzea dela? Zorionez badaude bizitzan adinik ez duten ekintzak, mugarik ez duten gozamenak. Zoriontasuna, maitasuna, askatasuna… eta sexua?

Batez beste, noiz hasi?

• Sexualitatea jaiotzetik hil arte dugu. Sexologo askoren ustez gainera, onuragarria da osasunarentzat, eta ezinbestekoa pertsonen garapenerako.

• Gehiengoentzat, lehenengo esperientzia sexuala masturbazioa izaten da.

• Orokorrean, nerabezaroan izaten dira lehenengo harreman sexualak, bataz beste 16 urterekin.

Ba al du amaierarik?

• Askok uste dute -batez ere gazteek- sexuak adina duela, eta 60 urtetatik aurrera ez direla harreman sexualik izaten. Uste hau gizartean dauden tabuek eta aurreiritziek eragiten dute.

• Zahartzaroarekin batera, sexuari eragiten dioten zenbait arazo fisiologiko edo gaixotasun sor daitezke, baina hauek tratamenduak dituzte eta beraz, ez dute zertan oztopo izan harreman sexual betegarriak izateko.

• Zahartzaroan helburua ez da izan behar gazte garaietako sexu bera izatea, esfortzua dosifikatzea eta gozatzeko ahalmena mantentzea baizik.

• New England Journal of Medicine aldizkariak 2007an argitaratutako ikerketa batek erakusten duenez, 53 eta 75 urte bitarteko helduen %73ak azken urtean sexualitate aktiboa izan zuela aitortu zuen.

Denborak barkatzen ez duela esaten da, baina zer barkatu behar du ba? Bizitzak hainbat etapa ditu, eta aldaketak aldaketa, hauetako bakoitzera egokitzea dagokigu, bere abantaila eta desabantailekin. Zoriontsu izateko bizitzaz gozatzean dago gakoa, ilea urdindu edo ez!

Filmetan ere, adinekoen maitasunaz Adineko pertsonen arteko sexu eta maitasuna ez da soilik Binkeri lantzea okurritu zaion gaia. Inondik inora.

Sexologia eta antzeko gaietan arituak diren blog eta foro askoren ardura da adinekoen artean gertatzen dena — eta gertatzen ez dena—. Baina gainera, besteak beste, 2012an ingelesezkoa ez den film onenaren Oscarra jaso eta hainbat hautagaitza izan zituen Amour pelikulak ere berariaz landu zuen gaia. Georges eta Anne 80 urteko bikote sentimentala da. Parisen bizi diren musika irakasle erretiratuak dira eta istoria guztiak goitik beherako norabide aldaketa emango du Anneri bihotzekoak ematen dionean. Nola biziko dute euren artekoa ordutik aurrera?

MANU ETXEBARRIA AYESTA

Maiatz-loreak eta erleak

M

aiatz edo lorail aldean erleak ikusten dira lorerik lore. Erlea eta gizakia beti egon dira alkarren ondoan; batetik, eztiagaitik eta bestetik argizariagaitik. Erlearen inguruan esaera asko gorde da, esaterako: “erle joanak eztirik ez”; “ erleak eztia eta ezpia”; “ maiatz hotz, ez hauts ez bihotz”. Erlauntza, lehenago, etxe edo eta inguruan kokatzen zan eta gehienetan gaztaina-enbor harroetan.

Erlearen garrantzia dala-eta, aiko zer gertatzen zan etxeko nagusia hilten zan egunean. Etxagunaren alarguna edo eta etxaguntzarako izendatua, erlauntzara joaten zan parte emoten. Hiru golpe emoten eutsazan erlatokiari eta esan: Erletxuok, erletxuok, eizue argizaria, nagusia hil da eta, eleizan behar argia.

Erlategian erregina barri bat jaioten danean, banaketa dator eta bata, bere erlatokian geratzen bada, besteak, alde egin behar. Ugazaba, zuhur egoten da erlaumea erlategi huts batera eroareko. Besteren batek, jabebako erlaumea aurkitu ezkero zuhaitz bati deutsala, kurutze bat egiten eutsan zuhaitzari, jabetza adierazteko, eta errespetatu egiten zan. Ze gauza handia dan errespetoa gizartean!

Binke! maiatza 2017 17

inocencio goikuria

Metroaren aldarrikapenak «martxan» darrai

ATARRABIA TALDEA

ADISKIDE PILOTA ELKARTEA

Metroaren bosgarren lineari lehentasuna ematea aldarri duen plataformak Galdakao-Usansolo Ospitaletik Etxebarriko Metro geltokira arteko martxa antolatu zuen maiatzaren 7an. Bidean geldialdiak egin zituzten, aldarrikapen-manifestuak irakurri eta «jendea trenera igotzeko». Dozenaka herritar batu ziren aldarrikapen martxara, Udaleko alderdi guztiak barne.

Gaztetxo Eguna Galdakaon

Bizkaiko txapelak, Galdakaora

Bizkaiko gaztetxo guztiei zuzendutako aurtengo jai nagusia Galdakaon ospatu da aurten, maiatzaren 7an. Ehunka gazte elkartu ziren aisialdi jarduera anitzaz gozatzeko.

Harrobi galdakoztarrekoak diren Jon Legorburu eta Gaizka Karregal esku-pilotariek Bizkaiko lau eta erdiko txapelketan txapela bana irabazi zuten dagokien kategorietan.

18 maiatza 2017 Binke!

GALDAKAOKO UDALA

Guns N' Roses-i gorazarre

U113 triatloi taldea

Maiatzaren 20rako, larunbata, eta Guns N' Roses talde mundiala Bilbora hilaren 30ean iritsiko dena aitzakia hartuta, Udalaren Kultur eta Gazteria Arloek talde historiko honi gorazarre egingo dion jaia antolatu dute (ikus agenda atala).

GUKE

Kaiolak musika alternatiboa ekartzen jarraituko du Galdakaora bere bigarren edizioan. Aurten, bertakoez gain, Italia, AEB, Belgika eta Bretainiako taldeak gonbidatu dira.

JABI ROJO

Kaiola Festibala, maiatzaren 27an

Duatloi egun arrakastatsua

Usansoloko Lasterketa Herrikoia

Kategoria guztietako duatloia antolatu zuen Galdakaoko GUKE taldeak apirilaren 23an, Duatloi Txikia barne. Mikel Loizaga eta ZuriĂąe De la Fuente izan ziren irabazle nagusi.

Ekainaren 11n ospatuko da Usansoloko bigarren Lasterketa Herrikoia, U113 triatloi taldeak antolatuta, 11:30ean Arlo Baltzatik hasita. Parte hartze kopurua bikoiztu gura dute.

Binke! maiatza 2017 19

GALDAkAOkO UDALA

ANDRA MARI DANTZA TALDEA

Garbiketa zerbitzu publikoetan substantzia ez kaltegarriak erabiltzea bermatuko du Udalak

Herri Krosean 750 korrikalari

Maiatzeko Erreginak badatoz

Herri Krosak zapore goxoa utzi zien parte hartzaileei apirilaren 30ean, «eguraldi eskasa izan arren, giro ona izan zalako nagusi», esan zuen Udalak prentsa oharrean. Maider Fernandez eta David Rua izan ziren irabazle nagusi.

Maiatzeko Erreginen kalez kaleko saioa eskainiko dute Andra Mari Dantza Taldeko neska gazteek maiatzaren 20an. Neskek, zuriz eta lore ederrez jantzita, udaberriari ongi etorria emango diote kantuz eta dantzaz.

Etorkizuneko Lan-Erronkeei Erantzuteko ESKAINTZA EUSKARAZ ETA GAZTELERAZ ESKAINTZA OSOA GOI-MAILAKO ZIKLOAK • Metal-Eraikuntzak • Web Aplikazioen Garapena • Mekatronika Industriala ERDI-MAILAKO ZIKLOAK • Merkataritza Jarduerak • Erizaintzako Zaintza Osagarriak • Mantentze-lan Elektromekanikoa • Soldadura eta Galdaragintza • Mikroinformatika-sistemak eta Sareak

Tel: 94 673 02 51 e-mail: info@fpzornotza.com www.fpzornotza.com

20 maiatza 2017 Binke!

ESKAINTZA PARTZIALA • Erizaintzako Zaintza Osagarriak • Soldadura eta Galdaragintza ENPLEGURAKO PRESTAKUNTZA • Etengabeko prestakuntza (Hobetuz) • Langabetuentzako prestakuntza (Lanbide Ikastaroak)

DATAK Aurrematrikula ekainaren 5etik 16ra Matrikula uztailaren 13tik 19ra

HEZKUNTZA SAILA DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN

Gure Esku Dagoren aurkezpena Argazkiak: IĂ‘IGO ZELAIA

Atzera kontaketa

Galdakaoko Gure Esku Dago taldeak jendartean eta hainbat gonbidaturen parte-hartzearekin eman zuen bere hurrengo egitekoen berri. Sinadura bilketa batetik, eta herri-galdeketa urte amaierarako, bestetik.

Gainera, sinadura bilketarako eta informazioa eskaintzeko bulegoa zabaldu dute Zamakoa 11ko dendan: astelehenetik ostiralera 11:30-13:30 eta 18:00-20:00 bitarte, zabalik.

Binke! maiatza 2017 21

Usansolo jaietan ARGAZkIAk: EIDER OLAMENDI

Galdakaoko Gazte Eguna ARGAZkIAk: AITZOL ZAMALLOA

22 maiatza 2017 Binke!

Binke! maiatza 2017 23

Joseba Ostolaza Umore Onako gazteen entrenatzailea

ÂŤLan saioetara joateko konpromisoa oso altua izan da, hortxe gakoaÂť 1. Zein izan da zuen igoeraren gakoa?

2. Zintzoa izan, esperotako igoera izan da?

3. Zein puntura arte da garrantzitsua aldagela batuta egotea zuen taldearentzat?

Matematikoki apirilaren 9an igo bazen Usansoloko Umore Ona Futbol Taldearen ekipo gaztea, hurrengo norgehiagokan ziurtatu zuen ligako txapela eta igoera Morazaren aurka. Joseba Ostolaza entrenatzaileak sei urte daramatza Gazteen A taldea entrenatzen. Orain, Kategoria Erregional Gorenetik Gazteen Ohorezko Mailara igo du taldea, lehenengo aldiz klubaren historian.

1

Ez dut uste gako bakarra dagoenik. Nagusiena bai, ordea: denon arteko giro paregabea. Jokalari asko koadrila berekoak dira eta, ez badira ere, urte asko daramatzate elkarrekin jokatzen. Hori zelaian islatzen da. Gainera, aurten ezinbesteko pieza izan dira bigarren entrenatzailea eta delegatua: Mikel Atutxa eta Pablo Aspiazu. Eta noski, entrenamendu guztietara joateko jokalarien konpromisoa oso altua izan da. Denok norabide berean arraun egin izanak eraman gaitu igoerara.

2

Egia esateko, ez da esperotako igoera izan. Gure helburua beti izan da astero-astero lan egitea, gainontzeko taldeei errespetuz baina gogor eta indartsu. Eta horretan oinarritu da gure azken aldiko lana. Abenduaren 31n berriz, Artxandan Morazari irabazi genionean konturatu ginen talde honekin gorago igo gintezkeela, eta orduantxe hasi ginen igoerara begira.

3

Aldagela baturik egotea entrenatzaile batentzako ezinbestekoa da. Futbolean, beste esparru askotan bezala, zailena egingo dugunaz konbentzitzea da, zure ideiak taldeak barneratzea. Emaitza onekin polita da dena eta ez da arazorik izaten, baina egoera zailei buelta ematean dago arrakasta, eta horretan taldea batuta egotea oso garrantzitsua da.

4

Beste taldeekin alderatuta, gure partidak ikustera jende asko etortzen dela esan dezakegu, Usansolok lotura handia duelako Umore Onarekin. Zoragarria da zenbat jende gerturatzen den ikustea! Egia da azken txanpan etorri izan dela jende gehiago, baina orduantxe ere behar izan dugulako gehiago usansolotarren laguntza.

5

Datorren urtean Ohorezko Mailan aritzeko taldea prestatzen hasi beharko gara. Guretzako erronka oso garrantzitsua da, baina aldi berean oso polita eta ilusioz beteriko urtea izango dena ziur, inoiz ez dugulako maila horretan jokatu.

24 maiatza 2017 Binke!

Iñaki Larrea Galdakao Futbol Talde nagusiko entrenatzailea

«Galdakaoren zaleak hamabigarren jokalaria dira guretzat» 4. Zaleen babesa nabaria izan da urte osoan zehar?

Ala azken txanpan baino ez?

5. Hemendik aurrera, zeintzuk izango dira zuen taldearen erronkak?

Galdakao Futbol Taldearen bosgarren aldia da Nagusien Ohorezko Mailan dagoena. Hiru urte daramatza talde nagusiaren entrenatzaile Iñaki Larreak, eta Abadiñoren aurka 2 eta 1 etxean irabazita ospatu zuten igoera futbolari galdakoztarrek. Umore Onako entrenatzaileari egindako galdera berak egin dizkiogu Larreari ere, bien egoerak modu beretsuan ulertu ditzagun.

1

Alde batetik giroa, laguntasun itzela egon da zelaian zein zelaitik kanpo eta horrek eragin handia izan du jokatzerako orduan. Taktikoki ere, egia da oso gol gutxi jaso izan ditugula aurten eta horren arrazoia da defentsan egin dugun lana. Beste gako bat ere egon da, alegia, Udalak futbol zelaia hobetu duelako eta horrek lesio gutxiago sufritzera zein futbol errez eta politagoa egitera eraman gaituelako. Urtean zehar ez dugu antzeko zelairik ikusi!

2

Ez. Lau partidaren faltan igoera postua matematikoki bermatuta izatea ez dut uste inoren buruan zegoenik. Gure helburua gehiago zen azken bost edo sei jardunaldietan igoera postuetatik hurbil egotea, igoeran pentsatzen ibiltzea baino, baina gauzak ondo suertatu dira eta gaur egun horixe bera ospatzen ari gara.

3

Aldagela elkartuta ez badago, ezinezkoa da helburuak lortzea. Aurtengo taldea sortzeko jarri genuen lehenengo araua horixe izan zen. Argi genuen taldeak batuta egon behar duela, eta fitxatutako jokalarietan horixe bilatu nahi genuen, taldeko giro ona mantenduko zuten futbolariak gura genituelako. Bestela ez dago zereginik elkarren artean txarto moldatzen diren jokalariekin!

4

Zaleen babesa izugarria izan da etxean, baina ez bakarrik Santa Barbaran, kanpoan jokatutako norgehiagoka askotan gehiago izan direlako zale galdakoztarrak bertakoak baino. Taldearentzat oso garrantzitsua da hauen laguntza eta, gure inguruan esaten dugun moduan: Galdakaoren zaleak hamabigarren jokalaria dira guretzat.

5

Lehenengo erronka mailako txapeldunak izatea da, urtea ondo bukatzea eta, zelan ez, ospakizun guztiak jokalariekin, Zuzendaritza Batzordearekin, zale, herritar galdakoztar guztiekin eta Udalarekin ospatzea izango da. Hortik aurrera jarriko gara datorren denboraldiaren plangintzan buru-belarri!

Binke! maiatza 2017 25

Usansolo – Zeata (367 m.) - Usansolo

H

asteko,Unkina plazatik Ander Deuna kalea zuzen hartu Bediarantz. Astui bidea hartu, trenbidearen paretik. Zalditegitik behera ezkerreko errepidea hartuko dogu (1).

Aldapa jeistean lehenengo bidegurutzean zuzen jarraitu. Aldapan gora Tosubando baserria dago (2), aurrerago hesi bat zeharkatu. 100 metrotara ezkerreko pistatik gora, lautada batera iritsi arte. Ezkerreko pistatik (3), Seata baserrira helduko gara eta baserriaren ondotik joan. Hesira heltzean (4) eta beti eskuman izanda, tontorreraino iritsiko gara (5).Tontorretik jeisteko hesiaren ondotik joan.Bide honetatik landa zabal batera irtengo dogu (6), EreĂąo auzoan. Landa zeharkatu eta bide zidor batetik abiatuko gara basotik, berriz Seatako baserrira helduz. Bide berdina egingo dugu aurreko lautadaraino (7). Ondoren Igertugane auzora helduko gara. Bidean behera (8) Usansolon gaude.

LUZERA 8,6 km.

DENBORA 2 ordu DESNIBELA 51 m./367 m.

ZAILTASUNA Ertaina

USANSOLO

Ezkerreko bidea hartu, hesiak arazo barik pasatuz Hiru bide ikusita. ezkerreko pista hartuko dogu gorantza. Gero, bueltan, aurrera jarraitu, lehengo bidea eskumara utziz

8

1

Garibai baserria

Mendigana

Bidegurutzean, ezkerrera eta gorantza zuzen jarraitu

3

7

Garibai baserrian eskumako bidea hartu tuneletik, gorantz zalditegirantz.

Tosubando baserria

2

Eroso-Ugarte

4

Utxarain

ZEATA 5 367 m.

Zeatako tontorra. 367m.

6 Malda bukatzen denean, ezkerrerantz jarraitu, hesia behin betirako utziz 26 maiatza 2017 Binke!

Eroso-Ugarte auzoko bidegurutzean, ezkerreko bidea hartuko dogu

A

Nor zen Sixta Barrenetxea?

UDALAREN ARTXIBOA

urtengo Ibilaldia Mungian izango da, maiatzaren 28an.

Itziarren Semeak taldeak egin eta abesten du “Egunero alkarregaz� kanta, 2017 honetako edizioa sustatzeko.

Euskararen, ikastolen eta hezkuntzaren aldeko jaia da, baina baita primeran pasatzeko eguna ere! Eta azken horretan dago koska. Nagusitzen goazen heinean, neurri honetako jaietara joaten jarraitzen al dugu? Eta joatekotan, zertara goaz? Ea zer dioten kaletik harrapatu ditudan herritarrek!

Sixta Barrenetxea Gandasegi (1893-1976) Galdakaoko irakaslerik maitatuena izan zen. Ez da txantxetarako datua, bere klaseetako eskola-asistentzia maila ezagutzea baino ez dago eta: %82,3. Bizkaiko ehunekorik handiena! Magisteritza ikasketak Zaragozako Karidadeen ahizpen ikastetxean egin zituen eta, amaitu berri, Bengoetxeko auzo-eskolan plaza lortu eta irakasle aritu zen bertan erretiroa hartu zuen arte. Bere eskola-orduen arrakasta eta herrian maite zutena ikusita, XX. gizaldiaren hasieran Bizkaiko Foru Aldundiak sortu zituen eskola-auzoen lehenengo promozioko partaide izan zen.

Bere omenez, Bizkai kale nagusiaren jarraipenari eta Urretatik gora, Bengoetxeko eliza eta Ostalaritza Eskola artetik pasata N634 errepidean amaitzen den kale luzeari bere izena jarri zioten..

Ibilaldia eta neurri horretako jaietara joaten zara? Zergatik?

Andoni Ahal dudan neurrian bai. Konpromesu txiki baten modura hartu egin ditugu jai hauek, eta denak elkartzeko egun aproposak bihurtu dira. Azken finean, euskararen sustapena denen esku dago eta.

Karin Urte asko pasa dira Ibilaldira ez naizela joaten.

Ibilaldira joan nintzen azken urtea, nire urtebetetze eguna zen! Orain, atsedena hartzeko erabiltzen ditut igandeak... Baina gustura joaten nintzen!

Itxaso Euskararen aldeko jaia izatetik, botiloi erraldoia izatera igaro da. Txikitan gurasoekin joaten ginen.

Nerabezaroan litroekin. Behin unian sartuta ez dugu ia haren berririk izaten. Kontzientzia falta ote?

Maria Ibilaldietara ez naiz joaten, igandeak patxada hartzeko eta familiarekin egoteko dudan egun bakarra direlako. Dendariok, egoera txarrean gaude orain, nahi beste salmenta egiten ez dugulako...

Binke! maiatza 2017 27

Ibilaldiak Maiatzak 20, zapatua Galdakaoko Burdin Hesia ezagutzeko bisita gidatua 09:00 Udaletxetik Galdakao Gogora

Maiatzak 29, astelehena

Erakusketa Maiatzaren 20ra arte Faxistek fusilatutako galdakoztarrak 18:30-20:30 Gandasegin Galdakao Gogora

Mendia

“Txirringa eskola” egitasmoa 8 km-ko ibilbidea 10-12 urteko eskola-umeentzako

Maiatzak 20, zapatua

15:00 Unkina eskolan

Arantzazuko Artzanburu (1.368 m.)

Burtotza MT

Ekainak 4, domeka Usansoloko XV. Bira 22 km

Maiatzak 20-21

08:00 Unkina plazatik

Garmo Negro (3.064 m.)

Haurrentzako Bira 5 km 10:00 Unkina plazatik Ipuin eta istoriekin. Izen-ematea doan, egun berean

Folklorea Maiatzak 20, zapatua Maiatzeko Erreginak Andra Mari DT

Maiatzak 20, zapatua Oinarin Dantza Taldearen 20. urteurrena 11:30 Umeen Herri Kirolak 14:30 Bazkaria 16:30 Bazkalosteko kantaldia 18:30 Dantzaldia Txaranga eta Gaiteroekin 21:30 Akerbeltz 0:30 DJ

Musika

Ganguren MT

Ekainak 11, domeka Sierra de la Demanda San Lorenzo (2.271 m.)

Ganguren MT

Hitzaldiak Maiatzak 23, martitzena 17:30 Prebentzioaren eta zirkulazio zaintza eta zaintza baskularren garrantzia Etxea Anaitasuna elkartea

Maiatzak 25, eguena 17:30 Menpekotasuna daukaten pertsonen zaintzari buruzko hitzaldia Izarra elkartea

Futbola

Maiatzak 20, zapatua

Maiatzak 21, 27 eta 28

Guns N’Roses taldeari tributoa Kurtzeko plazan

Umore Ona

11:00 – 22:00 «Rock momentuak» argazki erakusketa 17:00 – 19:00 Gitarra «masterclass»: Robert Rodrigo 22:30 – 00:15 Hell House taldearen kontzertua

Usansolo Cup Torneo Nazionala

Lasterketa

Maiatzak 27, zapatua

Ekainak 11, domeka

Kaiola festibala (2.edizioa) 20:00 Torrezabal Kultur Etxea

U113 triatloi taldea

28 maiatza 2017 Binke!

Usansoloko II. Lasterketa Herrikoia

Jaiak Bekeako Jaiak

Maiatzak 26, barikua 18:00 Txupina, kalejira eta Andra Mari Txikiren saioa 19:00 Eskupilota topaketak, Adiskideren eskutik

Maiatzak 27, zapatua 14:00 Auzokoen batzea eta bazkaria 18:00 Musika, dantza eta jolasak eta Artzain Txakur lehiaketa

Maiatzak 28, domeka 9:00 Asentzioko ibilaldia, Gangurenen eskutik 12:00 Meza eta Musika, Txistulari Bandak eta erromeria 15:00 Herri bazkaria eta bertsolariak 21:00 Jaien amaiera eta azken biribilketa

Olabarrietako jaiak Maiatzak 26, barikua

18:00 Kalejira, San Migeleko Indartsu txistulari taldearekin 18:00 Umeentzako diskofesta 19:00 Bertokoen mus txapelketa 19:30 Txokolatada umeentzat, jubilatuen elkartearen eskutik 19:45 Pizzodromoa umeentzat 20:00 Bingo saioa plazan, jubilatuen elkartearen eskutik 22:30 DJ plazan

Argitaratzailea: AITU elkartea Koordinazioa: Jon Gomez Garai Erredakzioa: Ixone MuĂąiz Arana eta Jon Gomez Garai Diseinua eta maketazioa: Artefakto Argazkilariak: Gotzon Almaraz, Ander Arrieta, Inocencio Goikuria,Julio Legarretaetxebarria, Jabi Rojo Ilustratzaileak: Eider Eibar eta Irrimarra Inprenta: BEPSA Banaketa: Egunon Lantegi Batuak eta Correos Hileko ale kopurua: 14.000 Lege Gordailua: BI-41-2016 ISNN: 2444-9385 Binke aldizkariak ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako iritzi edota esanen erantzunkizunik Helbide orokorra: infobinke@gmail.com Publizitatea: publibinke@gmail.com

Maiatzak 27, zapatua 10:30 Puzgarriak ume txikientzat 11:30 Txirrindularien XL. Igoera, kadeteentzat 12:30 Kalejira, Basauriko gaiteroekin 13:00 Igel Toka txapelketa plazan 13:30 Trikitixa, Jo&Jo taldearekin 17:00 Umeentzako herri kirolak, Urperekin 18:00 Tortilla txapelketa 19:00 Erromeria Ilunpean taldearekin 20:00 Sardinada 21:00 Tortilla txapelketaren sari banaketa 22:30 Denentzako erromeria, Sua musika taldearekin 23:30 Mozorro lehiaketa, musikaldiaren atsedenaldian

Maiatzak 28, domeka 10:00 Txistularien kalejira 12:00 Lehen jaunartzeko Meza Nagusia 13:00 Erreberentzia eta dantza saioa, Miren Erreginarekin 13:30 Auzoko nagusientzako hamaiketakoa

Ekainak 3, zapatua Mozoilo Eguna

Herriko hainbat elkartek antolatuta

Ekainak 4, domeka

Lasai Eguna eta Txakoli Eguna Bekeako Auzo Elkartea Binke! maiatza 2017 29

30 maiatza 2017 Binke!

1

2

3 3

4

2 1

4

2 1

Udaberria iritsi da! Pausuak jarraituz, sortu lore eder eta koloretsuak nire lorategia alaitzeko!

3

4

Binke! maiatza 2017 31