ZooBranża_Sierpień_2025

Szanowni Państwo,

branża zoologiczna w Europie przeżywa dynamiczny rozwój, stając się jednym z najbardziej innowacyjnych sektorów gospodarki i oferując nowe możliwości dla przedsiębiorców i specjalistów. Ten trend wzrostowy jest napędzany przez rosnące zainteresowanie zwierzętami domowymi oraz rozwój nowych technologii w obszarze opieki weterynaryjnej i utrzymania zwierząt. Rosnącą liczbę zwierząt domowych potwierdza najnowszy raport FEDIAF, wskazujący na 299 milionów zwierząt w 49% gospodarstw domowych. 108 milionów kotów i 80 milionów psów to doskonała liczba odbiorców, odpowiada na to znacząco sektor karm dla psów i kotów, którego wartość wzrosła o 9%. Innowacje odzwierciedlają reakcję branży na rosnące zapotrzebowanie konsumentów na produkty dla zwierząt o wyższej jakości, bardziej zrównoważone i dostosowane do indywidualnych potrzeb. Jednak to nie tylko zwierzęta zachęcamy i przekonujemy do produktów, ale przede wszystkim opiekunów. Kluczem do sukcesu jest ciągłe pozyskiwanie wiedzy i dostosowywanie się do zmieniających się warunków rynkowych. Dlatego warto inwestować w edukację i korzystać z najnowszych trendów, aby zapewnić profesjonalne doradztwo i rozwój biznesu. W tym celu warto skorzystać z różnych źródeł informacji, takich jak konferencje branżowe, gdzie można spotkać

ekspertów, wymienić się doświadczeniami i zaczerpnąć pomysły dla swojego biznesu. Zapraszam do wzięcia udziału w Pet Net Poland, wydarzeniu, które właśnie daje takie możliwości. Wymiana doświadczeń to niezwykle cenna praktyka, pozwalająca uczyć się na błędach innych, szybciej rozwijać swój biznes, współpracować i tworzyć partnerstwa, a dzięki wspólnym projektom osiągać większe sukcesy. Coraz większa liczba osób docenia też rozwijanie sieci kontaktów, która daje nowe możliwości biznesowe. Jeśli dodamy do tego nowoczesne rozwiązania technologiczne, pozwalające na automatyzacje procesów, analizę danych czy ułatwiające innowacje, to mamy doskonały przepis na utrzymanie konkurencyjności i lepsze dostosowanie do zmieniających się warunków rynkowych oraz długofalowe efektywne plany w zgodzie z prognozowanymi trendami rynkowymi. Zapraszamy do rejestracji na to wyjątkowe wydarzenie – nie może Was tam zabraknąć! Spotykamy się 17 października w Pabianicach.

A już teraz przekazuję Państwu nowy numer „ZooBranży”, jak zawsze pełen praktycznej wiedzy, newsów i nowości. Dla nas rozwój branży zoologicznej ma znaczenie!

Zapraszamy do lektury! Dołącz do nas i zadbaj o przyszłość zoologii! FABRYKA WEŁNY Pabianice 17.10.2025

petnetpoland.pl

REKLAMA

W numerze

03 Od redakcji

06 Echa Branży

14 Dane z raportu „Facts & Figures 2025” FEDIAF

16 Strategia: dlaczego lepiej ją mieć, niż jej nie mieć?

24 B2B czy BWB? Jak budować zaufanie w biznesie?

30 Wakacyjne plany pod lupą DISC-a

34 Rolnictwo komórkowe

40 Intensywny wysiłek sportowy latem

50 Zachowania łowieckie

54 Toppery. Kiedy warto dosmaczać karmę?

60 Duży kot – duże wyzwanie. Czyli o czym warto wiedzieć, wybierając koty ras dużych?

66 Patogeny odkleszczowe. Czy znamy wszystkie zagrożenia?

70 Bezpieczny dom dla szynszyli

74 Co nowego na rynku?

82 Krzyżówka

Małgorzata Biegańska-Hendryk

Techniczka weterynarii, behawiorystka zwierząt towarzyszących i zoodietetyczka kotów. Autorka książek i artykułów o kociej tematyce, twórczyni kierunku studiów podyplomowych „Behawiorystyka zwierząt towarzyszących – koty” na SWPS, prelegentka konferencji i szkoleń dotyczących kociego zachowania, zdrowia i żywienia. Od 2012 roku tworzy markę kocibehawioryzm.pl, prywatnie opiekunka czterech kotów: Stefana, Buni, Gaska i Imbira.

Adrianna Iwan

Mgr mikrobiologii, technik weterynarii, zoopsycholog, studentka medycyny weterynaryjnej na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie, współpracuje z Fundacją Badamy Suplementy.

Lifterka

Lifterka to wsparcie Twojego zespołu na drodze do różnorodności, zaangażowania i skuteczności. Team: Agnieszka Łuczka-Sękulska: doświadczona menadżerka, trenerka, od lat wspiera rozwój neuroróżnorodnych i skutecznych zespołów, zapalona akwarystka, opiekunka dwóch kotów i psa. Marta Szoplińska: absolwentka kierunku Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, trenerka, specjalistka od wspierania pokolenia digitarian (zetek) na rynku pracy, opiekunka kota.

Katarzyna Lipska

Konsultantka biznesowa z doświadczeniem w projektowaniu wizualnych systemów zarządzania oraz wspieraniu rozwoju kompetencji pracowników, a także analiz strategicznych. Posiada doświadczenie łączące różne perspektywy: od środowiska start-upowego po duże organizacje – w każdym kontekście potrafi dostosować metodykę do sytuacji klienta. Absolwentka Politechniki Warszawskiej i Akademii Leona Koźmińskiego. Pasjonatka gotowania i pływania.

Dominika Maciejak

Pasjonatka handlu detalicznego, trenerka, blogerka. Pomaga zwiększyć sprzedaż w sklepach stacjonarnych, internetowych oraz omnichannel. www.skillpoint.pl

Natalia Młodnicka

Behawiorystka, trenerka i zoopsycholożka psów. Dietetyk psów i kotów. Absolwentka Polskiej Akademii Zoopsychologii i Animaloterapii w Krakowie. Od lat związana z branżą zoologiczną. Prowadzi bloga Na każdą łapę, gdzie dzieli się wiedzą z zakresu wychowania oraz opieki nad psami. Prywatnie opiekunka dwóch psów.

prof. dr hab. Piotr Ostaszewski

Lekarz medycyny weterynaryjnej, profesor tytularny w Zakładzie Biochemii i Dietetyki Instytutu Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie, wybitny znawca dietetyki i żywienia zwierząt towarzyszących. Posiada dwa patenty dotyczące opracowania suplementów pokarmowych dla tych zwierząt. Ma duży i ważki dorobek naukowy – jest autorem ponad 150 oryginalnych prac naukowych. W ramach działalności dydaktycznej prowadzi wykłady i seminaria z zakresu fizjologii, dietetyki, żywienia i geriatrii.

Kalina Wnorowska

Mgr inż. zootechniki, technik weterynarii, nauczycielka przedmiotów zawodowych na kierunku technik weterynarii, inspektor weterynaryjny ds. pasz i utylizacji w Wojewódzkim Inspektoracie Weterynarii w Siedlcach. Aktualnie doktorantka w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu w Siedlcach. Opiekunka licznych małych i dużych zwierząt, pasjonatka felinologii i ogrodnictwa.

dr n. wet. Joanna Zarzyńska

Od 2006 r. pracuje naukowo na stanowisku adiunkta w Katedrze Higieny Żywności i Ochrony Zdrowia Publicznego IMW SGGW w Warszawie. Interesuje się tematyką nowej żywności, badaniami konsumenckimi, zagadnieniami One Health i wpływem produkcji żywności na klimat. Pasjonatka kynologii, jeździectwa oraz teatru.

Veterinary Oral Care

CARYODENT ®

ZDROWSZE

ZĘBY OD 1. DNIA STOSOWANIA!

KOMPLEKSOWA TROSKA O ZĘBY I ZDROWY UŚMIECH PUPILA - TERAZ TO MOŻLIWE

Calibra Rockets

Z przyjemnością przedstawiamy naszą nową linię „Calibra Rockets”! Pyszna, zbilansowana karma i kolby dla małych gryzoni i królików. Linia produktów Rockets obejmuje 4 różne karmy pełnoporcjowe, zaprojektowane w celu spełnienia specyficznych wymagań królików i gryzoni, zapewniając zdrowy rozwój i aktywne życie. Nie zawiera sztucznych barwników.

Oferujemy także 5 pysznych przysmaków w formie kolb! Są one dostępne w różnych smakach: orzechy i kokos, warzywa i orzechy, owoce, warzywa i dzikie owoce.

Każde opakowanie zawiera dwie kolby – idealne jako smaczna nagroda lub przekąska między posiłkami. Kolby są ręcznie robione i pakowane w atmosferze ochronnej.

Stanowią pyszny dodatek żywieniowy.

MEDiVET S.A. | zoologia@medivet.pl | www.medivet.pl

Dołącz do akcji

EUPHORIA Fresh START

EUPHORIA Fresh Start – dołącz do wyjątkowej akcji!

BIOFEED, polski producent wysokiej jakości karm i suplementów dla zwierząt, uruchamia nową kampanię promującą linię Euphoria Fresh – karmy superpremium stworzone z myślą o najbardziej wymagających psach… i ich opiekunach. Co ją wyróżnia? Aż 30% świeżego indyka lub wieprzowiny, brak pszenicy, soi i kurczaka, funkcjonalne dodatki, wysoka zawartość białka i nowoczesne chelaty aminokwasowe. Jeśli szukasz czegoś, co przyciągnie klientów i wyróżni półkę

– warto mieć Euphorię Fresh w swojej ofercie.

Dlaczego warto dołączyć do akcji EUPHORIA Fresh Start?

• Atrakcyjny pakiet startowy już przy pierwszym zakupie.

• Realne nagrody i wsparcie sprzedażowe.

• Promocja Twojego sklepu w kanałach BIOFEED.

• Gotowe materiały i działania marketingowe online & offline. A to dopiero początek… Kampania promująca nową linię będzie czymś naprawdę ciekawym!

Zainteresowany?

Skontaktuj się ze swoim przedstawicielem BIOFEED lub napisz na: kospetfood@biofeed.pl

Nowy sezon? Czas na świeży start – z Euphorią!

Euphoria i pasja na czterech łapach – BIOFEED wspiera aktywnych opiekunów psów

BIOFEED wraz z marką Euphoria nie zwalnia tempa – ostatnie tygodnie to intensywny czas obecności na kluczowych wydarzeniach kynologicznych w całej Polsce. Z pełnym zaangażowaniem wspiera dyscypliny, takie jak nosework, dogtrekking, agility czy flyball – aktywności, które nie tylko rozwijają naturalne zdolności psów, lecz także umacniają więzi między czworonogami a ich opiekunami. Dlaczego właśnie sporty kynologiczne są dla Euphorii tak ważne? Bo są esencją tego, co marka pragnie promować: zdrowego ruchu, bliskości z naturą i autentycznych emocji. To wszystko tworzy unikalną atmosferę, którą Euphoria utożsamia ze swoim przesłaniem – wolnością, radością i prawdziwą pasją do życia. Z każdą imprezą rośnie grono lojalnych miłośników marki, którzy nie tylko wracają po sprawdzone produkty, lecz także chętnie dzielą się swoimi doświadczeniami. A dla firmy to potwierdzenie, że budowanie społeczności wokół wartości ma realny sens – i że marka na dobre wpisała się w codzienność aktywnych psiarzy.

To jednak dopiero początek – przed nami kolejne wydarzenia, kolejne emocje i jeszcze więcej powodów do radości!

Pasja na czterech łapach

CALIBRA DOG LIFE – monobiałkowa karma w saszetkach dla psów

Psy są mięsożercami, dlatego dbamy o to, aby nasze formuły były bogate w białka zwierzęce. Stąd 97% całkowitej zawartości białka naszych receptur jest pochodzenia zwierzęcego. Zapach mięsnej saszetki jest tak wspaniale kuszący, że spodoba się nie tylko pupilowi, ale i Tobie. Opracowaliśmy formuły dla szczeniąt, psów dorastających i psów dorosłych w odmianach z kurczakiem lub wołowiną.

Oprócz porcji mięsa receptura zawiera brązowy ryż, aby jeszcze bardziej wspierać zdrowie pupila, oraz dodatki, które mają pozytywny wpływ na organizm psa.

Mokra karma w saszetkach:

• Pełnoporcjowa mokra karma superpremium dla psów.

• 97% białka pochodzenia zwierzęcego.

• Monoproteinowa – pojedyncze źródło białka pochodzenia zwierzęcego.

• Receptura z kurczakiem lub wołowiną.

• Bez pszenicy.

• Niska zawartość zbóż – z ryżem.

• 100% zdefiniowanych źródeł składników.

MEDiVET S.A. | zoologia@medivet.pl | www.medivet.pl

Interzoo

2026 – już trwa wczesna rejestracja

Ponad 1000 firm z 53 krajów zarejestrowało się już na Interzoo 2026. Te międzynarodowe targi zoologiczne odbędą się w Norymberdze w Niemczech w dniach 12–15 maja. Interzoo 2024 gościło około 2150 wystawców z 68 krajów. Na wydarzenie w 2026 r. organizatorzy zaplanowali 15 hal wystawowych. Do tej pory na edycję 2026 zostało potwierdzonych 16 pawilonów narodowych, w tym nowy pawilon turecki. Wydarzenie gwarantuje też scenę „Fresh Ideas” dla start-upów i innowacyjnych produktów, minikonferencje poświęcone konkretnym rynkom i regionom oraz wydarzenia networkingowe.

Więcej o Interzoo 2026 tutaj: https://www.interzoo.com/en „ZooBranża” jest partnerem medialnym wydarzenia.

Uniwital: siła jednego składnika – nowość od Uniszki

W świecie złożonych kompozycji i niejasnych etykiet Uniszki wybierają prostotę. Uniwital to linia naturalnych dodatków funkcjonalnych o całkowicie przejrzystym składzie. Każdy produkt zawiera wyłącznie jeden polski surowiec wysokiej jakości.

Filozofia Uniwital: jeden cel – jeden składnik.

• Uniwital ZDROWE JELITA. Skład: 100% mielony żwacz wołowy. Funkcja: wspiera prawidłowe trawienie i stymuluje apetyt.

• Uniwital ZDROWE STAWY. Skład: 100% mielona łapka kurza. Funkcja: naturalne źródło kolagenu dla wsparcia chrząstki stawowej.

• Uniwital ZDROWE KOŚCI. Skład: 100% mielone skorupki jaj. Funkcja: bogate w łatwo przyswajalny wapń dla mocnego kośćca. Seria skierowana do opiekunów poszukujących pierwotnych, nieprzetworzonych rozwiązań. Uniwital łączy skuteczność funkcjonalnych dodatków z gwarancją całkowicie naturalnego pochodzenia.

Literatura w służbie psom – wspólna inicjatywa

Zofii Zborowskiej-Wrony i marki Brit

Marka Brit została oficjalnym partnerem książki dla dzieci „Kazik. Pies, który lizał bokiem” autorstwa Zofii Zborowskiej-Wrony. To wzruszająca historia adoptowanego psa, która poza wartością edukacyjną niesie realną pomoc potrzebującym zwierzętom. W ramach akcji charytatywnej za każdy sprzedany egzemplarz książki do Fundacji Mikropsy trafiają dwa posiłki dla psów – jeden przekazany przez Brit, drugi od autorki. Projekt łączy troskę o dobrostan zwierząt z promocją odpowiedzialnej opieki i adopcji. karmybrit.pl

Fundacja „Maraton Warszawski” i RAW PALEO łączą siły w nowym projekcie RAW PALEO WARSAW DOG RUN – imprezy biegowe z psem w formule canicrossu i dogtrekkingu!

RAW PALEO WARSAW DOG RUN to nowe imprezy biegowe, w których będą ze sobą rywalizować duety: opiekunowie wraz ze swoimi psami. Uczestnicy mają do wyboru dwie kategorie biegowe: dogtrekking, czyli pieszą wędrówkę z psem, oraz canicross – bieg dedykowany bardziej zaawansowanym parom, w którym to pies prowadzi i wyznacza tempo. Inicjatywa powstała w odpowiedzi na dynamiczny wzrost popularności sportów, w których pies towarzyszy swojemu opiekunowi, oraz rosnącą świadomość tego, że aktywność zwierzęcia jest kluczowa dla jego zdrowia i zgodna z jego instynktem. Projekt jest strategicznym partnerstwem Fundacji „Maraton Warszawski”, organizatora największych imprez biegowych w Polsce, oraz marki RAW PALEO, oferującej karmy dla zwierząt z segmentu premium. Imprezy stacjonarne odbędą się 11 października 2025 r. w Warszawie, natomiast Bieg Wirtualny potrwa od 1 sierpnia do 30 września 2025 r.

Integralnym elementem projektu RAW PALEO WARSAW DOG RUN jest kampania edukacyjna, w ramach której eksperci ds. żywienia zwierząt z RAW PALEO podpowiedzą, jak powinna wyglądać dieta aktywnego psa, natomiast przedstawiciele stowarzyszenia Pobrycani doradzą w zakresie przygotowania psa i właściciela do udziału w imprezach biegowych. Dla opiekunów psów organizatorzy przygotowali m.in. poradniki, filmy i stacjonarne wspólne treningi. Szczegółowe informacje na temat dyscyplin, plany treningowe i zasady żywienia aktywnego pupila są dostępne na dedykowanej stronie internetowej projektu (www.warsawdogrun.pl).

Best 4 Animal Care zaprasza na stoisko na targach PET EXPO w Łodzi

Kolejna edycja targów, kolejne nowe marki i nowości w naszej ofercie. Zapraszamy do odwiedzenia naszego stoiska i zapoznania się jakie nowe produkty warto wprowadzić na półki Państwa sklepów. Zaprezentujemy nową markę w naszym portfolio, WILDES LAND. Oferta marki jest wyjątkowo szeroka i atrakcyjna. Dla kotów karmy mokre w rożnych konsystencjach: zupy, pasztety, w tym wersje BIO, filety w sosie, ragout czyli kawałki mięsa, karmy suche, przysmaki liofilizowane. Da psów karmy półwilgotne w wielu wersjach smakowych, karmy suche, mokre w tym wersje BIO, szeroki wachlarz przysmaków mięsnych oraz nowość, przysmaki funkcjonalne. Kolejna nowa marka w ofercie to PET FORM LABS – suplementy o innowacyjnych i zoptymalizowanych składach stworzonych prze najlepszych polskich ekspertów w oparciu o najnowsze badania naukowe. Preparaty precyzyjnie zostały dopasowane do częstych schorzeń psów i kotów, jak problemy z trawieniem, wątrobą czy stawami. Dla zdrowych psów dedykowany jest zestaw na zdrowe starzenie – wsparcie suplementacyjne potrzebne każdemu psy powyżej 7 roku życia, kiedy uruchamiają się procesy starzenie. Zaprezentujemy pełną ofertę marki, będzie można także porozmawiać i skonsultować się z ekspertami marki. Pokażemy także nowości marek DOG’S LOVE, WOW, ICEPAW, ROCKSTER, YDOLO oraz limitowane kolekcje świąteczne.

Spotkajmy się w Łodzi. Czekamy na stoisku B9, w tej samej lokalizacji, co w zeszłym roku.

Best 4 Animal Care sp. z o.o. www.b4ac.pl , kontakt@b4ac.pl tel. 782 633 779

FEDIAF przeciwko wytycznym dotyczącym etykiet

sortowania odpadów w UE

Międzynarodowa koalicja 70 europejskich stowarzyszeń z całego łańcucha wartości opakowań, w tym europejskiego stowarzyszenia producentów karmy dla zwierząt FEDIAF, wzywa Komisję Europejską do ponownego przemyślenia obecnego kierunku wytycznych Wspólnego Centrum Badawczego (JRC) dotyczących etykiet sortowania odpadów w UE. Według stowarzyszeń branżowych proponowane podejście, które promuje kolorowe, tekstowe instrukcje sortowania na opakowaniach, grozi rozdrobnieniem jednolitego rynku UE, zwiększeniem obciążeń operacyjnych dla przedsiębiorstw i dezorientacją konsumentów. Sygnatariusze podkreślają, że jest to sprzeczne z celami rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR) i podważa wysiłki UE na rzecz ochrony jednolitego rynku. Zostało to określone w strategii jednolitego rynku, która wskazuje rozbieżne etykiety opakowań jako jedną z 10 największych barier w handlu wewnątrz UE.

Pełne oświadczenie FEDIAF: https://europeanpetfood. org/_/news/fediaf-joins-70-industry-associations-urgingthe-european-commission-to-ensure-truly-harmonisedwaste-sorting-labels

ECHA BRANŻY

Zakończyła się akcja „Josi napełnia miski”!

30 czerwca był ostatnim dniem głosowania, które trwało cały miesiąc.

Grafika przedstawia listę 20 zwycięskich miejsc i organizacji, którym udało się zdobyć największą liczbę głosów. Każda z tych organizacji otrzyma wsparcie w postaci karmy o określnej wartości, która trafi do potrzebujących zwierząt.

Łączna wartość nagród to aż 150 000 zł!

Z całego serca dziękujemy wszystkim Organizacjom, które wzięły udział w inicjatywie i przez cały czas trwania akcji zarażały energią, motywacją i miłością do zwierząt. Każde Wasze udostępnienie, każdy oddany głos i każde dobre słowo miały realny wpływ na los tych, którzy sami nie mogą poprosić o pomoc.

Zespół Josi

Josera petfood Sp. z.o.o Paproć, ul. Leśna 37 64–300 Nowy Tomyśl

Polski start-up biotechnologiczny Proteine Resources ogłosił pozyskanie 9,5 mln euro w ramach prestiżowego programu EIC Accelerator (EICA, Horizon Europe)

Proteine Resources, polski twórca innowacyjnej technologii produkcji alternatywnego białka, pozyskał 9,5 mln euro finansowania z akceleratora dla firm deeptechowych. Pozwoli mu to na 10-krotne rozbudowanie mocy produkcyjnych w formule autonomicznej, pierwszej tego typu platformy produkcyjnej wspieranej przez AI. Polska spółka opracowała i przygotowuje też do szerokiej komercjalizacji pierwszy na świecie skalowalny zamiennik wołowiny przy o 50% niższych kosztach produkcji. To zaledwie 9. spółka z Polski, która dostała tego typu finansowanie, w 2025 r. jedynie ok. 4 proc. firm, których wnioski przyjęto, dostało takie wsparcie. Produkt Proteine Resources powstaje w oparciu o pozostałości produkcyjne przy masowej hodowli grzybów, głównie pieczarek. Spółka w opatentowanym procesie biotechnologicznym zamienia je w wysokiej jakości białko – dodatek funkcjonalny dla zwierząt domowych. Dzięki pozyskanym 9,5 mln euro z EICA Proteine Resources planuje zbudować 10-krotnie większy zakład pilotażowy, a następnie uruchomić pierwszą na świecie pełnoskalową i w całości autonomiczną, zasilaną AI fabrykę białka owadziego. Już wkrótce w rozbudowanym zakładzie spółka będzie wytwarzać nawet 100 ton produktu rocznie.

XVI FINAŁ AKCJI

WSPIERAM PIESKI

Podczas pikniku charytatywnego "Pomaganie przez gotowanie"

SPONSOR XVI

EDYCJI AKCJI:

Za nami kolejna wyjątkowa edycja akcji „Wspieram Pieski” w aplikacji MyPetStory. XVI edycja miała szczególny wymiar – gdyż odbyła się podczas charytatywnego pikniku Pomaganie Przez Gotowanie , które po raz kolejny połączyło pasję do kulinariów z pomocą dla zwierząt.

Sponsorem karmy w tej edycji akcji „Wspieram Pieski” była firma Azan, dystrybutor marki Brit , której należą się szczególne podziękowania za niezawodne wsparcie i zaangażowanie w pomoc najbardziej potrzebującym czworonogom. Dzięki ich hojności oraz zaangażowaniu użytkowników aplikacji MyPetStory, brzuszki podopiecznych OTOZ Animals znów są pełne!

Wielkie brawa należą się również znanym szefom kuchni, którzy z ogromnym sercem włączyli się w akcję – ich kulinarne popisy nie tylko podbiły podniebienia uczestników, ale przede wszystkim pomogły zebrać środki na pomoc dla zwierząt.

Wydarzenie zgromadziło wielu uczestników, darczyńców i firm z branży zoologicznej, którzy zjednoczyli siły w słusznej sprawie. Wśród nich znalazły się m.in. Karma Sfora , Bartex i  Wikopet , Vetoquinol Biowet , Bult, Odi & Mija oraz artystka Joanna Karasińska , która przekazała swój obraz na licytację charytatywną. Szczególne podziękowania kierujemy do Sebastiana Cichego, który swoim zaangażowaniem stworzył prawdziwą „Wejherowską Fabrykę Dobra”

PARTNER MEDIALNY: TONA karmy dla schroniska!

MyPetStory WSPIERAM PIESKI to przykład tego, jak wiele możemy osiągnąć, gdy działamy razem – z sercem, empatią i troską o naszych braci mniejszych. Do zobaczenia za rok – bo warto pomagać!

Zostań partnerem akcji: redakcja@zoobranza.com.pl

DANE Z RAPORTU „FACTS & FIGURES 2025” FEDIAF

Opracowanie: Joanna Zarzyńska

na podstawie raportu "Facts & Figures 2025", opublikowanego przez Europejską Federację Przemysłu Karmy dla zwierząt (FEDIAF)

Według raportu „Facts & Figures 2025”, opublikowanego przez Europejską Federację Przemysłu Karmy dla Zwierząt (FEDIAF) i opierającego się na danych z 2023 r., liczba gospodarstw domowych posiadających zwierzęta domowe w Europie wzrosła do 139 mln, co stanowi 49% wszystkich gospodarstw domowych.

Popularność zwierząt domowych w Europie

W Europie populacja zwierząt domowych liczy 299 mln, po wykluczeniu akwariów liczba ta zmienia się na 282 mln. 49% gospodarstw domowych opiekuje się zwierzęciem.

Koty i psy pozostają najpopularniejszymi zwierzętami domowymi w Europie:

• w 26% gospodarstw domowych jest przynajmniej jeden kot, populacja kotów stanowi 108 mln,

• w 25% gospodarstw domowych jest przynajmniej jeden pies, liczba psów sięga 90 mln.

Liderzy

Niemcy mają największą populację kotów w Europie, wynoszącą 15,7 mln, tuż za nimi plasuje się Francja z 14,9 mln i Wielka Brytania z 11,4 mln. Na czwartym miejscu są Włochy – 10,2 mln. Polska i Ukraina deklarują podobną liczbę kotów – ponad 7,5 mln.

Z kolei Wielka Brytania ma największą populację psów w Europie, wynoszącą 11,7 mln, za nią Niemcy z 10,5 mln i Hiszpania z 9,4 mln. Włochy i Polska mają podobną populację psów, odpowiednio ponad 8,7 i 8,4 mln. Za nimi plasuje się Francja z 7,6 mln.

Trendy podkreślają nie tylko

gospodarce.

Polska jest liderem w statystykach procentowych gospodarstw domowych posiadających przynajmniej jednego psa (49%), plasując się tuż za Węgrami (50%). Za nami są Rumuni i Czesi. Co ciekawe, to Rumunia ma wiodący odsetek gospodarstw domowych posiadających przynajmniej jednego kota (48%). Ponownie Polska jest na drugiej pozycji z 41%. Znacznie wyprzedzamy pozostałe kraje.

Wielka Brytania i Niemcy rywalizują o najwyższą łączną liczbę zwierząt domowych, przy czym Wielka Brytania prowadzi z 38,8 mln, co stanowi 1,1 mln więcej niż Niemcy. Jednak jeśli wykluczyć akwaria z tych statystyk, Niemcy zajmują pierwsze miejsce z 35,5 mln. Za nimi są Włochy – 36,6 i Francja – 34,5 mln. W Hiszpanii są ponad 24 mln zwierząt. Co ciekawe, Turcja wyprzedza Polskę o milion, z nieco ponad 20 mln zwierząt!

Inne zwierzęta domowe w Europie:

• 48 mln ptaków ozdobnych; liderem są Włochy, ponad 12 mln, w Polsce mamy ponad milion,

• 25 mln małych ssaków; z czego najwięcej w Wielkiej Brytanii i Niemczech, Polska plasuje się za Włochami czy Hiszpanią z liczbą ponad 1,3 mln,

• 18 mln akwariów; niekwestionowanym liderem jest Wielka Brytania, gdzie znajdziemy ich 7,3 mln, dalej Niemcy z 2,2 mln, Włochy 1,5 mln oraz Francja ponad 1,2 mln, w Polsce 396 tys.

• 11 mln terrariów.

299 mln

wykluczając akwaria: 282 mln

139 mln

liczba gospodarstw domowych posiadających zwierzę towarzyszące

Liczba zwierząt towarzyszących w Europie

Koty 108 mln

Małe ssaki 25 mln Psy 90 mln

Akwaria 18 mln Ptaki ozdobne 48 mln

Terraria 108 mln

ZWIERZĄT TOWARZYSZĄCYCH W EUROPIE 49% gospodarstwa domowe ze zwierzętami 25% gospodarstwa domowe z przynajmniej 1 psem 25% gospodarstwa domowe z przynajmniej 1 kotem

Wzrost przemysłu karmy dla zwierząt

Przemysł karmy dla zwierząt w Europie wzrósł o 9% w porównaniu z 2021 r. i obecnie wynosi 29,3 mld euro (33,7 mld USD). Liczba firm produkujących karmę dla zwierząt wzrosła do ponad 400, z szacunkową liczbą ponad 500 zakładów, co stanowi znaczny wzrost w porównaniu z 2021 r., kiedy FEDIAF zgłosił 150 firm i 200 zakładów w Europie.

Segmenty rynku karmy dla zwierząt

Ponadto raport podaje, że większość (58%) karmy dla zwierząt produkowanej w Europie jest przeznaczona dla psów, podczas gdy tylko 35% dla kotów. Pod względem wartości 47% wartości przemysłu karmy dla zwierząt w Europie pochodzi z rynku psów, a 39% z rynku kotów.

Karmy dla psów, ilość/ wolumen:

• 60% całej karmy dla psów produkowanej w Europie to karma sucha,

• 30% to karma mokra,

• 9% to przysmaki.

Wartościowo sucha karma dla psów stanowi 50% całego rynku karmy dla psów w Europie, mokra karma dla psów 26%, a przysmaki 24%.

Karmy dla kotów ilość/ wolumen:

• 60% całej karmy dla kotów produkowanej w Europie to karma mokra,

• 36% to karma sucha,

• 3% to przysmaki.

Wartościowo mokra karma dla kotów stanowi 60% całego rynku karmy dla kotów w Europie, sucha karma dla kotów 30%, a przysmaki 10%.

Rosa Carbonell, prezydent FEDIAF, podsumowała raport:

Najnowsze dane potwierdzają, że posiadanie zwierząt domowych nadal rozwija się w Europie, gdzie prawie 50% gospodarstw domowych dzieli swoje życie z przynajmniej jednym psem lub kotem. Jednocześnie sektor karmy dla zwierząt szybko ewoluuje, aby sprostać rosnącemu popytowi na wysokiej jakości, innowacyjne i dostosowane odżywianie. Te trendy podkreślają nie tylko emocjonalny związek między ludźmi a ich zwierzętami, lecz także rosnącą rolę sektora zoologicznego w europejskiej gospodarce.

STRATEGIA

Dlaczego lepiej ją mieć, niż jej nie mieć?

Tekst: Katarzyna Lipska

„Zbuduj, cokolwiek chcesz” – to zdanie, które brzmi ekscytująco, ale jeśli masz przed sobą tysiące klocków LEGO i żadnego wyobrażenia, co chcesz zbudować, szybko możesz się pogubić, zupełnie jak przysłowiowe dziecko we mgle. Tak samo działa biznes bez strategii. Strategia to nie instrukcja krok po kroku. To sposób, w jaki organizacja dochodzi do celu – polega na skupieniu się na tym, co naprawdę istotne i świadomym rezygnowaniu z tego, co zbędne. To również troska o spójność – taką, która przejawia się w zgodności celów, decyzji i działań na wszystkich poziomach organizacji. Aby lepiej to zrozumieć, wyobraź sobie, Drogi Czytelniku, że jesteś… budowniczym LEGO. Bo kto z nas, będąc dzieckiem, nie tworzył wymyślnych konstrukcji z tych kultowych klocków?

Świadoma decyzja o tym, komu chcę

dostarczać realną wartość i w czym chcę być najlepsza, pozwala skupić wysiłki tam, gdzie mogą one przynieść długotrwałe

rezultaty. To dzięki tej koncentracji zaczynam przyciągać właściwych

klientów, podejmować lepsze i trafniejsze decyzje oraz budować przewagę konkurencyjną.

Strategia – decyzja, czego chcę

Masz przed sobą pełne pudło klocków. Możesz zbudować cokolwiek: zamek, rakietę, miasto, a nawet dinozaura. Ale… no właśnie? Czy nie uważasz, że najpierw powinieneś podjąć decyzję, co chcesz zbudować?

Zafascynowana pasją mojego syna do pociągów, podjęłam strategiczną decyzję: buduję stację kolejową. To oznacza, że od tej chwili nie interesuje mnie budowa statków kosmicznych, bloków mieszkalnych czy sportowych aut. Koncentruję się na stacji, choć inne opcje kuszą, ja je odrzucam, bo obrałam swój cel. Co to oznacza w biznesie? Wybieram konkretny rynek, klientów i przewagę konkurencyjną. Nie próbuję być alfą i omegą. Jasny wybór, co chcę osiągnąć, to jeden z najważniejszych elementów skutecznej strategii. Jeśli próbuję być wszystkim dla wszystkich, tracę spójność, rozmieniam się na drobne i nie buduję żadnej wyrazistej przewagi rynkowej. Gubię się. Zatracam. Klienci przez to nie wiedzą, z czym naprawdę mogą kojarzyć moją organizację, a zespół zaczyna gubić się w priorytetach. Tymczasem świadoma decyzja o tym, komu chcę dostarczać realną wartość i w czym chcę być najlepsza, pozwala skupić wysiłki tam, gdzie mogą one przynieść długotrwałe

Sukces Plan

Strategia

Misja

Wizja

rezultaty. To dzięki tej koncentracji zaczynam przyciągać właściwych klientów, podejmować lepsze i trafniejsze decyzje oraz budować przewagę konkurencyjną.

Skupmy się teraz na tym, czego nie robić, i przełóżmy to jeszcze bardziej na otaczającą nas rzeczywistość. Co ma strategia do decyzji, w kontekście czym się NIE chcemy zajmować? W przypadku prowadzenia sklepu zoologicznego może to być kwestia pozycjonowania strategicznego punktu sprzedaży. Strategicznego, czyli najważniejszego dla nas, z największym potencjałem, który pomoże nam osiągnąć nasz zakładany cel. Jeśli chcemy być postrzegani jako miejsce, gdzie można kupić najtaniej produkty dla zwierząt, to nie możemy sobie pozwolić na eksponowanie w ofercie produktów zbyt mocno podnoszących punkt cenowy (punkt cenowy pozwala nam zarabiać jak najwięcej, utrzymując przy tym zainteresowanie klientów), ponieważ możemy przestać być postrzegani jako najtańszy sklep. Jeśli chcemy być postrzegani jako sklep specjalistyczny, który jako jeden z nielicznych ma w ofercie coś wyjątkowego (na przykład designerskie ubranka dla psów od znanych projektantów), to zdecydowanie powinniśmy zadbać o to, aby podkreślić jak najbardziej naszą specjalizację, trochę kosztem produktów masowych.

Z punktu widzenia producenta zdecydowanie nie powinniśmy przestawać monitorować sytuacji na rynku, a przede wszystkim tego, czego potrzebują nasi klienci i jak zachowuje się nasza konkurencja. Firmy oferujące swoim klientom produkt lub usługę zawsze powinny trzymać rękę na pulsie. Nie pozwólcie, by długie kontrakty uśpiły Waszą czujność. Jeśli jeden klient odpowiada za ponad 50% przychodów, to znak, że warto zdywersyfikować źródła. Wyobraźcie sobie Państwo, że po latach sie -

W kontekście strategicznym zasoby to nie tylko pieniądze, lecz także

czas, kompetencje zespołu, technologia, relacje z klientami, marka, dane czy nawet Twoja osobista energia jako lidera.

lanki tracicie nagle główne źródło utrzymania i musicie zwolnić połowę kadry… bo kilka lat temu podjęliście taką decyzję i nie zastanawialiście się, co może Was spotkać, jeśli stracicie największy kontrakt.

Alokacja zespołów – czego potrzebuję, żeby osiągnąć cel?

Czego będę potrzebować do mojej budowy? Przecież nie użyję wszystkiego, co mam. Z różnych powodów. Niektóre klocki mają nie ten kolor, którego potrzebuję. Inne nie odpowiadają swoim rozmiarem. Na tym etapie wybieram tylko te, które pasują najlepiej do mojej wizji, mojego końcowego efektu. Muszę wiedzieć, które klocki są najważniejsze dla mojej konstrukcji i jak je najlepiej ze sobą połączyć, żeby osiągnąć pożądany przeze mnie efekt. Strategia pomaga zdecydować, co wykorzystać tu i teraz, co rozwinąć, a co… odłożyć na później lub odrzucić.

W firmie: wybierasz, w co inwestujesz swój czas, pieniądze, zespół, jakich kompetencji potrzebujesz. Nie każda „okazja” pasuje do Twojej strategii. Zasoby w strategii to wszystko, co masz do dyspozycji, by osiągnąć swoje cele. I równie ważne: co świadomie decydujesz się wykorzystać. W kontekście strategicznym zasoby to nie tylko pieniądze, lecz także czas, kompetencje zespołu, technologia, relacje z klientami, marka, dane czy nawet Twoja osobista energia jako lidera.

Źle wykorzystane zasoby lub błędnie określone priorytety ich wykorzystania prowadzą do ich rozproszenia. Co to oznacza w praktyce? Bardzo często są to przede wszystkim opóźnienia, mogące wynikać z długiego LT (lead time – to czas od momentu złożenia zamówienia przez klienta do momentu jego dostarczenia), chaos decyzyjny (nie wiem, co wykorzystać) i utrata przewagi (nie znam swoich zdolności i możliwości, więc nie wiem, jak z nich korzystać). Strategia działa jak filtr: pomaga zdecydować, na co warto poświęcić zasoby, a z czego zrezygnować, nawet jeśli brzmi kusząco.

Taktyka – w jaki sposób będę to realizować?

Mam już swój cel i potrzebne zasoby. Teraz powoli przystępuję do budowy mojej stacji kolejowej. Zaczynam układać klocki – jeden po drugim. Dzięki obranej taktyce, czyli sposobie układania klocków, mogę realizować swój cel. To wszystkie podejmowane przeze mnie decyzje, procesy czy konkretne plany działania (uwzględniające potrzebne zasoby), mówiące co mam zrobić krok po kroku, aby osiągnąć zakładane cele.

W praktyce to między innymi plany marketingowe , czyli jakimi kanałami będę promować moją markę, w jaki sposób będę komunikować się z moimi klientami, ale także jakich kompetencji potrzebuję, aby być najlepszym. W przypadku sklepów zoologicznych może to oznaczać budowanie rozpoznawalności w mediach społecznościowych, współpracę ze znanymi lub lokalnymi lekarzami weterynarii i behawiorystami czy organizowanie wydarzeń dla opiekunów zwierząt.

Dobra strategia nie polega na tym, by mieć wszystkie możliwe zasoby, lecz na tym, by mądrze zarządzać tymi, które już masz, i inwestować w te, które są kluczowe dla realizacji Twojej wizji. Strategia daje także możliwość uzmysłowienia sobie, czego potrzebujemy. Co musimy wykorzystać lub zrobić, żeby te strategiczne zasoby pozyskać? Ile będzie to nas kosztować, a jakich przyszłych zysków możemy się spodziewać?

KLUCZOWI PARTNERZY

Zgodnie z modelem Osterwaldera i Pigneur (autorów Business Model Canvas), planowanie biznesu w Państwa branży to nie tylko sprzedaż karmy i akcesoriów. Dobrze jest dokładnie określić „ segmenty klientów ” – do kogo kieruję swoją ofertę, czy do opiekunów psów, kotów, gryzoni, a może gadów? Od tego zależy moja „ propozycja wartości ”, czyli jasna korzyść, którą mogą otrzymać klienci – np. szeroki wybór naturalnych karm, personalizowane doradztwo dietetyczne dla zwierząt czy ekologiczne akcesoria. Następnie warto ustalić „kanały” dotarcia: w jaki sposób będę sprzedawać, czy stawiam na sprzedaż stacjonarną, e-commerce, czy może model na hybrydowy? Jakie „relacje z klientami” chcę budować – oparte na doradztwie, lojalności, a może szybkim, wygodnym zakupie? Równolegle należy analizować „kluczowe zasoby ”, czyli z czego potrzebuję skorzystać, aby osiągnąć swój cel. W przypadku sklepów zoologicznych może to być magazyn, system logistyczny czy bardzo ważny wykwalifikowany zespół pasjonatów zwierząt. Kolejnym elementem modelu biznesowego są „kluczowe działania ”, definiujące, co musimy robić, aby dostarczać wartość do klienta. Mogą to być: zarządzanie zapasami, obsługa klienta, działania marketingowe czy rozwijanie oferty edukacyjnej. Na koniec, choć jest to równie istotne – „partnerzy ”, np. hurtownie, lokalne schroniska, producenci karmy czy fundacje, z którymi mogę realizować wspólne kampanie społeczne, albo dostawcy tak dobrych rozwiązań, jak… MyPetStory :) A teraz w ramach być może pewnego zaskoczenia (i autoreklamy) – partnerami mogą być również firmy doradcze, pomagające wdrożyć i egzekwować strategię. Wszakże wdrażana strategia często wiąże się z dużymi zmianami, a zmiany wywołują opór. A oporu przeważnie się boimy. Opór często budzi w nas obawy – zazwyczaj kojarzy się z napięciem, negatywnymi emocjami i ryzykiem

pogorszenia atmosfery.  I tu się przydaje doradca, który nie tylko potrafi poradzić sobie z oporem, lecz wręcz wykorzystać go jak koło zamachowe.

I wreszcie – „ strumienie przychodów ”: pamiętając, że zbyt duże uzależnienie od jednego dostawcy lub dużego klienta (np. sieci hoteli dla zwierząt) może z czasem stać się ryzykiem, a nie stabilnością. Dywersyfikacja oferty i odbiorców to nie fanaberia – to inwestycja w odporność biznesu.

Elastyczność – bycie gotowym i otwartym na zmiany

Och nie… do ukończenia mojej stacji zabrakło jednego kluczowego klocka. Mam świadomość tego, że może wpłynąć to na moją wizję końca, ale na pewno jej przez to nie porzucę. Decyduję się lekko zmodyfikować mój projekt, nie porzucając idei stacji. Chcę osiągnąć swój cel, ale muszę dopasować się do rzeczywistości. I chyba najlepiej zobrazuje to przykład z czasów, które zaskoczyły wszystkich.

Czyli z czasów COVID… Wszyscy pamiętamy COVID, z wielu powodów. Strach przed czymś, co znane nam było w tym wieku tylko z filmów, panika, utrata bliskich, ale także brakujące towary na półkach, masowe zwolnienia ludzi, zamykanie fabryk czy wydłużone czasy oczekiwania na podzespoły lub inne elementy produkowane w Chinach. Ale warto zwrócić uwagę na elastyczność niektórych firm i sposób, w jaki dostosowały się do pandemii. Wiele z tych firm urosło. Zwiększając swoje przychody, zasięgi czy zyskując nowych klientów.

Na przykład Zoom w ekspresowym tempie zmienił swoją infrastrukturę, odpowiadając na światowy wzrost zapotrzebowania na wideokonferencje. Amazon zatrudnił setki tysięcy pracowników i rozszerzył swoje usługi logistyczne, odpowiadając na ogromne zainteresowanie zakupami internetowymi.

Z kolei firmy takie, jak LVMH (właściciel takich marek, jak Louis Vuitton, Dior, Moet) czy polski 4F wykazały się ogromną elastycznością operacyjną. Te dwie firmy błyskawicznie zmieniły swój rodzaj produkcji – z perfum i odzieży sportowej na maseczki, kombinezony ochronne i płyny do dezynfekcji. Orlen zaczął produkować środki dezynfekujące, a Decathlon udostępnił projekt przerobionej maski do nurkowania jako awaryjnego respiratora.

Te przykłady, choć skrajne, pokazują, jak kluczowa jest kompetencja szybkiego reagowania, wykorzystania zasobów w nowy sposób czy otwartości na innowację. To tylko pokazuje, że myślenie poza schematami może nie tylko uratować firmę w kryzysie, lecz także otworzyć zupełnie nowe źródła wzrostu.

Wróćmy do pytania z początku: dlaczego warto mieć strategię, zamiast działać bez niej?

Bez jasno określonej strategii możesz być bardzo zajęty i pełen energii, ale jednocześnie – chaotyczny. Działasz na wielu frontach naraz, próbując zrobić wszystko, a w efekcie… tak naprawdę nie osiągasz nic spójnego. Każda okazja wydaje się kusząca, ale brak priorytetów rozmywa Twoje wysiłki.

Dobra strategia działa jak dobry, niezawodny kompas:

• wspiera podejmowanie właściwych decyzji,

• chroni przed rozpraszaniem się i marnowaniem zasobów (czasu, energii, pieniędzy),

• pomaga zbudować unikalną przewagę, której nie ma konkurencja.

Podsumowując

Strategia odpowiada na pytania: co chcemy osiągnąć i dlaczego właśnie to?

To nie plan działania, lecz kierunek. Strategia to świadomy wybór priorytetów i celów, które mają realne znaczenie dla organizacji. Dobrzy budowniczy LEGO nie zaczynają od przypadkowego klocka – zaczynają od wyobrażenia końcowego efektu. Podobnie jest ze strategią: wyznacza kierunek i nadaje sens codziennym decyzjom, pozwalając działać celowo, z myślą o długofalowych rezultatach.

Jej zadaniem nie jest dostarczenie gotowej instrukcji, ale stworzenie ram, w których mogą powstawać konkretne plany i inicjatywy. Każdy plan działania powinien wynikać ze strategii, choć sama strategia nie musi zawierać gotowego planu. To nie sztywny schemat, lecz punkt odniesienia – spójny, konsekwentny i ukierunkowany.

Strategia może, a czasem nawet powinna się zmieniać – pod warunkiem, że te zmiany są świadome i spójne z jej rdzeniem. Jej prawdziwa wartość ujawnia się dopiero wtedy, gdy jest jasno zakomunikowana i zrozumiana przez cały zespół. Strategia, która trafia do szuflady lub zostaje zapomniana na dysku, staje się bezużyteczna. Aby działała, musi być obecna w codziennym życiu organizacji – regularnie przypominana, omawiana i integrowana z decyzjami oraz zadaniami na każdym poziomie. Tylko wtedy każdy członek zespołu rozumie, jak jego praca przyczynia się do realizacji wspólnego celu, a cała organizacja porusza się w tym samym kierunku. Co istotne – zmiany w strategii nie muszą rozbijać spójności działań. Przeciwnie – jeśli są przemyślane, mogą ją wzmacniać.

Wiemy już, czym jest strategia. Ale jak ją tworzyć, rozwijać i skutecznie wdrażać w zespole? Jak sprawić, by nie była tylko dokumentem, lecz realnym narzędziem działania?

W kolejnych wydaniach Zoobranży wrócimy do historii LEGO. Podzielimy się praktycznymi wskazówkami, narzędziami i przykładami, które pomogą tchnąć życie w strategię i nie zgubić jej w biegu codziennych decyzji… Bo siła strategii tkwi w jej spójności –nie tylko na poziomie dokumentu, ale w codziennym działaniu ludzi, którzy ją współtworzą.

„Zwycięzca to ten, kto wie, kiedy walczyć, a kiedy nie”

– Sun Tzu

Czasem największą siłą nie jest atak, a świadome powstrzymanie się od działania. Czasem wygrana nie będzie związana z polem bitwy, lecz z decyzją – by nie toczyć tej bitwy w ogóle…

DOG'S LOVE Przewodnik

FEINE KOST FOR FEINE HUNDE

DLA SZCZENIĄT

JUNIOR: Zawiera

DOC'S LOVE DOC'S ,LOH INIOR wysoką zawartość

Zapraszamy mięsa, idealnie . ,. na stoisko dostosowaną

do rosnących .:. szczeniąt

Drób z cukinią Jagnięcina z dynią

DOROSŁY PIES

Bezzbożowe pełnoporcjowe karmy, jedno źródło białka, wszystkie składniki w 100% jakości spożywczej.

Opracowane przez ekspertów i wyprodukowane ze starannością w 100% w Austrii.

DOC'S LOVE

Konina z pasternakiem i pomidorami 800g i jabłkami 200g,400g

Kurczak z gruszką, komosą ryżową i marchewką 200g, 400g, 800g

DOC'S LOVE

Kaczka z topinamburem i marchewką 800g i rumiankiem 200g,400g

Indyk z jabłkiem, cukinią i olejem z orzechów włoskich 200g,400g, 800g

SENIOR Specjalnie dostosowane do potrzeb starszych psów, menu zawierają 60% mięsa i są dostępne również w wersji Light.

B10 mokre karmy ekologiczne

Wyśmienity smak, wszystkie surowe składniki certyfikowane jako organiczne produkowane z poszanowaniem natury i środowiska.

i szałwią 12-14.09.2025 r. 200g,400g Łódź

Wołowina z jabłkiem, szpinakiem i cukinią 200g,400g, 800g

Jagnięcina z ziemniakami, Ryby z amarantusem, dynią i morelami marchewką i mniszkiem lekarskim 200g,400g, 800g 200g,400g, 800g

Dziczyzna z ziemniakami, śliwkami i selerem 200g,400g, 800g

Indyk z cukinią i dziurawcem Dziczyzna ze szpinakiem i gruszką 200g,400g, BOOg 200g,400g, 800g

Bio kurczak z kaszą gryczaną, selerem i bazylią 200g,400g, BOOg

Karmy uzupełniające

Czyste puszki mięsne, miks owoców i warzyw do indywidualnych menu, odpowiednie również jako alternatywa dla karmienia dietą BARF.

Bio indyk z amarantusem, dynią i pietruszką 200g,400g,

Owady

Pełnoporcjowa karma zawierająca wysokiej jakości białko z owadów.

Hipoalergiczne

wołowina z ryżem, jabłkami i cukinią 200g,400g, 800g z topinamburem i marchewką 400g

Diety delikatne

Starannie dobrane, łagodne jedzenie, które może zapewnić dodatkowe wsparcie podczas choroby.

Konina z pasternakiem i pomidorami 400g

Zawartość tylko jednego źródło białka i mniej składników, dla psów cierpiących na alergie lub nietolerancje.

Wołowina z marchewką

Warzywa i owoce

KARMY MOKRE PRODUKOWANE W „ZIELONYM SERCU AUSTRII”

„Jak powstaje jedzenie dla mojego psa? Co tak naprawdę podaję mu do miski?” – takie pytania zadaje sobie wielu opiekunów. W przypadku karm DOG’S LOVE odpowiedź nie jest tajemnicą! Dla założycieli firmy – Kathariny i Stefana Miklauz - transparentność i otwarta komunikacja stanowią fundament budowania zaufania i lojalności klientów. Przyjrzyjmy się, jak wygląda droga od surowca do gotowej karmy w misce psa.

DOG'S LOVE: Tylko to, co najlepsze, jest wystarczająco dobre.

DOG'S LOVE oferuje karmy super premium dla psów, charakteryzujące się wysoką akceptacją i strawnością: świeże mięso mięśniowe, zdrowe owoce i warzywa, bogate w składniki odżywcze zioła i cenne oleje łączą się w zbilansowane posiłki, zapewniając psom odpowiednie dla gatunku, zdrowe odżywianie, przygotowane z preferowanych regionalnych składników. Precyzyjnie zbilansowane receptury opracowane przez lekarzy weterynarii nie tylko smakują psom, ale także dostarczają im wszystkiego, czego potrzebują do długiego i zdrowego życia. Ponieważ w każdej karmie zastosowano tylko jedno źródło białka, seria DOG'S LOVE jest odpowiednia dla psów wszystkich ras i wielkości, a także dla psów z nadwrażliwością pokarmową, nietolerancją lub alergiami pokarmowymi.

Najwyższe standardy

Karmy mokre DOG’S LOVE produkowane są w Styrii, zwanej „zielonym sercem Austrii”. Produkcja odbywa się ze starannie wybranych regionalnych surowców, o jakości odpowiadającej w 100% jakości produktów dla ludzi. Bo droga do dobrego jedzenia zaczyna się od wyboru odpowiednich dostawców. To atut produktów DOG'S LOVE. Mokre karmy są starannie produkowane przez austriacką spółdzielnię, do której należy około 1700 rolników z regionu. Cykl jest zamknięty, ponieważ spółdzielnie same stają się dostawcami regionalnych surowców, które nie tylko spełniają najwyższe kryteria jakości, ale wręcz je przewyższają.

Z miłości do psów

Zgodnie z recepturami opracowanymi przez ekspertów, surowe składniki w odpowiednich proporcjach trafiają do puszek, które są zamykane i gotowane w optymalnej temperaturze w nowoczesnym autoklawie, dzięki czemu można je przechowywać przez co najmniej 36 miesięcy bez dodatku konserwantów.

Trwała świeżość, czyli zapach i konsystencja wyczuwalne po otwarciu ostatecznie przekonuje mnóstwo psów do ochoczego jedzenia, aż miska pozostaje pusta, zapewniając im wyjątkowe doznania smakowe. Założycielka firmy, Katharina, regularnie sama próbuje swoich produktów i nowości!

Rozwój zamiast stagnacji

Sześć puszek z dzisiejszej linii karm dla dorosłych psów zapoczątkowało DOG'S LOVE w 2014 roku. W ciągu dziesięciu lat asortyment został rozszerzony o wiele nowych produktów, ale zawsze w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku. „Tworzenie wysokiej jakości i użytecznych produktów to moja codzienna motywacja” – mówi Katharina Miklauz, która jest również odpowiedzialna za rozwój produktów. Ale nie tylko nowości są uważnie rozwijane. Istniejące produkty są również stale testowane i dostosowywane w razie potrzeby. Dzięki temu cały asortyment DOG’S LOVE zawsze odzwierciedla najnowsze odkrycia i aktualny stan wiedzy. Bo niezależnie od tego, czy są młodzi, czy starzy, duzi czy mali – tylko to, co najlepsze, jest wystarczająco dobre dla czworonożnych klientów DOG'S LOVE!

B2B CZY BWB?

Jak budować zaufanie w biznesie?

Tekst: Dominika Maciejak

Skillpoint

Stoisz przed potencjalnym klientem i widzisz w jego oczach powątpiewanie. Mimo że masz świetny produkt i konkurencyjne ceny, czujesz, że nie jesteś traktowany poważnie. Brzmi znajomo? W sprzedaży B2B panuje powszechny stereotyp – sprzedawcom nie można w pełni ufać, zwłaszcza na początku relacji. To naturalna obrona przed potencjalnym rozczarowaniem. 79% konsumentów woli współpracować z zaufanymi specjalistami niż z osobami skoncentrowanymi jedynie na sprzedaży. Zaufanie stało się nową walutą sukcesu w sprzedaży B2B. Zacznij świadomie i strategicznie je budować, przekształcając tradycyjne interakcje Business-to-Business w partnerstwa Business-with-Business. W tym artykule pokażę Ci, jak.

Kompetencje to nie tylko znajomość produktu. To głęboka wiedza

o branży klienta, jego wyzwaniach i trendach rynkowych. Klient musi poczuć, że rozmawia z ekspertem, który autentycznie go rozumie, a nie z osobą, która przeczytała folder informacyjny.

Fundamenty sprzedaży B2B. Liczy się więcej niż sprzedaż produktu

Sprzedaż B2B różni się fundamentalnie od B2C. Kluczowe różnice to:

• Dłuższe cykle sprzedaży – decyzje podejmowane są nawet miesiącami, nie w ciągu sekund, minut czy godzin.

• Wieloosobowe procesy decyzyjne – często musisz przekonać całą grupę specjalistów.

• Gra o wyższe stawki – błędy kosztują nie tylko pieniądze, lecz także reputację i miejsca pracy.

• Długoterminowe konsekwencje – to nie jednorazowy zakup, ale relacja na lata.

W obliczu tych zjawisk z powodzeniem sprawdza się sprzedaż konsultacyjna, która sprawia, że nie jesteś sprzedawcą produktu – jesteś doradcą rozwiązującym problemy biznesowe. Zamiast prezentować cechy produktu, zacznij od analizy problemów klienta. Zadaj mu pytanie: „Jakie są Twoje główne wyzwania w tym obszarze?”, i dopiero na tej podstawie buduj swoją propozycję.

Trzy filary zaufania –Twój fundament wiarygodności

1. Kompetencje – wiedza jako broń konkurencyjna.

Jak udowodnić klientowi, że wiesz, o czym mówisz, nie brzmiąc przy tym jak Wikipedia? Kompetencje to nie tylko znajomość produktu. To głęboka wiedza o branży klienta, jego wyzwaniach i trendach rynkowych. Klient musi poczuć, że rozmawia z ekspertem, który autentycznie go rozumie, a nie z osobą, która przeczytała folder informacyjny. Jak to zrobić? Buduj trójwymiarową ekspertyzę opartą na trzech filarach:

• Wiedzy produktowej – znaj każdy szczegół tego, co sprzedajesz.

• Wiedzy branżowej – zrozum branżę klienta.

• Wiedzy o trendach – bądź na bieżąco z tym, co się dzieje na rynku.

Jako przedsiębiorczyni niemal codziennie spotykam się z handlowcami, którzy próbują mi coś „wcisnąć”, proponując niedopasowane do mojego biznesu usługi czy produkty. Widzę, że nie odrobili swojego zadania domowego i działają „taśmowo”. Jak się od nich odróżnić? Przygotuj się do każdej rozmowy, researchu o firmie klienta. Znajdź informacje o jego ostatnich projektach, wyzwaniach branżowych, konkurencji. Pokaż, że nie jesteś przypadkowym sprzedawcą – jesteś kimś, kto rozumie świat klienta. 2. Pewność siebie – wierz w to, co robisz. Jak być pewnym siebie, nie będąc przy tym aroganckim? Pewność siebie w sprzedaży B2B to spokój płynący z wiedzy i doświadczenia. To nie agresywna perswazja, ale naturalna pewność osoby, która wie, że może pomóc. Klienci wyczuwają niepewność na odległość.

Buduj pewność siebie na konkretnych fundamentach:

• Dokładnej znajomości produktu – im więcej wiesz, tym spokojniej się czujesz.

• Historiach sukcesów – zbieraj, dokumentuj i pamiętaj pozytywne przypadki.

• Przygotowaniu odpowiedzi na trudne pytania – nie bój się powiedzieć „nie wiem, ale sprawdzę".

Zadanie dla Ciebie: Przed każdą ważną prezentacją upewnij się, że znasz odpowiedzi na 10 najtrudniejszych pytań, które mogą paść. Gdy je opanujesz, reszta rozmowy będzie płynąć naturalnie.

3. Twoja wiarygodność to złoto.

Wiarygodność to suma Twojej reputacji, dotrzymywanych obietnic i społecznych dowodów na to, że robisz to, co mówisz. W sprzedaży B2B to często właśnie ona decyduje o tym, czy w ogóle dostaniesz szansę na prezentację.

Jak systematycznie budować wiarygodność?

• Zaczynaj od małych zobowiązań i dotrzymuj ich konsekwentnie.

• Zbieraj referencje nawet z najmniejszych projektów.

• Bądź przejrzysty w komunikacji – mów prawdę o ograniczeniach.

• Inwestuj w długoterminowe relacje – nie myśl tylko o jednej transakcji.

WSPARCIE SPRZEDAŻY

Praktyczna wskazówka: Realizuj prosty system śledzenia obietnic. Każdą obietnicę zapisuj i pilnuj jej realizacji. Kalendarze lub CRM będą Twoimi sprzymierzeńcami w tym zakresie i w odpowiednim momencie przypomną Ci o wykonaniu konkretnej rzeczy. Klient pamięta nie tylko duże rzeczy. Liczą się też drobiazgi, takie jak to, czy zadzwoniłeś, kiedy obiecałeś.

Strategie budowania zaufania –praktyczne narzędzia

1. Słuchaj więcej, niż mówisz.

W sprzedaży B2B efektywna komunikacja to przede wszystkim umiejętność słuchania. Klienci chcą być zrozumiani, zanim zrozumieją Twoją ofertę. Aktywne słuchanie buduje zaufanie, bo pokazuje, że naprawdę Ci zależy na rozwiązaniu ich problemów. Działaj w myśl słów Epikteta: „Po to mamy dwoje uszu i jedne usta, abyśmy dwa razy tyle słuchali, co mówili.”

Możesz zastosować technikę HEAR . Z angielskiego:

• Halt (zatrzymaj się) – przestań myśleć o tym, co powiesz.

• E ngage (angażuj się) – zadawaj pytania doprecyzowujące.

• A cknowledge (potwierdź) – powtórz to, co usłyszałeś, swoimi słowami.

• Respond (odpowiedz) – dopiero teraz przedstaw rozwiązanie.

Zadanie dla Ciebie: W następnej rozmowie sprzedażowej przez pierwszych 10 minut tylko słuchaj i zadawaj pytania. Zobaczysz, ile cennych informacji uzyskasz.

2. Transparentność – uczciwość jako strategia. Paradoksalnie przyznanie się do ograniczeń Twojego produktu buduje więcej zaufania niż próby ukrycia wad. Klienci B2B są doświadczeni – wiedzą, że idealne rozwiązania nie istnieją. Uczciwość wyróżnia Cię na tle konkurencji. Mów prawdę o ograniczeniach, ale zaraz po tym przedstaw alternatywy. Nie obiecuj niemożliwego – lepiej zbudować realne oczekiwania. Przyznaj się do błędów szybko i przedstaw plan naprawy.

Praktyczna wskazówka: Stosuj pozytywny język. Gdy klient pyta o funkcję, której Twój produkt nie ma, powiedz: To akurat nie jest naszą mocną stroną, ale oto, co możemy zaoferować zamiast tego... Ta szczerość zostanie zapamiętana.

3. Postaw na długofalowe budowanie ekspertyzy. Ekspertyza w sprzedaży B2B to nie tylko formalne wykształcenie – to umiejętność dzielenia się praktyczną wiedzą, która pomaga klientom w podejmowaniu lepszych decyzji. Eksperci są pamiętani i polecani. Istnieje wiele strategii, które pozwolą realizować ten cel:

• Tworzenie wartościowych treści – artykuły, prezentacje, webinary, pigułki wiedzy, podcasty.

• Dzielenie się wiedzą – wykorzystuj stworzony content i odpowiadaj na pytania w mediach społecznościowych i w rozmowach z klientami.

• Dzielenie się trendami branżowymi – bądź źródłem aktualnych informacji w kontakcie bezpośrednim i w sieci.

• Organizacja wydarzeń edukacyjnych – śniadania biznesowe, warsztaty.

Zadanie dla Ciebie: Wybierz 3–4 kluczowe tematy z Twojej branży. Sprawdź, jak wpisują się one w strategię tworzenia treści Twojej marki. Dysponujesz gotowymi treściami? Świetnie! Wykorzystuj je aktywnie w kontakcie z klientami. Jeśli nie, stwórz we współpracy z marketerami podstawowy pakiet materiałów, którymi posłużysz się w rozmowach biznesowych.

4. Klient w centrum uwagi.

Podejście klientocentryczne to więcej niż hasło marketingowe. To fundamentalna zmiana perspektywy – od „Co mogę sprzedać?” do „Jak mogę pomóc?” Klienci odczują różnicę i docenią autentyczną troskę o ich sukces.

Sprawdź Model CARE:

• Customer Research (badanie potrzeb klienta) – poznaj jego biznes: cele, pragnienia, bolączki i frustracje.

• A dapt Solutions (dopasuj rozwiązania) – nie sprzedawaj standardu, zaproponuj szyte na miarę opcje.

Ekspertyza w sprzedaży B2B to nie tylko formalne wykształcenie – to umiejętność dzielenia się praktyczną wiedzą, która pomaga klientom w podejmowaniu lepszych decyzji. Eksperci są pamiętani i polecani.

• Responsive Service (reaguj szybko) – bądź dostępny i wyczulony na sygnały klienta.

• E xpand Value (rozwijaj wartość) – myśl długoterminowo.

Praktyczna porada: Przed każdą prezentacją zadaj sobie pytanie: „W jaki sposób to rozwiązanie konkretnie pomoże temu konkretnemu klientowi?” Jeśli nie potrafisz odpowiedzieć konkretnie, nie jesteś gotowy na prezentację. 5. Sprzedawanie wartości. Mów Językiem ROI. W sprzedaży B2B cena to tylko jeden element równania. Ważniejsza jest wartość biznesowa – czyli konkretne, mierzalne korzyści, które klient osiągnie dzięki Twojemu rozwiązaniu. Sprzedawanie wartości to umiejętność prezentowania oferty w kategorii zwrotu z inwestycji.

Zadanie dla Ciebie: Sprawdź, czy w strukturze prezentacji i oferty znajdują się odpowiedzi na poniższe kwestie:

• Wpływ na przychody – w jaki sposób Twoja propozycja wpłynie na wzrost sprzedaży u klienta?

• Oszczędności operacyjne – w jaki sposób obniży koszty klientowi?

• Uzasadnienie inwestycji – dlaczego warto wydać pieniądze akurat na Twoje rozwiązanie?

Pokaż klientowi, najlepiej na liczbach, ile zaoszczędzi lub zarobi dzięki Twojemu rozwiązaniu. Liczby przekonują lepiej niż słowa.

6. Wykorzystanie technologii. Nowoczesna sprzedaż B2B wymaga wsparcia technologicznego. Nie chodzi o zastąpienie ludzkiego kontaktu, ale o jego wzmocnienie. Właściwe narzędzia pomagają być bardziej responsywnym, zorganizowanym i skutecznym. Upewnij się, że w codziennej pracy towarzyszą Ci:

• CRM – pomaga śledzić historię relacji z każdym klientem.

• Marketing Automation – personalizuje komunikację z klientem, np. w formie newsletterów.

• Narzędzia analityczne, np. Google Analytics, Google Search Console, narzędzia do analizy mediów społecznościowych – analizują zachowania i preferencje klientów.

• Różne kanały komunikacji – e-mail, Whatsapp, SMS, rozmowy wideo, np. na Zoom, Google Meet, MS Teams, wideowiadomości nagrywane przez np. Berrycast czy Loom.

Zadanie dla Ciebie: Sprawdź, w jaki sposób możesz usprawnić swoją komunikację z klientami w różnych kanałach?

Psychologia relacji w sprzedaży B2B

Choć sprzedaż B2B wydaje się czysto racjonalna, emocje odgrywają ogromną rolę. Ludzie kupują od ludzi, którzy im się podobają i którym ufają. Budowanie więzi emocjonalnych to kluczowy element długoterminowego sukcesu. Twoje nastawienie ma istotne znaczenie dla budowania zaufania do Twojej osoby.

• Entuzjazm. Lubimy ludzi, którzy potrafią zarazić nas entuzjazmem do tego, co robią.

• Chęć niesienia pomocy. Jest coś bardzo atrakcyjnego w osobach, które zabierają się energicznie do pracy i są gotowe, aby zrobić dla nas więcej. Tacy ludzie automatycznie wzbudzają zaufanie.

• Cierpliwość. Szanujemy sprzedawców, którzy ze spokojem znoszą nasze wahanie, potrafią nas wysłuchać, rozumieją, że wymagamy indywidualnego podejścia. Z kimś takim czujemy się komfortowo i bezpiecznie.

• Żywe zainteresowanie klientem. Ludzie są skoncentrowani na sobie i swoich potrzebach. Ktoś, kto umie ustąpić im pierwszeństwa i pozwala im mówić na swój temat, cieszy się większą sympatią klienta.

• Elastyczność. Sztywni w poglądach i działaniach ludzie nie grzeszą dużą popularnością i są słabiej dostosowani do szybko zmieniającej się rzeczywistości.

• Umiejętność ignorowania. Czasami klienci wypowiadają bolesne dla sprzedawcy uwagi. Ten, kto umie ignorować takie rzeczy, lepiej utrzymuje relacje z klientem i „zamyka” sprzedaż.

• Umiejętność dopasowania komunikacji do klienta. Lubimy ludzi podobnych do siebie. Sprzedawca, który dostraja się do dynamiki klienta, cieszy się jego większym zaufaniem i sympatią.

• Wykorzystywanie zasady wzajemności, która w uproszczeniu mówi o tym, że jeśli dasz coś komuś, zyskasz jego zaufanie i sympatię. Czasem wystarczy mały gest, jak pamiętanie o urodzinach klienta, a Twoje notowania w oczach klienta mają szansę wzrosnąć.

• Komplementowanie – tylko pod warunkiem, że jest szczere i autentyczne!

Porada praktyczna: Prowadź notatki nie tylko o biznesie klienta, lecz także o jego osobistych zainteresowaniach. Gdy następnym razem zapytasz o hobby lub rodzinę, klient poczuje, że jest dla Ciebie ważny jako człowiek. Jak zaufanie przekłada się na wyniki biznesowe?

Zaufanie w sprzedaży B2B ma konkretne, mierzalne korzyści biznesowe. To nie jest „miękka” wartość – to twardy czynnik wpływający na wyniki finansowe. Zaufani sprzedawcy osiągają wyższe wskaźniki konwersji. Kiedy klient ufa, jest skłonny do skrócenia czasu podejmowania decyzji i mniej opiera się cenie, co wpływa na oszczędność czasu i zasobów oraz obniża koszty pozyskania klienta. Gdy zyskasz jego zaufanie, otwierasz możliwości na dosprzedaż, co sprzyja wyższej wartości transakcji. Finalnie naturalnie sprzyjasz pozyskiwaniu mocnych referencji. Porada dla Ciebie: Śledź nie tylko wartość sprzedaży, lecz także wskaźniki zaufania (liczba referencji, wskaźnik retencji, czas cyklu sprzedaży). Te metryki pokażą prawdziwą wartość Twojego podejścia.

Choć sprzedaż B2B wydaje się czysto racjonalna, emocje odgrywają ogromną rolę. Ludzie kupują od ludzi, którzy im się podobają

i którym ufają. Budowanie więzi emocjonalnych to kluczowy element długoterminowego sukcesu.

Błędy niszczące zaufanie

Zaufanie buduje się latami, a niszczy w sekundę. Niektóre błędy w sprzedaży B2B mają szczególnie destrukcyjny wpływ na relacje z klientami. Znajomość tych pułapek pomoże Ci ich uniknąć.

1. Niekompetencja:

 Nigdy nie udawaj, że wiesz, gdy nie wiesz.

 Zawsze sprawdź informacje przed przekazaniem.

 Przyznaj się do błędu i szybko go napraw.

2. Brak przejrzystości:

 Nie ukrywaj kosztów ani ograniczeń.

 Przedstaw pełny obraz sytuacji.

 Mów o ryzykach równie otwarcie co o korzyściach.

3. Niedotrzymywanie obietnic:

 Obiecuj tylko to, co możesz zrealizować.

 Lepiej obiecać mniej i dostarczyć więcej.

 Komunikuj problemy od razu, nie czekaj.

4. Brak komunikacji:

 Odpowiadaj na e-maile do 24 godzin.

 Informuj regularnie o postępach.

 Bądź dostępny w uzgodnionych godzinach.

Jak zacząć budować zaufanie już dziś?

Budowanie zaufania to proces, nie jednorazowa akcja.

Wymaga systematyczności i cierpliwości. Najważniejsze to zacząć i być konsekwentnym. Oto propozycja planu wdrożeniowego, który pozwoli Ci na zbudowanie większego zaufania w pracy z klientami: Podczas pierwszych 30 dni zadbaj o fundament:

• Przeprowadź audyt swoich obecnych praktyk sprzedażowych, np. za pośrednictwem analizy SWOT, w której sprawdzisz: mocne i słabe strony, poznasz szanse i zagrożenia.

• Zidentyfikuj trzy główne obszary do poprawy i stwórz konkretny plan naprawczy w ich zakresie.

• Zacznij systematycznie zbierać referencje od obecnych klientów. Mogą to być opinie w Google, wersja pisemna, którą wykorzystasz w mediach społecznościowych lub na WWW.

• Stwórz system śledzenia obietnic i zobowiązań, o którym wspomniałam wyżej.

Dni 31–60 – Budowanie zaufania.

• Rozpocznij realizację strategii tworzenia eksperckich treści.

• Wdroż system regularnego kontaktu z klientami. Jeden e-mail z przysłowiowym pytaniem „Co słychać?” to doskonały pierwszy krok.

• Zacznij stosować techniki aktywnego słuchania.

• Zbierz feedback od pięciu klientów o Waszej współpracy.

Dni 61–90 – Optymalizacja.

• Przeanalizuj pierwsze wyniki i dostosuj strategię.

• Używaj materiałów demonstrujących wartość biznesową i sprawdź różnicę w ich odbiorze przez klientów.

• Rozwiń sieć kontaktów branżowych.

• Zaplanuj długoterminową strategię budowania swojej ekspertyzy.

Zadanie dla Ciebie: Wybierz jeden element z każdego etapu i zacznij od niego już dziś. Nie próbuj zmieniać wszystkiego naraz – lepiej małe, ale konsekwentne kroki niż wielkie plany bez realizacji.

Podsumowanie

Ewolucja tradycyjnych relacji „business-to-business” (B2B) w kierunku „business-with-business” (BWB) to konieczność. W świecie, gdzie klienci mają dostęp do nieograniczonych informacji i alternatyw, zaufanie staje się głównym czynnikiem różnicującym. Kompetencje, pewność siebie i wiarygodność to trzy filary każdej udanej relacji biznesowej. Poznaj klienta, zanim zaczniesz sprzedawać. Kiedy nawiążesz z nim kontakt, zamień się w słuch. Bądź transparentny. Przejrzystość buduje więcej zaufania niż próby ukrycia ograniczeń. Wartość biznesowa przemawia silniej niż cechy produktu. Technologia wzmacnia relacje, ale ich nie zastępuje. A relacje to emocje, które mają znaczenie nawet w najbardziej racjonalnym biznesie. Zaufanie to inwestycja długoterminowa. Nie zobaczysz rezultatów z dnia na dzień, ale gdy je zbudujesz, staną się Twoją najcenniejszą przewagą konkurencyjną. Zaufanie to nowa waluta sukcesu. Czas zacząć dzięki niej zarabiać.

gotujcie się na kilka szczerych, a może i nieco zabawnych, spostrzeżeń!

Od A do Z w planowaniu:

każdy kolor ma swój sposób

Czerwony urlop na pełnych obrotach i plan w trakcie, czyli „Zrobię to po mojemu!”

D to osoby nastawione na cel i szybkie działanie. Ich plan urlopowy? Często wygląda jak misja specjalna! Nie ma mowy o spontaniczności czy przysłowiowym „jakoś to będzie”. Zwykle już w styczniu mają zarezerwowany hotel, transport i listę atrakcji, które absolutnie MUSZĄ zobaczyć.

Obowiązkowy plan urlopowy dla D? Pan Marek , właściciel sieci sklepów zoologicznych, zapewne złożył go w pierwszej kolejności, a potem… kilkakrotnie modyfikował, bo przecież pojawiły się „ważniejsze” okazje biznesowe albo „lepsze” opcje wakacyjne. Dla D plan to tylko punkt wyjścia, a prawdziwe działanie zaczyna się, gdy pojawiają się nowe atrakcje i możliwości. Urlop dla D to aktywny i dynamiczny czas, nie leżenie na plaży, a kolejna okazja do osiągnięcia „maksymalnych wrażeń”. Może dzwonić do firmy co dwie godziny, żeby upewnić się, że wszystko działa, a nawet... wysyłać maile z bieszczadzkiego szczytu. Ale spokojnie, wraca naładowany i gotowy na nowe wyzwania!

Wskazówka dla D: Pamiętaj, że czasem najlepszym osiągnięciem jest… nicnierobienie. Daj sobie i swoim współpracowniczkom i współpracownikom odetchnąć. Delegowanie to sztuka, którą doskonale znasz w biznesie – zastosuj ją też w planowaniu urlopu! I spróbuj raz zostawić ten nieszczęsny telefon w hotelowym sejfie na dłużej niż pół godziny.

Żółty jak inspiracja: spontaniczny raj, czyli „A może pojedziemy w nieznane?”

I  to dusze towarzystwa, ich żywiołowość, entuzjazm i pomysłowość są częścią zarówno ich pracy, jak i odpoczynku. Plany urlopowe? Często przypominają kolorowy kolaż pomysłów, które ewoluują z każdą kolejną rozmową ze znajomymi i zobaczoną w internecie rolką. Spontaniczność to ich drugie imię. Mogą mieć ogólny zarys – „morze albo góry” – ale szczegóły? Te pojawią się po drodze!

Obowiązkowy plan urlopowy dla I? Pani Anna , pełna energii właścicielka salonu groomerskiego, prawdopodobnie złożyła wniosek na ostatnią chwilę, wpisując tam daty „jakoś na oko” albo wpisała daty, które „brzmiały fajnie”, a potem rzeczywistość je brutalnie zweryfikowała. Ostatecznie pakuje plecak na ostatnią chwilę i… ląduje na festiwalu muzyki etno w małej wiosce, gdzie poznaje tuzin nowych, fascynujących ludzi. Wraca z tysiącem anegdot i pomysłów. Dzwonienie do firmy? Raczej krótkie meldunki, ale za to z milionem emotikon i pozdrowień dla wszystkich!

Wskazówka dla I: Spontaniczność jest super, ale pamiętaj o podstawach! Zarezerwuj nocleg na pierwszą noc i sprawdź, czy Twój telefon działa za granicą. Twój zespół będzie Ci wdzięczny za minimalne, ale jednak, poczucie bezpieczeństwa. A ten obowiązkowy plan… cóż, potraktuj go jak luźną inspirację, a nie wyrok.

Zielony jak stabilność: urlop spokojny i przewidywalny, czyli „Sprawdzone miejsca są najlepsze!”

Wskazówka dla S: Chociaż rutyna jest bezpieczna i komfortowa, czasem drobna zmiana może przynieść nowe, pozytywne doświadczenia. Może w tym roku spróbujesz innej trasy spacerowej albo sprawdzisz nowe smaki egzotycznych potraw? Kto wie, może odkryjesz nowy ulubiony zakątek? A co do planu urlopowego, to może w przyszłym roku zarezerwujesz urlop w innym terminie?

Niebieska sumienność : urlop perfekcyjny i dopracowany od A do Z, czyli „Muszę wszystko przewidzieć!”

C to pełna analiza, rozważanie wielu scenariuszy, dbałość o aktualne dane i detale. Ich plan urlopowy to dzieło sztuki! Lista kontrolna? Oczywiście! Arkusz kalkulacyjny z kosztami i harmonogramem? Bez wątpienia! Czytają wszystkie recenzje, porównują oferty i szukają optymalnych rozwiązań. Sprawdzają prognozy pogody, również te długoterminowe.

Obowiązkowy plan urlopowy dla C? Pani Katarzyna , właścicielka e-sklepu zoologicznego, złożyła go prawdopodobnie z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem, upewniając się, że daty idealnie wpasowują się w niski sezon sprzedażowy, a jej nieobecność nie zakłóci żadnych kluczowych procesów w firmie. Ma już wydrukowane mapy,

S cenią sobie spokój, bezpieczeństwo i przewidywalność. Ich urlop to synonim relaksu w dobrze znanym otoczeniu. Nowości i nagłe zmiany? To dla nich duży stres. Jeśli już raz znaleźli idealne miejsce, będą do niego wracać co roku, bo wiedzą, czego się spodziewać. Obowiązkowy plan urlopowy dla S? Pan Piotr, właściciel hurtowni artykułów zoologicznych, zapewne złożył go na czas, z precyzją zegarmistrza. Daty będą stałe, bez nagłych zmian, bo „tak zawsze było i tak jest najlepiej”. Co roku spędza dwa tygodnie w tym samym pensjonacie nad jeziorem. Zna tam każdą ścieżkę, każdy leżak i każdego psa z okolicy. Ma zaplanowane codzienne spacery, lekturę ulubionej książki i popołudniową kawę na tarasie. Przed wyjazdem przygotowuje szczegółowe instrukcje dla pracowniczek i pracowników, upewniając się, że podczas jego urlopu wszystko będzie działać jak w należy. W razie nieprzewidzianych okoliczności wyznaczył osobę, która do niego zadzwoni.

WSPARCIE SPRZEDAŻY

listę restauracji z ocenami higieny (tak, tak!) i plan awaryjny na wypadek deszczu. Sprawdziła prognozę pogody na dwa tygodnie do przodu, a jej walizka jest spakowana według specjalnie opracowanego systemu. Dzwonienie do firmy? Tylko w sprawach kluczowych, po uprzednim wysłaniu maila z pytaniem, czy aby na pewno nie przeszkadza. Wraca wypoczęta, ale też z pełnym danych raportem z podróży!

Wskazówka dla C: Twoja dbałość o szczegóły jest godna podziwu, ale pamiętaj, że czasem perfekcja jest wrogiem dobrego. Daj sobie luz na drobne niedociągnięcia, a może odkryjesz, że to właśnie te „nieplanowane” momenty są najpiękniejsze! Życie to nie arkusz kalkulacyjny, czasem trzeba po prostu kliknąć „play” i cieszyć się chwilą! A obowiązkowy plan? Dla Ciebie to po prostu kolejna lista do odhaczenia na planie życia, prawda?

Wypoczęci i szczęśliwi detektywi, czyli jak DISC pomaga zrozumieć urlopowiczów?

Niezależnie od tego, jakie kolory odgrywają wakacyjny rytm Twojego odpoczynku, warto wokół siebie dostrzec i docenić różnorodność, bo każdy z nas spędza wakacje w swoim niepowtarzalnym stylu. Może podczas urlopu, podobnie jak naszemu detektywowi, uda Ci się zaobserwować, usłyszeć i doświadczyć takich opowieści.

Może czerwony, który miał już spakowane walizki, zanim inni zaczęli myśleć o kierunku wyjazdu, opowie Ci o swoim urlopowym projekcie? Gdzie efektywnie, szybko i z konkretnym celem zdobywał górskie szczyty albo ukończył intensywny kurs surfingu? U niego zawsze dzieje się dużo, jest jasno określony plan działania. Zero nudy, zero przestojów!

Może na szlaku dołączyła do Ciebie osoba z  żółtym potencjałem? Dla niej wakacje to przede wszystkim ludzie i nowe doświadczenia! Spontaniczne wyjścia, poznawanie lokalnych kultur, głośny śmiech i mnóstwo zdjęć na Instagramie – to jego żywioł. Plan? Jaki plan? Ważne, żeby było wesoło, inspirująco i z kim pogadać do białego rana.

Może wybrałeś ten sam pensjonat, w którym zielony turysta ceni sobie spokój i przewidywalność. Jego urlop to czas na spokojne naładowanie baterii w komfortowych warunkach. Ulubiony hotel, sprawdzona restauracja, leniwe popołudnia z książką i bliscy obok – to dla niego synonim idealnych wakacji. Bezpieczeństwo i harmonia to podstawa.

Może nad jeziorem niebieski plażowicz poratował Cię bojką pływacką, powerbankiem i kremem do opalania? On z pewnością przewidział każdą sytuacje kryzysową, wiedział, ile stopni będzie w wodzie, czy słońce będzie świecić pod odpowiednim kątem, a także sprawdził wszystkie opinie o każdym obiekcie w promieniu 50 kilometrów. Jego wakacje są dopracowane w najdrobniejszym szczególe, przemyślane i zoptymalizowane pod kątem komfortu i jakości. Wszystko zostało perfekcyjnie zaplanowane, żeby można było się w pełni zrelaksować (zgodnie z planem, oczywiście!).

Wakacje w kolorach DISC-a, gdy zderzają się style

Każdy z nas marzy o idealnym urlopie, ale „idealny” dla jednej osoby, to dla innej może być koszmar! Przyjrzyjmy się, jak wakacyjne plany potrafią się skomplikować, gdy na scenę wkraczają różne „kolory” DISC-a.

Wyobraź sobie Pana Janusza , który ze swoim kotem ma zaplanowaną każdą minutę wycieczki. Lista zabytków, godzina obiadu – wszystko perfekcyjnie ogarnięte. I nagle w autokarze Pani Anna (ta od „a może urządzimy karaoke?”) z radością wykrzykuje: „Ludzie, kto idzie ze mną na spontaniczną sesję zdjęciową zachodu słońca? Żadnych planów, po prostu idziemy za nosem!” Pan Janusz delikatnie zaciska usta. Plan? Spontan? Wybór jest jasny – Pan Janusz spokojnie odpala swoją mapę, a Pani Anna z błyskiem w oku porywa chętnych na podbój horyzontu. Każdy po swojemu!

Albo taka sytuacja w pensjonacie. Pani Ewa , która z pieskiem marzy o spokoju i błogim lenistwie na tarasie, z książką. A tu nagle zza rogu wyskakuje Pan Marek , a w jego ręku... plan na turniej siatkówki plażowej! „Zapisy! Ktoś chętny do walki o mistrzostwo plaży? O szóstej rano rozgrzewka!” – ryczy z entuzjazmem. Pani Ewa tylko uśmiecha się lekko i głaszcze psa, przenosząc się w cień palmy. Pan Marek z kolei już dobiera drużyny. Każdy odpoczywa na swój sposób.

A na koniec: hotelowa restauracja podczas śniadania. Przy jednym stoliku Pani Magda , która już przegląda listę lokalnych klubów i imprez na dzisiejszy wieczór, i Pan Piotr, skrupulatnie studiujący historyczne fakty na temat każdego dania w bufecie. Obok nich Pan Tomek , który od progu zagaduje każdego, proponując wspólne partyjki w karty. I  Pani Katarzyna , analizująca skład każdego produktu w bufecie, by upewnić się, że nie zawiera glutenu ani laktozy. Pani Magda planuje dziki taniec, Pan Piotr zagłębia się w średniowiecze, Pan Tomek szuka kompana do brydża, a Pani Katarzyna pilnuje zdrowej diety. I wiecie co? Wcale nie muszą się dogadywać! Każdy żyje swoim wakacyjnym rytmem, bez zbędnych nacisków. Wakacyjne sytuacje to świetny poligon doświadczalny dla naszych stylów DISC. Nie zawsze trzeba iść na kompromisy. Czasem wystarczy, że każdy po prostu będzie sobą i pozwoli innym być sobą. I o to właśnie chodzi w tych luźnych, wakacyjnych chwilach!

Z wakacji prosto do biura: jak obserwacje z urlopu wzmocnią Twój zespół?

Wszystkie te wakacyjne sytuacje to prawdziwa kopalnia wiedzy, którą z powodzeniem można przenieść prosto do biura i wykorzystać do budowania naprawdę skutecznego zespołu.

Gdy wracamy do codzienności, często zapominamy o tych subtelnych różnicach, które tak wyraźnie widać było na urlopie. A przecież to, jak ludzie planują wakacje, komunikują się w nowym otoczeniu czy reagują na niespodziewane sytuacje, to doskonała lekcja na temat ich preferowanego stylu działania.

Wyobraź sobie projekt. Potrzebujesz kogoś, kto zaplanuje go od A do Z, z uwzględnieniem każdego ryzyka i detalu? Pomyśl o Panu Januszu. Jego podejście do planowania urlopu to nic innego jak dokładna analiza i precyzyjne rozpisanie zadań. Taka osoba w zespole będzie pilnować terminów i dbać o jakość.

Ale co, jeśli projekt utknie w martwym punkcie i potrzebujesz świeżego spojrzenia, kogoś, kto pchnie sprawy do przodu, nawet bez gotowego planu? Przypomnij sobie Panią Annę, która bez wahania porwała ludzi na spontaniczną sesję zdjęciową zachodu słońca. Jej ener-

ROLNICTWO KOMÓRKOWE

Tekst: Joanna Zarzyńska

Rolnictwo komórkowe (ang. cellular agriculture) to metoda produkcji pokarmu – w tym białek zwierzęcych – bez hodowli całych organizmów. Zamiast tego prowadzi się hodowlę komórek w bioreaktorach. Dzięki temu można uzyskać tzw. mięso laboratoryjne. Ponadto można wykorzystać komórki, np. grzybów, glonów lub bakterii, do produkcji określonych substancji czynnych lub np. białka. Mamy wówczas coś w rodzaju minifabryki, w której w sposób kontrolowany uzyskujemy np. białka o określonej sekwencji aminokwasowej.

Mięso laboratoryjne, znane również jako mięso komórkowe, jest jednym z pierwszych obszarów zainteresowań rolnictwa komórkowego. Proces produkcji mięsa laboratoryjnego polega na hodowli komórek zwierzęcych w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych, co pozwala na produkcję mięsa bez konieczności hodowli zwierząt.

Dlaczego poszukiwane są nowe źródła białka?

Poszukiwanie nowych źródeł białka wynika z kilku pilnych potrzeb. Po pierwsze, globalne zapotrzebowanie na białko rośnie wraz ze wzrostem populacji i zmieniającymi się nawykami żywieniowymi. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) do 2050 roku światowe zapotrzebowanie na białko wzrośnie o 70%. A skoro rośnie też populacja zwierząt towarzyszących, to one także (głównie psy i koty) wchodzą do puli chętnych na białko, tym bardziej że opiekunowie w dbałości o zapewnienie im dobrostanu szukają białka wysokiej jakości oraz surowców human grade. Ponadto przyzwyczailiśmy naszych klientów do segmentów premium i superpremium oraz karm i przysmaków o wysokiej zawartości mięsa, najlepiej, żeby było to mięso tzw. mięśniowe. Jeśli na to nałożymy fakt, że tradycyjne metody produkcji żywności, takie jak hodowla zwierząt, mają duży wpływ na środowisko, w tym emisję gazów cieplarnianych, degradację gleby i zużycie wody, to zdecydowanie wyłania się potrzeba alternatyw i dlatego poszukiwane są nowe, bardziej zrównoważone źródła białka. Możemy uwzględnić także aspekt etyczny

– konsumenci, zwłaszcza z młodszych pokoleń, coraz częściej oczekują produktów cruelty-free, interesują się dobrostanem zwierząt hodowlanych oraz przechodzą na dietę flexi bądź wegetariańską.

Oczekuje się, że do 2033 r. globalny rynek rolnictwa komórkowego przekroczy 786,74 mld USD przy CAGR wynoszącym 16,2% od 2023 do 2033 roku. Według USDA w 2023 r. liczba firm zainteresowanych komercyjnie rolnictwem komórkowym przekroczyła 200.

Potencjał mięsa laboratoryjnego w produkcji karm

Mięso laboratoryjne, znane również jako mięso komórkowe, jest jednym z pierwszych obszarów zainteresowań rolnictwa komórkowego. Proces produkcji mięsa laboratoryjnego polega na hodowli komórek zwierzęcych w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych, co pozwala na produkcję mięsa bez konieczności hodowli zwierząt. W 2023 r. wielkość globalnego rynku mięsa hodowlanego wyceniono na 65,2 mln USD (Allied Market Research, 2024). Według raportu McKinsey & Company z 2020 r. (raport „The future of alternative proteins”) rynek mięsa komórkowego może osiągnąć

wartość 25 mld USD do 2030 roku. Według USDA spośród 95 firm zajmujących się produkcją analogów mięsa i owoców morza 49% zgłosiło, że opracowuje wołowinę/ cielęcinę, 36% opracowuje produkty rybne, a 27% koncentruje się odpowiednio na kurczaku i wieprzowinie. 13% twierdzi, że opracowuje „inne” produkty, takie jak egzotyczne zwierzęta i białka do karmy dla zwierząt domowych. Mniej niż 10% bada baraninę, jagnięcinę, indyka i kaczkę (USDA, 2024).

Więcej na temat mięsa komórkowego pisaliśmy we wcześniejszym numerze „ZooBranży” (nr 101, styczeń 2025). W Unii Europejskiej żywność wytwarzaną z kultur komórkowych i tkankowych zalicza się do tzw. nowej żywności (objętej rozporządzeniem UE 2015/2283).

W Europie firmy zajmujące się mięsem komórkowym zebrały finansowanie w wysokości 45 mln euro w pierwszych sześciu miesiącach 2024 r., czyli prawie o połowę mniej niż 116 mln euro zebranych w całym 2023 r. (Tech.eu, 2024). Jest to związane z przedłużającymi się pracami nad skalowaniem procesu hodowli oraz optymalizacją kosztów.

Technologia ta zyskała aprobaty regulacyjne od kilku krajów dla produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi (np. USA, Singapur, Izrael)

Hanna Kantor

Dystrybutor marki

Dyrektor marketingu www.portica.pl

TOMOJO i Globe Buddy – białko owadów to odpowiedzialność za środowisko

Musimy być świadomi, że produkcja mięsa, synonimu dobrobytu, jest najbardziej inwazyjną działalnością człowieka. A aż 25% z produkowanego mięsa zjadają nasi czworonożni domownicy. Niestety, środowisko, w którym żyjemy, już tego nie wytrzymuje i ulega coraz silniejszej degradacji. Szukanie nowych źródeł białka jest koniecznością. A jednym z nich są owady, niezwykle wartościowe źródło białka zwierzęcego. Ale to żadna nowość. Owady spożywane są od zawsze, nawet przez ludzi. W naszej kulturze wydają się czymś obrzydliwym, ale pamiętajmy, że pies i kot nie mają takich odczuć. Karma ma im smakować i korzystnie wpływać na ich zdrowie. A owady to odżywczy skarb! Zawierają znakomicie przyswajalne białka, aminokwasy, peptydy antydrobnoustrojowe, cenne tłuszcze, taurynę itd. Ich białko jest hypoalergiczne, świetnie się sprawdzi w diecie zwierząt z alergiami i problemami trawienia. Białko owadów to podstawa naszych monobiałkowych, hipoalergicznych karm TOMOJO oraz przysmaków Globe Buddy. Receptury przygotowali lekarze, specjaliści żywienia zwierząt, dobierając wysokiej jakości składniki, z gwarancją pochodzenia i niskim śladem węglowym. Portica – wyłączny dystrybutor w Polsce

oraz – jako pierwsza – dla produktów w segmencie pet food (UK). W komunikacji do klientów podkreśla się czystość mikrobiologiczną takiego mięsa, niewykorzystywanie hormonów, antybiotyków ani GMO.

W lipcu 2024 r. startup Meatly został pierwszą firmą na świecie, która uzyskała zgodę brytyjskiego regulatora APHA na sprzedaż składnika karmy dla zwierząt – komórek kurczaka z hodowli komórkowej (jako produkt uboczny klasyfikowany przez APHA). Od lutego 2025 r. w sklepach Pets at Home w Londynie dostępne są Chick Bites – pierwsze na świecie przysmaki dla psów zawierające ok. 4% komórek kurczaka hodowanych komórkowo połączonych z roślinnymi składnikami (np. ciecierzyca, bataty, banany). 75% opiekunów testujących produkt było zadowolonych. Inna firma europejska, BioCraft Pet Nutrition (Austria), w marcu 2025 r. uzyskała zezwolenie EU na wykorzystanie ubocznych produktów komórkowych do karmy (Kategoria 3 ABP) – jako pierwsza w UE. Skład jest odżywczo porównywalny do tradycyjnego mięsnego slurry – zawiera taurynę, lizynę, tryptofan; lepszy stosunek omega 3 do -6 niż kurczak. BioCraft hoduje też mysie komórki w bioreaktorze.

Amerykańska firma CULT Food Science / Further Foods prowadzi Projekt „Noochies!” – planowane są karmy dla psów z kurczakiem hodowanym komórkowo. Firma złożyła dokumentację do FDA w celu uzyskania zgody na Feeding Trials (TAS) w IV kwartale 2024 r. Jest to jedyna firma prowadząca dialog z FDA w kierunku uzyskania zgody na produkcję karmy z mięsa hodowanego komórkowo dla zwierząt domowych. Pierwszą zgodę na komercyjną sprzedaż pet food z mięsem komórkowym na rynku azjatyckim uzyskała firma Friends &Family Pet Food Company w lipcu 2025.

Precyzyjna fermentacja w produkcji karm dla zwierząt domowych

Precyzyjna fermentacja to kolejna technologia rolnictwa komórkowego, która ma potencjał w produkcji karm. Proces ten polega na wykorzystaniu mikroorganizmów, takich jak bakterie, grzyby lub drożdże, do produkcji białka w kontrolowanych warunkach. Celem jest maksymalizacja wytwarzanego związku przy minimalizacji produktów ubocznych. Oprócz produkcji białek, np. mlecznych

Tab. 1. Porównanie hodowli komórkowej i precyzyjnej fermentacji.

Kryterium

Hodowla komórkowa Precyzyjna fermentacja

Surowce Komórki zwierzęce, media kompleksowe

Media Glukoza, aminokwasy, czynniki wzrostu, bufory, zamienniki kolagenu

Mikroorganizmy (drożdże, bakterie), substraty fermentacyjne

Substraty fermentacyjne (cukry), drożdże/ bakterie, proste pożywki

Złożoność technologii Wysoka Niższa

Skalowalność Wyzwania technologiczne

Bardziej dojrzała – fermentory przemysłowe już działają

Koszty Wysokie koszty mediów i bioreaktorów Niższe koszty

Zastosowania w pet food

Środowisko

Jakość produktu

Początki

Mniejszy ślad niż hodowla zwierząt, ale wyższy od fermentacji

Realna tekstura mięsa (np. struktury 3D) lub mięso mielone

Początki

Bardzo niski ślad – fermentacja białka minimalizuje emisje i zużycie zasobów

Białka izolowane – można dodawać do karm, ale bez struktury mięsa

(kazeiny, białek serwatkowych), białek jaj, kolagenu, wytwarzane są enzymy lub związki mineralne czy witaminy. Genetycznie modyfikowane bakterie mogą wytwarzać np. insulinę. Drożdże (np. Saccharomyces cerevisiae, Pichia pastoris) dominują (~40–44% udziału rynku) dzięki łatwości modyfikacji, wysokiej wydajności i przydatności do produkcji białek (mykoprotein). Ale obserwuje się szybkie tempo wzrostu wykorzystania bakterii oraz glonów jednokomórkowych.

Według wspominanego już raportu McKinsey’a rynek białka pochodzącego z precyzyjnej fermentacji może osiągnąć wartość 10 mld USD do 2030 r. Globalny rynek precyzyjnej fermentacji to w 2025 r. ok. 5,9 mld USD, prognozuje się wzrost do ponad 65 mld w 2032 r. (CAGR ok. 40%) – Europa stanowi połowę rynku (ok. 1 mld USD w 2023 r.) – takie dane podaje adopter.net (maj 2025), analizując potencjał rolnictwa komórkowego („75 Statistics Shaping Cellular Agriculture: From Cultivated Meat to Fermentation”). Ocena LCA (cyklu życia) wskazuje, że białka fermentacyjne zużywają 74–99% mniej wody, emitują o 37–87% mniej GHG i wymagają znacznie mniejszej powierzchni niż tradycyjna produkcja zwierzęca (o LCA pisaliśmy więcej w „ZooBranży” nr 102).

Dogvital_2020-10-27_cc copy.pdf 2020-10-27 21:22:16

Raporty Market Research Future prognozują wzrost segmentu zastosowań dla pasz z 1,2 mld USD w 2024 r. do ~4 mld USD w 2035 r. W branży zoologicznej precyzyjna fermentacja może być wykorzystana do produkcji białka dla zwierząt towarzyszących. Na przykład firma Novome w Wielkiej Brytanii już teraz produkuje białko pochodzące z precyzyjnej fermentacji dla zwierząt towarzyszących. Firma Bond Pet Foods w USA dostarczy -

ła już Hill’s Pet Nutrition białko drożdżowe identyczne z białkiem kurczaka – otrzymane dzięki połączeniu DNA drobiu z drożdżami, fermentowanego, wysuszonego i mielonego w proszek. Białko z fermentacji może mieć kontrolowany skład aminokwasowy. Produkcją białka z fermentacji zajmuje się też firma Calysta. A GEA otwiera nowe centrum w Wisconsin, inwestując w technologie fermentacji i hodowli komórek na skalę pilotażową.

Podsumowanie

Rolnictwo komórkowe ma ogromny potencjał w branży zoologicznej. Według raportu McKinsey & Company rynek rolnictwa komórkowego może osiągnąć wartość 125 mld USD do 2030 r. Wraz z rozwojem technologii koszty produkcji mięsa komórkowego i białka pochodzącego z precyzyjnej fermentacji będą spadać, co uczyni je coraz bardziej konkurencyjnymi w stosunku do tradycyjnych źródeł białka. Branża zoologiczna powinna śledzić zmiany przepisów prawnych w tym temacie, projekty technologiczne i łańcuchy logistyczne. Ważne jest również nastawienie konsumentów do alternatyw – można przewidywać, że produkty powstające z wykorzystaniem rolnictwa komórkowego będą szczególnie kierowane do opiekunów dbających o środowisko, zdrowie i dobrostan swoich zwierząt.

Osoby bardziej zainteresowane tematem rolnictwa komórkowego odsyłam na stronę:

REKLAMA

INTENSYWNY WYSIŁEK SPORTOWY LATEM

Żywienie i nawodnienie

Tekst: prof. dr hab. Piotr Ostaszewski

Zakład Biochemii i Dietetyki, Katedra Nauk Fizjologicznych, Wydział Medycyny Weterynaryjnej, SGGW w Warszawie

Rozmaite psie aktywności, począwszy od canicrossu ze swoim opiekunem, poprzez frisbee, a skończywszy na mondoringu, czyli swoistej formie sprawdzania psiego posłuszeństwa, zyskują obecnie coraz szersze grono zwolenników. Pies jest zwierzęciem stworzonym do ruchu. Wśród psów aktywnych fizycznie istnieje spora grupa zwierząt wykonujących rozmaite zadania zgodne z temperamentem, budową anatomiczną i predyspozycjami genetycznymi. Aktywność fizyczna to nie tylko uczestnictwo w wydarzeniach sportowych. To także psy myśliwskie, psy pracujące na lotniskach przy wykrywaniu narkotyków, psy policyjne, psy przewodnicy osób niewidomych czy też biorące udział w akcjach ratowniczych. Psy aktywne fizycznie to także psy ras małych i średnich, które swoje potrzeby ruchu realizują u boku swego opiekuna – często biegacza lub rowerzysty. Te psy wręcz uwielbiają przestrzeń i są bardzo aktywne na spacerach. Należy jednak pamiętać, że miesiące letnie, kiedy dominują wysokie temperatury, mogą stanowić zagrożenie zdrowia i życia naszych psów, dlatego niezbędne staje się dostosowanie codziennych aktywności do wysokich temperatur.

Regulacja temperatury ciała psa w upalne dni

Intensywny wysiłek fizyczny latem, zwłaszcza przy wysokich temperaturach, może być niebezpieczny dla psa. Właściwe dostosowanie aktywności fizycznej do warunków pogodowych jest kluczowe dla bezpieczeństwa i dobrego samopoczucia psa. Termoregulacja u psa to przede wszystkim szybka reakcja na zimno. Bodźce cieplne docierają z otoczenia z pewnym opóźnieniem. W czasie upałów, intensywnego wysiłku fizycznego czy przy wysokiej wilgotności powietrza organizm psa uruchamia mechanizmy fizjologiczne, które mają chronić przed przegrzaniem. Termoreceptory z obwodu ciała przesyłają odpowiednie informacje do podwzgórza, dzięki którym aktywizują się procesy ułatwiające oddawanie ciepła. Dochodzi m.in. do rozszerzenia naczyń krwionośnych, zwłaszcza obwodowych i przyspieszenia krążenia krwi. Szczególnie niebezpieczne są dla psów wysokie temperatury, powyżej 30 o C, ponieważ psy, w przeciwieństwie

do większości ssaków, w tym ludzi, mają bardzo ograniczoną możliwość oddawania ciepła poprzez pocenie się. Gruczoły potowe, istotne dla termoregulacji, występują u nich tylko między opuszkami palców. W czasie upalnej pogody i w warunkach stresu psy pocą się poprzez opuszki, ale trudno to nazwać skuteczną ochroną przed przegrzaniem. Dlatego do schłodzenia organizmu psy wykorzystują przede wszystkim dyszenie (ziajanie). Pozwala ono na utratę zgromadzonego ciepła poprzez parowanie wody z powierzchni jamy ustnej i języka. Psy posiadają także naturalną ochronę przed promieniami słonecznymi w postaci sierści. Okrywa włosowa ogranicza docieranie ciepła do psiego organizmu i zabezpiecza przed przegrzaniem. Jednak zbyt długie i gęste futro może utrudniać psu oddawanie ciepła, co w połączeniu z wysoką temperaturą otoczenia może prowadzić do przegrzania. W takich sytuacjach zalecane jest przebywanie zwierzęcia w cieniu. W utrzymaniu właściwej temperatury ciała psa istotną rolę odgrywają także instynktowne

mechanizmy behawioralne, takie jak ograniczenie aktywności, zwiększenie ilości przyjmowanej wody oraz poszukiwanie cienia.

Jak chronić psa przed przegrzaniem?

Na przegrzanie szczególnie podatne są psy ras brachycefalicznych (krótkoczaszkowych), czyli psy ze skróconą kufą, takie jak buldogi angielskie, buldogi francuskie, mopsy, teriery bostońskie lub pekińczyki. Źle znoszą wysokie temperatury także psy ras dużych z ciężkim i gęstym futrem oraz szczenięta i psi seniorzy. Ciemna sierść, pochłaniająca promienie słoneczne, nie sprzyja walce z upałem. Również psy otyłe, psy z chorobami układu krążenia czy układu oddechowego są bardziej

LOKOWANIE PRODUKTU

REKLAMA

Do schłodzenia organizmu psy wykorzystują przede wszystkim dyszenie (ziajanie). Pozwala ono na utratę zgromadzonego ciepła poprzez parowanie wody z powierzchni jamy ustnej i języka. Psy posiadają także naturalną ochronę przed promieniami słonecznymi w postaci sierści.

Okrywa włosowa ogranicza docieranie ciepła do psiego organizmu i zabezpiecza przed przegrzaniem.

podatne na przegrzanie, a skutki wysokiej temperatury mogą być dla nich bardzo niebezpieczne. Pamiętajmy, że to od opiekuna psa zależy, czy gorące dni lata będą dla jego czworonoga komfortowe i bezpieczne.

Zawsze łatwiej jest zapobiegać, niż leczyć, dlatego ważne jest, aby opiekun uwzględnił wszystkie dostępne środki zmniejszające ryzyko przegrzania i ewentualnego udaru u psa. Jak należy postępować? W gorące letnie dni wszelka aktywność fizyczna, w tym treningi i dłuższe spacery, powinny odbywać się we wczesnych godzinach rannych lub późnym popołudniem, kiedy temperatura jest niższa. Należy bardzo ograniczać treningi w najgorętszej porze dnia, zazwyczaj między godz. 11 a 16, i unikać pełnego słońca. Betonowe chodniki, asfaltowe ścieżki, gorący piasek nagrzewają się od słońca bardzo szybko i dlatego chodzenie po takich rozgrzanych powierzchniach może doprowadzić do poparzenia opuszek palcowych. Bardzo ważny jest stały dostęp do wody. Trzeba upewnić się, czy pies pije wystarczająco dużo także w domu i czy ma cały czas dostęp do miski wypełnionej świeżą, chłodną, często zmienianą wodą. Na spacer warto zabrać miseczkę i butelkę z chłodną wodą lub specjalne bidony, aby nawadniać psa w miarę potrzeby. W tym celu dobrze jest robić na spacerze kilkuminutowe przerwy na odpoczynek. Musimy pamiętać, że pies, podobnie jak ludzie, jest bardzo wrażliwy na odwodnienie. Już dwuprocentowy ubytek wody wyraźnie obniża jego kondycję, a 10% odwodnienie może być dla psa zabójcze. W czasie upałów

należy unikać zakładania kagańca, który bardzo utrudnia swobodne ziajanie. Godne polecenia dla psów są maty chłodzące lub kamizelki, które przynoszą zwierzętom ulgę podczas upałów. Jeśli pies zostaje w ciągu dnia sam w nagrzanym mieszkaniu, wskazane jest uchylenie okien i włączenie wentylatora, aby zapewnić swobodną cyrkulację powietrza. Jeśli miejscem przebywania psa jest ogród lub podwórko, należy mu zapewnić chłodne zacienione miejsce i stały dostęp do świeżej wody. Trzeba też unikać długich podróży z psem w upalne dni. Jeśli pojazd posiada klimatyzację, należy ją obowiązkowo włączyć. Wskazane jest robienie częstych przerw na krótki spacer i napicie się wody. Zostawianie psa samego w nagrzanym aucie, nawet na chwilę, stanowi śmiertelne zagrożenie dla naszego czworonoga.

Aktywność fizyczna młodych psów w wysokiej temperaturze otoczenia

Ruch jest bardzo ważny dla prawidłowego rozwoju szczeniaka. Należy jednak pamiętać, że jego nadmiar może prowadzić do przemęczenia i stresu. Regularna, ale umiarkowana aktywność fizyczna, taka jak spacery, pływanie i zabawy sprzyja nauce komend, poprawia koordynację ruchową, a przede wszystkim przeciwdziała nadwadze i otyłości. Obowiązuje tu podstawowa zasada – ruch powinien być swobodny i bez obciążeń. Powinien się odbywać przy umiarkowanej temperaturze otoczenia, czyli albo wcześnie rano, albo późnym wieczorem. Przez pierwsze dwa miesiące życia szczenięta zapoznają

Pies, podobnie jak ludzie, jest bardzo wrażliwy na odwodnienie.

Już dwuprocentowy ubytek wody wyraźnie obniża jego kondycję, a 10% odwodnienie może być dla psa zabójcze.

się z różnymi sytuacjami, z jakimi przyjdzie im się zmierzyć w przyszłości, np. poznają teren przyszłych treningów, nawiązują kontakt z innymi psami, także dorosłymi. Trening szczeniaka w swojej najbardziej łagodnej formie powinien rozpocząć się stosunkowo wcześnie, około 7.–8. tygodnia życia. W tym wieku szczeniaki szybko się uczą i łatwo przyswajają nowe informacje. Należy przed wszystkim umożliwić psu robienie tego, na co ma największą ochotę. W tym czasie absolutnie przeciwwskazany jest intensywny trening, taki jak biegi na znaczne odległości (np. przy rowerze) czy pokonywanie długich dystansów. Nawet skoki, często wykonywane dobrowolnie, czy bieganie po schodach mogą powodować zbyt duże obciążenie szkieletu. W tym czasie mięsnie szczeniąt nie są jeszcze w pełni wykształcone, kości są elastyczne i miękkie, podatne na odkształcenia, a ruchy słabo skoordynowane, za to zapał do wykonywania poleceń przeogromny. Stanowi to zagrożenie dla zdrowia i prawidłowego rozwoju układu lokomocyjnego. Intensywny wysiłek powinien być podejmowany dopiero po

pie oddech lub przestaje być zainteresowany ćwiczeniami, należy natychmiast zakończyć trening i przenieść psa w chłodniejsze miejsce.

Jak rozpoznać udar cieplny u psa?

Prawidłowa temperatura ciała psa to 38–39°C. Jeżeli ciało zwierzęcia osiągnie temperaturę 41°C, może to już stanowić poważne zagrożenie jego życia. Następuje wtedy przegrzanie organizmu i postępujące zaburzenia funkcjonowania poszczególnych narządów. Brak reakcji z naszej strony może doprowadzić do zapaści i śmierci. Pierwsze objawy przegrzania psa to silny niepokój, intensywne dyszenie, ślinotok, zaczerwienienie wnętrza małżowin, jasnoczerwony kolor błon śluzowych. Gdy w tym czasie nie uda się obniżyć temperatury ciała, psu zaczyna grozić udar cieplny. Jego objawami są: szybki i spłycony oddech, przyspieszona akcja serca, często przechodząca w arytmię, zaburzenia równowagi, dezorientacja, drgawki,

Dla aktywnych i leniwych postbiotyk

Ureguluje odpowiednie pobieranie wody Utrzyma optymalne nawodnienie organizmu. zdrowie układu pokarmowego

REKLAMA

Maciej Reimus

Product Manager

BIOFEED

Lato bywa kapryśne pogodowo, ale to również czas wzmożonej aktywności – zarówno naszej, jak i naszych psów. Uczestnictwo w zawodach czy wakacyjne wędrówki zwiększają zapotrzebowanie organizmu psa na wodę i energię. Dlatego w tym okresie szczególnego znaczenia nabiera nie tylko nawodnienie, ale także przemyślana dieta. Wzrost intensywności ruchu powoduje, że psy potrzebują pokarmu łatwostrawnego, o wysokiej biodostępności składników odżywczych i odpowiednim bilansie kalorycznym. Warto wówczas sięgnąć po karmy bogate w wysokiej jakości białko zwierzęce, takie jak linia Euphoria Fresh, w której aż 56% składu stanowi mięso i składniki pochodzenia zwierzęcego. Świeża wieprzowina lub indyk (30%) nie tylko zwiększają smakowitość, ale to wysokiej jakości białko, czynnik kluczowy dla odbudowy i utrzymania masy mięśniowej aktywnych psów.

Co istotne, chelaty aminokwasowe zawarte w karmach Euphoria Fresh stanowią najlepiej przyswajalną formę mikroelementów, takich jak żelazo, cynk, miedź, mangan czy selen, wspierających odporność, regenerację i zdrowie skóry. Dodatkowo unikanie składników alergennych – kurczaka, pszenicy i soi – czyni linię Euphoraia Fresh odpowiednią również dla psów z wrażliwym przewodem pokarmowym.

Podsumowując: latem warto postawić na lekką, ale odżywczą dietę, dobre nawodnienie i karmy dostosowane do zwiększonego wysiłku. Euphoria Fresh to propozycja, która wspiera psy przez cały rok – ale w wakacyjnym czasie szczególnie wpisuje się w potrzeby aktywnych czworonogów.

Źle znoszą wysokie temperatury brachycefaliki, psy ras dużych z ciężkim i gęstym futrem oraz szczenięta i psi seniorzy. Ciemna sierść, pochłaniająca promienie słoneczne, nie sprzyja walce z upałem. Również psy otyłe, psy z chorobami układu krążenia czy układu oddechowego są bardziej podatne na przegrzanie, a skutki wysokiej temperatury mogą być dla nich bardzo niebezpieczne.

dreszcze i ogólne osłabienie. Mogą się pojawiać wymioty i biegunka. Nieleczony udar cieplny prowadzi do znacznego ograniczenia przepływu krwi i postępującej zapaści krążeniowej. Pies wkracza w fazę szoku, wyrażonego sinoszarym kolorem błon śluzowych, drgawkami i skurczami, wreszcie utratą przytomności i śmiercią. Dlatego pierwsza pomoc w przypadku podejrzenia udaru cieplnego to jak najszybsze przeniesienie psa w chłodne, zacienione i przewiewne miejsce. Można rozpocząć schładzanie psa bieżącą wodą (np. z węża ogrodowego lub wiadra), ale należy postępować ostrożnie, aby nie doprowadzić do hipotermii, która jest również niebezpieczna, ponieważ może wywołać nagły skurcz naczyń krwionośnych.

Strategie żywieniowe w czasie lata

W miarę dorastania psy są stopniowo przygotowywane do wyczynu sportowego i pełnego zademonstrowania swoich sportowych talentów. W tym procesie niezwykle ważną rolę odgrywa właściwa dieta. Niestety, powstawaniu nowych dyscyplin sportowych w ciągu ostatnich dekad nie towarzyszył równoległy wzrost badań nad wymaganiami żywieniowymi psów uczestniczących w tych nowych aktywnościach (np. agility, próby pracy polowej, obedience). Dlatego nadal przygotowując diety dla psich atletów, posługujemy się zaleceniami opracowanymi tylko dla dwóch psich skrajności: psy sprinterskie i psy zaprzęgowe, odpowiednio je modyfikując w zależności od potrzeb. Biegi sprinterskie i psie zaprzęgi to najstarsze

dyscypliny sportowe, dobrze przebadane od strony fizjologii trawienia. Natomiast brak jest podstaw naukowych żywienia w pozostałych dynamicznie rozwijających się dyscyplinach sportowych i dlatego obecnie stosowane diety psów uczestniczących w nowych aktywnościach sportowych oparte są na zaadoptowaniu zebranej wiedzy do współczesnych potrzeb. Stosowane wzorce karmienia psów sportowych i pracujących mają duży wpływ na ich pracę i uzyskane wyniki. Od pory karmienia i częstotliwości posiłków zależy nie tylko zmniejszenie mas kałowych, lecz także wzrost kluczowych metabolitów poprawiających kondycję pracującego psa

Psy sprinterskie biegające nie dłużej niż 10 minut w ciągu dnia powinny otrzymywać w ciągu 24 godzin poprzedzających bieg dietę zredukowaną o 20%. Niektórzy zalecają w tym czasie podawanie małych posiłków wysokowęglowodanowych, ale takie postepowanie nie ma naukowego uzasadnienia. Z kolei psy średniozaawansowane, ćwiczące w ciągu dnia przez 20–120 minut wytwarzają energię z glikogenu i tłuszczu. U tych psów zalecane jest, aby ich dieta zawierała 50% tłuszczu, 20% węglowodanów i nie mniej niż 30% białka. Dieta ta pozwala na sprawne uzupełnianie zapasów glikogenu podczas treningu oraz zwiększa pojemność mitochondrialną pracujących mięśni. Dla zwiększenia wykorzystania tłuszczów zalecane jest, aby psy otrzymywały jeden posiłek dziennie, i to nie wcześniej niż po upływie dwóch godzin od zakończenia

sza rozpad tłuszczu oraz zmniejsza masy kałowe. Psy biorące udział w sportach wytrzymałościowych, przede wszystkim psy zaprzęgowe, otrzymują zwykle dwa duże posiłki dziennie podczas treningu, który, jeśli jest intensywny, oznacza dostarczenie organizmowi 300–500 kcal/kg masy ciała. Taki posiłek powinien zawierać 30% białka, 60–70% tłuszczu i małą ilość węglowodanów nieprzekraczającą 10%. Zwykle jest to w połowie karma komercyjna uzupełniona mięsem o dużej zawartości tłuszczu. Tak przygotowane jedzenie pozwala uzyskać wysoką gęstość kaloryczną i odpowiednią strawność. Opisane strategie żywieniowe są zalecane przy umiarkowanych temperaturach. W czasie upalnego lata należy bardzo ograniczyć aktywność fizyczną psów i pilnie zwracać uwagę na wszelkie nietypowe zachowania. Dotyczy to szczególnie biegów wytrzymałościowych, długodystansowych, gdzie ryzyko przegrzania jest bardzo duże. Od naszego zachowania i decyzji, które podejmujemy, zależy często zdrowie, a nawet życie naszego psa, a ten doskonale wyczuwa nasze emocje i, nie chcąc nas zawieść, decyduje się na wykonanie często ekstremalnego wysiłku bardzo niebezpiecznego dla jego życia. Niesłychanie ważne jest dostarczanie pracującym psom wody. W czasie wysiłku fizycznego generowane są znaczne ilości ciepła, którego organizm musi się pozbyć, aby uniknąć przegrzania. Jeśli do tego dodamy wysokie temperatury otoczenia, sytuacja staje się bar

REKLAMA

CatSpring – przepływowe poidło dla psów i kotów. To sposób na lepsze nawod nienie pupila

Prawidłowe nawodnienie to klucz do zdrowia psa, a wiele zwierząt niechętnie pije wodę z tradycyjnej miski. Nie dotyczy to tylko kotów! CatSpring to inteligentne, przepływowe poidło – zachęca do picia dzięki ruchowi wody i cichej pracy. Sprawdzi się szczególnie dobrze u zwierząt, które lubią pić wodę płynącą, np. z węża ogrodowego. Wyposażone w czujnik ruchu, poidło uruchamia się tylko wtedy, gdy zwierzę się zbliży – oszczędzając energię i ograniczając hałas. Filtr dwuwarstwowy usuwa zanieczyszczenia i zapachy, a zbiornik 2,5 l zapewnia wygodę użytkowania. W przypadku awarii zasilania zwierzę ma nadal dostęp do wody dzięki funkcji awaryjnego przechowywania.

Pierwsza pomoc w przypadku podejrzenia udaru cieplnego to jak najszybsze przeniesienie psa w chłodne, zacienione i przewiewne miejsce.

Można rozpocząć schładzanie psa bieżącą wodą (np. z węża ogrodowego lub wiadra), ale należy postępować ostrożnie, aby nie doprowadzić

do hipotermii, która jest również niebezpieczna, ponieważ może wywołać nagły skurcz naczyń krwionośnych.

bardzo łatwo jest doprowadzić u psów aktywnych fi zycznie do odwodnienia przy zbyt małej podaży wody. Dlatego psy powinny mieć dostęp do świeżej czystej wody, a jeśli jest to trudne, np. w czasie zawodów, woda powinna być podawana tak często, jak jest to możliwe. Specjalistyczne karmy dostępne na rynku zawierają wystarczającą ilość makro- i mikroelementów oraz wi tamin. Nie stwierdzono, aby zwiększona podaż witamin i minerałów poprawiała wyniki psów sportowych i pra cujących i dlatego w specjalistycznych karmach wartości te są zgodne z zaleceniami dla psów, które osiągnęły już swój pełny rozwój somatyczny. Istnieją jednak swoiste zapotrzebowania związane z podwyższoną aktywnością psów pracujących. Na przykład psy zaprzęgowe otrzy mujące pokarmy wysokotłuszczowe spożywają więcej niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. U tych psów zalecana jest zwiększona suplementacja przeciwutleniaczy, np. witamin C, E i A, aby zmniejszyć powstawanie wolnych rodników. Psom rozpoczynającym karierę sportową można podawać wa pochodna leucyny ogranicza uszkodzenie pracują cych mięśni, minimalizuje rozpad białek, a także pomaga w naprawie tkanki mięśniowej. Z kolei ży do substancji o właściwościach przeciwutleniających. Długotrwały wysiłek fizyczny może zwiększyć zapotrze bowanie organizmu na L-karnitynę, która bierze również udział w transporcie kwasów tłuszczowych. Wspomaga także wydolność tlenową i wytrzymałość mięśni i jest za

EUPHORIA FRESH

Ulepszona receptura, ta sama euforia!

Euphoria Fresh to nowa linia pełnoporcjowych karm klasy super premium, stworzona z myślą o psach, które potrzebują więcej niż standardowa dieta. To doskonały wybór zarówno dla zwierząt z wrażliwym układem pokarmowym i nietolerancjami, jak i dla wybrednych pupili, które wymagają wyjątkowo smakowitej karmy.

Świeżość i jakość dla zdrowego trawienia

W każdej recepturze Euphoria Fresh znajdziemy aż 30% świeżego indyka lub wieprzowiny, które świetnie sprawdzają się w diecie psów wrażliwych, ze względu na wysoką przyswajalność. Dodatkowym atutem jest tylko jeden rodzaj zboża – ryż – stanowiący źródło lekkostrawnych węglowodanów. Karmy nie zawierają kurczaka, pszenicy, soi, glutenu ani sztucznych barwników – składników najczęściej odpowiedzialnych za reakcje alergiczne i problemy trawienne.

Nowoczesna forma mikroelementów –lepsza przyswajalność, więcej korzyści

Wyróżnikiem linii są chelaty aminokwasowe – czyli forma minerałów (cynk, żelazo, miedź, mangan, selen) połączonych z aminokwasami. Dzięki temu organizm psa łatwiej je przyswaja, co przekłada się na wzmocnienie odporności, zdrową skórę i lśniącą sierść, a także lepsze wsparcie układu kostno-stawowego. Pełnoporcjowe formuły Euphoria Fresh dostarczają kompletu witamin

i minerałów, więc nie ma potrzeby ich dodatkowej suplementacji.

Bogactwo dodatków funkcjonalnych

Każda receptura Euphoria Fresh to prawdziwa skarbnica składników wspierających zdrowie i samopoczucie psa. Należą do nich probiotyki, które wspierają mikrobiom jelitowy, oraz prebiotyki stymulujące naturalne mechanizmy obronne organizmu. Zawarty w karmie olej z łososia (do 7%) to źródło kwasów tłuszczowych Omega-3, które działają przeciwzapalnie i poprawiają kondycję skóry i sierści. Dodatek superfoods – rokitnik, ostropest, żurawina czy natka pietruszki – charakteryzują się wysoką zawartością antyoksydantów, które pomagają zwalczać wolne rodniki i wspierają odporność oraz pracę układu trawiennego. Z kolei kompleks wspierający stawy (glukozamina, chondroityna, Boswellia serrata) wspiera regenerację chrząstki i redukuje stany zapalne.

Dopasowana do każdego psa

Euphoria Fresh to linia dla psów dorosłych oraz szczeniąt. Dostępne są warianty smakowe z wieprzowiną i gęsią, wieprzowiną i wołowiną, indykiem i jagnięciną, indykiem i królikiem, a także monobiałkowa z indykiem –wszystkie w dwóch rozmiarach granulek: dla ras miniaturowych i małych oraz dla średnich i dużych. Dzięki temu każdy opiekun może wybrać wariant idealnie dopasowany do potrzeb swojego pupila.

Wprowadź do swojej oferty karmę, którą docenią zarówno opiekunowie, jak i ich psy!

RECEPTURA BEZ

PSZENICY I KURCZAKA

Bez dodatku kurczaka i pszenicy, ryż jako jedyne zboże. Odpowiednia dla psów z wrażliwym przewodem pokarmowym.

WYSOKA ZAWARTOŚĆ BIAŁKA

Aż do 56% mięsa i składników pochodzenia zwierzęcego. Naturalne źródło białka, tłuszczów i energii – doskonale przyswajalne i smakowite.

Ulepszona receptura, ta sama euforia!

Linia karm super premium opracowana z myślą o psach wszystkich ras – zwłaszcza tych, które potrzebują więcej, niż standardowa karma. Nawet 30% świeżego indyka lub wieprzowiny.

Bez kurczaka, pszenicy, soi i glutenu, za to z wysoką (nawet do 7%) zawartością oleju z łososia.

Aż 30% świeżego indyka lub wieprzowiny: zapewnia znakomitą smakowitość karmy oraz bardzo dobrą przyswajalność składników odżywczych. Nowość!

5 wariantów ze świeżym indykiem lub wieprzowiną dla dorosłych psów.

2 warianty ze świeżym indykiem dla szczeniąt.

Wszystkie karmy dostępne w 2 wersjach: dla ras małych oraz średnich i dużych

Dostępne również receptury monoproteinowe

ŚWIEŻOŚĆ W SKŁADZIE

CHELATY AMINOKWASOWE

Lepsza przyswajalność mikroelementów (cynk, żelazo, selen, mangan, miedź); wspierają odporność, zdrową skórę i sierść oraz poprawiają kondycję.

ZACHOWANIA ŁOWIECKIE

Tekst: Natalia Młodnicka nakazdalape.pl

Zachowania łowieckie determinują praktycznie każdą sferę życia psa. Dlatego właśnie zrozumienie tych mechanizmów jest kluczowe nie tylko dla osób pracujących z psami, lecz także dla ich opiekunów. Chociaż pies domowy ma wiele wspólnego ze swoimi dzikimi przodkami, to selekcja hodowlana i środowisko życia odcisnęły na nim trwałe piętno. Jak więc ukierunkować naturalne instynkty, aby służyły psom i ich opiekunom bez ryzyka frustracji i agresji?

Zachowania łowieckie u psów wywodzą się bezpośrednio od ich przodka –wilka. Zgodnie z teorią predator – prey, psy przeszły od aktywnego polowania do trybu bardziej oportunistycznego (scavenging), co potwierdzają badania nad selekcją przez człowieka.

Silny instynkt łowiecki – skąd się wywodzi?

Opiekunowie psów z niezwykle silnym instynktem łowieckim bardzo często nie potrafią zrozumieć, że nie da się go całkowicie wyeliminować u zwierzęcia. Powoduje to często złość i rozgoryczenie osób, które chciałyby pozbyć się naturalnych instynktów u swojego pupila. Zamiast z nimi walczyć – warto je poznać, zaakceptować i odpowiednio ukierunkować. Tylko wtedy możliwa jest skuteczna praca nad bezpieczeństwem i dobrostanem psa.

Zachowania łowieckie u psów wywodzą się bezpośrednio od ich przodka – wilka. Zgodnie z teorią predator – prey, psy przeszły od aktywnego polowania do trybu bardziej oportunistycznego (scavenging), co potwierdzają badania nad selekcją przez człowieka. Analiza neurobiologiczna wykazała, że u niektórych ras psów został zachowany gwałtowny łańcuch reakcji motorycznych. Cały łańcuch łowiecki wyzwala niezwykle silne procesy nagrody neurologicznej. Angażuje dopaminergiczny układ mezolimbiczny oraz struktury pnia mózgu – m.in. wzgórze

okołowodociągowe (PAG) i jądro półleżące. To wyjaśnia, dlaczego pogoń sama w sobie potrafi być wręcz narkotyczna. Wyzwala euforię oraz chwilowe rozładowanie napięcia u psa.

Łańcuch łowiecki

W zależności od rasy i predyspozycji danego osobnika możemy obserwować różne wzmocnione fazy łańcucha łowieckiego. Psy pasterskie prezentują zachowania, jakimi są „namierzanie – skradanie – gonitwa”, teriery natomiast stosują takie elementy, jak „zabicie – zjedzenie”. Psy myśliwskie mogą zaś prezentować pełną sekwencję łańcucha łowieckiego.

Zachowania łowieckie wykształcają się już we wczesnym okresie życia psa i stanowią w tym czasie element zabawy. Szczenięta często angażują się w sekwencje przypominające polowanie: podchodzenie, „atakowanie” rówieśnika, ucieczkę i pogoń. Zabawa ta pozwala im trenować reakcje motoryczne i uczyć się samokontroli. Badania pokazują, że jakość i częstotliwość zabawy so -

REKLAMA

U psów z mocnym instynktem łowieckim kluczowe jest wprowadzenie okazji do spełnienia swoich potrzeb, ale w sposób przez nas kontrolowany. Można w tym celu wykorzystać zabawy węchowe lub sporty, takie jak agility czy lure coursing.

cjalnej w wieku 3–12 tygodni koreluje z tym, jak pies radzi sobie z kontrolowaniem swoich impulsów łowieckich w życiu dorosłym.

Namierzanie „celu” i pogoń

Często w pracy behawioralnej obserwujemy, że niektóre psy „uczą się” polowania na konkretne cele – np. rowerzystów, biegaczy, koty czy inne psy. W rzeczywistości jednak nie mamy do czynienia z nauką w klasycznym sensie, lecz z utrwaleniem się motorycznego schematu, który działa automatycznie i jest napędzany silną gratyfikacją neurologiczną.

Ten mechanizm sprawia, że pies może nie być „zainteresowany” ofiarą w klasycznym rozumieniu, ale mimo to w ułamku sekundy rzuca się do pogoni, ponieważ impuls łowiecki zdominował jego reakcję. To bardzo istotna różnica: motywacja może być kontrolowana i kierowana, ale impulsywność wymaga uprzedniego treningu samokontroli oraz systematycznego wygaszania reaktywności.

Opiekunowie często pytają, dlaczego pies – mimo że zna komendy „zostaw” czy „do mnie” – nie reaguje, gdy tylko pojawi się bodziec wyzwalający (np. biegnący kot). Odpowiedź tkwi w neurofizjologii: kiedy układ limbiczny (emocjonalny) psa zostaje aktywowany przez bodziec o wysokim znaczeniu, struktury odpowiadające za kontrolę impulsów (np. kora przedczołowa) są niejako „odłączone”. Oznacza to, że pies nie jest w stanie wykonać znanej sobie komendy, ponieważ jego mózg działa w trybie reaktywnym, a nie poznawczym. Dlatego właśnie nie wystarczy „przećwiczyć” posłuszeństwa, trzeba stworzyć nowe schematy reakcji i nauczyć psa kontrolowania własnego stanu pobudzenia, zanim dojdzie do eskalacji. Uzależniający charakter pogoni może stanowić bardzo poważny problem behawioralny. Podczas pościgu aktywizacja dopaminy w nagradzających obszarach mózgu jest porównywalna z reakcjami związanymi z euforią. Co ważne, w przeciwieństwie do agresji defensywnej, która angażuje struktury lękowe, predatoryjna agresja jest napędzana przez pozytywną ekscytację, a nie strach. W najgorszym przypadku predatoryjna motywacja, jeśli nie jest odpowiednio zarządzona, może doprowadzić do niezwykle niebezpiecznych sytuacji. Od pogryzień do zabicia „ofiary”. Celem zwierzęcia mogą stać się nie tylko małe zwierzęta, takie jak gryzonie czy koty, lecz także inni przedstawiciele tego samego gatunku.

Frustracja

Problem z pogonią to nie tylko jej aspekt uzależniający. To także problemy z frustracją i emocjami. Pojawiają się one wówczas, gdy pies nie ma możliwości zrealizowania swojej motywacji. Na przykład w przypadku kota za płotem. Pies uruchamia łańcuch łowiecki, dobiega do ogrodzenia, ale w żaden sposób nie jest w stanie dogonić i pochwycić celu. Ponieważ zachowanie łowieckie jest

silnie nagradzające, jego wyłączenie powoduje frustrację i napięcie, które mogą się przerodzić w zachowania ucieczkowe lub lękowo - agresywne. U zwierząt, które uzależniły się od pogoni, wymagane jest wprowadzenie wieloetapowej i często bardzo skomplikowanej terapii behawioralnej mającej na celu wyciszenie nadmiernie rozbudzonych instynktów.

Stereotypie rozwijają się i występują w sytuacjach konfliktu motywacyjnego. Sugeruje się, że u podstawy stereotypowych ruchów leży konflikt motywacyjny między unikaniem a dążeniem. Sytuacje, w których zwierzę jest motywowane do określonego zachowania, ale nie może dosięgnąć fazy spełnienia, są frustrujące. Efektem tej frustracji jest występowanie zachowań zastępczych lub stereotypii.

Jak sobie radzić?

U psów z mocnym instynktem łowieckim kluczowe jest wprowadzenie okazji do spełnienia swoich potrzeb, ale w sposób przez nas kontrolowany. Można w tym celu wykorzystać zabawy węchowe lub sporty, takie jak agility czy lure coursing. Zajęcia te angażują podobne mechanizmy, ale w sposób w pełni kontrolowany przez opiekuna i trenera prowadzącego. Wprowadzenie „legalnych okazji do polowania” pomaga utrzymać predatoryczną motywację na zdrowym poziomie.

Aby uniknąć fiksacji, istotne jest unikanie bezpośredniego kontaktu psa z czynnikami wyzwalającymi, takimi jak luźno biegające koty czy psy. Fizyczne bariery, smycz, kagańce, stały nadzór – to środki zapobiegające eskalacji zachowań łowieckich.

Przydatny jest także trening impulsowej racjonalności, wzmocnienie odbioru kierunków alternatywnych służy nauce samokontroli. Techniki te, oparte na przywołaniu i warunkowaniu negatywnym, pomagają psu odejść od predacji i uzyskać wzmocnienie w formie smakołyka czy uwagi opiekuna.

W sytuacjach, gdy pies atakuje inne zwierzęta lub ludzi w sposób predatoryjny (tj. bez oznak lęku, ale z wyraźnym schematem polowania), należy bezzwłocznie zgłosić się do doświadczonego behawiorysty. Takie przypadki nie powinny być diagnozowane ani leczone samodzielnie – wymagają precyzyjnej oceny oraz wieloetapowej pracy, która często łączy interwencję behawioralną z farmakoterapią.

Zarządzanie instynktem łowieckim u psa to jedno z najbardziej złożonych wyzwań w opiece nad zwierzętami domowymi. Wymaga empatii, wiedzy, cierpliwości oraz gotowości do zmiany własnych nawyków. Jednak efekty – w postaci lepszej komunikacji, większego bezpieczeństwa i głębszej relacji z psem – są warte każdego wysiłku. Pamiętajmy: nie chodzi o to, by pies przestał być psem, ale by mógł być sobą – w świecie, który potrafi go zrozumieć.

Prawdziwa pasja. Do tego, co w środku.

TOPPERY

Kiedy warto dosmaczać karmę?

Toppery i inne formy dosmaczania karm dla psów i kotów są coraz popularniejszym rozwiązaniem wśród opiekunów zwierząt. Ponieważ humanizujemy naszych podopiecznych, zależy nam, żeby mieli przyjemność ze spożywania posiłku, który także opiekunów widzi jako odwzorowanie jedzenia dla ludzi, czyli np. dania obiadowego. Już na długo przed tak dynamicznym rozwojem segmentu karm i przysmaków dla zwierząt wielu opiekunów odczuwało opór przed niepodaniem posiłku zwierzęciu (np. w związku z zabiegiem medycznym) lub przed podaniem karmy, która nie jest chętnie jedzona, ale np. jest formą diety wspomagającej leczenie. „Serce bolało”, że ukochany pupil nie je. W drugą zaś stronę, bywaliśmy i nadal bywamy dość hojni w urozmaicaniu posiłku zwierząt ludzkim jedzeniem ze stołu – tak dla smaku właśnie. Często opiekunowie nie zdają sobie sprawy, że takie działania mogą podopiecznemu szkodzić. Stąd koncepcja komercyjnie dostępnych topperów bądź innych „dosmaczaczy” dedykowanych zwierzętom. Mają one na celu poprawę smaku i atrakcyjności karmy, co może być szczególnie przydatne w różnych sytuacjach.

Kiedy pies waha się przy misce, a kot odchodzi bez jednego kęsa – nie chodzi o smak. To sygnał, że trzeba czegoś więcej.

Sawrina Woś AYLA care

AYLA HELP to czyste mięso HUMAN GRADE w liofilizowanej formie, które przywraca apetyt naturalnie, bez sztuczek. Działa tam, gdzie inne zawiodły – budzi instynkt jedzenia. I daje opiekunowi coś cennego: poczucie ulgi.

Jak działa zmysł smaku u psów i kotów?

Zmysł smaku jest ściśle powiązany z węchem, tworząc tzw. profil smakowitości (ang. palatability). Psy i koty mają znacznie mniej kubków smakowych niż człowiek (psy średnio 1700, koty do 500), funkcjonują one bardziej selektywnie i jednak to zapach karmy ma większe znaczenie. Ich smak opiera się bardziej na chemicznych sygnałach związanych z białkiem, tłuszczem i aminokwasami niż na szerokim spektrum smaków. Psy mają preferencje dla smaków mięsnych i tłuszczowych , z silną reakcją na umami (związany z aminokwasami, np. kwas glutaminowy). Rozróżniają smak słodki w przeciwieństwie do kotów (brak genu TAS1R2). Psy silnie reagują na tłuszcze oraz aromaty mięsne (kurczak, wołowina, dziczyzna) i słodkie (owoce), zaś koty mają wysoką wrażliwość na gorycz, co wiąże się z mechanizmem obronnym przed substancjami toksycznymi. Koty są hiperselektywne – preferują bardzo specyficzne smaki: tuńczyk, łosoś, kurczak, wątróbka, krewetki, aminokwasy, np. arginina, tauryna, glutaminian . Lubią też konsystencje kremowe i lekko wilgotne tekstury.

Przykłady topperów i dodatków smakowych do karmy

Toppery to specjalne dodatki, które można dodawać do karmy suchej lub mokrej, aby zwiększyć jej smakowość, a także wartość odżywczą. W USA udział opiekunów stosujących toppery wzrósł z 7% (2018 r.) do 15% w 2024 r. Globalnie ten segment wykazywał wzrost o 129% dla psów i 138% dla kotów między 2018 a 2024 r. Globalny rynek topperów do karmy dla psów wart był ok. 6,1 mld USD w 2024 r. , przewiduje się wzrost do 12,6 mld USD do 2034 r. (CAGR ~7,5 %) (według Future Market Insides).

Toppery mogą mieć bardzo różną formę, co ułatwia klientowi wybór tej najatrakcyjniejszej lub najłatwiejszej do podania. Można karmę posypać lub polać, a także wymieszać z produktem. Co można wykorzystać?

Odkryj naturalny trend, którego szukają Twoi klienci!

AYLA Care – liofilizowane, polskie przysmaki i żywność dla psów i kotów.

Bez kompromisów: 100% mięsa, 0% sztucznych dodatków.

Poszerz swoją ofertę o produkty, które pokochają pupile i docenią ich opiekunowie.

Spotkajmy się na PetExpo! Znajdziesz nas na stoisku Best 4 Animal Care

Joanna Kawecka

Dyrektor sprzedaży i marketingu Best 4 Animal Care Sp. z o.o. www.b4ac.pl

W naszej ofercie jest sporo produktów, które idealnie sprawdzają się w roli wzmacniacza smaku posiłków, zarówno dla psów, jak i kotów. W formie sypkiej, wygodnej do posypania, polecamy sproszkowanego fileta dorsza ICEPAW Fischpulver – aromatyczny o wyrazistym smaku. Formę zmielonego, liofilizowanego mięsa lub podrobów ma także AYLA HELP Do wyboru jest 10 wersji – monoskładnikowe lub miksy, ale wszystkie łączy wysoka smakowitość uzyskana dzięki jakości składników i liofilizacji. W formie płynnej dla psów i kotów polecamy buliony kolagenowe YDOLO – 6 smaków do wyboru w wygodnej saszetce oraz zupy ROCKSTER z królika lub kurczaka. Z kolei zupy WOW CAT z kurczaka lub łososia oraz WILDES LAND CAT z tuńczyka lub kurczaka to propozycje tylko dla kotów. Opiekunowie wykorzystują je do poprawienia smaku karmy suchej, ale także nadania lżejszej konsystencji karmy mokrej w postaci pasztetu, aby wzmocnić akceptację tych karm przez koty. www.b4ac.pl

• Dla psów chyba u przeważającej grupy opiekunów najlepszych „zachęcaczem” do jedzenia są suszone żwacze ze względu na swój specyficzny zapach. Można nabyć je w wersji rozdrobnionej lub wręcz w proszku, wygodnych do posypania na karmę.

• Ostatnio szeroko propagowane są buliony i wywary kostne jako szczególnie smakowite, a do tego zawierające kolagen; bulion dodany do suchej karmy zwiększa jej wilgotność; bulion to też większa ilość płynów przyjmowana przez zwierzę.

• Warzywa i owoce: świeże warzywa i owoce, w formie przecieru lub pulpy, są polecane jako zdrowy dodatek do psiej diety oraz uzupełnienie podaży włókna pokarmowego.

• Oleje pochodzenia zwierzęcego i tłuszcze: dedykowane dla zwierząt oleje, np. rybne, które są doskonałym źródłem NNKT, można wykorzystywać także jako toppery; niektórzy polecają stosowanie oleju kokosowego konfekcjonowanego dla zwierząt (źródło MCFA). Zaletą tych produktów jest funkcjonalność – mogą poprawić zdrowie skóry i sierści.

• Specjalne pasty i kremy: o różnych smakach, zazwyczaj mięsnych, rybnych lub podrobowych. Ta kategoria szczególnie zjednała sobie kocich opiekunów. Konfekcjonowane w niewielkich saszetkach, ułatwiających pojedyncze zadozowanie (saszetki single-serve). Można spotkać też produkty w stylu jogurtów dla zwierząt.

• Granulaty lub proszki dehydratowane/ liofilizowane; do posypywania karmy, monoproteinowe lub mieszane; ale też np. całe liofilizowane krewetki.

• Algi w formie proszku.

Według Future Market Insides segment suchych topperów jest liderem na rynku pod względem rodzaju produktu i miał 82,5% udziału w rynku produktów dla psów w 2024 r. Można je przechowywać dłużej i podawać kilkakrotnie w ciągu dnia.

Ze względu na rosnącą popularność produktów funkcjonalnych poprawiających zdrowie i kondycję pupila również w kategorii topperów można znaleźć produkty z dodatkami funkcjonalnymi, jak toppery o deklaracjach zdrowotnych (np. wspomaganie trawienia, skóry, ograni -

czanie stresu), bez sztucznych dodatków, często w formie adaptogenów (kurkuma, zielona herbata). W Europie obserwuje się wzrost popularyzacji topperów naturalnych, z czystym składem, w eko opakowaniach.

Kiedy warto stosować toppery i dodatki smakowe do karmy?

Pierwszym przykładem może być spadek apetytu u zwierząt starszych lub chorych i poszukiwanie produktu zachęcającego do jedzenia, opiekun wówczas chętnie kieruje się ulubionymi smakami podopiecznego lub szuka czegoś zupełnie nowego. Nowość to także urozmaicanie – dla osób, którym dieta ich podopiecznych wydaje się monotonna, ale wiedzą, że częste i nagłe zmiany karmy zwierzęciu nie służą, wykorzystanie toppera może być dobrym rozwiązaniem. Czasem zmiana karmy jest wymuszona przechodzeniem np. na inną markę/ formę karmy lub dietę weterynaryjną. Bywa to trudne dla zwierzęcia, zwłaszcza jeśli nowa karma jest uboższa w walory smakowo-zapachowe, tutaj też pomocne mogą być toppery. Produkty w tubkach lub małych cząstkach mogą być wykorzystywane podczas treningów jako nagroda. Dla producentów karm topper może być traktowany jako etap do przechodzenia na karmę superpremium, która dla wielu opiekunów jest za droga, więc wolą wybrać opcję tańszej karmy i dodatkowego waloru dodanego poprzez topper, który przy tym jest łatwy i wygodny w stosowaniu.

Kwestie warte zastanowienia

Moda to nie wszystko. Również ten segment produktów należy racjonalnie oceniać. Sprawdzić skład (zwłaszcza jeśli produkt jest poszukiwany przez opiekuna alergika), ewentualne dodatki funkcjonalne oraz wykorzystane konserwanty czy sztuczne barwniki – bo o nie często pytają klienci. Przed sięgnięciem po toppery dla zwierząt leczonych zawsze warto skonsultować się z lekarzem weterynarii. Topper ma też być tylko dodatkiem, nie powinien zastępować posiłku, a jeśli zawiera dużo tłuszczu, uważajmy na kaloryczność oraz ewentualne reakcje przewodu pokarmowego.

DUŻY KOT – DUŻE WYZWANIE

Czyli o czym warto wiedzieć, wybierając koty ras dużych?

Tekst: tech. wet. Małgorzata Biegańska-Hendryk kocibehawioryzm.pl

Koty to piękne zwierzęta, pełne gracji i dostojności. Zachwycają nie tylko głębokim spojrzeniem i zwinnością, lecz także indywidualnymi cechami charakteru. Bywa jednak, że miłośnicy kotów chcą mieć w domu zwierzaka o większych gabarytach. Aby spełnić to marzenie, można sięgnąć po przedstawiciela dużej rasy. Jednak co to dokładnie oznacza dla opiekuna? Przekonajmy się.

Hanna Kantor

Dystrybutor marki

Dyrektor marketingu www.portica.pl

DeliGuard – na straży właściwego nawodnienia organizmu

Jest wiele sposobów, żeby zachęcić kota do picia wody. Jednak nigdy nie będziemy wiedzieć, czy wypił odpowiednią ilość płynu ani czy jego organy wewnętrzne są właściwie nawodnione. Najlepszym sposobem, aby temu zaradzić, jest regularne podawanie zwierzęciu postbiotyku

DeliGuard . Pomaga on utrzymać optymalny poziom nawodnienia – dostosowany do fizjologicznych potrzeb zwierzęcia . DeliGuard odżywia i uszczelnia barierę jelitową, tworząc idealne warunki do wchłaniania wszystkiego, co najlepsze z pożywienia. Organizm zaczyna efektywniej przyswajać nie tylko witaminy, ale przede wszystkim kluczowe dla nawodnienia składniki mineralne i elektrolity, takie jak sód i potas. Dzięki temu utrzymana zostaje równowaga elektrolitowa, która jest fundamentem właściwego nawodnienia i to właśnie ona daje organizmowi sygnał, kiedy i ile wody potrzebuje. Dzięki DeliGuardowi lepiej pracują nie tylko nerki , ale poprawia się funkcjonowanie wszystkich narządów wewnętrznych. Efekt to zdrowie i dobrostan zwierzęcia.

Koty Bengalskie to sztucznie wyhodowana hybryda, powstała w wyniku skrzyżowania kota domowego z dzikim kotem bengalskim w 1963 roku. Od tego czasu hodowla tej rasy przeszła długą drogę, na końcu której stoi kot bardzo energiczny i wymagający, ale też towarzyski, oddany i kochający pieszczoty.

Koty ras dużych – czyli jakie?

Kiedy wpisze się w wyszukiwarkę internetową hasło „koty ras dużych”, w odpowiedzi można otrzymać listę ras, które spełniają ten wymóg. Najczęściej powtarzają się na niej następujące rasy kotów:

• Maine Coony: Rasa pochodząca z USA, koty o dużych rozmiarach i pięknej, długiej sierści, o przyjaznym charakterze i nieco „psim” usposobieniu. Są podatne na naukę i chętne do interakcji z ludźmi, zwykle raczej spokojne i otwarte na kontakt. Waga: 5–11 kg.

• Norweskie Leśne: Rasa powstała prawdopodobnie w wyniku naturalnej mutacji i selekcji zwierząt żyjących na północy Europy, którym długa, gęsta sierść pozwoliła przetrwać w surowym klimacie. Są ciekawskie, lubią wygodę i komfort, chętnie nawiązują interakcje z ludźmi, ale potrafią także zaprzyjaźniać się z innymi zwierzętami. Są przy tym dość cierpliwe. Waga: 5–10 kg.

• Koty Syberyjskie: Wywodzą się z Rosji i są dość starą rasą, a ich charaktery to prawdziwy miks cech: zwykle spokojne i subtelne, mogą też zaskoczyć ogromną aktywnością i skłonnością do psot. Syberyjczyki potrafią mocno przywiązywać się do swojego opiekuna i wręcz okazywać zazdrość, gdy ktoś zajmuje ich miejsce na społecznej drabinie. Są też bardzo inteligentne i szybko się uczą. Waga: 5–12 kg.

• Ragdolle: To kolejna amerykańska rasa, której historia zaczęła się od połączenia genów domowej kotki znajdy z kocurem birmańskim, a efekt okazał się wyjątkowo piękny. I tak powstały koty, które wyróżniają się miękką i puszystą sierścią, z charakterystycznym ciemniejszym wybarwieniem pyszczka i łap oraz z błękitnymi oczami. To zwierzęta delikatne, o spokojnym usposobieniu, bardzo towarzyskie, niemal pozbawione agresji. Są świetnymi towarzyszami dzieci oraz osób prowadzących spokojny i niezbyt aktywny styl życia. Waga: 3,5–10 kg.

• Koty Brytyjskie Krótkowłose: Jak wskazuje nazwa, ich ojczyzną jest Wielka Brytania, gdzie początkowo rasa rozwijała się naturalnie, by w latach 1914–1918 otrzymać tzw. wlewkę krwi kota perskiego – to tym działaniom zawdzięczamy obecny wygląd i charakter brytyjczyków. Są to koty masywne, o grubych łapach, okrągłej głowie, nieco krótszym pyszczku i gęstym futrze. Przyjacielskie i serdeczne, ale też uparte i stawiające na swoim. Choć wagowo nie biją rekordów w tym zestawieniu, to ich wygląd budzi respekt. Waga: 4–8 kg, ale bywają też koty większe (szczególnie kocury).

• Koty Bengalskie: Ta rasa to sztucznie wyhodowana hybryda, powstała w wyniku skrzyżowania kota domowego z dzikim kotem bengalskim w 1963 roku. Od tego czasu hodowla tej rasy przeszła długą drogę, na końcu której stoi kot bardzo energiczny i wymagający, ale też towarzyski, oddany i kochający pieszczoty. Bengal to wulkan energii z tysiącem pomysłów na minutę, odważny i przebojowy, kochający eksplorację i wyzwania. Nie sposób więc się przy nim nudzić. Waga: 3–8 kg.

lek. wet. Ewelina Pawlińska

Ekspert ds. żywienia BRIT

Opiekunowie kotów ras takich, jak Maine Coon, Ragdoll czy Norweski Leśny z pewnością zdają sobie sprawę z faktu, że te majestatyczne zwierzęta cechują się szczególnymi potrzebami żywieniowymi. Duże koty są bardziej podatne na problemy ze stawami, a ich serce wymaga dodatkowego wsparcia. Brit Care Cat Large Cats to karma stworzona z myślą o tych wyjątkowych wymaganiach. Receptura zawiera chondroitynę, która wspiera stawy i kości, a także taurynę i kwasy tłuszczowe Omega-3, które dbają o prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia. Dodatkowo karma zawiera wysokiej jakości białko z kaczki i kurczaka, co pomaga w utrzymaniu odpowiedniej muskulatury. Hipoalergiczna formuła jest lekkostrawna i nie zawiera zbóż, barwników, konserwantów, GMO ani soi.

Wszystkie przykłady wymienione do tej pory to od dawna uznane i hodowane z powodzeniem rasy, o których charakterze, potrzebach i wymogach sporo wiemy. Koty te zwykle czują się też dobrze w towarzystwie człowieka i chętnie spędzają z nim czas. Niestety, na liście ras dużych możemy również znaleźć inne przykłady hybryd (poza bengalem). Należą do nich np.:

• Savannah: Hybryda kota domowego i serwala, charakteryzująca się dzikim wyglądem i charakterystycznym cętkowaniem. Koty bardzo mało społeczne w pierwszych pokoleniach (zwłaszcza F1) i szalenie trudne w utrzymaniu. Waga: 4–12 kg.

• Ashera: Hybryda o pochodzeniu zbliżonym do Savannah, która w genach, poza serwalem, może mieć też kota bengalskiego. Waga: 10–15 kg.

• Chausie: Hybryda kota domowego i kota błotnego, powstała w latach 90. XX. wieku. Koty skrajnie aktywne i bardzo inteligentne, wymagające ogromnej stymulacji. Waga: 5,5–11 kg.

Wszystkie trzy wymienione wyżej rasy hybrydowe to koty, których zakup serdecznie odradzam każdemu, kto myśli po prostu o kocim przyjacielu. Są to bowiem nie tylko zwierzęta trudne w prowadzeniu i wymagające, lecz także etyczność ich hodowli budzi bardzo duże wątpliwości. Dlatego też w mojej ocenie, jako behawiorystki, zdecydowanie lepiej sięgać po te rasy, które są już w pełni udomowione i poznane, nie narażając siebie i zwierzęcia na niepotrzebne problemy i cierpienie. Konkretna rasa – konkretne potrzeby Wybierając kota danej rasy, należy pamiętać nie tylko o pięknym wyglądzie i sporych gabarytach, lecz także o unikalnych potrzebach zwierząt. Pierwszym elementem, który rzuca się w oczy, jest rodzaj okrywy włosowej. Jeśli zatem sięgniemy po rasę z dłuższym futrem, konieczne jest przestrzeganie wszystkich zasad związanych z właściwą pielęgnacją – w tym regularne czesanie, którego niektóre koty mogą wymagać nawet codziennie! Zanim jednak przystąpimy do tych czynności, warto zasięgnąć opinii specjalisty (np. hodowcy lub doświadczonego kociego groomera), który pomoże nam skomple -

Savannah to hybryda kota domowego i serwala, charakteryzująca się dzikim wyglądem i charakterystycznym cętkowaniem.

tować odpowiedni sprzęt oraz dokładnie wytłumaczy, jak dbać o futro naszego pupila.

Wybierając kota, koniecznie trzeba też zebrać jak najwięcej danych o jego charakterze. Niektóre rasy z wymienionych wyżej są bowiem pod tym względem szczególnie wymagające. Na przykład kot bengalski będzie potrzebował większej ilości ruchu, wyzwań i imitacji polowania niż np. ragdoll, co nie oznacza, że ten drugi będzie jedynie ozdobą leżącą na kanapie. Każda rasa ma swoje specyficzne wymogi, wynikające z jej ogólnych cech charakteru, na które nakładają się dodatkowo indywidualne cechy i potrzeby każdego kota. Dlatego też ostatecznego wyboru należy dokonywać bardzo świadomie, by potem nie żałować podjętej decyzji.

Dieta kotów ras dużych

Co ważne, prawidłowa dieta kotów dużych nie różni się niczym od diety przedstawicieli innych ras lub po prostu dachowców. Nadal powinna bazować na mokrych, zbi lansowanych karmach wysokomięsnych lub na surowym mięsie z odpowiednimi suplementami, czyli na diecie BARF układanej w porozumieniu z doświadczonym dietetykiem. Jakość jest szczególnie ważna nie tylko ze względu na fakt, iż nieprawidłowe żywienie będzie się negatywnie odbi jać na stanie zdrowia pupila, lecz także dlatego, że sporo z wymienionych wcześniej ras to koty półdługowłose. Tym czasem mięsna dieta jest szalenie istotna dla utrzymania prawidłowej jakości włosa, a to jest z kolei stricte powiąza ne z ilością i jakością białek przyjmowanych przez zwierzę w codziennych posiłkach.

Istotnym elementem opieki nad kotami o dużych gaba rytach jest kontrola masy ciała. Mimo że u części ras do puszczalna jest maksymalna waga wynosząca nawet kilka naście kilogramów (zazwyczaj dotyczy to kocurów, które są masywniejsze od kotek), to jednak nie oznacza to, że taki kot może być karmiony bez umiaru. Trzeba bowiem pamię tać, że nadwaga i otyłość to poważne problemy, które mogą pociągać za sobą dalsze dolegliwości zdrowotne, takie jak rozwój cukrzycy, problemy z wątrobą i trzustką, problemy z układem krążenia lub też stany zapalne, ból oraz zwyrod nienia stawów. Dlatego w sytuacji, gdy podejrzewamy, że nasz kot zaczyna ważyć niebezpiecznie dużo, warto skon sultować się z dietetykiem, który pomoże ustalić właściwą dawkę pokarmową i zadbać w ten sposób o zdrowie pupila.

Jeśli chodzi o suplementację, to dobiera się ją bardziej pod indywidualne potrzeby danego osobnika. Warto natomiast pamiętać, że koty z dłuższą sierścią mogą wymagać do datków w diecie, których celem jest unikanie tworzenia się pilobezoarów w ich przewodzie pokarmowym. Do brym dodatkiem może być więc olej zawierający kwasy tłusz czowe Omega-3 (WAŻNE – musi to być preparat pochodzenia zwierzęcego, a nie roślinnego!), który nie tylko będzie wspo magał kondycję skóry i sierści, zmniejszając tym samym pro blem linienia, lecz także pomoże w procesie odkłaczania.

Istotnym elementem opieki nad kotami o dużych gabarytach jest kontrola

masy ciała. Mimo że u części ras dopuszczalna jest maksymalna waga wynosząca nawet kilkanaście kilogramów, to jednak nie oznacza to, że taki kot może być karmiony bez umiaru. Trzeba bowiem pamiętać, że

nadwaga i otyłość to poważne problemy, które mogą pociągać za sobą dalsze dolegliwości zdrowotne

W zdrowiu i w chorobie

Niestety, część kocich ras ma swoje obciążenia zdrowotne, których opiekun powinien być świadomy, zanim podejmie decyzję o wzięciu zwierzaka pod swój dach. I choć oczywiście dobre hodowle starają się wyeliminować ryzyko rozwoju owych chorób do minimum, to jednak trzeba zadawać sobie sprawę z pewnych obciążeń powiązanych z podejmowanym przez nas wyborem. Oto kilka przykładów tego, z czym możemy się mierzyć przy konkretnych rasach:

• Maine Coony mogą być m.in. obciążone genetyczną chorobą serca, znaną jako kardiomiopatia przerostowa (HCM), mogą mieć problemy ze stawami i kręgosłupem oraz tendencję do zaburzeń pracy przewodu pokarmowego (megacolon, wgłobienie jelita).

• Syberyjczyki mogą m.in. cierpieć na HCM, wielotorbielowatość nerek (PKD), niedobór kinazy pirogronianowej (PK), a także mieć tendencję do rozwoju problemów z dolnymi drogami moczowymi i kamicą pęcherzową (FLUTD),

• Brytyjczyki mogą zmagać się m.in. z wielotorbielowatością nerek oraz przewlekłą chorobą nerek, mogą cierpieć z powodu HCM, są też dość podatne na rozwój nadwagi i otyłości, a także na problemy z niedrożnością kanalików nosowo-łzowych. Niektóre osobniki są również dotknięte przez uwarunkowaną genetycznie hemofilię typu B.

Przykłady można by mnożyć, dlatego przed zakupem kota zawsze należy poprosić hodowcę o stosowne dokumenty, poświadczające stan zdrowia jego i jego rodziców (np. badania genetyczne potwierdzające, że linia jest wolna od HCM). Czy to oznacza, że taki kot nie zachoruje? Niestety nie, jednak znacząco obniża to ryzyko powstania problemów zdrowotnych w przyszłości.

Należy też pamiętać, że dobre hodowle sprzedają kocięta już po zabiegu kastracji (chyba że jest to zwierzę kupowane do innej hodowli z planem do dalszego rozrodu) oraz z każdym kotem wydają rodowód. Jeżeli więc hodowca stwarza problemy na tym polu, zdecydowanie polecam znaleźć inną hodowlę, w której przestrzeganie dobrych praktyk będzie standardem.

A może po prostu... duży dachowiec?

Gwarancją dużych gabarytów nie musi być rodowód. Można po prostu rozejrzeć się za... dużym dachowcem, który potrafi (bez nadwagi!) osiągać wagę 8–9 kg! Co roku w polskich schroniskach i fundacjach tysiące kotów czekają na swój wymarzony dom. A wśród nich są też właśnie takie duże „misie” – to często cudowne zwierzęta, boleśnie doświadczone przez los, ale nadal pełne miłości i zaufania do człowieka, które tylko czekają, aż ktoś je zauważy i wybierze. Jeśli więc zależy Ci na kociej miłości, a nie na posiadaniu zwierzęcia konkretnej rasy – odwiedź najbliższe schronisko lub fundację i zapytaj. Może właśnie tam czeka Twój wymarzony kot – wielki przytulak do kochania!

PATOGENY ODKLESZCZOWE

Czy znamy wszystkie zagrożenia?

Tekst: Adrianna Iwan

Choroby odkleszczowe to wciąż rosnące zagrożenie dla ludzi i zwierząt. Mogą powodować ciężkie i przewlekłe objawy, a nawet prowadzić do śmierci ludzi i zwierząt. Do najczęściej występujących w Polsce należą: babeszjoza, borelioza, kleszczowe zapalenie mózgu i riketsjozy. W naszym kraju występuje 19 gatunków kleszczy, z których najważniejszymi są: kleszcz pospolity (Ixodes ricinus) oraz kleszcz łąkowy (Dermacentor reticulatus). Dominującą rolę jako wektora groźnych patogenów odgrywa kleszcz pospolity. Należy jednak zaznaczyć, że w ciągu ostatnich 20 lat kleszcz łąkowy znacznie rozprzestrzenia się w wielu krajach europejskich. Zmiany klimatu w ostatnich latach w znacznym stopniu przyczyniają się do zwiększenia zasięgu występowania kleszczy i patogenów przez nie przenoszonych. Rosnąca świadomość i wzrost wykonywanych badań molekularnych sprawiły, że zaczęto odkrywać nowe patogeny przenoszone przez kleszcze, do których należą Neoehrlichia mikurensis i Borrelia miyamotoi.

Neoerlichioza jest zaliczana do chorób typu

„emerging”, czyli nowo pojawiających się

i rozwijających się chorób infekcyjnych lub inwazyjnych, zagrożenie którymi wzrośnie w niedalekiej przyszłości. Dla kleszczy głównym rezerwuarem są drobne gryzonie.

Borrelia miyamotoi

Należy do grupy krętków wywołujących gorączki powrotne. Wywołuje boreliozę Miyamotoi (BMD). Patogen po raz pierwszy opisano w 1994 roku w Japonii. Początkowo bakteria ta nie była uznawana za patogenną. Sytuacja zmieniła się w 2011 roku, kiedy u pacjentów w Rosji z podejrzeniem ukąszenia kleszcza występowała niespecyficzna choroba gorączkowa. Od tamtej pory stwierdzano liczne przypadki zakażeń u ludzi w Azji, Ameryce Północnej oraz Europie. Obecnie rozpoznawane są trzy typy B. miyamotoi: amerykański, azjatycki (syberyjski) i europejski.

Zwierzętami rezerwuarowymi dla tej bakterii są głównie gryzonie, ale mogą nimi być również sarny i ptaki. W Polsce obecność tych krętków stwierdzono u borsuków i jenotów. U pacjentów z niezaburzoną odpornością występują objawy grypopodobne: senność, zmęczenie, gorączka, dreszcze, bóle, sztywność mięśni i stawów. Jednym z potencjalnych niebezpiecznych powikłań w przebiegu tej choroby jest zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych. Do typowych objawów zakażenia B. miyamotoi należą: dreszcze, ból głowy, bóle mięśni i stawów oraz nudności i wymioty. Mogą pojawić się również objawy skórne w postaci wysypki lub zmiany rumieniowej. U pacjentów z obniżoną odpornością zakażenie może mieć znacznie poważniejszy przebieg. Występują u nich objawy takie, jak: zmniejszone zdolności poznawcze, deficyty pamięci, dezorientacja, zaburzenia chodu, utrata słuchu, zapalenie błony naczyniowej oka i tęczówki, utrata wagi, światłowstręt i sztywność karku. Bakteria ta została stwierdzona we wszystkich trzech stadiach rozwojowych kleszczy. Co ciekawe, w przypadku B. miyamotoi występuje transmisja transowarialna – co oznacza, że patogen przechodzi z zarażonej samicy

kleszcza na jej potomstwo, więc niena pite larwy mogą być zakażone drobno ustrojem. Do tej pory opisano kilkadzie siąt przypadków zakażeń u ludzi. Liczba przypadków BMD może być jednak niedoszacowana. Zarówno w USA, jak i w Europie stwierdzono, że bakteria ta może powodować zapalenie opon mó zgowo-rdzeniowych i mózgu. Pierwszy przypadek BMD w Polsce stwierdzono w 2016 roku u pacjenta z powodu za burzeń widzenia. Borelioza Miyamotoi została uznana za nowo pojawiające się zagrożenie (emerging diesease

Neoehrlichia mikurensis

To bakteria wywołująca neoerlichio zę. Historia odkrycia tej bakterii zaczęła się stosunkowo niedawno, pod koniec lat 90. XX w. w Holandii. Z kleszczy po spolitych zdjętych z sarny wyizolowano DNA nieznanej bakterii którą z początku określano mianem „Schotti variant”.

Neoerlichioza jest zaliczana do cho rób typu „emerging”, czyli nowo poja wiających się i rozwijających się chorób infekcyjnych lub inwazyjnych, zagro żenie którymi wzrośnie w niedalekiej przyszłości. Dla kleszczy głównym re zerwuarem są drobne gryzonie. Co ciekawe, udowodniono, że u gryzoni dochodzi do transmisji patogenu do płodu przez łożysko. Pojedyncze infek cje obserwowano u dzików, borsuków, niedźwiedzi, muflonów, kozic i jeży.

W Polsce bakteria ta po raz pierwszy została wykryta w kleszczach pocho dzących z terenów Polski północno -wschodniej oraz centralnej. Pierwszy opis ludzkiej neoerlichiozy opisano w 2010 roku. Objawy choroby są nie specyficzne i zalicza się do nich go rączkę, nocne poty, dreszcze, wysypki skórne i wędrujący ból. Dla zakażenia charakterystyczna jest również zakrze pica żył powierzchownych i głębokich. W większości przypadków zakażenia stwierdzano u osób z osłabionym ukła

Marka 77 Seven Seven

Czystek jako wsparcie w walce z kleszczami

Z roku na rok w Polsce i na świecie rośnie liczba przypadków chorób odkleszczowych u psów. Opie kunowie szukają naturalnych metod wspierania zdrowia swoich zwierzaków. Naprzeciw ich potrze bom wychodzi marka 77 Seven Seven , która stworzyła produkt Charles V+ Stripes z suszonej wołowiny z czystkiem – rośliną o niezwykłych właściwościach zdrowotnych. Badania sugerują, że olejki eteryczne zawarte w czystku mogą odstraszać owady, w tym kleszcze. Produkt, zawierający 75% suszonej wołowiny oraz 25% czystka, zapewnia nie tylko skuteczne działanie, ale też gwaran tuje wyjątkową smakowitość przekąski.

Czystek może wspierać ochronę przed kleszczami na dwa sposoby: odstraszanie (zapach olejków eterycznych z czystka jest nieprzyjemny dla kleszczy) oraz wzmacnianie skóry (polifenole popra wiają kondycję skóry i sierści, utrudniając kleszczom penetrację naskórka).

Regularne podawanie psu czystka sprawia, że organizm psa wydziela zapach, który odstrasza pa sożyty. Ważne: Czystek nie zastąpi tradycyjnych środków przeciwko kleszczom, ale może być ich wartościowym uzupełnieniem.

dem odpornościowym. W przebiegu choroby mogą wystąpić także objawy skórne.

Pierwszy przypadek u psa opisano w 2011 roku, gdzie mimo nieprawidłowości hematologicznych, nie występowały żadne objawy zewnętrzne. Do tej pory opisano kilka przypadków zakażeń tym patogenem u psów, m.in. w Niemczech i Szwajcarii.

Podsumowanie

Choroby przenoszone przez kleszcze stanowią istotny problem w medycynie ludzkiej i weterynaryjnej.

W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na choroby odkleszczowe, zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Neoehrlichia mikurensis i  Borrelia miyamotoi to nowo rozprzestrzeniające się patogeny przenoszone przez kleszcze. Wywołują choroby wciąż słabo poznane i rzadko diagnozowane. Diagnostyka opiera się na metodach molekularnych i serologicznych. Kleszcze to wektory wielu groźnych chorób. Pojedynczy kleszcz może być wekto -

rem kilku patogenów. Te ektopasożyty są aktywne i niebezpieczne praktycznie przez cały rok. Ich aktywność jest obserwowana coraz częściej wczesną wiosną, jesienią, a nawet zimą. Łagodne zimy i gorące lata sprzyjają ich rozwojowi. Mając na uwadze nowo pojawiające się patogeny i jednostki chorobowe, należy jeszcze bardziej uświadamiać opiekunów zwierząt na temat konieczności całorocznej ochrony u zwierząt.

Literatura:

• Sawczyn-Domańska A., Wójcik-Fatla A. (2019). Candidatus Neoehrlichia mikurensis – występowanie oraz ocena potencjalnego narażenia ludzi na zakażenie. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu; 25(2): 63–69.

• Szczotko M., Dmitryjuk M. (2025). Patogeny odkleszczowe – Borrelia miyamotoi i Neoehrlichia mikurensis. Weterynaria w Praktyce; 5.

• Sawczyn-Domańska A. (2021). Występowanie i chorobotwórczość krętków Borrelia miyamotoi. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu; 27(4): 343–348.

• Fiecek B., Chmielewski T., Tylewska-Wierzbanowska S. (2017). Borrelia miyamotoi – nowy czynnik etiologiczny neuroboreliozy? Przegląd Epidemiologiczny; 71(4): 531–538.

BEZPIECZNY DOM DLA SZYNSZYLI

Tekst: mgr inż. tech. wet. Kalina Wnorowska

Uniwersytet w Siedlcach

Szynszyle to niezwykle delikatne i wymagające zwierzęta, które potrzebują odpowiednio przygotowanego środowiska do życia. Właściwa aranżacja przestrzeni, dostosowanie klatki oraz dbałość o bezpieczeństwo to kluczowe elementy zapewniające zdrowie i dobrostan tych towarzyskich gryzoni. Również nieodpowiednia dieta czy brak przestrzeni do ruchu mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak urazy, stres czy choroby stomatologiczne. Zatem zapewnienie odpowiednich warunków bytowania sprawi, że nasi mali podopieczni będą cieszyć się dobrym samopoczuciem.

Szynszyle to zwierzęta aktywne, które potrzebują

przestrzeni do skakania i wspinania się, zalecane

minimalne wymiary klatki dla jednej lub dwóch

szynszyli to co najmniej 100 cm wysokości, 80 cm

szerokości i 50 cm głębokości.

Po pierwsze – przestrzeń, która zapewni komfort

Szynszyle wymagają przestronnej i stabilnej klatki, która zapewni im komfort oraz bezpieczeństwo. Wybór odpowiedniej konstrukcji jest kluczowy dla ich zdrowia i codziennej aktywności. Jako że szynszyle to zwierzęta aktywne, które potrzebują przestrzeni do skakania i wspinania się, zalecane minimalne wymiary klatki dla jednej lub dwóch szynszyli to co najmniej 100 cm wysokości, 80 cm szerokości i 50 cm głębokości. Najlepiej, aby konstrukcja była metalowa, z pionowymi prętami zapewniającymi odpowiednią wentylację i bezpieczeństwo. Ponieważ szynszyle lubią gryźć różne powierzchnie, plastikowe elementy mogą stanowić zagrożenie dla ich zdrowia. Z kolei elementy drewniane mogą być stosowane, jednak należy unikać lakierowanych i impregnowanych materiałów, które mogą zawierać toksyczne substancje.

Klatka powinna mieć kilka poziomów, które umożliwią szynszylom wspinaczkę i zabawę. Półki należy rozmieszczać w sposób zapewniający zwierzętom bezpieczne przeskoki. Trzeba również pamiętać, aby unikać zbyt dużych odstępów między poziomami, co mogłoby prowadzić do upadków i kontuzji. Warto zamontować mostki, drabinki oraz platformy, które urozmaicą przestrzeń oraz sprawią, że stanie się bezpieczna.

Klatka powinna być umieszczona w dobrze wentylowanym miejscu, z dala od bezpośredniego działania promieni słonecznych i przeciągów. Należy unikać umieszczania jej w pobliżu grzejników oraz klimatyzacji. Oświetlenie powinno być naturalne, jednak trzeba zadbać o to, by zwierzę miało możliwość schronienia się w cieniu.

Podłoże ma znaczenie

Podłoże w klatce szynszyli odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu ich zdrowia i komfortu. Nieodpowiedni wybór materiału ściółki może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak podrażnienia skóry, infekcje łapek czy alergie. Z tego względu lepiej jest unikać trocin i materiałów pylących, które mogą prowadzić u szynszyli do problemów oddechowych. Ponadto niewłaściwe podłoże może powodować otarcia i urazy łapek, dlatego należy wybierać materiały o odpowiedniej strukturze. Zbyt twarde powierzchnie mogą prowadzić do odcisków i stanów zapalnych, natomiast zbyt miękkie mogą powodować problemy z przyczepnością. Z tego względu dobrym wyborem są maty korkowe, podkłady higieniczne lub drewniane pelety, które nie pylą i są łatwe do czyszczenia. Co więcej, obecność w klatce drewnianych platform czy kamieni do ścierania pazurków zapewnia szynszylom różnorodność powierzchni i uatrakcyjnia przestrzeń.

Czystość i higiena w klatce

Regularne sprzątanie klatki jest jednym z elementów, który zapewnia dobre zdrowie zwierzęcia. Codzienne usuwanie zanieczyszczeń znajdujących się w klatce oraz wymiana podłoża co najmniej raz w tygodniu dla posiadacza szynszyli powinna stać się elementem rutyny. Należy również monitorować stan klatki, aby zapobiegać gromadzeniu się wilgoci, która może prowadzić do rozwoju pleśni i bakterii.

Szynszyli dobytek, czyli wyposażenie klatki

Przestrzeń, w której znajdują się szynszyle, powinna zapewnić im możliwość bezpiecznej kryjówki. Najlep -

szym wyborem są drewniane domki, w których szynszyle lubią się chować i odpoczywać. Z kolei dostępne na rynku domki wykonane z plastiku, choć atrakcyjne wizualnie, niestety mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia szynszyli, jeśli zostaną pogryzione. Nieodzownym elementem wyposażenia klatki dla szynszyli są także różnego rodzaju naturalne gałęzie, takie jak te z jabłoni czy wierzby. Zapewniają one nie tylko rozrywkę, lecz pomagają także w ścieraniu zębów, które stale rosną. Ważne jest też zapewnienie odpowiednich misek, w których będzie podawana karma, oraz poidła na wodę. Najlepiej sprawdzają się ceramiczne miski, które są stabilne, oraz poidełka kulkowe, które zapobiegają rozlewaniu wody. Dodatkowo w klatce mogą znaleźć się inne zabawki i akcesoria, takie jak hamaki z naturalnych materiałów, drewniane rolki wypełnione suszonymi ziołami czy tunele. Jednak podobnie jak w przypadku domków dla szynszyli, zaleca się unikać elementów plastikowych oraz akcesoriów z małymi częściami, które mogłyby zostać przez zwierzę połknięte.

Poza klatką

Szynszyle to niezwykle ruchliwe zwierzęta, które potrzebują wzmożonej aktywności fizycznej. Wypuszczanie ich z klatki na wybieg jest istotne dla ich zdrowia oraz psychicznego dobrostanu. W przeciwieństwie do psów czy kotów szynszyle nie powinny swobodnie poruszać się po całym domu bez kontroli opiekuna. Chociaż to zwierzęta, które świetnie skaczą, to jednak nie zawsze dobrze oceniają wysokość i odległość. Mogą spaść z mebli, parapetów czy półek, co może skończyć się poważnym urazem, o którym opiekun nie będzie wiedział, jeśli nie będzie obecny przy zwierzęciu podczas tej formy aktywności. Z tego względu przestrzeń do eksploracji musi być bezpieczna.

Ponadto szynszyle mają silny instynkt gryzienia, dlatego należy odpowiednio zabezpieczyć kable i przewo -

dy, najlepiej umieszczając je w osłonach ochronnych lub poza zasięgiem zwierząt. Trzeba także pamiętać o usunięciu z zasięgu zwierzęcia potencjalnie trujących roślin, m.in. filodendronów czy fikusów, które podgryzane mogą doprowadzić do zatrucia.

Z uwagi na fakt, że szynszyle potrafią przeciskać się przez bardzo wąskie szczeliny, mogą utknąć za szafą, wejść pod kanapę lub schować się w miejscu, z którego trudno będzie je wyciągnąć. Dlatego podczas wypuszczania na wybieg należy zabezpieczyć wszystkie newralgiczne miejsca, do których zwierzę mogłoby uciec lub się schować. Warto też pamiętać o odpowiednio dobrym podłożu nie tylko w klatce, lecz także na wybiegu. Podłoga nie powinna być śliska. Dobrze wyłożyć ją dywanikami lub matami, dzięki którym szynszyla będzie mieć lepszą przyczepność do podłoża.

Szynszyle są małymi i delikatnymi zwierzętami, a ich kontakt z innymi domowymi pupilami może być niebezpieczny. Nawet jeśli inne zwierzęta wydają się spokojne, instynkt drapieżnika lub nieprzewidywalne zachowanie mogą doprowadzić do wypadku. Jeśli w domu są inne zwierzęta (np. kot, pies), dobrze, aby na czas wypuszczania szynszyli na wybieg nie miały do nich dostępu.

W naturze szynszyle żyją na dużych wysokościach w Andach, gdzie temperatura jest niska, a powietrze rześkie, dlatego ich organizmy nie są przystosowane do radzenia sobie z upałem. Sprawia to, że zwierzęta te mogą się przegrzać nawet w pozornie chłodnym pomieszczeniu. Tendencja do przegrzania wynika z ich gęstego futra, które zatrzymuje ciepło i jednocześnie utrudnia schładzanie organizmu. Wybieg powinien odbywać się w najchłodniejszym pokoju w domu, najlepiej bez bezpośredniego nasłonecznienia. W upalne dni szynszyla powinna mieć możliwość odpoczynku, a nie być zmuszana do intensywnego ruchu. Wybieg może odbywać się w klimatyzowanym pomieszczeniu, jednak należy pamiętać,

aby nie kierować zimnego powietrza bezpośrednio na zwierzaka, bo może się przeziębić.

Dieta

Podstawowe składniki diety szynszyli to wysokiej jakości siano, specjalistyczny granulat oraz przysmaki w umiarkowanych ilościach. Należy unikać świeżych owoców i warzyw, które mogą powodować problemy trawienne, oraz orzechów i nasion zawierających zbyt dużo tłuszczu. Odpowiednie żywienie zapobiega przerostowi zębów i wpływa na kondycję oraz zdrowy wygląd sierści zwierzaka.

Kąpiel bez wody!

Futro szynszyli jest jednym z najgęstszych w świecie zwierząt – na 1 cm kw. skóry przypada nawet 50–80 tysięcy włosów. Jednak szynszyle nie mogą być kąpane w wodzie, ponieważ ich bardzo gęste futro chłonie wodę, ale zarazem schnie bardzo wolno. Kąpiel w wodzie może prowadzić do przeziębienia, pleśni na skórze, a nawet infekcji. Zamiast tego te wdzięczne gryzonie kąpią się w piasku, który pomaga utrzymać ich sierść w czystości i dobrym stanie. Piasek absorbuje nadmiar tłuszczu i wilgoci, zapobiegając przetłuszczaniu się futra. Powoduje także redukcję stresu, gdyż dla szynszyli kąpiel jest także formą relaksu i naturalnym zachowaniem. Co więcej, zapewnienie szynszyli możliwości kąpieli piaskowej jest jednym z elementów profilaktyki przed problemami skórnymi, ponieważ brudna sierść może prowadzić do swędzenia, stanów zapalnych, a nawet grzybicy.

Stworzenie bezpiecznego domu dla szynszyli wymaga uwzględnienia wielu czynników, jednak przy odrobinie wysiłku jest możliwe do spełnienia. Przestrzeganie powyższych zasad zapewni naszym podopiecznym zdrowie, komfort i długie życie w warunkach domowych. Warto także pamiętać o regularnych kontrolach zdrowia oraz obserwowaniu zmian w zachowaniu, spadku apetytu czy problemów z oddychaniem.

Literatura:

• Donnelly T.M. & Brown C.J. (2004). Guinea pig and chinchilla care and husbandry. Veterinary clinics of North America: Exotic animal practice, 7(2), 351–373.

• Gilhofer E.M., Hebesberger D.V., Waiblinger S., Künzel F., Rouha-Mülleder C., Mariti C. & Windschnurer, I. (2024). Husbandry Conditions and Welfare State of Pet Chinchillas (Chinchilla lanigera) and Caretakers’ Perceptions of Stress and Emotional Closeness to Their Animals. Animals, 14(21), 3155.

• Łapiński S., Niedbała P., Markowska K., Rutkowska A. & Lis M.W. (2023). The effects of age, size, and cage complexity on the behaviour of farmed female chinchillas (Chinchilla lanigera). Scientific Reports, 13(1), 6108.

• Ponzio M.F., Busso J.M., Ruiz R.D. & De Cuneo M.F. (2007). A survey assessment of the incidence of fur-chewing in commercial chinchilla (Chinchilla lanigera) farms. Animal Welfare, 16(4), 471–479.

• Prebble J. (2011). Chinchilla husbandry: an overview of correct care The Veterinary Nurse, 2(8), 452–458.

• Szendrő Z., Łapiński S., Matics Z. & Gerencsér Z. (2024). Study on Adult Chinchilla (Chinchilla lanigera) Preferences for Cages of Different Sizes. Animals: an Open Access Journal from MDPI, 14(23), 3368.

• Radziwonowicz J., Dzierżanowska-Góryń D. & Albera-Łojek A. (2021). Wpływ wieku, płci i sposobu żywienia na występowanie problemów stomatologicznych u królików i szynszyli utrzymywanych w chowie amatorskim. Roczniki Naukowe Zootechniki, 48(1).

REKLAMA

NOWOŚĆ: BRIT CARE MINI SNACKS

– mały przysmak, wielkie korzyści!

Brit Care Mini Snacks to nowe, bezzbożowe i półwilgotne smakołyki stworzone specjalnie z myślą o psach małych i miniaturowych. Każdy kęs to nie tylko nagroda, lecz także codzienne wsparcie zdrowia: od sprawności umysłowej, przez redukcję stresu, po świeży oddech. Przysmaki są niskokaloryczne (1,2–1,4 kcal/szt.), lekkostrawne i bogate w składniki funkcjonalne: DHA, probiotyki, kwasy fulwowe, ekstrakt z melona, a także zioła i witaminy. Dostępne w pięciu wariantach:

• Think (sprawny umysł),

• Mood (dobry nastrój),

• Shine (zdrowa skóra i sierść),

• Liver detox (wsparcie wątroby),

• Fresh Breath (świeży oddech).

Azan sp. z o.o. sp. k.; azan.com.pl; tel. 48 366 48 99; sklep@azan.com.pl

NOWOŚĆ: BRIT VETERINARY DIET w 200 g puszkach dla psów!

Sprawdzone receptury diet weterynaryjnych Brit są teraz dostępne w kompaktowych puszkach o gramaturze 200 g – idealne dla psów małych ras oraz w przypadku żywienia porcjowanego. Mniejsze opakowanie to większa wygoda i świeżość przy codziennym stosowaniu diet leczniczych. Nowy format to odpowiedź na potrzeby lekarzy weterynarii i opiekunów, którzy cenią precyzję i praktyczność. W puszkach 200 g dostępne są następujące warianty:

• Gastrointestinal,

• Gastrointestinal Low Fat,

• Renal,

• Hepatic,

• Hypoallergenic,

• Recovery.

Azan sp. z o.o. sp. k.; azan.com.pl; tel. 48 366 48 99; sklep@azan.com.pl

WILDES LAND CAT BIO – karmy mokre BIO dla

kotów: w 100% ekologiczne i w 100% pyszne

6 wyjątkowo smacznych karm w certyfikowanej ekologicznej jakości – każda o zawartości 76% mięsa i podrobów przygotowana z ekologicznych składników i z dodatkiem cennego oleju z łososia. Standardy ekologicznych hodowli nie pozwalają na zapobiegawcze stosowanie antybiotyków i mają absolutny zakaz stosowania hormonów, stymulatorów wzrostu i wydajności. Dlatego możesz mieć pewność, że karmy WILDES LAND

CAT BIO są szczególnie naturalne i nieskażone – dla najlepszego smaku i wszechstronnie zdrowego posiłku. Szczególnie polecane dla kotów z wrażliwym układem pokarmowym i tendencjami do alergii i nietolerancji.

Dostępnych 6 wersji smakowych w saszetkach 85 g: bio kaczka, bio kurczak, bio kaczka i indyk, bio łosoś, bio kurczak i łosoś, bio wołowina i kurczak.

Producent: Premium Pet Products GmbH

Dystrybutor: Best 4 Animal Care sp. z o.o., www.b4ac.pl, kontakt@b4ac.pl, tel. 782 633 779

WOW CAT rozszerza

linię filetów w sosie o dwa nowe smaki

WOW CAT wprowadza dwa nowe smaki do oferty filetów w sosie: filety z kaczki i kurczaka i filety z tuńczyka. To pełnoporcjowe karmy dla kotów w postaci delikatnych kawałków filetu w dodatkowym sosie. Wyróżniają się wysokiej jakości składnikami i soczystą konsystencją, którą koty uwielbiają. Dzięki rozszerzonemu asortymentowi WOW CAT oferuje teraz jeszcze większy wybór, aby sprostać indywidualnym preferencjom kotów. Jak wszystkie produkty WOW CAT, także i nowe wersje są wytwarzane głównie ze składników regionalnych i nie zawierają dodatku cukru, zbóż, glutenu, laktozy, sztucznych barwników ani konserwantów. Dostępne w saszetkach 85 g.

Producent: PetCo GmbH

Importer i dystrybutor: Best 4 Animal Care Sp. z o.o.; www.b4ac.pl, kontakt@b4ac.pl, tel. 782 633 779

WILDES LAND DOG SOFT – PÓŁWILGOTNE KARMY DLA PSÓW: bez

gliceryny, o wysokiej zawartości mięsa

Bardzo chętnie wybierane przez opiekunów i niezwykle dobrze akceptowane przez psy – WILDES LAND DOG Soft to karmy o wysokiej smakowitości, atrakcyjnym zapachu oraz soczystych i delikatnych granulkach. Szczególnie polecane dla psów mniejszych ras, bardzo wybrednych, starszych psów lub z wrażliwym układem pokarmowym.

• BEZ: gliceryny, glutenu, grochu, soczewicy, dodatku kurczaka czy tłuszczu kurczaka (poza wersją z kurczaka).

• Wysoka zawartość świeżego mięsa (55–60%) i dodatek suszonego mięsa (6%).

• Brak podrobów: wersje kaczka, kurczak, indyk z łososiem nie zawierają podrobów.

• Specjalna metoda produkcji pozwala zachować wyjątkowo wysoką, naturalną zawartość wilgoci w karmie.

• Mieszanka dzikich ziół cennych dla zdrowia psa – ostropest plamisty, mniszek lekarski, hibiskus, dzika róża, rozmaryn.

W ofercie pięć wersji dla dorosłych psów, w tym cztery monobiałkowe: jagnięcina · wołowina · kaczka · kurczak oraz jedna wersja mix indyk z łososiem. Dostępne w opakowaniach 1,5 kg i 5 kg.

Producent: Premium Pet Products GmbH

Dystrybutor: Best 4 Animal Care sp. z o.o., www.b4ac.pl, kontakt@b4ac.pl, tel. 782 633 779

WILDES LAND DOG Fleischwürfel

– przysmaki dla psów ze świeżego mięsa mięśniowego

Przysmaki w kształcie kosteczek Wildes Land Dog z mięsa mięśniowego, wzbogacone zdrową marchewką i żurawinami lub borówkami, to pyszne przekąski, idealne także jako nagroda. Produkowane tylko ze świeżych składników, delikatnie pieczone dla zachowania wartości odżywczych i smakowych, bez dodatku zbóż, cukru, sztucznych dodatków, konserwantów czy aromatów. Delikatnie kruche, polecane dla psów każdej wielkości i wieku. Dostępne w trzech wersjach: mięso jelenia i sarny, mięso wołowe oraz mięso końskie. Ta ostatnia wersja będzie odpowiednia także dla psów z alergiami pokarmowymi lub nietolerancjami.

Producent: Premium Pet Products GmbH

Dystrybutor: Best 4 Animal Care sp. z o.o., www.b4ac.pl, kontakt@b4ac.pl, tel. 782 633 779

Smakowite przysmaki LUXX z białkiem owadów dla psów

Dwa rodzaje:

• LUXX nagrody – półwilgotna, smakowita przekąska z rokitnikiem. Zawiera kolagen dla wsparcia stawów, dobroczynne dla układu odpornościowego bakterie Lactobacillus i mikroalgi, źródło omega-3 dla zdrowej skóry i sierści.

• LUXX Dental Sticks – wykwintny przysmak dentystyczny w formie patyczków. Do gryzienia i dla zdrowia. Wspomagają higienę jamy ustnej. Zawierają miętę dla świeżego oddechu i wapń dla utrzymania zdrowych zębów.

Receptura bez zbóż. Zawierają łatwo przyswajalne, wysokiej jakości białko owadów z larw mącznika młynarka – ze zrównoważonej hodowli. Bez GMO, bez soi i bez sztucznych barwników. Niski ślad węglowy. Skandynawska jakość!

Producent: Globe Buddy, Dania | Dystrybutor: Portica

Nowość – przysmaki CRUNCHY dla psów; wegańskie lub z owadami

Dla szukających smaczków wegańskich lub opartych na niealergizującym białku mamy propozycję od duńskiej firmy Globe Buddy. Te ekstrachrupiące przysmaki można podawać jako nagrodę albo po prostu smaczną przekąskę. Są pełne pysznych, naturalnie odżywczych składników. Nadają się zarówno dla małych, jak i dużych psów. Przepisy bez zbóż. Skandynawska jakość i zrównoważony rozwój.

Znajdziecie tu linię trzech smaków:

• Crunchy Veggie – wegańskie, z warzywami i owocami,

• Crunchy Spirulina – superfood z warzywami i spiruliną,

• Crunchy Insect – z hipoalergicznym i wysoko przyswajalnym białkiem owadów.

Producent: Globe Buddy, Dania | Dystrybutor: Portica

NOWOŚĆ w ofercie OASY!

Nowa linia karm dla kotów Natury 85 g jako kontynuacja linii Specialita Naturale, doskonałe mięso filetowe lub filet rybny w smacznej galarecie lub bulionie z gotowania! Szersza linia smaków, większa pojemność puszki, więcej mięsa o jakości HFQ! Już wkrótce w sprzedaży!

Dostępne opakowania: puszka 85 g, puszka 150 g, saszetka 70 g Import i dystrybucja: Betta sp. z o.o. / www.betta.pl / biuro@betta.pl / tel. 22 763 19 90

WiFi

NOWOŚĆ W OFERCIE OASY! – żwirki dla kotów Pure i Vegetal

Pure to mineralny żwirek dla kotów, wykonany z czystego, delikatnego bentonitu, który zapewnia łapkom gładkość w dotyku. Są to funkcjonalne żwirki o niezwykłej mocy zbrylania i niskopylącej formule, dwa żwirki zapachowe o subtelnych aromatach. Vegetal to w 100% roślinne żwirki dla kotów, wykonane z tofu (włókno sojowe) lub grochu. Charakteryzują się innowacyjnym, przyciągającym wzrok opakowaniem z „okienkiem” z przodu, dzięki czemu można łatwo zobaczyć produkt. Jego zalety to wysoka moc zbrylania i kontrola zapachu dzięki wyjątkowo lekkim i kompaktowym mikropeletom. Zbryla się w trzy sekundy i jest łatwy do utylizacji (w toalecie lub z odpadami komunalnymi).

Import i dystrybucja: Betta sp. z o.o. / www.betta.pl / biuro@betta.pl / tel. 22 763 19 90

Gateway BT – innowacyjne połączenie z myślą o wygodzie

Stwórz z Aquael prawdziwe smart akwarium! Dzięki bramce WiFi Gateway BT będziesz mógł sterować swoimi sprzętami akwarystycznymi z każdego miejsca na świecie. Łącz się bezprzewodowo i ustawiaj parametry oświetlenia, filtracji i ogrzewania w dowolnym momencie. Bramka łączy się ze sprzętami z rodziny Aquael BT.

Sprawdź więcej: https://www.aquael.pl/produkty/akwarystyka/ inteligentne-akwarium/

Neo Filter 300 – wymienne wkłady, płaski kształt

Neo 300 to wewnętrzny filtr kartridżowo-panelowy do akwariów słodkowodnych. Do jego atutów należą płaski kształt i wygodna wymiana panelu na media filtracyjne. Ciekawym rozwiązaniem jest zastosowanie dwóch wymiennych dysz kierunkowych w zestawie. Do wyboru jest klasyczna dysza strumieniowa, do której jest dołączony wężyk napowietrzający, a także końcówka, z której woda wypływa półkolem. Neo 300 sprawdzi się w zbiornikach do 100 l. www.aquael.pl/produkty/akwarystyka/nowosci/neo-filter-300/

Super Smakers – dosłownie!

Smakers Vita Herbal Super Moce to unikalny przysmak stworzony dla gryzoni wszystkożernych – takich jak chomiki, szczury, myszy czy myszoskoczki. Jako jedyny w Polsce zawiera larwy mącznika i krewetki – doskonałe źródła łatwo przyswajalnego białka, które wspiera siłę mięśni i codzienną aktywność. Dodatek lucerny dostarcza białek roślinnych, a siemię lniane z kwasami tłuszczowymi omega-3 poprawiają stan skóry i sierści. Nasiona ostropestu działają osłonowo na wątrobę i układ trawienny, a suszone płatki róży – bogate w witaminę C – wspomagają odporność. Obecność zbóż odpowiada naturalnym potrzebom ziarnojadów, dostarczając energii. Produkt powstaje w 80% ręcznie, suszony w niskiej temperaturze 65°C, co pozwala zachować wartość odżywczą składników. W Smakersach, w zależności od potrzeby, są stosowane opatentowane zawieszki typu Shark lub Hybryda, które ułatwiają montaż w klatce, zwiększają wygodę podawania przekąski oraz zmuszają zwierzę do większej aktywności w celu zdobycia pożywienia. P.W. Hobby www.vitapol.pl www.hobby.bydgoszcz.pl

Barry King – ekskluzywnie w dobrych cenach

Ekskluzywna linia szczotek i akcesoriów do pielęgnacji od marki Barry King to połączenie elegancji, jakości i wygody użytkowania. Produkty zostały zaprojektowane z myślą o najbardziej wymagających opiekunach, którzy cenią sobie nie tylko skuteczność, lecz także estetykę. Każda szczotka i grzebień są wykonane z wysokiej klasy materiałów, które zapewniają trwałość oraz komfort podczas codziennej pielęgnacji. Ergonomiczne uchwyty ułatwiają pracę, a dopasowane kształty i różne rodzaje włosia odpowiadają na potrzeby psów o różnych typach sierści. W ofercie znajdują się m.in. pudlówki, zgrzebła, grzebienie i szczotki – idealne do usuwania martwego włosa, rozczesywania kołtunów i dbania o zdrową skórę. Linia Barry King to wybór dla tych, którzy szukają profesjonalnych, a zarazem stylowych narzędzi pielęgnacyjnych. To akcesoria wyróżniające się na tle innych – zarówno wyglądem, jak i jakością wykonania.

P.W. Hobby www.barryking.pl | www.hobby.bydgoszcz.pl

Happy Dog Sensible Africa i Sensible Mini Africa – pełnoporcjowa karma bez zbóż ze strusiem

Egzotyczny struś jako jedyne źródło białka zwierzęcego i bezglutenowe ziemniaki są w przypadku nietolerancji pokarmowej szczególnie odpowiednie i pokochają je nawet najbardziej wrażliwi smakosze. Ziemniaki nie zawierają glutenu i są zalecane dla psów z nietolerancją zbóż. Struś, jako rzadkie i ekskluzywne źródło białka, charakteryzuje się optymalną strawnością. Cenne kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 są ważne dla zdrowej skóry i lśniącej sierści. Dzięki temu Happy Dog Sensible Africa to zbilansowana i idealna sucha karma dla psów z alergiami i nietolerancjami pokarmowymi. Wyjątkowo smaczna, pełnoporcjowa karma Happy Dog Sensible Mini Africa jest również idealna dla wszystkich wymagających małych psów, które szukają różnorodności lub są bardzo wybredne w jedzeniu.

Edukacja dla dzieci i młodzieży afrykańskiej 2% ceny zakupu suchej karmy Sensible Africa i Sensible Mini Africa przekazujemy na projekty SOS Wioski Dziecięce. W zależności od wielkości opakowania kwota darowizny to do 1,61 euro za opakowanie i jest ona przeznaczana na poprawę możliwości edukacyjnych dzieci i młodzieży w Afryce.

P.W. Hobby https://happydog.pl/ www.hobby.bydgoszcz.pl

Fluval Plant Pro 4.0 LED 38W – profesjonalne oświetlenie do akwariów roślinnych

(38,4–60 cm)

Fluval Plant Pro 4.0 LED 38W to profesjonalne oświetlenie do akwariów roślinnych o długości 38,4–60 cm. Wyposażone w diody LED o wysokiej wydajności i współczynniku CRI 90, zapewnia pełne spektrum światła, które wspiera intensywny wzrost roślin i realistyczne odwzorowanie kolorów ryb. Skośne panele LED gwarantują szerokie i równomierne rozproszenie światła, a solidna, aluminiowa obudowa oraz norma IP67 zapewniają odporność na wodę i kurz. Sterowanie odbywa się zdalnie przez aplikację FluvalConnect – z możliwością programowania cyklu dobowego, zmiany kanałów kolorystycznych oraz wyboru gotowych trybów świetlnych. Regulowane uchwyty montażowe oraz zestaw do zawieszenia ułatwiają instalację nawet w akwariach o niestandardowych wymiarach. Fluval Plant Pro 4.0 to niezawodność, precyzja i idealne warunki do rozwoju roślin wodnych. W zestawie: lampa LED z przewodem (2 m), zasilacz, zestaw do zawieszenia oraz rozsuwane uchwyty montażowe.

P.W. Hobby www.hobby.bydgoszcz.pl

Schesir – smacznie, prosto z Włoch!

Przedstawiamy nowość włoskiej marki Schesir – Tuńczyk z krewetkami w galaretce (85 g). To kompletna i zbilansowana mokra karma dla dorosłych kotów, łącząca wysoką smakowitość z jakością klasy superpremium. Receptura oparta na prawdziwych filetach z tuńczyka i krewetkach, zamkniętych w delikatnej galaretce, odpowiada na codzienne potrzeby żywieniowe dorosłych kotów. Składniki klasy human grade są w 100% naturalne, bez konserwantów i barwników, a prosty skład ułatwia trawienie i wspiera zdrowie układu pokarmowego. Wysoka zawartość białka przy niskiej ilości węglowodanów oraz obecność tauryny, witamin i minerałów pomagają utrzymać zdrowie, witalność i piękną sierść. Dzięki miękkiej konsystencji produkt sprawdzi się również u starszych kotów. Schesir udoskonala naturalne żywienie, oferując posiłki tak wartościowe jak to, co kot zjadłby w naturze – zdrowe, pyszne i zgodne z jego potrzebami.

P.W. Hobby www.hobby.bydgoszcz.pl

Nowość – linia karm Euphoria Fresh

Euphoria Fresh to linia karm superpremium stworzona z myślą o psach wszystkich ras, zwłaszcza tych, które potrzebują więcej niż standardowa karma. Aż do 56% mięsa i składników pochodzenia zwierzęcego oraz 30% świeżego indyka lub wieprzowiny zapewnia wysoką smakowitość i przyswajalność białka. Karma nie zawiera kurczaka, pszenicy, glutenu ani soi, co minimalizuje ryzyko alergii i obciążeń układu pokarmowego. Wysoka zawartość oleju z łososia wspiera skórę, sierść i odporność. Recepturę wzbogacają chelaty aminokwasowe – najlepiej przyswajalne formy minerałów, oraz prebiotyki, probiotyki i kompleks wspierający stawy, które realnie wspomagają mikrobiotę jelitową, odporność i mobilność stawów. Euphoria Fresh jest dostępna zarówno w wersjach monobiałkowych, jak i z połączeniami różnych źródeł białka, co pozwala precyzyjnie dobrać dietę do potrzeb psa. To idealny wybór dla opiekunów ceniących jakość, zdrowie i euforyczny smak.

Warianty smakowe dla psów dorosłych:

• Turkey & Lamb – indyk z jagnięciną,

• Turkey & Rabbit – indyk z królikiem,

• Pork & Beef – wieprzowina z wołowiną,

• Pork & Goose – wieprzowina z gęsią,

• Turkey Monoprotein – monobiałkowa z indykiem.

Warianty smakowe dla szczeniąt:

• Turkey & Rabbit – indyk z królikiem,

• Turkey Monoprotein – monobiałkowa z indykiem.

Dostępne pojemności opakowań: 0,5 kg | 2 kg | 8 kg | 12 kg

Producent: BIOFEED

Josera Crunchies – przekąski dla kotów z chrupiącą skorupką i kremowym środkiem w 8 smakach

Każdy wariant zawiera od 30% do 40% mięsa i został wzbogacony o witaminy, taurynę i błonnik, który wspiera redukcję kul włosowych. Crunchies nie zawierają zbóż, cukru ani sztucznych dodatków, a dzięki niskokalorycznej formule idealnie sprawdzą się jako zdrowa nagroda między posiłkami.

Uniszki Podaj Łapę: seria przysmaków treningowych o czystym składzie

Kompletna linia przysmaków treningowych o przejrzystej recepturze. Każdy wariant smakowy charakteryzuje się wysoką zawartością mięsa – 78%, gwarantując intensywny smak i doskonałą wartość odżywczą. Formuła w 100% wolna od zbóż i cukru to rozwiązanie uniwersalne – sprawdza się zarówno w codziennym treningu, jak i jako bezpieczna opcja dla psów z wrażliwością pokarmową. Prosty skład ułatwia identyfikację składników i eliminuje ryzyko niepożądanych reakcji. Seria obejmuje pięć wariantów smakowych: Wołowina, Kaczka, Królik, Jagnięcina, Dziczyzna. Każdy smak dostępny w dwóch gramaturach – 150 g i 210 g, co umożliwia dopasowanie wielkości opakowania do częstotliwości treningów i wielkości psa. Produkty sprawdzają się zarówno w profesjonalnym szkoleniu, jak i codziennych ćwiczeniach. Odpowiedni rozmiar kąsków pozwala na szybkie nagradzanie bez przerywania treningu. Wysoka zawartość mięsa zapewnia atrakcyjny smak motywujący do pracy. Producent: Uniszki | www.uniszki.pl | e-mail: zamowienia@uniszki.pl

Uniszki Kostka Kolagenowa: 100% natury dla stawów i regeneracji

Kostka Kolagenowa to przekąska funkcjonalna o najprostszym możliwym składzie – 100% suszonej łapki kurzej. Bogate źródło naturalnego kolagenu, kluczowego składnika dla zdro wia psów w każdym wieku, od młodych do seniorów. Produkt oferuje konkretne, mierzalne korzyści zdrowotne: wspiera prawidłową pracę stawów i wzmacnia kości, przyspiesza rege nerację organizmu po intensywnym wysiłku fizycznym oraz zabiegach weterynaryjnych. Re gularne podawanie przekłada się na poprawę kondycji skóry, nadaje sierści naturalny blask i wzmacnia pazury. Dzięki wysokiej atrakcyjności smakowej sprawdza się również jako natu ralny stymulator apetytu u psów niechętnie jedzących. Kostka Kolagenowa to czytelna pro pozycja dla opiekunów poszukujących w pełni naturalnego wsparcia aparatu ruchu i ogólnej witalności swojego psa. Prosty skład eliminuje ryzyko nietolerancji pokarmowych. Producent: Uniszki | www.uniszki.pl | e-mail: zamowienia@uniszki.pl

Uniszki Wieprzowy Kęs: czysty skład w atrakcyjnej formie „bacon style”

Wieprzowy Kęs „bacon style” łączy czysty skład, wysoką smakowitość i atrakcyjny wygląd. To w 100% naturalna przekąska z jelit wieprzowych, bez konserwantów, barwników i sztucznych dodatków. Unikalna forma przypominająca plastry boczku wyróżnia produkt na półce i przyciąga uwagę klientów. Wieprzowy Kęs to więcej niż smaczna przekąska. Wysoka zawartość białka wspiera budowę masy mięśniowej, a kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 poprawiają kondycję skóry i sierści. Zawarte minerały, takie jak cynk i selen, wzmacniają system odpornościowy psa. Produkt odpowiada na potrzeby opiekunów poszukujących przekąsek o prostym składzie i wysokiej wartości odżywczej. Bacon style to połączenie atrakcyjnego wyglądu z funkcjonalnymi korzyściami zdrowotnymi.

Producent: Uniszki | www.uniszki.pl | e-mail: zamowienia@uniszki.pl

Uniszki Uniwital: siła natury w najczystszej postaci

W odpowiedzi na rosnącą potrzebę transparentności w żywieniu zwierząt linia Uniwital stanowi definicję czystego składu. To gama naturalnych dodatków funkcjonalnych, których siła tkwi w pojedynczych surowcach. Seria została stworzona z myślą o opiekunach poszukujących bezkompromisowej jakości i minimalnego stopnia przetworzenia, stając się sprawdzonym wyborem dla świadomych konsumentów.

• 100% polski surowiec: gwarancja pełnej identyfikowalności produktu i wsparcie dla lokalnego rynku.

• Monobiałkowa formuła: tylko jedno źródło białka zwierzęcego w każdym produkcie – idealne rozwiązanie dla psów z wrażliwym układem pokarmowym lub skłonnościami do alergii.

• Absolutnie czysty skład: formuła wolna od sztucznych dodatków, konserwantów, barwników, a także zbóż i cukru.

• Ukierunkowane działanie: trzy wyspecjalizowane produkty wspierające kluczowe obszary zdrowia: stawy, kości oraz układ trawienny.

Trzy warianty Uniwital pokrywają najważniejsze obszary wsparcia zdrowia psów w formule jednego, czystego składnika.

Producent: Uniszki | www.uniszki.pl | e-mail: zamowienia@uniszki.pl

Uniszki

Crunchy: odpowiedź na trend przysmaków funkcjonalnych

Klienci coraz częściej szukają przysmaków, które nie tylko nagradzają, lecz także aktywnie wspierają zdrowie. Linia Uniszki Crunchy to gotowe rozwiązanie, które wpisuje się w ten rosnący segment rynku. Każdy wariant łączy wysoką zawartość mięsa z ziołami o właściwościach wspierających, oferując celowane korzyści.

Seria Crunchy to trzy warianty o jasno zdefiniowanych benefitach:

• Królik z miętą i pokrzywą: wsparcie dla zdrowia jamy ustnej i układu kostnego. Wersja SOFT jest idealnym rozwiązaniem dla psów starszych.

• Wołowina z pietruszką i pokrzywą: wzmocnienie odporności oraz dbałość o zdrową skórę i lśniącą sierść.

• Indyk z szałwią i pokrzywą: wsparcie dla prawidłowego trawienia i zdrowia stawów.

To trzy klarowne propozycje, które w prosty sposób komunikują wartość dodaną, ułatwiając sprzedaż i budując lojalność klientów poszukujących naturalnych, prozdrowotnych rozwiązań.

Producent: Uniszki | www.uniszki.pl | e-mail: zamowienia@uniszki.pl

Detox Care – VET EXPERT

Kosmetyki pielęgnacyjne nowej generacji, które nie tylko oczyszczają, ale także chronią skórę i sierść pupila przed skutkami zanieczyszczeń środowiska. Linia Detox Care od VET EXPERT bazuje na kompleksie Antipollution Complex, który działa jak tarcza ochronna przeciwko smogowi, toksynom i wolnym rodnikom. W ofercie znajdują się: szampon i odżywka dla ras o białej sierści – neutralizujące żółte odcienie i podkreślające naturalną biel, szampon dla psów o ciemnej sierści – wydobywający głęboki kolor, a także szampon i odżywka regenerująca – idealne dla zwierząt ze zniszczoną, suchą okrywą włosową. Wszystkie formuły oparte są na naturalnych składnikach myjących, mają fizjologiczne pH i są bezpieczne nawet dla wrażliwych zwierząt. Detox Care to codzienna ochrona, która wspiera zdrowie skóry i podkreśla naturalne piękno sierści.

Firma: VET EXPERT

RAW PALEO PATE – DELIKATNY PASZTET DLA PSÓW MAŁYCH RAS

Obecna oferta RAW PALEO Pate zyskała nowe warianty smakowe: Duck (kaczka), Pork (wieprzowina) oraz Lamb (jagnięcina). RAW PALEO Pate to pełnoporcjowa karma o miękkiej, łatwej do podania konsystencji, stworzona z myślą o wyjątkowych potrzebach żywieniowych psów małych ras – zarówno szczeniąt, jak i psów dorosłych. Wariant dla szczeniąt wzbogacony jest o naturalny prebiotyk – inulinę – wspierającą zdrowe trawienie i prawidłową mikroflorę jelitową. Starannie zbilansowana receptura dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych, wspierając codzienną witalność i dobre samopoczucie pupila.

To idealny wybór na zdrowy i smakowity posiłek każdego dnia. www.rawpaleo.eu

Producent: Vet Planet Sp. z o.o., www.vetplanet.org

RAW PALEO – NATURALNA, MONOPROTEINOWA KARMA DLA KOTÓW

Nowe warianty smakowe: Chicken (kurczak), PORK (wieprzowina) oraz TUNA (tuńczyk) pojawiły się w ofercie karmy mokrej RAW PALEO dla kota. Jest to pełnoporcjowa, bezzbożowa (wariant tuna oraz pork) lub bezglutenowa (wariant chicken) karma przeznaczona dla kotów na każdym etapie życia – od kociąt po dorosłe koty, w tym sterylizowane i z tendencją do nadwagi. Receptury oparte są na jednym źródle białka zwierzęcego (monoproteina), co sprzyja lepszej tolerancji pokarmowej i ogranicza ryzyko alergii. Wysoka zawartość mięsa (do 70%) wspiera prawidłowy rozwój, zdrowie i witalność kota. Skład został wzbogacony o niezbędne składniki, takie jak tauryna, L-karnityna (w wersji adult/sterilised) czy suszone skorupki jaj (w wersji kitten) – dla wsparcia serca, metabolizmu i mocnych kości. www.rawpaleo.eu

Producent: Vet Planet Sp. z o.o., www.vetplanet.org

Vet Expert CreaCheck – Salivary Testing Strips

Pierwszy na rynku test przeznaczony do pomiaru stężenia kreatyniny w ślinie psów i kotów. Kreatynina to kluczowy wskaźnik funkcji nerek. W przypadku pogorszenia ich pracy – niezależnie od przyczyny – dochodzi do jej wzrostu.

Stężenie kreatyniny w ślinie dobrze odzwierciedla jej poziom we krwi, co czyni nasz test wiarygodnym badaniem w przesiewowej diagnostyce chorób nerek. Zalety testu Vet Expert CreaCheck:

• Pierwszy nieinwazyjny test ze śliny.

• Monitoring stanu zdrowia nerek psów i kotów.

• Wsparcie w diagnostyce ras predysponowanych do chorób nerek.

• Łatwy i szybki w użyciu przez opiekuna.

• Proste i bezbolesne badanie dla pupila.

Vet Expert CreaCheck to rewolucyjny krok w domowej diagnostyce nerek Pupila. Test jest jedynie badaniem przesiewowym – nie powinien zastąpić wizyty u lekarza weterynarii.

Firma: VET EXPERT

Poziomo

1. działania na rzecz eliminacji dyskryminacji

5) kobieca na lato

7) np. karciana

9) przyjęcie

10) tkanina o przyjemnej strukturze

11) studenci mają je w wakacje

14) wyrabia kapelusze

15) modna dubajska

16) wydarzenie muzyczne

17) schorzenie oczu

18) np. Halleya

22) zamiennik czegoś

25) do zabawy z psem

27) medyczny lub budowlany

29) inaczej gaźnik

31) możesz mieć je w butach

32) kształcenie

33) kraina Świętego Mikołaja

34) negatywna opinia

Pionowo

2) rzezimieszek lub miłośnik Bieszczad

3) możesz odebrać z niego paczkę

4) możesz go odziedziczyć

6) zdolność

7) pomagają pokonywać piętra

8) pomoże pokroić np. chleb

12) stolica Kaszub

13) część całości

19) strach przed mostami

20) przyda się na plaży

21) biblijny koniec świata

23) na boisku piłkarskim

24) rodzaj wafli

26) bryłka złota

28) w teatrze lub na planie filmowym

30) męczarnia inaczej

Fundatorem nagród jest:

Na trzy osoby, które jako pierwsze prawidłowo rozwiążą krzyżówkę i prześlą jej zdjęcie na adres redakcja@zoobranza.com.pl , czekają nagrody niespodzianki ufundowane przez firmę Best 4 Animal Care .

Laureatami poprzedniej edycji naszej krzyżówki zostali Państwo: Joanna Bielińska, Łukasz Stachowicz, Mati Moli. Zwycięzcy otrzymali nagrody-niespodzianki ufundowane przez firmę 77 Seven Seven. Życzymy miłej zabawy!

WWW.ZOOBRANZA.COM.PL /ZOOBRANZA

Wydawnictwo: FIDELIS PRESS Sp. z o.o. Redaktor naczelna i prowadząca: dr n. wet. Joanna Zarzyńska joanna.zarzynska@zoobranza.com.pl

Reklama: Bernadeta Stańko-Łuczka bernadeta.stanko@zoobranza.com.pl tel. 606-448-000

Adres redakcji: ZooBranża ul. Warszawska 11B lok. 13 05-090 Dawidy Bankowe

Copyright © FIDELIS PRESS Sp. z o.o.

ISSN 2450-0372

Nakład: 4000 egz.

Współpraca autorska: prof. dr hab. Michał Jank dr n. wet. Grzegorz Madajczak prof. dr hab. Piotr Ostaszewski dr inż. Jacek Wilczak dr n. wet. Joanna Zarzyńska Adrianna Iwan, Natalia Młodnicka, dr inż. Rafał Maciaszek, Gniewomir Kuciapski, mgr Berenika Niesłuchowska-Kasprzycka, dr Agnieszka Kurosad, Laura Zarzyńska i inni.

Projekt graficzny: PRO CREO Piotr Łuczka piotr.luczka@procreo.pl

Skład i łamanie: Łukasz Wójcik

Korekta: Ewa Wilczyńska

Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych. W przypadku materiałów opublikowanych redakcja zastrzega sobie prawo do ich skracania i zmiany tytułów. Warunkiem przyjęcia materiału do druku jest złożenie przez autora oświadczenia, że nie został on złożony do opublikowania w innej redakcji.

Materiały publikowane w magazynie ZooBranża mogą by wykorzystywane publicznie pod warunkiem podania źródła.

Opinie wyrażane na łamach pisma nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji.

Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opublikowanych ogłoszeń i reklam. Jednocześnie zastrzega sobie prawo odmowy przyjęcia lub odmowy publikacji albo też wstrzymania publikacji ogłoszenia, reklamy lub insertu na wcześniej uzgodnionych warunkach, bez ponoszenia jakiejkolwiek odpowiedzialności z tego tytułu, z przyczyn siły wyższej, sprzeczności ogłoszenia, reklamy lub insertu z prawem bądź zasadami współżycia społecznego (dobrymi obyczajami), albo też sprzeczności z linią programową bądź charakterem publikacji, a także z negatywną oceną przez redakcję tytułu treści zawartych w ogłoszeniu, reklamie lub insercie, oraz sądowego zabezpieczenia bądź zgłoszenia przez osoby trzecie przeciwko Wydawcy, lub osobom trzecim roszczeń lub uprawdopodobnionych zastrzeżeń związanych z ogłoszeniem, reklamą lub insertem bądź ich emisją w zakresie objętym umową.

WYBÓR EKSPERTÓW, GŁOS OPIEKUNÓW

ZGŁOŚ SWÓJ PRODUKT DO PLEBISCYTU BEST FOR PETS 2025!

Masz produkt, który wyróżnia się jakością, innowacyjnością lub zdobył zaufanie opiekunów zwierząt?

Zgłoś go do prestiżowego plebiscytu Best for Pets 2025 – jedynego w Polsce, w którym głos ekspertów i opinia opiekunów zwierząt wspólnie decydują o najlepszych produktach roku!

Wyróżnienie w BEST FOR PETS to: rekomendacja środowiska specjalistów z branży zoologicznej, weterynaryjnej i behawioralnej, zaufanie tysięcy opiekunów zwierząt, którzy codziennie wybierają mądrze, wzmocnienie pozycji Twojej marki na konkurencyjnym rynku, możliwość wykorzystania znaku jakości Best for Pets 2025 w komunikacji i marketingu.

GALA FINAŁOWA

PET NET POLAND 2025

FABRYKA WEŁNY Pabianice 17.10.2025

Zgłosznia do plebiscytu przyjmowane są poprzez formularz na stronie petnetpoland.pl do dnia 29 sierpnia 2025 r. Pełny regulamin konkursu znajduje się na stronie petnetpoland.pl

Zgłoś produkt

FABRYKA WEŁNY Pabianice

17.10.2025

Nie przegap tego wydarzenia. Dołącz do nastawionych na rozwój i współpracę przedstawicieli branży. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń. Tylko rejestracja gwarantuje udział w Konferencji.

Nie czekaj – zarejestruj się już dziś!

PARTNER STRATEGICZNY:

PARTNERZY GŁÓWNI:

PARTNERZY:

Zarejestruj się!