VISIE 02 - 01 februari 2024

| AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X | jaargang 80 | p806000 |

02

| LIMBURG | 01 ¬ 02 ¬ 2024 | MAANDELIJKSE UITGAVE | volgend nR 15.02.2024

E X TRA EDITIE VOOR LEDEN VAN HE T ACV

Over het belang van collega’s

Ik ben blij dat gij in mijn team zit!

België koploper wet spier- en skeletaandoeningen?

Krijg je meer loon in een schrikkeljaar?

Arbeiders en bedienden onder dezelfde barema’s

Limburg 88% van de Limburgers doet werk graag

Latem leven

G

eld maakt niet gelukkig. Zeggen ze in Sint-Martens-Latem. ‘Het is de natuur, de zorg voor de bomen als er bijgebouwd wordt, het veiligheidsgevoel, de kinderen die met de fiets naar hun vrienden en café kunnen, iedereen die iedereen kent. Dat heeft met geld weinig te maken toch?’

Dat liet een inwoner van Sint-Martens-Latem optekenen in de krant. Een journalist was naar het pittoreske en vooral steenrijke dorpje langs de Leie afgezakt omdat het volgens nieuw wetenschappe-

2 ¬ VISIE

lijk onderzoek het gelukkigste dorp van Vlaanderen is.

Het is een zeer interessante uitspraak.

De mevrouw die aan het woord kwam in Het Nieuwsblad heeft gelijk als ze verwijst naar een gezonde, veilige en een aangename leefomgeving als belangrijke factor voor geluk. Alleen zijn we niet allemaal rijk en wonen we niet allemaal in Latem. Veel mensen zijn voor hun mobiliteit, voor veiligheids- en hulpdiensten, of voor een aangename en gezonde leefomgeving afhankelijk van openbare dienstverlening. Veel Vlamingen kunnen echter niet meer rekenen op het openbaar vervoer, terwijl ze het broodnodig hebben. Een bankautomaat, een bakker, een dokter …: het zijn stilaan eenhoorns in het dorpszicht.

En toch is De Lijn de voorbije jaren kapot bespaard. Veel politiekorpsen en hulp-

diensten zijn onderbezet door jarenlange besparingen. Openbare zwembaden verdwijnen in sneltempo. Commercialisering van de zorg zet betaalbare openbare rusthuizen onder druk. Veel van de meer gefortuneerde inwoners van pakweg Latem en hun politieke vrienden liggen daar waarschijnlijk niet wakker van. Ze hebben geld genoeg om er zelf voor te zorgen, het zwembad in de tuin is snel gevuld. De rekening van de afbouw van collectieve voorzieningen, die is voor minder kapitaalkrachtige mensen. De oorzaak voor het dalende vertrouwen in de overheid is niet veel verder te zoeken.

De uitspraak van de mevrouw in de krant legt ook nog iets anders bloot. Wie voldoende financiële middelen heeft, hoeft zich geen zorgen te maken over een dure energie-, ziekenhuis-, rusthuis-, kinderopvang- of schoolrekening. Het is waar dat geld geen absolute garantie is op geluk. Maar het neemt wel veel zorgen

Kort.

VISIE NODIGT UIT

Een avond met schrijver Stefan Hertmans

VA N

D ES

TICHELE

~ Wil je er graag bij zijn op donderdag 14 maart, om 17.30 uur in GC De Markten in Brussel? Stuur dan vóór 7 maart een mailtje met als onderwerp ‘De zijlijn’ naar lezers@visieredactie.be.

KI AS Of stuur ons een briefje: ©S Visie, PB 20, 1031 Brussel met je naam en telefoonnummer.

Opgelet: de plaatsen zijn beperkt!

A

Om de lente in te zetten nodigt Visie lezers uit voor een avond met auteur en essayist Stefan Hertmans (Oorlog en terpentijn, De bekeerlinge...) over ‘De zijlijn en het midden’. Hij zoomt in op de veranderende positie van het middenveld, de rol van werknemersbewegingen en de zorgsamenleving.

OUDEREN

© TIM DIRVEN

weg. Ik kan me voorstellen dat velen in Latem die realiteit niet kennen.

Maar veel andere Vlamingen met een laag of gemiddeld loon, met een klein pensioen of lage uitkering helaas wel. Goede lonen voor iedereen en een sterke sociale zekerheid, het zal in de Royal Latem Golfclub wel geen onderwerp van gesprek zijn. Maar dat betekent niet dat het voor heel veel andere mensen niet van levensbelang is.

Dagprijzen in woonzorgcentra worden voortaan gekoppeld aan de stijging van de pensioenen en nieuwe woonzorgcentra zullen hun dagprijs niet meer vrij mogen bepalen. Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) bereikte daarover een akkoord met de sector.

Ouderenvereniging Okra werd mee betrokken in het overleg en is overwegend positief, maar ziet nog enkele verbeterpunten. Zo blijft een gemiddeld pensioen veel lager dan de gemiddelde prijs van een woonzorgcentrum. De indexering van een pensioen is dan ook niet voldoende om de prijsstijging te betalen.

‘We laten te veel middelen weglekken uit de zorg naar commerciële multinationals.’ Beide organisaties pleiten daarnaast voor een koppeling van het zorgbudget zwaar zorgbehoevenden aan de index.

De regels over winst konden ook duidelijker, klinkt het bij Okra en CM.

~ Meer info en videoreportage op www.visie.net

© DJORVEN ARIËN

© VTM

Nieuwe regels dagprijzen woonzorgcentra

Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be Abonnementen hilde.ceulemans@acv-csc.be - 02 244 32 81 ¬ Verantwoordelijke uitgever Bart Vannetelbosch ¬ Redactie Simon Bellens, Lies Van der Auwera, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Djorven Ariën, Lieven Bax, Sim Geerts, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans, Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten

Ann Vermorgen, ACV-voorzitter

VISIE ¬ 3

Actueel. Primeur voor Europa

België eerste land met wetgeving tegen oorzaken spier- en skeletaandoeningen Er komt – na jaren actie en campagne voeren door het ACV – eindelijk een wettelijk kader om de oorzaken van spier- en skeletaandoeningen op het werk aan te pakken. Een unicum in Europa. De sociale partners hebben unaniem de voorstellen van minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) goedgekeurd. ‘Het preventief aanpakken van die aandoeningen is de enige haalbare manier om het aantal langdurig zieken terug te dringen.’ ¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Foto Bart Dewaele

E

en op de drie langdurig zieken in ons land lijdt aan een vorm van spier- of skeletaandoeningen (SSA). Lage rugpijn, artrose en ontstoken pezen zijn slechts enkele voorbeelden die voortkomen uit het werk.

Volgens een berekening van Sciensano uit 2022 kosten al die klachten samen onze samenleving vijf miljard euro per jaar, door uitgaven in de gezondheidszorg en verloren arbeidsdagen.

‘Meer dan 150.000 werknemers zijn langdurig ziek uitgevallen door een dergelijke aandoening. Het is het vaakst voorkomende werkgerelateerde gezondheidsprobleem. 2,5 miljoen Belgen hebben af te rekenen met SSA-klachten.

We moeten daarom inzetten op preventie, dat is de enige manier waarop we het aantal langdurig zieken kunnen terugdringen’, stelt ACV-expert welzijn op het werk Maarten Hermans.

Federaal wetsvoorstel Ook federaal minister van Werk Dermagne is overtuigd van een preventieve aanpak. Hij lanceerde een wetsvoorstel dat een apart deel rond spier- en skelet­

4 ¬ VISIE

Vicky Schelfhout (links) en haar collega’s zorgden ervoor dat wie last heeft van spier- en skeletaandoeningen aangepast werk kan krijgen, zoals Katie Vander Eycken (rechts) die aan fibromyalgie lijdt.

­ aandoeningen in de Welzijnswet inbouwt. Zo komen die gezondheidsrisico’s op gelijke voet te staan met bijvoorbeeld psychosociale risico’s of blootstelling aan kankerverwekkende stoffen.

Hermans: ‘De minister heeft geluisterd naar de voorstellen die wij twee jaar geleden lanceerden. Dat betekent dat onder andere in de verplichte risicoanalyses expliciet aandacht moet gaan naar de risico’s op SSA. De werkgever moet daar vervolgens mee aan de slag. De rol van de preventieadviseur-ergonoom zal dus toenemen, net als het toezicht van

werknemersvertegenwoordigers op de aanpak van SSA-risico’s op de werkplek.’

Laatste horde België wordt daarmee het eerste Europese land met een specifieke welzijnswetgeving om deze problematiek aan te pakken. In 2012 sneuvelde nog een initiatief om een Europese Richtlijn over spier- en skeletaandoeningen in te voeren, waardoor het een opvallende afwezige is in de welzijnswetgeving van Europese landen.

Actueel.

Wie bruto meer verdient, ziet daar netto steeds minder van terug op zijn rekening. Dat blijkt uit berekeningen van het ACV. ‘Geeft je baas je een totale opslag van 500 euro, hou je daar minder dan 100 euro van over.’

Dankzij het werk van vakbondsafgevaardigde Vicky en haar collega’s is er bij Audi Vorst al aangepast werk voor wie het nodig heeft ‘De gezondheid van werknemers in ons bedrijf is prioritair. Zo moeten exoskeletten (gespecialiseerd pak dat ondersteuning biedt bij beweging, red.) ervoor zorgen dat iedereen in de toekomst ergonomisch kan werken. Daarnaast hebben wij samen met de werkgever het Health Team opgericht. Die komt elke maand samen om te kijken hoe we oudere werknemers en werknemers met spier- en skeletklachten en andere gezondheidsproblemen het beste kunnen helpen. Dat gebeurt uiteraard steeds in overleg met alle betrokken partijen, de personeelsdienst, de vakbond en met advies van een dokter.’

‘Aangepast werk binnen het bedrijf is een van de mogelijke uitkomsten daarvan. Wie om medische redenen geen bandwerk meer aankan, kan toch aan de slag blijven. Ons Health Team startte Handy Craft: een ondersteunende dienst met diverse taken die fysiek minder inspannend zijn. Mensen kunnen daarin aan de slag om onder andere poetsactiviteiten en schilderwerken uit te voeren.

In december waren er 27 personeelsleden die een aanvraag deden. Voor 15 van hen werd al een plaats gevonden.’

¬ Tekst Dominic Zehnder ¬ Foto ID/Lieven Van Assche

Opslag voor lage lonen loont amper door promotieval

O

nder de leuze ‘Werken moet meer lonen’ trokken regeringen de afgelopen jaren met allerhande fiscale voordelen, bonussen, kortingen, cafetariaplannen en andere koterijen het nettoloon op. Maar dat blijkt uit berekeningen van ACV-fiscalisten een averechts effect te hebben op mensen met een lager inkomen.

Vooral wie een brutoloon van 3.000 euro of minder verdient, blijkt daarvan de dupe te zijn.

‘Een werknemer met een brutoloon van 2.500 die een bruto-opslag van 500 euro (inclusief patronale bijdragen, red.) krijgt, ziet daarvan minder dan 100 euro netto op zijn rekening verschijnen. Die kloof tussen wat de werkgever betaalt en wat de werknemer effectief ontvangt is de voorbije tien jaar alleen maar toegenomen. In 2014 hield een alleenwonende werknemer van de opslag uit bovenstaand voorbeeld net geen 34 procent over. Vandaag is dat in Vlaanderen nog maar zo’n 18 procent’, vertelt fiscaal expert van het ACV Ive Rosseel.

Schuldigen voor die promotieval, waarbij je bij opslag weinig of niets overhoudt, zijn volgens ACV-fiscalist Erik Van Laecke onder andere de federale en Vlaamse werkbonussen. ‘De extra’s die de laagste lonen krijgen om hun nettoloon op te krikken, worden te snel afgebouwd of verdwijnen volledig naarmate het loon stijgt. De verhoging van het minimumloon en de stijging van de Vlaamse jobbonus hebben bovendien het effect nog groter gemaakt. Komen er kinderen bij, dan hebben de laagste lonen ook nog een sociale toeslag op de kinderbijslag die wegvalt. Dat versterkt de promotieval nog eens.’

De promotieval wegwerken moet een prioriteit zijn voor de regeringen in ons land, vinden beide experten. ‘Daarvoor is een echte fiscale hervorming nodig.

Door te snoeien in de wildgroei aan fiscale koterij, door alle niet of weinig belaste inkomens meer te laten bijdragen en door een grotere inspanning te vragen van de grote vermogens met een vermogensbelasting, kunnen de belastingen op het loon voor alle werknemers omlaag.’

‘Het unaniem positief advies van vakbonden én werkgeversorganisaties, evenals de positieve reacties vanuit de beroepsverenigingen van ergonomen, arbeidsartsen en preventiediensten, tonen het stevig draagvlak om ermee aan de slag te gaan. Nu het positief advies van de sociale partners is gegeven, hoopt het ACV dan ook dat de regering snel werk maakt van het invoeren van de nieuwe wetgeving’, aldus Hermans.

Wie een laag inkomen heeft en opslag krijgt, kan zo een sociale toeslag op de kinderbijslag zien verdwijnen, klaagt het ACV aan.

VISIE ¬ 5

Achtergrond. Het eenheidsstatuut blaast tien kaarsjes uit

Meer gelijkheid tussen arbeiders en bedienden Tien jaar geleden, op 1 januari 2014, trad de wet op het eenheidsstatuut in werking. Arbeiders en bedienden genoten voortaan dezelfde opzegtermijnen bij ontslag en aan generatielange discriminaties zoals de ‘carensdag’ kwam een einde. Maar helemaal gelijk zijn arbeiders en bedienden nog steeds niet. ¬ Tekst Simon Bellens ¬ Foto’s Wouter Van Vooren

N

a lange onderhandelingen tussen de sociale partners kwam er op 26 december 2013 eindelijk een wet die zou zorgen voor een gelijkere behandelingen tussen arbeiders en bedienden.

Al lang leidde het onderscheid tussen ‘hoofdzakelijk handwerk’ en ‘hoofdzakelijk hoofdwerk’ tot sterk verschillende regelingen en ongenoegen.

Zo hadden bedienden ruim betere opzegtermijnen bij ontslag. Voor arbeiders gold dan weer een carensdag, de eerste dag van ziekte waarvoor arbeiders, in tegenstelling tot bedienden, geen gewaarborgd loon hadden.

In 1993 oordeelde het Arbitragehof, vandaag het Grondwettelijk Hof, een eerste keer dat het onderscheid tussen arbeiders en bedienden discriminerend

was. Toch zou het nog twintig jaar duren voor het eenheidsstatuut er kwam. Daarvoor was zelfs een nieuwe berisping van het Grondwettelijk Hof nodig.

Dat leidde tot de wet op het eenheidsstatuut. De carensdag werd afgeschaft, en arbeiders en bedienden hadden voortaan dezelfde opzegtermijnen.

Bovendien verdween de proeftijd, waarin werkgevers arbeiders zonder opzegvergoeding of -termijn konden afdanken, al zijn daarop uitzonderingen voor jobstudenten, uitzendkrachten, of voor tijdelijk werk.

Gewaarborgd loon ‘De voltooiing van het volgehouden werk van het ACV, vanaf de jaren

negentig’, vertelt ACV-voorzitter Ann Vermorgen. ‘Werkgevers waren al twintig jaar bezig over de onderwaardering van technische beroepen. Maar ze wilden niet inzien dat het zwaar benadeelde arbeidersstatuut daar voor iets tussen zat.’

Toch had het ACV gehoopt om tien jaar later verder staan. ‘Voor bedienden is er nog steeds het geringere vakantiegeld’, vertelt hoofd van de ACV-studiedienst Maarten Gerard, ‘en voor arbeiders met een brutoloon onder 3.145 euro per maand wordt het gewaarborgd loon bij ziekte niet gecorrigeerd voor de werkbonus.’ Ook de tijdelijke werkloosheidsregeling ziet er vandaag nog anders uit voor arbeiders en bedienden. ‘Werkgevers kunnen arbeiders veel gemakkelijker op tijdelijke werkloosheid zetten.’

BIJ UMICORE IN HOBOKEN GELDEN EXACT DEZELFDE REGELS EN VOORDELEN VOOR ARBEIDERS EN BEDIENDEN

‘Arbeiders en bedienden volgen zelfde loonschaal’ In enkele bedrijven worden de resultaten van de harmonisering van het arbeiders- en het bediendenstatuut steeds zichtbaarder. Bij materiaalontwikkelaar en recyclagebedrijf Umicore in Hoboken, waar zo’n 2.000 mensen werken, is het eenheidsstatuut sinds vorig jaar volledig af.

Arbeiders en bedienden vallen er onder dezelfde loonschaal, op basis van een gelijke procedure voor de functieclassificatie. ‘Vroeger hadden bedienden een loonsverhoging per anciënniteitsjaar, terwijl arbeiders pas om de vier jaar in 6 ¬ VISIE

andere schaal kwamen met een maximale anciënniteit van 25 jaar’, vertelt ACV-CSC METEA-afgevaardigde Ronald Freriks (58, rechts op de foto). ‘Ook het aanvullend pensioen is vandaag helemaal gelijk, terwijl arbeiders vroeger bijna geen pensioenplan hadden.’

Meer dan 80 procent van de werknemers is daar beter van geworden, schat Freriks. ‘En door een garantieregeling is niemand erop achteruitgegaan. We hebben een lange weg afgelegd, maar het heeft ons wel dichter bij elkaar gebracht op de werkvloer.’

Spiegelcomité Maar vooral in het sectoraal overleg is er nog werk aan de winkel. Arbeiders genieten in sommige sectoren bijvoorbeeld lagere aanvullende pensioenen, of hebben die helemaal niet. Vanaf 2030 moeten die verschillen volgens de wet weggewerkt zijn.

Sommige bedrijven en sectoren nemen alvast het voortouw. ‘Door het eenheidsstatuut is er dynamiek op gang gekomen waarbij arbeiders en bedienden in één vakbondswerking verenigd worden’, zegt Lieve De Preter, voorzitter van ACV-CSC METEA. ‘In onder meer de textielsector, de kleding en confectie, de metaalbouw, en de sector van de non-ferrometalen hebben we zogenaamde spiegelcomités. We trekken met gelijkaardige eisenbundels voor arbeiders en bedienden, en gecoördineerd naar onderhandelingen met werkgevers. Binnen de vakbond maken we, waar dat mogelijk is, werk van een eengemaakte structuur.’

Dat is onder meer zo in het paritair comité voor de stoffering en houtbewerking. ‘We streven naar één paritair comité per sector, in plaats van afzonderlijke comités voor arbeiders of bedienden’, zegt sectorverantwoordelijke bij ACVBIE Dirk Coninckx. ‘Op termijn willen we zo alle ongelijkheden tussen arbeiders en bedienden wegwerken. Dat is een werk van lange adem. Er mogen verschillen bestaan, als ze ontstaan uit het werk zelf.

Niet gewoon uit een statuut. Het is al lang niet meer zo dat arbeiders alleen met de handen, en bedienden alleen met het hoofd werken.’

‘Bij politici en bij werkgevers lijkt de interesse voor een verdere gelijktrekking verdwenen’, besluit Vermorgen. ‘Maar laten we hopen dat we dat een nieuwe boost kunnen geven. Op een dag moeten we niet meer spreken van arbeiders of bedienden, maar simpelweg van medewerkers.’

HET ROBBY-ARREST WERKTE EEN LAATSTE DISCRIMINATIE TEGEN BOUWVAKKERS WEG

‘We zijn niet langer máár bouwvakkers’ Ondanks de wet op het eenheidsstatuut veranderde er in eerste instantie niets voor bouwvakkers. Voor arbeiders in de bouwsector bedacht de wetgever een uitzondering met kortere opzegtermijnen. ‘Wegens de moordende concurrentie van buitenlandse onderaannemers’, klonk het bij werkgevers.

Dat was buiten Robby De Ridder (43) gerekend, bouwvakker bij Mourik in Antwerpen. ‘Zijn bouwvakkers dan minderwaardig?’ wierp hij tegen.

Samen met de vakbond diende hij een klacht in bij het Grondwettelijk Hof. ‘Spannend, want in het begin weet je niet waar dat zal eindigen’, herinnert De Ridder zich. ‘Het voelde als David tegen Goliath, en mijn oudere collega’s hadden nooit iets anders gekend dan een korte opzeg. Maar achteraf zijn velen me komen bedanken. We staan vandaag sterker in onze schoenen.’

In 2015 gaf het Grondwettelijk Hof hem gelijk.

Het ‘Robby-arrest’ zorgde ervoor dat ook bouwvakkers aanspraak konden maken op de betere ontslagregeling. ‘Er wordt anders naar ons gekeken. Vroeger leken wij ‘maar bouwvakkers’, nu krijgen we meer erkenning. Er is minder verloop en bazen willen goed personeel behouden. Al heeft dat misschien ook met de krapte op de arbeidsmarkt te maken.’

Bovendien stromen meer bouwvakkers door naar een bediendenstatuut, vertelt De Ridder. ‘Zeker als ze een leidinggevende functie krijgen.’ Die kans kreeg hij ook toen hij zeven jaar geleden werfleider werd. ‘Maar in mijn geval kwam het voordeliger uit om arbeider te blijven.’

VISIE ¬ 7

Klare taal. Tot je dienst

LOON 366 DAGEN

Moet ik in een schrikkeljaar meer werken, en krijg ik dan meer loon?

2024 is een schrikkeljaar, en dus telt de maand februari een dagje extra. Betekent dit dan ook dat we dit jaar een dag meer moeten werken dan vorig jaar? En wat betekent dat financieel?

Krijgen we voor die extra dag dan ook een hoger loon?

Een jaar telt doorgaans 251 werkdagen. Afhankelijk van hoe de weekenddagen vallen, kan dat een dag minder zijn. Dit jaar telt 252 ‘werkbare dagen’.

Dat is een dag meer dan vorig jaar, maar het is niet zo dat een schrikkeljaar per definitie een extra werkdag telt. 2016 telde immers 251 werkdagen, het ‘gewone’ aantal. 2028 zal trouwens ‘maar’ 250 werkdagen tellen, ook al telt dat jaar een schrikkeldag meer. 2020 telde dan weer 252 ‘werkbare dagen’. Op een hele loopbaan gezien, maakt een schrikkeljaar dus niet zo veel verschil.

Vertaalt een dag meer werken zich ook in meer loon? Voor wie – zoals de meeste arbeiders of vrije beroepen zoals advocaten – op basis van gepresteerde uren wordt betaald, zorgt een schrikkeljaar voor extra inkomsten. Voor wie een vast loon heeft, zoals de meeste bedienden, verandert er evenwel niets aan hun nettoloon.

Voor hen maakt het niets uit of een maand 28, 29, 30 of 31 dagen telt. Wie maaltijdcheques krijgt, merkt door de extra werkdag wel een verschil. Je ontvangt immers een cheque per gewerkte dag.

VACATURES (M/V/X) Het ACV zoekt • Adviseur economie en mobiliteit - Schaarbeek ~ hetacv.be/vacatures

Kwb zoekt • Administratief medewerker dispatching - Schaarbeek • Educatief medewerker – ondersteuner lokale groepen – regio Mechelen-Rivierenland ~ kwbeensgezind.be/vacatures

CM zoekt • Facilitator Sociale Democratie – Schaarbeek – minstens 80% ~ cm.be/jobs

8 ¬ VISIE

Made in. Belgium

Duurzaam bouwen met Beneens

Dit familiebedrijf uit Olen streeft ernaar zo circulair mogelijk te werken. Grondstoffen en materialen worden gerecupereerd en hergebruikt. Ook wekken ze 40 procent van de stroom zelf op, en is de overige aangekochte stroom Belgisch en groen. Alle werknemers kunnen eigen suggesties aanbrengen om het nog beter te doen. ¬ Tekst Djorven Ariën ¬ Foto Wouter Van Vooren PATRICK NICASY (56), ploegbaas/meubelmaker en vakbondsafgevaardigde ‘We maken vaak exclusieve meubelstukken. Ik heb de vorige keuken van Jeroen Meus voor Dagelijkse Kost gemaakt. Als ik mijn werk op tv zag was ik echt trots.

Doorheen de jaren werd veel van ons werk computergestuurd. Ik ben nog van de oude stempel, dus ik vind manueel werk wel leuker en creatiever. Maar ik heb thuis nog een atelier waar ik me kan laten gaan. Syndicaal werk geeft me ook voldoening. Zo hebben we een koopkrachtpremie voor iedereen in het bedrijf verkregen die oorspronkelijk uitsluitend voor één afdeling was gepland. Maar onze slogan is: ‘samen maken we het’, dus we hebben het voorziene bedrag door iedereen gedeeld.’

JEF WOUTERS (31), schrijnwerker

FEITEN Jozef Beneens begon in 1935 als zelfstandig schrijnwerker.

Drie generaties later is Beneens een familiaal bouwen interieurbedrijf. Meer dan 150 medewerkers verzorgen totaalprojecten, van ruwbouw tot afwerking.

‘Toen ik hier begon stond ik in de buitenploeg, maar dat deed ik niet zo graag. Ik ben eens op een dak moeten klimmen terwijl ik valangst heb. Dat was een hele overwinning voor me. Na een half jaar kreeg ik de kans om over te stappen naar het atelier en daar ben ik heel dankbaar voor. Handwerk is echt mijn ding. Hout is mijn favoriete materiaal omdat het warm is en een ziel heeft.

Als iets afgewerkt is, kan ik echt trots zijn. Een goede collega stuurt altijd foto’s door bij de plaatsing van mijn ramen en deuren. Zo krijg ik het eindresultaat te zien van waar ik zo hard aan meegewerkt heb.’

TOM HAESENDONCKX (50), magazijnier/ aankoper en hoofdafgevaardigde ‘Je voelt hier echt nog dat familiale karakter. Iedereen springt voor elkaar in de bres. Ik ken 95 procent van de mensen die hier werken en velen werken hier tot aan hun pensioen. In 26 jaar ben ik ook praktisch nooit met tegenzin komen werken. We mogen onszelf echt pioniers noemen op het vlak van milieu en duurzaamheid. De gemeente is zelfs komen kijken naar ons containerpark ter inspiratie.’

VISIE ¬ 9

Cultuur. Een selectie

1.

DOCUMENTAIRE REIS ROND DE WERELD VOOR DEMENTIE

2.

EXPO

Herkomst van koloniale kunst In de tijdelijke tentoonstelling ReThinking Collections wil het AfricaMuseum dieper graven naar de herkomst van kunst. Tijdens de koloniale periode kwam heel wat Afrikaanse kunst terecht in ons land, zo ook in het AfricaMuseum. Daarbij gingen heel wat sporen en kostbare info verloren.

Hoe kunnen we vandaag de herkomst van vaak omstreden erfgoed achterhalen? En wat is de toekomst van koloniale kunstcollecties, binnen maar ook buiten de muren van musea?

© HUMAN FOREVER

~ Tot eind september 2024 in het Africamuseum, Tervuren Africamuseum.be Gratis met de museumpas Zorgvernieuwer Teun Toebes, 24 en kerngezond, heeft een missie. Hij wil de levenskwaliteit van mensen met dementie verbeteren. Want één op de vijf krijgt op een dag het verdict.

Na enkele jaren huizen op een afdeling voor mensen met dementie in een woonzorgcentrum, trekt Teun de wijde wereld in. Samen met documentairemaker Jonathan De Jong onderzoekt hij hoe we wereldwijd omgaan met dementie. In de internationaal bekroonde documentaire Human Forever daagt Teun ons uit om anders na te denken over zorg en onze samenleving.

3.

~ Vanaf 21 februari in de bioscoop. Wil je erbij zijn op de première op maandag 19 februari om 19 uur, Koningin Elizabethzaal, Antwerpen? Stuur dan een mail naar HumanForever@cm.be met vermelding “Visie” en maak kans op een van de 10 duotickets. Winnaars worden persoonlijk op de hoogte gebracht.

DANS

Brussel danst

Breintrein

7 9 8

1 3

5 9 3

5 4 6 5

1 2 8

5

1 6 2 5

7 4 2

9 6 1 8 © De Puzzelaar

10 ¬ VISIE

© RANDOM GOODBYES

Sudoku

Met het veelzijdige dansprogramma Dans Danse Dance doet KVS deze lente Brussel bruisen. Van urban tot klassieke dans, en zelfs geluidkunst versus dans, Dans Danse Dance toont de enorme veelheid aan stijlen die je in de Brusselse metropool aantreft. Gevestigde waarden en aanstromend talent veroveren het podium. Naast eigen talent, zoals C La Vie, brengt Dans Danse Dance ook opvallende namen uit het buitenland. Uniek is onder andere een samenwerking met het Jin Xing Dance Theater uit Shanghai. Jin Xing staat bekend als de Chinese Oprah Winfrey. ~ Dans Danse Dance Vanaf 2 februari in de KVS, Brussel kvs.be

Een yogasessie op het werk helpt tegen een burn-out

© MICHAEL DE LAUSNAY

We vragen het aan.

Factcheck.

Frédéric Dupont, expert werkloosheid ACV

© UNSPLASH

Kan ik mijn flexi-job nog doen als ik tijdelijk of technisch werkloos ben?

Nieuwe studies tonen aan dat initiatieven op het werk om het mentaal welzijn van individuele werknemers te verhogen geen aantoonbaar effect hebben. Vooral werkgevers en politici kunnen de structurele factoren aanpakken die ons mentaal welzijn schaden, zoals gebrek aan werkzekerheid, autonomie en een te hoge werkdruk.

Cursussen stressmanagement, sessies mindfulness, yogaklassen, weerbaarheidsapps op de telefoon, tot zelfs pingpongtafels op de werkvloer. In navolging van – vaak Amerikaanse – bedrijven en organisaties vinden zulke programma’s ondertussen ook bij ons ingang. Het idee: ze maken werknemers gelukkig, en dat zorgt weer voor een hogere productiviteit. Klinkt goed, maar enkele recente onderzoeken zetten dat idee nu helemaal op zijn kop.

Onderzoekers van de Universiteit van Oxford zagen hoe de zogenaamde welzijnsprogramma’s bij bijna 50.000 werknemers eigenlijk geen effect hadden op hun mentaal welzijn. Een Amerikaanse studie kwam recent tot soortgelijke conclusies.

Eerdere, kleinschalige studies zagen soms wel, en soms geen effect. ‘Nu zien we voor het

eerst dat bijvoorbeeld een mindfulnesstraining of een yogales op een werkvloer eigenlijk geen meetbaar effect heeft op ons welzijn’, zegt Maarten Hermans, expert welzijn op het werk bij het ACV. ‘Nochtans passen veel managers van die leuke initiatieven toe. Goedbedoeld of om de indruk te wekken dat ze werken aan het mentaal welzijn van de medewerkers.’

Sommige initiatieven, zoals smartphone-apps, blijken zelfs onze mentale gezondheid negatief te beïnvloeden.

Cijfers tonen ondertussen wel hoe mentaal welzijn een grote maatschappelijke uitdaging is.

Zo verklaren depressies en burn-outs een kwart van alle langdurige arbeidsongeschiktheid, volgens het Riziv. Tussen 2016 en 2021 kende ons land zelfs een stijging van meer dan 46 procent van het aantal mensen in langdurige ziekte als gevolg daarvan. Hermans:

‘Daarom is het belangrijk om vooral die factoren aan te pakken waarvan wel bewezen is dat ze ons mentaal ziek maken, zoals lange werktijden, werkonzekerheid, lage autonomie en hoge werkdruk.

Dat zijn structurele problemen, waar werkgevers en politici hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Welzijnsbeleid dat zich enkel richt op de individuele werknemer, is louter een pleister op een houten been.’

Moeten alle pilates- en yogaklassen tijdens de middagpauze dan op de schop? ‘Sommigen vinden die momenten inderdaad een meerwaarde op hun werk’, erkent Hermans. ‘Maar beschouw het net zoals een salariswagen als een extraatje boven op het loon.’ Wat Hermans betreft is het alleszins helemaal fout om zulke sessies tot het welzijnsbeleid te rekenen.

‘Werknemers die minstens vier vijfde werken in het derde kwartaal dat aan het flexiwerk voorafgaat, kunnen (net als gepensioneerden) een flexi-job doen in de horeca of detailhandel (bakkers, slagers, supermarkten, kappers…), de sport-, entertainment- en zorgsector. Sinds 2024 werd de lijst nóg uitgebreid naar onder meer het onderwijs, verhuisondernemingen en grote delen van de voedingsnijverheid.’

‘Wanneer je tijdelijk of technisch werkloos wordt, mag je de flexi-job nog blijven doen of zelfs uitbreiden.

Let wel, je kunt je salaris niet combineren met een werkloosheidsuitkering op één en dezelfde dag. Werk je dus overdag of ’s avonds als flexi-jobber, dan moet je het vakje voor de dag waarop je de activiteit verricht zwart maken op je controlekaart. Dat heeft invloed op de uitkering die je ontvangt.’

‘Heb je geen flexijob maar een bijberoep? Voor het uitoefenen van een bijberoep tijdens de tijdelijke werkloosheid, gelden andere regels.

Ten eerste moet je je bijberoep al minstens drie maanden uitoefenen in combinatie met je hoofdberoep.

Je moet je bijberoep aangeven bij het ACV en je mag je bijberoep niet uitoefenen tussen 7 en 18 uur zonder de vakjes op je controlekaart in te vullen. Een aantal activiteiten, zoals in de horeca, de bewakings- of verzekeringssector zijn uitgesloten.’ ~ www.hetacv.be/contact

VISIE ¬ 11

Achtergrond.

Ik ben blij dat gij in mijn team zit

Over het belang van collega’s Een kleine attentie, een luisterend oor, grapjes hier en lolletjes daar … Goede collega’s komen in allerlei vormen en kunnen de sfeer op het werk maken, of kraken. Maar waarom is dat zo? En hoe gaat dat dan bij telewerk of als je alleen bent op je werk? ¬ Tekst Djorven Ariën ¬ Foto Layla Aerts

H

et belang van collega’s mag niet onderschat worden, zegt Lode Godderis, professor aan het Centrum voor Omgeving en Gezondheid van de KU Leuven en CEO van de externe preventiedienst Idewe. ‘Wij hebben nood aan anderen om ons goed te voelen, mensen zijn sociale wezens. Iets kunnen betekenen voor iemand is superbelangrijk voor ons mentaal welzijn.’

Maar de slinger kan ook te ver doorslaan, wanneer werknemers slechte arbeidsomstandigheden aanvaarden door de aanwezigheid van goede collega’s.

‘Hoge werkeisen en te weinig autonomie worden soms opgevangen door de aanwezigheid en steun van collega’s’,

Sociale steun is belangrijk in het vermijden van burn-out. ¬ LODE GODDERIS

1212 ¬¬VISIE VISIE

stelt Christophe Vanroelen, professor sociologie aan de VUB. ‘Soms spelen bedrijven de goede werksfeer en de collegialiteit uit bij aanwervingen, terwijl de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden misschien ondermaats zijn.’

Invloed op gezondheid ‘De effecten van contacten met collega’s op onze mentale en zelfs fysieke gezondheid zijn duidelijk aanwijsbaar en bewezen’, zegt Deborah De Moortel, professor sociologie aan de VUB. ‘Mijn eigen onderzoek toont aan dat de sociale steun van collega’s, na loon, de belangrijkste verklarende factor is voor een goede mentale gezondheid.’

Godderis: ‘Bij burn-out zien we duidelijk dat de sociale steun van collega’s belangrijk is in het voorkomen van burn-out. Als mensen zich daarentegen gestresseerd voelen door een slechte relatie met collega’s, dan uit zich dat vaak in nek- of rugklachten.

Er zijn ook bewezen correlaties tussen pesten en gezondheidsklachten zoals

verhoogde bloeddruk en aandoeningen van hart en bloedvaten.’

Individuele jobs In bepaalde banen is er weinig of geen contact met collega’s, denk maar aan huishoudhulpen of vrachtwagenchauffeurs. Steeds vaker worden collega’s ook vervangen door digitale toepassingen. Dat lijkt op het eerste gezicht eenzaam en nefast voor de mentale gezondheid.

‘Als mensen zich eenzaam of geïsoleerd voelen, zie je inderdaad de kans op stress en andere mentale klachten sterk toenemen’, vervolgt Godderis.

‘Dus voor mensen die alleenstaand zijn en die hun werk eigenlijk als enige link

MONIKA (41) ORGANISEERDE MEE EEN SESSIE ZUMBA VOOR HAAR COLLEGA’S

‘Ik heb veel collega’s leren kennen’ ‘Als huishoudhulp kom je maar zelden in contact met je collega’s. We werken allemaal in vaak lege huizen. Op kantoor, als we op einde van elke maand de dienstcheques komen inleveren, kruisen we elkaar, maar veel tijd om te praten is er niet.’

‘Ik ben ingegaan op een brief van het ACV om kandidaat te worden voor de sociale verkiezingen. Vooraf wist ik niet veel over de vakbondswerking. Samen met de secretaris en de centrale hebben we een zumba-avond (Latijns-Amerikaanse muziek en dans, red.) georganiseerd voor dienstenchequewerknemers. Dat wekte de aandacht. Er waren broodjes en drank, en animatie voor de kinderen. Sommige vrouwen namen ook hun man mee.

Veel vrouwen zijn buitenlands en kennen hun rechten niet. Op zo’n avond praat je al wat makkelijker over het werk en kun je waardevolle informatie delen.’

‘Ik heb veel collega’s leren kennen. En er groeien ook vriendschappen uit, want behalve het werk heb je nog wel meer gemeen: je komt uit dezelfde gemeenschap, of je hebt kinderen van ongeveer dezelfde leeftijd … Het doet goed om te weten dat je niet alleen bent, ook op het werk.’

met anderen hebben, zijn zulke banen niet aan te raden. Maar er zijn bijvoorbeeld ook introverte mensen die liever op zichzelf werken, met veel autonomie en die minder nood hebben aan collega’s.

Voor die mensen kan het ook net een verademing zijn.’

Telewerk Sinds de coronacrisis werd telewerken plots het nieuwe normaal. Maar daardoor hebben we steeds minder fysiek contact met collega’s.

Jens Doms, socioloog aan de VUB, doet onderzoek naar telewerken. ‘Heel wat werknemers geven aan zich geïsoleerd te voelen en echte ontmoetingen met collega’s te missen. Van elkaar kunnen

leren op het werk valt bijvoorbeeld voor een groot stuk weg. Telewerken heeft zeker ook voordelen op vlak van balans tussen werk en privé. Maar niet iedereen kan thuis werken. Die achterblijvers zitten dan eenzaam op een lege werkplek.

Het sociale element van werken komt daardoor onder druk te staan.’

Volgens Doms zijn meer afspraken rond telewerken onvermijdelijk. ‘Transparante communicatie en goede afspraken zijn nodig omdat je als werknemer deel uitmaakt van een collectief. De behoeften en noden van een individu moeten worden afgestemd op die van collega’s.

Daarom worden afspraken beter op teamniveau gemaakt dan op organisatieniveau. Leidinggevenden spelen hier een heel belangrijke rol in.’

Van elkaar kunnen leren op het werk valt bij telewerken voor een groot stuk weg. ¬ JENS DOMS

‘Bij telewerken wordt te snel gewezen op individuele verantwoordelijkheid voor het voorkomen van stress en gezondheidsproblemen’, reageert De Moortel.

‘Wanneer je thuiswerkt, is overwerken je eigen keuze. Het inrichten van een thuiskantoor of het in stand houden van verbondenheid wordt plots allemaal de verantwoordelijkheid van de werknemer.

Waarom zou dat zo moeten zijn terwijl je nog steeds werkt voor een organisatie?’

VISIEVISIE ¬ 13¬ 13

Sectornieuws.

Huishoudhulpen eisen geschrapte premie terug op Huishoudhulpen plannen op 7 februari een grote bijeenkomst in Brussel. Zo reageren ze op het nieuws dat werkgeversorganisaties Federgon (die HR-dienstverleners vertegenwoordigt) en DCO Vlaanderen de cao’s over de eindejaarspremie en de toeslag bij economische werkloosheid zonder overleg intrekken.

‘Deze vernedering pikken we niet langer.’ ¬ Tekst Lies Van der Auwera ¬ Foto ID/ Rhode Van Elsen

I

n de onderhandelingen rond beide cao’s waren de sociale partners eerder tot een akkoord gekomen. Net daarom verbaasden Federgon en DCO Vlaanderen met hun eenzijdige opzegging. De werkgeversorganisaties beroepen zich naar eigen zeggen op ‘eventuele moeilijke periodes in 2025.’

‘Een signaal dat de wenkbrauwen doet fronsen als je de groeiende winsten van de bedrijven bekijkt’, reageert nationaal secretaris ACV Voeding en Diensten Kris Vanautgaerden. ‘Concreet verliezen huishoudhulpen gemiddeld 396 euro netto.

Onaanvaardbaar, aangezien de meeste huishoudhulpen zich nu al in een uiterst kwetsbare situatie bevinden.’

Het minimumloon in de sector bedraagt 13,36 euro per uur. De meerderheid van de huishoudhulpen werkt bovendien deeltijds om het zware werk te kunnen volhouden.

Charlyn Libbrecht (32) werkt al negen jaar als huishoudhulp. Dat de eindejaarspremie en de syndicale premie nu dreigen te vervallen, zal volgens haar heel wat collega’s hard treffen. ‘Veel collega’s kunnen zelfs hun basiskosten niet meer betalen zonder die premie. Als we elkaar zien, gaat het dan ook vaak over de financiële problemen waar velen van ons mee kampen.’

Het klopt dat een aantal kleinere non-profitbedrijven het moeilijk hebben, beaamt

14 ¬ VISIE

CL IP

Elektriciens die onder PC 149.01 vallen, vinden vanaf januari hun gereden kilometers per dag gedetailleerd terug op hun loonbrief. Het gaat om de kilometers die je rijdt onder het stelsel van mobiliteit. Werknemers kunnen zo makkelijker nakijken of hun mobiliteitsvergoeding correct betaald is. Wie een voertuig van de werkgever gebruikt, ontvangt 0,1579 euro mobiliteitsvergoeding per kilometer. Dat geldt zowel voor chauffeur als passagier.

AUS

Nieuw vanaf januari: kilometers per dag op loonbrief elektriciens

/F © ID

IL

Het aantal gereden kilometers telt daarnaast ook mee voor een extra dag verlof. Voortaan heb je na 27.000 km recht op die extra dag. Voorheen was dat vanaf 40.000 km. Op 31 december komt de teller weer op nul.

Wie meer informatie wenst, kan terecht in het secretariaat van ACV-CSC METEA.

Vanautgaerden. ‘Maar 80 procent van de huishoudhulpen werkt voor een winstgevend dienstenchequebedrijf. We willen vermijden dat subsidies, bedoeld voor lonen en premies, naar de werkgevers vloeien. Daarom roepen we de regering op om haar verantwoordelijkheid te nemen tegenover huishoudhulpen.’

Om de premies opnieuw op te eisen, komen de afgevaardigden van de huishoudhulpen op 7 februari samen voor overleg in Brussel.

Naast de opzegging van de cao’s komt ook het welzijnsdossier op tafel. ‘Werkgevers mogen niet langer weigeren om de welzijnswet toe te passen, zeker gezien de vele gezondheidsproblemen in de sector’, besluit Vanautgaerden.

Vergoeding kinderopvang verhoogd voor metaalhandel Sinds 1 januari 2024 is een verhoogde vergoeding mogelijk voor kinderopvang. Werknemers in de metaalhandel (PC 149.04) hebben voor twee jaar recht op een terugbetaling door het Sociaal Fonds van vijf euro per dag per kind, met een maximum van 500 euro per jaar. De vergoeding geldt voor kinderen tot 14 jaar. Voor- en naschoolse opvang en vakantiekampen vallen mee onder de nieuwe regeling.

De vergoeding komt niet vanzelf: werknemers moeten een fiscaal attest voorzien voor de kosten van de kinderopvang van 2024 en 2025.

Jouw regio. Limburg

ACV-BEVRAGING

88% van de Limburgers doet zijn job graag Je leest het goed. Uit het nieuwste onderzoek van het ACV bij 6.500 Limburgers blijkt dat 88% van onze werkende provinciegenoten zijn job graag doet. ‘Vooral de vele sociale contacten op de werkvloer worden op prijs gesteld’, zegt voorzitter Joke Man van ACV Limburg. ‘Toch blijkt uit ons onderzoek dat werknemers vooral op zoek gaan naar ‘plezier in het werk’. Ook de waardering door de werkgever is heel belangrijk -belangrijker zelfs dan het loon- maar dat blijkt in de huidige job niet altijd goed te zitten.’ ¬ Tekst Vicky Jans ¬ Foto Mine Daelemans

WAAROVER ZIJN DE LIMBURGERS TEVREDEN IN HUN HUIDIGE JOB? (%)

Verlanglijstje 22% van de bevraagde Limburgers die aan de slag zijn, zegt een droomjob te hebben met een score van 5 op 5. De meerderheid (42%) geeft zijn huidige baan een 4 op 5 en nog eens 22% geeft zijn werk een 3 op 5. Samen levert dat 5.050 werkende Limburgers op die best tevreden zijn met hun job. Plezier in het werk en waardering door de werkgever staan bovenaan het verlanglijstje van de Limburger wanneer hij op zoek gaat naar werk. Verder wordt dit lijstje aangevuld met voldoening uit het werk halen, zelfstandig werken en sociale contacten.

werknemers die hun job graag doen sociaal contact zelfstandig werk afwisseling samenwerking collega’s plezier voldoening uitdaging inspraak toekomstperspectief loon waardering opleiding thuiswerk

Loon Uiteraard speelt ook het loon een belangrijke rol. Voor de werknemers die hun werk niet graag doen, scoort dit op het verlanglijstje hoger dan bij de werknemers die hun werk wel graag doen en de mensen die momenteel zonder werk zitten. Opvallend hierbij is dat de werknemers die niet zo blij zijn met hun huidige job wel vaker tevreden zijn over hun loon dat een derde plaats krijgt. ‘Dit in groot contrast met de werknemers die aangeven hun job graag te doen, waar de loontevredenheid pas op de tiende plaats prijkt’, zegt Daan Van Noppen van de ACV-Studiedienst. ‘Een goed loon compenseert blijkbaar een minder fijne baan.’

0

10

20

30

40

50

60

70

80

werknemers die hun job niet graag doen

Werkbaar In de bevraging werd ook gepolst naar de werkbaarheid van onze jobs. ‘Vooral in grote bedrijven (> 100 werknemers) wordt die werkbaarheid overschat’, zegt coördinator Bart Gerets. Na het opgeven van de definitie zakte de werkbaarheid immers met 7%. ‘Een teken dat werknemers te vaak dingen maar voor lief nemen omdat ze er nu eenmaal vanuit gaan dat het part of the job is’, meent Bart. Daarentegen is iedereen het erover eens dat de werkgever hoofdzakelijk verantwoordelijk is om voor werkbaar werk te zorgen.

zelfstandig werk sociaal contact loon afwisseling samenwerking collega’s inspraak uitdaging opleiding voldoening plezier toekomstperspectief thuiswerk waardering

Waardering ‘Als we één tip aan de werkgevers kunnen geven op basis van deze bevraging, dan is het wel: waardeer je werknemers. Iedereen is op zoek naar die waardering maar vindt die blijkbaar niet of onvoldoende’, zegt Joke. ‘Waardering kan gaan over grootse gebaren maar zit hem net zo goed in kleine zaken. Interesse tonen in je werknemers, stilstaan bij successen of een gemeend compliment kunnen al voldoende zijn om je werknemers goed in hun vel te doen voelen’, aldus Joke.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

VISIE ¬ 15

Jouw regio. Provincie Antwerpen

ACV provincie Antwerpen trekt in de Kempen mee de kar van het streekoverleg!

ACV is ervan overtuigd dat een vakbond een actieve rol moet opnemen in het regionaal sociaal overleg. Regionaal sociaal overleg staat los van het sociaal overleg op de werkvloer, maar gaat over totaal andere thema’s zoals mobiliteit, kinderopvang, innovatieve bedrijven, … ACV zit mee aan de vergadertafel van het Streekplatform Kempen.

Streekplatform Kempen verenigt de 29 Kempense organisaties (vakbonden, lokale besturen, lokale besturen, politieke partijen), die actief zijn in het arrondissement Turnhout, inclusief Heistop-den-Berg en Nijlen.

Visie gaat in gesprek met Lieve Cox (bewegingscoördinator ACV provincie Antwerpen), Bart Gaublomme (provinciaal directeur beweging.net) en Werner Sels (vakbondssecretaris ACV BIE).

Het Streekplatform Kempen lanceerde vorige week een streekmemorandum met een dossier voor de Vlaamse regering én de federale regering. Welke thema’s waren belangrijk voor het ACV en Beweging.net?

LIEVE ¬ 'Eigenlijk zijn alle dossiers even belangrijk, want we streven naar een regio waar iedereen zich thuis voelt, met voldoende aanbod aan lokale tewerkstelling en zorg voor de burgers. We legden samen met de betrokken partners drie doelstellingen vast: ‘In 2030 is de ‘Kempen duurzaam’, ‘In 2030 is de Kempen een inclusieve, warme en zorgzame samenleving’ én ‘In 2030 is de Kempen een ondernemende en innoverende samenleving'.'

BART ¬ 'Ik neem deel aan de vergaderingen van de Regionale Nucleaire Coördinatiecel. Dat is een forum waar we als regio in overleg gaan met de bedrijven uit Mol-Dessel-Geel over de gevolgen van nucleaire activiteiten in onze streek. Veiligheid en gezondheid verzekeren voor werknemers en burgers blijven super belangrijk, maar eveneens onderzoek en ontwikkeling en sanering van historisch kernafval. Vandaag zijn er nog vele medische behandelingen die een beroep doen op nucleaire toepassingen. De laatste weken werd er hard samengewerkt in de regio aan politiek lobbywerk naar aanleiding van een politieke beleidskeuze.'

Belgoprocess en NIRAS hebben vlak voor de kerstvakantie duidelijk aan de alarmbel getrokken. We hoorden in de media dat er 140 jobs onder vuur lagen.

Wat was jullie rol in dit dossier?

LIEVE ¬ 'Via het Streekplatform Kempen werd ik in december op de hoogte gesteld dat Belgoprocess en NIRAS het met heel wat minder middelen zouden moeten stellen in 2024, dan dat ze werkelijk nodig hebben.

Belgoprocess staat in voor de verwerking en berging van historisch kernafval. Momenteel ligt er in onze regio heel veel afval klaar om bovengronds te bergen.

Uiteraard moet dit zo snel mogelijk gebeuren, om de risico’s voor de inwoners en werknemers zo klein mogelijk te houden.

Het FANC (Federaal Agentschap Nucleaire Controle) stelde de afgelopen jaren reeds problemen vast met onder andere lekkende vaten en maande de bedrijven aan om sneller te werken. Sneller werken kost echter geld en dat geld moet komen van onze federale overheid. Er dreigden 140 banen verloren te gaan, wat neerkomt op een verlies aan nucleaire kennis en meer gezondheids- en veiligheidsrisico’s voor de regio. Samen met Werner, de vakbondssecretaris van ACV BIE, hebben we onze nationale ACV-collega’s overtuigd om een brief te versturen aan de bevoegde minister. Dankzij het lobbywerk in de regio en de brief vanuit het ACV wordt er nu gewerkt aan een aangepast plan.'

WERNER ¬ 'Ik was als vakbondssecretaris nog niet op de hoogte van deze geplande besparingen en was blij dat Lieve mij informeerde over wat er op

ons af zou gaan komen. Samen met de werknemers hebben we het dossier opgevolgd op de werkvloer en via het regionaal streekoverleg. Ik ben blij dat wij als ACV aan de kar hebben getrokken. Het ABVV is minder interprofessioneel uitgebouwd, dus wij konden als ACV het voortouw nemen. De directie en het personeel is blij dat er tijdig aan de alarmbel werd getrokken en dat er ook snelle en goede acties werden opgezet.'

Welke bekommernissen bracht ACV in over de mobiliteitsdossiers?

LIEVE ¬ 'Ik ben samen met de andere regionale partners in overleg gegaan met de directie van NMBS en Infrabel over het Kempens spoordossier. We zijn als regio echt benadeeld in het materiaal en de verbindingen richting Antwerpen en Brussel.

In Meerhout hebben we een werkgroep ‘Alleman Mobiel’ opgericht. Na zoveel jaar ijveren, zijn we erin geslaagd om een structurele busverbinding te verkrijgen tussen Mol en Meerhout.'

Hoe gaat het met jouw VEERKRACHT? Heb je nood aan een boost voor je veerkracht? ACV Innovatief provincie Antwerpen organiseert een traject van 3 halve dagen.

LET OP: het is een 3-daags traject !! Telkens van 9u tem 13u (beperkte plaatsen)

Data van de driedaagse in Antwerpen (Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen): • 20/02/2024 • 27/02/2024 • 05/03/2024

Data van de driedaagse in Turnhout (Korte Begijnenstraat 20): • 14/05/2024 • 21/05/2024 • 30/05/2024

~ contact voor info of inschrijving: ines.schaependonck@acv-csc.be VISIE ¬ 15

Jouw regio. Vlaams-Brabant en Brussel

Een jaar vol uitdagingen 2023 was een woelig jaar, 2024 is er een vol uitdagingen. We blikken terug en kijken vooruit, met enkele ACV-collega’s en militanten.

J

ohan Vervoort is verbondssecretaris van ACV Bewegingsverbond Vlaams-Brabant.

Welke trend of evolutie is je het voorbije jaar opgevallen?

De steeds opmerkelijkere weer- en klimaatfenomenen.

Wat is voor jou de belangrijkste gebeurtenis van het afgelopen jaar?

Het feit dat het woord ‘graaiflatie’ verkozen werd tot het woord van het jaar 2023. Spijtig dat het zover moet komen: het zegt iets over waar de mensen van wakker liggen…

Welke uitdagingen zie je voor 2024?

De sociale verkiezingen. Het belang is groot: werknemers een stem geven op de werkvloer. Maar ook de politieke verkiezingen. De uitkomst daarvan bepaalt welke koers ons land, onze regio, onze gemeente vaart, welke plaats er in onze democratie voorzien wordt voor werknemers, werkzoekenden, zieken, asielzoekers, vluchtelingen ... Niet alle politieke partijen hebben daar een even genuanceerde of solidaire visie op.

Wie wens je wat toe voor 2024?

Vrede en een menswaardig bestaan voor de mensen die betrokken zijn bij de vele conflicthaarden in de wereld.

N

ele De Vos werkt bij Nelson Labs in Heverlee, waar ze ook ACV-militante is.

Hoe heb jij het voorbije jaar beleefd?

2023 was een jaar dat ik graag achter me laat. Er is van alles gebeurd in de wereld, maar het voorbije jaar werd voor mij toch wel getekend door de kanker die onze familie binnenkwam.

Welke uitdagingen zie je voor 2024?

De grote uitdaging voor mij zijn de sociale

verkiezingen. Ik kom op omdat ik er wil zijn voor de collega’s, omdat ik er mee voor wil zorgen dat de werkgever de dingen op een correcte manier doet. De afgelopen jaren heb ik, samen met mijn secretarissen van het ACV en met mijn collega van ABVV, verschillende zaken goed kunnen oplossen. Als militant ben ik ook een aanspreekpunt voor de collega’s.

Wie wens je wat toe voor 2024?

Heel simpel: ik wens iedereen een goede gezondheid.

W

im Vereeken is ACVzonepropagandist Pajottenland en Zennevallei.

Hoe heb jij het voorbije jaar beleefd?

Als we dachten dat het na de inval van Rusland in 2022 niet meer erger kon worden, dan hadden we de slachtpartij van Hamas nog niet gezien en de Israëlische wraakacties op een heel volk. We zitten in een spanningsveld tussen een zeker comfort van onze welvarende vrede in West-Europa enerzijds en die globale ellende anderzijds.

Het is toch onmogelijk om daar rustig bij te blijven.

niveaus. En we moeten razendsnel weg uit de fossiele brandstoffen.

Wie wens je wat toe voor 2024?

Ik wens Poetin een Pauluservaring toe. Dat hij tot liefdevol inzicht mag komen en zich bekeert tot het goede.

B

art De Rick werkt bij Delhaize en is er ACV-afgevaardigde.

Hoe heb je het voorbije jaar beleefd?

Welke trend of evolutie is je het voorbije jaar opgevallen?

Of het nu gaat om de oorlog in Oekraïne, het conflict in Gaza of veel kleiner, de verzelfstandiging van de winkels bij Delhaize, de ‘groten der aarde’ doen precies gewoon hun zin.

Er wordt wat geklaagd, ‘alléz, dat kan nu toch niet hé’, en ondertussen doen zij rustig verder.

Wat is voor jou de belangrijkste gebeurtenis van het afgelopen jaar?

Zonder twijfel de aankondiging van Delhaize over het verzelfstandigen van alle winkels in eigen beheer. Ik was eerst met verstomming geslagen, maar daarna strijdvaardig en hoopvol: we zouden de plannen tegenhouden. Achteraf bekeken was dat redelijk naïef.

Welke uitdagingen zie je voor 2024?

Zoveel mogelijk behouden wat er in het ‘rugzakje’ van elk van ons zit bij de overname van de winkels.

Wie wens je wat toe voor 2024?

Dat de zon voor iedereen mag schijnen.

Wat is voor jou de belangrijkste gebeurtenis van het afgelopen jaar?

De temperatuur die alweer een beetje gestegen is, terwijl de uitstoot van broeikasgassen nog steeds niet afneemt.

Welke uitdagingen zie je voor 2024?

Vele! Zorgen dat de werknemers goede vertegenwoordigers krijgen in de bedrijven. Mensen overtuigen om te stemmen op serieuze partijen die ons belastinggeld duurzaam willen omzetten naar meer welzijn voor meer mensen. Een goede Europese verdediging opbouwen én werken aan een wapenstilstand.

Een sterkere democratie uitbouwen op alle

ACV-BRIEVENBUS HAACHT De brievenbus aan het voormalige ACVkantoor in Haacht (Kloosterstraat 38) verdwijnt vanaf 1 februari 2024.

Voortaan kun je je documenten enkel nog in de ACV-brievenbus aan het CM-kantoor van Haacht steken: Werchtersesteenweg 8, 3150 Haacht.

VISIE ¬ 15

Jouw regio. Oost-Vlaanderen

SLUITING INNOVIA FILMS GENT

ACV-afgevaardigden paraat in goede én in slechte tijden Bij Innovia Films in Gent maken ze plasticfolie voor de voedings- en tabaks­industrie. Eind september vorig jaar zou het management op de ondernemingsraad een investeringsplan toelichten. In plaats daarvan kondigde de verantwoordelijke de intentie tot sluiting van de vestiging aan. Een donderslag bij heldere hemel. Ondanks alles proberen de vakbondsafgevaardigden het verschil te maken voor hun getroffen collega’s.

we de HR-dienst om actief vacatures van bedrijven kenbaar te maken. Dit heeft goed gewerkt. Veel werknemers speelden in op de jobaanbiedingen. Er zijn zelfs bedrijven die specifiek voor de werknemers van Innovia jobdagen hebben georganiseerd.’

¬ Tekst Jan Maertens ¬ Foto James Arthur

‘Zowel de VDAB, het outplacementbureau als de verzekeringsmaatschappijen die de hospitalisatieverzekering en de groepsverzekering beheren, zijn infosessies komen geven voor de werknemers. Ook wij van ACVBIE zullen nog een infonota maken over de ontslagdocumenten en de ontslagcompensatievergoeding voor arbeiders. En zoals altijd zijn onze ACV-afgevaardigden paraat om in te spelen op de vragen van hun collega’s. Ik kan niet voldoende benadrukken hoe belangrijk het is om te kunnen rekenen op de gedreven en deskundige groep van afgevaardigden. De ACVploeg van Innovia is daar een perfect voorbeeld van.’

‘Niemand had dit zien aankomen’, zegt Johan Quintelier. Hij is secretaris van ACV bouw, industrie en energie (ACVBIE) en volgt al jaren de ondernemingswerking op met de ACV-militanten. ‘Er was niet direct een reden of een aanleiding toe. Om deze drastische beslissing te rechtvaardigen, gaf men een economische reden: overcapaciteit. En de gebruikte technologie zou verouderd zijn. Nochtans was het met 117 werknemers een stabiel bedrijf dat jaar na jaar mooie cijfers behaalde, met een hoge productiviteit en met topkwaliteit in hun product. De winstcijfers: 25 miljoen euro netto sinds de overname eind 2017 door CCL Industries, een Canadees-Amerikaans bedrijf. Ik vind het bijzonder zuur en onrechtvaardig dat er geen andere oplossing is gevonden. De afdeling in Wigton (UK) zal de productie overnemen, ook al is de kwaliteit en de winst daar lager.’

Communicatie vanaf dag één ‘De werknemers reageerden verschillend op de aankondiging; er was boosheid en teleurstelling en er was ongeloof. Sommigen hoopten dat het nog goed zou komen, anderen waren stil, berustend en wilden snel duidelijkheid. We hebben vanaf dag één de informatie- en consultatiefase gebruikt om samen met de werknemersgroep de juiste vragen te stellen op opeenvolgende ondernemingsraden. We brachten telkens verslag uit. We bevroegen de werknemers ook elke keer opnieuw en bespraken de te volgen strategie. Met de ACV-militantengroep hebben we zo goed mogelijk proberen in te spelen op de vragen die er leefden. Communicatie is immers van groot

belang. Eerlijke en correcte informatie geven en rekening houden met zoveel mogelijk suggesties is dan de opdracht.’

Rol bij onderhandelen van sociale plannen ‘Toen de sluiting onvermijdelijk bleek, zaten we in een volgende fase. Wanneer worden we ontslagen? Uit een bevraging bleek dat er een groep was die zo snel mogelijk weg wou en een groep die liefst wat langer bleef. De grootste groep, zo’n 70 %, zal op 31 januari vertrekken. De anderen trekken op 31 maart de deur definitief achter zich dicht. Op dat ogenblik ben je al onderdelen van het sociaal plan aan het bespreken.

Ook daarvoor deden we een bevraging. De werknemers wilden “boter bij de vis”. Terecht gezien de winstcijfers. Uit de bevraging kwam als principe naar voren dat er voor iedereen een forfaitair bedrag beschikbaar zou zijn, aangevuld met een bedrag per jaar begonnen anciënniteit. Groot was onze teleurstelling toen de directie slechts een beperkt budget op tafel legde.

Hun eerste voorstel werd dan ook massaal verworpen. In een tweede onderhandelingsronde is er dan nog een forfaitair bedrag per werknemer bijgekomen waardoor het sociaal plan toch – met lange tanden – werd goedgekeurd.’

Belang van nawerking

Omscholing en werkgelegenheids­ trajecten ‘Er is een tewerkstellingscel opgericht en een outplacementbureau aangesteld om de werknemers zo goed mogelijk te begeleiden naar een nieuwe, passende tewerkstelling. Op vraag van de werknemers vroegen

Johan Quintelier, secretaris van ACV bouw, industrie en energie: ‘Zoals altijd zijn onze ACV-afgevaardigden paraat om in te spelen op de vragen van hun collega’s.’

CONTACT ACV Oost-Vlaanderen: www.hetacv.be/contact | afspraak boeken (telefonisch of kantoor) via www.afspraakACV.be | 09 244 21 11 Documenten mag je zonder omslag in de ACV-brievenbus deponeren: www.hetacv.be/brievenbussen VISIE ¬ 15

Jouw regio. West-Vlaanderen

ACV-AFGEVAARDIGDEN SLUITEN STERKE AKKOORDEN BIJ VANHEEDE ENVIRONMENT GROUP

‘Dankzij transparant en constructief samenwerken’ De West-Vlaamse Vanheede Environment Group is de voorbije jaren sterk gegroeid.

Wat begon als een klein familiaal bedrijf is vandaag een grote speler in afvalophaling en -verwerking met 877 werknemers verspreid over 15 vestigingen.

Vaak zorgt zo’n snelle expansie voor moeilijk sociaal overleg.

Niet bij Vanheede: ‘We werken transparant en constructief’, zegt ACV-hoofd­ afgevaardigde Dominique Warlop, ‘en daar boeken we resultaten mee.’ ¬ Tekst en foto Jeroen Pollet

D

ominique (57) werkt al 34 jaar bij Vanheede en is sinds 2008 werknemersafgevaardigde voor ACV-Transcom. Hij maakte de groei van de groep van dichtbij mee: ‘Vanheede blijft sterk investeren. Momenteel zijn er bv. grote werken bezig op de site in Rumbeke, bouwt men een nieuwe site bij Roeselare-Haven en heeft men een bedrijf uit Halle overgenomen.’

Informeel overleg Hoe meer werknemers, hoe meer vragen en verzuchtingen. ‘Mensen komen met hun problemen naar ons. We kijken altijd of we

dat plaatselijk kunnen oplossen’, gaat Dominique verder. ‘Sleept het aan, dan komt het op het overleg. Dat werkt alleen als zowel wij als de werkgever open en transparant werken en dat is hier het geval.’

Werkkledij Één van de punten die de werknemersafgevaardigden aanpakten, was de werkkledij.

Dominique: ‘Er is nu ook een apart assortiment voor vrouwelijke collega’s, want dat was er niet. Dat gaf bv. problemen bij het klimmen op een vrachtwagen. We hebben die kledij vooraf mogen bekijken en passen, voor Vanheede ze aankocht.’

Dekzeilen Een ander probleem waren de zeilen om de containers af te dekken. ‘Voor hoge containers is dat niet evident. Je moet bijna altijd op de container kruipen om dat goed te kunnen doen. Na iets langer onderhandelen hierover, heeft Vanheede nu drie vrachtwagens aangekocht die automatisch het dekzeil kunnen uitrollen. Dat zorgt voor minder klauter- en spierwerk’, vertelt Dominique.

Investeren in personeel ‘Omdat ook in onze sector de arbeidsmarktkrapte zich laat voelen, zijn de uurlonen bij ons hoger. Vanaf zes maanden is er een eerste stijging en na tien jaar ligt het loon 1,10 euro/uur hoger dan het barema’, gaat Dominique verder. ‘Daarnaast zijn er toeslagen voor wie met complexe voertuigen rijdt: hoe complexer (bv. vrachtwagens met kraan), hoe hoger. We krijgen ook het maximumbedrag aan maaltijdcheques.

Twaalf jaar geleden was dat nog niets. En de bedienden hebben sinds kort glijdende uren. Door die investeringen in het personeel, is Vanheede een aantrekkelijke werkgever in de sector.’

Mooie balans Wat de ACV-delegees aan akkoorden sloten in de afgelopen periode is dus niet min.

‘We vormen een goed team, we werken goed samen en begrijpen elkaar. Ook met de afgevaardigden van de bedienden is er een vlotte samenwerking. En dat zorgt voor mooie resultaten’, besluit Dominique.

Dominique Warlop: ‘Door investeringen in het personeel, is Vanheede een aantrekkelijke werkgever in de sector.’

Ook interesse om je stem te laten horen in jouw bedrijf? www.hetacv.be/sociale-verkiezingen

CONTACT ACV West-Vlaanderen: www.hetacv.be/stel-je-vraag | afspraak boeken (telefonisch of kantoor) via www.hetacv.be/afspraak | 051 23 58 00 VISIE ¬ 15

Sarah Ketnet-wrapster

Mouhamou gevat in 5 woorden

‘Als kind en tiener droomde ik veel. Ik geloofde dat ik alles kon zijn en doen wat ik wilde. Diezelfde fantasie probeer ik op Ketnet ook bij de kinderen aan te spreken, onder meer om weg te blijven van al het dramatische dat er in de wereld gaande is.

Meegaan in kinderen hun levendige fantasieën is fantastisch: hoe zotter, hoe leuker het wordt. Met het volwassen worden raak je dat voor een deel kwijt. Dat vind ik jammer.’

LIMBURG

Dromer

Controle ‘Als iets als druk of een verplichting aanvoelt, doe ik het vooral het averechtse. (lacht) Een echte rebel kun je mij misschien niet noemen, maar ik heb het soms moeilijk om te voldoen aan wat anderen van mij verwachten. Ik ben bijvoorbeeld opgegroeid met de boodschap dat de schoonheid van een vrouw in het haar zit. Toen ik op m’n zestiende voor het eerst alleen naar de kapper mocht, heb ik mijn haar kort laten knippen. Het gaat dus nooit om echt drastische dingen, maar vooral om het gevoel om zelf controle te houden over wat er in het leven gebeurt.’

Ambitie ‘Ik maak al tien jaar televisie voor kinderen. Dat is mijn veilige haven, maar ik vraag me af of ik hetzelfde kan waarmaken bij een volwassen publiek. Met het ouder worden kijk ik wat realistischer en genuanceerder naar de wereld.

Weten wat haalbaar is, is belangrijk. Toch heb ik nog steeds een stukje van die kleine, dromende Sarah in me zitten. Zo is het dit jaar mijn ambitie om werk te maken van de verschillende ideeën voor tv-programma’s in mijn hoofd.’

People pleaser ‘Mijn inlevingsvermogen is heel groot. Op zich een mooie eigenschap, en handig om te begrijpen wat anderen willen. Maar het staat me soms in de weg, want ik ben daardoor ook een people pleaser.

Nee zeggen vind ik moeilijk. Als er voor een tv-programma iemand heel veel moeite doet om mijn kleding of haar te stylen, krijg ik het niet over mijn hart te zeggen dat ik het eigenlijk niet mooi vind. Het zorgt er ook voor dat ik moeilijk tegen onrecht kan.’

Voorbeeld ‘Toen ik bij Ketnet begon, was ik nog heel bewust bezig met de boodschappen die ik wou meegeven aan de kinderen. Later werd dat iets organisch, die voorbeeldfunctie werd vooral iets leuks. Ik vind het fijn als kinderen zich in mij herkennen of als ik hen kan motiveren. Met Instagram heb ik een platform dat ik meestal gebruik voor leuke dingen. Maar soms deel ik ook dingen die mij raken, zoals de situatie in Gaza. Ik hoop dat ik daarmee ook andere mensen kan raken en hen aanzet om erover na te denken.’

¬ Tekst Nils De Neubourg ¬ Foto ID/Kris Van Exel ~ Sarah Mouhamou is meter van het JeugdfilmFestival Antwerpen. Heel de krokusvakantie kunnen kinderen vanaf anderhalf en jongeren tot 18 jaar terecht in Antwerpen en andere steden voor films, workshops of games. ~ www.jeugdfilmfestivalantwerpen.be