Veiligheid & Preventie - Nummer augustus 2021

4

jaargang 15 | augustus | 2021

PRAKTIJKBLAD

OVER VEILIG EN GEZOND WERKEN

In dit nummer: Leef je fit +++ Tips en trucs voor arbeidsveiligheid +++ Burgerhulpverlening

$/ * !.) *% 5

%0 +!' !/ $.%&"0 */,.!'!* ! !* (!!.4 )! +* !.4+!'/ .!/1(0 0!* 2 * . !% /+*#!2 ((!* !4! 4%&* +* !.4+ $0 ++. %*/,! 0!1./ 2 * ! */,! 0%! ! 2. # 0 ' * !!* . +"1* 0%+* .%/ - 3!.'#!2!. (!.!* 2 * !!* +*#!2 (/+* !.

4+!' %/ $!0 .% $0/*+!. #!3!!/0 %& $!0 / $.%&2!* !* /!(! 0!.!* 2 * !4! +*#!2 ((!* * *%!0 4+4!!. $!0 . ) !* ! $!"0%# $!% !.2 * !0 4%&* !.*/0%#! +*#!2 ((!* 3 . * +* !.4+!' !( *#.%&'! (!//!* 1%0 #!0.+''!* '1**!* 3+. !* ' ' * )!0 !!*2+1 %#! ) 0.!#!(!* 2!!( 3+. !* 2!. !0!. .)!!

4%&* !4! !/ $.%&2%*#!* ++' $!!( (!!.4 ) 2++. ) * #!./ +, ! 3!.'2(+!. ! !/ $.!2!* +*#!2 (/+* !.4+!'!* 4%&* +2!.4% $0!(%&' %* /! 0+.!* !* %* 0!#+.%!6* #!,( 0/0

+!'!*

", ( $ "+ + & ' +, % ((* ' .((* )*( ++"(' %+ "' ! , ." + . $ , "+ (',+, ' . '-", ! , " , ' ."+ -* +- +.(% "+ %+ !"# / * ,( .( , .((* $% ', "' * "2', ' !" *.((* 0"#' . */((* "' + !"# . ' ."# *(%% ' +,"#% ' . * " ! ' (&) , '," + ' !( . *,*(-/ ' "# $ ' * ' "% ((+ ",! *( ' ' % 1

."# "' * "2', ' .(*& ' .( "' .((* ."+ -* & , !-%) / *. ' !"# 0" !0 % (',"'- $ ' (',/"$$ % ' ."# +, )) ' . ' ! , ." +)*( + .(*& ' ! , +%-",+,-$ . ' ! , ,! (* ,"+ ! %,

( $ '

COLOFON VEILIGHEID & PREVENTIE IS EEN UITGAVE VAN VAKMEDIANET Redactiecoördinator Moon Saris moonsaris@vakmedianet.nl Eindredacteur Moon Saris Uitgever Thijs van Pinxteren Accountmanager Nicole van Lierop nicolevanlierop@vakmedianet.nl Vormgeving & opmaak colorscan bv, www.colorscan.nl

INHOUD 8 Grip op robots Dankzij AI en andere nieuwe technologie zijn er meer mogelijkheden voor de inzet van geavanceerde machines. Maar die technologieën brengen ook nieuwe veiligheidsvraagstukken met zich mee. Wat moet je regelen in je bedrijf?

Druk Drukkerij Wilco BV, Meppel Adres Vakmedianet, Postbus 448 2400 AK Alphen aan den Rijn www.arbo-online.nl Abonnementenadministratie klantenservice@vakmedianet.nl, tel. 088-5840888 Abonnementen Veiligheid & Preventie verschijnt 6 keer per jaar.

Jaarabonnement € 186,02 exclusief btw; verzending buitenland per jaar € 29,50 (EU) en € 41,50 (niet-EU-landen). Op alle uitgaven van Vakmedianet zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Copyright Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © Vakmedianet 2021 Publicatievoorwaarden Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van Vakmedianet van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Disclaimer Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

ISSN 2352-1597

13 Leef je fit!

Theo van den Dungen neemt ons in dit persoonlijke artikel mee in de inspirerende ontwikkeling die leidde tot de start van zijn bedrijf VitaMasters.

Aankomende nummers delen hij en zijn team opgedane kennis en waardevolle ervaringen uit de praktijk.

21 Veiligheidstips Het is voor alle bedrijven belangrijk aandacht te besteden aan veiligheid op de werkvloer.

Door verschillende instanties zijn instrumenten en visies ontwikkeld om hier concreet mee aan de slag te kunnen.

EN VERDER NIEUWS COLUMN POL OPLEIDINGEN DE VERBAZING

4 12 16 17

BHV LETTER VAN DE WET ONGEVAL MEDIA

| augustus | 2021 3

18 20 22 23

NIEUWS De rookruimte verdwijnt

Gelukkigere werkers

Vanaf 1 januari aanstaande gelden er andere regels voor roken op de werkplek. Belangrijke

We horen veel verhalen over eenzaamheid en depressie als

verandering: de rookruimte wordt overal definitief verboden.

gevolg van de coronacrisis. Maar diverse onderzoeken laten ook een andere kant zien: veel werknemers waren gelukkiger.

Vanaf 1 april 2020 gold al een verbod op rookruimtes voor horecabedrijven. Per 1 juli van

Belangrijkste reden: een betere balans tussen werk en privé.

dit jaar 2021 geldt het verbod op rookruimtes voor overheids- en zorginstellingen en vanaf 1 januari 2022 gaat dit ook gelden voor rookruimtes in het bedrijfsleven. Met andere woorr

Dat blijkt uit de Sectorale Welzijnsmonitor van ABN Amro,

den: er mogen dan geen inpandige rookruimtes meer zijn.

een onderzoek naar het welzijn van werknemers in zeven-

Voor 3 miljoen rokers, van wie een groot deel in hun werkzame leven, moeten dus andere

tien sectoren. De uitkomst is opmerkelijk, omdat de econo-

dingen worden bedacht. Iedere werkgever heeft het recht om zelf regels en procedures te

mie vorig jaar in een recessie terechtkwam.

bepalen voor (het rookgedrag van) de werknemers binnen het bedrijf en het bedrijfsterrein.

Het welzijn is met 12 procent gegroeid in alle onderzochte

De or heeft wel instemmingsrecht op het beleid.Wat je ook kiest als werkgever, er moeten

sectoren. Volgens Franka Rolvink Couzy, hoofd sector re-

duidelijke afspraken worden gemaakt over rookpauzes en rookplekken. Als je kiest voor een

search bij ABN Amro komt dat vooral door de toegenomen

volledig rookvrij bedrijf, denk dan ook aan stopondersteuning.

mogelijkheden om thuis te werken afgelopen jaar. “Mensen konden hun werk beter indelen en ervoeren daardoor minder werkdruk. Op kantoor is het toch vaak op het einde van

Illegale desinfectie

de dag nog dingen afmaken. Dan snel naar huis en eten koken omdat een kind weer op tijd naar sport moet bijvoorr beeld.” Nu hadden mensen ook geen of veel minder reistijd,

Volgens de NVZ, de brancheorganisatie van

deze veilig en werkzaam zijn bij gebruik.

dus meer tijd om nuttig te besteden.

schoonmaakproducenten, zijn er veel illegale

Hierdoor ontstaan schijnveiligheid en ge-

In totaal heeft ABN Amro het welzijn van werknemers on-

desinfectiemiddelen in omloop. De organisa-

vaarlijke situaties. De NVZ waarschuwt

derzocht op zeven factoren. “Op zes van die factoren is de

tie waarschuwt ervoor dat het gebruik van

daarom: organisaties die illegale desinfec-

score verbeterd. Alleen over de economie waren de mensen

deze middelen kan leiden tot schijnveiligheid

tiemiddelen (blijven) inzetten, zetten hierr

minder tevreden”, aldus Rolvink. Naast werk-privébalans

of zelfs gevaarlijke situaties. “Je zet hiermee

mee de volksgezondheid op het spel.”

waren werknemers meer tevreden over gezondheid, perr

de volksgezondheid op het spel.”

In 2020 is de vraag naar desinfectiemidde-

soonlijke ontwikkeling, gelijke kansen, veiligheid en klimaat.

len voor handen en oppervlakken heel hard

Bij gezondheid melden mensen dat ze minder vaak verr

Door de coronapandemie is de aandacht

gestegen. Desondanks zijn in Nederland

moeid waren en minder burn-outklachten hadden. Ook het

voor hygiëne gestegen. Daarmee is er ook

door de gezamenlijke inzet van overheid en

ziekteverzuim daalde. Dat hangt waarschijnlijk samen met

meer aandacht voor het gebruik van desin-

bedrijfsleven geen (dreigende) tekorten aan

het beter kunnen indelen van de werkzaamheden door het

fectiemiddelen en infectiepreventie. Dat is

desinfectiemiddelen ontstaan in Nederland,

thuiswerken. Dat leidt tot minder stress en daardoor gezon-

goed, maar er zit ook een zorgwekkend

dus ook niet in de gezondheidszorg. De

dere en productievere werknemers.

aspect aan. Brancheorganisatie voor fabri-

hoeveelheid toegelaten desinfectiemidde-

Ook op het gebied van veiligheid ging de score omhoog.

kanten en importeurs van reinigings- en

len in 2020 bleek ruim drie keer groter dan

Werknemers melden minder pestgedrag en seksuele intimi-

desinfectieproducten NVZ: “Er blijken nog

in 2019, blijkt uit cijfers van NVZ. In Nederr

datie en er waren er minder conflicten met de baas. In 2020

veel illegale desinfectiemiddelen in omloop

land moeten desinfectiemiddelen worden

waren er ook minder ongelukken en bedrijfsongevallen.

te zijn. Van illegale desinfectiemiddelen is,

toegelaten vóórdat deze verkocht en ge-

in tegenstelling tot toegelaten desinfectie-

bruikt mogen worden. Hiernaast is een

middelen, niet onafhankelijk vastgesteld dat

aantal specifieke desinfectiemiddelen bij naam tijdelijk vrijgesteld per 5 maart 2021.

Leveranciers van desinfectiemiddelen hebben voldoende capaciteit om toegelaten

Meer weten?

dan wel vrijgestelde desinfectiemiddelen te

www.arbo-online.nl

leveren. “Organisaties hebben dus geen excuus meer om illegale desinfectiemiddelen in te kopen, te gebruiken of op voorr raad te hebben”, benadrukt NVZ.

4

| augustus | 2021

Uni’s moeten meer met PSA

Bedrijven in brand

De 14 universiteiten in Nederland besteden

met de geconstateerde actiepunten aan

Veel bedrijven waren min-

gezien de meeste claims.

veel aandacht aan de werkdruk van hun

slag te gaan.

der druk bezet of zelfs tijde-

Gemiddeld woedden daar

personeel, maar dit heeft nog niet voldoen-

In januari 2020 ontving de inspectie 719

lijk gesloten in de corona-

bijna 5 branden per 1000

de effect.

gebundelde meldingen vanuit de univer-

crisis vanwege thuiswerken

zakelijke locaties.

sitaire actiegroep WOinActie. Reden voor

waar het kon. Toch was het

De meeste branden in de

Voor andere aspecten als ongewenst ge-

de inspectie om aan alle universiteiten te

aantal bedrijfsbranden be-

jaren 2017-2020 ontston-

drag en discriminatie is bij de universiteiten

vragen om hun plannen op het gebied

hoorlijk hoog: ruim 3600.

den op doordeweekse da-

sowieso veel minder aandacht. Dit blijkt uit

van werkdruk, ongewenst gedrag/discri-

onderzoek van de Inspectie SZW onder de

minatie en arbeidstijden aan te leveren.

Dit meldt het Verbond van

donderdag. Belangrijkste

universiteiten.

De plannen zijn beoordeeld op deze the-

Verzekeraars op basis van

oorzaken van de branden

De Inspectie SZW verwacht niet dat met de

ma’s. Een aantal door WOinActie en in

de Risicomonitor Bedrijfs-

in 2020 waren brandstich-

huidige actieplannen de problemen op het

de meldingen naar voren gebrachte pun-

branden. Van 2017 tot en

ting, kortsluiting en mense-

gebied van werkdruk, ongewenst gedrag

ten reikten verder dan de bevoegdheid

met 2019 lag dit aantal

lijk handelen. De grootste

en discriminatie worden opgelost. De In-

van de Inspectie SZW. Deze punten zijn

gemiddeld rond de 4000.

omvang van de schade za-

spectie heeft iedere universiteit haar bevin-

in de beoordeling dan ook niet meege-

Dat is meer dan afgelopen

gen verzekeraars bij bedrij-

dingen meegedeeld en opgeroepen om

nomen.

jaar, maar het was toch

ven in de agrarische sector

De Inspectie SZW heeft alle universiteiten

niet substantieel minder,

(onder andere stalbranden)

laten weten dat voor een succesvol PSA-

zoals je wellicht zou ver-

en bedrijven die goederen

beleid een goede betrokkenheid en sa-

wachten.

opslaan. Branden bij dit

menwerking met de medewerkers van

De meeste branden ont-

soort ondernemingen leid-

groot belang is. Uit de reacties van ver-

stonden in panden met een

den in circa een kwart van

schillende or’en blijkt dat het betrekken

industriële functie (30%),

de gevallen tot het volledig

en samenwerken met (vertegenwoordi-

gevolgd door kantoren

afbranden van het be-

gers van) medewerkers voor een deel van

(23%) en winkels (20%). In

drijfspand. Vaak met het

de universiteiten zeker nog verbetering

Limburg registreerden verr

faillissement van de onderr

behoeft.

zekeraars in 2020 relatief

nemer tot gevolg.

gen, vooral op maandag en

KORT NIEUWS Werkdrukvoorziening

werknemers die kampen

geplande werk uitge-

een ruzie op de openba-

meldde de Tweede Ka-

De nieuwe cao Bouw &

met de gevolgen van te

voerd. Ze zijn gestart

re weg, maar kreeg

mer half juli dat hij

Infra kent een aantal

hoge werkdruk en/of

met een aanvullende

meerdere vuistslagen in

heeft ingestemd met de

wijzigingen waarvan er

werkstress. Meer info via

opdracht rondom PFAS.

zijn gezicht. Hierbij liep

naamswijziging van de

een in het oog springt.

Volandis.

In het jaarverslag staan

hij hoofd- en schouder-

Inspectie SZW naar Ne-

De UTA-werkdrukvoor-

•

de vorderingen op een

letsel op. Opgeroepen

derlandse Arbeidsinspec-

ziening die door CSR

Bureau REACH heeft

rijtje. Zie chemischestof-

agenten onderzochten

tie. De wijziging gaat

wordt uitgevoerd is nu

veel goed werk verricht

fengoedgeregeld.nl

de identiteit van de ver-

naar verwachting op 1

ook beschikbaar voor

in 2020, ondanks de

• BOA Een buitenge-

dachte. De 17-jarige jon-

januari 2022 in. Overi-

bouwplaatswerknemers.

complexe ontwikkelin-

woon opsporingsambte-

gen uit Delft meldde

gens: de inspectie die

Deze maatregel is een

gen en uitdagende om-

naar (BOA) is in juli

zich later zelf op het po-

misstanden op de werk-

pilot die loopt tot en

standigheden rondom

gewond geraakt nadat

litiebureau. Hij is aange-

vloer opspoort, heette

met 31 december 2022.

de covid-19-pandemie.

hij in recreatiegebied

houden voor mishan-

vroeger ook zo, veel

De voorziening is be-

Vanuit huis en via online

Het Delftse Hout een

deling.

mensen in het veld zul-

doeld voor verzuimende

meetings is alsnog het

man aansprak. De BOA

• Arbeidsinspectie

len die nog vaak zo noe-

en niet-verzuimende

grootste deel van het

wilde bemiddelen bij

Minister Koolmees (SZW)

men.

Jaarverslag REACH

| augustus | 2021 5

NIEUWS Controle op dieselmotoren

50 90

De Inspectie SZW gaat deze zomer van start met inspecties rondom de blootstelling aan dieselmotoremissie (DME).

De aangekondigde én onaangekondigde inspecties focussen zich op DME-gerelateerde werkzaamheden in diverse sectoren. Het gaat om plekken waar veel met diesel aangedreven machines en apparaten wordt gewerkt, zoals bij reparatie- en onderhoudswerkzaamheden aan auto’s.

duizend overvalknoppen in ons land % van de meldingen was vals alarm

Het terugdringen van het aantal werknemers dat ieder jaar wordt blootgesteld aan gevaarr lijke stoffen is een van de speerpunten van de Inspectie SZW. Zij legt daarbij een bijzondere nadruk op het terugdringen van beroepsziekten door blootstelling aan carcinogene, mutagene, reproductietoxische (CMR) en sensibiliserende stoffen. DME is een carcinogene (kankerverwekkende) stof, met de naar schatting hoogste mate van werkgerelateerde ziektelast.

Zie onder Publicaties op inspectieswz.nl de brochure Pak dieselmotoremissie aan.

5 Tips Vragen om training

Nieuw overvalprotocol

Hoe kaart je bij de manager aan dat je een bepaalde training wilt volgen? Zeker als je iets op het oog hebt dat niet direct aansluit bij jouw takenpakket kan dat lastig zijn. Met de vol-

De beveiligingsbranche en

gende tips breng je het gesprek op gang en overtuig je jouw

de politie hebben samen

manager van het nut en belang van de workshop of training.

een protocol opgesteld voor overvalmeldingen via

1

de overvalknop. Dat trad

Wacht niet op het juiste moment, maar creëer het juiste moment. Directies hebben het druk, dus als je

wacht op een goed moment om iets bespreekbaar te ma-

op 1 juli in werking.

ken, is er altijd wel iets belangrijkers of iets met meer prioriVoor meldingen via 112

teit.

veranderde er niets. Meldingen via een overval-

Benadruk het belang van jouw ontwikkeling, óók in

knop moeten vanaf dat

2

moment geverifieerd worr

bowerknemers (en ook voor veel andere werknemers).

crisistijd. Toekomstbestendigheid is cruciaal voor arr

den door een particuliere alarmcentrale. Naar schatting zijn in Nederland zo’n 50.000 overvalknoppen in gebruik. Denk aan supermarkten en

3

Claim de vrijheid om jouw eigen keuzes te maken. Jij weet zelf beter wat je nodig hebt dan jouw baas.

juweliers, maar ook bij particulieren thuis.

Weet welk doel je wilt bereiken en maak duidelijk welk pad

Mensen met een overvalkop voldoen al aan de eisen als de gebruiker zelf een melding

daarbij hoort.

telefonisch kan verifiëren. Zo’n verificatie is nuttig, want tot wel 90 procent van deze meldingen is nodeloos. Dus als de gebruiker een belletje krijgt, zegt hij of zij veelal ‘Sor-

Leg uit hoe ook de directie is gebaat bij deze training.

ry, niets aan de hand’ en hoeven de hulpdiensten niet uit te rukken. Dat kost, zo ver-

4

wachten de experts, hooguit een halve tot driekwart minuut.

gen van deze opleiding gaat hebben.

Vertel vanuit zijn perspectief welke voordelen het vol-

Lastig dingetje: het slachtoffer van een echte overval zal waarschijnlijk niet in staat zijn het telefoontje van de particuliere alarmcentrale (PAC) te beantwoorden. Daarvoor zal naar

Stel meteen voor om achteraf te evalueren. Na de

andere oplossingen moeten worden gezocht. Een beetje krap, want er is geen overgangs-

5

periode ingebouwd. Wel heeft de politie laten weten dat deze maanden nog wel met de

collega’s om het effect van de opleiding te bespreken.

training plan je evaluatiemomenten in met directie en

hoogste prioriteit op overvalmeldingen wordt gereageerd, ook als de particuliere alarmcentrale er niet in slaagt deze te verifiëren.

6

| augustus | 2021

Bron: ManagementSupport.nl

AH to GO bij DHL Express De locatie van DHL Express Nederland op

Toen het contract met de bedrijfscateraar

Schiphol heeft een AH To Go in huis. 24 uur

afliep, maakte de facilitymanager een radi-

per dag open, en gezonds is er goedkoper.

cale keus. Hij sloot een contract af om dit

Het pand is zowel landelijk hoofdkantoor

per dag, 7 dagen in de weken kunnen me-

als servicecenter voor de regio Amsterdam

dewerkers terecht in de onbemande mini-

als landelijke hub voor alle luchtvracht. De

markt. Zodat ze niet na het sluiten van de

Expertisecentrum

concept van Selecta in huis te halen. 24 uur

hub en het servicecenter draaiden ge-

kantine dingen uit de automaat hoeven

Er komt een landelijk experr

gen gaande op het gebied

woon door tijdens corona. Juist voor de

trekken of naar de snackbar hoeven. Extra

tisecentrum voor stoffenge-

van stoffengerelateerde be-

medewerkers van de hub en het service-

bijzonder: gezonde voeding is er goedkoper

relateerde beroepsziekten:

roepsziekten:

center was de traditionele bedrijfskantine

dan elders, een bewuste keus van het be-

het LEC-SB. Uiterlijk 1 juli

• Er komt een financiële

2022 moet het er staan.

niet geschikt. Zij zijn overdag immers op

drijf. De AH to GO verkoopt trouwens ook

pad of werken ’s nachts. Tussen twaalf en

gewoon ongezonde dingen - DHL Express

twee, de openingstijden van het

vindt ook zelfregie belangrijker.

restaurant, waren zij meestal niet op locatie.

Bron: Facto.nl

tegemoetkomingsregeling voor (ex-)werken-

Dit centrum gaat werkge-

den die lijden aan een

vers en werknemers helpen

ernstige ziekte die is

bij onder andere de be-

ontstaan door werken

wustwording van de risico’s

met gevaarlijke stoffen.

van blootstelling aan ge-

• Voor betere preventie

vaarlijke stoffen. Het LEC-

van beroepsziekten is

SB wordt dé autoriteit voor

een herijking van het

wie hulp of kennis over de-

arbobeleid, de Arbovisie

Schoonmakend Nederland en schoonmaakbedrijf CSU hebben tegenover Service Manage-

ze beroepsziekten wil krij-

2040 aangekondigd. De

ment gereageerd op het zwartboek over misstanden in de sector dat vakbond FNV aan

gen of bieden. Daarnaast

SER is gevraagd om ad-

hen overhandigde. “We nemen het zwartboek uiterst serieus.”

zal het instituut zich inzet-

vies.

Zwartboek schoonmaak

ten voor een snellere en

• Betere preventie bij be-

Het zwartboek maakt melding van meerdere misstanden. Denk aan ziekmeldingen die

betere signalering en gaat

drijven en bescherming

in twijfel worden getrokken, loonstrookjes die verkeerd zijn, afspraken die tijdens de

het een verbeterde aanpak

van werkenden die

coronacrisis worden geschonden. De meeste klachten gaan over schoonmaakbedrijf

ontwikkelen voor de pre-

worden blootgesteld

CSU.

ventie van beroepsziekten.

aan gevaarlijke stoffen

“Goed dat FNV de dag van de schoonmaker aangreep om het belang van ‘onze onmis-

Het centrum zal worden

in het Meerjarenpro-

baren’ extra te benadrukken”, zegt Rob Rommelse, directeur van Schoonmakend Ne-

bemand door onder andere

gramma RI&E 2020-

derland. Helemaal nu, want tijdens de coronapandemie hebben ze laten zien dat ze

de kennisinstituten Institute

2023; het Programma

cruciaal zijn voor een gezonde, goed functionerende maatschappij.

for Risk Assessment Scien-

Preventie Beroepsziek-

“Als branche staan we voor goed werkgeverschap”, vervolgt Rommelse. “Uiteraard

ces (IRAS) van de Universi-

ten en via afspraken

horen daar geen misstanden bij. We nemen het door FNV overhandigde zwartboek dan

teit Utrecht, het Nederlands

met de Europese Com-

ook uiterst serieus. Tegelijkertijd adviseren we FNV het gesprek aan te gaan met onze

Kenniscentrum Arbeid en

missie over EU-grens-

ondernemers. Zij staan hier absoluut open voor. Indien gewenst, begeleiden wij dat

Longaandoening (NKAL),

waarden voor

graag. Want een gezonde schoonmaakbranche maken we samen.”

de Polikliniek Mens en Arr

kankerverwekkende en

Erwin Vos, Manager Marketing en Communicatie, bij schoonmaakbedrijf CSU: “Het is

beid (PMA) van Amsterdam

goed dat er aandacht is voor het belang van de schoonmaker en het schoonmaakvak.

UMC en het Nederlands

We hebben als CSU de zorg voor onze mensen niet alleen op de Dag van de Schoon-

Centrum voor Beroepsziek-

Inspectie SZW is de af-

maker maar elke dag hoog in het vaandel staan. Uit onze tevredenheidsonderzoeken

ten (NCvB). Het RIVM is verr

gelopen jaren uitgebreid

blijkt dat we daar over het algemeen prima in slagen. Daar waar zaken soms niet goed

antwoordelijk voor het

om de handhaving bin-

gaan, willen we dat graag weten en oplossen.”

beleid.

nen bedrijven te vergro-

Naast dit expertisecentrum

ten en gezond en veilig

zijn er andere ontwikkelin-

werken te stimuleren.

Bron: ServiceManagement

chemische stoffen.

• De capaciteit binnen de

| augustus | 2021 7

Automatisering

GRIP op robots Dankzij artificial intelligence en andere nieuwe technologieën zijn er steeds meer mogelijkheden voor de inzet van geavanceerde machines zoals robots en cobots. Maar die technologieën brengen ook nieuwe veiligheidsvraagstukken met zich mee.

Wat moet je regelen in je bedrijf?

Eveline Janse

M

et name in vervoer en opslag, de

conformiteitsbeoordelingen aantonen dat zij

maakindustrie en de agrarische sec-

voldoen aan de gestelde veiligheids- en gezond-

tor is de inzet van cobots en geavan-

heidseisen.

ceerde robots sterk in opkomst. Werknemers

Maar niet alle risico’s zijn volledig te voorkomen.

moeten uiteraard veilig kunnen werken met

Zelfs als een robot omhekt staat, kunnen er nog

machines die in het bedrijf worden gebruikt. In

risico’s ontstaan, bijvoorbeeld tijdens onderhoud.

mei van dit jaar is daarom de nieuwe initiatief-

En natuurlijk zijn lang niet alle machines en ro-

wet voor een verordening machineveiligheid

bots omhekt. Cobots zijn zelfs bedoeld om mee

gelanceerd door de Europese Commissie.

samen te werken en dat betekent dat iemand

Zo veilig mogelijk

Hoewel er geen specifieke gegevens zijn voor

met de cobot in aanraking kan komen.

Fabrikanten zijn ook nu al verplicht om machi-

incidenten met robots is het wel bekend dat er

nes zo veilig mogelijk te maken. Ze moeten met

vrij veel ongevallen voorkomen met machines.

TIPS • Zorg dat veiligheid opgenomen is in de inkoopeisen en belangrijk wordt gevonden door de afdeling inkoop.

• Ga proactief in gesprek met de fabrikant over de toepassing in het bedrijf, rekening houdend met de fysieke en sociale werkcontext waar de robot of cobot wordt geplaatst.

• Vraag na welke risicoscenario’s of -situaties getest zijn door de fabrikant.

• Maak samen met de leverancier een integrale RI&E voor de specifieke situatie in uw bedrijf, inclusief onderhoud.

• Neem beheersmaatregelen om de veiligheid te waarborgen volgens de arbeidshygienische strategie.

• Instrueer werknemers (eigen personeel en inhuurkrachten), en leidt ze indien nodig op.

8

| augustus | 2021

Eveline Janse is marketing-/communicatieadviseur bij Everlution

Denk daarbij aan contact met bewegende de-

Oorzaken

len van de machine of beknelling tussen een

Als we kijken naar de oorzaken van machineon-

machine en een ander object. Dat is dus iets om

gevallen, dan valt op dat de rol van de mens

waakzaam voor te zijn.

hierin groot is. Uit onderzoek naar de arbeids-

De rol van de mens is groot bij machineongevallen

| augustus | 2021 9

Automatisering CASE: KLM BAGAGEAFHANDELING

waardoor sensors niet goed werken. Of is het

In 2010 zijn bij de bouw van een nieuwe ba-

erg lawaaiig waardoor waarschuwingssignalen

gagehal op Schiphol grote robotarmen geïn-

niet gehoord worden als het misgaat.

troduceerd die de bagage vanaf de band in

Bespreek de specifieke kenmerken van je

een container leggen, waarna de bagage

werkomgeving daarom ook expliciet met de

naar het vliegtuig wordt gereden. Het fysiek

fabrikant of leverancier van de robot en maak

zware tilwerk is daarmee op deze locatie vrij-

met elkaar een integrale risicoanalyse voor in-

wel geheel uit handen van de medewerkers

stallatie.

genomen. Heel af en toe komt het voor dat

Dit kan bijvoorbeeld met behulp van GRIP

een robot een koffer laat vallen, die dan als-

(Guarding Robot Interaction Performance). Dit

nog door een bagagemedewerker in de con-

is een RI&E die specifiek is gericht op mens-ma-

tainer wordt geladen.

chine-interactie en diverse eisen uit de machi-

Veel veiligheidsissues zijn op technisch ni-

neverordening. Via een gestructureerde vragen-

veau geregeld. Bij oplevering is een contro-

lijst worden allerlei aspecten van veiligheids-

le gedaan op de hoofdpunten met betrek-

risico’s en beheersmaatregelen nagelopen.

king tot machineveiligheid. De bewegingen

Daarbij wordt gekeken naar technische facto-

van de robotarmen zijn geprogrammeerd

ren, de factor mens en de factor omgeving.

en de robots zijn volledig omhekt. Als de

Aan de hand van een digitale visualisatie (pro-

deur wordt geopend om een koffer te pak-

fielwiel) ontstaat er inzicht in de risico’s. Een

ken, valt de robotarm automatisch stil. De

stoplichtmodel laat duidelijk zien op welke ge-

operator stuurt de robotarmen aan vanaf

bieden (aanvullende) maatregelen moeten wor-

een veilige locatie buiten het hek. Om met een robot te mogen werken, moet men

den genomen: in orde (groen), niet in orde

in het bezit zijn van een Robotskill: een speciale training voor werken met de be-

(rood) of in orde na aanvullende maatregelen

treffende robots.

(oranje). Als je al gebruikmaakt van de veelge-

Hoewel medewerkers in eerste instantie sceptisch stonden tegenover de nieuwe ma-

bruikte BowTie-software, kan een directe kop-

nier van werken en men niet overgeplaatst wilde worden naar de nieuwe hal, wordt er

peling worden gemaakt.

nu expliciet om gevraagd.

Bekijk de complete showcase van de bagage-afdeling van KLM, met nadruk op het ver-

Onverwachte momenten

minderen van de fysieke belasting bij de afdeling bagage-afhandeling op

Bij veiligheidsrisico’s denk je al snel aan de me-

www.fysiekebelasting.tno.nl/nl/praktijkvoorbeelden

dewerkers die dagelijks werken met de machines, maar ook de risico’s voor monteurs tijdens reparaties en onderhoud zijn belangrijk om in

ongevallen blijkt dat onder andere gebrekkige

van de robot, maar ook extra maatregelen ge-

de gaten te houden. En denk ook aan onver-

communicatie en coördinatie, de competenties

richt op de hierboven beschreven mensgebon-

wachte momenten, bijvoorbeeld als er een sto-

van de medewerkers, niet hanteren van de pro-

den factoren.

ring of noodsituatie ontstaat. Op dat moment

(interface, bijvoorbeeld of er begrepen wordt

Techniek, mens, omgeving

seren, passeren ze plotseling (of bewust) barriè-

wat er op een display wordt weergegeven) tot

Onveilige situaties, en dus risico’s op ongeval-

res om een fout te herstellen om de machine

ongevallen kunnen leiden.

len, ontstaan vanuit de techniek en door inter-

weer aan de praat te krijgen. Voor dit soort situaties moeten goede instructies worden gege-

cedures en slechte ergonomie van de machine

10

bestaat de kans dat medewerkers gaan improvi-

Werken met robots en cobots vraagt om aan-

actie met mensen binnen de omgeving waarin

passingen in de manier van werken. Een machi-

wordt gewerkt. De veiligheid voor de techniek

ne doet in principe wat hem wordt opgedragen

is in de eerste plaats een zaak voor de

en daar moet de werknemer zich bewust van

fabrikant, maar in de uiteindelijke toepassing

zijn. In de nabije toekomst zal dat gaan veran-

verschillen de mens en de omgeving. Ga er

deren als robots en cobots door slimme algorit-

dus niet zomaar vanuit dat een machine ‘veilig

men zelf hun werk(indeling) kunnen optimalise-

is gemaakt’. Inventariseer de risico’s voor de ei-

ren en bepalen. Dat vraagt niet alleen om de

gen werkomgeving. Zo kan het zijn dat er ge-

juiste beheersmaatregelen in de ontwerpfase

werkt wordt in een heel stoffige omgeving,

| augustus | 2021

Werken met cobots en robots vraagt om een aanpassing van de werkwijze

ven en robuuste, redundante beschermings-

preventieve maatregel. Zoals gezegd vormen

maatregelen worden genomen.

momenten van storing serieuze veiligheidsrisi-

In de nieuwe machineverordening is vastge-

co’s doordat in een split-second (soms onver-

legd dat fabrikanten risico’s moeten inventari-

standige) keuzes worden gemaakt. Door een

seren voor de complete levenscyclus van een

consequent onderhoudsregime op machines

machine. Denk aan risico’s tijdens het trans-

neemt het risico op storingen (hardware- of

Als je een subtantiële wijziging aan de machine doet, ben je ‘de fabrikant’

port, de installatie, reinigen, onderhoud en

softwarematig), en daarmee ook het veilig-

uiteraard het werken met de machine. Vraag

heidsrisico, af. Ook het toepassen van strikte

hier de fabrikant actief naar: welke scenario’s

LOTOTO-procedures (lock-out – tag-out – try-

is daar door de leverancier geen CE-markering

zijn meegenomen bij het testen? Niet alles is

out) bij onderhoud is een must.

voor afgegeven. Naast de officiële goedkeuring

voor fabrikanten uitputtend te testen, omdat

zal er een risico-analyse moeten worden uitge-

de situatie per bedrijf nu eenmaal verschilt,

Instructies en training

voerd voor iedere aanpassing die je doet.

maar de informatie is uitermate waardevol:

Het werken met robots en cobots vraagt om

Denk dus goed na voor aanschaf van een ma-

bekijk waar al naar gekeken is en wat er mist

een andere manier van werken. Zorg voor dui-

chine: hoe wordt er gewerkt, in welke omge-

ten opzichte van de situatie in het bedrijf. Be-

delijke voorlichting en instructies voor de opera-

ving en voor welke productieprocessen? Dan

trek die informatie in de integrale risico-analy-

tors en de monteurs. Fabrikanten bieden in veel

kun je je als preventiemedewerker aansluiten bij

se met de leverancier.

gevallen trainingen aan. Zeker als er weinig

het inkoopteam en dit meenemen in het aan-

kennis in huis is over werken met robots of co-

koopproces met de leverancier.

Te nemen maatregelen

bots, is het aan te bevelen om een dergelijke

Actieve communicatie en afstemming met de

Maatregelen moeten worden genomen volgens

training te laten volgen door alle operators,

fabrikant is van belang. Als je te weinig kennis

de arbeidshygiënische strategie. Bronmaatrege-

monteurs en andere belanghebbenden in de or-

hebt: vraag een engineer mee vanuit je eigen

len kunnen worden genomen vanuit de fabri-

ganisatie. Fabrikanten hebben zelf veel tests en

organisatie, of betrek een extern adviesbureau

kant door veilig te ontwerpen. Binnen het be-

onderzoek moeten doen. Goede instructies

met kennis op het vlak van machineveiligheid.

drijf zijn collectieve maatregelen te nemen. Dit

over wat er wel en niet mogelijk is en hoe de

Zeker bij cobots, want de misvatting is nog wel

kunnen automatische beveiligingen zijn (een

machine werkt, is essentieel om veilig te kun-

eens dat deze plug and play op de werkplek

machine gaat vanzelf uit als je de deur opent of

nen werken. Hou goed in de gaten dat dit niet

geïnstalleerd kunnen worden. Dat is vanuit vei-

het lichtscherm doorloopt) of passieve beveili-

door de afdeling inkoop wordt geschrapt vanuit

ligheid bezien zeker niet zo.

gingen (op een noodknop drukken waarna de

kostenoverwegingen.

Sabotage

machine uitgaat). Bij individuele maatregelen valt te denken aan taakroulatie om vermoeid-

Wijzigingen aan machine

Een laatste aantekening. De introductie van

heid te voorkomen (door bijvoorbeeld mono-

Let op dat als er een substantiële aanpassing

nieuwe machines en robots kan nog weleens

toon of zwaar werk) en de blootstelling aan ar-

wordt gedaan aan een machine, je wettelijk ge-

leiden tot angst voor baanverlies bij medewer-

borisico’s te verlagen. Als laatste of aanvullend

zien dan de fabrikant wordt van het (robot)pro-

kers. Om aan te tonen dat mensen beter werk

kunnen er persoonlijke beschermingsmiddelen

duct. Je wordt daarmee verantwoordelijk voor

leveren dan machines, kan een enkeling pogen

beschikbaar worden gesteld, bijvoorbeeld een

de conformiteitsbeoordeling van de machine en

een machine te saboteren. Bijvoorbeeld door

helm en veiligheidsschoenen voor het geval een

het voldoen aan de veiligheidseisen. Zet je bij-

iets in de weg te zetten zodat een AGV

cobot toch iets laat vallen.

voorbeeld een ander eindstuk (gripper) op een

(automated guided vehicle) niet goed functio-

Regulier onderhoud is een andere belangrijke

robot zodat hij naast lassen ook kan snijden, dan

neert.

Betrek medewerkers in een vroeg stadium bij

FEITEN EN CIJFERS

de geplande introductie van machines. Leg

Feiten en cijfers over ernstige machineongevallen:

duidelijk uit wat de machine kan betekenen en

• Bij 38 procent van bedrijfsongevallen is de medewerker zich niet bewust van de ge-

bijdragen in de ondersteuning van hun werk.

varenzone of verliest hij of zij het evenwicht.

• Bij 26 tot 37 procent van bedrijfsongevallen heeft de medewerker de gevarenzone bewust genegeerd.

• Bij vrijwel alle onderzochte arbeidsongevallen speelt de menselijke factor (van het slachtoffer) een belangrijke rol.

Zodat ze niet bang zijn voor de machine, en ook niet voor hun baan. Onderzoek wijst uit dat robots en cobots vooral taken en activiteiten wegnemen die doorgaans ‘dull, dirty and dangerous’ zijn voor de mens. De kwaliteit van het mensenwerk zal daardoor toenemen.

Ñ

| augustus | 2021 11

COLUMN

Pol Gaat er een lichtje branden?

Het was goed warm, maar de wandeling tussen de korenvelden was erg mooi. Met name doordat aan de randen van de velden de korenbloemen en klaprozen, vol in de zon, in bloei stonden. Licht is belangrijk voor zowel flora als fauna. Inclusief werknemers …

Tijdens de wandeling liepen we na een kilometer of twee in de zon het bos in. Welkom qua afkoeling, zeker. Maar wat ook opviel: hier geen mooie bloemen, maar veel dode bomen met zwammen en houtige struiken. Alleen de toppen van sommige bomen waren groen, zij vingen nog enigszins licht op.

Licht heeft ook invloed op het dag-en-nachtritme van de mens en op onze vitamine D-balans.

We hebben er best wel wat van nodig; af en toe een paar minuten de zon op ons gezicht, is niet genoeg. Het tijdstip, de duur, lichtbehoeften, positie en de golflengte spelen allemaal een rol.

Omdat we steeds meer activiteiten binnen zijn gaan ondernemen en hier ook flora en fauna mee naar toe hebben genomen, pikken we minder natuurlijk licht op dan vroeger.

De laatste jaren is er veel aandacht voor de werking van kunstlicht op plaatsen waar natuurlijk licht ontbreekt. En hoewel geen enkel kunstlicht het daglicht voor 100 procent kan vervangen, heeft wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat sommige soorten kunstlicht wel degelijk een positief effect kunnen hebben op onze biologische klok, onze stemming en onze gezondheid.

Aandachtspuntje: tijdens dit wetenschappelijk onderzoek experimenteren wetenschappers in een laboratorium met de effecten van licht op mens en dier. Op een pagina van Rijksoverheid staat vermeld dat onderzoekers al veel te weten zijn gekomen over de biologische klok door onderzoek op muizen en ratten. Maar dit zijn natuurlijk nachtdieren, terwijl de mens overdag actief is.

Wie weet werkt het bij ons anders.

12

Van de andere kant: hoeveel onderzoek hebben we nodig om te weten dat de zon ons goed

Riny van de Pol is veiligheidskun-

doet – mits je genoeg bescherming opsmeert als ze fel brandt? Zonder de verdere resultaten af

dige bij zorgorganisatie Severinus

te wachten durf ik ook zo wel te stellen dat het een idee is om onder werktijd wat vaker voor

in Veldhoven. Hij neemt in zijn

een wandeling naar buiten te gaan, een extra raampje te plaatsen op de donkere werkplek of

columns zijn vakgebied kritisch de

een extra (daglicht)lamp te laten branden waar echt daglicht niet mogelijk is.

maat.

| augustus | 2021

Serie: vitaliteit

Theo van den Dungen

Leef je fit!

Theo van den Dungen neemt ons in dit persoonlijke artikel mee in de inspirerende ontwikkeling die leidde tot de start van zijn bedrijf VitaMasters. Aankomende nummers delen hij en zijn team opgedane kennis en waardevolle ervaringen uit de praktijk. Theorieën en verhalen die onze lezers helpen de vitaliteit op hun werkvloer te verbeteren – en intussen ook die van henzelf. Aan bod komen in ieder geval voeding, slaap, beweging en mindset.

Theo van den Dungen

W

aarom lukt het de een wel om intenties om te zetten in succesvolle acties en de behaalde doelen of

dromen waar te maken en een ander niet?

Waarom lukt het de een wel om een gezonde leefstijl te realiseren en de ander niet? Waarom lukt het de ene collega wel om promotie af te dwingen en de ander niet? Waarom lukt het de een wel om succesvol topsporter of onderne-

mer te worden en de ander niet? En dat allemaal terwijl, buiten pech en geluk, een groot gedeelte van de omstandigheden en faciliteiten gelijkwaardig zijn.

Jarenlang inspireerden deze vragen mij als extopsporter, ondernemer en natuurlijk ook mens die bovengemiddeld geïnteresseerd is in de ontwikkeling van mezelf en anderen. Wat doen succesvolle, gelukkige en levenslustige mensen anders dan anderen? Gebruiken ze een bepaalde methode? Wat hebben ze met elkaar gemeen? Al die tijd bestudeerde ik ondernemers, topsporters maar ook ‘gewone’ burgers die mooie stappen maken in hun leven, op welk vlak dan ook. Daarnaast las ik veel wetenschappelijk onderbouwde artikelen en boeken over dit onderwerp.

| augustus | 2021 13

Serie: vitaliteit Inzicht, gedrag, motivatie

kelijk in actie komen het stappenplan naar per-

ken is en je je ver verwijderd voelt van de vitale

Bij mensen die succes hebben, die hun dromen

soonlijk succes moesten vormen. Onderweg op

persoon die je graag zou willen zijn of ooit was.

en doelen waarmaken, herkende ik bepaald

deze reis kom je tal van angsten, belemmerin-

Bijvoorbeeld omdat het niet lekker gaat op je

gedrag, patronen en gewoontes op het gebied

gen, obstakels, natuurlijke instincten en mind-

werk, omdat je privé struggles hebt, of van alle-

van bijvoorbeeld voeding, slaap en beweging.

fucks tegen. Door het overeind houden van je

bei een beetje.

Ik ontdekte dat een bepaalde denkstijl cruciaal

doelen en dromen en het koppelen ervan aan

is. Een denkstijl waardoor inzicht, gedrag, moti-

een ongekend sterk verlangen wurm je je des-

Gezondheid op laag pitje

vatie en aanzetten tot actie tot stand komen.

noods dwars door deze obstakels heen.

Mijn grootste uitdaging op dit vlak ontstond eind

Zonder deze bepaalde denkstijl zal er geen ge-

Meerdere keren moest ik deze methode zelf

2017. Als succesvol ondernemer in de sport, de

dragsverandering plaatsvinden. Daarnaast zag

toepassen, al was ik me daar in eerste instantie

evenementenbranche en de zakelijke dienstverle-

ik dat terugvallen door succesvolle mensen van-

niet eens van bewust. Als topsporter, als onder-

ning had ik vanaf 2011 veel van mezelf gegeven.

uit een heel ander perspectief bekeken worden.

nemer maar zeker ook als mens. Je kunt je de

Mijn gezonde leefstijl stond al jaren op een

Als jonge topsporter (Theo van den Dungen

situaties in je leven wel voorstellen waarbij je

enorm laag pitje. Door meerdere elkaar versterr

keepte in het betaald voetbal, red.) leerde ik dat

energieniveau laag ligt, je zingeving ver te zoe-

dromen, visualiseren, consistentie en daadwer-

Door het koppelen van je doelen en dromen aan een sterk verlangen wurm je je door obstakels heeen

14

| augustus | 2021

ervoor zorgde dat mijn omgeving veranderde

het goed gaat. Maar hoelang is zolang? Het

leven belandde ik in een burn-out. Ongezonde

en dat ik ook daadwerkelijk in actie kwam. De

moment dat het elastiekje knapt, is niet te voor-

gewoontes, gedragingen en patronen hadden

navigatie stond aan, ik wist waar ik heen wilde.

spellen. Een optelsom van gebeurtenissen leidt

me de afgrond in geduwd en ik belandde men-

Stapje voor stapje (hoe klein soms ook) ging ik

ertoe dat de overleefstand niet meer voldoende

taal en fysiek in een benarde situatie. Alles moest

vooruit en volgde ik het pad.

is om overeind te blijven. Daar moeten we dus

kende factoren in m’n privéleven en zakelijke

met z’n allen uit!

ik uit de kast halen om hieruit te komen en in alle facetten weer vitaal door het leven te gaan.

Oprichting VitaMasters

Inmiddels ben ik een paar jaar op missie. Vita-

Opnieuw paste ik het eerder gebruikte crisis-

Dat pad leidde me naar de oprichting van mijn

Masters is gegroeid tot een netwerk van zorg-

plan toe. Ik droomde de gewenste situatie, ik

bedrijf VitaMasters, een organisatie waarmee ik

vuldig geselecteerde vitaliteitsprofessionals die

voelde, beleefde, rook het, visualiseerde die,

de vergaarde inzichten op het gebied van ge-

samen het doel hebben om organisaties en hun

maakte een realistisch plan, schreef de angsten,

zondheid en leefstijl wil delen met zoveel mo-

medewerkers nog succesvoller te maken door

belemmeringen en obstakels op en sprak met

gelijk mensen. Want ik ben natuurlijk niet de

hun vitaliteit in alle facetten te verbeteren. Vita-

mezelf af dat terugvallen een leermoment zou

enige die meet moeilijkheden te kampen heeft

le medewerkers laten de machine nog beter

zijn. Twee aanvullende schakels waren dat ik

gehad. Ondeernemers, high performers en me-

draaien, zorgen voor lager ziekteverzuim en be-

dewerkers vaan bedrijven staan vaak jarenlang in

oordelen hun werkgever veel positiever.

een soort ovverleefstand. Dit gaat goed zolang

Het fundament voor een uitmuntende vitaliteit ligt in de balans tussen voeding, bewegen, psyche, herstelmomenten, zingeving en sociale contacten. Daar besteden we dus allemaal aandacht aan, op een holistische manier. Dat klinkt zweverig, maar dat is het niet. Het betekent niets anders dan: in onderlinge samenhang. Logisch in dit geval, want beter slapen is bijvoorbeeld erg lastig zonder bewustwording van je gedachten, je voeding en je beweging.

De wind mee We hebben de wind mee. Corona heeft een enorme bewustwording gecreëerd dat gezondheid niet iets vanzelfsprekends is. Je moet hard werken om er een gezonde leefstijl op na te houden. Ook werkgevers beseffen steeds meer dat zij daar een positieve rol in kunnen en moeten spelen. Met ons vitalteitsprogramma Expeditie fitt geven we inzichten en laten we vooral zien hoe je bepaalde methodes kunt gebruiken.

Hoe je uiteindelijk wél overgaat tot actie, hoe je wél weerstand kunt bieden tegen angsten en belemmeringen.

In deze artikelreeks in Veiligheid & Preventie doen we een voorzet, door informatie en ervaringen te delen. In de komende nummers van Veiligheid & Preventie komen in ieder geval aan bod: ‘eet je fit’, ‘slaap je fit’, ‘beweeg je fit’ en ‘denk je fit’. Zo gaan we samen op weg naar de vitaalste versie van onszelf!

Ñ

| augustus | 2021 15

-#$+()* 0!.".-&0$1 $0*/+$* 3 - #$ 2.$*.,12

#( $ ) ))&. " * ! # * ( ! ' " # + & ( & ( #. ( # (& # ' #

* & # ) ( # # # # )+ #' # * # + & %! * # ($ $"'( &* & + ( #'% & & # + & * &' % # $) ( #( ) )#( )+ " + & &' ) '( $ # # # # # ( # * # * & # & # ( ' )+ #' $" !' & $%&$ '' $# ! # ( '% ! # $% * ! # .$# + & # #) # # ($ $"'(

,&

- ,$2 &$3

0+()*$ 12.%%$-

& $ ) * & # * # '($ # )#( & ## # # # * # ( (( & # # $%

+ ! + . ) )#( # # + ! & ' $1' & # * & $# # . # $$& ( #' . # ' $%! # + ! '( %% # ) "$ ( . (( # .$ ( + & # " &' * ! # .$# )## # + & # " ( * &! '($ # # $" ( + ( # + ( ) "$ ( $ # " ! # # * # .$# ' ! ( # $ . ( # "$ ! # * & # '( # " ( !$$('( !! # # * &! '($ #

$&$+$(#$- $- 2.$21$- 3 - #5- ,(1"'$

$) * ! # .$# + & # ! * # ## # )+ $& # ' ( ( + & # " ( #

-# " ' *& ( *$$& & (&$ # # # & &$! #' . $#( ( ) $# & # & + ( . &$!! # . # ## # )+ & ( . $%! # * & # &( )

# )+ $& # ' ( .$ ( + & # " &' . ) ( # ! . ! )## # $# & $) #

#3(1$0$- $- &0$-6$- 12$++$- # ) ($ # # * # )+ * '( # "( ) * & #(+$$& ! * # # $% & ( * &

! '# ! $* & # "( .$ '( ' " & !! '( $% )+ ' $) &' # . (& # # ! &( ) " &

$* & ( # %$' ( # # ())&! & #. # $& # * ' & # & ( & $" # " ( + & &) ! '( ' () ( ' # + &'( # # # & ( %' # * . # *$$& ( & 0& # * # " & & *! # )+ $& # ' (

#

&1$ 0 *2()*./+$(#(-& /0$3$-2($,$#$4$0*$0

#( ) # ( # '( ! !' %& * #( " + & & ( ' # ! * & #(+$$& !

( ' )+ #' $" " ( ) '( ## ' # * & # #$ ( & ( +$& # # )+ )# ( # & # #( ) # ,% &( $ ( # ( !! # !! #$$ . ! ## ' $% " & ( ( ! &( # '! " ( ( $ # # * # * & # ) #$ (

$*()* '$2 ".,/+$2$ /0.&0 ,, ./

De verbazing Wim van Alphen is hoger veiligheidskundige en arbeidshygiënist (PHOV)

Mensdom en dierenrijk Weer terug naar normaal. Het leven zien als een groot feest zonder beperkingen. De consumptiemaatschappij weer aanjagen tot ongekende hoogten om op korte termijn weer financiële winsten te behalen. Weer veel vlees eten, veel vliegen en ook maar aanfokken. Hebben wij een steile leercurve (naar boven) of zijn wij dom?

W

at hebben we nu eigenlijk geleerd

dom in combinatie met het dierenRIJK (in deze

op die glazen deuren of wanden te plakken.

van de afgelopen pandemie als wij

context: het teveel aan dieren); de essentiële

Waarom leren wij zo weinig van het verleden?

weer helemaal terugkeren naar

ingrediënten voor een volgende pandemie. Als

onze gewoontes en levensstijl van voor de pan-

we echt zo dom zijn dat we niets van de afge-

demie? Blijkbaar weinig of niets, tenminste: in

Bij pandemieën zijn de gevolgen alleen veel

lopen pandemie hebben geleerd om preventie-

gruwelijker dan bij het stoten van je hoofd.

preventieve zin. Wel in repressieve zin. Dat we

ve maatregelen te nemen, dan verdienen we

Dus toch maar iets met onze die leercurve

voor de volgende keer meer mondkapjes op

ook niet beter. Zoals Youp van ’t Hek laatst in

doen?

voorraad moeten hebben of de productie daar-

een column in de VARA-gids al schreef: ‘Vol-

van niet helemaal aan China moeten overlaten.

gens mij een persoonlijke ingreep van God, die

Mondkapjes zitten in de onderste stap van de

onze infantiliteit niet langer kan verdragen’.

arbeidshygiënische strategie. Vaccinatie, leuk,

Deze twee woorden in onze woordenschat,

maar is ook defensief. Geen aanpak aan de

mensdom en dierenrijk, alleen al leiden tot deze

bron dus.

situatie. Maar er is hoop: taal is levend, dus we

Maar wat helpt dat als we de bronmaatregelen

kunnen – als we niet al te dom zijn – dit aan-

In deze column komen

passen.

zaken aan de orde waar ik

niet nemen? Als we een gigantische veestapel

met verbazing naar kijk.

aanhouden voor onze overmatige vleescon-

In de arbeidsveiligheid kennen we soms dezelf-

Omdat in sommige branches vaak al

sumptie? Als we niet inzetten op minder vlees

de vlakke leercurve. Een klassiek maar nog

goede oplossingen zijn bedacht die

eten, minder mensen, minder dieren, minder

steeds zeer actueel voorbeeld: glazen deuren,

standaard worden toegepast, terwijl

vliegbewegingen? Als we de megasteden en

wanden en puien. Nog steeds, ook anno 2021,

die oplossingen in andere branches nog

megastallen, beide grote legbatterijen, niet aan-

worden ze toegepast. Telkens is het slechts een

geheel onbekend zijn. Het opleidings-

pakken. Dan komt er met 100 procent zeker-

kwestie van tijd dat medewerkers tegen deze

instituut Post Hoger Onderwijs Veilig-

heid weer een volgende pandemie aan. We we-

glazen deuren hun hoofd stoten en letsel oplo-

heidskunde (PHOV) en ik persoonlijk

ten alleen niet wanneer.

pen. Ook hier geldt net als bij de pandemieën

proberen bij te dragen aan kennis-

het spreekwoord ‘wie niet leren wil, moet maar

verspreiding en -vermeerdering op de

Wat zijn we dom dat we in preventieve zin

voelen’. Telkens moeten eerst ongelukken ge-

vele gebieden van de arbeidsveiligheid,

geen actie ondernemen. Niet voor niets het

beuren voordat men overtuigd raakt dat het

om deze situatie te verbeteren.

woord mensDOM, zou je zeggen. Het mens-

toch slimmer is om een vogel- of vllinderplaatje

| augustus | 2021 17

BEDRIJFSHULPVERLENING

BurgerHulpVerlening Tijdens de eerste EK-wedstrijd van Denemarken kreeg aanvallend middenvelder Christian Eriksen een hartstilstand. Dat hij een dik uur later tegen z’n medespelers kon zeggen dat ze de match moesten afmaken, had alles te maken met snel en slim handelen van de mensen om hem heen. De dagen erna was er veel aandacht voor reanimatie, en niet voor niks: het kan levens redden.

Ahmed Marcouch, burgemeester van Arnhem, zette

derd geschoolde burgerhulpverleners bijkomen, zitten

kort daarna op LinkedIn: “Ademloos keken wij thuis

we goed.”

toe hoe het leven werd gered van voetballer Christian

In een reactie op zijn eigen bericht schreef hij ook nog

Eriksen, zaterdag bij de EK-wedstrijd. Zijn hart stond

tips om op cursus te gaan. “In Arnhem vind ik de eer-

stil en meteen startte aanvoerder Simon Kjaer de reani-

ste reanimatiecursus in De Laar, vlak bij station Arn-

matie. Kippenvel! Wij kennen allemaal wel iemand die

hem-Zuid, op 5 bij Het Rode Kruis. Eén avond volstaat,

stierf aan een hartaanval en onder de huid voelen wij

met grote kans dat uw ziektekostenverzekering het

onze hartenwens om zelf ook te kunnen redden wie

cursusgeld vergoedt. Terecht, want de overlevingskan-

naast ons inzakt. Gelukkig is reanimeren goed te leren,

sen dalen elke minuut met tien procent, dus hoe meer

kan ik u uit mijn agententijd vertellen en heel veel van

mensen de AED kunnen bedienen, des te meer men-

uw collega’s bij de bedrijfshulpverlening (bhv) knikken

sen overleven – intussen één op de vier gereanimeer-

nu instemmend. En ook veertienhonderd burgerhulp-

den, ooit slechts één op de tien. Dat kunnen wij verbe-

verleners in Arnhem die een sms krijgen zodra iemand

teren. En nog een kans op verbetering: uw school en

in hun omgeving neervalt. Ze checken het bewustzijn,

uw bedrijf kunnen zich aanmelden voor trainingen aan

bellen 112 en beginnen met gestrekte arm te pompen

huis!” Hij sloot af met een link naar reanimatieonder-

op het borstbeen, terwijl de AED praat. Als er driehon-

wijs op de site van de hartstichting

Pleidooi Wat een pleidooi van deze betrokken burgemeester, die al wel vaker heeft laten blijken veiligheid en gezondheid van de burgers hoog in het vaandel te hebben. En hij heeft natuurlijk gelijk. Iedere dag sterven er 35 mensen in Nederland buiten het ziekenhuis aan een hartstilstand. Iedereen die we kunnen redden, is er een. Ook wel goed om erbij te vermelden: de meeste mensen die een hartstilstand overleven, hebben daarna nog veel goede levensjaren voor de boeg, ze houden er vaak niet heel erg veel aan over.

De eerste zes minuten na een hartstilstand zijn letterlijk van levensbelang. Het zou mooi zijn als er altijd binnen een paar minuten een ambulance ter plaatse is om de patiënt te redden, maar helaas is dat onmogelijk – tenzij je naast het ziekenhuis in elkaar stort en iemand dat ziet gebeuren. Dat betekent dat het enorm helpt als zomaar iemand op straat in actie schiet zodra hij of zij ziet dat er iemand neervalt.

18

| augustus | 2021

Moon Saris is journalist

Hoe meer mensen er zijn die kunnen reanimeren, hoe groter de kans dat er iemand in de buurt is van een van die 35 mensen per dag die een hartstilstand krijgen. Om die reden is het initiatief van de burgerhulpverlening gestart. Op dit moment zijn er meer dan 80.000 mensen actief als burgerhulpverlener, maar er zijn er minstens nog eens zoveel nodig om in voorkomende gevallen op tijd hulp te kunnen verlenen.

Burgerhulpverlener kan je worden als je minimaal 18 jaar bent en in de afgelopen twee jaar een reanimatiecursus of bhv-cursus hebt gevolgd en daar een erkend certificaat van hebt. Andersom zijn burgerhulpverleners op de werkvloer natuurlijk ook een geweldige aanvulling op de bhv-bezetting. De meeste mensen brengen immers een groot deel van hun dag op het werk door en kunnen ook daar een hartstilstand krijgen.

Oproepsysteem Na je aanmelding als burgerhulpverlener bij het op-

dat er iets aan de hand is. In het bericht staat het adres

roepsysteem in je eigen regio, via HartslagNU.nl, krijg

van het slachtoffer en de locatie van een AED die zij

je een melding op je mobiel als er in je buurt een

onderweg kunnen ophalen. Het kan geen kwaad als je

noodgeval is. Je kunt aangeven wanneer je beschik-

als burgerhulpverlener van tevoren al hebt gecheckt

baar bent, je hoeft dus niet dag en nacht klaar te staan

waar de AED’s in jouw woon- en werkomgeving han-

als dat niet lukt. Bij een noodoproep krijgen meerdere

gen. Je kunt dit als aangemelde burgerhulpverlener (en

burgerhulpverleners bericht. Je bent niet verplicht te

ook alleen dan) zien in het HartslagNU-systeem op een

gaan, dus als het niet lukt, is er vast iemand anders die

kaartje. Zie je dat er in jouw buurt weinig AED’s be-

reageert. Hoe meer burgerhulpverleners er zijn, hoe

schikbaar zijn, onderzoek dan eens of er geen bedrij-

groter de kans dat op tijd hulp wordt verleend en ie-

ven, wooncomplexen of wijkcentra willen meewerken

mand wordt gered.

aan het ophangen van zo’n levensreddend apparaat.

Winst is ook dat er voor aangemelde burgerhulpverle-

Alles om in voorkomende gevallen snel te kunnen hel-

ners sinds 2015 een app is (zoek op HartslagNU) naast

pen!

het gebruikelijke sms-alarmeringssysteem. De app kan

Ben jij als eerste ter plaatse, dan verleen je eerste hulp

alle burgerhulpverleners oproepen die binnen zes mi-

bij de hartstilstand. Dat betekent: je helpt met reani-

nuten bij een slachtoffer kunnen zijn; ook als de bur-

meren of het aansluiten van een AED en blijft bij het

gerhulverlener op vakantie is of voor werk aan de an-

slachtoffer tot de ambulance aanwezig is. Burgerhulp-

dere kant van het land. Op de app krijg je bij de

verleners zijn gemiddeld 2,5 minuut sneller ter plaatse

oproep meteen een routebeschrijving die rekening

dan de ambulance. Juist in die cruciale eerste minuten

houdt met de verkeerssituatie ter plaatse.

kunnen zij een leven redden.

Hoe meer mensen kunnen reanimeren, hoe groter de kans dat iemand wordt gered

Je bent geen burgerhulpverlener voor het leven. Net

Waar hangen AED’s

als bij de bhv moet je je kennis op peil houden. Dat be-

Ben je eenmaal burgerhulpverlener, dan krijg je oproe-

tekent dat je minstens elke twee jaar een update moet

pen als je nodig bent. Het oproepsysteem HartslagNU

doen als je ingeschreven wilt blijven.

Ñ

werkt via de meldkamer van 112, waar de meldingen van noodgevallen binnenkomen als omstanders bellen

Bronnen: hartstichting, hartslagnu.nl, 101bhv.nl

| augustus | 2021 19

DE LETTER VAN DE WET Mr.ing. Rob Poort, jurist en veiligheidskundige, www.bureaupoort.nl

Valgevaar in de bouw, een complexe zaak Op weinig plekken zoveel valge-

graaf 4 van hoofdstuk 3) en de

(Bron: Raad van State, afd. Be-

concretiseert niet waar deze moe-

vaar als in de bouw. We bespreken

definitie van arbeidsplaats in de

stuursrechtspraak, 13 maart 2019,

ten worden aangebracht. In het

twee zaken waar het misgaat.

Arbowet niet van belang is of

ECLI:NL:RVS:2019:789)

eerste lid staat ook dat de daarin

werkplek tijdelijk of permanent is.

20

genoemde voorzieningen ‘zo mo-

In oktober 2016 is een onderaan-

Ook is nalatigheid geen wezenlijk

Hetzelfde artikel van het Arbobe-

gelijk’ moeten worden aange-

nemer aan het werk op de eerste

andere vorm van verwijtbaarheid

sluit, 3.16, is overtreden bij de

bracht. Artikel 3:16, vijfde lid, Ar-

verdieping van een bedrijfshal in

dan opzet of schuld. Omdat er

volgende kwestie. Een bedrijf ge-

bobesluit geeft in dit verband aan

aanbouw als een werknemer door

valgevaar bestond dat niet is te-

specialiseerd in het flexibel bou-

wanneer de in eerste lid genoem-

een sparing in de vloer ongeveer

gengegaan, is sprake van overtre-

wen met modulaire bouwsyste-

de voorzieningen niet hoeven te

vijf meter naar beneden valt. De

ding die de werkgever kan wor-

men is bezig met nieuw bouwen

worden getroffen.

werknemer heeft een op de vloer

den toegerekend.

van ruim 200 studentenwonin-

Voor toepassing van artikel 3:16

liggende plank, waarmee het gat

De sparing was vanaf de begane

gen. Een werknemer viel van een

moet dus worden beoordeeld of

is afgedekt, opzijgeschoven om

grond zichtbaar en de werkgever

modulair bouwelement op een

sprake is van een situatie zoals

een pad vrij te maken voor de rol-

kon vandaaruit dus zien dat er

onderliggend bouwelement van

bedoeld in het vijfde lid. Dit is ten

steiger waar hij op werkt. De

valgevaar bestond. De werkgever

circa 3 meter; de hoogte tot de

onrechte niet gebeurd. Dat bete-

plank was niet geborgd.

moet erop toezien dat adequate

begane grond was zo’n 10 me-

kent dat het standpunt van

De werknemer ligt dertien dagen

voorzieningen zijn genomen om

ter. De werknemers gebruikten

staatssecretaris dat de eis tot na-

in het ziekenhuis. Volgens de In-

het valgevaar tegen te gaan. Dat

veiligheidsgordels met een vang-

leving uit de wet volgt en geen

spectie SZW is sprake van overtre-

ook de hoofdaannemer een ver-

lijn in combinatie met een vals-

concretisering behoeft, niet door

ding van artikel 3.16 eerste lid

antwoordelijkheid heeft voor de

topapparaat (katrol). Volgens de

de rechtbank wordt gevolgd. De

Arbobesluit: valgevaar niet voor-

veiligheid op de bouwplaats en de

eis moet een tijdelijk leuningwerk

wet omvat algemene voorschrif-

komen. De werkgever krijgt een

werkgever niet over de sparing

van minimaal één meter hoogte

ten die de veiligheid van werkne-

boete van 18.000 euro. Bezwaar

was geïnformeerd, doet niet af

worden aangebracht langs de

mers aangaan. Daarom moet aan

en beroep zijn vergeefs, de werk-

aan die verplichting. Dat de werk-

randen van het modulair bou-

de wens van de werkgever om te

gever gaat in hoger beroep.

zaamheden op de eerste verdie-

welement.

weten aan welke voorschriften hij

De Afdeling Bestuursrechtspraak

ping moesten worden gedaan,

De ingediende zienswijze en het

zich moet houden, groot belang

van de Raad van State stelt vast

betekent niet dat de risico-inven-

bezwaar van de werkgever is ver-

worden toegekend.

dat de werkgever zonder nadere

tarisatie tot die verdieping was

geefs. Waarbij wordt aangegeven

In dit geval is de eis tot naleving

toelichting vele argumenten en

beperkt.

dat bij een volgende overtreding

niet deugdelijk gemotiveerd en

stellingen aanvoert. Dat betoog

De werkgever acht het gelijk-

– ook bij toekomstige werken –

daarmee in strijd met artikel 3:46

wordt verworpen. Volgens Richt-

heidsbeginsel geschonden, omdat

een boeterapport zal volgen. De

van deze wet. De eis wordt ver-

lijn 92/57/EEG zou art. 3.16 Arbo-

de hoofdaannemer geen boete

werkgever gaat in beroep.

nietigd. De staatssecretaris moet

besluit alleen toezien op perma-

heeft gekregen. Maar de hoofd-

Volgens de rechtbank is de eis van

binnen acht weken een nieuw

nente bouwplaatsen en zou

aannemer is in dit geval niet de

een tijdelijk leuningwerk van mini-

besluit nemen op het bezwaar

gelijkstelling van tijdelijke en per-

werkgever. Er is geen indicatie dat

maal één meter hoog een nadere

van de werkgever, met inachtne-

manente bouwplaatsen daarmee

de hoofdaannemer niet heeft vol-

concretisering van artikel 3:16,

ming van deze uitspraak.

in strijd zijn. De rechtbank heeft

daan aan de naleving van zijn co-

eerste lid, Arbobesluit. Dat artikel

(Bron: Rechtbank Utrecht, 27 mei

terecht geoordeeld dat gelet op

ordinatieverplichting. Het beroep

geeft meerdere voorzieningen ter

2019, ECLI:NL:RBMNE:2019:2411)

de plaats van het artikel (para-

wordt verworpen.

voorkoming van het valgevaar en

| augustus | 2021

Arbeidsveiligheid

Tips, stappen en documenten Het is voor alle bedrijven belangrijk aandacht te besteden aan veiligheid op de werkvloer. Vanuit verschillende instanties worden instrumenten en visies ontwikkeld om hier concreet mee aan de slag te kunnen.

Redactie Vakmedianet

e hoeft het wiel zelf niet uit te vinden. Dat

J

Storybuilder

hebben het ministerie van SZW maar ook

In Storybuilder voer je ernstige (arbeids)onge-

partners en andere partijen voor je gedaan.

vallen in in een database, hiermee worden on-

Goeddeels vanuit het Actieplan Arbeidsveilig-

gevalspaden zichtbaar gemaakt. Analyse van

heid, het Programma Zelfregulering Gezond en

die ongevalspaden levert informatie op over de

Veilig Werken.

directe en achterliggende oorzaken van ongevallen. Veiligheidskundigen van bedrijven of on-

Tien tips

dersteunende arbodiensten kunnen Storybuil-

Een goede start is de brochure Tien tips ter verr

der gebruiken om te leren van ongevallen.

betering van arbeidsveiligheid op de werkvloer.

Zie www.rivm.nl/veilig-werken/

Daarin in het kort een beschrijving van dingen

hoe-werkt-storybuilder

die je op orde moet hebben om te zorgen dat Tien tips ter verbetering van arbeidsveiligheid op de werkvloer

mensen geen steken laten vallen. Het begint bij

Gesprekleidraad

betrokkenheid van het management – als dat

Als de veiligheidscultuur in een bedrijf niet op

geen budget vrijmaakt en boegbeeld is, komt

orde is, kan het zijn dat je daar als toezichthou-

het bedrijf nergens.

der mee aan de slag wilt. Dat is geen eenvou-

succesvoller mee omgaan. Het RIVM heeft een

Download op Arboportaal.nl, zie ook

dig gesprek omdat natuurlijk niemand graag de

methode ontwikkeld om hierin flexibeler te

samenveiligwerken.nl

verantwoordelijkheid krijgt toegeschoven voor

worden: Resilience in vijf stappen. Je vindt die

gemaakte fouten. Een goede voorbereiding is

op Arboportaal.

Twaalf stappen

dus van belang. Het Centrum voor criminali-

Dit stappenplan bevat twaalf stappen die je

teitspreventie en veiligheid (CCV) heeft hiervoor

Veiligheidsladder

moet nemen om arbeidsveiligheid een actieve

een gespreksleidraad opgesteld.

De veiligheidsladder is een beoordelingsmetho-

plaats in de organisatie te laten innemen. Het

Zie hetccv.nl/onderwerpen/naleving-toezicht-en-

de om het veiligheidsbewustzijn en bewust vei-

plan richt zich op alle lagen van de organisatie:

handhaving/toezicht-op-cultuur/gesprekslei-

lig handelen in bedrijven te meten en continu

van het management en de preventiecoördina-

draad-toezicht-op-cultuur/

te verbeteren. Als het goed is, leidt de ladder

SamenVeiligWerken.nl

tot het Veilig Bewust Certificaat. Ga voor meer

toren tot de medewerkers. Het besteedt ook aandacht aan het analyseren, inspecteren en

Resilience

informatie naar www.webtoolscl.nl/nl of www.

observeren van veiligheidsrisico’s.

Onverwachte situaties en onvoorziene risico’s

safetycultureladder.com en zet daarna de vra-

Download op Arboportaal.nl

zijn gebaat bij veerkracht, dan kun je er veel

genlijst binnen je bedrijf of branche uit.

Ñ

| augustus | 2021 21

ONGEVAL

Marc Hek

Een work permit volstaat niet om een ongeval te voorkomen. Zeker als de werkers die niet kunnen lezen.

Babylon bij brandluik

E

en fors aantal werknemers van verschillende nationaliteiten was werkzaam op het dek van het schip dat in het dok lag

voor groot onderhoud. De werknemers waren

deels de bemanning van het schip en deels de werknemers van het scheepsreparatiebedrijf.

De werkzaamheden die verricht werden, waren aan en in de directe nabijheid van de brandluiken in de schoorstenen op het schip.

De werknemers hadden voor de start een work permit ontvangen waarin de gevaren van de werkzaamheden omschreven stonden en welke veiligheidsmaatregelen tijdens het werk in acht genomen moesten worden.

Tijdens de werkzaamheden ging het desondanks mis. Een luik klapte dicht tijdens de werkzaamheden en een van de werknemers zat er met zijn rechterhand tussen. Een aantal vingers waren niet meer te redden, ze zijn geamputeerd.

22

spreek geen Engels een van mijn collega’s heeft

raakte met zijn rechterhand bekneld tussen het

Het onderzoek

het vertaald.’

zakkende luik.

Het ongeval met blijvend letsel wordt gemeld

De arbeidsinspecteur vervolgt zijn onderzoek en

bij de Inspectie SZW en het ongevalsonderzoek

vraagt aan de getuigen wat er mis heeft kun-

Conclusie

start. Op de werf aangekomen wordt de ar-

nen gaan. De verklaring klinkt: ‘Mijn collega

In de work permit bleek niets opgenomen te

beidsinspecteur ontvangen door de bedrijfslei-

was het gat aan het opmeten om het dicht te

zijn over de handeling die het ongeval veroor-

der, die hem direct de uitgereikte work permit

kunnen leggen met een tijdelijke werkvloer om

zaakte, namelijk het tussentijds laten zakken

en getuigenverklaringen van de direct betrok-

de reparatie aan het brandluik te kunnen uit-

van brandluiken gedurende de reparatiewerk-

ken werknemers overhandigt. Dit zijn de men-

voeren. Hij was bezig met het opmeten van het

zaamheden. Uit de verhoren werd ook niet hel-

sen die het ongeval daadwerkelijk hebben ge-

gat toen plots het brandluik zakte.’

der waarom opdracht was gegeven om deze

zien gebeuren.

Uit de verdere verhoren wordt duidelijk waar-

luiken te laten zakken. Het schip lag juist in het

In de work permit leest de arbeidsinspecteur

door het mis is gegaan. Tijdens de werkzaam-

dok voor reparatie aan die luiken. Daarnaast

dat de aard van de werkzaamheden, de risico’s

heden die uitgevoerd werden op de locatie van

werd ook duidelijk dat het verstrekken van een

en de te nemen veiligheidsmaatregelen be-

het brandluik werd op een verdieping lager in

work permit in de Engelse taal geen waarborg

noemd en omschreven zijn in de Engelse taal.

het schip de opdracht gegeven de brandluiken

is dat betrokken werknemers kennis kunnen

Daarna start de arbeidsinspecteur met het ho-

te sluiten door een van de bemanningsleden.

nemen van de inhoud van de work permit; niet

ren van de getuigen en snel wordt duidelijk dat

Het bemanningslid dat de luiken sloot, had

iedereen beheerst immers de Engelse taal.

een aantal van hen de Engelse taal niet machtig

geen zicht op de werkzaamheden van de werk-

De werkgever van het slachtoffer kreeg een on-

is. Een collega treedt als tolk op. Op de vraag

nemers van het scheepsreparatiebedrijf. De

gevallenboeterapport aangezegd op basis van

aan een van de getuigen ‘Weet je wat er in de

werknemer die het gat aan het opmeten was

artikel 3.17 Arbeidsomstandighedenbesluit, het

work permit stond?’, is het antwoord helder: ‘Ik

om daar een tijdelijke werkvloer te maken,

gevaar te worden getroffen of geraakt.

| augustus | 2021

A I D E M

ARBOJAARBOEK 2021 Dit boek is bedoeld voor mensen die verantwoordelijk zijn voor veilig en gezond werken binnen een organisatie. De werkgever, maar ook de arbocoördinator en preventiemede-

GOED GEBRUIK-WEBSITE

werker. Het boek helpt bij het herkennen en

Op de vernieuwde Goed Gebruik-website staan honderden instructiefilmpjes

beoordelen van de risico’s die met het werk

rondom het gebruik van hulpmiddelen in de verzorging en verpleging. De website

samenhangen. Daarbij worden ook mogelij-

bestond al, maar aan de indeling is flink gesleuteld. Alle video’s zijn nu nog overr

ke oplossingen aangeboden. Onder meer:

zichtelijker op een rijtje gezet, zodat je precies kunt vinden wat je zoekt.

R&E, gezondheidsmanagement, werk- en

Gezond & Zeker, Goedgebruik.nl

rusttijden, fysieke belasting.

JAARBOEK 2021

PREVENTIEGIDS VEILIG EN GEZOND WERKEN

Arbojaarboek 2021, Vakmedianet, ISBN 9789462157194

VEILIG WERKGEDRAG Dit praktische boek gaat over de rol van de

WET- EN REGELGEVING

eerstelijns leidinggevende in het bevorderen

Dit boekje bevat de volledige tekst van de Arbeids-

van veilig gedrag op de werkvloer. De lei-

omstandighedenwet. Deze tekst wordt uitvoerig toe-

dinggevende heeft van alle partijen de

gelicht en van commentaar voorzien. Daarnaast

meeste invloed op het gedrag van mede-

wordt de toepassing van de wet behandeld. Het

werkers. Die invloed wordt in de vorm van

gaat in op rechten, bevoegdheden en verplichtingen

zeven competenties en met een op feiten

van werkgever en werknemer. Ook andere wetge-

gebaseerde casus beschreven. Knoppen

ving komt aan de orde. Een praktische hulpbron voor

waaraan je als leidinggevende kunt draaien

preventiemedewerkers, arbocoördinatoren, veilig-

om het gedrag te beïnvloeden.

heidskundigen, HR-mensen, directies en or-leden.

De eerstelijns leidinggevende en veilig

Arbo Pocket Wet- en regelgeving, Vakmedianet,

werkgedrag, Syntax Media,

ISBN 9789462157255

EAN 9789491764325

ARBO POCKET

Wet - en regelgeving 2021 DR. J.R. POPMA

APP CORNER Wat staan er in uw vakgebied voor activiteiten op de agenda?

Kijk voor een uitgebreid overzicht op www.arbo-online.nl

BewustBelast TNO heeft deze gratis app ontwikkeld in op-

Landelijk Arbocongres Wanneer: 14 oktober Waar: Jaarbeurs Utrecht Wie: Arbo Academy Info: arbo-academy.nl/events/landelijk-arbocongres-2021

dracht van SZW. Bedoeld voor werknemers

Arbo Actualiteitendag Wanneer: 2 november Waar: Jaarbeurs Utrecht Wie: Arbo Academy Info: arbo-academy.nl/events/arbo-actualiteitendag

zes. Want fysieke belasting ‘hoort er nu een-

Congres Waarde van duurzame inzetbaarheid Wanneer: 12 oktober Waar: Bouw & Infra Park in harderwijk Wie: Volandis Info: volandis.nl/actualiteit/evenementen/congres-waarde-van-duurzameinzetbaarheid/ :

die in hun dagelijks werk te maken hebben met fysiek zwaar werk. De app ondersteunt ze in het maken van bewust gezonde keumaal bij’ is onzin.

SamenGezond Of je nu meer wilt bewegen of juist vaker wil ontspannen, gezonder eten of afvallen: de app is er voor iedereen die daar extra onderr steuning bij kan gebruiken. Centraal bij deze digitale coach staat het Weekdoel, de basis voor gezond gedrag.

| augustus | 2021 23

IN SAMENWERKING MET

NIEUWE PERSPECTIEVEN OP VEILIGHEID 6-delige collegereeks | 3 nov t/m 8 dec 2021 | Nyenrode Business Universiteit

Een nieuwe kijk op veiligheid De veranderende wereld vraagt om nieuwe, realistische en werkbare perspectieven op veiligheid, binnen én buiten organisaties. Tijdens deze collegereeks delen hoogleraren en experts, elk vanuit hun eigen discipline, deze nieuwe perspectieven met u en andere veiligheidsprofessionals.

Uw resultaten na het volgen van deze 6-daagse collegereeks: o U kunt realistische en werkbare perspectieven op veiligheid bepalen. o U bent in staat om realistische grenzen te stellen aan het organiseren van veiligheid binnen uw organisatie. o U weet wat veilig leiderschap is en kunt uw gehele organisatie hierbij betrekken.

Inclusief certificaat van Arbo en Nyenrode

o U kunt gericht anticiperen op (veiligheid)risico’s. o U weet welke lessen u kunt halen uit incidenten.

Voor wie?

Deze collegereeks richt zich onder andere op arbo- en veiligheidsprofessionals, organisatieadviseurs en preventiemedewerkers. Kortom: voor iedereen die een rol speelt in het bevorderen van veiligheid binnen de organisatie.

Meer informatie en inschrijven via:

nieuweperspectieven.arbo-online.nl