AMT editie 4-2018

www.amt.nl

‘Downsizing’ bij Honda Gold Wing PRAKTISCH • BETROKKEN • OBJECTIEF • VERNIEUWEND

4

26 APRIL 2018 | JAARGANG 78

THEMA BANDEN & EQUIPMENT

AUTOBEDRIJF DE JONG

Het dorp uit

"

1 1

0# *+*&'

/ , 0 - 0 *.) $)* % , *+*&' !" (

Passie voor elektronica

7HO ‡ )D[ ‡ ZZZ DFWURQLFV QO ‡ LQIR#DFWURQLFV QO

REDACTIE

COMMENTAAR

twitteradres: @AMTnl

EEN LEVEN LANG LEREN

‘W @Tom_AMT: Leer meer over CAN-bus, Pass-thru, aircodiagnose en hybridetechniek op de zesde editie van AMT Diagnose Boot Camp.

Tot 22 en 23 juni!

eet je wel dat die automonteur zijn hele leven lang moet leren?!?” Mooie uitspraak van Marianne Zwagerman uit een interview dat begin april ‘viral’ ging. Haar statement draaide vooral om het besef dat iemand niet lager, maar praktisch is opgeleid. Al snel kwam Marianne op een autogerelateerd voorbeeld: “Als ik hier straks in mijn Range Rover stap en hij start niet, dan heb ik helemaal niets aan boeken. Dan heb ik iemand nodig die wat met zijn handjes kan in plaats van iemand die ‘theoretisch’ is opgeleid.” De spijker op zijn kop, en we weten allemaal dat ‘de buitenwereld’ niet ziet wat bijblijven als autotechnicus vergt. Je APK-papiertje vernieuwen betekent heel wat leerwerk. En dan verandert die APK-regelgeving ook nog jaarlijks in mei (zie pagina 72).

Nog iets om rekening mee te houden: de autotechniek die elke dag doorontwikkelt. We schrijven er veel over, en vorige week deed Bovag onderzoek naar de impact van de elektrische auto op de aftersales. Een afname van 31 procent in het meest realistische scenario (25 procent van de nieuwverkopen is elektrisch in 2025). Dat heeft zijn gevolgen voor het werk in het autobedrijf. En daar moet de techneut ook mee aan de slag. Technische trainingen blijven volgen voor de techniek van vandaag en morgen. De auto die vandaag verkocht wordt, komt ooit in je werkplaats met een storing aan dat moderne veiligheidssysteem. Weet jij dan hoe het kalibreren van de camera werkt of hoe je een software-update uitvoert? Niet alleen op technisch vlak, maar ook op ondernemersvlak is er te leren. Lees bijvoorbeeld het artikel op pagina 62. Zeventien ondernemers die veelal technisch zijn opgeleid leren in de tweede editie van ‘Grip op je Autobedrijf’ nieuwe vaardigheden over marketing, personeelsbeleid en social media. Wat mij betreft het belangrijkste van alles, zorgen dat je bijblijft in theorie en praktijk. Met je leven lang leren blijf je baas over je eigen loopbaan. En als die EV dan bij jou op de brug staat? Dan weet jij hoe je er mee om moet gaan.

Tom Polman hoofdredacteur tompolman@vakmedianet.nl / 088 - 5840 706

ECHT WEL!

GRIP

Berichtje in het AD: “Falende software in auto’s levensgevaarlijk”. Strekking: met gemiddeld één dode per drie miljoen uur is autorijden ongelooflijk veilig. Moet de autonome auto dat nog veiliger maken? Terwijl auto’s nu al continu teruggeroepen worden vanwege software-bugs? Echt niet!

Boeiend. De auto neemt al lang een deel van de autonomie van de bestuurder over. Ook de modellen zonder ‘Autopilot’. Denk aan ‘oude’ systemen als ABS of ESP. Die nemen rijtaken over als de bestuurder faalt. Mede daardoor is autorijden zo veilig. Autofabrikanten zetten vol gas in op het verder ontwikkelen van die autonomie. In de week van het AD-berichtje opende BMW er een onderzoekscampus voor. 1.800 knappe koppen werken daar aan de intelligentie van de autonome auto. Volgende maand vertel ik je er alles over.

Voor AMT volg ik het ‘Grip op je Autobedrijf’ trainingstraject voor ondernemers. Deze training geeft ondernemers van autobedrijven letterlijk houvast bij het leiden van hun bedrijf. Want het is niet niks, van techneut naar manager, werkgever, marketeer en boekhouder. En dat allemaal in één persoon. De trainers helpen de deelnemers zodat zij niet ‘de bocht uitvliegen.’ Een mooi bruggetje naar het Bosch-event in Reims waar ik vorige week was. Daar werd het gerenoveerde testcircuit ‘Juvincourt’ geopend en de verjaardag van ABS gevierd, 40 is ze geworden. Een feestje met hapjes en drankjes, en traktaties op ritjes met ABS, ESP en traction control aan én uit.

Dan voel je hoeveel houvast die technieken bieden. Dan nog even zelf racen: alle systemen aan en netjes de bochten gehaald!

Erwin den Hoed adjunct hoofdredacteur erwindenhoed@vakmedianet.nl 088 - 5840 690

@ErwinAMT: Politiek..., ik blijf me erover verbazen: Arnhem krijgt strengste milieuzone van Nederland, goed idee? http://dlvr.it/QKzKP8

Annemiek van de Heg redacteur annemiekvandeheg@vakmedianet.nl 088 - 5840 651

@Annemiek_ AMT: Wij zijn helemaal klaar voor de volgende lichting ‘Grippers’. Vandaag starten met ‘Grip op je autobedrijf’-traject. Zin in! @AMT.nl #AutomotiveAcademy

verbindt automotive professionals 26 april 2018 | AMT | 3

INHOUD

IN DIT N WERKPLAATS VAN 8 DE AUTOBEDRIJF BRINKMAN

Een autobedrijf met een rijke historie: van fietsenmaker naar merkdealer tot onafhankelijk specialist.

OP HET VAK 12 TROTS TWAN HEERDING Op de vraag wat zijn favoriete automerk is, is natuurlijk maar één antwoord mogelijk.

Op naar Piaggio: Viva Vespa!

Beroemd om de scooters, maar Piaggio is ooit begonnen als carrosserie- en vliegtuigbouwer. Dat is nog eens letterlijk van een olifant een mug of eh... een wesp maken.

COLUMN MARCEL ZUIDGEEST: GEROMMEL IN EEN GESTOLEN AUTO

WERKPLAATS

07 4 | AMT | 26 april 2018

BANDEN EN BANDENEQUIPMENT

ONDERNEMEN

26

THEMA

42

UMME ER 62

Column Marcel Zuidgeest: Diefstal en heling

ONDERNEMERS OP INSPIRATIETOUR

Stap voor stap: Direct ingespoten motor reinigen

De tweede editie van ‘Grip op je autobedrijf’ is van start. Zeventien ondernemers leren van bedrijven uit de branche én daarbuiten.

Trots op het vak: Twan Heerding Gemist op Facebook: Duizelig balanceergewicht Opgelost op AMT Garageforum: Peugeot 307 over z’n toeren Diagnosetips uit de praktijk: Draadje los aan BMW 3 Serie Distributiekettingen: Helemaal onderhoudsvrij?

Hyundai zet zwaar in op elektrische autotoekomst

34

54

HONDA GOLD WING GEUPDATE ICOON

Een 1.800 cc boxermotor voor de nieuwe Gold Wing.

We nemen een diepe duik in de Honda-techniek.

Column Oskar Bronsgeest: Pas op voor slijtend profiel!

Trots op mijn bedrijf: Mels Snippenberg Op bezoek bij de Vespa-fabriek Het ontstaan van een wespenplaag

SCHAARHEFBRUG VOOR WIELVRIJ HEFFEN VAN EV’S

TECHNIEK

66

PRODUCT

85

Oog voor techniek: Mercedes-Benz GLC F-Cell ATC-lezing: Voordeel voor de APK-keurmeester Autobedrijf de Jong bouwt nieuw buiten het dorp ATC-agenda

07 10 12 14 17 18 24 26 30 32 34 68 72 78 87

26 april 2018 | AMT | 5

!

' /1'5 '.-' #651 ;1 40'. /1)'.+,- -600'0 3'2#3'3'0 ##3 ,' -#0 )''0 /'3-42'%+#.+45 7113 #..' /'3-'0 ;+,0 #5 *1'(5 11- 0+'5 8#05 &' !3##)$##- 7#0 +4 '3 7113 &' 10&'345'60+0) 7#0 +'&'3 /'3- ' -3+,)5 51')#0) 515 &' -'00+4 7#0 '%*5' 7#-$31'&'34 0 #..' 3'.'7#05' +0(13/#5+' 7#0 '.-' #651 '.- 5:2' '.- /'3- '. /#+. 1( #22 /'5 &' !3##)$##- '92'354 7#0

'0 -.##3 &' -.64 "#05 &##3 &3##+5 *'5 1/ '3'0 7#0 '.-##3 0&'3 &' $36) ##3 -1/5 10;' '92'35+4' 310&1/ ,168 )#3#)' *'5 $'45' 515 ;+,0 3'%*5

"

!

TECH360 IS POWERED BY PARTSPOINT.

WERKPLAATS

Diefstal en heling Column MARCEL ZUIDGEEST Hoe is een schade ontstaan? En: wie is de veroorzaker? Maakte de garage een diagnose- of montagefout? Of is er iets anders aan de hand? Bij zulke vragen wordt vaak de hulp van Marcel Zuidgeest’s bedrijf ZTA Expertise ingeroepen. Zijn heldere analyses geven objectieve antwoorden én ze leveren leerzame ervaringen op.

E

en vierdeurs sportsedan van Duitse makelij met V8 is na diefstal teruggevonden. Met schade. In opdracht van de verzekeraar wordt die hersteld bij een schadeherstelbedrijf dat deel uitmaakt van een dealergroep. Tijdens het herstel valt op dat de motor niet fraai draait. De collega’s van het dealerbedrijf stellen vast dat de vlinderkleppen in de inlaat van de rechtercilinderbank ernstig vervuild zijn. Die van de linkerbank ook, maar die geeft nog geen foutmelding. Een verband met de diefstalschade ontbreekt, en de eigenaar geeft alleen toestemming om de rechtervlinderkleppen te vervangen.

500 km na de reparatie ontstaat een heftig tikkend geluid in de motor. De auto gaat op transport naar de thuisdealer. Die demonteert de cilinderkop van de rechterbank en vindt de resten van een ringetje. Bij demontage van het centrale inlaatspruitstuk viel al op dat op een van de tien boutjes het originele rubberen ringetje en hulsje ontbraken. Dit ringetje heeft een stalen inleg. De collega-dealer die de reparatie uitvoerde, kan zich een dergelijke fout niet voorstellen. Voor de goede orde meldt hij de kwestie toch op de garagepolis.

De garageverzekeraar benoemt mij als expert en ik onderzoek de motor. Ik zie dat één inlaatklep van de vierde cilinder een mooi en gepolijst uiterlijk heeft, terwijl de andere fors vervuild is. Dit duidt erop dat het met rubber omklede ringetje daar heeft liggen ‘rommelen’. Toen het klein genoeg was, slikte de motor het naar binnen. Kortom, een causaal verband. Tijdens het gesprek met beide partijen wil de thuisdealer maar één ding: de motor vervangen door een fabrieksruilmotor. De consequentie daarvan zou zijn: auto total loss. Uiteindelijk geeft hij toe dat een motor uit een schadevoertuig een goed alternatief kan zijn. Een vergelijkbare motor van hetzelfde bouwjaar blijkt be-

schikbaar bij een gerenommeerd demontagebedrijf. Maar er is één probleem: het chassisnummer van de donorauto is niet bekend. De motor met de transmissie is bij een derde partij ingekocht. Dit brengt mij aan het twijfelen. Ik vraag de importeur of die aan de hand van het motornummer het chassisnummer wil geven. Na diverse doorverbindingen krijg ik antwoord: “Onmogelijk.” Daarom benader ik zowel de Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVC) als het Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit (VbV). Het VbV houdt zich bezig met de erkenning van demontagebedrijven en handelaren in total loss-voertuigen. Dit bureau geeft aan in bijzondere omstandigheden het motornummer te kunnen herleiden naar het chassisnummer. Na inzage in mijn dossier wil het VbV meewerken. Daarna duurt het lang voor het verlossende telefoontje komt. De motor blijkt afkomstig uit een gestolen voertuig. Blijkbaar hebben de dieven deze auto gestript en de onderdelen in de handel gebracht. Het VbV hield mij enige tijd ‘aan het lijntje’ om het netwerk en de keten van heling op te rollen. Details krijg ik niet. Voor mij is belangrijker dat ik als schade-expert niet betrokken raak bij de montage van gestolen spullen.

Alle professionele autodemontagebedrijven hebben een VbV-erkenning. Onderdeel daarvan is het KwaliteitsZorg Demontage-systeem van Stiba. Bij demontage volgens dit systeem, blijven de belangrijkste componenten herleidbaar.

Dat bemoeilijkt diefstal en heling. Mooi, maar het demontagebedrijf kocht de motor in en systeem werkte niet. Vraag daarom bij aankoop of montage van een gebruikte motor naar het chassisnummer van het donorvoertuig.

Dan weet je dat je zaken doet met een betrouwbare leverancier.

Wel zo prettig voor je klant ook, dat hij of zij niet met een gestolen motor rondrijdt.

26 april 2018 | AMT | 7

DE WERKPLAATS VAN Autobedrijf Brinkman DOOR BAS SNIJDER / FOTO’S HERBERT WIGGERMAN

Autobedrijf Brinkman begint in 1922 als winkel in witgoed en fietsen. In de jaren vijftig verhuist het bedrijf naar de huidige locatie aan de Mildijk in Vuren. Na het dealerschap van de merken Goggomobil en Glas wordt het bedrijf in de jaren zestig dealer van Volvo en in de jaren tachtig van Chrysler en Jeep. In de jaren negentig en 2002 (Chrysler) lopen de dealerschappen af. Martin Tilmans en Vincent de Neef nemen het bedrijf in 2004 over. Tegenwoordig is Autobedrijf Brinkman een onafhankelijk autobedrijf met sterke banden met de ‘oude’ merken.

Goede zorgen De werkplaats is begin jaren zeventig gebouwd en heeft een oppervlakte van 450 vierkante meter. De APK-ruimte is 50 vierkante meter groot. Er staan vijf vierkolommers en twee tweekolommers. De vijf Koni-hefbruggen zijn net zo oud als de werkplaats en functioneren probleemloos. De overige twee hefbruggen zijn van FOG en Autec en komen uit de jaren negentig. “We laten alles jaarlijks onderhouden en keuren”, zegt Vincent de Neef. “Veiligheid en bedrijfszekerheid gaat voor alles. Als je goed voor equipment zorgt, gaat het lang mee.”

8 | AMT | 26 april 2018

Alles aanpakken

Samen sterker

De merken Chrysler, Jeep en Volvo vormen samen zo’n 60 procent van het werkaanbod. De overige 40 procent bestaat uit andere merken. In de werkplaats pakt het team alle verschillende soorten klussen aan. Hier sleutelt autotechnicus Juen aan een Mercedes-Benz G-Klasse Cabriolet met een vastgelopen motor. Op de 2,5 tons tweekolommer ernaast staat een MINI met een defecte cvt-automaat. De felgroene Re-On MIG 195 staat er niet voor de sier. Laswerk komt bijna dagelijks voor.

Sinds 2010 hangt het AutoCrew-logo aan de gevel.

Voor klanten is Bosch een sterk merk, merkt Martin Tilmans. “Voor ons betekent het inkoopvoordeel en perfecte technische ondersteuning. We worden snel geholpen als we de helpdesk bellen. Laatst zochten we een specifiek elektrisch schema. Dat hadden ze niet direct bij de hand, maar we werden kort daarna teruggebeld dat ze het hadden gevonden. Echt top.”

Ook van de opleidingsmogelijkheden maakt het team regelmatig gebruik. “Ik heb net weer twee man aangemeld voor een tweedaagse ev-training.”

WERKPLAATS Steun op mij Deze donkergroene Jeep Cherokee (TJ) ondergaat een deelrestauratie. Het spuitwerk is uitbesteed, de technische werkzaamheden gebeuren ‘in huis’. Elke hefbrug heeft een eigen set assteunen. “We werken veel aan terreinauto’s en bouwen regelmatig assen, differentieels, transmissies en motoren uit”, verklaart Tilmans. “Laatst hebben we bij een Land Rover Discovery 4 de carrosserie van het chassis getild om de turbo’s te vervangen. Dat is een klus van 25 uur, en met de juiste hulpmiddelen gaat dat veel sneller.”

Geen elektro-angst In de showroom staat een splinternieuwe Chrysler Pacifica Hybrid.

Wat je verkoopt, moet je ook onderhouden, vindt Tilmans. “Als onafhankelijk autobedrijf hoef je echt niet bang te zijn voor elektrische aandrijving. We hebben recent de achteraskoppeling van een Volvo V60 Plug-in Hybrid vervangen. Als je de veiligheidsvoorschriften opvolgt en de voorgeschreven pbm’s en gereedschappen gebruikt, is er niets aan de hand. Bij het spanningsvrij maken moet je wel donders goed oppassen, maar dat is thuis niet anders. Daar wissel je ook geen lamp om met de spanning erop.”

Nooit misgrijpen Hoofdleverancier Den Hartog levert smeermiddelen van Mobil. Tilmans: “We hebben 5W40 volsyntheet in de bulk en 5W30 volsyntheet in een 200 liter vat. Voor andere veel voorkomende oliesoorten hebben we een ‘Bag in Box’-stelling van Den Hartog, plus dit rek met kleinverpakkingen.”

Autobedrijf Brinkman gebruikt uitsluitend olie met de voorgeschreven fabrieksspecificaties. “Dat moet wel, want als het misgaat omdat wij de verkeerde olie bijvullen, draaien we zelf voor de gevolgschade op.”

26 april 2018 | AMT | 9

STAP VOOR STAP Inlaatsysteem direct ingespoten motor reinigen

WERKPLAATS

DOOR PETER AANSORGH

Een direct ingespoten motor houdt in, slaat over en/of verliest vermogen. Soms brandt er een diagnoselampje, soms draait de motor in noodloop. Het EOBD geeft foutcode P1358. Grote kans dat de inlaatkleppen ernstig vervuild zijn. Daar helpt geen brandstoftoevoeging meer aan. MĂŠcaTech ontwikkelde een product waarmee de inlaatkanalen en inlaatkleppen gereinigd kunnen worden, zonder de cilinderkop te demonteren. Enig sleutelwerk is wel vereist.

Er zijn steeds meer direct ingespoten benzinemotoren met een hoog specifiek vermogen. Omdat de benzine in de cilinder verdampt, daalt de temperatuur. Dit zorgt samen met het inerte uitlaatgas uit de EGR voor een verlaging van de NOx-uitstoot. Omdat benzine minder verdampingstijd krijgt en er uitlaatgas bij het mengsel zit, stijgt de roetvorming. Dankzij het hoge vermogen komt er meer verbrandingsgas met roet en kool via de zuigerveren in het carter terecht. De olie vervuilt sneller, waardoor de motor harder slijt en het olieverbruik toeneemt.

Ook komt meer gas met olienevel via de carterventilatie in het inlaatspruitstuk. Die olie zet zich samen met de koolstof uit het EGR-gas af op de wanden van de inlaatkanalen en op de inlaatkleppen. Het gevolg is dat er zich een dikke laag afzettingen vormt, die de instroom van verse lucht smoort en die zorgt dat de zorgvuldig bepaalde swirl in de cilinder niet tot stand komt. De cilindervulling wordt ongelijk en de verdamping van benzine verloopt slechter. De motor gaat stotteren en inhouden. De specialisten van Dupag B.V. bieden oplossingen voor vervuilingsproblemen in motorblokken. Samen met de Franse fabrikant MĂŠcatech hebben zij een kit ontwikkeld om dit vervuilingsprobleem op te lossen. Deze kit is voor elke monteur eenvoudig te gebruiken.

10 | AMT | 26 april 2018

STAP 1

STAP 3 Open de koffer met de Dupag reinigingskit.

STAP 4

Demonteer de bougies en het inlaatspruitstuk.

STAP 2 Vul de gesloten inlaatpoorten zo vol mogelijk met Inlet Valve Solution.

STAP 5

Controleer - eventueel met een endoscoop - welk kleppen het minst vervuild zijn. Draai de krukas totdat de minst vervuilde kleppen open staan. Die worden het laatst behandeld. De inlaatkleppen van de andere cilinders zijn gesloten. Bij motoren met meer dan vier cilinders moet een andere strategie worden gekozen aan de hand van de ontstekingsvolgorde.

Laat de vloeistof een uur lang inweken op de vervuiling.

WERKPLAATS STAP 6

STAP 9

Maak een draaiende heen-en-weer beweging met de grove steekborstel om overige vervuiling los te wrikken.

Plaats doeken onder de inlaatpoorten om gemorste vloeistof op te vangen. Start dan de reiniging met de poortborstel. Beweeg deze rustig door de inlaatpoort terwijl er nog vloeistof aanwezig is.

STAP 10

STAP 13

Controleer of er geen vloeistof op de cilinderbodem staat, monteer het inlaatspruitstuk weer en monteer de bougies.

STAP 14

STAP 7

Zuig de vervuilde vloeistof af met de meegeleverde spuit.

STAP 11

Wis eventuele foutcodes in het EOBD. Voeg vervolgens TC3 Petrol Clean Ultra bij een volle tank brandstof. Dit reinigt de injectoren, zodat deze weer goed vernevelen en de verbranding weer optimaal is.

STAP 15

Steek en schraap grove vervuiling los met de klepschraper.

STAP 8

Als de drie gesloten poorten gereinigd zijn, kan losse vervuiling met perslucht uit de poorten worden geblazen. Draai vervolgens de krukas tot de inlaatkleppen open staan en blaas de poorten nogmaals schoon. Plaats hierbij een doek over de bougiegaten. Draai vervolgens de krukas tot de kleppen van de overgebleven poort dicht staan en volg de gehele reinigingsprocedure voor die poort.

Voeg NCH Oil Flush bij de olie om inwendige vervuiling van het smeersysteem en de zuigerveren op te lossen. Draai de motor 15 minuten warm en maak een proefrit van 15 minuten met wisselende toerentallen en belastingen. Ververs vervolgens de olie en het oliefilter. Dit herstelt de compressie en verbetert de werking van de olieschraapveren, waardoor het olieverbruik daalt. Controleer of de diagnoselampjes in het dashboard uit blijven.

STAP 12

Maak een draaiende heen-en-weer beweging met de fijne steekborstel om overige vervuiling los te wrikken.

Controleer of de inlaatkleppen en de inlaatpoorten nu echt schoon zijn. Gebruik hiervoor een endoscoop als het niet met het blote oog kan.

26 april 2018 | AMT | 11

WERKPLAATS ‘ZONDER EEN GOEDE TESTER KAN JE NIETS BIJ MODERNE VOERTUIGEN’

Trots op het vak Wie: TWAN HEERING, 26 jaar Wat: Autotechnicus Waar: Broekhuis Oost BMW/MINI, Doetinchem 1 Waarom heb je dit vak gekozen?

Ik was altijd al geïnteresseerd in auto’s, dus wat is er mooier dan er aan te mogen werken?

2 Wat vind je het leukste werk?

Ik heb niet specifiek iets dat ik het leukst vind, de afwisseling tussen de klussen maakt het leuk.

3 Wat is je favoriete automerk?

Dat kan niet anders dan BMW zijn natuurlijk.

12 | AMT | 26 april 2018

4 Wat is je favoriete gereedschap?

Het diagnoseapparaat. Zonder een goede tester is er geen beginnen meer aan bij de huidige, moderne voertuigen.

7 Waar ben je het meest trots op?

Op alle dingen die ik tot nu toe bereikt heb: samen met mijn vriendin een mooi huis, de auto voor de deur en fijn werk.

5 Welke opleiding/cursussen heb je gedaan?

MBO 4 Technisch Specialist Personenauto’s, en ik heb veel cursussen van BMW gevolgd.

Ik zou meer willen leren over elektrische technieken, want dat is de toekomst.

8 Wat is je droombaan?

Ik zou wel piloot van een Apache of F16 willen zijn.

6 Wat zou je willen veranderen in de autobranche?

Het downsizen van motoren, want dat gaat ten koste van de kwaliteit en dat is zonde.

9 Als ik niet aan het werk ben dan...

Ben ik voornamelijk bezig met sporten, ik hou van alle soorten sport.

10 Welke tip geef je aan collega’s?

Blijf jezelf ontwikkelen en verdiepen in de techniek.

EEN NIEUW TIJDPERK VOOR KLEUR IDENTIFICATIE

SNELLERE WORKFLOWS MET DE NIEUWE CHROMAVISION® PRO MINI De innovatieve ChromaVision Pro Mini meet niet alleen kleuren, maar ook effecten. Door de uitgebreide kleurendatabase levert dat identificaties op die nauwkeuriger zijn dan ooit. Met een WiFi-verbinding kunt u alle gegevens doorgeven aan de ChromaWeb™-software en de resultaten zijn dan razendsnel beschikbaar. De Pro Mini is onze meest geavanceerde mobiele spectrofotometer voor digitaal kleuren zoeken; kleiner en lichter dan alle andere apparaten en heel eenvoudig in het gebruik. www.cromax.nl/chromavisionpromini

© 2017 Axalta Coating Systems. All rights reserved.

SOLUTIONS MADE IN GERMANY.™

OE-KWALITEIT PRODUCTIE-EXPERTISE UITGEBREID PRODUCTAANBOD SERVICE Distributiekettingen en distributiekettingsets van febi bilstein

WERKPLAATS

GE ZIEN OP

FACEBOOK Vreemde storingen, fraaie klassiekers, autotechnici met hart voor hun werk en opvallende staaltjes huisvlijt van hun klanten. Er gebeurt veel in de Nederlandse en Belgische werkplaatsen, én dus op de AMT Facebookpagina. Kijk maar op deze pagina’s! Ben je zelf iets leuks, geks of bijzonders tegengekomen in de werkplaats? Deel het met ons via www.facebook.com/AMTautotechniek.

De klant komt bij Willem Verheul en vraagt of hij kan kijken wat er zo stinkt, volgens de klant komt het onder de motorkap vandaan. En dat is helemaal juist. Anton van der Geest reageert: “Dit is misschien wel de vervelendste klus die je in de werkplaats tegen kunt komen.”

Wilco Sengers krijgt een Peugeot 208 met 1.2 VTI-motor binnen. Door gebruik van olie met de verkeerde specificaties lost de natte distributieriem op. Dan kan het binnen 5 jaar en 80.000 zomaar gebeurd zijn met de motor. Alleen val je dan wel buiten de garantie...

Kevin Kiritharen deelt deze foto van een wiel met ‘dynamisch balanceergewicht’. Henry van den Dungen: “Die zal wel duizelig zijn”.

Giel Linschoten kwam tijdens de APK van een Polo iets bijzonders tegen. Het frame van de koelvin was gebroken. Maar, met parkers door de radiator heen blijft de koelvin ook op zijn plaats.

En er is goed gemikt, want er zijn geen lekkages aanwezig.

14 | AMT | 26 april 2018

WERKPLAATS

Facebookfoto van de maand!

Mark Remmers: “Wat zeg je tegen een klant die in 3 jaar en 22.000 km de koppeling van zijn Suzuki Alto zo verslijt?� Mark Nijenhuis: “Als je dit soort mensen een automaat adviseert, staan ze vroeg of laat ergens in een winkel of een huis geparkeerd... Openbaar vervoer of scootmobiel lijkt me beter.�

Dennis Heinne: “Wat doe je als de achterdeuren van een VW Transporter met dubbele cabine niet meer open gaan? Dan stuur je je kleinste monteur door de scheidingswand heen!�

Eddy Dijkslag: “Nog steeds zijn er ‘experts’ die vertellen dat onderhoud onzin is.� Paul van der Heijden: “Wow, dat ga je toch niet wegdoen zeker? Dat spul fungeert nog super als schotelvet voor vrachtwagens.�

Iedere maand kiest de AMT-redactie een leuke, grappige, opvallende of bijzondere foto als Facebook-foto van de maand. Beta beloont de winnaar met een handige tang voor het verwijderen van wielboutafdekkapjes t.w.v. â‚Ź 14,70. Gefeliciteerd Eddy Dijkslag!

“Hoeveel LEGO-blokjes zouden er in deze V8 zitten? En deel jouw LEGObouwwerk!�, luidde de oproep van AMT-redacteur Annemiek van de Heg. Het mooiste bouwwerk is beloond met een verrassingspakket van AMT.

VIND AMT LEUK!

www.facebook.com/AMTautotechniek

26 april 2018 | AMT | 15

AUTOMOTIVE CAMPUS HELMOND

SCHRIJF JE IN SAMEN MET EEN COLLEGA EN BETAAL â‚Ź499 IPV â‚Ź599* *(prijzen excl. BTW)

WAT IS

?

Wil jij je verbeteren in storingzoeken? Jouw kennis van diverse autotechnische onderwerpen verrijken in theorie en praktijk? Wil jij met uiteenlopende test- en diagnoseapparatuur werken en 2 dagen optrekken met diagnosespecialisten? Dan is AMT Diagnose Boot Camp helemaal geschikt voor jou.

Leer van praktijkvoorbeelden door in een kleine groep storingen op te lossen Spar met diagnose leveranciers, ervaren specialisten en vakgenoten Laat je inspireren op een fantastische locatie, Automotive Campus in Helmond Doe ervaring op tijdens workshops met verschillende diagnoseapparaten Ontvang een certiďŹ caat dat als ‘keurmerk’ in de werkplaats gebruikt kan worden

MEER INFORMATIE

Partners:

WERKPLAATS

OPGELOST OP GARAGEFORUM: PEUGEOT VAN SLAG

Garageforumlid ‘jjdiesel’ heeft een Peugeot 307 1.6 16v van 2005 in de werkplaats staan. De auto kwam rijdend binnen, maar slaat nadat hij verzet is, niet meer aan. Na diverse startpogingen is de Peugeot in ECO-modus gegaan.

Wat is de oorzaak van deze storing? jjdiesel leest de 307 uit met zijn Texa diagnoseapparaat, maar kan geen foutcodes vinden. In de Texa staan diverse schema’s, maar jjdiesel twijfelt aan de correctheid van deze schema’s.

Hij meet 3 volt op de injectoren bij ingeschakeld contact, volgens het schema moet dit 12 volt zijn. Daarnaast zitten twee relais op een andere plek onder de motorkap dan in het schema staat omschreven. Kan de ECO-modus invloed hebben op de voeding op de injectoren?

BSM defect?

Wanneer jjdiesel het contact inschakelt, hoort hij de brandstofpomp draaien, als hij vervolgens wil starten kan hij niet meer doorstarten. Na twee seconden wordt de startfunctie afgebroken.

Een lastige storing?

Vraag je collega’s om raad óf help je collega’s met jouw kennis via amtgarageforum.nl

GARAGEFORUM

Overijverige ECO-modus in 307

Beta beloont zowel de vraagsteller als de ‘gouden tip’ met een 8-delige BetaGrip schroevendraaierset t.w.v. € 29,90. Gefeliciteerd jjdiesel en jarno!

Het was even wat zoekwerk, maar deze beschadiging blijkt de oorzaak van het niet willen aanslaan van de 307.

Forumlid Jarno is van mening dat de BSM defect is. “Volgens mij meet je de 3 volt op de min-aansluiting (deze komt uit de ECU). De voeding komt uit de BSM (via een vast relais). Kijk even goed in het schema, of deel deze hier, dan kunnen we even meekijken”.

Forumlid Fantaboy deelt vervolgens twee officiële Peugeot-schema’s.

Eerst de accu opladen Fordmannetje is van mening dat de accu gewoon te weinig spanning heeft. “Haal de accu los, goed opladen

Is de toerentalsensor de oorzaak en zo ja, waar zit die? Een schema brengt uitkomst.

en opnieuw proberen.” Topmonteur Jarrie sluit zich hierbij aan en geeft aan dat de motor in ECO-modus gewoon moet starten. “Er worden alleen een aantal ‘overbodige gebruikers’ tijdelijk uitgeschakeld. Met een volle accu wordt de ECO-modus na verloop van tijd weer opgeheven.”

Forumleden bart1981 en Arjen denken dat de sleutelherkenning en dus de startblokkering regelmatig voor problemen kunnen zorgen. Arjen: “Dit is snel te controleren met live data.” jjdiesel geeft aan dat de accu volledig is opgeladen en dat starten met zowel de standaard als de reservesleutel niet lukt. En vraagt: “Kan ik de BSM zo omwisselen of moet deze worden ingeleerd?” jarno zegt dat dit niet hoeft en dat jjdiesel spanning op de uitgangen kan zetten om te kijken of dat werkt. jjdiesel gaat met het schema op zoek naar breuken of kortsluitingen, maar zonder succes. Bij het openen van de deur schakelt de brandstofpomp in en meet hij 12 volt op de injectoren, lambda en bobine, zodra de pomp stopt valt al deze voeding weg. “Het lijkt er dus op dat de BSM niet defect is.”

Ook kans maken?

Upload bij het vinden van de oorzaak van jouw storing goede foto’s bij het topic en geef aan welke reactie de gouden tip was.

Toerentalsensor “Is er dan wel een toerentalsignaal?”, vraagt jarno. “De sensor zit aan de voorzijde in de versnellingsbak. Meet het signaal het liefst met een scope.

Als de ECU geen toerental ziet, weet hij niet of de motor loopt. Vandaar geen foutcode.”

Ondertussen deelt Fantaboy twee close-upbeelden van het elektrische schema. Met deze schema’s en de hints van jarno gaat jjdiesel aan de slag om het krukassensorsignaal te meten. Niet veel later komt hij terug met een reactie: “Ik meette een weerstand van 4.200 ohm, terwijl dit maar 400 ohm mag zijn. Nadat een nieuwe sensor ook niet de oplossing was, heb ik de hele kabelboom losgehaald en vond ik een kabelbreuk.” Met dank aan de hint van jarno en de schema’s van Fantaboy heeft jjdiesel de oorzaak van het probleem gevonden.

26 april 2018 | AMT | 17

WERKPLAATS

DIAGNOSETIPS UIT DE PRAKTIJK: EEN 3 SERIE IS DE DRAAD KWIJT

Softwarecorruptie in een BMW? Vaak zien we in de praktijk dat dure onderdelen vervangen worden, maar dat daarmee een probleem of storing aan een voertuig niet is opgelost. Oorzaak? Vooraf is geen of onjuist diagnose gesteld. En de juiste diagnose stellen is met de dure onderdelen van tegenwoordig van essentieel belang.

DOOR BJORN SCHOLTEN

Een garagehouder belde ons onlangs met een vraag over een BMW 335d (2009) “Kan het dat door tuningsoftware in de automaatversnellingsbak een maatregelplan (software laden) met originele BMW-software niet meer mogelijk is?” Ik vraag hem waarom hij dit wil weten, en de garagehouder steekt van wal: “Al rijdend is de BMW van een klant in een noodprogramma gegaan. Zonder reactie geeft het gaspedaal gas, beginnen de ruitenwissers ineens te wissen en ziet hij verschillen-

de meldingen in het instrumentenpaneel. Mijn klant heeft vervolgens de auto aan de kant gezet en uitgeschakeld. Starten lukte niet meer, en weer verschenen diverse meldingen op het dashboard.”

Software overschrijven De garagehouder haalt de auto op en biedt deze aan bij de BMW-dealer.

Deze geeft na diagnose aan dat de JBE (Junction Box Electronics), de centrale gateway in de auto, defect is. Het dealerbedrijf krijgt toestemming de JBE en de zekeringkast te vervangen.

De dealer stelt diagnose: de JBE (de centrale gateway in de auto) en de zekeringkast moeten vervangen worden. Helaas is het probleem in de BMW na het monteren van deze nieuwe onderdelen niet opgelost.

Na enkele dagen wordt de garagehouder gebeld met de mededeling dat het softwareladen steeds afgebroken wordt. BMW Nederland heeft meegekeken en het probleem wordt waarschijnlijk veroorzaakt door corrupte of tuningsoftware in de automaatbak.

Volgens BMW moet de tuner eerst de originele software terugladen voordat deze overschreven kan worden.

Daarmee komen we terug bij de vraag die mij door de garagehouder gesteld werd. Ik was niet de eerste die hij het vroeg, want hij had dit ook nagevraagd bij verschillende tuners. Zij ga-

ven, net als ik, hetzelfde antwoord: “De software kan gewoon overschreven worden, dit kan niet het probleem zijn.” De dealer komt niet tot de oplossing en de auto komt bij ons in de werkplaats.

Aan de slag We maken eerst een voertuigscan om inzicht te krijgen in de foutcodes en de toestand van de modules in het voertuig. Opvallend zijn de roodgekleurde modules: DDE (Digitale Diesel Elektronica), DSC (Digitale Stabiliteits Controle), EGS (transmissieregeling) en EKPS

DDE, DSC, EGS en EKPS staan ‘in het rood’. Wijst dit naar een CAN-bus communicatieprobleem?

Het scopebeeld laat duidelijk zien dat het CAN-bussignaal niet goed is. Om defecte modules uit te sluiten, worden modules afgekoppeld.

18 | AMT | 26 april 2018

Kijk, dit CAN-bussignaal ziet er beter uit. Zodra Bjorn de stekker naar de automaatbak afkoppelt, herstelt de CAN-bus zich. Probleem opgelost?

WERKPLAATS

Bij het doormeten is te zien dat het probleem in de kabelboom moet zitten. Daar kan je bijna niet bijkomen, dus dan maar de hele kabelboom terug in de motorruimte brengen.

Oeps, in de door de dealer geplaatste zekeringkast zitten niet alle zekeringen op de juiste plek, of zijn helemaal niet aanwezig.

Natuurlijk wordt dit door Bjorn gecontroleerd en hersteld.

En daar komt het probleem letterlijk naar boven, en is overduidelijk. De draden zijn aan elkaar gesmolten. Daar kan natuurlijk geen signaal fatsoenlijk doorheen.

Een foutcode op de trekhaak (die overigens niet aanwezig is) en verder weer helemaal ‘schoon’. De BMW kan storingsvrij terug naar zijn eigenaar.

(Elektrische Kraftstoffpumpe) met de melding ‘geen communicatie met betreffende module’.

De gedachten gaan direct uit naar een CAN-bus communicatieprobleem.

Voor we verder gaan, monteren we eerst de oude JBE terug, om te kijken of er verschil is met de nieuwe. Een verschil zien we niet, dus de oude JBE is niet defect. We raadplegen het elektrische schema van de CAN-bus powertrain om de overeenkomst tussen de modules te zien en sluiten de automotive scope aan om de CAN-bus en zijn activiteit zichtbaar te maken. Tevens controleren we het wake up-signaal met de scope, om te zien of de modules gewekt worden.

Bingo!

Het is duidelijk te zien dat de CAN-bus niet goed is. Om in dit geval een defecte module uit te sluiten, gaan we modules afkoppelen. Na afkoppelen van de motor-DDE-stekker en ABS/DSC-

modulestekker zijn geen veranderingen merkbaar. We besluiten de automaatbakstekker te demonteren, maar alle hefbruggen zijn bezet en we kunnen we niet onder het voertuig. In het schema is te zien dat er nog een stekker naar de automaatbak in de motorruimte aanwezig is. We maken deze stekker los, en direct herstelt de CANbus zich. Bingo! Nu de auto maar omhoog brengen en de stekker van de automaat losnemen, want het kan zijn dat het probleem daarin zit.

Helaas, bij het losnemen van de stekker blijft het probleem, maar er is wel verandering te zien. Bij het doormeten van de bedrading van de stekker in de motorruimte naar die van de automaatbak is te zien dat het probleem in de kabelboom moet zitten. Die is lastig te bereiken, en we besluiten deze volledig terug de motorruimte in te brengen. En dan komt het probleem naar boven: ter hoogte van de uitlaat zijn verschillende draden aan elkaar gesmolten. Natuur-

lijk is vervangen van de kabelboom het beste, maar we solderen er voor nu nieuwe delen tussen en adviseren de kabelboom later te vervangen.

van de trekhaak; deze is verwijderd en dat verklaart de foutcode. De auto kan na een proefrit storingsvrij naar de eigenaar. Zo sluiten we een voorbeeld af van ‘meten is weten, gissen is missen’.

Meten is weten Na het herstellen van de kabelboom start de auto probleemloos, mét de oude JBE. Goed nieuws, en we brengen de garage op de hoogte van de stand van zaken. Eind goed, al goed?

Bijna, de elektrische ruitenwissers en linker koplamp werken niet. “Daar was niets mee aan de hand toen de auto naar de dealer ging”, zegt de garagehouder.

Nu weten we dat de zekeringskast met de JBE is vervangen, zou hier dan een fout in kunnen zitten? Ja, er missen zekeringen, of ze zijn onjuist geplaatst.

We controleren ze allemaal en zorgen dat ze op de juiste plek zitten.

We maken een laatste scan en zien dat de auto op twee fouten na storingsvrij is.

De automaat krijgt geen informatie

Bjorn Scholten werkte jaren bij dealers en universele autobedrijven als diagnosetechnicus, en besloot in 2015 voor zichzelf te beginnen. Met zijn bedrijf AutoPro lost hij lastige storingen voor collega-autobedrijven op.

26 april 2018 | AMT | 19

Advertorial

LAAGDREMPELIG GARAGEFORMULE AUTOSERVICE TOTAAL

Formule van de kansen Gijs Pul en Jeroen Briek zijn totaal verschillende ondernemers. Het enige dat ze gemeen lijken te hebben is dat ze hun eigen hart volgen en dus zelf bepalen hoe ze hun autobedrijf vormgeven. Waarom kozen beiden voor Autoservice Totaal?

Autoservice Totaal is een laagdrempelige garageformule van PartsPoint, waarbij de vrijheid van ondernemen voorop staat. Het is een snelgroeiende formule met meer dan honderd aangesloten ondernemers, die allemaal hun eigen identiteit behouden, maar wel profiteren van alle producten en diensten van PartsPoint.

Autoservice Totaal schrijft niet voor wat de kleur van de vloertegels moet zijn en stelt evenmin bedrijfskleding, een minimale personeelsomvang of testkasten en apparatuur van bepaalde merken verplicht.

Dat past Gijs Pul van Autobedrijf GW Pul in Ermelo heel goed. “Ik begrijp best dat veel ex-dealers gewend zijn om gestuurd te worden en dat die ondernemers liever kiezen voor een strenge franchiseformule, maar ik niet. Ik wil vrij blijven als ondernemer.” Hij heeft een universeel autobedrijf en is sinds juli 2010 aangesloten bij Autoservice Totaal. Autobedrijf G.W. Pul verhuisde een paar keer - van Apeldoorn naar Uddel en van Uddel weer terug naar Apeldoorn - en streek ten slotte in Ermelo neer, waar de familie van Gijs een bekende ondernemersfamilie is. Hij werkt alleen en dat bevalt hem goed. Hele grote klussen brengt hij bij anderen onder en als hij hulp nodig heeft, zoals vandaag, springt zzp’er Habib bij. Zoals het nu gaat, gaat het precies goed.

‘IK BEGRIJP BEST DAT EX-DEALERS VOOR EEN STRENGE FRANCHISEFORMULE KIEZEN, MAAR IK WIL VRIJ BLIJVEN’ Totaal is de meest laagdrempelige van deze drie: ideaal voor dorpsgarages en lokaal bekende ondernemers in zowel stedelijke als landelijke gebieden.

Ook Jeroen Briek van Autowinkel Flevoland is Autoservice Totaal-deelnemer van het eerste uur. Jeroen heeft in Dronten een volledig garagebedrijf op nog geen honderd vierkante meter. Dankzij een uiterst efficiënte indeling is er ruimte voor een tweekolommer, een schaarbrug, een banden demontage- en montagemachine, een balanceerapparaat, olieopvangbak, koplampafsteller en alle andere apparatuur die nodig is om een APK uit te voeren. En dan heeft Jeroen ook nog ruimte voor onderdelen en bulkolie. Wat opvalt in de kleine ruimte is dat het er chic en ontzettend netjes uitziet. Jeroen: “Het is een manier van werken. Ik werk netjes en ben nooit vies. Dat past mijn klanten ook. Wat je uitstraalt, trek je aan.”

‘WAT JE UITSTRAALT TREK JE AAN’

ONDERNEMEN ZONDER BEMOEIENISSEN

Gijs koos voor Autoservice Totaal, maar PartsPoint heeft nog meer formules.

Carprof is bijvoorbeeld vooral gericht op ondernemers in stedelijke gebieden, kent hoge eisen en biedt veel ondersteuning. AD Autobedrijf is gericht op autobedrijven in een landelijke omgeving en stelt andere eisen. Autoservice

Gijs en Jeroen zijn automannen in hart en nieren. Ze werken alleen en hebben hun eigen ideeën over het ondernemerschap. Gijs doet zo’n 35 APK’s per maand, verkoopt veel occasions via de buurman en is blij dat hij een eigen pand heeft.

De sores van vast personeel wil hij niet meer; Gijs kiest zijn eigen weg en is daar

Als Gijs Pul hulp nodig heeft, zoals vandaag, springt zzp’er Habib bij.

Gijs Pul: “Autoservice Totaal stuurt niet op huismerken of A-kwaliteit; ik krijg mijn korting op alle onderdelen”.

Advertorial

Gijs Pul: “Een formule moet niet te vrijblijvend zijn. Er worden meer kansen geboden, dus de vernieuwing is een goede ontwikkeling. Dit past bij mij”.

Jeroen Briek: “Ik vind het prettig dat mijn bedrijf ergens bij hoort en deel uitmaakt van een groter geheel. Dat schept vertrouwen bij klanten”.

Dankzij de module Tech360 kan Gijs zijn zoekuren met een gerust hart doorberekenen en staat hij sterker in de uitleg naar de klant.

Autowinkel Flevoland is een volledig garagebedrijf op nog geen honderd vierkante meter. Dankzij een efficiënte indeling is er ruimte voor een tweekolommer en een schaarbrug.

succesvol in. Jeroen Briek zette zeven jaar geleden, midden in de crisis, de stap naar een eigen bedrijf. “Ik heb mij gelijk aangesloten bij Autoservice Totaal.

Ik vind het prettig dat mijn bedrijf ergens bij hoort en deel uitmaakt van een groter geheel. Dat schept vertrouwen bij klanten.”

Jeroen was chef-werkplaats bij een Audi-dealer en ging vaak met klanten proefrijden. “Maar we groeiden van zes naar elf monteurs en toen mocht dat niet meer. Er ontstonden communicatieproblemen, alles ging over meerdere schijven en toen was ik er klaar mee. Het werk werd minder interessant.” Eigenlijk wilde Jeroen al twintig jaar voor zichzelf beginnen en zoals zoveel Autoservice Totaal-ondernemers wilde hij voor eigen rekening en risico ondernemen zonder bemoeienissen van een ander. “Ik zag kansen voor een klein autobedrijf met een chique uitstraling. Vroeger hadden grote autobedrijven met een hoop glamour en glas veel status, maar steeds meer klanten ergeren zich aan die dure panden. Het is hier wel netjes, maar tegelijk is duidelijk dat de kosten niet in het pand zitten.”

De ambitie van Autoservice Totaal PartsPoint is al enige maanden bezig om Autoservice Totaal te vernieuwen met een breed pakket van technische en marketingondersteuning. Gijs Pul: “We zitten nog maar aan het begin van alle vernieuwingen, maar het zijn veelbelovende stappen. Bij mij is de oude donkerblauwe huiskleur inmiddels vervangen door nieuwe lichtere kleuren met een frisse uitstraling. Dat gaan klanten herkennen en die herkenning was voor mij destijds een reden om mij bij een landelijke formule aan te sluiten. De klanten uit Ermelo kennen mijn bedrijf wel, dus voor hen had ik mij niet bij een garageformule hoeven aan te sluiten.

Maar een formule doet natuurlijk meer dan dat.” Om duidelijk te maken dat bedrijven een onderdeel zijn van het Autoservice Totaal-netwerk, ontvangen ze een startpakket met onder andere een muurschild, vlag en promotiemateriaal.

Autoservice Totaal zorgt dat alle aangesloten bedrijven uniform online gepresenteerd worden op meer dan twintig verschillende sites (met het correcte adres, de juiste openingstijden en de actuele contactgegevens), dat veel meer klanten een beoordeling achterlaten, dat er een offertemodule is die nieuwe klanten aanbrengt en dat er uitstekende technische ondersteuning is.

Dat is gezamenlijk goedkoper te regelen dan iedere ondernemer voor zich.

DE KUNST VAN KLEIN BLIJVEN Jeroen zorgt zo goed voor zijn klanten dat nieuwe klanten alleen via bestaande binnenkomen. “Mijn klanten vertellen hun ervaringen door aan hun broer, vriend of buurman en daardoor worden die mensen hier ook weer klant. Als een shopper vraagt wat een distributieriem kost, ga ik daar niet op in en ik ga ook niet met prijzen stunten.” Eigenlijk jammer, want Autoservice Totaal heeft net een prachtig online offertesysteem geïntroduceerd, waarmee heel

‘AUTOSERVICE TOTAAL ZIT NOG MAAR AAN HET BEGIN VAN ALLE VERNIEUWINGEN, MAAR HET ZIJN VEELBELOVENDE STAPPEN’

Advertorial

Jeroen Briek: “Ik heb snelkoppelingen met alle bekende leveranciers, maar ik koop praktisch alles bij Brezan”.

Het is bij Jeroen Briek chic en netjes. Jeroen: “Dat past mijn klanten ook. Wat je uitstraalt trek je aan”.

gemakkelijk offertes voor auto-onderhoud kunnen worden opgevraagd en gegeven. Er is veel vraag naar zo’n marketinginstrument, want uit onderzoek blijkt dat consumenten steeds vaker op internet zoeken naar auto-onderhoud.

Het offertesysteem gaat Autoservice Totaal-bedrijven helpen de consument te bereiken en biedt ook nog eens allerlei informatie over auto-onderhoud en -gebruik. Jeroen: “Dat is niet jammer. Ik geloof in de kunst van het klein blijven.

Ik had best drie of vier monteurs kunnen hebben, maar heb daar bewust niet voor gekozen. Toch ga ik de komende tijd uitkijken naar een groter pand. Ik ga waarschijnlijk iemand aannemen en heb daarom straks behoefte aan meer klanten. Daar gaan het offertesysteem en de rekenmodule mij bij helpen.” Zo denkt Gijs Pul er ook over. “Hoe eenvoudiger het consumenten wordt gemaakt om te zoeken naar auto-onderhoud, des te vaker zullen ze van garage wisselen.

Maar mensen shoppen sowieso al, dus ik wil ook snel een tarief kunnen aanbieden. Dat kan met het offertesysteem.”

bekende leveranciers, maar ik koop praktisch alles bij Brezan. Ik zet daar in m’n eentje net zoveel om als andere garagebedrijven met twee of meer mensen. Ik bel nooit en doe alles online.” Jeroen heeft een eigen, simpel maar doeltreffend onderdelensysteempje bedacht. Als een klant belt voor een afspraak, schrijft hij een werkorder die hij in één van de vijf ‘dag-bakken’ doet. Daags voor de afspraak levert de grossier de onderdelen en zet op de pakbon bijvoorbeeld ‘woensdag’. Wanneer de klant komt pakt Jeroen de woensdag-bak en heeft dan de werkorder en alle onderdelen bij de hand. Ook Gijs Pul koopt zijn onderdelen bij Brezan. “Dat bevalt goed. Afhankelijk van de klant en de leeftijd van de auto kies ik voor originele onderdelen of een B-merk. Ik zie bij Brezan een gezonde groei in de diepte van het assortiment. Wat mij ook bevalt, is dat Autoservice Totaal niet stuurt op huismerken of A-kwaliteit; ik krijg mijn korting op alle onderdelen.”

GEEN STURING OP HUISMERK

Tech360 biedt een compleet systeem van technische ondersteuning, coaching en trainingen. Het is beschikbaar voor alle PartsPoint-klanten en datzelfde geldt voor een aantal andere modules, zoals Leaseprof, Kentekenloket of WESP. Voor software-updates of het programmeren van stuurapparaten is steeds vaker een tijdrovende en gecompliceerde ‘pass thru’ nodig, want elke fabrikant heeft z’n eigen regels. Tech360 verzorgt voor de Autoservice Totaal-bedrijven het volledige traject van aanmelding tot toegang bij de autofabrikant. Gijs: “Als ik bij een storing niet weet of ik op het goede spoor ben, investeer ik dan nog meer tijd? Of breng ik de lastig te verplaatsen auto naar een ander bedrijf? En wat kan ik doorberekenen? Tech360 helpt mij met de goede zoekvolgorde, zodat ik niets hoef uit te besteden. Ik kan mijn zoekuren met een gerust hart doorberekenen en sta bovendien veel sterker in de uitleg naar de klant.” Autoservice Totaalbedrijven betalen voor de Tech360 module 1295 euro per jaar. Gijs: “Ik hou met Tech360 meer omzet in eigen huis.” Door alle vernieuwingen is de formule niet langer gratis. Vanaf volgend jaar kost het lidmaatschap 25 euro per maand en daarmee is Autoservice Totaal nog steeds één van de goedkoopste formules van Nederland. Het laatste wat Jeroen en Gijs willen is een formule, die hen de wet voorschrijft en van die lidmaatschapskosten is Gijs echt niet onder de indruk. “Ik vond het een beetje te laagdrempelig. Een garageformule moet niet te vrijblijvend zijn en mag best iets kosten. Er worden nu meer kansen geboden, dus ik vind de vernieuwing een goede ontwikkeling. Autoservice Totaal past bij mij en bij mijn bedrijf.”

NAAR KEUZE MODULES TOEVOEGEN Het eisenpakket van Autoservice Totaal is eenvoudig: je bent een APK-bedrijf en je koopt jaarlijks voor minimaal twintigduizend euro aan onderdelen bij een PartsPoint-grossier. Dat is het. Jeroen Briek: “Ik heb snelkoppelingen met alle

Jeroen Briek is Autoservice Totaal-deelnemer van het eerste uur. Hij zag kansen voor een klein bedrijf, maar wel met een chique uitstraling. De kosten zitten duidelijk niet in het pand.

OP ZOEK NAAR JE DROOMBAAN OF EEN ENTHOUSIASTE MEDEWERKER? JE VINDT ZE SNEL EN SIMPEL VIA: AMT.NL/VACATURES

Dé ontmoetingsplek tussen werknemer en werkgever binnen de automotive branche

Met onze gratis job alerts mis je geen enkele vacature meer

Gebruik onze handige zoekfilters om direct geschikte vacatures te vinden

Solliciteer rechtstreeks bij de werkgever of het wervingsbureau

Kijk voor alle interessante vacatures op:

AMT.NL/VACATURES

WERKPLAATS

AUTOPROF/AMT LIVE: DISTRIBUTIEKETTINGEN VOLGENS FEBI/BILSTEIN

Ook kettingdistributie vraagt tijdig onderhoud Het vervangen van een distributieriem is meestal een hele klus, dus leuk voor de werkplaatsomzet. Maar ja, het moet nu eenmaal regelmatig gebeuren, voor de zekerheid. Het gaat wel steeds minder voorkomen, nu distributie met ketting de overhand heeft gekregen. Onderhoudsvrij, heet het, maar de praktijk is anders. Waarom, en welk onderhoud is nodig?

Complete vervangingsset voor de distributie van Febi, want samen met een ketting moeten ook spanner, kettingwielen en bevestigingsbouten vervangen worden.

24 | AMT | 26 april 2018

DOOR PETER FOKKER/ FOTO’S AMT, DAIMLER

Met een reeks voorbeelden die tonen wat er niet zelden misgaat, opent Stijn Theys van Febi/Bilstein zijn kennissessie op AMT Live. We kennen ze allemaal: kapotte geleiders, gerekte kettingen, gebroken of ingesleten kettingwielen. Onfeilbaar is de distributieketting dus bepaald niet. Toch heeft tweederde van de nieuwe auto’s nu kettingdistributie, onderzocht Febi/Bilstein in Duitsland.

Dat is niet omdat een ketting voor de distributie, tenminste theoretisch, nooit vervangen hoeft te worden. Minder draaiweerstand is een heel belangrijk argument, en kleinere inbouwruimte ten opzichte van een tandriem. Tussen motor en motorkap moet genoeg vrije ruimte zijn, als ‘kreukelzone’ wanneer langzaam verkeer aangereden zou worden. Daarom is een compacte motor belangrijk.

Hoge belasting door downsize en DI Daarnaast speelt de toenemende belasting in de distributie een rol. Die is immers vaak ook gekoppeld aan een hogedruk brandstofpomp. Niet alleen bij diesels, evenzo bij de direct ingespoten benzinemotoren. Waarbij zowel diesels als DI-benzinemotoren steeds hogere inspuitdrukken gebruiken, daar moet de brandstofpomp aan bijdragen.

Extra belasting dus in de distributie, tenzij de brandstofpomp een aparte aandrijving heeft, wat zeldzaam is. “Een grotere belasting komt ook van motorische downsizing”,

gaat Theys door. “Het motortoerental bij die kleine motoren is in het gebruik gemiddeld hoger, de dynamische belasting van de distributie door toerentalwisseling veel groter.”

Sterk wisselende belasting kan een ketting nou juist minder goed verdragen. Daar komt dan nog bij dat stop-startsystemen veel voorkomen, ook die zorgen voor een toegenomen dynamische belasting.

Goede olie echt van levensbelang Niet alleen omdat de distributieketting heel wat kracht moet overbrengen is goede smering in de kettingschakels en op de tandwielen natuurlijk noodzakelijk. Bij wisselende belasting wordt veel verlangd van de kettingspanner, om schokken in de ketting op te vangen en de spanning binnen de juiste grenzen te houden.

Bijna altijd werkt die spanner hydraulisch, veerbelaste mechanische spanners kom je nauwelijks tegen. En voor die hydraulische spanner is van levensbelang dat hij schone olie van goede kwaliteit binnenkrijgt. De juiste viscositeit speelt een grote rol bij (herhaald) starten, zodat de distributieketting snel op spanning wordt gebracht. De olie mag niet te dik zijn, zodat de spanner traag reageert, niet te dun zodat de spanner te weinig spankracht opbrengt, en de olie mag niet veel vuil of roet bevatten.

Dat kan de olietoevoer in de spanner verstoppen, de zuiger in de spanner laten vastlopen, of extra snelle slijtage van die zuiger veroorzaken. Als die dan gaat lekken, krijg je niet meer de

WERKPLAATS

Daar is over nagedacht: ook bij de nieuwe Mercedes OM654 dieselmotor zit de distributie aan vliegwielzijde, maar dankzij tussentandwielen kun je er nog bij zonder het vliegwiel weg te nemen. vereiste kettingspanning. Dit is dus het eerst vereiste onderhoud van de kettingdistributie: houd je aan de verversingsintervallen en gebruik altijd de voorgeschreven oliekwaliteit.

Niet rekken maar slijten Uit de praktijk blijkt dat distributiekettingen nogal eens een stuk langer kunnen worden in het gebruik. “Dat is geen echte rek”, zegt Stijn Thys, “maar slijtage in de vele schakels van de ketting. De slijtage van al die schakels opgeteld maakt de ketting langer. En buigzaam in dwarsrichting op de lengte, dat zie je als je de ketting aan één kant vasthoudt in horizontale stand. Hangt hij in een boogje, dan is hij zeker al versleten.”

Meet je een afwijkende timing tussen krukas en nokkenas(sen), dan kan dat komen door een langer geworden distributieketting. Met name wanneer de kettingspanner niet meer de extra kettinglengte kan compenseren. Kijk dus, indien mogelijk zonder demontage, of de spanner al op het eind van zijn slag lijkt te staan.

Zit de spanner vast, of op het eind van zijn slag, dan gaat de ketting hoorbaar slaan tegen zijn geleiders. De nokkenastiming zal gaan afwijken en wisselen. Zeker een verstelbare nokkenas kan daarmee behoorlijk in de war raken, en het foutieve idee geven dat de versteller niet in orde is. De tanden op de kettingwielen zullen extra snel slijten. Uiteindelijk kan de ketting een tand verspringen.

Een sterker product Te hoge kettingspanning is overigens ook niet goed. Het kan komen door een montagefout, een verkeerd type ketting, of een vastzittende kettingspanner die te ver uitsteekt. Uiter-

Zoek de ketting bij de nieuwste BMW diesels achter EGR-koeler en vliegwiel.

Je mag wel hard hopen dat de ketting het een motorleven lang volhoudt.

Maar steeds tijdig vertroetelen met de juiste motorolie werkt beter!

aard is de belasting op de ketting dan te hoog. Dat werkt verder door naar kettingwielen en nokkenas. De nokkenas kan breken, een tand van een kettingwiel kan afbreken, of een heel kettingwiel doordat de bevestigingsbouten afbreken bij een belastingpiek.

Aan de andere kant, als alles goed gaat, hoeft een distributieketting inderdaad nooit vervangen te worden. Motorontwerpers zijn daar rekening mee gaan houden, door de kettingdistributie aan transmissiezijde te zetten. Dat maakt de motor nog compacter, alleen wordt het een heel stuk lastiger als de ketting toch eens vervangen zou moeten worden.

Inspectie, als enige onderhoud op de ketting, wordt er dan ook niet makkelijker op. Zijn de geleiders nog heel, kun je aan een vrij stukje ketting controleren of er spanning op zit?

Is te zien of de kettingspanner schoon is en niet op het eind van zijn slag? Al kun je de werking van de spanner helaas alleen echt goed controleren na demontage.

Niet anders dan bij een distributie met riem moet bij vervanging van een ketting een complete set worden gebruikt. Inclusief spanner, geleiders, kettingwielen en daarbij zeker ook de bouten voor bevestiging op de nokkenas.

Hoge belasting op de distributie in moderne motoren is genoemd, autofabrikanten gebruiken daarom wel extra slijtvaste kettingen met Tritan-coating. Dat is een opgedampt chroomnitriet laagje op de pennen van de kettingschakels. Dit vermindert de wrijving (20 procent) en verlaagt de slijtage sterk (50 procent), horen we van Febi/ Bilstein. “Wij zijn de enige onafhankelijke aftermarketproducent die Tritan-kettingen levert, als premium keuze in vervangingssets.”

OOK HIER WEER BLIJKT HET BELANG VAN TIJDIG OLIE VERVERSEN

?

meer weten

Distributieoplossingen

Ketting of riem, distributieproblemen kennen ze allebei.

Voorbeelden te over op het AMT Garageforum. Op AMT.nl en in het AMT-magazine schreven we tal van artikelen die kunnen helpen die problemen te voorkomen en op te lossen.

We wijzen je de weg op www.amt.nl/4-2018.

26 april 2018 | AMT | 25

ONDERNEMEN

HYUNDAI ZET ZWAAR IN OP ELEKTRISCHE AUTOTOEKOMST

Van batterij tot brandstofcel Bijna tot vervelens toe hoor je dat de autowereld op de schop gaat.

Het moet anders, dat wil het publiek ook.

Hoe dan? Sowieso elektrisch, wat kan met batterij of brandstofcel. Maar graag ook leuk, betaalbaar en praktisch. Hyundai heeft dat dit jaar al in huis, is het verhaal.

DOOR PETER FOKKER / FOTO’S: HYUNDAI

Om dealers, fleetowners en andere zakelijke klanten vast warm te maken, organiseerde de Hyundai-importeur een presentatie waar de komende Kona Electric en Nexo met brandstofcellen centraal stonden. Maar niet alleen die, want vorig jaar maakte Hyundai al een grote en uitzonderlijke stap met de Ioniq in drie varianten, als hybride, PHEV of pure batterijversie.

Vanaf juli komt daar de elektrische versie van de Kona suv bij, en de Nexo als compleet nieuwe opvolger voor de brandstofcel auto ix35. Het doel is niet minder dan marktleiderschap in elektrische auto’s, geeft pr-manager Mike Belinfante aan. Met als streefcijfer 15 procent marktaandeel in het nog kleine segment van elektro-auto’s

Met grote of kleine batterij Puur elektrisch gaat het maken?

In een gloedvol betoog hield managing director Ronald Dubbelman van Hyundai Motor Nederland ons nog maar eens voor dat de overgang naar elektrisch rijden een van de revoluties is die onze autobranche te wachten staat. Naast natuurlijk autonoom rijden, en het afzweren van autobezit.

Ten gunste van autodelen, private lease en andere vormen van ‘Transport as a Service’. TaaS in moderne termen, of

Waterstof zou de brandstof van de toekomst worden, de Hyundai Nexo is er al klaar voor. Nu nog veel waterstof en veel tankstations gaan maken voor een doorbraak van brandstofcel-rijden.

26 | AMT | 26 april 2018

MaaS, Mobility as a Service. Hybride of plug-in is hierbij maar een tussenstap, betoogt Dubbelman. Waar het heen gaat is geheel elektrisch rijden op batterijen of brandstofcellen. Daarop sluiten de Kona op batterijen en Nexo op waterstof in brandstofcellen naadloos aan. Het krijgt ook handen en voeten met cijfers over de verwachte levering dit jaar, al zijn nog geen prijzen bekend.

Vrijwel onvermijdelijk komen weer belastingregels om de hoek kijken, de enige voordelige categorie in bijtelling die nog overbleef. Er zouden 2.400 Ioniq Electrics de deur uit gaan, tegen 800 hybride versies en 50 plug-in hybrides.

Daarnaast vanaf de zomer nog 1.750 Kona’s Electric, en 50 tot 100 Nexo’s.

De prognose voor de Ioniq laat al zien dat belastingregels een hoofdrol spelen. Plug-ins zijn niet meer zakelijk voordelig, maar kosten wel meer dan een hybride, dus daar is geen vraag meer naar. Een elektrische versie telt nog voor lage bijtelling, al mag ‘ie vanaf 2019 dan maximaal € 50.000 kosten.

Dus elektrische Ioniqs kun je goed kwijt, en Hyundai gaat alles doen om de elektrische Kona onder vijftig mille te kunnen prijzen.

De verbeterde brandstofcellen in de neus van de Nexo ontwikkelen 95 kW, de buffer-batterij kan nog 40 kW toevoegen. Zo is de Nexo 20 procent lichter en 30 procent sterker dan zijn voorganger ix35 FCEV.

ONDERNEMEN

Met een rijbereik boven 400 kilometer en een gewild suv-model zou de sterkste Kona Electric alles gaan bieden wat een zakelijke rijder wil, tot en met maar 4 procent bijtelling, ook vanaf volgend jaar.

Hierbij is dan sprake van de duurste versie, die eerst komt.

Met 64 kWh accupakket en 150 kW elektromotor, maar bovenal 480 km rijbereik volgens WLTP. Ronald Dubbelman laat een onderzoek onder ING-klanten zien, waaruit blijkt dat vanaf 400 km rijbereik 35 procent van de respondenten een elektrische auto zou overwegen. Bij 200 km bereik is dat maar 7 procent. Vandaar dat pas later ook de Kona met 40 kWh accupakket en 99 kW motor komt, die 310 km WLTPrijbereik belooft. Een elektro-Ioniq moet het stellen met 88 kW motorvermogen, 28 kWh accu en 280 km minder realistisch NEDC-bereik. Een overweging zal ook zijn dat de voornaamste concurrenten Renault Zoe en Nissan Leaf nu eveneens 40 kWh accu’s bieden, en daarop als het meezit 400 km kunnen rijden. Kennelijk richt Hyundai voor de Kona Electric met kleine motor en 40 kWh accu op de prijs van een Leaf, zo rond € 36.000,-. Een Ioniq E kost vanaf € 34.000,-.

Eigen uiterlijk Gezien het feit dat de elektrische Kona pas in de zomer komt is de verkoopverwachting best hoog, in dezelfde orde van grootte als bij de Ioniq Electric. Hyundai rekent op de grote populariteit van suv-modellen, waarbij de elektrische Konaversie zich zichtbaar onderscheidt. Een klein beetje, met een neus zonder grille en een meer high-tech middenconsole binnenin.

Je wilt tenslotte weten dat je in een ‘groene’ auto rijdt, en dat iedereen dit kan zien. Daarom ook, zo horen we van Frank Meijer, chef eco-voertuigen bij het Europees hoofdkantoor van Hyundai in Frankfurt, is de Nexo opgezet als specifiek brandstofcelmodel. Na de omgebouwde ix35 FCEV, waarvan Hyundai er in Europa 501 heeft afgezet sinds 2013.

Met de Nexo zou het al meer in de richting van serieproductie moeten gaan. Natuurlijk afhankelijk van de ontwikkeling van infrastructuur, waterstoftankstations dus. Op een volle tank haalt de 120 kW sterke Nexo 800 kilometer volgens NEDC. Een top van net geen 180 km/h is mogelijk, volgens

Meijer een voorwaarde om in Duitsland serieus genomen te worden.

Hij noemt ook dat een koude start tot -30 graden Celsius is getest. Een lastig punt, als brandstofcellen waterdamp produceren en dus kunnen bevriezen. Hyundai blaast ze droog na gebruik, en verwarmt ze voor om ook bij de Poolcirkel normaal te kunnen starten. Verder zit de Nexo vol met moderne assistentiesystemen, genoeg om level 4 autonoom te kunnen rijden, zodra voldoende gedetailleerde kaartinformatie beschikbaar is. Daarmee is al een demonstratie uitgevoerd tijdens de Olympische Winterspelen in Korea.

ACTIERADIUS BOVEN 400 KM BEPALEND VOOR KOOPBEREIDHEID?

En nu nog tanken…

In Duitsland, zo lees je in een ander artikel in dit nummer, zit er al enige vaart in de ontwikkeling van een waterstoftanknetwerk. Nederland heeft maar drie tankpunten op dit moment (Rotterdam, Helmond, Delfzijl), waar er dit jaar nog drie bij gaan komen. Voor volgend jaar staan er vijf nieuwe in de planning.

Tel daarbij dat voor de Nexo een prijs boven € 65.000,- wordt voorzien, dan ligt de toekomst van rijden op waterstof nog niet direct om de hoek. De zakelijke markt zou zich gaan ontwikkelen tot 2020, daarna zou dan het grote publiek rijp zijn voor auto’s met brandstofcellen. Dan wordt vooral gekeken naar Noorwegen, dat verkoop van benzine- en dieselpersonenauto’s zou willen verbieden vanaf 2025. Dergelijke voornemens hebben meer overheden uitgesproken, in hun ijver de overstap naar elektrisch rijden af te dwingen.

Het lijkt toch realistischer wat Ronald Dubbelman in zijn presentatie aangaf: de klant wil schoon, betaalbaar, veilig en comfortabel rijden. Daarvoor brengt Hyundai betaalbare en interessante modellen, waarmee ze hopen de doorbraak van elektrisch rijden in te zetten. Nou ja, doorbraak… in hun prognose 4.200 pure elektro-auto’s dit jaar, één procent van de verwachte totale autoverkoop. Als dat 25 procent aandeel is in het elektro-segment, dan wordt dat segment dus 4 procent in de totale markt.

?

meer weten De elektrische Autotoekomst

Hoe ver zijn andere fabrikanten, en wil het grote publiek wel elektrisch rijden? Dat lees je op www.amt.nl/4-2018.

26 april 2018 | AMT | 27

ONDERNEMEN

Deel je APK-ervaringen en scoor een Snap-on Prybar Vanaf mei gaan nieuwe APK-richtlijnen gelden. Dit jaar een aantal kleine, maar geen ingrijpende veranderingen. De opvallendste? De keurmeester moet visueel controleren of het roetfilter aanwezig is. Wat vind jij van deze visuele controle? En hoe zou jij het doen?

In AMT 5 besteden we uitgebreid aandacht aan het thema APK. Daarvoor hebben we jouw ervaringen nodig. Ben jij al op de hoogte van de nieuwe richtlijnen die vanaf 20 mei gaan gelden?

Nieuwe of aangescherpte richtlijnen zijn onder andere veranderingen rond-

om verlichting en de afstelling daarvan. Gaslekkages mag je niet meer met behulp van gaslekspray of een zeepsopje opsporen. Daar heb je voortaan verplicht een apparaat voor nodig, een losse gaslektester of je viergastester. Heb jij deze al toegevoegd aan jouw equipment?

Lever je een waardevolle bijdrage aan het Thema APK in AMT 5? Dan ontvang je de Snap-on Prybar (610mm) t.w.v. € 40,-.

Hoe ziet een APK-keuring er in jouw werkplaats uit? Heb je een vaste werkwijze en voer je elke keuring op dezelfde manier stapsgewijs uit, of kies je voor een meer flexibele aanpak?

En welke informatie raadpleeg je? De RDW faciliteert een Persoonlijke Informatie Omgeving voor je, waar je alles rondom door jou uitgevoerde keuringen kan terugvinden en veel voorkomende gebreken of afkeurpunten kan inzien.

Deel jouw ervaring Jouw APK-ervaringen zijn belangrijk voor ons. Je kan ons helpen door onderstaande vragen te beantwoorden.

De 25 meest waardevolle inzendingen belonen we met een Snap-on Prybar (610 mm) t.w.v. € 40,-! Het vragenformulier vind je op www.amt.nl/4-2018.

De vragen:

Visueel controleren op aanwezigheid van het roetfilter is één. Daarmee kan je nog niet zien of het roetfilter ook goed werkt of er van binnen uitziet als ‘gatenkaas’.

28 | AMT | 26 april 2018

1. Het visueel controleren op aanwezigheid van het roetfilter, hoe betrouwbaar is dat volgens jou? Vind je dat controle op uitlaatgassen anders/ beter zou moeten? Zo ja, hoe dan?

2. Heb jij een vaste aanpak/werkwijze

bij het uitvoeren van een APK-keuring?

Hoe ziet die werkwijze er uit (welke stappen neem jij achtereenvolgens als je een keuring uitvoert) en wat levert je dit op?

3. Maak je gebruik van het overzicht van meest voorkomende merk- en typespecifieke gebreken of afkeurpunten op APK Webdirect? Is dit overzicht van toegevoegde waarde? Heb je voorbeelden waarbij deze informatie je op het juiste spoor zette?

4. Wat vind je van het steekproefcontrolesysteem? Heb je wel eens bezwaar gemaakt tegen de steekproefcontroleur? Kun je een voorbeeld noemen en wat was de uitkomst?

5. Stelling: Als iemand wil sjoemelen met de APK kan dat wel/niet, omdat... (noem voorbeelden) 6. Heb je foto’s (in hoge resolutie) van opmerkelijke dingen die je bent tegengekomen bij de APK? Of heb je andere APK-gerelateerde foto’s?

Wees snel!

Jouw APK-ervaring kan rekenen op onze ‘goedkeur’. Wees er snel bij en scoor Snap-on gereedschap.

Gemist in de Nieuwsbrief?

Lees deze berichten na op www.amt.nl/4-2018.

Tweemaal per week de nieuwsbrief met nieuws, achtergrond, video’s en fotoreportages ontvangen? Ga naar: www.amt.nl/nieuwsbrief.

Elektrische snelweg opent in Zweden Wie heeft er vroeger niet met elektrische treintjes of een autoracebaan gespeeld?

In Zweden wordt dat nu in schaal 1:1 gedaan, door eRoadArlanda, op een weg van twee kilometer lang. Daar gaat een omgebouwde DAF LF rijden met een sleepcontact eronder. Een experiment, Zweden wil in 2030 al zijn vervoer ‘fossielvrij’ hebben. Dus elektrisch, denken ze.

Gezonde verkoopstijgingen in nieuw, occasion en elektrisch Alle maanden in het eerste kwartaal van 2018 lieten heel opwekkende cijfers zien. In totaal 13,6

procent meer nieuwverkoop, waaronder 136 procent meer puur elektrische auto’s, en 3,9 procent meer occasionverkoop.

Dat laatste in vergelijking met recordjaar 2017. Zoveel occasionvraag dat in januari een recordaantal van 18.441 auto’s geïmporteerd moest worden, liet Bovag/RDC weten.

Welke trends zien we verder in de autoverkopen van Q1?

Werkplaats equipment met gegarandeerd de laagste exploitatiekosten Bel voor advies (0348) 477 000 HEFFEN

HEFFEN

NIEUW & INNOVATIEF REMMENTEST

EMISSIE

Innovam en AutoNiveau bundelen de krachten Bovag-rekenmodel toont grote impact EV op werkplaats Einde aan gesjoemel met bandenprijzen?

Arnhem krijgt strengste milieuzone van Nederland

AFTERSALES

Wat is er loos met de koudemiddelprijzen?

Bosch analyseert: rijhulpsystemen steeds meer standaard Michelin pakt koppositie terug van Continental

26 april 2018 | AMT | 29

info@autec-vlt.nl • www.autec-vlt.nl

ONDERNEMEN

Goede banden #Autobanden

T

ijdens een Apeldoorns college voertuigtechniek, vertelde docent De Wild dat het belang van goede banden nog altijd onderschat wordt. Dat was in 1995.

Een vriend van me zei laatst dat tot zijn verbazing zijn linker voorband tot op de draad was afgesleten. Nee, hij had het niet echt gemerkt tijdens de vakantie (met caravan en kinderen). Ook de dealer had tijdens het laatste onderhoud geen melding gemaakt van aanstaand gevaar. Niet gezien? Of omdat banden niet via de dealer mogen?

Dit voorbeeld is geen uitzondering. Los van wie schuldig is, gaat er links en rechts nog aardig wat mis, wordt veiligheid tekort gedaan en omzet gemist. Uit de bocht dus. Anno 2018 hebben de woorden van docent De Wild nog niets aan actualiteit ingeboet.

Banden vormen de schakel tussen voertuig en omgeving. Banden zorgen ervoor dat je niet onnodig uit de bocht vliegt, dat je als het moet snel door de bocht gaat, dat je kunt accelereren onder alle omstandigheden en dat je vertraagt als de omgeving daar om vraagt.

Banden vormen ook de connectie tussen jouw bedrijf en je omgeving (zoals klanten). Hoe stuur

jij je organisatie door figuurlijke bochten en hoe houd jij je bedrijf op de weg, zeker als het parcours bochtig wordt en de ondergrond nat en glad?

Net als autobanden, heeft een bedrijf ook een profiel dat slijt. Zo kwam ik bij een universeel autobedrijf verschillende indicaties van slijtage tegen. Het was in de loop der jaren gewoonte geworden dat collega’s met regelmaat te laat kwamen. Afspraak bleek niet altijd afspraak te zijn. En de directie accepteerde het, kennelijk.

Vervanging van de banden om niet uit de bocht te vliegen, bleek noodzakelijk. Oftewel, samen werken aan de normen, de processen en het leiderschap in het bedrijf.

Slijtage is niet altijd even goed te zien of te meten. Ook jouw organisatiebanden hebben aandacht nodig. Dat kan door geregeld de tijd te nemen om kritisch naar jezelf en naar je bedrijf te kijken. Of door te sparren met collega-ondernemers. Of door externe hulp in te schakelen.

Wat kwam er voorbij op Twitter over dit onderwerp?

Politie Rdam-C @politieRdam-C Een bestuurder van een opzichtige auto vertoont opzichtig rijgedrag. Aan de kant gezet en gecontroleerd. Volgens de bestuurder ‘konden de banden nog wel’.

Volgens mij waren ze versleten. #bekeuring #motorteam

Monteer de juiste banden, onderhoud ze goed, vervang ze tijdig en beknibbel niet op de prijs, want goedkoop zou wel eens duurkoop kunnen zijn. Dat geldt voor autobanden en voor de banden waarop jouw bedrijf rijdt. Immers, het belang van goede banden wordt nog altijd onderschat.

Column OSKAR BRONSGEEST Oskar Bronsgeest is veranderkundig organisatieadviseur.

Van huis uit is hij autotechnisch ingenieur en bedrijfskundige. Tegenwoordig focust hij zich vanuit zijn bedrijf What About Change op begeleiding van organisatieverandervraagstukken. Tevens is hij als onderzoeker en docent verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Zijn rode adviesdraad: “Wel zelf, niet alleen!”

Oude banden op voorraad? Dit setje staat ook mooi in de werkplaats!

Mancave @mancave-nl Autobanden over? Wat je daar allemaal niet mee kan!

Like als jij dit ook een vet idee vindt! #wastafel #kraan #autoband

Bright @Bright De toekomst is aan slimme, connected autobanden met kunstmatige intelligentie, denkt bandenproducent Goodyear.

Altijd op de hoogte zijn?

Volg @AMTnl op Twitter!

30 | AMT | 26 april 2018

www.explora.nl

NGK | NTK. // THE IGNITION AND SENSOR SPECIALIST. Spark plugs, Glow plugs, Coils, Cables, Lambda sensors, EGTS, MAP-MAF sensors

www.ngk-europe.com

ONDERNEMEN

‘POSITIEF EN MAXIMAAL RESULTAAT HALEN IS MIJN KRACHT’

Trots op mijn bedrijf Wie: MELS SNIPPENBERG, 50 jaar Wat: Eigenaar Waar: Autobedrijf De Hagen, Vianen en Leerdam 1 Wat vind je het leukst aan je werk?

Het leukst aan mijn werk vind ik de afwisselende werkzaamheden die ik als eigenaar kan en mag, en soms moet, uitvoeren.

2 Sinds wanneer bestaat het bedrijf?

Ik ben in 1997 in Vianen gestart.

3 Zaak zelf gestart?

Ik ben begonnen met twee medewerkers: mijn vader en mijn broertje. In 2014 is de tweede vestiging in Leerdam geopend.

32 | AMT | 26 april 2018

4 Waar ben je goed in?

Het is mijn kracht om samen met de collega’s een positief en maximaal resultaat te halen.

5 Hoeveel mensen werken hier?

Wij werken in totaal met vijf man, verdeeld over de twee locaties. Mijn broer Bart, bedrijfsleider in Vianen, werkt daar met nog een collega, en ik ben met twee collega’s werkzaam in de vestiging Leerdam.

6 Waar ben je het meest trots op?

De samenwerking tussen mij en de collega’s, waardoor we onze doelstellingen halen, en de opening van de tweede vestiging. Ook ben ik trots op de ondersteuning die ik krijg van mijn gezin.

7 Waarin zou je willen investeren?

Ik investeer al; in duurzaam ondernemen en technische opleidingen voor mijn medewerkers, met het daarbij behorende gereedschap.

8 Hoe ziet je zaak er over vijf jaar uit?

De vestiging in Vianen is dan verhuisd, en er heerst dan nog steeds een gezonde en gezellige onderlinge werksfeer binnen het team.

9 Als ik geen autobedrijf had dan...

Ging ik wonen en werken in Oostenrijk.

10 Tip aan andere ondernemers?

Blijf vooral samenwerken met je onderdelenleverancier en andere autobedrijven. Samen heb je meer kennis en bereik je meer.

Een korte onderbreking – met PermasolidŽ HS Speed Klarlack 8800.

Sneller kan zelfs nog beter. De e innovatieve Permasolid HS Speed Klarlack k 8800 droogt al in 5 minuten bij 60 °C C, 15 minuten bij 40 °C of in 35 m minuten bij 20 °C omgevingstemperatuur. Welke optie u ook kiest, verlag ging van energiekosten en snelheid d in uw proces zijn het resultaat zonde er daarbij in te leveren op glans. Bezoek k een van onze Spies Hecker trainingen e en maak kennis met deze of een van on nze andere innovatieve reparatieoplossing gen die uw dagelijkse werk efficiÍnter m maken.

PraktijkgeoriĂŤnteerde sessies, toegespitst op actuele trends voor een better resultaat!

Spies Hecker – simply closer.

An Axalta Coating Systems Brand

Metalak BV Sir Rowland Hillstraat 8 4004 JT Tiel www.metalak.nl

/ĹľĆ‰Ĺ˝ĆŒĆš ÍŽ Ĺ?Ć?ĆšĆŒĹ?Ä?ĆľĆ&#x;Äž ÍŽ /ĹśĆ?ƚĂůůĂĆ&#x;Äž ÍŽ ^ÄžĆŒÇ€Ĺ?Ä?Äž ÍŽ KĹśÄšÄžĆŒĹšĹ˝ĆľÄš

" '+ " (,&*

&()( ))* ))' " $ # !

TECHNIEK

VERLEDEN, HEDEN ÉN TOEKOMST VAN PIAGGIO’S VESPA

Wesp van staal Wereldwijd zijn er meer dan 19 miljoen Vespa’s geproduceerd.

Daarmee verslaat het Italiaanse icoon op twee wielen de T-Ford en heeft het de jacht op de VW kever geopend. AMT bezocht de geboorteplaats van de Vespa en verdiepte zich in de productie, historie én toekomst van deze ‘people mover’.

ONTWERPER CORRADINO D’ASCANIO HAD EEN HEKEL AAN MOTORFIETSEN

DOOR ERWIN DEN HOED / FOTO’S PIAGGIO, AMT

Oorspronkelijk was Piaggio een carrosseriebouwer uit Genua. Maar de Eerste Wereldoorlog was aanleiding voor het bedrijf van Rinaldo Piaggio om ook vliegtuigen te gaan produceren. In 1921 nam Piaggio een kleine fabriek in Pontedera (20 kilometer ten oosten van Pisa) over. Belangrijkste reden: naast de fabriek lag een vliegveld. En zo werd Pontedera het hoofdkwartier van Piaggio’s luchtvaartactiviteiten.

Er werden propellers, motoren, complete vliegtuigen en zelfs de eerste helikopters gebouwd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Piaggio Italië’s grootste vliegtuigbouwer. De fabriek in Pontedera produceerde tal van P108B’s (met de B van Bomber) voor de Italiaanse luchtmacht. Logisch dus, dat vooral de fabriek in Pontedera, maar ook die in Genua en Finale Ligura belangrijke militaire doelwitten waren voor de geallieerden.

Omdat vader Rinaldo Piaggio in 1938 overleden was, stonden zoons Enrico en Armando in 1945 voor de taak om de platgebombardeerde fabrieken weer op te bouwen. Enrico kreeg de verantwoordelijkheid over de fabriek in Pontedera.

Hij geloofde dat het naoorlogse Italië behoefte had aan eenvoudig gemotoriseerd verkeer voor iedereen. Tijdens de oorlog had Piaggio in weer een andere fabriek, die in Biella, een klein motorfietsje voor parachutisten gebouwd. Dat ding heette officieel MP5, maar werd Paperino (zo heet Donald Duck in Italië) genoemd. Enrico liet het machinepark uit Biella overbrengen naar Pontedera en vroeg zijn ontwerper Corradino D’Ascanio om op basis van die MP5 een motorfiets voor het Italiaanse volk te ontwerpen.

Europese Vespa’s komen uit Pontedera. Niet uit een fabriek, maar uit een complex van fabrieken. En dan te bedenken dat dat complex in de jaren ’60 van de vorige eeuw nog veel groter was.

34 | AMT | 26 april 2018

Verkeerde vraag Eigenlijk was dat de verkeerde vraag aan de verkeerde man.

D’Ascanio was vliegtuigontwerper en had een hekel aan motorfietsen. Hij vond ze onhandelbaar, met wielen die lastig te wisselen waren bij een lekke band en met een ketting, die op zijn minst het achterwiel, maar vaak ook de rest van de motor en zijn passagier(s) vuil maakte. En anders werd je als berijder wel vuil omdat je vol aan de elementen werd blootgesteld.

D’Ascanio vond oplossingen voor al die problemen in de luchtvaartechniek. Om van de ketting af te zijn, ontwierp hij een motor en transmissie die rechtstreeks op het achterwiel zaten, en om een wielwissel eenvoudig te maken, verving hij de voorvork door een draagarmconstructie zoals gebruikt in een landingsgestel. Bovendien ontwierp hij een zelfdragende metalen body die de berijder uit de wind hield en hem een heel andere, maar wel comfortabele, zitpositie gaf.

Het ontwerp leek in niets op de MP5-motorfiets, en toen Enrico Piaggio het prototype onder ogen kreeg, riep hij: “Sembra una Vespa!”, Italiaans voor: “Het lijkt wel een wesp”.

De Vespa was geboren en daarna ging het snel. Piaggio vroeg patent aan voor ‘een motorfiets met een body die alle mechanische onderdelen bedekt’, startte de productie en presenteerde de Vespa met 98 cc eencilinder op de Milanese motorshow. In 1946 produceerde de fabriek in Pontedera 2.484 Vespa’s, het jaar daarop meer dan 10.000 en in 1948 bijna 20.000.

Vespa zwermt uit Al snel werd de Vespa Piaggio’s belangrijkste product. In 1964 nam Enrico de aandelen van zijn broer Armando over

“Sembra una Vespa”, riep Enrico Piaggio uit, toen hij dit prototype onder ogen kreeg. Daarmee kreeg de Vespa zijn naam. Nu staat het MP6-prototype achter glas in het Vespa-museum in Pontedera.

TECHNIEK

Ooit hadden tal van Europese landen hun eigen Vespa-productie. Dit exemplaar komt uit Frankrijk. (die startte daarna een nieuwe onderneming in de luchtvaartindustrie). En dat niet alleen, in de jaren van de wederopbouw stond de Vespa symbool voor een moderne, flitsende levensstijl. Je kwam hem overal tegen, in de bladen, in de bioscoop en vooral op straat. Én de Vespa stond symbool voor Italiaans design. Desondanks werd vanaf 1950 een steeds groter deel van de Vespa’s buiten Italië geproduceerd.

Piaggio opende fabrieken in Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Spanje en België. En daarna ook buiten Europa, in India, Brazilië en meer landen. Al snel werd de Vespa geproduceerd in 13 en verkocht in 114 landen. Later werden die Europese fabrieken een voor een weer gesloten. Zodat de fabriek in Pontedera vandaag weer alleen verantwoordelijk is voor de Europese Vespa-productie. Door de overname van Aprilia en Moto Guzzi beschikt Piaggio inmiddels wel weer

Als vliegtuigbouwer was Piaggio een belangrijke leverancier van het Italiaanse leger. In de begintijd hadden alle Vespa’s militaire kleuren.

over twee andere fabrieken in Italië (Noale en Mandello del Lario). Ook buiten Europa worden nog Vespa’s gebouwd.

Piaggio beschikt over productiefaciliteiten in Vietnam, India, Indonesië en de VS.

Hoofdkantoor Pontedera Terwijl de Vespa met zijn tijd meeging, (de nieuwste modellen hebben een tweekanaals ABS en traction control, en eind vorig jaar presenteerde Piaggio de elektrisch aangedreven Vespa Elettrica) deed de productie dat ook. In de jaren ’60 telde de fabriek in Pontedera nog 15.000 medewerkers, nu klaren nog maar 3.500 mensen er de klus.

Behalve productielocatie is Pontedera ook het hoofdkantoor en het belangrijkste R&D-center van de Piaggio-groep.

Eigenlijk kun je niet spreken van een fabriek, het is een

Zijn stalen frame, of moet je zeggen: zelfdragende carrosserie, is kenmerkend voor de Vespa. Zie kader ‘Meer weten?’ voor de productie van die frames.

OH JA, EN APE IS ITALIAANS VOOR… BIJ

Recente investering in Pontedera: volledig geautomatiseerde lakstraat.

26 april 2018 | AMT | 35

TECHNIEK

Een Vespa moet stralen. De kleinste oneffenheden in de lak worden weggepolijst.

DE GESMEDE DRIJFSTANGEN VAN DE V4 WORDEN GEWOGEN EN OP GEWICHTSKLASSE GESORTEERD

Blik in de Vespa-motorenproductie. Een verticaal gedeeld carter en losse cilinder.

complex van fabrieken. Er zijn twee motorenfabrieken, een metaalwerkerij (om gegoten motorblokken, maar ook nokkenassen, krukassen en tandwielen te bewerken), een carrosseriefabriek, een spuiterij en twee assemblagefabrieken: een voor de Vespa’s en een voor de Ape’s. Die Ape is het vierwielige utiliteitsvoertuigje van Piaggio. Bij ons zie je die vierwielers nauwelijks, in Italië is dat anders. Oh ja, en Ape is Italiaans voor… bij.

1.200 scootermotoren De eerste motorenfabriek is die voor de grotere Vespa-moto-

De scootermotorenfabriek telt vier lijnen die ieder 300 motoren per dag afleveren.

36 | AMT | 26 april 2018

ren (en andere Piaggio-scooters). De fabriek heeft aparte lijnen voor de vier hoofdvarianten van scootermotoren in het Piaggio-aanbod. Het gaat om eencilinders van 50 cm3 (viertakt), van 125/150, 300/350 en 500 cm3, allemaal met een verticaal gedeeld carter.

Dagelijks produceert ieder van die lijnen zo’n 300 motoren.

Op de lijn die we volgen, worden op dit moment motoren gebouwd voor de Piaggio 350 Beverly. Het carter komt hier compleet bewerkt binnen. Nou ja, bijna dan, het krijgt hier nog zijn motornummer. “Vanaf nu is deze motor te volgen”, zegt specialist in motorenfabricage Fabio Banpi. De motor krijgt zijn lagers volautomatisch en zijn krukas handmatig.

Op de stations die volgen komen onder meer drijfstang en zuiger aan de beurt. Bovenop (of eigenlijk voor, de motor is vrijwel liggend) het gedeelde carter komt een losse gietijzeren cilinder. Daarbovenop de cilinderkop inclusief vier kleppen en klepbediening met nokkenas en twee tuimelaarassen. Voor dat geheel gemonteerd wordt, zijn de kleppen gesteld. Dat gebeurt zijdelings van de lijn. De nokkenas is kettingaangedreven. Aan de rechterkant van het blok komen de eveneens kettingaangedreven oliepomp, de waterpomp en de dynamo. De CVT-transmissie met verstelbare poelies, riem en centrifugaalkoppeling op de achterste poelie komt aan de linkerkant.

Een uur nadat een motorblok op het eerste station arriveerde is het aan het einde van de lijn, die een combinatie vormt van volledig automatische en handbediende stations. Wat de kwaliteit betreft wordt hier weinig aan het toeval overgelaten. Van ieder boutje worden aanhaalkoppel en -slag geregistreerd. Aan het einde van de lijn gaat 2 procent van de motoren de testbank op voor een eindtest. Die duurt maar vijf minuten. Het is een test op het draaiend gedeelte, de smering en op eventueel lekken. De motor draait zonder ontsteking. Eén motor per dag wordt onderworpen aan een veel intensievere, vier uur durende test op emissies en vermogen op de testbank.

TECHNIEK Het snellere werk Een fabriekshal verderop vinden we de tweede motorenfabriek. Behalve de V2- en de geavanceerde V4-motoren voor de Aprilia-motorfietsen produceert Piaggio hier ook zijn eenvoudigste motortjes: de 50 cm3 tweetakt die in de Derbibromfietsen wordt gebruikt. Maar Fabio Banpi leidt ons onmiddellijk naar de V4-productielijn. Die levert maar veertig motoren per dag af, maar dat zijn wel kunststukjes. De Aprilia V4-motor wordt hier in twee varianten geproduceerd. Voor naked bike Tuono is er de 1.077 cm3-variant met 175 pk. De RSV4-racer moet het doen met 999,6 cm3 (78 x 52,3 mm), maar perst daar bij meer dan 13.000 t/min wel 201 pk uit. Natuurlijk hebben de nokken op de vier nokkenassen in deze variant een extra scherp nokprofiel en zijn er titanium kleppen met een forse diameter, in lengte variabele inlaatbuizen en een set douche-injectoren boven de gaskleppen die het mengsel verrijken bij hoge belasting en toerentallen. Op de productielijn staat iedere motor op een apart karretje dat van station naar station gaat. Deze motoren hebben een horizontaal gedeeld carter, zoals we dat in automotoren gewend zijn. De cilinders maken er deel vanuit. Een V4-constructie is dan wel weer ongebruikelijk voor een automotor. Een V4 met blokhoek van 65° is zelfs in de motorwereld uniek. Ducati’s nieuwe V4 heeft de voor dat merk vanzelfsprekende 90° blokhoek en Honda’s V4 mag dan onder 76° staan, door de 28° verzette kruktappen heeft die ook

Ook deze hightech V4-motoren komen uit Pontedera.

Vespa Elettrica: zero emission en connected Okee, moderne Vespa’s hebben een viertakt die aan Euro 4 voldoet, maar ook dat kan in de stad te verontreinigend en te lawaaiig zijn. Binnenkort start Piaggio dan ook met de levering van de Vespa Elettrica. En let op, zegt het persbericht van eind vorig jaar daarover: ‘De Vespa Elettrica is geen elektrische scooter, het is een elektrische Vespa.’ Volgens Piaggio was emissievrije aandrijving ‘nog nooit zo fascinerend, stijlvol en elegant.’

Die aandrijving wordt verzorgd door een elektromotor die 2 kW continu kan leveren en meer dan 200 Nm koppel. Daar kan een 50 cm3-scooter niet tegenop. De motor wordt gevoed door een Li-ion batterij, die via het stopcontact in vier uur vol is. Laden gebeurt ook onderweg, door regeneratie bij decellereren. Piaggio spreekt zelfs van KERS (Kinetic Energy Recovery System), zoals we dat kennen uit de Formule 1. Zeker in het stadse stop-and-go-verkeer is zo’n systeem van regeneratief laden essentieel.

Piaggio spreekt van een range van maximaal 100 km en garandeert dat de batterij na 1.000 keer opladen nog minimaal 80 procent van zijn capaciteit heeft. In de praktijk komt dat neer op 50.000 tot 70.000 km, ofwel zo’n 10 jaar gebruik.

Voor wie de range onvoldoende is, biedt Piaggio de Vespa Elettrica X. Die heeft behalve een (iets kleinere) Li-Ion batterij een generator en een drieliter brandstoftankje. Die combinatie is goed voor een actieradius van 200 km en maakt deze seriehybride Vespa ook geschikt voor trips buiten de stad.

Natuurlijk connect de Vespa Elettrica ook met de smartphone. Die is daarmee te bedienen vanaf het stuur en afleesbaar op het TFT-instrumentenpaneel. En met de speciale app vinden ook vergeetachtige berijders hun Vespa weer gemakkelijk terug. Helemaal af is het natuurlijk pas met de speciale jethelm, met ingebouwde Via zijn TFT-scherm is de Vespa Elettrica verbonden hoofdtelefoon en bluetoothverbinding. met smartphone en helm.

Je moet even goed kijken voor je het ziet: inderdaad, dit is een Vespa Elettrica. Maar ja, het stond al in het oorspronkelijke patent: “Een motorfiets met een body die alle mechanische onderdelen bedekt”.

26 april 2018 | AMT | 37

TECHNIEK

Entree in de assemblage, de gelakte frames komen van boven.

Stap 1 in de assemblage: bescherming van het mooie lakwerk.

Techniek en esthetiek

Heel anders dan bij die truck- of personenautoproductie: Vespa’s worden in series van allemaal identieke voertuigen geproduceerd.

?

meer weten

Video: Vespa-productie

Zijn stalen huid is een belangrijk kenmerk van een Vespa. In twee video’s zie je het complete productieproces, inclusief de bouw van de body. Je vindt ze op www.amt.nl/4-2018. Voor wie net wat meer tijd heeft, is er een derde video die onder meer de staat van de fabriek in Pontedera na WOII toont en waarop je Corradino D’Ascanio aan het werk ziet. Die laatste video helpt je meteen je Italiaans te oefenen.

38 | AMT | 26 april 2018

de balans van een V4. Die beide motoren kunnen zonder balansassen af. De - door zijn kleinere blokhoek - ook in de lengterichting heel compacte Aprilia kan dat niet. Op de korte krukas komen slanke, gesmede drijfstangen. Die worden gewogen en op gewichtsklasse bij elkaar gezocht. “Dat is nodig bij de extreme toerentallen die dit blok maakt”, legt Banpi uit. De cilinderkoppen worden hier eerst geassembleerd en dan gemonteerd. De beide distributiekettingen worden gemonteerd, waarna de timing goed wordt gezet.

De beide assen van de versnellingsbak zitten in een cassette, die snel uitwisselbaar is. De generator komt links op de motor, de koppeling rechts. De vier gasklephuizen passen perfect in de V. En de carterdeksels zijn van ultralicht magnesium. De motor wordt pas vrijgegeven van de lijn als de computer vastgesteld heeft dat alle boutjes met het juiste koppel zijn aangehaald. Is dat zover, dan gaat de 60 kg lichte motor naar de motortestbank voor een 20 minuten durende test. “Dat geldt voor alle motorfietsmotoren”, vertelt Fabio Banpi. “In deze test wordt ook het vermogen gemeten, maar bij maximaal 8.000 t/min. De motor is tenslotte nog nieuw.

Pas na vier tot zes draaiuren kan de motor zijn volle vermogen leveren.”

Terug naar de scooters. In de Vespa-assemblagehal komen de stalen Vespa-bodies van boven. Ze zijn afkomstig uit de volledig geautomatiseerde spuiterij en vinden hun weg naar een van de twee parallelle productielijnen. Daar krijgt de nieuw gespoten body allereerst bescherming tegen beschadiging opgeplakt.

Direct daarna volgt de identificatie: de Vespa krijgt zijn chassisnummer. Daarnaast hoort bij iedere Vespa een eigen productielijst waarop de resultaten van de tussentijdse inspectiepunten worden aangetekend. We zien de montage van de kabelboom, het koelsysteem, de stuurstang en voorwielconstructie (geen voorvork!). Hoogtepunt in de assemblage is natuurlijk het huwelijk, waarin frame en motor (plus achterwiel) met elkaar worden verbonden.

Opvallend zijn de kleine voorraadjes van onderdelen langs de lijn. Er ligt niets te veel, maar ook niets te weinig, en de onderdelen worden voortdurend aangevuld.

Assemblage is grotendeels mensenwerk. Maar dan wel met alle mogelijke hulpmiddelen om overbelasting te voorkomen. De Vespa’s staan op een standaard die langzaam vooruit beweegt in een rail. De medewerkers kunnen die gemakkelijk in hoogte verstellen om overal goed bij te kunnen.

Mocht er onverhoopt iets misgaan bij de assemblage, zodat het werk op een station niet tijdig gereed komt, dan schiet de supervisor van dat lijndeel te hulp. Die aanpak zagen we eerder in de ‘lean production’ bij Scania in Zwolle (zie kader: Meer weten?). Heel anders dan bij die truckproductie is dat Vespa’s in series van allemaal identieke voertuigen geproduceerd worden. In tegenstelling tot een truck bestel je bij een scooter immers een standaard model. Eventuele accessoires monteert de dealer.

Aan het einde van de lijn ondergaan alle Vespa’s een uitvoerige test op de rollenbank. Functioneert alles, dan volgt nog een esthetische test. De Vespa mag immers ooit begonnen zijn als betaalbaar vervoer voor iedereen, inmiddels is hij uitgegroeid tot een retroscooter waarmee je gezien mag worden. Voorwaarde is dan natuurlijk wel dat zijn stalen wespenhuid in perfecte conditie verkeert. Gelukkig doen ze er in Pontedera alles aan om dat zeker te stellen.

Veiligheids Zakboekje 2018 Uw gids naar veilig werken Met het Veiligheids Zakboekje heeft u een handig hulpmiddel, waarmee u eenvoudig (on)gevaarlijke situaties beoordeelt.

Bent u ook een specialist in velgen reparatie?

In het boek komt aan de orde:

t t t t t t t

Persoonlijke bescherming Werken op hoogte De werkplek Gereedschap en machines Werkzaamheden Transport Regels en instructies

Met behulp van honderden tips, voorschriften en checklist voor bijna alle werksituaties verhoogt u het niveau van veilig werken.

Meer informatie of bestellen? www.vakmedianetshop.nl/veiligheidszakboekje

Wij zijn dĂŠ professional in verkoop van CNC wielreparatie machines CNC-MW28H

Training op locatie!

Bij aanschaf van een CNC machine volgt u altijd een training op maat!

Meer weten?

Opinie

Advertorial

‘Angst voor kanker niet nodig’ Nieuw wetenschappelijk onderzoek door de Amerikaanse kankerspecialist Prof. Dr. Archie Bleyer (Oregon Health and Science University) en kankerepidemiologe Dr. Theresa Keegan (UC Davis School of Medicine) laat zien dat er geen verband is tussen sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat en het ontwikkelen van kanker bij kinderen en jong volwassenen.

Zij hebben onderzocht in hoeverre er een epidemiologisch verband is te vinden tussen het aantal jongeren met lymfoomkanker en de aanwezigheid – en dus het gebruik – van kunstgrasvelden met rubbergranulaat. Dit onderzoek vond in Californië plaats.

In een peer-reviewed publicatie in de jongste editie van het medisch vakblad Cancer Epidemiology schrijven beide artsen: “Onze bevindingen in Californië met het grootste aantal van dit soort velden en binnen de grote, diverse patiëntengroep zijn consistent met die van een eerdere studie en laten geen verband zien tussen de blootstelling van individuen aan kunstgrasvelden met

rubberinfill en kankerincidentie. Het is niet nodig om kunstgrasvelden met rubberkorrels te vermijden vanwege de angst voor kanker”.

Sinds de door het TV-programma Zembla ontketende hetze tegen rubberkorrels op kunstgras in oktober 2016 is dit de vierde grote publicatie van gegevens die laat zien dat er geen risico is op kanker door te sporten op rubbergranulaat.

Zowel het RIVM (2016), Washington State Health Department (2017) als ECHA (2017) kwamen tot de conclusie dat het veilig en verantwoord is om te sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat. In diezelfde periode, noch vóór oktober 2016, is niet één wetenschappelijke publicatie verschenen die dit risico wel heeft aangetoond.

“Er zijn juist minder kankergevallen onder ‘kunstgrasvoetballers’ dan verwacht zou mogen worden op basis van de incidentie van kanker onder inwoners van Washington uit dezelfde leeftijdscategorie”, aldus Lauren Jenks van Washington State Health Department. “Derhalve beveelt het Washington State Department

Column

ZO WERKT HET...

WAT WE OOK HEBBEN GESTEMD OP 21 MAART De gemeenteraadsverkiezingen waren op 21 maart 2018. Voor sporters een stuk belangrijker dan de landelijke. Immers, nadat de rookwolken van dit democratische festijn zijn opgetrokken wordt duidelijk wat ze de komende vier jaar aan sportaccommodatiebeleid mogen verwachten.

Vanuit RecyBEM zijn wij daar dit jaar benieuwder naar dan anders, moet ik eerlijk bekennen. We gaan nu een nieuwe periode in, met in veel gemeenten een verse raad en verse wethouders. Deze waren natuurlijk niet allemaal immuun voor de ongekend heftige en populistische hetze die tegen rubberinfill is ontketend in de afgelopen anderhalf jaar. Ik herhaal nog maar eens: enig wetenschappelijk bewijs dat de korrels kankerverwekkend zouden zijn of dat er op grote schaal metalen in de grond onder de constructies zou lekken, is niet geleverd. Andersom is er wél veel bewijs geleverd, maar op de een of andere manier raakt dat toch ondergesneeuwd bij de emo-tv van Zembla. Zoals bij ieder populistisch onderwerp waar bewijs en onderbouwing ver te zoeken zijn en de emotie hoogtij viert, is het lekker scoren voor een nieuwe politicus om dat te doen ‘wat een groot deel van de kiezers wil’. In sommige gemeenten, gelukkig niet veel, zie je dit nu al gebeuren. Het zijn er niet veel, maar als je alles bij elkaar optelt zijn in heel Nederland al miljoenen aan onnodige kosten gemaakt om het rubbergranulaat te vervangen door een veel duurder alternatief. We blijven vertrouwen op het gezonde verstand van de verantwoordelijke ambtenaren, maar eerlijk gezegd houden we ons hart ook een beetje vast.

Er blijkt wel een verklaring te zijn voor gedrag waarbij (wetenschappelijk onderbouwde) feiten het afleggen tegen meningen en emoties. De Groene Amsterdammer schreef hier onlangs een zeer interessant stuk over dat te vinden is op www.groene.nl/artikel/het-straatjevan-links. Let wel: de Groene Amsterdammer, van nature toch niet erg rechts georiënteerd, schrijft in een uitgebreid stuk over hoe ook in linkse kringen sprake is van wetenschapsontkenning.

Hier liggen pyschologische drijfveren aan ten grondslag, die ervoor zorgen dat “iederéén geneigd is om onwelgevallige wetenschappelijke kennis te verwerpen”. Een hoogleraar van de Yale University wordt geciteerd, die het heeft over ‘politiek gemotiveerd redeneren’, wat staat voor redeneren richting het eigen gelijk. Het rubberkorreldossier wordt niet genoemd in het artikel, maar het had prima als voorbeeld kunnen dienen tussen de verhalen over glyfosaat en vaccinaties, waar ook van heftige wetenschapsontkenning sprake is.

In het geval van het rubberkorreldossier bezondigen zich een aantal mensen

of Health aan dat mensen die van voetbal genieten vooral blijven spelen, ongeacht het type van het veldoppervlak.”

Tegenstanders van rubbergranulaat lieten al snel na het bekend worden van de publicatie van Bleyer en Keegan van zich horen. Het onderzoek zou niet representatief zijn en niet genoeg uitgesplitst naar leeftijd en regelmatig voetballen op rubbergranulaat. We vroegen Archie Bleyer om een reactie.

Over de representativiteit zegt hij: “Californië is onze grootste staat en heeft veruit de meeste kunstgrasvelden. Daarom is het de meest representatieve groep die we konden onderzoeken.” Daarnaast stelt Bleyer dat het onderzoek weliswaar niet is toegespitst op voetballers, maar dat het zeer aannemelijk is

aan wetenschapsontkenning. Het begon met de vooringenomenheid van Zembla-journalist Roelof Bosma en dit is heel snel overgenomen door ‘verontruste ouders’ en politici.

We zijn nu anderhalf jaar verder en het vindt nog steeds plaats. De wereldwijd vooraanstaande kinderoncoloog Prof. Dr. Archie Bleyer publiceerde onlangs samen met een epidemioloog een studie in een wetenschappelijk tijdschrift, waarin zij concluderen dat er géén verband kan worden aangetoond tussen het ontstaan van kanker bij jongeren en het sporten op rubbergranulaat. Dit nieuws werd hier in Nederland vrij groot opgepikt – maar net zo snel weer neergesabeld door de wetenschapsontkenners. ‘Bierviltjesonderzoek’ was een term die viel. Tsja. In De Groene Amsterdammer wordt onder andere dit geschreven naar aanleiding van een psychologische studie: “…deelnemers waren […] geneigd om resultaten te ontkennen die niet aansloten bij hun eigen overtuigingen én om onderzoek dat voor hen onwelgevallige resultaten opleverde als ongeloofwaardig aan te merken”. Nog een keer: tsja.

Dan kun je dus bewijs leveren wat je wilt, bijvoorbeeld dat óók op milieuvlak géén bewijs is voor verontreinig van oppervlakte- of grondwater noch van de grond onder de veldconstructie, maar mensen negeren dat dus gewoon.

Omdat het niet in hun overtuiging en denkbeelden past.

En dan krijg je dus gemeenteraadsleden die heel erg hard vinden dat het rubbergranulaat moet verdwijnen. “Omdat het toch wel omstreden is hoor”.

“Omdat er toch wel kritiek is”. Zo werkt onze democratie die inmiddels tot meningencratie is verworden. Wat we ook hebben gestemd op 21 maart. Dus ik roep een ieder op om de discussies te voeren op basis van feiten – óók als je daarbij over je eigen schaduw heen moet springen en los moet durven komen van jouw eigen overtuigingen.

Kees van Oostenrijk

dat het inzoomen op die specifieke groep dezelfde resultaten oplevert. Daaraan voegt hij toe dat kanker zich in deze groep doorgaans spontaan voordoet en volgens hem niets van doen heeft met de blootstelling aan rubberkorrels.

Het is nu, aldus de arts, aan degenen die bezorgd zijn over een verband tussen sporten op rubbergranulaat en het ontwikkelen van kanker om bewijs te vinden. “Wij konden dat niet. Bovendien zijn de gevallen die zijn gerapporteerd in de VS niet consistent met de leeftijdsgroepen en kankersoorten die eerder werden gemeld, en vergroot niet sporten de kans om kanker te ontwikkelen.”

Bleyer met de in de Verenigde Staten gerapporteerde gevallen op het lijstje van voetbalcoach Amy Griffin.

Deze pagina van RecyBEM is buiten verantwoordelijkheid van de AMT-redactie tot stand gekomen.

THEMA

Uit ons lezersonderzoek blijkt dat de AMT-lezers heel wat bandenproblemen tegenkomen: droogtescheuren, scheef afgesleten banden, doorrijden met onderspanning en zaagtandslijtage (cuppen) bij de achterbanden.

Hoe gaan ze daar mee om?

Jan Jacobs uit Breda stuurt ons deze foto van een band waarmee doorgereden is zonder spanning. In de donkere rand zijn de blootliggende canvasdraden zichtbaar.

WELKE BANDENPROBLEMEN KOM JIJ IN DE WERKPLAATS TEGEN?

Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van bandenproblemen?

DOOR JOHN MULDER / FOTO’S AMT-LEZERS

Versleten schokdempers, een verkeerde bandenspanning of een verkeerde wieluitlijning zorgen voor slecht weggedrag en ongelijkmatige bandenslijtage. Wat komen we tegen?

Dennis (Oostburgse Bandenhandel) ziet dagelijks karkasbreuken, wangbeschadigingen en staaldraden. Davy Goedhart werkt bij Kwik-Fit en heeft de problemen gerangschikt 42 | AMT | 26 april 2018

van vaak tot minder vaak: versleten banden, lekke banden, schuin afgesleten banden, verdroogde banden, canvasbreuken en kapotte velgen. Mike van Uden (Autobedrijf Coen Droomers) noemt ook nog de bandenspanningssensoren, Cor Wijnhoven (Munckhof Techniek) geeft de schuld ook aan een foutieve wielvlucht, Bas Lamers (Witmer en Odijk) aan slechte schokdempers en Maarten Gofflo (Garage Gofflo in Gruitrode, België) noemt lekkage langs de geoxideerde

BANDEN & EQUIPMENT

THEMA

De Duquesne Profit wisselaar kan runflat en zeer brede banden aan zonder pneumatische hulpmiddelen.

Foto: Mark Luyckx

In zijn keurige werkplaats werkt Maarten Gofflo met een balanceerapparaat en een de- en montagemachine van Cormach. Hij is nog op zoek naar goede uitlijnapparatuur.

Een bult of vervorming in de zijwand ontstaat vaak als er met een scherpe hoek tegen een obstakel is gereden.

Foto Dikmans

Een karkasbreuk kan ontstaan door een stootbreuk of klembreuk. Bij een karkasbreuk kan ook de zijwand makkelijk scheuren.

Foto Dikmans

velgrand. Wim van Mechelen (De Witte in Retie, België): “Door de lange onderhoudsintervallen rijden klanten vaak met een te lage bandenspanning. De ophanging van bepaalde auto’s slijt snel; de wielhoeken veranderen sterk onder de belasting en de band slijt snel scheef. Ook zaagtandslijtage is een veel voorkomend fenomeen en daar is eigenlijk geen oplossing voor.” Volgens Coen van Ojen (Van Ojen Autoservice) worden de meeste problemen veroorzaakt door te lage bandenspanning en dat is Ad Mies (MSD Motorbandenservice) met hem eens: “Alles begint met de juiste band en spanning. De uitlijning en vering van de auto maken de boel af en daarna is het aan de gebruiker om er goed mee om te gaan.”

Goedkoop is duurkoop Hoe adviseer jij je klant de juiste band? Veel AMT-lezers schrijven dat ze kijken naar de rijstijl van de automobilist en het jaarlijks aantal kilometers. Sabrina Bloemendal (Garage Bloemendal & Lam) kijkt ook naar het budget en monteert bij kleinere auto’s vaak een huismerk en bij grotere auto’s een A-merk. Erik Botman (Autoservice Hem) kiest een band met de laagst mogelijke snelheidsaanduiding en Coen van Ojen laat de klant kiezen tussen prijs of kwaliteit. Coen: “Wil je relatief weinig betalen met als gevolg dat je een band hebt die niet zo lang meegaat? Of wil je nu wat meer betalen, zodat je ook wat langer met je band doet en vaak ook een beter weggedrag van je band hebt?” Ook Wim van Mechelen gaat voor 26 april 2018 | AMT | 43

THEMA kwaliteit: “Blijf bij de premium merken, let op de eerste montage en goedkoop leidt tot ontevredenheid.” Davy Goedhart kijkt vooral naar het brandstofverbruik en de geluidsproductie. Davy: “De beste banden zijn vaak het duurst. Als een klant daar niet voor kiest, verkopen we ons goedkopere huismerk.

Die band is ook goed en daar verdienen we veel op.” Robert Kuis (Elancc Dongen) adviseert banden die niet draairichtingsgebonden zijn, maar wel een binnen- en buitenkant hebben. Robert: “Met zaagtandslijtage door de achterasconstructie is het makkelijker om een band van links naar rechts te wisselen.”

Gebruik jij het bandenlabel?

Maak jij gebruik van het bandenlabel, en welke bandeneigenschappen wegen het zwaarst bij jouw advies? Bas Lamers: “Vaak heeft de klant al een idee wat voor band hij wil, bijvoorbeeld omdat een buurman iets geadviseerd heeft. We

Volgens Ad Mies van MSD Motorbandenservice begint alles met de juiste band en spanning; uitlijning en vering maken de boel af en daarna moet de gebruiker er goed mee omgaan.

bekijken met de klant de bandenlabels en komen zo tot een goede keuze.” Voor Ad Mies is het bandenlabel een hulpmiddel, maar zeker geen richtlijn. Ad: “Een goed advies begint met een gesprek.” Mark Luyckx (Garage Luyckx in Herent, België) werkt alleen met bekende merken en adviseert om via het label te kijken naar de geluidswaarde van de band.

Kevin Veekens (Veekens Automotive) let op de rijstijl en het aantal kilometers en neemt het label daarbij mee, net als Jan van der Steen van Garage VDS in Poppel (België). Er zijn nogal wat AMT-lezers die niets van het bandenlabel moeten hebben. Murat (Bandenservice Harderwijk) kijkt er niet naar, en Edwin Vermaat (Garage van Eendenburg) vindt het ook niet onbelangrijk wat hij aan banden kan verdienen. Marco van der Vlugt: “De klant vraagt nooit naar het bandenlabel.

Wij hebben een huismerkband of leveren wat de klant wil, maar 99 van de 100 klanten maakt het niets uit.” Ook Dennis maakt geen gebruik van het bandenlabel. “Er wordt niet

Deze enorme bult in de zijwand ontstaat door een botsing met een hard obstakel. Een paar karkasdraden zijn gebroken, waardoor op de zijwand een bult is ontstaan.

Ook wel ‘knelshock’ genoemd.

Foto Maarten Gofflo

Elektrische auto’s vreten banden Elektrische en hybride auto’s ‘vreten’ banden en vragen om een specifieke bandenservice. Verleen jij bandenservice aan deze auto’s en hoe pakken de AMT-lezers dat in de werkplaats aan? Veel AMT-lezers hebben nog geen ervaring met hybride of elektrische auto’s. Wim van Mechelen wel: “We merken dat deze banden heel wat sneller slijten. Een hoog koppel is leuk, maar de band moet dat ook op het wegdek overbrengen en dat kost dus rubber.” Bas Lamers: “Tot op heden heb ik één keer de banden van een Tesla vervangen. De klant gebruikte het motorvermogen bij elk stoplicht, waardoor de banden erg hard sleten.” Erik Botman schrijft dat je de sporing en de bandenspanning goed in de gaten moet houden en adviseert zijn klanten minder sportief te rijden. Dennis: “Wij moeten Tesla-klanten uitleggen waarom hun achterbanden zo snel slijten.” Die ervaring hebben meer AMT-lezers. Coen van Ojen: “Elektrische auto’s hebben meer vermogen en dat veroorzaakt een hogere banden-

44 | AMT | 26 april 2018

slijtage. Daarom adviseer ik een Amerk.” Sabrina adviseert meestal Michelin en Cor Wijnhoven monteert onder de zes Tesla’s in het wagenpark Goodyear vierseizoenbanden. Davy Goedhart houdt de voorgeschreven band aan. “Als we die niet op voorraad hebben, bestellen we ze zodat we de wissel binnen een week kunnen doen.” Robert Kuis heeft diverse Golf GTE-klanten en die auto’s vreten banden. Robert: “Mijn advies verschilt per klant, omdat de ene klant Dunlop of Goodyear wil en de ander stille of goedkope banden, zoals Kumho of Nexen, omdat de banden zo snel slijten.” Dennis: “Bij hybride auto’s gaan meestal dezelfde banden er onder. Problemen komen we niet tegen.” Jan van der Steen, Eric Veekens (Veekens Automotive) en Tjebbe van der Roest (Profile Stehouwer en Van Kleef) adviseren stille banden met een lage rolweerstand en student Dikmans adviseert ook op de loadindex te letten.

BANDEN & EQUIPMENT

Het principe van bandenservice is bij motorfietsen niet wezenlijk anders dan bij auto’s. Dit is de werkplaats van Ad Mies van MSD.

naar gevraagd. De meeste mensen zijn tevreden met de banden waarop ze rijden en willen die band terug. Anderen willen zo goedkoop mogelijk.” Maarten Gofflo schrijft dat klanten vertrouwen op het advies van de vakman. “Het bandenlabel is weggegooid geld. Een uitgebreide voorraad helpt wel. Als je bij een onderhoudsbeurt de banden op voorraad hebt, is de kans op verkoop groot.”

Welke apparatuur gebruiken we?

AMT-lezers Eric Veekens, Sabrina, Mike van Uden en Bas Lamers besteden het uitlijnen uit. Marco van der Vlugt gebruikt Launch uitlijnapparatuur en Erik Botman een Hoffman Megaline. Jan van der Steen wil z’n uitlijnapparatuur van Fasep vervangen, en ook Garage Gofflo wil nieuwe uitlijnequipment kopen. Wim van Mechelen gebruikt voor het balanceren de Hunter GSP 9700. “Noodzakelijk als je goed werk wilt leveren.

Je verkoopt er extra uren mee, omdat je trillingen kunt opsporen.” Wim lijnt uit met een Hunter. “De vorige was een Beisbarth met hele goede, maar kwetsbare camera’s, die daardoor minder geschikt is in een werkplaats.” Eric Veekens gebruikt een Beisbarth balanceerapparaat en een Snap-on de- en monteerapparaat. Snap-on is populair. Mike van Uden, Kevin Veekens en Cor Wijnhoven zijn tevreden met Snap-on. “De ervaringen zijn goed. Alleen het instellen van het balanceerapparaat was in het begin even wennen”, aldus Kevin. Nog zo’n populair merk is het Belgische DQN (DuQuesne): de uitvinder van de- en montageapparatuur. Mark Luyckx gebruikt een Duquesne Profit wisselaar. “Dit is het beste en eenvoudigste toestel op de markt en gemaakt in België! Goed voor runflat en zeer brede banden, zonder pneumatische hulpmiddelen.” Emmanuel Dekeyser (Emmanuel Motors in Nazareth, België) en Wim van Mechelen gebruiken DQN bandenwisselaars. Wim: “Oerdegelijk en het vraagt weinig onderhoud.”

Het liefst met hulparm De AMT-lezers gebruiken een veelheid aan merken, waaronder ook nog Autec, Cormach, Remo en Bullet. Murat is heel tevreden over zijn Ravaglioli (‘het apparaat is perfect’), al vindt hij de service van de leverancier heel slecht. Erik Botman gebruikt een Master Mount 28 wisselaar plus wiellift en een Sicam balanceermachine, Marco van der Vlugt een Tongda wisselaar en een John Bean balanceerapparaat. “Eigenlijk hebben we hier al jaren goede ervaringen mee.”

Sabrina gebruikt apparatuur van Explora. “Dat werkt goed; we hebben er geen klachten over.” Davy Goedhart gebruikt een wisselaar met hulpstukken, zodat je runflat-banden zonder velgschade kunt de- en monteren. “Het nadeel is dat het te groot en grof is, dus 14 inch banden monteer je er niet fijn op.”

Garage Gofflo gebruikt een klassiek balanceer- en montageapparaat en zou niet meer zonder hulparm kunnen.

Robert Kuis gebruikt een wisselaar met hulparmen van Carflex. “Dat is een supermachine, maar we hebben al regelmatig de zwarte luchtleidingen intern moeten vervangen door blauwe van Festo. Verder zijn er weinig problemen; kwestie van het juiste onderhoud.” Robert gebruikt een Hoffman Geodyna 4300 balanceermachine, waarvan hij regelmatig de conussen en pasplaat reinigt en kalibreert. Probleemloos. Ook Coen van Ojen gebruikt een Hoffman met een hulparm. “Onmisbaar bij de lage en stugge banden”, aldus Coen. Ad Mies: “We werken tot ieders tevredenheid al decennia samen met Rema Tiptop.

Aanpassingen of modificaties doen we in eigen beheer. We vinden dat iedereen met elk hulpmiddel moet kunnen werken, want ergonomisch werken vinden we belangrijk.”

THEMA

Jan van der Steen legt zware banden op wieltjes, zodat ze makkelijk naar het magazijn te verrijden zijn.

“We plaatsen de banden op werkhoogte zodat we niet door de rug hoeven te gaan.”

‘ALLES BEGINT MET DE JUISTE BAND EN DE JUISTE SPANNING’

Kan het efficiënter? Veiliger?

AMT-lezers zijn creatief en geven veel tips om bandenservice efficiënter, beter en veiliger te maken. Een complete ban26 april 2018 | AMT | 45

THEMA

Deze veelgebruikte Cormach CM 550 GT de- en montagemachine van Jan van der Steen heeft een ingebouwde bandenpomp en is speciaal gemaakt voor lichtmetalen, sportieve wielen.

‘WIJ MOETEN TESLA-KLANTEN UITLEGGEN WAAROM HUN BANDEN ZO SNEL SLIJTEN’

Een schroef in de band. Het karkas is daardoor beschadigd, als gevolg kan het loopvlak loslaten van het karkas(separatie). De foto is opgestuurd door Jan Jacobs.

denstraat zou volgens Dennis ideaal zijn. Wim van Mechelen vindt een rolkrik snel en efficiënt. “Het kost weinig, maar is wel lastig voor de knieën en de rug.” Wim denkt dat een wielenwasmachine het maximaal haalbare is, maar hij twijfelt of zo’n investering zin heeft. Coen van Ojen denkt van wel. “Als je de wielen reinigt voordat de auto naar binnen gaat, scheelt dat veel remstof.” Mike van Uden denkt dat het efficienter kan als je niets hoeft uit te besteden. Davy Goedhart: “Een bandenwissel duurt slechts vijftien minuten: de- en monteren, balanceren, controleren en papieren invullen.

Onze service zou efficiënter kunnen als we meer bandenwisselbruggen zouden hebben en meer personeel.” Een gepensioneerde medewerker die banden haalt en brengt, zou volgens Tjebbe van der Roest al heel wat schelen. Cor Wijnhoven waarschuwt dat we onszelf niet voorbij moeten lopen. “Gun jezelf de tijd om het goed te doen.” Robert Kuis: “Gelukkig zijn runflats op hun retour. Ze hebben een hoge aanschafprijs, zijn moeilijk te de- en monteren en dienen bij lekrijden toch vervangen te worden. Je ziet het nauwelijks als de band een lage spanning heeft, en het gewicht is ook al geen pluspunt.” Om de efficiëntie te verbeteren zou je vaker bandenspanning moeten controleren (Maarten Gofflo), meer met de bestuurder moeten overleggen (Eric Veekens), vaker controleren op inrijdingen (Kevin Veekens) en mensen eerder hun winterbanden laten monteren (Murat).

Emmanuel Dekeyser: “De particulier zou meer naar een professional moeten luisteren en minder naar de SBAT keuringsinstantie in België.”

Tilhulp is niet snel genoeg Veel AMT-lezers noemen de inzet van een tilhulp belangrijk, maar hebben er geen ervaring mee. Edwin Vermaat heeft geen tilhulp en ook geen idee hoe zoiets werkt. “Het lijkt mij omslachtig.” Ook Marco van der Vlugt gebruikt geen tilhulp. “Wij hebben alleen personenauto’s en bussen in onderhoud, en daarvan zijn de banden nog goed te til46 | AMT | 26 april 2018

len.” Ook Kevin Veekens vindt autobanden nog goed te tillen, en Davy Goedhart vindt een tilhulp niet snel genoeg werken. Maarten Gofflo vindt het te omslachtig in gebruik en Coen van Ojen schrijft dat een tilhulp wel handig is, maar toch te veel tijd kost. Eric Veekens: “Het duurt allemaal te lang en werkt nog niet efficiënt.” Sabrina: “We gebruiken geen tilhulp. Het gaat sneller en is makkelijker als je het even met de hand doet.” Bas Lamers: “We hebben op dit moment nog geen tilhulp. De reden hiervan is dat het management dit geen goede investering vindt.” Murat gebruikt geen tilhulp, Mike van Uden ook niet. “Eigenlijk nog nooit aan gedacht en ook geen behoefte aan, denk ik.” Robert Kuis heeft wel bij een rollerbaan de afdrukker van de bandenmachine staan. Je tilt het wiel minder vaak op en het scheelt tijd. Erik Botman en Dennis gebruiken de wiellift op het bandenapparaat. “Maar die gebruiken we alleen bij zware wielen, omdat het voor de overige wielen te langzaam gaat”, aldus Dennis. Jan van der Steen legt zware banden op wieltjes, zodat ze makkelijk naar het magazijn te verrijden zijn. “We gaan goed door de benen en plaatsen de banden op werkhoogte zodat we niet door de rug hoeven te gaan”, schrijft Jan. Dat laatste is ook de oplossing van Cor Wijnhoven: laag bij de grond de- en monteren. Ad Mies van MSD Motorbandenservice doet vooral twee- en driewielers. “Wij maken daardoor weinig gebruik van tilhulpen, maar wij gebruiken wel twee hefplateaus.” Emmanuel Dekeyser gebruikt een tilhulp voor zware wielen, al gaat het werk dan minder snel. Wim van Mechelen gaat een tilhulp kopen vanwege de SUV’s en Jeeps in de werkplaats en gebruikt nu nog een rolkrik. “Met wat ervaring en een nauwkeurige, goed luisterende krik hoef je ook niet veel te tillen.” Het is goed dat veel AMT-lezers de voordelen van tilhulpen zien, want als je wilt dat je medewerkers over tien of twintig jaar ook nog werken, zijn ze onmisbaar.

Jammer dat het aantal AMT-lezers dat tilhulpen gebruikt nu nog zo laag is. Er is dus nog wel wat te verbeteren.

Advertorial

JILIS VAN MOURIK VAN JILIS VAN MOURIK AUTO’S:

‘Gastheerschap vraagt doorlopend om aandacht’

Ondernemer Jilis van Mourik ontdekt de workshop ‘Gastheerschap in één dag’ van OOMT tijdens AMT Live. Hij waagt de sprong in het diepe en meldt zichzelf en zijn team aan. Met succes, want na twee workshops staat iedereen weer op scherp.

“We hebben geleerd om beter naar klanten te luisteren.”

Eigenlijk kwam hij naar AMT Live voor de trainingssessie ‘Grip op mijn autobedrijf’. Voordat hij daar binnen stapt, passeert Jilis van Mourik de beursstand van OOMT. “Ik liep al een tijd rond met het idee om ‘iets’ met gastvrijheid te doen”, vertelt de eigenaar van het gelijknamige onafhankelijke autobedrijf uit Geldermalsen. “Grip op je bedrijf en gastheerschap liggen dicht bij elkaar. Je kan de bedrijfsprocessen goed op orde hebben, maar als klanten zich niet welkom voelen, komen ze niet terug. Het een kan niet zonder het ander.” Bij de OOMT-stand raakt de ondernemer in gesprek met een van de OOMT-loopbaancoaches. “Hij legde uit hoe de OOMT GastvrijheidsCheck in zijn werk gaat, met een mystery guest, een evaluatie en een workshop. Dat zag ik meteen zitten en ik heb ons direct aangemeld.”

VERBETERPUNTEN Het bezoek van de mystery guest gaat ongemerkt voorbij. “We wisten pas dat hij langs was geweest toen gastvrijheidscoach René ons belde voor een afspraak”, aldus Van Mourik. Uit de evaluatie blijkt dat het bedrijf de zaken goed op orde heeft. “Het rapport was positief. Daar was ik erg blij om. Natuurlijk zijn

er altijd verbeterpunten. Een van de tips was dat we moeten proberen om de naw-gegevens van iedere bezoeker vast te leggen. Eigenlijk is dat heel logisch, want als je een half uur met een klant praat over de aankoop van een auto is het wel zo handig dat je hem of haar daarna kan bellen om het gesprek op te volgen.” Aansluitend op de evaluatie doet het team een gastvrijheidsworkshop.

“René gaf de workshop in ons eigen bedrijf. Handig, want het is een vertrouwde omgeving en het is voor iedereen dichtbij.”

ZWEETDRUPPELS Tijdens de workshop wordt de kennis van het team over gastheerschap grondig opgefrist. “Het is geen droge theorie”, merkt Van Mourik op. “Er komen allemaal herkenbare praktijksituaties langs. De sfeer is ontspannen, maar tijdens rollenspellen heb ik hier en daar wel wat zweetdruppels gezien. Ook bij mijzelf, als ik eerlijk ben, want het wordt je niet gemakkelijk gemaakt.

We hebben er spelenderwijs heel veel van opgestoken.” Wat vond hij de belangrijkste les? “Elk bedrijf doet wel iets met gastheerschap. Alleen gaat dat nogal eens verloren in de waan van de dag. Het werk moet af, er moet van alles geregeld. Dan schiet de focus op de klant er weleens bij in. Ik hamer er bij elk teamoverleg op: wees een gastheer voor iedere klant! Je moet er in de showroom en de werkplaats doorlopend aandacht aan geven. Ik dacht dat ik alles goed voor elkaar had, maar het kan altijd beter. Regelmatig oefenen zet iedereen weer op scherp.”

BETER LUISTEREN, GROTERE KLANTTEVREDENHEID

OOMT GASTVRIJHEIDSCHECK: METEN IS WETEN

Open vragen stellen, doorvragen en goed luisteren. Het zijn drie waardevolle tips die Jilis van Mourik en zijn team tijdens de OOMTworkshop hebben opgestoken. “Open vragen stellen helpt je om klanten beter te adviseren. Een auto verkopen op basis van verkeerde verwachtingen maakt mensen ontevreden. Soms moet je iemand adviseren om een bepaalde auto niet te kopen. Andersom zijn klanten extra tevreden met een aankoop als je vooraf goed naar hun wensen luistert en eerlijk advies geeft.”

De GastvrijheidsCheck van OOMT is dé gastvrijheidsbarometer voor mobiliteitsbedrijven. Deelnemers krijgen in drie stappen inzicht in de klantbeleving van hun bedrijf. Na een bedrijfsbezoek door een van de mystery guests komt een gastvrijheidscoach langs om de resultaten door te nemen. Bedrijven die werk willen maken van gastvrijheid, kunnen zich aanmelden voor een workshop. Nieuwsgierig geworden naar de GastvrijheidsCheck? Kijk snel op www.oomt.nl/bemyguest of bel 0306087755 voor meer informatie.

THEMA

Krijgen banden voldoende aandacht tijdens werkplaatsbezoek? Met welke bandenserviceapparatuur kun je die aandacht optimaal geven? En heb je behalve een bandenwissellaar, balanceerapparaat en uitlijnapparatuur ook een wielenwasmachine nodig? Die vragen stelden we aan een reeks bandendeskundigen. Aan branchevereniging VACO vroegen we hoe het staat met het bandenbewustzijn.

Banden worden groter en duurder en ze slijten sneller. Kansen te over, zou je zeggen. Maar pas op, benutten vraagt investeringen en de marges op nieuwe banden staan onder druk.

BAND SCHREEUWT OM AANDACHT

Check, check, bandencheck!

‘FOUT! DIE REMMENBANK LIGT ER TOCH. GEBRUIK HEM!’

48 | AMT | 26 april 2018

DOOR ERWIN DEN HOED / FOTO’S LEVERANCIERS

“Niet alleen het garagebedrijf, maar ook de particuliere en zakelijke rijder besteedt te weinig aandacht aan zijn banden”, zegt Ad van den Haak van Rijpma Equipment. “En door de lange service-intervallen komen auto’s minder vaak in de werkplaats. Dat resulteert in lang doorrijden met lage bandenspanning en laat ontdekken van scheve of overmatige bandenslijtage.”

Dennis Brünings van Overlander Werkplaatsinrichting ziet het ook zo: “De klant komt niet meer zo vaak in de werkplaats. Als hij dan komt, zorg dan dat je een algehele optische inspectie van de auto doet.” Hij vindt het zonde dat de

remmentestbank vaak alleen als APK-meetmiddel wordt gezien: “Fout! Die remmenbank ligt er toch. Gebruik ‘m! Dan heb je meteen een goed beeld van de remmen van de auto.

En als je je remmenbank voorziet van een spoormeetmodule, zie je gelijk of de auto in het spoor staat. Zo niet, dan zie je veelal ook een ongelijk slijtagebeeld van de banden.”

Elke auto, elke doorgang Ook Maurits Golüke van CBX vindt dat banden niet altijd voldoende aandacht krijgen: “Ons idee is om elke auto elke doorgang te controleren op bandenslijtage, profieldiepte en of de auto uitgelijnd moet worden.” Belangrijkste reden: “40 procent van de auto’s die rondrijdt, zou uitgelijnd moeten

BANDEN & EQUIPMENT

THEMA

worden.” Maar: “Dat is niet altijd zo snel te zien, en daarnaast wordt er in de praktijk niet bij elke auto in de werkplaats op gelet.”

Golüke stelt dat werkplaatsen die dat wel doen meer rendement halen uit hun uitlijnservice en bandenverkoop. En: “Met onze Groove Glove handheld tool doe je zo’n controle op bandenslijtage en noodzaak tot uitlijning in 40 seconden.”

Dat kan sneller Voor bedrijven met veel doorgangen kan het nog veel sneller: “Met onze TreadSpec Drive Over heb je na 3 seconden een compleet rapport. Dat apparaat (zie kader: Meer weten?) met twee keer vier camera’s en lasers registreert het bandenprofiel van alle vier de banden en geeft een uitlijnadvies als de auto eroverheen rijdt”, zegt Golüke.

Ook Overlander biedt zo’n meetmiddel: “De Ravaglioli Profiler maakt met behulp van twee camera’s en een laserstraal een grafische weergave van het bandoppervlak”, legt Dennis Brünings uit. Rijpma Equipment biedt precies hetzelfde meetsysteem aan. Alleen heet het daar anders: Space Profiler.

Elektrische en hybride auto’s

“Ons idee is om elke auto elke doorgang te controleren op bandenslijtage, profieldiepte en of de auto uitgelijnd moet worden”, zegt Maurits Golüke van CBX. Dat kan afhankelijk van het aantal doorgangen met de handheld Groove Glove, of met deze overrijdtester.

Consumer Manager Robert Veraart van bandenfabrikant Bridgestone is positief over deze bandenprofielscanners: “Daarmee bepaal je in no-time de staat van de banden en kun je de klant een rapport hierover overhandigen. Deze investering verdient zich snel terug.” En met de toename van elektrische en hybride auto’s kan het in de toekomst nog sneller: “Die auto’s hebben veel koppel en een enorme acceleratiekracht, waardoor de banden veel meer worden belast.

Het kan dus zijn dat de banden meer slijtage hebben binnen een kortere periode. Adviseer je klanten dus ook om zelf vaker de banden te checken op de juiste spanning en op slijtage.”

Waken voor te veel optimisme Natuurlijk bieden de overrijdsystemen veel gemak, en zeker weten dat ze voor meer omzet zorgen, maar hun prijskaartje vraagt wel om een flink aantal doorgangen. “Deze optie is niet voor ieder autobedrijf rendabel”, waarschuwt Dennis Brünings dan ook namens Overlander.

Golüke van CBX benadrukt nog maar eens hoe belangrijk een goede periodieke controle op de banden is: “Het is een extra gelegenheid om je klanten te binden en te boeien aan je garagebedrijf. En dat leidt tot meer (terechte!) verkoop van banden en uitlijning. Iedereen wil immers veilig en vertrouwd op weg en onnodige slijtage voorkomen.”

Mocht uitlijnen nodig zijn, dan moet ook dat natuurlijk snel, betrouwbaar en efficiënt. Golüke: “Dankzij onze New Dimension uitlijner met HoT-wielklemmen (Hang on Tyre) kunnen wij de snelste en meest zuivere opspanmethode garanderen. Dat leidt tot een razendsnelle meting van de uitlijning.”

Overlander levert de Ravaglioli-profieldieptemeter als opbouw of inbouw.

‘HET WORDT PAS PERFECT ALS JE STREEFT NAAR PERFECTIE’

Niet alleen de banden Brünings trekt de controle breder dan alleen banden en onderstel. Hij adviseert om iedere auto uitgebreid te controleren: “Doe een visuele controle met een checklist, ook al komt de auto alleen maar voor een lampje of voor olie bijvullen.”

Zo’n checklist hoeft niet op papier, maar kan op een tablet:

Op het oog ziet deze band er netjes uit. Maar de Ravaglioli Profiler-profieldieptemeter verraadt binnen enkele seconden dat de buitenste langsgroef al beduidend minder diep is. Slijt de band schuin af? Is uitlijning nodig? De software geeft antwoord.

26 april 2018 | AMT | 49

THEMA

Tilhulp omslachtig?

Uit de antwoorden van AMT-lezers op onze vragen blijkt dat nog geen 20 procent van hen een tilhulp gebruikt. Veelgenoemde redenen om dat niet te doen: “Omslachtig”, en: “Met de hand gaat het sneller.”

“Dat werken met een tilhulp langzamer is, berust op een misverstand”, zegt Rob Eikenaar van Stokvis Equipment. “Je zult alleen wel moeten kijken wanneer je hem inzet. Een 20 inch runflat band-velgcombinatie kan zomaar 50 kg wegen.

Als je er daar steeds vier van moet wisselen, loop je op termijn tegen rugklachten en uitval aan. Ergonomie, als onderdeel van de Arbo-wetgeving, wordt steeds belangrijker voor werkgevers. Wij zien steeds meer bedrijven investeren in gezondheid, vooral bij merkdealers en bandenbedrijven waar tilhulpen al veel gebruikt worden.”

Van den Haak van Rijpma Equipment noemt ook de grote en zware wielen: “Daarbij moet je als werkgever het arbotechnische deel goed in ogenschouw nemen.” Als die wielen gebalanceerd moeten worden, adviseert hij de pneumatische Airgolift van Haweka: “Daarmee zweeft de wiel-bandcombinatie als het ware naar de balanceeras toe. Het wiel goed positioneren wordt zo heel eenvoudig.”

Dennis Brünings van Overlander snapt de bezwaren tegen tilhulpen wel: “Wielliften zijn er in twee varianten, verrijdbaar op de werkvloer of met een constructie rondom de werkplek. De verrijdbare uitvoeringen worden vaak gezien als omslachtig. Die vergen extra handelingen en het manoeuvreren van de wiellift bij de hefbrug is vaak lastig.”

chine in het programma. Die doet ook gelijk dienst als roltafel bij het losdrukken van de band. Daarom kun je onze tilhulp snel en zeer eenvoudig gebruiken in de workflow.”

Maurits Golüke wijst erop dat er voldoende tilhulpen op de markt zijn. “Ze zijn er voor het demonteren van wielen op de hefbrug, voor gebruik in combinatie met het banden de- en monteerapparaat en voor gebruik bij de balanceermachine.”

In die laatste categorie valt de TECO APL-80 van CBX: “Die wiellift wordt omhoog getild door het gewicht van de band.”

Toch ziet hij dat te weinig bedrijven investeren in tilhulpen. Dat vindt hij niet alleen jammer vanwege gemiste omzet, maar zeker ook omdat daarmee de kans op rug- en bijkomende klachten toeneemt.

Gelukkig wordt er bij bedrijven die heel grote aantallen bandenwissels doen meestal niet veel getild. “Veel van die bedrijven maken gebruik van een Ahconmontagestraat”, zegt Rob Eikenaar. “Dat werkt tot 25 procent sneller en het zorgt voor minder uitval en rugklachten op de werkvloer.”

“Ook je hefbruggen zijn bepalend voor de ergonomie”, zegt Olle Peters van Autec VLT. De ASB3208 en 3608 schaarhefbruggen zijn speciaal ontworpen voor snelle en ergonomische bandenservice.

Voorkom rugklachten Arnold Vennink van Snap-on denkt dat een tilhulp en snelheid heel goed samen kunnen gaan: “Ook wij hebben een tilhulp voor de banden dé- en monteerma-

“Ergonomie, als onderdeel van de arbo-wetgeving, wordt steeds belangrijker voor werkgevers. Wij zien steeds meer bedrijven investeren in gezondheid, vooral bij merkdealers en bandenbedrijven worden tilhulpen veel gebruikt”, zegt Rob Eikenaar van Stokvis Equipment.

Het gewicht van de band tilt de TECO APL-80-wiellift van CBX omhoog.

De Airgolift van Haweka is op vele balanceermachines toepasbaar.

“Het pneumatische tilmechanisme maakt de band-wielcombinatie als het ware gewichtloos”, zegt Ad van den Haak van Rijpma.

50 | AMT | 26 april 2018

Dit soort wielen legt heel wat gewicht in de schaal.

Tillen hoeft gelukkig niet met deze van alle opties voorziene T50 BS van Snap-on.

BANDEN & EQUIPMENT

THEMA

merasysteem dat de band inspecteert en naast de profieldiepte ook eventuele beschadigingen in het karkas van de band weergeeft. Dat bespaart ruimte en tijd. De John Bean B1200P beschikt over één camera die het profiel in beeld brengt, de John Bean B2000P heeft er vijf die over de band-velgcombinatie in zijn geheel diagnose stellen. Daarmee kan ook de velg apart gemeten worden.”

Equipment moet mee Uitlezing van Rijpma’s Space Profiler. Deze overrijd-Profieldieptemeter is niet te onderscheiden van de Ravaglioli Profiler.

“Een transparant, papierloos en efficiënt werkproces. Kost weinig tijd en de autotechnicus stuurt het resultaat digitaal naar de receptionist. Die kan eventuele mankementen direct met de klant bespreken. Dat geeft tevreden klanten en meer omzet.” Want: “Het wordt pas perfect als je streeft naar perfectie.”

Profielscanner op balanceerapparaat Terug naar die bandenprofielscanner. Zo’n supersnelle overrijd-installatie kost al gauw meer dan € 30.000, en als gezegd verdient niet ieder bedrijf dat terug. De handheld scanner van CBX kost maar een fractie daarvan, maar daarmee vraagt de controle toch wat tijd. Rijpma Equipment biedt nog een derde oplossing: “Profieldieptemeter en balanceermachine ineen.

De John Bean B1200P en John Bean B2000P hebben een ca-

Brünings (Overlander) ziet bij veel autobedrijven dat de bandenequipment achterblijft bij de ontwikkelingen in banden en wielen: “Bandenwisselaars met te kleine opspanning voor de velgen, geen kunststof montagekoppen voor aluminium wielen, en vaak ontbreekt een goed werkende hulparm om stugge banden niet alleen te kunnen monteren, maar ook te kunnen demonteren.”

Product Manager Rob Eikenaar van Stokvis Equipment wijst erop dat velgmaten van 20 inch en meer niet langer alleen bij de premiummerken voorkomen: “Door de sterke opkomst van suvs, cross-overs en aanverwanten zien we steeds grotere velgmaten.”

Dat vraagt om aangepaste equipment: “Dit soort wielen zijn ook breder en daarom adviseren wij een machine met naafopspanning en een automatische montagekop (dus geen bandijzer meer). We zien dat steeds meer bedrijven kiezen voor een tweede machine naast de traditionele bandenwis-

“Er worden veel banden beschadigd door verkeerd gebruik van banden de- en montageapparatuur”, zegt Ad van den Haak van Rijpma Equipment. Met deze Quadriga 1000 zal je dat niet snel overkomen. (Ook Stokvis levert Hofmann Quadrigabandenwisselaars.)

Nederlandse APK soepel voor banden Het bandenlabel speelt nauwelijks een rol tijdens het adviesgesprek over nieuwe banden, zo bleek uit de antwoorden die we kregen op onze vragen aan AMT-lezers. En de Nederlandse APK stelt minder eisen aan banden dan de periodieke keuringen in onze buurlanden.

Edwin Brinksma, Branchemanager bij de VACO, vindt dat jammer. Hij zou graag zien dat er meer ‘bandenbewustzijn’ komt.

“In het regeerakkoord is wel afgesproken dat bewustzijn te verbeteren, met het bandenlabel als uitgangspunt”, vertelt Brinksma. “Dat gebeurt nu met campagnes op de verkeersinformatieborden en op de achterkant van de APK-brief.”

Over de APK zelf is er minder goed nieuws: “De nieuwe APK-verordening, die heeft geleid tot de veranderingen in de APK per 20 mei, schrijft voor dat er periodiek gecontroleerd wordt op de belastingindex, het snelheidssymbool en de E-keur.”

Een goede zaak vindt Brinksma, want: “In een RDW-onderzoek werd bij 6 procent van de auto’s op dit gebied een gebrek geconstateerd.” Bovendien: “Onze buren controleren erop: In Duitsland staan de bandenspecificaties op het kenteken. Wil je afwijken, dan moet je herkeuren. In België staan alle technische specs in het raadpleegscherm.”

Toch maakt zo’n aanvullende bandenkeuring geen deel uit van de komende APK-veranderingen in ons land. “Afgeschoten”, zegt Brinksma. De argumenten? “Lastig te organiseren, te veel administratieve last en de kosten zijn te hoog in vergelijking met de verwachte winst in veiligheid.”

Het bandenlabel speelt nauwelijks een rol bij de aankoop van nieuwe banden. In de APK is de band bij ons minder belangrijk dan bij onze buurlanden. En minder belangrijk dan de EU voorschrijft.

Bandenprofielscanners zijn er als handheld, als overrijdsystemen en op het balanceerapparaat, zoals op deze John Bean BFH 2000 Plus (Rijpma Equipment)

‘BIJ 6 PROCENT VAN DE AUTO’S WERD OP DIT GEBIED EEN GEBREK GECONSTATEERD DOOR DE RDW’ 26 april 2018 | AMT | 51

THEMA

Wel of geen wielenwasmachine?

Wielenwasmachines zie je over het algemeen alleen in bedrijven die heel veel bandenwissels doen. Is dat terecht?

Deze Ravaglioli bandenwisselaar is uitgerust met een hulparm. “Vaak ontbreekt dat hulpmiddel. Dat maakt stugge banden demonteren lastig”, zegt Dennis Brünings namens Overlander Werkplaatsinrichting.

Met schone wielen blijft de werkplek schoner”, zegt Rob Eikenaar van Stokvis Equipment. “Bovendien breng je op schone wielen makkelijker kleefgewichten aan.”

Ook Maurits Golüke van CBX heeft technische argumenten voor schone wielen: “Om goed te kunnen balanceren, moeten de wielen vrij zijn van remstof, modder, steentjes en ander vuil. Taaie banden zijn makkelijker te demonteren als ze warm zijn gemaakt in de wielenwasmachine.”

Behalve technische zijn er ook commerciële rede-

nen. “Het is ook een verkooptool”, zegt Dennis Brünings namens Overlander. “Een klant die voor een set nieuwe banden komt, ziet zijn auto graag weer klaar staan met nieuwe banden én schone wielen. En veel mensen zijn best wel genegen om daarvoor te betalen.”

Goed, schone wielen dus. “De wielenwasmaschine hoort thuis in elk bandenhotel en dus in grotere bandenbedrijven en bij dealers”, vindt Golüke. “Ook bij kleinere bedrijven die minder bandenwissels doen, moet de schoonmaakhandeling tot de standaard procedure horen. Maar die kunnen dit af met een hogedrukspuit.”

Consumer Manager bij Bridgestone Robert Veraart ziet in de praktijk dat ook bedrijven die veel banden wisselen wielen met de hand reinigen. Maar dat heeft een andere oorzaak: “We zien veel defecte wielenwasmachines. Zij zijn dan teruggeschakeld naar het schoonmaken van de wielen met de hand. Voor een bandenhotel is deze service zeker een belangrijke investering. De geleverde kwaliteit en de kosten per band staan vast bij het gebruik van de wielenwasmachine, terwijl dit manueel variabel en persoonsgebonden is.”

Ook Rob Eikenaar vindt de methode van reinigen van cruciaal belang: “De wasresultaten van diverse merken machines kunnen sterk uiteen lopen. In een vergelijkingstest kwamen de beste resultaten van het merk Drester. Dat is een Zweedse fabrikant die een complete lijn machines bouwt op het hoogste niveau.”

“In een vergelijkingstest kwamen de beste resultaten van het merk Drester”, zegt Rob Eikenaar.

‘VEEL GARAGISTEN WERKEN MET VEROUDERDE APPARATUUR’

?

meer weten Profielscanners

Zowel aan de handheld-profieldieptemeter als aan een overrijdexemplaar besteedden we eerder aandacht in AMT. Lees het terug op www.amt. nl/4-2018. Je vindt er ook antwoorden op vragen als: waarom veroudert een camper of klassiekerband sneller? En: is een band na tien jaar nog okee?

selaar. Dit is dan vaak een volautomatische machine die speciaal voor de moeilijkere gevallen gebruikt wordt.”

In die situatie adviseert Stokvis de Hofmann Quadriga: “Daarmee kan geen enkele tool de velg meer raken. Bovendien drukt deze machine de hiel van de band hydraulisch los. Meerdere bandenspecialisten en Porsche- en Mercedesbedrijven hebben al zo’n apparaat aangeschaft.”

‘Mankrachten’ inzetten Ook Maurits Golüke van CBX ziet dat: “Veel garagisten werken met verouderde apparatuur. Daardoor komen velgbeschadigingen te vaak voor.” Dat komt onder meer door het ontbreken van een hulparm op de bandenwisselaar: “Daardoor moet de autotechnicus bij extreem moeilijke banden, zoals runflats, veel ‘mankrachten’ inzetten om de klus te klaren. Vaak leidt dat tot ergernis en beschadigingen. En onder meer bij Amerikaanse banden lukt het afdrukken bijna al niet meer met een pneumatische machine, terwijl er hydraulische machines op de markt zijn waarmee dit probleemloos gaat.” En dus: “Voor de- en monteren van banden is investeren in moderne apparatuur een must.”

Einde aan beschadigde wielen Bij Rijpma hetzelfde geluid. Van den Haak: “Volautomatische

52 | AMT | 26 april 2018

banden de- en montageapparatuur is noodzakelijk. Een hulparm voor runflat- en lagesectiebanden draagt bij tot een meer ergonomische en een veiliger werksituatie.” Bovendien: “Er worden veel banden beschadigd door verkeerd gebruik van de banden de- en montageapparatuur. Met name de ‘touchless’ machines dragen bij tot een reductie van beschadigingen aan band en velg.”

Ondertussen schrijft Van den Haak de machines met traditionele montagekop niet af: “Uitgerust met volwaardige deen montagehulpen zijn ze ook geschikt voor de runflat- en lagesectiebanden.” En net als een auto kan ook werkplaatsequipment niet zonder periodiek onderhoud: “Een goed afgestelde montagekop voorkomt beschadigingen aan band en velg. Vaak wordt onderhoud aan de- en montageapparatuur achterwege gelaten. Pas als er beschadigingen of luchtlekkages optreden, onderneemt de garagist actie.”

Hoe ga ik dat betalen?

Kortom, investeren in goede apparatuur en vervolgens geld reserveren voor goed onderhoud. “En ondertussen staan de marges voor bandenverkoop erg onder druk”, weet Robert Veraart van Bridgestone. “Dat maakt investeren en vernieuwen niet eenvoudig.” Maar gelukkig: “Daarom helpt Bridgestone ondernemers bij investeringen in bandenapparatuur.”

CON T R O LE E N PR E C I S I E WA R E N N O G N O O I T ZO S P O RT I E F Superieure remkracht op nat en droog wegdek

Precies en direct stuurgedrag bij hoge snelheden

Uitstekende controle, vooral in bochten

TECHNIEK

HONDA GOLD WING: EVOLUTIE VAN EEN LUXE TOERMOTORFIETS

Honda verfijnt ultieme toermastodont Net als zijn voorganger heeft ook de splinternieuwe Honda Gold Wing een 1.800 cc zescilinder boxermotor.

Toch spreekt Honda van downsizing. Wat het merk van de grootste toermastodont daarmee bedoelt? We doken in de nieuwste Honda-techniek om dat uit te vinden.

DOOR JOOP SIJSES / FOTO’S HONDA

De eerste Honda Gold Wing verscheen alweer ruim veertig jaar geleden als GL1000 op de markt. Toen al symbool van luxe en comfort, alhoewel nog niet voorzien van de imposante toerstroomlijn en riante kofferset van de latere versies.

Kernstuk vormde een vrijwel trillingvrije 1.000 cc viercilinder boxermotor met onderhoudsvrije cardanaandrijving. Alhoewel de ‘naakte’ uitvoering tot en met de GL1200 in 1987 in het programma bleef, bepaalde de toevoeging van de kuip en koffers op de in 1980 geïntroduceerde GL1100 het definitieve gezicht van de Gold Wing. Het concept van de Gold Wing bleef voor de 2018-versie onaangetast. Maar om helemaal bij de tijd te blijven, is het ontwerp op elk onderdeel heroverwogen en bleef geen onderdeel gelijk.

Geen kantelmoment De eerste Gold Wing werd aangedreven door een boxermotor en het nieuwste model nog steeds. Toen een viercilinder, inmiddels, sinds de 1500 uit 1988, heeft de boxer zes cilinders. Door de tegenover elkaar liggende cilinderparen met tegen elkaar in bewegende zuigers is de motor zowel in eerste als tweede graad trillingvrij. De versnellingsbak, van ori-

gine met vijf versnellingen, is onder de krukas in hetzelfde motorcarter ondergebracht. De in de lengte geplaatste krukas levert dankzij het ontbreken van gyroscopische krachten bij het kantelen van de motorfiets in een bocht, ondanks het hoge gewicht, een makkelijk handelbaar stuurkarakter op.

Daar staat als nadeel tegenover dat de motor bij snelle toerentalwisselingen, zoals bij het schakelen, het van BMW-motoren bekende kantelmoment heeft. Honda heeft dat opgelost door het dynamovliegwiel, met een met de krukas vergelijkbare massatraagheid, op een hulpas tegengesteld te laten draaien. BMW heft het kantelmoment met ingang van de nieuwste boxergeneratie op dezelfde wijze op.

Het carter is bij de boxers verticaal gedeeld. De krukas wordt niet tussen beide carterhelften opgesloten, maar is met drie glijlagers bij de viercilinders en vier glijlagers in de zescilinders met lagerkappen gemonteerd in de rechter carterhelft.

De andere carterhelft wordt daar tegenaan geschroefd. Tot en met de ‘oude’ 1800 zijn stalen cilinderbussen in de aluminium carterhelften aangebracht en vormen daarmee dus een geheel. Tot nu toe hadden de cilinders twee kleppen, die via tuimelaars door enkele, centraal op beide cilinderkoppen gemonteerde en via getande riemen aangedreven nokkenassen geopend worden.

De basis lay-out met de boxermotor en de centrale benzinetank is vanaf de eerste GL1000 uit 1975 behouden.

Nieuw voor 2018 is de double wishbone voorvork.

De nieuwe Gold Wing GL1800 is slanker en heeft een meer dynamische vormgeving. Maar het blijft een imposante tourmastodont.

54 | AMT | 26 april 2018

Door de verkleinde cilinderafstand en de verplaatsing van de krukassensor naar de achterkant van de motor kon het motorblok duidelijk compacter worden.

TECHNIEK

De vier kleppen per cilinder worden bediend door de uit de cross afkomstige unicam: één nokkenas bedient de inlaatkleppen via slepers en de uitlaatkleppen via tuimelaars, die allemaal op dezelfde as gelagerd zijn. De werveling wordt ingeleid door de vorm van het inlaatkanaal en zorgt voor een efficiënte verbranding.

Nieuw zijn zes versnellingen, aandrijftrillingen worden gedempt door de torsiedemper met veerbelaste nokken.

De primaire versnellingsbaktandwielen voor de even versnellingen zitten op de blauwe, holle ingaande versnellingsbakas. De tandwielen voor de oneven versnellingen zijn op de roze, centrale as gemonteerd. In het midden, op de blauwe as, zit het primaire tandwiel voor de achteruitversnelling, dat niet via zijn tanden ingrijpt op het secundaire tandwiel, maar daarmee gekoppeld is door een tandketting.

De rubber dempers reduceren de schakelgeluiden tot een minimum.

Downsizen Bovengenoemde constructie heeft in grote lijnen standgehouden tot en met de nieuwste, onlangs voorgestelde GL1800. Hoezo downsizen zou je zeggen, terwijl in de loop der jaren de cilinderinhoud gegroeid is van 1.000 naar 1.800 cc. Geheel tegen de trend bij de auto-industrie in. Sinds 1980 en de productie van de GL1100 wordt de Gold Wing in de USA-plant in Marysville gebouwd. En naar aloude Amerikaanse principes is er ‘no substitute for cubic inches’. Dus groeide de motor via 1.100, 1.200 en 1.500 cc naar de huidige 1.800 cc, om een steeds bulliger en comfortabeler motorkarakter te realiseren. De tabel verderop in dit artikel maakt duidelijk dat vooral de overgang van vier naar zes cilinders niet zozeer resulteerde in meer vermogen, maar vooral meer koppel bij een veel lager toerental. Toch is het maximale vermogen in de loop der jaren met de helft toegenomen, mede als compensatie voor het toegenomen gewicht.

Bij de nieuwste Gold Wing ligt het accent toch op het downsizen. Niet van de motor, maar van de complete motorfiets.

Yukata Nakanishi, large project leader (LPL) voor de 2018-Goldwing, verwoordt het als volgt: “We wilden het luxe karakter van de motor behouden, maar er een meer afge-

rond geheel van maken. Gebruiksvriendelijk zowel in de stad als tijdens toeren in de omgeving. En opwindender om te rijden dan ooit tevoren. Daarom begonnen we met een schoon vel papier en maakten de Gold Wing compacter en lichter en voegden alle beschikbare technologische hard- en software toe die de huidige motorrijder wil hebben.”

DE CILINDERAFSTAND KON MET 9 MM VERKLEIND WORDEN

Korter en lichter De motor moest korter worden en verder naar voren geplaatst. De motor heeft een kleinere boring en de stalen cilinderbussen zijn vervangen door een harde coating van de aluminium cilinder. De cilinderafstand kon daardoor met 9 mm verkleind worden. De zuigerhemden zijn voorzien van een molybdenum coating en de cilinders hebben 4 mm offset ten opzichte van de krukas, beide voor het terugbrengen van de inwendige wrijving. Een grotere revolutie heeft in de cilinderkop plaatsgevonden, waar de twee kleppen per cilinder plaats hebben gemaakt voor vier kleppen. Niet zozeer voor een hoog vermogen bij veel toeren, maar voor een goede cilindervulling over een breder toerenbereik. Ze worden bediend door de compacte, van de motocrossers overgenomen unicam-constructie. Hierbij bedient één nokkenas 26 april 2018 | AMT | 55

TECHNIEK

In de wandelsnelheden voor- en achteruit zijn zowel de tandwielen voor de eerste versnelling als voor de achteruit ingeschakeld. De voor- en achterwaartse beweging wordt elektronisch geregeld door via een schakelaar op het stuur één van de beide koppelingen te bekrachtigen.

De DCT Gold Wing kan niet in de versnelling gezet worden om wegrollen bij parkeren op een helling te voorkomen. Als parkeerrem dient een tweede, kabelbediende remklauw op de achterremschijf.

per cilinderkop de inlaatkleppen via slepers en de uitlaatkleppen via tuimelaars. Zowel de slepers als de tuimelaars zijn gelagerd op een gemeenschappelijke as. Door de gekromde inlaatkanalen ontstaat een stevige werveling van het mengsel, wat een efficiënte verbranding bevordert. De verbrandingskamer heeft de van vierklepskoppen bekende dakvorm, in plaats van de halve bolvorm van de tweekleps modellen. De lucht komt via een aanzuigbuis links voor en rechts achter in het luchtfilterhuis. Dat levert een mooie werveling op, die een betere benutting van het gehele luchtfilteroppervlak oplevert en de weerstand vermindert.

Het dubbele gasklephuis heeft plaatsgemaakt voor een en-

kele gasklep. De brandstof wordt sequentieel geïnjecteerd door zes injectors in de inlaatkanalen. Dankzij aangepaste diameters van de inlaatkanalen is het volume tussen de gasklep en de inlaatklep met 10 procent verminderd, voor een hogere gassnelheid en versnelde reactie. Mede dankzij het verplaatsen van de krukassensor kon de motor 33,5 mm korter worden en heeft hij 6,2 kg aan gewicht verloren.

Elektronica De sequentiële elektronische brandstofinjectie is gecomplementeerd met een elektronisch bediende gasklep, die de traditionele kabel tussen het gashendel en de gasklep ver-

HET DCT-MODEL IS VOORZIEN VAN EEN START-STOPSYSTEEM

Op mijn eigen motorfiets vind ik op de linker stuurhelft slechts een schakelaar voor de richtingaanwijzers, groot licht en de claxon. Maar ja, als je meer functies wil bedienen…

De kuip en de ruit werden smaller. Maar door de elektrische verstelling van de ruit kan een optimale bescherming gekozen worden.

56 | AMT | 26 april 2018

De topkoffer kon compacter, want de reis is toch zelden langer dan drie dagen. Maar hij kan altijd nog twee integraalhelmen bevatten.

TECHNIEK vangt (TBW, Throttle By Wire). Nu kan het vermogenseffect van een draai aan het gashendel in vier rijmodi precies op de rijomstandigheden aangepast worden. Maar niet alleen de vermogensontwikkeling wordt gevarieerd, ook de demping van de vering, de traction control (HSTC, Honda Selectable Torque Control) en de remkrachtverdeling over het voor- en achterwiel van het dubbel gecombineerde remsysteem (D-CBS, Dual Combined Brake System) wordt overeenkomstig aangepast. De Tour-stand is de standaard setting voor comfort en vermogen, met 100 procent overbrenging tussen gashendel en gasklep. De demping en de verdeling van de remkracht tussen voor- en achterrem hebben de default-instelling. De Sport-stand biedt een directere overbrenging naar de gasklep voor een krachtiger acceleratie, een stuggere demping en meer remdruk via het rempedaal. In de Econ-stand wordt de mengverhouding op maximale brandstofeconomie ingesteld. Een verminderde reactie van de gasklep op het gashendel zorgt voor gemoedelijk toeren, in combinatie met de default-setting van de demping en remkrachtverdeling. De Rain-stand past het hele systeem aan op een glad wegdek, met verminderde reactie van de gasklep op het hendel, standaard remkrachtverdeling en zachte demping voor maximale grip. Natuurlijk biedt de TBW bovendien perfecte mogelijkheden voor een zuiver werkende cruise control.

De schematische weergave van de double wishbone voorvork toont de opbouw. De bovenste triangel loopt rondom het balhoofd, voor een ruimtebesparende constructie.

De wielbeweging bij het inveren is vrijwel verticaal. De afstand tot het motorblok wordt daardoor, in tegenstelling tot de telescoopvork, niet kleiner.

Bovendien duikt de motor bij het remmen 40 procent minder ver in de veren, voor een betere stabiliteit.

‘Race’-koppeling Voor het eerst wordt de Gold Wing voorzien van een voetbediende zesversnellingsbak, waarbij de zesde vooral bedoeld is om stiller en zuiniger lange afstanden af te leggen. In deze versie kan de motor elektrisch achteruit aangedreven worden via de startmotor, hetzelfde systeem dat in de GL1500 werd geïntroduceerd. De bak is aan de motor gekoppeld door een slipper assist-koppeling, die dankzij de bekrachtiging door de aandrijfkracht een 20 procent lagere bedieningskracht op het hendel heeft. Het ‘slipper’gedeelte lost de koppeling een beetje bij te bruusk terugschakelen, zodat schokken vermeden worden. Dit type koppeling is net als TBW ontwikkeld voor de ultrasportieve CBR1000RR, waaruit maar weer blijkt dat technieken uit de racerij zelfs voordelen kunnen bieden op uitgesproken toermachines. In deze uitvoering beschikt de Gold Wing ook over Hill Start Assist (HSA), waarbij de ABS-modulator bij wegrijden op een helling de remdruk nog drie seconden vasthoudt. Je kan makkelijk wegrijden met uitsluitend gebruik van het gas- en het koppelingshendel.

7 versnellingen en DCT Maar veel interessanter dan de voetbediende zesbak is de automatische DCT (Double Clutch Transmission) bak met zeven versnellingen, plus achteruit. Alweer de derde generatie DTC van Honda. In de basis komt de bak sterk overeen met een normale klauwengeschakelde motorfietsversnellingsbak, maar dan met twee concentrische hoofdassen. Op de eerste, holle, as zitten de primaire tandwielen voor de even versnellingen en voor de achteruit, op de binnenste as zijn de primaire tandwielen voor de oneven versnellingen gemonteerd. De secundaire tandwielen zijn op de gemeenschappelijke uitgaande versnellingsbakas gemonteerd. Beide hoofdassen hebben hun eigen koppeling, die onafhanke-

Het diagram geeft weer wat de double wishbone vork dankzij de scheiding van wielgeleiding en vering doet met de mechanische wrijving. lijk van elkaar elektrohydraulisch aangestuurd worden. Om naar een volgende versnelling te gaan kiest het systeem de volgende versnelling, die verbonden is met de koppeling die niet actief is. Dan wordt de hydraulische druk op de eerste koppeling geleidelijk verminderd en tegelijkertijd de druk op de tweede koppeling opgevoerd. Het resultaat is dat de versnellingsbak vrijwel naadloos en zonder schok of hapering schakelt naar de volgende versnelling. De helm van de passagier botst dus niet meer tegen die van de rijder. Bovendien is de duurzaamheid van de bak beter, omdat tandwielen niet meer door misschakelen beschadigd kunnen worden. Bij de lage versnellingen zijn de stappen tussen de versnellingen klein, om schokken helemaal te voorkomen, bij de hogere versnellingen zijn de stappen groter om het motortoerental te verlagen.

IN DE WANDELSTAND WORDEN ZOWEL DE EERSTE ALS DE ACHTERUITVERSNELLING INGESCHAKELD

26 april 2018 | AMT | 57

TECHNIEK

Het motorblok kon dankzij de double wishbone voorvork en de aan de zijkant geplaatste radiateurs verder naar voren gemonteerd worden.

Het aluminium frame heeft twee hoofdprofielen, die zorgen voor de stijve verbinding tussen de voorwielophanging en het draaipunt van de achtervork.

De Gold Wing is zeker niet slank, maar wel ter hoogte van de rijder en de passagier. Die zitplaats kon dankzij de nieuwe positionering van de motor verder naar voren verplaatst worden voor een betere gewichtsverdeling, met name bij volle belading.

Het 7 inch full colour TFTdashboard geeft naast snelheid en toerental alle elektronische functies weer en is het epicentrum van alle infotainment.

Zo’n klauwengeschakelde motorfietsversnellingsbak produceert toch altijd, automatisch of niet, hoorbare schakelgeluiden. En dat past niet bij een luxe toermachine. Daarom zitten er op de uiteinden van de schakelvorkassen dempende rubbers en is in de aandrijflijn tussen de koppeling en de hoofdas een extra transmissiedemper met veerbelaste nokken opgenomen.

Wandelend manoeuvreren

VOORAL DE WIELBASIS BEPAALT DE AFMETINGEN VAN EEN MOTORFIETS

58 | AMT | 26 april 2018

De nieuwe DCT-bak bevat ook een ‘wandel’ instelling, waarmee de toermastodont met een snelheid van 1,8 km/uur vooruit of 1,2 km/uur achteruit kan rijden. Simpel bediend door een +/- schakelaar op het stuur. Voor de achteruit is de betreffende set tandwielen op de versnellingsbakassen niet via hun tanden gekoppeld, maar verbonden door een tandketting. De assen draaien daarom niet tegengesteld, maar in dezelfde richting om de motor achteruit te laten rijden. In de wandelstand worden zowel de eerste als de achteruitversnelling ingeschakeld, de motor gaat voor- of achteruit door de ene of de andere koppeling te bekrachtigen. Dit gebeurt allemaal elektronisch, geholpen door de TBW-gasklep, zodat de motor makkelijk, zelfs op een helling, stapvoets gemanoeuvreerd kan worden.

Het spreekt vanzelf dat het toerental waarmee naar een hogere of lagere versnelling geschakeld wordt, gekoppeld is

aan de verschillende rijmodi. Ook de aangrijpsnelheid van de koppeling is in de sportstand vlotter dan in de andere standen. Het DCT-model is voorzien van een start-stopsysteem, dat de motor uitschakelt nadat die drie seconden stationair gedraaid heeft. Door een simpele draai aan het gashendel wordt de motor vrijwel geruisloos gestart door de dynamo. Bij Honda heet dat Integrated Starter Generator (ISG). Het gas wordt daarbij door de TBW geleidelijk geopend, terwijl de koppeling zachtjes aangrijpt voor een bijzonder soepele start. De dynamo wordt, ook al weer stilletjes, aangedreven via schuinvertande tandwielen.

Double wishbone voorwielophanging Het downsizen heeft bij de Gold Wing hoofdzakelijk betrekking op de afmetingen. De koffers zijn wat kleiner geworden omdat de gemiddelde Gold Wing-rijder, zoals uit onderzoek is gebleken, toch niet langer dan twee tot drie dagen op reis gaat en dan nog in een hotel slaapt ook. Daarnaast heeft de brede kuip met de grote ruit plaatsgemaakt voor een smallere versie, die dankzij de elektrische ruitverstelling individueel op de gewenste comfortpositie ingesteld kan worden.

Maar vooral de wielbasis bepaalt de afmetingen van de motor. En die wordt gedicteerd door de lengte van de motor en de plaats die de veersystemen en de koelradiator innemen.

Twee radiateurs zijn aan beide zijden naast de motor ge-

TECHNIEK Merk

Honda

Honda

Honda

Honda

Honda

Honda

Type

GL1000

GL1100

GL1200

GL1500

GL1800

GL1800 - ‘18

1975 - 1979

1980 - 1983

1984 - 1987

1988 - 2001

2002 - 2017

2018

4 - boxer

4 - boxer

4 - boxer

6 - boxer

6 - boxer

6 - boxer

999

1.085

1.182

1.520

1.832

1.833

Laatste update (modeljaar) configuratie cilinderinhoud in cc boring

72

75

75,5

71

74

73

slag

61,4

61,4

66

64

71

73

compressieverhouding

9,2

9,2

9

9,8

9,8

10,5

max. vermogen

60,3

59,2

68,6

76

87

93

bij toerental

7.500

7.500

7.000

5.200

5.500

5.500

max. koppel

82

88,3

105

150

167

170

bij toerental

6.500

5.500

5.500

4.000

4.000

4.500

4x 32mm CV carburateurs

4x 30mm CV carburateurs

4x 32mm CV carburateurs

2x 36mm CV carburateurs

Injectie, dubbel 40mm gasklephuis

Injectie, 50mm gasklephuis

Tuimelaars

Tuimelaars

Tuimelaars

Tuimelaars

Tuimelaars

Tuimelaars/Slepers

getande riemen

getande riemen

getande riemen

getande riemen

getande riemen

getande riemen

gasbediening

kabel

kabel

kabel

kabel

kabel

DBW

gemiddelde zuigersnelheid

15,4

15,4

15,4

11,1

13,0

13,4

gemiddelde verbrandingsdruk

103

103

112

124

115

117

Gewicht droog

273

310

330

362

362

Brandstofsysteem klepbediening nokkenasaandrijving

Gewicht rijklaar Wielbasis in mm Frame Voorvork achtervering

347

406

379 (DCT 383)

1.545

1.605

1.610

1.700

1.689

1.695

Dubbel wiegframe, staal

Dubbel wiegframe, staal

Dubbel wiegframe, staal

Twin tube, staal

Twin tube, aluminium

Twin tube, aluminium

Telescoop

Telescoop

Telescoop

Telescoop

Telescoop

Double wishbone

Dubbele veerelementen

Dubbele veerelementen

Dubbele veerelementen

Pro-Link

Enkelzijdige achtervork

Pro-arm

Het schema toont de groei van de Gold Wing in de loop van 43 jaar voor wat betreft de cilinderinhoud, het gewicht en de wielbasis. Het toerental van maximaal vermogen en koppel is duidelijk verlaagd, de zuigersnelheid en verbrandingsdruk zijn op een lage waarde blijven hangen. Het gewicht van de nieuwe GL1800 is 27 kg lager geworden. De wielbasis is minimaal gegroeid, maar de winst in de handelbaarheid wordt gerealiseerd door de naar voren verplaatste motor en zitpositie. plaatst, dus die kosten geen ruimte in de lengte. De vertrouwde telescoopvoorvork is vervangen door een constructie met een dubbele triangel. De triangels scharnieren met de basis aan de voorkant van het frame, de bovenste punten zijn verbonden met het balhoofd. Het balhoofd is binnenin de bovenste triangel gelokaliseerd, ook weer voor de gewenste compacte constructie. Het stuur is door trekstangen met de verende vork verbonden. Door de keuze van de afmetingen en de hoek van de triangels wordt bepaald dat het voorwiel bij inveren een verticale beweging maakt. In tegenstelling tot een telescoopvork komt het voorwiel bij inveren niet dichter bij het motorblok, wat ook weer de lengte van de motorfiets beperkt. Ook wordt de invering bij het remmen met 40 procent beperkt, wat een stabieler stuurgedrag oplevert.

Doordat de vering middels een apart veerelement losgekoppeld is van de wielgeleiding, is ook de mechanische weerstand in de vering verlaagd, zodat die soepeler aanspreekt.

De achtervering wordt verzorgd door een enkelzijdige ProArm-achtervork, via een progressieve overbrenging afgeveerd door een enkele veerunit. De draaipunten zijn voor een meer geconcentreerde krachtenverdeling dichter bij elkaar geplaatst.

De demping wordt via een door een stappenmotor elektronisch verstelbare naald aangepast volgens de ingestelde rijmodus. De veervoorspanning van de achterveer is ook elektrisch bepaald: afgezien van de ingestelde rijmodus kan de rijder nog kiezen uit vier standen, afhankelijk van de bagage en meerijdende duo.

Het aluminium frame heeft twee hoofdprofielen, links en rechts van de motor, en is 2 kg lichter dan in de vorige versie van de GL1800. De motor is meer naar voren in het frame gemonteerd, ook de rijder zit verder naar voren. Dat geeft vooral met passagier een betere gewichtsverdeling voor vlottere stuureigenschappen en meer stabiliteit bij hogere snelheden.

HET VOORWIEL MAAKT BIJ INVEREN EEN VERTICALE BEWEGING

Infotainment Vanzelfsprekend houdt de elektronica niet op bij het management voor motor, vering, ABS en DCT-versnellingsbak.

Het 7 inch full colour TFT-dashboard heeft de allure en de mogelijkheden van een auto uit het luxesegment. Plus communicatie tussen rijder en passagier. Je moet immers al het moois van de Gold Wing GL1800 onderweg wel met elkaar kunnen bespreken.

26 april 2018 | AMT | 59

Advertorial

Een passende hefbrug voor elk bedrijf

Union: uniek Nederlands maatwerk

De techniek van hefbruggen kan heel goed gebruikt worden voor etageliften.

Wat gebruik je in je autobedrijf elke dag? Is het de doppenset, de diagnosetester of de inspectielamp? Nee, de hefbrug is de kern van het autobedrijf. Het aantal werkplekken staat vrijwel gelijk aan het aantal hefbruggen in de werkplaats. Zonder hefbrug staat het werk stil, dus je wilt een brug die past en het altijd doet. Da’s net de specialiteit van hefbruggenbouwer Union in Dronten.

Uit een Amsterdamse machinefabriek ontstond de productie van hefbruggen, waarmee het familiebedrijf Madiol zich nu al drie generaties bezighoudt.

Sinds 1968 in het bijzonder met elektro-hydraulische hefbruggen. Niet alleen de bouw van bruggen, ook de plaatsing en service in bedrijf verzorgt Union zelf. Tot en met het periodiek keuren, Union is sinds 2012 erkend voor keuring onder het AMTek label. Dus alles in één hand, geen contracten met verschillende partijen om je bruggen in bedrijf te nemen en te houden.

ALLE WENSEN ZIJN BESPREEKBAAR De meeste Union bruggen worden via grossiers in automaterialen besteld, enkele duizenden zijn in bedrijf binnen de Benelux, nog enkele honderden in andere landen. Voornamelijk, maar zeker niet alleen in het autobedrijf. Wat voor brug heb je nodig? Vier of twee kolommen, schaarhefbrug, drie ton hefvermogen, vier, vijf, twaalf? Het kan allemaal bij Union, omdat de technische basis eigenlijk altijd gelijk is en in modules wordt geproduceerd.

De ‘standaardmodellen’ kunnen op maat worden gemaakt. Dat houdt in dat hoogte, breedte, lengte allemaal aangepast kunnen worden aan wat het werk in het (auto)bedrijf. Of wat de vorm van de werkplaats toestaat, op de plek waar de brug moet komen. Op maat wil ook zeggen: in elke gewenste kleur, als het maar een RAL-kleur is. Union heeft zelf een poedercoatinstallatie om de gewenste bedrijfskleur duurzaam aan te brengen.

Advertorial

Afwijkende maat nodig? Maatje meer of minder is geen probleem bij Union!

WAT ZEGGEN KLANTEN OVER UNION? Vier Union bruggen, twee tweekolommers en twee vierkolommers zorgen dat Auto Quick Service in Swifterbant probleemloos 1200 APK’s per jaar kan afwerken. “Degelijk spul, op maat gemaakt voor ons en snelle service als er eens iets mee is.”

Sinds 2003 heeft Bosch Car Service Willems in Dronten vijf Union bruggen, vertelt Rob Willems. “Ze zijn goedkoper dan de bekende merken, en ik kan geen verschil in kwaliteit merken. Eerder andersom, we hebben een brug van een ander merk erbij gehad; daar kwamen problemen mee. Die hebben we toen maar vervangen door een Union. Op maat voor onze bedrijfsruimte.”

Garage Blaauw in Oldebroek en SRT Biddinghuizen zijn enkele lokale relaties waar alleen maar Union bruggen staan, de oudste al vanaf 1997.

Probleemloos. En als er iets mee is, reageert Peter Madiol heel snel omdat het werk nu eenmaal door moet kunnen gaan.

Autobedrijf Tjeerdsma uit Nieuw-Weerdinge is ook erg duidelijk over Union: ”We hebben door Union drie schaarhefbruggen en een tweekoloms hefbrug laten plaatsen en zijn daar supertevreden mee.

De schaarhefbruggen zijn door Union aangepast zodat ze weer in de bestaande fundering pasten. Voor maatwerk beveel ik ze zeker aan.”

Eigen productie betekent daarnaast dat Union alle verwerkte materialen van Nederlandse bedrijven betrekt. Alleen van gerenommeerde merken met bewezen kwaliteit. Alles draait op kogellagers, dus licht en met zeer lange levensduur. Heb je een speciale brug nodig voor campers, voor extra lange of hoge bestelwagens, met heel korte of juist lange oprijplaten? Bespreek met Peter Madiol of het realiseerbaar is – heel vaak wel.

LIFTEN ALS EXTRA SPECIALISME Wat Union ook graag op maat verzorgt zijn hydraulische liften, om auto’s of allerlei andere zaken naar een hoger of lager gelegen verdieping te brengen.

Zonder gesjouw met bijvoorbeeld wielen en banden, zware onderdelen of wat dan ook voor grote of zware spullen.

Zeker hierbij komt het vaak aan op maatwerk. Wat moet er geheven worden, waar naartoe en in welke ruimte? Met dezelfde techniek als voor hefbruggen kan Union het maken. Daarvan zijn al vele voorbeelden in verschillende landen gerealiseerd. Bijvoorbeeld bij opslagverhuur voor particulier en zzp HollebolleboX in Swifterbant, waar op maat een grote lift met opklapbare oprit werd gerealiseerd om bij de opslagboxen op de eerste verdieping te komen.

Ook bij Classic Park in Boxtel staat zo’n unicaat.

Is de interesse hiermee gewekt, voor een goede brug zonder zorgen? Alle informatie en contactgegevens vind je op www.union-hefbruggen.nl.

Schaarhefbruggen voor in- of opbouw, ook speciale toepassingen zoals caravans heffen.

ONDERNEMEN

‘GRIP OP JE AUTOBEDRIJF’ VAN START MET INSPIRATIETOUR

Brommers en Tesla’s kieken “Ik ben al jaren ondernemer. Een ondernemerstraining? Niks voor mij...” Veel gehoord tijdens de aftrap van Trainingstraject ‘Grip op je Autobedrijf’.

En toch zijn bijna twintig ondernemers in het klaslokaal van Automotive Academy beland, Waarom doen zij mee?

DOOR ANNEMIEK VAN DE HEG / FOTO’S AMT

“Ik heb in de loop der jaren een mooi bedrijf opgebouwd.

Mijn team bestaat inmiddels uit vier vaste en drie flexibel inzetbare monteurs. Maar in mijn hoofd ben ik nog steeds een eenmansbedrijf”, vertelt Jan Zwagerman, eigenaar van Vakgarage Richtlijn. Hij is al 24 jaar ondernemer en één van de deelnemers van ‘Grip op je Autobedrijf’. “Er zit een groot gat tussen leiding geven en de werkvloer. Ondanks mijn eerste gedachte dat een training niks voor mij is, heb ik me toch opgegeven.

Omdat ik mij wil blijven ontwikkelen als ondernemer en wil leren wat de weg naar professionaliteit is.”

Tijdens de voorstelronde wordt duidelijk dat de meerderheid van de deelnemers net als Zwagerman een duidelijk leerdoel voor ogen heeft. De ene ondernemer wil leren hoe je het beste uit je personeel haalt, een ander wil meer rendement van de werkplaats of zijn marketingskills verbeteren.

Wat opvalt, is dat de ondernemers het er unaniem over eens zijn dat er door nieuwe technieken veel gaat veranderen in de branche. Ze verwachten spannende en ook wat onzekere tijden. Wat betekent dit voor mijn bedrijf en hoe gaan collega-ondernemers daar mee om? Er is behoefte aan het delen van kennis en ervaring.

Aan de slag Deelnemen aan ‘Grip’ betekent dat je echt aan het werk gaat

‘IN MIJN HOOFD BEN IK NOG STEEDS EEN EENMANSZAAK’

Inspiratie opdoen bij ondernemers binnen en buiten de branche, zoals bij Scooterspot in Amsterdam. Zij verkopen niet alleen scooters, maar ook de ‘La Dolce Vita’-beleving, waarbij gastvrijheid centraal staat.

De zithoeken, de bar en de aankleding maken van Scooterspot ook een ontmoetingsplek.

62 | AMT | 26 april 2018

om je te ontwikkelen. Luisteren naar en leren van trainers, maar vooral veel doen. De ondernemers gaan de komende maanden aan de bak met voorbereidende en huiswerkopdrachten. Daarin worden ze bijgestaan door coach Jochen van Egmond. Hij is Regio Manager bij Automotive Academy en heeft veel ervaring met het coachen van auto-ondernemers.

Hij is bij alle trainingen aanwezig en fungeert als coach en vraagbaak voor de deelnemers gedurende het traject.

‘Doen’ geldt ook voor deze eerste Gripdag. Na de kick-off en de voorstelronde bij Automotive Academy in Amsterdam gaan de deelnemers het klaslokaal uit en hup, de bus in voor een inspiratietour. Op bezoek bij ondernemers die zaken net wat anders aanpakken dan standaard. Dat kun je vertellen, maar nog beter is het om dat met eigen ogen te aanschouwen.

Op de brommer First stop: Scooterspot. Een niet-alledaags scooterbedrijf in Amsterdam. Een werkplaats, nieuwe en gebruikte scooters zoals zoveel scooterzaken, maar toch net even anders. Eigenaar Bas de Regt ontvangt de ‘Grippers’ en leidt hen rond in zijn bedrijf. “Zes jaar geleden zijn wij hier begonnen, en we zijn gespecialiseerd in Italiaanse scootermerken”, begint De Regt zijn rondleiding, “Wij leveren zowel nieuw als gebruikt, maar bieden ook custom scooters aan.” Scooterspot heeft een retro-industrieel uiterlijk en er is veel, heel veel te zien.

ONDERNEMEN Van de nieuwste modellen tot ‘golden oldies’, oude reclameborden en onderdelen, je waant je bijna in een scootermuseum.

Open keuken Achter in de showroom zijn een bar, een koffiecorner en een uitnodigende zithoek te vinden. “Het lijkt een rommeltje”, legt De Regt uit, “maar wel een rommeltje waar over nagedacht is. Wij verkopen niet alleen scooters, we laten ook de historie zien. Iedereen die binnenkomt moet zich welkom voelen. Wij laten graag zien wie we zijn, en de klanten mogen overal komen in ons bedrijf. Onze werkplaats is een ‘open keuken’. De klant mag meekijken met wat we doen, graag zelfs.”

Door de sfeer, inrichting en gastvrijheid is Scooterspot meer dan alleen een scooterwinkel. “Wij zijn ook een ontmoetingspunt geworden. Klanten komen ‘zomaar’ even langs en medewerkers van bedrijven om ons heen zien we hier regelmatig voor een praatje, kop koffie of een potje tafelvoetbal.”

Het gaat bij Scooterspot om de totaalbeleving. De showroom, de werkplaats, de medewerkers en zelfs het logo zijn daar onderdeel van. “Ons logo is een ‘spot’ in de kleuren van de Italiaanse vlag. Het logo laten we overal terugkomen, zowel off- als online. Dat draagt bij aan onze herkenbaarheid.”

Wachten op de reparatie van je scooter is bij Scooterspot niet saai. Potje tafelvoetbal tijdens het wachten, een drankje bij de bar of toch liever even televisie kijken?

Teslaproof Na een goede kop koffie, italiaanse natuurlijk, en de rondleiding, is het tijd om te vertrekken naar de volgende halte. In Amsterdam-Noord worden de Grippers verwelkomd door Stephan Gamelkoorn, directeur van ABS Splinter, een bedrijf dat tot de verbeelding spreekt. Zij zijn één van de zeven officiële ‘Teslaproof’ schadeherstellers en hebben een deel van hun werkplaats helemaal in Tesla-stijl ingericht. Een werkplaats vol Tesla’s (en een heleboel ander moois) is prachtig, maar het verhaal van Gamelkoorns bedrijfsvoering krijgt minstens zoveel aandacht van de bezoekers.

Eigenaarschap Splinter is letterlijk en figuurlijk een familiebedrijf. De medewerkers vormen een hecht team en de samenstelling is divers. Iedereen heeft zijn eigen specialiteiten en het team is een mix van jonge talenten en ervaren schadeherstellers.

“Wij stimuleren ‘eigenaarschap’ onder onze medewerkers: betrokkenheid, eigen verantwoordelijkheid nemen en plezier hebben in je werk. Door eigenaarschap blijf je je ontwikkelen en het draagt bij aan het familiegevoel binnen het bedrijf. Daarmee bind je je medewerkers ook aan je bedrijf en blijven ze lang werkzaam.” Gamelkoorn is zelf ook regelmatig in de werkplaats te vinden. “Niet om te controleren, maar om op de hoogte te blijven van wat eenieder bezighoudt en om betrokken te zijn. Ik ben geen manager die in een ivoren toren zit. Ik ken onze medewerkers en ben ook op de hoogte van de thuissituaties. Dat vind ik belangrijk. Wat doe je na je werk? Hoe ziet je thuissituatie eruit? Ik ben bij alle medewerkers thuis geweest, zo leer je ze nog beter kennen. Een hecht team werkt beter samen en is succesvoller.”

Goed werkgeverschap Voorwaarde van eigenaarschap van medewerkers is goed werkgeverschap, volgens Gamelkoorn. “Kom je bij ons in

De werkplaats van Scooterspot is een ‘open keuken’. Klanten kunnen zien wat er gebeurt en mogen meekijken bij reparatie en onderhoud van hun scooter.

Een goed gevuld lokaal met auto-ondernemers, en er wordt aandachtig naar coach Jochen van Egmond geluisterd. Én naar elkaar, ervaringen en leerdoelen zijn zeer herkenbaar. De Grippers zijn opvallend openhartig over hun drijfveren om mee te doen met het traject.

26 april 2018 | AMT | 63

ONDERNEMEN

Er wordt enthousiast naar het verhaal van Stephan Gamelkoorn geluisterd.

Wist je trouwens dat het twee dagen schroefwerk kost om een vleugeldeur van een Tesla te demonteren?

Zelf klussen aan je scooter of motor? Ook dat kan bij Scooterspot. Die mogelijkheid is populair, alle beschikbare sleutelplekken zijn bezet.

In de werkplaats kom je de ABS Splinter-principes tegen. Niet opgelegd door het management, maar samen met de medewerkers geformuleerd.

Officieel Tesla-schadehersteller word je niet zomaar. De AST-ers hebben een intensieve training gevolgd en werken volgens strenge procedures en met het juiste gereedschap.

dienst? Dan mag je je eigen gereedschapskar uitzoeken.” Een ander goed voorbeeld van goed werkgeverschap is de koffie bij Splinter. Daar staat een fancy bonenmachine voor klanten.

En wat staat er in de kantine van de medewerkers? Eenzelfde machine, want het team is net zo belangrijk als de klant.

Eigenaarwat?

Je hoort de term wel vaker in het bedrijfsleven vallen, maar wat is eigenaarschap nu eigenlijk?

Stephan Gamelkoorn van ABS Splinter legt uit wat zijn visie is: “Eigenaarschap van de medewerker is een vorm van innovatief organiseren van zijn werkzaamheden. Belangrijke factor is regie nemen bij elke situatie op de werkvloer. Daarnaast zijn verantwoordelijkheid en zelfstandigheid belangrijke voorwaarden. Zelf nadenken over hoe je een schade moet oplossen en zelf bepalen of het nodig is de kennis van een collega in te schakelen. Zo kun je groeien als mens en in je functie. Natuurlijk is het ook belangrijk dat de leiding van een bedrijf dichtbij de medewerkers staat en oprecht geïnteresseerd is in de medewerkers, en niet alleen in de cijfertjes.”

64 | AMT | 26 april 2018

Mystery visits Na al het ‘doen’ is het tijd voor ontspanning. Na de uitgebreide rondleiding door de werkplaats van ABS Splinter verplaatst de Gripkaravaan zich naar het NDSM-terrein in Amsterdam. Onder het genot van een uitgebreid diner, mét uitzicht op het IJ, wordt er door de deelnemers nagepraat over de eerste ‘Gripdag’. Tot slot volgt nog een spannend momentje met de uitreiking van de mystery visit rapporten.

Alle ondernemers hebben voorafgaand aan de training een bezoekje van een mystery guest gehad. Het bezoekrapport is bedoeld als nulmeting. Hoe komt mijn bedrijf over bij klanten? Waar scoor ik goed en wat zijn verbeterpunten?

Gedurende het trainingstraject gaan de deelnemers met hun resultaten aan de slag. Aan het einde van de trainingsperiode zullen zij nogmaals bezocht worden door een geheime klant. En dan wordt het interessant: welke ontwikkeling heb ik doorgemaakt, hoe ervaart de klant zijn tweede bezoek aan mijn bedrijf en zijn mijn verbeterpunten aangepakt?

De programmeerbare oplossing van Schrader voor TPMS De enige TUV-gecertiямБceerde TPMS Sensor ter wereld

Snap-In

Clamp-In Fixed Angle

DOOR DE EXPLOSIEVE STIJGING VAN DE AUTOVERKOOP, STIJGT DE VRAAG NAAR AIRCOSERVICE VOOR R1234YF...

WIJ ZIJN ER KLAAR VOOR. U OOK?

Clamp-In Variable Angle

BEZOEK ONS: 29.05.-01.06.2018 HAL 8.1, STAND C-017-019

Schrader is a brand of

ALLEEN EEN SPECIALIST KAN DE BESTE ZIJN

airconservice.nl

TECHNIEK

ARCTIC CENTER GOODYEAR HOTSPOT VAN WINTERTESTEN

Kennis schept een band Goodyears Artic Test Center ligt in Noord-Finland, zo’n 300 km boven de poolcirkel.

En daar is het koud, héél koud. Perfect temperatuurtje om winterbanden te testen.

Gelukkig zitten we er, als Goodyear ons bijpraat over ontwikkeling, trends, innovaties en klantgedrag, wel warmpjes bij.

Het ontwikkelen van banden gaat niet over één nacht ijs. Fabrikanten leggen hun wensen voor specifieke modellen aan Goodyear voor en vervolgens worden vele varianten van de winterbanden geproduceerd en getest.

“Voor de ontwikkeling van een eerstemontageband voor een specifiek automodel leggen OEM’s vooraf eisenpakketten van vaak tientallen pagina’s bij ons neer. De ontwikkeling kan soms wel drie jaar duren, afhankelijk van in welk stadium van ontwikkeling van die auto we instappen”, vertelt Eddy Geerdink van Goodyear.

Finetunen voor OEM Wat is het verschil tussen OEM-banden en de generieke band in het rek van de bandenhandelaar? “Generieke banden

Testen, testen en nog eens testen, totdat de optimale band ontwikkeld is. “Ik test tot 8 sets per dag”, vertelt één van de Goodyear-testrijders. “Samen met mijn collega’s verslijten we wel eens 240 sets per dag!” mikken meer op gemiddelde prestaties, terwijl OEM-banden gefinetuned zijn op hun specifieke toepassing voor een specifiek model.”

“Een band bestaat uit wel 25 componenten, die allemaal een eigen rol spelen en invloed op de eigenschappen hebben. Soms zijn verschillen subtiel en niet te zien, soms zijn ze duidelijk zichtbaar, bijvoorbeeld bij profielblokken.”

Paniekaankoop Moet het autobedrijf de consument meer bewust maken van deze verschillen? “Absoluut. Het autobedrijf heeft weinig contactmomenten met de klant over banden of om bandenslijtage te beoordelen. Maar weinig mensen staan zelf bij hun banden stil. De aanschaf van vervangende banden is vaak een ‘paniekaankoop’. Plotseling blijkt bij een APK-keuring of bij onderhoud dat vervanging nodig is.”

Een band bestaat niet alleen uit een laagje rubber, maar bevat verschillende lagen en tot 25 componenten. Elk deel speelt een rol bij de eigenschappen van de band.

66 | AMT | 26 april 2018

Slimme banden “Fabrikanten zijn bezig met de ontwikkeling van ‘smart tires’. Die communi-

ceren met de auto over de conditie van een band. Zo kan de bestuurder tijdig gewaarschuwd worden bij slijtage en wordt hij niet ineens overvallen door banden die ‘op’ zijn.”

“Communicatie tussen band en het managementsysteem in de auto biedt overigens meer interessante mogelijkheden. Op basis van temperatuur en optredende krachten zou je de prestaties verder kunnen verbeteren.”

De juiste band “Op de autosalon van Genève hebben we een werkend prototype laten zien van de toekomstige generatie EVband. EV’s zijn dé nieuwe uitdaging, want ze stellen hoge eisen aan de banden door hun grote trekkracht en de noodzaak om een lage rolweerstand te bieden. En vergeet niet: Tesla wil iets heel anders dan bijvoorbeeld Renault voor de Zoe.” Vervangen klanten banden vaak per

TECHNIEK

Techniek van toen 1958: Auto zonder wielen Thema banden en bandenequipment, bijna was het overbodig geweest. In AMT 7 van 1958 verdiepte AMT-redacteur Han Bouvy zich namelijk in de wielloze auto. En hij niet alleen, lezen we in zijn artikel: “In Amerika zijn op het ogenblik de researchafdelingen van verschillende autofabrieken druk doende om te onderzoeken in hoeverre het mogelijk zou zijn om wegvoertuigen te construeren die zichzelf kunnen voortbewegen zonder dat rollende wielen hierbij een noodzakelijke dragende en richtinggevende functie moeten vervullen.”

Juist, auto’s zonder wielen dus. Welk probleem die moesten oplossen? Hè, stel nou niet van die lastige vragen! Redacteur Bouvy gaat wel in op de oplossingen voor de problemen die ontstaan als je de wielen weglaat: “Ford-constructeur Andrew Kucher wil een voertuig laten ‘glijden’ over een luchtfilm en de wagen door samengeperste lucht van de grond tillen.” In 1958 was de hovercraft nog niet verder

dan in een vroegexperimenteel stadium, dus gaf Bouvy huis-tuin-en-keukenuitleg: “Men neme een rond schoteltje van een theekopje en legge dit ondersteboven op een gladde tafel. In de bodem van het schoteltje is een slang aangebracht waardoor lucht onder het holle schoteltje geblazen kan worden. Het is nu simpel om het schoteltje door middel van lucht van de tafel te tillen.”

Kucher noemde dit type luchtkussens ‘levapads’. Met een levapad op iedere hoek van de auto moest die gemakkelijk 2,5 cm boven het wegdek kunnen worden getild, en zo bijna wrijvingsloos kunnen zweven. “Nu nog een reactiemotor voor de aandrijving en ‘klaar is Kees’, zou men denken”, schrijft Bouvy. Maar ‘men’ zit er naast: “Niets is minder waar”.

Zo’n op lucht drijvende auto moet namelijk bestuurd kunnen worden. Kucher dacht aan een geleiderail. Die had voordelen: “Voor een hangende monorail zouden snelheden van

Topcondities in Finland voor het testen van winterbanden. Als de band daar de testen doorstaat, kan je ervan op aan dat deze ook hier in winterse tijden optimaal presteert. Zelfs tijdens een Siberische koudegolf.... twee? “Dat gaat inderdaad op voor 65 tot 70 procent van de gevallen.

Slechts 40 procent kiest bij vervanging voor de eerstemontagebanden. Voor ons een moeilijk gegeven als je weet hoeveel moeite we doen om ze onder

die specifieke auto goed te laten werken.”

SUV steelt de show Goodyear verwacht, mede op basis van marktonderzoekscijfers (IHS Auto-

Fraaie oplossing: auto zonder wielen. Maar eh, voor welk probleem eigenlijk? Lees het complete artikel uit 1958 op www.amt.nl/4-2018.

300 mijl/ uur niets bijzonders zijn”. En nadelen: “Wij zijn tegenwoordig meer ingesteld op vervoermiddelen welke geen geleidingsinrichting nodig hebben.”

Er waren ook andere ideeën: “Carl Reynolds uit Detroit wil een voertuig bij de hoekpunten optillen met naar beneden gerichte straalmotoren.” Dat moet mogelijk zijn, dacht Bouvy, al zag hij ook een hele reeks problemen. Maar: “Wie kan er op dit tijdstip zeggen of deze gedachte in de toekomst niet in uitvoerbare vorm zal kunnen worden verwezenlijkt?”

motive), dat de verkopen van lichte voertuigen in Europa de komende jaren op hetzelfde niveau zullen blijven.

Ze voorspellen dat SUV’s de show zullen stelen, met gemiddeld 11 procent groei per jaar. Product Manager Kristof van den Bosch legt uit waarom SUV’s, maar ook bestelwagens, interessante ‘doelgroepen’ zijn voor Nederlandse autobedrijven. “SUV’s hebben voor een belangrijke verkoopgroei gezorgd en dat zal de komende jaren zo blijven, met een verwachte groei van 7 procent per jaar. Dankzij meer pakjesbezorgers op de weg groeit ook de bestelwagenmarkt de komende jaren licht met ongeveer 1,5 procent per jaar. Bezorgers maken veel kilometers, remmen en trekken vaak op en, zo is onze ervaring, deze groep laat veel bandenslijtage zien.”

“Niet alleen de SUV markt-groeit, ook de band zelf. Ze ‘inchen’ omhoog, zoals we dat noemen. Met name door het groeiende aandeel van middensegment-SUV’s en de opmars van elektrisch rijden. Dan heb je het doorgaans over 17 inch en groter.” Banden zijn letterlijk een groeiende business.

Nieuw type winterband verplicht De wetgeving rond winterbanden in Duitsland is veranderd. Belangrijk voor het autobedrijf om daarvan op de hoogte te zijn. “ Vanaf 1 januari moet op nieuw geproduceerde banden verplicht het drie bergpieken- en een sneeuwvlokteken staan. Dus ‘M+S’ volstaat niet meer.

Oude voorraad mag nog wel worden gemonteerd, herkenbaar aan de indicatie van de productiedatum.”

?

meer weten Rubber ontleden

Uit welke compounds bestaat een band eigenlijk? En hoe kan een allseasonband alle seizoenen aan? Dat en meer lees je op www.amt.nl/4-2018.

26 april 2018 | AMT | 67

TECHNIEK

OOG VOOR TECHNIEK Mercedes-Benz GLC F-Cell DOOR PETER FOKKER / FOTO’S DAIMLER

Vorig najaar toonde Mercedes-Benz het voorseriemodel van de compacte suv GLC in een versie met brandstofcelaandrijving op de IAA-show. De combinatie brandstofcel met een plug-in hybride ontwerp was een primeur. Binnenkort komt de Mercedes met ‘EQ Power’, met ernaast het ‘elektrische merk’ EQ. Maar is een plug-in F-Cell niet een beter idee dan zo’n extra merk?

Drie minuten tanken De twee koolstofvezelversterkte tanks kunnen 4,4 kg waterstof opslaan. Dat geeft 437 km rijbereik volgens NEDC-meting. Denk in de praktijk aan iets van maximaal 350 km. Daimler houdt vast aan de nu meest gebruikelijke 700 bar tankdruk, waarmee een volledige tankvulling in drie minuten gedaan is.

Het brandstofverbruik zou daarmee gelijk zijn aan dat van de al veel langer in de praktijk gebruikte Mercedes B F-Cell, hoewel de GLC F-Cell met 147 kW over 40 procent meer vermogen beschikt.

Aan de stekker Het is normaal dat een brandstofcelaggregaat samengaat met een batterij als buffer, voor de opgewekte stroom die niet meteen in de motor verdwijnt.

Maar een wat grotere, extern oplaadbare batterij erbij is nog uniek. Heel eerlijk geeft Daimler op: 13,8 kWh bruto capaciteit, 9,3 kWh bruikbaar. Naast de batterij zit een 7,2 kW-oplaadapparaat, dat bij maximale aansluitcapaciteit in anderhalf uur de accu kan volladen. Dat geeft in de NEDC-meting 49 km reserve-reikwijdte om met lege waterstoftanks nog het volgende tankstation te halen.

68 | AMT | 26 april 2018

Handig combineren Er is keus uit vier bedrijfstoestanden. Hybrid is de normale stand, waar de accu meehelpt bij vermogenspieken.

De brandstofcellen werken zoveel mogelijk op constant vermogen, dat verdeeld wordt over voeding van motor en accupakket. Hier zit het voordeel met de gebalanceerde hybride opstelling, de brandstofcel blijft in zijn optimale bedrijfspunt werken. Met genoeg accucapaciteit als buffer, en voldoende aanvulling voor topvermogen in de aandrijving. In de stand F-Cell wordt de acculading constant gehouden, dus kun je niet de volle 147 kW en 350 Nm motorkracht gebruiken. Alleen op Battery kan, om voor korte afstanden de brandstofcellen niet te gebruiken. En er is Charge, waar de brandstofcellen tijdens de rit zo snel mogelijk het accupakket helemaal vol laden.

TECHNIEK Past in het motorruim De elektromotor van de GLC F-Cell zit achterin, onder de batterij. Onder de motorkap, op de normale bevestigingspunten voor een verbrandingsmotor, past nu de brandstofcelstack met alles wat erbij hoort. Hiervoor werd een volledig nieuwe stack ontwikkeld die 30 procent compacter is dan de oude (uit de B-Klasse). Er zit bovendien 90 procent minder platina als katalysator in, wat flink in de kosten zou moeten schelen. Daimler produceert de brandstofcellen en het Li-ion accupakket in eigen dochterbedrijven.

Infrastructuur in opbouw Als alles volgens plan verloopt, zouden er eind 2019 in Duitsland 100 waterstoftankstations zijn, oplopend naar 400 in 2023. Daarmee zouden de belangrijkste gebieden gedekt zijn. Nu zijn er 34 tankpunten: de groene punten op de kaart, de grijze moeten eind volgend jaar klaar zijn. Een nieuwe H2.Live-app toont op je mobiel de status van alle tankstations, en nieuwe ontwikkelingen. In Nederland zouden we volgend jaar op 11 tankpunten moeten komen, zie ons artikel in dit nummer over Hyundai’s groene plannen.

Een half EQ? Daimler gaf eerder aan dat naast Mercedes-Benz het merk EQ komt, met puur elektrische modellen en alle daarmee verbonden diensten. In 2022 zouden er tien EQ-batterijmodellen zijn, in 2019 komt het eerste.

“Daimler zet consequent in op elektromobiliteit met brandstofcellen”, zegt de perstekst voor deze GLC FCell met het EQ Power-label. Blauwe accenten zoals in de grille van deze GLC horen bij EQ, maar hier staat in het blauw F-Cell. Is dit nu wel of niet het eerste EQmodel, al is het niet volledig als accu-auto ontwikkeld?

Of is het een soort half-EQ, en de GLC 350e plug-in hybride met benzine viercilinder een kwart-EQ?

26 april 2018 | AMT | 69

Zeven redenen om gewoon te blijven sporten op rubbergranulaat Verschillende gemeenten blijven kiezen voor rubbergranulaat als infill op sportvelden, omdat het ‘veilig en sporttechnisch superieur’ is. Uit diverse onderzoeken, nationaal en internationaal is gebleken dat er geen gezondheidsrisico’s zijn bij het sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat. Uit een recente analyse van in 2017 door gemeenten uitgevoerde onderzoeken blijkt dat er ook geen bodemverontreiniging aangetroffen is bij kunstgrasvelden die met rubberkorrels zijn ingestrooid. Alle reden dus om gewoon te blijven sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat. “Het RIVM voert op dit moment een onderzoek uit naar de milieu-impact bij het gebruik van rubberinfill op sportvelden. Gemeenten die zelf al onderzoek hebben laten doen, melden allemaal dat de grond onder de met rubbergranulaat ingestrooide velden schoon is. We zien hier voor de derde keer op rij dat het programma Zembla heel veel paniek weet te veroorzaken over het rubbergranulaat, maar dat de feiten een heel ander beeld geven”, stelt Kees van Oostenrijk, bestuurder van de Band en Milieu organisatie.

Hieronder zeven redenen waarom je gewoon op het materiaal kunt spelen.

1. Rubbergranulaat van voertuigbanden is sporttechnisch superieur De rubberkorrels zorgen ervoor dat het kunstgrasveld dezelfde eigenschappen krijgt als een gewoon grasveld, zodat de bal niet te snel rolt en niet te hoog stuitert. Daarnaast wordt het kunstgras beter geschikt voor slidings. Vriend en vijand zijn het erover eens: rubbergranulaat van voertuigbanden is sporttechnisch het beste infillmateriaal. B&W Oldenzaal: ‘De huidige SBR-infill biedt de beste en duurzaamste sporttechnische eigenschappen voor kunstgrasvelden. Ook zijn de alternatieven nog nooit zo uitgebreid onderzocht als SBR-infill op eventuele schadelijke stoffen voor de gezondheid. De gemeente heeft dan ook het besluit genomen om door te gaan met de toepassing van SBR-rubberinfill bij aanleg of renovatie van kunstgrasvoetbalvelden in Oldenzaal.’

2. Uiteenlopende en zeer gedegen onderzoeken hebben aangetoond dat het materiaal veilig en verantwoord is om op te sporten Diverse zeer gedegen onderzoeken, zowel nationaal als internationaal, kwamen met de heldere conclusie dat het veilig en verantwoord is om te sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat. Zo hebben het RIVM en ECHA vorig jaar onderzoek gedaan naar de gezondheidsrisico’s van sporten op kunstgras met rubberkorrels, waarbij zij zeer hoge blootstelling voor zeer lange tijd bekeken hebben.

De conclusie: er zijn geen risico’s voor de gezondheid. Daarnaast is aangetoond door diverse vooraanstaande Amerikaanse wetenschappers en instituten, zoals oncoloog Archie Bleyer en het Washington State Department of Health, dat er geen verband bestaat tussen sporten op rubbergranulaat en het ontstaan van kanker.

Lauren Jenks van het Washington State Health Department: ‘Er zijn

juist minder kankergevallen onder kunstgrasvoetballers dan verwacht mag worden op basis van de incidentie van kanker onder inwoners van Washington uit dezelfde leeftijdscategorie. Daarom beveelt het Washington State Department of Health mensen die van voetbal houden aan om vooral te blijven spelen, ongeacht het type veldoppervlak.’

3. Bij correcte aanleg van kunstgrasvelden is er geen bodemverontreiniging door rubbergranulaat aangetoond Nederlandse kunstgrasvelden met rubbergranulaat worden gebouwd volgens een door de Nederlandse overheid geaccepteerde stand der techniek waarvan is vastgesteld dat er geen milieurisico is en wordt voldaan aan de zogeheten zorgplicht volgens de Wet Milieubeheer. Bij correcte aanleg worden kunstgrasvelden aangebracht op een voldoende dikke onderlaag van lava en zand.

Uit het rubbergranulaat kan een zeer beperkte hoeveelheid zink vrijkomen, maar die wordt in de lava- en zandlaag geadsorbeerd.

Meerjarige metingen van velden laten zien dat het drainagewater uit deze velden minder zink bevat dan er in regenwater aanwezig is.

Kees van Oostenrijk, bestuurder Band&Milieu: ‘We doen al tien jaar onderzoek naar de milieurisico’s van rubbergranulaat op kunstgrasvelden. De uitloging van zink uit het rubbergranulaat blijft constant, ook na 10 jaar veroudering in het veld. Als velden correct zijn aangelegd volgens de voorschriften uit het zorgplichtdocument dan is er geen milieurisico voor alle stoffen die in het Besluit bodemkwaliteit genoemd worden. Na minimaal 230 jaar zal zink uit het kunstgrassysteem (op een onderlaag van lava en zand) pas in de onderliggende bodem terecht kunnen komen. Na minimaal 30 jaar zal zink uit de lavalaag gaan doorsijpelen naar de zandlaag en daar nog tenminste 200 jaar geadsorbeerd blijven. Maar waarschijnlijk is de adsorptie nog hoger waardoor het zink nog langer gebonden blijft in de onderlaag.’

4. Ander materiaal is niet zo uitvoerig onderzocht Nationaal en internationaal zijn er meer dan honderd onderzoeken uitgevoerd naar de risico´s voor mens en milieu bij het sporten op kunstgrasvelden met rubberkorrels. Steeds met de conclusie dat de rubberkorrels veilig zijn voor mens en milieu. Geen enkel ander materiaal is zo uitvoerig onderzocht als het rubbergranulaat.

Els van Schie, RIVM: ´Sportvelden met SBR-granulaat zijn veilig om op te sporten. Deze velden hoeven niet vervangen te worden.

Maar er kunnen natuurlijk gevoelens spelen die door van alles en nog wat gevoed kunnen worden. Ik zou daar alleen bij zeggen dat als er overwogen wordt om andere velden aan te leggen: van rubbergranulaat weten we dat het verantwoord is om op te sporten, van andere infill hebben we dat niet onderzocht en weten we dat niet zeker.´ 5. SBR-granulaat heeft de laagste aanleg- en beheerkosten Bijkomend voordeel is dat de aanleg- en beheerkosten laag zijn in vergelijking met dat van andere infillmaterialen. Hierdoor kan publiek geld aan andere zaken uitgegeven worden. Ook heeft het een lange levensduur. De indicatie voor meerkosten bij aanleg van een veld met TPE/EPDM ten opzichte van een veld met SBR-granulaat is € 125.000 .

6. De branche legt zichzelf strengere normen op dan wettelijk vereist is Vooruitlopend op de adviezen van RIVM en ECHA voor strengere normen, heeft de branche zichzelf per 1 maart 2017 strengere normen opgelegd dan wettelijk vereist is. Dat betekent niet dat er iets mis is met de huidige velden. Band&Milieu heeft de norm opgesteld dat van de acht belangrijkste paks voortaan maximaal 20 mg/kg in het granulaat mag zitten. Deze norm is in lijn met de bevindingen van het RIVM, dat rubbergranulaat met een dergelijk pakgehalte veilig is om op te sporten. Hoewel deze concentraties dus geen risico opleveren, neemt de bandenbranche de taak op zich om de norm aan te scherpen. De bandenbranche omarmt de nieuwe norm. Kees van Oostenrijk, bestuurder Band&Milieu: ‘We leggen onszelf strengere regels op dan de wet vereist. De normering geeft de gebruikers de zekerheid dat ze aan de eisen voldoen en dat het pak-gehalte strookt met het onderzoeksresultaat van het RIVM. Sportclubs en gemeenten krijgen nu bij nieuw aan te leggen velden extra zekerheid. Als de aanleg gebeurt door gecertificeerde partijen, met producten die aan de norm voldoen, dan zijn ze veilig.’

7. SBR-granulaat draagt bij aan de circulaire economie Alle positieve onderzoeksresultaten bieden opdrachtgevers voldoende reden om te kiezen voor het duurzame en veilige rubbergranulaat van autobanden als instrooimateriaal voor hun kunstgrasvoetbalvelden. Rubbergranulaat is hierdoor een belangrijk onderdeel in de

circulaire keten die ervoor zorgt dat van gebruikte autobanden nieuw materiaal met een nieuwe bestemming wordt gemaakt, dat voorkomt dat nieuwe grondstoffen moeten worden ontgonnen. ´Voor de productie van korrels van synthetische rubbers, zoals TPE en EPDM, moet juist steeds weer nieuwe olie worden gewonnen en vindt uitstoot van CO2-houdende gassen plaats. Voor rubbergranulaat geldt het tegenovergestelde. Het wordt gemaakt van gebruikte banden en is zelfs na 15 jaar gebruik in kunstgras nog geschikt voor een ander type hergebruik of verwerking. Dit sluit goed aan bij de circulaire ambities van de Nederlandse overheid,´ aldus Kees van Oostenrijk, bestuurder van Band&Milieu.

‘Verreweg de meeste gemeenten en veldbeheerders blijven kiezen voor rubbergranulaat als infill op sportvelden, omdat het veilig en sporttechnisch superieur is. Zowel naar de milieu- als gezondheidseffecten van rubbergranulaat is, in tegenstelling tot andere infillsoorten, uitgebreid studie gedaan, zowel nationaal als internationaal.

Steeds was de conclusie dat mens en milieu geen gevaar lopen.

Alle positieve onderzoeksresultaten bieden opdrachtgevers voldoende reden om te kiezen voor het duurzame en veilige rubbergranulaat van autobanden als instrooimateriaal voor hun kunstgrasvoetbalvelden. Bijkomend voordeel: de kosten voor aanleg en beheer zijn laag. Ecotest vergeleek de footprint per voetbalveld met infill van SBR, EPDM en kurk (en combinaties daarvan). Wat blijkt: SBR geeft een lage uitstoot van CO2 door hergebruik van voertuigbanden, SBR heeft de laagste kosten én van SBR is als enige bewezen dat het opnieuw bruikbaar is nadat het al tien jaar als infill gediend heeft.

SBR en kurk zorgen voor veel minder CO2-uitstoot dan EPDM. SBR onderscheidt zich ook van kurk wat betreft agrarisch landgebruik: kurk neemt zeer veel productieruimte in. Er is 13 ha land nodig voor de benodigde hoeveelheid infill voor een voetbalveld.

Dit is een factor 19 vergeleken met de productieruimte van SBR.’ Frank Hopstaken, Ecotest: ‘Er is twee keer het oppervlak van de provincie Utrecht aan productieland nodig om het rubbergranulaat op 2000 kunstgrasvelden te vervangen door kurk.’

Oude banden, nieuw leven.

WERKPLAATS

PSB BEREIDT ATC ROTTERDAM VOOR OP VERANDERINGEN IN DE APK

Iedere maand verzorgen de twintig ATC-afdelingen in Nederland en België lezingen met uiteenlopende onderwerpen.

Alle 4000 leden van de ATC kunnen die gratis bijwonen. En ze ontvangen het vakblad AMT. Verder organiseert de ATC landelijke evenementen en vertegenwoordigt de vereniging de APK-keurmeesters in verschillende officiële overlegorganen.

Meer weten? Kijk op: www.atcnl.nl of www.atcbe.be.

Nieuwe APK-regels beter voor de keurmeester DOOR ERWIN DEN HOED / FOTO’S AMT, RDW

In 1994 deed opleider PSB veel stof opwaaien met de ‘Snelweg door de APK-regelgeving’. Dat boek bevatte van iedere keuringseis de wettekst, de wijze van keuren en een toelichting, toen al! Het maakte de regelgeving voor veel keurmeesters toegankelijker en de cursisten van de Particuliere School Benschop kunnen er nog steeds mee lezen en schrijven.

Nog een maand, dan voert de RDW een reeks veranderingen in de APK door. Wat moet er anders vanaf 20 mei? Bij ATC Rotterdam nam Martin Pardoel namens opleider PSB de veranderingen alvast door. Hij doet dat met humor en zijn verhaal stemt optimistisch: “Veel van de veranderingen zijn in het voordeel van de APKkeurmeester.”

Waarschuwingslampjes Vanavond bespreekt PSB-(mede)eigenaar en docent Martin Pardoel de veranderingen in de APK per 20 mei. Natuurlijk gaat het allemaal om regeltjes, maar met Pardoel wordt het nooit saai. Dat begint al bij de werking van de waarschuwingsinrichtingen: “Dat gaat over een hele tros lampjes. Een daarvan is TPMS. We moeten voor de APK de bandenspanning controleren, maar blijft het TPMS-lampje branden, dan is het oogjes dicht, niet naar kijken. Per 20 mei gaat dat veranderen.”

En dat verandert niet alleen voor TPMS, maar ook voor de EPS (Electronic Power Steering), voor ESC (stabiliteitscontrolesysteem), voor ABS en voor eCall. Voorlopig gaat het om een Reparatie Adviespunt (RA). Voor het waarschuwingslampje van het airbagsysteem (inclusief gordelspanners) gold al RA1.

“Maar als straks ook voertuigen met een DET (Datum Eerste

PSB-docent Martin Pardoel in actie op het Actief College in Oud-Beijerland, de thuisbasis van ATC-Rotterdam. Hij is positief over de veranderingen in de APK per 20 mei aanstaande: “Verbeteringen voor de keurmeester”.

72 | AMT | 26 april 2018

Toelating) van na 31-12-2017 op de keuring verschijnen, moeten we die afkeuren als een van deze waarschuwingssystemen daartoe aanleiding geven”, legt Pardoel uit.

Een beetje krom Hé, maar wacht eens: “Nu moeten we afkeuren als het ABSlampje niet uitgaat. En straks wordt dat dus een Reparatie Adviespunt?” Klopt (bij een DET voor 1-1-2018) helemaal: “Maar straks zijn al die waarschuwingsinrichtingen een RA. Dan zou het een beetje krom zijn als alleen het ABS-lampje afkeur is.”

Dat maakt het makkelijker voor de keurmeester, maar het heeft wel consequenties: “Het is niet mijn advies, maar krijg je nu een auto in de werkplaats met een brandend ABS-lampje,

De APK is een ‘hot topic’. Laatkomers proberen nog een plaatsje te bemachtigen.

WERKPLAATS

‘VANAF 20 MEI ZIJN WE VAN AL DAT GEDOE AF’

Als de gelegenheid zich voordoet, ruimt Martin Pardoel tijd in voor een compact ‘STER-blok’. Uiteraard gewijd aan PSB’s eigen Snelweg door de APK-regelgeving. Geen probleem, hij doet het met humor en talloze APK-keurmeesters kunnen lezen en schrijven met dat boek. dan kun je tegen die klant zeggen: ‘Kom na 20 mei maar terug, dan is het een Reparatie Advies, nu is het afkeur’.”

Geen gezeur over kapjes Volgende punt: “Over glaasjes voor de verlichting is veel discussie ontstaan de laatste jaren. Ontbreekt het glaasje voor het richtingaanwijzerlampje, dan is het afkeur. Maar zit er dan nog wel zo’n transparant kapje voor het lampje, dan mag het weer wel. Vanaf 20 mei zijn we van al dat gedoe af. Dan geldt gewoon: alle glazen van de verlichting moeten aanwezig zijn, geen uitzonderingen meer.” En dus: “De toelichting in het handboek APK van de RDW en in dat van ons over die glaasjes gaat eruit.”

Dat is makkelijk. Hoe duidelijker hoe beter. “Geldt dat ook voor de toegestane verlichting?”, wil een ATC-lid weten: “Zowel voor verplicht als toegestaan”, antwoordt Pardoel. Duidelijk?

Nou, nog niet helemaal: “En als er nou een barst in het glas zit?”, is de volgende vraag uit de zaal. “Dan is het glas aanwezig. Op dat gebied dus geen probleem”, helpt Pardoel. “Kijk dan naar BOF, Beeld Opbrengst Functie. En als de barst achter zit, let er dan ook op dat er geen wit licht doorheen kan schijnen.”

Van toelichting naar wettekst Nog meer duidelijkheid probeert de RDW te scheppen met de aanpassing van de regel die de keurmeester helpt te bepalen wat nu één achterlicht is. In dat artikel (5.1a.4 van de Algemene Bepalingen) wordt de zogeheten 60 % regel genoemd,

met als alternatief de 75 mm onderlinge afstand tussen de lichtdoorlatende delen. Een aantal achterlichten van enkele nieuwe auto’s voldoen niet aan die regel. “Die auto’s zijn daarmee door de typegoedkeuring gekomen. Om te voorkomen dat de eigenaren straks bij de eerste APK van hun auto nieuwe achterlichten moeten kopen, gaat gelden dat fabrieksmatig aangebrachte achterlichten sowieso aan die regel voldoen.”

Pardoel leert de ATC-leden meteen iets over de werkwijze van de RDW: “De RDW mag de regels maar eens per twee jaar veranderen. Maar om al klaar te zijn voor de eigenschappen van die nieuwe achterlichten heeft de RDW de nieuwe regel nu al

AMT-RDW-APK-webinar Aan de vooravond van de APK-veranderingen organiseren RDW en AMT een live webinar over de veranderingen in de APK. Uiteraard komen ze daarin nog eens zorgvuldig aan bod, je krijgt ook live antwoord op al je vragen. Noteer dus vast vet en onderstreept in je agenda: Dinsdag 15 mei, 20.00 uur AMT-RDW-APK-webinar.

Houd tot die tijd AMT.nl, de AMT e-Nieuwsbrief en de speciale website www.amt.nl/ APK-webinar in de gaten.

Beeld uit het RDW-Webinar van vorig jaar over de modernisering van het toezicht op de APK. Op 15 mei organiseren AMT en RDW samen een webinar over de komende veranderingen in de APK.

26 april 2018 | AMT | 73

WERKPLAATS als toelichting opgenomen. Vanaf 20 mei staat het in het artikel zelf.”

“Voor imitatie-achterlichten geldt de 60 %-regel straks dus nog wel gewoon?”, wil een ATC-lid eten. “Klopt, die blijft gewoon gelden voor wat we vaak de ‘yuppen-achterlichten’ noemen.”

Strengere regels

‘IN DE TOEKOMST GAAN WE TOCH ECHT OOK MET DE DEELTJESTELLER METEN’

Meer verlichting: “De mistlampen voor. Die mochten al ‘niet verblindend’ zijn. Nu moet je de afstelling controleren met de koplamptester.” Hoe? “Het lichtste vlak moet onder de 0 mm/ m-lijn uitkomen.” En natuurlijk is ook over mistlampen veel discussie mogelijk. Bijvoorbeeld hoe je ziet of het om een mistlamp of verstraler gaat. Pardoel heeft wel een vuistregel.

“Een mistlamp heeft ribbels in het glas, bij een verstraler zie je door het glas het lampje.”

Ook bij de lekkage van vloeistoffen is er een aanscherping van de regels: “Overmatige olielekkage blijft gewoon RA2. Maar vanaf 20 mei geldt dat voor alle vloeistoffen, met uitzondering van vloeistoffen die bestemd zijn om in het milieu terecht te komen. Dus koelvloeistoflekkage is nu ook RA2, maar ruitensproeiervloeistof en condenswater uit de aircoverdamper niet. En ook hier geldt weer dat die overmatige lekkage voor voertuigen met DET vanaf 31-12-2017 afkeur is. Overigens blijven lekkages van brandstoffen, van rem-, stuurbekrachtigings- en van (hydropneumatische) veersysteemvloeistoffen onveranderd afkeur.”

Een ATC-lid wil weten wanneer een lekkage nu precies ‘overmatig’ is. Pardoel: “Maak het onderdeel droog, bijvoorbeeld met zo’n spuitbus onderdelenreiniger. Laat dan de motor draaien of het onderdeel waar het om gaat werken en kijk wat er gebeurt. Twijfel je of je dat stukje nou wel of niet goed schoon hebt gemaakt, dan is het okee. Maar ‘zeikt’ de vloeistof eruit, dan is het overmatig.”

Minder strenge regels Bij de aanvullende eisen voor taxi’s wordt de regelgeving minder streng: “Daar moest je bijvoorbeeld controleren op overmatige slijtage van een rolstoellift. Dat zijn vaak complexe constructies en vaak was niet precies duidelijk hoe je die con-

Gedoe over ontbrekende glaasjes en de toelichting in het APK-Handboek behoren straks tot het verleden. Pardoel: “Dan geldt gewoon: alle glazen van de verlichting moeten aanwezig zijn, geen uitzonderingen meer.” trole moest uitvoeren. Bovendien, als de taxichauffeur merkt dat de lift regelmatig met een vaartje naar beneden klapt zodat de rolstoeler van de lift stuitert, grijpt hij zelf ook wel in.

Die regels komen nu te vervallen en dat lijkt mij alleen maar vooruitgang.”

Betere parkeerrem Het volgende puntje is de parkeerrem. “Voor voertuigen met DET na 31-12-2017 gaat de minimale remvertraging van 1,2 naar 1,6 m/s2. En let op: de parkeerremvertraging moet je ook in achterwaartse richting meten.” Dat moest altijd al, maar veel ATC-ers in de zaal waren dat min of meer vergeten. “Wettelijk gold: de parkeerrem moet de auto in twee richtingen vasthouden op een 16 % helling. Die regel kennen we niet meer, maar de RDW in Lelystad heeft zo’n helling, en er zijn enkele dealers met een baan naar een showroom boven die ze precies 16 % hebben gemaakt. Maar hoe test je de parkeerremvertraging achteruit zonder helling? Precies, handrem erop, in zijn achteruit zetten, koppeling op laten komen en als ‘ie bokt, is het okee.”

Controle op het roetfilter

Bij deze auto gaat het goed, maar er zijn nu nieuwe auto’s waar de ruimtes tussen de lichtdoorlatende gedeeltes zo groot zijn dat ze niet voldoen aan de 60 % regel. Om het probleem op te lossen, had de RDW al een toelichting bij artikel 5.1a.4 over het bepalen van het aantal lichten gemaakt. Vanaf 20 mei staat in het artikel zelf dat fabrieksmatig aangebrachte lichten voldoen aan die eis.

74 | AMT | 26 april 2018

Al veel besproken zijn de veranderingen bij de uitlaatgaseisen van diesels: “Voor alle diesels met een DET vanaf 31-122017 gaat de K-waarde van 1,5 naar 0,7 m-1.” En: “Als het kentekenregister in het raadpleegscherm ‘RV’ vermeldt, moet het roetfilter aanwezig zijn en mag het niet duidelijk kapot zijn.”

Heel goed, vindt ook Pardoel, alhoewel hij de wijze van testen, ‘behuizinkje kijken’, nog niet ideaal vindt: “Dat vraagt even tijd, maar dat gaat veranderen. Ik begrijp dat een aantal steekproefcontroleurs op pad gaat met een deeltjesteller.

Overigens zonder dat dat invloed heeft op het keuringsresultaat.”

WERKPLAATS

De regelgeving is soms ingewikkeld, en met dit schema uit PSB’s APK-boek lijkt dat nog steeds zo. Maar als je gewoon linksboven begint, vind je stap voor stap uit of je ook na 20 mei nog kunt volstaan met EOBD uitlezen of dat je moet meten aan de uitlaat.

Op AMT.nl schreven we eerder (zie: kader Meer weten?) dat de deeltjesteller vanaf 2021 deel gaat uitmaken van de Duitse APK, of beter gezegd van de AU (Abgas Untersuchung).

Pardoel verwacht dat het in Nederland nog iets langer gaat duren, maar dat we in de toekomst toch ook echt met die deeltjesteller gaan meten. Maar alleen aan auto’s met roetfilter dus: “De opaciteitsmeter blijft.” En nu het toch over apparatuur gaat: “In de APK I is vanaf 20 mei de spelingsdetector verplicht.”

onderdelen dat zijn? Denk aan de breedtelichtjes op staken”, legt Pardoel uit. Nog een verruiming vinden we bij de zijafscherming: “Die mocht 120 mm naar binnen zitten, per 20 mei wordt dat 150 mm.” En bij de parkeerrem op aanhangwagens: “Nu geldt nog dat die minimaal op één as moet werken en dat dat niet een hefas mag zijn. Eigenlijk is die eis niet helemaal goed. Daarom wordt dat per 20 mei dat dat wel de hefas mag zijn, als die automatisch zakt bij het afkoppelen.”

Bevoegdheidspas Rondje APK I Dat brengt Pardoel bij nog enkele wijzigingen in de APK I: “Allereerst de spiegels van de zware bedrijfsauto’s. De verplichting van een breedtespiegel geldt straks niet meer als er geen trottoirspiegel gemonteerd kan worden.”Gelukkig legt hij ook uit wanneer dat is: “Als de steunen of andere delen daarvan lager dan 2,20 m gemonteerd moeten worden.”

Dan is er een aanpassing in de maximale onvlakheid van de koppelingsplaat van de oplegger: “Die wordt verruimd van 3,5 naar 5 mm.” En nog een verruiming: “Bij het bepalen van de grootste straal van de vooroverbouw worden de onderdelen die niet meetellen bij het bepalen van de maximale lengte en breedte van het voertuig niet meer meegeteld. Welke

Ten slotte is nieuw dat iedere APK-keurmeester zijn eigen APK-bevoegdheidspas krijgt: “Dat pasje lijkt op het rijbewijs.

Achterop staan je keuringsbevoegdheden en voorop je handtekening en pasfoto uit het rijbewijsregister. Die bevoegdheidspas blijft zes jaar geldig.” Dat roept vragen op: “En wat als je je bevoegdheidsverlenging niet haalt?” Pardoels antwoord is simpel: “Dan komt je pasje geregistreerd te staan als ongeldig.”

Hebben we dan alle wijzigingen gehad? Nee, nog eentje. Pardoel heeft ‘m voor het allerlaatst bewaard: “Het remvloeistofpotje. Als het dekseltje weg is mocht dat vervangen worden door een cellofaantje en een elastiekje. Dat mag straks niet meer. Per 20 mei moet het dekseltje erop zitten.”

?

meer weten Deeltjesteller in Duitsland

Ondanks de invoering van de visuele controle op de aanwezigheid van het roetfilter per 20 mei, blijft het behelpen met de roetmeting. Duitsland heeft zijn verbeteringsplan voor de komende jaren al getrokken.

Volgt Nederland? Je leest het op: www.AMT.nl/4-2018.

26 april 2018 | AMT | 75

NEDERLAND

BELGIË

Kosterij 24 1721 PN Broek op Langedijk Tel. +31 (0)72 - 562 24 07 E-mail: info@gmto.nl www.gmto.nl

Aalstersesteenweg 113/8 9400 Ninove Tel. +32 (0)49 81 75 329 E-mail: wim@gmto.be www.gmto.be

PASS THRU Laagdrempelig zelf aan de slag met Pass Thru! opleidingen/trainingen werkplaats informatie equipment technische helpdesk

GMTO ondersteunt en ontzorgt!

internet / fabrikant internet verbinding

uw computer + fabrikant account connectie via J2534 protocol of USB kabel

UNING

LIVE ONDERSTE

1

Hoe dan?

2

Waarom dan?

n!

je kan meekijke

GMTO regelt fabrieksaccount van A tot Z! Wanneer je aan de slag gaat, kun je gebruik maken van LIVE ondersteuning. Zo kun je op je eigen pc meekijken hoe je het fabrieksaccount kunt gebruiken en kun je het de volgende keer zelf!

Door bekend te raken met dit fabrieksaccount weet je in de toekomst vaker en makkelijker deze weg te gebruiken.

• Minder afhankelijk door kennis in huis • Tijdsbesparing • Autobedrijf wordt een IT bedrijf • Blijf een aantrekkelijk werkgever voor technisch specialisten • Toekomstbestendig • Auto van de klant wordt onder één dak geholpen

3 J2534 VCI kabel naar eodb connector

voertuig klant

Wat kun je er dan mee?

• Software updaten • Foutcode-informatie en stappenplan opvragen • Technische servicebulletins raadplegen • Inleren/coderen (denk bijvoorbeeld aan trekhaken en sleutels maar ook aan gasklephuizen en ECU’s) • Terugroepacties organiseren • Elektrische schema’s maken • Onderhoudslijsten maken

Ga naar www.gmto.nl klik op de PASS THRU banner en ontvang een vrijblijvende offerte!

Inzamelen oude banden. Voor een schoner milieu.

Alle gebruikte autobanden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld en op een milieuverantwoorde wijze verwerkt.

RecyBEM is een initiatief van uw bandenleverancier.

Het RecyBEM-systeem is door het ministerie van I&M algemeen verbindend verklaard (AVV). Hierdoor heeft RecyBEM kracht van wet.

Oude banden, nieuw leven.

ONDERNEMEN

GAAN DE KLANTEN MEE VAN DE BRINK NAAR HET INDUSTRIETERREIN?

Dorpsgarage De Jong bouwt nieuw Lukt het Autobedrijf De Jong om te verhuizen naar een nieuw pand, zonder het karakter van een dorpsgarage te verliezen?

Zullen de klanten de nieuwbouw niet te mooi vinden? “Onze klanten komen hier voor ons en niet voor de auto’s. Wij willen die laagdrempeligheid dus vasthouden.”

Dit oude pand aan de brink in Ruinen was sinds de jaren twintig in gebruik als garagebedrijf. De ingang van de werkplaats zit aan de achterkant. Het pand is inmiddels leeg.

78 | AMT | 26 april 2018

DOOR JOHN MULDER / FOTO’S RONALD HISSINK

De relatie met de gemeente

In de korte tijd dat dorpsgarage De Jong in Ruinen bestaat, hebben Eddy en Jesse (vader en zoon), dankzij mond-totmond reclame, een goede reputatie opgebouwd. Ze denken dat er in hun gebied zo’n 4.500 auto’s rijden, waarvan een deel gebonden is aan dealers, leasemaatschappijen of merkspecialisten in Meppel en Hoogeveen. “Bij ons komen de auto’s van vijf jaar en ouder”, zegt Eddy. De klanten komen voornamelijk uit Ruinen (3.500 inwoners) en een paar omliggende dorpen, zoals Echten en Ansen, plus klanten uit Meppel en Hoogeveen. Het bedrijf bestaat nog maar sinds 2012, toen Eddy na een carrière bij Scania cabinebouw in Meppel en een internationaal vervolg bij BFI/Sita in 2011 ineens ontslag nam. Hij zat voor de zoveelste keer in de afgelopen zestien jaar op een vliegveld en dacht ineens ‘wat doe ik hier?’. Eddy: “Mijn houdbaarheidsdatum was verstreken; ik vond het niet meer leuk. Ondertussen was Jesse begonnen bij een VW-specialist in Meppel, maar in zo’n organisatie kom je ook niet verder, dus in maart 2012 zei ik: we beginnen samen een autobedrijf.” Het leek zo’n makkelijk besluit, en in zekere zin was het dat ook wel. De keus viel op Ruinen, waar Eddy op zijn twaalfde naar toe verhuisde. Dat was in 1974, toen hij bij een plaatselijk garagebedrijf voor vijf gulden per dag als zaterdaghulp werkte. Hij bleef er werken, deed ondertussen de MTS Apeldoorn en kon op zijn 25e het bedrijf overnemen. “Daar was inderdaad sprake van, maar toen dat niet doorging, was ik daar verbolgen over.

Achteraf is het wel goed geweest dat het niet doorging.”

In 2011 telde Ruinen één autohandelaar, één garagebedrijf en een al jaren leegstaand garagebedrijf. De eigenaar van dit leegstaande garagebedrijf had z’n bedrijf nooit officieel gestaakt, waardoor de vergunningen dus nog van kracht waren. Eddy: “De gemeente heeft ons op alle mogelijke manieren tegengewerkt, maar vanaf het moment dat het koopcontract getekend was, kregen we juist alle medewerking.”

Op 1 december 2012 begonnen vader en zoon met een bestandje van veertig klanten. In de afgelopen 5,5 jaar is dat bestand gegroeid naar dertienhonderd klanten. Jaarlijks worden zo’n duizend auto’s onderhouden en dat komt neer op zo’n vijf tot acht doorgangen per dag. Op de toeristische brink van Ruinen is dat steeds moeilijker te behappen. Er is niet alleen onvoldoende parkeergelegenheid, maar de te klein geworden werkplaats kan niet efficiënt draaien. Eddy: “Al na drie jaar begonnen we uitbreidingsplannen te maken.

We zouden het pand naast ons kunnen kopen, en de gemeente wilde wel meewerken aan de wijziging van het bestemmingsplan.” Het bedrijf zou dan groeien van 500 naar 1.100 vierkante meter, maar dat zou dan wel de uiterste grens zijn. Bovendien zou de (over)last, zo midden in het dorp, een punt van aandacht blijven. Eddy en Jesse kochten de buurman niet uit, maar besloten tot nieuwbouw op een andere locatie. Ze hadden een onbebouwde kavel op een industrieterrein aan de rand van het dorp in het vizier. Er kleefden aan die locatie wel enige politieke gevoeligheden, want niet de gemeente, maar de provincie heeft het daar voor het zeggen. Jesse: “Maar de verstandhouding met de

ONDERNEMEN

De beide vierkolommers van Autec-VLT kunnen vijf ton dragen en hebben rijplaten van 5,70 en 5,20 meter; groot genoeg voor lange kampeerauto’s.

Zo zag het er enkele weken geleden in het oude pand van binnen uit. Het was er te klein om efficiënt te kunnen werken.

gemeente is inmiddels zo goed dat de wethouder met succes de wenselijkheid bij de provincie heeft aangekaart. In het weekend na Pasen gaan we verhuizen!”

Flexibel gebouw Eddy en Jesse hebben geconstateerd dat dorpsgarages in de toekomst op deze manier niet meer kunnen bestaan. De economie gaat van bezit naar gebruik, er komen andere vormen van mobiliteit en de overheid stuurt steeds nadrukkelijker met belastingen welke auto’s gekocht worden. Dorpen vergrijzen, maar mensen blijven afhankelijk van vervoer en de overheid wil mensen zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen. Eddy: “We hebben veel oudere klanten en die lopen hier graag naar binnen. De komende tien jaar kunnen we gewoon door. Misschien wordt mobiliteit zoals scoot- en brommobielen in de toekomst voor ons wel heel belangrijk. Daar hebben we nu geen trek in, en die keuze hoeven we ook nog niet te maken, maar we blijven wakker.” Eddy en Jesse willen toekomstbestendige nieuwbouw, waarbij ze rekening houden met de huidige eisen, met de ontwikkelingen in de komende jaren en de mogelijke eisen over tien jaar. “Als die toekomst voor ons bedrijf ongunstig is, bijvoorbeeld door ingrijpen van de overheid, dan willen wij in het ergste geval dat er andere activiteiten in het pand kunnen plaatsvinden. Dat is niet de bedoeling, maar het is wel een vangnet. Het uitgangspunt is dus dat het gebouw zo flexibel mogelijk is in de gebruiksmogelijkheden.”

De reden van het succes De aanleiding om nieuw te bouwen is het succes van het bedrijf. Er zijn volgens Eddy en Jesse twee redenen waarom het bedrijf zo succesvol is. De eerste is de ligging van het bedrijf: midden in het dorp, aan de brink. De tweede is de laagdrempeligheid van een dorpsgarage. Jesse: “De kracht van dit soort bedrijven is het persoonlijk contact met de klant.

Als er iets bijzonders aan de hand is bij een klant, dan sturen

Er zit geen lichtstraat in het dak en toch is het erg licht in de werkplaats. Eddy en Jesse bezuinigden niet op LED-verlichting.

wij een kaart. We vermelden op de website onze tarieven inclusief btw en de beoordelingen die we krijgen zijn allemaal positief. De rode draad is dat wij doen wat we zeggen en zeggen wat we doen. Geen verrassingen.” Over het succes van het autobedrijf valt meer te vertellen, maar het ligt in ieder geval niet aan de autoverkoop. Als klanten tegen Eddy of Jesse zeggen dat ze aan een andere auto toe zijn, dan blijft het meestal stil. “Het is niet ons ding”, zeggen Eddy en Jesse in koor. Op jaarbasis verkoopt Autobedrijf De Jong zo’n 75 tot 100 auto’s, en dat is best knap gezien de beperkte ruimte en de weinige aandacht voor occasions. “Het zoeken 26 april 2018 | AMT | 79

ONDERNEMEN

Een maand voor de oplevering is de hal wel klaar, maar er is nog niets bestraat, de bruggen en de nieuwe apparatuur zijn nog niet geleverd.

De vier grote overheaddeuren aan de lange zijkant zijn van Crawford en laten ook in gesloten toestand veel licht in het pand.

naar auto’s en het inkopen vinden we een drama. We doen alleen wat op ons pad komt, zoals duidelijke zoekopdrachten”, aldus Eddy. Naar aanleiding van zo’n zoekopdracht vonden ze eens de juiste auto bij Vakgarage Webrovi in Heerde.

Toevallig kochten ze kort daarop weer een auto bij hetzelfde bedrijf, en daarna nog een. Eddy: “We zijn met dat bedrijf gaan praten en werken nu samen: de auto’s die zij adverteren, staan ook bij ons op de website.”

Bank zegt: ‘Neem een formule’

AutoCrew/Bosch hield vast aan ‘carwash’, maar Eddy wil geen Engels op zijn pand. De borden zijn gemaakt door een klant van De Jong en niet door de huisleverancier van Bosch. Mooi logo.

Het pand heeft een goothoogte van 4 meter en een nokhoogte van 6,5 meter. Volgens Eddy kunnen kampeerauto’s tot 8 meter hier moeiteloos onderdak vinden.

80 | AMT | 26 april 2018

Het gaat goed met de economie en de banken zien weer ruimte voor het financieren van autobedrijven. Op korte termijn ziet de aftersalesomzet er voor de universele bedrijven goed uit. De reden is tweeledig: het beschikbare inkomen van de huishoudens in Nederland stijgt en de gemiddelde leeftijd van de personenauto’s neemt toe. In een sectorrapport over de autobranche schrijft Rabobank dat op middellange termijn de totale aftersalesomzet zal stabiliseren door de langere onderhoudsintervallen van conventionele auto’s en door de lage onderhoudsbehoefte van elektrische auto’s.

Bovendien zal er op dit vlak stevige concurrentie blijven met de merkdealers. De bank ziet voor de hele branche wel kansen voor groei als bedrijven inzetten op digitalisering, big data en connectiviteit, en als naar groeimarkten wordt gekeken, zoals private lease. Dat is ook de reden dat Autobedrijf De Jong bij hun bank een lening kon krijgen, maar die bank zag wel graag dat het bedrijf zich bij een garageformule aansloot. Eddy en Jesse hebben de Aumacon Garageformule Top-40 doorgenomen, zijn gesprekken met diverse formules aangegaan en kozen voor AutoCrew. Jesse: “Wij dachten hier al langer over na en het past ons ook wel. Je moet bijblijven qua techniek en we denken dat we met AutoCrew nog zeker tien jaar vooruit kunnen.” Een tweede verzoek van de bank: word Erkend Duurzaam, een stapje verder dan Duurzaam Repareren. Eddy: “We hebben blijkbaar iets neergezet waar onze bank vertrouwen in heeft, en dat sterkt ons in het nemen van dit soort besluiten.”

ONDERNEMEN

Door alle bandenapparatuur onder de vide (waar de zomer/winterbanden van klanten liggen) te plaatsen, kan de ruimte ideaal dubbelen als milieustraat en montagestraat.

Eddy en Jesse de Jong achter de nieuwe balie in hun nieuwe pand.

De eerste felicitaties van klanten zijn al binnen.

Eigenwijs selecteren Nog voor Eddy en Jesse een formule hadden gekozen, doorliepen ze een ander selectieproces. In 2014 besloten ze om de inkoop van alle onderdelen onder te brengen bij één partij.

Daarbij golden drie uitgangspunten. 1: ze willen de onderdelen op tijd hebben, 2: met duidelijke instructies hoe ze die onderdelen volgens fabrieksvoorschrift moeten monteren, en 3: de leverancier moet meerwaarde creëren, die De Jong kan vertalen naar meerwaarde voor de klanten. De selectie werd een teleurstelling, want de ene na de andere leverancier kwam niet verder dan een lijstje met kortingen. Eddy en Jesse kozen uiteindelijk voor Brezan en kopen daar nu bijna al hun onderdelen. Aan deze twee ervaringen (formule en onderdelen) werd een nieuwe selectie toegevoegd, want voor de nieuwbouw was nieuwe apparatuur nodig. Eddy: “Wij vroegen weer aan elke leverancier wat ze ons kunnen leveren en welke meerwaarde dat creëert voor onze klanten. Die vraag zijn veel bedrijven niet gewend, en hoewel ze er best over mochten nadenken, wilden wij in het volgende gesprek wel een antwoord. Als je op deze manier selecteert, vallen de dozenschuivers als eerste af.” Autec-VLT is een belangrijke leverancier geworden, niet alleen vanwege de prijs, maar vooral vanwege de manier waarop Autec-VLT hielp bij de inrichting van de werkplaats. Jesse: “In ons ontwerp stond alles op een rij: achter elk van de vier deuren tekenden wij een brug. Autec-VLT kwam echter met een heel andere tekening. Door een brug om de hoek van de vierde deur te plaatsen, blijft de middenruimte vrij en ontstaat er ruimte om in de toekomst nog een vijfde brug te plaatsen. Dat was een veel beter idee.”

Lokale aanbesteding De ervaringen met het selecteren van toeleveranciers deden Eddy en Jesse ook nadenken over de aanbesteding van de nieuwbouw. Ze kozen uitsluitend voor lokale ondernemers.

Eddy: “De staalbouwer, het bouwbedrijf, de installateur, het zijn allemaal aannemers uit dit dorp. Natuurlijk besteden die bedrijven ook weer zaken uit aan andere bedrijven die niet

Het pand is nauwelijks klaar of de eerste kampeerauto’s komen al aanrijden. Voor de service van hoge auto’s was in het oude pand geen ruimte.

uit Ruinen komen, maar de bulk van het werk wordt gedaan door lokale aannemers.” Vroeger was het normaal om alleen met de bedrijven om je heen te werken, maar in een tijd van internetaanbestedingen en mondialisering is dat allang geen gemeengoed meer. Geen wonder dat de lokale pers er breeduit over publiceerde, en dat leverde Eddy en Jesse veel positieve reacties op. De installateur uit Ruinen was geen klant van Eddy en Jesse, terwijl een andere installateur uit een ander dorp wel met twaalf auto’s bij De Jong klant was.

Eddy: “We hebben van tevoren met dat bedrijf gesproken.

Ze zeiden dat ze er geen probleem mee hadden, maar je weet dat je zo’n bedrijf kwijtraakt als klant. Veel andere bedrijven waren al klant of zijn dat alsnog geworden, maar er zijn ook ondernemers die simpelweg tevreden zijn over hun eigen garage en de overstap naar ons dus niet hebben gemaakt. Onderaan de streep kost lokale aanbesteding geld, maar dat wisten we van te voren.”

De vierkolommers van Autec-VLT worden ook gebruikt als APK-bruggen. De linker van de twee is ook als uitlijnbrug in gebruik.

26 april 2018 | AMT | 81

ONDERNEMEN

De schaarbrug (3.600 kg) en de tweekolommer (3.200 kg) van Autec-VLT liggen ‘om de hoek’ van de vierde overheaddeur. Er blijft volop ruimte over in de werkplaats.

Klanten worden niet bij de balie opgevangen, maar in de werkplaats waar Eddy en Jesse aan het werk zijn. De ingang komt dus direct in de werkplaats uit.

De rollenremmentestbank is ook geschikt om elektronische handremmen te testen en is gecombineerd met een ingebouwde schokdempertester.

Na het testen wordt er automatisch een afdruk gemaakt met daarin de behaalde vertraging en de staat van de schokbrekers. Ideaal om de klant te informeren.

Bijna drie keer zo groot De bouw van het pand moest aan minimaal drie voorwaarden voldoen. 1: niet te duur, 2: op tijd en binnen budget, en 3: in de toekomst moet er eventueel ook een niet-autobedrijf gehuisvest kunnen worden. Flexibel dus. De bebouwing is 520 vierkante meter groot (exclusief vide en verdieping), op een totale kavelgrootte van 3.100 vierkante meter. Duizend vierkante meter zal niet bestraat, maar verhard worden met asfaltpuin. De rest wordt bestraat, zoals het plein van 20 x 20 meter dat voor het pand ligt. Er is volop ruimte voor klantenauto’s en eventueel occasions. Het geraamte van het pand bestaat uit een stalen frame in de vorm van een eenvoudige kapschuur met een nokhoogte van 6,5 meter. Aan 82 | AMT | 26 april 2018

de voorkant van het pand zijn twee wasplaatsen gemaakt: eentje voor handmatig wassen, de ander met een volautomatische roll-over borstelmachines van Washtec. De eerste wasplaats heeft een afsluitbare Crawford-deur, de tweede wasplaats is niet afsluitbaar. “We hopen dat de klanten op zaterdag in de rij staan.” Vier grote Crawford-overheaddeuren aan de lange zijkant geven toegang tot de werkplaats, net als de toegangsdeur voor de klanten. Jesse: “Wij kiezen ervoor om klanten in de werkplaats te ontvangen, want daar werken wij ook.”

Vier nieuwe bruggen Op het dak liggen 66 zonnepanelen, die 13.000 kW per jaar

ONDERNEMEN

Een overheaddeur kan de wasserette afsluiten. De wasplaats zal op zondag met een ketting worden afgesloten. “We zetten dan de apparatuur ook uit, want anders kun je maandag de troep van de crossmotoren opruimen.”

moeten opwekken. Althans, binnenkort. Daarmee is Autobedrijf De Jonge op 2.000 kW na stroom-neutraal. Die zonnepanelen passen ook in het Erkend Duurzaam-concept en dat mag ook wel, want ze maken eenderde van het totale installatiebudget uit. Het dak heeft geen lichtstraat, want dat geeft volgens Eddy alleen maar lekkages; bovendien is de lichtopbrengst dankzij de LED-verlichting groot genoeg. De betonvloer is gevlinderd en heeft geen vloerverwarming.

Ten eerste hebben Eddy en Jesse gehoord dat vloerverwarming voor vermoeide voeten zorgt (dat is een bekende klacht, maar alleen als de temperatuur te hoog staat ingesteld), maar de tweede en derde redenen zijn belangrijker: het scheelt aanlegkosten, en met een eventuele andere indeling hoeft niemand rekening te houden met de ligging van de leidingen. Autec-VLT heeft inmiddels de bruggen geplaatst. De vierkolommer, tweekolommer en remmenbank uit het oude pand zijn ingeruild en verkocht. Er komen vier nieuwe bruggen, waarvan twee grote vierkolommers met een rijbaanlengte van 5,20 en 5,70 meter. Ze zijn ideaal voor uitlijnklussen, APK en voor kampeer- en bedrijfsauto’s, die in het oude pand nooit naar binnen konden. De andere twee bruggen (een schaarbrug en een tweekolommer) zullen voor de grotere klussen gebruikt worden. Eddy en Jesse hebben nog geen ervaring met schaarbruggen. “We horen er veel goeds over. Het zal zich moeten bewijzen.” Achter de derde deur ligt een rollenremmentestbank, die ook geschikt is om elektronische handremmen te testen. De remmentestbank heeft een ingebouwde schokdempertester. Na testen wordt er automatisch een afdruk gemaakt met daarin de behaalde vertraging en de staat van de schokbrekers.

Is het niet te chic?

Eddy en Jesse hebben het nieuwe pand zelf ontworpen, maar ze zijn niet los gegaan met peperdure wenslijstjes. Integendeel. Ze waken ervoor dat het er niet te duur uitziet.

Dat heeft niet kunnen voorkomen dat ze nu vier bruggen

In de autowasserette staat een volautomatische roll-over borstelmachine van WashTec. Deze ruimte is met een overheaddeur van Crawford afsluitbaar.

hebben in plaats van twee en twee wasplaatsen in plaats van één, dat de werkplaatsoppervlakte bijna verdrievoudigde, dat er wifi in het hele pand is en dat alles er nagelnieuw uitziet, simpelweg omdat het nagelnieuw is. Eddy en Jesse realiseren zich dat het sommige klanten kan afschrikken.

Zullen die klanten zich nog herkennen in hun oude dorpsgarage? Jesse: “We streven ernaar om het simpel te houden, en proberen dezelfde sfeer en uitstraling te creëren als in het oude pand. We willen de huidige laagdrempeligheid vasthouden, want het moet een dorpsgarage blijven. Dat is lastig in een nieuwbouwproject op een industrieterrein, maar ik hoop dat het lukt.” Lange tijd was niet duidelijk wanneer gas en water op de nieuwe locatie zouden worden aangesloten. Een weekje vorst zorgde bij het nutsbedrijf direct voor drie weken uitstel. Eddy: “Je mag een mailtje sturen naar mijnaansluitingen.nl en als je geluk hebt, krijg je antwoord.

Meestal niet.” De busjes van de lokale aannemers zijn net weggereden, de vertraging is ingelopen, het pand is opgeleverd en het weekend na de paasdagen is gebruikt voor de verhuizing. Eddy en Jesse staan binnenkort voor de keus of ze doorschuiven naar mobiliteit of dat ze alleen auto’s blijven servicen. Ze worstelen nog even met de gedachte of ze voor leasemaatschappijen ROB willen doen. Dat levert ongetwijfeld omzet en misschien wel een beetje extra werk op, maar winst hoeven ze er waarschijnlijk niet van te verwachten. En wat gaan ze met occasions doen? De occasionmarkt zal dit jaar licht groeien, en de locatie biedt in ieder geval volop ruimte om ermee aan de slag te gaan. Eddy: “Er komt een moment dat we moeten kiezen, want ik wil naar een verdubbeling van de huidige omzet.” Die verdubbeling zal moeten komen uit de efficiëntie van het nieuwe pand (dankzij de ruime werkplaats en de nieuwe bruggen) minus de omzet die Eddy en Jesse verliezen als een deel van de bestaande klanten de drempel te hoog vindt. Eddy: “Ik denk nog steeds dat de klanten hier voor ons komen en niet voor de auto’s, dus die laagdrempeligheid willen we vasthouden.”

26 april 2018 | AMT | 83

PRODUCT

Hefbrug voor wielvrij heffen EV’s Bij een benzine- of dieselauto is het heffen van de auto met diverse typen hefbruggen vrij gemakkelijk en is alles vrij toegankelijk onder de auto. Hierdoor kan de monteur gemakkelijk aan het voertuig werken. Werkt dat ook zo voor elektrische auto’s? Overlander meent van niet en breidt het assortiment uit met een hefbrug voor het wielvrij heffen van elektrische auto’s.

Elektrische auto’s komen steeds vaker voor op het Nederlandse wegennet, en deze moeten ook onderhouden worden. Natuurlijk is de juiste kennis belangrijk, maar denk ook aan de juiste tools en equipment, waaronder een hefbrug. Is die wel zo handig?

“Onderhoud aan een elektrische auto betekent dat de onderkant liefst vrij toegankelijk moet zijn. In tegenstelling tot bij een benzineof dieselauto is de onderkant van de elektrische auto volledig afgesloten met beplating. Als een elektrische auto op een conventionele, standaard hefbrug geheven moet worden, gaat dit, net zoals normale voertuigen, gemakkelijk. Echter is de bodem van de auto waar aan gewerkt moet worden niet geheel vrij toegankelijk”, zegt Overlander.

ALS GEEN ANDER

Wielvrije schaarhefbrug voor EV’s Overlander heeft daarom een nieuw type hefbrug in het assortiment opgenomen. Overlander: “Het nieuwe type hefbrug, een wielvrije schaarhefbrug van het type Pratik, heeft een hefvermogen van 3 ton.

De brug heft het voertuig op de krikpunten door middel van draaibare en verschuifbare opname-armen, zodat de gehele onderzijde van de auto volledig vrij blijft. Dit maakt onderhoud mogelijk aan de elektrische auto.”

“Het voordeel van deze hefbrug is dat hij de stabiliteit van een dubbele schaarlift biedt, terwijl tegelijkertijd ook het gebied van het chassis volledig vrij blijft. Ook neemt de Pratik minder vloerruimte in beslag dan een traditionele 2-koloms hefbrug. Door de speciaal ontworpen schaarconstructie en het hydraulische hefsysteem kan de auto zowel vooruit- als achteruit op de hefbrug geheven worden.”

Voor meer informatie: www.overlander.nl.

Dit is Amélie Beauger, productcontroleur voor stuurinrichting, ophanging en schokdempers bij TRW. Of ze nu een tocht in de bergen maakt of in het laboratorium werkt, Amélie weet als geen ander hoe je soepel en veilig in het ruigste terrein kunt rijden. Uit onze tests weet ze ook dat de remweg tot wel 5% korter wordt als schokdempers per paar worden vervangen. Daarom komen wij nu als eerste op de markt met dubbelpakken.

Uniek als geen ander garanderen wij het beste resultaat.

Bekijk Amélies verhaal op www.trwaftermarket.com/schokdempers

26 april 2018 | AMT | 85

Polytechnisch Zakboek Uw encyclopedie op het gebied van technische informatie Het Polytechnisch Zakboek is al lang geen zakboek meer. In dit boek vindt u technische informatie uit uiteenlopende vakgebieden in de vorm van deďŹ nities, formules, tabellen en tekeningen.

Uw voordelen: e Onmisbaar vanwege de verplichte Eurocode systematiek. e Alle naslaginformatie van diverse technische vakken gebundeld in ĂŠĂŠn boek. e Praktische korte en bondige teksten afgestemd op de dagelijkse praktijk. e De tabellen zijn duidelijk leesbaar door groter formaat boek. e Inhoud is betrouwbaar, onafhankelijk en compleet. Ook voor de Vlaamse markt!

Nu 20% korting!

Redactie: F. van Herwijnen, G. de Roeck, G.A. Schwippert, P.H.H. Leijendeckers en Y. Verbakel Prijs: ₏ 147,20 i.p.v. ₏ 184,–. Geldig tot en met 30 juni 2018. Prijs exclusief btw.

Ga voor meer informatie en uw bestelling naar www.vakmedianetshop.nl/PTZB

% + & $ &$,*"! ./ ,

. &$-0 -+ (,'$,,$)(,

Ć” Ć” Ć” "&

/// ,- +-+ (, $1 Ć” $(#) ,- +-+ (, $1

ATC AGENDA

AGENDA AFDELINGEN MEI 2018

Apeldoorn 15 mei Hoe ga je om met vastzittende onderdelen als verstuivers en gloeibougies? Peter van Baal van Vibropac geeft uitleg én vertelt je hoe je andere mechanische verbindingen het snelst en zonder schade kan demonteren.

Restaurant G.G. Elburgerweg 1, Wenum-Wiesel Arnhem/Nijmegen 9 mei Heb je al eens willen weten hoe nieuwe auto’s in de Rotterdamse havens binnenkomen en hoe het verloop van transport en doorvoer in zijn werk gaat? Bas Boudewijns gaat het je allemaal vertellen.

Wapen van Elst, Dorpsstraat 28, Elst Deventer/Zutphen 8 mei Een specialist van Jaltest-diagnosesystemen gaat op deze avond in op het diagnose stellen en programmeren van verschillende voertuigen, zoals bedrijfswagens en tractoren. Je bent te gast bij Truck & Trailer Groep Lochem, waar gemeten wordt aan de verschillende voertuigen.

Truck & Trailergroep Lochem, Kwinkweerd 15, Lochem

Friesland 8 mei Bedrijfsbezoek aan Automobielbedrijf Pyt Jaarsma en een presentatie over het ontwerp en reclame van de eerste generatie Ford Mustang. Vergeet je niet voor 6 mei aan te melden bij het secretariaat.

Automobielbedrijf Pyt Jaarsma, Ridderdijk 11b, Hartwerd Oost-Brabant 14 mei Hoe kun je LNG gebruiken als brandstof in een gewone truck?

Peter Hendrickx praat je bij over hoe een truckdealer in Nederland de techniek introduceert en hoe fabrikant Iveco hierop inspeelt met technische ontwikkelingen.

Den Heuvel, Heuvel 2, Mierlo ’t Sticht 8 mei Welke oliesoorten bestaan er? Wat zijn de specifieke eigenschappen en wat kan er gebeuren als de verkeerde olie wordt gebruikt? Dhr. B. Schockman van olieleverancier MPM Oil legt het uit.

Iva, Buntlaan 2, Driebergen

Rotterdam 17 mei Hoe werk je veilig aan hybride en elektrische auto’s? Arend Woudsma gaat je, namens Bosch Mobility, uitvoerig informeren over de ontwikkelingen bij Bosch op EVen hybridegebied en focust op het veilig werken aan deze voertuigen.

Actief College, Koninginneweg 126, Oud-Beijerland Rotterdam 11 mei Robby Camps geeft uitleg over Formule 1-techniek zoals aerodynamica, diffuser, ophanging en motoren. Wat heeft deze techniek voor de huidige personenauto’s betekend?

Theater Het Plein, Koningsplein 2, Ridderkerk Twente 8 mei Start om 17.30 uur met buffet bij De Marke. Daarna gaat de reis per bus naar Klein Gunnewiek Autodemontage te Groenlo.

Aanmelden is verplicht voor 30-4-2018 bij het secretariaat.

Klein Gunnewiek, Batterij 2, Groenlo

Meer weten over de genoemde informatieavonden? Bel met de secretaris van de betreffende afdeling.

De telefoonnummers staan in de colofon. Of bezoek de ATC op internet: www.atcnl.nl.

ANWB op waterstof ATC-afdeling Noord-Holland Noord krijgt de heer Adriaan Broekhoven op bezoek. Hij is docent opleidingen van de ANWB Wegenwacht in Utrecht.

Hij geeft een lezing over het rijden op waterstof.

Ook zal er een waterstofauto aanwezig zijn.

Locatie en datum GMTO, Kosterij 24, Broek op Langedijk 15 mei

Vereniging van Automobieltechnici ATC Kijk voor meer informatie op: www.atcnl.nl Adreswijzigingen e.d. alleen doorgeven aan het secretariaat van de eigen afdeling.

Dagelijks bestuur: Wim Donkervoort (algemeen voorzitter) voorzitter@atcnl.nl Leon de Boer (algemeen penningmeester en ledenbeheer) pmr@atcnl.nl Wim Donkervoort (algemeen secretaris a.i.) secretaris@atcnl.nl Louis Matthys (vice-voorzitter) vice-voorzitter@atcnl.nl Hub Veders (pr en sitebeheer) pr@atcnl.nl Sjoerd Pranger (algemeen bestuurslid) bestuurslid1@atcnl.nl Centrale ledenadministratie: Jean Nefkens, ledenbeheer@atcnl.nl Afdelingen: Amsterdam-Kennemerland: Tel.: (0297) 54 07 92 secretaris@atc-ak.nl Apeldoorn: Tel.: (055) 366 77 46 secretaris@atc-apeldoorn.nl Arnhem-Nijmegen: Tel.: 06-18 99 66 74 secretaris@atc-arnhem-nijmegen.nl België/Antwerpen/Vlaanderen: Tel.: (052) 42 76 83 secretaris-aw@atcbe.be secretaris-vl@atcbe.be Deventer-Zutphen: Tel.: (0573) 45 28 08 secretaris@atc-dz.nl/info@atc-dz.nl Drenthe: Tel.: (0524) 55 06 96 secretaris@atc-drenthe.nl Friesland: Tel.: (0513) 43 57 13 secretaris@atc-friesland.nl ‘s-Gravenhage: Tel.: 06-24 55 46 67 secretaris@atc-gravenhage.nl Groningen: Tel.: (0592) 54 26 32 secretaris@atc-groningen.nl Limburg: Tel.: (045) 541 44 30 secretaris@atc-limburg.nl Midden-Brabant: Tel.: (013) 468 38 46 secretaris@atc-middenbrabant.nl Noord-Holland Noord: Tel.: (072) 589 46 47 secretaris@atc-nhn.nl Oost-Brabant: Tel.: (040) 842 07 48 secretaris@atc-oostbrabant.nl Rotterdam: Tel.: (0180) 42 80 19 secretaris@atc-rotterdam.nl ‘t Sticht: Tel.: ( 030) 688 50 46 secretaris@atc-sticht.nl Twente: Tel.: ( 06) 12 37 44 87 secretaris@atctwente.nl West-Brabant: Tel.: (076) 521 63 32 secretaris@atc-westbrabant.nl Zeeland: Tel.: (0113) 31 22 14 secretaris@atc-zeeland.nl Zwolle: Tel.: (0522) 46 35 44 secretaris@atc-zwolle.nl APK-platform: Achiel Fermans (voorzitter), apk@atcnl.nl

26 april 2018 | AMT | 87

AMT WIJZER AIRBAGS

BEDRIJFSMIDDELEN, DIVERSE DIENSTEN ONDERHOUDSPRODUCTEN

Airbagbank (European Airbag Center) Het Riet 15, 5431 NL Cuijk Tel. 0485-331199 info@airbagbank.eu www.airbagbank.eu Uw airbag expertise team

AIRCONDITIONING

Airco Frans Gageldijk 79-06, 3602 AJ Maarssen Tel. 030-2626026 / 06-10973714 www.aircofrans.nl

GEBRUIKTE benzine en dieselmotoren Hella Benelux Postbus 1398, 3430 BJ Nieuwegein Tel. 030-6095611 www.hella.nl

AUTO-ONDERDELEN EN -TOEBEHOREN

VEGE Benelux Ir H De Grootweg 1 3201 AB Spijkenisse Tel. 0181-652100 sales@vege.nl www.ecoxchange.nl

OCD Nederland Maxwellstraat 41, 3316 GP Dordrecht Tel. 078-6512322 www.bardahl.nl

AANVRAGEN GEBRUIKTE ONDERDELEN

Frentec Marconilaan 9, 6003 DD Weert Tel. 0495-462140 info@frentec.biz www.frentec.biz/home

Berner Produkte Vogelzankweg 175, 6374 AC Landgraaf Postbus 30034, 6370 KA Landgraaf Tel. 045-5339133 Bart Ebben Specialist Citroën Peugeot Sluisweg 18, 6581 KA Malden Tel. 024-3456894 www.bartebben.com

Airco Techniek Groningen Kattegat 10, 9723 JP Groningen Tel. 050-5291883 info@aircotechniek.nl www.aircotechniek.nl

De Auto Airco Specialist Kampenstraat 2E, 7575EK Oldenzaal Tel. 0541-536681 info@deautoaircospecialist.nl

Olifant trekhaken Nardushoek 2, 5511KE Knegsel Tel. 040-2826686 / 06-81120569 contact@olifanttrekhaken.nl www.olifanttrekhaken.nl

Kawe Grundelstraat 1, 8102 HT Raalte Tel. 0572-345999 www.kawe.nl

LUCHTVERINGSYSTEMEN www.d2.nl

SMEERMIDDELEN Docterskampstraat 1E / 1F 5222 AM ‘s-Hertogenbosch Tel. 073-7850580 / 0032-(0)2 58846 90 info@arnotteurope.com www.arnotteurope.com

ONDERDELEN VOOR VERSNELLINGSBAKKEN

GEBRUIKTE MOTOREN

AUTOMATERIALEN

Robert Bosch Henri Genessestraat 1, B-1170 Brussel Tel. 0032-(0)2 5255111 www.bosch.nl

88 | AMT | 26 april 2018

Kleine Staarman Bolscher Landen 12 7627 NP Bornerbroek Tel. 074-3841567 www.asiamotoren.nl Japanse en Koreaanse automotoren

Transmission Products Europe Arkansasdreef 30a, 3565 AR Utrecht Tel. 030-2980898 info@transmission-products.nl www.transmission-products.nl Dé specialist voor automatischeen handgeschakelde transmissies, koppelomvormers en revisieonderdelen. Ook voor bekrachtigde stuurhuizen.

Handel-Mij Noviol Roggeweg 11, 6534 AH Nijmegen Tel. 024-3552102 www.kendall.nl

AMT WIJZER AFGEWERKTE OLIE

GS-Recycling Nederland Hoogoorddreef 9, 1101 BA Amsterdam Tel. 085-2100200 info@gs-recycling.nl www.gs-recycling.nl Uw afgewerkte olie is geld waard!!!

DIAGNOSE APPARATUUR

Smeets Solutions Spaubeekerstraat 93, 6191 HN Beek Tel. 046-4571880 info@smeetssolutions.nl www.diagnoseapparatuur.nl

Startrans Barneveldsestraat 21b, 3927 CA Renswoude Tel. 0318-590991 www.startrans.biz

REVISIE EN REPARATIE KALIBRATIE

TURBO’S

OPLEIDINGEN/TRAININGEN APK-OPLEIDINGEN

P.S.B. Particuliere School Benschop Postbus 78, 3417 ZH Montfoort Tel. 0348-452112 info@keurmeesterapk.nl www.keurmeesterapk.nl

TTC Brouwerstraat 24, 2984AR Ridderkerk Tel. 0180-413777 info@ttcbv.nl www.ttcbv.nl RvA accreditatie K094 APK manometer erkenning TKD-32 KALIBRATIE OP LOCATIE ® …

MEETBARE KWALITEIT !!!

ACtronics Bornerbroeksestraat 459F, 7609 PK Almelo Tel. 0546-660410 info@actronics.nl www.actronics.nl

REVISIE-AUTOMATEN

Innovam Groep Postbus 2360, 3430 DV Nieuwegein Tel. 030-6087777 info@innovam.nl www.innovam.nl

TTA Pieter Zeemanweg 116, 3316 GZ Dordrecht Tel. 078-6550266 info@atg.nl www.atg.nl

VEGE Benelux Ir H De Grootweg 1 3201 AB Spijkenisse Tel. 0181-652100 sales@vege.nl www.vege.info

De Boer Transmissies Karenbrug 4, 8331 VE Steenwijk Tel. 0521-526000 info@deboertransmissies.nl www.deboertransmissies.nl Diagnose, revisie en modificatie van handgeschakelde en automatische transmissies voor personenwagens en lichte bedrijfswagens.

VERSNELLINGSBAKKEN (AUTOMATISCHE) VERSNELLINGSBAKKEN

MOTORELEKTRONICA/ECU’S

EXAMINERING EN CERTIFICERING

IBKI Postbus 2360, 3430 DV Nieuwegein Tel. 030-6087766 info@ibki.nl www.ibki.nl

Motorenrevisie Valkenswaard Dragonder 43, 5555 XZ Valkenswaard Tel. 040-2012581 www.mrv.nl Cilinderkoppen, motoren, krukassen

Ganzeboom Transmissies Planthofsweg 45, 7601 PH Almelo Tel. 0546-819510 Friezenstraat 5, 5249 JT Rosmalen Tel. 073-522 98 33 Uit-inbouw station Amsterdam Tel. 020-4114750 info@ganzeboom.net www.ganzeboom.net Automatische en handgeschakelde versnellingsbakken. Groothandel onderdelen, koppelomvormers en kleppenhuizen.

Transmission products europe Arkansasdreef 30a, 3565 AR Utrecht Tel. 030-2980898 info@transmission-products.nl www.transmission-products.nl Dé specialist voor automatischeen handgeschakelde transmissies, koppelomvormers en revisieonderdelen. Ook voor bekrachtigde stuurhuizen.

REVISIEMOTOREN

COMPLETE WERKPLAATSINRICHTING

Autrans Tel. 0318-484144 (Lunteren) 013-4691885 (Tilburg) www.autrans.nl Revisie van (automatische) versnellingsbakken en koppelvormers. Bel onze helpdesk voor diagnose en prijsopgave

AA Equipment 1e Tussendijk 17, 5705 CG Helmond Tel. 0492-525717 Diagnose en Werkplaatsequipment Importer VM Motori Longblocks & Parts For Automotive, Industrial and also Marine engines.

CF Techniek Tel. 0113-501255 amt@cftechniek.nl www.cftechniek.nl 26 april 2018 | AMT | 89

AMT WIJZER Oskamp Equipment

Autec – VLT Automotive Equipment Vlasakker 11, 3417 XT Montfoort Tel. 0348-477000 info@autec-vlt.nl www.autec-vlt.nl

Berner Produkten Vogelzankweg 175, 6374 AC Landgraaf Tel. 045-5339262 www.berner.nl

Internationale Handelsonderneming Explora Maxwellstraat 4, 6716 BX Ede Tel. 0318-648220 info@explora.nl www.explora.nl

HEFBRUGGEN

&

Oskamp Equipment & Amtech Automotive Maxwellstraat 4 6716 BX Ede Tel. 0318-648345 info@oskampamtech.nl www.oskampamtech.nl

Overlander Morseweg 2, 3899 BP Zeewolde Tel. 036-5219200 info@overlander.nl www.overlander.nl

Rocar-Tech Granaatstraat 55 7554 TN Hengelo Tel. 074-2594161 info@rocartech.nl www.rocartech.nl

Stokvis Equipment Bergweidedijk 7, 7418 AB Deventer Postbus 47, 7400 AA Deventer Tel. 0570-500500 www.stokvis-equipment.nl

GEREEDSCHAPPEN

Müller Werkzeug Benelux Toepadweg 4 5301 KA Zaltbommel Tel. 0418-680343 Fax. 0418-680344 benelux@mueller-werkzeug.de www.mueller-werkzeug.nl

Snap-on Tools De Trompet 2100, 1967 DC Heemskerk Tel. 0251-209715 benelux.info@snapon.com ww.snapon.com/nl

Fuchs Workshop Equipment Kazemat 26, 3905 NR Veenendaal Tel. 0343-445442 info@fuchs-wse.nl www.fuchs-wse.nl

DIVERSEN AANHANGWAGENONDERDELEN EN TOEBEHOREN

Triorep Glashorst 102a, 3925 BV Scherpenzeel Tel. 033-2778866 www.triorep.nl Groothandel en werkplaats voor Camper-, caravan- en traileronderstellen Partner van Westfalia, AL-KO en MAD

TUNING

Fuchs Workshop Equipment Kazemat 26, 3905 NR Veenendaal Tel. 0343-445442 info@fuchs-wse.nl www.fuchs-wse.nl Saarloos Automotive Equipment Ambachtstraat 46 5804 CD Venray Tel. 0478-642125 www.saarloos.com

Van Zetten Hefbruggen Bedrijfsstraat 9, Zuid-Beijerland Tel. 0186-662570 www.vanzettenhefbruggen.nl

Sonic Equipment Component 114-116 1446 WP Purmerend Tel. 0299-437000 info@sonic-equipment.com www.sonic-equipment.com

Multituningchip Tel. 085-3031352 info@multituningchip.nl www.multichip.nl

Wilt u ook gezien worden in de AMT Branchewijzer?

Bel of mail Karlo Huls, tel 088-5840733 / karlohuls@vakmedianet.nl of Joost van Duin, tel. 088-5840655 / joostvanduin@vakmedianet.nl

90 | AMT | 26 april 2018

COLOFON

BINNENKORT IN • THEMA: APK-SPECIAL: ALLES OVER DE NIEUWE APKREGELGEVING EN MEER • STAP VOOR STAP ROETFILTER REINIGEN • 40 JAAR BOSCH ABS-TECHNIEK • YAMAHA TECHNICIAN GRAND PRIX Wilt u zich abonneren op AMT? www.amt.nl/abonneren Verschijnt op: 25 mei 2018 Sluitdatum: 4 mei 2018 Wilt u adverteren in AMT? adverteren.vakmedianet.nl

www.amt.nl Vaktijdschrift voor autotechniek, onderhoud, werkplaatsinrichting en -organisatie, schadeherstel en bedrijfsvoering.

AMT is een uitgave van Vakmedianet Hanzestraat 1, 7006 RH Doetinchem Tel.: 088 - 5840 700 www.vakmedianet.nl Met mededelingen van: Vereniging van Automobieltechnici ATC. www.atcnl.nl REDACTIE E-mail: amt@vakmedianet.nl Hoofdredactie: Ing. Tom Polman Redactie: Drs. Ing. Erwin den Hoed, Annemiek van de Heg, Jasper de Knegt Freelance medewerkers: Rob van Ginneken, John Mulder, Hugo Claver, Alain de Jong, Tony de Mesel, Peter Fokker, Joop Sijses EINDREDACTIE Hugo Claver VORMGEVING colorscan bv, www.colorscan.nl UITGEVER Esther Scholten

verbindt automotive professionals ADVERTENTIES Key account manager desksales Joost van Duin Tel.: 088 - 5840 655 joostvanduin@vakmedianet.nl Account manager telesales Karlo Huls Tel.: 088 - 5840 733 karlohuls@vakmedianet.nl Account development manager Anton van der Werf Tel.: 06 - 20179917 Commercieel manager Dennis de Jong MARKETING / EVENTS Marketing manager: Celeste Brink KLANTENSERVICE Adres: Postbus 31, 2370 AA, Roelofarendsveen Tel.: 088 - 5840 888 E-mail: klantenservice@vakmedianet.nl ABONNEMENTEN Kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via www.amt.nl/abonneren of telefonisch bij onze Klantenservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 3 maanden voor de vervaldatum bij onze Klantenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kun je contact opnemen met onze Klantenservice.

OPLAGE Door onafhankelijk accountant gecontroleerde oplage.

Zie voor accountantsverklaring van Grant Thornton www.vakmedianet.nl.

PRIJZEN Jaarabonnement Nederland € 168,95 (excl. 6% btw).

Kijk voor voordelige introductietarieven op www.amt.nl/ abonneren. Jaarabonnement buitenland op aanvraag.

COPYRIGHT Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van AMT, door AMT gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen.

LEVERINGSVOORWAARDEN Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Vakmedianet zijn van toepassing de algemene voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. De algemene voorwaarden zijn in te zien op www.vakmedianet.nl.

PRIVACY Vakmedianet, waarvan AMT onderdeel is, legt klantgegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst, of wanneer je in het kader van dienstverlening contact hebt met Vakmedianet.

De gegevens worden tevens gebruikt om je te informeren over producten en diensten van Vakmedianet en zorgvuldig geselecteerde derden. De adresgegevens kunnen daarnaast aan zorgvuldig geselecteerde derden ter beschikking worden gesteld voor het verstrekken van informatie of aanbiedingen. Ook als je dat niet expliciet hebt aangegeven kun je per e-mail over gelijksoortige producten en diensten van Vakmedianet worden geïnformeerd, tenzij je daartegen bezwaar maakt. Als je geen prijs stelt op informatie of aanbiedingen per mail of per post, dan kun je contact opnemen met ons via klantenservice@vakmedianet.nl. Voor meer informatie verwijzen wij je naar het Privacystatement op www. vakmedianet.nl/privacy-cookie-statement DRUK Senefelder Misset bv, Doetinchem

DISCLAIMER Alle (redactionele) informatie, waaronder begrepen adviezen, ideeën en meningen, is op zorgvuldige wijze en naar beste weten samengesteld. De inhoud en inkleding van advertenties is bepaald door of namens adverteerders en wordt door Vakmedianet, de uitgever van AMT, of door de redactie niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid daarvan. Vakmedianet en auteurs zijn niet aansprakelijk voor schade in verband met gebruik van (redactionele) informatie en de inhoud en vormgeving van advertenties.

26 april 2018 | AMT | 91