BÁO CHÍ TRẺ #48: SINH VIÊN BÁO CHÍ - TRUYỀN THÔNG

THƯ BAN BIÊN TẬP

SINH VIÊN BÁO CHÍ - TRUYỀN THÔNG

Bạn đang cầm trên tay số 48 Đặc san Báo chí Trẻ với chuyên đề: “Sinh viên Báo chí – Truyền thông”. Qua chuyên đề này, Ban Biên tập muốn mang đến cho Quý độc giả một cái nhìn toàn cảnh và chân thực về sinh viên ngành Báo chí và những câu chuyện về cách làm truyền thông hiện nay của thế hệ Z.

Với chuyên đề “Sinh viên Báo chí – Truyền thông”, Ban Biên tập Đặc san Báo chí Trẻ sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn ngành học Báo chí “hấp dẫn” và ngành Truyền thông “xu hướng”. Nghề báo là một nghề đầy vinh quang nhưng vô cùng khắc nghiệt. Sinh viên muốn làm Báo chí – Truyền thông phải thật sự đam mê và trải nghiệm thật sâu với nghề. Nhưng với guồng quay không ngừng nghỉ của báo chí ngày nay, không ít sinh viên năm cuối đang đối mặt với nhiều nỗi lo về tìm việc khi ra trường. Trước câu chuyện trăn trở ấy, các sinh viên đã có những giải pháp riêng cho bản thân để chuẩn bị tham gia vào thị trường lao động hấp dẫn nhưng đầy khốc liệt. Tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cũng trang bị cho sinh viên báo chí những hành trang ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường để có thể đáp ứng tốt những yêu cầu nghề nghiệp trong tương lai và thực tiễn báo chí sau khi ra trường.

Bên cạnh chuyên đề “Sinh viên Báo chí – Truyền thông”, các chuyên trang, chuyên mục quen thuộc như: Nhịp sống trẻ, Phóng sự, Truyền thông hình ảnh, Hậu trường truyền thông, Văn hoá truyền thông, Thế giới 360, chắc chắn sẽ mang đến cho Quý độc giả những món ăn tinh thần thú vị trong số này.

ĐẶC SAN BÁO CHÍ TRẺ

Chịu trách nhiệm xuất bản

TS. LÊ THU HÀ

Phụ trách nội dung: TS. LÊ THỊ NHÃ

ThS. LƯƠNG THỊ PHƯƠNG DIỆP

Phụ trách Trị sự - Truyền thông

TS. VŨ HUYỀN NGA

ThS. TRẦN MINH TUẤN

Trụ sở tòa soạn

B7, Học viện Báo chí và Tuyên truyền

36 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội

Điện thoại: 0982245346

E-mail: baochitre2020@gmail.com

Học viện Báo chí và Tuyên truyền tham gia

Lễ Khai mạc Hội Báo toàn quốc 2023

Hội Báo toàn quốc năm 2023 với chủ đề “Đoàn kết - Chuyên nghiệp - Văn hóa - Sáng tạo” chính thức khai mạc sáng 17/3/2023 tại Bảo tàng Hà Nội. Hội Báo diễn ra trong 03 ngày, từ 17-19/3/2023.

Hội Báo 2023 thu hút 87 gian trưng bày các ấn phẩm báo Xuân cũng như các ấn phẩm báo chí tiêu biểu năm 2022 và quý I năm 2023, với sự góp mặt của 63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố, 60 cơ quan báo chí Trung ương và địa phương; cùng các gian trưng bày chuyên đề tiêu biểu của các Liên Chi hội.

Đến dự Lễ khai mạc Hội Báo toàn quốc năm 2023, về phía Ban Lãnh đạo Học viện có: PGS,TS. Mai Đức Ngọc, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Trường, PGS,TS. Phạm Minh Sơn, Phó bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện; PGS,TS. Nguyễn Thị Trường Giang, Thường vụ Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện; PGS,TS. Trần Thanh Giang, Phó Chủ tịch

2023

Hội đồng Trường, Phó Giám đốc Học viện, Đoàn Thanh niên Học viện cùng nhiều cán bộ, giảng viên, sinh viên Học viện tham dự sự kiện.

Trong khuôn khổ Hội Báo, công chúng và các nhà báo – hội viên

được tham dự nhiều sự kiện nghiệp vụ, văn hóa phong phú, có sức lôi cuốn; cùng các chương trình nghệ thuật được dàn dựng công phu, đặc sắc của Nhà hát Tuổi trẻ.

Học viện Báo chí và Tuyên truyền tiếp đón, làm việc với Đoàn cán bộ Viện Thông tin, Văn hóa và Du lịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

Chiều ngày 16/3/2023, Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã có buổi tiếp và làm việc với Đoàn cán bộ Viện Văn hóa, Thông tin và Du lịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào do đồng chí Bun-lườn Sụvăn-khăm, Phó Viện trưởng Viện Thông tin, Văn hóa và Du lịch làm Trưởng đoàn.

Tại buổi tiếp và làm việc với đoàn, về phía Học viện Báo chí và Tuyên truyền có: PGS,TS. Phạm Minh Sơn, Phó Bí thư Đảng uỷ, Giám đốc Học viện;

PGS,TS Nguyễn Thị Trường Giang, Uỷ viên Ban thường vụ Đảng uỷ, Phó Giám đốc Học viện; PGS,TS. Trần Thanh Giang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường, Phó Giám đốc Học viện; TS. Nguyễn Đức Toàn, Phó Giám đốc Học viện; đại diện lãnh đạo các Viện, Khoa, Ban.

Trao đổi tại buổi làm việc, PGS, TS Phạm Minh Sơn, Giám đốc Học viện bày bỏ vui mừng được tiếp đón đoàn cán bộ Viện Thông tin, Văn hoá và

Du lịch nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào thăm và làm việc tại Học viện. PGS, TS Phạm Minh Sơn và đồng chí Bun-lườn Sụ-văn-khăm đều hy vọng, thời gian tới, hai bên sẽ có sự trao đổi, hợp tác trong việc tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng về báo chí đa phương tiện tại Việt Nam hoặc Lào, nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt, phóng viên, biên tập viên trong các cơ quan thông tấn báo chí Lào.

Lãnh đạo Học viện chụp ảnh lưu niệm cùng Đoàn thanh niên Học viện tại Hội Báo toàn quốc

Sáng 19/3/2023, Học viện Báo chí và Tuyên truyền tham gia Ngày hội Tư vấn tuyển sinh - Hướng nghiệp 2023 tại Đại học Bách khoa Hà Nội. Hoạt động tư vấn tuyển sinh của Học viện Báo chí và Tuyên truyền trong Ngày hội này nhận được sự chỉ đạo trực tiếp của PGS,TS. Trần Thanh Giang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường, Phó Giám đốc Học viện. Gian tư vấn của Học viện đã thu hút đông đảo các bậc phụ huynh và các em học sinh đến giao lưu và tham vấn về các ngành đào tạo, các phương thức xét tuyển và môi trường học

tập khi theo học tại Học viện. Bên cạnh đó, các bạn học sinh còn được gặp gỡ, giao lưu với những sinh viên đang học tập tại Học viện, để được lắng nghe chia sẻ về quá trình học tập và rèn luyện tại Học viện. Nhiều bạn học sinh tỏ ra hào hứng, thích thú với việc lựa chọn Học viện Báo chí và Tuyên truyền sau khi kết thúc chương trình học THPT.

Sáng ngày 03/03/2023, Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức Lễ trao Giấy chứng nhận Kiểm định chất lượng chương trình đào tạo trình độ đại học cho

7 ngành, gồm: Chủ nghĩa xã hội khoa học, Kinh tế chính trị, Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Xây dựng Đảng và Chính quyền nhà nước, Biên tập xuất bản, Quảng cáo, Ngôn ngữ Anh. Phát biểu tại buổi Lễ, GS,TS. Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chúc mừng 07 khoa có chương trình kiểm định đã đạt được bước tiến quan trọng trong chặng đường đổi mới toàn diện để phù hợp với xu thế phát triển chung của nền giáo dục đại học hiện nay.

Sáng 06/3/2023, Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức Lễ kỷ niệm 113 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ (08/3/1910 - 08/3/2023)

và 1983 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng. Buổi Lễ góp phần tôn vinh những đóng góp, hy sinh to lớn của các thế hệ phụ nữ đã có nhiều cống hiến cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc; đồng thời tuyên truyền giáo dục, phát huy vai trò của người phụ nữ trong gia đình, cộng đồng và xã hội. Diễn văn

tại Lễ kỷ niệm, PGS,TS. Nguyễn Xuân Phong, Chủ tịch Công đoàn Học viện đã ôn lại lịch sử và nêu lên ý nghĩa, giá trị thiêng liêng của Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 và cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng. Thay mặt Đảng ủy, Hội đồng Trường, Ban Giám đốc Học viện, PGS,TS. Mai Đức Ngọc, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Trường phát biểu chúc mừng toàn thể nữ cán bộ, giảng viên, người lao động, học viên và sinh viên Nhà trường.

Đồng chí ghi nhận những đóng góp quan trọng của các nữ cán bộ, giảng viên, người lao động trong suốt chặng đường hơn 60 năm xây dựng và phát triển của Học viện. Nhiều tiết mục giao lưu văn nghệ, các trò chơi đố vui trong Lễ kỷ niệm đã góp phần tạo không khí sôi động, mang lại nhiều tiếng cười vui tươi cho nữ cán bộ, giảng viên, người lao động.

Lễ kỷ niệm 113 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 và 1983 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng được tổ chức tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Các đại biểu cùng chụp ảnh lưu niệm sau khi kết thúc buổi lễ.

Học viện Báo chí và Tuyên truyền tổ chức Lễ kỷ niệm 113 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 và 1983 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng

XU HƯỚNG LÀM VIỆC TỰ DO: KHI NGƯỜI TRẺ

BƯỚC RA VÙNG AN TOÀN

Châu Linh - Báo Ảnh K39

Người làm việc tự do (freelancer) được ví như một “nhà thầu độc lập” tự kết nối và tìm điểm chung với hệ sinh thái doanh nghiệp. Trong và sau đại dịch COVID-19, xu hướng làm việc này được nhiều bạn trẻ thích thú trải nghiệm.

Tự do nhưng phải... tự lo Từ một sĩ quan quân đội, đầu năm 2021, Đào Minh Tiến (SN 1995, nickname là Dế mèn du ký) quyết định nghỉ việc để làm người sáng tạo nội dung tự do về du lịch (travel content creator). “Vì làm tự do nên mình đã chọn Đà Lạt làm nơi sinh sống, nơi có khí hậu, thời tiết dễ chịu, tốt cho sức khỏe. Đây là một trong những “cái được” khi mình quyết định chuyển việc, được tự chủ hoàn toàn về thời gian

và không gian làm việc”, Tiến kể.

Sau gần 2 năm phiêu du khắp mọi miền Tổ quốc để ghi lại những thước phim về phong cảnh, con người Việt, Tiến có kho dữ liệu số với hơn 3 triệu lượt tương tác (trên TikTok) để tạo thu nhập thụ động.

Từ những chuyến đi ngẫu hứng, chàng trai trẻ thay đổi cách nhìn, mở rộng nhân sinh quan về con người, thế giới xung quanh, tự do sáng tạo những nội dung có giá trị mang bản sắc riêng. Nhưng, cái khó

ở đây là anh phải thiết lập được quy chuẩn nội dung, kỷ luật… như một “nhà thầu độc lập” để bán sản phẩm chất xám của mình.

“Làm việc tự do đi liền với… tự lo là bởi, một cá nhân tách ra làm việc độc lập, sẽ không được hưởng các phúc lợi của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp. Đôi khi, phải tự chịu trách nhiệm thiệt hại cho những dự án, giao dịch, hợp đồng không thành công”, Tiến chia sẻ.

Người làm việc tự do còn

Đào Minh Tiến (SN 1995, nickname là Dế mèn du ký) làm tự do nên có cơ hội trải nghiệm nhiều công việc khác nhau để tìm ra thứ mình thật sự yêu thích.

bị hạn chế kết nối với đồng nghiệp, môi trường làm việc chuyên nghiệp và “đơn phương độc mã” trong hành trình phát triển bản thân. “Với những lao động trẻ chịu áp lực kém, họ rất dễ quay đầu, nhảy việc thường xuyên và không rõ sẽ bước tiếp như thế nào trong thế giới tự do ấy”, Tiến nói thêm.

Cần chuyên môn sâu một lĩnh vực

Trong cộng đồng người làm việc tự do, bạn Nguyễn Thùy Trang (SN 1995, biệt danh Trangchoreview) là một cái tên quen thuộc và có gần 50 nghìn bạn trẻ Việt mến mộ. Trang làm nhiều nghề khác nhau như viết content PR, chế nhạc, làm diễn viên nghiệp dư, viết kịch bản, làm cộng tác viên cho nhiều trang tin điện tử, viết sách, đào tạo viết nội dung, xây dựng chiến lược quản trị thương hiệu cho KOLs (người có sức ảnh hưởng trên mạng)…

“Việc gì trong tầm với và kiếm được ra tiền thì mình đều làm. Mỗi ngày mình làm việc gần 20 tiếng với 5, 6 đầu việc khác nhau để vừa tích cóp tiền đi du lịch bụi, vừa lo cho em gái, phụ giúp kinh tế gia đình”, Trang chia sẻ.

Làm việc tự do mấy năm nay, Trang nhận thấy bản thân đã “lì” hơn trước sự bất ổn của nhiều công việc khác nhau. Cô đã học và hình thành kỹ năng tự làm chủ, quản lý tài chính, quản lý thời gian, đàm phán, ra điều kiện với khách hàng... để nâng cao khả năng cạnh tranh.

“Thực tế có những người rơi vào tình trạng ‘zombie công sở’ (làm việc vật vờ, không có

ra “vùng an toàn” để làm sáng tạo nội dung tự do

hồn), không được làm nghề mình yêu thích, chỉ vì thu nhập ổn định. Sau đại dịch COVID-19, tình trạng này bộc lộ rõ hơn ở các bạn trẻ, dẫn đến nghỉ việc, nhảy sang làm tự do. Nhưng do chưa thực sự hiểu về tính chất công việc tự do và đặt kỳ vọng quá lớn khiến cho một bộ phận người làm việc tự do hối hận, quay trở lại công việc văn phòng”, Trang nói.

Trang cho rằng, freelance (làm việc tự do) cho phép làm nhiều công việc khác nhau, nhưng vẫn phải có chuyên môn sâu trong một lĩnh vực và không ngừng nâng cấp nó. Trước khi chính thức chuyển sang làm tự do, các bạn trẻ nên có khoảng thời gian thử nghiệm, làm song song để có lựa chọn an toàn về công việc mới.

TS.Phạm Ngọc Linh (Trưởng khoa Công tác xã hội Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam) khẳng định, freelance chỉ là một hình thức làm việc mới, đang trở thành xu hướng trong giới trẻ. Trong xu hướng này bao gồm nhiều nghề khác nhau mà người lao động có chuyên môn, kỹ năng để theo đuổi. Do đó, để làm được tự do, trước

tiên, người trẻ phải làm tốt một nghề, tức là trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực nào đó.

Theo TS.Linh, riêng với những bạn trẻ tham gia vào hoạt động sáng tạo nội dung tự do hiện được ủng hộ nhiều từ phía công chúng bởi đáp ứng được tâm lý của số đông. Người trẻ sáng tạo để phục vụ tâm lý số đông giới trẻ.

“Nếu xét theo 5 tiêu chí của một nghề, sáng tạo nội dung vẫn đang là một hoạt động nghề nghiệp thuộc xu hướng làm việc tự do. Sức hút của công việc này trong bối cảnh số sẽ thúc đẩy các trường đại học học mở rộng thêm ngành học mới đáp ứng nhu cầu của bạn trẻ trong tương lai”, TS. Linh nói.

Theo khảo sát của Công ty tuyển dụng Anphabe tại Việt Nam (từ cuối năm 2021) cho thấy, nhân lực tri thức Việt hiện có 53% làm việc độc lập, trong đó có 14% làm tự do toàn thời gian, 26% làm tự do bán thời gian, 13% duy trì công việc cố định kết hợp làm tự do bán thời gian. Số người chọn làm việc tự do ngày càng tăng so với lực lượng lao động cố định.

Nhiều bạn trẻ bước

Lầu Nguyễn Hương Giang - nữ sinh Mông

chăm chỉ thiện nguyện hướng về nguồn cội

Bắc Hà - QHCC K42

Suốt 12 năm học, Lầu Nguyễn Hương Giang hoàn thành xuất sắc cả việc học tập lẫn tham gia hoạt động ngoại khóa. Đỗ vào ngành Quan hệ công chúng chuyên nghiệp của Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cô bạn “như cá gặp nước” với niềm đam mê thiện nguyện của mình. Cùng lắng nghe Hương Giang chia sẻ về hành trình tuổi trẻ của mình nhé!

PV: Xin chào Hương Giang! Được biết Giang là một sinh viên giỏi và năng nổ trong hoạt động tình nguyện, vậy bạn có thể liệt kê một vài thành tích của mình không?

Mình rất vui khi có cơ hội được chia sẻ về những gì mình đạt được trong học tập và hoạt động từ cấp 3 đến hiện tại.

Bên cạnh việc đạt thành tích Học sinh Giỏi toàn diện 3 năm cấp 3, mình cũng rất tự hào khi đạt điểm 10 Lịch sử và 9,75 Ngữ văn trong kì thi THPTQG. Mình vinh dự là một trong 142 học sinh, sinh viên, thanh niên dân tộc thiểu số xuất sắc, tiêu biểu được tuyên dương năm 2022.

Năm học cấp 3, mình đạt giải Nhất cuộc thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật của tỉnh Nghệ An với đề tài Bảo tồn và phát huy giá trị của làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Bên cạnh đó, mình cũng tham gia làm MC, Trưởng Ban Tổ chức sự kiện của trường... Mình từng là phó chủ nhiệm Câu lạc bộ Nghệ thuật dân tộc của trường - nơi các bạn học sinh phát huy lòng tự hào dân tộc, gìn giữ và lan tỏa những giá trị truyền thống của quê nhà. Về thiện nguyện, mình đơn giản là thích được làm những

Hương Giang nhận bằng khen của Bộ GD&ĐT

công việc giúp đỡ mọi người. Hiện tại, được là sinh viên, mình càng có nhiều cơ hội hoạt động tình nguyện hơn. Ở trường Báo, mình đã cùng Đội Sinh viên tình nguyện tỉnh Nghệ An tổ chức chương trình Đông Ấm tại quê hương. Ngoài ra, mình cũng là Phó Ban Liên lạc Hội Sinh viên Mông tỉnh Nghệ An tại Hà Nội. Hai dự án mình say sưa hoạt động nhất là “ĐƯỢC HỌC” - đỡ đầu laptop cũ cho sinh viên dân tộc khó khăn và “Sách này là để xây trường” - góp kinh phí xây dựng các điểm trường bản từ việc xin và bán sách cũ. Cả hai đều thuộc hệ sinh thái NUÔI EM - mô hình đạt giải A sáng kiến vì cộng đồng toàn quốc. Những đóng góp của mình có thể chỉ là hạt cát nhỏ trong hành

trình vì cộng đồng, song mình vẫn tự hào về hành trình đó.

PV: Hầu hết các dự án Giang đang tham gia đều liên quan đến sinh viên dân tộc thiểu số, vì sao vậy?

Câu hỏi này rất thú vị nhé! Đúng là những dự án mà mình tham gia đều có hướng về đối tượng sinh viên và trẻ em dân tộc thiểu số. Trong suy nghĩ của mình, một khi mình đã bắt tay vào giúp đỡ, thì bất kể đó là ai, ở đâu, chỉ cần phù hợp và đem lại giá trị thì mình đều sẵn sàng.

Nhưng có lẽ do trùng hợp, khi chính mình cũng là người con của dân tộc Mông, và được các anh chị quản lý sắp xếp vào những dự án hướng về đối tượng giống mình. Mình thấy đây là một niềm vui, một

sự may mắn và là động lực của mình. Mình luôn tâm niệm: không cần đợi đến lúc nhiều tiền, dư dả thì mới cho đi mà muốn sẻ chia từ những điều giản đơn mình đang có. Đó là sự kiên trì, nỗ lực và tin tưởng ở bản thân. Mỗi ngày cố gắng một chút, chia sẻ - lắng nghehọc hỏi, mình mong nhiều bạn giống mình sẽ đón nhận sự tích cực, để không còn cô độc trên hành trình trải nghiệm thế giới.

PV: Trong suốt quá trình tham gia làm dự án, điều bạn trăn trở nhất là gì?

Cùng là sinh viên, ở độ tuổi có nhiều thời gian, nhiều cơ hội thử sức, học hỏi và trau dồi, song không ít các bạn sinh viên - nhất là sinh viên dân tộc thiểu số - thiếu môi trường học tập, làm việc chuyên nghiệp, hiệu quả và mang lại giá trị cho bản thân. Điều này dẫn đến hạn chế trong việc khai phá tiềm năng, cản trở con đường tương lai của các bạn. Vì vậy, mình tuyệt đối ưu tiên việc mở rộng hiểu biết, phát triển kỹ năng và tư duy cho các bạn - những yếu tố nền tảng để hội nhập và phát triển.

PV: Luôn bận rộn với những dự án, mặc dù khó khăn khi cân bằng cả việc học lẫn việc tình nguyện, nhưng Giang cảm thấy mình nhận được những gì trong quá trình làm thiện nguyện?

Với mình, cả hai đều mang tính tự nguyện nên mình không ép bản thân ôm đồm mọi thứ. Không “ôm mộng” sinh viên xuất sắc, mình bớt được áp lực khi học các môn đại cương để dành cho những việc khác. Với công việc thiện nguyện,

Hương Giang (áo trắng bên phải) trong buổi trao laptop cho sinh viên dân tộc thuộc dự án ĐƯỢC HỌC

mình luôn chủ động thời gian và càng làm, mình càng đúc rút được kinh nghiệm để tối ưu hóa hiệu suất làm việc. Công việc nhiều cũng có ích khi là động lực khiến mình trở nên chăm chỉ và sống lành mạnh hơn. Hành trình “cho đi” của mình nhận lại nhiều nhất chỉ là những trải nghiệm. Mình quan niệm rằng dòng thời gian không thể khứ hồi, nên trước khi phải đặt mối quan tâm lên công việc, địa vị và gia đình riêng, mình muốn được trải nghiệm điều mình yêu. Công việc thiện nguyện cho mình cảm giác thỏa mãn với những gì mình bỏ ra và chứng kiến. Đời sống nội tâm của mình trở nên phong phú khi niềm hạnh phúc được san sẻ.

PV: Giang có đang ấp ủ dự định nào trong tương lai không và bạn sẽ làm gì để hiện thực hóa nó?

Mình đang thực hiện từng bước nhỏ thay vì mơ mộng điều gì đó quá lớn lao. Với hai dự án đang phụ trách, mình đặt mục tiêu 50 chiếc laptop cũ cho “ĐƯỢC HỌC” và gây

quỹ đến 20 triệu đồng cho “Sách này là để xây trường”. Chúng mình tích cực làm truyền thông để lan tỏa dự án đến nhiều người hơn nữa.

Trong học tập, mình muốn định hình con đường của bản thân bằng cách đặt nền móng đầu tiên trong lý thuyết, kỹ năng truyền thông, tổ chức sự kiện, quản lý nhân sự. Điều này vừa có ích cho nghề nghiệp tương lai, vừa giúp mình thực hiện các dự án tình nguyện nhịp nhàng hơn.

PV: Nhân tháng Thanh niên, Giang có điều gì muốn gửi tới các bạn trẻ khác không? Hãy luôn tin tưởng và yêu những gì bản thân đang thực hiện, bởi kể cả khi không thành công, quá trình chúng ta đi đều mang lại những trải nghiệm và nhiều bài học đáng quý. Mong rằng tuổi trẻ chúng ta sẽ đóng góp cho xã hội nhiều hơn nữa.

PV: Chúc Giang thành công với những dự án sắp tới và cống hiến tuổi trẻ của mình cho cuộc đời nhé!

CÁNH CỬA DẪN ĐẾN THÀNH CÔNG CỦA

CÔ PHÓNG VIÊN TRUYỀN HÌNH 9X

Ngô Quỳnh - Báo Ảnh K39

Học viện Báo chí và Tuyên truyền được biết đến là một trong những cái nôi đào tạo ra các thế hệ cử nhân báo chí truyền thông có chất lượng trong top đầu cả nước. Có rất nhiều phóng viên, biên tập viên, nhà báo, MC đã thể hiện bản thân ngay từ khi còn là những sinh viên đang ngồi trên ghế nhà trường. Minh Châu, cô nàng xuất thân là một dân “truyền hình” chính hiệu hiện đang làm việc tại Truyền hình Nhân Dân trực thuộc Báo Nhân Dân. Từ một cô nàng nhút nhát, thiếu kinh nghiệm nay đã trở thành một phóng viên Kinh tế đa di năng, nhiệt huyết và tràn đầy năng lượng tuổi trẻ.

Từ cô nàng nhút nhát

Nguyễn Minh Châu sinh năm 1998, tốt nghiệp cử nhân Báo chí chuyên ngành Báo Truyền hình. Ngay sau khi tốt nghiệp chưa được bao lâu, nhờ vào tài năng mà Châu đã có cơ hội được làm việc tại phòng ban Kinh tế - Truyền hình Nhân dân. Mặc dù kiến thức Kinh tế còn ít song Châu chia sẻ, thời còn là sinh viên cô đã được học tập và rèn luyện rất nhiều để có khả năng nhạy bén với tin tức. Được giao phó đề tài là Châu sẽ tìm tòi và học hỏi, nghiên cứu kĩ thông tin trước khi đưa vào sản xuất. Với Châu, việc ra trường và được làm công việc đúng ngành nghề là một niềm hạnh phúc vô bờ bến vì Châu hiểu, thời đại bây giờ làm truyền thông rất cạnh tranh và không phải chỉ cầm mỗi tấm bằng tốt nghiệp là có thể xin được việc.

“Thời còn là học sinh cấp 3 mình khá nhút nhát, tính mình không được sôi nổi như các bạn khác nên chưa bao giờ mình nghĩ mình sẽ trở thành một phóng viên truyền hình như bây giờ. Đi đâu làm gì mình cũng phải có người đi

cùng, thích cái gì cũng không đủ tự tin để thực hiện nó. Để đốc thúc bản thân cởi mở hơn mình đã đăng ký tham gia vào các câu lạc bộ của trường, trong đó có Câu lạc bộ MC, có lẽ chính từ đó mà Châu đã tìm thấy con người mình và quyết tâm thay đổi bản thân. Châu chỉn chu hơn, đi học thêm các lớp kĩ năng về giọng nói, cách đi đứng, tác phong của một MC. Đấy cũng là lý do mà Châu quyết định đăng ký học chuyên ngành Báo Truyền hình tại Học viện Báo chí và

Tuyên truyền” - Châu nói.

Đến cô phóng viên truyền hình đa năng, nhiệt huyết Châu lựa chọn chuyên ngành Báo Truyền hình vì nơi đây sẽ dạy Châu cách làm một bản tin truyền hình như thế nào, cách làm một biên tập viên, dạy Châu cách quan sát, chọn lọc, những kỹ năng về phỏng vấn, tiếp cận nhân vật. Chính tại môi trường Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Châu được rèn giũa, trau dồi khả năng nên bước ra thực tiễn

Minh Châu từng là một cô gái vô cùng nhút nhát, ngại giao tiếp với mọi người khi còn là học sinh cấp 3

Châu không quá ngợp.

Châu chia sẻ rằng, việc học tập trong một môi trường năng động, phù hợp với năng khiếu của bản thân giúp mọi người có suy nghĩ cởi mở trước những cơ hội, tự tin trước những thử thách mới. Ngoài ra, việc trưởng thành trong một môi trường học tập năng động của Học viện Báo chí và Tuyên truyền giúp cô có những suy nghĩ “thoáng” hơn trong việc định hướng nghề nghiệp.

Cơ duyên được làm tại Truyền hình Nhân Dân của Châu rất kỳ diệu. Thời gian đó khi mới ra trường Châu chia sẻ cô còn rất hoang mang với việc sẽ làm gì và ở đâu để được đúng ngành đúng nghề, rất nhiều người bạn của cô giới thiệu về các công ty truyền thông làm nhưng Châu cảm thấy “chưa đủ duyên”. Tình cờ thời điểm đó Truyền hình Nhân Dân cần tuyển thêm cộng tác viên làm

về mảng Kinh tế tại đài, dù Châu chưa có nhiều kiến thức về mảng này nhưng cũng đã tự tin bước ra khỏi vùng an toàn và nộp hồ sơ. May mắn, Châu được nhận và làm việc tại đó cũng đã được gần 3 năm.

Thời gian đầu để thích nghi

với phòng ban, Châu cũng đã phải học tập và nghiên cứu rất nhiều tài liệu, từ những thứ cơ bản nhất của kinh tế cho tới những thứ thuộc về “kinh tế vĩ mô”.

Châu chia sẻ, việc lựa chọn học tập và rèn luyện ở Học viện Báo chí và Tuyên truyền chính là kim chỉ nam cho cuộc đời cô. “Mình nghĩ thành công của mình chẳng phải điều gì quá lớn lao. Bước đệm đầu đời đi đúng hướng thì chắc chắn ra trường cũng sẽ tìm được công việc phù hợp. Làm báo rất năng động, phải bắt đầu từ tư duy nhạy bén, nắm bắt cơ hội và biến nó trở thành một tác phẩm tâm đắc. Các bạn trẻ, hãy trau dồi mình nhiều hơn, học tập ngoại ngữ và biến mình trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.”

Được học tập và làm việc đúng chuyên ngành yêu thích là một may mắn đối với Châu” - Minh Châu chia sẻ

Châu trong cuộc sống đời thường (Ảnh nhân vật cung cấp)

HÀNH TRÌNH TRUYỀN CẢM HỨNG CỦA CÁC CỰU

SINH VIÊN HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

Ngô Quỳnh - Báo Ảnh K39

Trở thành sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền là niềm tự hào của rất nhiều bạn trẻ có đam mê theo đuổi ngành Báo chí - Truyền thông. Cũng chính tại ngôi trường này đã đào tạo nên những cựu sinh viên ưu tú, nổi tiếng đã và đang trở thành nguồn động lực truyền cảm hứng cho rất nhiều bạn trẻ thông qua các nền tảng mạng xã hội.

“Gia đình truyền hình”:

Cặp đôi lan tỏa giá trị tích cực

“Gia đình truyền hình” là

kênh TikTok do cặp đôi Mạnh

Cường và Hương Giang thành

lập. Mạnh Cường hiện đang là Biên tập viên tại Đài Truyền hình Việt Nam, còn Hương Giang là Biên tập viên tại Kênh Truyền hình Quốc phòng Việt Nam. Với lối kể chuyện gia đình độc đáo, “Gia đình truyền hình” đang thu hút sự quan tâm và nhận được nhiều sự yêu mến, ủng hộ từ khán giả.

Trước khi nổi tiếng với kênh TikTok “Gia đình truyền hình” đình đám trên mạng xã hội và trở thành cặp đôi được nhiều người mến mộ, Hương Giang từng là sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Cô từng giữ chức Phó Chủ nhiệm CLB Người dẫn chương trình AMC – một trong những cái nôi đào tạo MC có tiếng nhất trường.

Chỉ sau 3 tháng bắt tay vào công việc sáng tạo nội dung trên mạng xã hội, “Gia đình truyền hình” đã thu về hơn 450.000 lượt theo dõi trên TikTok và gần 150.000 lượt theo dõi trên fanpage Facebook. Cầm trong tay “trái ngọt”, Hương Giang và Mạnh Cường đều có chung cảm xúc bất ngờ, hạnh phúc và rất trân trọng những tình cảm của khán giả.

Hương Giang và Mạnh Cường - Chủ nhân kênh TikTok

“Gia đình truyền hình”

Chia sẻ về cơ duyên làm truyền hình trên các diễn đàn và mạng xã hội, Hương Giang chia sẻ để đi đến những thành công ngày hôm nay, cô cũng đã rất nhiều lần đánh đổi và thử vận may của mình trong ngã rẽ trưởng thành. Hương Giang từng làm Biên tập viên ở 2 đài truyền hình khác nhau nhưng rồi nhận ra không phù hợp, Hương Giang tiếp tục chuyển hướng sang làm cho một công ty truyền thông. Tại đây cô gặp được rất nhiều anh chị em đang nỗ lực theo đuổi đam mê báo chí, điều này khiến cho cô một lần nữa phải suy nghĩ lại về quyết định của mình. Và đúng với tâm niệm của cặp đôi “nghề chọn người”, Hương Giang chính thức trở thành MC/Biên tập viên của Đài

Truyền hình Quốc phòng Việt Nam sau 3 lần thất bại. Công việc sáng tạo nội dung trên TikTok đã đem lại những trải nghiệm đầy thú vị cho cặp đôi. Hương Giang và Mạnh Cường cùng nhau chia sẻ những khoảnh khắc làm nghề, truyền tải năng lượng tích cực và cả những khoảnh khắc lãng mạn khiến khán giả ngưỡng mộ. Tuy nhiên cũng khó tránh khỏi những bình luận tiêu cực, trái chiều xung quanh nội dung của kênh TikTok “Gia đình truyền hình”. Mạnh Cường đã chia sẻ trên một video rằng: “Bọn mình đều làm truyền thông nên đều hiểu sẽ có nhiều bình luận từ khán giả tạo nên những luồng ý kiến khác nhau. Bù lại bọn mình gặp được rất nhiều bình luận đem đến

cho chúng mình những trải nghiệm, những góc nhìn mới”.

Hương Giang là Cựu Phó chủ nhiệm CLB AMC Học viện Báo chí lại bén duyên với Mạnh Cường - Cựu Chủ nhiệm CLB MC Học viện Ngân hàng, đây chính xác là cặp đôi MC truyền được nhiều năng lượng tích cực trên mạng xã hội không chỉ về những khoảnh khắc lứa đôi mà còn được khán giả ủng hộ về các chia sẻ làm nghề, cách định hướng cho các bạn trẻ với ước mơ truyền hình.

Từ sinh viên Ảnh Báo chí đến MC tài năng xinh đẹp của VTV Vũ Phương Thảo là cựu sinh viên Ảnh Báo chí khóa 35, Viện Báo chí, Học viện

Báo chí và Tuyên truyền. Hiện nay, Phương Thảo đang là MC cho một số chương trình của Đài truyền hình Việt Nam như VTV kết nối, Mỗi ngày một niềm vui, Chuyện đêm muộn, S Vietnam,...

Ngay từ khi còn là sinh viên năm 2, Phương Thảo đã được thầy cô ở Viện Báo chí và Đoàn trường tin tưởng để dẫn dắt các chương trình lớn nhỏ của của trường. Đối với những MC xuất thân từ Học viện Báo chí và Tuyên truyền, sân khấu nhà trường luôn là khởi đầu tuyệt vời nhất, ở đây có đủ những thử thách và trải nghiệm đáng giá.

Dù chỉ mới 24 tuổi song Phương Thảo đã có nhiều thành tích đáng nể, 4 năm liền

gắn liền với các chương trình trải nghiệm của VTV như: Chuyện đêm muộn, VTV Kết nối, Sinh ra từ làng…

Viện Báo chí nói riêng và

Học viện Báo chí và Tuyên truyền nói chung là một môi trường năng động, sáng tạo, nhưng cũng nghiêm khắc và cho Phương Thảo rất nhiều cơ hội. Bởi lẽ, khi đứng trước bất cứ nhà tuyển dụng nào và giới thiệu mình là một MC đến từ Học viện Báo chí và Tuyên truyền thì luôn được đánh giá cao và tin tưởng.

Cột mốc đánh dấu bước ngoặt trên con đường theo đuổi đam mê của Phương Thảo có lẽ là việc trở thành Quán quân chương trình Tìm kiếm tài năng MC Speak Up 2017. Tham gia tổ chức thành công mùa Speak Up 2019 khi còn là sinh viên cũng giúp Phương Thảo tạo dựng được nhiều mối quan hệ tốt trong nghề, và đặc biệt được tuyển thẳng vào một vài chương trình của VTV. Chính sự quyết tâm vượt lên trên sự mặc cảm, tự ti và sự sợ hãi của bản thân đã giúp cô gái này thành công được như ngày hôm nay.

Hiện nay, Phương Thảo là “bóng hồng” được cưng chiều nhất nhì cộng đồng game mobile Việt Nam vì đã nhiều năm liền cô trở thành MC dẫn các chương trình Esport. Trên trang cá nhân của mình, Phương Thảo luôn đăng tải những hình ảnh đời thường lạc quan, sống lành mạnh, tích cực toát lên sự vui tươi và duyên dáng của mình.

Vũ Phương Thảo - MC Đài Truyền hình Việt Nam

Khánh Linh - Báo In K41

Trong khi các “trợ lý trực tuyến 24h AI” đang được huấn luyện để trở thành cánh tay đắc lực hỗ trợ nghề viết, nghề sáng tạo trong quá trình tìm kiếm, tổng hợp dữ liệu, sáng tạo nội dung thì những nhà báo chân chính đang chật vật tìm kiếm bản sắc riêng nhằm truyền tải thông điệp có giá trị tới công chúng.

“Bạn bị đuổi việc, từ nay AI sẽ thay thế bạn”

Khi thế giới tiến gần hơn với công nghệ hiện đại, sự xuất hiện của AI - artificial intelligence (trí tuệ nhân tạo) đã trở thành “cơn bão” đối với các ngành nghề trong cuộc sống. Nhiều vấn đề thảo luận được đặt ra sau sự xuất hiện ấy, không ít người trở nên bi quan, lo ngại về thị trường lao động khi trí tuệ nhân tạo mà cụ thể hơn là ChatGPT (Chat Generative Pre-training Transformer, một chatbot do công ty OpenAI của Mỹ phát triển và ra mắt vào tháng 11 năm 2022). ChatGPT có thể hoàn thành nhiều tác vụ công việc chỉ với vài chục phút mà đôi khi một nhân sự tương đương phải mất vài tiếng hoặc vài ngày. Trong bối cảnh nhiều công ty lớn trên toàn thế giới ồ ạt cắt giảm nhân sự, khả năng của ChatGPT càng khiến nhiều người mất dần niềm tin vào sự ổn định của công việc trong tương lai gần. Trong một bảng xếp hạng công việc mơ ước của người dân tại 4 quốc gia Đông Nam Á bao gồm Philippines, Myanmar, Singapore và Campuchia, người dân lựa chọn công việc mơ ước của mình là “người viết” - writer. Nhưng sự xuất

hiện như một cơn vũ bão của ChatGPT đã làm nên cú hích của trí tuệ nhân tạo, tạo ra cảm giác lo ngại trong toàn xã hội. Lao động trí thức tưởng chừng là “tháp ngà” trong thị trường lao động, nhưng rồi những phóng viên, lập trình viên, người sáng tạo nội dung… cũng ngập trong nỗi lo sợ về sự thay thế của AI đối với công việc hiện tại của họ. Khi nói về AI của chính mình, tỷ phú Elon Musk - CEO công nghệ lừng danh tạo ra ChatGPT đưa ra những ý kiến cho thấy ông đánh giá rất cao sức mạnh và tiềm năng phát triển của AI, nhưng cũng đồng thời tin rằng AI sẽ thay đổi hoàn toàn cách con người sống và làm việc: “Chúng sẽ tạo ra một tương lai thịnh vượng,

không có đói nghèo, con người có thể làm những việc theo sở thích của mình. Nói cách khác, AI khiến mọi công việc đều trở nên vô nghĩa và thừa thãi”.

Thợ viết AI và người làm báo: Ngồi chờ tương lai hay hành động ngay?

Cũng như “thợ xây”, “thợ mộc” và nói chung những người làm nghề có gắn với từ “thợ”, yếu tố sáng tạo không được chú trọng thường xuyên vì mục đích công việc chính của họ là làm ra những sản phẩm giống nhau và thông qua lao động thủ công, cơ bắp là chủ yếu. Nhà báo và “thợ viết” cũng là người cầm bút, nhưng họ khác nhau ở thái độ, ý thức, tinh thần, trách nhiệm, khả năng làm việc và chất lượng,

Tỷ phú Elon Musk bày tỏ quan điểm về việc AI có thể làm được mọi việc thay con người.

hiệu quả công tác chuyên môn.

Khi AI có thể làm nhiều việc như vậy, nhiều người lo lắng liệu AI có thể thay thế toàn bộ hoạt động tác nghiệp truyền thống của nhà báo. Lo lắng này không phải là không có cơ sở. Hồi tháng 3 năm 2022, tập đoàn Microsoft đã sa thải 50 phóng viên làm việc tại trang MSN và định dùng phần mềm AI để thay thế họ. Microsoft cho rằng AI có thể lựa chọn, biên tập và điều phối tin tức trên các trang chủ của hãng. Trong talkshow: “Người làm báo trong kỷ nguyên số” nằm trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc 2023 do Liên Chi hội nhà báo Cơ quan Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam, Chi hội Tạp chí Người Làm báo - Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp tổ chức, nhà báo Đỗ Doãn Hoàng có chia sẻ cùng thính giả có mặt rằng: “Chuyển đổi số cũng đang tạo những thách thức, áp lực cho người làm báo vì nếu thông tin có được không xử lý kịp thời thì chỉ chậm một chút đã mất đi tính độc quyền. Các nhà báo trượt theo thông tin thời sự, mạng xã hội cạnh tranh dẫn đến chưa đào sâu vấn đề, thông tin không còn mang tính độc quyền. Thách thức tiếp theo đó là nhà báo khó giữ được bản lĩnh trước những lợi ích khác.”

Theo tờ New York Times, chỉ 8-12% khối lượng công việc hiện tại của phóng viên mà máy móc có thể đảm nhiệm. Khi không còn phải làm những công việc mà AI có thể thực hiện hiệu quả hơn, biên tập viên, phóng viên sẽ được định hướng để sản xuất các nội dung có giá trị gia tăng: viết bài dạng

long-form (bài chuyên sâu), phỏng vấn, phân tích, báo chí dữ liệu, điều tra – những công việc đòi hỏi con người phải trực tiếp tham gia. Sản phẩm do AI tạo ra rất thuyết phục nhưng cũng có những hạn chế của công nghệ này. Chính bởi vậy, nhà báo đích thực sẽ sáng tạo ra nhiều tác phẩm báo chí chân chính để phục vụ công chúng. Ngược lại, “thợ viết AI” là người chắp bút đơn thuần và cho ra đời những bài báo tuy tròn trịa về ngữ pháp, câu cú song nội dung nhàn nhạt, hời hợt và ít có ý nghĩa, giá trị.

Trí thông minh nhân tạo đang hỗ trợ người làm báo theo một lối đi khác biệt hoàn toàn so với trước đây, nó vừa là thách thức nhưng cũng là cơ hội trong thời đại mới. Giữa những cuộc tranh cãi gay gắt từ mạng xã hội, bê bối tin giả khó kiểm soát, nhiều chuyên gia khẳng định đây là thời gian vàng của báo chí. Những người làm công việc viết lách, đưa tin đang có một công cụ hỗ trợ tuyệt hơn bao giờ hết.

Có thể thấy rằng trong kỷ nguyên số, khi mà công nghệ kết nối và trí thông minh nhân tạo phát triển mạnh mẽ, các

phương tiện hỗ trợ làm báo cũng có những bước tiến vượt bậc. Dù cho nhân loại có đang tiến vào kỷ nguyên số mạnh mẽ đến đâu, người làm báo vẫn phải hướng cái tâm của mình đến xã hội, phải thực hiện được nghĩa vụ thiêng liêng của mình trước hết là định hướng xã hội, truyền tải tính nhân văn. Nhưng đồng thời người làm báo cần phải biết công nghệ, thông thạo ngoại ngữ, hiểu chuyên sâu về một số vấn đề, lĩnh vực. Người làm báo hiện đại luôn phải nghĩ trong đầu tác phẩm của mình đi theo con đường nào để tiếp cận công chúng một cách hiệu quả. Giống như lời khuyên của cây bút vạn dặm - nhà báo Đỗ

Doãn Hoàng: “Tôi luôn nói với các bạn trẻ rằng, cứ đi là sẽ có đường, cái gì chưa biết hãy mạnh dạn mở lối cho bản thân mình. Phải biết lựa chọn hành động và đề phòng giữ mình. Giọt mồ hôi của người làm báo còn rơi là giọt mồ hôi hạnh phúc. Hạnh phúc không chỉ ở điểm đến mà cả trên đường đời”.

Nhà báo Đỗ Doãn Hoàng chia sẻ tại buổi talkshow “Người làm báo trong kỉ nguyên số

“VUA TỐC ĐỘ” ĐẶNG LÊ

NGUYÊN VŨ

CÙNG NỖ LỰC GIÀNH VÒNG NGUYỆT QUẾ

Nguyễn Đào - Báo In K41

Ngày 02/10/2022, Đặng Lê Nguyên Vũ (học sinh trường THPT Bắc Duyên Hà, tỉnh Thái Bình) đã xuất sắc trở thành Quán quân Đường lên đỉnh Olympia mùa thứ 22 với nhiều kỷ lục ấn tượng. Cậu cũng là học sinh đầu tiên mang về vinh dự này cho tỉnh Thái Bình.

Trải qua 4 vòng thi đầy căng thẳng, Đặng Lê Nguyên Vũ đã xuất sắc giành vòng nguyệt quế ở trận chung kết. Vũ luôn có số điểm vượt trội so với các thí sinh còn lại ở những vòng thi trước. Có thể nói nam sinh này đã có một chiến thắng vô cùng thuyết phục và xứng đáng.

Nuôi đam mê

từ khi còn nhỏ

Ngay từ khi còn nhỏ, Vũ đã là một cậu bé chăm học hỏi, có niềm đam mê lớn với việc đọc sách. Chính vì thế, bố mẹ luôn cố gắng tạo điều kiện để

Vũ học tập tốt và bồi dưỡng văn hóa đọc cho em ngay từ khi còn rất nhỏ. Ngôi nhà của Vũ dần được “làm đầy” bởi những cuốn sách theo thời gian, không chỉ ở trên kệ mà cả gầm cầu thang cũng chứa vô vàn các cuốn sách đủ thể loại. Vũ chia sẻ ngoài vốn tri thức học được trên trường, em còn học hỏi thêm được nhiều kiến thức về các lĩnh vực: xã hội, văn hóa, khoa học,... thông qua sách báo. Nguyên Vũ biết đến và nuôi dưỡng ước mơ chinh phục vòng nguyệt quế Đường lên đỉnh Olympia từ nhỏ với mong muốn được ghi thêm những dấu ấn đáng nhớ cho chặng đường học sinh của

mình.

Trong chuỗi hành trình học tập không ngừng nghỉ của mình, không ít lần Vũ đã gặp những khó khăn. Trong đó, Vũ đã trải qua một bước ngoặt lớn là để trượt tấm vé vào ngôi trường chuyên yêu thích của mình. Mặc dù vậy, em không quá đặt nặng vấn đề đó. Vũ cho rằng, dù ở môi trường nào cũng cần có sự phấn đấu để phát triển bản thân. Lấy việc không đỗ trường chuyên làm động lực, Vũ tự nhủ sẽ cố gắng 100% để chứng tỏ năng lực của mình.

Chìa khóa chạm tới vòng nguyệt quế

Là thí sinh duy nhất trong đêm chung kết không học trường chuyên nhưng Nguyên Vũ lại sở hữu thành tích học tập vô cùng đáng nể với rất nhiều giải thưởng: Huy chương

Bạc Olympic Tiếng Anh trên Internet cấp quốc gia, giải Ba cuộc thi Tiếng Anh TOEFL

Junior Challenge, Huy chương

Bạc Olympic Tiếng Anh cấp quốc gia,... Nguyên Vũ cho biết: “Bí quyết duy nhất mà em vẫn thường chia sẻ đó là phải học với tâm thế thoải mái nhất. Vì theo trải nghiệm của riêng

Nguyên Vũ bên cạnh ba chiếc vòng nguyệt quế từ các cuộc thi tuần, tháng, quý. (Ảnh: Nhân vật

cung cấp)

em, khi học hỏi những điều mà mình hứng thú thường sẽ lĩnh hội rất nhanh và hiệu quả nên em không bao giờ ép bản thân làm điều mình không thích”. Vũ cho rằng, không phải học sinh trường chuyên cũng mở ra cho em nhiều cơ hội mới. Theo học trường Bắc Duyên Hà, Vũ có nhiều thời gian hơn để học các môn học thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, tìm tòi những kiến thức ngoài sách giáo khoa. “Em không học quá nhiều, tuy nhiên khi học trên lớp em thường tập trung nghe giảng và ghi lại những kiến thức trọng tâm” - Vũ chia sẻ. Quán quân Đường lên đỉnh Olympia thổ lộ, em còn nhiệt tình tham gia các hoạt động ngoại khóa cho cuộc sống thêm nhiều màu sắc hơn.

Đặng Lê Nguyên Vũ được mệnh danh là “vua tốc độ” khi từng giành số điểm tối đa 160 điểm ở phần thi tăng tốc trong cuộc thi Quý. Sau 22 năm, chỉ duy nhất Nguyên Vũ làm được điều này. Để có mặt ở trận chung kết, em đã dành 2 năm để chuẩn bị cho cuộc thi. Trong suốt quãng thời gian ấy, em chủ động tham gia các hội nhóm, cộng đồng học sinh thi Đường lên đỉnh Olympia để học hỏi kinh nghiệm, làm quen các trận đấu và lên chiến thuật tự ôn luyện. Đây cũng là lần đầu tiên miền quê lúa Thái Bình có thí sinh dự chung kết và có luôn nhà vô địch Olympia.

Những dự định trong tương lai Với việc chạm tay vào chiếc vòng nguyệt quế của Đường lên đỉnh Olympia 2022,

Nguyên Vũ sẽ có nhiều cơ hội để phát triển bản thân trong tương lai. Chia sẻ về những dự định sắp tới, Vũ cho biết: “Em vẫn sẽ tiếp tục cố gắng, trang bị đầy đủ kiến thức cho kì thi THPT Quốc gia sắp tới và xa hơn là chuẩn bị những điều kiện cần thiết để theo học khối ngành Công nghệ thông tin mà em yêu thích tại đất nước Australia”. Vũ bày tỏ mong muốn đóng góp công sức của mình trong lĩnh vực Công nghệ thông tin. Em tin rằng đây là ngành có ứng dụng lớn trong tương lai, môi trường làm việc của ngành không chỉ bó hẹp trong nước mà còn có thể làm việc trên toàn cầu với thu nhập đáng mơ ước. Đây hứa hẹn sẽ là lĩnh vực tiềm năng cho kinh tế Việt Nam và thế giới. Vũ cũng khẳng định rằng sẽ luôn cố gắng hết mình với mọi mục tiêu đề ra trong tương lai xa

hơn nữa.

Nhìn lại chặng đường tham gia Đường lên đỉnh Olympia, Nguyên Vũ cho biết chương trình đã mang lại nhiều điều bổ ích cho bản thân. Đó là rèn luyện sự bình tĩnh, nâng cao kỹ năng giao tiếp, cách vượt qua những áp lực, cũng như giúp em tự tin hơn trước đám đông và trong cuộc sống. Sau chương trình, Vũ bày tỏ hy vọng hành trình của mình có thể tiếp thêm lửa cho nhiều thế hệ học sinh Thái Bình tự tin theo đuổi đam mê. Quán quân Đường lên đỉnh Olympia năm 2022 Đặng Lê Nguyên Vũ chia sẻ chức vô địch là thành tích lớn đối với một học sinh 17 tuổi, nhưng khẳng định sẽ “không ngủ quên trên chiến thắng” vì cuộc đời còn dài và vẫn còn nhiều đỉnh cao cần chinh phục.

Nguyên Vũ cùng chiếc ruy băng màu vàng - màu của cánh đồng lúa Thái Bình. (Ảnh: nhân vật cung cấp)

KHI RÁC THẢI TÁI CHẾ LÊN MÀN ẢNH

Phương Thảo - Báo In K41

“Điện ảnh xanh” là xu hướng làm phim mà điện ảnh thế giới đang hướng tới, nhằm tạo ra quy trình làm phim thân thiện với môi trường hơn. Tại Việt Nam, Sở Thú Studio chính là điểm tiếp nối cho trào lưu này từ quốc tế. Sản phẩm đầu tay của nhóm - bộ phim “Vượt thành Axima” đã mang đến một làn gió mới cho sự phát triển của phim Việt trong tương lai khi nguyên liệu làm phim được lấy gần như hoàn toàn từ rác thải tái chế.

Ghi điểm từ

tác phẩm đầu tay

Ra đời vào tháng 12/2021, Sở

Thú Studio là một xưởng phim nhỏ bao gồm những bạn trẻ thuộc thế hệ Z có chung niềm yêu thích với thể loại hoạt hình Stop Motion và luôn ấp ủ một tình yêu làm sạch môi trường. Trong đó, đội hình chính gồm 4 thành viên: Khuê Nguyễn, Lê Mẫn Nhi, Tùng Đoàn và Ngọc Nguyễn. Xưởng phim thành lập không chỉ để thỏa mãn đam mê mà còn mong muốn mang đến những tác phẩm “xanh” từ ý tưởng đến khâu sản xuất để

góp phần thay đổi thế giới tốt đẹp hơn. Với cái tên độc lạ, Sở thú Studio lần đầu tiên ra mắt công chúng thông qua cuộc thi “Màn ảnh Xanh”, chính thức trở thành Xưởng phim hoạt hình tái chế đầu tiên tại Việt Nam.

“Vượt thành Axima” chính là thành quả đầu tay của Sở thú Studio. Bộ phim dài 4 phút, thuộc thể loại phim hoạt hình tái chế Stop Motion (sử dụng kỹ thuật làm phim truyền thống, ghép nhiều ảnh tĩnh để làm nên chuyển động trên màn ảnh). Không chỉ “xanh” trong quá

trình thực hiện, “Vượt thành Axima” còn “xanh” trong cả nội dung. Bộ phim kể về hành trình giải cứu mầm cây của cậu bé Max và chú nhện Xam trong bối cảnh trái đất không có ánh mặt trời, loài người phải sống trong lòng đất vì bên ngoài quá ô nhiễm. Thông điệp ý nghĩa cộng hưởng cùng khâu sản xuất thân thiện với môi trường đã giúp “Vượt thành Axima” tạo được hiệu ứng tích cực, lan tỏa định nghĩa về điện ảnh xanh đến với cộng đồng. Đặc biệt, với ý tưởng độc đáo và hình ảnh sáng tạo, bộ phim

Sở thú Studio tụ hợp những bạn trẻ đam mê hoạt hình và làm sạch môi trường

đã thành công chinh phục giám khảo cuộc thi “Màn ảnh Xanh”, lọt vào top 9 kịch bản hay nhất và xuất sắc đạt Giải Ba chung cuộc.

Điện ảnh xanh vì cộng đồng Làm phim vốn đã khó nhưng sản xuất một bộ phim “xanh” từ nội dung đến quá trình còn khó hơn rất nhiều. Bởi không chỉ sản phẩm mang thông điệp bảo vệ môi trường mà cách thức sản xuất cũng phải tính toán để “xanh” hơn. Tận dụng tối đa vật liệu thân thiện với môi trường, giảm rác thải, tiết kiệm năng lượng... đó là những tiêu chí hàng đầu. Với “Vượt thành Axima”, phim sử dụng khoảng 60% các chất liệu tái chế để làm búp bê, xây dựng bối cảnh. Để có thể làm nên thước phim hoạt hình dài

4 phút với những nhân vật ngộ nghĩnh, hoạt cảnh hấp dẫn, Sở

Thú Studio đã phải tính toán rất nhiều. Quá trình làm “Vượt thành Axima” kéo dài 8 tháng, nhưng trong đó nhóm đã mất tận 3 tháng để thu gom vật liệu. Từ những rác thải bị bỏ đi như giấy, xốp cũ, nilon… các thành viên của ê-kíp sản xuất đã biến hóa, sáng tạo chúng thành những mô hình kỳ công và đẹp mắt, phù hợp với bối cảnh nhất. Điện ảnh xanh không chỉ đòi hỏi sự sáng tạo mà còn là sự kiên trì, tìm tòi. Ví dụ như phần đất trong “Vượt thành Axima” được sản xuất bằng cách xay vụn bìa giấy, núi đá được tạo nên từ những miếng xốp bỏ đi và dán giấy báo ở ngoài…

“Khi nhắc đến điện ảnh, mọi người thường nghĩ đến sự hào

Xốp được các thành viên trực tiếp đến thu gom tại bãi rác.

nhoáng và đồ sộ. Nhưng mình cũng muốn mọi người biết rằng, phía sau một bộ phim có quy mô càng lớn thì sẽ tiêu tốn càng nhiều năng lượng, đặc biệt là quá trình cấp dưỡng. Vì vậy thay vì sản sinh thêm nhiều rác thải thì chúng mình lựa chọn tận dụng nó, tái chế chúng thành một sản phẩm có ý nghĩa.” - Bạn Lê Mẫn Nhi (Nhà sản xuất, đồng sáng lập Sở thú Studio) chia sẻ.

Không chỉ dừng lại ở cuộc thi “Màn ảnh Xanh”, Sở Thú Studio còn muốn tiếp tục phát triển, lan tỏa xu hướng làm phim “xanh” đến điện ảnh Việt Nam. Sau thành công của “Vượt thành Axima”, nhóm bạn trẻ lại ngay lập tức bắt tay vào dự án mới. Tháng 9/2022, Sở thú Studio đã tuyển các bạn tình nguyện viên cho dự án với độ tuổi từ 18-25, nhằm xây dựng một môi trường làm việc trẻ, năng động. “Chúng mình muốn mở rộng phạm vi tiếp cận của thông điệp hơn nữa. Không chỉ là những em nhỏ mà thế hệ Z cũng có thể xem hoạt hình, đón nhận thông điệp”. Ngày 16/10 vừa qua, xưởng cũng đã tổ chức thành công sự kiện Giao lưu điện ảnh xanh và hoạt hình tái chế tại Hanoi Rock City nhằm lan tỏa và truyền cảm hứng đến những bạn trẻ cũng dành sự quan tâm cho điện ảnh xanh. Sở Thú Studio đang từng ngày xây dựng hình ảnh một xưởng sản xuất phim hoạt hình xanh: Tái chế rác thải, sử dụng các vật liệu, thiết bị làm phim thân thiện với môi trường.

PHÓNG SỰ

NHỮNG CUỘC VUI THÂU ĐÊM CÙNG “BÓNG”

Ánh Ngọc - Báo In K41

Thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện thông tin về nhiều địa điểm “ăn chơi” có bán bóng cười trên địa bàn thành phố Hà Nội. Không còn đơn giản là sàn bar hay club, giờ đến quán rượu, thậm chí quán cà phê cũng có dịch vụ bóng cười. Đặc biệt, những cuộc vui cùng “trái bóng tròn” này còn kéo dài từ đêm cho tới tận sáng.

“Bóng cười” là tên gọi của một loại bóng bay được bơm đầy khí N2O. Đây là loại khí có khả năng tác động mạnh lên một điểm của hệ thần kinh gây cười, tạo cảm giác lâng lâng sảng khoái cho người sử dụng. Tuy nhiên, nếu sử dụng với liều cao sẽ gây mất nhận thức, loạn nhịp tim, tụt huyết áp, co giật và run rẩy,... Thậm chí nếu lạm dụng quá nhiều sẽ dẫn đến những tác hại không lường về thần kinh, tim mạch, ức chế não, gây tử vong.

Kinh doanh đồ uống trá hình để bán bóng cười

Dẫu biết tác hại khi sử dụng quá liều nguy hiểm như vậy, thế nhưng hiện nay, rất nhiều bạn trẻ vẫn sử dụng “bóng cười” như một cách giúp giải tỏa stress. Hay nói cách khác, là để thể hiện mình là một “dân chơi” không thua kém ai. Lợi dụng điều này, nhiều cơ sở kinh doanh đã bất chấp giữa lúc lực lượng chức năng TP. Hà Nội đang tích cực ra quân xử lý các sai phạm kinh doanh

Trang fanpage của quán

Analog đăng tải bài viết quảng cáo các dịch vụ của quán

bóng cười trái phép mà vẫn tiếp tục buôn bán bóng cười, từ lén lút cho đến các hình thức quảng cáo công khai.

Trang fanpage của quán cà phê và lounge với tên gọi Analog là một ví dụ điển hình cho hình thức buôn bán bóng cười công khai. Nhan nhản những video vũ công uốn éo, nhảy múa được trang này đăng tải. Lấp ló phía sau là hình ảnh nhiều khách hàng đang “hưởng thụ” sự phục vụ của nhân viên mà “món ăn chính” được gọi tên - bóng cười. Liệu, đây có phải là hình thức quảng cáo “trá hình” cho hoạt động kinh doanh bóng cười hay không?

Để tìm câu trả lời cho câu hỏi này, phóng viên đã gọi tới số điện thoại công khai trên fanpage để đặt bàn. Sau một hồi nói chuyện, nhân viên hỏi thêm rằng có dùng bóng không và tư vấn vô cùng nhiệt tình: “Combo bên em 50 bây giờ đang là 4 triệu 699 nghìn, 2 combo là gần 10 triệu ạ. Anh/ chị có thể gọi thêm 1 combo rượu 2 triệu nữa. Bóng thì riêng ạ, em đang tính cho anh để cho nó hợp lý với 8 người và chơi bóng thoải mái anh ạ”. Phóng viên tìm đến địa chỉ cụ thể nằm trên phố Lý Thường Kiệt, quận Hoàn Kiếm. Quan sát bên ngoài, cơ sở này dường như chỉ đang hoạt động như

một quán cà phê ở tầng 1, còn tầng 2 thì tối om, cửa đóng then cài kín mít, không một bóng người. Khi được hỏi ở đây có phải quán bar và có bán Bigbaball (bóng cười) hay không, nhân viên thoải mái trả lời: “Vâng ạ, cơ sở nào của nhà em cũng có. Bóng bên này thì giá bọn em sẽ chênh hơn các cơ sở khác.”

Vậy là theo lời của nhân viên, phóng viên tiếp tục thâm nhập vào khu tầng 2 của quán. Ngay khi cánh cửa vừa mở ra, đập vào mắt chúng tôi là hình ảnh vô cùng phản cảm. Hàng loạt các bạn trẻ đang ngồi ngả nghiêng trên ghế. Miệng “bú” bóng cười không ngớt, phiêu theo tiếng nhạc ầm ĩ.

Theo nhân viên của quán, bar hoạt động từ 6 giờ chiều cho tới tận sáng hôm sau. Mỗi tối có thể bán từ vài trăm tới hàng nghìn quả. Trên tầng, chỉ cần khách thích thì sẽ được nhân viên phục vụ bóng cười tới tận miệng. Còn phía dưới, cà phê vẫn bán theo đúng giờ quy định nhằm che mắt cơ quan chức năng: “Trong tuần thì làm đến 3 rưỡi, 4 giờ, cuối tuần thì 6-7 giờ sáng… Nhà em bán cà phê trước, cà phê gọi là có để che mắt thôi ạ…”

Hành vi vi phạm pháp luật về sản xuất, kinh doanh N2O được xử lý theo các quy định tại Nghị định số 115/2016/ NĐ-CP ngày 08/7/2016, Nghị định số 163/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ. Điều 10 Nghị định số 163/2013/ NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy định hành vi vi phạm quy định về Giấy phép hạn chế sản xuất,

kinh doanh hóa chất thuộc Danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh quy định: Phạt tiền từ 12.000.000 đồng đến 20.000.000 trong trường hợp sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh mà không có Giấy phép hạn chế sản xuất, kinh doanh hóa chất theo quy định. Hơn 11 giờ đêm, những chiếc bàn nhỏ vẫn được bày phía trước vỉa hè, chỉ có vài khách ngồi uống nước. Thế nhưng, chỉ cần bước qua cánh cửa mà nhân viên dẫn lối kia lại là hình ảnh trái ngược hoàn toàn. Bàn nào bàn nấy chật kín khách, trên tay là rượu, trên miệng là bóng. Chỉ cần khách “bú” gần hết quả này, nhân viên sẽ nhanh tay “dúi” tận miệng cho khách quả khác. Cứ thế, số bóng mà họ sử dụng càng lúc càng nhiều còn bill thì cũng tăng theo cấp số nhân.

“Bú bóng” rồi hòa theo tiếng nhạc, thêm cả men rượu, nhiều khách hàng rơi vào trạng thái “phê pha” quên lối về. Có người còn gục luôn trên ghế, một số khác thì nhảy múa với cả người lạ mà không hề hay

biết gì. Còn phía sau quán, tại khu nhà vệ sinh đã cũ, hai nhân viên nam liên tục bơm bóng cười. Khi được hỏi bao giờ quán mới đóng cửa, một người trả lời rằng, bao giờ hết khách chơi bóng thì lúc đấy quán mới đóng cửa: “Các anh cứ về hết thì bọn em mới đóng cửa… Có hôm 7-8 giờ có khách đến thì bọn em vẫn phục vụ”.

Phố Mã Mây (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) nổi tiếng với hàng loạt các tụ điểm ăn chơi nổi tiếng mà đa số các bạn trẻ đều biết đến, thậm chí còn quay lại nhiều lần. Chứng tỏ rằng, các quán cà phê và bar tại đây đang kinh doanh rất “sôi nổi” và lợi nhuận thu về không phải con số nhỏ.

Đêm càng về khuya, người chơi tìm đến các điểm bán bóng cười càng nhiều. “Cò mồi” bên ngoài vẫn không ngừng mở cửa cho khách, bên trong bóng vẫn được bơm không ngừng nghỉ. Tất cả như đang chìm vào một thế giới riêng, bất chấp việc mình đang làm là trái quy định của pháp luật…

Cà phê “cười” bán chui bán lủi

Hình ảnh khách hàng chơi bóng cười tại quán Analog đến tận đêm muộn (Ảnh: Sỹ Công)

Bẫy ảo mùa bóng lăn (Kỳ 1):

MUÔN VÀN CHIÊU TRÒ DỤ DỖ “CON MỒI”

CÁ ĐỘ MÙA WORLD CUP

Ánh Ngọc - Báo In K41

Kể từ khi World Cup 2022 bắt đầu khởi tranh, lực lượng chức năng đã phát hiện và triệt phá nhiều đường dây cá độ bóng đá hàng nghìn tỷ qua mạng xã hội. Tuy nhiên các đối tượng tổ chức cá độ với thủ đoạn ngày càng tinh vi vẫn ngang nhiên lôi kéo nhiều người tham gia cá độ bóng đá bất hợp pháp, bất chấp các quy định của pháp luật và sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng.

Công khai quảng cáo cá độ bóng đá bất hợp pháp trên mạng xã hội

Cá độ bóng đá từ lâu đã không còn quá lạ lẫm với nhiều người. Cứ mỗi mùa bóng lăn, đặc biệt là vào những mùa giải lớn như World Cup, số lượng người tham gia cá độ ngày càng tăng, thậm chí trở thành một đường dây lớn xuyên quốc gia. Các “nhà cái” cũng từ đó mà nâng cao “dịch vụ chăm sóc khách hàng” lên hơn bao giờ hết, miễn là đảm bảo đủ chỉ tiêu thu về.

Không khó để tìm ra các nhà cái chuyên tổ chức cá độ bóng đá trên mạng. Chỉ cần tìm kiếm với từ khoá “nhà cái uy tín”, Google sẽ cho ra khoảng 62.600.000 kết quả tìm kiếm. Một con số không hề nhỏ và phần nào cho thấy, chỉ cần bạn có tiền thì con đường đến với cá độ quá dễ dàng.

“Đã được bên này kéo rất uy tín”, “Bên này làm việc rất uy tín và chuẩn nha, anh em ai đang xa bờ thì liên hệ ngay nhé” - Fanpage Đại Phát 6879. “Tôi biết nhiều anh em tìm đến tôi đa phần là công chức, dân văn phòng, lương tháng 7-8 triệu xin vào nhóm để kiếm thêm cân đường hộp sữa cho con… Tôi cùng các

admin đã bàn bạc lên phương án chốt kèo hợp lý nhất để đảm bảo thu nhập trong kỳ WC lần này” - Fanpage Hoàng Long G15. Đây là hai trong số rất nhiều trang fanpage công khai mời chào cá độ bóng đá trên Facebook. Sử dụng các chiêu trò quảng cáo hấp dẫn, công khai cả tài khoản Facebook và Zalo cá nhân nhằm dễ dàng dụ dỗ, lôi kéo mọi người tham gia cá độ bóng đá trên mạng. Chưa dừng lại ở đó, các đối tượng còn dùng nhiều hình ảnh phản cảm như tiền chất thành đống hay các cô người mẫu chân dài đứng nhảy múa, “uốn éo” với mục đích làm gia tăng hứng thú cho người chơi. Và để các con mồi có thêm sự tin tưởng, nhà cái còn lập hàng trăm tài khoản Facebook ảo tới tấp nhảy vào bình luận trên fanpage của mình để chứng tỏ rằng, “không làm mà vẫn có ăn”, kiếm tiền chưa bao giờ dễ như vậy, chỉ cần sau một trận bóng là cuộc sống sẽ sang trang khác.

Để trả lời cho những thắc mắc này, phóng viên đã giả làm dân chơi cá độ nhằm kết nối với fanpage của một nhà cái. Người của nhóm hào hứng giới thiệu nhóm hiện đang có hơn 10.000 thành viên và đang kiếm tiền từ trang cá độ bóng đá trên mạng. Tuy nhiên, muốn vào nhóm để nhận kèo tốt thì phải lập tài khoản cá độ trên trang này, còn nếu không lập tài khoản thì không cho vào các nhóm.

Khi được hỏi nếu chưa từng cá độ thì phải làm như thế nào, fanpage Hoàng Long trả lời rất chi tiết và cẩn thận: “Chưa từng chơi cũng không sao em. Vì kèo bóng này cũng dễ chơi. Với lại còn có anh và anh em trong nhóm sẽ giúp em nữa.

Chèo kéo con mồi bằng những thủ đoạn tinh vi Các tài khoản ảo này liên tiếp để lại nhiều bình luận trên các trang fanpage như: “Thanks Sếp nhé, cứ lên kèo đẹp như này thì bọn em có đi nhậu cả tuần cũng dư tiền hehe”, “Lâu lắm mới được dẫn vợ đi sắm sửa tự tin đến vậy. Đúng là giàu vì bạn, được quen biết AD và nhóm đúng là may mắn của đời em”... Những lời nói tỏ vẻ nghiêm túc với tinh thần anh em ta cùng nhau thắng lớn, kiếm thật nhiều tiền này đã thành công đưa hàng nghìn người “về bờ”. Thế nhưng liệu “về bờ” đến bao giờ và nếu ai cũng kiếm được tiền thì người nào mất?

Nhóm với hơn 10.000 anh em đang kiếm tiền ổn định, lâu dài từ trang bóng KUDV như hình anh gửi. Cách chơi em hiểu đơn giản là “Cao thủ kèo trong nhóm chỉ em đánh kèo nào thì em vào trang KUDV anh em đang kiếm lúa đặt theo là ăn tiền. Em đã từng kiếm tiền qua trang KUDV chưa? Bây giờ anh bảo bé nhân viên chỉ em cách đăng ký miễn phí trang kèo bóng anh em đang chơi rồi anh thêm vào nhóm kèo kiếm lúa cùng anh em nhé”.

Sau một hồi trò chuyện, tài khoản Facebook này liền tạo một nhóm chat trên Messenger để rủ rê người chơi lập tài khoản cá độ trực tiếp trên trang. Ngay sau khi lập tài khoản thành công, người chơi tiếp tục bị dụ dỗ vào nhóm chuyên soi kèo cá độ bóng đá trên Telegram.

Để vào được nhóm này, người chơi phải nhắn tin xác nhận cho một tài khoản Telegram khác. Sau khi đã lọt vào nhóm kín trên Telegram, để con mồi có thể tình nguyện nạp tiền vào chơi cá độ, nhà cái tiếp tục tung ra các chiêu trò khuyến mãi hấp dẫn và ví dụ những lần “về bờ” với số tiền khủng. Rồi chỉ chờ đến lúc con mồi say mê, các đối tượng bắt đầu gạ gẫm sang nhóm khác với những lời dẫn dụ như: nhóm này là nhóm bình thường, nhóm này không chất lượng như nhóm VIP, nhóm VIP nhiều kèo tỷ lệ ăn cao hơn,...

Phóng viên tiếp tục được “nhân viên” của trang cá độ chào mời, dụ dỗ với nhiều lời lẽ ngon ngọt: “Nhóm thường chủ yếu dạy cách chơi nên về chất lượng không được như

VIP trên Telegram

nhóm VIP anh à. Ngoài nhóm này ra bên em còn nhóm VIPKÈO VÀNG-IM LẶNG. Nhóm VIP nhiều kèo, tỷ lệ ăn cao và không bị trôi kèo dành cho các anh em chơi ở trang KUDV. Anh thấy hợp thì nạp tiền vào trang chơi, em thêm anh sang nhóm VIP0-KÈO VÀNGKHÔNG TRÔI KÈO cùng anh em luôn nhé…”

Đến đây, những thủ đoạn dụ dỗ, chèo kéo người chơi lập tài khoản và nạp tiền để tham gia cá độ đã lộ nguyên hình. Theo phóng viên tìm hiểu, các nhóm kín trên mạng xã hội Telegram có số lượng thành viên lên đến 73.000 người. Những người chơi trong nhóm VIP của nhà cái này đã nạp số tiền không hề nhỏ vào trang cá độ bóng bất hợp pháp. Để rồi “đã đâm lao thì phải theo lao”, họ liên tục chốt kèo với mong muốn gỡ gạc và sau đó là ôm hận, chỉ biết nhịn đắng nuốt cay mà không làm gì được.

Phóng viên tiếp tục thâm nhập vào nhóm VIP mà các nhà cái giới thiệu. Tại đây, người chơi cá độ bóng đá liên

tục nhắn tin, chia sẻ với nhau về các lần “lên kèo” của mình: “Khô máu với KU đêm nay. Đen quá…Tối nay tôi cũng nát như tương… Rõ khổ, kêu nghỉ không nghỉ, tham vào giờ gãy thêm 100, lúc đầu có 100 thôi. Đánh thêm gãy thêm 100, dễ nghĩ quẩn lắm, tâm lý mà. Chủ nợ nó kiếm, rồi còn gia đình…”

Có thể thấy, đa số những người chơi cá độ đều sẽ dễ dàng “ăn” được ít nhất vài lần. Để rồi từ đó càng thêm ham muốn cá độ, suy nghĩ chỉ cần từ 90 đến 120 phút là có thể kiếm tiền khủng bắt đầu hình thành và dần ăn sâu vào tiềm thức từ bao giờ không biết. Tất nhiên, không có ai “ăn” được mãi. Người chơi cứ như đang bị nhà cái “thôi miên” một cách kỳ lạ mà tiếp tục “cống” tiền cho các trang cá độ. Đến khi vào các trận cầu sau, kết quả khó đoán, rồi “tiền mất tật mang”, thua kèo, không có tiền trả nợ, nhà cái mất tích, chỉ còn lại mỗi bản thân và đống nợ gánh trên vai. Đến khi nhận ra thì đã quá muộn…

Nhà cái thành công đưa người chơi đi từ nhóm nhỏ trên Facebook sang nhóm

Bẫy ảo mùa bóng lăn (Kỳ 2):

KHI SINH VIÊN CHỌN CÁ ĐỘ LÀ “NGHỀ TAY TRÁI”

Ánh Ngọc - Báo In K41

Hàng loạt đường dây cá độ bóng đá bất hợp pháp trên mạng đã được các cơ quan chức năng triệt phá sau World Cup 2022. Tuy nhiên, “người cầm đầu” một số đường dây này lại chính là các sinh viên còn đang ngồi trên ghế nhà trường. Đây có thể coi là tình trạng đáng báo động khi việc tham gia cá độ đã, đang và sẽ để lại nhiều hậu quả khôn lường.

Ước mơ “khởi nghiệp” của những “con bạc” mới lớn Đam mê làm giàu nhưng lại không muốn đầu tư “chất xám”, các “con bạc” mới lớn theo đúng nghĩa đen - tức là họ còn đang ở độ tuổi rất trẻ, mới chỉ mười tám đôi mươi nhưng lại chọn làm “ông chủ” bằng cách lôi kéo người tham gia cá độ bóng đá bất hợp pháp nhằm thu lợi bất chính cho bản thân.

“Nổ tưng bừng luôn, vẫn hỗ trợ anh em 8 trận cuối cùng”, “Anh em inbox em để nhận ưu đãi các trận cuối, đảm bảo theo em chỉ có về bờ”, “ Tỷ lệ ăn kèo theo em chỉ có chuẩn mà thôi”,... - Những nội dung được “cò mồi” đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội nhưng không công khai mà chỉ ở chế độ riêng tư - chế độ mà người dùng Instagram chỉ chia sẻ các câu chuyện bí mật cho những người thân thiết với mình. Vậy lý do là gì mà họ không dám chia sẻ công khai?

Theo tìm hiểu của phóng viên, đa số những người này mới chỉ đang là sinh viên, chưa có công việc ổn định và vẫn nhận chu cấp hàng tháng từ gia đình. Tuy nhiên, vì mong muốn có thêm một khoản “thu nhập” nên các em đã “thử” tham gia cá độ vì tin rằng có thể kiếm được nhiều tiền. Dần dần, từ

người tham gia cá độ chuyển sang thành “cò mồi”, dẫn dụ người khác cá độ bóng đá bất hợp pháp trên mạng. “Đây có phải lùa gà gì đâu, là tao đưa chúng nó về bờ thật mà, tao chỉ đọc lệnh thôi… Tính tiền thì ăn theo tỷ lệ của nhà cái… Có mấy thằng theo trận Argentina thua Ả Rập mất tận 7 triệu… Còn tao chỉ vì miếng cơm manh áo thôi…” - Chia sẻ của một “cò mồi” hiện đang là

sinh viên từ một trường kinh tế thuộc quận Cầu Giấy, Hà Nội khi phóng viên đóng giả người muốn tham gia cá độ.

Điều đáng nói là “người cầm đầu” các đường dây cá độ hay những “cò mồi” mới chớm có nhiều người là sinh viên thuộc các trường đại học có tiếng. Thời gian đầu, đối tượng mà họ hướng đến là những người thân xung quanh như bạn bè, anh em thân thiết,

Các “cò mồi” nhiệt tình cập nhật tình hình trận đấu để rủ rê con mồi

những người muốn thử cá độ nhưng còn lo sợ nên đã tìm đến “người quen” như một cách để trải nghiệm thử. Sau khi thấy việc kiếm tiền bằng hình thức trái pháp luật này có thể thu lại được khoản lợi nhuận không hề nhỏ mà lại không mất sức lao động, các em tiếp tục “gây dựng” để đường dây trở nên quy mô hơn, vì thế mà lượng người cá độ và số tiền cá độ cũng lớn hơn rất nhiều.

Ngày 20/12/2022, Công an tỉnh Bắc Giang vừa bắt 7 kẻ điều hành đường dây đánh bạc qua mạng với số tiền giao dịch lên tới 2.000 tỷ đồng, trong đó 3 người là sinh viên, đối tượng trẻ nhất mới chỉ sinh năm 2004. Cơ quan An ninh điều tra xác định đây là một đường dây tổ chức đánh bạc và đánh bạc có tính chất quy mô đặc biệt lớn. Các đối tượng đã tự tạo lập, điều hành, quản trị website để đánh bạc, sử dụng hàng nghìn tài khoản MoMo khác nhau để phục vụ việc tổ chức đánh bạc trên website. Mỗi ngày phát sinh khoảng 50.000 giao dịch

đánh bạc với tổng số tiền đánh bạc từ 3 đến 4 tỷ đồng. Tổng số lượng giao dịch tổ chức đánh bạc và đánh bạc của hai website khoảng 2.000 tỷ đồng, thu hút hàng nghìn người chơi. Quá trình bắt giữ và khám xét, lực lượng Công an tỉnh Bắc Giang thu giữ 11 máy tính các loại, 8 điện thoại di động, 2 xe ô tô cùng nhiều tài khoản ngân hàng với tổng số tiền trong tài khoản khoảng 3,5 tỷ đồng. (Theo VTC News)

Hậu quả khôn lường sau những canh bạc

Trao đổi với luật sư Nguyễn Văn Hùng - Giám đốc công ty luật CHD LAW, ông cho biết với những hành vi quảng cáo, lôi kéo người khác tham gia vào các trang web cá độ, đánh bạc trên không gian mạng của các đối tượng trên có thể bị xử phạt hành chính lên đến hàng chục triệu đồng. Còn đối với những người trực tiếp tham gia đánh bạc, cá độ bóng đá thì có thể bị xử lý hình sự lên đến 7 năm tù giam: “Người có hành

Tỷ lệ ăn kèo trên các đường link cá độ qua mạng mà cò mồi dẫn dụ

người chơi

vi dẫn dụ, lôi kéo hoàn toàn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính, với mức phạt lên tới 10 triệu đồng và buộc phải gỡ trang web. Tại Việt Nam, pháp luật hình sự cũng quy định rõ, ngăn cấm các hành vi đánh bạc bất hợp pháp, đặc biệt là đánh bạc qua mạng. Người tham gia đánh bạc, cá độ, tức người sử dụng mạng máy tính và các công cụ máy tính để thực hiện hành vi đánh bạc, cá cược, cá độ qua mạng có thể bị xử phạt vi phạm hành chính và truy tố lên đến 7 năm tù”.

Cũng theo luật sư, chỉ cần lôi kéo được một người tham gia đánh bạc, cá độ bóng đá thì đã có thể bị phạt lên đến 10 triệu đồng. Trong khi đó, theo tìm hiểu của phóng viên, những nhóm đối tượng đang hoạt động quảng cáo, lôi kéo người khác cá độ bóng đá công khai trên mạng xã hội, trung bình mỗi ngày có thể dụ dỗ hàng nghìn người tham gia và con số này tăng theo cấp số nhân, đặc biệt là vào những trận bóng lớn như bán kết, chung kết.

Còn với những người tham gia cá độ, đặc biệt là những “con bạc” mới lớn thì dường như, họ không hề để ý đến việc bản thân có thể phải ngồi tù nếu hành vi đánh bạc của mình bị phát giác. Thế nên ngày ngày, họ vẫn lao vào guồng quay của những trò “đỏ đen” trên chính những đồng tiền kiếm được bằng mồ hôi nước mắt của bản thân và gia đình. Để rồi khi mọi chuyện được phơi bày trước ánh sáng thì chỉ còn lại những kết cục thương tâm với cảnh nợ nần chồng chất, “nhà tan cửa nát” bao quanh.

Hà Nội: “Tiệm cơm 1k” nấu hàng trăm

suất ăn miễn phí cho bệnh nhi

Nguyễn Long - Báo In K39 Đều đặn mỗi thứ năm và chủ nhật hàng tuần, nhóm “Tiệm cơm 1k” phát những suất cơm miễn phí cho những gia đình bệnh nhi có hoàn cảnh khó khăn đang điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

“Tiệm cơm 1k” là một nhóm thiện nguyện do anh Trần Trung Kiên thành lập từ tháng 10.2021. Với mục tiêu giúp các bệnh nhi có những bữa ăn ngon, đầy đủ dưỡng chất, động viên tinh thần các bậc cha mẹ vững tâm cùng con điều trị bệnh; anh Kiên đã đứng lên kêu gọi mọi người, lập nên tiệm cơm.

Chia sẻ về ý nghĩa của tên nhóm “Tiệm cơm 1k”, anh Kiên cho biết: “Lúc đầu mình mở tiệm, mình hi vọng đây sẽ là nơi để cho những người nghèo, người khó khăn đến ăn nhưng họ chỉ cần bỏ ra 1.000 đồng để có thể có một suất ăn. Thay vì tặng cơm miễn phí, 1.000 đồng đó sẽ khiến những người khó khăn cảm thấy thoải mái hơn vì họ đã trả những đồng tiền mồ hôi nước mắt của mình ra để mua suất cơm này”.

Vào sáng thứ 5 và chủ nhật hàng tuần, tại một căn nhà nhỏ trên đường Nghi Tàm, các thành viên của nhóm “Tiệm cơm 1k” đã có mặt để cùng nhau nấu hơn 100 suất cơm trưa dành tặng cho những gia đình bệnh nhi có hoàn cảnh khó khăn.

Để có thể đảm bảo một bữa ăn đầy đủ cho các bệnh nhi, nhóm phải lên thực đơn và chuẩn bị nguyên vật liệu nấu ăn từ ngày hôm trước. Nhiệm vụ mua thực phẩm, đồ dùng thiết yếu... phụ trách các khâu đều được phân chia linh hoạt cho các thành viên để đảm bảo công việc.

Mỗi bữa ăn sẽ có từ 3 món ăn trở lên, đảm bảo dinh dưỡng trên mỗi khẩu phần ăn và sẽ được đổi mới mỗi ngày.

“Mình cảm thấy rất vui và hạnh phúc vì nấu được một bữa ăn ngon, đầy đủ dưỡng chất để trao đến tay các bệnh nhi. Dù mệt mỏi nhưng khi nhìn thấy những nụ cười trên môi cha mẹ và các bé thì mình cảm thấy đó là động lực lớn nhất để mình tiếp tục hành trình thiện nguyện này”, anh Tuấn Anh, thành viên của nhóm chia sẻ.

Nếu tiệm cơm hoạt động như ban đầu dự tính có thể gặp khó khăn về mặt tài chính và nhiều người có nhu cầu lại không có điều kiện đi xa tới tận đây ăn cơm. Chính vì vậy, nhóm đã quyết định chuẩn bị và tận tay tặng những phần cơm miễn phí đến cho một số bệnh nhi ở Bệnh viện Nhi Trung ương.

Khi đã chuẩn bị xong đồ ăn, mọi người lại bắt đầu di chuyển từ Nghi Tàm đến trước cổng

Bệnh viện Nhi để trao những suất cơm nóng

hổi cho gia đình các em nhỏ để kịp giờ ăn trưa.

Trong suốt khoảng thời gian thành lập đến nay, “Tiệm cơm 1k” đã trở thành địa điểm quen thuộc của các gia đình các bệnh nhi khó khăn đang điều trị tại bệnh viện này. Mặc dù có tên là “Tiệm cơm 1k”, thế nhưng khi đi phát tại Bệnh viện Nhi, cả nhóm đều tặng miễn phí mà không lấy một đồng nào. Với nhóm, những gì họ mong muốn nhận lại được là những nụ cười và lời cảm ơn chân thành đến từ các bệnh nhi.

Độc đáo tục “lấy đỏ” trong đêm ở Hà Nội

Nguyễn Long - Báo In K39

Đã thành thông lệ, tối 11.1 âm lịch hàng năm, tại đình làng An Định (P.Yên Nghĩa, Q.Hà Đông, Hà Nội), người dân lại tổ chức hội lấy lửa (hay còn gọi là lấy đỏ). Theo tục này, vàng mã được hóa trong đêm và người dân lấy lửa đó đem về nhà, gọi là “lấy đỏ” đầu năm.

Đến đúng 8h tối, các cụ cao tuổi trong làng đánh trống, chiêng, báo hiệu lễ hội chuẩn bị bắt đầu. Sau khoảng hơn 1 giờ đồng hồ làm lễ, các cụ sẽ gõ trống, chiêng và mang theo áo, mũ quan, vàng mã ra trước sân đình đốt, để người dân trong làng lấy lửa cầu may.

Khi số vàng mã vừa bén lửa, hàng trăm người dân chen chúc, mong nhanh chóng lấy được ngọn lửa may mắn.

Tục xin lửa “lấy đỏ” đầu năm đã có từ rất lâu ở làng An Định (Yên Nghĩa, quận Hà Đông). Theo tương truyền, người dân sẽ đến xin lửa và mang về nhà, cầu mong mọi điều may mắn sẽ đến trong năm mới.

Số vàng mã này sẽ được mang ra sân trước đình làng An Định, châm lửa và bắt đầu hóa

Không chỉ sáng rực, mà ngọn lửa còn tỏa ra lượng nhiệt lớn, khiến nhiều người cảm thấy khá khó khăn trong việc lấy lửa.

Dân làng quan niệm, ai mang lửa về nhà mình nhanh nhất sẽ được may mắn nhiều, đỏ nhiều. Vì thế, mọi người đều cố gắng lấy bó hương to, giữ ngọn lửa lớn trên đường về, tránh để bị dập tắt.

Nét khác biệt của ‘lấy đỏ’ là ai cũng muốn xin lộc nhưng không hề xảy ra chuyện tranh giành như ở nhiều lễ hội khác. Mọi người thường vun lửa cho nhau, người ở trong sẽ đưa lửa cho người ở ngoài để thể hiện tình làng nghĩa xóm.

Sau khi lấy được lửa về, người dân dâng lên ban thờ, cầu cho gia đình sức khỏe và gặp nhiều may mắn trong năm. Theo quan niệm xưa, lễ hội này không chỉ mang lại may mắn cho mọi người mà cả năm gia đình sẽ thuận buồm xuôi gió.

Thu Thuỷ: Hạt cà phê chữa lành

những vết thương

Khánh Linh, Nhật Mai - Báo In K41

Thu Thuỷ - người sáng lập quán cà phê chữa lành The Hermit, đã theo đuổi công việc tư vấn tâm lý cho người trẻ nhiều năm nay bằng phương pháp “hạt cà phê”. “Hạt cà phê” ở đây được hiểu là không gian yên tĩnh của quán cà phê mà Thuỷ đang làm chủ, hành trình chữa lành những trái tim tổn thương mà Thu Thuỷ và cộng sự của mình đang hằng ngày thực hiện.

Giá trị con người: Viên thuốc chữa lành Trước đây, khi còn là sinh viên ngành Tài chính ngân hàng, Thu Thủy từng trải nghiệm nhiều công việc từ quản lý tiệm thời trang, mẫu ảnh đến làm truyền thông. Thu Thuỷ tâm sự, những năm trước 2019 bản thân cô không biết mình mong muốn điều gì, phát triển như thế nào. Đặc biệt trong khoảng thời gian dịch bệnh, Thu Thuỷ gặp khủng hoảng tâm lý về những vấn đề liên quan đến mối quan hệ giữa bản thân và những người xung quanh. Nhìn lại hành trình vượt qua khủng hoảng, Thủy cho biết hai năm đại dịch là thời gian cô làm việc nghiêm túc với bản thân, cũng là cơ hội để xác định rõ ràng hướng đi cho mình.

Bước chuyển lớn trong cuộc đời Thu Thủy diễn ra khi cô quyết định theo học Thạc sĩ Tâm lý học, và sau này là sự bén duyên với Thần số học. Thông qua sự nghiên cứu sâu sắc, Thủy đã tìm lại được và nhìn nhận đúng về giá trị bản thân, qua đó định hướng được đường đi cho mình. Đó cũng là lúc “đứa trẻ” trong tâm hồn Thuỷ được chữa lành. “Khi

trải qua nhiều chuyện, gặp được người định hướng giúp khai mở con người mình, lúc đó mình xác định được mục tiêu là đồng hành và chia sẻ với những người có vấn đề về tâm lý.” - Thu Thuỷ chia sẻ. Thuỷ cho rằng liều thuốc tốt nhất để chữa lành tổn thương tâm lý chính là sự chấp nhận con người thật của mình. Thuỷ tâm sự, chữa lành tâm hồn cho phép chúng ta yêu bản thân mình nhiều hơn, từ đó hiểu hơn và dám chấp nhận sự khác biệt của chính mình. Khi đó, bản thân sẽ tìm ra được sợi dây kết nối với mọi thứ xung quanh. Sau đại dịch, đặc biệt khi xã hội bước vào cuộc sống mới, có nhiều người cảm thấy chênh vênh và khó tiếp nhận sự thay đổi. Người ta bắt đầu đi tìm những nơi được gọi với

tên “chốn an yên”, không phải để trốn tránh xã hội mà để trải nghiệm thế giới tâm hồn. “Mọi người tìm đến mình không chỉ với mong muốn tìm được định hướng thông qua các lá bài, mà còn để tìm người lắng nghe và chia sẻ. Bản thân mình cũng từng trải qua những giai đoạn để lại “vết sẹo khó lành” giống như khách hàng,vậy nên chữa lành cho người khác cũng chính là lúc mình tự chữa lành cho bản thân” - Thu Thuỷ tâm sự.

Với sự nhạy cảm về tương tác giữa con người và con số trong lá bài vận mệnh, Thuỷ lên kế hoạch mở quán cà phê với mục đích chữa lành cho những người từng trải qua tổn thương tâm lý giống mình. Quán cà phê giúp những vị khách hữu duyên tìm được viên thuốc

Nhà sáng lập The Hermit - Thu Thủy

chữa lành tâm hồn, một trải nghiệm đặc biệt trong hành trình khám phá bản thân; cũng là nơi Thuỷ có được những trải nghiệm tiếp theo với cương vị vừa là chủ quán, vừa là nhà tâm lý chữa những vết thương lòng.

The Hermit - Chữa lành chính mình và mọi người Chia sẻ lý do đi đến quyết định mở quán, Thủy cho biết ngày trước cô là người rất thích đi cà phê đặc biệt là vào những ngày buồn. Tuy nhiên, niềm yêu thích đó chưa đủ để trở thành động lực, cho đến khi gặp được người thầy giúp cô định hướng bản thân, kết hợp với việc học khai vấn và tâm lý. Điều này đã giúp Thủy nhận ra mong muốn, điểm mạnh trong việc tiếp xúc trò chuyện, tư vấn tâm lý cho mọi người. Đầu năm 2022, sau một thời gian kinh doanh thời trang online, Thuỷ quyết định mở quán cà phê - không chỉ để kinh doanh mà còn là một nơi giúp mọi người cảm thấy thoải mái khi đến, cũng là nơi giúp cô có cơ hội gặp gỡ nhiều người. Bên cạnh đó, Thủy cũng mong muốn thực hiện những workshop, talkshow liên quan đến tâm lý, những chủ đề giúp cho mọi người cảm thấy được chữa lành.

“The Hermit” là cái tên Thu Thủy đặt cho đứa con của mình. Đây là tên lá bài tarot đại diện cho quá trình tự thấu hiểu bản thân, mong muốn được tách rời với những ồn ào bên ngoài để tập trung lắng nghe tín hiệu từ thế giới nội tâm, thông qua hành trình ấy để chia sẻ sự thông thái trải nghiệm của bản thân với mọi

Viết

ước là một trong những hoạt động tại quán cà phê The Hermit của Thu Thủy

người xung quanh. Tên gọi này mang đậm phong cách của Thu Thủy và theo đúng hướng đi mà quán hướng tới. Quán nằm trong một góc khu tập thể cũ, nơi vừa có sự yên tĩnh lại vừa gần gũi với cuộc sống của người dân nơi đây. Điểm đặc biệt của The Hermit chính là quán có thể pha chế đồ uống theo cảm xúc ngày hôm đó của khách. Một quán cà phê chữa lành tâm hồn cho khách hàng, từ việc mang đến một không gian thoải mái tới sự quan tâm từng tiểu tiết nhỏ. Thu Thủy chia sẻ rằng: “Nếu muốn chữa lành thì mọi người có thể dành thời gian một mình, nhưng nếu không có sự đồng hành thì dễ bị mắc kẹt với vấn đề của chính mình” - đây có lẽ là điều làm nên thành công của The Hermit cho đến hiện tại, đó là cách chị chủ quán chia sẻ, lắng nghe và quan tâm đến từng vị khách đến quán.

Ngày nay, xuất hiện nhiều quán cà phê vốn được coi là nơi chữa lành tâm hồn cho những ai tìm đến sự bình yên. Tuy nhiên, sau dần lại trở thành tụ điểm thu hút nhiều bạn trẻ đến check-in sống ảo

hay chỉ trải nghiệm một lần rồi rời đi, khiến nhiều quán mất dần phong cách ban đầu. Thủy bộc lộ rằng mặc dù xuất phát từ mục đích tốt đẹp, nhưng thời gian đầu, cô hoàn toàn bị cuốn vào việc kinh doanh lợi nhuận, đi xa khỏi dự định ban đầu.“Chuỗi dự án sắp tới của mình liên quan đến tính nữ, tính nam và yêu bản thân, định hướng bạn trẻ đến với giá trị con người. Là người đã từng trải qua trạng thái lo âu, căng thẳng nên mình muốn những bạn tìm đến mình sẽ có định hướng tốt hơn trong hành trình khai phá bản thân” - Thuỷ chia sẻ. Việc tránh để quán không đi lệch hướng ban đầu là điều khó khăn không chỉ đối với riêng Thủy mà còn với những ai theo đuổi cà phê chữa lành theo đúng nghĩa của nó. Mong muốn hiện tại của Thu Thủy là có lượng khách đủ để duy trì quán và bản thân có thời gian thực hiện được những chương trình mà mình đặt ra.

điều

Vũ Quỳnh Trang và tình yêu văn hóa Việt

qua kênh TikTok “Hoa Hậu Vỉa Hè”

Nhật Mai - Báo In K41

Là một người yêu thích, mong muốn đào sâu hiểu biết về văn hóa Việt, Vũ Quỳnh Trang đã và đang quảng bá, lan tỏa những nét đẹp, giá trị văn hóa truyền thống thông qua kênh TikTok “Hoa Hậu Vỉa Hè”.

Hoa Hậu Vỉa Hè (Vũ Quỳnh Trang, 1997) là cô gái yêu thích tìm hiểu về văn hóa được nhiều người biết đến trên nền tảng mạng xã hội này. Đi lên từ danh hiệu Người đẹp Bản lĩnh Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2019, Quỳnh Trang đã và đang từng bước trở thành một người lan tỏa những giá trị văn hóa con người Việt đến khán giả ở trong và ngoài nước. Hãy cùng PV Báo Chí Trẻ tìm hiểu xem có điều thú vị gì đằng sau “Hoa Hậu Vỉa Hè” thông qua những chia sẻ đến từ người sáng lập kênh –chị Vũ Quỳnh Trang.

Cơ duyên đến với công việc sáng tạo nội dung

PV: Liệu cơ duyên gì đã khiến Trang quyết định chuyển từ một nghề nghiệp cố định sang làm công việc sáng tạo nội dung?

Cơ duyên bắt đầu khoảng một năm sau khi trở về từ cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2019. Trong một năm, mình tham gia rất nhiều dự án thiện nguyện, bản thân cũng có các dự án hướng tới cộng đồng trong mùa dịch COVID-19. Nhưng sau đó mình nhận ra nếu cứ chạy theo những dự án

Dù mới chỉ lập hơn 40 ngày, “Hoa Hậu Vỉa Hè” đã đạt được nhiều thành tích đáng nể

thiện nguyện, thì liệu một hình hài nhỏ bé với tất cả những gì đang làm của bản thân có thể mang lại những giá trị tích cực một cách có tầm ảnh hưởng hay không. Dần dần mình phát hiện ra văn hóa là một chủ đề rất rộng, có rất nhiều thứ để phát triển, chỉ cần khai thác một phần nhỏ thôi cũng có thể giúp ích được rất nhiều cho cộng đồng. Bản thân nếu muốn trở thành một người có thể truyền cảm hứng cho các bạn trẻ thì trước hết phải là người có thể mang lại những thông tin hữu ích, những giá trị kiến thức cho xã hội. Khi bắt đầu làm kênh sáng tạo nội dung, mình đã nghĩ đến TikTok - một nền tảng mạng xã hội dẫn đầu xu thế, là thứ mà mọi người dễ tiếp cận nhất. Vì vậy, mình

quyết định chuyển hướng từ một công việc ổn định sang làm nhà sáng tạo nội dung để vừa có thời gian hướng tới cộng đồng, làm những thứ mình thích, mình đam mê vừa có thể tìm hiểu nghiên cứu sâu hơn về văn hóa.

PV: Tại sao Trang đặt tên “Hoa Hậu Vỉa Hè” cho kênh TikTok của mình?

Để lý giải cho cái tên này, bên cạnh việc bản thân mình từng thi Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2019 lọt vào top 10 và nhận giải Người đẹp Bản lĩnh, mình cũng nhận được khá nhiều giải thưởng về văn hóa từ các cuộc thi trong nước và quốc tế. Thứ hai, “vỉa hè” là một từ khá gần gũi, mộc mạc gắn liền với văn hóa Việt Nam, đặc biệt là văn

hóa ẩm thực đường phố. Kênh không chỉ định hướng đến duy nhất ẩm thực, với mình ẩm thực chỉ là một phần của văn hóa.

PV: Hầu hết ở mỗi video, Trang đều xuất hiện với tà áo dài hay chiếc áo ngũ thân. Liệu đây có phải điểm nhấn của “Hoa Hậu Vỉa Hè”?

Áo dài cũng là một điểm nhấn, là sự khác biệt của kênh, và mình nghĩ chưa có người làm sáng tạo nội dung nào trên TikTok có nhiều lần xuất hiện với áo dài như vậy. Điều mình muốn truyền tải là văn hóa, mà văn hóa thì được thể hiện thông qua rất nhiều khía cạnh, trong đó có trang phục. Thứ nhất nó tạo sự khác biệt, thứ hai mình cảm thấy tự tin và thanh lịch nhất khi mặc trên mình tà áo dài. Mọi người thường nghĩ áo dài chỉ mặc trong những sự kiện quan trọng, ý nghĩa, trong khi những chiếc áo ngũ thân với họa tiết, thiết kế khác nhau sẽ phù hợp với từng môi trường khác nhau. Mình muốn truyền đạt không chỉ cho các bạn trẻ Việt mà cả những khán giả nước ngoài rằng không chỉ có áo dài, trang phục truyền thống của Việt Nam rất đa dạng qua từng thời kỳ, và trong mỗi một không gian, mỗi một sự kiện thì lại có những bộ trang phục phù hợp khác nhau.

Vũ Quỳnh Trang và mong muốn truyền cảm hứng đến các bạn trẻ

PV: Trang có lời khuyên nào gửi đến các bạn có niềm đam mê với công việc sáng tạo nội dung không?

Thứ nhất, bạn phải hiểu được

bản thân muốn truyền tải thông điệp gì, nội dung gì xuyên suốt toàn bộ các video. Thứ hai, các bạn cần xác định mình là ai, con người mình như thế nào, tính cách mình ra sao, mình có điểm mạnh điểm yếu gì, chỉ khi kênh TikTok của bạn là nơi bạn sống đúng với bản chất, đam mê của mình thì mới đi dài lâu được. Thứ ba là sự kiên trì, trong những video đầu tiên có thể sẽ rất ít người xem nhưng nếu bạn không từ bỏ, bạn sẽ càng ngày càng cải thiện dần lên, đến một lúc bạn biết được quy trình sản xuất ra một video như thế nào là hay, cần điểm nhấn gì trong từng sản phẩm. Cuối cùng, các bạn nên có những người đồng hành. Có thể là bạn bè, họ hàng, gia đình, những khán giả, cố gắng luôn tạo sự tương tác gần gũi với họ. Mình thường thấy những bạn mới làm sáng tạo nội dung, có thể do thời gian hay kinh nghiệm nên các bạn không hay giữ tương tác với khán giả, mình nghĩ việc giữ tương tác với khán giả 24/7 là rất quan trọng trong quá trình xây dựng kênh.

PV: Thông qua những video mà Trang đã và đang thực hiện, chị mong muốn truyền tải điều gì tới người xem? Trong văn hóa có ẩm thực, thời trang, nghệ thuật, các loại hình giải trí, thưởng trà, các vật phẩm văn hóa nghệ thuật. Mình muốn từ từ tiếp cận với khán giả thông qua nhiều chủ đề khác nhau. Điều mình muốn nhấn mạnh đó là văn hóa không phải là thứ gì quá cao xa, chuyên môn học thức hay hàn lâm; văn hóa là những thứ xung quanh ta, đó là những

Đối với Quỳnh Trang, tà áo dài chính là điểm nhấn cho

“Hoa Hậu Vỉa Hè”

thứ rất bình dị, đơn giản, ngay từ việc các bạn đi ra một quán ăn vỉa hè, đến cách các bạn thưởng thức những món đặc sản của bất kì một tỉnh thành nào. Từ những điều tự nhiên ấy, nghĩa là các bạn đã đang yêu văn hóa, các bạn đang cho văn hóa một cơ hội được phục vụ và các bạn đang cảm nhận về văn hóa rất nhiều. Vậy nên, điều mình luôn cố gắng truyền tải tới người xem là hãy cứ tự nhiên tìm hiểu về văn hóa, hãy cứ yêu văn hóa như những gì các bạn vẫn đang làm. Hy vọng kênh “Hoa Hậu Vỉa Hè” sẽ ngày càng cố gắng cải thiện để không phụ lòng yêu thương và sẽ tiếp cận được nhiều hơn nữa khán giả trong tương lai!

PV: Cảm ơn Trang về những chia sẻ ngày hôm nay!

Họa sĩ Nguyễn Minh Châu: “Nghệ thuật -

Con đường nghiệt ngã của đời tôi”

Minh Hồng - Báo In K42

Họa sĩ Nguyễn Minh Châu sinh năm 1953, là một người tự học nghệ thuật. Tuy không qua trường lớp đào tạo nhưng tài năng hội họa thiên bẩm kết hợp với đam mê từ tận đáy lòng đã giúp ông gặt hái được rất nhiều thành công ở cả trong và ngoài nước. Ông chia sẻ: “Với con đường nghệ thuật, tôi gọi đó là con đường nghiệt ngã của đời tôi”.

Quá trình nuôi nấng và bén duyên với nghề họa Xuất phát từ tình yêu nghệ thuật ngay từ những ngày thơ ấu, Nguyễn Minh Châu luôn mong được cầm bút vẽ, được tô tranh. Ông dường như cảm nhận được dòng chảy mãnh liệt của hội họa trong con người mình. Tuy vậy, gia đình thời đó không đủ điều kiện, hoàn cảnh sống khốn khó nên ít khi ông có giấy bút để vẽ mà chỉ cầm gạch khắc lên tường, dùng que gỗ vẽ trên cát…

Suốt thời gian tuổi trẻ, ông hoạt động trong quân đội ở Sư đoàn 338 trực thuộc Bộ Quốc phòng để tham gia kháng chiến cứu nước. Tình yêu nghệ thuật vẫn luôn cháy bỏng trong ông

- một con người tự nhận mình “yêu nghệ thuật, luôn luôn yêu nghệ thuật”. Đường hành quân vất vả nhưng trong tâm tưởng ông vẫn luôn hướng về nghệ thuật, cứ thế nối tiếp mà không bao giờ ngưng nghỉ.

Có thể nói, nghệ thuật trong ông xuất phát từ một tình yêu không thể thay đổi dù cuộc sống có ngược xuôi thế nào. Và đến khi giải ngũ vào năm 1975, hoạ sĩ Nguyễn Minh Châu mới thực sự được theo đuổi con đường nghệ thuật một cách nghiêm túc.

Con đường nghiệt ngã của đời tôi Nguyễn Minh Châu chọn cho mình trường phái nghệ thuật trừu tượng lập thể để diễn tả tài năng hội họa độc đáo thông qua các hình khối thuần túy. Nhìn lại quãng thời gian cống hiến cho nghệ thuật từ những ngày tự học cho đến lúc thành công vang dội hôm nay, hẳn ông đã để lại nhiều dư âm trù phú trong lòng người xem và các họa sĩ đồng nghiệp. Ông ví quá trình trưởng thành cho nét bút của mình như một cuộc dấn thân đầy khó nhằn và gọi đó là con đường nghiệt ngã của đời ông.

Như bất cứ ngành nghề nào khác, làm nghệ thuật trước hết phải xác định đây là công việc rất khó, đòi hỏi phải có tình

yêu chân thành, mong muốn được cống hiến thì mới duy trì và tồn tại lâu được. Người nghệ sĩ phải nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật ngày ngày như hơi thở bởi nếu không có hơi thở thì cuộc sống sẽ tắt, nghệ thuật cũng từ đó mà dừng lại. Họa sĩ Nguyễn Minh Châu tâm sự: “Bản chất của hội họa là sự sáng tạo không ngừng để miêu tả cuộc sống, tâm trạng, suy nghĩ của con người ẩn náu trên từng bức tranh mà người tạo ra nó muốn truyền đạt.” Thế nên nảy sinh ra nhiều thử thách để họa sĩ có thể vun đắp tâm hồn của chính mình cho tình yêu nghệ thuật được kết tinh vào từng bức tranh. Không chỉ vậy, mỗi nghệ sĩ còn luôn phải tự đấu tranh với bản thân và môi trường xung

Họa sĩ tự do Nguyễn Minh Châu

quanh để giữ được ngọn lửa đam mê luôn bừng cháy. Tình yêu hội họa của Nguyễn Minh Châu đã ăn sâu vào máu thịt, với ông sẽ không có khái niệm từ bỏ mà chỉ có phát triển thêm dù cho con đường ấy không dễ dàng. Chính bởi con đường nghiệt ngã mới hình thành được Nguyễn Minh Châu toàn tâm toàn ý gắn bó với nghệ thuật, giúp ông đứng vững dưới bầu trời văn nghệ rộng lớn này.

Trách nhiệm trước bức tranh của chính mình

Đi qua gần nửa đời người làm họa sĩ, những bức tranh của Nguyễn Minh Châu chất chứa rõ nét về xã hội, cuộc sống, tâm tưởng của con người mà chính ông đã và đang sống. Với ông, người cầm bút là người phải vẽ đúng với một tâm hồn nghệ sĩ trong sáng, vẽ ra điều mình quan tâm đến, những thứ khao khát muốn bày tỏ. Nguyễn Minh Châu đã mất nhiều ngày, thậm chí cả tháng để hoàn thiện một tác phẩm, ông sẽ vẽ tới khi nào ưng ý nhất thì mới

Tác phẩm của Nguyễn Minh Châu trưng bày trong triển lãm “Tôi là ai” tại Ngô Quyền, Hà Nội

chuyển sang bức tranh mới. Hiện nay, rất nhiều nghệ sĩ trẻ có xu hướng đặt ra mục tiêu số lượng khi vẽ tranh, gò mình vào khuôn cứng nhắc làm mất đi vẻ đẹp bản chất của người làm nghệ thuật. Trách nhiệm của họa sĩ trước bức tranh của mình phải là một trách nhiệm cao nhất. Vẽ cho chính mình trước, đầu tư chi tiết vào từng đứa con tinh thần của bản thân thì mới có thể truyền tải

cảm xúc tới người xem tranh. Nguyễn Minh Châu bộc bạch: “Mặc dù không ai giao phó nhưng tự bản thân tôi muốn có trách nhiệm nhất đối với từng bức vẽ mình làm ra. Phải tự có trách nhiệm với từng bức tranh mới có thể làm nên một họa sĩ chân chính.”

Trong thời đại nghệ thuật Việt Nam đã và đang có nhiều biến chuyển lớn, nhiều nghệ sĩ trẻ và tài năng tham gia vào quá trình sáng tạo nghệ thuật, mang đến làn sóng mới mẻ. Tuy nhiên, hãy đến với con đường nghệ thuật bằng tất cả trái tim là điều mà họa sĩ Nguyễn Minh Châu thực sự muốn gửi gắm tới thế hệ mới. Hãy coi con đường nghệ thuật là cuộc dấn thân cho chính mình, sáng tạo cho chính mình. Không vẽ với một dụng ý để kiếm tiền mà hãy vẽ để biểu đạt thẩm mỹ mà chúng ta muốn bày tỏ. Có trách nhiệm cao nhất và mở rộng lòng để yêu thương nhau hơn.

Bức tranh sơn dầu Mãi đừng xa em, 2018

TÌM VỀ TRUYỀN THỐNG - HƯỚNG ĐI MỚI

CỦA ÂM NHẠC HIỆN ĐẠI

Nguyễn Long - Báo In K39

Trong những năm gần đây, nhiều ca sĩ, nhạc sĩ đã tìm về những chất liệu dân gian trong âm nhạc và nhận được sự đón nhận tích cực từ công chúng.

Sức hút của câu chuyện văn hoá

Sự hội nhập và giao thoa trong bối cảnh “thế giới phẳng” và toàn cầu văn hoá đã thổi những làn gió mới vào đời sống người Việt, thay đổi phong cách ăn mặc, giải trí, quan tâm. Có thể nói, để có thể theo kịp thời đại, nghệ thuật truyền thống khi cố gắng để tìm lại tiếng nói cho riêng mình: thay đổi nội dung vở diễn, ứng dụng các thành tựu công nghệ, đẩy mạnh truyền thông,… và may mắn thay, sau những nỗ lực đó, những làn điệu cổ, những sân khấu truyền thống đang dần trở lại, đi sâu vào lòng công chúng; và không chỉ dừng lại ở Việt Nam, mà còn có cả những vị khán giả nước ngoài.

Cách đây 3 năm, nhà soạn nhạc Jeff von der Schmidt, người đã từng đoạt 2 giải Grammy danh giá sau khi xem xong một buổi biểu diễn âm nhạc truyền thống của Đông

Kinh Cổ Nhạc, từng nói với ông bầu Đàm Quang Minh (tổ chức sản xuất của nhóm Đông

Kinh Cổ Nhạc): nếu có thể kết hợp những giai điệu này với nhạc sĩ đương đại Vũ Nhật Tân để hòa điệu các nhạc cụ truyền thống Việt Nam với các nhạc cụ phương Tây... thì ông sẵn sàng ở Việt Nam 5 năm để hỗ

Nhà soạn nhạc Jeff von der Schmidt biểu diễn tại đêm nhạc “Xưa và mới”

trợ đưa tác phẩm ra thế giới. Nhà nghiên cứu âm nhạc Đàm Quang Minh chia sẻ đầy dí dỏm: “Nhờ có thiện ý này, nhạc sĩ Vũ Nhật Tân đã sáng tác ra chuỗi tác phẩm “Ngũ hành” theo lối cổ điển đương đại (dòng nhạc có sự phối hợp của nhiều loại hình âm nhạc, trong đó có cả âm nhạc dân tộc vào dàn nhạc giao hưởng), và chính sức hấp dẫn này đã khiến ông Jeff tình nguyện bỏ tiền túi để ở lại Việt Nam hỗ trợ, còn mời được cả hai nhạc sĩ từ Hồng Kông (cũng sẵn sàng tự chịu mọi chi phí) để sang Việt Nam biểu diễn”.

Và cũng cách đây 3 năm, trong đêm nhạc “Tiếp và nối”, khi tác phẩm thứ 2 trong chuỗi Ngũ hành của Vũ Nhật Tân được công diễn, khán giả đã cổ vũ nồng nhiệt đến mức chính nhà soạn nhạc Jeff von der Schmidt phải cảm thán: “Các đồng nghiệp khắp thế giới cũng phải ngạc nhiên trước sự đông đảo này”.

Không chỉ có những nhà soạn nhạc nổi tiếng phải thán phục, mà các nhạc sĩ trẻ cũng đang tìm về các nguyên liệu âm nhạc truyền thống với hi vọng kết nối giữa văn hóa truyền thống và những giá trị

đương thời. Khoảng thời gian từ năm 2018 trở lại, có nhiều nghệ sĩ cho ra mắt những sản phẩm âm nhạc dành cho công chúng, khai thác chất liệu truyền thống như: Gieo quẻ (Hoàng Thuỳ Linh), Tình đàn (Ngô Hồng Quang), Nhà em ở lưng đồi (Thuỳ Chi),... Không chỉ ở chủ đề của tác phẩm, các tác giả đã lồng ghép đan xen giữa yếu tố truyền thống và hiện tại trong suốt bài hát, khiến người nghe cảm nhận được rõ nét sự kế thừa sáng tạo từ chất liệu truyền thống, góp phần tăng thêm màu sắc dân tộc. Các nghệ sĩ đã mang đến những sản phẩm có sức lan tỏa trong đời sống, đặc biệt thu hút khán giả trẻ. Bài hát Gieo quẻ (sáng tác Khắc Hưng, thể hiện Hoàng Thùy Linh), phát hành đúng ngày 1/1/2022, đến nay đã hơn 46 triệu lượt xem trên mạng xã hội Youtube.

Tương lai của truyền thống

Các loại hình nghệ thuật khi thời hoàng kim qua đi, sẽ bước vào giai đoạn thoái trào. Chính vì thế nên không khó hiểu nếu giới trẻ không còn mặn mà với âm nhạc dân tộc. Đây cũng là xu thế chung của toàn thế giới, chứ không phải ở riêng Việt Nam. Thế nên, muốn tìm được chỗ đứng cho âm nhạc dân tộc trong thời kì hội nhập, cần phải thay đổi cách nghĩ, làm theo hướng mới. Đã qua nhiều năm, nhiều chương trình được phát động nhằm bảo tồn, lưu giữ các giá trị truyền thống như tổ chức các cuộc thi, biểu diễn lưu động,.. đã được tổ chức nhiều, nhưng không thực sự đem lại hiệu quả cao. Điều này cũng dễ hiểu vì thị hiếu của khán giả ngày nay đã không còn như trước. Thế nên, việc sử dụng các nguyên liệu truyền thống trong các tác phẩm nhạc

hiện đại đã thể hiện được sức ảnh hưởng và lan toả của nó trong cộng đồng. “ Để bảo vệ giá trị âm nhạc truyền thống, chúng ta phải chấp nhận hai mặt. Một mặt là tìm ra cái căn cốt nhất của truyền thống để gìn giữ, tìm ra xu hướng phù hợp nhất để phát triển; hai là chúng ta phải rạch ròi, những tác phẩm chỉ sử dụng chất liệu âm nhạc truyền thống để sáng tạo cần coi là những tác phẩm mới” - PGS TS. Nguyễn Văn Huy (Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị di sản văn hoá) chia sẻ.

Để có thể tìm kiếm được chất liệu dân gian không khó, vì nó luôn nằm trong tiềm thức của mỗi người Việt Nam chúng ta. Nhưng cần phải có biện pháp để có thể đánh thức nó trong một bộ phận giới trẻ sáng tạo âm nhạc. Xu hướng sáng tác, trình diễn này, được coi là sợi dây kết nối công chúng yêu nhạc hiện đại, với những giá trị âm nhạc truyền thống; không chỉ mang đến diện mạo mới mẻ, mà còn đóng dấu bản sắc Việt cho những sản phẩm âm nhạc đương đại. Muốn xu hướng này ngày càng phát triển, phụ thuộc rất nhiều vào đội ngũ văn nghệ sĩ. Ở chiều ngược lại, khán giả cũng cần “mở lòng” hơn với âm nhạc truyền thống dân tộc. PGS.TS Nguyễn Văn Huy cũng nhìn nhận: “Để âm nhạc truyền thống trường tồn, bền bỉ như mạch nguồn chảy mãi, thì bản thân nó phải tiếp tục thử nghiệm, đổi mới, kế thừa, sáng tạo, chứ không thể trở thành quá khứ nằm trong các viện nghiên cứu, hoặc luôn luôn trong trạng thái “khẩn cấp được bảo vệ”.

PGS.TS Nguyễn Văn Huy

“Con

đĩ đánh bồng” - điệu múa cổ đất

Thăng Long chỉ của riêng phái mạnh

Nguyễn Long - Báo In K39

Làng Triều Khúc (xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, Hà Nội) lâu nay nổi tiếng với điệu múa trai giả gái mang tên Con đĩ đánh bồng hay còn gọi tắt là múa bồng.

Đây không chỉ là dịp để tưởng nhớ công lao to lớn của vị Vua Phùng Hưng mà còn là dịp vui chơi, trẩy hội đầu xuân năm mới của người dân trong làng. Bên cạnh các nghi thức rước kiệu, tế lễ vua Phùng Hưng, điểm nhấn của lễ hội là điệu múa “Con đĩ đánh bồng”. Đây là 1 trong 10 điệu múa của đất Thăng Long xưa.

Tục xưa kể rằng, vào thế kỷ thứ 8, Vua Phùng Hưng Bố Cái Đại Vương tập kết các nghĩa sĩ tại làng Triều Khúc để bao vây đạo quân nhà Đường. Để khích động tướng sĩ và cũng là để giải trí cho nghĩa quân, Nhà vua đã cho binh lính đóng giả làm gái, ăn mặc sặc sỡ và đeo trống múa bồng.

Nếu có dịp đến làng Triều Khúc vào đúng ngày lễ hội (từ ngày 9 đến 19 tháng giêng âm lịch), tất cả du khách đều bị thu hút bởi những chàng trai đánh phấn bôi son, mặc áo mớ ba mớ bảy múa ở sân đình. Không chỉ có thế, những “con đĩ” này còn liếc mắt đưa tình, trao cho nhau những cử chỉ tình tứ không khác gì những cô gái thực thụ.

Từ đó đến nay, cứ đến ngày Mùng 9 tháng

Giêng, trai tráng trong làng lại ăn mặc sặc sỡ, tô son, đánh phấn và cùng múa điệu “con đĩ đánh bồng” nhằm tưởng nhớ công lao của vua Phùng

Hưng trong công cuộc mang yên bình cho dân làng.

Cần có 6 trai tráng hóa thân thành “đĩ” để thực hiện điệu múa. Điều kiện để được tuyển chọn phải là trai chưa vợ, mặt mũi sáng sủa, tươi tắn, con nhà gia giáo.

Đội múa của làng không chỉ có các chú trung niên, mà có nhiều nam thanh niên, thậm chí nhiều bạn thiếu niên tham gia. Dù là nam giới, nhưng tất cả động tác múa đều rất dẻo, đều và đẹp.

Bạn Cao Xuân Phong (17 tuổi, người dân làng Triều Khúc) cảm thấy vô cùng tự hào khi được thực hiện điệu múa này. “Đây là năm thứ 7 em tham gia múa bồng. Hồi mới đầu tập múa em cũng rất ngại vì phải đánh phấn, tô son. Nhưng sau em hiểu được ý nghĩa, em không những không ngại mà còn rất tự hào về điệu múa này.” Phong chia sẻ.

Hội làng Triều khúc là hội làng lớn, độc đáo nên thu hút không chỉ người dân bản địa, nhiều du khách từ phương xa cũng có mặt ngày hôm nay

Với người dân làng Triều Khúc, lễ hội này vừa là dịp để người dân thể hiện lòng biết ơn sâu sắc với vị vua có công. Đây còn dịp người dân thể hiện nét đẹp truyền thống dân tộc được truyền qua nhiều thế hệ ngàn đời nay.

Nhạc sĩ Thao Giang: “Làm tất cả để

âm nhạc dân tộc thăng hoa”

Nguyễn Long - Báo In K39

Cả cuộc đời gắn bó với âm nhạc dân tộc, giờ khi đã bước vào cái tuổi “xưa nay hiếm”, nhạc sĩ Thao Giang chẳng trông mong gì cho bản thân mình. Ông luôn tâm niệm: “Ngày nào trời phật còn cho sức khoẻ, thì còn tiếp tục cống hiến.”

Chữ tài đi với chữ tâm

Gặp nhạc sĩ Thao Giang trong một buổi sáng thứ 7 tại Trung tâm Phát triển Âm nhạc nghệ thuật Việt Nam, nằm vỏn vẹn tại khuôn viên đình Hào Nam, Hà Nội; tôi bị ấn tượng bởi khung cảnh nhộn nhịp của nơi này. Người lên dây đàn, người là lượt quần áo nhưng vẫn không ngừng tiếng hát. Không khí yêu nhạc này đã được duy trì hàng chục năm nay bởi những người nghệ sĩ đam mê nhạc cụ dân tộc, mà vai trò lớn nhất phải kể đến Giám đốc, nhạc sĩ Thao Giang. Chân thành và nhiệt tâm là ấn tượng đầu tiên khi tiếp xúc với nhạc sĩ Thao Giang. Không ồn ào, cả cuộc đời của ông dành tình yêu lớn cho âm nhạc dân tộc. Với nhạc sĩ Thao Giang, âm nhạc đến với ông bằng chữ “duyên”. Lên tám tuổi, ông tình cờ đi qua Trường Âm nhạc Việt Nam và thấy có hàng dài người đang xếp hàng chờ đợi. Với bản tính tò mò và tự tin với khả năng ca hát của mình, ông đã mạnh dạn vào thi. Chẳng một chút chuẩn bị nhưng khi nhạc sĩ Tạ Phước, khi ấy là Hiệu trưởng nhà trường, hỏi ông biết hát không, ông đã tự tin trả lời “có” và say sưa với giai điệu của hai ca khúc “Kết đoàn”, “Giải phóng Điện Biên”.

“Thật không ngờ là vài hôm sau có giấy gọi nhập học gửi đến nhà. Vào học nhưng tôi lại không hề biết chơi một loại nhạc cụ nào, thế là được nhà trường xếp vào học đàn nhị”, nhạc sĩ Thao Giang nhớ lại. Khi các bạn bè ở Hà Nội phần lớn học nhạc Tây, còn ông và các bạn bè ở quê lên lại phần lớn học nhạc dân tộc. Không ít lần, nhìn thấy những người hát xẩm ngoài đường, nhạc sĩ Thao Giang tự hỏi trong tương lai liệu mình có trở thành như thế hay không? “Những lúc ấy, thầy của tôi ở trường lại an ủi rằng nếu học tốt, thì vươn lên ngang bằng với những người

học nhạc Tây, chứ cũng không kém gì cả. Đến giờ khi ra ngoài làm nghề hơn 50 năm, tôi mới thấy là đúng như vậy.” Lạ từ cái tên đến cách chơi, thế rồi âm thanh đàn nhị đi vào tâm trí ông một cách tự nhiên, nhẹ nhàng, trở thành niềm đam mê từ lúc nào không hay. Khi tốt nghiệp, ông được giữ lại làm công tác giảng dạy sau mười năm rèn rũa tại Nhạc viện. Ông cũng từng được cử sang Ấn Độ 5 năm để học hàm thụ, biểu diễn giao lưu học hỏi kinh nghiệm. Sau nhiều năm công tác, nhận thấy cách giảng dạy theo lối cũ không còn phù hợp và khơi gợi được niềm đam

Nhạc sĩ Thao Giang say sưa truyền dạy cho học trò.

thay đổi giáo trình và phương pháp dạy học, thế nhưng gặp nhiều bất cập nên không thành. Bởi vậy, nhạc sĩ Thao Giang đã từ bỏ cả cương vị Phó khoa Âm nhạc truyền thống ở Nhạc viện Hà Nội để có thể dồn hết tâm huyết và thời gian để tìm ra “hơi thở” mới cho những loại hình nghệ thuật cổ truyền.

Cánh chim không mỏi Ông xác định rõ, muốn duy trì phát triển vốn quý âm nhạc dân tộc, thì cần phải chú trọng đến yếu tố con người. Ngay sau khi về hưu, nhạc sĩ Thao Giang đã phối hợp cùng Giáo sư Phạm Minh Khang thành lập Trung tâm Phát triển nghệ thuật âm nhạc Việt Nam (thuộc Hội Nhạc sĩ Việt Nam) năm 2005. Những ngày đầu thành lập khó khăn chồng chất khó khăn, kinh phí thì thiếu, trụ sở lại không, ông cùng các cộng sự phải lăn lộn khắp nơi, kêu gọi các nghệ sĩ như: Thanh Ngoan, Xuân Hoạch, Văn Ty, Hạnh Nhân… chung tay giúp đỡ nhưng không lương. Trong kí ức của nhạc sĩ Thao Giang, đó là “những ngày chẳng có gì, trụ sở không, nhân viên không, trang phục không…”. Rất may Trung tâm nhận được sự ủng hộ của các nghệ sĩ, cùng với sự đón nhận nồng nhiệt của nhân dân, đặc biệt là sự quan tâm của nhiều bạn trẻ muốn được theo học các loại hình nghệ thuật dân gian, nhạc sĩ Thao Giang càng thêm vững tin trên con đường “lội ngược dòng” của mình. Với những lớp truyền dạy âm nhạc dân tộc miễn phí, thương hiệu “xẩm đình Hào Nam” đã vươn xa, vẫy gọi các học viên ở nhiều lứa tuổi khác nhau nhưng cùng chung một

niềm đam mê đến Trung tâm để học âm nhạc truyền thống. Trung tâm Phát triển nghệ thuật âm nhạc Việt Nam được Hội Nhạc sĩ Việt Nam giao 3 nhiệm vụ: Sưu tầm, nghiên cứu; truyền dạy, đào tạo; biểu diễn, giới thiệu tác phẩm âm nhạc truyền thống. Trong đó, việc bồi dưỡng chuyên môn cho thế hệ trẻ được đặc biệt chú trọng bởi ông sớm nhận ra rằng các nghệ nhân am hiểu âm nhạc truyền thống đang ngày một già, còn thế hệ trẻ thì không nhiều người có kiến thức sâu sắc. Đối với ông, hai yếu tố giữ gìn và kế thừa phải luôn đi đôi với nhau, thế hệ “già” và “trẻ” cần phải cùng nhau đồng lòng, chung sức. Chính vì thế, trong suốt 16 năm qua, trung tâm đã kết hợp với khoa Di sản âm nhạc của Học viện Âm nhạc Huế đào tạo hàng chục cử nhân và thạc sĩ có đầy đủ kiến thức, trình độ, phẩm chất và sự tâm

huyết trong việc tiếp nối mạch nguồn âm nhạc truyền thống. Nhiều năm dồn tâm huyết dạy đàn, dạy hát cho các em, khi lại sắp lịch biểu diễn, thu âm bài hát, nhạc sĩ Thao Giang dường như không có giây phút nghỉ ngơi. Ông cho rằng, có nghề trong tay mà không có ý thức gìn giữ và truyền dạy cho thế hệ trẻ là có tội với cha ông. Cũng chính vì suy nghĩ ấy, mà nhạc sĩ Thao Giang luôn trăn trở trong sự nghiệp giữ gìn bản sắc âm nhạc nước nhà, đưa các nghiên cứu về âm nhạc dân tộc vào thực tiễn thay vì nằm trong sách vở. Bởi như ông quan niệm: “Nếu không tìm cách thay đổi âm nhạc dân tộc sao cho mới, đúng nhu cầu thưởng thức của khán giả, thì những công trình nghiên cứu sẽ chỉ là những trang giấy nằm sau cánh tủ; còn người dân thì vẫn như người nước ngoài trên chính đất nước mình!”

Nhạc sĩ Thao Giang (tên đầy đủ là Nguyễn Thao Giang) sinh năm 1948 tại Phú Thọ, quê gốc ở huyện Thanh Oai (Hà Nội). Ông là hội viên Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, Hội Nhạc sĩ Việt Nam và hiện là Giám đốc Trung tâm Phát triển nghệ thuật âm nhạc Việt Nam (thuộc Hội Nhạc sĩ Việt Nam). Ông đã sáng tác một số tác phẩm độc tấu cho nhạc cụ dân tộc cổ truyền như “Kể chuyện ngày mùa” (đàn nhị), “Hương rừng” (tam thập lục), “Ao cá Bác Hồ” (đàn tranh), “Du thuyền trên sông Hương” (đàn bầu), “Đường xa vui những tiếng đàn” (đàn tỳ bà), “Hương xuân” (dàn nhạc dân tộc hòa tấu).

ĐÁNH THỨC DI SẢN BẰNG

NGÔN NGỮ ĐỒ HỌA

Lan Anh - TTĐC K42

Đem hơi thở truyền thống vào dòng chảy của nghệ thuật đương đại đang trở thành xu hướng trong sáng tạo nghệ thuật. Đặc biệt với sự hỗ trợ ngày càng hiện đại của công nghệ số, các ý tưởng mới mẻ của con người và các chất liệu xưa cũ đều có khả năng được tái hiện thành các ấn phẩm cụ thể. Đáng nói hơn, những người trẻ - một thế hệ bị cho là thờ ơ với lịch sử lại đang tích cực góp phần quảng bá chất Việt qua các công trình nghệ thuật của mình.

Người nâng tầm di sản

Sự hội nhập và giao thoa giữa nhiều nền văn hóa trong thời đại số hóa đã đặt ra một yêu cầu cấp thiết với hầu hết các quốc gia, đó là làm sao để giữ gìn và phát huy lịch sử, văn hóa truyền thống của dân tộc đang có nguy cơ mai một. May mắn thay, những yếu tố đặc sắc trong lịch sử, văn hóa đã thành công bước vào thế giới muôn màu của người trẻ và trở lại thể hiện qua một hình thức mới: ấn phẩm số. Thiết kế đồ họa là một loại hình nghệ thuật ứng dụng, kết hợp sáng tạo và thẩm mỹ các yếu tố hình ảnh, màu sắc, con chữ… để truyền tải thông điệp đến với người tiếp nhận. Sự sáng tạo trong ngành này là vô hạn, cuộc sống có bao nhiêu chất liệu thì thiết kế đồ họa sở hữu bấy nhiêu nguồn ý tưởng tương ứng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết cách quan sát để lựa chọn tài nguyên độc đáo. Với nhiều nhà thiết kế đặc biệt là những người trẻ, họ lựa chọn khai thác yếu tố lịch sử, văn hóa phong phú của dân tộc và thổi vào đó một luồng sinh khí mới. Gần đây, Creative Hunter 2022 - cuộc thi thường niên

Các yếu tố quen thuộc trong bộ môn Hát Bội được lồng ghép khéo léo vào bộ chữ cái cơ bản.

về thiết kế, sáng tạo ấn phẩm truyền thông tổ chức bởi Câu lạc bộ Kỹ năng Truyền thông C.S.C trực thuộc Khoa Quan hệ công chúng và Quảng cáo - Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã gây được tiếng vang lớn. Trở lại với chủ đề “Thăng Long văn hiến” và thông điệp “Đánh thức di sản văn hóalịch sử Việt”, cuộc thi đã tạo cơ hội nâng cao tiếng nói của các bạn trẻ đối với các vấn đề xã hội, đặc biệt là về giá trị văn hóa và lịch sử của dân tộc thông qua thiết kế của mình.

Bên cạnh những cuộc thi được tổ chức có quy mô, nhiều

ấn phẩm dù chỉ được các cá nhân đăng tải trên trang mạng xã hội của mình nhưng vẫn thu hút đông đảo sự quan tâm của công chúng. Dự án “Bội Tự” của Nguyễn Phương Vy (theo học ngành Thiết kế đồ họa, ĐH Mỹ thuật TP. HCM) là sản phẩm mà cô bạn thực hiện cho đồ án ở trường, được lấy cảm hứng từ bộ môn hát bội - một bộ môn sân khấu truyền thống độc đáo của dân tộc Việt Nam, đặc trưng ở phần trình diễn nghệ thuật khoa trương, cách điệu trong âm nhạc và hóa trang.

Sự kết hợp nhuần nhuyễn các yếu tố truyền thống - hiện đại và tư duy thiết kế ấn tượng trong sản phẩm của Trần Tài.

Hành trình “khoác áo mới” không dễ dàng

Ngành thiết kế đồ họa đang phát triển vượt bậc cho phép con người tái hiện bức tranh cuộc sống một cách sinh động nhất bằng ngôn ngữ máy tính. Đặc biệt, sự đa dạng trong lịch sử - văn hóa Việt Nam là mảnh đất màu mỡ để các nhà thiết kế trẻ khai thác. Tuy nhiên, yêu cầu sử dụng nguyên liệu vốn đã quen thuộc để tiếp tục sáng tạo theo phong cách cá nhân chưa bao giờ dễ dàng. Nó phải đáp ứng một lúc hai yêu cầu: vừa gợi nhắc được sự hoài niệm từ những chất liệu truyền thống nhưng cũng vừa mang màu sắc hiện đại, hợp xu thế. Đây là một thử thách đặt ra cho các bạn trẻ khi lựa chọn khai thác đề tài lịch sử, văn hóa dân tộc. Tuy nhiên, theo đuổi lịch sử còn có một khó khăn hơn cả là tính xác thực của dữ liệu. Sẽ có rất nhiều sự nghi ngờ của công chúng trước những dự án có yếu tố lịch sử - văn hóa

truyền thống dân tộc do các bạn trẻ triển khai. Họ lo ngại các bạn trẻ vừa trẻ tuổi đời lẫn tuổi nghề, vừa không có nhiều cơ hội được tiếp cận lịch sử có thể sử dụng thông tin sai lệch. Nhưng chính người trẻ cũng ý thức được vấn đề này, họ tìm mọi cách để sản phẩm của mình đảm bảo tôn trọng lịch sử và giữ lại tinh túy trong các loại hình truyền thống. Nguyễn Trần Tài - Quán quân cuộc thi thiết kế Creative Hunter 2023 cho biết khi nhận được đề bài thiết kế xoay quanh chủ thể Văn Miếu Quốc Tử Giám, việc đầu tiên anh làm là dành một tuần để tìm hiểu về Văn Miếu, về kiến trúc thời Lý - Trần thông qua sách vở để khai thác những yếu tố có thể áp dụng vào bài làm của mình. Năm nay, cuộc thi Creative Hunter còn có sự đồng hành của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc UNESCO để nhằm đưa ra những định hướng đúng

đắn về mặt nội dung. Điều này chứng tỏ từng yếu tố được đưa vào bài thiết kế không chỉ đáp ứng yêu cầu thẩm mỹ mà còn cần sự đầu tư nghiên cứu sâu để đảm bảo tính logic. Anh Trần Minh Tuấn - nhà sáng lập dự án “Việt Sử Kiêu Hùng” cũng tiết lộ để sản xuất bộ phim “Bình Ngô đại chiến”, trong quá trình thực hiện, nhóm làm phim đã đi thực tế qua khu rừng Lam Sơn, cánh đồng Tốt Động và ải Chi Lăng. Sau đó, để bộ phim có 15 phút trình chiếu hoàn chỉnh còn cần thêm 3-5 tháng đầu tư cho hình ảnh, âm thanh, trang phục, màu sắc, đồ họa…Tinh thần nghiêm túc này quả thật mang đến cho anh Tuấn cùng nhóm Đuốc Mồi kết quả tốt đẹp, dự án của nhóm đã kéo lịch sử đến gần hơn các bạn trẻ.

Có thể nói, công việc “khoác áo mới” cho lịch sử - văn hóa truyền thống không dễ dàng, mà phụ thuộc vào đam mê tìm tòi và niềm tự hào về giá trị truyền thống dân tộc của thế hệ trẻ. Kho tàng văn hoá nghệ thuật Việt Nam vô cùng đa dạng và rộng lớn, cơ hội và khó khăn đặt ra là chúng ta phải khéo léo kết hợp đồng thời yếu tố văn hóa lịch sử vào thiết kế hiện đại mà không làm mất đi chất riêng của bản thân. Thời công nghệ số, người ta có thể lên mạng tìm kiếm thông tin, ảnh chụp và từ đó tìm nguồn cảm hứng cho bản thân. Điều này đôi lúc tạo ra sự nghèo nàn về cảm xúc và trải nghiệm. Thật ra, cảm hứng của nghệ thuật không ở đâu xa ngoài hiện thực cuộc sống, tất cả những gì tồn tại và tiếp diễn trong thế giới này.

Giáo dục khai phóng: Cánh cửa tự do trong môi trường giáo dục Việt Nam

Minh Hồng - Báo In K42

Mô hình giáo dục khai phóng từ lâu đã không còn xa lạ đối với nền giáo dục và xã hội Việt Nam. Đặc biệt trong bối cảnh hậu dịch Covid-19, giáo dục khai phóng đã từng bước mở ra rõ rệt hơn nhiều lợi ích mang tính ứng dụng, thực tiễn cao. Đứng trước những thách thức từ yếu tố toàn diện do mô hình giáo dục này mang lại là những cơ hội rộng mở cho sinh viên Việt Nam bước ra từ hệ thống giáo dục phổ thông.

Nơi con người tuyên thệ chính mình

Giáo dục khai phóng (Liberal Education) là phương pháp giáo dục bắt nguồn từ thời Hy Lạp cổ đại, được phát triển và nhấn mạnh bởi nhà giáo Paulo Freire. Tinh thần giáo dục khai phóng xuất phát từ bản chất cốt lõi của con người đó là sự truy cầu kiến thức ở mọi nền tảng. Đó cũng là hành trang quan trọng trước một thế giới thay đổi chóng mặt khi trang bị cho chúng ta phương pháp đặc biệt quan trọng: học cách học. Điểm nổi bật nhất ở tinh thần giáo dục khai phóng chính là hệ giáo dục mang hướng tư duy tự do - suy nghĩ tự do - lựa chọn tự do, không bó buộc con người vào một phạm trù nhất định; giúp đi về bản chất con người khi được tìm hiểu tri thức ở đa lĩnh vực mà họ mong muốn theo đuổi. Một điều rất quan trọng và cần thiết trong thế giới biến động với nhiều luồng tư tưởng khác nhau là chủ thể cần phải hiểu và làm thế nào để tìm thấy thế giới nội tâm của chính mình. Hơn nữa, tinh thần của giáo dục khai phóng không phải làm cho con

Mô hình giáo dục khai phóng cho phép thầy trò chủ động, tích cực và sáng tạo để học hỏi và khám phá tri thức. (Ảnh minh hoạ)

người đi tìm những câu trả lời trăm người như một, mà với tất cả mọi kiến thức hãy cởi trói và chất vấn thêm. Mục tiêu chính là chuẩn bị để các bạn trẻ sẵn sàng đương đầu với một tương lai đầy biến động, giúp các sinh viên trở thành người có năng lực tư duy, thích ứng với mọi hoàn cảnh; tạo điều kiện để phát triển cá tính, khả năng tự chủ, sáng tạo để đóng góp vào quá trình học tập, phát triển.

Các hoạt động của mô hình giáo dục khai phóng được thiết kế để khuyến khích sinh viên chủ động tham gia, tìm hiểu, thách thức ý tưởng và suy nghĩ độc lập. Mô hình này lấy sinh viên làm trung tâm

để cùng tạo dựng môi trường giáo dục cởi mở, tạo cơ hội để sinh viên chiêm nghiệm chính mình, hiểu được ý nghĩa cốt lõi để kiến tạo nên những giá trị cho đời sống xã hội. Không đơn giản chỉ là một mô hình, một triết lý giáo dục mà đây còn là nơi khẳng định bản thân, nơi con người tuyên thệ chính mình. Theo cảm nhận của Hoa Thị Thùy Linh (sinh viên năm 2, Đại học Fulbright Việt Nam): “Giáo dục khai phóng là con đường giúp mình và các bạn đồng môn có thể lớn lên và trở thành con người mà bản thân mong muốn nhất, đúng với bản năng và đam mê của chính mình. Mô hình

Giáo dục khai phóng đề cao khả năng suy nghĩ đa chiều và tư duy phản biện (Ảnh minh hoạ)

giáo dục này đã khiến những giới hạn trở nên mờ nhạt dần.”

Không nên tuyệt đối hóa giáo dục khai phóng

Có rất nhiều ý kiến cho rằng, giáo dục khai phóng là một mỹ từ hướng đến sự hoàn hảo tuyệt đối cho nền giáo dục trên toàn cầu nói chung, và tại Việt Nam nói riêng. Khó có thể phủ nhận, giáo dục khai phóng đang hướng tới sự đổi mới trong giáo dục hiện đại. Tiến sĩ Đại học Stanford Nguyễn Chí Hiếu nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục khai phóng, rằng trong bối cảnh thế giới biến động sẽ có những ngành nghề biến mất và nhiều cái mới sẽ xuất hiện. Vậy khi giáo dục đào tạo học sinh chỉ để làm một nghề nhất định thì giả sử 10 năm sau ngành nghề đó biến mất, con người phải đối mặt thế nào? Đó cũng chính là thách thức lớn khi giờ đây giáo dục không đơn giản chỉ đào tạo con người mà còn phải chuyển hóa hợp thời theo tình hình phát triển xã hội Tuy vậy, cần tôn trọng sự đa dạng của các quan điểm giáo

dục và không nên tuyệt đối hóa vẻ toàn diện của giáo dục khai phóng hay bất cứ mô hình giáo dục nào bởi điều đó có thể dẫn đến sự giảm sút chất lượng, thậm chí sẽ không có lợi cho sự phát triển của sinh viên. Kèm theo đó là tư tưởng phải học chuyên sâu một ngành để ra làm đúng ngành đó là khó khăn lớn cho nền giáo dục khai phóng. Nguyễn Hà Linh (sinh viên năm 4 ngành Tâm lý học) cho biết trong quá trình học tập ở nền giáo dục khai phóng, không ít lần chị phải tự hỏi bản thân học nhiều lĩnh vực như vậy có phải quyết định đúng và giúp ích cho tương lai không.

Theo ý kiến của các chuyên gia nghiên cứu giáo dục tại Ngân hàng Thế giới và UNESCO, họ công nhận giáo dục khai phóng là mô hình phải được đề cao. Nhưng mỗi đất nước hay mỗi hệ thống giáo dục khác nhau nên tự hình thành mô hình giáo dục khai phóng dựa trên nền giáo dục sẵn có để phát triển. Điều quan trọng là tìm cách kết hợp các giá trị này trong quá trình dạy học để phát triển

một thế hệ học sinh thông minh, nhạy cảm và có ý thức về tình cảm và trách nhiệm.

Mở cánh cửa tự do Giáo dục khai phóng có thể trở thành cánh cửa tự do mở ra trên toàn cầu, mang đến nhiều cơ hội đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời để phục vụ cuộc sống hay thỏa mãn vốn hiểu biết của con người. Tuy là môi trường có rất nhiều áp lực nhưng cũng giúp chúng ta có nhiều kiến thức trải dài mọi lĩnh vực để bổ trợ cho chuyên ngành chính mà sinh viên theo đuổi.

Với xu hướng hội nhập quốc tế, học sinh sinh viên Việt Nam đang đứng song hành cùng các sinh viên quốc tế và sẽ còn khẳng định được vị thế con người Việt Nam. Giáo dục khai phóng và những cống hiến của mô hình này hứa hẹn sẽ đem lại vô vàn giá trị tác động trực tiếp đến vận mệnh tương lai của đất nước. Bà Đàm Bích Thủy (Chủ tịch trường Đại học Fulbright Việt Nam) chia sẻ về sứ mệnh của giáo dục khai phóng là kiến tạo nên một cộng đồng cùng học tập, là nơi truyền cảm hứng cho các sinh viên hiểu biết về thế giới và làm cho thế giới tốt đẹp hơn. Những giá trị mà giáo dục khai phóng đem lại cùng với thực tế xã hội Việt Nam sẽ là một sự kết nối hoàn mỹ khi những triết lý khai phóng mới mẻ phù hợp thời đại sẽ làm giàu có hơn, phong phú hơn cho hệ thống giáo dục truyền thống - nơi mà con người có thể khai phá và giải phóng mọi tiềm lực của bản thân trọn vẹn nhất.

MÙA VÀO RỪNG “NHẶT TIỀN”

Lê Tuyến - Báo In K41

Ở HẢI DƯƠNG

Hằng năm, cứ vào cuối tháng 8 âm lịch, trên những ngọn đồi dẻ ở Chí Linh (Hải Dương) lại vang lên tiếng nói, cười của bà con đi nhặt hạt dẻ. Đi từ khi sương vẫn còn đọng trên lá, thành quả của những người đi “nhặt tiền” trong cánh rừng hơn cả tuổi cha ông mình thu được có thể sánh ngang công sức của một công nhân trong nhà máy làm việc 14 tiếng. Thành quả đó không chỉ đến từ mô hôi công sức của một buổi đi nhặt hạt dẻ mà còn đến từ cả một quá trình dài chăm sóc rừng dẻ của người dân.

Rừng dẻ thành phố Chí Linh có tổng diện tích rộng hơn 1.200ha. Hiện tại, khu đập Hố Đình ở xã Hoàng Hoa Thám được biết đến là vùng dẻ thuần loài nguyên sinh đẹp và lớn nhất tại Chí Linh. Những đồi dẻ tại đây đều được khoán cho các hộ dân trông coi. Vào mùa dẻ chín, người dân Chí Linh cũng như những người dân nơi khác vẫn được tự do ra, vào để thu hoạch hạt dẻ. Vụ mùa năm nay cũng không phải ngoại lệ, không khí trên những đồi dẻ khu vực Hoàng Hoa Thám vẫn đông vui, rộn khắp tiếng chân người.

Công việc thời vụ đem lại túi tiền “rủng rỉnh”

Dấu chân in hằn trên những lối mòn trong cánh rừng vào mùa dẻ chín chủ yếu là của các bà, các mẹ. Vì tuy là công việc trèo đèo, lội suối nhưng cần bàn tay cần mẫn, tỉ mỉ của phụ nữ mới vạch lá dưới đất tìm được hạt dẻ. Dưới cái nắng hanh hao của ngày đầu đông, những người phụ nữ tại Chí Linh tạm gác lại việc đồng để vào rừng nhặt “lộc trời cho”. Chị Hà (Chí Linh) vừa chăm chú nhặt hạt dẻ vừa kể: “Năm

Ngoài những đồ cần thiết trên, chị Hà còn phải trùm kín gần hết người và đi ủng để tránh bị ngã.

nay hạt dẻ được mùa, chị em trong xóm rủ nhau đi từ sớm. Cứ nhặt dần từ chân đồi lên đến đỉnh thì về”. Đồ nghề của các chị, các cô, các bà khi đi nhặt cũng rất đơn giản. Chỉ cần có găng tay, rổ đựng, một cái que nhỏ để cào lá và đồ ăn là có thể ở rừng cả ngày.

Bên cạnh những người trẻ tuổi như chị Hà, cũng có rất nhiều những người phụ nữ lớn tuổi như bà Toan đi lên rừng nhặt hạt dẻ. Đối với bà Toan, những ngọn đồi dẻ quanh khu đập Hố Đình đã quá quen thuộc với bà. “Ngay từ khi còn bé, tôi đã theo mẹ đi lên rừng nhặt

hạt dẻ”, bà Toan vui vẻ nói. Khi được hỏi về kinh nghiệm lên rừng nhặt dẻ chín, bà Toan bật mí: “Để nhặt được nhiều hạt thì cứ nương theo tán cây dẻ. Ngày còn trẻ, thấy cây nào nhiều chùm hạt thì trèo lên để rung cây cho rụng. Nay già rồi, tôi chỉ lấy que đứng dưới đập thân cây hoặc khều trên đất”. Lân la câu chuyện, bà chia sẻ thêm, thời điểm nhặt hạt dẻ thuận lợi nhất là những đợt mưa phùn gió bấc. Thời tiết như thế làm hạt dẻ rụng nhiều, mưa làm cho lá chìm xuống, quả nổi lên, vỏ gai cũng dễ bung ra hơn.

Nhặt hạt dẻ là công việc đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức của người đi nhặt. Màu của đất và hạt dẻ lẫn vào nhau nên phải cào lớp lá mới nhìn ra. Đa phần rừng dẻ ở đây đều là rừng già, hạt tự tách vỏ nhiều nhưng vẫn có những hạt nằm im trong lớp vỏ gai góc. “Bị gai dẻ đâm thì rất buốt”, chị Hà vừa tách quả dẻ đầy gai để lấy hạt vừa chia sẻ. Bên cạnh đó, có những đoạn đồi dốc, dễ trơn trượt gây khó khăn cho người đi nhặt. Dù vậy, chị Hà bộc bạch: “Công việc này đem lại nguồn kinh tế rất khá. Mỗi ngày mọi người thường nhặt được 10kg, với những người chuyên thì lên đến 15 - 20kg. Năm nay hạt dẻ được giá tầm 35.000đ/kg. Như vậy chăm chỉ đi nhặt một ngày cũng có từ 350 nghìn đồng”. Được mùa, được giá, đây chính là niềm vui lớn đối với chị Hà, bà Toan và những người đi nhặt khác. Dù công việc này chỉ có khi mùa dẻ chín nhưng giá trị kinh tế đem lại khá cao cho bà con nên không ít người coi đây là nghề mưu sinh.

Vào mùa, dẻ Chí Linh được bán phổ biến trong tỉnh và các vùng lân cận. Hạt dẻ rừng Chí Linh nhỏ, không đen mà ánh vàng, ăn bùi, ngọt và thơm. Là một người dân bản địa, chị Nguyễn Thị Huệ hào hứng nói: “Vào mùa dẻ rừng là gia đình mình mua tầm vài cân đổ lên để cả nhà ăn. Trời lạnh lạnh ngồi lai rai nhai hạt dẻ thì chuyện mãi không hết”.

Nỗ lực để có những mùa dẻ đầy ắp nụ cười Để có được những mùa dẻ trĩu quả, không thể không kể

(Ảnh: Lê Tuyến)

đến công sức chăm rừng của những người dân nơi đây. Đối với người dân Chí Linh, những đồi dẻ bung hoa trắng muốt, hương vị dẻo, ngọt của hạt dẻ chính là “hạt ngọt” đáng quý nhất cho nỗ lực phục hồi rừng của họ. Trước đây, người dân Chí Linh từng chặt phá đồi dẻ bừa bãi để lấy củi hay chuyển sang trồng vải. Kinh tế không khá lên là bao mà những đồi dẻ từng xanh tốt cũng dần trơ trọi. Đồng thời, tuy là rừng dẻ tự nhiên nhưng chưa nhận được sự quan tâm đúng mực cũng khiến rừng dẻ dần suy thoái, tỷ lệ đậu quả ít, hạt nhỏ và bị lép nhiều. Đến năm 2002-2007, nhận ra sai lầm, người dân và chính quyền địa phương đã có những biện pháp cấp thiết để hồi sinh cây dẻ. Họ đã tách, tỉa từng gốc dẻ khô, trồng bổ sung cây mới, hay chăm sóc những cây con mọc từ hạt. Ngay chính những người dân

đi nhặt dẻ, sau mỗi buổi “kiếm hạt đổi tiền”, họ không quên gom cành, lá khô để đề phòng cháy rừng, hoặc phát quang các thảm cây bụi và dây leo quá dày để cho cây dẻ thuận lợi phát triển.

Thành quả đem lại từ rừng dẻ dưới công sức cứu rừng của người dân Chí Linh là rất lớn. Ngoài “nhặt hạt ra tiền”, bà con nơi đây còn tận dụng rừng dẻ làm nơi nuôi, thả gà, nuôi ong lấy mật từ hoa dẻ. Điều này đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, đáp ứng những nhu cầu thiết yếu cuộc sống của họ.

Mùa nhặt hạt dẻ chín chưa kết thúc nhưng mùa hoa đã bung nở trắng xóa báo hiệu cho những mùa lên rừng nhặt hạt tiếp theo của người dân

Chí Linh. Nhưng những mùa sau có phải là mùa “nhặt tiền”, mùa bội thu hay không thì còn phụ thuộc vào sự chăm nom rừng dẻ của người dân.

Nâng niu những “hạt vàng” nhỏ trên tay, nhiều người đi nhặt cảm thấy hạnh phúc khi được thiên nhiên ưu ái ban tặng món quà này.

CHUYỆN NGHỀ CHẺ LẠT

BÊN BỜ SÔNG ĐUỐNG

Lê Tuyến - Báo In K41

Nằm ven dòng sông Đuống thanh bình và giản dị, làng Lê Xá (Mai Lâm, Đông Anh, Hà Nội) có tiếng trong thị trường tiểu thủ công nghiệp về nghề làm tre, giang,...với tuổi đời hàng trăm năm.

Xưa người dân Lê Xá làm nhiều chổi nứa, dây quang, quạt nan,...Tuy nhiên, do nhu cầu người tiêu dùng và thị trường đã thay đổi, những món đồ thủ công này hiện nay ít được sản xuất. Đến thời điểm hiện tại, nghề thủ công truyền thống của người dân ở Lê Xá chủ yếu là chẻ lạt, làm chổi. Nghề chẻ lạt ở làng Lê Xá diễn ra quanh năm, tuy nhiên tất bật và nhộn nhịp nhất vẫn là vào dịp Tết.

Cái nghề tay và miệng đều “lao động” Mỗi chiếc bánh chưng vuông vức được đặt trên bàn thờ gia tiên dịp Tết là bao tinh hoa của đất Bắc gom lại. Cái tinh hoa đó có trong cái công của người gói, có trong những nguyên liệu không thể thiếu như gạo nếp bóng mẩy, lá dong xanh,... và có cả của những sợi lạt trắng, dẻo. Nghề chẻ lạt đòi hỏi người làm nghề phải thật khéo. Muốn biết tại sao phải thật khéo mới làm được thì phải nhìn những người dân làng Lê Xá cặm cụi chẻ lạt mới hiểu hết được.

Bà Đỗ Thị Vân (làng Lê Xá, xã Mai Lâm, huyện Đông Anh) đã theo nghề chẻ lạt từ khi 13 tuổi. Theo bà Vân chia sẻ, lạt được chẻ để tạo ra nhiều sản

Bà Đỗ Thị Vân (71 tuổi) bày tỏ chẻ lạt là công việc cần những người thợ có kỹ thuật tốt thì lạt được chẻ mới đạt chất lượng.

phẩm khác nhau như bó, buộc các lẵng hoa, gói giò, gói bánh chưng,… Khi nói về lạt dùng để gói bánh chưng, bà Vân cho biết, dân làng thường chọn những cây nứa bởi nó có tính dẻo cao, độ đàn hồi và độ dài tốt hơn giang. “Giá nứa thường là 12.000 đồng/kg, một bó nứa nặng tầm 25-30kg. Chọn nứa phải chọn những ống non, có mùi thơm nhẹ, dễ chẻ.” Chia sẻ cụ thể hơn về kinh nghiệm chọn nứa, bà Vân dùng luôn một cây trong bó nứa bà đã mua sẵn, lấy sống dao gõ nhẹ vào thân cây. “Nó kêu ra tiếng “bực bực” là cây nứa đạt chuẩn. Dân làm nghề chúng tôi gọi đây là tiếng “vàng”. Vừa nói, bà vừa như say mê trong cái âm thanh mà người

làm nghề chẻ lạt hễ nghe thấy là mừng.

Người thợ chọn được ống nứa đúng ý xong phải tiếp tục đi vào công đoạn khó khăn nhất để tạo ra những sợi lạt hoàn chỉnh, đó là chẻ lạt. Sợi lạt thì nhỏ mà công sức tạo ra nó lại nhiều. Nào là phải cạo lớp vỏ ngoài của ống nứa, sau đó dùng dao tách ống nứa thành nhiều thanh nhỏ. Rồi lại tiếp tục dùng dao nhỏ hơn khéo léo chẻ ra hàng trăm mảnh lạt. Thành quả thu được sau những công đoạn phức tạp, tỉ mẩn là những nắm lạt đều tăm tắp, có độ mềm và độ dẻo nhất định. Ngắm nhìn những sợi lạt đủ tiêu chuẩn được làm ra từ những ống nứa thô, cứng mới thấy được cái tài, cái khéo

của những người làm nghề chẻ lạt nơi đây.

Người thợ chẻ lạt dùng mỗi tay để chẻ là không đủ mà phải có sự kết hợp của cả miệng và chân. Tay chẻ, miệng kéo lạt rời khỏi thân nứa. Nhưng thế chưa phải là xong. Muốn sợi lạt được mềm, dẻo dai thì phải đem đi phơi nắng. “Thời tiết nắng ráo thì lạt phơi được. Chứ mưa dầm nhiều, lạt sẽ thâm chứ không được trắng xanh”. Bà Vân vừa nói vừa ngó xem thời tiết bên ngoài. “Trời hôm nay nắng đẹp, như này là được”, bà Vân gật gù.

Từ nghề chính thành nghề phụ

Có những đôi bàn tay nói lên cái nghề mà người thợ làm, và đôi bàn tay của những người dân chẻ lạt nơi đây cũng vậy. Bàn tay nào cũng phải có vài ba vết, thậm chí là chi chít những vết sẹo do nứa, tre sắc cứa đứt để lại. Để bảo vệ đôi tay, người thợ chẻ lạt thường buộc giẻ vào các đầu ngón tay hoặc đeo găng tay. “Lắm khi môi mình cũng bị nứa cứa chảy cả máu, nhưng miệng thì không thể bịt lại như tay được.” Bà Đỗ Thị Tịnh (75 tuổi), một người thợ chẻ lạt có kinh nghiệm lâu năm của làng Lê Xá vừa nói vừa cười. Theo bà Tịnh kể, chẻ lạt vào mùa đông mà bị cứa đứt tay là xót nhất. Lâu ngày đầu ngón tay bị cứa còn bị phỏng rát và đỏ ửng. Thế nên, cái nghề này ngoài đòi hỏi sự khéo léo thì còn có cả lòng kiên trì và sự nhẫn nại.

Từ bao đời nay, nghề chẻ lạt ở Lê Xá đã đem lại hiệu quả kinh tế rất khá cho người dân nơi đây, nhất là vào những

Đứt tay, chảy máu dường như không thấm tháp là bao với những người chẻ lạt để có những mẻ lạt trắng, mềm như bún.

dịp Tết. Mỗi ống nứa tùy vào kích cỡ sẽ chẻ được từ 100 đến 300 sợi lạt. Giá bán 1 bó (100 sợi lạt) dao động từ 20.00030.000 đồng. Những người thợ có kinh nghiệm lâu năm có thể chẻ hàng vạn sợi lạt trong một ngày. Như vậy, nếu ngày thường người dân nơi đây thu nhập được khoảng từ 3 đến 5 triệu đồng thì vào dịp lễ Tết, con số tăng lên từ 7 đến 10 triệu đồng/tháng. Lúc trước, người dân thường phải đem lạt ra các chợ đầu mối lớn tại Hà Nội để bán. Tuy nhiên, bây giờ nhiều khi cứ ở nhà cũng bán được lạt bởi đã có người đến tận nơi thu mua.

Ghé thăm làng nghề chẻ lạt Lê Xá thời gian hiện tại, không khí có phần kém náo nhiệt không chỉ bởi đặc trưng cái nghề mà còn bởi những người theo nghề này ngày càng ít. Nghe các bà, các ông, các cụ kể, không khí làng nghề thời gian trước rất sôi động, lúc nào cũng vang tiếng kì cọt cạo vỏ, chẻ giang. Nhưng thời gian gần đây, người giữ nghề chẻ lạt chủ

yếu là những người tầm 60-70 tuổi. Đây là những người đã gắn bó và quen với nghề từ khi còn tấm bé cũng như coi đây là nguồn thu nhập chính. Còn thanh niên trong làng chủ yếu đi lập nghiệp ở xa hoặc làm các công việc ổn định khác chứ không quá mặn mà với nghề này. Một phần, số lượng lạt thu mua đang giảm bởi nhiều nhà hiện giờ không gói bánh chưng nữa mà thay vào đó đi mua vài chiếc là xong. Hay lạt để gói giò, làm giỏ hoa,...cũng không đem lại nguồn thu nhập khấm khá như ngày trước.

Chất lượng cuộc sống ngày càng đòi hỏi cao hơn nên việc những người trẻ ở làng Lê Xá không nối gót làm nghề chẻ lạt cũng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, một ngôi làng yên ả bên dòng sông Đuống với hình ảnh những bó lạt trắng muốt, dẻo mềm phơi dưới nắng từ hàng trăm năm nay đang bị mai một dần đi vẫn là nỗi buồn với những người tâm huyết với nghề.