PUKAR: Romantic relationships among youth: Trends, Issues and Impact

प्रेभ आणण नातेवंफधाफाफत तरुणांच्मा भतांचा अभ्माव वंळोधकांची नाले:अॊकिता ळेडगे प्राजक्ता लाघ प्रणारी धव प्राॊजरी थोयात प्रेयणा वालॊत भुस्िान ळभा​ा ळाॊतीरार वलश्लिभा​ा लीणा रॊगोटे पॎसवसरटे टय - वप्रमाॊिा गजसबमे, वन ु ीर गॊगालणे अरभ भेन्टोय - याज गुप्ता

वशाय्म २०१७-२०१८

ऩक ु ाय (Partners for Urban Knowledge, Action and Research)

२|Page

कवलता प्रेभाच्मा मा दनु नमेत घडतॊ खऩ ू िाशी, िुठे तयी प्रेभ, िुठे तयी भैत्री आणण िुठे तयी फयॊ च िाशी, ऩण ळेलट िाम शोणाय माचा िोणाराच ऩत्ता नाशी, इथे घडतात, शजायो जोडऩी आणण शजायो िशाण्मा, वुरुलात िोणाची शवण्मातून,तय िुणाची यडण्मातून, तय िोणाची भस्तीतून, मेथे घडतात शजायो रैरा भजन,ू हशय-याॊझा, योसभओ-जुसरएट अळाप्रिाये चारते शी वॊद ु य दनु नमा, जवा शा प्रलाव वुॊदय तवाच अवतो शा खडतय, िुठे तयी जात-ऩात, िुठे तयी छऱ, िुठे तयी ऩुरुऴी फऱ. खऩ ू िाशी घडतॊ मा जगात, िाशीॊची अवते न तुटणायी वाथ, िुठे तयी अवते ळयीयाची शाल, ऩण िुठे तयी अवतो खयच प्रेभाचा बाल, जलऱजलऱ वगळमाॊनाच रागरी आशे प्रेभाची गोडी, अनेिाॊची रागरी मोग्मयीत्मा किनायी शोडी, खयच प्रेभाच्मा दनु नमेत घडतॊ खऩ ू िाशी, िुठे तयी प्रेभ ,िुठे तयी भैत्री आणण िुठे तयी फयच िाशी, ऩण ळेलट िाम शोणाय माचा िोणाराच ऩत्ता नाशी…...िोणाराच ऩत्ता नाशी...!

३|Page

आबाय आबाय म्शणजे एखाद्माने आऩल्मारा िेरेल्मा भदतीवाठी िृतसता व्मक्त ियणे. आबाय शे जरुयी नाशी िी भोठ्माच व्मक्तीचे भानरे ऩाहशजे,आऩण आऩल्माऩेषा रशान व्मक्तीचे दे खीर आबाय भानू ळितो. िायण िी ऩुिायच्मा ह्मा वॊऩूणा प्रलावात आम्शारा रशानाॊऩावून ते भोठ्माॊऩमंत वगळमाॊनी प्रत्मेि गोष्टीत भदत िेरी आशे.ऩुिाय शा अवा एि ऩरयलाय आशे जजथे आम्शी आभच्मा भनातल्मा गोष्टी व्मक्त िरू ळितो आणण नतथे आभच्मा ळब्दानाॊ प्रोत्वाशन हदरे जाते. ऩुिाय भधीर वला ऩरयजनाॊना आभचे धन्मलाद…..!!!!!! प्रत्मेिाचे नाल घेणे इथे अळक्म आशे ऩण िाशी नाल घेऊ इजच्छतो. गुरुनानि खारवा िॉरेज, डॉ. सवब्फी अब्राशभ (भॎथ्व वलबाग), डॉ.स्नेशा ऩानलरिय (H.O.D. ऑप biotechnology), गुणलॊती.जे.िऩूय पाऊन्डेळन, डॉ. अननता ऩाटीर-दे ळभुख, वप्रमॊिा,वुनीर, ऩामर, अयवलॊद, ननत,ू याज आणण वॊऩूणा ऩि ु ाय टीभ माॊचे भनाऩावन ू आबाय. आभच्मा वॊळोधनातीर भर ु ाखतीच्मा प्रकिमेत वशबागी झारेरे भर ु ा,भर ु ीॊनी आभच्मालय वलश्लाव ठे लन ू त्माॊच्मा आमष्ु मातीर खाजगी गोष्टी आम्शारा वाॊगगतल्मा मावाठी त्माॊचे खऩ ू खऩ ू आबाय…!!! आऩण वलांनी आऩरा अभूल्म लेऱ आम्शारा हदरा आणण तुभच्मा वलांच्मा भदतीभुऱे शा प्रलाव खऩ ू अनुबल दे णाया शोता.

ळब्दाॊत, आबाय भानू िवे तुभचे, आजन्भ भजलयी ऋण शे तुभचे, जयी आमुष्म अवे शे दयीखोमा​ाचे, भज वदा राबरे वाशाय्म शे तुभचे…..!!!!!

४|Page

अनुिभणणिा १

प्रस्तालना

६-९

२

वॊळोधन ऩद्धती

१०

आभच्मा गटाची वॊळोधन प्रकिमा

११-१७

वाहशत्म वसभषा

१८-२१

भाहशतीचे वलश्रेऴण

२२-४४

भशत्लाच्मा नोंदी

४५-४७

ननष्िऴा

४८-४९

८

सळपायव

५०

९

वॊदबा

५१

१०

ऩि ु ायरा जोडल्मानॊतयचे आम्शी

५२-५४

३

४

५

६

७

५|Page

प्रस्तालना अरगूज लाजॊ नबात, बरतॊच झारमा आज, अरगद आरी भनात, ऩहशरीच तयणी शी राज…..! किती भस्त आशे त ना मा ओऱी! वैयाट गचत्रऩटातरे शे वुॊदय गाणॊ िोणी ऐिरे नवेर अवे तरुण ळोधन ू वाऩडणाय नाशीत. ऩहशल्मा प्रेभाचॊ वॊद ु य गचत्रण मा गाण्मातन ू घडत जातॊ, ळब्द आणण गचत्र दोन्शी भाध्मभाॊचा उऩमोग िरून धभार घडलरी आशे हदग्दळाि आणण त्माच्मा हटभने. खये ऩाशामरा गेरे तय प्रेभावायखी गोष्ट वभजन ू घ्मामराच िठीण अवते ऩण तयीशी ती आऩल्मा जीलनाचा एि वुॊदय बाग अवते, नतरा वभजून घेणे गयजेचे शोऊन जाते. आम्शी तय मा प्रेभालय चक्ि वॊळोधनच िरून टािरे आशे . आभच्मा मा रयवचाभध्मे आम्शी प्रेभ, नाते आणण वभाज माॊची गुॊपण वभजून घ्मामचा प्रमत्न िेरा आशे . भुॊफईभध्मे याशणाऱ्मा तरुण भुरा-भुरीॊचे प्रेभवॊफॊध, मा वलऴमालयीर त्माॊची भते ल अनुबल िाम आशे त शे आम्शी वभजून घेण्मावाठी उत्वुि शोतो. शे ियत अवताना आम्शारा आभच्मा वायख्मा तरुण सभत्राॊची भानसवि-वाभजजि ऩरयजस्थती वद् ु धा वभजू रागरी. म्शणजे- बायत शा तरुण दे ळ आशे . आज बायतातीर एिूण रोिवॊख्मेऩैिी जलऱऩाव ६०% रोिवॊख्मा शी ३५ लमोगटा खारीर तरुणाॊची आशे . एिीिडे जगारा वलिसवत ियणाया वषभ घटि म्शणन ू तरुणाईिडे ऩाहशरे जाते. तरुण वऩढी शी उद्माची भागादळाि वऩढी आशे अवे असबभानाने वाॊगगतरे जाते. दे ळाचे भशत्लाचे भनुष्मफऱ म्शणून त्माॊच्मािडे अऩेषेने ऩाहशरे जाते. मा तरुणलगा​ारा consumer म्शणून वुद्धा जास्त बाल आशे . त्माभुऱे त्माॊचा दृजष्टिोन, त्माॊच्मा गयजा आणण त्माॊची भते माॊच्मािडे जास्तीत जास्त रष हदरे जाते. एि बाली रयवोवा म्शणून तरुण वऩढीिडे ऩाहशरे जाते, ऩण त्माॊच्मा भाणूव म्शणून अवरेल्मा बालननि, भानसवि अलस्थाॊचा वलचाय िेरा जात आशे िा? तय माचे उत्तय नाशी अवे मेईर. तय मा दे ळात तरुणाॊच्मा भानसवि वलश्लािडे खऩ ू िभी रष ६|Page

हदरे जाते. त्माभुऱे तरुण त्माॊचे वलचाय आणण बालना ऩूणत ा ् खर ु ेऩणाने वलांवभोय भाॊडामरा वॊिोच ियतात. त्माॊच्मा भानसवि, बालननि गयजा वभजून घेतीर

अळा जागा वभाजात पाय िभी

आशे त. तरूणाॊचे प्रेभ, आिऴाण, वेक्व आणण नातेवॊफॊध मावायख्मा वलऴमालय िभारीचे भौन ऩाऱरे जाते. घयात आणण वभाजात माफाफतीत खऩ ू िभी फोररे जाते, फोररे तयी ते खऩ ू लयलयचे अवते. ऩारि आणण वभाज त्माॊना वभजन ू घेण्माव िभी ऩडतात. तरुणलगा​ालय दऴ ू ण रालरे जाते किॊला भग त्माॊच्मालय moral policing िेरे जाते. भध्मभलगा भानसवितेत प्रेभ शे 'प्रियण' अवते आणण अळा 'पारत'ू गोष्टीऩावन ू आऩल्मा भर ु ाॊनी राॊफ यशाले अळी त्माॊची वभजत ु अवते. जणि ु ाशी प्रेभ लैगये 'बानगड' त्माॊनी नाशी म्शटरी िी वॊऩून जाईर. अळाप्रिाये भग ऩूणत ा ् प्रेभाचा वलऴम दर ु क्षा षत याशतो. प्रेभ आणण नातेवॊफॊध तरुण लगा​ाच्मा जीलनाचा अवलबाज्म बाग आशे शे एिीिडे गडद वत्म आशे आणण दव ु यीिडे शे ‘भोठे ’ रोि मा वलऴमारा त्माॊच्मा गणतीभध्मे ऩण घेत नाशीत माचा आम्शारा नलर आणण खेदशी लाटतो. प्रेभावायख्मा नैवगगाि गोष्टीॊलय वलचाय ियणे गयजेचे आशे . एि तरुण म्शणून शे वगऱॊ आम्शी आभच्मा आवऩाव ऩाहशरे आशे , स्लत्शून अनुबलरे शी आशे . आम्शी मा तरुणाईचा बाग आशोत त्माभुऱे आम्शी अवॊ ठयलरे िी मालय वॊळोधन िेरे तय मा वलऴमाच्मा खोरात जाऊन आभचा दृष्टीिोन तमाय व्शामरा भदतच शोईर, म्शणून आम्शी शा वलऴम ननलडरा. माभध्मे आम्शी प्रेभ-वॊफॊधातीर फदरणाये िर, त्मातीर वभस्मा, ब्रेिअऩ आणण त्मातन ू फाशे य मेण्माच्मा ऩध्दती जाणून घ्मामचा प्रमत्न िेरेरा आशे. आभच्मा रयवचा भध्मे आम्शी एिूण ३५ जणाॊच्मा भर ु ाखती घेतल्मा, ते वला जण १८-२१ लमोगटाभध्मे भोडतात. मा रयवचाभधन ू खऩ ू िाशी नलीन गोष्टी आम्शारा वभजल्मा आणण िाशी आधी भाशीत अवरेल्मा गोष्टीॊची िायणे िऱारी. आम्शारा हदवून आरे िी िाशी तरुण ळाऱे तीर हदलवाॊभध्मे प्रेभात ऩडत आशेत. ते स्लत्चे नाते सवयीमव आणण िसभटे ड आशे त अवे भानतात ऩण िाराॊतयाने त्माॊना ते नाते निोवे लाटू रागते, िदागचत त्मा नात्मातीर नालीन्म आणण attraction शे रलिय िभी शोत अवल्माभुऱे ते त्माॊचे नाते हटिलन ू ठे ऊ ळित नाशीत. तय मा ऩरीिडे िाशीजण एिा रयरेळनभध्मे अवन ू वद् ु धा दव ु ऱ्मा रयरेळनभध्मे आशे त, तय िाशीॊचा त्माॊच्मा नात्मातीर interest ननघून गेरा तयी तेच नाते ते राॊफलत ७|Page

आशे त. िाशीजण पक्त दव ु ऱ्माॊचे गराफ्रेंड/फॉमफ्रेंड आशे त म्शणून वुद्धा रयरेळन भध्मे आरे आशे त. िाशीॊ जणाॊना रयरेळन भध्मे अवताॊना डॉसभनॊव आणण लोमरेंवचा वाभना ियाला रागरा आशे. त्माभध्मे ऩण त्माॊच्मालय फॊधणे रादरी गेरी आशे, भायशाण वुद्धा िेरी आशे . तय िाशीजण over possessiveness,वततची insecurity आणण वतत िभी शोत जाणाया वलश्लाव म्शणून मा वगळमारा िॊटाऱून ते रयरेळन भधन ू फाशे य आरे आशे त. नाते म्शटरे िी वेक्वच्मा भद् ु द्माॊलयवद् ु धा चचा​ा शोणें स्लाबावलि आशे . आभच्मा वशबागी तरूणाॊनी माफाफत आऩरे भत वाॊगगतरे आशे. िाशी भुरीॊनी तय फॉडी टगचॊग वाठी वशभती न हदल्माभऱ ु े ऩाटा नयने ब्रािभेर िेरे आशे , ऩण दव ु यीिडे िाशीॊनी आऩल्मा ऩाटा नयरा वभजन ू दे खीर घेतरे आशे . आम्शारा प्रेभाभध्मे वाभाजजि घटि वुद्धा खऩ ू भुख्म बूसभिा फजालतात शे वभजून आरे. प्रेभ ियताना यॊ ग, रूऩ तय ऩाहशरे जातेच ऩण जात-धभा ऩण ऩहशरा जातो. जातवुद्धा खऩ ू भुख्म बूसभिा फजालते, िायण एिूण ऩाशता िुटुॊफात प्रेभारा नाशी तय जातीरा खऩ ू भशत्ल हदरे जात आशे . िायण वभाजातूनच िुटुॊफ आणण जात फनरे आशे. लेगळमा जातीचे सभत्र-भैत्रीण फनलणे भान्म आशे ऩण लेगळमा जातीच्मा भर ु ाफयोफय रयरेळन भध्मे आरेरे भान्म नाशी. घयी भान्म नवल्माभऱ ु े िाशी तरुणाॊनी ऩुढचा वलचाय िरून ब्रेिअऩवुद्धा िेरेरे हदवून आरे आशे. मा वगळमातून फाशे य ऩडण्मावाठी त्माॊनी त्माॊच्मा सभत्र- भैत्रत्रणीॊची भदत घेतरी किॊला त्माॊनी स्लत्रा busy िरून घेतरे आणण स्लत्रा जास्त लेऱ दमामरा वुरुलात िेरी. मा वला नोंदी वभजून घेताना आम्शारा वभाजाचे गचत्रच वभोय उबे याहशल्मावायखे बावू रागरे. अळा खऩ ू गोष्टीॊची चचा​ा आम्शी ऩुढे िेरेरी आशे . आभच्मा भते मा वलऴमालय फोरणे अत्मॊत गयजेचे आशे िायण तरुणलमातीर शोणाये आिऴाण, प्रेभ आणण नातेवॊफॊध मा फाफतीत ऩारिाॊनी खल् ु माऩणे आऩल्मा ऩाल्माळी फोरणे गयजेचे आशे . मा वलऴमाचे भह्त्ल वभजरे ऩाहशजे.

८|Page

जय मा तरुण वऩढीरा आणण ऩारिाॊना मा वलऴमाफाफतचे गाॊबीमा नवरे तय त्मातून फऱ्माच अडचणी ननभा​ाण शोऊ ळितात. आम्शारा लाटतॊ िी, तरुणाॊना त्माॊची एि वलश्लावाची जागा सभऱारी ऩाहशजे भग ती िुठूनशी म्शणजे िॉरेज भधन ू , िुटुॊफातून किला वभाजातून अवो. त्माॊना जज न ियता त्माॊना वभजून घेतरे ऩाहशजे,मा वलऴमाफद्दर राज/बीती न ठे लता, त्माॊना िधी-िधी वभजालून वाॊगगतरे ऩाहशजे. लायॊ लाय चचा​ा िेरी ऩाहशजे. आम्शी मावाठी प्रमत्न ियत याशू. मावाठी शा एि ऩहशल्मा छोट्मा प्रमत्नाॊचा भशत्लाचा बाग म्शणजे आभचे िेरेरे रयवचा ऩुस्ति आशे . वलांनी ते लाचन ू मा वलऴमाफद्दर जास्त चचा​ा व्शाली शा उद्दे ळ आशे , तभ ु च्मा वोफतीने तो ऩण ू ा शोईर!

९|Page

वॊळोधनाच्मा ऩद्धती माभध्मे आभचा रयवचा शे व्मजक्तननष्ठ (वब्जेजक्टव्श) अवल्माभुऱे आम्शी भुराखत शी ऩद्धत ननलडरी. आम्शी एिूण ३५ जणाॊची भुराखत घेतरी त्माऩैिी २७ भुरी आणण ८ भुरॊ शोते. आभचे शे वशबागी आम्शारा वशजगत्मा सभऱत गेरे आणण आभच्मा group भध्मे एिच भर ु गा अवल्मािायणाने आम्शारा वशबागी जास्त भुर सभऱणे पाय अलघड शोते. आम्शी आभच्माच सभत्रभैत्रत्रणीची भुराखत घ्मामच ठयलरेरॊ आणण त्माॊच्माद्लाया त्माॊच्मा शी

सभत्र-भैत्रत्रणीची भुराखत

घेतरी. आम्शी शे रयवचा ियताॊना िाशी ननमभ वुद्धा ऩाऱरे. ते अवे िी त्माॊची भुराखत घेण्मा अगोदय त्माॊना वलचारून त्माॊची ऩयलानगी ऩत्रालय वशी घेतरी, तवेच त्माॊचा ऑडडओ ये िॉडा ियण्मावाठी शी त्माॊना वाॊगन ू त्माॊची ऩयलानगी घेतरी, तवेच गप्ु तताशी ऩाऱरी ( त्माॊची भाहशती दव ु यीिडे िुठे जाणाय नाशी माची िाऱजी घेतरी. ) आभचा वलऴम –िर, वभस्मा आणण प्रेभ नातेवॊफॊधाॊचे सबन्नसरॊगालय शोणाये

ऩरयणाभ (१८-२१

लमोगट) उद्धधष्टे – आभच्मा वॊळोधनाची उद्गधष्टे शी खारीर प्रश्न ल त्माभागची िायणे जाणन ू घेणे शी शोती.

1. आजच्मा वऩढीत प्रेभवॊफॊधाॊचा िर िाम आशे त ?

2. आजिारच्मा वऩढीभध्मे प्रेभवॊफॊधाफाफतच्मा वभस्मा िाम आशे त ?

3. िोणिोणते वाभाजजि घटि प्रेभवॊफॊधाॊभध्मे भशत्लाची बूसभिा फजालतात?

4. नाते तुटल्माॊनॊतय आजची वऩढी िळी वाभना ियते ? आभची वाधने – आम्शी शे वॊळोधन भर ु ाखत ऩद्धतीने िेरे आशे . लेऱेची भमा​ादा – आम्शी वलाजण वलसान ळाखेतीर अवल्माभुऱे आम्शी आभचे practical, lecture मा वलांचे व्मलस्थाऩन िरून वॊळोधनाच्मा वला प्रकिमा ऩाय ऩाडल्मा. आभचा वॊळोधनाचा वलऴम शा opposite वेक्व अवरेल्मा व्मक्तीळी वॊफगधत आशे . िायण same वेक्व व्मक्तीलय आधारयत वलऴम िेरा अवता तय आभच्मा वॊळोधनाचा वलऴम खऩ ू वलस्तीणा झारा अवता.

१० | P a g e

आभच्मा गटाची वॊळोधन प्रकिमा आभच्मा ग्रुऩचे नाल मुयेननमभ आशे . आम्शी खारवा िॉरेजभधीर फामोटे िचे आणण स्टॎ हटजस्टिचे वलद्माथी आशोत. YLCM पेरोसळऩची भाहशती आम्शारा आभच्मा H.O.D. वौ स्नेशा ऩानलरिय भॎडभ आणण ऩुिायच्मा वेभीनाय भधन ू सभऱारी. YLCM म्शणजे youth leader as change maker अवे मा उऩिभाचे नाल आशे . शा उऩिभ आभच्मा िॉरेजभध्मे गेरी चाय लऴे वुरू आशे . गण ु लती.जे.िऩयू पाउॊ डेळन, Pukar वॊस्था आणण आभचे िॉरेज अवे नतघे सभऱून शा पेरोसळऩ िामािभ चारलतात. आम्शी अजा िेरा, त्मावाठी सवरेक्ळन शोतॊ, जे रोि इॊटये स्टे ड आशे त त्माॊनी इॊटयव्मू द्मामचा. भग आभच्मा लगा​ातीर िाशी जणाॊनी त्मावाठी अजा बयरा शोता आणण त्मानॊतय आम्शा वगळमाॊची भुराखत झारी. भग त्मातीर िाशी जण सवरेक्ट झारे. त्मानॊतय ऩामर आणण वुनीर शे ऩुिायचे वदस्म आभच्मा िॉरेजभध्मे आरे. एि वेसभनाय झारा, त्मात त्माॊनी आम्शारा ऩुिायफद्दर भाहशती वाॊगगतरी. तवेच एि अगोदयच्मा पेरोसळऩचा ग्रॎज्मुएळन program झारेरा. त्मातून शी थोडी िल्ऩना आरी. नतथे जभरेल्मा अगोदयच्मा fellows िडून शी आम्शी मा पेरोसळऩफद्दर भाहशती िाढरी. भग त्माॊनी ऩुिाय जॉईन िेल्मालय त्माॊच्मात जे फदर झारे ते वाॊगगतरे. वुनीर आणण ऩामरने वुद्धा YLCM fellowship वाॊगगतरॊ शोतेच. त्माभुऱे आम्शाराशी िुठे तयी आभच्मात फदर व्शाला, वाभाजजि जगाची भाहशती सभऱाली अवे लाटरे. त्मात फऱ्माच गोष्टी शोत्मा. स्लत्चा िॉजन्पडन्व लाढलणे, चाॊगल्मा यीतीने express ियता मेणे लगैये, भग वलचाय आरा िी,शी पेरोसळऩ एि चाॊगरा भागा आशे आभच्मात फदर घडून आणण्मावाठी भग आम्शी YLCM fellowship जॉईन ियण्माचा ननणाम घेतरा. स्लतःची आणण वभाजाच्मा लास्तलाळी ओऱख आम्शारा खायघय भधीर ये सवडेजन्ळअर लिाळॉऩची भाहशती हदरी शोती. ते ऑगस्ट आणण वप्टें फय भध्मे शोणाय शोतॊ. त्माप्रभाणे आम्शी वगऱे नतथे जभरो. नतथे िॉरेजचे अजून २ ग्रुऩ आरे शोते. तवेच

११ | P a g e

अजूनशी लेगलेगळमा िॉरेजची भुरॊ-भुरी शोते. त्माभुऱे आभच्मा ग्रुऩचे वोडरे तय वगऱे च अनोऱखी शोते. नतथे झारेल्मा छोट्मा िामाळाऱे भुऱे आम्शारा स्लत्रा जाणून घ्मामरा आणण स्लत्चे िौळल्म जाणून घ्मामरा खऩ ू भदत झारी. त्मात आम्शी दव ु ऱ्माचे ऐिामरा सळिरो, धीय धयामरा सळिरो, आभचा एखाद्मा गोष्टीिडे फघण्माचा दृजष्टिोण फदररा, एखाद्मा लस्तूरा किॊला व्मक्तीरा चायशी अॊगाॊनी फघन ू वलचाय ियामरा सळिरो. अनोऱखी रोिाॊवभोय आऩरे वलचाय िवे भाॊडामचे, फोरामचे शे सळिरो, आभची वलचाय ियण्माची षभता लाढरी. तवेच नतथे आम्शारा ग्रुऩ रननंग फद्दरशी सळिलरे. जवे िी, ग्रऩ ु भध्मे अवताना िाभ िळी लाटून घेऊन ियामची आणण आऩल्मा िौळल्म आणण सानाने आऩरे उद्हदष्ट िवे वाध्म ियामचॊ शे सळिता आरे, टीभलिा िवॊ अवतॊ शे सळिता आरे. त्माभुऱे टीभलिा स्िीर वलिसवत ियण्माव भदत झारी. माचफयोफय वोळर रननंग शी झारी. वभाजाफद्दर थोडेपाय िा शोईना सान सभऱारे, वभाजात िाशी गोष्टीॊचा िवा आणण िेलढा प्रबाल आशे शे वभजरे आणण ते जाणून घेणे गयजेचे शोते. जाती मा वलऴमालय चचा​ा झारी आणण ह्मा वलऴमालयची चचा​ा वॊऩतच नव्शती िायण वगळमाॊची लेगलेगऱी भते शोती. ऩण मा वलऴमालय यॊ गरेरी चचा​ा उऩमुक्त लाटरी. ते जाणून घेता आरे त्मात इिॉनॉसभि, िास्ट, जेंडय मालय चचा​ा ियण्मात आरी शोती. त्माफद्दर फयच िाशी िऱारॊ. त्मा गोष्टी वभाजात िळी बसू भिा फजालतात शे जाणन ू घेण्माव भदत झारी. ओरयएॊटेळन लिाळॉऩ नॊतय ळेलटच्मा हदलळी आम्शी छोट्मा ग्रुऩभध्मे वलबागरे गेरो आणण आभचे शे ग्रऩ ु कपल्डजव्शजजटवाठी गेरे तेव्शा आम्शारा वभाजातीर वत्म ऩरयजस्थती फघामरा सभऱारी. आभच्मा ग्रुऩ भधीर प्रत्मेि जण लेगलेगळमा ग्रुऩ भध्मे अळाप्रिाये वलबागरा गेरा िी, एिा ग्रुऩभधीर व्मक्ती प्रत्मेि लेगळमा ग्रुऩ भध्मे गेरा तय त्मारा लेगलेगळमा हठिाणी visit ियता मेईर. अळाप्रिाये िोणी गोलॊडी, भानखद ु ा तय िोणी अॊधेयीरा कपल्डजव्शजजटवाठी गेरे शोते. तवे आम्शी त्मा कपल्डलय गेरो तेव्शा नतथे िळी ऩरयजस्थती आशे , रोि िवे याशतात, त्माॊची जीलनळैरी शे वला ऩाशामरा सभऱारॊ. नतिडच्मा िाशी रोिाॊची लेगऱी िम्मुननटी शोती तय िाशी लेगलेगळमा िम्मुननटीचे रोि एित्र याशत शोते. नतिडे आयोग्माफद्दर िाशी वुवलधा अवतीर िी नाशी शा प्रश्न ननभा​ाण झारा. िायण नतिडे ज्मा िचय-िॊु ड्मा शोत्मा त्मा चाऱीच्मा वभोयच उघड्मालय शोत्मा. तयी १२ | P a g e

त्मातून िचया फाशे य ऩडामचा इतिा िचया गोऱा व्शामचा िी िचयािॊु डीत जागा नवामची, ळौचारम फयोफय वाप नव्शते, गटाये उघडी शोती. शे वला फघून नतिडच्मा ऩरयजस्थतीचा अॊदाज आरा. रोि अजूनशी अळा अलस्थेत याशतात, िाशी हठिाण अजूनशी डेव्शरऩ झारेरी नाशीमेत माचा अॊदाज आरा. शे ियत अवताना सभत्र-भैत्रत्रणीॊळी चाॊगरीच भैत्री झारी.अवाच आभचा ऩुढचा प्रलाव झारा.

१३ | P a g e

वाभाजजक वंळोधन कयामरा शळकरोवोळर रयवचा ियामचे आशे तेव्शा ते िवे ियामचे माची भाहशती आधी नव्शती. आम्शी वलसान ळाखेचे वलद्माथी अवल्माने आम्शारा लैसाननि वॊळोधनच भाहशती शोते. शे रयवचा ियण्मावाठी शे लिाळॉऩ आमोजजत िेरे गेरे. त्माभऱ ु े आम्शारा थोडी वोळर रयवचाची िल्ऩना आरी. त्माचे लिाळॉप्व खारीरप्रभाणे: 1) एगथक्व- मा वलऴमालय झारेल्मा वेळनभध्मे त्माॊनी जय एखाद्माची भुराखत घ्मामची अवेर तय वभोयीर व्मक्ती जे फोरेर त्माचा ऑडडओ किॊला जव्शडडओ िाढालमाचा अवल्माव त्माची वॊभती घेणे खऩ ू गयजेचे आशे अवे वाॊगगतरे. त्माचे िाम ननमभ आशे त शे शी वाॊगगतरे. मासळलाम वॊळोधनाची खऩ ू तत्ले आशे त. जवे….

2) वी फी ऩी ए आय-(community फेस्ड ऩाहटा सवऩेटयी action रयवचा). मा भुद्मालय त्माॊनी research methodology, ग्रुऩ एनासरसवव, collection of data अळा फऱ्माच घटिाॊफद्दर वाॊगगतर जवे कि interview िोणत्मा ऩद्धतीने घेतरे जातात, प्रश्नालरी िळी फनलरी जाते. मा वला गोष्टी सळिलण्मात आल्मा.

3) एप जी डी-(focused ग्रऩ ु डडस्िळन) माभध्मे एि ग्रुऩ फनलून त्माभध्मे एखाद्मा टॉवऩिलय चचा​ा ियामची अवते आणण त्माद्लाये जनतेचे भत जाणून घ्मामचे अवते . ह्माभध्मे जो टॉवऩि आशे त्मालयच प्रश्न वलचायामचे. मा फाफतीत खऩ ू िाशी सळिामरा सभऱारे.

4) वले - मा वलऴमालय झारेल्मा workshop भध्मे आम्शारा, वले शा वब्जेक्टील नवतो. वले भधन ू आऩल्मारा पक्त quantitative भाहशती सभऱू ळिते अळा गोष्टी भाहशती झाल्मा.

5) भुराखत - शे अवॊ एि tool आशे कि, त्मातून qualitative भाहशती सभऱू ळिते. माभुऱे व्मक्तीॊळी ऩूणत ा ् जुऱरे जाते. त्मातून त्माॊना वभजून घेता मेते.त्माभुऱे आभच्मा वॊळोधनात माचा लाऩय िेरा आशे .

6) भॎवऩॊग- माचा लाऩय गोष्टीना ठऱिऩणे निाळा किॊला ती जागा दाखलण्मावाठी िेरा जातो. त्माभुऱे त्मा वलसळष्ट जागेलय ऩण ा ् focus िेरा जाऊ ळितो. ू त 7) पोटोग्रापी - माभध्मे आम्शारा पोटोचा angle िोणत्मा प्रिाये आणण िळाप्रिाये घेतरे जातात शे सळिलण्मात आरे आणण एिा पोटो भधन ू आऩण फये च िाशी व्मक्त िरू ळितो. १४ | P a g e

8) सरटये चय रयव्ह्मुल- माभध्मे आऩल्मा वलऴमाळी वॊफॊगधत audio , videos ऐितो, भॎगणझन्व ,लताभानऩत्रे, ऩुस्तिे लाचतो. माचा उऩमोग आऩण आऩल्मा रयवचाभध्मे ियतो माराच सरटये चय रयव्ह्मुल म्शणता मेईर. मा सरटये चयचा उऩमोग आम्शी आभच्मा रयवचा भध्मे िेरा िायण पक्त data सभऱलणे एलढ्मालयच बागत नाशी तय त्मारा supportive अवा ठोव ऩयु ाला अवणे गयजेचे अवते.

9) रयवचा methodology- माभध्मे रयवचा ियण्मावाठी लाऩयल्मा जाणाऱ्मा ऩद्धतीॊचा वभालेळ शोतो. जवे िी भुराखत घेणे, वले ियणे, भॎवऩॊग, पोटोग्रापी, एप.जी.डी इत्मादीॊचा लाऩय िरून रयवचा ियणे.

10) जेंडय- माभध्मे LGBTQ मा वलऴमाॊलय चचा​ा झारी. वेक्व आणण जेंडय भधरा पयि िऱरा. त्माभऱ ु े रयवचा ियताना चाॊगल्मा प्रिाये माची भदत झारी.

11) Data collection- माभध्मे रयवचावाठी रागणाया data/ भाहशती िळा ऩद्धतीने जभा ियामची माफद्दर वाॊगगतरे. िाशी लिाळॉप्व आम्शारा गेभद्लाये किॊला उदाशयण दे ऊन वभजालण्मात आरे. त्माभुऱे ते वभजण्माव भदत झारी. रयवचा िवॊ ियालॊ माफद्दर िल्ऩना आरी. आभचा टॉवऩकरयवचा ियामचॊ म्शटर तय topic ननलडामरा शला.टॉवऩि ननलडण्मावाठी चचा​ावत्र वरू ु शोते. वलऴम घ्मामचा म्शणून facilitator ने वाॊगगतरे कि तुम्शी आऩल्मा फयोफय जे घडरॊम किॊला आऩल्मा राईपळी रयरेटेड टॉवऩि घेऊ ळिता. तेव्शा आम्शारा आभचाच मुथ प्रॉब्रेभ म्शणजेच रल रयरेळनसळऩफद्दर जाणून घेण्मात यव लाटरा. भग ते आम्शी आभच्मा पॎसवसरटे टयरा वाॊगगतरे त्माॊनाशी शा टॉवऩि आलडरा आणण इॊटये जस्टॊ ग लाटरा. भग आम्शी शा टॉवऩि ननलडरा आणण ऩुढीर िाभारा रागरो. शा टॉवऩि ननलडल्मानॊतय रागणायी भाहशती िळी सभऱलामची माचा वलचाय वरू ु झारा. इॊटयव्मू घ्मामचा िी वले ियामचा शा प्रश्न आभच्मा वभोय शोता. ऩहशरा आम्शी वले ियामचा ठयलरेरा ऩण आभचा रयवचा वब्जेजक्टव्श अवल्माभुऱे आम्शी इॊटयव्मू घ्मामचे ठयलरे . ग्रुऩभधीर प्रत्मेिािडे िाभगगयी वोऩलरी गेरी. िोणी किती इॊटयव्मू घेणाय शे ठयरॊ आणण आम्शी इॊटयव्मू घेतरे. अळाप्रिाये आम्शारा डेटा सभऱारा. आम्शी स्लत्च्मा सभत्र-भैत्रत्रणीॊचा त्माॊच्मा वशभतीने इॊटयव्मू घेतरा. त्माॊच्मा ऩयलानगीनेच इॊटयव्मू घेतरा. इॊटयव्मू घेण्माअगोदय जया ळॊिा शोतीच िी, िोण इॊटयव्मू दे ईर िी नाशी ऩण नॊतय मा ळॊिा दयू झाल्मा. कॉरेजच्मा प्रमोग ळाऱे तून वभाजाच्मा प्रमोग ळाऱे त......

१५ | P a g e

भाहशती जभलणे शे अत्मॊत भशत्त्लाचे तवेच थोडे अलघड िामा आशे . भुरा-भुरीॊच्मा उऩरब्धतेनुवाय आम्शारा इॊटयव्ह्मू घ्माला रागरा. ते ियताना छानशी लाटरे. तवेच त्माॊच्मा प्रेभवॊफॊधाॊफद्दर िऱारॊ,त्माॊनी पेव िेरेरे प्रॉब्रेम्व आणण अडचणी वभजल्मा. त्माचप्रिाये त्मात वाभाजजि घटि िळी बसू भिा फजालतात माफद्दर िऱरे. तरुण-तरुणीॊचे ब्रेि-अऩ झाल्मानॊतय त्माॊनी जे िाशी वोवरॊ किॊला त्माॊच्मालय झारेरा ऩरयणाभ वाॊगगतरा तेव्शा ते ऐिून लाईटशी लाटरॊ. शे ियत अवताना जेव्शा workshop झारे त्मात सभऱारेल्मा ट्रे ननॊगचा आम्शारा खऩ ू पामदा झारा. त्मा ट्रे ननॊगचा उऩमोग आम्शारा evaluation ियण्मावाठी झारा. जेंडय ,िास्ट, सरटये चय इत्मादीॊचा चाॊगल्मा प्रिाये उऩमोग झारा. त्माभुऱे अथाऩूणा रयवचा ियण्माव हदळा सभऱारी. आभची भाहशती शी qualitative अवल्माने किहटिर गथकॊ िॊगच्मा लिाळॉऩभऱ ु े आम्शाव रयवचा ियण्माव अजन ू भदत झारी. एिदभ खोरात जाऊन वलचाय ियण्माव बाग ऩाडरे गेरो आणण ह्मातूनच भाहशतीच्मा वलश्रेऴणारा वुयलात झारी. एनासरसवव ियत अवताना वला भुराखती लाचल्मा. त्माच्मा themes, sub themes फनलल्मा, त्मालय उताया सरहशरा, एक्वऩटा चे शी भत सरहशरे. शे वला ियत अवताना किहटिर गथकॊ िॊग लय बय हदरा आणण अळा प्रिाये आम्शी ऍनासरसवव ियण्मात मळस्ली झारो.

आम्शी खऩ ू शळकरोमा िारालधीत फयच िाशी सळिण्मावायखॊ शोतॊ आणण ते आम्शी सळिरो शी स्लत्त फऱ्माऩैिी फदर झारा, िॉजन्पडन्व लाढरा, दव ु ऱ्माॊवभोय स्लत्रा एक्वप्रेव ियता आरॊ, वाभाजजि घटिाॊफद्दर भाहशती सभऱारी, त्माॊचा वभाजात अवरेरे स्थान वभजरे, िाशी ननमभशी वभजरे, ग्रुऩ रननंग वभजरे, टीभ लिा शे skill सळिता आरे, टाईभ भॎनेजभें ट िवॊ ियामचॊ ते िऱारॊ, आता आभचे एखाद्मारा जज ियणे फऱ्माऩैिी िभी झारे, अॊडयस्टॉ डडॊग रेव्शर लाढरी आशे . ह्माचा ऩढ ु ीर आमुष्मात आम्शारा चाॊगल्मा प्रिाये उऩमोग शोऊ ळितो. आम्शी िुठे िाभारा रागरो तय नतथे ग्रुऩ रननंग, टीभलिा माची चाॊगल्मा प्रिाये भदत शोईर. आऩरे भत प्रखयतेने भाॊडू ळितो. तवेच फेधडि , आत्भवलश्लावऩूणा फोरू ळितो, तवेच वभाजातीर घटनाॊलय फोट उचरू ळितो. मा वलऴमाभुऱे आम्शारा प्रेभ आणण नातेवॊफॊध माची खोरलय भाहशती सभऱारी. पोवा किॊला जफयदस्ती न ियता ननव्लऱ प्रेभ िाम अवत त्माफद्दर िऱारॊ.

१६ | P a g e

резрен | P a g e

वाहशत्म-वभीषा आम्शी मा वलऴमाफाफतचे लेगलेगऱे सरखाण लाचरे . सरखाणात अवे हदवून आरे आशे िी, १८ ते २१ लमोगटातीर तरुणाॊच्मा जगात खऩ ू िाशी घडत अवते, मा िारालधीत त्माॊच्मात ळायीरयि ल भानसवि फदर शोत अवतो. जवा िाऱ फदरत जातो तळी त्माॊच्मातीर ऩहशल्मा प्रेभाची बालना शी बालननि आणण ळायीरयि फदरानुवाय फदरत जाते. मा लमात आिऴाण आणण जलऱीि लाढत जाते, आऩरा आमुष्माचा जोडीदाय िवा अवाला ह्माफद्दर ते आऩल्मा सभत्र-भैत्रत्रणीॊभध्मे चचा​ा िरू रागतात. प्रेभात ऩडतात, नातॊ तमाय ियतात आणण िाशी भहशन्मात नात्मात लेगलेगळमा अडचणीॊभुऱे जवे कि

त्माॊचे न ऩटल्माभुऱे, आई-लडडराॊच्मा अवशभतीभुऱे किॊला लेगलेगळमा

िायणास्तल त्माॊच्मात दयु ाला मेतो आणण शे नात ते वॊऩलतात, त्मानॊतय माचा ऩरयणाभ त्माॊच्मा ळायीरयि ल भानसवितेलय शोऊन तणाल ननभा​ाण शोतात. प्रेभबॊग आणण ननयाळेच्मा वभस्मेतून फाशे य मेणे वोऩे नवते, ऩण तरुण द्ु ख ऩचलून फाशे य ऩडतात आणण नव्मा जोभाने ऩुन्शा एिदा प्रेभात ऩडण्माव तमाय शोतात. मा वला प्रकिमेफाफत आम्शी तुम्शारा ववलस्तयऩणे भाहशती इथे दे णाय आशोत. शी वाहशत्म वभीषा आम्शी ४ बागात िेरी आशे . १. प्रेभाचे स्लरूऩ २. लावना आणण प्रेभ ३. प्रेभाचे वाभाजजि ऩैरू ४. ब्रेि-अऩ आणण िोऩ-अऩ ! मा प्रेभाच्मा स्लरूऩाच्मा घटिात आिऴाणाचे आणण प्रेभाभध्मे िाम पयि आशे, माची चचा​ा िेरी आशे . प्रेभाची वुरुलात शी आिऴाणाऩावून शोते, आणण romantic रयरेळनसळऩ शे अवे नाते आशे ज्मात दोन व्मक्ती एिभेिाॊच्मा प्रेभात ऩडतात ल रऱा आणण ळायीरयि लागणुिीतून ते व्मक्त शोतात. मा िारालधीतीर वऩढी ळायीरयि ल बालननि वभाधानावाठी प्रेभात ऩडतात. माभऱ ु े त्माॊना वलिसवत (mature) शोण्माची, आऩरी भते भाॊडण्माची वॊधी सभऱते. तवेच प्रेभ, वलश्लाव, िाऱजी घेणे मा वला अनुबलण्माची ऩण वॊधी सभऱते. शे वला ते लास्तवलि जीलनात लाऩयतात. अवे प्रेयणा लभा​ा आणण डॉ अनुरुक्ती भाथयू (२०१५) माॊनी आऩल्मा रेखात म्शॊ टरे आशे . िायण शे नाते एखाद्मा व्मक्तीतीर िोणता तयी गुण आलडणे किॊला त्मा व्मक्तीॊच्मा वशलावाभुऱे ननभा​ाण शोते. ह्मा तरुण वऩढीत वरु ु लातीरा िाशी जण प्रेभ शे obsession म्शणन ू ियतात ल त्मानॊतय शे obsession एिा घट्ट नात्मात रुऩाॊतयीत शोते, तय िाशीॊचे शे नाते तेथेच वॊऩते. ऩठाण(२०११) ह्माॊच्मा एिा रेखातीर analysis भध्मे १८ | P a g e

त्माॊनी तरुण लमातीर भुरा ल भुरीॊचे एिभेिाॊफद्दर अवरेरी लत्त ृ ी वाॊगगतरी आशे , भुराॊना भुरीॊळी फोरण्मात आनॊद आणण वभाधान सभऱत अवते तवेच आऩल्मा वलरुद्ध सरॊगावोफत िवे लागणे शे शी आऩल्मा वलचायवयणी लय अलरॊफून अवते, अवे नभूद िेरे आशे . ऩण जास्त प्रभाणात भर ु ॊ-भर ु ी एिभेिाॊना वभजन ू घेण्मात िुठे तयी िभी ऩडल्माभऱ ु े त्माॊच्मा नात्मात अडथऱे मेतात िायण आऩरे लागणे,आऩरे वलचाय शे आऩण रशानऩणाऩावन ू सळित ल ऩाशत अवरेल्मा गोष्टीॊलय अलरॊफून अवते,त्माभुऱे ते निऱत ते त्माॊच्मा अॊगी उतयते. रेखिाॊच्मा भते प्रेभाच्मा मा नात्मात स्लत्शून ऩडणे शे नव्शे तय, मा प्रेभाच्मा नात्मात निऱत मेऊ रागणे मारा प्रेभ म्शॊ टरे जाते. Immature couple शे प्रेभात ठयलून ऩडतात ऩण mature couple शे प्रेभाच्मा किनाऱ्मा ऩमंत ऩोशोचतात. िायण प्रेभ शे mature couple वाठी एिभेिाॊवोफत ळेलट ऩमेंत वाथ दे णे अवते अवॊ भाहटा न (2015) माॊनी त्माॊच्मा रेखातून वाॊगगतरे आशे , िायण प्रेभ शे प्रेभात ऩडणे नाशीतय त्मात जगणे अवते. Matured रयरेळनसळऩ भध्मे ते एिभेिाॊना वभजून घेतात. Immature रयरेळनसळऩ भध्मे एिभेिाॊना ते वभजन ू घेण्मात िभी ऩडतात. प्रेभ आणण लावना मा दव ु ऱ्मा घटिात प्रेभ ल लावना मात िाम पयि आशे माची चचा​ा िेरी आशे . स्टोि (2017) माॊनी त्माॊच्मा रेखात अवे वाॊगगतरे आशे िी,”जय तभ ु च्मात एखाद्मा व्मक्तीवाठी लावनेची बालना अवेर आणण भग तुम्शी त्माॊच्मालय प्रेभ ियार,तय लावना अनुबलता मेत.े तवेच प्रेभ शे त्मा दोन व्मक्तीॊना एित्र ठे लते तय लावना शी दोन व्मक्तीच्मा नात्मारा जजलीत ठे लते. ऩण आदय मा दोन गोष्टीॊभध्मे मेतो तेव्शा लावना आणण आदय एित्र याशू ळित नाशी िायण जेव्शा एखाद्मा व्मक्तीवलऴमी आऩल्मारा आदय लाटतो तेव्शा नतथे लावनेरा जागाच नवते. शे खये च आशे , िायण प्रेभाचे नाते अनब ु लण्मावाठी ल भजा भायण्मावाठी नव्शे तय भनाऩावन ू अवरे ऩाहशजे,िायण नात्मात आऩण बालननि आधायाची आणण वभजून घेणाऱ्मा व्मक्तीची गयज अवते म्शणून मेतो,पक्त ळारययीि गयज ऩूणा ियण्मावाठी नाती फनलत याशणे शे लावनेचे प्रनतत्रफॊफ आशे . वेक्व शा मा तरुण जगातरा खऩ ू च िॉभन बाग आशे आणण म्शणूनच म्मुचर िन्वेंट

माफद्दर शी आऩण जाणून घेतरे ऩाहशजे.

एिभेिाॊना भॊजुयी दे णे शे किती भशत्लाचे अवते शे जाणून घेणे गयजेचे आशे . “वेक्व ियण्माव वशभती दे णे म्शणजे वॊऩण ा णे वेक्व वाठी शाली शोण्माव ऩयलानगी दे णे अवे नवत, मा भागीर तीन भख् ू ऩ ु म िायणे आशे त,वेक्व ियण्मावाठी हदरेरी वशभती िधी ऩण भागे घेता मेऊ ळितो किॊला वेक्व ियण्माव िन्वेंट दे णे शे अनैजच्छि अवू ळिते किॊला ती व्मक्ती िन्वेंट दे ण्माच्मा अलस्थेत नवेर, अवे ब्रोगाडा (2017) माॊनी आऩल्मा रेखात म्शॊ टरे आशे . शे खये च आशे िायण िाशी मुलि आऩल्मा ऩाटा नयच्मा वशभतीरा प्राधान्म दे तात,

ऩण िाशीजण त्माॊच्मा निायारा वभजून नाशी घेत,

त्माॊच्मालय दफाफ टाितात,हशॊवाचाय िरू रागतात,ल आऩल्मा ऩाटा नय लय ऩण ा णे आऩराच शक्ि आशे ू ऩ १९ | P a g e

अवे आऩणाव लाटू रागते आणण अश्मा लागणुिीभुऱे आऩल्मा ऩाटा नयच्मा स्लातॊत्र्मालय ल वलचायधयणेलय दफाल मेतो,भानसवि त्राव शोऊ रागतो. वाभाजजि घटि- “िैवी मे मायीमा” च्मा नतवऱ्मा सवझन भध्मे (२०१८) रसरत भोशन, आसळभा गचब्फेय, याजील याज, ळळाॊि बायद्लाज माॊच्मा भासरिेतीर

एिा बागात अवे दाखलरे भुरगा-

भुरगी मा दोघाॊचश े ी प्रेभाचे नाते आशे . ऩण ते दोघे एित्र भुरीच्मा घयी याशतात. भुराच्मा भते आता िुठे िरयअयरा वुरुलात झारी अवल्माने वध्मा रग्न ियण्माऩेषा live in रयरेळनसळऩ भध्मे याशणे जास्त वोमीस्िय आशे . ऩण भर ु ीच्मा घयात त्माॊच्मा नात्मारा वलयोध नाशी ऩयॊ तु त्माॊनी रलियात रलिय रग्न ियाले अळी त्माॊची इच्छा आशे िायण िी आजूफाजूच्मा वभाज शा त्माॊच्मा नात्मावलऴमी चचा​ा ियतो अवे ते नतरा म्शणतात. वीभा चौधयी (२०११) माॊच्मा एिा अशलारात त्मा अवॊ म्शणतात िी, भुरीने दव ु ऱ्मा जातीत रग्न िेल्माभुऱे नतचे लडीर नतच्माळी गेल्मा वशा लऴांऩावून फोरत नाशीत िायण त्माॊच्माभते त्माॊच्मा घयात आधी िोणी दव ु ऱ्मा जातीत रग्न िेरे नाशी ल नतच्मा मा ननणामाभऱ ु े रोि त्माॊना नाले ठे लतीर. स्त्री ल ऩुरुऴाॊना वऩतव ृ त्ताि ऩद्धतीभुऱे िाशी बूसभिा ठयलून दे ण्मात आल्मा आशे त तय ऩुरुऴ शा ऩयु लता आणण यषणिता​ा आशे अवे वभजरे जाते. तवेच स्त्री ऩोऴणिता​ा ल प्रवायि आशे. अळा वलऴभ यचना नात्माॊलय शी ऩरयणाभ ियतात. स्त्री म्शणते िी नतरा ऩुरुऴाची गयज नाशी ऩण हश गयज वाभाजजि, आगथाि दृष्ट्मा नवते तय बालननि अवते. तवेच ऩुरुऴ शा एि ऩुयलता अवल्माभुऱे ते स्त्रीळी भैत्री ियण्माची वलवरून जातात. त्माभुऱे ते सवरयअव रयरेळनसळऩ ल िसभटभें ट दे णे शे त्माॊना मोग्म लाटत नाशी. शे खये च आशे िायण बायतीम वॊस्िृतीत जात, धभा मा रूढीॊनी ऩूलीऩावून वभाजात एि लरयष्ठ जागा ननभा​ाण िेरी आशे ल ती िोणीशी वशज भोडीत िाढू ळित नाशी (२०११) ऩयॊ तु स्त्रीरा बालननि आधायावाठी ऩुरुऴाची गयज बावणे ल ऩुरुऴारा तवे न लाटणे शे चि ु ीचे अवते िायण जवा ऩुरुऴ ळाययीि आणण भानसवि गोष्टीत वषभ अवतो तवेच स्त्री वुद्धा अवते,ते दोघे नात्मात एिभेिाॊचा आधाय ल वभजून घेण्माच्मा बालनेने मेतात. तवेच आम्शाव डाटातून अवे हदवरे कि आजच्मा िाऱातीर मुलिाॊची आऩल्मा आई-लडडराॊवोफत जास्त जलऱीि नवल्माभुऱे त्माॊना अवे लाटते िी आई-लडीर शे त्माॊना वभजन ू घेणाय नाशीत. त्मा बीतीने ते आई-लडडराॊवोफत share ियत नाशी. त्मा ऩयॊ ऩयागत अवरेल्मा वलचायातून आई-लडडराॊचे वलचाय दे खीर जवॊ वभाज ियतो तवेच झारे आशे . त्माभुऱे ते त्माॊचॊ वलचाय त्माॊच्मा भुराॊलय थोऩलत आशे त. ब्रेि-अऩ ल िोऩ-अऩ मा चौथ्मा घटिात प्रेभाच्मा मा नात्माचा अॊत वलवलध िायणाॊभुऱे शोतो. िायण त्मा नात्मात वातत्माने फॊधने मेऊ रागतात, अवे प्रसवद्ध भानवळास्त्र अभ्मावि सळसरॊग २० | P a g e

(२०१७) माॊचे भत आशे. तवेच प्रत्मेिाचे cope up ियण्माच्मा ऩद्धती लेगलेगळमा आशे त, िाशी जण सभत्राॊवोफत याशून cope up ियतात तय िाशी जण एिटे याशून स्लत्रा लेऱ दे तात अवे “Real way to get over a breakup” मा रयवचाभधन ू आढऱून आरे आशे . शे खये च आशे िायण नात्मात कितीशी गोडला अवरा तयी दफाल हशॊवा ल पवलणि ू माभऱ ु े नात्मात अॊतय मेऊ रागते. तवेच breakup झाल्मालय प्रत्मेिजण आऩल्मा ईच्छे नव ु ाय ल वोमीनव ु ाय फाशे य मेण्माचा भागा ळोधतात.

२१ | P a g e

भाहशतीचे वलश्रेऴण प्रेभाभध्मे िधी चाॊगरी फाजू आणण लाईट फाजू नवते. ती ते प्रत्मेिाच्मा वलचायाॊलय अलरॊफून अवते, आणण ते आम्शी आभच्मा वॊळोधनातन ू व्मक्त ियत आशोत. आम्शी वॊळोधनावाठी किॊला आभच्मा रयवचावाठी १८ ते २१ लमोगटातीर व्मक्तीॊची ननलड ियामचे ठयलरे शोते. आम्शी ३५ जणाॊचा इॊटयव्ह्मू घेतरा त्माऩैिी ८ भुरॊ शोती आणण २७ भुरी शोत्मा. जेव्शा माची वुरुलात ियताना आम्शी ज्मा तरुणाॊचा इॊटयव्ह्मू घेतरा ते व्मक्ती भुख्मत् १८ ते २१ मा लमोगटातीर आशे त अवॊ आढऱून आरॊ, िाशी तरुण-तरुणी मा अठया लऴांच्मा आधीऩावूनच प्रेभवॊफॊधात अडिरेरे शोते. त्मातरे भख् ु मत् तरुण-तरुणी शे वेिॊड इमय चे शोते किॊला आशे त, त्मातीर िाशीॊचे प्रेभ वॊफॊध शे एि ते दोन लऴा शोते तय िाशीॊचे एिा लऴा​ाऩमंत शोते. भग नॊतय ब्रेिअऩ शोऊन दव ु ऱ्मा रयरेळनसळऩ भध्मे शोते, िाशीॊचे आत्ता ऩण वॊफॊध हटिून आशे त. त्मा तरुण- तरुणीॊऩैिी वलाच हशॊद ू धभा​ाचे अवून लेगलेगळमा जातीचे शोते. वला वशबागी शे त्माॊचॊ सळषण ऩूणा ियत शोते. िोणीच िुठराशी व्मलवाम ियत नव्शते. आऩाऩरॊ १४ ली चा सळषण ऩूणा ियत शोते. २२ | P a g e

ऩेशरा ऩेशरा प्माय शै .... मा वलऴमाभध्मे अवे आशे कि under eighteen love शे ळाऱे त अवताना शोते आणण नॊतय ते िुठे आणण िवे बेटतात आणण िवे लेग-लेगळमा तऱ्शे ने एिभेिाॊना impresss ियतात शे मा भध्मे हदवून आरे आशे . प्रेभ ियण्मावाठीचे नक्िी एि लम अवते िा? माफाफत प्रत्मेि व्मक्तीचे लेगलेगऱे भत अवू ळिते ऩण आजच्मा घडीरा प्रेभ-आिऴाण-वॊफध मा गोष्टी अगदी रशान लमाऩावून वुरु झारेल्मा हदवत आशे त. आम्शाॊरा शे हदवून आरे कि, १८ लऴा​ाऩेषा िभी लम अवरेरे तरुणशी प्रेभात एित्र आरेरे आशे त. िदागचत त्माॊच्मात प्रेभावलऴमी ऩूणा जाणील नवेरशी,ऩयॊ तु एि सभत्र किॊला वाथी ळोधण्माची आिाॊषा त्माॊच्मात जरूय अवते. मा „इॊभच्मयु ‟ िाऱात आऩरी नाती जऩामची ओढ आणण तट ु ण्माची बीती िळी अवते शे त्माॊच्मा अनुबलातून आम्शाव िऱारे. मात भज्जा म्शणजे, प्रेभ शे आजच्मा एिवलवाव्मा ळतिात पेवफुि/लॉट्वॲऩ वायख्मा वोळर नेटलकिंग वाइट्वलरून ऩण एक्वप्रेव िेरे जात आशे शे हदवून आरे. फशुतेि वशबागी तरुणाॊनी वोळर सभडीमाचा उऩमोग आऩल्मा ऩाटा नयळी ओऱख लाढलामरा िेरा आशे. पेव-टू-पेव बेटण्मा अगोदय नेटलकिंग वाइट्वलरून ओऱख लाढलणे शे िुठे तयी आजच्मा वऩढीभध्मे trendy झारेरे आशे . वोळर भीडडमा भध्मे पेवफुि आणण इॊस्टाग्राभचा जास्त लाऩय शोतो आशे. आभच्मा भाहशतीभध्मे पेवफुिभुऱे ७ रयरेळनसळऩ वुरु झारे आशे त तवेच िॉरेजभधन ू ६ रयरेळनसळऩची वुरुलात झारी. तय ३ रयरेळनसळऩ ट्मुळन-क्रावभधन ू तय िाशी सभत्र-भैत्रत्रणीॊभुऱे झारी. तरुण भर ु े ळाऱा-िॉरेजभध्मे अवताना प्रेभ-फॊधनात अडित आशे त. शे „प्रेभ‟ ळायीरयि आिऴाण ऩण अवू ळिते, आजच्मा वऩढीरा आऩल्मा वलरुद्धसरॊगी ऩाटा नयिडे अवरेरी योभॉहटि ओढीची बालनाशी अवू ळिते. ऩण जे िाशी आशे ते शे तरुण खऩ ू आत्भवलश्लावाने ियत आशे त. प्रेभाच्मा मा िाऱात आईलडडराॊळी ळेअय ियणे मारा जास्त प्राधान्म हदरे जात नाशी अवे शी हदवून आरे, िायण आई-लडीर आऩल्मारा वभजून घेणाय नाशी शी बीती आजच्मा मा वऩढीत िुठे तयी रुजरेरी आशे अवे जाणलरे. भर ु ाॊना त्माॊचे आई लडीर वभजन ू घेणाय नाशी अवे िा लाटते? ते ओयडतीर- भायतीर, ळाऱा फॊद ियतीर अळी वलवलध िायणे आम्शारा आढऱून आरी आशे त. घयचे प्रेभ वललाशारा वशभती दे त नाशी, जात लेगऱी अवेर तय नाशीच नाशी, लमाची फॊधने त्माॊच्मालय जरूय आशे त म्शणजेच एलढ्मा रशान लमात शे ियामचे नवते अवे घयच्माॊचे भत अवते. िुटुॊफाच्मा आऩल्मा ऩाल्माचा ऩाटा नय िवा अवाला अळा खऩ ू अऩेषा अवतात.

२३ | P a g e

तवेच रयरेळन जऩण्मावाठी खऩ ू लेऱ एिभेिाॊवोफत घारलणे, आऩल्मा ऩाटा नयरा वभजून घेणे खऩ ू भशत्लाचे आशे . ळशयात अळी ननलाॊत आणण वुयक्षषत जागा वाऩडणे खऩ ू िठीण अवते. आभच्मा रयवचा भधन ू अवे हदवरे कि, ऩाटा नवा शा लेऱ एित्र घारलण्मावाठी लेगलेगळमा हठिाणी जातात. शे तरुण ळाऱे तीर जलऱच्मा भैदानालय बेटामचे, िॉरेजभध्मे बेटामचे, िॉपी किॊला िेिळॉऩ भधे जामचे किॊला ग्रप्ु व वोफत भल ु ीजरा जामचे. आम्शाॊरा अवे रषात आरे कि, िॉरेजचे जोडऩे जास्त िरून सळलाजीऩािा, नायऱी फाग, िॎन्टीन, िॎपे आणण गाडान्वभध्मे कपयामरा जातात. भैि डी, िेएपवी अळा जागाशी त्माॊना िधी-िधी ऩयलडतात. ऩण भुख्मत् बेटण्माची जागा हश भैदाने-फगीचे आशे त. त्माॊच्मात अवे हश म्शणारे कि, ते फाशे य िुठे च कपयामरा गेरेरी नाशीत. मा लमात एि-भेिाॊना इम्प्रेव ियणे, त्माॊना खळ ु ठे लणे त्माॊच्मा आलडीचे िाभ अवते. िऩडे, स्टाईर आणण गगफ्टट्व मा वगळमाने ते एिभेिाॊना इम्प्रेव ियत याशतात. एिाने त्माच्मा प्रेमवीरा अॊगठी दे ऊन खळ ु िरून टािरे तय इतयाॊनी वयप्राईज प्रान िेरे अवे अनेि आठलणी आम्शाॊरा वाॊगगतल्मा. वायाॊळ, तरुण भुरे एिभेिाॊच्मा वशलावात जेव्शा मेतात, लेऱ घारलतात, एिभेिाॊना वभजून घेतात-आधाय दे तात तेव्शा त्माॊच्मात प्रेभ जडत जाते. िधी-िधी ग्रुऩभध्मे वलाजण िऩल्व आशे त भग आऩरे िा नाशी मावाठी ऩण ते नाते तमाय ियतात. शे नाते किती प्रेभ किती आिऴाण शे ठयलण्माच्मा बूसभिेत न जाता जय तटस्थऩणे ऩहशरे तय रषात मेते कि, मा तरुणाॊना खऩ ू रलियच प्रेभाची चाशूर रागरेरी आशे. ळाऱे चे ऩहशरे प्रेभ जवे आजिारच्मा गाजरेल्मा प्रसवद्ध कपल्भ भधन ू यॊ गलरे गेरे, (ळाऱा, टाईभऩाव, पॉड्री, वैयाट,ती वध्मा िाम ियते इत्मादी. कपल्भवना प्रेषिाॊनी अषयळ् डोक्मालय घेतरे) तवेच आम्शाॊरा आवऩाव ऩण घडताना हदवतेम. आता शे भाध्मभाचे गचत्र वभाजात कि वभाजाचे गचत्र भाध्मभात ऩडते आशे शे िवे ठयलामचे फये ?

२४ | P a g e

реирел | P a g e

प्माय शभे कीव भोड ऩे रे आमा ! मा भधन ू आम्शारा रयरेळन भध्मे अवणाये लेग - लेगऱे ऩैरू हदवून आरे आशे . ज्माभध्मे त्माॊनी त्माॊच्मा रयरेळनसळऩ रा िवे define िेरे आशे ते मा भध्मे हदवून मेत.े रयरेळनसळऩभध्मे फये च प्रिाय आशे त ते म्शणजे सवरयअव+ िसभटे ड,+नो सवरयअव-नो िसभटे ड, टाइभऩाव आणण टें ऩययी अवे आम्शी िेरेल्मा रयवचा भधन ू हदवून आरे आशे. िाशीजणाॊना म्शणजेच प्रत्मेिारा त्माचॊ स्लत्च रयरेळन शे वुरुलातीरा सवरयअव अवच लाटते आणण त्मा प्रत्मेि व्मक्तीवाठी त्माॊच्मा प्रेभाची व्माख्मा शी लेगऱी अवते. भाहशतीनुवाय खऩ ू िाशी गोष्टी हदवून आल्मा त्मा म्शणजे िी िाशीजण त्माॊच्मा नात्मारा सवरयअव मा िॎटे गगयी भध्मे भोडतात िायण त्माॊची नात्माची सवरयअव व्माख्मा शी एि लऴा​ाऩेषा जास्त जे नातॊ हटितॊ त्माने ऩण ू ा शोते. तय िाशीॊवाठी वशा भहशने एित्र याहशल्माने सवरयअव नात्माची व्माख्मा ऩूणा शोते म्शणून ते त्माॊच्मा नात्मारा सवरयअव मा िॎटे गगयीत भोडतात. अवेशी हदवून आरे िी िाशी व्मक्तीॊना त्माॊच्मा ळारययीि गयजा ऩूणा ियण्मावाठी भैत्री ियामरा किॊला नाते फनलामरा आलडते. अळी भाणवे स्लत्च्मा रयरेळनरा friends with benefit मा ळब्दात डडपाइन ियतात. तय िाशीजण मा दोन टोिाॊच्मा भध्मे झयु ताना हदवरे िायण त्माॊना िऱतच नव्शते िी ते िोणत्मा िॎटे गगयी भध्मे भोडतात. ते त्माॊच्मा रयरेळनरा सवरयअव +िसभटे ड आशे अवे म्शणतात ऩण त्माॊच्मात आरेल्मा िाशी अडथळमाॊभुऱे त्माॊनी त्माॊच्मा िसभटभें ट्व ऩूणत ा ् वलवरून गेरे आशे. इथे अवे हदवून मेते िी एिा िाऱाऩुयते ती वोफत आशे त ऩण लेऱेनुवाय गयज रागरी तय ते त्माॊच शे नातॊ वलवरून ऩुढच्मा आमुष्मािडे वशजयीत्मा लाटचार िरू ळितात. नात्मारा प्रेभाची गयज आशे िी ळायीरयि वॊफॊधाॊची? आम्शी भर ु ाखती दयम्मान अवा प्रश्न वलचायरा िी, तभ ु च्मा भते तभ ु चे रयरेळनसळऩ शे िोणत्मा प्रिायचे आशे? तय माच्मा दव ु य्मा फाजूरा अवे हदवरे िी िाशी रोिॊ पक्त वलऴेळ िाऱाऩुयत्मा अवरेल्मा ळायीरयि गयजा ऩूणा ियण्मावाठी रयरेळनभध्मे मेतात आणण म्शणून ते त्माच िाऱाऩुयते त्माॊच्मा ऩाटा नयळी िसभटे ड याशतात. तय िाशीॊच्मा भते रयरेळन फाफतीतचा त्माॊचा अनब ु ल शा लाईट शोता िायण त्माॊच्मा ऩाटा नयने त्माॊना िसभटभें टव दे ऊन वद् ु धा त्मा ऩाऱल्मा नाशीत आणण त्माॊच्माभागे दव ु ऱ्मा भर ु ीॊवोफत किॊला भुराॊवोफत date िेरे आशे . भाहशतीनुवाय अवे आढऱून आरे िी, जय एखादी व्मक्ती आऩल्मालय प्रेभ ियते तय त्माच्मा वलश्लावारा तडा जाऊ हदरा नाशी ऩाहशजे. िाशीॊना मा लाक्माची अजजफात जाणील नवते िायण त्माॊची प्रेभा फद्दरची भते शी लेगऱी अवतात. भाहशतीत अवे हदवरे िी िाशीॊवोफत त्माॊच्मा ऩाटा नयने त्माॊच्मावोफत double date िेरे आशे आणण मा गोष्टीची बनि वद् ु धा नव्शती. तय २६ | P a g e

िाशी शे पक्त आऩरे सभत्र- भैत्रत्रणीॊचे दे खीर girlfriend-फॉमफ्रेंड आशे त म्शणून आऩरॊ ऩण अवालॊ,अळा अऩेषेभुऱे रयरेळन भध्मे मेतात. माचाच दव ु या बाग ऩाशता वशबागीच्मा भते िाशीजण शे "mind change” ियण्मावाठी रयरेळन भध्मे मेतात आणण अळा रयरेळन रा ते टें ऩययी रयरेळनसळऩ अवे म्शणतात. जय प्रत्मेि व्मक्ती अवा लागामरा रागरा तय नात्मात ट्रस्ट िवा build up शोणाय? भुराखती दयम्मान अवेशी आढऱून आरे िी, िाशीजण त्माॊच्मा नात्मारा घेऊन सवरयअव आशे त ऩण ते त्माॊच्मा ऩाटा नयरा commit ियामरा घाफयतात. िायण त्माॊचा बूतिाऱातीर नात्माॊचा अनुबल शा त्माॊना commit ियण्माऩावून थाॊफलतो. तवेच त्माॊच्मा भते commit न ियण्माभागे िाशी वाभाजजि घटि िायणीबत ू आशे त. जवे िी िाशीॊच्मा commit न ियण्माभागे जातीची वभस्मा शोती तय िाशीॊच्मा भते त्माॊचा ऩाटा नय शा financially stable नवल्माभुऱे त्माॊना commit ियामचे नव्शते. िाशीॊच्मा आमुष्मात त्माॊच्मा बूतिाऱातीर नात्माॊभधीर अनुबल शा लाईट अवल्माभुऱे ते ऩुढे दव ु ऱ्मा नात्मात मेऊ इजच्छत नव्शते. जगात वगऱे च प्रेभ ियतात आणण प्रत्मेिाची प्रेभ ियण्माची ऩद्धत शी लेगऱी अवते. ती त्माॊचा स्लबाल, लागणि ू आणण वबोलतारच्मा ऩरयजस्थतीलय अलरॊफन ू अवते. िाशी व्मक्तीॊवाठी प्रेभ शे खऩ ू seasonal आशे. जवे प्रत्मेि season एिा भागोभाग फदरतात तवेच ते त्माॊच्मा रयरेळनळीऩचे स्टे टव फदरतात. म्शणजेच आज जय ते एखाद्मा नात्मात सवरयअव आणण िसभटे ड आशे त तय दव ु ऱ्मा हदलळी ते दव ु ऱ्मा नात्मात िसभटे ड अवून ऩण टाइभऩाव ियतात ल नॊतय त्माॊच्मात नात अवूनशी ते नो

रयरेळन

अवे

म्शणतात

अवे

आभच्मा

भाहशती

भध्मे

जाणलरे.

भाहशतीनव ु ाय अवे हदवरे िी प्रत्मेि व्मक्ती शी आऩरॊ रयरेळन डडझाईन ियताना िाशी घटिाॊचा वलचाय ियते. जवे िी िाशी व्मक्तीॊच्मा भते त्माॊना त्माॊच्मा ऩाटा नयिडून अऩेषा अवतात म्शणजेच आऩल्मा ऩाटा नय भध्मे loyalty, understanding, ट्रस्ट माचवोफत ते आऩल्मारा आऩरी ऩवानर स्ऩेव दे णाया ल ज्माच्मावोफत आऩरे नाते िसभटे ड अवेर अवा अवामरा शला. माच प्रिाये प्रत्मेिाने आऩरे रयरेळनचे नेचय शे स्लत्च्मा वलचायाॊनुवाय ल गयजेनुवाय िवे डडजाइन िेरे आशे शे अनासरसवव ियताना हदवन ू आरे.

२७ | P a g e

कशाणी घय घय की ! मा भध्मे अवे आशे कि पॎसभरी िळा तऱ्शे ने आऩल्मा ऩाल्मारा वभजून घेण्माव िभी ऩडत आशे , त्माॊना वगळमा गोष्टी भाहशत अवून वुद्धा ते आधी वभजाचा आणण नॊतय त्माॊच्मा ऩाल्माचा वलचाय ियत आशे . शे च आम्शी मा भधन ू दाखलत आशोत. पॎसभरी हश आऩल्मावाठी एि वऩोटा सवस्टभ अवते शे आऩल्मारा अगदी एि छोटॊ वॊ फाऱ अवल्माऩावून बावून मेते. त्माभुऱे आऩल्मा बवलष्माची गचॊता हश त्माॊना नेशभीच अवते ऩण गचॊते वोफत त्माॊनी आऩल्मारा आऩरे भत ल वलचाय भाॊडण्माची शी जागा हदरी ऩाहशजे अवे प्रत्मेिारा लाटते. प्रेभ शा वलऴम त्माॊना गैय लाटतो त्माभुऱे आऩल्मा भुराॊना त्माफद्दर फोरू न दे णे ल बीतीने शे वगू चत ियणे कि भर ु ीने भर ु ीॊळीच भैत्री ियाली ल भर ु ाॊनी भर ु ाॊळीच, शे चि ु ीचे आशे . ळयीयात शोणाये ळायीरयि ल भानसवि फदर मावायख्मा वॊलेदनळीर वलऴमालय ऩारि आऩल्मा भुराॊळी भोिळमाऩणाने फोरत नाशीत.जवॊ ऩारिाॊना आऩल्मा भुराॊनी आऩल्मारा वगऱॊ वाॊगालॊवॊ लाटतॊ तवॊच भुराॊनाशी आऩल्मा ऩारिाॊनी आऩल्मारा वभजून घ्मालॊ अवॊ लाटतॊ. जास्त िेवेव भध्मे अवे हदवरे िी पॎसभरी भुराॊचे रयरळनसळऩ वभजून घेत नाशीत. िाशी िेवेव भध्मे अवे आढऱून आरे आशे कि जेव्शा ये स्ऩोन्डेंटच्मा आईरा त्माॊच्मा नात्मावलऴमी िऱरे तेव्शा नतने इभोळनरी वलचाय िेरा ल respondent ची

वभजूत िाढरी.ऩारि भुरा-भुरीॊचे

रयरेळन भान्म ियत नाशी आणण त्माॊना त्माॊच्मा अभ्मावलय किॊला िरयअयलय रष दे ण्माव वाॊगतात. डाटाभधन ू अवेहश हदवून आरे आशे कि भुरीची आई नतचॊ प्रेभ भान्म ियते ऩण त्मारा जास्त लेऱ दे ऊ निोव अवॊ वाॊगते,"भैने खद ु भम्भी को फोरा की ऐवा ऐवा शै . तोश भम्भी ने फोरा की शै तो ठिक शै , ऩय लोश अबी भत ऐवे कय तू, अबी ऩढाई ऩे ध्मान दे .” डाटानुवाय िाशी िेवेवभध्मे ऩारिाॊनी आऩल्मा भुराॊचे रयरळनसळऩ वभजून घेतरे आशे िायण कि त्माॊच्मा भते मा लमात भुराॊिडून अव शोऊ ळितॊ. जात वायखीच अवल्माभुऱे ऩॎयेंट्वनी भान्म िेरॊ. िाशी िेवेव भध्मे जेव्शा ये स्ऩोन्डेंटने ब्रेिअऩ झाल्माचॊ घयी वाॊगगतरे तेव्शा त्माच्मा ऩारिाॊनी त्माची ती अलस्था वभजन ू घेतरी ल त्मारा त्मातन ू फाशे य ऩडण्माव भदत िेरी.अवे िाशी रयरेळनसळऩ आशे ज्मात प्रेभ वललाशाव ऩारािॊची वशभती आशे. अळा शी िेवेव शोत्मा िी ज्मात ये स्ऩोन्डेंट आईळी भोिऱे ऩणाने भनातल्मा गोष्टी

ळेअय

ियतात ऩण ऩप्ऩाॊन वाॊगामरा घाफयतात.ऩप्ऩा भान्म नाशी ियणाय ओयडणाय. "ऩाऩा वे डयता था भतरफ ऐवे वफ रपडे भें नशी ऩडने का ऩाऩा फोरते थे इवशरए डयता था. इवशरए भम्भी को ळेअय कयता था तो भम्भी वेट यखती थी." २८ | P a g e

िाशी िेवेव भध्मे अवे हदवरे कि respondent च्मा घयी िऱल्मानॊतय त्माॊच्मालय फॊधने मेतीर माची बीती शोती. िायण त्मा फॊधनाॊनभध्मे सळषण फॊद शोणे,घयातून फाशे य न ऩडू दे णे अळा गोष्टीॊचा

वभालेळ शोता. फॊधने रादणे हश एि भानसवि हशॊवाच आशे . फािीच्मा िाशी िेवेवभध्मे

ळायीरयि हशॊवा ऩण िेरी गेरी आशे.िुठरीशी चि ू झारी तय आई-लडीर वभजन ू घेत नाशी,आधी भायतात ल नॊतय फोरतात तवेच आई-लडडराॊफयोफयच भोठे बाऊ-फशीण दे खीर वभजन ू न घेता त्माॊच्मालय शक्ि रादतात अवे िाशी respondent चे भत शोते. वशबागीच्मा ऩाटा नयने नतरा भायरे शे नतच्मा िािाॊना िऱारॊ आणण नतचे िािा त्मा भुरारा भायामरा ननघारे. शा वगऱा प्रिाय हशॊवेभध्मे मेतो. एिा वशबागीच्मा आईरा िऱारॊ तेव्शा त्माचॊ स्ऩष्टीियण ती अवॊ दे त कि,"भम्भी ने भाया, धचरामा घय वे फाशय ननकारा, ळाभ को लाऩव घय शरमा." ऩारिाॊना त्माॊच्मा इज्जतीची बीती अवल्माभुऱे हशॊवा िेरी जाते. पॎसभरीभध्मे जेव्शा आई लडडराॊचॊ ऩटत नाशी किॊला ते लेगऱे शोतात तेव्शा अडचणी मेतात. मा प्रवॊगात जेव्शा ऩाल्मालय लडडराॊवोफत याशामची लेऱ मेते तेव्शा ते स्लत्रा लडडराॊिडे व्मक्त नाशी ियत अवे आभच्मा एिा िेवभध्मे हदवरे. त्माच्मात एि वशबागी अवे वाॊगते िी,"आई-फाफा लेगऱे आशे त,लडडरांवोफत याशते, bonding नवल्माभऱ ु े काशी ळेअय कयत नाशी." एिा िेवभध्मे त्मा वशबागीरा आऩल्मा आई-लडडराॊचे रयरेळन खयाफ शोऊ द्मामचे नव्शते म्शणून आऩल्मा रयरेळनसळऩ फद्दर नतने िधी िोणािडे व्मक्त िेरे नाशी. जात हश िाशी रयरळनसळऩभध्मे ब्रेिअऩचॊ एखादा िायण फनरी आशे िायण कि दव ु ऱ्मा जातीतीर व्मक्तीळी रग्न ियण्माव पसभरी भान्मता दे त नाशी. एिा respondent ची जात सवखऩॊजाफी अवन ू नतची भम्भी िडि स्लबालाची आशे ऩण ऩप्ऩा चाॊगरे आशे त.त्माॊना दव ु ऱ्मा जातीचा भुरगा निो. त्माॊना त्माॊच्माच जातीतीर भुरगा ऩाहशजे अळी त्माॊची अऩेषा आशे . तवेच िाशी ऩारिाॊच्मा भते भुराॊनी अभ्मावालय रष दे णे, उज्ज्लर बवलष्म फनलण्मािडे रष िेंहित ियणे,आऩल्मा ऩाल्मारा चाॊगरा भुरगा-भुरगी जोडीदाय म्शणून सभऱामरा ऩाहशजे अळा इतय अऩेषा आशे त. फशीण प्रेभवललाश ियण्मावाठी घयातून ऩऱून गेरी त्माभुऱे वशबागीच्मा घयात प्रेभवललाशारा ऩयलानगी नाशी. म्शणून नतचॊ रयरेळनसळऩ घयातरे भान्म ियणाय नाशी तेव्शा नतने arrange marriage ियामरा भनाची तमायी शी िेरी आशे . प्रत्मेि व्मक्तीच्मा आमुष्मात रग्न शा अत्मॊत नाजूि वलऴम अवतो. प्रत्मेि व्मक्तीचे रग्न शे त्माच्मा वशभतीने शोणे गयजेचे आशे . बायतीम वॊस्िृती भध्मे ऩाल्माॊनी रग्न िुणाळी ल िधी ियामचे माचा ननणाम जास्त िरून ऩारि घेतात .माफातीत जेन्डय खऩ ू भोठी बूसभिा फजालते .ते अवे २९ | P a g e

कि,जय भुरगा अवेर तय िाशीलेऱेव िुटुॊफ त्माच्मा रग्नाचा ननणाम वलास्ली त्माच्मालय वोऩलतात किला भुरगा ऩूणऩ ा णे वेटर झाल्मालय त्माच्मा वशभतीने घेतात.ऩण जय

शाच रग्नाचा ननणाम

भुरीच्मा फाफतीत अवेर तय िुटुॊफीम िाशीलेऱेव नतची वशभती न घेता ठयलतात. िाशी लेऱेव ऩारि भर ु ीॊना त्माचॊ सळषण थाॊफलन ू रग्न ियण्माव आग्रश ियतात. भर ु ीॊच्मा उच्च सळषणात रग्नाचा ननणाम शा त्माॊच्मा स्लप्नाच्मा आड मेतो. माचप्रिाये ऩारिाॊच्मा ऩाल्माच्मा रग्नाच्मा फाफतीत पाय अऩेषा अवतात .जवे कि ,भुरगा अवेर तय त्माची शोणायी जोडीदाय िभी सळिरेरी ल िभालणायी अवेर तयीशी चारेर ऩण घयिाभात ननऩुण अवरी ऩाहशजे. तय भुरगी अवेर तय नतरा सभऱणाया जोडीदाय शा जास्त सळिरेरा ल िभालणाया अवरा ऩाहशजे. मातूनच आऩरी ऩुरुऴप्रधान वॊस्िृती हदवन ू मेत.े एक्स्ऩटा च्मा भते वशबागीरा घयी वाॊगामचॊ िी नाशी शे त्माॊच्मालय अलरॊफून अवते. घयी किती िॉम्पोटा झोन आशे शे त्मानुवाय वह्बागीने घयी वाॊगणॊ अलरॊफून अवते. ऩारिाॊची वाभाजजि ल भानसवि वलिाव िवा झारा आशे , त्माॊची लाढ िुठल्मा लातालयणात झारी आशे , त्माॊची जात आणण धभा​ाफाफत िाम भत आशे , मा वगळमा घटिाॊलय ते रयरेळनसळऩ भान्म ियतात िी नाशी ियत ह्माचा ननणाम शोतो. ऩण ऩारिाॊच्मा मा ननणामालय भर ु ाॊचे प्रेभ अलरॊफन ू अवताॊना हदवते.

३० | P a g e

ठशंद,ू भुस्रीभ,शवख-इवाई, शभ वफ शे बाई बाई…!! मा भध्मे अवे आशे कि जेव्शा दोन व्मक्ती रयरेळनभध्मे अवतात तेव्शा त्माॊना शोणाऱ्मा वभाजातीर अडचणीॊना िळाप्रिाये वाभोये जातात आणण पॎसभरी ऩण िवा योर प्रे ियते शे मा भध्मे स्ऩष्टऩणे हदवल्मा आशे त. जात शा अत्मॊत भशत्लाचा वाभाजजि घटि आशे . रोि स्लत्च्मा जातीरा जास्त प्राधान्म दे तात. त्माभुऱेच वभाजातीर रोिाॊभध्मे बेदबाल, अन्माम ल अवभानता लाढत आशे. ऩूली रग्न शे जातीत िेर जामचे. तेव्शा भाणवाॊचे वलचाय जास्त प्रगत नव्शते. त्माभुऱे प्रेभवललाशारा जास्त लाल नव्शता. ऩूलीच्मा रोिाॊच्मा भते जय भुरा-भुरीॊनी दव ु ऱ्मा जातीत रग्न िेरे तय वभाज त्माॊना नाल ठे लामचा किॊला लाऱीत टािामचा. म्शणून अळा गोष्टीॊना वशज रयत्मा भान्मता सभऱत नवे आणण वभाजाच्मा वलयोधात िोणी गेरे तय हशॊवा वायख्मा प्रिायाॊना वाभोये जाले रागत अवे. त्माभुऱे बयऩूय अळा िेवेव हदवून आल्मा ज्माभध्मे ऩारि प्रेभ वललाश ल इॊटयिास्ट रग्नावाठी ऩयलानगी दे त नाशीत. िायण त्माॊना वभाज िाम फोरेर? नातेलाईि नाले ठे लतीर, भुराॊचॊ बवलतव्म िवॊ अवेर ह्मा गोष्टीॊची जास्त गचॊता लाटते. तवेच िाशी रोि शे जास्त रूढी-ऩयॊ ऩया ऩाऱणाये आढऱून आरे. आभच्मा एिा भर ु ाखती भध्मे वशबागी फौद्ध जातीचा आणण प्रेमवी OBC जातीची शोती. नतच्मा घयी रव्श भॎयेज आणण इॊटयिास्ट भॎयेज रा भान्मता नव्शती. नतच्मा भोठ्मा बालारा त्माॊच्मा नात्मावलऴमी िऱारॊ ल तो नतरा वायखी धभिी दे ऊ रागरा कि,”शे वगऱं इथेच थांफला नाशी तय घयी वांगेन.” म्शणून नतने घाफरून ब्रेिअऩ िेरा. तय दव ु ऱ्मा वशबागी च्मा भते ती सवख ऩॊजाफी जातीची आशे आणण नतचा वाथीदाय शा णिश्चन धभा​ाचा शोता. घयात मा गोष्टीॊना फॊधने अवल्माभऱ ु े जेव्शा नतच्मा लडडराॊना िऱारॊ तेव्शा ते म्शणारे िी,"शे वगऱं फंद कय नाशीतय तुरा आणण त्मारा दोघांनाशी भारून टाकेन."मा सबतीने नतने ते नाते तोडरे. नॊतय ती ऩुढे जाऊन नतच्माच जातीतीर एिा भुरावोफत रयरेळनभध्मे आरी तेव्शा नतच्मा ऩरयलायाने नतचे शे नाते वशखळ ु ीने भान्म िेरे. भाहशतीभधीर िाशी िेवेवभध्मे आढऱून आरे िी िाशी ऩारिाॊना प्रेभ वललाश ते ऩण दव ु ऱ्मा जाती भध्मे भान्म नाशी िायण त्माॊच्मा भते त्माॊना त्माॊची वभाजातीर इज्जत, प्रनतष्ठा खऩ ू वप्रम आशे . एिीच्मा घयच्माॊच्मा भते, “स्लतःची जात वोडून दव ु ऱ्मा जातीत कळारा भुरगी द्मामची आणण अवं केरं तय वभाजात आभची काम इज्जत याशीर?” अळा रोिाॊना त्माॊच्मा भुराॊच्मा बवलतव्माऩेषा जात एलढी भशत्लाची िा लाटते? जय त्माॊनी त्माॊच्मा ऩाल्माचॊ रग्न त्माॊच्माच

३१ | P a g e

जातीतीर व्मक्तीळी रालून हदरे तय िाम त्माॊच्मा ऩाल्माचॊ बवलष्म खयॊ च वुयक्षषत अवेर? आणण नवल्माव तेव्शाशी ते आधी त्माॊच्मा ऩाल्माचा वलचाय ियतीर िी वभाज िाम फोरेर माचा? वलसानातीर प्रगतीभुऱे भाणवाॊच्मा वलचायवयणीत शऱू शऱू फदर शोत आशे ऩण तयीशी जात शा भुद्दा गश ु ाॊच्मा आनॊदाचा वलचाय ियता त्माॊच्मा प्रेभवललाशाव ृ ीत धयरा जातो. िाशी ऩारि त्माॊच्मा भर भान्मता दे तात ऩयॊ तु त्मातशी त्माॊची अळी अट अवते िी भुरगा किॊला भुरगी शी आऩल्माऩेषा उच्च जातीतीर ऩाहशजे. िायण िी त्माॊना त्माॊचा क्राव भें नटे न ियामचा अवतो. एिा respondent ची प्रेमवी हश उच्च जातीतीर अवून वशबागी फौद्ध जातीचा आशे . नतच्मा घयी प्रेभ वललाशाव भान्मता आशे ऩण पक्त त्माॊच्माऩेषा लयीर जातीतच. अजन ु किती हदलव जातीच्मा बेदबालाखारी भाणवाॊच्मा बालनेची शत्मा शोणाय आशे ? िाशी भाणवे त्माॊच्मा भुराॊच्मा जन्भाऩावूनच त्माॊना अवे वॊस्िाय दे तात िी त्मात त्माॊना सळिलरे जाते िी त्माॊच्माऩेषा खारीर जातीतीर सभत्र-भैत्रत्रणीॊळी फोरामचे नाशी किॊला भैत्री ियामची नाशी. वभाजातीर िाशी गवलाष्ठ व्मक्तीॊना अवॊ लाटतॊ िी त्माॊचीच जात वलाश्रेष्ठ आशे . तय त्माॊच्मा शोणाऱ्मा जोडीदायाने स्लत्ची जात वोडून त्माॊच्माच जातीचा स्लीिाय िेरा ऩाहशजे ल त्माॊच्मा रूढी-ऩयॊ ऩया टाऱामरा ऩाहशजे. म्शणन ू ते त्माॊच्मा वाथीदायालय त्मा प्रिायची जोय-जफयदस्ती ियतात. आमुष्मातीर जोडीदाय ननलडताना िाशी रोि अवा दे खीर वलचाय ियतात िी settle अवेर तय घयचे जात फघणाय नाशीत आणण रग्नारा भान्मता दे तीर अवे भाहशतीभध्मे हदवून आरे. आभची एि वशबागी शी फौद्ध जातीची आशे आणण नतचा वप्रमिय शा ढोय जातीचा आशे . त्माॊच्मा दोघाॊच्माशी घयच्माॊना त्माॊच्मा मा नात्मावलऴमी भाहशती नाशी आशे . त्माॊच्मा घयात caste issue अवल्माभऱ ु े त्माॊनी अजन ू त्माॊच्मा घयात वाॊगगतरॊ नाशी आशे . ऩण त्माॊनी अवे ठयलरे आशे िी जेव्शा ते त्माॊच्मा ऩामालय उबे याशतीर त्मानॊतय ते त्माॊच्मा घयच्माॊना रग्नावाठी तमाय ियतीर. िाशी रोिाॊच्मा भते रग्न िोणाळी ियामचे शा ननणाम वलास्ली त्मा व्मक्तीचा अवतो. अळी भाणवे त्माॊच्मा ऩाल्माॊच्मा ननणामाचा आदय ियतात ल त्माॊच्मा नात्मात िोणतीशी खोट न िाढता शवत भनाने भान्म ियतात. त्माॊच भत पक्त एलढाच अवत िी, भुरगा-भुरगी माॊना त्माॊच्मा मोग्मतेचा जोडीदाय सभऱाला आणण त्माॊनी जोडीदायावश खळ ु यशालॊ. जात शी प्रत्मेि भाणवाच्मा आमुष्मात लेगलेगळमा बूसभिा घेते. जातीबेद मा लादाभुऱे वभाजात पक्त प्रेभ ियणाऱ्माॊभध्मेच फाधा मेत नाशी तय कितीतयी भाणवाच्मा आमुष्मातीर घटिाॊलय माचा ऩरयणाभ शोतो. इथेशी जेन्डय बूसभिा फजालते. लेगलेगळमा धभांच्मा िाशी वाॊस्िृनति वलधीॊभध्मे स्त्रीरा नाशी ३२ | P a g e

तय ऩुरुऴाॊना प्रथभ स्थान हदरे गेरे आशे . भाणवाॊच्मा जीलनात जात एलढी भशत्लाची िा आशे? वभाजात जात मा घटिाचा गैयलाऩय िेरा जात आशे . आजचे लातालयण ऩाशता, भाणूवच भाणवारा जातीभुऱे उच्च-नीच्च ची लागणूि दे तो. भाणवानेच भाणवारा भाणवाॊऩावून लाटरे आशे , दयू िेरे आशे . मा दृश्मालय एि पाय वुॊदय िवलता ऐिलालीळी लाटते, ती अळी िी “फाॉट चुिे शो धयती अॊफय,

फाॉट चुिे शो घय औय ऩशय, फाॉट चुिे शो ऩशाड़ -ऩत्थय, फाॉट चुिे शो घड़ी ऩशय, अफ तो वोचो क्मा फािी शै , अफ तो वोचो क्मा फािी शै ll” वभाजात घडणाऱ्मा मा गोष्टी पाय छोट्मा प्रभाणालय आम्शारा आभच्मा वॊळोधनात आढऱून आल्मा. मा गोष्टीॊ भागची भुऱे किती खोरलय रुजरेरी आशे त माचा उरगडा आम्शारा तसाॊभुऱे झारा. तसाॊच्मा भते जात शी भाणवाच्मा भानसवितेभधे रुजरेरी आशे . जात शी जन्भारा आल्मा आल्माच व्मक्तीरा हदरी जाते ऩण त्मा रशान फारिारा लमात मेईऩमंत जातीचे वलळेऴ भशत्त्ल नवते. ऩण घयातीर लातालयणाभुऱे नॊतय त्माच्मा वलचायतशी जात भशत्त्लाचे स्थान ननभा​ाण ियते. प्रत्मेि व्मक्तीच्मा आमुष्मात रग्न शा एि पाय भशत्त्लाचा ननणाम अवतो. जोडीदाय ननलडण्माचा ननणाम घेण्माचा शक्ि शा प्रत्मेि व्मक्तीरा अवतो आणण शा ननणाम घेतल्मानॊतय िाशी व्मक्तीॊना उद्बलते ती जातीची वभस्मा. िाशी व्मक्ती त्माॊच्मा ऩारिाॊना गश ृ ीत धरून ननणाम घेतात तय िाशीॊना तवे ियणे भशत्त्लाचे लाटत नाशी. िाशी व्मक्तीॊच्मा भते ते जात-ऩात भानत नाशी िायण ते तेलढे स्ट्राॊग वुद्धा अवतात. तसाॊच्मा भते वॊस्िृती शी नेशभी वऩढीनुवाय फदरत अवते. भीडडमाचा प्रबाल वभाजातीर रोिाॊच्मा भानसवितेलय ऩडतो. गचत्रऩट, भासरिा, जाहशयाती अळाप्रिाये ननभा​ाण िेल्मा जातात ज्माचा प्रबाल वभाजालय ऩडतो िायण कि वभाजात जे घडत तेच ते प्रदसळात ियण्माचा प्रमत्न ियतात. त्मातशी व्मक्तीच्मा सवच्मए ु ळन लय डडऩें ड ियत कि मा वला गोष्टीॊचा त्माॊच्मालय चाॊगरा प्रबाल ऩडतो िी लाईट.

३३ | P a g e

दगा फाज ये ! नात्मातून उडत चाररेरा वलश्लाव आणण मा वगळमा गोष्टीॊना ते िवे वाभोये गेरे आणण नॊतय मा वगळमातून वलश्लाव तुटरा तेव्शा स्लत्रा िवे वाॊबाऱरे शे मातून व्मक्त ियत आशोत.ननष्ठा म्शणजे एिभेिाॊलय वलश्लाव ठे लणे जो िी एि वॊद ु य जीलन व्मतीत ियण्मावाठी खऩ ू च आलश्मि आशे. ननष्ठा शी अगदी वयऱतेने जीलनाचा प्रलाव वुखद ियामरा भदत ियते. ननष्ठाशी भाणवॊ, प्राणी आणण इतय जीलाॊना जोडण्माचॊ िाभ ियत आशे . ऩयॊ तु भाणवाच्मा िाशी स्लाथी गनतवलधीभुऱे भाणवाचा स्लबालालय प्रबाल ऩडतो.शा एि भशत्त्लऩूणा वलऴम आशे . आणण प्रत्मेिारा जाणून घेणे खऩ ू गयजेचे आशे . माभुऱे आऩण आऩल्मा जीलनाचॊ वाथाि िरू ळितो नाशीतय आऩरीच नाती तुटतीर. भर ु ाखतीचे वलश्रेऴण ियत अवताना,िाशी िेवेव अळा शोत्मा कि त्मात ननष्ठे च लणान एि नाटि म्शणून िेरॊ जात शोते. त्मात एि िेव अळी शोती िी, भुरगा आणण भुरगी भध्मे प्रेभ नातेवॊफॊध शोते. त्मातीर भुरगा शा लायॊ लाय दव ु ऱ्मा भुरीच्मा प्रेभात ऩडामचा आणण नातेवॊफॊध फनलामचा ळेलटी शे त्माच्मा प्रेमवीरा िऱरे तयीशी ती त्माच्मावोफत फॊधनात शोती. ऩण जेव्शा एि भर ु गा किॊला भर ु गी त्माॊच्मा वाथीदायारा िामभस्लरूऩी वोडून जातात आणण त्मानॊतय रगेच दव ु या वप्रमिय ऩाशतात, शे िुठे तयी वलश्लावारा तडा जाण्मावायखे आशे.आजच्मा िाऱात शी गोष्ट वाभान्म झारी आशे . त्माभुऱे प्रेभाच्मा फाफतीत एिभेिाॊलय वलश्लाव ठे लणे अलघड झारे आशे . अळाप्रिाये ब्रेिअऩ झारेरे भुरगा-भुरगी रगेचच दव ु ऱ्मा भुरा-भुरीिडे आिवऴात शोतात,त्माभुऱे नात्मातीर वलश्लाव तुटतो आशे . िाशी भुरी किॊला भुरे आऩल्मा वाथीदायाळी इतक्मा वशजतेने खोटे फोरून जातात िी, त्माॊच्मा नात्मातीर खये ऩणाच ननघन ू जातो. ह्मा गोष्टीभऱ ु े वद् ु धा नातेवॊफॊधातीर वलश्लावारा तडा जातो. ननष्ठा शी फुद्गधफऱावायखे अवते, आऩण अवा खेऱ खेऱरो तय आऩण आऩल्मा जोडीदायाचा वलश्लाव तोडतोम. जवॊ िी, एि भुरगा एिा भुरीवोफत प्रेभ नाते वॊफॊध ठे लतो आणण िाशी हदलवानॊतय तो नतच्माच रशान फहशणीिडे आिवऴात शोतो आणण भोठ्मा फहशणीळी नातॊ तोडतो. अवा जेव्शा शोतॊ तेव्शा भाणव ू च भाणवालय वलश्लाव ियणे वोडून दे तो. जयी तो भाणव ू कितीशी िा ननष्ठालॊत अवो त्माच्मात िाशी ना िाशी िभी हदवतेच. शीच िभी ऩूणा ियण्मावाठी दव ु ऱ्मावोफत प्रेभ वॊफॊध ठे लतात आणण त्माच्मािडून ऩण ऩूणा शोत नवेर तय ते नतवऱ्मा वोफत नातेवॊफॊध ठे लतात. अवेच अनेि प्रेभाचे वॊफॊध एिाच लेऱी ठे लरे जातात. तवेच, आऩल्मा अनेि वाथीदायाॊवोफत अनेि लेऱा खोटॊ शी फोरतात. माभुऱेच त्माॊची नाती तुटतात. अळाच प्रिाये भुरगी आऩल्मा जोडीदायारा वाॊगते िी, भी ३४ | P a g e

आऩल्माफद्दर घयी भाझ्मा आई-लडडराॊना वाॊगगतरॊ आशे . ऩण जेव्शा भुरीचे लडीर त्मा दोघाॊना फाशे य कपयताना फघतात तेव्शा त्मा भुरारा घयी फोरालतात, वलचायऩूव ियतात. भग तो वाॊगतो िी, तुम्शारा तय आभच्माफद्दर भाहशत आशे ना! भग नतची आई नाशी फोरते. अळाच यीतीने ती भुरगी अजून एिा भर ु ावोफत वॊफॊध ठे लते आणण दव ु ऱ्मावोफत फोरणॊ कपयणॊ चारू ठे लते. अळाप्रिाये ती डफर डेहटॊग ियत अवते. ज्माप्रिाये भाणवाॊभध्मे चाॊगरे गुण अवतात तवेच लाईट गुणशी अवतात. त्माॊच्मात कितीशी चाॊगरे-लाईट गुण अवू दे त त्माॊचा स्लीिाय िरून प्रेभवॊफॊध हटिलण्माचा प्रमत्न ियतात. ऩयॊ तु अळालेऱी िाशीजण वशजयीत्मा दव ु ऱ्मािडे आिवऴात शोतात. जवे िी, ऩैवा फघून, त्माॊची वुॊदयता फघन ू . िायण िी, शी भाणवॊ वला िाशी रलियात रलिय सभऱलण्माचा प्रमत्न ियतात आणण ते सभऱलू ळित नवतीर तय एिभेिाॊवोफत खोटॊ फोरू रागतात. मळ सभऱलण्मावाठी वुद्धा आऩल्मा जोडीदायावोफत खोटॊ फोरतात. अवे आभच्मा रयवचा वलश्रेऴणात हदवून आरे आशे .नाते हटिलण्मावाठी िधीच एिभेिाॊचा वलश्लाव नाशी तोडरा ऩाहशजे.जवे िी, ऩाण्मासळलाम भावा जजलॊत याशत नाशी त्मा प्रिाये वलश्लावासळलाम नातॊ हटिून याशत नाशी. त्माच प्रिाये एक्स्ऩटा नेशी वाॊगगतरॊ िी, जनये ळनलय अलरॊफन ू अवतॊ िी त्माॊना िोणत्मा प्रिायचॊ नातॊ शलॊ आशे , एिेयी प्रेभवॊफॊध ठे लामचे आशे त िी अनेि प्रेभ नाते वॊफॊध ठे लामचे आशे त. िायण िी ऩूलि ा ाऱात माचा एलढा प्रबाल नव्शता. ते रोि एिाच प्रेभवॊफॊधाॊलय रष िेंहित ियामचे. आजच्मा जभान्मात मुलि शे अनेि प्रेभ नाते वॊफॊध ठे लतात. िायण त्माॊच्मा गयजा ऩूणा शोत नाशीत. आणण शे वला जेंडय लय आधारयत आशे, अवॊ त्माॊचॊ भत आशे . मा प्रिाये वलश्रेऴण ियत अवताना अवे हदवन ू आरे कि नाती तट ु ण्माची िायणे हश पक्त वभाज,िुठुॊफ,हशॊवा एलढीच नव्शे तय वलश्लावाची शी आशे .

३५ | P a g e

चुम्भा चुम्भा दे दे ! प्रेभ शी एि गोड बालना अवून ती दोघाॊना ऩण एिभेिाॊळी जजव्शाळमाच्मा बालनेने जोडून ठे लते. जे दोन्शी ऩाटा नयरा भानसवि वुख ल वभाधान दे ते. शी बालना त्माॊच्मात एि वुॊदय अवे ळायीरयि नातॊ ननभा​ाण ियते. मा गोड जजव्शाळमाच्मा नात्मात िुठे तयी त्मा दोघाॊना ऩण शे ळायीरयि वुख किॊला नातॊ शलॊव लाटतॊ किॊला िधीिधी ते एिारा शलॊ अवतॊ ऩण दव ु ऱ्मारा निो अवतॊ. तय िाशी लेऱेरा दोघाॊना ऩण शे ळायीरयि नातॊ निो अवतॊ. भग ते लमाच्मा फॊधनाॊभुऱे अवो, ला िुटुॊफाभुऱे किॊला वभाजाच्मा बीतीभुऱे अवो.तय िधी िधी शे ळायीरयि नातॊ िाशी भमा​ादेऩमंत अवत ल त्मारा दोघाॊचीशी वशभती अवते. ऩण मा ळायीरयि नात्माचॊ िाशी लेऱेरा शव्मावात रूऩाॊतय शोतॊ ल त्माभुऱे आऩल्मा ऩाटा नयरा ते ळायीरयि किॊला भानसवि हशॊवा ऩोशोचलतॊ. मा ळायीरयि नात्मावाठी आऩल्मा ऩाटा नयच्मा वशभतीरा प्राधान्म दे णे शे नततिेच भशत्त्लाचे अवरे ऩाहशजे शा वलचाय ियणे गयजेचे आशे . िायण त्मा व्मक्तीच्मा वलयोधाभागे किॊला निायाभागे त्मा व्मक्तीची बालना, वलचाय, त्माॊची भानसवि ल ळायीरयि ऩरयजस्थती वभजून घेणेशी गयजेचे आशे . फशुतेि लेऱा शे ळायीरयि वॊफॊध फनलणे शे ऩुरुऴत्लाचे रषण ल ऩुरुऴाॊची गयज म्शणून वभजरे जाते. आम्शी िेरेल्मा वॊळोधनाभधन ू अवे जास्त प्रभाणात हदवरे िी दोन्शी ऩाटा नयची ळायीरयि नात्मारा वशभती अवन ू ते नाते एिा भमा​ादेऩमंतच म्शणजे किव आणण सभठी भायणे, िभये लय शात ठे लणे ल गळमात शात घारणे इतिेच आशे . िाशी रोिाॊच्मा नात्माॊभध्मे वेक्ववलऴमी िधी िधी फोरणे झारे नव्शते तय िाशी रोि अवे आढऱरे िी त्माॊनी त्माॊचे नाते एिा भमा​ादेऩमंतच ठे लरे शोते. िाशी रोिाॊच्मा नात्माभध्मे त्माॊचे ऩाटा नय शे ळायीरयि नाते फनलू इजच्छत शोते ऩयॊ तु वशबागी ने निाय हदल्माभऱ ु े त्माॊच्मा ऩाटा नयने त्माॊच्मा निायाभागीर ऩरयजस्थती वभजन ू घेतरी. रयस्ऩोंडेंट चे म्शणणे आशे िी, “तेव्शा ळायीरयक वंफंध फनलण्मावािी ककंला वेक्व कयण्मावािी आभचं मोग्म लम नव्शतं.” तय िाशी वशबागी च्मा भते, “त्मालेऱी अचानक ककव केल्माभुऱे ल भी तमाय नवल्माभुऱे भरा ते त्मा षणी वलधचत्र लाटरे आणण आलडरे ऩण नाशी." भाहशतीभधन ू िाशी प्रभाणात अवे ऩण वभजरे िी वशबागी शे पाय रशान लमात नात्मात अवल्माभऱ ु े त्माॊना मा वलऴमाॊलय जास्त िाशी भाहशती नव्शते. त्माभऱ ु े त्माॊच्मात ळायीरयि नातॊ ननभा​ाण शोण्माचा प्रश्न आराच नाशी. िाशी िाशीॊचे रशानऩणाऩावूनच ळायीरयि नाते शोते ल तेशी दोघाॊच्मा वशभतीने झारे. जेव्शा त्माॊना वलचायण्मात आरे िी एलढ्मा रशान लमात तुम्शारा ह्मा वला गोष्टी िळा िऱाल्मा तेव्शा त्माॊचे उत्तय अवे शोते िी, “मे वफ शभने tv,वऩक्चय,औय शवयीअल्व भें दे खा शै." ३६ | P a g e

िाशी जण शे त्माॊच्मा ऩाटा नय वोफत sexually ॲजक्टल शोते. जेव्शा त्माॊना माभागीर िायण वलचायण्मात आरे तेव्शा त्माॊचे अवे भत शोते िी, “आम्शी वेक्व शे आभच्मा दोघांच्मा वशभतीने ल म्मुचर understanding केरे.” तय िाशीॊचे अवे म्शणणे शोते कि, “शे वला आभच्मा attraction भुऱे झारे फव इतकेच.” मातन ू शे च हदवन ू मेते िी ळायीरयि वॊफॊध फनलण्माभागे दोघाॊचीशी वशभती शोती तय िाशीॊच्मा आमष्ु मात त्मा लमात अवरेल्मा attraction भऱ ु े वेक्व झारे. जेव्शा वशबागी रा वेक्व ियण्माच्मा जागेफद्दर वलचायण्मात आरे तेव्शा त्माॊनी वाॊगगतरे िी, “जेव्शा घयी कोणी नवेर तेव्शा ल फॉमफ्रेंड च्मा वलराभध्मे”,अवे वाॊगगतरे. भाहशतीभध्मे अवेशी हदवून आरे िी िाशी रोि शे ठयावलि िाऱावाठी ळायीरयि वॊफॊध फनलतात ल त्मावाठी ते नाते फनलतात ल त्माॊचा उऩमोग ियतात. तय िाशी िेवेव भध्मे अवे आढऱरे िी ळारययीि वॊफधावाठी त्माचें ऩाटा नय त्माच्मालय जफयदस्ती ियत शोते. मा जफयदस्तीचा ऩरयणाभ वशबागी च्मा भानसवितेलय शोत शोता. िाशीॊना इभोळनरी ब्रॎ िभेर ियण्मात आरे.इभोश्न्री ब्रािभेर ियतात िायण भुरीॊना ते िभिुलत वभजतात िायण वभाजाभध्मे ऩुरुऴाची बूसभिा हश खऩ ू powerful रयत्मा दळालरी आशे .मा लरून अवे हदवून मेते कि, िुठे तयी स्त्री बालनेचा उऩमोग िरून घेतरा आशे व्मजक्तगत गयजा ऩण ू ा ियण्मावाठी िेरा आशे . मा वला िायणाॊभऱ ु े वशबागी वलचाय ियण्माव बाग ऩडरे ल त्माॊचे अवे भत झारे िी जय आऩण वशभती नाशी हदरी तय आऩरा ऩाटा नय नायाज शोईर, दख ु ी शोईर आणण मा वगळमाचा ऩरयणाभ आऩल्मा नात्मालय शोईर. िुठे तयी मा वलचायाॊभागे नाते तुटण्माची बीती त्माॊना शोती. ळेलटी मा गोष्टीॊना घाफरून वशबागी वेक्ववाठी तमाय झाल्मा. ऩण एलढा वगऱा वलचाय िरून,वशभती दे ऊन,वॊबोग झाल्मानॊतय िाशी वशबागी च्मा ऩाटा नयने त्माॊच्माळी नाते तोडरे. भाहशतीभध्मे िाशी िेवेव अळाशी हदवल्मा माभध्मे वशबागी ची वेक्व ियण्माची वशभती नव्शती ऩयॊ तु त्माॊच्मा ऩाटा नयने जफयदस्तीने वेक्व िेरे. ऩण त्मानॊतय वशबागी भें टरी तमाय झाल्मा ल त्मानॊतय ऩुढे त्माॊच्मात वशबागी च्मा वशभतीने वेक्व शोऊ रागरे. वशबागी च्मा भते, “ऩहशल्माॊदा जफयदस्तीने वेक्व िेल्माभऱ ु े ती त्मात involved झारी ल नॊतय नतच्मा िन्वेंट ने शोत गेरे.” मालरून अवे वभजते िी नाते जऩण्मावाठी वशबागीची वशभती नवतानादे खीर नतने ळायीरयि वॊफॊध फनलरे. मात अवेशी हदवून मेते िी िुठे तयी ऩुरुऴ आजशी स्त्रीलय ळायीरयि वॊफॊध फनलण्मावाठी जफयदस्ती ियतो ल नतच्मा ननणामाचा अनादय ियतो. तय िाशी िेवेवभध्मे ऩुरुऴ शा स्त्रीच्मा ननणामाॊचा आदय ियतो ल नतच्मा वशभतीने ळायीरयि वॊफॊध फनलतो आणण त्माॊचे ते नाते ळेलट ऩमंत ननबालतो.

३७ | P a g e

िाशी व्मक्तीॊना त्माॊचे ननणाम शे आमुष्मात पाय भशत्त्लाचे लाटतात ल त्मावाठी ते िोणत्माशी गोष्टीॊचा त्माग ियामरा तमाय अवतात. त्माॊना त्माॊची तत्ले पाय भशत्त्लाची लाटतात. त्माभुऱे िेवेवभध्मे अवे हदवरे िी ऩाटा नयच्मा ळायीरयि वॊफॊध फनलण्माच्मा जफयदस्तीभुऱे िाशी वशबागी ने ते नाते ऩढ ु े जाऊच हदरे नाशी किॊला नतथेच वॊऩलरे. िाशीॊच्मा फाफतीत अवेशी घडरे िी जेव्शा त्माॊनी ळायीरयि वॊफॊध फनलण्मावाठी िेरेल्मा जफयदस्तीचा वलयोध िेरा तेव्शा त्माॊचा ऩाटा नय म्शणारा कि, “पाय पाय तय दोन-तीन लऴा थांफू ळकतो त्माशळलाम जास्त नाशी”,ऩण वशबागी ने िवराशी वलचाय न ियता ब्रेि अऩ िेरा. िाशी व्मक्तीॊवाठी ळायीरयि वॊफॊध फनलणे ह्मा वगळमा रग्नानॊतयच्मा प्रकिमा आशे त. त्मावाठी िाशी वशबागी रग्नाआधीच्मा िोणत्माशी नात्मात ळायीरयि वॊफॊध फनलू इजच्छत नव्शते. “ककव, गळ्मात शात घारणे लगैये िीक आशे ऩण वेक्व शे रग्नानंतयच त्माआधी नाशी.” तय िाशी फोररे िी, “शे लम याईट नाशी आशे वेक्व कयण्मावािी.” तय िाशीॊच्मा भते, “भी भाझ्मा आई-लडडरांना cheat नाशी करू ळकत.” मालरून आऩल्मा ऩरयलायाफद्दर अवरेरी गचॊता ल वलश्लाव मा लाक्मातून स्ऩष्ट शोते. अखेयीव वला भाहशतीतून अवे आढऱरे िी िाशीॊना ळायीरयि वॊफॊधावलऴमी भाहशती नव्शते तय िाशीॊना भीडडमाभऱ ु े भाहशती शोते. इथे भीडडमाचा वभाजालय ऩडरेरा प्रबाल हदवून मेतो. शा एि अवा वलऴम आशे िी ऩारि त्माॊच्मा भुराॊळी फोरत नाशी. त्माभुऱे अळा गोष्टी फाशे रून िऱल्माभुऱे भुरे मा गोष्टीॊचा चि ु ीचा अथा घेतात ल त्मा गोष्टीॊिडे जास्त आिवऴात शोतात. िाशीजण ह्मा गोष्टी जाणून घेण्मावाठी नाती फनलतात ल प्रेभ मा बालनेचा चा लाऩय ियतात. म्शणन ू ऩारिाॊनी आऩल्मा ऩाल्माळी मा वलऴमाॊलय भक् ु तऩणे फोररे ऩाहशजे. त्माॊना मा वलऴमाचे गाॊबीमा मोग्म ळब्दात वभजालरे ऩाहशजे. वभाजात घडणाऱ्मा ह्मा गोष्टी अजून खोरलय जाणून घेण्मावाठी आम्शी तसाॊच्मा भदत घेतरी. तसाॊच्मा भते, वेक्व ियण्मावाठी दोन्शी ऩाटा नयची वशभती अवणे अत्मॊत गयजेचे आशे . रोि वेक्व ियण्मावाठी लेगलेगळमा प्रिायच्मा नात्माॊभध्मे मेतात आणण त्माॊच्मा मा नात्माॊची व्माख्मा तेच ठयलतात. जवे िी सरल इन रयरेळनसळऩ चा स्लीिाय शा डेव्शरऩभें ट लय अलरॊफन ू अवतो. एखादी भर ु गी आणण एखादा भर ु गा जलऱ मेत अवतो तेव्शा जय भर ु ीने वलयोध िेरा तय तो भर ु गा भागे शोतो. तो नतरा पोवा नाशी ियत शा ऩण convince ियण्माचा प्रमत्न ियत अवतो. जय तेव्शा भुरगी वेक्व ियते ऩण नॊतय फोरते िी भरा ियामचॊ नव्शतॊ, भाझा िन्वेंट नव्शता,शे फोरणे चि ु ीचे आशे . ओलय इभोळनर शोऊन डडसवजन घेणे शे चि ु ीचे आशे. ऩण िन्वेंट घेणे भशत्लाचे आशे.

३८ | P a g e

तेया इभोळनर अत्माचाय ... जेव्शा दोन व्मक्तीॊभधीर बाॊडण एिा वलसळष्ट level नॊतय लाढामरा वुरुलात शोते, आणण जेव्शा ह्माचे रूऩाॊतय बीती, possesiveness माभध्मे शोते तेव्शा त्माचे violence भध्मे आणण डॉसभनॊव भधे रूऩाॊतय शोते. मा वगळमाचॊ जजलॊत उदाशयण म्शणजे जेव्शा भर ु ाखत चारू शोती, िॉरेजच्मा िॎम्ऩवभध्मे आणण भुराखतीत प्रश्न वलचायणे चारू शोते आणण ती रयरेळनसळऩफद्दर अगदी बाउि यीतीने वाॊगत शोती. तेलढ्मात एि भुरगा, जेव्शा भुराखत घेत शोते तेव्शा तो आरा आणण जी भुराखत दे त शोती नतरा तो सळव्मा लगैये द्मामरा रागरा, एिा षणावाठी अवे लाटरे िी नक्िी शे िाम चाररॊम, शा भुरगा िोण शोता?, भुरगा नतरा सळव्मा लगैये दे त शोता ऩण जी वशबागी शोती तीने त्मा गोष्टीरा वलयोधच िेरा नाशी आणण ती त्मारा पक्त ळाॊत शो ळाॊत शो अवेच म्शणत शोती आणण तो भुरगा भराशी फोररा िी शे वगऱॊ िाम आशे , तो ऑडडओ डीरीट िय आत्ताच्मा आत्ता नाशीतय भी वप्रजन्वऩरा वाॊगेन. आम्शी त्मारा वाॊगगतरे, िी भी ऩुिाय भधीर पेरो आशे . ऩुिाय भध्मे भाझॊ रयवचा टॉवऩि आशे , त्माभुऱे भी भुराखत घेत आशे , तय तो ऐिामराच तमाय नव्शता. तो भुरगा त्मा भुरीरा भायण्माऩमंत आरा ऩण नतने त्मा गोष्टीरा वलयोध िेरा नाशी आणण वगऱॊ ऩाशून भरा नक्िी िाम घडतॊम भाझ्मावभोय, शा वगळमा गोष्टी आल्मा िुठून?शे च वभजरे नाशी.भुराखतीच्मा थोड्मालेऱाने तीने भेवेज िरून म्शणारी कि, तो भाझा ex bf शोता त्माच भत अवे शोते कि त्मारा त्माच्मा personal गोष्टी िोणारा वभजू नमे,त्माभुऱे तो नतच्मालय शाली झारा शोता. ऩण, अव जय आशे तय तो भुरगा नतरा ळाॊतऩणे दे खीर फोरू ळिरा अवता ऩण त्माने तो वलऴम दव ु ऱ्मा व्मक्तीिडे ननघारा म्शणन ू तो नतच्मालय dominant झारा. भग अवा आशे िा िी भर ु ाॊची लाढ शी त्माॊच्मा िुटुॊफातीर लातालयणालय डडऩें ड अवते. उदाशयणाथा, आई-लडीर अवतात, जेव्शा िाशी आईिडून चि ु ते लडडराॊचा शात उचररा जातो तय शे वगऱे घयात याशणाये भुर ऩाशतात तय मारा अवॊ म्शणता मेईर िा िी घयात घडरेल्मा त्मा छोट्माळा गोष्टीभुऱे जय लडीर आईरा भारू ळितात, तय भी भाझ्मा GF लय शात उचरू ळितो भारू ळितो. तय मा वगळमा लचास्ल आणण हशॊवा, भायाभायी मा गोष्टी िुटुॊफातन ू आल्मा आशे त अवे लाटते.िायण आऩरी बायतीम वॊस्िृती हश ऩरु ु ऴ प्रधान वॊस्िृती आशे .मा ऩरु ु ऴ प्रधान वॊस्िृती भध्मे जवे आऩण रशानऩणा ऩावन ू च आऩल्मा िुटुॊफाभध्मे ऩाशत आरो आशोत कि लडीराॊना नेशभीच लयचा दजा​ा हदरेरा अवतो आणण आईरा नेशभीच िुठे तयी िभी रेखरे जाते म्शणजेच िी, ऩुरुऴाराच नेशभी फरलान, फुद्गधलान आणण श्रेष्ठ वभजरे जाते आणण स्त्रीरा नेशभीच वोज्लऱ, बालननि, आणण िभिुलत वभजरे जाते.ऩण दोन्शी ळयीय शे वभानच अवतात ना? पक्त जय वेक्व organ(सरॊग अलमल स्त्रीआणण ऩरु ु ऴ) वोडरे तय फािी वगऱे वभानच आशे आणण माच नैवगगाि गोष्टीनाॊ “वेक्व” अवे म्शणतात.मा नैवगगाि गोष्टी जय वोडल्मा, तय नॊतय धभा​ाच्मा ३९ | P a g e

नालाखारी, जातीच्मा नालाखारी आणण वॊस्िृतीच्मा नालाखारी दोन व्मक्तीॊभध्मे अवभानता आणण बेदबाल िेरा जातो त्मारा जेन्डय अवे म्शणतात.जेव्शा जेन्डयचे शे रूऩ रयरेळनभध्मे अवरेल्मा दोन व्मक्तीॊभध्मे मेत,े तेव्शा एिभेिाॊफद्दर अवुयक्षषतता, possesiveness मेतो आणण त्मातूनच भग dominace आणण लोमरेंव रा वरु ु लात शोते. आभच्मा भाहशतीभध्मे अवे हदवन ू आरे िी, डॉसभनन्व आणण व्शामरन्वचे वद् ु धा लेगलेगऱे प्रिाय आशे त. तय भाहशतीभध्मे अवे हदवन ू आरे िी रयरेळनभध्मे त्मा व्मक्तीलय फॊधने रादरी गेरी भायण्मात आरॊ आणण अऩभानशी िेरा.ऩूणत ा ् gender शा लेगलेगळमा रयत्मा, लेग-लेगळमा ऩैरू नुवाय हदवून मेत आशे . मा वगळमाचा ऩरयणाभ अवा झाराम कि िुठे तयी जास्त शक्ि दे ण्मात आरे आशे त,तय िुठे तयी िाशीॊिडून तो शक्ि हशयालून घेण्मात आरा आशे . मा गोष्टीचा प्रबाल िुठे नािुठे नात्माॊलय ऩडरेरा हदवत,ल त्मात त्माॊच्मालय फॊधने टािण्मात मेतात आणण हश फॊधने िाऱजी ऩोटी रादरी गेरी आशे अवे वभजरे जाते. जेव्शा आम्शी भुराखत घेतरी तेव्शा त्मा भुराखतीभध्मे वलचायरा िी, तुम्शारा िधी भानसवि किॊला ळायीरयि त्राव झाराम? त्माभध्मे वशबागी झारेल्मा व्मक्तीॊनी उत्तय हदरे िी, वात नॊतय फाशे य ऩडामचॊ नाशी, भाझ्मावोफतच याशामचॊ आणण भुराॊवोफत फोरामचे नाशी, full िऩडे घारामचे, ऩण भी वोफत अवताना अळी फॊधने त्माॊना घारण्मात आरी. तय िाशीॊभध्मे अवे हदवरे िी, जेव्शा त्माॊनी मा डॉसभनॊव रा वलयोध िेरा तय वशबागी अवे म्शणारे कि," तू तय रशान आशे व, तुरा काशी अक्कर नाशी त्माभुऱे आणण भी तुझी केअय कयतो त्माभुऱे भरा तुरा भायाला रागत." खयॊ च िवॊ अवतॊ ना कि प्रेभ जय रशान लमाच्मा व्मक्तीवोफत झारॊ तय त्माच्मालय आऩरा शक्ि आशे अवॊ वभजरॊ जातॊ आणण भायतो िायण िेअय ियतो अवॊशी वभजरॊ जातॊ. भाहशतीतन ू अवेशी हदवते िी पक्त भर ु ेच नाशी ऩण भर ु ीशी डॉसभनॊट शोतात भर ु ाॊलय. ऩण ते 2 िेव भध्मे आढऱून आरे. ऩुरुऴारा प्रत्मेि लेऱेव चि ु ीच ठयलणे मोग्म नाशी जेव्शा स्त्रीरा वॊधी सभऱते तेव्शा ती दे खीर लचास्ल गाजलामरा वुरुलात ियते त्माभुऱे ते दे खीर िुठे तयी चि ु ीचे आशे . दोघाॊनीशी वभान रुऱालय चाररे ऩाहशजे. ऩण तव ऩाहशरॊ तय डॉसभनॊट आणण व्शामरन्वचा प्रबाल शा सवनेभातूनशी हदवून मेतो. कि भुरगा शा भायाभायी ियतो, आणण भुरगीशी नाजूि, वोज्लऱ अळा तऱ्शे ने हदवते. ऩण violence शा ळायीरयिच नवतो ना तो भानसवि वद् ु धा अवतो आणण सवनेभाॊभध्मे शे स्टॉकिॊगद्लाये दाखलरे जाते. आऩल्मारा त्मा षणी ते खऩ ू प्रबाली लाटते ऩण त्मातूनशी violence झाराम माचा वलचाय िोणी ियत नाशी. तय मा ऩरीिडे अवेशी हदवरे आशे िी, भुरगा जे िाशी भुरीरा वाॊगेर ते ऐिते आणण नतरा त्माच्मात िाशी चि ु ीचॊ लाटत नाशी िायण तो फोरतोम फयोफयच फोरतोम आणण तो िेअय ियतोम अवॊ नतरा लाटतॊ ऩण तो नतरा डॉसभनेट ियतोम.

४० | P a g e

तवेच expert चे अवे म्शणणे आशे िी, जेव्शा दोन व्मक्ती रयरेळनभध्मे मेतात तेव्शा ते रोि त्माॊची बूसभिा ठयलतात. ऩुढे जाऊन ते अवेशी ठयलतात िी, भग िोण िोणते िऩडे घारणाय, आणण भग िोण िोणाचा पोन check ियणाय अळा इत्मादी बूसभिा ते ठयलतात, आणण expert च्मा भते शे वगऱॊ जेंडय च्मा फ्रेभलय आधारयत आशे , आणण त्मातशी terms आणण conditions अवतात ते पक्त ते दोघेच डडवाईड ियतात. एक्स्ऩटा च्मा भते, अवे आशे family म्शणजे दे ल आशे . त्माभऱ ु े ते वाॊगतीर तेच मोग्म आशे आणण पॎसभरी जे restriction टािते जय ते मोग्म नाशी आणण तो भुरगा टाितो जय ते मोग्म आशे तय ते चि ु ीचा आशे अवे expert चे भत आशे . मा एक्वऩटा ने डॉसभनन्व आणण violence शे त्माॊनी अगदी जलऱून ऩाहशरॊ आशे आणण अनुबलरॊ वुद्धा आशे आणण त्माॊच्मा भते violence चे प्रिाय आशे त िी , इजन्टभेट ऩाटा नय violence- माभध्मे त्मा अवॊ म्शणतात िी भायणॊ शाच violenceनाशी आशे . intense इभोळनर लोमरेंव- माभध्मे अवॊ म्शणाल्मा िी त्मा व्मक्तीरा शे भाशीतच नवतॊ िी तो violence रा वाभोये जातो आशे , अळा ऩरयजस्थतीभध्मे त्माॊना खऩ ू जखडल्मावायखे लाटते.तय दव ु ऱ्मा एक्स्ऩटा च्माभाते त्मा म्शणतात िी,भुरीॊना आधीच्मा िाऱात त्माॊचे अवरेरे अगधिाय भाहशत नव्शते ऩण आता नतरा नतचे अवरेरे अगधिाय वभजरेरे आशे त आणण त्माभुऱे ती ठाभ फाजू भाॊडते आशे .तय तो व्मक्ती नतच्मालय dominant शोतोम आणण त्माॊनी माभध्मे male डॉसभनॊव लवेव female dominant वाॊगगतरे आशे . Female डॉसभनन्व जेव्शा शोतो, जेव्शा भुरीरा वत्तेची शाल शोते आणण ती अती ियामरा रागते अवे हदवते.आभच्मा एनासरसवव भधन ू अवे हदवून आरे िी, रयरेळनसळऩ भध्मे फॊधने शी रादरी जात आशे त,भायणॊ लगैये शोत आशे . मा गोष्टी हदवून आल्मा.

४१ | P a g e

ब्रेकअऩ के फाद, ब्रेकअऩ के फाद……!!!!! प्रेभ म्शणजे िाम? जवजवॊ आऩण लमात मेतो तव तवॊ आऩल्मा भनात लेग-लेगऱी आिऴाणे ननभा​ाण शोण्माव वुरुलात शोते. िुणीतयी जलऱच अवॊ लाटामरा रागत, स्लप्न ऩडामरा रागतात शोता िा नाशी शे ? मा लमात फशुतेि वगऱे च भर ु ा-भर ु ीॊना शे शोत.आता प्रत्मेिारा शे लाटामराच ऩाहशजे अवा िाशी ननमभ नाशी ऩण फशुतेि जणाॊना शे लाटत िुणीतयी आऩल्मािडे ऩशालॊ, आऩल्मारा वतत बेटालॊ, फोरालॊ अवॊ लाटामरा रागतॊ आणण ते नैवगगाि अवतॊ. आऩल्मा ळयीयात आणण भनात जे फदर शोतात त्माभुऱे शे आिऴाण लाढू रागते.वतत आऩल्मारा आलडणायी व्मक्ती,नतचॊ फोरणॊ,याशणॊ, िधी नतचा स्ऩळा व्शाला,नतरा स्ऩळा ियाला,अवॊशी लाटत ह्मात लाईट िाशी नाशी.तवॊच ते प्रत्मेिारा शोईरच अवा िाशी ननमभ ऩण नाशी. भशत्लाच म्शणजे प्रेभात ऩडामचॊ तय दोघाॊना हश एिभेिाॊफद्दर भनाऩावून आऩुरिी लाटामरा ऩाहशजे.आऩण प्रेभात ऩडरोम शे आऩण ओऱखू ळितो,

ते िवॊ

तय

त्मा व्मक्तीच्मा

लागण्मातून,फोरण्मातून वभजतॊ. नतच्माळी किॊला त्माच्माळी फोरणॊ, त्माचा किॊला नतचा आलाज ऐिणॊ,स्ऩळा शोणॊ मा वगळमा गोष्टीॊनी आऩण वुखालतो.आऩल्मा आलडणाऱ्मा व्मक्तीरा बेटामरा आऩण आतयु शोतो,तो किॊला ती नाशी बेटरी तय अस्लस्थ शोतो ,द्ु खी शोतो.भग त्मा व्मक्तीचा वशलाव भनाऩावून शलाशलावा लाटतो,त्मावाठी ती व्मक्ती तडपडत अवते भग ते त्मा वप्रम व्मक्तीरा प्रेभाची भागणी घारतात अळाप्रिाये त्माॊच प्रेभ ऩुढे जातॊ, एि घट्ट नातॊ तमाय शोतॊ, त्माॊच्मा प्रेभारा उबायी मेत,े ते दोघे आमुष्मबय एित्र याशण्माचॊ स्लप्न फघतात, एिभेिाॊना लचन दे तात अवॊच वुॊदय नातॊ फशयत जात. अवॊच नातॊ चारू अवताना अचानि िाशी िायणाॊभुऱे शे नातॊ ऩुढे जात नाशी आणण ब्रेिअऩ शोतो. आजिार जेलढ्मा रलिय make up शोतो नततक्माच रलिय breakup अगदी वशजयीत्मा शोतो. आता आऩण अवा वलचाय ियत अवू िी अवॊ आऩण िा ियतो. आऩण अवॊ ियतो िायण प्रेभावाठी किॊला भैत्रीवाठी एिभेिाॊचे वलचाय सभऱणे, वलश्लाव अवणे, िभीऩणा दाखलणे, एि दव ु ऱ्माचा आदय ियणे इत्माॊदीची गयज अवते एिभेिाॊलय वलश्लाव नवेर, तय छोट्मा छोट्मा गोष्टीॊलय बाॊडण शोतात, जय एिभेिाॊचा आदय िेरा नाशी तय एिभेिाॊना ननचा दाखलणे शा प्रिाय चारू शोतो. त्माच िायणाॊभऱ ु े थोड्माच हदलवात ब्रेिअऩ व्शामची लेऱ मेत.े िोणतॊशी नातॊ शे वलश्लावालय हटिून याशत. जेव्शा एि ऩाटा नय दव ु ऱ्मा ऩाटा नयरा धोिा द्मामचा प्रमत्न ियतो किॊला चीहटॊग ियामचा प्रमत्न ियतो आणण शे दव ु ऱ्मा ऩाटा नयरा िऱतॊ तेव्शा ते तुटतॊ. अळी फयीच िायणॊ आशे त ज्माभुऱे दोन प्रेभी मुगराॊची नाती तुटतात.

४२ | P a g e

शी नाती जेव्शा तुटतात तेव्शा दोघाॊनाशी खऩ ू त्राव शोतो अळा त्रावारा िॊटाऱून ते अषयळ् स्लत्रा त्राव िरून घ्मामचा प्रमत्न ियतात आणण िाशी त्राव िरून घेतातशी. जील दे णे, आत्भशत्मा ियणे, नव िाऩून घेणे, स्लत्चे िेव िाऩणे अवे वला प्रिाय घडतात. ह्मा िाऱात स्लत्रा खऩ ू त्राव शोतो. आम्शी मा फाफतीत वॊळोधन िेरे तेव्शा एिा व्मक्तीने किॊला वशबागी ने स्लत्रा िरून घेतरेरा त्राव वाॊगगतरा. त्मात नतने वाॊगगतरे िी,"आऩल्मारा आमष्ु मात ऩढ ु े जामचं अवेर तय भग ह्मा गोष्टीतून फाशे य ऩडामराच शले आणण त्मा फाफतीत भी खऩ ू depressed झारेरे,स्लतःचे केव काऩरेरे,स्लतःरा रूभ भध्मे कोंडून घ्मामचे,जास्त फाशे य नाशी ऩडामचे,भाझं लजनशी खऩ ू लाढरेरं तेव्शा" अळा अनेि त्रावाॊऩावून आऩरी वुटिा शोणॊ गयजेचॊ अवतॊ. तेव्शा मा त्रावाऩावून वुटिा िरून घेण्मावाठी त्मा व्मक्ती एि ना अनेि भागा ळोधत अवतात. ब्रेिअऩ मा घटनेनॊतय मा दोघाॊलय त्मा घटनेचा इतिा प्रबाल ऩडतो िी जणू द्ु खाचा डोंगय िोवऱतो, शे प्रचॊड भानसवि तणालाखारी मेतात, अभ्मावात इतयत्र िाभाॊभध्मे रष रागेनावे शोते एलढे दष्ु ऩरयणाभ मा दोघाॊलय शोतात त्माभुऱे त्माॊना आऩरे जीलन नीयव लाटू रागते. त्माऩावून िाशी जण रगेच वालयतात तय िाशीॊना लेऱ रागतो. िाशीॊना तय लऴे रागतात. आम्शी िेरेल्मा वॊळोधनात शे आढऱून आरे आशे िी, त्मात एिा व्मक्तीने वाॊगगतरे िी," भरा ब्रेक-अऩ नंतय फाशे य मामरा एक ते दीड लऴा रागरं". ब्रेिअऩ झारेरा व्मक्ती शा त्मा घटनेतून वालयण्मावाठी सभत्र भैत्रत्रणीवोफत लेऱ घारलामरा जास्त ऩवॊत ियतात.शे शी आम्शारा िेरेल्मा वॊळोधनातून आढऱरे,आणण वॊळोधनातशी फऱ्माचळा वशबागी ने शे वाॊगगतरे आशे िी,"आम्शी आभचा प्रॉब्रेभ शभत्र भैत्रत्रणींफयोफय share कयतो,तवेच त्मांच्मा वोफत कपयणं, फोरणं शे करून जास्त लेऱ त्मांच्मावोफत घारालामचा प्रमत्न कयतो".सभत्र भैत्रत्रणीचाशी मारा उत्तभ प्रनतवाद अवतो. तय िाशीजण मातन ू फाशे य ऩडण्मावाठी move on शोतात म्शणजेच दव ु या एखादा वप्रमिय ळोधतात किॊला दव ु ऱ्मा वप्रमियाच्मा ळोधात अवतात.त्माभुऱे त्माॊना वालयामरा किॊला भागची िशाणी वलवयामरा जास्त वोऩे जाते अवेशी वॊळोधनात आढऱरे. िाशीजण मा प्रिायातून फाशे य ऩडण्मावाठी ल ते वलवयण्मावाठी ते रोि गाणी ऐितात, लाचनाची सरशण्माचीआलड अवणाये नानावलध ऩुस्तिे लाचतात, हदनिभ सरहशतात. ऍजक्टजव्शटी वुद्धा त्माॊना वालयामरा भदत ियते. आम्शी िेरेल्मा वॊळोधनात जास्तीत जास्त हदवन ू आरे आशे. तय िाशीॊनी अभ्मावात भन गुॊतलरे, अभ्मावात स्लत्रा व्मस्त िरून घेऊन वालयण्माचा प्रमत्न हदवून आरा. िाशीॊना तय पयिच नाशी ऩडरा,िाशीॊनी तय ब्रेिअऩ ऩाटी िेरी. अवे आम्शी िेरेल्मा वॊळोधनात हदवून आरे. अवे breakup भधन ू वालयण्माचे अनेि प्रिाय वॊळोधनादयम्मान आढऱून आरे. तवेच, त्मा उऩामानॊतय त्माॊच्मा जीलनात यव आरेरा हदवन ू आरा किॊला ते ऩल ू ीऩेषा जास्त आनॊदी झारे शे हदवन ू आरे. झाल्मा त्मा गोष्टी वलवरून त्मातन ू ऩढ ु े जाणे गयजेचे आशे च जय िा आऩण त्माच गोष्टी ४३ | P a g e

घेऊन फवरो तय आऩल्मा वध्माच्मा जस्थतीलय लाईट ऩरयणाभ ऩडू ळितो, आऩरी स्लप्ने अऩूणा याशू ळितात. ह्मा गोष्टीचा प्रबाल शा एिालय एि अवा अलरॊफून अवतो माचा िाशीवा प्रबाल वोळर वाईटलय दे खीर शोतो. िाशीजण ते फॊद ियण्माचा भागा अलरॊफतात तय िाशीजण त्मातच जास्त व्मस्त याशणॊ ऩवॊत ियतात. आम्शारा मा वॊळोधनात एि गोष्ट अळी हदवन ू आरी िी, िाशी प्रेभी मग ु र आशे त जी ब्रेि-अऩ नॊतय सभत्र-भैत्रत्रणीॊलय जास्त वलवालतात, त्माॊचे वल्रे त्माॊना िाशी फाफतीत मोग्म लाटामरा रागतात. तेव्शा िाशी लेऱा अवे लाटून गेरे िी, अवे िा कि,भुख्मत् रोि सभत्रभैत्रत्रणीॊचा आधायच िा घेतात. िायण त्माॊना जास्त आऩुरिी लाटते आणण ते वशजयीत्मा आऩल्मा बालना त्माॊच्माजलऱ व्मक्त िरू ळितात.

Expert च्मा भते, िॉवऩॊग भेिॎननझभ भध्मे, प्रत्मेिाच्मा cope up ियण्माच्मा ऩद्धती लेगलेगळमा आशे त अवे त्माॊनी वाॊगगतरे. एित्रत्रतऩणे प्रत्मेि जण शा ज्मा त्मा ऩरयजस्थतीभध्मे जवा रुऱे र, त्मा ऩयीजस्थतीळी जुऱलून घेईर त्मालय त्माॊचे िॉवऩॊग भॎिेननझभ ् अलरॊफून अवते. आणण त्मारा झारेल्मा त्रावातून भुक्त व्शामरा भदत शोते.

४४ | P a g e

भशत्लाच्मा नोंदी १. आजकारची मल ु ावऩढी धचत्रऩट, भाशरका फघन ू प्रबावलत शोत आशे गचत्रऩट,भासरिा ऩाशूण मुलिाॊना, तेच आऩल्मा आमुष्मात व्शाले मावाठी ते प्रमत्न ियतात. उदायणाथा जवे गचत्रऩटाॊभध्मे/भासरिेभध्मे हशयो हशयोईनरा ऩटलण्माचा प्रमत्न ियतो तवेच आऩण एखाद्मा भुरीरा त्माचप्रभाणे ऩटलाले अव त्माॊना लाटते. जवॊ हशयो हशयोईनरा गाणे गाऊन,नतचा ऩाठराग िरून, लेगलेगऱे स्टॊ ट िरून किॊला लेगलेगऱे पोभर ुा ा लाऩरून हशयोईनरा इॊप्रेव ियतात तवेच आऩणशी ियाले किॊला हशयोईन लेगलेगऱे िऩडे घारन ू , डान्व िरून हशयोरा ऩटलते तवेच आऩणशी ियाले अवे त्माॊना लाटते. मा लमातीर भुरे त्माराच प्रेभ वभजतात ल प्रेभ व्मक्त ियण्माचा वुरुलात अळी िेल्माने आऩल्मा आलडणाऱ्मा व्मक्तीचा आऩल्मारा शोिाय सभऱे रच अवे त्माॊना लाटते. आऩरा वाथी िवा अवाला माची ते एि आिृती आऩल्मा भनात तमाय ियतात ल तवाच वाथी किॊला तवेच गुण आऩल्मा वाथी भध्मे ते ळोधतात. जय तवॊ नवेर तय त्माॊचा इॊटये स्ट िभी शोतो ल ते दव ु ऱ्मा व्मक्तीचा ळोध वरू ु ियतात. प्रत्मेिाचा इॊटये स्ट शा भशत्त्लाचा बाग अवतो आणण शे लमच अवे आशे कि, प्रत्मेि गोष्टीॊिडे भन रगेचच आिवऴारे जाते, भग अळा ऩरयजस्थतीत रॉगॊ राजस्टॊ ग िाशी अवेर माची अऩेषा ियणे किती यास्त अवणाय?

२. फाशे यीर वौंदमा​ारा भशत्त्ल दे णे प्रेभाची वुरुलात ियताॊना, आऩरा वाथी ननलडताॊना त्मातीर फाशे यीर वौंदमा मालय खऩ ू जण प्रबावलत शोतात. फाशे यीर वौंदमा​ालय आिवऴात शोऊन ते नाते ननभा​ाण ियतात भग नात्मात मेऊन लक्तीच्मा स्लबालातीर ते दोऴ अनुबलतात भग शे च दोऴ नवरेरा व्मक्ती ळोधण्माचा ते ऩुन्शा प्रमत्न ियतात ल अवे िोणी सभऱताच ते ऩहशल्मा नात्मात अवताना दव ु ऱ्मा नात्मात मेऊ रागतात किॊला ते नाते तोडून दव ु ऱ्मा नात्मात मेतात. िाशी िाशी लेऱेरा ऩहशल्मा नात्मातीर अनुबल इतिे लाईट अवतात िी, दव ु ऱ्मा नात्मात मेताॊना ते पाय वलचाय ियतात किॊला दव ु ये नाते फनलणे जड जाते.

३. खऩ ू कभी नाते शे long time companionship च्मा ठदळेने जात आशे त िाशी जणाॊचा love रयरेळनसळऩ शे िसभटे ड अवतॊ िायण त्माॊना शे नातॊ रग्नाऩमंत ननबलामचॊ अवतॊ ऩण िाशीजण रयरेळनसळऩ भध्मे सवरयअव अवतात ऩण ते ऩुढे रग्न ियतीरच अवॊ नवत ते ऩुढे जे ४५ | P a g e

शोईर ते फघू अवा वलचाय ियतात भग ते वभाजाभुऱे अवो किला आऩवातीर वभजुतीभुऱे अवो. िाशीजण live-in रयरेळनसळऩचा स्लीिाय िरू अवा वलचाय ियत आशे त तय िाशीजण पक्त feel घेण्मावाठी किॊला enjoy ियण्मावाठी मा love रयरेळनसळऩचा जस्लिाय ियतात. तवेच पॎसभरी शा प्रत्मेिाच्मा आमष्ु मातीर भशत्लाचा घटि आशे . पॎसभरीचा love रयरेळनसळऩ लय खऩ ू प्रबाल ऩडतो िायण पॎसभरी मा प्रेभ वॊफॊधारा वशज भान्मता दे त नाशीत. ते वभाजारा धरून वलचाय ियतात त्माभुऱे ते जात-धभा​ारा जास्त भशत्ल दे तात. त्माचप्रिाये intimate रयरेळनसळऩरा ऩण भान्मता दे त नाशी. िायण शे वगऱे पक्त रग्नानॊतयच,अवॊ त्माॊना लाटत. ऩूलीऩावून चारत आरेल्मा ऩयॊ ऩया , वलचाय धायणा मारा ते जास्त भशत्त्ल दे तात ल तेच फयोफय आशे अवे वभजतात. माॊच्मा वलचायधायणेभऱ ु े वभाज भर ु ारा-भर ु ीऩेषा अगधि तािदलान वभजतो िायण भर ु गा शाच भर ु ीचे यषण िरू ळितो अवे त्माॊना लाटते. आताची वऩढी फदरणाये culture रगेच स्लीिायतात ऩण पॎसभरी नाशी स्लीिायत. िाशी क्लगचत अवे अवतात कि ते हश फदरत्मा वऩढीनुवाय फदरत जातात ल जस्लिायशी ियतात.

४. प्रेभात शक्क गाजलणे वरु ु लातीच्मा मा प्रेभाच्मा प्रलावात जोडऩी एिेभेिाॊची िाऱजी घेतात ऩण माच िाऱजीचे रुऩाॊतय possesiveness भध्मे िधी शोते ते िऱत नाशी, नात्मात 'इगो' रा जागा सभऱत जाते. possesiveness ल intensity चा अनतये ि झाल्माभुऱे त्माचे रुऩाॊतय ळायीरयि ल भानसवि हशॊवेभध्मे शोते. शी ळायीरयि ल भानसवि हशॊवा व्मक्तीवाठी अऩामिायि ल धोिादामि ठयते. िधी िधी मा ळायीरयि ल भानसवि हशॊवा ियणाऱ्मा व्मक्तीरा अवे लाटते कि, आऩल्मा ऩाटा नयच्मा लेऱेलय, ळयीयालय, बालनाॊलय आणण ननणामालय आऩराच शक्ि आशे . भग आऩरा ऩाटा नय एि स्लतॊत्र व्मक्ती आशे माची जाणील िभी शोत जाते, प्रेभात शक्ि आणण लचास्ल मामरा रागते. गचडगचड, याग आणण बाॊडणे लाढू रागतात. ऩुरुऴी लत्त ृ ी जागी शोते आणण हशॊवेरा खतऩाणी घातरे जाते. लाईट म्शणजे, वभाजातून आणण भाध्मभातून प्रेभनातेवॊफधाॊचे जे गचत्रण िेरे जाते ते वऩतव ृ त्तेरा अगधिच फऱिट ियणाये अवते. माभूऱे मा तरुण भुराॊना ते जे ियत आशे त ते फयोफयच आशे आणण भुरीॊना आऩण शे वाये वशन ियणे बाग आशे, अवेच लाटत याशते िायण भर ु ी ह्मा वशनळीरतेचे प्रनति ल भर ु ारा फरलान अवतो अवे रशानऩणाऩावन ू त्माॊच्मा भनालय त्रफॊफलरे जाते. जवे नात हटिलण्माच्मा ओढीत ऩुरुऴाने शक्ि गाजलरे नाशी ऩाहशजे तवेच स्त्रीनेशी शक्ि गाजलरे नाशी ऩाहशजे.दोघाॊनीशी वभान रुऱालय चाररे ऩाहशजे.

४६ | P a g e

५. प्रेभाच्मा मा नात्मात शभत्र-भैत्रत्रणींचे अभूल्म लाटा मा लमात प्रेभ शोणे आणण ब्रेिअऩ शोणे शे दोन्शीशी िॉभन आशे . सभत्र प्रेभ घडलून आणण्मावाठी आणण शे प्रेभाचे नाते तुटल्मालय त्माॊना वालयण्मावाठी नेशभीच उऩरब्ध अवतात. ब्रेिअऩच्मा लाईट अलस्थेतन ू फाशे य ऩडण्मावाठी िोणाचा तयी आधायाची गयज रागते तेव्शा त्माॊची जलऱची व्मक्ती किॊला त्माॊना वभझून घेणायी व्मक्ती फशुतेि लेऱा त्माचे सभत्र भैत्रीणच अवतात आणण त्माॊच्मावोफत याशून ते त्माॊचा आरेरा एिटे ऩणादयू ियण्माचा प्रमत्न ियतात.शे च सभत्र भैत्रीण त्माॊना त्माॊच्मा द:ु खातून फाशे य ऩडण्मावाठी त्माॊना भदत ियतात.

४७ | P a g e

ननष्कऴा „प्रेभ आणण नाते‟ मा वोप्मा लाटणाऱ्मा दोन ळब्दाॊना आणण त्मा भागे दडरेल्मा एिा असात वलश्लारा वभजन ू घेण्मावाठी आम्शी शे वॊळोधन िेरे. ऩण मा ळब्दाॊची उिर िरून त्माॊचा अथा रालणे इतिे िठीण अवेर अवे िधी लाटरे नव्शते. आम्शी ननलडरेल्मा 'प्रेभ ल नातेवॊफॊध' मा रयवचाभध्मे आम्शारा वुयलातीरा प्रेभ, नातेवॊफॊध आणण त्माभधीर अडचणी मा गोष्टी जाणून घ्मामच्मा शोत्मा. आभची वॊळोधन उद्हदष्टे नातेवॊफॊधाॊचा िर िाम आशे , नात्मात िुठल्मा अडचणी मेतात, ऩरयलाय आणण वभाजाभुऱे नात्मात िाम अडचणी ननभा​ाण शोतात आणण नाते तुटल्मालय त्माऩरयजस्थतीतून िवे फाशे य मेतात अळी शोती. वॊळोधन ऩण ू ा ियताॊना आम्शारा खऩ ू गोष्टी आढऱून आल्मा. तरुण भर ु े एिभेिाॊना िवे बेटतात, त्माॊना एिभेिाॊफद्दर आिऴाण आणण ओढ िळाप्रिाये रागते, ते आऩरे प्रेभ िवे व्मक्त ियतात इथऩावून ते तरूण प्रेभारा िवे वभजून घेतात, नाते-वॊफध िवे वाॊबाऱतात, घयातीर आणण वभाजाच्मा वॊळम-प्रश्नातून स्लत्रा िवे लाचलतात, नात्मातीर अऩमळ िवे ऩचलतात? अळा अनेि गोष्टी आम्शारा मा भर ु ा-भर ु ीॊच्मा भर ु ाखतीॊभधन ू वभजल्मा.मातीर फशुतेि गोष्टीॊची चचा​ा आम्शी आधीच्मा वलश्रेऴण बागात िेरेरी आशे च इथे आम्शी त्मा गोष्टी भुद्दे वूदऩणे थोडक्मात ऩुन्शा वाॊगत आशोत. ऩहशल्मा प्रेभाची वुरुलात हश ळाऱे तून किॊला आजूफाजूच्मा ऩरयवयातून शोते. त्माॊच्मा लेगलेगळमा अऩेषा अवतात जवॊ एिभेिाॊना आदय िेरा ऩाहशजे आणण एित्र जास्त लेऱ घारलरा ऩाहशजे. मा नातेवॊफॊधाफद्दर ते आई-लडडराॊिडे व्मक्त शोत नाशी िायण आई-लडीर त्माॊचे नाते वभजन ू घेणाय नाशी अवॊ त्माॊना लाटतॊ. प्रेभाची वुरुलात भैत्रीने शोते. भैत्री शी ळाऱा, िॉरेज आणण िरावेवच्मा सभत्र-भैत्रत्रणीफयोफय शोते. वोळर भीडडमा शा हश एि नातेवॊफॊध ननभा​ाण शोण्माचा भाध्मभ फनरा आशे , तवेच आऩल्मा नात्मारा लेऱ दे ण्मािरयता ते अनेि जागी कपयामरा हश जातात अवे आम्शाव आढऱून आरे. प्रत्मेिाचा नातेवॊफॊधाॊचा िर शा त्माॊच्मालय अलरॊफून अवतो. ऩण नक्िी त्माॊचा अवणाया प्रेभवॊफॊधातीर िर शा त्माॊना स्लत्रा वभजतच नाशी आशे िायण प्रत्मेि लेऱेव शोणाऱ्मा नलीन attractionभुऱे ते त्मा गोष्टी िडे बाऱरे जात आशे. त्माभुऱे प्रत्मषात ते ऩहशल्मा ऩाटा नयच्मा निऱत दव ु ये रयरेळन ठे लतात आणण double date ियतात किॊला multiple रयरेळनसळऩ ठे लतात. भानसवि गयजाॊफयोफयच ळायीरयि गयजा ऩूणा झाल्मा ऩाहशजे अवे नात्माभध्मे अवतेच. जास्तीत जास्त प्रभाणात अवॊ हदवून आरॊ आशे कि body touch किॊला वेक्व शे वशभती घेऊन िेरॊ ४८ | P a g e

गेरॊ आशे. िाशी प्रभाणात अवे आशे िी वेक्व ियण्मावाठी वशभती नव्शती तयी भानसवि तणाल दे ऊन वशभती सभऱलरी. खऩ ू िभी प्रभाणात अवे आशे िी पक्त ळायीरयि गयजा ऩूणा ियण्मावाठी नात्मात मेतात आणण िाशी लेऱानॊतय त्मा नातेवॊफॊधाॊभधन ू फाशे य ऩडतात. िुठे तयी नातेवॊफॊधाभध्मे मेणाऱ्मा अडचणी ह्मा जानतभऱ ु े आशे त. िायण ऩयॊ ऩयागत चारत आरेल्मा रूढीॊभुऱे जात शी वभाजात खोरलय रुजलरी आशे ल माचा ऩयीणाभ िुटुॊफालयशी शोतो, त्माभुऱे ऩारि आऩल्मा भुराॊलय फॊधने घारतात. त्माभुऱे आऩल्मा ऩाल्माॊच्मा आॊतयजातीम ल लेगळमा धभांच्मा नातेवॊफॊधाॊना ऩारि भान्मता दे त नाशीत. वभाजाभध्मे आऩरी अवणायी प्रनतष्ठा वाॊबाऱण्मावाठी आणण वभाजाच्मा बीतीभुऱे ते अवे ियत अवतात अवे आम्शारा हदवून आरे. ऩरु ु ऴप्रधान वॊस्िृतीभऱ ु े जेन्डय शा घटि खऩ ू घट्टरयत्मा मा वलऴमारा जोडरेरा आशे . िौटुॊत्रफि नात्माॊभध्मे हदवणाये जेन्डयचे ऩडवाद तरुण त्माॊच्मा स्लत्च्मा नात्माॊभध्मे आणतात शे ऩाशून आम्शाॊरा नलर लाटरे आणण त्राववुद्धा झारा. लयीर नभूद िेरेल्मा घटिाॊभुऱे नाते तुटण्माचे जास्त प्रभाणात आढऱून आरे आशे . ह्मा तुटरेल्मा नातेवॊफॊधाॊभधनॊ फाशे य ऩाडण्मावाठी स्लत्प्रमत्न िेरे किॊला सभत्रभैत्रत्रणीॊची भदत घेतरी आशे . अळाप्रिाये आभच्मा रयवचाभधन ू मा लमोगटातीर तरुणाॊची अलस्था व्मक्त िेरी अवन ू त्माभागीर िायणे स्ऩष्ट िेरी आशे त. आता जय िा मा वला गोष्टीॊिडे ऩुन्शा एिदा ऩहशरे तय अवे रषात मेते िी मा वभस्माॊना वोडलण्मावाठी, आई-लडडर आणण वभाजाने तरुण भुरा-भुरीॊना वभजून घेण्माची ननताॊत गयज आशे. त्माॊच्मा बालननि-वलश्लात िाम चारू आशे शे जजभें टर न शोता आस्थेने इतयाॊनी जाणून घेतरे ऩाहशजे. त्माॊना लेऱ दे ऊन त्माॊचे म्शणणे ऐिरे ऩाहशजे. तवेच त्माॊनी नात्मात आल्मालय एिभेिाॊना वभजन ू घेतरे ऩाहशजे. वलश्लाव ठे लरा ऩाहशजे. जेलढॊ ळक्म आशे तेलढा एित्र लेऱ घारलणॊ नात्मावॊफॊधाॊभध्मे आलश्मि आशे .नातेवॊफॊधाभध्मे भानसवि ल ळारययीि हशॊवा नाशी व्शामरा ऩाहशजे. आऩल्मा वशबागीरा फदरण्माचा प्रमत्न नाशी िेरा ऩाहशजे. आऩल्मा आई-लडडराॊना वशबागीवलऴमी थोडी भाहशती द्मामरा ऩाहशजे. जात, धभा लेगऱा आशे म्शणून ब्रेिअऩ नाशी िेरे ऩाहशजे. Body touch आणण वेक्व दोघाॊच्मा वशभतीने िेरे ऩाहशजे. ऩारिाॊनी आऩल्मा भर ु ाॊचे नातेवॊफॊध वभजन ू घेतरे ऩाहशजे.

४९ | P a g e

शळपायव प्रत्मेि व्मक्तीचे वलचाय शे त्माने अनुबलरेल्मा ऩरयजस्थतीतून ननभा​ाण शोतात. प्रत्मेि भाणवाची ऩरयजस्थती हश ऩूणत ा ् लेगऱी अवू ळिते. त्माभुऱे आऩण िोणाचीशी िोणत्माशी गोष्टीलरून ऩायख ियणे चि ु ीचे आशे. एखाद्माची वभजत ू िाढणे शे वभोयची व्मक्ती कितऩत वभजन ू घेते ह्मालय आधारयत अवते. आम्शी आभचा रयवचा ियत अवताना आभच्मा वलचायवयणीत पाय फदर शोत गेरे. वभाजाचे वलस्तत ृ दृश्म डोळमावभोय मेऊ रागरे राॊफ-राॊफ ऩमंत जाणील नवरेल्मा गोष्टीॊची जाणील शोऊ रागरी. तेव्शा बाव झारा कि िाशी गोष्टी हदवतात तश्मा नवतात. आभचा research शा वभाजातीर प्रत्मेि व्मक्तीळी वॊफॊगधत आशे . आम्शी िेरेल्मा वॊळोधानातून आम्शारा उभगरेल्मा िाशी गोष्टीॊची सळपायव आम्शी वभजतीर रोिाॊऩमंत ऩोशोचलू इजच्छतो. आभच्मा वॊळोधनात पाय तय अवे जाणलून आरे कि आजिारचे ऩारि िाभाॊभध्मे व्मस्त अवल्माने ते त्माॊच्मा ऩाल्माळी पाय िभी लेऱ व्मतीत ियतात. सळलाम ऩाल्म लमात मेताना ज्मा वॊलेदनळीर वलऴमाॊची भाहशती त्माॊना त्माॊच्मा ऩारिाॊिडून व्शामरा शली ती त्माॊना इतय भाध्मभाॊतून शोते. ऩारिाॊनी घयात भर ु ाॊळी भोिाऱीितेचे लातालयण ननभा​ाण िेरे ऩाहशजे ज्मात ऩारि ल ऩाल्म दोन्शी वॊलेदनळीर वलऴमाॊलय चचा​ा िरू ळितीर. अळा लातायणात भर ु ाॊना त्माॊची भते ल वलचाय ठोवऩणे भाॊडण्मात प्रोत्वाशन सभऱते. लमात आरेल्मा भुराॊना त्माॊच्मा ऩारिाॊनी रैंगगि सळषणाफाफत भाहशती हदरी ऩाहशजे.त्माॊना स्लत्च्मा आयोग्माचे तवेच बाली आमुष्मात शोणाऱ्मा वाथीदायाच्मा आयोग्माचे गाॊबीमा िऱरे ऩाहशजे. ळायीरयि वॊफॊध िोणाळी ल िधी फनलामचे शा ज्माचा त्माचा लैमजक्ति प्रळा अवतो. ऩण ळायीरयि वॊफॊध फनलताना जोडप्माॊनी ननयोग्मी आयोग्मावाठी प्रनतयोधि लाऩयामरा शले.तवेच प्रनतयोधि न लाऩयल्माने रैगीि वॊफॊधातन ू ऩवयणाऱ्मा आजायाॊफाफातीत प्रत्मेि घयात रशानाॊऩावून-भोठ्माॊऩमंत जागि ृ ता अवणे आलश्मि आशे . भाणवाॊनी जातीच्मा,रूढी-ऩयॊ ऩये च्मा आशायी न जाता भाणुविीरा प्रथभ प्राधान्म हदरे ऩाहशजे. िोणत्माशी नात्मात ऩायदळािता अवाली.नाते िोणतेशी अवू प्रत्मेि नात्मात

वलश्लाव जऩणे शे

भशत्लाचे आशे िायण कि जेव्शा दोन भन बालनेने जोडरे जातात तेव्शा त्मा नात्मातन ू फाशे य ऩडणे भश्ु िीर अवते.व्मक्तीॊनी त्माॊच्मा नात्मातीर िोणत्माशी वभस्मा लचास्ला न दाखलता ल हशॊवा न ियता एिभताने वोडलाव्मात.व्मक्तीॊच्मा नात्माभधीर ळायीरयि,वाभाजजि,आगथाि ल िौटुॊत्रफि वॊफॊधाॊळी ननगडीत ननणाम शे एिभताने अवाले.प्रत्मेि व्मक्तीच्मा प्रनतिूर ऩरयजस्तथीभध्मे भनाचा खॊफीयऩणा अवणे आलश्मि आशे . मा वला गोष्टीॊची जागि ृ ता वभाजात अवणे किती आलश्मि आशे शे आम्शी आभच्मा वॊळोधनाच्मा प्रलावात अनब ु लरे. ५० | P a g e

वंदबा १. Lauren Martin, Apr 10 2015,difference between a mature relationship and an immature relationship viewed 13may 2018 http://www.google.com/amp/s/www.elitedaily.com/dating/mature-immaturerelationship/995278/amp २. Glenn Stock, July26 2017, Can love and lust coexist in a relationship viewed 13 may 2018, https://pairedlife.com/ relationships/lust-love-and-respect ३. Anwesha Barari august 10 2011,Do Gender Roles Impact relationships? viewed 13 may 2018 https://www.boldsky.com/ relationships/love-and-romance/2011/gender-roles- relationships100811.html ४. Schilling august 25 2017,The Reason Men And Women Deal With Break Ups Differently viewed 13 may 2018 https://m.huffingtonpost.com.au/2017/08/24/the-reason-men-and-women-deal-with-breakups-differently_a_23159362/

५. Berit Brogaard D.M.Sci., Ph.D,March 31 2018, Why Agreement to sex is not Consent, viewed 13 may 2018,https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-mysterieslove/201803/why-agreement-sex-is-not-consent ६. Dr (Mrs) Swaleha S. Pathan, october 4 2011, Adolescent‟s Attitude Towards the opposite sex, viewed 13 may 2018,http://www.researchersworld.com/vol2/issue4/Paper_22.pdf ७. Lalit Mohan, Aashima Chibbert, Rajeev Raj, Shashank BHaradvaj, may 17 2018, kaisi yeh yaariyan season 3(episode 2), viewed 17 may 2018 https://www.voot.com/shows/kaisi-yeh-yaariaan-s03/3/567537/ relationship -status-it-scomplicated/603038 ८. Prerna Verma,Dr Anurakti Mathur,october-december 2015, Adolescent Romantic relationships, viewed may 13 2018,http://oaji.net/articles/2015/1170-1443207746.pdf

५१ | P a g e

ऩुकायरा जोडल्मानंतयचे आम्शी भाझे नाल अंककता कवलश्लय ऩूजा ळेडगे. भी गुरु नानि खारवा िॉरेजची वलध्मागथानी आशे . भी वेिॊड लऴा​ात अवताना भरा ऩि ु ाय फद्दर वभजरे.ऩि ु ाय भध्मे मेण्मा आधी भी भाझ्मा भताॊलय ठाभ अवामचे,ऩण त्मा भताॊलय भी confident नवामचे.ऩण ऩुिाय भध्मे आल्मा नॊतय भाझ्मातीर वॊमभ लाढरा, self confidence लाढरा आणण भी खऩ ू neutral याशामरा रागरे. भाझ्मातीर स्िील्व लाढण्माव खऩ ू भदत झारी.

भाझे नाल भुस्कान याजेळ ळभा​ा. भी गुरु नानि खारवा िॉरेजची वलध्मागथानी आशे . भी द्वलत्म लऴा​ात अवताना भरा ऩुिाय फद्दर वभजरे.ऩुिाय भध्मे मेण्मा आधी भी खऩ ू unconfident शोते.भरा रोिाॊळी वव्लाद वध्मारा किॊला friends फनलामरा पाय लेऱ रागामचा ऩयॊ तु ऩुिायरा जोडल्मानॊतय भी वगळमाॊळी आता वशजतेने वव्लाद वाधते.

भाझे नाल प्राजक्ता जमयाभ लाघ. भी गुरुनानि खारवा िॉरेज भध्मे सळित आशे . भी biotech च्मा second year रा अवताना ऩुिायळी जोडरे गेरे. ऩुिाय भध्मे मेऊन भी लेऱेचे ननमोजन ियामरा सळिरे. भरा पक्त भाझेच दख ु : खऩ ू भोठे लाटामचे, ऩण ऩुिाय भुऱे भरा वभाजाची खयी ऩरयजस्थती वभजरी.भी प्रत्मेि गोष्टीचा दोन्शी फाजन ू े वलचाय ियामरा रागरे, ल भाझे भतशी ठाभ ऩणे भाॊडामरा

सळिरे.

एखाद्मा

व्मक्तीरा

ऩाशून

त्माच्मावलचायालरून भाझे लमजक्ति भत तमाय न ियता

किॊला त्मा

व्मक्तीची फाजू वभजून घेण्माव सळिरे. भरा आभच्मा facilitator ने ऩण बयऩयू नलीन वलऴमाॊफद्दर ल त्माॊच्मा अथांफद्दर वभजन ू वाॊगगतरे. त्माभऱ ु े भी ऩि ु ाय ल ऩि ु ायळी जोडरेल्मा प्रमेिाचे आबाय भानते.

५२ | P a g e

भी सळित अवरेल्मा G.N.Khalasa college भध्मे झारेल्मा वेसभनायभध्मे भरा ऩुिायफद्दर िऱरे. भी second year रा अवताना ऩुिायभध्मे प्रलेळ िेरा. भाझे नाल प्रणारी ऩांडुयं ग धव अवून जव जवा ऩुिायचा प्रलाव वुरु झारा तवॊ तवॊ भाझ्मा आमुष्मातदे खीर घडाभोडीॊना वरु ु लात झारी. भरा ह्मा प्रलावात खऩ ू चाॊगल्मालाईट गोष्टी अनब ु लामरा सभऱाल्मा ज्मा कि ऩढ ु ीर आमष्ु मात पाय उऩमोगी ऩडतीर माची भरा खात्री आशे . मा प्रलावाच्मा अखेयीव भरा घाफयणायी,छोट्मा-छोट्मा गोष्टीॊलय यडणायी, िोणत्माशी गोष्टीचा वलचाय न ियणायी प्रणारी नाशी, तय आत्भवलश्लावाने फोरणायी,प्रत्मेि गोष्टीचा १००० लेऱा वलचाय ियणायी,धीटऩणे वभस्मा वोडलणायी एि प्रणारी जाणलरी. ह्मा प्रलावात भरा वाथ हदरेल्माॊचे,भरा वभजून घेऊन मोग्म लाट दाखलणामांचे,भाझा group चे तवेच वला ऩुिाय ऩरयलायाचे भी आबाय व्मक्त ियते.

भाझे नाल प्रांजरी त्रफशबऴण थोयात. भी गुरु नानि खारवा िॉरेजची वलध्मागथानी आशे . भी द्वलत्म लऴा​ात अवताना भरा ऩि ु ाय फद्दर वभजरे. मा भध्मे आल्मालय भाझा self confidence लाढरा,स्िील्व लाढरेत आणण फमा​ाच गोष्टीन फाफत नलीन अनुबल दे खीर आरेत. भाझ्मा ग्रुऩने दे खीर मा प्रलावात खऩ ू भदत िेरी.आणण मा वगळमा गोष्टीॊची भरा भाझ्मा बाली आमष्ु मात खऩ ू भदत शोणाय आशे .

भाझे नाल प्रेयणा वंतोऴ वालंत.भी गरु ु नानि खारवा िॉरेज भध्मे सळित आशे . भी वेिॊड इमयरा अवताना ऩुिायळी जोडरे गेरे.ऩुिाय जॉईन िेल्मानॊतय भाझ्मात फये च फदर झारे. वेल्प िॉजन्पडन्व लाढरा, प्रत्मेि गोष्टीिडे फघण्माचा दृजष्टिोन फदररा, फयीच िौळल्म आत्भवात िेरी. तवेच, ऩि ु ाय भध्मे झारेल्माअनेि िामाळाऱाॊभऱ ु े िभी िा शोईना ऩण वभाजाफद्दरचे थोडे सान सभऱारे.पॎसवसरटे टवा ने शी खऩ ू भदत िेरी.अळाप्रिाये फऱ्माच गोष्टी सळिता सळिता ऩुिाय चा प्रलाव ऩूणा झारा.अळाप्रिाये ऩुिाय रा जोडण्माची वॊधी हदल्माफद्दर भी त्माॊची आबायी आशे . ५३ | P a g e

भाझे नाल ळांतीरार नन्शे वलश्लकभा​ा. भी गुरु नानि खारवा िॉरेजचा वलध्माथी आशे . भी ऩुिायळी भाझ्मा द्वलत्म लऴा​ात जोडरो गेरो. ऩुिाय भध्मे मेण्मा आधी भी,एिाच फाजूचा वलचाय ियामचो ऩण ऩि ु ाय नॊतय भी दोन्शी फाजच ू ा वलचाय ियामरा सळिरो. भाझ्मातीर self confidence फोरण्माची ऩद्धत मा भध्मे खऩ ू चाॊगरे फदर घडून आरे.मा प्रलावात भी भयाठी दे खीर फोरामरा आणण सरशामरा सळिरो.

भाझॊ नाल लीणा अजश्लन रंगोटे आशे . भी खारवा िॉरेजची वलद्माथी आशे . भी ऩि ु ायळी द्वलतीम लऴांऩावन ू जोडरी गेरी आशे . ऩुिायभध्मे आल्मालय वभाजाचॊ वलस्तत ृ दृश्म फघामरा सभऱारे. प्रत्मेि गोष्टीचे व्मलजस्थत ननयीषण िरून त्माच्माफद्दर खोरात जाऊन वलचाय ियण्माची वलम रागरी. आधी भी व्मक्तीॊना ऩायखामची, ऩण आता व्मक्तीॊच्मा स्लबालाभागे खऩ ू लेगळमा गोष्टी दडरेल्मा अवतात, अवॊ िऱल्मालय व्मक्तीॊना ऩायखणॊ थाॊफलरॊ. तवा ऩूणा प्रलाव वुॊदय रयत्मा ऩाय ऩडरा.

५४ | P a g e

Consent Form INTERVIEW CONSENT FORM DATE: INTERVIEWEE NAME:INTERVIEWER NAME :We are students from Guru Nanak Khalsa college Matunga. This year with the help of PUKAR & GUNVANTI J KAPOOR medical relief charitable foundation. PUKAR is an urban knowledge production center that provides a platform for cross disciplinary, multisectoral, community based research for issues related to urbanization and globalization. The goal of PUKAR is to create a world-class incubator for knowledge, debate and innovation about cities and globalization. We are doing a small research on the topic of "Trends & issues of love relationship in youth and it's impact on them" We want to study the" Trends & issues of love relationship and it's impact on youth" To do Analysis of different love relationship trends between opposite sex in and acceptance from society and parents. Issues in relationship before and after breakup and coping mechanism to deal with breakup issues. For this we are going to ask questions related to this topic. We are going to use interview as our research method we would get the respondent belong to any college but they will lie surely under the age group of 18-21yrs. Later the interview will be conducted according to your convenience.

The information given by you will be confidential and your personal won't be known to anyone that it would create any problem for you. The information given by you is only used for our research work. If you don't feel comfortable in answering any questions or don't feel like sharing your personal experience about you or feeling unsafe you can stop us from taking your interview, we assure you that there would be no problem for you created by us, nor we will force you for anything. The interview will be recorded and you will get the recording and given the opportunity to correct any factual errors. we also assure you that any photographs taken by us wouldn't be shown to anybody or use by us for further procedure without your consent. We promise you to keep all your opinion and sharing of information confidential.

We would be glad if you share your opinion & help us to find out the impact of relationship on youth.

Thank you!

Signature of respondent

།། | P a g e

Interview questionnaire ऩरयचम नाभ वेक्व उम्र ऩता िॉरेज स्ट्रीभ धभा पॎसभरी भें फय १. आऩ िे भाता वऩता कितने ऩढ़े सरखे शैं ? २. क्मा िाभ ियते शैं ?

3.फचऩन िी िोंन वी अच्छी फयु ी मादे आऩिो आज बी माद शै ? ४ . िशा ऩे स्िूसरॊग िी ? ५ . िोन वा भीडडमभ था ? ६ . आऩिा अऩने दोस्तों िे वाथ िैवा व्मलशाय था ? ७ .क्मा आज बी लो दोस्त आऩिे वाथ भें शै ? ८ . क्मा जैवे आऩ अऩने क्रोज िे दोस्तों िे वाथ शो लैवे आऩिे भाता वऩता िे वाथ भें बी शो? ९. आऩिा आऩिे सवजब्रॊग्व िे वाथ व्मलशाय िैवा शै ? १०.क्मा आऩिे पॎसभरी भें किवी िा रल भैरयज शुआ शै ? ११.अऩने मशी िॉरेज क्मों चन ु ा? १२.िॉरेज िे ळुरुआती हदन िैवे थे? १३.दोस्त िैवे फने, उन्शी िो क्मों फनामा ?(राइपस्टाइर,भाध्मभ) १४.अच्छा िबी िॉरेज रड़िे / रडकिमों वे फात ियने िी िोसळळ िी ? १५.िबी दोस्तों ने किवी रड़िी/रडिा िे नाभ वे िबी गचडामा शैं? क्मों? १६.क्मा आऩिो लो ऩवॊद शैं ? १७.क्मा उन्शें आऩ ऩवॊद शो ? १७.१ आऩिो लशी क्मों ऩवॊद आए/आइ ? १८. क्मा उनवे िबी अऩनी मे फात वाभने वे फताने िी िोसळळ िी ? १९. दोस्ती िैवे शुई ? ५६ | P a g e

२०.िबी उनिे वाथ फाशय गए शो ? २१.िशा घुभने जाते थे? औय िोनवी जगश जाते थे ? २२.आऩ क्मा वोचते शो किव प्रिाय िा शै आऩिा रयरेळनसळऩ ? २३.क्मों आऩिो रगता शै िी आऩिा रयरेळनसळऩ इव प्रिाय िा शै ?(डेकपननळन) २४. आऩ दोनों िे फीच भें िबी झगड़े शुए शै ? २४.१.(अगय शा) , तो िायण? २५. ऩशरे िौन आता था भनाने ? २६. आऩ रल िे फाये भें क्मा वोचते शै भामना क्मा शैं ?

ब्रेिअऩ २७. क्मा मशी झगड़े िे िायण थे जजनिी लजश वे ब्रेिअऩ शुआ ? २७.१ ( अगय ना ), तोश क्मा था ? २८. क्मा िबी घय लारों िी लजश वे आऩिी आऩव भें झगड़े शुए थे? क्मा िायण थे? २९ . क्मा आऩिे घय लारो िो आऩिे रयरेळनसळऩ िे फाये भें ऩता था? २९.१ अगय शा तोश उन्शें मश स्लीिाय था ? २९.२(अगय िास्ट) क्मा िबी धभा/ जाती िे लजश वे आऩिे त्रफच भें दयाये आए थी? क्मों औय िैवे? २९.3 आऩने किव तयश इव दयायों िो वुरझामा? २९.४ क्मा आऩ िे रयरेळनसळऩ भें वाभाजजि ननमभों िे लजश वे िबी फाधाए आमी थी? िैवे? ३०. क्मा आऩिे ऩाटा नय िे वाथ किवी तयश िा फॉडी टच शुआ शैं? ३०.१ क्मा आऩ दोनों िी वशभनत थी इव फॉडी टच िे सरए ? ३०.२ क्मा िबी ऐवा शुआ िी जफ आऩिा भन नशीॊ था कपय बी आऩिे ऩाटा नय िे सरए आऩने कपजजिर एटे म्ऩट किमा ? ३०.३ अगय आऩिा भन नशीॊ था तो आऩने क्मों किमा ? ३०.४ क्मा आऩिे रयरेळनसळऩ भें िबी आऩने ळायीरयि, भानसवि हशॊवा िा वाभना किमा था ? िैवे ? ३०.५ िबी वलयोध ियने िी िोसळळ िी शै क्मा? ३१. जफ वलयोध किमा तफ आऩिे ऩाटा नय िी क्मा रयएक्ळन थी? ३२. जफ ब्रेिअऩ शुआ तफ िैवा भशवूव शुआ था? ३३. क्मा आऩने ब्रेिअऩ िे फाद उनवें िबी फाते िी थी? ५७ | P a g e

३४. क्मा आऩिे घय ऩय ब्रेिअऩ िे फाये भें ऩता चरा शै ? ३४.१ क्मा रयएक्ळन थी उनिी ? ३५. जफ ब्रेिअऩ शुआ इन वफवे फाशय िैवे आए औय क्मा तयीिा था ? ३६. क्मा ब्रेिअऩ िे फाद आऩिे ऩाटा नय ने कपयवे आऩिो भनाने िी िोसळळ िी शै ? ३७. क्मा िबी लो िोसळळ आऩिो irritating/harrassible रगा शै ? िैवे? प्रेजेंट सवचए ु ळन २७. क्मा आऩिे त्रफच िबी अनफन घय लारों िे लजश वे शुई शै ? क्मों/िैवे? २८. क्मा आऩिे घय लारों िो आऩिे रयरेळनसळऩ िे फाये भें ऩता शै ? २८.1(इप शा) , क्मा उन्शों ने एक्वेप्ट किमा शै ? २८.२(इप नो, िास्ट)क्मा िास्ट िे लजश वे आऩिे त्रफच प्रॉब्रभ शुई शै ? क्मों/िैवे? २९.क्मा आऩ िे रयरेळनसळऩ भें वाभाजजि ननमभों िे लजश वे िबी फाधाए आमी थी ? िैवे ? २९.१(अगय शा) ,आऩने उव ऩरयजस्थनत िो िैवे वोल्ल किमा? ३०. क्मा आऩिे ऩाटा नय िे वाथ किवी तयश िा फॉडी टच शुआ शे ? ३०.१ क्मा आऩ दोनों िी वशभनत थी इव फॉडी टच िे सरए ? ३०.२ क्मा िबी एवा शुआ िी जफ आऩिा भन नशीॊ था कपय बी अऩिे ऩाटा नय िे सरए आऩने कपजजिर एटे म्ऩट किमा ? ३०.३ अगय आऩिा भन नशीॊ था तो आऩने क्मों किमा ? ३०.४ क्मा आऩिे रयरेळनसळऩ भें िबी आऩने ळायीरयि, भानसवि हशॊवा िा वाभना किमा था ? िैवे ? ३०.५ िबी वलयोध ियने िी िोसळळ िी ? ३१. जफ वलयोध किमा तफ आऩिे ऩाटा नय िी क्मा रयएक्ळन थी ?.

५८ | P a g e

Expert questionnaire

1.नाल 2.उम्र 3.िाभ/व्मलवाम - कितने वार वे इव पील्ड भें िाभ िय यशे शो?

4.आऩिे हशवाफ वे रव्श रयरेळनसळऩ क्मा शै ?आऩिे क्मा लीचाय आशे ?

5.मुथ अऩने ऩेयेंट्व िो अऩने रयरेळनसळऩ िे फाये भें नशी फताते शै िुछ reasons िे लजश वे क्मा आऩिो रगता शै कि लो वशी शै ?

6.ऩेयेंट्व िो रयरेळनसळऩ क्मों important नशी रगता?अगय शा मा ना तो क्मो?

7 रव्श रयरेळनसळऩ भे gender िा क्मा योर शोता शै ?

8.क्मा आऩिे ऩाव ऐवे िोनवे िेवेव आमे शै मा आऩने िशा ऩढ़ा शै ,िी जशा रयरेळनसळऩ भें लामरेंव शुआ शो?elaborate?

9.क्मा आऩिो रगता शै जो लामरेंव शोता शै लो किव लजश वे शोता शै ?

10.आऩिो क्मा रगता शै कि रयरेळनसळऩ भें break up शोने िा भख् ु म िायण वोळर पैक्टय शै ?अगय शा तो क्मों?

11.Bonding स्ट्रॉगॊ ियने िे सरए sexual रयरेळनसळऩ शोता शै but इवभे िन्वेंट िो उतना importance नशी सभरता, तो आऩ उविे फाये भें क्मा वोचते शै ?

12.अगय एि व्मजक्त वेक्व िे सरए तैमाय नशी शै औय दव ू या व्मजक्त नशी वभझ यशा शै , तो दोनों भें म्मच ु र अॊडयस्टैंडडॊग शोना जरूयी शै क्मा?

13.क्मा आऩिो रगता शै कि वोळर भीडडमा रयरेळनसळऩ िा जरयमा फन विती शै ?

14.आऩ िो क्मा रगता शै िीॊ इन वफ situation भे youth िो िैवे support किमा जा विता शै ?क्मा स्टे प्व रेने चाहशमे?

५९ | P a g e

धन्मलाद...!!!!

६० | P a g e