Naar een Sociaal Europa?

Naar een Sociaal Europa?

Beweging.Net Limburg, 9 mei 2019

Rudi Delarue, Europese Commissie, DG Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Inclusie

Samenhang tussen de EU sociale en economische dimensie

• Gevoelige versterking van deze samenhang sinds Juncker Commissie (2014) • Lessen getrokken uit aanpak financiële en economische crisis en vooral in periode 2010-2014 • Geleidelijke versterking sociale dimensie door openeenvolgende aanpassingen van de EU verdragen

Samenhang tussen de EU sociale en economische dimensie • Samenhang tussen sociale, economische en ecologische dimensie:

• duurzame en inclusieve ontwikkeling • Kernpunt van EU verdragen

• Sociale dimensie in extern EU beleid: • Zoals sociale normen in nieuwe handelsakkoorden • EU steun voor duurzame ontwikkelingsdoelstellingen

Samenhang tussen de EU sociale en economische dimensie: uitdagingen zoals • Toekomst van de arbeid: • technologie, demografische evolutie, mondialisering en afbrokkeling mondiale regels en bestuur, klimaat en milieu • gebruik technologie is stuurbaar: ten dienste van de mens • EU sterk betrokken bij initiatieven Internationale Arbeidsorganisatie (IAO-ILO)

•

Migratie: • niet nieuw maar wel grote gewelddadige conflicten aan grenzen EU • Complex en vele dimensies: - Naar betere aanpak van het beheer van migratie - Europese Commissie heeft voorstellen gedaan maar slechts deel aangenomen door lidstaten

Sociale EU moet varen in sterk veranderende waters sinds 1957 • 1957: sociale doelstellingen: • maar realisatie vooral door economische convergentie

• 1973: eerste sociaal actie programma en EU sociale wetten • betrokkenheid werknemers bij herstructureringen en behoud rechten • gelijke loon m/v voor werk gelijke waarde

• 1987: interne markt: • Gaat uit van groot potentieel voor jobs en groei • Maar EU kan wetgeving aannemen (bij speciale meerderheid) op gebied van veiligheid en gezondheid op het werk

Sociale EU moet varen in sterk veranderende waters sinds 1957 • 1993-2004: Op weg naar de Euro, monetaire en

economische unie, sociale normen, versterking democratische besluitvorming • Sociale partners kunnen EU akkoorden sluiten • Sociale wetgeving (bij speciale meerderheid, rol sociale partners) over ondermeer arbeidsvoorwaarden, informatie en consultatie werknemers • EU convergentie rond werkgelegenheid en later ook rond sociale bescherming • Medebeslissingsrecht Europees Parlement

Sociale EU moet varen in sterk veranderende waters sinds 1957 • 2004 grote uitbreiding (10 nieuwe lidstaten) • Maar nog geen aanpassing EU verdragen en

werking EU aan die grote uitbreiding (26 lidstaten) • 2009: Verdrag Lissabon (maar na verwerping EU grondwet terwijl uitbreiding naar 26 er al was): • Versterkt EU sociale en ecologische doelstellingen • Versterkt fundamentele rechten in EU intern en extern beleid maar beperkte afdwinging naar lidstaten toe (was wel voorzien in verworpen grondwet)

Sociale EU moet varen in grote storm vanaf 2010 tot 2014 • Financiële en sociaal economische crisis vanaf

2008 maar Euro in zeer ware storm vanaf mei 2010 • EU brandweer niet uitgerust om Eurocrisis op evenwichtige wijze aan te passen: • Gebrek aan EU mechanismen • Noordelijke lidstaten wantrouwig tav Zuidelijke lidstaten • Crisisbeheer gedomineerd door ministers financiën en nauwelijks rol voor nadere dimensies

Betere samenhang sociaal en economische doelstellingen sinds 2014 door onder meer:

• Geleidelijke uitbouw EU-mechanismes voor beheersing

crisis • Goede internationale samenwerking (G20) • Europese Pijler van sociale rechten (2017) als kompas van Eu economisch en sociaal bestuur

Betere samenhang sociaal en economische doelstellingen sinds 2014 door ondermeer: • Grotere betrokkenheid sociale partners en ruimer

middenveld en dit zowel op EU als nationaal vlak • Meer investeringen en gericht op kwalitatieve jobcreatie (EU investeringsprogramma) • Nieuwe EU sociale wetgeving en instrumenten • Versterking sociale dimensie in EU handels- en investeringsakkoorden en aanscherping toepassing sociale normen in handelspreferentiesystemen • EU engagement om duurzame ontwikkelingsdoelstellingen te realiseren

Concrete positieve resultaten

Voorstelling aantal recente data

Belangrijke positieve evoluties sinds 2014: werkloosheid fors gedaald (maar niet overal in gelijke mate)

Belangrijke positieve evoluties sinds 2014: langdurige werkloosheid fors gedaald (maar niet overal in gelijke mate)

Belangrijke positieve evoluties sinds 2014: jeugdwerkloosheid fors gedaald (maar niet overal in gelijke mate)

Inkomens gezinnen gestegen in sinds 2015

Werkgelegenheidsgraad mannen en vrouwen gestegen alsook kleiner verschil

Risico op armoede en sociale uitsluiting afgenomen maar blijft te hoog

Goede cijfers belangrijk maar zeggen niet alles • Ongelijkheden en armoede worden aangepakt maar meer inspanningen nodig • EU initiatieven rond kwaliteit van de arbeid, verbetering combinatie privéleven en arbeid, vorming en competenties • Maar nog werk aan de winkel zoals:

• Toekomst arbeid met onder meer platformeconomie en impact op vorming, arbeid, sociale zekerheid en belastingen • Afdwinging EU en nationale regels inzake onder meer detachering • Ondanks verbetering nog grote divergentie tussen en binnen lidstaten inzake lonen, inkomen • Rechtvaardige transitie naar CO2 neutrale economie

Bedankt voor de aandacht Voor meer informatie zie: https://ec.europa.eu/social/home.jsp?langId=nl