Service Management 6 2022 (thema: leidinggeven)

Grootste platform over professionele schoonmaak

45e jaargang nummer 6, oktober 2022

THEMA: LEIDINGGEVEN

Goed leiderschap: what does it take? + PORTRETTEN VAN LEIDINGGEVENDEN + HANDREIKING CONTRACTMANAGEMENT + SCHOONBELEVING BEÏNVLOEDEN

GINA SALENTIJN OVER WERKGELUK:

EIGENAARSCHAP ESSENTIEEL

ΌϰēÿŊãľ >&y ϰżϰēŊãľ ĢęöĢľŊ¾Øãēϰü¾ľě¾ł

ŊĢĻϰłŊĢĻϒ ÙĢěŊ¾ÙŊãěϰűĢãĐãě ãľłŊãēؾľãϰ łŊ¾ēãěϰűŏÿ÷Øŏÿł

¯ããľϰÙĢęĻ¾ÙŊϰ ãěϰēÿÙüŊϰόΎμΏϰĐ÷ύ

.

& &*, (

* # % "( *

. # * ( (&&

# & (, ) & ($&%

&%* %+ %%&, * % +3) % +'(& + * % 0 * " * &&" % ,&&( ) &&%$ " ( * * (&&*)* ))&(* $ %* +)*& 0+ () + ' )* &' (+ $ '(& + * % - (&% ( $ % ) ,&&( &+- % * (( %&% ( &+ % % +- (& &*, ( % +- . + $ "* %2 $ ( $& # !" $ ( 0+ "( * $ ( #&&'* ! % $ % ( # - )* #)*& 0+ ( $ * / #&&% ) # ,&&( ( )+#* * ( * ) &&%$ "

& # 0&% ( +3) % # ( %& $ '( !0 % . #

Zÿãŏţνϰ¦9 ϰ¾ÙÙŏ

column

Leidinggeven gaat verder dan strak sturen op het schoonmaakprogramma

S

oms worden schoonmaakbedrijven wel eens vergeleken met HR-bedrijven. Bij aanbestedingen verschuift het personeel immers niet als er een ander schoonmaakbedrijf op het contract wordt gezet. Daarmee kan een schoonmaakbedrijf zich in essentie alleen of vooral onderscheiden door hoe het met zijn personeel omgaat. Dat is natuurlijk overdreven. Ik schat in dat machines, middelen en materialen ook een verschil kunnen maken, maar het is toch vooral de mens die in de schoonmaak de resultaten boekt. En, zo kun je redeneren, die mens is belangrijker dan ooit, gezien de krapte op de arbeidsmarkt.

Daarmee doemt de hamvraag op: hoe kan, moet en wil ik met mijn schoonmaakmedewerkers omgaan?

Span of control We dachten voor dit nummer van Service Management nog verder. Niet zelden kan een directeur niet op alle locaties zijn waar het schoonmaakbedrijf haar werkzaamheden verricht. De span of control zoals dat heet, is veel te groot. Dus moet hij of zij het hebben van tussenmanagement zoals de rayonmanager of de objectleider. Maar ook bij een klein schoonmaakbedrijf is het goed aansturen van medewerkers door de directeur van het grootse belang. Kortom, alles van werkoverleg tot ergonomisch werken. Daarmee mag leidinggeven misschien wel tot één van de belangrijkste onderdelen van het vak worden gezien. Die leidinggevenden geven de schoonmaak vorm.

“Hoe maak jij je medewerkers gelukkig?”

Coachend leidinggeven Dit nummer is dan ook een ode aan leidinggevenden. Zij regelen de roosters, de middelen en materialen en hebben de gesprekken met de schoonmakers. Delen schouderklopjes uit als het kan, zijn kritisch als het moet en komen toch het verst als ze niet belerend maar coachend optreden. Daarmee wil ik maar zeggen dat leidinggeven een vak apart is, dat niet iedereen kan. De beste schoonmaker is niet per se geschikt om leidinggevende te worden. Waarbij modern leidinggevenden niet stoelt op hiërarchie, maar op het feit dat je schoonmaak en andere facilitaire taken samen oppakt. Hoe krijg je dan die kruisbestuiving tussen collega’s? Modern leidinggeven is ook meer coachend, dan star sturend op het schoonmaakprogramma.

Je wilt als leidinggevende dat schoonmakers zelf hun regie pakken over hun schoonmaakwerk. Dat maakt dat ze meer ruimte krijgen, zonder ze helemaal los te laten. In dit nummer daar heel veel meer over. Al met al zorgt de leidinggevende mede voor werkgeluk. Dat klinkt wat zwaar, maar dat is wel wat het is. Ik ben daarom benieuwd: hoe maak jij je medewerkers gelukkig?

Ronald Bruins, hoofdredacteur van Service Management, ronaldbruins@vmnmedia.nl

3

inhoud

10

thema

leidinggeven 10 Goed leiderschap Charles Scholte en Gert de Graaf van SVS Opleidingen geven hun kijk op wat goed leiderschap vandaag de dag precies inhoudt. “Leidinggeven in de schoonmaakbranche is een super actueel thema. Je kunt er niet genoeg aandacht aan besteden.”

13 Portretten van schoonmaakleidinggevenden Voor deze editie met het thema leiderschap sprak Service management met drie leidinggevenden die dagelijks tussen hun medewerkers staan. Daaronder ook Karim Saddik. Als rayonmanager bij Effektief Groep weet hij precies wat er speelt op de werkvloer. “Gelijkwaardigheid is belangrijk. Iedereen heeft zijn eigen functie en werk. Dat leg ik ook uit.

Dit zijn de afspraken, daarvoor ben jij aangenomen.

Dat wil ik ook terugzien in het werk. Gewoon goed je werk doen, op tijd komen en op tijd weggaan.

Dat is voor mij respect. Iemand die de kantjes er vanaf loopt respecteert het werk, de werkgever en de klant niet.”

13

20 Gina Salentijn: “Voor mij betekent werkgeluk het hebben van eigenaarschap” Gina Salentijn traint met haar bedrijf LES is facilities schoonmaakmedewerkers in het vinden van werkgeluk. Bij Les zijn eigenaarschap en werkgeluk onlosmakelijk verbonden. “Als jij eigenaar bent over het uitvoeren van je werkzaamheden en daar invloed op kunt uitoefenen, dan word je er ook trots op en ga je er met plezier naartoe.”

Op de cover: Diana van Leth (links) en Diana Arens (rechts).

4

|

S E R V ICE MANAG EMENT

|

6 2022

20

27

“Het schoonmaakvak is mooi en iedereen wordt blij van een mooi resultaat.”

- Niek Besuijen

27 “Code schoonmaak meer dan zetten van een handtekening” Iets meer iets dan vijftig branchegenoten uit de schoonmaak kwamen op maandag 19 september naar De Kuip in Rotterdam om daar afscheid te nemen van Kees Blokland. En om meer te horen over contractmanagement.

38 Martijn Vos onderzocht de schoonbeleving Net voor de zomer verdedigde Martijn Vos in Enschede met succes zijn proefschrift ‘Spotless?

Perceived cleanliness in service environments’.

Zijn promotie was het sluitstuk van 6,5 jaar onderzoek naar schoonbeleving: wat is het en hoe kun je het beïnvloeden?

41 Jong Talent: Niek Besuijen In de nieuwe rubriek Jong Talent vraagt Service Management waarom jonge professionals juist wel kiezen voor een baan in de schoonmaak.

Wie zijn zij en wat drijft hen? We trappen de rubriek af met schoonmaakondernemer Niek Besuijen, die met zijn bedrijf Excentr over de hele wereld schoonmaakmachines verkoopt.

38

En verder...

03 06 09 18 23 24 30 33

41

36 44 47 49

Column Ronald Bruins (hoofdredacteur) Nieuws Column Edgar van Engelen De werkplek van... Diana van Leth – Eichelsheim en Diana Arens Column Leon Habraken Portret Yoandra Diaz Zaldivar Portret Patrick van der Velde Frank van der Leest wil uniformiteit in zijn facilitaire diensten NVZ 50 jaar aanjager duurzame industrie De Baas Contacten & Contracten Colofon

5

nieuws

Resultaten Nationaal Toiletonderzoek 2022 bekend De kans om in Nederland een schoon toilet aan te treffen is met 40,4 procent schrikbarend laag.

Dat blijkt uit het Nationale Toiletonderzoek 2022 van vakblad Service Management en facilitaire groothandel Facility Trade Group.

Bij de heren was 40 procent van de toiletten schoon, bij de dames iets meer met 41 procent.

Dat geeft een gemiddelde van 40,4 procent en dat is iets lager dan de voorgaande test enkele jaren geleden toen er 41 procent schoon werd gescoord. Ooit waren we al blij dat gemiddeld

Eén van Aendekerks speerpunten is duurzame inzetbaarheid.

6

|

S E R V ICE MANAG EMENT

|

6 2022

één op de drie openbare toiletten schoon was.

Sinds 2015 schommelt dat rond vier op de tien toiletten. Het dieptepunt dateert uit 2006: slechts 12 procent schoon. Oftewel, 1 op de 8 toiletten…

De metingen zijn het resultaat van een onderzoek van 150 openbare toiletten met behulp van dipslides. De toiletten zijn verdeeld over vier sectoren: de zorg, de horeca, openbare gebouwen en warenhuizen. Van die sectoren won de horeca met 45 procent schoon.

Nieuwe HR-directeur Facilicom

Minimumloon met 10,15% omhoog

Wendy Aendekerk is de nieuwe HR-directeur van Facilicom Group. “Ik ben erg trots op deze benoeming.”

Het minimumloon gaat op 1 januari 2023, in tegenstelling tot het eerdere voornemen, in één keer omhoog met 10,15%.

De focus van Aendekerk is de duurzame inzetbaarheid en vitaliteit van de medewerkers. “Er liggen vele uitdagingen op ons pad. Facilicom wil deze uitdagingen graag duurzaam sociaal aanpakken. Hoe zorgen we ervoor dat in deze tijd van hoge werkdruk en ziekteverzuim, onze medewerkers vitaal blijven? Hoe houden we onze sector aantrekkelijk voor starters en senioren op de arbeidsmarkt?

Als een van de grootste werkgevers van Nederland nemen wij hier onze verantwoordelijkheid in.”

Het kabinet zegt werken lonender te willen maken en voert voor het eerst sinds de invoering in 1969 een extra verhoging door van het minimumloon.

Vanwege de uitzonderlijk hoge inflatie en de gevolgen daarvan op het besteedbaar inkomen van Nederlanders, besloot het kabinet op Prinsjesdag om het minimumloon in één keer te verhogen. Het kabinet in een persbericht: “Dat is nodig om mensen met lagere en midden inkomens perspectief te bieden en ze weerbaarder te maken tegen (eventuele) financiële tegenslagen.”

Meer bewustzijn handhygiëne door covid De resultaten van een Europabreed surveyonderzoek laten zien dat mensen sinds de pandemie een stuk meer bezig zijn met hun eigen handhygiene. Zo blijkt dat mensen vaker hun handen wassen en zich vaker zorgen maken over de gezondheidsrisico’s van elektrische handdrogers in openbare sanitaire ruimtes. Ze maken hier zelfs vaker melding van. Dit zijn pas enkele resultaten van het onderzoek, maar het kan waardevolle informatie zijn voor eigenaren van openbare toiletten.

Piet Adema nieuwe minister van Landbouw Schoonmakend Nederland moet op zoek naar een nieuwe voorzitter.

Piet Adema wordt namelijk de nieuwe minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, meldt regeringspartij ChristenUnie. Hij volgt Henk Staghouwer op, die begin vorige maand onverwachts opstapte omdat hij zichzelf niet de juiste persoon vond om leiding te geven aan het ministerie.

Staghouwer lag al langer onder vuur, niet alleen in de Kamer maar ook in de sector.

Zijn plan, dat perspectief voor de toekomst aan de boeren moest bieden, kreeg een zeer negatieve ontvangst. Het ontbrak in het stuk aan concrete maatregelen.

Prijsverhoging schoonmaakproducten op komst De Duitse werkgeversvereniging de Bundesinnungsverband (BIV) – de tegenhanger van Schoonmakend Nederland – waarschuwt de leden dat er los van de kosten van de stijging van het minimumloon, een aanmerkelijke prijsverhoging op til is van schoonmaakproducten en -machines. Dat heeft alles te maken met de gebeurtenissen in Oekraïne en de verstoring van de mondiale grondstoffenproductie.

Ingewikkelde problemen Samen met stikstofminister Christianne van der Wal zal Adema de ingewikkelde stikstofproblemen moeten oplossen. Aan Adema de taak om wel snel met concrete regelingen te komen voor boeren die door willen. “De landbouw hééft toekomst in ons land”, zegt Adema daarover. Veehouders, akkerbouwers, tuinders en vissers hebben “duidelijkheid, rust en zekerheid” nodig voor de omslag die deze sectoren door moeten maken. Het kabinet wil toe naar kringlooplandbouw, en wil dat meer boeren groener boeren.

Premier Mark Rutte is blij dat met de beëdiging van Adema “het team weer compleet is”.

7

nieuws

Ton Goedmakers, CEO van Vebego:

GEZIEN OP www.servicemangement.nl

“De nieuwe identiteit en stijl van Vebego is eenvoudig, toegankelijk, menselijk en warm”

Vebego introduceert vernieuwde identiteit én nieuw logo Familiebedrijf Vebego heeft met trots een nieuw logo gepresenteerd, dat binnen drie jaar door alle Vebego-bedrijven zal worden gebruikt.

De vernieuwde huisstijl past bij de vernieuwde identiteit van de internationale facilitaire partner en is onderdeel van de ambitie om gezamenlijk herkend te worden als één merk door klanten en medewerkers. Vebego laat weten dat ze de komende jaren extra gaan inzetten op een forse groei door het merk en zo de marktpositie te versterken. Op deze manier kunnen ze nog meer mensen bereiken dan nu. “Vebego streeft naar een samenleving waarin iedereen mee kan doen, naar beste kunnen. Medewerkers van Vebego leveren iedere dag een positieve bijdrage aan de maatschappij: in de schoonmaak, zorg, facilitair management en groenvoorziening. Het is de ambitie van Vebego om zo veel mogelijk mensen een kans te geven op dit betekenisvolle werk.” een kans te geven op dit betekenisvolle werk.”

Belastingplan 2023: wat verandert er voor de dga?

De directeur-grootaandeelhouder (dga) in de schoonmaakbranche hangen diverse nieuwe fiscale maatregelen boven het hoofd. Sommige daarvan gaan per 2023 in, andere later.

De nieuwe fiscale maatregelen zijn onder meer bedoeld om het verschil in de belastingheffing tussen dga’s aan de ene kant en ondernemers in de inkomstenbelasting en werknemers in loondienst anderzijds te verminderen.

De maatregelen betreffen o.a. een verhoging van de vennootschapsbelasting voor bedrijven en enkele maatregelen om oneigenlijk gebruik van faciliteiten of uitstel van belasting tegen te gaan.

8

|

S E R V ICE MANAG EMENT

|

6 2022

• ADEMA: MOGELIJKE DREIGING VOOR GEZIN WAS HOBBEL VOOR MINISTERSPOST • DUURZAAM SCHOONMAKEN BIJ EN DOOR CLIËNTEN GEMIVA • DESINFECTIEMIDDELEN EN WETGEVING: AAN WELKE WETTELIJKE EISEN MOET EEN DESINFECTIEMIDDEL VOLDOEN? • LEUKE IDEEËN GEZOCHT VOOR EEN WORKSHOP OP HYGIËNEFORUM 2023 • ONE HUNDRED MAAKT ZELFTESTEN BESCHIKBAAR OP TOILETTEN IN ZWEDEN • SCHOONMAKEND NEDERLAND ROEPT OP: DOE WEER MEE AAN ACTIEWEEK ‘GLAZENWASSERS HEBBEN HART VOOR ZORG’ • MEESTE SCHOONMAAKBEDRIJVEN WILLEN INDEXATIEPERCENTAGE VAN 4 TOT 6 PROCENT • IN DE AGENDA: INTERCLEAN AMSTERDAM 2024 • GLAZENWASSERS ROMARO MAKEN 1600 GLASPANELEN WEER BLINKEND SCHOON • ALS SCHOONMAAKBEDRIJF JE MEDEWERKERS HELPEN: “HOUD HULP BIJ SCHULDEN ZO SIMPEL MOGELIJK” • PIET ADEMA OVER MILJOENENNOTA: “GOED VOOR ONZE SCHOONMAKERS, ZORGWEKKEND VOOR ONZE ONDERNEMERS” • PRINSJESDAG 2022: DIT MOETEN SCHOONMAAKONDERNEMERS WETEN • VAKBONDEN MAKEN ZICH KOMEND CAO-SEIZOEN STERK VOOR FORSE LOONSVERHOGINGEN • WAT MOET JE DOEN ALS JE OEKRAÏENSE WERKNEMERS IN DIENST WILT NEMEN? • ASITO EN BRAVIS ZIEKENHUIS MOOI VOORBEELD VAN DUURZAME SAMENWERKING • COMPASS GROUP OVER GOED WERKGEVERSCHAP: “HET IS EEN PROCES VAN CONTINU LUISTEREN EN VERBETEREN”

column

Vasthouden aan schoonmaakmiddelen In vroeger tijden werd gedacht dat de aarde plat was. Ondanks dat er bewijzen kwamen dat de aarde een ronde vorm had, werd er stug vast gehouden aan het feit dat de aarde plat is. In de huidige tijd zijn er nog steeds bewoners op onze aarde die vast houden aan het idee dat de aarde plat is.

Vasthouden aan oude gedachte Vasthouden aan oude gedachte is vasthouden aan iets wat je weet. Veranderingen zijn eng. Veranderingen maken mensen onzeker, omdat wat je altijd hebt gedacht eigenlijk niet waar blijkt te zijn. In de schoonmaak zien we dit ook gebeuren.

Vasthouden aan oude gewoonten en producten, want daarvan weet je dat ze werken.

In ieder geval, dat wordt gedacht.

Ongezonde schoonmaakmiddelen Vasthouden aan schoonmaakmiddelen waarvan bewezen is dat ze ongezond zijn en de werking enigszins dubieus is. Denk bijvoorbeeld aan dikke bleek. Ja, er werd altijd gedacht of het werd zo verkocht, dat het alles schoonmaakt. Maar het product bleekt en maakt niet schoon. Ja, de vervuiling is niet meer zichtbaar. Ook is het product niet gezond voor een schoonmaker om mee te werken. De dampen kunnen ziekmakend zijn. Toch zijn er schoonmakers die dit product van thuis meenemen en vasthouden aan het idee dat het schoonmaakt en desinfecteert.

Openstaan voor inzichten Het blijft in de mens zitten om vast te houden aan oude ideeën, maar het open staan voor nieuwe inzichten en nieuwe invalshoeken is moeilijk. Chemische schoonmaakproducten belasten het milieu en kunnen gevaarlijk zijn voor schoonmaakmedewerkers als ze dampen inademen. Als je aangeeft dat schoonmaak met bacteriën een betere optie is, omdat het goed schoonmaakt/reinigt en veilig is voor de schoonmaakmedewerkers en het milieu, duurt het echt wel om ze te overtuigen.

Maar als ze overtuigd zijn, dan gaan ze er ook voor.

Edgar van Engelen is eigenaar van Clear4Clean, waarmee hij advies, controles en opleidingen in de schoonmaakbranche verzorgt. Hier geeft hij onder andere trainingen in diverse schoonmaakmethoden.

“Vasthouden aan oude gedachte is vasthouden aan iets wat je weet.”

9

thema: leidinggeven

Charles Scholte en Gert de Graaf (SVS) over goed leiderschap

“Wij zien leidinggevenden als spil in de organisatie” “Leidinggeven in de schoonmaakbranche is een super actueel thema. Het is ook altijd wel een pijnpunt, niet iets waar wij altijd heel goed in zijn. Je kunt er dus niet genoeg aandacht aan besteden.” Zo begint Charles Scholte, directeur van SVS Opleidingen het gesprek.

Naast hem zit Gert de Graaf, Manager Sales & Productontwikkeling bij SVS. Het thema van de dag: goed leiderschap in de schoonmaak. Want wat is dat nu eigenlijk? tekst: Paula Jansen

“In de schoonmaak zijn mensen vaak leidinggevende, zonder dat ze daarop voldoende toegerust zijn”, vertelt Scholte. “Vaak steekt een schoonmaker boven het maaiveld uit, omdat hij of zij een goede schoonmaker is met gezag binnen het team. Dan heb je zomaar kans dat je gevraagd wordt om teamleider of voorman of -vrouw te worden. Maar iemand die gewoon heel goed schoonmaakt, beschikt nog niet per se over de skills om een team aan te sturen. Dat is een heel andere tak van sport.”

Charles Scholte: “Als mensen hun werk met plezier doen, dan stralen ze dat ook uit.”

10

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

GOED LEIDERSCHAP Wat is dat dan, een goede leidinggevende? De Graaf brandt los: “Iemand is een goede leidinggevende als diegene de verbinding zoekt met zijn of haar mensen en ontwikkelingsgericht, ook wel coachend, leidinggeeft. Daarbij probeer je mensen niet alleen aan te sturen op dat ze hun werk naar behoren doen.

Maar ook dat ze een groter probleemoplossend vermogen krijgen, meer initiatief kunnen nemen en een hoog zelfstandigheidsniveau krijgen. Een goede leidinggevende is niet alleen gericht op het hier en nu, maar volgt de medewerker in zijn of haar ontwikkeling. Daarbij komt oprechte aandacht en waardering kijken, maar ook medewerkers faciliteren.

Kijken wat ze nodig hebben en daarop aansluiten.

Dat betekent ook dat je met veel verschillende mensen moet kunnen omgaan.”

EIGEN REGIE Initiatief nemen en zelfstandiger werken, vraagt ook wat van de schoonmaakmedewerker. De Graaf vervolgt: “Bij goed leiderschap zit ook een deel van de regie bij de medewerker. Die is tegenwoordig ook mondiger, wil meer invloed uitoefenen. Maar dat maakt coachend leidinggeven ook best spannend. Je moet gedrag herkennen en bespreekbaar maken, het gesprek aangaan, tijd nemen en aandacht geven om ze te begeleiden. Dat is best wel lastig.” Scholte voegt daaraan toe: “We zijn vaak te veel gefocust op ‘dat doe je niet goed’, in plaats van ‘dat heb je goed gedaan en je zou het daar en daar nog kunnen verbeteren’. Het is de toon die de muziek maakt.”

WERKPLEZIER Wat doe je dan als mensen die eigen regie niet direct willen pakken? Scholte: “Wij komen dagelijks heel veel schoonmakers tegen die met ontzettend veel plezier hun werk uitvoeren. Mensen die ziek naar hun werk gaan omdat ze hun klant niet in de steek willen laten en die een heel goede band hebben met de plaats waar ze schoonmaken. Die mensen halen heel veel voldoening uit hun werk. Het is natuurlijk de kunst van een leidinggevende om dat te entameren. Want als mensen hun werk met plezier doen, dan stralen ze dat ook uit. Dat ziet de klant ook en dat zie je ook terug in de resultaten van het schoonmaakwerk. Als je een lastiger team hebt, dan moet je je mensen motiveren, meenemen en stimuleren. We zien in de praktijk dat op objecten die heel goed lopen leidinggevenden zitten die in staat zijn ervoor te zorgen dat mensen met passie hun werk kunnen uitvoeren. Dat maakt wel het verschil.”

ZIEKTEVERZUIM VOORKOMEN Dat is niet alleen belangrijk voor een team. De Graaf: “Ook vanuit de omgeving is er een spanningsveld.

De instroom van medewerkers is lager en tegelijkertijd worden de eisen steeds hoger. Daardoor ben je als leidinggevende vaak vooral bezig met de waan van de dag. Problemen oplossen, de bezetting rondkrijgen of een klant die achter je aan holt.” Door die tijdsdruk is de investering in een leiderschapstraining soms moeilijk te maken. Maar Scholte beoogt dat je het dan juist moet doen. “Een voorbeeld: het ziekteverzuim op objecten verschilt enorm. Niet zelden heeft dat te maken met een leidinggevende die een heel goede band met zijn mensen heeft. Als jij in je team mensen hebt die in een echtscheiding liggen of rondlopen met financiële zorgen, dan melden zij

Gert de Graaf: “Investeren in de opleiding en training van leidinggevenden verdient zich dubbel en dwars terug.”

zich eerder ziek. Als jij als leidinggevende in staat bent om dat in een vroeg stadium te zien, er met hen over te praten en samen na te denken over oplossingen, dan zie je dat die mensen zich niet snel ziekmelden. Daar ligt een enorme winkans voor bedrijven en we zien tegenwoordig steeds meer bedrijven die kans pakken.”

DUURZAME INZETBAARHEID De Graaf vult aan: “Dat hoort ook bij duurzame inzetbaarheid, een groot thema in de schoonmaakbranche. De essentie daarvan is dat je nu en in de toekomst gezond in je werk moet blijven. Van oudsher was de branche heel erg gefocust op zaken als ergonomie en materialen. Maar we weten dat je bij deze doelgroep ook moeten kijken naar de privésituatie. Want alles wat thuis gebeurt, neem je mee naar je werk en andersom. Voor duurzame inzetbaarheid heb je óók meer regie en een mondige medewerker nodig. Voer dat goede gesprek, waarbij je niet zelf

11

thema: leidinggeven

“Je moet kijken wat je medewerkers nodig hebben en daarop aansluiten.” aan het woord bent. Zeg niet ‘ik heb gezien dat’, maar vraag ‘waar loop jij tegenaan? Hoe zorgen we ervoor dat je gezond en met plezier kunt werken?’

De signalen komen vanuit de medewerker. De leidinggevende moet actief luisteren en zich bewust zijn dat hij daarmee goud in handen heeft.”

ZELFVERTROUWEN Om dat goede gesprek echt aan te gaan, is zelfver-

Bij goed leiderschap zit ook een deel van de regie bij de medewerker.

12

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

trouwen cruciaal. De Graaf: “Een medewerker met zelfvertrouwen durft te leren, gaat de uitdaging sneller aan en leert om ook voor zichzelf te zorgen.”

Als dat gesprek er eenmaal is, moet je als leidinggevende ook de volgende stap zetten.” Scholte: “Wij leren medewerkers het belang van werkoverleggen en we leren ze effectief communiceren. Maar als ze denken dat hun leidinggevende niets met de uitkomst zal doen, dan zullen ze niet al te enthousiast meer deelnemen aan zo’n overleg. Dus vaak gaat het ook om cultuurveranderingen binnen organisaties.

En dat zit in alle lagen.”

VAKKENNIS ESSENTIEEL Beide mannen benadrukken nog een belangrijk aandachtspunt. “Aandacht en waardering, in gesprek gaan op het juiste moment en ontwikkelingsgericht leidinggeven is één vereiste. Maar je moet óók kennis van het schoonmaakvak hebben. Dat is de laatste jaren een beetje ondergesneeuwd”, betoogt De Graaf. “Dat levert zelfvertrouwen op bij medewerker én leidinggevende. Als je zelf het vak onvoldoende beheerst, dan is het heel lastig om je mensen daarin mee te nemen.” Scholte vult aan: “Natuurlijk hoef je geen taart te kunnen bakken om te weten of hij lekker is. Maar als jij mensen aanstuurt en je weet niets van ergonomie, dan kun je je medewerkers daarin niet helpen. Als je nooit iets geleerd hebt over de werkvolgorde van het schoonmaken van een sanitaire ruimte, dan kun je je medewerkers niet corrigeren als zij eerst de bril gedaan hebben en daarna nog even de deurklink meenemen.”

VAKMANSCHAP De Graaf sluit af: “Op dit moment is het toverwoord, en dat zit ook in de Code Verantwoordelijk Marktgedrag, vakmanschap. Vakmanschap betekent ‘ik doe het en ik weet waarom ik het doe’. Dat gaat over trots zijn op wat je doet, zodat je het met plezier doet en dat ook uitstraalt. Als je als leidinggevende dan de ruimte geeft aan je medewerkers, hen betrekt en met hen meedenkt, dan ontpoppen ze zich. Daar heeft de organisatie natuurlijk ook baat bij. Het ontwikkelen van mensen en organisaties gaat hand in hand. Wij zien leidinggevenden dan ook als spil in de organisatie. Zij zijn de schakel tussen de organisatie, de richting waar je heen wilt en de medewerker. Als je hen goed uitrust om de medewerkers in hun kracht te zetten, dan komt het goed. Investeren in de opleiding en training van leidinggevenden verdient zich dubbel en dwars terug.”

thema: leidinggeven

Karim Saddik, rayonmanager bij Effektief Groep

“Negen van de tien opdrachten zijn spoedjes” Geen vraag is Karim Saddik te gek. Is er een spoedklus? Hij regelt het. En dat komt nogal eens voor, want als rayonmanager bij Effektief Groep heeft hij met Media Park in Hilversum leuke, bijzondere objecten in portefeuille. Saddik geeft met plezier een kijkje in de keuken van het schoonmaakwerk in studioland. tekst: Bianca Faber

Karim Saddik: “Elke dag heeft een andere uitdaging, het is nooit saai.”

13

thema: leidinggeven

studio’s, kantoren, het restaurant, regieruimtes, kleedkamers, sanitair en andere ruimtes schoon zijn.” Of hij zelf ook zo onder de indruk is van zijn werkomgeving? “Omdat je er elke dag bent, is dat niet zo interessant meer. Tijdens een opname lopen wij backstage, staan stand-by om in te springen als dat nodig is. Je ziet af en toe een bekende Nederlander lopen, maar hij of zij is gefocust op zijn eigen ding, net als wij.”

ONTZORGEN VAN DE KLANT Het werk is veelzijdig en gaat altijd door. “Zeven dagen in de week. Ik werk er vijf hoor”, grinnikt Saddik. “Ik zorg er wel voor dat de roosters voor de overige dagen ingevuld zijn en dat alles loopt. De belangrijkste taak is dat je de klant ontzorgt. Ik regel dat er genoeg personeel is om het werk uit te voeren en ik begeleid, stimuleer en controleer de medewerkers. Hebben ze een opleiding nodig, dan regel ik dat. Het is belangrijk om te weten hoe je veilig en efficiënt kunt werken.”

Aan het einde van een productie verwijdert Saddiks team ook de verf van de vloer.

Voor de volledigheid: Karim Saddik zit al 25 jaar in het vak, waarvan 24 jaar als leidinggevende. Pakweg 35 medewerkers heeft hij ter beschikking voor schoonmaakklussen op het Media Park, met in het klantenbestand 25 losse gebouwen voor Media Park, vier grote gebouwen van RTL, EMG (voorheen United), Omroep Max en Unbranded. Daarbij komen zo’n 15 medewerkers voor het werk van opdrachtgevers elders in de regio, waar ze kantoorruimtes en het sanitair spic en span houden.

WERKEN BIJ DE TV Media Park is zijn grootste én opvallendste opdrachtgever. “Ik heb vier kinderen. Mijn jongste kinderen denken dat ik bij televisieprogramma’s werk”, lacht Saddik. “Dat is niet zo. ‘Maar wat doen je dan?’ vragen ze. Dan leg ik uit dat ik ervoor zorg dat de

14

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

VERKEERDE VERWACHTINGEN Saddik let erop dat de juiste middelen en materialen voor een opdracht aanwezig zijn en verricht administratieve taken, zoals urenadministratie en offertes maken. “Verder heb ik periodiek contact met de klant, wekelijks of maandelijks, om te horen of de klant tevreden is.” Is er sprake van ontevredenheid, dan komt dit vaak door verkeerde verwachtingen of miscommunicatie. “Dan denkt een opdrachtgever dat personeel stand-by blijft tot het einde van een productie. Maar personeel is voor een bepaalde tijd ingepland. Als een productie later begint en uitloopt, dan zijn ze er niet meer. Een medewerker doet wat er aan hem of haar gevraagd wordt. Maar indien nodig wordt er binnen een half uur personeel geregeld, ze wonen bijna allemaal in de buurt.”

RESPECT VOOR WERK, WERKGEVER EN KLANT Iemand met respect behandelen en waardering tonen, dat zijn kernwaarden voor Saddik. “Is er een grote klus, dan haal ik eten en drinken voor de medewerkers en dan eten we gezamenlijk. Is er een spoedklus, dan spring ik bij. Dat werkt ook stimulerend; iedereen weet dat het belangrijk is om de klus op tijd klaar te hebben. En ik zorg dat ze krijgen waar ze recht op hebben; ze komen geen uur tekort op hun salaris.” Hij staat ook niet ‘boven’ de schoonmakers. “Gelijkwaardigheid is belangrijk”, vindt

“Als je iets al zo lang doet en de klanten en het bedrijf zijn tevreden, dan weet je dat het goed zit.”

Saddik. “Iedereen heeft zijn eigen functie en werk.

Dat leg ik ook uit. Dit zijn de afspraken, daarvoor ben jij aangenomen. Dat wil ik ook terugzien in het werk. Gewoon goed je werk doen, op tijd komen en op tijd weggaan. Dat is voor mij respect. Iemand die de kantjes er vanaf loopt respecteert het werk, de werkgever en de klant niet.”

VEEL AD-HOC WERK Schoonmaakwerk in kantoorpanden is goed in te plannen. Dat ligt anders bij de studio’s. Saddik:’’Er is veel ad-hoc werk. Negen van de tien opdrachten zijn ‘spoedjes’. Een klant is soms zo druk, dat ze vergeten om de schoonmaak mee te nemen in het proces. Dan moet in korte tijd ineens 1400 m2 klaar zijn. Met spoed regel je mensen, materialen en middelen. Dat zijn de grootste uitdagingen. Hier gaat niks automatisch. Je moet erbovenop zitten en meedenken. Dat waarderen de klanten. Als alles aan het einde van de dag is gelukt, geeft dat een goed gevoel. Elke dag heeft een andere uitdaging, het is nooit saai.”

Soms kan iets toch echt niet. À la minute het bedrijventerrein van Media Park met een hogedrukreiniger schoonmaken bijvoorbeeld. Saddik: “Dat gaat niet, want daarvoor ben ik qua materiaal afhankelijk van derden. Ook voor glazenwassen moet een speciale wagen komen. Dat moet echt worden ingepland.

Ik geef eerlijk aan wat wij kunnen doen, dat begrijpen klanten.”

BALLONNEN EN CONFETTI De studio’s faciliteren is een aparte tak van sport, zo vertelt de rayonmanager. “De ene studio heeft een opname, de andere draait een evenement of bruiloft.

Programma’s beginnen vaak vroeg en voor die tijd moet alles spic en span zijn.” Tussendoor, maar ook na afloop is er genoeg te doen. Ballonnen verwijderen bijvoorbeeld, of confetti van een vloer afhalen die nat is van alcohol. “Een efficiënte manier om de vloer schoon te maken is een elektrische bladblazer gebruiken, of een zuigmachine. Daarnaast heb je veel mensen nodig om het werk voor een bepaalde tijd klaar te krijgen.”

REGIERUIMTE REINIGEN IS EEN VAK APART “Aan het einde van een productie van een aantal weken is de eindschoonmaak. Wij verwijderen dan ook de verf van de vloer, omdat iedere productie zijn eigen wensen heeft qua inrichting. Met een stripper wordt de verf zacht gemaakt en daarna schrappen wij het eraf, totdat de vloer kaal is. De verf gaat in een speciale afvoercontainer en wordt door een gespecialiseerd bedrijf verwerkt.”

Regieruimtes reinigen vergt een speciale aanpak.

“Dat gebeurt door specialisten. Je hebt te maken met dure apparatuur waar je heel voorzichtig mee moet zijn. Daarvoor gebruik je aparte methodes en materialen.” En over speciaal gesproken: sinds 1 september is er een golfkar beschikbaar waarmee een medewerker over het buitenterrein van Media Park kan rijden. Zo heeft hij of zij alles spullen bij de hand om (zwerf )afval te verwijderen en asbakken en prullenbakken te legen. “Kraaien werken niet mee, die trekken eten en plastic uit de prullenbakken. Zo krijg je zwerfafval”, verzucht Saddik.

KANS PAKKEN Saddik rolde toevalligerwijs het vak in, nu 25 jaar geleden. Op zijn zestiende begon hij als schoonmaakmedewerker bij Media Park. Als bijbaantje. In de zomer van 1998 werkte hij als vakantiekracht als rayonleider.” Hij keek op tegen zijn leidinggevende: “Een man met een stropdas en een mooie auto. ‘Zo, hij heeft een mooie baan’, dacht ik dan. En stoer ook.” Na een inwerkperiode mocht Saddik zelf een eigen rayon leiden. Inschrijven voor een hbo-studie deed hij niet meer, hij had zijn plek gevonden. In de loop der tijd behaalde hij vervolgens binnen het bedrijf meerdere diploma’s. “Dit was op mijn pad gekomen en ik heb mijn kans gepakt. En ik ben er nog steeds. Als je iets al zo lang doet en de klanten en het bedrijf zijn tevreden, dan weet je dat het goed zit. Ik zie en run mijn rayon alsof het mijn eigen bedrijf is.

Ik zorg dat het budget op orde is en als de klanten en het personeel tevreden zijn, dan ben ik dat ook. Als de gezondheid meezit, houd ik dit werk de komende 25 jaar zeker vol. Het is veel te leuk om op de werkvloer te zijn.”

15

sponsored content Robots doen steeds meer hun intrede in de schoonmaakwereld. Toch is de toegevoegde waarde van deze autonome schoonmaakkracht afhankelijk van de situatie. Bovendien is de robotmarkt nog in ontwikkeling, zijn er verschillende oplossingen en zijn niet alle robots even goed inzetbaar of doorontwikkeld. “Er is veel vraag, maar ook nog veel onbekend”, zegt Dennis de Konink, Manager Technological Development bij Alpheios.

‘Robots zijn cobots; ze werken samen met de mens’ Nieuwe duurzame chemie, data, robotica; de markt van ‘smart materials’ is volop in ontwikkeling. En De Konink zit er als Manager Technological Development bij Alpheios midden in. “Het is belangrijk om de ontwikkelingen op de voet te volgen, en te bepalen wat de beste oplossingen zijn voor onze klanten. En dat is een dynamisch spel; leveranciers komen en gaan.” Dat geldt zeker ook voor de markt van robots. “Er is veel vraag, maar ook nog veel onbekend. Iets dat past bij een opkomende markt. Je ziet veel verschillende soorten robots. Niet alle zijn even makkelijk inzetbaar of even ver doorontwikkeld. Het zijn factoren om rekening mee te houden als je de keus maakt om een schoonmaakrobot in te zetten in de schoonmaakorganisatie. Bovendien is een schoonmaakrobot nogal een investering, dus we denken er samen met een klant goed over na of en hoe het een toevoeging is aan het schoonmaakteam”, legt De Konink uit.

het ook zomaar zijn dat die niets doet en er toch iemand actie moet ondernemen. Of, als de mapping niet goed is uitgevoerd, het verkeerde oppervlak reinigt. En wat als de robot van de trap valt? Wie betaalt de schade? En wat als er letsel ontstaat bij iemand die de robot op zich krijgt? Daarom zeggen wij; een medewerker moet toezicht houden en moet de machine net zo goed onderhouden als manuele machines.” En in de tijd dat de robot het grote werk doet, en snel en efficiënt veel vierkante meters zuigt of schrobt, kan de medewerker bijvoorbeeld de sanitaire ruimte schoonmaken. Of de hoekjes bij de koffiemachine reinigen. “Op die manier vult het elkaar goed aan en gaat de schoonmaakkwaliteit omhoog”, verzekert De Konink.

Niet als vervanger Hij benadrukt dat een robot dient als aanvulling op het team. En niet als vervanger van de mens. “Dat wordt vaak gedacht, zeker met de huidige krapte op de arbeidsmarkt. Maar wij zien dat anders. Robots werken samen met de mens.” Hij maakt het vergelijk met machines in een assemblageplant. “Die machines kunnen heel goed, en heel effectief onderdelen in elkaar schroeven. Maar als het om de expliciete details gaat, dan zijn mensenhanden vaak toch nodig. Zo is dat ook in de schoonmaak; grote delen van de vloer kunnen prima door de robot worden gereinigd, maar de hoekjes en moeilijk bereikbare plaatsen moeten vaak nog door mensenhanden worden gedaan. Ook al staat de ontwikkeling hier niet stil.” Daar komt volgens De Konink bij dat de autonome veeg-, schrob- of zuigmachine net als de manuele varianten zelf ook moeten worden onderhouden. “Dat is eveneens mensenwerk. Bovendien is toezicht nodig. Je kunt ’s nachts de robot de vloer wel laten reinigen, maar als er een defect is of de machine is niet goed geprogrammeerd, dan kan

Demonstraties bij klanten Hij wil er ook mee zeggen dat bedrijven erg goed moeten nadenken over de inzet van robots. “Robots zijn erg in trek, er is ook bij ons veel vraag naar. Maar het is heel belangrijk om vooraf goed te weten wat je er precies mee wil? Waarvoor wordt de robot ingezet?

Hoe zet je de robot in? Om hoeveel vierkante meter gaat het? Welke terugverdientijd heb je voor ogen?”

Het is de reden dat Alpheios demonstraties verzorgt bij opdrachtgevers om ook te leren welke vragen klanten hebben. “Kijk, er is veel vraag. Maar sinds het begin horen we ook vaak dat opdrachtgevers niet altijd een concreet doel voor ogen hebben, maar graag willen innoveren. Een robotmachine is puur in aanschaf vaak twee à drie keer zo duur als een normale machine. Dan moeten we wel weten of het totaalplaatje interessant is. Daarom testen we samen”, vertelt De Konink.

16

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

Dennis de Konink: “Het is heel belangrijk vooraf goed te bedenken hoe je de robot in wil zetten.”

Toegevoegde waarde En wat blijkt volgens hem uit die testcases? “Het is heel erg afhankelijk van de situatie in de organisatie wanneer een robot van toegevoegde waarde is. Zo kan het inzetten van een robot, bijvoorbeeld een schrob-zuigrobot of robotstofzuiger, in het kader van vitaliteit een toevoeging aan het schoonmaakteam zijn. Schoonmaak is immers een zwaar beroep, en ziekteverzuim en het vinden van medewerkers zijn een groot probleem in deze sector. De inzet van een robot als toevoeging aan je team kan dus een oplossing zijn.” Bovendien kan een autonome machine een investering zijn die ervoor kan zorgen dat de schoonmaakprofessionals

zich kunnen focussen op specialistischere taken die een robot niet kan, of bijvoorbeeld net even wat meer tijd kunnen besteden aan andere gebouwbezoekers, cliënten of patiënten in een gebouw. De Konink: “En na de terugverdientijd heb je voor de grote oppervlakken dus niet per se meer personele inzet nodig, en dat bespaart je een uitdaging. Daarom zeggen wij ook; robots zijn cobots, ze werken samen met de mens in de schoonmaak.”

Dit artikel is gesponsord door Alpheios.

17

Wil je ook in de rubriek ‘De werkplek van...’ komen?

Stuur een foto van jouw werkplek en waarom deze zo bijzonder is naar ronaldbruins@vmnmedia.nl.

“We hebben aan een half woord genoeg om te weten wat de ander bedoelt.”

de werkplek van...

Diana van Leth – Eichelsheim en Diana Arens Diana van Leth – Eichelsheim en Diana Arens van schoonmaakbedrijf Hommerson maken schoon in de studentenflats van Stichting Studenten Huisvesting Nijmegen (SSHN). Ze zijn al zeventien jaar vriendinnen van elkaar en hebben aan een half woord genoeg om te weten wat er gedaan moet worden.

1

Wat maken jullie precies schoon?

Diana van Leth – Eichelsheim: “Wij maken de douches,

wc’s en keukens schoon. De studenten zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen kamers. Als het in de keuken een puinhoop is, bijvoorbeeld omdat ze een feest hebben gegeven, treden we in overleg met onze leidinggevende en sturen we een foto. Om dan te overleggen of we het alsnog gaan schoonmaken of niet. Eigenlijk wil je dat ze dan ook hun eigen verantwoordelijkheid pakken.”

Diana Arens: “Soms is het inderdaad een puinhoop. Dan weet je even niet waar je moet beginnen. Daar tegenover staat dat studenten vaak een praatje komen maken. ‘Hoe is het?’

Of na de vakantie: ‘hoe was je vakantie?’ Of: ‘sorry voor de puinhoop.’ Af en toe leggen ze met Kerst iets voor ons klaar.

Dat contact met studenten is altijd erg leuk.”

2

Jullie zijn vriendinnen geworden begrepen we?

Diana van Leth – Eichelsheim: “Ja, we lijken best veel op elkaar. We houden er allebei van om te kletsen - zonder ons werk te verwaarlozen - en konden het daardoor vanaf dag één goed met elkaar vinden. Ja, je mag wel zeggen dat we vriendinnen zijn. We delen lief en leed. Onze mannen en kinderen gaan ook goed met elkaar om. We gaan zelfs in december met elkaar naar het Mega Piratenfestival, waar onder andere Jannes optreedt. Het is traditie dat we dan bij elkaar verzamelen en boerenkool eten. Dat is altijd erg gezellig. We kunnen ook veel van de nummers van Jannes meezingen.”

Diana Arens: “We maken ieder onze eigen ruimtes schoon, maar bij tijd en wijle maken we ook samen schoon. Dan hoeven we elkaar niet uit te leggen wat we moeten doen. Dat gaat vanzelf. We hebben aan een half woord genoeg om te weten wat de ander bedoelt. Voor ons is het dan ook inmiddels routinewerk.”

Diana van Leth (links) en Diana Arens (rechts)

Foto: Remco Lassche Studio 38c

thema: leidinggeven

Gina Salentijn traint schoonmakers in werkgeluk

“Voor mij betekent werkgeluk het hebben van eigenaarschap” Gina Salentijn traint met haar bedrijf LES is facilities schoonmaakmedewerkers in het vinden van werkgeluk. Daarvoor werkte ze twaalf jaar in verschillende leidinggevende functies bij verschillende schoonmaakbedrijven. Al vanaf haar opleiding is ze een schoonmaakfan in hart en nieren. “Ik heb facility management gestudeerd, waarbij ik stage heb gelopen bij Asito. Ik liep toen mee met een rayonmanager uit de regio Amsterdam en toen dacht ik ‘ja, dit wil ik ook’. tekst: Paula Jansen

In de schoonmaakbranche zijn voldoende grote thema’s om je passie aan te wijden. Voor Salentijn is dat werkgeluk geworden. En dat begint bij de medewerker op de vloer. “De trainingen van Les zijn erop gericht schoonmaakmedewerkers te leren eigenaar te worden van hun werk. En daarin ook een adviserende rol aan te kunnen nemen naar hun leidinggevende en opdrachtgever”, begint Salentijn. “Vaak komt eigenaarschap van boven. Maar als je zelf niet op de werkplek bent, hoe stuur je dat dan aan? Het werkt beter om medewerkers op de werkvloer de tools en skills te geven om op basis van hun kennis de kwaliteiten neer te zetten daar waar de wensen en behoeften liggen.”

WERKGELUK Bij Les zijn eigenaarschap en werkgeluk onlosmakelijk verbonden. “Als jij eigenaar bent over het uitvoeren van je werkzaamheden en daar invloed op kunt uitoefenen, dan word je er ook trots op en ga je er met plezier naartoe. Wat je veel ziet in de schoonmaak is dat veel eindtermen, kwaliteitseisen, werktijden, schoonmaakwerkzaamheden en schoonmaakmiddelen en -materialen worden bepaald door mensen die niet op de werkvloer staan. En dan moet je dat maar uitvoeren. Maakt dat je gelukkig? Negen van de tien keer niet.”

20

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

ERTOE DOEN Eigenaarschap over je werk betekent ook meer initiatief nemen en mondiger worden. Wil iedere schoonmaakmedewerker dat wel? “Soms weten ze aan het begin van een training niet dat ze hierop zitten te wachten”, vertelt Salentijn. “Maar door zelf eigenaar

Gina Salentijn: “De basis moet zijn dat iedereen gelukkig naar zijn werk kan.”

Werkgeluk zit hem in eigen regie en coaching, maar de basis moet eerst op orde zijn.

te zijn, leren ze meer over de uitvoering van hun werk. Dat helpt met de kwaliteit en de efficiëntie, waardoor ze minder klachten krijgen. En men krijgt zicht op de emotionele effecten bij de eindgebruikers.

Ze kunnen zo een veel grotere bijdrage leveren en krijgen het gevoel er meer toe te doen.” Mondige medewerkers klinkt ook spannend voor een schoonmaakbedrijf of opdrachtgever, maar Salentijn legt uit dat werkgeluk veel positieve effecten meebrengt.

“Werkgeluk rendeert in 21 procent meer productiviteit, 45 procent minder verloop en 36 procent minder ziekteverzuim. Dat is onwijs veel!”

DE BASIS OP ORDE Goed, de urgentie is duidelijk. Maar waar begin je dan? Stap één is de basis op orde hebben. Salentijn: “Dat iedereen de juiste middelen en materialen heeft, dat je weet wie er op locatie werkt en dat je weet welke schoonmaakwerkzaamheden er gedaan moeten worden. Ik kom vaak genoeg tegen dat leidinggevenden schoonmakers op pad sturen zonder de juiste vertaling van de werkzaamheden. Je moet de klant er natuurlijk ook bij betrekken. Het is heel belangrijk dat je opdrachtgever weet dat er een nieuwe manier van communiceren komt.”

SCHOONMAAKTEAM FACILITEREN De volgende stap voor de leidinggevende is coachen.

Salentijn: “Je stelt samen met je medewerkers doelen op en hoe ze daar naartoe kunnen werken. Je kunt daarbij vragen wat ze nodig hebben van jou en wat ze willen aan tijd, geld, inzicht en materialen. Je moet je schoonmaakteam faciliteren en uitdagen om continu te blijven verbeteren. Bijvoorbeeld door middel van dagstarts of weekstarts. Of je doet een keertje een verspillingsronde met elkaar om scherp te blijven. Dat is een heel andere insteek dan bijvoorbeeld een DKS (dagelijks controlesysteem, red.) lopen.” Les traint schoonmakers in de LEAN-principes. “Vanuit LEAN heb je ook tools die je helpen om de kwaliteit op een inzichtelijke manier te optimaliseren. In plaats van te zeggen ‘je doet het niet goed’ zeg je ‘hier ligt een kans’. Natuurlijk mag er ook een kritische noot inzitten. Je mag best zeggen dat je een prestatie onvoldoende vindt. Maar dan vraag je hoe jullie dat samen gaan oplossen.”

VERSPILLINGSVRIJ WERKEN Maar werkgeluk ligt ook vooral bij de medewerker zelf. Salentijn: “LEAN werken betekent vooral dat je verspillingsvrij werkt en op een zo efficiënt mogelij-

21

thema: leidinggeven “Je moet je schoonmaakteam faciliteren en uitdagen.”

ke manier het eindresultaat levert voor je klant.”

Verspilling kan overal inzitten, van een werkronde waarbij je vaak moet wachten, tot het de hele tijd moeten verplaatsen van spullen. “Of je hebt bijvoorbeeld een grote materiaalwagen die loodzwaar is, maar je werkt er al jaren mee. Vaak zijn het ingeslopen verspillingen die we ons eigen hebben gemaakt, maar die ons beperken in efficiënt werken. Daar gaan we op basis van LEAN naar kijken. Schoonmaakmedewerkers krijgen zo andere inzichten en daardoor andere behoeften om hun werk op een bepaalde manier in te vullen. Dat zorgt voor meer efficiëntie en minder lichamelijke klachten. En zo ook voor minder verzuim en verloop. Maar het zorgt ook voor meer werkplezier. Als je ziet dat je dat soort dingen zelf mag veranderen, is dat leuk. Je werk is ineens een stuk makkelijker. Dan kun je misschien wat extra’s doen of je voelt je beter na je werk, omdat je minder belast bent.”

WEDERZIJDS VERTROUWEN Deze manier van werken vraagt veel wederzijds vertrouwen. “Dat kost natuurlijk tijd”, beaamt Salentijn. “Ook voor de leidinggevende om dat vertrouwen te geven aan de medewerker en de touwtjes anders te organiseren. Zodat ze wel nog steeds grip hebben, maar zich laten informeren door de medewerkers. Hoe communiceer je dan met elkaar? Welke tools heb je nodig om die signalen inzichtelijk te krijgen?” Leidinggevenden moeten thuis worden in die nieuwe manier van communiceren, maar de schoonmakers ook. “Als je zelf denkt dat je geen goede baan hebt, dan heeft dat direct effect op hoe je communiceert met je leidinggevende of klanten.

Dus communicatie begint bij zelfverzekerdheid. Je mag trots zijn op schoonmaken en op de bijdrage die je levert. Dat oefenen we door middel van rollenspellen. Of we beginnen met een spelletje hints. Dan

Benieuwd naar de trainingen van Les? Je leest er meer over op www.lesis.nl of via Instagram @lesislean.

22

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

moeten ze een schoonmaakterm op een kaartje voor de groep uitbeelden. Dat is natuurlijk hilarisch.

Maar het gaat erom dat je leert naar elkaar te luisteren en elkaar echt te zien. Als je bijvoorbeeld ziet dat iemand het moeilijk vindt om te praten, kun je hem of haar helpen. Zonder communicatie komen we nergens.”

ERKENNING EN HERKENNING Salentijn voorziet dat schoonmaakbedrijven vanwege de krapte op de arbeidsmarkt moeilijke tijden in het vooruitzicht hebben. Met die markt én een steeds duurder wordend levensonderhoud is werkgeluk volgens haar essentieel. “Schoonmaakmedewerkers hebben het fysiek al best zwaar. Als je dan ook nog mentale stress erbij krijgt, omdat je je broek omhoog moet houden, dan zijn werkplezier en persoonlijke aandacht juist extra belangrijk. Als schoonmakers meer in hun kracht kunnen staan door meer werkgeluk te omarmen, slapen ze ook beter. Dat zorgt voor minder verzuim en veiliger werken op de werkvloer. Als je niet bewust aan het werk bent, kunnen er immers snel onveilige situaties ontstaan. Ik denk daarom dat het heel goed is dat er steeds meer aandacht is voor ons schoonmaakvak, bijvoorbeeld in succesverhalen. Daar kunnen schoonmakers zich aan optrekken en ze worden zichtbaarder. Ik weet ook dat schoonmaakbedrijven al bezig zijn met LEAN. Er gebeurt dus al veel, maar het mag echt nog meer. De basis moet zijn dat iedereen gelukkig naar zijn werk kan. Dat je wordt herkend als mens en erkend als vakman- of vrouw.

Schoonmaak is heel belangrijk. Dat mag meer gewaardeerd worden door de persoon die het ontvangt én die het uitvoert.”

column

Moeten we weer gaan staken?

Graag neem ik je even mee in de wereld van verantwoordelijk marktgedrag.

Veel verhalen komen mij namelijk ter ore. Verhalen waar ik niet blij van word.

Waar ik en mijn bedrijf lijnrecht tegenover staan. Het kan anders. Het moet anders.

Ik leg het je graag even uit.

Schoonmaak in opstand In 2010 waren er grote stakingen in de schoonmaakbranche. Toen pas kreeg de maatschappij te zien wat de schoonmakers eigenlijk allemaal deden. De openbare toiletten waren smerig, de stations vervuild, de prullenbakken op straat werden niet geleegd, vieze ziekenhuizen. Iedereen kon met eigen ogen zien wat de taken zijn van een schoonaakmedewerker. En vooral, hoe belangrijk deze mensen zijn voor onze maatschappij. De schoonmaakbranche kwam in opstand. Wat ik als zeer positief heb ervaren. De reden van de stakingen? Te hoge werkdruk, slechte arbeidsomstandigheden, vervelende behandeling door leidinggevenden, prijsconcurrentie, korte contracten.

Anno 2022: schrijnend en verdrietig Dankzij deze stakingen werd de Code Verantwoordelijk Marktgedrag in het leven geroepen om ervoor zorgen dat opdrachtnemers, opdrachtgevers, inleners, vakbonden en tussenpersonen met respect hun opdrachten zouden uitvoeren. Nu zijn we twaalf jaar verder. Alles is in kannen en kruiken zou je denken. Niets is minder waar. Bij Schoonmaak Nederland worden we vaak gebeld over misstanden.

Mensen moeten voor een veel te laag loon werken. Facturen worden niet betaald.

Kwaliteitsmetingen worden zonder de juiste inventarisatie uitgevoerd. De verhalen zijn verdrietig en schrijnend.

“Het kan anders.

Het moet anders.”

Theorie versus praktijk Als ik dit aanhoor verwijs ik ze door naar de Code Verantwoordelijk Marktgedrag.

Zij zijn hier namelijk voor in het leven geroepen. Dat is, theoretisch gezien, een heel goed idee. In de praktijk pakt het jammer genoeg heel anders uit. Vooral voor kleine schoonmaakbedrijven. Zij zijn blij met alle opdrachten die ze binnenkrijgen. Deze hebben ze hard nodig om hun onderneming draaiende te houden. Als zij een bedrijf aangeven bij de Code, dreigen ze hun opdracht te verliezen.

Neem je verantwoordelijkheid Ik draag de schoonmaakbranche een enorm warm hart toe. Graag zou ik zien dat deze misstanden worden opgelost. Dat we allemaal integer en liefdevol te werk gaan. Het beste voor hebben met onze medewerkers. Waarin ook de kleine schoonmaakbedrijven een eerlijke kans krijgen. Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat dit, anno 2022, ook écht gaat gebeuren?

Leon Habraken, eigenaar platform Schoonmaak Nederland.

23

thema: leidinggeven

Yoandra Diaz Zaldivar, ambulant objectleidster bij Keus Schoonmaak

“Je leert elke dag iets nieuws over het werk” Soms tref je mensen die zo bruisen van (werk)plezier, dat je er vanzelf blij van wordt.

Yoandra Diaz Zaldivar is daar een sprekend voorbeeld van. De ambulant objectleidster bij Keus Schoonmaak vertelt: “Je kunt duizend problemen aan je hoofd hebben, maar naar een klant of collega toe heb je een lachend gezicht. Wees open en ga er honderd procent voor.” tekst: Bianca Faber

Waar een telefoongesprek al niet toe kan leiden. Yoandra Diaz Zaldivar sprak een oud-collega waarmee ze vroeger had samengewerkt toen het gesprek kwam op Keus Schoonmaak. “Zij is hier rayonmanager en vertelde dat ze op zoek waren naar een ambulant objectleider.” De interesse was gewekt. Ambitieus als Zaldivar is, stond ze wel open voor een andere, hogere functie in de schoonmaakbranche. Ze solliciteerde en met succes. Begin 2022 begon Zaldivar als ambulant objectleidster bij Keus Schoonmaak.

JE LEERT ELKE DAG IETS NIEUWS Zaldivar is de rechterhand van rayonmanager Ali Tangenberg. “Ik ondersteun haar bij haar werkzaamheden. Ik werk personeel in als dat nodig is.

Ook maak ik een planning en doe ik controles bij alle objecten. Als zij met vakantie is, neem ik haar taken over. Wij kunnen goed samenwerken, dat is prettig. En we werken in een mooie regio: Lelystad, Biddinghuizen, Harderwijk, Ermelo, Putten en Zeewolde.” Een hogere functie bekleden was in het begin wennen en soms ook pittig. Maar dat vindt Zaldivar eigenlijk wel prettig. “Ik houd van uitdagingen. Je leert elke dag iets nieuws over het werk. Dat houdt het interessant. Je maakt een planning, maar de volgende dag loopt anders dan verwacht. Dat is prima. Elke dag hetzelfde, dat is te saai voor mij. Dit is een superleuke functie en baan. Eigenlijk heb ik een baan van 32 uur, maar ik ben meestal fulltime bezig.”

24

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

Yoandra Diaz Zaldivar: “Als ik op locatie ben, vraag ik altijd even hoe het gaat. Het gaat niet alleen om het werk. Je wilt ook weten hoe het met de mensen gaat.”

Yoandra Diaz Zaldivar: “De medewerkers zijn alles voor mij. Als je goed zorgt voor je medewerkers, dan zorgen zij goed voor de klanten.”

ERVARING OPDOEN IN DE PRAKTIJK Oorspronkelijk komt Zaldivar uit Cuba. Als 19-jarige kwam ze in 2004 naar Nederland. “In het begin was het wat lastig, omdat ik de taal niet kende.” Ze wilde dolgraag werken en vond al snel een baan in de schoonmaak. “Housekeeping in een hotel en schoonmaken in restaurants, scholen, kantoren en een ziekenhuis. Ik heb veel schoonmaakwerk gedaan. Daardoor heb ik ervaring opgedaan. Maar ik heb ook cursussen gevolgd. Leren is interessant.

Hoe meer je weet, hoe beter het voor je is.” Helpt die praktijkervaring in haar huidige functie? “Zeker. Ik weet hoe en wat er gedaan moet worden. En dat het niet te zwaar voor je mag zijn, maar dat het object tegelijkertijd wel schoon moet worden. Het is belangrijk dat de klant ‘wow’ zegt over het geleverde werk en dat je zelf kunt zeggen ‘dit heb ik netjes achtergelaten en op de goede manier’.”

WAAR KAN IK JOU MEE HELPEN? Nooit vergeet Zaldivar de plek waar het allemaal begon: op de werkvloer, tussen de schoonmaakspullen. Is ze ergens op controle en ziet ze dat de anderen keihard werken, dan rolt bijna automatisch de vraag ‘waar kan ik jou mee helpen?’ uit haar mond. “Je pakt een doekje en helpt mee, dat is ook fijn om te doen. De medewerkers zijn alles voor mij. Als je goed zorgt voor je medewerkers, dan zorgen zij goed voor de klanten. Zit een medewerker op de juiste plek en voelt hij of zij zich goed, dan gaat het werk ook goed en is de klant ook tevreden. Daar word ik blij van.” Een proactieve houding waardeert ze. Bijvoorbeeld als een alerte schoonmaker op een werkplek een kapotte lamp ziet of denkt dat een werkroute beter kan. “En als het inderdaad beter kan, dan bespreken we dat met de klant. Onze medewerkers werken allemaal met

25

thema: leidinggeven

“Ik zeg altijd: er is een oplossing voor alles.

Je moet respect hebben voor iedereen en niet denken dat jij een belangrijkere functie hebt dan een ander.”

passie. Ze zijn open en niet bang om dingen te zeggen. Dat hebben we zelf zo gecreëerd.”

LACH OP HET GEZICHT Als de goedlachse Zaldivar verhaalt over haar werk, doet ze dat vrolijk en vol vuur. Bij de vraag of ze ook wel eens humeurig is, schiet ze prompt in de lach.

“Nee! Ik zeg altijd ‘er is een oplossing voor alles’. Je moet respect hebben voor iedereen en niet denken

HYDRO POWER® RO S:

START

NU!

ZUIVER WATER VOOR IEDEREEN!

• Compact beginnersmodel voor de productie van zuiver water • Hoogwaardige 3-traps filtratie • Innovatieve boost-functie voor voorspoelen • Lage investeringskosten & minimale operationele kosten

26

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

dat jij een belangrijkere functie hebt dan een ander.

Persoonlijk vind ik een lach op het gezicht belangrijk. Je kunt duizend problemen aan je hoofd hebben, maar naar een klant of collega toe heb je een lachend gezicht. Wees open en ga honderd procent voor je werk. Ook al is het soms een uitdaging.” Hoe pakt Zaldivar moeilijke situaties aan als ambulant objectleidster? “Probeer je te verplaatsen in de medewerker en zorg dat mensen jouw kant van het verhaal begrijpen. Als je het op de goede manier zegt - zo kun je het ook doen, dat gaat beter -, dan doet de medewerker dat. Commanderen of boos worden, dat werkt niet. Blijf kalm en netjes. De manier waarop jij iets uitlegt en je houding zijn bepalend. Ik spreek ook niet over mijn medewerkers, maar over mij collega’s.”

GOEDE COMMUNICATIE IS BELANGRIJK “Goede communicatie is in deze functie heel belangrijk”, vervolgt Zaldivar. “Zowel met je klant als met je medewerkers. Verandert er iets in de planning voor een klant? Laat dat meteen weten. Zijn er opmerkingen of klachten? Trek aan de bel, dan kan er wat aan gedaan worden.” Die communicatie zit bij Keus Schoonmaak goed, zowel naar boven als naar beneden. Zaldivar: “Keus staat voor honderd procent achter haar medewerkers.” De schoonmaakmedewerkers laten hun stem daarom ook horen en helpen elkaar. “Ik probeerde een keer een werkkar verder te duwen, maar de kar kwam niet over de drempel. Een collega zag het en liet zien dat je het beste de voorkant van de kar naar boven kon duwen, zo over de drempel. Zo leer je overal wel iets van anderen.”

WE KOMEN ER ALTIJD UIT Zaldivar zet de krapte op de arbeidsmarkt met stip op nummer één als een heikel punt in haar werk. “Is de planning net rond, dan wordt er weer iemand ziek. Wie ga je dan inzetten? Hoe pak je dat aan?

Maar als een klant belt over een probleem, dan ga ik ermee aan de slag. We komen er altijd uit.” Ze geniet van haar werk. “Elk dag is anders, dat is leuk. Ik ben veel onderweg en kom in verschillende panden. Je leert veel van medewerkers en van hoe het werkt in de objecten zelf. Het contact met de mensen is leuk.

Als ik op locatie ben, vraag ik altijd even hoe het gaat. Het gaat niet alleen om het werk. Je wilt ook weten hoe het met de mensen gaat. Als zij aangeven dat ze die interesse fijn vinden, dan denk ik ‘goed gedaan’.”

aanbesteden

Codecommissie presenteert handreiking contractmanagement

“Code schoonmaak is meer dan het zetten van een handtekening” Iets meer iets dan vijftig branchegenoten uit de schoonmaak kwamen op maandag 19 september naar De Kuip in Rotterdam om daar afscheid te nemen van Kees Blokland. En om meer te horen over contractmanagement. De commissie achter de code verantwoordelijk marktgedrag presenteerde er haar handreiking verbeterpunten contractmanagement. “De code is meer dan een handtekening.” tekst: Ronald Bruins

Pieter Grootjes, algemeen directeur van schoonmaakbedrijf Victoria en lid van de codecommissie, dacht aan uitleg over de tien onderdelen van de handreiking te beginnen. Daar begon hij ook aan, maar hij werd abrupt onderbroken door André de Reus, gepensioneerd oprichter van schoonmaakadviesbureau Atir. “We gaan het anders doen dan met die sheets”, stelde De Reus. Wat volgde was een toneelstuk waarin diverse acteurs uit de zaal een rol speelden. De Reus speelde zelf het schoonmaakbedrijf, contractmanagementspecialist Richard Hartendorp de opdrachtgever. Waarbij die laatste deed alsof hij een nieuwe aanbesteding in de markt ging zetten. Van inspanningsgericht naar resultaatgericht. “Hoe gaan jullie daarop inspelen?”, wilde Hartendorp weten. “Dat wil ik eerst met jou als zittend schoonmaakbedrijf bespreken. Hoe krijgen we zowel de technische- als de belevingskwaliteit op een hoog niveau?”

Tijdens de bijeenkomst speelden experts uit de schoonmaakwereld uit

“JIJ KOMT HIER TOCH OVER DE VLOER?” De Reus wees op de NEN-norm, op kwaliteitsmetingen en het meten van de wensen van een gebruiker van het gebouw. “Maar dan moeten we wel weten wat de schoon te maken vierkante meters zijn, zodat we weten wat we kunnen doen.” Hartendorp als opdrachtgever: “Jij komt hier toch over de vloer, dat weet jij toch?” De Reus: “Dan moet ik terug naar mijn leidinggevenden. Er gebeurt namelijk nogal

wat er allemaal komt kijken bij contractmanagement.

wat in het gebouw.” Hartendorp verzucht: “Ik zie ook telkens wisselende gezichten.” Dat was het teken voor de derde acteur om zich te melden: Caroline Lamberts, bestuurder FNV Schoonmaak. Ze brak in de conversatie in. “Haal ook die schoonmakers er zelf bij. Zij weten precies welke gebruiksruimte is gemuteerd of dat er nieuwe vloerbedekking is ge-

27

thema: leidinggeven beidsmarkt, wilde het schoonmaakbedrijf een hogere bijdrage. De opdrachtgever zag dat niet zitten.

“Een tien procent verhoging komt er bij ons niet in.”

Dingelstad adviseerde naar de inhoud van de overeenkomst te kijken. “Breng het aantal vierkante meters in relatie met de verwachtingen van de opdrachtgever. Introduceer dagschoonmaak. Is dat alles dan nog haalbaar?” Die check zou in dit fictieve geval moeten plaatsvinden, net als de door de code verplichte werkdrukmeter.

Vlnr: De Reus, Dingelstad, Lamberts en Hartendorp.

legd. Ik denk dat zij veel meer weten dat jullie denken.” Daarmee ging Lamberts ook aan tafel zitten.

“Zij kunnen precies aangeven waar er winst valt te behalen.” Ze wees ook fijntjes op de werkdrukmeter die volgens de code schoonmaak uitgevoerd moet worden. De werkdrukmeter wordt ook ingezet bij grote aanbestedingen, zoals afgesproken in artikel 38 van de schoonmaak-cao.

BRUTOMARGE Om opdrachtgever en opdrachtnemer dichtbij elkaar te brengen, kwam de vierde acteur naar voren: Wim Dingelstad, oprichter van schoonmaakadviesbureau CSG. Hij vroeg wat de brutomarge is van het schoonmaakcontract. De Reus, acterend als directeur van het schoonmaakbedrijf: “Zo’n vijftien à zestien procent op een contractwaarde van 1,2 miljoen euro.” Dingelstad: “Dan moet je dus ook doorvragen, is het echt die vijftien à zestien procent.” Daarop kwam het echte winstpercentage naar voren.

“Vier procent.” Met het duurder worden van de arbeidskrachten in een toch al krapper wordende ar-

“Het goed managen van contracten krijgt niet altijd de aandacht die het verdient.”

28

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

MEER DAN EEN HANDTEKENING Dingelstad constateerde ook dat de opdrachtgever gegevens nodig heeft om een goede, nieuwe aanbesteding neer te zetten. “Die kun je verzamelen door goed contractbeheer toe te passen. Dat is duidelijk niet gebeurd.” Lamberts riep daarna op: “De code schoonmaak is meer dan alleen een handtekening.

Je moet er als schoonmaakbedrijf en als opdrachtgever echt invulling aan geven.” Dingelstad sloot daarop aan door het eindproduct van de werkgroep contractmanagement van de code schoonmaak te presenteren: de handreiking verbeterpunten contractmanagement. “Het is geen afvinklijstje, maar een boekje met principes die je als schoonmaakbedrijf en opdrachtgever bij contractmanagement moet hanteren.” Hij overhandigde de handreiking aan Kees Blokland, die zichzelf voorstelde als dichter, maar toch in de schoonmaak vooral bekend is als de vader van de code verantwoordelijk marktgedrag. Die zei op zijn beurt: “Ik ben blij dat de handreiking er is en ik hoop dat er veel meer handreikingen voor de schoonmaakmarkt komen. Ook kunnen andere branches hiervan leren.”

ISSUES OPLOSSEN In de handreiking zelf staan tien punten. Van ‘partnership’, ‘sociaal beleid’ en ‘gegevens op orde’ tot aan ‘kwaliteit van het toezicht en het leidinggevenden’, ‘communicatie en linking pins’, ‘het meten van schoonmaakprestaties’ en ‘het organiseren van feedback’. Om maar enkele van de punten te noemen.

“Bij de inkoop van diensten worden alle afspraken goed vastgelegd in een inkoopcontract”, stelt de werkgroep contractmanagement in de handreiking.

“Maar het vervolgens goed managen van dit contract krijgt niet altijd de aandacht die het verdient.”

De eerste tip is het neerzetten van een overlegstructuur. “Die maakt het makkelijker om issues en problemen waarvan je met zekerheid kunt zeggen dat die zich gaan voordoen op te lossen.” De werkgroep hamert in het schrijven op het belang van een part-

nership. “Partnership betekent dat de opdrachtgever in alles uitstraalt voor een langere tijd zaken te willen doen met zijn opdrachtnemer. Dat deze veel tijd investeert om vraag en aanbod goed op elkaar af te stemmen en niet constant op zoek gaat naar een andere opdrachtnemer.”

OPDRACHTGEVER MOET WETEN WAT HIJ WIL De handreiking gaat ook in op het feit dat de opdrachtgever moet weten wat hij wil. “Bij het bepalen van wat de opdrachtgever aan schoonmaak nodig heeft, brengt de afdeling inkoop de interne behoeften in kaart. Daar horen de wensen en eisen van de facilitaire afdeling, van de interne eindgebruikers én van de schoonmakers bij.” Even later: “Er moet worden voorkomen dat er in de loop van een contractperiode een mismatch ontstaat tussen de inhoud van het contract en wat precies gewenst wordt op een locatie. Hier speelt de contractmanager een belangrijke rol. Hij of zij let niet alleen op de juiste uitvoering van het contract, maar kan veranderende wensen en behoeften zo nodig ook vertalen naar gewenste aanpassingen.”

PRAKTIJK IS WEERBARSTIG Uit het toneelstuk bleek al dat de gegevens over het schoonmaakcontract vaak niet op orde zijn. “De praktijk is weerbarstig”, constateert de werkgroep in de handreiking. “Vooral gedurende de looptijd van een contract bestaat het risico op vervuiling van het bestand. Verder komt het nogal eens voor dat de basisgegevens bij een contractovername niet in goede orde aan de nieuwe opdrachtnemer overgedragen zijn. Meer openheid over die basisgegevens is daarom een algemene wens. Niemand mag een nieuwe opdrachtnemer opzadelen met verkeerde data uit het verleden. Bij de harde eis van ‘gegevens op orde’ maakt de opdrachtgever dan ook duidelijk wat de consequenties zijn als niet aan deze eis wordt voldaan. Men kan dan denken aan een correctie door een adviesbureau, op kosten van de inschrijver of het verhalen van meerkosten voor werknemersopslagen op het verliezende schoonmaakbedrijf als die als gevolg van een onjuiste of slordige administratie van de verliezende opdrachtnemer niet zijn meegenomen in de aanbesteding.”

GEEN GOUDEN FORMULE Ook indexatie, vaak een heet hangijzer, komt in de handreiking aan bod. “Goede afspraken vooraf over de wijze van indexatie tijdens het contract zijn voor

Kees Blokland: “Ik ben blij dat de handreiking er is en ik hoop dat er veel meer handreikingen voor de schoonmaakmarkt komen.”

beide partijen goed en noodzakelijk. Op dit moment zijn er verschillende indexen in gebruik. Deze kijken allemaal terug op wat er is geweest en bestrijken geen van allen het volledige beeld van de kosten.

Alle indexen richten zich op een deel van de kostenstijgingen, maar geen van de indexen pakt alle kostenstijgingen. Er zou dus een mengvorm moeten komen om alle kostenstijgingen in beeld te brengen.”

Het verdient volgens de werkgroep aanbeveling om met dit in het achterhoofd een specifieke systematiek te ontwikkelen die alle zuivere kostenstijgingen meeneemt en met name meer vooruitkijkt. De schattingen die daarmee gemaakt worden, kunnen dan eventueel gecorrigeerd worden in daaropvolgende ramingen. “Daarbij moet uiteraard gekeken worden naar de efficiëntie van de toepassing en naar adequate correctiemechanismen. In de praktijk komt dit ook vaak het meeste voor. Er is geen gouden formule. Er is ook geen one size fits all-methodiek.”

In totaal komen in het handboekje tien onderwerpen aan bod. Tot slot zegt de werkgroep: “Dit is geen checklist die je blind kunt volgen. Je moet zelf blijven nadenken over hoe zaken in je organisatie en in je contract het beste geregeld kunnen worden.”

Wil je meer weten?

Je downlaod de handreiking op www.codeschoomaak.nl.

29

thema: leidinggeven

Patrick van der Velde, objectleider bij Libra Schoon

“Blij dat ik dit vak van onderen af aan heb mogen leren” De afgelopen paar maanden zijn voorbij gevolgen voor Patrick van der Velde. Per 11 juli trad hij in dienst als objectleider bij Libra Schoon en één ding is glashelder: hij voelt zich hier als een vis in het water. En ambitie heeft hij ook, want hij helpt graag bij de verdere groei van het schoonmaakbedrijf. tekst: Bianca Faber

Patrick van der Velde: “Dit bedrijf voelt ‘warm’ aan. Alles is bespreekbaar.”

30

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

“Jarenlang heb ik gewerkt bij wat grotere schoonmaakbedrijven. Daar zat ik op zich prima, totdat Michael Koning, de eigenaar van Libra Schoon, mij benaderde. Hij wilde groeien met het bedrijf ”, steekt Patrick van der Velde van wal. Libra Schoon is voornamelijk actief in Lelystad, Dronten en Almere, maar ook in plaatsen als Swifterbant en Amsterdam.

Het werkterrein vergroten is een grote wens, maar dan wel zodanig dat kwaliteit gewaarborgd blijft. Of hij zin had om aan boord te stappen en mee te werken aan deze missie? Het antwoord luidde vol overtuiging ‘ja’. Van der Velde: “Het is een mooie uitdaging om eens ergens anders te gaan werken.”

Daarbij past Libra Schoon precies bij hem. Een overzichtelijk bedrijf, met een no-nonsens aanpak en korte lijntjes. Andersom is de klik er ook, want met Van der Velde heeft Libra een man met veel ervaring in huis gehaald.

VERZORGINGSTEHUIZEN Van der Velde zit al bijna drie decennia in het schoonmaakvak. “In 1993 ben ik begonnen met schoonmaakwerk bij verzorgingstehuizen. Eerst gewoon schoonmaak, later werd dat specialistischer. Dat heb ik vijf jaar gedaan. Maar je bent jong, je wilt ook eens wat anders. Zo kwam ik terecht bij een groot schoonmaakbedrijf, waar ik grote projecten heb mogen doen. Na tien jaar keerde ik terug naar kleinere schoonmaakbedrijven, dat past toch wat beter bij mij. Drie jaar geleden werd het bedrijf waar ik werkte overgenomen door een groot concern. Ik houd juist van wat kleinere bedrijven, omdat die nog aan het groeien zijn. Dat past bij mij. Het is een geweldige uitdaging om mee te mogen werken aan groter worden.”

PERSOONLIJK OP WEG HELPEN Libra Schoon bestaat in november vijf jaar. Michael Koning en Mireille Janssen startten in 2017 het bedrijf met een duidelijk doel: investeren in een prettige en langdurige relatie met de klant. Het bedrijf hecht waarde aan professionaliteit en het leveren van maatwerk. Het een bedrijfsfilosofie waar Van der Velde zich in kan vinden. “Doordat je een relatief klein bedrijf bent, kun je ook met de medewerkers meelopen en ze goed laten zien wat er moet gebeuren. Je bent er zelf bij geweest tijdens de schouwing, dus je weet precies wat de klant verwacht. Het is een groot voordeel dat je dat zelf kunt overbrengen.”

VAN ONDEREN AF AAN Zijn praktijkervaring komt hierbij zeker van pas. “Ik

“Het is een geweldige uitdaging om mee te mogen werken aan groter worden.”

ben blij dat ik dit vak van onderen af aan heb mogen leren. Die ervaringen neem ik mee bij het aansturen van de dames en heren. Ik sta niet zomaar vanuit kantoor opdrachten te geven. In de zomer heb ik samen met eigenaar Michael ook gewoon op werkvloer gestaan en geholpen. Dat blijft gewoon leuk. En hoort erbij.”

TAKEN ZIJN MET ELKAAR VERWEVEN Hoe een werkdag eruitziet? Patrick van der Velde lacht: “Dat valt thuis soms ook niet uit te leggen. Alles is zo verweven met elkaar. Vaak is het ineens zo vijf uur.” Hij begint elke dag om 7 uur op kantoor.

Fluitend bereid hij de dag voor. “Bonnen en sleutels klaarleggen.” De medewerkers stromen binnen. Iedereen pakt een kop koffie en tegen 7.45 uur gaat iedereen op pad. Een prettig verloop, zo vindt Van der Velde. “Je geeft uitleg over wat er gedaan moet worden en benoemt aandachtspunten, zodat ze aan het werk kunnen. Zo help je iedereen op weg.” En dan is het tijd voor het regelwerk achter de schermen. “Michael en ik overleggen regelmatig”, aldus Van der Velde. “Wij halen werk binnen en zetten het weg, doen schouwingen, zorgen dat het materiaal op orde is, verrichten tussencontroles en doen alles wat daarbij komt kijken. Tijdens een schouwing lopen we samen door het schoon te maken object en spreken we de wensen door. Twee keer per jaar is er een fysieke controle, maar tussendoor is er regelmatig contact: verloopt alles naar wens? En mocht er onverhoopt iets ergens spaak lopen, dan volgt er meteen actie.” De twee mannen hebben de specialistische panden onder hun hoede. Taken als administratie en de verzorging van de dagelijkse schoonmaak liggen bij mede-eigenaar Mireille en collega Nancy.

KORTE LIJNTJES Belangrijk is het verwezenlijken van de wensen van de klant. Daarvoor is goed leiderschap essentieel, beaamt Van der Velde. “Wil je een perfect resultaat, dan moet je goed uitleggen wat er gedaan dient te worden. Wij hebben 25 medewerkers, waarvan 12 fulltime en de rest parttime. De onderlinge sfeer is goed, de lijntjes zijn kort. Dat speelde zeker mee in

31

thema: leidinggeven

Na een kopje koffie gaan alle schoonmaakmedewerkers naar naar hun klus.

mijn keuze om hier aan de slag te gaan. Dit bedrijf voelt ‘warm’ aan. Alles is bespreekbaar. Natuurlijk is er overal weleens wat, maar dat valt altijd goed op te lossen. Je kunt alles zeggen wat je wilt, zowel zakelijk als privé. Heerlijk. Daarnaast moet je uiteraard wel je werk blijven doen. Maar oog hebben voor elkaar, zeker na de hectische coronatijd, is belangrijk.

Ik denk dat wij elkaar wel wat uit het oog zijn verloren de afgelopen twee jaar. Dat moeten we weer terughalen. Dat is belangrijk.”

Het schoonmaakbedrijf streeft ernaar om vier keer per jaar met alle medewerkers bij elkaar te komen.

“Even alles weer scherpstellen. Wat zijn de min- en pluspunten? Wat kan beter?” Daarnaast is er de vrijdagmiddagborrel. Ook dan komen er belevenissen van de afgelopen week op tafel. “Het eerste half uurtje, dan is het ook wel klaar.” En zit iemand ergens mee?

De deur van Van der Velde’s kantoor staat altijd open.

OOG HEBBEN VOOR DE ANDER Welke eisen hij aan zichzelf stelt, als objectleider?

“Dat ik duidelijk ben tegen de dames en heren op de werkvloer. Dat begint ’s ochtends al, door even bij elkaar te zitten, de werkbonnen uit te leggen en ervoor te zorgen dat zij alle materialen en middelen hebben om goed op pad te kunnen. Daar moeten wij heel alert op zijn. Daarom houden we ’s ochtends de samenkomst. Ook moeten wij zien wat een mede-

32

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

werker goed kan en hem of haar daarop inzetten.

Zodat zij hun specialiteit op de werkvloer kunnen gebruiken en wij zeker weten dat het goed komt. Wij proberen zoveel mogelijk de werkzaamheden die wij binnenkrijgen bij de juiste mensen neer te leggen.”

Anderen op weg helpen geeft Van der Velde veel voldoening. Maar ook goed nadenken over nieuwe opdrachten of praktisch te hulp schieten vindt hij leuk. “Laatst werd ik gebeld, omdat een machine niet werkte. Als ik op dat moment de auto ter beschikking had gehad, was ik meteen op pad gegaan om te helpen. Dat kon niet, dus dan denk je mee over hoe je het probleem kunt oplossen. Zo heb je dit, zo doe je dat. Binnen het schoonmaakbedrijf houdt alles verband met elkaar.”

GLITTER OP DE DANSVLOER Uitdagingen gaat Van der Velde graag aan. “Toevallig werd ik vanmorgen nog gebeld over iets bijzonders”, lacht hij. “Het ging om het schoonmaken van een vloer in een feestzaal. Een bruid had een jurk aan met heel veel glitters. Het gevolg: de houten vloer zat onder de glitters. Of wij de vloer kunnen schoonmaken. Dat is een leuke uitdaging. Vooral ook omdat we er met z’n allen als collega’s over gaan nadenken. Super toch, samen weer een vloer up-todate krijgen. En zo kom ik toch ook weer in de praktijk terecht.”

facilitair

Frank van der Leest, Manager Workplace & Facilities Benelux bij Dustin

“Aan watermeloen-kpi’s heb je niets” Frank van der Leest, Manager Workplace & Facilities Benelux bij IT-partner Dustin, is een groot voorstander van dagschoonmaak, wil als opdrachtgever uniformiteit in zijn facilitaire diensten en raadt aan om schoonmakers niet dood te gooien met prestatie-indicatoren.

“Aan watermeloen-kpi’s heb je niets.” tekst: Ronald Bruins

Frank van der Leest: “Om tot belevingsgerichte schoonmaak te komen is een flink aantal kpi’s neergezet. In retrospect denk ik daar we daarin wat doorsloegen. En dat kregen we ook terug van ons schoonmaakbedrijf. Ik denk dat de waarheid in het midden lag. Daar is voor ons de term watermeloen-kpi’s ontstaan: groen van buiten, rood vanbinnen.”

33

OneFM

“Een gebouwgebruiker zal het niet meteen opvallen als er technisch gezien slecht schoongemaakt wordt, maar hij of zij beoordeelt de schoonmaak wel vanuit beleving.”

Van der Leest was in zijn eerste baan dienstverlenend facilitair uitvoerder bij zorgverzekeraar VGZ. “Doordat ik zogezegd onderop ben begonnen, heb ik veel kennis van de operationele facilitaire organisatie gekregen. Dat kon ik goed gebruiken toen ik locatiemanager facilitair werd. In die rol heb ik onder andere, lang voor Covid, plaats- en tijdonafhankelijk werken facilitair ondersteund. Mijn klapstuk was van het VGZhoofdkantoor het gezondste kantoor van Nederland maken. Dat door het hoogste niveau, platinum, te behalen van de International Well Building Standard.” Dat is een modulair opgebouwde methodiek met tien categorieen om de gezonde (werk)omgeving te optimaliseren. “Je kunt bijvoorbeeld het hele klimaatsysteem aanpassen voor een optimaal binnenklimaat, maar daar is een flink budget mee gemoeid.

Dat is niet voor iedere organisatie weggelegd. Je kunt ook gezonde verbeteringen brengen door simpele workplace nudges in te zetten. Zet bijvoorbeeld bij alle koffiepunten een aantrekkelijke waterautomaat met informatie waarom je dat kopje koffie ook eens kunt laten staan. Zo zijn er nog veel meer voorbeelden waarmee je – zonder dat het de sterren van de hemel hoeft te kosten – mensen kunt bewegen om gezonder werkgedrag te vertonen.”

Frank van der Leest: “Bij een cateraar is het voor iedereen logisch dat het ook gezond en verantwoord moet. Maar als we schoonmaak inkopen, dan vergeten we

GEZONDHEID Bij VGZ stond er al een facilitaire afdeling toen Van der Leest binnenkwam.

“Na het realiseren van het gezondste kantoor van Nederland, ben ik op zoek

34

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

dat bijna altijd.”

gegaan naar een plek waar ik een facilitaire organisatie vanaf de grond kon helpen opbouwen. Die kans kreeg ik bij

Centralpoint, dat later is overgenomen door Dustin. Hier moest ik meer lobbyen om aan tafel te zitten en op tijd aan-

gehaakt te worden bij veranderingen.”

Van der Leest zet gezondheid voor de eindgebruikers, de bewoners van de kantoorpanden van Dustin, op één. “Je moet bij álle facilitaire diensten de gezonde bril opzetten. Bij een cateraar is het voor iedereen logisch dat het ook gezond en verantwoord moet. Maar als we schoonmaak inkopen, dan vergeten we dat bijna altijd. Dan kijken we vooral naar euro’s en kwaliteit. Maar ook de schoonmaak kan met gezonde middelen en werkroosters. Of denk aan dagsschoonmaak, zodat de dienstverleners zich ook betrokken voelen bij de organisatie en andersom. Dit geldt voor alle facilitaire diensten. Zet altijd die gezonde bril op.”

BELEVINGSGERICHT Bij VGZ ging Van der Leest van taakgericht naar belevingsgerichte schoonmaak. “Daar hadden we verschillende kantoren, maar één schoonmaakdienstverlener. Om daar tot belevingsgerichte schoonmaak te komen is een flink aantal kpi’s neergezet. In retrospect denk ik daar we daarin wat doorsloegen. De kpi’s maten onder andere de tevredenheid van de eindgebruiker, het schoonmaakbedrijf, de schoonmakers en de opdrachtgever. Onder het motto: als iedereen tevreden is, dan is de beleving op orde. Dan hadden we ook nog scores voor innovaties, technische kwaliteitsmetingen en metingen van de schoonbeleving. Veel kpi’s waarin ik me achteraf afvraag of ze de juiste zaken maten. En dat kregen we ook terug van ons schoonmaakbedrijf. Ik denk dat de waarheid in het midden lag. De schoonmaakpartij vond het allemaal te theoretisch, wij dachten wellicht niet praktisch genoeg. Daar is voor ons de term watermeloen-kpi’s ontstaan: groen van buiten, rood vanbinnen. Belangrijkste les die ik daaruit heb getrokken is dat het belangrijkste is dat de schoonmaker goed in zijn vel zit en met plezier zijn werk doet. En trots is

op het kantoorpand dat in zijn of haar ogen opgeruimd en schoon is.”

UNIFORMITEIT VAN DIENSTEN Bij Dustin is Van der Leest verantwoordelijk voor de diensten van de facilitaire afdeling. Het Zweedse IT-bedrijf heeft tien kantoren in de Benelux. “We zijn binnen die werkomgevingen bezig om uniformiteit in diensten aan te brengen om vervolgens een OneFM-gedachte toe te kunnen passen. Zodat bijvoorbeeld schoonmakers zien dat een wc-bril kapot is en dat melden aan de huismeester. Kortom, dat er een facilitair veld staat waarin medewerkers elkaar helpen en dienstverlenend zijn.

Verschillende dienstverleners, maar één team. In totaal hebben we tien kantoren in Nederland. Op iedere locatie hebben we een lokaal schoonmaakbedrijf gecontracteerd. Dat maakt dat ze lokaal snel kunnen reageren op vragen vanuit kantoorgebruikers. Ze zijn überhaupt al heel betrokken. Dat aspect wil ik niet kwijt, maar we willen wel meer uniformiteit in de aansturing en in de presentatie naar onze eindgebruikers van de kantoorpanden toe. En ook dagschoonmaak bij de panden invoeren. Onze schoonmaakpartner in Nijmegen heeft dit voor deze locatie al doorgevoerd. Je plukt daar meteen de vruchten van. In beleving van de schoonmaak die op een hoger plan komt te staan en dus meer gewaardeerd wordt. Maar ook in het contact tussen eindgebruiker en schoonmaker. De schoonmaker is niet onzichtbaar meer in de avonduren.”

SCHOON EN FRIS Dat is pure winst. “Ook sociaal gezien”, stelt Van der Leest. “Een schoonmaker komt nu binnen en vraagt netjes ‘zal ik je werkplek even schoonmaken?’. Er is geen enkele collega die dan niet even zijn spulletjes aan de kant plaatst. In dat contact zit veel waarde verstopt.

Van ons hoef je niet naar kantoor, maar ik zorg er graag voor dat je naar kan-

toor toe wil. Daarvoor moet het kantoor een bepaalde meerwaarde bieden ten opzichte van je thuiswerkplek. Daarin is goede schoonmaak belangrijk. Nu zal een gebouwgebruiker het niet meteen opvallen als er technisch gezien slecht schoongemaakt wordt, maar hij of zij beoordeelt de schoonmaak wel vanuit beleving. Als de prullenbakken propvol zitten, dan is er niet goed schoongemaakt. Terwijl dat technisch gezien niet zo erg hoeft te zijn. Een groot deel van die beleving zit in zichtbaarheid van de schoonmakers en het snel oplossen van verstoringen, of deze nu gemeld zijn of niet.”

STAPPEN TE ZETTEN Eén van de eerste zaken die Van der Leest bij Dustin aanpakte, was het neerzetten van een reserveringssysteem voor werkplekken. “We willen dat systeem ook graag gebruiken voor stuurinformatie, om te bepalen waar schoonmakers wel en niet hun focus moeten leggen. Maar omdat we nog overcapaciteit aan kantoorruimte hebben, is de adoptie van dat systeem laag. Er is simpelweg altijd wel ergens een werkplek beschikbaar. De data is daarmee onvoldoende om er de schoonmaak mee aan te sturen. Daarvoor hebben we eerst een hogere adoptie van het systeem nodig.

Ik denk dat die adoptiegraad aanzienlijk omhooggaat als de kantoorruimte schaarser wordt. Daarvoor is het belangrijk om als facilitaire afdeling samen met HR en ICT verder op het belang van overal kunnen werken, waar je wilt, te hameren. Bij Dustin is Workplace & Facilities inmiddels onderdeel van afdeling People & Culture waarin ook HR en sustainability zijn opgenomen.

Samen werken we aan goede ondersteuning van hybride werken genaamd Dustin Digital First.

Kortom, we hebben nog genoeg stappen te zetten met elkaar. Ook in onze schoonmaakdienstverlening.”

35

duurzaamheid

Vijftig jaar aanjagers van een duurzame industrie De NVZ - Schoon | Hygiënisch | Duurzaam is al ruim 50 jaar een aanjager van initiatieven om schoonmaken veiliger en milieuvriendelijker te maken. De schoonmaakindustrie verandert voortdurend. Wat ooit begon met productgerichte milieuzorg met aandacht voor veiligheid, richt zich nu op duurzaamheid in bredere zin. Zo streeft de industrie de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN na en blijft innoveren in een duurzamere toekomst. tekst: Marita Vaes

Was- en reinigingsmiddelen zijn onontbeerlijk voor een schone, hygiënische en duurzame samenleving. Het is daarbij nooit de bedoeling dat deze middelen schade aanrichten aan het milieu.

Daarin nemen fabrikanten hun verantwoordelijkheid serieus. Ze doen dat bijvoorbeeld door de samenstelling van producten aan te passen en consumenten en professionele gebruikers te helpen bewuster om te gaan met de producten. Door de jaren heen is er een rode lijn te zien in de regie die fabrikanten nemen in dit verduurzamingsproces. Een echte leiderschapsrol wordt vervuld!

JAREN ’60: BALANS TUSSEN MILIEUWINST EN -VERLIES Begin jaren zestig bleek bijvoorbeeld dat het toegenomen gebruik van waspoeders tot grote schuimbergen op het oppervlaktewater leidde. Direct werd er door de overheid, wetenschap en industrie met grote spoed naar de exacte oor-

zaak hiervan gezocht. Op zoek naar de verklaringen voor de schuimbergen, ontdekten wetenschappers een relatie tussen de molecuulstructuur van de in alle waspoeders gebruikte oppervlakteactieve stof TPBS4 en ander oppervlakte-actieve stoffen. Wat bleek? Hoe meer vertakt de structuur van de stof, hoe minder goed afbreekbaar deze is. Het begrip biologische afbreekbaarheid bestond nog niet, laat staan de regels hierover.

Toen de rol van bacteriën duidelijk werd in het afbreekbaarheidsproces, was het probleem snel opgelost. De industrie heeft direct nadat de relatie bekend was haar verantwoordelijkheid genomen en dankzij de ontwikkeling van nieuwe oppervlakte-actieve stoffen binnen een paar jaar het probleem opgelost. Op dit belangrijke punt werd de milieubelasting dus snel aanmerkelijk verlaagd. Dit kwam mede door druk vanuit de publieke opinie, de actieve rol van de industrie

en de voortdurende dialoog tussen de industrie en overheid.

JAREN ’70: DE INDUSTRIE LOOPT OP ZAKEN VOORUIT Medio jaren zeventig werd Nederland geconfronteerd met een nieuw milieuprobleem: de eutrofiëring van het oppervlaktewater. Te grote hoeveelheden fosfaat in het water leidden tot overmatige algengroei, waardoor het water verstikte. Dit resulteerde vervolgens in afname van biodiversiteit. Fosfaten werden gebruikt als waterontharders en waskrachtversterkers in wasmiddelen.

Aanvankelijk dacht de wasmiddelenindustrie dit snel te kunnen oplossen door over te schakelen op andere waterontharders, maar de beschikbare alternatieven bleken vele malen schadelijker te zijn. Dit heeft de introductie van vervangers met zo’n tien jaar vertraagd.

Met de komst van zeolieten in combi-

Benieuwd naar het volledige verhaal en nog veel meer voorbeelden?

In de brochure ‘Duurzaam wassen en schoonmaken – al meer dan vijftig jaar een succes’ gaat de NVZ in op hoe het inzicht op duurzaamheidsbeleid door de jaren heen veranderd is. De blik is steeds verder verruimd en de NVZ groeide mee. En meer, want ze kijken ook vooral vooruit. De branche is immers nooit ‘klaar’! Je downloadt de bochure via www.nvz.nl.

36

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

De schoonmaakindustrie streeft onder andere de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties na en blijft vrijwillig innoveren in een duurzamere toekomst.

natie met kleine hoeveelheden polycarboxylaten werd een oplossing gevonden die direct kon worden ingezet. Daardoor werd het gebruik van fosfaten in was- en reinigingsmiddelen in 1993 al met vijftig procent verminderd. In 1987 is er door de NVZ en de minister van Milieubeheer het Fosfaatconvenant getekend. Dat heeft ertoe geleid dat eind jaren tachtig alle waspoeders fosfaatvrij waren. Pas vele jaren later werd het fosfaatgebruik in wasmiddel wettelijk geregeld. Daar liep de industrie dus ver op voor.

JAREN ’90: DE INDUSTRIE KOMT MET OPLOSSINGEN Eind jaren negentig barstte in Europa

Reinigingsmiddelen zijn onontbeerlijk.

de discussie los over het min of meer vastgelopen Europese stoffenbeleid.

Van de meer dan dertigduizend bestaande stoffen die op de markt waren, wisten we maar nauwelijks of ze wel veilig voor mens en milieu zijn. Regelgeving die ervoor moest zorgen dat we meer te weten komen over deze stoffen was bij verre niet toereikend. Een groot aantal landen begon met eigen, nationale initiatieven. In Nederland begon men met het programma SOMS: Strategisch Omgaan met Stoffen. Veel van de in Nederland gegenereerde ideeën in het programma SOMS zijn in Brussel meegenomen in wat later de REACHverordening werd. De NVZ was bijzonder actief betrokken bij de totstandkoming en ontwikkeling van SOMS. VANAF 2004 GROEIT HET CHARTER UIT TOT EEN DUURZAAM ‘UITHANGBORD’ Ook na de eeuwwisseling bleef de industrie vrijwillig innoveren en duurzame initiatieven nastreven. Een Europees voorbeeld dat ook in Nederland groot draagvlak kreeg, is het Charter voor duurzaam schoonmaken. Het Charter helpt enerzijds consumenten en professionele gebruikers om was- of reinigingsmiddelen op een duurzame manier te gebruiken en stimuleert anderzijds fabrikanten van was- en reinigingsmiddelen om te werken aan voortdurende verbetering van veiligheid en welzijn voor consumenten, klanten en

werknemers, en een vermindering van de milieubelasting.

Het Charter bestaat uit vrijwillige, maar geen vrijblijvende, afspraken en zorgt ervoor dat bedrijven zich blijven inspannen om duurzamer te produceren en producten te blijven verbeteren. Ieder jaar moeten ze rapporteren op een aantal belangrijke indicatoren. Uiteindelijk leidt deze Charter-aanpak tot winst voor mens en milieu. Denk hierbij aan betere veiligheidsinformatie voor de klant en de consument, lager energie- en waterverbruik, minder afval en verpakkingen en een betere sociale en economische omgeving. Vanaf 2020 werd het Charter ook wel het ‘uithangbord’ voor de duurzame initiatieven van de industrie. Het Charter blijft bedrijven toetsen op de productie, het ontwerp en gebruik van was- en reinigingsmiddelen.

ONZE DUURZAME INDUSTRIE IS KLAAR VOOR DE TOEKOMST Bovengenoemde initiatieven zijn een willekeurige selectie uit een reeks aan voorbeelden van proactief leiderschap binnen onze industrie. Fabrikanten, de NVZ en de industrie in haar geheel zetten voortdurend grote stappen om haar ecologische voetafdruk juist kleiner te maken. Verduurzaming heeft de toekomst.

Marita Vaes is werkzaam bij de NVZ Schoon | Hygiënisch | Duurzaam.

37

schoonbeleving

Promotieonderzoek Martijn Vos

Zo kun je schoonbeleving beïnvloeden Net voor de zomer verdedigde Martijn Vos in Enschede met succes zijn proefschrift ‘Spotless? Perceived cleanliness in service environments’. Zijn promotie was het sluitstuk van 6,5 jaar onderzoek naar schoonbeleving: wat is het en hoe kun je het beïnvloeden?

Een overzicht van zijn belangrijkste bevindingen. Vos: ‘Je maakt schoon voor de eindgebruiker, niet om een technische score te halen.’ Het project werd gesponsord door de Hanzehogeschool Groningen (lectoraat FM) en Nederlandse Spoorwegen. tekst: Gerard Dessing, hoofdredacteur Facto

Martijn Vos: “Een omgeving met een positieve schoonbeleving is goed schoongemaakt, ruikt fris en ziet er opgeruimd uit.”

38

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

Het promotieonderzoek, dat Martijn Vos (Bachelor FM, Saxion, 2012 en Master FM, Wageningen University, 2015) in het najaar van 2015 begon, had meerdere doelen waaronder: 1. bijdragen aan het begrijpen, operationaliseren en meten van schoonbeleving in dienstverlenende organisaties; 2. aantonen dat factoren in een omgeving kunnen bijdragen aan schoonbeleving.

Het eerste deel van zijn proefschrift draait om de vraag: wat is schoonbeleving? En op welke manier zou je dat kunnen meten? Om die vragen te beantwoorden deed Vos, in het dagelijks leven werkzaam als manager Projecten, Concepten en Samenwerking bij Hago Rail Services, literatuuronderzoek, kwalitatief onderzoek onder enkele tientallen schoonmaakbedrijven en opdrachtgevers en voerde hij kwantitatief onderzoek uit onder ruim 1.500 reizigers op stations.

MEETINSTRUMENT Zijn werk leidde tot drie hoofdfactoren die schoonbeleving definiëren: schoongemaakt, fris, en opgeruimd. Anders gezegd: eindgebruikers ervaren een omgeving als schoon als deze goed is schoongemaakt (cleaned), fris ruikt (fresh) en het ontwerp van de omgeving opgeruimd oogt (uncluttered). Op basis van deze drie factoren ontwikkelde Vos een compacte vragenlijst om de beleving van reinheid in omgevingen te meten. Deze Cleanliness Perceptions Scale (CP-schaal) meet de beleving van de drie factoren met twaalf items die in verschillende omgevingen gebruikt kan worden.

Het concretiseren en meetbaar maken van het concept schoonbeleving zorgt niet alleen voor meer inzicht in die beleving, maar biedt ook aanknopingspunten om de beleving te verbeteren.

EXPERIMENTEN In het tweede deel van Vos’ proefschrift staat het experimentele onderzoek naar de effecten van verschillende omgevingsfactoren op schoonbeleving centraal. Oftewel: kun je schoonbeleving beïnvloeden en zo ja, hoe kun je dat doen? Hiervoor voerde Vos een aantal experimenten uit, die zoveel mogelijk plaatsvonden in de praktijk en meer specifiek in treinen en treinstations. > Experiment 1. Meer zichtbare schoonmaak Het eerste experiment betrof meer zichtbare schoonmaak door schoonmakers mee te laten reizen en hun werk te laten doen in een rijdende trein. Het experiment toonde aan dat de aanwezigheid van schoonmaakpersoneel een positief effect heeft op de schoonbeleving bij reizigers. > Experiment. Geur en kleur Het tweede experiment vond plaats in een laboratorium-omgeving met studenten van de Hanzehogeschool. Doel van het experiment: het effect van kleur en geur in een ruimte in relatie tot schoonbeleving meten. Studenten kregen gefotoshopte afbeeldingen met verschillende kleuren voorgeschoteld met de vraag welke omgeving hen schoner leek. Vos vond vooral de kleurresultaten interessant: “We hebben iets van twintig kleuren getest en zagen echt dat een omgeving met lichte kleuren als schoner werd beoordeeld. Toen ik die uitkomsten deelde met schoonmaakbedrijven waren de eerste reacties: ja, logisch, maar dan moeten we vaker poetsen, is dat dan zo handig?

Je merkte meteen het spanningsveld tussen onderzoek en praktijk.” > Experiment 3. Opgeruimde omgeving Het derde en grootste experiment kon Vos net voor de uitbraak van de coronacrisis afronden. In deze studie stond

Het proefschrift van Vos bevat vijf praktische aanbevelingen voor professionals bij schoonmaakorganisaties.

het effect van architectuur op de schoonbeleving in een wachtruimte van een treinstation centraal. Vos: “Eenzelfde soort omgeving kan technisch gezien net zo schoon zijn, maar als de ene omgeving een oud station is en de andere een recent gebouwd station, zou dat dan effect hebben op de schoonbeleving? De uitkomst van dit experiment was dat de wachtruimte met een opgeruimd ontwerp (uncluttered) beter scoort in schoonbeleving dan een niet opgeruimde omgeving.”

BEVINDINGEN OP HOOFDLIJNEN Wat de toegevoegde waarde is van zijn proefschrift? Vos benoemt twee zaken.

“We hebben ten eerste schoonbeleving kunnen definiëren en kunnen vatten in drie dimensies. Een omgeving met een positieve schoonbeleving is goed schoongemaakt, ruikt fris en ziet er opgeruimd uit. En we hebben een meetinstrument gemaakt dat inmiddels op verschillende plekken wordt gebruikt.

Ten tweede hebben we aangetoond dat je schoonbeleving ook kunt beïnvloeden met andere dingen dan schoonmaak. Je kunt zoveel poetsen als je wilt, maar als de omgeving een rommeltje is, niet fris ruikt en dergelijke dan heeft meer schoonmaken weinig zin.”

39

schoonbeleving

Vos (midden) hoopt dat zijn onderzoek voor meer aandacht voor schoonbeleving zorgt.

AANBEVELINGEN Het proefschrift bevat vijf praktische aanbevelingen voor professionals die werken bij dienstverlenende organisaties, Vos raadt hen aan om schoonbeleving: 1. te gaan meten met behulp van de CPschaal; 2. te beïnvloeden met behulp van omgevingsfactoren; 3. op te nemen in schoonmaakcontracten; 4. multidisciplinair te benaderen.

De vijfde aanbeveling is om schoonmaak zichtbaarder te maken.

SCHOONBELEVING NOG NIET VAAK IN CONTRACTEN AANWEZIG Of schoonbeleving inmiddels vaak in schoonmaakcontracten wordt opgenomen? Vos beschikt niet over concrete cijfers, veel kan hij er dus niet over zeggen. Technische schoonmaakkwaliteit krijgt tegenwoordig meer voorrang, is zijn gevoel. “Schoonbeleving zal nooit

40

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

“De focus is veelal gericht op technische kwaliteit maar uiteindelijk doe je het voor de eindgebruiker.”

leidend zijn, het is meer een indicator.

Maar ik zou hem best radicaal willen omdraaien, in die zin dat een opdrachtgever tegen zijn aanbieder zegt: ik wil gemiddeld een 7 voor schoonmaak en dat meten we met de CP-schaal. Kijk zelf maar hoe je dat gaat doen. Dat kan door schoonmaak, maar ook door andere dingen te doen, Maar ja, dan zeg je wel wat, een schoonmaakbedrijf is er om schoon te maken, niet om ruimtes te gaan schilderen. Maar schoonbeleving als leidende prestatie-indicator zie ik in de praktijk nog nergens gebeuren.”

‘JE MAAKT SCHOON VOOR DE EINDGEBRUIKER, NIET OM EEN TECHNISCHE SCORE HALEN’

Vos hoopt dat zijn onderzoek voor meer aandacht voor schoonbeleving zorgt.

“Als het gaat om professionele schoonmaak denk ik weleens: jongens waar zijn we mee bezig? De focus is veelal gericht op technische kwaliteit maar uiteindelijk doe je het voor de eindgebruiker en niet om een technische score halen. Ik hoop dat daar in de sector meer aandacht voor komt. Natuurlijk is klanttevredenheid soms ongrijpbaar.

Vandaag is het een zes, morgen een vijf.

Wat moet je dan anders gaan doen?

Mijn onderzoek heeft aangetoond dat je niet per definitie met meer schoonmaak betere resultaten bereikt, maar dat je met bepaalde omgevingsfactoren ook invloed kunt uitoefenen op de schoonbeleving die iemand ervaart.”

jong talent

Niek Besuijen

“Hard werken, creatief zijn en veel ‘bewegen’ in de schoonmaakbranche loont en dat maakt het interessant” Ik ben:

Mijn werk bestaat uit:

“De trotse medeoprichter van een merk dat de meest ‘badass’ schoonmaakmachines ter wereld bouwt: Excentr.”

“Het promoten van onze unieke Excentr-methodiek.

Hiervoor reis ik heel de wereld over. Dit is geen straf, wat reizen is één van mijn grootste hobby’s. Momenteel verkopen we machines in ruim veertig landen en dat maakt het werk mega-gevarieerd. Iedere regio heeft zijn eigen specifieke wensen en gewoonten in de schoonmaak. Ik vind het ontzettend leuk om mijzelf hierin te verdiepen om zo keer op keer de methode opnieuw uit te vinden, toegepast op de lokale behoefte. Ook cultureel is er veel onderscheid tussen de partners waar wij zaken mee doen. Dit maakt het erg interessant: iemand in Zuid-Amerika moet je echt anders benaderen dan bijvoorbeeld een Zwitser.”

Niek Besuijen: “Momenteel verkopen we machines in ruim 40 landen.”

“De sales doe ik uiteraard niet alleen. Ik ben ook verantwoordelijk voor een erg enthousiast salesteam en dat geeft veel energie. We zien het als een uitdaging om op een alternatieve manier marketing in te zetten. Als relatief kleine organisatie werken wij met beperkte middelen en onze concullega’s zijn vaak vele malen groter dan wij. Hier moeten we dus slim in zijn. Ons marketingteam en salesteam werken hierin samen, om tot creatieve en soms ietwat gewaagde marketinguitingen te komen. Ik ben er altijd supertrots op als deze campagnes aanslaan en we leuke feedback krijgen.”

In de rubriek Jong Talent geven jonge schoonmaakprofessionals hun toekomstvisie op de schoonmaak, delen ze hun ervaringen en geven ze een inkijkje in wie zij zijn en wat hen beweegt. Dit keer: Niek Besuijen.

Leeftijd: 31 Functie en bedrijf: Ondernemer, commercieel directeur bij EXCENTR.

41

Hoe jong voel je je?

“Dat ligt er een beetje aan wanneer je het mij vraagt, haha. Ik ben zo blij als een kind met grote en kleine successen of als iemand uit ons team een mooie prestatie neerzet. Maar ik voel me ook weleens een oude zeurpiet als er orde op zaken gesteld moet worden. Al met al denk ik dat mijn leeftijd redelijk overeenkomt met hoe ik mij voel.”

mende vijf jaar tot tien jaar willen staan. Onze missie is om in de komende jaren uit te groeien tot een gerenommeerde fabrikant van kwalitatieve reinigingsmachines, -systemen en -concepten. Het is uitdagend om te proberen hier iedere dag, met het team, een klein stapje vooruit in te zetten. Dit is dus eigenlijk niet alleen de grootste uitdaging, maar de droom waar we dagelijks keihard aan werken.”

Waarom heb je voor de schoonmaakbranche gekozen?

Wat is volgens jou de belangrijkste schoonmaaktrend en waarom?

“Ik ben in 2009 als stagiair marketing en communicatie terecht gekomen bij Rovac, een schoonmaakgroothandel in Goes, Zeeland. Hier ben ik afgestudeerd en aan het einde van die periode werd mij een contract aangeboden om als vertegenwoordiger te komen werken. Wat mij trok, en nog steeds trekt, is de mentaliteit van de mensen. Oprecht, no-nonsense en benaderbaar.

Hard werken, creatief zijn en veel ‘bewegen’ in deze branche loont en dat maakt het interessant.”

“Marketingwise kun je niet anders dan constateren dat de robotisering van de schoonmaak dé trend is.

Ik denk echter dat er een groot gat zit tussen wat de schoonmaakmedewerker en het schoonmaakbedrijf nodig hebben en waar veel toeleveranciers graag over praten. Ik ben voorstander van robots/co-bots in onze branche. Maar ik denk dat dit slechts voor een klein gedeelte van de objecten waar schoonmaakbedrijven dagelijks werken interessant is.”

Wat is voor jou de grootste uitdaging in je werk?

“Wellicht is de verborgen trend dat veel schoonmaakbedrijven meer en meer aandacht blijven geven aan materialen en machines én digitale oplossingen die ervoor zorgen dat men in minder tijd een beter

“We zijn een super ambitieus team en hebben een helder doel voor ogen. We weten waar we in de ko-

Niek Besuijen (tweede van rechts) met zijn team op de Interclean.

42

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

de baas

resultaat kan realiseren. Slimmer en efficiënter werken draagt direct bij aan de problematiek waar veel schoonmaakbedrijven mee kampen: een personeelstekort.”

Waar zie jij kansen voor de schoonmaak en waarom?

“Wij zien zelf dat er steeds meer oudere mensen enthousiast beginnen aan een baan in de schoonmaak en bij ons op training komen. Helaas constateren wij ook dat personeel meer wisselt. Dit vraagt om een verandering. Methodieken moeten vereenvoudigen en ergonomisch gemaakt worden zodat iedereen oud en jong, ervaren en onervaren – direct kan starten met het leveren van kwalitatief goed werk. Het schoonmaakvak is mooi en iedereen wordt blij van een mooi resultaat. Dit is voor schoonmaakbedrijven een win-win, want ze hebben dan trots personeel en tevreden opdrachtgevers. Wij geven veel aandacht aan dit topic door eenvoudige methodieken te promoten en mensen kosteloos op te leiden op de meer specialistischere vloeronderhoud-taken.”

“Een tweede kans die wij zien, is in het blijven aanbieden van kwaliteit. Een machine moet de meest trouwe medewerker zijn: nooit ziek, nooit moe, geen vakantie nodig en 24/7 beschikbaar. Wij halen er veel eer en voldoening uit om in Nederland machines te produceren van de hoogste kwaliteit. Alles in RVS en (te) zwaar uitgevoerd, zodat het echt een stuk gereedschap is. Klanten komen niet bij ons voor de voordeligste prijs, ze komen bij ons omdat ze weten dat ze een betrouwbare, eerlijke machine kopen van Nederlandse makelij. Met de stijgende prijzen van grondstoffen is concessies doen in kwaliteit een logisch en veelvoorkomend gevolg, maar wij zien het als een kans dit juist niet te doen.”

zinnen een volledig verzorgde dag naar de Efteling georganiseerd. Ik moet echt zeggen, voor zowel Excentr als ook voor mij persoonlijk was dat één van de mooiste projecten waaraan we gewerkt hebben.”

Wat zou je nog graag beter kunnen?

“Ik zou graag wat geduldiger zijn. Ongeduldig en ambitieus zijn is soms een wat lastige combinatie.”

Wie is jouw inspiratiebron en waarom?

“Ik ben fan van Jordan Peterson die podcasts, boeken en lezingen uitbrengt. En ik luister veel naar de podcast Joe Rogan Experience. Dit inspireert mij altijd, voornamelijk op persoonlijk vlak. Voor zakelijke inspiratie vind ik het leuk om naar ervaren ondernemers te luisteren, zowel in gesprekken als in podcasts.”

Mooiste/meest bijzondere project waaraan je hebt gewerkt?

Welk boek/app/magazine/gadget/film of iets anders mogen we echt niet missen?

“Excentr heeft eigenlijk altijd de ambitie gehad om sociale en lokale impact te maken. Dit begon in 2015 met een samenwerkingsverband om productiemedewerkers met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt te plaatsen. Momenteel uit het zich in het feit dat we alles proberen in te kopen binnen een straal van vijftig kilometer rondom onze fabriek in Zeeland.”

“Think and Grow Rich van Napoleon Hill en 12 rules voor life van Jordan Peterson prijs ik altijd aan bij mijn vrienden. Goede boeken waar denk ik zeker jonge ondernemende mensen wat aan kunnen hebben.”

“Hieruit vloeide een tijdje terug ook een ander project voort. In samenwerking met Stichting voor Kansarme Kinderen in Nederland hebben wij voor zo’n vijftig ge-

Over vijf jaar ben ik: “Niet te veel aangekomen en nog steeds aan het doen wat ik leuk vind. Ik werk nog steeds aan de missie, maak reizen, enthousiasmeer mensen en ik ben nog steeds aanvoerder van een groter, maar even gemotiveerd sales- en marketingteam.”

43

de baas

Arjan Reerink komt met recht uit een echte schoonmaakfamilie.

Hij is de derde generatie in de familie die zich directeur van een schoonmaakbedrijf mag noemen. In navolging van zijn opa Bernard en vader Adrie. En de vierde generatie dient zich al aan. “Mijn vier kinderen en schoonzoon werken allemaal, al dan niet parttime, bij ons. Het zou mooi zijn als één van hen mijn opvolger wordt.” tekst: Martijn Slot

44

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

de baas

Arjan Reerink, directeur Reerink schoonmaak & onderhoud

“Ik kan en wil niets anders dan werken in de schoonmaak” We beginnen bij het begin. In 1936 start Bernard Reerink met de Hengelosche Glazenwasserij. Zijn zoon Adrie, vader van Arjan, begint in 1971, na een aantal jaren voor zijn vader gewerkt te hebben, voor zichzelf en richt Schoonmaakbedrijf Adrie Reerink op. Een aantal maanden na de oprichting sluit zijn broer Henk aan, waarna het bedrijf door het leven gaat als Schoonmaakbedrijf Adrie & Henk Reerink.

In 1991 verlaat Henk het bedrijf en wordt het Schoonmaakbedrijf Adrie Reerink. Arjan is op dat moment al werkzaam bij het bedrijf en in 2005 neemt hij de zaak over van zijn vader en wordt de onderneming een BV. Arjan: “Vier jaar geleden, in 2018, hebben we het bedrijf een nieuwe uitstraling gegeven. Daarbij hoorde weer een naamswijziging, in Reerink schoonmaak & onderhoud.”

Werk loslaten Arjan werkte jarenlang prettig samen met zijn vader, maar toen hij het stokje overnam besloot hij toch een en ander te veranderen. “Mijn vader was een beetje een controlefreak. Hij wilde alles zelf doen en we werkten daardoor soms wel tachtig uur in de week. Dat hebben we lang volgehouden en daarmee hebben we een leuke boterham verdiend.

Maar op een bepaald moment werd het mij te gek.

Toen ik 34 jaar werd en kinderen kreeg, wilde ik zo niet langer doorwerken. Ik heb medewerkers aangenomen en het managementteam uitgebreid. Ik liet werk los en vertrouwde dat toe aan het team om mij heen.”

Opname in het ziekenhuis Hoewel Arjan de tachtig uur per week dat hij met zijn werk bezig was al niet meer haalde, ging het vijf jaar geleden, toen hij 47 jaar was, toch mis. “Ik had een ontsteking opgelopen en zat aan de antibiotica.

Ik kreeg als gevolg van de antibiotica een anafylactische shock en kwam in het ziekenhuis terecht. Ik had echt het gevoel dat het licht uitging bij mij. Het was voor mij het moment om terug te kijken op mijn leven en kwam tot de conclusie dat de afgelopen 47 jaar niet heel interessant waren. Dat moest anders. Toen ben ik mijn eigen koers gaan inzetten en het rustiger aan gaan doen. Het was niet te doen dat ik alle hooi op mijn vork nam. Er kwamen nog meer verantwoordelijkheden te liggen bij de rest van de medewerkers.”

Bedrijfsovername Het gaat Arjan en zijn bedrijf nu gelukkig voor de wind. “Het bedrijf staat er heel goed voor. Begin dit jaar hebben wij Schoonmaakbedrijf Wichems, ook een bedrijf uit Hengelo, overgenomen. Dat was iets nieuws voor ons en dus was het in het begin even aftasten. Hoe committeer je de klanten en de werknemers, was de vraag bij mij. Maar vanaf dag één voelde het als één team. De samenwerking tussen onze medewerkers en de medewerkers van Wichems loopt perfect. Wij denken erover na om per 1 januari 2023 de naam van Wichems te veranderen in onze naam.”

Complimenten vervelen niet Arjan draait al tientallen jaren mee in de schoonmaakbranche en geniet nog elke dag. “Ik blijf het

“Ik blijf het mooi vinden om achterom te kijken na een schoonmaakklus.”

45

de baas

De Hengelosche Glazenwasserij is in drie generaties uitgegroeid tot een allround schoonmaakbedrijf.

mooi vinden om achterom te kijken na een schoonmaakklus. Soms tref je een enorme chaos aan en als je dat vervolgens opruimt en schoon achterlaat, maakt me dat gelukkig. Daarnaast: de complimenten van een klant gaan ook nooit vervelen.” Als Arjan erin slaagt om zijn medewerkers gelukkig te maken, stemt hem dat tevreden. “Dat ze een leuke baan en werkgever hebben en een leuke klantenkring. De medewerkers moeten plezier hebben in hun werk en in denk dat dat hier wel geldt.”

Op z’n plek in de schoonmaak Arjan draait al tientallen jaren mee in de schoonmaakbranche en is er nog altijd gelukkig. “Ik kan eigenlijk ook niets anders”, zegt hij met een lach. “Ik wil ook echt niet wat anders. Vroeger wilde ik als klein jongetje bij de politie, maar dat is er nooit van gekomen. Vijf jaar geleden, na mijn opname in het ziekenhuis, heb ik wel nagedacht of ik iets anders wilde gaan doen. Daar heb ik lang over nagedacht, maar hier ben ik goed in.”

46

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

Vierde generatie?

Hoewel Arjan pas 52 jaar oud is, denkt hij al na over zijn opvolging. “Ik denk dat er wel een opvolger rondloopt onder mijn kinderen, maar dat is nog niet zo expliciet uitgesproken. Ik heb vier kinderen die hier allemaal aan het werk zijn. De één maakt wat meer uren dan de ander. Daarnaast werkten twee schoonzonen hier en één fulltime. Eén van hen zou zonder twijfel mijn opvolger kunnen worden. Of alle vier als ze de taken verdelen. Ik hoef er nog niet direct over na te denken, maar het zou fijn zijn als ik over een jaar of vijf weet of er opvolging is of niet. Het is namelijk wel een belangrijk proces om dat soepel te laten verlopen.

Ik vond het fijn om een tijd met mijn vader mee te lopen en het bedrijf te leren kennen. Je wilt namelijk niet ineens voor de leeuwen worden gegooid. Maar het belangrijkste is dat mijn kinderen doen wat ze zelf willen en niet denken: ‘mijn vader wil dat ik in het bedrijf kom werken’. Het moet vanuit henzelf komen. Als ze ervoor kiezen om iets anders te gaan doen, dan is dat ook helemaal prima.”

contacten en contracten Peter Paul Wiegmans nieuwe directeur Hago Zorg Per 1 januari zal Peter Paul Wiegmans aantreden als nieuwe algemeen directeur bij Hago Zorg. Hij volgt daarmee Herman Busch op. COO Vebego Mark van Haasteren: “Peter Paul is met zijn ervaring in de zorg en zijn commerciële en verbindende kwaliteiten de juiste persoon voor het verder vormgeven van de Hago Zorgactiviteiten binnen Vebego. We zijn blij dat met de benoeming van Maurice een interne kandidaat doorstroomt naar een voor Vebego zo’n belangrijke positie.”

CSU TERUG BIJ SUMMA COLLEGE 1105 leslokalen, 74 sanitaire groepen en 87.587 vierkante vloer. Dat is wat CSU erbij krijgt in de schoonmaakportefeuille. Voor tenminste drie en maximaal tien jaar gaan ze schoonmaken bij het Summa College in Eindhoven. Met deze gunning komt CSU terug bij het Summa College na maar liefst tien jaar. De onderwijsinstellingen

is met in totaal 26 locaties de grootste instelling voor middelbaar beroepsonderwijs in ZuidNederland. De schoonmaakmedewerkers van CSU gaan aan de slag op al deze locaties. Ward Kolman, businessunit directeur CSU: “Vanuit alle gelederen van CSU klinkt het enthousiasme om samen te werken.”

Raggers en Gemeente Amstelveen zetten samenwerking voort Na een uitgebreide Europese aanbesteding is de kogel door de kerk: schoonmaakbedrijf G. Raggers & Zn. blijft aan de slag bij de Gemeente Amstelveen. Ze zetten de mooie samenwerking van de afgelopen tijd tevreden voort. De schoonmaakmedewerkers van Raggers verzorgen de dagelijkse schoonmaak van diverse panden, de begraafplaatsen en het gemeentehuis van Amstelveen en Aalsmeer. In de gemeentehuizen werken ze daarbij samen met AM Match. AM Match is een samenwerking van de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Haarlemmermeer, Ouder-Amstel en Uithoorn om mensen die vallen binnen de Participatiewet te koppelen aan bedrijven om aan het werk te kunnen gaan.

Rob Uytdewillegen nieuwe CEO van HG Rob Uytdewillegen is per 1 september benoemd tot nieuwe CEO van HG International. Hij wil zich vooral focussen op het nog steviger in de markt zetten van de merken HG, Blue Wonder en Ecozone. Uytdewillegen geeft in een persbericht aan dat hij er naar uitkijkt om “met het gemotiveerde team van HG International samen verder te bouwen aan het succes van HG, Blue Wonder en Ecozone.” Innovatie, internationale expansie en duurzaamheid zijn belangrijke thema’s bij het verder ontwikkelen van de reinigings- en onderhoudsproducten.

Uytdewillegen was meer dan tien jaar CEO van Bolton Adhesives, het moederbedrijf achter onder andere Bison, UHU en Griffon lijmproducten. Daarvoor was hij onder meer werkzaam voor Henkel in diverse leidinggevende en internationale posities. Zijn ervaring neemt hij mee naar HG Internationaal B.V. Het internationale bedrijf is in Nederland gevestigd en heeft vestigingen in verschillende Europese landen.

47

contacten en contracten

ASITO BREEKT LANS DUURZAME BAG IN BOX-PROGRAMMA Schoonmaken met een duurzaam middel is een stap in de goede richting. Als de reiniger dan ook nog in een milieuvriendelijke én herbruikbare verpakking zit, is dat helemaal mooi. Asito doet mee met het bag in box-retourprogramma en is daar zeer over te spreken.

ken aan het testen van een duurzame innovatie.

“Met microbiologische reinigingsmiddelen gebruik je ‘goede’ bacteriën om oppervlaktes te reinigen”, legt Bram Mensink, innovatiemanager bij Asito, uit op de website van het schoonmaakbedrijf.

Het begon allemaal in 2020 met het zero-waste-programma bij Universiteit Utrecht. Asito was betrokken bij dit proces en testte daarom bij de universiteit een microbiologische reiniger. Niet zo verwonderlijk dat dat juist hier was. De universiteit staat open voor mooie projecten en wilde graag meewer-

De bag in box tilt de duurzame aanpak naar een hoger niveau.

Hierbij is namelijk ook de verpakking – met doseerkubus- milieuvriendelijk: deze is gemaakt van gerecyclede verpakkingen en bestaat voor 81 procent uit suikerriet. De verpakking kan tot acht keer worden nagevuld en hergebruikt.

,ŽĞ njŽƌŐƚ Ƶ ĞƌǀŽŽƌ ĚĂƚ Ƶ ĂůƐ ƐĐŚŽŽŶŵĂĂŬďĞĚƌŝũĨ ďůŝũŌ ŝŶŶŽǀĞƌĞŶ͍

ŝŶĨŽΛŶŽĐŽƌĞ͘Ŷů ǁǁǁ͘ŶŽĐŽƌĞ͘Ŷů

ƵƚŽŵĂƟƐĞƌŝŶŐ ĞŶ ĚŝŐŝƚĂůŝƐĞƌŝŶŐ ǀŽŽƌ ĚĞ ƐĐŚŽŽŶŵĂĂŬďƌĂŶĐŚĞ Ž ZŝĐŚƚ Ƶǁ ǁĞƌŬƉƌŽĐĞƐƐĞŶ ŽƉƟŵĂĂů ŝŶ ĞŶ ďĞƐƉĂĂƌ ƟũĚ͖ Ž ƌĞģĞƌ ŽǀĞƌnjŝĐŚƚ ŝŶ ĚĞ ũĂĂƌƉůĂŶŶŝŶŐ͘

48

|

S E R V ICE MANAGEMENT

|

6 2022

COLOFON

THEMA’S KOMENDE NUMMERS

SERVICE MANAGEMENT IS EEN UITGAVE VAN VMN MEDIA

INNOVATIE Hoofdredacteur Ronald Bruins, tel. 06-14 64 04 22, ronaldbruins@vmnmedia.nl Eindredacteur Paula Jansen Redactie Martijn Slot, Bianca Faber en Dick van Zomeren Uitgever Maciek Piasecki, maciekpiasecki@vmnmedia.nl

7

Inclusief innovatietrends en de Best Practice Awards DUURZAAM

8

Inclusief de winnaars van de Golden Service Awards 2022

Accountmanager Kevin Donders, kevindonders@vmnmedia.nl Sales manager Angela Passuto, angelapassuto@vmnmedia.nl Vormgeving & opmaak colorscan, www.colorscan.nl Druk Wilco BV te Amersfoort

ADVERTEERDERSINDEX Alpheios

16/17

Abonnementenadministratie klantenservice@vmnmedia.nl, tel. 088-584 08 88

Makita

cover

Abonnementen Service Management verschijnt 8 keer per jaar. Jaarabonnement € 125,00, studenten betalen € 79,00, verzending buitenland per jaar € 29,50 (EU) en € 41,50 (niet-EU-landen); prijzen zijn exclusief btw. Op alle uitgaven van VMN Media zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing. Die zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Nocore

48

Numatic

cover

Partner Numatic International

Unger

26

Adres VMN Media, Utrechtseweg 44, 3704HD Zeist, www.servicemanagement.nl

Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © VMN Media 2022 Publicatievoorwaarden Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van VMN Media van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Disclaimer Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

ISSN 0928-3021

WWW.SERVICEMANAGEMENT.NL

Krachtige productiviteit

Li-ion

NX Pro Cordless netwerk Meer tijd om schoon te maken

Laag geluidsniveau

Door over te schakelen van bekabeld naar draadloos wordt de totale reinigingstijd elke dag verkort, waardoor de productiviteit wordt gemaximaliseerd.

4PUPTHSPZLYLU ]HU HÅLPKPUN LU VUKLYIYLRPUNLU met lagere geluidsniveaus in vergelijking met machines met snoer.

Geen kabelstruikelingen

Dagelijkse reiniging

Veilig en onopvallend schoonmaken zonder kabel waardoor het de ideale oplossing is om het risico op uitglijden, struikelen en vallen te minimaliseren.

De combinatie van totale draadloze vrijheid met krachtige en professionele reinigingsresultaten is perfect voor dagelijkse reiniging en veilig gebruik in openbare ruimtes met veel bezoekers.

2VZ[LULɉJPwU[ Met machines uit het NX-netwerk werkt u sneller en bespaart u op kosten. Door juiste dosering zal ook het gebruik van chemie afnemen.

Het NX300 batterijpakket kan in het gehele snel groeiende Pro Cordless assortiment gebruikt worden. Pro Cordless biedt gemak, veiligheid en kracht. Dankzij één accu en oplaadsysteem heeft de gebruiker minder onderhoud en kosten.

Numatic International BV | info@numatic.nl | www.numatic.nl

Grootste platform over pr

࠮ :ULS ࠮ ,ɈLJ[PLM ࠮ :JOVVU ࠮ )LZWHYPUN 70% besparing op schoonmaakkosten*

࠮ 4PUKLY ^H[LY]LYIY\PR 80% minder waterverbruik**

࠮ 3HUNL ^LYR[PQK 80 minuten werktijd

࠮ :ULS VWSHKLU Opladen in 1 uur (80%)

࠮ NX300 NX300 high-power lithium batterij pakket

࠮ ¸6UL -P[Z (SS¹ IH[[LYPQ Het gemak en de prestaties van professionele draadloze reiniging in ons groeiende assortiment machines.

Numatic International BV | info@numatic.nl | ^^^ U\TH[PJ US

:ULS ࠮ ,ɈLJ[PLM ࠮ :JOVVU Binnen enkele seconden aan de slag, eenvoudig te gebruiken en gemakkelijk te onderhouden

Eenvoudig legen Afneembare 3L vuilwatertank

Instelbare watertoevoer Pas de watertoevoer eenvoudig handmatig aan

Snel vullen en legen Gemakkelijk vullen en legen van tanks

Numatic International BV | info@numatic.nl | ^^^ U\TH[PJ US