Adam, Elinor, Mariana en Myriam. Het creeëren van publieke meerwaarde.

Adam, Elinor, Mariana en Myriam Het creëren van publieke meerwaarde Filip De Rynck UGent

Beweging.net – Hasselt – maandag 26 augustus

1

2

coรถperatieven Van der Steen, 2013: 7

3

ADAM

4

5

6

Markt of overheid?

• Zonder staat is er geen goed functionerende markt (‘no government, no market’) • Markt tussen theorie en praktijk • Bankencrisis (2008): dat heeft nauwelijks nog iets met marktprincipes te maken • Er zijn veel soorten markten en vooral veel monopoliemarkten (zie Google, Apple,...)

• Overheid en publieke goederen

7

8

ELINOR

9

10

Er is meer dan markt of overheid: de wereld van de burgers in ‘commons’ (gemeenschappen/middenveld) Elinor Ostrom (Nobelprijs, 2009): het beheer van The Commons (zie website Nobelprijs) De herontdekking van het middenveld: samenwerkende burgers

11

12 12

13

Eerst de staat (jaren 1950-1980) Dan de markt (jaren 1990-2000) Nu de commons (jaren ?)

Tussen ‘terugtredende overheid’ (de participatiemaatschappij; Big Society) en ‘partnerstaat’ (Rotmans, Bauwens).

Vage concepten, nauwelijks op Vlaamse maat De grens tussen de voor – en tegenstanders van de terugtredende overheid versus de partnerstaat is dun: hoe ver moet de overheid terugtreden; is de overheid al geen partner?

14

“ velen vrezen dat zelforganisatie van betrokken burgers wordt vertroebeld door het ‘dumpen’ van overheidstaken op de samenleving. Maatschappelijke initiatieven worden verondersteld de gaten te vullen die de terugtrekkende overheden laten vallen “ (WRR, 2012:108)

“ bij dat terugtreden klinkt ook wel erg veel optimisme dat, terwijl staat en markt het in de afgelopen decennia hebben laten liggen, het nu de samenleving wel gaat lukken om publieke taken goed vorm te geven “ (Binnema, 2014: 54)

15

16

Neoliberale samenleving Praktijken van neoliberalisme in de publieke sector: privatisering, outsourcing, verzelfstandiging, publiek – private samenwerking obsessie voor efficiÍntie, ingevuld als kostenefficiÍntie eenzijdige focus op meten vanuit economische criteria Neoliberale cultuur in maatschappelijke systemen: competitie, concurrentie, eigen belang

17

MARIANA

18

19

20 20

21

Publieke meerwaarde (‘public value’) Samenspel tussen overheid, burgergemeenschappen en markt bepaalt de kwaliteit van een samenleving De publieke sector kost niet alleen (‘overheidsbeslag’), de publieke sector brengt ook veel publieke meerwaarde met zich Rechtvaardige verdeling van deze ‘meerwaarde’ versus de privatisering van de publieke meerwaarde Kern van het ideologische debat nu: zonder sterke publieke sector is er geen sociale innovatie

22

23

“ De beschreven cyclus is ... een langzaam uitdoven van de markteconomie en, daaraan voorafgaand, van de open, gelijkwaardige samenleving waaruit die is voortgekomen.

Eerst zien we dus een toenemende (vermogens)ongelijkheid, dan een stagnatie van de welvaartsgroei voor gewone mensen, dan een achteruitgang van de open samenleving en pas als laatste het ineenschrompelen van de markteconomie “ Van Bavel, 2018: 435

24

MYRIAM

25

26

“ Wie probeert om doorheen al die stelsels en vanuit geïntegreerde lokale noden tot samenhang en afstemming te komen, die krijgt af te rekenen met veel administratieve tegenkanting, niet passende procedures, subsidies die net niet geschikt zijn voor wat lokaal nodig is.

Daarom is dit Wervikse verhaal ook zeer leerrijk: het zou verplichte leesstof moeten zijn voor beleidsmakers op Vlaams en federaal niveau.

Als we zoveel belang hechten aan een meer geïntegreerde woonzorg als we zeggen dat we doen, dan moeten we toch dringend bekijken hoe we al die stelsels van regels en financiering meer kunnen afstemmen op dit soort lokale innovatieve programma’s. “

27

Politici

Ambtenaren Veldwerkers

Systeemwereld Overheid

Tussenruimte

Leefwereld Burgerinitiatieven

28

De Tussenruimte Cultiveren • Pleidooi voor intelligente verbindingen tussen overheid, burgerinitiatieven en markt: • Door vormgeving van de tussenruimte: • publiek – private samenwerking • hybride organisatievormen • juridische vernieuwing • Door aangepaste instrumenten: • innovatieve vormen van ondersteuning • innovatieve mensen voor ondersteuning • innovatieve organisatievormen 29

coรถperatieven Van der Steen, 2013: 7

30