Veez Konkani Illustrated Global Weekly e-Magazine in Devnagari Script

सणित्र् हफ्त्याळें

अक :ों 2

सोंख : 39

सप्तेंबर् 12, 2019

सहकारी ब्ा​ांककांगाचो व्हर्तो मनीस

जान डी’ससलवा, मांबै 1 वीज क क ों णि

सहकारी ब्ाोंणकोंगाि व्हर्तो मनीस जान डी’णसलवा, मोंबै सिकाप आर. ए. पोडर कालेज हां र्ािर िां जेचें िंपयलें. त्या उपरां त, तो एलएल.बी करंक न्यू ला कालेजीक िेवाक लो आनी र्ंयिर तो ग्राज्युयेट जातच अभ्युिय नर्र, एक हौसजंर् बोडक कालनी, जंयिर ४००० फ्लाटां नी कुटमां सजयेताली र्ंयिर विती करंक र्ेलो. सवस्मित्कायेन म्हळ्यापरीं ताच्या जीवनाचें वृसिपर जीवन प्रर्मत हां र्ािर िुवाक सतलें .

जान हे नरी डी’सिलवा मे १६, १९३६ वेर आं तोनी आनी रे मेसिया डी’सिलवा ि भुर्ग्ा​ां पयकी पां चवे जावन जल्मालो - िक्षीण कन्नडां तल्या काककळ िानूर हळ्ळें त तां कां बेिायाचें काम. ताका ताचें प्रार्कमीक सिकाप हळ्ळें तल्या िैंट जोिेफ िाल िानूरां त चोवत्या वर्ाक पऱयां त लाबलें. ताच्या उपरां त तो एि.वी.टी. एसलमेंटरी िाल, काककळाक िेवाक लो, ि​िां धा सकलो मीटरां चलोन तो िालाक वेतालो. अिें ताणें ताचें सिकाप आटव्या वर्ाक पऱयां त िंपवन तो १९५१ इस्वेंत मुंबय पावलो. एक भारीच आतुरायेचो आनी धृड सनधाक राचो जान आपलें सिकाप कनाक टक फ्री नैट है िकूलां त िंपयलार्लो. उपरां त ताणें जै सहं ि कालेसजंत आपलें बी.ए. सिकाप िकासळं चें आनी बी.काम.

आपल्या हे रां च्या हुिक्यान भरल्ल्या काळजाचो जान ह्या वेळार मध्यमक वर्ाक च्या लोकां चें जीवन आपणाविीं आकरषुंक लार्लो. लोक ताका भारीच पात्येणेचो तिेंच धरल्लें काम यिस्वेन िंपंवचो व्यक्ती म्हण मानुंक लार्ले. ताका ताणीं अभ्युिय नर्र एलऐजी भाडे कारां च्या िंघाचो अध्यक्ष जावन सवंचून काडलो १९६० इस्वेंत. िेजारा एका इं र्लीष माध्यम िालाची र्जक आिा म्हण भोर्ल्ल्या ताणें, अभ्युिय एज्युकेिन िोिायटी है िकूल िुवाक सतलें. जानाच्या मतीक र्ेलें की र्ंयच्या लोकाक लाग्ीं एक ब्ां क ना आनी ताची अती र्जक आिा म्हण ताका भोर्लें हजारां नी लोकाक ि​िां र्जेक कुमक जावंक. िभार प्रमूख वासणज्य ब्ां कांक ताणें बरवन घालें की त्या वाटारां त तुर्ाक न एका बऱयां चाची र्जक आिा म्हण. हाका कोणेंच तांचे कान हालयले नांत. कोणाकच ह्यासविीं र्ुमान नािलें सकतलें र्मनाक हाडल्यारी. ब्ां क नािल्ल्या त्या वेळा लोक आपले उरसयल्ले पयिे िु खानवाल्यां लार्ीं िवताकले आनी र्जक येताना घेताले. हें मतीक र्ेल्ल्या जानाक तक्षण र्ंयिर

2 वीज क क ों णि

एक िहकारी ब्ां क आिा करून लोकाक तां चे पयिे उरवंक आनी र्जेक रीण काडु ं क एक िौलभ्यता आिा करंक हठ आयलें. एक िहकारी क्रेडीट िोिायटी स्र्ापन करंक रू ५,००० जाय आिले आनी एक ब्ां क स्र्ापन करंक रू. ५०,००० र्जक आिले. १९६३ ि​िेंबरां त जानान ८७ लोका र्ावन रू. ५,००० जमयले आनी जनेर १६, १९६४ वेर अभ्युिय िहकारी क्रेडीट िोिायटी सलसमटे ड नोंिायलें. हौसजंर् बोडाकन आपल्ये िुवातेर िोिायटीक िफ्तराक जार्ो सिलो. जेन्नां िोिायसटं त बंडवाळ रू. ५०,००० लार्लें , जानान क्रेडीट िोिायटी आभ्युिय िहकारी ब्ां क सलसमटे ड जावन १९६५ इस्वेंत बिसललें. तें जावनािलें जानाचें एक अपरतीम स्वपाण ज्यारी जाल्लें. हां तूं जानान ताची िार्ी सकतें ती िवक िोिायसटं तल्या लोकाक कळवन व्हती ख्याती जोडली. मूती ल्हान तरी जानाची कीती िर्यासनतल्यान र्ाजली पाविा पयलें घजोंच्या घडघड्यापरीं.

एपरील १९८८ ं​ं त ररजवक ब्ां ओफ इं सडयान, ब्ां काचें स्र्ान सिलें आनी हें इक्रावें ब्रहत िहकारी ब्ां क म्हण नां वाडलें. अभ्युिय ब्ां क प्रायेन ल्हान तरी काभाक रां नी तें भारतां तच इक्रावें जालें! अभ्युिय ब्ां क एक ल्हान झड, तरी ताका तुरंत ताका २,००० िहकारी ब्ां कां पयकी सतस्रें जावन भारतां त नां वाडलें. जानाचें स्वपाण ज्यारी जाल्लें आनी ताच्या अखंड वावराक भां ग्राळो कुरोव मेळल्लो. त्या उपरां त जानान आपलो अनभोर् ट्यासक्षवाल्यां क तां चेंच एक िहकारी ब्ां क िुवाक तुंक वाटायलो. १९६७ इस्वेंत न्यू इं सडया िहकारी ब्ां ख सलसमटे ड जानान िे वाधीन जोजक फेना​ां सडिाच्या पात्रोनपणाखाल िुवाक सतलें, तेन्नां जोजक मुंबंयत एकलो कामेल्यां चो वावराडी, ब्ां सकंर् सनयंत्रणाचो कायिो िहकारी ब्ां काकी लार्ू जाता म्हण जाहीर केल्या उपरां त मुंबंयत िुवाक सतल्लें प्रपरर्म िहकारी ब्ां क हें जावंक पावलें.

१९२० इस्वेंत िे वाधीन एफ.ए.िी. रे बेल्लो, िहकारी चळवळे चो महान मनीि हाच्या मुखेल्पणाखाल, बोंबे कर्ोलीक अरबन िहकारी क्रेडीट िोिायटी सलसमटे ड नोंिासयल्ली. हील १९८२ पऱयां त वां चोन उरली हातीं फकत रू. २६,५०० आिोन. आर्ोित १९८२ इस्वेंत जानाक ताचो अध्यक्ष जावन चुनायीत जालो. जानान हें पंर्ाहवान भारीच भमाक न आपलें केलें आनी १९८४ इस्वेंत तें सिसटजन क्रेडीट िहकारी ब्ां क सलसमटे ड जावन बिसललें. तेन्नां ब्ां कां च्या चररत्रेंतच म्हणाजाय हें ब्ां क फकत एका राती सभतर एक ब्ां क जावन पररवतीत जालें , आपल्या

3 वीज क क ों णि

िात िाख्यां िां र्ाता सवितारून अख्या मुंबंयत. हें सनजाकी एक ब्रहत अजापच िय!

१९१६ इस्वेंत क्यानरा कर्ोलीक एिोसियेिनान िे वाधीन एफ.ए.िी. रे बेल्लोन म्ां र्ळोररयन क्यार्लीक िहकारी क्रेडीट िोिायटी सलसमटे ड स्र्ापन केल्ली. ती १९९२ पऱयां त सनद्रे ित आिली, आिोन पयिे रू. १,१७,०००. ओकटोबर १९९३ इस्वेंत जान ताचो अध्यक्ष जावन चुनायीत जालो आनी ताका िंपूणक हक्क सिल्लें ती िोिायटी एक ब्ां क जावन पररवतीत करंक. ९०व्या ितकां त ररजवक ब्ां क ओफ इं सडया आपल्या कानूनां नी िभार बिलावण्यो केल्ल्यो एक िोिायटी ब्ां क जावन पररवतीत करंक आनी हाका ह्या नव्या रूली प्रकार रू. िाट लाख र्जक आिले. हें एक ब्रहत पं र्ाहवान जानाक फूड करंक आिलें. पूण आपल्या मंर्ळु र्ाक रां क कुमक कच्याक क तिेंच हें िुवाक सतल्ल्यां चें नां व उरं वच्या खातीर, जानान पंर्ाहवान स्वीकार केलें , आनी र्जेचें बंडवाळ जमयलें. १९९८ इस्वेंत तें "मोडे ल िहकारी ब्ां क सलसमटे ड" जावन जल्मालें. हें जावंक पावलें िु स्रें ब्ां क एकाच राती सभतर िुवाक तलें आपल्या धा िाख्यां बराबर जें सवितारलें अख्या मुंबंयत. हें एक िु स्रें अजाप जानाच्या बळाधीक फुडापकणाखाल!! िहकारी ब्ां कां नी किो वावर चलवंक जाय म्हण ररजवक ब्ां क केन्नां केन्नां आपल्यो रूली-रे ग्रो सनिे िीत कताक . त्यो रूली-रे ग्रो कस्यो िुर्मायेन पाळू न, बां िपाि काडन उडवन िहकारी ब्ां कां आिा करंक म्हण जान डी’सिलवान १९७६

इस्वेंत एक सविेष मािररचें पुितक - िहकारी ब्ां करां चो बैबल पर्कट करून आयला. जान डी’सिलवालार्ीं आिा असधकृत जाण्वाय आनी अनभोर् िहकारी ब्ां कां चो आिा. ताणें िुवाक सतल्लीं ब्ां कां : स्र्ापक आनी प्रर्म चेरम्ान; मोडे ल िहकारी ब्ां क सलसमटे ड, आनी सिसटजन क्रेडीट िहकारी ब्ां क सलसमटे ड, स्र्ापक आनी प्रर्म म्ानेसजंर् डै रेकटर - न्यू इं सडया िहकारी ब्ां क सलसमटे ड, आनी अभ्युिय िहकारी ब्ांक सलसमटे ड. ताच्या अपरतीम कामाक, ताका िभारां नी िन्मान केला, मान सिला आनी प्रि​ित्यो सिल्यात. त्यां पयकी प्रधान -

’आं टरप्रेन्यूर ओफ ि इयर प्रि​िती २००६’ रचना क्यार्लीक छें बर ओफ कामिक एं ड इं डिटर ी, मंर्ळू र, ’जीवाविी िाधन प्रि​िती २००८’ फेडरे िन ओफ कोंकणी क्यार्लीक एिोसियेिन्स ओफ कनाक टक, बेंर्ळु रू, ’अपरतीम कोंकसणंक प्रख्यात िाधन प्रि​िती २००८’ डा| टी. एम. ए. पै फौंडेिन, मसणपाल, ’िंिेि सविेष मान्यता प्रि​िती २०१२’ िंिेि फौंडेिन फोर कल्चर एं ड एज्युकेिन ’जोजक फेना​ां डीि िमाजीक प्रि​िती २०१६’ ताणें केल्ल्या सवसिषठ िमाज िेवेक, जयश्रीकृषण पररिर प्रेमी िसमती (री)

4 वीज क क ों णि

’नव्या विाक ची प्रि​िती २०१७’मसणपाल युसनवसिकटी, अकाडे मी ओफ जनरल एज्युकेिन आनी सिंसडकेट ब्ां क हाणीं िां र्ाता सिल्ली.

िहकारी ब्ां सकंर् नंय आितां , जान डी’सिलवान िभार आडळत्याचे िंस्र्े , एिोसियेिनां बांिून हाडल्लीं आिात:

* प्रधान िंयोजक आनी चेरम्ान: ब्रहन मुंबय नार्री ब्ां क्स एिोसियेिन सलसमटे ड. * िंयोजकल आनी स्र्ापक सिरे क्तोर: महाराषटर अरबन िहकारी ब्ां कां चें फेडरे िन सलसमटे ड. * सिरे क्तोर: न्यािनल फेडरे िन ओफ अरबन िहकारी ब्ां कां आनी क्रेडीट िोिायटीि सलसमटे ड, न्यूडेल्ली. चेरम्ान: ररजवक ब्ां क ओफ इं सडया कसमटी ओन एक्सटे निन ओफ बां बे ब्ां किक स्मियररं र् हौज. * िलहा िसमती िां िो: ररजवक ब्ां क ओफ इं सडया कालेज ओफ असग्रकल्चुरल ब्ां सकंर्.

* सवसजसटं र् फ्याकल्टी: (अ) ररजवक ब्ां क ओफ इं सडया कालेज ओफ एसग्रकल्चुरल ब्ां सकंर्. * (आ) वैंकुंठ मेहता न्यािनल इस्मन्सटट्यूट ओफ को-ओपरे टीव म्ानेजमेंट. * र्ौरव काऱयि​िी आनी आडळत्या िसमती िां िो: इं सडयन ब्ां क्स एिोसियेिन * स्र्ापक काऱयि​िी: ब्ां क्स स्पोटटक ि बोडक ओफ इं सडयन ब्ांक्स एिोसियेिन. * चेरम्ान - लोसकमत्र िहकारी मुद्रण प्रकािन िंत मऱयािीत. * िां िो: मुंबय हौसजंर् एं ड एररया डे वेलपमें ट बोडक . * स्र्ापक काऱयि​िी: अभ्युिय एज्युकेिन िोिायटी. * वैि चेरम्ान: आल इं सडया कोंकणी पररषि, र्ोवा. * सिरे क्तोर: नवी मुंबय स्पोटटक ि एिोसियेिन. * सिरे क्तोर: महाराषटर स्टे ट को-ओपरे टीव हौसजंर् फैनान्स कापोरे िन सलसमटे ड. * प्रधान िंपािक: अरबन ब्ां क्स आल इं सडया डै रेकटरी.

१९६५ इस्वेंत जान डी’सिलवाचें लग्न ग्ल्ल्यासडिालार्ीं जालें आनी तां कां िोर्ां भुर्ीं अमलानंि आनी असमतानंि आिात. हां चें िोर्ां यचें लग्न जालां आनी बरटया वृिेर आिात. जानापरीं एका व्हत्याक प्रेरणाचें जीवन सनजाकी िार्कक नंय? जर आमी िवा​ां नी अिेंच आमच्या

5 वीज क क ों णि

तां की पुतें कनक हे रां चो हुिको मतीं िवनक िे वान सिल्ले िीि िारून रावल्यार हो िंिां र फाल्यां च्या भुर्ग्ा​ां क सकतलो िंतोिाचो जायत?

मुंबंयत जान डी’सिलवाच्या नां वार एक फौंडेिन आिा आनी तें फौंडेिन िक्षीण कन्नडां तल्या र्जेवंतां क सिकपाक आधार जावन स्कालसिकपां सिता.

आपूण ८३ विा​ां चो तनाकटो तरी जान डी’सिलवाक सनवृतपण वोर्ो बिोन घराच िारंक सभल्कूल मन ना; तो आपलो वावर कररि आिा. प्रितूत तो ह्या िंस्थ्ां क आपलो वावर िीवन आिा: स्र्ापक अध्यक्ष, फुडार प्रसतषठान, िह-स्र्ापक आनी वैि चेरम्ान, सक्रश्चन छें बर ओफ कामिक एं ड इं डिटर ी, अध्यक्ष, म्ां र्ळोररयन क्यार्लीक एज्युकेिनल िहकारी क्रेडीट िोिायटी सलसमटे ड, अध्यक्ष, कोंकणी भाषा मंडळ महाराषटर , प्रधान िंपािक, को-ओपरे टीव ब्ां किक रे फेरे न्स बूक, टर िटी, एि.वी.एम. इं टरन्यािनल स्कूल.

जान डी’सिलवा एक महान मार्कि​िकक, िंपन्मूळ व्यक्ती, अधीक प्रेरणाचो बसळषठ खां बो, र्जेवंतां क आधार जावनािा. व्हळू उलवण्याचो, र्ंभीर सचंत्पाचो जान एक मोर्ाळ आनी मोवाळ व्यक्ती, म्हण्येत हां वे तो एक आनभोर्ाचो पुंजो आनी आडळत्याचो र्ुजो, अिल्याक कोणेंच केसिं च सवस्रोंक नजो! वीज जान डी’सिलवाक अखंड आवक आनी िुर्मायेची बरी भलायकी आिेता, तुकाय ग्ल्ल्याडीि, हां व जाणां - तुजो आधार नाितां हें खंडीत ताका िलीि जातें ना!

---------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------

णमरार डाोंर्त क क ों िी र्तालेंर्त स्पर्धे

िां . जुजे कोंकणी वेलफेर एिोसियेिन समरा रोड,

हाणी कोंकणी मान्यता सि​िाक आनी मोंती पेिताची तयारी जावन, सफर्कजेच्या कोंकणी लोका खातीर आर्ोित १८ ताररकेर िोनपारां ३ वरार, इर्जेच्या िालां त कोंकणी र्ायान, भाषण, नाच, कसवता िािर आनी वोव्यो वेरटि स्पधे मां डून हाडले.

6 वीज क क ों णि

क्रािता िवें कारटयि​िी मानेित जेरालड डी िोजान मार्ण्याद्वारीं कारटयाची िुवाक त केली. सफर्कजे सवर्ार बाप मेलवीन डी कुन्हा हां च्या आसिवाक िान, िंघच्यो अध्यक्ष मानेित जोन

वरयणार जावन नामणेचो कोंकणी िासहती आनी 7 वीज क क ों णि

ह्या पावटीं चडीत भुर्ग्ाकनीं तिेंच व्हडानीं ह्या स्पध्याक नीं भार् घेतल्लो. "कोंकणी भुर्ग्ा​ां क कोंकणी भािेची वोड उजीत करंक तां च्या आवय-बापयन तां का सिं वचे उिेजन पळे वन कोंकणेक बरें भसवश्य खंडीत आिा, ह्या विाक भुर्ग्ाक नीं बरीच व्रद्धी केल्या" म्हणालो बाब वल्ली क्वाडर ि. "हां र्ाची तालेंता पळे वन माका असभमान भग्ल्ता, तुमचो कोंकणी भािे र्ंय आिचो मोर् पळे वन खुिी जाता, जीक आनी िलवण एका नाण्याच्यो िोन कूिी, भार् घेंवचो चुकायनाकात"- बाब ग्रेर्री म्हणालो स्पसधककां क उल्हािून. "तुमची तालेंता उजीत करंक हो आवकाि िोसडनाये, फुडल्या विाकनीं चड जणानीं वां टो घेवंक जाय" उलो सिलो बाय वेरोसनका हाणी. उपरां त वरयणरां क िंघच्या अध्यक्ष्यान मान केलो आनी िवा​ां क धन्यवाि आसपकले. आकेरीक सजकलेल्यां ची नां वां पर्कट केलीं. इनामां िपटें बर आट ताररकेर जां वच्या मोंती फेित आनी मान्यता सि​िाच्या िुवायार वां टतेले म्हण िंघच्या िंिक्रतीक कारटयि​िी सहलरी डी सिलवान िां र्ले. मानेित हे नरी सिकवेरान हें िर्ळें कारटयें अपुरबायेन चलवन वेलें. पयणारी.कोम िंपािक मानेित वल्ली क्वाडर ि, फामाि नट मानेित ग्रेर्री सनड्डोडी आनी कोंकणेची असभमानी मानेितीण वेरोसनका बाय हाजर आिलीं.

-णहलरी डी णसलवा ---------------------------------------------

8 वीज क क ों णि

बरी च्याय जाय? करोंक णिक्ाों!

जातेली. ती म्हाका बरी वोंबतेली. मां यक आनी भयणीक च्याय कचें पळे वन, हां व-यी हायस्कूलांत आितानां च तिलीच च्याय करंक सिकलों. बोंबयत कामाक लाग्ल्तच, फेकटररं त एका सिफ्ां त िोन पावटीं च्याय-ब्रेक आितेली. ल्हान पेपर-कोपां त, ३० मी.ली जायत कोणना, हुन्हून कत्कतची च्याय ि पयश्यां क सवक्तेले. मन आिल्यार, बटटा वडा, व सकतेंय भाजलेलें घेवन खाव्येतें. पूण, म्हाका च्याये-िां र्ाता भाजलेलें खावन िवय नां ; सकत्याक, च्यायेचो पमकळ आनी रूच्च सजबेर उराना.

-णिलीप मदार्ा​ा

च्याय किीं णवर्धानाों:

भुर्ग्ाक पणा र्ावन, िकासळं ची च्याय पीयेवन म्हाका िवय. तवळ, मां यन च्याय उकडची आिली. त्या पास्वत, एक उग्ल्त्या तोंडाचो तां ब्ाचो चेंबू आिलो. चेंबां त, च्यार तां बलेर बां यचें सनतळ पीयेंवचें उिाक कत्कंवचे ; कत्कतो येतच, तां तू चायेचो काळो सपटो घाल्चो. आमीं पां च जणां ; िे कून पां च तां बलेर च्याय जाय; िे कून, पां च चायकुलेरां चाये -सपटो. िोन-अडे ज समनुटां सिजयल्या उपरां त, र्ायचें िोन कुट्ीं ताज्या िू ध वोतून, कत्कतो काडचो. उपरां त, च्यायेचो चेंबू बुंय िवचो. हळत सनवोन येतच, सपटो घाळन, सपतुळेच्या केटलेंत कडक्क चाय भनक िवची. तवळ, आमी मात्येच्या माल्तुलेंत च्याय पीयेंवची.

म्हाका सि​िता, हजं​ंारों र्राच्यो च्याय कच्यो रीती आिात. हें म्हाका कळ्ळें हां व खातार र्ेल्ल्या वेळार. धैं, केरळच्ये च्याय सवकच्ये मलबारी तंबू चलयतेले. ६० मी.ली जायत तेद्या पेपर-कोपां त केटसलंतलें कत्कतचें उिाक ओिेले आनी तां तू सलफ्न येल्लो लेबल एक पोती बुडयतेले. उरलेले काम, पीयेतेल्यान्हंच कररजे. च्याये-पोसतयेक िुतली आिता; ती िुतली धनक, ून उिकां त, हळू हालयल्यार, च्याय बरी सभजता. हाका steeping process व infusion म्हण्येत. तीन-च्यार समनुटां नी, च्याय पीयेवंक जांवच्या सततली सनवता. तवळ, च्याय-पोती काडन उडयलेल्यार जालें. हाका "िुलय-मानी" म्हण आड नां व. चड खडक्क जाय तर, एका कोपां त िोन पोसतयो बुडव्येत. ह्या िुलय-मानी च्यायेंत, हळिु व्या सलंब्ाचें एक कारे प (slice) िोडल्यार, रूच-च वेर्ळी जाता. सलंब्ा-बिलाक, पुसिनाच्ये र्ोडे सजवे खोले (mint leaves) बुडव्येत. र्ोड्यां क, सपटो केल्लें समरीं, सकमसचल्लें येल्ची (cardomom) व लवंर्ाची िाल (cinnamon) व लवंर् (cloves) व धाडयलेलें आलें घालन पीयेंवची सपिाय आिा. अिलीं मिालो भिूकन

बारा व्हिा​ां च्ये प्रायेर, म्हज्ये भयणीन च्याय करंक िुरू केलें. मां यचेंच सवधान. चायेचो काळो सपटो आं र्डी िामाना ओटट टूक हाडचो; बंटकल पेंटेंत नायकाची व बोसळये पेंटेंत सकसणची आं र्ड आमकां कायामाच्यो. तां च्या कडें धुसळभािेन च्यायेचो सपटो मेळतलो. जाल्यारी, उिकासजनोि, पेंड येंवच्यें ताज्या िू ध, आनी कत्कतो काडचो वेळ हें िवक मेळोन मन-पिंि च्याय

9 वीज क क ों णि

तयार केल्लीं (spiced) च्याय-पोसतयो वेवेर्या बऱयेंडाच्यो मेळतात. त्यो कत्कतच्या उिकां त बुडवन steep केल्यार, मिाले-िार च्याय जाता. रची प्रमाणें िू ध आनी िाकर घाल्ची. व िुलयमानी पीयेंवची. ह्या एका पेपर-कोपाक खाताच्ये २५ सधराम (काल्दें रीयाल) मोलाक सवकून आमच्ये र्ां व-भाव म्हज्या इं जनेराच्या िां बाळापराि चड जोडतेले! कडक्क मसालेदार दू र्धािी च्याय: ररटायेडक जावन, पाटीं म्हज्या िे िां त आसयल्ल्या उपरां त म्हजी सि​िाक िोन पावटीं च्याय सपयेंवची सपिाय खायाम जाली. िकाळीं, िू ध घालनािताना, िुलयमानी च्याय कची. हाका जाय १०० मी.ली सनतळ उिाक, एक च्याय-कुलेर बरें खापच्या बऱयेंडाचो च्याय-पालो (Tea leaves) अनी मजेच्ये मिाले: धाडयलेलें सजवें आलें , व ताज्या मस्मिर्े पालो (lemon grass) व पुसिना खोले. िाकर घाल्ची नां . सकत्याक, िासक्रंत िलफर आिता. ताच्ये ववीं आम्लाण (acidity) जाता. बिलेक, एक १०० मी.ली र्ोबया-च्यायेक २ च्याय-कुलेरां िुद्ध मोंव भसिकल्यार बरी र्ोडिाण येता. िकासळं च्या सनराळा पोटाक सपयेवन, १०-१५ समनुटां उपरां त नश्टो कता​ां . िां जेच्यी च्याय कडक्क मिालेिार िू धाची च्याय. च्यार-िाडे च्यार व्हरा इतल्याक. ही च्याय करंक आतां म्हजें जोक्त्या प्रमाणाचें (standardised) सवधान आिा. बरी च्याय करंक तीन िंग्ल्ती घजेच्यो: पयलें, बरो मिालेिार चायेचो पालो; िु स्रें, सनतळ उिाक आनी ताज्या full cream िू ध; सतस्रें, चाय सिजंवची रीत. १०० मी.ली च्याय करंक ३५ मी.ली िू ध ६५ मी.ली उिकां त भिूकन, हळताच्या उज्यार कत्कतो काडचो. कत्कतच्या िू ध-पासनंत एक च्याय-कुलेर मिालेिार च्यायपालो घालन, िरार् चाळू न आितां , ल्हान उज्यार तीन समनुटां उकडचो. िरार् चासळनां जाल्यार,

च्याय वोतोन वेतेली. उपरां त, बुंय िवनक, च्याय घाळची आनी हळट सनवताना, एक च्याय-कुलेर िुद्ध मोंव भिुांचें. म्हजी १०० मी.सलची एक र्ोबळो च्याय तयार! ह्या च्याये िां र्ाता, कस्सलें तोंडलांवचें घेंवच्ये नहीं. च्यायेची रूच सजबेर वरां घटल्यान उराजे जाल्यार! बरो मिालेिार चायेचो पालो खैं मेळता? इं सडयां त, प्रत्येक जावन मुंबय िेरां त डजानाक समकवोन मिला च्याय पालो व सपटो चुंर्डी मेळता. Trial & Error रीत वापरून, किल्या बऱयेंडाचो आपणाक मेचवाता तें कळतच, सवंचलेलो च्याये-सपटो मात्र घेंवचो. आतां , हां वें सिक्कीम राज्याच्ये भेटे वेळार घेतललो मिाले िार चुित च्याय म्हळ्ळो बऱयेंड वापरून, भारीच खूि जालां . घजक पडताना, on-line order कनक म्हाका हाडव्येत! म्हज्या वसर्तेच्या आस-पास च्यायेि दों र्ध : म्हज्या वितेच्या मुक्कल की.मी व्याप्ती सभतर, एक डजनां क समकवोन च्यायेच्ये तंबू आिात. एकलो, म्हज्या प्रायेचो लर्बर् तीि व्हिा​ां र्ावन, रित्याच्या नुक्कडाच्येर जोपडें घालन, च्याय कनक सवक्ता; ६० मी.ली ग्लािाक ७ रपय. रिते जाडतेले, ररक्षा डर ायवेर, आनी आिार-पािार जातेले ि​िां चे सर्रायक ताका आिात. िाकर चड घालन, रे र्ुलर िू धाची च्याय तो कडयता आनी घाळन एलुसमसनयमाच्या केटलेंत पुंजायता. सवचारलेल्या तक्षण, च्याय रे डी. सि​िाक २००-२५० ग्लाि च्याय तो सवक्ता म्हण हां वें अंिाज घाल्या. अिें सि​िाक ८००-१००० रपय मुनाफो ताका जाता. तां तू, मुसनसिपसलसटवालो आनी लोकल पुलीि सकतलो हफ्ता घेवन ताका तो तंबू चलवंक िोडतात तें तो उग्ल्त्यान िां र्ाना. (Image sent in FB messenger to Dr. Austin)

10 वीज क क ों णि

१५०-२०० चिर फूट िुवातेर, पक्का होटलं चलयतेले आिात. हां ची च्याय सपये वन पळे ल्यार, व्हयल्या नुक्कडवाल्याच्या च्याये भािेन्हंच. ते ८-१० रपय एक ग्लािाक घेतात. तां का २ कामेल्यां चो िां बळ सिजे, होटलाच्यें भाडें िीजे , आनी हे र overhead खचक कासडजे. तरी, ग्लािाक ४ रपय मुनफो जाता. सि​िाक ४००-४५० च्याय ते सवक्तात. ह्या होटलां नी च्याये िां र्ाता तोंडलावंक इडली, वडे , िोिा इत्यािी मेळता जाल्ल्यान, हां चो च्यायेचो िं धोच म्हण वोलावंक जायना.

ह्याच मसहन्यां त, म्हज्या सि​िाया भोंवडे वेळार, एक नवो च्यायेचो तंबू म्हाका पळे वंक मेळ्ळो. एक १५० चिर फूटाच्या ल्हानिा िुवाते मुखार िुमार ५० चिर फूट वाटिुरां चो रितो आिलेल्या ह्या तंबुचो लोर्ो आनी मेिकोट (logo and mascot) पळे वन म्हाका आतुराय जाली. डजनभर सर्रायक लायनीर रावलेले, िां जेची च्याय सपयेंवचो वेळ जाल्ल्यान? हां व लायनीर रावलों; कूपन कंवटरार धा रपय िीवन, टोकन घेतलें. युसनफोमाक र आिलेल्या एका कामेल्यान, सपतुळेच्या केटलेंतली च्याय एक पोिकलैन कोपां त वोतून सिली. कोपंत ७५ मी.ली च्याय आिली म्हण्येत. हुन्हून च्यायेचें कोप हातीं घेवन सपयेताना, च्याय बरी लार्ली िे कून, च्याय कचें सवधान हां वें तुताक न पळे यलें. मटव्यान िां र्चें तर, हां ची रीत तां चीच नविणी (innovation) म्हण्येत. व्हड एका बाणल्यांत, मोसिच्यें फुल्ल क्रीम िू ध उकडतेले. िाय भायर वचनािें, िू ध चाळुं क automated agitator आिलें. आन्येका तां ब्ाच्या तोपल्यां त, च्याय सपटो कत्कतायतेले. तीिऱया तिल्याच तोपल्यां त, कत्कतचें धूध आनी

कत्कतची च्याय (conconction) सर्रासयल्ल्या माफान भिूकन, कत्कतो काडतच, घाळन, सपतूळेच्या केटसलंत पुंजायतेले. ह्या केटसलंत रे डी आिची च्याय ओतून सर्रायकां त तुताक न मेळतेली. आधें व्हर उबो रावोन पळे ल्ल्या प्रमाणें, सि​िाक ४,००० कोपां च्याय ह्या िु कानां त सवकोन वेता म्हण अंिाज केलो. उपरां त, ह्या च्याये सविां त चडीत माहे तीक, तां च्या वेब-िायटच्येर भेट िीवन पळे ताना, सिकाप नातलेल्या एका बापायच्या ५ पूतां नी एक इं टन्यकिनल बऱयां ड येवाळे अम्रुिुल्या म्हळ्या नां वान उबें केल्लें पळे ताना, म्हाका आमच्या िे िाच्या लोकाच्यें सबिनेस्स िेन्साच्येर र्ौरव भर्लो.

समाप्ती: खबरे प्रमाणें, हां च्या एका तंबुंत मसहन्याक १२ लाख रपय मुनफो जाता खैं. येिोळ, िोन व्हिा​ां सभतर पूनेंत ३० बऱयां च (िाखे ), नवी मुंबयत ६ अनी मुंबयत एक ताणी घाल्यात. Franchise घेवंक ३०० वयर अज्यो आिात खैं. िु बाय, ब्ंर्कोक, लंडन, पेरीि आनी न्यू-योकाक र्ावन सवचारप आयलां म्हण भभाव िां ग्ल्तात. केफे कोफं​ंी डे भािेन, च्यायेचें multi-national brand उभें कच्याक आम्सोरां त हां णी रीणां त बुडोन िं धो सविताररना जाल्यार पुरो. वी.जी. सिद्धताक ची र्त जायत. र्ोड्या पावटीं, ल्हान आिलेलें चड िोभीत खैं. Small is beautiful!

---------------------------------------------

11 वीज क क ों णि

12 वीज क क ों णि

पिसा मद्द हां व तेिना िानी, पां चा िािां तू सिक्ता आसिली. आम्मी ते वेळारी एक हळ्ळें तू वचूनू रास्मब्बलीं. र्ंय आमर्ेले घरा लाग्ी एक काप्पसणचाली आं र्डी. काप्पणी काडतलो िेषप्प मणून आसिलो. ताणे एक सिविू एकू िानू पणिू हाणू सिल्लो आमका. चां परं बळू एिा आसिलो. आमका िर्टां कय पणिा मुद्दो खावची आिी जाल्ली, रात्री जेवण नाक्का पणिा मुद्दो खाव्या मणू लेक्कुनू पणिा मुद्दे ची तय्यारी चल्ता आसिली.

-िीला भोंडाकार. पणिा काळां तू पणिाचे मित नमूनें पोळीं कताक ती.

ते कालांतू समक्सर, ग्रैंडर ना आसिले आमर्ेतयी. रर्डे री वाटट टूनू आम्मान िोनी होड होड वाट्ें तू घालनू पणिा मुद्दें पेडावणां तू सि​ित घाल्लें.

पणिा हाप्पोळू , र्ऱया हाप्पोळू मणताती, र्रें करो, मुळीक, पणिा पोळो, पणिा मुद्दो, पणिा पायिू, र्रयी मणताती आम्मी. पणिा मुद्दो माक्का भारी प्रीती. तां िूळ सतंबोनू , िोयी, र्ोड, एिे मीट आनी पणिा र्रे घालनू वाटट टूनू उब्बेरी सि​िसयलो पणिा मुद्दे वयरी ताजा तूप, लोणी घालनू खाल्लेरी आहा!!! पणिा मुद्दो, िार्वानी पान्नां तू जावो कूड चां पे पान्नां तू जावो वाट्ें तू सि​ियताती.

13 वीज क क ों णि

आनी अधकर्ंटो जावका ते सि​िूक मणू आम्मी राक्ता आसिलीं. बापमान लोणी िोनी तीनी वळे उिकान धूवनू िवरली. आम्मान िां कणे काणू सिजला मळ्ळे ले खात्री कोनूक एकू िानू कुडको काणू बापमाक खावचाक सिल्लो.

आम्मान िां र्ले, "तो खावनू वचो. मासर्री आम्मी खाव्या". आम्मी जायत मणू मािे हाल्लयले. चां र् चेडुांव आम्मी ते काळा चे. आि चेडुांवां क पीजं​ंा , बर्करा मुखारी पणिा मुद्दो खंय ताळें िें वता?

"भारी लायक जाल्ला र्ो..सकतलो चंिू रं र्ू. परं बळू यी सविेष आयला" खावनू पोळोनू बापमान सिपारि केल्ली.

" पणिू भारी चां र् आस्स. तुमर्ेले रक्का चो वे ? सकतले रूक आिाती? आनी एकू मेळत की? वयले वारां तू धुवेले घरा विा. तूवे हाणू सिल्लेरी घेवनू वचूयेत" बापमाली पंचािीक भारी जोरू चल्ता आसिली. " वय िेषप्पान हाणू सिल्ललो पणिू नवे , सविेष परं बळू " आम्मा हािली. बापमान मेर्ेले भावाक आपोनू मळ्ळे . " वय रे ते िेषप्पाक आं र्डी धां पुनू घरा वच्चे वेळारी येवनू वचुकाकयी मण..वि." पणिा मुद्दो खावचे अनपत्यान तो एक्क उस्राक धावुनू वच्चूनू िेषप्पाक िां र्ुनू आयलो. तो आयलो मणचे सभिरी माक्षी ची िेषप्पा यी आयलो. मेट्ारी बसिले िेषप्पाक एक वाट्ें तू होडू पणिा मुद्दो आनी होळ्ळो लोण्या मुद्दो घालनू सिल्लो.

िेषप्पा जायत आज्ये मोणू मािे हाल्लयता समट्ी मानूक हळू पणिा मुद्दो खािा आसिलो. हो एकलो िट िटी खावनू वचना इिे ? हें आमर्ेले बापमाक सकतली पंचािीक आबा. आमका मनां तू सि​िता आसिले. किी पुणी तार्ेले खावनू जाल्ले. हात धुवचाक उद्दाक हाणू सिल्लेरी, वाट्े धूवनू िवताक मोणू ताणे उद्दाक सनमसर्ले. मायिर बार्ील काणू ताक्का वाट्े धुवचाक उद्दाक िीवनू येवनू हां व बिली. तो.. मासर्ररयी र्ोडे वेळू उल्लोनू राबलो. तेि सभिरी... ढं य मोणू िब्दू आयकलो. उडट डूनू वचून पळयलेरी, उिारे आसिले बार्लां तुलेन एक िूणे सभिरी येवनू पणिा मुद्दे चे

14 वीज क क ों णि

वाट्ें तू तोंड घालनू खािा आस्स. एक वाट्े खाली कोनूक तां तू पायू िवररलो डटं य िब्दू भासयरी आयकलोलो.

बापमाक तीणे खाल्लेले ते िान कुडके चो रची आसनकय तोंणांतू आस्स,, किल जाल्ले हें मोणू मनां तू चूर चुरू. आनू केिळाचे वरी स्मस्र्तपरज्ञ. भावू आनी भसयणी तां सचतलेक खेळता आसिलीं. आि आसनकय तयीं रास्मब्बले िे षप्पाले रण्य िूर जाल्ले. "तुम्मी नाक्का नाक्का मळे ररयी हां वे केल्लेले चूकीन अश्शी जाल्ले. तुम्मी इतले वां वट काणू केल्लेले तु मका खावचाक मेळना िी र्ेल्ले"

आम्मान आस्मय्यले कोपान हािा मेळ्ळल बोड्डे न तािे फाटीरी एकू घाल्लो. ते िूणे कोंय.. मोणू एक्क उस्राक धावनू माय जाल्ले. आन्येक पेटटटू माक्का र्ग्ारं टी , भीवनू खंचे की एडकेंतू सनप्पोवनू बिली हां व. आम्माक पाप.. इतले कषट पावनू केल्लोलो पणिा मुद्दो िूणे खावनू घे ल्ले. आनी इतले वेळारी किले रां िप कोनूक वाडचे चेडूक बाळां क मळ्ळे ली येच्चना. छे .. हां वे सविोनूक बार्ील घालनी नासिले आजी पणिा मुद्दो िूणे तोंडा घेल्लो. किल काम जाल्ले.. माक्का मनां तू िु ुःख.

आमर्ेले िु ुःखा मध्यें ताक्का िमाधान कोनूक पेटसयले आम्मान आनी बापमान. ताणे विरी आम्माक माक्का मानाक िी िोळ्ळे ले उडर्ाि येवनू माक्का िोिट िु चाक लार्ली. भायीर आयलेरी िम पूजा जािा मोण कोळनू हां व उिुरू काणा नासिले बिली. आम्मालो कोपू पळोनू बापमान सतक्का मार ना मणू भाि िी मोणू िां र्ुनू माक्का आपसयले. "यो तुक्का मानाक " आम्मान मळ्ळे .

मासर्री आम्मी किले खावनू सनद्दलीं की उडर्ाि ना. हे र सिविू िेषप्पान काल्चे पिी होडू पणिू हाणू िवरलेरी य कोणाकयी उमेिी ना. मुद्दो केल्लेरी य िेषप्पाक आपसयले ना. बापमान खावनू पोळोनू 15 वीज क क ों णि

काल्चे इतले रची ना मणतना मनाक वायट सि​िले. तािे मासर्री सकतले की वळे पणिा मुद्दो कोनूक खाल्लेरी य ते िीविाचो आम्मी खायनी नासिलो मुद्देसचतलो रूच सि​िील ना. आनी हर एक वळा पणिा मुद्दो केल्लले तेिना िेषप्पालो आनी ते िूणेलो उडर्ािू आसजकय एिा. (बापमा = आन्नाली आम्मा) -------------------------------------------भर्ग्ा​ािी कािी:

डाडाक आनी कालें जार्ता..?

ह्या िंिारां त हां व आनी म्हजें बाय डाड आनी मम्मा , आमचें लानिें कुटाम. बाय िात्वे िासिंत सिक्ता आनी हां व चवते िासिंत.. डाडन िां र्ल्लो उडाि ..कषट सजसणयेचो वां टो , आमीं तां तूं वां टे घेजय, खंचेय कषट आनी िू ख भोर्ल्यारी डाड म्हजो िाखयनातलो.. मम्मी म्हजी.... कषटां ची सजणी िुर्म जां वचे खातीर, र्लफाक वावराक र्ेल्ली.. डाड म्हजो म्हाका आनी म्हजा बायेक बरें करून पळे यतालो.. म्हजा मम्मन कचें िकासळं चें काम पूरा डाड करून आिलो.. म्हजो डाड म्हका िूप्पर म्ान ...हां व आनी म्हजें बाय डाडक आिार जाताल्यां व घचाक कामां त...अिें िबार िीि चल्ले.. मम्मी म्हजी र्लफा र्ावन िुसटयेर आनी.. डाडचे र्ोडीं िू रां आनी आमचेर िाकोंवचा मोर्ा सविीं ..मम्मी कडे न िांर्लीं.. िुटी काबार जाली. परत र्लफा क उबली..र्ोडे च िीि उतरले.. आमी िक्कड ि​िां च्या कामार लार्ल्यां व..सचंसतनातली व्हड एक घडी आयली.. डाड हां व आनी बाय एकाच हातुंळनां त सनिल्यां व.. म्हद्यान रातीं डाड उटलो आनी काळजां त िु ख्तार्ो पुता म्हणालो.. आपली िु ुःख िाबोवन िकाळीं म्हणिर रावलो.. िकाळीं जातच आस्पत्रेचा वाटे र ,म्हजा मोर्ाच्या डाडन प्राण िोडलो आस्पत्रेक र्ेल्लो डाड िु स्रा सि​िा मोनाक च्या पेटेर लग्नाक न्हे िल्लो िर्लो िोबोवन घराच्या िारार हाडनायले डाडचे ईषट ..

म्हजो मोर्ाचो डाड आनी काले जाता म्हळ्ळें ह्या नेणतुल्या भुर्ग्ाक चें भोर्ाप हां वें खंचयलां ..

उभोन र्ेल्ली मम्मी म्हजी पाटीं आयली ..म्हजे कळवळे कोणा लाग्ीं हां व िां र्ूं? बाय िुिुकरोन िु खां र्ळयता... मम्मी म्हजी सकतें घडलें म्हण नेणा जाली.. िक्कड लोक जम्लो.. इर्जेचा िावाक ट्यार पावल्यां व.. मीि जालें , पुिा​ां वां त म्हजा डाडक व्हताक त.. सिसमत्रेंत डाडचा मुखमोळाक धोवो कुडको घालून ... पेटेचें धां पन िां कलें..

16 वीज क क ों णि

मम्मीन म्हका म्हळें , "पुता आनी डाड तुजो पोळे वंक मेळाना".

हाोंव ग्रीसाच्यें समर्ान

डाडा म्हाक सकत्याक िोडन र्ेलोय म्हण काळजा सभतर रडलीं आनी म्हजीं अखरे ची तीन मूट माती पेटे वयर सिंपडायली.. आमी िकला िें वोन आयल्यारी ..म्हजी िीषट डाडचा पोंडालाग्ीं खंचयतेली..तेिना म्हजा मनां त सचंतलें आनी डाड म्हजो कालें जाता, खंय आिा...?

कर्ता​ां. ओप्प!

डाड खंय तूं आिल्यारी एक घडी म्हाका पळे वंक ये... ि​िां च तुजो मोर् कता​ां .. समस्स यू डाड लव यू.. ही काणी िाकटु लें चवतें िासिचें भुर्ें आपल्या बापायची सनजीव कूड मात्येक पायल्या उपरां त , भुर्ें घसडये घसडये आपल्या बापायचा सनकेसपल्या िुवातेक पळे यल्या िंिभाक र घडली काणी...

(णिलीप मदार्ा​ा) िात व्हिा​ां उतरलीं, हां व सग्रिां त एक हफ्तो भंवोन येवन. जुलाय ३, २०१२ व्येर खातार पावताच बरसयल्ली पयणा-वधी वीज कोंकणी वाचप्ां पािून अनुवाि कता​ां . मूळावें प्रवाि कर्न इं र्लेिां त बरसयल्लें तें ह्या सलंकाच्येर िीक कनक वाच्येत: http://www.skalondon.com/index.php?a ction=varietymore&type=४२&cat=४ मंर्ळार, जुलाय ३, २१०२: अडे ज व्हिा​ां र्ावन, िवक वायट काराणां लार्ून ग्रीि खबरें त आिा. यूरोपाच्या रीणाच्या िंकटां त, ग्रीि लुटकार तिें सि​िता. आपलें सबल्ल िीनािताना, ग्रीक लोकाक फुकाटाक खावन जेवन मजा मारंक जाय म्हणतात रीण सिल्ले युरोसपयान र्ां व, प्रत्येक जावन जमकनी.

हव्यासी बरयिार: टे ल्सन फ्रान्सीस न र न्हा आों जेल र --------------------------------------------

ग्रीिाक वचानाका म्हण इिटां नीं चत्राय सिल्ली. "तूं धयरावंत" म्हळ्ळें एका खाि समत्रान. " भोळो

17 वीज क क ों णि

म्हण लेक्तां ." हां व मज्या मजेचो मालीक म्हण तो जाणां . राज-धानी अतेन्स आनी बडर्ाच्या एका व्हड िेरां त तीनां तले िोर् ग्रीक रावतात. ह्या िेरां र्ावन, अितमती माद्यामां नी िं र्ो, सहं िा, डकासयती आनी जळोवणी सपंत्रावन िाकसयल्ल्यो हजारों तस्वीऱयो म्हज्या र्ुमानाक र्ेल्ल्यो. हां व यूरो वलयाचो freelancer सवद्यार्ी अिां तें पळे या. हां व जून २५ व्येर रोमा र्ावन एक बजेट एयरलायसनच्या सवमानाच्येर िोनपरां बारा वरा इतल्याक अतेन्स पावलो. ग्रीि िू िऱया एसलिां वां त र्कोन र्ेल्यार, रित्यार पुिा​ां व काडचेम आनी प्रि​िकनां कचें बंध आितेले म्हण लेकून हहो हफ्तो हां वें सवंचलोलो. अखरे क, िकटां क, प्रत्येक जावन ग्रीकां क नीि अनी िवकिाय घजेची पळे या! ि व्हिा​ां आिीं आिलेल्या परीं, िोभीत आनी भुलोंवचे तिलें िेर अतेन्स आितेलेंर्ाय? अतेन्साक मजी पयली भेट माय २००६ इस्वेंत; य्या भेट्येर हां व अतेन्साच्या मोर्ार पडलो. हां र्ाच्या आरामाच्या सजन्साची रूच चाकोंक परत येतोलों म्हण म्हाकाच हां वें भािासयल्लें.

अतेन्साचो एसलप्तेररयोि वेसनजेलूि इं टन्यकिनल एयर-पोटक , जिें ि विा​ां पयलें हां वें पळे सयल्लो, तिोच सनतळ, सनमकळ, पजकळचो, आनीं मोर्ान स्वार्त कचो सि​िलो. पळे वन म्हाका अज्याप जालें. खरें च हें ग्रीि र्ी? रीण काडन, िू िऱयां च्या र्ुितार सजयेंवचो सर्रे ित िु बळो िे ि होच-र्ी?

हां व ब्ार्ेज बेल्टा लार्ीं पां वच्या पयलें , म्हजें ब्ार् आयलें. िें वोन पंद्रा समनु टां सभतर, हां व सवमान र्ळाच्या भायल्या रू ं ि आनी वैभवीक motoway च्येर पावलों. हो महा-मार्क विाक क िोळा समसलयान यासत्रंक िेराक वताक आनी र्ेटी मुखार कस्सलीच खातड जायना तें पळे वन पासतयेजे. ग्रीिाक िुस्वार्त, ओप्प!

सवमान र्ळा र्ावन पारलमेंट सबलसडं र्ा कडें वच्यें X-९५ एक्स-प्रेि बस्स राकोन आिलें. पां च युरो सटकेसटचें मुक्काल-एक व्हराच्यें पयण हें . बस्सां त बिलेल्या तक्षण सटकेट validate कररजे आनी त्या वेळा र्ावन ९० समनुटां पऱयां त, अतेन्स म्हनर्ररच्या किल्या-यी मेटरोपोसलटन िंचार व्यवितेच्या वाहनां नी पयण कऱयेत. म्हजें होटे ल ३५ की.मी पयि आिलें. पयणाची मजा चाकच्या इराद्यान, ७ युरो सिवन इसट्की मेटरोची सटकेट हां वें घेतली. इसट्की मेटरोन एक आधुनीक, िोवाय आनीं वेळाची सि​ित िां बाळची िकाक री िावकजनीक िंचलन व्यविता म्हण नां व वेलां , पळे यां . फ्लेटफोमाक च्येर िोभीत आनी तन्याक मररयाक आनी ताच्या र्ोवाक मेळ्ळों. मररया स्पाटाक चें. रोमां त िन्वार आयताराची भोंवडी मानक , िोस्मप्पंर् कनक तीं पाटीं घरा येतेलीं. मररया प्रयमरी इिकोलां त ग्रीक सिकंवची सटचेर; २६ िेकूंडानीं, म्हाका ग्रीक अक्सरां वळ सिकयली. म्हजें सफसिक्साचें र्ग्ान उपकारलें. सतचो पती स्पोटक ि मेित्री, आयलेवार काम ताच्यें र्ेल्लें; बेकार मनीि. ताका िोडन घासलनाका, म्हळ्ळें हां वें, ताची बरीच जतन कर. "खंडीत! हां व ताका

18 वीज क क ों णि

िोडन घास्मल्चनां ". रजू करंक मररयान आपल्या पसतच्या र्ालार उमे सिले. "अमीं ग्रीक्स, आमच्या कडें पयिे नां त" ताणें खंत काडली. "व्हय, प्रत्येक जावन रोमां त handmade leather shoes िोस्मप्पंर् केल्या उपरां त" हे डायलें हां वें, िोळे मोडन. तें हािलें. स्त्रीयां चें भुलोवणें!, प्रत्येक जावन ग्रीक िे सवंच्यें!!

ग्रीक पारलमेंट सबलसडं र्ाच्या िबार मासळयां पंिा, धणी-सभतर बां िलेलें अतेन्साच्यें मुक्य मेटरो स्टे िन सिंटर्ामा मेटरो स्टे िन ि व्हिा​ां पयलें हां वें िोडन र्ेल्ल्या भािेन्हंच आिलें: सनतळ, व्यवस्र्ीत, िोंपें आनीं पजकळच्यें; अिेंर्ी वेळ र्ां बला! हऱयेक सटकेट validate कच्यें समिीन काल-च बिसयल्ल्या परीं: बारा व्हिा​ां िसवकिां त आिोन! अनीं हें स्टे िन प्रयवेट म्हळ्या आप-सचंत्पां त रावानाकात. अतेन्सां त िवक िंचरीत व्यविता सिसटचो िकाक र चलयता, ओप्प! जमकन-मेक सिड्यां -यां त्रां वयर पयण कनक मुख्य िालाक पावताना कळ्ळें ; िाप कतेले आनी जतन घेतेले कमक-च्यारी आपापल्या कामार सि​ितेंत लार्ोन आिात. िोन्हंच हफ्तत्यां पयलें, िकाक रान तां चो िां बाळ िें वसयल्लो तरी, कामां त ताणीं चुकारी मारलेली नां . जमकसनच्या िबावां त सिकोन, हऱयेका प्रधान मंत्रीन िंयमाच्यें प्रमाण (austerity measures) लार्ू केल्ले. आपली िू क आनी कळवळे हद्या​ां त सलपोन ते सनतळायेचें काम मन िीवन कतेले. सग्रिाच्ये नाग्रीक खािर्ी आनी

िावकजनीक सनतळाय आनी भलायके सविां त खूब उरबा आनी स्वासभमान िवताकत तें िंिाराक पािाताक त पळे या! हां व एका ४-स्टार होटलां त रावोंक आिलों, त्या होटला-पंिा मेटिूसर्कओ मेटरो स्टे िन आिा. हें होटे ल आनी लार्सिलें करय-स्काकी square अतेन्सां त िुलभायेन पिो धरये त तिले वळसकचे र्ूतक जावनािात. स्टे िनाच्या सिड्ये -यंत्रां वयर म्हजी लर्ग्ेज वोडन भायर आयलों तर, होटलाच्या मह-िारार पावलों. ह्या होटलां त roof-top रे िटोरें ट आिा, र्ैं र्ावन अतेन्साची वणुांक अिाद्य तिली िोभाय, प्रत्येक जावन उज्वाडयलेलें अक्रोपोलीि िोयां मुकार सि​िता. हां र्ािर आपूरबायेचीं ग्रीक रां िपाियसलचीं पकवानां , मोटकेभर सहं वाळ सबयरी िां र्ता िेव्येत. Happy Hours वेळा एकाक एक फ्री

सबयर सि​िी मात्र नहीं complementary OUZO SHOTS मेळतात. म्हज्या त्या प्रायेर, ि इद्रं ओजो मानक-यी हां व लकानािताना भोंवडे र वेची श्यार्ी आिलोलो ग्रायक. ओजो हां र्ाच्यें जेवणा उपरां त िेवच्यें पीवन (apperetif); मोंवा भािेन र्ोडिें, पूण मारे कार आमालाच्यें. ओप्प! र्ोड्यां सि​िां नंतर, ग्रीक कुद्रांची बोंवडी कताक नां , मिसतहा म्हळ्ळें अिलेंच पीवन िेवतच, सजसणभर ओजो आनी मिसतहा सपयेयां म्हण मन जालें.

19 वीज क क ों णि

ि इद्र ओजो सपयेल्यार-यी, त्या उपरां त हां व हे ल्लेनीक पारलमेंटा िमोर आिच्या Tomb Of Unkown Soldier ची राकवळी कच्याक ईयुजोन्स (ग्रीक िोजेर) हां चो माचक-फािट पळे वंक र्ेलों. हऱयेक घंट्याच्ये घां टी वेळार, िोजेर आपलीं स्तानां बिली कताक त. ही िेरेमोनी पळे वंक, सफल्म करंक, र्ाडा​ां िां र्ाता तस्वीर काडु ं क (तवळ िेलफी नातली), आनी हजारां नी भरलेल्या पाव्या​ां क खाण खाववंक यात्री जमतात. हो िंबरम जातच, हां व नेिनल पाकाक -द्वारीं, प्राचीन रोमन नासणयो, जेयुिाच्यें िीवळ, नव्यान नकल काडन भां िलेलें जेप्पेलीन, पलसतनयको स्टे सडयम (१८९६ इस्वेंत पयलें आधुनीक ओसलंसपक्स खेळ चलसयल्लो खेळा-िाल), वाट्येन हे सडर यन आकाक लार्ीं पावताना, मध्यान रात जाल्ली. चल्च्या घामां त, ओजो उतोन र्ेल्लो. िोन व्हरां पाय-वाटे न भोंवडी मानक , होटलाक येताना, अपरूपाची एक टे क्सी िोडन एक खोली-यी हाला नातली. रित्या िे र्ेर हे णे तेणें वोणतीर सपंत्रासयल्ली graffiti मात्र, ग्रीिाच्या आयलेवाच्याक िं र्ग्ां क िाक्स सितेली. अिें अतेन्सां त म्हजी पयली रात िुिेर्ाची नीि येवन पािार जाली.

िळावळ कनक असभपराय आिार पािार कची म्हजी सपिाय.

ह्या नंतर-च्ये िोन िीि, अतेन्साच्ये नां वाडिीक प्राचीन अविेष पळे वंक आनी िंिोधन करंक अमानत िवरले. चडताव यासत्रंक हें िर्ळें इिटां -मंत्रां क िाकवंक तस्वीरां ची वेळ-घडी. (तवळ िोसियल समसडया सततली ि​िां ची जावनातली). भोव र्ोडे अकडे मीक आनी िंिोधन कच्ये िंिोधक, व्हरां वयर व्हरां नोटि बरवन घेतेले आिले. हे िर्ळे ब्क-प्ेक आनीं उिकाच्यो बाटल्यो घेवन भंवतेले. हां व मधेर्ात येतां . म्हाका तस्वीऱयो पर्कटच्यें वोंबानां ; हां व िंिोधक नहीं. केवल नासग्रकता किी बिलून आयल्या, तर-यी मूळावी ethos किो उरोन वेता ह्या सविां त र्ूंड सिकची आिक्त आिलोलो मनीि. िे कून, यात्रीं आनी लोकल मनश्यां कढें

हां र्ाच्या ४ समसलयन नाग्रीक, अधो समसलयन अक्रमी िे िां तरी आनी प्राचीन अविेष र्ुड्डावन हे णें तेणें वोतांत भोंवचो यात्री लोक, खैंिर मुतोंक वेता तें आतुरायेचें आनी वाजबी िवाल; कोण-यी कोनिां नी आनी वणसिं क वोणकोन कचें सि​िाना. िूऱयो कोणाची सभमकत पावाना. वोत मारे कार; बहुिा घाम वेचो िोडन, कोणाकी मूत िुटाना जावंक पुरो? लोक लीटर-पाटल्यान लीटर बाटलेच्यें उिाक सपयेता; वयल्यान, धा वां ट्यां नी सबयेर िेवता. िोन-पराच्या धावेक रूकाच्या िावळे पंिा व वाटिूरया पयणारयां क मुखेल मारर्ा िे र्ेन बां िल्लो िासबतायेन चलोन वचोंक जां वचो रितो (pavement) वापरून, मुसनसिपल पेमीट घेवन चलंवच्या रे िटोरें टां त बिोन वेळ

तीिऱया िीिा, हां व तीन कुद्रां च्या भोंविे र बोटीर र्ेलों: हयडर ा, पोरोि आनी एसर्ना. ही भोंवडी (cruise) कररनािताना, अतेन्साक वचोन फायिो नां . एसजयन िऱयांत हां व उपेलों. र्ोड्यो उडकी मारल्यो (diving) आनी snorkeling केलें. बोटीर जार्तीक सवसवधता उटोन सि​ितेली. म्हाका ह्या यासत्रंच्या नाचां त, र्ायानां त भारीच आिक्त. कुद्रार िोडलेल्या वेळा, र्ुडे चडं वच्या घोड्यां क पोिेवन िंतोि जोडलो. िावळें त िवित्कायेन आड पडलेल्या िुण्यां -माज्ां नीं लोकाक सपळीसपळी कनक अध्याक िोयां नी पळें वची मजा िु स्रीच. वयल्यान, पावे, कावळे आनी सर्रबुज्यो यात्री सकतें खाण सितीत म्हळ्या आिेन हे णें-तेणें भंवच्यो. हां र्ाचीं जान्वरां आनी िुकणीं मनिां भािेन नार्ररकतेचीं प्रतीक म्हण्येत. उरलेल्या जेवणाच्येर धाड घाल्तानां -यी, मेजा-िकयल सकतेंच पडोंक िीनांत! वायनाच्ये ग्लाि आनी सबयेररच्यो बाटल्यो केिनां -यी लोटू न घालनांत; ओप्प!

20 वीज क क ों णि

पािार करंक परत सबयेर माताक . ह्या आळिायेक आनी िवित्कायेचें िु स्रें नां व ग्रीि. उटोन सि​िता म्हयार, िावकजनीक सनतळाय. एक-च एक सबयेर बाटली, क्येन व पीवानाचो कार्िा-र्ोबळो जां व, उरलेल्या जेवणाची पोती जां व काडन उडसयल्ली पळे वंक मेळानां . हऱयेक कचऱया-डब्ब्ब्ाचो िाखो उप्ोर् लोक तिें यात्री कताक त जाल्ल्यान ग्रीि िे ि यासत्रंक मेचवाता.

सनमाण्या िोन सि​िां क हां व ग्लायपाडा म्हळ्या उपनर्ररं त िऱया तडीर बां िलेल्या होटलांत रावोंक र्ेलों. पेंटेंत रां वचे आनी बीचार रां वचे मित फरक आिा. पेंटेंत रां वचें ग्रीिाच्या प्राचीन नासग्रकतेची लार्सिल्यान ओळोक करंक. अतेन्साच्ये र्ुडे र्ुडिावंक. कुद्रां ची भोंवडी करंक, ग्रीक जेवणां -पीवनां िेकुंक आनी जार्तीक यात्रीं िां र्ता मेळोंक, अतेन्साच्या नां वडिीक प्लाका मळ्या िोस्मप्पंर् वलयां त िुवनीर िोधून काडु ं क, रं र्ाळ मुितयकी मोलावंक. ग्लायपाडां त आपुरबायेचें ३ BHK apartment आमच्या मुंबयतल्या कुरला तिल्या मेळकुट्या उपनसग्रंत सवचाच्याक मोलाक-च मेळता. िे कून, ग्रीिाचे तिें जार्तीक सनवेि कतेले हां र्ा बीचारलीं फ्लेटां घेतात. बीच खेळां नी आिक्त आिलेले यात्री हफ्तो-भर हां र्ा रावतात. िऱयां त नातात; तडीर, रें वेर बिोन जेवतात, सपयेतात आनी नाचतात. ग्रीक िेरां नी आनी उपनर्ररं त पयण करंक बरी मजा येता: िकाक री बस्सां सिवाय, टर ोली-बस्सं,

टर े यन, मेटरो, आनी टर े मां हे णें-तेणें भंवोन-च आितात. peak time िोडन हे रा वेळा घडिी जायना. हफयाचो पाि घेतल्यार िवक िंचरीत व्यवितेंत वापररयेत; मात्र हऱयेका पयणार, पाि validate कररजे. िवक तराच्ये व्यवितेच्या वाहानां नी हां वें पयण केलें: खाली आिताना तिें लोकाची खातड जाल्ल्या वेळा. टर े यनीर आनी मेटरो-कारार भीक माग्ल्तेलीं भुर्ीं आनी प्रायेितां पळे वंक मेळतात. एक भारीच िोभीत चली, सनतळ आनी आपुरबायेचें नेिण अिलेली होलीवूड पि र्ावन भीक माग्ल्तेली; सतका पळे वन म्हज्ये बायलेक ताका kidnap कनक पोिकें कऱयां म्हण मन जालें! आमच्या बोसलवूड तारां पराि िोभीत, ब्ोंड केिां ची आनी र्ोर-या कासतची िाधानक धा विा​ां ची चली. सभकाऱयां िां र्ाता, पयणाऱयां क आपलो वीकऱयाचो म्हाल सवकचे ग्रीक तिें पासकितानी-बंर्लािे िी पळे वंक मेळतात. ह्या र्मेंत हीं किीं अिें सनमकळ सि​ितात तें म्हका अज्यापाची र्जाल. पाटीं, मुंबयत सभकाऱयां ची तिें सवक्री कतेल्यां ची मेळकुटी हालत पळे ल्ल्याक, ग्रीिां तल्यां क पळे वन नवाल-च भग्ल्ता.

प्लाकां त िुवनीर आनी स्र्ळीक फेिनाची मुितायकी सवकच्या एका घोव-बायलेच्या उत्रां नी िां र्चें तर, सनतळाय आनी मान्सुर्ी तां च्या िंिक्रसतंत आिा. हजारों व्हिा​ां नी, रोमन, मिेिोसनयन, तुकी आनी हे रां नी धाड घालन, ग्रीिाची ग्रेित्काय लूटल्या; तर-यी ग्रीिाची नासग्रकता वां चोन उरल्या. र्ोड्यां नी िां र्च्या

21 वीज क क ों णि

प्रमाणें, आतां जमकन ग्रीिाक िे स्वटतात. प्राचीन ग्रीक तत्व-िािसत्रंनी, अररिटोटल आनी िोक्रेटि तिल्यां नी, सिकयलां : सजसणयेंत र्ूण, वतकन आनी स्वभाव घजेचे. ह्या ववीं, सजसणयेंत िवक खुिी मेळता आनी मित मजा जाता. ग्रीिाच्या प्राचीन जाण्वायेंत, तां च्या चाल्त्या रीणाच्या िंकटा र्ावन भायर येवंक वाट सि​ितेली. ग्रीिाचें उर्म स्र्ान (fountainhead) आपली प्राचीन नार्ररकता जावनािा. जमकनी आनी इं र्लेंड वरलड कप फुटबोल खेळ हां वें िोन १९-व्हिा​ां च्या युसनवेसिकटी सवध्यार्ीं िार्ाता एका सबयेर बार-कम-जेवणािाळें त बिोन पळे लो. एकलो, पोसलसटकल िायेन्स आनी इं टन्येिनल ररलेिन्स सिक्तालो. ते इं र्लीि सटमाक जयकार घाल्तेले. जमकनीन र्ोल घाल्ल्या वेळा, कुकारे घाल्तेले. सकत्याक िायबां नो म्हण सवचारी हां व: आमकां अंजेला मकेल पिंि नां . आतां तां च्ये िीि; पूण, आमीं परत येतेल्यां व आनी िुफळ जातेल्यां व. ही जावन आिा रज्वात. तनाक टे रासर्िट जाल्यात पूण कोडिाण िाकयनांत; तां ची मोलां िाख्याक िुवातेर आिात. िे कून, वािाळ वेतेलें. बरे िीि पाटीं येतेले. ग्रीक जाण्वाय सजक्तेली. हां व ग्रीिाच्यें िमर्कन कता​ां . ओजोचो एक घोट माता​ां ! ओप्प!! (ओप्प म्हयार Cheers!)

---------------------------------------------

क्ानडाोंर्त एम.ए.सी. मरलीन र णडि गसाक मान कर्ता​ा इों गणलषाोंर्त: जेरी डी’मेल्ल , ट र ट ों कक ों िेंर्त: डा| आसटीन प्रभू, णिकाग कर्ोलीक िमाजाक मोंती फेित भारीच प्रभावीक िंभ्रम होच िुवाि आिा क्यानडां तल्या कोंकणी मंर्ळु री िमाजां त, नसहं च हां र्ा जेजुच्या

मायेचो जल्मा िीि आचररतात बर्ार नव्या लुंवणेचो िंभ्रमयी आचररतात. ह्या िंभ्रमांत आमीं पात्र घेवन कर्ोलीक िमाजेचो बां ि, एकत्व, कर्ोलीक भावाडत, आमची ग्रेित अनुवंसिकतेचो िंबंध तिें िंिकृती आमची मुखल्या सपळर्ेक सिखवन कोंकणी िंपरािायेची वळक करून सितात. म्ां र्ळोररयन एिोसियेिन ओफ क्यानडा (एम.ए.िी.) हाणीं ह्याच िप्तेंबर ८ वेर िैंट म्ासक्षसमलन कोलबी इर्जेंत मोंती फेिताचो िंभ्रम आिा केला. हां र्ािर पसवत्र बसलिान जातच जान पावल िू िऱया पोलीि कल्चुरल िेंटर, समस्मस्सस्सार्ा हां र्ािर िंभ्रम चल्तलो. भुर्ग्ा​ां क िां जेच्या ३:३० वरार मररयेक फुलां भेटवंक आितेलें आनी पात्र घेतेल्यां क र्ोडिें वां ट्ेले. पसवत्र बसलिानां त ६ वयर याजक पात्र घेतेले आनी त्यां पयकी फा| हे नरी आळवा कापुचीन, प्रोसवनसियल फ्रास्मन्सिकन कापुचीन ’मेरी मिर ओफ र्ूड िफडक ’ प्रोसवन्साचो, पसवत्र बसलिानाक मुखेल याजक जावनाितलो.

22 वीज क क ों णि

क्यानडां तले ख्यात र्ावपी-र्ावसपण्यो कोयरां त पात्र घेतेलीं िंर्ीतर्ानक मरलीन रोसडर र्िाच्या मुखेल्पणार. ह्या विाक कोंकणी िमाज ग्रेटर टोरोंटोंतली तिेंच आि-पािचीं "मोंती फेित" िंिभाक र मरलीन रोसडर र्िाक, फामाि ’क्यानडाची कोंकणी कोर्ूळ’ म्हणोन्हंच नां वाडलेली सतका सतणें िमाझाक सिल्ल्या िंर्ीत तालेंतां क तिेंच तायाक मान िीवन िन्मान कतेले. अिें कचें एम.ए.िी. न प्रपरर्म पावटी जावनािा. कोंकणी र्ावपीण मरलीन भारीच िाध्या स्वभावाची आपणाची कीतक सतच्येतल्याकच िवताक . अिें म्हणटाना सतणें कोंकणेक सविेष वावर केल्लो ना व सतका कोणेंच मान सिल्लो ना म्हण नंय. ज्या कोणें सतणें र्ां वचें आयकालां तां च्या मसतंत खंडीत जावन सतची श्याती खंचवन रावल्या आनी सतची ग्रेित तालेंतां ची रूच खंचल्या. मरलीन मंर्ळु रां त जल्मोन व्हड जाल्ली िे रेबेलच्या सलर्ोरी आनी आलीि डी’िोजा हां च्या ि भुर्ग्ा​ां पयकी िु स्री जावनािा. सतचें लग्न ल्यान्सी रोसडर र्िालार्ीं जालां आनी तां कां िोर्ां भुर्ीं आिात - एक चेको आनी एक चेडूं तिें िोर्ां नात्रां . मरसलनान र्ावंक िुवाक सतल्लें सतच्या ल्हान प्रायेर. है िकूलां त आिताना सतणें इर्जे कोयरांत र्ावंक िुवाक सतल्लें , आिोकनर्रां त १९७० इस्वेंत नवी इर्जक बां िल्ली तेन्नां आनी ती कोयर मुखेली जावनािली ८ विा​ां पऱयां त अबू धाबीक येताना. त्या उपरां त आपलें सिकाप िंपवन पाचवें जमंवच्या इराद्यान ती अबू धानी पावली. र्ंयिर ती भेटली ल्यान्सी रोसडर र्िाक जाणें सतका सतचें तालेंत मुखारंक िंपूणक िहकार सिलो. ती ताका ताणें सिल्ल्या िहकाराक भारीच ऋणी म्हळां . सतका आिोकनर्र सवर्ार फा| रे सजनालड कडोजाचो भारीच आभार आिा सकत्या ताणें सतका िे वाधीन प्ाटर ीक कारलोची वळक करून

सिली आनी तो जावनािलो सबस्पाच्या घचो फामाि िंर्ीतर्ार मंर्ळु च्याक कोड्याळबै लां त आनी िे वाधीन फा| वाल्टर अलबुकेकक, जे. ि., रे तीर मं सिरां तलो ख्यात ’धोवी कोर्ूळ’ म्हणोन्हंच फामाि. हाणीं सतका िंर्ीत व्हाजां त्रां त तभे ती िीवन सतचें िंर्ीत तालेंत आतां च्या पां वड्यार पावोंक व्हती कुमक केल्ली. अबू धाबीक पावल्या उपरां त ती िैंट जोिेफ इर्जे कोयराची िां िो जावन पंद्रा विा​ां तिें कोयर मेितीणक जावन आट विा​ां आपलो वावर सिलो. ह्या वेळार, सबस्प बनाक डक ग्रेमोसलच्या पण्णािाव्या याजकीय िंभ्रमाक तिेंच पंचवीि विा​ां सबस्प जाल्ल्या उल्लािाक लात्यां त कोयर चलंवचो अवकाि लाबल्लो. तिेंच सतचें तालेंत मानून सतका रोमा र्ावन पापाच्या बेिां वाची िसटक सफकेट मेळ्या. मरलीन अबू धासबंतल्या कोंकण कल्चुरल एिोसियेिनाच्या काऱयकारी िसमसतंत िां िो जावनािली जेन्नां ती िुवाक सतल्ली १९९५ इस्वेंत, ताणीं आिा केल्ल्या िां िकृतीक िंभ्रमां नी पात्र घेवन मोंती फेिताक कोयर मेितीणक तिेंच हऱयेका मसहन्यां तल्या कोंकणी मीिाक क्यानडा येता पऱयां त कोयर मेितीणक जावन वावर केल्लो. इर्जे वावर नंय आितां ती अबू धासबंतल्या हे र िंघ-िंस्थ्ां नी सतणें वावर केल्लो आिा आनी तीं जावनािात: * अबू धाबी कोरल पंर्ड * इं सडयन लेडीि एिोसियेिन * खलीज टायम्स सवमेन्स एिोसियेिन * कनाक टक िंघ - आडळत्या िसमती िां िो. क्यानडाक आयल्या उपरां त ती िैंट फ्रान्सीि क्षेसवयर इर्जे कोयर पंर्डाक िेवाक ली २००१ इस्वेंत आनी आतां पऱयां त त्या पंर्डांत ती र्ावून आिा. ती म्ां र्ळोर एिोसियेिन ओफ क्यानडा हाचो स्र्ापक िां िो जावनािा आनी कोंकणी

23 वीज क क ों णि

कोयर पंद्रा विा​ां र्ावन आपली िेवा िीवन आिा. लोनाक -हे नरी लैव नैटा वेळार सतणें िंर्ीत िाम्राट हे नरी डी’िोजा बराबर र्ायान केलां हो िंभ्रम क्यानडां तल्या रे सडयो म्ां र्ोन आिा केल्लो. ि​िेंबर २०१८ इस्वेंत समस्मस्सस्सार्ां तल्या नायटट ि ओफ कोलंबि हाणीं आिा केल्ल्या ’वायि​ि ओफ क्रैिट’ हां तूं प्रमूख कोंकणी कोरल र्ायनाचो पात्र घेतल्लो.

जावन मरी मायेचो जल्मा िीि िमारं भुंक येंवच्याक ताणें उलो सिलो. भारीच रूसचचें मंर्ळु री मोंती फेिता जेवाण, "नवें जेंवचें" फकत कोंकण िंभ्रमाचें मोंती फेिताक िवा​ां क लाबतेलें. सटकेटी भरान वचोन आिात आनी फकत र्ोड्योच उरल्यात म्हळ्या ताणें तुर्ाक न त्यो घेंवच्याक िां र्लें सनरािी जायना जां वच्याक. टोरोंटोंतल्या कोंकणी लोकाक हें अपुट् कोंकणी काऱयक्रम िंतोिायतेलें आनी िीलखूि कतेलें म्हण मनोहरान खात्री केलां .

---------------------------------------------

कक ों िी मान्यर्ता णदवस आिरि

वृसिपर जावन मरसलनान सतचें काम ब्ां सकंर्ांत धरल्लें. अबू धासबंत खलीज कमसिकयल ब्ां कां त ७ विा​ां आनी सिसटब्ां कां त १० विा​ां सतणें आपलो वावर केल्लो क्यानडाक प्रवेि घेंवच्या पयलें. आतां पाटल्या पंद्रा विा​ां ल र्ावन क्यानडां तल्या रोयल ब्ां क ओफ क्यानडां त फैनानसियल एडवाजर जावन वावर करून आिा. ह्या िंभ्रमा वेळार नसहं च मरलीन रोसडर र्िाक िन्मान आनी मोंती फेित आचरण आिा बर्ार िंभ्रमाचें िां िकृतीक काऱयक्रम मां डून हाडलां हाजर जां वच्या िवक प्रेक्षकां क जबरि​ित िंतुषठी करंक म्हणालो एम.ए.िी. अध्यक्ष मनोहर पायि िायसजवरलडालार्ीं उलवन. ह्या विाक जां वच्या काऱयक्रमाक िरबित लोक हाजर जातलो म्हण ताणें आपलो भवाक िो उचारलो. समस्मस्सस्सार्ा आनी िेजाच्याक मंर्ळु री कोंकणी लोकाक आिचो हो एक भां ग्राळो अवकाि कोणेंच िां डचो नंय म्हळें मनोहरान. व्हडा िंख्यान लोकान हाजर 24 वीज क क ों णि

सपंटो अध्यक्ष जावन आिोन कोंकणेच्या उिर्कते खातीर अपणाच्या कतकव्या सविीं उलयलें. िंघच्या अध्यक्ष जावन आिच्या श्रीमती फ्लोर काितेसलनो हार्ू कू. रे नीट आरान्ह वेसिचेर आिल्ली. कोंकणी मान्यता सिवि आचरण िंिभी मां डून हाडल्ल्या सववीध स्पध्याक च्या सवजेतां क बहुमान सवतरण काऱयें आिा केल्लें. िंघच्या िां द्यां नी मनोरं जन काऱयें मां डून हाडले. सविेष आकरषण जावन िायी सक्रयेषन्सच्या आिऱया खाल माने ित राजेि िेटचे “उरबा” म्हळ्ळे मटवे सफल्म प्रि​िीत जालें.

िां . लूवीि (स्वायि) कालेसजच्या कोंकणी िंघच्या तफेन कोंकणी मान्यता सिवि आचरण आर्िट ३० तारीकेर िां जेर ३ वोरार एरीक मर्ायि िभां र्णां त चलवन व्हे लें. मानेितीण कन्सेपटा फेना​ां डीि, िीसनयर काऱयक्रम असधकारी, मुखेल िैरी जावन हाजर आिोन मान्यता िंिेि सिलो. कालेसजचो आर्ीक असधकारी, मा.बा. सवन्सेंट

कू. िलोमी अलवाररिन काऱयाक बोरो येवकार मार्ोन कू. हसनयान धन्यवाि िमसपकलें. कू. प्रीमान काऱयें चलोवन व्हे लें.

---------------------------------------------

कों दापराोंर्त भक्तिगीर्ताों, गिेिािें णित्र स डवप स्पर्धो र्णेि चतुर्ी प्रयुक्त रोटारटयाकट िब कुंिापूर िक्षीण हां च्या आश्रयाखाल भस्मक्तर्ीतां आनी र्णेिाचें सचत्र िोडं वचो स्पधो भंडारकािक पद्वे पूवक

25 वीज क क ों णि

सियेिेसजचो सबस्प डा| जेरालड ऐिाक सपंटोन सिवो पेटवन िंिेि सिलो.

कालेसजंत चल्लें. ह्या िंिभाक र रोटारटयाकट िब कुंिापूर िक्षीण हाचो अध्यक्ष आलडर ीन डी’िोजा, काऱयि​िी सवनायक र्ासणर्ा, खजां ची समलबन तिें इतर िां िे हाजर आिले. स्पध्याक चो प्रायोजक ’कोिताि ब्ाटरी’चो म्हालक िावीक डी’कोिता हाजर आिलो. चैत्रा, र्ुरराज, ररतेि स्पध्याक चे तीपकिार आिले. कालेसजची प्राध्यापकी िरोजान सवजेतां क इनामां वां टलीं.

---------------------------------------------

कर् लीक सभा - जान

डी’णसलवा ि ोंडे िन हाोंि प्रणर्तभा परसकार

"आमीं कोण आनी आमची िामर्ी सकतें ती आमीं इत्यर्क करंक जाय तेन्नां मात्र आमकां च आमची िामर्ी कळीत जाता. सचंता, जायतर्ी व जां वचेंनां र्ी म्हणोन सचंतून आमी सनधाक र घेवंक जाय, घट सनधाक र कनक प्रयत्न केल्यार अिाध्य म्हळ्ळें ह्या िंिारां त सकतें च ना. आमच्या घट सनधाक रापरीं प्रयत्न केल्या तें आमच्या जीसवतां त आसमंय सकतें जावंक जाय म्हळ्ळें जावन्हंच वेता, अिें आितां आमीं बरें कचें सिकोन, िकाक री हुद्दे जोडन िमाज िेवा करंक जाय" म्हणोन उडु पी

तो जान डी’सिलवा फौंडेिन मुंबय आनी कर्ोलीक िभा उडु पी प्रिे िल (री) हां च्या िहयोर्ां त कुंिापूर कला मंसिरां त चलल्ल्या ब्रहत वां ट्याच्या प्रसतभा पुरिकार आनी स्कालरिीप सवतरण तिें भलायके काडक सवतरण िमारं भ उिघाटन कनक उलयतालो. ’कर्ोलीक िभा िंघटन िमाजाक बरें पण हाडचीं िभार काऱयक्रमां मां डून हाडटा त्या पयकी एक जावनािा भलायके काडक करून सिं वचें. ह्या अत्त्युिम िेवेचें काम िमजोन, आमच्या राज्यां त मात्र नंय िे िाच्या सियेिेसजंनी हें योजन आपल्या सियेिेसजंसनंय आिा करंक आमची िलहा घेतल्या’ म्हणोन कळयलें ताणें. मुखेल भाषणर्ार जावनािलो डे प्ुटी फारे िट रें ज असधकारी िामान क्याितेसलनो, ’हां व स्नातकोिर पद्वी घेवन, र्ंड बिानाितां , उन्नत मट्ाची वृिी करंक जाय म्हळ्या सनधाक रान, िकाक री उन्नत सिकाप सिकोन परीकां क बिोन उिीणक जावन हो हुद्दो घेवंक िकल्यां . आनेक रीसतचे िकाक री हुद्दे आिात, ते आमीं कळीत आिल्ल्यां र्ावन र्मनाक हाडन सिकोन िकाकरी हुद्दे आमचे करंक जाय’ म्हण सववररलार्ली.

एक हजार रप्ां लेखान ६९ सवद्यासर्ांक प्रसतभा पुरिकार सिल्ले िानी, जान डी’सिलवा फौंडेिन मुंबय हाचो अध्यक्ष तिें ह्या हफ्तत्याच्या वीज फोराचो व्यक्ती जान डी’सिलवा उलवन ’सिक्षण, उद्योर्, िकाक री िेवेंत आमी मुखार आिोंक जाय, स्व उद्योर् कनक धनी जांवन हे रां क कामां सिया म्हणालो तो. ह्या िंिभाकर कर्ोलीक िभा

26 वीज क क ों णि

27 वीज क क ों णि

िासनंच्या िहकारान ५ हजार रप्ां लेखार ४० सवद्यासर्ांक स्कालरिीप सवतरण केलें. कर्ोलीक िभा उडु पी प्रिे ि हाच्या आध्यात्मीक सनिे िक फा| फसडक नांड र्ोन्सालवीि, कुंिापूर कर्ोलीक िभेचे आध्यात्मीक सनिे िक फा| स्ट्यानी तावरो प्रेरणाचीं उत्रां उलयलो. कर्ोलीक िभा उडु पी प्रिे ि अध्यक्ष आलवीन क्वाडर ि ’फकत सडग्री जोडन यिस्वी जोडल्यार मात्र पावाना, तें सनरं तर मुखारून व्हनक, उन्नत सिक्षणां त यिस्वी जोडु ं क जाय म्हणोन आपलो उलो सिलो. पुरिकार मेळल्ली िीए उिीणक जाल्ली असनता लोबो आपूण पद्वी जोडन, कामा खातीर सविे िाक वचोन लग्न जोडन, भुर्ें जातच र्ां वाक येवन, हां वे िीए करंक म्हज्या पतीन आपलें काम िोडन म्हाका कुमक करंक र्ां वाक येवन आपणें िीए पाि केल्लें िाधन सववररलें. कायक्रमां त भलायके काडा​ां सवतरण केलीं. िंचालक वीसवयन आनी वेरोसनका कनेसलयोन सववर सिलो. वेिीर ग्ल्ल्याडीि डी’सिलवा (जानाची पतीण), काऱयक्रमाचो िंचालक डा| जेरालड सपंटो, माजी कर्ोलीक िभा अध्यक्ष वालेररयन फेना​ां डीि, खजां ची जेरालड रोसडर र्ि, कुंिापूर कर्ोलीक िभा अध्यक्ष वाल्टर डी’िोजा हाजर आिले. कर्ोलीक िभा उडु पी प्रिे ि काऱयि​िीन वंसिलें. उपाध्यक्ष फ्लायबन डी’िोजा आनी प्रमीळा डे ’िान काऱयक्रम सनरूपण केलें.

-बनाक डक जे. कोिता ---------------------------------------------

कर् लीक सभा - जान डी’णसलवा ि ड ों े िन हाोंि प्रणर्तभा परसकार "आमीं कोण आनी आमची िामर्ी सकतें ती आमीं इत्यर्क करंक जाय तेन्नां मात्र आमकां च आमची

िामर्ी कळीत जाता. सचंता, जायतर्ी व जां वचेंनां र्ी म्हणोन सचंतून आमी सनधाक र घेवंक जाय, घट सनधाक र कनक प्रयत्न केल्यार अिाध्य म्हळ्ळें ह्या िंिारां त सकतेंच ना. आमच्या घट सनधाक रापरीं प्रयत्न केल्या तें आमच्या जीसवतां त आसमंय सकतें जावंक जाय म्हळ्ळें जावन्हंच वेता, अिें आितां आमीं बरें कचें सिकोन, िकाक री हुद्दे जोडन िमाज िेवा करंक जाय" म्हणोन उडु पी सियेिेसजचो सबस्प डा| जेरालड ऐिाक सपंटोन सिवो पेटवन िंिेि सिलो. तो जान डी’सिलवा फौंडेिन मुंबय आनी कर्ोलीक िभा उडु पी प्रिे िल (री) हां च्या िहयोर्ां त कुंिापूर कला मंसिरां त चलल्ल्या ब्रहत वां ट्याच्या प्रसतभा पुरिकार आनी स्कालरिीप सवतरण तिें भलायके काडक सवतरण िमारं भ उिघाटन कनक उलयतालो. ’कर्ोलीक िभा िंघटन िमाजाक बरें पण हाडचीं िभार काऱयक्रमां मां डून हाडटा त्या पयकी एक जावनािा भलायके काडक करून सिं वचें. ह्या अत्त्युिम िेवेचें काम िमजोन, आमच्या राज्यां त मात्र नंय िे िाच्या सियेिेसजंनी हें योजन आपल्या सियेिेसजं सनंय आिा करंक आमची िलहा घेतल्या’ म्हणोन कळयलें ताणें. मुखेल भाषणर्ार जावनािलो डे प्ुटी फारे िट रें ज असधकारी िामान क्याितेसलनो, ’हां व स्नातकोिर पद्वी घेवन, र्ंड बिानाितां , उन्नत मट्ाची वृिी करंक जाय म्हळ्या सनधाक रान, िकाक री उन्नत सिकाप सिकोन परीकां क बिोन उिीणक जावन हो हुद्दो घेवंक िकल्यां . आनेक रीसतचे िकाक री हुद्दे आिात, ते आमीं कळीत आिल्ल्यां र्ावन र्मनाक हाडन सिकोन िकाकरी हुद्दे आमचे करंक जाय’ म्हण सववररलार्ली. भारतां त नव्यो रूली-रे ग्रो आनी िं ड िप्तेंबर एक तारीके र्ावन मोटार वाहनां (सतसद्वल्लें) कानून, २०१९, ज्याररयेक येता.

28 वीज क क ों णि

र्ंभीर रक्षणाचे भार् रे ग्रां सवरोध सवकल्यार - एक वरि पऱयां त जैलां त आनी/व रू. १,००,००० िं ड एका वाहनाक वाहनां क बिली भार् बिवन रूली सवरोध र्ेल्यार - ि मसहन्यां ची िजा आनी/व रू. ५,००० िं ड भारताद्यंत चलोन आिल्लें रित्यां कानून उल्लंघणाचेर कातर मां डुंक हें कानून सतसद्वलां . राज्यां नी लोकाक नोटीिां िीवंक िुवाक सतलां तर केंद्र िकाक रान उल्लंघणाची पट्ी तयार केल्या. हो जावनािा नवो िं ड कानूनां पासळनां त तर:

र्ात्रा प्राि व्हड वाहनां क - रू. ५,००० िं ड रभिान वाहन धां वडायल्यार रू. १,००० तें रू. २,००० एल.एम.व. क; रू. २,००० तें रू. ४,००० मध्यम व प्ािेंजर व र्ुडि वाहनां क; परत तिेंच कताक ना धरल्यार वाहन चलवपा लैिन्स रद्ध अपायकारी रीतीर वाहन धां वडायल्यार - पयल्या अपराधाक जैला िजा ि मसहने व एक वरि आनी/व रू. १,००० तें रू. ५,०००; परत तिेंच कताक ना धरल्यार (पयल्ये पावटी धरल्ल्या तीन विा​ां सभतर) िजा िोन विा​ां पऱयां त आनी/व रू. १०,००० िं ड

जेराल ि - पयल्ये पावटीं धरल्यार रू. ५००, िू िऱये पावटीं धरल्यार रू. १.५०० सटकेट नाितां पयण केल्यार - िं ड रू. ५०० पऱयां त असधकाररं क सवरोध उलयल्यार तिेंच तां च्या उलोण्याक र्मन कररना जाल्यार - िं ड रू. २,००० पऱयां त

िोरो सपयेवन वाहन चलयल्यार - पयल्ये पावटीं धरल्यार रू. १०,००० पऱयां त आनी/व ि मसहने पऱयां त िजा, िू िऱये पावटी धरल्यार रू. ३,००० आनी व िजा िोन विा​ां पऱयां त

लैिन्स नाितां वाहन धांवडायल्यार - िं ड रू. ५,००० पऱयां त

कूसडं त व तकलेंत ऊण आिोन वाहन चलवंक अिाध्य जावनी वाहन चलयल्यार - पयलो अपराध - िं ड रू. १,००० पऱयां त; िु स्रो अपराध रू. २,००० िं ड

अयोर्ग् म्हण पाचारल्या उपरां ती वाहन चलयल्यार - िं ड रू. १०,००० पऱयां त अयोर्ग् म्हण पाचारल्या उपरां ती कंडकटर जाल्यार - िं ड रू. १०,००० पऱयां त वाहनां चें बां िाप, सनवकहण, सवक्रो आनी वाहनां चें बिलाप आनी भार् - एक वरि पऱयां त जैलां त/व रू. १,००,००० िं ड एका वाहनाक िमा चलानािचीं वाहनां - एक वरि पऱयां त जैलांत आनी/व रू. १,००,००० िं ड एका वाहनाक

ह्या कानूनां क सवरोध वचोन अवघड िंभवल्यार (िेक्षन १३२ (ई), १३३ आनी १३४) - पयलो अपराध - िं ड रू. ५,००० पऱयां त आनी/व िजा ६ मसहने; िू िऱये पावसटं च्या अपराधाक िं ड रू. १०,००० पऱयां त आनी/व िजा एका विाक क.

-एि. आर. आळवा --------------------------------------------

29 वीज क क ों णि

30 वीज क क ों णि

31 वीज क क ों णि

32 वीज क क ों णि

33 वीज क क ों णि

आस्समा​ांत नागरिका​ांची िाषट्रीय िे जिसत्री पगगटली का​ांड चल्लें. १९८५ इस्वेंर्त राजीव गा​ांर्धच्​्ा

सका​ारान "अस्सम सोल्लो केलो. त्​्ा सोल्ल्​्ा प्रमाणें, १९७१ इस्वेच्​्ा माचा २४ र्ताररके

उपरा​ांर्त, अस्समाक िा्ल्​्ा गा​ांवा थावन

्ेवन ररगलेल्​्ा सक्कड लोकाक, जार्त-कार्त आनी धमा पळे नासर्ताना​ां, गडडपार कच्​्ा​ा

इराद्​्ान पाककाजे. म्हळ्​्ार त्​्ा च्​्ाररत्रीक र्ताररके प्लें अस्समा​ांर्त असलेल्​्ा​ांव म्हण

दसर्तावेज दाकवन रुजू कर्तेल्​्ा​ांक इांडड्ाचो

नीज नागरीक म्हण मा​ांदर्तेल्​्ा​ांव म्हण त्​्ा

(फिलीप मद ु ार्ाग)

सोल्ल्​्ाक दसकर्त केल्ल्​्ा अस्समी

राजकारणणांनी मा​ांदलें. ही cut-out र्तारीक

प्रसतावन:

ककत्​्ाक म्हळ्​्ार, दसर्तऱ्​्ा हदसा बा​ांगलादे श

ह्​्ाच अगोसर्ताच्​्ा ३१ र्ताररकेर, अस्समाची रासत्री् नाग्ररीक रे जजसत्री पा्स केली.

१९५१ उपरा​ांर्त, ही प्ली तर्तद्वणी. अस्समा​ांर्त बा​ांगलादे शी घूस-ब्ट (घटान सिर्तर

ररगलोलो) लोक आसा आनी र्ता​ांका​ां र्तडडपार कररजे म्हण १९७९ थावन स्थळीक

आमीां वेगळाचार घेर्तलो म्हण शेख मजजबरू रहमानान पगार्तलेलें. १९८५ थावन २०१३

पऱ्​्ा​ांर्त NRC तर्तद्वणी कररजे म्हळ्ळें र्तोंडाउर्तर जावन उरलें. आर्ता​ां, स वसािं उर्तरलीां,

अांर्तीम आनी शेवटाची पट्टी आ्ली. ह्​्ा

पट्हटांर्त ३.११ करोड लोकाचीां ना​ांवा​ां आसलीां;

ववध्​्ार्थिंच्​्ा मकेल्पणार चळवळ चल्ली. थोडी हहांसा जाली; खतन्ो जाल्​्ो. आनी

एक नवो दे श आनी पाककसर्ताना थावन

पण ू , अजी हदल्ल्​्ा १९ लाख जणामची ना​ांवा​ां

सम्सार िर कपरससद्ध नेल्ली लोक हत्​्ा

नार्तलीां. दे कून, अस्सामा​ांर्त एक नवी दववधा सरू जाल्​्ा.

34 वीज क क ों णि

वासणुकेच्या काळाची च्यरित्रा:

१९४७ र्ावन १९७१ पऱया​ांतली गिाल:

बांगलादे शा थावन इांडड्ाच्​्ा बडगा-पूवा

वल्ाक, प्रत्​्ेक जावन अस्समाक, कामा​ां सोदन ू दे शा​ांर्तर जा​ांवची वप्रकि्ा का​ां् नवी

नहीां. ववसव्​्ा शेकड्ा​ांर्त, ब्रिटीश इांडड्ाच्​्ा

वासणकेच्​्ा काळार, अस्समा​ांर्त च्​्ा्े र्तोटा​ांनीां आनी िार्ताची साग्वळी कच्​्ा​ा गाद्​्ा​ांनीां,

कामा​ांचो आवकास जात्त्तो वाडलो. स्थळीक अस्सामीस लोकाक हीां कामा​ां करुां क इछ्छा

नार्तली म्हण्​्ेर्त. र्तालेंर्ता​ां, हहक्मर्त आनी शाथी आपणा​ांवची असिलाशा-्ी नार्तली. दे कून,

र्तवळच्​्ा उदें र्त-बेंगाळ (आर्ता​ांच्​्ें बांगलादे श),

पसचीम-बेंगाळ (आर्ता​ां इांडड्ाचो एक राज्​्), ब्रबहार आनी घखा​ा-ल्​्ा​ांडा (अर्ता​ांच्​्ें नेपाल)

थावन ब्रिटीश सावकारा​ांनी लोकाक हाररहाररांनी हाड्लें. प्लें, दादल्​्ा​ांक, उपरा​ांर्त सगळ्​्ा कटमा​ांक. १९११ इस्वेंर्त बांगला वविजन

असर्तमर्तीक आनी िमेण अस्समाक जागो

बदलन ू गेलीां. १९४३-४४ वा्द्​्ा​ांर्त, बेंगळा​ांर्त दकोळ पडलो. जेवक ां नार्तलेले आनी

साग्वसळची िां् होगडात्ल्ले शेत्कारी, हहांद ू १९४५ इस्वेंर्त, दस्रें जागर्तीक झजजा​ांर्त जपानी आत्ल्ल्​्ावेळा, जात्त्ते बमीस शेत्कारी अस्समाक धा​ांवोन आ्ले.

हहांदसर्तान; हहांद ू बहमर्त आसलेलो नवो दे श. हाच्​्ा पडलाक, पश्चीम पाककसर्तान; आनी मडलाक पूवा पाककसर्तान. पाककसर्तान मसलीम बहमर्तेचो दे श, जो मसलीम

लीगाच्​्ा मोहाम्मद आली जजन्नान अशेल्लो आनी झजल्लोनवो दे श.

अशें वविागीकरण

जार्ताना​ां, समसल्न गटले लोक इशीन-तर्तशीन गडडपार जालो. तनवासीर्त, शरणाथी आनी पासळनार्तले) उदें तर्तच्​्ा बेंगाळा (पूवा

कटमा​ां बेंगाळा सिर्तर उदें तर्तथावन

सोजेर ब्रिटीश इांडड्ाच्​्ा बमािंर्त

र्तीन कडके जाले. व्हड कटको िारर्त म्हणजे

तनराधारी अ-मसलीम (इसला​ां धमा

केल्ल्​्ा वेळा धाराळ हहांद ू आनी बद्र्धसर्त

आनी मसलीम, अस्समाक पळोन गेले.

१४ अगोसर्त १९४७ व्​्ेर, ब्रिटीश इांडड्ाच्​्े

पाककसर्तान) थावन इांडड्ाक पळोन आ्ले. शेवाटाक हा​ांर्तले जात्त्ते पावले अस्समा​ांर्त.

१९६४ इस्वेंर्त, पव ू ा पाककसर्ताना​ांर्त हहांद-ू ववरुद्ध दां गो चल्लो. ह्​्ा कोमवादी लडा्ेंर्त जीव

उरल्​्ार परो म्हण घर-जागो सोदन जात्त्तो हहांद ू पाककसर्तानी लोक इांडड्ाक पळोन

आ्लो. १९६५च्​्ा इांडड्ा-पाककसर्तान झजा उपरा​ांर्त, पूवा पाककसर्ताना​ांर्त उदा ू ववरुद्ध

बांगाली लोकाच्​्ें आांर्तरीक तर्तक्काट सरू

जाल्लें र्तें १९७१ इस्वेंर्त बांगलादे श जावन सांपले म्हण्​्ेर्त. ह्​्ा ७-८ वसािंनीां, प्रत्​्ेक 35 वीज क क ों णि

जावन १९७०-७१ इस्वेंर्त बांगाली उलांवच्​्े पव ू ा

अगोसर्त १९७५ र्ताररकेर शेख मजजबरू

र्तांबांर्त (refugee relief camp) आस्रो घेर्तलेले

लषकरी सका​ारान, बांगलादे श एक इसलामीक

पाककसर्तानी इांडड्ान चलांवच्​्ा तनराधारी पाटीां वचोंक्ना​ांर्त. १९७१ इस्वेंर्तच एक

समसल्न समकवोन शरनाथी इांडड्ाक पळोन आत्ल्ले र्ता​ांर्तलो बहमर्त लोक पाटीां वचोंक ना​ां.

हा​ांका सगळ्​्ा​ांक अस्समाच्​्ें आकशाण

(pull factor) आनी नवेंच स्वर्तांत्र जाल्ल्​्ा बांगलादे शाचो तर्तरासकार (push factor) काराण म्हण्​्ेर्त.

१५ अगोसत १९७५ र्ावन आता​ां पऱया​ांत:

रहमानाच्​्ा हत्त्​्ाका​ांड जाल्लेंच सांपलें. नव्​्ा दे श म्हण पगाटलें. इसला​ां बांगलादे शाच्​्ें

अर्धकृर्त धमा म्हण नव्​्ा सांववधाना​ांर्त बरवन घालें. उबजल्ल्​्ा सिां्ान धाराळ अ-मसलीम पजा​ा इांडड्ा​ांर्त ररगली. ह्​्ा हहांद्वा​ां सा​ांगार्ता मसर्त दरबळी मसलीां पजा​ा-्ी आ्ली.

जात्त्त्​्ा​ांक अस्समा​ांर्त स्रे -ध्रे आसले

दे कून थैंसर घूस-ब्ट जावांक सलि जालें. ह्​्ा १०० वसािं व्ल्​्ा च्​्ाररत्रीक कनेंचें

पसलर्ता​ांश अस्समा​ांर्त िा्र थावन आत्ल्ल्​्ा लोकाक वोट घाल्च्​्ें हक्क मेळोन राजकी् अर्धकार "अहों’ (स्र्तळीक) पजेथावन

तनकलालो. लोका सांख्​्ा हहसोब (demograhy),

प्रर्तेक जावन सांसकिर्तीक बदलावण उग्त्​्​्ान हदसर्ताना​ां, सांपरादा्ीक ककारे उदें वच्​्ें सहज.

ह्​्ा बाबर्तीन, मकल्​्ा अवस्वरा०र्त वाच्​्ा​ां.

----------------------------

न्यूिोन - म्हाहे त आवेश प्रचाि - नवें एसोससयेशन

साडे-र्तीन वसािं स्वर्तांत्र, लोकशाही आनी सेकलर बांगलादे श म्हळ्ळें सोपाण १५

सैंट आग्नेस सेंटर फोर पोसट ग्राज्​्​्ेट

स्टडीस एांड रीसचा मांगळूर हा​ांच्​्ा एम.एससी. बीग डाटा अनासलहटक्स वविागान नवेंच 36 वीज क क ों णि

आपलें एसोसस्ेशन - न्​्ूरोन म्हाहे र्त आवेश प्रचार सप्र्तें बर ४ वेर सैंट आग्नेस पी.जी.

आडडटोरर्मा​ांर्त उदघाटन केलें. ह्​्ा सांफाची दरू दीषट एक अखांड थळ बा​ांदन ू डाटा

सा्न्साची म्हाहे र्त अदल-बदल कची. मखेल सैरो प्रवीण कमार कल्िावी, एम.डी. आनी सी.ई.ओ. नोवीगो सोल्​्ूशन्स प्रैवेट

सलसमटे ड, मांगळूर, अध्​्क्ष स्थानार प्रा​ांशपाल ि| डा| जेस्वीना ए.सी., अनश्री राज, बीग डाटा अनसलहटक्स वविाग व्हडडलण,

उदघाटनाक वेदीर आसलीां. ब्रबससए चीां

फैनल वसा​ाचीां ववद्​्ार्थाणणां् काऱ्​्ाक हाजर आसलीां.

उदघाटन रोजजलटान आपल्​्ा पांगडा बराबर मागण्​्ा गीर्त गावन सवा​ातर्तलें दे वाक अगािं दीवांक. अक्षक्षर्ता मेनन आनी रमोना मथू

हाणीां आहटा फीसश्ल इांटेसलजेन्स हाचो बाप्

- जान मेकार्थाचो जनन हदवस - ’इांटेसलजेन्स हदवस’ चो महत्व वववररलो.

र्तप्ृ र्ती रावान सवािंक स्वागर्त केलें.

वविागाची म्हाहे र्त दीवन मेघ्ना जे. एम. उल्लें.

काळोक प्स धा​ांवडा​ांवन उज्वाड

फा​ांखवांक तनशाणी जावन वेदीर आसलेल्​्ा​ांनी हदवो पेट्लो.

मखेल सैरो प्रवीण कमारान

एसोसस्ेशनाचें ला​ांछन (लोगो) उग्र्ता्लें , एसोसस्ेशनाचीां हद्दे दारा​ां:

37 वीज क क ों णि

जवैरर्ा मल्ला अध्​्क्ष

सैंट आग्नेसा​ांत सशक्षका​ांचो

शेरीन ओबेड काऱ्​्दशी

ददवस आचिण

जो्ेल स्कारर्ा उपाध्​्क्ष फरीन ओबेद प्रसारक

सारा आफऱ्हा खजा​ांची

प्रतर्तमा डी’सोजा काऱ्​्िमा​ां सां्ोजक अनश्री राज वविाग व्हडडलन प्रतर्तज्ञ स्वीकार केली.

उपरा​ांर्त जवैरर्ान एसोसस्ेशनाची

पूवा दीषट, समसा​ांव आनी काऱ्​्िमा​ांववशीां ससिका​ांक सा​ांगलें.

मखीएल सैरो प्रवीण

कमार कल्िावी आहटाफीशी्ल इांटेसलजेन्सा ववष्ा​ांर्त उलवन प्रसर्तर्त ू म्हाहे र्त

आरा​ांवच्​्ेववशीां उल्लो. ववद्​्ार्थिंनी रोबाटीक प्रासेस्स, ओटोमेशन आनी

क्लौडाववशी चडीर्त जाण्वा् जोडच्​्ाक

सा​ांगलें. र्ताणें हें नवें एसोसस्ेशन न्​्ूरोन आसा केल्ल्​्ाक सवािंक उल्लाससलें.

काऱ्​्ाक आत्ल्ल्​्ा मखेल सैर्​्ाक

उल्लासाची काणीक जावन प्रा​ांशपाल ि| डा|

जेस्वीना ए.सी. न उगडासाची काणीक जावन ्ाहदसतर्तका हदली. प्रा​ांशपालान ववद्​्ार्थिंक प्रेरीर्त कररांक नवें र्चांर्ताप आनी फडाराची

र्ता​ांब्रत्रकर्ता आपली करुां क उलो हदलो. तर्तणें वविागाचो उपकार आट्लो आनी ह्​्ा आहटाफीसश्ल इांटेसलजेन्स डे क

ह्​्ा नव्​्ा

एसोसस्ेशन घडल्ल्​्ाक उपकार आट्लो.

शेरीनान अख्खें काऱ्​्ें तनवा​ाहण केलें , फरीनान

धन्​्वाद अवपाले.

----------------------------

आगोसर्त ५ र्तारीकेर सैंट आग्नेस कालेजजांर्त पेरेंट-टीचर एसोसस्ेशन आनी क्​्ाब्रबनेट सा​ांद्​्ा​ांनी सशक्षका​ांचो हदवस आचररलो

38 वीज क क ों णि

काऱ्​्िम बलासम रे गोच्​्ा मागण्​्ा बराबर सवा​ातर्तलें.

उपाध्​्​्क्ष रोनालड वपरे रान

सवािंक स्वागतर्तलें.

हो दीस खेळ-मेळान आचररलो व्हडडला​ां आनी ववद्​्ाथीं सा​ांगार्ता. ि| डा| मरर्ा रूपा 39 वीज क क ों णि

ए.सी., सपीरर्र सैंट आग्नेस

इजन्सटट्​्ूशन्स, टीचरा​ांलागीां उलवन र्ता​ांका​ां आपलो सांदेश दीलागली.

शाला ससबांदी्

दीसाच्​्ा खेळा​ांनी सा​ांगार्ता मेळ्ळीां. ि| डा| एम. कामेल रीटा ए.सी., कालेजजची

आडळर्तेदाना, ि| डा| एम. जेस्वीना ए.सी., प्रा​ांशपाल, ि| डा| वेतनस्सा ए.सी., सह प्रा​ांशपाल का्िमाक हाजर आसलीां.

डा|

गीर्ता नज्रेर्तान धन्​्वाद अवपाले आनी शन्नन ू काऱ्​्िम चलवन व्हेलें.

काऱ्​्ाच्​्ा आखेरीक

सवािंक खशेचें जेवाण आसलें.

----------------------------

केणमसटि ी प सट ग्राज्ययेट णवभागाोंर्त "केम-ओरा"

डा| िुचेतन पी.ए., िह प्राध्यापकी सडपाटकमेंट ओफ स्टडी एं ड रीिचक ईन केसमिटर ी, तुमकूर युसनवसिकटी, ह्या काऱयाची मुखेल िैरीण जावनािली. कायक्रम सवद्यासर्ांच्या स्वार्त नाचा बराबर िुवाक सतलें. सिवो पेटवन काऱयें उिघाटन केलें - पयलें िैरय ट ां नी आनी उपरां त एिोसियेिनाच्या हुद्दे िारां ची वळक करून सिली. डा| र्ीता एम. सपंटो, मुखेलीण केसमिटर ी सवभार् सहणें प्रसतज्ञा स्वीकार केली. डा| कीती एि. के., िह प्राध्यापक केसमिटर ी सवभार् सहणें एिोसियेिना सवश्यां त सववर सिलो.

िप्तेंबर ३ वेर िैंट आग्नेि कालेसजच्या केसमिटर ी पोिट ग्राज्युयेट सवभार्ान "केम-ओरा" तां चें एिोसियेिन ’केम-ओरा’ उिघाटन केलें.

मुखेल िैरय ट ान िसभकांक केसमिसटर ं त जां वच्या फुडाराच्या िंिोिना सवश्यां त केसमिटां क आिच्या अवकािा सवश्यां त िां र्लें. तिेंच सतणें "िोलीड स्टे ट केसमिटर ी" सवश्यां त उपन्याि सिलो. काऱयाध्यक्षीण भ| डा| जेस्वीना ए.िी. न सतच्या सवंचणार उत्रां नी प्रेरीत केलें. धन्यवािा बराबर काऱयें आखेर जालें.

--------------------------------------------

40 वीज क क ों णि

41 वीज क क ों णि

42 वीज क क ों णि

43 वीज क क ों णि

44 वीज क क ों णि

45 वीज क क ों णि

46 वीज क क ों णि

47 वीज क क ों णि

48 वीज क क ों णि

49 वीज क क ों णि

"ऐणडया काोंकलेव ि र बेटर मोंगळरू"

िैंट एलोयसियि कालेसजच्या राषटर ीय िेवा योजना घटकाच्या स्टू डें त फोर डे वलपमें ट, बेंर्ळु रू हां च्या िंयोर्ां त "ऐसडया कां कलेव फोर बेटर मंर्ळु रू" म्हळ्या सवषयार िप्तंबर ५ वेर एका िीिाचें काऱयक्रम कालेसजच्या राबटक सिकवेरा िभां र्णां त आिा केल्लें. मंर्ळु रू महानर्र पासलकेचो कसमषनर, मोहम्मि नजीर उिघाटक जावनासयल्लो. मंर्ळु च्याक क्यां पको सलसमटे डचो सनिे िाक कृषणपरिाि माडतील र्ौरव िैरो जावनासयल्लो. कालेसजचो प्रां िुपाल फा| डा| प्रवीण माटीि, एि.जे. अध्यक्षस्र्ानार 50 वीज क क ों णि

आिलो. स्टू डें ट फोर डे वलपमेंट्, बेंर्ळु रू हाचो िंयोजक प्रेम एि. न प्रमूख भाषण केलें. कायक्रम उिघाटन कनक उलसयल्लो महानर्र पासलकेचो कसमषनर मोहम्मि नजेर मंर्ळु चो लोकाक आिच्या िमस्यां सवषयांत सववर सिलो. मंर्ळू र नर्र र्जेच्यो व्यवस्र्ा होंिोन आिा तरी, घनत्याज्य सनवकहण मात्र िमा जायना म्हणालो. सि​िाक िुमार ३५० टन घनताज्य िंग्रह जावन हें सनवकहण कची जवाब्दारी आमच्या िवा​ां ची म्हणालो. तिेंच प्ल्ल्यािटीक सनषेि जाररयेक हाडच्या सवषयां त िां र्ालार्लो. उपरां त उलसयल्ल्या ताणें मंर्ळू र एक िैक्षणीक जाळ, हां र्ािर सवद्यार्ी पाचव्या क्रां ती सवश्यां त जवाब्दारी हाडच्यां त प्रयत्न करंक जाय तिे मंर्ळू र सनतळ आनी िुंिर नर्र करंक जाय म्हळें . स्टू डें ट फ्रो डे वलपमें ट, बेंर्ळु रू हाचो िंयोजक प्रेम एि. आपल्या प्रमूख भाषणां त मंर्ळु च्याक पररिराच्या िमस्या सवश्यां त ताणें आपली असभपराय सिली. "मंर्ळु रू नर्र एक िैक्षणीक, िां िकृतीक आनी सवसवधतेच्या प्रवासिंचें घर जावनािा. हां र्ाचो लोक िामाजीक, राजकीय, वैद्यकीय, सपंतुरां , अिें िवकय क्षेत्रां नी तां चो छापो मानक आिा आनी आपलें नां व िंिाराद्यंत फामाि करून आयलां . पूण योजन नािचें एक नर्र जावन लोक िामाजीक स्मस्र्रता होर्डावन सजयेतात" म्हणालो. तिें जाल्ल्यान सवद्यासर्ांनी पररिरा सवषयां त जाग्रुत्काय आनी र्मन िीवन, मंर्ळु रू एक मािररचें नर्र जावन करंक जाय म्हण सवनंती कररलार्लो. मंर्ळु च्याक क्यां पकोचो सनिे िक कृषणपरिाि माडतील आपल्या भाषणां त, "युवजन उपकाराक पडानािल्ले नंय, बिलाक तां कां उपकाराक पडचे तिले जावन बिलुंक जाय" म्हणालो. कापोरे ट वलया िां र्ाता स्विाय पंर्डाच्या

प्रयोजनां सवषयां त उलयलो. सववीध िहकारी िंघ िे िाच्या आर्ीक असभवृद्धीक कारण जावन, िर्या आर्ीक व्यवस्र्ा बसळषठ कच्या​ां त िहकारी जावनािात म्हणालो. प्रां िुपाल फा| डा| प्रवीण मासटक िान ताच्या अध्यक्षीय भाषणांत, हें ऐसडया कां कलेव म्हळ्ळें काऱयक्रम युवजणां र्ावन िुवाक तून, ताणीं िे िाच्या भसवश्यां त बिलावण हाडचें प्रयत्न कऱयेत म्हळें . युवजणां नी चडीत जवाब्दारी घेवंक जाय आनी उिीम मंर्ळू र म्हळ्ळें पररकल्पण सवश्यां त प्रसतज्ञा कनक आमचें नर्र उिीम, सनतळ नर्र करंक मुखार येया म्हण सवद्यासर्ांलार्ीं सवनंती कररलार्लो. ह्या काऱयक्रमां त ’आमचें मंर्ळू र, आमचें भसवषय’ म्हळ्या सवषयार उपन्याि आिा केल्लो. मात्र नंय िंवािात्मक र्ोषठी आनी तकक कूट सववीध िंस्थ्ां च्या आनी कालेसजंच्या मुखेल्यांलार्ीं चलयलो. आखरे क सवद्यार्ी "युवजण: भसवषयाचो सनधाक र कतेले" म्हळ्या सवषयार प्रितुती चलयली. रोस्ना रे जीन काऱयक्रम सनरूपण केलें , आलवीन डी’िोजान िैरटयां ची वळक करून सिली आनी स्वार्त केलें. स्टू डें ट फोर डे वेलपमें ट, मंर्ळू र हाचो िंचालक तुषारान वंिन सिलें. ह्या काऱयक्रमाच्या िमारोप िमारं भाक मुखेल िैरो जावन एम्मेल्ये डा| बरत िेट्ी येवन, र्ौरवान्वीत िैरो जावन मंर्ळू र सवस‍वद्यालयाचो राषटर ीय िेवा योजनासधकारी सवनूत रै आसयल्ली. ऐ.िी.बी.एम. चो िंचालक सजतीन कसट्कोडीन अध्यक्षस्र्ान िोभसयल्लें.

---------------------------------------------

51 वीज क क ों णि

णमलाग्रीस १५१ णवद्याणर्ांक स्कालिीप णदर्ता

समलाग्रीि आनी एन.आर.ऐ. हाणें आर्ोित ३० वेर १५१ सवद्यासर्ांक स्कालिीप सिलें.

उडु पी सबस्प डा| जेरालड ऐिाक लोबो म्हणालो, "मुखेल उद्धे ि ह्या स्कालसिकप्पांचो जावनािा सवद्यासर्ांक तांचें सिक्षण मुखारंक प्रेरीत करंक आनी रावोंक ताणीं आपणालार्ीं पयिे नांत म्हण इिकोलाक वेचें बंध कररना जांवच्याक. हें हेरांक सिं वचें प्रयत्न केसिं च बंध जायना जांव. ह्या िाना पाटल्यान िासक्रफीि आनी प्रयत्न सलपोन आिा. मोर् आनी िासक्रफीि सिक्षकांनी िाखसयल्लो ह्या कालेजीक िभार सवद्यासर्ांक तांचें भसवषय िुध्रावंक आधार िींव,"

52 वीज क क ों णि

महेि िेट्ी (१९८६-८७ चो सवद्यार्ी) चेरम्ान नेमूि फामाकस्यूसटकल सलसमटे ड बेळूर आनी होटे लां म्हालक हाका िंस्थ्ान मान केलो. "म्हाका समलाग्रीि कालेसजववीं िभार बरे पणां लाबल्यांत. आज व्हतो स्पधो आिा. सिक्षण मात्र मनिाचें जीवन िारंक पावाना. िंिकृती आनी सचंत्नां चडीत र्जेचीं. सिक्षकांक आनी व्हसडलां क मान सिया तें अती प्रमूख. एकल्यान जीवनांत िेवट िवरंक जाय आनी खास्मल्तमानान काम करून तो िेवट जोडु ं क जाय. तुमकां बरें माग्ल्तेलीं जावनािात तुमचीं सिक्षकां आनी तुमचीं व्हसडलां" म्हळें महेि िेट्ीन. रू. ६,४१,०४४ समलाग्रीि पन्याक सवद्यासर्ांनी कालेज सवद्यासर्ांक वांटले आनी हांतूं १५१ सवद्यासर्ांक फायिो लाबलो. डा| सवन्सेंट आळवा, प्रांिुपालान मुखेल भाषण केलें आनी िवा​ांक स्वार्त केलें.

"आमीं आमच्या िमाजाक ररणकारी जावनािांव. आमकां हेरांच्या कुमके र्ावन उपकार मेळ्यात. हेर व्यक्ती आमच्येखातीर िासक्रफीि कताकत. आमीं िालाक िान सिल्यार, िमाजेंत बिलावण हाडु ं क िक्ता. परोपकारी कामां करून आमी िंतोिाचो अनभोर् जोड्येत." म्हणालार्लो सबस्प. फा| डा| लारे न्स िी. डी’िोजा, कालेसजचो करे स्पोंडेंट म्हणालो, " आमीं स्वार्ी जावंक फावो ना आनी आमी आमच्या जीवनांत आिचें वांटुंक जाय." महात्म र्ांसधचीं उत्रां उर्डािाक हाडन, ताणें म्हळें हां र्ािर आिा जाय पुतें हऱयेकल्याच्या र्जेक पावोंक पूण स्वार्ाकक नंय. ताणें स्कालिीप मेळल्ल्या सवद्यासर्ांक िांर्लें हेरां सवद्यासर्ांक कुमक करंक. "आिले सवद्यार्ी जावनािात िैक्षणीक िंस्थ्ांची आित आनी ते तांच्या आिल्या िैक्षणीक िंस्थ्ांक तांच्या जयता मुखांत्र आमचें नांव व्हड कताकत. आिले सवद्यार्ी जावनािात आमचे रायभारी. आमीं सचंत्यां ज्या कोणालार्ीं पयिे नांत तांच्येसविीं आनी कुमक कऱयां तांची पररस्मस्र्ती िुध्रावंक." म्हणालो फा| डा| लारे न्स.

प्रोफेित िोसफया डायि, पन्याक सवद्यासर्ांची काऱयि​िीण, सफलीप फुटाकडो आनी इतर सहतसचंतक हाजर आिलीं. िालवािोर नोरोन्हा, पन्याक सवद्यासर्ांचो अध्यक्षान धन्यवाि असपकले.

----------------------------------------------------

कक ों िी गावपी जेरी बज्ज डी गायर्ताों गायर्ताोंि मरि पावर्ता

मंर्ळु रांत कोंकणी वेिीर एक ख्यात र्ावपी म्हण फामाि जावन्हंच आिल्लो जेरी डी’िोजा, बिोडी िप्तंबर ३ वेर आपल्या फकत ५१ विा​ां प्रायेर काळजाघात जावन िे वाधीन जालो.

53 वीज क क ों णि

मंर्ळू र इजंयत्ल्ल्या एका र्णेिोत्सवा काऱयक्रमाक वेिीर ओकेिटर ा बराबर पि र्ावन्हंच आिलो तो एकाच्छाणे कोिळोन पडलो. तक्षण ताका स्र्ळीय आस्पत्रेक व्हे लें तरी ताची आविी िंपोन आसयल्ली आनी ताका वांचवंक जालें ना. जेरी बिोडीन ताच्या जीवनांत च्यार िंर्ीत िांजो आिा केल्ल्यो, मंर्ळु रांत आनी मुंबंयत. र्ोड्या मसहन्यां आसिं च माचा​ांत ताणें ताची नायट िां र्ाती र्ावपी जेरी बोंिेल बराबर बोंिेलांत आिा केल्ली जेरी आनी जेरी नायट ताची आखरे ची नायट जाली. जेरी बिोडीन ६० वयर कोंकणी पिां घडल्यांत आनी र्ायल्यांत आनी ताचोच म्हळ्ळो एक आलबमयी आिा नाच भांर्ारा. ताचीं र्ोडीं पिां , आवयपणा, रूपा, मम्मी, रोजमेरी भारीच लोकामोर्ाळ जाल्यांत. जेरीक कोंकणी पिां िंिारांत बरोच अवकाि आिलो, फालें आिलें, तालेंत आिलें पूण िे वाची खुषी सवंर्डच आिली. जेरी बिोडी आपली पतीण लवीनाक तिेंच िोर्ां भुर्ग्ा​ांक आनी अधीक माफान कोंकणी मोसर्ंक िांडून र्ेलो.

----------------------------------------------------

िोहा एम.िी.ए. आिा कताक भाषण आनी क्वीझ स्पधो ह्या स्पध्या​ांचो मूळ उद्दे ि आिलो तरणांक तांचीं उलवपा आनी सचंत्पा िे णें ऊजीत करंक आनी िमाजेंत मुखार तो 54 वीज क क ों णि

येवंक तिेंच आपली मां यभाि कोंकणी ि​िांकाळ वांचोन उच्याकक तन्या​ां र्ंय हुमेि उटवंक हें एक िाधन जावनािा.

खटारांतलें फामाि मंर्ळु र्ाक रांचें, म्ांर्ळोर कल्चुरल एिोसियेिन, िोहा-खटार हाणीं कोंकणी भाषण आनी क्वीझ स्पधो आिा केलो. प्राये प्रकार तीन वांटे केल्लो - ५ तें १०, ११ तें १५ आनी १६ आनी चडीत. लोका र्ावन बरोच िहकार मेळल्लो. एम.सी.ए. िें मखलें काऱ्यक्रम जावनासा सप्तोंबर १९ र्तारीकेर म र्त ों ी िेसर्त सोंभ्रम, इों णडयन कल्िरल सेंटराोंर्तल्या आि क ह लाोंर्त, द हा-खटार ----------------------------------------------------

55 वीज क क ों णि