BINKE 015 Apirila 2017

15. zenbakia • 2017ko apirila

Argazki bilduma berezia!

Enrike solinis Musikaria

ÂŤGure ingurua ulertzeko hurbildu nintzen euskararaÂť

Enrike Solinis Musikaria

«Nortasuna mantentz ere autogestioa bilatu TESTUA: JON GOMEZ GARAI Argazkiak: iñaki andres

X

umetasuna ez ohi da artista handiekin lotzen; ez bazara behintzat mundu mailan aritzen den eta musika barrokoan erreferentea den artista baten inguruan ari. Orduan Enrike Solinisekin egingo duzulako topo, bere palmareseko hiru lorpen azpimarratzeko eskatu, eta karakterizatzen duen apaltasunetik aipatuko dizkizulako hirurak: Fermintxo, Ibon eta Kattalin. Seme-alabak.

Orain Euskal Herritik harrapatu zaitugu, baina zure lantokiak nazioarteko antzokiak dira, ezta? Bai, horrela da, Euskal Barrokensemble-k Euskal Herritik kanpo dauka bere lantokia gehienetan. Gure lana Euskal Herrian aurkezten saiatzen gara. Areago, gero eta gehiago saiatuko gara bertara etortzen. Euskal Herritik kanpo ibili eta gero, «euskalbertaratzea» gurako genuke berriz… (irribarretsu) Zelan azaldu irakurleari zer egiten duen galdakoztar batek antzinako musika egiten? «Antzinako musika» esatea nahiko nahasia da. Guk XVII. mendeko musika esparruan zegoen filosofia gurea egin nahi dugu, ez bakarrik testuari dagokionez, orduko testuinguruari ere erreparatu gura diogulako.

Ez dakit askorik argitu garen azalpen horrekin… Gure lana zertan datzan hobeto azaltzeko gure musika entzutea besterik ez da behar. Oso modu naturalean, beste mende batzuetako musika jotzen dugu. Jatorri bilbotarra duen galdakoztar batek zein Urepel edo Sanghaiko beste musikari batek egin dezake gure musika!

Askok ez du sinistuko ordea, mundu mailan erreferente bat zarena zure estilo musikalean... Neurri txiki batean esan daiteke Euskal Barrokensemble proiektua erreferente bat dela, batez ere gure azken bi lanak munduko zigilu garrantzitsuenetan argitaratu ditugulako. Horrek, noski, presentzia handia eman digu mundu zabalean.

Zure neurriko musikari bat, pop edo rock estiloan, askoz ezagunagoa izango litzateke publiko orokorrarentzat!

Noski, baina ezaguna izateak niri ez dit ezer ematen, zure lana plazaratu behar duzu, neurri baten barruan.

2 apirila 2017 Binke!

Zer esan gura duzu horrekin? Oreka bilatu behar duzula zure lanarekin eta publikoarekin. Zure lehentasunak lehenengo planoan jarri, zure ideiei eutsi eta zintzotasunaz jokatuz, ezaguna izatera begiratzen hainbeste ibili baino.

«Zure ideiei eutsi eta zintzotasunez jokatu» diozu… Konpetentzia handia al dago egiten duzun horretan? Duda barik.

Lehen hainbat agente edo bitartekarik egiten zituzten lanak garatu behar dituzulako zuk zeuk. Autogestiorako bidea hartu behar duzu.

Arraioa! Zure mailako musikagintzan ere horrela ibili behar duzue? Zure nortasuna mantendu nahi baduzu behintzat, bai. Zure kontu aritu behar duzu eta noski, hori ez da lan erreza… Kontu pila daude egiteko afera horretan eta nahiko gogorra da leku txiki bat egitea mundu mailako merkatuan, hainbeste ukondoren artean gainera…

Utz dezagun oraingoz nazioartea. Orain dela gutxi Galdakaon eta Bilbon izan zara Euskal Barrokensemble-rekin.

Zelan sentitu zara etxean? Primeran, Euskal Herria gure etxea da eta gero eta jende gehiago ari da gure kontzertuetara hurbiltzen. Ederra da bertakoek ere gure lana baloratzea.

Gainera oso harreman polita dugu hemengo jendearekin. Ezin kexatu!

Etxeaz ari garela, etxekoren bat baduzu bidailagun abentura honetan... Euskal Barrokensemble-k bi pertsona lanaldi osoz ditu: Miren Zeberio —emaztea eta bibolin jotzailea taldean— eta biok. Galdakoztarra naizenez ni azaltzen naiz hemen, baina lan guztia bion arten egiten dugu. Mirentxuk nik baino lan handiagoa egiten du, egia esan! Lan honetan bakarrik egongo banintz, ez dut uste taldean egiten ari garena egitera iritsiko nintzenik.

Eta etxea bera, Galdakao, faltan somatzen duzu? Nik Galdakaon familia eta lagunak ditut, eta saiatzen naiz ahalik eta maiztasun handienarekin bisitatzen. Batez ere familia, lagunekin zoritxarrez ez dudalako hainbeste denbora egoteko paradarik izaten.

Sarriago etortzea gurako zenukeela nabari zaizu, Enrike… Bai horixe! Familia eta lagunak bisitatzen inongo zalantza gabe. Baina baita jotzera ere. Bi aldiz bakarrik jo izan dut nire bizitzan Galdakaon bertan, orain dela 20 urte lehenengoz eta iaz Euskal Barrokensemble-rekin musika astearen baitan.

eko, musikan behar duzu»

Enrike Solinís Aspiazu 1974, Galdakao Konposizio eta gitarrako Goi Mailako ikasketak egin zituen Solinisek Bilboko Arriaga kontserbatorioan. Gainera, antzinako musikaren Goi Mailako ikasketak egitera joan zen Bartzelonako ESMUCera (Escola Superior de Música de Catalunya) eta aldi berean aritu zen Kontzertistaren Cum Laude Graduondokoa eskuratzen José Tomás maisuaren Bartzelonako Escola Luthier-en. Mundu mailako antzokirik ezagunenetan aritzen da Enrike Solinis hara hona. Gaur egun, Euskal Barrokensemble proiektu kulturalaren liderra da.

Binke! apirila 2017 3

Zer du gitarra klasikoak, elektrikoak ez duena?

Gitarra ez-elektrikoak —edozein sokazko instrumentu akustikok— daukan ezaugarri akustikoa eta gozatzeko eskatzen dizun arreta ez du elektrikoak. Gitarrista batentzat, soka batetik zuzenean zure atzamarrekin soinua sortzea eta tarteko euskarririk gabe, esperientzia aparta da.

Sarean kuxkuxean, hainbatek dio Euskal Barrokensemble proiektua euskal musika tradizionala berreskuratzeko bidean «inflexio puntu bat» izan dela... Zergatik?

Ez dut uste hainbesterako izango denik. Segur aski gaur egun, euskal kulturari hain garrantzia gutxi ematen zaion garaian, gutxi eginda ere asko egin dugula ematen duela…

4 apirila 2017 Binke!

Zuek gutxi egin?! Bai zera! Proiektu interesgarri asko egin dira euskal musikaren munduan. Guk gure gogo eta asmo guztia jartzen dugu egiten dugun honetan. Gure ikuspuntutik eta gure estiloan egiten dugu musika eta badirudi jendeak gustuko duela. Hori, noski, poztekoa da. Baina guk gure musikarekin egiten duguna munduko beste leku askotan urteak daramatzate egiten. Bakarrik espero dut gure kultura jorratzea gero eta praktika zabalagoa bilakatzea Euskal Herrian.

Inflexio puntu bat ez dakigu, baina artista pila baten bilgune behintzat bada zuen taldea. Artista asko eta onak bildu zaizkigu! Nik asko maite ditut denak, besteak beste, eskatutakoa baino askoz gehiago eman dutelako hasiera-hasieratik. Taldearen arrakasta haiei zor zaie. Bakoitzak bere karrera artistikoa du, baina euren ibilbidea une batez alde batera utzi eta Euskal Barrokensemble proiektura laguntzera etorri dira. Azken finean, denon artean taldea euskal kulturaren topagune bat bihurtu dugulako eta gure ondareaz gozatu nahi dugulako!

Zer eskaini gura izan diozu jendarteari proiektu honekin? Hein batean, hain ezezaguna dugun ondareaz gozatzeko aukera eskaintzea.

Eskaintzeaz ari garela… Proiektu honek agian ez, baina Tolosan bizitzera joateak behintzat eman dizu ba euskara jario bikaina! Bai, eta asko nire inguruko euskaldunen konplizitateari esker izan da. Oso estimatua nago.

Galdakaon ez zenuen hainbesteko harremanik euskararekin? Bada… ez. Denok izan beharko genuke eguneroko esparru guztietan euskaraz bizitzeko aukera, baina hori zaila izan da nire gaztaroan. Txikitatik inguratzen zaituen gauza guztiak ezagutu eta ulertzeko euskarak ematen dizun aukera zoragarria da.

Horrek erakarri zintuen euskarara? Hori izan zen arrazoi nagusietako bat, bai. Eta are gehiago, hori izan beharko lukete herritar guztiek euskalduntzeko arrazoi nagusiena, nire ustez.

Euskara gabe asko galtzen duzu.

«Zure mundua» ere hobeto ulertzen da euskaratik eta euskaraz? Aipatu dudan moduan, aberastasun handia da euskarak eskaintzen dizuna, beste edozein hizkuntzak bezainbeste. Baina hau gurea da, hemengoa den aberastasuna; mundua, musika eta bizitza ulertzeko modu berezi bat eskaintzen dizuna.

Zure herrikide askok irakurriko dute elkarrizketa hau.

Eurentzako primiziarik emateko moduan zaude? Hainbat proiektu ditugu orain eskuartean. Bat azpimarratzekotan, datorren urtean Donostiako Kursaal Antzokian «Henri Roy de Navarre»-ren inguruko programa izango da. Euskel Antiqva-ren filosofiarekin jarraituko du —Euskal Barrokensemble proiektuko bigarren diskoa— eta bertan Euskal Herriko hainbat musika ezohiko bezain polit aurkeztuko ditugu.

Zein izango da obra horien plater nagusi? Gutaz eta gure historiaz herri bezala mintzo diren kantu, testu eta dantza asko aurkeztuko ditugu hurrengo proiektuan.

Enrike Solinis bera (eskuin) Euskal Barrokensemble proiektuko lan-talde osoarekin, musikari, dantzari eta kolaboratzaileak barne.

Binke! apirila 2017 5

163 €

«Aspaldi utzi zion ETAk aseezina asetu nahiari» Apirilaren 8an ETAk armagabetzea iragarri zuen eta hortik astebetera, Aberri Eguna aitzaki, agiria kaleratu zuen. Euskal gizarteari eskaini zizkion berbak, armagabetzearen balioaz, hura gauzatu zedin egindako urratsez eta aurrera begirakoez.

Gizarte zibilaren «kudeaketa txalotu» eta erakundeen babesa «aipagarria» izan dela esan zuen. Baina estatu espainiarra aipatzerakoan hauxe nabarmendu zuen: «ETAk aspaldi utzi zion aseezina dena asetzeko urratsak egiteari».

Hori da EAEk diru-s arrerak bermatzeko errent arako biztanle bakoitzarentzat inb ertitzen duen urteko diru kopuru a. Alemaniak 183€ eta Frantziak 174€ inbertitzen ditu.

Espainiak berriz, 11'40€ baino ez ditu inbertitzen pertsonako.

Sarean arrantzatua

«Ni ez nintzen suhiltzaile sartu bonbak bidaltzeko» Bizkaiko suhiltzaileen kabo da Ignacio Robles eta bere pertsonalaren ardura ere bada, besteak beste, material arriskutsuak eramaten dituzten kargamentuak ikuskatzea. Horretan aritu zen bere gainontzeko ekipoarekin martxoko egun batez, Bilboko portuan, gainbegiratzen ari ziren kargamentuak 4.000 tona bonba eta lehergailu Saudi Arabiara zeramatzala ohartu zenean. Orduantxe esan zion ahoz zein idatziz bere operaziobaseari berak ez zuela «gizarte zibila hiltzen duen maniobra horretan kolaboratuko». Bizkaiko Foru Aldundiak bi urteko soldata eta lanpostu gaitasungabetzearekin zigortu dezake, eta expedienteak hautsak harrotu ditu, bai esparru politikoan zein Sare Sozialetan ere. Oraindik ez da erabikirik hartu.

Telecinco telebista-kateko aurkezle den Jorge Javier Vázquezek bere Instagram sare sozialeko kontuan argitaratu duen argazkiak hautsak harrotu ditu. Zergatik? Biluzik dagoen argazki bat argitaratu duelako. Hainbesterako al da?

«Korrikaren indarraz gogoeta egin behar dugu, jaia soilik ez dadin izan» MERTXE MUGIKA AEK-KO KOORDINATZAILE NAGUSIA

Txiste txarra Nola esaten da 'Chuck Norris' euskaraz?

Don ostia Berba luze eta konplikatuak ahoskatzeko fobiari Hipopotomonstroseskipedaliofobia esaten zaiona psikologia munduan?

6 apirila 2017 Binke!

Matematikako ikasle batek, antza, ez zuen denborarik atera azterketa behar bezala prestatzeko, eta hauxe da irakasleari utzi zion mezua. Mezu hori, baina, bertsoz egin zuen.

Zer iruditzen emandako arrazoiak?

Haurrentzako APP didaktikoak ezagutzen?

Sare Sozialen eta haurren gaiak aipatzen ditugunean sarri ardurazko berbak baino ez dira entzuten. Baina, ba al dakigu badaudela gure etxeko txikien hezkuntzan lagungarriak izan daitezkeen aplikazioak?

ANIMALIAK Animalien euskarazko izenak ikasiko dituzte aplikazio honen bidez, eta nagusiek ere praktikatu dezakete. Guztira 87 animalia daude bilduta, gehienak gure ingurukoak, hiru ataletan sailkatuta eta 0-6 bitarteko haurrentzako prestatuta daudenak.

MARIA GOIKOAK BATBIRULAU! Klis-klasikoak APP bildumaren lehenengoa dugu hau. Anjel Lertxundi eta Antton Olariagaren haur literatur klasikoan oinarriturik, aplikazio moderno eta entretenigarria da. Puzzleak, memoria-jokoak, hitz-jolasak, desberdintasunak, abestiak... eta beste hamaika joko ditu.

BARBANTXO 3D Gaztetxoenen irudimena eta sormena estimulatzea du helburu aplikazio honek, baserri giroan oinarrituta dauden antzerki eta bideoak ardatz dituelarik. Gainera 3Dko ipuinak ikus ditzake haurrak, aplikazioan bertan azalduko dizkiguten betaurrekoak sortu ostean.

PIRRITX ETA MATEMATIKAK Sudurgorri ezagunarekin jolastuz, matematika oinarri batzuk ikasteko aplikazio entretenigarri, koloretsu eta baliagarria da. Kontatzen ikasi, buruketak eta eragiketak egin, geometria kontuak eta beste hamaika ariketa ditu.

Hori bai, aurreko APPak doakoak dira, hau ez.

Binke! apirila 2017 7

«Euskararen erabilera Galdakaon» mahai-ingurua

«Gurasoek erdaraz egiten badabe, umeek hori baino ez dabe jarraituko» jabi rojo

Korrika Kulturala zela eta, Zizpa Gazte Konpartsak mahai-ingurua antolatu zuen Gandasegin, euskararen egoera azaldu, erabileraren arazoak plazaratu eta aurrera begirakoak proposatzeko.

M

ahai-inguruan modu irekian aritu baziren ere, solaskide gonbidatuek eman zizkioten zertzelada nagusiak gazteentzat ere arduratzekoa den gaiari. Lan horretan aritu ziren Asier Bidart Galdakaoko Udalaren Euskara Arloko langilea, Irune Soto politologoa, Iñigo Hernando EH Bilduren zinegotzia eta Josu Larrea irakaslea.

Herriaren egoera eta herritarrek Udalarekin duten harremanetik hasi zuten solasaldia. Larrearen arabera, «hiru herritarretik bigaz egin zeinke berba euskaraz herri honetan».

Bidarten datuek diotenez, «Udalagaz harremana euskaraz daukien herritarren kopurua, herriko erabileraren gainetik dago». Beraz, gero eta gehiagok badaki euskaraz eta Udalarekin ahozko harremana askok egiten du euskaraz. Ordea, eskaini ziren datuek zioten Galdakaoko euskaldun edo ia-euskaldun —euskaraz ulertzeko gai direnen— kopurua ia %65era iristen dela, baina kaleko erabilera ez dela %11ra iristen. Zein da erabilera eskas honen arrazoia eta konponbidea? Hernandok argi utzi zuen: «Udalagaz harremana euskaraz egiten daben askok militantziagatik egiten dabe, baina gero kalean erdaraz jarraitzen dabe». Bide horretatik, Bidartek gaineratu zuen Udaleko langileen %60 baino gehiago euskalduna dela.

8 apirila 2017 Binke!

Azken datua entzunda, Sotok aldarrikatu zuen «azken urteetan inbertsio handiak egin dabezela erakundeek gu euskaraz erantzuteko eta, beraz, guk be erradikalagoak izan beharko geunkela euskara exijitzerako orduan».

Bestetik, jendarteaz irmoki mintzatu zen Josu Larrea: «Hamaika mila konnotazio dauzkagu oraindik Franco garaitik eta hamaika presio dagoz gaur egun euskaraz ez egiteko —ez egin beste horrek ez daki eta, errespetu falta da…—, baina erdaraz ez egiteko eskatzea inposizioa da». «Askotan gainditu beharreko konplexuak be badira», zioen Sotok. Horretarako, Larreak «hizkuntza-estresa» euskaraz ez dakien horrengan jartzea proposatu zuen, «bestela gu gara txarto sentitzen garanak», eta ondorioztatu, «horrek, militantzia punturik ez badozu, euskaraz ez egitera eroaten zaitu».

Merkataritzak euskararen sustapenean duen garrantzia ere aipatu zen. Zizpako kide batek esan zuen «gure herriko hizkuntza paisaia erdalduna» dela, eta Bidartek erantzun «Udalak hizkuntza paisaia euskaratzeko diru-laguntzak emoten dauzela» gogoraraziz. Une horretan ebagi zuen solasaldia Larreak: «Arazoa da Udalaren Arlo Ekonomikoak zabaltzen diran komertzio barrien erregistroa ez deutsola Euskara Arloari pasatzen, eta beraz azken honek ezin deutsola diru-laguntza hori komertzio barriari eskaini». Hala ere, horretan herritarrek ardura handia dutela gaineratu zuen irakasleak, «gizartearen presio faltagatik eremu pribatuan asko txikitzen dabilelako euskararekiko konpromisoa». Eta konpromiso hori, gurasoengandik hasi beharko litzatekela adierazi zuten, «umeen ametsa nagusiak diran modukoak izatea dalako, eta horiek erdaraz egiten badabe, umeek hori baino ez dabelako jarraituko».

publierreportajea

TXORIERRI POLITEKNIKA IKASTEGIA

FutureLab Proiektua: Informazio eta Komunikazio Teknologiak eguneratzen Teknologia berriak guretzako beti izan dira erreferente bat gure kurrikulum proposamenak diseinatzeko eta baita inbertsioak bideratzeko ere. Dena den, 2015-2016 ikasturte bukaeran hausnarketa bat egin genuen garai hartako egoera zein zen aztertu eta hobetzeko asmoarekin eta helburu eta proiektu berriak planteatzeko.

H

orrela, ikusi genuen nola bereziki Batxilergoan, bazegoela hobekuntzak egiteko aukera eta hobekuntza horiek, gainera, Lanbide Heziketako Zikloetan ere eragina izan zezaketela.

Ez ginen hutsetik hasten: bazegoen azpiegitura informatiko bat, LOE Batxilergoa garatu zenetik IKT ikasgaia ematen genuen lehen mailan eta 2014-2015 ikasturtetik SareHezkuntza Proiektuan parte hartzen genuen Ingurumenari buruzko proiektu batekin.

Dena den ez geunden konforme; ikusten genuen Europatik markatuta zetozen Konpetentzia Digitalen garapenean (DIGICOMP) bageneukala bide berri bat egiteko aukera Batxilergo berria diseinatzeko orduan. Gainera kanpotik zetozen inputek bide garbi bat markatzen zuten: DBHn ikasleak normalean, eta gero eta gehiago, hasiak ziren konpetentzia hauek lantzen proiektu desberdinetan parte hartuz.

Hau horrela izanda, bi arlotan lan egiteko proposamena aurkeztu genuen. Lehenengoa, Batxilergoko Informazio eta Komunikazio Teknologiako ikasgaian, bai lehen mailan eta baita bigarren mailan ere, kurrikulumari bultzada sakon bat ematea bereziki segurtasunean, programazioan eta

produktu digitalen garapenean (robotak, 3D-ko produktuak, multimedia produkzioa). Gai hauek ikasgelan lantzeko orduan gainera ikasleek gure Lanbide Heziketako famili profesionalak ezagutzeko aukera izatea ere nahi genuen horretarako landu beharreko gela-proiektuak bideratuz.

Bigarrena, erreboluzio txiki bat izan da guretzat bereziki irakasleon– tzat. Batxilergoan ere proiektuetan oinarritutako lanak egiten hasiak geunden aspaldi eta ikusita geneukan nola Batxilergoko irakasleek arazoak genituen informatika gelak libre aurkitzeko. Orduan soluzio moduan erabaki genuen ikasleek beraien gelan egingo zituztela lan hauek ere. Horretarako gela horietara sareko konektibitatea eraman genuen eta Batxilergoko lehenengo mailan paperezko testu liburuak kendu eta gailu digital mugikorren (tabletak)erabilera bultzatu dugu non edukiak liburu digitalen bidez edo gure On Line plataformaren bitartez lortu daitezkeen.

Momentu honetan FutureLab Proiektua bi urteko esperimentazio fase baten dago. Irakasleak eta ikasleak lanean ari dira eta horren ondoren proiektuaren ebaluazioa eta hobekuntza proposamenak egin beharko dira. Gai horiek beste batean landuko ditugu.

Ateak zabaltzeko egunak: Apirilak 25, Maiatzak 4 eta Ekainak 8, 18:30etatik aurrera

Hemen

prestakuntzak lana dakar berarekin

ATEAK IREKITZEKO EGUNAK

apirilaren 25a, maiatzaren 4a eta ekainaren 8a (18:30etatik aurrera)

Zatoz gure tailerrak eta laborategiak ezagutzera

ZIENTZIA BATXILERGOA Untzaga Ibaia Kalea,1 · Tel.: 94 403 40 60 · info@txorierri.net Eusko Jaurlaritzak diruz-lagundutako Ikastetxea

HEZKUNTZA SAILA

Bizkaian urrezko Q eskuratu duen lehenengo LHko ikastegia Kudeaketaren Kalitatearentzako Euskal Saria

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN

LHko HEZIKETA ZIKLOAK FABRIKAZIO MEKANIKOA • Mekanizazioko Teknikaria Erdiko Maila (2.000 o.)

• Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko Goi-mailako Teknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

• Produkzioaren Programazioko Goi-mailakoTeknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

SEGURTASUNA ETA INGURUMENA • Ingurumen Hezkuntza eta Kontroleko Goi-mailako Teknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

ELEKTRIZITATEA ETA ELEKTRONIKA • Automatizazio eta Industria Robotikako Goimailako Teknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

• Telekomunikazio eta Informatika Sistemetako Goimailako Teknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

Binke! apirila 2017 9 MERKATARITZA ETA MARKETINA • Salmentak eta Merkataritza Espazioak Kudeatzeko Goi-mailako Teknikaria Goiko Maila (2.000 o.)

Martxoko irabazleak

Aurkene Jauregi Torrealdai Christian Arean Saratxaga

Katixa Larrazabal (ezker) eta Belen Etxebarria (eskuin) Orekan Fisioterapiako Anderrekin, jasoko duten masajearen berri izan ostean, zentruaren aurrean.

PeĂąaren eskutik, hile batez, Berria egunkaria doan egunero opari.

Zer egin Binkekide izateko?

Eman zure babesa urteko

36 â‚Ź

ordainduta

Oraindik binkekide ez bazara, eta neurri honetako lehenengo komunikabide euskalduna babestu eta sustatu gura badozu, hauek dozuz horretarako bideak:

1. Bete beheko formulario hau, eskaneatu edo atera argazki bat eta bidali e-postaz: infobinke@gmail.com

2. Bete formularioa, moztu, eta utzi gutunazal baten, Binke izenarekin

Eta zuretzat, MOTXILA HAU OPARI!

Torrezabal Kultur Etxeko atezainaren leihatilan apirilaren 28ra arte.

3. Eskaneatu zure

IZEN-abizenAk:

mugikorraren QR irakurgailuarekin beheko kodea eta bete formularioa!

HELBIDEA:

TELEFONOA:

NORTASUN AGIRIA:

E-posta: IBAN

KONTU KORRONTEA:

10 apirila 2017 Binke!

ENTITATEA

BULEGOA

K.Z.

KONTU ZENBAKIA

Bai Euskarari Ziurtagiria

Binke, 'Bai Euskarari'ren mailarik gorenean Lan mundua euskalduntzeko xedez, Bai Euskarari Ziurtagiriak era guztietako entitateek euskararen normalkuntzaren bidean duten konpromisoa egiaztatzen du. Oraintsu, Binke proiektuari aitortu zaio aldizkari hau aurrera eramateko martxan dituen mekanismo guztien euskalduntzea.

I

rakurle askok ez du gogoratuko —jaio ere ez zelako egin, akaso— 1978ko ekainaren 17an Bai Euskarari kanpainari San Mames zaharrean eman zitzaion amaiera arrakastatsua. Edo 1998ko abenduaren 26an Euskal Herriko bost futbol zelaitan egin zen Bai Euskarari ekitaldi jendetsua. Ekimen bietan, pentsaerak pentsaera, denok elkarrekin euskararen alde egon eta egitearen beharrizana azpimarratu zen. Bizi edo gogoratu ez, irakurle, ekimen haiek gerora ere fruitu asko utzi dituzte. Besteak beste, Kontseiluak sortu zuen eta gaur egun Bai Euskarari Elkarteak kudeatzen duen izen bereko Ziurtagiria.

Espazioak euskalduntzea estrategikoa da hizkuntza batean normaltasunez bizi ahal izateko. Horregatik, berebiziko garrantzia du alor sozioekonomikoaren espazioetan euskarari lekua egiteak. Lanean ematen dugun denboragatik edota produktu eta zerbitzuen kontsumitzaile izateagatik, eragina du lan munduak gure bizimoduan eta hizkuntza jardueran.

Denok gara eragile, eta horren jakitun, hortxe kokatu behar da Bai Euskarari Ziurtagiriak egiten duen eguneroko ekarpena. Bai Euskarari Elkarteak lan mundua euskalduntzeko estrategikoki lanean dihardu 2007tik, Bai Euskarari Ziurtagiria erreminta nagusi delarik. Baina ez bakarra, euskaraz lan egin nahi duten enpresen eta profesionalen arteko harremana eta elkarlana sustatzea helburu duen Enpresarean ekimena eta lana bilatzeko edo eskaintzeko sortutako Lansarean lan-ataria ere badirelako Bai Euskarari Elkartearen harribitxi.

Rober Gutierrez Bai Euskarari Ziurtagiriaren Elkarteko zuzendaria (ezker) eta Olatz Larrinaga Bizkaiko teknikaria (eskuin), Izaskun Rekalde eta Julen Urrutxurtu Binkeren batzordekideak erdian dituztela, Ziurtagiria emateko unean.

euskara lan hizkuntzatzat duten entitateentzat.

Bada, diagnostiko zehatza gainditu ostean, harrotasunez esan dezake Binke osatzen duen batzorde eta elkarte osoak, aldizkari honen lan-talde eta egitura izan dela Bai Euskarari Ziurtagiriaren mailarik gorenena eskuratzen lehen entitatea Galdakaon eta Usansolon! Bejondeigula!

Baina, zer da Bai Euskarari Ziurtagiria? Enpresak, saltokiak eta era guztietako entitateak euskararen ezagutza eta erabilera areagotzeko neurriak garatzen ari direla egiaztatzen du Bai Euskarari Ziurtagiriak. Horrela bada, entitate baten hizkuntza-egoera zein den ziurtatzen du. Guzti horien ahalegina eta konpromisoa aitortzea du helburu nagusitzat eta balio horrexengatik jende aurrean erakusteko bereizgarria ematen die. Hiru maila bereizten ditu Ziurtagiriak: Euskararen bidean. Euskararen normalizaziorako neurriak hartzen eta garatzen ari diren entitateentzat.

Zerbitzua euskaraz. Zerbitzua euskaraz eskaintzen duten entitateentzat.

Zerbitzua eta lana euskaraz. Zerbitzua euskaraz eskaini eta

Zer egin Ziurtagiria eskuratzeko? Bai Euskararik zail du Euskal Herri osoko enpresa edo elkarteen atzetik ate-joka aritzea. Horregatik, Ziurtagiria eskuratu gura dutenek www. baieuskarari.eus webgunera sartzea baino ez dute. Edo nahiago badute, info@baieuskarari.eus helbidera idaztea. Hortik aurrera jarriko dira interesdunarekin harremanetan, eta informazio guztia eskura, diagnostikoa egin eta Bai Euskarari Ziurtagiriak aitortuko dio entitateari zein hizkuntza-mailan dagoen.

Lehenengoa zein hirugarrena izan, Ziurtagiriarekin jendarteari erakutsiko dio enpresa edo elkarte horrek euskararekiko duen konpromiso irmoa. Hitzetatik harago doan konpromisoa.

Binke! apirila 2017 11

Marifeli Ugarte Zubiate

Kortabasoak

Euskaldun igelak

E

uskaldunok, esan beharrik ez dago, hil edo biziko egoeran egonik, ezinbesteko dogu menderatzen gaituen izaera eta jokabidea ondo ezagutzea. Batzuetan, pertsonok, bizitzako beste esparruetan be, gure burua engainatzeko joera izaten dogu, giza izaera islatzen dauan elezahar honek adierazten dauan moduan: Eskorpioi batek igel bati bere bizkar gainean erreka bat zeharkatzeko laguntza eskatzen dio. Igelak hasieran laguntza ukatzen dio. Beldur zen, bidean eskorpioiak ziztatuko ote zuen.

Baina azken honek zin egiten dio igelari, inolaz ere ez duela horrelakorik egingo. Gainera, esaten dio, «azken batean, biok hilko ginateke hori egingo banu».

Igelak, argudio hori entzunda, onartu egiten du, eta erreka zeharkatzen hasten dira. Bide erdian ordea, eskorpioiak ziztatu egiten du igela. «Zergatik egin duzu hori?» galdetzen dio igelak, biak itotzen ari diren bitartean.

«Ez dut aukerarik izan, hori baita nire natura, ziztatzea», azaltzen dio eskorpioiak.

Oinarrizkoa da herritarrontzat, bi estatuen eskorpioien marko demokratikoetan ez sinistea. Bestela, sinisten daben igelei jarraituz gero, urperatu egingo gara.

12 apirila 2017 Binke!

K

orta/gorta», «eskorta», «sarobe/saroi», «kortabaso» edo «basakorta» lur-sailen jatorria zaharra ei da, erdi arokoa, edo lehenagokoa, burdin arokoa, zenbait ikerlariren eretxian. Kortak (latineko cohors, -tis esparrua, unitatea), izatez, mugarritutako lur eremuak ziran eta abereen zaintza, babes eta bazkarako erabilten ziran. Erdi inguruan zedarri bat eukien «haustarri» edo «artamugarri» izenekoa eta beste lau haren inguruan, puntu kardinal bakotxeko bana. Normalean itxura borobileko azalerakoak izaten ziran, baina karratu formadunak be baegoazan hurrean.

J.M. Barandiaranek Pirinioetako artzaintza eta larra aldaketak aztertu zituenean bi motatako kortak desbardindu zituan: negukoak, korta nagusiak edo osoak; kota baxuetan, neguko hotzaren babesera. Eta udakoak, korta osoak edo erdiak, mendi goietan.

Neguko korten erradioa 247 metrokoa ei zan (63 hamalaoin) eta 121ekoa (31 hamalauoin) udakoena.

Mendietako artzain bizimodu nomada apurka-apurka desagertuz joan zan heinean korta asko txataldu, jabegoz aldatu eta desagertu egin ziran. Halanda be, errastu handia itxi dabe bai toponimian bai oikonimian.

Gurean, esaterako, udako korta asko dokumentau izan dira Galdakao, Bedia eta Zeberioko mugartean; Otzagarai, Upo, Urdaola eta Isasiena mendi-magaletan. Eta udakoak, ostera, Galdakao, Bedia eta Amorebieta-Etxano udalerrien artean, Gumuzio, Boroa eta Bidestubieta auzo inguruetan: Andragorta, Antonensemekorta, Ardikorta, Arriandi, Belakorta(mendi), Eskaien, Isukitzaondo, Kortabarri, Kortatxi, Kortatxiki, Kortatxu, Kortazar(baso), Kortederra, Korteta, Pedrobaltzakorta, Perubaltzakorta, Perubaltzeta, Pistiakorta, Umakortatzaga…

Bizikleten gurpiletako zulaketak konpondu

E

dozein urtarotan ikus ditzakegu txirrindulariak errepide zein ibilbideetan zehar, gora eta behera, euren saltsan. Izerdi-patsetan batzuk eta fresko-fresko beste batzuk. Baina ziurra dena da euretako batek ere ez duela hainbeste gozatuko gurpilen bat zulatzen zaionean! Hona hemen paseotxoa guztiz trakestu aurretik zulotxoa konpontzeko egin beharrekoak.

Materiala: • • • •

Puzgailua Urez betetako baldea Bi giltza berezi (ikusi irudian) Trapu bat (sikatzeko)

• • • •

Permanente bat Lixapaperra Kola berezia Partxea

1.

Gurpila bizikletatik askatu eta aire apur bat kendu.

2.

Ganbera gurpiletik atera. Honetarako, giltzetako bat janta eta gurpil-estalikaren artean sartu, palanka eginez pieza biak elkarrengandik banatzeko. Bigarren giltza bestearen alboan jarri behar da eta horietako bat jantatik desplazatu ganbera atera ahal izateko.

3.

Ganberari gelditzen zaion aire guztia kendu, guztiz hustu arte.

4.

Urez betetako baldean sartu ganbera zulotxoa non dagoen aurkitzeko. Burbuilak ateratzen diren toki horretan bertan egongo da konpondu beharreko zuloa.

5.

Ganbera sikatu (zuloa begi-bistatik galdu gabe) eta permanentea erabiliz X bat marraztu zuloaren gainean.

6.

Lixapaperraren laguntzaz, zuloa gozo-gozo eta asko sakatu gabe lixatu.

7.

Kola jarri zuloaren inguruan eta partxea bere estalkitik desitsatsi ondoren, zuloaren gainean itsatsi gainean daraman plastiko gardena apurka-apurka kendu. Garrantzitsua da partxearen gainean presioa egitea ondo itsas dadin. Itxaron pare bat minutu.

8. Ganbera XXX

gurpilean sartu (kentzean egin duzun bezala, baina oraingoan palanka kontrara eginez) eta puztu.

Gomendioa: Komeni da ganbera gurpiletik askatzean eskua astiro-astiro honen barrualdetik pasatzea, pintxo edo antzekoren batek bertan jarraitzen badu kendu ahal izateko.

Bestela ganbera bere lekuan jartzean berrio zula daiteke, eta egindako dena alferrikakoa izatea.

Iñaki Ibargarai Arana

Mikel Azanzari

G

ogoratzen haz, Mikel, lehenengoz 90. hamarkadan batu ginala.

Orduan Luis Beroiz handiak eta biok Eguzkibegiko umeak entrenatzen ginduazan eta hi, orduan bere, Txutxi Uribegaz, oingo alkatearen aitagaz, kirol-arduraduna hintzan. Zenbat behar ume bihurri hareek hara eta hona eroaten eta hi enpadu hareetan dana koordinatzen ze nik beti ezagutu haut zer edo ha antolatzen, halanda ze, ostean BIEn sartu hintzan. Gerora Adiskideko batzan sartu eta bertan gengozala Zearrak eta Karmelo Ariznabarretak jokatu juezan partidak antolatu ginduazan Ibilaldia Galdakaora etorri zanean. Baina kirola heuk egitea bere gustuko heuan. Akordako haz Adiskidek helduentzat antolatzen ebazan txapelketakaz. Hik Zuloaga izaten heuan atzelari eta aurreko jokoa egin gurean ibiltzen hintzan. Hori bai, finalaren egunean Mezok izar barik baina distira askogaz prestautako bazkari ederragaz bardintzen ginduazan «galdutako» indarrak. Kirola eta lagun-artea, horrexek zoazan hire bi jiteak.

Kalean topau ezkero beti lotzen hintzen, beste barik «Zelan?» itauntzeko. Eta azken egunean bere halantxe egin gura heuan: kirol apur bat eta lagun-artea buztartu, baina ezin.

Ordutik hona ez gaiozak kalean ikusi. «Non hago, ze larr…»

Binke! apirila 2017 13

Errefuxiatuak

Ihesean… esperantzak ere ihes TESTUA: IXONE MUÑIZ ARANA

Asko dira errefuxiatuen auziaren harira egunero heltzen zaizkigun berriak, asko diren bezala egoera hau hasi zenetik pasatu diren urteak. Bizi eta gainditu beharreko ihesaldi luzeak, miseria gordina, oztopoak… eta denetan gogorrena: esperantzarik eza.

G

oiz gutxi izango dira esnatu eta dela irratian, dela telebistan, dela egunkarian errefuxiatu hitza entzun edo irakurtzen ez dugula. Oraindik ere gure oheetako berotasun eta gozotasunak besarkatzen gaituela, hara non esaten diguten albisteetan errefuxiatuak hotzak akabatzen daudela. Edota gure tostadak gurinez igurzten eta usaina darion kafe berotan bustitzen ari garela, errefuxiatu askok elikagai falta larria dutela.

Momentuan hunkitu egiten dira asko, haserretu beste batzuk, eta axolagabe sentitu beste hainbat. Ez da gai samurra, eta ez die pertsona guztiei era berean eragiten. Haserrearen edo elkartasunaren aurrean, konponbideak aurkitzen ahalegintzen dira asko, ahal duten gutxian laguntzen; arropa eta produktu bilketak antolatzen, mundutik sakabanaturik dauden kanpamenduetan boluntario lanak egiten… ezer gutxi da nahikoa egoeraren handitasunari aurre egiteko, baina txikiak izan arren, badira pausotxoak.

Esan daiteke beraz, badaudela munduan barrena errefuxiatuen auzian inplikaturik dauden herritarrak, eta asko direla hauek hainbat herrialdeetan abiarazitako kanpainak eta sortutako elkarteak. Munduan zehar bezala, Euskal Herrian ere jarri dira martxan azken urteotan ezagunak egin diren Zapo-

14 apirila 2017 Binke!

reak, «Ongi etorri errefuxiatuak» edota estatu mailakoa den baina euskal lurretan ere egoitza duen CEAR (Errefuxiatuei Laguntzeko Espainiako Batzordea) elkarteak, besteak beste.

Atzean utzi. Bizi normala daroazu. Zure familiarekin pasatzen dituzu eguneko ordu gehienak edo kontrara, bakardadeaz gozatzen igarotzen duzu eguna, hala gustatzen baitzaizu. Ikasten ari zara edo lanpostu finkoa duzu beharbada.

Baliteke oraintsu langabezian gelditu izana, edo lanik egiteko asmorik ere ez izatea. Zoriontsua zara duzunarekin, edo aldatuko zenuke zerbait akaso. Azken batean, ohituta zaude, eguneroko kontuak dira.

Baina halako batean, bizitzak ezustean harrapatzen zaitu, eta zure burua ihesaldi luze eta gogor batean murgilduta aurkitzen duzu, zurea zen guztia atzean utzita bizia salbatu nahian. Bizia salbatu nahian, hura arriskatu. Paradoxikoa.

Hori da egunero milaka pertsonari gertatzen zaiena; gerrateek edo miseriak eraginda, euren herrialdea atzean utzi eta etorkizun hobe baten bila ihes egitera behartuak dauden milaka pertsonari gertatzen zaiena. Pakistan, Siria, Afganistan, Sudan, Kolonbia, Palestina, Iran, Somalia, Libano, Kongo, Irak.

Dozenaka herrialdetako biztanleak, zaila egiten da guztiak aipatzea. Askok euren herrietatik desplazatzea erabakitzen dute, baina herrialdeko mugak zeharkatu gabe. Beste batzuek, berriz, ondoko lurraldeetara alde egiten dute, eta beste hainbestek urrutiago, Europa aldera, adibidez.

Milioiak. UNHCRek (Errefuxiatuentzako Nazio Batuen Goi Komisarioa) ematen dituen datuen arabera, munduan dauden errefuxiatuen kopuruak gorantz egiten du urtez urte; izan ere, 2009an munduan 43,3 milioi baziren euren herrialdeetatik desplazatura behartutako pertsonak, 2014an 59,5 milioi inguru izan ziren. 2015an ordea, zifra 65,3 milioietara iritsi zen.

AFP

Honek esan nahi du, UNHCRren ÂŤJoera globalenÂť informeak adierazten duenari jarraiki, minutuko 24 pertsona zeudela 2015ean euren herrialdeetatik alde egitera derrigortuak.

Errefuxiatuak anparatzen dituzten kanpamentuei dagokienez, asko dira munduan zehar sakabanaturik daudenak.

Munduko handiena Dadaab (Kenia) da. 1991tik dago zabalik eta 463.000 errefuxiatu baino gehiago daude bertan, gehienak somaliarrak. ACNURen arabera, errefuxiatuentzako biga-

rren kanpamentu handiena Za'atari da (Jordania) eta 2012. urtetik 80.000 siriar baino gehiagori eman diote bertan babesa.

Europako datuei erreparatuz, 2016an beherantz egin zuen errefuxiatuen desplazamendu kopuruak, baina gorantz aldiz, ihesaldi hartan itsasoan hildako pertsonen zifrak. 2016an 5.000 pertsona inguru hil ziren Mediterraneoa zeharkatzeko ahaleginetan, aurreko urteko heriotzak baino %25 gehiago. OIMk (Migrazioen Erakunde Internazionala) helarazitako Binke! apirila 2017 15

Mundu bat, elkartasuna

A

sko dira Euskal Herrian eta munduan zehar errefuxiatuen auzian laguntzeko borondatea erakusten duten pertsonak, bakoitzak ahal duen bezala, bere harritxoa jarriz. Ez da lan erraza, eta are gutxiago kaltetuen azalean jartzea.

Zaila izaten da askotan zelan lagun dezakegun pentsatzea, eta oraindik zailagoa ekitea. Baina badira gure eskura dauden aukerak ere, elkarteek abiarazten dituzten kanpaina eta bilketetan laguntzea, adibidez. Horrelako elkartasun kanpainen adibide da Galdakaoko Mundu Bat elkartea.

Gabonetan egindako jostailuen merkatuan lortutako diruaren erdia Caritas erakundeari eman zion Mundu Bat elkarteak, eta beste erdia errefuxiatuen auzian laguntzeko izan zen. Geroago ordea, errefuxiatuen egoeragatik gehiago egin nahi eta, higiene produktuak biltzen eman dituzte

aurtengo datuek diotenez, honezkero 525 errefuxiatu baino gehiago hil dira Europara iritsi nahian, eta 23.000 inguruk lortu dute heltzea.

Grezia geltoki. Europara heltzen diren errefuxiatuetako askok Grezian egin behar izaten dute geldiunea, beste herrialde batzuetara heldu aurretik, eta heltzen badira. Hainbat dira Grezian barrena dauden errefuxiatuentzako kanpamentu eta squatsak —lokal okupatuak, era autogestionatuan eta boluntarioen laguntzaz errefuxiatuen bizileku bihurtzen direnak—.

Egun hustuta dagoen Greziako kanpamendu ezagunenetariko bat izan zen Idomeni, Mazedoniarekin mugan. Ezaguna bertan errefuxiatuek bizi zituzten baldintza eskas eta penagarriengatik, baita poliziarekin sortutako liskarrengatik ere. Han egon zen boluntario lanetan S.S.R. inizialdun galdakoztarra.

Egunero entzuten zituen berrietan errefuxiatuek pairatzen zuten miseria, eta horren aurrean zerbait egin nahi zuela ohartuta, Alvaro Saiz herrikideak abiarazitako GBGErekin (Galdakaoko Boluntarioen Gizarte Elkartea) kolaboratzea erabaki zuen.

«Motxila hartu eta harantz abiatu nintzen, ahal nuen guztian laguntzeko prest», dio S.S.R.k. Hasi eta bat baino gehiago izan dira errefuxiatuen kanpamenduetara edo bertako familiei bistan egin dituen bidaiak. Halere, aitortzen du Galdakaora bueltak emozionalki gogorrak izan direla, aldaketa handiegia dela eta ardurek beste maila bat dutela.

Miseria gordina. S.S.R.k oraindik emozioz kontatzen ditu Idomenin bizitakoak. Bertara lehenengoz joan zenean hasierako egunak umeen komunetan pasatu zituen, hauek dutxatzen. «Komunak oso hotzak ziren eta lupetzez beteta zeuden; umeak, aldiz, arroparik gabe eta oinutsik», gogoratzen du galdakoztarrak. Geroko egunak erizain lanetan eman zituen, batez ere hotzaz babesteko errefuxiatuek egiten zituzten suteek eragindako arnas arazoak osatzen.

Handik hile batera, bigarren aldiz bueltatu zen Idomeni16 apirila 2017 Binke!

azken egunak, ahalik eta lasterren gehien behar dituztenei bidaltzeko asmoz.

Elkartasuna, enpatia, kontzientzia, borondatea… beharrezko elementuak gizarteak hoberantz egiteko, tamalez munduan askok sufritzen dituzten egoera lazgarriei aurre egiteko. Denon keinu txikiek aldaketa handiak eragin ditzakete.

ra, baina oraingoan, beste kide batekin batera, errefuxiatuen kasu ahul edo kaltetuenen jarraipena egiteko. Boluntarioak adierazten duenez, «oso gogorra eta intentsua izan zen bigarren aldi hau», bertan hainbat pertsona egoera larrian ikusten baitzituen, eta ezinezkoa egiten baitzitzaion eurekin ez enpatizatzea.

Hirugarren bidaian, aurreko egonaldietan harreman estua egindako familiei bisita egin zien S.S.R.k, oraindik ere —telefono edo sare sozialen bidez— harremana mantentzen duen familia horiei, hain zuzen. Ordurako, errefuxiatu asko beste kanpadenda edo pabiloi batzuetara lekualdatu zituztela dio galdakoztarrak, «baldintzak onartezinak ziren, larregizko beroa egiten zuen eta arratoiak ere ibiltzen ziren handik».

S.S.R.k errefuxiatuekin bizitakoak asko markatu duela adierazten du, baina oraindik gehiago laguntzeko indarra eman diola esperientziak. «Euren egoeran denok nahiko genuke ihes egin. Jakin behar dute Europa osoak ez dizkiela ateak ixten, badagoela jendea gertatzen ari denaren kontra dagoela», gaineratzen du. Gure gizartean orokorrean kontzientzia falta eta beldurra dagoela uste du galdakoztarrak, eta enpatia gehiago izan beharko genukeela, «independenteegiak gara, norberak berea bakarrik begiratzen du, solidarioagoak izan beharko genuke. Eurek gu izan gintezkeen».

Elikaduran laguntzen. Hotzarekin batera, gosea izaten da kanpamenduetako errefuxiatu gehienek sufritu behar duten ezbeharra; kanpamenduetan eta mundu osoan zehar.

Egoera honetan laguntzeko asmotan, Zaporeak proiektua — Intxaurrondoko Gastronomia Elkartetik jaioa— abiarazi zen 2011n. Proiektu honek Etiopian eman zituen lehenengo pausuak hango fundazio batekin batera, bertakoei gastronomia eta elikadura arloan laguntzeko asmoz. Hiru urte beranduago, Zaporeak proiektuak bere mugak zabaldu eta Greziako Chios Irlako errefuxiatuei jana ematen hasi zen.

Gauzak honela, iazko urrian izan zuen Zubietan bizi baina

Errefuxiatuak galdakoztarra den Aitor Garaiurrebasok eta beste hiru lagunekin batera, Chiosera joan eta Zaporeak proiektuan barneratzeko aukera. «Kanpamenduko boluntario batzuk errefuxiatuentzako arropaz arduratzen ziren, beste batzuk umeen hezkuntzaz, errefuxiatuen osasunaz edo itsasotik heltzen zirenak laguntzeaz. Gure ardura ordea, bazkariak ziren», dio Aitorrek.

Garaiurrebasok kontatzen du proiektuaren sortzaileak Intxaurrondoko zortzi lagun badira ere, Euskal Herri osoko 200 herritar baino gehiago ibili direla bertan lanean, beste hainbat nazionalitatekoekin batera. Halere, azpimarratu egiten du dena eusten duen zutabea euskal lurretan dagoela, bertan egiten baitira urtero Chiosen jana emateko beharrezkoak diren elikagai bilketak. Gainera, badago produktuen garraioan dohainik lan egiten duen enpresa gipuzkoar bat, edota sukaldeko materialak doan ematen dituzten komertzioak.

Aurrerapausoak. Aitorrek dionez, egunean momentuan prestatutako 1.400 bat bazkari banatzen zituzten Chioseko kanpamenduan, aniztasuna eta kalitatea eskainiz elikagaietan, «horrek duintasuna ematen ziela uste dut», adierazten du Zubietako galdakoztarrak. Errefuxiatuek eurengatik arduratzen ziren pertsonak bazeudela ikusten zuten eta boluntarioei hala adierazten zietela gaineratzen du.

Chiosera heltzen ziren errefuxiatuen etorrera jaitsi eta sukaldea itxi zuten Garaiurrebaso eta bere kideak ibilitako kanpamenduan, nahiz eta Chiosen bertan beste sukalde bat zabaltzeko asmoa duten. Momentu honetan, Chioseko egonaldian lortutako esperientziaz baliatuz, beharrizan gehiago duten kanpamenduetan eskaini nahi dute haien laguntza, baina oraingoan, errefuxiatuei eman nahi diete horrelako sukaldeak gestionatzeko aukera. «Gure helbururik nagusiena errefuxiatuek gure laguntza behar ez izatea da, kanpalekuetatik alde egitea dagoeneko ez dutelako gure laguntzarik behar.

Hori litzateke berririk onena», aitortzen du Garaiurrebasok.

Eguzkibegi Ikastola aitzindari izan zen…

• Euskarazko testu-liburuak eta metodologia sortzen.

• Neska-mutilak gela berean nahasten.

• Olentzero herrian lehenengoz ateratzen.

• Helduentzako lehenengo euskara klaseak eskaintzen.

• Lehenengo udalekuak antolatzen.

• Ikasketak hiru urtetik aurrera eskaintzen (orduan sei urterekin hasten ziren).

Binke! apirila 2017 17

Ibon Hernando Etxebarria Galdakao, 1990 Marrazkigintzaren zaletasuna nondik datorkion berak ere ez daki azaltzen, bere esanez ÂŤfamilian inork ez baitu sen artistiko horiÂť. Baina berari behintzat txikitatik gustatzen zaio marraztea. Bartzelonan bizi da egun, bertako komunikazio agentzia batean lanean eta lanak uzten dion heinean marrazten du. Orain dela gutxi gainera Instagram aplikazioan kontua sortu du, eta bertan argitaratzen ditu eskuz egindako irudiak.

Instagram argazkiak eta bideo laburrak argitaratzeko sare soziala da. Kodak Instamatic eta Polaroid kameren omenez, Instagram-eko argazkien formak ez du egungo kamera eta mugikor gehienek darabilten 16:9 ratioa, karratu itxurakoa baizik. Eta askok —Ibonek kasu— denen arteko argitaratzea estrategikoki kalkulatzen dute, ikuspegi orokorretik ikusiz gero collage itxurako irudi edo argazkiak ikus daitezen.

18 apirila 2017 Binke!

Ibonen galeria Instagramen: instagram.com/ibon_ap_arte

Osasuntsu Udaberria arerio denean

N

egu hotz eta grisen ostean, gogotsu eman ohi diegu ongi etorria udaberriko kolore biziei, txorien kantu hots alaiei eta eguzki izpi epelei. Halere, batzuentzako paisai idilikoa izan daitekeen hori tormentu bihur daiteke beste askorentzat. Galde diezaietela bestela polenak eraginda egun osoa doministikuka pasatzen duten horiei… Baina, zer eragiten die lore-hautsak alergia diotenei? Zer egin saihesteko?

Zer da polena?

Polena zelula espermatikoak dituzten garau ñimiñoak dira, eta landara bakar batek horrelako mila sor ditzake, gerora airetik sakabanatuz. Lore-hautsari alergiarik ez diotenentzat ez du bestelako garrantzirik; gehienetan nabaritu ere egiten ez duten hauts horixka bat besterik ez da, ia axolagabekoa. Substantzia honekiko sentikorregiak direnek ordea, arin igartzen dute noiz hasiko diren gure zelaiak loratzen, gorputzak nahi baino seinale gehiago bidaltzen baitizkie, pozoitutako opari itxuran.

Zeintzuk dira sintomak?

Sintomen artean ohikoenak izaten dira, besteak beste, negar-jarioak, sudurreko eta begietako azkura, konjuntibitisa, doministikuak, sudurreko tanta-jarioa eta kongestioa, eztula, samako narritadura, azaleko arazoak eta zenbait kasutan baita kontzentratzeko edo lo egiteko eragozpenak ere. Laburbilduz, ezinegona.

Zer egin dezakegu?

Ezinezkoa da hain desatseginak izatera hel daitezkeen garau txiki hauek guztiz saihestea, baina badaude moduak polenaren eragina eta honekiko kontaktua zertxobait behintzat gutxitzeko. Hauek dira gomendioak: • Ekidin zelaietatik paseatzea -batez ere gramineak dauden lekuetatik, hau baita Europa guztian alergia gehien eragiten duen landara familia- baita ariketa fisiko nekagarriak egitea ere.

• Etxeko leihoak itxi, eguerdian eta arratsaldeko lehenengo orduetan.

• Ez moztu belarra.

• Gidatzerakoan kotxeko leihoak itxi.

• Ez eskegi arropa garbia kanpoan.

• Eguzkitako betaurrekoak erabili.

• Burua estali etxetik kanpo zaudenean, eta ilea garbitu oheratu aurretik.

• Saihestu produktu narritagarriak (tabakoa, perfumeak, espraiak…)

Ba al zenekien?

• Aldaketa klimatikoa dela eta polen gehien duten urtaroek luzaroago irauten dute eta lore-hauts kantitatea handiagoa da.

• Kutsadurak alergia izateko arriskua areagotzen du, sudurreko mukosa ahuldu eta garauen estruktura moldatuz, polena alergikoago bihurtzen duelako.

• Anbrosia landara bakar batek egunean hainbat milioi polen garau aska ditzake, eta bost garau aireko metro karratuko nahikoak dira erreakzio alergikoa eragiteko.

Airean dagoen polen kantitateari buruzko informazioa: www.polenes.com

MANU ETXEBARRIA AYESTA

Bariku zein ostiral

E

uskal astearen bosgarren eguna era batera baino gehiagotara adierazten da Euskal Herrian. Euskera batuan « ostiral» nagusitu da eta bere esangura « ortzi=zerua eta irar=ilargi» berba konposatutik dator. « Bariku» berba, bizkaieraren eremuan darabilgu zabalen eta Gipuzkoako bizkaieran, Oñati aldean-eta, « egubakoitz».

Gure «bariku» berbaren nondik norakoa interesgarria da. Bere jatorria « abari ba(ga)ko» eguna da,» bariaku>bariku», hau da, barau eguna. Barau eta bijilia gordetzearen ohitura, eleiza katolikoaren agindu bat izan zan. Baraua, gitxiago jatea zan eta bijilia okela gorririk jan ez egitea. Hori dala-eta, eleiza katolikoak urte guztiko barikuetarako jarri eban bijilia-eguna.

Baina, agindu hori arintzeko-edo, «bulda» izeneko agiri bat sortu eban, 50 zentimotik 10 pezetara bitarteakoa. «Bulda» hori lortu ezkero, urteko bariku guztietan jan leitekean okela gorria, garizumako barikuetan eta Gabon egunean izan ezik.

Horrexegaitik jaten ziran orio-aza eta karakolak Gabon gauean, bijilia gordetzeko. Gero, behin Vatikanoko II. Kontziliorazgero, agindu hori kendu egin zan, zorionez.

Binke! apirila 2017 19

OLATZ ZUGASTI

Galdakao atletismo taldea

Olatz Zugasti Torrezabalen

Zorrozan jokatu zen aire libreko pistako Bizkaia mailako finala, 20 azpiko kategorietan, eta Galdakao Atletismo Taldeko neskak txapeldunak izan ziren taldekakoan.

Olatz Zugasti kantariak maiatzaren 12an, 20:30ean, bere ÂŤUr goiena, ur barrenaÂť diskoa aurkeztuko du Torrezabal Kultur Etxeko areto nagusian.

AITZOL ZAMALLOA

ELEXALDE MENDIAN

Bizkaiko txapeldun, Sub20an

Eguzkibegi Ikastolaren 50. urteurrena dela eta, egun osoko eguna antolatu zuten ikastolan bertan, apirilaren 1ean.

Bazkaria eta osteko erromeria izan zuten plater nagusi.

Elexalde Mendian Tenis Klubeko neskak, Ainhoa Meili eta Julene Soria protagonista dituztela, Euskadiko bigarren onenak izan ziren emakumezko haurren kategorian.

GALDAKAOKO UDALA

Euskadiko bigarren onenak

INOCENCIO GOIKURIA

Eguzkibegi, urteurren bazkarian

Itzulia Galdakaotik pasa zen

Nomada pare galdakoztarra

Euskal Herriko txirrindulari Itzulia Galdakaotik pasa zen beste urte batez, eta Bengoetxetik pasa behar zela baliatuz, Metroari lehentasuna ematea aldarrikatu zuten.

Bizitzeko estilo berria hasi gura dute, nomaden antzera bizitzen ikasiz. Mundua zeharkatzea gustauko litzaieke baina, hasteko, Europatik hasiko dira Idoia eta Eneko.

20 apirila 2017 Binke!

Herria Korrikaren alde ikuskizuna Argazkiak: Jabi Rojo • Ander Arrieta

Binke! apirila 2017 21

Korrika Usansolotik Argazkiak: Gotzon almaraz

22 apirila 2017 Binke!

Korrika Galdakaotik Argazkiak: gotzon almaraz • Ander Arrieta • Julio Legarretaetxebarria

Binke! apirila 2017 23

24 apirila 2017 Binke!

Binke! apirila 2017 25

Galdakaoko Gazte Asanblada

««Herriko gazteriaren parte hartzea da gure erronka eta nahirik nagusiena» aitzol zamalloa

Galdakaoko Gazte Asanbladak urtean zehar antolatzen dituen hainbat ekintzetako bat da Gazte Eguna.

Aurten maiatzaren 6an ospatuko dute, eta beste urteetan bezala, ekintzaz betetako eguna izango da, goizetik hasita gauera arte.

Noiztik antolatzen da Galdakaon Gazte Eguna? Herrian aspalditik antolatzen dan ekintza da Gazte Eguna, ez geunke jakingo zehazki esaten noiztik ospatzen dan, baina urteak badira lehenengoz egin zanetik. Kontua da ez zala urtero antolatzen, urtebete baino gehiagoko tartea egoten zala Gazte Egun batetik bestera.

Baina badira urte batzuk jarraian ospatu dela, ez al da?

Bai, hori da. Badaroaguz gitxienez bost urte jarraian Gazte Eguna antolatzen. Orain arte egun hau herriko kolektibo askok batera antolatzen genduan, asanblada zabal batek. Aurtengoa izango da Gazte Asanbladak espresuki antolatuko dauen lehenengo Gazte Eguna. Halan da be esan behar dogu Galdakaoko gazte mugimenduaren barruan adin ezberdinetako pertsonak gabizala, eta behar izatekotan beti gagozala alkarri laguntzeko prest, dala umeentzako jolasak antolatzeko, dala kartelak egiteko… beraz, modu batera edo bestera gazte askok hartzen dogu parte urtero Gazte Egunaren antolaketan.

Helburu edo erronkarik izango duzue aurtengo Gazte 26 apirila 2017 Binke!

Egunari begira… Bai, noski! Herrian erreferente da egun hau gazteen artean. Helburu nagusia aisialdi eredu ezberdin bat eskaintzea da, gazteak txamietatik urtetea, Galdakaon bertan be aisialdirako aukera badauela erakustea. Baina eskaintza hori ez dogu guk gure kabuz bakarrik sortu gure, herriko gazteen inplikazioa eta parte hartzea bilatzen doguz, danon artean antolatzea eguna, eta danon artean gozatzea egunaz.

Egun honetako antolakuntzan parte hartzeko deialdiak ere zabaldu izan dituzue, ezta? Bai, hasi gara deialdia zabaltzen, ahoz aho zein sare sozialetatik. Gure nahia asanblada ireki bat egitea da, gazteak bertara hurbiltzea, proposamenekaz, ideiakaz… parte hartzeko gogoakaz! Gazteria aktiboa gure dogu herrien, hainbat ideologiatako herritarrak batu eta danon artean gazteriaren frenteetako bat dan aisialdia modu autogestionatu batean aurrera eroateko gai garala erakutsi.

Pare bat aste gelditzen da Gazte Egunerako. Badaukazue egunean zehar egingo denaren programa? Bai, gehiena dekogu lotuta. Goizean umeentzako tailerrak egongo dira eta ordu beretsuan Gazte Olinpiaden finala. Martxotik gabiltza frogak antolatzen eta final horretan beste hainbat egongo dira. Gero, urtero moduan, paella txapelketa egingo dogu.

Kuadrilla bakoitzak berea sukaldatu beharko dau gero plazan bertan bazkaltzeko. Honen ostean, bingoa eukingo dogu Momoak talde feministaren eskutik eta jarraian «Fritanga» elektrotxaranga herritik zehar. Amaitzeko, Mr. Pongo band, Sembrando Kaos eta oraindino konfirmatu barik dauen taldeen kontzertuak egongo dira plazan.

A

ste Santua eguraldi onarekin gozatu dugu aurten. Askok gertuen duten hondartzara joateko baliatu dituzte egunok, ala mendira.

Atseden bila betiere. Baina badira prozesioetara joaten direnak eta elizak jartzen dituen arauak betetzen dituztenak. Ikus dezagun zer egiten duten herritarrek Aste Santuan.

Aste Santuan: prozesioak ala oporrak?

Gotzone

Isabel

Nik Aste Santua lasai ibiltzeko eta nire familiarekin egoteko baliatzen dut.

Lasai egoteko aprobetxatzen dut eta libre banago familiarekin bidaiaren bat egiten dut.

Mari Bego

Fernando

Atsedena hartzeko aprobetxatzen dut, bidaiak egiteko. Aurten, adibidez, Siziliara joan gara.

Zein polita den hura!

Palentziara joaten naiz eta bertan aitagandik jasotako ohitura jarraitzen dut: prozesioan parte hartzea, Vera Cruz kofradiarekin.

Argitaratzailea: AITU elkartea Koordinazioa: Jon Gomez Garai Erredakzioa: Ixone MuĂąiz Arana eta Jon Gomez Garai Diseinua eta maketazioa: Artefakto Argazkilariak: Gotzon Almaraz, Ander Arrieta, Inocencio Goikuria,Julio Legarretaetxebarria, Jabi Rojo Ilustratzaileak: Eider Eibar eta Irrimarra Inprenta: BEPSA Banaketa: Egunon Lantegi Batuak eta Correos Hileko ale kopurua: 14.000 Lege Gordailua: BI-41-2016 ISNN: 2444-9385 Binke aldizkariak ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako iritzi edota esanen erantzunkizunik Helbide orokorra: infobinke@gmail.com Publizitatea: publibinke@gmail.com

Binke! apirila 2017 27

Ibaizabal Ikast Konfiantzazko irakaskuntza, lehenengo pertsonan Batxilergoa, Lanbide Heziketa eta profesionaltasun ziurtagiriak zerbitzuekin uztartzen dituen eremu anitza da Ibaizabal. Errealitate berezia, jarduera desberdinek (gimnasioa, aterpetxea eta ostatua) bat egiten baitute, eskaintza akademikoarekin. Aniztasunak aberasten du leku hau, eta etorkizuneko hiritar euskaldun eta jantziak hezten ditu ezinbestean. Bizitzari, indiferentziaz behintzat begiratuko ez dioten euskal herritarrak. Hona hemen norantza horretan eragiten duten gako batzuk.

Batxilergoa: Erabakiak hartzeko tarte hori Erabaki garrantzitsuak hartu behar dira batxilergoan. Horregatik, batxilergoa hasten duen lehenengo egunetik, bere norantza akademikoaren gainean kontrola ikasleak eraman behar duela uste dugu, erabaki garrantzitsuak autonomiaz eta heldutasunez har ditzan. Bidean, ikaslea babestuta eta indartsu sentitzeko helbururako lana egingo dugu guk, gertu gertutik.

Izan ere, ikaslea ondo sentitzean tematuta gaude. Horretarako, Ibaizabalen ikaslearen jarraipena berezia da: Irakasle guztiak tutore dira, bakoitzak ikasle kopuru txikia izanik. Familiek, irakasleek eta ikasleek elkarlanean funtzionatzen dute.

Ondorioz, ikasle bakoitzak, bere bidelagun izango den irakaslea izango du erreferentzia legez lehenengo egunetik.

Horretaz gain, ikasgai desberdinetako prozedura eta edukiak indartzeko errefortzu sistema jartzen dugu Ibaizabalen ikasleen eskura. Errefortzu saioak eska ditzakete, ikasturtean zehar hutsuneak osatzen joan ahal izateko.

Neurri guzti hauek bere fruituak ematen dituzte. 34 ikaslerekin hasi zen ikastola, eta gaur egun 300 ikasle baino gehiago ditugu. Matrikularen goranzko joerak epe ertainean jarraitu egingo duela aurreikusten denez, laugarren lerroa zabaldu dugu. Honi erantzuteko 1.000 m2ko eraikin berria inauguratu genuen 2013ko irailean.

Orientazioaren garrantzia Ikasketa prozesua ikaslearengandik abiatzen da. Norberaren asmoak identifikatu eta hauek lortzeko eskuratu beharreko lanabesak lor ditzaten lan egiten uzten diegu. Eta guzti hori, orientazio egoki batekin gauzatzen da. Aukera akademiko zein laboralen gainean informazio osoa jasotzen dutela ziurtatuko dugu.

28 apirila 2017 Binke!

Horretarako, Ikasle ohien eta inguruko Unibertsitateetako adituen testigantzak ekartzen ditugu, Unibertsitate eta ikastetxeetara irteerak eta aurkezpenak edo gure trebakuntza eskaintza teknikoak jartzen ditugu eskura. Helburua argia da: Ikaslea %100ean trebatzea hemendik ateratzean dagokion bidea ondo egin dezan. Ikasleak akademikoki zein sozialki jantzita eta konpetente prestatzea, alegia. Â

Lanbide heziketa arautu eta ez arautua Lanbide heziketaren alorrean, Haur Hezkuntzako Goi Mailako Zikloa eskaintzen da Ibaizabalen. Ziklo honek haurtzaindegietako teknikari lana egiteko zein Unibertsitatean ikasteko aukera zabaltzen du. Horretaz gain, ikastolaren izaera profesional eta teknikoa sakondu duen Hobetuz eta Lanbideko prestakuntza eskaintza zabala du Ibaizabalek.

Ibaizabal+ elkarreragineko espazioa Ezin dugu hezkuntza ulertu barneko eremu isolatua bezala.

Hezkuntzatik abiatzen dugu gure ekarpena, baina aldi berean eragileak gara. Euskalgintzan, herrigintzan, kulturgintzan‌ euskal nortasuna oinarri izanik, mundura zabalik dagoen ikuspegia lantzen dugu. Jendartearen erronka eta ametsen parte izan nahi dugu. Ikastola soil batetik haruntzago joan nahi dugu, eta gure ingurua eraldatu.

Zentzu horretan, ezinbestekoa deritzogu ikaslea bera ere erabaki eta eztabaida guneetan egotea. Ikasle kontseiluan proposamenak eginez, iritzi eta proposamenak Irakurrixu aldizkarian plazaratuz edo tertulia eta eztabaida foroetan parte hartuz. Ikastola auzolanean ulertzen dugu nahitaez. Beraz, gutariko bakoitzak bere ekarpentxoa egin dezakegu Ibaizabal ikastolan. Izan ere, kooperatiba gara, gurasoek eta ikasleek zuzeneko esku hartzea dutelarik ikastolako erabaki nagusietan.

publierreportajea

tolan… bai pozik!

Diruz %100ean lagundutako ikastaroak Hobetuz eta Lanbideren bitartez, honako ikastaro hauek eskaintzen ditu Ibaizabal Ikastolak

PROFESIONALTASUN ZIURTAGIRIA

ESKAINTZA IREKIA • Sare Sozialak enpresaren komunikaziorako tresna • Hezkuntzarako Google tresnak eta web aplikazioak • Psikomotrizitatea nagusientzat

• Gizon eta emakumeen arteko aukera berdintasunaren sustapena • Ur instalazioetako sorospena • Erakundeetako arreta soziosanitarioa mendekotasuna duten pertsonentzat

Ibaizabal Ikastolan ere badago, gainera…

• Lan orientazioa eta Lanbide Heziketako enpleguaren kalitatea sustatzea • Gatazken prebentzioa • Enplegurako prestakuntza-ekintzen programazio teknikoa • Ur eremu naturaleko sorospena

Binke! apirila 2017 29

30 apirila XXX 2017 2017Binke!

Binke!

KORRIKAn herri batetik bestera ibili ondoren, zirkora itzuli dira gure lagunak. Neka-neka eginda daude, zenbakiak batuz eta koloreztatuz.

Lagundu berriro zirkoa martxan jartzen!

Binke!

Binke!apirila XXX 2017 31

Euskararen alde korrika milaka lagun ibili ginen...

Baina Galdakaon eta Usansolon

%65 ia euskaldunak gara, euskaldunak edo

eta erabilerak

%11 gainditu gabe jarraitzen du.

Euskararen alde egotetik, euskararen alde egitera pasako bagina?

Binke!

Galdakao eta Usansoloko aldizkaria