Praktische infogids 'Natuur is gezond'

#

NATUUR IS GEZOND

Jouw gids om gezond gelukkig te worden in de natuur

#NATUURISGEZOND

S

tudies tonen aan dat natuur stress vermindert. Stress maakt angstig, verhoogt je hartslag en bloeddruk, en (over)belast je immuunsysteem.

Wat de natuur doet met je lijf en je hoofd, daar kan geen medicijn aan tippen.

Meer tijd doorbrengen in de natuur en meer bewegen is een sleutel naar een gezonder en gelukkiger leven.

MAAR HOE BEGIN JE ERAAN? Az groeninge en Natuurpunt zetten je op het goede pad, want een gezonde geest, in een gezond lichaam, in een gezonde groene omgeving? Dat geeft pas een boost.

Met dank aan Benno Geertsma (Natuurpunt) - Annelies Feys - Stefaan Lammertyn - Peter Vanacker (AZ Groeninge) V.U. Chris Steenwegen • Coxiestraat 11 • 2800 Mechelen © Shutterstock.com, Wim Dirckx, Vilda/Yves Adams, Marloes Desterbecq, Marc Wallican

2

EL

KE

ls og e m op

ee r

on

EL

td e

KE

M

kk

AA

ND

in

eb

ve

gs

rli

efd

to c

ied

s

m

sti

er

Ex p

en

el t

lte g

w

ad

eu

Op

m

id

ng

et Ee de n na ed tu iti ur ei W or n d de w Sh na ee er tu rv lo ur er ck lie op f d he ts tra nd

w sa

ke en

w

vi

t itl vo in h aa or et tk le en m gr p er ee oe gi r n e

aa Gee rn f j e do emi or ng en

ne o Gr oe

be

eu

AR

de

w eg

rd

ev

or

ne

ni

ht

J

A

EL Vo e

Sp

gr oe

K

ke en

Ar

zo e

W or d

ee k

Zo e

EE

Kw

Be Ga

KE W

G A D

E

LK

3

4

5

met een frisser hoofd en een energieker lijf op je bestemming. Of neem een adempauze in een natuurgebied dat je op je pad tegenkomt. Zoek routes in je buurt via

Elke dag van elke week van elke maand van het jaar valt er buiten wel iets te beleven. Haal eens diep adem, en kom het ontdekken.

Je voelt je gewoon beter in de natuur. ► Voeder de vogels in je tuin Begin klein en laat de natuur tot bij jou komen.

Vul je voederplank met vogelzaad en nootjes en hang vetbollen op in de winter. Geniet van de kleine en grotere tuinvogels die je tuin komen bezoeken.

Ga aan de slag met de tips op > www.natuurpunt.be/vogels-in-de-tuin en leer je tuinvogels herkennen op > www.natuurpunt.be/tuinvogels

► Kies een groene (om)weg Vind je weinig tijd om er eens op uit te trekken?

Integreer dan een groene wandel- of fietsroute in je dagelijkse verplaatsingen. Zo kom je alvast 6

> www.natuurpunt.be/wandelen > www.natuurpunt.be/fietsen

► Geef je waarnemingen door Wandelen en verwonderen in een klap: wandel door je buurt en geef je waarnemingen door. waarnemingen.be is de grootste natuurdatabank van Vlaanderen. Met de ingevoerde data monitort Natuurpunt de dieren die bij ons leven.

Breng de dieren en planten uit jouw omgeving mee in kaart. > www.waarnemingen.be

Wat doet de natuur met je lijf?

Voel #natuurgeluk 5 minuten in de natuur is al voldoende om je vrijer en gelukkiger te voelen, een beter zelfbeeld te krijgen ĂŠn je bloeddruk te laten dalen. Dat kan met wandelen, fietsen, bootje varen, tuinieren ...

Hallo concentratie Kinderen die 20 minuutjes per dag in de natuur wandelen of spelen, kunnen zich beter concentreren en vertonen minder symptomen van ADHD. Opvallend is dat kinderen met ADHD meer baat hebben bij open groene ruimtes met een niet dichtgegroeid bladerdak.

7

een knus plekje om mindful te genieten. Vul je longen met gezonde boslucht en ga vol energie naar huis.

Intuïtief weet je dat tijd die je doorbrengt in het groen goed besteed is.

Iedereen kent verhalen van familie en vrienden die weer in balans waren na een groene kuur. Maar er gebeurt ook heel wat onderzoek.

En studies bewijzen wat we al lang weten: de natuur is écht goed voor ons.

> www.sport.vlaanderen/waar-sporten/ sporten-in-de-natuur > www.30-30.be

► Zoek een nieuwe uitlaatklep Laat je verwonderen door de natuur en vergeet even je zorgen. Ga eens op zoek naar een dierof plantensoort die je nooit eerder zag of ga bij het ochtendgloren of avondschemering op pad. Krijg de smaak te pakken en geniet van een eenvoudige nieuwe uitlaatklep. > www.natuurpunt.be/vroege-vogel-concerten

Wil je op korte én lange termijn voordelen ondervinden voor je mentale en fysieke gezondheid? Ga naar buiten. ► Sport in het groen voor meer energie Wil je echt diep ademhalen in de natuur? Kom dan gratis sporten in het groen. Trek je loop- of wandelschoenen aan, breng je fiets of mountainbike mee naar het bos, rol je yogamat uit of zoek 8

► Kweek groene vingers

Natuur ontdekken begint in je eigen tuin.

De oppervlakte aan tuinen in Vlaanderen is immers veel groter dan de oppervlakte aan beschermd natuurgebied. Met een goed ingerichte tuin help je de natuur vooruit.

Jij geniet van de inspanning en van de dieren die mee van je tuin komen genieten. > www.natuurpunt.be/tuin

Slecht weer bestaat eigenlijk niet, er is alleen maar ongeschikte kledij - Sir Randolph Fiennes-

Wat doet de natuur met je lijf?

Altijd wakker & alert Een natuurwandeling verbetert je korte termijn geheugen en geeft je een mentale boost.

Contact met de natuur heeft een gunstige invloed op je hogere cognitieve functies die nodig zijn om te plannen, problemen op te lossen en impulsen te beheersen.

Bye bye obesitas Combineer fysieke activiteiten met natuur, en je bent geneigd om vaker te bewegen. 30 minuten wandelen, joggen of fietsen is goed om de strijd tegen de kilo’s aan te gaan.

9

â–ş Arbeid adelt

Vliegen de maanden bij jou ook zo snel voorbij? Blijf dan wakker en alert door af en toe op de pauzeknop te drukken.

Neem een break om de dingen te doen waar je echt van houdt. â–ş Ga samen op ontdekkingstocht Niets zo ontspannend als een gezellige wandeling in het groen met de mensen waar je van houdt. Ga elke maand in groep wandelen, en zet ieders favoriete natuurgebied op jullie bucket list. Zo heb je tijd om bij te praten, om samen te zijn en om samen te bewegen. Download je gratis wandelplannetjes > www.natuurpunt.be/wandelen > www.natuurpunt.be/onze-mooiste-gebieden

10

Maak werk van betere natuur en kom helpen bij het onderhoud van een natuurgebied in jouw buurt. Je vrije tijd wordt zinvol ingezet, je ontmoet nieuwe mensen en je kan al snel de vruchten van je arbeid bewonderen. Werken in de natuur maakt je hoofd leeg en je hart warm. > www.natuurpunt.be/meewerken-aan-denatuur

► Bezoek een stiltegebied In de natuur vind je rust. In het dicht bebouwde en versnipperde Vlaanderen is stilte geen evidentie. Toch zijn er nog mooie plekjes waar je écht tot rust kan komen. Het zijn stiltegebieden, geen gebieden waar het muisstil is, maar waar de natuur een goede akoestische kwaliteit heeft.

In Vlaanderen zijn er 9 officiële stiltegebieden, maar vaak vind je rond kastelen of abdijen of in grotere natuurgebieden voldoende stille plekjes om de wind door je haren te laten waaien, te genieten van een vergezicht of het ruisen van de bladeren.

Zoek je het graag wat verder? De Provincie West-Vlaanderen heeft heel wat provinciale domeinen boordevol groen. Denk aan de Gavers in Harelbeke of Bergelen in Wevelgem. > www.west-vlaanderen.be/domeinen Trek je liever onder begeleiding van een gids de natuur in? Natuurpunt Kortrijk richt heel wat wandel- en fietstochten in. > www.natuurpuntkortrijk.be/index.php/ activiteiten

> www.lne.be/stiltegebieden

► Ontdek je plekje: Kortrijk in ’t Groen De Kortrijkse regio bevat heel wat inspirerende plekjes. Verschillende bevinden zich in de onmiddellijke omgeving van az groeninge.

Bezoek deze pareltjes die je ongetwijfeld een gevoel van intens geluk bezorgen. > www.natuurpuntkortrijk.be/index.php/ natuurgebieden

11

12

Wat doet de natuur met je lijf?

Stress smelt weg Toegang tot groene ruimte en bossen werken kalmerend. Alleen al het uitzicht op een bos bezorgt je meer plezier. Natuur zorgt voor een daling van je hartslag en je cortisolniveau, waardoor je meer relax bent.

13

► De Leie als gouden ader door de natuur

De Leiestreek biedt een uniek landschap en staat garant voor een leuke uitstap. Je vindt er verrassende plekjes.

Heb je het afgelopen jaar voldoende tijd genomen voor jezelf? Met deze tips maak je je hoofd helemaal leeg en zet je je zintuigen weer op scherp.

Want een gezonde geest in een gezond lichaam, dat is een onbetaalbare combinatie. ► Zet je zintuigen op scherp Kuier over gras, ploeter in de modder, waad door een beekje, ritsel door de blaadjes ... Zet al je zintuigen in en geniet van de afwisseling.

Elke wandeling is een ervaring waarmee je de ultieme vrijheid ervaart. > www.lieteberg.be/blotevoetenpad > www.natuurpunt.be/thaborberg

14

> www.toerisme-leiestreek.be/nl/doen/wandelroutes/route-type/landschapswandelroute

► Sherlock op het strand Wil je zand tussen je tenen voelen en de zilte zeelucht opsnuiven? Trek dan in de niettoeristische maanden naar de kust. Wanneer het strand niet opgeruimd wordt, tref je er heel wat prachtige schelpen en zelfs fossielen aan.

De perfecte uitstap om je hoofd leeg te maken, en een kist vol schatten te vullen.

► Eén met de natuur Maak één keer per jaar tijd voor jezelf en de natuur, en trek naar een plek zonder veel menselijke invloeden. In een dunbevolkte omgeving kan je de wildernis echt zien, voelen en aanraken.

Wat die ervaring met jou doet is werkelijk uniek.

Wat doet de natuur met je lijf?

Minder hartziektes Met regelmatige lichaamsbeweging in het bos of tussen de velden verlaag je de kans op hartziektes meer dan met een training indoor of in de stad.

15

16

17

MIJN BOSVERHAAL Natuur geeft rust en laat je bezinnen.

Maar tegelijkertijd pept ze je op en geeft ze je een boost. Wie zoekt, zal in de natuur altijd een antwoord vinden.

Vier natuurliefhebbers vertellen het prachtige verhaal van hoe de natuur hun leven veranderde.

Geniet je van de extra tijd die je in de natuur besteedt?

Deel ons jouw verhaal op www.natuurpunt.be/bosverhaal

18

“Ik heb mijn lesje geleerd. De natuur laat ik nooit meer los.”

Philippe Malysse kreeg in 2016 een beroerte. Dankzij de snelle interventie in az groeninge, herstelde hij volledig. Philippe ging voor AGALEV: Anders Gaan LEVen. Hij ging actief meer bewegen, lette op zijn gewicht en voeding…

“Ik besefte als geen ander welk geluk ik had, want ik heb de dood recht in de ogen gekeken.

Plots was het licht uit. Toen ik na enkel weken terug beter was, wist ik het zeker: het kan hier elke dag gedaan zijn. Ik moest van die tocht naar Compostela echt werk gaan maken. In de zomer van 2018 was het zo ver. Dankzij de support van familie, vrienden en kennissen, ben ik in mijn opzet geslaagd. De tocht heb ik zowel met de fiets als te voet afgelegd. Onderweg ben ik heel veel interessante mensen tegen gekomen. Maar ik heb ook erg genoten van de mooie natuur die ik op mijn pad ben tegengekomen. Idyllische plekjes waar ik echt even ben blijven stilstaan. Bij de schoonheid van de natuur en van het leven.

“Wandelen rond de campus van AZ Groeninge na onze lunch geeft ons nieuwe energie” “Een gezonde geest in een gezond lichaam. De groene omgeving rond onze werkplek nodigt uit om tijdens de lunchpauze even de benen te strekken. Soms hebben we heel veel aan elkaar te vertellen, op andere momenten genieten we gewoon van de stilte. 15 minuten stappen en ondertussen van de buitenlucht genieten, doet ons middagdipje verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Eerlijk: we zijn er een beetje aan verslaafd.”

Medewerkers Annelies, Liesbeth, Stefaan, Jullie en Patricia aan het Kennedybos dat rechtstreeks toegankelijk is vanop de az groeninge campus.

19

Heilzame

NATUUR Impact van natuur op hersenen en lichaam

D

e voorbije jaren werd heel wat wetenschappelijk onderzoek verricht naar de impact van natuur op onze hersenen en ons lichaam. Mensen die dichtbij natuur wonen en vaker deze opzoeken hebben hierdoor minder kans op hart- en vaatziekten, een nieuwe beroerte (=CVA), type 2 diabetes mellitus, obesitas en hartritmestoornissen. Maar ook de

20

De Wereldgezondheidsorganisatie omschrijft gezondheid als een fysiek, psychisch en sociaal welzijn.

Die definitie is achterhaald.

Er ontbreken twee aspecten.

mentale gezondheid wordt positief beĂŻnvloed met minder risico op depressie, angst, stress en langere slaapduur.

Een Bosbad als therapie

Een `bosbad` als therapie, waarbij deelnemers enkele uren in het bos doorbrengen met een gezondheidscoach, is erg populair in Japan en Zuid-Korea. Al dan niet in combinatie met yoga of mindfulness lijkt die strategie zowel heilzaam op het vlak van preventie hart-en vaataandoeningen als voor therapie mentale aandoeningen.

Midden in het groen

Vanuit AZ Groeninge geloven we in de impact van natuur ter bevordering van onze algemene gezondheid en willen we dan ook fysieke activiteit (o.a. wandelen, fietsen) in onze regionale natuur promoten. Ondanks onze bosarme regio zijn er toch enkele natuurparels dichtbij AZ Groeninge die uw aandacht verdienen. Doe zoals ik. Ga elke week even de natuur in en voel de impact op je lichaam en geest! Een wandeling of fietstocht van 45 minuten doet al wonderen.

KORTOM: NATUUR IS GEZOND. Dr. Peter Vanacker neuroloog/beroerte-expert AZ Groeninge en initiatiefnemer beroertecoach.be project

21

Lekker en gezond

ONDERWEG Beide mocktails zijn drankjes met karakter. Ze zijn praktisch energievrij en bevatten geen toegevoegde suikers. Iedereen doet mee! Ook diabeten, geheelonthouders en kinderen… kunnen er volop van genieten.

En nog een voordeel: deze mocktail is budgetvriendelijk.

DELONGUEVILLE EVY, CHRISTIAENS EVY, VANDENDRIESSCHE KELLY Diëtisten AZ Groeninge

SPICY TONIC Ingrediënten: 200 ml Schweppes Zero Indian Tonic 1 dun plakje gember 2 kruidnagels 5 roze peperbolletjes 1 bolletje physalis

22

Hoe maak je het?

Snijd een plakje gember en verwijder de schil. Snijd de gember in fijne stukjes.

Was een bolletje physalis en snijd het in 4 partjes.

Voeg alle ingrediënten samen.

Laat even trekken en dien koud op.

GROENINGELICIOUS onze huismocktail IngrediĂŤnten: 150 ml Sprite Zero of 7UP free 50 ml limoensap Pulco 10 blaadjes munt 4 frambozen (diepvries) Hoe maak je het?

Crush de blaadjes munt.

Voeg alle ingrediĂŤnten samen.

Laat even trekken en dien koud op.

23

Over Natuurpunt Natuurpunt is een onafhankelijke vrijwilligersvereniging met meer dan 105.000 leden. We beschermen kwetsbare en bedreigde natuur in heel Vlaanderen. Met vele honderden wandelpaden, zitbanken en speelbossen geven we iedereen de kans van de natuur te genieten.

Meer en betere natuur is niet alleen goed voor de fauna en flora, maar ook voor onze gezondheid. Zeker in het volgebouwde Vlaanderen dat kreunt onder tal van milieuproblemen. Alleen met technische oplossingen maken we de wereld niet gezonder. Meer groen is vaak een belangrijk deel van de oplossing tot een meer gezonde levensstijl én leefomgeving. Daarom zet Natuurpunt het thema “positieve effecten van natuur op ons welzijn” op de kaart.

Wil je meer genieten van de natuur, sluit je aan bij de grootste natuurfamilie van Vlaanderen.

MEER INFO

24

www.natuurpunt.be www.natuurpunt.be/gezondheid

25

Over AZ Groeninge Onze nieuwe campus aan de President Kennedylaan in Kortrijk behelst een oppervlakte van 15 hectaren. Bij de bouw van het nieuwe ziekenhuis werd rekening gehouden om de gebouwen en het landschap met elkaar te verzoenen.

Met 1000 bedden, 3000 medewerkers en 250 artsen zijn wij een van de grootste niet-universitaire ziekenhuizen.

Az Groeninge ligt in een groene oase. Omgeven door het Kennedybos en de Marionetten situeren wij ons in een van de bosrijkste omgeving van Kortrijk.

Naast een vijver aan het Huis van Beweging, vind je ook rondom ons (zieken)huis een verhard wandelpad.

Stijlvolle picknick banken laten je toe even te verpozen.

Een speelweide met kinderspeeltuinen zorgen dat ook onze jongste patiĂŤnten en bezoekers van de natuur kunnen genieten.

MEER INFO

26

www.azgroeninge.be

27

De merels blijven fluiten, de wereld draait maar door ‘k voel mij als de kleinste boom, die zijn wortels plots verloor.

Hierdoor voel ik mij wankel, in mijn kruin en op de grond.

Kruip ik vaker in mijn schulp, maar dat is niet zo gezond.

Gelukkig vind ik nog houvast, in sterke bomen rondom mij Zij leiden mij door ‘t grote bos, hierdoor voel ‘k mij weer vrij.

Verbind jezelf met de natuur, met bomen en met groen.

Ontdek terug de pracht, van jezelf en van ‘t seizoen.

Liz is More

Een uitgave van AZ Groeninge ism Natuurpunt