Op zoek naar schoonheid | NL (Demo versie}

Sm art pho Me neb t QR oek 14 je onl code ine s dat en lin a mu ziek poste ks naa r r vid eo’s s en 5 5 . rep Over e res en l e naa ntatie andel ijk r sc f hoo onder Ned nhe z erla id oek nd. in

Op zoek naar

Schoonheid

© 2013

Marius Hogendoorn, Utrecht, Nederland

Uitgave

In eigen beheer, Postbus 10 013, 3505 AA Utrecht

Titel

Op zoek naar schoonheid

Ondertitel

NL

Trefwoorden

schoonheid, onderzoek, cultuur, Nederland

ISBN

978-90-818551-4-3

NUR

600

Druk

2.01

Concept, vormgeving & tekst

Marius Hogendoorn

Illustraties

Opening: Int Schüssler, schilderijen INT2ART (www.int2art.nl) Hoofdstukken : Marius Hogendoorn, fotografie Appendix: Katja Wentz, Kalachakra, wandkleed Kirvani Textile Art (www.kirvani.com)

© 2013. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd bestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Ondanks alle aan de samenstelling van dit boek bestede zorg kunnen de uitgever en de auteur niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schade als gevolg van enige fout in deze uitgave.

Op zoek naar schoonheid | in Nederland |

Concept, vormgeving en tekst Marius Hogendoorn Uitgave op basis van het project

“Schoonheid is het slagveld waar God en Satan met elkaar worstelen om het hart van de mens�

Fyodor Dostoyevsksi

Vooraf Dit boekje is ontstaan uit een onderzoek waar 1081 Nederlanders aan hebben deelgenomen. Zij beantwoordden vragen over het mooie maar ook vaak lastige woord ‘Schoonheid’.

Vragen zijn vaak belangrijker dan antwoorden. Bij vragen begint iets, het zijn denkopeningen. Een antwoord sluit ook iets af. Zeker als het gaat om het verschijnsel schoonheid, want dat is zo ongeveer het meest persoonlijke onderwerp dat er bestaat.

Wat zegt het ons als we weten dat 21,0% van de Nederlanders iets dat al is gebruikt mooier vindt dan iets nieuws? Zeker informatief, maar verder? Als het om schoonheid gaat is statistische kennis over ‘de gemiddelde Nederlander’ voor een enkeling misschien wel interessant, maar vaak niet meer dan dat.

Schoonheid gaat over wat ons raakt. En daarom vooral over verschillen.

En juist die verscheidenheid staat in dit boek centraal. Want van pygmeezeepaarden tot bankstellen en van geboorte tot aan dood: alles heeft een eigen schoonheid. Zo blijkt volgens 'ons'.

'De Schoonheidsboom' Samengesteld uit 187 afbeeldingen die voor de deelnemers aan het Beauty Project weergeven wat voor hen de persoonlijke verbeelding van schoonheid is.

1. Opening

1

2. Schoonheid

7

3. Ervaren

11

4. Gevaar

23

5. Man - Vrouw

33

6. Tijd

43

7. Geluk

53

8. Essentie

61

9. Hoop

67

10. Samen

77

Bijlagen

79

1. Opening

1

2

Over denken Denken gaat vanzelf, is af en toe zelfs lastig te stoppen. We denken vaak, aan van alles. En aan nog wat. Maar willen wij dat ook? Of kunnen wij niet anders dan doorgaan met het oplossen van de puzzels die ons brein ons voorschotelt?

Spelen we wel genoeg met onze gedachten, bijvoorbeeld door te denken aan iets waar we grĂ Ă g over nadenken? Iets waardoor denken lijkt te verdampen en moeiteloos tot stilstand komt? Aan iets moois, het maakt niet uit wat.

Want - ook al klinkt het misschien een beetje gek - je kunt daar blij van worden: als je zo nu en dan aan iets moois denkt. En dan vooral aan het moois dat we al hebben, ook al is het maar een droom.

Stil staan bij wat wij zelf als schoonheid zien is tijd nemen en aandacht geven aan wat in ons leven echt belangrijk is, om het even wat dat dan ook mag zijn. Zo bieden onze eigen antwoorden op de vragen die hierna voorbij komen ons een spiegel van waar het in ons eigen leven vooral om draait. Wel iets om even bij stil te staan en zorg aan te besteden.

3

4

Opbouw De vragen in dit boekje zijn om zelf te beantwoorden. Of voor een goed gesprek met vrienden. Zij zijn ook voorgelegd aan 1081 Nederlanders.

Hun antwoorden zijn op vier manieren verwerkt: • De cijfers die grote lijnen aangeven, aantallen en procenten*) die misschien iets zeggen over ‘de staat van schoonheid’ in de Lage Landen.

• De eigen woorden van de deelnemers die zijn meegegeven in alle toelichtingen op open vragen. Het detail wint het hier van algemeenheden.

De kernwoorden zijn verwerkt in de illustraties met ‘woordwolken’, de volledige antwoorden in symbolen. Een moderne smartphone met scanapplicatie en internetverbinding kan deze via de afgebeelde QR-codes openen en vergroten.

• De beelden die men meestuurde om dat te zeggen waarvoor woorden niet toereikend zijn. Zij zijn verwerkt door de pagina’s heen en in de 'beeldboom' die bij de inhoudsopgave is afgebeeld.

• En tenslotte: de geluiden. Veelsoortige trillingen die voor rillingen zorgden.

De QR-codes in de muzieknoten bevatten links naar clips op YouTube.

Zij geven toegang tot de muziekfragmenten die voor de deelnemers gelden als hun hoogtepunten van schoonheid. *) In de bijlage zijn alle antwoorden opgenomen.

5

6

2. Schoonheid

7

8

In taal Het is maar een woord. Maar dan wel een behoorlijk populair woord: ‘schoonheid’. Natuurliefhebbers, kunstenaars, creatieven, priesters en predikanten, maar ook kappers en nagelsalons, iedereen kan er over mee praten. Wij zelf dus ook. En graag zelfs, want over schoonheid raken we niet snel uitgepraat. Tenminste, dat hopen we dan...

Want als het niet lukt, als het in ons leven ontbreekt, dan is dat behoorlijk moeilijk. Soms zelfs pijnlijk.

Het is een nogal ‘breed’ woord. Het gaat over van alles en nog wat. Misschien is het daardoor ook een beetje onduidelijk. Want wat blijft er van de betekenis over als we er toch allemaal wat anders onder verstaan? Over smaak valt niet te twisten, zo was het toch? Aan het vastprikken van de betekenis van schoonheid kunnen we dan beter helemaal onze handen niet vuil maken.

Te vaag.

Onduidelijk en toch wezenloos populair. Vreemd, of juist daarom ook logisch?

"Een hoer van een woord, het vraagt om misbruikt te worden. Iedereen gaat er mee op de loop." Het waren de woorden van een communicatiespecialist.

Maar blijkbaar is het toch geen onbruikbaar woord. Het wil namelijk maar niet uitsterven. Het ‘misbruik’ lijkt eerder toe te nemen. Tijd voor een inventarisatie.

9

10

3. Ervaren

11

12

¶

Weten en anders weten We weten van alles over de schoonheid van wetenschap, maar er is wat weinig wetenschap over schoonheid. “Wat ga je studeren? Schoonheidskunde?� Nou nee. Het is een mooie illusie. Wetenschap gaat over waarheid.

Dat is vaak afstandelijk specialiseren op een goed afgeperkt kennisveldje.

Het domein van de schoonheid is daarvoor net iets te grenzenloos.

We kunnen ons uiteraard wel verdiepen in een stukje van de taart.

Bij kunstgeschiedenis bijvoorbeeld, waar het gaat over de historie van artistieke creaties. Of bij de esthetica, de filosofische afslag die nadenkt over de essentie van de kunst.

Maar ook de sociale wetenschappen hebben belangstelling. Zo vraagt de evolutionaire psychologie zich af of ons brein vooral dingen mooi is gaan vinden die te maken hebben met overlevingsdrang en kijkt de sociale psychologie naar de rol van schoonheid bij menselijke interactie. En voor sociologen is schoonheid vooral boeiend als het gaat om de maatschappelijke gevolgen van de normen die mensen hanteren voor mooi en net niet mooi genoeg.

En dan hebben we nog de biologie, en de wiskunde. En zelfs de wetenschapsfilosofie. Want kennis zelf kan toch ook mooi zijn?

13

14

¶

Wat is het mooiste dat je het afgelopen jaar is overkomen?

15

16

Welke vorm van schoonheid komt het dichtst in de buurt van wat je het belangrijkst vindt in je leven?

1e 2e keus o o mooie kleding o o een religie (christendom, islam, boeddhisme of anders) o o persoon/ partner (b.v. een knappe ‘goodlooking’ partner) o o huis (bv. mooie inrichting en gebruiksvoorwerpen) o o techniek (bijv. auto) o o kunst o o persoon/partner (mooi karakter) o o aandenken/herinneringen (bijv. foto’s) o o symbolen (bijv. beeldje, edelsteen of amulet) o o sieraden o o voedings- of genotmiddelen (b.v. lekker eten of drinken) o o muziek o o kennis (bijv. studeren of boeken) o o de natuur o o sport o o reizen o o stilte o o anders, te weten: ………………………

17

22

4. Gevaar

23

Schoonheid, een puzzel. Een sta stil-, ga zitten- en neem-de-tijdboekje. Met vragen waar alleen eigen antwoorden bij passen. Op zoek naar schoonheid | NL gaat over de betekenis en beleving van het moeilijke maar ook mooie woord 'schoonheid'. Waar gaat het over en wat doet het ons? Deze en vele andere vragen over dit boeiende fenomeen staan centraal in dit boekje.

Wat zijn onze eigen antwoorden als het gaat om de rol van schoonheid in ons leven?” Voor wie op pad wil gaan en deze zoektocht aan durft geeft dit boekje een serie uitdagende kruispunten, zoals: “In hoeverre ben je van mening dat je zelf invloed hebt op de mate van schoonheid in je leven?” en “Maakt schoonheid gelukkig?”.

Onze eigen antwoorden op deze en de vele andere vragen die hier worden gesteld laten zien hoe wij zelf in het leven staan. Want dat is het wat ons eigen beeld van schoonheid ons toont: een spiegel.

'Op zoek naar schoonheid | NL' kwam tot stand dankzij de openhartige medewerking van 1081 Nederlanders: hun antwoorden zijn verwerkt in deze uitgave. Zij laten zien hoe Nederland omgaat met schoonheid.

Info: www.b-u-t.org.

Deze uitgave is mede tot stand gekomen door ondersteuning van : NETQ, Utrecht en Blauw Research Rotterdam.