The interview kasper marjoleine - 021

THE

CHARTA

INTERVIEWS

TOP COMEDIAN MEETS T O P L AW Y E R

E XCLUS IVE K A S P E R VA N D E R L A A N AND MARJOLEINE DE B O O R D E R VA N VECHTSCHEIDING NAAR OVERLEGSCHEID ING

ISSUE 023 • juni 2016

MAGNA

KASPER

V

S

MARJOLEINE

page

4

MAGNA CHARTA THE INTERVIEWS FEATURES

page

10 &11

WHO IS MARJOLEINE DE BOORDER

page

12&13

page

14t /m25

WHO IS K ASPER VAN DER L A AN

INTERVIEW

IT’S A K ASPER AND MARJOLEINE THING: VAN VECHTSCHEIDING NAAR OVERLEGSCHEIDING

I S S U E 0 2 3 • J U N i 2 016

THE

page

5

WHATEVER THE WORLD THROWS AT YOU, TAKE IT ON

www.avdr.nl

page

7

page

8

page

9

MARJOLEINE DE BOORDER

M A R J O L E I N E B E G O N H A A R L O O P B A A N A L S A DV O C A AT I N 19 9 2 .

IN 2002 RICHTTE ZIJ HET NICHEKANTOOR DE BOORDER SCHOOTS FA M I L I E R E C H T A DV O C AT E N O P M E T ( N U ) V E S T I G I N G E N I N A M S T E R DA M , N A A R D E N E N A R N H E M . Z I J I S FA M I L I E R E C H TA D V O C A AT, M E D I AT O R E N C O L L A B O R AT I V E D I V O R C E L AW Y E R . D I E L A AT S T E , N I E U W E M A N I E R VA N S C H E I D E N , D E O V E R L E G S C H E I D I N G ( C O L L A B O R AT I V E D I V O R C E , O V E R G E WA A I D U I T D E V S), H E E F T Z I J I N 2 0 0 8 M E T E N K E L E C O L L E G A’ S I N N E D E R L A N D GEÏNTRODUCEERD. Z I J WA S V I J F JA A R VO O R Z I T T ER VA N D E V ER E N I G I N G VA N C O L L A B O R AT I V E P R O F E S S I O N A L S ( V V C P ) .

Z I J I S G E H U W D E N H EEF T D R I E ZO N E N VA N 18 , 15 E N 12 JA A R O U D.

page

10

page

11

K A S P E R VA N D E R L A A N

K A S P E R (19 81) I S C O M E D I A N B I J C O M E DY T R A I N . H I J I S W E K E L I J K S T E Z I E N I N , D E T H U I S B A S I S V A N H E T S T A N D - U P C O M E D Y G E Z E L S C H A P, C O M E DY C L U B T O O M L E R O N D E R H E T H I LT O N - H O T E L I N A M S T E R D A M .

H I J M A A K T E I N 2 0 11 Z I J N D E B U U T O P H E T S TA N D - U P C O M E D Y P O D I U M .

VA N A F D AT M O M E N T O N T W I K K E LT H I J Z I C H R A Z E N D S N E L E N G R O E I T H I J U I T T O T É É N VA N D E M E E S T E O P VA L L E N D E TA L E N T E N I N H E T C I R C U I T. H I J B R E N G T D R O G E , I N T E L L I G E N T E H U M O R M E T E E N T W I S T. Z I J N V E R H A L E N Z I J N D O O R DA C H T E N V E R R A S S E N D, V O L O R I G I N E L E O B S E R VAT I E S E N ABSURDISTISCHE HERSENSPINSELS. NAAST OPTREDEN ALS COMEDIAN, SCHRIJF T HIJ COLUMNS EN PRESENTEERT HIJ. EERDER DIT JA AR WAS HIJ TE ZIEN ALS RAMBAMMER IN HET TV PROGRAMMA RAMBAM (NPO3). ZIJN H U I D I G E A M B I T I E I S H E T M A K E N VA N E E N AV O N DV U L L E N D T H E AT E R P R O G R A M M A .

O P D E C O M E DY- E N C A B A R E T P O D I A VA N N E D E R L A N D O N T W I K K E LT H I J M O M E N T E E L Z I J N V O O R S T E L L I N G .

page

12

page

13

page

14

IT’S A

MARJOLEINE AND K A S P E R THING VA N V E C H T S C H E I D I N G NAAR OVERLEGSCHEIDING

Door: Wouter Kurpershoek

D

e echtscheiding wordt door advocaten graag gezien als een puur juridisch proces, maar volgens Marjoleine de Boorder is dat maar één aspect van een brede emotionele en financiële herschikking. Met schikken wordt vaak meer bereikt dan met procederen en de hulp van een psycholoog en een financieel

adviseur kan onmisbaar zijn bij een vlot en gunstig verloop. Als het moet kan ze vechten voor elke centimeter grond maar als het kan brengt ze de partijen zo dicht mogelijk bij elkaar. Over de evolutie van de echtscheiding ging ze in gesprek met cabaretier Kasper van der Laan.

Marjoleine, Ik heb geen ervaring met echtscheiding. Mijn ouders zijn

nog altijd bij elkaar. Mijn moeder heeft wel drie gescheiden zusters en ze hebben gescheiden vrienden. Vroeger heb ik wel eens gedacht: Zullen mijn ouders dan ook ooit gaan scheiden? Maar gelukkig voor mij en mijn zus: Nee dus. Relaties en de liefde zijn natuurlijk wel dankbare onderwerpen voor een cabaretier als ik. Kijk jij wel eens comedy of cabaret?

“Heel weinig. In mijn studententijd wel. Toen ging ik geregeld naar ‘De Open Bak’ in de Nes. Daar traden altijd jonge talenten op. Toen had ik de tijd, nu is mijn leven er te druk

page

15

voor. Ik heb een eigen kantoor – De Boorder Schoots Familierechtadvocaten – en een traditioneel gezin, met een man die ook advocaat is en ook hard werkt, en drie zonen. Als ik achter mijn bureau hiervandaan naar huis rijd, dan ben ik vaak al blij dat ik gewoon thuis kan zijn. Ik denk dat het cabaret wel weer terugkomt in mijn leven als onze kinderen het huis uit zijn.”

uitzondering op uitzonderingetjes binnen strakke termijnen, dus je moet elke ochtend scherp zijn.”

Dan kom je naar mijn show! Ik had in voorbereiding naar dit gesprek al zitten nadenken over de ultieme grap over de advocatuur. Ik denk dat ik de perfecte grap nog niet heb hoor, maar ik kan hem proberen: Wat is het favoriete drankje van een advocaat?”

“Niet zo veel, want dat is zo makkelijk. Mensen die gaan scheiden zitten vaak in de meest rottige fase van hun leven. Je bent niet op je leukst, dus of heel verdrietig, of heel wraakzuchtig, of erger nog: je ziet het leven niet meer zitten. Maar waar we wel grappen over kunnen maken, zijn gebeurtenissen in de rechtszaal. Een advocaat van de andere kant zei iets heel lelijks over jouw cliënt en jij zette hem vervolgens even op zijn nummer met een gevatte opmerking terug. Ik speel het graag na, ook als ik zelf iets stoms heb gedaan.”

”Toch niet advocaat, hè? Een flauw drankje en een flauwe grap, maar advocaten zijn wel stevige drinkers.

Over het algemeen leven ze in een groep. Op hun kantoor zijn ze erg hecht met elkaar. Ze werken hard en ze hebben veel deadlines, dus stress.

En ook als er geen stress is, is er veel saamhorigheid. It’s a jungle out there, hè? Ik merk dat de mensen op de vrijdagborrel lang blijven hangen.

Dan is het ontladen geblazen en dan gaat het niet zo zeer van: ik heb gewonnen, of ik heb verloren, nee, dan worden er een heleboel grappen gemaakt. Er is ook veel zelfspot. De advocatuur is een intensief beroep.

Zeker bij de grote kantoren, waar ik in het begin ook heb gewerkt, is de beroepsuitoefening eigenlijk een verlengstuk van je studententijd. Omdat je veel tijd kwijt bent aan dat vak en met gelijkgestemde mensen verkeert die dezelfde drive hebben, wordt er hard gebuffeld maar ook heel veel lol gemaakt.”

Oei, ontstaan daardoor per ongeluk toch ook wat alcoholisten?

“Nee, dan kan je je werk niet doen.

We zitten allemaal te worstelen met

page

16

moet, moet er gevochten worden, geprocedeerd.”

Vind je het niet pittig dat je altijd begint met een Jullie hebben zelfspot.

Maken jullie ook grappen negatief scenario? over cliënten? Ik kan me “Als ik iemand gesproken heb, weet voorstellen dat je ik vrij snel welke kant we op moeten. de hevigheid van alle emoties even moet ontladen soms. Grappen om te relativeren.

Het ijs breken Ik kan me goed voorstellen dat je behoefte hebt even te relativeren, juist omdat het zo zwaar was.

Gebruik je humor ook tijdens mediation?

Bijvoorbeeld om de sfeer te verlichten.

“Ja, als het kan, probeer ik het wel.

Een kleine opmerking om hen te laten lachen en het ijs te breken. Maar mediation is natuurlijk een serieuze zaak.

Mensen zijn echt met elkaar in de weer en verwachten van jou dat je de leiding houdt en zorgt dat de boel niet escaleert. Flauwe grapjes maken is er dus niet bij. Het beroep van cabaretier is er op gericht mensen een goed gevoel te geven, dat van advocaat problemen op te lossen. En als het

Hij denkt dan wel dit of zij denkt wel dat, maar volgens mij moeten ze gewoon zus en zo doen. Dat leert de ervaring, je denkt heel snel. Ik stel mezelf een doel dat in mijn ogen

haalbaar moet zijn, dat bespreek ik dan met mijn cliënt en dan moet ik die natuurlijk mee zien te krijgen. In feite zet ik juist negatieve gevoelens om in positieve kracht. Ik probeer iemand weer mee te laten denken in perspectief. Want zo’n scheiding mag dan vreselijk zijn, uiteindelijk moet je

hoe kan ik deze persoon zo goed en efficiënt mogelijk door dit proces heen helpen, loodsen? Als je met een steen van negativiteit om je nek blijft lopen, blijf je in wezen stilstaan, terwijl beweging zorgt voor beweging.”

En als het niet lukt met het scenario dat je voor ogen staat?

“Het is mijn sport dat toch voor elkaar te krijgen. Daarom doe ik veel mediations en als ik geen mediations doe, probeer ik een zaak te schikken in overleg met de andere advocaat. Ook

Schikken of dwarsliggen

er gewoon doorheen. Het is natuurlijk een hele nare situatie, maar die is niet blijvend. Er moet ook uitzicht zijn aan de horizon, perspectief op een nieuw leven. Dat is altijd mijn insteek:

als je niet álles kan regelen, kan je meestal nog wel een hóóp regelen.

Als twee mensen samen eigenaar zijn van een huis en een van hen wil het overnemen, dan moeten ze het

page

17

eerst eens worden over de waarde daarvan. Lukt dat niet, dan stagneert de rest ook. Natuurlijk kun je voorstellen alleen dit ene stukje aan de rechter voor te leggen, maar heel vaak zijn mensen - en ook advocaten - geneigd te antwoorden: als dat huis niet lukt, dan gaan we over die rest dwarsliggen. Voor je het weet zit je in een enorm gevecht dat eigenlijk helemaal niet nodig is. Dus probeer ik eerst of je in ieder geval op sommige onderdelen wel kan schikken. Alleen als het echt niet lukt, dan ga ik naar

de rechter en trek alles uit de kast.

Dan maak ik overal een punt van.”

Geen water bij de wijn dus. Maar het klinkt wel alsof je in de rechtbank een andere pet op zet en dus een andere energie uitstraalt. Kun je dat vergelijken met een performance?

“Ik denk dat je onbewust een andere pet op zet, dat je onbewust ook wel een beetje verandert. Maar het zijn ac-

centverschillen. Je wordt geen andere persoon. Op het moment dat je de rechtszaak ingaat, weet je al dat het oorlog wordt, dat je ook scherp moet zijn. Maar het gaat automatisch.”

Op een gegeven moment heb je ervoor gekozen je eigen kantoor te openen.

Daar heb je, lijkt me, nooit spijt van gehad.

“Nee, maar ik heb wel even getwijfeld.

Ik werkte bij een kantoor in Amsterdam en stond op het punt om daar een carrièrestap te maken. Ik wist dat die promotie zou impliceren dat ik nog veel meer van huis ging zijn.

Dat kwam neer op drie jaar vlammen.

Ik had destijds nog een kleintje en dat ging me gewoon teveel aan het hart. De eerste jaren dat ik een eigen kantoor had, heb ik nog wel vaak gedacht, dat het leuker was geweest bij het grote kantoor te blijven. Het gras is altijd groener aan de overkant.

Maar na een jaar of vijf had ik vrede met mijn keuze. Inmiddels wist ik ook dat mijn eigen kantoor een succes was geworden, dus dan is het ook makkelijk praten. Achteraf heb je altijd de juiste beslissing genomen.”

Maar was voor jezelf beginnen uiteindelijk niet net zo hectisch als partner worden in een groot kantoor?

“Jazeker, maar ik kon wel beter mijn eigen tijd plannen. Ik hoefde niet naar de collega’s op dat grote kantoor te performen, alleen naar mezelf. Ik ging vaak om kwart voor drie naar school.

Dan stond ik daar en dan zei mijn zoontje: “Nou, ik ga met Pietje spelen hoor, doei;” En dan ging ik weer terug naar kantoor. Maar soms zei hij ook: “Ik wil graag dat je thuis bent.” Dan bleef ik een middag thuis. Al snel was dat niet meer nodig en werkte ik wél de hele dag door, maar het gevoel van vrijheid die deze keuzemogelijkheid me gaf, vond ik zo waardevol dat ik het nooit meer wilde missen. Ik zou echt nooit meer in loondienst of als iemands ondergeschikte kunnen werken.”

page

18

De kracht van verwijzers En was het van meet af aan een stormloop van cliënten?

“Ik begon met een compagnon. Zij had jonge kinderen, ik had jonge kinderen; ik kreeg nog een baby, zij kreeg er ook nog een. Dus hadden we bedacht, dat we tijd vrij zouden houden voor de kids en af en toe een echtscheiding zouden doen. Het kantoor moest daarom ook lekker in het Gooi zijn, op fiets- of loop- of rijafstand, maar niet in Amsterdam, want dan zouden we dagelijks in die hele erge files staan. Al snel werden we echter groter en groter. Daarop werd ook de aantrekkingskracht van Amsterdam groter. Onze cliënten komen namelijk vaak bij ons via verwijzers: advocaten van andere kantoren, die cliënten hebben die aan het scheiden zijn, ondernemers, rechters, fiscalisten of accountants.

Die zitten zelf in Amsterdam en zoeken en verwijzen daar. Op een bepaald moment zijn we dus ook in Amsterdam een kantoor begonnen en inmiddels is dit de hoofdvestiging.

Het kantoor in Naarden is kleiner. In totaal zijn we nu met zestien advocaten.”

Even een dilemma, je moet kiezen: je behoudt je huidige inkomen, maar je mag geen advocaat Veel vaste cliënten zullen meer zijn. Het alternatief is dat je mag blijven jullie niet hebben doen wat je doet, maar “Heel soms doe ik iemand voor de tweede keer. Dan zeg ik: ben je weer dan tegen een minimumloon. zo stom geweest? Nee, een vaste relatie opbouwen met een cliënt is een zeldzaamheid.”

lijke macht zou moeten overstappen, of ik niet dit zou moeten of dat. Dat sluit je dan een keer af en dan is het weg. Ik zie het leven inmiddels ook breder dan koste wat het kost in dit beroep blijven. Ik heb ideeën genoeg voor een leven buiten de advocatuur.”

“O, dan houd ik ermee op. Er zijn nog zoveel andere leuke dingen in het leven. Als ik mijn inkomen mag houden, ga ik graag wat anders doen. Ik heb me vroeger al vaak afgevraagd of ik niet naar de rechter-

page

19

Hoog do-ityourself gehalte

En heb je ideeën voor wat je over bijvoorbeeld tien jaar zou willen doen? Dit kantoor misschien sluiten?

tingen, maar die betreffen meer het kantoor dan mijn eigen positie. Ik ben er blij mee hoe mijn kantoor nu in de markt staat, maar ik zie mijn

Vind je dan dat mensen je hoger inschatten dan je waard bent?

persoonlijke rol in het grote geheel.

Ik kan mezelf dan wel als topadvocaat positioneren, maar in mijn eentje ben ik natuurlijk helemaal niks. Ik ben iets omdat ik ook een succesvol kantoor heb van een bepaalde omvang en omdat we samen een goed geoliede machine vormen. De een heeft deze rol, de ander die en ik heb dan weer de rol dat ik meer naar buiten toe treed.”

aanleiding om hogere verwachtingen te hebben dan ik kan bieden. Als ik met mensen in contact ben, kan ik natuurlijk niet inschatten welk beeld ze van mij hebben, maar ik laat wel duidelijk blijken wat ze wel en ook wat ze niet van mij kunnen verwachten.”

“Nee, helemaal niet. Ik geef geen

“Wel, wat we in dit kantoor ontwikkeld hebben is een zogeheten online scheiding, zodat je via internet kunt scheiden. De cliënt heeft ook dan wel gesprekken met een van onze advocaten, maar niet meer dan drie.

Verder heeft hij heel veel huiswerk.

Je krijgt als cliënt veel informatie mee en kunt aan de hand daarvan het zelf nodige invullen. De echtscheiding krijgt dus een zeker do-it-yourself gehalte, en dat voor een vaste prijs.

Dat is natuurlijk een heel andere benadering dan onze huidige, dan wat je in de traditionele advocatuur doet. Ik vind het altijd leuk dingen eromheen te doen, verder te denken dan je eigen vakgebied, alleen, er is zo weinig tijd voor. Ik zou deze aanpak ook op andere onderwerpen kunnen toepassen, bijvoorbeeld voor het berekenen van alimentatie, en ik zou zelfs voor andere rechtsgebieden dit soort producten kunnen maken.

Een huis kopen bijvoorbeeld, waarbij ik mensen veel sneller toegang zou geven tot alle benodigde informatie , zodat ze niet alles aan de makelaar hoeven over te laten. Zo heb ik altijd wel ideeën. Maar mijn probleem is steeds de uitvoering. De concretisering is niet mijn sterke punt, maar, dat ligt voor een niet gering deel aan het gebrek aan tijd. Dus als je mij de gelegenheid zou geven door mij een salaris uit te keren zonder werken, dan wist ik het wel.

Maar als je zou stoppen verliest de sector wel een vooraanstaand advocaat. Want ik lees overal: Marjoleine de Boorder is een ‘topadvocaat’.

Beschouw je jezelf een topadvocaat?

“Dat soort dingen mag je niet over jezelf zeggen, dat moeten anderen maar doen. Op een gegeven moment had ik wel bepaalde verwach-

page

22

En heb je het gevoel dat je nog steeds leert?

“Je leert altijd. Ik leer ook veel van mijn cliënten. Ze vertellen me bijvoor-

beeld hoe ze hebben ervaren dat ze in de steek gelaten zijn door hun man of vrouw, of hoe hun kinderen reageren op de scheiding, of hoe ze zich

duur te beperken tot vijf jaar. Ook in de Tweede Kamer is daartoe al een voorstel ingediend. Zo is er altijd wat gaande. De wet verandert continu

Overwicht Zie je daarin een verschil met vroeger?

”In het begin moet je het gewoon hebben van je juridische vaardigheden.

Als je verder bent en ouder wordt, realiseer je je dat die niet alleenzaligmakend zijn. Het gaat erom dat je cliënten goed coacht en ze behoedt voor valkuilen. Je cliënt is kwaad en wil wraak, maar die kwaadheid leidt tot niets. De kunst is dat je zoveel overwicht hebt op je cliënt, dat je kunt zeggen: nee, meneer of mevrouw X, dat gaan we dus niet doen. De cliënt denkt: en dat zeg jij, terwijl jij voor me zou vechten! Maar dat vechten van hem is met je kop tegen de muur aan beuken en dan neervallen en met de pootjes in de lucht gaan liggen. Dan zou ik mijn werk niet goed doen. Dus hier kunnen we wel vechten en daar niet en je moet zorgen dat je rustig wordt en blijft. Het grootste deel van mijn werk bestaat uit het begeleiden en coachen van mijn cliënten. Ik probeer ook de wederpartij, de advocaat aan de andere kant, ervan te overtuigen dat een bepaald resultaat behaald moet worden en dat dit ook goed is voor zijn cliënt. Dat zijn eigenlijk communicatieve vaardigheden, dat is eigenlijk diplomatie.”

Is iedereen die dit werk doet het er mee eens dat dit de beste manier is?

juist bevrijd voelen door de breuk. De verhalen zijn een beetje gelijk, want liefdesverdriet is iets universeels. En toch is elk verhaal ook uniek, dus elk van die levensverhalen ook leerzaam.

Je moet als advocaat ook wel belangstelling hiervoor hebben, al was het maar vanuit een technisch standpunt, want het recht is altijd in ontwikkeling.

Een voorbeeld: partneralimentatie duurt nu twaalf jaar en er is een brede beweging in de samenleving die

voor ons, dus dat moeten we ook allemaal bijhouden, maar de maatschappelijke achtergronden ervan kunnen net zo interessant zijn als de neerslag ervan in wetteksten.”

”Ja, die cliënten zijn heel veel geld kwijt. Intussen lopen ze wel met die steen om hun nek, dus hun leven staat stil en ook daarna komt het nooit meer goed. Eén krijgt gelijk, de ander ongelijk. Die mensen kijken elkaar nooit meer aan. En als ze kinderen hebben, kun je die kinderen ook bij elkaar vegen aan het eind van het proces. Ik vind dat een nutteloze aanpak.”

page

23

Omdat je de uitkomst daarvan niet altijd de beste vindt.

”Nee, die cliënten zijn heel veel geld kwijt. Intussen lopen ze wel met die steen om hun nek, dus hun leven staat stil en ook daarna komt het nooit meer goed. Die mensen kijken elkaar nooit meer aan. En als ze dan nog een paar kinderen hebben, kun je die kinderen ook bij elkaar vegen aan het eind van het proces. Ik vind dat een nutteloze aanpak.”

Meer dan alleen rechtspraak Eigenlijk ben je evengoed een scheidingscoach als een echtscheidingsadvocaat.

”Veel coaches begeven zich nu op de markt van het begeleiden van mensen in een scheiding, maar dat zijn dan wel mensen met een psychologische achtergrond en geen juridische.

Ik werk graag samen met andere vakmensen, bijvoorbeeld met psychologen. Het mooiste vind ik een scheiding met een advocaat aan de andere kant, waarbij ook nog een coach aanwezig is die het psychologische deel van het proces begeleidt, zoals de omgang met de kinderen. En als het heel ingewikkeld wordt, hebben wij ook nog een financieel adviseur.

Dan ontstaat de overlegscheiding.

Bij zo’n scheiding komt veel meer kijken dan alleen de wet of het recht.

Het is niet uitsluitend een juridisch, maar ook een emotioneel proces, wat veel meer bij een coach of bij een psycholoog hoort. Het is evengoed een financieel proces, namelijk het

page

24

verdelen van geld, in de vorm van alimentatie, inkomen, vermogen verdelen. Eigenlijk is alleen het juridisch stuk nog voor de advocaten.”

En dan kom je als advocaat ook meer in de belevingswereld van de cliënten terecht?

”Ja, en dat is de tijd ervoor nemen om eerst emotioneel afscheid van elkaar te nemen. Probeer het er zoveel mogelijk over eens te zijn in vrede uit elkaar te gaan en laat eerst de emoties tot bedaren komen. Als je meteen begint aan het juridische en financiële, zonder stil te staan bij wat er nou eigenlijk tussen jou en je partner is misgegaan, loopt het fout.

Dan loopt het zelfs heel vaak fout.

Wat is er gebeurd, hebben we alle opties onderzocht, moeten we echt gaan scheiden, weten we van elkaar waarom? Pas als je die volgorde aanhoudt, kun je elkaar enigszins recht in de ogen blijven kijken om alles in goed overleg af te wikkelen.”

Afscheid van een systeem Heb je als coach een gouden tip voor een geslaagde scheiding?

“Ja, en dat is de tijd ervoor nemen om eerst emotioneel afscheid van elkaar te nemen. Probeer het er zoveel mogelijk over eens te zijn in vrede uit elkaar te gaan, en laat eerst de emoties tot bedaren komen. Als je meteen begint aan het juridische en financiële, zonder stil te staan bij wat er nou eigenlijk tussen jullie is misgegaan, loopt het fout. Dan loopt het zelfs heel vaak fout. Wat is er gebeurd, hebben we alle opties onderzocht, moeten we echt gaan scheiden? Pas als je die volgorde aanhoudt, kun je elkaar

enigszins recht in de ogen blijven kijken om alles in goed overleg af te wikkelen.”

Komen er mensen bij jou die daarmee nog moeten starten?

“Zeker, en dan heb ik gelukkig fijne collega’s van andere kantoren die dat begrijpen. Ik kan bellen en zeggen: volgens mij moeten die twee eerst nog de emotionele vragen met elkaar afwikkelen voordat wij elkaar allerlei ingewikkelde brieven gaan schrijven.”

Het klinkt wel naar de verwerking van bergen liefdesverdriet ...

”Ja, maar zeker als je een heel huwelijk met een gezin en opa’s en oma’s en vrienden hebt opgebouwd, heb je in feite een heel systeem in elkaar gezet met z n tweeën. Je neemt niet alleen afscheid van elkaar, maar ook van al die andere mensen. Dat is complex en ingrijpend. Daar mag en moet je tijd voor nemen, zoveel als nodig is, en dan pas stap je naar die advocaat.”

page

25

Colofon

Uitgave Redactie

Academie voor de Rechtspraktijk Etienne van Bladel AriĂŤn Pons Sharon Olivier van Genderen

Ontwerp en realisatie Contactgegevens

Mark Pollema Academie voor de Rechtspraktijk Interne cursuslocatie Kasteel Waardenburg G.E.H. Tutein Noltheniuslaan 7 (navigatie: nr 1) 4181 AS WAARDENBURG T: 030-220 10 70 Traditionele cursussen T: 030-303 10 70 Webinar cursussen F: 030-220 53 27 E-mail: info@avdr.nl

Advertenties ISBN

page

28

Etienne van Bladel 9789462286375

They think we do BAD THINGS but we do them very well

page

29

Scratching in the dark, in the dark with no remark And you’re human yet.

Searching for belief, with the grit in your teeth And you’re human yet.

Tom Smith

www.avdr.nl

this is magna charta