VISIE 20 - 26 december 2025

WERK ALS VOORWAARDE VOOR SOCIALE HUURDERS

BELGIE(N) - BELGIQUE

00000 B-00000 PB- PP B-

bpost

‘Sociaal’ wonen?

BELGIE(N) BELGIQUE BELGIE(N) --BELGIQUE PBPP B- 00000

| AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X | jaargang 81 | p806000 |

20

| WEST-VLAANDEREN | 26 ¬ 12 ¬ 2025 | MAANDELIJKSE UITGAVE | volgend nR 15.01.2026

E X TRA EDITIE VOOR LEDEN VAN HE T ACV

Nieuwe regels voor overuren en nachtwerk

Factcheck Moeten winkels op zondag open om rendabel te zijn?

Wat als ik door medicatie geen machines mag bedienen?

West-Vlaanderen Sectorakkoord voor voedingsnijverheid

Lift V

lak voor de kerstvakantie stond ik met enkele dames in de lift. De ene sprak over migraine, de andere heeft last van reuma. Ook onzichtbare ziektes waar De Warmste Week de aandacht op vestigt, was hun besluit. Ik zag op Facebook ook een video van Visie voorbijkomen, waarin Melissa, leerkracht op de lagere school, aan het woord is.

Melissa heeft MS. Ze heeft haar directie, collega’s, de leerlingen en de ouders over haar ziekte verteld.

Ze kan rekenen op begrip en ondersteuning in de vorm van een collega die een aantal uren per week een les of een taak kan overnemen. Met veel liefde voor haar leerlingen en pijnstillers slaagt ze er zo in dit stadium in voor haar klas te blijven staan.

¬ Foto Belga

2 ¬ VISIE

Het begrip en de ondersteuning waar Melissa op kan rekenen zijn helaas niet iedereen gegeven.

De werkomgeving past zich vaker niet dan wel aan mensen die ziek zijn aan. Met de stemming van de Terug Naar Werk-wet vlak voor het kerstverlof, duwde de regering zonder veel debat een beleid door dat de problematiek van langdurig zieken nog groter zal maken.

In tegenstelling tot wat er in het regeerakkoord was afgesproken, blijft preventie een dode letter en ligt de focus vooral op het opvoeren en versnellen van sancties en controles. Daarnaast maakt de regering het mogelijk om het arbeidscontract van zieke werknemers aanzienlijk sneller te beëindigen, zonder een ontslagvergoeding te moeten betalen.

Hiermee moedigt ze werkgevers aan om te kiezen voor een bijzonder goedkope manier om zowel de kosten van een zieke werknemer af te schuiven op de sociale zekerheid, evenals hun wettelijke verplichtingen te ontlopen om ervoor te zorgen dat

Kort.

Nationale Bank verwacht inflatie en koopkrachtvermindering door arizonabeleid Vorige week publiceerde de Nationale Bank van België (NBB) zijn vooruitzichten voor de komende jaren. Zo verwacht de NBB dat de economische groei matig maar stabiel blijft op een procent, maar eveneens dat de aangekondigde begrotingsmaatregelen een impact hebben op de inflatie en op de koopkracht van gezinnen. Door de btw-verhoging en de centenindex zou de koopkracht van gezinnen aangetast worden in 2026 en 2028.

Voor het ACV is dat een nieuw bewijs dat de besparingspolitiek van de regering-De Wever schadelijk is voor de gewone burgers: ‘De kwalijke context van sociale besparingen met de beperking van de werkloosheid voorop en het verder inperken van de koopkracht van zowel werknemers als mensen met een sociale uitkering zoals gepensioneerden en zieken, maakt dat de gezinsconsumptie als

motor van de economie terugvalt. Ook de NBB verwacht trouwens dat de beperking van de werkloosheidsuitkeringen geen impact zal hebben op de werkgelegenheid. Dat toont andermaal pijnlijk aan dat het hier gaat om een ideologische keuze in plaats van doordacht beleid.’

‘Tegelijk blijkt nog maar eens dat de regering vooral inzet op besparingen in de sociale uitgaven, terwijl globaal het niveau van de inkomsten blijft terugvallen. Zo blijft de slang in haar staart bijten en dient het volgende tekort zich aan’, zegt ACV-voorzitter Ann Vermorgen. ‘Tijd dat er echt werk wordt gemaakt van een rechtvaardige fiscaliteit met het schrappen van onnodige uitgaven voor inefficiënte bedrijfssubsidies en een correcte belasting op alle vermogens­ inkomsten.’

Sectoronderhandelingen in metaalbouw lopen vast De onderhandelingen voor een nieuw sectoraal akkoord in de metaal-, machine- en elektrotechnische sector zijn opgeschort.

werknemers niet ziek worden of via aangepast werk terug aan de slag kunnen.

Kil, ondoordacht beleid bedreigt de warmte waarmee mensen doorgaans in het leven van elke dag met elkaar willen omgaan.

We willen samen de lift naar boven nemen, niet ander naar beneden laten trappen.

Mijn warme wensen voor 2026.

Na twee onderhandelingsrondes bleek dat werkgeversorganisatie Agoria geen gehoor geeft aan de noden van werknemers: zo is er geen enkele verbetering voor de koopkracht en nauwelijks maatregelen om eindeloopbanen te verlichten, terwijl de flexibilisering verder toeneemt.

Intussen blijven bedrijven record­ dividenden uitkeren, ten koste van investeringen. ‘De werkgevers wensen geen enkele waardering te geven aan hun werknemers’, reageert Lieve De Preter, voorzitter ACV-CSC METEA verbolgen. ‘Meer dan 150.000 werknemers riskeren op die manier in de kou te staan.’

ACV-CSC METEA hekelt het gesprek aan respect voor sociaal overleg en zal vanaf 15 januari een stakingsaanzegging in de metaalsector indienen.

Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be Abonnementen hilde.ceulemans@acv-csc.be - 02 244 32 81 ¬ Verantwoordelijke uitgever Bart Vannetelbosch ¬ Redactie Simon Bellens, Lies Van der Auwera, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Djorven Ariën, Lieven Bax, Rachel Michel, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, An-Sofie Bessemans ¬ Hoofdredactie Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten

Ann Vermorgen, voorzitter ACV

VISIE ¬ 3

Actueel. Wil de regering met dit beleid werken meer doen lonen?

Nachtwerkers verliezen één maandloon per jaar, vrijwillige overuren leveren kwart minder netto op Werknemers zullen goedkoper overuren moeten presteren, nachtwerk wordt ingevoerd in alle sectoren en er wordt gesnoeid in het recht op een nachtpremie van bijna een miljoen werknemers. ‘Nefast voor het inkomen en de gezondheid van werknemers’, zegt het ACV. ¬ Tekst Dominic Zehnder en Lies Van der Auwera

V

anaf 1 april wordt het aantal ‘vrijwillige’ overuren structureel opgetrokken tot 360 uur per jaar. In de horeca zelfs tot 450 uur. Daarmee worden de tijdelijke relance-overuren, ingevoerd in de nasleep van de coronacrisis, stevig opgetrokken en vast verankerd. Voor de eerste 240 uur moeten er geen sociale bijdragen en bedrijfsvoorheffing betaald worden. Werknemers hebben evenwel geen recht op verplichte inhaalrust, zoals bij reguliere overuren.

Door het optrekken van de grens voor vrijwillige overuren, kunnen werknemers gemiddeld zo’n 7,5 uur per week presteren boven op hun reguliere werktijd. ‘In feite komt dat neer op een terugkeer naar de 45-urige werkweek’, zegt Maarten Gerard, hoofd van de ACV-studiedienst. ‘Doordat de werkgever geen motivering moet

opgeven en ze goedkoper zijn dan reguliere overuren of bijkomende tewerkstelling, krijgt de werkgever eigenlijk carte blanche om structureel de werktijd te verhogen. Dat zal ten koste gaan van arbeidskansen, want waarom zouden bedrijven extra werknemers aanwerven als ze het goedkoper intern kunnen oplossen?’

Vrijwillige overuren kwart minder betaald Hoewel ‘bruto is gelijk aan netto’ voordelig klinkt voor werknemers, is dat in de praktijk allerminst het geval. Dat blijkt uit een berekening van Denktank Minerva. Bij reguliere overuren waarbij doordeweeks een toeslag van 50 procent geldt, houden werknemers bijna een kwart meer loon over dan bij de vrijwillige overuren. Bovendien tellen de

Bron: Denktank Minerva

Wie wint en verliest bij ‘vrijwillige’ overuren?

Gewone overuren

Vrijwillige overuren

Verschil

Kosten voor de werkgever

€ 348,81

€ 200,00

- € 148,81

Inkomsten voor de sociale zekerheid

€ 79,93

€ 0,00

- €79,93

NETTO INKOMEN VAN DE WERKNEMER

€ 268,88

€ 200,00

- € 68,88

Berekeningen op basis van 10 overuren per maand, aan 20 euro per uur, met 50% toeslag.

4 ¬ VISIE

vrijwillige overuren niet mee voor de berekening van het bijkomende vakantiegeld en worden er geen sociale rechten mee opgebouwd.

Ook de sociale zekerheid en de schatkist lopen miljoenen aan inkomsten mis. Bij een doorrekening verwacht het Monitoringcomité dat de RSZ jaarlijks 43 miljoen euro zal mislopen. Volgens de ACV-studiedienst is dat maar het topje van de ijsberg.

Een op de vier werknemers verliest recht op nachtpremies Naast nadelige overuren wordt er gesnoeid in premies voor wie ’s nachts werkt. Vandaag geldt er in de wet een algemeen verbod op nachtarbeid – tussen 20 en 6 uur. Dat wordt opgeheven, waardoor de invoering van nachtwerk in alle sectoren mogelijk zal zijn via een cao of aanpassing van het arbeidsreglement.

In veertien paritaire comités, waaronder de distributie en e-commerce, wordt het aantal uren dat als nachtarbeid wordt geteld, teruggeschroefd. Voortaan zullen daar alleen nog de uren tussen 23 en 6 uur ’s ochtends als nachtwerk tellen en dus recht geven op een premie. Als het aan de regering had gelegen, was dat zelfs nog minder dan de zeven opeenvolgende uren.

Een nachtwerker met een minimuloon van 3.044 euro bruto, die een nachtpremie van twintig procent krijgt bovenop zijn loon, zal op jaarbasis 3.180 euro verliezen.

Meer dan een maandloon dus.

‘In die sectoren werken 980.000 werknemers, ofwel bijna een kwart van de tewerkstelling in België. Dat gaat dus veel ruimer dan de pure distributie en e-commercesector’, stelt Luc Debast van ACV Voeding en Diensten. ‘Dit gaat niet om de e-commercesector vooruithelpen, zoals

Actueel.

Het nieuwe jaar brengt heel wat veranderingen.

Wat kun je verwachten vanaf 1 januari?

Kelly (43) nachtwerker bij Delhaize ‘Ik begin elke avond om 20 uur, waarbij ik bestellingen klaarmaak.

Ik doe dit werk al 21 jaar.

Nachtwerk eist fysiek en mentaal een hoge tol. Mijn gezondheid lijdt eronder. Ik kamp met maagproblemen en vermoeidheid.’

‘Stress en korte nachten maken dat het gezinsleven niet altijd van een leien dakje loopt. De grootste reden om dit werk te doen is de goede verloning. Ik houd per maand zo’n 500 euro aan nachtpremies over, dat maakt echt een verschil. Als er straks nieuwe collega’s op de werkvloer komen die minder premies krijgen, zal dat ongetwijfeld tot spanningen leiden. Dat is toch geen gezonde werksituatie?’

het wordt voorgesteld, maar is een extra financieel cadeau voor tal van bedrijven.’

De nieuwe regels zouden enkel gelden voor nieuwe werknemers, maar Debast vraagt zich af hoelang het zal duren voordat bedrijven bestaande werknemers stelselmatig zullen buitenwerken om hen te vervangen door nieuw personeel.

Gezondheidsrisico’s Aan nachtwerk zijn echter tal van gezondheidsrisico’s verbonden, reageert ACV-voorzitter Ann Vermorgen. ‘Het is maar logisch dat je daarvoor adequaat vergoed wordt. Nachtarbeid heeft een enorme impact op de gezondheid van mensen en op hun gezins- en privéleven.

Onderzoek toont aan dat laat en nachtelijk werk de kans op allerlei ziekten en psychosomatische problemen verhoogt.

Het leidt ook tot meer spanningen in relaties.’

‘Daarnaast wordt de arbeidsduur voor heel wat werknemers verlengd door de uitbreiding van de overuren, terwijl het aantal langdurig zieken piekt die door de te hoge werkdruk uitvallen.’

Wat verandert er op 1 januari 2026?

Indexering van lonen Meer dan 1 miljoen werknemers ontvangen een loonindexering.

Onder meer in de voedingsnijverheid (PC 118 en 220) en wegvervoer en logistiek voor rekening van derden (PC 140.03) zullen de lonen de gestegen levenskosten volgen.

Ondertussen is de regering-De Wever nog bezig met de laatste details over twee indexsprongen, waarvan de eerste in 2026 zal plaatsvinden. Pas de komende tijd zal helemaal duidelijk worden wie er hoeveel zal verliezen en wanneer dat effectief zal gebeuren.

Nieuwe regels voor langdurig zieken Vanaf 1 januari 2026 treden nieuwe maatregelen in werking voor werknemers die langdurig ziek zijn. Werkgevers kunnen voortaan al vanaf de eerste ziektedag – bij akkoord van de werknemer – een re-integratietraject opstarten. Het doel is om zieke werknemers sneller opnieuw in (aangepast) werk te laten instromen. Voor ondernemingen met minstens 50 werknemers geldt bovendien dat zij een solidariteitsbijdrage moeten betalen zodra een werknemer langer dan één maand ziek is. Concreet betaalt in de tweede en derde maand ziekte de werkgever 30 procent van de ziekte-uitkering.

Tegelijk wordt de procedure om iemand definitief ongeschikt te verklaren versoepeld en versneld. Waar het traject voor

medische overmacht vroeger pas na negen maanden kon worden opgestart, kan dat vanaf 2026 al na zes maanden. Voor langdurig zieken wordt zo de periode van bescherming korter en komt de re-integratie sneller of dwingender op de agenda. Ook de administratieve afhandeling van ziekte wordt hervormd: ziekteattesten worden voortaan digitaal doorgestuurd door de arts, waardoor de procedure eenvoudiger wordt voor werknemer en ziekenfonds.

Maaltijdcheques tot 10 euro Vanaf 1 januari 2026 wordt het maximumbedrag voor maaltijdcheques verhoogd van 8 naar 10 euro per gewerkte dag. Als je sectorakkoord er niet in voorziet, is je werkgever niet verplicht om je de verhoging te gunnen.

Hervorming werkloosheid Voortaan is het recht op een volledige werkloosheidsuitkering beperkt tot maximaal twee jaar en inschakelingsuitkeringen voor jongeren tot een jaar.

Wie zijn uitkering verliest, werd door de RVA al per brief op de hoogte gebracht. ACV trok hiervoor met de andere vakbonden naar het Grondwettelijk Hof. Nieuws over een eventuele opschorting wordt midden januari verwacht.

~ Lees meer op www.visie.net

VISIE ¬ 5

Achtergrond. Recht op wonen enkel voor wie werkt

Van steunen naar straffen voor sociale huurders Sociale huurders die werk weigeren, moeten na twee jaar meer huur betalen, vindt de Vlaamse regering. De zoveelste pestmaatregel op rij voor sociale huurders, die alsmaar meer bestraft en opgejaagd worden. ‘De negatieve framing is niet onschuldig.’ ¬ Tekst Lies Van der Auwera ¬ Foto ID/Patrick De Roo

W

ie na twee jaar sociaal wonen werk blijft weigeren, ziet zijn huurprijs stijgen. Dat wil althans de Vlaamse regering.

Belangrijke kanttekening: ook wie geen werkloosheidsuitkering krijgt en bijvoorbeeld thuisblijft om te zorgen voor naasten, zou aan een ‘werkbereidheidstoets’ worden onderworpen. Die bepaalt het zogenaamde arbeidspotentieel. Hoe dat concreet vorm krijgt, valt af te wachten. Bovendien wil de Vlaamse regering kandidaat-sociale huurders aan dezelfde toets onderwerpen.

Een stap te ver, reageert nationaal secretaris van het ACV Stijn Gryp.

‘De Vlaamse regering lijkt wonen steeds meer als een activeringsinstrument in te zetten. Daarmee raakt dit

voorstel aan iets fundamenteels, want wonen is een grondrecht.’

Dat beaamt Joy Verstichele, coördinator van het Vlaams Huurdersplatform. ‘Het is eigenaardig om het recht op wonen te koppelen aan de plicht om te werken.’

Woningtekort De framing van sociale huurders is niet onschuldig, stelt Brecht Beelen, adviseur wonen van beweging.net. ‘Dit beleid kadert in een breder verhaal dat sociale huurders systematisch verdacht maakt. Dat creëert een almaar negatievere perceptie over sociaal wonen, alsof het om profiteurs zou gaan.

Bovendien leidt het de aandacht af van het échte probleem, namelijk het grote

SOCIAAL HUREN

De lijst aan voorwaarden wordt steeds langer: • De Vlaamse regering maakte in 2017 komaf met contracten voor het leven. Sindsdien is de maximale huurtijd van een contract negen jaar. De eisen voor kennis van het Nederlands worden sindsdien strenger.

• Begin 2024 kondigde de Vlaamse regering aan voorrang te zullen geven aan werkende huurders. Sociale huurders moeten zich voortaan inschrijven bij de VDAB. • Verder bepaalt een middelentoets, ook sinds begin 2024, dat een sociale huurder niet meer dan 29.000 euro op de spaarrekening mag hebben. De zogenaamde ‘doorstroompremie’ zou werkende sociale huurders moeten stimuleren om over te stappen naar de private huurmarkt. Die premie kan oplopen tot 2.500 euro.

• Op dit moment werkt de Vlaamse regering de werkbereidheidstoets uit. Die wil nagaan of niet-beroepsactieven arbeidspotentieel hebben. Concreet zal de VDAB beoordelen of de (kandidaat-)sociale huurder ingaat op ondersteuning en een eventueel aanbod. Is dat niet zo, dan volgen er sancties.

6 ¬ VISIE

tekort aan betaalbare en sociale huurwoningen, door jarenlang onvoldoende investeringen.’

‘Daarnaast grijpt dit beleid in op de keuzevrijheid van mensen op het vlak van werk en gezinsleven’, gaat Beelen verder. ‘Zorg voor kinderen, ouders of andere naasten is waardevol. Wie geen uitkering ontvangt maar er bewust voor kiest om thuis te blijven, mag daarvoor niet gestraft worden. Voor gezinnen in een sociale woning lijkt die keuzevrijheid te worden beperkt.’

De verschuiving van steunen naar ‘strafstaat’ lijkt in volle opmars, aldus Randy Haers, doctoraal onderzoeker in de Criminologie aan de VUB. ‘Wie uitvalt, uitglijdt of uit de pas loopt, belandt niet langer in een netwerk van zorg, maar in een raster van controle, sancties en sociale isolatie.’

‘Bovendien zien we een beleid dat mensen aan de onderkant meermaals belast. Terwijl die voorwaarden zelden

Sociale huurders worden verdacht gemaakt. Dat leidt af van het echte probleem: het tekort aan betaalbare huurwoningen. ¬ BRECHT BEELEN

ROB* (60) DREIGT MEER HUUR TE MOETEN BETALEN OMDAT HIJ GEEN WERKT VINDT lijken te gelden voor wie hoger op de sociale ladder staat.’

Met de stok slaan werkt niet De Vlaamse regering trekt duidelijk de kaart van een voorwaardelijk beleid. Maar met de stok slaan, werkt allerminst, benadrukt Gryp: ‘De overheid denkt hier ‘eventjes’ mensen naar werk te kunnen begeleiden. Maar de realiteit is heel wat complexer. Sociale huurders kampen met tal van drempels, zoals gebrek aan opleiding, discriminatie, gezondheidsproblemen, tekort aan kinderopvang of vervoersarmoede. Stellen dat werk voor hen voor het grijpen ligt, is te kort door de bocht.’

‘We gaan de komende jaren miljarden investeren in sociale woningbouw. Daar vragen we ook iets voor terug’, reageert Vlaams

minister voor Wonen Melissa Depraetere (Vooruit). ‘Werken en de taal leren is in het belang van de huurders zelf. We gaan hen daarbij helpen en begeleiden. Zo zal de VDAB extra moeten inzetten op begeleidingstrajecten én moet er eerst een voldoende aanbod taallessen zijn.’

‘Ondersteunen is cruciaal’, werpt Joy Verstichele op, ‘maar straffen creëert een stigma. Complexe problemen waarmee huurders kampen, los je er niet mee op.

Eigenlijk kun je het leven vergelijken met een zekeringskast: staat de hoofdschakelaar uit, dan werkt er niets meer. Wonen is die hoofdschakelaar. Allereerst heb je een stabiele woonst nodig, pas dan kun je kijken naar andere aspecten.

De Vlaamse regering lijkt dat principe om te draaien.’

‘Ik ben 60 jaar, alleenstaand en sociaal huurder’, vertelt Rob*. Hij is momenteel werkloos en verliest op 1 april zijn werkloosheidsuitkering van 1.430 euro. Rob wil werken, maar botst telkens weer op een njet of – erger nog – krijgt helemaal geen antwoord. Reden daarvoor is onmiskenbaar zijn leeftijd. ‘Tot voor kort kreeg ik nog antwoorden op mijn sollicitaties, maar nu ik 60 ben, negeert men mij. Toch sta ik nog heel wat jaren af van mijn pensioen.

Ik kan niet anders dan tot die tijd een OCMW-uitkering aan te vragen. Die bedraagt 120 euro minder dan het bedrag waarmee ik vandaag moet rondkomen.’

Dat zijn huurprijs kan stijgen omdat hij geen werk vindt, is een grote bedreiging voor Rob. ‘Ik krijg onterecht de stempel werkonwillig. Ik heb geen enkele financiële reserve. Ik zit klem.’

Rob* is een schuilnaam

VISIE ¬ 7

Klare taal. Tot je dienst

STEMPELKAART

Wat moet ik doen als ik tijdelijk werkloos ben?

Is er tijdelijk geen of minder werk? Dan kun je door je baas op tijdelijke werkloosheid geplaatst worden. Voor de dagen waarop je geen of minder arbeidsprestaties uitvoert, ontvang je een werkloosheidsuitkering.

Daarvoor moeten zowel je werkgever als jij zelf een aanvraag indienen. Om je aanvraag in te dienen, moet je een formulier C3.2 binnenbrengen bij het ACV. Alleen als je de laatste drie jaar al eens tijdelijk werkloos was bij dezelfde werkgever, je contract onveranderd bleef en je de hele tijd lid bent geweest van het ACV hoef je zelf geen aanvraag in te dienen.

Tijdens je tijdelijke werkloosheid moet je online je stempelkaart invullen. Ben je langer dan drie maanden tijdelijk werkloos? Dan ben je verplicht om je bij de VDAB of Actiris in te schrijven en kun je door hen opgeroepen worden en voorstellen krijgen. Heb je tijdens een periode van tijdelijke werkloosheid nieuw werk gevonden, dan hoef je geen opzegtermijn te presteren, ongeacht hoeveel anciënniteit je hebt. ~ www.hetacv.be/tijdelijkewerkloosheid

DIENSTVERLENING

Indexering ledenbijdrage De ledenbijdrage van het ACV wordt voor een aantal leden op 1 januari 2026 geïndexeerd. Dat is nodig om te kunnen blijven opkomen voor jouw rechten. Daarnaast investeert het ACV verder om jou een kwaliteitsvolle dienstverlening te bieden, met persoonlijke begeleiding en bescherming wanneer je die het meest nodig hebt. Een overzicht van alle (verminderde) bijdragen vind je op www.hetacv.be/lidmaatschap.

Vacatures ACV zoekt: • Communicatiemedewerker De Vormers vzw en ACV Innovatief – Schaarbeek ~ www.hetacv.be/jobs

beweging.net zoekt: • Key Accountant Social Profit – Schaarbeek ~ www.beweging.net/vacatures

Raak zoekt: • Stafmedewerker Vorming & Methodiek – Schaarbeek ~ www.raakvzw.be/vacatures

8 ¬ VISIE

Made in. Belgium

Kerststronken en patisserie van Eclair De geur van gebakjes, puddingtaarten en onuitputtelijke vanillecrème brengt je in een roes. Al sinds oktober worden bij Eclair in Ternat kerststronken gemaakt, voor wel 45 kilometer in totaal. De verleiding om overal van te proeven is groot. Benieuwd of deze collega’s die verleiding weten te weerstaan. ¬ Tekst Djorven Ariën ¬ Foto Wouter Van Vooren

Buele Diambulu (41) – Productiemedewerker ‘Ik zal blij zijn als kerst voorbij is, want ik heb genoeg kerststronken gezien voor dit jaar. Zelf eet ik minder zoet dan vroeger, want de laatste jaren let ik wat meer op mijn gewicht. Maar de appeltaart kan ik moeilijk weerstaan, die is zo lekker.’

Francisca Rodriguez (57) – Productiemedewerker ‘Deze baan was voor mij de ideale manier om te integreren in België. Zeventien jaar geleden kwam ik voor de liefde naar België uit de Dominicaanse Republiek. Hier kon ik Nederlands leren en de Belgische cultuur leren kennen, zoals jullie patisserie. Dat is goed gelukt.’

Kenji Kuyken (19) – Banketbakker

FEITEN Het banketbakkersatelier van Carrefour in Ternat levert dagelijks aan tot wel 700 winkels in België, maar ook aan Frankrijk, Spanje en Roemenië. 157 werknemers snijden 90 ton aardbeien met de hand en produceren zeven miljoen eclairs per jaar.

‘Ik ben vooral handig met een spuitzak. Dat is hier anders dan ik op de bakkerijschool leerde. Hier zijn het gigantische spuitzakken en de band gaat snel. Ik wil hier graag verder groeien en droom ervan om ooit zelf chocolatier te worden.’

Patrick Wyns (59) – Hoofdmagazijnier ‘Dit is mijn eerste werkgever en ik werk hier nu bijna 40 jaar. Eigenlijk heb ik al elke functie uitgeoefend binnen het bedrijf, behalve op ‘den bureau’, en gelukkig maar. Als magazijnier moet ik al genoeg administratie verwerken. Ik eet nog altijd graag gebak en dan vooral het onze.’

VISIE ¬ 9

Cultuur. Een selectie

1.

2.

THEATER OH OH OH DENNENBOOM

MUZIEK Als het neerstort

Na het hartzeer

Met zijn vorige album scoorde Simon al enkele radiohits, maar met zijn nieuwste album Als het neerstort heeft de tot kleinkunstenaar omgeschoolde rapper nu echt zijn stem gevonden. Met onder meer Flip Kowlier aan zijn zij bezingt de Baskische Antwerpenaar de leegte en onzekerheid die volgen op een relatiebreuk.

Verwacht je aan melancholische rijmelarij, rauwe gevoelens en melodieuze twijfel. ~ Verkrijgbaar in alle muziekwinkels en te streamen in je favoriete muziekapp.

Ontelbare dennen en sparren vinden elk jaar hun weg naar onze huiskamers, waar ze mogen pronken met bollen en lichtjes. Maar niet elke den wordt graag omgehakt. ‘Dit jaar is het tijd voor revolutie!’ denken de bomen in het dennenbos. In de voorstelling Oh oh oh dennenboom organiseren Kim Karssen en Hendrik Kegels een anarchistisch spektakel, met ook Frank Focketyn en begeleid door livemuziek van een driekoppige band. Evenveel slapstick-musical als kerstbomenballet.

Sudoku

3.

SERIE The Best Immigrant

Win een verblijfsvergunning

Breintrein

3 7 1 4 9

9 1 8 10 ¬ VISIE

6 8 1

© TOON AERTS

~ Vanaf 6 jaar. Tot 19 januari te zien in Antwerpen, Genk, Dilbeek en Leuven. www.hetpaleis.be

9 8 4 3

3 1 7 6 6 7 5 2 3 9 3 7 4 8

Jennifer Heylen, bekend als jurylid van De slimste mens ter wereld, schittert als Muna in The Best Immigrant. In de serie van regisseur Michael Abay en producer Adil El Arbi heeft extreemrechts de macht gegrepen in Vlaanderen en kondigt het massale deportaties aan van al wie niet in België geboren is.

Maar een sinister spelprogramma biedt een uitweg: de winnaar krijgt een verblijfsvergunning. Onbehaaglijke fictie, die dicht bij de werkelijkheid staat – denk maar aan de massadeportaties van Donald Trump in de Verenigde Staten. ~ The Best Immigrant is te bekijken op Streamz, met elke donderdag een nieuwe aflevering.

Zondagsopening is nodig om een winkel rendabel te houden

© DANIËL RYS

We vragen het aan.

Factcheck.

Maarten Hermans, ACVexpert welzijn op het werk

Mag ik met machines werken als mijn medicatie dat verbiedt?

© ID/PATRICK DE ROO

Sommige medicijnen maken je reacties trager, zeker in de eerste dagen van de behandeling. Voor wie bijvoorbeeld met een heftruck rijdt of op hoogte moet staan, kan dat een reëel veiligheidsrisico vormen. De waarschuwing in de bijsluiter negeren kan bij een ongeluk problemen opleveren met de aansprakelijkheid.

Zondagsopeningen zorgen nauwelijks voor extra verkoop, maar verschuiven vooral klanten tussen supermarkten terwijl de kosten en de druk op werknemers stijgen.

Delhaize, Carrefour, Albert Heijn, Jumbo en heel wat buurtwinkels ontvangen ’s zondags klanten alsof het een weekdag is. Daarbij klinkt vaak dezelfde waarschuwing: ‘Als we niet op zondag openen, zijn we niet meer rendabel.’

Studies uit onder meer Duitsland, Letland en Zuid-Korea geven duidelijk een ander beeld weer. Ze tonen telkens dat zondagsopeningen de totale voedselverkoop nauwelijks verhogen. Gezinnen kopen niet meer, ze doen hun boodschappen gewoon op een ander moment of in een andere winkel. Dat blijkt ook uit Belgische cijfers. Hier groeit de totale voedingsmarkt al jaren nauwelijks, tonen sectoranalyses.

Toch verliezen sommige ketens klanten, terwijl

andere er winnen. Colruyt zag zijn marktaandeel dalen, terwijl andere winkels die wel op zondag open zijn daarvan profiteren. Het gaat dus niet om extra omzet, maar om een verschuiving van bestaande klanten. Op zondag geven klanten bovendien gemiddeld minder uit. Retailexpert Els Breugelmans (KU Leuven) zei eerder in De Morgen dat een zondagsopening vooral een nadeel wordt voor wie het niet doet.

flexi-jobs. Een zondagopening leidt vooral tot hogere kosten, die wellicht op lange termijn gewoon door klanten zullen worden betaald.

Daarnaast speelt er nog een vorm van ongelijkheid mee.

Niet alle supermarkten vallen onder dezelfde arbeidsregels.

Sommige winkels hebben hogere lonen en premies voor zondagwerk. Andere – vaak zelfstandige franchisewinkels – kunnen goedkoper personeel met onzekere contracten inzetten, bijvoorbeeld met studenten of

Uit een bevraging van ACV Puls blijkt dat een grote meerderheid van het winkelpersoneel extra zondagwerk niet ziet zitten: negen op de tien vindt de groei van zondagsopeningen problematisch, acht op de tien vindt dat de overheid duidelijkere grenzen moet stellen. 62 procent geeft aan dat hun werkdruk de voorbije jaren al sterk is gestegen.

Dan zijn er nog de werknemers zelf. De handel is een sector met al zeer onregelmatige werktijden. Studies bevestigen dat weekend- en onregelmatig werk een impact heeft op slaapkwaliteit en mentale gezondheid. Ze maken het moeilijker om werk en gezin te combineren.

Toch betekent zo’n waarschuwing niet automatisch dat je moet stoppen met werken. Spreek eerst je eigen (huis)arts of apotheker aan. Leg uit wat je werk inhoudt en welke machines je gebruikt. Soms kan een kleine dosisaanpassing voldoende zijn of kun je na enkele dagen weer veilig werken.

Daarnaast heb je het recht om een afspraak te maken met de arbeidsarts, ook zonder tussenkomst van je werkgever. Die arbeidsarts vertelt je werkgever niet welke medicatie je neemt of om welke reden, alleen wat je nog veilig kunt doen. Wil je zeker zijn dat je werkgever helemaal niets merkt van doktersraadpleging, dan kun je die buiten je werktijd plannen.

De werkgever moet het medisch advies volgen en veilig werk organiseren. Als (tijdelijk) andere taken opnemen niet mogelijk is, kan ziekteverlof aangewezen zijn.

Daarvoor is een doktersattest nodig. Weet dat je huisarts zelf contact kan opnemen met de arbeidsarts wanneer dat makkelijker voor je is. ~ Je kunt zelf nagaan wie je arbeidsarts is via www.seed-connect.be VISIE ¬ 11

Interview. Stan De Spiegelaere over inspraak op de werkvloer

‘Hoe we ons op het werk organiseren, heeft invloed op hoe we denken over politiek’ BIO

Stan De Spiegelaere Stan De Spiegelaere doceert sociaal overleg aan de Universiteit Gent en is directeur beleid en onderzoek bij Europese vakbond UNI Europa. Onlangs verscheen van hem Mondige burger, stille werker? bij uitgeverij EPO.

12 ¬ VISIE

De democratie is er wereldwijd beroerd aan toe, met autoritaire leiders als Trump in de VS en de groei van extremistische partijen. Onderzoeker Stan De Spiegelaere ziet een link met democratie op de werkvloer. ¬ Tekst Simon Bellens ¬ Foto Anneleen Van Kuyck

V

oor Stan De Spiegelaere is het duidelijk: inspraak op de werkvloer zorgt voor democratische en betrokken burgers. ‘We spenderen een belangrijk deel van onze tijd aan werk. Hoe we ons werk inrichten heeft dan ook een grote invloed heeft op hoe we denken over politiek.’

Tot in de jaren ’70 woedde een hevig debat over sterkere werknemersinspraak bij het bepalen van de koers van een bedrijf.

Hoog tijd om de democratie op de werkvloer nieuw leven in te blazen, vindt hij.

Bedrijfsleiders en personeelsdiensten hebben nochtans vaak de mond vol van inspraak.

DE SPIEGELAERE ¬ ‘Maar als er echte tegenspraak komt, luisteren ze minder graag. Bedrijfsleiders wanen zich koning in eigen hof. Dat is het gevolg van politieke keuzes. We zijn bedrijven gaan bekijken als de unieke eigendom van de ondernemer of aandeelhouders. Ooit was dat anders. Precies omdat bedrijven zo belangrijk zijn in onze samenleving, zochten politici en vakbonden na de Tweede Wereldoorlog naar manieren om invloed uit te oefenen op het bedrijfsbeheer, met een ondernemingsraad en comité voor preventie en bescherming op het werk. Vandaag bestaan die structuren nog, maar de filosofie erachter dreigen we te verliezen.’

‘Vanaf de jaren 80 groeide een sterk geloof in economische wetten, waarin de politiek zich zogezegd niet mocht mengen. Bovendien verloren alternatieve vormen van werkorganisatie na het

einde van de Koude Oorlog, zoals coöperaties en zelfbestuur van werknemers, aan overtuigingskracht. Mentaal hebben we de link tussen werk en democratie doorgeknipt.’

Uit bevragingen blijkt dat Belgische werknemers weinig democratie op het werk ervaren, in vergelijking met andere Europese landen.

DE SPIEGELAERE ¬ ‘België kent een sterk sociaal overleg op sectorniveau. Dat heeft voordelen, zoals goede lonen voor een erg grote groep werknemers. De keerzijde daarvan is dat het overleg in bedrijven soms minder leeft, hoewel dat dichterbij-huis is en de werkvloer ideaal is om aan democratische bewustwording te werken. Werkgevers zouden het overleg op bedrijfsniveau niet alleen moeten aanmoedigen voor een hogere productiviteit, maar ook uit democratische overtuiging.’

Onze democratie staat onder druk vanuit verschillende hoeken, zelfs militair.

Verdient dat geen prioriteit boven de werkvloer?

DE SPIEGELAERE ¬ ‘Duitsland installeerde het medebeheer van werknemers net na de Tweede Wereldoorlog, precies om de opkomst van het fascisme voortaan onmogelijk te maken. Ze hadden gezien hoe gemakkelijk de staalindustrie met de nazi’s meeheulde. Vandaag zie je hetzelfde met Big Tech in Trumps Verenigde Staten. Nu de democratie in crisis verkeert, moeten we de lessen uit de jaren 30 en 40 ter harte nemen.’

‘Als de huidige trend zich doorzet, hollen we onze democratie uit. Ik zie wel

degelijk risico op een radicalisering van sociaal protest, zoals bij de gele hesjes.

We willen niet terug naar de tijd waarin werknemers een fabriek in brand moesten steken om gehoord te worden.’

Wat kunnen we doen om de democratie op het werk te versterken?

DE SPIEGELAERE ¬ ‘Eerst moeten we de strijd opnieuw durven aangaan over hoe we ons werk organiseren. Het is niet vanzelfsprekend dat de bedrijfsorganisatie vandaag niet meer ter discussie staat.

Ongeacht de sector of het beroep, kun je hetzelfde werk op duizend verschillende manieren organiseren, van bovenaf of met veel betrokkenheid. Inspraak op het werk is een deel van onze democratische cultuur.’

In Duitsland heulde de staalindustrie mee met de nazi’s. Vandaag zie je hetzelfde met de Big Tech in de VS. ¬ STAN DE SPIEGELAERE

Zelf ben je een voorstander van medebeheer van werknemers in raden van bestuur.

DE SPIEGELAERE ¬ ‘Dat is vooral de kers op de taart, eerst moeten we het overleg op de werkvloer versterken.’

‘De Scandinavische landen hebben zulke vormen van medebeheer ingevoerd na golven van fel sociaal protest in de jaren 60 en 70. Bij ons bleven toen moderniseringen van de ondernemingsraad uit. Als rechtse politici of economen zeggen dat we naar een ‘Scandinavisch model’ moeten, met bijvoorbeeld minder stakingen, vergeten ze graag dat werknemers daar ook meer directe inspraak hebben.’

VISIE ¬ 13

Sectornieuws.

Sectorakkoorden bewaren koopkracht In verschillende sectoren werden onlangs sectorakkoorden gesloten. Die moeten in de sectoren chemie, papier- en kartonnijverheid en transport en logistiek de koopkracht van werknemers proberen te bewaren. ¬ Tekst Lies Van der Auwera

Papier- en kartonnijverheid

Daarnaast krijgen werknemers zekerheid over landingsbanen vanaf 55 jaar tot 2029.

Tot slot komt er een aanvullende vergoeding voor werknemers van 60 jaar die in ploegen of ’s nachts werken en gebruikmaken van een vijfde landingsbaan.

Deef Borloo van ACVBIE: ‘In een context waarin de regering sterk ingrijpt in pensioenen, index of arbeidsmarkt is dit een positief signaal voor zowel werknemers als werkgevers. Dit is een duidelijke overwinning voor het sociaal overleg.’

De afgelopen jaren zat de papier- en kartonverwerkende sector in zwaar weer, met heel wat sluitingen en herstructureringen. Er stroomden weinig jonge werknemers in, maar liefst vier op de tien werknemers is ouder dan 50 jaar. Dat betekent dat de komende jaren heel wat ervaren mensen zullen vertrekken.

14 ¬ VISIE

© BELGA

In de nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst voor de papier- en kartonverwerkende nijverheid zitten heel wat positieve elementen voor werknemers. Zo komt er onder meer een verhoging van twee euro van de maaltijdcheques voor bedrijven die het sectorale minimum hanteren. De fietsvergoeding stijgt, net als de maaltijdvergoeding bij overuren.

Toch lijkt de toekomst weer hoopvol voor de sector. De vraag naar duurzame verpakkingen uit papier en karton blijft stijgen. De sector trekt volop de kaart van circulaire economie.

evenwichtige werk-privébalans’, zegt Koen De Kinder, sectorverantwoordelijke bij ACVBIE.

Chemie

Voor werknemers in de transport en logistiek die nog geen maaltijdcheques of maaltijdvergoeding kregen, worden maaltijdcheques van 3,09 euro per gewerkte dag ingevoerd, of een maaltijdvergoeding voor elke dag waarop minstens vier uur gewerkt wordt. Voor wie al maaltijdcheques of een maaltijdvergoeding krijgt, wordt de werkgeversbijdrage met twee euro verhoogd.

Het akkoord in de chemische industrie versterkt de koopkracht met onder meer hogere ploegen- en nachtpremies en een verhoging van twee euro van maaltijdcheques. Ook voorziet het akkoord in hogere vergoedingen bij tijdelijke werkloosheid. Voor zwangerschap en borstvoedingsverlof komt er minstens 4,5 euro bij per niet-gewerkte dag.

Wat eindeloopbanen betreft komen er een extra pensioenpremie en aanvullende vergoeding voor tijdskrediet. ‘Ondanks de moeilijke economische context hebben we belangrijke vooruitgang geboekt inzake koopkracht, werkzekerheid en een

Transport en logistiek

De afspraken rond tijdskrediet, landingsbanen en risicogroepen worden met twee jaar verlengd. Er komen ook nieuwe cao’s rond alcohol- en drugsbeleid, waarbij ingezet wordt op preventie en remediëring, en rond arbeidsregelingen voor vrijwillig deeltijdse werknemers.

Jouw regio. West-Vlaanderen

Voedingsnijverheid kiest voor balans: compensatie bij ouderschapsverlof In de voedingsnijverheid werd recent een sectoraal akkoord bereikt. Een van de opvallendste afspraken heeft een belangrijke impact op jonge ouders. Wie ouderschapsverlof neemt, verliest vaak wettelijke vakantiedagen het jaar nadien.

Vanaf 1 januari 2026 komt daar nu in de voedingsnijverheid deels verandering in.

De voedingsnijverheid is een van de belangrijkste sectoren in West-Vlaanderen. Zowel voor diepvriesgroenten, aardappelen als plantaardige producten is de regio wereldspeler. De sector ziet het aantal werknemers stijgen en is een van de grootste op vlak van tewerkstelling via grensarbeid.

Dit nieuwe akkoord heeft dan ook een belangrijke impact op onze provincie. We spraken met Margot Denolf (vakbondsafgevaardigde bij Westvlees) en Valerie Vanbeveren (ACV-secretaris voor onder andere de voedingsnijverheid).

Sectorakkoorden, interprofessionele akkoorden, … Hoe zit dat weer?

MARGOT ¬ ‘Door ouderschapsverlof op te nemen verlies je een vierde of een vijfde van je verlof het jaar nadien. Voor onze sector is nu beslist om een extra dag verlof toe te kennen na ouderschapsverlof, waardoor je bijvoorbeeld maar drie dagen verliest in plaats van vier. Als mama weet ik wat het is om een job te combineren met het ouderschap.

Ik begin om 4u30 ’s morgens en werk tot 14u of 16u. Daarna moet het huishouden gedaan worden. Dan op tijd naar bed, vroeg opstaan en opnieuw beginnen. Ik heb beslist om vanaf volgend jaar ouderschapsverlof op te nemen. Zonder is het als gezin bijna niet haalbaar.’

Hoe belangrijk is dit akkoord?

Valerie Vanbeveren VALERIE ¬ ‘Om de twee jaar wordt er een interprofessioneel akkoord (IPA) afgesloten. Een sectoroverschrijdend akkoord van de werknemers- en werkgeversorganisaties dat richtlijnen geeft voor de loon- en arbeidsvoorwaarden in ons land.

Dat akkoord vormt de basis van onderhandelingen op het

Wat is de rol van de vakbond bij het maken van dit soort akkoorden?

niveau van de sectoren. Het is op dat sectorniveau dat er binnen de voedselnijverheid een afspraak is over de impact van ouderschapsverlof op het wettelijk verlof.’

VALERIE ¬ ‘Het is heel uitzonderlijk dat er gekozen wordt om verlies van verlof door het opnemen van een thematisch verlof deels te compenseren.

Deze keer is het trouwens echt gericht op jonge ouders. We hebben het vaak over het belang van koopkracht. Maar ook op vlak van balans werk-privé is het cruciaal om vooruitgang te boeken.’

Margot Denolf MARGOT ¬ ‘Ik ben zeker dat dit mensen die twijfelen mee zal kunnen overtuigen om voor ouderschapsverlof te kiezen. Mensen zijn soms wat angstig om hun verlof te verliezen omdat het dan weer moeilijker wordt om de opvang voor je kindjes tijdens de vakantie op te vangen. Het is een stap vooruit voor jonge ouders.’

VALERIE ¬ ‘Mensen associëren vakbonden vaak met stakingen en het uitbetalen van werkloosheidsuitkeringen. Maar een vakbond doet veel meer. We spelen niet alleen een rol bij het sluiten van de interprofessionele of sectorakkoorden, maar proberen ook dingen te bereiken op het niveau van een onderneming. In bedrijven waar er een syndicale afvaardiging is, zijn er namelijk ook ondernemingsonderhandelingen.

Daar proberen we buiten de afspraken in het sectorakkoord nog verdere afspraken te maken ten voordele van de werknemers. Een goede vertegenwoordiging in een onder­­neming is daarbij erg belangrijk.’

CORRECTIE WEDSTRIJD ELS FEYS

“Ik leef wie ik ben”.

Oeps… in de wedstrijdvraag rond het boek van Els Feys in de vorige ACV Visie is er een fout geslopen in het emailadres. We geven jullie graag opnieuw de kans het boek van Els te winnen. Wedstrijdvraag: In hoeveel stations stopt de tram in het boek? Mail je antwoord voor donderdag 8 januari naar wvl.communicatie@acv-csc.be met vermelding “Prijsvraag Els Feys, je naam en je adres”.

Je kunt het artikel herlezen op www.visie.net/west-vlaanderen.

ACV in West-Vlaanderen Contacteer ons via www.hetacv.be/stel-je-vraag of 02 244 30 00. Boek een gesprek met een medewerker via www.hetacv.be/plan-je-contact.

VISIE ¬ 15

Jouw regio. Provincie Antwerpen

Besparen, besparen…

OF MISSCHIEN KUNNEN DE BELASTINGEN EEN STUK RECHTVAARDIGER? Onafhankelijke peilingen tonen aan dat 8 op de 10 Vlamingen voor meer rechtvaardige fiscaliteit zijn. Waarom maakt de regering daar dan geen werk van?

Waar knelt het schoentje, als het op rechtvaardige belastingen aan komt, en welke maatregelen zouden hier iets aan kunnen veranderen. Het is overduidelijk dat er heel veel mogelijk is, … als iedereen naar vermogen zou bijdragen.

Miljarden euro’s die naar belastingparadijzen gaan!

We wachten op de (of een) regering tot ze over de brug komt met maatregelen om belastingen rechtvaardiger te innen. Nu betalen werknemers heel wat belastingen. Multinationals en welvermogenden slagen er in om via allerlei achterpoortjes geld door te sluizen naar fiscale belastingparadijzen waardoor ze geen belastingen betalen op die centen. Het gaat om heel veel geld: in 2020 bijvoorbeeld, betaalden Belgische bedrijven 383 miljard euro aan de belastingparadijzen!

Iedereen kent het probleem en toch trekt de regering haar paraplu open!

De afgelopen jaren regende het aan fraudedossiers: er waren de Luxleaks, de Swissleaks, de Panama Papers, de Paradise Papers… Wat

Nog meer nieuws uit de provincie Antwerpen?

Schrijf je in op onze gratis nieuwsbrief en krijg elke week extra Visie-artikels in jouw mailbox. www.visie.net/nieuwsbrief

wil de huidige Arizonaregering doen aan deze aan deze welgekende wantoestanden? Ze trekt haar paraplu open en ze steekt zich weg achter Europa en halfbakken maatregelen waarvan de financiële opbrengsten een druppel zijn op een hete plaat.

Rechtvaardige belastingen zouden veel oplossen Die opbrengsten uit rechtvaardige belastingen zijn nodig om het gat in de begroting te dichten. Nu wordt er vooral bespaard om dat gat te dichten.

Die besparingen gaan groten-

Belgen onder de Europese armoedegrens leven. Veel mensen zitten immers niet in ‘paradijselijke’ papieren.

Wat kan de regering concreet doen voor meer rechtvaardige belastingen?

De regering kan nog heel veel doen. Er bestaan een aantal maatregelen die heel wat euro’s in het bakje kunnen brengen: 1 Zorg ervoor dat er een dam komt tegen het doorsluizen van geld naar fiscale belastingparadijzen.

Ieder jaar gaat er +/- 30 miljard euro verloren aan belastingontduiking! deels ten koste van de sociale zekerheid. Mochten er belastingen betaald zijn op de miljarden euro’s die vorig jaar naar belastingparadijzen gingen, dan had je een immens bedrag om te investeren in de samenleving. Je kan er niet alleen het gat in de begroting mee vullen maar er ook voor zorgen dat iedereen recht heeft op een volwaardig en leefbaar pensioen, je kan ervoor zorgen dat je je op je oude dag geen zorgen moet maken hoe je de rusthuisfactuur zal moeten betalen, je kan investeren in openbare diensten, je kan sociale uitkeringen verhogen zodat er minder

2. Hef een vermogensbelasting.

Het Federaal Planbureau berekende dat een netto vermogensbelasting, de Belgische schatkist 4,7 miljard euro zou kunnen opleveren.

Dit cijfer is de uitkomst van een scenario waarbij de belasting van toepassing zou zijn vanaf 1 miljoen euro.

Zo’n belasting zou gelden voor de 5 procent rijkste Belgen. Het tarief zou variëren van 1 tot 3 procent: hoe meer iemand bezit, hoe hoger de belasting!

3. Verhoog de strijd tegen de fiscale fraude. Volgens in-

specteurs bij de Bijzondere Belastinginspectie, zou een correcte en grondige aanpak tot 20 miljard euro kunnen opleveren voor de Schatkist.

De realiteit is dat de ambtenaren op Financiën nauwelijks vervangen worden en de controles nog verminderen. Investeer dus in de aanwerving van controleurs in plaats van af te bouwen.

4. Belast bedrijven op hun reële winsten.

Over die vermogensbelasting horen we steevast dat de vermogenden zullen verhuizen als die ingevoerd wordt.

Klopt dat?

In Frankrijk bestaat er al lang een vermogensbelasting op het totale bezit. Die brengt jaarlijks 4 à 5 miljard euro op. Heeft Frankrijk te maken met een grote uittocht van het kapitaal?

Sinds het jaar 2000 hebben drieduizend kapitaalkrachtigen het land verlaten. Dat is 0,53 procent van al wie onderworpen is aan de Franse vermogensbelasting. Door te focussen op diegenen die het land verlaten, willen de tegenstanders van een vermogensbelasting de indruk wekken dat dit massaal is.

Maar de cijfers tonen aan dat het eigenlijk verwaarloosbaar is.

VISIE ¬ 15

Jouw regio. Vlaams-Brabant en Brussel

ACV INFORMEERT

Druk bijgewoonde infosessie over pensioenen Vanaf 1 januari 2027 veranderen de regels rond vervroegd pensioen en komt er een pensioenmalus voor wie voor de wettelijke pensioenleeftijd stopt met werken. Naar aanleiding van die aangekondigde pensioenhervorming organiseerde ACV Diest een druk bijgewoonde infosessie.

M

eer dan honderd geïnteresseerden tekenden present in Ons Tehuis in Diest, voor de infosessie van ACV Diest, in samenwerking met De Vormers. De grote pensioenhervormingen, die sinds de regeringsverklaring op de agenda staan, kunnen logischerwijs op heel wat belangstelling rekenen. De infosessie bracht een divers publiek samen: werknemers uit de privé, ambtenaren en zelfstandigen. De grote opkomst toont hoezeer het thema leeft bij alle beroepsgroepen.

‘Zekerheid verdwijnt’ Een van de aanwezigen was Marc. Hij zal in 2026 op pen­

sioen gaan. ‘Voor mij verandert er niet veel meer, maar ik maak me zorgen om mijn kinderen en kleinkinderen. Hun pensioen lijkt steeds verder weg te schuiven.’

Ook Anja, die haar hele loopbaan bij Carrefour werkt, maakt zich zorgen. ‘Ik heb jarenlang deeltijds gewerkt om mijn gezin te ondersteunen.

Nu voelt deze hervorming als contractbreuk. Wat blijft er nog over van mijn pensioen? Kan het ACV hier niet mee naar de rechtbank gaan?’

‘Ons statuut was altijd een zekerheid’, vertelt een ambtenaar, die liever anoniem blijft.

‘Nu zie ik het stukje bij beetje

verdwijnen. Dat geeft een wrang gevoel van verlies.’

Mee nadenken ‘We willen mensen niet alleen informeren, maar ook versterken in hun rol om mee te denken over een rechtvaardig

pensioenstelsel’, aldus Wout Daniëls van het ACV. Met deze bijeenkomst bevestigt ACV Vlaams-Brabant haar engagement om actuele sociale thema’s toegankelijk te maken voor een breed publiek. Verdere infosessies over de pensioenhervormingen staan gepland in 2026. ~ Meer info: loopbaanadvies. vlaamsbrabant@acv-csc.be

Nog meer nieuws uit Vlaams-Brabant en Brussel?

Schrijf je in op onze gratis nieuwsbrief en krijg elke week extra Visie-artikels in jouw mailbox. www.visie.net/nieuwsbrief

VISIE ¬ 15

Jouw regio. Limburg

Burn-out camp van KIDS helpt mensen zichzelf terug te vinden Werknemers staan meer dan ooit onder druk en stress, terwijl we steeds langer moeten blijven werken. Gevolg? Het aantal langdurig zieken stijgt en burn-out slaat toe bij alle leeftijdsgroepen. KIDS vzw in Hasselt ondersteunt hen met ‘Burnout camp’. Samen met collega’s Kirsten Coenegrachts en Nele Seys begeleidt Erik Conings dit ESF-project, dat binnen SALKturbo goedgekeurd werd. ¬ Tekst en foto Daan Van Noppen

O

nderwijs- en zorginstelling KIDS heeft met hun Burn-out camp een uniek project in België in handen. Ze experimenteren met een veelbelovende aanpak voor burn-out behandeling.

‘We plaatsen onze werkvloer ter beschikking voor mensen met een burn-out. Ze voeren hier laagdrempelig activiteiten uit in een professionele omgeving die verschilt van de omgeving waaruit ze uitvielen, zonder tijds- of werkdruk. We geloven dat een geleidelijke activering een sterk alternatief

is om opnieuw perspectief te krijgen’, zegt Erik, beleidsmedewerker organisatieontwikkeling bij KIDS.

mensen bij ons aan de slag’, weet Nele.

Geïnspireerd door Out-of-office

De kandidaten die zich nu via een derde partner aanmelden nemen diverse taken op binnen het brede aanbod van KIDS in Hasselt. ‘Zo gaan mensen aan de slag in de groendienst en werken anderen in ondersteunende taken. De mentoren van KIDS zorgen dat de kandidaten worden opgevangen in een traject dat bij hun noden past’, zegt Kirsten. En het werkt: ‘Soms krijgen we na een

Het idee ontstond mede dankzij het VTM-programma ‘Out of Office’ uit 2022. ‘Mensen in een depressie kwamen er terug op een actieve manier in aanraking met betekenisvol werk.

Die methode bieden we hier ook aan voor mensen die op zoek zijn naar zichzelf, hun talenten en arbeidsmogelijkheden. Momenteel zijn er zo acht

Brede doelgroep, verschillende taken

week al te horen dat iemand zich veel beter in zijn vel voelt.

Maar natuurlijk duurt het vaak ook langer om jezelf terug te vinden. Iemand anders begon na vier maanden bij KIDS opnieuw te solliciteren en vond snel weer een aangepaste job.’

Win-win-win Het project creëert een meervoudige winst volgens Erik: ‘De kandidaten krijgen weer werkperspectief of vinden zichzelf terug, werkgevers krijgen duidelijkheid over de terugkeerperspectieven, de maatschappij wint opnieuw een werk­kracht maar ook KIDS kan veel uit de begeleidingen leren. We ontdekken vernieuwende visies op onze werking, leren waar mensen tegenaan botsen en komen te weten hoe we ervoor zorgen dat ons intern beleid goed zorg draagt voor onze werknemers.’

Veel potentieel

De mentoren van KIDS zorgen dat de kandidaten worden opgevangen in een traject dat bij hun noden past

KIDS wil het succesvolle project graag verder uitbreiden.

‘Voorlopig gaan we altijd via een derde partij zoals VDAB om kandidaten tot bij ons te krijgen, binnenkort gaan we rechtstreeks bij de werkgevers aankloppen om hen te ondersteunen met burn-out uitdagingen. Ook andere organisaties nodigen we uit om het concept toe te passen. Er zit volgens ons nog veel potentieel in deze werkwijze’, besluit Erik.

~ Wil je graag nog meer weten over dit project?

Dan kan je Erik via erik.conings@kids.be bereiken.

VISIE ¬ 15

Jouw regio. Oost-Vlaanderen

FLEXIBILITEIT ZONDER GRENZEN? ACV WAARSCHUWT VOOR DE VALKUILEN

Hoe rekbaar ben jij?

Het ACV voert al maandenlang actie tegen de plannen van de Arizona-regering om onder andere de arbeidsmarkt verder te flexibiliseren. Deze hervormingen dreigen niet alleen onzekerheid te creëren, maar ook sociale bescherming en waardig werk uit te hollen. ‘In Oost-Vlaanderen maken we met een vacaturemuur de mensen bewust van de gevolgen van deze plannen’, zegt Carolien Vereeken. Zij volgt het thema flexibilisering op in onze provincie.

Tekst ¬ Jan Maertens ¬ Foto: Katrien De Cock

tie. Daarom maakten we een vacaturemuur. Daarop lees je vacatures die zijn aangepast aan de flexibilisering die de Arizona-regering aan het doorvoeren is. We trekken ermee de baan op om de mensen bewust te maken en met hen erover in gesprek te gaan.’

Flexibele uurroosters Geen overleg ‘Iedereen begrijpt dat er maatregelen moeten komen om de begroting van ons land op orde te krijgen. Alleen, deze regering speelt cavalier seul. Zonder overleg met werknemers- en werkgeversorganisaties. Hun harde en soms ondoordachte ingrepen, zetten vanzelfsprekend kwaad bloed bij werknemers en bij ons. We merken dat de acties die we tot nu toe gevoerd hebben al voor bijsturingen hebben gezorgd. Alleen

is de deur naar echt overleg nog altijd potdicht.’

Vacaturemuur ‘Al die maatregelen zijn moeilijk om te volgen. De regering hervormt op verschillende fronten tegelijk – arbeidswetgeving, pensioenregels, fiscale wetgeving – en verdeelt werknemers in allerlei categorieën.

Dat leidt tot ongelijkheid én onwetendheid. Mensen weten vaak niet wat de gevolgen zullen zijn voor hun eigen situa-

‘Er hangt bijvoorbeeld een vacature voor productiemedewerker. Daarin staat: ‘Uw arbeidstijd wordt berekend op jaar­­basis in plaats van op weekbasis. Uw arbeidstijd schommelt tussen de 24 uur en de 45 uur per week.’ Dat betekent dat je in drukke periodes tot 45 uur per week werkt, en in rustige periodes slechts 24 uur, zonder recht op overloon of inhaalrust zolang het jaargemiddelde klopt. Dit is de zogenaamde ‘annualisering

van de arbeidstijd’, die de Arizona-regering wil invoeren.

Zowel voltijdse als deeltijdse werknemers kunnen hiermee te maken krijgen. Sectorale afspraken komen onder druk te staan. Alles gebeurt op basis van een individueel akkoord tussen werkgever en werknemer.’

Mensen schrikken ‘We installeerden onze vacaturemuur op de weekmarkt in Hamme. Bezoekers kregen een doosje met elastiekjes met daarop de slogan ‘Hoe rekbaar ben jij?’ en konden ter plekke ontdekken welke impact de voorgestelde hervormingen op hun werk kan hebben.

De reacties? De meesten waren er zich niet van bewust wat er hen boven het hoofd hangt. Ze schrokken duidelijk van de gevolgen. Het werd voor velen concreet hoe ingrijpend deze plannen zijn op hun werksituatie.’

Zekerheid, welzijn en kwaliteit ‘Wij pleiten met het ACV voor een beleid dat inzet op zekerheid, welzijn en kwaliteit van werk. Flexibilisering mag geen synoniem worden voor onzekerheid. Het is tijd om die mythe te doorprikken en te kiezen voor een arbeidsmarkt die werknemers beschermt én onze economie versterkt. We hebben daarvoor goed onderbouwde voorstellen, net als alternatieve voorstellen om de begroting op orde te krijgen.’

Bezoekers aan de wekelijkse markt­ dag in Hamme ontdekten via de vacaturemuur de mogelijke impact van de regeringshervormingen op hun job.

CONTACT ACV Oost-Vlaanderen: www.hetacv.be/stel-je-vraag | afspraak maken (telefonisch of kantoor) via www.hetacv.be/plan-je-contact | 02 244 30 00 VISIE ¬ 15

Zanger en Knokke Off-acteur

Eliyha

Altena (23) gevat in 5 woorden

Fantasierijk West-vlaanderen

‘Als kind was ik heel creatief en fantasierijk. Zingen en acteren, ik was er gek op. Op verjaardagen trad ik op voor mijn familie in de huiskamer. Op vijfjarige leeftijd maakte ik mijn acteerdebuut bij de serie Voetbalvrouwen. En op achtjarige leeftijd kwam ik voor het eerst terecht op een echte filmset, Sonny Boy. Dat was best indrukwekkend.’

Moeder Levensles

‘We hebben vroeger best moeilijke periodes doorgemaakt. Mijn biologische vader was geen zachtaardig type, maar mijn moeder is een ontzettend sterke vrouw. Ik kon van dichtbij meemaken hoe krachtig vrouwen zijn. Dat draag ik mijn hele leven mee. We hadden het niet breed vroeger, maar daar heb ik weinig van gemerkt. Mijn moeder was er open over, maar tegelijk deed ze er alles aan om die last niet op mijn schouders te leggen.’

Pesterijen ‘Op school kreeg ik heel wat tegenwind omdat ik anders was. Ik was volgens sommigen te creatief, te eigenzinnig. Pesterijen of uitgemaakt worden konden me soms flink in de hoek duwen. Maar ik bleef vol overtuiging mijn eigen ding doen.

Wanneer ik diezelfde klasgenoten nu tegenkom, zeggen ze me Goed bezig. Dat neem ik als een compliment.’

‘In de podcast No spang ga ik op zoek naar thema’s die ons als twintigers erg bezighouden.

Vragen over liefde en daten, alleen gaan wonen of ‘eerste keer’-dingen. Hoe moet je met geld omgaan of een betaalbare woning vinden? Op al die vragen krijg je op school geen antwoord. Ik hoop dat er, naast biologie, aardrijkskunde of economie, ooit een vak hoe moet ik leven komt.’

Benieuwd ‘Mijn rol als Daan in Knokke Off beschouw ik als een doorbraak. Nu ben ik vooral benieuwd naar wat er nog zal komen. Werken in een onzekere sector boezemt me geen angst in. Ik geloof dat er dingen op me blijven afkomen. Waar een deur dichtgaat, gaat er weer een andere deur open.’

¬ Tekst Lies Van der Auwera ¬ Foto Laura Bakker