I am prepared to report on the human condition

Instead, he practices compassion. He understands the condition of man-in-media-res perfectly well, sympathizing with mankind endlessly suspended between hope and despair, struggle and resignation, love and hatred. The poet observes our everyday plight with an empathy forged in pain, shaped by whirlwinds of history, and tempered in his profound need to find a place in the world that he would call his own – both metaphorically and literally. Rozenfeld’s perception of the universe has evolved in the course of his lifelong search for an antidote to the trauma inflicted on him by two criminal regimes, to exile, to years of wandering. Although it is tinged with distrust towards great philosophical systems and marked by disappointment towards people insensitive to the suffering of others, although it has been toughened in the pain of loss, it is, against all odds, a vision filled with hope. Defying the absurdity of existence, in spite of terror, countermining the unimaginable burden of the memory of the Shoah, the poems collected here – both the older ones, from which the poet extracts the essence, and those written only recently – reflect a unique order of the world, which, manifesting itself in language, is simultaneously languagedetermined. For Aleksander Rozenfeld, the word possesses a world-making power: it creates the reality which the poet inhabits. The order of his wor(l)d is thus a grammar, whose affirmativeness grows out of an only too tangible negation. Rozenfeld’s “I am” is a manifestation of his “grammar of presence,” rooted both in the transcendent logos and in deep empathy that excludes doubt. Paweł Jędrzejko Zamiast tego – współodczuwa. Doskonale rozumie kondycję człowieka in media res, zawieszonego między nadzieją i rozpaczą, walką i rezygnacją, miłością i nienawiścią. Przygląda się naszej codziennej szarpaninie z empatią, którą kształtowały bolesne doświadczenia, wichry historii i głęboka potrzeba odnalezienia własnego miejsca w świecie – nie tylko w sensie metaforycznym, ale także dosłownym. Jego wizja świata to wynik trwających przez całe życie poszukiwań antidotum na traumę doświadczenia okrucieństwa dwóch zbrodniczych reżimów, wygnania i wieloletniej tułaczki. Choć zabarwiona jest nieufnością wobec wielkich systemów filozoficznych i naznaczona rozczarowaniem wobec ludzi wyzbytych wrażliwości na cierpienie innych, hartowana w bólu utraty – jest jednak wizją przepełnioną nadzieją. Wbrew absurdowi, wbrew przerażeniu, wbrew niemożliwemu wręcz do wyobrażenia sobie ciężarowi pamięci Szoa, wiersze tutaj zebrane – zarówno te starsze, z których poeta ekstrahuje esencję, jak i te najnowsze – odmalowują pewien porządek świata, który z jednej strony manifestuje się w języku, a z drugiej jest nim determinowany. Dla Aleksandra Rozenfelda język posiada moc światostwórczą: tworzy rzeczywistość, którą on zamieszkuje. Porządek jego świata jest więc gramatyką, której afirmatywność wyrasta z nazbyt namacalnej negacji. Rozenfeldowe „Jestem” to zakorzeniona w transcendentnym logosie i głębokiej empatii „gramatyka obecności”, która wyklucza wątpienie. Paweł Jędrzejko