Veez Konkani Global Illustrated Konkani Weekly e-Magazine in 4 Scripts - Devnagari Script.

सचित्र ् हफ्त्याळें

अकों: 4

संखो: 2

दसेंबर 17, 2020

कक ों िी साणित्ाोंतल िास्ाों बाोंब णवकटर आलवारीस क र्डे ल 1 वीज क क ों णि

सोंपादकीय: आमच कुस्वार वाोंटून घे व्ाों चडटाव च्यार कास आस्लीं नतालाीं क

वकतेंच चूक ना तरल स्स्थवतगत तवसच्च आसा

कुस्वार भायर थाीं वन हाडटात; हे र सभाराीं

आनल कोरोना महामारल ववीं तल आवनकल

घराच्च कता​ा त, आनल ऊर्लीं दु रबळलीं कुस्वार

अस्थव्यस्थ जाल्ा.

नासताीं च रावतात. अमेररकाीं त जाल्ारल वतच्च गत. दु रबळलीं थोडलीं

हें वरस सवा​ां क एक ववपरलत वरस! अख्या

भाडें दलवींक सकत नासताीं वकतेंय पाीं ग्रुींक

सींसारार लोकाचें जलवन अस्थव्यस्थ केल्ल्या

मेळ्ें आीं गाक रें वडाीं वन खींच्या साीं ख्या पींदाीं

महामारलन सभार लोकाक गवतहलन केलाीं .

व रूकाीं पदाीं रात पाशार कता​ा त. काम

सभाराीं चलीं कामाीं गेल्ाीं त वकत्या रे सटारें टाीं ,

नासताीं आस्लीं भलायके इनशूरेन्स नासताीं

ल्हान ल्हान दु खानाीं लोकाचल सावळल नासताीं

वववलध वपडें नल वळवळटात, ताीं काीं दे वच्च गत

बींध पडल्ाीं त. सभाराीं क जाीं व भाडें दलवींक व

तेंय ह्या वहीं वाळ्या वदसाीं नल!

वलज सक्तेचें व गेसाचलीं वब् फारलक करींक सयत ताीं क नासताीं आसल्ल्या थोड्या पयशाीं नल

ह्याीं सवा महामारल मधें फैझराच्या ववज्ञावनींनल

दलस सारन्ींच आसात. हें लागू जाता नवहीं च

कोरोना-१९ क वनमाणें तरल इीं जेक्षन सोधून

भारताक बगार अख्या सींसारार आसच्या

काडून यशस्वल जाल्ात. हें वकात नवहीं च

दु रबळ्या लोकाक. गजाल असल आसताीं

अमेररकाीं त मानून घे तलाीं बगार इीं गलेंडाीं त तसें

ग्रेसताीं खळण्यो ये ता पऱयाीं त जेवतात आनल

इतर दे शाीं वनींय वपडे सताीं क दलवींक सु वा​ा वतलाीं .

पोट पाड जालाीं म्हण खाट्येर लोळटात.

अमेररकाीं त प्रथमत भलायके क्षेत्ाीं तल्ाीं क,

उपराीं त कोरोना वपडे सताीं क, त्याउपराीं त ६५ "दे वान थोड्याीं क हात उकलन वदलाीं, तसेंच

वसा​ां वयल्ाीं क आनल ताच्य उपराीं त हे र सवा

हे राीं क पाीं य उकलन वदलाीं " म्हणटालोीं हाीं व

जेराल लोकाक वदीं वचलीं प्रयत्ाीं कता​ा त मात् नीं य,

पोण्णास वसा​ां पयलें. तेंच आताीं य लागू जाता

ह्या इीं जेक्षनाीं क पयशे सका​ा रच पळे वन घेता.

दु बळ्या कुटमाीं नल जल्माल्ल्याीं क. हाीं तूीं ताीं चल

हल सींगत वचक्के मतलक सींतोस वदीं वचल.

-डा| आसटलन प्रभू, वचकागो 2 वीज क क ों णि

कक ों िी साणित्ाोंतल िास्ाों बाोंब णवकटर आलवारीस क र्डे ल [‘णवजय’ णलखिे नाोंवान णवन दीक बपा​ां द्वारी ों सवा​ांक पररचीत मानेसत णवकटर अलवारीस िाच्या णजण्ये वयर एक दीषट]

आनल ह्या पाीं वड्यार रावोन मुकार पळे ताना ‘पववत् तींबाचे सुवातेक’ गलत मवतींत गुणगुणोींक लाग्ता. पाटलीं पळे ताना टे प ररवैंड जाता आनल ह्या बावेसत्तर वसा​ां चें वजणें मतल पडद्यार ‘फासटफोवाड’ जाता..

िास्ाों.. िासयाों.. खींच्यान धाीं वललीं हलीं बावे सत्तर वसा​ां ? तलन वसा​ां चो आस्ोीं तें आजून उडास आसा. पेंकडा वयर पकाट वजब्बो, पेंकटा सकला वार्याक! पकाट वसत्ाचो तलर काडन तरयल काश्टल बाीं दचेवयतललय गत ना... त्या नींतर्चलीं ६९ वसा​ां कशलीं पाशार जाललीं तें वचींताना वजववताचल गाडल अशलय ‘टोपगेरल’चेर वकत्या धाीं वता म्हळ्ळ्ळें सवाल येता... कक ों िी साणित् शेताोंत एों टर ी: -णवजय पाटी ों पळे ताना: बावे सत्तराीं चल प्राय. आवकाचो वनमाणो पाीं वडो. वजवलत म्हळ्ळ्ळ्या नाटकाचें अींतलम दृश्य. ‘कटा न्स’ केदाळा म्हळ्ळ्ळें मात् कळलत ना!

म्हज्या अींदाजा पमा​ा णे म्हजें प्रथम बरप प्रकट जा्ें म्हज्या एकवलस वसा​ां च्या प्रायेर. ‘लाीं ब केसाीं चल म्हजल बायल’ नाीं वाचो ववनोद. तवळ लोकामोगाळ जावनासलेल्ा ‘वमत्’ हप्ताळ्यार. दे . जोकलम सींतान अलवारलस ताचो स्थापक सींपादक. तो म्हजो बापल्ो, म्हज्या बापायचो भाव जाल्ल्यान वगाणेववणे वमत् पत् आमच्ये घरलीं येवन पावतालें.

3 वीज क क ों णि

प्रथम वलखलत वलख्ता पऱयाीं त वाचपाचल मात् वोड. वाचताीं वाचताीं एकाच्छाणे बरीं वचल वोड उदे लल आनल बरवन धाडलें. बाप्पून तें तुरींत प्रकटलें मात् न्हय “तुका बरीं वचें दे णें आसा, बरवयत्त राव” म्हणोन ताणे म्हाका ‘हुररदुीं वबवसलें...’ आनल तवळ थावन आज पऱयाीं त बरवयत्त आसाीं . ‘ववजय’ वलखणे नाीं वान हाीं व चड पररचलत. ‘कोमेवडवकींग’ आनल ‘ववतोर’ नाीं वारल थोडे पावटलीं बरयलाीं . बपा​ा चें दे णें आमच्या कुटमाीं त धाराळ. दे . मोींतू अलवारलस आनल प्रसतूत ९५ भर्लेलल आमचल आवय वल्ल हाीं च्या सात जणाीं भुर्ग्ा​ां पयकल चवगाीं क बपा​ा चें दे णें आसा. मालघडो लोरे न्स ‘नवलन कुलशेकर’ नाीं वान वचरपररचलत. हाच्या वलखणे थावन नैंच कोींकणल बगार कन्नड, इीं गललष, वहीं दल आनल मराठल भासानलय बपा​ां उदे ल्ाीं त. (वलज कोींकणल अकटोबर ८, २०२०) हाीं व नवलनाच्या पाटल्ान आवय्ोीं. तो ५५ वसा​ां थावन वलखणल झरवन आयला जाल्ार हाीं व ५० वसा​ां थावन म्हण्येत. ‘आनींद’ वलखणे नाीं वान फामाद जाला तो बर्पल आसा ररच्चल, भुर्ग्ा​ां पयकल सवो आनल पाीं च भावाीं पयकल वनमाणो. हाच्या धाराळ बपा​ां नल कोींकणेंतल्ा चडताव पत्ाीं नल उज्वाड दे कला. आमच्या कुटमाीं तलो चवतो बपी आसा वतस्रो भाव वसरलल, हाचलीं कोींकणेंत एक व दोन बपा​ां प्रकट जाल्ाीं त तर आयलेवार एक मोग वमश्रलत गूडाचारल वगा​ा चल ‘लवर बोय सोलजर’ म्हळ्ळ्ळल

अपुरबायेचल इीं गललष कादीं बरल वलखल्ा. प्रसतूत ताचो तजुामो कोींकणें त जावन आसा. हाीं वें वजववताीं त काडलेलें पयलें मेट ‘सक्सेस’ जा्ें तर बहुशा हाीं व कोींकणेचो बरवपल जातोना बदलाक पुल्पुत्ा थावन शेमा​ां व साीं गचो उलवपल जातोीं आसलोीं. पूण ‘आपयल्ाीं त सबाराीं क, ववींचल्ाीं त थोड्याीं क’ म्हणतात तशें भलायके वनमतलीं हाीं व ‘ररजेकटड’ जावन पाटलीं येंवचें पडलें तरल ‘वडजेकटड’ जावना. पाटलीं आवयल्ल्यान म्हाका एक अपुरबायेचल वजण्ये साीं गातलण मेळ्ळ्ळल. ना जाल्ार तल काीं य आीं कवार उती...??! कोण जाणा? पूण आताीं , ४३ वसा​ां च्या काजरल वजववताीं त, आमल आजून मोगान आसाीं व म्हळ्ळ्ळें च वर्तल एक धादोसकाय. काजर म्हणताना थोड्या वसा​ां आदलीं मुींबय थावन प्रकटलत ‘वदवो’ हप्ताळ्याचेर प्रकटलोलो म्हजो एक ववनोद मतलक येता. काऱयें वनवा​ा हका वयर वलखललो. नाीं व मतलक येना, लोस ओफ मेमरल. काजर जातेल्ाीं क मात् रोस पुसचो, दे ड्यादे वडयाीं क न्हय म्हळ्ळ्ळो ववचार हाीं वें ताीं तूीं काणवस्ो. तो फळाधलक जाला म्हळ्ळ्ळो एक सींतोस. णवन दीक व र्ड

4 वीज क क ों णि

हाीं वें वाचुींक सुरू के्े तवळ थावन म्हाका ववनोदाीं थींय आसक्त चड. तशें म्हजें प्रथम वलखलतच ववनोदलक जावींक पावलें. आनल तेंच मुकारून गेलें. एक, दोन मटव्यो कथा बरवींकनाीं त म्हण ना. ‘एक अनाथ चेडूीं’ नाीं वाचल पत्तेदारल कादीं बरलय वलखल्ा आनल ‘झेलो’ म्हयनाळ्याचेर साीं कळे क्रमार प्रकट जाल्ा. १९७७ थावन १९८२ पर्याीं त काणलक पत्ाचो सह-सींपादपल जावन आस्े तवळ, साीं कळ काण्याीं चो आभाव उबजा्ो तवळ हाीं वेंच जटपट ‘सावळयाीं चें जाळ’ नाीं वाचल गूडाचारल वगा​ा चल कादीं बरल बरवन ‘काणलक’ पवत्केर साीं कळे क्रमार प्रकटलल. ‘मोग वजकलो’ नाीं वाचल म्हजल वतस्रल कादीं बरल, एक प्रेमाळ कथा २०१८-१९ वसा​ां त ‘वदवो’ हफ्ताळ्याचेर साीं कळे क्रमार प्रकटल्ा. ह्या वतनल कादीं बररीं नल आजून पुसतक रूप आपणाीं वना. ‘दे वाचल मवहमा’ म्हजल चड लोकामोगाळ वमनल हास्य कादीं बरल म्हण्येत. थोड्या वसा​ां आदलीं डोलफल कास्ियान तवळच्या आपल्ा ‘कुरोव’ म्हयनाळ्याचेर तल प्रथम प्रकटलेलल उपराीं त पींचू बींटवळ हाणे आपल्ा ‘झेलो’ पत्ार तल पुनर प्रकटलल. तलसऱयान, आयलेवार नवलनान आपल्ा ‘कलासागर’ प्रकाशना द्वारलीं, म्हज्या हे र थोड्या ववनोदाीं सवें तल पुसतका रपलीं

प्रकटू न शास्वलत पुींजावणेक आवकास कना वदलो. प्रेमाळ कथा: म्हजें काजारच एक प्रेमाळ कथा. कारणकता म्हजो भाव नवलन. ताच्या लग्ना सींदभा​ा र ताच्या वमवणेन म्हज्या आीं गार शरबत वसींपलो आनल त्याच घड्ये हाीं व वतचेर मोगार पडलोीं. .. दलघा अडे ज वसा​ां च्या ‘रोमेन्सा’ नींतर १९७७ मेयाच्या १५वेर आमल दोगाीं एक जाललीं तलीं आजून एक जावनासाीं व. तल म्हाका फकत नोव मवहन्ाीं क ल्हान दे कून ‘म्हाका भायर काडताना तुका वभतर घा्ें’ म्हणून वतका हाीं व वचडावन्ींच आसताीं ! सका​ा रल नसा जावनास्ल तल आताीं पेनशनाचेर दलस काडन आसा. वजण्येंत हाीं वें वृत्तल बदवलल्ा, घराीं बदवलल्ाीं त, वाहनाीं बदवलल्ाीं त.. हर्येक पावटलीं घर, गाडल बदवलताना उडासाक येता ‘साब, नया घर!, नयल गाडल.. अवर वहल पुराणल बलवल..! व्हय ‘मुझे वहल पुराणल बलवल चावहये!’ मोगाचो फळ जावन दोगाीं भुगीं. पयलो पूत. आपल्ा पवतणल आनल ११ वसा​ां च्या एकाच चेर्क्ा​ा सींगलीं दु बाय आपल्ा वजववताचल गाडल चलवन आसा. दु स्रल धूव, भुर्ग्ा​ा पणारच ‘वससवटनोसलस’ म्हळ्ळ्ळो गूण जायनातललो रोग लागलो आनल ताीं तुींच

5 वीज क क ों णि

झकाटोन ३३ वसा​ां च्या प्रायेर तें आमकाीं साीं डून गेलें. वृत्ती: काजारा फुडें आनल उपराीं तल्ा च्यार वसा​ां नल खासगल सींस्थ्ाीं नल नवकरल केलेल्ा म्हाका म्हजल स्वींत वृत्तल चलवन वर्चल एक वाट उग्तल जालल. पुसतकाीं भाड्याक दलवन दलस काड्येत म्हळ्ळ्ळें म्हज्या गमनाक आवय्ें आस्ें. हाीं वयलीं पुसतक मोगल जाल्ल्यान बल्मठाीं तल्ा एका लैबरा ररचो साीं दो जालोीं. लैबरा ररगार प्राये सत जावन तल ताणे ववक्रापाक दवर्लेलल आसोन १९८२ व्या वसा​ा हाीं वें तल घेवन ‘स्ाीं डडा लैबररल’ नाीं वार ३६ वसा​ां चलवन वेलल. सुववाल्ा सुमार वर्साीं दो| ओसटलन प्रभुचो भाव नोरबट हाचो ‘गोलबटा टै लर्स’ सींस्थो आनल फामाद ‘डे नलस स्ु वडयो’ म्हजे सेजारल जावनासले.

बपूार वलस्खताीं आनल दोन तलन कादीं बरल सोडल्ार म्हजें हे र साधन काीं य नाीं . काणलक पत्ार सवलाीं जापल ववभाग चलवन वेला. खींच्याच मान, सन्मान, पुरसकार या प्रशसतेक योर्ग् जा्ें काीं य हाीं वें वलखललें ना. कोींकणेच्या मोगान भरोन या कोींकणेचल सेवा कररजाय म्हळ्ळ्ळ्या इराद्यान हाीं वें बरवींक सुरू के्ेंय न्हय. बरयाीं म्हण भगलें, दे कून बरयलें. एक हव्यास जावन बरयते रावलोीं. वततलेंच. आताीं हें म्हजें ‘पुराण’ वलज कोींकणल ई पत्ाचेर उज्वाड दे कोींक सकचें होच म्हाका पुरसकार. कोींकणल बरवप्ाीं खातलर माीं चल रचल्ल्या दो| ओसटलन प्रभूक चेपें उकल्ाीं . चार्लल चापललन म्हणता ‘हासो नातललो दलस व्यथा’ म्हणोन. दे कून हास्याीं आनल हे राीं कयल हासयाीं . हास्याीं वतें वकत ना! ********************

लैबरा रल दीं द्याीं त पुींजावन दवरींक काीं य वपकलेंना तरयल पवतणेच्या पागा साीं गाता दलस कषटाीं ववणे पाशार जाले. टे नशन फ्रल दीं दो तो जावनासलो. सबार जावतकावतच्या लोकाचल म्हाका वळक जालल आनल सबार इषटमींत्ाीं जाललीं. प्रसतूत गाीं वाीं त आसलेल्ा थोड्याीं चल इषटगत मात् वजवींत आसा हे राीं चो एक उडास मात्. अलवारलस कुटम

िास्ाों.. िासयाों: 6 वीज क क ों णि

‘काणलक’ कुटम

आमचलीं दोगाीं

आमल दोगाीं

बूक मोकळलक 7 वीज क क ों णि

नसा - पतलन

आज्या आवजये साीं गाता प्रलतल

वदवो रप्ोत्सव ‘स्ाीं डडा लैबररल’ ववषयाीं त दायवजवरलड वलकवलचेर →

8 वीज क क ों णि

मोगाभरलत कुटम

दु बाीं यत उतर प्रायेचो हवनमून

वजवल साीं तलण मदर तेरेसाचल भेटकोल्कता 9 वीज क क ों णि

१७,००० प्रास चडलत बूक आसले लोकाक

-णवकटर अलवारीस

मोंगळु राोंत ३६ वसा​ांची लैबरे री बोंध जाता

पसींदेचें आनल आतुरायेचें वाचाप वदीं वच्याक, आताीं बींध जाता, ह्या वलज काळार अींतरजाळाीं , ई-पुसतकाीं , स्माटा फोनाीं , गूगल, लोकाक असल्ा लैबरे रलीं थावन भारलच पयस दवता​ा . पयलें जाल्ार काीं य सोधून काडु ीं क, जाण्वाय जोडु ीं क लैबरे ररीं क वचोींक पडटालें, आताीं तसें काीं य ना; अींतरजाळार गूगल केल्ार तुका वकतें जाय तें घड्येन सववसतार मेळटा. ह्याच लागोन आताीं लोक चड सवालाीं ववचाररनाीं त; शलदा गूगल कना ताीं काीं जाय तें सोधून काडटात.

स्ट्याीं डडा लैबरे रल ३६ वसा​ां भारलच फामाद आसलल, बल्मठाीं तल्ा ह्या लैबरे ररीं त 10 वीज क क ों णि

ववकटर आलवारलस (जो.सा. आलवाररसाचो पुतण्यो), ७० वसा​ां प्रायेचो एक बापय ह्या लैबरे ररचो स्थापक, बहूष ताचें स्वपाण एक लैबरे रल आसा करींक जाय म्हळ्ळ्ळें एदोळ ज्यारल जालाीं आस्येत. १९७० इस्वेंत तो एका वाहन शोपाीं त कामार आशलो. ताका, हाताक मेळ्ें पुसतक वाचून काडचल वपसाय आसलल. दे वाधलन लारे न्स मसकरे न्हसाच्या पोपुलर लैबरे ररचो (आताीं बींध पडल्ा) तो साीं दो जावनासलो, जल लैबरे रल आसलल मींगळू र हीं पनकट्टार; तो थींयसर वोराीं चलीं वोराीं वाचुींक खवचातालो. त्याच वेळार ताच्या मवतींत एक ऐवडया आयलल, ताकाय आपलें जलवलत साऱयेत लोकाक लैबरे रल पुसतकाीं वोदगावन.

अचानक ह्या वेळार तो आबराहाीं सोन्स, तेन्नाीं ६० वसा​ां प्रायेचो ह्याम्सन लैबरे रल चलवन आशलो. ववकटराक कळलत आसलें कल आबराहाीं अींकल आपलल लैबरे रल आपल्ा साीं द्याीं आनल पुसतकाीं बराबर बींध कच्या​ा र आसा म्हण. तो म्हणटा, "म्हाका म्हज्या नशलबाीं त वकतेंगल बरवन आसा तसें भोगलें, आनल एक अवकास जो म्हज्या काळजा वशराीं क

रें वडालो. थोड्या वचींत्पा उपराीं त हाीं वे आबराहाीं अींकलालागलीं ताचल लैबरे रल मोलाक घेंवचल आलोचन आस्ल तल साीं गलल. हल सींगत महत्वाचल जालल आनल म्हाका फायद्याचल, हाचो पररणाम म्हाका कळलत जाीं वच्या पयलेंच, हाीं व त्या नव्या लैबरे ररचो म्हालक जालोीं, तेन्नाीं हाीं वे ह्या म्हज्या नव्या लैबरे रलक स्ट्याीं डडा लैबरे रल म्हण वोलायलें."

ह्या वेळार हाीं व भारलच कौतुकायेन भर्ोीं, म्हाका कळ्ळ्ळें कल आबराहाीं सोन्साचल म्हाका वळक जा्ल दू सऱयाच वातावरणाीं त म्हण. १९६० वसा​ां त हाीं वे म्हजें काम वडपाटामेंट ओफ लैटहौजस एीं ड लैवटशप्स, भारत सका​ा र, चेन्नायाीं त आसलें. एक दलस एक काीं य ५० वसा​ां चो दादलो म्हाका मेळ्ळ्ळो आनल ववचाररलागलो सलडान्हा, तूीं बहूष मींगळु राक सींबींध आसचो. हाीं वें साीं गलें व्हय तें सत, पूण हाीं व थींयसर वजये्ोीं ना, सभार पावटलीं हाीं वें भेट वद्ल आसा. म्हाका कळलत जालें कल

11 वीज क क ों णि

ताका तो एक अनुभवल लैटहौज कलपर जावन ताका ३५ वसा​ां चल म्हाहे त आसलल आनल तो वनवृत जाीं वच्यार आसलो. त्या उपराीं त आमल थोडे पावटलीं मेळ्ळ्ळ्याीं व आनल त्या उपराीं त म्हाका म्हजें जलवन सागोराच्या दू सऱया कूसलक व्हना गेलें. थोड्या तेंपा उपराीं त म्हाका कोणें साीं गलें कल ताका ताच्ये थींय मींतनाच्या कुटमाचो सींबींध आसलो आनल तो मींगळु राीं त लैबरे रल भाड्याक चलयतालो म्हण. २००० व्या वसा​ा हाीं व मींगळु राीं त तींबू माताच म्हाका केन्नाीं य अींकल अबराहामाक मेळोींक आतुराय आसलल....पूण तल आतुराय पोींताक पाववलना. २००१ इस्वेंत एका उजाळ वदसा हाीं वे उदयवाणल वाता​ा पत्ार, ताचल तस्वलर आनल मणा​ा खबार हाीं वे पळे लल (म्हाका ताचल त्या वपींतुराीं त वळक वभल्कूल मेळ्ळ्ळल MgliSना) आनल हाीं व हें वाचतच नींवदगुड्ाीं त ताच्या मणा​ा क हाीं व हाजर जालोीं, असें आसा मनश्या जलवलत. स्ट्ाोंर्डर्डड लैबरे री:

तरूण ववकटरान आबराहामाचल लैबरे रल मोलाक घेतल्ा तवळ लैबरे ररीं त फकत २०० पुसतकाीं आनल थोडे शेंबर साीं दे आसले, उपराीं त ववकटर म्हणटा कल, ताणें

पुसतक भींडार ववसतारायलें आनल पुसतकाीं चो सींखो १७,००० -क पावलो, कोमलक, घडपाीं कावणींयो, शलदा कावणींयो आनल १,२०० वयर वाचक वृींद - हे सींखे फकत रे वजसटर करींक म्हण मात् वापर्े, तो म्हणटा. "आमकाीं वनजाकल चडलत पुसतकाीं आसललीं आनल चडलत वाचक वृींद आसले रे वजसटर नींबराीं प्रास चड, आमल ह्या सींख्याीं त वाता​ा पत्ाीं आनल नेमाळलीं लेखाक धरींक नाीं त. लैबरे ररचें साीं देंपण वगा करींक जाीं वचें तसलें , कुटमाीं तल्ा एका काडा​ा मुखाीं त् कुटमाच्या सवा साीं द्याीं क आनल ईषटाीं क लैबरे रलक येव्येतें आनल पुसतकाीं घेव्येतें. एक साीं दो साीं देपण सोडटाना, तें नींबर नव्या साीं द्याक वेतालें, तसेंम आसता म्हजेलागलीं लेख नाीं कल आमकाीं वकतले साीं दे वाचक जावन आसले म्हण पाटल्ा वसा​ां नल" ववकटर म्हणटा. सुवा​ा तेर एक पुसतक उसणे घेतेल्ाीं क आमल पुसतक मोला प्रास १०% चडलत मोल घाल्ेल्ाीं व, पुसतकाीं चलीं मोलाीं वाडोन वेताना पुसतकाचें भाडें एका हफ्त्त्याक रू. २५ केलें, साीं गाताच पाटलीं मेळचे वडपोजलट रू. ४०० नव्या आनल चडलत मोलाीं च्या पुसतकाीं क. शतका आदलीं तरल, लोक इतलो पुसतकाीं भाड्याक वदीं वच्या कौींटराक येतालो कल थींयसर बसोींक सयत जागो मेळानासलो, आयलेवार सका​ा रल लैबरे रल चडोन आयल्ा तरल जींय पुसतकाीं धमा​ा क वदतात, प्रैवेट लैबरे रल भलायकेंत बर्यो उरल्ो वकत्या

12 वीज क क ों णि

म्हळ्यार हाीं गासर पुसतकाीं नवलीं आवयल्ल्यापररीं च आमलीं दासतान कता​ा ल्ाीं व, पूण थोड्या काळा उपराीं त लैबरे ररीं क खायस उणो जाता म्हळ्ळ्ळें गमनाक आयलें केन्नाीं लोक येंवचो हऱयेका वदसा पातळ जालो तेन्नाीं . ताीं वत्कता वाडोन येवन, यूव तसें प्रायेस्थ वाचपल पुसतकाीं थावन पयस पावले. लोकाक आताीं टलवल, कींप्ूटर, स्माटा फोन, ट्याबलेटाीं नल लोकाचल आशा आकशीत केल्ा. लैबरे रल जावींक पावल्ा ताीं चल अींतलम ववींचवण. लैबरे रल व्यापार उणो जावनेताना जोडलक खातलर सावाजवनकाीं क भाषण कची ववद्या वशकींवचें , लोकाक पुसतकाीं वाचुींक उत्तेजलत कचें ताीं चल उत्ाीं वळ जाणा जावींक आनल भाषेचेर गमींडाय दवरींक. आज, सका​ा रल लैबरे रल आनल सींघ-सींस्थ्ाीं चो लैबरे रल मात् वाीं चोन

उरल्ात आनल उरोींक पुरो नव्या पुसतकाीं क बरो सहकार आनल पयशे दलवींक आसल्ार. ववकटर आताीं आपवल३६ वसा​ां चल स्ट्याीं डडा लैबरे ररचलीं दाराीं सासणाक बींध करींक मुखार सरला, ज्या कोणाक आदललीं पुसतकाीं व खींचलींय पुसतकाीं व्हना घरा दवरींक जाय जाल्ल्याीं नल ताका भेटोन तलीं पुसतकाीं आपणाव्येत. ह्या उपराीं त ववकटर म्हणटा कल ताका ताच्या मवतींत आस्ें ज्यारल कचो वेळ आयला - प्रवास, पयण ज्या जार्ग्ाीं क तो सभार वसा​ां थावन पळे वींक जाय म्हण आशेन आसा ते.

-ऐवन सलर्डान्हा शेट - इों गलीष -र्डा| आसटीन प्रभू – क क ों िेक

कथ णलकाोंचें मुकेल्पि इगजे कोंप ोंर्डा भायर येंवची गजड आसा कना​ा टकाीं त ५७६२ पींचायताीं चा आडळत्याक साीं द्याीं चा ववींचवणे खातलर दसेंबर २२ आनल २७वेर चुनाव चलोींक आसा. ह्या खातलर ल्हान-व्हड चुनाव अवधकाररीं चा हीं तार आनल चुनावाक सींबींदलत हे र वतुालाीं नल वावर चलोन आसा. राजकलय पाडवतींक पींचायत चुनावाींत भावगदार 13 वीज क क ों णि

जावींक शलदा आवकास ना तरल ह्या चुनावाीं तयल सगळें ताीं चेंच चल्ा म्हळ्ळ्ळ्याक दु भाव ना. दे शाीं त आनल कना​ा टक राज्याीं त अवधकाराीं त आसच्या पाडतलन ह्या पींचायत चुनावाीं त आयशलीं प्रवतशत पींचायताीं नल आडळतें आपणाखाल हाडच्या उद्दे शान एदोळच मेटाीं हातलीं घेतल्ाीं त. ह्या पाडवतींत अल्पसींख्याताींचें मेतेर्पण भोव उणे. अल्पसींख्यात जावनासचा वक्रसताीं वाीं नल जेराल थरान पावटीं बो वदीं वच्या पाडतल थावन आनल वैयक्तलक जावन आपल्ाच बळान वकतले वक्रसताीं व आनल ताीं तुवनींयल कथोललक ववींचोन येवींक सक्तलत आनल ह्या पाववटपींचायताीं नल वक्रसताीं वाींचें स्थान खींयसर आसतेलें म्हण साीं गोींक कषट. एदोळच्या वसा​ां नल जायते कथोललक आनल ताींतुन्य ीं ल स्त्रलयो ववींचोन येतल्ो. पूण ह्या पाववटीं यल आशेंच जातलें म्हण्येतागल? ना तर हाका कारणाीं वकतें? ह्या वाटे न कथोललक समाजेन वचींतन – मींथन कर्चल गजा आसा.

अद्यक्ष अनलल लोबोचा मुकेल्पणाखाल चलवयल्ल्या केनरा कथोललक स्त्रलयाीं चा बृहत समावेशाचो उडास येता (मींगळू र वदयेसेवजचा कथोललक यूव सींचालनाचा - वसवैएीं- केंद्रलक सवमतेचो माजल अध्यक्ष अनलल प्रसतूत एीं .सल.सल. ब्ाीं काचो अध्यक्ष जावनासा). ह्या समावेशाीं त अवनलाचा आपवण्याखाल हाीं वें थोडो वेळ भाग घेत्ो.

बेंदुराोंतल्या स्त्री समावेशाोंत श्रीमती वेर णनका कनेणलय चें उलवप: आशें आसताीं , म्हाका २०१८ माचा ४ ताररकेर बेंदुराीं त मींगळू र प्रदे श कथोललक सभेन तेदनाींचो 14 वीज क क ों णि

त्या समावेशाींत राजकलय-सामाजलक मुकेलन उडु पल वदयेसेवजचा वेरोवनका कनेवलयोचा मुकेल उलवपान म्हजल वचींत्पा सकत जागृत जा्ल. स्त्रलयाीं चें व्हडपण, ताीं काीं आसचे / मेळाजाय ते आवकास, ताणल भाग घेव्येता तसललीं थोडलीं सींघटनाीं आनल शेताीं तशें स्त्रलयाीं बाबतलन हे र सींग्तल आपल्ा स्व-अनुभवासवें वववररल्ल्या वतणे ‘मींगळु रल कथोवलकाीं नल इगजे कींपौींडा थावन भायर येजाय जा्ल गजा’ दाीं बून साीं ग्ल. कथोललक समाजेंतल्ा स्त्रलयाीं क मात् नैं दादल्ाीं कयल व्हड माफान लागू कना वतणे हो उलो वद्ो.

वेरोवनका बायेन साीं ग्ें: “आमल - म्हळ्यार मींगळु रल कोींकणल मुळाचे कथोललक- जायते धमा, जायते भासो, जायत्यो सींसकृत्यो आसच्या भारताीं त जल्मोन वजयेवन आसाीं व. भारताीं तल्ा खींच्याय जातल-धमा​ा चा, खींयच्योय भासो उलींवचा आनल खींयचायल सींसकृतेचें पालन कचा​ा हऱयेका नागररकाक दे शाचा, राज्याचा वा स्थळलय आडळत्याींत भाग घेंवचें आनल मेतेर जाीं वचें हक्क आसा. एकल्ान ताचा इतल्ाक वजयेल्ार

हें जोडु ीं क जायना. आपल्ा पररसराीं तल्ा हे रयल धमा, भास आनल सींसकृतेंक मानान लेकून सवा लोका साीं गाता मेळ्ळ्ळ्यार कोण एकलो लोका नद्रे क येता. आसल्ा मुकेल्ान आपल्ा समुदायाक कुमक कऱयेता. कथोललक लावयकाीं नल आनल धावमाकाीं नल हल सींगत गुमनाीं त दवर्न ह्या बाबतलन मेटाीं घेतल्ार आनल हे राीं क उत्तेजलत केल्ार बोरें ”.

जेराल मुकेल्पणाचो समुदाय आमचो: करावळल प्रदे शाींतलो मींगळु रल वक्रसताीं व समुदाय आपल्ा आसवतत्वाचा सुवेर थावन आपल्ा धमा , भास आनल सींसकृतेचें खासवगपण साीं बाळन जेराल समाजे साीं गाता भसोन आयला. आशें जाल्ल्यान एदोळ जेराल समाजें त राजकलय, सामाजलक, शैक्षणलक, भलायके आनल हे र शे ताींनल वक्रसताीं व समुदायाचें मुकेल्पण चडलत मापान आस्ें. दे कून कराववळीं तल्ा मींगळू र आनल उडु पल वज्ा केंद्राीं नल, कुींदापूर, पुत्तूर, बेळतींगडल, काकाळ तसल्ा तालूक केंद्राीं नल, उद्यावार थावन बैंदूर पऱयाीं तल्ा राषटलय रसत्यावयल्ा थोड्या गाीं वाीं नल, कटपाडल थावन वकवन्नगोळल - बजप्ाीं पऱयाीं तल्ा राज्य रसत्यावयल्ा शींकरपूर, वशवा​ां, बेळमण, वकवन्नगोळल आनल हे र गाीं वाीं नल, मूडवबद्रल, मडीं त्यार, पेमान्नूर - ह्या आनल भींवतवणींचा तशेंच हे णे – तेणेचा गाीं वाीं नल जातकात भेद नातल्ल्या जेराल समाजेंत वक्रसताींवाीं चें मुकेल्पण उटोन वदसतलें. आताीं ह्या आनल हे र गाीं वाीं नल

15 वीज क क ों णि

वजयेंवचे/वचलीं मालघडलीं वा तसलल माहे त आस्े/्लीं जाणारल एका वेळार कथोवलकाीं चें मुकेल्पण आसल्ल्या गाींवाीं नल आज तसलल पररगत आसा म्हणोींक धैर घेतलत? मुकेल्पि चर्डलाों व्हय - पूि खोंयसर? तशें म्हणोन कथोवलकाींचें मुकेल्पण आळवालाीं म्हणचो म्हजो वाद नैं. आमच्या धमा​ां त लोकासमोर येंवचाक जायते आवकास आसल्ल्यान मुकेल्पण चडलाीं च म्हण्येत. पूण खींयसर? हाीं गासर हाीं व वेरोवनका बायेन स्त्रल समावेशाींत साीं गल्ल्या ‘इगजे कींपौींडाक’ गाीं च वदताीं . कराववळबर कथोवलकाीं चें मुकेल्पण कशें पजाळता म्हण समजोींक मींगळू र आनल उडु पल वदयेसेवजींतल्ा वफगाजाीं कुशलन एक नदर गाल्ार पुरो. हऱयेका वफगाजेक एक इगजा वा दे वाळ आसा. हल मागण्या/ दे वासाीं वाीं चल सुवात. इगजे वठार थोड्या सेंटसाीं थावन काीं य थोडे एक्रो, चडान चड धा-वलस एक्रो आसात. इसकोल कोलेज, समुदाय भवन, वेवार सींकलणा आनल हे र थोड्यो चटु ववटको आसतलत. पूण इगजे वठारयल आटापून आसच्या आनल हे राीं सवें कथोवलकाीं नलींय हक्कान आमचें म्हण्येता जाल्ल्या ग्रामाचल, मुस्न्सपावलटल वा कोपोरे शनाचल व्याप्त थोडे श्या चदर वकलोमलटराीं वततलल आसताना हाीं गासर मेळचे सावाजनलक सेवेचे आवकास वकतले ? तशें आसताीं धावमाकाीं वनींच साीं बाळ्येता त्या इगजा आटापच्या सुवातेर धा शेंबर लावयकाीं नल मुकेल्पण दाकवींक ओद्दाडल्ार नषट कोणाक? कथोललक समाजेकमू? कथ लीक पररदें तल्या आनी जेराल समाजेंतल्या चटु वणटकाोंचा अनभ गान:

कथोललक युवसींचालना(वसवै एीं) मुकाीं त् सोळा वसा​ां प्रायेर हाीं वें पाीं गळा इगजे कींपौींडा वभतर सेवा / मुकेल्पण सुरू के्ें. उपराीं तल्ा बावलस वसा​ां नल अववभजलत मींगळू र वदयेसेवजचो वसवैएीं केंद्रलक अध्यक्ष , गोवळलक पररषदे चो काऱयदशी जाीं वच्यासवें वफगाज, वाराडो आनल वदयेसेजल हीं तार वावूर्ो अनभोग म्हाका आसा. दू सऱया वावतकान ववश्व सभे उपराीं त सुमार १९७०व्या इस्वे थावन मींगळू र वदयेसेवजींत गोवळलक पररषद काऱयाळ जा्ल. एका वदयेसेवजींत गोवळलक पररषदे क काऱयदशी जाींवचें एका लावयकाक त्या वदयेसेवजींत मेळ्येता जा्ो उीं चलो आवकास जावनासा. गोवळलक पररषदे क काऱयदशी जाीं वचो आवकास याजकाीं क आनल लावयकाीं क – म्हणजे दोनल वगा​ां क आसल्ारल - १९८६व्या वसा​ा पऱयाींत याजकच काऱयदशी जा्े. त्या वसा​ा मींगळू र वदयेसेवजचा गोवळलक पररषदे क काऱयदशी जा्ो पयलोीं लायलक हाीं व. म्हाकाय एका प्रभावल याजकान स्पधो वद्ो आनल साीं द्याीं मधें धामीक चड आसल्ारल म्हजल ववींचवण जा्ल. तलन वसा​ां उपराीं तल्ा आवदे कयल चुनाव चलोन हाीं व परत ववींचोन आवय्ोीं. त्या उपराीं तयल आजून लायलकच काऱयदवशाचा हुद्द्यार सोभतात. २९ एपररल् १९७९वेर उडु वपींत चलल्ल्या कथोललक सभा स्थापना सभेचो हाीं वयल साीं दो. सुववाललीं १०-१२ वसा​ां कथोललक सभेचा केंद्र काऱयकारल सवमतेंत साींदो आनल सभेचा दशमानोत्सव स्मरण अींर्क्ाचो सींपादक जावनास्ोीं. ह्या हुद्द्याीं वशवाय, वफगाजेंतले/वाराडो/ वदयेसेवजींतले हुद्दे साीं भाळचा वेळारयल शींकरपूर नागरलक सवमतल, कवट्टकेरे – कटपाडल क्रलडावभवृद्धल सवमतल, पाीं गाळ कृवषकर सींघ, शींकरपूर आनल कापू रोटर्याकट क्लब, शींकरपूर रोटरल क्लब, पाीं गाळ जनादा न वदवळाचा, उडु पल

16 वीज क क ों णि

सोदे मठाचा आनल हे र सींघटनाीं नल वावुरलाीं . इगजे वठाराीं त आनल ताका सींबींधलत सेवा वदतेल्ाीं नल साीं गाता साीं गाता वा थोड्या वसा​ां चा सेवे उपराीं त जेराल समाजेंतले आवकास जोडन घेजे म्हळ्ळ्ळें वचींताप ल्हान प्राये थावन्ींच म्हजे थींय आस्ें. सुमार बावलस वसा​ां बर इगजे बाबतलन सेवा हाीं वें वद्ल. ह्या सेवेंत(जेराल समाजेचा चटु ववटकाीं सवेंयल) हाीं व आजून सींतृप्त आसाीं . इगजेक सींबींदलत चटु ववटको सोडन आताीं लागलीं वलस वसा​ां जातात तरल तेदाळाचा चटु ववटकाीं वववांच आजून म्हाका व्हळकातात. त्या उपराीं त जेराल समाजेचा चटु ववटकाीं नल हाीं व मेतेर जावनासाीं . मींगळु राीं त वजयेवन वेवाराीं त मेतेर आसल्ल्यान केनरा चेंबर आफ कोमसा आीं ड इीं डसटर ल, मेंगळू र मेनेजमेंट असोवसयेशन, मेंगळू र प्रोडकवटववटल कौन्सलल, रे वडयो केळु गर सींघ, धमा​ा तलत कोींकणल चटु ववटको, कन्नड सावहत्य पररषत आसल्ा सींघटनाीं नल काऱयाळ आसाीं . मींगळु राक स्माटा वसटल कचा​ा बाबतलन जाल्ल्या थोड्या सावाजनलक जमात्याीं नल वाीं टो घेवन थींयसर ववचार माीं डल्ात. डो| के.जल. जगदलश वज्ावधकारल आसताना ताच्या अध्यक्षतेच्या ‘दक्षलण कन्नड वज्ा प्रवासोद्यम सवमते’चो साीं दो आस्ोीं. कथ लीक मुकेल्पि पजडळतेलें: हाीं वें साीं गोींक आशेंवचें इतलेंच - आयलेवाचा​ा वसा​ां नल कथोवलकाीं चो वावर आनल सेवा इगजे कींपौींडा वभतर ववपरलत जाल्ल्यान सकत आनल सींपन्मूळाीं व्यथा जातातशें वदसता. जेजू आवय्ो सींसाराक बोरल खबार वदवींक. दे वाळा वठाराीं त ताचें हाजपाण भोव उण्या माफान वाचुींक मेळता.

आपलें वमसाीं व सींपींवच्या आदलीं तलन वसा​ां तो सावाजनलक वजणल वजयेलो. पूण ताचे पाटलावदारल जावनासच्या आमल कथोवलकाीं नल इगजे वठाराीं त घुस्पोींचे वकत्याक? आमचो वेळ, दे णलीं, सींपन्मूळाीं जे राल समाजे खातलर वदवींक पेचाडल्ार इगजे वठाराीं त मेळचा मानावनीं चडलत तृप्तल मेळतेलल. हाीं वें गुमनाक वेल्ल्या प्रकार आताीं ताीं जेराल समाजेंतल्ा चटु ववटकाींनल कथोवलकाीं चें मेतेपाण आदल्ा वसा​ां वनीं उणें जालाीं आनल दलस गेल्ल्याबरल उणे उणे जावन्ींच आसा. आमच्या मधें आमल, आमवचींच म्हळ्ळ्ळलीं वववलध सींघटनाीं घडल्ाीं त. जशें आज हऱयेकलोयल स्वयींपूणा जाल्ल्यान आन्ेकल्ा साीं गाता भसा​ा ना वा ताका आन्ेकल्ाचल गजा पडाना तशें ‘आमचें आसताना जेराल वकत्याक?’ म्हळ्ळ्ळें धोरण जायत्या कथोवलकाीं नल घेतलाशें वदसता. दृषटाींताक वबजनेसाक जात-कात ना तरल आमकाीं आमचेंच सींघटन आसा. जेराल सींघटनाीं नल मेळ्येता तसलल माहे त/सेवा इत्यादल हाीं गासर मेळोींक साध्य ना. जेराल सींघटनाीं नल भसोंक आमचें सींघटन एक मेट जायजे वशवाय आमचेंच सवास्व जायनाये. आमच्या वेव्हाराचा आनल हे र सींघटनाीं नलीं हुद्दे दार / साीं दो आसच्याीं नल सींबींधलत जेराल सींघटनाीं नल साीं दो आसोन थींयचा चटु ववटकाीं वनींय भावगदार जायजय. आशें केल्ार माहे त जोड्येता मात्नैं, हे रेगडे यल आमचें मुकेल्पण झळकाता. गजा उदे ताना जेराल समाजेचल मजत जोडन घेवींक साध्य जाता. आताीं इगजे वठाराीं तल्ा चटु ववटकाीं नल भाग घेंवचाकथोललक सीं ख्याचा काल्द्द्या वाीं ट्यान पुणल - दादल्ाीं नल आनल स्त्रलयाीं नल -जेराल समाजेंतल्ा चटु ववटकाीं नल मेतेर जाल्ार फुडल्ा वसा​ां नल आमच्या समाजेचें रूपच बदलोींचाीं त दु भाव ना. वशवाय आशें केल्ार

17 वीज क क ों णि

कथोललक मुकेल्पण सगळ्यावनतल्ान पजाळुींक पावतेलें.

- एच. आर. आळव

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

१. स्वरचीत कथा:

चों च ल -नवीन कुलशेकर

ह्या गावाीं त रावोन म्हजें पोट बरींक सकाना म्हण रोक्कल आपल्ा दु बळ्या बापायक आनल आवयक आनल ताचा दोगा ल्हान भावाीं क सोडन मुींबयल पाव्ो. पाीं चवल शलक्ो तो कसलें काम करलत? सलदा एका शेवट्टचा होटे लाीं त कामाक रावलो.

रावोींक जेवींक खावींक म्हण शेट्टलन ताका मवहन्ाक दोन हजार रपय साीं बाळ ठरायलो. रोक्कल खुशल जालो. सदाीं बपूार नाषटो. दोन पावटलीं जेवाण म्हणताना आवयल्ल्या दोन म्हयनाीं नल इराकडल आस्ो रोक्कल जलवान फु्ो.

18 वीज क क ों णि

काम मात् एका रे ड्याचें कता​ा लो. तकवलयल बरल आसलल. त्याच होटे लाीं त गाीं वचे आनल थोडे काम कता​ा ले. ताीं चे पयकल एकलो आशोक. रोक्कल ताका बरो पसीं द जालो आनल ते दोगल परस्पर वमत् जाले. मुीं बय पावल्ल्या रोक्कलन पयल्ा म्हयनाचा साीं बाळाीं तले एक हजार रपय आपल्ा माीं -बापाक धाडलें. पुतान पयशे धाड्े पळवन आवयन सींतोसाचल दु ुःखाीं गळयललीं. बापय पुता खातलर दे वालागलीं मागालागलो. ताका बर्या थरान साीं बाळ म्हण. हे णे आशोकान रोक्कलक रावतचा शाळे क भती जावींक सलहा वदलल. खूद तो ९व्या क्लावसीं त वशक्तालो. रोक्कलन वशकचें मन केलें. धवनया कडे पवाणगल ववचार्लल. धनल रववराज शेट्टल बरो मनलस. ताणे खुशेन रोक्कलक पवाणगल वदलल. पाीं चवल क्लास गावाीं त शलक्ो रोक्कल मुींबींयतल्ा फोटा नैट स्कूल कन्नड वमवडयम शाळे क भती जालो. तन मन दलवन वशकलो रोक्कल. अवय बापायचा मागण्या ववीं म्हण्ये त रोक्कलन आपल्ा पींचववसव्या प्रायेर कालेज वशकाप सींपयलें. बल.ए. वडग्रल ताणे घेतलल. एका मींगळू र्चा मुळाचा बें काीं त काम मेळ्ळ्ळें . तेणे ताचो साीं गातल आशोकयल महाराषटर बेंकाीं त कामाक लाग्ो. आताीं होटे लाीं त ताका आनल आशोकाक रावोींक घर नातलें. आशोक सद्द्याक एका मींगळू र्गाराीं चा ताचाच समुदायचा कुटमा साीं गाता पे वयींग गेसट जावन रावतालो. रोक्कलन मींगळू र्गाराीं चा कुडाीं त साीं देपण घेतलें आनल थींय रावोींक लागलो. रोस्क्कचा आवय बापायचल दु बवळकायल पयस गेलल. दोगयल भाव कालेवजींत वशक्ताले. घर्चा खचा​ा क बापय इ्ें जोडतालो आनल रोक्कल हर्येका मयन्ाीं क दाडतालो.

रोक्कल काम कचा​ा बे काीं त मींगळू र्चें एक चेडूीं क्लाका​ा चें काम कता​ा लें. दोन वसा​ां चे सवीस जा्ें. ताचें नाीं व रलना. ताचो बापय टे स्क्सडरैवर. आवय घराच. दु स्रलीं भाव-भयणल रलनाक नातललीं. बायकला इगजे मुकार आसचा बलऐटल बाीं दपाीं त एक वकचन हाल घराीं त तलीं रावताललीं. रोक्कलक पळवन रलनाचें मन ताचे कुशलक घुींवलें. रोक्कल हळत जलवाचो, कातलन गोरो, उलवण्यान साधो आनल कामाीं त चुरूक. बेंकाीं त आवयल्ल्या ग्राहकाीं कडे ताचो व्यवहार बोव बरो आसलो. रलनाचें नशलब बरें आसलें जाव्येत. रोक्कलन ताका पसींद केलें. दोगायचें काजार गद्दाळायेन जालें आनल वसा​ा न एक भुगेयल जालें. रोक्कल आताीं रलनागेरच रावोींक लागलो. ताचें घर आदल्ा टायपाचें जाल्ल्यान हाल बारल व्हड आसलें आनल मुींबींयत त्या काळार ल्हान ल्हान घराीं नल ८-१० जणाीं रावतललीं. तर रलनाचा घरा रोक्कल आनल भुर्ग्ा​ा क दना पकत पाीं च जणाीं . रोक्कल बेंकाचा कामाीं नल बरो हुषयार जालो. सलएऐऐवबचल पररक्षा वदलल. ताीं तू उत्तलणा जालो. नशलब पजाळ्ळ्ळें . बेंकाीं त कामाक लागोन चार वसा​ां नल तो आवफसर जालो. एक पावटलीं आवफसर जालो म्हणतच टर ान्सफर आसता. हर्येका तलन वसा​ां नल एका जार्ग्ा थावन एका जार्ग्ाक या एका शहरा थावन. त्याच परल रोक्कलक बेंगळु राक वगा जा्ो. रलनान ताचे साीं गाताच वचोींक वचींतलें आनल मेनेजमेंटालागलीं आपणाकयल टर ानपर ववचार्लो. तेदाळा सद्द्याक वेकेन्सल नाीं त जाल्ल्यान जाीं वचें ना म्हळ्ळ्ळल जाप आयलल. दोगायनल थोडो तेंप सुदासूान राीं वचें म्हण वनधा​ा र कना, रोक्कल बेंगळु राक गेलो.

19 वीज क क ों णि

बेंगळु राचा एम.जल.रोड शाख्याीं त रोक्कलन आपलो हुद्दो घे तलो. रावोींक बेंक क्वाटर्स आस्ें. दोन बेड रमाचें फ्लेट ताका मेळ्ें. त्येयल फवनाचरा समे त. एम जल रोड शाख्याीं त वगा जावन आवयल्ल्या रोक्कलक मात् वशररगुीं डल राकोन आसलल. त्या शाख्याीं त एक चींचल मनाचल एक बायल रोकल भाषेन्ींच आवफसर जावन वावूर्तालल. वतचल सोबायल ववशेस ररवतचल. उलवणें बारलच रसाळ. हर्येका उत्ा पाटल्ान तल हासतालल आनल दू सऱयाीं क हासयतालल. काजारल तल तरल वतचा पतलन वतका सोड्ें.

पूण वतका हाचल पवा​ा नातलल! चार वदसाीं चा सींसारार वकत्या खातलर तकलल इरार कना काणगेजे? म्हळ्ळ्ळें वतचें सवाल जावनासलें. वतचा बसोणे ववीं आन्ेकल्ाचें जलवन वायटाक पडता म्हळ्ळ्ळें तल वचींवतनातलल! “हलो सर, वे ल्कम टू बेंगळू रू” रोक्कल सशीन वचोन वलश कररलागलल तल.

काराण वतका वतचा वमत्ाीं चो व्हड जमोींच आसलो. घर्चें गण्णेंच नातलें. आपलो पतल आसा म्हळ्ळ्ळें भावनयल वतचेलागलीं नातलें. काजारल जलववताचल कनी फकत नाीं वा खातलर जातालल वशवायल त्या कन्ा​ां नल सीं तोस नातलो. वमत्ाीं बराबर भायर वे चें गम्मताीं माचीं हें च वतचें जलवन आसलें.

रोक्कल ववस्स्मतायेन वतकाच पळवींक पडलो. नवोच आवयल्ल्या ताका वतणे के्ो स्वागत वववचत् वदसलो. कोणयल स्र् तलयो वततलेंयल फ्रल जावन वळोख नातले ल्ालागलीं उलयतात गाय? वचींतुींक पडलो तो.

त्या वतच्या उडत्या नडत्या खातलर बेजार जावन हल आपणाक साीं ग्ल बायल न्हय म्हण वचींतून लग्न मोडन तो गे्ो. तरल वतका काीं यच फरक पडोींक्ना! आपणाचें लग्न मोडलें , आताीं वकतें कचें त्ये ववशलीं तल इरार जावलना. वततवलयल वबींदास तल. पूण वतचा सैंबलक आशे खातलर हे र दादल्ाीं सीं गलीं गे्ल ना! एका वाटे न साीं गचें जाल्ार वतका सैंबलक आशाच नातलल. आपल्ा वजवाक सूख जाय म्हळ्ळ्ळलीं भगणाीं यल नातललीं. वववचत् बायल तल. पूण पयवशल्ान वतका वळकोींचो लोक वतरासकाराचे नद्रे न दे क्तालो. वतचे सींगलीं कोणल दादले या ह्या बायलो आसतलत जाल्ार वायट नद्रे न दे क्ताले.

“गूड मोर्वनींग आनल थ्ाीं क्स...” “चींचल, म्हजें नाीं व. आनल म्हजो स्वभावयल चींचल” हासलल तल.

“तुजें नाीं व जाणा जाव्ये तगल?” वतणे ववचार्लें. “आपकोसा, म्हजें नाीं व रोक्कल, रोक्कल वपरे रा..” “अरे , तुमल वक्रसतमाचे वे? (वक्रसताीं वगल?)” वतणे कोींकण्णें त उलवींक शुरू केलें. “तुमल मींगळू र्चे कल? य्या....” “गाीं व मींगळू र्चोच. पू ण कामा खातलर मुबय गे्ोीं...” “व्हय वे” म्हाक्कायल मुीं बय वचुक्का म्हण वचींता आसा... सींद्राप मेळनल...” तल म्हणताना एकलो वपयोन रोस्क्कलागलीं ये वन “तुमकाीं मेनेजर आपयता...” म्हणालो. “ओह.... वचा, वचा मावगरल उलव्याीं ....” म्हणोन

20 वीज क क ों णि

चींचल उटोन आपल्ा बसकेलागलीं गे लल.

म्हळ्ळ्ळे परल आयलल. “वकत्याक अपवय्ें सायबान?” वतणे ववचार्लें.

हे णे रोस्क्कयल उटोन मेनेजराचा र्क्ावबनाक गेलो. मेनेजरयल कोींकणल मनलस. श्रलधर कामत ताचें नाीं व. पन्नासाीं चल प्राय जा्ल ताका. “म्हाका आपयलेंगल सर?” रोक्कलन वभतर सताच ववचार्लें. सकाळलीं आवयल्ल्या वेळार एक पावटलीं र्क्ावबनाक वचोन आपलें टर ान्सफर आडा र दलवन, उलवन आवय्ो तो. “बयस” म्हणालो मेनेजर. रोक्कल बसलो. “हाीं व तुका इत्त्या आपयलें म्हळ्यारल एक चत्ाय साीं गचे खातलर....” म्हणालो तो. रोक्कलन प्रश्नाथाक वदषटलन मेनेजराक पळे लें. “तूीं आमचा ब्रेंचाक नवो तशेंच बेंगळु राक. हाीं गाचो लोक मींबींयतल्ा लोकाीं परल नय. इषटागत केलल जाल्ार तल मोडचे बरल ना, पूण सवय ा ल आपापलेंच पळीं वचे मनशापण नाीं च म्हण्येत. आताीं आमचा दफ्तराीं त श्रलमतल चींचल नाीं वाचल आवफसर आसा तल बहुषा अत्ताीं तुजे ससीन आवय्ल...”

“आशेंच, हाीं व हाीं गा नवोच न्हयगल? थोडे कसटमर्स येवन दोसचे आसात. ताीं चे थावन मातशें चत्ायेर आसाजे अशें साीं गलें.” म्हणालो रोक्कल. “म्हजे ववशलीं काीं य साीं गोींक्नामू ? कारण हाीं व म्हळ्यार ताका जायना..” “तुजे ववशलीं काीं य साीं गलें ना म्हाका आनल तशें हाीं व कोणा ववशलीं वकतें यल उलवींक वचाना...” “गूड मल. रोक्कल. हाीं व तुजल एक बरल फ्रेंड म्हण चलींत आनल वकतें जाय जाल्ार ववचारींक दाक्षेनाका!”

“वतचे थावन मातशें पयस राव. तल इ्ल वेगळ्याच टायपाचल. इषटागत केलल जाल्ार, पाीं क लाग्े परल लाग्ता... लग्न जालाीं , पूण घका​ा र वतका सोडन गे ला...”

“श्योर मेम...” रोक्कलन तकलल हालयलल. तेदाळाच एक ग्राहक ताचे सशीन आयलो. साीं जेर आपल्ा फ्लेटाक गेल्ा उपराीं त एक्सूर्पण भगोींक लागलें रोक्कलक. रलनाक आनल भुर्ग्ा​ा क फाल्ाीं च आपयाशें भगलें ताका. वततल्ार टे वलफोनाचल बे् जालल. रोक्कल आजापलो. येवन दोन दलस जावींक नाीं त. कोणाचें फोन गाय? आशें वचींतून फोन ररवसवर उकलन कानाक दता​ा नाीं च, “हे ्ो, रोक्कल! वकतें कता​ा य? हाीं व चींचल उलयताीं ...”

“जायत सर... हाीं व चत्ाय घेताीं ...” रोक्कल म्हणालो.

‘चींचल’ रोस्क्कचा कपालार वमररयो पडल्ो. “हे लो...” ना खुशेनशें उलयलो रोक्कल.

मेनेजराचा र्क्ावबना थावन आवय्ो रोक्कल आपल्ा बसकेर येवन बसताना चींचल धाीं वोन

“हे लो रोक्कल, कसोयल एकलोच आसायल आनल हाीं वयल एकवलींच. रावतचा जेवणाक दोगाीं यल साीं गाता य्यागल?” चींचलान ववचार्लें.

“व्हय सर...”

21 वीज क क ों णि

“जेवाण...?”

------------------------------------------

(मुखारोंक आसा) -----------------------------------------

22 वीज क क ों णि

23 वीज क क ों णि

24 वीज क क ों णि

25 वीज क क ों णि

*-Fr. Cedric Prakash SJ

December 10: Human Rights Day once again! Another anniversary, when post World War- II the world gave itself the Universal Declaration of Human Rights- a pathbreaking and much needed Magna Carta. Sadly, for many (particularly for India) this past year has been a bad one: the pandemic COVID-19 has played havoc with lives and livelihoods of millions everywhere. It has been a particularly bad year for human rights in India: in a systematic but brutal manner, the legitimate rights of people are not only denied but are crushed. The victims as usual are the poor and the marginalised; the Adivasis and the Dalits; women and children; the excluded and other vulnerable workers. To add to it, human rights defenders, and others who take a visible and vocal stand

against a regime which day by day prove to be anti-people, antiDemocracy and anti-Constitutional are at the receiving end of a system which reeks of vendetta. On 26 November (the Constitution Day in India) it was estimated that more than 250 million people in India went on strike protesting against the antifarmer and anti-labour policies of the Government. Today (9 Dec.) after a Nation-wide bandh the previous day, millions of farmers are still demanding their legitimate rights!

Love

The farmers are denied their rights: today thousands of them are literally

26 वीज क क ों णि

all over the country but also from abroad.

on the warpath, converging in Delhi, ensuring a massive blockade. Their message is clear: it is they who provide the nation with sustenance through their toil and sweat; they no longer wish to be taken for granted; as a group that can just be treated with disdain: as a vote-bank. Their protest is apolitical yet members of the ruling class have calling them names like ‘Khalistanis’, terrorists etc.

They demand that their legitimate rights are respected: they want an immediate roll back of three bills recently passed by the Government; they are convinced that these bills will have a negative impact on their livelihood and are blatantly designed to help the crony capitalists to profit.

In a statement the farmer groups said that in their talks with the governme nt they have asked for the withdrawal of the three laws that they say will leave them at the mercy of large corporations and override safeguards against being cheated. Support for the farmers rights is pouring in from

The migrants are denied their rights: the nation witnessed their plight from the night of 24/25 March when the lockdown was first announced.

Millions of migrants were stranded overnight without food, cash, and shelter. What the Government did not visualize was that they would have the grit and determination to walk back home. There are the terrible pictures and footage of them walking miles back to their native places. They were subjected to violation of their fundamental rights under Articles 14, 15, 19, and 21 and often to severe police harassment on interstate borders. Many reportedly died as a result of the lockdown, due to exhaustion en route home, starvation, suicides, police excesses, illnesses, and rail and road accidents. There is a Supreme Court order demanding that the plight of these migrants is not only looked into but their suffering is also alleviated; but who cares?

The workers are denied their rights: the working class has suffered tremendously during this pandemic.

Besides, the Government denying them public transportation for almost two months to return home, they were also denied wages when their

27 वीज क क ों णि

establishments were closed during the lockdown. The Government seemed to desperately have wanted to keep them back at their ‘workplace’ so that they could be available as soon as the lockdown to work once again at the mercy of their employer; many of them are back for long hours of work but with reduced wages. To add salt to their wounds, on 23 September Parliament passed three labour code Bills when the opposition was boycotting the monsoon session on the issue of the farm Bills. The three Bills, the Industrial Relations (IR) Code, the Occupational Safety, Health and Working Conditions (OSH) Code, and the Social Security Code, along with the Code on Wages, 2019, amalgamate 44 labour laws. All these Codes deal with wages, industrial relations, social security, safety, and welfare conditions. There are several features of the Codes which are problematic and go against the rights of workers; besides, the process by which they were pushed through was hardly transparent. For one, all central trade unions were opposed to the amalgamation of the hard-won labour laws and had submitted their objections on several occasions. The Government however, does not relent.

The Adivasis are denied their rights: one experiences this, the way the jaljungle-jameen is being taken away from them. The areas which they have inhabited for centuries is being for industrialisation, for mining, for so called ‘development’ works and other mega-projects. More than two million of them and other forest-dwellers remain at risk of forced displaced and loss of livelihoods after their claims to stay on in their habitats under the Forest Rights Act were rejected. Many Adivasis from the Kevadia area (which is around India’s latest white elephant – a gross statue in the name of Sardar Patel) were made to leave their homes overnight. PESA is the Provisions of the Panchayats (Extension to Scheduled Areas) Act, 1996 -a law enacted by the Government of India for ensuring self-governance through traditional Gram Sabhas for people living in the Scheduled Areas of India. The sad part is that the Adivasis are also being denied their rights under PESA. Human rights defenders and NGOs are denied their rights: this Government brooks no dissent. What is happening to this essential dimension of democracy has come in from no less a person than the UN High Commissioner for Human Rights Michelle Bachelet who on 20 October

28 वीज क क ों णि

appealed to the Government of India to safeguard the rights of human rights defenders and NGOs, and their ability to carry out their crucial work on behalf of the many groups they represent. Bachelet expressed regret at the tightening of space for human rights NGOs in particular, including by the application of vaguely worded laws that constrain NGOs' activities and restrict foreign funding. In a strongly worded statement Bachelet said, "India has long had a strong civil society, which has been at the forefront of groundbreaking human rights advocacy within the country and globally, but I am concerned that vaguely defined laws are increasingly being used to stifle these voices."

Adding, “I am concerned that such actions based on the grounds of vaguely defined 'public interest' leave this law open to abuse, and that it is indeed actually being used to deter or punish NGOs for human rights reporting and advocacy that the authorities perceive as critical in nature. Constructive criticism is the lifeblood of democracy. Even if the authorities find it uncomfortable, it should never be criminalized or outlawed in this way." What is happening to Fr Stan Swamy and the fifteen others arrested (and now

languishing in prison) under the draconian Unlawful Activities Prevention Act (UAPA) for involvement in the Bhima- Koregaon violence, is a case in point. Many others are detained for no reason.

The minorities are denied their rights: it keeps happening at a frightening regularity. Muslims and Christians are at the receiving end of venomous hate speeches, constant denigration and even attacks. The Babri Masjid – Ram Mandir issue had two Supreme Court verdicts with communal overtones favouring the majoritarian community. Come 6 December one is reminded of that infamous day in the annals of the country when the Sangh Parivar destroyed the Babri Masjid in 1992- of course no one was declared guilty of this heinous crime!

The abrogation of Articles 370 and 35 A in Kashmir has enhanced the communal divide. The ‘Love Jihad’ law

29 वीज क क ों णि

of UP is clearly focussed on a Muslim boy marrying a Hindu girl. Besides it is expected to lead to a spate of anticonversion laws in the country. A real bogey and which certainly violates the fundamental rights of a citizen.

The recently concluded Greater Hyderabad Municipal Corporation elections had very strong communal messages delivered which has polarised the communities there very sharply. The Government conveniently forgets that India is a secular country Ordinary citizens are denied their rights to a clean, green ‘common home’! Recently, the Ministry of Environment, Forests and Climate Change (MoEFCC) has given a green signal to more than forty projects without the mandatory environmental clearances. Most of these projects favour their rich crony capitalist friends literally giving them a license to loot, plunder and rape the environment and much more! The felling of thousands of trees and the destruction of a natural sanctuary in Mollem, Goa – has brought thousands of Goans out on the streets. The aim of this project is to build a double track railway line for the shipping of coal for the Corporation of one of the country’s henchmen. Our precious biodiversity

and our fragile ecosystems are being destroyed. The Government today just does not care and has clearly gone on a downward spiral: doing everything they can to destroy the environment: The Western Ghats and the Aravalli Hills; the building of a dam in Dibang; the selling of coal mines to private companies and much more The environment is destroyed with the growth of polluting industries without the necessary environmental safeguards because of callousness and corruption. On 7 May, a gas leak that occurred at the LG Polymers chemical plant near Visakhapatnam killed eleven persons and affecting more than a thousand others.

December 3 marked 36 years since the highly toxic chemical methyl isocyanate (MIC) leaked from a storage tank in Bhopal’s Union Carbide India Limited (UCIL) plant killed around 25,000 people and injured nearly 550,000 people in 1984 .Three and a half decades later, the latter continues to demand justice from India’s judiciary and governance with the help of some civil rights groups; in a joint press release recently they said, “The year 2020 has been an extremely traumatic period for Bhopal gas victims. The struggle for justice, which gas-victims had

30 वीज क क ों णि

been relentlessly waging for the previous 35 years, was itself a testimony to the failure of the Indian State to mete out justice in all these years.” The main culprits have however got away with murder and in connivance with ruling regimes.

fascist regime, a spineless judiciary, a pliant executive, a godified media and corrupt vested interest groups.

Human Rights Day 2020 is therefore a call to wake-up from our slumber, shake off the apathy and to rise together: demanding and ensuringHUMAN RIGHTS FOR ALL!

The rights of women and children, the rights of Dalits, of the excluded and other vulnerable groups are being 9 December 2020 denied in a calculated manner. The right to freedom of speech and *(Fr. Cedric Prakash SJ is a human expression and of religion, the right rights & peace activist/writer Contact: to dissent – are all being denied by a cedricprakash@gmail.com ) ------------------------------------------------------------------------------------------

भव ों र्डी सोंपली…. उत्तर कन्नड वज्ेच थोवडसल मावहतल , कोींकणल भाषा प्रे मल वाचकाीं क कोनूा वदवचल प्रयत् कता​ां .

उत्तर कन्नड वज्ेच भोींवडल कतावसलोीं. उरलल चार दलस कुटुीं बा ओट् टू उतावसलोीं. "भोींवडल"मेगेल आवडता छीं द. मे गेल पाय्याीं क चक्र आिा , अिलीं मेगेलल आम्मा म्हणतस्िलल. कारण केन्ना मुींबवयच्यान आठ दलस रजेरल गाीं वा आयल्ारल हाीं वू , चार दलस

आमगेल वज्ें तू १२७ k.m समु द्र वकनारा आिा . अत्यदबूत अरण्य प्रदे श आिा. परशराम स्रषटल , ब्रह्मस्रषटल दोन्नल आिा. पुराण प्रवसद्ध क्षेत् आिातल. जगत्प्रवसद्ध जलपात आितल. त्या शल:वाय

31 वीज क क ों णि

लोकाल द्रषवटीं तू पणासल वनप्पून बसलल अनेक स्थान आितल. पररसराचेरल प्रेम कताल्ाीं नल , एकपीं ता उत्तर कन्नड वज्ेच प्रवास कोका​ा . दु सरे पटे तुम्मल जावनू येत्तातल म्हळलल खात्ल माक्का आिा. आम्मल यात्ा प्रवास म्होणू दे श, ववदे श

भोींवतातल. हजारानल , लाखानल खवचातातल. आमगेल शेजारल आिलल दु रलक्ष कता​ा तल.

32 वीज क क ों णि

एक दोनल वदसाचल फुसातल कोनूा , आमगे ल वदनचररीं तू अल्प बदलावणे कोनूा , कम्मल खचा​ां तू जासतल सींतोष पावच अवकाशापासून वींचलत उता​ा तल.

मेळका म्हळलल मेगेलल इच्छा सफल जाल्ारल , " भोींवडल " साथाक जा्ल म्होणू हाीं वू ले क्ताीं . धन्वाद.

माक्का मेळ्ळ्ळलल आनींद , दू सऱयाीं कयल - पद्मनाभ नायक. (र्ड णों बवली) -----------------------------------------------------------------------------------------

णजिें

सत उलय नलत चलय वहच्च वजण्ये धादोसकाय दु डू भाीं गार वदवें सींसाराचें कुवें पुींजावय्ें आसा हाीं गाच्च उचें.. कोण्ींच ना वेताना व्हचे कुटाम सयरलीं ईषट मींत्ाीं मजेक मात गजेक नाीं त तुज्या माीं तार तुजो हात कोणायकल पडोन गे्ें ना

_पोंचू बोंटवाळ आमशें वतक्षें मलट शें भशी इ्ें गोडशें रूच चाकुयाीं वमवटयो मारींयाीं राग मोग लडाय तोींडार सदाीं हासो जाय

व्हाणो झकाटोन उरयला वठकाणो दु बळो वनदता उपाशलीं ररतो दावो हात उज्व्व्याक पात्येना मनश्या वजववताक मोल ना ऊर ्ें इ्ें बेळशेवन गेलाीं .. मोगा भाीं गार आडव दवरलाीं बरें उतार तोींडार हासो... वगरे सत कायेन खावन सोडलाीं .. वजवणींच आसा आशें... वजणेंच आसा तशें.

-------------------------------------33 वीज क क ों णि

येिें घेिें

चुकून गेलें दे णें भागल ताका वदलोललीं काळजामनाीं घेणें -णसवी, ल रे ट्ट --------------------------------------

मोळबार चींद्र पळे म्हाका वतळता दे ख्ता दे ख्ता तुजल याद म्हाका धोसता रपणें तुजें थैंसर म्हाका वदसता वनयाळताना कूड म्हजल लजेन काीं प्ता

ताचें येणें आमचें दे णें असलें येणें वचींतलें कोणें? सादे पण ताचें भाीं ग्राळें नाणें वेंगलें तर आमल साथाक वजणें रावळे र हे णें दळबार तेणें खावणेर वकतें पडलें उणें? इनकार केलो कोणें

पुण्वेचो चींद्र तूीं खत नातल्ल्या काळजाचो मन तुजें बपूार मोगान भरले्ें मोगा तुका वकतें दलींव काळलज म्हजें भाशे्ें अींधकार काळकाीं त जळच्या वातल बरलीं झळका्ो साीं डून वेचा वजववता वाटे र वाट साकें दाखयलें मुकार ह्या मोगाक हाीं व वकतें नाीं व दलींव? मोगाळ इषटागते वशवाय मोगाचा बाीं धाीं त एकवटोन साीं गाता राव्याीं मयपासान 34 वीज क क ों णि

अकेर पऱयाीं त उरवन

म्हाका आसा बाय एक नाीं व ताचें वसीं तल चाये तोींडाक खाता तें उकडन धोवें ताीं तलीं.

-असुोंता णर्डस जा, बजाल ----------------------------------

म्हजें बाय

सकावळीं चें केस उगवन वोळता लाीं ब पाीं तल नाकाक ताच्या तोपून आसा भाीं गाराचें नोतलीं.

इसकोलाक वेतासताना बूक घेता हातलीं -आ् यन्सी पालर्डका दनपाराीं च्या जे वणा खातलर बाीं धून वता​ा भु तल.

------------------------------------------------------------------------------------------

35 वीज क क ों णि

वनगदलत मोल वदता.... बरें बरें केलाीं .' तल वफींगा​ा लल.

र्डे ल्ली चल .... ' चलो चलो .... डे ्ल चलो...' टोमल सकाळलीं ऊट ्े भररच्च नारो घाल्ालो... हाीं व आजाप जावन भायर येताना टोमल डे ्ल वचोींक रे डल जा्ो. हाीं वें ववचारलें... ' गजाल वकतें?' ' तुका गोत्तुनाीं गल?... सगळे रै त उचाीं बळ जाल्ात... नवलीं तलन कानूनाीं हाडल्ाीं त ... ताीं तून रै ताीं क कषट _ सींकषट आसात. आताीं सक्कड रै त डे ्ल चलो आवभयान सुरू केलाीं ... हाीं वल रै ताीं क पावटीं बो वदताीं ... हाीं वल ताीं चें सींगलीं प्रवतभटन कता​ां ...' माका उसतुरें आयलें. ' रै ताीं चें पाचवें शोल पाीं गूना हुद्दो स्वलकार के्ो... आपूण रै त म्हळ्ळ्ळो आज रै ताीं क च्च ववरार कता​ा गल?'

' व्हय बरें केलाीं ... वे च्या वाटे क ब्ाररकेड दवरलें... वहीं वाचा वदसाीं क शेळें उदाक वोतून वभजयलें... दु खाीं बोींब उडवन रै ताीं क धुस्पटायलें... रै ताीं क रडयलें...' ' रै ताीं क कुडावन जयलाीं त घालें ' टोमलन ओक्काणें घालें. ' खींय?' ' ववधान सौध मुकार' हाीं व हासलोीं. ' कोरोना कोरोना म्हण भेषटावन लोकाीं क घरा वभतर भींधेंत घालें...' 'अळे ... तूीं भेषटें खोलायताय..'

आधे आीं गलें मधें घुसलें... ' शोल घा्ो राज्याीं तलो... केंद्राीं तलो नींय..!'

' शासकाीं क मोलाक काणघेवन सका​ा र केलो...' ' तूीं फटल माता​ा य...'

' ना दोनल कडे ...' हाीं व हुळवुळ्ळ्ळोीं.

' मींत्ल पद्वल दलवींक मन ना दे कून पींचायत ओट दवरलो...'

' करे कट... बेंगळू र ववधान सौध मुकार रै त हता​ा ळ कता​ा त...' पयले पावटलीं टोमल म्हजे कुशलन उलयलो. ' डे स्​्ीं त वलस लाख रै त, रै ता ववरोधल कानून पाटलीं कावडजे म्हण लाीं ब वाट चलोन आवभयान करून आसात...' ' तें फ्र. मीं. चें नाीं व पाड करींक...' अधें आीं गलें हुळवुळ्ळ्ळें . ' ताणें रै ताीं क बरें केलाीं ... वसा​ा क स हजार रपय रै ताीं क वदता... ताीं च्या वोवेक

' तूीं नाका जा्ो अपवाद माीं डताय. पींचायताचो ओट स मवहन्ा पयलें जायजे आसलो...' तल आताीं वकलल जालल. ' मताीं तर खींय... लव वजहाद खींय... पर्क्ा​ा जावतच्या चेडे चेडवाीं नल काजार जावींक नजो ... म्हण कानून .. व्हाव...' ' तुजा उलवण्याीं त नींजल आसा... '

36 वीज क क ों णि

' गोवा​ां मनजात नींय खींय... आवय खींय'

णसपररयान म त ों ेर क

' आळे तूीं जलब वाटे र घावलनाका. चुनावेच्या प्रणावळकेंत पयलेंच ताणलीं जाहलर केलाीं . आज नींय तर फाल्ाीं तें कानून जाररयेक येतेंच..' वतचें तलपा साीं गून सोडलें.

पीएचर्डी पद्वी

' रै ताीं चो जागो वकतलोय हे कटे र अस्येत म्हण वकत्याक केलें?' दु बळ्या रै ताच्या पोटाक मारलें नें...' 'तुजो मोसोर कळता... ' वततल्ार टोमल अम्सोरान उटलो. हाीं व ववचारल ' खींय सवारल टोमल?' ' डे ्ल.... रै ता चळवळे क पावटीं बो दलवींक...' टोमल रे डल जालोच्च. ' राव... हाीं वल येताीं .. चलो चलो डे ्ल चलो...' हाीं व खत्कतलोीं. ' तूीं खींय?' अधें अींगलें तने वमसा​ां गे बरल ताीं बडें जालें. ' पयलें राीं द्वये आीं गडलक व्हच... दु क्रा मासाक अधो वकलो ' वच्ल' हाड. चलो... वच्ल हाड....'

टोमल वकवसक्क कना हासोन बोबाटलो.. ' चलो चलो... वच्ल ले लो...'

*****

सावाजनलक वशकपा इलाख्याचो जोींयट डै रेकटर आनल मींगळू र सका​ा रल वशक्षक वशक्षण कोलेवजचो प्राीं शुपाल वसपररयान मोींतेरो हाका मींगळू र ववश्वववद्यावनलयान पलएचडल पद्वल दलवन मान केला. ताणें डा. शवशकला ए. वहच्या मागादशाना खाल मींडन केल्ल्या `प्रौढशाळें नल अनुषटान केल्ल्या ऐवसवटचें (हीं त १ आनल २) मोलामापणेभरलत अध्ययन' महापरबींधाक डोकटरे ट गौरव फावो जाला. १९९४ ब्ाचाचो के.ई.एस. अवधकारल जावनासचो मोींतेरो, उडपाचो वशकपावधकारल, काकाळ आनल मू डवबद्रे तालूकेंचो बलईओ आनल दक्षलण कन्नडाचो वडवडपलऐ (अवभवृद्धल) आनल डयट प्राीं शुपाल जावन वावु रला. मुळान मूडवबद्रे इरवैल ग्रामाचो तो प्रसतूत शस्क्तनगराीं त वसतल कता​ा .

------------------------------------------

37 वीज क क ों णि

मोंगळु राोंत वीरपिाच १०५ व जनन णदवस - दसेंबर ९, २०२०

१०५ वसा​ां चल एक ववशेष ववींचणार आीं कवार स्त्रल - फळनलची ऐवल मेरल मथायस, मींगळु च्या​ा व कुडला व कोवडयाळच्या मधेंच एक ववशे ष स्त्रल दसेंबर ९, १९१५ वेर जल्मालल.....आज वतणें १०५ यशस्वल वसा​ां सींपयललीं. ह्ये ववशेष स्त्रलयेन, साीं ग्ें आसा

(L) Vintage family picture १९१६, Ivy is the infant. (R) Ivy as a young teacher in Calcutta.

"म्हाका आस्ो मोग सभार सभार वसा​ां थाीं वन आताीं हाीं व म्हज्या मूळ जार्ग्ाक म्हज्या आज्याीं च्या कुळाराक पाटलीं आयल्ाीं . हाीं व सदाीं च सींतुषटल आसाीं वकत्या म्हळ्यार दे वान म्हाका वद्ल काणेक ह्या जार्ग्ार वजयेवींक

38 वीज क क ों णि

इतललीं सभार वसा​ां ". एक पुरातण सोभलत तस्वलर (बहूष १०९१६ इस्वेंत काड्ल) भारलच जाग्रुत्कायेन दवर्ल दाखयता वसलवल एक बाळ

Ancestral home, Mangaluru and family early १९८०s. वतच्या आवय बराबर बसल्ा वतचो आजोय बसला, वतचो बापय य्युसेवबयस ताीं च्या पाटल्ान उभो आसा, सवा​ां न्हे सल्ाीं त तेन्नाीं चलीं आमच्या सींपरदायाचलीं वसतुराीं आनल दोगाीं ऐवल प्रास व्हडले भावय आसात. १९८७ वसा​ां त तल आताीं वतणें राीं वच्या फ्त्ल्ाटाीं त वसतल करींक आयलल. आताीं वतचें नशलबच्च म्हण्येत वतच्ये भोींवारलीं वतच्या प्रायेचलीं तसें वतच्या सीं तवतींतललीं कोण्ींच नाीं त तरल एक वतचल जाग्रुत्काय पळें वचें कुटाम मासे ललन, ललना, मलरा आनल मनोजान वतका पोसकल केलाीं एर्क्े आवयपरलीं आनल आज्येपरलीं ताीं च्या जलवनाच्या लहराीं नल आपलें जलवन सारून आसा. पनें कुटाम: कथोललक समुदायाच्या वींशाववळचो बरयणार ख्यात डा| मैकल लोबो, ऐववच्या मूळाचल चररत्ा बरयताना, ऐवल कोींकणल कथोललक मथायस-प्रभू वींशाीं तलल मींगळु च्या​ा मधगा

शहराीं त वजयेवन आस्लीं; आीं टोनल जान मथायस, १७७० इस्वेंत जल्मा्ो, तो जाीं वनासा प्रपरथम वळक धर्ो ’मथायसप्रभू’ कुटमाीं तलो जाचें कुटाम बेळमाणचें. बेळमानचल पयलल इगजा ह्याच मथायस कुटमान बाीं द्ल म्हणटा चररत्ा. आमच्या ऐववचो आजो जाीं वनासलो आीं टोनल मथायस (१८४८-१९४०) सका​ा रल हुद्द्यार आसलो, तालूकाचो मुखेल लेखाकार (एकौींटेंट). उपराीं त ताणें घाटार काफये तोट घेतलें तसेंच सभार गौरव कामाीं तो करून आसलो आनल तो आपल्े ९२ वसा​ां प्रायेर १९४० इस्वेंत मरण पावलो, ताचल प्राय त्या वेळार भारलच लाीं बाये चल आसलल म्हण्येत. य्युसेवबयस वपयदादे (‘१८८२-१९४८) ऐवल मेरल मथायसाचो बापय जाीं वनासलोआनल ताचल आवय जूवलया मसकरे न्हस बेंदुची, ताीं चें लग्न जा्ें रजाय काथेद्रालाीं त १९०९ इस्वेंत. ताीं काीं जल्माल्ल्या ७ भुर्ग्ा​ां पयकल ऐवल जाीं वनासलल, ह्या ७ भुर्ग्ा​ां पयकल तेगाीं मात् पररपकवेक पावललीं.

39 वीज क क ों णि

के्ल. वतच्या कुटमाीं तलल एकलल ग्ल्ाडलस वडसोजा (करी), कल्कात्ताीं त वजयेवन आसलल आनल तलीं दोगाीं य केन्नाीं य प्रवास करून आसललीं; तल जून २०१९ वेर मींगळु राीं त मरण पावलल. ऐवलन केन्नाीं च मींगळु ची ’प्रगतल’ पळे नासताीं राव्ल ना. आपललीं सभार कुटमादाराीं , तसेंच आीं कवार कजन ऐवल करी, जलय मरण पावलल आगोसत २०१६ इस्वेंत, तल थोडो तेंप आमच्या ख्यात ऐवल बराबर वजयेवन आसलल. तल म्हणटा ताणलीं केल्ल्या जलन्स व वडएनए प्रकार चडलत प्राय वाीं च्ें कुटाम म्हण दाखल के्ें आसा. आग्नेसाची पनी णवद्याथीि - ह्या सोंस्थ्या प्रास ऐवीक चर्ड प्राय: वशकींवचें जाीं वनासलो ऐववचो काळजालागवशलो मोग आनल मुखेल गूण जाीं वनासलो, पयलें वतणें नागपूर ’प्रोववडे न्स’ ‍ंींत वतणें भुर्ग्ा​ां क वशखयलें , त्या वेळार वृत्तल धरून जलवन सारींक मींगळू र सोडन भायर वेचें आसलें. ह्याववीं मींगळु गा​ा राीं क ववसतार जार्ग्ाीं क भेट दलींवन ताीं चलीं बु द्वींत्कायेचलीं कामाीं पळे वन हे राीं थाीं वन शाभासकल आराीं वचल आनल ताीं च्या कला आनल बर्या मनान समाजेचल से वा तलीं कता​ा ललीं, गजेवींताीं क आधार वदीं वचल वतचल महान आशा जाल्ल्यान वतचें लग्न पाटलीं पाटलीं पडलें आनल तल आीं कवारच जाीं वन उरलल. थोड्या दलसाीं आदलीं तल वतचो आदलो उगडास वजवो करून म्हणालल कल तल व्हडाीं भुर्ग्ा​ां क ख्यात लोरे ट्टो स्कूल, कल्कत्ताीं त आताीं कोल्कट; ऐवल कल्कत्ताच्या मलडलटन रसत्या वसतल करून आसलल. वतणें भारताक स्वातीं त् मेळच्या पयलें १९४७ इस्वेंत करावचींत तेन्नाीं तें वब्रटलष इीं वडयाचो भाग जाीं वनासलो वृ त्तल

आमच्या मोगाचल ऐवल, बहूष, एकच पनी ववद्याथीण साीं त आग्नेस कालेवजचल, सीं तते थाीं वन सींततल हाीं गासर वशकल्ाीं त. साीं त आग्नेस प्रथम कथोललक स्त्रलयाीं चल कालेज दक्षलण भारताीं त आनल अख्या दे शाीं त दु स्रल येंवच्या वसा​ा दशक सीं पयता आनल ह्या ववींचणार कालेवजचल आदलल ववद्याथीन ऐवल मेरल मथायस १०५ व्या वसा​ा च्या जल्मा दलसाचो मैलाफातर उतता​ा . साीं त आग्नेस कालेज १९२१ इस्वेंत ऐवल जल्माल्ल्या पाीं च वसा​ां पयलेंच जल्मा्ल, वतचें प्राथमलक वशकाप मावजाल्द्च्या सैंट मेरलस शालाीं त जा्ें तेन्नाीं तें शाल वमलार इगजेच्या माीं ताखाल आसलें , हें तल भारलच उ्ासान साीं ग्ता. उपराीं त तल तेन्नाीं च्या मींगळू र चवलयाीं परलीं बेंदुच्या​ा साीं त आग्नेस कालेजलक भती जालल वबए वडग्रल जोवडलागलल. त्या उपराीं त वतणें रजाीं यतल्ा साीं त आन्स कालेवजींत वशक्षकल जाीं वन वशकाप जोडलें. साीं त आग्नेस कालेज, वतच्या दशकोत्सवाच्या जल्मा दलसा २०१५ इस्वेंत म्हळें "आमच्येलागलीं

40 वीज क क ों णि

आदललीं दसतवेजाीं नाीं त ववद्यावथांचल चररत्ा पळे वींक. आमच्या गमनाक आयलें कल ववद्याथीं मधें आसात पनीं ववद्यावथानलीं पाीं च वपळगेचलीं, स वपळगेचलीं, सात वपळगेचलीं, आट वपळगेचलीं, नोव वपळगे चलीं तसेंच थोडलीं धा वपळगेचलीं सयत, जेन्नाीं तलीं ताीं च्या भुर्ग्ा​ां क ह्या कालेजलक धाडटात ते न्नाीं ह्या कालेजलक एक भेट दलींवन ताीं चें बरें -फालें उलीं वच्याक. पूण आमलीं येदोळ दशक मारल्ल्या हे र पन्ा​ा ववद्यावथा वणींक पळे ्ें व आयका्ें ना, बहुषे ऐवलच प्रपरथम पनी ववद्याथीण हो दाखलो रचुींक." णतच्या जीवनाचेर आनी चटु वणटकाों चेर नदर:

"दशकाीं तलल ऐवल एक मोगाळ, मयपासल, भारलच साधल व्यक्तल जाीं वन वतणें वतचें जलवन बाीं दून हाडलाीं खींडलत जाीं वन.....वतच्या शेंबोराव्या जल्मा दलसा प्रास कुवडीं त वनत्ाण वदसता तरल कोरोना महामारल वतच्येलावगींच आयलल ना," म्हणालल एक मातबारल स्त्रल वटल्ल्य पेरलस, वजका आसा वळक ऐववचल सभार काळा थाीं वन दे वास्पण आनल धमा​ा चल पात्येणल वतचल ववशेष प्रादान्ता तसें माग्ता सवा​ां नल आमलीं जलवनाीं त सींतोसभरलत तसें यशस्वल जावींक जाय म्हण, वतका सोसुींक

ताीं काना कोणायकल अनलत जाल्ा व दयाळाय मेळोींक ना जाल्ार, तल सदाीं च सवा​ां क माग्ता जयत. वतका थोड्यो वपडा आसल्ो वतच्या जलवनाीं त उण्या मापाचल घुींवळ, वयर सकयल वेचें गोड मूत, पूण आताीं तल हें सवा पाटलीं दवरींक सकल्ा, प्रसतूत उतर प्रायेच्या सदाीं च्या दू खलीं प्रास तल आताीं च्या सभार वतच्याकल ल्हान प्राये च्याीं क लजेक घाल्द्च्ये तसलल आसा. वाचचें, फुलाीं तोटाीं त काम कचें , वचत् कला सोडीं वचल, वशींवचें जाीं वनासा वतच्या काळजाक लागवशलें तसेंच वतका जाय सदाीं च वनतळाय आनल स्वच्छता. भलायके खातलर तल सदाीं ताजल कात काड्ल लोसूण आनल स्थळलय कोडू वसतू कारातें कडल, वतच्याच घच्या​ा तोटाीं त वतणें लावय्ें. वतचल भलायकल आनल खाण पळे वींक अजापच जाता, आताीं च्या काळार आसचलीं सवा प्रगवतपर वैज्ञानलक अवभपरायो आताीं च्या दलसाीं नल पळे वींक मेळच्यो. वतचो वाद कल राीं द्वय जाीं वनास भारलच बरल तुजें जलवन भलायकेभरलत दवरींक जाय जाल्ार म्हणटात भलायके तज्ञ आनल लाीं ब वजयेवींक जाय जाल्ार. पूण आमचल ऐववबाय ताका बद्ध ववरोध. तल राीं द्वय खाता भारलच आपरूप. वतच्या मोगाचें खाण म्हळ्यार मासळल, मास,

41 वीज क क ों णि

गोडशें, चोकलेटाीं आमल सवा​ां प्रास प्रथम ऐस क्रलम! ’कसताळ खाण’ (जींक फूड) वतच्या पट्टे र वयर आसा. वतका केळलीं म्हळ्यार जलवाचल गाीं ट सवा फळाीं पयकल. वतका पयलो मोग रोींब्ोच केळ्याीं चेर. वतणें खाण खाीं वचें सवाय साधारण व्यक्तलीं पररीं च. वतका आदल्ा काळाचलीं कींटर ल आनल पाप सींगलत मनपसींदेचें... म्हळ्यार जलम रलवस, क्ललफ ररचाडा , एलवलस प्रेसलल, हें नहलीं आसताीं आदललीं कोींकणल पदाीं . घच्या​ा शोकेवजींत वतणें साीं बाळन दवर्लीं एलपल रे कोड्ा स पळे व्यता! तल आतुरायेन टलवल पळे वन आसा - सींगलत, धारावाहल आनल वाता​ा बर्यान मत दलींवन आनल आतुरायेन. वतच्या मोगाचलीं छानेलाीं जाीं वनासात धामीक; वतका धामीक छानेलाीं नल दाखींवचल काऱयावळ मु ख्य जाीं वन मींगळु चीं आनल वावतकानाचलीं. कोरोना महामारलन वतच्येर पररणाम घा्ो ना, थोड्या तेंपाक तल बरया सु वातेर वजयेता आनल भेट

वदीं वचल म्हळ्यार वतचल चाक्रल कतेललीं मात्. खींच्याय मापान ऐवलक असक्त, प्रायेस्थ व्यक्तल म्हण ह्या वतच्या १०५ वसा​ां प्रायेक तुलन करींक जायना. वतका मेळ्ळ्ळ्यार सुढाळ उलयता आनल वतच्येलागलीं बसोन उलीं वचें म्हळ्या मझा जाता. दसेंबर ९, २०२० वतच्या जलवनाीं तलें एक ताीं बड्या अक्षराीं नल बरवय्ो वदवस, वतका वतच्या सभार अवभमावनींनल वलवडयो कोलार पळे लाीं बरें मागून, ऐवल मेरल मथायस मींगळु राीं त वजयेता १०५ वसा​ां चल पूण आजून तरूण काळजाचल आनल सदाीं उ्ासाचल वतच्या ह्या प्रायेर जाग्रु त्कायेचें आपलें जलवन साची - वतका वकतललीं वसा​ां जाय वततललीं वसा​ां तल वजयेंवदल आनल वतच्येर दे वाचलीं आशलवा​ा दाीं सदाीं काळ पडोींदलत.

लेखक: ऐवन सलर्डान्हा-शेट

-----------------------------------------------------------------------------------

पोंजाबाोंत रै त णकत्ाक उचाोंब ळ जाल्यात?

A. सकयल वद्ल तस्वलर पळे या:

१.पींजाब राज्याच्ये साग्वळे गार रसत्याक दें वल्ात. वद्ल चलो म्हण ताीं चो उलो.

वदस्​्च्ये थींवडयेंत राज्य गडलर तींबू घालन ते बसल्ात. मोवदच्या केंद्र सका​ा रान शेत्कारल शेताक लागू जाीं वचलीं तलन नवलीं कानूनाीं मींजूर के्लीं, ह्या ववरद्ध प्रवतभटन ते कता​ा त. तस्वलरें त चड प्रायेसत सलख वदसतात. सलख वकत्याक म्हळ्यार पींजाबाीं त ते बहुमत जण. प्रायेसत वकत्याक म्हळ्यार, सींपरदायलक रै त चडताव मातारे . २. हल तस्वलर दाकवन, मोवदच्ये थोडे मींत्ल हे शेत्कारल नैं बगार ववदु द्ध पाडवतच्याीं नलीं बाड्याक हाडलेले बेरोजगार जण म्हण वाद कता​ा त. हे "खावलसतानल उपराटल" 42 वीज क क ों णि

मळ्ळ्ळो फटवकरो सका​ा रल नारो आयकोींक मेळता. हे प्रायेसत साग्वळे गार आपलल सगळल वजणल गोींव आनलीं ताीं दूळ वपकवन सार्लेले जावनासात. आवै-बापैन सुरू के्ल व्याप्त भुर्ग्ा​ा पणार थावन पळे वन आनलीं वशकोन आपल्ातना​ा टपणार मुकारून ताणलीं वे्ल. अताीं अचानक मुगदू न वेतेलल म्हळ्ळ्ळें ब्ें ताीं काीं . ३. सका​ा र वकतें करींक वचींता तें साग्वळे गाराीं क स्पषट समजलाीं . मात् सका​ा र "मुकामुकार" आपलो उद्दे स उचाररनाीं . चोर्याीं - चोरर चोरर चुप्के चुप्के - सागोळे शेताीं त "बदलावण" हाडु ीं क सका​ा र आशेता. पन्नास-साट व्हसा​ां पैलें, आमचो दे स जेवींक नातललो begging bowl जावन आसलो. तवळ पद्वे र आसलेल्ा शासत्ल आनलीं इीं वदरा सकाराीं क दे साच्ये प्रजेक पोसच्यें एक व्हड समिें जावन आसलें. गोींव दलवींक अमेररकान PL-४८० म्हळ्ळ्ळें स्कलम लागू कना आपललीं शता​ां दवरलेललीं. लज्येचलीं शता​ां पूण वकतें करींक जाता? वकडल पडललो गोींव तर्यल, अमेररकन गोींव आमच्या रे शन दु कानाीं मुकाीं त् पबवलकाक पावलत के्ो. ४. गोींव आनलीं ताीं दूळ मुकेल जेवाण जावन आसलें. दे कून, हलीं दोन धनल (grains) व्हड माफार उत्पाधन करींक सका​ा रान माीं डवळ घा्ल. शेत्कारल लोकान आप्ाीं गाद्याीं नलीं पलक वाडवींक घजा पडच्यें उदाक, वलज, वक्रशल-व्रद्दल खाण (fertilizer) आनल वक्रमलनाशक ओकोत (pesticide) उण्या मोलार कींटर ोल पद्दतल मुकाीं त् सका​ा रान वद्लीं.

असल्ाीं क्रषल नलतलीं ववीं " green revolution" जालें. आमचल पजा​ा वाडोन वेताना, धनल आवनकल चडलत माफान उत्पाधन जाललीं. ५. हें उत्पाधन आपणें व्हसा​ा न-व्हसा​ा घोशलत केल्ल्या मोलाीं क शेत्कार्याीं थावन घेंवच्ये खातलर Food Corporation of India आनलीं APMC हलीं दोन महत्वाचलीं सींघटनाीं उभलीं के्लीं. APMC राज्य सका​ा रान चलवन वचीं माकेट. Food Corporation of India केंद्र सकारान चलवन वची कींटर ोल वससटम. सका​ा रल वहश्यार्याीं प्रमाणें APMC बाजाराीं त गोींव आनलीं ताीं दूळ तसललीं धनल मोलाक घेवन आपल्ा गुदाीं वाीं नलीं दासतान कची जवाब्दारल, Food Corporation of India चल. ह्या गुदाीं वाीं थावन धनल रे शन दु कानाीं क पावलत कना रे शन काडा आसलेल्ाीं क ववकचल वससटम Public Distribution System (PDS) आसा के्ल. हल वससटम चलवन वची जवाब्दारल Food Security Act (FSA) मुकाीं त् सका​ा रल. ह्या FSA कायद्याचो आनलीं PDS सींघटनाीं चो मूळ उद्दे स कल दे साीं त कोणयल जेवींक नासतनाीं भुकेन वळवळोींक नजो. हल सावाजनलक जवाब्दारल, लोकान ववींचलेल्ा सका​ा राीं चल. पाटल्ा पन्नास व्हसा​ां नलीं हऱयेका सकाराीं नलीं हल जवाब्दारल बर्यान साीं बळ्ळ्ळ्या. आमच्या दे साीं त जेवींक नासतानाीं , भुकेन मरण पावलेले सींधरब नाीं त. हल भारलच दादोसकायेचल गजाल. एका सींतते वभतर, वभकारल दे स, खावींक जेवींक दरबसत

43 वीज क क ों णि

आसललो दे स जावन बदलल जावींक ह्यो शेत्कारल वनतल कारण जावनासात.

आवयल्ल्यो शेत्कारल नलतल बदलुींक सकाराक जाय. दे कून हे नवे कायदे .

६. हल वससटम म्हज्या काळाच्याीं क आनलीं ह्ये तस्स्वरें त वदसच्या साग्वळे गाराीं त बर्या फायद्याचल जावन आसलल. आपललच साग्वळल नातलेल्ा मामुलल पज्येक, प्रत्येक जावन कठलण दु बळ्याीं क वच्र मोलाक सका​ा र धनल ववक्तलो. फावोतें आनलीं वाजबल दरलर साग्वळे गाराीं थावन धनल मोलाक घेतलो. अशें साग्वळे गाराीं क minimum support price (MSP) खात्ेन मेळतलें. आपलल वोवी ववकोन वचनाीं व झडोनपडोन वेता व उीं द्राीं नलीं खावन ववभाड जाता म्हळ्ळ्ळल खींत नासतानाीं , शेत्कारल जातावततलल चड आनलीं चड वोवी उबजायतलो.

८. लोक सभेंत, सका​ा रल पाडत वबजेवपच्यें बहुमत आसा. दे कून, ववरद्ध पाडतलीं कडें सींवाद कररजे म्हण नाीं . सका​ा र आपलल मनमानल करता. ह्या दोन वसा​ां थावन सका​ा राच्यें असलल चाल-चमकण वाडोन आयलाीं . सल ए ए जाीं व, अदतलक ३७० जाीं व, सका​ा राचल वदशा वदसता. शेत्कारल कानुनाीं मींजूर कतानाीं , राज्य-सभेंत मात् ववरद्ध पाडवतींचो आवाज आयकोींक मेळता. पून, ताीं चो आवाक मुडूान, कोणाच्येंयल आयकोींक तयार नातललो सका​ा र, कशे पुणल नवे कायदे ज्यारल कता​ा . अशें केल्ल्याीं कायद्याीं पैकलीं हे तलन शेत्कारल शेताच्ये कायदे . प्रेवसडें ट आपल्ाच पाडवतचो, कसोयल रब्बर स्ें प. असल्ा बे-राज-शाहल (undemocratic) वातावरणाीं त शेत्कार्याीं क रसत्याक दें वानासतनाीं , दु स्रल वाट कसलल?

७. पाटल्ा दा-बारा व्हसा​ां थावन, दे साचल आथीक पररसवततल बदलालल. अत्तीं , आमलीं दु बळो दे स नैं; बदलेक सकयल्ा मध्यम वगा​ा चो जाल्ाीं व. लोक ग्रेसत जावन येताना, जेवणाचल रलत बदलाता. गोींव आनलीं ताीं दूळ मात् खायस कना​ां . चड माफान थराीं -थराीं चल तका​ा रल, बगा-बगाीं चल दाळ , फळ वसतू तशें मास-मासळल खावींक लाग्ता. हाचो पररणाम कल घज्ये वती धनल उत्पाधन जालल तर ताका खायस नाीं . खायसे (demand) प्रास supply चड जातानाीं , सका​ा रल गुदाीं व (Food Corporation of India) भरोन वोींपवतात. MSP दलवन धनल मोलाक घेवींक सका​ा राक माराग पडता. दे कून, कशें पुणल कना ह्ये जवाब्दारे थावन सुटका सका​ा राक जाय. दे कून, ५०-५५ व्हसा​ां थावन चलोन

B. सकयल्ो थोड्यो तस्वलर्यो पळे या:

रींब्दाीं च्यें शेत

44 वीज क क ों णि

स्त्रोबेररा च्यें शेत

डरेगन फ्रूटाच्यें शेत सक्कड शेत्कारल हाताक हात बाीं दून सका​ा रान आपणाक व्हड मोल दलवन, फ्रल वलज, उदाक आनलीं उण्या दरलर agricultural inputs दलवन, आनलीं तवळ तवळ रलण माफ कना रावाजे म्हण राकोन रावनाीं . प्रगतल-पर थोडे शेत्कारल पींजाबाीं तच नैं; दे साीं त आसात. हे नवल शे त्कारल हुटवोळ उत्पादन करींक लागल्ात: दाकल्ाक, वयर वपींतुराीं नलीं वदल्ाीं त राीं द्वय आनलीं फळ वसतुींचलीं शेताीं . तना​ा टे क्रषलक यू-ट्यूब वववडयो पळे वन, आनलीं शेत्कारल सभेंक वचोन, आपलल पनी व्याप्त बदलल करींक लागल्ात. पींजाबाचो हवो राीं द्वयेक

वोींबवता: प्रत्येक जावन वशम्ल वमसा​ां ग. ह्या बूल-नोस राीं द्वयेचो खायस भारलच वाडोन येता. टोमेटाीं थावन कचो केचप खायस वाडता जसें दे साीं त Quick Service Restaurants (QSR) वाडोन येतात. तन्ा​ा वपळगेक KFC, Domino आनलीं Pizza Hut च्ये Pizza, Burger King आनलीं McDonald हाीं च्ये बगार आनल हे र चटपट खाणाीं केचपा साीं गता खाीं वचल सवय वाडोन येता. तशें च, स्र ो-बेरी, रींबडाीं , डरेगन फ्रूट, वकवल फ्रूट असललीं exotic फळ वसतुींक खायस ववपरलत वाडोन आयला. हें समज्ो प्रगवतपर क्रशलक आपल्ा मालघड्याीं नलीं दाकवन वद्ल गोींव-ताीं दूळ वक्रशल सोडन, नवल क्रशल करींक लागला. ह्या प्रगवतपर शेत्कार्याीं क FCI, APMC, MSP, PDS इत्यादल पन्ा​ा सींघटनाीं चल घजा नाीं . ताीं च्ये खररवदगार घरा बागलाक येतात, साटो कना वोवी सागवसतात, तक्षण तक्षण पैशे दलवन सोडतात. (ऊडपल वजल्ल्याीं त खळे , काजू भल, पोपाळ, नारल आसलेल्ा परलीं) असल्ाीं नव्या शेत्कार्याीं क, सका​ा राचल घजा नाीं . उदाक उणें जाय पडता दे कून सका​ा रल वलजच जाय म्हण भगानाीं . आपलें सोलर पेनेल घाल्ार, जालें. हें सवा करींक पैलें वनवेश करींक दु डू जाय. तेक्नोलोवजचल समजणल जाय. दु डू आनलीं तेक्नोलोजल "माकेवटीं त" आसा म्हणच्यें मोदल सका​ा रान. येदोळच्या दाकल्ाीं प्रमाणें , माकेट म्हळ्यार आीं बानल, अदानल म्हण सका​ा रान "कोपोरे ट घराण्याीं क" आपलो पावटीं बो वदला. दे कून,

45 वीज क क ों णि

पन्ा​ा ररवतींनलीं साग्वळल कच्या​ा प्रायेसत शेत्कार्याीं क मोदल सका​ा राच्येर भवा​ा सो नाीं .

बदलावण हाडचल कसल आनल सका​ा र कशें ताीं चल मजत कतालो हें प्रेकवटकल जावन दाकींवचल घजा आसा. सका​ा र हें कररनाीं वकत्याक पींजाब राज्य वबजेपलक आपलो मत दलना दे कून. हें राजकाराण वशवाय, बर्या मनान के्ल बदलावण नैं. *****

शेत्कारल बदलावण आज नाीं फाल्ाीं जाीं वचलच. सका​ा रल कानुनाीं चलीं घजा नाीं . अमच्या कराववळीं तल्ा तलन वजल्ल्याीं त साग्वळल शेताीं त कसलल क्राीं तल जाल्ा तल आमकाीं पळे वन माहे त आसा. आमच्ये भात वपकींवच्ये गादे पणगलल पडल्ात. माडमावडयो, आणसाीं -केंळबे, वमररयाीं वाललकाजू आनलीं आीं ब्ा रूक चड उदे वन आयल्ात. थोडलीं रब्बर तोटाीं वदसतात. राीं द्वयेचलीं तोटाीं यल आसात. खळे ते पन्नाससाट व्हसा​ां थावन दें वोन आवय्े अतत्तीं उणें जावन येतात. पींजाबल शेत्कारल लेगून, (णिलीप मुदातड: म्हजी खासगी गोींव आनलीं ताीं दूळ सोडन हे र वक्रशल करींक अणभपराय) सुरू कतालो. वेळच साीं ग्तलो. दे कून, सका​ा रान ताीं च्येर अक्रम कची घजा नाीं .

-----------------------------------------------------------------------------------

Our Human Rights Are Denied!

*-Fr. Cedric Prakash SJ December 10: Human Rights Day

once again! Another anniversary, when post World War- II the world gave itself the Universal Declaration of Human Rights- a pathbreaking and much needed Magna Carta. Sadly, for many (particularly for India) this past year has been a bad one: the pandemic COVID-19 has played havoc with lives and livelihoods of millions everywhere. It has been a particularly bad year for human rights in India: in a systematic but brutal manner, the legitimate rights of 46 वीज क क ों णि

people are not only denied but are crushed. The victims as usual are the poor and the marginalised; the Adivasis and the Dalits; women and children; the excluded and other vulnerable workers. To add to it, human rights defenders, and others who take a visible and vocal stand against a regime which day by day prove to be anti-people, antiDemocracy and anti-Constitutional are at the receiving end of a system which reeks of vendetta. On 26 November (the Constitution Day in India) it was estimated that more than 250 million people in India went on strike protesting against the antifarmer and anti-labour policies of the Government. Today (9 Dec.) after a Nation-wide bandh the previous day, millions of farmers are still demanding their legitimate rights!

The farmers are denied their rights: today thousands of them are literally on the warpath, converging in Delhi, ensuring a massive blockade. Their message is clear: it is they who provide the nation with sustenance through their toil and sweat; they no longer wish to be taken for granted; as a group that can just be treated with disdain: as a vote-bank. Their protest is apolitical yet members of the ruling class have calling them names like ‘Khalistanis’, terrorists etc.

They demand that their legitimate rights are respected: they want an immediate roll back of three bills recently passed by the Government; they are convinced that these bills will have a negative impact on their livelihood and are blatantly designed to help the crony capitalists to profit.

In a statement the farmer groups said that in their talks with the government they have asked for the withdrawal of the three laws that they say will leave them at the mercy of large corporations and override safeguards against being cheated.

Support for the farmers rights is pouring in from all over the country but also from abroad.

The migrants are denied their rights: the nation witnessed their plight from the night of 24/25 March when the lockdown was first announced.

Millions of migrants were stranded overnight without food, cash, and shelter. What the Government did not visualize was that they would have the grit and determination to walk back home. There are the terrible pictures and footage of them walking miles back to their native places. They were subjected to violation of their fundamental rights under Articles 14, 15, 19, and 21 and often to severe police harassment on interstate borders. Many reportedly died as a

47 वीज क क ों णि

result of the lockdown, due to exhaustion en route home, starvation, suicides, police excesses, illnesses, and rail and road accidents. There is a Supreme Court order demanding that the plight of these migrants is not only looked into but their suffering is also alleviated; but who cares?

The workers are denied their rights: the working class has suffered tremendously during this pandemic.

Besides, the Government denying them public transportation for almost two months to return home, they were also denied wages when their establishments were closed during the lockdown. The Government seemed to desperately have wanted to keep them back at their ‘workplace’ so that they could be available as soon as the lockdown to work once again at the mercy of their employer; many of them are back for long hours of work but with reduced wages. To add salt to their wounds, on 23 September Parliament passed three labour code Bills when the opposition was boycotting the monsoon session on the issue of the farm Bills. The three Bills, the Industrial Relations (IR) Code, the Occupational Safety, Health and Working Conditions (OSH) Code, and the Social Security Code, along with the Code on Wages, 2019,

amalgamate 44 labour laws. All these Codes deal with wages, industrial relations, social security, safety, and welfare conditions. There are several features of the Codes which are problematic and go against the rights of workers; besides, the process by which they were pushed through was hardly transparent. For one, all central trade unions were opposed to the amalgamation of the hard-won labour laws and had submitted their objections on several occasions. The Government however, does not relent.

The Adivasis are denied their rights: one experiences this, the way the jaljungle-jameen is being taken away from them. The areas which they have inhabited for centuries is being for industrialisation, for mining, for so called ‘development’ works and other mega-projects. More than two million of them and other forest-dwellers remain at risk of forced displaced and loss of livelihoods after their claims to stay on in their habitats under the Forest Rights Act were rejected. Many Adivasis from the Kevadia area (which is around India’s latest white elephant – a gross statue in the name of Sardar Patel) were made to leave their homes overnight. PESA is the Provisions of the Panchayats (Extension to Scheduled Areas) Act,

48 वीज क क ों णि

1996 -a law enacted by the Government of India for ensuring self-governance through traditional Gram Sabhas for people living in the Scheduled Areas of India. The sad part is that the Adivasis are also being denied their rights under PESA. Human rights defenders and NGOs are denied their rights: this Government brooks no dissent. What is happening to this essential dimension of democracy has come in from no less a person than the UN High Commissioner for Human Rights Michelle Bachelet who on 20 October appealed to the Government of India to safeguard the rights of human rights defenders and NGOs, and their ability to carry out their crucial work on behalf of the many groups they represent. Bachelet expressed regret at the tightening of space for human rights NGOs in particular, including by the application of vaguely worded laws that constrain NGOs' activities and restrict foreign funding. In a strongly worded statement Bachelet said, "India has long had a strong civil society, which has been at the forefront of groundbreaking human rights advocacy within the country and globally, but I am concerned that vaguely defined laws are increasingly

being used to stifle these voices."

Adding, “I am concerned that such actions based on the grounds of vaguely defined 'public interest' leave this law open to abuse, and that it is indeed actually being used to deter or punish NGOs for human rights reporting and advocacy that the authorities perceive as critical in nature. Constructive criticism is the lifeblood of democracy. Even if the authorities find it uncomfortable, it should never be criminalized or outlawed in this way." What is happening to Fr Stan Swamy and the fifteen others arrested (and now languishing in prison) under the draconian Unlawful Activities Prevention Act (UAPA) for involvement in the Bhima- Koregaon violence, is a case in point. Many others are detained for no reason.

The minorities are denied their rights: it keeps happening at a frightening regularity. Muslims and Christians are at the receiving end of venomous hate speeches, constant denigration and even attacks. The Babri Masjid – Ram Mandir issue had two Supreme Court verdicts with communal overtones favouring the majoritarian community. Come 6 December one is reminded of that infamous day in the annals of the country when the Sangh Parivar destroyed the Babri

49 वीज क क ों णि

Masjid in 1992- of course no one was declared guilty of this heinous crime!

The abrogation of Articles 370 and 35 A in Kashmir has enhanced the communal divide. The ‘Love Jihad’ law of UP is clearly focussed on a Muslim boy marrying a Hindu girl. Besides it is expected to lead to a spate of anticonversion laws in the country. A real bogey and which certainly violates the fundamental rights of a citizen.

The recently concluded Greater Hyderabad Municipal Corporation elections had very strong communal messages delivered which has polarised the communities there very sharply. The Government conveniently forgets that India is a secular country Ordinary citizens are denied their rights to a clean, green ‘common home’! Recently, the Ministry of Environment, Forests and Climate Change (MoEFCC) has given a green signal to more than forty projects without the mandatory environmental clearances. Most of these projects favour their rich crony capitalist friends literally giving them a license to loot, plunder and rape the environment and much more! The felling of thousands of trees and the destruction of a natural sanctuary in Mollem, Goa – has brought thousands of Goans out on the

streets. The aim of this project is to build a double track railway line for the shipping of coal for the Corporation of one of the country’s henchmen. Our precious biodiversity and our fragile ecosystems are being destroyed. The Government today just does not care and has clearly gone on a downward spiral: doing everything they can to destroy the environment: The Western Ghats and the Aravalli Hills; the building of a dam in Dibang; the selling of coal mines to private companies and much more The environment is destroyed with the growth of polluting industries without the necessary environmental safeguards because of callousness and corruption. On 7 May, a gas leak that occurred at the LG Polymers chemical plant near Visakhapatnam killed eleven persons and affecting more than a thousand others.

December 3 marked 36 years since the highly toxic chemical methyl isocyanate (MIC) leaked from a storage tank in Bhopal’s Union Carbide India Limited (UCIL) plant killed around 25,000 people and injured nearly 550,000 people in 1984 .Three and a half decades later, the latter continues to demand justice from India’s judiciary and governance with the help of some civil rights

50 वीज क क ों णि

groups; in a joint press release recently they said, “The year 2020 has been an extremely traumatic period for Bhopal gas victims. The struggle for justice, which gas-victims had been relentlessly waging for the previous 35 years, was itself a testimony to the failure of the Indian State to mete out justice in all these years.” The main culprits have however got away with murder and in connivance with ruling regimes.

expression and of religion, the right to dissent – are all being denied by a fascist regime, a spineless judiciary, a pliant executive, a godified media and corrupt vested interest groups.

Human Rights Day 2020 is therefore a call to wake-up from our slumber, shake off the apathy and to rise together: demanding and ensuringHUMAN RIGHTS FOR ALL! 9 December 2020

The rights of women and children, the rights of Dalits, of the excluded and *(Fr. Cedric Prakash SJ is a human other vulnerable groups are being rights & peace activist/writer denied in a calculated manner. The Contact: right to freedom of speech and cedricprakash@gmail.com ) -----------------------------------------------------------------------------------------

कास्सिया िैसकूल मोंगळू र, प्ल्ल्याणटनम सोंभ्रम उघर्डटा: २०२०-२०२१

मींगळु राीं त फामाद जा्ें कास्िया है सकूल आपल्ा स्थापकाचो वदवस आनल शाळाचो प्ल्ावटनम सींभ्रम दसेंबर ३, २०२० वेर उदघाटन केलो. उदघाटन मागण्या बराबर सुवा​ा वतलें. फा| एरलक क्रासता, करे स्पोडें ट. सवा​ां क स्वागत केलो उपराीं त मुखेल सैरय ् ाीं नल वदवो पेटयलो. मुखेलमेसत्ल एवरे सट क्रासतान सवमतल साीं द्याींचल 51 वीज क क ों णि

वळक करून वदलल. वदयेसेवजच्या कथोललक 52 वीज क क ों णि

स्वामल रघुरामनींदाजल, रामकृषण मठाचो स्वामलजल आताीं च्या वशक्षणाींत वकतललीं पींथाहवानाीं फूड करींक पडटात तें साीं गालागलो एका भुर्ग्ा​ा क वशक्षण दलवींक तसेंच ताणें कास्िया है सकूलाच्या स्थापकाीं क वाखणलें. बोडा ओफ एज्युकेशन काऱयदशीन अध्यक्षलय भाषण वदलें आनल आवय-बापाीं यचें शाला तेवशलीं गुमान वकतलें गजेचें तें साीं गलें.

बोडा ओफ एज्युकेशन मींगळू र दवक्षणाचल राजलक्ष्मलन ह्या शालाचो स्थापक मोस्न्सींजोर एफ. एक्स. फेना​ां वडसाक तसेंच पाटल्ा वसा​ां नल

53 वीज क क ों णि

आदल्या घणर्डताोंच साराोंश:

शालाक सेवा वदल्ल्या सवा वशक्षकाीं क आपले नमान वदले. वनवृत मुखेलमे सत्ल, माजल वशक्षकाीं , पन्ा​ा ववद्याथी सींघाचे साीं दे, रक्षक-वशक्षक सींघाचे साीं दे, वफगाज सलहा मींडवळचे साीं दे, इत्यादल हाजर आसले. अरूण प्रसाद रै न सवा सैर्याीं चो उपकार आटयलो आनल दे व बरें करू ीं म्हळें . सुवनता क्रासतान काऱयें वनवा​ा हण केलें.

१९३५ वसा​ा कास्िया वफगाज आनल इगजा स्थापलत जालल, मोस्न्सींजोर एफ. एक्स. फेना​ां वडसाच्या मुखेल्पणार आपलो वावर करून ३० वसा​ां पऱयाीं त. आदल्ा मींगळु रल कामेल्ाीं थाीं वन आताीं च्या नवलन नगर मींगळु राींत. स्थळलय तुळूव जनसींख्यान ह्या चाररत्लक सुत्तुराचो पावटचो काणो जाीं वनासले आनल सभार त्या समुदायाीं तले ववद्याथी जलवनाीं त यशस्वल जोडु ीं क सकले. त्याीं पयकल एकलो राजकारणल, आदलो कना​ा टक सका​ा राचो मींत्ल जे. कृषण पालेमार, कना​ा टक है कोडवतचो वनवतदार न्ायवादल वचदानींद उळ्ळ्ळाळ, उगडासा पुसतकाक असें बरयलागलो "हाीं व स्थापकाीं क ते जाीं वनासात ववशेष व्यक्तल एक ऊींचायेचल वशकपा काणलक आमच्या भुर्ग्ा​ांक वदल्ल्याक चडावत दु बळ्या भुर्ग्ा​ां क, वकतेंच जात-कात, मत म्हळ्ळ्ळें पळे नासताीं " केल्ल्या वावराक आनल उत्तेजनाक, ह्या वख्ता सभार आदल्ा ववद्यावथांचलीं नाीं वाीं य काड्येत. १९४६ इस्वेंत हो सींस्थो फुडाराचो वदवो म्हण मान्तेक मेळ्ळ्ळो आनल तें आजून वरे ग हो सींस्थो चलवन आयला. पाटल्ा ७४ वसा​ां नल सभाराीं नल ववशेष काम केलाीं .

-लेखक: ऐवन सलर्डान्हा शेट तस्वीर्य : स्ट्ानी बोंटवाळ

-----------------------------------------------------------------------------------------------

कथापाठ - ४: क क ों णिोंतल्य णवदे शी कथा वडवजटल माध्यमाचेर माींडून हाडल्ल्या राश्टर लय मट्टाच्या कथा-अध्ययन वशींकळे चल चोवतल वशींकळ (वेवबनार) दसेंबर ६ ताररकेच्या आयतारा साीं जेर ४:३० थावन ६:०० पर्याीं त च्ें; कोींकवणींतल्ो पगा​ां वच्यो/ववदे शल कथा. आशावादल प्रकाशनाच्या व्ल क्वाडर सान येवकार उलवप करून काऱयाचें सुींकाण घेतल्ल्या, गोींयच्या कामेल आशावादल प्रकाशन आनल उज्वाड पींद्राळें हाणलीं 54 वीज क क ों णि

वपींत्ावयल्ल्या च्यार-पाीं च कावणयेंक ववींचून अपलें उपन्ास वदतच गोींयचो कथाकार बाब वव्ल गोयेसान गोींयच्या कोींकणल सावहत्याीं तल्ो थोड्यो ववदे शल वचींत्पाच्या सावहत्याचेर अपलें उपन्ास वदलें. बाब शैलेंद्र मेहतान कोींकणल कथेंचेर खोलायेचें अध्ययनाचें ’कथापाठ - दु स्रल वशींकळ’ ववशलीं माहे त वदवून, कोींकवणींतल्ा कथेंचेर तुलनात्मक अभ्यास (Comparative analysis) चलींवचलीं कथापाठ; जनेर-फेबरे र मयन्ाीं नल चलींवचेववशलीं सववसतार वववर वदलो. कथापाठाीं त हाजर आसलेल्ाीं पयवकींत अपले ववचार वेक्त करलत ररटायडा डलन तशेंच गोींयच्या वववश्ववध्यालयाच्या कोींकणल ववभागाचल आधलल मुखेसत डो|चींद्रलेख डल’सोजान कोींकणल सावहत्याक हें कथापाठ खूप महत्वाचें योगदान दलवींक सक्तलें म्हणालल.

कोलेवजींत सह-प्राध्यावपका जावन वावर कच्या​ा बाय वसयावलनल फेना​ां वडसाचल मटवल वळोक करून वदतच बाय कोन्सेपटा फेना​ां डलस आळवान कोींकणल कावणयाीं नल ववदे शल/पगा​ां वचें वजवलत

दल्गादो कोींकणल अकाडे वमचे अध्यक्ष बाब ववन्सल क्वाडर ोस हाणलीं वधन्वास पाटयले. बाय वसयावलनल फेना​ां वडसान हें वेवबनार चलवन वेलें. गोींय, कना​ा टक, मुींबय, केरळा आनल ववदे श थावन साठ ववध्यावथांनल ह्या कथापाठाीं त वाीं टो घेतलो. ******

55 वीज क क ों णि

‘णशोंणपय ', पाद्र तमास लब च्या पुसतकाची उज्वार्डाविी

दाल्गादो कींकणल आकादे मलन पाद्र तमास लबो हाणें बरयलल्ा ‘वशींवपयो', ह्या वनबींदाच्या पुसतकाचल ११ अतुबर २०२० वदसा आल्दनावचये भाग. तमास इगजेंत पाद्र बवनफाचे आीं थन् फुता​ा दो, जुवदवचयाल ववचार अफ थे आस्​्दा योचेसे अफ गा आीं द दामान हाच्या हाताीं तल्ान उज्वाडा हाडलें. ह्या वेळार मावचयेर बरवपल पाद्र तमास लबो, द् काचो अध्योक्ष ववींच्य कुाद्रस, वचटनलस वववळयाीं फेना​ां देस आनल भानडारल चेल्सो फेना​ां देस हाजलर आसले. ह्या पुसतकाीं त सगळे मेळून ४६ वनबींद आसात जे तना​ा टे, कुटुीं ब, भुगीं आनल समाज अश्या च्यार भागाीं नल वानट् लले आसात. वनतल आनल मुल्ाीं साीं गपल वनबींदाीं तल्ान बरववपयाचो सभाव जाण्वता. पाद्र तमासान आपल्ा बपा​ां तल्ान जाग्रुताय कचो यत् केला. सावहत्याचो भपूार अणभव आसलल्ा पाद्रलन वयर साीं गलल्ा भागाीं नल उपरासलल्ा प्रस्ाीं चेर उज्वाड घालून आपलल खपशल दाखयवलया. ह्या वेळार पाद्र बवनफाचे फुता​ा दो, पाद्र तमास

लबो आनल ववींच्य कुाद्रस आणल आपले ववच्यार मानडले. वववळयाीं फेना​ां देसान सगळ्याीं क येवकार वदलो जाल्ार चेल्सो फेना​ां देसान उपारा माीं दे द् का वावपी सवमतल वाीं गडल आफन्सो ब्राीं गाीं चा हाणें सुत्र्सींच्यालन केलें. ‘वशींवपयो' पुसतक खास सवलवतवचये दरे न द् काच्या अवफसाीं त ववकुींक आसा.

---------------------------------------------

आबाची बाटली जसें केदनाींय जाय बाबूक बाटलल, तशेंच सदाीं य जाय आबाक बाटलल. बाबुचा बाटलेक गजा आसा वनप्पलाचल, आबाचा बाटलेक गजाच ना ताचल. बाबू वपयेता डायरे कट तोींडाक दलवन, आब वपयेता इ्ें इ्ें ग्लासाीं त घालन.

56 वीज क क ों णि

आबाक जाय साीं गाता चाकणे चाकचाक, बाबूक गजाच ना ताचल केवदीं च.

आब यल वोींक्ता आपलें वलमलट चुकल्ार. अशें आजो आनल नात्वाचें जमता बोरें च, जसें वमश्रण ववसकल आनल सोडा व उदाक.

बाबू वपयेता आनल वनदता सुशेगात, आब वपयेता आनल वनदता रातलक. बाबूक वदता आजल होडा सींतोसान, आबाक वदता आजल सदाीं य पुपुारोन. बाबू वपयेता आपलें पोट भोरासर, आब चडावोत आसता आपल्ा वलवमटार.

आों त न लुवीस. मणिपाल. बाबू वोींक्ता इ्ें चड वपयेल्ार, ---------------------------------------------------------------------------------------------सजारल जाल्ात. गूण जावींक नातल्ल्यान तो दे देस्पोर जावन, दु स्रल कसललय वचवकत्सा मेळातगल म्हण आस्पत्े थावन पोळन धाीं वलो. उपाव नासताीं आताीं परत पयलेंच्याच आस्पत्ेक भती जाला. दाक्तेर जाता वततलें ताीं चें प्रयतन करून आसात.

------------------------------------------

णवणचत्र तरी सत!

- ट नी मेंर्ड न्सा, णनड्ड र्डी (दु बाय)

पयलें तुमच व ट घाला - ट नी मेंर्ड न्सा, णनड्ड र्डी (दु बाय)

अबूल बाजींदर म्हळ्ळ्ळ्या २८ वर्साीं प्रायेच्या बाीं गलादे शल युवकाच्या हाताीं क आनल पाीं याीं क रकासाके फाीं टे फुटल्ात; आनल त्या फाीं ट्याीं चल वाडावळ वेगान व्हाळू न चडून आसा. येदोळच ताका २००६ इस्वे थावन आज पऱयाीं त डाक्काीं तल्ा मेवडकल कालेज आस्पत्ेंत २५

भारताच्या नागपुराीं त आसचें सींसाराीं त अतल मटवें म्हण वगन्नेस वरल्ड रे कोडा बुकाीं त सेवा​ा ्ें २५ वसा​ां प्रायेचें फकत ६३ से.मल. (२ फलट १ इीं च) लाीं बायेचें ज्योतल आमगे चुनावण वेळार ताचो वोट

57 वीज क क ों णि

घालुींक गेल्ल्या वेळाचें दृश्य हें ! तें लायनलरच वचून, वशसत-रे ग साीं बाळू न वोट घावललागलें. हे राीं क तें म्हणता: “पयलें तुमचो वोट घाल्द्चें

कताव्य करा आनल उपराीं त तुमचें सदाीं चें काम करा!”.

---------------------------------------------

ये जेजू

खरें जाीं वन कोण तरल रोक सींगलत म्हणटाना, घडणाराीं च्यें मतलीं दे व येंवचो भारलच आपरूप. त्येचपरल थोडें क्रलसताीं व रोक सींगलत वनजाकल पात्येणेचेर होींद्वा्ें. क्रलसताीं व सींगलत ताच्याच म्हळ्ळ्ळ्या जम्ाीं त, पूण जनाीं गाक क्रलसताीं व सींगलत सवा​ां त मुखार आसा आनल तें आपललच सोभाय चलयता जर एका ब्ाीं डाचल इच्छा आतुराय हाडचल तर थोड्या मट्टाक, ववींगडच आसता तसें जाल्ल्यान क्रलसताीं व सींगलत वेगळें च जाीं वनासा.

ये जेजू जाींवनासा ह्या सींगलत सोभायेचो एक भाग

58 वीज क क ों णि

क्रलसताीं व आराधान रोक कींतार नव्याच मादरलन तयार केलाीं क्रलसताीं व रोक रलतलन ववजय रसकलन्हान २०१७ इस्वेंत तयार केल्ल्या बपा​ा न आनल सींगलतान. ’टलटोलसा’ हाणलीं तयार केलाीं वदलराज रोवडर गस आनल ववजय रस्खलन्हान. २०१२ इस्वे थाीं वन टलटोटलसा कोींकणल राक सींगलत प्रदशानाीं घावलत्त आयल्ात आनल लोकाक तलीं बररीं च पसींद जाल्ाीं त.

पाीं च वमनुटाीं चें गलत तुमकाीं आयकाताना धलयता एकल्ान आयकोन जेजूक वनयाळटाना. ह्या कींताराचो उद्धे श आसा जेजूक आमच्या काळजाीं त हाडु ीं क जींयसर तो तुमकाीं लागवशलो जाता. एकल्ाचल खाल्ल आशा आनल ताचो सींतोस जेजू मुखाीं त् कसो ताच्या जलवनाीं त प्रभाव घाल्ा तें हें गलत आनलीं सींगलत आयकाताना भोग्ता तसेंच जागतलक सींकल्पणाीं अगा​ा म वदीं वचलीं, काकूत, शाींतल आनल मोग ह्यो सींग्तल कोणेंय जाणा जाव्येता जात-कात-मत लेस्खनासताीं . हें गलत बरवय्ें आसा ववजय रसकलन्हान. दे वास्पणाच्या गलताीं क ववजय हे ळ्ो हात आनल लोकामोगाळ. सींगलत सींसाराीं त बदलून येंवचो सींसार मल्टाय टर ाक रे कोवडां गाीं त जींय एएकच व्हाजाीं त् ववववींगड रे कोडा कना आपल्ाच

59 वीज क क ों णि

स्ू वडयोींत साीं गाता हाडून ये जेजू रे कोडा केलाीं आनल वमक्स के्ो रोशन वडसोजा आीं जेलोच्या​ा स्ू वडयो ५ ‍ंीं त. सींगलतगार आनल गावपल ताीं च्या तालेंताीं नल हें गलत आयकोवप्ाीं क मधूर कता​ा त आनल अथा​ा भरलत कता​ा त. गावपल ववल्टन फेना​ां डलस, ववजय रसकलन्हा, रे शल वपींटो, वडयाल वडसोजा, रे श्मा मोरस आनल आशा मोरस. साीं गात दलींवन ललड वगटार रोशन वडसोजा आनल उकुलेले, वदलराज रोवडर गस बाज वगटारार, ववजय रसकलन्हा कलबोडा आनल ऐवन वपरे रा एकौसटलक डर म्मार. हो वलवडयो मु ख्या जाीं वन मींगळु राीं तच काड्ो ख्यात वसनेमाटोग्राफर राजेश हळे यींगडलन वापना मल्टाय र्क्ामरा सेट अप. हो वलवडयो वदगदवशाला ऐवन वपरे रा प्रोवपक्स मुखाींत्.

--------------------------------------------

दसेंबर ५ वेर हो वलवडयो प्रसाराक घाला तो तुमलीं आयकाया, यूट्यूब छानेलार टलटोटलसा म्ाीं गळोर, एक गलत तयार के्ें दे वास्पणाच्या मोगाक आनल पाशाीं वाक अत्ेग्तेल्ाीं क. ववचार करा: वदलराज रोवडर गस ९८४५०५१०२५, ववजय रसकलन्हा ९८४५३६८१५८ हें वलींक जाीं वनासा यूट्यूबार वलवडयो पळे वींक: https://www.youtube.com/watch?v=f9jz26-79M

Webinar on “Prevention and Control of HIV/AIDS” held at SAC

Al-Empower, HR Forum of PG Department of Social Work and Department of MA Journalism and Mass Communication of St Aloysius College (Autonomous) conducted a webinar on “Prevention and Control of HIV/AIDS” through Google Meet on 3rd December 2020 which was attended by the students and staff

of various institutions of Mangalore.

The resource person, Dr Pracheth Raghuveer, an Assistant Professor from the Department of Community Medicine, Yenepoya Medical College and an alumnus of St Aloysius Institution spoke about the burden, causative factors, clinical features, prevention and control of HIV/AIDS. He also gave further insights about the role of Medical Social Workers and the student community in facilitating care and providing support to people living

60 वीज क क ों णि

with HIV/AIDS. He also emphasised about what needs to be done to eradicate stigma associated with this disease. Further, Dr Pracheth explained the audience about the significance of World AIDS Day with focus on the theme for World AIDS Day 2020. The talk was followed by a question and answer session.

Programme was also attended by Rev Fr Marcel Rodrigues, SJ, HODDepartment of Journalism and Dr Vidya Vinutha Dsouza- Convenor of the programme and the Coordinator of Al-Empower HR Forum of PG Department of Social Work.

-----------------------------------------

Stuffed Eggplant/Brinjal

By Mrs Violet Mascarenhas - Dubai

Stuffed Eggplant is one of my favorite authentic North Indian dishes with minimum dry spices and cooked on low heat. It’s very tasty and flavorful when eaten with plain steamed rice or Jeera rice.

61 वीज क क ों णि

Ingredients: •

1. Eggplant 1/2 kg round small size 2. Fenugreek seeds (Methi)- 1 tsp 3. Fennel seeds (saunf) 3 Tbsp 4. Nigella Seeds (onion seeds) 1 tsp 5. Coriander seeds 2 Tbsp 6. Pepper 1/2 tsp 7. Kashmiri dry chili’s -4 Slightly Dry roast all the above ingredients from 2 - 7, then add amchur powder( dry mango powder 1/2 tsp, or half lime size tamarind and 1/2 tsp Turmeric powder, 10 almonds/cashew nuts and make a course powder, and set aside this mixture.

•

•

prepared mixture and keep aside.

Heat mustard oil in a pan, once you see the oil smoking, add one big chopped onion, fry until it turns golden brown then add 2 tsp ginger garlic paste and 2 medium tomatoes, cook until it’s mushy.

Now arrange the stuffed Brinjals on it close the lid and cook for 2 minutes, each side of the Brinjal flipping the sides every 2 minutes cover and cook until it’s completely fried and soft. Sprinkle little water if necessary in between. Serve with Jeera rice or Ghee rice.

Method: •

Rinse the brinjals and pat them dry. Take a brinjal and make 4 equal slits starting from the bottom of the brinjal towards the stem. Stop when you reach almost 3/4th mark.

•

Don't slit all the way to the stem, the brinjal may fall apart • Stuff the brinjal with the

Happy Eating!

62 वीज क क ों णि

***********

मटन

कटलेटस ५०० ग्राम्स मटन वमस्न्ससटर ल जाय पर्डच्य वसतू: १-२ बटाटे उकडन वचड् डून दवर १ ताीं तलीं भाजुींक तेल १/२" आलें ४-५ वोडतालाीं व पानाीं ३-४ तन्ो वमसा​ां गो १ टोमेटो ५ लोसुणे बोयो इ्ल कणवपरे भाजल १/२ टलस्पून बवड्शेप १ व्हड वपयाव ३-४ टलस्पून गरम मसाला वपटो

कची रीत: मास धुींवन मलट घालन दवर. इ्ेश्या तेलाीं त आलें, लोसूण, तन्ो वमसा​ां गो, वपयाव घालन भाज. उपराीं त बडलशेप, वोडतालाीं वाचलीं पानाीं , कणपलर भाजल आनल गरम मसाला वपटो, टोमेटो वमन्स घालन बरें भसूान उकडटा पऱयाीं त दवना उकडटे च बटाटे मलट घालन भसूान भुींय दवर. उपराीं त गुळे कना मारलेल्ा ताीं वतयाीं च्या वमश्रणाीं त बुडवन ब्रेड क्रींबसाीं त लोळोवन चाट्टे कना कायवलींत तेलाीं त दोनल कूवसींनल भाजून काड.

--------------------------------------63 वीज क क ों णि

64 वीज क क ों णि

65 वीज क क ों णि

66 वीज क क ों णि

*TRADITIONAL KONKANI SONGS -ONLINE CERTIFICATE COURSE* In collaboration with *S.K.A LONDON* * For young and old, interested in singing, * For those who love traditions and Konkani. *Commencing on Sat. Jan. 9, '21,* *Spanning 8 Saturdays* *(Jan. 9, 16, 23, 30, Feb. 6, 13, 20, 27)* *At 7 p.m. (IST). 8 sessions of 90 minutes each = 12 hours of Training* *COURSE CONTENT* 8 different topics in 8 sessions 1. Gumo’tt Songs 2. Traditional songs (GupitMoag, Roazlin, Suryachim Kirnnam, Lucy and others) 3. Dekhnni and Manddo 4. Voviyo (Old and New) 5. Ve'rse (Wedding Songs) 6. Children’s Songs 7. Dulpodam (Baila) 8. Mandd Sobhann Songs *NOTE:* Along with learning traditional songs, you will also learn about traditions. *RESOURCE PERSONS* *Course Director/Instructor/Main Singer : Eric Ozario *Keyboard: Alron Rodrigues *Singers: Joyce Ozario, Raina Castelino, Jason Lobo, Dealle Dsouza. *NOTE : *One wouldn’t find a better bunch of experts than these, as they have the experience of having trained over 600 people, in and around Mangalore. *This is Mandd Sobhann’s sincere attempt to preserve Konkani Song-Traditions. *This training would be conducted over the Zoom App. If you are interested, kindly enrol yourself by sending your Name and WhatsApp Number to the following number – 81052 26626.

Only 100 in a batch. Hurry up! *The course is absolutely free!

Please consider pitching in with your donations to support this noble cause. *The ones attending all 8 complete sessions, will be rewarded with an online certificate by Mandd Sobhann. *Come, Register today! Spread the word.* 67 वीज क क ों णि

68 वीज क क ों णि

69 वीज क क ों णि

70 वीज क क ों णि

71 वीज क क ों णि

72 वीज क क ों णि

73 वीज क क ों णि

74 वीज क क ों णि

75 वीज क क ों णि

76 वीज क क ों णि

77 वीज क क ों णि

78 वीज क क ों णि

79 वीज क क ों णि

80 वीज क क ों णि

81 वीज क क ों णि