Een showcase van Italiaans design Europaliamanifestatie in Grand Hornu René Erven Onbereikbare schoonheid Expositie over Ron Arad in Londen Irina Davidovici

Een showcase van Italiaans design

De Europalia-manifestatie brengt in België sinds 1969 om de twee jaar de cultuur van een land voor het voetlicht van een breed publiek. Dit jaar is dat, voor de tweede keer in de Europaliageschiedenis, Italië. Het evenement gaat gepaard met tal van activiteiten in Belgische musea en schouwburgen. Het Musée des Arts Contemporains in Grand Hornu presenteert de tentoonstelling Maestri - Design Italiano. Deze is samengesteld door Silvana Annicchiarico met producten uit de collectie van de Triënnale di Milano. Ze koos voornamelijk historische productontwerpen van vormgevers die typologieën vernieuwden, nieuwe materialen introduceerden, experimenteerden met nieuwe productietechnieken o f nieuwe relaties tussen vorm en functie uitwerkten. Te zien zijn productontwerpen van de belangrijkste Italiaanse ontwerpers, zoals Achille Castiglioni, Ettore Sottsass, Aldo Rossi, Gaetano Pesce, Alessandro Mendini, Michele De Lucchi en Joe Colombo. Volgens de brochuretekst beoogt de tentoonstelling de parallellen tussen de geschiedenis van het Italiaanse design en de samenleving te onderzoeken. De expositie is vormgegeven door Italo Lupi. Hij ontwierp een symmetrisch tentoonstellingsobject dat bestaat uit een smalle donkere tunnel met aan weerszijden een hagelwitte ruimte. De tunnel biedt zicht op een felrode Cisitalia-coupé uit 1946, ontworpen door de nestor van het Italiaanse autodesign Pininfarina. In het midden van de tunnel bevindt zich een kleine projectieruimte waar interviews worden getoond met ontwerpers wier werk is te zien. In de witte expositieruimtes zijn groepsgewijs de gebruiksvoorwerpen gepresenteerd. Summiere zinnetjes verraden de naam van de ontwerper, de producent en het productiejaar. Deze bijzonder fraaie vormgeving, met veel oog voor de belichting van de voorwerpen, is tegelijk het manco van de tentoonstelling. Door de exclusieve aandacht te leggen op de gebruiksobjecten, en deze als autonome kunstvoorwerpen te presenteren, schiet de expositie zijn doel voorbij. Naar de positie van de Italiaanse industriële vormgeving en de invloed op andere internationale productontwerpers en producenten moet de bezoeker gissen. Ook mist de presentatie actuele voorbeelden. Hierdoor is de tentoonstelling eerder een goedverzorgde showcase van klassieke ontwerpen van Italiaanse designmeesters dan een kritische museale reflectie op de moderne designcultuur in Italië. René Erven

‘Maestri. Design Italiano’ is to t en m et 1 februari 2004 te zien in het Musée Arts Contemporains in Grand Hornu. Zie ook www.mac-s.be. Meer inform atie over de activiteiten van Europalia: wwww.europalia.be

Onbereikbare schoonheid

Wie ooit een bezoek heeft gebracht aan een designbeurs of meubeltentoonstelling, herkent de merkwaardige situatie dat huiselijke objecten opeens in het middelpunt van de belangstelling staan. Sober tentoongesteld, pronkt zo’n voorwerp met zijn bijzonderheid zoals een kunstwerk in een museum. Tegelijk verloochent het daarmee zijn aanspraak op het gewone. De tentoonstelling van het werk van Ron Arad in de Louisa Guinness Gallery in Londen overstijgt dit probleem. Om te beginnen is de galerie gevestigd in een pand van vier verdiepingen, waarin een aantal van buitenlicht voorziene en onmiddellijk vertrouwd aandoende kamers een betere context biedt dan de abstract losgezongen ruimte van een witte kubus. Daardoor is de galerie bijzonder geschikt voor de uitstalling van meubelstukken en huishoudelijke gereedschappen. Bovendien zijn de objecten van Arad op zich al kunst, met hun flamboyante extravagantie waaraan de toepasbaarheid van alledag ondergeschikt is gemaakt. Zelfs tentoongesteld in een op het oog residentiële omgeving is deze selectie van unica en in beperkte oplage in productie genomen objecten van de afgelopen twee decennia in tegenspraak met de gedachte dat gewone dingen voor alledaags gebruik zijn gemaakt. Het meubilair van Arad is in staat te prikkelen en te verleiden door sensuele en voluptueuze vormen te verenigen met koude, harde en zware materialen zoals gepolijst staal of fiberglas. Het meest recente werk dat is tentoongesteld, uit de serie ‘Paperwork’, voegt aan deze benaderingswijze nog de trouvaille toe om verfijnde stoffen te combineren met harde, glimmende oppervlakken in door de computer gestroomlijnde vormen. In de schommelstoel en chaise longue 'Oh Void’ (2002) is koolstof verwerkt om verleidelijke, in zwart fiber geweven patronen onder een harde, transparante schelp te bergen. In de tafel ‘All Light Long’ en bijbehorende stoelen ‘3 Skin Joint’ (2002) is gebruik gemaakt van honingkleurig papier met een honingraatstructuur, ingeklemd tussen koolstoflagen. Het object dat het meeste aanspreekt op de tentoonstelling is de ipco lamp (Inverted Pinhole Camera Obscura, 2001), waar de gloeidraad van het peertje binnen in de bal door kleine perforatiegaten in zijn oppervlak op de muren van een kamer worden geprojecteerd, waardoor een tijdelijk behangmotief ontstaat. Deze verschillende objecten hebben één ding gemeen: ze zinspelen op de onbereikbaarheid en vergankelijkheid van schoonheid. Irina Davidovici Vertaling Ben Maandag

De expositie ‘Ron A rad studio works: 1981-2003' is to t en m et 21 november te zien in de Louisa Guinness Gallery, 79 Elden House, 90 Shane Avenue, Londen. Zie ook www.louisaguinnessgallery.com

Dutch design maakt school

Somewhere totally else, de tentoonstelling die op dit moment is te zien in het Design Museum in Londen, heeft een duizelingwekkende reikwijdte. Geafficheerd als het puikje van de Europse vormgeving van de afgelopen twee jaar omvat de tentoonstelling werk van 136 ontwerpers en ontwerpteams. Het werk is qua schaal, media en gevoeligheid uitermate gevarieerd en de curatoren hebben er wijselijk van afgezien alomvattende tendensen te benoemen. Toch zijn er wel degelijk enkele trends te ontwaren. De generatie Nederlandse vormgevers die in de vroege jaren negentig haar opwachting maakte, heeft duidelijk een grote invloed uitgeoefend. Mark Baden en Mat Wolf gebruiken voor hun ‘Bootleg Objects’ de omhulsels van oude platenspelers als behuizing van ultra-moderne geluidssystemen. Deze objecten roepen de strategieën voor hergebruik in herinnering die mensen als Hella Jongerius en Tord Boontje toepasten. Deze invloed zegt ook iets over de wijdverspreide belangstelling voor de tradities van nijverheid en decoratieve kunst. Rachel Kelly's interactieve